คู่มือแนวทางบูรณาการความร่วมมือดูแลผู้สูงอายุ

fi fl6 ob®o.©b®; ty G ap J @°iu"miunflu.
a°"-m"t|aQ`®n5s;yi5i{finul3nl5

nVI9J. ©oonoo

9/laruIUu tod:boo

i3@i 5"muw@""oaitlni5viisofl"5iwff@m5Nam#"Qii@#"qtoiu`5gMiiimgvisiqfinuism5ii@%

m3yisi{ai6i5"qGu

=. ± =1

15Uu @6Uflnswou|oua'u

a€fid€3"eviu a. a°i""uu{a@niarou"Uu diufiqfl fi fl6 ockonen.oon/bbG:b

@muufi ben fiumou bG:a:ck @°"iu © @uUu

b.@°"ithfin""om@{fl"5iwfi@m5u5"im5miu5iufi@n"u"uiflum@@®ali{@3fl

(naouLfintlfuiuuiL@%ife€@"`) @muufi oho fiuiflan bG:bo @o"" 6` @uuu

On. aoiiu"uuqa@nsan@u"Q`u fi as OctG:On.OG:/i©®bct

@muuii ©c5 Qtlfl"uu5` bd:boo @°"iu © @u"u

mtlfin5u@uirfu@ualu$1VI"fl°"-n¢iunflu.1""VI@ufl€m5n"am%"QiL@%"q€o"`6botiJit"`

`q,d

Li@gVI@-n€ms dro rfu"L@3arfuauu3Vluin"3€@md"midLi@gquuouiwu m@mian:i"fidium5¥5"ims

"uumao"~muuiq"fl"@iflRg"gd@iqlVI"£q"m"@iflfifimtla{fidqouifl"iu®d"°iuidm5@evflVl°ithfin

"u@m@{fl"5iwfio ""a b.on "ouaflw"fliL@ng"€`o"`i'iarnevun53VI"ai§i"q" ..." mua€fiddtlifl"iu b

@qal"aofliiagi`fl"i""i"VI"ufl@insi%fluu#ufi"O"3{flo"uliudiutgiruimifl"5iwfiom5wamRg"SLL@

N"fl{@"tfl"iim'Lfi@n5wauiuuu@Ufld¢"¢fioimiVliqn""@@uouu"1"gr"@un€en5miQLiaRg"€{o"q53®®ufi"ufi"

qJuq

|tluuqa°iuufl"ai6i5"q"@u"iuflapniivi{m"adfid"""iuenii@gr"uiim5H5"im5fl"5i"fi@m5Nam

N"fliL@NUaq@" Vl@ungen5 a:bo "Jitu"alaianis"°iifium51flgr Lfioq@in " €fi@iLu"i{m5"@@¥gg"1S
u U u qJ I

M@un€flsm5Qiiati"€q@iqs3fluu#ufi"fin5"ouiwuuii@u{Wdia°"dyndiuai6iiruq"@U"iu®¥fliivi€fi""otlauu@

fi"ufliLgmuundm#@""i®n°"ufllVl"du"@oHou®"m51""VI@unqfl"'on5"auuuaH"3miq"fl"LLedvlu"ib

fl°"fllVl"5"ooqufuimi51""M@un€mifl'oniuou"uu5€M°ilVl"fl°"un"aisi5ruq"@u"iufll"'fl"i5fl@ufu"

1VI"#ufi¥5"im5fl"5"£@fl"amRg"SiL@Rg"€i@"`VI@ur€fl5G:boRIJilu€nu"uliu{iu/amufinui

|uau€nufla°"unmunflu.1fl"

5{i:uutliifiattl5flfi@i5"i

i-

fuiu@fin`a tnuuaiuaa`)
I@msm5 nfiu. uauov@"nisimu

U@°fln5gv151iffnftyi3nis

46fluu`ms#nu"on53uuii@3m5finuimtlousuifluundatii]"mufimfty

tv15. o bbtoc€ a:enen6t,1ylsal5 o bbc5© chto®b

ii.-- Zi-*ug"J5&-_

:'-t t"-;t".. .-:.. .. :

ti fio oc(do.o</slhd n:tJ L' u n:uvt:? {fi 101:tuff lJ
I
0u11J

nuufi rruud d'lut-oruuvtui ooooo
q

bh flqUn1nil LEd'loen

rAEor to-udvrnr:l{orviftrU+ouu?r1{n1:roouruITs nqldvvdundUn:n''r:nUuafiuavUro'tu:Icar-uyt!uvIr

rE uu ratrGnl: n6u. iirrinmurJ a'rr n:cvr:trfi nurGnr:

dxfiI nuurllf,orirrinrru nflu. ;irfinrruila-nn:vil:rrfinurBnr: d no [""o."tooAo].osnd

A{?-Ui YI os/ ttJU'lUU todbm

fArirrl.tfrarlc/eti4lillei?u o. tj:vn1fln:1Jfronr:rUiUatoluq atiufr Losn muluu tEdlosn

:'l{[{l {rhti.r7/ ocu o flUU
L:0{ u1 Ft :fd,1I u14n nffU n:n1:9tU tta il fi {01 Ut
01U?U
v UU

to. riu n ou n r r n : doruua'n a! n : n r : rirJua fuiaur o r u!{u ralJ si1 ur u <too

(.Urifiorrurynrnr:ou::rriUoUruaf!Uiarorut udnan: <tso {rTu n:ilourfiu) siruru o ariu
U

rjrf,ofidrrfiriirrinrru nnu. rirrinrrurJa'nn:vvt:xdnurBnl: :''ru{'rurua{oaqil

nr:vr54o14navrv'tl'rrJ:?ilri0n1:tJan4euaH4{01q:vu?1{n:cvt:?{finul0'n1:$acn:cvl:?{d''1fi'l:ilqt

4vu!,

n?1ilav[0u9rua{tta? uu

lunr:fi n:ilourriu trifior:rursruil:snlnn::rfionr:riUaUroraI ariufi bcn mu1u1r Lodben

rio- r rrn:o.ruya-naUn:nr:oUr*afUi!arorut 'lu{o b nl:floounI rUrntdrrsr:trAuudnanU:nr:aruTa' riaUrUoru t
'lunr:i'arou:il{ql$a{4rorq
!! to) illa:g'ruv#n4n:nr:qua{4rorqtYrnu.l siruru olo 'tl'rh.:

ua cil l Fr :i1uua-nqn :nt:q {q.: o r qrTuqr druru ago {rlilr tridut oor4gr nld d.:fi

(o) r,niru{runrnig anrufinur orr{n:qix 1 fio'o,or.,:r.,{qua{qrorqrdoqua{4rorq
lourut ru'lroiOuJutooutmu n'[{rion:lourfiu

(to) I:rriuuuirra 1#6utooururqrldriorilin{lunrucn::rnr:dqaiunr:finurtontu

ll)( m a n r r.iu vr'ru uril fi o u: r u'[fr'6 u r o o u!vru r nldri o n : l rVru u rf,l fi o u: u{ { 1

(<) uriru{Tu anrudnur orrin:qir.: 1 fid'nor::r{qua{4rorqrdordr{fion1:n1:Bua
fuurua9rot ru! 'oLvrJi0utoouI rvurnl{sion:lariuauI urinr:fl irnlv{

6'rfiu uurmrdoluiurorn:rou't:iunr:to'[dua-n4n:nr:qua{({o1rl (Caregiver) abo frr1lr oqqrnlfhi
lqun:dafAi rafl,u{vq ua{vqrorqfi<rlf,rou-o-fir,lrvirfAi'oluau"nuruca6norarifirrhj'a'ur:nriTohxJr,J:, cnouorfivrki Inudu

toouImVnl{dorirrinouu-aritJaUrorst n:rour:iu drun:ninro-orou:rriUnIr' tafrUaUroruIrfior{reti'fionr:n1:oUra
f!!ia€ruIdr6'0ililil:cno!orfivrlviduroourruu rmldrion:rafiuauI uuinr:airnrn :luacrdunntrd$aiunriru

6r G u uil'r rfi oTil : ervr : 1u

rJo rLfin{n?ruriufio

il nn. fl an

Ert:-'1 fll.

. rl

n ntl D;rte

ritinourfiu{qtorq (uruo::nv{a ,tu d i:_ ._j
Ivr: o lodc(o ddod //^'*,1n.
Tvr:ar: o lodc(o ddoo urila'uqilB)

:o{oBufi n:u ou'r}iu illffr : 1?,n 1:$ytu

qcal,

04E7u9ln:il0u1tlu

หน้า ๗ ๒๐ มิถุนายน ๒๕๖๒
เล่ม ๑๓๖ ตอนพิเศษ ๑๕๗ ง ราชกจิ จานเุ บกษา

ประกาศกรมกิจการผ้สู ูงอายุ

เรอื่ ง มาตรฐานหลกั สตู รการดแู ลผสู้ งู อายุ

ด้วยสถานการณ์ผู้สูงอายุของประเทศไทยได้เข้าสู่สังคมสูงอายุตั้งแต่ปี พ.ศ. 2548 โดยมี
ประชากรผู้สูงอายุ ร้อยละ 10 ของประชากรท้ังประเทศ และกาลังจะก้าวเข้าสู่สังคมสูงอายุอย่างสมบูรณ์
ในปี พ.ศ. 2564 คิดเป็นร้อยละ 20 ของประชากรท้ังประเทศ และในปี พ.ศ. 2574 ประเทศไทย
จะเข้าสู่สังคมสูงอายุระดับสุดยอด โดยจะมีประชากรผู้สูงอายุร้อยละ 28 ของประชากรท้ังประเทศ
ซึ่งกรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เป็นหน่วยงานหลัก
ในการขับเคลื่อนการดาเนินงานด้านผู้สูงอายุในทุกมิติ คณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ จึงแต่งต้ัง
คณะอนกุ รรมการบูรณาการจัดทามาตรฐานการดแู ลผสู้ ูงอายุ ซง่ึ มีอธบิ ดีกรมกจิ การผสู้ ูงอายุเป็นประธาน
เพ่ือจัดทามาตรฐานหลักสูตรการดูแลผู้สูงอายุ ให้เป็นมาตรฐานกลางของประเทศในการอบรมผู้ดูแล
ผสู้ งู อายุ

อาศัยอานาจตามความในมาตรา 32 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน
พ.ศ. 2534 ซ่ึงแกไ้ ขเพิ่มเตมิ โดยพระราชบัญญตั ริ ะเบยี บบรหิ ารราชการแผ่นดนิ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2545

ประกอบกับมติคณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ คร้ังท่ี 4/2561 เมื่อวันที่ 27 กันยายน 2561
เห็นชอบมาตรฐานหลักสูตรการดูแลผู้สูงอายุ 3 หลักสูตร และแนวทางการปฏิบัติในการขออนุญาต
ใช้มาตรฐานหลักสูตรการดูแลผู้สูงอายุในการจัดอบรมผู้ดูแลผู้สูงอายุแล้ว อธิบดีกรมกิจการผู้สูงอายุ
จงึ ออกประกาศไว้ ดังตอ่ ไปน้ี

ขอ้ 1 มาตรฐานหลักสตู รการดแู ลผู้สูงอายุ แบง่ ออกเป็น 3 หลักสูตร ดังนี้
1) มาตรฐานการดูแลผู้สูงอายุขั้นเบ้ืองต้น จานวน 18 ชั่วโมง สาหรับสมาชิก

ในครอบครวั อาสาสมคั รหรอื ผูส้ นใจท่มี อี ายไุ ม่ต่ากวา่ 15 ปี
2) มาตรฐานหลักสูตรการดูแลผู้สูงอายุข้ันกลาง จานวน 70 ชั่วโมง สาหรับ

ประกอบอาชีพผดู้ แู ลผูส้ ูงอายรุ ะดับพืน้ ฐาน ภายใตก้ ารกากับดูแลของเจ้าหนา้ ที่วิชาชีพ
3) มาตรฐานหลักสูตรการดูแลผู้สูงอายุข้ันสูง จานวน 420 ช่ัวโมง สาหรับ

ประกอบอาชีพผดู้ แู ลผสู้ ูงอายุ
ข้อ 2 การขออนุญาตใช้มาตรฐานหลกั สตู รการดแู ลผู้สงู อายุในการจัดอบรมผดู้ ูแลผสู้ ูงอายุ

1) มาตรฐานการดแู ลผูส้ ูงอายุข้ันเบ้อื งต้น จานวน 18 ชว่ั โมง ใหย้ ื่นขออนญุ าตใช้
ต่อกรมกจิ การผสู้ งู อายุ

2) มาตรฐานหลักสูตรการดูแลผู้สูงอายุข้ันกลาง จานวน 70 ช่ัวโมง และ
มาตรฐานหลกั สูตรการดูแลผสู้ งู อายขุ ้นั สงู จานวน 420 ชั่วโมง ให้ย่ืนขออนญุ าตใช้ ดังน้ี

(1) หน่วยงานภาครัฐ สถานศึกษา องค์กรต่าง ๆ ที่จัดอบรมผู้ดูแลผู้สูงอายุ
เพอื่ ดูแลผสู้ ูงอายุในชมุ ชน ให้ย่นื ขออนญุ าตใชต้ อ่ กรมอนามยั

48

หน้า ๘ ๒๐ มถิ นุ ายน ๒๕๖๒
เล่ม ๑๓๖ ตอนพเิ ศษ ๑๕๗ ง ราชกจิ จานุเบกษา

(2) โรงเรียนบริบาล ให้ยื่นขออนุญาตใช้ต่อสานักงานคณะกรรมการส่งเสริม
การศกึ ษาเอกชน

(3) สถาบันพฒั นาฝีมือแรงงาน ให้ยืน่ ขออนญุ าตใชต้ อ่ กรมพฒั นาฝีมอื แรงงาน
(4) หน่วยงาน สถานศึกษา องค์กรต่าง ๆ ที่จัดอบรมผู้ดูแลผู้สูงอายุเพ่ือเขา้ สู่
กจิ การการดูแลผ้สู ูงอายุ ให้ย่ืนขออนญุ าตใชต้ อ่ กรมสนับสนุนบรกิ ารสุขภาพ

ประกาศ ณ วนั ท่ี 23 เมษายน พ.ศ. ๒๕๖2
ไพรวรรณ พลวนั

อธบิ ดีกรมกจิ การผสู้ ูงอายุ

49

tiu, uun.roott m n:gruradn6or :nr:g ua {6raT qr?rnu.o,iruru azo rirllr
({fi o uurvn.r nlr*rr6g ua {qmr q udn6n: qzo rirTur n:u aurriu )

n:ni n nu. dutoltudn6n :lufrnuru sinudS

nflud t o'Ldra dn dUnU: fi'r r,r riij 25 59 a I u r : nl{ra dn a n : 1
ou :r ir u rtu urir u n u n 1 6 rni odt u'lududldra u

!Lu?141r nr:r{r tfi unr:'Lutj 2563

n fl u. litarit f; o rt{r n1: ou:uur dl

oa)a-tvLt urU.rfUf{ 01ut n:IJ0u1ilu

ff1un0u1il

rJ :v rfi u n 1:a'n ou:tJ LLav
n:?Qnt iln1v{n1:ou:tJ

#ai'r u n 1 : o u :lldiu lfi u : fi rirr:fi a ru't u

U

In uuil? u{luddnou:uiru rTu n F,lu.

** rondr:uf,ng'ruddo.:drvrfaufiuurft ilatoar4yrnltr,rdn6n:'r

- isrntUil:varrinr:drudnan:lJt{ou:ur / n1:ritrunl:dou

ndt utflrr,lrTu

- radn4n: (cG) 420 r?rllr n:firfiurdor.durnritoT nradnqn:na1.:

qv E j j
114 IUU tU0141v1 tvrl]lr1

- nr:rrdruunn"r:ou:r / va'nqn:n1:6ou (:vqaror:tiriu::gru)

6y

ntgfuaru9ril310u

- :vquilrumufiflnou:unrnrJfrrifi
- uuufi'rodT ilurj:vnT nfiririrunr:ou:lldiu

U

50

rn^\\ho )

VI FlD 02nnri s8s$" r{r#n.rru nrtl.

e{rrin'r rur.J dn n: vlt:rl ff nrg16n r:

nvuL. 10300

,r1-t.tr' 3llqkur€rl.ueArc L?(J,Jq/O

lGa rrulil fr l-F"lu,rr r lrl nd r llr, :ftr ri dnv i n R n : n l : o LLa ir A'i0 r q fl : v v 5'l { fi fl 1e18 n 1 5
r!uBeiu fr[irur u n r :;{rrinl nfl t.l. lilr'in }1 n tL14{

6.xfir r.irirfia;{tihtru nrtu. ff f6 azla.o4/zozz ariufr 18 t:luruu 2559

fr:ur{rrintru nflu. frqr:turtiiu'jrnr:{'n'ri't1er:'ln1:q-1'r146-flan:rl1:q*a{4torq nluvl:'l'x
finrg16nr: lriaur:n"Ldur:r!frrifitln'r:-lriilsjrunrxL "rifi0nr:d'rrnr:finrsrriorfloT (ari-lrlflr-J1s

v\.4. 2559)" ifr 6ltriri',r,*uu'ufrrjfilunr:i'jn'druuauruln:lnr:{'prv#nan:nr:ottariarorq

n:vyr:'r{ finrcrBnr: lnuh1fizuar{rurinr:dnr,{rkr:{nt: lutn:ura 3 torfllr:'J':vlrcu 2559 r{tu6'utl
f.l..:j'U
, _;
1. rirnor:ilnui.,rur1: }iriind'runruufilfion;ltt-ry{narl r7 nn 0406.6135474 asiuvl

14 vlqntn.* u 25s4lEo,.t nr:rifirirl{',tru"tunr:sYflnr:frndruanl:.ltiuillta-nfin::vuv#u 1uflnr'il:I:"1

lry'avlrlufiu 200
2. lri r :,li lfol ^:*{#n.,nnrr:.;urni^v-aeiiT'yilxroq "LvilrS rt t r u ur''i r fr ti I u qt s I,rtt.,ntrilqirr{Ju uvurva, 1:vvain

rfiorl:y1utrrir0{ril{:lrlnr: nru"tur.iltu.rr:r.l:vrrrufilfriltna::ufiov,"nnrnoluulruiliurn: tdrid

2.1 Firr.:B,i,rrr-d'nnr: xmrrrfi.r rirl{'rira'lunr:'J:vt:ri':tLfilr'rriru!:tu1rl'15

fiiptnr.l:valnrfrorn:^uln'rrlyriar ri'rfi'r u.a-'"J:vlfruufia'ir,lni'rd'mot';ur'tdnan:nr:qira{4tarq
liin'Lfiilh r"f U. U', r f : y fr vrE n r
n d r el n r l : v lfi l': fi rfi u r qio t i a r : d'n drtrr irri o' Yu

^
r)fi rz.Z av1 u r i a fi ni r 6'n',,ir ro fl a r : ui n r ri r ia q dr v Yr: n r : {a a r : ti u u n r : a a u

nr:!ryrrL^uilaa 11{ainllq1efiruavrrnrilfrrifr }.fuilrsjrilnrl:vulil:.lfirflu':{os"LuttpinvnYt

3. Itr.ilrl n si r u n't'R o r-r ltvl ui vt u r n:16'lil rfl uiu n s 6 drlh
:4.'1,.i6 I li u : r "0 fi 'l 5 Q'l nI n :'t n r : in r,r dn q fl : n 1 : fl uln {a I o'l U fl : u ?1 5 1 t fi n rgrE n r
l l u x :r e' r u i{l u ri r m a uu ui u r .r n :'l fr rvi r fi sir r,{l u r pl'r : n r : d'n drl t'r 1 { n 1

6t ri a,;H r lfi ofr o r: n:r rir lriu nr :ri a1'Ll

1r'd rL ;. n { n ?J-l} 1-l {r 8

/*j ,,?lr:-

gu ri nr : fi nu.]u o fl r rj u 1l lra r n r : H n ur n r u do u r 6la n {u rfl ]viil r ufr lare 24

iv: 0 2628 5331 51

I,,t',ar:- O 2628 5330

ภาคผนวก 2

53

ตวั อยา่ งประกาศรบั สมคั ร

ประกาศ กศน. อำเภอ/เขต ......................................
เรอ่ื ง การรบั สมคั รผู้เขา้ อบรมหลกั สตู รผู้ดแู ลผสู้ งู อายุ .......ชว่ั โมง

รนุ่ ท.ี่ .......... ประจำปงี บประมาณ พ.ศ. ..............
----------------------------

ด้วย กศน. อำเภอ/เขต.................................... ได้ร่วมมือกับ สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ ..............
จะจัดอบรมหลักสูตรผู้ดูแลผู้สูงอายุ ........... ช่ัวโมง รุ่นที่ .... ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. …………….. ภายใต้
โครงการค่าใช้จ่ายโครงการความร่วมมือการผลิตผู้ดูแลผู้สูงอายุ ระหว่างกระทรวงศึกษาธิการและกระทรวง
สาธารณสุข ให้แก่ประชาชนทัว่ ไป ซง่ึ มหี ลักเกณฑแ์ ละรายละเอยี ดในการรบั สมัครและการอบรม ดังน้ี

1. จำนวนผู้เข้าอบรมท่ีรับสมัคร จำนวน 20 คน
2. หลักสูตรท่ใี ช้ในการอบรม

ใช้หลักสูตรของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข (ตามหนังสือกรมอนามัย ด่วนที่สุด
ที่ สธ 0933.03/2246 ลงวนั ท่ี 23 มีนาคม 2559)

3. คณุ สมบตั ผิ ู้สมคั รเขา้ อบรมและหลักฐานประกอบการสมคั ร
เปน็ ไปตามประกาศของกระทรวงสาธารณสขุ และสำนักงานหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ (สปสช.) ดังน้ี
3.1 คณุ สมบัตผิ ูส้ มคั รเข้าอบรม
1) มีประสบการณใ์ นการดูแลผูส้ ูงอายุไม่น้อยกว่า 1 ปี หรอื มจี ิตอาสาที่จะเป็นผดู้ ูแลผู้สูงอายุ

กลมุ่ ติดเตยี งและติดบา้ น
2) มอี ายไุ มต่ ำ่ กวา่ 18 ปี บริบูรณ์
3) จบการศึกษาไมต่ ำ่ กวา่ ระดบั
• ประถมศึกษาหรอื เทียบเทา่ กรณสี มัครเขา้ อบรม หลักสูตร 70 ช่วั โมง
• มัธยมศึกษาตอนต้นหรอื เทียบเท่า กรณีสมคั รเขา้ อบรม หลักสตู ร 420 ช่ัวโมง
4) ไม่เป็นผมู้ คี วามประพฤตเิ สื่อมเสยี หรือบกพร่องในศลี ธรรมอนั ดงี าม
5) มสี ขุ ภาพแข็งแรง ไม่เป็นโรครา้ ยแรง หรือโรคติดตอ่ ร้ายแรง
6) มีวุฒิภาวะและบคุ ลิกลกั ษณะเหมาะสมในการเป็นผูด้ ูแลผสู้ งู อายุ

3.2 หลักฐานประกอบการสมคั ร
1) ใบสมคั รท่กี รอกข้อความครบถว้ นเรียบร้อยแล้ว
2) สำเนาบตั รประจำตวั ประชาชน จำนวน 1 ฉบับ
3) สำเนาทะเบยี นบา้ น จำนวน 1 ฉบับ
4) สำเนาวุฒิการศึกษา จำนวน 2 ฉบบั
5) รปู ถ่ายหนา้ ตรง ขนาด 1 นิ้ว จำนวน 2 รูป
6) ใบรบั รองแพทย์การตรวจสขุ ภาพ
7) สำเนาเอกสารทเี่ กยี่ วขอ้ ง เชน่ ใบเปล่ยี นชอื่ -นามสกุล ใบทะเบียนสมรส ฯลฯ (ถา้ มี)

หมายเหตุ สำเนาเอกสารทกุ ฉบับให้รับรองสำเนาถูกตอ้ งด้วยปากกาสีน้ำเงนิ เทา่ นั้น

54

4. ระยะเวลาการรบั สมัคร
รบั สมคั รระหวา่ งวนั ที่....................................... ถงึ วันท่ี ........................................... ในวนั และ

เวลาราชการ
5. การขอรบั ใบสมคั ร
ติดต่อขอรับใบสมัครได้ท่ี ................................................................. หรือทาง .............................

(ถ้ามี Online)

6. วิธกี ารสมัคร
ผู้สมคั รตอ้ งยน่ื ใบสมัคร พร้อมหลักฐานประกอบการสมัครใหค้ รบถ้วน โดยสามารถยื่นใบสมัคร

พรอ้ มหลักฐาน ณ ........................... ในวันและเวลาราชการ
7. การประกาศรายชือ่ ผู้ผ่านการคดั เลอื ก
กศน. อำเภอ จะประกาศรายชอื่ ผ้ผู ่านการคดั เลือกให้เข้ารับการอบรมในวนั ที่ .............................

ณ ......................................................
8. ค่าใชจ้ ่ายในการอบรม
จัดอบรมให้ฟรีโดยไม่มคี ่าใชจ้ ่าย แต่ผูเ้ ข้าอบรมต้องจัดเตรยี มอาหารกลางวันและน้ำด่ืมของตนเอง

มาในระหวา่ งการอบรม
9. ระยะเวลาในการอบรม
จดั อบรม ระหวา่ งวนั ที่ .................................... ถึงวันที.่ ..........................................
ภาคทฤษฎี จัดอบรม ณ ........................................................................................
การฝึกปฏิบตั ิ จดั อบรม ณ .....................................................................................
10. หากมีปญั หาหรอื ข้อสงสัยประการใด ใหต้ ดิ ตอ่ ได้ที่
................................................................. โทร. ....................................
................................................................. โทร. ....................................

ประกาศ ณ วันที่................................................................

55

ตวั อยา่ งใบสมคั รเขา้ อบรมหลกั สตู รการดแู ลผ้สู งู อายุ

Logo รปู ถ่าย 1 น้วิ

สถานศกึ ษ
า

ใบสมคั รเขา้ อบรมหลกั สตู รการดแู ลผสู้ งู อายุ ............ ชวั่ โมง
รนุ่ ท่ี ....... ประจำปงี บประมาณ พ.ศ. ............

กศน. อำเภอ.............................................. จงั หวดั .................................................

รหสั ประจำตวั ของผเู้ ขา้ อบรม สำหรบั เจา้ หนา้ ทก่ี รอก

ขอ้ มลู ผู้สมัคร
คำนำหนา้ ชือ่ (นาย/นาง/นางสาว/อ่ืน ๆ .............) ช่อื .....................................นามสกุล....................................
เลขประจำตวั ประชาชน
วัน/เดอื น/ปเี กดิ .......................... อายุ .….. ปี ...... เดอื น (นับถึงวันสมัคร) ศาสนา.................. สัญชาติ........................
วฒุ กิ ารศึกษาท่ใี ชส้ มัคร ........................... พ.ศ. ทีจ่ บ .............. จากสถานศกึ ษา .........................................................
อำเภอ/เขต ....................................................... จังหวัด ................................................................................................
ทอ่ี ยทู่ ส่ี ามารถตดิ ต่อได้ เลขท่ี.............หมทู่ ี่...........ซอย............................... ถนน .......................................................
ตำบล/แขวง ..................................... อำเภอ/เขต ...........................................จงั หวัด...................................................
รหัสไปรษณีย์.................... โทรศพั ท์........................... มือถือ........................... E-mail : ………………………..……………

ข้อมลู อาชพี
❑ ทำงานอาชพี .......................................................................
❑ วา่ งงาน
ข้อมลู ประสบการณใ์ นการทำงานเปน็ ผดู้ แู ลผสู้ งู อายุ
❑ ไม่เคย
❑ เคย ตงั้ แต่ป.ี .............…ถึงปี................. ช่ือ-นามสกลุ ผสู้ งู อายทุ ่เี คยดแู ล.................................................................

ขา้ พเจ้าขอรบั รองว่าข้อความขา้ งตน้ เป็นความจรงิ ทุกประการ

ลงชอ่ื .............................................................. ผ้สู มคั รเขา้ อบรม

(............................................................)
………………………………………………… วนั /เดอื น/ปีทส่ี มคั ร

หลกั ฐาน/เอกสารทย่ี นื่ ในวนั สมคั ร ❑ สำเนาทะเบยี นบ้าน ❑ สำเนาวุฒกิ ารศึกษา 2 ฉบับ
❑ สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน
❑ ใบรบั รองแพทย์ ❑ รปู ถ่ายหนา้ ตรง ขนาด 1 นว้ิ จำนวน 2 รูป
❑ เอกสารทีเ่ กย่ี วขอ้ ง เช่น ใบเปล่ียนชื่อ - นามสกุล, ใบทะเบยี นสมรส ฯลฯ (ถา้ มี)

ลงช่ือ ................................................... เจา้ หนา้ ท่ผี ู้ตรวจสอบเอกสาร
(…………………………………………)

56

คำอธบิ ายการออกรหสั ประจำตวั ของผเู้ ขา้ อบรมในใบสมคั รและการออกรหสั สถานศกึ ษา

1) รหสั ประจำตวั ของผเู้ ขา้ รบั การอบรม กำหนดไว้ 10 หลกั ดงั นี้

12 3 4 5 6 7 8 9 10

รหัสอัตโนมัติ

ร่นุ ท่ี ลำดบั ทขี่ องผูเ้ ขา้ อบรม
รหัสหลกั สตู ร

ปีงบประมาณ

ปงี บประมาณ : เลขหลกั ท่ี 1, 2 กำหนดให้เป็นเลขสองตัวทา้ ยของปีงบประมาณท่จี ดั อบรม
รหสั หลักสตู ร : เชน่ ปีงบประมาณ 2559 ได้แก่ 59
เลขหลกั ที่ 3, 4 กำหนดใหเ้ ป็นเลขแทนชอื่ หลกั สตู รในการจัดอบรม ดงั น้ี
รนุ่ ท่ี : เลข “01” แทนหลักสตู ร 70 ช่ัวโมง เลข “02” แทนหลกั สูตร 420 ชวั่ โมง
ลำดบั ที่ของผเู้ ข้าอบรม : โดยใส่เลขตามหลักสูตรทผี่ ู้เข้าอบรมสมัคร
รหสั อตั โนมัติ : เลขหลักที่ 5, 6 กำหนดใหเ้ ป็นเลขเรียงตามลำดบั ของรนุ่ ที่จัดอบรม
เลขหลกั ที่ 7, 8, 9 กำหนดใหเ้ ปน็ เลขเรียงตามลำดบั การสมัครของผูเ้ ขา้ อบรม
เลขหลักท่ี 10 เปน็ เลขท่ีจะขึ้นใหโ้ ดยอัตโนมัติเมื่อลงข้อมูลโปรแกรมทะเบียน
ผู้เขา้ อบรมหลักสตู รการดูแลผู้สงู อายุ

2) รหสั สถานศกึ ษา กำหนดไว้ 10 หลกั ตามมาตรฐานของกระทรวงศึกษาธิการ ดงั นี้

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

รหสั สงั กดั (กศน.) : ลำดับท่ี
รหสั จงั หวดั (มหาดไทย) : รหัสอำเภอ/เขต (มหาดไทย)
รหสั อำเภอ/เขต (มหาดไทย) : รหัสจงั หวดั (มหาดไทย)
รหสั สงั กัด (กศน.)
กำหนด
ลำดบั ท่ี : เลขหลกั ที่ 1, 2 กำหนดให้เป็นรหสั สังกัดสำนกั งาน กศน. คือ “12”
เลขหลักท่ี 3, 4 กำหนดใหเ้ ป็นรหสั จังหวดั ตามทก่ี ระทรวงมหาดไทยกำหนด
เลขหลกั ที่ 5, 6 กำหนดให้เป็นรหัสอำเภอ/เขต ตามที่กระทรวงมหาดไทย

เลขหลักที่ 7, 8, 9, 10 เป็นเลขเรยี งตามลำดับของสถานศึกษา

หมายเหตุ
1. กลุม่ แผนงาน อยู่ระหว่างการพฒั นาโปรแกรมระบบงานทะเบยี นผ้เู ขา้ อบรม
2. ในการรบั สมัครผเู้ ขา้ อบรม ระหวา่ งท่ีกลมุ่ แผนงานกำลังพฒั นาโปรแกรม ในส่วนของการออกรหัส
ประจำตัวผู้เข้าอบรมให้เว้นช่องที่ 10 ไว้ก่อน
3. การออกวุฒบิ ตั รผู้ผา่ นการอบรมจะต้องระบรุ หัสประจำตวั ผผู้ า่ นการอบรมไว้ท่ดี า้ นหลังวุฒิบตั รดว้ ย

57

ตวั อยา่ งวฒุ บิ ตั รภาษาไทย

ปรบั ตามคมู่ อื แนวทางการขออนญุ าตใชห้ ลักสตู รการดแู ลผสู้ งู อายรุ ะดบั พ้ืนที่ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ
(ฉบบั ปรบั ปรงุ วนั ที่ 23 เมษายน 2563)

Logo เลขท่ี ....../..........

Logo หนว่ ยงำน
สธ. ทจ่ี ดั
กศน. อำเภอ
อบรม

.............................. ..............................
ผอู้ ำนวยการ กศน. อำเภอ หนว่ ยงานทร่ี ว่ มจดั

หมายเหตุ การออกวฒุ บิ ตั ร ต้องมีผ้ลู งนามอยา่ งน้อย 2 หน่วยงาน สามารถเพ่ิมหนว่ ยงานร่วมจัดในวุฒิบตั รไดต้ ามท่ี
มีการบรู ณาการจริง (ไม่ต้องให้สาธารณสุขอำเภอ และนายแพทย์สาธารณสุขจงั หวัด ลงนามในวฒุ ิบัตร
ตัง้ แต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 เป็นต้นไป)

58

ตวั อยา่ งวฒุ บิ ตั รภาษาองั กฤษ

.............................. ..............................
ผอู้ ำนวยการ กศน. อำเภอ หนว่ ยงานทร่ี ว่ มจดั
(ระบุเปน็ ภาษาองั กฤษ) (ระบเุ ปน็ ภาษาองั กฤษ)

59

1

แบบประเมนิ การฝึ กทกั ษะ

การอบรมผู้ช่วยเหลอื ดูแลผู้สูงอายุท่ีมีภาวะพึ่งพงิ ในชุมชน
(Care Giver: CG)

หลกั สูตร 70 ช่ัวโมง กรมอนามยั
ศูนย์อนามัยท่ี 10 อุบลราชธานี

ช่ือ – สกุล (ผู้เข้าอบรม)................................................... ตาบล........................................
อาเภอ.........................................................จังหวัด...........................................................
ช่ือ – สกุล (CMหรือFCTหรือ จนท.สธ.ท่ดี ูแล)..........................................................สถานที่
ปฏิบัติงาน.........................................................................................................

60

2

คาชี้แจง

1. เป้ าหมายของการอบรมผู้ดูแลผู้สูงอายุ
เพ่ือให้ผูด้ ูแลผสู้ ูงอายุมีความรู้ ความเขา้ ใจ เก่ียวกบั การเปล่ียนแปลงโครงสร้างประชากรสู่สังคม

ผสู้ ูงอายุ สถานะสุขภาพผสู้ ูงอายุ และตระหนกั ถึงความจาเป็นในการดูแลผสู้ ูงอายุ แนวคิดและทฤษฎีผสู้ ูงอายุ
กระบวนการชรา และการเปล่ียนแปลงในวยั สูงอายุ โรคท่ีพบบ่อยในกลุ่มผูส้ ูงอายุ พฤติกรรมเสี่ยง การ
ป้ องกนั การส่งเสริมสุขภาพ และการดูแลเบ้ืองตน้ และสามารถสังเกต และใหก้ ารปฐมพยาบาลเบ้ืองตน้ แก่
ผูส้ ูงอายุท่ีมีภาวะวิกฤติได้ สามารถปฏิบตั ิเก่ียวกับการดูแลช่วยเหลือผูส้ ูงอายุท่ีช่วยเหลือตนเองไม่ได้
เนื่องจากชราภาพ หรือมีปัญหาระบบทางเดินอาหาร ระบบทางเดินหายใจ ระบบขบั ถ่าย ระบบอวยั วะสืบ
พนั ธ์ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ การใชย้ าในวยั สูงอายุ สามารถดูแลช่วยเหลือการใชย้ าในผสู้ ูงอายุตามคาสั่งผู้
ประกอบวชิ าชีพเวชกรรมไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง ปลอดภยั การส่งเสริมสุขภาพผสู้ ูงอายุ สามารถนาไปใชใ้ นการดูแล
ผสู้ ูงอายุในชีวิตประจาวนั ได้ สุขภาพจิตของผูส้ ูงอายุ มีทกั ษะความสามารถในการให้คาแนะนาการดูแล
ตนเองเพื่อคลายเครี ยดแก่ผู้สูงอายุ และประยุกต์ใช้ในการดูแลสุขภาพจิตของผู้ดูแลเองได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ สภาพแวดลอ้ มท่ีเอ้ือตอ่ การมีสุขภาพดีของผสู้ ูงอายุ สามารถจดั สิ่งแวดลอ้ มที่เหมาะสมสาหรับ
ผสู้ ุงอายุได้ ภูมิปัญญาชาวบา้ นกบั การดูแลสุขภาพผสู้ ูงอายุ สามารถให้คาแนะนาและประยุกตใ์ ชภ้ ูมิปัญญา
ชาวบา้ นมาดูแลสุขภาพผสู้ ูงอายไุ ดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพและเหมาะสมกบั บริบทของพ้ืนท่ี สิทธิประโยชน์ของ
ผสู้ ูงอายุตามกฎหมาย บริการทางสังคมสาหรับผสู้ ูงอายุ ท้งั หน่วยงานภาครัฐและเอกชน บทบาทจริยธรรม
ของผดู้ ูแลผสู้ ูงอายแุ ละมีความตระหนกั มีทศั นคติ คุณธรรม จริยธรรมท่ีดีในการปฏิบตั ิงานการดูแลผสู้ ูงอายุ
สามารถจดั กิจกรรมนนั ทนาการเพือ่ ผสู้ ูงอายไุ ด้ ผอ่ นคลายความเครียด เมื่อยลา้ ให้ไดร้ ับความสนุกสนาน เขา้
สังคมมีเพือ่ น มีกลั ยาณมิตร
2.คุณสมบัติ ผู้ทีจ่ ะอบรม “Care Giver หลกั สูตร ๗๐ ช่ัวโมง ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับท่ี 6
ดงั นี้

1) มีอายไุ มต่ ่ากวา่ ๑๘ ปี บริบรู ณ์
2) จบการศึกษาไมต่ ่ากวา่ ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้ หรือเทียบเทา่
3) มีประสบการณ์การดูแลผสู้ ูงอายไุ ม่นอ้ ยกวา่ ๑ ปี และมีหนงั สือรับรองจากหน่วยงานท่ีเก่ียวขอ้ ง
4) มีความประพฤติและอยใู่ นศีลธรรมอนั ดีไม่มีประวตั ิการทาร้ายหรือละเมิดสิทธ์ิผสู้ ูงอายุ
5) มีใบรับรองแพทยว์ า่ มีสุขภาพแขง็ แรงท้งั กายใจ
6) มีวฒุ ิภาวะและบุคลิกลกั ษณะท่ีเหมาะสม

3. ผลลพั ธ์การเรียนรู้
ภายหลงั อบรม Care giver จะตอ้ งสามารถปฏิบตั ิงานไดด้ งั น้ี
1. ดูแลผสู้ ูงอายตุ ามกิจวตั รประจาวนั ของผสู้ ูงอายุ ตาม Care plan ของCare manager เช่น การ

รับประทานอาหาร การนอนหลบั พกั ผอ่ น การเคลื่อนยา้ ย การขบั ถ่าย ใหถ้ ูกสุขลกั ษณะปลอดภยั เหมาะสม
กบั วยั ของผสู้ ูงอายุ

61

3

2. สงั เกตพฤติกรรมการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ของผสู้ ูงอายุ รวมท้งั เรื่องสุขภาพของผสู้ ูงอายุ และตอ้ ง
รายงานให้ ญาติของผสู้ ูงอายทุ ราบทุกวนั

3. ส่งเสริมสุขภาพของผสู้ ูงอายทุ ุกดา้ นตลอดจนดูแลสภาพแวดลอ้ มใหป้ ลอดภยั ถูกสุขลกั ษณะเอ้ือ
ต่อการ ส่งเสริมสุขภาพของผสู้ ูงอายุ

4. เขียนรายงานการปฏิบตั ิงานเสนอต่อหน่วยงานตน้ สังกดั ( รพสต.,รพช,อปท)
5. กรณีที่มีการประกอบอาหารใหผ้ สู้ ูงอายตุ อ้ งดาเนินการเตรียม ปรุง ประกอบอาหาร พร้อมท้งั ดูแล
เคร่ืองมือเครื่องใชใ้ นการปรุง ประกอบอาหารใหส้ ะอาด และถูกสุขลกั ษณะในทุกข้นั ตอนและลา้ งมือ ให้
สะอาดอยเู่ สมอ
6. จดั การสิ่งปฏิกลู และมลู ฝอย ที่เกิดจากการดูแลผสู้ ูงอายอุ ยา่ งถูกตอ้ ง โดยทิง้ ลงในภาชนะรองรับที่
ถูกหลกั สุขาภิบาลและระวงั ป้ องกนั ไมใ่ หเ้ กิดการปนเป้ื อน กบั อาหารและเกิดการแพร่กระจายของเช้ือโรค
หรือ ก่อใหเ้ กิดเหตุราคาญ ต่อบา้ นเรือนใกลเ้ คียง
7. ส่งตอ่ ผสู้ ูงอายกุ รณีท่ีพบวา่ มีเหตุฉุกเฉิน หรือการเจบ็ ป่ วย หรือบาดเจบ็ เกิดข้ึนกบั ผสู้ ูงอายตุ าม
ระบบ การส่งต่อและวธิ ีการอยา่ งถูกตอ้ ง
8. จดั ทารายงานผลการดูแลผูส้ ูงอายรุ ายเดือน เพ่ือรายงานตอ่ Care Manager

4.วตั ถุประสงค์ของการศึกษา
1) เพื่อใหผ้ ชู้ ่วยเหลือดูแลผสู้ ูงอายทุ ี่มีภาวะพ่งึ พิง (Care giver) มีความรู้ ความเขา้ ใจ เรื่องการดูแล

สุขภาพอนามยั ผสู้ ูงอายแุ ละปฏิบตั ิตอ่ ผสู้ ูงอายไุ ดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ
2) เพ่ือเตรียมการรองรับระบบการดูแลสุขภาพผสู้ ูงอายรุ ะยะยาว ในทอ้ งถิ่น ชุมชน
3) เพอ่ื พฒั นาศกั ยภาพบุคลากร และภาคีเครือขา่ ยที่ทางานดา้ นการดูแลสุขภาพผสู้ ูงอายรุ ะยะยาว

5. ระยะเวลาการอบรมและฝึ กปฏิบัติ
-ทฤษฎี 30 ชวั่ โมง (เรียนเน้ือหา+ฝึกปฏิบตั ิกบั หุ่นจาลองหรือบทบาทสมมุติฯลฯ)
-ฝึกปฏิบตั ิ 40 ชวั่ โมง (ฝึกปฏิบตั ิกบั คนไขจ้ ริงในสถานบริการและชุมชน)
ระหวา่ งวนั ท่ี- ............................

6. สถานทอี่ บรม ...............................................................................

7. ฝึ กปฏบิ ัติ
-ฝึกปฏิบตั ิงานในสถานบริการ ไดแ้ ก่ ในโรงพยาบาลจงั หวดั หรือโรงพยาบาลชุมชน หรือ

โรงพยาบาลส่งเสริม สุขภาพตาบล โดยมวี ทิ ยากร/พเ่ี ลยี้ งดูแลการฝึ ก
-ฝึกปฏิบตั ิในชุมชน ไดแ้ ก่ หมบู่ า้ น/ชุมชน ที่มีCase ผ้สู ูงอายุทม่ี ีภาวะพง่ึ โดยมวี ิทยากร/พเ่ี ลีย้ ง

ดูแลการฝึ ก

62

4

8. แผนการสอน/จัดประสบการณ์การเรียนรู้ ท้งั หมด 16 แผนการสอน

ลาดบั แผน เนือ้ หาสาคญั /ประสบการณ์การ ชั่วโมงสอน

เรียนรู้ ทฤษฎี ปฏิบตั ิ วธิ ีฝึกปฏิบตั ิ
(ชม) (ชม)

1 ความจาเป็ นของการดูแล - สถานการณ์ผสู้ ูงอายใุ นปัจจุบนั 1 0 -

ผสู้ ูงอายุ - โครงสร้างประชากรของ

ประเทศไทย

- สถานะสุขภาพผสู้ ูงอายุ และ

ความจาเป็นในการดูแลผสู้ ูงอาย

2 แนวคิดเกี่ยวกบั ผสู้ ูงอายุ -แนวคิดเกี่ยวกบั การสูงอายุ 10 -

- การแบง่ ประเภทผสู้ ูงอายุ

- กระบวนการชรา และการ

เปลี่ยนแปลงในวยั สูงอายุ : ดา้ น

ร่างกาย ดา้ นจิตใจ และดา้ นสังคม

3 โรคท่ีพบบ่อยในผสู้ ูงอายุ - โรคเบาหวาน 2 1 แบ่งกลุ่ม

- โรคความดนั โลหิตสูง อภิปราย

- โรคหวั ใจ

- โรคมะเร็ง

- โรคหลอดเลือดสมอง

- โรคสมองเสื่อม/ซึมเศร้า/ฆา่ ตวั ตาย

- โรคกระดูกและขอ้

- โรคตา

ฯลฯ

4 การจัดการภาวะวิกฤต/ - การประเมินภาวะวกิ ฤต 2 2 -จบั คู่ฝึก

ฉุกเฉินเบ้ืองตน้ -การหมดสติ เป่ าปากช่วยหายใจ ปฏิบตั ิ

และนวดหวั ใจ เป็นลม -ฝึ กกบั

- การประเมินภาวะวกิ ฤต หุ่นจาลอง

-การหมดสติ เป่ าปากช่วยหายใจ

และนวดหวั ใจ เป็นลม

- การหา้ มเลือด

- หกลม้ กระดูกหกั ขอ้ เทา้ แพลง

- การเคลื่อนยา้ ยผปู้ ่ วย

- เส้นเลือดสมองแตก/ ตีบ/ ตนั

63

5

ลาดบั แผน เนือ้ หาสาคญั /ประสบการณ์ ชั่วโมงสอน

การเรียนรู้ ทฤษฎี ปฏิบตั ิ วธิ ีฝึกปฏิบตั ิ

(ชม) (ชม)

5 ก า ร ช่ ว ย เห ลื อผู้สู งอ า ยุ - การตรวจร่างกายเบ้ืองตน้ 3 2 -จบั คูฝ่ ึกปฏิบตั ิ

เบ้ืองตน้ (ความดนั โลหิต อุณหภมู ิ -ฝึกกบั หุ่นจาลอง

ร่างกาย ชีพจร และการ

หายใจ)

- การเช็ดตวั ลดไข้

- การทาแผล

- การช่วยเหลือผสู้ ูงอายทุ ่ี

ช่วยเหลือตวั เองไม่ได้

- ดูแลจดั ท่านงั่ ท่านอน การ

ลุกจากเตียง ฯลฯ

- การประเมินความสามารถ

ในการประกอบกิจวตั ร

ประจาวนั (Barthel Activities

of Daily Living: ADL) ซ่ึง

ประยกุ ตโ์ ดยกรมอนามยั

6 การดูแลช่วยเหลือผูส้ ูงอายุ 6.1 ระบบทางเดินอาหาร 1 2 -จบั คูฝ่ ึกปฏิบตั ิ

ที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ -การเปล่ียนแปลงโครงสร้าง -ฝึกกบั หุ่นจาลอง

เนื่องจากชราภาพหรื อมี หนา้ ที่ของระบบทางเดินอาหาร

ปัญหาระบบทางเดินหายใจ -การดูแลใหอ้ าหารทางสายยาง

ระบบขบั ถ่าย ระบบอวยั วะ -การเตรียมอาหารเฉพาะโรค

สืบพนั ธ์ -การเตรียมอาหารผสมเพื่อใหท้ าง

สายยาง

-การดูแลความสะอาดช่องปาก

-ดูแลเรื่องการรับประทานอาหาร

-ดูแลการใหอ้ าหารทาง

Gastrostomytube

บนั ทึกการใหอ้ าหาร/การ

รับประทานอาหาร

64

6

ลาดบั แผน เนือ้ หาสาคญั /ประสบการณ์ ชั่วโมงสอน

การเรียนรู้ ท ฤ ษ ฎี ป ฏิ บั ติ วธิ ีฝึกปฏิบตั ิ

(ชม) (ชม)

6 การดูแลช่วยเหลือผูส้ ูงอายุ 6.2ระบบทางเดินหายใจ(การดูแล 1 2 -จบั คูฝ่ ึกปฏิบตั ิ

ท่ีช่วยเหลือตนเองไม่ได้ สมอง/ ดูแลทางเดินหายใจ), -ฝึกกบั หุ่นจาลอง

เน่ืองจากชราภาพหรื อมี (Suction)
ปัญหาระบบทางเดินหายใจ -การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและ

ระบบขบั ถ่าย ระบบอวยั วะ ระบบทางเดินหายใจ

สืบพนั ธ์ -การเปล่ียนแปลงทางคลินิกของ

ระบบทางเดินหายใจมนุษย์

- ดูแลเรื่องการจดั ท่าท้งั การนอน
นงั่ หรือการลุกจากเตียง

-การเคาะปอดวธิ ีการเคาะปอด

-ดูแลผสู้ ูงอายุonTrcheostomytube

- ดูแลเกี่ยวกบั การใหอ้ อกซิเจน

(Oxygen)

- ดูแลเรื่ องการใช้ยาพ่นขยาย

หลอดลม

-การดูแลดูดเสมหะ

6 การดูแลช่วยเหลือผูส้ ูงอายุ 6.3ระบบขับถ่าย 12

ที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ -การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและ

เน่ืองจากชราภาพหรื อมี หนา้ ท่ีของระบบขบั ถ่าย

ปัญหาระบบทางเดินหายใจ -ดูแลเร่ืองขบั ถ่ายปัสสาวะ
ระบบขบั ถ่าย ระบบอวยั วะ ผสู้ ูงอายชุ ายโดยใชถ้ ุงพลาสติก/

สืบพนั ธ์ ถุงยาง

-ดูแลผปู้ ่ วยที่ onFoley’scatheter

-การทาIntermittenttubecath

-อาการทอ้ งผกู /สาเหตุการป้ องกนั

และแกไ้ ข

65

ลาดบั แผน เนือ้ หาสาคญั /ประสบการณ์การ 7

เรียนรู้ ทฤษฎี ช่ัวโมงสอน

(ชม) ปฏิบตั ิ วธิ ีฝึ กปฏิบตั ิ
(ชม)
6 การดูแลช่วยเหลือผูส้ ูงอายุ 6.4ระบบอวยั วะสืบพนั ธ์ 1
1 -จบั คูฝ่ ึกปฏิบตั ิ
ที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ -การเปล่ียนแปลงโครงสร้างและหนา้ ที่ -ฝึกกบั หุ่นจาลอง

เน่ืองจากชราภาพหรื อมี -กระบวนชราของระบบสืบพนั ธ์ - ใชแ้ บบทดสอบ
ความรู้เฉพาะเร่ือง
ปัญหาระบบทางเดินหายใจ -การดูแลทาความสะอาดหลงั การขบั ถ่าย การใชย้ าหลงั
การเรียเรื่องน้ี
ระบบขบั ถ่าย ระบบอวยั วะ
1 -แบง่ กลุ่มอภิปราย
สืบพนั ธ์
1 -จบั คูฝ่ ึกปฏิบตั ิ
7 การใช้ยาในวยั ผ้สู ูงอายุ -หลกั การใชย้ าเบ้ืองตน้ 2

-ยาทีใ่ ชบ้ อ่ ยในวยั สูงอายุ

-ผลขา้ งเคียงจากการใชย้ า

-ปัญหาท่ีพบและขอ้ ควรระวงั จากการใช้

ยาในวยั สูงอายุ

8 การส่งเสริมสุขภาพ 8.1ความหมายของการส่งเสริมสุขภาพ 2

ผ้สู ูงอายุ -แนวทางปฏิบตั ิในการส่งเสริมสุขภาพ

ผสู้ ูงอายุ

-อาหารและโภชนาการสาหรับผสู้ ูงอายุ

-อาหารหลกั 5หมู่

-ความตอ้ งการสารอาหารในผสู้ ูงอายุ

-การประเมินภาวะโภชนาการในผสู้ ูงอายุ

-ขอ้ พจิ ารณาในการกาหนดอาหาร

สาหรับผสู้ ูงอายุ

8.2การออกกาลงั กายทเ่ี หมาะสมกบั 2

ผ้สู ูงอายุ

-ประโยชน์ของการออกกาลงั กาย

-หลกั ปฏิบตั ิในการออกกาลงั กายและ

การบริหารร่างกายสาหรับผสู้ ูงอายุ

-รูปแบบการออกกาลงั กายเพือ่ สุขภาพ

ผสู้ ูงอายุ

66

8

ลาดับ แผน เนือ้ หาสาคัญ/ประสบการณ์การ ชั่วโมงสอน

เรียนรู้ ทฤษฎี ปฏิบตั ิ วธิ ีฝึกปฏิบตั ิ

(ชม) (ชม)

8 การส่งเสริมสุขภาพ 8.3 การดูแลสุขภาพช่องปาก 2 1 -จบั คูฝ่ ึกปฏิบตั ิ

ผ้สู ูงอายุ ผ้สู ูงอายุ

-การดูแลช่องปากด้วยตนเอง

สาหรับผ้สู ูงอายุ
-การตรวจช่องปากดว้ ยตนเอง

-การใชไ้ มจ้ ิม้ ฟัน
-การดูแลทาความสะอาดฟัน

ปลอม
-การเลือกรับประทานอาหารท่ีมี
ประโยชน์และไมท่ าอนั ตราย
เหงือกและฟัน

-การไปพบทนั ตแพทย์

9 สุขภาพจิตกบั ผสู้ ูงอาย/ุ การ - สุขภาพจิตกบั การเจบ็ ป่ วย 3 2 -จบั คู่ฝึกปฏิบตั ิ
ดูแลตนเองเพอื่ คลายเครียด เร้ือรัง
- การประเมินปัญหาสุขภาพจิต

ผสู้ ูงอายทุ ี่เจบ็ ป่ วยเร้ือรัง
- เทคนิคการสนทนากบั ผสู้ ูงอายุ
- การส่งเสริมสุขภาพจิตใน
ผสู้ ูงอายุ

- ภาวะเครียดในผสู้ ูงอายุ

-ภาวะสมองเส่ือมในผสู้ ูงอายุ
การป้ องกนั การช่วยเหลือ
-การใชแ้ บบประเมิน

ความเครียด/สมองเสื่อม

10 การจัดสภาพแวดล้อมที่ - การจดั สภาพแวดลอ้ มภายใน 1 0 -ทบทวน/สารวจ

เหมาะสม อาคาร สถานที่ท่ีเหมาะสม

- การจดั สภาพแวดลอ้ มภายนอก (บา้ น,สถานท่ีราชการ

อาคาร ฯลฯ)

-อภิปรายผลการ

ทบทวน/สารวจ

67

9

ลาดับ แผน เนือ้ หาสาคัญ/ประสบการณ์การ ช่ัวโมงสอน

เรียนรู้ ท ฤ ษ ฎี ป ฏิ บั ติ วธิ ีฝึกปฏิบตั ิ

(ชม) (ชม)

11 ภูมิปัญญาชาวบ้านกับการ -นวดแผนไทยเพ่ือคลายเครียด 1 1 -จบั คูฝ่ ึกปฏิบตั ิ

ดูแลสุขภาพผสู้ ูงอายุ -สมุนไพรใกลต้ วั

12 สิทธิผสู้ ูงอายุ -สิทธิของผสู้ ูงอายตุ ามรัฐธรรมนูญ 1 0
แห่งราชอาณาจกั รไทยพ.ศ.๒๕๕๐

-พรบ.ผสู้ ูงอายุพ.ศ.2550

-แผนผสู้ ูงอายแุ ห่งชาติฉบบั ท่ี2
-ประกาศกระทรวงสาธารณสุข
เร่ืองกิจการที่เป็ นอนั ตรายต่อสุขภาพ

(ฉบบั ที่ ๖)

-สิทธิของผสู้ ูงอายทุ ่ีตอ้ งการการดูแล

ระยะยาว
-ผสู้ ูงอายกุ บั พินยั กรรมชีวติ (
LivingWills)

13 บทบาทและจริยธรรมของ -บทบาทหนา้ ที่และชอบเขตในการ 1 0

ผดู้ ูแลผสู้ ูงอายุ ดูแลผสู้ ูงอายุ
-พรหมวหิ าร4

-อิทธิบาท4

โยนิโสมนสิการ

-ศกั ด์ิศรีของการเป็นผสู้ ูงอายุ

14 การจดั กิจกรรมนนั ทนาการ -ประโยชน์ของนนั ทนาการ 1 1 -แบง่ กลุ่มฝึก

-รูปแบบของการจดั นนั ทนาการท้งั
เป็ นกลุ่มและรายบุคคลฯลฯ

15 การฝึกงานในสถานบริการ 15ราย - 20

-รายละเอียดทา้ ยตาราง

-โดยฝึกกบั คนไขอ้ าจเป็นคนวยั

สูงอายหุ รือวยั อ่ืนได้กิจกรรมฝึกบาง
รายการหากไม่มีCaseใหผ้ อู้ บรมสาธิต
กบั ครูพีเ่ ล้ียงที่สถานบริการ

16 การฝึกงานในชุมชน 5ราย - 20

68

10

9. การฝึ กปฏิบัติงานของผ้เู ข้าอบรม (แผน 15,16)

ทีมวทิ ยากรและทีมพีเ่ ล้ียง ทาการช้ีแจงผเู้ ขา้ อบรม และกาหนดเวลาใหผ้ เู้ ขา้ อบรมฝึกตามความ

เหมาะสม โดยมีการประเมิน/บนั ทึกผลการฝึก

แผน 15 การฝึกงานในสถานบริการ 15 ราย (เลือกใชแ้ บบประเมินตามที่ผฝู้ ึกงานไดท้ ากบั Case จริง)

15.1 ฝึกทกั ษะการดูแลผทู้ ี่มีภาวะวกิ ฤติกบั การปฐมพยาบาลเบ้ืองตน้

-การหา้ มเลือด/การทาแผล 2 ราย

-การเคล่ือนยา้ ยผปู้ ่ วยโดยไม่ใชอ้ ุปกรณ์ 1 ราย

-การช่วยฟ้ื นคืนชีพข้นั พ้ืนฐาน 2 ราย

15.2 ฝึกทกั ษะการช่วยเหลือผสุ้ ูงอายเุ บ้ืองตน้

-การวดั สัญญาณชีพ 4 ราย

- การเช็ดตวั ลดไข้ 1 ราย

-การใหย้ าทางปาก 4 ราย

-การพน่ ยา 1 ราย

15.3 ฝึกทกั ษะการดูแลช่วยเหลือผสู้ ูงอายทุ ่ีช่วยเหลือตวั เองไมไ่ ด้ 2 ราย (ตามลกั ษณะcaseที่มี)

เช่น การดูแลผใู้ หอ้ าหารทางสายยาง, การใหอ้ อกซิเจน, การดูแลผทู้ ี่ใส่สายสวนปัสสาวะ

15.4 ฝึกทกั ษะการประเมินผสู้ ูงอายแุ ละสุขภาพจิต

-การแยกประเภทผสู้ ูงอายตุ ามความสามารถในการประกอบกิจวตั รประจาวนั 2 ราย

-สุขภาพจิตกบั ผสู้ ูงอายุ การดูแลตนเองเพื่อคลายเครียด 2 ราย

-การฝึ กสมาธิ 2 ราย

-การจดั การสิ่งแวดลอ้ มที่เหมาะสม 1 ราย

แผน 16 การฝึกปฏิบตั ิงานในชุมชน Z
- ฝึกการดูแลผสู้ ูงอายทุ ี่บา้ นท่ีมีภาวะพ่งึ พงิ จานวน 5 ราย
-รายการฝึ กใหค้ รูพ่ีเล้ียงกาหนดตามลกั ษณะ Caseท่ีมีภาวะพ่ึงพิงที่ตอ้ งการดูแล โดยเขียนเป็ นแผน

ดูแลรายบุคคล (Care plan) และทีมพ่ีเล้ียงเป็นผใู้ หค้ ะแนนการทางานตามกิจกรรมใน Care plan
(ในขณะเดียวกนั ก็เป็ นการตรวจสอบการเขียน care plan ดว้ ยวา่ เมื่อเขียน Care plan แลว้ มีความเขา้ ใจ/ทา
ไดต้ ามPlan น้นั หรือไม่)

69

11

10. ผ้ปู ระเมนิ ผลการเรียนรู้ (ทฤษฎ/ี ฝึ กปฎบิ ัตใิ นแผน/ฝึ กงาน)
12.1 ทีมวทิ ยากร
12.2 ทีมพเี่ ล้ียง (Care manager,หมอครอบครัวฯลฯ)
โดยใชแ้ บบประเมินรายแผนเป็นแนวทางในการประเมินผล ซ่ึงทีมจะตอ้ งประชุมกาหนดบทบาทหนา้ ท่ี

และระเบียบการฝึกอบรม/ฝึกงาน ร่วมกนั
-การควบคุมคุณภาพความรู้และทกั ษะของผ้เู ข้าอบรม เป็ นบทบาทสาคัญของทมี วทิ ยากร/ผ้จู ัด เพราะผู้ที่

ผ่านการอบรมจะต้องมาเป็ นทมี ทางานดูแลผ้สู ูงอายุระยะยาวในพนื้ ท่ี

11. การจัดการความเสี่ยง ประเด็นความเสี่ยงท่ีอาจเกิดข้ึนและจดั การความเส่ียง ดงั น้ี
11.1 การเกบ็ ประสบการณ์ได้ไม่ครบตามทก่ี าหนด
1) ทีมวทิ ยากรช้ีแจงทกั ษะประสบการณ์ จานวนประสบการณ์ที่ตอ้ งเกบ็ และสถานท่ีท่ีสามารถ

เก็บประสบการณ์น้นั ๆ ไดอ้ ยา่ งชดั เจน
2) ทีมวทิ ยากรติดตามความกา้ วหนา้ ในการเกบ็ ทกั ษะประสบการณ์เป็นระยะๆ
3) ทีมวทิ ยากรและทีมพี่เล้ียง ร่วมกนั หาแนวทางการแกไ้ ขเม่ือผเู้ ขา้ อบรมมีปัญหาในการเกบ็

ทกั ษะประสบการณ์ วางแผนการเกบ็ ทกั ษะประสบการณ์ซ่อมเสริมหากพบวา่ ผเู้ ขา้ อบรมเกบ็ ทกั ษะ
ประสบการณ์ไมค่ รบ

11.2 เกดิ อบุ ตั ิเหตุสัมผสั สารนา้ และสิ่งคัดหลง่ั จากผ้ปู ่ วยในระหว่างการฝึ กปฏบิ ัตงิ าน
1) สอนและเน้นย้าให้ผูเ้ ขา้ อบรมตระหนกั ถึงอนั ตรายที่เกิดข้ึนจากการสัมผสั สารน้าและส่ิงคดั

หลง่ั จากผูป้ ่ วยในระหว่างการฝึ กปฏิบตั ิงาน ในช่วงของการเรียนการสอนและการเตรียมความพร้อมก่อน
ออกฝึ กปฏิบตั ิงาน

2) หากพบวา่ ผเู้ ขา้ อบรมสมั ผสั สารน้าและสิ่งคดั หลงั่ จากผปู้ ่ วยในระหวา่ งการฝึกปฏิบตั ิงาน ให้
ปฏิบตั ิตามแนวทางการควบคุมการติดเช้ือของโรงพยาบาล

12. การบนั ทึกให้คะแนนเพ่ือรายงานผลการฝึ กอบรม
12.1 ใชแ้ บบประเมินคะแนนรายแผน (ในภาคผนวก) เก็บคะแนนมาลงเป็ นคะแนนการฝึ ก

รายบุคคล (แบบCg_1) ซ่ึงทุกคนจะมีคะแนนรวมการฝึ ก ไม่เกิน 260 คะแนน
12.2 นาคะแนนรายบุคคล มาลงผลในแบบสรุปการฝึ ก (แบบCg_2) ตรวจสอบความถูก

(แบบCg_1และ แบบCg_2 เก็บไวท้ ่ีหน่วยจดั อบรม)
12.3 ส่งรายงานเพ่ือรับใบประกาศจากกรมอนามยั ส่งเฉพาะ แบบ Cg_3 โดยทาหนงั สือราชการ

นาส่งมาท่ีศูนยอ์ นามยั ที่ 10 อุบลราชธานี (ส่งผ่าน สสจ.)

70

12

แบบสรุปให้คะแนนการฝึ กปฏิบัตริ ายบุคล ตามแผนการสอน (แบบ cg_1)

ช่ือ-สกุล CG ………………………………………………………………………… เลขที่………………

จานวน ชม. คะแนน คะแนน การฝึ กปฏิบัติ
ฝึ กปฏบิ ตั ิ
แผนการสอน เนือ้ หา ฝึ กปฏิบตั ิ เตม็ ทไ่ี ด้ ผ่านเกณฑ์ ร้อย
ไม่มีการฝึ กปฏบิ ัติ ละ
แผนการสอนที่
1-2 1 ช่ัวโมง โรคทบี่ ่อยในผ้สู ูงอายุ แบ่งกล่มุ อภปิ ราย 7 10
แผนการสอนท่ี 2 ช่ัวโมง 1. โรคความดนั โลหิตสูง หัวข้อ
3 2. โรคเบาหวาน (จบั สลากหรือเลือก
3. โรคขอ้ เขา่ เส่ือม ตามความสมคั รใจ
แผนการสอนท่ี 4. ภาวะสมองเส่ือม กลุ่มละ 1 หวั ขอ้ )
4 5. หลอดเลือดหวั ใจตีบ
(จะใหฝ้ ึ ก 6. โรคมะเร็ง จบั คู่/แบ่งกลุ่มแสดง 20
7. โรคตา บทบาทสมมุตแิ ละ
มากกวา่ 4 ปฏบิ ัตกิ ารปฐม
กิจกรรมหลกั น้ีก็ ภาวะวกิ ฤตกิ บั การปฐม พยาบาล
ได้ โดยจะมีแบบ พยาบาล เบอื้ งต้น (กลุ่มละ 1
ประเมินทกั ษะ 1. หนา้ มืด วงิ เวยี น เป็ น กิจกรรมโดยการจบั
ยอ่ ยใหว้ ทิ ยากร ลม หมดสติ สลากหรือเลือกตาม
เลือกฝึ กแก่ผเู้ รีย 2. การหา้ มเลือด ความสนใจ)
หรือจะฝึ กทุก 3. หกลม้ กระดูกหกั ขอ้
ทกั ษะแตน่ ามา เทา้ แพลง
คานวณคะแนน
สาหรับแผนน้ีให้
ได้ 20 คะแนน)

71

13

จานวน ชม. คะแนน คะแนน การฝึ กปฏบิ ตั ิ
ฝึ กปฏบิ ัติ
แผนการสอน เนือ้ หา ฝึ กปฏบิ ตั ิ เต็ม ทไ่ี ด้ ผ่านเกณฑ์ ร้อย
ละ

แผนการสอนที่ 2 ชั่วโมง การช่วยเหลอื ผ้สู ูงอายุ
5
เบือ้ งต้น

1. การตรวจร่างกายเบ้ืองตน้ จับคู่ฝึ กปฏบิ ตั ิ -40-
1.1 การตรวจชีพจร ทุกทกั ษะ
1.2 การวดั ความดนั โลหิต

1.3 การวดั อุณหภมู ิร่างกาย

1.4 การนบั การหายใจ

- การประเมินความสามารถใน

การประกอบกิจวตั รประจาวนั แบ่งกล่มุ ฝึ กปฏบิ ตั ิ -10-
(Barthel Activities of Daily (จบั สลากหรือเลือก
Living: ADL) ซ่ึงประยกุ ตโ์ ดย
กรมอนามยั ตามความสมคั รใจ
กลุ่มละ 1 ทกั ษะ)

แผนการสอนที่ 2. อาการในผสู้ ูงอายแุ ละ
5 การปฐมพยาบาลเบ้ืองตน้
2.1 อาการลมชกั
2.2 อาการทอ้ งร่วง/
ทอ้ งเสีย อาหารเป็นพษิ
3. การเช็ดตวั ลดไข้

แผนการสอนที่ 2 ชั่วโมง การดูแลช่วยเหลอื แบ่งกล่มุ ฝึ กปฏิบตั ิ 10
6
ผ้สู ูงอายทุ ช่ี ่วยเหลอื กล่มุ ละ 1 ทกั ษะ

ตนเองไม่ได้เนื่องจากชรา

ภาพหรือมีปัญหา

6.1 การใหอ้ าหารทางสาย

ยางและการดูแลสายยาง

ใหอ้ าหารไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง

6.2 การดูแลผปู้ ่ วยที่ใส่

สายสวนปัสสาวะไดอ้ ยา่ ง

ถูกตอ้ ง

72

14

จานวน ชม. คะแนน คะแนน การฝึ กปฏบิ ัติ
ฝึ กปฏิบัติ
แผนการสอน เนือ้ หา ฝึ กปฏิบัติ เต็ม ทไี่ ด้ ผ่านเกณฑ์ ร้อย
ละ

แผนการสอนท่ี ไม่มีการฝึ กปฏบิ ตั ิ
7
แผนการสอนท่ี 1 ชั่วโมง การส่ งเสริมสุ ขภาพ แบ่งกล่มุ อภปิ ราย 10
8 ผ้สู ูงอายุ กล่มุ ละ 1หวั ข้อ
แผนการสอนที่ 1 ชั่วโมง อาหารและโภชนาการ 10
8.1 1 ชั่วโมง สาหรับผ้สู ูงอายุ จับคู่ฝึ กปฏิบัติ 10
1. อาหารหลกั 5 หมู่ แบ่งกล่มุ ฝึ กปฏบิ ตั ิ
แผนการสอนที่ 2. ความตอ้ งการ
8.2 สารอาหารในผสู้ ูงอายุ
3. การประเมินภาวะ
แผนการสอนที่ โภชนาการในผสู้ ูงอายุ
8.3 4. หลกั การจดั อาหาร
สาหรับผสู้ ูงอายุ

การออกกาลงั กายท่ี

เหมาะสมกบั ผ้สู ูงอายุ
-การบริหารร่างกาย
ผสู้ ูงอายทุ ี่นอนติดเตียง

การดูแลสุขภาพช่องปาก
-การดูแลอนามยั ช่องปาก
ผสู้ ูงอายทุ ่ีช่วยเหลือ
ตวั เองไมไ่ ด้

แผนการสอนที่ 2 ช่ัวโมง สุขภาพจิตกบั ผ้สู ูงอายุ จับคู่ฝึ กปฏิบัติ 10
9 การดูแลตนเองเพอื่ คลาย เลอื ก 1 ทกั ษะ
เครียด
9.1 ทกั ษะเรื่องการฝึก
หายใจ
9.2 ทกั ษะเร่ืองการฝึก
สมาธิ

73

15

จานวน ชม. คะแนน คะแนน การฝึ กปฏิบัติ
ฝึ กปฏบิ ตั ิ
แผนการสอน เนือ้ หา ฝึ กปฏบิ ัติ เต็ม ทไี่ ด้ ผ่านเกณฑ์ ร้อย
ละ

แผนการสอนที่ 1 ชวั่ โมง การจัดสภาพแวดล้อมท่ี แบ่งกล่มุ อภปิ ราย 10
10 เหมาะสม

แผนการสอนที่ ภูมปิ ัญญากบั การดูแล แบ่งกล่มุ ฝึ กปฏิบตั ิ 10
11
1 ช่ัวโมง ผ้สู ูงอายุ
การนวดคลายเครียดดว้ ย
ตนเอง

แผนการสอนที่ ไม่มีการฝึกปฏิบตั ิ แบ่งกล่มุ ฝึ กปฏบิ ตั ิ 10
12-13 1 ชั่วโมง การจัดกจิ กรรมนันทนาการ
แผนการสอนที่ จดั นนั ทนาการแบบกลุ่ม
14

แผนการสอนที่ 10 ชั่วโมง ฝึกปฏิบตั ิในสถานบริการ ฝึ กปฏบิ ตั ริ ายบุคคล 50
15 10 ชั่วโมง (ทีมวทิ ยากรเป็นผกู้ าหนด ฝึ กปฏบิ ตั ิรายบุคคล
ลกั ษณะเคส/กิจกรรมใหแ้ ก่ 50
ผอู้ บรม) 260
ฝึกปฏิบตั ิในชุมชน
(ทีมวทิ ยากรเป็นผกู้ าหนด
ลกั ษณะเคส/กิจกรรมใหแ้ ก่
ผอู้ บรม)

รวมคะแนนผลการฝึ กปฏิบตั ิ

74

75

1 ลา
2 ดบั
3 ท่ี
4
5
6
7

ช่ือ -
สกลุ

อบรม สต/ รพ
รพช.
ท่ี ส่ง
cgเขา้

แผน 3 การดแู ลโรคท่ีพบบ่อยในผสู้ ูงอายุ (10) สรุปคะแนนประเมนิ การฝึ กทักษะผู้เข้าอบรมดูแลผ้สู
ตาบล.................................อ.......................................
แผน 4.1-4.3 ภาวะวกิ ฤตกบั
การปฐมพยาบาล (20)

แผน 5.1 การตรวจร่ายกายเบ้ืองตน้ (40)

แผน 5.2 การปฐมพยาบาลเบ้ืองตน้ (10)

แผน 6.1-6.2 การช่วยเหลือผปู้ ่ วยใหอ้ าหาร
ทางสายยาง/ใส่สายสวนปัสสาวะ (10)

แผน 8.1 อาหารและโภชนาการสาหรับ
ผสู้ ูงอายุ (10)

แผน 8.2 การออกกาลงั กายที่เหมาะสมกบั สูงอายุทางการหลกั สูตร70 ชั่วโมง (Care Giver : CG)
ผสู้ ูงอายุ (10) ..........จ........................... (Cg_2: ส่วนนีเ้ กบ็ ไว้ทผ่ี ู้จดั )

แผน 8.3 การดแู ลสุขภาพช่องปาก 16
แผน 9.1-9.2 สุขภาพจิตในผสู้ ูงอายุ ทกั ษะ

การหายใจ/ฝึ กสมาธิ (10)
แผน 10 การจดั สภาพแวดลอ้ มท่ีเหมาะสม (10)

แผน 11 ภมู ิปัญญากบั การดแู ลผสู้ ูงอายุ
นวดคลายเครียด (10)

แผน 14 การจดั กิจกรรมนนั ทนาการ (10)

15การฝึ กงานสถานบริการ (50)

16การฝึ กงานในชุมชน (50)

คะแนนรวมการฝึกปฏิบตั ิ (260)

17

ภาคผนวก ก

แบบประเมินการฝึ กทกั ษะ
ณ .......................................................

(ปรับปรุงจาก วทิ ยาลยั การสาธารณสุขสิรินธร จังหวดั อบุ ลราชธานี ปี 2558)

76

18

แบบประเมินการฝึ กทกั ษะแผนการสอนท่ี 3
แบบประเมินโรคทบี่ ่อยในผ้สู ูงอายุ

คาชี้แจง คะแนนเตม็ 10 คะแนน
- โรคที่พบบ่อยมี 7 โรค แบ่งผเู้ รียนเป็น 7 กลุ่ม ทาการอภิปราย กลุ่มละ 1 หวั ขอ้ โดยจบั สลากหวั ขอ้

หรือเลือกตามความสนใจโดยกาหนดเวลาสาหรับการนาเสนอ
- ให้คะแนนในภาพรวมของกลุ่ม ถา้ วิทยากรให้คะแนนกลุ่มระดบั ใด สมาชิกทุกคนจะไดค้ ะแนน

เทา่ กนั กบั คะแนนกลุ่ม
- โปรดทาเครื่องหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเคร่ืองหมาย – ในกรณีไม่

มีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

หวั ข้อ.......................................................................................................................
รายช่ือสมาชิกกลุ่ม 1) …………………………………. 6) ……………….……………….…………..

2) …………………………………. 7) ……………….……………….…………..
3) …………………………………. 8) ……………….……………….…………..
4) …………………………………. 9) ……………….……………….…………..
5) …………………………………. 10) ……………….……………….…………..

ลาดับ รายการประเมิน ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง
1 เน้ือหาครบถว้ นทุกประเด็น
2 มีลาดบั ข้นั ตอนในการอภิปราย : การกล่าวนา การนาเสนอรายละเอียดเน้ือหา
และ การสรุป
3 รูปแบบการนาเสนอ/การอภิปรายน่าสนใจ เช่น มีผดู้ าเนินการอภิปรายพดู คุย
ถามตอบกบั ผอู้ ภิปรายดว้ ยความเป็นกนั เอง มีการสรุปประเด็น/ทวนเน้ือหา
เป็นระยะ เป็นตน้
4 มีการใชส้ ื่อประกอบการอภิปราย เช่น มีภาพประกอบ มีการยกตวั อยา่ ง ฯลฯ
5 สมาชิกในกลุ่มมีส่วนร่วมในการอภิปราย /มีการแบ่งบทบาทหนา้ ที่ชดั เจน
6 เปิ ดโอกาสใหผ้ ฟู้ ังมีส่วนร่วมแสดงความเห็น,ซกั ถาม ฯลฯ
7 ใชเ้ วลาตามที่กาหนด

คะแนนที่ได.้ ......................................คะแนน

77

19

ความคดิ เหน็ และ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

78

20

แบบประเมินการฝึ กทกั ษะแผนการสอนที่ 4
แบบประเมนิ ทกั ษะการห้ามเลอื ด

คาชี้แจง โปรดทาเครื่องหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเครื่องหมาย – ในกรณี
ไมม่ ีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดับ กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง
1 ประเมินการเสียเลือดผบู้ าดเจบ็ ได้
2 เตรียมอุปกรณ์ไดเ้ หมาะสม
3 บอกผปู้ ่ วยใหท้ ราบวตั ถุประสงค์
4 หา้ มเลือดอยา่ งถูกตอ้ งตามหลกั การ
5 วสั ดุท่ีใชเ้ หมาะสมกบั สภาพผบู้ าดเจบ็
6 มีการประเมิน การไหลเวยี นเลือดเป็นระยะเหมาะสมกบั สภาพผบู้ าดเจบ็
7 ยดึ หลกั Pre-caution
8 ลงบนั ทึกรายงาน
คะแนนที่ได.้ ......................................คะแนน

ความคดิ เหน็ และ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

79

21

แบบประเมินการฝึ กทกั ษะแผนการสอนที่ 4
แบบประเมินทกั ษะการทาแผล (Wound Dressing)

คาชี้แจง โปรดทาเครื่องหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเคร่ืองหมาย – ในกรณี
ไม่มีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดบั กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง

1 บอกวตั ถุประสงคไ์ ดถ้ ูกตอ้ ง
2 อธิบายใหผ้ ปู้ ่ วยเขา้ ใจ
3 เตรียมสถานท่ีเหมาะสม
4 สังเกตลกั ษณะของบาดแผลเพอ่ื เตรียมอุปกรณ์ไดค้ รบถว้ นเหมาะสม
5 ลา้ งมือก่อนทาแผล
6 ใหผ้ ปู้ ่ วยอยใู่ นท่าสบาย
7 ทาแผลโดยเช็ดรอยปลาสเตอร์เก่าออกดว้ ยน้ายาเหมาะสม
8 ดึงผา้ ปิ ดแผลออกดว้ ยความนุ่มนวลหรือ

ใชส้ าลีชุบ 0.9% N.S.S. ราดหรือเช็ดออก
9 สงั เกตลกั ษณะของบาดแผลสีของdischarge ท่ีออกมา
10 เช็ดทาความสะอาดบริเวณรอบๆแผลก่อนดว้ ย Antiseptic solution
11 เช็ดแผลส่วนท่ีสะอาดก่อนส่วนท่ีสกปรก
12 ใชน้ ้ายาหรือยาใส่แผลถูกตอ้ งเหมาะสม
13 ปิ ดแผลใหเ้ รียบร้อยดว้ ย sterile gauze และ plaster หรือพนั ดว้ ย roll gauze
14 ระมดั ระวงั เรื่อง Aseptic Technique
15 ใหส้ ุขศึกษาถูกตอ้ งเหมาะสมกบั ผปู้ ่ วย
16 เก็บอุปกรณ์บนั ทึกรายงาน

คะแนนท่ีได.้ ......................................คะแนน

ความคิดเห็นและ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

80

22

แบบประเมนิ การฝึ กทกั ษะแผนการสอนที่ 4
แบบประเมนิ ทกั ษะการช่วยฟื้ นคืนชีพข้ันพนื้ ฐาน
คาชี้แจง โปรดทาเคร่ืองหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเครื่องหมาย – ในกรณี
ไมม่ ีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดบั กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง

1 ปลุกเรียกและตบไหล่ประเมินระดบั ความรู้สึกตวั ถา้ ไมต่ อบสนองตอ่ การเรียก
ใหส้ งั เกตุหายใจปกติหรือไม่ ถา้ ไม่หายใจหรือหายใจไมส่ ม่าเสมอ แสดงวา่
หวั ใจหยดุ เตน้ ใหข้ อความช่วยเหลือ 1669

2 จดั ทา่ ผปู้ ่ วยใหน้ อนหงายเปิ ดทางเดินหายใจ คลาชีพจรท่ี Carotid
คลาไม่ไดก้ ดหนา้ อกทนั ที

3 วางส้นมือบนกระดูก sternum ดา้ นล่าง ระดบั แนว Nipple line กดถ่ายน้าหนกั
ลงบนส้นมือ มือไมเ่ คล่ือนจากหนา้ อกท่าในการกดใหโ้ นม้ ตวั อยแู่ นวตรงเหนือ
ตวั ผปู้ ่ วย แขนเหยยี ดตรงไม่งอศอก

4. กดแรง ลึกอยา่ งนอ้ ย 2 นิ้ว กดเร็ว จงั หวะการกดต่อเนื่องสม่าเสมอ ติดต่อกนั
30 คร้ัง ตอ้ งใหห้ นา้ อกกลบั มาอยทู่ ่ีเดิมก่อนกดคร้ังตอ่ ไป

5 เปิ ดทางเดินหายใจ และช่วยหายใจ โดยวธิ ีการ บีบจมูกผปู้ ่ วยใหแ้ น่น เป่ าปาก
ผปู้ ่ วย ติดต่อกนั 2 คร้ังๆละ 1 วนิ าที มองเห็นหนา้ อกขยบั ข้ึนตามการช่วยหายใจ

6 กดหนา้ อก 30 คร้ัง ต่อการเป่ าปาก 2 คร้ังโดยผชู้ ่วยหายใจหายใจเขา้ และประกบ
ปากลงไปบนปากผปู้ ่ วยจนสนิท บีบจมูกใหผ้ ปู้ ่ วยใหแ้ น่นเป่ าลมเขา้ ไปในปาก
ผปู้ ่ วยใหเ้ ตม็ ที่สงั เกตดูท่ีหนา้ อกจะขยายข้ึนตามจงั หวะการเป่ า
(ในกรณียงั ไม่ไดใ้ ส่ท่อช่วยหายใจและใหก้ ดอตั ราอยา่ งนอ้ ย 100 คร้ัง/นาที)

7 ช่วยหวั ใจครบ 5 ครบ ทาการ Check carotid pulse ซ้า ถา้ ยงั ไมม่ ี pulse
เป่ าปากผปู้ ่ วยต่ออีก 2 คร้ัง เพ่ือช่วยฟ้ื นคืนชีพรอบต่อไป

8 ผทู้ ี่กดหนา้ อกบอกขอเปล่ียนหนา้ ท่ี กบั ผทู้ ี่ช่วยหายใจ โดยแจง้ ล่วงหนา้
ในรอบท่ี 4ใชเ้ วลาเปล่ียนหนา้ ท่ีไม่เกิน 10 วนิ าที

9 หยดุ กดหนา้ อกใหน้ อ้ ยคร้ังที่สุด และระยะส้ันที่สุด
คะแนนท่ีได.้ ......................................คะแนน

ความคิดเห็นและ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

81

23

แบบประเมินการฝึ กทกั ษะแผนการสอนท่ี 4
แบบประเมนิ ทกั ษะการปฐมพยาบาลผ้ปู ่ วยอาการลมชัก

คาชี้แจง โปรดทาเคร่ืองหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเคร่ืองหมาย – ในกรณี
ไม่มีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดบั กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง

1 จดั ใหผ้ ปู้ ่ วยอยใู่ นทา่ สบายบนพ้นื ราบหาอะไรหนุนศีรษะ หนั หนา้ ไปดา้ นใด
ดา้ นหน่ึงเพือ่ ไมใ่ หส้ าลกั และทางเดินหายใจโล่ง ถา้ นงั่ อยหู่ นั ศีรษะไปดา้ นหน่ึง
ใหข้ องเหลวไหลออกมาจากปาก

2 อยา่ เอาอะไรใส่ในปากเพราะการชกั จะไมท่ าใหผ้ ปู้ ่ วยกลืนลิ้น
3 อยา่ ใหด้ ื่มน้าหรือทานยาจนกระทงั่ หยดุ ชกั และรู้ตวั ดี
4 ถา้ มีการกระตุกอยา่ ไปยดึ ไวเ้ พราะกลา้ มเน้ือกาลงั หดตวั ขณะชกั (การไปยดึ หรือ

รัดอาจทาใหก้ ลา้ มเน้ือฉีกหรือกระดูกที่บางหกั ได)้
5 ถา้ ชกั นานเกิน 5 นาทีหรือชกั ใหมอ่ ีกคร้ังหลงั จากหยดุ ไม่นานหรือถา้ มีการ

หายใจหอบเหน่ือย เจบ็ หนา้ อกหรือสับสนเกิน 1 ชวั่ โมงควรเรียกรถพยาบาล
คะแนนท่ีได.้ ......................................คะแนน

ความคิดเหน็ และ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

82

24

แบบประเมนิ การฝึ กทกั ษะแผนการสอนที่ 4
แบบประเมนิ ทกั ษะการช่วยเหลอื ผ้ปู ่ วยกระดูกหกั (การดาม)

คาชี้แจง โปรดทาเคร่ืองหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเคร่ืองหมาย – ในกรณี
ไมม่ ีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดบั กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง

1 สอบถาม/สังเกตอาการบาดเจบ็ ปวด บวม ลกั ษณะกระดูกผดิ รูปจากธรรมชาติ
มีกระดูกโผล่หรือยนื่ ออกมาจากบริเวณท่ีบาดเจบ็ หรือไม่

2 ถา้ กระดูกหกั แบบท่ีมีแผลทะลุ และเห็นกระดูกโผล่ออกมาจากผวิ หนงั หา้ มดนั
กระดูกกลบั เขา้ ไปในผวิ หนงั เดด็ ขาด ใหใ้ ชผ้ า้ พนั แผลสนามปิ ดบาดแผลไว้

3 ทาเฝือกชวั่ คราวโดยใชไ้ มก้ ระดาน ก่ิงไม้ หรือกระดาษแข็ง หากไม่มีส่ิงใดใหใ้ ช้
ส่วนต่าง ๆ ของร่างกายเป็นเฝือกชวั่ คราว

4 ใชผ้ า้ สี่เหลี่ยมหรือผา้ เช็ดหนา้ ชิ้นส่วนของเส้ือผา้ หรือผา้ ห่มท่ีฉีกออกเป็ นชิ้น
ยาวๆ นามาใชเ้ ป็นผา้ พนั แผลในการเขา้ เฝือกชว่ั คราว

5 เรียกรถพยาบาลหรือรถกชู้ ีพ 1669
คะแนนท่ีได.้ ......................................คะแนน

ความคดิ เห็นและ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

83

25

แบบประเมนิ การฝึ กทกั ษะแผนการสอนที่ 4
แบบประเมินทกั ษะการยกและเคลอ่ื นย้ายโดยไม่ใช้อปุ กรณ์การอ้มุ หน้าหลงั 2 คน

(กรณีผ้สู ูงอายุได้รับบาดเจ็บ)

คาชี้แจง โปรดทาเคร่ืองหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเครื่องหมาย – ในกรณี
ไมม่ ีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดับ กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง

1 แจง้ ผปู้ ่ วยและอธิบายทีมใหท้ ราบถึงแผนการอุม้ หนา้ หลงั 2 คน
2 จดั ทา่ ผปู้ ่ วยในทา่ นอนหงายราบ
3 คนที่หน่ึงนงั่ คุกเขา่ ดา้ นศีรษะ คนท่ีสองนงั่ คุกเขา่ ดา้ นปลายเทา้ หนั หนา้ เขา้ หา

กนั
4 คนท่ีสอง ต้งั เขา่ ผบู้ าดเจบ็ ข้ึน และคนท่ีหน่ึงส่งแขนท้งั สองขา้ งใหค้ นที่สอง

คนท่ีสองรับแขนผบู้ าดเจบ็ และเทา้ คนท่ีสองดนั เทา้ ผบู้ าดเจบ็ ไว้ แลว้ ดึงแขน
ผบู้ าดเจบ็ ใหล้ ุกนงั่ คนท่ีหน่ึงประคองหลงั และศีรษะผบู้ าดเจบ็ ขณะลุกนงั่
5 คนท่ีหน่ึงใชเ้ ขา่ ดนั หลงั ผบู้ าดเจบ็ ใหต้ รง แลว้ สอดแขนท้งั สองขา้ งเขา้ ใตร้ ักแร้
ผบู้ าดเจบ็
6 คนท่ีสองส่งแขนผบู้ าดเจบ็ คืนใหค้ นที่หน่ึง คนท่ีหน่ึงรับแขนผบู้ าดเจบ็ โดยมือ
ซา้ ยรับแขนขวา มือขวารับแขนซา้ ย แลว้ จบั ใหแ้ น่น และจดั เขา่ อยนู่ อกแขน
7 คนท่ีสองกลบั ตวั หนั หนา้ ไปทางปลายเทา้ ผบู้ าดเจบ็ นงั่ คุกเข่า แขนขา้ งหน่ึงชอ้ น
ใตเ้ ขา่ แขนอีกขา้ งวางเหนือเข่าประสานมือกนั ใหม้ นั่ คง
8 คนที่หน่ึงใหจ้ งั หวะการยก เดิน หรือเคลื่อนยา้ ย ผบู้ าดเจบ็
9 คนท่ีหน่ึงใหจ้ งั หวะวางผบู้ าดเจบ็ โดย ยอ่ ตวั วางอยา่ งนุ่มนวล
10 คนที่หน่ึงส่งแขนผบู้ าดเจบ็ ท้งั สองขา้ งใหค้ นที่สอง แลว้ ประคองหลงั และศีรษะ
ผบู้ าดเจบ็ คนที่สองรับแขนผบู้ าดเจบ็ ค่อย ๆ ปล่อยแขนให้ผบู้ าดเจบ็ ลงนอน
อยา่ งนุ่มนวล
11 คนที่สองจดั ขาผบู้ าดเจบ็ ใหน้ อนราบ และจดั ทา่ ผบู้ าดเจบ็ ใหส้ ุขสบาย

คะแนนที่ได.้ ......................................คะแนน

ความคดิ เหน็ และ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

84

26

แบบประเมนิ การฝึ กทกั ษะแผนการสอนที่ 4
แบบประเมนิ ทกั ษะการยกและเคลอ่ื นย้าย
โดยไม่ใช้อปุ กรณ์การพลกิ ตะแคงตวั ผ้สู ูงอายุ ผ้ชู ่วย 1 คน

(กรณีผ้สู ูงอายไุ ด้รับบาดเจ็บ)

คาชี้แจง โปรดทาเคร่ืองหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเคร่ืองหมาย – ในกรณี
ไมม่ ีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดับ กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง
1 นงั่ คุกเขา่ ขา้ งผบู้ าดเจบ็ ประเมินความรู้สึกตวั
2 จดั ท่าผบู้ าดเจบ็ โดยยกแขนดา้ นใกลต้ วั ข้ึนเหนือศีรษะ แขนเหยยี ดตรง ขาเหยยี ด
ตรง
3 มือขา้ งหน่ึงประคองคอบริเวณทา้ ยทอย มืออีกขา้ งจบั บริเวณสะโพก
4 พลิกตวั ผบู้ าดเจบ็ เขา้ หาตวั ใหน้ อนหงาย
5 จดั ทา่ ผบู้ าดเจบ็ ใหส้ ุขสบาย
คะแนนท่ีได.้ ......................................คะแนน

ความคิดเห็นและ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

85

27

แบบประเมินการฝึ กทกั ษะแผนการสอนที่ 4
แบบประเมนิ ทกั ษะการยกและเคลอ่ื นย้ายผ้ปู ่ วยโดยไม่ใช้อุปกรณ์

การพลกิ ตะแคงตัวผ้สู ูงอายุ ผ้ชู ่วย 2 คน
(กรณผี ้สู ูงอายไุ ด้รับบาดเจ็บ)

คาชี้แจง โปรดทาเครื่องหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเครื่องหมาย – ในกรณี
ไมม่ ีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดับ กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง

1 คนท่ีหน่ึง นงั่ คุกเขา่ เหนือศีรษะผบู้ าดเจบ็ ประเมินความรู้สึกตวั
2 คนท่ีสอง นงั่ คุกเขา่ ขา้ งผบู้ าดเจบ็ ช่วยจดั ทา่ ผบู้ าดเจบ็ โดยยกแขนดา้ นใกลต้ วั ไว้

เหนือศีรษะและเหยยี ดตรง ขาตรง
3 คนที่หน่ึง ใชม้ ือสองขา้ งประกบศีรษะผบู้ าดเจบ็ ใหพ้ ร้อมท่ีจะพลิกศีรษะไดง้ ่าย
4 คนที่สองวางมือเตรียมพลิกผบู้ าดเจบ็ ขา้ งที่หน่ึงวางท่ีหวั ไหล่ ขา้ งหน่ึงวางที่

สะโพก
5 คนที่หน่ึงใหจ้ งั หวะพลิกตวั ผปู้ ่ วย
6 คนที่สองดึงผบู้ าดเจบ็ เขา้ หาตวั เอง คนที่หน่ึงพลิกศีรษะผบู้ าดเจบ็ ตามอยา่ ง

นุ่มนวลและใหค้ ออยใู่ นแนวตรงกบั กระดูกสันหลงั ตลอดเวลา
7 คนที่หน่ึงตรึงศีรษะผบู้ าดเจบ็ ไวต้ ลอดเวลา
8 คนที่สองจดั ทา่ ผบู้ าดเจบ็ สาหรับเคล่ือนยา้ ยไดถ้ ูกตอ้ ง

คะแนนที่ได.้ ......................................คะแนน

ความคดิ เหน็ และ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

86

28

แบบประเมนิ การฝึ กทกั ษะแผนการสอนที่ 4
แบบประเมนิ ทกั ษะการยกและเคลอ่ื นย้ายผ้ปู ่ วย
โดยไม่ใช้อปุ กรณ์การจัดท่าพกั ฟื้ น (Recovery position)

คาชี้แจง โปรดทาเครื่องหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเครื่องหมาย – ในกรณี
ไม่มีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดบั กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง

1 นงั่ คุกเข่าขา้ งตวั ผปู้ ่ วย
2 จดั ทา่ ผปู้ ่ วยนอนหงายราบ
3 จดั แขนผปู้ ่ วยดา้ นใกลต้ วั โดยยกแขนข้ึนเหนือศีรษะขอ้ ศอกต้งั ฉากกบั ลาตวั
4 แขนดา้ นไกลตวั วางเฉียงที่หนา้ อก
5 ขาดา้ นไกลตวั ต้งั เขา่ ข้ึน
6 วางมือท่ีไหล่ และเข่าดา้ นไกลตวั
7 ดึงผปู้ ่ วยพลิกตะแคงเขา้ หาตวั เอง
8 จดั ท่าผปู้ ่ วยโดยมือดา้ นไกลตวั ทบั บนตน้ แขนดา้ นใกลต้ วั และวางรองใตแ้ กม้

ผปู้ ่ วย
9 ขาดา้ นใกลต้ วั งอนอ้ ย ขาดา้ นไกลตวั งอมาก
10 สังเกตอาการผปู้ ่ วย

คะแนนที่ได.้ ......................................คะแนน

ความคิดเหน็ และ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

87

29

แบบประเมินการฝึ กทกั ษะแผนการสอนท่ี 5
แบบประเมนิ ทกั ษะการวดั สัญญาณชีพ (Vital Signs)

คาชี้แจง โปรดทาเครื่องหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเครื่องหมาย – ในกรณี
ไมม่ ีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดบั กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง

1 บอกวตั ถุประสงคไ์ ดถ้ ูกตอ้ ง
2 ลา้ งมือใหส้ ะอาด
3 บอกใหผ้ ปู้ ่ วยทราบใหผ้ ปู้ ่ วยอยใู่ นทา่ ท่ีผอ่ นคลาย
4 เตรียมปรอทใหพ้ ร้อมใช้ วดั ปรอทถูกตอ้ งและระยะเวลาเหมาะสม
5 จบั ชีพจรไดถ้ ูกตาแหน่งและเหมาะสม
6 นบั อตั ราการเตน้ ของชีพจรบอกลกั ษณะ และอธิบายคา่ การเตน้ ของชีพจรที่วดั

ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง
7 นบั อตั ราการหายใจบอกลกั ษณะไดถ้ ูกตอ้ งและถูกวธิ ี
8 อธิบายค่าการหายใจท่ีวดั ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง
9 จดั ท่าผปู้ ่ วย และใชอ้ ุปกรณ์เพ่อื วดั ความดนั โลหิตไดอ้ ยา่ งเหมาะสม
10 วดั ความดนั โลหิตไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งตามข้นั ตอน
11 วดั ความดนั โลหิตไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งตามหลกั การ เช่นระดบั การวางเคร่ือง ตาแหน่ง

ท่ีใชฟ้ ังเสียง ระดบั การบีบลม
12 อธิบายคา่ อุณหภูมิที่วดั ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง

ทาความสะอาดปรอทภายหลงั ใชไ้ ดถ้ ูกตอ้ ง
13 เก็บอุปกรณ์ ลา้ งมือ
14 บนั ทึกค่าสัญญาณชีพไดถ้ ูกตอ้ ง

คะแนนที่ได.้ ......................................คะแนน

ความคดิ เหน็ และ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

88

30

แบบประเมนิ การฝึ กทกั ษะแผนการสอนท่ี 5
แบบประเมนิ ทกั ษะการเช็ดตัวลดไข้ (Tepid Sponge)

คาชี้แจง โปรดทาเครื่องหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเครื่องหมาย – ในกรณี
ไมม่ ีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดับ กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง
คะแนนที่ได.้ ......................................คะแนน
1 บอกวตั ถุประสงคไ์ ดถ้ ูกตอ้ ง
2 เตรียมอุปกรณ์ใหค้ รบ
3 แจง้ ใหผ้ ปู้ ่ วยทราบและเตรียมสิ่งแวดลอ้ ม
4 จดั ท่าผปู้ ่ วยถอดเส้ือผา้ ออกและห่มผา้ คลุมตวั ไว้
5 ใหผ้ ปู้ ่ วยด่ืมน้าเป็ นระยะ (ถา้ ไมม่ ีขอ้ หา้ ม)
6 เช็ดตวั ลดไขอ้ ยา่ งถูกตอ้ งตามข้นั ตอน
7 เช็ดตวั ลดไขอ้ ยา่ งถูกตอ้ งตามหลกั การ
8 เปลี่ยนน้าตามความเหมาะสม
9 เก็บอุปกรณ์
10 วดั ปรอทซ้าหลงั จากเช็ดตวั 30 นาที
11 เขียนบนั ทึกรายงานถูกตอ้ ง

ความคดิ เหน็ และ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

89

31

แบบประเมนิ การฝึ กทกั ษะแผนการสอนท่ี 5
แบบประเมนิ การแยกประเภทผ้สู ูงอายตุ ามความสามารถในการประกอบกจิ วตั รประจาวนั

คาชี้แจง โปรดทาเครื่องหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเครื่องหมาย - ในกรณี
ไม่มีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดับ รายการประเมิน ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง
1 แนะนาตวั ผปู้ ระเมินและแจง้ วตั ถุประสงคก์ ารประเมินความสามารถในการ
ประกอบกิจวตั รประจาวนั ให้ผสู้ ูงอายทุ ราบเพื่อใหค้ วามร่วมมือในการ
ประเมิน
2 เตรียมสถานท่ีใหพ้ ร้อมและเหมาะสมกบั ประเมินผสู้ ูงอายุ
3 ประเมินความสามารถในการประกอบกิจวตั รประจาวนั ผสู้ ูงอายตุ ามแบบ
ประเมิน
4 การจาแนกกลุ่มผสู้ ูงอายไุ ดถ้ ูกตอ้ งเพ่ือใหก้ ารดูแลเหมาะสมกบั การ
ดาเนินงานดูแลส่งเสริมสุขภาพผสู้ ูงอายรุ ะยะยาวครอบคลุมกลุ่มเป้ าหมาย
ตามกลุ่มศกั ยภาพ
5 แจง้ ผลการจาแนกกลุ่มผสู้ ูงอายใุ หก้ บั ผสู้ ูงอายทุ ราบอยา่ งถูกตอ้ งเหมาะสม

คะแนนท่ีได.้ ......................................คะแนน

ความคดิ เห็นและ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

90

32

การแยกประเภทผ้สู ูงอายุตามความสามารถในการประกอบกจิ วตั รประจาวนั
(Barthel Activities of Daily Living : ADL) ประยุกต์โดยกรมอนามยั

********************

คาจากดั ความ
การจาแนกกลุ่มผสู้ ูงอายุเพ่ือให้เหมาะสมกบั การดาเนินงานดูแลส่งเสริมสุขภาพผูส้ ูงอายุระยะยาว

ครอบคลุมกลุ่มเป้ าหมายตามกลุ่มศกั ยภาพ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข ไดป้ ระยุกต์จากเกณฑ์การ
ประเมินความสามารถในการประกอบกิจวตั รประจาวนั ดชั นีบาร์เธลเอดีแอล (Barthel ADL index) ซ่ึงมี
คะแนนเตม็ ๒๐ คะแนน ดงั น้ี
ผ้สู ูงอายกุ ล่มุ ที่ ๑ ผสู้ ูงอายทุ ี่พ่ึงตนเองได้ ช่วยเหลือผอู้ ื่น ชุมชนและสังคมได้ (กลุ่มติดสงั คม) มีผลรวม
คะแนน

ADL ต้งั แต่ ๑๒ คะแนนข้ึนไป
ผ้สู ูงอายุกล่มุ ที่ ๒ ผสู้ ูงอายทุ ี่ดูแลตนเองไดบ้ า้ ง ช่วยเหลือตนเองไดบ้ า้ ง (กลุ่มติดบา้ น) มีผลรวมคะแนน
ADL

อยใู่ นช่วง ๕ – ๑๑ คะแนน
ผ้สู ูงอายกุ ล่มุ ที่ ๓ ผสู้ ูงอายกุ ลุ่มท่ีพ่ึงตนเองไมไ่ ด้ ช่วยเหลือตนเองไมไ่ ด้ พิการ หรือทุพพลภาพ (กลุ่มติด
เตียง)

มีผลรวมคะแนน ADL อยใู่ นช่วง ๐ - ๔ คะแนน

91

33

ความสามารถในการดาเนินชีวติ ประจาวนั
ดัชนีบาร์เธลเอดแี อล(Barthel ADL index)

๑. Feeding (รับประทานอาหารเม่ือเตรียมสารับไวใ้ ห้เรียบร้อยต่อหนา้ )
 ๐. ไมส่ ามารถตกั อาหารเขา้ ปากได้ ตอ้ งมีคนป้ อนให้
 ๑. ตกั อาหารเองไดแ้ ต่ตอ้ งมีคนช่วย เช่น ช่วยใชช้ อ้ นตกั เตรียมไวใ้ หห้ รือตดั เป็นเล็กๆไวล้ ่วงหนา้
 ๒. ตกั อาหารและช่วยตวั เองไดเ้ ป็นปกติ

๒. Grooming (ลา้ งหนา้ หวผี ม แปรงฟัน โกนหนวด ในระยะเวลา ๒๔ - ๒๘ ชว่ั โมงที่ผา่ นมา)
 ๐. ตอ้ งการความช่วยเหลือ
 ๑. ทาเองได้ (รวมท้งั ที่ทาไดเ้ องถา้ เตรียมอุปกรณ์ไวใ้ ห)้

๓. Transfer (ลุกนงั่ จากท่ีนอน หรือจากเตียงไปยงั เกา้ อ้ี)
 ๐. ไม่สามารถนง่ั ได้ (นงั่ แลว้ จะลม้ เสมอ) หรือตอ้ งใชค้ นสองคนช่วยกนั ยกข้ึน
 ๑. ตอ้ งการความช่วยเหลืออยา่ งมากจึงจะนงั่ ได้ เช่น ตอ้ งใชค้ นท่ีแขง็ แรงหรือมีทกั ษะ ๑ คน หรือ

ใชค้ นทว่ั ไป ๒ คนพยงุ หรือดนั ข้ึนมาจึงจะนงั่ อยไู่ ด้
 ๒. ตอ้ งการความช่วยเหลือบา้ ง เช่น บอกใหท้ าตาม หรือช่วยพยงุ เลก็ นอ้ ย หรือตอ้ งมีคนดูแลเพ่ือ

ความปลอดภยั
 ๓. ทาไดเ้ อง

๔. Toilet use (ใชห้ อ้ งน้า)
 ๐. ช่วยตวั เองไม่ได้
 ๑. ทาเองไดบ้ า้ ง (อยา่ งนอ้ ยทาความสะอาดตวั เองไดห้ ลงั จากเสร็จธุระ) แต่ตอ้ งการความ

ช่วยเหลือในบางสิ่ง
 ๒. ช่วยตวั เองไดด้ ี (ข้ึนนงั่ และลงจากโถส้วมเองได้ ทาความสะอาดไดเ้ รียบร้อยหลงั จากเสร็จ

ธุระ ถอดใส่เส้ือผา้ ไดเ้ รียบร้อย)
๕. Mobility (การเคลื่อนท่ีภายในหอ้ งหรือบา้ น)

 ๐. เคลื่อนท่ีไปไหนไมไ่ ด้
 ๑. ตอ้ งใชร้ ถเขน็ ช่วยตวั เองใหเ้ คลื่อนท่ีไดเ้ อง (ไมต่ อ้ งมีคนเขน็ ให้) และจะตอ้ งเขา้ ออกมุมหอ้ ง
หรือประตูได้
 ๒. เดินหรือเคล่ือนที่โดยมีคนช่วย เช่น พยงุ หรือบอกใหท้ าตาม หรือตอ้ งใหค้ วามสนใจดูแลเพอื่
ความปลอดภยั
 ๓. เดินหรือเคลื่อนที่ไดเ้ อง

92

34

๖. Dressing (การสวมใส่เส้ือผา้ )
 ๐. ตอ้ งมีคนสวมใส่ให้ ช่วยตวั เองแทบไม่ไดห้ รือไดน้ อ้ ย
 ๑. ช่วยตวั เองไดป้ ระมาณร้อยละ ๕๐ ที่เหลือตอ้ งมีคนช่วย
 ๒. ช่วยตวั เองไดด้ ี (รวมท้งั การติดกระดุม รูดซิบ หรือใชเ้ ส้ือผา้ ท่ีดดั แปลงให้เหมาะสมก็ได)้

๗. Stairs (การข้ึนลงบนั ได ๑ ช้นั )
 ๐. ไมส่ ามารถทาได้
 ๑. ตอ้ งการคนช่วย
 ๒. ข้ึนลงไดเ้ อง (ถา้ ตอ้ งใชเ้ ครื่องช่วยเดิน เช่น walker จะตอ้ งเอาข้ึนลงไดด้ ว้ ย)

๘. Bathing (การอาบน้า)
 ๐. ตอ้ งมีคนช่วยหรือทาให้
 ๑. อาบน้าเองได้

๙. Bowels (การกล้นั การถ่ายอุจจาระในระยะ ๑ สปั ดาห์ที่ผา่ นมา)
 ๐. กล้นั ไม่ได้ หรือตอ้ งการการสวนอุจจาระอยเู่ สมอ
 ๑. กล้นั ไมไ่ ดบ้ างคร้ัง (เป็ นนอ้ ยกวา่ ๑ คร้ังต่อสปั ดาห์)
 ๒. กล้นั ไดเ้ ป็นปกติ

๑๐.Bladder (การกล้นั ปัสสาวะในระยะ ๑ สัปดาห์ที่ผา่ นมา)
 ๐. กล้นั ไมไ่ ด้ หรือใส่สายสวนปัสสาวะแต่ไม่สามารถดูแลเองได้
 ๑. กล้นั ไมไ่ ดบ้ างคร้ัง (เป็ นนอ้ ยกวา่ วนั ละ ๑ คร้ัง)
 ๒. กล้นั ไดเ้ ป็นปกติ

93

35

แบบประเมนิ การฝึ กทกั ษะแผนการสอนท่ี 6
แบบประเมินทกั ษะการดูแลผู้ใส่สายยางทางกระเพาะอาหาร

คาชี้แจง โปรดทาเคร่ืองหมาย  ในช่องการปฏิบตั ิกิจกรรมของผเู้ ขา้ อบรม หรือเคร่ืองหมาย – ในกรณี
ไม่มีความจาเป็นปฏิบตั ิกิจกรรมน้นั

ลาดบั กจิ กรรม ถูกต้อง ไม่ถูกต้อง

1 ลา้ งมือใหส้ ะอาด
2 เตรียมอุปกรณ์การใหอ้ าหารทางสายยาง
3 จดั ใหผ้ ปู้ ่ วยนอนหงายศีรษะสูงหรือทา่ นงั่ ถา้ ผปู้ ่ วยนอนหงายไมไ่ ดใ้ หน้ อน

ตะแคงขวาศีรษะสูงอยา่ งนอ้ ง 30 องศาและสูงไดถ้ ึง 45 หรือ 60 องศา
4 เปิ ดจุกท่ีปิ ดรูเปิ ดสายใหอ้ าหารและเช็ดรูเปิ ดดา้ นนอกของสายใหอ้ าหารดว้ ยสาลี

ชุบน้าตม้ สุก
5 ตรวจสอบเพ่ือยนื ยนั วา่ สายใหอ้ าหารยงั คงอยใู่ นกระเพาะอาหาร
6 เร่ิมให้อาหารทางสายยาง
7 เม่ืออาหารเหลวปริมาตรสุดทา้ ยไหลออกเกือบหมด

syringe คอ่ ยๆรินน้า 30 ml.ลงใน syringe
8 พบั สายใหอ้ าหาร ปลด syringe ออกจากสายใหอ้ าหาร
9 เช็ดรูเปิ ดและดา้ นนอกของสายใหอ้ าหารอีกคร้ังดว้ ย

สาลีชุบน้าตม้ สุกใชจ้ ุกปิ ดรูเปิ ดสายใหอ้ าหาร
10 จดั ใหผ้ ปู้ ่ วยนอนในทา่ ตะแคงขวาศีรษะสูง 45 องศา

หรือทา่ นอนหงายอีก 30 นาที -1 ชวั่ โมง
คะแนนที่ได.้ ......................................คะแนน

ความคดิ เห็นและ
ข้อเสนอแนะ…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

94