BUKU TEKS DIGITAL PENDIDIKAN SAINS ALAM SEKITAR

Jom buat

Kereta Kuasa Belon

Tujuan: Mereka cipta bahan pembelajaran mengenai pengangkutan
berbentuk model kereta.

Peralatan dan bahan:

• Belon • 1 keping kadbod bersaiz 8 cm × 10 cm
• 2 batang straw • 4 biji penutup botol plastik yang
• 1 batang lidi (dipotong dua)
• Pita pelekat ditebuk di bahagian tengah
• Gelang getah • Pistol perekat panas

Langkah-langkah:

1. Lekatkan setiap 2. Masukkan potongan 3. Tampal penutup
hujung straw lidi melalui lubang botol pada
dengan kadbod. straw. permukaan bawah
kadbod.

4. Masukkan hujung 5. Kemudian, lekatkan 6. Tiupkan belon sebelum
belon pada keratan sambungan belon menggerakkan kereta
straw dan sambungkan dan straw pada anda.
dengan gelang getah. bahagian atas
permukaan kadbod.

• Murid melakukan aktiviti ini dengan pemantauan guru. 91

Imbas Maklumat Memudahkan
Pengangkutan di Malaysia pergerakan dari satu
tempat ke tempat
Pengangkutan yang lain.
Air
Memudahkan
Pengangkutan mengangkut barangan.
Darat

Pengangkutan
Udara

Kepentingan

Alat telekomunikasi di Malaysia

Kepentingan

• Memudahkan proses komunikasi dijalankan.
• Maklumat boleh diperoleh dengan cepat.
• Memudahkan urusan pekerjaan.
• Menjimatkan tenaga dan kos operasi.
• Mencepatkan urusan pembayaran bil dan perbankan.
• Mewujudkan pembelajaran secara maya atau e-pembelajaran.
• Merapatkan hubungan antara keluarga, rakan dan masyarakat.
• Meningkatkan urusan pentadbiran negara.

92

Penilaian

1. Cari 10 perkataan yang berkaitan dengan jenis-jenis pengangkutan
yang terdapat di Malaysia.

KP UF K UWQ VF
HE LI ER
FK NB KOP T PU
GB AS NP
TK IO L I FU ZE
EE ER TR
BJ BR I KAL AA
QE OE TH
WV TR I KVB AU
EO HE OT
PF JL SBFA PS
WL WA RI
1. BASIKAL 2. BECA KGE S 5. LORI
6. FERI 7. BAS 10. TEKSI
ECRC

TT IM

AAAX

T FAL

NA LO

3. KERETA 4. PERAHU

8. HELIKOPTER 9. BOT

2. Nyatakan kepentingan pengangkutan berikut dalam ruang yang disediakan.

Jenis Pengangkutan Kepentingan Pengangkutan

a.
b.
c.

a.
b.
c.

a.
b.
c.

93

3. Namakan alat telekomunikasi yang berikut.

Alat
Telekomunikasi

di Malaysia

4. Gariskan jawapan yang betul.
a. Alat telekomunikasi membolehkan kita mendapat maklumat dengan
lambat cepat.
b. Penggunaan alat telekomunikasi meningkatkan menjimatkan kos
operasi sesebuah perniagaan.
c. Alat telekomunikasi dapat mencepatkan melambatkan urusan
pembayaran bil dan perbankan.
d. Hubungan antara ahli keluarga, rakan dan masyarakat yang jauh
dapat dieratkan direnggangkan dengan alat telekomunikasi.
e. Penggunaan alat telekomunikasi dapat menurunkan meningkatkan
urusan pentadbiran negara.

94

Refleksi Diri

Tandakan (✓) mengikut tahap penguasaan anda.

Saya faham Saya tidak faham

Pada akhir pembelajaran ini:

• Saya mampu mengenal pasti jenis
pengangkutan yang terdapat di Malaysia.

• Saya boleh menyatakan kepentingan
pengangkutan dalam kehidupan harian.

• Saya mampu mengenal pasti alat
telekomunikasi yang terdapat di Malaysia.

• Saya boleh menyatakan kepentingan alat
telekomunikasi dalam kehidupan harian.

95

Unit

6 KELESTARIAN

Lestari bermaksud kekal dan tidak berubah. Manakala, kelestarian
alam sekitar dikaitkan dengan tanggungjawab untuk melindungi dan
mengekalkan keindahan flora dan fauna. Melindungi alam sekitar
dapat mengurangkan pencemaran. Hal ini menjamin dunia pada masa
akan datang masih baik dan selamat untuk generasi seterusnya.

96

Celik Ilmu

Pelbagai peralatan yang digunakan seharian diperbuat
daripada aluminium. Antaranya ialah peralatan memasak,
barangan elektronik dan bahagian dalam kenderaan.
Aluminium digunakan dengan meluas kerana ciri-cirinya
yang tahan lama, ringan dan tidak mudah berkarat.

97

6.1 KITAR SEMULA BAHAN BUANGAN ALUMINIUM

Bahan buangan daripada aluminium mempunyai nilai yang tinggi dalam
pasaran. Mengumpul bahan buangan yang diperbuat daripada aluminium
mampu menjadi sumber pendapatan. Selain itu, kebersihan kawasan sekitar
juga terjamin.

6.1.1 Bahan Buangan daripada Aluminium

Bahan buangan daripada aluminium yang mudah ditemui di sekeliling kita
adalah seperti berikut:

Tin makanan Tin minuman Tin susu Tin makanan
haiwan

Bekas makanan Kerajang Penutup botol Botol aerosol
aluminium aluminium minuman

Sudu Kuali Periuk
dan garpu

Ciri-ciri • Ringan
Barang • Tidak mudah berkarat
Aluminium • Tahan lasak
• Konduktor haba yang baik
• Tidak mempunyai bau
• Berwarna putih keperakan
• Tidak bermagnet

98 • Murid membincangkan tentang bahan buangan daripada 6.1.1

aluminium dengan bimbingan guru.

Aktiviti

Lakukan aktiviti ini secara berkumpulan. Namakan bahan buangan
daripada aluminium dalam gambar berikut.

Jawapan
1. ______________________________________________________________
2. ______________________________________________________________
3. ______________________________________________________________
4. ______________________________________________________________
5. ______________________________________________________________

99

6.1.2 Produk Kitar Semula Bahan Buangan daripada Aluminium

Tahukah anda bagaimana produk kitar semula bahan buangan daripada
aluminium dihasilkan? Lihat rajah di bawah untuk mengetahui lebih lanjut
tentang proses penghasilan produk ini.

Bahan buangan daripada
1. aluminium dikumpulkan

di dalam tong kitar semula.

Gulungan aluminium
diproses menjadi produk
6. baharu seperti tin minuman,
kerajang aluminium dan
pembalut coklat.

5. Jongkong diproses
menjadi gulungan.

100 • Murid menerangkan proses produk kitar semula bahan buangan 6.1.2
daripada aluminium dengan bimbingan guru.

Imbas saya

Layari laman web http://
arasmega.com/qr-link/
proses-kitar-semula-tin-
aluminium/ untuk menonton
video proses kitar semula tin
aluminium. (Dicapai pada
1 Ogos 2019).

Aluminium yang terkumpul

2. dibawa ke kilang untuk diproses.
Aluminium akan dicuci terlebih

dahulu.

3. Aluminium dicairkan.

Aluminium yang dicairkan Celik Ilmu
4. dibentuk menjadi ketulan blok
Proses penghasilan aluminium baharu
dipanggil jongkong. menggunakan bahan buangan
aluminium hanya memerlukan
lima peratus tenaga berbanding
menggunakan bahan mentah.

101

Latihan

1. Nomborkan gambar di bawah mengikut urutan proses kitar semula
yang betul.

2. Jawab soalan berikut berdasarkan proses kitar semula bahan buangan
daripada aluminium.
a. Apakah nama blok yang terhasil daripada cecair aluminium?
_____________________________________________________________
b. Apakah proses pertama mengitar semula bahan buangan daripada
aluminium?
_____________________________________________________________
c. Senaraikan tiga jenis barangan aluminium yang dihasilkan daripada
proses kitar semula.
i. __________________________________________________________
ii. __________________________________________________________
iii. __________________________________________________________

102

6.1.3 Pameran Projek Kitar Semula

Pameran projek kitar semula bahan buangan dapat memupuk semangat
cinta akan alam sekitar.
Rancang satu pameran di sekolah bersama rakan kelas anda dengan
menekankan aspek berikut:

1. Kepentingan kitar semula

Aktiviti 1:
Hasilkan galeri gambar yang menunjukkan kesan buruk pembuangan
sampah aluminium tanpa pengurusan yang baik.

Menjadi tempat pembiakan Mencemarkan pemandangan
jentik-jentik. alam sekitar.

Celik Ilmu Longgokan sisa buangan.

Pencemaran yang terhasil daripada
perlombongan bauksit sebagai
bahan mentah untuk menghasilkan
aluminium dapat dikurangkan dengan
mengitar semula bahan buangan
daripada aluminium.

• Murid melaksanakan pameran projek kitar semula bahan buangan 6.1.3 103
daripada aluminium dengan bimbingan guru.

2. Cara mengumpul bahan terbuang daripada aluminium
Aktiviti 2:
Hasilkan satu poster yang menunjukkan cara mengumpul bahan
terbuang daripada aluminium.

Cara Mengumpul
Bahan Terbuang

Tin aluminium
Dikemikkan sebelum dibuang.

Kerajang aluminium atau
bekas makanan aluminium
Kesan makanan dicuci
sebelum dibuang.

Botol aerosol
Pastikan kosong sebelum
dibuang dan jangan
dikemikkan.

104

3. Memupuk amalan menjaga alam sekitar

Aktiviti 3:
• Menyertai gotong-royong di kawasan sekolah bersama rakan sekelas.
• Membersihkan kawasan persekitaran sekolah.
• Mengumpul bahan buangan yang boleh dikitar semula.
• Mengasingkan barangan mengikut kumpulan bahan buangan kitar

semula.

4. Memupuk kreativiti murid dalam mengitar semula bahan buangan

Aktiviti 4:
Menjalankan pertandingan atau pameran reka cipta barangan kitar
semula bahan buangan daripada aluminium. Contoh hasil reka cipta
bahan buangan daripada aluminium:

Karya seni kerajang aluminium. Tabung tin susu.

Pasu bunga daripada tin minuman. Bekas serba guna daripada
tin makanan.

105

Jom buat

Bekas Serba Guna Aluminium

Tujuan: Menghasilkan barangan serba guna daripada bahan buangan
kitar semula.

Peralatan dan bahan:

• Tin aluminium (yang sudah • Kain perca
dibersihkan dan ditanggalkan label) • Reben

• Gunting
• Gam kuat pelbagai guna

Langkah-langkah:

1. Guntingkan kain perca mengikut 2. Gunting reben dan buatkan
saiz tin. Balut tin dengan kain hiasan seperti yang ditunjukkan
perca dan tampal pada bahagian dalam gambar.
hujungnya.

3. Ambil reben lain dan lilitkan pada 4. Tampal reben hiasan pada
tin. Tampal hujung reben dengan reben yang dililit.
gam.

106 • Bekas yang siap boleh digunakan untuk meletakkan alat tulis, peralatan
lukisan dan sebagainya.

6.1.4 Hasil Produk Kitar Semula Bahan Buangan daripada
Aluminium

Selain menjual hasil barang buangan aluminium yang terkumpul, kita
juga boleh menghasilkan produk baharu. Nilai barangan yang dijual akan
meningkat kerana fungsi, kualiti dan kreativiti bahan tersebut. Contoh reka
cipta bahan buangan daripada aluminium yang mempunyai nilai komersial
di pasaran:

Rantai kunci Tempat lilin

Contoh Hasil
Produk Kitar

Semula

Jambangan bunga Bingkai gambar

Komersial 6.1.4 107

Glosari Berkaitan dengan atau bersifat perdagangan.

• Guru menerangkan kepada murid persediaan-persediaan sebelum
membuat pameran dan cara menjual hasil produk kitar semula
bahan buangan daripada aluminium.

Jom buat

Pameran dan Jualan Bahan Buangan Aluminium

Tujuan: Membuat pameran dan menjual bahan buangan daripada
aluminium.

Langkah-langkah:

1. Pengiklanan • Sediakan poster atau gegantung untuk
produk memperkenalkan fungsi dan kelebihan
produk kepada pembeli.
2. Memperkenalkan
produk kepada • Mengiklankan produk melalui media sosial.
pembeli
• Membuat pembentangan secara terbuka
3. Membuat di kios pameran.
demonstrasi
penggunaan • Menerangkan nama, fungsi dan kelebihan
barangan produk.

4. Jualan produk • Menerangkan cara menggunakan produk
kepada pembeli

• Melakonkan situasi sebenar ketika
penggunaan barangan.

• Merekodkan jualan di kios mengikut hari.
• Menerima tempahan produk jika stok

habis dijual.

Contoh produk jualan

• Murid menyediakan ruang pameran dan menjual hasil produk kitar semula

108 bahan buangan daripada aluminium semasa Hari Usahawan di sekolah

dengan bimbingan guru.

Imbas Maklumat

Jenis Bahan Buangan daripada Aluminium

• Tin makanan haiwan
• Tin minuman
• Tin susu
• Tin biskut
• Kerajang aluminium
• Penutup botol
• Botol aerosol
• Kuali
• Sudu
• Garpu
• Periuk
• Bekas makanan aluminium

Proses Kitar Semula

1. Pengumpulan 2. Bahan dihantar 3. Bahan dicairkan
bahan. ke kilang dan dan dibentuk
dicuci. menjadi jongkong.

4. Produk baharu 5. Jongkong diproses menjadi
aluminium dihasilkan. gulungan aluminium.

Pameran Kitar Semula Bahan Buangan
• Galeri kesan buruk pencemaran alam sekitar.
• Poster penerangan cara mengumpul bahan buangan daripada

aluminium.
• Gotong-royong.
• Pertandingan reka cipta.

Pameran dan Jualan Produk Kitar Semula Bahan Buangan
daripada Aluminium
• Pengiklanan
• Penerangan produk secara langsung
• Demonstrasi
• Kiraan keuntungan dan tempahan

109

Penilaian

1. Dengan menggunakan barangan buangan daripada
aluminium seperti gambar di sebelah, reka satu produk
anda sendiri yang mempunyai nilai komersial
di pasaran. Kemudian, lukis satu poster yang
lengkap dengan gambar produk, nama produk,
fungsi dan kelebihannya. Bentangkan
di hadapan kelas hasil kerja anda.

2. Berdasarkan gambar di bawah, senaraikan kesan buruk pencemaran
alam sekitar hasil pembuangan sampah seperti aluminium tanpa
kawalan. Bincangkan bersama ahli kumpulan anda.

Tulis jawapan anda di bawah ini.
a.
b.
c.
d.
e.

110

Refleksi Diri

Tandakan (✓) mengikut tahap penguasaan anda.

Saya faham Saya tidak faham

Pada akhir pembelajaran ini:

• Saya boleh mengenal pasti bahan
buangan daripada aluminium.

• Saya boleh menerangkan produk
kitar semula bahan buangan
daripada aluminium.

• Saya boleh melaksanakan pameran
projek kitar semula bahan buangan
daripada aluminium.

• Saya boleh mempamer dan menjual
hasil produk kitar semula bahan
buangan daripada aluminium.

111

Unit

7 SEJARAH KITA

Tempat tinggal ialah rumah
atau tempat perlindungan yang
didiami oleh individu, keluarga
atau masyarakat. Namun begitu,
nama dan lokasi tempat tinggal,
asal usul nama tempat tinggal dan
aktiviti masyarakat setempat ialah
berbeza antara satu sama lain.

112

Celik Ilmu

Keistimewaan sesebuah tempat
tinggal terdiri daripada beberapa
aspek, iaitu:
• Keadaan bentuk muka bumi
• Kesenian dan kebudayaan
• Kemudahan awam atau prasarana
• Sumber pendapatan

113

7.1 KAWASAN TEMPAT TINGGAL

7.1.1 Memerihalkan Kawasan Tempat Tinggal

Rumah atau tempat yang didiami merupakan tempat tinggal kita. Kawasan
tempat tinggal seseorang pula tidak sama dengan orang lain. Ada yang
tinggal di kawasan kampung dan ada di bandar.

Nama Tempat Tinggal

Tempat tinggal kita selalunya akan dilengkapi dengan alamat rumah.
Alamat rumah yang lengkap mempunyai:

• Nombor rumah
• Nama jalan
• Tempat
• Poskod
• Nama negeri

Alamat rumah yang lengkap memudahkan kita mengenal pasti lokasi
sesebuah rumah atau tempat yang dituju.

Rajah di bawah menunjukkan contoh alamat rumah yang lengkap.

Nama Jalan

Nombor Rumah

Tempat NO. 123, JALAN SETIA ALAM 3,
Poskod TAMAN SETIA ALAM,
40170 SHAH ALAM,

SELANGOR DARUL EHSAN .

Nama Negeri

Tuliskan alamat lengkap tempat tinggal anda.

114 • Murid menulis alamat lengkap sekolah berserta nombor 7.1.1
telefon sekolah dengan bimbingan guru.

Lokasi Tempat Tinggal

Berikut ialah penerangan tentang lokasi tempat tinggal berdasarkan alamat
rumah yang lengkap.

Lokasi Mukim Daerah Negeri
Daerah
Kedudukan Kawasan yang Bahagian
sesuatu di bawah dalam yang berada
tempat. di bawah
perintah seorang sesebuah
penghulu. negeri. pemerintahan
seorang sultan
Contoh: Kuala Kuantan 2, Kuantan,
atau raja.
No. 456,
Jalan Seri Pahang Darul
Inderapura 9, Makmur.

Lokasi rumah di kawasan bandar selalunya ialah taman perumahan,
rumah pangsa, kondominium dan sebagainya. Bagi kawasan luar bandar,
lokasi rumah ialah di pekan, kampung, ladang atau pedalaman.

Sesebuah kawasan tempat tinggal terletak dalam sebuah mukim. Mukim
pula terletak dalam sebuah daerah dan daerah dalam sebuah negeri.

Nyatakan tempat tinggal anda berkaitan
lokasi, mukim, daerah dan negeri.

115

Asal Usul Nama Tempat Tinggal

Asal usul bermaksud peringkat awal atau permulaan. Asal usul nama
tempat tinggal ialah asal nama sesuatu tempat yang diberi oleh penduduk
asal di situ. Berikut beberapa contoh asal usul nama tempat di Malaysia:

Melaka

• Dikatakan mendapat nama daripada pokok Melaka. Pokok ini menjadi
tempat Parameswara berehat setelah peristiwa anjingnya ditendang
oleh pelanduk.

• Ada juga pendapat mengatakan “Melaka” diambil daripada bahasa
Arab “mulaqah” yang bermaksud pertemuan atau “malakat” bermaksud
perhimpunan.

Kuching, Sarawak

• Kuching dikatakan mendapat nama daripada Sungai Kuching yang
terletak di antara Muzium Cina dan Kuil Tua Pek Kong.

• Sungai Kuching berkemungkinan memperoleh nama daripada Kucing
Hutan yang kerap mengunjunginya. Sungai tersebut juga berhampiran
dengan sebuah bukit yang banyak ditumbuhi oleh pokok Buah Mata
Kucing. Justeru, diberi nama Bukit Mata Kucing.

Imbas saya

Layari laman web http://arasmega.com/qr-link/asal-usul-nama-
kuching/untuk mengetahui lebih lanjut tentang asal usul nama
Kuching. (Dicapai pada 16 Jun 2019)

Kota Kinabalu, Sabah Imbas saya

• Nama asalnya ialah Jesselton. Layari laman web http://
arasmega.com/qr-link/asal-
• Nama Kota Kinabalu dipilih usul-nama-kota-kinabalu/
menggantikan nama asal. untuk mengetahui lebih
Nama “Kinabalu” bersempena lanjut tentang asal usul
mercu tanda negeri Sabah, iaitu nama Kota Kinabalu.
Gunung Kinabalu. (Dicapai pada 16 Jun 2019).

116

Aktiviti Masyarakat Setempat

Aktiviti masyarakat setempat terbahagi kepada dua, iaitu sosioekonomi
dan sosiobudaya. Sosiobudaya merupakan aktiviti yang merapatkan
hubungan masyarakat di sesebuah tempat tinggal melalui aktiviti yang
dijalankan bersama-sama.
Manakala sosioekonomi ialah aktiviti masyarakat setempat yang
dilakukan sebagai sumber pencarian pendapatan dan memajukan sesebuah

kawasan.

Aktiviti Sosioekonomi Masyarakat Setempat

Luar bandar atau kampung Bandar

• Petani • Profesional
• Peniaga makanan dan minuman • Peniaga
• Pembuat kraftangan
• Usahawan kecil dan sederhana Pergunungan

Pantai

• Nelayan • Petani
• Pekerja sektor gas dan minyak • Pengumpul hasil hutan
• Penggiat aktiviti laut



• Murid mencari maklumat tentang sejarah tempat tinggal melalui buku, 7.1.2 117

majalah atau Internet dengan bimbingan guru.

Aktiviti Sosiobudaya Masyarakat Setempat

Gotong-royong Sambutan perayaan
Membersihkan kawasan Majlis rumah terbuka

perumahan

Rondaan keselamatan Program khidmat masyarakat
Rondaan waktu tengah malam • Membuat kutipan sumbangan
• Membersihkan kawasan rumah
• Memberi sumbangan kepada

yang memerlukan

Nyatakan aktiviti sosiobudaya lain yang boleh dilakukan
oleh masyarakat di sesebuah kawasan tempat tinggal.

118 • Guru membimbing murid mencari maklumat tentang tempat menarik
di tempat tinggal menggunakan Internet.

Latihan

1. Lengkapkan jadual di bawah.

No. 25, Jalan Jasmin 9,
Taman Jasmin, Senawang,
70450 Seremban, Negeri Sembilan.

Alamat No. 25, Seremban Negeri
tempat Jalan Sembilan
tinggal Cempaka 10,
Lokasi
tempat Mukim Daerah
tinggal

2. Berdasarkan gambar yang diberi, tuliskan sama ada SOSIOEKONOMI
atau SOSIOBUDAYA.

119
• Murid menjawab latihan dengan bimbingan guru.

7.1.2 Sejarah Tempat Tinggal Saya

Langkawi, Pulau Lagenda

Setiap tempat mempunyai kisah dan cerita yang menarik. Begitu juga
dengan Pulau Langkawi yang terletak di dalam negeri Kedah Darul Aman.
Langkawi juga digelar Permata Kedah.
Langkawi memiliki 99 buah pulau tropika di persisiran barat laut
Semenanjung Malaysia. Pulau utama dikenali sebagai Pulau Langkawi.
Keistimewaan dan keunikan Langkawi:
• Cerita warisan mitos dan lagendanya.

Kisah yang sering dikaitkan dengan Langkawi ialah kisah Mahsuri.
Kisah Mahsuri ialah tentang seorang wanita yang baik tetapi difitnah.
Akhirnya Mahsuri yang tidak bersalah dihukum bunuh.

• Penganugerahan status "Geopark" oleh UNESCO.
Anugerah ini diberi kepada Langkawi kerana mempunyai binaan batu
kapur yang unik, gua, gerbang laut dan fosil-fosil yang terhasil sejak
jutaan tahun.

Tempat-tempat Menarik di Langkawi, antaranya:

Dataran Helang Makam Mahsuri

Pantai Chenang Tasik Dayang Bunting

• Murid melayari Internet untuk mendapatkan informasi tambahan tentang
Langkawi dengan bimbingan guru.

120 • Murid juga mendapatkan maklumat tentang keistimewaan dan keunikan

tempat tinggal mereka dengan bimbingan guru.

Jom buat

Buku Skrap Sejarah Tempat Tinggal Saya
Tujuan: Mengenali tempat tinggal.

Peralatan dan bahan:

• Gunting • Pen penanda pelbagai warna
• Gam • Penebuk lubang
• Kertas A4 • Reben
• Kertas warna

Langkah-langkah:

1. Tuliskan alamat dan lokasi tempat tinggal anda pada kertas dengan
menggunakan pen penanda pelbagai warna.

2. Tuliskan aktiviti masyarakat setempat tempat tinggal anda.

3. Carikan maklumat tentang asal usul dan keistimewaan tempat tinggal
anda menggunakan Internet.

4. Cetak maklumat dan tampal pada kertas warna.

5. Hiaskan buku skrap anda dengan corak yang menarik dan kreatif.

6. Tebuk bahagian tepi kertas dan ikat dengan reben.

7. Buku skrap anda sedia dipamerkan.

• Murid membuat aktiviti dengan bimbingan guru. 7.1.2 121
• Murid berkongsi maklumat tentang sejarah tempat tinggal dalam

media sosial.

Imbas Maklumat Nama Jalan

Nombor Rumah NO. 123, JALAN SETIA ALAM 3,
Tempat TAMAN SETIA ALAM,
Poskod 40170 SHAH ALAM,

Nama Negeri SELANGOR DARUL EHSAN .

Lokasi Tempat Tinggal

Kedudukan Kawasan yang Bahagian Daerah
sesuatu di bawah dalam yang berada
tempat.
perintah seorang sesebuah di bawah
penghulu. negeri. pemerintahan
seorang sultan
Contoh: Kuala Kuantan 2, Kuantan,
atau raja.
No. 456,
Jalan Seri Pahang Darul
Inderapura 9, Makmur.

Keistimewaan Tempat Tinggal

• Asal usul tempat tinggal
• Aktiviti masyarakat

122

Penilaian

1. Baca petikan di bawah. Tandakan (✓) pada jawapan yang betul.

Mashitah dan keluarganya tinggal di No. 22, Jalan
Harmoni 13, Taman Harmoni Setia, 50678 Kuala Lumpur.
Rumahnya terletak berhampiran dengan KL Sentral. Selain
itu, tempat tinggal Mashitah juga disediakan dengan
pelbagai kemudahan awam seperti balai polis, klinik, dan
pejabat pos.

a. Di manakah Mashitah tinggal?
Bandar ( ) Kampung ( )

b. Apakah poskod tempat tinggal Mashitah?

43200 ( ) 50678 ()

c. Namakan jenis kediaman Mashitah.
Rumah tradisional ( ) Rumah teres ( )

d. Apakah keistimewaan tempat tinggal Mashitah?

Terdapat prasarana atau kemudahan awam ( )
)
Keindahan alam semula jadi (

2. Lengkapkan jawapan tentang tempat tinggal anda.

Alamat rumah Lokasi tempat tinggal

Keistimewaan tempat tinggal Aktiviti masyarakat setempat

123

3. Jawab soalan berikut dan cari jawapan dalam ruangan di bawah.
a. Aktiviti masyarakat setempat dibahagikan kepada dua, iaitu
aktiviti ___________ dan sosioekonomi.
b. Aktiviti sosioekonomi bagi masyarakat setempat ialah
di luar bandar, bandar, ____________ dan pergunungan.
c. Sosiobudaya melibatkan aktiviti yang merapatkan hubungan
masyarakat di sesebuah tempat _____________.
d. Aktiviti masyarakat setempat yang melibatkan kerjasama
semua anggota masyarakat untuk menjaga kebersihan kawasan
perumahan ialah __________________.

GB B S QDC
OBBOB R B
TPZ SVRJ
OAB I C B B
NN BOB K B
GTUBUJU
RAEUEME
O I NDN I N
Y B S A S WA
O Z AYAVN
N L WA Y B A
GB K P BYQ
T I NGGA L

124 • Murid menjawab soalan yang diberi dengan bimbingan guru.

Refleksi Diri

Tandakan (✓) mengikut tahap penguasaan anda.

Saya faham Saya tidak faham

Pada akhir pembelajaran ini:

• Saya boleh menyatakan dengan jelas tentang
nama tempat tinggal saya.

• Saya boleh menerangkan dengan jelas tentang
lokasi tempat tinggal saya.

• Saya boleh menerangkan dengan jelas tentang
asal usul tempat tinggal saya.

• Saya boleh menyertai aktiviti yang dilakukan
oleh masyarakat setempat di tempat
tinggal saya.

• Saya boleh menceritakan tempat tinggal saya.

125

Unit PEMIMPIN

8

Kepimpinan yang baik sangat diperlukan bagi mentadbir sesebuah
negeri. Setiap negeri di Malaysia ditadbir oleh seorang pemimpin
tertinggi yang dikenali sebagai Menteri Besar atau Ketua Menteri.

126

Celik Ilmu

Rujukan kehormat untuk Menteri Besar dan Ketua Menteri ialah Yang Amat
Berhormat, manakala Yang Berhormat ialah rujukan kehormat yang digunakan
untuk Ahli Dewan Undangan Negeri.
(Sumber: http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=berhormat&d=175768&).

127

8.1 PEMIMPIN NEGERI

Setiap negeri mempunyai ketua negeri sebagai pemerintah yang mentadbir
sesebuah negeri. Gelaran dan pelantikan setiap ketua negeri berbeza
antara satu negeri dengan negeri yang lain.

Negeri-negeri yang mempunyai raja seperti negeri Perlis, Johor,
Selangor, Negeri Sembilan, Kedah, Perak, Pahang, Terengganu, dan
Kelantan dipimpin oleh pemimpin negeri yang dikenali sebagai Menteri
Besar. Gelaran dan pelantikan setiap pemimpin negeri berbeza dengan
negeri yang lain.

8.1.1 Kenali Pemimpin Negeri

Pemimpin setiap Negeri

Negeri-negeri yang menggunakan gelaran Menteri Besar
Negeri yang dipimpin oleh Menteri Besar ialah negeri yang mengamalkan
sistem pemerintahan beraja.

Johor Kedah Perlis

Selangor Negeri Sembilan Kelantan

128 • Murid mencari maklumat, iaitu nama Menteri Besar dan Ketua 8.1.1
Menteri bagi setiap negeri di Malaysia dengan bimbingan guru.

Perak Pahang Terengganu

Negeri-negeri yang menggunakan gelaran Ketua Menteri

Negeri yang mengamalkan sistem pemerintahan tidak beraja dipimpin oleh
Ketua Menteri.

Sabah Sarawak

Pulau Pinang Melaka

Celik Ilmu Nilai Murni

Pemilihan Menteri Besar atau Ketua Menteri dilakukan Pemimpin negeri yang
oleh Ketua Negeri, iaitu Sultan, Raja, Yang di-Pertuan bertanggungjawab
Besar atau Yang di-Pertua Negeri. akan dihormati
oleh rakyat.

129

Tugas Menteri Besar dan Ketua Menteri

Antara peranan yang dilakukan oleh Menteri Besar dan Ketua Menteri
ialah:

Melaksanakan Menasihati Memilih
tugas sebagai sultan, raja atau ahli-ahli majlis
ketua eksekutif Yang di-Pertuan mesyuarat kerajaan

negeri. Besar dalam negeri yang
pelantikan ahli-ahli dilantik oleh
ketua negeri.
kerajaan negeri.

Peranan
Menteri Besar

dan Ketua
Menteri

Mengetuai Mengurus
mesyuarat tadbir kerajaan
kerajaan
negeri.
negeri.

Celik Ilmu Siapakah nama
pemimpin di negeri
Gelaran jawatan Menteri Besar kelahiran anda?
dan Ketua Menteri diwujudkan
semasa zaman Pemerintahan
British di Tanah Melayu pada
tahun 1948.

130

Latihan

1. Tuliskan MENTERI BESAR atau KETUA MENTERI pada nama-nama
negeri yang diberi.

Kedah Sarawak

Johor Pulau Pinang
Perak Selangor

Sabah Pahang

2. Isikan rajah di bawah dengan peranan Menteri Besar atau Ketua Menteri.

Peranan
Menteri Besar

atau Ketua
Menteri

131

8.1.2 Memerihalkan Pemimpin Negeri

Setiap negeri mempunyai pemimpin negerinya sendiri. Bagi Sarawak,
pemimpin negerinya diberi gelaran Ketua Menteri. Mari kita kenali pemimpin
Negeri Sarawak.

Kenali Pemimpin Negeri

Ketua Menteri Sarawak
Nama: Datuk Patinggi (Dr) Abang Haji Abdul

Rahman Zohari bin Tun Datuk Abang
Haji Openg
Tarikh Lahir: 4 Ogos 1950
Tempat Lahir: Limbang, Sarawak
Jawatan: Ketua Menteri Sarawak yang keenam
Tugas: Melaksanakan tugas sebagai ketua
eksekutif negeri.
Minat: Membaca buku dan memancing.

Sikap:
• Pemimpin berjiwa rakyat.
• Masyarakat tempatan menghormati beliau kerana beliau lahir

daripada keluarga pemimpin Sarawak yang sentiasa menjaga
kebajikan rakyat.

Sumbangan Bakti kepada Masyarakat:
• Memastikan rakyat yang berbilang agama

dan kaum dapat hidup secara aman.
• Menyediakan perumahan mampu milik

kepada rakyat.
• Melaksanakan projek bekalan air bersih

ke kawasan pedalaman.
• Menyediakan peluang pendidikan yang

terbaik dan bantuan pendidikan kepada
murid yang cemerlang.

132 • Murid menceritakan tentang seorang pemimpin negeri dengan 8.1.2
bimbingan guru.

• Melahirkan generasi yang cinta akan kesenian, kebudayaan, warisan
dan kesedaran hidupan liar.

• Menjayakan program belia dan sukan bagi memajukan akitiviti sukan.
• Membantu peniaga-peniaga kecil.
• Memperkenalkan dasar baharu iaitu ekonomi digital.

Imbas saya

Layari laman web http://arasmega.com/qr-link/senarai-menteri-besar-dan-
ketua-menteri/untuk mengetahui senarai nama Menteri Besar dan Ketua
Menteri di Malaysia. (Dicapai pada 1 Ogos 2019).

Aktiviti

Album Mini Pemimpin Negeri
Tujuan: Mengenali Pemimpin Negeri di Malaysia.
Langkah-langkah:

1. Layari Internet untuk mendapatkan maklumat Menteri Besar dan
Ketua Menteri bagi semua negeri di Malaysia.

2. Cetak gambar pemimpin negeri dan tampal pada kertas A4.

3. Tulis maklumat seperti nama dan negeri di bahagian bawah gambar
pemimpin negeri.

4. Persembahkan hasil carian anda secara kreatif.

5. Album mini anda siap untuk dipamerkan.

• Murid membuat aktiviti dengan bimbingan guru. 133

8.1.3 Pemimpin Negeri yang Dihormati

Seorang pemimpin yang baik mampu memberikan contoh terbaik dan
disegani oleh rakyat. Pemimpin juga memberikan sumbangan kepada
kemajuan sesebuah negeri yang mana sumbangan tersebut akan dikenang
sepanjang zaman.

Amanah

Disegani rakyat Berwibawa

Ciri-ciri
Pemimpin
Negeri yang
Dihormati

Berpengaruh Berintegriti

Berjiwa rakyat Glosari

Berintegriti
Mempunyai kejujuran
dan ketulusan.

Peranan Pemimpin Negeri kepada Masyarakat dan Negeri

• Mewujudkan perpaduan antara masyarakat setempat.

• Menyediakan peluang pendidikan dan pekerjaan.

• Meningkatkan taraf ekonomi negeri.

• Membantu peniaga atau usahawan dengan menyediakan
bantuan kewangan dan tapak berniaga.

• Menjayakan program belia yang melibatkan penyertaan
semua masyarakat atau rakyat.

• Menyediakan kemudahan asas dan prasarana yang baik
kepada rakyat.

134 • Murid menceritakan mengenai pemimpin negeri dengan bimbingan guru.
8.1.3

Aktiviti

Deklamasikan sajak berikut di hadapan kelas.

Tajuk: Pemimpin yang Kusanjung

Pemimpinku,
berdirimu di situ,
dengan penuh semangat,
berjuang untuk kami.

Pemimpinku,
kau kusanjungi,
khidmat baktimu,
tiada batas masa,
tiada beza bangsa,

kami hargai.

Pemimpinku,
berkhidmat sentiasa,
dengan jujur dan amanah,
demi membantu kami,
yang setia di sisimu.

Engkaulah harapan kami,
Mentadbir dan memajukan negeri ini,

Moga usahamu diberkati,
Memakmurkan negeri ini.

Nukilan: Iman Hadi

• Murid mendeklamasikan sajak dengan bimbingan guru. 135

Latihan

Tandakan (3) pada ciri-ciri pemimpin yang baik dan (7) pada yang sebaliknya.
12

34

56

136

Jom buat

Poster Pemimpin Negeri Kebanggaanku

Tujuan: Menghasilkan poster pemimpin negeri yang dihormati.

Peralatan dan bahan:

• Keratan gambar pemimpin • Gunting
• Kertas lukisan • Gam
• Pensel • Reben
• Pen warna

Langkah-langkah:

12

Cari keratan gambar pemimpin Tampalkan keratan gambar
negeri, foto yang menggambarkan pemimpin di tengah-tengah kertas
jasa atau sumbangan pemimpin lukisan. Tuliskan juga nama dan
dan bendera negeri daripada tampal gambar bendera negeri.
Internet.
4
3

Tampalkan juga foto-foto yang Hiaskan poster mengikut kreativiti.
menggambarkan jasa atau
sumbangan pemimpin.

• Murid melakukan aktiviti ini dengan bimbingan guru. 137

Imbas Maklumat Kedah
Kelantan
Menteri Besar Terengganu
Pahang
Pemimpin Perlis
Negeri Perak
Selangor
Johor
Negeri Sembilan

Ketua Menteri Pulau Pinang
Melaka
Sabah
Sarawak

Peranan Pemimpin kepada Masyarakat dan Negeri
• Menjaga keamanan negeri.

• Mewujudkan perpaduan antara masyarakat setempat.

• Menyediakan peluang pendidikan dan pekerjaan.

• Meningkatkan taraf ekonomi negeri.

• Membantu peniaga atau usahawan dengan menyediakan bantuan
kewangan dan tapak berniaga.

• Menjayakan program belia yang melibatkan penyertaan semua
masyarakat atau rakyat.

• Menyediakan kemudahan asas dan prasarana yang baik kepada rakyat.

138

Penilaian

1. Tuliskan BETUL pada peranan Menteri Besar atau Ketua Menteri dan
SALAH pada yang bukan.
a. Melaksanakan tugas sebagai ketua eksekutif
kerajaan pusat.

b. Mengurus tadbir kerajaan negeri.

c. Bukan Ahli Dewan Undangan Negeri.

d. Mengetuai mesyuarat kerajaan negeri.

e. Memilih ahli-ahli majlis mesyuarat kerajaan
negeri yang akan dilantik oleh ketua negeri.

2. Tuliskan jawapan yang betul.

kemajuan tempat perpaduan

ekonomi belia

a. Seorang pemimpin yang bagus akan memastikan ____________
ekonomi negeri dan rakyat.

b. Mewujudkan ________________ antara masyarakat setempat.

c. Menyediakan peluang pendidikan dan pekerjaan bagi
meningkatkan taraf ______________________ negeri.

d. Membantu peniaga atau usahawan dengan menyediakan
bantuan kewangan dan __________________.

e. Menjayakan program ____________________ yang melibatkan
semua rakyat.

139

3. Tandakan (3) pada ciri-ciri pemimpin yang baik dan (7) pada yang
sebaliknya.

Amanah dan jujur Bersikap sombong Bijak
dan angkuh

Berjiwa rakyat Berkomunikasi Bersikap tenang
dengan baik menghadapi
cabaran

Mengabaikan Leka dan lalai Menghargai
kebajikan rakyat orang lain

140