51 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
52 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / ๏ ศิลาจารึกวัดถ้ำ�สุวรรณคูหาหลักที่ ๑ (สีขาว) และหลักที่ ๒ (สีทอง)
53 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / วัดถ้ำสุวรรณคูหาเชื่อมโยงศรัทธาอีสาน-ลาว นับว่าเป็นอีกหนึ่งสถานที่สำ�คัญที่นักท่องเที่ยวผู้มาเยือนจังหวัดหนองบัวลำ�ภูจะต้องมา เยี่ยมชม เพราะที่นี่เป็นสถานที่อันเป็นที่เคารพสักการะบูชาของชาวหนองบัวลำ�ภูมาช้านาน เพราะ เป็นที่ประดิษฐานหลวงพ่อพระไชยเชษฐา พระพุทธรูปปางนาคปรก ศิลปะล้านช้าง ที่ปรากฏ หลักฐานว่าสร้างขึ้นโดยพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชแห่งอาณาจักรล้านช้าง เมื่อ พ.ศ. ๒๑๐๕ ภายในวัดถ้ำ� สุวรรณคูหายังมีพระพุทธรูปปูนปั้นอีกหลายองค์ อีกทั้งมีเจดีย์ทรงบัวเหลี่ยมศิลปะล้านช้าง รวมทั้ง ศิลาจารึกวัดถ้ำ�สุวรรณคูหาหลักที่ ๑ และหลักที่ ๒ วัดถ้ำ�สุวรรณคูหายังเคยเป็นที่พำ�นักของสมเด็จ มหาสังฆราชาสุมังคลโพธิวิริย เจ้าแห่งอาณาจักรล้านช้าง นอกจากนี้ วัดถ้ำ�สุวรรณคูหายังมีการจัด งานประเพณีบุญข้าวจี่ ซึ่งเป็นงานใหญ่ประจำ�ปีของวัดในช่วงวันเพ็ญเดือน ๓ ของทุกปี และที่นี่ยัง เป็นศูนย์รวมศรัทธาคนอีสานและคนสปป.ลาว ให้มากราบไหว้เยี่ยมชม ๏ ที่ตั้ง : วัดถ้ำ�สุวรรณคูหา บ้านคูหาวัฒนา หมู่ที่ ๗ ตำ�บลนาสี อำ�เภอสุวรรณคูหา จังหวัด หนองบัวลำ�ภู 39270 ๏ เบอร์ติดต่อโทร : 09 2325 4925 เวลาทำ�การ เปิด - ปิด 08.00 - 17.30 น.
54 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
55 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
56 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / ถ้ำ เอราวัณ มหัศจรรย์หินปะการัง ช้างหมอบ ถ้ำ�เอราวัณ เป็นถ้ำ�ขนาดใหญ่ที่มีหินงอกหินย้อยสวยงาม เดินทางไปเที่ยวชมได้สะดวก ทั้งจากจังหวัดเลย และจังหวัดหนองบัวลำ�ภู โดยตั้งอยู่ที่บ้านผาอินทร์แปลง ตำ�บลวังทอง อำ�เภอนาวัง จึงเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของทั้งสองจังหวัด ถ้ำ�เอราวัณเป็นถ้ำ�ขนาดใหญ่อยู่บนภูเขาสูง ลึกประมาณ 365 เมตร มีบันได 611 ขั้นจากเชิงเขาเดินขึ้นไปถึงปากถ้ำ� ตลอดทางเดินมีบันได คดเคี้ยวไปตามไหล่เขา และมีศาลาจุดแวะพักถึง 3 จุด บริเวณปากถ้ำ�กว้างใหญ่มาก เต็มไปด้วย หินงอกหินย้อย และมีพระพุทธรูปองค์ใหญ่ประดิษฐานอยู่ ภายในถ้ำ�ช่วงแรกมีหินลักษณะคล้าย อ่างน้ำ�น้อยใหญ่อยู่ตามผนังด้านข้าง ช่วงกลางถ้ำ�เป็นห้องโถงกว้าง มีหินงอกหินย้อยและเสาหิน ขนาดใหญ่ รวมถึงหินก้อนใหญ่รูปคล้ายช้างหมอบอยู่บนพื้น อันเป็นที่มาของชื่อถ้ำ� ต่อจากนั้นเป็น ห้องที่มีหินงอกก้อนใหญ่คล้ายปะการังซึ่งยังมีน้ำ�หยดลงมาอยู่เป็นระยะ และมีการตั้งชื่อโพรงถ้ำ�แต่ละ จุดเพื่อเชื่อมโยงกับนิทานเรื่องนางผมหอม ทั้งถ้ำ�นางผมหอม ถ้ำ�พญานาค และถ้ำ�อื่นๆ โดยนิทาน เรื่องนางผมหอมถูกขึ้นบัญชีเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ ของจังหวัดหนองบัวลำ�ภู นอกจากนั้นจากบริเวณโถงถ้ำ�สามารถเดินทะลุไปออกโพรงถ้ำ�ซึ่งเป็นหน้าผาอีกด้าน และสามารถ ชมวิวของอำ�เภอนาวังได้อีกด้วย ๏ ที่ตั้ง : วัดถ้ำ�เอราวัณ บ้านผาอินทร์แปลง หมู่ที่ ๓ ตำ�บลวังทอง อำ�เภอนาวัง จังหวัด หนองบัวลำ�ภู ๏ เบอร์ติดต่อโทร : 06 5685 3482
57 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / ๏ หินหน้าคล้ายพระจีน ภายในถ้ำ�ศรีธน
58 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / วัดถ้ำศรีธน แหล่งเช็คอินใหม่ของเมือง วัดถ้ำ�ศรีธนเป็นแหล่งโบราณคดี ตั้งอยู่ด้านหลังวัดถ้ำ�ผาโขง ปากถ้ำ�หันไปทางทิศตะวันตก สูงจากพื้นดินข้างล่างประมาณ 10 เมตร มีลักษณะเป็นโพรงถ้ำ�ขนาดใหญ่ที่เชื่อมต่อกับถ้ำ�อื่น ๆ ซึ่งช่วงปากถ้ำ�ต้องเดินลึกลงไปประมาณ 2-3 เมตร สามารถเดินเชื่อมต่อเข้าไปถึงถ้ำ�ด้านในที่บางช่วง มีแสงสว่างส่องถึงและระบายอากาศได้ค่อนข้างดี บนพื้นถ้ำ�มีพระพุทธรูปวางอยู่กว่าหมื่นองค์ ที่เกิด จากศรัทธาญาติโยมนำ�มาถวาย ภายในน้ำ�พบหินงอกหินย้อยมากมาย และก่อนหน้านี้เคยขุดพบเศษ ภาชนะดินเผาเนื้อดินธรรมดา (Earthenware) และแบบเนื้อแกร่ง (Stoneware) อยู่บนพื้นถ้ำ�ด้านใน ซึ่งเศษภาชนะดินเผาเนื้อดินธรรมดามีทั้งสีส้มและสีเทา เนื้อดินค่อนข้างหยาบและมีเม็ดกรวดผสมอยู่ ผิวภาชนะมีทั้งแบบผิวเรียบไม่ตกแต่ง และแบบตกแต่งเป็นลายทาบเชือกเส้นใหญ่ สันนิษฐานว่ามีอายุ อยู่ในช่วงก่อนประวัติศาสตร์ปลายยุคเหล็ก ๏ ที่ตั้ง : วัดถ้ำ�ศรีธน บ้านโชคชัย หมู่ที่ ๘ ตำ�บลดงมะไฟ อำ�เภอสุวรรณคูหา จังหวัด หนองบัวลำ�ภู 39270 ๏ เบอร์ติดต่อโทร : 09 6075 6292
59 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
60 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / ภูผายา บรรพบุรุษ “หมอหลวง” แหล่งโบราณคดีภูผายา ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของบ้านนาเจริญ ตำ�บลดงมะไฟ อำ�เภอสุวรรณคูหา จังหวัดหนองบัวลำ�ภู บริเวณวัดภูผายาธรรมสถิต เป็นถ้ำ�ที่ปรากฏภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์ 2 ส่วน คือ ส่วนด้านล่าง พบกลุ่มภาพเขียนสีแดงเป็นลวดลายเรขาคณิต ปรากฏเป็นภาพสัตว์ ภาพ ฝ่ามือ ส่วนด้านบนพบภาพเขียนสีแดงเป็นรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ภาพมนุษย์ ภาพสัตว์เลื้อยคลาน และภาพโครงสัตว์ขนาดใหญ่ มีอายุราว 2,000-3,000 ปี ซึ่งอายุใกล้เคียงกับภาพเขียนที่พบ ในอุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาทบัวบก อำ�เภอบ้านผือ และวนอุทยานภูหินจอมธาตุ อำ�เภอกุดจับ จังหวัดอุดรธานี นอกจากนั้น บริเวณทางขึ้นถ้ำ�บนยังมีรูปปั้นหมอยา ในอิริยาบถกำ�ลังฝนยา บดยา และ รักษาคนป่วยจำ�ลองเอาไว้ให้คนได้เยี่ยมชม เมื่อมองภาพรูปปั้นเหล่านี้ทำ�ให้นึกถึงละครทีวีของไทย ที่กำ�ลังโด่งดังเป็นที่สนใจของคนดูนั่นคือละครเรื่อง “หมอหลวง” ซี่งเล่าเรื่องราวของหมอยาสมุนไพร แผนโบราณ ที่ใช้ยาสมุนไพรรักษาคนป่วย ซึ่งชื่อ “ภูผายา” อาจทำ�ให้มีคนนึกถึงภูเขาที่เป็นแหล่งหา ยาสมุนไพรของคนโบราณจึงได้มีการทำ�รูปปั้นจำ�ลองหมอยาเอาไว้ให้คนได้เยี่ยมชมอีกด้วย ๏ ที่ตั้ง : อุทยานแห่งชาติภูหินจอมธาตุ - ภูพระบาท ๏ เบอร์ติดต่อโทร : 09 4529 9392 อีเมล : [email protected]
61 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
62 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
63 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / ถ้ำผาเจาะเหมาะกับการมาชม “ถ้ำ�ผาเจาะ ” เป็นถ้ำ�ที่มีลักษณะเหมือนถูกเจาะหน้าผา แต่แท้จริงแล้วเกิดขึ้นเองตาม ธรรมชาติ มีความงดงามเป็นอย่างมาก เมื่อขึ้นไปด้านบนแล้วจะสามารถมองเห็นวิวทิวทัศน์บริเวณ บ้านผาเจาะและอำ�เภอนาวังได้ทั้งหมด แถมบนยอดถ้ำ�ผาเจาะยังมีองค์พระองค์ใหญ่ประดิษฐานอยู่ เพื่อให้ผู้คนได้กราบไหว้บูชา นอกจากภายนอกถ้ำ�จะสวยงามแล้ว ภายในถ้ำ�ก็มีความสวยงามไม่แพ้ กัน แต่มีความลำ�บากในการเข้าไปเที่ยวชม เนื่องจากภายในถ้ำ�เป็นหุบเหว เล่ากันว่าในสมัยที่สร้าง พระธาตุพนม มียักษ์กุมภัณฑ์ตนหนึ่งเตรียมสิ่งของใส่ตะกร้าไว้มากมายเพื่อจะมาบรรจุในพระธาตุ ระหว่างทางได้พบกับยักษ์อีกตนที่ผาเจาะแห่งนี้ยักษ์นั้นแจ้งว่า พระธาตุพนมสร้างเสร็จแล้ว ยักษ์ กุมภัณฑ์เสียใจมาก จึงทิ้งตะกร้าไว้ที่นี่ กลายเป็นผาเจาะมาจนถึงปัจจุบัน การเดินทาง ถ้ำ�ผาเจาะ ตั้งอยู่หมู่ที่ 2 บ้านผาเจาะ ตำ�บลเทพคีรี อำ�เภอนาวง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู หากเดินทางด้วยรถยนต์ให้มาตามทางหลวงหมายเลข 210 (อุดรธานี - เลย) ซึ่งถ้ำ�ผาเจาะ ห่างจาก ตัวเมืองหนองบัวลำ�ภูประมาณ 40 กิโลเมตร พอถึงบ้านผาเจาะให้แยกซ้ายเข้าไปวัดพุทธบรรพต ประมาณ 500 เมตร ๏ ที่ตั้ง : บ้านผาเจาะ หมู่ที่ 2 บ้านผาเจาะ ตำ�บลเทพคีรี อำ�เภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู
64 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
65 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / ภูพานน้อย สวรรค์บนดินของคนลุ่มภู ภูพานน้อย เป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาภูพานที่ทอดตัวจากทิศตะวันออก อำ�เภอเมือง หนองบัวลำ�ภูไปทางทิศใต้ที่ ภูเก้า อำ�เภอโนนสัง มีพื้นที่ 35,000 ไร่ อยู่บนเทือกเขาสูงชัน สามารถ มองเห็นตัวเมืองหนองบัวลำ�ภูเบื้องล่าง เนื่องจากอยู่ห่างตัวเมืองเพียงแค่ 6 กิโลเมตร เรียกได้ว่า เป็นสถานที่พักผ่อนแห่งใหม่ของเมืองหนองบัวลำ�ภู บนภูเป็นป่าธรรมชาติร่มรื่นกอปรด้วยป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ซึ่งมีสมุนไพรขึ้นเองตามธรรมชาติมีความหลากหลายทางชีวภาพ อากาศเย็นสบาย แวดล้อมด้วยธรรมชาติ รถขึ้นถึง ผู้คนนิยมไปกางเต็นท์พักแรมกลางคืน พื้นที่เปิดให้บริการด้านการ ท่องเที่ยว ประมาณ ๖๗๙ ไร่ แหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศภูพานน้อย ตั้งอยู่บนภูพาน บ้านภูพานทอง ตำ�บลหนองบัว อำ�เภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู ห่างจากจังหวัดหนองบัวลำ�ภู 6 กิโลเมตร ภูพานน้อยจึงเป็นแหล่งท่องเที่ยว ที่นักท่องเที่ยวมาใช้บริการ และเป็นสถานที่ฝึกอบรม สัมมนา นำ�มาซึ่งรายได้ของจังหวัดหนองบัวลำ�ภู อยู่ในความดูแลขององค์การบริหารส่วนจังหวัดหนองบัวลำ�ภู ๏ ที่ตั้ง : ตำ�บลหนองบัว อำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู จังหวัดหนองบัวลำ�ภู ๏ เบอร์ติดต่อโทร : 0 4231 5997 Facebook : แหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศภูพานน้อย http://www.nppao.go.th
66 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
67 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
68 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / อุทยานแห่งชาติภูเก้า – ภูพานคำ ครั้งหนึ่งในชีวิตต้องได้มาเยือน อุทยานแห่งชาติภูเก้า - ภูพานคำ� ตั้งอยู่ช่องเขาขาด ขอนแก่น - หนองบัวลำ�ภู อำ�เภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู สภาพธรณีเป็นภูเขาหินทรายซึ่งมีชั้นของหินทรายอยู่ด้านบนระดับผิวดิน โดยมีชั้นของหินดินดาน หรือหินดินดานปนทรายเป็นฐาน ด้านล่างมีดินประเภทดินลูกรังและดินร่วน ปนทรายกระจัดกระจายอยู่ทั่วไป ประกอบไปด้วยพันธุ์ไม้ สัตว์ป่า ทิวทัศน์ที่สวยงามตามธรรมชาติ และสภาพป่าโดยทั่วไปเป็นป่าเต็งรัง มีเนื้อที่ประมาณ 201,250 ไร่ หรือ 322 ตารางกิโลเมตร ภูเก้า มีสันฐานคล้ายกระทะหงายโดยมีที่ราบอยู่ตอนกลาง พื้นที่เช่นนี้ทำ�ให้สันนิษฐานได้ว่า พื้นที่ ส่วนนี้น่าจะเป็นซากภูเขาไฟโบราณที่ดับสนิทไปแล้วหลายร้อยล้านปี ภูพานคำ� เป็นแนวทิวเขายาว ในเทือกเขาภูพาน เรียงตัวตามแนวทิศตะวันออกเฉียงเหนือ - ตะวันตกเฉียงใต้ บริเวณทิศตะวันตก เฉียงใต้ของเทือกเขาเป็นแอ่งที่ราบต่ำ�ลุ่มน้ำ�พอง ซึ่งเป็นหุบเขาขนาดใหญ่ เมื่อมีการสร้างเขื่อนอุบลรัตน์ พื้นที่ดังกล่าวนี้กลายเป็นทะเลสาป ซึ่งเป็นพื้นที่อุทยานแห่งชาติ ๏ ที่ตั้ง : บ้านท่าศิลา หมู่ที่ ๖ ตำ�บลบ้านค้อ อำ�เภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู 39140 ๏ เบอร์ติดต่อโทร : 0 4295 6528, 08 1221 0764 ๏ อีเมล : [email protected] ๏ สกายวอล์ค จุดเด่นที่สำ�คัญของภูเก้า-ภูพานคำ�
69 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
70 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
71 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / พิพิธภัณฑ์สุสานหอยหิน ๑๕๐ ล้านปี ที่นี่มีกระดูกไดโนเสาร์ ถึงแม้จังหวัดหนองบัวลำ�ภูจะเป็นจังหวัดที่ไม่มีอาณาเขตที่ติดทะเลแต่อย่างใด อย่างไรก็ตาม ได้มีการค้นพบทางประวัติศาสตร์อันน่าเหลือเชื่อที่เป็นการพิสูจน์ว่าบริเวณดินแดนแห่งนี้เมื่อครั้ง ก่อนยุคประวัติศาสตร์กว่าร้อยล้านปีนั้น พื้นที่แห่งนี้ครั้งหนึ่งเคยเป็นทะเล จากการค้นพบซากหอย ดึกดำ�บรรพ์ รวมทั้งซากอื่น ๆ นับเป็นสมบัติทางประวัติศาสตร์อันล้ำ�ค่าของประเทศ โชคดีที่ปัจจุบัน ได้มีการรวบรวมสิ่งเหล่านี้ไว้ด้วยกันที่พิพิธภัณฑ์หอยหินโบราณ ตั้งอยู่ที่บ้านห้วยเดื่อ ตำ�บลโนนทัน อำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู จังหวัดหนองบัวลำ�ภู ซึ่งได้รวบรวมหอยหินอายุกว่า 150 ล้านปี จัดแสดง ให้ได้ชม โดยซากฟอสซิลหอยอายุราว 140-150 ล้านปีนี้ค้นพบจำ�นวนมากที่บริเวณหน้าผาสูงชันกว่า 50 เมตร ซากฟอลซิลส่วนใหญ่มีสภาพที่สมบูรณ์ และนอกจากนี้ ยังค้นพบซากกระดูกจระเข้โบราณ เศษหินจาไมก้า และแร่ธาตุบางชนิดอีกด้วย ภายในบริเวณห้องนิทรรศการยังสามารถชมอาคารแสดงนิทรรศการกระดูกไดโนเสาร์ที่ขุด พบอยู่ในชั้นหินเหนือชั้นที่พบซากหอยหิน 2 เมตร เป็นกระดูกขาหน้าส่วนบนทั้งซ้ายและขวา ขาหลัง ส่วนล่าง กระดูกสะบัก กระดูกนิ้ว กระดูกซี่โครง ฯลฯ สำ�หรับผู้ที่สนใจต้องการเข้าเขี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ หอยหินโบราณแห่งนี้นั้น สามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่บ้านห้วยเดื่อ ตำ�บลโนนทัน อำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู จังหวัดหนองบัวลำ�ภู 39000 โดยทางพิพิธภัณฑ์แห่งนี้จะเปิดทำ�การเพื่อให้เข้าเยี่ยมชมตั้งแต่ 08.30 - 16.30 น. ค่าเข้าชม ชาวไทย 20 บาท เด็ก นักเรียน นักศึกษา 10 บาท ชาวต่างชาติ 50 บาท ๏ ที่ตั้ง : ตำ�บลโนนทัน อำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู จังหวัดหนองบัวลำ�ภู 39000 ๏ เบอร์ติดต่อโทร : 0 4200 0048 ต่อ 11
แหล่งท่องเที่ยวทางศาสนา และความเชื่อความศรัทธา แหล่งท่องเที่ยวทางศาสนาของจังหวัด หนองบัวลำ�ภูมีอยู่หลายแห่ง โดย เฉพาะจังหวัดแห่งนี้มีวัดที่มีชื่อเสียง ของพระอาจารย์สายปฏิบัติหลายต่อ หลายท่าน และเป็นที่เคารพสักการะ ของพุทธศาสนิกชนทั่วไป ที่ครั้งหนึ่ง ในชีวิตต้องมีโอกาสมากราบสักการะ ท่านที่วัดเหล่านี้
73 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
74 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
75 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / วัดถ้ำ กลองเพล ต้องไปเห็นกับตา วัดถ้ำ�กลองเพลเป็นวัดป่าที่มีชื่อเสียงของจังหวัด ตั้งอยู่เชิงเขาภูพาน สันนิษฐานว่าเป็นวัด เก่าแก่สร้างขึ้นในสมัยโบราณ แต่ไม่มีหลักฐานว่าสร้างมาตั้งแต่ปี พ.ศ. ใด ต่อมาเป็นวัดร้าง ไม่มีพระ ภิกษุสามเณรจำ�พรรษา จนกระทั่งเมื่อ พ.ศ. 2501 หลวงปู่ขาว อนาลโย พระวิปัสสนากรรมฐาน สายพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต ได้อาศัยวัดแห่งนี้เป็นสถานที่วิปัสสนากรรมฐาน โดยใช้พื้นที่ที่เกิดจาก หมู่ก้อนหินขนาดใหญ่ 3 - 4 ก้อน มีหลืบและชะโงกหิน ก่อเป็นหลังคาคอนกรีตเชื่อมถึงกัน ทำ�ให้ พื้นที่บริเวณนั้นกลายเป็นห้องโถงขนาดใหญ่ สามารถจุคนได้หลายร้อยคน เพื่อใช้เป็นที่บำ�เพ็ญ สมณธรรมจนกระทั่งมรณภาพเมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2526 โดยหลวงปู่ขาว อนาลโย เป็นพระอริยเจ้าที่ได้ชื่อว่า เป็นเพชรน้ำ�หนึ่งแห่งวงศ์กรรมฐานสาย ท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต ท่านมีหลวงปู่หลุย จนฺทสาโร เป็นสหธรรมิกที่เกื้อกูลกันในทางธรรม ท่านเป็นผู้มีใจเด็ดเดี่ยว มุ่งมั่นในเป้าหมาย มีเมตตาธรรมเป็นเลิศ ต่อมามีหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต ได้เป็นเจ้าอาวาส และพัฒนาวัดถ้ำ�กลองเพลให้รุ่งเรือง สืบมา ภายในบริเวณวัดบรรยากาศร่มรื่น เงียบสงบ มีเนื้อที่กว้างขวาง ปกคลุมไปด้วยแมกไม้ ป่าเขียว และสวนหินธรรมชาติรูปร่างประหลาดดูสวยงาม นอกจากนี้ ภายในห้องโถงใหญ่ (โบสถ์) ยังประดิษฐานพระพุทธรูปประธาน รูปปั้นหลวงปู่ขาว อนาลโย และรูปปั้นพระวิปัสสนากรรมฐาน สายพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต ที่มีความเกี่ยวข้องกับวัดถ้ำ�กลองเพล ในการเดินทางไปยังวัดถ้ำ�กลองเพล หากเลือกเดินทางโดยรถยนต์ส่วนตัวแล้วให้ขับไปตาม ทางหลวงหมายเลข 210 (หนองบัวลำ�ภู - อุดรธานี) ประมาณ 13 กิโลเมตร จากนั้นเลี้ยวขวาแล้ว ขับเข้าไปอีกประมาณ 2 กิโลเมตรก็จะถึง
76 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / พิพิธภัณฑ์อัฐบริขารของหลวงปู่ขาว อนาลโย ภายในวัดถ้ำ�กลองเพลมีพิพิธภัณฑ์อัฐบริขารหลวงปู่ขาว อนาลโย เป็นพิพิธภัณฑ์ที่สร้างขึ้นเพื่อ เก็บอัฐิและรวบรวมเครื่องอัฐบริขารของหลวงปู่ขาว อนาลโย เป็นที่สักการะบูชาของพุทธศาสนิกชนทั่วไป และยังมีกุฏิเก่าของหลวงปู่ขาว อนาลโย เป็นเรือนไม้หลังเล็กๆ ตั้งอยู่กลางดงไม้ บรรยากาศร่มรื่น ส่วน กุฏิใหม่สร้างเป็นเรือนทรงไทยทันสมัยหลังใหญ่พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งหลวงปู่ขาว อนาลโย ตัวอาคารสร้างขึ้น ในรูปทรงของก้อนหินเรียงกัน 3 ก้อน เพื่อให้เข้ากับภูมิประเทศของวัดถ้ำ�กลองเพล ซึ่งเต็มไปด้วยสวนหิน รอบๆ บริเวณตกแต่งด้วยไม้ดอกไม้ประดับภายในพิพิธภัณฑ์มีหุ่นขี้ผึ้งของหลวงปู่ประดิษฐานอยู่ใน ท่านั่ง ห้องข้างๆ ยังมีเครื่องอัฐบริขารของหลวงปู่ขาว อนาลโย ตั้งแสดงไว้ด้วย เจดีย์หลวงปู่ขาว อนาลโย เป็นเจดีย์ที่สร้างขึ้นเมื่อใช้บรรจุอัฐิหลวงปู่ขาว อนาลโย สร้างอยู่ บนลานหินมีบันไดเป็นทางเดินขึ้นไปสู่องค์เจดีย์มณฑปหลวงปู่ขาว อนาลโย เป็นมณฑปจตุรมุข ที่หลวงปู่ขาว อนาลโย สร้างไว้ครั้งยังมีชีวิตอยู่เพื่อใช้เป็นที่ประกอบพิธีสังฆกรรม รอบๆ บริเวณ เงียบสงบและร่มรื่น ที่ตั้ง : วัดถ้ำ�กลองเพล บ้านถ้ำ�กลองเพล หมู่ ๔ ตำ�บลโนนทัน อำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู จังหวัดหนองบัวลำ�ภู
77 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
78 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / เจดีย์อัฐบริขารของหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต เจดีย์อัฐบริขารเขมาภิรโต หรือหลวงปู่เพ็ง เขมาภิรโต ตั้งอยู่ภายในวัดถ้ำ�กลองเพล ด้านหลัง ศาลาการเปรียญ สามารถเดินด้วยเท้าไปถึงได้ โดยบรรดาคณะศิษยานุศิษย์ของหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต พร้อมด้วยพุทธศาสนิกชนทุกหมู่เหล่า มีดำ�ริร่วมกันก่อสร้างขึ้น ณ สถานที่ที่หลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต ได้กำ�หนดไว้ เป็นที่ประชุมเพลิงสรีระสังขาร และเป็นสถานที่สร้างเจดีย์ เพื่อเป็นอนุสรณ์ สถานบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ อัฐิธาตุ และอัฐบริขาร รำ�ลึกถึงคุณูปการของหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต อดีตเจ้าอาวาสวัดถ้ำ�กลองเพล ต่อจากหลวงปู่ขาว อนาลโย เป็นพระเถระที่น้อมกายถวายชีวิตเป็น เครื่องบูชาคุณพระรัตนตรัย ธำ�รงสมณคุณและสมณธรรมอย่างงดงาม เป็นที่ศรัทธาเลื่อมใสของ พุทธศาสนิกชนในจังหวัดหนองบัวลำ�ภู จังหวัดใกล้เคียง และพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไป พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดาฯ พระบรมราชินี ได้เสด็จ พระราชดำ�เนินมาทรงเปิดแพรคลุมป้าย “เจดีย์อัฐบริขารเขมาภิรโต” เมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม 256๕ เวลา 17.58 น.
79 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
80 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / วัดมหาชัย พระบางคู่วัดมหาชัย วัดมหาชัย เดิมชื่อ วัดธาตุ ตั้งอยู่บริเวณริมหนองบัวทางทิศตะวันตกในเขตบ้านห้วยเชียง ตำ�บลลำ�ภู อำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู เป็นวัดโบราณที่มีความสำ�คัญคู่บ้านคู่เมืองหนองบัวลำ�ภูมา ตั้งแต่สมัยเริ่มสร้างเมือง แต่ถูกทิ้งร้าง ต่อมาได้รับการสร้างเป็นวัดขึ้นใหม่เมื่อประมาณปี พ.ศ. ๒๔๔๐ โดยพระอาจารย์แสง ธมฺมธีโร ถือว่าเป็นวัดสังกัดคณะธรรมยุติกนิกายวัดแรกในมณฑลอุดร และเป็น วัดคณะธรรมยุติกนิกายสำ�คัญของจังหวัดหนองบัวลำ�ภูในปัจจุบัน ภายในวัดมหาชัยพบศิลปกรรมที่น่าสนใจ ได้แก่ ซากฐานพระเจดีย์โบราณที่เรียกชื่อภาย หลังว่า “พระธาตุไตรภูมิ” นอกจากนั้นที่นี่ยังมีหอพระบาง ซึ่งเป็นที่ประดิษฐานหลวงพ่อพระบางคู่ พระพุทธรูปยืนปางห้ามสมุทรหล่อด้วยสำ�ริด จำ�นวน ๒ องค์ สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๖๖ เป็นที่เคารพ ศรัทธาของชาวหนองบัวลำ�ภูเป็นอย่างมาก และหอไตรไม้กลางน้ำ�ฝีมือช่างพื้นถิ่น สร้างขึ้นประมาณ ช่วงปี พ.ศ. ๒๔๕๐ นอกจากนี้ ยังมีกุฏิหลวงปู่มั่น ภูริทัตฺโต ซึ่งทางวัดสร้างจำ�ลองขึ้นเพื่อเป็นที่ ประดิษฐานรูปเหมือนและรำ�ลึกในการที่ท่านเคยมาจำ�พรรษาที่วัดมหาชัยเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๖ มีพระพุทธรูป ประจำ�จังหวัดหนองบัวลำ�ภู คือ พระบางคู่ และหอไตรกลางน้ำ� ที่ตั้ง : อยู่เลขที่ ๑๘๙/๙ บ้านห้วยเชียง หมู่ที่ ๓ ตำ�บลลำ�ภู อำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู จังหวัด หนองบัวลำ�ภู เบอร์โทรติดต่อโทร : ๐๘ ๐๑๙๖ ๙๑๑๒
81 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
82 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / วัดสระธาตุ ต้องหาโอกาสมาสักการะ วัดสระธาตุ เป็นวัดเก่าแก่ของชุมชนบ้านพร้าว อำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู ภายในวัดเป็น ที่ประดิษฐานพระเจดีย์โบราณในผังแปดเหลี่ยม ศิลปะล้านช้าง ซึ่งมีรูปแบบสถาปัตยกรรมคล้ายกับพระ ธาตุหาญเทาว์ซึ่งอยู่ใกล้เคียงกัน นอกจากนี้ ภายในวัดยังเป็นที่ประดิษฐานหลวงปู่หยวม พระพุทธรูป หินทรายแกะสลัก ปางมารวิชัย ศิลปะล้านช้าง ซึ่งเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์อีกองค์หนึ่งของจังหวัด หนองบัวลำ�ภู ชาวบ้านนิยมมากราบไหว้ขอพรและบนบานศาลกล่าว หากสำ�เร็จตามปรารถนา มักจะนำ�แผ่นทองคำ�เปลวหรือสีทองมาปิดทับองค์พระ จนทำ�ให้ปัจจุบันแทบมองไม่เห็นพุทธลักษณะ ที่แท้จริงขององค์หลวงปู่หยวม ที่ตั้ง : วัดสระธาตุ บ้านพร้าว หมู่ที่ ๑ ตำ�บลบ้านพร้าว อำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู จังหวัด หนองบัวลำ�ภู
83 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
84 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / วัดป่าภูผายาว ของนักเสี่ยงโชค วัดภูผายาว เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมที่มีลูกศิษย์หลากหลายอาชีพ เดินทางมากราบพระ อาจารย์บุญโฮม จารุวณฺโณ อย่างไม่ขาดสาย อีกทั้งได้ขอให้ตรวจดูดวงชะตาทำ�นายชีวิตและเพื่อความ เป็นสิริมงคลแก่ชีวิตตนเองและครอบครัวสำ�หรับวัดป่าภูผายาวแห่งนี้ตั้งอยู่เชิงเขา และสามารถเดิน ขึ้นไปบนเขาไม่ยากนัก เมื่อก่อนเคยเป็นสำ�นักสงฆ์ร้าง ต่อมามีพระอาจารย์บุญล้อม ลูกศิษย์หลวง ปู่ชอบ ฐานสโม ได้สร้างศาลาขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2523 หลังจากนั้นมีพระสงฆ์ธุดงค์ผ่านมา และได้มา วัดแห่งนี้ แต่ไม่มีพระสงฆ์องค์ใดที่สามารถอยู่ได้นาน จนกระทั่งพระอาจารย์บุญโฮม จารุวณฺโณ ได้ มาพักจำ�พรรษาและพัฒนาวัดให้มีความรุ่งเรืองในปัจจุบัน ที่ตั้ง : บ้านภูเขาวงศ์ หมู่ ๔ ตำ�บลเทพคีรี อำ�เภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู 39170
85 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
86 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / วัดป่าพรหมวิหารหลวงปู่สาย เขมธมฺโม วัดป่าพรหมวิหาร สายบุญหากมาถึงอำ�เภอโนนสัง แนะนำ�ให้แวะมาที่วัดป่าสายธรรมยุติ นิกายแห่งนี้ ซึ่งก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2524 โดยหลวงปู่สาย เขมธมฺโม พระเกจิชื่อดังสายพระอาจารย์ มั่น ภูริทตฺโต ซึ่งเป็นที่เลื่อมใสศรัทธาของพุทธศาสนิกชนชาวไทยอย่างมาก ภายในวัดเป็นที่ตั้งของ พรหมวิหารย์เจดีย์ (เขมธัมมาเถรานุสรณ์) องค์เจดีย์สีทองงดงาม บริเวณชั้นล่างเป็นที่ตั้งหุ่นรูปเหมือน หลวงปู่สาย เขมธมฺโม และพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต ไว้คู่กัน ส่วนชั้นบนเป็นที่เก็บอัฐิของพระเถระ สำ�คัญ และพระบรมสารีริกธาตุ ให้ประชาชนได้เข้าไปสักการะบูชา ที่ตั้ง : บ้านภูศรีทอง หมู่ที่ ๗ ตำ�บลโนนเมือง อำ�เภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู เวลาเปิด-ปิด : 09.00 - 17.00 น. เปิดทุกวัน
87 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / วัดดอยเทพสมบูรณ์ที่ประดิษฐานพระพุทธชยันตี วัดดอยเทพสมบูรณ์ เป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธชยันตี ตั้งอยู่บนเทือกเขาภูพานน้อย ภายในวัดดอยเทพสมบูรณ์ เป็นพระพุทธรูปปางประทานพรสีทอง ประดิษฐานโดดเด่นมองเห็น แต่ไกลจากในเมืองหนองบัวลำ�ภู โดยองค์พระพุทธชยันตีที่มีความสูงถึง 2,600 เซนติเมตรนี้ เป็น พระพุทธรูปที่สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2556 เพื่อน้อมรำ�ลึกถึงวาระครบรอบ 2,600 ปีพุทธกาล หรือ ก็คือ 2,600 ปีแห่งการตรัสรู้ขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า นอกจากนี้ ยังมีทั้งรูปปั้นพญานาค ทอดยาวตั้งแต่ตีนเขาถึงบันไดทางขึ้นยอดเขา และวิหารโบราณที่งดงามด้วยปูนปั้นศิลปะอีสาน ให้ชมอีกด้วย ที่ตั้ง : 210 บ้านภูพานทอง หมู่ที่ ๒ ตำ�บลหนองบัว อำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู จังหวัด หนองบัวลำ�ภู 39000 เวลาเปิด - ปิด : เปิดทุกวัน
88 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
89 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / ศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ตั้งอยู่ที่สนามนเรศวร หน้าที่ว่าการอำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู และอยู่ติดกับริมหนองน้ำ�ใจกลางเมือง ในพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยายังระบุว่า สมเด็จพระ นเรศวรมหาราชเมื่อครั้งดำ�รงพระยศเป็นพระมหาอุปราช ได้ยกพลตามเสด็จสมเด็จพระมหาธรรม ราชาธิราชจากกรุงศรีอยุธยาขึ้นมาตีเมืองเวียงจันทน์ตามพระบรมราชโองการของพระเจ้าบุเรงนอง สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงพักทัพที่ตำ�บลหนองบัวและทรงประชวรไข้ทรพิษ จนต้องได้ยกทัพ กลับกรุงศรีอยุธยา เมื่อ พ.ศ. ๒๑๑๗ ปัจจุบันทางราชการและชาวเมืองหนองบัวลำ�ภู นำ�โดยพระยา อุดรธานีศรีโขมสาครเขต (จิต จิตตยโสธร) อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานีจึงได้สร้างศาลสมเด็จ พระนเรศวรมหาราชประดิษฐานไว้ที่ริมฝั่งหนองบัวทางทิศตะวันออก พระบาทสมเด็จพระบรมชนกา ธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จพระราชดำ�เนินมาทรงเปิดศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เมื่อ วันที่ ๒๕ มกราคม ๒๕๑๑ และกลายเป็นที่สักการะของชาวหนองบัวลำ�ภูมาจนถึงปัจจุบัน ทุกๆ ปี ชาวจังหวัดหนองบัวลำ�ภูจะจัดงานพระราชพิธีบวงสรวงดวงพระวิญญาณสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เพื่อน้อมรำ�ลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ท่าน เรียกว่า “งานบวงสรวงสมเด็จพระนเรศวร มหาราชกาชาดหนองบัวลำ�ภู” ปัจจุบันศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราชแห่งนี้เป็นที่เคารพสักการะ ของคนเมืองหนองบัวลำ�ภู และนักท่องเที่ยวที่มาเยือน และมากราบไหว้ขอพร พร้อมบนบานด้วย การนำ�รูปปั้นไก่ชนมาถวายด้วย ที่ตั้ง : กลางเมืองหนองบัวลำ�ภู เปิดทำ�การทุกวัน ตลอดวัน
90 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / อนุสาวรีย์พระวอ – พระตา อนุสาวรีย์พระวอ - พระตา อดีตเจ้าเมืองหนองบัวลำ�ภู ตั้งอยู่บริเวณลานวัฒนธรรม ริมบึง หนองบัวใกล้ๆ กับศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พระวอ - พระตาเดิมเป็นเสนาบดีเมืองเวียงจันทน์ ต่อมาราว พ.ศ. ๒๓๐๓ ได้เกิดความขัดแย้ง กับพระเจ้าสิริบุญสารจึงได้นำ�ไพร่พลในสังกัดเข้ามาตั้งบ้านเรือนเพิ่มเติมในเมืองหนองบัวลำ�ภู และ ขึ้นทำ�การปกครองเมืองแยกเป็นอิสระจากราชสำ�นักเมืองเวียงจันทน์ ตั้งชื่อเมืองหนองบัวลำ�ภูใหม่ว่า “เมืองจำ�ปานครขวาง กาบแก้วบัวบาน” หรือ “นครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน” แต่ภายหลังก็ถูกกองทัพ เมืองเวียงจันทน์ซึ่งร่วมมือกับกองทัพพม่าจากเมืองเชียงใหม่เข้าตีเมืองได้สำ�เร็จ กลุ่มพระวอ - พระตา ต้องทิ้งเมืองหนีลงไปทางใต้พึ่งราชสำ�นักจำ�ปาศักดิ์ และต่อมาทายาทของพระวอ - พระตาก็ได้มี บทบาทและตั้งเมืองอุบลราชธานีขึ้นมา พระวอ - พระตา จึงถือเป็นบรรพบุรุษผู้สร้างเมืองหนองบัวลำ�ภู และเมืองอุบลราชธานี และลูกหลานเชื้อสายของพระวอ - พระตา ได้สร้างบ้านแปงเมืองในดินแดน ฝั่งขวาแม่น้ำ�โขงขึ้นอีกหลายเมือง เช่น เมืองเสลภูมิ, ยโสธร, เขมราฐ, ตระการพืชผล, พิบูลมังสาหาร, มหาชนะชัย, เมืองอำ�นาจเจริญ เป็นต้น ชาวหนองบัวลำ�ภูจึงได้ร่วมกันสร้าง อนุสาวรีย์พระวอ - พระตา ขึ้นมาเพื่อรำ�ลึกถึงวีรกรรมและบทบาทที่มีต่อการพัฒนาเมืองหนองบัวลำ�ภูในอดีต
91 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / ศาลหลักเมืองพระวอ - พระตา สำ�หรับผู้ใดที่ได้ย่างกรายเข้ามาในอาณาเขตของจังหวัดหนองบัวลำ�ภูแล้วนั้น ก็ควรไปยัง ศาลหลักเมืองประจำ�จังหวัดหนองบัวลำ�ภูแห่งนี้เพื่อไปกราบไหว้สักการะบูชาเพื่อความสิริมงคล และโชคลาภตลอดการเดินทางในจังหวัดหนองบัวลำ�ภู โดยศาลหลักเมืองพระวอ - พระตา นี้สร้าง ขึ้นเพื่อให้ชาวหนองบัวลำ�ภูได้เคารพสักการะพระผู้สร้างเมือง ซึ่งหมายถึง พระวอ และพระตา อันเป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวทิตา ศาลหลักเมืองได้ประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์เมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน 2518 สร้างเสร็จและประกอบพิธีเปิดเมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2519 ศาลหลักเมืองได้ทำ�การก่อสร้างขึ้น เพื่อเป็นอนุสรณ์และรำ�ลึกถึงคุณงามความดีของ พระวอ - พระตา ผู้มาสร้างบ้านแปงเมืองหนองบัวลุ่มภู มีลักษณะของศาลเป็นศาลาจัตุรมุขทรง ไทย มีขนาดและสัดส่วนสวยงามมาก รูปแบบการก่อสร้างเป็นแบบภาคกลาง จึงมีความวิจิตรเป็น พิเศษ ในบริเวณมีต้นมะขามขนาดใหญ่ ตั้งอยู่นอกกำ�แพงเมืองทางด้านทิศตะวันตก หน้าศาลจะมี ถนนตรงไปยังโฮงเจ้าเมืองหนองบัวลำ�ภู (จวนเจ้าเมืองเดิม) ซึ่งอยู่ห่างจากศาลหลักเมืองไปประมาณ 50 เมตร จะมีเนินดินและต้นมะขามขนาดเดียวกันกับที่ศาลหลักเมือง เนื้อที่ประมาณ 2 ไร่ ปัจจุบัน ไม่มีสิ่งปลูกสร้างใด ๆ ชาวเมืองเล่าว่า เจ้าที่แข็ง จึงไม่มีใครกล้าปลูกบ้านเรือนที่อยู่อาศัยในการ เดินทางไปยังศาลหลักเมืองพระวอ - พระตา นั้น ศาลหลักเมือง พระวอ - พระตาแห่งนี้ หากเดินทาง โดยรถยนต์แล้ว ศาลแห่งนี้ตั้งอยู่ห่างจากทางหลวงหมายเลข 210 (หนองบัวลำ�ภู - อุดรธานี) โดยขับไปอีกประมาณ 100 เมตรก็จะถึง
92 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
93 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / วัดศรีคูณเมือง วัดเก่าแก่คู่ประวัติศาสตร์เมืองหนองบัว วัดศรีคูณเมืองอยู่ภายในเมืองหนองบัวลำ�ภู มีพระพุทธรูปปูนปั้นประดิษฐานอยู่ภายในอุโมงค์ ในวิหารชาวบ้านเรียกชื่อพระพุทธรูปองค์นี้ว่า “หลวงพ่อพระไชยเชษฐา” เพราะเชื่อว่าพระพุทธ รูปองค์นี้พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชแห่งอาณาจักรล้านช้างทรงสร้างไว้ในช่วงเวลาเดียวกันกับหลวง พ่อพระไชยเชษฐาที่วัดถ้ำ�สุวรรณคูหา เมื่อพิจารณาจากหลักฐานทางโบราณคดีที่หลงเหลืออยู่ คือ อูบมุง หรืออุโมงค์คงเป็นงานศิลปกรรมได้รับอิทธิพลมาจากล้านนาที่นิยมสร้างกลุ่มหรือของประดิษฐาน พระพุทธรูปไว้ใช้ในความหมายพระพุทธเจ้าประทับในปราสาท นอกจากนี้ภายในวัดศรีคูณเมืองยังมี สิมหรือโบสถ์โบราณ และบ่อน้ำ�ศักดิ์สิทธิ์ซึ่งใช้ในการประกอบพิธีบรมราชาภิเษก ที่ตั้ง : เลขที่๑๙๓ หมู่ที่ ๕ บ้านเหนือ ตำ�บลลำ�ภู อำ�เภอเมืองหนองบัวลำ�ภู จังหวัด หนองบัวลำ�ภู เบอร์ติดต่อโทร : 08 ๗๙๒๖ ๑๑๕๗ (พระมหาประนบพร คุณวีโร)
94 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
95 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
96 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / วัดพระพุทธบาทภูเก้า วัดพระพุทธบาทภูเก้า ตั้งอยู่ตำ�บลนิคมพัฒนา อำ�เภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู มีรอย พระพุทธบาทประดิษฐานอยู่ 1 รอย ภายในวัดยังมีรอยเท้ามนุษย์และสุนัขขนาดใหญ่สลักอยู่บนหินอัน เกี่ยวโยงกับนิทานพื้นบ้านเรื่อง พระสุพรหมวิโมขากับหมาเก้าหาง และยังมีถ้ำ�มึ้มภายในถ้ำ�มีภาพ เขียนสีและภาพสลักตามผนัง เป็นถ้ำ�สมัยก่อนประวัติศาสตร์ และจุดชมวิว วัดพระพุทธบาทภูเก้า และถ้ำ�อาจารย์สิม ที่เป็นแหล่งโบราณคดีที่สำ�คัญของจังหวัด ตลอดจนมีจุดชมวิวที่สวยงามด้วย การเดินทางจากตัวจังหวัดหนองบัวลำ�ภู ใช้ทางหลวงหมายเลข 2146 มุ่งหน้า ตำ�บลบ้าน ถิ่น อำ�เภอโนนสัง ประมาณ 27 กิโลเมตร เมื่อถึงตัวตำ�บลบ้านถิ่น ให้เลี้ยวขวามุ่งหน้าภูเก้าและบ้าน ดงบาก ตำ�บลนิคมพัฒนา ไปตามถนนประมาณ 11 กิโลเมตร ถึงบ้านดงบาก พบสามแยกให้เลี้ยว ซ้ายไปตามถนนประมาณ 400 เมตร จะพบทางขึ้นสู่ภูเก้าและวัดพระพุทธบาทภูเก้าอยู่ทางขวามือ ไปตามระยะทางขึ้นสู่ภูเก้าอีกประมาณ 2.7 กิโลเมตร จะถึงวัดพระพุทธบาทภูเก้า ที่ตั้ง : หมู่ที่ 10 บ้านดงบาก ตำ�บลนิคมพัฒนา อำ�เภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู เบอร์ติดต่อโทร : ๐๘ ๘๕๙๙ ๒๓๖๖ (พระอาจารย์อ้วน ปภาโส)
97 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
98 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / วัดสันติธรรมบรรพต (ภูน้อย) ปรากฏมีใบเสมา วัดสันติธรรมบรรพตหรือวัดภูน้อย ตั้งอยู่ตรงข้ามที่ว่าการอำ�เภอนากลาง บนยอดเขาเป็นที่ ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำ�ลอง และมีใบเสมาหินทรายทั้งหมด ๘ กลุ่ม วางไว้ทั้ง ๘ ทิศ แต่ละ กลุ่มมีเสมาหินจำ�นวน ๓ ใบ บางใบมีการแกะสลักเป็นรูปพระโพธิสัตว์และรูปคล้ายเจดีย์ นักวิชาการ สันนิษฐานว่าใบเสมาหินทรายเหล่านี้เป็นศิลปะแบบทวารวดี กำ�หนดอายุราวพุทธศตวรรษที่ 14 - 16 นอกจากนี้ บนยอดภูน้อยยังเป็นที่ชมทัศนียภาพบริเวณรอบตัวอำ�เภอนากลางอีกด้วย ที่ตั้ง : 36/1 หมู่ 6 บ้านภูน้อย ตำ�บลนากลาง อำ�เภอนากลาง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู เบอร์ติดต่อโทร : 04 235 9169, ๐๘ ๑๓๖๙ ๖๖๑๕ (พระครูปริยัติจันทประโชติ)
99 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album /
100 ๏ สมุดภาพวิถีหนองบัวลำ�ภู / Nongbualamphu’s Photo Album / สิมไม้ (โบสถ์ไม้) วัดเจริญทรงธรรม ตั้งอยู่บ้านดอนปอ ตำ�บลหนองบัวใต้ เป็นสิมทึบแบบพื้นบ้านอีสานสร้างด้วยไม้ทั้งหลัง รูปร่างกะทัดรัด ขนาดกว้างและยาวไล่เลี่ยกัน หลังคาสูงโปร่งทำ�ให้บรรยากาศภายในเย็นสบาย ตัวอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าทรงโถงสูงมีมุขหน้า หันหน้าไปทางทิศตะวันออก มีประตูและบันได ทางขึ้นด้านหน้า บันไดก่ออิฐถือปูน หัวบันไดประดับด้วยปูนปั้นรูปพญานาค ส่วนหน้าบันประดับ ด้วยแผ่นไม้แกะสลักเป็นรูปครุฑและรังผึ้ง ผนังเป็นฝาไม้กระดานตามแนวนอน ผนังด้านข้างมีหน้า ต่างด้านละ 4 ช่อง ส่วนผนังด้านมีลักษณะเป็นหลังทึบ หลังคาทรงจั่วซ้อนกัน 2 ชั้น ประดับช่อฟ้า ที่สร้างจากไม้แกะสลักรูปธาตุอีสานอยู่กึ่งกลางสันหลังคา เครื่องมุงหลังคาเดิมเป็นแป้นเกล็ดไม้ ปัจจุบันเป็นสังกะสี ภายในสิมประดิษฐานพระประธานปางสมาธิ ชาวบ้านเรียกว่า “พระคีนอร์” โดย สิมไม้ดังกล่าวได้ก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2489 ซึ่งแต่เดิมนั้นเป็นสิมน้ำ�ตั้งอยู่ในสระน้ำ�ทางทิศตะวันออก ต่อมาราวปี พ.ศ. 2498 จึงย้ายไปตั้งบนบก อยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของวัด โดยก่อสร้าง ส่วนฐานของสิมเป็นฐานก่อสร้างถือปูนแล้วเสร็จสมบูรณ์ในปี พ.ศ. 2502 สำ�หรับผู้ที่สนใจต้องการเข้าเยี่ยมชมสิมไม้วัดเจริญทรงธรรมนั้น สามารถเข้าเยี่ยมชมได้ โดยในช่วงเวลาระหว่าง 08.30 - 1๗.๐0 น. ที่ตั้ง : 6015 ทางหลวงชนบท บ้านดอนปอหมู่ ๒ ตำ�บลหนองบัวใต้ อำ�เภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู 39180