The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

แผนการสอนแม่พิมพ์พลาสติกเบื้องต้น

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by นายไพรัช สุริยะ, 2021-04-06 23:37:28

แผนการสอนแม่พิมพ์พลาสติกเบื้องต้น

แผนการสอนแม่พิมพ์พลาสติกเบื้องต้น

แผนการสอน/การเรียนรู้ม้งุ เนน้ สมรรถนะอาชีพ
และบรู ณาการปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง/คณุ ลักษณะ 3D

รหัส 2102-2301 วชิ า แม่พมิ พพ์ ลาสตกิ เบือ้ งต้น
หลักสูตร ประกาศนยี บตั รวชิ าชีพ พทุ ธศกั ราช 2556

ประเภทวิชา/หมวดวชิ า อตุ สาหกรรม
สาขาวชิ า ชา่ งกลโรงงาน
สาขางาน เครอ่ื งมือกล

จดั ทาโดย
ไพรชั สรุ ิยะ

ครปู ระจาแผนกวิชาชา่ งกลโรงงาน
วทิ ยาลยั เทคนคิ สวา่ งแดนดนิ
อาชีวศึกษาจังหวดั สกลนคร

แบบคาขออนมุ ตั ิใช้แผนการจดั การเรียนรู้

มุ่งเนน้ สมรรถนะอาชพี และบูรณาการปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง
ตามคณุ ธรรม จริยาธรรม คา่ นยิ ม และคุณลักษณะทพี่ งึ ประสงค์ ของผ้สู าเรจ็ การศกึ ษา

รายวชิ า แมพ่ มิ พพ์ ลาสตกิ เบือ้ งตน้ รหสั วชิ า 3102-2005

ลงชื่อ.....................................................
( นาย ไพรัช สรุ ิยะ )
ตาแหน่งครพู เิ ศษสอน
ผจู้ ัดทา

ความเหน็ หวั หน้าแผนกวิชา ความเห็นหวั หนา้ งานพฒั นาหลักสูตรฯ
............................................... ...............................................
ลงชอื่ ...............................................
(นายสรุ ตั น์ โคตรปัญญา) ลงชอ่ื ...............................................
หัวหน้าแผนกช่างกลโรงงาน (นายคุมดวง พรมอนิ ทร์)

หวั หนา้ งานพัฒนาหลกั สูตรการเรยี นการสอน

ความเห็นรองผ้อู านวยการฝา่ ยวชิ าการ
...............................................

ลงช่ือ……………………………………...
(นายทินกร พรหมอนิ ทร)์
รองผอู้ านวยการฝ่ายวิชาการ

ความเห็นผู้อานวยการวิทยาลัยเทคนิคสวา่ งแดนดนิ
...............................................

ลงชือ่ ............................................
(นางวรรณภา พ่วงกลุ )

ผอู้ านวยการวิทยาลยั เทคนคิ สวา่ งแดนดิน

คานา

เอกสารคมู่ ือประกอบการสอน รหัสวชิ า 3102-2005 รายวชิ าแมพ่ ิมพพ์ ลาสตกิ เบือ้ งต้น ฉบบั
นพ้ี ฒั นาขึน้ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พ่ือใชเ้ ป็นค่มู ือแนวทางในการจดั การเรยี นการสอนโดยเนน้ ผูเ้ รยี นเปน็
สาคัญ ตามหลักสตู รหลกั สตู รประกาศนียบตั รวิชาชพี (ปวช.) พุทธศกั ราช 2556 สานักงาน
คณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษากระทรวงศกึ ษาธิการ โดยยึดถือปฏิบัติตามหลกั เศรษฐกจิ พอเพียง

เนื้อหาตามรายวิชาชี้มดี ว้ ยกัน 10 หน่วยการเรียน ใช้เวลาในการศกึ ษาทั้งสน้ิ 36 ชว่ั โมง
ประกอบดว้ ย ความรเู้ บอ้ื งตน้ ของชนิดพลาสตกิ และสมบัตทิ างกล สมบตั ทิ างความรอ้ น ประเภทของ
แม่พมิ พ์ ชนิดของเครือ่ งจกั รทีใ่ ช้ในการข้ึนรูปผลติ ภัณฑ์พลาสตกิ เช่น แม่พมิ พฉ์ ีด สว่ นประกอบของ
แมพ่ มิ พ์ฉีด ผิวแบ่งสว่ นแมพ่ ิมพ์ (Parting Surface) ระบบปอ้ น (Feed System) ระบบปลดช้นิ งาน
(Ejection) การหล่อเยน็ แมพ่ มิ พ์ (Mold Cooling) กรรมวธิ ีออกแบบแมพ่ ิมพฉ์ ดี และการตรวจสอบ
แมพ่ ิมพ์ฉดี เพื่อให้ผู้เรยี นมีความร้คู วามเข้าใจตามจดุ ประสงค์ และคาอธบิ ายรายวชิ า นอกจากนนั้
ในชว่ งมกี ารจัดการเรยี นรผู้ ู้สอนจดั ให้มกี ิจกรรมที่หลากหลายให้กับผเู้ รียนอย่างเหมาะสม โดยการให้
ทาแบบฝึกหัด การคน้ ควา้ หาความร้ตู ามแหลง่ ต่าง เช่น ห้องสมดุ อนิ เทอร์เนต็ และยงั มกี ารสอดแทรก
คุณธรรมจรยิ ธรรมในบทเรยี นให้กบั ผู้เรียนอย่างสม่าเสมอ

ในการดาเนินการจัดทาเอกสารดังกล่าวนผ้ี ู้สอนหวงั เป็นอย่างยิง่ ว่า คูม่ อื ประกอบการสอน
รหสั วชิ า 3102-2005 รายวิชาแม่พมิ พ์พลาสตกิ เบื้องตน้ ฉบบั น้จี ะเปน็ ประโยชนส์ าหรบั ครูผ้สู อน
ตลอดจนผู้สนใจเป็นอยา่ งดี และขอขอบคณุ วิทยาลัยการอาชีพสวา่ งแดนดนิ ท่ีได้มอบหมายให้ทาการ
สอนในรายวชิ าน้ี หากมขี อ้ ผิดพลาดประการใด ผู้สอนขอน้อมรบั คาตชิ มเพ่ือจะนาไปปรบั ปรงุ แกไ้ ขใน
โอกาสต่อไป

ลงชื่อ..................................................................
( นาย ไพรชั สุริยะ)

สารบญั

ลักษณะรายวชิ า หนา้
วิเคราะหช์ อ่ื เรื่อง 1
วเิ คราะห์หวั ข้อเรอื่ ง 3
รายละเอยี ดหวั ข้อเร่อื ง 4
รายการวเิ คราะห์ เนอ้ื หาวชิ า จุดประสงคร์ ายวชิ า มาตรฐานรายวชิ า 8
ตารางวิเคราะหร์ ะดบั พทุ ธพิ ิสัย ทักษะพิสัย จิตพสิ ยั 15
กาหนดการเรียนรู้ 19
แผนการเรยี นรู้ที่ 1 22
แผนการเรยี นรู้ที่ 2 23
แผนการเรียนรู้ที่ 3 25
แผนการเรยี นรู้ท่ี 4 27
แผนการเรยี นรู้ที่ 5 30
แผนการเรียนรู้ท่ี 6 35
แผนการเรยี นรู้ที่ 7 36
แผนการเรยี นรู้ท่ี 8 38
แผนการเรยี นรู้ท่ี 9 41
แผนการเรียนรู้ที่ 10 44
47

1

ลกั ษณะรายวชิ า
ท-ป-น 2-0-2

รหสั วิชา 3102-2005 ชอ่ื วชิ า แมพ่ ิมพพ์ ลาสติกเบอ้ื งต้น ช่ัวโมง 36
หลกั สูตร ประกาศนียบัตรวิชาชพี ประเภทวิชา/ อตุ สาหกรรม
สาขาวิชา ช่างกลโรงงาน สาขางาน แม่พิมพพ์ ลาสติก

จดุ ประสงค์รายวชิ า

1. เขา้ ใจชนิดและสมบตั ขิ องพลาสตกิ
2. เขา้ ใจประเภท วัสดุ และชนิ้ ส่วนแมพ่ มิ พ์
3. เขา้ ใจชนิดของเครื่องจกั รทีใ่ ชใ้ นการขนึ้ รปู ผลิตภณั ฑพ์ ลาสติก
4. มเี จตคติและกจิ นิสยั ที่ดี รบั ผดิ ชอบ ตรงต่อเวลา

สมรรถนะรายวิชา

แสดงความรู้เก่ียวกับหลกั การและกระบวนการแม่พมิ พ์พลาสตกิ

คาอธิบายรายวชิ า

ศกึ ษาเกี่ยวกบั ชนดิ พลาสตกิ และสมบตั ิทางกล ทางความร้อน ขอ้ มูลในการขน้ึ รปู ผลิตภณั ฑ์ ประเภทของ
แม่พมิ พ์ หลักการทางานของแม่พิมพ์ฉดี (Injection Mold) แมพ่ มิ พเ์ ป่า (Blow Mold) แมพ่ มิ พอ์ ดั
(Compression Mold) แม่พมิ พ์ข้ึนรูปดว้ ยสญู ญากาศ (Vacuum Mold) แมพ่ มิ พอ์ ัดรีด (Extrusion Mold)
ชิ้นสว่ นมาตรฐานสาหรับงานแมพ่ ิมพพ์ ลาสตกิ วสั ดแุ ม่พมิ พ์ เคร่อื งฉีดพลาสติก เครอ่ื งเป่าพลาสติก เคร่อื งอัด
พลาสตกิ และอปุ กรณช์ ว่ ยในงานแม่พมิ พ์พลาสตกิ

2

ลกั ษณะรายวชิ า

ท-ป-น 2-0-2
รหสั วชิ า 3102-2005 ชอื่ วิชา แมพ่ ิมพพ์ ลาสตกิ เบือ้ งตน้ ช่วั โมง 36
หลกั สูตร ประกาศนยี บตั รวชิ าชีพ ประเภทวิชา/ อตุ สาหกรรม
สาขาวชิ า ชา่ งกลโรงงาน สาขางาน แม่พิมพ์พลาสติก

คาอธบิ ายเนอื้ หาวชิ า
ศกึ ษาเกี่ยวกับ ชนิดพลาสตกิ และสมบตั ิทางกล ทางความรอ้ น ขอ้ มูลในการขึ้นรปู ผลิตภณั ฑ์ ประเภทของ
แม่พมิ พ์ หลักการทางานของแม่พมิ พฉ์ ดี (Injection Mold) แมพ่ ิมพเ์ ปา่ (Blow Mold) แม่พมิ พ์อดั
(Compression Mold) แมพ่ ิมพข์ น้ึ รูปด้วยสูญญากาศ (Vacuum Mold) แมพ่ มิ พ์อดั รีด (Extrusion Mold)
ชน้ิ ส่วนมาตรฐานสาหรับงานแมพ่ ิมพพ์ ลาสตกิ วัสดุแมพ่ มิ พ์ เครอื่ งฉีดพลาสติก เครอ่ื งเปา่ พลาสตกิ เครือ่ งอดั
พลาสติกและอุปกรณช์ ่วยในงานแม่พิมพ์พลาสตกิ
บูรณาการการจัดการเรียนการสอน โดยสอดแทรกหลักการ แนวคิดของปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งในบทเรียน
เพ่อื ให้มคี วามรู้ ความเขา้ ใจเกยี่ วกบั หลกั การเศรษฐกจิ พอเพียง สามารถนาหลกั แนวคดิ ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง
มาใชใ้ นการเรยี นและการดารงชวี ิตตลอดจนเผยแพร่หลกั การแนวคิดปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง

3

วิเคราะห์ชือ่ เรอ่ื ง
ท-ป-น 2-0-2

รหัสวชิ า 3102-2005 ชอื่ วิชา แมพ่ มิ พพ์ ลาสตกิ เบื้องต้น ชัว่ โมง 36
หลกั สตู ร ประกาศนียบตั รวิชาชพี ประเภทวชิ า/ อุตสาหกรรม
สาขาวชิ า ชา่ งกลโรงงาน สาขางาน แม่พิมพ์พลาสตกิ

การวิเคราะห์หวั ข้อเร่อื ง แบบแผนภูมิ

แมพ่ ิมพ์พลาสติก
เบอ้ื งตน้

ความรเู้ บอื้ งต้นของชนดิ พลาสติกและ ระบบป้อน (Feed System)
สมบตั ิทางกล ทางความรอ้ นของ
พลาสติก

ประเภทของแม่พมิ พ์พลาสติก ระบบปลดชิ้นงาน (Ejection)

ความรู้เบอ้ื งตน้ เกี่ยวกบั การออกแบบ การหล่อเย็นแมพ่ ิมพ์ (Mold Cooling)
แม่พมิ พฉ์ ดี

สว่ นประกอบของแม่พมิ พ์ฉดี กรรมวธิ อี อกแบบแมพ่ ิมพ์ฉดี

ผิวแบง่ สว่ นแมพ่ มิ พ์ (Parting Surface) การตรวจสอบแม่พิมพ์ฉดี

4

วเิ คราะหห์ ัวข้อเรอื่ ง

ท-ป-น 2-0-2

รหัสวิชา 3102-2005 ชอื่ วิชา แมพ่ มิ พ์พลาสติกเบอื้ งต้น ช่ัวโมง 36

หลกั สตู ร ประกาศนยี บัตรวชิ าชพี ประเภทวชิ า/ อตุ สาหกรรม

สาขาวิชา ช่างกลโรงงาน สาขางาน แม่พิมพพ์ ลาสติก

หัวขอ้ หลกั (Main Element) / แหล่งขอ้ มลู E
หนว่ ยการเรียนรู้ ( Learning Unit) ABCD

1. ความรเู้ บื้องตน้ ของชนดิ พลาสตกิ และสมบัติทางกล ทางความร้อน √ √√
ของพลาสตกิ

2. ประเภทของแมพ่ ิมพพ์ ลาสติก √ √√

3. ความรู้เบ้อื งต้นเก่ียวกบั การออกแบบแมพ่ ิมพ์ฉีด √ √ √

4. สว่ นประกอบของแม่พมิ พ์ฉีด √ √√

5. ผิวแบง่ ส่วนแมพ่ ิมพ์ (Parting Surface) √ √√

6. ระบบป้อน (Feed System) √ √√

7. ระบบปลดช้นิ งาน (Ejection) √ √√

8. การหล่อเยน็ แมพ่ มิ พ์ (Mold Cooling) √ √√

9. กรรมวธิ อี อกแบบแมพ่ มิ พฉ์ ีด √ √√

10. การตรวจสอบแมพ่ ิมพ์ฉดี √ √√

หมายเหตุ A : คาอธบิ ายรายวิชา
B : ผเู้ ชีย่ วชาญ
C : ผชู้ านาญงาน
D : ประสบการณ์ของครูผู้สอน
E : เอกสาร/ตารา/คมู่ ือ

5

วิเคราะหห์ ัวขอ้ เรอื่ ง

ท-ป-น 2-0-2
รหัสวิชา 3102-2005 ชอื่ วชิ า แมพ่ มิ พ์พลาสตกิ เบือ้ งตน้ ช่ัวโมง 36
หลกั สตู ร ประกาศนยี บตั รวิชาชีพ ประเภทวิชา/ อุตสาหกรรม
สาขาวิชา ช่างกลโรงงาน สาขางาน แม่พมิ พ์พลาสตกิ

หนว่ ยท่ี ชอ่ื หน่วยการเรยี นรู้ สมรรถนะ
1
ความรู้เบือ้ งต้นของชนดิ พลาสตกิ และสมบัติ 1.1. ชนดิ ของพลาสติก
ทางกล ทางความร้อนของพลาสตกิ

1.2. สมบัติของพลาสตกิ

2 ประเภทของแม่พิมพพ์ ลาสตกิ 2.1. แม่พมิ พพ์ ลาสตกิ

3 ความรู้เบ้อื งต้นเกยี่ วกบั การออกแบบ 3.1. เครอ่ื งฉีดพลาสติก (Injection – molding

แมพ่ มิ พฉ์ ดี machine)

3.2. ชนิดของแม่พิมพฉ์ ีด

3.3. วธิ ีทาแม่พมิ พฉ์ ีด (Injection mold making)

3.4. การปรบั แต่งประกอบ (Bench fitting)

4 ส่วนประกอบของแม่พมิ พ์ฉดี 4.1. ส่วนทอ่ี ยูก่ ับท่แี ละสว่ นทเี่ คลือ่ นท่ี (Fixed half
and moving half)
4.2. อมิ เพรสชน่ั (Impression)
4.3. แผน่ เบา้ และแผน่ คอร์ (Cavity and core
plates)
4.4. เบา้ แมพ่ ิมพ์และคอร์แม่พมิ พ์ (Mold cavities
and core)
4.5. แผน่ ยึดอนิ เสิรต์ (Bolsters)
4.6. เพลานาและปลอกนา (Guide pillars and
bushes)
4.7. ปลอกรฉู ดี (Sprue bush)
4.8. แหวนบังคับศนู ย์ (Register ring)
4.9. ระบบรูว่งิ และรเู ขา้ (Runner and gate
systems)
4.10. การยึดแม่พิมพ์เขา้ กับหนา้ แปลนเคร่อื งฉดี
(Attachment of mold to platen)

6

วเิ คราะหห์ วั ข้อเรื่อง

ท-ป-น 2-0-2
รหัสวิชา 3102-2005 ชอ่ื วิชา แม่พมิ พพ์ ลาสติกเบ้ืองตน้ ชวั่ โมง 36
หลักสูตร ประกาศนยี บัตรวิชาชีพ ประเภทวชิ า/ อตุ สาหกรรม
สาขาวชิ า ช่างกลโรงงาน สาขางาน แมพ่ ิมพ์พลาสตกิ

หน่วยท่ี ชื่อหนว่ ยการเรียนรู้ สมรรถนะ
5
ผิวแบ่งส่วนแมพ่ ิมพ์ (Parting Surface) 5.1. ผวิ แบง่ สว่ นแม่พมิ พ์แบบราบเรียบ (Flat
6 ระบบปอ้ น (Feed System) parting surface)
5.2. ผิวแบง่ สว่ นแม่พมิ พ์แบบไม่ราบเรยี บ (Non -
flat parting surface)
5.3. การลดขนาดผิวแบ่งสว่ นแมพ่ มิ พห์ รือผิวฟรบี น
ผวิ แบง่ สว่ นแมพ่ ิมพ์
5.4. การระบายอากาศ (Venting)
6.1. รูว่งิ (Runner)
6.2. รูเขา้ (Gates)

7 ระบบปลดช้นิ งาน (Ejection) 7.1. หอ้ งระบบปลดช้ินงาน
7.2. แผน่ ประกอบตวั ปลด (Ejector plate
assembly)
7.3. เทคนิคของกรรมวธิ ปี ลดชิ้นงาน (Ejection
techniques)
7.4. กรรมวธิ ปี ลดชิ้นงานกับส่วนท่อี ยู่กบั ที่ (Ejection
from fixed half)
7.5. ส่วนดึงแกนรูฉดี (Sprue pullers)

8.1. การหลอ่ เย็นแผน่ แม่พิมพแ์ บบชิ้นเดียว
8 การหลอ่ เยน็ แม่พมิ พ์ (Mold Cooling) (Cooling integer-type mold plates)

8.2. การหล่อเย็นชุดประกอบแผ่นยดึ อินเสริ ์ตกับอนิ
เสริ ์ต (Cooling insert-bolster assembly)
8.3. การหล่อเยน็ ชนิ้ สว่ นอน่ื ๆของแม่พมิ พ์ (Cooling
other mold parts)
8.4. ขอ้ ตอ่ น้าหลอ่ เย็น (Water connections)
8.5. การหดตัว – มมุ เรียวและพกิ ัดความเผื่อของ
แมพ่ มิ พ์ (Mold shrinkage-Taper and
tolerances)

7

วิเคราะห์หัวขอ้ เรอ่ื ง

ท-ป-น 2-0-2
รหัสวิชา 3102-2005 ชอ่ื วชิ า แมพ่ ิมพพ์ ลาสตกิ เบอ้ื งตน้ ชว่ั โมง 36
หลกั สูตร ประกาศนยี บตั รวิชาชีพ ประเภทวชิ า/ อตุ สาหกรรม
สาขาวชิ า ชา่ งกลโรงงาน สาขางาน แม่พิมพ์พลาสตกิ

หนว่ ยที่ ช่อื หนว่ ยการเรียนรู้ สมรรถนะ
9
กรรมวธิ ีออกแบบแม่พมิ พ์ฉดี 9.1. ขน้ั ตอนท่ี 1 กาหนดตาแหน่งอนิ เสิร์ต
9.2. ขั้นตอนที่ 2 ออกแบบระบบปลดชิ้นงาน
9.3. ข้นั ตอนที่ 3 ออกแบบหอ้ งระบบปลดช้นิ งาน
9.4. ขั้นตอนที่ 4 เขียนแบบภาพคร่ึงบนให้สมบูรณ์
9.5. ข้ันตอนท่ี 5 เขยี นแบบภาพดา้ นหน้าให้สมบูรณ์
9.6. ขน้ั ตอนที่ 6 เขียนแบบภาพตดั ให้สมบูรณ์
9.7. ขั้นตอนท่ี 7 เขียนแบบภาพทงั้ หมดให้สมบูรณ์

10 การตรวจสอบแม่พมิ พ์ฉดี 10.1. แม่พิมพ์แบบใช้สลกั ปลด
10.2. แมพ่ มิ พแ์ บบใช้ปลอกปลด
10.3. แม่พิมพแ์ บบใช้แผ่นปลด

8

รายละเอยี ดหัวขอ้ เรอื่ ง

ท-ป-น 2-0-2

รหสั วชิ า 3102-2005 ชอ่ื วิชา แม่พมิ พพ์ ลาสติกเบ้อื งต้น ชว่ั โมง 36

หลักสูตร ประกาศนียบตั รวิชาชพี ประเภทวชิ า/ อตุ สาหกรรม

สาขาวชิ า ชา่ งกลโรงงาน สาขางาน แม่พิมพพ์ ลาสติก

หวั ข้อหลัก (Main Element) / หวั ขอ้ ยอ่ ย (Element)

หน่วยการเรียนรู้ ( Learning Unit)

1. ความรเู้ บอ้ื งต้นของชนดิ พลาสติกและสมบัติทางกล 1.1. ชนิดของพลาสตกิ
ทางความรอ้ นของพลาสติก 1) เทอร์โมพลาสตกิ (Thermoplastic)
2) เทอรโ์ มเซตติ้ง (Thermosetting)

1.2. สมบัตขิ องพลาสติก
1) โพลเี อทิลนี (Polyethilene - PE)
2) โพลีไวนิลคลอไรด์ (Polyvinyl Chloride - PVC)
3) พอลิโพรไพลนี (Polypropylene: PP)
4) โพลเี อทลิ ีน เทเรฟทาเลท (Polyethylene

Terephtalate - PET)
5) อะครโี ลไนไทรลบ์ วิ ทาดิอนี สไตรนี

(Acrylonitrile butadiene styrene - ABS)
6) โพลเี มทลิ เมทาคริเลท (PMMA)
7) โพลเี อไมด์ (Polyamide - PA)
8) เมลามีน ฟอรม์ าลดไี ฮด์ (melamine

formaldehyde)
9) ฟนี อลฟอรม์ าดไี ฮต์ (phenol-formaldehyde)
10 )อพี อ็ กซี (epoxy)
11) โพลเิ อสเตอร์ (polyester)
12) ยูรีเทน (urethane)
13) โพลิยรู ีเทน (polyurethane)

2. ประเภทของแม่พมิ พพ์ ลาสตกิ 2.1. แมพ่ มิ พ์พลาสติก
1) แมพ่ มิ พ์ฉดี (Injection molding)
2) แมพ่ มิ พ์อัดและอัดฉดี (Compression and

Transfer molding)
3) แมพ่ มิ พเ์ ปา่ (Blow molding)
4) แมพ่ มิ พง์ านรดี (Extrusion)
5) แมพ่ ิมพ์ขนึ้ รปู ดว้ ยสุญญากาศ (Vacuum Mold)

9

รายละเอียดหวั ขอ้ เรอ่ื ง

ท-ป-น 2-0-2

รหัสวชิ า 3102-2005 ชอ่ื วิชา แม่พิมพพ์ ลาสตกิ เบ้ืองตน้ ชวั่ โมง 36

หลกั สตู ร ประกาศนียบัตรวชิ าชีพ ประเภทวชิ า/ อตุ สาหกรรม

สาขาวิชา ช่างกลโรงงาน สาขางาน แม่พิมพ์พลาสตกิ

หวั ขอ้ หลัก (Main Element) / หัวขอ้ ย่อย (Element)

หน่วยการเรยี นรู้ ( Learning Unit)

3. ความรูเ้ บอ้ื งตน้ เกีย่ วกบั การออกแบบแมพ่ ิมพ์ฉีด 3.1. เครอื่ งฉีดพลาสติก (Injection – molding
machine)
3.2. ชนิดของแม่พมิ พฉ์ ดี

1) แมพ่ ิมพ์ฉีดแบบสองแผน่ (Tow – plate
injection mold)

2) แมพ่ มิ พฉ์ ดี แบบแยกด้านขา้ ง (Split mold)
3) แมพ่ มิ พ์ฉดี แบบคลายเกลยี ว (Unscrewing
mold)
4) แม่พิมพฉ์ ดี แบบสามแผ่น (Three plate
mold)
5) แมพ่ ิมพ์ฉดี แบบรูว่ิงรอ้ น (Hot – runner
injection mold)
6) แมพ่ มิ พฉ์ ีดแบบช้ัน (Stack molds)
3.3. วิธที าแม่พมิ พฉ์ ีด (Injection mold making)
1) เคร่ืองจักรกล
- เครื่องไส
- เครอ่ื งเจาะ
- เครือ่ งกลงึ
- เครอ่ื งกดั
- เครือ่ งกัดลอกแบบ
- เครอ่ื งกัดทคี่ วบคุมดว้ ยดว้ ยระบบคอมพวิ เตอร์
- เครื่องเจียระไน
- เครอ่ื งสปาร์ค
2) เครอ่ื งมอื
- เหลก็ แกะสลัก
- ตะไบพเิ ศษ
- หินเจียระไนมือ
- หินขดั

- กระดาษทรายและผ้าทราย
3) งานหลอ่

- กรรมวธิ หี ล่อประณีตแบบซอร์
- กรรมวธิ หี ล่ออัดหรือหลอ่ ภายใตค้ วามดนั

10

รายละเอยี ดหัวขอ้ เรือ่ ง

ท-ป-น 2-0-2

รหัสวชิ า 3102-2005 ชอ่ื วชิ า แมพ่ มิ พ์พลาสตกิ เบ้ืองตน้ ชั่วโมง 36

หลกั สตู ร ประกาศนยี บตั รวิชาชพี ประเภทวิชา/ อตุ สาหกรรม

สาขาวชิ า ชา่ งกลโรงงาน สาขางาน แม่พมิ พพ์ ลาสตกิ

หัวขอ้ หลกั (Main Element) / หัวข้อย่อย (Element)

หนว่ ยการเรียนรู้ ( Learning Unit)

4) กรรมวธิ อี ดั ขึ้นรูปเย็น (Cold hobbing)

5) กรรมวิธีเคลอื บผิวด้วยไฟฟา้ (Electro –

plating)

3.4. การปรับแตง่ ประกอบ (Bench fitting)

4. สว่ นประกอบของแม่พิมพ์ฉีด 4.1. ส่วนท่ีอย่กู บั ทีแ่ ละส่วนทีเ่ คลอื่ นท่ี (Fixed half
and moving half)
4.2. อมิ เพรสชัน่ (Impression)
4.3. แผ่นเบ้าและแผน่ คอร์ (Cavity and core
plates)
4.4. เบา้ แม่พมิ พแ์ ละคอร์แม่พิมพ์ (Mold cavities
and core)

1) แผน่ เบ้าและแผน่ คอร์แบบชิ้นเดียว
2) อินเสริ ์ตของเบ้าและคอร์
3) ข้อดีและขอ้ เสียของแมพ่ ิมพ์แบบชน้ิ เดียวและ
แบบอนิ เสริ ์ต
4.5. แผ่นยึดอนิ เสริ ต์ (Bolsters)
1) แผ่นยดึ อินเสิร์ตแบบเป็นแผ่นตัน
2) แผ่นยดึ อนิ เสริ ์ตแบบเป็นแทบ
3) แผ่นยึดอินเสริ ต์ แบบเปน็ กรอบ
4) แผ่นยดึ อินเสริ ์ตแบบเป็นกรอบเกลยี ว
5 ) แทน่ ยดึ อนิ เสริ ์ต
6) การสารวจเปรยี บเทียบแผ่นยึดอินเสริ ์ตแบบ
ตา่ งๆ
4.6. เพลานาและปลอกนา (Guide pillars and
bushes)
4.7. ปลอกรูฉดี (Sprue bush)
4.8. แหวนบงั คบั ศนู ย์ (Register ring)
4.9. ระบบรวู งิ่ และรเู ขา้ (Runner and gate
systems)

4.10. การยดึ แมพ่ ิมพเ์ ข้ากบั หน้าแปลนเครือ่ งฉดี
(Attachment of mold to platen)

1) วิธขี ันเกลียวยดึ โดยตรง
2) วิธีขนั เกลยี วยดึ ทางออ้ ม

11

รายละเอียดหวั ข้อเรือ่ ง

ท-ป-น 2-0-2

รหสั วชิ า 3102-2005 ชอื่ วิชา แม่พิมพพ์ ลาสตกิ เบอ้ื งต้น ชวั่ โมง 36

หลกั สตู ร ประกาศนยี บัตรวชิ าชีพ ประเภทวิชา/ อุตสาหกรรม

สาขาวชิ า ช่างกลโรงงาน สาขางาน แม่พมิ พ์พลาสตกิ

หัวข้อหลกั (Main Element) / หัวข้อยอ่ ย (Element)

หนว่ ยการเรยี นรู้ ( Learning Unit)

4.11. การเลือกใช้วัสดทุ าแม่พิมพ์

1) เหลก็ นเิ กิล – โครเม่ยี มและเหลก็ นเิ กลิ –

โครเมีย่ ม – โมลิบดินัม

2) เหลก็ คารบ์ อนและโครเมี่ยมสูง

3) เหลก็ สเตนเลส

4) เหล็กทาแม่พมิ พอ์ ่ืนๆ

5) โลหะ ทาแม่พมิ พ์ที่ไม่ใชเหลก็

5.1. ผวิ แบง่ สว่ นแมพ่ มิ พ์แบบราบเรียบ (Flat parting

5. ผวิ แบง่ ส่วนแม่พิมพ์ (Parting Surface) surface)

5.2. ผวิ แบง่ สว่ นแมพ่ ิมพ์แบบไม่ราบเรยี บ (Non - flat

parting surface)

1) ผวิ แบง่ สว่ นแมพ่ มิ พ์แบบเป็นชน้ั

2) ผิวแบ่งส่วนแม่พิมพ์แบบเป็นรปู พรรณ

3) ผิวแบ่งสว่ นแมพ่ มิ พแ์ บบเป็นมมุ

4) ผวิ แบ่งสว่ นแมพ่ มิ พ์ที่มรี ปู ซบั ซ้อน

5) ผวิ แบ่งส่วนแมพ่ ิมพแ์ บบเปน็ ช้นั และเป็น

รปู พรรณเฉพาะแหง่

6) การสมดลุ ผิวแมพ่ ิมพ์

5.3. การลดขนาดผิวแบง่ ส่วนแม่พมิ พห์ รอื ผวิ ฟรบี นผิว

แบ่งส่วนแม่พิมพ์

5.4. การระบายอากาศ (Venting)

6.1. รูวงิ่ (Runner)

1) รปู ทรงหน้าตดั ของรูว่ิง

6. ระบบปอ้ น (Feed System) 2) ขนาดของรวู งิ่ (Runner Size)

3) การร่างแบบรวู ิง่ (Runner layout)

6.2. รเู ข้า (Gates)

1) การกาหนดตาแหนง่ ของรูเขา้ (Positioning of

gates)

2) การสมดุลรูเข้า (Types of gate)

12

รายละเอยี ดหวั ขอ้ เรอื่ ง จรกกี

ท-ป-น 2-0-2 00u
รหัสวชิ า 3102-2005 ชอื่ วชิ า แมพ่ มิ พ์พลาสตกิ เบ้ืองตน้ ชัว่ โมง 36 itd0
หลกั สูตร ประกาศนียบตั รวชิ าชีพ ประเภทวิชา/ อตุ สาหกรรม 000
สาขาวชิ า ช่างกลโรงงาน สาขางาน แม่พิมพพ์ ลาสติก 1

หัวข้อหลกั (Main Element) / หัวขอ้ ยอ่ ย (Element)

หน่วยการเรียนรู้ ( Learning Unit)

7. ระบบปลดชิ้นงาน (Ejection) 7.1. หอ้ งระบบปลดช้นิ งาน

1) ห้องระบบปลดชิ้นงานแนวตรง

2) ห้องระบบปลดชนิ้ งานแบบกรอบ

3) หอ้ งระบบปลดชน้ิ งานแบบรองรับด้วยแท่ง

ทรงกระบอก

7.2. แผ่นประกอบตวั ปลด (Ejector plate

assembly)

1) แผน่ ตวั ปลด (Ejector plate)

2) แผน่ ยดึ ตวั ปลด (Retaining plate)

3) การเล่อื นนาและการรองรบั แผน่ ประกอบตวั

ปลด

4) เพลาดันปลดและปลอกเพลาดนั ปลด

5) ระบบดนั กลบั ของแผน่ ประกอบตวั ปลด

6) สลกั ยัน (Stop pins)

7.3. เทคนิคของกรรมวิธปี ลดช้นิ งาน (Ejection

techniques)

1) การใช้สกั ปลด (Pin ejection)

2) การใชส้ ลกั ปลดแบบลดบ่า (Stepped ejector

pins)

3) การใชส้ ลกั ปลดรูปตัว – D (D – shaped

ejector pin)

4) การใช้ปลอกปลดชิ้นงาน (Sleeve ejection)

5) การใชใ้ บปลดชนิ้ งาน (Blade ejection)

6) การใช้ล้ินปลดชนิ้ งาน (Value ejection)

7) การใชล้ มดนั ปลดชิ้นงาน (Air ejection)

8) การใช้แท่งปลดชนิ้ งาน (Stripper bar

ejection)

9) การใชแ้ ผน่ ปลดชนิ้ งาน (Stripper plate

ejection)

10) การใชแ้ หวนปลดชิน้ งาน Stripper ring

13

รายละเอยี ดหวั ข้อเรื่อง

ท-ป-น 2-0-2

รหสั วิชา 3102-2005 ชอ่ื วชิ า แมพ่ ิมพ์พลาสติกเบ้ืองตน้ ชัว่ โมง 36

หลกั สตู ร ประกาศนยี บัตรวชิ าชีพ ประเภทวิชา/ อตุ สาหกรรม

สาขาวชิ า ช่างกลโรงงาน สาขางาน แม่พิมพพ์ ลาสติก

หัวข้อหลัก (Main Element) / หวั ขอ้ ยอ่ ย (Element)

หนว่ ยการเรยี นรู้ ( Learning Unit)

7.4. กรรมวิธีปลดชนิ้ งานกบั ส่วนทอ่ี ยู่กับท่ี (Ejection

from fixed half)

7.5. ส่วนดงึ แกนรูฉีด (Sprue pullers)

1) ส่วนดงึ แกนรฉู ดี แบบ A

2) ส่วนดึงแกนรฉู ีดแบบ B

8. การหล่อเยน็ แม่พมิ พ์ (Mold Cooling) 8.1. การหล่อเย็นแผ่นแมพ่ ิมพ์แบบชิน้ เดยี ว (Cooling
integer-type mold plates)

1) การหลอ่ เยน็ แผ่นเบ้าแบบชน้ิ เดยี ว
2) การหลอ่ เยน็ แผน่ คอร์แบบชิน้ เดียว
8.2. การหลอ่ เย็นชุดประกอบแผน่ ยึดอนิ เสริ ์ตกบั อนิ
เสิรต์ (Cooling insert-bolster assembly)
1) การหล่อเยน็ แผน่ ยึดอินเสิรต์ (Cooling
bolster)
2) การหล่อเยน็ แผ่นยึดอนิ เสิร์ตของเบา้ (Cooling
cavity inserts)
3) การหลอ่ เย็นแผน่ ยึดอนิ เสิรต์ ของคอร์ (Cooling
core inserts)
8.3. การหลอ่ เย็นชน้ิ ส่วนอน่ื ๆของแม่พิมพ์ (Cooling
other mold parts)
1) แผ่นแม่พิมพอ์ ื่นๆ (other mold parts)
2) การหล่อเย็นช้นิ ดันปลด (cooling valve-type
ejectors)
3) การหล่อเยน็ ปลอกรูฉีด (Cooling the sprue
bush)
8.4. ข้อตอ่ นา้ หลอ่ เย็น (Water connections)
1) ขอ้ ต่อ

2) ข้อตอ่ แบบถอด – ประกอบเร็ว
3) การจัดตาแหนอ่ งของขอ้ ตอ่ นา้ หลอ่ เย็น
4) จุกอุด (Pluge)
8.5. การหดตวั – มมุ เรยี วและพกิ ดั ความเผ่ือของ
แม่พิมพ์ (Mold shrinkage-Taper and tolerances)
1) การคานวณเกย่ี วกับการหดตวั
2) พกิ ดั ความเผ่ือของชิ้นงาน

14

รายละเอยี ดหัวขอ้ เรอ่ื ง

ท-ป-น 2-0-2

รหสั วิชา 3102-2005 ชอ่ื วิชา แมพ่ มิ พพ์ ลาสตกิ เบื้องตน้ ช่ัวโมง 36

หลักสตู ร ประกาศนยี บตั รวิชาชีพ ประเภทวชิ า/ อุตสาหกรรม

สาขาวชิ า ชา่ งกลโรงงาน สาขางาน แม่พิมพพ์ ลาสตกิ

หวั ขอ้ หลัก (Main Element) / หัวขอ้ ย่อย (Element)

หน่วยการเรียนรู้ ( Learning Unit)

3) มมุ เอียง (Taper)

9. กรรมวธิ อี อกแบบแม่พิมพฉ์ ีด 9.1. ข้ันตอนท่ี 1 กาหนดตาแหนง่ อินเสริ ์ต
9.2. ขั้นตอนที่ 2 ออกแบบระบบปลดชน้ิ งาน
9.3. ขน้ั ตอนท่ี 3 ออกแบบหอ้ งระบบปลดช้ินงาน
9.4. ขน้ั ตอนท่ี 4 เขียนแบบภาพครึง่ บนให้สมบรู ณ์
9.5. ข้ันตอนที่ 5 เขียนแบบภาพด้านหนา้ ให้สมบรู ณ์
9.6. ขนั้ ตอนท่ี 6 เขียนแบบภาพตัดให้สมบูรณ์
9.7. ข้ันตอนที่ 7 เขยี นแบบภาพทงั้ หมดให้สมบรู ณ์

10. การตรวจสอบแม่พมิ พ์ฉีด 10.1. แม่พมิ พ์แบบใช้สลกั ปลด
10.2. แมพ่ ิมพ์แบบใช้ปลอกปลด
10.3. แม่พมิ พแ์ บบใช้แผน่ ปลด

15
รายการวเิ คราะห์ เนอ้ื หาวชิ า จุดประสงค์รายวิชา มาตรฐานรายวชิ า 55

ท-ป-น 2-0-2

รหสั วชิ า 3102-2005 ชอื่ วิชา แมพ่ ิมพ์พลาสตกิ เบื้องตน้ ชวั่ โมง 36

หลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาชพี ประเภทวชิ า/ อตุ สาหกรรม

สาขาวชิ า ช่างกลโรงงาน สาขางาน แมพ่ ิมพ์พลาสตกิ

หัวข้อ จดุ ประสงค์ สมรรถนะรายวิชา
หลัก/ รายวชิ า
หน่วยการ เนื้อหาวชิ า
เรยี นรู้
1 2345612 345 6

1 (หัวขอ้ หลกั /หน่วยการเรยี นรู้) √ √√√ √√√ √

ความรู้เบื้องตน้ ของชนดิ พลาสติกและสมบัติ √√√ √
√√√ √
ทางกล ทางความรอ้ นของพลาสตกิ

(หัวขอ้ ยอ่ ย)

1. ชนิดของพลาสตกิ √ √√√

2. สมบัติของพลาสติก √ √√√

2 (หวั ขอ้ หลัก/หนว่ ยการเรยี นรู้) √ √√√ √√√ √
ประเภทของแมพ่ มิ พ์พลาสตกิ √ √√√ √√√ √
(หวั ข้อย่อย)
แม่พมิ พ์พลาสติก

3 (หัวข้อหลัก/หนว่ ยการเรียนรู้)

ความรูเ้ บือ้ งต้นเกีย่ วกับการออกแบบแมพ่ ิมพ์ √ √ √ √ √√√ √

ฉีด √√√ √
√√√ √
(หัวขอ้ ยอ่ ย) √√√ √
√√√ √
3.1. เครือ่ งฉดี พลาสตกิ (Injection – √ √√√

molding machine)

3.2. ชนิดของแมพ่ มิ พฉ์ ีด √ √√√

3.3. วธิ ที าแมพ่ มิ พ์ฉดี (Injection mold √ √ √ √

making)

3.4. การปรับแตง่ ประกอบ (Bench fitting) √ √ √ √

16

รายการวเิ คราะห์ เน้ือหาวิชา จดุ ประสงคร์ ายวิชา มาตรฐานรายวชิ า

ท-ป-น 2-0-2

รหสั วชิ า 3102-2005 ชอื่ วชิ า แมพ่ ิมพ์พลาสตกิ เบื้องตน้ ช่ัวโมง 36

หลกั สูตร ประกาศนยี บัตรวิชาชพี ประเภทวชิ า/ อตุ สาหกรรม

สาขาวิชา ชา่ งกลโรงงาน สาขางาน แมพ่ ิมพพ์ ลาสติก

หัวขอ้ จดุ ประสงค์ สมรรถนะรายวชิ า
หลัก/ รายวชิ า
หนว่ ยการ เนอ้ื หาวิชา
เรยี นรู้
1 2345612 345 6

4 (หัวข้อหลกั /หน่วยการเรียนรู้)

สว่ นประกอบของแมพ่ มิ พฉ์ ีด √ √√√ √√√ √

(หวั ข้อยอ่ ย)

4.1. สว่ นที่อยู่กบั ท่แี ละสว่ นทีเ่ คล่ือนที่ √ √√√ √√√ √

(Fixed half and moving half) √ √√√ √√√ √

4.2. อมิ เพรสชน่ั (Impression) √ √√√ √√√ √

4.3. แผ่นเบา้ และแผ่นคอร์ (Cavity and √ √ √ √ √√√ √

core plates)

4.4. เบ้าแมพ่ ิมพ์และคอรแ์ มพ่ มิ พ์ (Mold √ √ √ √ √√√ √

cavities and core)

4.5. แผน่ ยึดอินเสิรต์ (Bolsters) √ √√√ √√√ √

4.6. เพลานาและปลอกนา (Guide pillars √ √ √ √ √√√ √

and bushes)

4.7. ปลอกรูฉีด (Sprue bush) √ √√√ √√√ √

4.8. แหวนบังคบั ศนู ย์ (Register ring) √ √√√ √√√ √

4.9. ระบบรูว่งิ และรเู ขา้ (Runner and gate √ √ √ √ √√√ √

systems)

4.10. การยึดแม่พมิ พเ์ ขา้ กับหนา้ แปลนเครอ่ื ง √ √ √ √ √√√ √

ฉดี (Attachment of mold to platen)

5 (หัวข้อหลัก/หนว่ ยการเรยี นรู้) √√√ √
ผิวแบง่ ส่วนแมพ่ มิ พ์ (Parting Surface) √ √ √ √ √√√ √
(หวั ข้อยอ่ ย) √√√ √
5.1. ผิวแบ่งส่วนแม่พมิ พแ์ บบราบเรยี บ (Flat √ √ √ √ √√√ √
parting surface)
5.2. ผิวแบ่งสว่ นแมพ่ มิ พแ์ บบไม่ราบเรียบ √ √ √ √
(Non - flat parting surface)
5.3. การลดขนาดผวิ แบ่งส่วนแมพ่ ิมพ์หรอื ผิว √ √ √ √

ฟรบี นผิวแบ่งส่วนแมพ่ มิ พ์ √ √√√ √√√ √
5.4. การระบายอากาศ (Venting)

17

รายการวิเคราะห์ เน้ือหาวชิ า จดุ ประสงค์รายวชิ า มาตรฐานรายวิชา

ท-ป-น 2-0-2

รหัสวชิ า 3102-2005 ชอื่ วิชา แม่พิมพพ์ ลาสตกิ เบอ้ื งตน้ ชวั่ โมง 36

หลักสตู ร ประกาศนยี บตั รวิชาชพี ประเภทวิชา/ อุตสาหกรรม

สาขาวิชา ช่างกลโรงงาน สาขางาน แม่พมิ พ์พลาสติก

หวั ขอ้ จดุ ประสงค์ สมรรถนะรายวิชา
หลกั / รายวิชา
หน่วยการ เนื้อหาวชิ า
เรยี นรู้
1 2345612 345 6

6 (หวั ขอ้ หลัก/หนว่ ยการเรยี นร)ู้

ระบบป้อน (Feed System) √ √√√ √√√ √

(หัวข้อยอ่ ย)

6.1. รูว่ิง (Runner) √ √√√ √√√ √

6.2. รูเขา้ (Gates) √ √√√ √√√ √

7 (หวั ข้อหลกั /หนว่ ยการเรียนรู้)

ระบบปลดช้ินงาน (Ejection) √ √√√ √√√ √

(หวั ขอ้ ยอ่ ย) √√√ √
√√√ √
7.1. หอ้ งระบบปลดช้นิ งาน √ √√√
√√√ √
7.2. แผ่นประกอบตัวปลด (Ejector plate √ √ √ √
√√√ √
assembly)
√√√ √
7.3. เทคนคิ ของกรรมวิธีปลดชนิ้ งาน √ √√√

(Ejection techniques)

7.4. กรรมวธิ ีปลดชนิ้ งานกบั ส่วนที่อย่กู ับท่ี √ √ √ √

(Ejection from fixed half)

7.5. สว่ นดึงแกนรูฉีด (Sprue pullers) √ √ √ √

(หวั ขอ้ หลกั /หนว่ ยการเรียนรู้)

8 การหลอ่ เย็นแมพ่ มิ พ์ (Mold Cooling) √ √√√ √√√ √
√√√ √
(หวั ขอ้ ย่อย) √√√ √

8.1. การหลอ่ เย็นแผ่นแม่พิมพ์แบบช้นิ เดียว √ √ √ √ √√√ √

(Cooling integer-type mold plates)

8.2. การหล่อเยน็ ชุดประกอบแผ่นยึดอินเสิรต์ √ √ √ √

กบั อนิ เสิรต์ (Cooling insert-bolster

assembly)

8.3. การหลอ่ เยน็ ชน้ิ สว่ นอื่นๆของแม่พิมพ์ √ √ √ √

(Cooling other mold parts)

8.4. ขอ้ ต่อนา้ หล่อเย็น (Water √ √√√ √√√ √
√√√ √
connections)

8.5. การหดตวั – มุมเรียวและพิกัดความเผอ่ื √ √ √ √

ของแม่พิมพ์ (Mold shrinkage-Taper and

tolerances)

18

รายการวิเคราะห์ เนือ้ หาวชิ า จุดประสงคร์ ายวชิ า มาตรฐานรายวชิ า

ท-ป-น 2-0-2

รหสั วชิ า 3102-2005 ชอ่ื วิชา แม่พิมพ์พลาสตกิ เบอื้ งต้น ชว่ั โมง 36

หลกั สตู ร ประกาศนียบัตรวชิ าชพี ประเภทวชิ า/ อุตสาหกรรม

สาขาวชิ า ช่างกลโรงงาน สาขางาน แม่พมิ พพ์ ลาสติก

หัวขอ้ จดุ ประสงค์ สมรรถนะรายวชิ า
หลัก/ รายวิชา
หน่วยการ เนื้อหาวิชา
เรียนรู้
1 2345612 345 6

9 (หัวข้อหลกั /หน่วยการเรยี นร้)ู

กรรมวธิ ีออกแบบแมพ่ มิ พฉ์ ดี √ √√√ √√√ √

(หัวข้อย่อย) √√√ √
√√√ √
9.1. ข้ันตอนที่ 1 กาหนดตาแหน่งอนิ เสิรต์ √ √ √ √ √√√ √

9.2. ข้ันตอนท่ี 2 ออกแบบระบบปลดช้นิ งาน √ √ √ √ √√√ √

9.3. ขน้ั ตอนที่ 3 ออกแบบหอ้ งระบบปลด √ √ √ √ √√√ √

ชนิ้ งาน √√√ √

9.4. ขัน้ ตอนที่ 4 เขียนแบบภาพครึง่ บนให้ √ √ √ √ √√√ √

สมบูรณ์

9.5. ขั้นตอนที่ 5 เขยี นแบบภาพด้านหนา้ ให้ √ √ √ √

สมบรู ณ์

9.6. ขั้นตอนที่ 6 เขียนแบบภาพตัดให้ √ √√√

สมบรู ณ์

9.7. ขน้ั ตอนท่ี 7 เขยี นแบบภาพทัง้ หมดให้ √ √ √ √

สมบูรณ์

10 (หวั ขอ้ หลัก/หน่วยการเรยี นรู้) √ √√√ √√√ √
การตรวจสอบแม่พมิ พ์ฉีด
(หวั ข้อยอ่ ย) √ √√√ √√√ √
10.1. แม่พมิ พแ์ บบใช้สลกั ปลด √ √√√ √√√ √
10.2. แม่พมิ พ์แบบใช้ปลอกปลด √ √√ √√√ √
10.3. แมพ่ มิ พแ์ บบใช้แผน่ ปลด

19

ตารางวเิ คราะห์ระดบั พุทธพิ สิ ยั ทักษะพสิ ัย จิตพสิ ยั

ท-ป-น 2-0-2
รหัสวิชา 3102-2005 ชอ่ื วชิ า แม่พมิ พพ์ ลาสติกเบอ้ื งต้น ชวั่ โมง 36
หลกั สูตร ประกาศนยี บัตรวิชาชีพ ประเภทวิชา/ อุตสาหกรรม
สาขาวิชา ชา่ งกลโรงงาน สาขางาน แมพ่ มิ พพ์ ลาสติก

วเิ คราะหร์ ะดับพฤติกรรมที่พงึ ประสงค์รายวิชา
1) พุทธิพสิ ยั 6 ระดับ
2) ทักษะพิสัย 5 ระดบั
3) จติ พสิ ัย 5 ระดับ
4) นอ้ มนาหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมาปฏิบัติ
5) คณุ ธรรม จริยาธรรม และคณุ ลักษณะที่พงึ ประสงค์ ของผู้สาเรจ็ การศึกษา
6) การประเมินพฤติกรรมผู้เรียนอาชวี ศึกษา ตามคา่ นยิ มหลักของคนไทย 12 ประการ

20

ตารางวิเคราะหร์ ะดบั พุทธพิ ิสยั ทกั ษะพสิ ยั จิตพิสัย

ท-ป-น 2-0-2

รหัสวชิ า 3102-2005 ชอื่ วชิ า แม่พมิ พ์พลาสติกเบอื้ งต้น ชวั่ โมง 36

หลักสูตร ประกาศนยี บตั รวิชาชีพ ประเภทวิชา/ อตุ สาหกรรม

สาขาวิชา ช่างกลโรงงาน สาขางาน แมพ่ มิ พพ์ ลาสตกิ

ระดบั พฤติกรรมทพ่ี งึ ประสงค์

หน่วยท่ี ช่ือหน่วยการเรยี นรู้ พทุ ธิพสิ ัย ทกั ษะพิสยั จติ พสิ ยั เวลา

1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 (ชม.)

1 ความรู้เบ้ืองต้นของชนิด √ √ √ √ √√√ 4

พลาสตกิ และสมบตั ิทาง

กล ทางความร้อนของ

พลาสติก

2 ประเภทของแม่พมิ พ์ √√√√ √√√ 2
พลาสตกิ

3 ความรู้เบอ้ื งต้นเกยี่ วกบั √ √ √ √ √√√ 4
การออกแบบแม่พมิ พฉ์ ีด

4 สว่ นประกอบของแมพ่ ิมพ์ √ √ √ √ √√√ 6
ฉดี

5 ผิวแบ่งสว่ นแม่พิมพ์ √√√√ √√√ 2
(Parting Surface)

6 ระบบป้อน (Feed √√√√ √√√ 4
System)

7 ระบบปลดชิน้ งาน √√√√ √√√ 4
(Ejection)

8 การหล่อเยน็ แมพ่ มิ พ์ √√√√ √√√ 4
(Mold Cooling)

9 กรรมวิธีออกแบบแม่พิมพ์ √ √ √ √ √√√ 4
ฉดี

10 การตรวจสอบแมพ่ ิมพ์ฉดี √ √ √ √ √√√ 21
2

พทุ ธพิ ิสัย ทกั ษะพสิ ยั จิตพสิ ยั

1 = ความรู้ 1 = เลียนแบบ 1 = รับรู้

2 = ความเขา้ ใจ 2 = ทาไดต้ ามแบบ 2 = ตอบสนอง

3 = การนาไปใช้ 3 = ทาได้ถกู ต้อง 3 = เห็นคุณคา่

4 = การวเิ คราะห์ แม่นยา 4 = จดั ระบบคุณคา่

5 = การสังเคราะห์ 4 = ทาได้ต่อเนื่อง 5 = พฒั นาเปน็ ลกั ษณะ

6 = การประเมินคา่ ประสานกนั นิสัย

5 = ทาได้อยา่ ง

เปน็ ธรรมชาติ

นอ้ มนาหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงมาปฏบิ ตั ิ

1. พอประมาณ 4. เง่อื นไขความรู้
2. มีเหตผุ ล 5. เง่ือนไขคุณธรรม
3. มีภมู ิคุ้มกันในตวั ที่ดี

กาหนดการเรียนรู้ 22
ชวั่ โมงที่
ท-ป-น 2-0-2

รหัสวชิ า 3102-2005 ชอื่ วชิ า แมพ่ ิมพ์พลาสติกเบ้ืองต้น ช่ัวโมง 36

หลักสูตร ประกาศนยี บตั รวิชาชพี ประเภทวิชา/ อตุ สาหกรรม

สาขาวชิ า ชา่ งกลโรงงาน สาขางาน แมพ่ มิ พพ์ ลาสตกิ

หนว่ ยท่ี ชอื่ หน่วยการเรียนรู้ สปั ดาห์ที่

1 ความร้เู บอื้ งต้นของชนิดพลาสติกและสมบตั ิทางกล ทางความรอ้ นของ 1-2 1-4
พลาสติก

2 ประเภทของแมพ่ ิมพพ์ ลาสตกิ 3 5-6

3 ความรเู้ บื้องต้นเก่ียวกบั การออกแบบแม่พมิ พ์ฉีด 4-5 7-10

4 สว่ นประกอบของแม่พิมพ์ฉีด 6-8 11-16

5 ผวิ แบง่ สว่ นแม่พมิ พ์ (Parting Surface) 9 17-18

6 ระบบปอ้ น (Feed System) 10-11 19-22

7 ระบบปลดชน้ิ งาน (Ejection) 12-13 23-26

8 การหลอ่ เย็นแม่พิมพ์ (Mold Cooling) 14-15 27-30

9 กรรมวิธอี อกแบบแม่พมิ พ์ฉีด 16-17 31-34

10 การตรวจสอบแมพ่ มิ พ์ฉีด 18 35-36

รวม 18 36

23

แผนการเรียนรู้ท่ี 1

รหสั วชิ า 3102-2005 ชอื่ วิชา แมพ่ มิ พพ์ ลาสตกิ เบื้องต้น

ชอ่ื หนว่ ย ความรเู้ บื้องต้นของชนิดพลาสติกและสมบตั ทิ างกล ทางความรอ้ นของ
พลาสติก
เร่ือง ปฐมนิเทศและเตรยี มการสอนชนิดพลาสติกและสมบัติทางกล ทางความร้อนของ จานวนช่ัวโมงสอน 4
พลาสตกิ

1. สาระสาคญั
แมพ่ ิมพ์พลาสติกเบอื้ งตน้ 3102-2005 ตามหลกั สูตรหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ(ปวช.) พทุ ธศักราช 2556

สานกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษากระทรวงศกึ ษาธิการ เนอ้ื หาประกอบด้วย ความรเู้ บ้ืองต้นของชนิดพลาสตกิ
และสมบัติทางกล สมบัตทิ างความรอ้ น ประเภทของแมพ่ ิมพ์ ชนิดของเคร่ืองจักรท่ีใช้ในการขึน้ รูปผลิตภัณฑพ์ ลาสตกิ
เช่น แมพ่ ิมพฉ์ ีด สว่ นประกอบของแม่พมิ พ์ฉดี ผิวแบ่งสว่ นแมพ่ มิ พ์ (Parting Surface) ระบบปอ้ น (Feed System)
ระบบปลดชน้ิ งาน (Ejection) การหลอ่ เย็นแมพ่ มิ พ์ (Mold Cooling) กรรมวิธอี อกแบบแม่พิมพ์ฉดี และการตรวจสอบ
แม่พมิ พ์ฉีด

2. จุดประสงค์การเรยี นรู้ (สมรรถนะรายวชิ า)
2.1 จดุ ประสงค์ทัว่ ไป
1. มีความเข้าใจเกีย่ วกับขอบเขตของเนอ้ื หารายวชิ า
2. มีความเข้าใจเกี่ยวกับการวัดผลและประเมินผล
3. เพื่อให้เข้าใจเกี่ยวกบั ความหมายของพลาสติก
4. เพือ่ ให้เข้าใจเกยี่ วกับสมบัติของพลาสติกแต่ละชนดิ
2.2 จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม
1. สามารถอธบิ ายเกี่ยวกับขอบเขตของเนือ้ หารายวิชาได้
2. สามารถอธบิ ายเกีย่ วกบั การวัดผลและประเมนิ ผลได้
3. สามารถอธบิ ายเก่ียวกับความหมายของพลาสตกิ ได้
4. สามารถอธิบายเกี่ยวกบั สมบัติของพลาสติกได้

3. สาระการเรยี นรู้
1. ขอบเขตของเนือ้ หารายวิชา
2. แนวทางการวัดผลและประเมินผล
3. ความหมายของพลาสติก
4. สมบตั ิของพลาสติก

24

แผนการเรียนรู้ท่ี 1

รหสั วชิ า 3102-2005 ชอ่ื วิชา แม่พมิ พพ์ ลาสตกิ เบอื้ งต้น

ช่อื หนว่ ย ความรูเ้ บอ้ื งต้นของชนิดพลาสตกิ และสมบัติทางกล ทางความรอ้ นของ
พลาสติก
เรอ่ื ง ปฐมนเิ ทศและเตรยี มการสอนชนิดพลาสติกและสมบตั ิทางกล ทางความร้อนของ จานวนช่ัวโมงสอน 4
พลาสติก

4. สอ่ื การเรียนรู้

1. Power Point แสดงขอบขา่ ยเนอ้ื หาวิชาแม่พิมพ์พลาสติก

5. กระบวนการจัดการเรยี นรู้

1. ผู้สอนอภปิ รายความจาเปน็ ขอบเขตสาระการเรยี นรู้

2. ผู้สอนอภปิ รายวิธีการวดั ผลและประเมนิ ผลการเรยี นเรียนรู้

3. ผู้สอนให้ความรู้กับผูเ้ รยี นโดยการ ถามนา ให้ผ้เู รยี นตอบ เป็นการสอนแบบถาม-ตอบ เก่ียวกบั หนว่ ยที่ 1

- ความหมายของพลาสติก

- สมบัติของพลาสตกิ

4. ผสู้ อนมอบใหผ้ ู้เรยี นสรปุ เน้ือหาในหน่วยที่ 1 เร่อื ง

- ความหมายของพลาสตกิ

- สมบัติของพลาสตกิ

6. กระบวนการวัดผลและประเมนิ ผล

การวดั ผลแบง่ เป็น 80 : 20 %

คะแนนเก็บ 80%

- แบบทดสอบ 50%

- งานทีม่ อบหมาย 30%

คะแนนจติ พสิ ัย 20%

- จติ พิสยั 20%

รวม 100%

1. ประเมนิ ความรู้พ้ืนฐานเก่ยี วกับแม่พมิ พ์พลาสตกิ เบอื้ งต้น

- ความหมายของพลาสตกิ

- สมบัติของพลาสตกิ

2. สงั เกตและประเมนิ พฤติกรรมดา้ นคณุ ธรรมจรยิ ธรรมค่านยิ มและลักษณะอันพึงประสงค์

7. แหล่งการเรียนรู้

1. สอ่ื การเรียน Power Point

2. สอื่ ทางอนิ เตอร์เน็ต

8. บันทึกหลงั การเรยี นรู้

......................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

25

แผนการเรียนรู้ท่ี 2
รหัสวชิ า 3102-2005 ชอ่ื วิชา แม่พมิ พ์พลาสตกิ เบ้อื งต้น

ช่อื หน่วย ประเภทของแม่พมิ พพ์ ลาสติก

เรือ่ ง ประเภทของแมพ่ มิ พ์พลาสติก จานวนชว่ั โมงสอน 2

1. สาระสาคญั
แม่พมิ พ์พลาสตกิ หมายถงึ แม่พิมพท์ ่ใี ช้ในการผลิตชน้ิ สว่ นหรอื ผลิตภัณฑ์พลาสตกิ ซึง่ การทจี่ ะสร้างแมพ่ มิ พ์ชนิด

ใดจะขน้ึ อยู่กบั รูปร่างลักษณะของผลติ ภัณฑ์ ชนดิ พลาสตกิ และความสะดวกรวดเรว็ ในการผลิต โดยทว่ั ไปสามารถ
จาแนกประเภทแมพ่ ิมพ์พลาสติกไดด้ งั ตอ่ ไปนี้ แม่พมิ พ์ฉีด (Injection moulding) แม่พิมพ์อัดและอดั ฉดี
(Compression and Transfer moulding) แมพ่ ิมพ์เปา่ (Blow moulding) แม่พิมพ์งานรีด (Extrusion) แมพ่ มิ พข์ ้ึน
รปู ดว้ ยสญู ญากาศ (Vacuum Mold)
2. จุดประสงค์การเรยี นรู้ (สมรรถนะรายวิชา)

2.1 จุดประสงคท์ ่วั ไป
1. เพ่อื ใหเ้ ข้าใจเกี่ยวกบั ประเภทของแมพ่ มิ พพ์ ลาสตกิ
2. เพ่อื ให้เข้าใจเกี่ยวกับหลักการทางานของแม่พิมพพ์ ลาสตกิ

2.2 จุดประสงค์เชิงพฤตกิ รรม
1. สามารถอธบิ ายเกยี่ วกับประเภทของแม่พิมพ์พลาสติกได้
2. สามารถอธิบายเกี่ยวกบั หลักการทางานของแม่พิมพ์พลาสติกได้

3. สาระการเรยี นรู้
1. ประเภทของแม่พมิ พพ์ ลาสติก
2. หลักการทางานของแมพ่ มิ พพ์ ลาสติก

4. สื่อการเรยี นรู้
1. Power Point แสดงขอบข่ายเน้อื หาวิชาแมพ่ มิ พ์พลาสตกิ

5. กระบวนการจัดการเรียนรู้
1. ผูส้ อนตง้ั คาถามว่า แมพ่ ิมพ์พลาสติกคอื อะไร มคี วามสาคญั อย่างไร ให้ผ้เู รียนชว่ ยกนั ตอบ
2. ผู้สอนแจ้งหวั ขอ้ ที่จะเรยี นผลการเรียนรทู้ ีค่ าดหวงั ในการเรยี นการสอนสปั ดาหน์ ้ี
3. ผสู้ อนให้ความร้กู บั ผู้เรยี นโดยการ ถามนา ให้ผู้เรยี นตอบ เป็นการสอนแบบถาม-ตอบ เกยี่ วกับหน่วยท่ี 2
- ความหมายของแม่พิมพ์พลาสตกิ
- ประเภทของแมพ่ ิมพ์พลาสตกิ
- หลักการทางานของแมพ่ ิมพ์พลาสตกิ
4. ผู้สอนมอบให้ผูเ้ รียนสรปุ เนอ้ื หาในหนว่ ยท่ี 2 เรื่อง
- ความหมายของแมพ่ ิมพพ์ ลาสตกิ
- ประเภทของแม่พิมพพ์ ลาสตกิ
- หลกั การทางานของแมพ่ ิมพ์พลาสตกิ

26

แผนการเรียนรู้ท่ี 2
รหสั วิชา 3102-2005 ชอื่ วิชา แม่พิมพ์พลาสตกิ เบ้ืองตน้

ช่อื หนว่ ย ประเภทของแมพ่ ิมพ์พลาสติก

เรอื่ ง ประเภทของแมพ่ มิ พพ์ ลาสตกิ จานวนชว่ั โมงสอน 2

6. กระบวนการวัดผลและประเมนิ ผล

1. ประเมินความรู้พืน้ ฐานเกี่ยวกับแมพ่ มิ พ์พลาสติก

- ความหมายของแมพ่ มิ พพ์ ลาสติก

- ประเภทของแม่พิมพ์พลาสติก

- หลกั การทางานของแมพ่ ิมพพ์ ลาสตกิ

2. สงั เกตและประเมินพฤตกิ รรมดา้ นคณุ ธรรมจริยธรรมคา่ นยิ มและลกั ษณะอนั พึงประสงค์

7. แหลง่ การเรยี นรู้
1. ส่ือการเรียน Power Point
2. ส่ือทางอนิ เตอรเ์ นต็

8. บันทึกหลังการเรียนรู้
......................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................

27

แผนการเรยี นรู้ท่ี 3
รหสั วชิ า 3102-2005 ชอื่ วชิ า แม่พิมพ์พลาสตกิ เบ้ืองตน้

ช่อื หน่วย ความรูเ้ บื้องต้นเก่ยี วกับการออกแบบแม่พมิ พฉ์ ดี

เรอื่ ง ความรเู้ บอ้ื งตน้ เก่ียวกบั การออกแบบแมพ่ ิมพ์ฉีด จานวนชวั่ โมงสอน 4

1. สาระสาคัญ
ในการผลติ ชิน้ งานท่ีทาด้วยพลาสตกิ จานวนมากชิ้นจะอาศยั เครอ่ื งมือท่เี รียกว่า แมพ่ ิมพ์ (mold) ประกอบกับ

เคร่ืองจกั รช่วยในการผลติ แมพ่ ิมพท์ ใี่ ช้ผลิตชิน้ งานด้วยกรรมวิธีการฉดี จะเรยี กว่าแมพ่ ิมพ์ฉดี (injection mold) และ
แม่พมิ พท์ ี่ใช้ผลิตช้นิ งานดว้ ยกรรมวธิ ีการอัด จะเรียกวา่ แมพ่ ิมพ์อดั (compression mold) เป็นตน้ ชนิดตา่ งๆของ
แมพ่ มิ พท์ ม่ี ใี ชก้ ันในโรงงานอุตสาหกรรมมอี ยูด่ ้วยกันมากมายหลายชนดิ มักจะเรียกตามกรรมวธิ ใี นการผลติ หนว่ ยการ
เรียนท่ี 3 จะแนะนาถึงความร้เู บือ้ งต้นทผ่ี ู้ออกแบบแม่พมิ พ์ฉีดควรจะรเู้ พอื่ ใช้ประกอบในการออกแบบแมพ่ ิมพ์
พลาสตกิ ฉีด ซง่ึ ไดแ้ ก่ความร้เู บื้องต้นเก่ียวกับเครือ่ งฉดี พลาสติก , ชนิดต่างๆของแม่พิมพ์ฉีดพลาสติก เคร่อื งมือและ
เคร่ืองจักรทใี่ ช้ในการผลติ แมพ่ ิมพ์ฉดี ตลอดจนวิธีการปรับแต่งและการประกอบแม่พิมพฉ์ ดี

2. จดุ ประสงค์การเรียนรู้ (สมรรถนะรายวชิ า)
2.1 จดุ ประสงคท์ ่ัวไป
1. เพอื่ ใหเ้ ข้าใจเก่ียวกบั เคร่อื งฉีดพลาสติก (Injection – molding machine)
2.เพ่อื ให้เขา้ ใจเกี่ยวกับชนดิ ของแมพ่ ิมพ์ฉีด
3.เพอ่ื ใหเ้ ขา้ ใจเกี่ยวกบั วิธที าแม่พมิ พฉ์ ีด (Injection mold making)
4.เพื่อให้เข้าใจเกยี่ วกับการปรับแต่งประกอบ (Bench fitting)
2.2 จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม
1. สามารถอธบิ ายเก่ียวกบั เคร่อื งฉดี พลาสติก (Injection – molding machine) ได้
2. สามารถอธิบายเกย่ี วกบั ชนดิ ของแม่พมิ พฉ์ ีดได้
3. สามารถอธบิ ายเกี่ยวกบั วธิ ีทาแมพ่ ิมพ์ฉีด (Injection mold making)ได้
4. สามารถอธบิ ายเก่ียวกบั การปรับแตง่ ประกอบ (Bench fitting)ได้

3. สาระการเรียนรู้
3.1. เคร่อื งฉดี พลาสตกิ (Injection – molding machine)
3.2. ชนดิ ของแมพ่ มิ พ์ฉีด
1) แม่พิมพ์ฉีดแบบสองแผ่น (Tow – plate injection mold)
2) แม่พิมพฉ์ ดี แบบแยกด้านขา้ ง (Split mold)
3) แมพ่ มิ พ์ฉดี แบบคลายเกลียว (Unscrewing mold)
4) แม่พิมพฉ์ ดี แบบสามแผน่ (Three plate mold)
5) แม่พิมพ์ฉีดแบบรวู ่งิ รอ้ น (Hot – runner injection mold)
6) แมพ่ ิมพฉ์ ีดแบบช้ัน (Stack molds)
3.3. วธิ ที าแมพ่ ิมพฉ์ ดี (Injection mold making)

28

แผนการเรียนรู้ท่ี 3
รหสั วชิ า 3102-2005 ชอ่ื วชิ า แม่พมิ พ์พลาสติกเบ้ืองตน้

ช่ือหน่วย ความรูเ้ บ้อื งตน้ เกย่ี วกับการออกแบบแมพ่ ิมพฉ์ ดี

เร่อื ง ความร้เู บ้อื งตน้ เกย่ี วกบั การออกแบบแมพ่ ิมพฉ์ ีด จานวนช่วั โมงสอน 4

1) เคร่อื งจกั รกล

- เครื่องไส

- เครอ่ื งเจาะ

- เครอ่ื งกลึง

- เครื่องกดั

- เครอ่ื งกัดลอกแบบ

- เครื่องกดั ที่ควบคมุ ด้วยด้วยระบบคอมพวิ เตอร์

- เคร่ืองเจียระไน

- เครื่องสปาร์ค

2) เครอื่ งมอื

- เหลก็ แกะสลัก

- ตะไบพิเศษ

- หนิ เจยี ระไนมือ

- หินขดั

- กระดาษทรายและผ้าทราย

3) งานหล่อ

- กรรมวธิ ีหล่อประณีตแบบซอร์

- กรรมวิธีหลอ่ อดั หรือหล่อภายใต้ความดนั

4) กรรมวิธอี ดั ขึ้นรูปเย็น (Cold hobbing)

5) กรรมวิธีเคลือบผิวด้วยไฟฟา้ (Electro – plating)

3.4. การปรับแตง่ ประกอบ (Bench fitting)

4. สอื่ การเรยี นรู้

1. หนังสือเรียนวชิ าการออกแบบแม่พิมพ์ฉีด 1 โดย ผศ. ชาลี ตระการกูล

2. Power Point แสดงขอบขา่ ยเน้อื หาวชิ าแม่พิมพพ์ ลาสติก

5. กระบวนการจัดการเรยี นรู้

1. ผสู้ อนตั้งถาม แม่พมิ พ์ฉดี คอื อะไร ใหผ้ ูเ้ รียนชว่ ยกันตอบ

2. ผสู้ อนแจ้งหัวข้อท่จี ะเรยี นผลการเรยี นร้ทู ีค่ าดหวัง ในการเรียนการสอนสปั ดาห์นี้
3. ผสู้ อนให้ความรู้กับผู้เรยี นโดยการ ถามนา ให้ผเู้ รยี นตอบ เปน็ การสอนแบบถาม-ตอบ เก่ยี วกับหนว่ ยที่ 3

- เคร่อื งฉดี พลาสติก (Injection – molding machine)

- ชนิดของแม่พมิ พ์ฉีด

- วธิ ีทาแมพ่ ิมพ์ฉดี (Injection mold making)

29

แผนการเรียนรู้ท่ี 3
รหัสวิชา 3102-2005 ชอ่ื วิชา แม่พิมพ์พลาสตกิ เบือ้ งต้น

ชอื่ หนว่ ย ความรู้เบอื้ งต้นเก่ียวกับการออกแบบแมพ่ มิ พฉ์ ดี

เร่ือง ความรเู้ บื้องต้นเกี่ยวกบั การออกแบบแม่พิมพ์ฉีด จานวนช่วั โมงสอน 4

4. ผู้สอนมอบให้ผ้เู รยี นสรุปเน้อื หาในหน่วยท่ี 3 เร่ือง
- เครื่องฉดี พลาสตกิ (Injection – molding machine)
- ชนิดของแม่พมิ พฉ์ ีด
- วธิ ที าแมพ่ มิ พ์ฉีด (Injection mold making)
- การปรบั แต่งประกอบ (Bench fitting)
- ประเภทของแมพ่ มิ พ์พลาสตกิ
- หลักการทางานของแมพ่ ิมพพ์ ลาสตกิ

6. กระบวนการวัดผลและประเมินผล
1. ประเมนิ ความร้พู ืน้ ฐานเกยี่ วกบั แมพ่ มิ พพ์ ลาสตกิ
- เคร่อื งฉีดพลาสติก (Injection – molding machine)
- ชนิดของแม่พมิ พ์ฉีด
- วิธีทาแมพ่ มิ พฉ์ ดี (Injection mold making)
- การปรบั แตง่ ประกอบ (Bench fitting)
- ประเภทของแม่พิมพ์พลาสติก
- หลกั การทางานของแมพ่ ิมพ์พลาสตกิ
2. สงั เกตและประเมนิ พฤติกรรมดา้ นคุณธรรมจริยธรรมคา่ นิยมและคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

7. แหล่งการเรียนรู้
1. หนงั สอื เรียนวิชาการออกแบบแมพ่ มิ พฉ์ ีด 1 โดย ผศ. ชาลี ตระการกลู
2. สอ่ื การเรียน Power Point
3. ส่อื ทางอนิ เตอรเ์ นต็

8. บนั ทึกหลังการเรียนรู้
.......................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................

30

แผนการเรยี นรู้ท่ี 4
รหัสวิชา 3102-2005 ชอ่ื วิชา แมพ่ ิมพ์พลาสตกิ เบ้อื งตน้

ช่ือหน่วย สว่ นประกอบของแม่พมิ พฉ์ ีด

เร่ือง ส่วนประกอบของแมพ่ ิมพ์ฉีด จานวนชว่ั โมงสอน 6

1. สาระสาคัญ
แม่พิมพฉ์ ีดเป็นแม่พิมพ์ที่ส่วนประกอบยอ่ ยๆมากมาย ทาใหแ้ ม่พิมพส์ ามารถทางานผลติ ชนิ้ งานได้อย่างมี

ประสิทธภิ าพ
2. จุดประสงค์การเรียนรู้ (สมรรถนะรายวิชา)

2.1 จดุ ประสงค์ทั่วไป
1. เพือ่ ใหเ้ ข้าใจเกี่ยวกับสว่ นที่อยู่กับท่ีและส่วนทเี่ คลื่อนที่ (Fixed half and moving half)
2. เพ่อื ใหเ้ ข้าใจเกย่ี วกับอิมเพรสชั่น (Impression)
3. เพื่อใหเ้ ข้าใจเกี่ยวกบั แผ่นเบา้ และแผน่ คอร์ (Cavity and core plates)
4. เพ่ือใหเ้ ข้าใจเกย่ี วกบั เบ้าแม่พมิ พแ์ ละคอรแ์ มพ่ มิ พ์ (Mold cavities and core)
5. เพ่ือให้เข้าใจเกี่ยวกบั แผน่ ยดึ อินเสิรต์ (Bolsters)
6. เพอ่ื ใหเ้ ข้าใจเกี่ยวกบั เพลานาและปลอกนา (Guide pillars and bushes)
7. เพอ่ื ใหเ้ ข้าใจเกี่ยวกบั ปลอกรูฉดี (Sprue bush)
8. เพอ่ื ใหเ้ ข้าใจเกย่ี วกับแหวนบังคับศูนย์ (Register ring)
9. เพื่อให้เข้าใจเกี่ยวกบั ระบบรวู ิง่ และรเู ข้า (Runner and gate systems)
10. เพอื่ ให้เข้าใจเก่ยี วกบั การยึดแมพ่ ิมพ์เข้ากับหน้าแปลนเคร่ืองฉดี (Attachment of mold to platen)

2.2 จดุ ประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม
1. สามารถอธิบายเกย่ี วกับส่วนทอ่ี ยูก่ ับทีแ่ ละสว่ นท่เี คลอื่ นท่ี (Fixed half and moving half)ได้
2. สามารถอธิบายเกย่ี วกบั อิมเพรสช่นั (Impression)ได้
3. สามารถอธิบายเกี่ยวกับแผ่นเบ้าและแผ่นคอร์ (Cavity and core plates)ได้
4. สามารถอธิบายเกี่ยวกับเบ้าแม่พิมพแ์ ละคอร์แมพ่ ิมพ์ (Mold cavities and core)ได้
5. สามารถอธิบายเก่ียวกบั แผน่ ยึดอินเสิรต์ (Bolsters)ได้
6. สามารถอธิบายเกยี่ วกบั เพลานาและปลอกนา (Guide pillars and bushes)ได้
7. สามารถอธบิ ายเก่ยี วกบั ปลอกรูฉีด (Sprue bush)ได้
8. สามารถอธิบายเกี่ยวกับแหวนบังคบั ศูนย์ (Register ring)ได้
9. สามารถอธิบายเกี่ยวกบั ระบบรวู ง่ิ และรเู ข้า (Runner and gate systems)ได้
10. สามารถอธบิ ายเกี่ยวกับการยดึ แมพ่ ิมพ์เข้ากับหนา้ แปลนเครื่องฉีด (Attachment of mold to platen)ได้

3. สาระการเรียนรู้
3.1. สว่ นท่ีอยูก่ บั ทแ่ี ละส่วนท่ีเคลอื่ นท่ี (Fixed half and moving half)
3.2. อิมเพรสชัน่ (Impression)
3.3. แผ่นเบ้าและแผน่ คอร์ (Cavity and core plates)

31

แผนการเรยี นรู้ท่ี 4
รหัสวิชา 3102-2005 ชอื่ วชิ า แม่พิมพพ์ ลาสตกิ เบอ้ื งต้น

ชื่อหน่วย ส่วนประกอบของแบบแม่พมิ พ์ฉีด

เรอ่ื ง สว่ นประกอบของแม่พมิ พฉ์ ดี จานวนชวั่ โมงสอน 6

3.5. แผ่นยึดอินเสิรต์ (Bolsters)

1) แผ่นยึดอินเสริ ต์ แบบเปน็ แผน่ ตัน

2) แผ่นยึดอินเสริ ต์ แบบเปน็ แทบ

3) แผ่นยดึ อินเสริ ์ตแบบเปน็ กรอบ

4) แผน่ ยดึ อินเสริ ์ตแบบเป็นกรอบเกลยี ว

5 ) แทน่ ยึดอนิ เสริ ์ต

6) การสารวจเปรียบเทยี บแผน่ ยดึ อินเสิรต์ แบบตา่ งๆ

3.6. เพลานาและปลอกนา (Guide pillars and bushes)

3.7. ปลอกรฉู ดี (Sprue bush)

3.8. แหวนบงั คบั ศูนย์ (Register ring)

3.9. ระบบรูว่งิ และรูเข้า (Runner and gate systems)

3.10. การยดึ แม่พิมพ์เขา้ กบั หนา้ แปลนเคร่ืองฉดี (Attachment of mold to platen)

1) วิธขี ันเกลียวยึดโดยตรง

2) วธิ ีขันเกลยี วยดึ ทางออ้ ม

3.11. การเลอื กใช้วัสดุทาแมพ่ มิ พ์

1) เหล็กนเิ กลิ – โครเมี่ยมและเหลก็ นิเกลิ – โครเมย่ี ม – โมลบิ ดินมั

2) เหล็กคาร์บอนและโครเมยี่ มสงู

3) เหล็กสเตนเลส

4) เหล็กทาแมพ่ ิมพ์อืน่ ๆ

5) โลหะ ทาแม่พิมพท์ ีไ่ ม่ใชเหล็ก

4. ส่ือการเรยี นรู้

1. หนังสือเรยี นวิชาการออกแบบแมพ่ ิมพ์ฉดี 1 โดย ผศ. ชาลี ตระการกูล

2. Power Point แสดงขอบข่ายเนอื้ หาวชิ าแมพ่ มิ พ์พลาสติก

5. กระบวนการจัดการเรียนรู้

1. ผสู้ อนตง้ั ถามเกย่ี วกบั ส่วนประกอบของแมพ่ มิ พืฉีด ใหผ้ ู้เรยี นช่วยกนั ตอบ

2. ผสู้ อนแจง้ หัวขอ้ ทีจ่ ะเรียนผลการเรยี นรู้ที่คาดหวัง ในการเรยี นการสอนสัปดาห์น้ี

3. ผูส้ อนให้ความร้กู ับผู้เรยี นโดยการ ถามนา ให้ผเู้ รยี นตอบ เป็นการสอนแบบถาม-ตอบ เกย่ี วกับหน่วยท่ี 4

- ส่วนทอ่ี ยู่กับที่และส่วนที่เคล่อื นที่ (Fixed half and moving half)
- อมิ เพรสชัน่ (Impression)
- แผน่ เบ้าและแผน่ คอร์ (Cavity and core plates)

32

แผนการเรียนรู้ท่ี 4
รหัสวชิ า 3102-2005 ชอื่ วชิ า แม่พมิ พ์พลาสติกเบื้องต้น

ช่อื หนว่ ย สว่ นประกอบของแบบแม่พิมพฉ์ ดี

เรื่อง สว่ นประกอบของแบบแม่พมิ พฉ์ ดี จานวนช่วั โมงสอน 6

- เพลานาและปลอกนา (Guide pillars and bushes)

- ปลอกรฉู ดี (Sprue bush)

- แหวนบงั คับศูนย์ (Register ring)

- ระบบรูวิ่งและรเู ข้า (Runner and gate systems)

- การยดึ แม่พิมพเ์ ขา้ กบั หนา้ แปลนเครอ่ื งฉดี (Attachment of mold to platen)

4. ผูส้ อนมอบใหผ้ ู้เรยี นสรุปเน้อื หาในหน่วยที่ 4 เร่ือง

- สว่ นทอี่ ยู่กบั ทีแ่ ละสว่ นท่เี คลื่อนที่ (Fixed half and moving half)

- อมิ เพรสชั่น (Impression)

- แผ่นเบา้ และแผ่นคอร์ (Cavity and core plates)

- เบ้าแม่พิมพ์และคอร์แม่พิมพ์ (Mold cavities and core)

- แผ่นยดึ อนิ เสิร์ต (Bolsters)

- เพลานาและปลอกนา (Guide pillars and bushes)

- ปลอกรูฉีด (Sprue bush)

- แหวนบงั คับศนู ย์ (Register ring)

- ระบบรูวงิ่ และรเู ขา้ (Runner and gate systems)

- การยดึ แมพ่ มิ พ์เข้ากบั หน้าแปลนเครอ่ื งฉดี (Attachment of mold to platen)

6. กระบวนการวัดผลและประเมนิ ผล

1. ประเมนิ ความร้พู ื้นฐานเกี่ยวกับแมพ่ ิมพพ์ ลาสตกิ

- สว่ นทอ่ี ยกู่ ับทแ่ี ละส่วนทเี่ คลือ่ นท่ี (Fixed half and moving half)

- อิมเพรสชน่ั (Impression)

- แผน่ เบ้าและแผ่นคอร์ (Cavity and core plates)

- เบา้ แม่พิมพแ์ ละคอร์แม่พิมพ์ (Mold cavities and core)

- แผน่ ยดึ อนิ เสิรต์ (Bolsters)

- เพลานาและปลอกนา (Guide pillars and bushes)

- ปลอกรูฉีด (Sprue bush)

- แหวนบังคบั ศนู ย์ (Register ring)

- ระบบรวู ิ่งและรูเข้า (Runner and gate systems)
- การยดึ แมพ่ ิมพเ์ ข้ากบั หน้าแปลนเคร่ืองฉีด (Attachment of mold to platen)

2. สังเกตและประเมินพฤตกิ รรมดา้ นคุณธรรมจรยิ ธรรมคา่ นยิ มและคณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์

33

แผนการเรียนรู้ท่ี 4
รหสั วิชา 3102-2005 ชอ่ื วชิ า แม่พิมพ์พลาสติกเบ้ืองต้น

ชอ่ื หนว่ ย ส่วนประกอบของแบบแมพ่ มิ พ์ฉีด

เรอ่ื ง ส่วนประกอบของแบบแม่พิมพฉ์ ดี จานวนช่วั โมงสอน 6

7. แหลง่ การเรียนรู้
1. หนังสือเรยี นวชิ าการออกแบบแมพ่ ิมพ์ฉดี 1 โดย ผศ. ชาลี ตระการกลู
2. สอ่ื การเรียน Power Point
3. สื่อทางอนิ เตอร์เน็ต

8. บนั ทึกหลงั การเรยี นรู้
.......................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................

34

แผนการเรยี นรู้ท่ี 5
รหสั วิชา 3102-2005 ชอ่ื วิชา แมพ่ ิมพพ์ ลาสติกเบอ้ื งตน้

ชอ่ื หน่วย ผวิ แบ่งสว่ นแมพ่ มิ พ์ (Parting Surface)

เร่ือง ผวิ แบง่ ส่วนแมพ่ มิ พ์ (Parting Surface) จานวนชว่ั โมงสอน 2

1. สาระสาคัญ
ผวิ แบง่ ส่วนแม่พิมพ์หมายถึง พื้นผิวของแผน่ แม่พิมพท์ ั้งสองสว่ นทีอ่ ยู่ติดกบั อิมเพรสชั่นซึ่งจะเป็นผิวทีต่ อ่ ถึงกัน

ตลอดรอบๆอมิ เพรสชัน่ เพอ่ื ป้องกนั การรว่ั ของพลาสติกหลอมตดิ ในอิมเพรสชน่ั ผิวแบ่งสว่ นแม่พิมพอ์ าจเป็นผวิ
ราบเรยี บหรือผวิ ไมร่ าบเรยี บทป่ี ระกอบดว้ ยผิวแบ่งสว่ นแมพ่ ิมพแ์ บบเปน็ บ่าแบบเป็นรูแพรรณและแบบเอยี งเปน็ มุม

2. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ (สมรรถนะรายวชิ า)
2.1 จุดประสงค์ทวั่ ไป
1. เพื่อให้เข้าใจเกยี่ วกบั ผวิ แบ่งส่วนแม่พิมพ์แบบราบเรียบ (Flat parting surface)
2. เพื่อใหเ้ ข้าใจเกย่ี วกับผิวแบ่งสว่ นแม่พิมพแ์ บบไม่ราบเรียบ (Non - flat parting surface)
3. เพื่อใหเ้ ข้าใจเก่ยี วกับการลดขนาดผิวแบ่งสว่ นแม่พิมพ์หรอื ผิวฟรบี นผิวแบง่ ส่วนแมพ่ มิ พ์
4. เพอ่ื ใหเ้ ข้าใจเกี่ยวกบั การระบายอากาศ (Venting)
2.2 จุดประสงค์เชงิ พฤติกรรม
1. สามารถอธบิ ายเกี่ยวกับผวิ แบง่ ส่วนแมพ่ ิมพ์แบบราบเรียบ (Flat parting surface)ได้
2. สามารถอธิบายเกี่ยวกบั ผวิ แบ่งสว่ นแมพ่ ิมพแ์ บบไม่ราบเรียบ (Non - flat parting surface)ได้
3. สามารถอธบิ ายเกยี่ วกบั การลดขนาดผวิ แบ่งสว่ นแม่พมิ พ์หรือผิวฟรบี นผิวแบง่ ส่วนแมพ่ ิมพ์ได้
4. สามารถอธบิ ายเกย่ี วกับการระบายอากาศ (Venting)ได้

3. สาระการเรยี นรู้
3.1. ผิวแบ่งส่วนแม่พิมพแ์ บบราบเรยี บ (Flat parting surface)
3.2. ผวิ แบ่งสว่ นแมพ่ มิ พ์แบบไม่ราบเรยี บ (Non - flat parting surface)
1) ผิวแบง่ ส่วนแมพ่ มิ พแ์ บบเป็นชนั้
2) ผวิ แบ่งส่วนแมพ่ ิมพแ์ บบเปน็ รปู พรรณ
3) ผิวแบ่งสว่ นแม่พมิ พแ์ บบเปน็ มมุ
4) ผวิ แบ่งสว่ นแมพ่ มิ พท์ ี่มรี ูปซบั ซ้อน
5) ผวิ แบง่ ส่วนแมพ่ ิมพ์แบบเปน็ ชัน้ และเป็นรูปพรรณเฉพาะแหง่
6) การสมดลุ ผวิ แมพ่ ิมพ์
3.3. การลดขนาดผวิ แบง่ ส่วนแมพ่ ิมพ์หรอื ผวิ ฟรีบนผวิ แบ่งส่วนแมพ่ ิมพ์
3.4. การระบายอากาศ (Venting)

4. สือ่ การเรียนรู้
1. หนังสือเรียนวิชาการออกแบบแม่พิมพฉ์ ดี 1 โดย ผศ. ชาลี ตระการกลู
2. Power Point แสดงขอบข่ายเนื้อหาวชิ าแม่พมิ พพ์ ลาสติก

35

แผนการเรยี นรู้ท่ี 5
รหสั วิชา 3102-2005 ชอ่ื วิชา แมพ่ ิมพ์พลาสตกิ เบอื้ งต้น

ชื่อหน่วย ผิวแบ่งส่วนแมพ่ ิมพ์ (Parting Surface)

เรื่อง ผิวแบง่ สว่ นแมพ่ ิมพ์ (Parting Surface) จานวนชั่วโมงสอน 2

5. กระบวนการจัดการเรยี นรู้

1. ผู้สอนต้งั ถามเกย่ี วกบั ผิวแบง่ ส่วนแม่พิมพ์ ใหผ้ ู้เรียนช่วยกนั ตอบ

2. ผูส้ อนแจง้ หัวขอ้ ทจ่ี ะเรียนผลการเรยี นรูท้ ี่คาดหวงั ในการเรียนการสอนสัปดาหน์ ี้

3. ผสู้ อนให้ความรู้กบั ผู้เรยี นโดยการ ถามนา ให้ผเู้ รยี นตอบ เปน็ การสอนแบบถาม-ตอบ เกย่ี วกบั หนว่ ยท่ี 5

- ผวิ แบ่งสว่ นแมพ่ มิ พแ์ บบราบเรยี บ (Flat parting surface)

- ผิวแบ่งสว่ นแมพ่ มิ พแ์ บบไม่ราบเรียบ (Non - flat parting surface)

- การลดขนาดผิวแบง่ สว่ นแมพ่ ิมพ์หรอื ผิวฟรบี นผิวแบง่ สว่ นแม่พมิ พ์

- การระบายอากาศ (Venting)

4. ผสู้ อนมอบให้ผูเ้ รยี นสรปุ เน้อื หาในหน่วยที่ 5 เรือ่ ง

- ผวิ แบ่งสว่ นแมพ่ มิ พ์แบบราบเรยี บ (Flat parting surface)

- ผวิ แบง่ สว่ นแม่พิมพ์แบบไม่ราบเรียบ (Non - flat parting surface)

- การลดขนาดผิวแบง่ ส่วนแมพ่ มิ พห์ รือผิวฟรบี นผิวแบง่ สว่ นแม่พมิ พ์

- การระบายอากาศ (Venting)

6. กระบวนการวัดผลและประเมนิ ผล

1. ประเมินความรู้พนื้ ฐานเก่ยี วกบั แมพ่ มิ พ์พลาสตกิ

- ผวิ แบง่ ส่วนแม่พิมพแ์ บบราบเรยี บ (Flat parting surface)

- ผวิ แบ่งสว่ นแมพ่ มิ พแ์ บบไม่ราบเรยี บ (Non - flat parting surface)

- การลดขนาดผิวแบ่งสว่ นแมพ่ ิมพห์ รือผิวฟรีบนผวิ แบ่งส่วนแมพ่ มิ พ์

- การระบายอากาศ (Venting)

2. สงั เกตและประเมนิ พฤติกรรมด้านคุณธรรมจริยธรรมคา่ นิยมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์

7. แหล่งการเรยี นรู้

1. หนงั สือเรียนวชิ าการออกแบบแมพ่ ิมพฉ์ ีด 1 โดย ผศ. ชาลี ตระการกูล

2. สื่อการเรยี น Power Point

3. สื่อทางอนิ เตอร์เน็ต

8. บันทกึ หลงั การเรยี นรู้

.......................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

36

แผนการเรยี นรู้ท่ี 6
รหสั วชิ า 3102-2005 ชอ่ื วิชา แม่พิมพพ์ ลาสติกเบ้อื งต้น

ชอื่ หน่วย ระบบป้อน (Feed System)

เรื่อง ระบบป้อน (Feed System) จานวนช่วั โมงสอน 4

1. สาระสาคัญ
ในชุดแมพ่ มิ พ์ฉีดจาเป็นจะตอ้ งจดั เตรียมทางว่งิ สาหรับเนือ้ พลาสตกิ หลอมจากหวั ฉดี ของเครอื งฉดี ไปยังอิมเพรส

ชน่ั แต่ละแหง่ ทางวิ่งท้ังหมดนเ้ี รียกวา่ ระบบปอ้ น โดยปกติระบบปอ้ นจะประกอบด้วยรูฉดี (sprue) รูวิ่ง (runner) และ
รเู ขา้ (gate) ชื่อเรยี กเหลา่ นลี้ ้วนเป็นทางวิ่งของเน้ือพลาสติกและในขนั้ ตอนการดันปลดชิ้นงาน ทางว่งิ เหลา่ นีจ้ ะถูก
ปลดออกจากแมพ่ ิมพด์ ว้ ยเชน่ กนั เพอื่ เตรียมการวงิ่ สาหรับฉีดพลาสติกคร้ังต่อไป

2. จุดประสงค์การเรียนรู้ (สมรรถนะรายวิชา)
2.1 จดุ ประสงคท์ ั่วไป
1. เพ่อื ให้เข้าใจเก่ียวกบั รูวิง่ (Runner)
2. เพ่อื ใหเ้ ข้าใจเกย่ี วกับรูเขา้ (Gates)
2.2 จุดประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม
1. สามารถอธบิ ายเกีย่ วกบั รูวิ่ง (Runner)ได้
2. สามารถอธิบายเกี่ยวกบั รูเข้า (Gates) ได้

3. สาระการเรยี นรู้
3.1. รวู ง่ิ (Runner)
1) รูปทรงหนา้ ตดั ของรวู ่งิ
2) ขนาดของรูวง่ิ (Runner Size)
3) การรา่ งแบบรวู ่งิ (Runner layout)
3.2. รูเข้า (Gates)
1) การกาหนดตาแหนง่ ของรเู ข้า (Positioning of gates)
2) การสมดุลรูเขา้ (Types of gate)

4. สอื่ การเรยี นรู้
1. หนงั สือเรียนวิชาการออกแบบแม่พมิ พฉ์ ดี 1 โดย ผศ. ชาลี ตระการกลู
2. Power Point แสดงขอบขา่ ยเนื้อหาวชิ าแม่พิมพ์พลาสตกิ

37

แผนการเรยี นรู้ท่ี 6
รหัสวชิ า 3102-2005 ชอ่ื วชิ า แมพ่ ิมพพ์ ลาสตกิ เบือ้ งตน้

ชื่อหน่วย ระบบปอ้ น (Feed System)

เร่ือง ระบบป้อน (Feed System) จานวนช่วั โมงสอน 4

5. กระบวนการจัดการเรยี นรู้

1. ผู้สอนต้ังถามเก่ียวกับระบบปอ้ น (Feed System) ใหผ้ ู้เรยี นช่วยกนั ตอบ

2. ผ้สู อนแจ้งหวั ข้อทจี่ ะเรยี นผลการเรียนรทู้ ค่ี าดหวัง ในการเรียนการสอนสัปดาห์นี้

3. ผูส้ อนให้ความรกู้ ับผู้เรียนโดยการ ถามนา ให้ผเู้ รียนตอบ เปน็ การสอนแบบถาม-ตอบ เก่ียวกบั หนว่ ยที่ 6

- รวู ิง่ (Runner)

- รูเข้า (Gates)

4. ผู้สอนมอบให้ผูเ้ รยี นสรปุ เนอื้ หาในหนว่ ยท่ี 6 เรอ่ื ง

- รูว่งิ (Runner)

- รเู ขา้ (Gates)

6. กระบวนการวัดผลและประเมนิ ผล

1. ประเมินความรพู้ น้ื ฐานเกีย่ วกับแมพ่ ิมพ์พลาสติก

- รูวิ่ง (Runner)

- รูเข้า (Gates)

2. สังเกตและประเมนิ พฤติกรรมด้านคณุ ธรรมจริยธรรมค่านยิ มและคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์

7. แหลง่ การเรยี นรู้

1. หนงั สือเรยี นวิชาการออกแบบแมพ่ ิมพ์ฉีด 1 โดย ผศ. ชาลี ตระการกูล

2. สื่อการเรยี น Power Point

3. สอ่ื ทางอนิ เตอรเ์ นต็

8. บนั ทกึ หลังการเรยี นรู้

.......................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................

38

แผนการเรยี นรู้ท่ี 7
รหัสวิชา 3102-2005 ชอ่ื วชิ า แมพ่ มิ พพ์ ลาสติกเบือ้ งต้น

ชอื่ หนว่ ย ระบบปลดชิน้ งาน (Ejection)

เรอื่ ง ระบบปลดช้ินงาน (Ejection) จานวนช่ัวโมงสอน 4

1. สาระสาคัญ
ชิ้นงานท่ีขึ้นรปู โดยการฉดี พลาสติกหลอมภายใต้ความดันผ่านระบบป้อนเข้าไปในอิมเพรสชั่น เน่อื งจากไมม่ ี

องค์ประกอบหรือชิ้นสว่ นทจ่ี ะช่วยในการปลดชนิ้ งานหลงั จากการฉีดแต่ละคร้ัง ซงึ่ จงึ จาเปน็ ต้องใช้มือปลดชิน้ งานออก
ย่ิงกวา่ นน้ั วสั ดเุ ทอร์โมพลาสตกิ ทกุ ชนิดจะหดเมอ่ื แข็งตัว ซง่ึ หมายความว่าชน้ิ งานจะหดตัวตดิ กับคอร์ทขี่ ้นึ รูปสว่ นใน
ของชิน้ งาน การหดตัวนท้ี าให้การปลดช้ินงานกระทาไดย้ าก เพ่ือความสะดวกในการทางานบนเคร่ืองฉีดพลาสติกจะ
จดั เตรยี มระบบกระทุ้งอตั โนมัติสาหรบั ดนั ใหร้ ะบบปลดชนิ้ งานทางาน และระบบกระท้ึงอัตโนมัติจะประกอบอยู่ด้วย
หลงั ของสว่ นเคล่อื นที่ เพราะเหตุนรี้ ะบบปลดชิน้ งานของแมพ่ มิ พ์จะทางานไดอ้ ย่างมีประสิทธิภาพ

ระบบปลดชิ้นงานจะแยกกลา่ วเปน็ 3 สว่ นคือ
1. หอ้ งระบบปลดชิ้นงาน
2. แผ่นประกอบตัวปลด
3. วิธีดนั ปลดช้นิ งาน
2. จุดประสงค์การเรยี นรู้ (สมรรถนะรายวิชา)
2.1 จุดประสงค์ทว่ั ไป
1. เพอ่ื ใหเ้ ข้าใจเกีย่ วกับห้องระบบปลดชน้ิ งาน
2. เพ่อื ใหเ้ ข้าใจเกีย่ วกบั แผ่นประกอบตัวปลด (Ejector plate assembly)
3. เพอ่ื ใหเ้ ข้าใจเกี่ยวกับเทคนิคของกรรมวธิ ปี ลดช้ินงาน (Ejection techniques)
4. เพอ่ื ให้เข้าใจเกี่ยวกับกรรมวธิ ปี ลดชนิ้ งานกบั ส่วนที่อยู่กับท่ี (Ejection from fixed half)
5. เพอื่ ใหเ้ ข้าใจเกย่ี วกับส่วนดงึ แกนรฉู ดี (Sprue pullers)
2.2 จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม
1. สามารถอธบิ ายเกี่ยวกับหอ้ งระบบปลดชิ้นงานได้
2. สามารถอธิบายเก่ยี วกบั แผน่ ประกอบตัวปลด (Ejector plate assembly)ได้
3. สามารถอธบิ ายเกยี่ วกับเทคนิคของกรรมวิธีปลดชิ้นงาน (Ejection techniques)ได้
4. สามารถอธิบายเกย่ี วกบั กรรมวธิ ปี ลดช้ินงานกับส่วนท่อี ยู่กับที่ (Ejection from fixed half)ได้
5. สามารถอธิบายเกี่ยวกับส่วนดงึ แกนรฉู ดี (Sprue pullers)ได้
3. สาระการเรียนรู้
3.1. หอ้ งระบบปลดชน้ิ งาน
1) ห้องระบบปลดช้นิ งานแนวตรง
2) หอ้ งระบบปลดชิ้นงานแบบกรอบ
3) ห้องระบบปลดชิ้นงานแบบรองรบั ดว้ ยแท่งทรงกระบอก

39

แผนการเรยี นรู้ท่ี 7
รหสั วิชา 3102-2005 ชอื่ วชิ า แมพ่ ิมพพ์ ลาสติกเบือ้ งตน้

ช่อื หน่วย ระบบปลดชิน้ งาน (Ejection)

เร่ือง ระบบปลดชนิ้ งาน (Ejection) จานวนช่วั โมงสอน 4

3.2. แผน่ ประกอบตวั ปลด (Ejector plate assembly)

1) แผ่นตัวปลด (Ejector plate)

2) แผน่ ยดึ ตัวปลด (Retaining plate)

3) การเล่ือนนาและการรองรับแผน่ ประกอบตัวปลด

4) เพลาดนั ปลดและปลอกเพลาดันปลด

5) ระบบดันกลบั ของแผ่นประกอบตวั ปลด

6) สลักยัน (Stop pins)

3.3. เทคนคิ ของกรรมวธิ ปี ลดชนิ้ งาน (Ejection techniques)

1) การใชส้ กั ปลด (Pin ejection)

2) การใช้สลกั ปลดแบบลดบ่า (Stepped ejector pins)

3) การใช้สลักปลดรูปตวั – D (D – shaped ejector pin)

4) การใช้ปลอกปลดชน้ิ งาน (Sleeve ejection)

5) การใชใ้ บปลดชิ้นงาน (Blade ejection)

6) การใชล้ น้ิ ปลดชิน้ งาน (Value ejection)

7) การใชล้ มดันปลดช้นิ งาน (Air ejection)

8) การใชแ้ ทง่ ปลดชิน้ งาน (Stripper bar ejection)

9) การใช้แผน่ ปลดชิ้นงาน (Stripper plate ejection)

10) การใชแ้ หวนปลดชิ้นงาน Stripper ring ejection)

3.4. กรรมวิธีปลดชน้ิ งานกับส่วนทอี่ ยู่กับท่ี (Ejection from fixed half)

3.5. สว่ นดงึ แกนรฉู ดี (Sprue pullers)

1) ส่วนดงึ แกนรูฉีดแบบ A

2) สว่ นดึงแกนรฉู ดี แบบ B

4. สื่อการเรยี นรู้

1. หนงั สือเรียนวชิ าการออกแบบแม่พิมพฉ์ ีด 1 โดย ผศ. ชาลี ตระการกลู

2. Power Point แสดงขอบข่ายเน้ือหาวชิ าแมพ่ มิ พ์พลาสตกิ

5. กระบวนการจัดการเรียนรู้

1. ผสู้ อนตง้ั ถามเกย่ี วกบั ระบบปอ้ น (Feed System) ให้ผู้เรยี นชว่ ยกนั ตอบ

2. ผสู้ อนแจง้ หวั ขอ้ ทีจ่ ะเรียนผลการเรียนรู้ท่คี าดหวัง ในการเรยี นการสอนสปั ดาห์น้ี

3. ผูส้ อนให้ความร้กู บั ผู้เรยี นโดยการ ถามนา ให้ผเู้ รียนตอบ เปน็ การสอนแบบถาม-ตอบ เก่ยี วกับหนว่ ยท่ี 7

- หอ้ งระบบปลดชิน้ งาน

- แผน่ ประกอบตัวปลด (Ejector plate assembly)

40

แผนการเรยี นรู้ท่ี 7
รหสั วชิ า 3102-2005 ชอื่ วชิ า แม่พิมพพ์ ลาสตกิ เบ้อื งตน้

ช่อื หน่วย ระบบปลดชน้ิ งาน (Ejection)

เร่ือง ระบบปลดชน้ิ งาน (Ejection) จานวนช่ัวโมงสอน 4

4. ผ้สู อนมอบใหผ้ ู้เรยี นสรปุ เนอื้ หาในหน่วยท่ี 7 เรือ่ ง

- ห้องระบบปลดช้ินงาน

- แผน่ ประกอบตัวปลด (Ejector plate assembly)

- เทคนิคของกรรมวธิ ีปลดช้ินงาน (Ejection techniques)

- กรรมวธิ ีปลดชน้ิ งานกบั สว่ นทีอ่ ยู่กบั ท่ี (Ejection from fixed half)

- ส่วนดงึ แกนรูฉดี (Sprue pullers)

6. กระบวนการวัดผลและประเมินผล

1. ประเมนิ ความรูพ้ ้ืนฐานเกีย่ วกบั แม่พมิ พพ์ ลาสตกิ

- ห้องระบบปลดชน้ิ งาน

- แผน่ ประกอบตัวปลด (Ejector plate assembly)

- เทคนคิ ของกรรมวิธีปลดชิ้นงาน (Ejection techniques)

- กรรมวธิ ีปลดชิน้ งานกับสว่ นทอี่ ย่กู ับท่ี (Ejection from fixed half)

- ส่วนดงึ แกนรูฉดี (Sprue pullers)

2. สังเกตและประเมินพฤติกรรมดา้ นคุณธรรมจรยิ ธรรมคา่ นยิ มและคุณลักษณะอันพึงประสงค์

7. แหล่งการเรียนรู้

1. หนงั สือเรียนวิชาการออกแบบแมพ่ ิมพฉ์ ีด 1 โดย ผศ. ชาลี ตระการกูล

2. ส่ือการเรยี น Power Point

3. สือ่ ทางอนิ เตอร์เนต็

8. บนั ทกึ หลังการเรยี นรู้

.......................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

41

แผนการเรยี นรู้ท่ี 8
รหัสวิชา 3102-2005 ชอ่ื วิชา แมพ่ มิ พพ์ ลาสตกิ เบื้องตน้

ชื่อหนว่ ย การหลอ่ เยน็ แม่พิมพ์ (Mold Cooling)

เร่อื ง การหล่อเยน็ แม่พิมพ์ (Mold Cooling) จานวนชั่วโมงสอน 4

1. สาระสาคัญ
อณุ หภมู ิใชง้ านของแมพ่ ิมพท์ ่ใี ช้ผลิตช้นิ งานแตล่ ะอย่างจะขึ้นอยู่กบั แฟกเตอรต์ า่ งๆดงั งนี้ ชนดิ และเกรอของ

พลาสติกทใ่ี ช้ฉีด ระยะทางท่พี ลาสตกิ ไหลในอมิ เพรสชั่น ความหนาของผนงั ชนิ้ งาน ความยาวของระบบปอ้ นเป็นตน้
เพื่อรักษาระดับความแตกตา่ งของอุณหภมู ขิ องแม่พิมพ์และพลาสตกิ หลอมให้ไดต้ ามตอ้ งการ นา้ หรือของเหลวอนื่ ๆ จะ
ถกู สง่ เขา้ ไปไหลเวียนในรูหรือร่องทีท่ าขึน้ ในแม่พิมพ์ รูหรือร่องท่ที าขน้ึ นีเ้ รียกวา่ ทางไหลของระบบหล่อเยน็ หรือ ทาง
น้าหลอ่ เย็น
2. จุดประสงค์การเรยี นรู้ (สมรรถนะรายวิชา)

2.1 จุดประสงค์ท่ัวไป
1. เพ่ือใหเ้ ข้าใจเก่ียวกบั การหลอ่ เยน็ แผ่นแมพ่ มิ พแ์ บบชน้ิ เดียว (Cooling integer-type mold plates)
2. เพื่อให้เข้าใจเก่ียวกับการหล่อเยน็ ชุดประกอบแผ่นยดึ อนิ เสิรต์ กบั อนิ เสริ ์ต (Cooling insert-bolster

assembly)
3. เพื่อใหเ้ ข้าใจเกี่ยวกบั การหล่อเยน็ ช้นิ สว่ นอ่นื ๆของแม่พิมพ์ (Cooling other mold parts)
4. เพอื่ ให้เข้าใจเกี่ยวกับขอ้ ตอ่ น้าหลอ่ เย็น (Water connections)
5. เพือ่ ใหเ้ ข้าใจเกย่ี วกบั การหดตวั – มุมเรยี วและพิกัดความเผอ่ื ของแมพ่ มิ พ์ (Mold shrinkage-Taper and

tolerances)
2.2 จุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม
1. สามารถอธิบายเกีย่ วกับการหลอ่ เย็นแผ่นแม่พมิ พแ์ บบชิน้ เดียว (Cooling integer-type mold plates)

ได้
2. สามารถอธบิ ายเกี่ยวกับการหลอ่ เยน็ ชดุ ประกอบแผ่นยึดอินเสริ ต์ กับอินเสริ ต์ (Cooling insert-bolster

assembly) ได้
3. สามารถอธบิ ายเก่ียวกบั การหล่อเยน็ ชิ้นสว่ นอื่นๆของแมพ่ ิมพ์ (Cooling other mold parts)ได้
4. สามารถอธบิ ายเกี่ยวกับข้อต่อน้าหลอ่ เย็น (Water connections)ได้
5. สามารถอธิบายเกยี่ วกับการหดตวั – มุมเรยี วและพกิ ัดความเผอ่ื ของแมพ่ มิ พ์ (Mold shrinkage-Taper and

tolerances)ได้
3. สาระการเรียนรู้

3.1. การหลอ่ เย็นแผน่ แมพ่ มิ พแ์ บบชน้ิ เดียว (Cooling integer-type mold plates)
1) การหล่อเย็นแผ่นเบ้าแบบช้ินเดยี ว
2) การหลอ่ เย็นแผ่นคอรแ์ บบช้นิ เดียว


Click to View FlipBook Version