ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ-

กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
นายไมตรี อนุกูลเรืองกิตติ เจ้าพนักงานป่าไม้ 3 กองอุทยานแห่งชาติได้บันทึกเสนอผู้อำ�นวยการกองอุทยานแห่งชาติ ตามหนังสือ
ลงวันท่ี 27 เมษายน 2527 พรอ้ มสง่ รายงานการสำ�รวจพน้ื ทบ่ี รเิ วณปา่ ภลู งั กา ทอ้ งทอ่ี ำ�เภอบา้ นแพง จงั หวดั นครพนม ตามคำ�สง่ั กรมปา่ ไม้
ท่ี 55/2527 ลงวันท่ี 12 มกราคม 2527 ท่ีให้ออกไปสำ�รวจจัดต้ังเป็นวนอุทยาน โดยนายไมตรี ได้รายงานเสนอความเห็นว่ามีสภาพที่
เหมาะสม สมควรจัดต้ังเป็นวนอุทยาน ฝ่ายจัดการวนอุทยานได้พิจารณาแล้วเห็นว่า บริเวณป่าภูลังกาท่ีทำ�การสำ�รวจมีพ้ืนท่ีประมาณ 50
ตารางกโิ ลเมตร ครอบคลุมพ้ืนทีอ่ ำ�เภอบ้านแพง จังหวดั นครพนม และอำ�เภอเซกา จังหวัดหนองคาย สภาพป่าโดยทว่ั ไปเปน็ ป่าดบิ เขา ป่า
เบญจพรรณที่สมบูรณ์ มีสัตว์ป่าอาศัย เป็นต้นกำ�เนิดของลำ�ห้วยหลายสาย มีลักษณะเป็นภูเขาเรียงซ้อนกันตามแนวแม่น้ําโขง คือ ภูลังกา
เหนือ ภูลังกากลาง และภูลังกาใต้ ทอดยาวตามแนวทศิ เหนือกบั ทศิ ใตแ้ ละสลับด้วยทิวเขาขนาดเล็กหลายลกู สลับซบั ซอ้ น พรอ้ มท้งั ทอดยาว
ตามแนวลำ�นา้ํ โขง จดุ สูงสุดบนภลู งั กาเหนือ สงู 563 เมตร จากระดับทะเล สภาพโดยทัว่ ไปของพนื้ ทเ่ี ปน็ ภเู ขาหนิ ทราย ลานหนิ โดยแบ่งชน้ั
หินท่ีสำ�คัญออกเปน็ 3 หมวด คอื หมวดหินโคราช หมวดหินภูพาน และหมวดหินภกู ระดงึ ลักษณะดนิ จะเปน็ ดนิ ทรายมีการพังทลายปาน
กลาง เปน็ ต้นกำ�เนิดของหว้ ยต่าง ๆ หลายสาย เช่น ห้วยทรายเหนอื ห้วยซา่ น ห้วยยางนกเหาะ หว้ ยลังกา ห้วยขาม และห้วยทรายใต้ ซึง่
มคี วามสำ�คญั มากสำ�หรับราษฎรในทร่ี าบท่ีอยูร่ อบ ๆ ในการทำ�การเกษตรกรรม แล้วไหลลงสู่แมน่ ํ้าโขง ที่อำ�เภอบา้ นแพง จังหวดั นครพนม
ทง้ั มจี ุดเดน่ ทางธรรมชาติ เช่น หน้าผา ถา้ํ นาํ้ ตกอยู่หลายแห่ง ซ่ึงอยู่ในหลักเกณฑ์ท่สี ามารถจดั ตง้ั เปน็ อทุ ยานแห่งชาติได้ ทัง้ เปน็ การสนอง
นโยบายของรฐั บาล ในการอนุรกั ษ์พนื้ ท่ปี ่าไม้ไวใ้ นรูปแบบอทุ ยานแหง่ ชาติ จึงเหน็ สมควรจัดต้งั บรเิ วณป่า

301

เจดีย์ศรีบุญเนา

ภูลังกา ท้องที่อำ�เภอบ้านแพง จังหวัดนครพนมและอำ�เภอเซกา
จังหวัด หนองคายให้เป็นอุทยานแห่งชาติ และเห็นสมควรพิจารณา
จัดหาเจ้าหน้าที่ออกไปทำ�หน้าที่หัวหน้าอุทยานแห่งชาติ เม่ือดำ�เนิน
การใหม้ ปี ระสิทธิภาพต่อไป
กรมปา่ ไม้ ได้มีคำ�ส่งั ท่ี 642/2539 เร่อื งใหข้ า้ ราชการไปปฏบิ ัติ
ราชการ ลงวนั ท่ี 1 เมษายน 2539 ใหน้ ายวชั รนิ ทร์ ปยิ ะสทุ ธิ เจา้ พนกั งาน
ปา่ ไม้ 5 สว่ นอุทยานแห่งชาติ สำ�นักอนุรกั ษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ไปทำ�
หน้าท่ีหัวหน้าอุทยานแห่งชาติภูลังกา และสำ�รวจเพ่ิมเติมเพื่อจัดต้ัง
อุทยานแห่งชาติภูลังกา เพื่อกำ�หนดพื้นท่ีบริเวณดังกล่าวเป็นอุทยาน
แห่งชาติตามนัยมาตรา 6 แห่งพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ.
2504 โดยบริเวณดังกล่าวเป็นพ้นื ท่ีป่าสงวนแหง่ ชาติภูลงั กา ออกตาม
ความในพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ.2507 พื้นท่ีประมาณ
70.45 ตารางกิโลเมตร มีอาณาเขตครอบคลุมพ้ืนที่ในตำ�บลดงบัง
ตำ�บลโพธ์ิหมากแขง้ อำ�เภอบงึ โขงโหลง จงั หวัดบึงกาฬ ตำ�บลไผ่ลอ้ ม
ตำ�บลนางัว ตำ�บลโพนทอง อ.บ้านแพง ตำ�บลหนองซน อำ�เภอนาทม
จังหวัดนครพนม
กรมป่าไม้พิจารณาแล้ว เพื่อเป็นการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้
และทิวทัศน์ธรรมชาติท่ีสวยงามเพื่อรักษาสมดุลทางธรรมชาติของ
ระบบนเิ วศนข์ องพื้นทีด่ งั กลา่ ว ใหค้ งไวใ้ นรปู ของอทุ ยานแห่งชาติ เพ่อื
ประโยชน์แก่การศึกษาและรื่นรมย์ของประชาชนสืบไป จึงเห็นควร
กำ�หนดพื้นที่บริเวณดังกล่าวเป็นอุทยานแห่งชาติตามนัยมาตรา 6
แห่ง พระราชบัญญตั ิอุทยานแหง่ ชาติ พ.ศ.2504 ประกาศเป็นอทุ ยาน
แห่งชาตเิ มื่อ 23 ธ.ค.2552 เป็นลำ�ดับที่ 117 ของประเทศ

302

ถ้ำ�นาคา

อุทยานแห่งชาตภิ ลู งั กา มีเส้นทางเดินขนึ้ ภูไปยงั เจดียศ์ รีบุญเนา เร่ิมเดินทางที่ทำ�การอุทยานแห่งชาติ ขน้ึ ยังภลู งั กากลาง ระยะทาง 4
กิโลเมตร ระหวา่ งทางจะเหน็ ดอกไมน้ านาชนดิ และลานหนิ อนั กวา้ งใหญ่ ทม่ี หี นา้ ผาชมทวิ ทศั นไ์ ดท้ ง้ั ทางฝง่ั แมน่ า้ํ โขงและทางดา้ นบงึ โขงโหลง
โดยดอกไมน้ านาชนิดจะบานในช่วงสิงหาคม - กนั ยายน นับเป็นพืน้ ท่ีท่มี คี วามสวยงามตามธรรมชาตอิ ย่างมาก
เน่อื งจากพ้นื ท่รี บั น้าํ สว่ นใหญอ่ ย่บู นภลู งั กาซง่ึ เปน็ ลานหนิ ทราย น้าํ จึงมักมใี นฤดูฝนและจะเร่มิ ลดปริมาณตง้ั แตเ่ ดือนตุลาคมเป็นตน้ ไป
โดยมนี าํ้ ตกตา่ ง ๆ ดงั นี.้ ..

303

ไปจังหวัดบงึ กาฬ

2026

บาŒ นโนนชมพ� สปป.ลาว

อำเภอบึงโขงหลง นำ้ ตก ผานสำ้ วตรกรค นำ้ ตกบŒานนาโพธ์ิ แมน‹ ำ้ โขงอำเภอบŒานแพง
ตาดวม� านทพิ ย ตาดโพธิ์
ไปภทู อก
ถ้ำนาคา อทุ ยทภา่ที ูลนำงัแกกหาา‹งรชาติ
นำ้ ตกกินร� 212
3039
เจดียศรบ� ญุ เนาว

บŒานชยั ชนะ

น้ำตกหวŒ ยทรายทอง น้ำตกตาดขาม

ไปบรรจบทางหลวงหมายเลขถนน 212 ไดŒ หนว‹ ยพ�ทักษ
อุทยานแห‹งชาติที่ ภก.1

(นำ้ ตกตาดขาม)

ไปจังหวดั นครพนม

304

น้ำ�ตกตาดโพธิ์

ท่ีต้ัง : หมู่ 3 บ้านนาโพธ์ิ ต.ไผ่ล้อม
อ.บ้านแพง จ.นครพนม
พิกัด : 408979E 1988677N
การเข้าถึง : เริ่มเดินเท้าจากท่ีทำ�การ
อทุ ยานแหง่ ชาตไิ ปราว 500 เมตร ถงึ นา้ํ ตก
ตาดโพธ์ ิ ช้ันล่างสุด
ลักษณะ : น้ําตกตาดโพธ์ิ ชั้นล่างสุด
(ชนั้ ที่ 1) เป็นนํ้าตกที่สูงราว 8 เมตร ไหล
ลาดลงมาต่อเนื่องกันเป็นสามช้ันใหญ่ ๆ
ระหวา่ งนน้ั จะเปน็ นาํ้ ตกช้นั เล็ก ๆ แบบข้นั
บันไดต่อเนื่องกัน หน้านํ้าตกไหลลาดยาว
ราว 15 เมตร

305

306

น�้ำ ตกผาสวรรคห์ รอื นำ้�ตกตาดโพธชิ์ ั้น 4

ที่ตั้ง : หมู่ 3 บ้านนาโพธ์ิ ต.ไผ่ล้อม อ.บา้ นแพง จ.นครพนม
พิกัด : -
การเขา้ ถงึ : เดินเลาะไปตามทางเลยี บลำ�หว้ ยตาดโพธ์ิ ราว 200 เมตร จะเจอนํา้ ตกอีกชนั้ หนงึ่ แลว้ ต่อไปอีก 500 เมตร เจออีกชนั้ และ
หา่ งไป 200 เมตร จะพบอกี ช้นั ที่ 4
ลักษณะ : อันทจี่ รงิ เป็นลำ�ห้วยเดยี วกบั นาํ้ ตกตาดโพธิ์ แต่ในช้ันถัด ๆ มามกี ารติดปา้ ยเปน็ นํ้าตกผาสวรรค์ โดยนํ้าตกชน้ั แรกจะเป็นน้ําตกผา
หินท่ีหกั ตกลงมาในแนวดิง่ ชนั้ เดยี วสงู ราว 6 เมตร ส่วนชัน้ ตอ่ ไปท่หี ่างออกไปราว 500 เมตร จะเปน็ นา้ํ ตกช้ันที่ 2 เป็นหนา้ ผาหนิ เรียบ กวา้ ง
ราว 25 เมตร สูงราว 6 เมตร เอียงราว 75 องศา สายนาํ้ จะไหลเร่ยี มากับหนา้ ผาหนิ เอยี งนนั้ แลว้ ตกลงไปยงั แอง่ ด้านล่าง ในขณะทถ่ี า้ เดิน
ตอ่ ข้นึ ไปดา้ นบน จะเหน็ ลำ�ธารสายนํา้ ตกช้ันท่ี 3 ทตี่ กลงมาจากหน้าผาสูงราว 80 เมตร ตกลงมาชน้ั เดียว ในหน้าน้ําสายนา้ํ จะพุ่งลงสวยงาม
มาก แต่การเข้าไปยังภาคพนื้ ดนิ คอ่ นข้างลำ�บาก แมจ้ ะห่างช้ันเอยี งลาดนี้ไปราว 200 เมตรกต็ าม ในชว่ งเดือนสงิ หาคม - กนั ยายน จะมดี อก
ไม้รมิ ธาร เชน่ ลิน้ มังกร ดอกเข้าพรรษา ดอกเทียน เออื้ งนวลจนั ทร์ ผลิดอกบานรมิ ลำ�ธารสวยงามมาก

307

น�้ำ ตกตาดขาม

ที่ต้ัง:บ้านดอนบากต.นางัวอ.บา้ นแพง
จ.นครพนม
พิกัด : 418058E 1985078N
การเข้าถึง : อยู่ท่ีตั้งเดียวกับหน่วย
พทิ ักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ภก.1 (นํ้าตก
ตาดขาม) โดยเม่ือออกจากอำ�เภอ
บ้ า น แ พ ง ม า จ ะ พ บ สี่ แ ย ก ที่ ตั ด กับ
ทางหลวงหมายเลข 212 ขวางไว้ ใหข้ า้ ม
แยกแลว้ เขา้ ถนนตรงขา้ ม เขา้ ไปตามทาง
ราว 5 กโิ ลเมตร ถงึ หนว่ ยพทิ กั ษอ์ ทุ ยาน-
แหง่ ชาติ นํา้ ตกอยู่ตดิ ลานจอดรถ
ลักษณะ : เกิดจากลำ�ธารหลายสาย

308

บนยอดภูลงั กากลางและภูลงั กาใต้ ไหลมาบรรจบกันเปน็ ลำ�หว้ ยขาม แล้วไหลลาดลงมาระยะ
หนึ่ง แลว้ จึงลาดลงในแนวเกอื บด่ิง สูงราว 5 เมตร ลงมายงั แอ่งนา้ํ เบือ้ งล่างทเ่ี หมาะกับการ
เลน่ นา้ํ อย่างมาก จึงเป็นท่นี ิยมของคนทว่ั ไป

309

นำ�้ ตกตาดวมิ านทิพย์

ที่ตั้ง : บา้ นตาดวมิ านทพิ ย์ ต.โพธห์ิ มากแขง้ อ.บงึ โขงโหลง จ.บงึ กาฬ
พิกัด : 0405590E 1984501N
การเขา้ ถงึ : จากตวั อำ�เภอบงึ โขงโหลง ใชท้ างหลวงหมายเลข 2026 มงุ่ หนา้ ขน้ึ ทางเหนอื ไปราว 5 กโิ ลเมตรถงึ บา้ นโนนชมพมู ที างเลย้ี วขวา
เขา้ ไป (มปี า้ ยบอกเขา้ วดั ถา้ํ พวง) เขา้ ไปราว 4 กโิ ลเมตร พบสแ่ี ยก มปี า้ ยบอกเขา้ ถา้ํ นาคาหรอื ตาดวมิ านทพิ ย์ เลย้ี วซา้ ยเขา้ ไป 1 กโิ ลเมตร ถงึ บา้ น
ตาดวมิ าณทพิ ย์ มแี ยกซา้ ยมอื เขา้ ไปราวอกี 500 เมตรถงึ สำ�นกั สงฆต์ าดวมิ านทพิ ย ์ ไปจอดรถในลานจอดรถ แลว้ เดนิ เทา้ ตอ่ ไปราว 300 เมตร ถงึ
นา้ํ ตกชน้ั ท ่ี 1 ชว่ งการเดนิ เทา้ จะเดนิ ทางราบราว 100 เมตร จากนน้ั จะเปน็ การปา่ ยปนี กอ้ นหนิ นอ้ ยใหญข่ น้ึ เขาไปเรอ่ื ย ๆ บางชว่ งมเี ชอื กใหส้ าว
ตวั ขน้ึ ไป หรอื มบี นั ไดเหลก็ ถา้ ไปชว่ งหนา้ ฝนจะลน่ื มาก ตอ้ งเตรยี มตวั โดยเฉพาะรองเทา้ จะมชี น้ั นา้ํ ตกขน้ึ ไปเรอ่ื ย ๆ จนถงึ ชน้ั 8 ซง่ึ เปน็ ชน้ั สงู สดุ
จะใชเ้ วลา (เทย่ี วชมดว้ ย) ไปกลบั ราว 4 - 5 ชว่ั โมง
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกหนิ ทรายขนาดใหญ่ ทม่ี ที ง้ั หมด 8 ชน้ั ชน้ั 1 - 2 จะเปน็ ชน้ั ทต่ี กตอ่ เนอ่ื งกนั สงู ชน้ั ละราว 4 เมตร แตถ่ า้ ปนี ตอ่ ไปชน้ั ท่ี 3 จะ
เปน็ ชน้ั ใหญ่ ตกลงมาจากหนา้ ผาในแนวดง่ิ สงู ราว 40 เมตร ครน้ั ไตห่ นิ ขน้ึ ไปดา้ นบนจะเปน็ นา้ํ ตกชน้ั 4 - 7 ทบ่ี างชน้ั เปน็ หนา้ ผากวา้ งสงู ราว 5 - 6
เมตร บางชน้ั เปน็ แกง่ นา้ํ ไมส่ งู นกั แตก่ วา้ ง ในฤดฝู นมดี อกไมพ้ วกลน้ิ มงั กร ดอกเขา้ พรรษา เทยี นนอ้ ยขน้ึ ตามกอ้ นหนิ ชว่ งนจ้ี ะเดนิ ตามลำ�ธารขน้ึ
ไปเรอ่ื ย ๆ สว่ นชน้ั 8 จะเปน็ ชน้ั สงู สดุ เปน็ นา้ํ ตกทต่ี กลงมาจากรอ่ งเขา เปน็ ชอ่ งเลก็ ๆ ตกลงมาจากหนา้ ผาในแนวดง่ิ สงู ราว 30 เมตร ชน้ั เดยี ว

310

นำ้�ตกกินรหี รือตาดกินรี

ที่ตั้ง : บา้ นนาอา่ ง ต.โพธห์ิ มากแขง้ อ.บงึ โขงโหลง จ.บงึ กาฬ
พิกัด : 0407886E 1984382N
การเขา้ ถงึ : จากบา้ นตาดวมิ านทพิ ย์ ใหต้ รงไปตามทางราว 6 กโิ ลเมตร ถงึ บา้ นนาอา่ ง เลย้ี วซา้ ยตรงทางแยกกลางหมบู่ า้ น ไปทางวดั ปา่ ตาด
กนิ นรี ไปอกี ราว 3 กโิ ลเมตร ถนนจะไปสดุ ทว่ี ดั ปา่ ตาดกนิ รี มบี งึ นา้ํ ใหญ่ แลว้ เดนิ ขา้ มสะพานไปจะเจอแยก ถา้ ไปนา้ํ ตกตาดเตา่ ใหต้ รงไปอกี ราว
100 เมตร เปน็ ชน้ั ลา่ งของนา้ํ ตกกนิ รี จะตอ้ งปนี กอ้ นหนิ ไป ในฤดฝู นหนิ เหลา่ นจ้ี ะลน่ื มาก ตอ้ งใชค้ วามระมดั ระวงั อยา่ งสงู แตถ่ า้ ไปนา้ํ ตกกนิ รี
ขา้ มสะพานแลว้ ใหเ้ ลย้ี วซา้ ยเดนิ ขน้ึ ไปตามทางขน้ึ เขาราว 300 เมตร
ลักษณะ : นา้ํ ตกตาดเตา่ ซง่ึ เปน็ ชน้ั ลา่ งของตาดกนิ รี เปน็ นา้ํ ตกผาหนิ สงู ราว 5 เมตร ตกดง่ิ ลงมา จากลานหนา้ ผากวา้ ง ดา้ นหนา้ เปน็ กองหนิ
ขนาดใหญ่ มพี ชื เลก็ ๆ ขน้ึ คลมุ สว่ นตาดกนิ รเี ปน็ แกง่ นา้ํ หนิ ทรายสแี ดง กวา้ ง แตส่ งู ไมม่ ากนกั ไหลลาดลงมา ในฤดฝู นจะมดี อกไมท้ ข่ี น้ึ บนกอ้ น
หนิ ทราย เชน่ เทยี นนอ้ ย ดอกเขา้ พรรษา ออกดอกสวยงามมาก ปลายลำ�หว้ ยสายนไ้ี หลลงสระนา้ํ ทส่ี ำ�นกั สงฆน์ า้ํ ตกกนิ รสี ดุ ทางถนนนน่ั เอง
บรเิ วณนา้ํ ตกเปน็ หนิ ทรายสนี า้ํ ตาลแดง เนอ้ื ละเอยี ด ในเนอ้ื หนิ มโี ครงสรา้ งเปน็ ลอนคลน่ื แสดงถงึ การสะสมตวั และตกตะกอนจากแมน่ า้ํ ท่ี
พดั พาตะกอนมาสะสมตวั เปน็ ครง้ั คราว สลบั การพดั พาของลมในสภาพอากาศกง่ึ แหง้ แลง้ ถงึ แหง้ แลง้ จากลำ�ดบั ชน้ั หนิ พบวา่ เกดิ การสะสมตวั ใน
ยคุ ครเี ทเชยี สตอนบน (ประมาณ 97 - 65 ลา้ นปกี อ่ น) หนา้ ผานา้ํ ตกเกดิ จากนา้ํ ทก่ี ดั เซาะไปตามรอยแตกของเนอ้ื หนิ ในบรเิ วณยงั พบหนิ ทม่ี ผี วิ รปู
รา่ งคลา้ ยสมอง อนั เกดิ จากการผพุ งั โดยธรรมชาตติ ามรอยแตกในเนอ้ื หนิ ดว้ ย

น�ำ้ ตกตาดเตา่

311

น้�ำ ตกหว้ ยทรายทอง

ที่ต้ัง : บา้ นโคกกระแซ-ชยั ชนะ ต.หนองซน อ.นาทม จ.นครพนม
พิกัด : -
การเขา้ ถงึ : จากตวั อำ�เภอบงึ โขงโหลง ใชท้ างหลวงหมาบเลข 2026 มงุ่ หนา้ ขน้ึ ทางเหนอื ไปราว 5 กม.ถงึ บา้ นโนนชมพมู ที างเลย้ี วขวา ทาง
เดยี วกบั ทจ่ี ะไปถา้ํ นาคาหรอื ตาดวมิ านทพิ ย์ แตใ่ หเ้ ลยแยก ตรงไปจนถงึ บา้ นชยั ชนะ กอ่ นเขา้ หมบู่ า้ น จะเลยทางเขา้ สำ�นกั ปฏบิ ตั ธิ รรมเทพมงคล
แกว้ มณี จะมที างแยกมปี า้ ยบอกทางเขา้ นา้ํ ตกหว้ ยทรายทอง เขา้ ไปจนสดุ ทาง จอดรถแลว้ เดนิ ราว 50 เมตร ถงึ นา้ํ ตกชน้ั ท่ี 1
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกทไ่ี หลมาตามลานหนิ ทรายลงในรอ่ งหนิ แลว้ ตกลงมาจากหนา้ ผาหนิ ทรายเปน็ ชน้ั ๆ มที ง้ั หมด 4 ชน้ั แตล่ ะชน้ั จะหา่ งกนั
ประมาณ 200 - 300 เมตร โดยจะมที างเดนิ เลยี บลำ�หว้ ยไป โดยชน้ั ทห่ี นง่ึ เปน็ นา้ํ ตกสงู ราว 6 เมตร ลงมาจากผาหนิ กวา้ งตกลงชน้ั เดยี ว ดา้ นหนา้
เปน็ กองหนิ ขนาดใหญ่ ดา้ นลา่ งมเี พงิ หนิ สามารถลอดเขา้ ไปดนู า้ํ ตกจากเพงิ ดา้ นในได้ เดนิ ตอ่ ไปจะเปน็ ชน้ั ทส่ี อง เปน็ นา้ํ ตกเตย้ี ๆ สองชน้ั สงู ชน้ั ละ
2 - 3 เมตร ทง้ิ ระยะกนั ราว 7 เมตร ชน้ั ทส่ี ามหา่ งออกไปอกี 250 เมตร จะเปน็ นา้ํ ตกสองชน้ั ทง้ิ ระยะกนั ไมม่ าก ชน้ั บนตกลงมาจากผาสงู ราว 2.5
เมตร แลว้ ไหลลาดแผก่ ระจายเตม็ ลานหนิ กวา้ งลงจากหนิ สงู ราว 3 เมตร สว่ นชน้ั ทส่ี ่ี จะเปน็ นา้ํ ตกทต่ี กลงมาจากหนา้ ผาหนิ สงู 12 เมตร ตกลงชน้ั
เดยี ว จากหนา้ ผากวา้ ง

น้�ำ ตกหว้ ยทรายทองชั้น 4 312
ภาพ : เพจบงึ กาฬพาเลาะ

น�ำ้ ตกหว้ ยทรายทองช้นั 3
ภาพ : เพจบึงกาฬพาเลาะ

นำ้�ตกห้วยทรายทองชน้ั 1
ภาพ : เพจบึงกาฬพาเลาะ

313

อุทยานแห่งชาติ

ภแู ลนคา
พน้ื ที่ 200.50 ตารางกิโลเมตร
ทต่ี ง้ั ทที่ ำ�การอทุ ยานแหง่ ชาติ : ริมทางหลวงหมายเลข 2159 (ชัยภูมิ -
หนองบัวแดง) ต.หว้ ยต้อน อ.เมือง จ.ชัยภมู ิ
การเดนิ ทาง : จากจังหวัดชัยภมู ิ ใชท้ างหลวงหมายเลข 2051 (ชัยภูมิ - ตาดโตน)
ไปประมาณ 6 กโิ ลเมตร ถึงสี่แยกชอ่ ระกา เลย้ี วซา้ ยมือเขา้ ทางหลวงหมายเลข 2159
(ชัยภูมิ - หนองบวั แดง) ไป 26 กโิ ลเมตร ถงึ หนา้ อทุ ยานแห่งชาติ
กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
เป็นพ้ืนที่ป่าท่ีถูกกำ�หนดให้เป็นเขตป่าอนุรักษ์ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวัน
ที่ 7 และ 10 มีนาคม 2535 ในเขตพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติภูแลนคาด้านทิศเหนือ
และป่าสงวนแห่งชาติภูแลนคาด้านทิศใต้ของท้องที่อำ�เภอเมือง อำ�เภอบ้านเขว้า
อำ�เภอหนองบัวแดง และอำ�เภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ เนื่องจากยังมีสภาพ

ลานกางเตน็ ท์ลานสน

314

ป่าท่ีสมบูรณ์ มคี วามโดดเดน่ ทางธรรมชาติ เช่น หน้าผา สวนหิน ลำ�ธารนาํ้ ตก กรมปา่ ไมจ้ งึ ไดม้ ีคำ�สงั่ ใหน้ ายสุรชัย นาจำ�เรญิ เจา้ พนักงาน
ป่าไม้ 5 หัวหน้าอุทยานแห่งชาติตาดโตน ให้ไปสำ�รวจเบ้ืองต้นพื้นท่ีป่าสงวนดังกล่าว เพ่ือจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ ตามคำ�ส่ังกรมป่าไม้
ที่ 2262/2539 ลงวันที่ 13 ธันวาคม 2539 โดยได้เข้าไปประสานงานกับทางจังหวัดชัยภูมิ และจากการสำ�รวจเจ้าหน้าท่ีได้ประสานงาน
กับหน่วยงาน ท้งั ภาครฐั และเอกชน องคก์ รตา่ ง ๆ ประชาชน และรวมถงึ หนว่ ยงานป่าไมป้ ระจำ�จงั หวดั ชยั ภมู ิ และป่าไม้เขตนครราชสมี าที่
เกย่ี วข้อง
จากการสำ�รวจไดพ้ บว่าเป็นพ้ืนทปี่ า่ ที่สมบรู ณ์ มที ิวเขาน้อยใหญ่ เชน่ ทิวเขาภแู ลนคา ภูเขยี ว ภคู ำ�นอ้ ย เป็นพ้ืนท่ีภูเขาและท่ีราบสูง
ซ่ึงสงู จากระดับทะเลตัง้ แตป่ ระมาณ 200 - 1,038 เมตร มยี อดภูคี เป็นยอดเขาทส่ี งู สุด คือสงู ประมาณ 1,038 เมตร จากระดับทะเล พ้นื ท่ี
ทางด้านทศิ ใตจ้ ะเปน็ พ้นื ท่ีลาด ซงึ่ จะอยู่สงู จากระดบั ทะเลปานกลาง ประมาณ 200 - 700 เมตร และพน้ื ท่ีทางด้านทศิ เหนือจะเป็นพน้ื ท่ีลาด
ชันมาก มีหนา้ ผาหบุ เขาเปน็ สว่ นใหญ่
จงึ ไดส้ ง่ ขอ้ มลู ใหส้ ำ�นกั งานปา่ ไมจ้ งั หวดั ชยั ภมู ทิ ราบและพจิ ารณา ตามหนงั สอื อทุ ยานแหง่ ชาตติ าดโตน ท่ี กษ 0712.320/89 ลงวนั ท ่ี 21
กุมภาพนั ธ์ 2539 ซง่ึ สำ�นักงานป่าไม้จงั หวดั ชยั ภมู ิไดพ้ จิ ารณาแลว้ มีความเหน็ พ้องกับเจ้าหนา้ ทขี่ องอุทยานแห่งชาตติ าดโตน จึงไดน้ ำ�เร่อื ง
ราวเสนอคณะอนุกรรมการป้องกันการลักลอบทำ�ลายทรัพยากรป่าไม้ประจำ�จังหวัดชัยภูมิ เพ่ือพิจารณาต่อไป ตามหนังสือสำ�นักงานป่าไม้
จงั หวดั ชยั ภมู ิ ที่ ชย. 0009.2/720 ลงวันที่ 27 มิถนุ ายน 2539
คร้ังในการประชุมครั้งท่ี 1/2539 ลงวันที่ 23 กันยายน 2539 ของคณะอนุกรรมการป้องกันและปราบปรามการลักลอบทำ�ลาย
ทรัพยากรป่าไม้ พิจารณาเห็นชอบในการกำ�หนดประกาศพื้นท่ีป่าอนุรักษ์บางส่วน ในเขตพื้นท่ีป่าสงวนแห่งชาติป่าภูแลนคาด้านทิศเหนือ
และป่าสงวนแห่งชาตปิ า่ ภแู ลนคาดา้ นทศิ ใต้ ซงึ่ มเี น้ือท่ีประมาณ 48 ตารางกิโลเมตร เพือ่ จดั ต้งั เปน็ อุทยานแห่งชาติ ตามหนงั สือกองอทุ ยาน
แห่งชาติ ที่ กษ. 0712/พิเศษ ลงวันท่ี 20 ธันวาคม 2539 ได้มีมติเห็นชอบและให้การสนับสนุนท่ีกรมป่าไม้จะประกาศพ้ืนที่ป่าอนุรักษ์
ดังกล่าวใหเ้ ป็นอทุ ยานแห่งชาตโิ ดยเรว็ และมีมตแิ นวความคิดเห็นตรงกนั โดยใหช้ อ่ื หน่วยงานใหม่น้วี า่ “อุทยานแหง่ ชาตภิ แู ลนคา” ดว้ ย
เหตุผลท่ีว่าแหล่งท่องเท่ียวต่าง ๆ ของอุทยานแห่งชาติแห่งใหม่น้ีตั้งอยู่ในทิวเขาภูแลนคา และเป็นท่ีรู้จักกันดีของประชาชนโดยท่ัวไป ซึ่ง
นายสถติ สวนิ ทร อธบิ ดีกรมปา่ ไม้ ไดอ้ นุมตั ิให้ใชช้ ่ือ “อุทยานแห่งชาตภิ ูแลนคา” เมือ่ วนั ที่ 20 มกราคม 2540
ต่อมาในปี 2550 ได้มีพระราชกฤษฎีกากำ�หนดบริเวณที่ดินป่าภูแลนคาด้านทิศเหนือ และป่าภูแลนคาด้านทิศใต้ ในท้องท่ีตำ�บล
บ้านหัน ตำ�บลสระโพนทอง ตำ�บลโนนกอก ตำ�บลซับสีทอง ตำ�บลบ้านเด่ือ อำ�เภอเกษตรสมบูรณ์ ตำ�บลกุดชุมแสง ตำ�บลคูเมือง อำ�เภอ
หนองบัวแดง ตำ�บลทา่ มะไฟหวาน อำ�เภอแกง้ ค้อ ตำ�บลหว้ ยตอ้ น อำ�เภอเมอื งชยั ภมู ิ ตำ�บลภแู ลนคา อำ�เภอบ้านเขว้า จงั หวดั ชัยภมู ิ เนื้อท่ี

315

ผาหงอนนาค

ประมาณ 200.50 ตารางกิโลเมตร ใหเ้ ปน็ อุทยานแหง่ ชาติ ซึ่งประกาศในราชกจิ จานเุ บกษา เลม่ 124 ตอนท่ี 37ก ลงวนั ที่ 27 กรกฎาคม
2550 เป็นอทุ ยานแห่งชาติลำ�ดับที่ 108 ของประเทศ
สง่ิ ท่ีเปน็ ที่รับรู้กันของอทุ ยานภแู ลนคาคือ จุดชมทวิ ทศั น์ภแู ลนคา มอหนิ ขาว กับผาหงอนนาค ซึง่ เปน็ ชดุ ชมทิวทัศนท์ ่ีสวยงาม ทั้งใน
พนื้ ทีย่ งั มนี า้ํ ตกต่าง ๆ ไดแ้ ก่...

316

ไปอำเภอเกษตรสมบูรณ

บŒานโสกเชอื ก บŒานสระ นำ้ ตกตาดโตนนอŒ ย
จ�ดสกดั

ไปบาŒ นโนนเหมา‹ หนออำงบเภัวอแดง น้ำตกชอ‹ งพนั ลำ บŒานบอ‹ ทอง
บŒานกกค‹ู
2037 มอหินขาว
หน‹วยพ�ทักษ บŒาน
ซับสที อง
อุทยานแห‹งชาตชิ ว่ั คราว
(ผาหงอนนาค) บŒานทา‹ หนิ โงม

ไปอำเภอภักดีชมุ พล 2359 ท่ีทำการอทุ ยานแหง‹ ชาติภูแลนคา ทท่ี ำการอทุ ยานแหง‹ ชาตติ าดโตน
นำ้ ตกผาเอยี ง
หน‹วยพท� กั ษ นำ้ ตก
พานทอง บŒานชีลองเหนอื

อุทยานแห‹งชาติท่ี ภค.2 บŒานชีลองกลาง บรรจบถนน 201
(พานทอง) บŒานซับปลากŒาง

บาŒ นวงั เดอื นหŒา โรงเรย� น
หวŒ ยตอŒ น
พท� ยาคม ม.ราชภฎั ชัยภูมิ

2051
2159

แยกช‹อระกา บรรจบถนน 201

เ Œขาชัย ูภ ิม

317

นำ�้ ตกตาดโตนนอ้ ย

ที่ต้ัง : หมู่ 3 บา้ นโสกเชอื ก ต.โนนกอก อ.เกษตรสมบรู ณ์ จ.ชยั ภมู ิ
พิกัด : -
การเขา้ ถงึ : จากอำ�เภอหนองบวั แดง ใชถ้ นน 2037 ไปทางเกษตรสมบรู ณ์ ไปจนถงึ บา้ น
โสกเชอื ก มที างเลย้ี วซา้ ยเขา้ ทางหลวงหมายเลข 4021 ไปตามทางจนเลยบา้ นสระไปไมม่ าก
จะมที างเลย้ี วซา้ ย (ตรงไปจะพบจดุ สกดั ของอทุ ยานแหง่ ชาต)ิ เลย้ี วไปตามทางลำ�ลอง เขา้ ไป
ตามทางจนสดุ ทางในปา่ แลว้ เดนิ เทา้ เลาะไปตามทอ่ PVC ทต่ี อ่ มาจากนา้ํ ตก เดนิ ไปราว 150
เมตร ถงึ นา้ํ ตก
ลักษณะ : เปน็ นา้ํ ตกทม่ี าจากลำ�ธารนอ้ ยใหญจ่ ากทวิ เขาภเู กษตรไหลมารวมกนั ตกลงจาก
หนา้ ผาหนิ ทราย ตกลงมาชน้ั เดยี ว สงู ราว 15 เมตร ดา้ นลา่ งเปน็ กลมุ่ หนิ ถลม่ จงึ ไมม่ แี อง่ นา้ํ
นา้ํ จะไหลลอดใตห้ นิ

318

น้�ำ ตกตาดหนิ ดาดหรอื นำ้�ตกพานทอง

ที่ตั้ง : หน่วยพทิ กั ษ์อทุ ยานแห่งชาติท่ี ภค.2 (พานทอง) ต.ภแู ลนคา อ.บ้านเขว้า
จ.ชัยภูมิ
พิกัด : X796514 Y1765493
การเขา้ ถึง : ใช้ทางหลวงหมายเลข 2159 (ชัยภมู ิ - หนองบวั แดง) มุง่ หนา้ อำ�เภอ
หนองบัวแดง จนถึงบ้านชีลองเหนือ จะมีทางแยกซ้ายมือ (ก่อนถึงทางเข้านํ้าตก
ผาเอียง มศี าลาหน้าปากทาง) เข้าไปตามทางจะผ่านบ้านชลี องกลาง เลยไปอกี 3.5
กิโลเมตร จะมีสามแยก (เลี้ยวซ้ายจะไปบ้านชีลองใต้และออกถนน 2159 ได้อีก)
ให้เลย้ี วขวา กจ็ ะผ่านบ้านสามพนั ตา - บา้ นวังเดอื นห้า แล้วจะข้ามสะพานปนู ไปอีก 3 กโิ ลเมตร จะถึงบา้ นซบั ปลาก้าง จะมีทางแยกขวามอื
เข้าไป 2 กิโลเมตร ถึงหนว่ ยพทิ กั ษ์อุทยานแห่งชาติ นํ้าตกอยตู่ ดิ หน่วยพทิ กั ษ์
ลักษณะ : เกิดจากลำ�หว้ ยหินดาด เดมิ ชาวบ้านเรยี กชอ่ื น้ําตกตามชอ่ื ลำ�หว้ ย ครัน้ ตอ่ มามกี ารมาตง้ั หนว่ ยพทิ ักษอ์ ทุ ยานแห่งชาติ โดยใช้ชื่อ
ว่าหน่วยพานทอง บางครัง้ เลยเรียกเป็นนาํ้ ตกพานทองตามชอื่ หนว่ ยบา้ ง เป็นแกง่ ท่นี าํ้ ไหลลาดมาตามลานหนิ กว้างที่เอยี งราว 30 องศา เปน็
ระยะทาง 50 เมตร ปลายแกง่ เป็นชั้นน้ําตกเลก็ ๆ สูงราว 1เมตร ตกลงไปก่อนจะไหลลงอา่ งเกบ็ นํา้ ของหมู่บา้ นต่อไปมนี ้ําเฉพาะชว่ งหนา้ ฝน

319

น้�ำ ตกช่องพันลำ�

ที่ต้ัง : หมู่ 9 บ้านบ่อทองคำ� ต.ซับสีทอง อ.เมือง จ.ชัยภมู ิ
พิกัด : X182238 Y1792614
การเข้าถึง : ใชท้ างหลวงหมายเลข 2051 (ชยั ภูมิ - นาํ้ ตกตาดโตน) ถึงหนา้ ทางเข้าอทุ ยานแหง่ ชาตติ าดโตน เลีย้ วซา้ ยไปตามเสน้ ทางไป
มอหนิ ขาว จนถงึ วัดท่าหนิ โงมจะมที างเล้ยี วซา้ ยเข้ามอหนิ ขาว จะผ่านวัดแจง้ เจรญิ แลว้ เจอทางแยกขวา (ตรงไปจะไปมอหินขาว) เขา้ ไปตาม
ทางเรื่อย ๆ ผา่ นบา้ นหนองแวง เล้ยี วขวาไปบ้านกกผึง้ ผ่านวัดบ้านกกผ้ึง แล้วถึงบ้านบอ่ ทอง จะเปน็ ทางลำ�ลองเขา้ ไปในสวนยางเก่าราว 500
เมตร ถงึ ลานจอดรถแลว้ เดินเท้าราว 100 เมตร จะมีทางลงไปในหุบหานา้ํ ตก ลงไปราว 30 เมตรถงึ นํ้าตก
ลักษณะ : เป็นนํ้าตกท่ีเกิดจากลำ�ห้วยช่องพันลำ� ตกจากหน้าผาแผ่นหินทรายที่ย่ืนออกมา ด้านล่างเป็นเวิ้งเข้าไป น้ําตกสูงประมาณ 10
เมตร ลงไปในรอ่ งหว้ ยด้านล่าง มีแก่งน้าํ เลก็ ๆ ตามรอ่ งห้วยหลายแห่ง บรรยากาศรม่ ร่ืน

320

ภเู วยี งทอดตัวโดดเด่นเหน็ ได้อย่างชัดเจน

อุทยานแห่งชาติ

ภเู วียง
พนื้ ท่ี 325 ตารางกโิ ลเมตร
ทต่ี ง้ั ทท่ี �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ : ต.ในเมือง อ.เวยี งเก่า จ.ขอนแก่น
การเดนิ ทาง : จากจงั หวดั ขอนแก่น ใชเ้ ส้นทางหลวงหมายเลข 12 (ขอนแกน่ - ชมุ แพ)
ผา่ นอำ�เภอบา้ นฝาง อำ�เภอหนองเรอื ถึงทางแยกไปอำ�เภอภูเวยี ง เขา้ ไประยะทางประมาณ
48 กิโลเมตร ถึงภูเวียง แล้วใช้ทางหลวงหมายเลข 2038 ไปอำ�เภอเวียงเก่า และเข้าถึง
ที่ทำ�การอทุ ยานแห่งชาติ รวมระยะทางจากอำ�เภอภูเวียง ประมาณ 38 กโิ ลเมตร

321

เทือกภูเวยี งเด่นตระหง่าน (มองจากอุทยานภูผามา่ น)

ผาชมตะวนั บนยอดภเู วยี ง

กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
เดิมปา่ ภเู วยี งไดป้ ระกาศเป็นป่าสงวนแหง่ ชาติ ตามกฎกระทรวงฉบับท่ี 64 พ.ศ. 2508 ลงวันท่ี 24 มิถุนายน 2508 และไดเ้ ปิดการ
ทำ�ไมใ้ นพน้ื ทีด่ ังกล่าวตามเงอ่ื นไขของรัฐบาล โดยมบี ริษทั ขอนแกน่ ทำ�ไม้เปน็ ผรู้ ับสัมปทาน จากการทีพ่ ลเอกหาญ ลีนานนท์ รัฐมนตรวี า่ การ
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้เดินทางไปตรวจราชการและทำ�การบินตรวจสภาพป่าทางอากาศ เมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2530 พบว่า
สภาพป่าบางส่วนมีสภาพสมบูรณ์ดี จึงดำ�ริให้สงวนป่าท่ีสมบูรณ์ไว้เป็นอุทยานแห่งชาติ และให้จัดเจ้าหน้าที่ออกตรวจสอบและติดตาม
ผลการทำ�ไม้ตามเงื่อนไขสัมปทานในส่วนที่ได้ผ่านการทำ�ไม้แล้วและท่ีกำ�ลังดำ�เนินการทำ�ไม้อยู่ ผลการตรวจสอบโดยคณะเจ้าหน้าที่จาก
กอ.รมน.ภาค 2 และเจ้าหน้าทปี่ ่าไม้จังหวัดขอนแก่น เมือ่ วันที่ 23 พฤษภาคม 2530 ปรากฏวา่ การทำ�ไมใ้ นป่าสมั ปทานโครงการภเู วยี ง (ขก.
2) ตอน 7 แปลง 21 โดยบริษทั ขอนแกน่ ป่าไม้ ไดด้ ำ�เนินการทำ�ไมต้ ามระเบียบ นโยบาย และเงือ่ นไขสัมปทาน เหลือไม้ที่สงวนไวพ้ อประมาณ
ตามหนงั สอื รายงานของจงั หวดั ขอนแกน่ ที่ ขก 0009/21641 ลงวนั ท่ี 3 มถิ ุนายน 2530 ซง่ึ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้
มบี นั ทกึ สงั่ การลงวนั ท่ี 16 มถิ ุนายน 2530 ใหก้ รมป่าไม้พิจารณาจัดตง้ั เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาตภิ เู วียง
วันท่ี 22 กรกฎาคม 2530 กองอุทยานแห่งชาติจึงได้ให้นายอุดม ยกฉวี เจ้าพนักงานป่าไม้ 4 ไปทำ�การสำ�รวจเบ้ืองต้นป่าภูเวียง
และบริเวณป่าใกล้เคียงเพ่ือจะจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ และได้รับรายงานว่าพื้นท่ีป่าดังกล่าวและบริเวณใกล้เคียงมีแหล่งท่องเที่ยวและ
จุดเด่นทางธรรมชาติหลายแห่ง และมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ อุทยานแห่งชาติภูเวียง มีลักษณะภูมิประเทศโดยทั่วไปเป็นทิวเขาล้อม

322

รอยตีนไดโนเสาร์ เสาหนิ ใกล้ผานางคอย

เป็นวงอยู่ 2 ชั้น ตรงกลางเป็นแอ่งขนาดใหญ่คล้ายแอ่งกระทะซ่ึงเป็นท่ีราบและลอนลาด ส่วนพื้นที่โดยรอบแอ่งมีลักษณะเป็นทิวเขาซึ่ง
มีมุมเทเข้าหาใจกลางแอ่ง ประกอบด้วยทิวเขาท่ีมีความลาดชันปานกลางถึงลาดชันสูง ทิวเขาชั้นนอกสุดมียอดเขาสูงสุด 844 เมตรจาก
ระดับทะเลปานกลาง บริเวณทิศตะวันตกเฉียงใต้ของพ้ืนที่ และทิวเขาช้ันในมียอดเขาสูงสุด 470 เมตรจากระดับทะเลปานกลาง บริเวณ
ทศิ เหนอื ของพื้นท่ีทิวเขาชัน้ ในน่เี องท่เี ปน็ แหลง่ ฟอสซิลไดโนเสาร์ ส่วนระดับตํา่ สุดของเชงิ เขาอยู่ระดับ 210 เมตรจากระดบั ทะเลปานกลาง
เปน็ แหลง่ ตน้ นา้ํ ลำ�ธารของหว้ ยทรายขาวซง่ึ จะไหลลงลำ�นา้ํ พอง หว้ ยบง้ั ทง้ิ หว้ ยนา้ํ ไหล ซง่ึ จะไหลลงลำ�นา้ํ เชญิ หว้ ยเรอื หว้ ยขมุ ปนู หว้ ยนา้ํ บอง
และห้วยมะนาว ซึ่งจะไหลลงห้วยบอง ท้ังลำ�น้ําพอง หัวยบอง และลำ�น้ําเชิญ จะไหลลงอ่างเก็บนํ้าอุบลรัตน์ พื้นที่มีความเหมาะสมที่จะ
ดำ�เนินการจัดตง้ั เปน็ อุทยานแหง่ ชาติ
กรมป่าไม้ได้นำ�เสนอคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ ซึ่งได้มีมติคราวประชุมครั้งท่ี 3/2532 เม่ือวันท่ี 3 ตุลาคม 2532 เห็นชอบให้
กำ�หนดพื้นท่ีดังกล่าวเป็นอุทยานแห่งชาติได้ โดยได้มีพระราชกฤษฎีกากำ�หนดบริเวณท่ีดินป่าภูเวียง ในท้องท่ีตำ�บลกุดธาตุ ตำ�บลในเมือง
ตำ�บลบ้านโคก ตำ�บลเขานอ้ ย ตำ�บลขนวน ตำ�บลบ้านเรอื ตำ�บลเมอื งเกา่ พัฒนา ตำ�บลสงเปือย ตำ�บลนาชมุ แสง อำ�เภอภูเวียง ตำ�บลวงั เพม่ิ
ตำ�บลศรสี ุข ตำ�บลนาจาน อำ�เภอสีชมพู และตำ�บลวงั หินลาด ตำ�บลหนองเสาเลา้ ตำ�บลหนองไผ่ และตำ�บลขวั เรยี ง อำ�เภอชุมแพ จังหวดั
ขอนแก่น พนื้ ท่ีประมาณ 325 ตารางกโิ ลเมตร เป็นอุทยานแหง่ ชาติ ตามประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 108 ตอนที่ 215 ลงวนั ที่ 8
ธนั วาคม 2534 นับเป็นอุทยานแห่งชาติลำ�ดับที่ 71 ของประเทศ

323

พระพุทธไสยาสน์แกะสลักบนหน้าผาหนิ ทรายบนยอดภเู วียง พลาญป่าชาด

รอยตนี ไดโนเสาร์ สวนหนิ ท่ผี านางคอย

คำ�ว่า “ภูเวียง” เป็นท้องท่ีอำ�เภอท่ีเก่าแก่ของจังหวัดขอนแก่นอำ�เภอหนึ่ง และยังเป็นชื่อเรียกของทิวเขาซ่ึงปัจจุบันได้มีพระราช-
กฤษฎีกากำ�หนดพ้ืนที่ป่าภูเวียงให้เป็นอุทยานแห่งชาติ อยู่ในท้องท่ีอำ�เภอภูเวียง อำ�เภอสีชมพู อำ�เภอชุมแพ อำ�เภอเวียงเก่า และอำ�เภอ
หนองนาคำ� จังหวัดขอนแก่น มีหลักฐานว่า ป่าภูเวียงเคยเป็นแหล่งชุมชนโบราณท่ีมีอารยธรรมเมื่อหลายพันปีล่วงมาแล้ว มีการขุดพบ
กระดกู มนษุ ยโ์ บราณ เคร่ืองมอื เครอื่ งใช้ โลหะสำ�ริด พระนอนสมัยทวาราวดี รวมท้งั ภาพเขียนสีสมัยก่อนประวตั ศิ าสตรท์ ถ่ี า้ํ (หลืบเงิน) บน
ทิวเขาภูเวียง นอกจากนนั้ เมื่อประมาณปี 2519 มีการค้นพบรอยตีนและซากกระดูกไดโนเสาร์ และสัตวโ์ ลกดึกดำ�บรรพอ์ ายเุ กือบ 200 ล้าน
ปี ซึ่งสมเด็จพระกนิษฐาธริ าชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงสนพระทัยและเสดจ็ ทอดพระเนตร เมอ่ื วนั ที่
3 พฤศจิกายน 2532
นา้ํ ตกในอทุ ยานแหง่ ชาตภิ เู วยี ง สว่ นใหญจ่ ะอยเู่ ปน็ กลมุ่ ในเสน้ ทางไปนา้ํ ตกตาดฟา้ จะมลี ำ�หว้ ยสายหลกั ซง่ึ ในลำ�หว้ ยเดยี วกนั จะมนี า้ํ ตก
ต่าง ๆ เกดิ ขน้ึ หรอื มลี ำ�หว้ ยสาขาทไ่ี หลมารวมกบั หว้ ยสายน ้ี (นา้ํ ตกจะอยทู่ างซา้ ยมอื ของถนนขน้ึ ยอดภเู วยี งทง้ั หมด) มเี พยี งนา้ํ ตกทบั พญาเสอื
นา้ํ ตกตาดโตน และนํา้ ตกคารวะ ทอี่ ยู่หา่ งออกมา นอกนัน้ จะอยทู่ างไปผาชมตะวัน ซ่งึ มรี อยตีนไดโนเสาร์ พลาญปา่ ชาดอยู่ด้วยนน่ั เอง

324

ไปอำเภอหนองนาคำ

นำ้ ตกตาดโตน อบต.กดุ ธาตุ ลานกางเต็นทต าดฟา‡ ผาชมตะวนั

ลานจอดรถ

2133 นำ้ ตกแกง‹ ม‹วง
นำ้ ตกตาดฟ‡า
กลุ‹มนำ้ ตก นำ้ ตกตาดกลาง
น้ำตกตาดฮางร�น
ด‹านตรวจโคกสูง รอยตนี ไดโนเสาร
อ.ภเู วย� ง (พลาญปา† ชาด)
นำ้ ตกทับพญาเสอื อำเภอเวย� งเก‹า
ผานางคอย นำ้ ตกวังสกั ส�วิ
ด‹านตรวจโคกสูง
ที่ทำการอทุ ยานแหง‹ ชาตภิ ูเว�ยง
คลอง
เขŒาเว�ยงเก‹า

น้ำตกคารวะ หน‹วยพท� กั ษอุทยานแห‹งชาติท่ี ภว.2 (หวั ภูชน) 2038

เทศบาล บาŒ นขามปอ‡ ม
โคกสูงสมั พนั ธ นาสีนวน

ไปชมุ แพ ตลาดหนองแก
12
12

ไปขอนแก‹น

ไปอาจสามารถ

325

นำ�้ ตกตาดฮางริน

ที่ตั้ง : หมู่ 14 บัานโนนสงู ต.ในเมอื ง อ.เวียงเกา่ จ.ขอนแกน่
พิกัด : 48Q 207832E 1851553N
การเขา้ ถึง : จากในตัวอำ�เภอเวยี งเก่า ใช้ทางหลวงชนบทไปทางบ้านโนนสะอาด เลยไปสักระยะจะมปี ้ายบอกขนึ้ นาํ้ ตกตาดฟ้า เลยี้ วซา้ ย
ขึน้ ไปตามทางจนกระท่ังจะถึงดา่ นตรวจโคกสูง ของอุทยานแห่งชาติ จะมที างเล้ียวซา้ ยกอ่ นถงึ ด่านนดิ เดยี ว เป็นทางลำ�ลอง ข้ามคลองไปราว
400 เมตร ถึงนํ้าตก
ลักษณะ : เป็นแก่งน้ําตกหิน และลานหินกว้าง ท่ีไหลลาดลง เอียงไม่มากราว 30 องศา ลงมาตามลานหิน เป็นทางยาวราว 70 เมตร
บรรยากาศรม่ รื่น
คำ�ว่า ฮางรนิ มาจาก รางรนิ ซึ่งเป็นทางนํา้ ไหล โดยมีการตั้งชอื่ ตามภมู ิปญั ญาชาวบา้ นสมยั ก่อนทีม่ กี ารสร้างระบบชลประทานแบบ
ชาวบา้ น สืบทอดกันมาชา้ นาน ลกั ษณะเป็นรางไมไ้ ผ่ มเี สาคา้ํ ยนั และผกู โยงกบั ต้นไม้ รองรบั น้าํ จากธารนํา้ ตกไหลลงส่ลู ำ�คลองและไรน่ า

326

น�้ำ ตกวงั สักสิ่ว

ท่ีต้ัง : ทิศเหนือของทิวเขาภูเวยี ง หมู่ 14 บ้านโนนสงู ต.ในเมอื ง อ.เวียงเกา่ จ.ขอนแก่น
พิกัด : 48Q 209581E 1853115N
การเข้าถึง : ยอ้ นกลับออกมาทดี่ า่ นตรวจโคกสูง หลงั จากเสยี คา่ บรกิ ารแล้ว ขน้ึ ไปตามทางราว 1.5 กโิ ลเมตร จอดรถขา้ งทาง แล้วเดนิ ไป
ตามทางเดินลงห้วยราว 100 เมตร
ลักษณะ : เป็นแกง่ นาํ้ ลานหนิ ทีน่ ้าํ ไหลแผก่ วา้ ง ลาดลงมาเป็นทางยาวราว 40 เมตร แล้วจงึ ตกลงจากชน้ั หนิ ตา่ งระดบั สงู ราว 4 เมตร ลง
ยงั พน้ื เบื้องล่าง บรรยากาศโดยทวั่ ไปรม่ ร่นื น่าเลน่ นํ้าอยา่ งมาก

327

น�ำ้ ตกตาดกลาง

ที่ต้ัง : หมู่ 14 บา้ นโนนสงู ต.ในเมอื ง อ.เวียงเก่า จ.ขอนแก่น
พิกัด : 48Q 208914E 1855570N
การเข้าถึง : เป็นน้ําตกเดียวที่เดินเข้าไปค่อนข้างลำ�บากและไม่มีทางลงจากถนน ต้องเดินเลาะเลียบลำ�ห้วยจากวังสักส่ิวข้ึนไปในทิศทาง
ทวนนาํ้ ขน้ึ ไปเป็นระยะทางราว 3 กิโลเมตร
ลักษณะ : ด้านบนเหนอื น้าํ ตกเปน็ ลานหนิ กวา้ ง ทน่ี าํ้ ลาดไหลลงมาเปน็ ทางยาวเอียงราว 15 องศา ไหลลาดลงมาก่อนจะตกลงไปเป็นชน้ั
นาํ้ ตกหินสงู ราว 3 เมตร ตกแผก่ วา้ ง ดา้ นลา่ งเปน็ แอง่ นํ้าต้ืน ๆ และเปน็ ลานหิน

328

น้�ำ ตกตาดฟ้า

ท่ีต้ัง : หมู่ 14 บ้านโนนสงู ต.ในเมือง อ.เวยี งเกา่ จ.ขอนแกน่
พิกัด : 48Q 207001E 1858288N
การเข้าถึง : เลยจากทางลงวังสักส่ิวมาราว 3 กิโลเมตร (ระหว่างทาง
จะผา่ นพลาญปา่ ชาดซงึ่ มีรอยตีนไดโนเสาร์) มีป้ายบอกทางลง เดนิ ไปตาม
ทางราว 200 เมตร ทางจะลงสหู่ บุ เขา เบื้องลา่ ง จนถึงนํา้ ตก
ลักษณะ : เป็นน้ําตกที่สวยท่ีสุดของอุทยานแห่งชาติน้ี นํ้าตกตกลงมา
จากหนา้ ผาหินชัน้ เดยี ว สูงราว 25 เมตร ดา้ นลา่ งเปน็ แอ่งหนิ ทราย สแี ดง
รอบ ๆ บริเวณมีความรม่ รน่ื ดว้ ยร่มเงาไม้

329

บริเวณนี้จะเป็นหินในหมวดหินพระวิหาร ชั้นหินเอียงเทจาก
แนวระนาบ ประกอบดว้ ยหนิ ทรายสีขาว สีขาวแกมเหลือง ส่วนใหญ่
ประกอบด้วยแร่ควอตซ์ขนาดเม็ดละเอียด การคัดขนาดดี มีความ
กลมมนปานกลางถึงด ี มีอายุประมาณยคุ ครีเทเชยี ส (ประมาณ 140
ลา้ นปลี ่วงมาแล้ว
ในยุคจูแรสซิกถึงยุคครีเทเชียส ตะกอนท่ีสะสมตัวในสภาวะ
แวดล้อมทางน้ําโบราณบนแผ่นดิน โดยการพัดพาตะกอนของแม่น้ํา
ประสานสายและแม่นํ้าโค้งตวัด ตะกอนที่ทับถมและจมตัวลง ผ่าน
กระบวนการทางธรณีแล้วกลายเป็นหินช้ันหรือหินตะกอน (ส่วน
ใหญ่เป็นหินทราย) ต่อมาเกิดการเคล่ือนที่ของแผ่นอนุทวีปชานไทย
ชนกับแผ่นอนุทวีปอินโดจีน ทำ�ให้ช้ันหินทรายบริเวณน้ีเกิดยกตัว
ขึ้นเป็นภูเขา เม่ือประมาณ 40 ล้านปีก่อน ทำ�ให้โครงสร้างของหิน
เกิดการคดโค้ง มีรอยแตก รอยเลื่อน ซึ่งเป็นช่องทางให้น้ําไหลผ่าน
พร้อมท้ังกัดเซาะหินทีละน้อย ๆ ส่วนท่ีถูกกัดเซาะนํ้าก็จะพัดพาไป
ทำ�ให้เกิดการพังทลายเป็นหน้าผาชัน เหตุการณ์ดังกล่าวเกิดในช่วง
เวลายคุ ควอเทอร์นารี (ประมาณ 1.8 ลา้ นปีมาแล้ว - ปัจจบุ ัน)

330

น้�ำ ตกแก่งม่วง

ท่ีต้ัง : ตอนบนของนํ้าตกตาดฟ้า ต.ในเมือง อ.เวียงเก่า
จ.ขอนแก่น
การเขา้ ถึง : 48Q 207040E 1858523N
การเข้าถึง : ออกมาที่ถนน แล้วเลยจากทางลงไปน้ําตก
ตาดฟ้าราว 200 เมตร จะมีทางเดนิ เล็ก ๆ เขา้ ไปในป่า เดนิ
เขา้ ไปราว 100 เมตร ถงึ นํ้าตก
ลักษณะ : เปน็ นํา้ ตกเตีย้ ๆ สูงราว 3 เมตร แต่หน้านํา้ ตก
กวา้ งราว 10 เมตร เปน็ ชั้นนา้ํ ตกทีเ่ งียบสงบ มผี มู้ าทอ่ งเท่ยี ว
นอ้ ย ในช่วงหนา้ นา้ํ เปน็ แกง่ นาํ้ ท่ใี หญจ่ นข้ามน้ําตกไม่ได้

331

น้�ำ ตกทับพญาเสอื

ที่ต้ัง : ทิศใตข้ องเทือกภูเวยี ง หมู่ 10 บา้ นโนนสาวเอ้ ต.เมอื งเกา่ พฒั นา อ.เวียงเก่า จ.ขอนแก่น
พิกัด : 48Q 203135E 1841019N
การเขา้ ถึง : เสน้ ทางนีต้ ้องใช้รถ 4 WD เพราะทางค่อนข้างยาก โดยเรม่ิ จากทท่ี ำ�การอทุ ยานแห่งชาติ ยอ้ นออกมาราว 200 เมตร จะมี
ทางเข้าไปยังจดุ ขุดค้นซากฟอสซลิ และลานกางเต็นท์ เข้าไปตามทางเรื่อย ๆ จะเปน็ ทางลำ�ลอง ราว 5 กิโลเมตร จะเจอดา่ นตรวจหินรอ่ ง
ซึง่ ทน่ี จ่ี ะมีลานกางเต็นท์ มหี อ้ งนา้ํ ไว้บรกิ าร เป็นแหล่งจดั คา่ ยลูกเสอื เลยหนว่ ยน้ีไปไมไ่ กลจะเป็นสถานวี จิ ัยตน้ น้ําช ี แล้วไปตามทางอีกราว
5 กิโลเมตร จะเรม่ิ เปน็ ลานหนิ มถี ํา้ ฝา่ มอื แดง เป็นเพิงหินแคบ ๆ ใกลก้ นั จะเป็นเสาหินและจุดชมทิวทศั น์ผานางคอย ถ้ารถยนตไ์ ปตอ่ ไม่ได้
ให้เดนิ จากจดุ นีไ้ ป ราว 400 เมตร ถงึ น้ําตกทบั พญาเสอื แต่ถา้ รถเข้าได้ กเ็ ขา้ มาจนถึงทางลงนํา้ ตก
ลักษณะ : นํา้ ตกเปน็ น้าํ ตกหินสูงราว 5 - 6 เมตร ตกหักลงมาค่อนขา้ งดง่ิ ดา้ นลา่ งเปน็ แอง่ น้ําเล็ก ๆ กอ่ นจะไหลลาดลงไปตามลำ�หว้ ยทีเ่ ปน็
หนิ แต่ท่ีโดดเด่นไม่แพ้กันคอื ลานหนิ ทก่ี วา้ ง ลาดชนั้ ราว 30 องศา ยาวราว 300 เมตร ทใี่ นหนา้ นํ้าน้าํ จะไหลลาดลงมาเปน็ ทางยาวสวยงาม
มาก ด้านบนเป็นลานหนิ เรยี บ กวา้ ง มตี น้ ตะแบกขน้ึ เป็นปา่ ตะแบกเล็ก ๆ เปน็ จดุ พกั แรมของผูม้ าทอ่ งเท่ยี วที่ชอบเทย่ี วแบบพกั แรมในปา่
ในยุคจูแรสซิก ถึงยุคครีเทเชียส ตะกอนที่สะสมตัวในสภาวะแวดล้อมโบราณบนแผ่นดิน โดยการพัดพาตะกอนของแม่นํ้าประสาน
สายและแม่นํ้าโค้งตวัด ผ่านกระบวนทางธรณีจนเป็นหิน หิ้นช้ันหรือหินตะกอน (ส่วนใหญ่เป็นหินทราย) ต่อมาเกิดการเคล่ือนท่ีของแผ่น

332

อนุทวีปชานไทยชนกับแผ่นอนุทวีปอินโดจีน ทำ�ให้ช้ันหินทรายบริเวณน้ีเกิดยกตัวข้ึนเป็นภูเขา เม่ือประมาณ 40 ล้านปีก่อน เกิดเป็นลาน
หนิ ทรายทม่ี ีความลาดเอียงเล็กน้อย ช้นั หนิ เกดิ การคดโคง้ มรี อยแตก และรอยเลอ่ื น ซง่ึ เปน็ ชอ่ งทางใหน้ ำ้ �ไหลผา่ นพรอ้ มทง้ั กดั เซาะหินทลี ะ
นอ้ ย ๆ สว่ นท่ีถกู กดั เซาะนา้ํ ก็จะพัดพาไป ทำ�ใหห้ นิ เกดิ การพงั ทลายเปน็ หน้าผาขนาดเล็กบริเวณนํ้าตก เกิดเปน็ กระดานลื่นธรรมชาติขนาด
ใหญ่ปรากฏเปน็ นา้ํ ตกสวยงาม บนลานหนิ มีหลุมกุมภลักษณ์มากมาย โดยการเกดิ กุมภลกั ษณ์ (pothole) เหล่าน้มี าจากในฤดูน้าํ หลาก นํา้
จะพัดพาเอากอ้ นกรวดและเมด็ ทรายมาหมนุ วนในแอง่ เลก็ ๆ บนผวิ หนา้ ของลานหนที่มคี วามลาดเอยี ง เกดิ การขัดสขี องเม็ดกรวด ทำ�ใหแ้ อ่ง
เดมิ มีการขยายและลกึ เว้าขึ้นจนเปน็ หลมุ ปรากฏการณด์ ังกล่าวเกิดในยคุ ควอเทอร์นารี (ประมาณ 1.8 ลา้ นปีมาแล้ว - ปัจจบุ นั )

333

น�้ำ ตกซ�ำ จ�ำ ปาหรือน�ำ้ ตกคารวะ

ที่ต้ัง : หนว่ ยพทิ ักษ์อทุ ยานแหง่ ชาตทิ ่ี ภว.2 (หวั ภูชน) บ.ขามป้อม ต.ขัวเรียง
อ.ชุมแพ จ.ขอนแกน่
พิกัด : 48Q 201611E 1834956N
การเขา้ ถึง : จากเมืองขอนแกน่ ใช้ทางหลวงหมายเลข 12 สายขอนแก่น -
ชุมแพ ไปราว 50 กิโลเมตร ถึงเทศบาลโคกสูงสัมพันธ์ เลี้ยวขวาเข้าไปทาง
บ้านนาสีนวน จนถึงบ้านนาสีนวน เลยไปอีก 1 กิโลเมตร จะเป็นบ้านขาม-
ป้อม ไปตามทางหลักท่ีเลี้ยวซ้ายในหมู่บ้าน ไปหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ
หรือนา้ํ ตกคารวะ อกี 3 กโิ ลเมตร จะเหน็ ทวิ เขาภเู วยี งเดน่ ตระหงา่ นทางซา้ ยมอื
และผา่ นอา่ งเกบ็ นา้ํ หวั ภชู น นา้ํ ตกอยตู่ ดิ ทท่ี ำ�การหนว่ ยพทิ ักษอ์ ุทยานแหง่ ชาติ
ลักษณะ : เป็นแก่งน้ําเล็ก ๆ ที่ไหลลาดหล่ันกันลงมาเป็นทางยาวนับร้อย
เมตร มพี ้ืนทหี่ ลายบรเิ วณที่เล่นน้าํ ได้ บรรยากาศรม่ รื่นโดยเฉพาะในฤดูฝน

334

น้�ำ ตกตาดโตน

ท่ีต้ัง : บ้านกดุ นอ้ ย ต.กุดธาตุ อ.หนองนาคำ� จ.ขอนแก่น
พิกัด : 48Q 0206826E 1864798N
การเข้าถึง : เริ่มจากวงเวียนในอำ�เภอภูเวียง ใช้ทางหลวงหมายเลข 2133 มุ่งหน้าไปอำ�เภอหนองนาคำ� แล้วใช้ถนนเดิมไปทางอำ�เภอ
ภูเวียง จากอำ�เภอหนองนาคำ�ไปราว 10 กิโลเมตร ตรงหน้า อบต.กดุ จะมีทางเล้ยี วซ้ายเขา้ ไป 1 กโิ ลเมตรเขา้ ไปหมูบ่ า้ นหวั นาหม่อ แล้วใช้
ทางหัวนาหม่อ - กดุ ธาตุนอ้ ย เขา้ ไปราว 10 กิโลเมตร ถงึ บ้านกดุ ธาตุนอ้ ย น้ําตกจะอยชู่ ายป่ากอ่ นถึงวัดกุดธาตนุ อ้ ย
ลักษณะ : เป็นน้าํ ตกทีต่ กลงมาจากลำ�ธารเล็ก ๆ ไหลตกเรี่ยมาตามหนา้ ผาหินที่สูงประมาณ 10 เมตร ทีช่ นั เกอื บแนวดง่ิ ลงมาช้นั เดียว แลว้
ไหลออกจากปา่ เขา้ เขตหมบู่ า้ น

335

อุทยานแห่งชาติ

ภสู วนทราย
พน้ื ท่ี 117.16 ตารางกิโลเมตร

ทต่ี ง้ั ทที่ �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ : ต.แสงภา อ.นาแหว้ จ.เลย
การเดนิ ทาง : จากจังหวัดเลย ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 203 ระยะทาง 68 กิโลเมตร
ถึงแยกบ้านโคกงามเล้ียวขวาตามเส้นทางหลวงหมายเลข 203 ระยะทาง 12 กิโลเมตร ถึง
อำ�เภอดา่ นซ้าย เล้ียวขวาตามเสน้ ทางหลวงหมายเลข 2113 ไปอกี 32 กโิ ลเมตร ถึงอำ�เภอ
นาแห้ว ไปอีก 2 กิโลเมตร ถึงบา้ นเหมืองแพร่ เลย้ี วซา้ ยตามเสน้ ทางหลวงหมายเลข 1268
ผ่านบ้านแสงภา อีกประมาณ 7 กิโลเมตร และเล้ียวขวาตามทางหลวงหมายเลข 1268 เป็น
หลักกิโลเมตรที่ 0 เข้าไปอีกประมาณ 3 กิโลเมตร ถึงท่ีทำ�การอุทยานแห่งชาติภูสวนทราย
หรอื มาจากจังหวดั พษิ ณุโลก – อำ�เภอชาตติ ระการ – บา้ นบอภาค ถงึ กโิ ลเมตรที่ 50 เลีย้ ว
ขวาทางหลวงหมายเลข 1268 ผา่ นบ้านรม่ เกลา้ ตำ�บลเหล่ากอหก อีกประมาณ 13 กโิ ลเมตร
ถงึ หลกั กโิ ลเมตรท่ี 0 และเลี้ยวซา้ ยอกี ประมาณ 3 กิโลเมตร ถึงที่ทำ�การอุทยานแหง่ ชาติ

336

กว่าจะเป็ นอุทยานแห่งชาติ
ป่าผืนนีเ้ ปน็ ส่วนหนึง่ ของป่าสงวนแห่งชาตปิ ่าภเู ปือย ปา่ ภูขีเ้ ถา้ และปา่ ภเู รอื ตามกฎกระทรวงท่ี 1041 (พ.ศ. 2527) ออกตามความ
ในพระราชบญั ญตั ิ พ.ศ.2507 ประกาศในราชกิจจานเุ บกษา เล่มที่ 101 ตอนท่ี 69 วนั ท่ี 30 พฤษภาคม 2527 เปน็ ป่าโครงการไม้กระยาเลย
บ้านนาท่อน - บ้านบงุ่ (ลย.8) ตอนท่ี 7 และ 8 ผา่ นการคดั เลือกเพือ่ ใหต้ ัดฟนั ไม้ออกแลว้ แตร่ าษฎรตำ�บลแสงภา ไดร้ วมตวั กนั เมอ่ื เดอื น
ธนั วาคม 2530 - มกราคม 2531 คดั คา้ นมใิ หท้ ำ�ไมอ้ อกทางราชการไดพ้ จิ ารณาเกย่ี วกบั เรอ่ื งนแ้ี ลว้ เหน็ ชอบตามราษฎร จงึ ระงบั การทำ�ไมไ้ วก้ อ่ น
ตอ่ มาเมื่อ พ.ศ. 2532 ได้มีพระราชกฤษฎกี ายกเลกิ การทำ�ไมต้ ามสัมปทานเสียทงั้ หมด จงึ เป็นการยุติการทำ�ไมอ้ อกตามสัมปทานโดยสน้ิ เชงิ
กองอำ�นวยการพัฒนาพ้ืนท่ีเพ่ือความมั่นคง อำ�เภอนาแห้ว ฝ่ายทหาร เร่ิมแรกต้องการให้เป็นปอดของสมาชิกราษฎรอาสาป้องกัน
ชายแดน แต่เม่ือตระหนักถึงประโยชน์ในการพักผ่อน ใน
ลักษณะป่าเขาลำ�เนาไพรแล้ว เห็นว่าน่าจะอำ�นวยประโยชน์
แก่ราษฎรโดยทั่วกันอีกด้วย จึงตัดสินใจหาลู่ทางกำ�หนดให้ป่า
นาแห้วเป็นอุทยานแห่งชาติ ประกอบกับเนื่องในโอกาสครบ 3
รอบ หรือ 36 พระชนมพรรษาของสมเดจ็ พระขนษิ ฐาธริ าชเจ้า
กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า สยามบรมราชกุมารี ในวนั ที่ 2
เมษายน พ.ศ. 2534 ซ่งึ กรมป่าไมเ้ ห็นชอบด้วยเป็นอยา่ งยิง่ และ
ตอบสนองความต้องการอนรุ กั ษป์ ่าผนื นอี้ ย่างจรงิ จงั
การสำ�รวจเบื้องต้นบนส่วนหนึ่งของพื้นที่จึงเริ่มข้ึน เพ่ือ
ให้ได้ข้อมูลต่าง ๆ มาประกอบการพิจารณาของคณะกรรมการ
อุทยานแห่งชาติและคณะกรรมการชุดอ่ืน ๆ ท่ีเก่ียวข้องน้ัน

337

พบว่าพน้ื ท่ีทีจ่ ะจัดตั้งเปน็ อทุ ยานแหง่ ชาติน้ันอยู่ในเขตอำ�เภอนาแห้ว จังหวัดเลย ครอบคลุมพนื้ ที่ 3 ตำ�บล ได้แก่ ตำ�บลนาแห้ว ตำ�บลแสงภา
ตำ�บลเหล่ากอหก อำ�เภอนาแหว้ จังหวดั เลย มีเนือ้ ที่ประมาณ 117.16 ตารางกโิ ลเมตร เป็นทิวเขาสลับซบั ซอ้ นตามแนวชายแดนไทย - ลาว
สนั เขามลี กั ษณะเป็นทร่ี าบสูง มีความลาดเท ตัง้ แต่ 2 เปอร์เซ็นต์ จนถงึ มากกวา่ 50 เปอรเ์ ซ็นต์ ดา้ นตะวนั ตกซง่ึ เป็นพืน้ ทปี่ ่าผนื ใหญ่ จะมี
ความลาดชนั มาก พื้นท่ีราบเชิงเขาเกอื บจะไม่มี ด้านตะวนั ออกจะมคี วามลาดชนั น้อย ลาดเทลงไปทางดา้ นตะวนั ออกมที ี่ราบเชิงเขาอยู่บา้ ง
พน้ื ท่สี ูงจากระดบั ทะเลปานกลาง ตง้ั แต่ 600 - 1,408 เมตร มภี ตู นี สวนทรายเปน็ ยอดเขาสงู สดุ เปน็ แหลง่ ตน้ นา้ํ ลำ�ธารของแมน่ า้ํ เหอื ง แมน่ า้ํ
แพร่ และแม่น้ําภา
ได้รับการประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติโดยพระราชกฤษฎีกากำ�หนดบริเวณที่ดินป่าภูเปือย ป่าภูขี้เถ้า และป่าภูเรือ ในท้องท่ีตำ�บล
แสงภา ตำ�บลเหลา่ กอหก และตำ�บลนาแหว้ อำ�เภอนาแห้ว จังหวัดเลย ตามราชกิจจานเุ บกษา เล่ม 111 ตอนท่ี 52ก หน้า 54-56 เมอื่ วันที่
23 พฤศจกิ ายน 2537 โดยใช้ชอื่ ว่า อทุ ยานแหง่ ชาตินาแหว้ นบั เป็นอุทยานแหง่ ชาตลิ ำ�ดบั ที่ 79 ของประเทศ
ตอ่ มาเมอ่ื วนั ท่ี 31 พฤษภาคม พ.ศ.2549 กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ สตั วป์ า่ และพนั ธพ์ุ ชื ไดพ้ จิ ารณาชอ่ื อทุ ยานแหง่ ชาตใิ หม้ คี วามเหมาะสม
สอดคล้องกบั จุดเด่น และศักยภาพทส่ี ำ�คญั ของพ้นื ทที่ จี่ ัดตง้ั เป็นอุทยานแหง่ ชาติ จงึ เปลย่ี นชือ่ อุทยานแห่งชาตนิ าแห้ว เปน็ อทุ ยานแหง่ ชาติ
ภสู วนทราย
ในอุทยานแหง่ ชาติภูสวนทราย มแี หล่งทอ่ งเทย่ี วหลายแหง่ ที่นา่ สนใจ เชน่ ชุดชมทิวทศั นภ์ หู วั ฮ่อม ปา่ ตน้ คอ้ หรอื เส้นทางเดินศึกษา
ธรรมชาติชมกระโถนฤาษ ี รวมทัง้ การเปน็ จดุ กางเต็นท์ท่สี ูงท่ีสุด เปน็ แหลง่ ดูนกทีม่ นี ักดูนกแวะเวียนมากนั เสมอ และทส่ี ำ�คญั มีลำ�ธารนา้ํ ตก
มากมาย การเดนิ ทางเทีย่ วชมน้าํ ตกในอุทยานแหง่ ชาติภูสวนทราย น้ันสว่ นใหญ่จะอยรู่ ิมถนน บางแหง่ เดนิ ไปไมม่ าก บางแหง่ เขา้ ไปไกล แต่
สามารถไปตามทางหลวงหมายเลข 1268 จากอำ�เภอนาแหว้ แลว้ ไปเลี้ยวขวาเข้าท่ที ำ�การอทุ ยานแหง่ ชาติ มาตามทางหลวงหมายเลข 1328
ทางจะวนเปน็ วงกลม มาเชือ่ มกับทางหลวงหมายเลข 1268 อีกคร้งั

338

สปป.ลาว

น้ำตกตาดเหอื ง

ไปอำเภอชาติตระการ หนว‹ ยพท� ักษอทุ ยานแหง‹ ชาติท่ี สท.1
บŒานเหล‹ากอหก (ภูหัวฮอ‹ ม)

1328 1328

ทีท่ ำการ นำ้ ตกตาดพา
อทุ ยานแห‹งชาติภูสวนทราย
ไปอำเภอดา‹ นซาŒ ย
1268 วัดศรโ� พธชิ์ ัย ต.แสงภา
1268
วนงั ำ้ ตตากด ชนาŒ ำ้ งตตกก นำ้ ตกคิ�ง
ชุมชนนาแหŒว

อำทเภี่วอ‹านกาาแรหวŒ

339

340

น�้ำ ตกตาดพา

ท่ีตั้ง : บา้ นแสงภา ต.แสงภา อ.นาแหว้ จ.เลย
พิกัด : 709805E 1936299N
การเข้าถึง : ใชท้ างหลวงหมายเลข 1268 จากอำ�เภอนาแห้ว มุ่งหน้าไปทาง
ตะวันตก ไปจนถึงบ้านแสงพา จะเห็นวัดศรีโพธ์ิชัย (วัดแห่ต้นดอกไม้) ทาง
ซ้ายมือ เลยไปไมถ่ งึ 50 เมตร จะมีทางเลีย้ วขวา ขนึ้ ไปพระธาตดุ ินแทน เข้าไป
ราว 700 เมตร ถึงพระธาตุดินแทนแล้วจะมีทางลำ�ลองต่อเข้าไปอีก ราว 3
กิโลเมตร เปน็ ทางเข้าไร่เข้าปา่ ถงึ จุดจอดแลว้ เดนิ เท้าตอ่ อกี 1.5 กโิ ลเมตร ถึง
น้าํ ตก
ลักษณะ : เกิดจากลำ�นาํ้ ภาไหลตกลงมาจากหน้าผาหนิ แบบแนวด่ิง เป็น 2
ชนั้ ต่อเนื่องกนั สงู ประมาณ 30 เมตร หน้าผากว้างราว 10 เมตร ท่ามกลางป่า
ท่ีสมบูรณใ์ นเขตป่าลกึ สภาพป่าและมคี วามเปน็ ธรรมชาตมิ าก เหมาะสำ�หรบั
ผมู้ าทอ่ งเท่ยี วทชี่ อบธรรมชาตอิ ย่างแท้จรงิ

341

น้�ำ ตกค้งิ

ที่ตั้ง : ต.แสงภา อ.นาแห้ว จ.เลย
พิกัด : 47Q 0710141E 1932878N
การเข้าถึง : จากบา้ นแสงภา เดินทางด้วยทางหลวงหมายเลข 1268
(ตำ�บลแสงภา – ตำ�บลเหล่ากอหก) ทางจะขนึ้ เนนิ ไป ราว 3 กโิ ลเมตร
จะมีศาลาทางซา้ ยมอื จอดรถแล้วขา้ มฝ่ัง เดนิ ลงไปในหุบราว 20 เมตร
ถึงนํ้าตก
ลักษณะ : อยูใ่ นลำ�นา้ํ แพร่ช้ันล่างสดุ กอ่ นจะไหลลงไปยังพ้ืนราบ เป็น
แกง่ หนิ 2 ชัน้ ไหลลาดหลั่นลงมา สงู ประมาณ 5 เมตร หน้านํ้าตกเปน็
ลานหนิ กว้างราว 25 เมตร ดา้ นลา่ งสดุ เป็นแอ่งนา้ํ ใหญ่เล่นนํา้ ได ้
อีกฝ่ังของลำ�ห้วยทางราชการได้ก่อสร้างเรือนประทับถวาย
สมเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจ้า กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดาฯ สยาม
บรมราชกุมารี ซง่ึ เสด็จมาเมอ่ื วันที่ 12 กมุ ภาพนั ธ์ 2534

342

น้�ำ ตกช้างตก

ที่ตั้ง : ต.แสงภา อ.นาแหว้ จ.เลย
พิกัด : 709866E 1933006N
การเขา้ ถึง : อยู่ต่อจากนํา้ ตกคงิ้ ข้ึนมาด้านบนราว 500 เมตร จอดรถแล้วข้ามถนน เดินลงไปตามทางราว 30 เมตร ถงึ นํ้าตก
ลักษณะ : อยู่ในลำ�นํ้าแพรเ่ ชน่ กัน โดยเปน็ หนา้ ผาหนิ ท่โี ดยรวมดแู ลว้ เหมอื นตกดิ่ง แตจ่ ริง ๆ มีช้ันตอ่ เน่ืองกนั แบบขัน้ บนั ได เปน็ ช้ันเล็ก ๆ
ลงมา สงู ราว 7 เมตร ด้านบนเปน็ ลานหินกว้าง ด้านลา่ งเป็นแอง่ นา้ํ กว้าง เลา่ กนั ว่าเดมิ เคยมีชา้ งป่าเดินผา่ นนํา้ ตกสายน้ี แลว้ พลัดตกลงไป
เสยี ชีวติ จงึ กลายเปน็ ชื่อเรยี กนํา้ ตกชา้ งตก

343

นำ้�ตกวังตาด

ที่ต้ัง : ต.แสงภา อ.นาแหว้ จ.เลย
พิกัด : 708409E 1933020N
การเขา้ ถึง : ยงั คงใช้ทางหลวงหมายเลข 1268
(ตำ�บลแสงภา – ตำ�บลเหลา่ กอหก) หา่ งจากน้าํ ตก
ช้างตกไปทางต้นน้ํา ราว 1 กิโลเมตร อยู่ริมทาง
เช่นเดมิ เดินลงไปราว 30 เมตร
ลักษณะ : อยใู่ นลำ�นาํ้ แพรเ่ ช่นเดยี วกัน เป็นลาน
หินกว้าง ด้านบนสุดเป็นแก่งนํ้ากว้าง ใต้ร่มไม้
ร่มรน่ื หา่ งไปราว 7 เมตร จะเปน็ ชน้ั บนซง่ึ เปน็ นา้ํ ตก

344

ชั้นเลก็ ๆ ทิง้ ระยะกัน 2 - 3 เมตร 4 ชน้ั แล้วเลยไปอกี ราว 5 เมตร จะมีช้นั สงู ท่ตี กลงไปในแนวดิ่ง สูงราว 10 เมตร ลงไปแลว้ ก็ไหลลาดลง
ไปแล้วตกเปน็ ช้นั เล็ก ๆ สูงราว 1 - 2 เมตรอีกสองชนั้ กอ่ นจะไหลลงไปในแอง่ นํ้ากวา้ งเบื้องลา่ ง

345

346

นำ�้ ตกตาดเหอื ง

ที่ตั้ง : ต.แสงภา อ.นาแห้ว จ.เลย
พิกัด : 711742E 1932977N
การเข้าถึง : ใช้ทางหลวงหมายเลข 1268 ต่อจากนํ้าตกวังตาดไปจนถึงสามแยกป้ายเข้าอุทยานแห่งชาติ เลี้ยวขวาเข้าไปตามทางหลวง
หมายเลข 1328 จะผา่ นทท่ี ำ�การอุทยานแหง่ ชาติ ไปตามทางเรอ่ื ย ๆ ทางจะวนเป็นวงกลม ผา่ นปา่ หมู่บา้ นและท่งุ นาท่ีถกู กันออกนอกเขต
อุทยานแหง่ ชาติ ข้นึ เนิน ลงหุบ เกอื บ 30 กิโลเมตร จะเห็นป้ายเขา้ นาํ้ ตกตาดเหอื งซ้ายมือ นำ�รถเขา้ ไปอกี 20 เมตร ถงึ ลานจอดรถ แล้วเดิน
ลงเขาไปตามบนั ไดปนู ราว 400 เมตร ทางค่อนขา้ งชนั ลงไปถึงลำ�หว้ ยแล้วเดินทวนน้าํ มาอกี ราว 70 เมตร ถึงน้าํ ตก
ลักษณะ : นํ้าตกนอ้ี ยใู่ นลำ�นํ้าเหอื ง ซ่งึ เปน็ เส้นแบง่ เขตแดนประเทศระหวา่ งไทยและประเทศลาว เป็นนํา้ ตกขนาดใหญ่ ตกลงมาจากลาน
หนิ กว้าง 25 เมตร ตกเปน็ สามชน้ั ตอ่ เนอ่ื งกนั สงู ราว 20 เมตร ลงยงั แอง่ นา้ํ เบอ้ื งลา่ ง ปริมาณนาํ้ มากตลอดปี แตห่ นา้ แลง้ นา้ํ จะใส บรรยากาศรม่ รน่ื
หนิ บรเิ วณนเ้ี ปน็ หนิ ทรายตอนบนของหมวดหนิ เขายา่ ปกุ ประกอบดว้ ยชน้ั หนิ ทรายชน้ั หนา เมด็ หยาบ สแี ดงอฐิ มคี วามกลมมนดมี าก
การคดั ขนาดของเมด็ แรค่ อ่ นขา้ งดี หนิ ทรายแปง้ หนิ โคลน และหนิ กรวดมนสนี ํ้าตาลแดง สแี ดงปนมว่ ง พบชน้ั เฉยี งระดบั และรว้ิ รอยคลน่ื

347

อุทยานแห่งชาติ

ภหู ินจอมธาต-ุ ภพู ระบาท
พนื้ ท่ี 282.72 ตารางกโิ ลเมตร

ทต่ี งั้ ทที่ �ำ การอทุ ยานแหง่ ชาติ : หมู่ 11 บา้ นหว้ ยยางคำ� ต.กุดจบั อ.กุดจับ จ.อดุ รธานี
การเดนิ ทาง : เดนิ ทางออกจากอำ�เภอเมอื งอดุ รธานี มาทางเล่ียงเมอื งทางตะวนั ตก ถึง
ส่ีแยกวิทยาลัยพลศึกษา เลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 2263 (อุดรธานี - กุดจับ)
ประมาณ 36 กิโลเมตร จนถึงสี่แยกอำ�เภอกุดจับ เล้ียวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข
2314 ประมาณ 13 กโิ ลเมตร ถึงบ้านดงบัง จะเป็นสามแยกท่ถี นนหลกั เปน็ ทางโคง้ ซ้ายมอื
ให้ไปทางโคง้ ไปราว 3 กโิ ลเมตร ถงึ บา้ นดงธาตุ เล้ียวซา้ ยไปบา้ นห้วยยางคำ� 2 กิโลเมตร
เจอสามแยกถนนลาดยางเลี้ยวขวา 250 เมตร แล้วเล้ียวซ้ายตามถนนคอนกรีต 1.5
กิโลเมตร ถงึ ท่ีทำ�การอทุ ยานแหง่ ชาติ

348

กว่าจะเป็ นอทุ ยานแห่งชาติ
เปน็ การรวมพนื้ ทว่ี นอุทยาน 3 แหง่ คือวนอุทยานหนิ จอมธาตุ วนอทุ ยานภูพระบาทบัวบก และวนอทุ ยานผาแดง จดั ตง้ั เป็นอุทยาน
แห่งชาติหินจอมธาตุ - ภูพระบาท โดยสำ�นักบริหารพ้ืนท่ีอนุรักษ์ท่ี 10 (อุดรธานี) ได้รับรายงานจากหัวหน้าโครงการพัฒนาป่าเก่ากลอย
นากลาง (2) จงั หวัดหนองบวั ลำ�ภู เสนอความเหน็ ร่วมกบั หน่วยงานของกรมปา่ ไม้ในพ้นื ที่วา่ มีการตรวจยึดไม้สักในป่าสงวนแหง่ ชาติปา่ เกา่
กลอยและป่านากลาง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู เห็นสมควรมีมาตรการ
ในการคุ้มครองพื้นที่ โดยการกำ�หนดพื้นที่ให้เป็นเขตห้ามล่าสัตว์ป่า
วนอุทยาน หรอื อุทยานแห่งชาติตามความเหมาะสมตอ่ ไป
ตอ่ มาสำ�นกั บริหารพื้นทีอ่ นรุ กั ษท์ ่ี 10 ได้มีคำ�ส่งั สำ�นกั บริหาร
พ้ืนท่ีอนรุ กั ษท์ ่ี 10 (อดุ รธาน)ี ท่ี 214/2554 ลงวนั ที่ 31 พฤษภาคม
พ.ศ.2554 เรื่องให้ข้าราชการออกสำ�รวจพ้ืนที่เพ่ือกำ�หนดให้เป็น
อทุ ยานแห่งชาติ โดยหมอบหมายให้ นายชัยวัตต์ หัสกรรจ ์
นักวิชาการป่าไม้ชำ�นาญการ หัวหน้าวนอุทยานภูหินจอมธาตุ
จังหวัดอุดรธานี ออกไปดำ�เนินการสำ�รวจในพ้ืนที่ป่าสงวนแห่งชาติ
ปา่ เก่ากลอย - ปา่ นากลางและพนื้ ทบี่ รเิ วณใกลเ้ คียง เพือ่ เสนอกรม
อทุ ยานแห่งชาติ สัตวป์ า่ และพันธพุ์ ชื ในการกำ�หนดเปน็ เขตอุทยาน
แห่งชาตติ ามระเบยี บตอ่ ไป
นายชัยวัตต์  หัสกรรจ์ หัวหน้าวนอุทยานภูหินจอมธาตุ
จึงได้จัดทำ�รายงานการสำ�รวจพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าเก่ากลอย
และป่านากลาง และพ้ืนที่บริเวณใกล้เคียงจากการสำ�รวจพื้นที่พบ
ว่ามีลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาและเนินเขาสลับซับซ้อน เป็น
บริเวณกว้างมีความลาดชันค่อนข้างมากโดยเฉพาะอย่างย่ิงบริเวณ
พืน้ ท่ที ีม่ ภี เู ขาตัง้ อย่โู ดดเด่นเพยี งลูกเดียว ไดแ้ ก่ ภผู ากูก ภผู ายา ภผู า
เวียง และภูรัง เปน็ ต้น มีความสูงจากระดบั ทะเลปานกลาง บริเวณ

พระพุทธบาทบวั บาน

จดุ ชมทวิ ทัศนผ์ าจนั ได หน่วยพทิ กั ษอ์ ุทยานแห่งชาติที่ ภธ.1 ภาพเขยี นสถี ้ำ�สงิ ห์

349

ผาครู่ กั

ภูแปก 607 เมตร ภูรัง (ถํ้าเอราวัณ) 455 เมตร ภูซาง 569 เมตร ภูผาแดง 524 เมตร ดินเป็นดินร่วนปนทราย และดินลูกรัง สลับกับ
หนิ ทรายโผลก่ ระจัดกระจายทวั่ พื้นที่ ชนิดหนิ เปน็ หนิ ทราย ได้แก่ บรเิ วณภูพระบาทบัวบาน ภผู าแดง และภหู นิ จอมธาตุ เป็นต้น มีหนิ ปนู
โผล่กระจดั กระจายท่ัวพ้ืนท่ี คอื ภูผากกู (ถํ้าสุวรรณคหู า) ภูผายา ภูผาเวียง และภรู ัง (ถา้ํ เอราวณั )
สำ�นกั บริหารพื้นท่ีอนุรกั ษ์ที่ 10 (อดุ รธาน)ี จึงไดร้ ายงานขอ้ มลู เบือ้ งต้นดงั กล่าวใหก้ รมอทุ ยานแห่งชาติ สตั วป์ ่า และพันธุพ์ ชื ทราบ
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธ์ุพืช ก็ได้แจ้งกรมป่าไม้เพ่ือพิจารณาให้ความเห็นชอบในการกำ�หนดพื้นท่ีเป็นอุทยานแห่งชาติ ซ่ึงต่อ
มากรมป่าไม้ก็ใหค้ วามเห็นชอบ กรมอทุ ยานแห่งชาติ สัตวป์ ่า และพันธ์พุ ืช ดำ�เนนิ การกำ�หนดเขตพน้ื ท่ี ป่าสงวนแห่งชาติ ปา่ เขอื นํ้า อำ�เภอ
บา้ นผอื จังหวัดอดุ รธานี เนื้อท่ี 34.50 ตารางกิโลบเมตร ปา่ สงวนแห่งชาตปิ า่ กุดจับ อำ�เภอกุดจับ จังหวดั อดุ รธานี เน้ือท่ ี 27.68 ตาราง
กิโลเมตร ปา่ สงวนแห่งชาตปิ ่าเก่ากลอย - นากลาง อำ�เภอนากลาง อำ�เภอนาวัง และอำ�เภอสุวรรณคูหา จงั หวัดหนองบัวลำ�ภู เนือ้ ท ี่ 145.60
ตารางกโิ ลเมตร และป่าสงวนแห่งชาตปิ ่าโคกผาดำ� ปา่ โคกหนองขา่ และปา่ ภบู ่อบดิ อำ�เภอนาด้วง จังหวดั เลย เน้ือท่ี 74.88 ตารางกิโลมตร
รวมเนื้อที่ท้ังสิ้น 282.72 ตารางกิโลเมตร ให้เป็นเขตอุทยานแห่งชาติ โดยขอให้กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กันเขตพ้ืนท่ีท่ี
กรมป่าไม้อนุญาต ให้ภาครัฐและเอกชนเข้าทำ�ประโยชน์พ้ืนที่ป่าสงวนแห่งชาติออกก่อนท่ีจะกำ�หนดเป็นเขตอุทยานแห่งชาติ โดยประสาน
กับกรมทรัพยากรธรณีซึ่งได้มีการออกอาชญาบัตรสำ�รวจแร่ อาชญาบัตรพิเศษสำ�รวจแร่อยู่ก่อนแล้ว และกรมเช้ือเพลิงธรรมชาติเกี่ยวกับ
สัมปทานปิโตรเลียม ท้ังนี้ไม่ให้เกิดปัญหาและอุปสรรคในการบริหารจัดการอุทยานแห่งชาติในภายภาคหน้าต่อไป ตามหนังสือกรมป่าไม้

350