เรื่อง การจัดกิจกรรมการเล่านิทานประกอบการใช้คำถามเพื่อพัฒนทักษะการคิดสร้างสรรค์ของเด็กปฐมวัย

รายงานวจิ ยั ในช้ันเรียน

เรื่อง การจัดกจิ กรรมการเล่านทิ านประกอบการใช้
คาถามเพื่อพัฒนทักษะการคดิ สร้างสรรค์ของเด็กปฐมวัย

ปีการศกึ ษา 2563

นางสาววิภาวรรณ ทองคา

ตาแหนง่ ครูผชู้ ว่ ย

โรงเรียนอนบุ าลสระบรุ ี

สานักงานเขตพื้นทกี่ ารศึกษาประถมศกึ ษาสระบุรี เขต 1
สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขัน้ พ้ืนฐาน
กระทรวงศกึ ษาธิการ

ก



บทคดั ยอ'

ชอ่ื เร่อื งวจิ ยั การจดั กจิ กรรมการเลา, นทิ านประกอบการใชค5 ำถามเพื่อพัฒนาทกั ษะ
การคดิ สร5างสรรคข@ องเดก็ ปฐมวัย
ชือ่ ผวู/ จิ ยั นางสาววิภาวรรณ ทองคำ
ป1ท่ที ำการวิจยั 2563

การศึกษาวิจัยคร้ังน้ีมีจุดม,ุงหมาย เพื่อศึกษาผลของการจัดกิจกรรมการเล,านิทาน
ประกอบการใช5คำถามเพ่ือพัฒนาทักษะการคิดสร5างสรรค@ของเด็กปฐมวัย โดยการจัดกิจกรรมการเล,า
นทิ านประกอบการใช5คำถาม

กล,ุมตัวอย,าง คือ เด็กปฐมวัยชาย -หญิง อายุ &-( ปี ซง-ึ กําลงั ศกึ ษาอย่ใู นชนั: อนุบาลปีท-ี =
ห้อง @ ภาคเรยี นท-ี 2 ปีการศกึ ษา 256H โรงเรยี นอนุบาลสระบุรี อําเภอเมอื งสระบุรี จงั หวดั
สระบุรี
จำนวน 8 คน ผ5ูวิจัยดำเนินการทดลอง เปYนระยะเวลา 8 สัปดาห@ สัปดาห@ละ 3 คร้ัง คือ วันจันทร@วัน
พุธและวันศุกร@คร้ังละ 30 นาที รวม 24 คร้ัง เครื่องมือท่ีใช5ในการวิจัย คือ แบบสังเกตทักษะการคิด
สร5างสรรค@ของเด็กปฐมวัย แผนการจัดกิจกรรมการเล,านิทานประกอบการใช5คำถามเพื่อพัฒนาทักษะ
การคิดสร5างสรรค@ของเด็กปฐมวัยจำนวน 8 แผนนิทานสำหรับเด็กปฐมวัย จำนวน 8 เร่ืองมีค,าดัชนี
ความสอดคล5องระหว,างพฤติกรรมกับจุดประสงค@ IOC เท,ากับ 0.90 สถิติที่ใช5ในการวิเคราะห@ข5อมูล
ได5แก, ค,าเฉลยี่ ค,าร5อยละ และ ค,าความแตกต,างความกา5 วหนา5

ผลการวจิ ัยพบวา:
เด็กปฐมวัยท่ีได5รับการจัดกิจกรรมการเล,านิทานประกอบการใช5คำถามเพื่อพัฒนาทักษะการ
คิดสร5างสรรค@ทุกสัปดาห@ รวม 8 สัปดาห@ พบว,าเด็กปฐมวัยมีทักษะการคิดสร5างสรรค@เพิ่มข้ึนเร่ือยๆ
เม่ือจำแนกเด็กปฐมวัยตามระดับความคิดสร5างสรรค@ พบว,าก,อนการจัดกิจกรรมการเล,านิทาน
ประกอบการใช5คำถามมีค,าเฉลี่ยทักษะการคิดสร5างสรรค@ ร5อยละ 48.93 และหลังการจัดกิจกรรมการ
เล,านิทานประกอบการใช5คำถามมีค,าเฉล่ียทักษะการคิดสร5างสรรค@ ร5อยละ 95.83 ตามลำดับสูงกว,า
กอ, นการจัดกิจกรรมอย,างมีนัยสำคญั ทางสถิติที่ระดับ 0.5

ค



สารบญั

บทคดั ย'อ.................................................................................................................................. หน$า
สารบญั ..................................................................................................................................... ก
บทท่ี ข
1 บทนำ..........................................................................................................................
1
ความเปน8 มาและความสำคญั ของป=ญหา................................................................ 1
วัตถปุ ระสงคBของการวจิ ยั ....................................................................................... 4
สมมตุ ฐิ านการวิจยั .................................................................................................. 4
ขอบเขตการวิจัย..................................................................................................... 4
นิยามศพั ทเB ฉพาะ.................................................................................................... 5
ประโยชนทB คี่ าดว'าจะไดรP ับ..................................................................................... 6
2 เอกสารและงานวิจยั ทีเ่ ก่ยี วขอP ง.................................................................................... 8
เอกสารและงานวิจัยที่เกยี่ วขอP งกบั นิทาน............................................................... 9
9
ความหมายของนทิ าน....................................................................................... 9
ความสำคัญของนทิ าน....................................................................................... 11
ประเภทของนทิ าน............................................................................................ 13
การจัดกจิ กรรมการเลา' นทิ าน............................................................................ 14
งานวิจยั ที่เกยี่ วขPองกับนิทาน............................................................................. 16
เอกสารและงานวจิ ยั ทเ่ี กย่ี วขPองกบั ความคดิ สราP งสรรค.B .......................................... 16
ความหมายของความคิดสรPางสรรค.B ................................................................... 16
ความสำคญั ของความคิดสรPางสรรค.B ................................................................... 17
แนวคิดและทฤษฎที ่เี กยี่ วขอP งกับความคิดสราP งสรรค.B ......................................... 19
งานวิจัยทเ่ี ก่ยี วขอP งกับความคิดสรPางสรรค.B ......................................................... 21
เอกสารและงานวิจยั ทเี่ ก่ยี วขอP งกบั การใชPคำถาม...................................................... 21
ความหมายของการใชคP ำถาม.............................................................................. 21
ความสำคัญของการใชPคำถาม............................................................................... 23
ประเภทของการใชPคำถาม.................................................................................... 28
งานวิจัยที่เกี่ยวขPองกบั การใชคP ำถาม.....................................................................

ง



สารบญั (ต*อ)

หนา$
บทที่
3 วธิ ีดำเนินการวจิ ัย............................................................................................................. 30

ประชากร.................................................................................................................... 30
เคร่อื งมือทีใ่ ชPในการวิจัย............................................................................................. 30
การสราP งเครื่องมอื ท่ใี ชPในการวิจัย............................................................................... 31
การเกบ็ รวบรวมขอP มลู ................................................................................................ 33
การวเิ คราะหขB อP มลู ..................................................................................................... 35
4 ผลการวเิ คราะหขB อP มูล..................................................................................................... 37
สัญลกั ษณทB ่ีใชใP นการวเิ คราะหBขอP มลู ......................................................................... 37
ผลการวิเคราะหขB อP มลู ............................................................................................... 37
5 สรปุ ผล อภปิ รายผล และขอP เสนอแนะ............................................................................ 39
สรุปผลการวจิ ยั .......................................................................................................... 40
อภปิ รายผล................................................................................................................ 40
ขPอเสนอแนะ.............................................................................................................. 41
บรรณานุกรม................................................................................................................................. 42
ภาคผนวก...................................................................................................................................... 46
ภาคผนวก ก..................................................................................................................... 47
1.ค'ูมือการใชPแผนการจัดกิจกรรมการพัฒนาความคิดสรPางสรรคBของเด็กปฐมวัย โดยการ
ใชกP ารจัดกจิ กรรมการเลา' นทิ านประกอบการใชคP ำถามเพอ่ื พัฒนาทกั ษะการคิดสราP งสรรคBของ
เด็กปฐมวยั
2. ตารางการจัดกิจกรรมการเล'านิทานประกอบการใชPคำถามเพ่ือพัฒนาทักษะการคิด
สราP งสรรคBของเด็กปฐมวัย
3 ตัวอย'าง แผนการจัดกิจกรรมการพัฒนาความคิดสรPางสรรคBของเด็กปฐมวัย โดยการใชP
การจดั กจิ กรรมการเล'านทิ านประกอบการใชPคำถามเพ่อื พัฒนาทักษะการคดิ สราP งสรรคขB อง
เดก็ ปฐมวัย
ภาคผนวก ข........................................................................................................................ 73
1. ค'ูมือการใชแP บบสงั เกตเพอ่ื พฒั นาความคิดสรPางสรรคขB องเดก็ ปฐมวยั
2. แบบสงั เกตเพอื่ พฒั นาความคดิ สราP งสรรคBของเด็กปฐมวัย

จ



สารบญั (ตอ* )

หนา$
ภาคผนวก ค.............................................................................................................................. 76

ภาพการจัดกิจกรรมการพัฒนาความคิดสรPางสรรคBของเด็กปฐมวัยโดยการใชPการจัด
กิจกรรมการเล'านิทานประกอบการใชPคำถามเพื่อพัฒนาทักษะการคดิ สรPางสรรคขB องเดก็ ปฐมวัย

ฉ



สารบัญตาราง

ตารางที่ หน$า
1 ตาราง 1 แบบแผนการทดลอง............................................................................................ 33
2 ตารางท่ี 2 กำหนดการจัดกิจกรรมการเล'านิทานประกอบการใชคP ำถาม
34
เพื่อพฒั นาทกั ษะการคดิ สราP งสรรค.B ..................................................................................................

บทท่ี 1
บทนำ

ความเป'นมาและความสำคัญของป3ญหา
การศึกษาปฐมวัยเป.นการพัฒนาเด็กต้ังแต8แรกเกิดถึง 6 ป=บริบูรณA อย8างเป.นองคAรวมบน

พ้ืนฐานการอบรมเลี้ยงดูและการส8งเสริมกระบวนการเรียนรูIที่สนองต8อธรรมชาติและพัฒนาการตาม
วัยของเด็กแต8ละคนใหIเต็มตามศักยภาพ ภายใตIบริบทสังคมและวัฒนธรรมท่ีเด็กอาศัยอย8ู ดIวยความ
รักความเอ้ืออาทร และความเขIาใจของทุกคนเพื่อสรIางรากฐานคุณภาพชีวิตใหIเด็กพัฒนาไปสู8ความ
เป.นมนุษยAที่สมบูรณA เกิดคุณค8าต8อตนเอง ครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติ หลักสูตร
การศึกษาปฐมวัยม8ุงพัฒนาเด็กทุกคนใหIไดIรับการพัฒนาดIานร8างกาย อารมณA จิตใจ สังคม
และสติปUญญาอย8างมีคุณภาพและต8อเน่ือง ไดIรับการจัดประสบการณAการเรียนรIูอย8างมีความสุข
และเหมาะสมตามวัย มี ทักษะชีวิต และปฏิบัติตนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เป.นคนดี

มีวินัย และสำนึกความเป.นไทย ดIวยความร8วมมือระหว8างสถานศึกษา พ8อแม8 ครอบครัวชุมชน
และทุกฝZายที่เก่ียวขIองกับการพัฒนาเด็ก เด็กทุกคนมีสิทธิท่ีจะไดIรับการอบรมเล้ียงดูและการส8งเสริม
พัฒนาการตามอนุสัญญาว8าดIวยสิทธิเด็ก ตลอดจนไดIรับการจัดประสบการณAการเรียนรูI
อย8างเหมาะสม ดIวยปฏิสัมพันธAท่ีดีระหว8างเด็กกับพ8อแม8 เด็กกับผIูสอน เด็กกับผIูเล้ียงดูหรือผIูที่
เกี่ยวขIองกับการอบรมเลี้ยงดู การพัฒนาและใหIการศึกษาแก8เด็กปฐมวัยเพื่อใหIเด็กมีโอกาสพัฒนา
ตนเองตามลำดับข้ันของพัฒนาการทุกดIานอย8างเป.นองรวมมีคุณภาพ และเต็มตามศักยภาพ
(กระทรวงศึกษาธิการ.2560:2-4)

ความคิดสรIางสรรคAคือความคิดที่สามารถในการสังเคราะหAสามารถในวิเคราะหAและมี
ความสามารถในนำไปปฏิบัติไดIมีลักษณะเป.นความรวมความคิดหลายทางและมีลักษณะคลIายๆกับ
กระบวนการแกIปUญหามีความแตกต8างเพียงกระบวนการแกIปUญหามีน้ันจะมีวัตถุประสงคAท่ีต้ังไวIเด8นชัด
เฉพาะเร่ืองแต8กระบวนการคิดสรIางสรรคAจำเป.นท่ีบุคคลจะตIองรIูจักจินตนาการและถIาขาดจินตนาการ
ก็จะไม8สามารถแกIปUญหาทางความคิดสรIางสรรคAไดIความคิดสรIางสรรคAประการสำคัญผIูคิดน้ันจะตIอง
ไม8ทุกขA ไม8มีความรูIสึกทุกขA ไม8รูIสึกบีบคั้น คิดตามความเป.นจริง คิดตรงกับสภาพแห8งตามท่ีเป.นจริงน้ัน
ในความคิดสรIางสรรคAจะตIองสรIางความสุขดIวย จึงจะเป.นความสรIางสรรคA เป.นความคิดสรIางสุข โดย
มีธรรมฉันทะเป.นตัวขับเคล่ือนกระบวนการคิดปUจจัยที่ส8งผลต8อความคิดสรIางสรรคAอาจเกิดจากหลาย
สาเหตุหลายปUจจัย แต8ปUจจัยหนึ่งคือรูปแบบการเรียนการสอน (ธีรAกัญญา โอชรส.2551) ที่อาจสกัดก้ัน

2


ความคิดสรIางสรรคAของนักเรียน เช8น บรรยากาศท่ีเนIนการแข8งขันทำใหIนักเรียนกดดัน คำตอบมักถูก
กำหนดใหIมีเพียงคำตอบเดียวคิดแบบยืดหยุ8นไม8ไดI อาจถูกตำหนิเม่ือตอบผิด มีการประเมินบ8อยๆ
หรือเป.นทางการตลอดเวลา ฯลฯ (ดวงฤทัย นIอยพรม. 2552) ซ่ึงสิ่งเหล8าน้ีถือเป.นการสรIางบรรยากาศ
ที่ไม8เอื้อต8อการคิดสรIางสรรคAของเด็ก ดังน้ันหากตIองการส8งเสริมใหIเกิดความคิดสรIางสรรคA ควรสอน
ดIวยวิธีการกระตุIนใหIเด็กเกิดความอยากรIู เช8น การใชIคำถามท่ีทIาทายความคิด การใหIเด็กไดIฝlกฝน
ปฏิบัติดIวยตนเองมากกว8าการบอกใหIรูIและใหIการสนับสนุนดIวยการเสริมแรงใหIกำลังใจไม8ด8วนตัดสิน
ว8าถูกหรือผิด และไม8ควรยึดติดว8าคำตอบตIองมีคำตอบเดียว เพราะการคิดสรIางสรรคAเป.นการคิดไดI
หลายทิศทางหลายแง8มุมโดยผูIวิจัยสนใจท่ีจะศึกษาวิธีการพัฒนาความคิดสรIางสรรคAในเด็กปฐมวัย
เน่ืองจากเป.นวัยที่จินตนาการและความคิดสรIางสรรคAสามารถพัฒนาไดIดีที่สุด โดยเลือก กิจกรรมการ
เลา8 นทิ านมาใชIในการพฒั นาความคิดสราI งสรรคA

วิธีการพัฒนาความคิดสรIางสรรคAในเด็กปฐมวัยเน่ืองจากเป.นวัยที่จินตนาการและความคิด
สรIางสรรคAสามารถพัฒนาไดIดีท่ีสุด โดยเลือก กิจกรรมการเล8านิทานมาใชIในการพัฒนาความคิด
สรIางสรรคAโดยใชIการเล8านิทานซึ่ง วรรณีศิริสุนทร (2542 อIางถึงใน ศศินันทA นิลจันทรA, 2547 : 30)
ไดIกล8าวว8า นิทานหมายถึง การเล8านิทานมีมาตั้งแต8สมัยโบราณ เดิมเป.นการเล8าดIวยปากเปล8า ต8อมา
เมื่อมีการวิวัฒนาการตัวอักษรและการพิมพAเป.นเล8ม ผIูเล8านิทานมักไดIรับการยกย8องจากบุคคลท่ัวไป
สุภักด์ิ อนุกูล (2545 อIางถึงใน ศศินันทA นิลจันทรA, 2547 :3 0) ไดIกล8าวว8า นิทานหมายถึง นิทานเป.น
ประเพณีสืบทอดกันมาชIานาน ส8วนมากผูIเล8ามักเป.นผIูอาวุโส เร่ืองท่ีนำมาเล8าประกอบดIวยตำนาน
หรือพฤติกรรมของบุคคล ดIวยม8ุงความบันเทิงและอบรมสั่งสอนลูกหลานครุรักษA ภิรมยAรักษA (2540
อIางถึงใน ปราณี ปริยวาที, 2551 :24) ไดIกล8าวว8า นิทาน หมายถึง นิทานเป.นเรื่องราวท่ีเล8าสืบต8อกัน
มาโดยมีวัตถุประสงคA เพื่อสืบทอดประสบการณA ความรIูความคิดหรือค8านิยมบางอย8างใหIผIูฟUงพรIอมทั้ง
สอดแทรกความสนุกสนานเพลิดเพลินไปพรIอมๆ กัน กล8าวโดยสรุปไดIว8า นิทาน หมายถึง เร่ืองที่เล8า
สืบทอดต8อกันมาจากผูIใหญ8สู8เด็ก ซ่ึงใหIความสนุกสนานเพลิดเพลินและคติคำสอน สำนักงาน
เลขาธิการสภาการศึกษา (2550) ไดIกล8าวว8า นิทานเป.นสิ่งที่สำคัญต8อชีวิตทั้งและผIูใหญ8 เพราะ
นอกจากนิทาน จะช8วยใหIเด็กๆ มีความสุขสนุกหรรษาแลIว ยังเป.นโลกแห8งจินตนาการที่สมบูรณAแบบ
ที่คอยช8วยถักทอสายใยความรักความฝUน สานสัมพันธAอันอบอ8ุน ความละมุนละไมในกล8ุมสมาชิกของ
ครอบครัว อีกทั้งนิทานยังใหIแง8คิดคติสอนใจ และปรัชญาชีวิตอันลำลึกแก8เด็ก นิทานมีความสำคัญต8อ
พัฒนาการของเด็กกล8าวโดยสรุปไดIว8า ความสำคัญของนิทาน หมายถึง นิทานมีจุดประสงคAและใหI
ประโยชนAทั้งผูIเล8าและผIูฟUง ทำใหIเกิดความสนุกสนานและผ8อนคลายความเครียด อีกท้ังยังสอดแทรก

3


คุณธรรมจริยธรรมใหIกับผูIฟUงกุลยา ตันติผลาชีวะ (2541 อIางอิงใน ปราณี ปริยวาที, 2551 : 32) ไดI
กล8าวว8า รูปแบบของการเล8านิทาน มีดังนี้การเล8านิทานแบบปากเปล8า เป.นการเล8าที่อาศัยคำพูด
และน้ำเสียงไม8มีการใชIส่ือประกอบการเล8า การเล8านิทานแบบน้ีตIองใชIศิลปะในการพูด การเล8าที่จูงใจ
มาก การเล8านิทานปากเปล8า อาจใหIเด็กเล8าเอง ผใูI หญเ8 ล8าบาI ง หรอื ชว8 ยกนั เลา8 ไมค8 วรเกิน 15 นาที

นิทานเป.นส่ิงท่ีสำคัญต8อชีวิตท้ังและผIูใหญ8 เพราะนอกจากนิทาน จะช8วยใหIเด็กๆ มีความสุข
สนุกหรรษาแลIว ยังเป.นโลกแห8งจินตนาการท่ีสมบูรณAแบบที่คอยช8วยถักทอสายใยความรักความฝUน
สานสัมพันธAอันอบอ8ุน ความละมุนละไมในกล8ุมสมาชิกของครอบครัว อีกทั้งนิทานยังใหIแง8คิดคติ
สอนใจ และปรัชญาชีวิตอันลำลึกแก8เด็ก นิทานมีความสำคัญต8อพัฒนาการของเด็ก ดังน้ี
1. ช8วยพัฒนาเด็กทางดIานลักษณะชีวิต เด็กไดIเรียนรูIถึงลักษณะชีวิตท่ีดีผ8านนิทานที่ปรารถนาใหIเด็กมี
พฤติกรรมท่ีดี เช8น มีคุณธรรมจริยธรรม มีความกลIาหาญ มีความยุติธรรม 2. การพัฒนาเด็กดIาน
บุคลิกภาพ บุคลิกภาพเป.นองคAประกอบท่ีมีอยู8มากในนิทานซึ่งเด็กจะไดIรับรIูถึงบุคลิกภาพที่ดีท่ีจะช8วย
ใหIอย8ูในสังคมไดIอย8างดี เช8น ความเชื่อมั่นการรักษาตนความสุภาพอ8อนนIอม ความมีมารยาทท่ีดีความ
เป.นผูIนำ 3. การพัฒ นาเด็กดIานความรูIและสติปUญ ญ า 4. การพัฒ นาเด็กในดIานทักษะ
และความสามารถ 5. การพัฒนาเด็กในดIานสุขภาพ นิทานเป.นกระบวนการหน่ึงที่กำหนดบทบาท
ในดIานสุขภาพใหIเกิดแก8เด็ก เพราะเม่ือเด็กไดIอ8านหรือฟUงนิทานแลIวจะก8อใหIเกิดการเรียนรูIในการท่ีจะ
รักษาสุขภาพกายและสุขภาพจิตของตนกล8าวโดยสรุปไดIว8า ความสำคัญของนิทาน หมายถึง นิทาน
ส8งเสริมใหIผูIเรียนไดIพัฒนาความคิด ทำใหIเกิดกระบวนการคิดเพิ่มขึ้น และสรIางนิสัยรักการอ8านแลIว
นิทานก็ยังมีจุดประสงคAและใหIทั้งประโยชนAท้ังผIูเล8า และผูIฟUง ทำใหIเกิดความเพลิดเพลิน สนุกสนาน
และคลายเครียด อีกทั้งยังสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมใหIกับผIูฟUง พิมพันธA เดชะคุปตA (2545)
ไดIกล8าวว8าการใชIคำถาม หมายถึง การใชIประเภทของคำถามเป.นและรูIจักลักษณะการถามที่ดี การใชI
ประเภทของคำถามท้ังคำถามง8ายและคำถามยาก หรือทั้งคำถามแคบและคำถามกวIาง หรือท้ังคำถาม
ระดับต่ำและคำถามระดับสูง การถามคำถามในหIองเรียน อาจมีความเป.นไปไดIดังน้ี 1. ครูเป.นผIูถาม
คำถามใหIผูIเรียนตอบ 2. ครูและนักเรียนร8วมกันถามคำถาม ร8วมกันอภิปราย 3. นักเรียนเป.นผูIถาม
คำถามส8วนลักษณะการถามคำถามท่ีดีน้ันเป.นศิลปะในการถามคำถามท่ีทำใหIสามารถกระตIุนการคิด
ของผูIเรียน กระตIุนใหIผูIเรียนกลIาตอบสนองและกลIาถามยIอนกลับ กล8าวโดยสรุปไดIว8า การใชIคำถาม
เป.นส8วนหนึ่งของกระบวนการเรียนรIู ทำใหIเด็กเกิดกระบวนการคิดวิเคราะหA หาเหตุผลแกIปUญหา
สรIางความรIู ความเขาI ใจ ทำใหIเกิดการเรยี นรIู อยากรูอI ยากเหน็ และพัฒนาความคิดใหม8ๆ

4


จากความเป.นมาและความสำคัญดังกล8าว ผIูวิจัยความสนใจท่ีจะพัฒนาความคิดสรIางสรรคA
ของเด็กปฐมวัย โดยการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพ่ือพัฒนาทักษะการคิด
สรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย ซึ่งใชIนิทานจำนวน 8 เรื่อง การจัดกิจกรรมเล8านิทานประกอบการใชI
คำถามเพ่ือพัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคAปฐมวัยสามารถพัฒนาความคิดสรIางสรรคAดIานอ่ืนๆ
นอกจากความคิดริเริ่ม ความคิดคล8องตัว ความคิดยืดหยุ8น และความคิดละเอียดลออ เป.นตIน อีกท้ัง
เด็กยังไดIรับความสนุกสนานเพลิดเพลิน ไม8ตีกรอบความคิดของเขา ใหIอิสระในการคิดในการทำอย8าง
เต็มที่และผลของการนำนิทานมาจัดกิจกรรมเพ่ือพัฒนาความคิดสรIางสรรคAสำหรับเด็กปฐมวัยน้ีจะ
เป.นแนวทางใหIครูปฐมวัยในการจัดกรรมโดยใชIการต้ังคำถามเขIามาสอดแทรกในการจัดประสบการณA
เพือ่ พัฒนาดIานตา8 งๆ ใหกI ับเดก็ ปฐมวยั ไดอI กี ดIวย

วตั ถุประสงค:ของการวจิ ยั
เพ่ือศึกษาผลการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามท่ีมีต8อทักษะการคิด

สราI งสรรคA

ขอบเขตของการวจิ ยั
ประชากรทีใ่ ชEในการวิจยั
ประชากรที่ใชIในการศึกษาครั้งน้ีเป.นนักเรียนชาย-หญิง อายุ 4-5 ป= ซึ่งกำลังศึกษาอย8ูใน

ช้ันอนุบาลป=ที่ 2 หIอง 8 ภาคเรียนท่ี 1 ป=การศึกษา 2563 โรงเรียนอนุบาลสระบุรี อำเภอเมืองสระบุรี
จังหวดั สระบรุ ี

กลมFุ ตัวอยาF งทใ่ี ชใE นการวจิ ยั
กล8ุมตัวอย8างท่ีใชIในการศึกษาคร้ังน้ีเป.นนักเรียนชาย-หญิง อายุ 4-5 ป= ซ่ึงกำลังศึกษาอยู8

ในช้ันอนุบาลป=ท่ี 2 หIอง 8 ภาคเรียนที่ 1 ป=การศึกษา 2563 โรงเรียนอนุบาลสระบุรี อำเภอเมือง
สระบรุ ี จังหวดั สระบุรี

ขอบเขตดEานเน้อื หา
การวิจัยครั้งนี้เป.นการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพื่อพัฒนาทักษะ

การคิดสราI งสรรคขA องเด็กปฐมวัยโดยใชหI นังสือนทิ าน จำนวน 8 เรื่อง ประกอบดIวย
1. นิทานเร่อื ง หนูนิดไมอ8 ยากแปรงฟนU
2. นทิ านเร่อื ง หวั ผกั กาดยกั ษA
3. นทิ านเร่ือง หนนู ิดฟนU หลอ
4. นิทานเร่ือง หา8 นกบั ไข8ทองคำ

5


5. นิทานเรือ่ ง พระอาทติ ยAชอบตืน่ สาย
6. นิทานเรื่อง ยายเชาI
7. นิทานเรื่อง หนนู ดิ ขโี้ มโห
8. นทิ านเร่อื ง ชาวนากับงูเหา8

ตัวแปรทศ่ี ึกษา
ตัวแปรตIน ไดIแก8 กจิ กรรมการเลา8 นิทานประกอบการใชคI ำถาม
ตวั แปรตาม ไดIแก8 ทกั ษะการคดิ สรIางสรรคA

ระยะเวลาในการทดลอง
ระยะเวลาท่ีใชIในการศึกษาผลการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามท่ีมีต8อ

ทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย คร้ังนี้ ดำเนินการสอนในภาคเรียนที่ 2 ป=การศึกษา 2563
โดยใชIเวลาในการทดลอง 8 สัปดาหA สัปดาหAละ 3 วัน วันละ 30 นาที ในเวลา 09.00 - 09.30 น. รวม
ระยะเวลาในการทดลองท้งั ส้ิน 24 คร้ัง

นิยามศัพทเ: ฉพาะ
1. กิจกรรมการเลFานิทาน หมายถึง กิจกรรมท่ีกำหนดขึ้นสำหรับพัฒนาทักษะการคิดของเด็ก

ปฐมวัยผา8 นการจัดกจิ กรรมการเล8านทิ านทหี่ ลากหลาย มกี ิจกรรมการเล8านทิ าน ดังน้ี
1.1 นทิ านเรือ่ ง หนูนิดไม8อยากแปรงฟUน
1.2 นทิ านเรอ่ื ง หวั ผกั กาดยกั ษA
1.3 นิทานเรอ่ื ง หนนู ดิ ฟนU หลอ
1.4 นทิ านเรอื่ ง หา8 นกับไข8ทองคำ
1.5 นทิ านเรอ่ื ง พระอาทิตยชA อบตืน่ สาย
1.6 นทิ านเรอ่ื ง ยายเชIา
1.7 นทิ านเรอื่ ง หนนู ิดขี้โมโห
1.8 นทิ านเรื่อง ชาวนากับงเู ห8า

2. ความคิดสรEางสรรค: หมายถึง ความสามารถของเด็กปฐมวัยในการคIนหาคำตอบไดIอย8าง
รวดเร็ว คิดส่ิงแปลกใหม8 คือรายละเอียด ท่ีนำมาตกแต8งความไม8สมบูรณA และมีความหมายโดยการ
แสดงออกมาไมซ8 ำ้ กับผูIอ่ืน

2.1. ความคิดริเริ่ม หมายถึง มีความคิดท่ีแปลกใหม8 ไม8ซ้ำกับใคร และแตกต8างจาก
ความคิดธรรมดา

6


2.2 ความคิดคล8องแคล8ว หมายถึง ความคิดท่ีเกิดขึ้นเป.นความคิดที่ไม8ซ้ำกันในเรื่อง
เดียวกันในดาI นตา8 งๆ เช8น การเลือกใชIถIอยคำ การเชื่อมโยงความสัมพันธA

2.3 ความคิดยืดหย8ุนหมายถึง มีรูปแบบการคิดท่ีอาจนำเสนอเร่ืองราวเดียวกันในรูปแบบ
ต8างๆ ท่ีไม8ตายตัวหรือสามารถดัดแปลงความรูIหรือประสบการณAในเรื่องต8างๆท่ีมีอย8ูแลIวนำมาเขียน
เพ่ือเปน. ประโยชนAต8อผอIู นื่

2.4 ความคิดละเอียดลออหมายถึง ในการคิดสามารถเก็บรายละเอียดของเรื่องต8างๆ
อย8างมีขั้นตอน สามารถอธิบายใหIเห็นภาพไดIอย8างชัดเจน สามารถจัดแต8งความคิดหลักใหIน8าสนใจ
ย่ิงขน้ึ

3. การจัดกิจกรรมการเลFานิทานประกอบการใชEคำถาม หมายถึง การดำเนินการเล8านิทาน
โดยการใชIหนังสือนิทานที่เหมาะสำหรับเด็กปฐมวัยประกอบการเล8าอย8างเป.นข้ันตอน แลIวใชIคำถาม
ถามเรื่องราวในนิทาน ซ่ึงคำถามดังกล8าวเป.นคำถามที่กระตุIนใหIเด็กเกิดทักษะการคิด คIนหาความจริง
ต8างๆ ท่ปี ระกอบข้ึนมาเป.นเรื่องราวหรอื เหตุการณA

4. เด็กปฐมวัย หมายถึง นักเรียนชาย-หญิง อายุ 4-5 ป= ซึ่งกำลังศึกษาอยู8ในช้ันอนุบาลป=ที่ 2
หอI ง 8 ภาคเรยี นท่ี 2 ป=การศกึ ษา 2563 โรงเรยี นอนบุ าลสระบุรี อำเภอเมืองสระบรุ ี จังหวัดสระบุรี

สมมตฐิ านของการวิจยั
หลังจากไดIรับการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพ่ือพัฒนาทักษะการคิด

สราI งสรรคAปฐมวัยแลวI เด็กปฐมวัยมีทักษะความคดิ สรIางสรรคAท่ีดขี นึ้ กวา8 กอ8 นการจัดกจิ กรรม

ประโยชน:ทค่ี าดวาF จะไดรE บั
1. เด็กที่ไดIผ8านการทำกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถาม มีทักษะการคิด

สราI งสรรคทA ่ีดขี ้นึ
2. เพื่อใหIครูผูIสอน ผูIเกี่ยวขIอง และผูIวิจัยท8านอื่นๆ นำแนวทางการจัดกิจกรรมการเล8านิทาน

ประกอบการใชIคำถามเพ่ือพัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัยใชIหนังสือนิทาน ไปพัฒนา
ดIานความคิดสรIางสรรคAของเดก็ ปฐมวยั ต8อไป

7


กรอบแนวคดิ ในการวิจยั
จากการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพ่ือพัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคA

ของเด็กปฐมวัยนั้น เป.นกิจกรรมท่ีเด็กจะไดIเรียนรูIจากประสบการณAตรง และไดIลงมือปฏิบัติจริงโดย
การฟUงนิทาน ตอบคำถาม ตั้งคำถาม เล8าเรื่องของนิทานแต8ละเร่ือง ตามขึ้นตอนซึ่งเป.นการส8งเสริม
พัฒนาการดาI นการคิดสรIางสรรคAใหกI ับเดก็ อยา8 งมีประสิทธภิ าพ

ตัวแปรตEน ตวั แปรตาม
กิจกรรมการเลา8 นิทาน -ทกั ษะความคิดสรIางสรรคA
ประกอบการใชคI ำถาม
-ความคิดรเิ ร่ิม

-ความคดิ คล8องแคลว8
-ความคดิ ยดื หยน8ุ
-ความคดิ ละเอยี ดลออ

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคิดการวิจัย

บทที่ 2
เอกสารและงานวจิ ยั ท่เี กย่ี วขอ: งกบั นิทาน

ในการวิจัยเร่ือง “การจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพื่อพัฒนาทักษะการ
คิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย”โดยใชIกิจกรรมการเล8านิทานเป.นส่ือกระตุIนใหIเด็กมีพฤติกรรมดIาน
ความคิดสรIางสรรคAที่ดีข้ึน ระดับช้ันอนุบาล ในครั้งน้ีผูIวิจัยไดIดำเนินศึกษาคIนควIา เอกสารและ
งานวจิ ัยท่เี ก่ยี วขอI ง ดังตอ8 ไปนี้

1. เอกสารและงานวิจยั ท่เี ก่ียวขอE งกบั นทิ าน
1.1 ความหมายของนิทาน
1.2 ความสำคญั ของนทิ าน
1.3 ประเภทของนทิ าน
1.4 การจดั กิจกรรมการเลา8 นทิ าน
1.5งานวิจัยท่เี กี่ยวขอI งกับนทิ าน

2. เอกสารและงานวิจยั ที่เก่ยี วขอE งกับความคิดสราE งสรรค:
2.1 ความหมายของความคิดสรIางสรรคA
2.2 ความสำคัญของความคิดสรIางสรรคA
2.3 แนวคดิ และทฤษฎีทเี่ กี่ยวขอI งกับความคิดสรIางสรรคA
2.4 งานวจิ ัยทเ่ี กีย่ วขอI งกบั ความคิดสราI งสรรคA

3. เอกสารและงานวิจยั ท่เี กีย่ วขอE งกบั การใชคE ำถาม
3.1 ความหมายของการใชคI ำถาม
3.2ความสำคัญของการใชIคำถาม
3.3 ประเภทของคำถาม
3.4 งานวจิ ยั ท่ีเกย่ี วขอI งกบั การใชคI ำถาม

9


1. เอกสารและงานวจิ ยั ที่เก่ยี วขEองกบั นิทาน
1.1ความหมายของนทิ าน
ครุรกั ษA ภิรมยAรักษA (2540 อIางถงึ ใน ปราณี ปรยิ วาท,ี 2551 : 24) ไดกI ล8าววา8 นทิ าน

หมายถึง นิทานเป.นเรอื่ งราวทเี่ ล8าสืบตอ8 กันมาโดยมีวัตถุประสงคA เพ่ือสบื ทอดประสบการณA ความรIู
ความคิดหรอื คา8 นิยมบางอย8างใหผI IูฟงU พรอI มทั้งสอดแทรกความสนกุ สนานเพลิดเพลนิ ไปพรIอมๆกนั

วรรณีศิริสุนทร (2542 อIางถึงใน ศศินันทA นิลจันทรA, 2547 : 30) ไดIกล8าวว8า นิทาน
หมายถึงการเล8านิทานมีมาตั้งแต8สมัยโบราณ เดิมเป.นการเล8าดIวยปากเปล8า ต8อมาเม่ือมีการ
วิวฒั นาการตัวอักษรและการพมิ พเA ปน. เลม8 ผIูเลา8 นทิ านมักไดIรับการยกย8องจากบคุ คลทั่วไป

สุภักดิ์ อนุกูล (2545 อIางถึงใน ศศินันทA นิลจันทรA, 2547 : 30) ไดIกล8าวว8า นิทาน
หมายถึง นิทานเป.นประเพณีสืบทอดกันมาชIานาน ส8วนมากผูIเล8ามักเป.นผIูอาวุโส เร่ืองท่ีนำมาเล8า
ประกอบดIวยตำนานหรือพฤตกิ รรมของบคุ คล ดวI ยมุ8งความบันเทิงและอบรมสง่ั สอนลกู หลาน

กล8าวโดยสรุปไดIว8า นิทาน หมายถึง เร่ืองท่ีเล8าสืบทอดต8อกันต้ังแต8โบราณ จนถึงปUจจุบัน
แต8ก8อนการเล8านิทานส8วนมากจะเล8าปากเปZาแต8ปUจจุบันนี้ไดIนำหนังสือนิทาน และหุ8นน้ิวมือมา
ประกอบการเลา8 นิทาน ซง่ึ ทำใหคI วามสนุกสนาน เพลิดเพลนิ และคตคิ ำสอน

1.2 ความสำคญั ของนทิ าน
กุลยา ตันติผลาชีวะ (2541 อIางถึงใน นัทธินันทA ละมายสิงหA, 2559 : 11) ไดIกล8าวว8า

ความสำคัญและประโยชนขA องนิทาน ดังน้ี
1. นิทานไดIมีการส8งเสริมใหIผIูเรียนไดIพัฒนาความคิดขยายความคิดของตนใหIกระจ8าง

และเป.นการพัฒนาภาษาอกี ทางหนึง่
2. สรIางนิสัยรักการอ8าน ผูIเรียนรIูสึกเพลิดเพลินขณะฟUงครูเล8า ซึ่งนำไปสู8การคIนควIา

หาอา8 นนิทานดIวยตนเอง
3. นิทานเป.นการสรIางการเรียนรูIอย8างมีความหมายใหIกับนักเรียน เนื้อหาในนิทาน มี

ประเดน็ ชดั เจน และการเลา8 นทิ านซ้ำๆทำใหนI ักเรยี นสามารถถ8ายโอนขIอมูลใหม8เพ่ือหาขอI สรุปไดI
เกริก ยIยุ พนั ธA (2547) ไดIกลา8 ววา8 ความสำคญั ของนทิ าน ดังน้ี
1. เด็กๆ หรือผูIฟงU จะเกดิ ความรIสู กึ อบอ8ุนและใกลIชดิ เป.นกนั เองกับผูIเล8า
2. เด็กๆ หรือผIูฟUงจะเกิดความรูIสึกร8วมในขณะฟUง ทำใหIเขาเกิดความเพลิดเพลินผ8อน

คลายและสดชนื่ แจ8มใส

10


3. เด็กๆ หรือผIูฟUงจะมีสมาธิหรือความต้ังใจท่ีมีระยะเวลานานขึ้นหรือยาวข้ึน
โดยเฉพาะผIูเล8าท่ีมีความสามารถในการตรึงใหIผูIฟUงหรือกเด็กๆ ใจจดจ8ออย8ูกับเรื่องราวท่ีผIูเล8าเล8าเร่ือง
ทมี่ ีขนาดยาว

4. เด็กๆ หรือผูIฟUงจะถูกกล8อมเกลาดIวยนิทานท่ีมีเน้ือหาส8งเสริมคุณ ธรรม
และจรยิ ธรรม ทำใหเI ด็กๆ และผูฟI UงเขIาใจในความดีและความงามย่งิ ข้นึ

5. นิทานจะทำใหIเด็กๆ หรือผูIฟUงมีความละเอียดอ8อน รูIจักการรับและการใหIมองโลก
ในแงด8 ี

6. นทิ านจะทำใหIเดก็ ๆ หรือผฟIู UงใชกI ระบวนการคิดในการพิจารณาแกปI ญU หาไดI
7. นิทานสามารถสรIางความกลIาใหIกับเด็กๆหรือผIูฟUงโดยการแสดงออกท่ีผ8าน
กระบวนการคิดทม่ี ปี ระสทิ ธิภาพ
8. เด็กๆ ผฟูI UงจะไดIความรทIู ี่เปน. ประโยชนAและสามารถประยุกตใA ชIกับชีวิตประจำวันไดI
9. นิทานช8วยสราI งเสริมจินตนาการท่กี วาI งไกลไรIขอบเขตใหIกบั เดก็ หรอื ผูIฟUง
10. นิทานสามารถช8วยใหIเด็กๆ และผูIฟUงไดIรูIจักการใชIภาษาที่ถูกตIอง การออกเสียง
การกระดกล้ินตวั ร เรอื และ ล สิงไดIอย8างถกู ตIองและเปน. ธรรมชาติ
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (2550) ไดIกล8าวว8า นิทานเป.นส่ิงท่ีสำคัญต8อชีวิตทั้ง
และผIูใหญ8 เพราะนอกจากนิทานจะช8วยใหIเด็กๆ มีความสุขสนุกหรรษาแลIว ยังเป.นโลกแห8ง
จินตนาการท่ีสมบูรณAแบบที่คอยช8วยถักทอสายใยความรักความฝUน สานสัมพันธAอันอบอุ8น ความ
ละมุนละไมในกลุ8มสมาชิกของครอบครัว อีกท้ังนิทานยังใหIแง8คิดคติสอนใจ และปรัชญาชีวิตอันลำลึก
แกเ8 ด็ก นิทานมีความสำคัญต8อพฒั นาการของเด็กดงั น้ี
1. ช8วยพัฒนาเด็กทางดIานลักษณะชีวิต เด็กไดIเรียนรIูถึงลักษณะชีวิตที่ดีผ8านนิทานที่
ปรารถนาใหเI ดก็ มพี ฤตกิ รรมท่ีดี เชน8 มคี ุณธรรมจรยิ ธรรม มีความกลIาหาญ มคี วามยตุ ธิ รรม
2. การพัฒนาเด็กดIานบุคลิกภาพ บุคลิกภาพเป.นองคAประกอบท่ีมีอยู8มากในนิทานซ่ึง
เด็กจะไดIรับรIูถึงบุคลิกภาพที่ดีที่จะช8วยใหIอย8ูในสังคมไดIอย8างดีเช8น ความเชื่อม่ันการรักษาตนความ
สภุ าพออ8 นนอI ม ความมมี ารยาทที่ดคี วามเป.นผนIู ำ
3. การพฒั นาเด็กดาI นความรแIู ละสติปญU ญา
4. การพัฒนาเด็กในดาI นทกั ษะและความสามารถ

11


5. การพัฒนาเด็กในดIานสุขภาพ นิทานเป.นกระบวนการหนึ่งท่ีกำหนดบทบาท ในดIาน
สุขภาพใหIเกิดแก8เด็ก เพราะเม่ือเด็กไดIอ8านหรือฟUงนิทานแลIวจะก8อใหIเกิดการเรียนรูIในการที่จะรักษา
สุขภาพกายและสุขภาพจติ ของตน

กล8าวโดยสรุปไดIว8า ความสำคัญของนิทาน หมายถึง นิทานส8งเสริมใหIผIูเรียนไดIพัฒนา
ความคิด ทำใหIเกิดกระบวนการคิดเพิ่มขึ้น และสรIางนิสัยรักการอ8านแลIวนิทานก็ยังมีจุดประสงคAและ
ใหIท้ังประโยชนAท้ังผIูเล8า และผIูฟUง ทำใหIเกิดความเพลิดเพลิน สนุกสนานและคลายเครียด อีกท้ังยัง
สอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมใหกI บั ผIูฟงU

1.3 ประเภทของนทิ าน
เกริก ยุ นพันธ (2539 อIางถึงใน นัทธินันทA ละมายสิงหA, 2559 : 20) ไดIกล8าวว8า

ประเภทของนิทานว8า การแบ8งประเภทของนิทานตามรูปแบบของนิทาน และตามเน้ือหาสาระท่ีเป.น
เร่อื งราวของนิทาน แบ งออกเปน. ประเภทตา8 งๆ 8 ประเภท คอื

1. เทพนิยายหรือเร่ืองราวปรัมปรา เป.นนิทานหรือนิยายท่ีเกินเลยความเป.นจริงของ
มนุษยA ส8วนใหญ8เป.นเรื่องราวที่เกี่ยวขIองกับอภินิหาร ตัวเอกหรือตัวละครเด นๆ จะมีอภินิหารหรือ
เวทมนตAฤทธิ์เดช ฉากหรือสถานท่ีในเร่ืองมักเป.นสถานท่ีพิเศษ หรือถูกกำหนดขึ้นมา เช8น สรวงสวรรคA
หรอื เมอื งบาดาล มีพระเอกเปน. เจIาชาย มีนางเอกเป.นเจาI หญงิ มนี างฟาw มีเทวดา มียักษA เป.นตนI

2. นิทานประจำทIองถิ่นหรือนิทานพื้นบIาน มักเป.นนิทานท่ีถูกเล8าขานตกทอด
ต8อเนื่องกันมาเป.นเรื่องราวท่ีเกี่ยวขIองกับตำนานพื้นบIาน ประวัติความเป.นมาของทIองถิ่น ภูเขา ทะเล
แมน8 ้ำ เร่ืองราวของโบราณวัตถุทม่ี ีเหตแุ หง8 ทมี่ าของการสรIาง การคดิ ฯลฯ

3. นิทานคติสอนใจ เป.นนิทานที่เรียบเรียงเชิงเปรียบเทียบกับชีวิตและความเป.นอยู8
ร8วมกันในสังคมใหIบังเกิดผล ในการดำรงชีวิตและความเป.นอยู8ใหIพิถีพิถันละเอียดรอบคอบและไม8
ประมาท ช8วยเหลือหรอื เมตตาต8อผIูอื่นและอย8รู ว8 มกันอย8างมคี วามสุข

4. นิทานวีรบุรุษ เป.นนิทานท่ีกล8าวอIางถึงบุคคลท่ีมีความสามารถ องอาจ กลIาหาญ
มักเป.นเร่ืองถ8ายทอดเร่ืองจริงของบุคคลสำคัญๆ ไวI มักสรIางฉากหรือสถานการณAท่ีน8าตื่นเตIนเกิน
ความเป.นจริง เพื่อใหIเร่ืองราวสนุกสนาน ทำใหIเกิดความรูIสึกคลIอยตามว8าบุคคลท่ีเป.นบรรพบุรุษนั้นมี
ความสามารถและน8าสนใจจรงิ ๆ

5. นิทานอธิบายเหตุ เป.นเร่ืองราวของเหตุที่มาของส่ิงหนึ่งสิ่งใดและอธิบายพรIอม
คำตอบเรือ่ งราวนั้นๆดIวย เชน8 เรอื่ งกระตา8 ยในดวงจันทรA ทำไมนำ้ ทะเลจงึ เค็ม นกกบั กา เป.นตIน

12


6. เทพปกรณัม เป.นนิทานที่เกี่ยวกับความเชื่อ โดยเฉพาะตัวบุคคลที่มีอภินิหารเหนือ
ความเปน. จรงิ ลึกลบั ไดแI ก8 พระอนิ ทรA พระพรหม ทศกัณฐA เป.นตIน

7. นิทานที่มีสัตวAเป.นตัวเอก เรียบเทียบเร่ืองราวเก่ียวกับชีวิตมนุษยAท่ีอยู8ร8วมกันใน
สังคม สอนจริยธรรม แฝงแง8คิดและแนวทางแกIไข บางคร้ังสอนแบบทางอIอมผูIอ8านหรือผูIฟUงจะตIอง
พจิ ารณาเอง เปน. เร่ืองบนั เทงิ คดที ส่ี นุกสนาน

8. นิทานตลกขบขัน เป.นเร่ืองเปรียบเทียบชีวิตความเป.นอยู8 แต8มีมุขที่ตลก ขบขัน
สนุกสนาน ทำใหIเกิดความรIูสึกเป.นสุข เน้ือเรื่องเก่ียวกับไหวพริบ เรื่องราวแปลกๆ เรื่องเหลือเช่ือ
เรอ่ื งเกินความจริง เปน. ตนI

วรรณีศิริสุนทร (2542 อIางถึงใน ศศินันทA นิลจันทรA, 2547 : 32) ไดIกล8าวว8า ประเภทของ
นทิ านวา8 นทิ านสำหรับเดก็ แบ8งเป.น 5 ประเภท ไดIแก8

1. นิทานพื้นบาI น ไดแI ก8
-นทิ านเก่ยี วกบั สัตวพA ดู ไดI
-นทิ านไม8รูจI บ
-นทิ านตลกขบขนั
-เทพนยิ าย

2. นทิ านสอนคติธรรม
3. นทิ านเทพปกรณัม
4. มหากาพยแA ละนิทานวีรบุรษุ
สัณหพัฒนA อรุณธารี (2542 อIางถึงใน ปราณี ปริยวาที, 2551 : 26) ไดIกล8าวว8า ประเภท
ของนิทานว8า นิทานมีหลายประเภทดIวยกัน การแยกประเภทนิทานข้ึนอย8ูกับลักษณะของเร่ือง
และที่มาของนิทานเป.นสำคัญ ซึ่งจะขอแบ8งประเภทของนิทานออกเป.น 8 ประเภท ตามสภาพการณ
ปจU จบุ ัน ดังนี้
1. นิทานปรมั ปรา
2. นิทานท องถิน่
3. นิทานเทพนิยาย
4. นทิ านตลกขบขัน
5. นทิ านสราI งเสริมคณุ ธรรม

13


6. นิทานเรื่องเกย่ี วกบั สตั วA
7. นิทานท่ีใหคI วามรู เฉพาะเรื่อง เช8น เรอื่ งยาเสพตดิ เร่อื งสง่ิ แวดลIอม เปน. ตนI
8. นิทานสง8 เสริมจินตนาการและความคดิ สรIางสรรคA
กล8าวโดยสรุปไดIว8า ประเภทของนิทาน หมายถึง การแบ8งประเภทของนิทาน และยังแบ8ง
ตามเนื้อสาระเนื้อหา เช8น นิทานปรัมปรา นิทานทIองถิ่น นิทานเทพนิยาย นิทานตลกขบขัน นิทาน
สรIางเสริมคุณธรรม นิทานเรื่องเก่ียวกับสัตวA นิทานความรIูและนิทานส8งเสริมจินตนาการและความคิด
สราI งสรรคA มกี ารแบง8 แยกประเภทที่แตกต8างกันไปตามลักษณะของนทิ านของแต8ละพื้นท่ีอน่ื ๆ

1.4 การจัดกจิ กรรมการเลาF นทิ าน
พงษAจันทรA อยู8เป.นสุข (2525 อIางถึงใน ศศินันทA นิลจันทรA, 2547: 34) ไดIกล8าวว8า

รปู แบบของการเลา8 นทิ านมีดงั นี้
1. การเลา8 โดยไมใ8 ชอI ุปกรณใA ดๆ เลย แต8ใชIเสียงประกอบการเลา8 ใหIนา8 สนใจ
2. การเลา8 โดยใชIภาพประกอบขนาดเลา8
3. การเล8าโดยแสดงทา8 ทางประกอบตัวละคร
4. การเล8าโดยแสดงหนุ8 ประกอบการเล8า

เกริก ยุIยพันธA (2539 อIางอิงใน ศศินันทA นิลจันทรA, 2547 : 34) ไดIกล8าวว8า รูปแบบของ
การเลา8 นิทานมีดังน้ี

1. การเล8านิทานแบบปากเปล8า
2. การเล8านิทานแบบวาดไปเลา8 ไป
3. การเล8านิทานใชIสื่อหรอื อุปกรณAประกอบ
กุลยา ตันติผลาชีวะ (2541 อIางอิงใน ปราณี ปริยวาที, 2551 : 32) ไดIกล8าวว8า รูปแบบ
ของการเลา8 นทิ าน มีดังน้ี
1. การเล8านิทานแบบปากเปล8า เป.นการเล8าท่ีอาศัยคำพูดและน้ำเสียงไม8มีการใชIส่ือ
ประกอบการเล8า การเล8านิทานแบบน้ีตIองใชIศิลปะในการพูด การเล8าที่จูงใจมาก การเล8านิทานปาก
เปลา8 อาจใหIเดก็ เล8าเอง ผูIใหญเ8 ลา8 บาI ง หรือชว8 ยกันเลา8 ไม8ควรเกิน 15 นาที
2. การเล8านิทานประกอบท8าทาง การเล8านิทานแบบน้ีเป.นการเล8านิทานท่ีมีชีวิตชีวา
มากกว8าการเล8านิทานปากเปล8า เพราะเด็กสามารถตามเร่ืองที่เล8าไดI และจินตนาการเป.นรูปธรรมมาก
ข้ึน ตามท8าทางของผIูเล8าสนุกสนสนมากข้ึนเพราะเห็นภาพพจนAของเร่ืองท่ีเล8า ท8าทางท่ีใชI

14


ประกอบการเล8านิทานอาจเป.นท8าทางของผูIเล8า ท8าทางการแสดงร8วมของเด็กไดIแก8การทำหนIาตา การ
แสดงท8าทางกาย หรอื การเลน8 นิ้วมอื ประกอบการเลา8

3. การเล8านิทานประกอบภาพ ภาพท่ีใชIในการเล8ามีหลายชนิด มีทั้งภาพถ8าย ภาพ
โปสเตอรA ภาพจากหนังสือ ภาพวาด ภาพสไลดA ภาพเคลื่อนไหว หรือภาพฉาย การท่ีมีภาพมาสวยๆ
มาประกอบการเล8าเป.นการจูงใจเด็กใหIติดตามเร่ืองราวดIวยความอยากรIู เด็กจะสนุกมากข้ึนถIา
ในขณะฟUงเรื่องและดูภาพ ผIูเล8าจะตIองกระตIุนใหIเด็กแสดงความคิดเห็นและร8วมกันสรIางจินตนาการ
ภาพใหกI บั นทิ านที่เลา8

4. การเล8านิทานประกอบเสียง ไดIแก8 เสียงเพลง เสียงดนตรี แถบบันทึกเสียงต8างๆ
สามารถนำมาประกอบการเล8านิทานไดI จุดประสงคAเพ่ือสรIางบรรยากาศเพ่ือกระตIุนเรIาใหIเกิดความ
ตื่นเตIนอยากติดตาม นอกจากการใชIเสียงเพลงเสียงดนตรีแลIว ในการเล8านิทานเราอาจใชIเสียงเด็กมา
ประกอบการเล8าไดI ตัวอย8างเช8น เมื่อเล8าถึงรถไฟว่ิงผIูเล8าอาจจะชักชวนใหIเด็กๆ ท่ีฟUงร8วมทำเสียงรถไฟ
วิง่ ประกอบการเลา8 ซง่ึ ทำใหบI รรยากาศการฟUงนิทานสนกุ สนานไปอกี แบบ

5. การเล8านิทานประกอบอุปกรณA หรือส่ิงประดิษฐAท่ีมีอยู8หรือผIูเล8าจัดทำขึ้น เช8น
หนIากากตัวแสดงในนิทาน อุปกรณAสามารถทำใหIเด็กสนุกสนานตื่นตาไปกับนิทานที่เล8าไดIเป.นอย8างดี
สรIางความสนใจในการฟUงนทิ านใหแI กเ8 ด็กมากกวา8 รูปแบบอืน่ ๆ

กล8าวโดยสรุปไดIว8า การจัดกิจกรรมการเล8านิทาน หมายถึง การเล8านิทานมีหลายรูปแบบ
ไดIแก8 การเล8านิทานแบบปากเปล8า เล8านิทานประกอบภาพ การเล8านิทานประกอบท8าทาง และการ
เล8านทิ านประกอบส่ืออปุ กรณA เปน. ตนI

1.5 งานวิจยั ทเ่ี กย่ี วขอE งกบั นทิ าน
นฤมล จ๋ิวแพ (2549) ทำวิจัยเร่ืองการเล8านิทานประกอบภาพที่มีต8อพฤติกรรมความเอื้อเฟzyอ
ของเด็กปฐมวัยการศึกษาครั้งนี้เพ่ือศึกษาผลการจัดกิจกรรมเสริมประสบการณAเล8านิทานประกอบ
ภาพท่ีมีต8อพฤติกรรมความเอื้อเฟyzอของเด็กปฐมวัยกลุ8มตัวอย8างที่ใชIในการศึกษาคร้ังน้ี เป.นนักเรียน
ชาย–หญิง ที่มีอายุ 5-6 ป=จำนวน 15 คน ท่ีกำลังศึกษาอย8ูช้ันอนุบาลป=ท่ี 2 ภาคเรียนท่ี 1 ป=การศึกษา
2548 โรงเรียนสวัสดีวิทยา สำนักงานเขตวัฒนาสังกัดกรุงเทพมหานคร ดIวยการสุ8มอย8างง8าย เด็ก
ปฐมวัยกลุ8มตัวอย8างไดIรับการจัดกิจกรรมเสริมประสบการณAเล8านิทานประกอบภาพ เป.นเวลา 8
สัปดาหA สัปดาหAละ 3 วัน วันละ 30 นาที รวมระยะเวลาท้ังสิ้น 24 คร้ังเคร่ืองมือที่ใชIในการศึกษาคือ
แผนการจัดกิจกรรมเสริมประสบการณA การเล8านิทานประกอบภาพ และแบบทดสอบพฤติกรรมความ

15


เอ้ือเฟzyอ วิเคราะหAขIอมูลดIวยโปรแกรมสำเร็จรูปจากการศึกษาพบว8าเด็กปฐมวัยที่ไดIรับการจัดกิจกรรม
เสริมประสบการณAเล8านิทานประกอบภาพก8อนมีพฤติกรรมความเอ้ือเฟyzอสูงข้ึนกันอย8างมีนัยสำคัญ
ทางสถิติท่ีระดบั .01

ปราณี ปริยวาที (2551) ทำวิจัยเรื่องการพัฒนาจริยธรรมของเด็กปฐมวัยโดยการเล8านิทาน
และติดตามผลการวิจัยคร้ังนี้มีจุดม8ุงหมายเพ่ือศึกษาการพัฒนาจริยธรรมของเด็กปฐมวัย โดยการเล8า
นิทานและการติดตามผล กล8ุมตัวอย8างเป.นนักเรียน ชาย-หญิง อายุ 5–6 ป= กำลังศึกษาอยู8ชั้นอนุบาล
ป=ที่ 3 ภาคเรียนท่ี 1 ป=การศึกษา 2550 โรงเรียนบุรารักษA อำเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัด
สมุทรปราการ ไดIมาโดยการสุ8มตัวอย8าง อย8างง8าย 2 ขั้นตอน โดยคัดเด็กที่ไดIคะแนนจริยธรรมต่ำสุด
15 อันดับแรกมา15คน เพื่อเป.นกล8ุมทดลอง 8 สัปดาหAๆ ละ 3 วันๆ ละ 20 นาที รวมท้ังสิ้น 24 ครั้ง
เครื่องมือท่ีใชIในการจัดกิจกรรมเล8านิทานและติดตามคือ 1. นิทาน 2. แผนการจัดกิจกรรมการเล8า
นิทาน 3. แบบทดสอบการพัฒนาจริยธรรมของเด็กปฐมวัยที่ผูIวิจัยสรIางขึ้น 4. แบบติดตามผล มีค8า
ความเช่ือม่ัน 0.70 แบบแผนการวิจัยใชI แบบ One - Group Pretest -Posttest Design วิเคราะหA
ขIอมูล โดยใชIค8าเฉลี่ยและ t - test Dependentผลการวิจัยพบว8าเด็กปฐมวัยหลังจากไดIรับการจัด
กิจกรรมเล8านิทานและติดตามผล มีการพัฒนาจริยธรรม หลังการจัดกิจกรรมเล8านิทานอยู8ในระดับดี
มาก แตกต8างจากก8อนการทดลองอยา8 งมนี ยั สำคญั ทางสถติ ทิ ่ีระดับ .01

ทิพวรรณ พละศักด์ิ (2560) ทำวิจัยเร่ืองการเปรียบเทียบการพัฒนาจริยธรรมของเด็กปฐมวัย
การวิจัยคร้ังนี้มีจุดมุ8งหมายการเปรียบเทียบการพัฒนาจริยธรรมของเด็กปฐมวัย ก8อนและหลังจัด
ประสบการณAการเล8านิทาน กลุ8มตัวอย8าง คือ เด็กปฐมวัยชาย-หญิง ที่มีอายุระหว8าง 4-5 ป= ท่ีกำลัง
ศึกษาอย8ูชั้นอนุบาลป=ที่ 1 ภาคเรียนที่ 2 ป=การศึกษา 2559 โรงเรียนบIานจำนรรจA ตำบลกระแซง
อำเภอกันทรลักษA จังหวัดศรีสะเกษ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 4
จำนวน 1 หIอง รวมท้ังส้ิน 12 คน เคร่ืองมือท่ีใชIในการวิจัย มี 2 ชนิด ประกอบดIวย แผนการจัด
กิจกรรมการเล8านิทาน จำนวน 10 แผนมีความเหมาะสมอย8ูในระดับมาก (ค8าเฉล่ียเท8ากับ 4.45)
และแบบประเมินจริยธรรมพรหมวิหาร 4 ของเด็กปฐมวัย 4 ดIาน ประกอบดIวย เมตตา กรุณา มุทิตา
เละอุเบกขา จำนวน 1 ฉบับ มีดัชนีความสอดคลIอง (Indexof Item Objective Congruence)
เท8ากับ 1 ทุกขIอ สถิติที่ใชIในการวิเคราะหAขIอมูล ไดIแก8 รIอยละ ค8าเฉลี่ย ค8าส8วนเบ่ียงมาตรฐาน
และสถิติที (t-test for Dependent Sample) ผลการวิจัย พบว8า จริยธรรมของเด็กปฐมวัย โดยรวม
หลงั การจดั ประสบการณสA ูงกว8าก8อนจัดประสบการณA อยา8 งมีนยั สำคญั ท่ีระดับ .01

16


2. เอกสารและงานวิจัยทเ่ี กยี่ วขEองกบั ความคิดสรEางสรรค:
2.1 ความหมายของความคิดสรEางสรรค:
นาตยา ภัทรแสงไทย (กรมวิชาการ, 2535 : 1) ไดIกล8าวว8า ความคิดสรIางสรรคAหมายถึง

ความสามารถในการมีความคดิ เหน็ ท่ใี หม8ๆและหรอื ความสามารถในการแกIปญU หาตา8 งๆ
กรมการฝlกหัดครู (กรมวิชาการ, 2535 : 1) ไดIกล8าวว8า ความคิดสรIางสรรคAเป.นลักษณะ

ความคิดแบบอเนกนัยหรือความคิดหลายทิศทางท่ีนำไปส8ูกระบวนการประดิษฐAส่ิงแปลกใหม8รวมท้ัง
การและการคIนพบวิธีการแกIปUญหาใหม8ๆตลอดจนความสำเร็จในดIานการคิดคIนทฤษฎีต8างๆ อัน
กอ8 ใหIเกดิ การเปลย่ี นแปลงในทางสรIางสรรคAเป.นประโยชนAตอ8 สังคม

กิลฟอรAด (กรมวิชาการ, 2535 : 2) ไดIกล8าวว8า ความคิดสรIางสรรคAเป.นความสามารถทาง
สมอง เป.นความสามารถที่จะคิดไดIหลายทิศหลายทางหรือแบบเอกนัย และความคิดสรIางสรรคAน้ี
ประกอบดIวยความคล8องในการคิด ความคิดยืดหย8ุนและความคิดที่เป.นของตนเองโดยเฉพาะคนท่ีมี
ลักษณะดังกล8าวจะเป.นคนกลาI คิด ไมก8 ลวั ถูกวพิ ากษวA จิ ารณแA ละมีอิสระในการคิดดวI ย

อารี รังศรีนันทA (กรมวิชาการ, 2535 :2) ไดIกล8าวว8า ความคิดสรIางสรรคAคือความคิด
จินตนาการประยุกตAท่ีสามารถนำไปสู8สิ่งประดิษฐAคนคIนพบใหม8ๆ ทางเทคโนโลยีซึ่งเป.นความคิดใน
ลักษณะที่คนอ่ืนคาดไม8ถึงหรือมองขIามเป.นความคิดหลากหลายคิดไดIกวIางไกลเนIนท้ังปริมาณและ
คุณภาพอาจเกิดจากการคิดผสมผสานเช่ือมโยงระหว8างความคิดใหม8ๆที่แกIปUญหาและเอื้ออำนวย
ประโยชนตA อ8 ตนเองและสังคม

กล8าวโดยสรุปไดIว8า ความคิดสรIางสรรคAหมายถึงกระบวนการคิดของสมอง ซึ่งมี
ความสามารถในการคิดไดIหลากหลายและแปลกใหม8จากเดิมเป.นความสามารถทางสมองในการคิด
หลายทศิ ทางจนนำไปสู8การคดิ คIนและสราI งสิง่ ประดษิ ฐทA ่ีแปลกใหม8หรือรปู แบบความคิดใหม8

2.2 ความสำคญั ของความคดิ สราE งสรรค:
จันทรAเพ็ญ ชูประภาวรรณ (2542) ความสำคัญความคิดสรIางสรรคAซ่ึงสามารถสรุปไดI

ดังนี้ การส8งเสริมกระบวนการคิดฉับไว สามารถรับรูIปUญหาและสามารถที่จะเปลี่ยนแปลงความคิด
ใหม8ๆ แสดงความคดิ เห็นใหม8 หรือปรับปรุงสิ่งต8างๆใหดI ขี ้นึ ไดI

กรมวิชาการ (2546:42) ไดIกล8าวว8า ความสำคัญของความคิดสรIางสรรคA ซึ่งสามารถสรุป
ไดIดังน้ีการส8งเสริมความคิดสรIางสรรคAเพ่ือใหIนักเรียนไดIพัฒนาความคิดสรIางสรรคAไดIถ8ายทอดอารมณA
ความรสูI ึกและเห็นความสวยงามของสงิ่ ตา8 งๆรอบตัว

17


สุวิทยA มูลคำ (2547:26) ไดIกล8าวว8า ทำไมจึงตIองส8งเสริมความคิดสรIางสรรคAซึ่งประมวล
ไวI 4 ประการ ดังตอ8 ไปนี้

1. ช8วยใหIคIนพบวิธีแกIปUญหาในวิถีทางท่ีไม8เคยปฏิบัติมาก8อนสถานการณAของโลกใน
ปUจจุบันเปล่ียนแปลงไปอย8างรวดเร็วในทุกดIานหากเรายังใชIความคิดแบบเดิมๆอาจก8อใหIเกิดปUญหาไดI
ดังน้ันจึงมีความจำเป.นจะตIองคิดสรIางสรรคAคิดใหม8ขยายขอบเขตความคิดใหIทะลุทะลวงออกไปจาก
ของเดิมใหไI ดIจึงจะสามารถแกIปUญหาต8างๆไดอI ยา8 งลงตวั

2. ก8อใหIเกิดนวัตกรรมหรือสิ่งประดิษฐAแปลกใหม8อย8างไม8หยุดย้ัง สภาวการณAในการ
แข8งขันเสรีทางการคIานั้นผIูผลิตสินคIามีความจำเป.นจะตIองพยายามคิดผลิตสินคIาใหม8ท่ีดีกว8าคู8แข8งทั้ง
ในเรื่องความแปลกใหม8คุณภาพราคาประโยชนAใชIสอยเพ่ือท่ีจะรักษาส8วนแบ8งของตลาดและอันดับใน
การแข8งขนั ไวIใหIไดดI ังนนั้ จึงก8อใหเI กิดสิ่งประดษิ ฐAใหมๆ8 ข้ึนตลอดเวลา

3. ช8วยใหIพบหรือไดIสิ่งท่ีดีกว8าเดิมปUจจุบันบุคคลในทุกอาชีพทุกองคAกรมีความจำเป.น
จะตIองเรียนรูIเพื่อพยายามปรับสภาพหรือพัฒนาวิชาชีพอย8างไม8หยุดย้ังเพ่ือกIาวสู8อนาคตทันโลกทัน
เหตุการณAในการพัฒนาวิชาชีพหรือวัฒนาองคAกรจึงมีความจำเป.นจะตIองพ่ึงคนที่มีความคิดสรIางสรรคA
ทำใหไI ดIพบส่ิงใหม8ทดี่ กี วา8 เดิม

4. ช8วยใหIมีชีวิตความเป.นอยู8ท่ีดีบุคคลที่มีความคิดสรIางสรรคAจะมีความอดทนอดกล้ัน
กลIาเผชิญและยอมรับต8อสภาวการณAที่เป.นจริงรวมทั้งจินตนาการท่ีควบค8ูกับความอุตสาหะจะสามารถ
สราI งสรรคAตนเองและสงิ่ แวดลอI มใหอI ยใู8 นลักษณะทีเ่ หมาะสมพงึ พอใจมีชีวิตทเ่ี ป.นสขุ

กล8าวโดยสรุปไดIว8า ความคิดสรIางสรรคAช8วยใหIเราคIนพบวิธีแกIปUญหาในวิถีทางท่ีไม8เคย
ปฏิบัติมาก8อน ก8อใหIเกิดนวัตกรรมหรือสิ่งประดิษฐAแปลกใหม8อย8างไม8หยุดย้ัง ช8วยใหIมีชีวิตความ
เป.นอย8ูที่ดี บุคคลที่มีความคิดสรIางสรรคAจะมีความอดทนอดกล้ันกลIาเผชิญและยอมรับต8อสภาวการณA
ที่เป.นจริง รวมท้ังจินตนาการท่ีควบคู8กับความอุตสาหะจะสามารถสรIางสรรคAตนเองและส่ิงแวดลIอมใหI
อยใู8 นลกั ษณะทเ่ี หมาะสม พึงพอใจ มชี วี ิตที่เป.นสขุ

2.3 แนวคิดและทฤษฎีท่เี กีย่ วขEองกบั ความคดิ สรEางสรรค:
Guilford (1956 :128) ไดIกล8าววา8 ความคิดสราI งสรรคปA ระกอบดIวยลกั ษณะตอ8 ไปน้ี
1. ความคล8องแคล8วในการคิด คือ ความสามารถของบุคคลในการหาคำตอบไดIอย8าง

คล8องแคล8วรวดเรว็ และมีคำตอบในปริมาณท่ีมากในเวลาจำกดั

18


2. ความคิดยืดหย8ุนในการคิด คือ ความสามารถของบุคคลในการคิดหาคำตอบไดI
หลายประเภทและหลายทิศทาง

3. ความคิดริเร่ิม คือ ความสามารถของคนในการคิดหาส่ิงแปลกใหม8และเป.นคำตอบ
ท่ีไมซ8 ำ้ กับผIอู ่ืน

4. ความคิดละเอียดลออ คือ ความสามารถในการกำหนดรายละเอียดของความคิด
เพื่อบ8งบอกถึงวธิ ีการสราI งและการนำไปใชI

หลักความคิดสรIางสรรคAของกิลฟอรAด มุ8งไปท่ีความสามารถของบุคคลท่ีจะคิดไดI
รวดเร็วกวIางขวางและมีความคิดริเริ่มถIามีสิ่งเรIามากระตIุนใหIเกิดความคิดนั้นนั้นส่ิงเรIาที่จะมากระตIุน
จะเกดิ ความคดิ มีอยู8 4 ชนิด

1. รปู ภาพ
2. สญั ลักษณA
3. ภาษา
4. พฤติกรรม
กิลฟอรAด กล8าวโดยสรุปว8า ความคิดสรIางสรรคAเป.นความสามารถทางสมองท่ีจะคิดไดI
หลายแนวทางหรอื คิดไดIหลายคำตอบเรยี กว8าการคดิ แบบอเนกนัย
Torrance (1962 :16) ไดIกล8าวว8า ความคิดสรIางสรรคAเป.นความสามารถของบุคคลใน
การคิดสรIางสรรคAผลิตผลหรือสิ่งแปลกๆใหม8ๆที่ไม8รูIจักมาก8อนซึ่งส่ิงต8างๆเหล8านี้อาจจะเกิดมาจากการ
รวมความรูIต8างๆที่ไดIรับจากประสบการณAแลIวเชื่อมโยงกับสถานการณAใหม8ๆ สิ่งที่เกิดข้ึนแต8ไม8จำเป.น
สมบูรณAอย8างแทIจริงซ่ึงอาจออกมาในรปู แบบของผลผลติ ทางศิลปะวรรณคดวี ทิ ยาศาสตรA
Wallach and Kogan (1965 :13) ไดIกล8าวว8า ความคิดสรIางสรรคA หมายถึง ความคิด
โยงสัมพันธA (Association) คนที่มีความคิดสรIางสรรคA คือ คนที่สามารถจะคิดอะไรไดIอย8างสัมพันธA
เป.นลูกโซ
อารี พันธAมณี (2537:25) ไดIกล8าวว8า ความคิดสรIางสรรคAเป.นกระบวนการทางสมองที่คิด
ในลักษณะอเนกนัย อันนำไปสู8การคิดพบส่ิงแปลกใหม8ดIวยการคิดดัดแปลงปรุงแต8งจากความคิดเดิม
ผสมผสานกันใหIเกิดสิ่งใหม8ซ่ึงรวมท้ังการประดิษฐAคิดคIนพบสิ่งต8างๆ ตลอดจนวิธีการคิดทฤษฎี
หลักการไดIสำเร็จความคิดสรIางสรรคAจะเกิดขึ้นไดI มิใช8เพียงแต8คิดในส่ิงท่ีเป.นไปไดIหรือส่ิงท่ีเป.นเหตุผล
เพียงอย8างเดียวเท8านั้นหากแต8คิดจินตนาการก็เป.นสิ่งสำคัญยิ่งที่จะก8อใหIเกิดความแปลกใหม8แต8ตIอง

19


ควบคู8กันไปกับความพยายามที่จะสรIางความคิดฝUนหรือจินตนาการใหIเป.นไปไดIหรือเรียกว8าเป.น
จนิ ตนาการการประยุกตนA น่ั เองจึงจะทำใหเI กิดผลงาน

2.4 งานวจิ ัยทเ่ี ก่ียวขEองกบั ความคิดสรEางสรรค:
ชลธิชา ชิวปรีชา (2554) ทำวิจัยเรื่องความคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัยที่ทำกิจกรรม

ศิลปะดIวยใบตองการวิจัยคร้ังนี้มีจุดมุ8งหมายเพ่ือเปรียบเทียบความคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัยก8อน
และหลังการจัดกิจกรรมศิลปะดIวยใบตองกลุ8มตัวอย8างท่ีใชIในกิจกรรมครั้งน้ี คือ นักเรียนชาย–หญิง
อายุระหว8าง 5-6 ป=กำลังศึกษาอยู8ในช้ันอนุบาลป=ท่ี 2 ภาคเรียนท่ี 1 ป=การศึกษา 2553 โรงเรียน
บIานดอนสง8า สังกัดสำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาประจวบคีรีขันธAเขต 1 จำนวน 21 คน
โดยไดIมาจากการเลือกแบบเจาะจงเครื่องมือท่ีใชIในการวิจัยคร้ังน้ีคือแผนการจัดกิจกรรมศิลปะจาก
ใบตองผIูวิจัยสรIางขึ้นและแบบทดสอบความคิดสรIางสรรคAจากการวัด ( Test of Creative Thinking -
Drawing Production) ของเยลเลน และเออรAบัน (Jellen;&Urban.1986) แบบแผนการวิจัยเป.น
การวิจัยเชิงทดลองแบบ The one -group Pretest -Posttest Design แต8สำหรับการวิเคราะหA
ขIอมูลใชI t-test สำหรับ Dependent Samples ผลการวิจัยพบว8าความคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย
หลังจากการจัดกิจกรรมศิลปะจากใบตองสูงกว8าก8อนการจัดกิจกรรมอย8างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ
.01

พัชรมณฑA ศุภสุข (2556) ทำวิจัยเร่ืองการพัฒนาความคิดสรIางสรรคAในเด็กปฐมวัยโดย
การเล8านิทานประกอบคำถามปลายเป£ดแบบโครงสรIางควบค8ูการเสริมแรงทางสังคม การวิจัยนี้มี
จุดม8ุงหมายเพื่อศึกษาผลของการเล8านิทานประกอบคำถามปลายเป£ดแบบมีโครงสรIางควบคู8การ
เสริมแรงทางสังคมท่ีมีต8อความคิดสรIางสรรคAในเด็กปฐมวัย กลุ8มตัวอย8างเป.นเด็กระดับชั้นอนุบาล 1
ป=การศึกษา 2555 โรงเรียนบIานปงสนุกจังหวัดพิษณุโลกเพศหญิง 45 คน และเพศชาย 45 คนรวม
90 คน เคร่ืองมือท่ีใชIในการวิจัยประกอบดIวย 1. แผนการจัดกิจกรรมการเล8านิทาน 3 รูปแบบ คือ
แผนการจัดกิจกรรมการเล8านิทานแผนการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบคำถามปลายเป£ดแบบมี
โครงสรIาง เพราะแผนการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบคำถามปลายเป£ดแบบมีโครงสรIางควบคู8
การเสริมแรงทางสังคม 2. แบบบันทึกพฤติกรรมการตอบคำถามของเด็ก และ 3 แบบทดสอบ TCT-
DP วิเคราะหAขIอมูลโดยวิเคราะหAดIวยสถิติ Toe-Way ANOVA มีผลการวิจัย พบว8า เด็กท่ีไดIรับรูปแบบ
การจัดกิจกรรมการเล8านิทานท่ีแตกต8างกันมีความคิดสรIางสรรคAแตกต8างกันอย8างมีนัยสำคัญทางสถิติ
ที่ระดับ .05 โดยมีเด็กที่ไดIรับการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบคำถามปลายเป£ดแบบมีโครงสรIาง

20


และเด็กท่ีไดIรับการจัดกิจกรรมการเล8านิทานคำถามปลายเป£ดแบบมีโครงสรIางควบคู8การเสริมแรงทาง
สังคมเป.นมีความคิดสรIางสรรคAสูงกว8าเด็กท่ีไดIรับการจัดกิจกรรมการเล8านิทานเพียงอย8างเดียว
ในขณะท่ีเด็กมีเพศแตกต8างกันมีความคิดสรIางสรรคAไม8แตกต8างกันและไม8พบปฏิสัมพันธAระหว8าง
รปู แบบการจดั กจิ กรรมการเล8านิทานกบั เพศ

อัญชลี ทองเอม (2560) ทำวิจัยเรื่องการพัฒนาความคิดสรIางสรรคAของนักเรียนระดับ
อนุ บ าล 1 โดยผ8าน การเล8านิ ท าน งาน วิจัยนี้ เป. น งาน วิจัยท ดลองมี วัตถุป ระสงคAเพ่ื อ
1. พัฒนาความสามารถดIานการคิดสรIางสรรคAของนักเรียนระดับอนุบาล 1 โดยผ8านการเล8านิทาน
2. ศึกษาพฤติกรรมและการเรียนรูIของนักเรียนระดับอนุบาล 1 โดยผ8านการเล8านิทานกล8ุมเปwาหมายที่
ใชIในการวิจัยในครั้งน้ีคือนักเรียนอนุบาล 1 โรงเรียนสกุลดีประชาสรรคAฉะเชิงเทรา ซ่ึงกำลังเรียนอยู8ใน
ภาคเรียนท่ี 2 ป=การศึกษา 2560 จำนวน 1 หIอง 28 คน มีเคร่ืองมือที่ใชIในการวิจัยคร้ังนี้ประกอบดIวย
1. แผนการเรียนรIูโดยการเล8านิทานจำนวน 4 แผน 2. แบบทดสอบความคิดสรIางสรรคA 3. แบบ
ประเมินการคิดสรIางสรรคA 4. แบบประเมินพฤติกรรมผIูวิจัยเก็บรวบรวมขIอมูลวิเคราะหAและ
ประมวลผลขIอมูลทางสถิติที่ใชIในการวิเคราะหAไดIแก8ค8าเฉลี่ย ค8ารIอยละ ผลของการวิจัย พบว8า 1.
การพัฒนาความสามารถดIานความคิดสรIางสรรคAของนักเรียนช้ันอนุบาล 1 ดIวยปากเปล8า 22 คน คิด
เป.นรIอยละ 78.57 การเล8านิทานโดยใชIหนังสือประกอบจำนวน 24 คน คิดเป.นรIอยละ 85.71 การเล8า
นิทานโดยใชIภาพประกอบจำนวน 23 คน เป.นรIอยละ 82.14 และการเล8านิทานโดยใชIส่ือประกอบ
จำนวน 25 คน คิดเป.นรIอยละ 89.29 และนักเรียนมีความสามารถดIานความสรIางสรรคAคือความคิด
ริเร่ิมจำนวน 19 คนคิดเป.นรIอยละ 67.86 ความคิดคล8องแคล8วจำนวน 22 คน คิดเป.นรIอยละ 78.57
ความคิดยืดหยุ8นจำนวน 18 คนคิดเป.นรIอยละ 64.29 และความคิดละเอียดลออจำนวน 26 คนคิด
เป.นรIอยละ 92.86 มีความคิดสรIางสรรคAดIานความคิดละเอียดลออเป.นลำดับที่ 1 ลองมาเป.นความคิด
คล8องแคล8ว ริเริ่มและคิดยืดหยุ8นตามลำดับ 2. นักเรียนมีพฤติกรรมการเรียนรIูโดยผ8านการเล8านิทาน
ลำดบั ดจี ำนวน 26 คนคิดเป.นรIอยละ 92.86 และลำดับพอใชจI ำนวนสองคนคดิ เปน. รอI ยละ 7.14

21


3. เอกสารและงานวจิ ยั ท่เี ก่ยี วขอE งกบั การใชคE ำถาม
3.1 ความหมายของการใชEคำถาม
กรมวิชาการ (2540) ไดIกล8าวว8า การใชIคำถามเป.นการจัดประสบการณAสำหรับเด็ก

ปฐมวัย ทำใหIเกิดกระบวนการคิดวิเคราะหAหาเหตุผลแกIปUญหา ทำใหIเกิดการเรียนรIู อยากรIูอยากเห็น
เพมิ่ ขึ้น ทำใหIมีการถามตอบอย8างต8อเน่อื งระหว8างครูกับเด็ก

พิมพันธA เดชะคุปตA (2545) ไดIกล8าวว8า การใชIคำถาม หมายถึง การใชIประเภทของคำถาม
เป.นและรูIจักลักษณะการถามที่ดี การใชIประเภทของคำถามท้ังคำถามง8ายและคำถามยาก หรือท้ัง
คำถามแคบและคำถามกวIาง หรือทั้งคำถามระดับต่ำและคำถามระดับสูง การถามคำถามในหIองเรียน
อาจมคี วามเป.นไปไดI ดงั น้ี

1. ครูเป.นผูIถามคำถามใหIผูIเรียนตอบ
2. ครแู ละนกั เรยี นรว8 มกันถามคำถาม รว8 มกนั อภิปราย
3. นกั เรยี นเปน. ผถIู ามคำถาม
ส8วนลักษณะการถามคำถามท่ีดีนั้นเป.นศิลปะในการถามคำถามที่ทำใหIสามารถกระตIุนการคิด
ของผเIู รยี น กระตนุI ใหผI IูเรียนกลIาตอบสนองและกลIาถามยอI นกลบั
วัฒนาพร ระงับทุกขA (2545) ไดIกล8าวว8า การใชIคำถามถือเป.นส8วนหนึ่งของกระบวนการ
เรียนรIู ท่ีช8วยใหIนักเรียนสรIางความรIู ความเขIาใจ และพัฒนาความคิดใหม8ๆ การใชIคำถามจะช8วย
ขยายทกั ษะการคิด
กล8าวโดยสรุปไดIว8า การใชIคำถามเป.นส8วนหน่ึงของกระบวนการเรียนรIู ทำใหIเด็กเกิด
กระบวนการคิดวิเคราะหA หาเหตุผลแกIปUญหา สรIางความรIู ความเขIาใจ ทำใหIเกิดการเรียนรIู อยากรIู
อยากเห็น และพฒั นาความคิดใหมๆ8

3.2 ความสำคัญของการใชคE ำถาม
ประยุกตA ประทุมทิพยA (2539) ไดIกลา8 วว8า ความสำคัญของการใชIคำถาม มีดงั นี้
1. ใชIคำถามเพ่ือเชื่อมโยงความรูIเก8าไปสู8ความรูIใหม8 เป.นการถามเพ่ือเช่ือมโยงเร่ืองเก8า

ทเ่ี รียนมาแลวI เพื่อใหเI ปน. พื้นฐานของความรใูI หม8 ซ่งึ จะทำใหIนักเรียนเรยี นเรื่องใหมไ8 ดเI ขIาใจยิ่งขน้ึ
2. เป.นการกระตุIนยั่วยุใหIนักเรียนอยากเรียน เพ่ือกระตุIนความสนใจของนักเรียน

คำถามควรเปน. คำถามท่ีตอI งการใหIคิดกวIางๆ

22


3. คำถามที่ดีทำใหIเกิดการอภิปรายอย8างต8อเน่ือง เป.นคำถามเพื่อขยายความคิดและ
หาแนวทางในการเรยี นรIู

4. ทำใหIนักเรียนมีส8วนร8วมในกิจกรรมการเรียนการสอน นักเรียนมีโอกาสแสดงความ
คดิ เห็นและมีสว8 นรว8 มในการทำกจิ กรรมตามคำถามทีค่ รปู wอนใหI

5. ก8อใหIเกิดการคIนควIาและหาความรIูใหม8 การถามลักษณะน้ีเป.นการประยุกตAความรIู
ทเ่ี รยี นมาไปสก8ู ารคIนควาI และหาความรูIใหม8

6. เป.นการทบทวนหรือสรุปเรื่องราวที่สอน โดยการใชIคำถามและเป.นการประเมินดู
วา8 นักเรียนเขIาใจเร่ืองมากนอI ยเพยี งใด โดยถามใหนI ักเรยี นพดู สรปุ โดยใชIถอI ยคำของตนเอง

พมิ พนั ธA เดชะคปุ ตA (2545) ไดIกล8าววา8 ความสำคัญของการใชคI ำถาม มดี ังน้ี
1. ใชIเป.นส่ือสำหรับสำรวจและทบทวนพื้นความรูIเดิมและประสบการณAเดิมของ

นักเรยี น คำตอบของนักเรยี นจะเป.นส่อื นำไปส8กู ารเรยี นการสอนบทเรียนใหมแ8 ละประสบการณAใหม8
2. ใชIกระตุIนความสนใจของนักเรียน ครูอาจใชIคำถามเพื่อเรIาความสนใจของนักเรียน

ไดIทุกขั้นตอนในการเรียนการสอน เช8น การใชIคำถามเพ่ือเร่ิมตIนบทเรียน ถามใหIนักเรียนสังเกตใหI
ยกตัวอย8าง ใชIเป.นสิ่งเชื่อมโยงหรือเริ่มตIนการสนทนาระหว8างครูกับนักเรียน เพราะนักเรียนจะตอบ
คำถามของครูไดIหากสนใจเรียนตลอดเวลา

3. ใชIเสริมสรIางความสามารถทางความคิดใหIแก8นักเรียน ช8วยใหIนักเรียนฝlกคิดหา
คำตอบ หาเหตผุ ล และหาความรIไู ดIดวI ยตนเอง

4. คำถามที่ดีจะช8วยใหIมีการอภิปรายต8อเน่ือง เป.นการขยายความคิดและแนวทางใน
การเรยี นรแIู ละขอI สรุปหลักเกณฑAใหม8 ๆ

5. การใชIคำถาม ช8วยใหIนักเรียนมีส8วนร8วมในการเรียนการสอน เช8น ทำใหIนักเรียนมี
โอกาสตอบคำถาม เสนอความคิดเหน็ และตัง้ คำถาม รวมท้ังไดรI ว8 มกิจกรรมอื่นๆ ดIวย

6. ช8วยใหIนักเรียนพยายามคIนควIาหาความรูIใหม8เพ่ิมเติมเพ่ือที่จะนำมาตอบคำถาม
ของครู

7. ใชชI ว8 ยทบทวนหรือสรปุ บทเรียนใหIเปน. ท่ีเขาI ใจตรงกัน
8. ใชชI 8วยประเมินผลการเรยี นของนกั เรยี นและการสอนของครู
นชุ รี โลพะกุล (2554) ไดกI ลา8 วว8า ความสำคญั ของการใชคI ำถาม มีดงั น้ี
1. ชว8 ยใหIกระตIนุ ใหIนักเรียนเขIามามสี 8วนร8วมในการมากข้ึน

23


2. ช8วยใหIการบรรยายเฉยๆซ่ึงเป.นการสื่อความหมายทางเดียวกลายเป.นการสื่อ
ความหมายสองทางนข้ี ้ึนมาไดI

3. การเรียนรIูของผูIเรียนก็จะเปล่ียนจากการเรียนรIูการไม8มีส8วนร8วมมาเรียนรูIโดย
ผเIู รยี นมสี 8วนร8วมไดดI ีขึ้น

กล8าวโดยสรุปไดIว8า การใชIคำถามมีความสำคัญต8อกระบวนการเรียนรIูของเด็กเป.นการ
เชื่อมโยงความรูIเก8าไปสู8ความรIูใหม8 ก8อใหIเกิดองคAความรูI เด็กไดIมีโอกาสแสดงความคิดเห็นและมีส8วน
ร8วมในการทำกิจกรรม และช8วยทบทวนหรือสรุปบทเรียนใหIเป.นท่ีเขIาใจตรงกัน อีกท้ังยังช8วย
ประเมินผลการเรยี นของนกั เรยี นและการสอนของครู

3.3 ประเภทของคำถาม
คณะกรรมการการประถมศึกษาแห8งชาติ (2534) ไดIกล8าวว8า แนวคิดในการใชIคำถาม

สำหรับเด็กปฐมวัย คำถามเป.นเคร่ืองมือที่สำคัญย่ิงในการจัดกิจกรรมเตรียมความพรIอมที่ยึดเด็กเป.น
ศูนยAกลาง เพราะคำถามจะเป.นเคร่ืองกระตIุนใหIเด็กเกิดการคิด และสนใจต8อส่ือและสิ่งต8าง ๆ ที่อย8ู
รอบ ๆ ตัว คำถามแบง8 เปน. 2 ระดับ คอื คำถามระดับต่ำ และคำถามระดับสูง

คำถามระดบั ต่ำ
เป.นคำถามที่เก่ียวขIองกับขIอเท็จจริง ซ่ึงไดIจากความจำและการสังเกต คำถามประเภทนี้

มักมีคำตอบเดียว คำถามระดับตำ่ แบ8งไดเI ป.น 6 ชนดิ คือ
1. คำถามใหIสังเกต เป.นคำถามท่ีตIองการใชIประสาทสัมผัส คือ ตา หู จมูก ล้ิน และผิว

กาย เพียงส8วนใดส8วนหนึ่งหรือหลายส8วน รวบรวมขIอมูลในการตอบคำถาม แต8ผูIตอบตIองไม8เพ่ิม
ความรูIเดมิ หรอื ความคิดเห็นส8วนตวั ลงไป

- เดก็ ๆ เหน็ อะไรในภาพนบี้ าI ง (ตา)
- มะละกอท่ีเด็กๆ ชิมมรี สเป.นอยา8 งไร (ล้ิน)
- เดก็ ๆ ลองเอามอื เคาะโต§ะ แลIวฟUงซิว8ามีเสยี งอย8างไร (หู)
- ดอกไมIท่ีเด็กๆ ถืออยูม8 กี ล่ินหรือไม8 (จมูก)
- ลองจับดูซิ ผิวของนอI ยหน8าเป.นอย8างไร (ผวิ กาย)
2. คำถามใหIทบทวนความจำเป.นคำถามที่ผูIตอบสามารถนำความรูIหรือประสบการณA
เดิมมาตอบคำถาม
- เด็กๆ ทราบไหม นกกินอะไรเป.นอาหาร

24


- ลองนกึ ดูซิ ไกท8 เี่ ด็กๆ เคยเห็นมีลักษณะอยา8 งไร
- รุงI กินน้ำมกี สี่ ี
- สัตวAปก= ออกลูกเป.นอะไรกอ8 น
3. คำถามใหIบอกความหมายหรือคำจำกัดความเป.นคำถามที่ใชIตรวจสอบ
ประสบการณAเดิมเก่ียวกับความรูI ความเขIาใจ ในเรื่องคำศัพทAและความหมายของคำ ก8อนการจัด
ประสบการณAใหมแ8 กผ8 เูI รียน
- รงั นกหมายถึงอะไร
- บาI นของนกั เรยี นอีกอยา8 งหน่งึ วา8 อะไร
- ขาI วเปลอื กหมายถึงขIาวลกั ษณะอย8างไร
4. คำถามชี้บ8งเป.นคำถามท่ีกำหนดขIอมูลไวIหลายอย8าง แลIวใหIเลือกขIอมูลอย8างหนึ่งที่
เดก็ ตอI งการนำมาเป.นคำตอบ
- ตวั หนอน หญIาแหงI นำ้ หวานจากดอกไมI สิ่งใดคือ อาหารของนก
- มะมว8 ง สIม และนIอยหนา8 ผลไมIชนดิ ใดทีม่ ีเมลด็ ภายในผลเพียงเมลด็ เดยี ว
- ระหวา8 งววั ชาI ง และมาI สตั วชA นดิ ใดว่ิงเร็วทสี่ ุด
- ปลาดุก ปลานลิ และปลาทอง ปลาชนดิ ใดท่ีเลีย้ งไวดI เู ลน8
5. คำถามถามนำเป.นคำถามท่ีใชIเนIนเร่ืองท่ีครูพูด และดึงความสนใจของเด็ก คำถาม
ประเภทน้ีมักนำไปส8ูคำตอบ ใช8 จริง ถกู เป.นส8วนใหญ8
- แกIวเปน. เดก็ ท่ีเลี้ยงนก ใชห8 รอื ไม8
- ตIนไมIในภาพมีขนาดใหญ8ใช8ไหม
- เดก็ ๆ คดิ วา8 การยงิ นกเป.นส่งิ ดหี รือไม8
6. คำถามเรIาความสนใจ เป.นคำถามที่ไม8ตIองการคำตอบอย8างจริงจัง แต8ใชIเพ่ือ
ดำเนนิ กจิ กรรมในช้ันเรยี นใหIเป.นไปตามทีไ่ ดIวางแผนไวI
- เด็กๆ คอยดูซิวา8 เพือ่ นจะทำท8าอะไรตอ8 ไป
- เดก็ ๆ ลองคิดดูซิวา8 ในกล8องน้มี อี ะไรอยู8
คำถามระดับต่ำทั้ง 6 ชนิดดังกล8าว ยังมีความจำเป.นในหIองเรียนอยู8มิใช8นIอย ท้ังนี้เพราะครู
อาจเลือกใชIคำถามเพ่ือทบทวนความจำ ใชIเช่ือมโยงความรูIและประสบการณAเดิมไปสู8ประสบการณA
ใหม8 และเพอ่ื ควบคุมกิจกรรมในหอI งเรยี นใหIดำเนนิ ไปในทศิ ทางท่ตี อI งการ

25


คำถามระดับสูง
เป.นคำถามที่ส8งเสริมใหIผIูตอบใชIความคิด นำความรูIและประสบการณAเดิมมาเป.นพ้ืนฐาน

สรุปหาคำตอบ ส8งเสริมใหIเด็กมีความคิดสรIางสรรคAและเกิดทักษะในการคิดอย8างมีระบบ นอกจากนั้น
ยังเป.นคำถามที่เป£ดโอกาสใหIผูIตอบไดIแสดงความคิดเห็น ตลอดจนกระตุIนใหIไดIลองแกIปUญหาดIวย
ตนเอง คำถามระดับสงู แบง8 ไดเI ป.น 7 ชนดิ คอื

1. คำถามใหIอธิบาย เป.นคำถามที่ผูIตอบจะตIองนำความรูI และประสบการณAเดิมมา
เป.นพนื้ ฐานสรุปหาคำตอบ

- ถIาเด็กๆ อยากทราบว8า มดที่เล้ียงไวIชอบอาหารประเภทใดมากที่สุด เด็กๆ จะทำ
อยา8 งไร

- ทำไมเดก็ ๆ จึงบอกวา8 มดชอบกินนำ้ หวาน ลองเลา8 ใหIเพอ่ื น ๆ ฟUงซิ
- ทำไมเดก็ ๆ เหลา8 นีจ้ ึงไม8สวมเส้ือในฤดูหนาว
- ทำไมมดแต8ละรังตIองมนี างพญามด
2. คำถามใหIเปรียบเทียบเป.นคำถามที่มีจุดม8ุงหมายใหIเด็กใชIความคิดเปรียบเทียบของ
สองส่ิงว8า มีคุณสมบัติหรือลักษณะคลIายกันหรือต8างกันอย8างไร คุณสมบัติท่ีนำมาเปรียบเทียบน้ัน
ไดIแก8 รูปร8าง ลักษณะ สี ขนาด น้ำหนัก จำนวน ปริมาตร ความสูง ความยาว ความหนา รสชาติ กลิ่น
ฯลฯ
- เสือกับแมวมอี ะไรต8างกนั บาI ง
- เสอื กบั แมวมีอะไรทีค่ ลIายกนั
3. คำถามใหIจำแนกประเภท เป.นคำถามเพื่อส8งเสริมใหIเด็กรIูจักจัดกลุ8ม จัดหมวดหม8ู
โดยใชIเกณฑAของตนเองหรือของผIูอื่น หรือบอกเกณฑAที่ใชIในการจัดกลุ8มท่ีผIูอื่นทำไวI เกณฑAท่ีใชIในการ
จัดกลุ8มนี้อาจไดIแก8 สี ขนาด รูปร8าง ประโยชนA หรือวัสดุที่ใชI หากเป.นภาพของสิ่งมีชีวิตอาจแบ8งตาม
อาหาร ทอี่ ย8ูอาศัย ลกั ษณะเชน8 สัตวA 2 เทาI สตั วA 4 เทIา และประโยชนA เช8น สตั วเA ลย้ี งไวใI ชIงาน
เป.นตนI
- ครแู บ8งมดออกเปน. 2 พวกอยา8 งทเ่ี หน็ เด็กๆ บอกไดไI หมว8าทำไมครจู ึงแบง8 เชน8 นี้
- ลองคิดดซู ิวา8 เราจะแบง8 ภาพสัตวเA หลา8 นเี้ ป.น 2 กลุม8 ไดอI ย8างไรดี
4. คำถามใหIยกตัวอย8าง เป.นคำถามที่ตIองการใหIผIูตอบบอกช่ือ หรือยกตัวอย8างของสิ่ง
ที่กำหนดใหI โดยอาศัยทักษะการสังเกต และมคี วามรIคู วามจำเร่ืองต8างๆ เปน. พน้ื ฐานในการหาคำตอบ

26


- ใหนI กั เรยี นยกตวั อย8างผกั ท่ีใชIเปน. อาหารคนละ 1 ช่อื
- ใหบI อกชือ่ สง่ิ ของที่บรรจุอยใ8ู นกระปอ¨ งมาคนละ 1 ชื่อ
- บอกชื่อผลไมIทม่ี ีรสหวานคนละ 1 ชนิด
- มสี ัตวAชนิดใดบาI งทเ่ี ลี้ยงไวIใชงI าน
5. คำถามใหIวิเคราะหA เป.นคำถามที่ใหIคิดคIนหาความจริงหรือแยกแยะเร่ืองราวเพ่ือหา
สาเหตุและผลต8างๆ ของปUญหาที่เกิดข้ึน หรือใหIนักเรียนไดIคิดคIนหาความจริงต8างๆ ที่ประกอบข้ึนมา
เป.นเรอ่ื งราวหรอื เหตกุ ารณA
- แมวมปี ระโยชนAอย8างไร
- แมวใหIโทษอยา8 งไร
- ถาI จะเล้ยี งแมว เด็กๆ จะตIองเตรียมอะไรบาI ง
- ทำไมผาI จึงแหIงไดI
- จงชว8 ยกันบอกช่อื ส8วนต8างๆ ของตIนไมI
6. คำถามใหIสังเคราะหAสังเคราะหA หมายถึง การผสมรวมส่ิงต8างๆ ต้ังแต8สองสิ่งข้ึนไป
ใหIเกิดเป.นของใหม8ขึ้นมาเช8น การปรุงอาหาร การพูด การเขียนใหIเป.นขIอความหรือเร่ืองราวที่เป.น
แนวคิดใหม8 หรือพัฒนาของเก8าใหIดีข้ึน ใชIประโยชนAไดIมากขึ้น คำถามใหIสังเคราะหA เป.นคำถามที่มี
จดุ มุง8 หมายใหเI ด็กใชกI ระบวนการคิด เพ่ือสรุปความสมั พันธAระหว8างขอI มูลยอ8 ยขึ้นเปน. หลักการ
- อะไรเอย8 นกมีหู หนูมีป=ก บนิ หลบหลกี อยกู8 ลางคืน
- ถาI ไม8อยากใหIฟนU ผุ เดก็ ๆ คดิ วา8 ควรทำอยา8 งไร
- ถาI มดงา8 มตวั โตเทา8 ชาI งจะเป.นอย8างไร
- ถIาคนบินไดอI ะไรจะเกดิ ขน้ึ
- ถIาสัตวAต8างๆในโลกนี้พูดภาษาคนไดIอะไรจะเกิดข้ึน (เป.นคำถามท่ีม8ุงใหIเกิด
ความคิดสราI งสรรคA คือ คดิ ในแนวทางทแี่ ปลกและแตกต8างไปจากเดิมเกดิ เป.นแนวคิดใหม)8
7. คำถามใหIประเมินค8า เป.นคำถามที่มีจุดมุ8งหมายใหIไดIพิจารณาคุณค8าของสิ่งของ
ก8อนตัดสินใจอย8างมีเหตุผล รIูจักประเมินค8าของสิ่งต8าง ๆ โดยใชIกฎเกณฑAท่ีเป.นจริง และเป.นท่ียอมรับ
ของสังคมแลวI มาสนบั สนนุ ความคิดเห็นของตนก8อนตดั สนิ ใจ
- อาหารจานน้ีหนคู วรรบั ประทานหรือไม8 เพราะเหตุใด

27


- เด็ก ๆ ควรเอาอย8างเด็กในภาพหรือไม8 เพราะเหตุใด (ครูใหIดูภาพเด็กกำลังยิงนก
ครูตIองการใหIเดก็ ประเมินการกระทำของเดก็ คนนัน้ ในภาพพรIอมท้ังบอกเหตผุ ล)

พิมพันธA เดชะคุปตA (2545) ไดIกล8าวว8า คำถามจำแนกโดยใชIเกณฑAต8าง ๆ ไดIหลาย
ลักษณะ เช8น คำถามระดับต่ำ คำถามระดับสูง คำถามง8ายคำถามยาก นักการศึกษาบางกลุ8มแบ8ง
ประเภทคำถามตามระดับขั้นของการใชIความคิดในพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) ตามแนวคิดของ
Benjamin Bloom โดยแบง8 คำถามเป.น 6 ประเภทคอื

1. ถามความรIู คำถามที่มีคำตอบแน8นอน ถามเน้ือหาเก่ียวกับขIอเท็จจริง
คำจำกัดความ คำนิยาม คำศัพทA กฎ ทฤษฎีถามเก่ียวกับใคร (who) อะไร (what) เมื่อไร (when)
ที่ไหน (where) รวมทัง้ ใชห8 รอื ไม8 เชน8 มนุษยสัมพนั ธAหมายถึงอะไร ผูIคIนพบทฤษฎีสัมพนั ธภาพคอื ใคร

2. ถามความเขIาใจ คำถามท่ีตIองใชIความรูI ความจำมาประกอบเพ่ืออธิบายดIวยคำพูด
ของตนเอง เป.นคำถามท่ีสูงกว8าถามความรIู เช8น จงเปรียบเทียบความแตกต8างระหว8างการแพร8และ
การออสโมซสิ จงอธิบายลักษณะของผมูI สี ุขภาพจิตดี

3. ถามการนำไปใชI คำถามท่ีนำความรูIและความเขIาใจไปใชIแกIปUญหาในสถานการณA
ใหม8 เช8น ท8านจะมีวิธีประหยัดน้ำในครอบครัวของท8านไดIหรือไม8 อย8างไร เม่ือเขIาชมพิพิธภัณฑAท8าน
ควรปฏบิ ัตติ นอย8างไรบIาง

4. ถามการวิเคราะหA คำถามท่ีใหIจำแนกแยกแยะเรื่องราวต8างๆ ว8าประกอบดIวย
ส8วนย8อยอะไรบIาง โดยอาศัยหลักการ กฎ ทฤษฎี ท่ีมาของเรื่องราว หรือเหตุการณAนั้น เช8น สาเหตุ
สำคัญใดบIางที่ทำใหIเยาวชนเสพยาเสพยAติด มูลเหตุสำคัญท่ีทำใหIสถิติ การมีสุขภาพจิตไม8ดีของคนใน
กรงุ เทพฯ สูงขึ้นคืออะไร

5. ถามการสังเคราะหA คำถามท่ีใชIกระบวนการคิด เพื่อสรุปความสัมพันธAระหว8าง
ขIอมูลย8อย ๆ ข้ึนเป.นหลักการ หรือแนวคิดใหม8 เช8น จงสรุปหลักการถนอมอาหาร จากการศึกษา จง
สรปุ ผลเกี่ยวกบั สาเหตกุ ารเกิดมะเรง็

6. ถามการประเมินค8า คำถามท่ีใหIนักเรียนตีคุณค8าโดยใชIความรูI ความรIูสึก ความ
คิดเห็นในการกำหนดเกณฑA เพ่ือประเมินค8าส่ิงเหล8าน้ัน เช8น ความคิดเห็นของเพ่ือนคนใด เหมาะสม
ทส่ี ดุ ผลการทำโครงงานวิทยาศาสตรAของกล8มุ ใดดที ่สี ดุ

กล8าวโดยสรุปไดIว8า การใชIประเภทคำถามมีหลายประเภทคือการผสมรวมสิ่งต8างๆมา
รวมกันใหIเกิดเป.นการใชIคำถามหลักๆมีดังน้ี การถามความรIู ถามความเขIาใจ ถามการนำไปใชIไดI ถาม

28


การวิเคราะหA ถามการสังเคราะหA ถามการประเมินค8า แต8ละคำถามมีระดับต่ำหรือง8ายปนกันคำถาม
ระดับสูงหรือคำถามยากเพ่ือพัฒนาใหIผูIง8าย คิดง8ายและยากข้ึน เป.นลำดับเพื่อพัฒนาสู8การเป.นผูIมี
ความสามารถคดิ อย8างมีวิจารณญาณ เพือ่ ท่ีจะตดั สิน หรือแกIปUญหาไดอI ย8างมีหลักการและถูกทาง

3.4 งานวิจัยที่เกี่ยวขEองกับการใชEคำถาม
วิจิตรา ทันดุสะ (2552) ทำวิจัยเรื่องผลการจัดประสบการณAการเรียนรูIโดยใชIนิทาน

คุณธรรมควบค8ูกับการใชIคำถามหมวก 6 ใบที่มีต8อพฤติกรรมของเด็กปฐมวัย การวิจัยครั้งน้ีมี
จุดประสงคAเพื่อศึกษาพฤติกรรมจริยธรรมของเด็กปฐมวัยที่ไดIรับการจัดประสบการณAการเรียนรูIโดยใชI
นิทานคุณธรรมควบค8ูกับการใชIคำถามหมวกความคิด 6 ใบ ประชากรที่ใชIในการวิจัยเป.นนักเรียน
ช้ันอนุบาลป=ที่ 2 โรงเรียนวัดสามกองอำเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่
การศึกษาสงขลาเขต 1 ภาคเรียนท่ี 1 ป=การศึกษา 2551 จำนนวน 12 คน โดยใชIแบบแผนการวิจัย
เชิงทดลองแบบกล8ุมเดียววัดผลครั้งเดียว เครื่องมือท่ีใชIในการวิจัยคร้ังนี้ประกอบดIวย 1.มีแผนการ
ประสบการณAการเรียนรIูจำนวน 25 แผน ไดIแก8 หน8วยผลไมIหลากหลายชนิด หน8วยตลาด หน8วยหนูทำ
ไดI หน8วยสัตวAน8ารัก และหน8วยครอบครัวแสนสุข 2. นิทานคุณ ธรรมจำนวน 25 เรื่อง
3. สังเกตพฤติกรรมจริยธรรม 4. แบบบันทึกพฤติกรรม 5. แบบวัดพฤติกรรมจริยธรรมหลังเรียน
จำนวน 25 ขIอ เป.นแบบปรนัยชนิดเลือกตอบ 3 ตัวเลือก จำนวน 5 ชุด คือ ชุดท่ี 1 แบบวัดพฤติกรรม
จริยธรรมดIานความมีระเบียบวินัย ชุดที่ 2 แบบวัดพฤติกรรมจริยธรรมดIานความซ่ือสัตยAสุจริต ชุดท่ี 3
แบบวัดพฤติกรรมดIานความเอื้อเฟzyอเผื่อแผ8 ชุดท่ี 4 แบบวัดพฤติกรรมจริยธรรมดIานความสามัคคี
ชุดท่ี 5 แบบวัดพฤติกรรมจริยธรรมดIานการประหยัด ทำใหIมีขอขIอมูลเชิงประมาณโดยหาค8ารIอยละ
วิเคราะหAขIอมูลเชิงคุณภาพโดยการบรรยายสรุปขIอคIนพบต8างๆจากการบันทึกพฤติกรรมของนักเรียน
และการบันทึกวีดีทัศนAผลการวิจัยพบว8าเด็กประถมวัยไดIรับการจัดประสบการณAการเรียนรIูโดยใชI
นิทานคุณธรรมควบค8ูกับการใชIคำถามหมวก 6 ใบ มีพฤติกรรมคุณธรรมจริยธรรมหลังเรียนในระดับ
ดีมาก

จุไรรัตนA สมบูรณAมาก (2554) ทำวิจัยเร่ืองการพัฒนากระบวนการวิทยาศาสตรAข้ันพ้ืนฐาน
ของเด็กปฐมวัยโดยใชIการจัดการเรียนรIูแบบเด็กนักวิจัยและเทคนิคการใชIคำถามการวิจัยนี้มี
จุดประสงคA ประสิทธิภาพและห8างกับดัชนีประสิทธิผลของรูปแบบการจัดประสบการณAเรียนรูIโดยใชI
การจัดการเรียนรIูแบบเด็กนักวิจัยและเทคนิคการใชIคำถามและการเปรียบเทียบทักษะกระบวนการ
วิทยาศาสตรAขั้นพ้ืนฐานของเด็กปฐมวัยที่จัดประสบการณAเรียนรูIโดยใชIการจัดการเรียนรูIเป.นเด็ก

29


นักวิจัยและเทคนิคการใชIคำถามกล8ุมตัวอย8างเป.นนักเรียนชั้นอนุบาล 2 โรงเรียนชุมชนวัดสามบ8อ
ภาคเรียนที่ 2 ป=การศึกษา 2553 จำนวน 34 คน เคร่ืองมือการวิจัยประกอบดIวยแผนการจัด
ประสบการณAการเรียนรIูโดยใชIรูปแบบการจัดการเรียนรIูแบบเด็กนักวิจัยและเทคนิคการใชIคำถาม
จำนวน 8 แผน แบบทดสอบระหว8างเรียน 8 ฉบับ และแบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการ
วิทยาศาสตรAขั้นพื้นฐานของเด็กปฐมวัย 1 ฉบับ และการวิเคราะหAขIอมูลใชIค8าเฉล่ียส8วนเบ่ียงเบน
มาตรฐานดัชนีประสิทธิผลและสถิติทดสอบ (t-test) ผลการวิจัยพบว8า 1. ประสิทธิภาพของรูปแบบ
การจัดประสบการณAเรียนรูIโดยใชIการจัดการเรียนรIูแบบเด็กนักวิจัยและเทคนิคการใชIคำถามมี
ประสิทธิภาพโดยเฉล่ีย เท8ากับ 79.73/82.052ดัชนีประสิทธิผลของรูปแบบการจัดประสบการณA
เรียนรูIโดยใชIการจัดการเรียนรIูแบบเด็กนักวิจัยและเทคนิคการใชIคำถามมีค8าเท8ากับ 0.633. ทักษะ
กระบวนการวิทยาศาสตรAข้ันพ้ืนฐานของเด็กปฐมวัยหลังไดIรับการจัดประสบการณAเรียนรIูโดยใชIการ
จัดการเรียนรIูแบบเด็กนักวิจัยและเทคนิคการใชIคำถามสูงกว8าก8อนไดIรับการจัดประสบการณAเรียนรIู
อยา8 งมีนยั สำคญั ทางสถิตทิ ร่ี ะดับ .01

พรรณทิพา มีสาวงษA (2554) ทำวิจัยเรื่องผลของการจัดกิจกรรมการเล8านิทาน
ประกอบการใชIคำถามที่มีต8อทักษะการคิดวิเคราะหAของเด็กปฐมวัยการวิจัยคร้ังน้ีมีจุดประสงคAเพ่ือ
เปรียบเทียบผลการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามท่ีมีต8อทักษะการคิดวิเคราะหAของ
เด็กปฐมวัยก8อนและหลังการทดลอง กล8ุมตัวอย8างที่ใชIในการวิจัยครั้งนี้คือเด็กปฐมวัยเพศชายและเพศ
หญิงอายุระหว8าง 4-5 ป= ท่ีกำลังศึกษาอย8ูในระดับช้ันอนุบาลป=ที่ 2/2 ภาคเรียนที่ 2 ป=การศึกษา2553
โรงเรียนอนุบาลจิตาภาเขตบางรักกรุงเทพมหานครจำนวน 30 คน โดยการเลือกแบบเจาะจงเคร่ืองมือ
ท่ีใชIในการวิจัยครั้งน้ีคือแผนการจัดกิจกรรมการเล8านิทานออกการใชIคำถามและแบบทดสอบวัด
ทักษะการคิดวิเคราะหAสำหรับเด็กปฐมวัยมีเคราะหAขIอมูลโดยการหาค8าเฉลี่ยค8าเบ่ียงเบนมาตรฐาน
และค8า t-test พบว8าเด็กปฐมวัยที่ไดIรับการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบ การใชIคำถามมีทักษะ
การคดิ วิเคราะหAหลงั การทดสอบสูงกว8าก8อนการทดลองอยา8 งมีนยั สำคญั ทางสถติ ทิ ีร่ ะดับ .05

บทที่ 3
วิธดี ำเนินการศกึ ษาคน: คว:า

การวิจัยเรื่อง จัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพื่อพัฒนาทักษะการคิด
สราI งสรรคAของเด็กปฐมวยั มีขั้นตอนดังนี้

1. ประชากรและกล8มุ ตัวอยา8 ง
2. เคร่อื งมือทใ่ี ชIในการวิจัย
3. การสรIางเครื่องมอื ในการทำวจิ ยั
4. การเก็บรวบรวมขอI มลู
5. การวิเคราะหAขอI มูลและสถิติทใ่ี ชIในการวิเคราะหขA Iอมูล

1. ประชากรและกลFุมตวั อยFาง
1.1 ประชากร
ประชากรท่ีใชIในการศึกษาคร้ังนี้เป.นนักเรียนชาย-หญิง อายุ 4-5 ป= ซึ่งกำลังศึกษาอยู8ใน

ชั้นอนุบาลป=ที่ 2 หIอง 8 ภาคเรียนที่ 1 ป=การศึกษา 2563 โรงเรียนอนุบาลสระบุรี อำเภอเมืองสระบุรี
จงั หวัดสระบุรี

1.2 กลมFุ ตัวอยาF ง
กล8ุมตัวอย8างที่ใชIในการศึกษาครั้งนี้เป.นนักเรียนชาย-หญิง อายุ 4-5 ป= ซ่ึงกำลังศึกษาอยู8

ในชั้นอนุบาลป=ท่ี 2 หIอง 8 ภาคเรียนที่ 1 ป=การศึกษา 2563 โรงเรียนอนุบาลสระบุรี อำเภอเมือง
สระบุรี จงั หวัดสระบรุ ี
2. เครอ่ื งมือทีใ่ ชใE นการวจิ ัย

2.1 เคร่อื งมอื ทใี่ ชIในการวจิ ัยครงั้ น้ีประกอบดIวย
2.1.1 แผนการจัดกิจกรรมการเล8านิทานเพ่ือพัฒนาความคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย

จำนวน 8 แผน แผนละ 30 นาที
2.1.2 แบบสังเกตทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย โดยใชIเกณฑA 3 ระดับ คือ

3,2,1 ตามลำดับ มจี ำนวน 4 ขIอ
2.1.3 นิทานประกอบการใชIคำถามเพื่อพัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย

จำนวน 8 เรื่อง

31


3. การสรEางเคร่อื งมือในการทำวจิ ัย
3.1 สรIางแผนการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพ่ือพัฒนาทักษะการคิด

สราI งสรรคขA องเด็กปฐมวยั มีข้ันตอนดังนี้
3.1.1 ศึกษาเอกสารตำราและงานวิจัยท่ีเก่ียวขIองกับแผนการจัดกิจกรรมการเล8านิทาน

ประกอบการใชIคำถามเพือ่ พัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคAของเดก็ ปฐมวยั
3.1.2 ศึกษาการเขียนแผนการจัดประสบการณAจากคู8มือหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย

พุทธศักราช 2560
3.1.3 สรIางแผนการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพื่อพัฒนาทักษะการ

คิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัยเพ่ือเป.นส่ือประกอบการเรียนรIูจำนวน 8 เร่ืองมีรายละเอียดของแต8ละ
กจิ กรรม ดังน้ี

- นิทานเรอ่ื ง หนูนดิ ไม8อยากแปรงฟนU
- นิทานเรอื่ ง หัวผักกาดยักษA
- นทิ านเรอื่ ง หนนู ิดฟUนหลอ
-นิทานเรือ่ ง ห8านกบั ไข8ทองคำ
- นทิ านเรื่อง พระอาทิตยชA อบตนื่ สาย
- นทิ านเรอ่ื ง ยายเชาI
- นทิ านเรื่อง หนูนดิ ขโ้ี มโห
- นิทานเรอ่ื ง ชาวนากับงูเห8า
3.1.4 นำแผนการจัดกจิ กรรมทีส่ รIางขึน้ เสนอต8อท่ปี รึกษาเพอ่ื ตรวจสอบความถกู ตอI ง ของ

แผนการจัดกิจกรรมและปรบั ปรุงตามคำแนะนำของท่ปี รึกษา

3.1.5 นำแผนการจดั กิจกรรมเสนอตอ8 ผูเI ชี่ยวชาญ จำนวน 3 ท8าน ไดIแก8

1. นางสาวสริ ิชนมA ป£«นนอI ย ครูชำนาญการพเิ ศษ โรงเรียนอนุบาลสระบุรี
2. นางพจีรตั นA จนั ทรAมา ครชู ำนาญการพเิ ศษ โรงเรยี นอนุบาลสระบุรี
3. นางศศธิ ร คาI เจริญ ครูชำนาญการพเิ ศษ โรงเรยี นอนบุ าลสระบรุ ี

เกณฑAการประเมินแผนการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพื่อ
พัฒนาทกั ษะการใชคI วามคดิ สรIางสรรคขA องเด็กปฐมวัย มีดังน้ี

ผลการประเมนิ 4.51-5.00 หมายถึง เหมาะสมมากท่ีสดุ
ผลการประเมนิ 3.51-4.50 หมายถงึ เหมาะสมมาก
ผลการประเมนิ 2.51-3.50 หมายถงึ เหมาะสมปานกลาง
ผลการประเมิน 1.51-2.50 หมายถึง เหมาะสมนอI ย

32


ผลการประเมนิ 1.00-1.50 หมายถงึ เหมาะสมนอI ยท่ีสุด
ผลการพิจารณาของผIเู ช่ยี วชาญพบวา8 มีคะแนนเฉลยี่ เท8ากับ 4.36 มคี วามเหมาะสมมาก

3.1.6 ปรบั ปรงุ แกIไขแผนการจัดกจิ กรรมการเล8านิทานประกอบการใชคI ำถามเพอื่ พฒั นา
ทักษะการคิดสราI งสรรคขA องเดก็ ปฐมวยั โดยยึดตามคำแนะนำของผเูI ชยี่ วชาญ

3.1.7 นำแผนการจดั กจิ กรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถาม ทีป่ รบั ปรุงแลIว ไป
ทดลองกบั นกั เรียนช้นั อนุบาลป=ที่ 2 หอI ง 8 โรงเรียนอนุบาลสระบรุ ี อำเภอเมอื งสระบรุ ี จังหวัดสระบรุ ี

3.1.8 ปรับปรุงแผนการจัดกิจกรรมการเลา8 นทิ านประกอบการใชคI ำถามเป.นฉบับสมบูรณA
เพ่ือนำไปใชทI ดลอง

3.2 สรIางแบบสังเกตทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย เพ่ือสังเกตทักษะการคิด
สรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย ก8อนและหลังการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพื่อ
พฒั นาทกั ษะการคิดสรIางสรรคขA องเดก็ ปฐมวัย ดำเนินการสรIาง ดังนี้

3.2.1 ศึกษาเอกสารตำราและงานวิจัยท่ีเกี่ยวขIองกับการพัฒนาการคิดสรIางสรรคAของเด็ก
ปฐมวัย

3.2.2 สรIางแบบสังเกตทักษะการคิดสราI งสรรคAของเด็กปฐมวยั 1 ชดุ
3.2.3สรIางคู8มือในการดำเนินการสังเกตทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย โดยใหI
สอดคลIองกบั แบบสงั เกตทักษะการคิดสราI งสรรคขA องเด็กปฐมวยั ทไ่ี ดสI รIางข้ึน
3.2.4 นำแบบสังเกตการณAทักษะคิดสรIางสรรคAที่สรIางขึ้นเสนอต8อท่ีปรึกษาเพ่ือตรวจสอบ
ความถูกตIองของแบบสังเกตทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย และปรับปรุงตามคำแนะนำของ
อาจารยAทีป่ รกึ ษา
3.2.5 นำแบบสังเกตทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัยและคู8มือท่ีสรIางข้ึนเสนอต8อ
ผIูเชี่ยวชาญดIานการศึกษาปฐมวัย เพ่ือหาความเที่ยงตรงเชิงเน้ือหา (ContentValidity) ซ่ึงมี
ผูเI ชี่ยวชาญ ดงั น้ี

1. นางสาวสิริชนมA ป«น£ นIอย ครชู ำนาญการพิเศษ โรงเรียนอนบุ าลสระบรุ ี
2. นางพจรี ัตนA จนั ทรAมา ครูชำนาญการพเิ ศษ โรงเรยี นอนุบาลสระบรุ ี
3. นางศศธิ ร คาI เจรญิ ครชู ำนาญการพเิ ศษ โรงเรียนอนบุ าลสระบุรี
ผลการพิจารณาจากผIูเช่ียวชาญทั้ง 3 ท8าน ลงความเห็นและใหIคะแนนโดยใชIเกณฑAและ
ค8าดัชนีความสอดคลIองระหว8างแบบสังเกตทักษะการคิดสรIางสรรคAกับจุดประสงคAการเรียนรIู
IOC0.50ข้นึ ไป ผลการประเมินพบว8า มคี า8 IOCเท8ากบั 0.90 มีค8าความเทีย่ งตรง ใชไI ดI
3.2.6 ปรับปรุงแบบสังเกตทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัยและคู8มือดำเนินการ
ทดสอบการวดั ทกั ษะการคิดสรIางสรรคขA องเดก็ ปฐมวัยใหมI ีความเหมาะสมยงิ่ ข้ึน

33


3.2.7 นำแบบสังเกตทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัยท่ีผ8านการปรับปรุงแกIไข
เรียบรIอยแลIวไปทดลองใชIกับเด็กชั้นอนุบาลป=ที่ 2 หIอง 8 ภาคเรียนท่ี 2 ป=การศึกษา 2563 โรงเรียน
อนุบาลสระบรุ ี อำเภอเมอื งสระบรุ ี จงั หวดั สระบรุ ี เพอื่ ดคู วามเหมาะสมในการนำไปใชจI รงิ

4. การเกบ็ รวมรวมขEอมลู
การวจิ ัยคร้ังนเี้ ปน. การวิจยั ก่ึงทดลอง (Quasi–ExperimentalResearch) ซง่ึ ผIวู ิจยั ไดI

ดำเนนิ งานการทดลองโดยอาศัยการวจิ ยั แบบทดลองกล8ุมเดียว วัดผลกอ8 นและหลังการทดลองตาม
แผนการวิจัยแบบ One–groupretest-posttest design (ลIวน สายยศ และ อังคณาสายยศ. 2538)
มีลักษณะ ดงั น้ี

4.1 แบบแผนการทดลอง
ตารางท1ี่ แบบแผนการทดลอง

กลมุF Pretest ทดลอง Posttest
E T1 X T2

ความหมายตามสัญลักษณA

E แทนกลมุ8 ทดลอง

T1 แทนการสังเกตทกั ษะการคดิ สราI งสรรคขA องเดก็ ปฐมวัยก8อนการทดลอง
T2 แทนการสงั เกตทกั ษะการคิดสราI งสรรคAของเด็กปฐมวัยหลงั การทดลอง

X แทนกจิ กรรมการเลา8 นทิ านประกอบการใชIคำถาม

4.2 วิธีการดำเนินการทดลอง
การวิจัยคร้ังนี้ดำเนินการทดลองในภาคเรียนท่ี 2 ป=การศึกษา 2561 ทำการทดลองเป.น

เวลา 8 สัปดาหA สัปดาหAละ 3 วัน วันละ 30 นาที ทำการทดลองในช8วงเวลา 09.00-90.30 น รวม
ท้ังสิ้น 24 ครง้ั ซึง่ มลี ำดบั ข้ันตอน ดงั นี้

1. ขอความร8วมมอื กบั ผูIบรหิ ารโรงเรยี นในการทำวจิ ัย
2. ประสานงานกับครพู เี่ ลี้ยงและกำหนดกล8มุ ตวั อยา8 ง
3. สรIางความคุIนเคยกับเด็กกลุ8มตัวอย8าง 1 สัปดาหA ก8อนการทดลอง เม่ือเด็กปรับตัว
ไดIและมคี วามพรIอมในการทำกิจกรรมจึงดำเนินการทดลอง
4. ก8อนการทดลองผIูวิจัยไดIทำการสังเกตทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย โดย
การใชIแบบสังเกตวัดทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย ทำการสังเกตพฤติกรรมทักษะการคิด
สราI งสรรคA (ครัง้ ท่ี 1) กับเดก็ กลุ8มตวั อย8างจำนวน 8 คน

34


5. ผIูวิจยั ดำเนินการทดลองกบั กล8ุมทดลอง โดยการจัดกิจกรรมการเลา8 นิทาน
ประกอบการใชคI ำถามจำนวน 8 เรอื่ ง เปน. เวลา 8 สัปดาหลA ะ 3 วัน เวลา 09.00 – 09.30 น.
ตารางท่ี 2 ดังนี้

ตารางที่ 2 การจัดกิจกรรมการเลFานิทานประกอบการใชEคำถามเพื่อพัฒนาทักษะการคิดสรEางสรรค:
ของเดก็ ปฐมวยั

สปั ดาห:ที่ วนั ที่ เวลา นทิ าน
1
2 2/11/2563 09.00-09.30น. นทิ านเรือ่ งหนนู ดิ ไมอ8 ยากแปรงฟนU
3 4/11/2563 09.00-09.30น. นิทานเร่ืองหนนู ิดไมอ8 ยากแปรงฟUน
4 6/11/2563 09.00-09.30น. นิทานเรอ่ื งหนนู ดิ ไม8อยากแปรงฟนU
5
6 9/11/2563 09.00-09.30น. นทิ านเรอ่ื ง หัวผกั กาดยกั ษA
7 11/11/2563 09.00-09.30น. นิทานเรื่อง หวั ผกั กาดยกั ษA
8
13/11/2563 09.00-09.30น. นิทานเรอ่ื ง หวั ผกั กาดยักษA
16/11/2563 09.00-09.30น. นิทานเรอ่ื ง หนูนิดฟนU หลอ

18/11/2563 09.00-09.30น. นทิ านเรื่อง หนูนิดฟนU หลอ

20/11/2563 09.00-09.30น. นิทานเรอ่ื ง หนนู ดิ ฟนU หลอ

23/11/2563 09.00-09.30น. นทิ านเรอ่ื ง หา8 นกบั ไขท8 องคำ
25/11/2563 09.00-09.30น. นทิ านเรอ่ื ง หา8 นกับไข8ทองคำ

27/11/2563 09.00-09.30น. นทิ านเรอื่ ง ห8านกบั ไขท8 องคำ
30/11/2563 09.00-09.30น. นทิ านเรื่อง พระอาทิตยชA อบตนื่ สาย
2/12/2563
09.00-09.30น. นิทานเรื่อง พระอาทติ ยชA อบตืน่ สาย
4/12/2563 09.00-09.30น. นทิ านเรื่อง พระอาทิตยชA อบตนื่ สาย
7/12/2563
09.00-09.30น. นิทานเรื่องยายเชาI
9/12/2563 09.00-09.30น. นิทานเรื่องยายเชาI
นทิ านเรอ่ื งยายเชาI
11/12/2563 09.00-09.30น.
นิทานเรื่อง หนูนดิ ข้ีโมโห
14/12/2563 09.00-09.30น.
นทิ านเรื่อง หนูนดิ ขโ้ี มโห
16/12/2563 09.00-09.30น.
18/12/2563 09.00-09.30น. นทิ านเรื่อง หนูนดิ ข้โี มโห

21/12/2563 09.00-09.30น. นทิ านเรื่อง ชาวนากับงูเหา8

23/12/2563 09.00-09.30น. นิทานเรอื่ ง ชาวนากับงเู หา8
25/12/2563 09.00-09.30น. นทิ านเรื่อง ชาวนากบั งเู หา8

35


หมายเหตุ : ใชIคะแนนในครง้ั ที่ 3 เกบ็ ขอI มลู เท8านนั้
6. เมื่อดำเนินการทดลองครบ 8 สัปดาหA ผIูวิจัยทำแบบสังเกตการคิดสรIางสรรคAของ

เด็กปฐมวัย(คร้ังท่ี 2) โดยใชIแบบสังเกตทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัยฉบับเดียวกันกับแบบ
สงั เกตทีใ่ ชI (ครั้งท่ี 1)

7. นำคะแนนท่ีไดIจากการทดลองไปทำการวิเคราะหAขIอมูลดIวยวิธีการทางสถิติการเก็บ
รวบรวมขอI มูลเพ่ือสรุปผลการวิจยั

8. สรปุ ผลการวจิ ัย อภิปรายผลและเขยี นรายงานการวิจยั

5. การวเิ คราะหข: Eอมลู
5.1. การวิเคราะหขA Iอมูล
5.1.1 วิเคราะหAหาค8าสถิตพื้นฐานของคะแนนจากแบบประเมินความเหมาะสมแผนการ

จดั กิจกรรมการเลา8 นทิ านประกอบการใชIคำถาม คำนวณหาค8าเฉลยี่ ของคะแนน (Mean)
5.1.2 หาค8ารIอยละความกIาวหนIาของความสามารถในการหาทักษะการคิดสรIางสรรคA

ของเดก็ ปฐมวัย โดยเปรียบเทียบคะแนนกอ8 นและหลังการทดลอง
5.1.3 หาค8าความเท่ียงตรงเชิงเนื้อหาของแบบสังเกตพฤติกรรมวัดทักษะการสรIางสรรคA

ของเดก็ ปฐมวยั ใชคI า8 ดชั นคี วามสอดคลอI งของขอI สอบกับจดุ ประสงคA (Content Validity)
5.2 สถติ ใิ นการวิเคราะหAขIอมลู
5.2.1 สถิติพื้นฐานในการวิเคราะหขA อI มูล ดงั น้ี
5.2.1.1ค8าเฉลี่ย (Mean) โดยคำนวณจากสูตร (ลIวน สายยศ และอังคณา สายยศ

2538 : 73)

X" = ∑X
N

เมื่อ X" แทน คา8 เฉลย่ี
∑ X แทน ผลรวมของคะแนนทงั้ หมด
N แทน จำนวนนักเรียนจากกลม8ุ ตวั อย8าง

5.2.1.2 คา8 รIอยละ (Percentage) ใชสI ูตรการคำนวณ ดังนี้

รIอยละ(%) = คะแนนทีไ่ ดI x 100
คะแนนทง้ั หมด

36


5.3 สถิตทิ ่ีใชIในการหาคุณภาพของแบบสงั เกตการวดั ทกั ษะการคิดสราI งสรรคAของเด็กปฐมวยั
5.3.1 คำนวณค8าความเท่ียงตรงเชิงเนื้อหาของแบบสังเกตพฤติกรรมวัดทักษะการคิด

สรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย ซ่ึงใชIค8าดัชนีความสอดคลIองของขIอสอบกับจุดประสงคA (Content
Validity) โดยใชIสูตรดังนี้ (ลวI น สายยศและองั คณา สายยศ 2538 : 73)

IOC = ∑R
N

เม่อื IOC แทน ดัชนคี วามสอดคล องแบทดสอบแตล8 ะขIอกับจุดประสงคA
∑ R แทน ผลรวมของคะแนนความคดิ เห็นของผูIเชยี่ วชาญ
N แทน จำนวนผูIเช่ยี วชาญ

5.4 สถติ ทิ ่ีใชIทดสอบสมมตฐิ าน
5.4.1 ก ารห าค8 ารIอ ย ล ะค วาม กI าวห นI าข อ งแ บ บ สั งเก ต พ ฤ ติ ก รรม วัด ทั ก ษ ะ

การคดิ สรIางสรรคAของเดก็ ปฐมวยั

คาF คะแนนความแตกตาF ง คะแนนหลังเรยี น( 2) − คะแนนกอ8 นเรียน( 1) 100

คะแนนเตม็

บทที่ 4
การวิเคราะหFขอ: มูล

การศึกษาวิจัย เร่ืองการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพื่อพัฒนาทักษะการ
คิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย โรงเรียนอนุบาลสระบุรี อำเภอเมืองสระบุรี จังหวัดสระบุรี ซึ่งมี
วัตถุประสงคAเพ่ือศึกษาผลการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพ่ือพัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคAของ
เด็กปฐมวัย ผIูวิจัยไดIกำหนดสัญลักษณAท่ีใชIในการนำเสนอการแปลความหมาย และการคิดเคราะหA
ขIอมลู ดงั นี้

สัญลักษณท: ีใ่ ชใE นการวเิ คราะหข: Eอมลู
แทน จำนวนกลุ8มตัวอย8าง
# แทน ค8าเฉลย่ี
1 แทน คะแนนกอ8 นจัดกจิ กรรมการเล8านทิ านประกอบการใชคI ำถาม
2 แทน คะแนนหลังจัดกิจกรรมการเลา8 นิทานประกอบการใชคI ำถาม
∑ แทน ผลรวมของคะแนนท้งั หมด

การวิเคราะห:ขEอมูล
การวิจยั ครัง้ น้ี ผIวู จิ ัยดำเนนิ การวิเคราะหขA อI มลู กอ8 นและหลังการจัดกจิ กรรมการเลา8 นิทาน

ประกอบการใชIคำถามเพือ่ พฒั นาทักษะการคิดสราI งสรรคขA องเด็กปฐมวัย ดงั น้ี
1. พัฒนาทกั ษะดIานการคิดสรIางสรรคAของเดก็ ปฐมวยั ท่ีไดรI บั การจดั กิจกรรมการเลา8

นิทานประกอบการใชคI ำถาม
2. เปรยี บเทียบทกั ษะการคิดสราI งสรรคขA องเดก็ ปฐมวัยก8อนและหลังการจดั กิจกรรมการ

เล8านิทานประกอบการใชIคำถาม

ผลการวิเคราะห:ขEอมูล
การวจิ ยั ครั้งน้ี ผวูI จิ ยั ดำเนินการวเิ คราะหขA IอมูลดIวยการหาคา8 คะแนนเฉล่ียและค8ารอI ยละโดย

เปรียบเทียบการคิดสรIางสรรคAของเดก็ ปฐมวัยก8อนและหลังไดIรบั การจัดกจิ กรรมการเลา8 นิทาน
ประกอบการใชคI ำถามเพื่อพัฒนาทกั ษะการคิดสราI งสรรคขA องเดก็ ปฐมวยั ดงั นี้

1. นทิ านเรอ่ื ง หนูนิดไมอ8 ยากแปรงฟนU
2. นิทานเร่ือง หวั ผักกาดยักษA
3. นิทานเรอื่ ง หนูนดิ ฟUนหลอ

38


4. นทิ านเรอ่ื ง หา8 นกบั ไขท8 องคำ
5. นทิ านเรื่อง พระอาทติ ยAชอบตืน่ สาย
6. นทิ านเร่อื ง ยายเชIา
7. นทิ านเรือ่ ง หนูนิดข้โี มโห
8. นทิ านเรื่อง ชาวนากบั งูเห8า
การเปรียบเทียบทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย ก8อนและหลังการจัดกิจกรรมการ
เล8านิทานประกอบการใชคI ำถามเพ่อื พัฒนาทักษะการคิดสราI งสรรคAของเด็กปฐมวัย
สัปดาหAท่ี 1-8

บทที่ 5

สรุป อภปิ รายผล และขEอเสนอแนะ

การวิจัยครั้งน้ีเป.นการวิจัยเชิงทดลอง เพ่ือศึกษาผลการจัดกิจกรรมการเล8านิทาน
ประกอบการใชIคำถาม ท่ีมีผลต8อทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัยท่ีไดIรับการจัดกิจกรรมการ
เล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพื่อพัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคAปฐมวัย ท้ังน้ีเพื่อเป.นประโยชนA
และเป.นแนวทางสำหรับครู ผูIปกครองท่ีเก่ียวขIองกับการจัดการศึกษาปฐมวัยในการพิจารณาเลือกสื่อ
กิจกรรมท่ีช8วยส8งเสริมและพัฒนาความคิดสรIางสรรคAแก8เด็กปฐมวัยไดIอย8างเหมาะสม ซ่ึงมีลำดับ
ขน้ั ตอนการวจิ ัยและผลการวิจัย โดยสรุปดังนี้

วตั ถปุ ระสงคข: องการวิจัย

เพ่ือศึกษาผลการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถาม ที่มีผลต8อทักษะการคิด
สราI งสรรคขA องเด็กปฐมวยั

ขอบเขตของการวจิ ัย

กลมFุ ตวั อยาF งทใี่ ชEในการวจิ ัย
กล8ุมตัวอย8างท่ีใชIในการศึกษาครั้งนี้เป.นนักเรียนชาย-หญิง อายุ 4-5 ป= ซึ่งกำลังศึกษาอย8ู

ในช้ันอนุบาลป=ที่ 2 หIอง 8 ภาคเรียนท่ี 1 ป=การศึกษา 2563 โรงเรียนอนุบาลสระบุรี อำเภอเมือง
สระบรุ ี จังหวัดสระบุรี

ขอบเขตดEานเนอื้ หา
การวิจัยคร้ังนี้เป.นการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพ่ือพัฒนาทักษะ

การคดิ สรIางสรรคขA องเดก็ ปฐมวัยโดยการใชหI นงั สือนิทาน จำนวน 8 เรื่อง ประกอบดวI ย
1. นทิ านเรอ่ื ง หนูนดิ ไม8อยากแปรงฟUน
2. นทิ านเรอื่ ง หวั ผกั กาดยกั ษA
3. นิทานเรอ่ื ง หนูนิดฟUนหลอ
4. นิทานเรอ่ื ง ห8านกับไขท8 องคำ
5. นิทานเรื่อง พระอาทิตยAชอบตน่ื สาย
6. นิทานเรื่อง ยายเชIา
7. นทิ านเรอ่ื ง หนูนดิ ขโ้ี มโห
8. นิทานเร่อื ง ชาวนากับงเู หา8

40


เครื่องมอื ทใี่ ชEในการวจิ ยั
ในการวจิ ัยครงั้ นี้ เคร่ืองมอื ทใ่ี ชใI นการวิจัยมดี งั นี้
1. แผนการจัดกิจกรรมการเล8านิทานเพื่อพัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัย

จำนวน 8 แผน แผนละ 30 นาที 2. แบบบันทึกการสังเกตทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัยโดย
การใชIเกณฑA 3 ระดับ คือ 3, 2, 1 คะแนนตามลำดับ มีจำนวน 4 ขIอ 3. นิทานเพ่ือใชIประกอบในการ
สังเกตทกั ษะการคิดสราI งสรรคAของเด็กปฐมวยั จำนวน 8 เรอ่ื ง

สรุปผลการวจิ ัย
จากวัตถุประสงคAเพ่ือศึกษาผลการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามที่มีต8อ

ทักษะการคิดสรIางสรรคAของเด็กปฐมวัยน้ัน พบว8า ผลคะแนนก8อนการจัดกิจกรรมการเล8านิทาน
ประกอบการใชIคำถามเพื่อพัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคA พบว8า คะแนนของนักเรียนที่มีทักษะการ
คิดสรIางสรรคA มากท่ีสุด รIอยละ 58.33 คะแนนของนักเรียนที่มีทักษะการคิดสรIางสรรคA นIอยท่ีสุด
รIอยละ 41.67 คะแนน และคะแนนของนักเรียนที่มีทักษะการคิดสรIางสรรคA ปานกลาง รIอยละ 50.00
ตามลำดับ และ ผลคะแนนหลังการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพ่ือพัฒนาทักษะ
การคิดสรIางสรรคA พบว8า คะแนนของนักเรียนที่มีทักษะการคิดสรIางสรรคA มากที่สุด รIอยละ 100
คะแนน ของนักเรียนที่มีทักษะการคิดสรIางสรรคA นIอยที่สุด รIอยละ 91.67 ตามลำดับของนักเรียนท่ีมี
ทักษะการคิดสรIางสรรคA ซึ่งมีผลคะแนนก8อนและหลังการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชI
คำถามเพ่ือพัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคA พบว8า คะแนนของนักเรียนก8อนและหลังการจัดกิจกรรม
การเล8านิทานประกอบการใชIคำถาม มีความแตกต8างมากที่สุด คิดเป.นรIอยละ 50.00 คะแนน ของ
นกั เรียนที่มีทักษะการคิดสรIางสรรคA นอI ยท่ีสุด รอI ยละ 41.66 คะแนนตามลำดบั

อภปิ รายผล
จากการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพื่อพัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคA

ของเด็กปฐมวัย ซึ่งใชIนิทานจำนวน8 เร่ือง ไดIแก8 1. นิทานเรื่อง หนูนิดไม8อยากแปรงฟUน
2. นิทานเร่ือง หัวผักกาดยักษA 3.นิทานเร่ือง หนูนิดฟUนหลอ 4. นิทานเร่ือง ห8านกับไข8ทองคำ
5. นิทานเรื่อง พระอาทิตยAชอบตื่นสาย 6. นิทานเร่ือง ยายเชIา 7. นิทานเรื่อง หนูนิดข้ีโมโห
8. นิทานเร่ือง ชาวนากับงูเห8า การจัดกิจกรรมเล8านิทานประกอบการใชIคำถามเพื่อพัฒนาทักษะ
การคิดสรIางสรรคAปฐมวัยนี้ เป.นการนำนิทานมาจัดกิจกรรมเพ่ือพัฒนาความคิดสรIางสรรคAสำหรับ
เด็กปฐมวัยนี้จะเป.นแนวทางใหIครูปฐมวัยในการจัดกิจกรรม โดยใชIการต้ังคำถามเขIามาบูรณาการใน
การจัดประสบการณA ทำใหIเด็กมีความสนุกสนาน เพลิดเพลิน อีกทั้งไดIใชIความคิดสรIางสรรคAในการ
ตอบคำถาม ซ่ึงจากการวิจัยพบว8า การผลการจัดกิจกรรมการเล8านิทานประกอบการใชIคำถาม

41


ทำใหIเด็กปฐมวัย มีความคิดสรIางสรรคAเพ่ิมขึ้นในทุกดIานทั้งดIานความคิดริเร่ิม ความคิดคล8องตัว
ความคิดยืดหย8ุน และความคิดละเอียดลออ ไม8ตีกรอบความคิดของเขา ใหIอิสระในการคิดในการทำ
อย8างเต็มที่สามารถหาคำตอบไดIหลากหลายประเภทหลากหลายทิศทาง และสามารถคิดหาสิ่งท่ีแปลก
ใหม8เป.นคำตอบที่ไม8ซำ้ ผIูอื่นอกี ดวI ย

ขEอเสนอแนะในการทำวิจยั คร้งั ตFอไป
1. ควรมีการศึกษาผลของการจัดกิจกรรมอ่ืนๆ ท่ีนอกจากพัฒนาการคิดสรIางสรรคAของ

เดก็ ปฐมวัย เชน8 การพัฒนาทักษะทางดIานการคดิ วิเคราะหAและทกั ษะทางดาI นภาษา
2. ควรมีการศึกษาและวิจัยผลของการทำกิจกรรมการพัฒนาทักษะการคิดสรIางสรรคAของ

เด็กปฐมวัยโดยการใชIการเล8านิทานที่หลากหลาย เช8น การเล8านิทานปากเปล8าและการเล8านิทานแบบ
ไมร8 จูI บ เปน. ตIน

บรรณานกุ รม

43


บรรณานุกรม

กระทรวงศึกษาธิการ. (2546). การดูแลและการศกึ ษาเด็กปฐมวัย.กรุงเทพฯ: คุรุสภา.
กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (2560) ค;ูมือหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พทุ ธศักราช 2560. กรุงเทพฯ:

โรงพิมพ@ ครุ สุ ภาลาดพรCาว.
กลุ ยา ตนั ตผิ ลาชีวะ. (2541).การเลา; นิทาน.กรงุ เทพฯ:เอดสิ ันเพลสโปรดกั ส.@
เกริก ยCุยพันธ@. (2547). การเล;านิทาน.กรุงเทพฯ:ภาควิชาบรรณารักษ@ศาสตร@ คณะมนุษยศาสตร@

มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ.
คณะกรรมการการประถมศึกษาแหUงชาติ.(2534). การใชKคำถาม.กรุงเทพฯ:คณะกรรมการการ

ประถมศกึ ษาแหงU ชาต.ิ
ครรุ กั ษ@ ภริ มยร@ กั ษ@. (2540). นักเลา; นิทานสราK งนกั อา; น. สารพฒั นาหลกั สตู ร.
จันทร@เพ็ญ ชูประภาวรรณ. (2542). การศึกษาระยะยาวในเด็กไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยระบบ

สาธารณสุข.
จุไรรัตน@ สมบูรณ@มาก. (2554).การพัฒนากระบวนการวิทยาศาสตรQข้ันพื้นฐานของเด็กปฐมวัยโดย

ใชKการจัดการเรียนรูKแบบเด็กนักวิจัยและเทคนิคการใชKคำถาม. วารสารศึกษาศาสตร@
มหาวิทยาลยั ทกั ษณิ .
ชลธิชา ชิวปรีชา. (2554).ความคิดสรKางสรรคQของเด็กปฐมวัยท่ีทำกิจกรรมศิลปะดKวยใบตอง.
กรุงเทพฯ:บัณฑติ วิทยาลยั . มหาวทิ ยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ.
ดวงฤทัย นCอยพรม. (2552). การอบรมเล้ยี งดูและบรรยากาศฉนั เรียนทม่ี ีผลตอ; ความคดิ สรKางสรรคQ
ของนักเรียนชั้นมธั ยมศกึ ษาปทZ ่ี 2. วทิ ยานิพนธ@ กศ.ม. (การวัดและประเมนิ ผลการศึกษา).
เชยี งใหมU. บณั ฑิตวิทยาลัย. มหาวทิ ยาลยั . เชยี งใหม.U
ทิพวรรณ พละศักด์ิ. (2560).การเปรียบเทียบการพัฒนาจริยธรรมของเด็กปฐมวัย.กรุงเทพฯ:
บัณฑิตวิทยาลยั . มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครินทรวโิ รฒ.
ธีรก@ ัญญา โอชรส. (2551). ป[จจยั เชิงสาเหตทุ ่สี ง; ผลตอ; ความคดิ สรKางสรรคทQ างวทิ ยาศาสตรQของ
นกั เรยี นช้นั มธั ยมศึกษาปทZ ี่ 2. สำนกั งานเขตพน้ื ทีก่ ารศึกษารCอยเอด็ เขต 3. วทิ ยานิพนธ@
กศ.ม. (การวิจยั การศกึ ษา). มหาสารคาม. บัณฑติ วิทยาลยั . มหาวทิ ยาลัย. มหาสารคาม.

44


นฤมล จ๋ิวแพ. (2549).การเล;านิทานประกอบภาพที่มีต;อพฤติกรรมความเอื้อเฟ`_อของเด็กปฐมวัย.
กรุงเทพฯ:บัณฑติ วิทยาลยั . มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ.

นาตยา ภทั รแสงไทย. (2535). การพฒั นาความคิดสราK งสรรค.Q
กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร@ คณะศกึ ษาศาสตร@ ภาควิชาการศกึ ษา.

ประยุกต@ ประทุมทิพย@. (2539). เด็ก เยาวชน และครอบครัว. กรุงเทพฯ: สถาบันพัฒนา
ความกาC วหนาC .

ปราณี ปริยวาที. (2551).การพัฒนาจริยธรรมของเด็กปฐมวัยโดยการเล;านิทานและติดตามผล.
กรงุ เทพฯ:บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวทิ ยาลัย ศรนี ครินทรวิโรฒ.

พงษ@จันทร@ อยUูเปgนสุข. (2525). การศึกษารูปแบบการเล;านิทานท่ีส;งผลต;อความสำมารถในการรับ
ฟ[งและความคงทนในการจำภาษาไทยของนักเรยี นชน้ั ประถมศกึ ษาปทZ ี่ 2. กรงุ เทพฯ:
บัณฑติ วทิ ยาลยั . มหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ.

พรรณทิพา มีสาวงษ@. (2554).ผลของการจัดกิจกรรมการเล;านิทานประกอบการใชKคำถามที่มีต;อ
ทักษะการคดิ วิเคราะหQของเด็กปฐมวัย. กรงุ เทพฯ: มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร.@

พัชรมณฑ@ ศุภสขุ . (2556). การพัฒนาความคดิ สรKางสรรคQในเด็กปฐมวัย. กรงุ เทพฯ:
บณั ฑติ วทิ ยาลยั . มหาวทิ ยาลัย ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ.

พิมพันธ@ เดชะคุปต@. (2545). การเรียนการสอนที่เนKนผูKเรียนเปaน. กรุงเทพฯ: เดอะมาสเตอร@กรุhป
แมเนจเมนC ท@.

ลวC น สายยศ.(2538). เทคนิคการวิจัยทางการศึกษา.กรงุ เทพฯ: สวุ รี ยิ าส@น.
วรรณี ศริ สิ นุ ทร. (2542). บร 620การเลา; นิทาน. กรงุ เทพฯ: ภาพพมิ พ.@
วัฒนาพร ระงับทุกข@. (2545). เทคนิคและกิจกรรมการเรียนรูKที่เนKนผูKเรียนเปaนสำคัญ. กรุงเทพฯ:

พรกิ หวานกราฟฟคk .
วิจิตรา ทันดุสะ. (2552).ผลการจัดประสบการณQการเรียนรูKโดยใชKนิทานคุณธรรมควบค;ูกับการใชK

คำถามหมวก 6 ใบ ท่มี ตี ;อพฤตกิ รรมของเดก็ ปฐมวัย. วารสารศกึ ษาศาสตร@
มหาวทิ ยาลัยทกั ษิณ.
สณั หพฒั น@ อรณุ ธาร.ี (2542). นทิ านสำหรบั เดก็ ปฐมวยั .ภเู กต็ : คณะครศุ าสตร@
มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ภูเกต็ .