วิเคราะห์หนังสือเรียนวิชาภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ “ภาษาพาที” ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

๔๗

๒.๒) ควรมสี ือ่ ประกอบอยา่ งหลากหลายเหมาะสมกับเรอ่ื งทร่ี ายงาน
๒.๓) ใช้ภาษาพดู ใหถ้ ูกต้องชดั เจน มจี งั หวะวรรคตอน เนน้ ในสงิ่ ที่ตอ้ งการเน้นพยายาม
สรา้ งบรรยากาศท่ีดี ไม่เคร่งเครียดจนเกินไป
๒.๔) มีการสรุปสาระความรู้ เม่ือรายงานจบ
๒.๕) ควรมเี วลาให้ผูฟ้ งั ซกั ถามในช่วงสดุ ท้ายของการรายงาน

บทที่ ๑๕ รกั ทีค่ ุ้มภยั
มีจุดประสงคเ์ พ่ือเข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลกั ภาษาไทย การเปลีย่ นแปลงของภาษาและ

พลงั ของภาษา ภมู ปิ ัญญาของภาษาและรักภาษาไทยไวเ้ ปน็ สมบัตขิ องชาติ
โดยในบทที่ ๑๕ น้ี ได้มี อา่ นเสรมิ “ความรักในบ้าน” อ่านเพิ่มเติมความหมาย อธบิ ายเพิม่ เติมความรู้
กิจกรรมเสรมิ ทา้ ยบท หลักและการใช้ภาษา คอื ภาษาพูด ภาษาเขียน ภาษาถนิ่ คำที่มาจาก
ภาษาต่างประเทศ การใชพ้ จนานุกรม

๑.) ภาษาพดู
การใช้ภาษาไทยไม่ว่าจะเป็นภาษาพูดหรือภาษาเขียนต้องคำนึงถึงโอกาสสถานที่ และ

บุคคล ภาษาพูด ใช้ติดต่อกับบุคคลใกล้ชิตในครอบครัว เพื่อนสนิทมิตรสหายและบุคคลทั่วไป บางครั้ง
ภาษาพูดอาจปะปนอยู่ในงานเขียนบางประเภท เช่น จดหมายส่วนตัว นวนิยาย เรื่องสั้น บทละคร ฯลฯ
ภาษาพูดจะไม่เคร่งครัด เรอ่ื งหลกั ภาษามากนกั อาจละส่วนของประโยคหรือสว่ นของคำไดบ้ ้าง หรอื อาจ
ใชค้ ำยอ่

๒.) ภาษาเขยี น
ใช้ในงานเขียนทุกประเภทเป็นภาษาที่ค่อนข้างสมบูรณ์แบบถูกต้องตามหลักภาษา

ชดั เจน สละสลวย และสภุ าพเราตอ้ งร้จู ักเลอื กใช้ภาษาอยา่ งเหมาะสมทัง้ ภาษาพดู และภาษาเขียน

๔๘

๓.) ภาษาถิน่
ประเทศไทยมีภาษาไทยใช้ในราชการและใช้ในการสื่อสารทั่วไปถือเป็นภาษากลางหรือ

ภาษาไทยมาตรฐาน และมภี าษาท่ีใชส้ ่ือสารกันเฉพาะภาคเฉพาะถ่นิ เรยี กว่า ภาษาไทยถิน่ หรอื ภาษาถิ่น
เราอาศัยอยู่ในท้องถิ่นที่มีภาษาถิ่น ก็ควรเรียนรู้และรักษาภาษาถิ่นนั้นไว้เพื่อ

ติดต่อสื่อสารกันในชีวิตประจำวัน ทั้งยังเป็นการอนุรักษ์ภาษาถิ่นของเราด้วยและต้องเรียนรู้ภาษาไทย
มาตรฐานท่ีถูกต้อง และรูจ้ ักใช้ในโอกาสอันควร

๔.) คำท่มี าจากภาษาตา่ งประเทศ
ภาษาไทยมีการยืมคำจากภาษาต่างประเทศมาใช้กันแพร่หลาย เราควรฝึกอ่าน เขียน

และใช้คำเหล่านั้นใหถ้ กู ตอ้ ง
คำทม่ี าจากภาษาองั กฤษ
- พ่อไปเปลีย่ นแบตเตอร่ีรถยนต์ท่คี ูร่ ถ
- วนั นอี้ ณุ หภูมิ ๒๓ องศาเซลเซียส
- แมไ่ ด้รบั ของแจกฟรีจากซปุ เปอร์มาร์เกต็
คำท่ีมาจากภาษาจีน
- บางคนไปวดั แลว้ ชอบเส่ียงเซียมซี
- คุณป่ชู อบดม่ื นำ้ เกก๊ ฮวย
- กว๋ ยเตย๋ี วเปน็ อาหารท่เี รานิยมรับประทาน

๕.) การใช้พจนานกุ รม

๔๙

ตัวอย่าง
ผลิต – {ผะ-หลิด, ผะหฺลิตตะ -} ก. ทำให้เกิดมีขึ้นตามที่ต้องการด้วยอาศัยแรงานหรือเครื่องจักร
เป็นตน้ เชน่ ผลิตขา้ ว ผลิตรถยนต์ ผลิตครู ผลติ บัณฑติ (ป.) ผลิตกรรม น.ผลท่ที ำขนึ้ , ผลที่ได้จากการผลิต
ด้วยอาศยั แรงหรอื เครอื่ งจักร เปน็ ต้น. ผลติ ภณั ฑ์ น. สง่ิ ทีท่ ำขึน้
วธิ ใี ช้พจนานกุ รม
การใช้พจนานุกรมควรฝึกจนเป็นนิสัย โดยเปิดคันหาคำศัพท์ทุกครั้งที่สงสัย จะทำให้มีความรู้
กวา้ งขวางและใชค้ ำไดแ้ มน่ ยำยงิ่ ขึ้นก่อนใช้พจนานุกรมควรอา่ นคำชแ้ี จงในหนา้ ตันๆ ของหนังสือก่อน
วิธใี ช้พจนานุกรม มีดังนี้
๑. คน้ หาคำตามลำดบั พยญั ชนะ ก-ฮ
เคลิม้ จวนหลับ
เฉยี วฉุน โกรธงา่ ย
ปราการ กำแพงสำหรบั ป้องกนั ภัย
เปรมใจ สบายใจ, อมิ่ ใจ
แปล้ เต็มท่ี เช่น อิ่มแปล้
ผอง ทั้งปวง, ท้งั หมด

สว่ นตวั ย ว อ จดั ลำดบั อยูใ่ นพยญั ชนะเสมอ

๕๐

๓. คำท่ไี ม่มรี ปู สระจะมากอ่ นคำที่มรี ปู สระ เชน่ ชน ชนวน ชอบ ชะนี ฯลฯ
๔. คำที่ใช้พยัญชนะตัน และสระเดียวกัน จะเริ่มจากไม่มีรูปวรรณยุกต์ก่อน แล้วเรียงตามรูปวรรณยุกต์
เช่น
ไก ไก่ ไก้ ไก๊ ไก๋
ขา ขา่ ข้า
คู คู่ คู้ ฯลฯ
คำทมี่ ี (ไม้ไตค่ )ู้ จะจัดลำดับอย่กู ่อนวรรณยกุ ต์ เชน่ เกง็ เกง่ เกง้ เก๋ง ฯลฯ

บทที่ ๑๖ ธรรมชาติน้ีมคี ุณ
มจี ุดประสงคเ์ พ่ือเข้าใจและแสดงความคดิ เห็น วิจารณว์ รรณคดแี ละวรรณกรรมไทยอย่างเห็น
คณุ ค่า และนำมาประยุกตใ์ ช้ในชวี ติ จริง
โดยในบทท่ี ๑๖ น้ี ได้มี อ่านเสรมิ “ทรัพยากรธรรมชาติ” อ่านเพิ่มเติมความหมาย อธิบายเพิ่มเติม
ความรู้ กิจกรรมเสริมทา้ ยบท หลักและการใช้ภาษา คอื คำประพันธป์ ระเภทร้อยกรอง คำราชาศัพท์

๑.) คำประพนั ธ์ประเภทรอ้ ยกรอง
เมอ่ื นำคำมาร้อยเรยี งตามลกั ษณะบังคับของคำประพนั ธแ์ ตล่ ะชนิด ตามจำนวนคำ วรรค และสมั ผัส
ที่กำหนดแล้ว จะได้คำประพันธ์ประเภทร้อยกรองรูปแบบต่าง" เชน่ กลอนสี่ กลอนแปด กาพยย์ านี ๑๑
การอ่านคำประพันธป์ ระเภทร้อยกรองต้องร้จู กั แบ่งจงั หวะการอ่านให้ถูกต้องตามลักษณะคำประพันธ์
นน้ั ๆ และอ่านออกเสยี งให้ไพเราะ ท้ังการอา่ นแบบธรรมดา และแบบทำนองเสนาะ

๕๑

๕๒

๒.) คำราชาศัพท์
สงั เกตคำราชาศพั ท์ จากบทบรรยายต่อไปน้ี

พระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติ ครบ ๖๑ ปี เมื่อวันท่ี ๙ มิถุนายน ๒๕๔๙ พระบาทสมเด็จพระ
เจ้าอยู่หัวได้เสด็จออก ณ สีหบัญชรพระที่นั่งอนันตสมาคม ครั้นเสร็จพระราชพิธี ประชาชนซึ่งพร้อมใจ
สวมเสอื้ สีเหลอื งและมาเฝ้าทลู ละอองธุลีพระบาทอย่างล้นหลาม ตลอดแนวถนนราชดำเห็นนอก ได้พร้อม
เพรียงกันถวายพระพรชัยมงคล ต่างเปล่งเสียง “ทรงพระเจริญ ทรงพระเจริญ ทรงพระเจริญ” ดังกึกก้อง
กังวานสะท้านไปในดวงใจคนไทยทุกดวง ย่ิงไดช้ มพระอิริยาบถของพระองค์ซง่ึ ทรงยนื โบกพระหตั ถ์ มีพระ
พักตร์อิ่มเอิบ และแย้มพระสรวลพระราชทานแก่ประชาชนด้วยแล้ว ผู้ที่เฝ้าฯ อยู่ ณ ที่นั้น หรือผู้ที่กำลัง
ชมการถ่ายทอดสดทางสถานีโทรทัศน์ ไม่ว่าเพศใด วัยใด แทบทุกคนถึงกับกลั้นน้ำตาไว้ไม่อยู่ บ้างน้ำตา
ซมึ บา้ งมนี ำ้ ตาอาบนองใบหน้าดว้ ย ความปลม้ื ปตี ิย่ิง

๕๓

๒.๒) ด้านการจดั แบง่ เน้อื หา
หนงั สอื เรียน รายวิชาพ้ืนฐานภาษาไทย ชุด ภาษาเพื่อชีวติ ภาษาพาที ระดบั ช้นั

ประถมศึกษาปที ี่ ๔ จดั แบ่งเน้ือหาไดด้ ังนี้
๒.๑ บทเกร่ินนำ เมือ่ ขน้ึ หน่วยการเรียนรใู้ หม่ กอ่ นเขา้ สู่บทเรียนจะมีการเกร่ินนำถงึ เนื้อหาที่จะ

เรียนในบทนนั้ ๆ ยาวเพียง ๔-๕ บรรทดั เท่านั้น
๒.๒ หวั ขอ้ รองที่ปรากฎในสารบญั หัวข้อรองพมิ พด์ ้วยตวั อกั ษรสีเขียว ในหน่งึ หน่วยการเรยี นรู้

หัวข้อรองไมเ่ ท่ากนั แตกต่างไปตามเนื้อหาครอบคลุม
๒.๓ กจิ กรรมเพื่อการเรียนรู้ แบบเรียน ชุด ภาษาเพอ่ื ชวี ิต ภาษาพาทนี ้ี ไม่ไดน้ ำแบบฝึกทักษะ

ไปไว้ที่ท้ายหน่วยการเรียนรู้เพียงอย่างเดียว แต่สอดแทรกอยู่ในเนื้อหาตลอด เม่ือนับดูแล้วพบว่ามี
กิจกรรมการเรียนรู้ประมาณ ๔๘ กิจกรรม ซึ่งกิจกรรมเพื่อการเรียนรู้นี้มักปรากฎเมื่อจบเนื้อหาใน
บทเรยี นแต่ละทบ
๒.๓ ด้านความถูกตอ้ งของเนือ้ หา

เนื้อหาในแบบเรียน ชุด ภาษาเพื่อชีวิต ภาษาพาที น้ี ถูกต้องครบสมบูรณ์ตามตัวชี้วัดจาก
หลักสูตรแกนกลางขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ แต่บางตัวอย่างที่ยกประกอบในบทเรียนยกไว้ตั้งแต่
ตีพิมพ์ครั้งแรก แต่ยังไม่ได้ปรับเปลี่ยนมาจนถึงปัจจุบันน้ันอาจเริ่มไม่ทันเหตุการณ์ และไม่ก่อให้เกิด
ประโยชน์ตอ่ ผูเ้ รยี นไดเ้ ทา่ เมื่อครง้ั ที่ตีพมิ พ์ใหม่ ๆ เช่น บทอา่ นเรื่องโรคเอดส์ ซ่งึ ปรากฎในกจิ กรรมเพ่อื การ
เรียนรู้ในบทเรียนรับสารด้วยการอ่าน เป็นตน้
๒.๔ ดา้ นภาพประกอบ

ภาพประกอบภายในรูปเล่ม หนงั สอื เรียน รายวชิ าพน้ื ฐาน ชุด ภาษาเพอื่ ชีวิต ภาษาพาที ชั้น
ประถมศึกษาปีที่ ๔ วาดโดย นายสมชาย ปานประชา นายพินิจ มนรัตน์ นางสาวลั่นทม นามมนตรี กลุ่ม
งานวาดภาพ องค์การคา้ ของ สกสค.

๔.๑ จำนวน แบบเรยี นมภี าพประกอบท้งั สน้ิ จำนวน ๓๒๑ ภาพ รวมปก
๔.๒ ขนาด ภาพประกอบส่วนใหญ่มีขนาดไมเ่ กนิ ๑.๕ *๑.๕ นว้ิ
๔.๓ คำอธิบายภาพ มคี ำอธิบายรปู ภาพ
๔.๔ สี พิมพด์ ว้ ยหมกึ สีดำ ทำให้ภาพประกอบคอ่ นข้างกลืนไปกับตวั หนังสือ
๔.๕.ความสอดคล้องของภาพประกอบกับเนื้อหา ภาพประกอบส่วนใหญ่สอดคล้อง แต่มี
ความสำคญั และจำเปน็ ตอ่ เนื้อหาคอ่ นข้างน้อย

๕๔

๒.๕.ดา้ นการใช้ภาษา
ภาษาที่เลือกใชใ้ นแบบเรียนนี้นับว่ามคี วามเหมาะสม แม้จะเป็นเน้ือหาที่ค่อนข้างมากพอสมควร

มีจำนวนตวั อกั ษรจำนวนมาก แต่บางเน้ือหากไ็ ดก้ ล่าวใหก้ ระชบั มากขึ้น บางเน้อื หาก็ตอ้ งอาศัยการอธิบาย
เพิ่มเติม เพราะนักเรียนอาจจะจะไม่เข้าใจเนื้อหา อย่างไรก็ตามก็ได้พบข้อบกพร่องในการใช้ภาษาของ
แบบเรียนเล่มนี้ กล่าวคือมีการฉีกคำหลายจุด ทำให้ข้อความบางประเด็นอาจจะไม่ครบ ซึ่งตรงนี้ก่อนจะ
ดำเนนิ การจดั พิมพค์ วรตรวจพิจารณาให้รอบคอบกวา่ นจ้ี ะดมี าก
๒.๖.ด้านความยากง่ายของเนอ้ื หา

ความยากง่ายของเนื้อหาภายในแบบเรียน เลือกสรรเนื้อหาได้อย่างเหมาะสม มีเนื้อหาภายใน
แบบเรียนเหมาะสมกับผู้เรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ สอดคล้องกับพัฒนาการตามช่วงวัยของ
นักเรียนเนื้อหาส่วนใหญ่หมาะสมกับการเรียนรู้ระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลาย มุ่งเน้นเนื้อหาทางด้าน
การใชภ้ าษาใหถ้ ูกตอ้ ง ทงั้ ด้านอักษร เสียง และระบบคำ

๕๕

บทที่ ๓
วเิ คราะห์ความสอดคล้องของเนอ้ื หากบั หลักสูตร (ตวั ชี้วดั )

๓. วเิ คราะห์ความสอดคลอ้ งของเน้อื หากับหลักสตู ร (ตวั ชว้ี ัด)
๓.๑ สาระและมาตรฐานการเรียนร้ภู าษาไทย

สาระที่ ๑ การอา่ น
มาตรฐาน ท ๑.๑ ใช้กระบวนการอ่านสรา้ งความรแู้ ละความคิดเพื่อนำไปใชต้ ัดสินใจ แก้ปญั หาในการ

ดำเนนิ ชวี ติ และมีนิสัยรักการอ่าน
สาระท่ี ๒ การเขยี น
มาตรฐาน ท ๒.๑ ใช้กระบวนการเขียนเขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ย่อความ และเขียนเรื่องราวใน

รูปแบบต่างๆ เขียนรายงานข้อมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาค้นคว้าอย่างสี
ประสทิ ธิภาพ
สาระที่ ๓ การฟงั การดู และการพดู
มาตรฐาน ท ๓.๑ สามารถเลอื กฟังและดูอย่างมีวจิ ารณญาณ และพดู แลดงความรู้ ความคดิ และ
ความรูส้ กึ ในโอกาสต่างๆ อย่ามีวิจารณญาณ และสรา้ งสรรค์
สาระท่ี ๔ หลกั การใชภ้ าษาไทย
มาตรฐาน ท ๔.๑ เขา้ ใจธรรมชาติของภาขาและหลกั ภาษาไทย การเปล่ยี นแปลงของภาษา และพลงั
ของภาษา ภมู ิปญั ญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไวเ้ ปน็ สมบัตขิ องชาติ
สาระที่ ๕ วรรณคดีและวรรณกรรม
มาตรฐาน ท ๕.๑ เข้าโจและแสดงความคดิ เห็น วจิ ารณ์วรรณคดีและรณารรมไทยอยา่ งเห็นคุณค่า
และนำมาประยุกด์ใิ ชใ้ นชีวติ จรงิ

๓.๒ ตัวชว้ี ดั ช้นั ปี (ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี ๔ )
สาระที่ ๑ การอ่าน ป.๔
มาตรฐาน ท ๑.๑ ใช้กระบวนการอา่ นสรา้ ความร้แู ละความคิดเพือ่ นำไปใชต้ ัดสินใจ แก้ปญั หาในการ

ดำเนินชวี ิต และมนี สิ ัยรักการอา่ น
๑. อ่านออกเสียงบทรอ้ ยแก้วและบทร้อยกรองได้ถกู ต้อง
๒. อธิบายความหมายของคำ ประโยคและสำนวนจากเรือ่ งท่ีอ่าน

๕๖

๓. อา่ นเรื่องสั้นๆ ตามเวลาท่กี ำหนดและตอบคำถามจากเรือ่ งที่อา่ น
๔. แยกขอ้ เท็จจริง และขอ้ คดิ เหน็ จากเรอื่ งทีอ่ ่าน
๕. คาดคะเนเหตุการณ์จากเรอ่ื งที่อ่านโดยระบเุ หตุผลประกอบ
๖. สรุปความรู้และข้อคิดจากเรอ่ื งท่อี า่ นเพอ่ื นำไปใช้ในชีวิตประจำวนั
๗. อ่านหนังสอื ท่ีมคี ุณค่าตามความสนใจอย่างสม่ำเสมอและแสดงความคดิ เห็นเก่ียวกับเร่ือง
ทอ่ี ่าน
๘. มมี ารยาทในการอา่ น
สาระที่ ๒ การเขียน ป.๔
มาตรฐาน ท ๒.๑ ใช้กระบวนการเขยี นเขียนส่ือสาร เขยี นเรยี งความ ยอ่ ความ และเขยี นเรื่องราว

ในรปู แบบตา่ งๆ เขยี นรายงานขอ้ มลู สารสนเทศและรายงานการศกึ ษาคน้ ควา้
อยา่ งสีประสทิ ธภิ าพ
๑. คัดลายมอื ตัวบรรจงเต็มบรรทดั และครง่ึ บรรทดั
๒. เขียนสอื่ สารโดยใช้คำไต้ถกู ต้องชัดเจน และเหมาะสม
๓. เขยี นแผนภาพโครงเร่ืองและแผนภาพความคดิ เพ่อื ใชพ้ ัฒนางานเขียน
๔.เขยี นย่อความจากเร่อื งสั้นๆ
๕. เขียนจดหมายถึงเพื่อนและบดิ ามารดา
๖. เขยี นบันทกึ และเขยี นรายงานจากการศกึ ษาค้นคว้า
๗. เขียนเรอ่ื งตามจินตนาการ
๘. มมี ารยาทในการเขียน

สาระที่ ๓ การฟงั การดู และการพูด ป.๔
มาตรฐาน ท ๓.๑ สามารถเลอื กฟังและดอู ย่างมีวิจารณญาณ และพูดแลดงความรู้ ความคิด และ

ความรู้สึกในโอกาสต่างๆ อย่ามวี จิ ารณญาณ และสรา้ งสรรค์
๑. จำแนกขอ้ เท็จจรงิ และขอ้ คิดเหน็ จากเรือ่ งที่ฟงั และดู
๒. พูดสรุปความจากการฟังและดู
๓. พดู แสดงความรู้ ความคดิ เหน็ และความรสู้ ึกเกย่ี วกับเร่ืองท่ฟี ัง และดู
๔. ตัง้ คำถามและตอบคำถามเชิงเหตผุ ลจากเรื่องที่ฟังและดู
๕. รายงานเรือ่ งหรือประเด็นทศี่ ึกษาคน้ ควา้ จากการฟงั การดแู ละการสนทนา
๖. มมี ารยาทในการฟงั การดูและการพูด

๕๗

สาระที่ ๔ หลกั การใช้ภาษาไทย ป.๔
มาตรฐาน ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาตขิ องภาขาและหลักภาษาไทย การเปล่ียนแปลงของภาษา และพลงั

ของภาษา ภูมปิ ญั ญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัตขิ องชาติ
๑. สะกดคำและบอกความหมายของคำในบริบทต่างๆ
๒. ระบุชนิดและหน้าท่ขี องคำในประโยค
๓. ใช้พจนานุกรมค้นหาความหมายของคำ
๔. แต่งประโยคได้ถูกต้องตามหลักภาษา
๕. แต่งบทรอ้ ยกรองและคำขวัญ
๖. บอกความหมายของสำนวน
๗. เปรียบเทยี บภาษาไทยมาตรฐานกับภาษาถน่ิ ได้
สาระที่ ๕ วรรณคดแี ละวรรณกรรม ป.๔
มาตรฐาน ท ๕.๑ เขา้ โจและแสดงความคดิ เหน็ วิจารณ์วรรณคดีและรณารรมไทยอย่างเหน็ คุณคา่

และนำมาประยุกดใิ์ ช้ในชวี ิตจริง
๑. ระบขุ อ้ คดิ จากนิทานพื้นบ้านหรอื นทิ านคติธรรม
๒. อธิบายข้อคิดจากการอ่านเพอื่ นำไปใช้ในชีวิตจรงิ
๓. รอ้ งเพลงพน้ื บ้าน
๔. ทอ่ งจำบทอาขยานตามท่กี ำหนดและบทร้อยกรองที่มีคณุ ค่าตามความสนใจ

๓.๓ สมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี น
๑. ความสามารถในการสื่อสาร เป็นความสามารถในการรับและส่งสาร มีวัฒนธรรมในการใช้

ภาษาถ่ายทอดความคดิ ความรู้ความเข้าใจ ความรูส้ กึ และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปล่ียนข้อมูลข่าวสาร
และประสบการณ์อันจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาต่อรองเพื่อขจัด
และลดปัญหาความขัดแย้งต่างๆ การเลือกรับหรือไม่รับข้อมูลข่าวสารด้วยหลักเหตุผล และความถูกต้อง
ตลอดจนการเลอื กใช้วธิ กี ารสื่อสารที่มีประสทิ ธภิ าพโดยคำนึงถึงผลกระทบทีม่ ีต่อตนเองและสงั คม

๕๘

๒. ความสามารถในการคิด เป็นความสามารถในการคิดวิเคราะห์ การคิดสังเคราะห์ การคิด
อย่างสร้างสรรค์ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการคิดเป็นระบบ เพื่อนำไปสู่การสร้างองค์ความรู้หรือ
สารสนเทศเพอ่ื การตัดสนิ ใจเกี่ยวกบั ตนเองและสังคมได้อย่างเหมาะสม

๓. ความสามารถในการแก้ไขปัญหา เป็นความสามารถในการแก้ปัญหาและอุปสรรคต่างๆ ท่ี
เผชิญได้อย่างถูกต้องเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและข้อมูลสารสนเทศ เข้าใจ
ความสัมพันธ์และการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์ต่างๆ ในสังคม แสวงหาความรู้ ประยุกต์ความรู้มาใชใ้ น
การป้องกนั และแก้ไขปัญหา และมีการตดั สนิ ใจทม่ี ีประสทิ ธิภาพโดยคำนงึ ถึงผลกระทบท่ีเกิดข้ึนต่อตนเอง
สังคมและสงิ่ แวดลอ้ ม

๔. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต เป็นความสามารถในการนำกระบวนการต่างๆ ไปใช้ใน
การดำเนนิ ชีวติ ประจำวันการเรียนรู้ด้วยตนเอง การเรยี นรู้อยา่ งตอ่ เน่ือง การทำงาน และการอยู่ร่วมกันใน
สังคมด้วยการสร้างเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างบุคคล การจัดการปัญหาและความขัดแย้งต่างๆ อย่าง
เหมาะสมการปรับตัวให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของสังคม และสภาพแวดล้อม และการรู้จักหลีกเลี่ยง
พฤตกิ รรมไมพ่ งึ ประสงคท์ ่ีส่งผลกระทบต่อตนเองและผู้อืน่

๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี เปน็ ความสามารถในการเลือกและใชเ้ ทคโนโลยีด้านต่างๆ
และมีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในด้านการเรียนรู้การสื่อสาร
การทำงาน การแก้ปญั หาอย่างสร้างสรรค์ ถกู ตอ้ งเหมาะสม และมคี ณุ ธรรม

วิเคราะหค์ วามสอดคล้องของเนื้อหาของหนังสือเรยี นรายวชิ าภาษาไทย ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๔
“หลกั การใชภ้ าษาและภาษาไทย” ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑
(ตวั ช้ีวัด) วเิ คราะหต์ ามประเด็นดงั น้ี
๑. เน้ือหา กบั สาระการเรียนรู้ และตวั ชี้วดั
๒. กจิ กรรมการเรียนรู้ กบั สาระการเรียนรู้ และตัวช้วี ดั
๓. กจิ กรรมการเรยี นรู้ กบั สมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รียน

๕๙

บทท่ี สาระการ ตัวชี้วดั สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รยี น

เรยี นรู้ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคิด
บทท่ี ๑ ขนมไทยไร้เทียมทาน ท ๑.๑ ป.๔/๓,๔ ๓. ความสามารถในการแก้ไขปญั หา
เนอ้ื หา ท ๔.๑ ป.๔/๑,๒ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
ภูมปิ ัญญาในการทำขนมไทย ชนดิ ๒. ความสามารถในการคิด
ของขนมไทยและรกั ษาขนมไทยไว้ ท ๑.๑ ป.๔/๓,๔ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
เปน็ สมบตั ิของชาติ ท ๔.๑ ป.๔/๑,๒ ๒. ความสามารถในการคดิ
หลักและการใชภ้ าษา คือ การอ่าน ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
ในใจและการอ่านจบั ใจความ ๒. ความสามารถในการคิด
กิจกรรมการเรียนรู้ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๑.อา่ นเสริม ๒. ความสามารถในการคิด
๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒.อ่านเพิม่ เติม ความหมาย ท ๑.๑ ป.๔/๓,๔ ๒. ความสามารถในการคิด
๓.อธบิ ายเพิม่ เติมความรู้ ท ๔.๑ ป.๔/๑,๒ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๔.กจิ กรรมชว่ ยกนั คิด ชว่ ยกนั ตอบ ท ๑.๑ ป.๔/๓,๔ ๒. ความสามารถในการคิด
๔.๑ ชวนกันหา ท ๔.๑ ป.๔/๑,๒ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๔.๒ ชวนกันดแู ละสงั เกต ท ๑.๑ ป.๔/๓,๔
๔.๓ ชวนกนั เลา่ ท ๔.๑ ป.๔/๑,๒
๔.๔ ชวนกนั ทำ ท ๑.๑ ป.๔/๓,๔
ท ๔.๑ ป.๔/๑,๒
ท ๑.๑ ป.๔/๓,๔
ท ๔.๑ ป.๔/๑,๒
ท ๑.๑ ป.๔/๓,๔
ท ๔.๑ ป.๔/๑,๒
ท ๑.๑ ป.๔/๓,๔

บทที่ ๒ ออมไว้กำไรชีวติ ท ๔.๑ ป.๔/๑,๒ ๖๐
เน้ือหา ท ๔.๑ ป.๔/๖
การประหยดั อดออม การเกบ็ หอม ๒. ความสามารถในการคดิ
รอมรบิ ท ๔.๑ ป.๔/๖
หลักและการใช้ภาษา คือ สำนวน ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
ต่างๆ ๒. ความสามารถในการคดิ
กจิ กรรมการเรียนรู้ ๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
๑.อ่านเสริม ชวี ิต
๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๒.อ่านเพม่ิ เติม ความหมาย ท ๔.๑ ป.๔/๖ ๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการแก้ไขปัญหา
๓.อธิบายเพิม่ เติมความรู้ ท ๔.๑ ป.๔/๖ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคดิ
๔.กิจกรรมชว่ ยกนั คดิ ชว่ ยกันตอบ ท ๔.๑ ป.๔/๖ ๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
ชวี ติ
๔.๑ ชวนกันหาความหมาย ทาย ท ๔.๑ ป.๔/๖ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
สำนวน ๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการแก้ไขปญั หา
๔.๒ ชวนกันดูและสงั เกต ท ๔.๑ ป.๔/๖ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๒. ความสามารถในการคดิ
๔. ความสามารถในการใช้ทักษะ
ชวี ิต
๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคดิ

๔.๓ ชวนกนั เลา่ ท ๔.๑ ป.๔/๖ ๖๑

๔.๔ ชวนกนั ทำ ท ๔.๑ ป.๔/๖ ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ชีวิต
บทท่ี ๓ ผักสมุนไพรใบหญา้ มี ท ๑.๑ ป.๔/๑ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
คณุ คา่ ท้งั นนั้ ท ๔.๑ ๒. ความสามารถในการคดิ
เน้ือหา ป.๔/๑ ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ภมู ิปัญญาของคนไทยท่ีใช้สมุนไพร ท ๑.๑ ป.๔/๑ ชีวิต
และรกั ษาโรคด้วยสมุนไพรไทย ท ๔.๑ ป.๔/๑ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
คณุ ค่าของสมนุ ไพรไทย ท ๑.๑ ป.๔/๑ ๒. ความสามารถในการคดิ
หลักและการใชภ้ าษา คือ มาตรา ท ๔.๑ ๔. ความสามารถในการใช้ทักษะ
ตวั สะกด คำที่ประวิสรรชนยี แ์ ละไม่ ท ๑.๑ ชวี ิต
ประวิสรรชนีย์ คำท่ีใช้ไม้ยมก ( ๆ) ท ๔.๑
กิจกรรมการเรียนรู้ ท ๑.๑ ๒. ความสามารถในการคดิ
๑.อา่ นเสริม ท ๔.๑ ๒. ความสามารถในการคิด
๒. ความสามารถในการคดิ
๒.อา่ นเพมิ่ เติม ความหมาย ๒. ความสามารถในการคดิ

๓.อธบิ ายเพม่ิ เติมความรู้

๔.กจิ กรรมชว่ ยกนั คดิ ช่วยกนั ตอบ

๔.๑ ชวนกนั เลน่ ปรศิ นาคำทาย ท ๑.๑ ป.๔/๑ ๖๒
ท ๔.๑
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
๔.๒ ชวนกนั สนทนา ท ๑.๑ ป.๔/๑ ชีวิต
ท ๔.๑ ๒. ความสามารถในการคดิ
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
๔.๓ ชวนกันอ่าน ท ๑.๑ ป.๔/๑ ชีวติ
ท ๔.๑ ๒. ความสามารถในการคิด
๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
๔.๔ ชวนกนั สำรวจ ท ๑.๑ ป.๔/๑ ชวี ติ
ท ๔.๑ ๒. ความสามารถในการคิด
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
๔.๕ ชวนกนั รอ้ งเลน่ ท ๑.๑ ป.๔/๑ ชีวิต
ท ๔.๑ ๒. ความสามารถในการคดิ
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
๔.๖ ชวนกนั ค้นหา ท ๑.๑ ป.๔/๑ ชีวิต
ท ๔.๑ ๒. ความสามารถในการคิด
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ชวี ิต
๒. ความสามารถในการคิด
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ชวี ติ

บทที่ ๔ ภมู ิใจมรดกโลก
เนื้อหา ท ๔.๑ ป.๔/๑
เพอื่ เขา้ ใจประวัตศิ าสตร์ชาตไิ ทย
ความเสียสละของบรรพบุรุษ
หลกั และการใชภ้ าษา คือ คำทีม่ ี
อักษรควบ คำท่ีมอี ักษรนำ คำทีม่ ี
ไมท้ ัณฑฆาตกำกับ ผนั อักษรกลาง
สงู ตำ่ ทีเ่ ปน็ คำเปน็ และคำตาย

กจิ กรรมการเรยี นรู้ ท ๔.๑ ป.๔/๑ ๖๓
๑.อ่านเสรมิ ท ๔.๑ ป.๔/๑
๒.อ่านเพิ่มเติม ความหมาย ท ๔.๑ ป.๔/๑ ๒. ความสามารถในการคดิ
๓.อธบิ ายเพ่มิ เติมความรู้ ท ๔.๑ ป.๔/๑ ๒. ความสามารถในการคิด
๔.กิจกรรมชว่ ยกันคดิ ช่วยกนั ตอบ ๒. ความสามารถในการคดิ
๒. ความสามารถในการคิด
๔.๑ ชวนกันอภปิ ราย ท ๔.๑ ป.๔/๑ ๓. ความสามารถในการในแก้ไข
ปญั หา
๔.๒ ชวนกันเลน่ คำเป็น คำตาย ท ๔.๑ ป.๔/๑ ๔. ความสามารถในการใช้ทักษะ
ชีวติ
๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการในแก้ไข
ปัญหา
๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะ
ชีวิต
๑.ความสามารถในการสอื่ สาร
๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการในแก้ไข
ปัญหา
๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
ชีวิต

บทที่ ๕ ชวี ิตท่ีถกู เมนิ ป.๔/๑
เนอื้ หา ท ๔.๑
การเหน็ คณุ คา่ ของทุกส่งิ สัตว์และ
คน ความเมตตา เอื้ออาทร
หลกั และการใช้ภาษา คอื ชนดิ ของ
คำ ( คำนาม สรรพนาม คำกริยา คำ
วเิ ศษณ์ ) ประโยคสอื่ สาร ( บอกเลา่

ปฏเิ สธ คำถามแสดงความต้องการ ท ๔.๑ ป.๔/๑ ๖๔
คำส่งั ขอร้อง) ท ๔.๑ ป.๔/๑
กจิ กรรมการเรยี นรู้ ท ๔.๑ ป.๔/๑ ๒. ความสามารถในการคิด
๑.อ่านเสริม ท ๔.๑ ป.๔/๑ ๒. ความสามารถในการคดิ
๒.อ่านเพมิ่ เติม ความหมาย ๒. ความสามารถในการคดิ
๓.อธบิ ายเพม่ิ เตมิ ความรู้ ๑.ความสามารถในการส่อื สาร
๔.กิจกรรมช่วยกันคิด ช่วยกันตอบ ๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการในแก้ไข
๔.๑ ชวนกันสนทนา ท ๔.๑ ป.๔/๑ ปญั หา
๑.ความสามารถในการส่อื สาร
๔.๒ ชวนกันค้นหา ท ๔.๑ ป.๔/๑ ๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการในแก้ไข
๔.๓ ชวนกนั เลน่ ท ๔.๑ ป.๔/๑ ปญั หา
๑.ความสามารถในการสอ่ื สาร
๔.๔ ชวนกันอ่าน ท ๔.๑ ป.๔/๑ ๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการในแก้ไข
ปญั หา
๑.ความสามารถในการสือ่ สาร
๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการในแก้ไข
ปัญหา
๑.ความสามารถในการสอ่ื สาร
๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการในแก้ไข
ปัญหา

บทที่ ๖ โอม! พนิ จิ มหาพจิ ารณา ๖๕

เนอ้ื หา ท ๓.๑ ป.๔/๑,๓ ๒. ความสามารถในการคดิ
ป.๔/๑,๓ ๒. ความสามารถในการคดิ
การใช้ปญั ญา ใคร่ครวญหาดว้ ย ๒. ความสามารถในการคิด
๑. ความสามารถในการส่ือสาร
เหตผุ ล ไมห่ ลงเชอ่ื ตามผู้คน รูย้ บั ยง้ั รู้ ๒. ความสามารถในการคดิ
๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะ
ชัง่ ใจ ชีวติ
๑. ความสามารถในการส่ือสาร
หลกั และการใช้ภาษา คือ การแสดง ๒. ความสามารถในการคิด
๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
ความคดิ เหน็ เชิงวิจารณ์ การแยก ชวี ิต
๑. ความสามารถในการส่ือสาร
ขอ้ เทจ็ จริงและข้อคดิ เหน็ การสรุป ๒. ความสามารถในการคดิ

เรอื่ ง การเว้นวรรค เครื่องหมาย

วรรคตอน การเขียนยอ่ หนา้

กิจกรรมการเรยี นรู้

๑.อ่านเสริม ท ๓.๑

๒.อา่ นเพิม่ เติม ความหมาย ท ๓.๑ ป.๔/๑,๓

๓.อธบิ ายเพ่มิ เติมความรู้ ท ๓.๑ ป.๔/๑,๓

๔.กิจกรรมช่วยกันคดิ ช่วยกันตอบ ท ๓.๑ ป.๔/๑,๓

๔.๑ ชวนกนั อภิปรายความหมาย ท ๓.๑ ป.๔/๑,๓

๔.๒ ชวนกนั อ่าน ท ๓.๑ ป.๔/๑,๓

๔.๓ ชวนกันรอ้ ง ท ๓.๑ ป.๔/๑,๓ ๖๖

๔.๔ ชวนกันเขยี น ท ๓.๑ ป.๔/๑,๓ ๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
ชีวิต
บทที่ ๗ แรงพโิ รธจากฟ้าดนิ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคิด
เนือ้ หา ท ๒.๑ ป.๔/๑ ๔. ความสามารถในการใช้ทักษะ
ชวี ิต
การรับมอื กบั ภยั พบิ ัติ คุณค่าเดน่ ของ ป.๔/๑ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
ป.๔/๑ ๒. ความสามารถในการคิด
นำ้ ใจ ตั้งสตริ ับทกุ ข์ภยั การ ป.๔/๑ ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ป.๔/๑ ชวี ติ
ช่วยเหลือซง่ึ กันและกนั
๒. ความสามารถในการคดิ
หลักและการใชภ้ าษา คือ คัด ๒. ความสามารถในการคดิ
๒. ความสามารถในการคดิ
ลายมือตวั บรรจง คำพอ้ ง ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๒. ความสามารถในการคิด
กจิ กรรมการเรียนรู้

๑.อา่ นเสริม ท ๒.๑

๒.อ่านเพมิ่ เติม ความหมาย ท ๒.๑

๓.อธิบายเพม่ิ เติมความรู้ ท ๒.๑

๔.กจิ กรรมชว่ ยกันคดิ ช่วยกนั ตอบ ท ๒.๑

บทท่ี ๘ ไวรสั วายรา้ ย ท ๒.๑ ป.๔/๒,๔
เนือ้ หา
ไวรสั ตัวร้าย จะทำลายมนุษยชาติ
ความเจบ็ ไข้ไดป้ ว่ ย การป้องกันโรค
ร้ายจากไวรสั

๖๗

หลักและการใช้ภาษา คือ การเขียน

เรียงความ

กจิ กรรมการเรียนรู้

๑.อ่านเสริม ท ๒.๑ ป.๔/๒,๔ ๒. ความสามารถในการคิด
ป.๔/๒,๔ ๒. ความสามารถในการคิด
๒.อ่านเพ่มิ เติม ความหมาย ท ๒.๑ ป.๔/๒,๔ ๒. ความสามารถในการคดิ
ป.๔/๒,๔ ๑.ความสามารถในการสอ่ื สาร
๓.อธบิ ายเพ่ิม เตมิ ความรู้ ท ๒.๑ ๒. ความสามารถในการคดิ
๓. ความสามารถในการในแก้ไข
๔.กจิ กรรมช่วยกนั คดิ ช่วยกันตอบ ท ๒.๑ ปญั หา
๑.ความสามารถในการส่ือสาร
๔.๑ ชวนกนั เล่าสกู่ ันฟงั ท ๒.๑ ป.๔/๒,๔ ๒. ความสามารถในการคิด
๓. ความสามารถในการในแก้ไข
๔.๒ ชวนกนั จัด ท ๒.๑ ป.๔/๒,๔ ปัญหา
๑.ความสามารถในการส่ือสาร
บทท่ี ๙ สนกุ สนานกับการเล่น ท ๒.๑ ป.๔/๒,๕,๘ ๒. ความสามารถในการคิด
เน้ือหา ท ๒.๑ ป.๔/๒,๕,๘ ๓. ความสามารถในการในแก้ไข
สนุกสนานกับการเล่น ปญั หา
การสรา้ งของเล่นแบบไทยไทย การ
ประดษิ ฐข์ องเล่น ๒. ความสามารถในการคดิ
หลักและการใชภ้ าษา คอื ประโยค
การเขยี นจดหมาย
กจิ กรรมการเรยี นรู้
๑.อา่ นเสริม

๖๘

๒.อา่ นเพ่ิมเติม ความหมาย ท ๒.๑ ป.๔/๒,๕,๘ ๒. ความสามารถในการคดิ

๓.อธบิ ายเพมิ่ เติมความรู้ ท ๒.๑ ป.๔/๒,๕,๘ ๒. ความสามารถในการคดิ

๔.กิจกรรมชว่ ยกันคิด ช่วยกนั ตอบ ท ๒.๑ ป.๔/๒,๕,๘ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคิด
๔.๑ ชวนกันเขียน ท ๒.๑ ป.๔/๒,๕,๘ ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ชีวิต
๔.๒ ชวนกนั รอ้ ง ท ๒.๑ ป.๔/๒,๕,๘ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๒. ความสามารถในการคิด
บทท่ี ๑๐ หนเู อยจะบอกให้ ๔. ความสามารถในการใช้ทักษะ
ชวี ิต
เนื้อหา ท ๒.๑ ป.๔/๔,๖,๘ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๒. ความสามารถในการคิด
เตือนให้รู้อย่าประมาท ป.๔/๔,๖,๘ ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ป.๔/๔,๖,๘ ชวี ิต
จิตเรานชี้ ่างเกง่ กาจ แสนฉลาดถ้าคิด ป.๔/๔,๖,๘
๒. ความสามารถในการคิด
เป็น ๒. ความสามารถในการคดิ
๒. ความสามารถในการคดิ
หลกั และการใช้ภาษา คือ การ

บนั ทกึ ความรู้ การเขยี นย่อความ

การเลือกหนังสืออา่ น

กิจกรรมการเรยี นรู้

๑.อ่านเสริม ท ๒.๑

๒.อา่ นเพิ่มเติม ความหมาย ท ๒.๑

๓.อธบิ ายเพิม่ เติมความรู้ ท ๒.๑

๖๙

๔.กิจกรรมชว่ ยกนั คิด ช่วยกนั ตอบ ท ๒.๑ ป.๔/๔,๖,๘ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคิด
๔.๑ ชวนกนั เล่า ท ๒.๑ ป.๔/๔,๖,๘ ๔. ความสามารถในการใช้ทักษะ
ชวี ิต
๔.๒ ชวนกนั อ่าน ชวนกันตคี วาม ท ๒.๑ ป.๔/๔,๖,๘ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
ชวนกันตอ่ เติม ๒. ความสามารถในการคดิ
๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะ
๔.๓ ชวนกนั ค้าหา ท ๒.๑ ป.๔/๔,๖,๘ ชีวิต
๑. ความสามารถในการส่ือสาร
บทที่ ๑๑ คนดศี รโี รงเรยี น ท ๓.๑ ป.๔/๑,๖ ๒. ความสามารถในการคิด
เนอ้ื หา ท ๓.๑ ป.๔/๑,๖ ๔. ความสามารถในการใช้ทักษะ
ความอดทน ผลดีของการอดทน อด ชวี ิต
ใจกลั้นม่ันสจั จา ความสำเรจ็ ในชวี ิต ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
หลกั และการใชภ้ าษา คือ การพูด ๒. ความสามารถในการคิด
( แนะนำตวั สนทนา โนม้ น้าวใจ ๔. ความสามารถในการใช้ทักษะ
โตแ้ ยง้ ) ชวี ติ
กจิ กรรมการเรยี นรู้
๑.อา่ นเสรมิ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๒. ความสามารถในการคิด
๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
ชวี ิต

๒.อา่ นเพิ่มเติม ความหมาย ท ๓.๑ ป.๔/๑,๖ ๗๐

๓.อธบิ ายเพิ่ม เติมความรู้ ท ๓.๑ ป.๔/๑,๖ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๒. ความสามารถในการคิด
๔.กิจกรรมชว่ ยกันคิด ช่วยกนั ตอบ ท ๓.๑ ป.๔/๑,๖ ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ชวี ิต
๔.๑ ชวนกนั รอ้ งเพลง ท ๓.๑ ป.๔/๑,๖ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๒. ความสามารถในการคดิ
บทที่ ๑๒ สารพิษในชีวติ ประจำวัน ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ชีวิต
เนอื้ หา ท ๓.๑ ป.๔/๕,๖ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
ป.๔/๕,๖ ๒. ความสามารถในการคดิ
เตอื นให้รอบคอบ จะประกอบการใด ๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
ชีวติ
ใด คิดระวงั ความปลอดภยั อย่า ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคิด
ประมาทอาจถึงตาย ๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะ
ชีวิต
หลักและการใชภ้ าษา คือ การ
๒. ความสามารถในการคิด
โฆษณา
๒. ความสามารถในการคิด
กจิ กรรมการเรียนรู้

๑.อ่านเสรมิ ท ๓.๑

๒.อา่ นเพิม่ เติม ความหมาย ท ๓.๑ ป.๔/๕,๖

๗๑

๓.อธิบายเพิ่ม เตมิ ความรู้ ท ๓.๑ ป.๔/๕,๖ ๒. ความสามารถในการคดิ

๔.กิจกรรมช่วยกันคิด ช่วยกันตอบ ท ๓.๑ ป.๔/๕,๖ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๒. ความสามารถในการคดิ

บทท่ี ๑๓ อย่างน้ดี ีควรทำ ท ๓.๑ ป.๔/๑,๒,๓,๔,๕,๖ ๒. ความสามารถในการคดิ
เน้อื หา ท ๓.๑ ป.๔/๑,๒,๓,๔,๕,๖
การทำดีไดด้ ี การทำชว่ั ไดช้ ั่ว เมตตา
ธรรมนำความสุข ห่างไกลทุกข์ดี
เหลอื แสน
หลกั และการใช้ภาษา คือ การฟัง
และการดู
กิจกรรมการเรียนรู้
๑.อ่านเสรมิ

๒.อา่ นเพ่ิมเติม ความหมาย ท ๓.๑ ป.๔/๑,๒,๓,๔,๕,๖ ๒. ความสามารถในการคดิ

๓.อธบิ ายเพิ่ม เติมความรู้ ท ๓.๑ ป.๔/๑,๒,๓,๔,๕,๖ ๒. ความสามารถในการคิด

๔.กจิ กรรมช่วยกนั คิด ชว่ ยกนั ตอบ ท ๓.๑ ป.๔/๑,๒,๓,๔,๕,๖ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคิด
๔.๑ ชวนกันเล่า ท ๓.๑ ป.๔/๑,๒,๓,๔,๕,๖ ๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะ
ชวี ิต
๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคิด
๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะ
ชวี ิต

๗๒

๔.๒ ชวนกนั หา ท ๓.๑ ป.๔/๑,๒,๓,๔,๕,๖ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคดิ
๔.๓ ชวนกนั เลน่ ท ๓.๑ ป.๔/๑,๒,๓,๔,๕,๖ ๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
ชีวิต
๔.๔ ชวนกันอา่ น ท ๓.๑ ป.๔/๑,๒,๓,๔,๕,๖ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคดิ
บทท่ี ๑๔ กระดาษนีม้ ที ี่มา ท ๒.๑ ป.๔/๒,๖,๘ ๔. ความสามารถในการใช้ทักษะ
เนื้อหา ท ๓.๑ ป.๔/๓,๕ ชีวติ
ความสนใจเรอื่ งกระดาษ แตโ่ บราณ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
เขาเขียนวาด ท ๒.๑ ป.๔/๒,๖,๘ ๒. ความสามารถในการคดิ
หลักและการใชภ้ าษา คือ การ ท ๓.๑ ป.๔/๓,๕ ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
เขยี นรายงาน การพดู รายงาน ท ๒.๑ ป.๔/๒,๖,๘ ชวี ติ
กจิ กรรมการเรียนรู้ ท ๓.๑ ป.๔/๓,๕
๑.อ่านเสรมิ ท ๒.๑ ป.๔/๒,๖,๘ ๒. ความสามารถในการคดิ
ท ๓.๑ ป.๔/๓,๕
๒.อา่ นเพิ่มเติม ความหมาย ท ๒.๑ ป.๔/๒,๖,๘ ๒. ความสามารถในการคิด
ท ๓.๑ ป.๔/๓,๕
๓.อธิบายเพมิ่ เตมิ ความรู้ ๒. ความสามารถในการคดิ

๔.กจิ กรรมชว่ ยกนั คดิ ช่วยกนั ตอบ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๒. ความสามารถในการคิด

๗๓

๔.๑ ชวนกนั เลน่ ต่อเติมคำ ท ๒.๑ ป.๔/๒,๖,๘ ๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
ท ๓.๑ ป.๔/๓,๕ ชีวิต
๑. ความสามารถในการสื่อสาร
บทที่ ๑๕ รกั ทค่ี ุ้มภยั ท ๒.๑ ป.๔/๒,๘ ๒. ความสามารถในการคิด
เน้อื หา ท ๓.๑ ป.๔/๒,๓,๖ ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ความรกั ดีอยา่ งไร ใชเ้ หตุผลปน ท ๔.๑ ป.๔/๓,๗ ชีวติ
เมตตา
หลกั และการใช้ภาษา คือ ภาษาพูด ท ๒.๑ ป.๔/๒,๘ ๒. ความสามารถในการคดิ
ภาษาเขยี น ภาษาถิ่น คำท่มี าจาก ท ๓.๑ ป.๔/๒,๓
ภาษาต่างประเทศ การใช้ ท ๔.๑ ป.๔/๒,๓,๖ ๒. ความสามารถในการคิด
พจนานกุ รม ท ๒.๑ ป.๔/๒,๘
กจิ กรรมการเรยี นรู้ ท ๓.๑ ป.๔/๒,๓,๖ ๒. ความสามารถในการคดิ
๑.อา่ นเสริม ท ๔.๑ ป.๔/๓,๗
ท ๒.๑ ป.๔/๒,๘ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๒.อ่านเพมิ่ เติม ความหมาย ท ๓.๑ ป.๔/๒,๓,๖ ๒. ความสามารถในการคิด
ท ๔.๑ ป.๔/๓,๗ ๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะ
๓.อธบิ ายเพิ่ม เตมิ ความรู้ ท ๒.๑ ป.๔/๒,๘ ชีวติ
ท ๓.๑ ป.๔/๒,๓,๖
๔.กจิ กรรมช่วยกันคดิ ชว่ ยกันตอบ ท ๔.๑ ป.๔/๓,๗

๗๔

๔.๑ ชวนกันรวบรวม ท ๒.๑ ป.๔/๒,๘ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
ท ๓.๑ ป.๔/๒,๓,๖ ๒. ความสามารถในการคิด
ท ๔.๑ ป.๔/๓,๗ ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ชวี ิต
๔.๒ ชวนกันเขียน ท ๒.๑ ป.๔/๒,๘ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
ท ๓.๑ ป.๔/๒,๓,๖ ๒. ความสามารถในการคดิ
ท ๔.๑ ป.๔/๓,๗ ๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ชวี ติ
๔.๓ ชวนกันรอ้ งเลน่ ท ๒.๑ ป.๔/๒,๘ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
ท ๓.๑ ป.๔/๒,๓,๖ ๒. ความสามารถในการคดิ
ท ๔.๑ ป.๔/๓,๗ ๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
ชวี ติ
๔.๔ ชวนกันอ่าน ท ๒.๑ ป.๔/๒,๘ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร
ท ๓.๑ ป.๔/๒,๓,๖ ๒. ความสามารถในการคิด
ท ๔.๑ ป.๔/๓,๗ ๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะ
ชีวติ
บทท่ี ๑๖ ธรรมชาตนิ ้ีมีคุณ ท ๕.๑ ป.๔/๒,๔
เน้ือหา ท ๕.๑ ป.๔/๒,๔ ๒. ความสามารถในการคิด
ทรพั ยากรธรรมชาติ ควรถนอมไวใ้ ห้
ดำรง อยู่ยนื ยงคู่โลกา ๒. ความสามารถในการคิด
หลกั และการใช้ภาษา คือ คำ
ประพนั ธ์ประเภทร้อยกรอง คำราชา
ศัพท์
กิจกรรมการเรียนรู้
๑.อา่ นเสริม

๒.อ่านเพิ่มเติม ความหมาย ท ๕.๑ ป.๔/๒,๔

๓.อธิบายเพิ่ม เติมความรู้ ท ๕.๑ ป.๔/๒,๔ ๗๕

๔.กิจกรรมชว่ ยกันคิด ช่วยกันตอบ ท ๕.๑ ป.๔/๒,๔ ๒. ความสามารถในการคดิ

๔.๑ ชวนกันอภิปราย ท ๕.๑ ป.๔/๒,๔ ๑. ความสามารถในการส่ือสาร
๔.๒ ชวนกนั ค้นหา ท ๕.๑ ป.๔/๒,๔ ๒. ความสามารถในการคดิ
๔.๓ ชวนกันเขยี น ท ๕.๑ ป.๔/๒,๔ ๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะ
ชวี ติ

๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคิด
๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะ
ชวี ติ
๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคิด
๔. ความสามารถในการใช้ทักษะ
ชีวติ
๑. ความสามารถในการสื่อสาร
๒. ความสามารถในการคิด
๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะ
ชวี ิต

๗๖

บทที่ ๔
ตารางวเิ คราะหค์ วามสอดคลอ้ งระหว่างกจิ กรรมการเรียนรกู้ บั พฤติกรรมดา้ นพทุ ธิพิสัย

ตารางวเิ คราะห์ความสอดคลอ้ งระหว่างกิจกรรมชวนกนั คดิ ช่วยกนั ตอบกับพฤตกิ รรมดา้ นพุทธพิ สิ ยั
(Cognitive Domain) ตามทฤษฎีการเรียนรูข้ อง Benjamin Bloom

กจิ กรรมการเรยี นรู้ พฤตกิ รรมดา้ นพทุ ธพิ ิสัย ผลการวิเคราะห์
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎีการเรียนรู้ของ Benjamin

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเข้าใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเมินค่า
การส ้รางสรรค์

บทที่ ๑ ขนมไทยไร้เทยี มทาน  ต้องมีความเขา้ ใจในบทเรียนทเี่ รียนจงึ จะ
ชวนกันคิด ช่วยกนั ตอบ สามารถตอบคำถามได้

๑. นักเรียนเขา้ ใจว่าอยา่ งไรกับ  ต้องมีการวเิ คราะห์ความสำคัญและคุณคา่
ข้อความ “ขนมไทยไรเ้ ทียมทาน” ของขนมไทย

๒. นกั เรยี นมีความคิดเหน็ อย่างไร ต้องมีความเข้าใจในบทเรยี นท่ีเรยี นจงึ จะ
กับคำกลา่ วที่ว่า “ขนมไทย สามารถเขียนแผนผังความคดิ ได้
เป็นมรดกที่มีคุณค่าของชาติไทย”
๓. เขียนแผนภาพความคดิ แสดง ต้องมีการวเิ คราะห์ชนดิ ของขนมไทยตาม
ขน้ั ตอนการทำขนมไทยที่นักเรยี น ความเชือ่ ของคนไทย
สนใจ
๔. นอกจากในบทเรยี นแลว้ ยังมี
ขนมไทยชนิดใดบา้ งทีเ่ ก่ยี วซ้อง
กับความเชือ่ ของคนไทย

๗๗

กิจกรรมการเรยี นรู้ พฤติกรรมดา้ นพทุ ธิพิสัย ผลการวเิ คราะห์
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรยี นรขู้ อง Benjamin

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

ชวนกนั หาจากบทอา่ นเสริม ขนมไทยแม่เอ๊ย....

๑.มีขนมไทยอะไรบา้ ง ใหจ้ ดั  ต้องมีความเขา้ ใจจงึ จะสามารถแยก
หมวดหมู่เปน็ ประเภทแห้ง ประเภท  ประเภทของขนมไทยได้
น้ำ และประเภทใสน่ ำ้ แขง็
ตอ้ งมีการนำความรจู้ ากสืบค้นแล้วนำมา
๒. นักเรยี นสืบคน้ หรือสมั ภาษณ์ผู้มี เลา่ ขั้นตอนการทำใหเ้ พื่อนฟงั
ความรู้ แลว้ นำมาเลา่ สูก่ ันฟัง
เก่ียวกับขัน้ ตอนการทำขนมไทยที่ ต้องมีการสร้างสรรค์ในการจัดกิจกรรม
นักเรยี นสนใจมา ๑ ชนิด  “วันอร่อยๆ กับขนมไทย”
สผี สมอาหารจากธรรมชาติ

ชวนกันทำ

๑.จดั “วันอรอ่ ยๆ กับขนมไทย”
ซง่ึ อาจจดั กิจกรรมโดย
เชิญวทิ ยากรมาสาธติ การทำขนม
ไทย

๗๘

กจิ กรรมการเรยี นรู้ พฤติกรรมด้านพุทธิพิสัย ผลการวเิ คราะห์
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎีการเรียนร้ขู อง Benjamin

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

๒.จดั สนทนาเกย่ี วกบั สีผสมอาหาร  ต้องนำความรู้จากการจดั สนทนาไปใช้
จากธรรมชาติ ทำขนมโดยสผี สมอาหารจากธรรมชาติ

๓.แบ่งกลมุ่ นักเรยี นลองทำขนมไทย  ตอ้ งมีความเข้าใจจึงจะสามารถทำขนม
 ไทยได้
๔.นำภาพหรือขนมไทยมาจัดแสดง
พร้อมติดชอื่ ขนม ต้องมีความเข้าใจจึงจะสามารถนำภาพ
หรือขนมไทยมาจัดแสดง พร้อมติดช่อื
๕.เล่นเกมปดิ ตาชิม ทายชือ่ ขนม 
ขนมได้
๖.ทำสมุดภาพขนมไทย  ตอ้ งมีความรู้ความเข้าใจจึงจะสามารถ
๗.แตง่ คำประพนั ธ์เกยี่ วกับขนมไทย
ทายชอ่ื ขนมได้
บทที่ ๒ ออมไว้กำไรชีวติ   ตอ้ งสร้างสรรค์สมุดภาพขนมไทย
ชวนกนั คดิ ชว่ ยกันตอบ
๑.ช่วยกนั แตง่ เรื่องสัน้ ๆ ทแี่ สดง ตอ้ งนำความรู้ไปใช้ในการแต่งคำ
ความหมายของสำนวนท่วี ่า “ลกู ไม้ ประพันธ์
หลน่ ไม่ไกลตน้ ”
ต้องมีความเขา้ ใจจึงจะสามารถแตง่ เร่ือง
ส้นั ได้

๗๙

๒. ยกตวั อย่างการกระทำของนกั เรียน  ตอ้ งมีความเขา้ ใจจึงจะสามารถ
ท่แี สดงถงึ การรูจ้ กั ประหยัดอดออม ยกตัวอย่างการกระทำได้
พฤติกรรมด้านพุทธพิ สิ ัย
กจิ กรรมการเรยี นรู้ (Cognitive Domain) ผลการวเิ คราะห์
ตามทฤษฎกี ารเรียนรขู้ อง Benjamin

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

๓.ชวนกนั หาความหมาย ทายสำนวน  ตอ้ งมีการวิเคราะห์สำนวนตามท่ีกำหนด
กระเชอกันรั่ว กนิ นำ้ ไมเ่ ผอื่ แล้งเก็บ 
เบย้ี ใต้ถนุ ร้าน ชกั หน้าไมถ่ ึงหลังนก ตอ้ งนำความรูจ้ ากบทเรียนนำไปใช้ในการ
นอ้ ยทำรงั แตพ่ อตัว ตำน้ำพริกละลาย  จดั กิจกรรม
แม่น้ำ ตำขา้ วสารกรอกหมอ้ เบ้ยี
ต่อไส้ ตอ้ งมีการวเิ คราะห์และวางแผนในการใช้
เงิน
๔.ครูและนกั เรยี นนำเหรยี ญหรือ
ธนบัตรของจริงทเ่ี คยใช้ในอดีต
หรอื ปัจจบุ ัน ทจ่ี ดั ทำขนึ้ ในโอกาส
ตา่ งๆ มาแลกเปลีย่ นกนั ดู
๕.ถา้ นกั เรยี นมีเงนิ อยูจ่ ำนวนหน่ึง
(ระบุจำนวนเงนิ เอง) ใหว้ างแผน
ว่าจะซ้อื ของสงิ่ ใดใหแ้ ก่บุคคลใด
ราคาเท่าไร และซื้อใหเ้ น่ืองในโอกาส
ใด
พร้อมบอกเหตผุ ล

กิจกรรมการเรยี นรู้ พฤตกิ รรมด้านพุทธิพสิ ัย ๘๐
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรยี นรู้ของ Benjamin ผลการวิเคราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

ชวนกนั ทำบญั ชรี ายรบั -รายจา่ ย  ตอ้ งนำไปใช้ในการบริหารจัดการเงนิ ของ
 ตนเอง
๑.ทำบัญชรี ายรับรายจา่ ยของนักเรียน 
เป็นเวลา เดอื น แล้วสำรวจดวู ่า ต้องนำไปใช้ในกจิ กรรมและแลกเปล่ยี น
รายการใดที่ควรจะประหยัดไดอ้ กี ให้ กบั เพ่ือน
คิดวิธปี ระหยดั รายจา่ ยของตนเอง
พร้อมตัง้ ชือ่ สมดุ บัญชีรายรับรายจ่าย ต้องมีความเขา้ ใจจงึ จะสามารถเขยี น
ดว้ ย แผนภาพความคิดได้
๒. นำเหรียญตา่ งชนดิ วางไว้ใต้กระ
ดาบสีขาว ใช้ดนิ สอดำฝนทบั บน
กระดาษ จะปรากฎลวดลาย และ
ตัวหนงั สือท่แี ตกต่างกนั นำมา
แลกเปลีย่ นกนั ดู

ชวนกันเล่น

๑.เขยี นแผนภาพความคิดในหัวขอ้
“ประโยชนข์ องการออม”

กิจกรรมการเรยี นรู้ พฤตกิ รรมด้านพทุ ธิพสิ ัย ๘๑
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรียนรขู้ อง Benjamin ผลการวิเคราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

บทที่ ๓ ผักสมุนไพรใบหญา้ มีคุณคา่ ทัง้ นน้ั ต้องมีการวิเคราะหบ์ ทร้อยกรองจงึ จะ
ชวนกนั คิด ชว่ ยกันตอบ สามารถนำไปแต่งประโยคได้

๑.อา่ นบทร้อยกรองแล้วนำคำทใ่ี ช้ไม้ 
ยมกได้ไปแต่งเป็นประโยค
ฝนตกพรำพรำ เดินย่ำน้ำฝน ต้องประเมินชนดิ ของผกั และนำมา
วกวกวนวน จนเปยี กปอนทัว่ เรยี งลำดบั ผกั ยอดนยิ ม
หนาวหนาวรอ้ นรอ้ น ครั่นเนอ้ื ครัน่ ตัว
เป็นไข้ปวดหวั เพราะความซุกซน 

๒. สำรวจวา่ ผกั ชนิดใดที่นกั เรียนและ ต้องสร้างสรรคเ์ ขียนปา้ ยประกาศเชิญ
เพื่อนในหอ้ งเรยี นชอบรับประทาน ชวนเพ่อื นๆ
มากที่สดุ นำมาเรียงลำดับผกั ยอด
นยิ ม 
๓. สำรวจว่ามีเพ่ือนไม่รบั ประทานผกั
จำนวนกีค่ น แลว้ เขียนข้อความ
ประกาศเชิญชวนให้เพื่อนรับประทาน
ผกั

กจิ กรรมการเรยี นรู้ พฤติกรรมด้านพทุ ธพิ ิสัย ๘๒
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎีการเรยี นรขู้ อง Benjamin ผลการวิเคราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

ชวนกันสำรวจ

๑.นักเรียนแบง่ กลุม่ กลุ่มละ ๖-๘  ตอ้ งมีการวิเคราะห์จำแนกช่ือพืชผกั
คน คนั หาคำที่เปน็ ชื่อพชื ผัก  สมนุ ไพร ลงในตารางมาตราตัวสะกด
สมุนไพรให้ไดม้ ากทส่ี ดุ แล้วปฏบิ ตั ิ
ดังนี้ ต้องนำไปเลา่ ส่กู ันฟังเกีย่ วกับขน้ั ตอน
นำชอ่ื พืชผกั สมนุ ไพรมารวมกลุ่ม การทำขนมไทยทน่ี กั เรียนสนใจ
แล้วจำแนกชื่อพืชผกั สมุนไพร
ลงในตารางมาตราตัวสะกด ต้องมีความรู้จงึ จะบอกชื่อผกั ได้

๒. นักเรยี นสบื คันหรือสัมภาษณผ์ ้มู ี
ความรู้ แลว้ นำมาเลา่ สู่กันฟัง
เกี่ยวกับข้ันตอนการทำขนมไทยท่ี
นกั เรยี นสนใจมา ๑ ชนดิ
สีผสมอาหารจากธรรมชาติ

ชวนกนั คน้ หา

๑.นักเรยี นรู้จักชอื่ ผักอะไรบา้ ง
ชว่ ยกันบอกชื่อผักให้มากที่สดุ



กจิ กรรมการเรยี นรู้ พฤตกิ รรมดา้ นพทุ ธิพิสัย ๘๓
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎีการเรียนรู้ของ Benjamin ผลการวเิ คราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

บทที่ ๔ ภมู ิใจมรดกโลก ต้องมีการวิเคราะหจ์ ึงจะสามารถบอกได้
ชวนกนั คิด ช่วยกนั ตอบ

๑.สถานที่ใดบ้างที่ประกาศเป็น
มรดกโลก และใครเปน็ ผอู้ อก ต้องมีการวิเคราะห์จึงจะสามารถหา
ประกาศ  เหตผุ ลมาตอบได้
๒.ทำไมจึงประกาศให้เปน็ มรดกโลก
มเี หตุผลอะไร

๓. คำว่า มรดก มีความหมาย ต้องมีความรู้ความจำเกี่ยวกับคำว่า มรดก
อย่างไร มอี ะไรบา้ งท่เี ป็นมรดกได้  จงึ จะสามารถบอกได้

๔. บรรพบุรษุ ของไทยทิ้งมรดก ต้องมีการวิเคราะหถ์ ึงจะสมารถบอกได้
อะไรไว้ให้ลูกหลานไทยบา้ ง 

กจิ กรรมการเรยี นรู้ พฤติกรรมด้านพทุ ธิพสิ ัย ๘๔
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรียนรขู้ อง Benjamin ผลการวเิ คราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

ชวนกนั อภิปราย  ตอ้ งประเมินว่าการไดร้ บั การประกาศ
 เปน็ มรดกโลก ดีอย่างไร
๑.การไดร้ บั การประกาศเปน็ มรดก
โลก ดีอยา่ งไร  ต้องนำไปใชใ้ นการทอ่ งเท่ยี วได้อย่าง
๒. ควรเตรียมตัวอยา่ งไร จึงจะ คุ้มคา่ ที่สุด
ทอ่ งเที่ยวได้อย่างคุ้มค่าทีส่ ุด
ตอ้ งมีความรู้ความจำมารยาทและข้อ
๓. บอกมารยาทและข้อปฏิบัตทิ ีด่ ี ปฏิบตั ทิ ่ดี ีในการเดนิ ทางท่องเทย่ี ว

ในการเดินทางท่องเท่ียว  ต้องมีการวิเคราะห์คำอา่ นแต่ละพยางค์
ว่าเปน็ คำเปน็ หรอื คำตาย
ชวนกันเลน่ คำเป็น คำตาย

๑.นำชอ่ื ของเพอื่ มาเขยี นคำอ่าน
แล้ววิเคราะห์คำอ่านแต่ละพยางค์
วา่ เปน็ คำเป็นหรือคำตายตัวอยา่ ง
ละเอียดศรี อา่ นวา่ ละ-เอยี ด-สี
ละ เป็น คำตาย เพราะประสมดว้ ย
สะเสียงสน้ั ไม่มีตวั สะกด
เอยี ด เป็น คำตาย เพราะมตี วั สะกด
ในแม่ กด

กิจกรรมการเรียนรู้ พฤติกรรมด้านพุทธิพิสัย ๘๕
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรยี นรูข้ อง Benjamin ผลการวิเคราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

บทท่ี ๕ ชีวิตที่ถกู เมิน  ต้องมีความเขา้ ใจบทอา่ น เรอ่ื ง ชีวติ ท่ีถูก
ชวนกันคดิ ช่วยกนั ตอบ  เมิน กล่าวถึงสตั วใ์ ดบา้ ง

๑. บทอา่ น เรื่อง ชวี ิตทถี่ ูกเมิน ต้องมีการวิเคราะห์วา่ มีสตั ว์ค่ใู ดบา้ งท่มี ีวถิ ี
กล่าวถงึ สตั ว์ใดบ้าง ชวี ิตชว่ ยเหลือเกื้อกูลกนั

๒. มีสตั ว์คูใ่ ดบา้ งทมี่ วี ถิ ชี วี ติ ต้องมีการวเิ คราะห์ว่าสัตวอ์ ะไรบา้ งทม่ี ี
ชว่ ยเหลอื เกอื้ กลู กนั ลักษณะน่าเกลยี ด นา่ ขยะแขยง แต่มี
ประโยชน์ตอ่ สิง่ แวดลอ้ ม
๓. สัตวอ์ ะไรบ้างท่ีมลี กั ษณะน่า 
เกลยี ด นา่ ขยะแขยง แต่มปี ระโยชน์  ต้องมีการวิเคราะห์บทอา่ น เรื่อง ชีวิตที่
ต่อสง่ิ แวดลอ้ ม ถูกเมิน ให้ขอ้ คดิ อะไรบา้ ง

๔. บทอ่าน เรอ่ื ง ชวี ิตท่ถี ูกเมิน ให้
ขอ้ คิดอะไรบ้าง

กจิ กรรมการเรยี นรู้ พฤตกิ รรมด้านพุทธิพสิ ัย ๘๖
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎีการเรียนรู้ของ Benjamin ผลการวิเคราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

ชวนกันสนทนา  ต้องมีการวิเคราะห์ถา้ สัตวต์ า่ งๆ เชน่ งู
จงิ้ จก ตุ๊กแก ถกู กำจัดให้เหลือนอ้ ยหรือ
๑.ถ้าสัตว์ต่างๆ เชน่ งู จิง้ จก ตกุ๊ แก  หมดไปจากโลก จะเกดิ ผลกระทบต่อ
ถูกกำจัดใหเ้ หลอื น้อยหรือหมดไป 
จากโลก จะเกิดผลกระทบต่อ  สิ่งแวดล้อมหรอื ไม่ เพราะเหตุใด
สิง่ แวดล้อมหรอื ไม่ เพราะเหตุใด
๒. สัตว์มีพิษทอ่ี ยใู่ กล้ตัวมีอะไรบา้ ง ต้องมีการวิเคราะห์สตั วม์ พี ิษที่อยใู่ กลต้ ัว
และมีวิธีปอ้ งกนั อนั ตรายจาก มีอะไรบ้าง และมวี ิธปี อ้ งกนั อันตรายจาก
สตั ว์เหลา่ น้ันไดอ้ ย่างไร
ชวนกันค้นหา สัตวเ์ หล่านน้ั ได้อยา่ งไร

๑.แขง่ กนั ค้นหาช่ือสตั วเ์ ล้ือยคลาน ต้องมีการวิเคราะหเ์ พื่อค้นหาชอื่
ใหไ้ ดม้ ากท่สี ุด สัตว์เลอ้ื ยคลานใหไ้ ด้มากท่ีสุด

๒.ช่วยกันคน้ หาสำนวนไทยที่มีช่อื ตอ้ งมีความเข้าใจสำนวนไทยและหาชื่อ
สัตวอ์ ยใู่ นสำนวนน้ันให้มากที่สดุ สัตว์อยใู่ นสำนวนนน้ั ให้มากท่ีสุด

กจิ กรรมการเรียนรู้ พฤติกรรมดา้ นพุทธพิ ิสัย ๘๗
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรียนรู้ของ Benjamin ผลการวิเคราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

บทที่ ๖ โอม! พินิจมหาพิจารณา  ตอ้ งมีการวิเคราะห์ลักษณะนิสยั ของสอง
ชวนกนั คิด ช่วยกันตอบ  พ่นี ้อง ปองสทิ ธแิ์ ละจติ งามเป็นอยา่ งไร

๑. ลกั ษณะนสิ ยั ของสองพน่ี ้อง ปอง ต้องมีการวิเคราะห์บทอ่านน้ีเป็นเรอ่ื งราว
สทิ ธิแ์ ละจิตงามเปน็ อย่างไร  เกย่ี วกบั อะไร ไดข้ ้อคิดอยา่ งไร

๒. บทอา่ นนเี้ ปน็ เรื่องราวเกีย่ วกบั นกั เรียนตอ้ งการได้รับจดหมายลูกโซ่
อะไร ได้ขอ้ คิดอย่างไร  หรือไม่ ถ้าได้รับจะรสู้ กึ เปน็ สุขหรอื เป็น
๓. นกั เรียนต้องการไดร้ ับจดหมาย ทุกข์ และจะนำไปใชเ้ ขยี นจดหมายนั้น
ลกู โซห่ รือไม่ ถา้ ไดร้ ับจะรู้สึก
เป็นสุขหรือเปน็ ทุกข์ และจะทำ ต้องมีความเขา้ ใจเน้อื ความในจดหมาย
อย่างไรกบั จดหมายนัน้
ชวนกันอภปิ รายความหมาย ต้องมีความเข้าใจเน้อื ความ
๑.“ถ้าทา่ นไมท่ ำตามนี้ภัยพบิ ัตจิ ะ
มาถงึ ท่านใน ๓ วนั ๗ วัน” ตอ้ งเขยี นวิเคราะหห์ ัวข้อ “ลักษณะนสิ ยั
๒.“ไม่เช่นน้นั จะมีอนั เปน็ ไป” ของจติ งาม”
ชวนกนั เขยี น
๑.ใชแ้ ผนภาพความคดิ เขียน
วเิ คราะหห์ ัวข้อ “ลักษณะนสิ ัยของ
จิตงาม”

กิจกรรมการเรียนรู้ พฤติกรรมดา้ นพุทธพิ สิ ัย ๘๘
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎีการเรียนร้ขู อง Benjamin ผลการวเิ คราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

บทท่ี ๗ แรงพโิ รธจากฟ้าดนิ
ชวนกันคิด ช่วยกนั ตอบ

๑.ภยั ธรรมชาติทน่ี กั เรียนรู้จกั มี    ต้องมีความรคู้ วามจำจึงจะสามาถ
อะไรบ้าง และมชี ื่อเรียกวา่ อะไร   วเิ คราะห์ภยั ธรรมชาติได้

๒. ในท้องถ่นิ ของนักเรียนมี  ตอ้ งมีการวิเคราะห์ประเพณีในท้องถ่ิน
ประเพณอี ะไรบ้าง
๓. นักเรียนมีความเห็นอยา่ งไรกบั ตอ้ งมีความเข้าใจประเพณีการแห่นาง
ประเพณกี ารแหน่ างแมว แมว
๔.สภาพอากาศก่อนฝนตก ขณะฝน
ตก และหลังฝนตกเปน็ อยา่ งไร ต้องมีความรู้ความจำในบทเรียนและ
สภาพอากาศก่อนหลงั ได้
๕. หน่วยงานใดทีร่ ายงานเกย่ี วกบั
ความเปลี่ยนแปลงของลม ฟ้า ตอ้ งมีการวิเคราะหว์ า่ หน่วยงานใดที่
อากาศ และมีประโยชนอ์ ย่างไร รายงานเกีย่ วกับความเปลี่ยนแปลงของ
ลม ฟ้า อากาศ และมปี ระโยชนอ์ ย่างไร

กจิ กรรมการเรียนรู้ พฤติกรรมด้านพทุ ธิพสิ ัย ๘๙
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรียนรขู้ อง Benjamin ผลการวเิ คราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

บทที่ ๘ ไวรสั วายร้าย  การนำวิธีปอ้ งกันโรคตาแดง ไข้หวดั
ชวนกันคดิ ชว่ ยกันตอบ  ใหญ่ แลไข้เลือดออก ไปใช้

๑.นกั เรียนมีวธิ ีป้องกนั ไมใ่ หเ้ ป็นโรค ตอ้ งมีความเข้าใจถงึ สาเหตุ อาการ วิธี
ตาแดง ไขห้ วัดใหญ่ แลไข้เลือดออก รักษา และวธิ ปี ฏิบัติตนตามคำแนะนำ
อยา่ งไรบ้าง และหากเปน็ จะต้อง ของแพทย์และออกมาเล่าประสบการณ์
ปฏิบัติตนอย่างไร
ใหเ้ พ่ือนฟงั
ชวนกนั เล่าส่กู นั ฟัง
๑. ให้นกั เรยี นทีเ่ คยเหน็ หรอื เคย การสรา้ งสรรค์และจดั นิทรรศการความ
ปว่ ยเป็นโรคทเ่ี กดิ จากเช้ือไวรัส สนใจเกย่ี วกับโรคที่เกดิ จากเชื้อไวรัส
ออกมาเล่าประสบการณใ์ ห้เพ่ือนฟงั  กลมุ่ ละ ๑ เรื่อง
ถึงสาเหตุ อาการ วิธรี กั ษา และวิธี
ปฏบิ ัตติ นตามคำแนะนำของแพทย์
(อาจเชิญวิทยากรมาสนทนากับ
นักเรียน)
ชวนกันจัด
๑. แบง่ กลมุ่ นกั เรยี นคน้ ควา้ ตาม
ความสนใจเกี่ยวกบั โรคท่ีเกิดจาก
เชอ้ื ไวรัส กลมุ่ ละ ๑ เรื่อง แล้ว
นำมาจดั นิทรรศการ

กิจกรรมการเรยี นรู้ พฤตกิ รรมดา้ นพทุ ธิพิสัย ๙๐
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรยี นรูข้ อง Benjamin ผลการวเิ คราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

บทท่ี ๙ สนุกสนานกบั การเล่น
ชวนกนั คดิ ชว่ ยกนั ตอบ

๑. ของเล่นในปัจจุบันได้แก่  ต้องมีความรู้ความจำในบทเรียนว่าของ
อะไรบ้าง นักเรยี นใชเ้ วลาส่วนใหญ่ เล่นในปจั จุบนั ได้แก่อะไรบ้าง
เลน่ ของเล่นชนิดใด 
การวเิ คราะห์การละเลน่ ของเด็กไทย ที่
๒. การละเลน่ ของเด็กไทย ที่ นกั เรยี นเคยมีประสบการณใ์ นการเล่น
นักเรยี นเคยมีประสบการณใ์ นการ
เลน่ ได้แก่อะไรบ้าง ได้แก่อะไรบ้าง

๓. การเลน่ เกมในคอมพิวเตอร์ มีวิธี  ความเขา้ ใจ
ปฏิบัติตนอย่างไรจึงจะไม่ 
เกิดผลเสยี ตอ่ สขุ ภาพ นำไปใช้ในเขยี นจดหมาย
ชวนกนั เขียน ส่งทางไปรษณีย์ตามที่อยทู่ ี่จบั ฉลากได้
นักเรยี นจา่ หนา้ ซอง เขยี นชือ่ ทอี่ ยู่ โดยเลา่ เรือ่ งเกีย่ วกบั ของเล่น
ของตนเองให้ชัดเจน แล้วนำ
มาจับฉลากกนั ในห้องเรียน เม่อื จับ
ฉลากไดช้ ่ือใคร ให้เขยี นจดหมาย
สง่ ทางไปรษณยี ์ตามที่อยทู่ ีจ่ บั ฉลาก
ได้ โดยเล่าเรื่องเกีย่ วกับของเล่น

๙๑

กิจกรรมการเรียนรู้ พฤตกิ รรมด้านพทุ ธพิ สิ ัย ผลการวเิ คราะห์
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรียนรขู้ อง Benjamin

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

บทท่ี ๑๐ หนูเอยจะบอกให้ การประเมินจติ มืดและจิตสว่างกำลังต่อสู้
ชวนกนั คิด ช่วยกนั ตอบ  กันอยา่ งหนักแล้วตัดสินใจไม่ได้ นกั เรียน

๑. ถา้ นกั เรียนอยใู่ นภาวะที่จิตมืด นกึ ถงึ ใครหรอื ส่งิ ใด เพราะเหตุใด
และจิตสวา่ งกำลงั ต่อสกู้ นั อยา่ งหนกั
แลว้ ตัดสนิ ใจไม่ได้ นักเรยี นนึกถึง การวิเคราะห์ลักษณะของบุคคลท่อี าจเป็น
ใครหรือส่ิงใด เพราะเหตใุ ด  อนั ตรายไดจ้ ากอะไรหรอื วธิ ใี ดบ้าง

๒. นกั เรียนมขี อ้ สังเกตลกั ษณะของ นำวิธีการปฏบิ ตั ิตนให้ปลอดภัยจากการ
บคุ คลท่ีอาจเป็นอันตรายได้  ถูกลอ่ ลวงหรือกระทำมิดีมิรา้ ย
จากอะไรหรือวธิ ีใดบา้ ง
๓. นักเรียนมีวิธีการปฏิบตั ติ น
อยา่ งไรบ้าง จงึ จะปลอดภัยจากการ
ถูกลอ่ ลวงหรอื กระทำมดิ ีมิร้าย

กิจกรรมการเรียนรู้ พฤตกิ รรมดา้ นพุทธิพสิ ัย ๙๒
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรยี นรู้ของ Benjamin ผลการวิเคราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

ชวนกันเล่า  การนำไปใช้และเลา่ ให้เพ่ือนฟังเกย่ี วกับ
 ประสบการณ์ทพ่ี บเหตกุ ารณ์ตน่ื เต้น
๑. เล่าใหเ้ พอื่ นฟังเก่ยี วกบั  ตกใจแต่สามารถใช้ปฏิภาณ ไหวพรบิ สติ
ประสบการณ์ทพ่ี บเหตกุ ารณ์
ต่ืนเต้น ตกใจแตส่ ามารถใช้ปฏภิ าณ เลือกตัดสินใจได้
ไหวพริบ สติ เลอื กตัดสินใจได้
การวเิ คราะห์พจิ ารณาว่า การคดิ ดี พูดดี
ชวนกันอา่ น ชวนกันตคี วาม ชวกกันตอ่ เติม ทำดี คบคนดี และไปสถานท่ีน้นั เป็น
๑.อ่านขอ้ เขียน เรอื่ ง สง่ิ ดๆี แล้ว
ชว่ ยกันพิจารณาว่า การคดิ ดี พูดดี อย่างไร พรอ้ มทัง้ ยกตัวอย่างประกอบให้
ทำดี คบคนดี และไปสถานท่ีน้นั ชดั เจน
เป็นอย่างไร พรอ้ มท้ังยกตวั อยา่ ง
ประกอบให้ชัดเจน การวเิ คราะห์ประเด็นเพม่ิ เติมจากขา้ งต้น
ให้มากทส่ี ดุ เทา่ ที่จะทำได้
๒.ช่วยกนั แตง่ ประเดน็ เพ่ิมเติมจาก
ขา้ งตน้ ใหม้ ากท่สี ดุ เท่าที่จะทำได้

กจิ กรรมการเรยี นรู้ พฤติกรรมด้านพทุ ธพิ สิ ัย ๙๓
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎีการเรียนรูข้ อง Benjamin ผลการวเิ คราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

บทท่ี ๑๑ คนดีศรโี รงเรียน  การวเิ คราะห์ลักษณะนสิ ยั ของวา่ นทีถ่ กู
ชวนกนั คิด ชว่ ยกนั ตอบ  เสนอชื่อให้เปน็ ผ้ไู ดร้ ับรางวลั “คนดศี รี
โรงเรียน”
๑. เพราะเหตใุ ด ว่านจึงไต้รบั การ 
เสนอช่อื ให้เปน็ ผูไ้ ดร้ บั รางวลั การวิเคราะห์คณุ สมบัติ“คนดีศรี
“คนดีศรีโรงเรียน” โรงเรียน”ตามความคดิ เห็นของนกั เรียน

๒. “คนดีศรโี รงเรียน” ตามความ การปฏบิ ัติตนต่อเพ่ือนและให้ความ
คดิ เหน็ ของนักเรียน ควรประกอบ ชว่ ยเหลอื เพ่อื นพเิ ศษ ทมี่ คี วามบกพร่อง
ดว้ ยคณุ สมบัติอะไรบา้ ง ในการเรยี นรู้ หรอื สมาธิส้นั

๓. ถา้ นักเรยี นมีเพื่อนในห้องเป็น
เด็กท่มี ีความต้องการพิเศษ มี
ความบกพร่องในการเรียนรู้ หรอื
สมาธิสน้ั นกั เรียนจะปฏบิ ัตติ นต่อ
เพือ่ นและให้ความชว่ ยเหลอื เพอ่ื น
อย่างไร

กิจกรรมการเรียนรู้ พฤติกรรมดา้ นพทุ ธิพสิ ัย ๙๔
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรียนรู้ของ Benjamin ผลการวเิ คราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

บทท่ี ๑๒ สารพิษในชีวิตประจำวนั
ชวนกันคิด ชว่ ยกันตอบ

๑. ยกตัวอย่าง “สารพษิ ใน  ความร้คู วามจำเกยี่ วกบั “สารพิษใน
ชวี ิตประจำวนั ” ทีย่ งั ไม่ได้กล่าวถึง ชีวติ ประจำวัน” และอนั ตรายจาก
ในบทเรยี น และอันตรายจาก สารพิษนั้น
สารพิษนัน้
วิเคราะห์การลดปริมาณของสารพษิ ในผัก
๒. ในครอบครัวของนักเรียน มีการ  และผลไม้
ลดปริมาณของสารพิษในผักและ
ผลไมด้ ว้ ยวิธีใดบ้าง

กิจกรรมการเรียนรู้ พฤติกรรมด้านพุทธิพสิ ัย ๙๕
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎีการเรียนรขู้ อง Benjamin ผลการวเิ คราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

บทท่ี ๑๓ อยา่ งนด้ี คี วรทำ ความรคู้ วามจำสำนวนในบทอ่านน้ีมี
ชวนกนั คดิ ชว่ ยกนั ตอบ อะไรบา้ ง

๑. สำนวนในบทอ่านนี้มอี ะไรบา้ ง  ความเข้าใจประเพณีไทย หรือประเพณีใน
ทอ้ งถนิ่ อะไรบ้างนอกจากในบทอ่านน้ี
๒. นกั เรยี นรู้จกั ประเพณไี ทย หรือ
ตอ้ งมีความรู้ความจำในตำแหน่งผนู้ ำของ
ประเพณใี นท้องถ่นิ อะไรบา้ ง  แต่ละศาสนา

นอกจากในบทอา่ นนี้ วเิ คราะห์ศาสนาส่งเสริมการดำรงชวี ิตให้
เป็นสุขได้อย่างไรบ้าง
๓. ตำแหนง่ ผู้นำของแต่ละศาสนาที่
ความเข้าใจในการทำความดีท่ีนา่ ภูมิใจ
นักเรียนร้จู ักมีอะไรบา้ ง  ของนักเรยี น

๔. ศาสนาส่งเสรมิ การดำรงชีวติ ให้  การนำไปใช้โดยแลกเปลย่ี นประสบการณ์
เปน็ สุขได้อย่างไรบ้าง ท่ีนกั เรยี นเคยไปประกอบพิธกี รรมทาง
ชวนกนั เลา่ 
๑.เล่าประสบการณ์การทำความดที ่ี  ศาสนา
น่าภมู ใิ จของนักเรียน
๒. แลกเปลี่ยนประสบการณ์ท่ี
นักเรยี นเคยไปประกอบพธิ กี รรม
ทางศาสนา

กจิ กรรมการเรียนรู้ พฤติกรรมด้านพทุ ธพิ ิสัย ๙๖
(Cognitive Domain)
ตามทฤษฎกี ารเรยี นร้ขู อง Benjamin ผลการวิเคราะห์

Bloom

ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะ ์ห
การประเ ิมนค่า
การสร้างสรรค์

ชวนกนั หา 

๑.หาชอ่ื ผลไม้ไทยให้มากทส่ี ดุ แลว้
นำช่ือมาเรียงลำตับตามพจนานกุ รม

๒.หาคำประสมท่ีมีคำวา่ “นำ้ ” 
“การ” และ “ความ” ให้มากทสี่ ดุ

ชวนกันเล่น
๑. แบง่ นกั เรียนเปน็ ๒ ฝ่าย ผลดั
กันเลน่ ตอ่ สำนวน ให้ฝ้ายหนึ่ง
เร่มิ ตน้ อีกฝ่ายหนงึ่ ต่อใหจ้ บ ฝ่ายใด
ตอ่ สำนวนไดถ้ ูกต้องเปน็ ฝา่ ยได้
คะแนน