Rukmini : "Iya Kang. senadyan prakara iki durung rampung,
Ardi
nanging sithik akeh awake dhewe wis isa ambegan
landhung."
: "Bener kandhamu Min."
Kaya dipesenake, Sumarno kakange Ardi teka.
Sumarno "Assalamu'alaikum."
Rukmini + Ardi "Wa'alaikum salam."
Ardi "Lha...kok kebeneran ta Kang, aku rtmbe bae tekan
ngomah, mangga, mangga pinarak kene."
Sumarno "lya...pancen aku selak kepingin ngerti kabare kok Di."
Rukmini "Ya...pangestune Kang, aku lan Kang Ardi nampa
bebungah saka Pamarintah. "
(Rukmini menyat saka panggone lungguh banjur mlebu gawe wedang)
Sumarno : "lyata Di?"
Ardi : "Bener K*g, iki mujudake kanugrahan saka Gusti kang
Maha Welas Asih."
Sumarno : "Alhamdulillah, muga-muga bisa komanfaatake kanthi
apik ya le."
Rukmini metu karo nggawa wedang lan nyamikan.
Rukmini "Mangga Kang, diunjuk."
Sumarno
"Wah...lha...enak tenan iki, kopi panas karo gedhang
goreng." (Karo nyedhak cangkir lan ngombe wedang)
Ardi "Ya...ethok-ethoke bubar entuk rejeki Kang."
Rukmini
"Heeh K*g, nadyan mung wedang kopi karo gedhang
Ardi
goreng." (Rukmini metu lungguh sapejagong karo Ardi
Sumarno
lan kakange).
Ardi
"Ngene Iho Kang, iki mau rak nampa santunan saka
Sumarno
Pamarintah, nanging prakara ing babagan hukum, isih
Ardi diurusi Pamarintah, dadi aku durung bisamaturbab iku,
Kang."
Sumarno
"Ya wis. nanging rakya tetep dadi urusan ta, ora mung
Ardi + Rukmini bubar ngono bae?"
Sumamo "lya Kang, ning aku durung entuk katrangan sing luwih
Ardi + Rukmini cetha, sawayah-wayah bakal ana layang kok, Kang."
"Ya syukur yen ngono, muga-muga ora suwe maneh
bakal rampung prakarane."
"Amin, aku uga ngaturake panuwun marang Pamarintah
awit gedhe banget kawigatene marang wong cilik kaya
aku iki, Kang."
"lya, mula wajib disyukuri ya,le,lan aku njaluk pamit
ya, aku melu bombong lan seneng yen wis krungu dhewe
kabar saka sliramu sakloron."
"lnggih K*g, matur nuwun ya Kang."
"Iya... iya, wis aku bali y a, assalamu' alaikum. "
"Wa'alaikum salam."
Sapungkure Sumarno.
Ardi : "Alhamdulillah. mendhung mbaka sithik wis wiwit
sumilak ya, Min."
Rukmini : "Iya Kang, saiki kudu wiwit nata urip bebarengan,
nggayuh kabagyan kanthi linambaran iman lan taqwa
ya, Kang."
Rukmini lan Ardi rerangkulan kebak rasa tresna asih banjur mlebu ngomah.
Gendhing
Sunaring srengenge madhangijagad njalari swasana sigrak sumringah, Rukmini
lagi bae rampung anggone nyirami kembang ana latar omahe. Ardi metu saka
omah.
Ardi "Min, wis awan lho, gek ndang adus. Ora lunga pasar pa
Rukmini plye r
"Ya Kang, sedhela maneh, ning rasane kok rada wegah
ki." (Karo mapan lungguh ana tritis omah)
Ardi "Lho, anaapa ta kok wegah menyang pasar ?"
Rukmini "Embuh Kang, ana apaya aku kok trataban bae?"
Ardi "Ah, ana-anabae, wis ora usah dirasakke!"
Rukmini "Iya Kang, muga-muga ora ana apa-apa."
Rukmini banjur mlebu ngomah, nedya arep adus. Dumadakan keprungu swara
uluk salam.
Dimas : "Assalamu'alaikum."
b"-
Ardi "Wa'alaikum salam, O...Pak Dimas, mangga pinarak,
lha kok enjang-enjang sampun dumugi ngriki ta, Pak?"
Dimas "Inggih Pak, badhe sowan kala sonten nanging kok kula
sampun sayah, lha nggih enjang punika nembe saged
sowan." (karo mapan lungguh)
Ardi "Wonten kersa punapa Pak, sajak prelu sanget."
Dimas "Ngaten lho Pak Ardi, punika wonten kabar bilih
prakawis panjenengan sampun dipun usut dening
Pamarirfah Malaysia, Panjenengan dipun sulihi dening
Pengacara, panjenengan rak kengetan ta, nalika
panjenengan tapak asma pasrah dhateng Pengacara ?
Pikantuk rahmating Gusti Allah, prakawis punika
sampun kasil dipun putusaken bilih panjenengan
mimpang. Dados majikan panjenengan nampi pidana,
lan panjenengan ugi badhe nampi santunan saking
Pamarintah Malaysia.
Krungu pangandikane Pak Dimas Rukmini banjur metu, lungguh jajar karo
Ardi.
:Ardi + Rukmini "Alhamdulillah, ya Allah, paduka paring kanugrahan
ingkang tanpa upami."
Dimas : "Punika wonten serat kagem panjenengan Pak Ardi."
(Dimas ngulungake layang lan ditampa dening Ardi)
Ardi : "Matur nuwun Pak Dimas, kula boten saget ngaturi
pepulih punapa-punapa dhateng sedaya sih kadarman
panjenengan, Pak."
Dimas "Pak Ardi, kula boten badhe nyuwun piwales arupi
punapa kemawon, lha wong saged sabiyantu
panjenengan kemawon kula sampun bin-eah sanget kok,
Pak."
Rukmini "Pak Dimas, mugi-mugi Allah SWT tansah paring
kanugrahan dhateng panjenengan, nggih Pak."
Dimas "Amin, amin, amin, ya robal alamin, gandheng sirmpun
cekap kepareng kula nyuwun pamit, selak kesesa dhateng
Ardi :
kantor."
I
"Mangga-mangga, Pak."
Sapungkure Pak Dimas.
Rukmini : "Kang, mendhung wus sumilak tenan, ya Kang."
:tudi "Iya Min, aku seneng...banget, plong rasane atiku."
Rukmini : "Ayo Kang, padha sujud sukur ngaturake panuwun
marang Gusti kang Maha Agung."
Gendhing
Pungkasane Ardi lan Rukmini bisa urip sesandhingan sanadyan sarwa prasaja
nanging ayem, tentrem makarya ana ndesane dhewe, awit isih akeh pakaryan
kang bisa ditindakake. Ibarate udan emas ing negara manca, nanging isih mulya
ing negarane dherve nadyan ta udane mung udan watu.
PURNA
KAVLING KUBURAN
(Naskah Sandisara Basa Jawa)
Para Paraga :
l. Sarmin
2. Paiman
3. Juragan Guno
4. LurahJadhug
5. Mbok Santo Pawiro
6. Yu Benik
Panggung 1.
Sadurunge panggung 1 dibuka, keprungu suwara kenthongan dara muluk,
diterusake kenthong pitu tandha ana kesripahan lan ditutup dara muluk maneh.
Let sedhela wis keprungu suwara warta lelayu sing diumumake kanggo para
warga. " Assalamu'alaikum warohmatullahi wa barokatuh. Inna IiIIahi wa inna
ilaihi Roji'un. Ngaturi priksa dhumateng warga RT.2 / RW. 3 Dhusun
Gondhang Legi lan sekitaripun bilih kala wau enjing wanci tabuh sekawan
Bapak Santo Pawira sampun katimbalan marak wonten ngarsanipun Pangeran.
Dhumateng para warga kasuwun rawuh wonten griya dhuhkita saperlu
nyiapaken ubarampe pangruptining layon. Semanten mugi ndadosaken
kawi gatosa n. Wa s s al a mu' al ai kum w ar o hmatull ahi w ab ar o kn tuh - "
Layar dibukak. Panggung nggambarake makam desa Gondhang Legi. Ana
cungkup sing kurang kerumat. Kijing tharik-tharik kaya wong baris. Maezan
lan pathok-pathok makam nuduhake sapa sing sumare ing makam kono. Wit
semboja sing lagi kembang ngeyupi maezarl lan cungkup sakiwa tengene.
Godhong, pmg, lan kembange katon padha semi ngrembuyung. Kang Sarmin
lan Lik Paiman ngudhunake pacul, linggis, lan dhunak saka pundhake. Wong
i loro iki sing kajibah ndhudhuh luweng makam kanggo nyarekake jenazahe
l Pak Santo Pawiro. Nadyan pagaweyan iku tekane ora mesthi, kekarone tansah
i
I
i ngayahi karya kanthi senenge ati.
Sarmin : Kira-kira arep ngendi K*g, kene apa kana? (nuding
papan singarep dipilih kanggo nggowe htburan).
Paiman : Mengko dhisik dakukure . (knro ngetokake meteran sako
sak clana komprang)
Sarmin : Kene dakrewangi, Kang. o
Paiman wiwit ngukur luwengan ana areal makam sisih kiwa. Sarmin ngrewangi
nyekeli meteran. I et sedhela wis rampung. Wong loro terus pindhah menyang
sisih tengen. Ngukur maneh lan rampung. Sawise iku Paiman ngadeg. Nyawang
posisi luwengan kiwa lan tengen, mikir-mikir, gonta-ganti nyawang kiwa
tengen. Terus tangane nuding-nuding kaya ngetung=e1ung.
Paiman Sebelah kiwa kono wae, pa Mi n? (nuding merytang ar ah
kiwa)
Sarmin Ora tengen kene wae pa Kang? Mengko kangelan sing
arep nggotong layon. Wong ndadak nglewati maezafi
sepirang-pirang ngono kok!
Paiman Apa ya ngono ya?
Sarmin Takkira kok sisih tengen kene wae.
Paiman
Ya wis. Aku manut kowe wae. Ayo saiki ndang diwiwiti.
Selak panas.
Sarmin Ayo, Kang
Wong loro terus ngangkat pacule dhewe-dhewe. Gocrak-gacrok namakake
pacul lan linggis. Lemahc diwadhahi dhunak terus diunggahake saka lurvengan.
Bola-bali Kang Sarmin ngeluk geger. Boyoke pegel. Dhasar awak wis tuwa.
Lemah makam kono pancen atos katambah akehe krikil lan watu kang
kependhem njalari saya angel anggone arep ndhudhuk luwengan. Nanging
suwe-suwe wong loro uga kasil ndhudhuk luweng. Nalika jerone luuengan
wis meh sedhengkul kedadak ana pawongan teka ing papan kono. Sajake ana
bab wigati kang bakal diomongake pawongan kuwi.
Juragan Guno K*g, mandhega dhisik anggonmu ndhudhuk kuburan!
Sarmin
(swqrane rada songol,I
t
Oh...Juragan Guno ta niki wau. Mangga Juragan kok
njanur gunung kadingarenkersanenggani kula sing ajeng
dhudhuk karasan.
Paiman Niki mesthi ajeng maringi rokok. Rak inggih ta Juragan?
Juragan Guno
Bab rokok kuwi gampang. Iki sakku kebak rokok
(t angane nge me k-e me k s ak kl amb i- s in- me ndho s o I ke b ak
r o k o k lcr e t e k). Urusan rokok ngono mung urusan c ep e the
tak kandhani. Ning aku arep takon karo kowe kabeh;
Sapa sing mrentah kowe ndhudhuk luweng makam ana
papan kene? Kok wani-wanine kowe padha ndhudhuk
karasan ana papan sembarangan!
Sarmin Lho? Niki rak makam umum ta Juragan? Lha gandheng
Pak Santo seda, kula sing kajibah damel karasan lajeng
nyambut damel. Nggih mboten wonten sing mrentah
wong niki pun dados jejibahan kula. Mangke yen pun
rampung, kula diparingi yatra saking ahli warise. Niku
pun dados pedamelan kula saben wonten kesripahan.
Juragan Guno Ora kena kaya kuwi. Ora bisa sakarepmu dhewe, Kang
Paiman Sarmin. Ngertia wiwit wulan wingi lemah makam desa
Juragan Guno Gondhang Legi kuu'i wis dikavling-kavling. Ora saben
warga entuk kavling amarga kudu mbayar dhisik. Saka
\t\rrrurr rumangsaku. Pak Santo klebu warga sing durung entuk
kavling. Wong nalika lelang orateka. Tur iya oragableg
Juragan Guno dhuwit!
Sik sik sik sik... kula rak nggih dereng nate mireng bab
kavling lemah makam niki. Jlentrehe niku pripun
Jurasan? (knton sins ora nserti)
Kene dak kandhani; tanah makam desa Sondhang Legi
kene jembare winates. Ing kamangka para warga sing
manggon ing desa kene saya akeh. Kuwi tegese saya
akeh warga sing bakal mati ana desa kene lan mbutuhake
luwengan ana papan kene. Ngelingi bab kuwi,
pemerintah desa mutusake ngadani proyek kavling lemah
makam. Proyek kuwi wis diadani sewulan kepungkur.
Pancen ora saben warga entuk undhangan klebu kowe
kabeh uga ora diundhangi lelangan. Bab lelang wis
rampung. Nyatane sukses lan laris. Saben warga sing
pesen kavling makam kudu mbayar dhisik marang aku
minangka ketua panitia.
S\{a(ss1ur\errttrgtrr.rr\kuke\naladrtraletga{\rrgas.
\ernt\rnakanrrnr\k\\d.\enrsreg\neperka{\trgp\rr\eq
Juragan?
: Gumantung posisine. Papan strategis kaya sing lagi
mbokdhudhuk kuwi regane sekavling mung pitu
setengah.
Sarmin Pitu setengah napa? (karo ndomblonl
Paiman
Juragan Guno Pitu setengah yuta mesthine? Rak nggih ta Juragan?
Paiman
Bener. Ning yen trima papan sing rada mlebu, regane ya
Juragan Guno luwih murah. Telung yuta tekan limang yuta wis entuk
sakavling. Pokoke ana rega ana rupa!
Sarmin
Juragan Guno Wah cilaka tenan! (cingak) Yen ngoten niku sami mawon
Paiman
tiyang mlarat mboten angsal pejah nggih Juragan?
Rumiyintiyang mlarat mboten angsal sekolah lan mboten
angsal sakit. Saniki malah sakelangkung kejem. Tiyang
mlarat mboten angsal pejah! Nyata kejem donya niku.
Tiyang mlarat kok mboten angsal pejah! (gemreneng
nggedumel)
Huss! Sing kandha sapa? Sing ngomong sapa yen wong
mlarat ora oleh mati! Wong mlarat kuwi kena wae mati
saiki apadene sesuk. Malah wong nggombal kuwi
saktemene wis mati sakdurunge mati, dakkandhani!
kirahe ndhansak saiak anskuh)
Nggih ampun ngoten Juragan? Niku namine peyek
godhong bayem; ngenyek ning kebangeten!
Ora kok ngenyek Kang, ning wis dadi kasunyatan. Wis
tekan jangka lan jamane.
Yen kaya ngoten niku napa nggih mboten mesakaken
jasade Pak Santo Pawiro? Pun kelajeng seda, tur nggih
mpun kaku temenan. Ing kamangka piyambakipun
dereng gadhah kavling siti makam terus pripun niku?
Juragan Guno : Kuwi dudu urusanku! Aku ora bisa njawab' Mangga
dirembug sakeluwarga, sanak sedulur- lan tangga teparo'
kepiye amrih becike. Yen mbutuhake kavling jelas isih
sumadhiya.Mung butuh iki. (karo menehi tandhaiempol
dige s ek- ge s ek dr ii i,) GamPang !
Juragan Guno ninggalake wong loro kuwi tanpapamit. Dheweke mlaku-mlaku
ngubengi tanah makam karo ngetung akehe kavling sing bisa diedol kanggo
p*u **gu. Dietung-etung kavling sing wis payu lan sing durung. sawetara
iku Su.*in lan paiman kebingungan. Arep mbacutake anggone gawe luweng
makam apa ora.
r
; Sarmin Piye Kang? Arep diterusake apa ora? (rytumet udud
tingwe karo disedhot)
I
I Paiman Wah...piye ya? Warta kavling lemah makam kok ya ora
I disebarake kanggo warga kabeh! Aku dhewe durung
i yakin ngenani bab iki. Aia-aja iki mung akal buluse
irrrugun Guno. Kowe rak ngerti ta sapa dheweke kuwi'
Wis kaping pira Juragan Guno ngapusi warga kabeh?
Sarmin Iya wis apal. Yen ngono nekad wae pa? Mesakakake
banget jisime Pak Santo Pawiro. Yen ora oleh dikubur
ana kene terus arep dikubur ana ngendi' Wong desa
Gondhang Legi kuwi papan kelairane' Apa ben bosok
lan ngamboni wong sadesa lan nyebarake penyakit!?
Paiman Embuh! Aku dhewe ora pati rnudheng karo pikirane
wong-wong sugih kaya Juragan Guno kuwi' Wis ayo
diterusake wae! Mumpung Juragane Guno wis lunga'
Yen ngerti-ngerti wis rampun$, terus arep ngapa? Gelem
ora gelem Juragan Guno bakal manut karo putusane para
warga kabeh.
Sarmin
Wong loro bacutake anggone ndhudhuk luweng makam. Let sedhela Juragan
Guno weruh tandange wong loro mau. Dheweke mlayu karo bengok-bengok
ngendhek anggone padha makarya.
Juragan Guno : Mandhek! Mandhek! Mandhek anggonmu padha
ndhudhuk kuburan! (karo mbengok lan ngacung-
acungake gitik)
Wong lor terus mandhek. Kabeh terus padha munggah saka luwengan. Ngadek
ana dhuwur luwengan pas ana ngarepe Juragan Guno.
Juragan Guno Dakkandhani ya; aku kuwi saiki lagi duwe kuwasa
ngurusi kavling kuburan iki. Ibarate iduku bisa dadi geni.
Yen kowe ora nggugu omonganku, kowe wong loro
kelakon urusan karo sing berwajib! Kelakon kowe
dilandrat lan mlebu mbui! (tangan malang kerik mripate
abang. getem-getem)
Sarmin Nins orioun nssih Jurasan? (kaweden)
Juragan Guno Ning pripun? Ning pripun?! Dakkandhani ya; proyek
kavling makamkuwi resmi alias legal. Wis anaperdese.
Wis ditapak asmani dening Pak Lurah Jadhug, dening
ketua BPD terus dithok barang. Masalah iki wis mlebu
cathetan buku kandel. Dadi iki dudu proyek ngayawara!
Yen kepengin entuk kavling ya kudu mbayar dhisik
marang aku! Yen ora bisa kontan kena kredhit mung
tambah biaya 0,6oA per wulan. Luwih murah yen
dibandhing karo utang bank sing nekak gulu. Rak
gampang ta? (tangane kethawean menehi penjelasan
marang wong loro kuwi)
Paiman Nyuwun sewu lho nggih, kula kok radi mboten pitados
kalih wartos kavling lemah makam mriki.
Juragan Guno Kurang ajar! Sapi ompong mambu lethong! Kewanen
temen sira marang jenengingsun! Kuwi ngono jenenge
nungkak krama! Dakkandhani ya: Jenengku komplit
ku'*,i Raden Mas Guno Waskitha Hadi Pranata
Sur.vadiningrat. Aku iki wong ningrat, isih trahing
kusuma rembese madu. Ngerti? Ora ana critane wong
ningrat kok ngapusi. ,{pa maneh kok mung urusan
kavling makam kaya iki! Iki ngono mung urusan cepethe,
dakkandhtni. Urusanku kuwi matumpuk-tumpuk; ana
proyek real estate, perumahan PNS, mbangun kretek,
bisnis eksport import, yen perlu gawe lapangan montor
mabur, jembatan suramadu wae bakal dakayahi. Kok
mung urusan cepethe kaya ngene kowe ora percaya karo
aku!
Paiman Sinasa leres, kula tetep ajeng nerasaken damel makam,
Juragan. Mesakakenjisimipun Pak Santo Pawiro. Ajeng
dipunapakaken nika? Pun kelajeng kaku.
Juragan Guno Yen ngono kuwi jenenge kowe mbregudul. Wong
mbregudul kuwi entek-entekake mung kewirangan. Arep
wani nantang perkara? Yen wis kaya ngono kuwi dudu
urusanku. Mula dakpasrahake Lurah Jadhug wae.
Entenana sedhela daktelpune !
Wong loro mung ndomblong kaya sapi ompong. Sikile padha dadijimpe kabeh.
Wedi yen nganti dadi urusan sing dawa. Ngibarate emprit abuntut bedhug.
Juragan Guno terus ngrogoh sak njupuk HP lan nelpun Lurah Jadhug.
Juragan Guno Halo? Pak Lurah, iki ana warga panjenengan sing
mbregudul. Dikandhani kon mandhek anggone
ndhudhuk lemah makam malah ngeyel. Dikandhani 1'en
lemah makam wis dikavling ya ora percaya. Piye pak
Lurah apike?
Lurah Jadhug Eh halo, panjenengan ana ngendi saiki, Juragan Guno?
kwara teloun)
Juragan Guno Ana makam wetan desa. Lagi udrek urusan karo
Lurah Jadhug cecunguk-cecunguk elek iki. Piye panjenengan tindak
mrene lvae?
Ya. Tunggu sedhela. Ora suwe aku wis tekan kono!
Juragan Guno Matur nuwun. Dakenteni!
Ditunggu sedhela. Lurah Jadhug wis teka.
Lurah Jadhug Ana apa? Esuk-esuk kok wis padha regejegan? Kaya ora
bisa dirembug wae.
Sarmin Ngaten Pak Lurah, panjenengan rak inggih sampun
nampi warta lelayu atas sedanipun Pak Santo Pawiro.
Lurah Jadhug Iya bener. Sedhela maneh aku layat mrana.
Sarmin
Lajeng jisimipun Pak Santo Pawiro niku ajeng
dimakamaken wonten pundi? Kula niki wau mboten
angsal ngtajengaken damel makam. Criosipun Den Mas
Guno Waskitha Hadi Pranata Suryadiningrat, lemah
makam mriki pun dikavling-kavling.
Paiman Leres napa mboten, Pak Lurah warta niku?
Lurah Jadhug Ya. Kabeh ngendikane Juragan Guno kuwi pancen bener'
Lemah makam desa Gondhang Legi pancen wis
dikavling-kavling. Udakara sewulan kepungkur para
warga, juragan, sesepuh pinisepuh desa, BPD padha
kumpul lan ngadani lelang kavling lemah makam'
Sebageyan gedhe kavling lemah makam wis payu'
Nanging uga ana sing durung payu. Rak ya ngono ta
Juragan Guno?
Juragan Guno Bener, Pak Lurah. Tur maneh bisa dikredhit! Ora arep
ngangel-angel rakyat! Jaman saiki kuwi pemerintah bakal
ny.ringute atine rakyat. Semboyane karben wong cilik
bisa gumuyu.
Paiman Terus pripun saenipun gandheng saniki Pak Santo sing
nembe seda niku kadosipun dereng gadhah kavling siti
makam?
Lurah Jadhug Wis saiki sampeyan wong loro mulih wae' Tekan
ngomah, matur marang ahli waris' Yen urusan
aJministrasi beres, mesthi entuk kavling lemah makam'
Bubar kuwi bisa enggal didhudhuk kanggo makamake
Pak Santo. Aku iya mesakake yen ana warga sing
kesrakat kaya kuwi.
Sarmin : Nggih, Pak Lurah. Mangke kajenge Kang Paiman sing
matur. Kula mboten tegel. Kula trimah nengga wonten
makam mriki mawon.
Lurah Jadhug : Wis mangga terserah sampeyan wong loro!
wong loro terus ngukuti pacul, dhunak, lan linggis. Pak Lurah lan Juragan
Guno ngubengi lemah makam. Layar tutup'
t! --
trnggung 2
Suvasana griya dhuhkita. Layon isih diturokake mujur ngalor ditutupi kain
baik lawas. Ana siji loro pawongan sing teka saperlu ndongakake arwahe Pak
Santo Pawiro. Mbok Santo katon sedhih. Nunggoni layon. Ing sisihe katon Yu
Bexdk sing setya tuhu ngancani Mbok santo. Tangise Mbok Santo wis entek.
Eluhe wus ora bisa mili maneh. Saiki dheweke kudu urip ijen. Tanpa bojo,
anak lan sedulur. Nalika lagi padha meneng kegawa uleganing pikir kedadak
tekane Paiman gawe kagete wong loro kuwi.
Yu Benik Ana apa kok sajak krenggosan, Man? Wis rampung
durung anggonmu ndhudhuk makam?
Paiman Wah...iki ana urusan penting, Yu. (karo krenggosan)
Yu Benik Urusanpenting apa? Butuh dhuwit apabutuhrokok? Yen
mung butuh dhuwit, iki dakwenehit (karo ngulungake
dhuwit ouluhan ewon)
Paiman Ora Yu. Aku dakmatur karo Mbok Santo dhewe.
Mbok Santo Ana apa Man? Airih)
Yu Benik
: Wah..jane kula mboten sekeca ning kedah matur.
: Mbok wis ndang blaka. Genahe ana apa?
Paiman Niki wau kula rak kajibah damel makam kangge Pak
Santo. Lajeng wonten kedadosan sing mboten sekeca.
Yu Benik Ana kedadeyan apa? Kuburane metu banyune? Kuburane
tansah jugrug apa malah metu genine?
Paiman Wah... sampeyan kuwi kakehan nonton sinetron! Niki
ngaten Mbok Santo. ngendikanipun pak Lurah lan
Yu Benik
Paiman Juragan Guno tanah makarn niku pun dikavling_kavling.
Mbok Santo
Paiman Sing mboten gadhah kavling nggihombot"" ,ug"-a
Mbok Santo disarekaken wonten mrika. Kula piyambak inggih neribe
Yu Benik mangertos sakmenika.
Paiman
Blaik! Edantenan! Kuwi akalane sapa?yenngono terus
Yu Benik nasibe awake dhewe iki piye?
Paiman
Ya kuwi Yu.
Temenan pa omongmu kuwi?
Saestu, Mbok Santo. Mila anggen kula damel luweng
makam kepeksakendel awit mboten dipun keparengakei
dening Pak Lurah lan Juragan Guno. Napa leres y"n fuk
Santo dereng gadhah kavling makam?
Pancene durung. Aku dhewe ora ngerti yen ana aturan
anyar kaya kuwi.
Kosik...terus kavlinge kuwi regane pira?
Beda-beda Yu. Gumantungposisine; sing strategis nganti
pitung yuta setengah. Sing lumrah telung yuta tekan
limang yuta.
Blaik! Edan tenan! Arep mati wae kok ragade larang
temen!
Embuh Yu. Aku ya ora ngerti kok ana aturan kaya kuwi!
i
i
:
i
:;: iii
Mbok Santo Wis ngene Man; Yen nyata kaya ngono. Pak Lurah karo
Juragan Guno aturana mrene saiki. Ana rembug mengko
dirembug amrih becike. r
Paiman Nggih Mbok.
Paiman terus ninggalake papan kono. Yu Benik melu metu. Let sedhela wis
teka Lurah Jadhug karo Juragan Guno.
Lurah Jadhug Pripun Mbok, sampun disucekaken jisimipun Pak Santo?
Kula namung saged ndherek bela sungkawa atas
sedanipun Pak Santo, nggih Mbok! ftaro nyalami Mbok
Santo).
Juragan Guno (melu salaman) Semono uga aku Mbok. Aku mung bisa
memuji muga-muga arwahe Pak Santo katampa ana
ngarsa-Irle Gusti Kang Maha Suci, diapurakabehdosane.
ditikelake ganj aran amal kebecikane, kaparingan j embar
kubure, lempeng dalane, lan entuk dalan padhang.
Mbok Santo : Amin, matur nuwun. (karo kembeng-kembend Pak
Lurah, napa leres menawi siti makam.....(kepunggel
pangandikane Pak Lurah)
Lurah.Tadhug Nggih Mbok Santo kula takmatur; Nyata leres punapa
ingkang dipunaturaken dening Paiman. Tanah makam
samenika sampun dipun kavling-kavling. Nanging
sedaya saged dirembag. Bab regi, bab arta, lan panggenan
makam. Kula niki ndherekaken Juragan Guno. Mangke
perkawis regi lan caranipun mbayar qqged dirembag
'r
saenipun.
.--"*!tI
Mbok Santo Lajeng kangge makamipun semah kula kados pundi?
Juragan Guno Kula niki tiyang alit. Mboten gadhah napa-napa' Yen
Mbok Santo tur
Lurah Jadhug kedah nyedhiyakaken arta pitung yuta setengah
Juragan Guno kontan
nggih kawratan. t
Mbok Santo
Ora kudu kontan, Mbok Santo.
Juragan Guno
Lurah Jadhug Lajeng kados Pundi?
Mbok Santo Pun mangga samenika rembagan kalih Juragan Guno'
Lurah Jadhug
Mbok Santo Kavling makam iki kena dikredhit kanthi bttnga0,6oh
p., *rr1* nganti patang taun lawase' Iki wis murah
tanget. Yen panjenengan utang bank anakane meh sak
petsen. Y en saru\ukpaqenenganbisa nyicr\ saben
Saya malih Pak Guna Yen kedah nYirfl
ajeng kula ngge nyaur niku naPa? f,Img
ijen kemawon sampun kangelan-
Wah...ya angel Yen kaYa ngene!
dhewe,)
Kula takngrencangi mikir nggih
panjenengan walaka gadhah barang
Napa gadhah mas-masan; kalung, gelang'
ali. sakpanunggalane?
Mboten Pak Lurah.
Lembu, maesa, ayam,enthok, beb€L naPa
: Saya malih, Pak. Blas mboten gadhah-
=s-G-r.:
Juragan Santo Siti, tegil, pekarangan utawi sabin?
Mbok Santo
Lurah Jadhug Yen tegil lan sabin mboten gadhah. Sing kula gadhahi
Mbok Santo nggih mung pekarangan lan gubug niki.r
Pak Lurah
Juragan Guno Lha niku rak nggih saged kangge tumbas kavling makam
Mbok Santo ta Mbok.
Juragan Guno
Pekarangan lan gubug kula niki ajeng diawis pinten, pak?
Lurah Jadhug
Pira iki kira-kira Juragane?
Pekarangan njenengan iki jembare pira Mbok? Apa ana
rong atus meter persegi?
Wonten, Pak Guno.
Ya. Lemah sakomahe dakregani limalas yuta. Kavling
makam wis didhudhuk kae pas papan sing strategis mula
regane pitung yuta. Asline pitung yuta setengah ning
gandheng kahanane panjenengan kaya iki mula entuk
bonus setengah yuta. Panjenengan kari nampa wolung
yuta. Bisa kanggo slametan wiwit nyaur tanah, pitung
dina, nganti tekan patang puluh dina. Dhuwit
dakwenehake njenengan sesuk esuk. Ning eling Mbok
bubar patang puluh dina, panjenengan kudu ninggalake
papan kene.
Nyuwun sewu, lho Mbok, pancen kedah kados ngoten
Perkawis kelajenganipun mangke saged dirembag
wingking.
Mboten napa-napa Pak Lurah. (karo netesake eluh
ngamoet rasa sedhih.l
Lurah Jadhug : Nggih ngaten mawon' Mangke Paiman kalian Sarmin
Mbok Santo
U]Ing. nglajengaken anggenipun damel makam'
: Mangga Pak Lurah ndherekaken' t
Panggung 3.
kPtuaepahpatlaaciltaanernngapwnmugilasuuthankdnodgiamnnappgsulialtsuwadhniiasdtdreiinagasreia,i.bbMlDeanbignoemakPbsSaeekapnnSigstaiaonnnttgiaorangPnaat*kiwientinerdolnoh.qUluaerpliakanuncywaPairulafkrupentelaignnngagdaheinn'taaDpn'itewSerraojuaknsnwgajiikasene
kdgwauaisbrdouituPgwwaokaknulgwourriakalmekhuyalaawrannanJgwguatrJuaumugr.a;agrninateuGnh"ugGnnigunounap.oDna.d.hSieMapwkaltaeenkrkguueusekrniupuMadrunubtmoAskaenSdsaaarkawn' thsaoeandlikuuednlalugelraamonsa.dehAupwlawareana'knoBe-mpisasaarihnnaeng
.urrgun lan ngombe yen ana wong sing kasdu menehi'
i tSnSeyeagumnamltaoinun.grGukgpuauigll,osedna-hgweaaiw.sgreeeukl.ue-wimcoiuuanrk'rgigu*nlgSoutraruorumtndti'gnie"gdtluaoatntloabnLnag'inMkgkbeputoanmkiamSurpaalaannmtkoneyualumuwmbni'ugrNurgukoapatlioinknjaaagssaaYkduwueneaBMnrpeebahnnoiekk
i
3
i
I
Mbok Santo.
Yu Benik : Iki terus arep digawa menyang ngendi' Min?
Paiman
!
: Wah, aku dhewe bingung Yu!
Sarmin : Mbok Santo iki tunggal ora duwe kavling makam' Ayo
saiki digotorg Piye
*u.-Lenyang omahe Pak Lurah'
setuju aPa ora?
Yu Benik : Ya wis bener' Ayo saiki digotong bareng-bareng mrana!
JisimeMbokSantoterusdigotongmenyangdalemePakLurah.Sedalan-dalan
warga desa Padha ngedumel'
E
Sarmin Pak Lurah. kepeksa jisimipun Mbok Santo kula bekta
mriki kalih rencang-rencang sedaya. Sinten malih sing
Lurah Jadhug ajeng tanggel jawab ngrupti layon lan nyedhiyakaken
Yu Benik
Lurah Jadhug tanah makam menau,i mboten pemerintah dhusun?
Yu Benik
Lurah Jadhug Wah ora kaya kuwi! Ana jisim kok dipasrahake lurah.
Kaya ora ana kaum utawa modin wae!
Yen kaume napa dene modine nggih wonten. Nanging
siti kavlingan sinten sing ajeng mbayari, Pak Lurah?
Kuwi dadi tanggungjawabe ahli waris!
Ahli warise mboten wonten Pak Lurah.
Wah embuh! Aku ora urusan. (cancut terus mlayu sipat
kuping)
Iki piye? Iki piye? Iki piye? (Kabeh warga bingung)!
Layar tutup
TAMMAT
Ke-terangau: Sigpqie, r€meh.
l. , ,Cepethe Du* : 'r :.
2. Gableg'
Mlar-at- . :
3., .:'Nggombal _'
4. ReaI estae' Feflffi l'mewdi
5.,, . Mbregudul Ngpyel;,orq
I r :r': ,. ::i::i'.'_
.::: r.1 r r. ..' i:1
: :1:- 'l:it:l : jir': ! '
:
,':.. : ,: , i-r,:,Eii': .:'i i
i
I
I
l
I
ll -
PASAR KREMPYENG
SANDIWARA BASA JAWA
Paraga:
L Mbah Gangsar bakul sandhangan rombengan 65 tahun.
2. Mbah Kodrat bakul rokok 65 tahun
3. Pengamen Banci 30 tahun
4. Petugas Linmas 34 tahun
5. Si Mul Kenthir 35 tahun
Katrangan
APAN ILNAGNPITNEGNGGIRE-NPIENGPGRIzAuPNAGTAPNRAMPAATUANDIPGOUJNOKAKDAEKSEA,
KIWA
DKSLAOINDTDHOHDILKAEANSMNGAI.NNPWDGAOHNWNAGOGNANGNDGAOD-NWDAOORDLONI GPRMAOBSKKEAAONRNKGG,KAGURNOEG, MAAMPNWAYANEONGNVGGG/O.RSANOINNGKGADGOWOOODWLNOEG;KL;
PIKIRANE.
WAYAH REPET-REPET STNG PADHA DODOL LAGI TEKA PATING
CLOROT. SOROTE PADHA NGGAWA SENTER. MBAH KODRAT
WONG DODOL ROKOK LAGI WIWIT TATA-TATA NYEPAKAKE
DAGANGANE, SEMONO UGA MBAH GANGSAR LAGI NATA
SANDANGAN LUNGSURAN DAGANGANE,. DENE SI MUL KENTHIR
ISIH TURU NENG DINGKLIK.
,OG)GQ
001. Mbah Gangsar (Nyambi nata dagangan) Lha wong ki nek ora I
genep, ora mikir butuh wis padhang barang isih ,I
i
ngorok sesenggoran. Uripe sak kepenake dhewe.
butuh turu gari turu, mangan gari ljaluk, ketoke kok i
malah penak uripe. Urip isa sak k5repe wudele'
t
002. Mbah Kodrat (Nata rokok dagangane) Kowe gelem pa nglakoni?'
003. Mbah Gangsar r
Nggilani. Ha ya wegah, ora genah kowe ki, wong
004. Mbah Kodrat waras kok dikon dadi wong ngene (drijine ngacung ,
,
diiringake neng bathuke). :
Mulane aja diganggu, ben turu sak katoge' Si Mul ki I
kekeselen, wingi njoget sedina digameli cah cilik-
cilik, ditabuhi nganggo kaleng tilas wadhah roti' ;
005. Mbah Gangsar Njoged sak karepe apa ya kesel, njoged ora aturan +
we kok, la nek njogede nganggo aturan, nganggo
pathokan ki kesel. ANA PENGAMEN TEKA KARO -
NYANYI
006. Pengamen (nyanyi) Aku tak mau, bila aku ku dimadu"'
007. Mbah Gangsar
Thik mruput temen ta cah. (menehake dhuwit
recehan)
008. Pengamen Kersane angsal radi katahtambah, ngge mbayar SPP
anake. Nuwun mbah, ndang gintang, gintung' (karo
pindhah enggon)
009. Mbah Gangsar Alesan. La wong saiki sekolah wis ora mbayar kok'
010. Pengamen
Nggihdingge sangumbah. (Nyanyi meneh) Akutak
mau .... bila aku dimadu....
?
011. Mbah Kodrat : Mbok ya kosik ta. Genah lagi bukak dhasar kok ya
wis dipruput.
012. Pengamen : Wingi diuneke nyela-nyela ,**rurl, wong dodol,
013. Mbah Kodrat saiki lagi bukak, terus sesuk durung kepayon.
mbah, mbah? piyayi kok ngewuhake. piye ta
: Ya wis ngene wae, mengko wae balelana mrene
-gr?h Lawong sak ler wae durung ana wong tuku
rokokje, wis diameni.
014. Pengamen Apa ora mesakake ta mbah, dhuwit satus wae kon
mbolak-mbalik. Wira-wiri, ndang mbah. Ndang
gintang, gintung.
015. Mbah Kodrat Nya. Wis ndang pindhah kana!
016. Pengamen Alah mbahe nesu, aja gampang nesu lo mbah ndhak
stroke lo.. ndang gintang gintung, ala manise. (karo
017. Mbah Kodrat Iunga njawil pipine mbah Kodrat)
018. Mbah Gangsar Wooo wong edan, ora urus wong tuwa dijawat.
Dengaren kok wenehi Drat? Adate ora tau mbok
ulungi.
019. Mbah Kodrat : Selak grisi mbah, ora ndang lunga_lunga, hihihihii,
kok ya isa-isane nglakoni. Wong lanad kok lagake
medoki. Nek karo bojone piye ya?
020. Mbah Gangsar : Ya mbuh. Sesuk takonana, e kowe nek ro bojomu
piye ngono.
g'*:1::t*fl:"*021. Mbah Kodrat :
Wegah kok kurang temen
Aaaasssseeeemmmm' "'mbuang
Adhuh... ora antan-antan' ora omong-
kok va sepira ta abor' Athuka rak isa
;;;;;;gan, ki jane
;;;6ong
endha. kok
022. Mbah Gangsar Apa Drat, esuk-esuk kok wis muni-mum'
seneni ki saPa?
023. Mbah Kodrat Eh ambbuuuneee, sennnthit ngarit ki'
024. Mbah Gangsar
Ambune genah wangi no kok' Pas nyanyi mau liwat
kene sembrebet ambune'
025. MbahKodrat Sembrebet apane' Iki gilo mak croootttneng mbathuk'
026. Mbah Gangsar Croot PiYe ta?'
077. Mbah Kodrat
iki gilo, dipunjung telek manuk mabur oooo wani
;;;il;;.;eLha t<tat<onlat rica-rica' nelek sak engson-
enggon.
028. Mbah Gangsar Telek? Weh rejeki kuwi Drat'
029. Mbah Kodrat Rupamu. Telek kok rejeki' Njaluk apa piye? Nya tak
dumi.
030. Mbah Gangsar : Nesgugki-leasnui.k.-kPetaibnagnanteeniekdhkuewwiea"'re'pEehntnuTk grejjaerkeingeednheek'
ngono kuwi jenenge sasmita'
031. MbahKodrat : jSmeaneeslems,kitbamaarapataanngaen*.Kar"e*at;i,-bn'a_'nijtt'neitglkeeiktkneoorikdkreohjeukk'iti'S,gkaeusnmwaiithasbakasrimanniteagk'
Telek kok sasmita'
Ii
032., Mbah Gangsar O Iha kowe ora tau nyinau bab sasmita kok Drat,
mulane yaora mudheng. ha ya eling-eling mung sak
033. Mbah Kodrat drajadmu SD wae mrothol ora tamat.
034. Mbah Gangsar He he he wong kok nggladrah, apa hirbungane sekolah
035. Mbah Kodrat
036. Mbah Gangsar karo sasmita. Omong ki mbok aja ngawur, wong ki
037. Mbah Kodrat
038. Mbah Gangsar nek ndawir.
039. Mbah Kodrat
040. Mbah Gangsar Wo la ya wong cubluk kandhani ngeyel. Sekolah ki
041. Mbah Kodrat
042. Mbah Gangsar njembarke kawruh Drat.
043. Mbah Kodrat Lha sekolahmu ki ndhisik apa, kok pamer bab sekolah.
Lo sak ora-orane aku ki tamat SKP le.
Lah gene ya mung SKP. Sekalah Kejuruan Putri kuwi
ta?
Ya ben. Timbang kowe SD we ra putus.
Lha apa neng SKP ana pelajaran sasmita.
Ya ora.
Ha gene.
Wulangan ki ora kudu seka sekolahan thok. Ning
srawung, maca, nonton kahanan, ngrasakake kahanan
ki ya isa dadi wulangan, dadi kawruh Bisa dadi
tarnbah ngelmu. Sing jenenge sasmita ki ana werna
loro. Siji sasmita nyata,loro sasmita gaib. Lo ngerti
ta aku.
Weh kok ampuh men esuk iki kowe mbah, njajal
nj lentrehna piye sasmitaku.
r
044. Mbah Gangsar : Sing mentas kedadean mauklebu sasmita nyata, kuwi
kaya tunggale nek ketiban cecak. arep njala kepethuk
ula, terus omahe kelebon kinjeng kebo. prenjake
ngganterneng ngarep omah, jago tarung neng ngarep
omah ora gelem dipisah.
045. Mbah Kodrat Lha sing siji? Sing nganggo gaiU, gliU mau?.
:046. Mbah Gangsar Ooo sasmita gaib. Kuwi sasmita sing lantarane merga
ngimpi, kaya ta, ngimpi pothol untune, ngimpi
I kebanjiran, ngimpi numpak sepeda lunga uaoir,
ngimpi dirubung sendhok.
047. Mbah Kadrat : Siwur kok sendhok.
048. Mbah Gangsar : Na ya kuwi, gene ngerti, terus ngimpi ditekani ratu
tanah Jawa, ngimpi dicokot ula. Na ya ngono mau
sing jenenge sasmita gaib. Ngono wulangane.
049. Mbah Kodrat : Oalah mbah, mbah Kuwi wulangane kethoprak ta?.
Huuu pamer we kok ming wulangan thoprak, kowe
ki ming diapusi karo kethoprak mbah, wong ki nek
bacut nggathok kedanan thoprak ya ngono kuwi, apa_
apa mesthi diencoke karo caturane thoprak, wong
tobong kok digugu..
050. Mbah Gangsar : Wooo wong ki nek gebleg dikandhani mesthi maido,
nadyan tontonan kae ki ya ngelmu, ya kawruh
gegambarane menungsa urip sing bisa dinggo kaca
benggala, dinggo nyinau, dinggo conto, isa dadi
patuladhanewongurip neng ngalam ndonya, sing sapa
salah bakale seleh, sapa ndhisiki ala bekjane bakal
sirna. Aku nonton thoprak ki ora mung nguja mata,
lr. l
rl
I
ning ya njernbaralie kawruh ngiras pantes tirakat ben
ora turu sore. Merga ana kawruh ngene' (nembang
Alt"erglmu"luaarkuN.dyo-aS)AnagjnatcTdihunargunsbgoorkkeeokrlaakkwei'Aancnnaanpdaelnnwega' anIsngina' enYgdalaonnikggua
bagianipun, Wong melek sabar narima' Lo ngono'
051. MbahKodrat : Wah swaramu Ya galik-galik no kok'
052. Mbah Gangsar : Rumangsamu. Upama gelem aku ki didadekake
bintang tamu le.
053. Mbah Kodrat : Tamu aPa, tamu tak diundang Pa?
:054. Mbah Gangsar Bintang tamu, kok tamu tak diundang mbahmu kuwi'
055. Mbah Kodrat : dtleyipale,akiyr)aoN..(yNkaaerkkoonwnoegbae,"tnhpku*eontug, laaakrkaeunsteaenpn-tgaurkaon'reeBjeesnkiniwggoendgghueploiakroki
"tnanentk*gtk.asanaroesmksoinitwgaekg,ausbpietahlkrik.(ikdeailderuokm)n'yLsehedtohhiakkukoraakrenehgpandngidkluuemliekdiokakeepah
nya....
Mbah Gangsar : Rpn(aoyaenddgshauranadkeitkn.InndWrgheooneenwygaeta.kekOdtgaereanrb'uuo"sgrao, nrwuagoruaanrsgne' ptkmiinnMojeahbklupaekehd'kaeHGnna'ad(yMnhogebnwsaeaehkr'
bengok-bengok)'
Si Mul : Edaru edan mbahmukuwi' (njenggelek)' Ngawur wae
;;d ora ngerti defrnisine edan we kok ngunekke
' elrd*anng. ,Netik**oradignlggeurytiutesginegsedheadeadnakn'i.mmbbroibkenoirawosnagh
ngaso, mbrebegi kuping. Kok kaya Wiraguna ngoyak-
oyak Lara Mendut. Rumangsane ki apa dianggep
panggung apa piye....Oalah mbah, mbah, wong wis
tuwa-tur*,a. gari ngenteni metune nyawa, kok isih
kober-kobere roman. Esuk-esuk gandrung-
gandrungan.
058. Mbah Gangsar Gandrungan dhengkulmu anjlok. Genah wong tuwa
arep dileleti telek kok gandrungan.
059. Si Mul Telek apa, endi?
060. Mbah Kodrat Telek sasmita. Nya nek kepengin. (dileletke irunge
Sarosa)
061. Si Mul Bajindhul, telek apa iki? Ambune badhege ra eram.
Oooo tuwekan ra teges....(diambu) Hiii hi hi ora apa-
apa telek rejeki, (diambu) hiiii hi hi telek sasmita,
ora apa-apa leee. Telek sasmita sapa kersa, telek pagi
telek rej eki, manggam arLg,ga parapamiyarsa. (niroke
suke dhalang) Ooooong kanthong bolong mlompong
di gandhol uwong.
062. Mbah Gangsar Wooo laya Si Mul, gupak telek malah suluk
063. Mbah Kodrat Ben melu ngrasake rejeki. Kripik gedhang, kripik tela
sithik edhang waton rata.
i 064. SiMul Ning njur arep tak baleke, aku emoh peken
(marani mbah Kodrat arep dileletke gentin
terus Mbah Kodrat mlayu amping-ampingf&
Gangsar. Arep diletetke Mbah Gangsar, nilt
Mul diagar-agari nganggo penthung
marani kursine mbah Kodrat njur di leletakc
kursine Mbah Kodrat)
{mS.MbahKodrat:Blaikheheajadileletkekono...welasembranaaku
lungguh ngendi.. wooo cah gendheng'
Wtr6- Si Nlul Kripikk gedhang kripik tela sithik edhang waton rata'
Ben adil. Ben melu ngrasakake sasmita' ben kabeh
keduman rejeki. (suluk) Ooooo kanthong bolong
mlompong di colong uwong
ffi?. Mbah Gangsar : Nah bener Mul. Wis adil ngono kuwi jenenge' iwak
sapi enake disate, neng kursi teleke dileletke'
063. Mbah Kodrat Wooo ranggenah kabeh.
tl69. Si Mul
Klebu sing omang (suluk) Oaong kanthong bolong
070. Mbah Kodrat mlompong kursine dileleti telek uwong'
071. Mbah Gangsar
072. Mbah Kodrat He he he, isa meneng ora' Tak domdomi lambemu'
073. Mbah Gangsar
Aj a nyalahke Si Mul Drat, wong sing marahi ya kowe'
074. Si Mul
Apes, apes. Cilaka mencit, aPes'
Aja kokehan sambat, apes tenan kapok' ya ngano ta
Mul.
Ha a. Kowe nek apes isa dadi edan, isa dadi kenthir'
isa dadi gemblung.
075. Mbah Gangsar Woo la ya cah kenthir
076. Si Mul
077. Mbah Gangsar Kenthir Ya ben anggere uriP'
Arep nengendi Drat. (nakoniMbah Kodrat ningisih
ngingeti Si Mul).
100. Si Mul Na nggih kaya lambene Mbah Kodrat niku, Mbah
Kodrat kodrate mung dodol rokok. rokoke Si Lara
Mendhut, nek diudut mesthi katut. katut karo sing
mundhut. Ndhu, ndhut ndhut. (Mb$ Kodrat lunga
nggawa ember cilik)
101. Mbah Gangsar Wis sarapan pa Mul?
102. Si Mul Apa? Sarapan?... . Genah yangerti dhewe lagi melek
mata wungu sare ngano kak sarapan.
,,i
103. Mbah Gangsar Woo layakenthirtenan, awake dhewe di sarek-sareke.
I Sing disarap ki apa lawong durungana warung bukak.
i 104. Si Mul
i
i 105. . Mbah Gangsar Sapa ngerti, nek kowe mau wis nenggone Ginah
I
i gudheg, warunge bukake sedina ..*ngi ora nganggo
I
I tutup. Njur kowe ngiras gudheg cakare Ginah, terus
! bareng tekan kene mbacutke turu meneh. Mbablaske
i
I impen ben ketemu Tamara.
I
l Huuuu cakare Ginah ora enak rnbah.
I 106. Si Mul
I
I 107. Mbah Gangsar Sing kandha sapa, genah kondhange nganti tekan
t
I ngendiendi, piyayi seka Jakarta nganggo mobil
!
I mewah we dha ngiras nggone Ginah.
I
B 108. Si Mul Ora enak.
h
I
I 109. Mbah Gangsar Enak, Padune kowe ora kuwat tuku.
I
I
I I10. Si Mul Cakare Ginah ki ora enak, tur nek dituku ya didhupak
I
bojone.
111. Mbah Gangsar Wao wong edan.
112. Si Mul
Aku ki ora edan mbah, wooo ora ngerti definisine
edan kok nguneke edan.
r
113. Mbah Gangsar Nggih mas kenthir.
114. Si Mul
Naa ngono. angger nguneke edan meneh aja takon
dosa, tak perkosa.
115. MbahGangsar : Wong tuwa kok arep diperkosa ki jenenge ya wis
edan.
116. Si Mul Weee la ngeyel. Tetep wani nguneke edan, aja takan
dosa, kopai-kapita kaya ula tapak angin, kekejera kaya
manuk tranjangan. Candhak klakon dadi bojaku'
nggenteni kalungguhane garwaku dijeng Tamara' ora
ketang sementara. (marani Mbah Gangsar karo
tanga-ne ndhepaplang kaya wong arep mbopong)'
117. Mbah Gangsar We la wong kenthir tenan, aja sembrana kowe' tak
undangke keamanan tenan' Keamanan" ' e
keamanan... iki Si Mul kumat, Si Mul kumat'
118. Si Mul
119. Mbah Gangsar Heh aja sembrana kowe Mul
120. Si Mul
Aku ara sembran4 aku ora dolanan, aku ora bermain"'
aku memang mencintaimu, engkau yang aku
impikan...
121. Mbah Gangsar kapok aku mas kenthir... mas kenthir ampun...
122. Si Mul Naaaa nek mas kentir, aku ora sida ngepek kowe
mbah, ora arep tuku teklek, ora arep ngepek wong
tuwek keklek.Wis bablas tanpa tilasl
123. Mbah Gangsar Apane sing bablas?
124. Si Mul Danyange sing arep ngepek kowe mbah wis lunga, la
kae galo-galo, la kae mencok neng wit munggur. Aja
,1 melu-melu tak oyake dhewe, tak cekele dhewe, aja
melu-melu
I
i
I
! 125. Mbah Gangsar Melu sapa ta?
I
!
I Melu aku ngoyak sing mbau reksa pasar kene. He aja
i 126. Si Mul mlayu kecandhak klakon tak sate atimu, ati sing
kebacut tatu, ati sing kebacut biru, kaya biruning
I
!
I
It Iangit sing kebak mendhung mgernbuleng, peteng.
I 127. Mbah Gangsar Wooo.
t
I
128. Si Mul Peteng ndhedhet lelimengan, ora weruh dalan Ooong
kanthong botong mlompong digandhol uwong. (kuro
mlaku lunga)
129. Mbah Gangsar He arep nyang endi Mul..
130. Si Mul Gathutkaca isa mabur, Antareja bisa ngambah lemah.
aku bisa nyemplung segara, Gathutkaca bisa mabur
mak puurrm (nirokake mabur).
131. Mbah Gangsar Wooo laya lagi kumat... .
MBAH KODRAT TEKA NGGAWA EMBER CILIK
132. Mbah Kodrat Kok bengok-bengok rame temen. Si Mul ngapa Mbah.
133. Mbah Gangsar Mul kumat, malah mau ngoyak-oyaf aku tujune aku
ndang muni kenthir.
134. Mbah Kodrat Salahe mbok uneke edan, Si Mul ki nesu nek diuneke
edan, lha nek mbok uneke kenthir ki malah seneng
atine.
135. Mbah Gangsar Lhaiya,tujune aku mau ndang muni cah kenthir.
PETUGAS LINMAS TEKA
136. Linmas Arisan, arisan. Mangga, mangga, mangga mumpung
137. Mbah Gangsar durung telat. Sing durung mbayar ndang mbayar.
Arisan apane? Arisan kok ora tau entuk. He mas, iki
rak dudu gaweanmu ta. Dudu kwajibane kok ya nyela-
nyela.
138. Linmas Udu gaweane piye ta mbah.
139. Mbah Gangsar
Gaweanmu ki rak ora nariki karcis, ning jaga
keamanan. Iki rak gaweane lurahpasar, gaweane Pak
Tandha.
140. Linmas Pak Tandha ora mlebu mula diwakilke aku.
141. Mbah Kodrat
142. Linmas Ora isa. La wong kowe ya ora nggawa karcis no kok'
Karcis gampang mbah, sesuk tak dobeli nek mung
karcis.
143. Mbah Kodrat Aja dhing mbah. Aja dibayar. mengko ndhak kleru
144. Linmas kaya gek emben kae. Tiwas wis mbayar isih ditarik
145. Mbah Kodrat meneh. merga ora duwe tanda bukti.
Nek dha ngeyel malah tak laporke to. Aja angel-angel
ta. Nek aku lapor Pak Kades malah isa digusur lo kene,
dha ora entuk manggon neng kene, tton pinanan neng
Pasar Legi kabeh kapok Saya akeh sainganmu, saya
akeh sing dodol. Neng kene rak genah ngijeni.
Lawong kene ki wis dirasani pak lurah.
Dirasani piye.
146. Linmas Arep ditertibke, merga dalan iki arep diambake, suk
147. Mbah Gangsar
emben arep didadekke dalan utama masuk kecamatan.
Nya, nya. Dhuit mangatus we kok udreg-udregan
rame.
148. Linmas Lo iki ora perkara limangatuse mbah, ning
149. Mbah Kodrat
kedisiplinan. Mbah Kodrat endi?
Sesuk wae mas aku, sesuk tak dobeli. Blas durung
ana wong tuku rokok iki mau je.
150. Linmas 1 Ora isa mbah. Demi kedisiplinan
151. Mbah Gangsar Nya, nya, sing mbayar aku.
152. Linmas Na ya ngono. Masalahe iki demi kedisiplinan. Dadi
iki ming wong lirro sing dodol, liyane dha neng endi
mbah?
153. Mbah Kodrat Liyane dha ora dodol, neng kene kakehan tarikan, ora
payu barang ditarik restribusi.
154. Linmas Lho iki wis peraturan. Sing penting ki menggunakan
tempat ini dikenai restribusi. Ora nohton iki payu apa
ora payu, merga iki tanah milik desa, dudu duweke
pribadi. Lha nek duweke pribadi kuwi mung dikon
mbayar sapon. Aku ya isa menggunakan kewenangan
lo.
155. Mbah Gangsar Iya,iya, mas aku percaya. Aja dilaporke ya mas aku
mengko ora duwe papan nggo golek pangan, mesakna
ya mas, nya mas restribusine tak dobeli karo sesuk
sisan.
156. Linmas Na ya ngono. Aku ki rak mung sakderma nglakoni
dhawuh, akuki ora golekbathi apa-apa, karcise sesuk
ya! O iya mbah, mengko bengi ana kethoprak apik
mbah neng Baledesa nontona mbah, bintange ayu-
ayu. Lakone Damarwulan ngarit.
157. Mbah Gangsar Kepayon we ora sida kok nonton thoprak.
158. Mbah Kodrat Ngarita ya apik aku, genah ngarit tenan. Karo meneh
sing arep nggo tuku karcis dhuwite sapa
159. Linmas Tenang mbah mengko nggolekana aku. Mbah Kodrat
mengko mbah Gangsar terna nanton kethoprak
(Petugase Linmas banjur lunga)
160. Mbah Kodrat Kowe ki piye ta mbah, kok mbok menehi, mulane
tak ulur-ulur ki ben ora sida mbayar kok malah...
161. Mbah Gangsar Timbang dadi rame, wong ngalah ki luhur wekasane.
Aku ki ya ngerti, aku ya mudheng. Nek tarikan
restribusi ki dudu kuwajibane Linmas. Ning ya ben
lawong mung dhuwit limangatul rupiah, sing
nanggung dasane rak kana. Peh wong tuwek v"e
diapusi. Ngapusi wong tuwek titenana!
162. Mbah Kodrat Ora sah nyepatani.
163. Mbah Gangsar Ora nyepatani, aku ya wus eklas.
164. Mbah Kadrat Mbah kaya kowe ngono mau jenenge awake dhewe
melu nguri-uri korupsi.
165. Mbah Gangsar Alah mbah, mbah. Ora-a diuri-uri jaragan kabeh ki
agi dha lali, atine padha kebuntel gebyaring bandha
donya, kabeh golek kepenake dhewe-dhewe, ning
mbah mengko nek wis tibaning jangka, kabeh padha
eling lan waspada. Sing korupsi wis dha dicekeli,
kahanane dadi beda.
166. Mbah Kodrat Lha kuwi suk kapan rnbah.
167. Mbah Gangsar Entenana wae, sabarna atimu.
SI MUL TEKA MBENGOK SAKA KADOHAN GAWE KAGET.
169. Si Mul (Si Mul teka) Naa iki Mbah Kodrat, saat yang tepat
untuk membuktikan sasmita. Aku sing arep tuku
rokok, rokoke Mbah Kodrat, sing kodrate dodol
rokok, rokoke mbok lara mendhut yen diudut marahi
katut. Rokok tali lawe sing udut seneng atine, rokok
dibuntel klobot bathuke kena telak mak crot, genah
rejeki gedhe.
:170. Mbah Gangsar Wooo la mas kenthir rawuh, mangga-mangga mas
kenthir.
l7l. Si Mul : Enggih mbah, Mbah Gangsar sing Gangsar rejekine.
PENGAMEN BANCI TEKA SAJAK KAYA ANA SING NGOYAK.
BANruR MLAYU GOLEK PENGAYOMAN.
172. Pengamen : Aduh,mbah. Tulungmbah. Arepmlayunengendiaku
iki.
173. Mbah Kodrat : Kowe ki ngapa ta?
:174. Mbah Gangsar Mbingungi kaya pitik arep ngendhog.
170. Pengamen : Aku dioyak-ayak petugas arep dijaluki dhuwit. Mbah
aku tulungana mbah, Ndhak selak diperkosa.
l7l. Si Mul : He sing arep merkosa kowe ki sapa. La wong Mas
Kenthir wae ora kersa.
172. Pengamen : Embuhoracaturankarokowe,aduhpiye iki (lungguh
kursine Mbah Kodrat). Lo apa iki kok pating
plenyek.
173. Si Mul : Lha ya kowe sing entuk rejeki, entuk telek sasmita.
174. Pengamen : Jabang bayiiikk, lakok yatalah temen. Kursi kena
telek kok ya ora dikumbah, kowe ki piye ta mbah,
mbah.
175. Mbah Kodrat : Lha lagi arep tak resike, wis mbok lungguhi.
176. Pengamen : Gek iki sayak anyar agi olehe tuku horok piye iki.
PETUGAS LINMAS TEKA.
177. Linmas He kabeh wae aja padha rame dhewe-dhewe.
178. Pengamen Lha wong nglungguhi telek kok ordentuk rame
179. Mbah Kodrat Kowe ki ngapa meneh apa arep narike meneh, kae
galo banci kae durung mbok tarik
180. Pengamen E e e ajalo mas, dhuwite wiskebacuttakkekne anaku,
tenan mas aku aja mbok oyak-oyak,
l8l. Linmas
Iki wis dudu perkara tarikan restribusi meneh, ning
padha rungakna. Sesuk jam wolu papan iki arcp diukur
petugas saka urusan pertanahan, kowe kabeh padha
arep dilungake. Digusw, merga dalane arep diambake.
Kowe kabeh kudu pindhah.
KABEH MUNG PADHA MLENGGONG KAYA SAPI OMPONG.
TAMAT
t
I
I
I
I
1
I
tI
ISIH BATHI
PARAGA: Wong lanang umur 40 taunan. Rada kasar, cugetan
Wong lanang umur 30 taunan, pengangguran, kasar
LARU Wong lanang umur 45 taunan. Sabar, merbawani,
WIRA apikan ati. Dadi Ketua RT
BUDI Wong wadon umur 35 taunan. Ayu. canthas. Bojone Budi
Wong lanang umur 65 taunan. Rada humoris
MURNI
PAK DRAJAD
SETTING
Adegan I Wayah awan. Panggung padhang back ground gambar omah.
Nggambarake dalan ing ngarep omah
Adegan II Wayah bengi. Panggung dipadhangi lampu. Back ground layar
putih ditempeli jam dinding. Jogan panggung digelari klasa.
Nggambarake ruangan lesehan
Adegan III Wayah esuk lan awan. Panggung padhang kanthi back ground
grumbul lan dalan. Nggambarake dalan
Adegan IV Wayah awan. Panggung ditata kaya sawijining ruang keluarga.
Ana meja, kursi santai loro. lan TV kang disetel
Adegan V Wayah sore. Panggung ora pati padhang. Panggung ditata kaya
plataran kanthi pot kembang lan tanduranpasren. Nggambarake
plataran omah.
Adegan I
SAKA KADOHAN KEPRUNGU SWARA TANGISE BOCAH LAMAT-
LAMAT. KATON WIRA LAN LARU LAGT REGEJEGIT{ ING DALAN
NGAREP OMAH.
LARU (PRAUPAN ABANG IRENG. NESU. TEMBT]NGE
SANTAK)
Kowe kudu tanggung jawab. Gelem ora gelem kowe
kudu nambakake sikile anakku.
WIRA Ora bisa. Anakmu dhewe sing nyak-nyakan neng
latarku. Perkara latarku ana belinge, kuwi urusanku,
wong kuwi latar-latarku dhewe. Malah kudune aku sing
takon, ngapa anakmu biyayakan turut latare wong. Apa
malah kowe sing ngongkon? Iya?
(WIRA MALANG KERIK SEMU NANTANG)
LARU Takrasakake tembungmu kok manas ati. Rumangsamu
anakku maling pa piye? Wiwit biyen ora ana critane
krandhahe Mbah Wangsa kok dadi maling. Nek biyen
pancen ana maling kecekel jenenge Bejat Angkara.
(WIRA MESEM SINIS, NYAWANG SODRUN
KANTHI PANYAWANG NYENGES)
WIRA Sajake Kowe pancen nantang aku. ya. Takladeni,
takladeni, Ora-orane aku wedi.
LARU Apa rumangsamu aku wedi nek mung karo dhapurmu?
WIRA Aja mung mbacot wae! Majua!
LARU : (MAru KANTHI PANYAWANG MURUB, BANruR
NYENGKEREM KRAH KLAMBINTE WIRA)
Ayo, munia maneh! Sida nyonyor cangkemmu mengko'
SAK KADOHAN KEPRUNGU SWARA ELIK-ELIK. BUDI GITA-GITA
MARANI PERNAHE LARU LAN WIRA SING LAGI REGEJEGAN.
BARENG WIS CEDHAK LANGSUNG NARIK TANGANE LARU,
BANJURNGADEG ING ANTARANE WONG LORO.
BUDI Iki kok kaya bocah cilik wae. Ana masalah mbok
dirembug. Ngisin-isini. Jane ana apa iki mau, he?
(MENCERENG MERBAWANI)
wIRA Niki ta, Pak RT. Enten banci kok nantang kula- Nggih
kula tandangi, ta.
LARU Kepriye? Banci? Dhapurmu ki kaya lanang-lananga
dhewe.
WIRA Nek ora banci terus apa? Wandu?
BUDI Lha kok malah diterusake. Kana nyang lapangan wae
kana! Ben wong sadesa weruh kabeh! Wis dha gerang
kok ora idhep isin. Wis kono terusna! Aku arep bali'
(BUDI JUMANGKAH ETHOK. ETHOK NTNGGAL
WONG LORO. SAWETARA JANGKAH
MANDHEG, BANruR NOLEH MEMBURI).
LARU LAN WIRA MENENG-MENENGAN. WONG LORO NYAWANG
BUDI.oRAANASINGMANGSULI.BUDIMBALIKNYEDHAK.
BUDI : (TEMBUNGE ALI]S,.PRAUPANE SAREH)
Saiki critaa kepriye larah- larahe! Takrungokne!
LARU : Niki waungaten, Pak. Wau enjing Si Rongeh anak kula
dolanan teng latare Bedhes niki. (NUDINGI RAINE
WIRA) |
KRUNGU TEMBUNG BEDHES, WIRA NJINGKAT. MRIPATE
MENCERENG NYAWANG LARU.
LARU Lha kok wangsule sikile godres getih. Jebul latare
Munyuk niki dipasangi beling. Kula nyuwun tanggung
jawabe, ee... lha kok malah nantang gelut..
(ETHOK-ETHOK ORA NGERTI YEN
DIPENCERENGI)
WIRA Apa rumangsamu aku kurang gawean kok beling barang
dipasangke nglatar?
LARU Seprana-seprane ketoke ya mung nglanthung ngono kok.
WIRA Nek duwe dhuwit, ora-orane direwangi nantang gelut.
Ora sah cangkeman wae. Dhapurmu ki kaya sugih-
sugiha.
BUDI Wis, wis..- aku wis ngerti. Saiki ngene wae, anakmu
ndang suntikna!
(NGROGOH SAK. CLANA, BANJUR NGULU-
NGAKE DHUWIT MARANG LARU. BANJUR
NGOMONG SEMU PRENTAH)
Nyoh, iki dhuwite!.Wira, mengko bocahe terna!
Nganggo pit montorku wae ben cepet! Laru, mengko
mboncenga Wira, ngamping- ampingi Rongeh. Nek wis
bali, muben ga RT kene, kandhanana nek mengko bengi
rapat neng omahku. Ora usah nganggo mbantah! Ayo
pite dijupuk. Kana ndang tata-tata, anake diopeni!
WONG TELU NINGGALAKE PANGGLING BEBARENGAN.
Adegan II t
WAYAH BENGI. WONG-WONG PADHA KUMPUL ING NJERO
RUANGAN. SILA LESEHAN. BUDI DIADHEP WARGA. SING KATON
ING PANGGUNG WONG PAPAT. LIYANE MUNG KEPRUNGU
SWARANE. KELUK ROKOK KATON NGGEMBULENG TNG RUANGAN
IKU. BUDI BANJUR NGADEG TNG NGAREPE PARA WARGA.
BUDI Para sedherek, dalu menika kempalane rada dadakan.
Kula gadhah krenteg ajeng nganakake kerja bakti teng
lingkungan mriki. Pripun para sedherek?
WIRA (NGACUNG)
BUDI Napa niki enten sambete kalih kedadeyan wau siang?
LARU Nggih enggih, nggih mboten. Nanging jane paircen
BUDI empun sawetawis wekdal kula mikir bab niki. Sakniki
rak mangsa rendheng. Nekjawah, kalenan pinggir margi
ngajeng niku kerep mbludag. Nek jawahe ageng omah
sisih ngandhap nika saged kleleb. Rak nggih, ta?
Jane ngoten niku rak tanggungjawabe sing gadhah griya
caket margi ta, Pak? Mosok kados kula sing omahe teng
wingking nggih kudu melu kerja bakti?
Karesikan lingkungan menika tanggungjawabe sedaya
warga. Menawi lingkungan resik, ingkang ngraosaken
sedaya warga. Kosok haline, nek lingkungan reged sing
ngrasakake nggih sedaya. Tur malih, nek lingkungan
rOkeeg"m?eadrrw,"obtinibnsiitakgupeedmnkybeaotakteimtnanmnik' irlCrao-hknumtotnbueontdet enemrmaammili'hbM'eraSdniangrtakehan'
Yen ngantos wonten warga mriki ketaman' senajan
ssinetgunngyg"aUl,asruagieednnikuularledmhauttensginwg amrgbaosteanneksuipliunna'
.rr,g
awit
milih.
PAK DRAJAD Lha saben sasi awake dhewe rak wis mbayar tukang
sampah, ta? Ya percuma leh mbayar nek njur isih kerja
bakti. Akuwegah"'!!
LARU : Biasane tukang sampah niku mung mendheti sampah
ngajengan niku' Mboten
sing teng tong-tong sampah
;;tdhj sinsteng margi-margi' Mangka sedinten
;;; rnung ,.piri' NIku sing njalari sainpah- sampah
lggitt
kerep numPuk.
WIRA : Lha empun dicepaki tong sampah kok tasih mbucali
Sepira abote
sampah turut margi? nguncalake nyang
temPat samPah?
:i Lha nggonmu, beling wae nganti pating tlecek'turut
i latar? Mangka "gt"p-*t' ya ana tempat sampahe?
LARU
.i
WIRA Arep wiwit maneh?
LARU Lha wong omongmu Ya sengak ngono'
PAK BUDI Mpun, sing uwis nggih uwis' Sakniki pripun saene?
SISIHPANGGUNGKEPRTINGUSUMAUREPARAWARGA.AKEH-
ATETTE PADHA SETUru.
WARGA I Nggih. Pak. Kula setuju. Kersane dha rukun napa' je.
WARGA II Nggih, setuju kula.
PAK DRAJAD (TEMBUNGE ABOT) 0
Apa iki wajib, Pak RT?
BUDI (KARO MESEM)
Menawi sami setuju, nggih namine wajib, Pak Drajad.
PAK DRAJAD (GRLTNDELAN NANGING SWARANE BANTER )
Jenenge wae kerja bakti... kok wajib? Nek ngono ya
romusha kok.
:PARA WARGA Ha... ha... ha....
PARA WARGA PADHA NGGUYU NGAKAK. BUDI MESEM. PAK
DRAJAD RADA MBESENGUT, NANGING PUNGKASANE MELU
NGGUYLI.
LARU : Lha nek mboten mangkat terus pripun ?
KAHANAN MALIH SEPI. KABEH MENENG. SAWETARA PADHA
PLINGUKAN, ORA NYANGKA AREP ANA PITAKON KAYA NGONO.
AKEH SING BANruR BISIK.BISIK KARO KANCANE.
LARU : Didhendhamawon....!
WIRA : Eh ngawur. Mosok ra mangkat kerja bakti kok
didhendha.
LARU : Nek ra ditegasi ya sakepenake dhewe' Apa maneh wong
kesed kayak kowe kuwi.
KAHANAN MALIH RAME. PADHA REMBUGAN KARO SACEDHAKE.
AKEH STNG MANGGUT-MANGGUT. SUWE-SUWE KEPRUNGU
SUMAURE WARGA SAUR MANUK
WARGA I : Nggih, Pak RT, didhendha. Didhen{ha sing akeh, ben
dha mangkat kabeh.
WARGA II Setuju! Dhendhane sepuluh ewu. Ben kapok. Saiki
I
nggolek dhuwit sepuluh ewu rak uangil ta...
I
LARU Tambahi wae, limalas ewrl ngono lho...
WIRA Wah.. ya kelarangen.
LARU Ya pancen ben dha mangkat. Nek dhendhane sewu rak
milih njingkrung neng omah.
WARGA I Iya! Limalas ewu. Setuju. Dhuwit limalas ewu ya rada
krasa.
BUDI Pripun para sedherek? Setuju didhendha?
PARA WARGA Setuju.....!!!
BUDI Dhendhane pinten saene?
PARA WARGA Limalas ewu....!
BUDI Nggih mpun nek ngaten. Ngenjing, nggih? Jam pitu.
WARGA I Ampun jam pitu. Pak. Sing teng nggreja mangke dereng
wangsul.
BUDI : Oh, nggih. Nyuwun pangapunten. Nggih, jam wolu.
nggih? Telat sekedhik nggih rnboten napa-napa. Sakniki
kempalan mpun rampung. Sing ajeng kondur, mangga.
Dene sing tasih purun lenggahan, ngg.h matur nuwun.
PARA WARGA PADHANGADEG, METU SAKA PANGGIING. MBAKA
SIJI, LAMPU DIPATENI.
Adegan III
WAYAH ESUK JAM 8. BUDI MLAKU MANGGUL PACUL. KAHANAN
SEPI. MLiNG ANA PAK DRAJAD SING NGADEG ING TENGAH DALAN
KARO THINGAK-THINGUK. BARENG WIS CEDHAK, BUDI
NYELEHAKE PACULE BANJUR MELU THINGAK-THINGUK. BUDI
NJENGKERUTAKE ALISE, DENE PAK DRAJAD NGANGKAT
PUNDHAK.
BUDI : Lha kok tasih sepi? Sami teng pundi, Pak Drajad?
:PAK DRAJAD Aku ya gumun, Pak RT. Wit mau omahe dha tutupan.
Lha kok bocah wae ya ora ana sing kemliwer. Iki karepe
piye ta?
RADA SAWETARA SUWENE WONG LORO PADHAMENENG KANTHI
PRAUPAN BINGI.ING. SAWISE CETHA ORA ANA LIYANE, BUDI
NruPUK PACULE.
BUDI : Ngga, Pak, diwiwiti mawon. Tiyang kalih nggih mboten
napa-napa. Sakuwate mawon, mboten usah ngaya. Awak
tuwaje. ..
PAK DRAJAD : Ya wis, ayo! Apa dha mendem, apa piye, ta wong- wong
kuwi? Apa ora eman-eman dhuwit limalas ewu kanggo
mbayar dhendha?
(MBRESIKI SUKET KARO GRENENGAN TJEN)