ปีเสือลำบาก

Page 94 Mindset เป็ นเรื่ องของกรอบความคิด หรื อ กระบวนการทางความคิด เป็ นกลไกทางสมองที่มีผลต่อ การแสดงออก และแนวทางในการด าเนินชีวิต ทุกคนต้อง มีMindset เป็ นเข็มทิศของชีวิต กรอบความคิดในอดีต จะถูกกา หนดโดยผมู้ีอา นาจใน ครอบครัว เด็ก ๆ จะถูกอบรมสั่งสอน และตีกรอบในสิ่งที่ ผู้ปกครองต้องการให้เดินไป สภาพแวดล้อมในอดีต เด็ก ๆ มักเดินตามกรอบ และสามารถบรรลุถึงเป้าหมายได้ แม้น ตวัเองจะไม่ชอบก ็ ตาม เราจะได ้ ยินผูป้ กครองสมัยใหม่ บ่นวา่เดก ็ ๆ ไม่ยอมเดินตามกรอบที่พอ่แม่กา หนดให ้ 26. Mindset

Page 95 ยคุสมยัแห่งการเปลี่ยนแปลง Mindset จะถูกกา หนด ดว ้ ยตวัเด ็ ก ๆ เอง เขาเริ่มขดัแยง ้ กบัผูป้ กครองที่มาตีกรอบ ใหเ ้ ขาการบงัคบัจึงกลายเป็ นความขดัแยง ้ กนัและนา มาซ่ึง ความเครียด และเกิดโรคซึมเศร ้ า สาเหตุเหล่าน้ีในหลาย ครอบครัวไม่กลา ้ เปิดเผย เวทีสัมมนา Forum for World Education มีนักศึกษา มาเล่าประสบการณ์ชีวิตว่า Mindset มีความสา คญัต่อชีวิต เธอมาก เพราะการคิดเองท าให้มีความสุขในการท า การเลือกเรียนตามที่ใจปรารถนาท าให้ผลการเรียนดีมาก เพราะกรอบความคิดไปได ้ กับกิจกรรมที่ทา เธอเชื่อว่า คุณภาพชีวิตเริ่มจาก Mindset เป็ นสิ่งแรก ทุกคนต ้ องมี และท าตาม Mindset ความสา เร ็ จจะเกิดข้ึนอยา่งแน่นอน Mindset เป็ นวิชาที่เริ่มสอนกนัมากข้ึน แต่การสอน วิชาน้ีผูส้ อนเองก ็ ตอ ้ งมีความเขา ้ใจและมีMindset ก่อน หากเด็กมี Mindsetของตน เชื่อวา่คุณภาพทางการศึกษาจะ ดีข้ึน อยา่ ไปตีกรอบจนเดก ็ ต่อตา ้ น

Page 96 เพราะน้นัคือ สาเหตุที่ทา ใหค ้ รอบครัวไม่เป็ นสุข การ ที่ผู้ปกครองเข้าใจเรื่อง Mindset ถือเป็ นการน าความสุขมา สู่สมาชิกในครอบครัวแล้ว คงตอ ้ งถามตวัเองวา่วนัน้ีท่านมีMindset หรือยัง ? 1/12/65

Page 97 Korat Community คือยา่นการคา้และชุมชนเก่าแก่ของ เมืองโคราช ต้งัแต่สมยัร.5 มีถนนการค้าส าคัญ 4 สายที่ถือ เป็นเส้นเลือดใหญ่ของเมืองเป็นย่านเศรษฐกิจที่ส าคญัที่สุด ประกอบด้วย ถนนจอมพล ถนนโพธ์ิกลาง ถนนราชดา เนิน และถนนชุมพลการคา้เกือบทุกชนิด จะต้งัอยู่บนถนนเหล่าน้ี ต่อมาเมืองได้ขยายตัวออกไปตามย่านส าคัญ ๆ เช่น ยา่นประตูน้า ยา่นประตูผี 27. Community

Page 98 แต่วนัน้ียา่นชุมชนของโคราชไดไ้ปอยูต่ามห้างขนาดใหญ่ เป็นแหล่งชุมชนที่มาทดแทนย่านเดิมที่เคยเจริญรุ่งเรือง ย่านการคา้ดงัเดิมเมื่อขาดผูม้าชุมนุมกนัจึงมีสภาพเงียบเหงา และกา ลงักลายเป็นตา นาน 6/12/65

Page 99 มหาวิทยาลัยมหิดลได ้ จ าแนกรุ่นของคนในสังคม ใหม่ไว ้ 6 กลุ่ม ใครอยู่กลุ่มไหน ลองพิจารณาดูว่าถ้า เขา ้ใจจะช่วยใหก ้ ารดา เนินชีวิตเป็ นไปอยา่งมีความสุข 1. คนที่เกิดก่อน พ.ศ.2489 ถูกเรียก วา่ Builders หรือ รุ่นของผสู้ ร ้ างคงเป็ นรุ่นคุณปู่ในยคุน้ีเป็ นคนที่มีความเชื่อ แบบเดิม ๆ ยึดถือในขนบธรรมเนียมประเพณีและระบบ อาวโุสมาก มีความจงรักภกัดีต่อองคก์ร ขยนัอดทน และ อดออม รักครอบครัวเป็ นส าคัญ 28. The generations

Page 100 2.คนที่เกิดในช่วง พ.ศ.2490ถึง 2507 เรียกว่า Baby Boomers เป็ นคนที่มุ่งมั่นในความส าเร ็ จ ทุ่มเททา งาน เพื่อหาเงินมาสร้างครอบครัว และต้องการให้สังคมยอมรับ นับถือ 3.คนที่เกิดในช่วง พ.ศ.2508ถึง 2524 เรียกว่า Gen X มีความสนใจเรื่องเทคโนโลยีมีนิสัยชอบการแข่งขนัเพื่อ เอาชนะกัน มีแนวคิดนิยมตัวบุคคลมากกว่าองค์กร มุ่งประโยชน์ส่วนตนมากกวา่ส่วนรวม 4.คนที่เกิดในช่วง พ.ศ.2525ถึง 2538 เรียกว่า Gen Y เป็ นคนที่มีนิสัยชอบความเป็ นอิสระ ไม่อยากให ้ใครมา กา หนดชีวิตของเขา มีความสนใจเทคโนโลยีสมัยใหม่ มีความทะเยอทะยานสูง ชอบท างานที่มีความท้าทาย พูดจาอะไร จะพูดอย่างตรงไปตรงมา แต่มีความอดทน ค่อนขา ้ งต่า

Page 101 5.คนที่เกิด พ.ศ.2529ถึง 2552เรียกว่า Gen Z กลุ่มน้ี ต ้ องการความส าเร ็ จที่รวดเร ็ ว จะให ้ เวลามากกับโลก อินเตอร์เน็ต มักตัดสินใจตามข้อมูลที่ได้รับมา จะเรียนรู้ เฉพาะเรื่องที่ตัวเองสนใจเท่าน้ัน ด ้ านศิลปะ และ วัฒนธรรมจะสนใจน้อย 6.คนที่เกิดในช่วง พ.ศ. 2553เรียกวา่กลุ่ม Gen Alpha ครอบครัวจะส่งเสริมให ้ ร่ าเรียนมากกว่าเล่น มีความ ชา นาญการใชเ ้ ครื่องมือดิจิตอลคุน ้ เคยกบัการเปลี่ยนแปลง ของโลก ท้งั 6 Generations หรือรุ่นต่อรุ่นเป็ นเรื่องที่น่าศึกษา เพราะโลกใบน้ีมนัไม่เหมือนโลกในอดีตอีกแลว ้ 7/12/65

Page 102

Page 103 ระหว่างวนัที่30 พฤศจิกายน ถึง 2ธันวาคม 2565ได้ มีโอกาสเขา ้ ร่วมการสัมมนากบั FWE ซ่ึงเป็ นองคก์รไม่คา ้ กา ไรดา ้ นการศึกษาระดบันานาชาติต้งัอยู่ที่เมืองบอสตนั รัฐแมชชาซูเซตต์ ประเทศสหรัฐอเมริกามี ดร.เฉิง เยียน เดวิส FEW เป็ นประธานจะไปจดัสมัมนาทวั่โลกคร้ังก่อน จดัที่ประเทศฝรั่งเศส ปีน้ีได ้ เลือกประเทศไทย เป็ นที่จัด สัมมนา โดยใช ้สถาบนัพฒันาผูน ้ า ของกลุ่มซีพี.เป็ นที่จดั งาน 29. Forum for World Education 2022

Page 104 ผเู้ ขา ้ ร่วมสมัมนามีท้งัชาวไทยและจากหลายประเทศ ท้งันักวิชาการและนักธุรกิจ ปีน้ีFWE กา หนดเป้ าหมาย ส าคัญไว้ 4 ด้าน คือ ทกัษะ งานอาชีพ ชีวิตความเป็ นอยู่ และโลกที่ตอ ้ งทา ใหด ้ีกวา่ ปัจจุบนั การมาร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห ็ นในเรื่องการศึกษา ยุคใหม่ที่จะทา ให ้ คนได ้ มีงานทา มีอาชีพที่ดีน่าจะเป็ น บทสรุปที่ชดัเจนที่สุดของเวทีน้ีมีการนา เสนอปัญหาและ อุปสรรคที่ทา ้ ทายของโลก โดยผูม ้ีประสบการณ์ท้งัภาค การศึกษาและภาคเอกชนดา ้ นธุรกิจมาใหข ้ อ ้ มูล ตลอดระยะเวลา 3 วัน 2 คืน มีวิทยากรจากภาคส่วน ต่าง ๆ เช่น นักศึกษาที่มาเล่าประสบการณ์ถึงการคน ้ หา ตวัเองในมุมมองที่น่าสนใจมาก ชีวิตการเรียนรู้ ก่อนไปสู่ การทา งานอาชีพของคนรุ่นใหม่นกัวิชาการท้งัรุ่นเก่าและ รุ่นใหม่มาแสดงทศันะต่อการศึกษายุคใหม่และการจา ้ ง งานที่เปลี่ยนไปจากเดิม

Page 105 นอกจากน้ียงัมีวิทยากรที่ไม่สามารถเดินทางมาร่วม แต่ขอสัมมนาผ่านระบบออนไลน์ด ้ วย ทา ให ้ ผูเ ้ ข ้ าร่วม สมัมนาไดข ้ อ ้ มูลอยา่งกวา ้ งขวางมาก งานน้ีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุดม ศึ ก ษ า ฯ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการขา ้ ราชการระดบัสูง รวมท้งัผูว ้่าราชการจงัหวดันครราชสีมา เขา ้ ร่วมสัมมนา ด้วย FWE คาดหวงัว่ากรณีศึกษา และขอ ้ มูลจากเวทีน้ีจะ นา ไปสู่การปรับใชไ้ ดอ ้ ยา่งเหมาะสมกบัยคุสมยัเพราะการ เปลี่ยนแปลงของโลก ที่รวดเร ็ วแทบต้งัตวักนั ไม่ทนักา ลงั กลายเป็ นภยัคุกคาม มนุษยชาติการที่ไดม ้ าพดูคุยกนัจะทา ใหก ้ ารแกไ้ ขปัญหามีความชัดเจนมากข้ึน

Page 106 FWE ถือเป็ นองค์กรที่ทันสมัยของภาคเอกชน ที่ แสวงหาแนวร่วมกบัคนท้งัโลก ด ้ วยแนวคิดที่เน ้ นความ เสมอภาคกนั FWE คงจะน าเอาข้อมูลที่ได้ ไปสังเคราะห์ และวิเคราะห์เพื่อให ้ เกิดเป็ นแนวทางที่สามารถน าไป ปฏิบัติได้จริง 30/11/65

Page 107 การเดินทางถือเป็ นค่าใชจ ้่ายที่จา เป็ นในประเทศญี่ปุ่ น ประชาชนนิยมใช ้ ขนส่งมวลชนมากกว่ารถส่วนตวัท้งัๆ ที่ประเทศเขาผลิตรถยนต์หลายยี่ห้อส่งไปขายทวั่โลก ลองมาดูค่าใช ้ จ่ายของการใช ้ รถยนต์ส่วนตัว 1คัน ถา ้ เราซ้ือรถยนตส์มมุติว่าราคาคนัละ 900,000 บาท ใช้ได้ ประมาณ 150,000กิโลเมตรแลว ้ ขาย 30. ค ้ ุ มไม ่ ค ้ ุ ม

Page 108 รถยนตท์ ี่ซ้ือมา900,000 บาท หาร 150,000กิโลเมตร จะตกกิโลเมตรละ 6 บาท ค่าน้า มนักิโลเมตรละ 4 บาท (มีข้ึนลง)150,000กิโลเมตรตอ ้ งใชเ ้ งิน 600,000 บาท ราคารถยนต์ และค่าน้ ามันรวมกันตกกิโลเมตร ละ 10 บาท รวมการใช ้ งานเราต ้ องจ่ายเงินไปท้ังสิ้น 1.5ล้านบาท ในยุคที่เราตอ ้ งระมดัระวงัการใชจ ้่ายคงตอ ้ งมีความ ละเอียดรอบครอบ ตัวเลขน้ียงัไม่รวมค่าใช ้ จ่ายอื่น ๆ เช่น ค่าประกนัภยัค่าบา รุงรักษาค่าสึกหรอ หรือค่าเช่าที่ จอดรถและดอกเบ้ียในกรณีซ้ือแบบผอ่น ฯลฯ

Page 109 ถ้าเราเอาจ านวนวันที่ ใช้รถย นต์หารด้วยยอ ด 1.5 ลา ้ นบาท จะออกมาเป็ นรายวนัที่เราจ่ายไป เราจะรู้ ว่า อะไรที่คุม ้ กว่ากนั และท าไมในหลายประเทศ ประชาชน เขาจึงไม่นิยมใชร ้ ถยนตส์ ่วนตวั 11/12/65

Page 110 กัลยำณมิตร…คา น้ีมีความสา คญักบัชีวิตเรามากที่สุด Good Friend เป็ นของมีค่ามากเพื่อนแท ้ เพื่อนที่จริงใจ เห ็ นใจเราในยามทุกข์ยามวิกฤต หาไม่ไดง ้่าย ๆ ถา ้ ชีวิตน้ี มีสัก1 คนถือวา่ โชคดีแลว ้ เรื่องราวของดาราหนุ่ม “โอวรุฒิ” ที่เขามีเพื่อนแท้ชื่อ “นีโน่” ท าหน้าที่ดูแล เอาใจใส่ในยามลา บากเป็ นเรื่องราว ของกลัยาณมิตรโดยแทจ ้ ริง 31. กัลยำณมิตร

Page 111 ดาราดังในอดีต อยา่งลินดาคา ้ ธญัเจริญป่วยติดเตียงมา นานถึง 15 ปี ตลอดเวลาที่เจ็บป่ วยเธอมีเดือนเต็ม สาลิตุล เคียงข้างตลอดมา สร้างความประทับใจให้ผู้คนมาก ลกัษณะนิสยัสา คญัของกลัยาณมิตร 1) ไม่ไดน ้ บัถือและห่วงใยในขณะที่เขามีตา แหน่ง แมน ้ เกษียณไปแลว ้ กย ็ งัห่วงใยกนัทุกสถานการณ์ไม่วา่ สุข หรือทุกขจ์ะเห ็ นหนา ้ กนัเสมอจะมีฐานะร ่ารวย หรือ ขดัสน กย ็ งัจุลเจือกนัไป 2) ไม่เคยต้งัเงื่อนไขใด ๆ กลัยาณมิตรจะอยกู่บัเรา จนนาทีสุดทา ้ ยของชีวิต กลมุ่น้ีแหละที่จะยนืลอ ้ มเตียง ขณะลมหายใจของเรากา ลงัจะหมดไป 3) เป็ นความสมัพนัธ์ที่ถาวรไม่มีอะไรจะมา ยกเลิกได ้ ความสมัพนัธ์น้ียงัสามารถส่งต่อเป็ นมรดกให ้ ลูกหลานด้วย

Page 112 “ท่านไดพ ้ บ กลัยาณมิตรของท่านหรือยงั?”

Page 113 คา พูดน้ีสะทอ ้ นไดด ้ีที่สุด การที่มีครูดีครูเก่งถือเป็ น ความโชคดีของชีวิตเราครูดีจะถ่ายทอดสิ่งดีๆ ที่บ่มเพาะ ให้เราเป็ นคนดี ครูหน่ึงคนมีคุณูปการมากมายต่อสงัคม วนัน้ีเราปฏิรูปการศึกษา โดยเน ้ นที่โครงสร ้ าง และ ตา แหน่ง ครูใหญ่หายไป มีผูอ ้ า นวยการมาแทน สารพดั โครงสร ้ างสารพดัชื่อที่เรียกกนัเก๋ๆ จนจา กนั ไม่ไหวแต่ก ็ ยงัไม่ช่วยใหเ ้ ราหาครูดีๆ ได ้ เมื่อเทียบกบัครูดีในอดีต 32. คร ู เก ่ งเดก ็ กเ ็ ก ่ ง

Page 114 ครูวนัน้ีจะมาบอกแค่อะไรถูกอะไรผิด คงไม่พอแลว ้ แต่ครูยุคใหม่ตอ ้ งถามเหตุผลจากเด ็ กว่าทา ไมเขาคิดอยา่ง น้ัน นี่คือ นวตักรรมที่อาจตอ ้ งเรียนรู้ ระหว่างผูส้ อนกบั ผเู้ รียน ใครที่คิดวา่ครูตอ ้ งรู้ ทุกเรื่องอาจตอ ้ งคิดใหม่ ประเทศไทย ถา ้ ตอ ้ งการแกไ้ ขคุณภาพคน แค่เราหา รัฐมนตรีกระทรวงศึกษาธิการและรัฐมนตรีอุดมศึกษาฯ ที่ เก่ง ๆ มีความสามารถจริง ๆ มาบริหารครูอาจารยท์ ้งั ประเทศ ให้ปรับ Mindset ไปในทิศทางเดียวกนั ประเทศ ไทยกส ็ ามารถเอาชนะทุกชาติได ้

Page 115 คุณภาพครู คือ หัวใจของการพัฒนาประเทศไทย ไม่ใช่รถไฟฟ้ า ไม่ใช่ GDP ไม่ใช่ BCG เท่าน้นัแต่ครูคือ สิ่งแรกที่เราตอ ้ งทา ครูคือ หัวขบวนของการพัฒนา ประเทศไทยครับ 12/12/65

Page 116 โลกไดก ้ า ้ วไปสู่ยคุดิจิทลัเตม ็ ตวัแลว ้ แมน ้ เราจะไม่ เตม ็ ใจกห ็ ลีกเลี่ยงไม่ได ้ กลไกทางสงัคมถูกระบบใหม่ ควบคุม ต้งัแต่เชา ้ จดค่า ผู้บริหารของภาคเอกชน เขานิยามการท างานของผู้น า ที่จะไปไดก ้ บัยคุดิจิทลัไว ้ 6 ดา ้ น 1) ตอ ้ งมีความสามารถทา กา ไรให ้ องคก์รได ้ เพราะ ทุกบริษัทเขาลงทุนก ็ เพื่อหวังก าไร เรามีเงินไปฝาก ธนาคารเรายงัเลือกดอกเบ้ียสูง ๆ 33. ผ ้ ู บร ิ หำรย ุ คดจ ิ ท ิ ล ั

Page 117 2) ต้องผลิต และให้บริการด้วยคุณภาพสูงสุด เพราะ คุณภาพ คือ หัวใจสา คญัของความยงั่ยืนทางธุรกิจอยา่ง น้า ปลายี่ห ้ อหน่ึงมีอายุกว่า 100 ปีเพราะผูบ ้ ริโภคยอมรับ ในคุณภาพ 3)การบริหารจัดการแบบง่าย ๆ ไม่ซับซ ้ อนจน สับสน สื่อสารแลว ้ ทีมงานเข ้ าใจตรงกัน ไม่ต ้ องมาคอย ตีความอีก 4) ยอมรับการเปลี่ยนแปลงของโลกเพราะใครไม่ เปลี่ยนจะอยใู่นสนามแข่งขนัลา บาก นี่คือความพยายามที่ จะอธิบายถึง Generations ต่าง ๆ ใหเ ้ ขา ้ใจกนั 5) ตอ ้ งมีวตักรรม อะไรดีแลว ้ ตอ ้ งดีข้ึนไปอีกถา ้ไป หยุด เราก ็ แพ ้ คนอื่น ตัวอย่างที่เห ็ นได ้ ชัดเจน คือ บริษัทผู้ผลิตมือถือ และรถยนต์ 6) ต้องชื่อสัตย์ Integrity ยคุน้ีเรายึดหลกัธรรมาภิบาล มาเป็ นธงน า หากองค์กรไหนขาดสิ่งน้ีจะไปไม่ถึงฝั่ง เพราะสังคมให้ความส าคัญมาก

Page 118 “ทั้ง 6 ประการนี้ ผู้บริหารยุคใหม่คงต้องไปศึกษาดู” 12/12/65

Page 119 Forum for World Education. 2022. เป็ นเวทีเปิ ดใจคุย กนัระหวา่งภาคการศึกษาและภาคธุรกิจโดยวิเคราะห์จาก กระแสโลกวา่การศึกษากบัธุรกิจจะไปกนัอยา่งไรดี? นักวิชาการ และผู้ น าทางเศรษฐกิจได ้สรุปสาระ ที่น่าสนใจไว ้ ว่า หากภาคการศึกษาผลิตคนได ้ ตรงกับ ความต้องการของภาคเศรษฐกิจ ปัญหาคนจบแลว ้ไม่มี งานท าจะหมดไปทันที FWE.2022. พูดถึง Trend ของโลกวา่มนัถูกออกแบบ ตามยุคสมัยไว้แล้ว คือ 1.0 2.0 3.0 4.0 และ 5.0 การ แบ่งเป็ นยคุ ๆ เช่นน้ีมีนยัสา คญัต่อระบบการจา ้ งงานดว ้ ย 34. ภำคกำรศึกษำกับภำคเศรษฐกิจ

Page 120 ภาคการศึกษาคงตอ ้ งปรับตวัเองใหท ้ นักบักระแสโลก เพราะหากตามไม่ทนัจะเสียโอกาส และมีผลกระทบต่อ การขาดแคลนแรงงาน วิทยากรไดพ ู้ดอย่างตรงไปตรงมาว่า ภาคเศรษฐกิจ เขา ้สู่ยคุ5.0แลว ้ แต่ภาคการศึกษายงัอยู่2.0ความห่างกนั เช่นน้ีทา ให ้ บริษัทช้ันน าจา ใจต ้ องเปิดสถาบันเพื่อผลิต บุคลากรเอง นี่คือ ปรากฏการณ์ที่กา ลงัเกิดข้ึน ยุคสมัยที่คนยังมีความส าคัญแต่คนต ้ องรู้ เรื่อง เทคโนโลยดีว ้ ยโจทยข์องภาคการศึกษาคือตอ ้ งเร่งรีบผลิต คนรองรับยุค 5.0 ให้ได้ นี่คือ ความท้าทายผู้บริ หาร สถาบันการศึกษา การแข่งขนัของทุก ๆ ประเทศยงัตอ ้ งใชค ้ นเป็ นตวันา แต่คนของยุคดิจิทลัตอ ้ งปรับเปลี่ยนการเรียนรู้ให ้ เขา ้ กบั เหตุการณ์

Page 121 ภาคการศึกษาติดกับดัก กฎระเบียบที่เดินช ้ า นี่คือ อุปสรรคส าคัญ ผู้น าประเทศต้องมีความเข้าใจในเรื่ อง เหล่าน้ีหากตอ ้ งการบรรลุเป้ าหมายที่ต้งัไว ้ 12/12/65

Page 122 แนวโน้มของสังคมโลกยุคใหม่ มีความส าคัญที่เรา ต้องเรี ยนรู้ไว้ ความเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว และรุนแรง ใครที่ตามไม่ทนัจะมีผลกระทบต่อการดา เนินชีวิตมาก มีการคาดการณ์วา่ ปี2566จะเริ่มเห ็ นความชดัเจนข้ึน 1) สังคม และความเป็ นธรรมในสังคมจะเป็ น ของคู่กนัความเหลื่อมล้า ของคน จะมีมากข้ึน และจะนา มา ซ่ึงความขดัแยง ้ กนั 2) พลงังานสะอาดจะเป็ นความต ้ องการของคนท้ัง โลก เพราะมีผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยที่คนจะให ้ ความส าคัญที่สุด 35. Mega Trends

Page 123 3) โลกร ้ อน เป็ นวาระของคนท้งัโลกจะมีกิจกรรมที่ เกี่ยวขอ ้ งกบัการป้ องกนั ไม่ให ้โลกร ้ อน ใครที่ทา ให ้โลก ร้อนจะถูกประณาม และถูกต้งัขอ ้ รังเกียจ 4) เงินเฟ้อจะกลายเป็ นเรื่องปกติทางเศรษฐกิจ สินคา ้ มีราคามากกวา่เงิน 5) การแยง่ชิงอาหาร เพราะการบริโภคที่หลากหลาย จนแหล่งอาหารไม่พอแบ่งปันกนั 6) โลกยุค 5.0อะไรจะทนัสมยัไปหมด ใครที่ตามไม่ ทันจะอยู่อย่างไม่เป็ นสุข จะถูกกดดันจากเทคโนโลย ี ใหม่ๆ ในยุคดิจิทัล 7) ภูมิรัฐศาสตร์ Geopolitics จะถูกพูดถึงมากที่สุด เวทีของโลกจะถูกแบ่งเป็ นกลุ่ม ๆ มีนโยบายและแนวทาง คลา ้ ยกนัเพื่อสร ้ างอา นาจการต่อรองกบักลุ่มอื่น ๆ ภูมิภาค อาเซียน คือตวัอยา่งสา คญั

Page 124 8) โลกจะแบ่งออกเป็ น 2ค่าย ประเทศเลก ็ ๆ ต้อง เลือกข ้ างเพื่อความอยู่รอด การแพร่ขยายอิทธิพลของ ประเทศมหาอา นาจจะรุนแรงข้ึนเรื่อย ๆ 9) การแพร่ระบาดของโควิดจะกลายพนัธุ์เป็ นเช้ือ ไวรัสอื่น ๆ ถือเป็ นภยัคุกคามมนุษยท์ ี่หลีกเลี่ยงไม่ได ้ แนวโน้มโลก เป็ นวิถีของยุคสมัยที่บังคับให้คนต้อง ปรับตัวเพื่อความอยรู่อด 13/12/65

Page 125 “เศรษฐกิจพอเพียง”ความหมายน้ีคือ พอมีแต่ตอ ้ ง รู้จักใช้ ในยุคข้าวยากหมากแพง สิ่งหน่ึงที่ทา ไดท ้ นัทีคือ เศรษฐกิจพอเพียง ในสมยัเดก ็ ๆ ผมรู้สึกอายมากเมื่อเตี่ยใชไ้ปซ้ือโจ๊ก ตอนค่า ๆ จา ไดว ้ า่มีหมอ ้ หูหิ้วและเงิน ขี่จกัรยานจากบ้าน ไปซ้ือโจ๊กใหเ ้ ตี่ย 36. เศรษฐกิจพอเพียง

Page 126 เมื่อไปถึงคนขายเจ้าประจ าจะรู้เลยวา่ โจ๊กของผม คือ ไม่ใส่หมูหรือไก่เป็ นโจ๊กเปล่า ๆ เมื่อไดโ้ จ๊กกม ็ าใหเ ้ ตี่ย แกเคาะไข่ไก่ใส่1ใบ แลว ้ กินอยา่งอร่อยผมไม่ค่อยจะ เขา ้ใจกบัสิ่งที่เตี่ยทา มารู้ ซ้ึงตอนมีครอบครัวแลว ้ วา่นี่คือ การประหยดัอยา่งหน่ึง นอกจากโจ๊กแลว ้ เตี่ยชอบกินขา ้ วหมูแดงผมเป็ นคน ไปซ้ือโดยเตี่ยไดต ้ กัขา ้ วสวยใส่จานใหผ ้ มไปซ้ือขา ้ วหมู แดงในตลาดสดขา ้ งบา ้ น คนขายเจา ้ประจา จะรู้ ทนัทีวา่ของ ผมไม่ตอ ้ งใส่ขา ้ วแต่หมูแดงน้า ราดไดม ้ ากกวา่คนอื่น ผมก ็ ไม่ค่อยเขา ้ใจวิธีการของเตี่ยในขณะน้นัแต่เมื่ออายมุากข้ึน ผมรู้สึกซาบซ้ึงในวิธีการสอนลูก ๆ ของเตี่ยผมมาก เศรษฐกิจพอเพียงคือการประหยดัอย่างถูกวิธีอะไร ตอ ้ งจ่ายก ็ ตอ ้ งจ่ายแต่จะจ่ายอย่างไรให ้ คุม ้ ค่า ท้งัโจ๊กและ ขา ้ วหมูแดงเป็ นเรื่องจริงในวยัเดก ็ ของผมที่อยากเล่าสู่กนั ฟัง

Page 127 “ค าสอนของพ่อแม่มีคุณค่าแต่ต้องมีความเข้าใจ ขอฝากถึงคนรุ่ นใหม่ได้ศึกษาไว้บ้าง”

Page 128 “อตัมมยตำ” จิตของเราอยเู่หนืออิทธิพลต่าง ๆ นี่คือ หลักธรรม เพื่อละความทุกข์ เวลาที่เราเจอปัญหาและทา ท่าวา่กา ลงัจะถึงทางตนัที่ อาจจะตดัสินใจทา อะไรก ็ได ้ มันเป็ นสถานการณ์จริง ที่ เกิดกบั ใครกไ็ ดใ้ นภาวะการณ์ที่ขาดสติ หลักการส าคัญในการดับทุกข์มีเรื่อง Consciousness คือการต้งัสติให ้ ดีและใชป้ ัญญาแกป้ มปัญหาอยา่งมีเหตุมี ผล Knowledge หากทา ไดก ้ ด ็ บัทุกขไ์ด ้ 37. เคร ื ่ องม ื อดบ ั ควำมท ุ กข ์

Page 129 สติเป็ นสถานการณ์ฉุกเฉินที่เกิดข้ึนโดยไม่ไดเ ้ ตรียม ตวัเตรียมใจไวก ้่อน เป็ นเรื่องปัจจุบนัทนัด่วนที่ต้งัตวัไม่ติด หากเกิดข้ึนจงนับ 1ถึง 100 ให้ได้ การหายใจลึก ๆ เข้า ออกหลาย ๆ คร้ังก ็ สามารถลดการสับสนได ้ เมื่อเกิดความ ว่างจากเหตุการณ์ที่กา ลังเผชิญอยู่สติจะคืนกลบัมา ทุก อยา่งเริ่มดีข้ึน เมื่อไม่นานน้ีมีนายแพทยห์นุ่มอายแุค่28 ปี เป็ นถึงอาจารยค์ณะแพทยศ์าสตร์ตรวจพบว่า ตวัเองเป็ น มะเร ็ งข้นัสุดทา ้ ย หมอออกมาบอกกับสังคม และยอมรับความจริ ง สติที่กลบัคืนมา ทา ให ้ หมอไดเ ้ ขียนบอกเล่าถึงการเตรียม ตวัที่จะอยกู่บัโรคร ้ ายน้ีต่อไป ปัญญา คือ หลักการแก ้ ทุกข์ระยะยาว ชีวิตที่ต ้ อง เผชิญปัญหา มีกนัทุกคน แต่ปัญหาจะต่างกนั ไป หากใช ้ ปัญญาวิเคราะห์จะพบว่ามนัแกไ้ ขได ้ ทุกคนมีความทุกข์ จะมากหรือนอ ้ ยกต ็่างกนัไป

Page 130 “น้องธันย์” นักเรียนหญิงตัวเล็ก ๆ ถูกรถไฟทับขา ขาดท้งั 2ข้างที่ประเทศสิงคโปร์ เมื่อวันที่ 3 เมษายน 2554 เธอสามารถยมิ้สูช ้ีวิต และทา อะไรที่อยากทา ไดเ ้ หมือนคน ปกติทวั่ ไป วนัน้ีเธอเป็ นตวัอย่างของผูไ้ ม่ยอมแพ ้ เป็ นที่ ยอมรับนับถือ ความทุกข์หากไดพ ้ บเครื่องมือดบัทุกข์ทุกขก์ล ็ ดลง หรือหายไปเลยจงต้งัสติและใชป้ ัญญา 13/12/65

Page 131 ในชีวิตประจา วนัมีความขดัแยง ้ กนัเกิดข้ึนอยเู่สมอ มีท้งัเรื่องเลก ็ ๆ และเรื่องใหญ่ๆ บางคร้ังมีความรุนแรง และท าให้ต้องเสียใจ วิธีแกค ้ วามขดัแยง ้ มี2แบบ 1)แกด ้ ว ้ ยอารมณ์ความรู้สึก 2)แกด ้ ว ้ ยหลกัการ 38. ควำมขัดแย้ง

Page 132 นักทฤษฎีด้านความขัดแย้ง จอห์น แมคคอนเนล และคริ สโตเฟอร์ มัวร์ได้ค้นพบสาเหตุส าคัญของความ ขัดแยง ้ไว ้ 5 ด ้ าน แต่ละด ้ าน คือ ปฐมเหตุหากเรารู้ จะ แกไ้ ขความขดัแยง ้ได ้ 1) ขดัแยง ้ เพราะมีขอ ้ มูลที่ต่างกนัหรือไม่เท่ากนั Data Conflict เมื่อข ้ อมูลไม่เหมือนกนัย่อมมีความคิดเห็นที่ ต่างกนัเป็ นธรรมดา 2) ขัดแย้งเรื่องผลประโยชน์ Interest Conflict โลก ของทุนนิยม ปัญหาน้ีเกิดข้ึนตลอดเวลาไม่วา่ ในครอบครัว หน่วยงาน รวมท้ัง ประเทศชาติมีท้ังภาครัฐ และ ภาคเอกชน สาเหตุมาจากระบบธรรมาภิบาลบกพร่อง

Page 133 3) ขัดแย้งจากความสัมพันธ์ Relationship Conflict เช่น การเล่นพรรคเล่นพวกคนที่ไม่ใช่พวกจึงไม่ไดร ้ับ ความเป็ นธรรม เกิดเป็ นระบบอุปถมัภ์ 4) ขัดแย้งเพราะโครงสร้างการบริหารงาน Structural Conflict มีความซบัซอ ้ นกนัแยง่กนัเป็ นใหญ่ในหน่วยงาน มีเรื่ องระบบอาวุโส มักเกิดในระบบราชการมากกว่า ภาคเอกชน 5) ขัดแยง ้ จากค่านิยม และเรื่องศักด์ิศรีValue Conflict เงินทองยอมได ้ แต่เรื่องศกัด์ิศรียอมไม่ได ้ เราเห ็ น กนั บ่อย ๆ เสียเท่าไรเท่ากนัแต่เสียศกัด์ิศรีไม่ได ้ ความขดัแยง ้ น้ีหาจุดลงตวัไดย ้ ากมาก

Page 134 ท้งั5 สาเหตุแห่งความขดัแยง ้ น้ีเป็ นเรื่องสา คญัที่ผูน ้ า สงัคมควรไดเ ้ รียนรู้ไว ้ เพราะวนัน้ีสังคมมีความขดัแยง ้ กนั มากข้ึน ดว ้ ยขอ ้ จา กดัดา ้ นทรัพยากรและการแยง่ชิงอา นาจ กนั“ความขัดแย้ง”ไม่เคยนา ความสุขมาสู่สงัคม

Page 135 วนัผูสู้งอายุแห่งชาติ13 เมษายน 2565 มีข้อมูลจาก ส านักงานกองทุน และเสริมสร้างสุขภาพ (สสส.) อ้างถึง ข้อมูลขององค์การอนามัยโลก ถึงอายุขัยเฉลี่ยของคนไทย เมื่อปี 2563 ชายไทยอายุขัยเฉลี่ยจะเสียชีวิตเมื่ออายุประมาณ 73 ปี ใครที่อายเุกินถือเป็ นกา ไร หญิงไทยอายขุยัเฉลี่ยอยทู่ ี่80.4 ปีอายจุะยนืกวา่เพศ ชายอาจเป็ นเพราะการใชช ้ีวิตไม่เสี่ยง 39. อำย ุ ขย ั คนไทย

Page 136 ข ้ อมูลประชากรไทยปีล่าสุดมี66,104,651 คนเป็ น ผูสู้งอายุ(เกิน 60 ปี ) จ านวน 12,424,595คน หรือ 18.9% ของประชากรท้ังหมด ในจ านวนน้ีเป็ นเพศชายจ านวน 5,472,278คน เพศหญิงจ านวน 6,952,317คน ถา ้ จัดเป็ นช่วงอายุจะพบว่าคนที่อายุ60-69 ปีมีอยู่ 7,131,313 ค นอ ายุ 70-79 ปีมีอยู่ 3,578,164 ค น แ ล ะ ผูสู้งอายุต้งัแต่80 ปีข้ึนไปมี1,715,118คน พอสรุปไดว ้่า คนไทยอีายยุนืข้ึนกวา่ ในอดีต การเสียชีวิตกับจา นวนผู้ เกิดใหม่มีอัตราที่ห่างกัน มากข้ึน คนเกิดน ้ อยลง แต่คนสูงอายุมีมากข้ึน คงไม่ตอ ้ ง แปลกใจที่โรงเรียน เริ่มมีปัญหานกัเรียนลดลง การเสียชีวิต มี 4ลักษณะ 1) เสียชีวิตตามอายขุยัหรือแก่ตาย 2) เสียชีวิตเพราะโรคภยัไขเ ้ จบ ็ ช่วงโควิดระบาด กลุ่มผสูู้งอายุ608จะเสียชีวิตกนัมาก

Page 137 3) เสียชีวิตจากอุบัติเหตุ 4) เสียชีวิตโดยการฆ่าตวัตาย ข้อมูลผู้สูงอายุและเรื่องของอายุขัย อาจเป็ นแผนที่ ชีวิตที่ดีส าหรับคนสูงวัยทุกคน 14/12/65

Page 138 ครอบครัวผมอาศยัอยู่ที่อา เภอเล ็ ก ๆ เตี่ยผมมีอาชีพ ขายของชา ต่อมา เปิดร ้ านกาแฟ เตี่ยเป็ นคนขยันมาก ผมจ า ได้วา่ร ้ านกาแฟของเตี่ยไม่เคยปิดร ้ านเลยจะมีบางช่วงเวลา ที่ร ้ านจะปิดเร ็ วหน่อยเพราะเตี่ยจะไปดูงิ้ว ความขยันของเตี่ยเป็ นที่รับรู้ของคนในละแวกน้ีตี3 เตี่ยจะลุกข้ึนมาเขี่ยเตาที่ ้ เอาถ่านปกไว ้ ตอนปิดร ้ าน พอตี5กวา่ๆ เตี่ยกต ็ื่นข้ึนมาเปิดร ้ าน เตี่ยไดเ ้สียชีวิตก่อนอายุ60 ปี งานศพของเตี่ยมีผูใ้ หญ่ ใหญ่ใจดีตระกูล “ลิ้ม” มาเป็ นเจ้าภาพให้ พวกเรารู้สึก แปลกใจเพราะท่านไม่ไดเ ้ป็ นญาติกบัเรา 40. ควำมซื่อสัตย์

Page 139 ระหว่างงานท่านบอกพวกเราว่า เตี่ยล้ือเป็ นคนดีมาก มีความซื่อสัตย์เมื่อรู้ ข่าวการเสียชีวิตอยากจะตอบแทน ความมีน้า ใจ ก่อนจะมาขายกาแฟ เตี่ยขายของช า เตี่ยจะไปซ้ือ น้า มนัก๊าดคร้ังละ 10 บีบ มาขายปลีกที่ร ้ าน คนแซ่ลิ้มท่าน น้ีเป็ นร ้ านคา ้ส่ง ท่านกรุณาใหเ ้ ตี่ยซ้ือแบบจ่ายของเก่าและ เอาของใหม่ไปขายก่อน เพราะเตี่ยมีทุนไม่มาก มีคร้ังหน่ึงเถา ้ แก่ลิ้ม ท่านเล่าให ้ พวกเราฟังว่า เตี่ยมา ซ้ือน้า มนัก๊าด 10 ปีบ และนา เงินของเก่ามาจ่าย เถา ้ แก่ลิ้ม บอกว่า “ล้ือจ่ายแลว ้ไม่มีบญัชีคา ้ ง” สาเหตุคือ เถา ้ แก่ลบ กระดานที่เขียนบัญชีลูกหน้ีทิ้งไปแลว ้ เตี่ยไม่ยอม และ บอกวา่ยงัไม่เคยจ่ายเลยในที่สุดเถา ้ แก่ตอ ้ งยอมรับเงิน เถา ้ แก่ลิ้ม ท่านบอกว่ายงัไม่เคยเห ็ นคนแบบเตี่ย เมื่อรู้ ข่าวว่าเตี่ยเสีย จึงขอเป็ นเจา ้ ภาพร่วมกบัครอบครัวของเรา ด้วย

Page 140 เรื่องราวที่เล่าน้ีเป็ นเรื่องจริง ที่พวกเราจดจา ได ้ และ เชื่อวา่เตี่ยคือ ต้นแบบของความซื่อสัตย์ของลูกหลาน

Page 141 เมื่อวันที่ 10ธันวาคม 2565 เป็ นวนัแข่งขนั ฟุตบอล โลก 2022 ที่กาตาร์ เป็ นรอบ 8 ทีมสุดทา ้ ยระหว่างทีมเต ็ ง หนึ่ง บราซิลกบัทีมโครเอเชียที่ไม่เคยเขา ้ มาถึงรอบน้ีเลย เซียนฟุตบอลเชื่อว่าบราซิลเข ้ าชิงชนะเลิศแน่นอน การแข่งขัน 90 นาทีแรกไม่มีใครได ้ประตูต ้ องต่อเวลา อีก 30 นาทีคร่ึงแรกบราซิลถล่มประตูโครเอเชียได้ ท้งัสนามเชื่อว่ามนัจบแลว ้ แต่พอคร่ึงหลงัก่อนหมด เวลาเพียง 4 นาทีเท่าน้นั โครเอเชียสร้างปาฏิหาริย์ยิงประตู บราซิลได ้ ทา ให ้ เสมอกนั 1 ต่อ 1 ต้องยิงลูกโทษตัดสิน เมื่อดวลลูกโทษกนัอย่างน่าตื่นเตน ้ ผลคือโครเอเชียชนะ สร ้ างปรากฏการณ์ใหม่ 41. ควำมรับผิดชอบ

Page 142 “ติเต” โค้ชชาวบราซิลประกาศลาออกจากตา แหน่ง ทนัทีเพื่อแสดงสปิริต และรักษาศกัด์ิศรีของความเป็ นโคช ้ ระดับโลก เรื่ องความรับผิดชอบ เป็ นต านานที่ควรพูดถึง คือ “ฮาราคีรี” ในยคุซามูไรของญี่ปุ่นเมื่อรบแพต ้ อ ้ งฆ่าตวัตาย ดว ้ ยการใชม ้ีดควา ้ นทอ ้ งตวัเองถือเป็ นเกียรติยศสูงสุดของ นกัรบที่เรียกว่า “เซปปุกุ”Seppuku แม้นในสงครามโลก คร้ังที่2 เมื่อญี่ปุ่นแพส้ งคราม มีนายทหารหลายท่านทา ฮาราคีรี เพื่อแสดงความรับผิดชอบ บ้านเรามีต านาน “พันท้ายนรสิงห์” นายสินชาวบ้าน ป่าโมกอ่างทองเป็ นทหารมีหน ้ าที่เป็ นนายท้ายเรือพระที่ นั่ง เกิดอุบตัิเหตุบริเวณสมุทรสาครในปัจจุบัน สินขอให้ พระเจ้าเสือประหารตนเสีย เพราะท าผิดร้ายแรง พระเจ้า เสือจะประหารหุ่นแทน แต่สินไม่ยอมขอให ้ประหารตน เพื่อรักษากฎมณเฑียรบาลไว้

Page 143 ต านานน้ีเป็ นที่มาของศาลพันท้ายนรสิงห์ที่ผู้คนไป กราบไหว้เพื่อยกยอ่งความรับผิดชอบของสิน ถ้าบ้านเมือง ของเรามีคนแบบพันท้ายนรสิงห์มาก ๆ เราคงเจริญรุ่งเรือง ไม่แพใ้ คร 14/12/65