คู่มือชุดที่1-6RD-คชา

98

6. ความยืดหยุ่น รักษาทัศนคติที่ดีและยังคงส่งมอบงานท่ีมคี ุณภาพอย่างสม่ำเสมอเมื่อเผชิญกับ
สถานการณท์ ่ีทา้ ทาย

7. การตระหนักรู้ในตนเอง ตระหนักถึงจุดแข็งและข้อจำกัดของตัวเองและผลกระทบที่เกิด
ขึน้ กบั ความประพฤติมตี อ่ ผอู้ ่นื

8. การควบคุมตนเอง ควบคุมอารมณ์ แรงกระตุ้นและพฤติกรรมของตัวเองให้สอดคล้องกับ
ความคาดหวงั ทีเ่ กีย่ วขอ้ งกับสถานการณ์ทางสังคมทแี่ ตกต่างกนั

ความคดิ
9. โฟกัสภาพใหญ่ พิจารณาสถานการณ์ ความทา้ ทายหรอื แนวคิดในบริบททเ่ี ป็นไปได้อยา่ งกว้าง
ท่สี ุด
10. ความคิดของนายหนา้ ดเู หมือนจะสร้างความเช่อื มโยงระหวา่ งผู้คนหรอื ความพยายาม
11. ความคิดของการทำงานร่วมกัน เข้าหากิจกรรม การตัดสินใจและผลลัพธ์จากมุมมองของ
การทำงานรว่ มกบั ผอู้ ื่น
12. โฟกัส การปรับปรุงต่อเนือ่ ง พจิ ารณากิจกรรม การตดั สนิ ใจและผลลัพธจ์ ากมุมมองของการ
ทำใหส้ ่งิ ต่างๆ ทำงานไดด้ ีขึน้
13. การวางแนวผลลพั ธ์ ใช้วัตถุประสงค์สูงสุดของความพยายาม ที่กำหนดเพื่อให้เป็นพื้นฐาน
เพ่อื การตัดสนิ ใจและแรงจงู ใจ

ความรูต้ ามบรบิ ท
14. ความรู้เกยี่ วกบั องคก์ ร เข้าใจวตั ถุประสงคท์ ิศทางการออกแบบและแนวทางของการทำงาน

ความรเู้ ชิงปฏิบตั ิ
15. ความรู้เกี่ยวกับแนวคิดการจัดการองค์กร เข้าใจหลักการ แนวปฏิบัติและมาตรฐานท่ี
เก่ียวข้องกบั การออกแบบ การนำไปใช้และการตรวจสอบกิจกรรมขององค์กรในสถานการณ์
ตามปกติทางธรุ กิจและในชว่ งเวลาแหง่ การเปลยี่ นแปลง
16. ความรู้เกี่ยวกบั การออกแบบบริการ เขา้ ใจหลกั การ แนวปฏิบัติและมาตรฐานทเ่ี กีย่ วข้องกับ
การออกแบบ การใช้งานและการตรวจสอบวิธีการที่สมาชิกของชุมชนมีปฏิสัมพันธ์และรับ
ผลประโยชน์จากภาคประชาชน

ทักษะ
17. แนวความคิดเชงิ การคิด สามารถคดิ เกย่ี วกบั แนวคดิ ทจี่ ับตอ้ งไม่ได้และเป็นนามธรรม
18. ทกั ษะทมี่ อี ิทธิพล สามารถสง่ ผลกระทบต่อความเชอื่ พฤตกิ รรมหรือการกระทำของบุคคลอนื่
19. ทักษะการเจรจาต่อรอง สามารถทำงานรว่ มกบั สองฝ่ายข้ึนไปเพื่อบรรลขุ ้อตกลง

99

20. ทักษะการนำเสนอ สามารถใหข้ ้อมลู กบั กลุ่มคนได้อยา่ งเปน็ ทางการมักใช้วัสดภุ าพและเสยี ง
21. ทักษะการแก้ปัญหา สามารถระบุและดำเนินการแก้ปัญหาเพื่อแก้ไขปัญหาสถานการณ์ท่ี

ยากลำบาก
22. ทักษะของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย สามารถแจ้งให้ผู้สนใจทราบและมีส่วนร่วม มีความพยายาม

เป็นพเิ ศษในขณะทจี่ ดั การความคาดหวังของพวกเขาเกย่ี วกับผลลัพธ์
25. ทักษะการใช้กลยุทธ์ สามารถกำหนดและกำหนดแนวทางเพื่อบรรลุเป้าหมายผลลัพธ์ที่

เฉพาะเจาะจงได้ โดยคำนึงถึงความคลุมเครือความยากลำบาก อุปสรรค สถานการณ์ที่
เปลย่ี นแปลงและผลท่ตี ามมา

โปรดทบทวนตวั เอง แลว้ ตอบในใจว่าทา่ นเข้าใจการประเมินผลผูน้ ำการเปล่ยี นแปลง
ตามทศั นะของ Tasmanian Government Website ว่าอยา่ งไร ?
………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………....………
………………..................................................................................................................

แบบประเมนิ ตนเอง
1) ท่านเขา้ ใจการประเมนิ ผลผู้นำการเปลี่ยนแปลง ตามทัศนะของ Gilley ชัดเจนดแี ล้วหรอื ไม่
[ ] ชัดเจนดีแล้ว [ ] ยงั ไม่ชัดเจนดีพอ
หากยังไม่ชัดเจนดพี อ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจวา่ Gilley กล่าวถึง
การประเมนิ ผลผู้นำการเปลีย่ นแปลง ว่าอยา่ งไร?
2) ท่านเข้าใจการประเมินผลผู้นำการเปลี่ยนแปลง ตามทัศนะของ Saskatoon Health Region
Website ชัดเจนดแี ล้วหรอื ไม่
[ ] ชดั เจนดีแลว้ [ ] ยังไม่ชดั เจนดีพอ
หากยังไม่ชัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจว่า Saskatoon
Health Region Website กล่าวถงึ การประเมินผลผนู้ ำการเปลยี่ นแปลง ว่าอย่างไร?
3) ท่านเข้าใจการประเมินผลผู้นำการเปลี่ยนแปลง ตามทัศนะของ Saskatoon Health Region
Website ชัดเจนดแี ล้วหรือไม่

100

[ ] ชดั เจนดีแลว้ [ ] ยงั ไมช่ ัดเจนดพี อ
หากยังไม่ชัดเจนดีพอ โปรดกลับไปศึกษาใหม่อีกครั้ง แล้วตอบคำถามในใจว่า Saskatoon
Health Region Website กลา่ วถงึ การประเมนิ ผลผู้นำการเปล่ียนแปลง ว่าอย่างไร?

หมายเหตุ
หากต้องการศึกษารายละเอียดของแต่ละทัศนะจากต้นฉบับที่เป็นภาษาอังกฤษ โปรด “Ctrl & Click”
เวบ็ ไซต์ของแตล่ ะแหล่งได้ ดังนี้

1. Gilley: https://leap.colostate.edu/wp-content/uploads/sites/24/2018/02/Dr.-
Hanson-self-assessment.pdf

2. Saskatoon Health Region Website:
https://www.saskatoonhealthregion.ca/about/PFMS/Documents/Change_Leadership
_Module/Change%20Leadership%20Checklist%20%28Lead.Top%29.pdf

3. Tasmanian Government Website:
https://www.dpac.tas.gov.au/__data/assets/pdf_file/0010/302500/Change_02_-
_Checklist_-_Change_Leader_Capabilities_Self-Assessment_Checklist.pdf

เอกสารอา้ งอิง
Gilley, A. (2005). The manager as change leader. Retrieved September 25, 2020, from

https://rb.gy/qoxkbb
Saskatoon Health Region Website. (2020). Change leadership checklist – LEAD. Retrieved

September 25, 2020, from https://rb.gy/y7lrte
Tasmanian Government Website. (n.d.). Change leadership capabilities. Retrieved

September 25, 2020, from https://rb.gy/1cevhi

101

102

103

คู่มอื เชิงปฏิบตั ิการเพ่ือพัฒนาผนู้ ำการเปล่ยี นแปลงให้แก่นักศึกษา

วัตถปุ ระสงค์เพื่อการปฏิบัติ

คู่มือเชิงปฏิบัติการประกอบโครงการอาจารย์นำผลการเรียนรู้สู่การพัฒนานักศึกษานี้ จัดทำขึ้นให้
ทา่ นไดท้ ราบถงึ ประเด็นตา่ งๆ ทจ่ี ะชว่ ยใหท้ า่ นนำความรูท้ ่ีท่านได้รบั จากโครงการแรก คอื โครงการพัฒนา
เพอื่ การเรยี นรูข้ องอาจารย์เกีย่ วกับการพัฒนาทักษะผู้นำการเปล่ียนแปลง ไปสูก่ ารปฏิบตั ิ คอื การพัฒนา
นักศกึ ษา ได้อยา่ งมีประสทิ ธิภาพและประสิทธผิ ล ดงั นี้

1) ทบทวนถึงคุณลักษณะหรือทักษะผู้นำการเปลี่ยนแปลง ที่คาดหวังให้เกิดขึ้นกับนักศึกษา
หลังจากได้รับการพัฒนาจากท่านตามโครงการอาจารย์นำผลการเรียนรู้สู่การพัฒนานักศึกษา
ในระยะ 2-3 เดือนหลังจากน้ี

2) ทบทวนถึงหลักการ / แนวคิด / เทคนิค / วิธีการ / กิจกรรมที่เป็นทางเลือกท่ีหลากหลายเพ่ือ

การพัฒนาทักษะผนู้ ำการเปล่ียนแปลง จากทัศนะของนกั วิชาการหรอื หน่วยงานที่ทา่ นได้ศึกษา
มาจากคู่มือประกอบโครงการแรก คอื โครงการพฒั นาเพื่อการเรียนรู้ของอาจารย์เกี่ยวกับการ
พัฒนาทักษะผู้นำการเปลี่ยนแปลง เพื่อใช้เป็นแนวทางการพัฒนาของท่าน ซึ่งหากมีมากมาย
อาจเลือกใช้แนวทางการพัฒนาทท่ี า่ นเห็นวา่ สำคัญ
3) ทบทวนถงึ ข้ันตอนการพัฒนาผู้นำการเปลี่ยนแปลง จากทัศนะของนักวิชาการหรือหน่วยงานท่ี
ทา่ นได้ศกึ ษามาจากคู่มือประกอบโครงการแรก คอื โครงการพฒั นาเพ่อื การเรียนรู้ของอาจารย์
เกี่ยวกับการพัฒนาทักษะผู้นำการเปลีย่ นแปลง เพื่อใช้เป็นแนวทางการพัฒนาของท่านเอง ซึ่ง
อาจจะยึดถือตามทศั นะใดทศั นะหน่ึง หรอื บรู ณาการขน้ึ ใหม่จากหลายๆ ทศั นะ
4) ระบุถึงหลกั การ / แนวคดิ / เทคนิค / วธิ กี าร / กิจกรรมทเ่ี ปน็ ทางเลือกท่ีหลากหลายเพ่ือการ
พัฒนา และขน้ั ตอนการพัฒนาท่ีทา่ นนำไปใชใ้ นการพฒั นานักศึกษา
5) ให้ข้อสังเกตถึงปัจจยั ท่ีส่งผลในทางบวก และปัญหาหรอื อุปสรรคตอ่ การปฏิบัติงานของท่านใน
การพัฒนาทักษะผูน้ ำการเปลี่ยนแปลง แก่นักศกึ ษา
6) ระบุถึงวิธีการที่ท่านนำมาใช้เพื่อแก้ไขปัญหาหรืออุปสรรคต่อการปฏิบัติงานของท่านในการ
พัฒนาทักษะการเปลยี่ นแปลง แก่นักศกึ ษา
7) ระบถุ งึ บทเรียนสำคัญทไ่ี ด้จากการการพัฒนาทกั ษะผ้นู ำการเปล่ียนแปลง แก่นักศึกษา
8) ระบุถึงข้อเสนอแนะสำคัญเพื่อให้การพัฒนาทักษะผู้นำการเปลี่ยนแปลง แก่นักศึกษาประสบ
ผลสำเร็จในโอกาสต่อไป

104

ทบทวนผลการเรียนรู้จากโครงการพัฒนาเพ่ือการเรียนรู้ของอาจารย์

1) ทบทวนคณุ ลักษณะหรอื ทักษะผู้นำการเปลยี่ นแปลง ทคี่ าดหวงั ให้เกิดขน้ึ กับนกั ศึกษา
3.1 ความคาดหวังคุณลักษณะของนักศึกษาที่มีทักษะผู้นำการเปลี่ยนแปลง จากนานาทัศนะทาง
วชิ าการ
Nash (2014) ใหท้ ัศนะวา่ คนทีม่ ที กั ษะ ผ้นู ำการเปลีย่ นแปลง เปน็ คนท่ีมคี ุณลกั ษณะ ดงั น้ี
1. ความฉลาดทางอารมณ์ (Emotional Intelligence)
2. การเอาใจใส่ (Empathy)
3. ความอยากรอู้ ยากเห็น (Curiosity)
4. ความยืดหย่นุ (Adaptability)
5. ความสามารถในการสอน (Teachability)
6. รับความเสี่ยงได้อยา่ งสบายใจ (Comfort with Risk)
Edmondson (2017) ให้ทัศนะว่า คนที่มีทกั ษะ ผู้นำการเปลยี่ นแปลง เปน็ คนทมี่ ีคุณลักษณะ
ดังนี้
1. ยืดหยุน่ ได้ (Flexible)
2. มีความกล้าหาญ (Courageous)
3. ความสัมพันธ์ (Relational)
4. กลยุทธ์ (Strategic)
5. รเิ รม่ิ สร้างสรรค์ (Creative)
6. มีเจตจำนง (Intentional)
7. ความถีถ่ ว้ น (Thorough)
The Five Forces of Change Website (2019) ให้ทัศนะว่า คนที่มีทักษะ ผู้นำการ
เปลี่ยนแปลง เป็นคนท่มี คี ุณลกั ษณะ ดังน้ี
1. ลกั ษณะแรกของวัตถุประสงคท์ ้งั 5 ประการ (The first of these five characteristics
Purpose)
2. คุณลักษณะท่ี 2 การมสี ่วนร่วม (The second is Engagement)
3. คณุ ลักษณะที่ 3 ความก้าวหนา้ (The third is Progression)
4. คุณลักษณะท่ี 4 คือการฝึกพิเศษ (The fourth characteristic is Coaching)
5. คณุ ลักษณะที่ 5 คือความแน่นอน (The fifth characteristic is Certainty)

105

Juneja (2020) ให้ทศั นะว่า คนที่มีทักษะ ผูน้ ำการเปล่ยี นแปลง เปน็ คนทมี่ ีคณุ ลักษณะ ดังน้ี
1. ความคลา้ ยคลึง (Homophily)
2. การเอาใจใส่ (Empathy)
3. การเชอ่ื มต่อ (Linkage)
4. ความใกล้ชิด (Proximity)
5. องค์ประกอบ (Structuring)
6. ความสามารถ (Capacity)
7. การเปดิ ใจกวา้ ง (Openness)
8. รางวัล (Reward)
9. พลังงาน (Energy)
10. การทำงานร่วมกนั (Synergy)

Couros (2013) ให้ทศั นะว่า คนท่มี ที ักษะ ผู้นำการเปล่ียนแปลง เป็นคนทีม่ ีคณุ ลักษณะ ดังน้ี
1. วิสัยทศั น์ทช่ี ัดเจน (Clear Vision)
2. อดทนและยืนหยัด (Patient yet Persistent)
3. ถามคำถามท่ยี าก (Asks Tough Question)
4. มีความรู้และเป็นผู้นำโดยแสดงเป็นตัวอย่าง ( Knowledgeable and Leads by
Example และ
5. ความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นทำให้เกิดความไว้วางใจ (Strong Relationships Built on
Trust)

Folkman (2020) ใหท้ ศั นะว่า คนทม่ี ที กั ษะ ผ้นู ำการเปลยี่ นแปลง เปน็ คนทีม่ คี ณุ ลกั ษณะ ดังน้ี
1. ส่งเสรมิ นวตั กรรม (Foster Innovation)
2. ลงมอื ทำอยา่ งรวดเรว็ (Act Quickly)
3. รักษามุมมองเชิงกลยทุ ธ์ (Maintain Strategic Perspective)
4. พฒั นามมุ มองภายนอก (Develop External Perspective
5. สรา้ งแรงบนั ดาลใจและกระต้นุ (Inspire and Motivate)

Hicks (2020) ให้ทัศนะวา่ คนท่มี ที กั ษะ ผนู้ ำการเปลีย่ นแปลง เป็นคนท่ีมีคุณลักษณะ ดังนี้
1. การส่อื สาร (Communication)
2. การฟงั ท่กี ระตอื รอื รน้ (Active Listening)
3. การวจิ ัย (Research)

106

4. การคิดเชงิ กลยุทธ์ (Strategic Thinking)
5. ความเป็นผ้นู ำ (Leadership)
6. การวัดและการวิเคราะห์ (Measurement and Analysis)
Gorman (2019) ให้ทัศนะว่า คนทม่ี ีทกั ษะ ผูน้ ำการเปล่ียนแปลง เปน็ คนที่มีคณุ ลกั ษณะ ดังนี้
1. การสื่อสาร (Communication)
2. การอำนวยความสะดวก (Facilitation)
3. การบรหิ ารโครงการ (Project Management)
4. ลม้ เหลวเรว็ และเรยี นรู้ (Fail Fast and Learn)
5. มุ่งเน้น มุง่ เนน้ และม่งุ เน้น (Focus, Focus, Focus)
6. ตำแหน่งของเป้าหมายสามารถเคล่อื นยา้ ยได้ (Goal Posts Can Move)
Bond (2016) ให้ทศั นะว่า คนที่มีทกั ษะ ผนู้ ำการเปล่ียนแปลง เป็นคนท่มี ีคุณลกั ษณะ ดงั น้ี
1. วสิ ยั ทัศน์ (Vision)
2. การสรา้ งแนวรว่ ม (Coalition Building)
3. ทกั ษะการส่อื สาร (Communication Skills)
4. ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบคุ คล (Interpersonal Skills)
5. แรงจูงใจ (Motivation) และ 6) ภาพรวม (Big Picture)
Ready (2016) ใหท้ ศั นะวา่ คนท่ีมที ักษะ ผูน้ ำการเปลีย่ นแปลง เปน็ คนท่ีมีคณุ ลกั ษณะ ดังน้ี
1. ตระหนักถึงความตึงเครียดและความขัดแย้งที่ฝังอยู่ (Recognize Embedded

Tensions and Paradoxes)
2. ใหท้ ุกคนรับผดิ ชอบ (Hold Everyone Accountable)
3. ลงทุนในความสามารถใหม่ๆ ขององค์กร ( Invest in New Organizational

Capabilities)
4. เนน้ การเรยี นร้อู ย่างตอ่ เน่อื ง (Emphasize Continuous Learning)
Daskal (2019) ใหท้ ัศนะวา่ คนทีม่ ีทกั ษะ ผนู้ ำการเปล่ยี นแปลง เป็นคนท่มี ีคณุ ลกั ษณะ ดงั นี้
1. องค์ประกอบของความเชอื่ มั่น (The Element of Confidence)
2. องค์ประกอบของความชดั เจน The Element of Clarity)
3. องคป์ ระกอบของการสอ่ื สาร (The Element of Communication)
4. องค์ประกอบของความสอดคล้อง (The Element of Consistency)

107

Michigan State University Website (2019) ให้ทัศนะว่า คนที่มีทักษะ ผู้นำการ
เปล่ียนแปลง เป็นคนท่ีมีคุณลักษณะ ดงั น้ี

1. ความยดื หยุ่น (Flexibility)
2. ความรทู้ ่หี ลากหลาย (Diversified Knowledge)
3. ลำดบั ความสำคัญและมงุ่ เน้นผลลัพธ์ (Priority and Results Focus)
4. ความเปน็ เจา้ ของและความรบั ผดิ ชอบ (Ownership and Responsibility)
5. ทักษะการฟังทีม่ ีประสิทธิภาพ (Effective Listening Skill)
Root (2020) ใหท้ ัศนะวา่ คนท่ีมที ักษะ ผนู้ ำการเปล่ยี นแปลง เป็นคนท่ีมีคณุ ลักษณะ ดงั นี้
1. โนม้ น้าวใจ (Persuasive)
2. ละเอยี ด (Thorough)
3. ความม่ันใจ (Confidence)
4. การสื่อสาร (Communication)
5. ความแนว่ แน่ (Unwavering)
1.2 ความคาดหวังคณุ ลักษณะของนักศกึ ษาทม่ี ที กั ษะ ผ้นู ำการเปลี่ยนแปลง จากแบบประเมินผล
จากผลการศึกษาคุณลักษณะที่พงึ ประสงค์ของทักษะผู้นำการเปล่ยี นแปลง จากทศั นะของ Nash
(2014), Edmondson (2017), The Five Forces of Change Website (2019), Juneja (2020), Couros
(2013), Folkman (2020), Hicks (2020), Gorman (2019), Bond (2016), Daskal (2019), และ
Michigan State University Website (2019) และแนวการสร้างแบบสอบถามจากทัศนะของ Gilley
(2005), Saskatoon Health Region Website. (2020), และTasmanian Government Website (n.d.)
ไดข้ ้อคำถามเพ่ือใช้การประเมินทักษะผูน้ ำการเปล่ยี นแปลงของนักศึกษาในด้านต่าง ๆ ดังนี้
มวี ิสัยทัศน์ (Having Vision)
1) ฉันมคี วามมัน่ ใจในความสามารถของตัวเองในการนำคนอน่ื ๆ
2) ฉันมั่นใจว่าการริเร่ิมการเปลย่ี นแปลงสนับสนุนวสิ ยั ทัศนข์ องภารกจิ และเปา้ หมาย
3) ฉันมองเห็นวสิ ัยทัศน์ท่ีนอกเหนอื ไปจากประเพณีและแนวปฏบิ ัตทิ เี่ คยเป็นทย่ี อมรบั
4) ฉันมวี สิ ัยทศั นท์ ีช่ ดั เจนและสามารถส่อื สารกบั ผ้อู ื่นไดอ้ ยา่ งชัดเจน
5) ฉันเปดิ ใจและช่นื ชอบความคิดใหม่ ๆ
6) ฉนั เป็นผู้กล้าเสีย่ งอย่างชาญฉลาด
7) ฉันทำงานเชิงรุก ทำงานแบบเดนิ หน้า ไม่ทำงานแบบวันต่อวัน

108

ทักษะสรา้ งสรรค์ (Creative skills)
8) ฉนั มีความคิดรเิ รม่ิ
9) ฉนั มีความคิดคล่องแคลว่
10) ฉันมีความคดิ ยดื หยุ่น
11) ฉันมีความคดิ ประณีตหรือความคิดที่ละเอยี ดละออ
12) ฉันมีความอยากรู้อยากเหน็
13) ฉนั มคี วามคิดหรอื จนิ ตนาการและกล้าเสีย่ ง
14) ฉันสามารถสร้างความคดิ ทีท่ งั้ เป็นความคดิ เสรมิ จากเดมิ และความคดิ กา้ วหนา้ ใหม่ๆ
15) ฉนั รอบคอบ กลนั่ กรอง วิเคราะห์ และประเมนิ ความคิดตนเองเพื่อปรับปรงุ และให้เกดิ
พลังอย่างเต็มท่ี

ทกั ษะสรา้ งแรงบันดาลใจ (Inspiration skills)
16) ฉันมีพฤติกรรมการผลกั ดัน คอื มงุ่ เนน้ ไปท่ีกำหนดเวลา ทิศทาง และความรบั ผดิ ชอบ
17) ฉันกำหนดเป้าหมายแตล่ ะขั้นตอนเพื่อกระตนุ้ เพ่ือนร่วมงานระหว่างกระบวนการ
เปลย่ี นแปลง
18) ฉันเปน็ ตวั อย่างในการเรียนรอู้ ย่างต่อเนือ่ ง
19) ฉันสามารถโน้มนา้ วใจคนอน่ื ให้เหน็ ถึงความสำคัญของการเปล่ยี นแปลง
20) ฉนั อนุญาตให้เพื่อน ๆ มีสว่ นร่วมในการพฒั นาวสิ ัยทศั น์
21) ฉันเป็นคนแรกท่ีนำวิธีการใหม่ ๆ มาใชแ้ ละเปลย่ี นเป็นกจิ วตั รประจำวนั ของฉัน
22) ฉนั แสดงให้เหน็ ถึงความมุ่งมั่นในการเพิ่มพนู ทักษะของฉันโดยการมีส่วนรว่ มอยา่ ง
กระตือรอื รน้ ในกิจกรรมพัฒนาตนเอง

ความฉลาดทางอารมณ์ (Emotional Intelligence)
23) ฉนั สามารถเข้าใจปฏิกริ ิยาทางอารมณ์ตา่ ง ๆ วา่ คนเราตอ้ งเปลย่ี นแปลง
24) ฉันชมเชยประสบการณ์การเปลย่ี นแปลงของบุคคลอ่ืนอยา่ งเต็มที่
25) ฉันสามารถท่ีจะแก้ไขอารมณ์ของตนเองตามสถานการณ์
26) ฉันสามารถทจ่ี ะเรียนร้จู ากทกุ ๆ สถานการณ์
27) ฉันสามารถลองส่ิงใหม่ ๆ และสร้างสมดุลระหว่างความเสย่ี ง
28) ฉันเข้าใจตวั กระตุน้ พฤติกรรมของมนษุ ย์

109

ทกั ษะการส่ือสาร (Communication Skills)
29) ฉันสามารถสื่อสารไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ
30) ฉันพฒั นาทักษะการสอื่ สารด้วยวาจาและลายลกั ษณ์อักษรอย่างตอ่ เนื่อง
31) ฉนั สามารถเผยแพรว่ ิสยั ทัศน์ทงั้ หมดใหร้ ับรู้และเข้าใจตรงกนั
32) ฉันสามารถสือ่ สารไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธผิ ลในหลายๆ สถานการณ์

ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบคุ คล (Interpersonal Skills)
33) ฉนั เปดิ กวา้ งและตอบสนองต่อทัศนะใหม่ๆ ทีห่ ลากหลาย
34) ฉนั เป็นผู้ที่เขา้ ถึงได้ง่าย
35) ฉนั ปฏบิ ัติตนอยา่ งนา่ เคารพนับถือ
36) ฉันร้วู า่ เม่ือไรควรฟงั เมื่อไรควรพดู
37) ฉนั มีความยดื หยุ่น แสดงใหเ้ ห็นถึงความเต็มใจทีจ่ ะปรบั เปลยี่ นแผนเมือ่ จำเป็น
38) ฉันทำงานรว่ มกบั คนอนื่ เพ่อื ให้บรรลผุ ลสำเรจ็ ตามเป้าหมาย

2) ทบทวนหลักการ / แนวคิด / เทคนิค / วิธีการ / กิจกรรมที่เป็นทางเลือกที่หลากหลายเพื่อการ
พัฒนาทักษะผ้นู ำการเปลี่ยนแปลงจากนานาทัศนะเชงิ วิชาการ
Saint Mary’s University of Minnesota Website (2020)
1. สง่ เสรมิ จรรยาบรรณในชั้นเรยี น (Encourage a Classroom Code of Conduct)
2. เปน็ แบบอย่าง (Be a Role Model)
3. เสรมิ สร้างและให้รางวลั กบั พฤติกรรมเชิงบวก (Reinforce and Reward Positive
Behaviors)
4. ฝึกสติ (Practice Mindfulness)
5. ส่อื สารโดยตรง (Communicate Directly)
6. ทำให้ข้อผิดพลาดเปน็ ปกติ (Normalize Mistakes)
7. สรา้ งความสมั พันธ์เชิงบวกรว่ มกัน (Build a Positive Rapport Together)
Skool Bag Website (2018)
1. กำหนดวิสยั ทศั น์รว่ มกันและชดั เจน (Establish a Clear and Shared Vision)
2. มสี ่วนรว่ มกบั ผู้มอี ำนาจตัดสนิ ใจในทกุ ระดบั (Engage Decision-Makers at every
Level)

110

3. ให้อำนาจพนักงานดว้ ยเครื่องมือและการสนบั สนนุ ทเี่ หมาะสม Empower Staff with the
Right Tools and Support)

4. ส่งเสริมแนวทางทเ่ี นน้ นักศึกษาเป็นอันดบั แรก (Empower a Student First Approach)
5. พัฒนาแนวทางของพวกเขาอยา่ งต่อเน่ือง (Evolve their Approach Constantly)
Paterson (n.d.)
1. มอบหมายหนา้ ท่ใี ห้นักศึกษา (Put them in charge)
2. แสดงให้เหน็ ถงึ ความเปน็ ผู้นำของคุณ (Show off yours)
3. ให้ตวั อยา่ งที่ดี (Provide some good examples)
4. สง่ มอบบทเรยี นความเปน็ ผนู้ ำ (Deliver leadership lessons)
5. ให้นักศึกษาลงทนุ ในการปรับปรุงวฒั นธรรมของโรงเรยี น (Get them invested in

improving school culture)
6. ให้นกั ศกึ ษามสี ว่ นร่วมในกิจกรรมนอกหลกั สตู รด้วย (Involve them in extracurricular

activities too)
7. เว้นช่องวา่ งให้นกั ศึกษาบ้าง (Give them space)
School of Education, American University Website (2018)
1. สง่ เสรมิ การมีส่วนรว่ มและการทดลองแนวคิดในหมนู่ ักศึกษา (Encourage Active

Participation and Experimentation with Ideas among Students)
2. สอนวธิ ีคิดให้นกั ศึกษาแทนท่จี ะสอนวา่ ต้องคิดอยา่ งไร (Teach Students How to Think

instead of Teaching them What to Think)
3. เตรยี มนกั ศึกษาใหร้ ้วู า่ มีความจำเป็นในการเปลยี่ นแปลงและให้เชื่อมั่นในความสามารถของ

ตนเองที่จะก้าวต่อไปในเชิงบวกเพื่อประโยชนข์ องสังคม (Prepare Students to Expect
the Need for Change and to Believe in their Own ability to Take Positive Steps
for the Benefit of Society)
4. ทำให้กระบวนการในชั้นเรียนเป็นประชาธิปไตยเพื่อสร้างแนวคิดที่วา่ หากเรามีส่วนร่วมใน
ชุมชนของเราอย่างจริงจังเราจะสามารถช่วยตัดสินใจเกี่ยวกับวิธีการทำงานของชุมชนน้ัน
( Make Classroom Processes Democratic to Establish the Idea that if We
Actively Participate in our Communities, We Can Help Make Decisions about
How They Function)

111

5. อำนวยความสะดวกในการอภิปรายเป็นกลุ่มระหว่างครู – โดยเริ่มจากครูฝึกสอน เกี่ยวกับ
การตัดสินใจที่พวกเขาสามารถทำไดเ้ พือ่ ขับเคล่ือนการเปลีย่ นแปลงทางสังคม (Facilitate
Discussions among Teachers as a Group – Starting with Student Teachers –
about the Decisions They Can Make to Drive Social Change)

Center for Creative leadership (n.d.)
1. ส่อื สาร (Communicate)
2. ทำงานรว่ มกัน (Collaborate)
3. มุง่ ม่นั (Commit)

Fulton (2019)
1. มุ่งเนน้ เปา้ หมาย (Goal oriented)
2. มีความซอื่ สตั ย์ (Honest)
3. มีความขยนั (Hardworking)
4. เต็มใจใหบ้ รกิ ารผู้อน่ื (Willing to Serve Others)
5. ผฟู้ ังท่ีดี (A Good Listener)
6. นกั สื่อสารทดี่ ี (A Good Communicator)
7. ผู้ตัดสินใจท่ดี ี (A Good Decision-Maker)
8. ใหก้ ำลงั ใจ (Encouraging)
9. คิดบวก (Positive)
10. มคี วามรับผิดชอบ (Responsible)

Eastwood (2019)
1. ทกั ษะหลักทีต่ ้องฝกึ ฝนจนเชยี่ วชาญ (Core Skills to Master)
2. เรียนรู้ช่องวา่ งท่ตี ้องปิด (Experience Gaps to Close)
3. ความสมั พันธ์ใหม่ทตี่ อ้ งสร้างขนึ้ (New Relationships to Build)
4. งานเฉพาะท่ตี ้องมอบหมาย (Specific Tasks to Delegate)
5. รายการการดำเนินการท่ีสำคัญที่ต้องทำใหเ้ สร็จ (Key Action Items to Complete)
6. ตัวช้ีวัดความสำเร็จท่สี ำคญั (Critical Indicators of Success)
นอกเหนือจากแผน: การสรา้ งการพฒั นาความเปน็ ผ้นู ําในบทบาทของคุณ
1. ขอความคดิ เห็น (Seek feedback)
2. ใชเ้ วลาไตร่ตรอง (Take time to reflect)

112

3. หาทป่ี รกึ ษา (Find a mentor)
4. ลงทะเบียนสำหรบั การฝกึ อบรม (Sign up for training)
Barton (2019)
1. บทบาทของการเรยี นรู้การบริการในการพฒั นาความเปน็ ผูน้ ำและการให้คำปรึกษาของ

นกั ศึกษา (The role of service learning in developing student leadership and
mentorship)
2. เหตผุ ลในการเรียนรู้การบริการคือนักศึกษาเรยี นรู้ได้ดีท่สี ุด (The rationale for service
learning is that students learn best by)
3. ประโยชน์ของการเรยี นรู้การบริการ (The benefits of service learning include)
4. การสรา้ งผนู้ ำแหง่ อนาคตและ ‘ผูส้ นบั สนนุ การเปลย่ี นแปลง’ ท่จี ะสง่ ผลกระทบไปท่วั โลก
(Creating Future Leaders and ‘Change Agents’ that will impact the world)
Gunn (2020)
1. เรม่ิ ตน้ ใหม่ (Embrace the fresh start)
2. แสดงส่งิ ท่ีคุณทำได้ใหพ้ วกเขาเหน็ (Show ’em what You Can Do)
3. ทำความรจู้ กั กับลักษณะความเปน็ ผนู้ ำของพวกเขา (Get to Know their Leadership
Style)
4. ยอมรับวา่ การเปลยี่ นแปลงเป็นสง่ิ ทีห่ ลีกเล่ยี งไมไ่ ด้ (Accept that Change is Inevitable)
5. มนี ำ้ ใจและทำงานให้ดี (Be Kind and Work for Good)
Bruce (2006)
1. มีความชดั เจนเก่ียวกบั การเปลย่ี นแปลงทค่ี ณุ คาดหวงั (Be Explicit about the Change
you Expect)
2. เตรียมพนักงานให้พร้อมเพื่อรับการเปล่ียนแปลงโดยการพฒั นา (Prepare the Staff for
the Change by Providing Professional Development)
3. จดั เตรยี มทรัพยากรทจ่ี ำเป็นเพ่ือรองรบั การเปลี่ยนแปลงและทำใหเ้ กิดข้นึ ได้ (Make the
Necessary Resources Available that Will Support the Change and Enable it
to Occur)
4. ตรวจสอบการดำเนินการของการเปลี่ยนแปลง (Monitor the Implementation of the
Change)

113

5. ให้ขอ้ เสนอแนะต่อพนกั งานเกีย่ วกบั ความคืบหน้าของการเปล่ยี นแปลง (Provide On-
going Feedback to the Staff about How the Change is Progressing)

6. รวบรวมข้อมลู และจัดทำเอกสารวา่ การเปลี่ยนแปลงกำลงั ดำเนนิ ไปอย่างไร (Collect Data
and Document How the Change is Progressing)

Llopis (2014)
1. ชักจูงผคู้ นหลากหลายรนุ่ (Multigenerational Influence)
2. ความฉลาดทางวัฒนธรรม (Cultural Intelligence)
3. ภูมิปัญญาตลาดโลก (Global Market Wisdom)
4. ผบู้ รโิ ภคตอ้ งการมากขึน้ (Consumers Demand Much More)
5. ผูน้ ำหญิงพร้อมทจ่ี ะเขา้ มามบี ทบาท (Women Leaders Are Ready to Dive In)
6. ทศั นคตขิ องผู้ประกอบการ (Entrepreneurial Attitude)
7. เทคโนโลยี (Technology)
8. การจัดการภาวะวิกฤต (Crisis Management)
9. ความเปน็ ผู้นำทางความคดิ (Thought Leadership)
10. วิวฒั นาการของรูปแบบธุรกจิ (Evolution of the Business Model)

Dimock & McGree (2019)
1. การสร้างและแบง่ ปันวิสัยทศั น์ (Shaping and Sharing)
2. การริเริ่ม (Taking Initiative)
3. การสร้างการสนบั สนุนจากชุมชน (Building Community Support)
4. การสรา้ งการสนบั สนุนพนักงาน (Building Staff Support)
5. การเพม่ิ ขดี ความสามารถของพนักงาน (Increasing Staff Capacity)
6. เรยี กรอ้ งให้เกดิ การเปล่ียนแปลง (Pressing for Change)

เง่อื นไขท่จี ำเป็นสำหรับการเปน็ ผนู้ ำ Conditions Necessary for Leadership
1. วิสยั ทัศน์ (Vision)
2. โครงสรา้ ง (Structure)
3. เวลา (Time) (Time)
4. ทกั ษะ (Skills)

114

3) ทบทวนโมเดลขั้นตอนทางเลอื กที่หลากหลายเพ่ือการพัฒนาทกั ษะผูน้ ำการเปลี่ยนแปลงจากนานา
ทัศนะเชิงวิชาการ
Bacharach (2015) ให้ข้อเสนอแนะ 4 ข้นั ตอน ดังน้ี
1. เตรยี มพรอ้ มสำหรับการเปลยี่ นแปลง (Preparing for Change)
2. เริ่มตน้ การเปลี่ยนแปลง (Initiating Change)
3. ใสก่ ารเปล่ยี นแปลงในสถานที่ (Putting Change in Place)
4. การเปลย่ี นแปลงทีม่ เี สถียรภาพ (Stabilizing Change)
Tenzyk (2017) ใหข้ ้อเสนอแนะ 7 ขัน้ ตอน ดังนี้
1. เริ่มต้นท่ีคณุ (Start with You)
2. ตรวจสอบให้แน่ใจว่าจำเป็นต้องมีการเปลี่ยนแปลง (Ensure Change is Necessary)
3. ใชก้ ารเปลย่ี นแปลงอยา่ งมเี หตุผล (Implement Change Logically)
4. เขา้ ใจการต่อตา้ นการเปลยี่ นแปลง (Understand Resistance to Change)
5. จัดการกบั ข้อกงั วลอย่างเหมาะสม (Properly Address Concerns)
6. มองหาผู้ทีเ่ ห็นดว้ ย (Obtain Buy-In)
7. จดจำและให้คุณค่ากบั ทุกคน (Remember and Value Everyone)
McDonald (n.d.) ให้ข้อเสนอแนะ 7 ข้ันตอน ดังนี้
1. อะไรคือความตอ้ งการท่รี ับรู้? (What is the perceived need?)
2. สถานะปจั จบุ ันเป็นอย่างไร? (What is the current state?)
3. วิเคราะห์ช่องว่าง (Analyze the Gap)
4. การออกแบบ (Design)
5. พัฒนา (Develop)
6. ดำเนินการ (Implement)
7. วดั ผล (Measure)
O'Connell (2019) ให้ข้อเสนอแนะ 5 ขัน้ ตอน ดังนี้
1. ฉนั ทำ คณุ ดู เราคยุ (I do. You watch. We talk.)
2. ฉันทำ คุณชว่ ย เราคุย (I do. You help. We talk.)
3. คณุ ทำ ฉันชว่ ย เราคยุ (You do. I help. We talk.)
4. คณุ ทำ ฉันดู เราคยุ (You do. I watch. We talk.)
5. คุณทำ มีคนอ่นื ดู (You do. Someone else watches.)

115

Tenzyk (2013) ใหข้ อ้ เสนอแนะ 3 ขนั้ ตอน ดังนี้
1. ประเมนิ ตนเองใหม่ (Re-assess Themselves)
2. เรม่ิ จากเป้าหมายเล็ก ๆ และเรยี บงา่ ย (Start with Small and Simple Goals)
3. ติดตามความคบื หนา้ (Track Progress)

Thottam (2019) ใหข้ อ้ เสนอแนะ 4 ขั้นตอน ดังนี้
1. ระบุพนื้ ท่ขี องการปรับปรุง (Identify Areas of Improvement)
2. น ำ เ ส น อ ก ร ณ ี ก า ร เ ป ล ี ่ ย น แ ป ล ง ข อ ง ค ุ ณ ( Presenting Your Case for Change

Management)
2.1 ความมัน่ ใจคือกญุ แจสำคญั (Confidence Is Key)
2.2 ระมดั ระวังเม่ือระบปุ ัญหา (Be Cautious When Addressing What’s Wrong)
2.3 อภิปรายปัญหาและแนวทางแก้ไข (Discuss the Problems and Outline
Solutions)
2.4 กำหนดไทม์ไลน์ (Determine A Timeline)

3. ประสบความสำเร็จในการนำการจัดการการเปลี่ยนแปลงไปใช้ ( Successfully
Implementing Change Management)
3.1 มคี วามโปร่งใสในทกุ สิ่งที่เปลยี่ นแปลง (Be Transparent About Everything That
Changes)
3.2 รักษาทัศนคติเชงิ บวก (Maintain A Positive Attitude)
3.3 เตรียมพร้อมและจัดการกับปัญหาที่เกิดขึ้น (Be Prepared and Address
Problems As They Arise)
3.4 วเิ คราะหแ์ ละเฉลมิ ฉลองความสำเร็จ (Analyze and Celebrate Success)

4. ทบทวนและประเมินซ้ำต่อไป (Review and Continue to Re-evaluate) กำหนด
เปา้ หมายท่ีวัดไดแ้ ละความรับผิดชอบ (Set Measurable Goals and Accountability)

Denison Website (n.d.) ให้ข้อเสนอแนะ 4 ขัน้ ตอน ดังนี้
1. ขน้ั ตอนที่ 1: การสรา้ งความตระหนัก (Awareness Building)
2. ขัน้ ตอนที่ 2: การวางแผนการพัฒนา (Development Planning)
3. ข้นั ตอนที่ 3: การแก้ไขหลักสูตร 30 วนั (30-Day Course Correction)
4. ขั้นตอนที่ 4: ทบทวนความคืบหน้า 60-90 วนั (60-90-Day Progress Review)

116

หมายเหตุ
เมื่อดำเนินการพัฒนาผู้นำการเปลี่ยนแปลงของนักศึกษา ครบตามระยะเวลาที่กำหนดแล้วขอ

ความกรุณาท่านโปรดตอบแบบประเมินผลการปฏิบัติงาน และสะท้อนผลการปฏิบัติจาก Google Form
ตาม link หรอื QR Code ตามดา้ นลา่ งน้ี จกั ขอบพระคณุ ยิ่ง

**************************************************
แบบสอบถาม โครงการพฒั นาอาจารย์ผู้สอนเพือ่ พัฒนานกั ศึกษาเป็นผู้นำการเปล่ยี นแปลง

https://rb.gy/mcjs1w

117