ภาษาไทย 31001

92

กจิ กรรมที่ 2

1. ใหผูเรียนศึกษารายละเอียดของจดหมายแตล ะประเภท ท้ังรูปแบบคําขึ้นตน คําลงทา ย
แบบฟอรม ฯลฯ จากจดหมายจริงขององคก ร บริษัทและหนว ยราชการ แลวเขียนรายงานเสนอ
เพ่อื ตรวจสอบและประเมนิ ผลระหวางภาค

2. ใหว ิเคราะหการเขียนจดหมายในยุคปจ จุบันวามีการสื่อสารดวยวิธีอื่นอีก หรือไมพรอมท้ัง
ยกตวั อยา งประกอบดว ย

กจิ กรรมท่ี 3

ใหผ เู รยี นเรียนหาโอกาสไปฟงการประชุมสาธารณะท่ีจัดข้ึนในชุมชน โดยอาจนัดหมายไปพรอมกัน
เปน กลุม สังเกตวิธีการดําเนนิ การประชุม การพูดในที่ประชุม จดบันทึกสิ่งที่รับฟงจากท่ีประชุมแลวนํามา
พูดคุยแลกเปล่ยี นความคิดเหน็ กับเพื่อน ๆ เมือ่ มีการพบกลุม

กิจกรรมที่ 4

ใหผ เู รียนเลอื กจดบันทึกเหตกุ ารณในชวี ิตประจาํ วันโดยเรม่ิ ตัง้ แตว ันนีไ้ ปจนสนิ้ สดุ ภาคเรยี น
พรอ มจัดลงใหกับครู กศน. ตรวจ เพ่ือประเมนิ ใหเ ปนผลงานระหวางภาคเรยี น

กิจกรรม 5

ใหผเู รยี นเขยี นเลขไทยต้ังแต ๑-๑๐๐

กจิ กรรม 6

ใหผูเรียนเขียนบทรอ ยกรองประเภทใดประเภทหน่ึงท่ีคิดวา เพื่อถา ยทอดอารมณค วามรูส ึก
แลวนาํ มาเสนอตอกลมุ หรอื ปด ปา ยประกาศใหเพือ่ นๆ อานและติชม

กจิ กรรม 7

ใหผ ูเ รียนศึกษาบทรอ ยกรองประเภทตาง ๆ ที่ไดรับการยกยองหรือชนะการประกวด นําไป
อภิปรายรวมกบั ครหู รือผเู รียน ในวันพบกลมุ

กจิ กรรม 8

ใหผ ูเรยี นแบงกลุม แลว รวบรวมตัวอยา งบทรอ ยกรองท่ีแตง ดว ยคําประพันธท่ีจับฉลากไดตอ ไปนี้
พรอมทั้งเขียนแผนภมู ปิ ระกอบใหถ ูกตอ ง และสง ตัวแทนออกมาอธิบายในคร้งั ตอ ไปเมอื่ พบกลมุ

1. โคลงส่สี ุภาพ
2. กลอนสภุ าพ
3. กาพยย านี 11
4. รา ยสภุ าพ

93

บทที่ 5
หลกั การใชภาษา

สาระสาํ คัญ

การเขาใจธรรมชาตแิ ละหลักภาษาไทย การเปล่ียนแปลงของภาษาและพลงั ของภาษาจะชวยใหใ ช
ภาษาแสวงหาความรู เสริมสรา งลักษณะนิสัย บุคลิกภาพ เกิดความภาคภูมิใจและรักษาภาษาไทยไวเปน
สมบัตขิ องชาติ

ผลการเรยี นรทู ีค่ าดหวัง

เม่อื ศกึ ษาบทนจี้ บคาดหวังวา ผูเรยี นจะสามารถ
1. เขา ใจธรรมชาติของภาษา พลังของภาษา และลกั ษณะของภาษาไทย
2. เขา ใจอทิ ธพิ ลของภาษาถน่ิ และภาษาตา งประเทศที่มีตอภาษาไทย
3. เขา ใจความหมายใชศ ัพทบ ญั ญัติ คาํ สมาส คาํ สนธแิ ละคําบาลี สนั สฤต
4. ใชคําราชาศัพทแ ละคาํ สุภาพไดเ หมาะสมกบั บุคคล
5. เขา ใจและใชสาํ นวน คําพงั เพย สภุ าษติ
6. ใชพจนานกุ รมและสารานุกรมไดถกู ตอ ง

ขอบขายเน้อื หา

เรอื่ งท่ี 1 ธรรมชาตขิ องภาษา
เร่อื งท่ี 2 ถอยคาํ สาํ นวน สุภาษติ คาํ พงั เพย
เรื่องท่ี 3 การใชพจนานกุ รมและสารานุกรม
เร่อื งท่ี 4 คาํ ราชาศัพท

94

เรอ่ื งที่ 1 ธรรมชาติของภาษา

ความหมายของภาษา

ภาษา เปน คําท่เี รายืมมาจากภาษา สันสกฤต ถาแปลตามความหมายของคําศัพทภาษา แปลวา
ถอ ยคําหรือคําพูดที่ใชพูดจากัน คําวา ภาษา ตามรากศัพทเ ดิมจึงมีความหมายแคบคือ หมายถึง คําพูด
แตเพียงอยางเดยี ว

ความหมายของภาษาตามความเขา ใจของคนท่วั ไป เปน ความหมายท่ีกวาง คือภาษา หมายถึง
ส่ือทุกชนิดท่ีสามารถทําความเขา ใจกันได เชน ภาษาพูดใชเสียงเปนส่ือ ภาษาเขียนใชต ัวอักษรเปน สื่อ
ภาษาใบใ ชกริยาทาทางเปนส่ือ ภาษาคนตาบอดใชอักษรที่เปน จุดนูนเปน ส่ือ ตลอดท้ัง แสง สี และอาณัติ
สญั ญาณตา ง ๆ ลว นเปนภาษาตามความหมายนท้ี ัง้ สิ้น

ความหมายของภาษาตามหลกั วิชา ภาษา หมายถึง สัญลกั ษณที่มีระบบระเบียบและมแี บบแผน
ทําใหค นเราส่ือความหมายกันได ภาษา ตามความหมายนจ้ี ะตองมสี วนประกอบสําคัญคือ จะตอ งมี ระบบ
สัญลักษณ + ความหมาย + ระบบการสรา งคํา + ระบบไวยากรณ ในภาษาไทยเรามีระบบสัญลักษณ
ก็คือ สระ พยัญชนะและวรรณยุกต ระบบการสรางคํา ก็คือ การนําเอาพยัญชนะ สระ และวรรณยุกต
มาประกอบกนั เปนคํา เชน พ่ี นอ ง พอ แม ฯลฯ ระบบไวยากรณ หรือเราเรียกวา การสรา งประโยค คือ
การนําคําตา ง ๆ มาเรียงกันใหส ัมพันธก ันใหเกิดความหมายตาง ๆ ซ่ึงเปนหนวยใหญข ้ึน เม่ือนําสวน
ประกอบตา ง ๆ สัมพันธกันแลว จะทาํ ใหเกดิ ความหมาย ภาษาตองมคี วามหมาย ถาหากไมมีความหมายกไ็ ม
เรยี กวา เปนภาษา

ความสาํ คญั ของภาษา

1. ภาษาเปนเครื่องมือในการติดตอ สื่อสาร ท่ีมนุษยใ ชส ่ือความเขาใจกัน ถายทอดความรู
ความคดิ อารมณ ความรสู ึก ซง่ึ กนั และกัน

2. ภาษาเปน เครือ่ งมือในการแสวงหาความรู ความคดิ และความเพลิดเพลนิ
3. ภาษาเปนเครื่องมือในการประกอบอาชีพและการปกครอง โดยมีภาษากลางหรือภาษา
ราชการใชใ นการส่อื สารทําความเขา ใจกนั ไดทงั้ ประเทศ ทว่ั ทกุ ภาค
4. ภาษาชวยบันทึกถา ยทอดและจรรโลงวัฒนธรรมใหด ํารงอยู เราใชภ าษาบันทึกเร่ืองราวและ
เหตุการณตาง ๆ ในสังคม ตลอดทั้งความคิด ความเชอื่ ไวใ หคนรนุ หลงั ไดท ราบและสบื ตออยางไมขาดสาย
เม่ือทราบวาภาษามีความสําคัญอยา งย่ิงสําหรับมนุษยและมนุษยก ็ใชภาษาเพื่อการดําเนินชีวิต
ประจาํ แตเรากม็ ีความรูเกยี่ วกบั ภาษากันไมม ากนัก จงึ ขอกลาวถงึ ความรูเกย่ี วกับภาษาใหศ กึ ษากันดงั นี้
1. ภาษาใชเ สียงสื่อความหมาย ในการใชเสียงเพ่ือสอ่ื ความหมายจะมี 2 ลักษณะ คอื

1.1 เสียงทส่ี ัมพันธกบั ความหมาย หมายความวาฟงเสียงแลวเดาความหมายไดเสียงเหลาน้ี
มักจะเปน เสียงทีเ่ ลยี นเสียงธรรมชาติ เชน ครนื เปรี้ยง โครม จกั ๆ หรือเลยี น เสียงสตั วร อง เชน กา อง่ึ อาง
แพะ ตกุ แก

95

1.2 เสียงท่ีไมส ัมพันธกบั ความหมาย ในแตล ะภาษาจะมมี ากกวา เสยี งที่สัมพนั ธ กับความหมาย

เพราะเสียงตา ง ๆ จะมีความหมายวา อยางไรน้ันขึ้นอยูก ับขอ ตกลงกันของคนท่ีใชภาษานั้น ๆ เชน

ในภาษาไทยกําหนดความหมายของเสียง กนิ วานาํ ของใสปากแลวเค้ียวกลืนลงคอ ภาษาอังกฤษใชเ สียง

eat (อี๊ท) ในความหมายเดยี วกันกับเสยี งกนิ

2. ภาษาจะเกดิ จากการรวมกันของหนว ยเลก็ ๆ จนเปน หนว ยทีใ่ หญข ้ึน

หนวยในภาษา หมายถงึ สว นประกอบของภาษาจะมีเสียงคําและประโยค ผูใ ชภาษาสามารถ

เพิ่มจาํ นวนคํา จาํ นวนประโยคข้ึนไดม ากมาย เชน ในภาษาไทยเรามีเสยี งพยญั ชนะ 21 เสียง เสียงสระ 24

เสียง เสียงวรรณยุกต 5 เสียง ผูเรียนลองคิดดูวา เมื่อเรานําเสียงพยัญชนะ เสียงสระ เสียงวรรณยุกตมา

ประกอบกันก็จะไดค ํามากมาย นําคํามาเรียงตอ กันก็จะไดว ลีและประโยค เราจะสรา งประโยคข้ึนได

มากมายและหากเรานาํ ประโยคทส่ี รางขึน้ มาเรียงตอกันโดยวิธีมารวมกัน มาซอนกันก็จะทําใหไ ดป ระโยค

ทีย่ าวออกไปเรื่อย ๆ

3. ภาษามกี ารเปล่ียนแปลง สาเหตขุ องการเปลยี่ นแปลง

1. การพดู กันในชีวติ ประจําวนั สาเหตนุ อี้ าจจะทําใหเ กิดการกลมกลนื เสียง เชน เสียงเดมิ วา

อยา งน้ี กลายเปน อยา งงี้

มะมว งอกพรอ ง กลายเปน มะมวงอกรอง

สามแสน กลายเปน สามเสน

สจู นเย็บตา กลายเปน สูจนยบิ ตา

2. อิทธพิ ลของภาษาอื่น จะเหน็ ภาษาอังกฤษมอี ิทธิพลในภาษาไทยมากที่สุดอยูในขณะน้ี เชน

มาสาย มกั จะใชว ามาเลท (late)

คําทักทายวา สวัสดี จะใช ฮัลโล (ทางโทรศัพท) หรือเปน อิทธิพลทางดา นสํานวน เชน

สาํ นวนทีน่ ยิ มพดู ในปจจบุ ัน ดังน้ี

“ไดรบั การตอ นรบั อยา งอบอนุ ” นา จะพูดวา “ไดร ับการตอ นรบั อยา งดี” “จบั ไข” นาจะ

พูดวา “เปน ไข” นนั ทดิ า แกวบัวสาย จะมาในเพลง “เธอ” นาจะพูดวา นนั ทดิ า แกว บวั สาย จะมารองเพลง

“เธอ”

3. ความเปล่ียนแปลงของสิง่ แวดลอ ม เม่อื มีความเจริญข้ึน ของเกาก็เลิกใช สิ่งใหมก็เขา มา

แทนที่ เชน การหุงขา วสมัยกอนการดงขาวแตป จจุบันใชหมอหุงขางไฟฟา คําวา ดงขาว ก็เลิกใชไ ปหรือ

บา นเรือนสมยั กอ นจะใชไ มไ ผป ูพื้นจะเรียกวา “ฟาก” ปจ จบุ ันใชกระเบื้อง ใชปูน ปูแทนคําวา ฟากก็เลิกใชไป

นอกจากนย้ี ังมคี ําอกี พวกทีเ่ รยี กวา คาํ แสลง เปน คาํ ทีม่ ีอายใุ นการใชส้ัน ๆ จะนิยมใชเฉพาะวัยเฉพาะคนใน

แตล ะยุคสมัย เม่อื หมดสมัย หมดวยั นั้น คาํ เหลานก้ี ็เลกิ ใชไ ป เชน กก๊ิ จาบ

ตวั อยา งคาํ แสลง เชน กระจอก กกิ๊ กอ ก เจา ะแจะ ซา เวอ จาบ ฯลฯ

ลักษณะเดน ของภาษาไทย

96

1. ภาษาไทยมีตัวอักษรเปนของตนเอง
เปนท่ที ราบวา ภาษาไทยมีตวั อักษรมาต้งั แตครง้ั กรงุ สุโขทยั แลว ววิ ฒั นาการตามความเหมาะสม

มาเร่อื ย ๆ จนถงึ ปจจบุ ัน โดยแบงเปน 3 ลักษณะ คอื
1. เสียงแท มี 24 เสียง ใชร ปู สระ 32 รูป
2. เสยี งแปรมี 21 เสียง ใชร ปู พยัญชนะ 44 ตัว
3. เสียงดนตรีหรือวรรณยกุ ตมี 5 เสยี ง ใชรปู วรรณยุกต 4 รปู

2. ภาษาไทยแทม ีพยางคเ ดียวหรือเปน ภาษาคําโดดและเปน คําที่มีอิสระในตัวเอง ไมต อ ง
เปลย่ี นรูปคําเมือ่ นําไปใชในประโยค เชน
เปนคาํ ท่ีมพี ยางคเดียว สามารถฟงเขา ใจทันที คือ

คํากรยิ า กนิ นอน เดิน น่ัง ไป มา ฯลฯ
คําเรยี กเครือญาติ พอ แม ลุง ปา นา อา ปู ยา ฯลฯ
คําเรยี กชื่อสัตว นก หนู เปด ไก มา ชา ง ฯลฯ
คําเรียกช่อื สง่ิ ของ บาน เรอื น นา ไร เสือ้ ผา มีด ฯลฯ
คําเรียกอวัยวะ ขา แขน ตนี มอื หู ตา ปาก ฯลฯ

เปน คาํ อสิ ระไมเปล่ียนแปลงรปู คําเมือ่ นาํ ไปใชใ นประโยค เชน

ฉนั กนิ ขาว
พอตีฉนั

คําวา “ฉัน” จะเปนประธานหรือกรรมของประโยคก็ตามยังคงใชรูปเดิมไมเปลี่ยนแปลง ซ่ึงตา ง
จากภาษาอังกฤษ ถาเปน ประธานใช “I” แตเปนกรรมจะใช “ME” แทน เปน ตน คําทุกคําในภาษาไทย
มีลักษณะเปน อิสระในตัวเอง ซ่ึงเปน ลักษณะของภาษาคาํ โดด

3. ภาษาไทยแทมตี ัวสะกดตามตรา ซึง่ ในภาษาไทยนั้นมมี าตราตัวสะกด 8 มาตรา คอื
แม กก ใช ก สะกด เชน นก ยาก มาก เดก็
แม กด ใช ด สะกด เชน ผดิ คดิ ราด อด
แม กบ ใช บ สะกด เชน กบ พบ ดาบ รบั
แม กง ใช ง สะกด เชน จง ขงั ลิง กาง
แม กน ใช น สะกด เชน ขน ทัน ปาน นอน
แม กม ใช ม สะกด เชน ดม สม ยาม ตาม
แม เกย ใช ย สะกด เชน ยาย ดาย สาย เคย
แม เกอว ใช ว สะกด เชน เรว็ หิว ขาว หนาว

97

4. คําคําเดียวกัน ในภาษาไทยทําหนา ที่หลายหนา ท่ีในประโยคและมีหลายความหมาย ซึ่งใน
หลักภาษาไทยเรียกวา คาํ พองรูป พองเสยี ง เชน

ไกข ันยามเชา
เขาเปนคนมีอารมณข นั
เธอนําขนั ไปตักนํ้า

ขนั ในประโยคที่ 1 เปน คํากริยาแสดงอาการของไก
ขันในประโยคที่ 2 หมายถงึ เปนคนทีอ่ ารมณส นกุ สนาน
ขันในประโยคท่ี 3 หมายถึง ภาชนะหรือส่งิ ของ
เธอจกั ตอก แตเ ขา ตอกตะปู
ตอกคําแรกหมายถงึ สงิ่ ของ ตอกคําท่ี 2 หมายถงึ กรยิ าอาการ
จะเห็นวาคําเดียวกันในภาษาไทยทําหนา ท่ีหลายอยางในประโยคและมีความหมายไดหลาย
ความหมาย ซึ่งเปน ลกั ษณะเดน อีกประการหนง่ึ ของภาษาไทย
5. ภาษาไทยเปน ภาษาเรียงคํา ถาเรียงคําสลับกันความหมายจะเปล่ียนไปเชน หลอ นเปน
นอ งเพอื่ นไมใ ชเพื่อนนอง คําวา “นองเพอื่ น” หมายถึง นอ งของเพ่ือน สวน “เพ่ือนนอ ง” หมายถึง เปนเพื่อน
ของนอ งเรา (เพื่อนนองของเรา) โดยปกติ ประโยคในภาษาไทยจะเรียงลําดับประธาน กริยาและกรรม
ซง่ึ หมายถึง ผทู ํา กรยิ าที่ทําและผถู กู กระทํา เชน แมวกัดหนูถาจะมีคําขยายจะตองเรียงคําขยายไวห ลังคํา
ที่ตอ งการขยาย เชน แมวดํากัดหนูอวน “ดํา” ขยายแมว และอว นขยายหนู แตถ าจะมีคําขยายกริยา
คาํ ขยายนั้นจะอยหู ลงั กรรมหรอื อยทู ายประโยค เชน หมอู วนกินรําขา วอยางรวดเร็ว คําวา อยางรวดเร็ว
ขยาย “กิน” และอยูห ลัง รําขาว ซึ่งเปนกรรม
6. ภาษาไทยมีคําตามหลังจํานวนนบั ซึ่งในภาษาไทยเรยี กวา ลักษณะนาม เชน

หนังสอื 2 เลม
ไก 10 ตวั
ชา ง 2 เชอื ก
แห 2 ปาก
รถยนต 1 คัน
คําวา เลม ตัว เชอื ก ปาก คัน เปน ลักษณะนามท่ีบอกจํานวนนับของสิ่งของ ซึ่งเปนลักษณะเดนของ
ภาษาไทยอีกประการหน่ึง
7. ภาษาไทยเปนภาษาดนตรี หมายถงึ มีการเปลย่ี นระดับเสียงได หรือเรียกกันวา “วรรณยุกต”
ทําใหภาษาไทยมลี ักษณะพิเศษ คอื
7.1 มีคําใชม ากข้ึน เชน เสือ เสื่อ เส้ือ หรือ ขาว ขาว ขา ว เมื่อเติมวรรณยุกต ลงไปในคําเดิม
ความหมายจะเปลย่ี นไปทนั ที

98

7.2 มีความไพเราะ จะสังเกตไดว า คนไทยเปนคนเจา บทเจา กลอนมาแตโ บราณแลวก็เพราะ

ภาษาไทยมีวรรณยกุ ตส งู ตาํ่ เหมอื นเสยี งดนตรี ที่เอื้อในการแตง คําประพันธ เปน อยางดี เชน

“ชะโดดุกระดโี่ ดด สลาดโลดยะหยอยหยอย

กระเพือ่ มนํา้ กระพรํา่ พรอย กระฉอกฉานกระฉอนชล”

จะเห็นวา เสียงของคําในบทประพันธน ้ีทําใหเกิดจินตนาการหรือภาพพจนด ังเหมือนกับเห็นปลาตา ง ๆ

กระโดดขนึ้ ลงในนํ้าทีเ่ ปน ละลอก

7.3 ภาษาไทยนิยมความคลอ งจอง ไมว า จะเปน สํานวนหรือคําพังเพยในภาษาไทยจะมี

คาํ คลองจอง เปน ทาํ นองสั่งสอนหรือเปรียบเทียบอยเู สมอ เชน

รักดหี ามจ่วั รกั ช่ัวหามเสา

นาํ้ มาปลากินมด นํ้าลดมดกนิ ปลา

ขาวยาก หมากแพง

7.4 คําในภาษาไทยเลียนแบบเสยี งธรรมชาตไิ ด เพราะเรามีเสยี งวรรณยกุ ตใหใ ชถ งึ 5 เสยี ง เชน

เลียนเสียงภาษาตางประเทศ เชน ฟตุ บอล วอลเลยบ อล เปาฮ้ือ เตาเจี้ยว ฯลฯ

เลยี นเสียงธรรมขาติ เชน ฟารองครนื ๆ ฝนตกจก้ั ๆ ขา วเดอื ดคก่ั ๆ ระฆงั ดังหงา งหงาง ฯลฯ

8. ภาษาไทยมีคาํ พอ งเสยี ง พองรูป

คําพองเสยี ง หมายถึง คําทมี่ ีเสียงเหมือนแตค วามหมายและการเขยี นตา งกัน เชน

การ หมายถึง กจิ งาน ธรุ ะ

กาน หมายถงึ ตัดใหเ ตียน

กาฬ หมายถงึ ดํา

กาล หมายถึง เวลา

การณ หมายถงึ เหตุ

กานต หมายถงึ เปนทีร่ กั

กานท หมายถึง บทกลอน

กาญจน หมายถึง ทอง

คําพอ งรปู หมายถงึ คาํ ทรี่ ูปเหมอื นกันแตอ อกเสยี งและมคี วามหมายตางกัน เชน

- เพลา อาน เพ-ลา แปลวา เวลา

- เพลา อา น เพลา แปลวา เบา ๆ หรือตัก

- เรอื โคลงเพราะโคลง อาน เรอื โคลงเพราะโค-ลง

9. ภาษาไทยมกี ารสรา งคํา

เปน ธรรมชาติของภาษาทุกภาษาที่จะมีการสรา งคําใหมอยูเ สมอ แตภาษาไทยมีการสราง

คาํ มากมายซ่งึ ตางกบั ภาษาอนื่ จงึ ทาํ ใหม ีคําใชในภาษาไทยเปนจาํ นวนมาก คือ

9.1 สรา งคาํ จากการแปรเสยี ง เชน ชมุ - ชอมุ

9.2 สรา งคาํ จากการเปลี่ยนแปลงเสยี ง เชน วิธี - พิธี วิหาร - พิหาร

99

9.3 สรา งคาํ จากการประสมคํา เชน ตู + เยน็ เปน ตเู ย็น, พดั + ลม เปน พดั ลม
9.4 สรา งคาํ จากการเปลย่ี นตาํ แหนงคํา เชน ไกไข - ไขไ ก, เดินทาง - ทางเดิน
9.5 สรา งคาํ จากการเปลีย่ นความเชน นยิ าม - เรื่องทเ่ี ลาตอ ๆ กนั มา, นยิ าย - การพดู เทจ็
9.6 สรา งคาํ จากการนาํ ภาษาอ่นื มาใช เชน กว ยเตี๋ยว เตาหู เสวย ฯลฯ
9.7 สรา งคําจากการคดิ ต้ังคาํ ขนึ้ ใหม เชน โทรทศั น พฤติกรรม โลกาภวิ ตั น
10.ภาษาไทยมคี ําสรอยเสริมบทเพื่อใชพ ูดใหเสียงลื่นและสะดวกปากหรือใหเกิดจังหวะนา ฟง
เพมิ่ ข้นึ ซง่ึ ในหลักภาษาไทยเราเรียกวา “คําสรอ ย หรอื คําอทุ านเสรมิ บท” เชน
เรอ่ื งบาบอคอแตก ฉนั ไมชอบฟง
ฉันไมเ ออออหอ หมกดวยหรอก
ไมไปไมเปยกนั ละ
คาํ แปลก ๆ ท่ีขีดเสน ใตนัน้ เปน คําสรอ ยเสริมบทเพราะใชพูดเสริมตอใหเ สียงล่ืนสะดวกปากและ
นาฟง ซ่งึ เราเรียกวา คาํ สรอ ยหรอื อุทานเสรมิ บท
จาก 1 ถึง 10 ดังกลาว เปนลักษณะเดน ของภาษาไทย ซ่ึงจริง ๆ แลว ยังมีอีกหลายประการ
ซึง่ สามารถจะสังเกตจากการใชภาษาไทยโดยทัว่ ๆ ไปไดอ ีก

การยมื คาํ ภาษาอ่นื มาใชในภาษาไทย

ภาษาไทยของเรามีภาษาอนื่ เขามาปะปนอยูเปนจาํ นวนมาก เพราะเปน ธรรมชาติของภาษาที่เปน
เคร่ืองมอื ในการส่ือสาร ถา ยทอดความรูค วามคิดของมนุษยแ ละภาษาเปนวัฒนธรรมอยางหน่ึง ซ่ึงสามารถ
หยบิ ยืมกนั ไดโ ดยมีสาเหตจุ ากอิทธิพลทางภมู ิศาสตร คือ มเี ขตแดนติดตอ กันอิทธิพลทางประวัติศาสตรท ่ีมี
การอพยพถิ่นที่อยู หรืออยูใ นเขตปกครองของประเทศอ่ืน อิทธิพลทางดานศาสนา ไทยเรามีการนับถือ
ศาสนาพราหมณ ศาสนาพุทธ ศาสนาคริสตและอื่น ๆ นอกจากน้ีอิทธิพลทางการศึกษา การคาขาย
แลกเปล่ียนเทคโนโลยี จึงทาํ ใหเ รามีการยมื คําภาษาอื่นมาใชเ ปนจํานวนมาก เชน

1. ภาษาบาลี สันสกฤต ไทยเรารบั พทุ ธศาสนาลัทธิมหายาน ซ่ึงใชภาษาสันสกฤตเปนเคร่ืองมือ
มากอนและตอ มาไดรับพุทธศาสนาลัทธิลังกาวงศม าอีกซึ่งในภาษาบาลีเปนเคร่ืองมือในการเผยแพรไ ทย
จงึ รับภาษาบาลีสันสกฤตเขา มาใชใ นภาษาไทยเปน จํานวนมาก เชน กติกา กตเวทิตา กตัญู เขต คณะ
จารตี ญตั ติ ทจุ รติ อารมณ โอวาท เกษยี ณ ทรมาน ภกิ ษุ ศาสดา สงเคราะห สตั ว อุทศิ เปนตน

2. ภาษาจนี ไทยกับจนี มคี วามสัมพันธก ันอยา งใกลช ิดทางดานเชอ้ื ชาติ ถิน่ ทอี่ ยูการตดิ ตอ คาขาย
ปจ จบุ นั มีคนจนี มากมายในประเทศไทยจงึ มกี ารยมื และแลกเปลีย่ นภาษาซึ่งกันและกนั ภาษาจีนทไี่ ทยยมื มา
ใชเปนภาษาพูดไมใชภ าษาเขียน คาํ ทเ่ี รายมื จากภาษาจนี มีมากมายตัวอยางเชน กว ยจ๊ับ ขมิ จับกัง เจง ซวย
ซีอิ้ว ตว๋ั ทูช ้ี บะหมี่ หา ง ยี่หอ หวย บงุ กี้ อ้งั โล เกาเหลา แฮกนึ้ เปน ตน

3. ภาษาองั กฤษ ชาวอังกฤษ เขา มาเกี่ยวขอ งกับชาวไทยตั้งแตส มัยอยุธยา มีการติดตอ คาขาย
และในสมัยรชั กาลท่ี 5 มีการยกเลิกอาํ นาจศาลกงสลุ ใหแ กไ ทยและภาษาอังกฤษเปนทยี่ อมรับกันท่ัวโลกวา
เปนภาษาสากลทส่ี ามารถใชสื่อสารกันไดท ่ัวโลก ประเทศไทยมีการสอนภาษาอังกฤษต้ังแตป ระถมศึกษา

100

จงึ ทาํ ใหเรายมื คําภาษาองั กฤษมาใชใ นลกั ษณะคําทับศัพทอ ยา งแพรห ลาย เชน โฮเตล ลอตเตอร่ี เปอรเ ซน็ ต
บอย โนต กอลฟ ลฟิ ท สวิตช เบยี ร ชอลก เบรก กอก เกม เชค็ แสตมป โบนสั เทคนิค เกรด ฟอรม แท็กซ่ี
โซดา ปม คอลมั น เปน ตน และปจจบุ ันยังมภี าษาอันเกิดจากการใชค อมพิวเตอรจาํ นวนหนึง่

4. ภาษาเขมร อาจดวยสาเหตุความเปนเพอ่ื นบานใกลเคียงและมีการติดตอ กันมาชา นานปะปน
อยใู นภาษาไทยบา ง โดยเฉพาะราชาศัพทแ ละในวรรณคดเี ชน บังคลั กรรไกร สงบ เสวย เสดจ็ ถนอม เปน ตน

กิจกรรม
1. ใหผ ูเรียนสังเกตและรวบรวม คําภาษาไทยที่ยืมมาจากภาษาบาลี สันสกฤต ภาษาจีน ภาษา

องั กฤษ และภาษาอ่นื ๆ และเราใชก นั ในการพูดคยุ และใชใ นการสื่อสารมวลชนแลวบันทึกไว เพื่อนําไปใช
ในการรายงานและการสือ่ สารตอ ไป

2. แบงผูเรยี นเปน 2 - 3 กลุม ออกมาแขงกนั เขยี นภาษาไทยแทบ นกระดาษกลุมละ 15 - 20 คํา
พรอมกบั บอกขอสังเกตวา เหตผุ ลใดจงึ คดิ วา เปน คาํ ไทย

การสรา งคาํ ขนึ้ ใชในภาษาไทย

การสรางคําในภาษาไทยมีหลายวิธี ท้ังวิธีเปน ของเราแท ๆ และวิธีที่เรานํามาจากภาษาอื่น วิธี
ทีเ่ ปน ของเราไดแก การผันเสียงวรรณยกุ ต การซา้ํ คํา การซอ นคาํ และการประสมคาํ เปน ตน สวนวธิ ที นี่ ํามา
จากภาษาอื่น เชน การสมาส สนธิ การเตมิ อปุ สรรค การลงปจ จัย ดังจะไดกลา วโดยละเอียดตอไปนี้

1. การผันเสียงวรรณยุกต วธิ กี ารน้ี วรรณยกุ ตทตี่ า งออกไปทําใหไดค ําใหมเ พิม่ ขนึ้ เชน
เสอื เสอ่ื เส้อื
นา นา นา
นอง นอง นอ ง

2. การซํ้าคาํ คือ การสรางคําดว ยการนําเอาคําท่ีมีเสียงและความเหมือนกันมาซ้ํากัน เพ่ือเปลี่ยน
แปลงความหมายของคําแตกตางไปหลายลักษณะ คอื

2.1 ความหมายคงเดมิ เขาก็ซนเหมือนเดก็ ทั่ว ๆ ไป ลูกยังเลก็ อยาใหน่งั ริม ๆ ไมปลอดภยั
2.2 ความหมายเดน ชดั ข้นึ หนักขึ้นหรือเฉพาะเจาะจงข้ึนกวาความหมายเดิม

สอนเทาไหร ๆ ก็ไมเ ชอ่ื กนิ อะไร ๆ ก็ไมอรอ ย
บางคาํ ตอ งการเนนความของคาํ ใหมากทีส่ ดุ ก็จะซ้ํา 3 คําดว ยการเปล่ียนวรรณยุกตของ
คาํ กลาง เชน ดีด๊ีดี บางบางบาง รอรอ รอ หลอลอหลอ เปน ตน
2.3 ความหมายแยกเปน สดั สว นหรือแยกจาํ นวน เชน
เกบ็ กวาดเปน หอง ๆ ไปนะ (ทีละหอง)
พดู เปนเร่อื ง ๆ ไป (ทีละเร่ือง)
2.4 ความหมายเปน พหูพจนเ ม่อื ซ้าํ คาํ แลว แสดงใหเ ห็นวา มีจาํ นวนเพิ่มข้ึน เชน
เขาไมเคยกลับบานเปนป ๆ แลว
เดก็ ๆ ชอบเลนซน ใคร ๆ ก็รู

101

ชา ๆ ไดพราสองเลมงาม กนิ ๆ เขาไปเถอะ
จะเห็นวาคาํ ทซี่ ํา้ กนั จะมที ั้งคาํ นาม กริยา คาํ สรรพนามและจะมีการบอกเวลาบอก
จาํ นวนดว ย
2.5 ความหมายผดิ ไปจากเดมิ หรอื เม่อื ซาํ้ แลวจะเกดิ ความหมายใหม หรือมคี วามหมายแฝง เชน
เร่อื งหมู ๆ แบบน้สี บายมาก (เรื่องงา ย ๆ)
อยู ๆ ก็รองขน้ึ มา (ไมมีสาเหต)ุ
จะเห็นไดว าการนําคํามาซ้ํากันนั้นทําใหไดคําท่ีมีรูปและความหมายแตกตา งออกไป ดังน้ัน
การสรางคําซาํ้ จึงเปน การเพมิ่ คําในภาษาไทยใหม ีมากข้ึนอยา งหนึ่ง
3. การซอ นคํา คือ การสรา งคําโดยการนําเอาคําตั้งแตสองคําข้ึนไปซึ่งมีเสียงตางกันแตมี
ความหมายเหมือนกันหรอื คลายคลึงกันหรือเปนไปในทํานองเดียวกันมาซอนคูกัน เชน เล็กนอย รักใคร
หลงใหล บานเรอื น เปนตน ปกตคิ าํ ทนี่ าํ มาซอนกันน้นั นอกจากจะมีความหมายเหมือนกนั หรอื ใกลเ คียงกัน
แลว มกั จะมีเสยี งใกลเคียงกนั ดวย ทง้ั น้ี เพอ่ื ใหออกเสียงไดงา ย สะดวกปาก คําซอ นทําใหเกิดคําใหมห รือ
คาํ ท่มี คี วามหมายใหมเ กดิ ขน้ึ ในภาษา ทําใหม ีคําเพิ่มมากข้ึนในภาษาไทย อันจะชวยใหการสื่อความหมาย
และการส่ือสารในชีวิตประจําวันมีประสิทธิภาพเพ่ิมข้ึน คําท่ีนํามาซอนกันแลว ทําใหเ กิดความหมายน้ัน
แบง เปน 2 ลักษณะ คอื
3.1 ซอนคาํ แลว มคี วามหมายคงเดิม การซอ นคาํ ลักษณะนี้จึงนาํ คําทมี่ คี วามหมายเหมือนกัน
มาซอ นกันเพื่อไขความหรอื ขยายความซึง่ กนั และกัน เชน วางเปลา โงเ ขลา รปู ราง ละท้ิง อดิ โรย บาดแผล
เปนตน
3.2 ซอ นคําแลว มคี วามหมายเปล่ียนแปลงไปจากเดิม คําซอนท่ีเปนคําที่เกิดความหมายใหมน ้ี
มลี กั ษณะคือ
ก. ความหมายเชิงอปุ มา เชน ยงุ ยาก ออนหวาน เบิกบาน เปนตน
ข. ความหมายกวางออก เชน เจบ็ ไข พ่นี อง ทบุ ตี ฆาฟน เปน ตน
ค. ความหมายแคบเขา เชน ใจดํา ปากคอ ญาติโยม หยิบยืม น้ําพักน้ําแรง สมสุก
ลูกไม เปน ตน
การแยกลักษณะคําซอนตามลักษณะการประกอบคํานั้นจะมีลักษณะคําซอ น 2 คําและคําซอ น
มากกวา สองคํา เชน บา นเรือน สวยงาม ยากดมี ีจน เจบ็ ไขไ ดป วย อดตาหลับขับตานอน จับไมไดไลไ มท ัน
เปน ตน
4. การสรา งคําประสม การสรา งคําข้ึนใชใ นภาษาไทยสวนหนึ่งจะใชวิธีประสมคําหรือวิธีการ
สรา งคําประสม โดยการนําเอาคําที่มีใชอยูใ นภาษาไทย ซึ่งมีรูปคําและความหมายของคําแตกตางกัน
มาประสมกันเพ่ือใหเ กิดคําใหม และมีความหมายใหมใ นภาษาไทย เชน พดั ลม ไฟฟา ตเู ย็น พอ ตา ลูกเสือ
แมน ํ้า เรือรบ น้ําหอม น้ําแขง็ เมอื งนอก เปนตน

102

คาํ ท่ีนํามาประสมกันจะเปนคําไทยกับคาํ ไทยหรอื คาํ ไทยกับคําตา งประเทศก็ได เชน

- คําไทยกับคาํ ไทย โรงเรียน ลกู เขย ผีเส้อื ไมเ ทา เปนตน

- คําไทยกับคาํ บาลี หลกั ฐาน (หลกั คําไทย ฐานคําบาล)ี สภากาชาด

พลเมอื ง ราชวงั ฯลฯ

- คําไทยกับคําสันสกฤต ทุนทรัพย (ทุนคาํ ไทย ทรัพยค าํ สนั สกฤต)

- คําไทยกบั คําจีน เยน็ เจย๊ี บ (เยน็ คาํ ไทย เจี๊ยบคําภาษาจีน) หวย

ใตด นิ นายหา ง เกง จนี กินโตะ เขาหุน ฯลฯ

- คาํ ไทยกับคําเขมร ละเอียดลออ (ละเอียดคาํ ไทย ลออคาํ เขมร) ของ

ขลงั เพาะชาํ นายตรวจ

- คาํ ไทยกับคาํ อังกฤษ เสอื้ เชติ้ (เสอ้ื คาํ ไทย เช้ิตคาํ องั กฤษ) พวงหรีด

เหยือกนํา้ ตูเซฟ นายแบงค ไขกอ ก แปปนาํ้ ฯลฯ

5. การสรา งคําไทยโดยการนําวิธีการของภาษาอื่นมาใช การสรา งคําของภาษาอ่ืนท่ีนํามาใชใน

ภาษาไทย ไดแก

5.1 การสรางคาํ ของภาษาบาลีและสันสกฤต คอื

ก. วิธีสมาส สมาสเปนวิธีสรางศพั ทอยา งหนึง่ ในภาษาบาลี สันสกฤต โดยการนาํ คําศพั ท

ต้ังแต 2 คําข้ึนไปรวมเปน ศัพทใหมศัพทเ ดียว จะมีลักษณะคลายกับคําประสมของไทย แตค ําสมาสนั้น

เปนคําทม่ี าขยาย มักจะอยูหนา คําหลกั สวนคาํ ประสมของไทยน้ันคําขยายจะอยูข า งหลัง เชน คําวา มหา

บุรษุ คําวา มหาบุรษุ คาํ วา มหา แปลวา ย่งิ ใหญ ซ่ึงเปนคําขยาย จะอยูหนาคําหลักคือ บุรุษ ดังนั้น คําวา

มหาบุรษุ แปลวา บุรษุ ผูย่ิงใหญ ซงึ่ ตางจากภาษาไทย ซ่งึ สวนมากจะวางคําขยายไวห ลังคาํ ท่ถี ูกขยาย

ตัวอยา งคาํ สมาสในภาษาไทย

พลศึกษา ประวัติศาสตร ปริยัติธรรม กามเทพ เทพบุตร สุนทรพจน วิศวกรรม วิศวกร

อากาศยาน สวัสดิการ คหกรรมศาสตร วิทยาศาสตร วิทยากร พิธีกร ชีพจร มหกรรม ประวัติศาสตร

โทรทัศน โทรเลข วารสาร นติ ยสาร จลุ สาร พิพธิ ภัณฑ วนิ าศกรรม อุบัติเหตุ ปญญาชน รมณียสถาน

สังฆทาน กจิ กรรม อุทกภัย วทิ ยุศึกษา หัตถศึกษา เปน ตน

ข. วิธีลงอปุ สรรค วธิ สี รางคาํ ในภาษาบาลีและสนั สกฤตน้ันมีวิธลี งอุปสรรค (หรือบทหนา)

ประกอบขา งหนาศพั ทเพือ่ ใหไ ดค ําที่มีความหมายแตกตางออกไป ซึง่ ไทยเราไดน าํ มาใชจาํ นวนมาก เชน

อธิ + การ เปน อธกิ าร (ความเปน ประธาน) อนุ + ญาต เปน อนุญาต (การรับรู)

อธิ + บดี เปน อธบิ ดี (ผเู ปน ใหญ) อนุ + ทิน เปน อนุทิน (ตามวัน,รายวัน)

อป + มงคล เปน อปั มงคล (ไมมีมงคล) วิ + กฤต เปน วกิ ฤต (แปลกจากเดมิ )

อป + ยศ เปน อัปยศ (ไมมียศ) วิ + เทศ เปน วิเทศ (ตา งประเทศ)

คําท่ีลงอุปสรรคดังกลา วน้ีจัดวาเปน คําสมาส ท้ังน้ีเพราะวิธีลงอุปสรรคเปน การรวบรวมศัพท
ภาษาบาลีและสันสกฤตเขา ดวยกันและบทขยายจะวางอยูห นา บทท่ีถูกขยายในภาษาบาลีและสันสกฤต
การลงอปุ สรรคเขา ขางหนา คาํ เปนวิธีการสมาสวธิ หี น่ึง

103

นอกจากน้ี การลงอุปสรรคของภาษาบาลี ถูกนํามาใชในภาษาไทยแลว ไทยเรายังนําวิธีการ

ลงอปุ สรรคมาใชกับคําไทยและคําอื่น ๆ ในภาษาไทยอีกดวย เชน

สมรู หมายความวา รว มคิดกนั

สมทบ หมายความวา รว มเขาดวยกนั

ค. การสนธิ การสรางคําในภาษาบาลี สนั สกฤต ซงึ่ มกี ารเปลย่ี นแปลงรูปคํา อันเนื่องมา

จากการเปลี่ยนแปลงทางเสยี ง ซ่งึ เราเรียกวา “สนธ”ิ

สนธิ เปนการเปล่ียนแปลงเสียง การสนธิเปน วิธีการสมาส โดยการเช่ือมคําใหก ลมกลืนกัน คือ

ทายเสียงคาํ ตนกับเสียงของคาํ ที่นํามาตอ จะกลมกลนื กนั เปน วธิ ีสรางคําใหมใ นภาษาวิธหี นง่ึ วิธสี นธมิ ี 3 วธิ ีคือ

1. สระสนธิ คอื การรวมเสียงสระตัวทา ยของคํานําหนา กับสระตัวหนา ของคําหลังใหกลมกลืน

สนทิ กันตามธรรมชาตกิ ารออกเสยี ง

อะ + อ เปน อา เชน สุข + อภิบาล = สขุ าภิบาล

อะ + อุ หรือ อู เปน อุ อู หรือ โอ เชน

อรณุ + อทุ ยั = อรุโณทัย

ราช + อปุ โภค = ราชปู โภค

ฯลฯ

2. พยญั ชนะสนธิ เปนลักษณะการเชอื่ มและกลมกลนื เสยี งระหวา งคาํ ที่สุดศพั ทดวยพยัญชนะกับ

คําที่ขึ้นตน ดว ยพยัญชนะหรือสระ เมอื่ เสยี งอยใู กลกนั เสยี งหนึ่งจะมีอิทธพิ ลดงึ เสียงพยัญชนะอีกเสียงหนึ่ง

ใหมีลักษณะเหมอื นหรือใกลเคียงกนั พยัญชนะสนธิน้จี ะมีเฉพาะในภาษาสันสกฤตเทา นัน้ ในภาษาบาลีไมม ี

เพราะศัพทใ นภาษาบาลีทกุ คาํ ตองสดุ ศพั ทดวยสระ ตัวอยาง เชน

ธต เปล่ยี น เปน ทธ เชน พธุ + ต = พทุ ธ

ราชน + บตุ ร = ราชบตุ ร ไทยใช ราชบุตร

กามน - เทว = กามเทว ไทยใช กามเทพ

3. นฤคหติ สนธิ สนธนิ ิคหิตจะมลี กั ษณะการตอเชอื่ มและกลมกลืนเสียงระหวา งคําตน ที่ลงทายดว ย

นิคหิต กับคาํ ท่ขี ึ้นตนดว ยสระหรอื พยัญชนะนคิ หิตเทยี บไดกับเสียงนาสิก ดังน้ัน นิคหิตจะกลายเปน นาสิก

ของพยัญชนะตัวท่ีตามมา คือ ง ญ น ณ ม ถาตัวตามนิคหิตอยูว รรคเดียวกับ ง ก็จะเปลี่ยนเปน ง ถา อยู

วรรคเดียวกบั ญ หรอื น หรอื ณ หรอื ม ก็จะเปลีย่ นเปน ญ น ณ ม ตามวรรค เชน

สํ + เกต = สังเกต (เครื่องหมายร)ู

สํ + ถาร = สนั ถาร (การปลู าด)

สํ + พนธ = สมั พันธ

การนําวิธีการสรางคําแบบคําสมาส คําลงอุปสรรคและวิธีสนธิในภาษาบาลีสันสกฤตมาใชใ น

ภาษาไทย ถอื วาเปน การสรางคาํ หรือเพิ่มคาํ ในภาษาไทยมมี าก

104

5.2 การสรา งคาํ ของภาษาเขมร ไทยไดนาํ เอาวิธีสรา งคาํ ของเขมร คือ การแผลงคํามาใชใ น

ภาษาไทย ซึ่งวิธีแผลงคําในภาษาเขมรมหี ลายวิธแี ตไ ทยเรานํามาใชบ างวิธีเทา น้นั

คําแผลง คือ คําท่ีเปลี่ยนแปลงตัวอักษรใหมีรูปลักษณะตา งไปจากคําเดิม แตยังคงรักษา

ความหมายเดมิ หรอื เคาเดิมเอาไวใ หพ อสงั เกตได

วธิ ีแผลงคาํ ในภาษาไทย ทีน่ ํามาจากภาษาเขมรบางวิธี คือ

1. ใชว ิธเี ตมิ อาํ ลงหนาคาํ แผลงใหม แตค งรูปสระเดมิ ไวท ่พี ยางคหลัง เชน

ตรวจ เปน ตาํ รวจ เกดิ เปน กาํ เนดิ

เสรจ็ เปน สาํ เรจ็ เสียง เปน สําเนยี ง

2. ใชวิธีเตมิ อุปสรรค (หนวยหนาศพั ท) บํ (บอ็ ม) ลงหนาคําแผลงสว นใหญ ไทยนาํ เอามา

ออกเสียง บัง บนั บํา เชน

เกดิ ลงอปุ สรรค บํ เปน บเํ กิด ไทยใชบ ังเกิด

ดาล ลงอุปสรรค บํ เปน บํดาล ไทยใชบ ันดาล

การแผลงคําเปน วิธีสรางคําข้ึนใชใ นภาษาวิธีหนึ่ง ซึ่งไทยเอาแบบอยา งมาจากภาษาเขมรและ

ภาษาอืน่ เชน ภาษาบาลี สันสกฤต เชน

อายุ เปน พายุ อภริ มย เปน ภริ มย

ไวปลุย เปน ไพบลู ย มาต เปน มารดา

การแผลงคําของภาษาบาลี สนั สกฤต สว นใหญเพอ่ื จะไดอ อกเสียงในภาษาไทยไดง ายและไพเราะขึน้

ศพั ทบ ัญญตั ิ

ศพั ทบัญญัติ หมายถึง คําเฉพาะวงการหรือคาํ เฉพาะวชิ าท่ผี คู ดิ ข้นึ เพือ่ ใชส ่ือความหมายในวงการ

อาชีพหรือในวิชาการแขนงใดแขนงหนึ่ง โดยเฉพาะ ทั้งน้ี เพราะการศึกษาของเราไดข ยายตัวกวา งขวาง

มากข้นึ การศึกษาจากตางประเทศกม็ ีมากขน้ึ เราตอ งรบั รคู าํ ศัพทข องประเทศเหลานั้นโดยเฉพาะคําศัพท

ภาษาอังกฤษ

ปจจุบนั มีศพั ทบญั ญตั ทิ ่ีใชกนั แพรหลาย โดยทั่วไปจํานวนมาก ซึ่งผูเ รียนคงจะเคยเห็นและเคยได

ฟงจากส่ือมวลชน ซึ่งจะเปน คําศพั ทเก่ยี วกับธรุ กิจ กฎหมาย วิทยาศาสตร ฯลฯ

จะขอยกตัวอยางเพยี งบางคาํ ดงั น้ี

สินเชื่อ Credit หมายถึง เงนิ ทีเ่ ปน หนีไ้ วดว ยความเช่ือถือ

เงินฝด Deflation หมายถงึ ภาวะเศรษฐกจิ ทีม่ ีปรมิ าณเงนิ หมนุ เวียน

ในประเทศมนี อย การใชจายลดนอ ยลงทาํ ใหสินคาราคาตก

เงนิ เฟอ Inflation หมายถงึ ภาวะเศรษฐกจิ ทป่ี รมิ าณเงนิ หมุนเวียนในประเทศมมี าก

เกินไป ทําใหร าคาสินคาแพงและเงินเส่อื มคา ตกตํ่า ปรมิ าณเงนิ

หมุนเวียนในประเทศมีนอย การใชจ ายลดนอ ยลง ทาํ ใหสินคา ราคาตก

105

ทนุ สาํ รอง Reserve fund หมายถงึ เงนิ ทกี่ ันไวจากผลกาํ ไรของหางหนุ สวนบริษัท

ตามทกี่ าํ หนดไวใ นกฎหมายหรอื ขอ บังคบั ของหา งหนุ สว น บริษทั น้นั ๆ

ทุนสาํ รองเงนิ ตรา Reserve หมายถึง ทองคํา เงินตราตา งประเทศหรอื หลกั ทรพั ยต าง ๆ

ซง่ึ ใชเปน ประกันในการออกธนบตั รหรือธนาคารบตั ร

เงนิ ปน ผล Dividend หมายถึง สว นกาํ ไรท่บี ริษัทจาํ กัดจายใหแ กผถู อื หุน

กลอ งโทรทรรศน Telescope กลอ งทีส่ องดูทางไกล

กลองจลุ ทรรศน Microscope กลองขยายดขู องเลก็ ใหเ หน็ เปนใหญ

จรวด Rocket หมายถงึ อาวุธหรอื ยานอวกาศท่ขี ับเคลื่อนดว ยความเรว็ สงู

โดยไดเชอื้ เพลิงในตวั เองเผาไหมเ ปน แกส พงุ ออกมาจากสวนทาย มีทัง้ ชนิดทใี่ ช

เช้ือเพลงิ แข็งและชนดิ เชื้อเพลงิ เหลว

ขปี นาวธุ Missile หมายถึง อาวุธซึง่ ถูกสง ออกไปจากผวิ พิภพ เพื่อใชประหัตประหาร

หรือทําลายในสงคราม โดยมีการบงั คบั ทศิ ทางในตัวเอง เพอื่ นาํ ไปสู

เปาหมายการบงั คบั ทศิ ทางนีบ้ ังคบั เฉพาะตอนขนึ้ เทา น้นั

จรวดนําวถิ ี Guided Rocket หมายถึง ขปี นาวุธนาํ วถิ ี ซง่ึ ขบั เคล่อื นดวยจรวด

จานบิน Flying Saucer หมายถงึ วตั ถุบนิ ลกั ษณะคลา ยจาน 2 ใบ คว่าํ ประกบกนั

มผี อู างวาเคยเห็นบินบนทองฟา และมบี างคนเช่ือวาเปนยานอวกาศมาจาก

นอกโลกหรือจากดาวดวงอน่ื บางครง้ั ก็เรียกวา จานผี

ดาวเทยี ม Satellite หมายถึง วัตถุทมี่ นุษยสรา งขน้ึ เลยี นแบบดาวบรวิ าร

ของดาวเคราะห เพื่อใหโคจรรอบโลกหรือรอบเทหฟ ากฟา อน่ื มีอปุ กรณ

โทรคมนาคมดวย เชน การถา ยทอดคลื่นวทิ ยุและโทรทศั นขา มประเทศ

ขา มทวปี เปน ตน

แถบบันทึกเสียง Audiotape หมายถงึ แถบเคลอื บสารแมเหลก็ ใชบันทกึ

สญั ญาณเสียง

แถบบันทึกภาพ,แถบวีดิทัศน Videotape หมายถงึ แถบเคลอื บสารแมเ หลก็ ใช

บนั ทึกสัญญาณภาพ

โลกาภิวัตน Globalization หมายถงึ การทําใหแพรหลายไปท่วั โลก

คําศพั ทบัญญัติที่ยกมาลวนมีความหมายทตี่ อ งอธบิ ายและมักจะมีความหมายเฉพาะดา นท่แี ตกตา ง
ไปจากความเขา ใจของคนท่วั ไป หากผูเรียนตอ งการทราบความหมายท่ถี ูกตอ งควรคน ควาจากพจนานุกรม
เฉพาะเรื่อง เชน พจนานุกรมศัพทแพทย พจนานุกรมศัพทธุรกิจ พจนานุกรมชางและพจนานุกรมศัพท
กฎหมาย เปนตน หรือติดตามขา วสารจากสื่อตา ง ๆ ที่มีการใชค ําศัพทเ ฉพาะดานจะชวยใหเ ขา ใจดีข้ึน
เพราะคําศพั ทบญั ญัตเิ หมาะสมท่จี ะใชเฉพาะวงการและผูมีพ้นื ฐานพอเขาใจความหมายเทาน้ัน

106

กจิ กรรม
1. ใหผูเ รียนรวบรวมคําศัพทบ ัญญัติจากหนังสือพิมพและหนังสืออ่ืน ๆ แลว บันทึกไวใ นสมุด

เพอื่ จะไดน าํ ไปใชในการพูดและเขียนเม่อื มีโอกาส
2. ผูส อนยกคาํ มาถามทเ่ี หน็ สมควรใหผเู รียนชว ยกันแยกวาเปน คาํ สมาสหรือคาํ ประสม
ประโยคในภาษาไทย ประโยคตอ งมคี วามครบ สมบรู ณ ใหรวู า ใครทาํ อะไร หรอื กลาวอีกอยา งหนงึ่

วา ประโยคตอ งประกอบดว ยประธานและกริยาเปนอยา งนอ ย
เราสามารถแยกประโยคไดเ ปน 3 ชนดิ คือ
ก. ประโยคแจง ใหทราบ หรอื ประโยคบอกเลา ประโยคชนิดนี้อาจจะเปนประโยคส้ัน ๆ มีเพียง

คาํ นามทําหนา ที่ประธาน คํากริยาทําหนา ท่ีเปน ตัวแสดง เชน คนเดิน นกบิน แตบ างทีอาจจะเปน ประโยค
ยาว ๆ มีความสลบั ซบั ซอนย่ิงขึน้ ซงึ่ มคี ํานาม คํากรยิ า หลายคํา ก็ได

ถา ประโยคแจง ใหทราบนั้นมีเน้ือความปฏิเสธก็จะมีคําปฏิเสธ เชน ไมม ี หามิได อยูด วย เชน
เขาไมมารวมประชุมในวนั นี้

ข. ประโยคถามใหต อบหรอื ประโยคคาํ ถาม เปนประโยคท่ีผูพูดใชถามขอ ความ เพ่ือใหผ ูฟ ง ตอบ
รูปประโยคคําถามจะมีคํา หรอื ไหม ใคร อะไร ที่ไหน กี่ เมื่อไร อยางไร ฯลฯ แตถา ประโยคถามใหต อบเปน
ประโยคถามใหตอบทมี่ เี นอ้ื ความปฏิเสธกจ็ ะมีคาํ ปฏเิ สธอยดู ว ย

ค. ประโยคบอกใหท าํ หรอื ประโยคคาํ สั่ง เปนประโยคทผ่ี ูพูดใชเพอื่ ใหผ ฟู งกระทาํ อาการบางอยา ง
ตามความตองการของผพู ดู การบอกใหผ ูอืน่ ทําตามความตอ งการของตนนัน้ อาจตองใชวธิ ีขอรอ งออนวอน
วงิ วอน เชิญชวน บงั คบั ออกคาํ ส่งั ฯลฯ

การเรยี งลาํ ดบั ในประโยค

การเรียงลาํ ดับในภาษาไทยมีความสาํ คัญมากเพราะถา เรียงลําดับตา งกันความสัมพันธข องคาํ

ในประโยคจะผิดไป เชน

สนุ ขั กดั งู สนุ ขั เปน ผูทํา งูเปนผูถกู กระทํา

งูกัดสนุ ัข งเู ปนผทู าํ สนุ ัขเปน ผถู ูกกระทาํ

โครงสรา งของประโยค

ประโยคในภาษาไทยแบง เปน 3 ชนิด คือ
ก. ประโยคความเดียว คือ ประโยคทม่ี งุ กลาวถงึ ส่ิงใดส่ิงหน่ึงเพียงสิ่งเดียวและส่ิงนั้นแสดงกิริยา
อาการหรอื อยูในสภาพอยางใดอยางหนึ่งแตเพียงอยางเดียว ประโยคความเดียวแบงออกเปน สวนสําคัญ
2 สวน คอื ภาคประธานและภาคแสดง เชน
ผหู ญงิ ชอบดอกไม ถงึ แมจะมรี ายละเอยี ดเขา ไปในประโยค กย็ ังเปน ประโยคความเดียว เชน ผูหญิง
คนนนั้ ชอบดอกไมส วย

107

ข. ประโยคความซอน คือ ประโยคความเดียวที่เพ่ิมสว นขยายภาคประธานหรือภาคแสดงดวย
ประโยค ทําใหโ ครงสรา งของประโยคเปล่ียนไป แตถาประโยคที่เพิ่มข้ึนนั้นเปนประโยคชวยจํากัดความหมาย
ของคาํ ถามหรอื คํากรยิ า ก็เปนประโยคซอน เชน

ผูหญิงทีน่ ั่งขา ง ๆ ฉันชอบดอกไมท ี่อยใู นแจกัน
ประโยคทชี่ ว ยจาํ กดั ความหมายของคํานาม “ดอกไม” คอื ประโยคทวี่ า “ท่อี ยใู นแจกนั ” เปน ตน
ค. ประโยคความรวม คือ ประโยคท่ีมีสว นขยายเพ่ิมข้ึนและสว นที่ขยายสัมพันธก ับประโยคเดิม
โดยมีคําเชื่อม และ แตถา ฯลฯ อยูขา งหนา หรืออยูข า งในประโยคเดิมหรือประโยคท่ีเพิ่มขึ้น ทําใหรูว า
ประโยคทัง้ สองสมั พันธกันอยางไร เชน
ผูหญิงชอบดอกไมสว นเด็กชอบของเลน เปนประโยคความรวม
ประโยคที่เพิ่มขึ้นและสัมพันธก ับประโยคเดิมโดยมีคําเชื่อม “สวน” มาขา งหนาคือ ประโยค
“เด็กชอบของเลน” เปน ตน

เรอื่ งที่ 2 ถอ ยคําสํานวน สภุ าษิต คําพังเพย

1. ถอยคาํ ภาษาไทยมลี ักษณะพิเศษหลายประการ สามารถเลอื กใชใหเ หมาะสมในการสือ่ สาร
เพ่อื ความเขาใจในส่ิงตา ง ๆ ไดอ ยางชดั เจนและตรงเปา หมาย

2. ถอยคาํ ภาษาไทยมลี ักษณะเปนศลิ ปะทมี่ คี วามประณตี สละสลวย ไพเราะ ลึกซง้ึ นา คดิ นา ฟง
ร่นื หู จูงใจและหากนําไปใชไ ดเ หมาะกับขอความเร่ืองราวจะเพิ่มคุณคาใหข อ ความหรือเรื่องราวเหลา น้ัน
มีนํ้าหนกั นา คิด นาฟง นา สนใจ นาติดตามยิ่งขนึ้

3. ถอ ยคําภาษาไทย ถารูจ ักใชใ หถ ูกตอ งตามกาลเทศะและบุคคลนับวาเปนวัฒนธรรมอันดีงาม
ของชาติและของผปู ฎบิ ัติ

ถอ ยคําสาํ นวน

ถอ ยคาํ สํานวน หมายถงึ ถอ ยคาํ ที่เรียบเรียง บางทีก็ใชว าสํานวนโวหาร คําพูดของมนุษยเ ราแยก
ออกไปอยางกวา ง ๆ เปน 2 อยา ง อยางหน่งึ พูดตรงไปตรงมาตามภาษาธรรมดา พอพดู ออกมากเ็ ขาใจทันที
อีกอยา งหนึ่งพูดเปนเชิงไมต รงไปตรงมา แตใ หมีความหมายในคําพูดน้ัน ๆ คนฟง เขา ใจความหมายทันที
ถา คําพูดน้ันใชกันแพรหลาย เชน คําวา “ปากหวาน” “ใจงา ย” แตถ า ไมแพรห ลายคนฟง ก็ไมอ าจเขาใจ
ทันที ตองคิดจึงจะเขา ใจ หรือบางทีคิดแลว เขา ใจเปนอยางอื่นก็ได หรือไมเขาใจเอาเลยก็ไดค ําพูดเชิงนี้
เราเรียกวา “สํานวน” การใชถ อ ยคําที่เปน สํานวนน้ัน ใชในการเปรียบเทียบบา ง เปรียบเปรยบาง
พูดกระทบบา ง พูดเลน สนุก ๆ บา ง พดู เตอื นสตใิ หไ ดคิดบาง

สํานวนไทย หมายถึง ถอ ยคําที่เรียบเรียงไวตายตัว เน่ืองจากใชก ันมาจนแพรห ลายอยูตัวแลว
จะตดั ทอนหรือสลบั ท่ไี มไ ด เชน สํานวนวา “เกบ็ เบีย้ ใตถ ุนรา น”หมายความวา ทาํ งานชนิดท่ีไดเ งินเล็กนอย
ก็เอา ถาเราเปลี่ยนเปน “เก็บเงินใตถุนบาน” ซึ่งไมใชสํานวนที่ใชก ัน คนฟง อาจไมเขาใจหรือเขาใจเปน
อยางอ่นื เชน เกบ็ เงนิ ฝงไวใตถุนบาน

108

ลกั ษณะของสํานวนไทย
1. สํานวนไทยมีลักษณะท่ีมีความหมายโดยนัย โดยปกติความหมายของคํามีอยา งนอย
2 ประการ คือ

1.1 ความหมายโดยอรรถ ไดแก ความหมายพื้นฐานของคําน้ัน ๆ โดยตรง เชนคําวา “กิน”
ความหมายพื้นฐานท่ีทุกคนเขาใจก็คือ อาการท่ีนําอะไรเขา ปากเค้ียวแลวกลืนลงไปในคอ เชน กินขาว
กนิ ขนม เปน ตน

1.2 ความหมายโดยนัย ไดแ ก การนําคํามาประกอบกันใชในความหมายที่เพ่ิมจากพื้นฐาน
เชน คาํ วา

กนิ ดบิ - ชนะโดยงา ยดาย
กนิ โตะ - รุมทาํ ราย
กนิ แถว - ถกู ลงโทษทุกคนในพวกนนั้
กนิ ปนู รอ นทอง - ทําอาการพิรธุ ข้ึนเอง
2. สํานวนไทยมีลักษณะมีความหมายเพื่อใหตีความ มีลักษณะติชม หรือแสดงความเห็น
อยูในตวั เชน เกลอื เปน หนอน กนิ ปูนรอ นทอง ตกบนั ไดพลอยโจน งมเขม็ ในมหาสมทุ ร เปน ตน
3. สํานวนไทย มลี ักษณะเปน ความเปรยี บเทยี บหรอื คําอุปมา เชน ใจดาํ เหมือนอีกา
เบาเหมือนปยุ นนุ รกั เหมือนแกว ตา แขง็ เหมอื นเพชร เปน ตน
4. สาํ นวนไทยมลี กั ษณะเปน คําคมหรือคํากลา ว เชน หนา ชื่นอกตรม หาเชา กินค่ํา หนา ซื่อใจคด
เปนตน
5. สํานวนไทย มีลักษณะเปนโวหารมีเสียงสัมผัสคลองจองกัน หรือบางทีก็ยํ้าคํา เชน ขาวแดง
แกงรอน ขุนขอ งหมองใจ จับมือถือแขน บนบานศาลกลาว กินจุบกินจิบ ประจบประแจง ปากเปยก
ปากแฉะ อม่ิ อกอ่ิมใจ เปนตน

ตัวอยางสํานวนไทย
1. สํานวนท่ีมีเสียงสัมผัส สํานวนเหลา น้ีมักจะมีจํานวนคําเปน จํานวนคู ต้ังแต 4 คํา

จนถึง 12 คําดังนี้
1.1 เรียง 4 คํา เชน ขา วแดงแกงรอ น คอขาดบาดตาย โงเงาเตาตุน ฯลฯ
1.2 เรยี ง 6 คาํ เชน คดในของอในกระดูก ยใุ หร ําตําใหรว่ั นกมหี หู นมู ปี ก ฯลฯ
1.3 เรียง 8 คํา เชน กินอยูกับปาก อยากอยูก ับทอ ง ไกงามเพราะขน คนงามเพราะแตง

ความรทู วมหวั เอาตวั ไมรอด เปน ตน
1.4 เรยี ง 10 คาํ เชน คนรักเทาผนื หนงั คนชงั เทาผนื เสือ่ คบคนใหด หู นา ซอ้ื ผาใหด ูเนอื้

ดกั ลอบตอ งหม่ันกู เจาชูตองหมัน่ เกยี้ ว เปน ตน
1.5 เรยี ง 12 คํา เชน ปลกู เรือนตามใจผอู ยู ผกู อูตามใจผนู อน มีเงินเขานับเปนนอ ง

มีทองเขานับเปนพ่ี เลนกบั หมาหมาเลียปาก เลน กบั สากสากตอยหัว

109

2. สํานวนทไี่ มม เี สยี งสัมผสั สํานวนเหลา นม้ี ีมากมาย สว นมากมีตัง้ แต 2 คาํ ขึ้นไป จนถึง 8 คาํ เชน

2.1 เรยี ง 2 คาํ เชน กนั ทา แกเ ผด็ เขาปง ตกหลุม ตายใจ ฯลฯ

2.2 เรียง 3 คาํ กา งขวางคอ เกลือเปน หนอน คลมุ ถงุ ชน ควา นา้ํ เหลว ฯลฯ

2.3 เรยี ง 4 คาํ เชน กิง่ ทองใบหยก กิ้งกาไดท อง กินปูนรอ นทอง นํา้ ผงึ้ หยดเดยี ว

นอนตายตาหลบั ขาวใหมปลามัน เปน ตน

2.4 เรยี ง 5 คํา เชน ขนหนา แขงไมร ว ง ตงี ใู หห ลังหกั จบั ปใู สกระดง ฯลฯ

2.5 เรยี ง 6 คํา เชน กลนื ไมเ ขาคายไมออก นิ้วไหนรายตัดน้วิ น้ัน บานเมอื งมีขอื่ มแี ป

พลกิ หนา มอื เปน หลังมือ

2.6 เรียง 7 คํา เชน กนิ บนเรือนขร้ี ดหลังคา นกนอยทํารงั แตพ อตวั ตําน้ําพรกิ ละลายแมน้าํ

สบิ ปากวาไมเ ทาตาเห็น เรอ่ื งขห้ี มรู าขี้หมาแหง ฯลฯ

สํานวน หมายถงึ กลมุ ของวลี คาํ หรอื กลมุ คําท่นี ํามาใชในความหมายทแ่ี ตกตางไปจากความหมาย

เดิม ความหมายทเ่ี กดิ ข้ึนมักจะเปน ความหมายในเชิงอุปมา หรือเชิงเปรียบเทียบ ไมไดใหคติธรรม แตจ ะเปน

ความหมายท่กี ระชับและลึกซึ้ง เชน สํานวนวา เรื่องกลว ย ๆ คําวา กลว ย ๆ ไมไ ดหมายถึง ผลไม แตห มายถึง

งา ย ๆ เรื่องไมยากเปน เรอื่ งงาย ๆ สาํ นวนภาษาไทยอาจจะประกอบคาํ ตั้งแต 1 คําขนึ้ ไปจนถงึ หลายคาํ หรอื

เปนกลมุ

ตวั อยา งเชน

ปากหวาน = พดู เพราะ

ลกู หมอ = คนเกาของสถานท่ใี ดสถานท่หี น่ึง

หญาปากคอก = เรื่องงา ย ๆ ทค่ี ิดไมถ ึง

กงกรรมกงเกวียน = กรรมสนองกรรม

พกหินดกี วา พกนุน = ใจคอหนักแนนดกี วา หเู บา

การใชสํานวนไปประกอบการส่ือสารน้ัน ผูใชต อ งรูค วามหมายและเลือกใชใ หเ หมาะสมกับเพศ

โอกาสและสถานการณ เชน

เฒาหัวงู = มักจะใชเปรยี บเทยี บ หมายถึง ผูชายเทา นนั้

ไกแกแ มปลาชอน = มักใชเ ปรียบเทยี บกบั ผูหญิงเทา นนั้

ขบเผาะ = มกั ใชกับผหู ญงิ เทา นน้ั ไมใ ชกบั ผูชาย

คําพังเพย มีความหมายลึกซึง้ กวา สํานวน ซึง่ จะหมายถึง ถอ ยคาํ ท่กี ลาวข้ึนมาลอย ๆ เปน กลาง ๆ

มีลักษณะติชม หรือแสดงความเห็นอยูในตัว มีความหมายเปน คติสอนใจคําพังเพยเมื่อนําไปตีความแลว

สามารถนําไปใชป ระกอบการพดู หรือเขยี นใหเ หมาะสมกบั เรอ่ื งทีเ่ ราตอ งการถายทอด หรือส่ือความหมาย

ในการส่อื สาร เชน

ช้ีโพรงใหกระรอก = การแนะนําใหคนอนื่ ทาํ ในทางไมด ี

ปลกู เรอื นตามใจผูอ ยู = จะทําอะไรใหค ดิ ถึงผทู ีจ่ ะใชส ง่ิ นัน้

รําไมดีโทษปโ ทษกลอง = คนทาํ ผิดไมยอมรบั ผิดกลบั ไปโทษคนอ่นื

110

นอกจากนยี้ งั มคี ําพังเพยอีกมากที่เราพบเหน็ นาํ ไปใชอยเู สมอ เชน

กาํ แพงมีหูประตมู ชี อ ง เห็นกงจกั รเปน ดอกบัว

ทํานาบนหลงั คน เสียนอ ยเสยี ยากเสียมากเสียงาย

ฯลฯ

สภุ าษิต หมายถึง คํากลา วดี คําพูดท่ีถือเปนคติ เพื่ออบรมส่ังสอนใหทําความดีละเวนความชั่ว

สุภาษิต สว นใหญม ักเกิดจากหลักธรรมคําสอน นิทานชาดก เหตุการณห รือคําส่ังสอนของบุคคลสําคัญ

ซง่ึ เปน ท่ีเคารพนบั ถือ เลอ่ื มใสของประชาชน ตัวอยาง เชน

ตนแลเปนที่พงึ่ แหงตน

ทําดไี ดด ี ทาํ ชว่ั ไดช ั่ว

ทใี่ ดมีรกั ทน่ี ัน่ มีทกุ ข

หวานพืชเชนไร ยอมไดผ ลเชนนนั้

ความพยายามอยูท ไ่ี หน ความสําเรจ็ อยูท่นี ั่น

ใจเปนนายกายเปน บาว

ฯลฯ

การนําสํานวน คําพังเพย สุภาษิตไปใชป ระกอบการถา ยทอดความรูความคิดอารมณค วามรูส ึก

ในชวี ิตนัน้ คนไทยเรานิยมนาํ ไปใชก ันมาก ทงั้ นี้ เพราะสาํ นวน สภุ าษติ คาํ พังเพย มีคณุ คาและความสําคัญ คอื

1. ใชเปนเครอ่ื งมืออบรมส่งั สอน เยาวชนและบุคคลทว่ั ไปใหปฏิบัติดี ปฏบิ ตั ชิ อบในดา นตาง ๆ

เชน การพดู การถายทอดวฒั นธรรม การศกึ ษาเลาเรียน การคบเพ่อื น ความรกั การครองเรอื นและ

การดาํ เนินชวี ิตดานอนื่ ๆ

2. ถอยคําสํานวน คําพังเพย สุภาษิต สะทอนใหเห็นสภาพการดําเนินชีวิตความเปนอยูของคน

สมยั กอนจนถึงปจจบุ นั ในดา นสงั คม การศกึ ษา การเมอื ง การปกครอง เศรษฐกิจ นิสัยใจคอและอน่ื ๆ

3. สะทอ นใหเหน็ ความเชอื่ ความคดิ วสิ ัยทัศนของคนสมยั กอ น

4. การศึกษาสํานวน คาํ พังเพย สภุ าษติ ชวยใหม ีความคิด ความรอบรู สามารถใชภ าษาไดด ีและ

เหมาะสมกับโอกาส กาลเทศะและบุคคล กอปรท้ังเปนการชวยสืบทอดวัฒนธรรมทางภาษาไวใหคงอยู

คชู าติไทยตลอดไป

กจิ กรรม
ใหผูเรียนรวบรวม สํานวน คําพังเพย สุภาษิต จากหนังสือและแหลง ความรูอ ื่น ๆ พรอ มศึกษา

ความหมายใหเ ขาใจ เพื่อนําไปใชในการรายงาน การพดู การเขียน ในชีวิตประจาํ วัน

111

เร่ืองท่ี 3 การใชพจนานกุ รมและสารานุกรม

ความสาํ คัญของพจนานุกรม

พจนานุกรมเปนหนงั สอื อา งองิ ทส่ี าํ คญั และเปน แบบฉบับของการเขียนหนังสือไทยในทางราชการ
และโรงเรียน เพ่อื ใหก ารเขยี นหนงั สอื ไทยมีมาตรฐานเดียวกันไมล ักล่ันกอใหเ กิดเอกภาพ ทางภาษา อนั เปน
วฒั นธรรมสวนหนง่ึ ของชาตไิ ทย ตามปกติแลวเราจะเปด ใชเ มื่อเกดิ ความสงสัยใครรูใ นการอาน เขียน หรือ
แปลความหมายของสํานวน หากเปด ใชบ อย ๆ จะเกิดความรูค วามชาํ นาญ ใชไดร วดเรว็ และถกู ตอ ง

ความหมายของพจนานกุ รม

คาํ วา พจนานกุ รม เทียบไดกับคําภาษาอังกฤษคือ Dictionary พจนานุกรม หมายถึง หนังสือ
รวบรวมถอยคําและสํานวนที่ใชอ ยูในภาษาโดยเรียงลําดับตามอักษรแรกของคํา เริ่มตั้งแตคําที่ขึ้นตน
ดว ย ก.ไก ไปจนถงึ คําทขี่ ้ึนตน ดว ย ฮ.นกฮูก ซ่ึงแตล ะคําพจนานุกรมจะบอกการเขียนสะกดการันต บางคํา
จะบอกเสียงอานดว ย หากคําใดท่ีมีมาจากภาษาตางประเทศก็จะบอกเทียบไว บางคํามีภาพประกอบ
เพื่อเขา ใจความหมายยิ่งขนึ้ และสงิ่ ทีพ่ จนานุกรมบอกไวทุกคําคอื ชนดิ ของคําตามไวยากรณก ับความหมาย
ของคํานนั้ ๆ

พจนานุกรมจึงทาํ หนาท่ีเปนแหลงเรียนรูทางภาษาคอยใหความรูเกี่ยวกับการอาน การเขียน
และบอกความหมายของถอยคาํ สาํ นวนใหเ ปนทีเ่ ขา ใจอยา งส้ัน งาย รวบรดั

หนังสือพจนานุกรมภาษาไทยฉบับท่ีไดมาตรฐานและเปน ท่ียอมรับท่ัวไป คือ พจนานุกรม
ฉบับราชบณั ฑิตยสถานฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. 2525 และฉบบั ปรบั ปรุง ป 2542

กจิ กรรม
พจนานกุ รมจะเรยี งคําตามอกั ษรตัวแรกของคาํ
โดยลาํ ดบั ตัง้ แต ก.ไก ไปจนถึง
ฮ.นกฮกู จงลําดบั คาํ 5 คาํ ตอไปนต้ี ามหลักพจนานกุ รม

หมู แมว เปด ไก นก

(ถาเรียงไมไดใหเ ปดพจนานุกรมดูหรอื ถามผรู ู)

วธิ ีใชพ จนานกุ รม

พจนานุกรมจัดเปนหนังสือประเภทไขขอของใจทางภาษา ตามปกติแลว เราจะเปด ใชเ ม่ือเกิด
ความสงสัยใครรูในการอาน เขียน หรือแปลความหมายของถอ ยคําสํานวน หากเปด บอย ๆ จะเกิดความ
คลองแคลว รวดเรว็ และถูกตอง

ถาเปรียบเทียบวธิ ใี ชพจนานกุ รมกับการพิมพดีด วายนํ้า ขับรถ ทอผา หรือทํานา ก็คงเหมือนกัน
คอื ฝกบอ ย ๆ ลงมอื ทาํ บอย ๆ ทาํ เปนประจาํ สม่ําเสมอ ไมชาจะคลอ งแคลวโดยไมร ตู ัว

112

การใชพจนานุกรมจงึ ไมใชเรอื่ งยากเย็นอะไร
ขอแนะนาํ ข้นั ตอนงา ย ๆ ดงั น้ี
ขั้นท่ี 1 หาพจนานุกรมมาใชใ นมือหน่ึงเลมเปด อานคํานําอยางละเอียด เราตองอา นคํานํา
เพราะเขาจะอธบิ ายลักษณะและวิธีใชพจนานุกรมเลมนั้นอยา งละเอียด
ขนั้ ที่ 2 ศึกษารายละเอียดตาง ๆ ที่จาํ เปนตอ งรู เพอื่ ความสะดวกในการเปด ใช เชน อกั ษรยอ คํายอ
เปน ตน เพราะเมอื่ เปดไปดคู าํ กับความหมายแลวเขาจะใชอกั ษรยอ ตลอดเวลา โปรดดูตวั อยา งจาก
พจนานุกรมฉบบั ราชบัณฑติ ยสถาน ฉบบั ปรับปรุง พุทธศักราช 2525 หนา 9 - 10

อักษรยอทใ่ี ชพ จนานกุ รม

(1) อกั ษรยอในวงเล็บ (...) บอกทมี่ าของคํา
(2) อกั ษรหนา บทนยิ าม บอกชนดิ ของคําตามหลักไวยากรณ
(3) อกั ษรยอในวงเล็บหนา บทนยิ าม บอกลกั ษณะของคาํ ที่ใชเฉพาะแหง
(4) อกั ษรยอ หนงั สืออา งองิ
(5) คําวา “ด” ที่เขยี นตอทา ยคาํ หมายความวาใหเ ปด ดใู นคาํ อ่ืน เชน กรรม ภริ มย ดูกรรภิรมย

บญั ชอี กั ษรยอท่ีใชในพจนานุกรมนี้

(1) อกั ษรยอในวงเลบ็ บอกท่ีมาของคาํ

ข = เขมร ต = ตะเลง ล = ละติน

จ = จนี บ = เบงคอลี ส = สนั สกฤต

ช = ชวา ป = ปาลิ (บาลี) อ = อังกฤษ

ญ = ญวน ฝ = ฝร่ังเศษ ฮ = ฮนิ ดู

ญ = ญ่ปี นุ ม = มาลายู

(2) อักษรยอหนา บทนยิ าม บอกชนิดของคําตามไวยากรณ คือ :

ก. = กริยา ว. = วิเศษณ (คุณศัพทห รอื กริยาวเิ ศษณ)

น. = นาม ส. = สรรพนาม

นิ = นบิ าต สัน = สนั ธาน
บ. = บรุ พบท อ. = อทุ าน
(3) อักษรยอในวงเล็บหนาบทนยิ าม บอกลกั ษณะของคําทใี่ ชเ ฉพาะแหง คือ
(กฎ) คอื คําทใ่ี ชในกฎหมาย
(กลอน) คือ คาํ ท่ใี ชในบทรอ ยกรอง
(คณติ ) คือ คําท่ใี ชในคณติ ศาสตร
(จรยิ ) คือ คําทใี่ ชใ นจริยศาสตร
(ชวี ) คอื คาํ ท่ีใชในชวี วิทยา

113

(ดารา) คือ คําที่ใชในดาราศาสตร

(ถนิ่ ) คอื คําทภี่ าษาเฉพาะถ่ิน

(ธรณ)ี คอื คําทีใ่ ชในธรณวี ิทยา

(บญั ช)ี คือ คําท่ีใชใ นการบญั ชี

(แบบ) คอื คาํ ทใ่ี ชเฉพาะในหนงั สือ ไมใ ชคําท่วั ไป เชน กนก ลปุ ต ลพุ ธ

(โบ) คอื คําโบราณ

(ปาก) คือ คําทเ่ี ปน ภาษาปาก

(พฤกษ) คือ คาํ ทใ่ี ชใ นพฤกษศาสตร

(4) อักษรยอหนังสือทอ่ี างองิ มดี งั นี้ คือ

กฎมนเทียรบาล ในกฎหมายราชบรุ ี : หนงั สอื กฎหมาย พระนพิ นธในกรมหลวงราชบรุ ดี เิ รกฤทธิ์

ฉบบั โรงพมิ พก องลหุโทษ ร.ศ. 120

กฎ.ราชบรุ ี : หนงั สอื กฎหมาย พระนิพนธใ นกรมหลวงราชบรุ ดี เิ รกฤทธ์ิ

ฉบบั โรงพมิ พกองลหุโทษ ร.ศ. 120

กฎหมาย : หนงั สือเร่ืองกฎหมายเมืองไทย

หมอปรัดเลพมิ พ จ.ศ. 1235

กฐนิ พยหุ : ลลิ ติ กระบวนแหพระกฐนิ พยุหยาตรา

พระนิพนธในสมเด็จพระมหาสมณเจา

กรมพระปรมมานชุ ติ ชิโนรส. ฯลฯ

ขั้นท่ี 3 ศกึ ษาวิธีเรียงคาํ ตามลาํ ดับพยญั ชนะตัวแรกของคํา คือ เรียง ก.ไก ไปจน ฮ.นกฮูก สงั เกต
วาเขาเรยี งไวอ ยา งไร ลักษณะพิเศษที่แปลกออกไปคอื ตัว ฤ. ฤๅ. จะลาํ ดับไวห ลังตวั ร. เรือ สว น ฦ. ฦๅ
จะอยูหลงั ตัว ล. ลิง และหากคําใดใชพ ยัญชนะเหมือนกนั เขาก็ลําดบั โดยพจิ ารณารูปสระพิเศษอีกดวย
การลําดับคําตามรปู สระกม็ ลี ักษณะทตี่ อ งสนใจเปน พเิ ศษ เขาจะเรยี งคําตามรปู ดังนี้

คาํ ทีไ่ มมีรูปสระมากอ น แลว ตอ ดวยคําท่มี รี ูปสระ
-ะ -า -ิ -ี -ึ -ื -ุ -ู เ-ะ เ- เ -ะื เ -ื -วั ะ -ัว เ-า เ-าะ -ำ
เ -ีะ เ -ี แ- แ-ะ โ- โ-ะ ใ- ไ-
โปรดดูตัวอยา งการเรียงคาํ จากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานฉบับปรับปรุงพุทธศักราช 2525
และ 2542
ข้นั ที่ 4 ศกึ ษาเครอื่ งหมายวรรคตอนท่ีใชในพจนานกุ รม
เคร่ืองหมายจุลภาค ( , ) ใชค่ันความหมายหรือบทนิยามของคําที่มีความหมาย หลายอยางแตมี
ความหมายคลา ย ๆ กันหรอื เปนไวพจนของกัน

114

ตัวอยา ง
กระตือรอื รน ก.รีบเรง , เรงรบี , ขมีขมัน, มใี จฝก ใฝเ รารอ น

เคร่ืองหมายอฒั ภาค ( ; )
(1) ใชค ่ันเคร่ืองหมายหรือบทนิยามของคําที่มีความหมายหลายอยา งแตค วามหมายมีนัย

เนือ่ งกับความหมายเดมิ
ตวั อยาง
ก่งิ น. สวนที่แยกออกจากลําตน,แขนง;ใชเ รียกสวนยอ ยที่แยกออกไปจากสว นใหญขึ้นอยูก ับ

สว นใหญ เชน ก่ิงอําเภอ ก่ิงสถานีตํารวจ; ลักษณะนามเรียกงาชา งวา กิ่ง; เรือ ชนิดหนึ่งในกระบวน
พยุหยาตรา

(2) ค่นั บทนิยามที่มีความหมายไมสมั พันธกนั เลย
ตวั อยาง
เจริญ (จะเริน) ก.เตบิ โต, งดงาม, ทําใหง อกงาม เชน เจริญทางไมตรี, มากขึ้น; ท้ิง เชน เจริญ
ยา; ตัด เชน เจริญงาชา ง; สาธยาย, สวด (ในงานมงคล) เชน เจริญพระพุทธมนต เปน ตน
(3) คนั่ อักษรยอ บอกทม่ี าของคํา
ตัวอยาง
กณุ ฑล [ทน] น. ตุมห.ู (ป. ; ส.)
คัน่ อักษร ป. กบั อักษร ส. ซ่ึงมาจากคําวา บาลีกบั สนั สกฤต
เครอ่ื งวงเล็บเหลย่ี ม [ ] คาํ ในวงเล็บเหล่ียมเปน คําทบี่ อกเสียงอา น
ตัวอยา ง
ราชการ [ราดชะกาน] เปนตน
เคร่ืองหมายนขลขิ ิต ( )
อกั ษรยอทอ่ี ยใู นวงเลบ็ บอกทีม่ าของคาํ เชน (ข.) มาจากภาษาเขมร
อักษรยอ ท่ีอยูในวงเล็บหนา บทนิยามบอกลักษณะคําท่ีใชเฉพาะแหง เชน (กฎ) ในภาษา
กฎหมาย
เครือ่ งหมายยัติภงั ค ( - )
(1) เขยี นไวขางหนาคําเพอ่ื ใหส ังเกตวาเปนคําที่ใชพวงทายคําศพั ทอ ื่น
ตัวอยา ง

- เกง็ กอย ใชเขา คกู บั คํา เขยง เปน เขยง เกงกอย.
(2) เขยี นไวห ลังคาํ เพ่ือใหสงั เกตวามีคาํ พว งทา ย
ตวั อยาง
โ-ขม [โขมะ] (แบบ) น. โกษม, ผาใยไหม (ผา ลินนิ ), ผาขาว, ผา ปา น ประกอบวาโขมพัตถ และ
แผลงเปน โขษมพสั ตร กม็ ี. (ป. ; ส. เกษม.)

115

(3) แทนคาํ อานของพยางคทไ่ี มม ปี ญ หาในการอาน
ตวั อยาง

กุณฑล [-ทน] น. ตมุ หู. (ป.; ส.)
เคร่อื งหมายพนิ ทจุ ดุ ไวใตตัว ห ซึ่งเปน อกั ษรนําเวลาอา นไมอ อกเสียง

เชน [เหลฺ า] ไมอ า นวา เห-ลา
เครื่องหมายพินทุจดุ ไวใตพยัญชนะตวั หนา ทเ่ี ปนตัวอกั ษรควบหรือกลํา้ ในภาษาไทยมี 3 ตัว ร ล ว
เทาน้ัน ท่ีออกเสียงควบกล้ํา นอกนั้นไมนิยม
ข้นั ที่ 5 ศึกษาตัวเลขทเ่ี ขยี นตอ ทา ยคาํ

ตวั เลขทเี่ ขียนตอทา ยคาํ
หมายถึง คาํ น้นั มหี ลายความหมายแตกตางกนั
ตวั อยา ง
กระทิง 1 น. ช่ือวัวปา ชนิด (Bos gaurus) ในวงศ Bovidace ขนยาวตัวสีดําหรือดําแกม
นํา้ ตาล ยกเวนแตท ่ีตรงหนา ผากและขาทง้ั 4 เปน ขาวเทา ๆ หรือเหลอื งอยา งสีทอง
กระทงิ 2 น. ชอื่ ตน ไมชนิดหน่ึง (Calophyllum inophyllum) ในวงศ Guttiferae ใบและ
ผลคลา ยสารภี แตใ บขึ้นสันมากและผลกลมกวา เปลือกเมล็ดแข็ง ใชทําลูกฉลากหรือกระบวยของเลน ,
สารภที ะเล หรอื กากะทิง ก็เรียก.
กระทิง 3 น. ชอื่ ปลานา้ํ จดื จาํ พวกหนง่ึ (Mastocembelus sp.) ในวงศ Mastocembelidae
มหี ลายชนดิ ตัวเรียวยาวขา งแบน พ้ืนสีน้ําตาลแก บางตัวมีลายขาวเปน วงกลม ๆ บางตัวมีลายเปนบ้ัง ๆ
คาดจากหลงั ถงึ ใตท อ ง มีครบี บนสันหลงั ยาวตดิ ตอ ตลอดถึงหาง ปลายจมูกเล็กแหลมผิดกวาปลาธรรมดา
อาศยั อยูในแมน ํา้ ลาํ คลองทัว่ ไป
ใหผูเ รียนสังเกตความหมายของคําวา “กระทิง 1” “กระทิง 2” “กระทิง 3”
วา เหมือน หรือ แตกตา งกนั เราเรยี ก “กระทงิ 1” วา กะทงิ ในความหมายท่ี 1 หมายถึง ช่ือ วัวปา....
เมื่อศึกษาเขาใจพจนานุกรมทั้ง 5 ข้ันตอนแลว ควรฝกคน หาคําขอ ความหรือฝกใช
พจนานุกรมดว ยตนเองใหเกิดความชาํ นาญ ก็จะเปนประโยชนก บั ตนเองตลอดชวี ิตทีเดียว

สารานุกรม

หนังสือสารานกุ รม เปน หนังสือรวมความรูต า ง ๆ ในทุกแขนงวิชาใหรายละเอียดเกี่ยวกับประวัติ
ความเปนมา วิวัฒนาการตา ง ๆ และความรูท ั่วไป อาทิ ภูมิศาสตร ประวัติศาสตร วิทยาศาสตร ฯลฯ
เรียงลาํ ดับไวอยา งดี แตส วนใหญจะเรียงตามตัวอักษรและมีการปรับปรุงใหทันสมัยอยูเสมอ จะมีการออก
หนังสือเปนรายปเพิ่มเติม เพื่อเปนการรวบรวมความรูว ิทยาการใหม ๆ ที่เกิดขึ้นในรอบป การเลือกใช
สารานุกรมจึงควรเลือกสารานุกรมท่ีพิมพใ นปล าสุดและเลือกใหสอดคลอ งกับความตองการของตนเอง
สารานกุ รมจะมีทงั้ สารานุกรมเฉพาะวิชา สารานุกรมทั่วไป สารานุกรมสําหรบั เยาวชน สารานุกรมสําหรับ
ผใู หญ มีทง้ั สารานกุ รมหลายเลม จบและสารานกุ รมเลมเดยี วจบ

116

วธิ ใี ชส ารานกุ รม

1. พิจารณาวา เร่ืองที่ตอ งการคนควาเปนความรูลักษณะใดเปน ความรูท ่ัวไปหรือเปนความรู
เฉพาะวิชา

2. เลอื กใชสารานกุ รมตามเร่ืองทต่ี นเองตองการ ตวั อยา ง ถา ตองการคนหาความรูง าย ๆ พื้นฐาน
ทวั่ ไปกใ็ หใชส ารานกุ รมทวั่ ไปสาํ หรับเยาวชน แตถ าตองการหาความรพู นื้ ฐานอยา งละเอียดก็ใชสารานุกรม
ทัว่ ไปสําหรับผใู หญ หรอื ถาตองการคนหาความรูเ ฉพาะวชิ าก็ใหเลอื กใชส ารานุกรมเฉพาะวชิ า

3. ดูอกั ษรหนา เลม หรอื คําแนะนําที่สนั หนงั สอื จะรวู าเร่ืองน้ันอยูในเลมใด
4. เปด ดูดรรชนีเพื่อดูเร่ืองท่ีตอ งการคน หาวา อยูในเลม ใด หนา ท่ีเทา ไหรและจะตองเลือกดูให
ถกู ลกั ษณะของสารานุกรม เชน เปดดดู รรชนีทา ยเลม แตส ารานกุ รมเยาวชนและสารานุกรมบางชดุ ดรรชนี
จะอยดู านหนา สวนสารานกุ รมสําหรับผใู หญแ ละสารานุกรมบางชุดใหเ ปดดดู รรชนที ่ีเลมสุดทา ยของชุด
5. อานวธิ ีใชสารานกุ รมแตละชุดกอนใชแ ละคนหาเรอ่ื งทีต่ องการ

เรอื่ งที่ 4 คําราชาศพั ท

คนไทยมวี ฒั นธรรมทย่ี ดึ ถือกันเปนปกติ คอื การเคารพนบั ถือ ผูที่สูงอายุ ชาติกําเนิดและตําแหนง
หนาท่ี สื่อท่ีแสดงออกอยา งชัดเจนคือ การแสดงกิริยามารยาทอันเคารพ นอบนอ มและใชภาษาอยา งมี
ระเบียบแบบแผนอกี ดวย ภาษาที่ใชอยา งมีระเบียบและประดิษฐต กแตงเปนพิเศษเพื่อใชกับบุคคลท่ีมีฐานะ
ตาง ๆ ทางสังคมดงั กลาวแลวเรยี กวา คาํ ราชาศพั ท

คําราชาศัพท คือ คาํ ทีใ่ ชสำหรบั พระเจา แผนดินและพระบรมวงศานวุ งศ แตป จ จุบันคําราชาศัพท
มีความหมายรวมถึง คําสุภาพ ท่ีสุภาพชนตอ งเลือกใชใ หเหมาะสมตามฐานะของบุคคลทุกระดับและ
เหมาะสมกบั กาลเทศะดวย

คําสุภาพ พระยาอุปกิตศิลปสาร ไดอธิบายไวว าไมใ ชคําแข็งกระดา งไมแสดงความเคารพ เชน
โวย วาย วะ ไมใ ชคําหยาบ เชน ใหใชอุจจาระแทนขี้ ปสสาวะแทนเย่ียว ไมใชค ําที่นิยมกับของคําหยาบ
เชน สากกะเบอื เปรยี บเทียบกบั ของลบั ผูช ายใหใชไ มตพี รกิ แทน เปนตน ไมใ ชคาํ ผวน เชน ตากแดด ใหใช
ใหม เปนผง่ึ แดด เปน ตน และไมพูดเสยี งหว น เชน ไมรู ไมเห็น และมีคําวา ครับ คะ คะ ขา ประกอบ
คาํ พดู ดว ย

ลกั ษณะของคําราชาศัพท

1. คาํ นามทน่ี าํ มาใชเปนราชาศัพท
1.1คาํ ทีน่ ํามาจากภาษาบาลี สันสกฤต เขมรและคําไทย เมือ่ จะใชเ ปน คาํ ราชาศัพทจ ะตอ งใช

พระบรมราช พระบรม พระราชและพระนําหนา คอื
พระบรม พระบรมราช ใชนําหนาคํานามท่ีสมควรยกยองสําหรับพระเจาแผน ดิน

โดยเฉพาะ เชน พระบรมอัฐิ พระบรมโอรสาธิราช พระบรมราโชวาท พระบรมราชวินิจฉัย พระบรมราช-
โองการ พระบรมมหาราชวงั พระบรมราชูปถมั ภ

117

พระราช ใชนาํ หนาคํานามที่สําคญั รองลงมา เชน พระราชสาสน พระราชประวตั ิ พระราชยาน
พระราชโทรเลข พระราชวัง พระราชดํารัส พระราชบดิ า

พระ ใชนําหนาคํานามท่ัวไปบางคําเชน พระกร พระหัตถ พระเกศา พระอาจารย พระสหาย
พระเกา อ้ี พระเขนย พระยี่ภู พระศอ พระอุทร บางท่ีใชพ ระหรือทรง แทรกเขากลาง เพ่ือแตงเปน คํานาม
ราชาศพั ทเชน กระเปา ทรงถอื เครือ่ งพระสาํ อาง

1.2คาํ ไทยสามัญ เม่อื ใชเ ปนคําราชาศพั ทต องใชค ําวา หลวง ตน ทรง พระท่ีนั่ง ประกอบหลัง
คํานามน้ัน เชน ลูกหลวง เรือหลวง รถหลวง วังหลวง ชางตน มา ตน เคร่ืองตน เรือตน ชางทรง มา ทรง
เรือพระที่นงั่ รถพระทีน่ ่ัง ฯลฯ

นอกจากน้ียังมีคํานามราชาศัพทท่ีใชค ําไทยนําหนา คําราชาศัพท ซ ่ึงเปนการสรา งศัพทข ึ้นใชใน
ภาษา เชน ผา ซับพระพกั ตร ถงุ พระบาท

2. คําสรรพนาม คําสรรพนามราชาศัพทนั้น แบงเปน บุรุษสรรพนามแยกไปตามฐานะของผูใช
ราชาศัพท เชนเดียวกนั

บรุ ษุ ที่ 1 (ผูพูดเอง) หญงิ ใช หมอ มฉัน ขาพระพทุ ธเจา
ชาย ใช กระหมอม เกลากระหมอม ขาพระพทุ ธเจา

บุรุษที่ 2 (ผูพ ูดดวย) แยกไปตามฐานะของผูท ีพ่ ูดดวย เชน
ใตฝาละอองธลุ พี ระบาท ใชกับพระมหากษตั ริย
พระบรมราชินนี าถ
ใตฝา ละอองพระบาท ใชก ับพระบรมโอรสาธิราช
ใตฝา พระบาท ใชก ับเจา นายชนั้ รองลงมา
เจาฟา หรือ เจา นายชั้นผูใ หญ
พระบาท ใชกบั เจานายชั้นผูนอ ย เชน ระดบั หมอ มเจา

บรุ ุษที่ 3 (ผูพูดถงึ ) ท้ังหญงิ และชายใชว า พระองค พระองคทา น
3. คํากรยิ าราชาศัพท คาํ กริยาราชาศพั ทส าํ หรบั พระมหากษัตรยแ ละเจานายสว นใหญมักจะใช
ตรงกนั มีหลกั ในการแตง ดงั นี้

3.1คํากริยาทเี่ ปนราชาศัพทโดยเฉพาะ เชน โปรด ประทบั ประชวน ประสตู ิ กริว้ ดํารัส เสด็จ
บรรทม ฯลฯ คาํ กรยิ าเหลานไ้ี มตอ งมีคาํ วา ทรงนาํ หนาและจะนาํ ไปใชใ นภาษาธรรมดาไมไ ดดวย

3.2คํากริยาท่ใี ชใ นภาษาธรรมดา เมอ่ื ตอ งการแตงเปนกริยาราชาศัพทตอ งเติม ทรง ขางหนา
เชน ทรงจาม ทรงขับรอ ง ทรงยนิ ดี ทรงเลาเรียน ทรงศึกษา ทรงเลน ทรงสดับพระเทศนา ฯลฯ

3.3คาํ นามที่ใชราชาศัพทบางคําทีใ่ ชทรงนําหนา เชน ทรงพระกรุณา ทรงพระราชดาํ ริ
ทรงพระอกั ษร ทรงพระราชนพิ นธ

3.4คํานามบางคํา เม่ือ ทรง นําหนา ใชกริยาราชาศัพทไดตามความหมาย เชน ทรงเครื่อง
(แตง ตวั ) ทรงเครอ่ื งใหญ (ตดั ผม) ทรงศลี ทรงธรรม ทรงบาตร ทรงเรือ ทรงกีฬา ทรงรถ ทรงดนตรี

118

4. คํากรยิ าบางคาํ มใี ชต างกันตามนามชน้ั

ตัวอยางเชน

กิน เสวย ใชก ับพระเจาแผนดนิ พระบรมวงศานุวงศ

สมเดจ็ พระสงั ฆราช

ฉัน ใชก บั พระสงฆ

รบั ประทาน ใชก ับสุภาพชนทั่วไป

ตาย สวรรคต ใชกับพระเจา แผน ดิน สมเดจ็ พระบรมราชนิ ี

สมเดจ็ พระบรมโอรสาธิราช

ทวิ งคต ใชก ับสมเดจ็ พระบรมราชชนนี พระราชาตา งประเทศ

ส้ินพระชนม ใชก ับพระบรมวงศานวุ งศช ้ันสงู สมเดจ็ พระสงั ฆราช

ส้ินชีพตักษยั ใชก บั หมอมเจา

ถึงชพี ิตักษัย ใชก บั หมอ มเจา

ถงึ แกพริ าลัย ใชก บั สมเด็จเจาพระยา เจา ประเทศราช

ถึงแกอสญั กรรม ใชก ับเจา พระยา นายกรัฐมนตรี รฐั มนตรี

ถึงแกอนิจกรรม ใชก ับเจาพระยา ขาราชการชนั้ สูง

ถึงแกก รรม ใชกบั สภุ าพชนทั่วไป

มรณภาพ ใชกบั พระสงฆ

การกราบบงั คมทูล

1. ถากราบบังคมทูลพระเจาแผนดนิ เมือ่ มิไดพระราชดํารสั ถามตองขนึ้ ตน ดวยวา “ ขอเดชะ
ฝาละอองธุลีพระบาทปกเกลา ปกกระหมอม ” แลวดําเนินเร่ืองไปจนจบทา ยการกราบบังคมทูลใชว า
“ดวยเกลาดว ยกระหมอมขอเดชะ”

ใชสรรพนามแทนพระองคทานวา “ ใตฝาละอองธลุ ีพระบาท ”
ใชสรรพนามแทนตวั เราเองวา “ ขาพระพทุ ธเจา ”
ใชคํารบั พระราชดาํ รัสวา “ พระพุทธเจาขา”

2. ถา มพี ระราชดาํ รสั ถามขน้ึ กอนจะตองกราบบงั คมทูล “ พระพุทธเจาขอรับใสเกลา กระหมอม ”
หรอื กราบบังคมทูลยอ ๆ วา “ ดว ยเกลาดว ยกระหมอม หรือจะใชพ ระพุทธเจา ขา ” ก็ได

3. เปน การดว นจะกราบบงั คมทลู เรอื่ งราวกอนก็ได แตเ มอื่ กลาวตอนจบตองลงทายวา “พระพทุ ธเจา
ขาขอรับใสเกลาใสกระหมอม ” หรือจะกราบบังคมทูลยอ ๆ วา “ดวยเกลาดวยกระหมอ ม” ก็ได ถา มี
พระราชดํารัสถามตดิ ตอ ไปแบบสนทนาก็ไมขึ้นตนวา “ขอเดชะฝาละอองธุลีพระบาทปกเกลาปกกระหมอม”
อกี แตตอ งลงทายวา “ดวยเกลา ดวยกระหมอม” เปน การตอบรับทกุ คร้งั

119

4. ถาจะกราบบังคมทลู ดวยเรือ่ งท่ีไมสมควรจะกราบบังคมทลู หรอื เปน เรอ่ื งหยาบไมส ุภาพตอ งข้ึนตน วา

“ไมค วรจะกราบบังคมทลู พระกรณุ า”แลวดาํ เนนิ เรื่องไปจนจบ และลงทา ยดวยวา “ดว ยเกลา ดว ยกระหมอ ม”

5. ถา พระเจาแผนดินทรงแสดงความเอื้อเฟอ อนุเคราะหห รือทรงชมเชยตองกราบทูลเปนเชิง

ขอบคณุ วา “พระมหากรุณาธิคณุ เปน ลนเกลา ลน กระหมอ ม” หรือ “พระเดชพระคุณเปนลนเกลาลน กระหมอม”

แลว กราบบังคมทูลสนองพระราชดํารัสไปตามเร่ืองที่พระราชดํารัสนั้น แลวจบลง ดวยคําวา “ดวยเกลา

ดว ยกระหมอ ม”

6. ถา พระเจา แผน ดินมีพระราชดํารัสถามถึงความเปนอยูเม่ือจะกราบบังคมทูลวา ตนเอง

สุขสบายดีหรือรอดพนอันตรายตาง ๆ มา ใหข ึ้นตนวา “ดว ยเดชะพระบารมีปกเกลาปกกระหมอม

ขา พระพุทธเจาเปนสุขสบายดี” หรือ“รอดพนอันตรายตา ง ๆ มาอยางไรและจบดว ยวา “ดว ยเกลา

ดว ยกระหมอม”

7. เมื่อจะกราบบังคมทูลขอพระราชทานอภัยโทษหรือแสดงความเสียใจในส่ิงที่ตนกระทําผิด

ตองขึน้ ตนวา “พระอาญาไมพน เกลา” แลว กราบบังคมทูลเรอื่ งราวท่ีตนทาํ ผดิ และลงทายดวย “ดว ยเกลา

ดว ยกระหมอม” หรอื อาญาไมพน เกลา ฯ “ขา พระพุทธเจาขอพระราชทานอภัยโทษ” ดาํ เนนิ เรอื่ งไปจนจบ

แลว ลงทายวา “ดว ยเกลาดวยกระหมอ ม”

8. เม่อื จะถวายส่ิงของพระเจา แผนดนิ หากเปนของเล็กหยิบถือไดกราบทูลวา“ขอพระราชทาน-

ทลู เกลาถวาย” ถา เปนสง่ิ ของใหญหยิบถือไมไดก ราบทูลวา “ขอพระราชทานนอ มเกลา ถวาย” เมื่อดําเนิน

เร่ืองจบแลววา “ดวยเกลา ดว ยกระหมอม”

9. การใชราชาศัพทเ ขียนจดหมาย

พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูหวั และสมเดจ็ พระบรมราชินนี าถ

ใชคําขนึ้ ตน วา “ขอเดชะฝาละอองธลุ พี ระบาทปกเกลาปกกระหมอ ม ขา พระพทุ ธเจา

.............(บอกชอ่ื )........... ขอพระราชทานกราบบงั คมทูลพระกรุณาทรงทราบ ฝา ละอองธลุ ีพระบาท”

ใชส รรพนามแทนพระองควา “ใตฝาละอองธลุ ีพระบาท”

ใชส รรพนามแทนตวั เองวา “ ขาพระพทุ ธเจา”

ใชค ําลงทายวา “ควรมิควรแลว แตจะทรงพระกรณุ าโปรดเกลา

โปรดกระหมอม ขาพระพทุ ธเจา .........(บอกช่อื )..........

ขอเดชะ

ใชเ ขียนหนาซอง “ขอพระราชทานทลู เกลาทลู กระหมอ มถวาย.....(บอกชื่อ).......

กิจกรรม
1. ใหผเู รียนสังเกตการใชคําราชาศัพทจากส่ือสารมวลชน เชน หนังสือพิมพ วิทยุและโทรทัศน

โดยเฉพาะขาวพระราชสาํ นักแลวจาํ การใชใหถูกตอง เพ่อื นาํ ไปใชเมอ่ื มีโอกาส
2. รวบรวมคําราชาศัพทห มวดตา ง ๆ เพือ่ ทํารายงานสงครู หรือเพอื่ นาํ ไปใชเมือ่ มีโอกาสใหผูเ รียน

หาหนังสือพิมพร ายวันมา 1 ฉบับแลว คน หาคําราชาศัพทแตละประเภทมาเทาที่จะได อยา งละคําก็ตาม

120

พยายามหาคาํ แปลโดยใชพ จนานกุ รมหรอื ถามผรู กู ็ไดนําไปอานใหเ พอื่ นฟง แลว ตอ จากนัน้ จึงนาํ ไปใหค รชู วย
ตรวจและขอคําวิจารณเ พ่มิ เติม

คาํ ศัพทท่ใี ชสําหรบั พระภกิ ษสุ งฆ

เนอื่ งจากพระภิกษุ เปนผูทรงศีลและเปนผสู ืบพระพทุ ธศาสนา การใชถ อ ยคาํ จงึ กําหนดไวเปนอกี หนึ่ง
เฉพาะองคสมเด็จพระสังฆราช ซึ่งถอื เปน ประมขุ แหง สงฆนั้นกําหนดใชราชาศัพทเ ทียบเทาพระราชวงศ ช้ันหมอ ม-
เจา แตถ าพระภกิ ษุนั้นเปนพระราชวงศอ ยแู ลว ก็คงใหใชร าชาศพั ทต ามลาํ ดับช้ันทเ่ี ปน อยแู ลวน้นั

การใชถอยคํา สําหรับพระภิกษุโดยทั่วไปมีขอควรสังเกตพระภิกษุใชก ับพระภิกษุดวยกันหรือ
ใชก ับคนธรรมดาจะใชศ ัพทอ ยางเดียวกันตลอด ผิดกับราชาศัพทสําหรับกษัตริยและพระราชวงศคนอื่น
ที่พดู กบั ทานหรอื พูดถึงทานจึงจะใชราชาศัพท แตถาพระองคทา นพูดกับคนอ่ืนจะใชภ าษาสุภาพธรรมดา
เชน

มผี ูพ ดู ถงึ พระวา “พระมหาสนุ ทรกาํ ลังอาพาธอยูท ีโ่ รงพยาบาล”
พระมหาสุนทรพดู ถงึ ตวั ทา นเองก็ยอ มกลา ววา “อาตมากําลังอาพาธอยูโรงพยาบาล”
มีผพู ดู ถงึ พระราชวงศพ ระองคหนึ่งวา “พระองคเ จา ดิศวรกมุ ารกาํ ลังประชวร”
พระองคเจา เม่ือกลาวถงึ พระองคเองยอมรบั สงั่ วา “ฉันกําลังปวย”

ตวั อยางคําราชาศัพทส ําหรบั พระภกิ ษบุ างคาํ

คํานาม – ภัตตาหาร (อาหาร) ไทยทาน (สิ่งของถวาย) อาสนะ (ทน่ี ่ัง)

กฏุ ิ (ท่ีพกั ในวัด) เภสชั (ยารกั ษาโรค) ธรรมาสน (ทแี่ สดงธรรม)

คําสรรพนาม – อาตมา (ภกิ ษุเรยี กตนเองกับผอู น่ื ) ผม กระผม (ภกิ ษุเรียกตวั เอง ใชกบั ภกิ ษุ

ดว ยกนั ) มหาบพิตร (ภิกษเุ รียกพระมหากษัตริย) โยม (ภกิ ษุเรยี กคน

ธรรมดาทีเ่ ปน ผูใ หญก วา)

พระคุณเจา (คนธรรมดาเรียกสมเดจ็ พระราชาคณะ)

ทาน (คนธรรมดาเรยี กภกิ ษุทัว่ ไป)

คาํ กริยา – ประเคน (ยกของดวยมอื มอบใหพ ระ) ถวาย (มอบให) ฉัน (กนิ )

อาพาธ (ปว ย) มรณภาพ (ตาย) อนุโมทนา (ยินดดี วย) จาํ วัด (นอน)

คําลกั ษณะนาม – รปู เปน ลักษณะนามสาํ หรบั นับจาํ นวนพระภกิ ษุ เชน

พระภิกษุ 2 รปู (คนท่วั ไปนยิ มใชค าํ วาองค)

121

บทท่ี 6
ภาษาไทยกบั ชองทางการประกอบอาชีพ

สาระสําคญั

ภาษาไทยเปน ภาษาประจําชาติ เปนภาษาท่ใี ชสอ่ื สารในชีวติ ประจาํ วัน อกี ทัง้ ยงั เปน ชอ งทาง
ทสี่ ามารถนาํ ความรภู าษาไทยไปใชในการประกอบอาชพี ตาง ๆ ได โดยใชศิลปะทางภาษาเปนสอื่ นาํ

ผลการเรยี นรทู ่ีคาดหวงั

เม่ือศึกษาจบบทที่ 6 แลวคาดหวังวาผเู รยี นจะสามารถ
1. มีความรู ความเขา ใจ สามารถวเิ คราะหศกั ยภาพตนเอง ถึงความถนดั ในการใชภาษาไทย

ดานตา ง ๆ ได
2. เหน็ ชองทางในการนําความรูภ าษาไทยไปใชในการประกอบอาชพี
3. เห็นคณุ คา ของการใชภาษาไทยในการประกอบอาชพี

ขอบขายเนือ้ หา

เรื่องท่ี 1 คุณคา ของภาษาไทย
เร่อื งที่ 2 ภาษาไทยกบั ชอ งทางการประกอบอาชีพ
เรอ่ื งที่ 3 การเพ่ิมพนู ความรูและประสบการณทางดา นภาษาไทยเพอ่ื การประกอบอาชีพ

122

เรือ่ งท่ี 1 คณุ คา ของภาษาไทย

ภาษาไทยเปนภาษาท่ีบงบอกถึงเอกลักษณความเปนไทยมาชานาน ต้ังแตโบราณจนถึงปจจุบัน
ภาษาไทยเปนภาษาที่สุภาพ ไพเราะ ออนหวานและสิ่งที่สําคัญคือ เปนภาษาที่ใชในการส่ือสารของ
มนุษยในชีวิตประจําวัน หากมีการพูดภาษาไทยใหถูกตองเหมาะสมตามกาลเทศะแลว จะแสดงถึง
กิริยามารยาทท่เี รียบรอย นอบนอมมสี มั มาคารวะ จะทําใหค นอืน่ มคี วามรักใครใ นตวั เรา

นอกจากนี้ ภาษาไทยยังสามารถนํามาดัดแปลงแตงเปนคํากลอน แตงเปนเพลงไดอยางไพเราะ
เพราะพรงิ้ ทําใหผ ฟู งหรือใครที่ไดยินแลว เกดิ ความหลงใหล เพลนิ เพลนิ ไปกับเสยี งเพลงน้นั ๆ ได

ฉะนั้น เพื่อใหผูเรียนเกิดทักษะอยางถูกตองและเหมาะสมในการสื่อสารกับผูอื่นอยาง
มีประสิทธิภาพ รูจักแสวงหาความรูและประสบการณ รักการอาน การเขียน การพูด การบันทึกความรู
และขอ มลู ขา วสารทีไ่ ดร ับ เกิดความภาคภูมิใจในความเปนเจาของภาษาและเห็นคุณคาของบรรพบุรุษท่ีได
สรา งสรรคผลงานไว ผเู รียนควรทจ่ี ะรซู ง้ึ ถงึ คณุ คา ตลอดจนรกั และหวงแหนภาษาไทย เพอื่ ใหคงอยูค กู บั คนไทย
ตลอดไป

เรอื่ งท่ี 2 ภาษาไทยกบั ชอ งทางการประกอบอาชพี

ภาษาเปนเคร่ืองมือในการส่ือสารระหวางผูสงสาร (ผูพูด ผูเขียน) กับผูรับสาร (ผูฟง ดู ผูอาน)
ท่ีมนุษยใชในการดําเนินชีวิตประจําวัน โดยเริ่มตั้งแตวัยเด็กที่เริ่มหัดพูด เพื่อสื่อสารกับพอแม พี่นอง
บุคคลใกลเคยี ง ตอมาเม่ืออยูในวัยเรียน เริ่มเขาสูระบบโรงเรียนต้ังแตอนุบาล ระดับประถมศึกษา ระดับ
มัธยมศึกษา ผูเรียนในวัยนี้เร่ิมใชภาษาที่มีระบบระเบียบ มีหลักเกณฑการใชภาษาที่สลับซับซอน ยากงาย
ตามระดับการศึกษา ซึ่งสิ่งท่ีผูเรียนไดเรียนรูเกี่ยวกับภาษาไทยน้ี จะเปนการปูพื้นฐานความรูใหผูเรียน
มีความรู ความเขาใจ เกิดความซาบซ้ึงและมีความคิดสรางสรรคของงานท่ีเกิดจากการเรียนภาษาไทย
เชน มีผูเรียนที่เรียนอยูในระดับมัธยมศึกษา แตเปนผูใฝรู รักการอาน รักการจดบันทึกเร่ืองราวตาง ๆ
เร่มิ จดบนั ทกึ จากสงิ่ ทใี่ กลตัว คือ การจดบันทึกกิจวัตรประจําวัน จดบันทึกเหตุการณท่ีไดประสบพบเห็น
ในแตละวัน เชน พบเห็นเหตุการณนํ้าทวมคร้ังยิ่งใหญในกรุงเทพมหานคร พบเห็นชีวิตความเปนอยูของ
ประชาชนเมื่อประสบภัยนํ้าทวม ฯลฯ โดยผูเรียนคนนี้ปฏิบัติเชนนี้เปนประจําทุก ๆ วัน เม่ือผูเรียนคนนี้
เปนคนท่ชี อบเขียน ชอบบันทกึ เร่อื งราวตาง ๆ และแทนท่ีผูเ รียนคนนจี้ ะจดบันทึกเรื่องราวตาง ๆ และเก็บ
ไวเปนขอมลู สว นตวั เทา นั้น แตผูเรียนคนนี้ จะนําเร่ืองราวท่ีบันทึกไวเผยแพรในเว็บไซต เปนการบอกเลา
เหตุการณท ่ไี ดป ระสบพบเห็นมาใหผูอ่ืนไดรับรู บังเอิญมีสํานักพิมพท่ีไดอานผลงานเขียนของผูเรียนคนนี้
เกิดความ พงึ พอใจ และขออนุญาตนาํ ไปจดั พมิ พเ ปน รูปเลม และจดั จําหนา ย โดยผูเรยี นจะไดร บั คา ตอบแทน
ในการเขยี นดว ย

อีกกรณีหนึ่ง ผเู รยี นคนหนึ่งเปนนักพูด เวลาโรงเรียนมีการจัดกิจกรรมหรือมีการจัดงานใด ๆ ก็ตาม
ผเู รียนคนนี้จะอาสาคอยชว ยเหลือโรงเรียนโดยเปนผปู ระกาศบา ง ผดู ําเนินกจิ กรรมตา ง ๆ บา ง ซึง่ สิ่งเหลา น้ี
จะเปน พื้นฐานใหผ ูเรียนคนนี้ ไดเ รยี นรใู นระดับที่สูงข้ึน โดยอาจจะเปนผูทําหนาที่พิธีกร เปนนักจัดรายการ
วิทยุ เปน นกั พากยก ารตูน ฯลฯ ท่ีสามารถสรางรายไดใหกบั ตนเองได

123

ฉะนั้น จากตัวอยางที่กลาวมาต้ังแตตน จะเห็นไดวาการเรียนรูภาษาไทย ก็สามารถนําความรู
ท่ีไดรับไปสรางงาน สรางอาชีพเลี้ยงตนเอง เล้ียงครอบครัวได เชนเดียวกับการเรียนรูในสาระวิชาความรู
อื่น ๆ กอนที่ผูเรียน กศน. จะตัดสินใจใชความรูภาษาไทยไปประกอบอาชีพ ผูเรียนจะตองวิเคราะห
ศักยภาพตนเองกอนวาผูเรยี นมีความรู ความเขาใจเกี่ยวกับวิชาภาษาไทยท่ีมีเน้ือหาเกี่ยวกับการฟง การดู
การพูด การอาน การเขียน หลักการใชภาษา วรรณคดีและวรรณกรรม ลกึ ซงึ้ ถูกตองหรือยัง หากวิเคราะห
แลวคิดวาผูเรียนยังไมแมนยําในเน้ือหาความรูวิชาภาษาไทยก็จะตองกลับไปทบทวนใหเขาใจ จากนั้น
จึงวิเคราะหตนเองวามีใจรักหรือชอบที่จะเปนนักพูดหรือนักเขียน สวนเนื้อหาเก่ียวกับการฟง การดู
การอาน หลักการใชภาษาและวรรณคดีและวรรณกรรมเปนขอมูลความรูประกอบในการเปนนักพูดท่ีดี
หรอื นักเขียนท่ดี ีได

ตอ ไปนีจ้ ะขอนําเสนอขอ มูลและตัวอยา งของการประกอบอาชีพนกั พูด และนักเขยี นพอสังเขป ดงั น้ี

การประกอบอาชพี นกั พูด
ผเู รยี นที่ไดว เิ คราะหศ กั ยภาพตนเองแลววาเปน ผทู ม่ี ีความสนใจและรกั ทจ่ี ะเปนนกั พดู จะตองเปน

ผูที่มีความรู ความสามารถหรือคณุ สมบัตอิ ยางไรบาง โดยขอนาํ เสนอขอ มูลพอเปน สงั เขปได ดังนี้
ก. นกั จดั รายการวทิ ยุ
ผูเรยี นทส่ี นใจจะเปน นักจัดรายการวทิ ยุ เรม่ิ แรกผเู รียนอาจจะเปน นักจัดรายการวิทยรุ ะดบั

ชมุ ชน เสยี งตามสาย ฯลฯ จนผเู รียนมีทักษะประสบการณม ากขน้ึ จงึ จะเปน นกั จัดรายการวิทยรุ ะดับ
จงั หวัด หรอื ระดบั ประเทศตอไป

หนาทขี่ องนกั จดั รายการวิทยุ แบง ได 4 ประการ คือ
1. เพือ่ บอกกลา ว เปนการรายงาน ถา ยทอดสง่ิ ทไี่ ดป ระสบ พบเหน็ ใหผ ูฟงไดร บั รู
อยางตรงไปตรงมา
2. เพ่ือโนม นาวใจ เปน การพยายามทจี่ ะทําใหผ ฟู งมคี วามเห็นคลอยตาม หรือโตแยง
3. เพอ่ื ใหค วามรู เปน ความพยายามที่จะใหผ ูฟง เกิดความพงึ พอใจ มีความสุขใจ
ลกั ษณะของนักจดั รายการวิทยุ (รจู ักตนเอง) มดี งั น้ี
1. เปน ผมู จี ิตใจใฝร ู
2. วองไวตอ การรบั รูข อ มลู ขา วสาร
3. มีมนุษยสมั พันธทดี่ ี
4. มีจิตใจกวา งขวาง เห็นอกเห็นใจผอู ืน่
5. มคี วามอดทนตอแรงกดดนั ตาง ๆ
ข. พิธกี ร - ผูประกาศ
ในการทําหนาท่พี ธิ ีกร หรือผูประกาศ การใชเ สียงและภาษาจะตองถูกตอ ง ชดั เจน เชน
การออกเสียงตัว ร ล การอา นเวน วรรคตอน การออกเสยี งควบกล้ํา การออกเสยี งสงู ต่าํ นอกจากจะตอ ง

124

มีความรใู นเร่อื งของภาษาแลว ผทู ีท่ ําหนาท่ีพิธกี ร - ผูประกาศ จะตอ งพฒั นาบคุ ลกิ ภาพ การแตงหนา
ตลอดจนเรียนรกู ารทาํ งานของพธิ กี ร - ผปู ระกาศอยา งชดั เจนดวย

คุณลกั ษณะของผทู ําหนา ทพี่ ธิ กี ร - ผูประกาศ มดี งั น้ี
1. บุคลกิ ภาพภายนอกตองดดู ี มีความโดดเดน ดูนา ประทบั ใจ มลี ักษณะทเี่ ปน มติ ร เนื่องจาก
การเปนพธิ กี ร - ผปู ระกาศ จะตอ งพบปะกบั ผูค นหรอื ผฟู ง
2. น้ําเสยี งนุม นวล นา ฟง การใชน ํ้าเสยี งเปนส่ิงสาํ คัญ การใชอกั ขระจะตอ งถูกตอง ออกเสียงดงั
ฟง ชัด การเวน วรรคตอน คาํ ควบกลํ้า จะตองสมํา่ เสมอ นํา้ เสียงนาฟง ไมแขง็ กระดา ง เวลาพดู หรืออานขาว
ควรมสี ีหนายม้ิ แยม และนํ้าเสียงที่ชวนฟงเพ่ือใหผฟู ง รสู ึกสบายเมอ่ื ไดฟง
3. ภาพลกั ษณท ด่ี ี ควรเปนตัวอยา งท่ดี ีนา เชอ่ื ถือ สําหรบั ผฟู ง หรอื ผชู ม การปรากฎตวั ในงาน
ตาง ๆ ควรมีการแตง กายทสี่ ภุ าพเรยี บรอ ยเหมาะสมกับสถานการณน้นั ๆ
4. ความรูรอบตวั ผทู ี่จะทาํ หนา ทีพ่ ธิ กี ร - ผูประกาศจะตอ งเปนผทู ่สี นใจใฝรูเ ร่อื งราว ขาวสาร
ขอมูลท่ีทันสมัย เกาะติดสถานการณวามีอะไรเกิดขึ้นบาง กับใคร ที่ไหน ที่สําคัญตองเปนผูที่พรอมจะ
เรียนรูเรื่องราวใหม ๆ อยูเสมอ รูจักวิเคราะหขาวสารที่ไดรับฟงมาใหเขาใจกอนที่จะเผยแพรใหผูอ่ืน
ไดรับรู
5. ตรงตอเวลา การตรงตอเวลาถือวาเปนเร่ืองสําคัญมากทั้งผูท่ีทําหนาท่ีพิธีกร - ผูประกาศ
จะตองมีเวลาใหท ีมงานไดใหขอมลู อธิบายประเด็นเน้ือหาสาระ กระบวนการขั้นตอนตาง ๆ ถาไมพรอม
หลังพลาดพลั้งไป ทมี งานคนอนื่ ๆ จะเดอื ดรอนและเสียหายตามไปดวย
6. รูจักแกปญหาเฉพาะหนา การเปนพิธีกร - ผูประกาศ ถึงแมวาจะมีการเตรียม
ความพรอมท่ีเรียบรอยดีแลว แตเหตุการณเฉพาะหนาบางครั้งอาจจะเกิดขึ้นได โดยที่ไมไดคาดหมายไว
พธิ กี ร - ผปู ระกาศ จะตอ งมีปฏิภาณไหวพรบิ ในการแกปญหาเฉพาะหนาได
ค. ครสู อนภาษาไทยกบั ประชาคมอาเซียน
ภายในป พ.ศ. 2558 ประเทศไทยจะกาวสูประชาคมอาเซียน ฉะน้ัน ประชาชนคนไทย
จําเปนตองเตรียมความพรอม หรือปรับตัวใหทันตอการเปลี่ยนแปลง ซ่ึงการเปล่ียนแปลงดังกลาว
จะกอใหเกิดประโยชนแ ละการเปล่ียนแปลงในดา นตาง ๆ ดังน้ี
ประโยชนทจี่ ะไดรบั
1. ประชากรเพิม่ ขึ้น ทําใหเพิม่ ศกั ยภาพในการบรโิ ภค เพ่ิมอาํ นาจการตอ รองในระดบั โลก
2. การผลติ (ยงิ่ ผลติ มาก ยิง่ ตนทุนต่าํ )
3. มแี รงดงึ ดูดเงินลงทุนท่อี ยนู อกอาเซยี นสูงข้ึน
สงิ่ ทส่ี ง ผลตอ การเปลี่ยนแปลงในดา นตา ง ๆ
1. การศกึ ษาในภาพใหญข องโลก มีการเปลีย่ นแปลงอยางรนุ แรง
2. บคุ ลากรและนกั ศึกษา ตอ งเพิม่ ทกั ษะทางดา นภาษาองั กฤษใหสามารถส่ือสารได
3. ปรบั ปรงุ ความเขาใจทางประวัตศิ าสตร เพ่ือลดขอ ขดั แยง ในภมู ิภาคอาเซียน
4. สรางบณั ฑิตใหสามารถแขง ขันไดในอาเซียน เพ่มิ โอกาสในการทํางาน

125

ดังนั้น จะเห็นไดวาตั้งแตป พ.ศ. 2558 เปนตนไป ประชาชนอาเซียนจะเดินทางเขาออก
ประเทศไทยเปนจํานวนมาก ไมวาจะเปน แมคา พอ คา นักธุรกจิ นกั ทองเทย่ี ว ฯลฯ ฉะนน้ั เราในฐานะเจาของ
ประเทศ เจาของภาษาไทย ทาํ อยางไรจึงจะทาํ ใหป ระชาชนอาเซยี นทเ่ี ขา มาประกอบอาชีพในประเทศไทย
ไดเรียนรูภาษาไทย วัฒนธรรมไทย เพื่อเปนพื้นฐานในการสื่อสารที่เขาใจกัน ในที่นี้จึงขอเสนออาชีพ
ที่ผูเรียนท่ีสําเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายแลว สามารถประกอบอาชีพ สรางรายไดใหกับ
ตนเอง นั่นก็คือ ครูสอนภาษาไทยใหกับประชาชนอาเซียน ภาษาไทยที่สอนนี้เปนภาษาไทยพ้ืนฐาน
ที่ประชาชนอาเซยี นเรียนรูแลว สามารถสอื่ สารกับคนไทยแลวเขาใจ สามารถดําเนินชีวิตประจําวันได เชน
พอคา แมคา นักทอ งเท่ียว ฯลฯ

คุณลกั ษณะของครผู ูสอนภาษาไทยกบั ประชาชนอาเซียน
1. มนั่ ใจในความรูภาษาไทยดพี อ
2. มใี จรักในการถา ยทอดความรู
3. เปน ผมู ีความรูใ นภาษาอาเซียน อยางนอย 1 ภาษา
เน้ือหาความรูภาษาไทยทป่ี ระชาชนอาเซยี นควรเรียนรู
1. ทกั ษะการฟง การดู การพดู
2. หลักการใชภ าษา ระดบั พืน้ ฐาน ไดแ ก พยญั ชนะ สระ วรรณยุกต
3. ทกั ษะการอา น
4. ทกั ษะการเขยี น
5. ทักษะการอาน เขยี นเลขไทย อารบิค
การจัดกลุมผเู รยี น
1. แสวงหากลมุ ผเู รยี น ต้งั แต 1 คนขึ้นไป (จํานวนข้ึนอยูกบั ศกั ยภาพของครผู สู อน)
2. กําหนดแผนการสอน (วัน เวลา/สถานทีน่ ัดพบ)
3. เตรียมเนื้อหา สาระ สื่ออปุ กรณก ารจดั กิจกรรมการเรียนรู
4. มกี ารวดั และประเมนิ ผลความกาวหนาของผูเ รยี น
การประกอบอาชพี นกั เขยี น
จากตัวอยางขางตนที่กลาวถึงผูที่จะเปนนักเขียนมืออาชีพ จะตองเปนผูรูจักจดบันทึก
ใฝรู ใฝแสวงหาความรูอยางตอเนื่อง หรือแมแตเปนนักอาน เพราะเชื่อวาการเปนผูอานมากยอม
รูมาก มีขอมูลในตนเองมาก เมื่อตนเองมีขอมูลมาก จะสามารถดึงความรูขอมูลในตนเองมาใชใน
การสื่อสารใหผูอานหรือผูรับสารไดรับรูหรือไดประโยชน ตัวอยางของอาชีพนักเขียน ไดแก
การเขียนขาว การเขียนโฆษณา การแตงคําประพันธ การเขียนเรื่องส้ัน การเขียนสารคดี การเขียน
บทละคร การเขียนบทวิทยุ-โทรทัศน การแตงเพลง ฯลฯ ซึ่งตัวอยางเหลานี้ ลวนแตผูเขียน
สามารถสรางชิ้นงานใหเกิดรายไดทั้งสิ้น เพียงแตผูเขียนจะมีความรัก ความสนใจท่ีจะเปนนักเขียน
หรอื ไม

126

คุณสมบัติของนักเขียนทด่ี ี
การจะเปนนกั เขียนมอื อาชพี ทดี่ ีได จะตองเรม่ิ ตนทลี ะขนั้ หรอื เรม่ิ จาก 0 ไป 1 2 3 และ 4
โดยไมค ิดกระโดดขามข้นั ซึง่ มีวธิ กี าร ดังนี้
1. ตัง้ ใจ นกั เขียนตอ งมีความต้งั ใจและรับผดิ ชอบในทกุ ขอ ความทีต่ นเองไดเขยี นถา ยทอดออกมา
ไมใ ชเ พียงตวั อักษร ท่ีเรยี งรอ ยออกมาเปน เนอ้ื หาเทา นนั้ แมแ ตยอหนาหรือเวน วรรคก็นับวาเปนสวนหนึ่งที่
แสดงใหเห็นถึงความต้ังใจของนักเขียน ท่ีนักอานจะสามารถมองเห็นไดเชนกันจุดประสงคของการเปน
นกั เขียนไมใชเปนเพื่อเขียนอะไรสักเร่ืองใหจบแลวเลิกราไป แตนักเขียนควรใสใจทุมเทในสิ่งท่ีเขียนและ
ลงมือถายทอดเรื่องราวในจินตนาการนั้นอยางสุดความสามารถ หากมีความตั้งใจจริงคนอานจะรับรูได
ทนั ที
2. รบั ฟง นักเขียนตองรูจักที่จะรับฟงคําวิจารณของเพ่ือนนักเขียนดวยกันอยางใจกวาง เพราะ
ไมว า นักเขยี นจะมฝี ม ือระดับใด ก็สามารถมีขอผิดพลาดไดเชนกัน แมแตความคิดเห็นของนักอานก็มีสวน
ชวยใหน กั เขียนปรับปรุงแกไขใหดยี ่งิ ขน้ึ ได เพราะโดยสวนมากนกั อา นมกั จะเหน็ ขอบกพรอ งในบทความของ
นกั เขียนมากกวา ตวั นกั เขียนเอง
3. ใฝร ู นกั เขยี นตองรูจกั คนควาหาความรู ขอมูลหรอื แหลง อา งอิงท่ีถูกตอง เพ่ือพัฒนาการเขียน
ของตนเอง การเขียนเนื้อหาโดยปราศจากขอมูลจะทําใหเนื้อหาปราศจากสาระและแกนสาร คนอาน
จะไมร ูสกึ สนกุ
4. จรรยาบรรณ ไมวาอาชีพใด ๆ จําเปนตองมีจรรยาบรรณเปนของตนเอง นักเขียนก็เชนกัน
นักเขียนทม่ี ีจรรยาบรรณ ตองไมลอกของคนอน่ื มาแอบอา งช่ือเปน ของตนเอง นีค่ อื สง่ิ ท่รี า ยแรงท่สี ดุ สําหรบั
นักเขยี น
5. ความรับผิดชอบ ไมวาอาชีพใด ๆ ความรับผิดชอบเปนสิ่งสําคัญ ซึ่งในท่ีน้ี หมายถึง
ความรับผิดชอบตอทุกถอยคําในเนื้อหา กอนจะแสดงผลงานใหผูใดไดอานไมวาผูเขียนจะต้ังใจหรือ
ไมตง้ั ใจก็ตาม
6. ความสุข หลายคนอาจแอบคิดอยูในใจวาการเปนนักเขียนไมใชเรื่องงาย ไมวาอาชีพใด ๆ
ตองมีจุดงายจุดยากดวยกันทั้งสิ้น แลวเหตุใดการเปนนักเขียนตองมีความสุข เพราะถาหากนักเขียน
เขียนดว ยความทุกขไมรสู กึ มีความสุขกับการเขยี น กแ็ สดงวา นักเขียนผนู น้ั ไมเ หมาะกับการเปน นกั เขียน
นักเขียน คือ ผูท่ีแสดงความคิดเห็น ดวยการเขียนเปนหนังสือหรือลายลักษณอักษร ซ่ึงอาจ
แสดงออกในรปู แบบเรยี งความ บทความ เรื่องสั้น นวนิยาย ฯลฯ คนท่ีจะเอาดีดานงานเขียน จะตองเปน
คนชางฝน มีพรสวรรค และตอ งเรยี นรู พยายามเขียนตามท่ีตนถนดั รจู ักอยูใ นโลกแหง จินตนาการ จึงจะเขียน
ใหผอู า นหวั เราะ รอ งไหและรอคอย ถือวา เปน หวั ใจหลกั ของนกั เขียน นอกจากน้ีตองเปนนักอาน นักเขียน
ตอ งมีอารมณออ นไหว รูส ึกไวตอ สิ่งเรา ท้ังหลาย นอกจากนย้ี ังตองเปนคนชางคดิ ชา งสังเกต

127

ตวั อยา ง การนาํ ความรภู าษาไทยไปประกอบอาชพี นกั เขยี น

1. นกั ขาว
เปนการเขียนขาวที่ใชกระบวนการทางความคดิ ของผสู อ่ื ขา วท่สี ามารถนําไปสกู ารปฏิบัตงิ านขาว
ในขั้นตอนการเขียน บอกเลาขอเท็จจริง เพ่ือใหเกิดประโยชน ในการรับใช หรือสะทอนสังคม

ซึ่งแตกตางไปจากการเขียนของนักเขียนท่ัวๆ ไป เพราะการเขียนขาวของผูส่ือขาวมีความสําคัญตอการ
แสวงหาความจริง ของสงั คม ที่ตองอาศัยรูปแบบ โครงสรางของการเขียนขาวมาชวยนําเสนอขอเท็จจริง
อยา งมรี ะบบ
อะไรเปน ขาวไดบ า ง

ขาว คือ เหตุการณ ความคดิ ความคดิ เห็น อันเปน ขอเท็จจริง ทไ่ี ดรับการหยิบยกขนึ้ มา
รายงาน ผา นชอ งทางสอ่ื ทเี่ ปนทางการ

นักหนังสือพิมพท่ีมีช่ือเสียงทานหน่ึงชื่อ จอหน บี โบการท กลาววา “เม่ือสุนัขกัดคนไมเ ปน
ขาว เพราะเปนเหตกุ ารณป กติท่ีเกดิ ข้นึ บอ ย ๆ แตเมือ่ คนกดั สุนัข นน่ั คือขาว” คาํ กลา วนแ้ี สดงใหเ หน็ วา
เรื่องราวทป่ี กตไิ มม คี วามนาสนใจมากพอทจี่ ะเปน ขาว แตถ าเปนเรอ่ื งทนี่ าน ๆ กวา จะอบุ ตั ิขึ้นสักคร้งั หนึง่
กจ็ ะเปนขา วไดง า ย

สง่ิ ทจี่ ะเปน ขา วไดค อื สิ่งทมี่ ีลักษณะ ดงั นี้
ความทันดวนของขาว
ผลกระทบของขา ว
มคี วามเดน
ความใกลชิดของขาวตอผอู า นหรอื ผูชม ทง้ั ทางกายและทางใจ
เร่อื งราวหรอื เหตุการณท ก่ี ําลงั อยใู นกระแสความสนใจของสาธารณชน หรือเรียกวา

“ประเดน็ สาธารณะ”
2. นักเขียนบทวิทยุ - โทรทัศน มีคณุ สมบตั ิโดยทว่ั ไป ดงั น้ี

2.1 ชางคิด เปนคุณสมบัติสําคัญของนักเขียน ความคิดริเร่ิมสรางสรรคเปนพรสวรรคของ
แตละบุคคล ความชางคิดในท่ีนี้หมายถึง ความสามารถในการสรางเร่ืองที่สมบูรณจากเหตุการณเล็ก ๆ
เพียงเหตุการณเดียว นักเขียนบทละครผูซ่ึงเลนกับถอยคําสํานวนจะใชความพยายามอยางมากท่ีจะ
เรียงรอยถอยคําใหสามารถสรางจินตนาการตามทีเ่ ขาตองการ

2.2 อยากรูอ ยากเห็น นกั เขยี นจะตองศกึ ษาเรื่องตาง ๆ ท่ผี ูสอื่ ขาวไดรายงานขาวไว แลวนํามา
คิดใครครวญวา อะไร ทําไม สาเหตุจากอะไร อยางไร ท่ีทําใหเกิดเหตุการณหรือสถานการณเชนนั้นขึ้น
และเมอื่ เดินทางไปยังพื้นที่ตาง ๆ นักเขียนจะตองมีความพยายามทุกวิถีทางท่ีจะปฏิบัติตนใหคุนเคยกับคน
ของทองถ่นิ นนั้ ๆ วาเขามชี ีวติ ความเปนอยูทแ่ี ทจริงอยา งไร

2.3 มีวินยั วทิ ยุและโทรทศั นเปนสือ่ ท่ีมีเวลาเปนเคร่ืองกําหนดท่ีแนนอน นักเขียนควรกําหนด
จุดเปาหมายของตนเองวาจะเขียนใหไดอยางนอยกี่คําตอวัน ผูท่ียึดอาชีพนี้จะตองมีวินัยในการเขียน
เปน อยา งมาก เพอื่ ใหส ามารถสง บทไดต รงเวลา และผลติ บทออกมาอยางสม่าํ เสมอเพือ่ การยงั ชีพ

128

2.4 รูจักการใชภาษา นักเขียนบทจะตองเปนผูท่ีสามารถสรางคําตางๆ ข้ึนมาไดโดยอาศัย
แหลงขาวสารขอมูลตาง ๆ ฟงคําพูดของบุคคลตางๆ ศึกษาจากการอานหนังสือ นิตยสาร หนังสือพิมพ
การเขาเรียนในหองเรียน ฟงวิทยุกระจายเสียง ดูโทรทัศน ภาพยนตร นอกจากนี้หนังสือจําพวก
พจนานุกรม ศัพทานุกรม เปนส่ิงที่มีคาสําหรับนักเขียน เพราะสามารถชวยในการตรวจสอบหรือคนหา
คาํ ได การเขยี นสาํ หรับสื่อประเภทวิทยุโทรทัศนมีกุญแจดอกสําคัญคือ “ความงาย” เพ่ือผูรับจะไดเขาใจ
ไดง ายและเขาใจไดเรว็

2.5 รูจักส่ือ นักเขียนบทตองรูถึงการทํางานของเครื่องมือของสื่อนั้น ๆ โดยการดู เพ่ือที่จะ
เรียนรู อานจากหนงั สือท่อี ธิบายถึงกระบวนการออกอากาศ หรือเยย่ี มชมและสงั เกตการเสนอรายการตา ง ๆ
อบรมระยะสนั้ ๆ กบั มหาวทิ ยาลัยตาง ๆ หรอื ศึกษาดูงาน เปน ตน

2.6 มีความเพียร อาชีพนักเขียนตองมีความมานะอดทน มีความเพียรพยายามท่ีจะทําใหได
และอาจจะตอ งเขยี นบทจํานวนมากกวาจะมีคนยอมรบั สกั เร่ือง

แหลง ขอ มลู สําหรับการเขยี นบทวทิ ยโุ ทรทัศน
1. หนังสือพมิ พ นกั เขียนบทสามารถนําเน้ือหาของขาวสารตางๆ มาพัฒนาเปนโครงสรางของ
บทไดอยางดี แมกระทั่งขาวซุบซิบ ขาวสังคมในหนังสือพิมพ ก็สามารถนํามาพัฒนาบุคลิกของตัวละคร
แตละตวั ในเรื่องท่เี ขียนได
2. นติ ยสาร เร่ืองราวตา ง ๆ ในนิตยสารแตล ะประเภทเปนขอมูลท่ีดีเย่ียมสําหรับนักเขียนบท
ในดานขอมูล ขอ เท็จจรงิ ตลอดจนการสบื เสาะไปสูแ หลงขอ มูลเบื้องตนไดอยา งดี ปจจุบันนิตยสารมีหลาย
ประเภทและแยกแยะ เนน ผอู านท่ีสนใจเฉพาะเร่ืองนั้น ๆ ย่ิงทําใหนักเขียนบทแสวงหาขอมูลที่เจาะจงได
งายข้นึ
3. รายงานการวิจัย ในการเขียนบทบางคร้ังผลงานวิจัยเขามามีบทบาทสําคัญในการประกอบ
การเขียนบท สถานีวทิ ยุโทรทัศนบางแหง หรือบริษทั ผลติ รายการวิทยุโทรทัศน จะมีแผนกวิจยั ไว โดยเฉพาะ
เพ่อื ทําหนาที่วจิ ัยหาขอมูลมาประกอบการเขียนบท
4. หองสมุด นักเขียนบทบางทานทํางานอยูในสถานีท่ีไมมีแผนกวิจัย จึงตองหาขอมูลจาก
หองสมุดทม่ี ีอยใู นทอ งถ่นิ ซ่ึงเปนแหลงขอ มลู ที่ดอี ีกแหง หนึ่งของนักเขียนบทวทิ ยโุ ทรทัศน
5. หนว ยงานราชการ เม่อื ไดร ับมอบหมายใหเ ขยี นบทใหก ับหนวยงานราชการตา ง ๆ นักเขียน
บทจะแสวงหาขอมูลเก่ียวกับเร่ืองนั้น ๆ จากหนวยงานท่ีเก่ียวของโดยตรง เชน เขียนเรื่องเกี่ยวกับปาไม
กแ็ สวงหาขอ มูลจากกรมปา ไม เปน ตน
นอกจากขอมูลจากแหลงใหญ ๆ ทั้ง 5 แหลงแลว นักเขียนบทสามารถหาขอมูลไดดวยตนเอง
จากการคุยกับเพ่ือน ๆ ในวงวิชาชีพตาง ๆ จากการไปอยูในสถานท่ีนั้น ๆ ไปไดพบไดเห็นไดยินมาดวย
ตนเอง นกั เขียนบทสามารถบนั ทกึ ไวใ นคลงั สมองของตนเอง แลวนํามาใชไ ดทนั ทเี มอ่ื ตองการ

129

รูปแบบและประเภทของบทวทิ ยุโทรทัศน
บทวทิ ยโุ ทรทศั นป ระกอบดวยองคประกอบที่จําเปน 2 สวน คือ สวนของภาพและสวนของเสียง
การใหขอมูลที่สมบูรณทั้งดานภาพและเสียงจะทําใหรายการสําเร็จลุลวงไปไดดวยดี ดังน้ัน นักเขียนบท
วทิ ยุโทรทศั นค วรทราบขอ กําหนดในการวางรูปแบบโทรทัศน และประเภทของบทวทิ ยุโทรทัศน เพ่ือจะทํา
ใหง ายและสะดวกตอการทํางานของฝา ยผลิตรายการ
1. การวางรปู แบบบทวิทยโุ ทรทศั น
สวนภาพ การวางรูปแบบบทวิทยุโทรทัศนโดยท่ัวไปน้ัน นิยมเขียนโดยสวนของภาพจะอยู
คร่ึงหนากระดาษทางซาย และสวนของเสียงจะอยูทางขวาของคอลัมนภาพ เพื่อผูเขียนตองการเขียน
ขอแนะนําเคร่ืองหมายของช็อต (shot) ท่ีสําคัญคือ ตัวหนังสือ ภาพและส่ิงท่ีจําเปนที่สําคัญท่ีเกี่ยวกับ
ภาพโทรทัศนใหเขยี นสิง่ เหลาน้ไี วใน “สวนภาพ” ทั้งน้ี ผูเขียนตองเขาใจศัพททางดานโทรทัศนพอสมควร
และพยายามใชคําศัพทดานภาพและดานเทคนิคที่ตนเขาใจเปนอยางดี หลีกเลี่ยงการใชศัพทเทคนิคที่
ผเู ขยี นเองยงั ไมเขา ใจความหมายทีแ่ ทจ รงิ ของคํานนั้ ๆ
สวนเสียง ผูเขียนจะใสคาํ บรรยาย เพลง เสียงประกอบใน “สวนเสียง” เชนเดียวกับการอธิบาย
สิ่งตาง ๆ ใหกับตัวแสดง ผูแสดงแบบ ผูบรรยาย เชน อธิบายการเคล่ือนไหว หรืออารมณ เปนตน จะไมใช
สวนภาพสําหรับอธิบายส่งิ ตา ง ๆ ใหกับตัวแสดงไมวาจะอยหู ลงั กลอ งหรอื หนา กลอง
คําอธิบายและรายการซ่ึงควรเขียนไวกอนบท ไดแก คําอธิบายเกี่ยวกับลักษณะผูแสดง
(character) ฉาก (setting) และอุปกรณท่ีใชประกอบฉาก ตลอดจนงานดานกราฟฟกภาพที่ใชประกอบ
เอาไวหนาเดยี วหรอื หลายหนา กไ็ ด จะไมม ีการเขียนสง่ิ เหลา น้ไี วใ นบท เพราะอาจทําใหเกิดการสับสนและ
เปน สาเหตุของความผดิ พลาด ขณะที่อานบทอยา งรวดเร็วระหวา งการผลติ
2. ประเภทของบทวิทยุโทรทัศน

2.1 บทวิทยุโทรทัศนแบบสมบูรณ บทประเภทนี้จะบอกคําพูดทุกคําพูดท่ีผูพูดจะพูดใน
รายการต้ังแตตนจนจบ พรอมกันน้ันก็จะบอกรายละเอียดเก่ียวกับคําส่ังทางดานภาพและเสียงไว
โดยสมบรู ณ รายการทีใ่ ชบ ทประเภทนไ้ี ดแ ก รายการละคร รายการตลก รายการขาว และรายการโฆษณา
สินคา สาํ คญั ๆ

ประโยชนของการเขียนบทวิทยุโทรทัศนแบบสมบูรณ คือ เราสามารถมองภาพของรายการได
ตั้งแตต นจนจบกอ นทจี่ ะมีการซอ ม ทําใหเราสามารถกําหนดมุมกลอง ขนาดภาพและขนาดของเลนสที่ใช
ตลอดจนกาํ หนดเวลาการเคลอื่ นไหวของกลอ งไดอยางถูกตอ งแนน อน

ขอเสียเปรียบของบทวิทยุโทรทัศนแบบนี้ คือ เราจะปฏิบัติตามบทอยางเครงครัด ถาทุกสิ่ง
ทกุ อยางเปนไปตามบท รายการกจ็ ะดาํ เนินไปดว ยดีและสมบูรณ แตหากมีอะไรไมเปนไปตามบท ผูกํากับ
รายการและผรู วมทมี งานกจ็ ะเกิดความสับสนและตอ งพยายามแกไ ขปญหาเฉพาะหนา ที่เกดิ ข้ึนใหไ ด

2.2 บทวิทยุโทรทัศนก่ึงสมบูรณ มีขอแตกตางกับบทโทรทัศนแบบสมบูรณ ตรงท่ีคําพูด
คาํ บรรยายหรือบทสนทนาไมไดระบหุ มดทกุ ตัวอักษร บอกไวเ พยี งแตหัวขอเรอ่ื ง หรือเสียงที่จะพูดโดยทั่วไป

130

เทานั้น บทดังกลาวใชกับรายการประเภทรายการ เพ่ือการศึกษา รายการปกิณกะและรายการท่ีผูพูด
ผูสนทนา หรอื ผบู รรยายพดู เองเปน สว นใหญ ไมม ีระบุในบท

สิง่ สาํ คญั ของบทวิทยโุ ทรทัศนแบบกง่ึ สมบรู ณ คอื ตอ งระบคุ าํ สุดทา ยของคาํ พดู ประโยคสุดทาย
ท่ีจะใหเปน สัญญาณบอกผกู ํากับรายการวา เม่อื จบประโยคน้จี ะตดั ภาพไปยังภาพยนตร สไลด หรือภาพนิ่ง
ซง่ึ ใชประกอบในรายการ หรือตัดภาพไปยังโฆษณา หรือตัดภาพไปฉากอนื่

2.3 บทวิทยุโทรทัศนบอกเฉพาะรูปแบบ จะเขียนเฉพาะคําสั่งของสวนตาง ๆ ท่ีสําคัญใน
รายการ ฉากสําคัญ ๆ ลําดับรายการท่ีสําคัญ ๆ บอกเวลาของรายการแตละตอน เวลาดําเนินรายการ
บทโทรทัศนแบบน้ี มักจะใชกับรายการประจําสถานี อาทิ รายการสนทนา รายการปกิณกะ รายการ
อภปิ ราย

2.4 บทวิทยุโทรทัศนอยางคราว ๆ บทประเภทนี้จะเขียนเฉพาะส่ิงที่จะออกทางหนาคําสั่ง
ทางดานภาพและดานเสียง โดยทั่วไปแลวผูกํากับรายการจะตองนําบทอยางคราว ๆ นี้ไปเขียน
กลองโทรทัศนเทานั้นและบอกคําพูดท่ีจะพูดประกอบสิ่งที่ออกหนากลองไวอยางคราว ๆ ไมมีตบแตง
ใหม ใหเขาอยูในรูปของบทวิทยุโทรทัศนเฉพาะรูปแบบเสียกอน เพ่ือใหผูรวมงานท้ังหมดไดรูวาควรจะ
ทาํ งานตามขัน้ ตอนอยางไร

หลักการเขยี นบทวทิ ยุโทรทศั น
การเขียนบทวทิ ยุโทรทัศนควรคํานงึ ถึงส่งิ ตอ ไปน้ี
1. เขยี นโดยใชสํานวนสนทนาทีใ่ ชสาํ หรับการพูดคุย มใิ ชเ ขยี นในแบบของหนงั สอื วชิ าการ
2. เขียนโดยเนนภาพใหมาก รายการวิทยโุ ทรทศั นจะไมบรรจุคาํ พูดไวทกุ ๆ วนิ าที แบบรายการ
วิทยกุ ระจายเสียง
3. เขียนอธบิ ายแสดงใหเห็นถึงสง่ิ ทก่ี าํ ลังพูดถึง ไมเขียนและบรรยายโดยปราศจากภาพประกอบ
4. เขียนเพื่อเปนแนวทางใหเ กิดความสัมพนั ธร ะหวางผชู มแตละกลุม ผซู ่ึงเปนเปาหมาย
ในรายการของทา น มิใชเ ขียนสาํ หรบั ผูชมโทรทศั นส วนใหญ
5. พยายามใชถ อ ยคําสํานวนท่เี ขา ใจกนั ในยุคน้ัน ไมใ ชค าํ ทมี่ ีหลายพยางค ถามีคําเหมือน ๆ กัน
ใหเลือก ใหเ ลือกใชค ําท่เี ขาใจไดงา ยกวา
6. เขียนเรื่องที่นาสนใจและตองการเขียนจริง ๆ ไมพยายามเขียนเรื่อง ซ่ึงนาเบ่ือหนาย
เพราะความนาเบ่ือจะปรากฏบนจอโทรทัศน
7. เขียนโดยพฒั นารูปแบบการเขียนของตนเอง ไมลอกเลียนแบบการเขยี นของคนอน่ื
8. คนควาวัตถุดิบตาง ๆ เพ่ือจะนํามาใชสนับสนุนเนื้อหาในบทอยางถูกตองไมเดาเอาเอง
โดยเฉพาะอยางย่ิงเมือ่ มขี อ เทจ็ จริงเขา ไปเกยี่ วขอ ง
9. เขียนบทเริม่ ตน ใหน า สนใจและกระตุนใหผชู มอยากชมตอ ไป
10. เขยี นโดยเลอื กใชอารมณแ สดงออกในปจจุบนั ไมเปน คนลาสมัย
11. ไมเ ขยี นเพื่อรวมจุดสนใจทัง้ หมดไวใ นฉากเล็ก ๆ ในหองทมี่ ีแสงไฟสลวั ผูชมตอ งการมากกวาน้นั

131

12. ใชเทคนิคประกอบพอควร ไมใชเทคนิคประกอบมากเกินไปจนเปนสาเหตุใหสูญเสียภาพ
ทีเ่ ปน สว นสาํ คญั ท่ตี อ งการใหผูชมไดเขาใจไดเห็น

13. ใหความเช่ือถือผูกํากับรายการวาสามารถแปลและสรางสรรคภาพไดตามคําอธิบายและ
คําแนะนําของผูเขียน ผูกํากับจะตัดทอนบทใหเขากับเวลาที่ออกอากาศ และไมตองแปลกใจ ถาบรรทัด
แรก ๆ ของบทถกู ตดั ออก หรอื อาจผิดไปจากชว งตน ๆ ท่ีเขียนไว ตองใหความเช่ือถือผูกํากับรายการและ
ไมพยายามจะเปนผกู าํ กบั รายการเสียเอง

14. ไมลมื วาผูกาํ กับจะแปลความเราใจของผูเขียนบทออกมาไดจากคําอธิบายและคําแนะนําที่
ผเู ขยี นเขยี นเอาไวใ นบท

15. ผูเขียนบทตองแจงใหทราบถึงอุปกรณท่ีตองใชเปนพิเศษ ซึ่งจําเปนและอาจหาไดยาก
เวลาเขียนควรคํานึงดวยวาอุปกรณท่ีใชประกอบนั้นเปนอุปกรณซ่ึงไมส้ินเปลืองคาใชจายมากจนเกินไป
และอุปกรณน้ันตอ งหาได

ขนั้ ตอนการเขียนบทวิทยุโทรทศั น
การเขียนบทวิทยุโทรทัศนมีข้ันตอนงาย ๆ 3 ข้นั ไดแก การกําหนดวัตถุประสงคแ ละกลมุ เปาหมาย
การกําหนดระยะเวลาและรปู แบบของรายการ และการกําหนดหวั ขอ เรอื่ ง ขอบขา ยเน้อื หา คน ควา และลง
มอื เขียน
1. กําหนดวัตถปุ ระสงคแ ละกลมุ เปา หมาย

ส่ิงแรกท่ีควรคํานึงกอนลงมือเขียน คือ วัตถุประสงคของการเขียน วาเขียนเพ่ืออะไร
เขยี นเพอื่ ใคร ตอ งกําหนดใหแนนอนวา ผเู ขียนตองการใหรายการที่กําหนดใหอะไรแกผ ชู ม เชน ใหความรู
ใหค วามบนั เทิง ปลูกฝงความสาํ นกึ ที่ดีงาม เปนตน จากน้ันจึงดกู ลุมเปา หมาย วาผเู ขียนตองการผชู มเพศใด
อยใู นชวงอายุ การศึกษา สถานภาพทางสังคม สถานภาพทางเศรษฐกจิ แบบใด เปนตน

2. การกาํ หนดระยะเวลาและรปู แบบของรายการ
ผูเขียนตองรูวาเวลาในรายการมีระยะเวลาเทาไร เพ่ือจะไดกําหนดรูปแบบของรายการ

ใหเหมาะสมกับระยะเวลาของรายการ รูปแบบของรายการสามารถจัดแบงออกไดหลายแบบ ไดแก
รายการขาว รายการพูดกับผูชม รายการสัมภาษณ รายการสนทนา รายการตอบปญหา รายการแขงขัน
รายการอภปิ ราย เกม รายการสารคดี รายการปกิณกะ รายการดนตรแี ละละคร

3. การกําหนดหวั ขอ เรอ่ื ง ขอบขา ยเน้อื หา คนควา และลงมอื เขยี น
เม่ือทราบเงื่อนไขตาง ๆ ดังท่ีกลาวมาในตอนตนแลว จะทําใหผูเขียนกําหนดหัวขอเร่ืองและ

ขอบขายเนื้อหาไดงายข้ึน จากนั้นจึงเริ่มคนควาเพิ่มเติมเพื่อใหไดขอมูลที่ถูกตองที่สุดแลวจึงลงมือ
เขยี น โดยคํานึงถึงขอควรคํานึงหลักการเขียนบทวิทยุโทรทัศน 15 ขอที่กลาวมาแลวขางตน หลังจากน้ัน
ควรตรวจสอบขอเท็จจริง สํานวนและเขียนอีกเพ่ือพัฒนาบท แกไขปรับบทวิทยุโทรทัศนเพ่ือใหไดบทวิทยุ
โทรทัศนท ่ดี ที ส่ี ดุ

132

3. นักเขยี นนิทาน
เปนเร่ืองของจินตนาการ ผูเขียนจะตองมีศิลปะในการเขียนเพื่อใหความสนุกสนานปลูกฝง

คณุ ธรรม คติแงคดิ มมุ มองตา ง ๆ แกผ ูอา น
องคประกอบของนิทาน
1. แนวคิด แกนสาร หรือสาระท่ีจุดประกายใหเกิดเรื่องราว เชน แมกระตายผูรักลูกสุดหัวใจ

ยอมสละชีวิตตัวเองเพ่ือแลกกับลูก หรือลูกส่ีคนคิดปลูกฟกทองยักษใหแม หรือลูกไก 7 ตัวที่ยอมตาย
ตามแม หรือโจรใจรายชอบทํารายผูหญิงวันหน่ึงกลับทํารายแมตัวเองโดยไมต้ังใจ หรือลูกหมูสามตัว
ไมเ ชือ่ แมทําใหเปน เหยือ่ ของหมาปา

2. โครงเร่ืองของนทิ าน โครงเรื่องและเนอื้ หาตองไมซ บั ซอน สน้ั ๆ กระทัดรัด เปนลักษณะ
เรอ่ื งเลา ธรรมดา มกี ารลาํ ดบั เหตุการณกอ นหลงั

3. ตวั ละคร ขนึ้ อยกู บั จนิ ตนาการของผเู ขียน เชน คน สัตว เทพเจา แมม ด เจาชาย นางฟา
แตไ มควรมีตวั ละครมากเกนิ ไป

4. ฉาก สถานทเ่ี กิดเหตุ เชน ในปา กระทอ มรา ง ปราสาท บนสวรรค แลว แตความคิดสรางสรรค
ของผูเขียน

5. บทสนทนา การพดู คุยของตวั ละคร ควรใชภ าษาทเ่ี ขา ใจงา ย กระชบั สนุกสนาน ไมใช
คาํ หยาบ

6. คตสิ อนใจ เมือ่ จบนทิ าน ผอู านควรไดแงค ดิ คติสอนใจเพอื่ เปนการปลกู ฝง คณุ ธรรมกลอมเกลา
จติ ใจ

สรปุ การทจ่ี ะเปนนักเขยี น หรอื นักพูดประเภทใด ๆ ก็ตาม หัวใจสําคัญของนักเขียน หรือนักพูด
ก็คือ ความรทู ีน่ กั เขียน หรือนกั พูดไดถายทอดใหก บั ผูฟง หรอื ผูอา น (ผรู ับสาร) ไดเขา ใจในประเด็น หรือส่ิง
ทีไ่ ดน ําเสนอ

เรื่องท่ี 3 การเพ่ิมพนู ความรแู ละประสบการณท างดา นภาษาไทย เพื่อการประกอบอาชีพ

จากการนาํ เสนอแนวทางของการนาํ ความรภู าษาไทยไปเปน ชอ งทางในการประกอบอาชีพประเภท
ตาง ๆ เชน การพดู การเปน พิธกี ร ผูประกาศ นักจัดรายการวทิ ยุ โทรทศั น ครูสอนภาษาไทยกับประชาชน
อาเซียน การเขียน นกั เขยี นขาว เขียนบทละคร เขียนนทิ าน เขียนสารคดี แลวนั้น เปนเพียงจุดประกายให
ผูเรียนไดเรียนรูวาการเรียนวิชาภาษาไทยมิใชเรียนแลวนําความรูไปใชในชีวิตประจําวันเทาน้ัน แตการ
เรยี นรูวิชาภาษาไทยยังสามารถนําความรูประสบการณทางดานภาษาไทยไปประกอบอาชีพ สรางรายได
ใหกับตนเองไดดวย แตการท่ีผูเรียนจะเปนนักเขียน หรือนักพูดที่มีชื่อเสียง เปนที่ยอมรับของสังคม
ผูเรียนจะตองแสวงหาความรู ทักษะ ประสบการณเพิ่มเติมจากสถาบันการศึกษาท้ังภาครัฐและเอกชน
ท่ีเปน หลักสตู รเฉพาะเร่ือง หรอื หากผูเ รยี นตอ งการศึกษาหาความรูเพ่ิมเติมในระดับการศึกษาที่สูงข้ึนก็จะ
มีสถาบันการศึกษาระดับมหาวิทยาลัย เชน คณะนเิ ทศศาสตร คณะวารสารศาสตร ฯลฯ ไดอีกทางเลือก
หนึ่ง หรือในขณะที่ผูเรียนกําลังศึกษาอยูในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายและตองการที่จะเรียนรูวิชา

133

ภาษาไทย เพื่อตอยอดไปสูชองทางการประกอบอาชีพไดจริง ผูเรียนสามารถเลือกเรียนวิชาเลือกตาม
หลักสตู รในระดับเดยี วกนั ท่ีมเี นอื้ หาเฉพาะเรอ่ื งที่สนใจไดอกี ทางเลือกหน่ึงดว ย

นอกจากท่ีผเู รยี นจะเลอื กวิธีการศึกษา หาความรูเพิ่มเตมิ โดยวิธศี กึ ษาเปนหลกั สูตรส้ัน ๆ
เฉพาะเร่ือง หรือจะศึกษาตอเฉพาะสาขาวิชาในระดับการศึกษาท่ีสูงข้ึนก็ตาม แตส่ิงสําคัญท่ีผูเรียน
ควรปฏิบัติอยางตอเนื่อง คือ การฝกฝนทักษะ ประสบการณในการเขียน หรือการพูดอยางสมํ่าเสมอ
รวมทง้ั มกี ารแลกเปลี่ยนเรียนรูกับกลมุ คนท่ีมีความสนใจในอาชพี เดียวกันดว ย

กจิ กรรมทายบท

กจิ กรรมท่ี 1 ใหผเู รียนแสดงความคดิ เห็นถึงคุณคาของภาษาไทยวามอี ะไรบา ง

กิจกรรมท่ี 2 ใหผ เู รยี นวเิ คราะหตนเองวา เปนผทู ี่มีความรคู วามสามารถในการเปนนักพูด หรือนกั เขียน
หรอื ไม เพราะเหตุใด

กิจกรรมที่ 3 ใหผเู รียนแสดงความคดิ เหน็ วา หากผเู รียนตอ งการจะเปนนกั เขียน หรือนักพูดทดี่ ีแลว
ผูเ รยี นจะศึกษาหาความรู ทักษะ ประสบการณจ ากที่ใดไดบ า ง และเพราะเหตุใดจงึ ตดั สนิ ใจ
เชนน้ัน

134

บรรณานุกรม

การศกึ ษานอกโรงเรยี น, กรม ชุดวชิ าภาษาไทย หมวดวชิ าภาษาไทยระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย
ตามหลักเกณฑแ ละวิธีการจัดการศึกษานอกโรงเรียนหลักสูตรการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน
2544: โรงพิมพอ งคก ารคา ของครุ ุสภา 2546

การศกึ ษานอกโรงเรียน, กระทรวงศึกษาธิการ ชดุ การเรยี นทางไกลระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย
หมวดวิชาภาษาไทย 2546

135

หลักสตู รการศึกษานอกระบบระดบั การศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน

พทุ ธศักราช 2551

รายชื่อผูเขารวมประชุมปฏบิ ัติการพัฒนาหนังสือเรยี นวิชาภาษาไทย

ระหวา งวันท่ี 10 - 13 กุมภาพันธ 2552 ณ บานทะเลสีครมี รสี อรท จงั หวัดสมุทรสงคราม

1. นางสาวพิมพใจ สิทธิสรุ ศักด์ิ ขา ราชการบาํ นาญ
2. นางพมิ พาพร อินทจกั ร สถาบัน กศน. ภาคเหนือ
3. นางกานดา ธวิ งศ สถาบนั กศน. ภาคเหนือ
4. นายเริง กองแกว สาํ นกั งาน กศน. จังหวัดนนทบุรี

รายช่อื ผูเขารวมประชุมบรรณาธิการหนังสือเรียนวิชาภาษาไทย

ครั้งท่ี 1 ระหวา งวนั ท่ี 7 - 10 กันยายน 2552 ณ โรงแรมอทู องอินน จังหวดั พระนครศรอี ยุธยา

1. นางสาวพิมพใ จ สทิ ธสิ ุรศักด์ิ ขา ราชการบาํ นาญ
สํานักงาน กศน. จงั หวดั นนทบุรี
2. นายเรงิ กองแกว กลุม พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

3. นางนพรตั น เวโรจนเสรวี งศ

ครั้งที่ 2 ระหวางวนั ท่ี 12 - 15 มกราคม 2553 ณ โรงแรมอทู องอินน จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา

1. นางสาวพิมพใ จ สิทธิสรุ ศักด์ิ ขา ราชการบํานาญ
สาํ นกั งาน กศน. จงั หวัดนนทบุรี
2. นายเริง กองแกว กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น

3. นางนพรตั น เวโรจนเ สรีวงศ

136

คณะผจู ดั ทํา

ที่ปรกึ ษา บญุ เรือง เลขาธิการ กศน.
อม่ิ สวุ รรณ รองเลขาธิการ กศน.
1. นายประเสริฐ จาํ ป รองเลขาธกิ าร กศน.
2. ดร.ชยั ยศ แกว ไทรฮะ ท่ีปรึกษาดา นการพัฒนาหลกั สูตร กศน.
3. นายวัชรินทร ตณั ฑวฑุ โฒ ผูอาํ นวยการกลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น
4. ดร.ทองอยู
5. นางรักขณา กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น
กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน
คณะทาํ งาน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน
กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน
1. นายสรุ พงษ ม่ันมะโน กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น
2. นายศภุ โชค ศรรี ตั นศลิ ป
3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน
4. นางสาวศรญิ ญา กุลประดิษฐ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน
5. นางสาวเพชรนิ ทร เหลืองจิตวัฒนา กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น
ผพู มิ พต นฉบบั กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน

1. นางปยวดี คะเนสม กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน

2. นางสาวเพชรินทร เหลืองจิตวฒั นา

3. นางสาวกรวรรณ กววี งษพ ิพฒั น

4. นางสาวชาลนี ี ธรรมธิษา

5. นางสาวอรศิ รา บานชี

ผูอ อกแบบปก ศรรี ัตนศลิ ป

นายศุภโชค

137

รายชื่อผเู ขารว มประชุมปฏิบตั กิ ารปรบั ปรงุ เอกสารประกอบการใชห ลกั สตู รและสอ่ื
ประกอบการเรียนหลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดบั การศกึ ษาข้นั พน้ื ฐาน พุทธศกั ราช 2551

ระหวางวันที่ 4 - 10 พฤศจิกายน 2554 ณ โรงแรมมิรามา กรุงเทพมหานคร

สาระความรพู ้ืนฐาน (รายวิชาภาษาไทย)

ผูพัฒนาและปรับปรงุ

1. นางอัชราภรณ โควคชาภรณ หนว ยศกึ ษานเิ ทศก ประธาน

2. นางเกลด็ แกว เจริญศกั ด์ิ หนว ยศกึ ษานิเทศก เลขานกุ าร
ผูช วยเลขานุการ
3. นางนพรตั น เวโรจนเ สรีวงศ กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

4. นางสาวสมถวลิ ศรีจนั ทรวโิ รจน กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น

5. นางสาววันวสิ าข ทองเปรม กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

138

คณะผปู รบั ปรุงขอมลู เกีย่ วกบั สถาบนั พระมหากษตั ริย ป พ.ศ. 2560

ที่ปรกึ ษา จาํ จด เลขาธิการ กศน.
หอมดี ผตู รวจราชการกระทรวงศึกษาธิการ
1. นายสรุ พงษ ปฏบิ ัตหิ นา ทรี่ องเลขาธกิ าร กศน.
2. นายประเสรฐิ สขุ สุเดช ผอู ํานวยการกลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบ
และการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
3. นางตรีนุช

ผปู รบั ปรุงขอมูล

นางสาวอนงค เช้อื นนท กศน.เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร

คณะทาํ งาน

1. นายสรุ พงษ มนั่ มะโน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั
2. นายศุภโชค ศรรี ตั นศลิ ป กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั
3. นางสาวเบญ็ จวรรณ อาํ ไพศรี กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
4. นางเยาวรัตน ปนมณีวงศ กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
กลมุ พัฒนาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั
5. นางสาวสุลาง เพช็ รสวาง

6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเ รอื น

7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒั น

8. นางสาวชมพนู ท สงั ขพิชัย