Jejak Sejarah HISTORICAL TRACES OF
Penerbit UTHM 2023 Jejak Sejarah HISTORICAL TRACES OF
Cetakan Pertama 2023 / First Published 2023 Hak cipta terpelihara. Menghasilkan semula mana-mana artikel, ilustrasi dan kandungan buku ini dalam apa jua bentuk elektronik, mekanikal fotokopi, rakaman atau apa-apa bentuk tanpa kebenaran bertulis terlebih dahulu daripada Pejabat Penerbit Universiti Tun Hussein Onn Malaysia, Parit Raja, Batu Pahat, Johor adalah dilarang. Mana-mana rundingan tertakluk kepada pengiraan royalti dan honorarium. © Penerbit UTHM Diterbit oleh / Penerbit UTHM Universiti Tun Hussein Onn Malaysia 86400 Parit Raja, Batu Pahat, Johor. No. Tel: 07-453 8698 / 8529 No. Faks: 07-453 6145 Laman web: http://penerbit.uthm.edu.my e-mel: [email protected] http://e-bookstore.uthm.edu.my Penerbit UTHM adalah anggota Majlis Penerbitan Ilmiah Malaysia (MAPIM) Copyright reserved. Reproduction of any articles, illustrations and content of this book in any form be it electronic, mechanical photocopy, recording or any other form without any prior written permission from The Publisher’s Office of Universiti Tun Hussein Onn Malaysia, Parit Raja, Batu Pahat, Johor is prohibited. Any negotiations are subjected to calculations of royalty and honorarium. MOST Printing Enterprise No. 31, Jalan Universiti 1, Taman Universiti, 86400, Parit Raja, Batu Pahat, Johor. No. Tel: 07 457 0701 / 019 400 2456 No. Faks: 07 453 5094 e-mel: [email protected] Published by: Dicetak oleh / Printed by:
Penasihat Penyunting Penulis Ahli Jawatankuasa Prof. Dr. Mohd Shahir Shamsir bin Omar Dr. Nurizah binti Md. Ngadiran Nurulisyazila binti Othaman Dr. Zaihasra binti Abu Talib Ts. Dr. Nor Azizi bin Yusoff Dr. Mohamad Faizal bin Tajul Baharuddin Hiyama Junko @ Noor Siti Junko Hiyama binti Abdullah Suhailah binti Muhammad Philip Siti Afifah binti Che Ismail Norhaslini binti Abd Alim Mohd Azlan bin Dato Mohd Sharif Mohamed Farid bin Abd. Jalil Kamarulbaharin bin Abd Karim Lim bin Abdul Rahman Suhaimi bin Mohd Sukor Norfauzan binti Md. Sarwin Mohd Khairul Azhar bin M.Yunos Siti Noraida binti Miskan Raja Nor Azlan bin Sulaiman Normajihan binti Abd Rahman Sidang Redaksi Editorial Committee / Advisor / Editors / Authors / Committee Members Rekagrafik / Graphic Design Norizan bin Noorman Mohamad Raihan bin Jaafar Ketua Penyelaras Zaharah binti Abd Samad / Head Coordinator
Perutusan Timbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi) Kata Alu-Aluan Ketua Pustakawan Pengenalan Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor Objectives of RICHER Project Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER) Project Background Objektif Projek RICHER Projek-Projek Yang Telah Dilaksanakan Implemented Projects Para Penyelidik Projek RICHER Portal RICHER dan Aplikasi AR-Galeri PTTA Galeri Warisan Johor Galeri Gambus Johor Researchers of RICHER Project RICHER Portal and AR-Gallery PTTA Application Usaha Kolaborasi UTHM bagi Mencapai Matlamat Projek RICHER Liputan Media Projek RICHER UTHM Collaborative Efforts to Achieve RICHER Project Goals Media Coverage of The RICHER Project Aktiviti Bagi Projek Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan Aktiviti Bagi Projek Sejarah Pertempuran di Parit Sulong Activities for The History of Iron Ore Mining in Sri Medan Project Activities for The History of the Battle of Parit Sulong Project Aktiviti Bagi Projek Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan dan Sejarah Pertempuran di Parit Sulong Activities for The History of Iron Ore Mining in Sri Medan and The History of The Battle of Parit Sulong Project KANDUNGAN CONTENTS 6 7 9 11 12 13 14 15 16 20 Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER) Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor
Early Establishment of Leboh Village, Parit Sulong The Origin of Parit Sulong Acknowledgement Notes Notable Figure from Parit Sulong The Chronology of The Battle of Parit Sulong The Battle of Parit Sulong Australia-Parit Sulong Activities Batu Aceh Historical Heritage of Batu Pahat Past and Current of Parit Sulong Summary of The History of Parit Sulong Dark Episode: Parit Sulong Massacre Japanese Writing on The Wall of Parit Sulong Gallery Penubuhan Awal Kampung Leboh, Parit Sulong Asal Usul Parit Sulong Penghargaan Catatan Tokoh Terpilih di Parit Sulong Kronologi Pertempuran di Parit Sulong Pertempuran di Parit Sulong Aktiviti Australia-Parit Sulong Batu Aceh Warisan Sejarah Batu Pahat Parit Sulong Dahulu dan Sekarang Ringkasan Sejarah Parit Sulong Episod Hitam “Parit Sulong Massacre” Tulisan Jepun di Dinding Galeri Parit Sulong 50 52 54 58 60 63 66 69 72 75 77 79 80 The Chronology of Sri Medan Iron Ore Mine The History of Sultan Johor and Tokugawa Family Relationship The Origin of Sri Medan Living Witness of Iron Ore Mining History in Sri Medan: Haji Kamaluddin Abdullah Haji Kamaluddin Abdullah's Hand Drawing Memories of Sri Medan Iron Ore Mine Past and Present: Sri Medan Iron Ore Mine Personal Collection of Haji Kamaluddin Abdullah Historical Mining Records in Sri Medan History of Mining Engineering Geology in Sri Medan Kronologi Lombong Bijih Besi Sri Medan Sejarah Perhubungan Sultan Johor dan Keluarga Tokugawa Asal Usul Sri Medan Saksi Hidup Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan: Tuan Haji Kamaluddin bin Abdullah Lukisan Tangan Tuan Haji Kamaluddin bin Abdullah Kenangan Lombong Bijih Besi Sri Medan Dahulu dan Sekarang: Lombong Bijih Besi Sri Medan Koleksi Peribadi Tuan Haji Kamaluddin bin Abdullah Catatan Perlombongan Bersejarah di Sri Medan Sejarah Geologi Kejuruteraan Perlombongan di Sri Medan 22 24 27 28 30 33 36 38 41 42 Ringkasan Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan Summary of The History of Iron Ore Mining in Sri Medan 47 The History of Iron Ore Mining in Sri Medan The History of The Battle of Parit Sulong Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan Sejarah Pertempuran di Parit Sulong
Dengan Nama Allah Yang Maha Pemurah Lagi Maha Mengasihani... Segala puji bagi Allah Subhanahu wa Ta’ala yang memberikan izin-Nya kepada saya untuk memberikan perutusan khas dalam penerbitan buku bagi Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor atau “Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor” (RICHER) yang berjudul Jejak Sejarah Sri Medan dan Parit Sulong. Puji dan syukur juga ke hadrat Ilahi atas kejayaan menghasilkan penerbitan buku ini. Penyelidikan yang berkualiti membantu negara mencapai kecemerlangan dan kemajuan dalam segala bidang dan aspek di semua peringkat. Perubahan demi perubahan dalam era VUCA sangat mencabar kemampuan manusia menangani isu dan permasalahan. Keperluan menjalankan penyelidikan sentiasa meningkat lebih-lebih lagi dalam menghadapi cabaran baharu yang serba dinamik. Di Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM), RICHER merupakan salah satu daripada “signature programme” di bawah kluster Penyelidikan dan Inovasi yang digerakkan pada penghujung tahun 2020 bagi merealisasikan matlamat universiti ke arah kecemerlangan penyelidikan dan inovasi. Projek ini diketuai oleh Perpustakaan Tunku Tun Aminah (PTTA) bersama pasukan penyelidik dan komuniti setempat bagi mengoptimumkan kepakaran para penyelidik dalam bidang berfokus dan meningkatkan jalinan kolaborasi universiti bersama masyarakat. Usaha ini dilihat mampu meningkatkan imej korporat dan reputasi universiti sebagai inisiatif penjenamaan, promosi dan pengkomersialan yang berkesan. Dengan tiga projek perintis sebagai permulaan, iaitu Projek Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan dan Sejarah Pertempuran di Parit Sulong, Projek Laman Web Peta Johor serta Projek Gambus: Sejarah, Instrumentasi dan Gaya Permainan di Johor, universiti ini menggembleng kepakaran yang ada bagi memelihara warisan sejarah, seni dan budaya negeri Johor agar hasil projek dapat dirujuk oleh lebih banyak pihak dengan mudah di satu pusat sehenti yang disediakan. Justeru, bagi memulakan projek ini pada tahun 2021, UTHM telah meluluskan sebanyak tiga dana penyelidikan kepada beberapa pasukan penyelidik yang dilantik berdasarkan kepakaran mereka dalam bidang-bidang yang telah dikenal pasti. Antaranya, termasuk kepakaran dalam teknologi digital dimanfaatkan sepenuhnya melalui pembangunan portal bahan digital berpusat. Bahan-bahan dalam format gambar, video, keratan akhbar dan lain-lain yang berkaitan dengan kebudayaan dan warisan Johor disimpan dalam bentuk digital menggunakan teknologi animasi yang terkini seperti Realiti Maya (Virtual Reality - VR), Realiti Terimbuh (Augmented Reality - AR), Realiti Campuran (Mixed Reality - MR) dan Penerokaan Maya (Virtual Tour). Menariknya, kerjasama yang dijalankan ini melibatkan pelbagai latar belakang pengetahuan dan kepakaran yang lain juga, sekali gus membuktikan gabung jalin yang mantap mampu menyemarakkan penyelidikan di semua peringkat masyarakat sehinggakan setiap individu atau kumpulan boleh menyumbang dalam ruang lingkup dan kapasiti masing-masing. Jelasnya, komitmen yang diberikan oleh semua pihak membantu merancakkan usaha awal dalam pengesanan dan pengumpulan maklumat, sama ada primer, sekunder atau tertier sebelum diolah pada format yang lebih sesuai. Hasilnya, banyak sekali koleksi gambar lama, artifak asli dan keratan akhbar telah selesai didigitalkan, dan memudahkan khalayak untuk merujuk, selain bagi tujuan pemeliharaan bahan, pengindeksan dan pameran maya di PTTA. Oleh kerana itulah, seiring dengan keperluan dasar negara berkaitan perkembangan IR 4.0 juga, UTHM berhasrat meluaskan lagi cakupan projek ini pada masa hadapan. Bagi pihak universiti, saya mengambil peluang ini untuk menzahirkan penghargaan dan tahniah kepada PTTA dan semua pihak yang terlibat sama ada secara langsung atau tidak langsung dalam memastikan kejayaan projek RICHER dan projek susulannya yang akan datang. Pihak universiti sentiasa memberikan sokongan yang padu kepada inisiatif-inisiatif yang dijalankan seumpama ini. Impak daripada projek ini akhirnya akan kembali kepada universiti dan masyarakat serta negeri Johor khususnya dan negara kita amnya. Prof. Ts. Dr. Rabiah Binti Ahmad PERUTUSAN TIMBALAN NAIB CANSELOR (PENYELIDIKAN DAN INOVASI) 6
Bismillahir Rahmanir Rahim... Assalamualaikum warahmatullahi wa barakaatuh... Segala puji bagi Allah Subhanahu wa Ta’ala yang memberikan kelancaran kepada Perpustakaan Tunku Tun Aminah (PTTA) dalam menghasilkan sebuah penerbitan berkaitan Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor atau “Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor” (RICHER). Sekalung penghargaan dan ucapan terima kasih kepada semua ahli jawatankuasa yang terlibat dalam memastikan penerbitan buku ini dapat dilaksanakan dengan jayanya. Terima kasih juga kepada pihak pengurusan tertinggi Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM) khususnya mantan Timbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi) yang memberikan seluruh kepercayaan kepada saya dan pasukan bagi mengetuai dan melaksanakan segala gerak kerja projek di bawah kluster Penyelidikan dan Inovasi. Kepercayaan yang diberikan ini adalah satu penghormatan yang cukup besar kepada kami. Kesediaan PTTA menyahut cabaran melaksanakan projek ini sangat membantu dalam mengukuhkan peranan perpustakaan khususnya sebagai “the Guardian of Knowledge”. Dengan adanya kombinasi yang mantap antara semua pihak, projek RICHER dapat dilaksanakan dengan baik sekali. Kerana itulah juga, projek rintis yang dimulakan seawal penghujung tahun 2020 dapat diterjemahkan dalam bentuk pameran yang cukup bermakna. Kolaborasi antara agensi-agensi kerajaan serta kunjungan demi kunjungan yang diterima sebagai sokongan kepada inisiatif ini sangat dihargai. Usaha memperkukuhkan jenama universiti melalui bidang penyelidikan dan inovasi dilihat menampakkan impak yang besar kepada industri dan masyarakat. Saya percaya pihak pengurusan universiti ini sentiasa menyokong kami untuk menjayakan inisiatif berkaitan pemeliharaan khazanah ilmu dan maklumat, lebihlebih lagi dengan perkembangan teknologi yang sangat pantas menjadikan projek seumpama ini dapat diusahakan dengan lebih tersusun dan sistematik. Saya berharap agar jalinan kerjasama yang erat antara penyelidik, komuniti dan orang perseorangan ini dapat diperkukuhkan demi memastikan seni, warisan dan budaya negara kita dapat dipelihara dan dimanfaatkan dengan sebaiknya. 7 Puan Zaharah binti Abd Samad KATA ALU-ALUAN KETUA PUSTAKAWAN
Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor (Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor - RICHER) adalah merupakan cetusan idea daripada YBhg. Profesor Dr. Mohd Shahir Shamsir bin Omar, Mantan Timbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi), Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM) untuk penjenamaan semula aktiviti penyelidikan dan inovasi mengenai kebudayaan dan warisan Johor. Projek ini mula dirancang sejak 28 Oktober 2020 dengan mengadakan lawatan tapak di Sri Medan dan Parit Sulong, Batu Pahat, Johor. Perpustakaan Tunku Tun Aminah (PTTA) telah dilantik sebagai penyelaras projek bersama beberapa ahli jawatankuasa dari Pusat Kebudayaan Universiti, Pusat Pengajian Bahasa dan fakulti terpilih. Projek ini telah dirasmikan oleh YB Datuk Haji Samsolbari bin Jamali, Timbalan Speaker Dewan Undangan Negeri Johor pada 24 Ogos 2022. The Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor project (RICHER) is the brainchild of Professor Dr. Mohd Shahir Shamsir Omar, former Vice Chancellor (Research and Innovation) of Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM), to revamp research and innovation activities in the field of culture and heritage of Johor. This project was planned on 28 October 2020 with a site visit to Sri Medan and Parit Sulong, Batu Pahat, Johor. Tunku Tun Aminah Library was appointed as the project coordinator, together with several committee members from the University' Cultural Centre, Centre for Language Studies and selected faculties. This project was officially launched on 24 August 2022 by YB Datuk Haji Samsolbari Jamali, the Deputy Speaker of Johor. PENGENALAN PROJEK PENYELIDIKAN DAN INOVASI BUDAYA DAN WARISAN JOHOR RESEARCH AND INNOVATION IN CULTURE AND HERITAGE OF JOHOR (RICHER) PROJECT BACKGROUND ~Datuk Seri Ibrahim Ahmad~ Pengerusi Lembaga Pengarah UTHM ~YB Datuk Haji Samsolbari bin Jamali~ Timbalan Speaker Dewan Undangan Negeri Johor “Saya yakin dengan adanya usaha ini, ia akan memudahkan dan memberikan manfaat kepada negeri Johor, terutamanya kepada pengkaji sejarah." “Saya dapat katakan yang usaha ini sebagai menjenamakan semula penyelidikan warisan Johor dengan kaedah terkini seiring dengan perkembangan Revolusi Industri 4.0 (IR4.0).” Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor / Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER) 9
Majlis Perasmian Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor dan Bicara Negarawan Tun Hussein Onn ~24 Ogos 2022~ 10
OBJEKTIF PROJEK RICHER OBJECTIVES OF RICHER PROJECT PROJEK-PROJEK YANG TELAH DILAKSANAKAN IMPLEMENTED PROJECTS Menjenamakan semula aktiviti penyelidikan dan inovasi mengenai kebudayaan dan warisan Johor menggunakan tenaga serta kepakaran staf di universiti. Revitalising research and innovation activities on Johor culture and heritage by harnessing the energy and expertise of university staff. Memperkukuhkan peranan perpustakaan sebagai "Knowledge Guardian" kepada universiti dan pusat sehenti sumber rujukan kepada komuniti. Strengthen the role of the library as the Knowledge Guardian for the university and establish it as a one-stop center for reference resources in the community. Memartabatkan sejarah, kebudayaan dan kesenian Johor bagi memastikan ketiga-tiga elemen tersebut terus subur sepanjang zaman dalam kalangan masyarakat. Dignify the history, culture, and arts of Johor to ensure that these three elements continue to flourish in the community throughout time. Projek Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan dan Sejarah Pertempuran di Parit Sulong The History of Iron Ore Mining in Sri Medan and The History of the Battle of Parit Sulong Project Projek Laman Web Peta Johor Johor Map Website Project Projek Gambus: Sejarah, Instrumentasi dan Gaya Permainan di Johor Gambus Project: History, Instrumentation and Playing Style in Johor Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor / Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER) 11
SekretariatProjekRICHER PN. ZAHARAH BINTI ABD SAMAD PERPUSTAKAAN TUNKU TUN AMINAH PN. SITI AFIFAH BINTI CHE ISMAIL PERPUSTAKAAN TUNKU TUN AMINAH PN. NORHASLINI BINTI ABD ALIM PERPUSTAKAAN TUNKU TUN AMINAH PROF. TS. DR. AIDA BINTI MUSTAPHA FAKULTI SAINS GUNAAN DAN TEKNOLOGI PROF. MADYA DR. NOORHANIZA BINTI WAHID FAKULTI SAINS KOMPUTER DAN TEKNOLOGI MAKLUMAT DR. NORHALINA BINTI SENAN FAKULTI SAINS KOMPUTER DAN TEKNOLOGI MAKLUMAT EN. RUSMAINI BIN MIFTAH PUSAT TEKNOLOGI MAKLUMAT PN. HANANI BINTI AMAN FAKULTI SAINS KOMPUTER DAN TEKNOLOGI MAKLUMAT ProjekLamanWebPetaJohor DR. MOHD NIZAM BIN ATTAN PUSAT PENGAJIAN UMUM DAN KOKURIKULUM ProjekGambus: Sejarah,Instrumentasi danGayaPermainanPermainandiJohor DR. MOHAMAD FAIZAL BIN TAJUL BAHARUDDIN FAKULTI TEKNOLOGI KEJURUTERAAN DR. ZAIHASRA BINTI ABU TALIB FAKULTI KEJURUTERAAN AWAM DAN ALAM BINA TS. DR. NOR AZIZI BIN YUSOFF FAKULTI KEJURUTERAAN AWAM DAN ALAM BINA PN. JUNKO HIYAMA PUSAT PENGAJIAN BAHASA ProjekSejarahPerlombonganBijihBesidi SriMedan danSejarahPertempurandiParit Sulong Penasihat Projek RICHER PROFESOR DR. MOHD SHAHIR SHAMSIR BIN OMAR MANTAN TIMBALAN NAIB CANSELOR (PENYELIDIKAN DAN INOVASI), UTHM PARA PENYELIDIK PROJEK RICHER RESEARCHERS OF RICHER PROJECT Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor / Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER) 12
Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor / Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER) GALERI WARISAN JOHOR 13
14 Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor / Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER) GALERI GAMBUS JOHOR
Portal RICHER BAHAN RUJUKAN KOLEKSI PAMERAN MAYA PETA Aplikasi AR-Galeri PTTA memfokus kepada kandungan digital yang berkisar tentang keunikan kesenian muzik ghazal yang berasal dari daerah Batu Pahat dan menggunakan teknologi terimbuh. Portal RICHER merupakan laman web peta Johor yang dibangunkan untuk menempatkan informasi dan dokumentasi secara digital dan berpusat. https://richer.uthm.edu.my Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor / Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER) PORTAL RICHER DAN APLIKASI AR-GALERI PTTA RICHER PORTAL AND AR-GALERI PTTA APPLICATION RICHER Portal is a Johor Map Website that is developed to store information and documentation digitally and centrally. AR-Galeri PTTA is focusing on digital content that revolves around the uniqueness of ghazal music from the Batu Pahat district using the Augmented Reality (AR) technology. Dapatkan aplikasi Zappar daripada Google Play atau App Store di telefon pintar anda. Kemudian buka aplikasi Zappar dan imbas kod / penanda (marker). Get the Zappar Application from Google Play or the App Store on your smartphone. Then open the Zappar Application and scan the code / marker. Portal RICHER Aplikasi AR-Galeri PTTA 15
Kerjasama yang sangat strategik telah dijalinkan oleh Universiti Tun Hussein Onn Malaysia melalui Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor (Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor - RICHER). Pelbagai kolaborasi di peringkat dalaman (universiti) atau bersama pihak luar iaitu institusi pendidikan, agensi dan organisasi sama ada sektor awam dan swasta, badan NGO, tokoh sejarah, ahli politik, orang perseorangan, komuniti setempat dan seluruh masyarakat pelbagai peringkat terlibat secara langsung atau tidak langsung dalam menyokong kelancaran pembangunan projek ini. Sehingga kini, aktiviti kolaborasi yang telah dijalankan adalah termasuk mesyuarat jawatankuasa kerja (taskforce), sesi lawatan tapak, lawatan kerja, lawatan tetamu, program khidmat masyarakat (CSR), permohonan geran penyelidikan dan sebagainya. Antara organisasi atau individu terlibat dalam aktiviti kolaborasi ini ialah Rikkyo Universiti, Universiti Malaya, Pusat Bahasa Teikyo, Yayasan Warisan Johor, Arkib Negara Malaysia, Jabatan Muzium Malaysia, Galeri Parit Sulong, Persatuan Sejarah Malaysia Kawasan Batu Pahat, Warisan Alam Pengerang Resources, Taman Botani Johor, Jawatankuasa Rukun Tetangga (KRT) Sri Medan Batu Pahat, saksi hidup atau bekas pekerja lombong bijih besi di Sri Medan iaitu Tuan Haji Kamaluddin bin Abdullah dan lain-lain lagi. A highly strategic collaboration has been initiated by Universiti Tun Hussein Onn Malaysia through the Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor Project (RICHER). This project has engaged various internal (university) and external stakeholders, including educational institutions, agencies, public and private sectors, NGOs, historical figures, politicians, individuals, local communities, and the wider community, at different levels, to support its development. To date, the collaboration activities have encompassed taskforce meetings, site visits, working visits, guest visits, corporate social responsibility programs (CSR), research grant applications, and more. Numerous organisations and individuals have participated in this collaborative endeavor, such as Rikkyo University, Universiti Malaya, Teikyo Language Center, Yayasan Warisan Johor, National Archives of Malaysia, Department of Museums Malaysia, Galeri Parit Sulong, Persatuan Sejarah Malaysia Kawasan Batu Pahat, Warisan Alam Pengerang Resources, Taman Botani Johor, Jawatankuasa Rukun Tetangga (KRT) Sri Medan Batu Pahat, living witnesses or former iron ore mine worker in Sri Medan, Haji Kamaluddin Abdullah, and many others. USAHA KOLABORASI UTHM BAGI MENCAPAI MATLAMAT PROJEK RICHER UTHM COLLABORATIVE EFFORTS TO ACHIEVE RICHER PROJECT GOALS 16 Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor / Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER)
23 Januari Sesi Rakaman dan Temu Bual Interview and Recording Session 2022 30 Mac Projek Pendokumentasian Documentation Project 28 Oktober Lawatan Tapak Site Visit 2020 2022 Aktiviti Bagi Projek Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan Activities for The History of Iron Ore Mining in Sri Medan Project 17 Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor / Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER)
28 Oktober Lawatan Tapak Site Visit 2020 23 Januari Majlis Perasmian Papan Tanda Sejarah Perang Dunia Kedua Sempena Memperingati Ulang Tahun Ke-80 Tragedi Parit Sulong. Historical Sign Inauguration Ceremony Commemoration of the Second World War 80th Anniversary of the Parit Sulong Tragedy. 2022 Aktiviti Bagi Projek Sejarah Pertempuran di Parit Sulong Activities for The History of The Battle of Parit Sulong Project 18 Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor / Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER)
22 Mei Lawatan Tetamu daripada Okayama Broadcasting Co. Ltd., Jepun. Guest Visit from Okayama Broadcasting Co. Ltd., Japan. 22 Mei Lawatan Tetamu daripada Okayama Broadcasting Co. Ltd., Jepun. Guest Visit from Okayama Broadcasting Co. Ltd., Japan. 2023 28 Februari Lawatan Tetamu Bagi Projek RICHER dari Rikkyo University. Guest Visit for the RICHER Project from Rikkyo University. 2022 02 Oktober Lawatan Tetamu daripada The Japan Club of Johor. Guest Visit from The Japan Club of Johor. 02 Oktober Lawatan Tetamu daripada The Japan Club of Johor. Guest Visit from The Japan Club of Johor. 2022 8 Februari Sesi Penyerahan Sumbangan Koleksi Artifak oleh Warisan Alam Pengerang Resources. Artifact Collection Donation Session by Warisan Alam Pengerang Resources. 2022 04 September Kunjungan daripada Pelajar Universiti Kanazawa, Jepun. Visit from Student of Kanazawa University, Japan. 2022 6 Julai Lawatan Kerja ke Jabatan Muzium Malaysia dan Memorial Tun Hussein Onn. Official Visit to the Malaysian Museum Department and the Tun Hussein Onn Memorial. 6 Julai Lawatan Kerja ke Jabatan Muzium Malaysia dan Memorial Tun Hussein Onn. Official Visit to the Malaysian Museum Department and the Tun Hussein Onn Memorial. 2022 Aktiviti Bagi Projek Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan dan Sejarah Pertempuran di Parit Sulong Activities for The History of Iron Ore Mining in Sri Medan and The History of The Battle of Parit Sulong Project Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor / Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER) 19
Liputan Berita UTHM UTHM News http://news.uthm.edu.my Keratan Akhbar Newspaper Cuttings Bernama 2 Februari 2022 Bekas Pekerja Lombong Bijih Besi Sri Medan Menjadikan Rumahnya Sebagai Mini Muzium - Buletin TV3. Former Sri Medan Iron Ore Mine Worker Turns His Home into a Mini Museum - Buletin TV3. Liputan Radio Radio Coverage Akhbar Dalam Talian Online Newspapers LIPUTAN MEDIA PROJEK RICHER 20 Projek Penyelidikan dan Inovasi Budaya dan Warisan Johor / Research and Innovation in Culture and Heritage of Johor (RICHER) MEDIA COVERAGE OF RICHER PROJECT 24 Januari 2022 Majlis Memperingati Detik Hitam Semasa Perang Dunia Kedua Pertempuran di Parit Sulong - Buletin TV3. Ceremony to Commemorate Dark Moments During the Second World War Battle at Parit Sulong - Buletin TV3. 24 Ogos 2022 Siaran Langsung Majlis Perasmian Projek RICHER dengan kerjasama Arkib Negara Malaysia. Live broadcast of Majlis Perasmian Projek RICHER in collaboration with Arkib Negara Malaysia. China Press The Star Bernama.com Astroawani.com Sinarbestari.sinarharian.com MSN.com Thestar.com.my Johor.chinapress.com.my
Sri Medan telah dibuka oleh Tuan Haji Yusof yang berasal dari Indonesia pada tahun 1912. Dahulunya, ia dikenali sebagai Sri Ramonia dan telah diubah nama selepas lombong bijih besi dibuka pada 1920. Penduduk asal Sri Medan adalah seramai 70 orang. Mereka terdiri daripada saudara terdekat Tuan Haji Yusof. Penduduk Sri Medan kemudiannya semakin bertambah apabila pihak Jepun membuka lombong bijih besi sekitar tahun 1920. Pembukaan lombong ini mengakibatkan pengambilan buruh tempatan dan warga asing yang ramai, terdiri daripada kaum Melayu, India, Cina, Indonesia dan lain-lain. Pada tahun 1920, ketika zaman penerokaan perlombongan bijih besi oleh syarikat Jepun yang bernama Nanyou Kogyo Koshi (NKK) di Sri Medan, dianggarkan sejumlah 15,000 pekerja telah diambil bekerja dalam satu masa. Pada tahun 1941, operasi perlombongan di Sri Medan ditamatkan atas sebab ekonomi. Pada tahun 1953, The Malayan Miners Co. Limited, yang diterajui oleh Tan Sri Lim Goh Tong sebagai Lembaga Pengarah telah mengusahakan semula lombong bijih besi di Sri Medan. Walau bagaimanapun, pada 1967, lombong ditutup atas sebab keselamatan. Tapak peninggalan bijih besi telah menjadi tasik buatan dan kini dijadikan sebagai tapak rekreasi yang dipanggil Taman Botani Johor. Sri Medan was established by Haji Yusof from Indonesia in 1912. Initially known as Sri Ramonia, it was later renamed after an iron ore mine was opened in 1920. The original population of Sri Medan was 70 people, comprising Tuan Haji Yusof's immediate relatives. The population grew as the Japanese opened an iron ore mine around 1920, leading to the recruitment of local and foreign labor, including Malays, Indians, Chinese, Indonesians and others. In 1920, a Japanese company called Nanyou Kogyo Koshi (NKK) established an iron mining company in Sri Medan, employing an estimated total of 15,000 workers at one point. However, in 1941, mining operations in Sri Medan were halted due to financial reasons. In 1953, The Malayan Miners Co. Limited, led by Tan Sri Lim Goh Tong as the Board of Directors, revived the iron ore mining operations in Sri Medan. However, in 1967, the mine was permanently closed due to safety concerns. The location of the former iron ore mine has since been transformed into an artificial lake and is now known as Taman Botani Johor, serving as a recreational site. ASAL USUL SRI MEDAN THE ORIGIN OF SRI MEDAN Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / Aktiviti Perlombongan Bijih Besi Iron Ore Mining Activities The History of Iron Ore Mining in Sri Medan 22
Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan 23
The name "Sri Medan" was bestowed by the Sultan of Johor in 1920 with the aspiration of developing the mining industry in the area. During the early 1900s, Japanese rubber estates and iron ore operations received support from the Sultan of Johor, and the profits from mining activities contributed to the economic development of Johor. As a result, a close relationship existed between the Sultan of Johor and the Japanese government at that time. Sultan Ibrahim and Marquis Tokugawa Yoshichika also shared a deep and friendly bond. The “Tokugawa” family, known as the military leaders (shōgun in Japanese language), ruled Japan from the 16th to the 19th Century during the Edo Period. Nama “Sri Medan” diberikan oleh Sultan Johor pada tahun 1920 dengan harapan dapat membawa kemajuan dalam industri perlombongan di sini. Estet getah Jepun dan operasi bijih besi pada awal 1900-an disokong oleh Sultan Johor serta keuntungan aktiviti perlombongan telah menyumbang kepada perkembangan ekonomi Johor. Malah, terdapat hubungan yang rapat di antara Sultan Johor dengan kerajaan Jepun pada masa itu. Sultan Ibrahim dan Marquis Tokugawa Yoshichika juga mempunyai ikatan persahabatan yang sangat akrab. Keluarga “Tokugawa” ialah ketua tentera (shōgun dalam bahasa Jepun) yang memerintah Jepun dari Abad Ke-16 hingga Ke-19 (Zaman Edo). SEJARAH PERHUBUNGAN SULTAN JOHOR DAN KELUARGA TOKUGAWA THE HISTORY OF SULTAN JOHOR AND TOKUGAWA FAMILY RELATIONSHIP Sultan Ibrahim Marquis Tokugawa Yoshichika Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan 24
Kronologi Sejarah Perhubungan Sultan Johor dan Keluarga Tokugawa The Chronology of Sultan Johor and Tokugawa Family Relationship History 1883 Sultan Abu Bakar telah melawat Jepun dan menerima sambutan rasmi daripada Maharaja Jepun. Sultan Abu Bakar visited Japan and received an official welcome from the Emperor of Japan. 1921 Marquis Tokugawa Yoshichika telah melawat Johor dan semasa lawatan tersebut, beliau telah mengadakan aktiviti memburu harimau bersama Sultan Ibrahim di Muar. 1926 Marquis Tokugawa Yoshichika telah menerbitkan sebuah buku yang bertajuk “Maree no No ni Kari shite” (Memburu di Ladang Tanah Melayu). 1890-an Sultan Ibrahim telah melawat Jepun. Sultan Ibrahim visited Japan. 1929 Marquis Tokugawa Yoshichika telah melawat Johor dan beliau telah bertemu dengan Tunku Mahkota Johor ketika itu, iaitu Tunku Ismail. Marquis Tokugawa Yoshichika visited Johor and met with Crown Prince of Johor, Tunku Ismail. 1935 Sultan Ibrahim telah menganugerahkan “Darjah Kebesaran Johor” kepada Marquis Yoshichika dan Ishihara Hiroichiro. Kelab Jepun Johor telah mendedikasikan bilik upacara minum teh gaya Jepun kepada Sultan Ibrahim. 1943 Marquis Tokugawa Yoshichika telah memberikan biasiswa kepada lima orang pelajar dari Tanah Melayu yang melanjutkan pelajaran ke Jepun. Tiga daripada mereka merupakan kerabat Sultan Johor termasuklah Allahyarham Ungku Abdul Aziz. Marquis Tokugawa Yoshichika awarded scholarships to five students from Malaya who pursuit their studies in Japan. Among them, three are relatives of Sultan Johor, including the late Ungku Abdul Aziz. 1977 Sultan Ismail telah menganugerahkan “Darjah Kebesaran Johor” (Darjah Kerabat Johor Yang Amat Dihormati) kepada Tokugawa Yoshitomo (anak kepada Tokugawa Yoshichika). Sultan Ismail awarded "Darjah Kebesaran Johor” (Darjah Kerabat Johor Yang Amat Dihormati) to Tokugawa Yoshitomo (son of Tokugawa Yoshichika). 1934 Sultan Ibrahim telah melawat Jepun dan telah menerima “Darjah Matahari Terbit” daripada Maharaja Jepun. Sultan Ibrahim visited Japan and received the "Order of the Rising Sun" from the Emperor of Japan. Marquis Tokugawa Yoshi visited Johor, and during his visit, he engaged in a tiger hunting activity with Sultan Ibrahim in Muar. Marquis Tokugawa Yoshichika published a book entitled “Maree no No ni Kari shite” (Hunting in the Fields of Malaya). Sultan Ibrahim awarded "Darjah Kebesaran Johor" to Marquis Yoshichika and Ishihara Hiroichiro. The Japan Club of Johor dedicated a Japanese-style tea ceremony room to Sultan Ibrahim. Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan 25
Hasil karya Marquis Tokugawa Yoshichika (1886 - 1976) “Maree no No ni Kari shite” (Memburu di Padang Tanah Melayu: Diari ketika di Tanah Melayu dan Jawa Tahun 1921), diterbitkan pada tahun 1926 dengan ilustrasinya sendiri. Beliau adalah daripada Keluarga Tokugawa dan merupakan seorang ahli biologi dan politik. The work of Marquis Tokugawa Yoshichika (1886 - 1976), titled 'Maree no No ni Kari shite' (Hunting in the Fields of Malaya: Diary while in Malaya and Java in 1921), was published in 1926 and featured his own illustrations. He hailed from the Tokugawa Family and was both a biologist and politician Ucapan penghargaan yang ditulis oleh Marquis Tokugawa Yoshichika di dalam bukunya, "Maree no No ni Kari shite". Beliau juga telah mempelajari Bahasa Melayu dan menerbitkan Buku bertajuk "Maree-go 4 Shuukan" (Bahasa Melayu dalam Empat Minggu). Yoshii, Marquis Tokugawa Yoshichika, Tunku Mahkota Ismail dan Dato Abdullah ketika memburu rusa di Muar, 1921. Peta 1936 (U.K.): Terdapat ladang getah yang dimiliki oleh Jepun di Batu Pahat antara 1910 hingga 1945. 1936 Map (U.K.): There was a Japanese-owned rubber plantation in Batu Pahat from 1910 to 1945. The acknowledgements were written by Marquis Tokugawa Yoshichika in his book, 'Maree no No ni Kari shite.' He also studied the Malay Language and published a book titled 'Maree-go 4 Shuukan' (Malay Language in Four Weeks). Sultan Ibrahim dan Marquis Tokugawa Yoshichika dalam perjalanan ke Muar, 1921. Sultan Ibrahim and Marquis Tokugawa Yoshichika on their way to Muar, 1921. Yoshii, Marquis Tokugawa Yoshichika, Tunku Mahkota Ismail and Dato Abdullah while hunting deer in Muar, 1921. Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan 26
KRONOLOGI LOMBONG BIJIH BESI SRI MEDAN THE CHRONOLOGY OF SRI MEDAN IRON ORE MINE Lombong Bijih Besi Ishihara ditutup. 1916 Mr. Ishihara Hiroichiro menemui Lombong Bijih Besi Sri Medan. 1920 The Nanyo Kogyo Koshi ditubuhkan oleh Ishihara Hiroichiro. - September 1937 Diboikot oleh buruh. - Disember 1945 Lombong Bauksit Higashiyama ditutup. 1941 - September 1938 Lombong Bauksit Higashiyama dibuka oleh Syarikat Ishihara Sangyo Kaisha (ISK) Limited. 1953 The Malayan Miners Co. Limited ditubuhkan. 1985 Lombong bijih besi ditutup sepenuhnya. 2000 Disahkan oleh Jabatan Landskap Johor sebagai Taman Botani Johor. 1929 Nama Syarikat bertukar kepada Syarikat Ishihara Sangyo Kaisha (ISK) Limited. 1967 Lombong bijih besi ditutup secara rasmi. Mr. Ishihara Hiroichiro discovered the Sri Medan Iron Ore Mine. Mr. Ishihara Hiroichiro discovered the Sri Medan Iron Ore Mine. The Nanyo Kogyo Koshi was established by Ishihara Hiroichiro. The Nanyo Kogyo Koshi was established by Ishihara Hiroichiro. The name of the company was changed to Ishihara Sangyo Kaisha (ISK) Limited. The name of the company was changed to Ishihara Sangyo Kaisha (ISK) Limited. Boycotted by laborer. The Ishihara Iron Ore Mine was closed. The Ishihara Iron Ore Mine was closed. The Higashiyama Bauxite Mine was opened by Ishihara Sangyo Kaisha (ISK) Limited company. The Higashiyama Bauxite Mine was opened by Ishihara Sangyo Kaisha (ISK) Limited company. Higashiyama Bauxite Mine was closed. The Malayan Mining Co. Limited was established. The Malayan Mining Co. Limited was established. Johor Botanical Garden was certified by the Johor Landscape Department. Johor Botanical Garden was certified by the Johor Landscape Department. The iron ore mine was officially closed. The iron ore mine was officially closed. The iron ore mine was completely closed. The iron ore mine was completely closed. Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan 27
SAKSI HIDUP SEJARAH PERLOMBONGAN BIJIH BESI DI SRI MEDAN: TUAN HAJI KAMALUDDIN BIN ABDULLAH LIVING WITNESS OF IRON ORE MINING HISTORY IN SRI MEDAN: 28 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan Umur / Tarikh Lahir / 84 tahun / 27 November 1939 Berasal / Terengganu Tahun Berkahwin / 1962 Nama Isteri / Zainun binti Abd Rahman Bilangan Anak / 5 orang / Pengalaman Kerja / 1958 - 1962 1962 - 1963 1963 - 1985 Latar Belakang Pendidikan / Tempat Tinggal / Sri Medan, Batu Pahat, Johor Sekolah Rendah Melayu Paya Bunga, Kuala Terengganu, Darjah Khas / 7 (Pendidikan), di Sultan Idris Training College. Pegawai Kaji Bumi (Geosains) di Geological Survey Department, Geological Survey Federation of Malaya, Kuala Terengganu. Geological Survey Officer (Geoscience) at The Geological Survey Department, Geological Survey Federation of Malaya, Kuala Terengganu . Prospecting Assistant Manager di Asia Mining Enterprise Limited, Pahang. Prospecting Assistant Manager at Asia Mining Enterprise Limited, Pahang. Prospecting Supervisor di The Malayan Miners Co. Limited, Sri Medan, Batu Pahat, Johor. Lombong besi ditutup pada tahun 1985 atas faktor ekonomi. Prospecting Supervisor at The Malayan Miners Co. Limited, Sri Medan, Batu Pahat, Johor. Iron ore mine was closed in 1985 due to economic factors. Date of Birth Age 84 Years Old Birthplace Academic Background Wedding Year Wife's Name Number of Children 5 Children Residence Working Experience
Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan 29 Sumber Foto: Koleksi Peribadi Tuan Haji Kamaluddin bin Abdullah Photo Source: Haji Kamaluddin Abdullah's Personal Collection Sumber Foto: Koleksi Peribadi En. Muhammad Philip bin Abdullah, Bekas Pengurus Lombong Besi Sri Medan Photo Source: Mr. Muhammad Philip Abdullah's Personal Collection, Former Manager of Sri Medan Iron Mine
Tuan Haji Kamaluddin bin Abdullah mempunyai pelbagai koleksi peta lama Johor. Antara koleksi peribadi beliau ialah Peta Lama Lombong Bijih Besi di Sri Medan Tahun 1934. Peta ini beliau peroleh semasa bekerja di Malayan Miners Co. (M) Limited. Dengan kesungguhan dan minat yang mendalam terhadap dunia perlombongan, beliau telah mengambil inisiatif untuk melukis semula peta lombong ini dengan penambahan perincian peta seperti keadaan geologi lombong, persempadanan kawasan melombong, sijil melombong (MC) dan pajakan melombong (ML). Beliau mula melukis peta-peta tersebut sejak beliau bekerja sebagai "prospector/surveyor" di syarikat perlombongan. Ternyata lukisan tangan peta-peta lombong yang dihasilkan oleh beliau menggunakan peralatan seperti kertas lukisan, pen dakwat basah, pembaris skala, jangka sudut, pembaris stensil, lengkung perancis, dan lain-lain lagi ini amat kemas serta terperinci dan lengkap. Haji Kamaluddin Abdullah has various collections of old maps of Johor. Among his personal collections is the Old Map of the Iron Ore Mine in Sri Medan from 1934. This map was obtained while he was working at Malayan Miners Co. (M) Limited. With his passion and deep interest in the world of mining, he has taken the initiative to redraw the map of this mine with the addition of details such as the mine's geological condition, boundaries of the mining area, mining certificate (MC) and mining lease (ML). He started drawing the maps since he worked as a prospector/surveyor at the mining company. Apparently, the handdrawn mine maps he produced using tools such as drawing papers, fountain pens, scale rulers, protractor rulers, letter stencil rulers and french curves were very neat, quite detailed and complete. LUKISAN TANGAN TUAN HAJI KAMALUDDIN BIN ABDULLAH HAJI KAMALUDDIN ABDULLAH'S HAND DRAWING Haji Kamaluddin sedang menunjukkan Peta Lama Lombong Bijih Besi di Sri Medan Tahun 1934. Haji Kamaluddin showing an Old Map of the Iron Ore Mine in Sri Medan from 1934. 30 Peralatan yang digunakan untuk melukis peta. The tools used to draw the map. Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
Peta lombong yang dilukis berdasarkan keadaan geologi. The mine map drawn based on geological conditions. Peta lombong yang dilukis dengan penambahan persempadanan kawasan melombong, sijil melombong (MC) dan pajakan melombong (ML). The mine map drawn with the addition of mining area boundaries, mining certificate (MC) and mining lease (ML). 31 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
Peta Lama Lombong Bijih Besi di Sri Medan Tahun 1934 yang telah dibaik pulih oleh Arkib Negara Malaysia Cawangan Johor. The Old Map of the Iron Ore Mine in Sri Medan year 1934 that has been restored by National Archives of Malaysia, Johor Branch. Peta Lama Lombong Bijih Besi di Sri Medan Tahun 1934 yang telah dibaik pulih oleh Arkib Negara Malaysia Cawangan Johor. The Old Map of the Iron Ore Mine in Sri Medan year 1934 that has been restored by National Archives of Malaysia, Johor Branch. Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan 32
PERSONAL COLLECTION OF HAJI KAMALUDDIN ABDULLAH KOLEKSI PERIBADI TUAN HAJI KAMALUDDIN BIN ABDULLAH Haji Kamaluddin bersama dengan koleksi batuan beliau. Haji Kamaluddin with his rocks collections. Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan 33
Antara bahan rujukan utama beliau. Among his main reference materials. Peralatan perlombongan yang pernah digunakan oleh beliau. The mining tools that he had used. Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan 34
Pengelasan batuan yang menarik. Impressive classification of rocks. Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan LEMONITE 35
Tanggal 22 Januari 2022, kami diberi kesempatan menemu bual dan mendokumentasi sejarah perlombongan bijih besi dan bauksit di Sri Medan, Johor bersama Tuan Haji Kamaluddin bin Abdullah, yang merupakan bekas kakitangan Jabatan Penyiasatan Kajibumi pada tahun 1958 dan telah berkhidmat sebagai ahli kajibumi swasta di perlombongan Sri Medan pada tahun 1962 di bawah syarikat The Malayan Miners Co. Limited sehingga 1985. Sesi temu bual dan dokumentasi merangkumi kaedah-kaedah perlombongan terdahulu seperti cara penyiasatan, merancang perlombongan dan pengekstrakan bijih untuk dibawa keluar. Pengeluaran bijih adalah menggunakan sistem “flying fox conveyor” yang dipunggah ke dalam dua sisi tongkang dengan muatan berpuluh-puluh tan menggunakan laluan Sungai Simpang Kiri menuju ke Pantai Minyak Beku. Pengukuran dan pemetaan menggunakan peralatan dan teknik lama masih lagi dapat memberikan hasil yang baik dan tepat. Pemodelan prospek bijih menggunakan “pit holes” yang digali secara manual dengan tangan hingga kedalaman berpuluh-puluh kaki. “Pit holes” dibina mengikut sistem grid dan cara “logging” berdasarkan kepada “weathering grade” dan “rock recovery”. Ia dapat menganggarkan isipadu bijih dan turut membantu dalam mengenal pasti kandungan mineral. Kaedah “logging” di dalam “vertical pit holes” yang sempit dan dalam seperti yang diceritakan oleh Tuan Haji Kamaluddin cukup mengagumkan berbanding dengan kaedah sekarang. Ia dibantu dengan peta-peta perlombongan ISK dari tahun 1934 di samping kaedah alat geofizik magnetometer lama buatan Sweden. Sebagai kesimpulan, terdapat banyak kaedah perlombongan pada zaman dahulu. Namun, jika dibandingkan dengan kaedah sekarang, ia masih berupaya memberi maklumat “prospect and resource model” yang baik dengan syarat seseorang penyelidik atau pelombong tersebut perlulah mempunyai minat yang mendalam dan menjiwai ilmu pelombongan dengan sepenuh hati. On 22 January 2022, we were given the opportunity to interview Haji Kamaluddin Abdullah about the history of iron ore and bauxite mining in Sri Medan, Johor. He was a former employee in the Department of Earth Science Investigation in 1958 and served as a private surveyor in Sri Medan mining in 1962 under The Malayan Miners Co. Limited until 1985. The interview and documentation session covers previous mining methods such as investigation methods, mining planning and ore extraction. The production of ore used the "flying fox conveyor" system and a large quantity of tons was unloaded into barges on both sides before getting transported to Minyak Beku using the Simpang Kiri River route. Measuring and mapping processes using old equipment and techniques still gave good results. The modeling of ore prospects involved manually digging pit holes to a depth of tens of feet. These pit holes were constructed according to a grid system and utilized the logging method based on weathering grade and rock recovery. This could estimate the volume of ore and helped identify the minerals contained within. The method of logging in the narrow and deep vertical pit holes as told by Haji Kamaluddin is quite impressive compared to the current method. It was aided by the ISK mining maps from year 1934. In addition, it was also aided using old magnetometer geophysical method by the Swedish. In conclusion, many of the mining methods of the previous decades, compared to the current methods, are still able to provide good prospect and resource model information. However, for a researcher or miner to excel in it, they must have a deep interest and soul in the science of mining. HISTORICAL MINING RECORDS IN SRI MEDAN CATATAN PERLOMBONGAN BERSEJARAH DI SRI MEDAN 36 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
37 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
HISTORY OF MINING ENGINEERING GEOLOGY IN SRI MEDAN SEJARAH GEOLOGI KEJURUTERAAN PERLOMBONGAN DI SRI MEDAN Geologi Batuan Sedimen Geology of Sedimentary Rocks Keratan Rentas Pandangan Sisi Side View of Cross Section. Keratan Rentas Bijih Besi Terbanyak (No. 7) Largest Iron Ore Cross Section (No. 7) Keratan Rentas Pandangan Atas Top View of Cross Section 38 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
Kejuruteraan Perlombongan Secara Kaedah Lombong Terbuka Mining Engineering by Open Mine Method 39 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
Jentera-jentera berat digunakan dalam eksplorasi dan pengorekan lombong. Heavy machineries were used in mining exploration and dredging. Besi (hitam) dan bauksit (Perang) di Sri Medan. Iron ore (black) and bauxite (brown) in Sri Medan. 40 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
MEMORIES OF SRI MEDAN IRON ORE MINE KENANGAN LOMBONG BIJIH BESI SRI MEDAN En. Muhammad Philip bin Abdullah En. Muhammad Philip bin Abdullah mula bekerja di The Malayan Miners Co. Limited pada tahun 1950 dan dilantik sebagai Pengurus Lombong Besi Sri Medan pada tahun 1963 hingga 1985. Mr. Muhammad Philip Abdullah started working at Malayan Miners Co. Limited in 1950 and was appointed as Manager of Sri Medan Iron Mine from 1963 to 1985. Koleksi gambar daripada album peribadi Tuan Haji Kamaluddin bin Abdullah. Photos collection from Haji Kamaluddin Abdullah’s personal album. 41 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
1 2 3 4 5 6 7 8 8 9 9 9 10 11 12 13 14 15 16 PAST AND PRESENT: SRI MEDAN IRON ORE MINE DAHULU DAN SEKARANG: LOMBONG BIJIH BESI SRI MEDAN Pejabat Lombong / Bilik Analisis / Dewan / Kantin / Klinik / Kuil / Kilang Pembuatan / Stesen Kuasa Haba / Tempat Penginapan Orang Jepun / Tempat Penginapan Pekerja / Rel Kelima untuk Gerabak Keretapi Lombong / Rel Pertama untuk Gerabak Keretapi Lombong / Jeti Pemuatan di Terusan / Jeti Pemuatan / Pemampat / Kolam "Tailing" / Jalan Automobil / Peta Lombong 1920-an / 2022 Mine Map of 1920s / 2022 Mining Office Analysis Room Hall / Canteen Clinic Shrine Manufacturing Factory Therma Power Station Accommodations for Japanese Accommodations for the Workers Fifth Railway for Mine Carts First Railway for Mine Carts Loading Pier on the Canal Loading Pier Compressor Tailing Pond Vehicle Road 42 1 2 3 4 5 6 7 8 9 16 15 14 13 12 11 10 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
Kawasan Lombong Bijih Besi Sri Medan Iron Ore Mining Area in Sri Medan 43 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
Pejabat Lombong Mining Office 44 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
Jeti Pemuatan Loading Deck 45 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
Kawasan Sekitar Lombong Sekarang (Taman Botani Johor) Current Mining Area (Taman Botani Johor) 46 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
Ishihara Sangyo Kaisha (ISK) Limited merupakan syarikat pertama yang melombong besi di negara ini. Lombongnya terletak di Sri Medan, Simpang Kiri, di tebing Sungai Batu Pahat, Johor. Semua bijih besi yang dikeluarkan dieksport ke Jepun. Ishihara Sangyo Kaisha (ISK) Limited was the first Japanese iron ore mining company in Malaya. The mine is located in Sri Medan, Simpang Kiri, on the cliff of Batu Pahat River, Johor. All iron ore produced were exported to Japan. Keratan akhbar yang membuktikan kewujudan perlombongan bijih besi di Sri Medan. The newspaper cutting that proved the existence of Sri Medan's Iron Mine. Ishihara Hiroichiro https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers /Digitised/Article/freepress195306131-.2.52 ST=1&AT=search&k=sangyo%20sri%20med an&QT=sangyo,sri,medan&oref=article 47 RINGKASAN SEJARAH PERLOMBONGAN BIJIH BESI DI SRI MEDAN SUMMARY OF THE HISTORY OF IRON ORE MINING IN SRI MEDAN Sumber/Reference: Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan
Kapal korek (Peranti yang digunakan untuk menggali lombong bijih). Dredger (A device used to dig ore mines). Lombong ke-4 Timur. Perahu yang digunakan untuk mengangkut bijih besi. Pejabat bijih besi Sri Medan. Sri Medan iron ore mining office. Lombong bijih besi di Sri Medan. Sri Medan iron ore mine. East 4th mine. The boat used to transport iron ore. 48 Sejarah Perlombongan Bijih Besi di Sri Medan / The History of Iron Ore Mining in Sri Medan