5.น้ำตกในอุทยานแห่งชาติ ภาคกลาง

นำ้ �ตกตะเพนิ คนี่ ้อย

ที่ตั้ง : อยใู่ นความดูแลของหนว่ ยพทิ กั ษ์อุทยานแห่งชาติท่ี พต.3 (ตะเพนิ ค่ี) หมู่ 5 บา้ นตะเพนิ ค่ี ต.วงั ยาว อ.ดา่ นชา้ ง จ.สุพรรณบรุ ี
พิกัด : 532016E 1657478N
การเขา้ ถึง : ต่อจากนา้ํ ตกตะเพนิ คใี่ หญเ่ ข้าไปในหมบู่ ้านราว 7 กิโลเมตร ถึงบ้านตะเพนิ ค่ีแลว้ มที างไปทางท้ายหมบู่ า้ นราว 500 เมตร
ถงึ จดุ จอดรถ ซงึ่ เป็นช้ันบนของน้าํ ตก แลว้ เดนิ ข้ามลำ�ธารไป จะมีทางลงไปด้านลา่ งของนํา้ ตก ราว 100 เมตร จากจดุ จอดรถ
ลักษณะ : เปน็ นํา้ ตกทไี่ หลลงมาจากหน้าผาหนิ ปนู ในแนวดิ่งสูงราว 10 เมตร หน้าน้าํ ตกกวา้ งราว 30 เมตร ในชว่ งทนี่ าํ้ เยอะนาํ้ จะตกลงเป็น
สองสาย แลว้ ตกลงไปยังเบอ้ื งลา่ ง แลว้ จึงไหลลดหล่ันลงไปในลำ�หว้ ย มีบรรยากาศท่รี ่มรืน่
น้ําตกแห่งนี้เกิดจากน้ําที่ไหลผ่านชั้นหินปูนแล้วนำ�เอาสารตะกอนแคลเซียมคาร์บอเนตมาด้วย ทำ�ให้เกิดการเคลือบช้ันหินบริเวณผิว
หน้าน้ําตก
หินบริเวณนเ้ี ป็นหินดินดานสลบั หินทรายแป้งชั้นบาง ๆ หินทรายยุคไซลูเรยี น - ดิโวเนยี น (อายุ 438-355 ล้านป)ี เช่นเดียวกับนํา้ ตก
ตะเพินค่ีใหญ่ หินแสดงลักษณะการคดโค้งเล็กน้อย อันมาจากแรงบีบอัดของเปลือกโลก ลักษณะการเกิดนํ้าตกสัมพันธ์กับรอยเล่ือนท่ีเป็น
ตัวควบคมุ ทำ�ให้เกิดแนวหนา้ ผาของน้าํ ตกซ่งึ เปน็ ชอ่ งทางให้นํ้าไหลผ่านเชน่ ที่ปรากฏในปัจจุบนั

101

น้ำ�ตกพุกระทงิ

ที่ต้ัง : บ้านคลองเหลก็ ไหล ต.องคพ์ ระ อ.ด่านช้าง จ.สพุ รรณบรุ ี
พิกัด : 548892E 1638058N
การเข้าถึง : จากอำ�เภออูท่ อง มุง่ หน้าทางตะวนั ออกใชท้ างหลวงหมายเลข 333 (ไปอำ�เภอดา่ นช้าง) 60 กโิ ลเมตร เลย้ี วซ้ายเข้าถนน 3086
ไปประมาณ 27 กิโลเมตร ถึงแยกปลักประดู่ เลย้ี วขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 3480 มุ่งหน้าไปทางอำ�เภอบ้านไร่ ราว 8 กโิ ลเมตร จะมี
ทางแยกขวามือ เข้าไปตามเส้นทาง อบจ.สพ. 2545 ประมาณ 8.5 กโิ ลเมตร ผ่านท่ีทำ�การหน่วยพทิ กั ษ์อุทยานแหง่ ชาติท่ี พต.2 (พกุ ระทิง)
เข้าไปตามทางราว 5 กิโลเมตร ถึงลานจอดรถ แลว้ เดนิ เทา้ ไปราว 120 เมตร ถงึ น้ําตก
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกทส่ี ายนา้ํ ไหลลดหลน่ั กนั ลงมา 5 ชน้ั แตม่ ี 2 ชน้ั ใหญ่ ๆ ชน้ั บนจะตกลาดลงมาชน้ั เดยี วชนั ราว 50 องศา ลาดยาวลงมา
ราว 8 เมตร แลว้ ทง้ิ ระยะมาราว 20 เมตร จงึ ตกลงไปเปน็ ลกั ษณะคลา้ ยโตรกหนิ สงู ราว 3 - 4 เมตร นอกนน้ั เปน็ ชน้ั เลก็ ๆ ทง้ิ ระยะหา่ งกนั บา้ ง
บรรยากาศร่มร่นื เขา้ ถึงงา่ ย คนในทอ้ งถิ่นจงึ นยิ มมาเลน่ น้ํา มีนาํ้ มากชว่ งสงิ หาคม - ตุลาคม นอกนัน้ นํ้าจะนอ้ ยมาก

102

เป็นนํ้าตกที่เกิดจากการแทรกดันตัวของหินแกรนิต ซึ่งเป็นหินอัคนีแทรกซอนท่ีแทรกขึ้นมา หินในบริเวณน้ีจึงเป็นหินไบโอไทต์
มสั โคไวตแ์ กรนติ เนือ้ ดอก ท่แี ทรกดนั ตัวข้ึนมาในยคุ ไทรแอสซกิ เมอ่ื ประมาณ 250 - 205 ลา้ นปีกอ่ น พบหินแกรนิตกระจายตวั ในบรเิ วณ
เขากระชาย เขาขโมย ห้วยเหล็กไหล ห้วยตะเพนิ เป็นตน้
หนิ แกรนติ นน้ั เปน็ การตกผลกึ ของแมกมาในระดบั ลกึ ซง่ึ อาจลกึ มากถงึ 50 กโิ ลเมตร ทีแ่ ทรกดันตวั ผ่านชัน้ หินอ่ืนขึ้นมา ซง่ึ การแทรกดนั
ของแกรนติ ทง้ั หลายเกดิ ขน้ึ ทค่ี วามลกึ ใตผ้ วิ โลกโดยปกติจะลึกต้ังแต่ 1.5 กิโลเมตร และอาจลึกถึง 50 กิโลเมตร ต่อมาเม่ือแผ่นดินมีการ
ยกตัว จนเกิดเป็นภูเขาต่าง ๆ จึงปรากฏหินอัคนีเหล่าน้ีให้เห็นเช่นในปัจจุบัน ส่วนหน้าผาน้ําตกเกิดสัมพันธ์กับรอยเล่ือนที่เป็นตัวควบคุม
ให้เกิดแนวหนา้ ผา

103

นำ้ �ตกตาดใหญ่

ที่ต้ัง : หมู่ 10 บา้ นกกเชยี ง ต.หว้ ยขมน้ิ อ.ดา่ นช้าง จ.สพุ รรณบรุ ี
พิกัด : 0546219E 1650104N
การเขา้ ถึง : จากทีท่ ำ�การอุทยานแห่งชาติ จะมถี นนเลียบแล่นเข้าไป
เขาสน ใช้เสน้ ทางน้ีไปไม่ถงึ 100 เมตร แลว้ มที างเข้าทางขวามือ เปน็
ทางลำ�ลองไปไร่ของชาวบ้าน เส้นทางจะเข้าไปเรื่อย ๆ ผ่านป่าไผ่ ป่า
ชายไร่ เข้าไปราว 7 กิโลเมตร จนไปติดลำ�ธารเล็ก ๆ ข้ามลำ�ธารไป
เป็นเนินเขาท่ีเป็นป่าไผ่ มีไร่อยู่ติดลำ�ธารอีกด้าน แล้วเดินเท้าเข้าไป 1
กโิ ลเมตร ถงึ นา้ํ ตก
ลักษณะ : เป็นลักษณะน้ําตกที่ตกลงมาจากหน้าผาหิน มี 3 ชั้น
แต่ละชั้นสูงไม่มากราว 2 - 4 เมตร โดยชั้นบนสุดและชั้นที่ 2 จะตก
ต่อเนื่องห่างกันไม่มาก ส่วนชั้นที่ 3 จะห่างออกมาราว 10 เมตรโดย
ไหลเบี่ยงมาทางขวา (หันเข้าหานา้ํ ตก) แล้วตกลงก่อนจะไหลออกไป
เป็นลำ�ธาร สภาพโดยรอบเป็นป่าไผ่ที่หนาทึบ

104

อุทยานแห่งชาติ
ลำ�คลองงูกาญจนบุร�
ชัยนาท ลพบรุ �
สระบุร�
สงิ หบุร�
สพุ รรณบุร�

อ‹างทอง

พระนครศร�อยุธยา พืน้ ที่ 672.60 ตารางกิโลเมตร
ที่ตั้งที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ : หมู่ 1 บ้านห้วยเสือ ต.ทองผาภูมิ อ.ทองผาภูมิ
ปทุมธานี นครนายก จ.กาญจนบุรี
นนทบรุ � การเดินทาง : จากจังหวัดกาญจนบุรีเดินทางสู่อำ�เภอทองผาภูมิตามทางหลวงหมายเลข
นครปฐม

กรงุ เทพฯ

ราชบุร� สมทุ รสาคร สมทุ รปราการ
สมุทรสงคราม

เพชรบรุ �

ประจวบครี �ขนั ธ 323 ก่อนข้ามสะพานไปตวั อำ�เภอทองผาภมู ิ เขา้ ทางแยกขวามอื ไปอีกประมาณ 16 กโิ ลเมตร
ถึงบริเวณสามแยกพุทโธ เล้ยี วขวาไปตามทางผ่านบ้านทิพุเย - บ้านท่งุ นางครวญ ระยะทาง
ราว 18 กิโลเมตร จะมีทางแยกซ้ายเข้าบ้านห้วยเสือ ให้ตรงไปเลยแยกราว 2 กิโลเมตร
ท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาตอิ ยู่รมิ ถนนทางขวามอื

105

กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
สโมสรโรตารท่ี องผาภมู ไิ ดเ้ สนอใหก้ รมปา่ ไม้
จัดต้ังพ้ืนท่ีป่าสงวนแห่งชาติป่าเขาพระฤาษีบ่อแร่
แปลง 1 อำ�เภอทองผาภมู ิ จงั หวดั กาญจนบรุ ี ให้
เป็นอุทยานแห่งชาติ เน่ืองจากมีสภาพพ้ืนท่ีป่าท่ี
อดุ มสมบรู ณ์ เปน็ ปา่ ตน้ นา้ํ ลำ�ธาร มที วิ ทศั นจ์ ดุ เดน่
ทางธรรมชาตสิ วยงาม
กรมป่าไม้ได้พิจารณาแล้ว เพ่ือเป็นการ
อนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตปิ า่ ไม้ และแหลง่ ตน้ นา้ํ
ลำ�ธารตามนโยบายของรัฐบาล จึงให้นาย ศราวุธ
เมืองพระ เจ้าพนักงานป่าไม้ 5 ทำ�หน้าท่ีหัวหน้า
วนอุทยานพุม่วง และวนอุทยานพระแท่นดงรัง
ไปดำ�เนินการสำ�รวจข้อมูลเพิ่มเติม และจัดต้ัง
พ้ืนท่ีป่าดังกล่าวในท้องที่จังหวัดกาญจนบุรี เป็น
อุทยานแห่งชาติ ตามพระราชบัญญัติอุทยาน
แห่งชาติ พ.ศ.2504 และให้นายปรีชา ภู่ระหงษ์
เจ้าพนักงานป่าไม้ 5 อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ไป
ปฏิบัติงานทำ�หน้าท่ีหัวหน้าวนอุทยานพุม่วง และ
วนอทุ ยานพระแทน่ ดงรังแทน
ต่อมาอุทยานแห่งชาติลำ�คลองงู ได้มี
หนงั สอื ที่ กษ 0712.444/56 ลงวันที่ 7 กรกฎาคม
2543 จัดส่งข้อมูลเพ่ือนำ�เสนอคณะกรรมการ
อุทยานแห่งชาติ และให้ดำ�เนินการกันพ้ืนที่ท่ีจะ
ส่งผลกระทบต่อการประกาศจัดตั้งเป็นอุทยาน

แห่งชาติเพ่ือเป็นไปไม่ให้ขัดกับพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ
พ.ศ.2504 ออกจากพื้นที่เตรียมประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ
ลำ�คลองงู
ผนื ปา่ อทุ ยานแหง่ ชาติลำ�คลองงู มคี วามอุดมสมบูรณม์ าก
เปน็ เพราะทต่ี ง้ั อทุ ยานแหง่ ชาตแิ หง่ นอ้ี ยใู่ นบรเิ วณทวิ เขาตะนาวศรี
ติดกับเขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร อุทยานแห่งชาติ
เขาแหลม อุทยานแหง่ ชาตเิ ข่ือนศรนี ครนิ ทร์ มคี วามหลากหลาย
ทางด้านพรรณพืชและสัตว์ป่า เหมาะแก่การพักผ่อนหย่อนใจ
และศึกษาหาความรู้ มียอดเขาที่สำ�คัญได้แก่ ยอดเขาบ่องาม

106

นอกจากน้ี ยงั มถี ้าํ นํ้าท่มี เี สาหินปูนทส่ี งู ท่ีสุดในโลกอยภู่ ายในถํา้ โดยมคี วามสูงประมาณ 62.5 เมตร ทง้ั ยังเปน็ ตน้ นํ้าของเข่ือนศรีนครนิ ทร์ มี
เนอ้ื ท่ี 600 ตารางกโิ ลเมตร ดงั นนั้ สว่ นอทุ ยานแห่งชาติ สำ�นักอนุรักษ์ทรพั ยากรธรรมชาติ กรมปา่ ไม้ จงึ ไดน้ ำ�เรือ่ งเข้าส่กู ารพจิ ารณาของคณะ
กรรมการอทุ ยานแห่งชาติ เมอ่ื วนั ท่ี 17 ตุลาคม 2543 ซึ่งทปี่ ระชุมมมี ติเห็นชอบใหด้ ำ�เนนิ การจัดตัง้ เป็นอทุ ยานแหง่ ชาติได้
ต่อมาเม่ือวันท่ี 25 ธันวาคม 2552 อุทยานแห่งชาติลำ�คลองงูได้รับการประกาศจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ ลำ�ดับท่ี 123 ของ
ประเทศไทย โดยประกาศลงในราชกจิ จานุเบกษา เล่ม 126 ตอนท่ี 97 ก ลงวนั ท่ี 25 ธนั วาคม 2552 มเี น้ือที่ประมาณ 672.60 ตาราง
กโิ ลเมตร
อุทยานแห่งชาติแห่งนี้มีกิจกรรมท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงคือ การล่องถํ้านํ้า ถํ้านกนางแอ่น การเดินเท้าไปนํ้าตกลำ�คลองงูแล้วเข้า
ถํ้าเสาหิน ซึ่งหนึ่งปีจะเปิดให้เข้าเที่ยวชมไม่นาน มีการจำ�กัดจำ�นวนผู้เข้าชมในแต่ละวันด้วย สอบถามรายละเอียดที่อุทยานแห่งชาติ
ลำ�คลองงู โทร.084 913 2381

107

ไปอำเภอสังขละบรุ � ไปทุ‹งใหญน‹ เรศวร
ป‡อมตำรวจ บŒานทิพเ� ย
บาŒ นคลิตบ้ี น
เกรง� กระเว�ย หน‹วยพ�ทักษ
อุทยานแหง‹ ชาตทิ ี่ ลง.2

(คลิตี้)

ลานกางเตน็ ท บาŒ นทุ‹ง ท่ที ำการ
นางครวญ อุทยานแหง‹ ชาติ

หน‹วยพท� กั ษ ลำคลองงู
อุทยานแหง‹ ชาตทิ ี่ ลง.9
บŒาน บาŒ นคลิตล้ี า‹ ง
(ทุ‹งนางครวญ) หวŒ ยเสือ หนว‹ ยพท� ักษ
บาŒ นชะอี้ อุทยาน
แห‹งชาติท่ี ลง.6
323 บาŒ นสองทอ‹ ถ้ำนกนางแอ‹น (คลติ ล้ี ‹าง)
บŒานเขาพระอนิ ทร หน‹วยพท� ักษ
อุทยานแหง‹ ชาติที่ ลง.1
วดั อ‹ลู อ‹ ง (เขาพระอนิ ทร)
ทอตงลผาาดภมู ิ
ถำ้ เสาหนิ

ไป อช.ทองผาภมู ิ

นาํ้ ตกผาแดง (นอกเขต)

ดา‹ นตรวจตำรวจ บŒานภูเตย
ไปนำ้ ตกหŒวยแมข‹ มิน�
ว Œนอย
แม‹น้ำแค ปม˜ เชลล ป˜ม ปตท. บŒานสะพานลาว

หน‹วยพ�ทักษ บŒานหวŒ ยสมจต� ร
อทุ ยาน
แห‹งชาตทิ ี่ ลง.7
(องธิ)
จ�ดสกัดบŒานสะพานลาว

บาŒ นสหกรณน คิ ม

323 ปอ‡ มตำรวจแยกสหกรณน ิคม

ไปจังหวัดกาญจนบรุ �

108

นำ้ �ตกคลิต้ลี ่าง

ที่ตั้ง : หนว่ ยพทิ กั ษ์อทุ ยานแห่งชาติที่ ลง.6 (คลติ ล้ี ่าง) หมู่ 4 บา้ นคลิตี้ล่าง ต.ชะแล อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี
พิกัด : 0494940E 1640394N
การเข้าถึง : จากที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติเข้าไปทางบ้านห้วยเสือ เข้าไปตามทาง จะเจอสามแยกไปเหมืองสองท่อ ไปตามทางโค้งซ้าย
จะเหน็ ปา้ ยทางเขา้ หนว่ ยจดั การตน้ นา้ํ ลำ�คลองงทู างขวา เลยไปเรอ่ื ย ๆ จนเจอสามแยกใหญ่ (ขวามอื จะไปหนว่ ยพทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาตทิ ่ี ลง.1 (เขา-
พระอนิ ทร์) - บ้านภูเตย - ไปนํ้าตกห้วยแม่ขมนิ้ หรอื ไปหน่วยพทิ ักษ์อุทยานแหง่ ชาตทิ ่ี ศร.11 (เนนิ สวรรค์) ไปออกสหกรณน์ ิคมไดเ้ ลี้ยวซ้าย
ไปตามทางเรอื่ ย ๆ จะผา่ นหนว่ ยพทิ กั ษ์อุทยานแหง่ ชาติท่ี ลง.2 (คลติ )้ี แล้วเข้าเขตบา้ นห้วยเสือโทน (ที่นี่จะมแี ยกซา้ ยเข้าทุง่ ใหญ่นเรศวร)
ให้ตรงไปจะเขา้ เขตบา้ นคลติ ้ี ซง่ึ จะมที างแยกขวามอื ไปนา้ํ ตกคลติ ้ี 7 กโิ ลเมตร ตอ้ งเขา้ กลางหมบู่ า้ นคลติ ล้ี า่ งแลว้ ตดั ผา่ นหมบู่ า้ นไปออกทา้ ยไร่
เขา้ ไปยังหน่วยพิทกั ษ์อทุ ยานแหง่ ชาติท่ี ลง.6 (คลิตี้ล่าง) ระยะทางราว 6 กิโลเมตร จากหมู่บ้าน แลว้ เดินเท้า 3 กโิ ลเมตร ถงึ นํา้ ตก
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนิ ปนู มหี ลายชน้ั ชน้ั สงู สดุ ราว 4 เมตร ไหลทง้ิ ระยะ 20 - 30 เมตร ระหวา่ งชน้ั จะเปน็ แอง่ นา้ํ กวา้ ง หนา้ นา้ํ ตกแตล่ ะชน้ั
กวา้ งนับสิบเมตร ท่ามกลางบรรยากาศที่ร่มร่ืน

109

น้ำ�ตกนางครวญ

ที่ต้ัง : หนว่ ยพิทักษ์อทุ ยานแห่งชาติที่ ลง.9 (ท่งุ นางครวญ) หมู่ 6 บา้ นทุง่ นาง-
ครวญ ต.ชะแล อ.ทองผาภมู ิ จ.กาญจนบุรี
พิกัด : 47P 0470520E 1647827N
การเข้าถึง : จากจังหวัดกาญจนบุรีเดินทางสู่อำ�เภอทองผาภูมิตามทางหลวง
แผ่นดินหมายเลข 323 แล้วเดินทางต่อจากอำ�เภอทองผาภูมิตามเส้นทาง
ดงั กล่าวไปประมาณ 16 กิโลเมตร ถงึ บริเวณสามแยกพุทโธ เลย้ี วขวาไปประมาณ
12 กิโลเมตร จะมีทางแยกเข้าไปอีก 4 กิโลเมตร ผ่านด่านเก็บค่าบริการผ่านเข้า
อุทยานแห่งชาติ แล้วไปตามทางอกี ราว 2 กิโลเมตรถึงลานกางเต็นท์ แล้วเดนิ เทา้
อกี 1 กโิ ลเมตร ถึงน้าํ ตกช้ันท่ี 1
ลักษณะ : มีต้นธารน้ํามาจากห้วยสองสาย คือห้วยทองผาภูมิที่ไหลมาจากเขา
แปดร้อย และห้วยชะอี้ ไหลมารวมเป็นลำ�ห้วยใหญ่แล้วตกเป็นน้ําตกหินปูนที่
สวยงาม มี 4 ชั้น ช้ัน 1 และ 2 สงู ประมาณ 10 เมตร สว่ นชน้ั 3 - 4 สงู ประมาณ
30 เมตร
หนิ ทพ่ี บบรเิ วณนา้ํ ตกนางครวญเปน็ หนิ ปนู ยคุ ออรโ์ ดวเิ ชยี น (อายุ 505 - 438
ลา้ นป)ี สเี ทาถงึ สเี ทาเขม้ ไมแ่ สดงชน้ั ผวิ หนา้ นา้ํ ตกถกู เคลอื บดว้ ยหนิ ปนู นา้ํ จดื (Tufa)

110

น้ำ�ตกผาม่าน

ทต่ี งั้ : หมู่ 2 บา้ นองธ ิ ต.ทา่ ขนนุ อ.ทองผาภมู ิ จ.กาญจนบรุ ี
พิกัด : 47P 0471147E 1633675N
การเข้าถึง : จากแยกทองผาภูมิ ยังคงใช้ทางหลวง
หมายเลข 323 มุ่งหน้าไปสังขละบุรี ถึงวัดอู่ล่อง เลี้ยวขวา
ข้ามสะพานปูนแลว้ ตรงไป ราว 2 กิโลเมตร ถงึ หมู่บ้านแล้ว
ข้ามสะพานอีกคร้ัง จะเจอสามแยกแล้วเล้ียวขวาเข้าไป
ในป่า ราว 1.5 กิโลเมตร จอดรถแล้วเดนิ เท้าไปตามลำ�หว้ ย
2 กิโลเมตร ถงึ น้ําตก
ลกั ษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนา้ ผาหนิ เปน็ หนิ ตะกอน ทซ่ี อ้ นทบั กนั
เป็นชั้น ๆ แล้วหน้านํ้าตกพังลงมาในแนวดิ่ง ตกลงมา
ช้ันเดียว สูงร่วม 40 เมตร ในขณะที่ลำ�ธารด้านบน
เป็นลำ�ธารขนาดเล็ก ปริมาณนํ้าไม่มาก ครั้นน้ําตกลง
จากหน้าผาจึงแผ่กระจายคล้ายม่าน ท่ามกลางป่า
เบญจพรรณทร่ี ม่ รื่นรายล้อม ด้วยทำ�เลท่เี หมาะจึงมีกจิ กรรม
ไต่หน้าผาท่ีน้าํ ตกแหง่ น้ีดว้ ย มนี ํ้าในฤดูฝนเทา่ นัน้

111

นำ้ �ตกผาเขียว

ทตี่ ง้ั : หมู่ 2 บา้ นองธิ ต.ทา่ ขนนุ อ. ทองผาภมู ิ
จ.กาญจนบรุ ี
พิกัด : 47P 467787E 1636574N
การเขา้ ถึง : จากปากทางลำ�ลอง ทจ่ี ะเข้าไป
นํ้าตกผาม่านนั้น ให้เลยแยกไปอีกราว 1.5
กิโลเมตร จะเจอทางแยกซ้ายเข้าไป จะเป็น
ทางลำ�ลองเข้าไป 2 กิโลเมตร จอดรถที่ไร ่
ชาวบา้ น แล้วเดินเท้าไปตามเสน้ ทางป่าขน้ึ เขา
ลงหว้ ย ในปา่ เบญจพรรณ ราว 2 – 3 กิโลเมตร
ถึงนาํ้ ตก
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกทต่ี กลงมาจากหนา้ ผาหนิ
ชั้นเดียวในแนวดิ่ง สูงราว 12 เมตร ด้านล่าง
เป็นแอ่งนํ้าเล็ก ๆ ท่ามกลางป่าไผ่ที่รายรอบ
มีนํ้าทั้งปีแต่หน้าแล้งนํ้าน้อย

112

นำ้ �ตกองธิ

ทตี่ งั้ : หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี ลง.7 (องธิ) หมู่ 2 บ้านองธิ
ต.ท่าขนุน อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี
พิกดั : 47P 048962E 1629883N
การเข้าถึง : เริ่มจากสามแยกตรงด่านตรวจทองผาภูมิ เล้ียวซ้าย
มุ่งหน้าเข้าเมืองกาญจนบุรี จะเห็นป้ัมเชลล์ทางขวามือ เลยป้ัมน้ี
ไปราว 2 กโิ ลเมตร เลยี้ วซ้ายตรงทางเข้า (มีศาลาและรา้ นขายอาหาร
ตรงปากทางเข้า) เขา้ ไปราว 2 กิโลเมตร เจอสามแยก เลย้ี วขวาไปตาม
ทางจะผ่านหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี ลง.7 (องธิ) ไปจนสุดทาง
ลูกรัง แล้วเดินเทา้ ไปตามลำ�หว้ ยราว 1 กิโลเมตร ถึงนํา้ ตก
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกผาหินทราย สูงราว 4 เมตร ผาหินกว้างราว
10 เมตร แต่หน้านํา้ ตกไมก่ ว้าง ท่ามกลางปา่ ไผ่รายรอบบริเวณ

113

นำ้ �ตกภูเตยหรือนาํ้ ตกห้วยองเผาะ

ที่ต้ัง : หนว่ ยพทิ กั ษอ์ ทุ ยานแหง่ ชาตทิ ่ี ลง.1 (เขาพระอนิ ทร)์ หมู่ 5 บา้ นภเู ตย ต.ชะแล อ.ทองผาภมู ิ จ.กาญจนบรุ ี
พิกัด : -
การเขา้ ถึง : เริ่มทีห่ น้าโรงเรยี นบ้านภูเตย (หา่ งบา้ นภเู ตยไปราว 2.5 กิโลเมตร จะเปน็ หนว่ ยพทิ ักษอ์ ทุ ยานแห่งชาตทิ ่ี ลง.1 (เขาพระอนิ ทร์)
ทน่ี กั ทอ่ งเทย่ี วไปลอ่ งถา้ํ นกนางแอน่ รจู้ กั กนั ดนี น่ั เอง) ตรงขา้ มโรงเรยี นบา้ นภเู ตยจะมที างลำ�ลองเขา้ ไปไร่ เขา้ ไปตามทางนจ้ี นสดุ ทางตดิ ชายปา่
(อาจตอ้ งใชค้ นบอกทาง เพราะทางเขา้ ไร่วกไปวนมา มที างแยกเข้าไรห่ ลายทาง และไม่มปี า้ ยบอก) แลว้ เดินเท้าลงเขาราว 1.5 กโิ ลเมตร เจอ
ลำ�ธารน้าํ แลว้ เดนิ ตามนา้ํ ลงไปราว 150 เมตร เจอนา้ํ ตกช้นั ที่ 1 (นบั จากข้างบน) แลว้ เดนิ ตามลำ�หว้ ยลงไปเร่อื ย ๆ จะเจอนา้ํ ตกชน้ั ต่อ ๆ ไป
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนิ ปนู ขนาดใหญ่ มชี น้ั ตา่ ง ๆ หลายชน้ั ไหลทง้ิ ระยะกนั แตล่ ะชน้ั หา่ งกนั ไมม่ ากนกั มชี น้ั ทม่ี รี ปู ทรงสวยงาม แตม่ ชี น้ั สงู สดุ
เปน็ หนา้ ผาหนิ ปนู สงู ราว 30 เมตร ตกดง่ิ ลงไป หนา้ นำ้ �ตกชน้ั สงู นก้ี วา้ งราว 30 เมตร นา้ํ ตกอยทู่ า่ มกลางปา่ ไผแ่ ละปา่ เบญจพรรณทร่ี ม่ รน่ื มนี า้ํ
ทง้ั ปแี ตจ่ ะสวยชว่ งฤดฝู น

114

น้ำ�ตกลำ�คลองงู

ที่ตั้ง : หมู่ 5 บ้านภเู ตย ต.ชะแล อ.ทองผาภมู ิ จ.กาญจนบรุ ี
พิกัด : -
การเขา้ ถงึ : อยู่ในพน้ื ท่ีการดูแลของหน่วยพิทักษ์อุทยานแหง่ ชาตทิ ี่ ลง.1 (เขาพระอินทร)์
อยู่หน้าถ้ําเสาหนิ ถา้ เรมิ่ ตน้ จากหนว่ ยพทิ กั ษอ์ ุทยานแหง่ ชาติที่ ลง.1 (เขาพระอินทร์) ไปทาง
บ้านภูเตย จะมีทางลำ�ลองเข้าไปในไร่ พอพ้นเขตไร่จะมีทางเข้าไปในป่าเขตอุทยานแห่งชาติ
ทางจะลงเนินเขาไปจนสุดทางรถ จึงเร่ิมเดินเท้าลงเขาไปราว 2 กิโลเมตร จะลงถึงลำ�ห้วย
หน้าน้ําตกลำ�คลองงูพอดี
ลักษณะ : เปน็ ลำ�ห้วยที่ไหลออกมาจากทางน้ําใตด้ นิ ทไ่ี หลลอดภเู ขาออกมาดา้ นนอก แลว้
คอ่ ย ๆ ก่อตัวเปน็ ชนั้ หนิ ปนู ต่างระดับลดหลั่นกันลงมาหลายช้นั แตล่ ะชัน้ สูงราว 3 – 6 เมตร
ท้ิงระยะห่าง ๆ กันเป็นชั้นหินปูนกว้าง ทุกชั้นมีแอ่งน้ํา สายนํ้าน้ีจะไหลลงอ่างเก็บนํ้าเขื่อน
ศรนี ครนิ ทร์
แต่ถ้าเดินทวนน้ําเข้าไปในถ้ําในภูเขา ที่นํ้าไหลออกมานั้น เรียกว่า ถํ้าเสาหิน โดย
ต้องวา่ ยนํา้ หรอื สาวตัวไปตามเชือก (จึงตอ้ งใส่เส้อื ชูชพี ทกุ คน) แล้วเดนิ เลาะริมผนงั ถาํ้ ไปใน
ความมืด เปน็ ระยะทางราว 1 กิโลเมตร จากปากถาํ้ จะถึงบรเิ วณทีเ่ ป็นเสาหินงอกสงู 62.5
เมตร จนเกือบชนเพดานโดมถาํ้ ดา้ นบน

115

อุทยานแห่งชาติ
เอราวัณ
กาญจนบรุ � ชัยนาท ลพบรุ � พน้ื ท่ี 549.98 ตารางกโิ ลเมตร
สระบรุ �
สงิ หบ ุร�
สพุ รรณบุร�

อา‹ งทอง

พระนครศร�อยุธยา

ปทมุ ธานี นครนายก
นนทบุร�
นครปฐม

กรุงเทพฯ

ราชบรุ � สมุทรสาคร สมุทรปราการ ท่ีตั้งที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ : หมู่ 4 ต.ทา่ กระดาน อ.ศรสี วสั ดิ์ จ.กาญจนบรุ ี
สมทุ รสงคราม

เพชรบรุ � การเดินทาง : จากตัวเมอื งกาญจนบุรีไปตามทางหลวงหมายเลข 3199 ไปทางศรีสวสั ด์ิ ผา่ น
เขือ่ นท่าทงุ่ นา-เขตรักษาพนั ธุส์ ัตว์ป่าสลกั พระ จนไปถึงสามแยกเข้าเข่อื นศรีนครนิ ทร์ เล้ยี วซ้ายไป
ประจวบคีรข� ันธ ตามทาง ข้ามสะพานแล้วเลี้ยวซ้ายอีกครั้ง เจอตลาดเข่ือนศรีนครินทร์เล้ียวซ้ายตรงตลาด เข้าไป
ตามทาง ผ่านด่านเก็บค่าบริการผ่านเข้าอุทยานแห่งชาติ แล้วเข้าไปถึงท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติ
ระยะทางทงั้ สนิ้ ประมาณ 70 กโิ ลเมตรจากตัวเมอื งกาญจนบุรี

116

กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
สมัย พณฯ จอมพลสฤษดิ์ ธนะรชั ต์ เปน็ นายกรฐั มนตรี คณะรฐั มนตรไี ด้มมี ตกิ ารประชมุ เมอ่ื วันที่ 7 ตุลาคม 2502 ใหก้ ระทรวงเกษตร
(กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ในปัจจุบัน) ดำ�เนินการจัดต้ังป่าเทือกเขาสลอบ ท้องที่จังหวัดกาญจนบุรี และป่าอื่นๆ ในท้องท่ีจังหวัดต่างๆ
รวม 14 ปา่ ให้เปน็ อุทยานแห่งชาติ กรมปา่ ไมจ้ งึ ได้สง่ เจา้ หน้าทีด่ ำ�เนนิ การสำ�รวจหาข้อมลู เบ้ืองต้น ต้ังแต่ พ.ศ. 2504 - 2515 โดยใช้บรเิ วณ
นํ้าตกเอราวัณเป็นศูนย์กลางการสำ�รวจพบว่า บริเวณป่าทิวเขาสลอบ จังหวัดกาญจนบุรี มีลักษณะพื้นท่ีเป็นภูเขาสูงชันอยู่สูงจากระดับน้ํา
ทะเล ต้งั แต่ 165 - 996 เมตร สลบั กับพ้นื ท่รี าบ โดยภเู ขาส่วนใหญ่เป็นเทอื กเขาหินปูน ในแถบตะวนั ออกและตะวนั ตกของพื้นที่จะยกตัวสูง
ขึ้นเป็นแนวโดยเฉพาะบริเวณใกล้นํ้าตกเอราวัณจะมีลักษณะเป็นหน้าผา ส่วนบริเวณตอนกลางจะเป็นแนวเขาทอดยาวในแนวทิศตะวันตก
เฉียงเหนือ - ตะวนั ออกเฉยี งใต้ ประกอบด้วยทวิ เขาท่สี ำ�คัญคอื เขาหนองพกุ เขาปลายดนิ สอ เขาหมอเฒา่ เขาช่องปูน เขาพุรางริน และเขา
เกราะแกระ ซ่งึ เปน็ ยอดเขาสูงสดุ ประมาณ 996 เมตร จากระดับทะเลปานกลาง เทือกเขาเหลา่ นี้เป็นต้นกำ�เนิดของลำ�หว้ ยท่ีสำ�คัญหลายสาย
คือพืน้ ที่ดา้ นตะวันออกน้จี ะมีลำ�ห้วยมอ่ งไล่ และหว้ ยอมตะลา ซึ่งไหลมาบรรจบกนั กลายมาเป็นนา้ํ ตกเอราวัณ ส่วนทางตอนเหนอื ของพืน้ ท่ี
มีหว้ ยสะแดะและหว้ ยหนองกบ โดยหว้ ยสะแดะจะระบายนํา้ ลงสู่เขอ่ื นศรีนครนิ ทร์ สว่ นห้วยหนองกบไหลไปรวมกับห้วยไทรโยค กลายเป็น
นาํ้ ตกไทรโยค สว่ นในพน้ื ทด่ี า้ นตะวนั ตก และดา้ นใต้ มหี ว้ ยทบั ศลิ า หว้ ยเขาพงั ซง่ึ เปน็ ตน้ กำ�เนดิ นา้ํ ตก “นา้ํ ตกเขาพงั ” หรอื นา้ํ ตกไทรโยคนอ้ ย
แต่เนอื่ งจากพืน้ ทด่ี งั กล่าวอยใู่ นเขตหวงหา้ มท่ีดินตามพระราชกฤษฎีกากำ�หนดเขตหวงหา้ มทดี่ ิน ในท้องทอ่ี ำ�เภอเมอื ง ตำ�บลวงั ขนาย
ตำ�บลบ้านทวน และตำ�บลวังกะ จังหวัดกาญจนบุรี โดยให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมและกระทรวงมหาดไทย มีหน้าท่ีรักษาการณ์
ใหเ้ ป็นไปตามพระราชกฤษฎกี าดงั กลา่ ว
กรมปา่ ไมจ้ งึ มรี ายงานใหก้ ระทรวงเกษตรและสหกรณ์ แจง้ ใหก้ ระทรวงกลาโหมและกระทรวงมหาดไทย ขอเพกิ ถอนพน้ื ทเ่ี ขตหวงหา้ ม
ท่ดี ินบางสว่ นทเี่ ปน็ ปา่ เทอื กเขาสลอบ เพื่อจัดตั้งเป็นพื้นที่อุทยานแห่งชาติ ซงึ่ คณะกรรมการอุทยานแห่งชาตไิ ด้มมี ติเหน็ ชอบให้ดำ�เนนิ การ

117

จัดต้ังอุทยานแห่งชาติได้ โดยมีพระราชกฤษฎีกาเพิกถอน
ท่ีดินหวงห้ามดังกล่าวลงประกาศในราชกิจจานุเบกษา
เมื่อวันที่ 19 มิถุนายน 2518 และไดม้ พี ระราชกฤษฎีกา
กำ�หนดบรเิ วณทด่ี นิ ปา่ เขาสลอบในทอ้ งทต่ี ำ�บลไทรโยค ตำ�บล
ท่าเสา ตำ�บลลุ่มสุ่ม อำ�เภอไทรโยค ตำ�บลหนองเป็ด ตำ�บล
ท่ากระดาน อำ�เภอศรีสวัสด์ิ และตำ�บลช่องสะเดา อำ�เภอ
เมือง จังหวัดกาญจนบุรี ให้เป็นอุทยานแห่งชาติ พ.ศ.2518
เดิมใช้ช่ือว่าอุทยานแห่งชาติเขาสลอบ แต่ต่อมาให้ใช้ชื่อ
ว่า “อุทยานแห่งชาติเอราวัณ” ตามความนิยมและคุ้นเคย
ของประชาชนท่ีรู้จักนํ้าตกเอราวัณเป็นอย่างดี โดยมีเนื้อท่ี
ประมาณ 549.98 ตารางกิโลเมตร นับเป็นอุทยานแห่งชาติ
ลำ�ดับท่ี 12 ของประเทศ โดยน้ําตกเอราวัณ เป็นน้ําตก
ทสี่ �ำ คญั ในอุทยานแห่งชาตแิ หง่ น้ี

118

ไป อ.ศร�สวัสดิ์

ไป อ.ทองผาภูมิ เขอ่� นศร�นคร�นทร

ไปหวŒ ยแม‹ขม�นิ บาŒ นปลายดินสอ
บาŒ นหม‹องกระแทะ
ขสป.สลกั พระ
ถ้ำพระธาตุ

ทท่ี ำการ
อทุ ยานอทุ ยานแหง‹ ชาติ

เอราวัณ

แมน‹ ้ำแควนŒอย แมน‹ ำ้ แควใหญ‹

323 3199
ถำ้ วังบาดาล น้ําตกผาลนั่

หน‹วยพท� ักษ บาŒ นช‹องสะเดา
อทุ ยานแหง‹ ชาตทิ ี่ อว.5

(ผาลั่น)

3457

ไปท‹งุ ลาดหญาŒ

ไปกาญจนบรุ �

119

น้ำ�ตกเอราวณั

ที่ตั้ง: ท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติเอราวัณ หมู่ 4
ต.ท่ากระดาน อ.ศรีสวสั ด์ิ จ.กาญจนบรุ ี
พิกัด : 515593E 1588467N
การเขา้ ถงึ : เดนิ เทา้ จากทท่ี ำ�การอทุ ยานแหง่ ชาติ
เข้าไปตามทางเดินราว 1 กิโลเมตร จะถึงบริเวณ
ลำ�ธารนํ้าตกชั้นท่ี 1 และเดินข้ึนไปตามทางจะพบ
นํ้าตกชั้นต่อ ๆ ไป และไปสิ้นสุดที่นํ้าตกชั้นที่ 7
ชั้นภูผาเอราวัณ
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกหินปูนท่ีมีชื่อเสียง เพราะ
สวยงาม สะอาดและบรรยากาศสดช่ืน คนนิยมมา
เล่นนา้ํ กันมาก น้าํ ตกมีท้งั หมด 7 ชน้ั นับจากชน้ั ล่าง

120

ขน้ึ ไป แต่ละช้ันมคี วามโดดเดน่ สวยงาม ด้วยรูปลักษณ์ที่แตกต่างกันและมีชื่อชั้นต่าง ๆ ตั้งแต่ชั้นที่ 1 คือ ไหลคืนรัง วังมัจฉา ผานํ้าตก
อกนางผเี สอ้ื เบอ่ื ไมล่ ง ดงพฤกษา และชน้ั สงู สดุ คอื ภผู าเอราวณั โดยชน้ั บนสดุ เปน็ ขอบหนา้ ผารอยเลอ่ื น (fault scarp) ไหลลดหลน่ั กนั ลงมา
เปน็ ลกั ษณะตะพกั นา้ํ ตก โดยชน้ั 1, 3, 5 และ 6 เปน็ หนา้ ผาสงู มคี ราบหนิ ปนู เกาะเปน็ มา่ นนา้ํ ตก สว่ นชน้ั 2, 4 และ 7 มคี ราบหนิ ปนู สะสมตวั
ดูคลา้ ยหวั ชา้ ง อนั เปน็ ทม่ี าของชอ่ื นา้ํ ตกเอราวณั โดยจะเดนิ ขน้ึ ไปเรอ่ื ย ๆ เสน้ ทางจะเลาะเลยี บลำ�หว้ ยไป บางครง้ั ทางคอ่ นขา้ งชนั แตล่ ะชน้ั
จะเปน็ การกอ่ ตวั ของหนิ ปนู แตช่ น้ั บนสดุ คอื ชน้ั ภผู าเอราวณั จะเปน็ นา้ํ ตกทต่ี กลงมาจากหนา้ ผาหนิ ปนู สงู รว่ ม 100 เมตร ตกลงมายงั เบอ้ื งลา่ ง
ในแนวดง่ิ สามารถมองเหน็ จากไกล ๆ แตล่ ะชน้ั นา้ํ ตกไมห่ า่ งกนั มากนกั ผมู้ าทอ่ งเทย่ี วจงึ นยิ มเดนิ เทา้ และแวะชน่ื ชมความงามตามนา้ํ ตกชน้ั ตา่ ง ๆ
หินท่ีพบบริเวณนํ้าตกเอราวณั เปน็ หินปนู ยุคเพอร์เมยี น (ประมาณ 285 - 245 ลา้ นป)ี ซ่ึงเปน็ หินปูนสเี ทาเป็นชั้นมีความหนาประมาณ
10 - 15 เซนตเิ มตร แทรกสลับด้วยชน้ั หนิ เชริ ์ต และชั้นหินทรายบางชว่ ง นํ้าตกเกิดจากลำ�หว้ ยม่องไล่ ไหลทะลุออกมาจากหนา้ ผารอยเล่อื น
เหนือนํ้าตกเอราวณั ลดหลน่ั เป็นระยะทางยาว ทำ�ให้เกดิ เปน็ ชั้นนํ้าตกตา่ ง ๆ ขนาดใหญถ่ งึ 7 ชน้ั
การเกดิ นํ้าตกเอราวัณสัมพันธก์ ับรอยเลอ่ื นเป็นตวั ควบคมุ ทำ�ใหเ้ กิดแนวหนา้ ผาของนํ้าตก ซึง่ เป็นชอ่ งทางใหน้ ํ้าไหลผ่านปรากฏเปน็
นํ้าตกดงั เชน่ ปัจจบุ นั

น้ำ�ตกชัน้ 7 ภูผาเอราวณั

121

นำ้ �ตกผาล่ัน

ที่ตั้ง : หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติท่ี อว.5 (ผาล่ัน) หมู่ 1 บ้านปากคลอง
ต.ชอ่ งสะเดา อ.เมือง จ.กาญจนบุรี
พิกัด : 47P 0522265E 1577925N
การเขา้ ถึง : จากบา้ นลาดหญา้ ใชท้ างหลวงหมายเลข 3199 มุ่งหน้าไปนํ้าตก
เอราวัณ จนถงึ บ้านช่องสะเดา มีสามแยกซ้ายมือ (ทางหลวงหมายเลข 3457 ไป
บรรจบกับทางหลวงหมายเลข 323 ได้) ราว 1 กิโลเมตร ข้ามสะพานปูนท่ขี า้ ม
แม่นา้ํ แควใหญ่ พอขา้ มสะพานไปแลว้ ตรงคอสะพานขวามือ จะมถี นนเลก็ ๆ แลน่
เลยี บแมน่ า้ํ เขา้ ไปตามทางราว 5 กโิ ลเมตร จะเป็นสามแยก (ตรงไปอีก 200เมตร
ถึงทางข้ึนถ้ําตาด้วง) ให้เล้ียวขวาไป 4.5 กิโลเมตร ทางจะไปสุดท่ีหน่วยพิทักษ์
อทุ ยานแหง่ ชาติ ที่ อว.5 (ผาลน่ั ) ซ่งึ อยู่ทา้ ยอา่ งเก็บนาํ้ เขื่อนทา่ ทุง่ นา แลว้ เดนิ เท้า
ไปตามทางเดนิ ในป่า มีขน้ึ เขา ลงห้วย ระยะทางราว 2 กโิ ลเมตร ถึงน้าํ ตก
ลักษณะ : เป็นน้ําตกหน้าผาหนิ ปนู ตกลงมาจากความสงู ราว 30 เมตร ตกเป็น
ชัน้ เดยี ว แตม่ ตี ะพกั หนิ ปนู เปน็ ระยะ หวั นา้ํ ตกแคบ ตกลงมาชน้ั ลา่ ง ๆ จงึ แผก่ วา้ งขน้ึ
เปน็ นํ้าตกที่ไมค่ ่อยมนี ้าํ ตอ้ งเปน็ ปีทฤ่ี ดฝู น ที่มีฝนชกุ จริง ๆ น้าํ ตกจึงจะมีน้ํา

122

123