1
2 หลักสูตรท้องถิ่น ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ดนตรีสะล้อ ซึง ขั้นพื้นฐาน โครงการรักถิ่นฐานผูกพันบ้านเกิด สมบูรณ์ เหล็กฝั้น โรงเรียนวัดอรัญญวาสี อ าเภอไชยปราการ จังหวัดเชียงใหม่ ส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 3 ส านักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
ก ค าน า หลักสูตรการจัดการเรียนรู้วงสะล้อ ซึง บูรณาการชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ (ดนตรี)ตามโครงการรักถิ่นฐานผูกพันบ้านเกิด ฉบับนี้ เป็นเอกสารวิเคราะห์หลักสูตรและแผนการจัดการเรียนรู้เชิง รุก(Active Learning) เรื่องวงสะล้อ ซึง เพื่อเป็นเป้าหมายในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านการศึกษาวิถีชนเผ่า พื้นเมือง(คนเมืองภาคเหนือ) และจัดกระบวนการจัดการเรียนรู้ให้ตรงตามมาตรฐานตัวชี้วัด และสาระการเรียนรู้ ของกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ โดยพิจารณาตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานฉบับปรับปรุง 2560 และ หลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนวัดอรัญญวาสี ฉบับปรับปรุงพุทธศักราช 2561 ซึ่งมีองค์ประกอบที่สอดคล้องดังนี้ -วิสัยทัศน์ หลักการ จุดหมาย - สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน - คุณลักษณะอันพึงประสงค์ - สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ - คุณภาพผู้เรียน - ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง - ค าอธิบายรายวิชา - สื่อ/แหล่งเรียนรู้ - การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ สมบูรณ์ เหล็กฝั้น
ข สารบัญ เรื่อง หน้า ค าน า ก สารบัญ ข วิเคราะห์หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ(ดนตรี) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 1 มาตรฐานและสาระการเรียนรู้ 3 อภิธานศัพท์ 4 ผังกิจกรรมการเรียนรู้วงสะล้อ ซึง 5 โครงสร้างกิจกรรมวงสะล้อ ซึง 6 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง พิธีไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง 7 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง รู้จักวงสะล้อ ซึง 12 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง โน้ตเพลงไทย-พื้นเมือง 17 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง การเล่นตามเสียงโน้ตเพลงไทย 23 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง การเล่นโน้ตฝึกหัด 32 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6 เรื่อง การเล่นตามโน้ตเพลงพื้นเมือง 5 เพลง 38 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 เรื่อง การเล่นเครื่องจังหวะ 45 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8 เรื่อง การประสมวงสะล้อ ซึง 53 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 เรื่อง การแสดงดนตรีสะล้อ ซึง 58 ภาคผนวก แบบประเมิน ตารางคะแนน ภาพกิจกรรม
1 วิเคราะห์หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ(ดนตรี) การจัดการเรียนรู้วงสะล้อ ซึง บูรณาการชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 วิสัยทัศน์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ มุ่งพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดความรู้ มีทักษะกระบวนการคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มี จินตนาการ มีสมาธิ กล้าแสดงออกอย่างอิสระ มีสุนทรียภาพ เห็นคุณค่าซาบซึ้งในงานศิลปะ และรักษา รากฐาน ทางศิลปวัฒนธรรมของไทย” หลักการ หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ มีหลักการที่ส าคัญ ดังนี้ 1. พัฒนาความรู้ความคิด จินตนาการ ความสามารถของผู้เรียนทางศิลปะ ตามศักยภาพของผู้เรียน อัน เป็นพื้นฐานในการศึกษาต่อและประกอบอาชีพ 2. จัดกิจกรรมกระบวนการเรียนรู้อย่างหลากหลายวิธีผู้เรียนมีส่วนร่วมในการจัดกระบวนการเรียนรู้มี สุนทรียภาพ ชื่นชมความงาม และเห็นคุณค่าในงานศิลปะ 3. ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีความเชื่อมั่นในตนเองและพัฒนาผู้เรียนทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญา อารมณ์ สังคม ตลอดจนการน าไปสู่การหวงแหนภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งเป็นรากฐานทางวัฒนธรรม 4. จัดแผนการเรียนการสอนให้แก่ผู้เรียน เพื่อให้ผู้เรียนได้มีโอกาสเรียนรู้วิชาศิลปะ ตามความถนัดและ ความสนใจ 5. พัฒนาบุคลากรของกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ ให้มีความรู้และทักษะ ตลอดจนน าประสบการณ์มา ใช้ ในการจัดการเรียนการสอน โดยเน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ 6. นิเทศและติดตามอย่างเป็นระบบ ในด้านการจัดการเรียนการสอนวิชาศิลปะ 7. จัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยการสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรม ซาบซึ้งในงานศิลปะ และรัก ความเป็นไทย 8. จัดแหล่งเรียนรู้ ให้มีมุมหนังสือ เอกสาร มุมศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง ป้ายนิเทศ มุมสื่อนวัตกรรม อุปกรณ์ เกม และผลงานนักเรียน 9. จัดกิจกรรมและเปิดโอกาสให้ครูและนักเรียน น าเสนอผลงานตนเอง ในงานนิทรรศการทางวิชาการ ภายในโรงเรียน 10. สนับสนุน ส่งเสริมให้ครูผลิตสื่อและนวัตกรรมประกอบการเรียนการสอนตามเนื้อหาการเรียนรู้ 11. วัดผลและประเมินผลตามสภาพจริง ด้วยวิธีการที่หลากหลายให้ครอบคลุมทั้งทางด้านความรู้ทักษะ กระบวนการ สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน และคุณลักษณะอันพึงประสงค์
2 จุดหมาย หลักสูตรการจัดการเรียนรู้วงสะล้อ ซึง บูรณาการชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ (ดนตรี) ตามโครงการรักถิ่นฐานผูกพันบ้านเกิด มุ่งพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดความรู้ความเข้าใจในวิถีชนเผ่าพื้นเมือง(คน เมืองภาคเหนือ) ด้านดนตรี ส่งเสริมให้มีทักษะวิธีการทางดนตรีเกิดความซาบซึ้งในคุณค่าของดนตรีเปิดโอกาสให้ ผู้เรียนแสดงออกอย่างอิสระด้านดนตรีไทย ประกอบด้วยสาระส าคัญ คือ • มีความรู้ความเข้าใจองค์ประกอบดนตรีแสดงออกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์วิพากษ์ วิจารณ์ คุณค่าดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ทางดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชมและประยุกต์ใช้ใน ชีวิตประจ าวัน เข้าใจ ความสัมพันธ์ระหว่างดนตรี ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรม เห็นคุณค่าดนตรีที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญา ไทย และเล่นดนตรีไทย แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเสียงดนตรี แสดงความรู้สึกที่มีต่อดนตรีในเชิงสุนทรียะ เข้าใจ ความสัมพันธ์ระหว่างดนตรีกับประเพณีวัฒนธรรม สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน หลักสูตรการจัดการเรียนรู้วงสะล้อ ซึง บูรณาการชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ (ดนตรี) ตามโครงการรักถิ่นฐานผูกพันบ้านเกิด มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการเรียนรู้ซึ่งจะช่วย ให้ผู้เรียนเกิดสมรรถนะส าคัญ ดังนี้ 1. ความสามารถในการสื่อสาร เป็นความสามารถในการรับและส่งสาร มีวัฒนธรรมในการใช้ภาษา ถ่ายทอดความคิด ความรู้ความเข้าใจ ความรู้สึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารและ ประสบการณ์อันจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาต่อรองเพื่อขจัดและลด ปัญหา ความขัดแย้งต่าง ๆ การเลือกรับหรือไม่รับข้อมูลข่าวสารด้วยหลักเหตุผลและความถูกต้อง ตลอดจนการ เลือกใช้ วิธีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพโดยค านึงถึงผลกระทบที่มีต่อตนเองและสังคม 2. ความสามารถในการคิด เป็นความสามารถในการคิดวิเคราะห์ การคิดสังเคราะห์ การคิดอย่าง สร้างสรรค์การคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการคิดเป็นระบบ เพื่อน าไปสู่การสร้างองค์ความรู้หรือสารสนเทศ เพื่อ การตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมได้อย่างเหมาะสม คุณลักษณะอันพึงประสงค์ หลักสูตรการจัดการเรียนรู้วงสะล้อ ซึง บูรณาการชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ (ดนตรี) ตามโครงการรักถิ่นฐานผูกพันบ้านเกิด มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์เพื่อให้สามารถอยู่ ร่วมกับ ผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข ในฐานะเป็นพลเมืองไทยและพลโลก ตามหัวข้อที่สอดคล้อง คือ ข้อ 4. ใฝ่เรียนรู้ ข้อ 7. รักความเป็นไทย
3 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ 2 ดนตรี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 มาตรฐาน ตัวชี้วัด มาตรฐาน ศ 2.1 เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่าง สร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์วิจารณ์คุณค่าดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวัน ศ2.1ป.4/1 บอกประโยคเพลงอย่างง่าย ศ2.1ป.4/4 อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล ศ2.1ป.4/6 ใช้และเก็บเครื่องดนตรีอย่างถูกต้อง และ ปลอดภัย มาตรฐาน ศ 2.2 เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างดนตรี ประวัติศาสตร์ และ วัฒนธรรม เห็นคุณค่าของดนตรีที่เป็นมรดกทาง วัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทยและสากล ศ2.2ป.4/2 ระบุความส าคัญในการอนุรักษ์ส่งเสริม วัฒนธรรมทางดนตรี สื่อ/แหล่งเรียนรู้ ในการจัดการเรียนรู้หลักสูตรการจัดการเรียนรู้วงสะล้อ ซึง บูรณาการชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 – 6 กลุ่ม สาระการเรียนรู้ศิลปะ(ดนตรี) ตามโครงการรักถิ่นฐานผูกพันบ้านเกิด สามารถศึกษาหาความรู้หรือเรียนรู้จากแหล่ง เรียนรู้ดังนี้ 1. ห้องเรียนดนตรีโรงเรียนวัดอรัญญวาสี(ห้องเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4) 2. ชุดอุปกรณ์วงสะล้อ ซึง ขลุ่ย กลอง ฉิ่ง ฉาบ 3. ครูผู้สอนดนตรีพื้นเมือง-ดนตรีไทยของโรงเรียนวัดอรัญญวาสีโดยครูประจ าชั้นสามารถร่วมเรียนรู้ พร้อมกับนักเรียนได้ 4. สื่อประกอบการสอน เช่น แผนภาพ แผนภูมิ เครื่องโทรทัศน์ เครื่องดนตรี 5. สื่อสิ่งพิมพ์ต่าง ๆ เช่น เอกสารโน้ตเพลงประกอบการสอน 6. แหล่งเรียนรู้ทางอีเล็คทรอนิกส์ เช่น อินเทอร์เน็ต ซีดี–รอม วีซีดี คลิปวีดีโอ ฯลฯ 7. เพื่อนสอนเพื่อน , พี่สอนน้อง
4 การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ การจัดการเรียนรู้หลักสูตรการจัดการเรียนรู้วงสะล้อ ซึง บูรณาการชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 – 6 กลุ่ม สาระการเรียนรู้ศิลปะ(ดนตรี) ตามโครงการรักถิ่นฐานผูกพันบ้านเกิด ด าเนินการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ดังนี้ หัวข้อวัดผล วิธีการ เครื่องมือ การตัดสิน หมายเหตุ 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ 1.แบบทดสอบ 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 1. น าคะแนนแต่ละ ตัวชี้วัดไปกรอกใน ระบบ ปพ.ของแต่ละ ชั้นเรียน 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินการ ปฏิบัติ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน 1. แบบประเมิน คุณลักษณะ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน เฉลี่ยรวม 70 % ขึ้นไป = ผ่าน อภิธานศัพท์ ดนตรีสะล้อ ซึง คือวงดนตรีพื้นบ้านของคนเมืองหรือคนไทยภาคเหนือ มีลักษณะของเครื่องดีด สี ตี เป่า คล้ายวง เครื่องสายของดนตรีไทยภาคกลาง ประกอบด้วยเครื่องดนตรีขลุ่ย ซึง สะล้อ เครื่องจังหวะ บรรเลงเพลงเฉพาะของ ท้องถิ่น และบรรเลงเพลงทั่วไปได้ โครงการรักถิ่นฐานผูกพันบ้านเกิด คือโครงการแลกเปลียนเรียนรู้วิถีชนเผ่าที่อยู่ในโรงเรียน โดยนโยบายของส านักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 3 ให้รวบรวมข้อมูลชนเผ่าภายในโรงเรียนตามหัวข้อการศึกษา เพื่อน ามาวิเคราะห์และ จัดท าหลักสูตรท้องถิ่นเรื่องชนเผ่าต่างๆ ในพื้นที่ สพป.เชียงใหม่ เขต 3 ส าหรับให้โรงเรียนน าไปใช้จัดการเรียนการ สอนภายในโรงเรียนของตนเอง เป็นการให้ความส าคัญกับการพัฒนาวิถีชีวิตของชนเผ่าที่มีอยู่ในเขตพื้นที่การศึกษา เชียงใหม่ เขต 3 ชนเผ่าพื้นเมือง หมายถึงคนเมือง หรือคนไทยที่อาศัยอยู่ในภาคเหนือ มีภาษาและวัฒนธรรมที่เป็นของตนเอง
5 ผังกิจกรรมการเรียนรู้ “วงสะล้อ ซึง” ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ความรู้ การปฏิบัติ คุณลักษณะ 1. ความหมายของวงสะล้อ ซึง 2. ความเป็นมาของวงสะล้อ ซึง 3. ลักษณะของวงสะล้อ ซึง 4. การประสมวงสะล้อ ซึง 5. ประโยชน์/คุณค่าของวงสะล้อ ซึง 6. การจัดเก็บ/ดูแลรักษาวงสะล้อ ซึง 7. แนวทางสืบสานวงสะล้อ ซึง 8. ความรู้เรื่องโน้ตเพลงไทยเดิม 1. การหยิบจับ/ท่านั่ง 2. การท าให้เกิดเสียง 3. การอ่านโน้ตเพลง/เคาะจังหวะ 4. การเล่นตามโน้ตฝึกหัด 5. การเล่นตามเพลง 5 เพลง 6. การเล่นรวมวง 1. ใฝ่เรียนรู้ 2. รักความเป็นไทย วงสะล้อ ซึง 1. กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ (ดนตรี) 2.กิจกรรมชุมนุม (กิจกรรมตามความถนัด/สนใจ) การศึกษาชนเผ่า
6 โครงสร้างกิจกรรมวงสะล้อ ซึง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เวลา 20 ชั่วโมง หน่วยที่ สาระการเรียนรู้ เวลา (ชั่วโมง) 1. ความรู้เบื้องต้น เรื่องวงสะล้อ ซึง 1. พิธีไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง 1 2. ความหมายของวงสะล้อ ซึง 3. ความเป็นมาของวงสะล้อ ซึง 4. ลักษณะของวงสะล้อ ซึง 5. รูปแบบการประสมวงสะล้อ ซึง 6. เพลงที่เล่นโดยวงสะล้อ ซึง 7. โอกาสการเล่นวงสะล้อ ซึง 1 8. ประโยชน์และคุณค่าของวงสะล้อ ซึง 9. แนวทางการอนุรักษ์สืบสานวงสะล้อ ซึง 10.ความรู้เรื่องโน้ตเพลงไทยเดิม 1 รวมเวลาเรียนหน่วยที่ 1 3 2. ปฏิบัติการเล่นให้ เกิดเสียง 1. การหยิบจับ/ท่านั่ง 2. การท าให้เกิดเสียง 3. การอ่านโน้ตเพลง/เคาะจังหวะ 1 4. การไล่เสียงเรียงโน้ต 5. การเล่นตามโน้ตฝึกหัด 1 รวมเวลาเรียนหน่วยที่ 2 2 3. ร่วมกัน บรรเลงเพลง การเล่นตามโน้ตเพลง 5 เพลง 1) ล่องแม่ปิง 2) เสเลเมา 3) รอบเวียง 4) กุหลาบเชียงใหม่ 5) สร้อยสนตัด 10 รวมเวลาเรียนหน่วยที่ 3 10 4. ประสมวงสะล้อ ซึง 1. การตีกลองจังหวะหน้าทับพื้นเมือง 2. การตีฉิ่ง 3. การตีฉาบ 1 4. การเล่นประสมวง 2 5. การแสดงดนตรีสะล้อ ซึง 2 รวมเวลาเรียนหน่วยที่ 4 5 รวมเวลาเรียนทั้งหมด 20
7 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 หน่วยที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเรื่องวงสะล้อ ซึง เวลา 3 ชั่วโมง เรื่อง พิธีไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง เวลา 1 ชั่วโมง ....................................................................... 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ศ 2.2 เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างดนตรี ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรม เห็นคุณค่าของ ดนตรีที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทยและสากล 2.ตัวชี้วัด ป.3 ศ2.2ป.3/2 ระบุความส าคัญและประโยชน์ของดนตรีต่อการด าเนินชีวิต ของคนในท้องถิ่น ป.4 ศ2.2ป.4/2 ระบุความส าคัญในการอนุรักษ์ส่งเสริม วัฒนธรรมทางดนตรี ป.5 ศ2.2ป.5/2 อธิบายคุณค่าของดนตรีที่มาจาก วัฒนธรรมที่ต่างกัน ป.6 ศ2.2ป.6/3 อภิปรายอิทธิพลของวัฒนธรรม ต่อดนตรีในท้องถิ่น 3.สาระส าคัญ การเรียนรู้วงสะล้อ ซึงผู้เรียนต้องเรียนรู้เรื่องการไหว้ครูดนตรี ซึ่งเป็นความเชื่อและภูมิปัญญาที่สืบ ทอดมายาวนาน เป็นการโน้มน้าวจิตใจให้มีความกตัญญู ความเคารพนอบน้อม เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจเป็น เบื้องต้น น าไปสู่การปฏิบัติการเล่นที่ถูกต้อง 4. สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายของการไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง 2. ความส าคัญของการไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง 3. อุปกรณ์เครื่องใช้ในพิธีไหว้ครู 4. การเตรียมการด้านสถานที่ในพิธีไหว้ครู 5. ขั้นตอนพิธีการไหว้ครู 5. สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 ใฝ่เรียนรู้ 6.2 รักความเป็นไทย 7. กิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นที่ 1 ปลุกเร้าความสนใจ 1. ครูให้นักเรียนดูรูปภาพพิธีไหว้ครูประจ าปี ทั้งดนตรีไทยและดนตรีพื้นเมือง จากที่ต่างๆ แล้วอภิปรายจาก รูปที่เห็น หรือจากประสบการณ์ที่นักเรียนเคยพบเจอ
8 ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา 1. ครูอธิบายความหมายของการไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง ความหมายของครูเก๊า ครูป๋าย ครูต๋าย ครูยัง 2. ครูอธิบายความส าคัญของพิธีไหว้ครูดนตรีว่าเป็นการแสดงความกตัญญูและเคารพนอบน้อมต่อครูที่มอบ วิชาให้การเข้าสู่พิธีครอบครูครั้งแรกเป็นเสมือนการได้รับลิขสิทธิ์ในการเล่นและการร่วมอนุรักษ์สืบสาน ดนตรีพื้นเมืองต่อไป 3. ร่วมกันศึกษาอุปกรณ์เครื่องใช้ในพิธีไหว้ครูดังนี้ เครื่องขันตั้ง 36 และเครื่องถวาย เครื่องใช้ในวันไหว้ครู ขั้นตอนพิธีไหว้ครู 4. ร่วมกันเตรียมการพิธีไหว้ครูดนตรีประจ าปี โดยก าหนดวันพฤหัสบดีของสัปดาห์ถัดไปจากวันไหว้ครูของ โรงเรียน โดยจัดเตรียมสถานที่ เครื่องใช้ในพิธี ขันตั้งครู และเครื่องถวาย 5. ร่วมพิธีไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง 6. สรุปผลการจัดพิธีไหว้ครูดนตรี ขั้นที่ 3 อภิปรายและสรุปความรู้ 1. นักเรียนท าบันทึกความรู้ที่ 1 เรื่อง พิธีไหว้ครูดนตรีประจ าปี 2. ร่วมกันตรวจการบันทึกของนักเรียนแต่ละคน อภิปรายเพิ่มเติม ปรับปรุง แก้ไขข้อมูลการบันทึกให้ถูกต้อง สมบูรณ์ ขั้นที่ 4 สร้างผลงานจากความเข้าใจและน าเสนอ 1. นักเรียนร่วมกันท าแผนผังความคิดสรุปความรู้เรื่องการไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง ลงในแผนภูมิแผ่นใหญ่ ดัง ตัวอย่าง พิธีไหว้ครู ดนตรีพื้นเมือง ความหมาย ........................................... ........................................... ........................................... ความส าคัญ ........................................... ........................................... ........................................... ขันตั้งครู 36 ........................................... ........................................... ........................................... เครื่องถวาย ........................................... ........................................... ........................................... อุปกรณ์ ........................................... ........................................... ........................................... ขั้นตอน ........................................... ........................................... ...........................................
9 5. นักเรียนตรวจสอบความถูกต้องและความเรียบร้อยของผลงาน หากพบข้อผิดพลาดให้ปรับปรุงแก้ไข ให้ถูกต้อง 6. นักเรียนผลัดกันออกมาน าเสนอโดยการอธิบายประกอบแผนผังความคิดแผ่นใหญ่ที่ช่วยกันท า 7. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปใจความส าคัญการเรียนรู้เรื่องการไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง ว่าการเรียนรู้วงสะ ล้อ ซึง ผู้เรียนต้องเรียนรู้เรื่องการไหว้ครูดนตรี ซึ่งเป็นความเชื่อและภูมิปัญญาที่สืบทอดมายาวนาน เป็นการโน้ม น้าวจิตใจให้มีความกตัญญู ความเคารพนอบน้อม เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจเป็นเบื้องต้น น าไปสู่การปฏิบัติการ เล่นที่ถูกต้อง ขั้นที่ 5 สะท้อนผลงานสู่สังคม นักเรียนน าผลงานแผนภูมิแผ่นใหญ่ไปติดเพื่อน าเสนอให้ผู้อื่นได้ความรู้และชื่นชมผลงานร่วมกัน 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. รูปภาพพิธีไหว้ครูดนตรี 2. แผนภูมิ 3. เครื่องใช้ ของจริง 4. สถานการณ์จริง 9. การวัดผลและประเมินผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ เครื่องมือ การตัดสิน 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 1. แบบทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินการปฏิบัติ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินคุณลักษณะ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน เฉลี่ยรวม 70 % ขึ้นไป = ผ่าน
10 บันทึกผลหลังสอน หน่วยที่...................เรื่อง...................................................................................ชั้น..... ............................... วันที่สอน........................................................................................เวลา..................................................... 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 1. ผลการจัดกิจกรรม ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... 2. ผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ ผลสัมฤทธิ์ 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ตรวจใบงาน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... เฉลี่ยรวม ร้อยละ 70 ขึ้นไป..............คน/คิดเป็นร้อยละ....................... 3. ปัญหา/อุปสรรค ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... 4. แนวทางแก้ไข ............................................................................................................................. ....................................................... ................................................................................................................................................................................ .... ............................................................................................................................. .................................... 5. ข้อเสนอแนะของครูผู้สอน ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................................ ........................................ ................................................................................................................................................................. ลงชื่อ...........................................................ครูผู้สอน (.....................................................) ............/................................../....................
11 ใบงานที่1 ความรู้เกี่ยวกับพิธีไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง ............................................................... ค าชี้แจง ให้นักเรียนบันทึกความรู้หรือตอบค าถามลงในช่องว่าง(ข้อละ 2 คะแนน) 1.ความหมายของการไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 2.ความส าคัญของการไหว้ครูดนตรีพื้นเมือง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 3. เครื่องขันตั้ง 36 หมายถึง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 4. เครื่องถวายอื่นๆ ประกอบด้วย ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 5.การเข้าร่วมพิธีไหว้ครูดนตรีพื้นเมืองประจ าปี(อธิบายสั้นๆ) ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ชื่อ.......................................................................................เลขที่..................ชั้น...... ............. สรุปคะแนนที่ได้ เต็ม 10 คิดเป็นร้อยละ การตัดสิน ได้ ผ่าน ไม่ผ่าน
12 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 หน่วยที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเรื่องวงสะล้อ ซึง เวลา 3 ชั่วโมง เรื่อง รู้จักวงสะล้อ ซึง เวลา 1 ชั่วโมง ....................................................................... 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ศ 2.2 เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างดนตรี ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรม เห็นคุณค่าของ ดนตรีที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทยและสากล 2.ตัวชี้วัด ป.3 ศ2.2ป.3/2 ระบุความส าคัญและประโยชน์ของดนตรีต่อการด าเนินชีวิต ของคนในท้องถิ่น ป.4 ศ2.2ป.4/2 ระบุความส าคัญในการอนุรักษ์ส่งเสริม วัฒนธรรมทางดนตรี ป.5 ศ2.2ป.5/2 อธิบายคุณค่าของดนตรีที่มาจาก วัฒนธรรมที่ต่างกัน ป.6 ศ2.2ป.6/3 อภิปรายอิทธิพลของวัฒนธรรม ต่อดนตรีในท้องถิ่น 3.สาระส าคัญ การเรียนรู้วงสะล้อ ซึงผู้เรียนต้องเรียนรู้เรื่องความหมายของวงสะล้อ ซึง ความเป็นมาของวงสะล้อ ซึง ลักษณะของวงสะล้อ ซึง รูปแบบการรวมวงวงสะล้อ ซึง เพลงที่เล่น และโอกาสในการเล่นวงสะล้อ ซึง เพื่อให้มี ความรู้ความเข้าใจเป็นเบื้องต้น น าไปสู่การปฏิบัติการเล่นที่ถูกต้อง 4. สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายของวงสะล้อ ซึง 2. ความเป็นมาของวงสะล้อ ซึง 3. ลักษณะของวงสะล้อ ซึง 4. การประสมวงสะล้อ ซึง 5. เพลงที่เล่นโดยวงสะล้อ ซึง 6. โอกาสในการเล่นวงสะล้อ ซึง 5. สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 ใฝ่เรียนรู้ 6.2 รักความเป็นไทย 7. กิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นที่ 1 ปลุกเร้าความสนใจ 1. ครูให้นักเรียนดูวงดนตรีที่บรรเลงท านองเรียกว่า วงสะล้อ ซึง 2. ครูสาธิตการเล่นสะล้อและซึงให้นักเรียนฟัง
13 3. ให้นักเรียนดูคลิปวีดิโอการแสดงวงสะล้อ ซึงรวมวง แล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็น ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา 1. ครูอธิบายความหมายของวงสะล้อ ซึง หรือบางครั้งเรียกว่า วงสะล้อ ซอ ซึง 2. ครูและนักเรียนร่วมกันสืบค้นความรู้ทางอินเทอร์เน็ตเกี่ยวกับ ความหมายของวงสะล้อ ซึง ความเป็นมาของวงสะล้อ ซึง ลักษณะของวงสะล้อ ซึง การประสมวงสะล้อ ซึงวง เพลงที่เล่นโดยวงสะล้อ ซึง โอกาสการเล่นวงสะล้อ ซึง ขั้นที่ 3 อภิปรายและสรุปความรู้ 1. นักเรียนท าใบบันทึกความรู้ที่ 2 เรื่อง วงสะล้อ ซึง 2. ร่วมกันตรวจการบันทึกของนักเรียนแต่ละคน อภิปรายเพิ่มเติม ปรับปรุง แก้ไขข้อมูลการบันทึกให้ถูกต้อง สมบูรณ์ ขั้นที่ 4 สร้างผลงานจากความเข้าใจและน าเสนอ 1. นักเรียนร่วมกันท าแผนผังความคิดสรุปความรู้เรื่องวงสะล้อ ซึง ลงในแผนภูมิแผ่นใหญ่ ดังตัวอย่าง วงดนตรี สะล้อ ซึง ความหมาย ........................................... ........................................... ........................................... ความเป็นมา ........................................... ........................................... ........................................... ลักษณะ ........................................... ........................................... ........................................... การประสมวง ........................................... ........................................... ........................................... เพลงที่เล่น ........................................... ........................................... ........................................... โอกาสที่เล่น ........................................... ........................................... ...........................................
14 2. นักเรียนตรวจสอบความถูกต้องและความเรียบร้อยของผลงาน หากพบข้อผิดพลาดให้ปรับปรุงแก้ไขให้ ถูกต้อง 3. นักเรียนผลัดกันออกมาน าเสนอโดยการอธิบายประกอบแผนผังความคิดแผ่นใหญ่ที่ช่วยกันท า 4. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปใจความส าคัญการเรียนรู้เรื่องวงสะล้อ ซึง ว่าการเรียนรู้วงสะล้อ ซึงผู้เรียนต้อง เรียนรู้เรื่องความหมายของวงสะล้อ ซึง ความเป็นมาของวงสะล้อ ซึง ลักษณะของวงสะล้อ ซึง รูปแบบการรวมวง วงสะล้อ ซึง เพลงที่เล่น และโอกาสในการเล่นวงสะล้อ ซึง เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจเป็นเบื้องต้น น าไปสู่การ ปฏิบัติการเล่นที่ถูกต้อง ขั้นที่ 5 สะท้อนผลงานสู่สังคม นักเรียนน าผลงานแผนภูมิแผ่นใหญ่ไปติดเพื่อน าเสนอให้ผู้อื่นได้ความรู้และชื่นชมผลงานร่วมกัน 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. รูปภาพวงดนตรีสะล้อ ซึง 2. แผนภูมิ 3. เครื่องใช้ ของจริง 4. แหล่งสืบค้นทางอินเทอร์เน็ต 9. การวัดผลและประเมินผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ เครื่องมือ การตัดสิน 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 1. แบบทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินการปฏิบัติ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินคุณลักษณะ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน เฉลี่ยรวม 70 % ขึ้นไป = ผ่าน
15 บันทึกผลหลังสอน หน่วยที่...................เรื่อง...................................................................................ชั้น..... ............................... วันที่สอน........................................................................................เวลา........................ ............................. 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 1. ผลการจัดกิจกรรม ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... 2. ผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ ผลสัมฤทธิ์ 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ตรวจใบงาน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... เฉลี่ยรวม ร้อยละ 70 ขึ้นไป..............คน/คิดเป็นร้อยละ....................... 3. ปัญหา/อุปสรรค ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... 4. แนวทางแก้ไข ............................................................................................................................. ....................................................... ................................................................................................................................................................................ .... ............................................................................................................................. .................................... 5. ข้อเสนอแนะของครูผู้สอน ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................................ ........................................ ................................................................................................................................................................. ลงชื่อ...........................................................ครูผู้สอน (.....................................................) ............/................................../....................
16 ใบบันทึกความรู้ที่2 ความรู้เกี่ยวกับวงสะล้อ ซึง ............................................................... ค าชี้แจง ให้นักเรียนบันทึกความรู้หรือตอบค าถามลงในช่องว่าง(ข้อละ 2 คะแนน) 1.ความหมายของวงสะล้อ ซอ ซึง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 2.ความเป็นมาของวงสะล้อ ซึง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 3.ลักษณะของเครื่องดนตรีวงสะล้อ ซึง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 4. รูปแบบการประสมวงสะล้อ ซึง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 5. เพลงที่เล่นโดยวงสะล้อ ซึง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 6. โอกาสในการเล่นวงสะล้อ ซึง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ชื่อ.......................................................................................เลขที่..................ชั้น...... ............. สรุปคะแนนที่ได้ เต็ม 10 คิดเป็นร้อยละ การตัดสิน ได้ ผ่าน ไม่ผ่าน
17 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 หน่วยที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเรื่องวงสะล้อ ซึง เวลา 3 ชั่วโมง เรื่อง โน้ตเพลงไทย-พื้นเมือง เวลา 1 ชั่วโมง ....................................................................... 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ศ 2.1 เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์วิจารณ์คุณค่า ดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวัน 2.ตัวชี้วัด ป.3 ศ2.1ป.3/2 ใช้รูปภาพหรือสัญลักษณ์แทนเสียงและจังหวะเคาะ ป.4 ศ2.1ป.4/4 อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล ป.5 ศ2.1ป.5/3 อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล 5 ระดับเสียง ป.6 ศ2.1ป.6/3 อ่าน เขียนโน้ตไทย และโน้ตสากลท านอง ง่าย ๆ 3.สาระส าคัญ วงสะล้อ ซึง เป็นวงดนตรีพื้นเมืองที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ เพราะมีคุณค่าทางด้านจิตใจและรับใช้สังคม มายาวนาน ปัจจุบันการฝึกเล่นดนตรีวงสะล้อซึง ใช้การเรียนรู้ผ่านโน้ตเพลงไทย โด เร มี ฟา โดยใช้สัญลักษณ์แทน เสียงคือ ด ร ม ฟ ซ ล ท ด ผู้เรียนต้องมีความรู้ความเข้าใจเป็นเบื้องต้น น าไปสู่การปฏิบัติการเล่นที่ถูกต้อง 4. สาระการเรียนรู้ 1. ประโยชน์และคุณค่าของดนตรีสะล้อ ซึง 2. แนวทางการอนุรักษ์สืบสานดนตรีสะล้อ ซึง 3. สัญลักษณ์แทนเสียงโน้ตเพลงไทย ด ร ม ฟ ซ ล ท ด 4. ห้องโน้ตเพลงไทย 5. สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 ใฝ่เรียนรู้ 6.2 รักความเป็นไทย 7. กิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นที่ 1 ปลุกเร้าความสนใจ 1. ครูให้นักเรียนดูรูปภาพวงดนตรีสะล้อ ซึง ในงานต่างๆ ทั้งงานบุญ งานอวมงคล การท่องเที่ยว และการ ประสมวงดนตรีสะล้อ ซึงกับวงสากลต่างๆ 2. ร่วมกันอภิปรายว่า วงสะล้อ ซึง มีคุณค่าในการรับใช้พิธีกรรมต่างๆ ในสังคม รวมทั้งเพื่อการบันเทิง การ ต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง การเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น จึงควรค่าแก่การอนุรักษ์สืบสานดนตรีสะล้อ ซึง เอาไว้
18 ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา 1. ครูอธิบายว่าดนตรีสะล้อ ซึง ที่มีคุณค่าควรแก่การอนุรักษ์ เราจะร่วมกันอนุรักษ์สืบสานดนตรีสะล้อ ซึงไว้ ได้โดยวิธีใดบ้าง ให้นักเรียนแสดงความคิดเห็น 2. ครูและนักเรียนร่วมกันสืบค้นความรู้ทางอินเทอร์เน็ตเกี่ยวกับแนวทางการอนุรักษ์สืบสานดนตรีสะล้อ ซึง 3. ร่วมกันศึกษาเรื่องโน้ตเพลงไทย โด เร มี ฟา ซอล ลา ที โด ใช้อักษรแทนเสียงคือ ด ร ม ฟ ซ ล ท ด 4. ครูอธิบายการน าตัวอักษรแทนเสียงหรือตัวโน้ตเพลงไทย เขียนลงในตารางโน้ตเพลง 8 ห้อง ขั้นที่ 3 อภิปรายและสรุปความรู้ 1. นักเรียนท าใบบันทึกความรู้ที่ 3 เรื่อง การอนุรักษ์ดนตรีสะล้อ ซึงและโน้ตเพลงไทย 2. ร่วมกันตรวจการบันทึกของนักเรียนแต่ละคน อภิปรายเพิ่มเติม ปรับปรุง แก้ไขข้อมูลการบันทึกให้ถูกต้อง สมบูรณ์ ขั้นที่ 4 สร้างผลงานจากความเข้าใจและน าเสนอ 1. นักเรียนร่วมกันท าแผนผังความคิดสรุปความรู้เรื่องการอนุรักษ์สืบสานวงสะล้อ ซึง และโน้ตเพลงไทยลงใน แผนภูมิแผ่นใหญ่ ดังตัวอย่าง 2. นักเรียนตรวจสอบความถูกต้องและความเรียบร้อยของผลงาน หากพบข้อผิดพลาดให้ปรับปรุงแก้ไขให้ ถูกต้อง 3. นักเรียนผลัดกันออกมาน าเสนอโดยการอธิบายประกอบแผนผังความคิดแผ่นใหญ่ที่ช่วยกันท า วงสะล้อ ซึง ประโยชน์และคุณค่า ........................................... ........................................... ........................................... แนวทางการอนุรักษ์ ........................................... ........................................... ........................................... เสียงโน้ตเพลงไทย ........................................... ........................................... ........................................... ตัวอักษรแทนเสียงโน้ต ........................................... ........................................... ........................................... การเขียนตารางโน้ต ........................................... ........................................... ........................................... เครื่องหมายขีด - ........................................... ........................................... ...........................................
19 4. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปใจความส าคัญการเรียนรู้เรื่องวงสะล้อ ซึง ว่าวงสะล้อ ซึง เป็นวงดนตรีพื้นเมืองที่ ควรค่าแก่การอนุรักษ์เพราะมีคุณค่าทางด้านจิตใจและรับใช้สังคมมายาวนาน ปัจจุบันการฝึกเล่นดนตรีวงสะล้อซึง ใช้การเรียนรู้ผ่านโน้ตเพลงไทย โด เร มี ฟา โดยใช้สัญลักษณ์แทนเสียงคือ ด ร ม ฟ ซ ล ท ด ผู้เรียนต้องมี ความรู้ความเข้าใจเป็นเบื้องต้น น าไปสู่การปฏิบัติการเล่นที่ถูกต้อง ขั้นที่ 5 สะท้อนผลงานสู่สังคม นักเรียนน าผลงานแผนภูมิแผ่นใหญ่ไปติดเพื่อน าเสนอให้ผู้อื่นได้ความรู้และชื่นชมผลงานร่วมกัน 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. รูปภาพวงดนตรีสะล้อ ซึง ในโอกาสต่างๆ 2. แผนภูมิ 3. แผนภูมิโน้ต 4. แหล่งสืบค้นทางอินเทอร์เน็ต 9. การวัดผลและประเมินผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ เครื่องมือ การตัดสิน 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 1. แบบทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินการปฏิบัติ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินคุณลักษณะ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน เฉลี่ยรวม 70 % ขึ้นไป = ผ่าน
20 บันทึกผลหลังสอน หน่วยที่...................เรื่อง...................................................................................ชั้น..... ............................... วันที่สอน........................................................................................เวลา........................ ............................. 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 1. ผลการจัดกิจกรรม .................................................................................................................................................. .................................. .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... 2. ผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ ผลสัมฤทธิ์ 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ตรวจใบงาน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... เฉลี่ยรวม ร้อยละ 70 ขึ้นไป..............คน/คิดเป็นร้อยละ....................... 3. ปัญหา/อุปสรรค ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... 4. แนวทางแก้ไข ............................................................................................................................. ....................................................... ................................................................................................................................................................................ .... ............................................................................................................................. .................................... 5. ข้อเสนอแนะของครูผู้สอน ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... ลงชื่อ...........................................................ครูผู้สอน (.....................................................) ............/................................../....................
21 ใบบันทึกความรู้ที่ 3 การอนุรักษ์สืบสานวงสะล้อ ซึง และโน้ตเพลงไทย ............................................................... ค าชี้แจง ให้นักเรียนบันทึกความรู้หรือตอบค าถามลงในช่องว่าง(ข้อละ 2 คะแนน) 1. ประโยชน์และคุณค่าของวงสะล้อ ซึง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 2.แนวทางการอนุรักษ์สืบสานวงสะล้อ ซึง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 3. เสียงโน้ตเพลงไทย ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 4.อักษรแทนเสียงโน้ตเพลงไทย ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 5.การบันทึกโน้ตเพลงไทยในตาราง 8 ช่อง (ตัวอย่างเพลงอะไรก็ได้ 2 บรรทัด) ชื่อ.......................................................................................เลขที่..................ชั้น................... สรุปคะแนนที่ได้ เต็ม 10 คิดเป็นร้อยละ การตัดสิน ได้ ผ่าน ไม่ผ่าน
22 ใบความรู้ เรื่อง ตารางโน้ตเพลงพื้นเมือง - - - - - - - - - - ซ - ม ร ด ร ม - - - - ซ ล ด ร - ด ร ม ร ร ร ร เพลง ล่องแม่ปิง - - - - - ซ ซ ซ ล ซ ม ซ - ล - ด - - - - ซ ล ซ ด ซ ล ซ ด ม ร ซ ม - - - - ซ ด ร ม ร ม ซ ม ร ด - ร - - - - ซ ด ร ม ร ม ซ ม ร ด - ร - ซ - ล - ด - ร ม ร ด ร ม ร ด ล ซ ด ร ม - ซ - ล ซ ล ด ล ซ ม - ซ ห้องโน้ต 1 จังหวะหน้าทับ 1 จังหวะหน้าทับ เล่นซ้ าตัวโน้ตหน้าเครื่องหมายขีด เล่นซ้ าตัวโน้ตจากท้ายเพลงวนกลับมารอบใหม่
23 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 หน่วยที่ 2 ปฏิบัติการเล่นให้เกิดเสียง เวลา 3 ชั่วโมง เรื่อง การเล่นตามเสียงโน้ตเพลงไทย เวลา 1 ชั่วโมง ....................................................................... 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ศ 2.1 เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์วิจารณ์คุณค่า ดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวัน 2.ตัวชี้วัด ป.3 ศ2.1ป.3/2 ใช้รูปภาพหรือสัญลักษณ์แทนเสียงและจังหวะเคาะ ป.4 ศ2.1ป.4/4 อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล ป.5 ศ2.1ป.5/3 อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล 5 ระดับเสียง ป.6 ศ2.1ป.6/3 อ่าน เขียนโน้ตไทย และโน้ตสากลท านอง ง่าย ๆ 3.สาระส าคัญ วงสะล้อ ซึง ในปัจจุบันมีการฝึกเล่นโดยใช้การเรียนรู้ผ่านโน้ตเพลงไทย โด เร มี ฟา ใช้สัญลักษณ์แทน เสียงคือ ด ร ม ฟ ซ ล ท ด ผู้เรียนต้องมีความรู้ความเข้าใจเป็นเบื้องต้น น าไปสู่การปฏิบัติการเล่นที่ถูกต้อง 4. สาระการเรียนรู้ 1. การหยิบจับ/ท่านั่ง 2. การท าให้เกิดเสียง 3. การอ่านโน้ตเพลง/เคาะจังหวะ 4. การไล่เสียงเรียงโน้ต 5. สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการสื่อสาร 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 ใฝ่เรียนรู้ 6.2 รักความเป็นไทย 7. กิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นที่ 1 ปลุกเร้าความสนใจ 1. ร่วมกันสืบค้นเพื่อดูรูปภาพการนั่งเล่นดนตรีสะล้อ ซึง ร่วมกันอภิปรายถึงลักษณะท่าทาง บุคลิกภาพ การ หยิบจับเครื่องดนตรี 2. ร่วมกันอภิปรายเหตุผลด้านความสง่างามทางบุคลิกภาพของผู้เล่น
24 ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา 1. แบ่งกลุ่มนักเรียนเพื่อเลือกเครื่องดนตรีที่ชอบตามประเภทเครื่องดีด สี ตี เป่า แล้วจัดที่นั่งเรียนในลักษณะ แถวเพื่อให้ครูเดินเข้าไปหานักเรียนรายบุคคลได้โดยสะดวก 2. ครูสาธิตการหยิบจับเครื่องดนตรีแต่ละชิ้นพร้อมท่านั่งที่ถูกต้อง นักเรียนแต่ละกลุ่มปฏิบัติตาม 3. ครูสาธิตการดีด สี ตี เป่า ทีละเครื่องดนตรี นักเรียนแต่ละกลุ่มปฏิบัติตามโดยการดีด สี ตี เป่า ให้เกิดเสียง ครูเข้าไปช่วยเหลือนักเรียนรายบุคคลให้ปฏิบัติจนเกิดเสียงที่ถูกต้อง 4. นักเรียนดูแผนภูมิต าแหน่งเสียง ด – ซ แล้วหาเสียง ด – ซ บนตัวเครื่องดนตรีพร้อมครูสาธิต 5. นักเรียนดูแผนภูมิต าแหน่งเสียง ดรมฟ แล้วหาเสียง ดรมฟ บนตัวเครื่องดนตรีพร้อมครูสาธิต 6. นักเรียนดูแผนภูมิต าแหน่งเสียง ดรมฟ แล้วหาเสียง ดรมฟ บนตัวเครื่องดนตรีพร้อมครูสาธิต 7. นักเรียนเล่นโน้ต ดรมฟ ซลทด ต่อเนื่องพร้อมครูสาธิต 8. นักเรียนเล่นโน้ต ดรมฟ ซลทด ต่อเนื่องพร้อมครูอ่านโน้ต 9. ครูชี้ดรมฟ ซลทด พร้อมกับนับ 1234 1234 จากนั้นฝึกตบมือที่จังหวะที่ 4 หรือตรงกับโน้ต ฟ และ ด ฝึก ปฏิบัติไปพร้อมกับครูจนตบมือได้ตรงจังหวะที่ 4 อย่างคล่องแคล่ว ขั้นที่ 3 อภิปรายและสรุปความรู้ 1. นักเรียนท าใบบันทึกความรู้ที่ 4 เรื่อง การเล่นเครื่องดนตรีและโน้ตเพลง 2. ร่วมกันตรวจการบันทึกของนักเรียนแต่ละคน อภิปรายเพิ่มเติม ปรับปรุง แก้ไขข้อมูลการบันทึกให้ถูกต้อง สมบูรณ์ ขั้นที่ 4 สร้างผลงานจากความเข้าใจและน าเสนอ 1. นักเรียนร่วมกันท าแผนผังความคิดสรุปความรู้เรื่องการเล่นเครื่องดนตรีและโน้ตเพลงในแผนภูมิแผ่นใหญ่ ดังตัวอย่าง
25 2. นักเรียนตรวจสอบความถูกต้องและความเรียบร้อยของผลงาน หากพบข้อผิดพลาดให้ปรับปรุงแก้ไขให้ ถูกต้อง 3. นักเรียนผลัดกันออกมาน าเสนอโดยการอธิบายประกอบแผนผังความคิดแผ่นใหญ่ที่ช่วยกันท า 4. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปใจความส าคัญการเรียนรู้ว่า วงสะล้อ ซึง ในปัจจุบันมีการฝึกเล่นโดยใช้การ เรียนรู้ผ่านโน้ตเพลงไทย โด เร มี ฟา ใช้สัญลักษณ์แทนเสียงคือ ด ร ม ฟ ซ ล ท ด ผู้เรียนต้องมีความรู้ความ เข้าใจเป็นเบื้องต้น น าไปสู่การปฏิบัติการเล่นที่ถูกต้อง ขั้นที่ 5 สะท้อนผลงานสู่สังคม นักเรียนเล่นเครื่องดนตรีตามโน้ต ดรมฟ ซลทด เพื่อน าเสนอให้ผู้อื่นได้ชื่นชมผลงานร่วมกัน 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. รูปภาพการนั่งเล่นดนตรีสะล้อ ซึง 2. แผนภูมิเครื่องดนตรี 3. แผนภูมิโน้ต 4. เครื่องดนตรี 9. การวัดผลและประเมินผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ เครื่องมือ การตัดสิน 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 1. แบบทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินการปฏิบัติ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินคุณลักษณะ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน เฉลี่ยรวม 70 % ขึ้นไป = ผ่าน
26 บันทึกผลหลังสอน หน่วยที่...................เรื่อง...................................................................................ชั้น..... ............................... วันที่สอน........................................................................................เวลา..................................................... 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 1. ผลการจัดกิจกรรม ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... 2. ผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ ผลสัมฤทธิ์ 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ตรวจใบงาน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... เฉลี่ยรวม ร้อยละ 70 ขึ้นไป..............คน/คิดเป็นร้อยละ....................... 3. ปัญหา/อุปสรรค ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... 4. แนวทางแก้ไข ............................................................................................................................. ....................................................... ................................................................................................................................................................................ .... ............................................................................................................................. .................................... 5. ข้อเสนอแนะของครูผู้สอน ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................................ ........................................ ................................................................................................................................................................. ลงชื่อ...........................................................ครูผู้สอน (.....................................................) ............/................................../....................
27 ใบบันทึกความรู้ที่ 4 เรื่อง การเล่นเครื่องดนตรีและโน้ตเพลง ............................................................... ค าชี้แจง ให้นักเรียนบันทึกความรู้หรือตอบค าถามลงในช่องว่าง(ข้อละ 2 คะแนน) 1. บอกเหตุผลของการนั่งเล่นดนตรีในท่าที่ถูกต้อง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 2. บอกวิธีหยิบจับเครื่องดนตรีของตนเอง เครื่องดนตรี = .................................. ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 3. บอกวิธีการเล่น ด – ซ ในเครื่องดนตรีของตนเอง เครื่องดนตรี = .................................. ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 4. บอกวิธีการเล่น ดรมฟ ซลทด ในเครื่องดนตรีของตนเอง เครื่องดนตรี = .................................. ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 5.อธิบายวิธีการตบมือตามจังหวะโน้ตเพลง ดรมฟ ซลทด ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ชื่อ.......................................................................................เลขที่..................ชั้น................... สรุปคะแนนที่ได้ เต็ม 10 คิดเป็นร้อยละ การตัดสิน ได้ ผ่าน ไม่ผ่าน
28 ใบความรู้ ตัวอย่างท่านั่งเล่นดนตรีพื้นเมือง เป่าขลุ่ย ดีดซึง สีสะล้อ
29 น้านี้ตัดเอาไปไว้ท้ายแผนรายชั่วโมง
30
31
32 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 หน่วยที่ 2 ปฏิบัติการเล่นให้เกิดเสียง เวลา 3 ชั่วโมง เรื่อง การเล่นโน้ตฝึกหัด เวลา 2 ชั่วโมง ....................................................................... 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ศ 2.1 เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์วิจารณ์คุณค่า ดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวัน 2.ตัวชี้วัด ป.3 ศ2.1ป.3/2 ใช้รูปภาพหรือสัญลักษณ์แทนเสียงและจังหวะเคาะ ป.4 ศ2.1ป.4/4 อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล ป.5 ศ2.1ป.5/3 อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล 5 ระดับเสียง ป.6 ศ2.1ป.6/3 อ่าน เขียนโน้ตไทย และโน้ตสากลท านอง ง่าย ๆ 3.สาระส าคัญ การฝึกเล่นดนตรีสะล้อ ซึง โดยใช้การเรียนรู้ผ่านโน้ตเพลงไทย โด เร มี ฟา ใช้สัญลักษณ์แทนเสียงคือ ด ร ม ฟ ซ ล ท ด ผู้เรียนต้องฝึกเล่นโน้ตส าหรับฝึกหัดเป็นเบื้องต้น เพื่อให้มีทักษะความช านาญ น าไปสู่การ ปฏิบัติการเล่นที่ถูกต้อง 4. สาระการเรียนรู้ 1. โน้ตฝึกหัดเบื้องต้น 10 ขั้น 5. สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการคิด 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 ใฝ่เรียนรู้ 6.2 รักความเป็นไทย 7. กิจกรรมการเรียนรู้ ชั่วโมงที่ 1 ขั้นที่ 1 ปลุกเร้าความสนใจ 1. ฟังเพลงบรรเลงสะล้อ ซึง แล้วอภิปรายถึงความคล่อง ความช านาญ ส่งผลต่อการเล่นที่ตรงจังหวะ ตรง ท านองเพลง เกิดความไพเราะและน่าฟัง 2. ครูสาธิตการเล่นโน้ตฝึกหัดพร้อมอธิบายว่าความคล่องของมือเกิดจากการเล่นโน้ตฝึกหัดจนช านาญ จะ ส่งผลให้เล่นเพลงได้ง่ายขึ้น และเล่นทันจังหวะในช่วงของการฝึกเล่นใหม่ๆ ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา 1. แบ่งกลุ่มนักเรียนเพื่อเลือกเครื่องดนตรีที่ชอบตามประเภทเครื่องดีด สี ตี เป่า แล้วจัดที่นั่งเรียนในลักษณะ แถวเพื่อให้ครูเดินเข้าไปหานักเรียนรายบุคคลได้โดยสะดวก(ครูตั้งเสียงเครื่องดนตรีก่อนเรียนทุกครั้ง)
33 2. ทบทวนการเล่นให้เกิดเสียงตามโน้ต ดรมฟ ซลทด พร้อมกันตามครูอ่านโน้ต 3. ปฏิบัติการเล่นตามโน้ตฝึกหัดทีละขั้นตอน ดังนี้ 1) ร่วมกันอ่านโน้ตฝึกหัดขั้นที่ 1 ดรมฟ ซลทด จากนั้นให้นักเรียนเล่นพร้อมกันตามครูสาธิต ครูเข้า ไปช่วยเหลือนักเรียนรายบุคคลให้ปฏิบัติจนเกิดเสียงที่ถูกต้องในทุกขั้นของการฝึก 2) ร่วมกันอ่านโน้ตฝึกหัดขั้นที่ 2 ด ทลซ ฟมรด จากนั้นให้นักเรียนเล่นพร้อมกันตามครูสาธิตและ อ่านโน้ต 3) ร่วมกันอ่านโน้ตฝึกหัดขั้นที่ 3 –ดรม -มรด จากนั้นให้นักเรียนเล่นพร้อมกันตามครูสาธิตและอ่าน โน้ต 4) ร่วมกันอ่านโน้ตฝึกหัดขั้นที่ 4 –ซลด -ด ลซ จากนั้นให้นักเรียนเล่นพร้อมกันตามครูสาธิตและอ่าน โน้ต 5) ร่วมกันอ่านโน้ตฝึกหัดขั้นที่ 5 –มซล -ลซม จากนั้นให้นักเรียนเล่นพร้อมกันตามครูสาธิตและ อ่านโน้ต 6) ร่วมกันอ่านโน้ตฝึกหัดขั้นที่ 6 ซลซด ซลซด จากนั้นให้นักเรียนเล่นพร้อมกันตามครูสาธิตและ อ่านโน้ต 7) ร่วมกันอ่านโน้ตฝึกหัดขั้นที่ 7 มซลด มซลด จากนั้นให้นักเรียนเล่นพร้อมกันตามครูสาธิตและ อ่านโน้ต 8) ร่วมกันอ่านโน้ตฝึกหัดขั้นที่ 8 ด ลซม ด ลซม จากนั้นให้นักเรียนเล่นพร้อมกันตามครูสาธิตและ อ่านโน้ต 9) ร่วมกันอ่านโน้ตฝึกหัดขั้นที่ 9 ซมรด ซมรด จากนั้นให้นักเรียนเล่นพร้อมกันตามครูสาธิตและ อ่านโน้ต 10) ร่วมกันอ่านโน้ตฝึกหัดขั้นที่ 10 ซดรม ซดรม จากนั้นให้นักเรียนเล่นพร้อมกันตามครูสาธิตและ อ่านโน้ต 11) ปฏิบัติซ้ าโน้ตฝึกหัดขั้นที่ 1 - 10 โดยครูอธิบายวิธีการฝึกว่าให้เล่นซ้ าๆ แต่ละขั้น เล่นจากช้าๆ – เร็วขึ้นๆ เมื่อคล่องขั้นที่ 1 แล้วจึงค่อยเล่นขั้นต่อๆ ไป ชั่วโมงที่ 2 1. ทบทวนการเล่นขั้นที่ 1 – 10 ตามครูอ่านและชี้โน้ต 2. ให้เวลานักเรียนฝึกเล่นด้วยตนเองตามระดับความเร็วในการฝึกของแต่ละคนโดยดูตามแผนภูมิโน้ตฝึกหัด 10 ขั้น ขั้นที่ 3 อภิปรายและสรุปความรู้ 1. นักเรียนท าใบบันทึกความรู้ที่ 5 เรื่อง การเล่นโน้ตฝึกหัด 10 ขั้น 2. ร่วมกันตรวจการบันทึกของนักเรียนแต่ละคน อภิปรายเพิ่มเติม ปรับปรุง แก้ไขข้อมูลการบันทึกให้ถูกต้อง สมบูรณ์ ขั้นที่ 4 สร้างผลงานจากความเข้าใจและน าเสนอ 1. นักเรียนผลัดกันออกมาน าเสนอการเล่นตามโน้ตฝึกหัด 10 ขั้น ให้ครูและเพื่อนๆ ดูแล้วช่วยกันอภิปราย ชี้แนะการปรับปรุง
34 2. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปใจความส าคัญการเรียนรู้ว่า การฝึกเล่นดนตรีสะล้อ ซึง โดยใช้การเรียนรู้ผ่าน โน้ตเพลงไทย โด เร มี ฟา ใช้สัญลักษณ์แทนเสียงคือ ด ร ม ฟ ซ ล ท ด ผู้เรียนต้องฝึกเล่นโน้ตส าหรับฝึกหัด เป็นเบื้องต้น เพื่อให้มีทักษะความช านาญ น าไปสู่การปฏิบัติการเล่นที่ถูกต้อง ขั้นที่ 5 สะท้อนผลงานสู่สังคม นักเรียนรวมกลุ่มเล่นเครื่องดนตรีตามโน้ตฝึกหัด 10 ขั้น เพื่อน าเสนอให้ผู้อื่นได้ชื่นชมผลงานร่วมกัน 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. แผนภูมิโน้ตฝึกหัด 2. แผนภูมิต าแหน่งโน้ตบนเครื่องดนตรี 3. เครื่องดนตรี 9. การวัดผลและประเมินผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ เครื่องมือ การตัดสิน 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 1. แบบทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินการปฏิบัติ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินคุณลักษณะ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน เฉลี่ยรวม 70 % ขึ้นไป = ผ่าน
35 บันทึกผลหลังสอน หน่วยที่...................เรื่อง...................................................................................ชั้น..... ............................... วันที่สอน........................................................................................เวลา..................................................... 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 1. ผลการจัดกิจกรรม ........................................................................................................................ ............................................................ ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................................. .................... 2. ผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ ผลสัมฤทธิ์ 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ตรวจใบงาน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... เฉลี่ยรวม ร้อยละ 70 ขึ้นไป..............คน/คิดเป็นร้อยละ....................... 3. ปัญหา/อุปสรรค ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... 4. แนวทางแก้ไข ............................................................................................................................. ....................................................... ................................................................................................................................................................................ .... ............................................................................................................................. .................................... 5. ข้อเสนอแนะของครูผู้สอน ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... ลงชื่อ...........................................................ครูผู้สอน (.....................................................) ............/................................../....................
36 ใบบันทึกความรู้ที่ 5 เรื่อง การเล่นโน้ตฝึกหัด ............................................................... ค าชี้แจง ให้นักเรียนบันทึกความรู้หรือตอบค าถามลงในช่องว่าง(ข้อละ 2 คะแนน) 1. เราเล่นโน้ตฝึกหัดเพื่ออะไร ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 2. บอกวิธีการเล่นโน้ตฝึกหัด ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 3. โน้ต ด หมายถึงอะไร ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 4.ลูก 3 กับ ลูก 4 มีการตั้งเสียงเป็นอย่างไร ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 5.การตั้งเสียงใช้เสียงขลุ่ยเป็นหลักเพราะอะไร ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ชื่อ.......................................................................................เลขที่..................ชั้น................... สรุปคะแนนที่ได้ เต็ม 10 คิดเป็นร้อยละ การตัดสิน ได้ ผ่าน ไม่ผ่าน
37 ฝึกทักษะ 10 ขั้น ฝึกซ้ าๆ จนคล่องแล้วไปขั้นถัดไป 1. ด ร ม ฟ ซ ล ท ด 2. ด ท ล ซ ฟ ม ร ด 3. - ด ร ม - ม ร ด 4. - ซ ล ด - ด ล ซ 5. - ม ซ ล - ล ซ ม 6. ซ ล ซ ด ซ ล ซ ด 7. ม ซ ล ด ม ซ ล ด 8. ด ล ซ ม ด ล ซ ม 9. ซ ม ร ด ซ ม ร ด 10. ซ ด ร ม ซ ด ร ม
38 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6 หน่วยที่ 3 ร่วมกันบรรเลงเพลง เวลา 9 ชั่วโมง เรื่อง การเล่นตามโน้ตเพลงพื้นเมือง 5 เพลง เวลา 9 ชั่วโมง ....................................................................... 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ศ 2.1 เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์วิจารณ์คุณค่า ดนตรีถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวัน 2.ตัวชี้วัด ป.3 ศ2.1ป.3/2 ใช้รูปภาพหรือสัญลักษณ์แทนเสียงและจังหวะเคาะ ป.4 ศ2.1ป.4/4 อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล ป.5 ศ2.1ป.5/3 อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล 5 ระดับเสียง ป.6 ศ2.1ป.6/3 อ่าน เขียนโน้ตไทย และโน้ตสากลท านอง ง่าย ๆ 3.สาระส าคัญ วงสะล้อ ซึง เป็นวงดนตรีพื้นเมือง มีเพลงส าหรับการบรรเลงโดยเฉพาะเรียกว่า เพลงพื้นเมือง เป็นเพลง สั้นๆ ท านองง่ายๆ จ านวน 5 เพลงเป็นเบื้องต้น บันทึกด้วยโน้ตเพลงไทยลงในบรรทัด 8 ห้อง 4. สาระการเรียนรู้ 1. การเล่นเพลงพื้นเมืองเบื้องต้นจ านวน 5 เพลง คือ ล่องแม่ปิง เสเลเมา รอบเวียง กุหลาบเชียงใหม่ สร้อยสนตัด 5. สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการคิด 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 ใฝ่เรียนรู้ 6.2 รักความเป็นไทย 7. กิจกรรมการเรียนรู้ ชั่วโมงที่ 1 ขั้นที่ 1 ปลุกเร้าความสนใจ 1. ร่วมกันฟังเพลงบรรเลงสะล้อ ซึง เพลงล่องแม่ปิงแล้วอภิปรายถึงความไพเราะน่าฟัง หรือประสบการณ์ที่ ได้เคยฟังมาก่อน 2. ร่วมกันสืบค้นเพลงล่องแม่ปิงในลักษณะของเพลงร้อง เพลงแห่ เพลงโฟล์คซองค าเมือง
39 ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา 1. ทบทวนการเล่นโน้ตฝึกหัด 2. ฝึกการเล่นเพลงล่องแม่ปิง ตามขั้นตอนดังนี้ 1) อภิปรายชื่อเพลงล่องแม่ปิง หมายถึงการล่องไปตามแม่น้ าปิง 2) ร่วมกันอ่านโน้ตเพลงล่องแม่ปิง 3) ครูอธิบายการแบ่งท่อนเพลงแต่ละบรรทัดออกเป็น 4 ห้องเท่ากับ 1 ท่อนเพลง 4) เล่นเพลงท่อนที่ 1 (สี่ห้องแรกของบรรทัดที่ 1) ตามครูชี้และอ่านโน้ต ซ้ าๆ 5) เล่นเพลงท่อนที่ 2 (สี่ห้องหลังของบรรทัดที่ 1) ตามครูชี้และอ่านโน้ต ซ้ าๆ 6) เล่นเพลงต่อเนื่องท่อนที่ 1 – 2 ตามครูชี้และอ่านโน้ต ซ้ าๆ 7) เล่นเพลงบรรทัดที่ 2 ตามขั้นตอนที่ 4) ถึง 6) 8) เล่นเพลงบรรทัดที่ 3 ตามขั้นตอนที่ 4) ถึง 6) 9) เล่นเพลงล่องแม่ปิงตลอดเพลงตามครูชี้และอ่านโน้ต ซ้ าๆ 10) เล่นเพลงล่องแม่ปิงตลอดเพลงตามครูชี้โดยไม่อ่านโน้ต 11) เล่นเพลงล่องแม่ปิงตลอดเพลงตามครูอ่านโดยไม่ไม่ชี้โน้ต 12) เล่นเพลงล่องแม่ปิงตลอดเพลงพร้อมครูโดยนักเรียนดูโน้ตด้วยตนเอง 13) เล่นเพลงล่องแม่ปิงเข้าเครื่องจังหวะ โดยครูตีกลองหน้าทับพื้นเมืองพร้อมกับช่วยเหลือนักเรียน โดยการอ่านโน้ตเพลงล่องแม่ปิงไปด้วย 14) ฝึกการขึ้น – จบเพลงล่องแม่ปิง 3. ฝึกการเล่นเพลงต่อไปตามขั้นตอน 1) ถึง 14) คือ เสเลเมา รอบเวียง กุหลาบเชียงใหม่ สร้อยสนตัด ขั้นที่3 อภิปรายและสรุปความรู้ 1. นักเรียนท าใบบันทึกความรู้ที่ 6 เรื่อง การเล่นเพลงพื้นฐาน จ านวน 5 เพลง 2. ร่วมกันตรวจการบันทึกของนักเรียนแต่ละคน อภิปรายเพิ่มเติม ปรับปรุง แก้ไขข้อมูลการบันทึกให้ถูกต้อง สมบูรณ์ ขั้นที่ 4 สร้างผลงานจากความเข้าใจและน าเสนอ 1. นักเรียนผลัดกันออกมาน าเสนอการเล่นเพลงแต่ละเพลงให้ครูและเพื่อนๆ ดู แล้วช่วยกันอภิปราย ชี้แนะ การปรับปรุง 2. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปใจความส าคัญการเรียนรู้ว่า วงสะล้อ ซึง เป็นวงดนตรีพื้นเมือง มีเพลงส าหรับ การบรรเลงโดยเฉพาะเรียกว่า เพลงพื้นเมือง เป็นเพลงสั้นๆ ท านองง่ายๆ จ านวน 5 เพลงเป็นเบื้องต้น บันทึกด้วย โน้ตเพลงไทยลงในบรรทัด 8 ห้อง
40 ขั้นที่ 5 สะท้อนผลงานสู่สังคม นักเรียนรวมกลุ่มเล่นเครื่องดนตรีตามเพลงพื้นฐาน 5 เพลง เพื่อน าเสนอให้ผู้อื่นได้ชื่นชมผลงานร่วมกัน 8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 1. แผนภูมิเพลง 2. เครื่องดนตรี 3. แหล่งสืบค้นทางอินเทอร์เน็ต 9. การวัดผลและประเมินผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ เครื่องมือ การตัดสิน 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 1. แบบทดสอบ 2. ตรวจใบงาน 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินการปฏิบัติ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน 1. แบบประเมินคุณลักษณะ(รูบริก) 70 % ขึ้นไป = ผ่าน เฉลี่ยรวม 70 % ขึ้นไป = ผ่าน
41 บันทึกผลหลังสอน หน่วยที่...................เรื่อง...................................................................................ชั้น..... ............................... วันที่สอน........................................................................................เวลา..................................................... 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 1. ผลการจัดกิจกรรม ........................................................................................................................ ............................................................ ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................................. .................... 2. ผลการเรียนรู้ หัวข้อวัดผล วิธีการ ผลสัมฤทธิ์ 1. ด้านความรู้ 1. ทดสอบ ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ตรวจใบงาน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 2. ด้านปฏิบัติ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... 3. ด้านคุณลักษณะ 1. ประเมิน ร้อยละ 70 ขึ้นไป................คน/คิดเป็นร้อยละ........................... เฉลี่ยรวม ร้อยละ 70 ขึ้นไป..............คน/คิดเป็นร้อยละ....................... 3. ปัญหา/อุปสรรค ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... 4. แนวทางแก้ไข ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .................................... 5. ข้อเสนอแนะของครูผู้สอน ............................................................................................................................. ....................................................... ..................................................................................................................................................................... ............... .................................................................................................................... ............................................. ลงชื่อ...........................................................ครูผู้สอน (.....................................................) ............/................................../....................
42 ใบบันทึกความรู้ที่ 6 เรื่อง การเล่นเพลงพื้นฐาน จ านวน 5 เพลง ............................................................... ค าชี้แจง ให้นักเรียนบันทึกความรู้หรือตอบค าถามลงในช่องว่าง(ข้อละ 2 คะแนน) 1.ล่องแม่ปิง หมายถึงอะไร ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 2. เลือกบอกความหมายชื่อเพลงอีก 2 เพลง 1) - เพลง...................................................... - ความหมาย............................................................................................................... 2) - เพลง...................................................... - ความหมาย............................................................................................................... 3. หน้าทับหมายถึงอะไร ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 4.การขึ้นเพลง ท าอย่างไร ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 5.การจบเพลง ท าอย่างไร ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ชื่อ.......................................................................................เลขที่..................ชั้น................... สรุปคะแนนที่ได้ เต็ม 10 คิดเป็นร้อยละ การตัดสิน ได้ ผ่าน ไม่ผ่าน
43 ล่องแม่ปิง ---(ล ซ)ซซซ ลซมซ -ล-ด ---- ซลซด ซลซด มรซม ---- ซดรม รมซม รด-ร ---- ซดรม รมซม รด-ร -ซ-ล -ด-ร มรดร มรดล ซดรม -ซ-ล ซลด ล ซม-ซ เสเลเมา ---ม --ซล ด ลซม รมซล ---ม --ซล ด ลซด -รมซ ---ม --ซล ด ลซด -รซม ซมรด --ลด ลลมร ดลซล ---ด --ลด ลลมร ดลซล รอบเวียง ---- ซลซด ซลซด มรซม ---- ซลซด ซลซด มรซม ---ซ --มร มรดร ดรมซ ---- มมมซ มมมซ มรดล --ดร มรดล ซด ลซ ด ลซม ---- ดรมซ --ด ล ซม-ร --ดล ซลดร มรมซ -มรด
44 กุหลาบเจียงใหม่ ---ด รมฟซ ---ล ด ลซม --ซล ด ลซร มรดร มลซม ---ด รมฟซ ---ล ด ลซม --ดร ดล-ด รดลซ มซลด -รมร ดล-ด รดลซ มซลด สร้อยสนตัด (-ทลท --ลซ ลซมซ ลซด ล) ---- -ซซซ ลซด ม -ซ-ล --ดร มรดล --ด ซ มลซม ---- ซลลล ดรดล -ซ-ม ---ร มดรม ---ซ -มซล ---ด -ลลล --ด ล ซมซล --ด ล ซมซล ซมซล ซลดร -ดรม -ซ-ร -มซร มรดล --ซด --รม ซลซม -ร-ด
45 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 หน่วยที่ 4 ประสมวงสะล้อ ซึง เวลา 3 ชั่วโมง เรื่อง การเล่นเครื่องจังหวะ เวลา 1 ชั่วโมง ....................................................................... 1. มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ศ 2.1 เข้าใจและแสดงออกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์วิจารณ์คุณค่า ดนตรี ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่อดนตรีอย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวัน 2.ตัวชี้วัด ป.3 ศ2.1ป.3/2 ใช้รูปภาพหรือสัญลักษณ์แทนเสียงและจังหวะเคาะ ป.4 ศ2.1ป.4/4 อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล ป.5 ศ2.1ป.5/3 อ่าน เขียนโน้ตดนตรีไทยและสากล 5 ระดับเสียง ป.6 ศ2.1ป.6/3 อ่าน เขียนโน้ตไทย และโน้ตสากลท านอง ง่าย ๆ 3.สาระส าคัญ วงสะล้อ ซึง มีเครื่องดนตรีทั้งเครื่องดีด คือ ซึง เครื่องสี คือ สะล้อ เครื่องเป่า คือ ขลุ่ยพื้นเมือง และ เครื่องตี คือ กลอง ฉิ่ง และฉาบ กลองในวงสะล้อ ซึง ใช้กลองสองหน้าขนาดเล็กถึงปานกลาง มีลักษณะการตีจังหวะเฉพาะ เรียกว่า หน้าทับพื้นเมือง ส่วนฉิ่ง และ ฉาบ น าเข้ามาประสมวงในภายหลังตามแบบฉบับดนตรีไทย จะใช้ฉิ่งและฉาบขนาด เล็ก 4. สาระการเรียนรู้ 1. การเล่นเครื่องจังหวะ กลองพื้นเมือง ฉิ่ง ฉาบ 2. จังหวะหน้าทับพื้นเมือง 5. สมรรถนะส าคัญของผู้เรียน 5.1 ความสามารถในการคิด 6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 6.1 ใฝ่เรียนรู้ 6.2 รักความเป็นไทย 7. กิจกรรมการเรียนรู้ ชั่วโมงที่ 1 ขั้นที่ 1 ปลุกเร้าความสนใจ 1. ทบทวนการเล่นเพลงพื้นฐานทั้ง 5 เพลง 2. ร่วมกันฟังเพลงบรรเลงสะล้อ ซึง แล้วอภิปรายถึงเสียงเครื่องจังหวะที่ได้ยิน คือ เสียงกลอง ฉิ่ง และ ฉาบ 3. ร่วมกันสืบค้นรูปภาพวงสะล้อ ซึง เพื่อดูเครื่องดนตรีในวงว่ามีอะไรบ้าง มีเครื่องจังหวะอะไรบ้าง
46 ขั้นที่ 2 ส ารวจและค้นหา 1. ครูสาธิตการตีกลองพร้อมกับนักเรียนเล่นเพลงล่องแม่ปิง 2. นักเรียนดูกลองที่ครูตี ครูอธิบายชื่อเรียกกลอง ลักษณะของกลอง และลักษณะเสียงกลองแต่ละด้าน 3. ฝึกการตีกลองโดยครูตีกลองจริง ให้นักเรียนท ามือซ้าย-ขวาพร้อมกับครูโดยการตีที่เข่าของตัวเองไปพร้อม ครูนับจังหวะ 1 – 2 – 3 – 45 – 45 4. นักเรียนผลัดกันตีกลองจริงทีละคน ส่วนคนที่รอให้ตีที่เข่าตามครูนับจังหวะ 5. ครูเปิดเพลงล่องแม่ปิง ให้นักเรียนผลัดกันตีกลองเข้าจังหวะเพลงตามครูนับจังหวะ 6. นักเรียนดูฉิ่งที่ครูตี ครูอธิบายลักษณะและเสียงของฉิ่ง รวมถึงการจับฉิ่งทั้งสองมือ 7. ฝึกการตีฉิ่งทีละคน โดยครูคอยชี้แนะการจับและการตีฉิ่ง-ตีฉับ 8. ตีฉิ่งเข้ากับเสียงกลองตามครูนับจังหวะกลอง 1 – 2 – 3 – 45 – 45 โดยครูตีที่จังหวะ 1 – 3 – 5 – 5 ให้ นักเรียนท ามือซ้าย-ขวาพร้อมกับครูโดยการตีเปิด-ตีปิด ไปพร้อมครูนับจังหวะ 1 – 2 – 3 – 45 – 45 9. นักเรียนผลัดกันตีฉิ่งจริงทีละคน ส่วนคนที่รอให้ท ามือตามครูนับจังหวะ 10. ครูเปิดเพลงล่องแม่ปิง ให้นักเรียนผลัดกันตีกลองและฉิ่งเข้าจังหวะเพลงตามครูนับจังหวะ 11. ฝึกการตีฉาบตามขั้นตอนการฝึกตีฉิ่งข้อ 6 – 10 12. ฝึกการตีประสมกันของกลอง ฉิ่ง ฉาบ โดยนับตามจังหวะกลอง 1 – 2 – 3 – 45 – 45 ยืนพื้น แล้วตีฉิ่ง และฉาบ ตามครูนับจังหวะตีฉิ่งว่า ฉิ่ง-ฉับ และ ตีฉาบ ว่า แฉ่-ยก 13. ครูเปิดเพลงล่องแม่ปิง ให้นักเรียนผลัดกันตีกลอง ฉิ่ง ฉาบ เข้าจังหวะเพลงตามครูนับจังหวะ 14. ฝึกตีเครื่องจังหวะเข้ากับเพลงอื่นๆ 15. ฝึกตีเครื่องจังหวะเข้ากับการเล่นสะล้อ ซึง ทั้งวง ขั้นที่ 3 อภิปรายและสรุปความรู้ 1. นักเรียนท าใบบันทึกความรู้ที่ 7 เรื่อง การเล่นเครื่องจังหวะกลอง ฉิ่ง ฉาบ 2. ร่วมกันตรวจการบันทึกของนักเรียนแต่ละคน อภิปรายเพิ่มเติม ปรับปรุง แก้ไขข้อมูลการบันทึกให้ถูกต้อง สมบูรณ์ ขั้นที่ 4 สร้างผลงานจากความเข้าใจและน าเสนอ 1. นักเรียนผลัดกันออกมาน าเสนอการตีกลอง ฉิ่ง ฉาบ เข้าเพลงแต่ละเพลงให้ครูและเพื่อนๆ ดู แล้วช่วยกัน อภิปราย ชี้แนะการปรับปรุง 2. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปใจความส าคัญการเรียนรู้ว่า วงสะล้อ ซึง มีเครื่องดนตรีทั้งเครื่องดีด คือ ซึง เครื่องสี คือ สะล้อ เครื่องเป่า คือ ขลุ่ยพื้นเมือง และเครื่องตี คือ กลอง ฉิ่ง และฉาบ กลองในวงสะล้อ ซึง ใช้กลองสองหน้าขนาดเล็กถึงปานกลาง มีลักษณะการตีจังหวะเฉพาะ เรียกว่า หน้าทับ พื้นเมือง ส่วนฉิ่ง และ ฉาบ น าเข้ามาประสมวงในภายหลังตามแบบฉบับดนตรีไทย จะใช้ฉิ่งและฉาบขนาดเล็ก ขั้นที่ 5 สะท้อนผลงานสู่สังคม นักเรียนรวมกลุ่มเล่นเครื่องดนตรีครบวงสะล้อ ซึง ตามเพลงพื้นฐาน 5 เพลง เพื่อน าเสนอให้ผู้อื่นได้ชื่นชม ผลงานร่วมกัน