คู่มือสำหรับการพัฒนาเพื่อยกระดับศักยภาพชุมชนในการรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์ (สำหรับชุมชน)

คู่มือสำหรับการพั ฒนาเพื่ อยกระดับศักยภาพชุมชน
ในการรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์

( สำ ห รั บ ชุ ม ช น )

อาจารย์ศรุตนันท์ โสภณิก และคณะ
ทุนสนับสนุนวิจัยและนวัตกรรม แผนงานมุ่งเป้า
กลุ่มเรื่องอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวและบริการ ปีงบประมาณ 2563

คู่มือสำหรับการพั ฒนาเพื่ อยกระดับศักยภาพชุมชน
ในการรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์

( สำ ห รั บ ชุ ม ช น )

คณะผู้วิจัย มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง
อาจารย์ศรุตนันท์ โสภณิก มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์
ดร.ไช ชิง ตัน มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์
ดร.นัทธีรา ภักดีไพโรจน์

ทุนสนับสนุนวิจัยและนวัตกรรม แผนงานมุ่งเป้า
กลุ่มเรื่องอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวและบริการ ปีงบประมาณ 2563

สารบัญ

0 3 บ ท นำ

การท่องเที่ยวชุมชนเพื่ อรองรับ
นักเดินทางกลุ่มไมซ์

0 6 บ ท ที่ 1
ค้ น ห า ศั ก ย ภ า พ ชุ ม ช น

นักเดินทาง กลุ่มไมซ์
ค้นหาตัวเอง (ชุมชน)
ก า ร วิ เ ค ร า ะ ห์ ศั ก ย ภ า พ
ชุ ม ช น

3 5 บ ท ที่ 2
แ น ว ท า ง ก า ร พั ฒ น า
ศั ก ย ภ า พ ชุ ม ช น

แนวทางการพัฒนา
ศั ก ย ภ า พ ชุ ม ช น ด้ า น ต่ า ง ๆ
แนวทางการพัฒนาศักยภาพ
ชุมชน ด้วยกิจกรรมไมซ์ 7
รูปแบบ

4 5 บ ท ที่ 3
ตั ว อ ย่ า ง ก ร ณี ศึ ก ษ า
ก า ร วั ด ศั ก ย ภ า พ ชุ ม ช น

ตั ว อ ย่ า ง ก ร ณี ศึ ก ษ า ก า ร วั ด
ศั ก ย ภ า พ ชุ ม ช น โ ฮ ม ส เ ต ย์
บ้านท่าขันทอง

บทนำ

นักเดินทางไมซ์ เป็นกลุ่มนักเดินทางกลุ่มใหม่ที่มีขนาดใหญ่และมีกำลังการซื้อ
สูงกว่านักท่องเที่ยวปกติถึง 3 เท่า นักเดินทางกลุ่มนี้ไม่ได้มองมองความหรูหราแบบ
เดิม แต่ความหรูหราของพวกเขาคือประสบการณ์ที่หาไม่ได้จากที่อื่น

นักเดินทางกลุ่มนี้จึงมองหาวิถีชีวิต ภูมิปัญญาท้องถิ่น ศิลปวัฒนธรรม
ประวัติศาสตร์ ฯลฯ บนพื้นฐานอัตลักษณ์ของชุมชน ผ่านกิจกรรมการท่องเที่ยว หรือ
ผลิตภัณฑ์ในชุมชน เพื่อเติมเต็มความต้องการดังกล่าว นักเดินทางกลุ่มไมซ์จะไม่ใช่
การท่องเที่ยวแบบมวลชนที่การไปเที่ยวชมสถานที่ต่างๆ นั้นสุดแสนจะเร่งรีบ

3

คู่มือสำหรับการพัฒนาเพื่ อยกระดับศักยภาพชุ มชนในการรองรับนักเดินทาง
กลุ่มไมซ์ (สำหรับชุมชน) ฉบับนี้ ประกอบด้วยกรณีศึกษาจากชุมชนท่องเที่ยวในพื้นที่
กรณีศึกษาการพัฒนาศักยภาพของชุมชนในจังหวัดเชียงราย เพื่อรองรับนักเดินทาง
กลุ่มไมซ์ (MICE) เป็นคู่มือกระบวนการพัฒนาและยกระดับกิจกรรมหรือผลิตภัณฑ์
เพื่อรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์โดยมีเนื้อหาแบ่งออกเป็น 3 ส่วนหลักๆ ได้แก่

การค้นหาศักยภาพของชุมชน
เป็นกระบวนการที่สำคัญในการรู้จักนักเดินทางกลุ่มไมซ์เบื้องต้น และค้นหาศักยภาพ
ของชุมชน พร้อมเครื่องมือที่ช่วยให้ชุมชนสามารถประเมินศักยภาพของตนเองได้ว่า
มีความพร้อมที่จะรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์เพียงใด

แนวทางในการพัฒนาศักยภาพชุมชน
แนวทางในการพัฒนาเพื่ อยกระดับศักยภาพชุมชนในการรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์
เป็นกระบวนการที่นำเอาศักยภาพของชุมชนที่มีมาหาแนวทางในการพัฒนา ซึ่งจะมา
ช่วยตอบโจทย์ที่ว่า เราจะทำอย่างไรให้นักเดินทางกลุ่มไมซ์ที่มาเยือนชุมชนเกิดความ
ประทับใจในทุกๆ กิจกรรม รวมถึงเทรนด์การเดินทางไมซ์หลัง COVID-19

กรณีศึกษาการวิเคราะห์ศักยภาพชุมชน
กรณีศึกษาจากชุมชนท่องเที่ยวในพื้ นที่กรณีศึกษาการพัฒนาศักยภาพของชุมชนใน
จังหวัดเชียงรายเพื่ อรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์

4

นักเดินทางไมซ์





นักท่องเที่ยวทั่วไป

5

บทที่ 1
ค้นหา
ศักยภาพชุมชน

นักเดินทางกลุ่มไมซ์

นักเดินทางกลุ่มไมซ์ เป็นนักเดินทางที่มี
ลักษณะพิเศษโดยจะมีวัตถุประสงค์ในการ
เดินทางเพื่อธุรกิจเป็นหลัก ซึ่งเป็นกลุ่มลูกค้า
ที่สำคัญและน่าสนใจมากในปัจจุบัน เนื่องจาก
บริษัทหรือองค์กรจะเป็นผู้ออกค่าใช้จ่ายให้
ส่งผลให้ลูกค้ ากลุ่ มนี้มีกำลั งการซื้ อที่ สูงกว่า
นักท่องเที่ยวทั่วไปถึง 3 เท่า ชุมชนจึงควร
มองหาโอกาสและปรับรูปแบบการให้บริการให้
เหมาะสมกับนักเดินทาง กลุ่มนี้

ความหมายของไมซ์ (MICE)




M - Meeting

การประชุม การพบกัน เพื่อสร้างสรรค์ความคิด
แลกเปลี่ยนเรียนรู้ และสร้าง/สานสัมพันธ์
ภายในองค์กร




I - Incentive

การท่องเที่ยวเพื่อเป็น รางวัล การมอบ
ประสบการณ์ ที่สร้างแรงบันดาลใจให้ผู้ที่ได้รับ

มีการพัฒนามากขึ้น จากการได้สัมผัสถึง
ความพิเศษ อันจะนำมาสู่ความภาคภูมิใจ




C - Conference

การประชุมสมาคม/ วิชาชีพ การพบกันเพื่อ
สร้างสรรค์ความคิด แลกเปลี่ยนเรียนรู้ และ

สร้างเครือข่ายระหว่างองค์กรหรือบุคคล




E - Exhibitions

การนำเสนอสินค้า นวัตกรรม และบริการ มุ่งให้
เกิดการซื้อการขาย การเจรจาธุรกิจ

แลกเปลี่ยนเรียนรู้กันภายใน อุตสาหกรรม

7

ค้ น ห า ตั ว เ อ ง
( ชุ ม ช น )

ชุ ม ช น ท่ อ ง ที่ ย ว พ ร้ อ ม ไ ม ซ์ ( ไ ห ม )

8

ชุ ม ช น ท่ อ ง เ ที่ ย ว พ ร้ อ ม ไ ม ซ์ ( ไ ห ม )

ก่อนที่เข้าสู่กระบวนการวัดศักยภาพชุมชนท่องเที่ยว เราควรที่จะเช็กความพร้อมเบื้ อง
ต้นก่อนว่าเรามีคุณสมบัติของการเป็นชุมชนท่องเที่ยวโดยชุมชน (CBT) โดยสามารถเช็ก
จากรายการด้านล่างได้ง่ายๆ จะทำให้เราเห็นได้ว่าชุมชนของเรามีคุณสมบัติของการเป็น
ชุมชนท่องเที่ยวหรือไม่ หากไม่ครบก็ไม่ใช่ปัญหา หากเราต้องการไปต่อก็เพียงแค่พัฒนา
และปรับปรุงให้ดีขึ้น เท่านั้นเอง

คุณสมบัติ
ของการเป็นชุมชนท่องเที่ยวโดยชุมชน (CBT)

เช็กเครื่องหมายถูกหน้าข้อความที่ชุมชนมีอยู่แล้ว

ชุมชนเป็นเจ้าของ
ชาวบ้านเข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนดทิศทางและตัดสินใจ
ส่งเสริมความภาคภูมิใจในตนเองภายในชุมชน
การดำเนินงานของชุมชนสามารถยกระดับคุณภาพชีวิตได้
มีความยั่งยืนทางสิ่งแวดล้อม
คงเอกลักษณ์และวัฒนธรรมท้องถิ่น
ก่อให้เกิดการเรียนรู้ระหว่างคนต่างวัฒนธรรม
เคารพวัฒนธรรมที่แตกต่างและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
เกิดผลตอบแทนที่เป็นธรรมแก่คนในท้องถิ่น
มีการกระจายรายได้สู่สาธารณประโยชน์ของชุมชน
มีข้อมูลติดต่อกับชุมชน

เช็คเพิ่มอีกนิดเพื่อสร้างความเชื่อมั่นสำหรับนักเดินทาง
มีมาตรการทางสุขอนามัยรองรับการแพร่ระบาดของโควิด19

9

การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนต้องมีรากฐานจากคนใน
ชุมชน .. โดยชุมชนต้องสามารถบริหารจัดการ
ทรัพยากรท่องเที่ยวอย่างมีส่วนร่วม ทั้งร่วมคิด

ร่วมวางแผน ร่วมปฏิบัติ ร่วมรับผิดชอบ และร่วม
รับผลประโยชน์ ซึ่งจะถือเป็นการบริหารจัดการโดย

ชุมชนเพื่อชุมชนอย่างแท้จริง

- อพท. -

10

11

พร้อมที่จะค้นหาตัวเอง
ในขั้นต่อไปกันหรือยัง

เมื่ อชุมชนได้ทำการประเมินตัวเอง ว่าเป็น
ท่องเที่ยวโดยชุมชนในเบื้ องต้นไปแล้วต่อมา
เ ร า จ ะ ป ร ะ เ มิ น ค ว า ม พ ร้อ ม ข อ ง ชุ ม ช น ใ น ก า ร
จัดกิจกรรมเพื่ อรองรับนักเดินทางไมซ์ โดย
ทีมวิจัยฯ ได้ทำแบบฟอร์มให้ทางชุมชนลอง
วิเคราะห์ตัวเองเพื่ อที่จะหากิจกรรมที่ชุมชน
มีความโดดเด่น และเหมาะสมสำหรับรองรับ
นักเดินทางไมซ์
แต่ ก่ อนที่ เราจะไปทำแบบประเมินที่ 2 นั้น
เราควรที่ จะทราบก่อนว่า กิจกรรมหลั กๆ
ของนักเดินทางไมซ์ มีทั้งหมด 7 รูปแบบ
ซึ่ งที มวิจัยฯ ได้ปรับรูปแบบให้สอดคล้ อง
กับลั กษณะพื้ นที่ ของจังหวัดเชียงราย
เราเรียกกิจกรรมเหล่ านี้ว่า

"MICE 7 Themes Chiang Rai"

12

MICE 7 Themes
Chiang Rai

13

MICE การตอบแทนสังคม การผจญภัย
7 Theme และการประชุมเชิง
เ ป็ น กิ จ ก ร ร ม ที่ ส ร้ า ง
Chiang Rai อ นุ รั ก ษ์ ประสบการณ์ท้าทาย
และแปลกใหม่ในสภาพ
วัฒนธรรมและ เป็นกิจกรรมที่มีความ แวดล้อมทางธรรมชาติ
ประวัติศาสตร์ หมายและทรงคุณค่า ในชุมชน ด้วยความ
การคืนประโยชน์ต่อ ปลอดภัย เช่น การเดิน
เป็นกิจกรรมเชิง ชุมชน สังคม และสิ่ง ป่า การล่องเรือ และ
ประสบการณ์ที่สอด แวดล้อม ที่นำไปสู่การ การปั่ นจักรยาน เป็นต้น
แทรกขนบธรรมเนียม พัฒนาอย่างยั่งยืน
ประเพณี สัมผัสวิถีชีวิต
ความเป็นอยู่ของชุมชน การศึกษาเรียนรู้ เสน่ห์อาหารพื้นถิ่น
แ ล ก เ ป ลี่ ย น เ รีย น รู้ ท า ง
วัฒนธรรมและ แ ล ก เ ป ลี่ ย น เ รีย น รู้ จ า ก เ ป็ น ก า ร ส ร้ า ง
ป ร ะ วั ติ ศ า ส ต ร์ สำ คั ญ ภูมิปัญญาของชุมชนที่ ประสบการณ์ความหลาก
เช่น การบายศรีสู่ขวัญ จ ะ ส ร้ า ง แ ร ง บั น ด า ล ใ จ ใ น หลายของอาหารท้องถิ่น
ตอนรับ และการละเล่น ก า ร ส ร้ า ง ส ร ร ค์ แ น ว คิ ด อย่างแท้จริง ทั้งด้านการ
พื้นบ้าน เป็นต้น ใหม่ จากการแลกเปลี่ยน จัดหาอาหาร การ
ประสบการณ์ มุมมอง ประกอบอาหาร การ
แนวคิด เพื่อนำองค์ ตกแต่งอาหาร และมี
ค ว า ม รู้ ไ ป ต่ อ ย อ ด ห รือ รสชาติอาหารที่มีความ
ป รั บ ใ ช้ กั บ อ ง ค์ ก ร ไ ด้ โดดเด่นเฉพาะถิ่น

สานสัมพันธ์องค์กร การบำบัดกาย ใจ จิต

เ ป็ น ก า ร ส ร้ า ง ค ว า ม เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริม
สามัคคีในหมู่คณะผ่าน
กิจกรรมในชุมชน เพื่อ บำบัด ฟื้ นฟูสุขภาพให้มี
กระชับความสัมพันธ์และ
เพิ่มประสิทธิภาพการ สุขภาวะให้ดีทั้งกาย ใจ
ทำ ง า น ร่ ว ม กั น ใ น อ ง ค์ ก ร
จิต ด้วยภูมิปัญญาท้อง

ถิ่น โดยบูรณาการหลาก

หลายรู ปแบบเพื่อเติมพลัง

ชีวิตให้มีกำลังใจกลับไป

ทำงาน 14

เมื่อเรารู้จัก MICE 7 Themes Chiang Rai แล้ว ต่อมาเรามา
ประเมินตัวเองกันว่าเราเหมาะกับกิจกรรม MICE 7
Themes แบบไหน เพื่อให้เรามีหลักในการคัดเลือก

กิจกรรมเพื่อพัฒนาต่อยอดในชุมชน 15

ประเมินตัวเองกับกิจกรรมไมซ์ 7 รูปแบบ

ค้นหาจุดเด่นของชุมชน โดยการจับคู่กิจกรรมที่ชุมชนมี กับกิจกรรมไมซ์ 7 รูปแบบ

กิจกรรมไมซ์ กิจกรรมของชุมชน
7 รูปแบบ

การตอบแทนสังคมและการ
ป ร ะ ชุ ม เ ชิ ง อ นุ รั ก ษ์

สานสัมพันธ์องค์กร

การศึกษาเรียนรู้
การบำบัด
กาย ใจ จิต
การผจญภัย

เสน่ห์อาหารพื้นถิ่น

วัฒนธรรม
และประวัติศาสตร์

16

ประเมินตัวเองกับกิจกรรมไมซ์ 7 รูปแบบ

ตัวอย่างการประเมินตนเอง
ทุกกิจกรรมต้องมีวัตถุประสงค์ของการจัดที่สอดคล้องกับความต้องการของนักเดินทางไมซ์

กิจกรรมไมซ์ กิจกรรมของชุมชน
7 รูปแบบ

การตอบแทนสังคมและการ เป็นกิจกรรมรอง เน้นกิจกรรมที่เกิดประโยชน์กับทุกฝ่ายจริง
ป ร ะ ชุ ม เ ชิ ง อ นุ รั ก ษ์ เช่น กิจกรรมปลูกป่า กิจกรรมสร้างฝาย

สานสัมพันธ์องค์กร เป็นกิจกรรมรอง เน้นความสนุกและทุกคนมีส่วนร่วม เช่น กิจกรรม
การศึกษาเรียนรู้ สไลเดอร์โคลน กิจกรรมวิ่งผลัด

เป็นกิจกรรมหลัก ผู้ดูแลประจำฐานที่มีความสามารถในการให้ความรู้
ได้อย่างดี เช่น การทำลูกประคบ การทำไข่เค็มจอมปลวก

การบำบัด เป็นกิจกรรมรอง กิจกรรมที่สร้างความสุนทรีย์ทั้งด้านกาย/ใจ เช่น
กาย ใจ จิต การอบสมุนไพรพื้นถิ่น การนั่งสมาธิ การนวดไทย

การผจญภัย เป็นกิจกรรมหลัก กิจกรรมที่ตื่นเต้นเน้นความปลอดภัย เช่น การนั่งรถ
เสน่ห์อาหารพื้นถิ่น อีต๊อกชมชุมชน ล่องเรือชมทิวทัศน์ริมน้ำโขง

วัฒนธรรม เป็นกิจกรรมรอง อาหารที่รังสรรค์จากวัตถุดิบท้องถิ่นหรือภูมิปัญญา
และประวัติศาสตร์ ท้องถิ่น รวมถึงการจัดจานที่มีเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น เช่น ไส้อั่วตดหมา
คือการนำสมุนไพรตดหมา มาทำไส้อั่วที่เป็นอาหารขึ้นชื่อของภาคเหนือ

เป็นกิจกรรมหลัก ผู้ให้ข้อมูลต้องมีข้อมูลที่ถูกต้อง การเล่าเรื่องสนุก
น่าติดตาม เช่น รับฟังประวัติศาสตร์/เรื่องเล่าพื้นถิ่น วัฒนธรรมการ
แสดงในชุมชน

17

หลังจากประเมินตัวเองและ
ประเมินกิจกรรมแล้ว
เราลองมาประเมินศักยภาพ
โดยรวมของชุมชนเพื่อให้
เห็นข้อเท็จจริงว่าชุมชน
มีจุดเด่นด้านไหนที่สามารถ
ต่อยอดเพื่อรองรับ
นักเดินทางกลุ่มไมซ์อย่างไร

18

เกณฑ์การประเมิน
ศักยภาพของชุมชน

19
เ ก ณ ฑ์ ม า ต ร ฐ า น ด้ า น ศั ก ย ภ า พ ข อ ง ชุ ม ช น 6 ด้ า น

เกณฑ์การประเมิน
ศักยภาพชุมชน
ทั้ง 6 ด้าน

ลองประเมินตัวเองดูว่าแต่ละข้อควรได้

คะแนนเท่าไหร่ เราอาจจะเชิญชวน

ผู้เชี่ยวชาญด้านการท่องเที่ยวอีก 2-3 ท่าน

มาช่วยให้คะแนน เพื่อชุมชนจะได้รู้ว่าอะไร

คือจุดอ่อน จุดแข็ง ด้านที่ดีอยู่แล้วและ

ด้านที่ควรพัฒนา

20

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชน

ด้านที่ 1 เกณฑ์พื้นฐานในการรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์

ตัวชี้วัดที่ 1 ความเหมาะสมของพื้ นที่จัดกิจกรรม คะแนน

1) ความหลากหลายของรูปแบบการจัดประชุ มภายในอาคาร

2) ความหลากหลายของรูปแบบในการจัดสถานที่ประชุ มภายนอกอาคาร

3) มีร่มไม้/ชายคาพร้อมใช้งาน

4 ) จำ น ว น ห้อ ง ป ร ะ ชุ ม ห้อ ง. . . . . . . . . . . . ข น า ด ห้อ ง ป ร ะ ชุ ม . . . . . . . . . . . . . . . . . ต ร ม .

5 ) จำ น ว น โ ต๊ ะ ตั ว. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . จำ น ว น เ ก้ า อี้ ตั ว. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6) พื้ นที่ภายนอกอาคารที่พร้อมจัดกิจกรรม ขนาด ต ร ม. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7) ในห้องประชุ มมีเครื่ องปรับอากาศ, นอกห้องประชุ ม มีพัดลมเพียงพอ

8) มีป้ายบอกชื่ อชุ มชน ห้องประชุ ม ห้องรับประทานอาหาร ฯลฯ

9) มีป้ายบอกทางไปสถานที่ต่างๆ ภายในชุ มชน

10) มีการออกแบบเส้นทางการเดินในชุ มชน

ตัวชี้วัดที่ 2 ความเหมาะสมของสิ่งอำนวยความสะดวก/บุคลากร คะแนน

1) มีเวทีที่ปรับเปลี่ ยนขนาดได้

2) ระบบแสงพร้อมใช้งาน

3) ระบบเสียงพร้อมใช้งาน

4) ระบบภาพพร้อมใช้งาน

5) ความสามารถของบุ คลากรในการประสานงานก่อน ระหว่าง และหลังกิจกรรม

6) มีความสามารถในการจัดอาหาร อาหารว่าง

7) ส ถ า น ที่ จ อ ด ร ถ ต ร ม. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 ) ห้อ ง น้ำ ห้อ ง. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9 ) มี บ ริก า ร W i - F i

10) มีห้องรับรองแยกสำหรับลูกค้ า VIP

ผลรวมของคะแนน

การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม 21

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชน

ด้านที่ 2 ความสามารถในการเข้าถึง

ตัวชี้วัดที่ 1 การเชื่อมโยงแหล่งท่องเที่ยวหลัก คะแนน
1) นักเดินทางไมซ์สามารถเดินทางด้วยตนเอง คะแนน
2) มีแหล่งท่องเที่ยวใกล้เคียงที่สามารถส่งเสริมการท่องเที่ยวชุ มชนได้
3) มีแหล่งท่องเที่ยวที่หลากหลายภายในชุ มชน
4) ใกล้แหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่ อเสียงของชุ มชนนั้นๆ

ตัวชี้วัดที่ 2 การเข้าถึงสถานที่ด้านการเดินทาง

1) ระยะทางในการเดินทางระหว่างชุ มชนและในเมือง
2) สภาพถนน
3) รถ 4 ล้ อ สามารถเข้าถึงได้
4) รถบัส สามารถเข้าถึงได้
5) รถขนส่งสาธารณะเข้าถึง
6) ความปลอดภัยด้านเส้นทาง เช่น สัญญาณจราจร แสงไฟส่องสว่าง

ผลรวมของคะแนน

การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม

22

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชน

ด้านที่ 3 สุขอนามัยและความปลอดภัย

ตัวชี้วัดที่ 1 มีมาตรฐานด้านสุขอนามัย SHA คะแนน

1) ทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ
2) ภายในตัวอาคารมีที่ระบายอากาศและแสงสว่างส่องถึง
3) มีการทำความสะอาดฆ่าเชื้ อสำหรับจุ ดที่มีการสัมผัสบ่อย เช่น ลูกบิดประตู ลิฟท์
4) มีการจำกัดจำนวนคนในการใช้บริการต่อพื้ นที่ภายในอาคาร
5) ได้รับการรับรองมาตรฐาน SHA

ตัวชี้วัดที่ 2 การจัดการมาตรการความปลอดภัยและสุขอนามัย คะแนน

1) มีจุ ด ล้างมือ สำหรับนักเดินทางไมซ์
2) มีการตรวจวัดอุ ณหภูมิก่อนเข้าชุ มชน
3) มีการลงทะเบียนในแอปไทยชนะ เพื่ อเป็นข้อมู ลให้ทางภาครัฐ
4) มีการเว้นระยะห่างทางสังคม อย่างน้อย 2 เมตร
5) พนักงานทุกระดับต้องมีการสวมหน้ากากอนามัยทุกคน ตลอดเวลา

ผลรวมของคะแนน
การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม

23

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชน

ด้านที่ 4 มาตรฐานการให้บริการ

ตัวชี้วัดที่ 1 ความสามารถในการให้บริการตามประเภทของไมซ์ คะแนน

1 ) มีป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ ร อ ง รับ ก า ร ป ร ะ ชุ ม อ ง ค์ ก ร ( M e e t i n g s )
2 ) มีป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ ร อ ง รับ ก า ร เ ดิ น ท า ง เ พื่ อ เ ป็ น ร า ง วัล ( I n c e n t i v e )
3 ) มีป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ ก า ร ร อ ง รับ ก า ป ร ะ ชุ ม วิช า ชีพ ( C o n f e r e n c e )

4 ) มีป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ ร อ ง รับ ง า น แ ส ด ง สิน ค้ า แ ล ะ นิ ท ร ร ศ ก า ร น า น า ช า ติ ( E x h i b i t i o n s )

ตัวชี้วัดที่ 2 การให้บริการก่อนมาถึงชุมชน คะแนน

1) การติดต่อสื่ อสารได้สะดวก ติดต่อง่ าย
2) เจ้าหน้าที่ในชุ มชนมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับชุ มชนของตัวเองเป็นอย่างดี
แ ล ะ ส า ม า ร ถ ต อ บ ลู ก ค้ า ไ ด้
3) มีความยืดหยุ่น สามารถปรับเปลี่ยนสถานที่ตามธีมงานของลูกค้าได้
4 ) มีก า ร ป ร ะ ช า สัม พัน ธ์ผ่ า น ช่อ ง ท า ง สื่ อ สัง ค ม อ อ น ไ ล น์ ( S o c i a l M e d i a )
5) มีการประชาสัมพันธ์ผ่านหน่วยงานภาครัฐ

ตัวชี้วัดที่ 3 การให้บริการระหว่างอยู่ในชุมชน คะแนน

1) มีการต้ อนรับลูกค้ าให้เกิ ดความประทั บใจเมื่ อมาถึ ง เช่น Welcome Drink
2) มีความยืดหยุ่น สามารถปรับเปลี่ยนสถานที่ตามธีมงานของลูกค้าได้
3) มีความพร้อมด้านสถานที่ตามที่ตกลงกับลูกค้าได้ ทั้งเรื่ องความสะอาด
ความสะดวกสบาย รวมไปถึงอุ ปกรณ์โสตทัศนูปกรณ์ด้วย
4) แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้ดี
5) มีบริการอาหารและกิจกรรมที่เหมาะสมตามความต้องการของลูกค้า
6) มีจิตบริการ ยิ้มแย้มแจ่มใส และมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับนักเดินทางไมซ์

การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม

24

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชน

ด้านที่ 4 มาตรฐานการให้บริการ (่ต่อ)

ตัวชี้วัดที่ 4 การให้บริการหลังกลับจากชุมชน คะแนน
1) มีการเข้าถึงลูกค้าเพื่ อให้ลูกค้าจดจำ

2) มีความมืออาชีพในการให้บริการออกเอกสารทางการเงิ นกับหน่วยงาน คะแนน
ต่างๆ ที่มีความแตกต่างกัน
3) มีการเก็บข้อมู ล และนำมาพัฒนาในอนาคต
4) มีการเสนอโปรโมชั่นสำหรับลูกค้าเก่า และลูกค้าใหม่ (ที่ลูกค้าเก่าแนะนำ)

ตัวชี้วัดที่ 5 การให้บริการกิจกรรมเสริม

1) มีกิจกรรมเสริมที่หลากหลายให้ลูกค้าเลือก เช่น สปา ให้บริการเส้น
ท า ง ก า ร ท่ อ ง เ ที่ ย ว ชุ ม ช น ( S i g h t - s e e i n g )

ผลรวมของคะแนน

การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม

25

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชน

ด้านที่ 5 ความสามารถในการจัดกิจกรรมไมซ์

ตัวชี้วัดที่ 1 ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม คะแนน

1) มีสถานที่ท่องเที่ยวที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ มีความผูกพันทางจิตใจกับคน
รุ่น ห ลั ง

2) มีกิจกรรมท่องเที่ยวที่เน้นการเรียนรู้ทางวัฒนธรรม มีกิจกรรมที่ทำให้ทราบถึง
สภาพชีวิตความเป็นอยู่ของชุ มชน
3) มีกิจกรรมที่เน้นขนบธรรมเนียม และประเพณีทางวัฒนธรรม

4) มีบุ คลากรที่มีความรู้ความสามารถในการถ่ายทอดความรู้ด้านประวัติศาสตร์
แ ล ะ วั ฒ น ธ ร ร ม

5) มีการบริหารจัดการการนำชมสถานที่ประวัติศาสตร์/วัฒนธรรมได้เป็นอย่างดี

ตัวชี้วัดที่ 2 การผจญภัย คะแนน

1) มีกิจกรรมการท่องเที่ยวไปยังสภาพแวดล้อมที่แตกต่างไปจากปกติ คะแนน

2) มีกิจกรรมที่เคลื่ อนไหวร่างกาย ให้มีสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติเอื้ อต่อ
กิ จ ก ร ร ม ผ จ ญ ภั ย

3) กิจกรรมมีส่วนร่วมในพื้ นที่จนเกิดการเข้าใจวัฒนธรรม/พฤติกรรมเหมือน
กับเจ้าของพื้ นที่ หรือที่เรียกว่า การแช่ตัวในวัฒนธรรม
4) มีบุ คลากรที่มีความรู้ความสามารถในการนำทำกิจกรรมการผจญภัยได้

5) มีการบริหารจัดการกิจกรรมผจญภัยได้ปลอดภัยตามมาตรฐานสากล

ตัวชี้วัดที่ 3 การสานสัมพั นธ์องค์กร

1) มีกิจกรรมสร้างทีมเวิร์กหรือทีมบิวดิ้ง 26
2) มีกิจกรรมสร้างความสามัคคีในหมู่คณะผ่านกิจกรรม
3) มีการกำหนดจุ ดมุ่งหมายของกิจกรรมชัดเจน มุ่งหมายเพื่ อปรับปรุง
ก า ร ทำ ง า น ข อ ง ส ม า ชิ ก ใ น ห มู่ ค ณ ะ
4) มีบุ คลากรที่มีความรู้ความสามารถในการช่วยประสานงานกิจกรรม
การสร้างทีมเวิร์ค มีความยืดหยุ่นตามความต้องการของลูกค้า
5) มีการบริหารจัดการกิจกรรมเป็นอย่างดี เช่น การจัดหาวัสดุอุ ปกรณ์ในการทำ
กิ จ ก ร ร ม ต่ า ง ๆ
6) มีความพร้อมด้านสถานที่ในการจัดกิจกรรม

การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชน คะแนน
คะแนน
ด้านที่ 5 ความสามารถในการจัดกิจกรรมไมซ์ (ต่อ)

ตัวชี้วัดที่ 4 การตอบแทนสังคม

1) มีบุ คลากรที่มีความรู้ความสามารถในการแนะนำข้อมู ล/ความต้องการ
การช่วยเหลือของชุ มชน
2) มีการบริหารจัดการประสานงานกับหน่วยงานที่ต้องการความช่วยเหลือ
ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตรงตามวัตถุประสงค์
3) มีบุ คลากรที่มีความรู้ความสามารถในการแนะนำกิจกรรมด้านอนุรักษ์
สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม
4) มีการจัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมสำหรับการบันทึกภาพเพื่ อนำไปใช้ในการ
ป ร ะ ช า สั ม พั น ธ์ ข อ ง ห น่ ว ย ง า น ที่ ม า รับ บ ริก า ร
5) สามารถนำเสนอ Output ของกิจกรรมได้อย่างเป็นรูปธรรม และต่อเนื่ อง
เพื่ อนำเสนอและเชิญชวนให้กลับมาร่วมกิจกรรมอีกครั้ง

ตัวชี้วัดที่ 5 การศึกษาเรียนรู้

1) มีบุ คลากรที่มีองค์ความรู้ในด้านต่างๆ ที่จะนำเสนอกิจกรรมต่อกลุ่มลูกค้าได้
2) มีเทคนิคในการนำเสนอได้น่าสนใจ
3) มีความสามารถในการแลกเปลี่ยนความรู้กับผู้เข้าร่วมอบรมได้
4) มีความสามารถในการบริหารเวลาตามความต้องการของผู้เข้าร่วมอบรมได้
5) สามารถปรับเนื้ อหาให้เหมาะสมตามความต้องการของผู้เข้าร่วมอบรมได้

ตัวชี้วัดที่ 6 เสน่ห์อาหารพื้ นถิ่น คะแนน

1) มีความสามารถในการอธิบาย อาหาร วิธีการปรุงและวิธีการรับประทานอาหาร
ที่มีอัตลักษณ์ในชุ มชนของตัวเอง

2) มีการบริหารจัดการด้านอาหารให้มีความสดใหม่และเพียงพอ
3) มีความสามารถในการออกแบบเมนูอาหารให้เข้ากัน
4) มีการนำเสนออาหารที่น่าสนใจ เช่น มีการแกะสลัก หรือจัดจานให้น่ารับประทาน

5) มีการคิดต้นทุน และมีการนำเสนออาหารไทยในแต่ละกิจกรรม

การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม 27

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชน

ด้านที่ 5 ความสามารถในการจัดกิจกรรมไมซ์ (ต่อ)

ตัวชี้วัดที่ 7 การบำบัดกาย ใจ จิต คะแนน

1) มีสปาหลากหลายรูปแบบให้นักเดินทางกลุ่มไมซ์ได้เลือก
2) มีอาหารสุขภาพ
3) มีกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ เช่น โยคะ อุ ปกรณ์ออกกำลังกาย
4) มีกิจกรรมเพื่ อการบำบัด เช่น การนวดเพื่ อรักษา

5) มีสปา หรือ อาหารสุขภาพ ที่เป็นอั ตลักษณ์เฉพาะของชุ มชน
ผลรวมของคะแนน

การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม

28

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชน

ด้านที่ 6 การพัฒนาอย่างยั่งยืน

ตัวชี้วัดที่ 1 การบริหารแหล่งท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน คะแนน

1) มีการอนุรักษ์ มรดกทางธรรมชาติ
2) มีการจัดการขยะได้อย่างมีประสิทธิภาพ
3) มีการบริหารจัดการน้ำอย่างเหมาะสม
4) มีการจัดทำแผนร่วมกันในชุ มชนเพื่ อจัดการแหล่งท่องเที่ยวให้ยั่งยืน
5) มีการทำคลังข้อมู ลแหล่งมรดกทางธรรมชาติในชุ มชน

ตัวชี้วัดที่ 2 การเพิ่ มผลประโยชน์ให้กับชุมชน นักเดินทาง และลดผลกระทบทางลบ คะแนน

1) มีการบริหารจัดการผลประโยชน์ให้กับชุ มชน
2) มีการบริหารจัดการผลประโยชน์ให้กับบุ คลากรในชุ มชนอย่างเท่าเทียม
3) มอบหมายหน้าที่ให้กับสมาชิกชุ มชนตามความสมัครใจ
4) มีกฎ ระเบียบ ของชุ มชนที่ชัดเจน
5) มีการบริหารจัดการทางด้านการเงิ นอย่างมีประสิทธิภาพ

ผลรวมของคะแนน
การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม

29

ขั้ น ต อ น ต่ อ ไ ป
ร ว ม ค ะ แ น น แ ล้ ว นำ ผ ล
ม า ทำ ก ร า ฟ ใ ห้ ดู กั น ง่ า ย ๆ
30 ห น้ า ถั ด ไ ป ไ ด้ เ ล ย ค่ ะ

การคิดคะแนนการประเมินศักยภาพชุมชน ทั้ง 6 ด้าน

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชน 6 ด้าน คะแนน คะแนน คะแนน
เต็ม ดิบ ร้อยละ
ด้านที่ 1 เกณฑ์พื้ นฐานในการรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์
ด้านที่ 2 ความสามารถในการเข้าถึง 40 32 80%
ด้านที่ 3 สุขอนามัยและความปลอดภัย
ด้านที่ 4 มาตรฐานการให้บริการ 20
ด้านที่ 5 ความสามารถในการจัดกิจกรรมไมซ์
ด้านที่ 6 การพัฒนาอย่างยั่งยืน 20
40
72
20

ตั ว อ ย่ า ง ก า ร คิ ด ค ะ แ น น

1. นำผลรวมของคะแนนแต่ละด้าน มารวมกันเท่ากับคะแนนดิบแล้วกรอกในแถวที่
จนครบทุกด้าน

2. นำคะแนนดิบในแถวที่ 2 แต่ละด้าน คูณ 100 แล้วหารกับคะแนนเต็มช่องที่
ตัวอย่าง
ด้านที่ 1 เกณฑ์พื้ นฐานในการรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์
คะแนนร้อยละ = คะแนนดิบ x 100 / คะแนนเต็มด้านที่ 1
= 32 x 100 / 40
= 80%

3. นำค่าที่คำนวณได้จากข้อ 2 มาใส่ในช่องที่ ซึ่งค่าตัวนี้จะคำนวนออกมาเป็น
ร้อยละ และจะใช้ในการสร้างกราฟเพื่ อง่ายต่อการประเมินผล

31

การนำผลคะแนนไปใช้ในการวางแผนพั ฒนา

เมื่อได้คะแนนเป็นร้อยละเรียบร้อยแล้ว คะแนนดังกล่าวสามารถนำมาแสดงผล
เป็นกราฟด้านล่าง เพื่ อให้ชุมชนสามารถมองเห็นภาพรวมของศักยภาพในชุมชน
และสามารถวิเคราะห์ได้ว่า ชุมชน ควรพั ฒนาศักยภาพด้านใดเพิ่ มเติม ในส่วนที่
ได้คะแนนสูงอยู่แล้ว ก็สามารถพั ฒนาต่อเนื่องให้ดียิ่งขึ้น หรือสามารถแลก
เปลี่ยนเรียนรู้กับชุมชนอื่นๆ ได้

ตั ว อ ย่ า ง ก า ร วิ เ ค ร า ะ ห์ ผ ล ค ะ แ น น

ชุมชนฯ มีประสิทธิภาพมากที่สุดในด้านความสามารถในการเข้าถึงสถานที่ ซึ่งเป็น
จุดเด่นภายนอกด้านกายภาพที่แต่ละแห่งมีความพร้อมไม่เหมือนกัน แต่ชุมชนยัง
ขาดการพั ฒนาด้านพื้ นฐานในการรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์ สุขอนามัยและความ
ปลอดภัย มาตรฐานการให้บริการ นอกจากนี้นั้น หากต้องการพั ฒนาเพื่ อรองรับ
นักเดินทางกลุ่มไมซ์ ชุมชนควรจะเร่งพั ฒนาและยกระดับกิจกรรมไมซ์ 7 รูปแบบ
เพื่ อรองรับนักเดินทางกลุ่มดังกล่าว

32

การแปลความหมายของผลคะแนนการประเมิน

คะแนนที่คิดเป็นร้อยละ (%) ระดับ

80 - 100 % ดี ม า ก
60 - 79 % ดี
50 - 59 %
0 - 49 % พ อ ใ ช้
ค ว ร ป รับ ป รุ ง

การรวมคะแนนทั้งหมด คะแนน ระดับ
ร้อยละ
เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชน 6 ด้าน

ด้านที่ 1 เกณฑ์พื้ นฐานในการรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์
ด้านที่ 2 ความสามารถในการเข้าถึง
ด้านที่ 3 สุขอนามัยและความปลอดภัย
ด้านที่ 4 มาตรฐานการให้บริการ
ด้านที่ 5 ความสามารถในการจัดกิจกรรมไมซ์
ด้านที่ 6 การพัฒนาอย่างยั่งยืน

33

34

บทที่ 2



แนวทางการพั ฒนา
ศักยภาพชุมชน

ชุ ม ช น ท่ อ ง เ ที่ ย ว จั ง ห วั ด เ ชี ย ง ร า ย

แนวทางการพั ฒนาศักยภาพชุมชน
ด้วยกิจกรรมไมซ์ 7 รูปแบบ

1. วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

ก ลุ่ ม นั ก เ ดิ น ท า ง ไ ม ซ์ที่ มีค ว า ม ส น ใ จ ใ น ก า ร ไ ด้ ม า สั ม ผั ส ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ ที่ เ กี่ ย ว ข้ อ ง กั บ
ประวัติศาสตร์ ส่วนมากแล้วมีเวลาที่จำกัด ดังนั้น ชุมชนการท่องเที่ยวควรศึกษาประวัติศาสตร์
จากแหล่งข้อมูลทางวิชาการที่เชื่อถือได้ มีการอ้างอิงข้อมูลทางวิชาการ รับรู้รับทราบว่าแง่มุม
ทางประวัติศาสตร์มีหลากหลายที่มาและแนวคิด เพื่อการนำไปปรับการนำเสนอที่สามารถทำได้ทั้ง
ในระยะเวลาที่ยาวนานหลายชั่วโมงตลอดไปจนถึงการนำเสนอที่มีเวลาเพียงไม่กี่นาที

เนื้อหาที่นำเสนอควรเป็นเนื้อหาที่ไม่ได้มุ่งเน้นการให้ข้อมูลอย่างละเอียด แต่จะต้องเป็นข้อมูล

ที่มีความน่าสนใจ สามารถนำมาเป็นเรื่องเล่าที่ทำให้รู้สึกสนุกสนานและได้ข้อคิดที่เกิดประโยชน์ต่อ

นักเดินทางไมซ์ ผู้นำเสนอข้อมูลต้องเตรียมพร้อมต่อคำถามของนักเดินทางที่สามารถมาได้หลาก

หลายแง่มุม บางครั้งอาจเปรียบเทียบข้อมูลทางประวัติศาสตร์กับจังหวัดหรือประเทศอื่ นในช่วง

เวลาเดียวกันเพื่อศึกษาพัฒนาการทางสังคมและวัฒนธรรมที่เกิดขึ้น ข้อมูลที่นำมาเสนอจะต้อง

ผ่านการวิจารณ์จากผู้เชียวชาญทางประวัติศาสตร์หรือสังคมว่าส่วนไหนเป็นความจริง ส่วนไหน

เป็นเรื่องเล่าหรือตำนาน หรือมีส่วนผสมของทั้งสองอย่างไปพร้อมๆ กัน เนื่ องจากนักเดินทาง

ไมซ์บางคนอาจตั้งคำถามและหาข้อมูลเพื่ อการตรวจสอบ หากพบว่าข้อมูลใดไม่มีความสมจริง

จะทำให้เกิดความไม่น่าเชื่ อถือขอการนำเสนอข้อมู ลได้ 36

2. กิจกรรมการผจญภัย

ธีมการเดินทางในลักษณะที่มีความผจญภัยเป็นจุดสนใจหลักของการ
สร้างประสบการณ์ไมซ์ สามารถตอบโจทย์ได้ดีกับองค์กรที่มีที่ตั้งอยู่ใน
เขตเมือง ซึ่งมีโอกาสได้สัมผัสกับธรรมชาติและการทำกิจกรรมที่มีความ
ท้าทายทางกายภาพได้น้อย การจัดจุดสัมผัสของประสบการณ์การ
ผจญภัยไมซ์จะต้องมีการลดหลั่นของความท้าทายจากน้อยไปหามาก
เพื่อเพิ่มความตื่นเต้น และจากมากไปหาน้อยเพื่อเป็นการผ่อนคลายและ
ไม่ทำให้นักเดินทางฯ รู้สึกว่ายากลำบากหรืออันตรายมากเกินไป

ความท้าทายในการผจญภัยอาจเริ่มมาจากการได้สัมผัสดิน น้ำ ความสูง
การแข่งขัน และข้อจำกัดต่างๆ ที่ผู้จัดกิจกรรมออกแบบมาให้ ทั้งนี้
สิ่งที่สำคัญที่สุดที่ชุมชนฯ จะต้องจัดหา ได้แก่ มาตรการทางด้านความ
ปลอดภัย อาทิเช่น หมวกกันน็อกสำหรับผู้ขี่จักรยาน เสื้ อชูชีพสำหรับ
ผู้โดยสารทางเรือ เชือกเกาะหรือไม้เท้าสำหรับผู้ที่มีข้อจำกัดในการเคลื่อนที่
ร่มไม้ชายคาที่ทำให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมไม่ต้องสัมผัสอาการร้อนเป็นระยะ
เวลานานมากเกินไป เป็นต้น สิ่งเหล่านี้จะสร้างความเชื่อมั่นให้กับนักเดิน
ทางไมซ์ว่าชุมชนมีมาตรฐานการจัดกิจกรรมผจญภัยที่สูง

37

3. การสานสัมพันธ์องค์กร

ชุมชนฯ จะต้องศึกษาโจทย์จากองค์กรหรือตัวแทนการจองกิจกรรม
ไมซ์ในด้านการสานสัมพันธ์องค์กรอย่างละเอียด เพราะแต่ละองค์กร
มีเป้าประสงค์ที่แตกต่างกัน อาทิเช่น การทำความรู้จักกันอย่างทั่วถึง
ของ
องค์กรขนาดใหญ่ที่มีพนักงานหลักพันหรือหมื่ นคน ซึ่งมีโอกาสในการ
ทำความรู้จักกันและกันน้อยมากในชีวิตประจำวันหรือเป้าประสงค์ในการ
ลดความขัดแย้งในองค์กร ที่ต้องการหมุนเวียนฐานกิจกรรมที่ให้ทุกคนได้
สัมผัสกับศักยภาพของบุคคลที่หลากหลายและลดอัตตาตัวตนขอตนเอง
เพื่อเตรียมความพร้อมในการประสานงานกับผู้อื่ นได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ยิ่งขึ้น

โดยปกติแล้วกิจกรรมการสานสัมพันธ์องค์กร (Team Building)
ต้องการพึ่งพาอุปกรณ์ที่ครบครัน พร้อมสรรพ และมีจุดประสงค์ในการใช้
อาทิ เครื่องเขียน กระดาษ Flip Chart เครื่องเสียง เครื่องมือสันทนาการ
เป็นต้น ดังนั้น ชุมชนฯ จะต้องจัดหาและสร้างความมั่นใจว่าอุปกรณ์เหล่านี้
อยู่ในสภาพดี และมีจำนวนเพียงพอสำหรับทุกคน ทุกกลุ่มที่เข้ามาร่วมทำ
กิจกรรม

38

4. การตอบแทนสังคม

กิจกรรมไมซ์ที่มุ่งเน้นการตอบแทนสังคม มีจุดประสงค์ที่จะสร้างผลงานที่เป็นรูปธรรม
สำหรับองค์กรว่า สามารถช่วยเหลือเกื้ อกูลสังคมและสิ่งแวดล้อมได้อย่างไร เป็นการยกระดับ
ภาพลักษณ์ขององค์กรที่มีต่อสายตาลูกค้าและผู้ถือหุ้น ดังนั้น ชุมชนฯ ในฐานะเจ้าของพื้ นที่
จะต้องให้ข้อมูลแก่ผู้จัดกิจกรรมไมซ์ว่า ผลลัพธ์อะไรที่ชุมชนฯ ต้องการและได้ประโยชน์อย่าง
แท้จริงที่องค์กรเหล่านั้นสามารถทำกิจกรรมร่วมกันได้ อาทิเช่น การสร้างเขื่อนหรือฝาย การ
ขุดลอกคลองหรือแหล่งน้ำ การปลูกป่า การช่วยสร้างถิ่นที่อยู่ให้กับสัตว์ป่า เป็นต้น

โดยปกติในยุคปัจจุบันแล้ว กิจกรรมประเภทนี้ต้องพึ่งพาการทำสื่ออย่างเข้มข้นเพื่อจะนำภาพ
ของการทำกิจกรรมไปแสดงอยู่บนแพลตฟอร์มต่างๆ ดังนั้น ชุมชนฯ ผู้ซึ่งรู้จักพื้นที่เป็นอย่างดี
ควรมีความสามารถในการแนะนำช่างภาพและทีมงานที่จะเลือกใช้วิวทิวทัศน์ และมุมกล้องที่มี
ความสวยงามและสามารถแสดงให้เห็นถึงผลกระทบของกิจกรรมที่มีต่อชุมชนได้มากเพียงใด

รวมถึงการคัดเลือกสมาชิกในชุมชนที่จะต้องทำกิจกรรมร่วมกันกับนักเดินทางไมซ์ในกลุ่มนี้

39

5. การศึกษาเรียนรู้

กิจกรรมไมซ์ประเภทนี้มุ่งเน้นการได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์กับสมาชิกของชุมชนที่ซึ่ง
จะต้องมีทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ มีประสบการณ์การลองผิดลองถูก มีการคิดริเริ่มสร้างสรร
ที่สามารถนำมาเป็นบทเรียนในการเรียนรู้ ตลอดจนการเรียนรู้จากภูมิปัญญาที่เกิดขึ้น
นอกเหนือจากความคาดหวังในกิจกรรมหลัก อาทิเช่น กิจกรรมทอผ้าทำให้เกิดความสามัคคี
เกิดความคิดสร้างสรรใหม่ๆ มีการเฟ้นหาแรงบันดาลใจจากพื้นที่ในชุมชนนำมาจัดทำเป็น
สัญลักษณ์ท้องถิ่น และสามารถนำสินค้าออกสู่ตลาดได้

ดังนั้น ชุมชนควรเตรียมข้อมูลและสมาชิกในชุมชนที่มีความสามารถในการสื่อสารได้ดี
ที่จะทำให้เกิดการเรียนรู้ซึ่งกันและกันจากนักเดินทางไมซ์ไปพร้อมๆ กัน การใช้สื่อที่น่าสนใจ
และมีความพร้อมจะทำให้ประสบการณ์เรียนรู้มีความน่าสนใจ ชัดเจนมากยิ่งขึ้น เช่น จอ LED
การมีหน้าจอ interactive เครื่องขยายเสียงที่มีคุณภาพดี มีการออกแบบสินค้าด้วยตัวเอง
เป็นต้น

40

6. เสน่ห์อาหารพื้นถิ่น

ชุมชนการท่องเที่ยวที่มีประสบการณ์รับนักเดินทางไมซ์
ส่วนมากมีประสบการณ์ในการนำเสนออาหารอยู่แล้ว แต่การ
ยกระดับศักยภาพเพื่ อรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์มูลค่าสูง
ต้องเพิ่มความคิดสร้างสรรค์ในการอวดโฉมอาหารจากวัตถุดิบ
ท้องถิ่น วิธิการเสิร์ฟ การนำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับอาหาร
ให้มีความน่าสนใจชวนหลงใหล มีรสชาติที่ดีในระดับสากลและ
สามารถระบุได้ว่า ส่วนประกอบของอาหารนั้นๆมีคุณค่าทางโภชนาการ
อย่างไร

นอกจากนี้การใช้ภาชนะที่มีความสวยงาม มีเสน่ห์และ

สามารถบอกอัตลักษณ์ของชุมชน เฟอร์นิเจอร์สำหรับนั่ง

มีความสวยงามสัมพันธ์กับธีมของงาน ใช้วัสดุที่มีความโก้หรู

มั่นคงเข้ากับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่จัดไว้ แง่มุมในด้าน

การรักษามาตรฐานสุขอนามัยมีความสำคัญอย่างยิ่งหลังจาก

ที่ธุรกิจการท่องเที่ยวได้ผ่านความท้าทายในยุควิกฤติโควิด 19

การใช้ช้อนกลาง การจัดหาผ้าเช็ดมือ อ่างล้างมือ กลายเป็น

มาตรฐานขั้นพื้นฐานที่นักเดินทางไมซ์คาดหวังที่จะเห็นในประสบการณ์

ความดื่ มด่ำเกี่ยวกับอาหารของชุมชน 41

7. การบำบัดกาย ใจ จิต

อัตราการเติบโตของธุรกิจการท่องเที่ยวด้านสุขภาพ
และความงามได้เพิ่มสูงขึ้นทั่วโลก ซึ่งมีนัยยะทางการ
ท่องเที่ยววิถีไมซ์เช่นกัน ชุมชนการท่องเที่ยวสามารถ
นำเสนอประสบการณ์ที่จะทำให้นักเดินทางไมซ์กลุ่มนี้
ประทับใจด้วยการนำเสนอผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นที่เกี่ยวข้อง
กับสุขภาพและความงาม ผลิตภัณฑ์เหล่านี้จำเป็น
อย่างยิ่งที่จะต้องมีมาตรฐานสำหรับความปลอดภัยและ
สรรพคุณรองรับโดยสถาบันการศึกษา สถาบันวิจัย
สถาบันผลิตและพัฒนานวัตกรรม เนื่องจากนักเดินทางไมซ์
ส่วนมากเป็นผู้ที่มีการศึกษาในระดับดี มีความสามารถ
ในการสอบถามและตั้งคำถามต่อคุณภาพของผลิตภัณฑ์
ที่ชุมชนฯ ที่อ้างเพื่อการประชาสัมพันธ์

กระบวนการนำเสนอผลิตภัณฑ์สุขภาพและความงาม
ความมีสุนทรียภาพอย่างยิ่ง ทำให้นักเดินทางไมซ์
ได้รับความสุขและความผ่อนคลายจากประสาทสัมผัส
ทั้ง 6 โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสิ่งที่จับต้องไม่ได้ เช่น
กลิ่นและเสียง จะทำให้นักเดินทางไมซ์จดจำมากกว่า
สิ่งที่มองเห็นได้ในบางกรณี และคล้ายคลึงกับการนำ
เสนออาหาร มาตรฐานอนามัยจะต้องอยู่ในระดับดี
บุคลากรมีความชัดเจนในการนำเสนอข้อมูล มีรสนิยม
และมารยาทในการให้บริการ

ประเด็นสุดท้ายที่มีความสำคัญมากสำหรับสินค้า
และบริการในด้านสุขภาพและความงาม คือ บรรจุภัณฑ์
ที่ต้องแสดงให้เห็นถึงการออกแบบที่สวยงาม สร้าง
ความประทับใจตั้งแต่แรก สัญลักษณ์ สี การเลือกใช้
ตัวอักษรสื่อให้เห็นถึงอัตลักษณ์ของชุมชนและสรรพคุณ
ที่นำเสนอ บรรจุภัณฑ์เหล่านี้ เมื่อนักเดินทางกลับไป
ยังที่พักของตนสามารถกลายเป็นการประชาสัมพันธ์
ที่ดีต่อผู้อื่นที่ได้มาพบเห็น ทำให้กระตุ้นความสนใจที่
อยากเดินทางตามมาท่องเที่ยวในชุมชนฯ ต่อไป

42

สิ่งที่ควรเตรียมพร้อม
เพื่อรองรับสถานการณ์ฉุกเฉิน

CHECKLIST

กรณีเกิดอุบัติเหตุ กรณีล่าช้าจากการเดินทาง

มีจุดปฐมพยาบาลเบื้องต้น รถสำรองเพื่อรับ/ส่ง กรณีรถ
หมายเลขโทรศัพท์ตำรวจ นักเดินทางเสียระหว่างการเดินทาง
หมายเลขโทรศัพท์โรงพยาบาล / แผนสำรองในกรณีรถเสียเพื่อ
สถานีอนามัยใกล้บ้าน การบริหารจัดการเวลาได้อย่าง
หมายเลขโทรศัพท์พยาบาลที่อยู่ใกล้ เหมาะสม ไม่สะดุด
ที่สุด (ควรประสานงานล่วงหน้า) แผนสำรองเรื่องอาหาร/ที่พัก
รถขนย้ายฉุกเฉินกรณีบาดเจ็บกรณี ที่อาจต้องล่าช้า หรือเปลี่ยนสถานที่
ที่ไม่มากสามารถขับรถไปเองได้ เบอร์ติดต่อฉุกเฉินกับนักเดินทาง
วางแผนสำรองหน้างานให้ลื่ นไหล อย่างน้อย 2 เบอร์
ไม่สะดุด

กรณีอื่นๆ ที่อาจจะเกิดขึ้น

ชุมชนสามารถเพิ่มเติมกรณีอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ หลากหลายมิติตามประสบการณ์ที่ได้รับ โดยใช้
แบบฟอร์มตามตัวอย่างด้านบน

43

44

บทที่ 3



ตัวอย่างการประเมินศักยภาพชุมชน

ตัวอย่างการประเมินศักยภาพชุมชน
โฮมสเตย์บ้านท่าขันทอง จังหวัดเชียงราย

46

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชนโฮมสเตย์บ้านท่าขันทอง

ด้านที่ 1 เกณฑ์พื้นฐานในการรองรับนักเดินทางกลุ่มไมซ์

ตัวชี้วัดที่ 1 ความเหมาะสมของพื้ นที่จัดกิจกรรม คะแนน

1) ความหลากหลายของรูปแบบการจัดประชุ มภายในอาคาร 2
2
2) ความหลากหลายของรูปแบบในการจัดสถานที่ประชุ มภายนอกอาคาร 2
2
3) มีร่มไม้/ชายคาพร้อมใช้งาน 2
2
4 ) จำ น ว น ห้อ ง ป ร ะ ชุ ม … . … . ห้อ ง ข น า ด ห้อ ง ป ร ะ ชุ ม . . . . . . . . . . . . . . . . . ต ร ม . 2
2
5 ) จำ น ว น โ ต๊ ะ ตั ว. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . จำ น ว น เ ก้ า อี้ ตั ว. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2
6) พื้ นที่ภายนอกอาคารที่พร้อมจัดกิจกรรม ขนาด ต ร ม. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7) ในห้องประชุ มมีเครื่ องปรับอากาศ, นอกห้องประชุ ม มีพัดลมเพียงพอ

8) มีป้ายบอกชื่ อชุ มชน ห้องประชุ ม ห้องรับประทานอาหาร ฯลฯ

9) มีป้ายบอกทางไปสถานที่ต่างๆ ภายในชุ มชน

10) มีการออกแบบเส้นทางการเดินในชุ มชน

ตัวชี้วัดที่ 2 ความเหมาะสมของสิ่งอำนวยความสะดวก/บุคลากร คะแนน

1) มีเวทีที่ปรับเปลี่ ยนขนาดได้ 2
2
2) ระบบแสงพร้อมใช้งาน 2
2
3) ระบบเสียงพร้อมใช้งาน
2
4) ระบบภาพพร้อมใช้งาน 2
2
5) ความสามารถของบุ คลากรในการประสานงานก่อน ระหว่าง และหลังกิจกรรม 1
1
6) มีความสามารถในการจัดอาหาร อาหารว่าง 2

7) ส ถ า น ที่ จ อ ด ร ถ ต ร ม. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 ) ห้อ ง น้ำ ห้อ ง. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9 ) มี บ ริก า ร W i - F i

10) มีห้องรับรองแยกสำหรับลูกค้ า VIP

ผลรวมของคะแนน 37
การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม 47

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชนโฮมสเตย์บ้านท่าขันทอง

ด้านที่ 2 ความสามารถในการเข้าถึง

ตัวชี้วัดที่ 1 การเชื่อมโยงแหล่งท่องเที่ยวหลัก คะแนน
1) นักเดินทางไมซ์สามารถเดินทางด้วยตนเอง
2) มีแหล่งท่องเที่ยวใกล้เคียงที่สามารถส่งเสริมการท่องเที่ยวชุ มชนได้ 2
3) มีแหล่งท่องเที่ยวที่หลากหลายภายในชุ มชน 2
4) ใกล้แหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่ อเสียงของชุ มชนนั้นๆ 2
2
ตัวชี้วัดที่ 2 การเข้าถึงสถานที่ด้านการเดินทาง
คะแนน

1) ระยะทางในการเดินทางระหว่างชุ มชนและในเมือง 1
2) สภาพถนน 2
3) รถ 4 ล้ อ สามารถเข้าถึงได้ 2
4) รถบัส สามารถเข้าถึงได้ 2
5) รถขนส่งสาธารณะเข้าถึง 0
6) ความปลอดภัยด้านเส้นทาง เช่น สัญญาณจราจร แสงไฟส่องสว่าง 2
17
ผลรวมของคะแนน

การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม

48

เกณฑ์การประเมินศักยภาพชุมชนโฮมสเตย์บ้านท่าขันทอง

ด้านที่ 3 สุขอนามัยและความปลอดภัย

ตัวชี้วัดที่ 1 มีมาตรฐานด้านสุขอนามัย SHA คะแนน

1) ทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ 2
2) ภายในตัวอาคารมีที่ระบายอากาศและแสงสว่างส่องถึง 2
3) มีการทำความสะอาดฆ่าเชื้ อสำหรับจุ ดที่มีการสัมผัสบ่อย เช่น ลูกบิดประตู ลิฟท์ 1
4) มีการจำกัดจำนวนคนในการใช้บริการต่อพื้ นที่ภายในอาคาร 1
5) ได้รับการรับรองมาตรฐาน SHA 2

ตัวชี้วัดที่ 2 การจัดการมาตรการความปลอดภัยและสุขอนามัย คะแนน

1) มีจุ ด ล้างมือ สำหรับนักเดินทางไมซ์ 1
2) มีการตรวจวัดอุ ณหภูมิก่อนเข้าชุ มชน 2
3) มีการลงทะเบียนในแอปไทยชนะ เพื่ อเป็นข้อมู ลให้ทางภาครัฐ 0
4) มีการเว้นระยะห่างทางสังคม อย่างน้อย 2 เมตร 1
5) พนักงานทุกระดับต้องมีการสวมหน้ากากอนามัยทุกคน ตลอดเวลา 2
14
ผลรวมของคะแนน
การให้คะแนน 0 หมายถึง ไม่มี, 1 หมายถึง มีแต่รอยกระดับ, 2 มีความพร้อม

49