ธาต ุ ใด ๆ จํานวน 1 โมล มีมวลเป็ นกรัมเท่ากับมวลอะตอมของธาต ุ นั้น เช่น O 1 โมล ประกอบด้วย 6.02x1023อะตอม และหนัก 15.988 กรัม N 1 โมล ประกอบด้วย 6.02x1023อะตอม และหนัก 14.006 กรัม Company Logo
-Ca มีมวลอะตอม เท่ากับ 40 แสดงว่า Ca 1 โมล หนัก 40 กรัม หรือ -Ca 40 กรัม = 1 โมล ถ้าชั่ง Ca 20 กรัม = 1/2 โมล, 0.5 โมล ถ้าชั่ง Ca 10 กรัม = 1/4 โมล, 0.25 โมล จะได้ว่า โมล (อะตอม) = มวลของธาต ุ ที่ให้มา (กรัม) มวลอะตอมของธาต ุ(กรัม/โมล) Company Logo
Ca 1 โมล ประกอบด้วย 6.02x1023อะตอม หรือ Ca 6.02x1023อะตอม =1 โมล ถ้า Ca 3.01x1023อะตอม =1/2 โมล, 0.5 โมล จะได้ว่า โมล (อะตอม) = จํานวนอะตอมของธาต ุ ที่ให้มา 6.02x1023 (อะตอม/โมล) Company Logo
หาจํานวนโมลของ 1. Cu 127.08 g (Cu=63.5) 2. Li 0.012 g (Li=7) 3. Al 6.75 g (Al=27) 4. Ca 5 มิลลิกรัม (Ca=40) หามวล(หน่วยเป็ นg)และจํานวนอะตอมของ 1. Al 2.5 โมล (Al=27) 2. Fe 1.25 x10-3 โมล (Fe=56) Company Logo
สารประกอบใด ๆ จํานวน 1 โมล มีมวลเป็ นกรัมเท่ากับมวลโมเลกล ุ ของสารประกอบนั้น เช่น O2 1 โมล ประกอบด้วย 6.02x1023โมเลกล และหนัก ุ 31.976 กรัม N2 1 โมล ประกอบด้วย 6.02x1023โมเลกุ ล และหนัก 28.012 กรัม Company Logo
Company Logo สาร ปริมาณที่ชั่งมา (g) จํานวนโมล จํานวนโมเลกล ุ Ca3(PO4)2 310 1 6.02x1023 155 0.5 3.01x1023 103.33 0.33 2.01x1023
Company Logo จะได้ว่า จํานวนโมลของสารประกอบ = มวลที่ให้มา (กรัม) มวลโมเลกล ุ (กรัม/โมล) จํานวนโมลของสารประกอบ = จํานวนโมเลกล ุ 6.02x1023 (โมเลก ุ ล/โมล)
Company Logo สารประกอบไอออนิก แตกตัวได้เมื่อเป็ นของเหลวหรือสารละลาย CaCl2 Ca2+ + 2Cl1 โมล 1 โมล 2 โมล 6.02x1023โมเลกุ ล 6.02x1023ไอออน 2 x 6.02x1023ไอออน ดังนั้น CaCl2 1 โมล ประกอบด้วย 6.02x1023 โมเลกล ุ หรือ 3 x 6.02x1023 ไอออน
Company Logo จะได้ว่า จํานวนโมลของไอออน = มวลของไอออนที่ให้มา (กรัม) มวลไอออน (กรัม/โมล) จํานวนโมลของไอออน = จํานวนไอออน 6.02x1023 (ไอออน/โมล)
Company Logo หาจํานวนโมลและจํานวนโมเลก ุ ลของ 1. CaCO3 50 g 2. K3PO4 20.5g 3. H2O 90 g 4. (NH4)2SO4 30 gจะประกอบด้วย NH4 + กี่ไอออนและกี่กรัม
ปริมาตรต่อโมลของแก๊ส แก๊สใดๆ 1 โมล มีปริมาตร 22.4 dm3 หรือ 22.4 ลิตร ที่ STP* STP = Standard Temperature and Pressure T = 0°C P = 1 atm Company Logo
Company Logo -แก๊ส SO2 ที่ STP 1 โมล มีปริมาตร 22.4 ลิตร ถ้า แก๊ส SO2 ที่ STP n โมล มีปริมาตร 22.4 x n ลิตร -แก๊ส X ที่ STP มีปริมาตร 22.4 ลิตร = 1 โมล แก๊ส X ที่ STP มีปริมาตร 11.2 ลิตร = 1/2 โมล แก๊ส X ที่ STP มีปริมาตร 5.6 ลิตร = 1/4 โมล จะได้ว่า จํานวนโมลของแก๊ส = ปริมาตรของแก๊ส(dm3) ที่ STP 22.4 (dm3/mol)
1 โมล อน ุ ภาค ปริมาตร มวล 6.02x1023 มวลอะตอม(g) มวลโมเลกุ ล(g) 22.4 dm3 ที่ STP สร ุ ปความสัมพันธ์ Company Logo
สร ุ ปความสัมพันธ์ Company Logo
ตัวอย่างการคํานวณ โจทย์ 1 แก๊สฮีเลียม(He) 6.46 g มีกี่โมล วิธีคํานวณ จํานวนโมลของ He = 6.46 g x = 1.60 mol 1 mol 4.003 g Company Logo
ตัวอย่างการคํานวณ โจทย์ 2 แคลเซียมไนเตรต(Ca(NO3)2) 0.433 mol มีมวลกี่กรัม วิธีคํานวณ มวลของ Ca(NO3)2 = 0.433 mol x = 71.1 g 164.1 g 1 mol Company Logo
ตัวอย่างการคํานวณ โจทย์ 3 แคลเซียม(Ca) 1 อะตอมมีมวลกี่กรัม วิธีคํานวณ มวลของ Ca = 1 atom x = 6.66x10-23 g 1 mol 6.02x1023 atom 40 g 1 mol x Company Logo
สารละลาย(Solution) Company Logo
สารละลาย(Solution) “ของผสมเอกพันธ์ของสารตั้งแต่ ุ 2 ชนิดขึ้นไป” องค์ประกอบของสารละลาย คือ ตัวทําละลาย(Solvent) และตัวละลาย หรือตัวถ ู กละลาย(Solute) Company Logo
สารละลาย(Solutions) สารละลายอิ่มตัว (Saturated solution) สารละลายอิ่มตัวยวดยิ่ง (Supersaturated solution) Company Logo
ประเภทสารละลาย สารละลาย ของแข็ง ของเหลว แก๊ส ทองเหลือง นาก นํ้าโซดา แอลกอฮอล์ในนํ้า อากาศ แก๊สห ุ งต้ม Company Logo
ความเข้มข้นของสารละลาย ความเข้มข้น(Concentration)ของสารละลาย หมายถึงค่าที่แสดงปริมาณของตัวถ ู กละลายที่มีอย่ในสารละลาย ู หรือในตัวทําละลาย ความเข้มข้นของสารละลาย = ปริมาณตัว(ถ ู ก)ละลาย ปริมาณตัวสารละลาย Company Logo
ร้อยละ (percents) เป็ นการระบ ุ ปริมาณของตัวถ ู กละลายในสารละลายทั้งหมด 100 ส่วน - ร้อยละโดยมวล(%w/w) - ร้อยละโดยปริมาตร (%v/v) - ร้อยละโดยมวลต่อปริมาตร (%w/v) ร้อยละ(%) Company Logo
ร้อยละ(%) ร้อยละโดยมวล(%w/w) มวลของตัวละลายที่ละลายในสารละลาย 100 หน่วยมวลเดียวกัน มวลตัวละลาย มวลสารละลาย ให้ wA เป็ นมวลของตัวทําละลาย wB เป็ นมวลของตัวถ ู กละลาย = X 100 ×100 + = A B B W W W Company Logo
สารละลาย NaCl 25% (W/W) หมายความว่า ในสารละลายหนัก100 กรัม มีNaClละลายอย ่ ู 25 กรัม Company Logo
ถ้าต้องการสารละลาย 15% (W/W)ของ KCl จํานวน 60 กรัม จะต้อง ใช้ KCl กี่กรัมในสารละลายกี่กรัม สลล. 15% (W/W)KCl หมายความว่า ถ้าต้องการ สลล. 100 กรัม จะต้องใช้ KCl 15 กรัม ถ้าต้องการ สลล. 60 กรัม จะต้องใช้ KCl 15x60 กรัม 100 = 9 กรัม ดังนั้น สลล.นี้เตรียมโดย ชั่ง KCl 9 กรัม ละลายในนํ้า 60-9 กรัม= 51 กรัม Company Logo
Company Logo ร้อยละโดยปริมาตร (%v/v) ปริมาตรของตัวละลายที่ละลายในสารละลาย 100 หน่วยปริมาตรเดียวกัน ปริมาตรตัวละลาย ปริมาตรสารละลาย ให้ VA เป็ นปริมาตรของตัวทําละลาย VB เป็ นปริมาตรของตัวถูกละลาย = ×100 + = A B B V V V X 100
Ethanol 40% (V/V) หมายความว่า ในสารละลายปริมาตร100 มิลลิลิตร มีethanol ละลายอย ่ ู 40 มิลลิลิตร Company Logo
แอลกอฮอล์ 70% (V/V)จํานวน 200 cm3 มีแอลกอฮอล์เท่าใด ในสารละลาย 100 cm3 มีแอลกอฮอล์อย่ ู 70 cm3 ดังนั้นสารละลาย 200 cm3 มีแอลกอฮอล์อย่ ู 70x200 cm3 100 = 140 cm3 Company Logo
ร้อยละโดยมวลต่อปริมาตร (%w/v) มวลของตัวละลายที่ละลายในสารละลาย 100 หน่วยปริมาตร มวลตัวละลาย ปริมาตรสารละลาย หน่วยชนิดนี้มักใช้กับสารละลายที่ตัวถ ู กละลายเป็ นของแข็งละลายในตัวทํา ละลายที่เป็ นของเหลวเช่น สารละลาย10 % NaOHโดยมวลต่อปริมาตร หมายความว่า ในสารละลายมีปริมาตร100 cm3 มีNaOHละลายอย ่ ู 10กรัม Company Logo = X 100
ส่วนในล้านส่วน ส่วนในล้านส่วน(parts per million : ppm) เป็ นหน่วยที่บอกปริมาณตัวละลายเป็ นมวล หรือ ปริมาตร ที่ละลายในสารละลาย 1 ล้านหน่วยเดียวกัน มวล หรือ ปริมาตรของตัวละลาย มวล หรือ ปริมาตรของสารละลาย X 10 ppm = -6 Company Logo
เช่นความกระด้างของนํ้ากําหนดจากปริมาณ CaCO3 มากเกิน120 ppm จึงจัดเป็ นนํ้ากระด้าง หมายความว่าในนํ้า1 kgที่มีCaCO3 ละลายอย่เกิน ู 120 mg จัดว่า เป็ นนํ้ากระด้าง Company Logo
ส่วนในพันล้านส่วน ส่วนในพันล้านส่วน(parts per billion : ppb) เป็ นหน่วยที่บอกปริมาณตัวละลายเป็ นมวล หรือ ปริมาตร ที่ละลายในสารละลาย 1 พันล้านหน่วยเดียวกัน มวล หรือ ปริมาตรของตัวละลาย มวล หรือ ปริมาตรของสารละลาย X 10 ppb = -9 Company Logo
เช่นมีการวิเคราะห์พบว่าโดยเฉลี่ยใน นํ้าทะเลมีปริมาณปรอท 0.1 ppb หมายความว่า นํ้าทะเล1,000 kg จะมีปรอทอย่ ู 0.1 mg Company Logo
โมลาริตี(Molarity) โมลาริตี หรือ โมลาร์(Molar : M หรือ mol/dm3) เป็ นหน่วยที่บอกปริมาณตัวละลายเป็ นโมลที่ละลายใน สารละลาย 1 ลกบาศก์เดซิเมตร ู มีหน่วยเป็ น โมลต่อลกบาศก์เดซิเมตร ู หรือ โมลต่อลิตร จํานวนโมลของตัวละลาย(mol) ปริมาตรของสารละลาย(dm3 M = ) Company Logo
นํา NaCl มา 58.4 กรัม (1 โมล) มาเติมนํ้า1 ลกบาศก์เดซิเมตร ู = สารละลาย NaCl มีความเข้มข้น 1 โมลาร์ หรือ โมลต่อลิตร จํานวนโมล = นํ้าหนัก (กรัม) นํ้าหนักส ู ตร (กรัม/โมล) Company Logo
เช่น สารละลาย0.10 M HCl หมายความว่า ในสารละลายมีปริมาตร1,000 cm3 มีHClละลายอย่ ู0.10 mol Company Logo
ตัวอย่างการคํานวณ จงคํานวณหาความเข้มข้นเป็ น M ของสารละลายที่มี NaCl 9.52 g ในสารละลาย 575 cm3 วิธีทํา ความเข้มข้นของ NaCl เป็ น M(mol/dm3) . Company Logo
ตัวอย่างการคํานวณ จงคํานวณหามวลของ NaOH ในสารละลาย NaOH เข้มข้น 0.25 M จํานวน 300 cm3 วิธีทํา มวลเป็ น g ของ NaOH Company Logo
ตัวอย่างการคํานวณ จงคํานวณหาMolarity(M)ของสารละลาย H2SO4เข้มข้น 10%โดยมวล ซึ่งมีความหนาแน่น 1.07g/cm3 วิธีทํา ความเข้มข้นเป็ น M ของ H2SO4 = 1.09M x 10 g 98 g 100 g. 1.07 g 1000 cm3 Company Logo %v/v ? %w/v ?
โมแลลิตี(Molality) โมแลลิตี หรือ โมแลล(Molal : m หรือ mol/kg) เป็ นหน่วยที่บอกปริมาณตัวละลายเป็ นโมล(mol) ที่ละลายในตัวทําละลาย 1 กิโลกรัม(kg) จํานวนโมลของตัวละลาย(mol) มวลของตัวทําละลาย(kg) m = Company Logo
เช่น 0.50 m กล ู โคส หมายความว่าสารละลายมีกล ู โคส0.50 molละลายในนํ้า1,000กรัม Company Logo
ตัวอย่างการคํานวณ จงคํานวณหาโมแลลิตีของสารละลายซึ่งมี NH3 0.85 g ละลายในนํ้า 125 g วิธีทํา 0.85 g NH = x mol 3 x ------------- 1 mol NH3 17 g NH3 H2O 125 g มี NH3 x mol ถ้าH2O 1000 g มี NH3 ……………… x x 1000 mol 125 Company Logo
Company Logo ฟอร์มาลิตี(Formality) ฟอร์มาลิตี หรือ ฟอร์มาล(Formal : F) จํานวนกรัมส ู ตรของตัวถ ู กละลายที่ละลายอย่ในสารละลาย ู 1 ลกบาศก์เดซิเมตร ู นิยมใช้กับสารประกอบไอออนิก NaOH 1 ฟอร์มาล = 40 กรัม เนื่องจาก NaOH 1 กรัมส ู ตร (นํ้าหนักส ู ตร) = 40 กรัม
ถ้าต้องการเตรียม สลล Pb(NO3)2 เข้มข้น 0.5 ฟอร์มาล 1 dm3 จะต้องใช้Pb(NO3)2 กี่กรัม (Pb =207.2, N=14, O=16) Company Logo
Company Logo ถ้าต้องการเตรียม สลล Pb(NO3)2เข้มข้น 0.5ฟอร์มาล ปริมาตร 500 cm3 จะต้องใช้Pb(NO3)2 กี่กรัม (Pb =207.2, N=14, O=16)
Company Logo นอร์มาลิตี(Normality) นอร์มาลิตี หรือ นอร์มาล(Normal : N) จํานวนกรัมสมม ู ลของตัวถ ู กละลายที่ละลายอย่ในสารละลาย ู 1ลกบาศก์ ู เดซิเมตร -สลล HCl 1 นอร์มาล หมายถึง สลล. 1 ลกบาศก์เดซิเมตรมี ู HClละลายอย่ ู 1 กรัมสมม ู ล (36.5 กรัม) -สลล H2 SO4 1 นอร์มาล หมายถึง สลล. 1 ลกบาศก์เดซิเมตรมี ู H2 SO4 ละลายอย่ ู 1 กรัมสมม ู ล (49 กรัม) (…..MW=98)
กรัมสมม ู ล = นํ้าหนักกรัมสมม ู ลหาได้ดังนี้ 1. นํ้าหนักกรัมสมม ู ลของกรด= นํ้าหนักเป็ นกรัมของกรดที่สามารถให้ H+1 โมล HCl H+ + ClHCl 1 โมล หนัก 36.5 กรัม สามารถให้ H+1 โมล นํ้าหนักกรัมสมม ู ลของ HCl= 36.5 = 36.5 กรัม 1 Company Logo นํ้าหนัก (g) นํ้าหนักกรัมสมม ู ล (g)
H2SO4 2H+ + SO4 2- H2SO4 1 โมล หนัก 98 กรัม สามารถให้ H+ 2 โมล นํ้าหนักกรัมสมม ู ลของ H2SO4 = 98 = 49 กรัม 2 Company Logo
2.นํ้าหนักกรัมสมมูลของเบส = นํ้าหนักเป็ นกรัมของเบสที่สามารถให้ OH- 1 โมล NaOH Na+ + OHNaOH 1 โมล หนัก 40 กรัม สามารถให้ OH- 1 โมล นํ้าหนักกรัมสมมูลของ NaOH = 40 = 40 กรัม 1 Company Logo