BAB 1 - PENGENALAN KEPADA PENYIASATAN SAINTIFIK

1.5 KETUMPATAN Kenapa mereka
terapung dengan

mudah??

Ketumpatan air
di Laut Mati
adalah sangat
tinggi dan
membolehkan
manusia
terapung

FORMULA KETUMPATAN

Ketumpatan adalah jisim per isipadu bahan

Jisim

M

Ketumpatan Isipadu

Ketumpatan(g/cm3) = Jisim (g)

Isipadu(cm3)

BAHAN KETUMPATAN (g/cm3)

Emas 19.30
Plumbum 11.30
Kuprum 8.92
Aluminium 2.70
0.92
Ais 0.24
Gabus 13.60
Merkuri 1.03
Air laut 1.00
Air tulen (40°C) 0.80
Petrol



Gold

Mercury

Gold

Mercury Lead
Gold

Copper Lead
Mercury Gold

Copper Aluminium
Mercury Lead
Gold

Seawater Aluminium
Copper Lead
Mercury Gold

Seawater Pure water
Copper Aluminium
Mercury Lead
Gold

Ice Pure water
Seawater Aluminium
Lead
Copper Gold
Mercury

Ice Petrol
Seawater Pure water
Aluminium
Copper Lead
Mercury Gold

Cork Petrol
Ice Pure water
Aluminium
Seawater Lead
Copper Gold
Mercury

CONTOH:

Sebiji batu mempunyai isipadu 10 cm3 dan jisim 30
g. Kira ketumpatan.

CONTOH:

Sebiji batu mempunyai isipadu 10 cm3 dan jisim 30
g. Kira ketumpatan.

M

D MV

CONTOH:

Sebiji batu mempunyai isipadu 10 cm3 dan jisim 30

g. Kira ketumpatan.

Ketumpatan =


M

D MV

CONTOH:

Sebiji batu mempunyai isipadu 10 cm3 dan jisim 30

g. Kira ketumpatan.

Ketumpatan =


M Density =


D MV Density = 3 g/cm3

contoh 2:

Sebiji batu mempunyai isipadu 100 cm3 dan ketumpatannya adalah
3 g/cm3. Cari jisim batu.

contoh 2:

Sebiji batu mempunyai isipadu 100 cm3 dan ketumpatannya adalah
3 g/cm3. Cari jisim batu.

M
D MV

contoh 2:

Sebiji batu mempunyai isipadu 100 cm3 dan ketumpatannya adalah
3 g/cm3. Cari jisim batu.

Jisim = ketumpatan x isipadu

M

D MV

contoh 2:

Sebiji batu mempunyai isipadu 100 cm3 dan ketumpatannya adalah
3 g/cm3. Cari jisim batu.

Jisim = ketumpatan x isipadu

M Mass = 3 g/cm3 x 100 cm3
Mass = 300 cm3

D MV

Bahan
berbeza
dengan
isipadu yang
sama, tetapi
ketumpatan
berbeza



Telur
kurang tumpat

dari air



Kayu
kurang tumpat

dari air



Lilin
kurang tumpat

dari air

Lilin
kurang tumpat

dari air

Guli
lebih tumpat

dari air

Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Konsep Ketumpatan

Contoh Ketumpatan Beberapa Objek

Kuprum Besi Gabus Kayu getah

Isi padu 1 cm3 1 cm3 1 cm3 1 cm3
Jisim 9g 7.9 g 0.25 g 0.53 g
7.9 gcm-3 0.25 gcm-3 0.53 gcm-3
Ketumpatan 9 gcm-3

Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Konsep Ketumpatan

Hubungan Antara Ketumpatan dan Keupayaan Untuk Terapung

Objek yang
 tumpat akan tenggelam dalam cecair yang kurang tumpat
 kurang tumpat akan terapung dalam cecair yang lebih tumpat

Ketumpatan sesuatu objek boleh diubah dengan mengubah isi padu objek.

Seketul plastisin tenggelam dalam air Apabila plastisin itu diubah bentuknya menjadi bentuk
kerana plastisin lebih tumpat daripada air sebuah kapal, ia boleh terapung dalam air.

Isi padu plastisin bertambah apabila bentuknya diubah
menjadi bentuk kapal

Maka, ia sekarang kurang tupat daripada air.

Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Konsep Ketumpatan

Mengumpul hidrogen dalam eksperimen
Hidrogen kurang tumpat daripada air. Ia boleh dikumpul dengan
kaedah sesaran air.

Menyelesaikan Masalah Kapal terapung di atas air.
Berkaitan Ketumpatan Kapal mempunyai ruang yang luas yang dipenuhi udara. Ini
menyebabkan ia kurang tumpat dari air.
Hidrogen Kelalang
Udara gas Belon metereologi
Helium kurang tumpat daripada udara. Ini membuatkan belon
Air terapung di udara.

Belon udara panas
Udara panas kurang tumpat daripada udara sejuk. Apabila udara dalam belon
menjadi semakin panas, kutumpatannya semakin berkurang, belon naik ke
atas

Mengangkat objek karam dari dasar laut
Helium atau udara dipam ke dalam belon yang besar. Belon itu diikat pada
objek karam. Belon akan naik ke udara bersama objek karam.

Membunuh larva nyamuk
Minyak kurang tumpat daripada air. Apabila minyak disembur pada
permukaan air, udara tidak dapat memasuki air lalu membunuh larva
nyamuk.

1.6 LANGKAH-LANGKAH DALAM PENYIASATAN SAINTIFIK

1. MENGENAL PASTI MASALAH
2. MEMBINA HIPOTESIS
3. MENGAWAL PEMBOLEH UBAH
4. MERANCANG EKSPERIMEN
5. MENJALANKAN EKSPERIMEN
6. MENGUMPUL DATA
7. MENGANALISIS DAN MENTAFSIRKAN DATA
8. MEMBUAT KESIMPULAN
9. MENULIS LAPORAN

Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Langkah-langkah Dalam Penyiasatan Saintifik

Penyiasatan Saintifik

Mengenal pasti masalah
Menentukan ‘apa yang kita mahu ketahui’

Membuat hipotesis
Melakukan tekaan bijak yang menerangkan masalah

Merancang eksperimen
Rancang satu penyiasatan sistematik untuk mengetahui samada tekaan adalah betul atau salah

Mengawal pemboleh ubah
Ubah keadaan eksperimen. Satu keadaan diubah manakala keadaan lain bergerak balas terhadap perubahan keadaan

itu. Keadaan-keadaan lain kekal.

Mengumpul data
Catatkan apa yang diperhatikan

Menganalisis dan mentafsir data
Mencari maksud yang menerangkan segala yang diperhatikan

Membuat kesimpulan
Menentukan samada tekaan bijak (hipotesis) adalah benar atau salah

Menulis laporan
Menulis laporan lengkap tentang penyiasatan

Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Penyiasatan Saintifik

Kaedah Penyiasatan Mengenal Pasti Masalah
Saintifik

Menanya soalan tentang perkara yang diperhatikan dan menentukan perkara yang
ingin diselesaikan.

Contoh Bagaimanakah luas permukaan yang terdedah mempengaruhi kadar
penyejukan?

Mengapakah kadar

penyejukan air di dalam

bikar yang lebih besar

adalah lebih cepat?

Penyiasatan Saintifik Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Kaedah Penyiasatan Mengenal Pasti Pemboleh Ubah
Saintifik

Pemboleh ubah adalah faktor yang mempengaruhi keputusan eksperimen.

Pemboleh ubah yang Pemboleh ubah yang diubahkan untuk mengkaji hipotesis.
dimanipulasikan

Pemboleh ubah yang Pemboleh ubah yang berubah dengan perubahan pemboleh ubah
bergerak balas yang dimanipulasikan.

Pemboleh ubah yang Pemboleh ubah yang tidak berubah sepanjang eksperimen.
dimalarkan

Contoh

Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Penyiasatan Saintifik

Kaedah Penyiasatan Saintifik
Membuat Hipotesis

Hipotesis ialah satu pernyataan tentang hubungan antara pemboleh ubah yang dimanipulasikan dengan
pemboleh ubah yang bergerak balas.

Contoh : Jika luas permukaan bertambah , maka kadar penyejukan bertambah

Pada pendapat saya, Jika luas
permukaan bertambah , maka kadar

penyejukan bertambah

Penyiasatan Saintifik Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Kaedah Penyiasatan Saintifik Merancang Penyiasatan

Langkah-langkah/ Prosedur
 Kaedah mengawal pemboleh ubah
 Radas dan bahan yang diperlukan
 Cara mengukur, mengumpul, mencatat, dan menganalisis data

Bikar 250 ml Termometer Air panas
Bikar 100 ml Jam randik

Penyiasatan Saintifik Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Kaedah Penyiasatan Saintifik Menjalankan Penyiasatan

Menjalakan penyiasatan dengan menggunakan prosedur yang ditetapkan

Termometer

Isikan 100 ml air panas

ke dalam kedua-dua
bikar masing-masing

Penyiasatan Saintifik Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Kaedah Penyiasatan Saintifik Memerhati Dan Mengumpulkan Data

Data diperhatikan dan dicatat semasa eksperimen.
i. Memerhati dan mencatatkan suhu awal dalam setiap bikar.
ii. Memulakan jam randik dan mencatatkan suhu akhir dalam kedua-dua bikar selepas 5 minit.
iii. Data dikumpulkan dan direkod dalam jadual.

Bikar Suhu awal Suhu selepas 5 minit

100 ml
250 ml

Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Penyiasatan Saintifik

Kaedah Penyiasatan Saintifik Menganalisis Dan Mentafsirkan Data

Data yang telah dikumpul boleh dipamerkan dalam pelbagai bentuk

Graf garis Histogram

Suhu Graf bar Bilangan pelajar Carta pai
25
Bilangan pelajar 20

25 15 Kumpulan O
20 10
15 Kumpulan A
10 5
Bikar 250 ml 0 Tinggi Kumpulan
Bikar 100 ml /cm
130-139 140-149 150-159 160-170

Kumpulan AB B

Masa 5
0A
B AB Kumpulan darah Kumpulan darah
O

Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Penyiasatan Saintifik

Kaedah Penyiasatan Saintifik

Membuat Kesimpulan
• Kesimpulan dibuat berdasarkan analisis dan tafsiran.
• Periksa sama ada hipotesis diterima atau ditolak.

Contoh

Hipotesis bahawa semakin besar luas permukaan semakin tinggi
kadar penyejukan diterima.

Penyiasatan Saintifik Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Kaedah Penyiasatan Saintifik Menulis Laporan

Format Tujuan : ___________________________
___________________________

Hipotesis : ___________________________
___________________________

Pemboleh ubah : ___________________________
___________________________

Bahan dan radas: ___________________________

___________________________

Kaedah :
1. ___________________________
2. ___________________________
3. ___________________________

Keputusan / Jadual :

Kesimpulan : ___________________________
___________________________

Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Penyiasatan Saintifik

Kaedah Penyiasatan Saintifik Menulis Laporan

Tujuan: ___M_e_ng_k_aji_h_u_bu_ng_an__an_ta_ra__ke_up_a_ya_an__se_su_at_u _o_bje_k_u_n_tu_k _te_ra_pung atau tenggelam dengan
___k_et_um_p_at_an_ny_a.___________________________

Hipotesis: _____________________________________
____O_bj_ek_ya_n_g k_ur_an_g_tu_m_pa_t a_ka_n_te_ra_pu_ng_m_a_na_ka_la_ob_je_k_ya_ng_le_bi_h _tu_mpat akan tenggelam dalam air.

Pemboleh ubah: ______ _Pe_m_bo_le_h_ub_ah_y_an_g_dim_a_n_ipu_la_sik_an__: O_bj_ek_b_er_lai_na_n_____
______ _Pe_m_bo_le_h u_b_ah_y_an_g b_e_rg_era_k_ba_la_s _: O_b_jek_te_ra_p_un_g _ata_u_te_ng_ge_lam
______ _Pe_m_bo_le_h u_b_ah_y_an_g d_im_a_la_rka_n_: J_en_is_ai_r/_isi_pa_du_o_bj_ek_____

Bahan dan radas: ______Lim_a_k_iu_b_y_an_g _di_pe_rb_ua_t _d_ar_ipa_d_a _ba_ha_n_b_er_la_ina_n_d_en_ga_n_is_ipadu 1cm3, air, bekas, penimbang
______ele_kt_ro_ni_k ___________________________

Kaedah : Prosedur

Contoh Besi Plastik Getah Plumbum Kayu Bekas Air
Laporan
1. _J_isim__se_tia_p_kiu_b_di_tim_b_an_g_de_ng_a_n m_e_ng_gu_n_ak_an_p_en_im_b_an_g _ele_kt_ro_ni_k d_a_n d_ir_ek_od_ka_n_. __

2. _S_et_iap_k_iu_b d_im_a_su_kk_an_d_al_am_b_ek_as_. __________________________

3. _K_iu_p _dip_e_rh_at_ida_n_da_n_pe_m_er_ha_tia_n_di_re_ko_dk_an______________________

Keputusan / Jadual: Objek Jisim (g) Ketumpatan(gcm3) Terapung/tenggelam
Kesimpulan: Besi
Plastik
Getah
Plumbum
Kayu

Ketumpatan = Jisim Kesimpulan
Isipadu
Objek yang kurang tumpat daripada 1g cm -3

= Jisim akan terapung manakala objek yang lebih
1 cm 3
tumpat daripada 1g cm - 3 akan tenggelam dalam
Ketumpatan air = 1 gm
-3 air.

Bab 1: Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

Langkah-langkah Dalam Penyiasatan Saintifik

Eksperimen Bandul

1. Mengenal pasti masalah
Bagaimana kepanjangan bandul memberi kesan kepada ayunan bandul?

2. Hipotesis
Semakin panjang bandul, semakin panjang tempoh masa ayunan bandul.

3. Pemboleh ubah

Dimalarkan : berat bandul bob

Dimanipulasikan : panjang bandul

Bergerak balas : tempoh masa ayunan bandul

4. Melakukan eksperimen

5. Data (contoh)

6. Menganalisis data (Graf)

7. Kesimpulan
Semakin panjang bandul, semakin panjang tempoh masa ayunan bandul.

1. MENGENAL PASTI MASALAH

Apakah bahan yang
boleh digunakan

untuk menyerap air?

1. MENGENAL PASTI MASALAH
2. MEMBINA HIPOTESIS

Tuala kain
menyerap air
dengan lebih cepat
berbanding tisu

1. MENGENAL PASTI MASALAH
2. MEMBINA HIPOTESIS
3. MENGAWAL PEMBOLEH UBAH

Pemboleh ubah : Jenis tuala
manipulasi : Jumlah air yang diserap
: Saiz tuala
Pemboleh ubah
bergerak balas

Pembolehubah
dimalarkan

1. MENGENAL PASTI MASALAH
2. MEMBINA HIPOTESIS
3. MENGAWAL PEMBOLEH UBAH
4. MERANCANG EKSPERIMEN

~Pilih bahan dan
alatan yang betul~