TEORI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

(1) TEORI
PEMBELAJARAN
BEHAVIORISME

‘’Pembelajaran sebagai perubahan
tingkah laku kekal yang dihasilkan
daripada pengalaman atau latihan.’’

01PENGENALAN 2

• Pembelajaran berkaitan dengan tingkah laku
• Menghuraikan perubahan tingkahlaku sebagai

hasil proses pembelajaran kerana berlaku
perhubungan stimulasi (rangsangan) dengan
tindak balas organisma
• Berlandaskan proses pelaziman, proses
pembelajaran akan diteruskan jika terdapat
motivasi sesuai

12/16/2022

02 PRINSIP TEORI BEHAVIORISME

TEORI PELAZIMAN TEORI PELAZIMAN
KLASIK OPERAN

IVAN PAVLOV J.B. WATSON B.F. SKINNER E.L. THORNDIKE

PELAZIMAN PELAZIMAN
KLASIK OPERAN

• Perkaitan antara Rangsangan dan • Membawa maksud bertindak ke atas
Gerak Balas • Organisma menghasilkan sesuatu

• Organisma menghasilkan sesuatu gerak balas kerana organisma itu
gerak balas kerana organisma itu mengoperat (operating) ke atas
kerana rangsangan yang dikenakan persekitarannya (environment)
• Organisma merubah persekitaran
• Organisma tidak mengubah keadaan
persekitaran

12/16/2022 4

• Setiap rangsangan akan menimbulkan gerak balas
• Pembelajaran boleh berlaku kesan daripada rangsangan dengan gerak balas
• Pembelajaran yang berlaku melalui perkaitan tersebut dinamakan sebagai

pelaziman
• Pembelajaran yang berlaku akibat dua rangsangan ini dikenali sebagai

pelaziman klasik

12/16/2022 6

Sebelum :
RTT (loceng) = x GT (tiada)
RT (makanan) = GT (ada)

SEMASA :
RT + RTT = GT

SELEPAS :
RT = GT

KESIMPULAN KAJIAN PAVLOV

• PENGUASAAN • DISKRIMINASASI
Bagaimana sesuatu organisme Nada loceng digunakan sangat
mempelajari sesuatu gerak balas berbeza, jadi anjing tak lagi keluarkan
secara berperingkat (semakin banyak air liur.
mencuba, semakin kukuh Organisme dapat bezakan /
penguasaan) diskriminasi antara rangsangan dan
memilih untuk tak beri gerak balas.
• GENERALISASI
Nada loceng yang digunakan sedikit • PENGHAPUSAN
berbeza, tapi anjing masih keluarkan Jika rangsangan tak terlazim tidak
air liur. diikuti dengan rangsangan tak
Organisme yang telah lazim dengan terlazim, lama kelamaan organisme
rangsangan tidak terlazim akan itu tidak akan bertindak balas.
menghasilkan gerak balas terlazim.
8
12/16/2022

MODEL PELAZIMAN
KLASIK WATSON

• Tingkah laku adalah refleks
terlazim (sesuatu gerak balas
yang dipelajari dalam teori Ivan)

• Ujian menggunakan bayi 9 bulan
dan tikus

• Pembelajaran emosi
Manusia mewarisi 3 jenis emosi
semulajadi; takut,marah dan
kasih sayang

12/16/2022 9

Hasil Ujian Watson

TEORI PELAZIMAN
OPERAN THORNDIKE

3 hukum pembelajaran :

(1) Hukum kesediaan
• Pelajar bersedia belajar (rangsangan motivasi) = pembelajaran berkesan dan memuaskan
• Pelajar belum bersedia belajar dipaksa (tanpa rangsangan) = pembelajaran tidak berkesan

(2) Hukum latihan
Pertalian antara rangsangan dan gerak balas bertambah kukuh jika latihan serta aktiviti
pengukuhan diberikan

(3) Hukum kesan
Pertalian antara rangsangan dan gerak balas bertambah kukuh jika dapat kesan yang
menyeronokkan dan gerak balas diulang. Jika kesan pengalaman menyakitkan,gerak balas akan
lenyap

12/16/2022 11

Eksperimen CUBA JAYA Thorndike

MASA YANG KUCING
PERLUKAN UNTUK KELUAR
• Kali pertama : 10 minit
• Kali kedua : 8 minit
• Kali ketiga : ?

-Bil kali latihan
-Kesediaan individu

-Keberkesanan latihan

12/16/2022 12

TEORI PELAZIMAN
OPERAN SKINNER

Tingkah laku manusia ada 2 kategori:

Tingkah laku Responden : Tingkah laku Operan :
Tingkah laku tidak terlazim seperti Bukan otomatik/boleh dijangka. Tingkah
Pavlov. Tingkah laku adalah gerak balas
dari stimuli (rangsangan) khusus dari laku jenis ini merupakan gerak balas
yang dihasilkan (emitted) dari diri sendiri.
alam sekitar.
Pembelajaran jenis ini pasif kerana tiada Pembelajaran ini aktif,pembelajaran
berlaku berdasarkan inisiatif sendiri
rangsangan,maka
tiada pembelajaran. tanpa menunggu rangsangan.

12/16/2022 13

Eksperimen Kotak Skinner

5 Proses Teori Pelaziman Skinner
(1) Peneguhan Positif
(2) Peneguhan Negatif
(3) Dendaan
(4) Prinsip Premack
(5) Pelupusan

Peneguhan Positif 15
Peneguhan positif ialah memberikan sesuatu ganjaran setelah
perlakuan itu ditunjukkan yang menyebabkan perlakuan itu
diulangi atau diperkuatkan lagi.

Contoh : pujian (ikhlas, cepat, tanpa pilih kasih, puji usaha dan
tingkah laku yang spesifik serta jawapan/respon spontan)

Peneguhan Negatif
Peneguhan negatif adalah rangsangan serta merta yang tidak
selesa atau menyakitkan yang diberikan selepas sesuatu tingkah
laku ditunjukkan.
Contoh : ???

12/16/2022

Dendaan
Satu proses atau cara untuk mengurangkan atau melemahkan tingkah
laku yang tidak diingini agar tidak berulang.

Ada 2 : Dendaan Persembahan (sistem demerit),
Dendaan Penyingkiran (tak boleh keluar rumah untuk bermain)

Prinsip Premack / Grandma’s Rule
Konsep utama prinsip ini ialah mengaitkan aktiviti yang kurang diminati
kepada aktiviti yang lebih diminati untuk mengekalkan tingkah laku
terhadap aktiviti yang kurang diminati.

Contoh : “kamu boleh bermain selepas selesai memakan sayur-sayuran
ini”

12/16/2022 Pelupusan 16
Bermaksud perlakuan yang tidak diberi peneguhan akan lupus dengan
sendirinya

Tindakan / Gerak Kesan Tindakan Teknik Kesan Tingkah
balas / Gerak balas Laku

Tertekan suis Makanan keluar Peneguhan Diteruskan
Makanan keluar Peneguhan Diteruskan
Menekan suis Makanan keluar
Menekan suis Makanan tidak Peneguhan positif Diteruskan
(Lampu menyala)
Menekan suis keluar Peneguhan negatif Tidak diteruskan
(lampu tidak Makanan tidak
Hukuman Tidak diteruskan
menyala) keluar
Menekan suis
(terkena renjatan

elektrik)

03 Terima
Kasih

PEMBELAJARAN BEHAVIORISME

12/16/2022 18



KONSEP KOGNITIF

proses memperoleh pengetahuan melalui maklumat
yang diterima oleh persekitaran, pembelajaran.

teori pembelajaran kognitif ialah proses kognitif yang
menghasilkan perubahan tingkah laku dalam
pembelajaran
Proses pembelajaran hanya boleh berlaku apabila
murid mempunyai cukup pengalaman yang berkaitan
untuk mempelajari pengalaman baru di samping
mempunyai motif serta rela mengambil inisiatif diri
sendiri untuk menjalankan aktiviti pembelajaran

Isu-isu kognitif

2016 2017 2018

Kurang Fokus pelajar mudah

Kurang cenderung Sukar memahami bahan berkemahiran terganggu antaranya
untuk berfikir bacaan
menganalisis berpunca daripada
(kaya, Senyuva & Bodur) (Gurning & Siregar)
bahan ilmiah penggunaan telefon

(Stern) bimbit

(Feliosoni & Godol)

Konsep Pembelajaran Kognitif

Skema Asimilasi Akomodasi Adaptasi

Skema

Asimilasi

Akomodasi

Adaptasi

aplikasi dalam pembelajaran

1 2

Pembelajaran berasaskan Pembelajaran berasaskan
masalah projek

Bettina Dahl (2017) Bettina Dahl (2017)
Khatiban et al (2019) Implikasi:

Implikasi: Pelajar dilihat boleh
Menggalakkan pencapaian mengaplikasikan ilmu yang

objektif pembelajaran dipelajari

aplikasi dalam pembelajaran

3 4

Penggunaan teknologi dan Kaedah linguistik kognitif
multimedia
Phu Hung et al (2018)
Ayse Derya Isik (2018) Implikasi:
Norliena (2012)
Implikasi: Kumpulan yang menrima arahan
linguistik kognitif lebih memahami
Maklumat yang disampaikan pengajaran berbanding kumpulan
dalam bentuk gambar, animasi
dan video akan meningkatkan yang menerima arahan secara
tradisional dengan menggunakan
lagi kadar ingatan teks dan gambar bagi mnerangkan

konsep

kesimpulan

Masalah pembelajaran kognitif pelajar dapat diatasi dengan
melihat kepada latar belakang pelajar dan kaedah pengajaran yang

sesuai dilaksanakan

TEORI PEMBELAJARAN
KONSTRUKTIVIS

MUHAMMAD TAQIYUDDIN BIN ASMAT

PENGENALAN TEORI
KONSTRUKTIVIS

❖ Konstruktivis adalah satu fahaman bahawa murid membina
sendiri secara aktif pengetahuan atau konsep berdasarkan
kepada pengetahuan atau pengalaman sedia ada dan tidak
menerima pengetahuan secara pasif dari persekitaran
sekeliling.

9/3/20XX Presentation Title 31

R.E.A.C.T

Dalam pembelajaran konstruktivis, pelajar akan
melalui satu atau lebih bentuk pembelajaran
yang dikenali sebagai REACT iaitu:

- R (relating / menghubungkait)
- E (experiencing / mengalami)
- A (applying / mengaplikasikan)
- C (cooperating / bekerjasama)
- T (transfering / memindahkan)

9/3/20XX Presentation Title 32

Prinsip Konstruktivis

• Pengetahuan dibina secara aktif oleh pelajar
• Pelajar bukan penerima pasif pengetahuan.
• Pelajar Pembina aktif (konstruk) struktur

pengetahuan.
• Bukan pengisian otak kosong pelajar
• Bukan tentang pemerolehan idea baru
• Tetapi tentang pelajar membina atau

merubah idea mereka yang sedia ada

9/3/20XX Presentation Title 33

Asas konstruktivisme ialah:
-Murid membina , meruntuh dan membina semula

pengetahuan mereka

-Membina, meruntuh dan membina semula suatu
pembelajaran

-Pembelajaran berlaku apabila murid menyusun
semula idea sedia ada dengan

menghubungkaitkan idea baru dengan lama.

Jenis Konstruktivis

1. Konstruktivisme endogenous
2. Konstruktivisme eksogenous
3. Konstruktivisme dialektikal

9/3/20XX Presentation Title 35

Konstruktivisme Endogenous

• Pengetahuan diperoleh daripada pengetahuan
terdahulu & tidak daripada interaksi alam sekeliling.
Pengetahuan dibina secara kognitif.

9/3/20XX Presentation Title 36

Konstruktivisme Eksogenous

• Pengetahuan diperoleh daripada interaksi alam
sekeliling. Pemerolehan pengetahuan merupakan
pembinaan semula (konstruk semula) dunia luar.
mempengaruhi kepercayaan melalui pengalaman,
pendedahan kepada percontohan & pengajaran

9/3/20XX Presentation Title 37

Konstruktivisme Dialektikal
Gabungan Endogenous & Eksogenous

1. Gabungan Endogenous & Eksogenous Pengetahuan
diperolehi secara kognitif & juga secara interaksi dgn
individu dan alam sekelilingPengetahuan adalah
refleksi hasil yang diperolehi daripada kontradiski
mental yang berlaku terbit daripada interaksi dengan
alam sekeliling

9/3/20XX Presentation Title 38

Tokoh Teori Pembelajaran Konstruktivis

Jean Piaget Jerome Bruner

• John Dewey

9/3/20XX Presentation Title 39

Jerome Bruner

• Bruner banyak memberikan pandangan tentang perkembangan kognitif manusia, bagaimana
manusia belajar atau memperoleh pengetahuan, menyimpan pengetahuan, dan
mentransformasikan pengetahuan tersebut.
Bruner menyatakan bahwa belajar lebih berhasil jika prosesnya diarahkan pada konsep-konsep

dan struktur-struktur yang termuat dalam tema yang diajarkan.

9/3/20XX Presentation Title 40

John Dewey

• John Dewey berpandangan bahwa sekolah seharusnya mencerminkan
kehidupan masyarakat secara lebih besar dan kelas adalah laboratorium
untuk memecahkan masalah kehidupan nyata.

• Ajaran Dewey menganjurkan agar guru mendorong siswa untuk terlibat dalam
proyek atau tugas yang berorientasi pada masalah. Guru juga diharapkan
dapat membantu mereka menyelidiki masalah-masalah intelektual dan sosial.

9/3/20XX Presentation Title 41

Jean Piaget

Piaget menegaskan bahwa penekanan teori

konstruktivisme adalah pada proses untuk menemukan teori

atau pengetahuan yang dibangun dari realita.

Peran guru dalam pembelajaran menurut Piaget adalah sebagai

fasilitator atau moderator. Piaget menyatakan bahwa ilmu

pengetahuan dibangun dalam pikiran anak dengan kegiatan

asimilasi dan akomodasi sesuai skemata yang dimilikinya.

9/3/20XX Presentation Title 42

Jenis Konstruktivis

• Terbahagi kepada tiga:
1. Konstruktivisme endogenous
2. Konstruktivisme eksogenous
3. Konstruktivisme dialektikal

9/3/20XX Presentation Title 43

Konstruktivis Endogenaus

Pengetahuan diperoleh daripada
pengetahuan terdahulu & tidak
daripada interaksi alam sekeliling.
Pengetahuan dibina secara
kognitif.

9/3/20XX Presentation Title 44

Konstruktivisme
Eksogenous

Pengetahuan diperoleh daripada
interaksi alam sekeliling
Pemerolehan pengetahuan
merupakan pembinaan semula
(konstruk semula) dunia luar Dunia
luar mempengaruhi kepercayaan
m,elalui pengalaman, pendedahan
kepada percontohan & pengajaran

9/3/20XX Presentation Title 45

Konstruktivisme
Dialektikal

Gabungan Endogenous &
Eksogenous Pengetahuan diperolehi
secra kognitif & juga secra interaksi
dengan individu dan alam sekeliling.
Pengetahuan adalah refleksi hasil
yang diperolehi daripada kontradiski
mental yang berlaku terbit dpd
interaksi dgn alam sekeliling.

9/3/20XX Presentation Title 46

TEORI KONSTRUKTIVIS

9/3/20XX Presentation Title 47

TEORI JEROME
BRUNER

pelajar bina idea atau konsep
baru berdasarkan pengetahuan
yang lalu & sedia ada.Pelajar pilih
maklumat, bina hipotesis, & buat
keputusan dlm proses
mengintegrasikan & menyusun
pengalaman mereka ke dalam
struktur mental yang sedia ada.

9/3/20XX Presentation Title 48

TEORI AUSUBEL

Teori Ausubel melihat pembelajaran
bermakna berlaku tidak semestinya
secara pembelajaran penemuan
tetapi lebih kpd pembelajaran
ekspositoriPelajar belajar secara
proses deduktif iaitu membina
konstruk secara menyusun maklumat
daripada keseluruhan kepada
spesifik

9/3/20XX Presentation Title 49

TEORI PIAGET

Teori Jean Piaget bersifat
konstruktivis kognitif:
• Sensori motor (0-2)
• Pre operations (3-7)
• Concrete operations ( 12-15)

9/3/20XX Presentation Title 50