ເອກະສານປະກອບການສອນ ວິຊາວິວັດທະນາການ

ສາລະບານ ບົດທີ 1 ທິດສະດີວິວັດທະນາການ ...........................................................................1 1. ທິດສະດີຂອງລາມາກ ..............................................................................................1 2. ທິດສະດີຂອງດາກວິນ.............................................................................................1 3. ຄວາມໝາຍຂອງການວິວັດທະນາການ.......................................................................... 4 4. ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງທິດສະດີການວິວັດທະນາການໃນຍຸກໃໝູ່ ............................................. 4 5. ປະຫວັດການສຶກສາວິວັດທະນາການສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ.............................................................. 8 ບົດທີ 2 ການກໍາເນີດສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ .......................................................................... 9 1. ແນວຄວາມຄິດກູ່ ຽວກັບການກໍາເນີດສິ ູ່ງມີຊີວິດ ................................................................. 9 2. ການກໍາເນີດໂມເລກູນທາດອົງຄະທາດ ແລະ ການກໍາເນີດຈຸລັງ.................................................11 3. ວິວັດທະນາການສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ................................................................................... 15 4. ຕນົ້ກາໍເນດີຂອງຊວີດິ ............................................................................................ 16 5. ກົນໄກການວິວັດ ................................................................................................ 19 ບົດທີ 3 ຫຼັກຖານປະກອບການສຶກສາວິວັດທະນາການສິ ູ່ງມຊີວິດ ີ ........................................... 23 1. ຫຼັກຖານດ້ານຊາກບູຮານ (FOSSIL EVIDENCE)............................................................. 23 2. ຫຼັກຖານດ້ານຮູບຮູ່ າງ (MORPHOLOGY EVIDENCE)...................................................... 25 3. ຫຼັກຖານດ້ານກາຍຍະວິພາກປຽບທຽບ (COMPARATIVE ANATOMY EVIDENCE)..................... 25 4. ຫຼັກຖານດ້ານສັບພະວທິ ະຍາຫຼໜ ໍ ູ່ລກູ (EMBRYOLGY EVIDENCE)....................................... 26 5. ຫຼັກຖານດ້ານຈັດແບູ່ ງວິທະຍາ (TAXONOMY EVIDENCE) ................................................ 27 6. ຫຼັກຖານດ້ານນິເວດວິທະຍາ(ECOLOGY EVIDENCE)..................................................... 27 7. ຫຼັກຖານທາງດ້ານກໍາມະພັນວິທະຍາ, ຊີວະໂມເລກູນ (GENETICS AND MOLECULAR ................. 28 BIOLOGY EVIDENCE).......................................................................................... 28 ບົດທີ 4 ການເລ ອກເຟັນ້ ທາໍມະຊາດ ...................................................................... 29 1. ເປົ້າໝາຍຂອງການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ...................................................................... 29 2. ບັນດາຮູບການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ ......................................................................... 29 3. ການເກີດມີການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ........................................................................ 30 4. ຫຼັກຖານວິວັດທະນາການສິ ູ່ງມີຊີວິດຈາກຂະບວນການເລອ ກເຟັນ້ ທາໍມະຊາດ ............................... 31 5. ການເກີດມີຈຸດພິເສດແທດເໝາະ.............................................................................. 32 6. ການຕໍ ູ່ສູເ້ພ ູ່ອຄົງຕົວ (STRUGGLE FOR EXISTENCE)..................................................... 33 ບົດທີ 5 ການປັບຕົວຂອງສິ ູ່ງມີຊີວິດ ...................................................................... 34 1. ຄວາມໝາຍການປັບຕົວຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ...................................................................... 34 2. ການປັບຕົວຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດເໝາະກັບສະພາບແວດລ້ອມ................................................... 34

3. ຮູບການປັບຕົວສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ................................................................................... 35 4. ຫຼັກຖານການປັບຕົວຂອງສິ ູ່ງມີຊີວິດ........................................................................... 35 5. ການປັບຕົວຂອງສິ ູ່ງມີຊີວິດນໍາໄປສູູ່ການເກີດວິວັດທະນາການ ............................................... 36 6. ການຢູ່ ູລອດທີ ູ່ມີສະພາບເໝາະສົມ (THE SURVIVAL OF FITTEST).............................................37 ບົດທີ 6 ການເກີດເປັນຊະນິດໃໝູ່ ........................................................................ 38 1. ຄວາມໝາຍຊະນິດ.............................................................................................. 38 2. ວິທີການ ແລະ ກົນໄກການເກີດຊະນິດ ........................................................................ 38 3. ອັດຕາການວິວັດທະນາການ..................................................................................... 41 4. ການສູນພັນຂອງສິ ູ່ງມີຊີິວິດ ..................................................................................... 41 5. ການປ້ອງກັນການສູນພັນຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ.................................................................... 42 ບົດທີ 7 ວິວັດທະນາການຂອງພ ດ ........................................................................ 43 1. ວິວັດທະນາການຂອງພ ດບໍ ູ່ມີທໍ ູ່ລໍາລຽງ......................................................................... 43 2. ວິວັດທະນາການຂອງພ ດມີທໍ ູ່ລໍາລຽງ.......................................................................... 44 3. ວິວັດທະນາການຂອງພ ດ....................................................................................... 44 ບົດທີ 8 ການປູ່ ຽນແປງຂອງເປ ອກໂລກ ແລະ ຜົນກະທົບຕໍ ູ່ວິວັດທະນາການຂອງສັດ .......................... 46 1. ການເຄ ູ່ອນຍ້າຍຂອງທະວີບ .................................................................................... 46 2. ຫຼັກຖານສະໜັບສະໜູນການເຄ ູ່ອນຍ້າຍທະວີບ.............................................................. 46 3. ຜົນກະທົບຈາກການປູ່ ຽນແປງຂອງເປ ອກໂລກ ............................................................... 47 ບົດທີ 9 ວິວັດທະນາການຂອງສັດ ........................................................................ 49 1. ວິວັດທະນາການສັດຈຸລັງດຽວ.................................................................................. 49 2. ວິວັດທະນາການສັດບໍ ູ່ມີກະດູກສັນຫຼັງ ........................................................................ 49 3. ວິວັດທະນາການສັດມີກະດູກສັນຫຼັງ .......................................................................... 57 ບົດທີ 10 ກົກເຄົ້າ ແລະ ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງສິ ູ່ງມີຊີວິດ .................................................. 63 1. ການກໍາເນີດໜູ່ ວຍໂລກ......................................................................................... 63 2. ກົກເຄົ້າການມີຊີວິດ ............................................................................................ 64 3. ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງສິ ູ່ງມີຊີວິດຜູ່ ານສັງກາດທໍລະນີ........................................................ 67 ບົດທີ 11 ວິວັດທະນາການກົກເຄົ້າ ແລະ ການກໍາເນີດຊາດຄົນ ................................................ 71 1. ວິວັດທະນາການມະນຸດ.......................................................................................... 71 2. ບັນພະບູລຸດຂອງມະນຸດ ....................................................................................... 74 3. ຫຼັກຖານກູ່ ຽວກັບກົກເຄົ້າຂອງຄົນມາຈາກສັດ................................................................. 77 4. ຄວາມແຕກຕູ່ າງກັນລະຫວູ່ າງຄົນກັບທະນີຄົນ ................................................................ 78 5. ບົດບາດການອອກແຮງງານໃນຂະບວນການຜັນປູ່ ຽນທະນີຄົນກາຍມາເປັນຄົນ ............................. 79

1 ບົດທີ 1 ທິດສະດີວິວັດທະນາການ 1. ທິດສະດີຂອງລາມາກ ທູ່ ານ ເຈນລາມາກ (Jean Lamarck ຄ.ສ 1744-1829) ໄດ້ສະແດງຄວາມຄິດເຫັນສະໜັບສະໜູນແນວ ຄວາມຄິດນັກປາດເກຼັກບູຮານ ແລະ ກໍໄດໃ້ຫແ້ນວຄວາມຄິດເຫັນວູ່ າ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີ ີວິດບາງກູ່ ຸມມຮີູບແບບໂຄງສາ້ງ ຄາ້ຍຄກ ນັ . ສະນນັ້, ຈຶ ູ່ງມກີານວວິດັມາຈາກບນັພະບູລຸດດຽວກນັ ເຊູ່ນັ : ເສອ ກບັສງິ. ນອກຈາກນັນ້ , ທູ່ ານຍັງ ໃຫ້ ເຫດຜົນວູ່າສິ ູ່ງແວດລ້ອມເປັນສາເຫດທີ ູ່ ເຮັດໃຫ້ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດມີການປູ່ ຽນແປງຮູບຮູ່ າງ ໂດຍທູ່ ານໄດ້ອະທິບາຍວູ່ າ: “ອະໄວຍະວະໃດທີ ູ່ມີການໃຊ້ງານສະເໝີ ຫຼ ມີການໃຊ້ງານຫຼາຍອະໄວຍະວະນນັ້ ຈະມີການພັດທະນາ ຫຼ ຈະເລີນ ເຕີບໂຕຂຶນ້ ແລະ ມີການປູ່ ຽນແປງໃຫ້ເໝາະສົມກັບໜ້າທີ ູ່ , ອະໄວຍະວະໃດໃຊ້ງານໜ້ອຍ ຫຼ ບໍ ູ່ ໄດ້ໃຊ້ງານຈະ ຄູ່ ອຍໆນ້ອຍລົງ ແລະ ສູນຫາຍໄປໃນທີ ູ່ສຸດ” ໝາຍວູ່ າສິ ູ່ງແວດລ້ອມມີອິດທິພົນຕໍ ູ່ການປູ່ ຽນແປງອະໄວຍະວະຕູ່ າງໆ ລວມທັງອາຫານ, ອຸນຫະພູມ, ແສງສະຫູ່ ວາງ ແລະ ທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສເປັນຕນົ້ ແລະ ທູ່ ານລາມາກຍັງເຊ ູ່ອອີກວູ່ າລັກສະນະ ທີ ູ່ມີການປູ່ ຽນແປງແມູ່ ນມີຄວາມສາມາດໃນການແຜູ່ ພັນ ຫຼ ພໍ ູ່ ແມູ່ສາມາດຖູ່ າຍທອດໄປສູູ່ຮຸູ່ນລູກຫຼານໄດ້. ຕົວຢູ່ າງ: - ຍີລາຟຕ້ອງຍ ດຄໍຢູູ່ ເລ ອຍໆ ້ ເພ ູ່ອຫາກິນອາຫານຢູູ່ ທີ ູ່ສູງເປັນເວລາດົນນານ. ດູ່ງັນນັ້, ຄໍຂອງມັນຈຶ ູ່ງຍາວ. - ເປັດເປັນສັດບົກແຕູ່ຫາກິນຢູູ່ ນໍ ້າແລະໄດ້ລອຍນໍ ້າຕະຫຼອດເວລາສະນນັ້, ຕີນເປັດຈຶ ູ່ງປູ່ ຽນແປງມາເປັນແຜູ່ ນ. ແຕູ່ທິດສະດີດູ່ງັກູ່າວປັດຈຸບັນແມູ່ ນບໍ ູ່ຖ ກຍອມຮັບເພາະມີນັກວິທະຍາສາດໄດ້ເຮັດການທົດລອງຄ ຕັດຫາງໜູໃຫ້ ສນັ້ ປາກົດວູ່ າລູກເກີດມາຫາງຍາວຄ ເກູ່າົ. ດູ່ງັນນັ້, ເພິ ູ່ນຈຶ ູ່ງສະຫຸຼບວູ່ າ: ລັກສະນະດູ່ງັກູ່າວບໍ ູ່ສາມາດຖູ່ າຍທອດໄປສູູ່ ລູກຫຼານໄດ້. 2. ທິດສະດີຂອງດາກວິນ ການຕອບຄໍາຖາມກູ່ ຽວກັບບັນຫາຂະບວນການ ແລະ ກົນໄກວິວັດທະນາການໄດ້ຈາກແນວຄວາມຄິດອັນສຽບ ແຫຼມຂອງນັກທໍາມະຊາດວິທະຍາຊາວອງັກດິຊ ູ່ ດາກວິນ (Darwin, 1809-1882) ກັບເອອາຣ໌ ວັລເລຊ (A.R. Wallace, 1823-1913) ໂດຍສະເພາະແມູ່ນ ທູ່ານ ດາກວນິ ໄດລ້ ວບລວມຂໍມ້ ູນໂດຍການສງັເກດຈາກທໍາມະຊາດ ແລະ ຈາກການທດົລອງປະສມົ ພນັສດັລຽ້ງຊະນດິຕູ່າງໆເຊູ່ນັ : ນກົ ກາງແກ, ໝາ, ແມວ ແລວ້ ສະແດງແນວຄວາມ ຄດິທີ ູ່ ເລກິ ເຊິ ູ່ງກູ່ ຽວກບັກນົ ໄກການເກດີວວິດັທະນາການໄວໃ້ ນປ ້ມ On the Origin of Species by Means of Natural Selection ທີ ູ່ໄດ້ພິມເຜີຍແຜູ່ຄັ້ງທໍາອິດໃນປີ ຄ.ສ 1859 ດາກວິນ ອະທິບາຍວູ່ າ: ຕາມສະພາບທໍາມະ ຊາດ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຊະນິດໜຶ ູ່ງທີ ູ່ມີຄວາມສາມາດປັບຕົວເຂົ້າກັບສະພາບແວດລ້ອມໄດ້ດີກູ່ ວາໝູູ່ ແລະ ສາມາດມີລູກ ທີ ູ່ສົມບູນໄດ້ຫຼາຍກູ່ ວາພວກອ ູ່ນໆ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດພວກນນັ້ ສາມາດຈະດໍາລົງຊີວິດ ແລະ ຖູ່ າຍທອດລັກສະນະທີ ູ່ ເໝາະ ສົມນນັ້ ຕໍ ູ່ ໄປ ເຮັດໃຫ້ພວກນີ ້ເພີ ູ່ມຈໍານວນຫຼາຍຂຶນ້ ແລະ ກາຍເປັນພວກເດູ່ນັຂອງກຸູ່ ມສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດໃນຮຸູ່ ນຕໍ ູ່ໆມາ. ໃນປີຄ.ສ 1838 ດາກວນິ ໄດມ້ ຄີວາມຮູກູ້່ ຽວກບັຄຸນລກັ ສະນະບາງປະການຂອງປະຊາກອນມະນຸດຈາກປ ້ມ Eassay on the principle of population ຂຽນໂດຍນັກເສດຖະສາດຊາວອັງກິດ ຊ ູ່ ທີອາຣ໌ ມັລທັສ (T.R Malthus) ແລະ ຕີພິມໃນປີ ຄ.ສ 1789 ມລັທສັ ໄດຊ້ ີ ້ໃຫເ້ຫນັບນັຫາຂອງປະຊາກອນມະນຸດວູ່າ ມອີດັຕາເພີ ູ່ມຂຶນ້

2 ຢູ່ າງໄວວາຫຼາຍກູ່ວາອດັຕາເພີ ູ່ມຜນົຜະລດິອາຫານທີ ູ່ຈໍາເປັນ ສໍາລບັປະຊາກອນໂດຍທີ ູ່ຈໍານວນປະຊາກອນເພີ ູ່ມຂຶນ້ ແບບເລຂາຄະນິດສູ່ ວນປະລິມານການເພີ ູ່ມຜົນຜະລິດແບບເລກຄະນິດ ເມ ູ່ອເປັນເຊູ່ ັນນັນ້ ຜົນທີ ູ່ຕາມມາກໍຄ ປະຊາກອນນນັ້ ບໍ ູ່ສາມາດເພີ ູ່ມຂຶນ້ ໄປໄດ້ແລະ ຕອ້ງຫຸຼດລງົດວ້ ຍສາເຫດຕູ່າງກນັ ເຊູ່ ັນ: ເກີດຄວາມອຶດຢາກ, ເກີດ ໂລກລະບາດ ຫຼ ເກດີສງົຄາມ ດາກວນິ ໄດນ້ໍາເອາົຫຼກັ ແນວຄວາມຄດິຂອງມລັທສັ ມາປະກອບຄໍາອະທິບາຍທີ ູ່ມີ ຄວາມໝາຍກງົກັບຂໍ ້ຄວາມທີ ູ່ວູ່ າ “Struggle for Existence”ຕາມທິດສະດີເລ ອກເຟັ້ນທໍາມະຊາດ (Natural Slection theory). ນອກນນັ້, ດາກວິນ ຍັງສົນໃຈກູ່ ຽວກັບເລ ູ່ອງການປູ່ ຽນແປງວິວັດທະນາການຂອງໂລກຈາກປ ມ້ Priciples of Geology ເຊິ ູ່ງຂຽນໂດຍນັກທໍລະນີສາດຊ ູ່ ຊໄລີ ເວລລ໌ (C.Lyvell) ຊີແ້ຈງວູ່າ ການປູ່ ຽນແປງທາງ ກາຍຍະພາບຂອງໂລກຍູ່ອມມຜີນົກະທບົຕໍ ູ່ການວວິດັທະນາການຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິດວ້ ຍ ຂໍຄ້ ດິ ເຫນັນີມ້ ອີ ິດທິພົນຕໍ ູ່ ແນວຄວາມຄິດຂອງ ດາກວິນ ຢູ່ າງຫຼວງຫຼາຍໃນຄວາມພະຍາຍາມໃນການສັງເຄາະທິດສະດີວິວັດທະນາການ ທິດ ສະດກີ ານເລອ ກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດຂອງ ດາກວນິ ມຄີວາມສໍາຄນັ 3 ປະການ ສະຫຸຼບໄດດ້ ູ່ງັນີ ້: ຕາມສະພາບທໍາມະຊາດ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທຸກຊະນິດມີສັກກະຍາພາບ (ກົນໄກ) ໃນການສ ບພັນສູງທີ ູ່ສຸດ ແລະ ສາມາດເພີ ູ່ມປະຊາກອນຢູ່ າງໄວວາ ແບບເລຂາຄະນິດ ແຕູ່ ແຫູ່ ຼງທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສ ແລະ ອາຫານພັດເພີ ູ່ມຂຶນ້ ແບບເລກ ຄະນິດ ເຖິງຢູ່ າງໃດກໍຕາມໃນຄວາມເປັນຈິງແລ້ວຈໍານວນປະຊາກອນໃນແຕູ່ລະຊູ່ວົອາຍຸເພີ ູ່ມຂຶນ້ ໜ້ອຍກູ່ ວາທີ ູ່ຄວນ ຈະເປັນ ສະແດງວູ່ າ ສະມາຊິກຂອງປະຊາກອນຕ້ອງມີການແກ້ງແຍູ່ ງກັນເອງທາງດ້ານອາຫານ ແລະ ແຫູ່ ຼງທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສ ເພ ູ່ອທີ ູ່ຈະມີໂອການຢູູ່ ລອດໄດ້ໃນປະຊາກອນທີ ູ່ກໍາລັງເຕີບໂຕນນັ້ ຊຶ ູ່ງເປັນຄວາມໝາຍຂອງຂໍຄ້ ວາມ “Struggle for Existence” ສະມາຊິກປະຊາກອນມີລັກສະນະຜັນແປຫຼາຍໜ້ອຍແຕກຕູ່ າງກັນ ແລະ ລັກສະນະທີ ູ່ ແຕກຕູ່ າງນີສາມາດ ້ ຖູ່ າຍທອດພັນທຸກໍາສູູ່ຮຸ ້ນຕໍ ູ່ໆໄປໄດ້ ເຊິ ູ່ງເປັນຄວາມໝາຍຂອງຂໍ ້ຄວາມ “Survival of the fittest” ຕາມທິດສະ ດກີ ານເລອ ກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດຂອງ ດາກວນິ ແລະ ວລັ ເລຊ ຄໍາວູ່ າ fittest ໝາຍເຖິງ ສະມາຊກິ ຂອງປະຊາກອນທີ ູ່ມີ ຄຸນລກັ ສະນະ ແລະ ຄວາມສາມາດມລີູກໄດຈ້ໍານວນຫຼວງຫຼາຍ ເຊິ ູ່ງມໂີອກາດຢູ່ ູລອດໄດຫ້ ຼາຍເຖິງໄວອາຍຸທີ ູ່ຈະສ ບ ພນັຕໍ ູ່ໆໄປໄດ.້ ຄໍາວູ່າ fittest ຈຶ ູ່ງມຄີວາມໝາຍກວ້າງຂວາງໂດຍສະເພາະຄວາມສມົ ບູນເລ ູ່ ອງພັນໝາຍເຖິງ ຄວາມ ສາມາດສູງສຸດໃນການສບ ພນັ ແລະ ການຖູ່ າຍທອດກໍາມະພນັສູູ່ຮູຸ່ນຖັດໄປ, ບໍ ູ່ໄດໝ້ າຍເຖິງ ຄວາມແຂງແຮງຂອງ ຮູ່າງກາຍພຽງຢູ່ າງດຽວຄດ ູ່ງັທີ ູ່ ເຮາົເຂົ້າໃຈຜດິສະເໝ.ີ ຕາມສະພາບທໍາມະຊາດພບົວູ່າ ໃນປະຊາກອນໜຶ ູ່ງໆມລີກັ ສະນະແປກໃໝູ່ໆເກດີຂຶນ້ ສະເໝີໂດຍບໍ ູ່ກູ່ ຽວກບັ ການເລອ ກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດທີ ູ່ ເກດີຂຶນ້ ຕາມປົກກະຕິສະແດງວູ່າ ມກີານປູ່ ຽນແປງທາງດາ້ນສະຖານະພາບ ແລະ ໂຄງ ສາ້ງທາງກໍາມະພນັຂອງປະຊາກອນເກີດຂຶນ້ ສະເໝີ, ແຕູ່ ດາກວິນ ບໍ ູ່ ສາມາດອະທິບາຍໄດວູ້່ າ ການປູ່ ຽນແປງ ລກັ ສະນະທາງກໍາມະພນັນນັ້ ມນັເກດີຂຶນ້ໄດແ້ນວໃດ. ເຖິງຢູ່ າງໃດກໍຕາມຈຸດອູ່ ອນທິດສະດີວິວັດທະນາການຂອງ ດາກວນິ ທີ ູ່ຖ ກໂຈມຕີຫຼາຍທີ ູ່ສຸດຄ : ເລ ູ່ອງການ ຖູ່ າຍທອດກໍາມະພັນກູ່ ຽວກັບລັກສະນະຜັນແປຕູ່ າງໆ. ດາກວິນ ເຊ ູ່ອວູ່ າການຖູ່ າຍທອດກໍາມະພັນເປັນການປະສົມ ປະສານລະຫູ່ ວາງໜູ່ ວຍພັນທຸກໍາຈາກພໍ ູ່ ແລະ ແມູ່ ໄປລວມກັນໃນລູກ, ລັກສະນະເຊູ່ນັດຽວກັນກັບການປະສົມສີທີ ູ່ ເອີນ້ ວູ່າ ທດິສະດີເບລນດິງ (Blending theory) ເຊິ ູ່ງກງົກນັຂາ້ມກບັຫຼກັ ການຖູ່ າຍທອດກໍາມະພັນທີ ູ່ຄົນ້ ພົບໂດຍ ເມນເດລ (Mendel ຄ.ສ 1865) ດາກວນິ ບໍ ູ່ຮູເ້ລ ູ່ອງຫຼກັ ການຖູ່ າຍທອດກໍາມະພັນຂອງ ເມນເດລ ທັ້ງໆທີ ູ່ ໄລຍະ ຫູ່າງກນັບໍ ູ່ເທູ່າົໃດ.

3 ແນວຄວາມຄິດກູ່ ຽວກັບການຖູ່ າຍທອດລກັ ສະນະກໍາມະພນັ ເປັນສິ ູ່ງສໍາຄນັທີ ູ່ ເຮດັໃຫທ້ ດິສະດວີວິດັທະນາ ການຂອງ ດາກວິນ ແຕກຕູ່ າງໄປຈາກແນວຄວາມຄິດຂອງ ລາມາກ ຢູ່ າງຈະແຈງ້ ດູ່ງັຮູບ 1 ແລະ 2 ເຊິ ູ່ງປະເດັນຂອງ ດາກວນິ ຂຶນ້ ຢູູ່ ກັບຂະບວນການຫຼັກ 2 ຢູ່ າງ ຄ : ການເກີດລັກສະນະແຕກຕູ່ າງຜັນແປທີ ູ່ຖູ່ າຍທອດກໍາມະພັນໄດ້ (Hereditary variation) ແລະ ການຮກັ ສາໄວພ້ ອ້ມກບັການເພີ ູ່ມຈໍານວນຫຼາຍຂຶນ້ເລ ອ້ ຍໆຂອງລກັ ສະນະຜນັແປ ທີ ູ່ມຄີວາມເໝາະສມົ ກບັສະພາບແວດລອ້ມຫຼາຍທີ ູ່ສຸດ. ໃນກງົກນັຂາ້ມແນວຄດິຂອງ ລາມາກ ໄດເ້ນນັ້ ສະພາບການ ປູ່ ຽນແປງລກັ ສະນະທີ ູ່ ເກດີຂຶນ້ ເນ ູ່ອງມາຈາກການຕອບສະໜອງໂດຍກງົຕໍ ູ່ສະພາບແວດລອ້ມ ດວ້ ຍຂະບວນການ ບາງຢູ່ າງທີ ູ່ ເກດີຂຶນ້ ພາຍໃນສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິທີ ູ່ ລາມາກ ສາມາດອະທິບາຍໄດ້ແລະ ຍອ້ ນເຫດຜົນນີ ້ເອງ ທິດສະດີ ວວິດັທະນາການຂອງ ດາກວນິ ຈຶ ູ່ງໄດຮ້ ບັການສະໜບັສະໜູນຫຼາຍກູ່ວາທດິສະດຂີອງ ລາມາກ ແລະ ເປັນທີ ູ່ສນົໃຈ ຂອງນກັ ຊວີະວທິ ະຍາຫຼາຍຂຶນ້ ຕາມລໍາດບັ . ຍິ ູ່ງໄປກູ່ວານນັ້, ຂໍມ້ ູນທີ ູ່ໄດເ້ພີ ູ່ມເຕມີຈາກການສກຶ ສາດາ້ນກໍາມະພນັ ໃນ ສະຕະວັດທີ 20 ທັງໃນລະດັບໂມເລກູນ ແລະ ລະດັບປະຊາກອນ, ເຮັດໃຫ້ວິວັດທະນາການຂອງ ດາກວິນ ໄດ້ຮັບ ການສະໜບັສະໜູນຫຼາຍຂຶນ້ ຈນົ ເປັນທີ ູ່ຍອມຮບັກນັໂດຍທູ່ວົ ໄປໃນປັດຈບຸ ນັນີ ້. ທິດສະດີ ລາມາກ ຮູບທີ 1: ການວິວັດທະນາການຂອງຍີລາຟທິດສະດີລາມາກ ທິດສະດີ ດາກວິນ ຮູບທ ຮູບທີ 2: ການວິວັດທະນາການຂອງຍີລາຟຕາມທິດສະດີດາກວິນ

4 ຮູບພາບເປັນການປຽບທຽບວິວັດທະນາການຂອງຍີລາຟຕາມແນວຄວາມຄິດຫຼັກຂອງ ລາມາກ ກັບ ດາກວິນ ຕາມທິດສະດີຂອງ ລາມາກ ຍີລາຟຄໍຍາວທີ ູ່ພົບໃນປັດຈຸບັນ ແມູ່ ນມາຈາກຍີລາຟຄໍສນັ້ເປັນບັນພະບູລຸດ ເນ ູ່ອງຈາກ ຍີລາຟຄໍສນັ້ ຕ້ອງຍ ດຄໍຂຶນ້ ຕາມການເວລາ ເພ ູ່ອເກັບກິນໃບໄມ້ທີ ູ່ຢູ່ ູສູງຂຶນ້ ຕາມສະພາບການປູ່ ຽນແປງຂອງສະພາບ ແວດລ້ອມ ແຕູ່ ທິດສະດີດາກວິນ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວູ່ າ ຍີລາຟບັນພະບູລຸດຂອງແຕູ່ລະຕົວມີຄໍຍາວແດູ່ ແລະ ຄໍສັນ້ ແດູ່ ແຕກຕູ່ າງກັນໄປພວກຍີລາຟຄໍຍາວກູ່ ວາມີຄວາມເໝາະສົມກັບສະພາບການປູ່ ຽນແປງຂອງສະພາບແວດລ້ອມ ແລະ ຜູ່ ານຂະບວນການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ ເຮັດໃຫ້ຍີລາຟປັດຈຸບັນມີຄໍຍາວຫຼາຍກູ່ ວາພວກບັນພະບູລຸດ. 3. ຄວາມໝາຍຂອງການວິວັດທະນາການ ດອບ ຊານສກີ (Dob Zhan Sky: ພ.ສ 2520) ນກັ ຊວີະວທິ ະຍາທີ ູ່ສກຶ ສາດາ້ນພນັທຸກໍາ ແລະ ວິວັດທະນາ ການໄດ້ໃຫ້ຄໍານຍິ າມວວິດັທະນາການໄວດ້ ູ່ງັນີ ້: ວວິດັທະນາການຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິຄ ຂະບວນການປູ່ ຽນແປງອົງປະກອບຂອງພັນທຸກໍາໃນປະຊາກອນທີ ູ່ ເກດີຂຶນ້ ຕໍ ູ່ເນ ູ່ອງກນັ , ໂດຍການປູ່ ຽນແປງນີອ້າດເກດີຂຶນ້ ພຽງບາງສູ່ວນ ຫຼ ທງັໝດົອນັ ເປັນຜນົມາຈາກປະຕກິ ລິຍິ າທີ ູ່ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີ ຊວີດິມກີານປັບຕວົ ໃຫເ້ໝາະສມົ ກບັສິ ູ່ງແວດລອ້ມ. ຂະບວນການນີ ້ເມ ູ່ອເກີດຂຶນ້ ແລວ້ ຈະບໍ ູ່ ມກີ ານຍອ້ ນກັບຄ ນ ສະພາບເດີມອີກ. ດູ່ງັນນັ້, ຈະເຫນັໄດວູ້່າ ສິ ູ່ງສໍາຄນັຂອງວວິດັທະນາການກໍຄ “ການປູ່ ຽນແປງ”. 4. ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງທິດສະດີການວິວັດທະນາການໃນຍຸກໃໝູ່ 4.1 ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດກູ່ ອນສະໄໝ ດາກວິນ ໃນອາດີດກໍຄ ປັດຈຸບັນມີຫຼາຍຄົນມີຄວາມເຂົ້າໃຈແບບຜິດພາດໄປວູ່າສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຢູູ່ ໃນໂລກນີແ້ມູ່ນ ເກີດມາ ຈາກອານຸພາບທີ ູ່ຢູ່ ູເໜ ອທໍາມະຊາດ ເຊູ່ນັ : ບາງສາດສະໜາເຂົ້າໃຈວູ່ າພະຜູ ້ເປັນເຈົ້າ ເປັນຜູ ້ໃຫ້ກໍາເນີດແກູ່ທຸກສິ ູ່ງທີ ູ່ມີ ຊີວິດທີ ູ່ມີຢູູ່ ໃນໂລກປັດຈຸບັນ. ແຕູ່ເຖິງຢູ່ າງໃດກໍຕາມ ໃນໄລຍະເວລາຫຼາຍພັນປີຜູ່ ານມາມະນຸດພວກເຮົາກໍຄູ່ ອຍໆ ເຂົ້າໃຈເຖິງທາດແທ້ແລະ ເຫດຜົນຂອງການກໍາເນີດ ແລະ ວິວັດທະນາການຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດວູ່ າມັນມີຄວາມເປັນ ມາຄ ແນວໃດກັນແທດ້ ູ່ງັຈະສະເໜີບາງແນວຄວາມຄິດດູ່ງັຕໍ ູ່ ໄປນີ ້: - ອານາຊີແມນເດີ(Anaximander) ເຊິ ູ່ງເປັນນັກປາດຊາວກຣີກ (Greek) ທີ ູ່ມີຊີວິດຢູູ່ ໃນໄລຍະ ປີ 600-400 ກູ່ ອນຄຣິດຕະການ, ໄດ້ມີແນວຄວາມຄິດວູ່ າມະນຸດເຮົາກໍາເນີດຈາກນໍ ້າຄ ກັນກັບປາ. ຈາກນນັ້, ຈຶ ູ່ງຂຶນ້ ມາຢູູ່ ທາງບົກ ແລະ ເກັດກໍໄດ້ປູ່ ຽນມາເປັນຜີວໜັງຂອງມະນຸດເຮົາໃນປັດຈຸບັນ. - ອານາຊາໂກຣັດ (Anaxagoras) ຢູູ່ ໃນໄລຍະ ປີ510-428 ກູ່ ອນຄຣິດຕະການ, ໄດ້ມີແນວ ຄວາມຄິດວູ່ າຊີວິດອຸບັດຂຶນ້ ຈາກເມກ ແລະ ຝົນ. - ຊີໂນເຟນ (Xinophane) ຢູູ່ ໃນສະໄໝ ປີ500 ກູ່ ອນຄຣິດຕະການຊີແຈງ ້ ວູ່ າ ແຕູ່ກູ່ ອນໜ້າໂລກ ຂອງພວກເຮົານີ ້ເປັນທະເລມາກູ່ ອນພາຍຫຼັງມາຈຶ ູ່ງມີການປູ່ ຽນແປງມາເປັນແນວນີ ້. - ອາຣິດສະໂຕດເຕີນ (Aristotle) ນັກປາດກຣີກສະໄໝບູຮານ ເຊິ ູ່ງເປັນຜູ ້ມີຊ ູ່ສຽງໂດູ່ ງດັງໃນ ເວລານນັ້ ໄດ້ມີແນວຄວາມຄິດກູ່ ຽວກັບເລ ູ່ອງນີວູ້່າ ຊີວິດກໍາເນີດມາຈາກ ດິນດາກ ແລະ ເຊ ູ່ອວູ່ າສິ ູ່ງມີຊີວິດແບບ ຕູ່າງໆນນັ້ມີຂຶນ້ ໂດຍມີຈຸດປະສົງທີ ູ່ແນູ່ ນອນ ແລະ ມີຄຸນຄູ່ າຂອງຊີວິດ ເພ ູ່ອເຮັດໃຫ້ມີກົນໄກພາຍໃນທີ ູ່ ເຮັດໃຫ້ ຮູ່ າງກາຍນນັ້ ໆມີຄວາມແທດເໝາະກັບສະພາບແວດລ້ອມ.

5 ສິ ູ່ງທີ ູ່ກູ່ າວມາຂ້າງເທິງນນັ້ ແມູ່ ນແນວຄວາມຄິດຂອງບັນດານັກປາດສະໄໝບູຮານເຖິງແມູ່ ນວູ່ າແນວຄວາມ ຄິດດູ່ງັກູ່າວ ມັນຈະບໍ ູ່ສອດຄູ່ອງກັບແນວຄວາມຄິດຂອງນັກປາດສະໄໝໃໝູ່ ພໍເທູ່າົໃດກໍຕາມ, ແຕູ່ ມັນກໍມີສູ່ ວນທີ ູ່ ເປັນການເປີດທາງໃຫ້ນັກວິທະຍາສາດຮຸູ່ນຕໍ ູ່ມາໄດ້ນໍາມາຄນົ້ ຄ້ວາວິໄຈ ເຮັດໃຫ້ມີແນວຄິດ ແລະ ທິດສະດີໃໝູ່ ທີ ູ່ ອຸດົມສົມບູນຂຶນ້ມາເລ ອ້ ຍໆ. 4.2 ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງທິດສະດີວິວັດໃນຍຸ ກສະໄໝປັດຈຸບັນ ນັກວິທະຍາສາດສະໄໝໃໝູ່ທີ ູ່ມີບົດບາດສໍາຄັນໃນຂະແໜງວິຊານີກ້ ໍມີຫຼາຍທູ່ ານ ແຕູ່ຂໍຍົກເອົາບາງທູ່ ານທີ ູ່ ເຫັນວູ່ າມີຜົນງານ ແລະ ບົດບາດອັນໃຫຍູ່ ຫຼວງໃນວົງການວິທະຍາສາດ ໂດຍເຮັດໃຫ້ວິຊານີ ້ໄດ້ຮັບການພັດທະນາ ທາງດ້ານທິດສະດີ, ຫຼັກຖານ ແລະ ກົນໄກວິວັດທະນາການຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ເຊິ ູ່ງນັກວິທະຍາສາດເຫູ່ຼາົນີປ້ ະກອບມີ ດູ່ງັນີ ້: - ເຣດີ(Redi) ໃນປີ1665 ທູ່ ານໄດ້ໃຫ້ທັດສະນະວູ່ າ ຊີວິດບໍ ູ່ ໄດ້ອຸບັດຂຶນ້ ເອງ ເຫດຜົນທີ ູ່ ໃຫ້ທັດສະນະ ແບບນີກ້ ໍຍ້ອນວູ່ າລາວໄດ້ເຮັດການທົດລອງໂດຍເອົາຊີນ້ ໄວ້ໃນຈອກແກ້ວ ແລະ ໃຊ້ແພມຸ ້ງຫຸມ້ ຫໍ ູ່ເພ ູ່ອບໍ ູ່ ໃຫ້ແມງວັນ ເຂົ້າໄປຕອມໄດ້, ຜົນກໍປາກົດອອກມາວູ່າຊີນ້ທີ ູ່ ເນູ່າົຢູູ່ ໃນຈອກນນັ້ ບໍ ູ່ມໜີ ອນເກີດຂຶນ້ເລີຍ. ຈາກນນັ້ ຈຶ ູ່ງສະຫຸຼບໄດ້ວູ່ າ: ໜອນແມູ່ ນເກີດມາຈາກໄຂູ່ ແມງວັນ, ບໍ ູ່ ແມູ່ ນມັນອຸບັດຂຶນ້ ຈາກຊີນ້ເນູ່າົຄ ກັບບຸກຄົນທູ່ວົ ໄປໃນສະໄໝນນັ້ເຂົ້າໃຈ. - ລີນເນັຍສ໌(Linnaeus) ຊຶ ູ່ງຢູູ່ ໃນໄລຍະປີ1707-1778 ໄດ້ໃຫ້ເຫດຜົນວູ່ າ ແຕູ່ ລະຊະນິດຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີ ຊີວິດມີລັກສະນະຖາວອນບໍ ູ່ມການ ີ ປູ່ ຽນແປງ ແລະ ພ້ອມນັນ້ ລາວກໍບໍ ູ່ ຍອມຮັບຫຼັກການວິວັດທະນາການຂອງ Buffon. - ບຸຟຟອນ (Buffon) ໃນໄລຍະປີ1753 ໄດ້ມີແນວຄວາມຄິດວູ່າສິ ູ່ງມີຊີວິດແບບດູ່ງັເດີມແຕູ່ ລະແບບລ້ວນ ແລ້ວແຕູ່ມີການປູ່ ຽນແປງຕາມທໍາມະຊາດຖ້າມີເວລາພຽງພໍ. - ເດີເບຍ (DerBeer) ໃນໄລຍະປີ1940-1958 ໄດ້ໃຫ້ທັດສະນະວູ່ າລະດັບວິວັດທະນາການທີ ູ່ໄດ້ມາຈາກ ການສຶກສາທາງດ້ານກາຍຍະວິພາກປຽບທຽບ ເມ ູ່ອທຽບກັບການຂະຫຍາຍຕົວຂອງໜໍ ູ່ລູກ ແລ້ວສະແດງໃຫ້ເຮົາ ເຫັນວູ່ າສອງຊະນິດທີ ູ່ມີການຂະຫຍາຍຕົວຂອງໜໍ ູ່ລູກຄ້າຍຄ ກັນຈະມີບັນພະບູລຸດ (Ancestror) ຮູ່ ວມກັນ. - ລາມາກ (Lamark) ໃນປີ1809 ເຊິ ູ່ງຖ ວູ່ າທູ່ ານເປັນຄົນທໍາອິດທີ ູ່ສະເໜີຮາກຖານທິດສະດີວິວັດທະນາ ການໂດຍມີຫຼັກການດູ່ງັນີ ້: 1. ລັກສະນະຂອງແຕູ່ລະຊະນິດຜັນແປໄປຕາມສະພາບແວດລ້ອມ 2. ອານາຈັກສັດຈະມີແບບພ ນ້ຖານອັນດຽວກັນເຊູ່ນັ ສັດຊະນິດດຽວກັນກໍມີແບບພ ນ້ຖານເໝ ອນກັນ. 3. ການປູ່ ຽນແປງລັກສະນະທີ ູ່ ເກີດຂຶນ້ ຍູ່ ອມເປັນປະໂຫຍດແກູ່ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດນັນ້ ໆ. ນອກນັນ້ , ກົນໄກ ວິວັດທະນາການຂອງ ລາມາກ ຍັງອາໄສຫຼັກການທີ ູ່ສໍາຄັນຕູ່ າງໆຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທີ ູ່ ເກີດຂຶນ້ ຕາມທໍາມະຊາດດູ່ງັນີ ້: ພະລັງ (Force) ທີ ູ່ຈະເຮັດໃຫ້ລັກສະນະຕູ່ າງໆຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຈະເລີນເຕີບໂຕເຖິງລະດັບສູງສຸດຕາມທີ ູ່ ທໍາມະຊາດອໍານວຍໃຫ້ໄດ້. ລັກສະນະຈະເຮດັໜາ້ທີ ູ່ໃຫ້ແທດເໝາະ ເພ ູ່ອສາມາດຄົງຕົວໃຫ້ສອດຄູ່ ອງກັບສະພາບແວດລ້ອມ. ການເຝິກຝົນອະໄວຍະວະໃຫ້ແທດເໝາະກັບສະພາບແວດລ້ອມ ໃຫ້ແກູ່ລູກຫຼານແມູ່ນເພ ູ່ອໃຫ້ມີການ ດໍາລົງຊີວິດຢູູ່ ລອດ.

6 ການຖູ່ າຍທອດລັກສະນະທີ ູ່ ໄດ້ເຝິກຝົນໃຫ້ແທດເໝາະກັບສະພາບແວດລ້ອມໃຫ້ແກູ່ ລູກຫຼານ (Offspring) ເພ ູ່ອເປັນການດໍາລົງໄວ້ເຜູ່າົພັນຂອງຕົນ. ຕົວຢູ່ າງ: Giraffe ໃນອາດິດຄໍສນັ້ກວູ່ າ Giraffe ໃນປັດຈຸບັນ ແລະ ລາວເຊ ູ່ອວູ່ າການເຝິກຢ ດຄໍເພ ູ່ອກິນ ຍອດໄມ້ທີ ູ່ຢູ່ ູສູງເປັນເວລາຍາວນານເປັນສາເຫດໃຫ້ລູກຫຼານຂອງ Giraffe ມີຄໍຄູ່ ອຍໆຍາວຂຶນ້ ແລະ ລັກສະນະຄໍ ຍາວດູ່ງັກູ່ າວນີສາມາດ ້ ຖູ່ າຍທອດທາງກໍາມະພັນໃຫ້ແກູ່ລູກຫຼານໄດ້. ກົນໄກການວິວັດຂອງ ລາມາກ ປັດຈຸບັນແມູ່ ນ ບໍ ູ່ຖ ກຕອ້ງຕາມຫຼັກວິທະຍາສາດ ເພາະວູ່ າການຖູ່ າຍທອດລັກສະນະທາງກໍາມະພັນຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດບໍ ູ່ ໄດ້ຂຶນ້ ກັບ ການເຝິກເລ ອ້ ຍໆແຕູ່ຢູ່ າງໃດ. - ໂອເວັນ (Owen) ທີ ູ່ຢູ່ ູໃນໄລຍະປີ1843-1866 ໄດ້ສະເໜີຫຼັກການ ໂຮໂມໂລກີ(Homology) ແລະ ອານາໂລກີ(Analogy) ໂຮໂມໂລກີໝາຍເຖິງ ລັກສະນະຂອງອະໄວຍະທີ ູ່ມີຕນົ້ກໍາເນິດອັນດຽວກັນ ແຕູ່ ພາຍຫຼັງ ການຈະເລີນເຕີບໂຕມາຈຶ ູ່ງມໜີ າ້ທີ ູ່ແຕກຕູ່ າງກັນ ຕົວຢູ່ າງ ແຂນຂອງຄົນ ແລະ ປີກຂອງນກົ ເອີນ້ ວູ່າ ອະໄວຍະວະໂຮ ໂມໂລກັດ (Homologous Organ) ແລະ ອານາໂລກີໝາຍເຖິງ ລັກສະນະຂອງອະໄວຍະວະທີ ູ່ມີຕົນ້ ກໍາເນີດ ແຕກຕູ່ າງກັນ ແຕູ່ພາຍຫຼັງມາມໜີ າ້ທີ ູ່ອັນດຽວກັນຕົວຢູ່ າງປີກຂອງນົກ ແລະ ປີກຂອງແມງໄມ້ເອີນ້ ວູ່າ ອະໄວຍະວະ ອານາໂລກັດ (Analogous Organ). - ໃນປີ1842 ດາກວິນ ໄດ້ສະເໜີແນວຄວາມຄິດກູ່ ຽວກັບກົກເຄົ້າຂອງຊະນິດ (Origin of Species) ໂດຍການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດຕາມຫຼັກການຄວາມເປັນຈິງດູ່ງັນີ ້: 1. ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທຸກຊະນິດຈະຜະລິດລູກຫຼານຫຼາຍກວູ່ າຈໍານວນທີ ູ່ມີຊີວິດຢູູ່ ລອດແລະແຜູ່ ພັນຕໍ ູ່ ໄປໄດ້. 2. ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທຸກຊະນິດຍູ່ ອມມີການຜັນແປ (Variation) ບາງລັກສະນະແທດເໝາະກັບສະພາບແວດ ລອ້ມເພ ູ່ອສບ ຕໍ ູ່ການດໍາລົງຊີວິດຫຼາຍກວູ່ າ ແລະ ບາງລັກສະນະໜ້ອຍກວູ່ າ. 3. ລັກສະນະທີ ູ່ຜັນແປນີສ້າມາດຖູ່ າຍທອດກໍາມະພັນໄດ້. ສະນນັ້, ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທີ ູ່ແທດເໝາະກັບສະພາບ ແວດລອ້ມໜຶ ູ່ງຍູ່ອມມີໂອກາດສ ບພັນເພ ູ່ອຖູ່ າຍທອດລັກສະນະຄວາມອົດທົນຕໍ ູ່ສະພາບແວດລ້ອມ ເຊູ່ນັ : ການຂາດ ແຄນນໍ ້າ, ການປູ່ ຽນແປງອຸນຫະພູມ, ຄວາມສາມາດຫຼີກໄພຕາມທໍາມະຊາດຄ ການຮຽນແບບ (Mimicry), ການ ແຊມກາຍ (Camouflage) ແລະ ອ ູ່ນໆ. 4. ການປູ່ ຽນແປງຂອງໜ້າໂລກຍູ່ ອມເຮັດໃຫ້ມີການປູ່ ຽນແປງຂອງສະພາບແວດລ້ອມ, ອັນເປັນຜົນໃຫ້ແກູ່ ພະລັງການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ ມີການປູ່ ຽນແປງເທ ູ່ອລະເລັກລະນ້ອຍໃນແຕູ່ ລະໄລຍະ ແລະ ຍູ່ ອມເຮັດໃຫ້ມີ ການປູ່ ຽນແປງຜິດແປກໄປຈາກເດີມຈົນກາຍເປັນຊະນິດໃໝູ່ ໄດ້. ເພ ູ່ອອະທິບາຍການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ ດາກວິນ ໄດ້ໃຊ້ປະສົບການກູ່ ຽວກັບການເລ ອກແນວສັດລ້ຽງ ແລະ ເຄ ູ່ອງປູກມາປຽບທຽບກັບສະພາວະທີ ູ່ອາດຈະເກີດຂຶນ້ ຈິງຕາມທໍາມະຊາດ. - ປີຄ.ສ. 1859 ດາກວິນ ແລະ Wallace ໄດ້ສະເໜີທິດສະດີການເປັນຊະນິດໃໝູ່ ອັນເນ ູ່ອງມາຈາກການ ເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ ໂດຍອາໄສຫຼັກການເດີມເປັນພ ນ້ຖານ ເຮັດໃຫ້ເຂົ້າໃຈເຖິງການກະຈາຍຂອງຊະນິດພ ດ ແລະ ສັດໃນແຕູ່ລະຖິ ູ່ນຕາມຫຼັກຊີວະພູມສາດ (Biogeography) ຕາມລໍາດັບດູ່ງັນີ ້: 1. ສິ ູ່ງມີຊີວິດທຸກຊະນິດຍູ່ ອມມີຄວາມສາມາດແຜູ່ ພັນສູງ, ປະຊາກອນຈະເພີ ູ່ມຂຶນ້ ແບບທະວີຄູນ. 2. ຕາມທໍາມະຊາດປະຊາກອນບໍ ູ່ ໄດ້ເພີ ູ່ມຂ ຶນ້ ແບບທະວີຄູນສະເໜີໄປ ຍ້ອນປະລິມານອາຫານມີຈໍາກັດ. 3. ການຜັນແປລັກສະນະຂອງສິ ູ່ງມີຊີວິດແຕູ່ລະຊະນິດຍູ່ ອມເກີດຂຶນ້ ໃນທໍາມະຊາດ.

7 4. ການຕໍ ູ່ສູເ້ພ ູ່ອຄົງຕົວໃນທໍາມະຊາດ ເຮັດໃຫ້ສິ ູ່ງມີຊີວິດມີຄວາມແທດເໝາະກັບສະພາບແວດລ້ອມ ເຊິ ູ່ງ ສາມາດຢູູ່ ລອດຫຼາຍກວູ່ າພວກທີ ູ່ບໍ ູ່ມີຄວາມແທດເໝາະ. 5. ພວກທີ ູ່ແທດເໝາະມີໂອກາດຢູູ່ ລອດ ເພ ູ່ອຂະຫຍາຍເຜູ່າົພັນຂອງຕົນ ໄດ້ຫຼາຍ. 6. ການເກີດເປັນຊະນິດໃໝູ່ ເປັນຜົນມາຈາກການປູ່ ຽນແປງເທ ູ່ອລະໜ້ອຍຈາກບັນພະບູລຸດດູ່ ັງເດີມຢູູ່ ພາຍໃຕ້ການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ ໂດຍໃຊ້ເວລາອັນຍາວນານ. ສໍາລັບເລ ູ່ອງ Giraffe ຄໍຍາວນນັ້ ດາກວິນ ອະທິບາຍວູ່ າປະຊາກອນ Giraffe ໃນອາດີດມີບາງພວກຄໍສນັ້ ແລະ ບາງພວກຄໍຍາວ, ໃນເມ ູ່ອເກີດສະພາວະແວດລ້ອມຂາດເຂີນອາຫານ ພວກທີ ູ່ມີຄໍຍາວກວູ່ າຈະຫາກິນຍອດໄມ້ ໄດ້ດີກວູ່ າພວກຄໍສນັ້ ຈຶ ູ່ງແຂງແຮງກວູ່ າ ແລະ ມີຊີວິດລອດໄດ້ດີກວູ່ າພວກຄໍສັນ້ ແລະ ມີໂອກາດແຜູ່ ພັນໃຫ້ ປະຊາກອນພວກທີ ູ່ມີຄໍຍາວຫຼາຍຂຶນ້. ນອກຈາກນີ ້, ພວກຄໍຍາວຍັງມີໂອກາດແນມເຫັນສັດຕູໃນໄລຍະໄກໄດ້ດີກວູ່ າ ພວກຄໍສນັ້ ເຊິ ູ່ງເປັນຜົນໃຫ້ມີການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດປະຊາກອນພວກຄໍຍາວຈຶ ູ່ງຢູູ່ ລອດມາເຖິງປັດຈຸບັນ. ຜູ່ ານແນວຄວາມຄິດ ແລະ ທິດສະດີຂ້າງເທິງນນັ້ ເຫັນວູ່ າ ຍັງບໍ ູ່ ທັນຈະແຈງ້ທີ ູ່ຈະອະທິບາຍເຖິງເຫດຜົນ, ຫຼັກການຂອງການກໍາເນີດ ແລະ ວິວັດທະນາການ. ສະນນັ້, ມາເຖິງສະຕະວັດທີ19 ມັງແດນ (Mendel) ຈຶ ູ່ງໄດ້ຄນົ້ ພົບການຖູ່ າຍທອດລັກສະນະກໍາມະພັນ ເຊິ ູ່ງໄດ້ເຮັດໃຫ້ວິຊາກໍາມະພັນມີບົດບາດສໍາຄັນໃນວິຊາວິວັດທະນາການ ຍ້ອນວູ່ າພ ນ້ຖານຂອງການຜັນແປໃນສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດແມູ່ ນ ເກີດຈາກ DNA ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມທີ ູ່ມີຜົນຕໍ ູ່ ການ ດໍາລົງຊີວິດໂດຍທາງກົງ ແລະ ທາງອ້ອມ. ນັບແຕູ່ ປີ1920 ເປັນຕນົ້ມານັກວິທະຍາສາດໄດ້ນໍາເອົາຫຼັກການຄະນິດສາດເຂົ້າໃນການຄິດໄລູ່ ຫາຄວາມຖີ ູ່ ຂອງແຊນ (Gene) ອາລີນ (Allel) ແລະ ແບບແຊນ (Genotype) ເພ ູ່ອສະແດງໃຫ້ເຫັນໂຄງຮູ່ າງຂອງການປູ່ ຽນ ແປງ. ຈາກນນັ້, ຈຶ ູ່ງເກີດມີທິດສະດີການເກີດ ແລະ ວິວັດທະນາການແບບໃໝູ່ ເອີນ້ ວູ່ າ: ທິດສະດີດາກວິນໃໝູ່ (Neodarwinism) ຢູ່ າງໃດກໍຕາມທິດສະດີຂອງດາກວນິຊຶ ູ່ງປະກອບດ້ວຍທິດສະດີການເລ ອກເຟັ້ນທໍາມະຊາດ (Theory of Natural Selection) ແລະ ທິດສະດີການກໍາເນີດຊະນິດໃໝູ່ (The Origin of Species) ກໍຍັງ ເປັນພ ນ້ຖານໃຫ້ແກູ່ການວິວັດທະນາການໂດຍສາມາດສະຫຸຼບຫຍໍດູ້່ງັນີ ້: ກ. ການຜັນແປ (Varlation) ການຜັນແປໝາຍເຖິງ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຈະມີລັກສະນະແຕກຕູ່ າງກັນເລັກນ້ອຍໃນລະດັບຕະກຸນ ຫຼ ຊະນິດ ດຽວກັນ (Family or Species), ໂດຍມີການກະທໍາຂອງຢີນລັກສະນະທີ ູ່ແຕກຕູ່ າງກນັນີ ້ເຮັດໃຫ້ການເລ ອກເຟັ້ນ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດນນັ້ ໆໃຫ້ຢູູ່ ລອດໄດ້ຖ້າມັນເໝາະສົມກັບສະພາບແວດລ້ອມ, ແຕູ່ຖ້າວູ່ າເກີດມີການຜັນແປແລວ້ ບໍ ູ່ ແທດ ເໝາະກັບສະພາບແວດລ້ອມມັນກໍຈະຕາຍໄປ. ຂ. ຄວາມດຸູ່ ນດູ່ ຽງຂອງທໍາມະຊາດ (Balance of Nature) ຄວາມດຸູ່ ນດູ່ ຽງຂອງທໍາມະຊາດໝາຍເຖິງ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດເກີດຂຶນ້ມາໃນທໍາມະຊາດນນັ້ມີຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍ ເຊູ່ນັ :ການແບູ່ ງຕົວຂອງແບັກເຕີເລຍ (Bacteria) ທີ ູ່ ເກີດຂຶນ້ ໃນທຸກໆ 20 ນາທີແລະ ພາຍໃນ 24 ຊູ່ ົວໂມງກໍຈະ ເຕັມໄປດ້ວຍແບັກເຕີເລຍ. ແຕູ່ ໃນຄວາມເປັນຈິງແລ້ວມັນຈະເປັນໄປບໍ ູ່ ໄດ້ເພາະວູ່ າໃນຈໍານວນແບັກເຕີເລຍທີ ູ່ ແບູ່ ງ ຕົວໄດ້ມີບາງຕົວເທູ່າົນນັ້ທີ ູ່ມີຄວາມທົນທານ ແລະ ລອດຕາຍ ແລ້ວກໍສາມາດສ ບຕໍ ູ່ ແບູ່ ງຕົວແຜູ່ ພັນໄປໄດ້ຍ້ອນ ເຫດຜົນຄວາມດຸູ່ ນດຽງຂອງທໍາມະຊາດນນັ້ເອງ.

8 ຄ. ການຢູ່ ູລອດທີ ູ່ມີສະພາບເໝາະສົມ (The Survival of Fittest) ການມີຊີວິດຢູູ່ ລອດໃນສະພາບທີ ູ່ມີສະພາບເໝາະສົມໝາຍເຖິງ ຕົວທີ ູ່ມີຄວາມເໝາະສົມຕໍ ູ່ ສະພາບແວດ ລ້ອມຈະຢູູ່ ລອດ ເນ ູ່ອງຈາກພວກນີມ້ ຄວາມ ີ ສາມາດປັບສະພາບຮູ່ າງກາຍຂອງຕົນເອງໃຫ້ມີຄວາມເໝາະສົມກັບ ສະພາບແວດລ້ອມຫຼ ຮຽນແບບ (Mimicry) ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊວີດິອ ູ່ນທີ ູ່ແຂງແຮງກວູ່ າ ແລະ ມັນມີວິທີປ້ອງກັນຕົວດີກູ່ ວາ. 5. ປະຫວັດການສຶກສາວິວັດທະນາການສິ ູ່ ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ມະນຸດພະຍາຍາມຄົນ້ ຫາຄໍາຕອບກູ່ ຽວກັບສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຕະຫຼອດມາແຕູ່ ຍຸ ກກູ່ ອນການຮຸູ່ ງເຮ ອງທາງດ້ານ ວິທະຍາສາດຄໍາອະທິບາຍໃນຍຸກກູ່ ອນຄ ທຸກສິ ູ່ງທີ ູ່ປາກົດຂຶນ້ ໃນໂລກນີ ້ເກີດຈາກການເສກສັນປັ້ນແຕູ່ ງຂອງພະເຈົ້າຫຼ ອາດເວົ້າໄດ້ວູ່ າທຸກສິ ູ່ງທີ ູ່ ເກີດຂຶນ້ ໃນໂລກນີແມູ່ ນ ້ ເທວະດາຟ້າແຖນເປັນຜູປ້ ັ້ນແຕູ່ ງຂຶນ້ ເຊິ ູ່ງເປັນຄວາມເຊ ູ່ອທີ ູ່ສ ບ ທອດກັນມາ ຈົນຮອດສະຕະວັດທີ 19 ເມ ູ່ອນັກທໍາມະຊາດມີຄວາມຮູ ້ທາງດ້ານວິທະຍາສາດຫຼາຍຂຶນ້ເຮັດໃຫ້ວິຊາ ການສາມາດອະທິບາຍວູ່ າ ຂະບວນການວິວັດທະນາການເປັນກົນໄກກໍໃຫ້ເກີດສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດນາໆຊະນິດທີ ູ່ມີ ລັກສະນະ ແລະ ຄຸນລັກສະນະແຕກຕູ່ າງກັນໄປ. ນັກປາດເກຼັກບູຮານມີສູ່ ວນລິເລີ ູ່ມແນວຄວາມຄິດກູ່ ຽວກັບວິວັດທະນາການຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ແຕູ່ເຂົາເຫູ່ຼົານັນ້ ບໍ ູ່ ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນ ເພາະຄົນສູ່ ວນຫຼາຍໃນສະໄໝນນັ້ ຍັງມີຄວາມເຊ ູ່ອຖ ຕາມຫຼັກຄໍາສູ່ງັສອນຂອງສາດສະ ໜາຈົນຮອດທ້າຍສະຕະວັດທີ18 ແລະ ຕນົ້ ສະຕະວັດທີ19 ເຊິ ູ່ງເລີ ູ່ມມີແນວຄວາມຄິດກູ່ ຽວກັບວິວັດທະນາການ ຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ໂດຍຖ ຫຼັກແຫູ່ ງຄວາມຄ້າຍຄ ກັນລະຫູ່ ວາງ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຊະນິດທີ ູ່ ໃກ້ຄຽງກັນວູ່ າຄົງຈະມີການ ວິວັດທະນາການມາຈາກບັນພະບູລຸດຮູ່ ວມກັນ.

9 ບົດທີ 2 ການກໍາເນີດສິ ູ່ ງທີ ູ່ ມີຊີວິດ 1. ແນວຄວາມຄິດກູ່ ຽວກັບການກໍາເນີດສິ ູ່ ງມີຊີວິດ ໃນເມ ູ່ອກູ່ ອນມະນຸດມີຄວາມສໍານຶກກູ່ ຽວກັບກົກເຄົ້າຂອງການມີຊີວິດ, ມີຄວາມຄິດເຫັນແຕກຕູ່ າງກັນໄປ ເຊິ ູ່ງ ແຕູ່ ລະຝູ່ າຍກໍອ້າງເຫດຜົນຂອງຕົນວູ່ າ ທິດສະດີຂອງຕົນເອງແມູ່ ນຖ ກຕ້ອງ ແລະ ເກີດມີຂໍຂັດ້ ແຍູ່ ງຂຶນ້. ຕູ່າງຝູ່ າຍກໍບໍ ູ່ ລົງລອຍກັນ, ມີການສູ ້ຢັນກັນຢູ່ າງດຸເດ ອດ ແລະ ມີການປົກປ້ອງສິດຜົນປະໂຫຍດຂອງຕົນວູ່ າ ທິດສະດີຂອງພວກ ເຮົາແມູ່ ນຖ ກຕ້ອງທີ ູ່ສຸດແລ້ວ. ຕາມຄວາມເປັນຈິງແລ້ວ ທາດແທ້ຂອງການມີຊີວິດແມູ່ ນແນວໃດ? ແລະ ທາດທີ ູ່ມີຊີວິດເກີດຂຶນ້ ມາໄດ້ແນວ ໃດ? ແມູ່ ນໃຜກໍຕອບໄດ້ຍາກ ເນ ູ່ອງຈາກວູ່ າມັນເປັນບັນຫາທີ ູ່ສັບສົນກູ່ ວາໝູູ່ ໃນຊີວະສາດສະໄໝນນັ້. ດູ່ງັນນັ້, ແຕູ່ ລະຝູ່ າຍຈຶ ູ່ງໃຫ້ທັດສະນະກູ່ ຽວກັບກົກເຄົ້າຂອງການມີຊີວິດມີຄວາມແຕກຕູ່ າງກັນ ລາຍລະອຽດດູ່ງັລຸູ່ ມນີ ້: 1. ຄວາມສໍານຶກຝູ່ າຍຈິດຕະນິຍົມໄດ້ໃຫ້ທັດສະນະກູ່ ຽວກັບກົກເຄົ້າຂອງການມີຊີວິດຄ ວິນຍານແມູ່ ນ ປັດໄຈ ຕັດສິນກູ່ ວາໝູູ່ , ຮູ່ າງກາຍພຽງແຕູ່ເປັນບູ່ ອນອາໄສຊູ່ວົຄາວຂອງວິນຍານເທູ່າົນນັ້ ເມ ູ່ອວິນຍານໜີຈາກຮູ່ າງກາຍແລ້ວ ຮູ່ າງກາຍກໍຈະຕາຍໄປດ້ວຍ. 2. ຊີວະສາດຢູູ່ ບົນໜ້າໂລກລ້ວນແຕູ່ ແມູ່ ນ ເທວະດາຟ້າແຖນເປັນຜູ ້ປັນ້ ແຕູ່ ງຈິ ູ່ງເກີດມີພ ດ, ສັດ ແລະ ຄົນເຮົາ ຈຶ ູ່ງເກດີຂຶນ້ມາໄດ.້ 3. ຮູ່ າງກາຍຊີວະສາດທັງໝົດລ້ວນແຕູ່ຢູູ່ ໃຕ້ການກະທົບຈາກສິ ູ່ງແວດລ້ອມຂອງທໍາມະຊາດ ແລະ ສົມທົບ ກັບປັດໄຈອ ູ່ນໆເປັນອັນຊຸກດນັ ຈຶ ູ່ງເຮັດໃຫ້ຮູ່ າງກາຍຊີວະສາດນນັ້ ອາດຈະເກີດຂຶນ້ ໂດຍບັງເອີນ. 4. ການມີຊີວິດຢູູ່ ບົນໜ້າໂລກນີແ້ມູ່ນ ໄດ້ນໍາສູ່ງົມາຈາກບັນດາດາວພະເຄາະດວງອ ູ່ນໆ ໂດຍພາຍໃຕ້ຮູບຮູ່ າງ ບັນດາເມັດມີຊີວິດ. 5. ການມີຊີວິດແມູ່ ນ ການເຄ ູ່ອນໄຫວຂອງວດັຖຸທີ ູ່ໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວເຖິງລະດັບສູງສຸດ. 6. ທາດທີ ູ່ມີຊີວິດແມູ່ ນ ກໍາເນີດມາຈາກວດັຖຸອົງຄະທາດຜູ່ ານຂະບວນການແລກປູ່ ຽນທາດອັນຍາວນານ ຈຶ ູ່ງ ເກດີຂຶນ້ມາໄດ.້ 7. ທາດແທ້ຂອງຮູບຮູ່ າງແມູ່ ນ ການຄົງຕົວຂອງທາດໂປຼຕິດ. 8. ທາດແທ້ຂອງການມີຊີວິດແມູ່ ນ ການປູ່ ຽນໃໝູ່ເອົາເອງຢູ່ າງບໍ ູ່ຢຸດຢັ້ງຂອງທາດໂປຼຕິດ ໂດຍຜູ່ ານຂະບວນ ການແລກປູ່ ຽນທາດ. 9. ສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວິດ ີ ແມູ່ ນກໍາເນີດມາຈາກສິ ູ່ງທີ ູ່ບໍ ູ່ມີຊີວິດ. 1.1 ທິດສະດີຢັ້ງຢ ນການກໍາເນີດສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ປັດຈຸບັນມະນຸດເຮົາຍັງບໍ ູ່ທັນສາມາດຊອກຫາຄໍາຕອບໄດ້ຢູ່ າງຊັດເຈນວູ່າ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທໍາອິດໃນໂລກເກີດ ມາແນວໃດ? ແລະ ເກີດມາຈາກໃສ? ແຕູ່ອີງຕາມທິດສະດີ ຫຼ ທັດສະນະຕູ່ າງໆທີ ູ່ກູ່ າວມາຂ້າງເທິງນນັ້ ນກັ ວທິ ະຍາ ສາດ ຈຶ ູ່ງສະຫຸຼບສັງລວມການກໍາເນີດສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດອອກເປັນ 3 ທິດສະດີດງັນີ ້: - ທິດສະດີວູ່ າດ້ວຍສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດເກີດຈາກສິ ູ່ງທີ ູ່ບໍ ູ່ມີຊີວິດ.

10 - ທິດສະດີວູ່ າດ້ວຍການບໍ ູ່ສິນ້ ສຸດຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ. - ທິດສະດີວູ່ າດ້ວຍສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທໍາອິດເກີດມາຈາກທາດເຄມີແລ້ວມີວິວັດທະນາການ. ກ. ທິດສະດີວູ່ າດ້ວຍສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດເກີດຈາກສິ ູ່ງທີ ູ່ບໍ ູ່ ມີຊີວິດ ທູ່ ານອາລິສໂຕດ (Aristot) ນັກວິທະຍາສາດຊາວເກຼັກໄດ້ເວົ້າວູ່າ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດເກີດຂຶນ້ມາເອງຈາກສິ ູ່ງທີ ູ່ ບໍ ູ່ມີຊີວິດ ຫຼ ເກີດຂຶນ້ເອງຕາມທໍາມະຊາດ ເຊິ ູ່ງທູ່ານໄດ້ຂຽນໄວ້ໃນປ ້ມ Historia Animalium ວູ່ າ “ປາສູ່ ວນຫຼາຍ ເຕີບໂຕມາຈາກໄຂູ່ຂອງມັນເອງ, ແຕູ່ມີປາບາງຊະນິດອາໄສເຕີບໂຕມາຈາກຂີຕ້ມົ ແລະ ດິນຊາຍ. ສໍາລັບແມງໄມ້ບາງ ຊະນິດແມູ່ ນເຕີບໂຕມາຈາກແມງໄມ້ເອງ, ແຕູ່ ແມງໄມ້ບາງຊະນິດແມູ່ ນບໍ ູ່ ໄດ້ເຕີບໂຕມາຈາກພໍ ູ່ ແມູ່ຂອງມັນເອງ,ແຕູ່ ມັນເກີດມາຈາກສິ ູ່ງທີ ູ່ບໍ ູ່ມີຊີວິດ” ທິດສະດີນີແມູ່ ນ ້ ໄດ້ຍອມຮັບກັນຢູ່ າງກ້ວາງຂວາງໃນສະຕະວັດທີ XVI ຫາຕົນ້ ສະຕະວັດທີ XVII. ທູ່ ານ ລຸຍ ປັດສະເຕີ (Luis paster) ນກັວທິ ະຍາສາດຊາວຝຣູ່ ັງ ໄດມ້ ກີານທດົລອງກູ່ຽວກບັຈລຸ ະຊບີ ທູ່ານໄດເ້ວົ້າວູ່າ “ຈລຸ ະຊບີມຢີູ່ ູທູ່ວົ ໄປໃນອາກາດ ແລະ ຖາ້ເຮາົປ້ອງກນັບໍ ູ່ ໃຫຈ້ ລຸ ະຊບີເຫູ່ຼາົນນັ້ປົນເຂົ້າໄປໃນອາຫານທີ ູ່ ເຮາົປະໄວກ້ ໍຈະບໍ ູ່ບູດເນູ່າົ” ໂດຍທູ່ານໄດທ້ ດົລອງໂດຍເອາົນໍ ້າສູ່າເຫຼົ້າໃສູ່ກວດ ແລວ້ ດູດເອົາອາກາດອອກຈົນໝົດ ຈາກນນັ້, ຈຶ ູ່ງເອາົກວດນນັ້ ໄປຕມົ້ ແລວ້ ປະໄວເ້ປັນເວລາດນົນານກໍບໍ ູ່ປາກດົ ເຫນັວູ່າ ມຈີລຸ ະຊບີເກີດຂຶນ້ ເລີຍ ແລະ ນໍ ້າສູ່າເຫຼົ້າກໍບໍ ູ່ບູດເນູ່າົ. ດູ່ງັນນັ້, ທູ່ານ Luis paster ຈຶ ູ່ງສະຫຸຼບໄດວູ້່າ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິ ເກດີຂຶນ້ເອງບໍ ູ່ໄດ້ແຕູ່ສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິ ເກດີຈາກສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິທີ ູ່ມມີາກູ່ອນແລວ້. ຂ. ທິດສະດີວູ່ າດ້ວຍການບໍ ູ່ ສິນ້ ສຸ ດຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ນກັ ວທິ ະຍາສາດບາງກູ່ ຸມເຊ ູ່ອວູ່າ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິໃນໂລກນີແ້ມູ່ນມາຈາກໂລກອ ູ່ນໂດຍຕິດມານໍາອຸກາບາດ ເນ ູ່ອງຈາກມຜີູຄ້ ນົ້ ພບົມທີ າດຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິທີ ູ່ຕດິມານໍາອຸກາບາດນນັ້ ທູ່ານ ອາກເຣນອີຸສ (Arrhenius) ໄດເ້ວົ້າ ວູ່ າ ສະປໍຂອງ Bacteria ສາມາດປິວໄປນໍາອາກາດໄປສູູ່ໂລກໃໝູ່ ໄດ້ແລະ ເມ ູ່ອຕກົໃສູ່ສະພາບແວດລອ້ ມທີ ູ່ ເໝາະ ສົມ Bacteria ນນັ້ ສາມາດເຕບີໂຕໄດ.້ ແຕູ່ທດິສະດນີ ິີຍ້ງັມກີານຕອບໂຕຄ້ ນ ຄ: ສະປໍບໍ ູ່ສາມາດທນົຕໍ ູ່ອຸນຫະພູມສູງໄດ.້ດູ່ງັນນັ້, ເມ ູ່ອອຸກາບາດມກີານສຽດສເີຮດັໃຫເ້ກດີເປັນໄຟ ແລະ ແສງລງັສຈີາກຕາເວນັ ເຊິ ູ່ງເຮດັໃຫສ້ ິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິບໍ ູ່ສາມາດທນົທານໄດ.້ ຖ້າມາຈາກໂລກອ ູ່ນຈງິຈະມີບັນຫາຢູູ່ ວູ່າ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຢູູ່ ໂລກນນັ້ເກີດຂຶນ້ມາໄດ້ຢູ່ າງໃດ? ຄ. ທິດສະດີວູ່ າດ້ວຍສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທໍາອິດເກີດມາຈາກທາດເຄມີແລ້ວມີວິວັດທະນາການ. ທິດສະດີນີ ້ໄດ້ຮັບຄໍານິຍົມຊົມຊອບທີ ູ່ສຸດໃນປັດຈຸບນັ, ເພາະເປັນທດິສະດທີ ີ ູ່ມເີຫດຜນົ ແລະ ມຫີ ຼກັ ຖານ ຈາກການທດົລອງຫຼາຍຢູ່ າງ. ຫຼກັ ຖານທດິສະດນີ ີ ້ເວົ້າວູ່າ ຊີວິດທໍາອິດແມູ່ ນເກີດຈາກທາດເຄມີຕູ່ າງໆ ແລະ ທາດເຄມີ ເຫູ່ຼາົນນັ້ມປີະຕກິ ລິຍິ າກນັ ເຮດັໃຫເ້ກດີສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິ ເປັນໂມເລກູນໃຫູ່ຍຂຶນ້ເລ ອ້ ຍໆ ແລະ ເພ ູ່ອເປັນການຊອກຫາຄໍາ ຕອບທີ ູ່ວູ່າ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິທໍາອດິຂອງໂລກແມູ່ນ ເກດີຂຶນ້ມາຈາກໃສນນັ້ ແມູ່ນມນີກັວທິ ະຍາສາດຫຼາຍທູ່ານໄດຄ້ ນົ້ ຄວ້າ ຫາຄໍາຕອບດູ່ງັກູ່ າວຄ : ໃນປີ ຄ.ສ 1924 ທູ່ ານ ອາເລັກຊານໂດ ໂອປາຣິນ (Alexando Oparin) ນັກວິທະຍາສາດຊາວລັດເຊຍ ໄດ້ກູ່ າວວູ່ າ “ພາຍຫຼັງການປາກົດຕົວຂອງໜູ່ ວຍໂລກທໍາອິດແມູ່ ນ ບໍ ູ່ມີທາດປະສົມເຄມີໃດໆເກີດຂຶນ້ ແຕູ່ ພາຍຫຼັງ ໜູ່ ວຍໂລກເຢັນລົງຈຶ ູ່ງປາກົດມີທາດປະສົມຂອງກາກບອນ ແລະ ຮີໂດຼແຊນ ແລະ ທາດອາໂມນີອາກເກດິີຂຶນ້. ທາດ ປະສົມດູ່ງັກູ່າວນີ ້ໄດ້ເກີດປະຕິກິລິຍານໍາກັນ ແລ້ວເຮັດໃຫ້ມີທາດປະສົມໃໝູ່ ເກີດຂຶນ້ເຊູ່ນັ : ທາດນໍ ້າຕານ, ອາຊິດອາ

11 ມີນເນ, ທາດໄຂມັນ ແລະ ບັນດາທາດປະສົມອ ູ່ນໆ ທາດປະສົມດູ່ງັກູ່ າວນີ ້ເກີດປະຕິກິລິຍາຕໍ ູ່ ໄປຢູ່ າງບໍ ູ່ຢຸດຢັ້ງຈົນເຮັດ ໃຫ້ເກີດທາດພິເສດປາກົດຕົວຂຶນ້ ແລ້ວກາຍເປັນຢອດໂມເລກູນໃດໜຶ ູ່ງທີ ູ່ຕົກລົງສູູ່ທະເລ ຫຼ ມະຫາສະມຸດໃດໜຶ ູ່ງ, ຢອດດູ່ງັກູ່າວມີຄວາມສາມາດດູດເອົາບັນດາທາດຕູ່ າງໆທີ ູ່ ເຈ ອປົນຢູູ່ ນໍ ້າເຂົ້າມາບັນຈຸໃນຕົວ ແລະ ສູ່ ວນບໍ ູ່ ຈໍາເປັນຈະ ຖ ກປູ່ ອຍອອກນອກ. ການເຄ ູ່ອນໄຫວຄ ດູ່ງັກູ່າວມັນໄດ້ເປັນເງ ູ່ອນໄຂເຮັດໃຫ້ຢອດໂມເລກຸນມີການຂະຫຍາຍຕົວ ໃຫ້ມີຄວາມແທດເໝາະກັບສະພາບແວດລ້ອມຫຼາຍຂຶນ້ ຢອດໂມເລກູນດູ່ ັງກູ່ າວເອີນ້ ວູ່ າ ຢອດໂກອາແຊກວາ (Coacervat). ຢອດໂກອາແຊກວານີ ້ໄດມ້ ກີານເຄ ູ່ອນໄຫວເປັນລະບບົ ເຮດັໃຫເ້ກດີສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິ ງູ່າຍດາຍ ຈາກນນັ້, ກໍມກີານວວິດັທະນາການໄປເລ ອ້ຍໆ. ການວິວັດທະນາການຂອງຢອດໂກອາແຊກວາ ທໍາອິດແມູ່ ນປະກອບເປັນສິ ູ່ງທີ ູ່ ມີຊີວິດງູ່າຍດາຍເບ ອ້ງຕນົ້ ແມູ່ ນ ຮູ່ າງກາຍລ້ຽງຊີບແບບອາໄສ (Heterotrophe). ຈາກນັນ້ , ກໍມການ ີ ວິວັດທະນາ ການມາເປັນຜູ ້ລ້ຽງຊີບເອົາເອງ (Autotrophe) ແມູ່ ນຮູ່ າງກາຍທີ ູ່ສາມາດສັງເຄາະແສງໄດ້ ຫຼ ຮູ່ າງກາຍທີ ູ່ສາມາດສ້າງ ອາຫານໄດ້ເອງ. ການວິວັດທະນາການນີ ້ເປັນເງ ູ່ອນໄຂເຮັດໃຫ້ບັນຍາກາດມີອົກຊີແຊນຫຼາຍຂຶນ້ , ການເກີດ ປະຕິກິລິຍານີ ້ເປັນການສະຫຼາຍຕົວຂອງທາດອົງຄະທາດຕູ່ າງໆ ແລະ ໃນຂະນະດຽວກັນອົກຊີແຊນກໍມີການປູ່ ຽນ ແປງມາເປັນໂອໂຊນ (O3) ກາຍເປັນຊນັ້ ນອກບັນຍາກາດໂລກ ເພ ູ່ອຊູ່ ວຍປ້ອງກັນລັງສີອຸນຕຼາໄວໂອເລດ (UV) ທີ ູ່ ສູ່ງົເຂົ້າມາສູູ່ບັນຍາກາດໂລກ. 2. ການກໍາເນີດໂມເລກູນທາດອົງຄະທາດ ແລະ ການກໍາເນີດຈຸລັງ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທັງຫຼາຍແມູ່ ນ ປະກອບດ້ວຍທາດເຄມີ ແລະ ຢ ນຢັນວູ່ າ ກູ່ ອນຈະມີສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຂຶນ້ ນັນ້ ແມູ່ ນ ປະກອບດ້ວຍທາດເຄມີທີ ູ່ມີຮູບຮູ່ າງເປັນອາຕອມເທູ່າົນນັ້. ດູ່ງັນນັ້, ເພ ູ່ອເປັນການຮັບຮູ ້ວູ່າ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດໜູ່ ວຍທໍາອິດ ຂອງໂລກຈະມີອາຕອມເຄມີມາປະກອບກັນແນວໃດນນັ້ , ຈະຕ້ອງໄດ້ຮຽນຮູ ້ວິວັດທະນາການຂອງໂລກຕັ້ງແຕູ່ ເລີ ູ່ມປາກົດຂຶນ້ ໃນລະບົບສຸລິຍະຈັກກະວານກູ່ ອນ. ວິວັດທະນາການຂອງໂລກທໍາອິດຈົນເຖິງການກໍາເນີດສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດແມູ່ ນ ໄດ້ແບູ່ ງເປັນ 2 ຂະບວນການຄ : ການ ກໍາເນີດໂມເລກູນທາດອົງຄະທາດ ແລະ ການກໍາເນີດຈຸລັງ. 2.1 ວິວັດທະນາການທາງເຄມີ ຫຼ ການກໍາເນີດໂມເລກູນທາດອົງຄະທາດ ຜູ່ ານການຄໍານວນທາງວິທະຍາສາດເຊ ູ່ອວູ່ າ ໂລກມີອາຍຸປະມານ 4.500-5.000 ລ້ານປີ ເຊິ ູ່ງລັກສະນະ ຂອງໂລກໃນເມ ູ່ອກູ່ ອນແມູ່ ນ ເປັນກຸູ່ ມຂອງທາດອາຍປະກອບມີລະອອງລັງສີ ແລະ ອະນຸພາກຂອງທາດຕູ່ າງໆທີ ູ່ຢູ່ ູ ໃນພາວະເປັນອາຕອມ ເຊິ ູ່ງມຫຼາຍ ີ ກູ່ ວາໝູູ່ ແມູ່ ນຮີໂດຼແຊນ, ອົກຊີແຊນ, ນີໂຕແຊນ ແລະ ກາກບອນ. ນອກຈາກນນັ້ ຍັງມີອາຕອມຂອງທາດອ ູ່ນໆນັບທັງສິ ູ່ງທີ ູ່ ເປັນໂລຫະ ແລະ ອະໂລຫະ. ເມ ູ່ອອຸນຫະພູມຂອງໂລກຫຸຼດລົງບັນດາອາຕອມດູ່ງັກູ່າວຈະເຕົ້າໂຮມເຂົ້າກນັ ເປັນໂມເລກູນ ໂດຍອາຕອມ ທາດໃດມີນໍ ້າໜກັ ຫຼາຍກໍຈະເຂົ້າໃນໃຈກາງ ຂອງທາດອາຍ, ອາຕອມທາດໃດມີນໍ ້າໜກັ ປານກາງກໍຈະປະກອບຢູູ່ ຊັນ້ ກາງ, ອາຕອມທາດໃດມີນໍ ້າໜກັ ເບົາກູ່ ວາໝູູ່ ຈະຢູູ່ ນອກສຸ ດ ເມ ູ່ອກຸູ່ ມທາດອາຍເຫູ່ຼົານັນ້ ໄດ້ຮັບຄວາມເຢັນຈາກ ບັນຍາກາດບັນດາອາຕອມຈະຈັບແໜ້ນເຂົ້າກນັ ແລະ ເກີດປະຕິກິລິຍາຕໍ ູ່ກັນ. ຈາກນນັ້ , ຈຶ ູ່ງປູ່ ຽນສະພາບມາເປັນ ຂອງແຂງ ແລະ ສຸດທ້າຍກໍກາຍມາເປັນໜູ່ ວຍໂລກ. ຂະບວນການວິວັດຂອງໂລກໄດ້ແບູ່ ງເປັນ 4 ໄລຍະຄ : ໄລຍະທີ 1: - ອຸນຫະພູມຂອງໂລກເຢັນລົງບັນດາອາຕອມທີ ູ່ ເບົາຈະເກີດປະຕິກິລິຍາຕໍ ູ່ກັນຄ :

12 ອາຕອມຮີໂດຼແຊນຈະເກີດປະຕິກິລິຍາກັບອົກຊີແຊນປະກອບເປັນນໍ ້າ. HOH H2O ຖ້າຮີໂດຼແຊນຈະເກີດປະຕິກິລິຍາກັບນີໂຕຼແຊນກໍຈະປະກອບເປັນອາໂມນີອາກ. H H N NH3 H ຖ້າຮີໂດຼແຊນຈະເກີດປະຕິກິລິຍາກັບກາກບອນກາຍເປັນເມຕານ. H H C CH4 H ໄລຍະທີ 2: ໄລຍະນີແມູ່ ນ ້ ໄລຍະເລີ ູ່ມເກີດມີທາດອົງຄະທາດ ເຊິ ູ່ງປະກອບມີກາກບອນເປັນອົງປະກອບທີ ູ່ສໍາຄັນ ເນ ູ່ອງ ຈາກວູ່ າທາດກາກບອນສາມາດເກີດປະຕິກິລິຍາກັບທາດອ ູ່ນໆໄດ້ງູ່າຍ ແລະ ທາດປະສົມຂອງກາກບອນສາມາດເກີດ ປະຕິກິລິຍາກັບທາດອ ູ່ນໄດ້ງູ່າຍເຊູ່ນັ ສາມາດເຊ ູ່ອມຕໍ ູ່ກັນໂດຍບໍ ູ່ຈໍາກັດກາຍເປັນແຖວຊ ູ່ ແລະ ເປັນວົງມົນຂຶນ້ມາໄດ.້ ຢູູ່ ທະເລ ແລະ ມະຫາສະມຸດ ໃນເວລານນັ້ ແມູ່ ນປະກອບມີທາດ CH4 ຫຼາຍທາດດູ່ງັກູ່ າວຈະເກີດປະຕິກິລິຍາ ກັບ H2O, NH3 ແລະ ທາດປະສມົ ອ ູ່ນໆ ເຮັດໃຫ້ເກີດທາດປະສົມໃໝູ່ 6 ປະເພດຄ : ນໍ ້າຕານ - ທາດນໍ ້າຕານ Glucose ສູດລວມ C6H12O6 - ສູດໂຄງສ້າງ CH2OH C O H CH OH H C OH C C OH OH H ກຼີເຊຣິນ - ກຼີເຊຣິນ ສູດລວມ C3H8O3 - ສູດໂຄງສ້າງ CH2OH CHOH CH2OH ອາຊິດໄຂມັນ O - ອາຊິດໄຂມັນ ສູດລວມ R C OH

13 - ສູດໂຄງສ້າງ O C17H35 C OH ອາຊິດ ສະເຕລິກ ອາຊິດອາມີເນ - ອາຊິດອາມີເນ ສູດລວມ ປີຣີມີດິນ(Base) Tymine Cytocyne Uracil ປູຣິນ Adenine Guanine ການປະກອບຂອງທາດອົງຄະທາດທັງ 6 ຊະນິດນີແມູ່ ນ ້ ອາໄສພະລັງງານຈາກ 2 ແຫຼູ່ ງຄ ພະລັງງານ ແສງຕາເວັນ ແລະ ຈາກຟ້າແມບເຫຼ ອ້ມ, ຟາ້ຜູ່າ ແລະ ພະລັງງານໄຟຟ້າ. ເພ ູ່ອເປັນການແກໄ້ຂບນັຫານີ ້ທູ່ານ ມນິ ເລີ ແລະ ໂອປາຣິນ ໄດ້ດໍາເນີນການທົດລອງຄ ໃນປີ 1953 ທູ່ ານ ມິນເລີ ດໍາເນີນການທົດລອງ ໂດຍນໍາໃຊ້ເຄ ູ່ອງມທ ີ ູ່ ອາກາດຢູູ່ ຂ້າງນອກເຂົ້າໄປບໍ ູ່ ໄດ້, ຢູູ່ ທາງໃນມີທາດ CH4, NH3, H2, H2O. ຈາກນນັ້, ທູ່ ານໄດ້ປູ່ ອຍກະແສໄຟຟ້າ ເຂົ້າໄປ ແລ້ວປະໄວ້ໄລຍະໜຶ ູ່ງ. ຈາກນນັ້, ໄດ້ນໍາເອົາທາດທີ ູ່ຢູ່ ູທາງໃນມາວິໄຈ ແລະ ທູ່ ານພົບວູ່ າ ເກີດມີທາດທີ ູ່ມີ ຊວີດິທີ ູ່ ເປັນໂມເລກູນໃຫູ່ຍຂຶນ້ເຊູ່ນັ : ອາຊິດອາມີເນ, ທາດອຸຍເລ, ອາຊິດອາເຊຕິກ, ອາຊິດລາກຕິກ. ສະນນັ້, ທູ່ານ ສະຫຸຼບໄດ້ວູ່ າ ຈາກການໄດ້ຮັບພະລັງງານຕູ່ າງໆທັງພາຍນອກ ແລະ ພາຍໃນໜູ່ ວຍໂລກສາມາດເຮັດໃຫ້ທາດອົງຄະ ທາດທີ ູ່ມີໃນແຫູ່ ຼງນໍ ້າຢູູ່ ໃນໂລກລວມຕົວກັນປະກອບເປັນທາດທີ ູ່ມີຊີວິດຂຶນ້ມາໄດ້. ໄລຍະທີ 3: ໄລຍະນີສູ່ ວນ ້ ທີ ູ່ ເປັນພ ນ້ ດິນ ແລະ ແຫູ່ ຼງນໍ ້າໃນໂລກຍັງມີອຸນຫະພູມສູງຢູູ່ ເຊິ ູ່ງເປັນເງ ູ່ອນໄຂໃຫ້ທາດເຄມີທັງ 6 ຊະນິດ ໂຮມຕົວເຂົ້າກນັ ໂມເລກູນນໍ ້າຕານຈະລວມຕົວເຂົ້າກນັກາຍເປັນໂມເລກູນໃຫູ່ ຍເອີນວູ່ າ ທາດ ້ ໂປລີຊັກກາ ຣິດເຊິ ູ່ງຈະກາຍເປັນທາດແປ້ງ ແລະ ນໍ ້າຕານ.

14 ຕົວຢູ່ າງ: - ນໍ ້າຕານ+ນໍ ້າຕານ Cellulose ຫຼ Glycogene Polysacharide - ກຼີເຊຣິນ+ອາຊິດໄຂມັນ ທາດໄຂມັນ ກຼີເຊຣິນ+Acidecarbaxilique Lipide - ອາຊິດອາມີເນ+ອາຊິດອາມີນເນ ໂປຼຕິດ ອາຊິດອາມີເນມີຈໍານວນທັງໝົດ 20 ຊະນິດ. ສະນນັ້, ຈຶ ູ່ງເຮັດໃຫ້ເກີດມີໂປຼຕິດຫຼາຍຊະນິດ ແລະ ຍັງມີ ໂປຼຕິດບາງຊະນິດທີ ູ່ມີບົດບາດຊູ່ ວຍເລູ່ງັປະຕກິ ລິຍິ າເຄມີເຊິ ູ່ງເອີນວູ່ າ ້ : ອັງຊິມ (Enzyme). ສູ່ ວນທາດປີຣີມີດິນ ແລະ ປູຣິນ ຈະລວມຕົວກັບນໍ ້າຕານ ແລະ ທາດອົງຄະທາດທີ ູ່ມີກຸູ່ ມຂອງຟົສເຟດປະກອບເປັນທາດນຸຍເກຼໂອຕິດ. Pyrimidine ນໍ ້າຕານ + Phosphate Nucleotide Purine - Nucleotide ຈະລວມຕົວເຂົ້າກນັ ເປັນໂມເລກູນໃຫຍູ່ເອີນ້ ວູ່າ AcideNuleique Nucleotide + Nucleotide AcideNuleique ໄລຍະທີ 4: ໄລຍະນີ ້ທາດອົງຄະທາດມີການສັງເຄາະທາງເຄມີ ແລ້ວໄດ້ເຮັດໃຫ້ທາດອົງຄະທາດຊະນິດໃໝູ່ຂຶນ້ ຕໍ ູ່ ໄປ. Protein + Nuleique Nuleoproteine Nuleoproteine ມີຄວາມສາມາດສ້າງໂມເລກູນໃໝູ່ ໄດ້ ໂດຍມີລັກສະນະຄ ກັນກັບໂມເລກູນເດີມໝາຍ ຄວາມວູ່ າ ມີການສ ບເຊ ອ້ ຫຼ ການທະວີຄູນ. ການທະວີຄູນເກີດຂຶນ້ ໄດ້ຍ້ອນການລວມຕົວກັນຂອງພວກທາດນໍ ້າ ຕານ, ອາຊິດອາມີເນ, ທາດ Pyrimidine, ທາດ Purine ແລະ ກຸູ່ ມທາດຟົສເຟດທີ ູ່ມີຢູ່ າງອຸດົມສົມບູນໃນທະເລ ຫຼ ມະຫາສະມຸດ ເຊິ ູ່ງທາດເຫູ່ຼາົນີຈະ້ ຈັບຄູູ່ກັບ Nuleoproteine ເດີມຈົນຄົບຖ້ວນ. ຈາກນນັ້,ຈະເຊ ູ່ອມຕໍ ູ່ກັນເອງເພ ູ່ອ ປະກອບເປັນ Nuleoproteine ໃໝູ່ ແລ້ວຈຶ ູ່ງແຍກອອກເປັນໂມເລກູນໃໝູ່ . ຮູບທີ 3: ການກໍາເນີດໂມເລກູນທາດອົງຄະທາດ

15 2.1 ວິວັດທະນາການກໍາເນີດຈຸລັງ ການວິວັດທະນາການທາງຊີວະພາບ ຫຼ ການກໍາເນີດຈຸລັງເກີດຂຶນ້ ພາຍຫຼັງວິວັດທະນາການທາງເຄມີສາດ ປະມານ 3.000 ລ້ານປີ, ຄຽງຄູູ່ ກັບການວິວັດທະນາການທາງເຄມີ ແລະ ການເພີ ູ່ ມທະວີຂອງຈໍານວນ Nuleoproteine ກໍມີການສ ບຕໍ ູ່ ເພ ູ່ອປະກອບເປັນສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທີ ູ່ແທ້ຈິງ, ການປູ່ ຽນແປງທີ ູ່ພາໃຫ້ເກີດມີສິ ູ່ງທີ ູ່ມີ ຊີວິດທໍາອິດຂອງໂລກ ແມູ່ ນມີຂໍສົມມຸດ ້ ຖານ 2 ຢູ່ າງຄ : ຂໍ ້ສົມມຸດຖານທີ 1: ອະທິບາຍວູ່ າ: ທາດທີ ູ່ມຊີວີດິຕູ່າງໆຢູ່ ູໃນທະເລ ແລະ ມະຫາສະໝຸດໄດລ້ ວມຕວົກນັ ເປັກກູ່ ຸມເອີນ້ ວູ່າ ຢອດ ໂກອາແຊກວາ ເຊິ ູ່ງປະກອບດວ້ ຍທາດໂປຼຕດິ ເມ ູ່ອລະລາຍໃນນໍ ້າທາດດູ່ງັກູ່າວຈະເກດີມໄີຟຟາ້ບນັຈຸເຊິ ູ່ງຈະດູດເອົາ ໂມເລກຸນນໍ ້າ ແລະ ທາດອ ູ່ນໆລວມຕົວເຂົ້າກັນ ແລ້ວເຮັດໃຫ້ຢອດໂກອາແຊກວາໃຫູ່ ຍຂຶນ້ ກາຍເປັນ Complexcoacerva ໃນເວລາດຽວກນັບນັດາທາດຕູ່າງໆທີ ູ່ຢູ່ ູໃນຢອດໂກອາແຊກວາເອງ ກໍເກດີປະຕກິ ລິຍິາເຄມນີາໍ ກນັ ພາໃຫມ້ ພີະລງັງານເກດີຂຶນ້ ແລະ ພະລງັງານດູ່ງັກູ່າວນບັມ ດ້ງຶດູດກນັແໜນ້ເຂົ້າຈນົກາຍເປັນສິ ູ່ງທີ ູ່ຫຸມ້ ຫໍ ູ່ຢອດໂກ ອາແຊກວາ. ຈາກນນັ້ ຈຶ ູ່ງກາຍເປັນໜູ່ວຍທໍາອດິ ເກດີຂຶນ້ເຊິ ູ່ງເພິ ູ່ນເອີນ້ ວູ່າ: ຈລຸ ງັ (Cellule). ຂໍ ້ສົມມຸດຖານທີ 2: ອະທິບາຍວູ່ າ: ປາກດົການຕູ່າງໆທີ ູ່ ເກດີຂຶນ້ໃນທະເລ ແລະ ມະຫາສະມຸດໃນຍຸກນນັ້ ຈະເຮັດໃຫທ້ າດທີ ູ່ມີ ຊວີດິຕູ່າງໆມາໂຮມເຂົ້າກນັ ແລະ ມລີກັ ສະນະຄຈ ລຸ ງັທີ ູ່ມຊີວີດິ . ຕໍ ູ່ ມາທາດດູ່ ັງກູ່ າວໄດເ້ກີດມປີ ະຕິກິລິຍານໍາກັນ ປະກອບເປັນນຸຍເກຼໂອໂປຼຕດິໃນຢອດນໍ ້າທີ ູ່ຄາ້ຍຄຈ ລຸ ງັ ເຊິ ູ່ງເກດີຂຶນ້ ປະມານ 2.000 ລາ້ນປີມາແລວ້. ໃນການປະກອບສາ້ງເປັນຈລຸ ງັທໍາອດິ ມຈີລຸ ງັບາງກູ່ ຸມມກີານປະກອບສາ້ງທີ ູ່ບໍ ູ່ທນັສມົ ບູນ ແລະ ມບີ າງກູ່ ຸມມີ ການປະກອບສາ້ງທີ ູ່ສົມບູນ. ມກີ ານປະກອບສາ້ງທີ ູ່ບໍ ູ່ ທັນສົມບູນສູ່ ວນຫຼາຍແມູ່ນສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີ ີວິດໃນອານາຈັກ Monera ແລະ ກູ່ ຸມມກີານປະກອບສາ້ງທີ ູ່ສມົ ບູນ ແມູ່ນສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິໃນອານາຈກັ Protista ເຊິ ູ່ງ Protista ນີຖ້ ວູ່ າ ແມູ່ນ ບນັພະບູລຸດສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິໃນປັດຈບຸ ນັ . Subatomic particle Atom Molecule Oganelle Cell ຮູບທີ4: ແຜນວາດການກໍາເນີດຈຸລັງ ສະຫຸຼບໄດ້ວູ່ າ: ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດບໍ ູ່ ໄດ້ກໍາເນີດຂຶນ້ມາເປັນຮູບສົມບູນແບບໃນທັນທີທັນໄດ້, ແຕູ່ມັນຈະມີການປູ່ ຽນ ແປງໃນເວລາອັນຍາວນານນັບເປັນລ້ານໆປີ ແລະ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດໃນປັດຈຸບັນກໍຖ ວູ່ າຍັງບໍ ູ່ ທັນແມູ່ ນສິ ູ່ງສົມບູນ. ສິ ູ່ງ ດູ່ງັກູ່າວມີການວິວັດທະນາການໄປເລ ອ້ ຍໆ ແລະ ກໍບໍ ູ່ມີໃຜຮູ ້ວູ່ າຈະສິນ້ ສຸດລົງເມ ູ່ອໃດ. 3. ວິວັດທະນາການສິ ູ່ ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ວິວັດທະນາການໝາຍເຖິງ ການປູ່ ຽນແປງລັກສະນະຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຄູ່ ອຍເປັນຄູ່ ອຍໄປຕາມກາລະເວລາ ໂດຍ ມີການປູ່ ຽນແປງທີ ູ່ ເກີດຂຶນ້ ຢູ່ າງຊ້າໆ ເຊິ ູ່ງການວິວັດນນັ້ ຈະໃຊເວລາເປັນລ້ານໆປີ. ສະນນັ້, ໃນຊູ່ວົຊີວິດຂອງຄົນເຮົາ ຈຶ ູ່ງບໍ ູ່ສາມາດເຫັນການປູ່ ຽນແປງລັກສະນະທີ ູ່ ເດູ່ນັຈະແຈ້ງເທ ູ່ອ. ການວິວັດທະນາການເປັນຕນົ້ເຫດໜຶ ູ່ງຂອງການກໍາ ເນີດພັນໃໝູ່ຄ ທີ ູ່ພວກເຮົາເຫັນໃນທຸກວັນນີ ້ແລະ ມັນມີສາເຫດດູ່ງັນີ ້: 3.1 ສາເຫດການວິວັດທະນາການ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຕູ່ າງໆມີການເລ ອກເຟັນ້ ຫຼາຍຢູ່ າງ. ສະນນັ້, ທຸກຊີວິດຕ້ອງດີນ້ ຮົນເພ ູ່ອການຢູູ່ ລອດ, ຜນົການຕໍ ູ່

16 ສູ ້ກັນເປັນເວລາດົນນານເຮັດໃຫ້ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດມີຮູບຮູ່ າງ, ລັກສະນະປູ່ ຽນແປງໄປຈາກເດີມເພ ູ່ອແທດກັບສະພາບ ແວດລ້ອມທີ ູ່ດໍາລົງຊີວິດຢູູ່ . ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຍູ່ ອມມີການປູ່ ຽນແປງລັກສະນະເຊິ ູ່ງເກີດຈາກສາເຫດ 2 ຢູ່ າງຄ: ສິ ູ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ສານ ພັນທຸກໍາ. ຜົນຈາກການເລ ອກເຟັນ້ ທາໍມະຊາດ ເຊິ ູ່ງອງີໃສູ່ ແຕູ່ ລະທ້ອງຖິ ູ່ນ ແລະ ແຕູ່ລະພາກໂລກມີລັກສະນະແຕກ ຕູ່ າງກັນ ເພ ູ່ອຄວາມເໝາະສົມກັບທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສ. ຕົວຢູ່ າງ: - ຕນົ້ ຕະບອງເພັດມີລັກສະນະເໝາະສົມກັບການຈະເລີນຢູູ່ ທະເລຊາຍຄ ໃບຈະປູ່ ຽນເປັນໜາມ ເພ ູ່ອປ້ອງກັນ ອັນຕະລາຍ ແລະ ຫຸຼດຜູ່ອນເນ ອ້ທີ ູ່ການຄາຍນໍ ້າ. - ສັດທີ ູ່ຢູູ່ ໃນເຂດໜາວຈະມີຂົນຍາວ ແລະ ໜາ ເພ ູ່ອປ້ອງກັນຄວາມໜາວເຢັນ. 4. ຕົ ້ນກໍາເນດີຂອງຊວີິດ ໃນທິດສະດີການວິວັດກູ່ ຽວກັບກົກເຄົ້າການມີຊີວິດຈະມີຄໍາຖາມທີ ູ່ວູ່ າ: ທາດແທ້ຂອງການມີຊີວິດແມູ່ ນຫຍັງ? ຊີວິດທໍາອິດເກີດຂຶນ້ ໄດ້ແນວໃດ? ຄໍາຖາມດູ່ງັກູ່າວຖາມງູ່າຍແຕູ່ຕອບຍາກຖ້າຈະຕອບແບບສນັ້ ໆງູ່າຍດາຍ. ດູ່ງັນນັ້ , ເພ ູ່ອຕອບຄໍາຖາມດູ່ງັກູ່າວໃຫ້ມີຄວາມຖ ກຕ້ອງຕາມຫຼັກວິທະຍາສາດຈະຕ້ອງມີຄວາມເຂົ້າໃຈເຖິງທາດແທ້ຂອງຂະ ບວນການວິວັດທະນາການ ເພ ູ່ອສັງລວມບັນດາທິດສະດີ, ຫຼັກຖານ, ຂໍສົມ້ ມຸດຖານຕະຫຼອດຮອດທັດສະນະຕູ່ າງໆ ເພ ູ່ອມາອະທິບາຍ. ໃນບັນດາທັດສະນະທີ ູ່ອະທິບາຍບັນຫາດູ່ງັກູ່າວສາມາດສັງລວມເປັນສອງກຸູ່ ມໃຫຍູ່ດູ່ງັນີ ້: ກ. ທັດສະນະຈິດຕະນິຍົມ ກູ່ ຽວກັບທາດແທ້ຂອງການມີຊີວິດ: ຮູ່ າງກາຍເປັນບູ່ ອນພັກພາອາໄສຊູ່ວົຄາວຂອງວິນຍານ, ວິນຍານອອກ ຈາກຮູ່ າງກາຍເວລາໃດຮູ່ າງກາຍກໍຈະຕາຍທັນທີ, ວິນຍານແມູ່ ນຈິດໃຈຕັດສິນກູ່ ຽວກັບກົກເຄົ້າການມີຊີວິດ: ບາງຄໍາ ເຫັນສະເໜີວູ່ າ: ສິ ູ່ງມີຊີວິດໂບນໜ້າໂລກລ້ວນແຕູ່ ແມູ່ ນເທວະດາຟ້າແຖນເປັນຜູ ້ປັ້ນແຕູ່ ງຂຶນ້ ພອ້ມກັນ. ບາງຄໍາເຫັນ ພັດວູ່າສິ ູ່ງມີຊີວິດທັງໝົດເກີດຂຶນ້ ໂດຍບັງເອີນຈາກສິ ູ່ງບໍ ູ່ມຊີວິດ ີ . ບາງຄໍາເຫັນກໍເວົ້າວູ່ າຊີວິດເທິງໂລກນີແມູ່ ນ ້ ຖ ກນໍາ ສູ່ງົມາຈາກດາວເຄາະດວງອ ູ່ນພາຍໃຕ້ຮູບຮູ່ າງເມັດຊີວິດ. ຂ. ທັດສະນະວັດຖຸນິຍົມສັດຈະວິພາກ ທູ່ ານອັງແກູ່ ນໄດ້ໃຫ້ທັດສະນະວູ່ າ: ການມີຊີວິດແມູ່ ນ ຮູບການເຄ ູ່ອນໄຫວຂອງວດັຖຸທີ ູ່ໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວເຖິງ ລະດັບສູງທາດມີຊີວິດໄດ້ກໍາເນີດຈາກວດັຖຸອະນົງຄະທາດ ໂດຍຜູ່ ານຂະບວນການປູ່ ຽນແປງອັນຍາວນານ ແລະ ບັນລຸເຖິງຄວາມແຕກຕູ່ າງກັນທາງດ້ານຄຸນນະພາບ. ອັງແກູ່ ນໄດ້ໃຫ້ນິຍາມວູ່ າ: ການມີຊີວິດແມູ່ ນຮູບການຄົງຕົວຂອງໂປຼຕີນ, ທາດແທ້ຮູບແບບການຄົງຕົວ ແມູ່ ນ ການປູ່ ຽນແປງໃໝູ່ເອົາເອງຢູ່ າງບໍ ູ່ຢຸດຢັ້ງທາງດ້ານອົງປະກອບເຄມີຂອງໂປຼຕີນ. ຈາກນິຍາມດູ່ງັກູ່າວ ອັງແກູ່ ນ ຍັງໄດ້ ສະຫຸຼບວູ່າ: - ພ ນ້ຖານຕນົ້ ຕໍຂອງການມີຊີວິດແມູ່ ນ ທາດໂປຼຕີນ. - ທາດແທ້ຂອງປາກົດການມີຊີວິດແມູ່ ນ ການປູ່ ຽນແປງຕາມປົກກະຕິຂອງໂປຼຕີນໂດຍຜູ່ ານຂະບວນການ ແລກປູ່ ຽນທາດ.

17 ອີງໃສູ່ທັດສະນະດູ່ງັກູ່າວສາມາດສະຫຸຼບໄດ້ວູ່ າ: ກົກເຄົ້າຂອງການມີຊີວິດແມູ່ ນ ຂະບວນການຜັນປູ່ ຽນອັນ ສັບສົນຂອງວດັຖຸຕາມເສນັ້ທາງເຄມີສາດ, ຈາກທາດອະນົງຄະທາດເປັນທາດອົງຄະທາດງູ່າຍດາຍ,ຈາກອົງຄະທາດ ງູ່າຍດາຍເປັນອົງຄະທາດສັບສົນ, ຈາກອົງຄະທາດສັບສົນທີ ູ່ ເປັນທາດໂປຼຕີນ ໂດຍດໍາເນີນການພາຍໃຕ້ການກະທົບ ຂອງກົດເກນວດັຖຸ-ເຄມີ. ຄ. ການກໍາເນີດຂອງສິ ູ່ງມີຊີວິດ. ໃນປີຄ.ສ 1864 Paster ໄດ້ທົດລອງພິສູດວູ່ າ: ການບູດເນູ່າົນນັ້ ແມູ່ນເກີດຈາກຈຸລະຊີບ. ຈາກຜົນງານນີ ້ໄດ້ ເຮັດໃຫ້ຄວາມຄິດທີ ູ່ວູ່າສິ ູ່ງມີຊີວິດກໍາເນີດຂຶນ້ມາໂດຍບັງເອີນຕາມທໍາມະຊາດນນັ້ຖ ກຕີຖອຍ ແລະ ເປັນທີ ູ່ຍອມຮັບ ບໍ ູ່ ໄດ້ອີກ. ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດເທູ່າົນນັ້ທີ ູ່ ເປັນຕນົ້ ຕໍໃຫ້ເກີດສິ ູ່ງມີຊີວິດຂຶນ້ມາໂດຍຜູ່ ານຂະບວນການແຜູ່ ພັນ. ແຕູ່ເຖິງຢູ່ າງໃດ ກໍຕາມບັນຫາກໍເກີດຂຶນ້ມາຈົນໄດ້ຄ : ສິ ູ່ງມີຊີວິດທໍາອິດນນັ້ມາຈາກໃສ? ໃນປີຄ.ສ. 1924 ນັກຊີວະວິທະຍາຄົນລັດເຊຍຊ ູ່ ເອໄອ ໂອປາຣິນ (A.I.Oparin) ໄດ້ຂຽນເປັນບົດຄວາມ ເປັນພາສາລັດເຊຍເລ ູ່ອງ The Origin of Life. ຫ້າປີຕໍ ູ່ມານກັ ຊີວະວິທະຍາຄນົອງັກດິຊ ູ່ ເຈບີເອສຣັນເດນ (j.B.S. Haldane) ກໍໄດ້ມີຄວາມຄິດຄ້າຍໆກັນກັບຄວາມຄິດຂອງ ໂອປາຣິນ ແລະ ໄດ້ພິມເຜີຍແຜູ່ ໃນວາລະສານ The Nationalist Annual. ແຕູ່ ໃນຂະນະນນັ້ ບົດຄວາມໃນລັກສະນະນີບ້ໍ ູ່ ໄດ້ຮັບຄວາມສົນໃຈເລີຍ. ຈົນເຖິງປີຄ.ສ. 1936 ໄດ້ມີການແປບົດຄວາມຂອງ ໂອປາຣິນ ເປັນພາສາອັງກິດ ແລະ ພາສາອ ູ່ນໆອກີຫຼາຍພາສາຈຶ ູ່ງເຮັດໃຫ້ຄວາມ ຄິດ ແລະ ຂໍສົມມຸດ ້ ຖານຂອງ ໂອປາຣິນເປັນທີ ູ່ສົນໃຈຂຶນ້ມາ. ທິດສະດີໂອປາຣິນໄດ້ສະເໜີວູ່ າ: ສິ ູ່ງມີຊີວິດເກີດມາຈາກທາດອົງຄະທາດໃນທະເລເຊິ ູ່ງບນັຍາກາດຂອງໂລກ ໃນເວລານນັ້ ບໍ ູ່ມອີກົ ຊີແຊນອິດສະຫຼະ, ທາດອົງຄະທາດທີ ູ່ ເລີ ູ່ມຕນົ້ ດູ່ງັກູ່າວເປັນອາມິນໂນອາຊິດ, ພວກພິວລິນ ແລະ ພິຣິມີດິນທີ ູ່ມີລັກສະນະເປັນດູ່ ັງ ແລະນໍ ້າຕານຕໍ ູ່ ມາກໍມີພວກ ໂພລີແປັບໄທ (Polyptid) ໂພລີນີວຄຼີອິກ (Polynuclic) ແລະ ໂພລີແຊກຄາລິດ (Polysacharid) ເຊິ ູ່ງເກີດມາຈາກການລວມຕົວເຂົ້າກນັຂອງໂມເລກູນທີ ູ່ມີ ຫົວໜູ່ ວຍນ້ອຍໆ (Polymerization). ໂດຍອາໄສພະລັງງານຈາກແສງລັງສີກາຍອິດ (Ultra violet), ໄຟຟ້າ, ຄວາມຮ້ອນຫຼ ແສງລັງສີອ ູ່ນໆ. ທາດປະສົມອົງຄະທາດເຫູ່ຼົານີບ້ ໍ ູ່ ຖ ກສະຫຼາຍຕົວຄ ກັບປັດຈຸບັນເນ ູ່ອງຈາກໃນ ບັນຍາກາດບໍ ູ່ມອົກີ ຊີແຊນທີ ູ່ ເປັນອິດສະຫຼະ. ງ. ຕົນ້ ກໍາເນີດຂອງໂມເລກູນທາດອົງຄະທາດ. ບັນຍາກາດຂອງໂລກໃນເວລານນັ້ ປະກອບດ້ວຍທາດອາຍຕູ່ າງໆ ເຊູ່ ັນ: H2, CH4, NH3, N2, H2S. ລວມ ທັງອາຍນໍ ້າ, ແຕູ່ ບໍ ູ່ ມອົກີ ຊີແຊນອິດສະຫຼະ. ດູ່ ັງນັນ້ , ປະຕິກິລິຍາເຄມີໃນບັນຍາກາດ ຈຶ ູ່ງເປັນແບບຣີດີວຊິງ (Reducing). ຕໍ ູ່ມາເມ ູ່ອບັນຍາກາດດ້ານນອກຂອງໂລກເຢັນລົງ ເກີດມີທະເລ ແລະ ມະຫາສະມຸດຂຶນ້ . ຈາກອາຍນໍ ້າໃນ ບັນຍາກາດ, ກະທົບກັບທາດອາຍຕູ່ າງໆກາຍເປັນທາດອົງຄະທາດ ແລະ ທາດອົງຄະທາດເຫູ່ຼາົນນັ້ກໍຖ ກສະສົມໄປໃນ ພ ນ້ທະເລ, ມະຫາສະມຸດ ແລະ ມີການຈັບກັນເຂົ້າເປັນທາດອົງຄະທາດທີ ູ່ມີໂມເລກູນໃຫຍູ່ ຂຶນ້ ໂດຍອາໄສ ພະລັງງານຈາກລັງສີUV, ຟ້າຜູ່ າ ແລະ ການແຕກສະຫຼາຍຂອງທາດກໍາມັນຕະພາບລັງສີຕູ່ າງໆ. ເອສແອລມີລເລີ(S.L. Miller) 1953. ນັກວິທະຍາສາດຊາວອາເມລິກາໄດ້ທົດລອງພິສູດຂໍ ້ສົມມຸດຖານ ຂອງ ໂອປາຣິນ ແລະ ຮັນເດນ. ໂດຍໄດ້ຈັດຕັ້ງເຄ ູ່ອງທົດລອງຢູູ່ ທາງໃນເປັນສູນອາກາດ ແລະ ໃນເຄ ູ່ອງມທົດ ລອງ ນນັ້ ໄດ້ບັນຈຸທາດປະສົມອົງຄະທາດ 4 ຊະນິດຄ ກັນກັບທາດປະສົມອົງຄະທາດ ທີ ູ່ມີໃນບັນຍາກາດຂອງໂລກຄັ້ງທໍາ

18 ອິດນນັ້ ໄດ້ແກູ່ H2, CH4, NH3 ແລະ H2O. ພ້ອມທັງໃຊ້ກະແສໄຟຟ້າສອດເຂົ້າໄປໃນເຄ ູ່ອງທົດລອງ. ຫຼັງຈາກ ການທົດລອງໄດ້ຊູ່ວົ ໄລຍະໜຶ ູ່ງລາວໄດ້ນໍາເອົາທາດທີ ູ່ຜູ່ ານການກະທົບໃນເຄ ູ່ອງທົດລອງນັນ້ ມາວິເຄາະພົບວູ່ າ: ມີ ພວກທາດອົງຄະທາດ ທີ ູ່ມີໂມເລກູນໃຫຍູ່ເກີດຂຶນ້ເຊູ່ນັ : ອາມີໂນອາຊິດ, ຢູເລຍ, ອາຊີຕິກອາຊິດ, ແລກຕິກອາຊິດ ແລະ ໄຮໂດຣເຈນໄຊຢາໄນດ໌. ຫຼັງຈາກການທົດລອງຂອງມິລເລີນັກວິທະຍາສາດຜູ ້ອ ູ່ນໆກໍໄດ້ທົດລອງຄ້າຍໆກັນ ໂດຍໃຊ້ແຫຼູ່ ງພະລັງງານແຕກຕູ່ າງກນັ ເຊູ່ນັ : UV ຫຼ ກ າມັນຕະພາບລັງສີອ ູ່ນໆ ກໍປະກົດວູ່ າໄດ້ຜົນແບບດຽວກັນ ແລະ ຍັງມີພວກນິວຄຼີໂອໄທດ໌ເຊູ່ນັ : ATP ອອກມານໍາອີກ. ສະນນັ້, ຈຶ ູ່ງມີຂໍສົມມຸດ ້ ຖານວູ່ າ: ສິ ູ່ງມີຊີວິດທໍາອິດກໍໃຊ້ ATP ຈາກ ທະເລ ແລະ ມະຫາສະມຸດເປັນແຫຼູ່ ງພະລັງງານ. ຈ. ການເກີດມີຈຸລັງມີຊີວິດທໍາອິດ. ບັນດາທາດອົງຄະທາດທີ ູ່ມີໂມເລກູນໃຫຍູ່ ແລະ ສັບສົນທີ ູ່ ເກີດຂຶນ້ ໄດ້ຕົກລົງສູູ່ ກົນ້ ທະເລ, ກາຍເປັນແຫຼູ່ ງ ອາຫານທີ ູ່ສົມບູນ. ຜູ່ ານໄລຍະເວລາຍາວນານ ແລະ ພາຍ ໃຕ້ເງ ູ່ອນໄຂອຸນຫະພູມບໍເກີນ C 30 ບັນດາທາດອົງຄະ ທາດເຫູ່ຼາົນນັ້ ໄດ້ລວມຕົວກັນເປັນທາດທີ ູ່ມີໂມເລກູນໃຫຍູ່ຂຶນ້ ແລະ ເມ ູ່ອປະສົມປະສານກັບນໍ ້າເລີຍກາຍເປັນ ໂປຼ ຕີນນອຍດ໌ໄມໂຄຼສແຟຣ໌(Protenoid microsphere) ເຊິ ູ່ງມເີຫຍ ູ່ອຫຸ ້ມສອງຊນັ້ ຄ້າຍຄ ກັບເຈຍັ້ຫຸ ້ມຈຸລັງ. ໄມໂຄຼສ ແຟຣ໌ດູ່ງັກູ່າວສາມາດດູດຊ ມທາດອາຫານທີ ູ່ມີໃນແຫຼູ່ ງອາຫານ, ຜູ່ ານໄລຍະເວລາໄດ້ເຮັດໃຫ້ໄມໂຄຼສແຟຣ໌ບາງຕົວ ສາມາດແຕກແຍກອອກຈາກກຸູ່ ມຂອງມັນກາຍເປັນໄມໂຄຼສແຟຣ໌ດູ່ ຽວ ແລະ ສາມາດແບູ່ ງຕົວໄດ້ຫຼາຍຂຶນ້ . ແຕູ່ ໄມ ໂຄຼສແຟຣ໌ບໍ ູ່ ແມູ່ ນບັນພະບູລຸດຜູ ້ທໍາອິດຂອງສິ ູ່ງມີຊີວິດ ແຕູ່ເປັນການສະແດງໃຫ້ເຫັນວູ່ າມັນມີຄຸນລັກສະນະຂອງ ລະບົບການເຄ ູ່ອນໄຫວທາງເຄມີງູ່າຍໆ ເຊິ ູ່ງອາດມີຄວາມຄ້າຍຄ ກັບການເຄ ູ່ອນໄຫວຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດແທ້ຈິງ. ບັນດາ ໄມໂຄຼສແຟຣ໌ທີ ູ່ມີການແລກປູ່ ຽນທາດດ້ວຍລະບົບທາງເຄມີທີ ູ່ງູ່າຍດາຍ ໄດ້ເພີ ູ່ມຈໍານວນຂຶນ້ ແລະ ມີການລວມຕົວ ກັນລະຫວູ່ າງແຕູ່ ລະໄມໂຄຼສແຟຣ໌ກາຍເປັນຢອດ (Dropete) ເຊິ ູ່ງເອີນ້ ວູ່າ ໄລໂບໂຊມ (Liposome). ເຊິ ູ່ງແຕູ່ ລະ ໄລໂບໂຊມລ້ວນແຕູ່ ໄດ້ຮັບການກະທົບຈາກການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ, ອັນເປັນສາເຫດໃຫ້ເກີດມີໄລໂບໂຊມ ຈໍານວນໜຶ ູ່ງຖ ກດັບສູນໄປແລະບາງຈໍານວນກໍມີການປັບຕົວໄດ້ດີ, ມີການແລກປູ່ ຽນທາດດີຂຶນ້, ຫຼາຍຂຶນ້, ທົນທານ ຫຼາຍຂຶນ້, ກາຍເປັນຊີວິດທໍາອິດ (Protobiont) ເອີນ້ ວູ່າ: ໂຄອາເຊີເວດ (Coacervate) ເຊິ ູ່ງມຄຸນີ ລັກສະນະສໍາຄັນ ທີ ູ່ຄ້າຍຄ ກັບສິ ູ່ງມີຊີວິດແທ້ຈິງຢູູ່ 4 ປະການ ຄ : 1) ປະກອບເປັນຮູ່ າງກາຍດຽວ (Individualisation) 2) ມີການແລກປູ່ ຽນທາດ ໃນບນອກ (Exchang extra-intra) 3) ມີການແບູ່ ງຕົວຫຼ ແຜູ່ ພັນ (Pseudo division) 4) ການດັບສູນ (Disolution) ຈາກ 4 ຄຸນລັກສະນະດູ່ງັກູ່າວ ໂດຍສະເພາະແມູ່ ນ ການແລກປູ່ ຽນທາດໄດ້ເຮັດໃຫ້ໂຄອາເຊີເວດທີ ູ່ຜູ່ ານການເລ ອກ ເຟັນ້ ທໍາມະຊາດມາໄດ້ນນັ້ມການ ີ ປັບຕົວໃໝູ່ ໄດ້ດີຂຶນ້ ແລະ ສບ ຕໍ ູ່ຍນ ຍົງຄົງຕົວຕໍ ູ່ ໄປ, ມີການປະກອບສ້າງຮູ່ າງກາຍ ນັບມ ສ້ມົ ບູນ, ເກີດມີລະບົບແມູ່ແປ້ງ (Enzyme) ເຊິ ູ່ງເປັນການຊູ່ ວຍເລູ່ງັປະຕິກິລິຍາໃນການແລກປູ່ ຽນທາດໃຫ້ ເກີດໄວຂຶນ້ ແລະ ສົມບູນຂຶນ້, ຈຶ ູ່ງກາຍເປັນຮູ່ າງກາຍມີຊີວິດທໍາອິດ ໂດຍຮູ່ າງກາຍມີຊີວິດທໍາອິດນີ ້ເປັນພວກຮັບການ ບໍາລຸງລ້ຽງຈາກພາຍນອກ (Heterotrophic) ແລະ ບໍ ູ່ຕອ້ ງການອົກຊີແຊນ (Anaerobic) ຊູ່ ວຍໃນປະຕິກິລິຍາ ຊີວະເຄມີໃນຮູ່ າງກາຍ.

19 ບັນດາຮູ່ າງກາຍມີຊີວິດທໍາອິດມີການແຜູ່ຂະຫຍາຍດ້ານຈໍານວນຫຼາຍຂຶນ້, ເຮັດໃຫ້ແຫຼູ່ ງອາຫານທີ ູ່ມີຢູູ່ ນັບມ ້ ຫຸຼດໜ້ອຍລົງ ແລະ ຜູ່ ານການແລກປູ່ ຽນທາດໄດ້ເຮັດໃຫ້ມີການປູ່ ອຍ CO2 ອອກສູູ່ບນັຍາກາດຫຼາຍຂຶນ້. ເປັນເຫດ ໃຫ້ຊີວິດທໍາອິດຕ້ອງໄດ້ຕໍ ູ່ສູ ້ເພ ູ່ອເອົາຊີວິດລອດດ້ວຍການປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບສະພາບແວດລ້ອມ ເຊິ ູ່ງເປັນການເລ ອກ ເຟັນ້ ທໍາມະຊາດອີກເທ ູ່ອໃໝູ່ . ຜູ່ ານການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດຄັ້ງນີ ້ໄດ້ເກີດມີຮູ່ າງກາຍມີຊີວິດທີ ູ່ລ້ຽງຊີບເອົາເອງ (Autotrophic) ນນັ້ ຄ ການປາກົດມີທາດສີຂຽວ (Chlorophyll) ເກີດຂຶນ້ ໃນຮູ່ າງກາຍສິ ູ່ງມີຊີວິດ ເຊິ ູ່ງສາມາດສັງ ເຄາະທາດອົງຄະທາດເອົາເອງ ໂດຍອາໄສພະລັງງານຈາກແສງຕາເວັນ ແລະ CO2 ທີ ູ່ມີຢູູ່ ໃນບນັຍາກາດເຊິ ູ່ງເອີນ້ ຂະ ບວນການນີວູ້່າການສັງເຄາະແສງ (Photosynthesis). ຈາກປະຕິກິລິຍາສັງເຄາະແສງໄດ້ມີການປົດປູ່ ອຍອົກຊີແຊນ ອອກສູູ່ສິ ູ່ງແວດລ້ອມຫຼາຍຂຶນ້. ບັນດາອົກຊີແຊນເສລີໃນສິ ູ່ງແວດລ້ອມນໍ ້າ, ອາກາດໄດ້ຖ ກກະທົບຈາກແສງລັງສີ UV, ຟ້າແມບ, ຟ້າຜູ່ າຕູ່ າງໆກາຍເປັນໂອໂຊນ (O3). ໂອໂຊນຈະລວມກັນປະກອບເປັນຊນັ້ກນັ້ ບັງແສງລັງສີຕູ່າງໆທີ ູ່ ມາຈາກຕາເວັນ ເຊິ ູ່ງເປັນອັນຕະລາຍຕໍ ູ່ສິ ູ່ງມີຊີວິດບົນໜ້າໂລກ. ເຮັດໃຫ້ບັນຍາກາດຂອງໂລກມີຄວາມພໍດີ, ຊີວິດ ທັງຫຼາຍມີການຂະຫຍາຍຕົວດ້ານປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບຫຼາຍຂຶນ້ , ສິ ູ່ງມີຊີວິດຈິ ູ່ງກ້າວຂຶນ້ ຈາກນໍ ້າມາດໍາລົງ ຊີວິດຢູູ່ ເທິງບົກ ແລະ ມີການສ ບຕໍ ູ່ວວິດັທະນາການຜູ່ ານໄລຍະເວລາອັນຍາວນານມາຈົນເຖິງປັດຈຸບນັນີ ້. 5. ກົນໄກການວິວັດ 5.1 ມູນເຫດແລະກົດເກນການປູ່ ຽນໃໝູ່ ກ. ມູນເຫດຂອງການປູ່ ຽນໃໝູ່ ການປູ່ ຽນໃໝູ່ ແມູ່ ນ ລັກສະນະສະເພາະຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດນັບທັງພວກທີ ູ່ມີການແຜູ່ເຊ ອ້ ແບບມີເພດ ແລະ ອະ ເພດ. ການປູ່ ຽນໃໝູ່ເກີດມາຈາກ 2 ສາເຫດຕນົ້ ຕໍຄ : 1. ເກີດຈາກການກະທົບຂອງສະພາບແວດລ້ອມ ທຸກໆການປູ່ ຽນໃໝູ່ ລ້ວນແຕູ່ມີການພົວພັນກັບສະພາບແວດລ້ອມ ເຊິ ູ່ງສະພາບແວດລ້ອມສາມາດກະທົບໃສູ່ ທຸກ ພາກສູ່ ວນຫຼ ສູ່ ວນໃດສູ່ວນໜຶ ູ່ງຫຼລ ກັ ສະນະໃດໜຶ ູ່ງຂອງຮູ່ າງກາຍສິ ູ່ງມີຊີວິດ. ຜູ່ ານໄລຍະເວລາຍາວນານແຕູ່ ລະຮູ່ າງ ກາຍຈະມີການທ້ອນໂຮມ (ສະສົມ) ຜົນກະທົບດູ່ງັກູ່າວນນັ້ ໄວ້ໃນແຕູ່ລະຮຸູ່ນ ໂດຍເງ ູ່ອນໄຂສະພາບແວດລ້ອມຈະມີ ຜົນສະທ້ອນເຖິງລະບົບການແຜູ່ເຊ ອ້, ການປະກອບເປັນຈຸລັງສ ບເຊ ອ້ (Gametes) ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງໜໍ ູ່ລູກ ແລະ ໃນທີ ູ່ສຸດກໍເປັນເຫດໃຫ້ເກີດການປູ່ ຽນໃໝູ່ ໃນຮູ່ າງກາຍລູກທີ ູ່ ເກີດມາ. ບັນດາປັດໃຈສິ ູ່ງແວດລ້ອມທີ ູ່ມີຜົນຕໍ ູ່ ການປູ່ ຽນໃໝູ່ ໄດ້ແກູ່ : ອາຫານ, ອຸນນະພູມ. ສິ ູ່ງທີ ູ່ກໍໃຫ້ເກີດການປູ່ ຽນໃໝູ່ ຕູ່ າງໆ (Mutagen) ເຊູ່ ັນ: ທາດເຄມີ, ແສງກໍາມະຕະພາບລັງສີຕູ່ າງໆ. ເຊິ ູ່ງບນັດາປັດໃຈເຫູ່ຼາົນີສ້າມາດເກີດຂຶນ້ເອງໃນທໍາມະຊາດ ແລະ ເກີດຂຶນ້ ໂດຍການ ກະທໍາຂອງຄົນເຮົາເພ ູ່ອໃຫ້ໄດ້ປະໂຫຍດສູງສຸດຕາມຄວາມຕ້ອງການຂອງຕົນ. 2. ເກີດຈາກຮູ່ າງກາຍສິ ູ່ງມີຊີວິດເອງ ຮູ່ າງກາຍສິ ູ່ງມີຊີວິດແຕູ່ ລະຮູ່ າງກາຍພາຍໃນຊະນິດດຽວກັນຈະມີຄວາມສາມາດປູ່ ຽນໃໝູ່ ແລະ ສ ບເຊ ອ້ ແຕກຕູ່ າງກັນ, ເຖິງແມູ່ ນຈະຢູູ່ ໃນສະພາບແວດລ້ອມອັນດຽວກັນກໍຕາມມັນກໍມີປະຕິກິລິຍາແຕກຕູ່ າງກັນ. ໂດຍທູ່ ົວໄປລັກສະນະຕູ່ າງໆຂອງຮູ່ າງກາຍຊີວະສາດຈະຖ ກຄວບຄຸມ ແລະ ກວດກາໂດຍໜຶ ູ່ງຢີນ (Single gene) ແຕູ່ ໄດ້ມີການປະສົມປະສານ, ກະທົບເຊິ ູ່ງກນັ ແລະ ກັນ (Interaction) ຂອງຢີນອ ູ່ນໆຈໍານວນ ຫຼວງຫຼາຍ. ລັກສະນະທີ ູ່ສະແດງອອກໃນຮຸູ່ ນຕໍ ູ່ ໄປຖ ກກໍານົດ ໂດຍຜົນການສະສົມຂອງຈໍານວນຢີນທີ ູ່ ເອີນ້ ວູ່ າ

20 ລັກສະນະພະຫຸຢີນ (Polygenic character). ສະນນັ້, ການປູ່ ຽນໃໝູ່ຈຶ ູ່ງມີລັກສະນະບໍ ູ່ອາດກໍານົດໄດ້ແລະ ຂຶນ້ ຢູ່ ູ ກັບຄວາມສາມາດໃນປູ່ ຽນແປງແຕູ່ ລະຮູ່ າງກາຍຊີວະສາດ ແລະ ສິ ູ່ງແວດລ້ອມ. ຂ. ກົດເກນການປູ່ ຽນໃໝູ່ ການປູ່ ຽນໃໝູ່ ໃນຮູ່ າງກາຍຊີວະສາດສະແດງອອກຢູ່ າງບໍ ູ່ມທິດີ ທາງ ແຕູ່ມັນຢູູ່ ພາຍໃຕ້ກົດເກນລວມເຊູ່ນັ :ການ ປູ່ ຽນແປງຕາມໄລຍະເວລາປະຫວັດສາດ ເຊິ ູ່ງຈະເຮັດໃຫ້ເກີດມີຄວາມແຕກຕູ່ າງກັນເລັກໜ້ອຍລະຫວູ່ າງເຊ ອ້ ພັນ (Variety) ໃນຊະນິດດຽວກັນ ແລະ ຈະແຕກຕູ່າງກນັຫຼາຍຂຶນ້ ລະຫວູ່າງຊະນິດຕູ່ າງກັນ. 1. ການປູ່ ຽນແປງຕາມເງ ູ່ອນໄຂສິ ູ່ງແວດລ້ອມ ການປູ່ ຽນແປງຕາມເງ ູ່ອນໄຂສິ ູ່ງແວດລ້ອມເປັນການປູ່ ຽນແປງຂອງຮູ່ າງກາຍຊີວະສາດຕາມເງ ູ່ອນໄຂພູມສາດ ເຊູ່ນັ : ລັກສະນະທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສອາຫານ, ຄວາມສູງຈາກລະດັບນໍ ້າທະເລ, ເງ ູ່ອນໄຂທາງພູມອາກາດເຊູ່ນັ : ແສງສະຫວູ່ າງ, ອຸນຫະພູມ, ຄວາມຊູຸ່ມ. ເງ ູ່ອນໄຂຕູ່າງໆນີ ້ໄດ້ກະທົບໂດຍກົງຫຼ ທາງອ້ອມຕໍ ູ່ສິ ູ່ງມີຊີວິດ. ໂດຍສະເພາະ ພວກສັດຂັນ້ ຕໍ ູ່າເຊູ່ນັ : Paramecium, Spongian, Flat Warm ແລະ ພວກພ ດລ້ວນແຕູ່ ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໂດຍກົງ Lamark ໄດ້ສະເໜີວູ່ າ: ຖ້າສະພາບແວດລ້ອມມີການປູ່ ຽນແປງເທ ູ່ອລະເລັກລະນ້ອຍ, ຈະເຮັດໃຫ້ຮູ່ າງກາຍຂອງສັດຂັນ້ ຕໍ ູ່ າ ແລະ ພ ດມີການປູ່ ຽນແປງຄ ຈະເຮັດໃຫ້ພາກສູ່ ວນທີ ູ່ຖ ກກະທົບມີການຂະຫຍາຍຕົວ ແລະ ພາກສູ່ ວນທີ ູ່ບໍ ູ່ ຖ ກ ກະທົບຫຼ ອູ່ ອນແອກູ່ ວາຈະເຊ ູ່ອມໂຊມລົງ ແລະ ດັບສູນໄປໃນທີ ູ່ສຸດ. ສໍາລັບພວກສັດຂນັ້ ສູງແມູ່ ນໄດ້ຮັບທັງການກະທົບທາງກົງ ແລະ ທາງອ້ອມ ແຕູ່ ລັກສະນະທີ ູ່ມີຜົນຕໍ ູ່ ການ ປູ່ ຽນແປງຂອງຮູ່ າງກາຍຫຼ ສູ່ ວນຕູ່ າງໆ ແມູ່ ນເກີດຈາກການກະທົບທາງອ້ອມຫຼາຍກູ່ ວາທາງກົງ. ຖ້າສອງຮູ່ າງກາຍ ຊະນິດດຽວກັນດໍາລົງຊີວິດຢູູ່ ໃນສະພາບແວດລ້ອມຕູ່ າງກັນ, ຈະເຫັນວູ່ າທັງສອງມີຄວາມແຕກຕູ່ າງກັນຫຼາຍທີ ູ່ສຸ ດ ເຖິງຂນັ້ ວູ່ າອາດສາມາດຈັດເປັນສອງຊະນິດໄດ້. ຕົວຢູ່ າງ: ຕນົ້ຫຍ້າ Rananculusaquatious ຖ້າຢູູ່ ໃນນໍ ້າໃບເປັນແຊກ, ຖ້າພນົ້ ໜາ້ນໍ ້າໃບເປັນແຜູ່ ນກ້ວາງ, ຖ້າຢູູ່ ບົກຈະກາຍເປັນຊະນິດໃໝູ່ R.Heaeraceus. ສັດທີ ູ່ດໍາລົງຊີວິດຢູູ່ ແຖບຂວົ້ ໂລກ ສູ່ ວນຫຼາຍຈະມີຂົນດົກໜາ ແລະ ເປັນສີຂາວຖ້າຢູູ່ ເຂດຮ້ອນຈະມີຂົນບາງ. ໝາກຖູ່ ົວດນິໃນເຂດຮ້ອນຊູຸ່ມທະວບອາ ິ ເມລິກາລາຕິນ ເປັນດອກ ແລະ ເປັນໝາກຢູູ່ ເທິງໜ້າດິນ, ແຕູ່ຢູູ່ ເຂດແຫ້ງແລງ້ໜາວໝາກຖູ່ ົວດນິຈະເປັນດອກຢູູ່ ເທິງ ແຕູ່ ໝາກຢູູ່ ໃຕ້ດິນ. 2. ການປູ່ ຽນແປງຕາມລະດັບການເຄ ູ່ອນໄຫວຂອງອະໄວຍະວະ ລາມາກ ສະເໜີ2 ຫຼັກເກນກູ່ ຽວກັບການປູ່ ຽນແປງຕາມລະດັບຂອງອະໄວຍະວະໂດຍໃຫ້ຊ ູ່ວູ່າ ຫຼັກເກນ ການນໍາໃຊ້ແລະ ບໍ ູ່ ໄດ້ນໍາໃຊ້(Used and Disued law) ໃນຫຼັກເກນທີ1 ເວົ້າວູ່ າ: ສັດທີ ູ່ບໍ ູ່ທນັຂະຫຍາຍເປັນຕົວ ຖ້ວນ, ອະໄວຍະວະໃດຫາກມີການນໍາໃຊ້ຢູ່ າງເປັນປົກກະຕິແລະ ລຽນຕິດ, ຈະເຮັດໃຫ້ອະໄວຍະວະນັນ້ ໄດ້ຮັບ ການປັບປຸງຂະຫຍາຍຂຶນ້ ຕາມໄລຍະເວລາທີ ູ່ໄດ້ນໍາໃຊ້. ກົງກັນຂ້າມອະໄວຍະວະໃດຫາກບໍ ູ່ ໄດ້ຖ ກນໍາໃຊ້ຢູ່ າງເປັນ ປົກກະຕິແລະລຽນຕິດແລ້ວຈະເຮັດໃຫ້ອະໄວຍະວະນນັ້ເຊ ູ່ອມໂຊມລົງ, ໝົດຄວາມສາມາດ ແລະ ຖ ກດັບສູນໃນທີ ູ່ ສຸດ. ຕົວຢູ່ າງ: ສດັປູ່ າເຊູ່ນັ : ກວາງ, ຟານ, ໝູປູ່ າມີໃບຫູຕັ້ງ ເຊິ ູ່ງເປັນຜົນມາຈາກການນໍາໃຊ້ໃນການດັກຟັງສຽງ ຂອງສັດຕູຫຼ ເຫຍ ູ່ອໄດ້ດີ. ກົງກັນຂ້າມກັບສັດທີ ູ່ລ້ຽງໃນບ້ານເຮ ອນໃບຫູຈະພັບລົງ (ຕູບ) ແລະ ບໍ ູ່ ໃຫຍູ່ ຍ້ອນບໍ ູ່ ໄດ້ ໃຊ້ໃນການດັກຟັງສຽງຫຼາຍຄ ກັບສັດປູ່ າ ແຕູ່ຖ ກນໍາໃຊ້ໃນການເໜັງຕີງເພ ູ່ອໄລູ່ ແມງໄມ້ທີ ູ່ມາລົບກວນ ຫຼ ພັບຢູູ່ ຊ ູ່ໆ, ເປັດ ແລະ ຫູ່ານມີຕີນເປັນແຜູ່ ນຊູ່ ວຍໃຫ້ລອຍນໍ ້າໄດ້ດີແຕູ່ເດີນຊັກຊ້າ, ຢີຣາຟອາໄສຢູູ່ ຕາມທູ່ ົງຫຍ້າແຕູ່ ອາໄສກິນ

21 ອາຫານເທິງຕນົ້ ໄມ້ທີ ູ່ສູງ ເພາະຂາດຫ້ຍາຕາມພ ນ້. ດູ່ງັນນັ້, ຈຶ ູ່ງເຮັດໃຫ້ຄໍມັນຍາວ. ບັນດາສັດທີ ູ່ອາໄສຢູູ່ ໃນຮູເລິກ ເຊູ່ນັ : ໜູ, ຕູຸ່ນຕາບໍ ູ່ຂະຫຍາຍ ແຕູ່ດັງດີ. 3. ການປູ່ ຽນແປງທຽບພັນ ການປູ່ ຽນແປງທຽບພັນຄ ການປູ່ ຽນແປງພາກສູ່ ວນໃດໜຶ ູ່ງຂອງອະໄວຍະວະໃດໜຶ ູ່ງ ແຕູ່ ໄດ້ເຮັດໃນ ພາກສູ່ ວນອ ູ່ນຂອງອະໄວຍະວະອ ູ່ນມີການປູ່ ຽນແປງໄປມາ. ການປູ່ ຽນແປງທຽບພັນທໍາມະດາແລ້ວມັກພົບໃນຮູ່ າງ ກາຍເຄິ ູ່ງຄກັນ (Symmetiy) ຫຼ ພົບໃນພາກສູ່ ວນ ຫຼ ອະໄວຍະວະທີ ູ່ມີກົກເຄົ້າລວມໃນໄລຍະຂະຫຍາຍຕົວຂອງ ໜໍ ູ່ລູກ. ໃນພ ດ ແລະ ສັດມີການປູ່ ຽນແປງທຽບພັນຫຼາຍຢູ່ າງທີ ູ່ສັບສົນ. ຖ້າເຮົາຫາກກໍານົດໄດ້ຈະເປັນຜົນດີໃນ ຂະແໜງການກະສິກໍາເລ ອກແນວພັນ ເພ ູ່ອປັບປຸງຄຸນນະພາບໄດ້ເຊູ່ນັ ລກັ ສະນະໜຶ ູ່ງໆໃນເວລາທີ ູ່ຍັງອູ່ ອນຈະເປັນ ສັນຍານເຖິງການປູ່ ຽນແປງທຽບພັນໃນເມ ູ່ອແກູ່ເຕັມໄວ. ຕົວຢູ່ າງ: ຈໍາພວກສັດສີ ູ່ຂາ, ຂາທັງສີ ູ່ຈະປູ່ ຽນແປງຕາມທິດ, ຍາວ, ສນັ້, ໃຫຍູ່ , ນ້ອຍເປັນຕນົ້. ໝາກໄມ້ສຸກ ທີ ູ່ມີຄຸນນະພາບດີກໍເປັນທີ ູ່ໜາ້ສງັເກດວູ່ າ ເວລາຍັງອູ່ ອນກໍເປັນໝາກໃຫຍູ່ , ເປ ອກບາງກ້ຽງເປັນຕນົ້. 5.2 ການປູ່ ຽນໃໝູ່ ແລະ ການສ ບເຊ ອ້ ກ. ການສະສົມການປູ່ ຽນໃໝູ່ ໄລຍະເວລາທີ ູ່ແກູ່ ຍາວແຫູ່ ງຂະບວນການປູ່ ຽນໃໝູ່ ຜູ່ ານຫຼາຍລຸ ້ນແມູ່ ນ ທູ່ າອູ່ ຽງຂອງສິ ູ່ງມີຊີວິດ. ການປູ່ ຽນ ໃໝູ່ນນັ້ ບໍ ູ່ພຽງແຕູ່ຖ ກຮັກສາ ໄວ້ໃນລຸ ້ນດຽວກັນເທູ່າົນນັ້. ໂດຍມີການປະສົມປະສານກັບຜົນຂອງການກະທົບຂອງສິ ູ່ງ ແວດລ້ອມໃນແຕູ່ ລະຄຸນລັກສະນະນນັ້ ໆໄວ້ຈົນກາຍເປັນລັກສະນະສ ບເຊ ອ້ ຕໍ ູ່ ໄປ. ແຕູ່ບາງກໍລະນີການສະສົມການ ປູ່ ຽນໃໝູ່ນີ ້ບໍ ູ່ສາມາດສ ບເຊ ອ້ ຕໍ ູ່ ໄປໄດ້ເນ ູ່ອງຈາກມີເງ ູ່ອນໄຂທາງສິ ູ່ງແວດລ້ອມເປັນໂຕກດີຂວາງບໍ ູ່ ໃຫ້ບັນລຸເຖິງການ ສ ບເຊ ອ້ ຫຼ ເຮັດໃຫ້ເກີດມີການປູ່ ຽນໃໝູ່ ແບບອ ູ່ນເຊິ ູ່ງບໍ ູ່ສາມາດສ ບເຊ ອ້ ໄດ້. ດາກວິນ ຍັງບໍ ູ່ສາມາດຈໍາແນກ ແລະ ອະທິບາຍຢູ່ າງລະອຽດໄດ້ລະຫວູ່ າງການປູ່ ຽນໃໝູ່ທີ ູ່ສ ບເຊ ອ້ ໄດ້ແລະ ບໍ ູ່ ໄດ້ເນ ູ່ອງຈາກຄວາມຮູ ້ວິທະຍາສາດໃນຄາວນັນ້ ຍັງບໍ ູ່ ສາມາດພິສູດໄດ້ຢູ່ າງຊັດເຈນ. ດູ່ ັງນັນ້ , ດາກວິນຈຶ ູ່ງໃຫ້ ທັດສະນະລວມໆວູ່ າການສະສົມການປູ່ ຽນໃໝູ່ ໃນຮູ່ າງກາຍດຽວ ພາຍ ໃຕ້ຜົນກະທົບຂອງສິ ູ່ງແວດລ້ອມແມູ່ ນຮູບ ແບບຕນົ້ ຕໍຂອງຂະບວນການຈະເລີນກ້າວໜ້າ. ຂ. ການປູ່ ຽນໃໝູ່ ແລະ ສ ບເຊ ອ້ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດມີລັກສະນະສະເພາະໃນການປູ່ ຽນໃໝູ່ ແລະ ສ ບເຊ ອ້ ເຊິ ູ່ງປາກົດການນີບ້ ໍ ູ່ ມໃນີ ສິ ູ່ງບໍ ູ່ ມຊີວິດ ີ ລັກສະນະສະເພາະສອງຢູ່ າງນີມ້ ລັກສະນະ ີ ຂັດແຍູ່ ງກັນຄ : ລັກສະນະສ ບເຊ ອ້ ແມູ່ ນ ການຮັກສາຈຸດພິເສດຄາ້ຍຄ ພໍ ູ່ ແມູ່ໄວ້ໃຫ້ແກູ່ລູກຫຼານ. ແຕູ່ລັກສະນະປູ່ ຽນໃໝູ່ ພັດທໍາລາຍຈຸດພິເສດອັນເກູ່າົ ແລະ ສ້າງຈຸດພິເສດອັນໃໝູ່ຂຶນ້. ແຕູ່ ຕົວຈິງແລ້ວທັງສອງລັກສະນະນີແ້ມູ່ນມີການພົວພັນເຊິ ູ່ງກນັ ແລະ ກັນ ເປັນເອກະພາບນໍາກັນ ແລະ ມີການພົວພັນ ກັບເງ ູ່ອນໄຂດໍາລົງຊີວິດອີກດ້ວຍ. ລັກສະນະການປູ່ ຽນໃໝູ່ ແມູ່ ນ ຂະບວນການວິວັດທະນາການຂອງສິ ູ່ງມີຊີວິດ ເຊິ ູ່ງເລີ ູ່ມຕົນ້ ຈາກການປູ່ ຽນ ແປງນ້ອຍຈົນເຖິງການປູ່ ຽນແປງຂະໜາດໃຫຍູ່ . ລັກສະນະສ ບເຊ ອ້ ແມູ່ ນ ພ ນ້ຖານການສະສົມບັນດາຮູບການປູ່ ຽນແປງນ້ອຍໆໃຫ້ກາຍເປັນການປູ່ ຽນແປງຂະ ໜາດໃຫຍູ່ ຖ້າບໍ ູ່ມການ ີ ສ ບເຊ ອ້, ການປູ່ ຽນໃໝູ່ ກໍບໍ ູ່ມຄວາມໝາຍຫຍັງ ີ ໃນຂະບວນການວິວັດທະນາການ.

22 ພາຍໃຕ້ຜົນກະທົບຂອງສະພາບແວດລ້ອມຈະສູ່ງົຜົນກະທົບໃຫ້ຈຸດພິເສດສ ບເຊ ອ້ເກູ່າົຖ ກເຊ ູ່ອມໂຊມໄປ ແລະເກີດການປູ່ ຽນແປງໃໝູ່ຕູ່າງໆຂຶນ້ ນໍາ. ໃນເງ ູ່ອນໄຂທີ ູ່ ເໝາະສົມການປູ່ ຽນໃໝູ່ນີມ້ ຄວາມ ີ ສາມາດສະສົມເທ ູ່ອລະ ເລັກລະນ້ອຍເພ ູ່ອກາຍເປັນຈຸດພິເສດສ ບເຊ ອ້ ສມົ ບູນ. ການພວົພນັຢູ່ າງຊະນດິແໜນ້ ລະຫວູ່ າງສອງລັກສະນະດູ່ ັງກູ່ າວກັບເງ ູ່ອນໄຂສະພາບແວດລອ້ ມສາມາດ ອະທບິ າຍບນັຫາທີ ູ່ວູ່າ: ຍ້ອນເຫດໃດຊີວະສາດຈຶ ູ່ງມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍຕູ່ າງກັນໄດ້? ຕົວຢູ່ າງ: ຕນົ້ ພງົແພວ Althernenteracesilis ມີການຂະຫຍາຍຕົວໄດ້ດີເມ ູ່ອມັນດໍາລົງຊີວິດຢູູ່ ແຄມຫ້ວຍ, ໜອງ. ເມ ູ່ອຢູູ່ ໃນສິ ູ່ງແວດລ້ອມແຫ້ງແລງ້ຫຼ ນໍ ້າຖ້ວມມັນຂະຫຍາຍຕົວບໍໄດ້ດີ. ແຕູ່ ອາດມີບາງຕົນ້ ທີ ູ່ສາມາດ ຂະຫຍາຍຕົວໄດ້ໂດຍໄດ້ມີການປູ່ ຽນໃໝູ່ ພາຍໃນຕນົ້ ຂອງມນັເພ ູ່ອແທດເໝາະກັບສະພາບສິ ູ່ງແວດລ້ອມໃໝູ່ . ໃນທີ ູ່ ສຸດພົບວູ່ າພົງແພວຢູູ່ ບູ່ ອນແຫ້ງແລ້ງມີຄວາມແຕກຕູ່ າງກັບພົງແພວທີ ູ່ຢູ່ ູໃນບູ່ ອນນໍ ້າຖ້ວມຂງັຫຼາຍທີ ູ່ສຸດ ໂດຍຕູ່ າງກັນ ດ້ານຮູບຮູ່ າງຂອງລໍາ, ຮາກ, ໃບ, ການຊັບຊ້ອນຂອງດອກເທິງລໍາຕນົ້ເຊູ່ນັ : ຢູູ່ ບູ່ ອນແຫ້ງແລ້ງຮາກຈະຢູ່ ັງລົງດິນ, ລໍາ ເລ ອໄປຕາມໜ້າດິນ, ປ້ອງສນັ້, ໃບນ້ອຍມົນ, ດອກອອກຕາມຂໍສູ້່ວນຕນົ້ທີ ູ່ຢູ່ ູບູ່ ອນນໍ ້າຖ້ວມຂັງມີລໍາຕນົ້ ແລະ ປ້ອງ ຍາວ, ຮາກອອກຕາມຂໍ ້, ໃບໃຫຍູ່ຍາວ, ດອກຢູູ່ ຍອດຂອງຕນົ້. ການທີ ູ່ພົງແພວມີລັກສະນະຕູ່ າງກັນແບບນີກ້ ໍເນ ູ່ອງ ມາຈາກມັນມີການປູ່ ຽນໃໝູ່ ຕາມເງ ູ່ອນໄຂສະພາບແວດລ້ອມທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສເທ ູ່ອລະນ້ອຍ, ໃນທີ ູ່ສຸດກໍສາມາດແທດ ເໝາະກັບແວດລ້ອມໃໝູ່ ແລະ ສາມາດແຜູ່ ພັນໄດ້ຕໍ ູ່ ໄປ.

23 ບົດທີ 3 ຫຼັກຖານປະກອບການສຶກສາວິວັດທະນາການສິ ູ່ ງມີຊີວິດ ວິວັດທະນາການເປັນເລ ູ່ອງທີ ູ່ບໍ ູ່ສາມາດອະທິບາຍໄດ້ດ້ວຍການທົດລອງຄ ກັນກັບການສຶກສາວິທະຍາສາດ ຂະແໜງການອ ູ່ນ. ດູ່ງັນນັ້, ວິຊາວິວັດທະນາການຈຶ ູ່ງເປັນພຽງທິດສະດີຈຶ ູ່ງມຄີວາມຈໍາເປັນຕ້ອງນໍາເອົາຫຼັກຖານ (Evidence) ຕູ່ າງໆໃນອາດີດ ແລະ ປັດຈຸບັນມາອ້າງອີງປຽບທຽບກັນ ເພ ູ່ອເຮດັໃຫຜູ້ສ້ກຶ ສາໄດມ້ ກີານສງັເກດ ແລະ ຫຼັກຖານທີ ູ່ໃສູ່ມາອ້າງອີງນີ ້ປະກອບມີຫຼັກຖານກູ່ ຽວກັບຊາກບູຮານ (Evolution in Evidence), ຫຼັກຖານທາງ ດ້ານຮູບຮູ່ າງ (Morphology Evidence), ຫຼັກຖານທາງດ້ານກາຍຍະວິພາກປຽບທຽບ (Comparative Anatomy Evidence), ຫຼັກຖານທາງດ້ານສັບພະວິທະຍາຫຼ ໜໍ ູ່ ລູກ,ຫຼັກຖານທາງດ້ານຈັດແບູ່ ງວິທະຍາ (Taxonomy Evidence), ຫຼັກຖານທາງດ້ານຈັດແບູ່ ງວິທະຍາ (Taxonomy Evidence) ແລະ ຫຼັກຖານທາງ ດ້ານກໍາມະພັນວິທະຍາ, ຊີວະໂມເລກູນເພ ູ່ອເຮດັໃຫຜູ້ຮ້ ຽນມຄີວາມເຂົ້າໃຈກູ່ ຽວກບັບດົຮຽນດູ່ງັກູ່າວ. ການສັງເກດ ກູ່ ຽວກັບການທົດລອງໃນດ້ານຕູ່ າງໆເຊູ່ ັນ: ການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງສິ ູ່ ງທີ ູ່ ມີຊີວິດໃນດ້ານຊີວະ-ເຄມີ (Biochemistry), ກໍາມະພັນ ແລະ ສັບພະວິທະຍາມາປະກອບກນັ ເຊິ ູ່ງມລາຍ ີ ລະອຽດດູ່ງັນີ ້: 1. ຫຼັກຖານດ້ານຊາກບູຮານ (Fossil Evidence) ຊາກບູຮານໝາຍເຖິງ ຊາກຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດໃນສະໄໝຫຼາຍລ້ານປີຜູ່ ານມາທີ ູ່ພົບຢູູ່ ຕາມຊນັ້ຫນີຫຼຊ ນັ້ຫີນທັບຖົມ (Sedimentary Rock). ຊາກຕູ່ າງໆເຫູ່ຼາົນີສູ້່ວນຫຼາຍຈະຖ ກທໍາລາຍໄປໝົດຍ້ອນກາລະເວລາ, ຄົງເຫຼ ອໄວ້ແຕູ່ ບາງ ຊິນສູ່ ວນ ້ ເທູ່າົນນັ້. ແຕູ່ເຖິງປານນນັ້ກໍຍັງມີຊາກທີ ູ່ຕົກຢູູ່ ໃນສິ ູ່ງແວດລ້ອມທີ ູ່ດີເຊິ ູ່ງຍງັສາມາດຮັກສາຮູບເດີມໄວ້ໄດເ້ຊູ່ນັ ຕົກຢູູ່ ໃນຢາງໄມ້, ນໍ ້າກ້ອນຢູູ່ ຂວົ້ ໂລກເໜ ອ, ໃນບໍ ູ່ນໍ ້າມນັ ຫຼ ຕົກຢູູ່ ໃນຊນັ້ຫີນທີ ູ່ຄູ່ ອຍໆທັບຖົມກັນຂຶນຈົນ ້ ກາຍເປັນ ຫີນໃນທີ ູ່ສຸດ ແລະ ຍັງເຫຼ ອເປັນຮອຍພິມເອົາສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດນນັ້ ໄວ້ເຊິ ູ່ງເພິ ູ່ນເອີນ້ ວູ່າ Fossil ວິຊາທີ ູ່ຮຽນຮູ ້ກູ່ ຽວກັບ ວິທະຍາສາດຂະແໜງນີ ້ເອີນ້ ວູ່າ ວິຊາປາເລອອນໂຕໂລຢີ(Palaeontlogy). ຈາກ Fossil ເຫູ່ຼາົນນັ້ ສາມາດຕີລາຄາໄດ້ວູ່ າມັນມີອາຍຸເທູ່າົໃດ ເຊິ ູ່ງພວກເຮົາຈະຮູ ້ໄດ້ຈາກການສຶກສາເຖິງຊນັ້ຫີນ ເຮັດໃຫ້ຮູ ້ວູ່ າຊນັ້ຫີນນນັ້ ຢູູ່ ເລິກປານໃດມີອາຍຸເທູ່າົໃດຍ້ອນວູ່ າ ຊນັ້ຫີນຢູູ່ ເລິກຍູ່ ອມມີອາຍຸຫຼາຍກູ່ ວາຊນັ້ຫີນທີ ູ່ຢູ່ ູຕ ນ້. ຮູບທີ 5: ຊາກບູຮານຕູ່ າງໆ

24 ຊາກພ ດ ແລະ ສັດສາມາດບູ່ ົງບອກເຖິງການພົວພັນລະຫວູ່ າງ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດໄດ້ເຊູ່ ັນແຕູ່ ກູ່ ອນການພົວພັນ ລະຫວູ່ າງຜັກກູດ (Fern) ກັບພ ດມີເມັດ ບໍ ູ່ມຜູ ້ ີໃດຮູ ້,ຈົນໄດ້ພົບຜັກກູດຊະນດິໜຶ ູ່ງເຊິ ູ່ງໄດ້ສູນພັນໄປແລ້ວແຕູ່ ເປັນ ຜັກກູດທີ ູ່ມີເມັດ ແທນທີ ູ່ຈະເປັນສະປໍ (Spore). ການຄນົ້ ພົບຊາກຂອງມ້າໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນ ວິວັດທະນາການຂອງມັນລະອຽດສົມຄວນບັນພະບູລຸດຂອງມ້າ ເລີ ູ່ມຈາກຍຸກອີໂອຊີນ (Eocene Period) ໂດຍທີ ູ່ກູ່ອນໜາ້ນີບ້ໍ ູ່ມຜູ ້ ີໃດຫາປະຫວັດຂອງມ້າພົບ. ໃນຍຸກອີໂອຊີນມາ ມີຄວາມສູງພຽງແຕູ່ 28 ຊັງຕີແມັດທັງຂາ ແລະ ຄໍກໍສນັ້ ອີກດ້ວຍມີແຂ້ວນ້ອຍໆຂາໜ້າມີ4 ນິວ້, ຂາຫຼັງມີ3 ນິວ້. ຕໍ ູ່ ມາໃນຍຸກໂອລີໂອຊີນ (Oligocene Period) ຊາກຂອງມ້າທີ ູ່ພົບມີຄວາມສູງເຖິງ 70 ຊັງຕີແມັດ ແຂ້ວທີ ູ່ ໃຊ້ບົດ ອາຫານໃຫຍູ່ຂຶນທັງ ້ ຂາໜ້າ ແລະຂາຫຼັງມີ3 ນິວ້. ຈາກນນັ້ກໍໄດ້ພົບຊາກມາໃນຍຸ ກຕໍ ູ່ ມາ ເຫັນວູ່ າຊາກດູ່ ັງກູ່ າວມີ ຄວາມສູງຂຶນ້ເລ ອ້ ຍໆ ຈົນເຖິງປະຈຸບັນມ້າມີຄວາມສູງເຖິງ 150 ຊັງຕີແມັດທັງຂາໜ້າ ແລະ ຂາຫຼັງມີນິວຕີນ ້ ເຫຼ ອພຽງ ນິວ້ ດຽວທີ ູ່ຍ ູ່ນອອກມາສໍາພັດກັບດິນ. ຮູບທີ 6: ການວິວັດທະນາການຂອງມ້າ ຊາກຂອງອາກຄີອອບເຕຣິກ (Archeopteryx) ໃນຍຸ ກຈູຣາຊິກ (Jurassic Period) ເຊິ ູ່ງເປັນຊາກທີ ູ່ມີຂະ ໜາດເທູ່າົກັນກັບນົກກາງແກຄາງກະໄຕມີແຂ້ວ, ປີກມີນິວ້ 4 ນິວ້ ແລະ ຢູູ່ ປາຍນິວມີ ້ ເລັບ, ແຂູ່ ງມີເກັດ, ກະດູກຫາງ ຕໍ ູ່ກນັ ເປັນຂໍ ້. ຈາກຊາກນີສ້ ະແດງໃຫ້ເຫັນການພົວພັນລະຫວູ່ າງນົກ (Aves) ແລະ ສັດເລ ອຄານ (Reptilia). ຮູບທີ 7: ຊາກຂອງອາກຄີອອບເຕຣິກ

25 2. ຫຼັກຖານດ້ານຮູບຮູ່ າງ (Morphology Evidence) ເນ ູ່ອງຈາກວູ່ າ ອະໄວຍະວະຂອງສັດບາງຢູ່ າງອາດເຮດັໜາ້ທີ ູ່ອັນດຽວກັນທັ້ງໆທີ ູ່ອະໄວຍະວະດູ່ ັງກູ່ າວ ມີຕົນ້ ກໍາເນີດແຕກຕູ່ າງກັນ. ອະໄວຍະວະປະເພດນີ ້ເອີນ້ ວູ່າ ອະໄວຍະວະອານາໂລກັສ (Analogous Organ) ຕົວຢູ່ າງ ປີກຂອງນົກ ແລະ ປີກຂອງແມງໄມ້. ອະໄວຍະວະອີກປະເພດໜຶ ູ່ງແມູ່ ນ ອະໄວຍະວະທີ ູ່ມີຕນົ້ກໍາເນີດອັນດຽວກັນ ແຕູ່ອາດຈະເຮັດໜາ້ທີ ູ່ ແຕກຕູ່ າງ ກັນ ຫຼ ຄ ກັນ. ອະໄວຍະວະປະເພດນີ ້ເອີນ້ ວູ່ າ ອະໄວຍະວະໂຮໂມໂລກັສ (Homologous Organ). ຕົວຢູ່ າງ: ແຂນຂອງຄົນ, ປີກຂອງນົກ, ປີກເຈຍ, ຂາໜ້າຂອງໝາ…ອະໄວຍະວະທີ ູ່ ເປັນໂຮໂມໂລກັສຕໍ ູ່ ກັນ ເຊິ ູ່ງເປັນເຄ ູ່ອງ ພິສູດວິວັດທະນາການໄດ້ດີວູ່ າ: ສັດຈໍາພວກນີອ້າດມາຈາກບັນພະບູລຸດອັນຮູ່ ວມກັນຈຶ ູ່ງມີໂຄງສ້າງຄ້າຍຄ ກັນຫຼາຍທີ ູ່ ສຸດ. ແຕູ່ ໃນເມ ູ່ອອະໄວຍະວະນນັ້ ໄດ້ຖ ກນໍາໃຊ້ໃນໜາ້ທີ ູ່ແຕກຕູ່ າງກັນຈຶ ູ່ງມີການປູ່ ຽນແປງຮູບຮູ່ າງໄປເລັກນ້ອຍ. ແຂນຄົນ ຂາແມວ ຄີຄູູ່ ໜ້າປາວານ ປີກຄ້າງຄາວ ປີກແມງໄມ້ ປີກນົກ ຮູບທີ 8: ພາບອະໄວຍະວະທີ ູ່ມີຕນົ້ກໍາເນີດອັນດຽວກັນ 3. ຫຼັກຖານດ້ານກາຍຍະວິພາກປຽບທຽບ (Comparative Anatomy Evidence) ໃນຮູ່ າງກາຍຂອງສັດມີອະໄວຍະວະບາງອັນທີ ູ່ບໍ ູ່ ໄດ້ໃຊ້ແລ້ວ ແຕູ່ຄົງຍັງເຫຼ ອເປັນຮູ່ ອງຮອຍ ຫຼ ຊາກນ້ອຍໆໄວ້ຢູູ່ . ໃນຂະນະທີ ູ່ສັດຊະນິດອ ູ່ນຍງັໃຊ້ອະໄວຍະວະສູ່ ວນນີຢູ້່ ູອນັນີມ້ ນັໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວູ່ າ ສັດເຫູ່ຼາົນີມ້ ບັນພະ ີ ບູລຸດອັນ ດຽວກັນ ແຕູ່ເນ ູ່ອງຈາກສັດບາງຊະນິດບໍ ູ່ ໄດ້ໃຊ້ອະໄວຍະວະນນັ້ ຈຶ ູ່ງຄູ່ ອຍໆເຊ ູ່ອມລົງ. ຕົວຢູ່ າງ: ສັດທີ ູ່ຢູ່ ູຮູໃຕ້ດິນ ຫຼ ຖໍ ້າມ ດຕາຂອງມັນກໍຈະນ້ອຍຫຼ ສູນຫາຍໄປ ໃນຂະນະທີ ູ່ສັດປະເພດດຽວກັນຖ້າຢູູ່ ບູ່ ອນແຈ້ງຕາຂອງມັນຍັງມີແລະ ໃຊ້ວຽກໄດ້. ໃນຄົນເຮົາຊາກອະໄວຍະວະທີ ູ່ບໍ ູ່ໄດ້ນໍາໃຊ້ມີປະມານ 90 ອັນ ເຊູ່ນັ : ໄສ້ເຫຼ ອ ຫຼ ໄສ້ຕິ ູ່ງ (Vermiform

26 Appendix) ຍັງເຫຼ ອພຽງໜ້ອຍດຽວ. ແຕູ່ສັດກິນພ ດ (Herbivore) ຍັງຄົງເຫຼ ອໄວ້ຍາວ ຫຼ ແມ້ແຕູ່ ກະດູກຫາງ (Coccyx) ຂອງຄົນເຮົາກໍຍັງຄົງເຫຼ ອໄວ້ເຊູ່ນັກັນ ແຕູ່ບໍ ູ່ ໄດ້ໃຊ້ວຽກເລີຍ. ຮູບທີ 9: ພາບໂຄງກະດູກມີການປູ່ ຽນແປງ 4. ຫຼັກຖານດ້ານສັບພະວິທະຍາຫໜຼ ໍ ູ່ ລູກ (Embryolgy Evidence) ການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງສັດ ເລີ ູ່ມແຕູ່ ໄຂູ່ ໄດ້ຮັບການປະສົມພັນ (Zygote) ເປັນໜໍ ູ່ ລູກ (Embryo) ຈົນເປັນ ຕົວຖ້ວນ (Adult) ນນັ້ ສະແດງໃຫ້ເຫັນລັກສະນະທີ ູ່ຄ ກັນຂອງບັນພະບູລຸດ. ຕາມທິດສະດີຂອງ (Haekel) ໄດ້ ກູ່ າວວູ່ າການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຈະໄດ້ທົບທວນລັກສະນະຕູ່ າງໆຂອງບັນພະບູລຸດເຊູ່ນັ : ຄົນ, ຄວາຍ, ໝາ ແລະ ອ ູ່ນໆ ຂະນະທີ ູ່ ເປັນໜໍ ູ່ລູກໄລຍະທໍາອິດຈະຄ ກັນກັບນົກຫຼ ສາລາເມັນເດີ(Salamander) ທິດສະດີດູ່ ັງ ກູ່ າວເອີນ້ ວູ່າ: ທິດສະດີທວນຄ ນ (RecapitulationTheory) ຫຼ ກົດເກນການສ້າງຊີວິດ (Biogentic Law). ຮູບທີ 10: ພາບການປຽບທຽບການຈະເລີນເຕີບໂຕໜໍ ູ່ລູກສັດມີກະດູກສັນຫຼັງຕູ່ າງໆ

27 5. ຫຼັກຖານດ້ານຈັດແບູ່ ງວິທະຍາ (Taxonomy Evidence) ລະບົບການຈັດແບູ່ ງເປັນວິທະຍາສາດຂະແໜງໜຶ ູ່ງທີ ູ່ຊູ່ ວຍໃຫ້ການປຽບທຽບລະຫວູ່ າງຮູ່ າງກາຍ, ເສດຊາກທີ ູ່ ຄນົ້ ພົບ ໂດຍມີການພົວພັນກັບການວິວັດທະນາການຢູ່ າງຫຼີກລ້ຽງບໍ ູ່ ໄດ້, ບັນດາຊະນິດສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດໃນປັດຈຸບັນ ລ້ວນແຕູ່ ແມູ່ ນລູກຫຼານຂອງບັນດາຊະນິດທີ ູ່ ເປັນປູູ່ ຍູ່ າຕາຍາຍໃນເມ ູ່ອກູ່ ອນ ເຊິ ູ່ງຖ ກດັບສູນໄປແລ້ວ. ຕາມຫຼັກການ ຂອງການຈັດແບູ່ ງໄດ້ກໍານົດໃຫ້ບັນດາຊະນິດໃກ້ຄຽງກັນມີກົກເຄົ້າມາຈາກຕະກຸນດຽວກັນ, ບັນດາກຸູ່ ມຕະກຸນທີ ູ່ໃກ້ ຄຽງກັນມີນົກເຄົ້າມາຈາກຕະກຸນດຽວກັນ ແລະ ກຸູ່ ມຕະກຸນໃກ້ຄຽງກັນມີນົກເຄົ້າມາຈາກເຜູ່າົດຽວກັນ ແລະ ຕໍ ູ່ໆໄປ. ດູ່ງັນນັ້, ຫຼັກຖານທາງດ້ານການຈັດແບູ່ ງວິທະຍາຈຶ ູ່ງເປັນຫຼັກຖານອນັໜຶ ູ່ງທີ ູ່ຂາດບໍ ູ່ ໄດ້ໃນຂະບວນການສຶກສາການ ວິວັດທະນາການ. 6. ຫຼັກຖານດ້ານນິເວດວິທະຍາ (Ecology Evidence) ນິເວດວິທະຍາແມູ່ ນ ວິທະຍາສາດທີ ູ່ສຶກສາເຖິງການພົວພັນເຊິ ູ່ງກນັ ແລະ ກັນລະຫວູ່ າງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດດ້ວຍກັນ ແລະ ລະຫວູ່ າງສິ ູ່ງມີຊີວິດກັບສິ ູ່ງແວດລ້ອມ, ສິ ູ່ງເຫູ່ຼາົນີມ້ ບົດບາດ ີ ສໍາຄັນຕໍ ູ່ການຮັບຮູ ້ແລະ ເຂົ້າໃຈເຖິງຂະບວນການ ວິວັດ. ເນ ູ່ອງຈາກຂະບວນການວິວັດທັງໝົດແມູ່ ນຂະບວນການກໍາເນີດ ແລະ ຂະຫຍາຍຕົວຂອງການປັບຕົວຂອງ ສິ ູ່ງມີຊີວິດ. ຕົວຢູ່ າງ: ເມ ູ່ອເກີດມີການທ້ອນໂຮມເກາະດອນ, ໃນໄລຍະເບ ອ້ງຕນົ້ ບັນດາຊະນິດທີ ູ່ມີການແຜູ່ເຊ ອ້ ໄວກວູ່ າໝູູ່ ນນັ້ ຈະມີທູ່ າດີ(ໄດ້ປຽບ) ຫຼາຍກູ່ ວາຊະນິດທີ ູ່ມີການແຜູ່ເຊ ອ້ ຊກັຊ້າກູ່ ວາ. ແຕູ່ ໃນໄລຍະທ້າຍຂອງການທ້ອນໂຮມພັດ ກົງກັນຂ້າມ. ບັນດາຊະນິດທີ ູ່ມີການແຜູ່ເຊ ອ້ ຊກັ ຊ້າກູ່ ວານນັ້ ຈະມີທູ່ າດີກູ່ ວາ ເນ ູ່ອງຈາກວູ່ າພວກມັນມີຄວາມສາມາດ ຂັດແຍູ່ ງສູງ. ຮູບທີ 11: ພາບສັດເຄິ ູ່ງນໍ ້າເຄິ ູ່ງບກົໃນລະບົບນິເວດຕູ່ າງໆ

28 7. ຫຼັກຖານທາງດ້ານກໍາມະພັນວິທະຍາ, ຊີວະໂມເລກູນ (Genetics and Molecular Biology Evidence) ກໍາມະພັນວິທະຍາຈະໃຫ້ຫຼັກຖານກູ່ ຽວກັບການດໍາເນີນຂະບວນການວິວັດ ເຊິ ູ່ງລູກຫຼານສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດໃນປັດຈຸ ບັນແມູ່ ນມີກົກເຄົ້າລວມມາແຕູ່ບັນພະບູລຸດໂດຍໃຕ້ຜົນກະທົບຂອງການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ, ການເລ ອກເຟັ້ນ ທຽມຈະເກີດມີລູກຫຼານຫຼາຍຊະນິດ ແລະ ຫຼາຍເຊ ອ້ ພັນໃນປັດຈຸບັນ. ໃນປັດຈຸບັນວິທະຍາສາດມີຄວາມທັນສະໄໝ ໂດຍສະເພາະຂະແໜງການຊີວະໂມເລກຸນເປັນວິທະຍາສາດທີ ູ່ ທັນສະໄໝ ແລະ ໃຫ້ຄວາມຊັດເຈນຫຼາຍທີ ູ່ສຸດໃນການຈໍາແນກເຊ ອ້ ສາຍ ຫຼ ສ ບຫາເຊ ອ້ ສາຍກົກເຄົ້າຂອງຊະນິດ ຕູ່ າງໆເນ ູ່ອງຈາກວູ່າພ ນ້ຖານການປະກອບສ້າງຂອງທຸກສິ ູ່ງມີຊີວິດແມູ່ ນ ໂມເລກູນຂອງ protein ທີ ູ່ສັບສົນເຊິ ູ່ງມີ ພ ນ້ຖານເຊູ່ນັ ໂມເລກູນ DNA, RNA. ດູ່ງັນນັ້, ໃນການຕີລາຄາການປູ່ ຽນແປງທາງດ້ານການວິວັດທະນາການນັນ້ ເຮົາສາມາດນໍາໃຊ້ການວິເຄາະວິໄຈຫາຄວາມຄ້າຍຄ ກັນຂອງລໍາດັບນຸຍເກຼໂອຕິດ ໃນໂມເລກູນ DNA ເພ ູ່ອຫາຕນົ້ກໍາ ເນີດ, ເຊ ອ້ ສາຍສິ ູ່ງມີຊີວິດໃດໜຶ ູ່ງໄດ້ຢູ່ າງຊັດເຈນ ແລະ ແມູ່ ນຍໍາ.

29 ບົດທີ 4 ການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ 1. ເປົ ້າໝາຍຂອງການເລ ອກເຟັ ້ນທໍາມະຊາດ ເປົ້າໝາຍຂອງການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດແມູ່ ນ ເລີ ູ່ມຈາກເອກະຖານ (Individual) ແລະ ກຸູ່ ມເອກະຖານ (Individual group) ສຸດທ້າຍນໍາໄປສູູ່ການເລ ອກເຟນັ້ ທໍາມະຊາດຊະນິດ (Species) ໃນຂອບເຂດປະຊາກອນ (Population). ດູ່ງັນນັ້, ປະຊາກອນແມູ່ ນເປົ້າໝາຍການກະທົບຂອງການເລ ອກເຟັນ້ ແລະ ເປັນຫວົໜູ່ວຍພ ນ້ຖານ ຂອງການວິວັດ. ໃນຂອບເຂດປະຊາກອນຈະຖ ກເລ ອກເຟນັ້ ຊະນິດທີ ູ່ມີຈຸດພິເສດທູ່ າດີໃດໜຶ ູ່ງຕໍ ູ່ກບັຊະນິດອ ູ່ນ, ແຕູ່ ພາຍໃນຊະນິດດຽວກັນແມູ່ ນແຕູ່ ລະເອກະຖານທີ ູ່ມີແບບແຊນທີ ູ່ຄົບຖ້ວນ ແລະ ສົມບູນໃນການພົວພັນລະຫວູ່ າງ ໂຄງສ້າງ ແລະ ໜາ້ທີ ູ່ອັນສັບສົນ, ໂດຍຜົນຂອງການພົວພັນດູ່ງັກູ່າວ ຈະກາຍເປັນການປະກອບສູ່ ວນເຂົ້າໃນການ ເຮັດໃຫ້ຈຸດພິເສດເຊິ ູ່ງສະແດງອອກໃນຮູບແບບ ຫຼ ເຮັດໃຫ້ຄວາມຖີ ູ່ຂອງການພົບກັນຂອງບັນດາຈຸດພິເສດຕູ່ າງໆຢູູ່ ໃນປະຊາກອນນນັ້ມີການຂະຫຍາຍຕົວ. ສະນນັ້, ຈຶ ູ່ງເວົ້າໄດ້ວູ່ າ ເອກະຖານແມູ່ ນ ເປົ້າໝາຍຂອງການເລ ອກເຟນັ້ . 2. ບັນດາຮູບການເລ ອກເຟັ ້ນທໍາມະຊາດ ການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດມີຫຼາຍຮູບແບບ ແຕູ່ ພ ນ້ ຖານການເລ ອກເຟັ້ນທໍາມະຊາດໃນປະຊາກອນມີ3 ຮູບແບບ ດູ່ງັນີ ້: ກ. ຮູບການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດແບບຄົງທີ ູ່ (ຮັກສາເດີມ) ແມູ່ ນຮູບການເລ ອກເຟັນ້ ທີ ູ່ແນໃສູ່ຄໍ ້າຊູແລະ ເພີ ູ່ມ ຄວາມໝັນ້ ຄົງຂອງບັນດາຈຸດພິເສດຄຸ ນລັກສະນະເດີມຂອງປະຊາກອນຕົວຢູ່ າງນົກກະຈອກບ້ານ Passer domesticus ແຕູ່ເດີມນົກພວກນີມ້ ປີກີ ຂະໜາດກາງພາຍຫຼັງມີການປູ່ ຽນໃໝູ່ ໄດ້ເກີດມີຈໍາພວກໜຶ ູ່ງມປີກີ ຍາວ, ຈໍາພວກໜຶ ູ່ງມປີກີ ສນັ້ ແລະ ອີກຈໍາພວກໜຶ ູ່ງມປີກີ ຂະໜາດກາງເໝ ອນເດີມຫຼັງຈາກສະພາບແວດລ້ອມປູ່ ຽນແປງຮຸນ ແຮງ (ເກີດມີຫິມະຕົກ ແລະ ລົມພັດແຮງ) ພວກທີ ູ່ມີປີກຍາວ ແລະ ສນັ້ເກີນໄປຈະຖ ກຕາຍຍ້ອນລົມພັດ, ສູ່ ວນ ພວກທີ ູ່ມີປີກຂະໜາດກາງຍັງມີຊີວິດລອດ. ຂ. ຮູບການເລ ອກເຟັນ້ ກ້າວໜ້າແມູ່ ນ ຮູບການເລ ອກເຟັນ້ ທີ ູ່ມີຄວາມສາມາດຜູກແໜ້ນຈຸດພິເສດອັນໃໝູ່ ຖ ກ ທີ ູ່ປູ່ ຽນແທນຈຸດພິເສດອັນເກູ່າົຢູູ່ ໃນສະພາບແວດລ້ອມທີ ູ່ບໍ ູ່ມຄວາມ ີ ແທດເໝາະ ຕົວຢູ່ າງ: ການສູນເສຍປີກຂອງນົກ ແລະ ແມງໄມ້ບາງຊະນິດ, ການຫຸຼດຈໍານວນນິວຕີນ ້ ຂອງສັດຕີນກີບ, ການສູນເສຍຕີນຂອງງູ , ການສູນເສຍຄວາມ ສາມາດເບິ ູ່ງເຫັນຂອງຈໍາພວກສັດຢູູ່ ຮູ, ຖໍ ້າ, ການສູນເສຍຮາກ ແລະ ໃບຂອງພ ດກາຝາກ. ຄ. ຮູບການເລ ອກເຟັນ້ ແຍກແບູ່ ງແມູ່ ນ ຮູບການເລ ອກເຟັນ້ ທີ ູ່ອໍານວຍຄວາມສະດວກຫາຼຍກູ່ວາໜຶ ູ່ງຮູບແບບ ແລະ ມີການກະທົບຕ້ານກັບຮູບຮູ່ າງຊູ່ວົຄາວ ແລະ ຮູບຮູ່ າງເດີມ. ການເລ ອກເຟັນ້ ແບບນີບ້ໍ ູ່ມແບບ ີ ແຊນໃດປຽບຢູູ່ ໃນການຕໍ ູ່ສູເ້ພ ູ່ອຄົງຕົວ, ອັນເປັນຜົນມາຈາກສະພາບແວດລ້ອມໃນແຕູ່ ລະຂົງເຂດມີຄວາມແຕກຕູ່ າງກັນເປັນຕົວ ຕດັສນິ ເຊູ່ນັ : ໃນສະພາບແວດລ້ອມນີມ້ ນັຈະເລ ອກເຟັນ້ ຈຸດພິເສດນີ ້ແຕູ່ ໃນສະພາບແວດລ້ອມອ ູ່ນຈະເລ ອກເຟັ້ນ ຈຸດພິເສດອ ູ່ ນ. ດູ່ ັງນັ້ນ, ຮູ ບການເລ ອກເຟັ້ນທໍາມະຊາດແບບນີ ້ຈະເຮັດໃຫ້ເກີດມີພະຫຸລັກສະນ ະ (Polymorphism) ຢູູ່ ໃນຂອບເຂດຂອງປະຊາກອນໃດໜຶ ູ່ງ. ຕົວຢູ່ າງ: ຜົນຂອງການເລ ອກເຟັ້ນທໍາມະຊາດທີ ູ່ສະ ແດງອອກໃນການເກີດມີຮູບກາຍພະຫຸລັກສະນະດ້ານສີສັນຂອງປໍ ້ຫ້ອຍ Cepaeanemoralis ເຊິ ູ່ງມຄວາມ ີ ແຕກ

30 ຕູ່ າງກັນດ້ວຍຈໍານວນເສນັ້ ລາຍຕາມປໍ ້ແລະ ລະດັບຄວາມເຂມັ້ ຈາງສີຂອງປໍ ້ເຊິ ູ່ງຂຶນ້ກບັ ສີສັນຂອງດິນ ຫຼ ສິ ູ່ງແວດ ລ້ອມທີ ູ່ມັນອາໄສຢູູ່ . ນອກຈາກສາມຮູບແບບການເລ ອກເຟັນ້ ທີ ູ່ກູ່ າວມາຂ້າງເທິງ ຍັງມີຮູບການເລ ອກເຟັນ້ ແບບອ ູ່ນໆອກີ ເຊູ່ນັ : ຮູບ ການເລ ອກເຟັນ້ ທີ ູ່ຂຶນ້ກບັຄວາມໜາແໜ້ນ ເຊິ ູ່ງມນັສະແດງອອກການມີອາຍຸຍາວ ຫຼ ສນັ້ ຂອງເອກະຖານ, ຮູບການ ເລ ອກເຟັນ້ ຕາມສະຖານທີ ູ່ , ການເລ ອກເຟັນ້ ທາງດ້ານເພດ, ການເລ ອກເຟັນ້ ທາງດ້ານເອກະຖານ ແລະ ທາງດ້ານ ໝວດເອກະຖານ. 3. ການເກີດມີການເລ ອກເຟັ ້ນທໍາມະຊາດ ດາກວິນ ໄດ້ໃຫ້ເຫດຜົນກູ່ ຽວກັບການເກີດມີການເລ ອກເຟັ້ນທໍາມະຊາດວູ່ າບັນຫາທີ ູ່ພາໃຫເ້ກີດມກີ ານ ເລ ອກເຟັນທໍາມະຊາດ ້ ມີດູ່ງັນີ ້: 1) ຍ້ອນຄວາມແຕກຕູ່ າງຂອງລັກສະນະຫຼາຍຮູບຫຼາຍສີຫຼ ຄວາມຫຼາກຫຼາຍໃນການສ ບເຊ ອ້ ຂອງແຕູ່ ລະ ເອກະຖານ. 2) ຍ້ອນຄວາມອຸດົມສົມບູນ ຫຼ ລນົ້ເຫຼອ ຂອງບນັດາເອກະຖານໃນທໍາມະຊາດ. ລັກສະນະຫຼາຍຮູບຫຼາຍສີ ຂອງເອກະຖານ ເຊິ ູ່ງເກດີມາຈາກການປູ່ ຽນໃໝູ່ ແລະ ການຊບັຊອ້ ນບນັດາປັດໃຈການສບ ເຊ ອ້ ຂອງພໍ ູ່ ແມູ່ທີ ູ່ນໍາສູ່ງົໃຫ້ ລູກຫຼານ. ໂດຍຜນົສຸດທາ້ຍຂອງຂະບວນການດູ່ງັກູ່າວໄດເ້ຮດັໃຫປ້ ະຊາກອນເກດີມຄີຸນລກັ ສະນະຫຼາຍຮູບຫຼາຍສຢີູ່ ູ ໃນການສບ ເຊ ອ້ເປັນປະຈໍາ. ບນັຫານີ ້ເປັນບນັຫາທີ ູ່ສໍາຄນັກວູ່າໝູ່ ູສໍາລບັການເລອ ກເຟັນທໍາມະຊາດ ້ . ຄວາມອຸດົມສົມບູນ ຫຼ ຄວາມລນົ້ເຫຼອ ຂອງເອກະຖານໃນທໍາມະຊາດເຊິ ູ່ງເກດີມາຈາກບນັດາສິ ູ່ງມຊີ ີວິດທີ ູ່ ມຄີວາມສາມາດໃຫລູ້ກເຕົ້າເປັນຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ລູກເຕົ້າເຫູ່ຼາົນນັ້ ຈະຢູ່ ູຕະຫຼອດຊູ່ວງອາຍຸກະສຽນຂອງມນັ . ແຕູ່ ໃນທໍາມະຊາດແລວ້ ຄວາມອາດສາມາດທີ ູ່ບັນດາເອກະຖານຈະແຜູ່ ພັນໄດຫ້ ຼາຍຄ ແນວນັນ້ ແມູ່ ນມີໜ້ອຍ ເນ ູ່ອງຈາກມບີນັດາປັດໃຈຕູ່າງເປັນສິ ູ່ງກດີຂວາງຄວາມສາມາດຕວົຈງິ. ດູ່ງັນນັ້, ຈຶ ູ່ງເວົ້າໄດວູ່ າບັນດາ ້ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິຊະນິດຕູ່ າງກັນຈະມີຄວາມສາມາດຕູ່ າງກັນໃນການແຜູ່ ພັນ ແລະ ຈດຸ ພເິສດອນັອ ູ່ນກໍເຊູ່ນັດຽວກນັ , ແຕູ່ ທິດລວມການແຜູ່ ພັນກໍຄ ການເກີດມີເອກະຖານຫຼາຍຂຶນຈົນກາຍເປັນຄວາມ ້ ລນົ້ເຫຼອ ຂອງເອກະຖານ. ຈາກບນັຫາດູ່ງັກູ່າວຈຶ ູ່ງກາຍເປັນກົນໄກ ຫຼ ສາເຫດທີ ູ່ນໍາໄປສູູ່ການເກດີມກີານເລອ ກເຟັ້ນ ທໍາມະຊາດຢູ່ າງຫຼກີລຽ້ງບໍ ູ່ໄດ.້ ທູ່ ານ ດາກວິນ ໄດ້ໃຫ້ນິຍາມວູ່ າ: ການເລ ອກເຟັນທໍາມະຊາດ ້ ເປັນການຮກັ ສາເອກະຖານທີ ູ່ມກີານປູ່ ຽນໃໝູ່ ເຊິ ູ່ງມຜີນົດແີກູ່ຮູ່າງກາຍ ແລະ ເປັນການຖ ກດບັສູນເອກະຖານທີ ູ່ມກີານປູ່ ຽນໃໝູ່ທີ ູ່ບໍ ູ່ມຜີນົດີແກູ່ ຮູ່ າງກາຍ ຫຼ ເວົ້າ ສນັ້ ໆວູ່າການເລອ ກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດຄກ ານເຫຼອ ຕາຍຂອງເອກະຖານທີ ູ່ມຄີວາມແທດເໝາະກວູ່າໝູ່ ູ. ແຕູ່ ໃນຕົວຈິງ ບົດບາດຂອງການເລ ອກເຟັນທໍາມະຊາດໃນຂະບວນການວິວັດ ້ ເປັນການປະກອບສູ່ ວນຂອງເອກະຖານຕູ່ າງໆ ເຂົ້າ ໃນສ້າງແຊນ (Gene pool) ຂອງປະຊາກອນ. ສະນນັ້, ການເລ ອກເຟັນທໍາມະຊາດມັນແມູ່ ນ ້ ການເລ ອກເຟັນ້ ຫຼ ຜັນແຍກການຜະລິດຂອງບັນດາແບບແຊນ (Genotype) ຕູ່ າງໆ ຫຼ ຊຸດແຊນ. ເນ ູ່ອງຈາກວູ່າຜົນສໍາເລັດຂອງການ ສ ບເຊ ອແລະປູ່ ຽນໃໝູ່ ເປັນການແຈກຢາຍ ້ ແລະ ສະສົມບັນດາແຊນໃນປະຊາກອນນໍາໄປສູູ່ ການເກີດມີປາກົດການ ພ ນ້ຖານຂອງທຸກຂະບວນການວວິດັແຕູ່ບນັຫາດູ່ງັກູ່າວ ຈະສໍາເລດັຜນົ ໄດກ້ ໍຕໍ ູ່ເມ ູ່ອບນັດາເອກະຖານມກີານຜນັແຍກ ແລະ ມີການຜະລິດຂອງແບບແຊນ. ຍອ້ ນແນວນນັ້, ຜນົສໍາເລດັໃນການສບ ເຊ ອ້ ຂອງເອກະຖານຕູ່າງໆ ຈຶ ູ່ງກາຍເປັນ

31 ມາດຖານທາງກໍາມະພັນກູ່ ຽວກັບການວິວັດຂອງການເລ ອກເຟັນທໍາມະຊາດ ້ . 4. ຫຼັກຖານວິວັດທະນາການສິ ູ່ ງມີຊີວິດຈາກຂະບວນການເລ ອກເຟັ ້ນທໍາມະຊາດ - ຊາກດາກວິນ (Charles Darwin) ເຊິ ູ່ງຢູູ່ ໃນໄລຍະປີ1809-1882 ເປັນຜູ ້ໄດ້ຮັບການຍົກຍ້ອງຈາກ ນັກວິທະຍາສາດທູ່ວົ ໂລກວູ່ າ ເປັນບິດາຂອງທິດສະດີວິວັດທະນາການ (Father of Evolution) ລາວໄດ້ເຮັດການ ສໍາຫຼວດຮອບໂລກໂດຍໃຊ້ເຮ ອໃບບີເກີນ (Beagle) ເຊິ ູ່ງແມູ່ ນລັດຖະບານສະຫະລາຊະອານາຈັກອັງກິດ ເປັນຜູ ້ສະ ໜອງໃຫ້. ຈາກການເດີນທາງຮອບໂລກດາກວິນ ໄດ້ນໍາເອົາປະສົບການໃນການສະສົມສັດ ແລະ ພ ດ, ໂດຍສະເພາະ ແມູ່ ນ ສັດ ແລະ ພ ດຢູູ່ ໃນໝູູ່ເກາະກາລາປາກອດ (Galapagos) ເຊິ ູ່ງເກີດຈາກການລະເບີດຂອງພູເຂົາໄຟ. ເກາະນີຢູ້່ ູ ຫູ່ າງຈາກປະເທດເອກົວດໍ(Ecuador) ປະມານ 290 ກິໂລແມັດ. ຈາກຫຼັກຖານທີ ູ່ສະສົມໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວູ່ າ ແຕູ່ກູ່ ອນໝູູ່ ເກາະກາລາປາກອດແມູ່ ນມັນໄດ້ແຕກແຍກອອກຈາກທະວີບອາຟຣິກກາ. ນອກນນັ້, ດາກວິນຍັງໄດ້ສັງ ເກດນົກຟິນສ໌(Finch) ທີ ູ່ມີຢູູ່ ໃນເກາະວູ່ າ ແຕູ່ລະຊະນິດມີຂະໜາດຂອງສົບ (Tip) ແຕກຕູ່ າງກັນຕາມຄວາມເໝາະ ສົມຂອງການກິນອາຫານເຊູ່ນັ : ແມງໄມ້, ໝາກໄມ້ແລະ ອ ູ່ນໆ. ຈາກນນັ້, ກໍຍັງມີນັກວິທະຍາສາດທໍາມະຊາດຮຸູ່ ນ ຫຼັງໄດ້ພົບນົກກະຈອກອີກຊະນດິໜຶ ູ່ງທີ ູ່ໃຊ້ປາກຄາບກິ ູ່ງໄມ້ແຍູ່ຕາມຮູທີ ູ່ມີແມງໄມ້ລີຢູ້່ ູເພ ູ່ອໃຫ້ແມງໄມ້ແລູ່ ນອອກມາ ແລ້ວກໍຈັບກິນລວມທັງໝົດມີ14 ຊະນິດ. ບາງຊະນິດຈະມີປະຈໍາສະເພາະເກາະເທູ່າົນນັ້, ນົກເຫູ່ຼາົນີມ້ ຄວາມ ີ ແຕກ ຕູ່ າງຈາກນົກກະຈອກບົນແຜູ່ ນດິນໃຫຍູ່ . ດາກວິນ ເຊ ູ່ອວູ່ າບັນພະບູລຸດຂອງນົກເທິງເກາະນີອ້າດຈະສ ບເຊ ອ້ ສາຍມາ ຈາກແຜູ່ ນດິນໃຫຍູ່ (ທະວີບອາຟຣິກກາ) ແລະ ມາຮອດປັດຈຸບັນໄດ້ມີການປູ່ ຽນແປງທາງດ້ານທໍລະນີວິທະຍາ ເຊິ ູ່ງ ແມູ່ ນການກະທໍາຂອງພູເຂົາໄຟນນັ້ເອງຮູ່ ວມກັບການປູ່ ຽນແປງທາງດ້ານກໍາມະພັນຂອງບັນພະບູລຸດຂອງນົກຟິນສ໌ ແລະ ມີເວລາພຽງພໍທີ ູ່ຈະໄດ້ປູ່ ຽນແປງເປັນຊະນິດໃໝູ່ ຄ ດູ່ງັປັດຈຸບັນນີ ້. ໂດຍສະຫຸຼບແລ້ວ ແນວຄວາມຄິດຕນົ້ ຕໍຂອງ ດາກວິນ ກໍຄ ກົນໄກການວິວັດທະນາການບໍ ູ່ ໄດ້ຂຶນ້ ຢູ່ ູກັບການ ເຝິກຝົນລັກສະນະທີ ູ່ຕ້ອງການໃຫ້ແທດເໝາະກັບສະພາບແວດລ້ອມ, ແຕູ່ຫາກແມູ່ ນສະພາບແວດລ້ອມທີ ູ່ ເຮັດໃຫ້ ເກີດມີການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ ເພ ູ່ອທີ ູ່ຈະໃຫ້ໄດ້ລັກສະນະທີ ູ່ ເໝາະກັບສະພາບແວດລ້ອມ ແລະ ມີໂອກາດສ ບ ພັນບໍ ູ່ ໃຫ້ສູນຫາຍໄປ. ຮູບທີ 12: ລັກສະນະສົບນົກຊະນິດຕູ່ າງໆ

32 5. ການເກີດມີຈຸດພິເສດແທດເໝາະ ການເກີດມີຈຸດພິເສດແທດເໝາະແມູ່ ນ ໝາກຜົນຂອງຂະບວນການວິວັດຄ ການປູ່ ຽນໃໝູ່ ສ ບເຊ ອ້ ແລະ ປັດໄຈ ພ ນ້ຖານແຫູ່ ງການວິວັດ ໂດຍຜູ່ ານຂະບວນການເລ ອກເຟັນ້ ທໍາມະຊາດ. ຈຸດພິເສດແທດເໝາະໃນຄວາມໝາຍແຄບແມູ່ ນ ຄຸນລກັ ສະນະສະເພາະທີ ູ່ມຄີວາມສາມາດຮັບປະກັນຄວາມຢູ່ ູ ລອດແລະແຜູ່ເຊ ອ້ ຂອງຮູ່າງກາຍສິ ູ່ງມຊີວີດິ ໃນເງ ູ່ອນໄຂດໍາລງົຊວີດິຕວົຈງິເຊິ ູ່ງບນັດາຈດຸ ພເິສດຂອງການແທດເໝາະ ຈະມລີກັ ສະນະທຽບຖານຕໍ ູ່ກບັຊຸດປັດໄຈຂອງສິ ູ່ງແວດລອ້ມ. ຈຸດພິເສດແທດເໝາະໃນຄວາມໝາຍກ້ວາງແມູ່ ນ ຄວາມສາມາດປັບຕວົດວ້ ຍຮູບແບບຕູ່າງໆຂອງສິ ູ່ງມຊີວີດິ ເພ ູ່ອ ໃຫ້ຢູູ່ ລອດໃນສິ ູ່ງແວດລອ້ມນນັ້ເອງດູ່ງັຮູບການປັບຕວົແບບຕູ່າງໆດູ່ງັນີ ້: 5.1 ຮູບການປ້ອງກັນຕົວແບບອູ່ ອນແອ ຮູບການປ້ອງກັນຕົວແບບອູ່ ອນແອປະກອບຈາກບັນດາຮູບຮູ່ າງ, ໂຄງສ້າງໂດຍອາໄສຮູບຮູ່ າງ ແລະ ໂຄງສ້າງ ດູ່ງັກູ່ າວເປັນສິ ູ່ງປ້ອງກັນຕວົຈິ ູ່ງສາມາດມີຊີວິດລອດໄດ້ຮູບການປ້ອງກັນຕົວແບບນີລ້ ວມມຄ : ີ ກ. ສີສັນແຊມກາຍ ສີສັນແຊມກາຍແມູ່ ນ ສີສັນທີ ູ່ຊູ່ ວຍໃຫ້ຮູ່ າງກາຍສາມາດລີຊູ້່ອນສັດຕູຂອງມັນ (ຕົບຕາສັດຕູ) ຕາມທີ ູ່ຢູ່ ູອາ ໄສເຊູ່ນັ : ສີສັນແຊມກາຍປູ່ ຽນແປງຕາມລະດູການຄ ກະຕູ່ າຍ, ນົກຄຸ ້ມ ແລະ ອ ູ່ນໆ ສີສັນປູ່ ຽນແປງກະທັນຫັນ ໂດຍ ເມັດສີຂອງປາເມິກ, ກະປອມ ແລະ ສັດອ ູ່ນໆ, ແບບການແຍກສີສັນດ້ວຍເສນັ້ລາຍ, ສີແຈ້ງມ ດເຊູ່ນັ : ມ້າລາຍ, ເສ ອ ໂຄູ່ ງ ແລະ ອ ູ່ນໆ. ຂ. ສີສັນຍານນາບຂູູ່ ສີສັນຍານນາບຂູູ່ ແມູ່ ນ ພວກທີ ູ່ມີທາດເບ ູ່ອ, ພິດ, ກິ ູ່ນ, ມີຫຼາຍສີສັນ ເຊິ ູ່ງເປັນການເຕ ອນຫຼ ສັນຍານຂູູ່ຂວັນ ສັດຕູຂອງມັນ. ຕົວຢູ່ າງ: ແມງກະເບ ອ້ ຕາຄວາຍ, ບົ້ງຫານ ແລະ ອ ູ່ນໆ. ຄ. ຮູບຮູ່ າງແຊມກາຍ ຮູບຮູ່ າງແຊມກາຍແມູ່ ນ ກໍລະນີຮູ່າງກາຍສິ ູ່ງມີຊີວິດນີມ້ ຄວາມ ີ ຄ້າຍຄ ກັນກັບວດັຖຸຫຼ ສິ ູ່ງມີຊີວິດຊະນິດອ ູ່ນ ເຊິ ູ່ງເປັນການອໍາພາງໂຕຕໍ ູ່ສດັຕູ ຫຼ ເຫຍ ູ່ອ. ຕົວຢູ່ າງ: ແມງມ້າ, ແມງຫາມຜີ, ງູ ເຫຼ ອມ. ງ. ສີສັນຮຽນແບບໂຕອ ູ່ນ ສີສັນຮຽນແບບໂຕອ ູ່ນແມູ່ ນ ກໍລະນີມສີອງສາມຊະນດິທີ ູ່ມີຄວາມຄ້າຍຄ ກັນດ້ານຮູບຮູ່ າງສີສັນເຊູ່ ັນ: ແມງ ເຜີ ້ງທີ ູ່ມີອາວຸດເປັນພິດສາມາດປ້ອງກັນຕົວເອງໄດ້, ສັດຕູຢ້ານກົວເລີຍມີແມງວັນບາງຊະນິດຮຽນແບບ ໂດຍມີຮູບ ຮູ່ າງສີສັນຄ ກັບເຜີ ້ງ ແຕູ່ບໍ ູ່ມພິດີ , ແຕູ່ສັດຕູກໍຢ້ານກົວເມ ູ່ອພົບເຫັນບໍ ູ່ກ້າທໍາລາຍ. 5.2 ຮູບການປ້ອງກັນຕົວດ້ວຍການກະທົບເຊິ ູ່ງກັນແລະກັນທາງປະຕິກິລິຍາເຄມີ ຫຼ ທາດເຄມີ. ພ ດຫຼາຍຊະນິດເມ ູ່ອຖ ກທໍາລາຍ, ເກີດບາດແຜຕາມລໍາຕນົ້ ພດ ຈະປູ່ ອຍທາດເຄມີອອກມາທັນທີເພ ູ່ອປ້ອງ ກັນເຊ ອ້ ພະຍາດຫຼ ແມງຕູ່ າງໆທີ ູ່ ເຂົ້າໄປໃນຮູ່ າງກາຍພ ດ. ທາດເຄມີທີ ູ່ພ ດປູ່ ອຍອອກມາໄດ້ແກູ່ ໝວດຟີນອນ (Phenol) ຄລຸຍໂກໄຊດ໌(Clucoside), ສເຕີຣອຍ (Steroid), ລິກນີນ (Liquenine), ທານິນ (Thanine) ເປັນ ຕນົ້ທາດເຫູ່ຼາົນີ ້ເປັນອັນຕະລາຍແກູ່ສັດຊະນິດອ ູ່ນ. ສັດຫຼາຍຈໍາພວກມີທາດທີເລີກອນ (Telergone), ຟີໂລໂມນ (Pheromone) ແລະ ອ ູ່ນໆ ເຊິ ູ່ງໝູນໃຊ້ໃນ

33 ການປ້ອງກັນຕົວຂອງແຕູ່ ລະຮູ່ າງກາຍ ແລະ ການເຕົ້າໂຮມສະມາຊິກໃນຮັງ. 5.3 ຮູບການປ້ອງກັນຕົວທີ ູ່ສັບສົນ ຮູບການປ້ອງກັນຕົວທີ ູ່ສັບສົນໝາຍວູ່ າ ມັນສະແດງອອກຢູ່ າງສັບສົນໃນຂະບວນການເກີດມີຈຸດພິເສດ ແທດເໝາະຂອງພ ດກິນແມງໄມ້ຊະນິດຕູ່ າງໆ ເຊິ ູ່ງມຄວາມ ີ ແຕກຕູ່ າງກັນອອກໄປຕາມແຕູ່ລະຊະນິດ ແລະ ສະພາບ ແວດລ້ອມທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສເຊູ່ນັຕນົ້ ໝໍ ້ເຂົ້າໝໍແ້ກງລງີ (Nepenthes), ຕນົ້ ໝອກບໍ ູ່ວາຍ (Droserarotundifolia). ພ ດກິນແມງໄມ້ແຕູ່ລະຊະນິດແມູ່ ນ ມີຈຸດພິເສດລວມຄ : ບາງຊະນິດມີສີສັນແຈ້ງ, ບາງຊະນິດມີອະໄວຍະ ວະດັກຈັບແມງໄມ້, ບາງຊະນິດມີຕູ່ ອມນໍ ້າຫວານ, ມີກິນຫອມ ເຊິ ູ່ງທງັໝດົລວ້ ນແຕູ່ ເປັນການດຶງດູດໃຫ້ແມງໄມ້ ຕູ່ າງໆເຂົ້າມາຫາໄດ້ງູ່າຍ. ພ ດມີດອກໄດ້ມີການປັບຕົວຫຼາຍຮູບແບບ ເພ ູ່ອຄວາມແທດເໝາະໃນການປະສົມລະອອງ ເຊູ່ ັນ: ດອກທີ ູ່ ປະສົມລະອອງໂດຍອາໄສແມງໄມ້ເປັນການແທດເໝາະຂອງພ ດມີດອກທູ່ວົ ໄປ ແລະ ມີຄວາມແຕກຕູ່ າງກັນຕາມ ແຕູ່ລະຊະນິດພ ດ, ເວລາບານຂອງດອກໃນແຕູ່ລະວັນ, ການປະກອບສ້າງຂອງດອກຕະຫຼອດຮອດສີສັນ ແລະ ນໍ ້າຫວານ ຕົວຢູ່ າງ: ດອກທີ ູ່ມີເກສອນຢູູ່ ເລິກເຊູ່ນັດອກໝາກອຶເໝາະແກູ່ການປະສົມລະອອງດ້ວຍເຜີິ ້ງ, ດອກທີ ູ່ມີ ຖານໃຫຍູ່ ແລະ ມີສີບໍ ູ່ ແຈ້ງປານໃດເຊິ ູ່ງມັກບານໃນຊູ່ ວງກູ່ ອນຈະແຈງ້ເຊູ່ນັດອກກະໂດນໂຄກເໝາະແກູ່ພວກເຈຍ ເປັນຕົວຊູ່ ວຍໃນການປະສົມລະອອງເປັນຕນົ້. ດອກ ໄມ້ທູ່ວົ ໄປທີ ູ່ມີເກສອນຜູ ້ແລະ ແມູ່ ຢູູ່ ໃນລະດັບດຽວກັນ ຫຼ ສູງຕໍ ູ່າກູ່ວາກັນ ເຊິ ູ່ງລ້ວນແຕູ່ມີຄວາມແທດ ເໝາະກັບການປະສົມລະອອງດ້ວຍລົມ, ນໍ ້າ ແລະ ແມງໄມທ້ ູ່ວົ ໄປໄດ້. ຢູ່ າງໃດກໍຕາມບັນດາຮູບການແທດເໝາະຂອງຮູ່ າງກາຍຊີວະສາດລ້ວນແຕູ່ມີລັກສະນະທຽບຖານ ເຊິ ູ່ງສະແດງ ເຖິງການພົວພັນລະຫວູ່ າງ ໂຄງສ້າງ ແລະ ໜາ້ທີ ູ່ຂອງຮູ່ າງກາຍຕໍ ູ່ກບັສິ ູ່ງແວດລ້ອມດໍາລົງຊີວິດຈິງ. ຄວາມແທດເໝາະ ໄດ້ຊູ່ ວຍໃຫ້ຮູ່ າງກາຍຊີວະສາດຢູູ່ ລອດໄດ້ພຽງແຕູ່ຢູູ່ ໃນເງ ູ່ອນໄຂສິ ູ່ງແວດລ້ອມທີ ູ່ພວກມັນໄດ້ຮັບການເລ ອກເຟັ້ນ ທໍາມະຊາດເທູ່າົນນັ້ ໝາຍຄວາມວູ່ າ ຈຸດພິເສດແທດເໝາະນນັ້ມີຄວາມຮັບປະກັນພຽງລະດັບໃດໜຶ ູ່ງເທູ່າົນນັ້, ມັນບໍ ູ່ ສົມບູນ, ບໍ ູ່ເດັດຂາດ ແລະ ກໍນອນຢູູ່ ໃນເງ ູ່ອນໄຂໃດໜຶ ູ່ງທີ ູ່ແນູ່ ນອນເທູ່າົນນັ້ ຕົວຢູ່ າງ: ປາຖ້າອອກຈາກສິ ູ່ງແວດລ້ອມ ນໍ ້າແມູ່ ນຈະຕາຍທັນທີແລະ ນົກແອນບິນເກູ່ງັ ແຕູ່ຈັບ ຫຼ ຍູ່ າງຕາມໜ້າດິນບໍ ູ່ ໄດ້ດີ. 6. ການຕໍ ູ່ ສູເ້ພ ູ່ອຄົງຕົວ (Struggle for Existence) ການຕໍ ູ່ສູເ້ພ ູ່ອຄົງຕົວໝາຍເຖິງ ກຸູ່ ມລູກຫຼານສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຊະນິດດຽວກັນ ເຊິ ູ່ງແຕູ່ລະຕົວຈະມີການຕໍ ູ່ສູເ້ພ ູ່ອການຢູູ່ ລອດ. ສະນນັ້, ຕົວໃດອູ່ ອນແອກໍຈະຕາຍໄປ, ຕົວໃດມີຄວາມເຂມັ້ ແຂງກູ່ ວາ ແລະ ສາມາດຫຼົບຫຼີກອັນຕະລາຍ ຫຼ ສັດຕູໄດ້ດີກູ່ ວາຕົວນນັ້ກໍຈະຢູູ່ ລອດ ແລະ ມີໂອກາດແຜູ່ ພັນຕໍ ູ່ ໄປໄດ້ອີກດ້ວຍ.

34 ບົດທີ 5 ການປັບຕົວຂອງສິ ູ່ ງມີຊີວິດ 1. ຄວາມໝາຍການປັບຕົວຂອງສິ ູ່ ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ການປັບຕົວ (Adaptation) ໝາຍເຖິງ ຂະບວນການສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດມີການປູ່ ຽນແປງ ຫຼ ປັບລັກສະນະບາງຢູ່ າງ ໃຫ້ເຂົ້າກັບສະພາບແວດລ້ອມທີ ູ່ອາໄສຢູູ່ ເຊິ ູ່ງລກັ ສະນະທີ ູ່ປູ່ ຽນແປງໄປດູ່ງັກູ່ າວຈະອໍານວຍປະໂຫຍດແກູ່ ຊີວິດໃນແງູ່ ຂອງການຢູູ່ ລອດ ແລະ ສາມາດສ ບພັນຕໍ ູ່ ໄປໄດ້. ປັດໄຈທີ ູ່ກູ່ ຽວຂ້ອງກັບການຢູູ່ ລອດຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ປະກອບມີ ຫຼາຍປະການໄດ້ແກູ່ ການສະແຫວງຫາອາຫານ, ການສ ບພັນ, ການຕໍ ູ່ສູກັບ້ ສັດຕູ ແລະ ຫຼົບຫຼີກສັດຕູ ຫຼ ສິ ູ່ງແວດ ລ້ອມ. 2. ການປັບຕົວຂອງສິ ູ່ ງທີ ູ່ມີຊີວິດເໝາະກັບສະພາບແວດລ້ອມ ຜົນການເລ ອກໂດຍທໍາມະຊາດຄ ປະຊາກອນຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທີ ູ່ມີການປັບຕົວເຂົ້າກັບສິ ູ່ງແວດລ້ອມນັນ້ ໆ ສາມາດຢູູ່ ລອດ ແລະ ແຜູ່ ພັນໃນສິ ູ່ງແວດລ້ອມທີ ູ່ອາໄສຢູູ່ ທຸກສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດມີການປັບຕົວເຂົ້າກັບສິ ູ່ງແວດລ້ອມຢູູ່ ສະເໜີ. ການປັບຕົວອາດມີຫຼາຍລັກສະນະໄດ້ແກູ່ ການປັບຕົວແບບທູ່ ົວໆໄປເຊູ່ ັນ: ສັດມີກະດູກສັນຫຼັງມີປອດ ສໍາລັບຫາຍໃຈ, ຕນົ້ ໄມ້ມີຮາກໃຊ້ດູດນໍ ້າ ແລະ ເກ ອແຮູ່ຈູ່ານຊູ່ ວຍບໍາລຸງລໍາຕນົ້ ສໍາລັບດໍາລົງຊີວິດຢູູ່ ເທິງບົກການປັບ ຕົວແບບທູ່ວົໆໄປ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍດ້ານໜຶ ູ່ງໃນວິວັດທະນາການ ແລະ ພົບໃນປະຊາກອນສູ່ ວນ ໃຫູ່ ຍການປັບຕົວອີກແບບໜຶ ູ່ງຄ ການປັບຕົວສະເພາະພົບໃນປະຊາກອນກຸູ່ ມນ້ອຍໆ ທີ ູ່ອາໄສຢູູ່ ບໍລິເວນສິ ູ່ງແວດລ້ອມ ທີ ູ່ຈໍາກັດຄຕ ວົຢູ່ າງດູ່ງັນີ ້: 1. ການຮຽນແບບ ເມ ູ່ອໃດກໍຕາມສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິມກີານປັບຕວົແຕກຕູ່ າງກັນຫຼາຍມາຢູ່ ູຮູ່ ວມກັນໃນສະຖານທີ ູ່ໜຶ ູ່ງໆ ການປັບ ລກັ ສະນະປາກດົອອກ ຫຼ ຟີໂນໄທອາດຈະຄາ້ຍຄກ ນັ ຫຼ ເກີດການຮຽນແບບກັນຂຶນ້ ເພ ູ່ອປ້ອງກັນຕົນເອງຈາກ ອນັຕະລາຍ ເຊູ່ນັ : ປີກຂອງນກົ ແລະ ປີກຂອງແມງໄມ.້ລກັ ສະນະພາຍນອກເບິ ູ່ງຄາ້ຍຄ ກັນເພາະເປັນໂຄງສາ້ງທີ ູ່ ວວິດັທະນາການຂຶນ້ມາສໍາລບັ ໃຊບ້ ນິ ແຕູ່ມຕີນົ້ກໍາເນດີແຕກຕູ່າງກນັຫຼາຍ ຫຼ ການສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິຊະນດິໜຶ ູ່ງຮຽນແບບ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິອກີຊະນດິໜຶ ູ່ງ ໂດຍການຮຽນແບບສສີນັລວດລາຍ ຫຼ ພດຶຕກິ ໍາ ເພາະສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິທີ ູ່ຖ ກຮຽນແບບມີ ໂອກາດຢູ່ ູລອດໄດດ້ກີວູ່າເຊູ່ນັ : ຢູ່ ູທະວບີອາເມລກິ າເໜອ ແມງກະເບ ອ້ ຊະນດິໜຶ ູ່ງມສີສີ ັນລວດລາຍແຕກຕູ່ າງຈາກ ແມງກະເບ ອ້ ໃນຕະກຸນດຽວກນັ ແຕູ່ພດັຄກ ບັແມງກະເບ ອ້ ຕະກຸນອ ູ່ນ ເຊິ ູ່ງມສີສີນັລວດລາຍສວຍງາມ ເນ ູ່ອງຈາກ ນກົ ເຊິ ູ່ງເປັນສດັຕູຂອງແມງກະເບ ອ້ເຫູ່ຼາົນີພ້ ດັບໍ ູ່ຈບັແມງກະເບ ອ້ ຕະກຸນນີກ້ ິນເລີຍເພາະມພີ ິດຕໍ ູ່ ນົກນັນ້ . ສະນັນ້ , ແມງກະເບ ອ້ທີ ູ່ຮຽນແບບ ຈຶ ູ່ງບໍ ູ່ຖ ກຈບັກນິ ເປັນອາຫານໄປດວ້ ຍ. - ນອກຈາກການຮຽນແບບເພ ູ່ອລວງຕາສັດຕູແລ້ວ ບາງຄັ້ງກໍຮຽນແບບເພ ູ່ອປະໂຫຍດໃນການແຜູ່ ກະຈາຍ ພັນຂອງຕົນເອງເຊູ່ນັ : ກວ້ ຍໄມ້ບາງຊະນິດດອກຂອງມັນມີຮູບຮູ່ າງ ລັກສະນະ ແລະ ສີສັນຄ ແມງໄມ້ຕົວແມູ່ ຊໍ ້າບໍ ູ່ ໜໍາຍັງມີກິ ູ່ນຄ ກັນອີກດ້ວຍ ເຮັດໃຫ້ແມງໄມ້ຕົວຜູ ້ເຂົ້າໃຈຜິດເຂົ້າໄປເພ ູ່ອຈະປະສົມພັນ ເຮັດໃຫ້ການ ແຜູ່ກະຈາຍລະອອງເກສອນຕົວຜູ ້ຂອງດອກອອກ ພາໃຫ້ເກີດການປະສົມພັນ.

35 2. ການແຊມກາຍ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດມີການແຊມກາຍໝາຍເຖິງ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດມີການປັບຕົວໃຫ້ຄ ກັບສິ ູ່ງແວດລອ້ມ ຫຼ ວດັຖຸທີ ູ່ມີຢູູ່ ສິ ູ່ງ ແວດລ້ອມທີ ູ່ຕົນເອງອາໄສຢູູ່ ເພ ູ່ອແຊມຕົວເອງຈາກສາຍຕາສັດຕູເຊູ່ ັນ: ຈີ ູ່ຈຽ້ມສາມາດປູ່ ຽນສີຕາມສີຂອງຝາ ຫຼ ເພດານເຮອ ນທີ ູ່ມັນອາໄສຢູູ່ ຖ້າຝາ ຫຼ ເພດານເຮ ອນເປັນສີຂາວມັນຈະປູ່ ຽນເປັນສີຈົນເກ ອບເປັນສີຂາວ ແຕູ່ຖ້າເປັນ ຈີ ູ່ຈຽ້ມຢູ່ ູເຮ ອນໄມ້ ສີຂອງມັນຈະເປັນສີນໍ ້າຕານ ແລະ ອ ູ່ນໆ. ນອກຈາກນີ ້, ກໍຍັງມີການຮຽນແບບສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຕູ່ າງ ປະເພດກັນເພ ູ່ອລວງຕາສດັຕູເຊູ່ນັ : ແມງກະເບ ອ້ ໃບໄມ້ ມີສີສັນລວດລາຍຄ ກັບໃບໄມ້ຂອງຕົນ້ ໄມ້ທີ ູ່ມັນເກາະຢູູ່ ໂດຍມີປີກ 2 ຂ້າງຄ ໃບ ແລະ ປາຍປີກໂຄ້ງຄ້າຍໆຄ ກັບປາຍໃບໄມ້. 3. ຮູບການປັບຕົວສິ ູ່ ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ການປັບຕົວຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດເໝາະກັບສະພາບແວດລ້ອມມີດູ່ງັນີ ້: 1. ການເກີດ ແລະ ການຄົງຕົວຮູບຮູ່ າງ, ທູ່ າທາງ, ລັກສະນະ ຫຼ ໜ້າທີ ູ່ຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດໃນປະຊາກອນໃຫ້ມີ ຄວາມເໝາະສົມ ແລະ ສາມາດດໍາລົງຊີວິດຢູູ່ ໄດ້ໃນພາວະແວດລ້ອມນນັ້ ໆໄດ້ ການປັບຕົວຊະນິດນີ ້ເກີດຈາກການ ຄັດເລ ອກໂດຍທໍາມະຊາດຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທີ ູ່ແປຜັນເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມແຕກຕູ່ າງກັນທາງດ້ານພັນທຸກໍາ. 2. ລັກສະນະທາງສະລິລະວິທະຍາ ແລະ ພຶດຕິກໍາ ຫຼ ສັນຖານເຊິ ູ່ງຄວບຄຸມໂດຍພັນທຸກໍາ ເອ ອ້ ອໍານວຍໃຫ້ສິ ູ່ງທີ ູ່ ມີຊີວິດນນັ້ ໆຢູູ່ ໄດ້ໃນພາວະແວດລ້ອມຢູ່ າງເໝາະສົມ ຈົນສາມາດສ ບພັນໄດ້. 3. ເກີດການປູ່ ຽນແປງໃນຊູ່ ວງຊີວິດຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຊະນິດໃດໜຶ ູ່ງເຊູ່ ັນ: ການຂາດອົກຊີແຊນໄປລ້ຽງໃນ ສະໝອງເຮັດໃຫ້ຄົນລມົ້ ລົງ ແລ້ວເລ ອດສູ່ງົອົກຊີແຊນໄປລ້ຽງສະໝອງໄດ້ໄວຂຶນ້ ນັນ້ ຄ ການເປັນລົມ ຫຼ ນົກບາງ ຊະນິດມີການປູ່ ຽນແປງສີຂອງຂົນ ຫຼ ພຶດຕິກໍາໃນບາງລະດູເຊູ່ນັ : ໃນຊູ່ ວງສ ບພັນຂອງນົກຍຸງ, ນົກຍຸງຕົວຜູ ້ຈະອວດ ອ້າງຫາງອັນສວຍງາມຂອງຕົນ ການປັບຕົວທາງພັນທຸກໍາເປັນຜົນມາຈາກການຄັດເລ ອກໂດຍທໍາມະຊາດ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີ ຊີວິດທຸກຊະນິດມີຄວາມຈໍາເປັນມີການປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບສະພາບແວດລ້ອມໄດຈ້ ຶ ູ່ງຈະຢູູ່ ລອດ. ການປັບຕົວນນັ້ເກີດ ຂຶນ້ ໄດ້ທັງໃນແງູ່ຮູບຮູ່ າງ, ສະລິລະວິທະຍາ ຫຼ ພຶດຕິກໍາຖ້າການປັບຕົວນນັ້ເໝາະສົມ ແລະ ສາມາດຖູ່ າຍທອດທາງ ພັນທຸກໍາແລ້ວທໍາໃຫ້ເກີດວິວັດທະນາການທັງສິນ້ ການປັບຕົວສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດເປັນຜົນຂອງການຄັດເລ ອກຕາມທໍາມະ ຊາດ ລັກສະນະທີ ູ່ປາກົດອອກຈະອໍານວຍປະໂຫຍດໃຫ້ແກູ່ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດໃນແງູ່ຂອງການຢູູ່ ລອດ ແລະ ສາມາດສ ບ ພັນໄດ້ ລັກສະນະດູ່ງັກູ່າວທີ ູ່ຄົງໄວ້ໃນສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດນີຖ ກ້ ຄວບຄຸມໂດຍໜູ່ ວຍພນັທຸກໍາ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດປັບຕົວໄດ້ດີຈະ ສາມາດດໍາລົງຊີວິດ ແລະ ແຜູ່ ພັນຕໍ ູ່ ໄປໄດ.້ ດູ່ງັນນັ້, ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຈະມີການປູ່ ຽນແປງຮູ່ າງກາຍຄ້າຍຄ ກັບທໍາມະຊາດ ທີ ູ່ອາໄສຢູູ່ ເພ ູ່ອເປັນການລົບຫຼີກສັດຕູທີ ູ່ຈະທໍາຮ້າຍ ແລະ ລວງຕາເຫຍ ູ່ອທີ ູ່ຫຼົງເຂົ້າໄປໃກ້ຕົວເພ ູ່ອຈັບກິນເປັນອາຫານ ເຊິ ູ່ງເຫຍ ູ່ອຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດແຕູ່ລະຊະນິດຈະແຕກຕູ່ າງກັນເພ ູ່ອສະດວກໃນການບໍລິໂພກ. 4. ຫຼັກຖານການປັບຕົວຂອງສິ ູ່ ງມີຊີວິດ ຫຼັກຖານໃນການປັບຕົວສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ເຊິ ູ່ງສາມາດພົບເຫັນມີດູ່ງັນີ ້: 4.1 ການປັບຕົວຂອງສັດ ການປັບຕົວຂອງຕັກແຕນ 3 ຊະນິດ ທາງດ້ານຮູບຮູ່ າງມີລັກສະນະດູ່ງັນີ ້: 1. ຕັກແຕນກິ ູ່ງໄມ້ມີລໍາຕົວສີນໍ ້າຕານ ແລະ ຂາຍາວເກ້ງກ້າງເມ ູ່ອຈັບຢູູ່ ກິ ູ່ງໄມ້ຢູ່ າງງຽບຈະມີລັກສະນະຄ້າຍຄ ກິ ູ່ງໄມ້ແລະ ຖ້າເຮົາບໍ ູ່ສັງເກດລະອຽດຈະບໍ ູ່ສາມາດຈໍາແນກໄດ້.

36 2. ຕັກແຕນໃບໄມ້ມີລໍາຕົວສີຂຽວ ຫຼ ສີນໍ ້າຕານເມ ູ່ອຈັບຢູູ່ ຢູ່ າງງຽບປີກຈະປະກົບກັນເຮັດໃຫ້ມີລັກສະນະ ຄ້າຍຄ ໃບທີ ູ່ອອກຈາກກິ ູ່ງໄມ້ສອງຂ້າງ ແລະ ຖ້າເຮົາບໍ ູ່ສັງເກດລະອຽດຈະບໍ ູ່ສາມາດຈໍາແນກໄດ້. 3. ຕັກແຕນຕໍາເຂົ້າມລໍາ ີ ຕົວສີຂຽວຂ້າຄູູ່ໜ້າມີຂະໜາດໃຫູ່ ຍ ແລະ ປາຍຂາຈະມີອະໄວຍະວະສໍາລັບຈັບ ເຫຍ ູ່ອ ເມ ູ່ອຈັບຢູູ່ ກັບທີ ູ່ຢູ່ າງງຽບປີກຈະຊ້ອນກັນຫຸ ້ມລໍາຕວົ ເບິ ູ່ງຄາ້ຍຄໃບ ໄມ້. ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊວີດິ ນອກຈາກການປັບຕວົຄທ ີ ູ່ໄດສ້ ະເໜມີ າຂາ້ງເທິງນັນ້ ຍັງມກີ ານປັບຕົວຢູ່ າງອ ູ່ນ ເພ ູ່ອໃຫມ້ ີ ຄວາມແທດເໝາະກບັສະພາບແວດລອ້ມເຊູ່ນັ : ປັບປຸງປາກ ຫຼ ສບົໃຫມ້ ຄີວາມແທດເໝາະໃນການກນິອາຫານ ແລະ ອ ູ່ນໆ. ຮູບທີ 13: ບາງຕົວຢູ່ າງໃນການປັບຕົວສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ 4.2 ການປັບຕົວຂອງພ ດ ການປັບຕົວຂອງພ ດຕາມສະພາບແວດລ້ອມທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສເຊູ່ນັ : ຜັກຕົບເປັນພ ດຢູູ່ ນໍ ້າຈະມີກ້ານໃບໂພງອອກ ເປັນກະເປົາ ເຊິ ູ່ງພາຍໃນມີຊູ່ ອງຫວູ່ າງລະຫວູ່ າງຈຸລັງຫຼາຍ, ນໍ ້າໜັກເບົາເຮັດໃຫ້ສາມາດຟູຢູູ່ ເທິງໜ້ານໍ ້າໄດ້. 5. ການປັບຕົວຂອງສິ ູ່ ງມີຊີວິດນໍາໄປສູູ່ ການເກີດວິວັດທະນາການ ການຖູ່ າຍທອດພັນທຸກໍາຕາມຫຼັກຂອງມັງແດນໄດ້ເນນັ້ເຖິງ ການຖູ່ າຍທອດພັນທຸກໍາຈາກພໍ ູ່ ແມູ່ ໄປສູູ່ ລູກຢູ່ າງມີ ກົດເກນຕາຍຕົວ ເມ ູ່ອເກີດຂຶນ້ມາກໍມີຊີວິດຊູ່ວົ ໄລຍະໜຶ ູ່ງແລ້ວກໍຕາຍຈາກໄປ ສູ່ ວນທີ ູ່ ເຫຼ ອປະໄວ້ຄ ພັນທຸກໍາໄປສູູ່ ລູກຫຼານ ເພ ູ່ອສ ບສານເຜູ່າົພັນ ຫຼ ຊະນິດຂອງຕົນໃຫ້ຍ ນຍົງຕໍ ູ່ ໄປ. ດູ່ງັນນັ້, ໃນໄລຍະເວລາຍາວນານພໍສົມຄວນທີ ູ່ ຊະນິດໃດຊະນິດໜຶ ູ່ງເມ ູ່ອເກີດຂຶນ້ມາແລ້ວຈະມີຊີວິດຢູູ່ ຕໍ ູ່ ໄປຊູ່ ວງເວລາໜຶ ູ່ງ ແລະ ກໍຕ້ອງສູນພັນໄປ ແຕູ່ ມັນກໍມີ ຊະນິດໃໝູ່ເກີດຂຶນ້ມາ ແລະ ມີຊີວິດຢູູ່ ໄດ້ດີ. ເນ ູ່ອງຈາກມີການປັບຕົວເຂົ້າກັບສະພາບແວດລ້ອມທີ ູ່ມການ ີ ປູ່ ຽນແປງ ແລະ ຢູູ່ ໄດ້ຍາວນານ ພ້ອມກັບການປູ່ ຽນແປງຮູບແບບໄປຕາມກາລະເທສະ ນນັ້ ຄ ການປູ່ ຽນແປງວິວັດທະນາການ ເປັນຊະນິດໃໝູ່ ໆໄດ້ໂດຍອາໄສການຕອບສະໜອງຂອງອົງປະກອບທາງພັນທຸກໍາຂອງປະຊາກອນທີ ູ່ມີການປັບຕົວ ນນັ້. ດູ່ງັນນັ້, ການປູ່ ຽນແປງທາງດ້ານວິວັດທະນາການ ຈຶ ູ່ງເກດີຂຶນ້ ໃນລະດັບປະຊາກອນ ແຕູ່ວິວັດທະນາການບໍ ູ່ເກີດ

37 ຂຶນ້ ໃນລະດັບຕົວຕົນຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດໂດຍກົງ ການສຶກສາການປູ່ ຽນແປງວິວັດທະນາການສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຈໍາເປັນຕ້ອງ ມກີານປັບຕວົ ໂດຍລວມແລວ້ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິແຕູ່ລະຊະນດິແມູ່ນ ມີການປັບຕົວໃຫ້ມີຄວາມແທດເໝາະກັບການ ປູ່ ຽນແປງຂອງສະພາບແວດລອ້ມທີ ູ່ມກີານປູ່ ຽນແປງຈນົນາໍ ໄປສູູ່ການເກີດວິວັດທະນາການຈົນກາຍເປັນຊະນິດໃໝູ່ . 6. ການຢູູ່ ລອດທີ ູ່ມີສະພາບເໝາະສົມ (The Survival of Fittest) ການມີຊີວິດຢູູ່ ລອດທີ ູ່ມີສະພາບເໝາະສົມໝາຍເຖິງ ສັດ ແລະ ພ ດມີການປັບຕົວໃຫ້ມີຄວາມເໝາະສົມຕໍ ູ່ ສະພາບແວດລ້ອມຈະຢູູ່ ລອດ ຍ້ອນພວກນີມ້ ຄວາມ ີ ສາມາດປັບສະພາບຮູ່ າງກາຍຂອງຕົນເອງໃຫ້ມີຄວາມເໝາະສົມ ກັບສະພາບແວດລ້ອມ ຫຼ ຮຽນແບບ (Mimicry) ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊວີດິອ ູ່ນທີ ູ່ແຂງແຮງກວູ່ າ ແລະ ມີວິທີປ້ອງກັນຕົວດີກູ່ ວາ ເຊູ່ນັ : ການປັບຕົວຂອງນົກເປັດນໍ ້າທີ ູ່ອາໄສ ແລະ ຫາກິນຢູູ່ ນໍ ້າຈະປັບຂົນໃຫ້ມີນໍ ້າມນັ, ຕນີມີໜັງຕິດລະຫວູ່ າງນິວ້ ເພ ູ່ອໃຊ້ໃນການລອຍນໍ ້າ ແລະ ສະດວກໃນການຈັບປາກິນເປັນອາຫານ. ການປັບຕົວຂອງສດັ ເຫູ່ຼາົນີມ້ ຈີດຸ ປະສງົເພ ູ່ອ ແຊມຕົວໃຫ້ລອດພນົ້ ຈາກການລູ່ າຂອງສັດຕູຫຼ ແຊມຕົວຫຼອກຕາຂອງເຫຍ ູ່ອໃຫ້ຫຼງົເຂົ້າໃກ້ຕົວເພ ູ່ອຄວາມສະດວກ ໃນການຈັບກິນເປັນອາຫານ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດບາງຊະນິດຈະມີການປັບຕົວດ້ານຮູບຮູ່ າງໃຫ້ມີລັກສະນະຄ້າຍຄ ກັນກັບທໍາ ມະຊາດ ເຊິ ູ່ງເປັນແຫູ່ ຼງທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສເພ ູ່ອລວງຕາສັດຕູທີ ູ່ຈະເຂົ້າມາທໍາຮ້າຍ ແລະ ລວງຕາເຫຍ ູ່ອໃຫ້ຫຼົງເຂົ້າມາໃກ້ຕົວ.

38 ບົດທີ 6 ການເກີດເປັນຊະນິດໃໝູ່ 1. ຄວາມໝາຍຊະນິດ ຊະນິດ (Species) ແມູ່ນ ຫວົໜູ່ວຍພ ນ້ຖານໃຊຈ້ ດັແບູ່ງສິ ູ່ງທມີຊີວີດິ ເຊິ ູ່ງປະກອບດວ້ ຍປະຊາກອນທີ ູ່ມຄີວາມ ສໍາພນັກນັຢູ່ າງໃກຊ້ ດິທາງດາ້ນບນັພະບູລຸດ, ສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິໃນຊະນດິດຽວກນັຈະມອີະໄວຍະວະທີ ູ່ມໂີຄງສາ້ງ ແລະ ໜາ້ທີ ູ່ຢູ່ າງດຽວກນັ , ສາມາດປະສມົ ພນັກນັ ໄດ້ແລະ ລູກເກດີມາບໍ ູ່ເປັນໝນັໝາຍຄວາມວູ່ າ ລູກເກີດມາສາມາດສ ບ ເຊ ອ້ ໄດ້ຈຶ ູ່ງເອີນວູ່ າ ້ : ເປັນຊະນິດດຽວກັນໄດ້. ຕົວຢູ່ າງ: ມສີດັບາງຊະນດິມອີະໄວຍະວະທີ ູ່ມໂີຄງສາ້ງ ແລະ ໜາ້ທີ ູ່ຄກ ນັ ສາມາດປະສົມພັນກັນໄດເ້ຊູ່ນັ : ມາ້ກັບ ລາ ທັງສອງຊະນິດນີມີ ້ ຈໍານວນໂຄຣໂມໂຊມບໍ ູ່ເທູ່າົກັນ ແລະ ສາມາດປະສົມພັນກັນໄດ້ ແຕູ່ລູກເກີດມາບໍ ູ່ສາມາດສ ບ ພັນໄດ້ຕໍ ູ່ ໄປ. ດູ່ງັນນັ້, ຈຶ ູ່ງຈັດມ້າກັບລາເປັນສັດຊະນິດຕູ່ າງກັນ. 2. ວິທີການ ແລະ ກົນໄກການເກີດຊະນິດ ການວິວັດທະນາການແຍກເປັນ 2 ລະດັບຄ : ລະດັບຈຸລະວິທະນາການ (Microevolution) ແລະ ລະດັບ ມະຫາວິວັດທະນາການ (Macroevolution). ກົນໄກການວິວັດທະນາການໃນລະດັບຈຸລະວິທະນາການແມູ່ ນ ການປູ່ ຽນແປງທີ ູ່ ເປັນພ ນ້ ຖານຂອງການ ປູ່ ຽນແປງໃນລະດັບມະຫາວິວັດທະນາການ ທີ ູ່ ເຮດັໃຫສ້ ິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິມຄີວາມແຕກຕູ່າງກນັຢູ່ າງຫຼວງຫຼາຍຈນົກາຍເປັນ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິໃນຈໍາພວກຕູ່າງໝູ່ ູໝວດກນັ . ສະນນັ້, ຕໍ ູ່ໄປນີຈ້ ະນໍາສະເໜແີຕູ່ການປູ່ ຽນແປງໃນລະດັບມະຫາພາກຂອງ ວິວັດທະນາການຄ : 2.1 ຊະນິດຊີວະສາດ ການປູ່ ຽນແປງວວິດັທະນາການຂຶນ້ກບັໂຄງສາ້ງກໍາມະພນັຂອງປະຊາກອນ ທີ ູ່ແຍກກນັຢູ່ າງຄູ່ອຍເປັນຄູ່ອຍໄປ ໂດຍກນົໄກ ແລະ ປັດໄຈຕູ່າງໆທີ ູ່ກູ່າວມານນັ້ ຈນົກະທັ້ງປະຊາກອນທີ ູ່ແຍກກນັ ແລະ ກັນໄດ້ຄ : ບໍ ູ່ມແີຊນໃດທີ ູ່ບໍ ູ່ ມີ ການເຄ ູ່ອນຍາ້ຍ ຫຼ ຖູ່ າຍທອດແຊນລະຫວູ່າງປະຊາກອນຂອງສິ ູ່ງມຊີວີດິດຽວກນັ ຢູ່ າງດຽວກນັທີ ູ່ຕໍ ູ່ເນ ູ່ອງທີ ູ່ ສະເໝີ ເອີນ້ ວູ່າ: ແຊນໂຟຼ (Gene flow) ລະຫວູ່າງກນັ ແລະ ກັນ ແລວ້ ກໍຖ ວູ່ າປະຊາກອນທີ ູ່ ແຍກກັນຢູ່ ູນັນ້ ປູ່ ຽນແປງ ວວິດັທະນາການໄປເປັນຊະນດິທີ ູ່ຕູ່າງກນັທາງຊວີະພາບ (Biological species). ດູ່ງັນນັ້, ຊະນດິໃນທາງຊວີະພາບ ໝາຍເຖິງ ກູ່ ຸມ ຫຼ ປະຊາກອນຂອງສິ ູ່ງມຊີ ີວິດທີ ູ່ມຄີວາມຖີ ູ່ ຂອງແຊນພູລ (Gene Pool) ຮູ່ ວມກັນ ໂດຍທີ ູ່ ສະມາຊກິ ຂອງປະຊາກອນນນັ້ ສາມາດຖູ່ າຍທອດແຊນ ຫຼ ເຮດັໃຫເ້ກດີຄູ່າຄວາມຖີ ູ່ລະຫວູ່າງກນັ ແລະ ກນັໄດ.້ ຄູ່ າ ຄວາມຖີ ູ່ ແຊນຂອງຊະນດິໜຶ ູ່ງຈະບໍ ູ່ສາມາດປະສມົ ແລະ ຖູ່ າຍທອດຮູ່ວມ ກນັກບັຄູ່າຄວາມຖີ ູ່ ແຊນຂອງຊະນດິອ ູ່ນໆ ໄດ້ ໂດຍມີກົນໄກການແບູ່ ງແຍກທາງສ ບພັນເປັນປັດໄຈສໍາຄັນ. ໃນການແບູ່ ງແຍກຊະນິດຕາມແນວຄວາມຄິດກູ່ ຽວ ກບັກນົ ໄກການແບູ່ງແຍກທາງການສບ ພນັຊູ່ວຍໃຫເ້ຮາົເຂົ້າໃຈຊະນິດ ຕາມແນວທາງການສຶກສາ ດາ້ນສັນຖານ ວິທະຍາ (Morphological species) ຕາມຫຼກັ ການຂອງລນິ ເນຍໄດດ້ ຂີ ຶນ້. ໂດຍປົກກະຕແິລວ້ ສິ ູ່ງມຊີວີດິແຕູ່ລະຊະນດິປະກອບດວ້ ຍປະຊາກອນຕູ່າງໆທີ ູ່ຢູ່ ູໃກກ້ ນັ ແດູ່ ແລະ ຫູ່ າງໄກ ກັນແດູ່ . ຕາມສະພາບການແຜູ່ກະຈາຍຂອງຊະນດິນນັ້ ໆໃນກໍລະນນີ ີຈ້ ະພບົວູ່າ: ປະຊາກອນທີ ູ່ແຍກກັນຢູ່ ູຕາມພູມ

39 ສັນຖານຕູ່າງກນັ ມກັຈະມໂີຄງສາ້ງທາງດາ້ນກໍາມະພນັທີ ູ່ແຕກຕູ່າງກນັໄປ ພອ້ມດວ້ ຍປະຊາກອນບາງແຫູ່ງມໂີຄງສາ້ງ ທາງກໍາມະພນັແຕກຕູ່າງຈາກປະຊາກອນອ ູ່ນຢູ່ າງຊດັ ເຈນ, ແຕູ່ສະມາຊກິ ຂອງປະຊາກອນທງັສອງຍງັຄງົສບ ພນັ ແລະ ມີຄວາມຖີ ູ່ຂອງແຊນ ລະຫວູ່າງກນັ ໄດຕ້າມປົກກະຕເິຊິ ູ່ງຈະເອີນ້ ປະຊາກອນທີ ູ່ມໂີຄງສາ້ງທາງກໍາມະພນັຕູ່າງກນັແຕູ່ກໍ ຍງັມຄີຸນລກັ ສະນະທາງຊວີະວທິ ະຍາທີ ູ່ຈດັ ເປັນຊະນດິດຽວກັນວູ່ າ ຊະນິດສໍາຮອງ (Subspecies) ຫຼ ເຊ ອ້ ຊາດ (Race). ກນົໄກການແບູ່ງແຍກທາງການສບ ພັນມຄີວາມສໍາຄັນ ທີ ູ່ຊູ່ ວຍຢັບຢັ້ງບໍ ູ່ ໃຫເ້ກີດແຊນໂຟຼ (Gene flow) ລະຫວູ່ າງແຊນພູລ (Gene Pool) ທີ ູ່ຊັບຊອ້ ນຂອງຊະນດິທີ ູ່ຕູ່າງກນັ ອາດຈະແຍກອອກເປັນ 2 ລະດັບ ເຊິ ູ່ງສະຫຸຼບ ດູ່ງັຕໍ ູ່ໄປນີ ້: ກ. ກົນໄກການແບູ່ ງແຍກກູ່ ອນໄລຍະໄຂູ່ ປະສົມພັນ (Zygote) ເປັນກົນໄກປ້ອງກັນບໍ ູ່ ໃຫຈ້ ຸລັງສ ບພັນທັງ ສອງຊະນິດໄດ້ມາສໍາຜັດກັນ, ກນົໄກນີປ້ ະກອບດວ້ ຍການແບູ່ງແຍກຕູ່າງກນັຄເ ວລາການປະສມົ ພນັແຕກຕູ່າງກນັ ເຊິ ູ່ງ ອາດຈະຕູ່ າງກັນເປັນວັນ, ເປັນລະດູການປະສົມພັນ ແລະ ອ ູ່ນໆ. ຕົວຢູ່ າງ: - ແມງບູດຊູ່ ວງເວລາໃນການປະສົມພັນຈະເປັນຕອນບູ່ າຍ, ແຕູ່ຈໍາພວກໜຶ ູ່ງຈະເປັນຕອນເຊົ້າ, ພດ ຕະກຸນໜຶ ູ່ງຢູ່ ູ ພາກໃຕ້ຂອງລັດກາລີເນຍຄ : ຊານເວຍ (Salvia) ແລະ ແມນລີເຟດາ (Mellifera) ແມນລີເຟດາຈະບານຕົນ້ ລະດູ ໃບໄມປ້ ູ່ ົງ, ສູ່ວນຊານເວຍຈະບານໃນຕອນທາ້ຍລະດູໃບໄມປ້ ູ່ ົງ ແລະ ຕນົ້ ລະດູຮອ້ ນ. ສະພາບນເິວດວທິ ະຍາທີ ູ່ຫູ່ າງ ກນັ , ທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສ ແລະ ການເພາະພັນຕູ່ າງກັນຈະເຮັດໃຫ້ມັນມີຄວາມແຕກຕູ່ າງກັນເຊູ່ນັ : ກບົທີ ູ່ດໍາລົງຊີວິດຢູູ່ ໃນບູ່ ອນ ມນີໍ ້າໜ້ອຍມັນກໍມີຄວາມແຕກຕູ່ າງຈາກກົບພວກທີ ູ່ດໍາລົງຊີວິດໃນໜອງນໍ ້າໃຫຍູ່ ທາງດ້ານພຶດຕິກໍາໃນການໃຫ້ ສັນຍານຕູ່ າງໆ. - ໄກູ່ປູ່ າ, ໄກູ່ພ ນ້ເມອ ງ, ໄກູ່ ແຈ້ຫຼ ໄກູ່ ອູ ເມ ູ່ອຕົວຜູເ້ຂົ້າປະສົມພັນກັບຕົວແມູ່ ຈະມກີ ານຟ້ອນລໍາສະແດງ ລວດລາຍຕໍ ູ່ໄກູ່ ແມູ່ ເພ ູ່ອກະຕຸນ້ ໃຫໄ້ກູ່ ແມູ່ ພອ້ມທີ ູ່ຈະປະສມົ ພນັແຕູ່ທູ່າທາງການຟອ້ ນຂອງໄກູ່ ສອງຊະນິດນີແ້ ຕກ ຕູ່າງກນັ ເຊິ ູ່ງມຜີນົກະຕຸນ້ໃຫໄ້ກູ່ ແມູ່ຕູ່ າງກັນ. ແມງບູດແຕູ່ລະຊະນດິມກີານຍົກປີກຂຶນ້ ລົງເຮັດໃຫເ້ກີດມສີ ຽງຫງ ິໆ ເປັນຈັງຫວະ ໃນຂະນະທີ ູ່ ເຂົ້າປະສມົ ພນັ ແມງບູດຕູ່າງຊະນດິກນັຈງັຫວະຈາກການສູ່ນັສະເທ ອນຂອງປີກຕູ່ າງກັນ ເປັນການແຍກຊະນິດອອກຈາກກນັ. ນອກຈາກນີພ້ ວກແມງໄມຕ້ວົແມູ່ຍງັສາ້ງທາດດງຶດູດຟີໂອໂມນ ເພ ູ່ອດຶງດູດຕົວ ຜູໃ້ຫເ້ຂົ້າມາປະສມົ ພນັແມງໄມຊ້ະນດິຕູ່ າງກັນຈະສ້າງທາດດຶງດູດຕູ່ າງກັນ. ແມງໄມ້ແຕູ່ ລະຊະນິດໂຄງສ້າງອະໄວຍະ ວະສບ ພນັສະເພາະຂອງໃຜມນັເພ ູ່ອຫຼກີ ເວນັການປະສມົ ພນັປົນເປກນັ . ແຕູ່ລະຊະນດິຈະມສີະລລິະວທິ ະຍາຂອງຈຸ ລັງສ ບພັນຕູ່າງກນັ ເຊູ່ນັ : ລະອອງຂອງເກສອນຊະນດິໜຶ ູ່ງ ເມ ູ່ອມາຕກົໃສູ່ຍອດເກສອນແມູ່ທີ ູ່ບໍ ູ່ ແມູ່ຊະນດິດຽວກນັຈະ ບໍ ູ່ສາມາດເຂົ້າໄປປະສມົ ພນັກບັ ໄຂູ່ ໄດ.້ ຂ. ກນົໄກການແບູ່ງແຍກໄລຍະຫຼງັໄຂູ່ປະສມົ ພນັ ເມ ູ່ອກນົໄກການແບູ່ ງແຍກໃນລະດັບເລີ ູ່ມຕົນ້ ລົມ້ ເຫຼວ ແລະ ມຜີນົ ເຮດັໃຫເ້ກດີການປະສມົ ພນັລະຫວູ່າງສອງຊະນດິ ເຊິ ູ່ງມຜີນົ ເຮດັໃຫເ້ກດີໄຂູ່ປະສມົ ພນັທີ ູ່ ເປັນຕວົ ເຕັມໄວ ກໍຕາມ ແຕູ່ ແຊນກໍເຄ ູ່ອນຍາ້ຍລະຫວູ່ າງຊະນິດທັງສອງຈະບໍ ູ່ ສາມາດດໍາເນີນຕໍ ູ່ ໄປໄດ້ເພາະໄຂູ່ ປະສົມພັນມີອົງ ປະກອບຂອງແຊນທີ ູ່ໄດມ້ າຈາກຊະນດິໜຶ ູ່ງບໍ ູ່ສມົ ດູນ ຫຼ ບໍ ູ່ສອດຄູ່ ອງກັບອົງປະກອບຂອງແຊນທີ ູ່ໄດມ້ າຈາກອີກ ຊະນດິໜຶ ູ່ງ ເຊິ ູ່ງເປັນເຫດໃຫລູ້ກປະສມົ ມຄີວາມຜດິປົກກະຕໃິນທາງໃດທາງໜຶ ູ່ງຄ ໄຂູ່ ປະສົມພັນຈະຕາຍກູ່ ອນຈະ ເຖິງໄວຈະເລນີພນັ , ລູກປະສມົ ພນັ ເປັນໝນັ ສູ່ວນຫຼາຍມກັ ເກີດກັບຕົວຜູ້ລູກປະສົມພັນລົມ້ ເຫຼວເກີດຂຶນ້ ບາງ

40 ກໍລະນທີ ີ ູ່ລູກປະສມົ ຮຸູ່ນ F1 ທັງເພດຜູ ້ ແລະ ເພດແມູ່ ມີຄວາມອູ່ ອນແອ. ແຕູ່ ກໍຍັງສາມາດມີຄວາມສົມບູນພັນສາມາດ ສ ບພັນ ແລະ ຖູ່ າຍທອດທາງກໍາມະພັນໄດ້ ຈົນໄດ້ລູກປະສົມຮຸູ່ນ F2 ເຊິ ູ່ງມກັຈະຕາຍໄປໃນໄລຍະຍງັອູ່ອນ ຫຼ ຖາ້ບໍ ູ່ ຕາຍກໍເປັນໝນັບໍ ູ່ສາມາດສບ ພນັຕໍ ູ່ໄປໄດ.້ 2.2 ການເກີດຊະນິດໃໝູ່ ການປູ່ ຽນແປງທີ ູ່ມກີານວວິດັທະນາການທີ ູ່ ເກດີຂຶນໃນປະຊາກອນ ້ ມັນສາມາດເປັນໄປໄດ້ 2 ຮູບແບບຄ : ກ. ປະຊາກອນໜຶ ູ່ງອາດວວິດັທະນາການແບບຄູ່ອຍເປັນຄູ່ອຍໄປ ຕາມກາລະເທສະຈນົກາຍເປັນປະຊາກອນ ຮຸູ່ນໃໝູ່ ແທນປະຊາກອນເດີມ ແລະ ຄວາມແຕກຕູ່ າງໄປຈາກປະຊາກອນເດີມຢູ່ າງເຫັນໄດ້ຊັດເຈນ ຫຼ ຈາກຊາກດຶກ ດໍາບນັຊະນດິໜຶ ູ່ງວວິດັທະນາການໄປເປັນຊະນດິໃໝູ່ເອີນວູ່ າ ້ : ວິວັດທະນາການທາງກົງ (Anagenesis). ຂ. ປະຊາກອນໜຶ ູ່ງອາດເຕບີໂຕ ແລະ ແຕກແຍກອອກເປັນປະຊາກອນຍູ່ອຍໆຕາມໂຄງສາ້ງທາງກໍາມະພນັທີ ູ່ ແຕກຕູ່າງກນັ , ໃນແຕູ່ລະປະຊາກອນແຊນເຫູ່ຼາົນນັ້ ຕູ່າງກໍມກີານວວິດັທະນາການແບູ່ງແຍກທາງການສ ບພັນ ແລະ ກາຍເປັນຊະນິດຕູ່ າງກັນ ເອີນວູ່ າ ້ : ການແຍກຊະນິດ ຫຼ ວິວັດທະນາການຮູບແບບນີ ້ເຮດັໃຫເ້ກດີຊະນດິໃໝູ່ໆ ເພີ ູ່ມ ຈໍານວນຂຶນ້ມາກໍໃຫເ້ກດີມຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງສະພາບແວດລ້ອມ ແລະ ລະບົບນິເວດຢູ່ າງຫຼວງຫຼາຍ ການແຍກ ີ ຊະນດິ ເກດີຂຶນ້ໄດ້2 ທາງຄ: ການແຍກຊະນດິຕາມສະພາບພູມສາດ ປະຊາກອນທີ ູ່ແຍກກນັຢູ່ ູຕາມສະພາບພູມສາດຈນົຂາດການຕດິຕໍ ູ່ ກັນເປັນເວລາຍາວນານອັນ ເນ ູ່ອງມາຈາກການກີດຂວາງທາງພູມສາດເຊູ່ນັ : ແມູ່ນໍ ້າ, ພູເຂົາ, ທະເລຊາຍເປັນຕົນ້ . ສິ ູ່ງແວດລອ້ມຂອງແຕູ່ລະປະຊາກອນມຄີວາມແຕກຕູ່າງກນັທາງດາ້ນຊວີະພາບ ແລະ ກາຍະພາບບໍ ູ່ວູ່າຈະເປັນເລ ູ່ອງ ຂອງລມົ ຟາ້ອາກາດ, ດນິ , ອຸນຫະພູມ, ຄວາມຊູຸ່ມຊ ູ່ນ ແລະ ອ ູ່ນໆ. ຄວາມແຕກຕູ່າງກນັໃນແຫູ່ ຼງທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສເຊູ່ນັນີ ້ຈະ ມຜີນົກະທບົຕໍ ູ່ຄວາມແຕກຕູ່າງແກູ່ການຫນັປູ່ ຽນດາ້ນໂຄງສາ້ງທາງກໍາມະພນັຂອງປະຊາກອນໃນການຕອບສະໜອງ ແກູ່ ການປັບຕົວ ໃຫ້ສອດຄູ່ ອງກບັສະພາບແວດລອ້ມນນັ້ເປັນຜນົ ໃຫຄ້ວາມຖີ ູ່ຂອງແຊນຂອງປະຊາກອນທີ ູ່ແຍກກນັ ຢູ່ ູນນັ້ ແຕກຕູ່າງກນັຢູ່ າງຄູ່ອຍເປັນຄູ່ອຍໄປຈນົບໍ ູ່ສາມາດປະສມົ ພນັກນັ ແລະ ຖູ່ າຍທອດການເຄ ູ່ອນຍາ້ຍຂອງແຊນ ເຊິ ູ່ງກນັ ແລະ ກນັໄດ.້ເຖິງວູ່າຈະມໂີອກາດໄດມ້ າຢູ່ ູຮູ່ວມກນັ ໃໝູ່ອກີຄັ້ງໜຶ ູ່ງໃນປະຊາກອນດຽວກນັກໍຕາມແຕູ່ການ ເກດີຊະນດິໃໝູ່ໆເພີ ູ່ມຫຼາຍຂຶນ້ເຊູ່ນັ : ໃນກູ່ ຸມນກົ ຂາຍາວໃນໝູ່ ູເກາະກາລາປາກອັດກໍເຂົ້າໃຈວູ່າ ເກດີຈາກການແຍກ ຊະນດິແບບນີ ້ຫຼ ວູ່ າການແຍກຊະນິດໃໝູ່ . - ການແຍກຊະນດິໃນເຂດພູມສາດດຽວກນັ ຫຼ ການແຍກຊະນດິໃໝູ່ໆ ແບບນີ ້ເຫນັໄດຊ້ ດັ ເຈນທີ ູ່ສຸດໃນ ວິວັດທະນາການຂອງພດ ຂນັ້ ສູງ. - ກນົໄກພ ນ້ຖານຂອງການເກດີຈາກການແຍກຊະນດິໃໝູ່ນີຄ້: ການເພີ ູ່ມຈໍານວນຊຸດຂອງໂຄຣໂມໂຊມ (Chromosome) ຫຼ ເອີນ້ ວູ່າ: ໂປລີໂປຼອິດ (polyploide) ອນັ ເນ ູ່ອງມາຈາກຄວາມຜດປົກກະຕິຂອງຂະບວນການ ິ ແບູ່ ງຈຸລັງແບບມີໂຕສ (mitose) ເຮັດໃຫຈ້ ຸລັງສ ບພັນທີ ູ່ຜິດປົກກະຕິມຈີໍານວນໂຄຣໂມໂຊມເປັນສອງຊຸດ (Diploide) ຫຼ 2n ແທນທີ ູ່ຈະເປັນ 1 ຊຸດ (Haploide) ຫຼ n ຄ ໃນຈຸລັງສ ບພັນປົກກະຕິ. ປາກດົການແບບນີ ້ເກດີ ຂຶນ້ ສະໝໍ ູ່າສະເໝແີຕູ່ມອີດັຕາຕໍ ູ່າ ເຖິງຢູ່ າງໃດກໍຕາມເມ ູ່ອຈລຸ ງັສບ ພັນມໂີຄຼໂມໂຊມຫຼາຍກວູ່ າປົກກະຕິ 2n ຈະມີ ໂອກາດປະຕິສົນທິກັນ ແລວ້ໄຂູ່ປະສມົ ພນັທີ ູ່ມຈີໍານວນໂຄຣໂມໂຊມເປັນ 4 ຊຸດ (Tetaploide) ຫຼ 4n ຈຶ ູ່ງສາມາດ ຈະເລນີເຕບີໂຕເປັນພດ ປົກກະຕຊິະນດິໃໝູ່ທີ ູ່ສາມາດຖູ່ າຍທອດກໍາມະພນັຕໍ ູ່ ໄປໄດ.້

41 3. ອັດຕາການວິວັດທະນາການ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດແຕູ່ລະຊະນດິທີ ູ່ ເກີດຂຶນ້ມາບົນໜ້າໂລກນີມີ ້ ການປູ່ ຽນແປງ ຫຼ ວິວັດທະນາການ (evolution) ແລະ ມີການສູນພັນ (extinction) ໄປຈາກໂລກນີຕູ້່າງກໍລະນີຕູ່ າງວາລະກັນ ດູ່ ັງພຸດທະປັຊຍາທີ ູ່ວູ່ າ ສັບພະສິ ູ່ງ ຍູ່ອມມເີກດີ ແລະ ມຕີາຍ ການສູນພນັຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິຕາມສະພາບທໍາມະຊາດເປັນໄປໃນອດັ ຕາທີ ູ່ ແຕກຕູ່ າງກັນ ແລວ້ ແຕູ່ຄຸນສມົ ບດັໃນການດໍາລງົຊວີດິຂອງສດັແຕູ່ລະຊະນດິ ແລະ ຕາມແຕູ່ສະພາວະການປູ່ ຽນແປງຂອງໂລກເຊູ່ນັ: ແຜູ່ ນດິນໄຫວ, ພູເຂົາໄຟລະເບີດ ແລະ ອຸປະຕິໄພຕູ່ າງໆ. ນັກວິຊາການໄດ້ປະເມີນອັດຕາການສູນພັນຕາມທໍາມະ ຊາດຢ້ອນກບັ ໄປໃນອາດດີເມ ູ່ອປະມານ 700 ລາ້ນປີທີ ູ່ແລວ້ ມກີານສູນພັນປະມານປີລະ 1 ຊະນິດ ເມ ູ່ອ 400 ລາ້ນປີທີ ູ່ແລວ້ ປະມານປີລະ 2-3 ຊະນດິ ແລະ ເມ ູ່ອ 100 ລາ້ນປີທີ ູ່ແລວ້ ປະມານປີລະ 5 ຊະນິດ ຢູ່ າງໃດກໍຕາມ ນບັຕັ້ງແຕູ່ມະນຸດໄດພ້ ດັທະນາທາງດາ້ນອຸດສະຫະກໍາ ແລະ ກະເສດຕະກໍາຍຸກໃໝູ່ ເປັນຜົນໃຫສ້ ິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີ ີວິດຫຼາຍ ຊະນິດສູນພັນໄປໃນຊູ່ ວງເວລາປະມານ 100-200 ປີທີ ູ່ຜູ່ານມາ. ເນ ູ່ອງຈາກການທໍາລາຍທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສ (habitat) ທັງ ໃນນໍ ້າ ແລະ ເທງິບກົ ໂດຍສະເພາະພວກນກົ ແລະ ສດັລຽ້ງລູກດວ້ ຍນໍ ້ານມົ ທີ ູ່ສກຶ ສາກນັຫຼາຍ ແລະ ມສີະຖິຕິຂອງ ປະຊາກອນຊດັ ເຈນຈະເຫນັໄດວູ້່າເມ ູ່ອປະມານ 30 ປີທີ ູ່ແລວ້ມສີິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິສູນພນັໄປວນັລະ 1 ຊະນດິ ອດັຕາການ ສູນພນັສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິ ເພີ ູ່ມຂຶນ້ ຢູ່ າງໜາ້ຕົກໃຈ ໂດຍເມ ູ່ອ 10 ປີທີ ູ່ ແລວ້ ອັດຕາການສູນພັນສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີ ີວິດເພີ ູ່ມຂຶນ້ ປະມານຊູ່ວົໂມງລະ 1 ຊະນດິ ແລະ ທະວຄີວາມຮຸນແຮງຂຶນ້ ເຊິ ູ່ງປັດຈຸບັນພົບວູ່ າ: ມອີ ັດຕາການສູນພັນສູງເຖິງ ຊູ່ວົ ໂມງ 3 ຊະນດິອນັ ເນ ູ່ອງມາຈາກກດິຈະກໍາ ແລະ ພດຶຕກິ ໍາການທໍາລາຍລາ້ງຂອງມະນຸດໂດຍທາງກົງ ແລະ ທາງ ອອ້ມ. ຖາ້ອດັຕາການສູນພນັ ເປັນເຊູ່ນັນີຄ້າດວູ່າພາຍໃນທົດສະຕະວດັທີ21 ຈະເຫຼອ ສິ ູ່ງທມີຊີວີດິພຽງປະມານຮອ້ ຍ ລະ 50 ຊະນດິ ຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິໃນໂລກປັດຈບຸ ນັ ການສູນພນັຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິ ເປັນຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍຍູ່ອມມຜີນົ ກະທບົຕໍ ູ່ລະບບົນເິວດ ເຊິ ູ່ງມນັຂຶນ້ກບັສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິທີ ູ່ສູນພນັໄປນນັ້ມບີດົບາດສໍາຄນັຫຼາຍໜອ້ ຍພຽງໃດໃນລະບົບ ນເິວດ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດບາງຊະນິດອາດເປັນກະແຈສໍາຄັນ (key species) ຂອງລະບົບນິເວດໜຶ ູ່ງເຊິ ູ່ງມຜີ ົນກະທົບຕໍ ູ່ ປະຊາກອນມະນຸດດວ້ ຍ ແຕູ່ການຈະຮູ້ແລະ ເຂົ້າໃຈສະປີຊດິທີ ູ່ ເປັນກະແຈສໍາຄນັນີ ້ໄດຍ້າກຫຼາຍຖາ້ຫາກບໍ ູ່ ໃສູ່ ໃຈ ແລະ ທູ່ ຸມເທການສກຶ ສາວໄິຈກນັຢູ່ າງຈງິໃຈ. ນອກຈາກນນັ້ການສູນພນັຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິບາງຊະນດິ ເຮດໃຫ້ເຮົາສູນ ັ ເສຍຄຸນຄູ່າຂອງຊບັພະຍາກອນພນັທຸກໍາຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມຊີວີດິ ເຫູ່ຼາົນນັ້ ຢູ່ າງໜາ້ເສຍດາຍ ເພາະຊບັພະຍາກອນທີ ູ່ສູນເສຍ ໄປນນັ້ ອາດມີຄຸນຄູ່ າໃນການນໍາໄປພັດທະນາເປັນຢາປະຕິຊີວະນະ ຫຼ ເຄມີກັນ ຫຼ ນໍາໄປໃຊ້ປັບປຸ ງພັນພ ດ, ພັນ ສັດລ້ຽງ ຫຼ ພັນຈຸລິນຊີທີ ູ່ ເປັນປະໂຫຍດຕໍ ູ່ການພັດທະນາເທັກໂນໂລຍີຊີວະພາບທາງດ້ານການກະເສດອຸດສະຫະກໍາ ແລະ ດ້ານອາຫານການກິນທີ ູ່ມີຄູ່ າສໍາລັບມະນຸດ. 4. ການສູນພັນຂອງສິ ູ່ ງມີຊີິວິດ ການຄົງຕົວ ຫຼ ການສູນພັນຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດອາດເກີດຂຶນ້ ຈາກຫຼາຍສາເຫດ ຖ້າສິ ູ່ງມີຊີວິດສາມາດປັບຕົວໃຫ້ ເຂົ້າກັບສະພາບແວດລ້ອມທີ ູ່ປູ່ ຽນແປງໄປໄດ້ກໍຈະສາມາດຄົງຕົວຕໍ ູ່ ໄປໄດ.້ ດູ່ງັນນັ້, ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຈຶ ູ່ງຕ້ອງມີການປັບ ຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບສະພາບແວດລ້ອມຢູູ່ ສະເໝີເພ ູ່ອການຢູູ່ ລອດ ເພາະຖ້າສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດບໍ ູ່ ສາມາດປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບ ສະພາບແວດລ້ອມທີ ູ່ປູ່ ຽນແປງກໍຈະເກີດການສູນພັນ ສາເຫດການສູນພັນ ແລະ ການອະນຸລກັ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດມີລາຍ ລະອຽດດູ່ງັນີ ້:

42 1. ແຫູ່ ຼງທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສ ປູ່ າໄມ້ເປັນແຫູ່ ຼງທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທຸກຊະນິດ ການສູນເສຍປູ່ າໄມ້ເຮັດໃຫ້ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດມີຈໍານວນ ໜ້ອຍລົງຈາກການທີ ູ່ບໍ ູ່ມີທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສ. ດູ່ງັນນັ້, ການທໍາລາຍປູ່ າໄມ້ ຫຼ ແຫູ່ ຼງທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຈຶ ູ່ງເປັນສາເຫດ ສໍາຄັນທີ ູ່ ເຮັດໃຫ້ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດເກີດການສູນພັນ. 2. ໄພທໍາມະຊາດ ການເກີດໄພທໍາມະຊາດເປັນສາເຫດໜຶ ູ່ງທີ ູ່ພາໃຫ້ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຕ້ອງສູນພັນ ເນ ູ່ອງຈາກສິ ູ່ງແວດລ້ອມມີການ ປູ່ ຽນແປງຢູ່ າງກະທັນຫັນ ເຮັດໃຫ້ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດປັບຕົວບໍ ູ່ທັນຕໍ ູ່ການປູ່ ຽນແປງຈຶ ູ່ງສູນພັນໄປເຊູ່ນັ : ການເກີດແຜູ່ ນດິນ ໄຫວ, ນໍ ້າຖ້ວມ, ໄຟໄໝ້ປູ່ າ, ໂລກລະບາດ, ພູໄຟລະເບີດ, ອາກາດແຫ້ງແລ້ງ ແລະ ອ ູ່ນໆ. ເຊິ ູ່ງການປູ່ ຽນແປງສິ ູ່ງ ແວດລ້ອມດູ່ງັກູ່ າວເຮັດໃຫ້ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຫຼາຍຊະນິດບໍ ູ່ສາມາດປັບຕົວໄດ້ຕ້ອງລົມຕາຍໄປ. 3. ການກະທໍາຂອງມະນຸດ ການສູນພັນຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊວີດິທີ ູ່ ເກີດຈາກການກະທໍາຂອງມະນຸດເຊູ່ນັ : ການລູ່າສັດເປັນອາຫານ ຫຼ ການນໍາ ຊິນສູ່ ວນ ້ ຕູ່ າງໆຂອງສັດມາເຮັດເຄ ູ່ອງໃຊ້ຫຼ ເປັນເກມກິລາ, ການຈັບສັດນໍ ້າໃນລະດູການວາງໄຂູ່ ຫຼ ລະດູການ ປະສົມພັນ, ການທໍາລາຍປູ່ າໄມ້ເຮັດໃຫ້ສັດປູ່ າບໍ ູ່ມີທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສພຶດຕິກໍາເຫູ່ຼາົນີ ້ຈາກການກະທໍາຂອງມະນຸດຈຶ ູ່ງເປັນຜົນ ເຮັດໃຫ້ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຕູ່ າງໆສູນພັນໄປ. 5. ການປ້ອງກັນການສູນພັນຂອງສິ ູ່ ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ເມ ູ່ອທົບທວນສາເຫດຂອງການສູນພນັສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດແລ້ວ ເຮົາຄວນມີແນວທາງໃນການປ້ອງກັນການສູນພັນ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ເພ ູ່ອປ້ອງກັນສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຄົງຕົວຕໍ ູ່ ໄປ. ສະນນັ້, ຄວນປະຕິບັດດູ່ງັນີ ້: 1. ບໍ ູ່ຕັດໄມ້ທໍາລາຍປູ່ າ ເພາະປູ່ າເປັນແຫູ່ ຼງທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທັງພ ດ ແລະ ສັດ. 2. ບໍ ູ່ທໍາລາຍປູ່ າແຄມນໍ ້າ ແລະ ແຫຼູ່ ງປະກາລັງ ເພາະປູ່ າເປັນແຫູ່ ຼງທີ ູ່ຢູ່ ູອາໄສຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດທັງພ ດ ແລະ ສັດລວມທັງເປັນແຫຼູ່ ງອາຫານໃຫ້ແກູ່ສັດບາງຊະນິດ. 3. ບໍ ູ່ບຸກລຸກປູ່ າເຊູ່ນັ : ການສ້າງເສນັ້ທາງ, ການສ້າງບ້ານຈັດສັນ ຫຼ ບ້ານພັກຕາກອາກາດ ແລະ ການປະກອບ ອາຊີບ. 4. ບໍ ູ່ລູ່ າສັດ ຫຼ ຈັບສັດໃນລະດູສັດປະສົມພັນ ຫຼ ວາງໄຂູ່ . ດູ່ງັນນັ້, ການປ້ອງກັນການສູນພັນ ແລະ ການອະນຸລັກສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດເຮັດໄດ້ຫຼາຍວິທີ ແຕູ່ສິ ູ່ງທີ ູ່ສໍາຄັນທີ ູ່ສຸດ ຄ “ທຸກຄົນຄວນມີຈິດສໍານຶກໃນການອະນຸລັກສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ເພ ູ່ອໃຫ້ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດສາມາດຄົງຕົວຢູູ່ ໄດ້ຕໍ ູ່ ໄປ”.

43 ບົດທີ 7 ວິວັດທະນາການຂອງພ ດ ພ ດມີຄວາມສໍາຄັນໃນແງູ່ທີ ູ່ ເປັນຜູ ້ຜະລິດ ເພາະພ ດສາມາດສ້າງອາຫານໄດ້ເອງຄ : O2 ແລະ C6H12O6 ເຊິ ູ່ງມີ ຄວາມຈໍາເປັນຕໍ ູ່ການຫາຍໃຈຂອງສັດ ແລະ ພ ດ. ເຮົາອາດແບູ່ ງພ ດອອກເປັນ 2 ພວກໃຫູ່ ຍຄ ພ ດບໍ ູ່ ມີທໍ ູ່ ລໍາລຽງ (Nonvascular plant) ແລະ ພ ດທີ ູ່ມີທໍ ູ່ລໍາລຽງ (Vascular plant) ການມີທໍ ູ່ລໍາລຽງເປັນວິວັດທະນາການທີ ູ່ສໍາ ຄັນອັນໜຶ ູ່ງ ເພາະເປັນປັດໄຈສໍາຄັນທີ ູ່ ເຮັດໃຫ້ພ ດສາມາດດໍາລົງຊີວິດຢູູ່ ເທິງບົກໄດ້ ລະບົບທໍ ູ່ລໍາລຽງຂອງພ ດປະກອບ ດ້ວຍ 2 ຊະນິດຄ Xylem ເຮັດໜ້າທີ ູ່ໃນການລໍາລຽງນໍ ້າ ແລະ ເກ ອແຮູ່ຈູ່ ານ ແລະ Phloem ເຮັດໜ້າທີ ູ່ໃນການລໍາ ລຽງສານອາຫານ. 1. ວິວັດທະນາການຂອງພ ດບໍ ູ່ມີທໍ ູ່ ລໍາລຽງ ຕາມຫຼັກຖານທາງທໍລະນີວິທະຍາພ ດບໍ ູ່ມີທໍ ູ່ລໍາລຽງໄດ້ແກູ່ພວກມອສ (Moss) ປາກົດຂຶນ້ ໃນຍຸ ກດີໂວນຽນ ແລະ ຍຸກຄາບໍນິເຟລັສໃນຂະນະທີ ູ່ພ ດມີທໍ ູ່ລໍາລຽງຂນັ້ ຕໍ ູ່າມຫີ ຼກັຖານປາກົດໃນຍຸກໄຊລູນຽນຈົນເຖິງຍຸກຄາບໍນິເຟຣັສ ແລະ ເປັນອັນເຂົ້າໃຈວູ່ າ ພ ດທັງສອງຊະນິດມີການວິວັດທະນາການມາຈາກເທົາສີຂຽວຄ ກັນ ແຕູ່ມີສາຍວິວັດທະນາ ການທີ ູ່ ເປັນອິດສະຫຼະຕໍ ູ່ກັນ ພ ດບໍ ູ່ມີທໍ ູ່ລໍາລຽງນີມີ ້ ວິວັດທະນາການມາຢູູ່ ເທິງບົກແຕູ່ກໍຍັງຢູູ່ ຕາມບູ່ ອນທີ ູ່ຊູຸ່ມ ແລະ ຂະ ໜາດນ້ອຍຫຼາຍ ແລະ ມັກຢູູ່ ຕິດກັບພ ນ້ ດິນ. ສະນນັ້, ຈຶ ູ່ງບໍ ູ່ຕ້ອງການລະບບົທໍ ູ່ລໍາລຽງ, ບໍ ູ່ມີຮາກ, ບໍ ູ່ມີລໍາຕນົ້ ແລະ ບໍ ູ່ ມີໃບທີ ູ່ແທ້ຈິງ ມີການສ້າງສະປໍ (Spore) ໃນການສ ບພັນ. ພາບໄລຍະ Sporophyte Horn worts ພາບໄລຍະ Thallus liver worts ພາບໂຄງສ້າງຂອງມອສ ພາບວົງຈອນຊີວິດຂອງມອສ ຮູບທີ 14: ພດ ບໍ ູ່ມທີ ໍ ູ່ລໍາລຽງ

44 2. ວິວັດທະນາການຂອງພ ດມີທໍ ູ່ ລໍາລຽງ ພ ດມີທໍ ູ່ລໍາລຽງເປັນພ ດດໍາລົງຊີວິດຢູູ່ ເທິງບົກເປັນສູ່ ວນໃຫູ່ ຍ ມີຂະໜາດໃຫູ່ ຍກູ່ ວາພ ດທີ ູ່ບໍ ູ່ ມີທໍ ູ່ ລໍາລຽງ, ມີ ລັກສະນະໃຫູ່ ຍ ແລະ ປູ່ ຽນແປງໄປ ເພ ູ່ອປັບຕົວໃຫ້ຢູູ່ ລອດການຢູູ່ ເທິງບົກໄດ້ເຊູ່ນັ : ມີລະບົບເຮັດໜ້າທີ ູ່ໃນການດູດ ນໍ ້າ ແລະ ເກ ອແຮູ່ຈູ່ ານ, ມີລະບົບທໍ ູ່ລໍາລຽງນໍ ້າ ແລະ ອາຫານ, ຜິວນອກຂອງໃບ ແລະ ລໍາຕົນ້ ມສານ ີ ພວກຂີ ້ເຜິ ້ງ ເຄ ອບຢູູ່ ເພ ູ່ອປ້ອງກັນການລະເຫີຍຂອງນໍ ້າ ພດ ມີທໍ ູ່ລໍາລຽງທໍາອິດໄດ້ແກູ່ ພ ດມີທໍ ູ່ ລໍາລຽງຂັນ້ ຕໍ ູ່ າເຊິ ູ່ງເກີດຂຶນ້ ຄັ້ງ ທໍາອິດ ໃນຍຸກໄຊລູນຽນຂອງມະຫາຍຸກພາລີໂອໂຊອິກ ແລະ ມີຈໍານວນຫຼາຍຂຶນ້ ໃນຍຸ ກດີໂວນຽນ ແລະ ຄາບໍນິ ເຟລັສ ໃນຂະນະທີ ູ່ໂລກມີບັນຍາກາດຂ້ອນຂ້າງທີ ູ່ຈະຊູຸ່ມຊ ູ່ນ ພດ ຊະນິດນີມີ ້ ລັກສະນະສໍາຄັນຄ ມີຮາກ, ລໍາຕນົ້ ແລະ ໃບ ແຕູ່ຍັງສ ບພັນດ້ວຍສະປໍ (Spore) ໃນຍຸກຄາບໍນິເຟລັສ ພ ດພວກນີແມູ່ ນ ້ ຕນົ້ ໄມ້ໃຫຍູ່ທີ ູ່ຢູ່ ູນໍາກັນມາໜາແໜ້ນ ເອີນວູ່ າ: ປູ່ າ ້ ຄາບໍນິເຟຣັສ ເຊິ ູ່ງຫຼັງຈາກໄດ້ຕາຍທັບຖົມກັນມາເປັນເວລາຫຼາຍຮ້ອຍລ້ານປີໄດ້ກາຍເປັນຖູ່ ານຫີນທີ ູ່ ເຮົາ ໃຊ້ໃນປັດຈຸບັນ ເມ ູ່ອບັນຍາກາດໂລກເລີ ູ່ມແຫ້ງແລ້ງຂຶນ້ ໃນຊູ່ ວງ 200 ລ້ານປີຕໍ ູ່ ມາພ ດພວກນີກໍ ້ ສູນພັນໄປ ຫຼວງຫຼາຍ ທີ ູ່ຍັງເຫຼ ອປັດຈຸບັນກໍເປັນພຽງພ ດນ້ອຍບາງຊະນິດ ພວກທີ ູ່ຍັງມີຢູູ່ ຫຼາຍຊະນິດທີ ູ່ສຸດຄ ພວກເຟີນ (fern) ເຊິ ູ່ງຢູ່ ູແຕູ່ບູ່ອນທີ ູ່ມອີາກາດຊູຸ່ມຊ ູ່ນເທູ່າົນນັ້. 3. ວິວັດທະນາການຂອງພ ດ ວວິດັທະນາການຂອງພດ ໄດເ້ລີ ູ່ມຂຶນ້ເມ ູ່ອປະມານ 600 ລາ້ນປີມາແລວ້ ໂດຍເລີ ູ່ມວວິດັທະນາການຈາກພວກ ເທາົສຂີຽວແກມນໍ ້າເງນິທີ ູ່ມຮີູບຮູ່າງເປັນສາຍເຊິ ູ່ງເປັນບນັພະບູລຸດຂອງພດ ຂນັ້ ສູງໃນປັດຈບຸ ນັ . ໃນຍຸກກູ່ອນ ເມ ູ່ອປະມານ 430 ລາ້ນປີມາແລວ້ ວວິດັທະນາການຂອງພດ ກໍມກີານປູ່ ຽນແປງຈາກການຢູ່ ູໃນນໍ ້າ ທະເລ ແລະ ມະຫາສະມຸດຂຶນ້ມາຢູ່ ູເທງິບກົ ໃນຂະບວນການນີພ້ ດ ໄດປູ້່ ຽນແປງຮູບຮູ່ າງລັກສະນະທາງພາຍນອກ ແລະ ພາຍໃນ ເພ ູ່ອໃຫແ້ທດເໝາະກບັສະພາບແວດລອ້ ມເທິງບົກ ພ ດພວກນີ ້ເປັນບັນພະບູລຸດຂອງພ ດທີ ູ່ມທີ ໍ ູ່ ລໍາລຽງໃນປັດຈບຸ ນັ ລກັ ສະນະໃຫຍູ່ທີ ູ່ປູ່ ຽນແປງມຄີ: - ມລີະບບົຮາກ ເຊິ ູ່ງນອກຈາກມໜີ າ້ທີ ູ່ໃນການດູດອາຫານແລວ້ ຍງັຊູ່ວຍໃນການດງຶຕນົ້ໃຫຕ້ ັ້ງຊ ູ່ອີກດວ້ ຍ ເພ ູ່ອ ຄວາມດູ່ ຸນດູ່ ຽງຂອງຕນົ້ໄມ.້ - ມລີະບບົລໍາລຽງນໍ ້າ ແລະ ອາຫານ. - ຂອບຈຸລັງຜິວນອກມີທາດກີຕິນ (Chitin) ເຄອ ບເພ ູ່ອປ້ອງກນັການເຫຍີຂອງນໍ ້າ, ພດ ທີ ູ່ມທີ ໍ ູ່ລໍາລຽງພວກທໍາ ອດິມລີກັ ສະນະຄາ້ຍຄພ ດ ໃນສາຂາເຊໂີລເຟີຕາຄມ ລີໍາຕນົ້ ຢູ່ ູເທງິດນິ ແລະ ລໍາຕນົ້ ຢູ່ ູໃຕດ້ ິນເຊູ່ ັນ: ພວກເປັນຫົວ ຫຼ ເຫງ ົ້າບໍ ູ່ມຮີາກ, ບໍ ູ່ມໃີບ, ການແຕກກິ ູ່ງຂອງລໍາຕນົ້ເປັນແບບ 2 ແຈ. ເມ ູ່ອຈະເລນີເຕມັ ທີ ູ່ຈະສາ້ງສະປໍ (Spore) ທີ ູ່ ປາຍກິ ູ່ງທີ ູ່ມທີ ໍ ູ່ລໍາລຽງພວກທໍາອດິນີພ້ ບົຈາກຫຼກັ ຖານຊາກສິ ູ່ງມຊີວີດິຊ ູ່ວູ່າ ຣີເນຍ (Rhynia) ເຊິ ູ່ງມຂີະໜາດນອ້ ຍທີ ູ່ ສຸດ, ລໍາຕນົ້ ສູງປະມານ 10 cm ເທູ່າົນນັ້. ວວິດັທະນາການໃນໄລຍະເວລາ 25 ລາ້ນປີຕໍ ູ່ມາພວກພດ ທີ ູ່ມລີກັ ສະນະ ຄ້າຍຄ ກັບຣີເນຍ (Rhynia) ແຕູ່ ມີຂະໜາດໃຫຍູ່ ແລະ ສູງກວູ່ າ, ມີຮາກ ແລະ ໃບ ທີ ູ່ແທຈ້ງິແຕູ່ກໍຍງັມກີານສ ບພັນ ໂດຍໃຊ້ສະປໍ (Spore). ໃນລະຫວູ່ າງຍຸກເດໂວນານປາເລໂອໂຊອິກ (Devonien paleojoic) ປະມານ 365 ລ້ານປີພ ດໄດ້ວິວັດທະນາ ການຈາກພດ ມທີ ໍ ູ່ລໍາລຽງທໍາອດິມສີະປໍທີ ູ່ມລີກັ ສະນະຄ ກນັ ແລະ ມຂີະໜາດເທູ່າົກນັມາເປັນພດ ທີ ູ່ມທີ ໍ ູ່ ລໍາລຽງທີ ູ່ມີ ສະປໍ 2 ຊະນິດຄ ເມກາສະປໍ (Megaspore) ເຊິ ູ່ງຈະເລີນເປັນຕົ້ນທີ ູ່ສາ້ງອະໄວຍະວະເພດແມູ່ (Cellule

45 gametophyte femelle) ແລະ ມີໂກສະປໍ (Microspore) ເຊິ ູ່ງຈະເລີນເປັນຕົນ້ ທີ ູ່ສາ້ງອະໄວຍະວະເພດຜູ້ (Cellulegametophyta male) ການມສີະປໍສອງຊະນດິນີ ້ເອງເປັນການນໍາໄປສູູ່ການສບ ພນັໂດຍໃຊເ້ມດັແກູ່ນຂອງ ພ ດມີດອກໃນປັດຈຸບັນ. ພດ ທີ ູ່ມກີານຈະເລນີສູງໃນຍຸກນີຄ້ ບນັພະບູລຸດຂອງພດ ແມູ່ນ ພດ ທີ ູ່ມທີ ໍ ູ່ລໍາລຽງຂນັ້ ຕໍ ູ່າ, ພດ ພວກນີມ້ ກັອາໄສຢູ່ ູ ບູ່ອນຊູຸ່ມຊ ູ່ນ, ຢູ່ ູນໍາກນັຢູ່ າງໜາແໜນ້ເປັນປູ່ າຕບຶ , ພາຍຫຼງັໄດຕ້າຍໄປແລວ້ ກາຍເປັນຖູ່ ານຫີນທີ ູ່ຖ ກທັບຖົມເປັນ ເວລາຫຼາຍ 100 ລ້ານປີ. ໃນຊູ່ວງເວລາປະມານ 200 ລາ້ນປີຕໍ ູ່ມາ ໂລກມອີາກາດທີ ູ່ ແຫງ້ແລງ້, ພ ດມທີ ໍ ູ່ ລໍາລຽງຂັນ້ ຕໍ ູ່ າສູນພັນໄປເປັນ ຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ໄດມ້ ວີວິດັທະນາການຂອງພດ ຊະນດິໃໝູ່ເກດີຂຶນ້, ໂດຍສະເພາະຄພ ວກພ ດແກູ່ ນເປ ອຍ (Gymnospeerme) ໃນອາກາດເຢັນ ແລະ ແຫງ້ແລງ້, ພດ ພວກນີ ້ເກດີຂຶນ້ໃນທາ້ຍຍຸກເດໂວນຽນຢາເລອກີ ແລະ ມີ ຄວາມຈະເລນີສູງ. ສູ່ວນໃນໄລຍະຫຼງັຍຸກນີຄ້ ລ ະຫວູ່າງຍຸກຄຣີຕາຊຽນ (Chrytasien) ເປັນໄລຍະທີ ູ່ມວີ ິວັດທະນາ ການເກດີຢູ່ າງໄວວາ ເພາະມກີານປູ່ ຽນແປງຂອງໜາ້ໂລກຈຶ ູ່ງມພີດ ຈໍານວນໜຶ ູ່ງຖ ກກໍາເນດີຂຶນ້ມາຄພ ວກພດ ດອກເຊິ ູ່ງ ສາມາດເກດີໃນສິ ູ່ງແວດລອ້ມທີ ູ່ແຕກຕູ່າງກນັ ແລະ ມກີານແຜູ່ພນັທີ ູ່ມປີະສດິທພິ າບສູງຈຶ ູ່ງເຮດັໃຫພ້ ດ ມດີອກສາມາດ ຂະຫຍາຍພນັໄດຢູ້່ າງໄວວາທີ ູ່ສຸດ, ປັດຈບຸ ນັມປີະມານ 250.000 ຊະນດິ ເຊິ ູ່ງຍຶດຈໍານວນຫຼາຍທີ ູ່ສຸດໃນອານາຈັກ ພ ດ. ຮູບທີ 15: ພາບວິວັດທະນາການຂອງພ ດ ແລະ ສັດ

46 ບົດທີ 8 ການປູ່ ຽນແປງຂອງເປ ອກໂລກ ແລະ ຜົນກະທົບຕໍ ູ່ ວິວັດທະນາການຂອງສັດ 1. ການເຄ ູ່ ອນຍ້າຍຂອງທະວີບ ແຜູ່ ນເປ ອກໂລກເກີດຂຶນ້ມາໄດ້ປະມານ 3.500 ລ້ານປີມາແລ້ວ ແລະ ມີການເຄ ູ່ອນທີ ູ່ຢູູ່ ຕະຫຼອດເວລາ ເຊິ ູ່ງ ມະນຸດເຮົາສາມາດຮັບຮູ ້ໄດ້ຈາກການເກີດພູເຂົາໄຟລະເບີດ ການເກີດຮອຍແຍກຮອຍເລ ູ່ອນ ການເກີດອຸທົກກະໄພ ແລະ ແຜູ່ ນດິນໄຫວ ຈາກເຫດຜົນນີ ້ເອງເຮັດໃຫ້ນັກວິທະຍາສາດເຊ ູ່ອກັນວູ່ າ ໃນອາດີດທະວີບຕູ່ າງໆເຄີຍເປັນແຜູ່ ນ ດິນຂະໜາດໃຫູ່ ຍແຜູ່ ນດຽວກັນເອີນ້ ວູ່າ: ມະຫາທະວີບແພນເຈີ ູ່ຍ (Pangaea) ແຕູ່ ຕໍ ູ່ ມາທະວີບໃຫູ່ ຍພິເສດນີ ້ໄດ້ ແຍກອອກຈາກກັນເປັນເວລາກູ່ ວາລ້ານປີມາແລ້ວ ຈົນມີລັກສະນະເປັນທະວີບຕູ່ າງໆເຊູ່ນັປັດຈບັນຸ ທີ ູ່ ເຮົາເຫັນກັນຢູູ່ ນີ ້ ໂດຍຮອຍຕໍ ູ່ ແຜູ່ ນເປ ອກໂລກມີໂອກາດທີ ູ່ຈະເກີດມີພູເຂົາ, ພູໄຟລະເບີດ ແລະ ແຜູ່ ນດິນໄຫວຫຼາຍທີ ູ່ສຸດ. ນອກຈາກ ນີແລ້ວ ການ ້ ກັດເສາະຂອງນໍ ້າ, ກະແສລົມ, ຖູ່ ານນໍ ້າແຂງ ແລະ ການປູ່ ຽນແປງອຸ ນຫະພູມຍັງເປັນປັດໄຈໜຶ ູ່ງທີ ູ່ມີ ຄວາມສໍາຄັນທີ ູ່ ເຮັດໃຫ້ເປ ອກໂລກມີການປູ່ ຽນແປງຢູູ່ ຕະຫຼອດເວລາເຊູ່ນັກັນ ດູ່ງັຈະເຫັນໄດ້ຈາກລັກສະນະຄົດລ້ຽວ ຂອງແມູ່ນໍ ້າສາຍຕູ່ າງໆຈະຄູ່ ອຍປູ່ ຽນແປງໄປ ທີ ູ່ສໍາຄັນຍິ ູ່ງໄປກູ່ ວານນັ້ ຄນ ກັວທິ ະຍາສາດພົບວູ່ າ ທະວີບອົດສະຕາລີຈະ ຄູ່ ອຍໆເຄ ູ່ອນທີ ູ່ ເຂົ້າຫາທະວີບອາຊີ ບໍລິເວນອາຊີຕາເວັນອອກສູ່ ຽງໃຕ້ປີລະ 1 ຊັງຕີແມັດ. ປັດຈຸບັນການປູ່ ຽນແປງອຸນຫະພູມທູ່ວົ ໂລກທີ ູ່ສັງເກດໄດ້ຄ : ອາກາດຂອງໂລກຮ້ອນຂຶນ້ ນນັ້ ຄ ດັດສະນຊີ ີວັດ້ ຕົວ ໜຶ ູ່ງວູ່ າ ໂລກເຮົາມີການປູ່ ຽນແປງອຸນຫະພູມ ຈາກການປູ່ ຽນແປງອຸ ນຫະພູມດູ່ ັງກູ່ າວຍັງເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມຜິດ ປົກກະຕິທູ່ວົ ໂລກເຊູ່ນັ : ການເກດີພໄູ ຟລະເບດີ, ຖູ່ ານນໍ ້າແຂງລະລາຍ, ແຜູ່ນດນິ ໄຫວ ແລະ ລວມໄປເຖິງການເຄ ູ່ອນ ທີ ູ່ແຜູ່ນເປ ອກໂລກໂດຍສູ່ງົຜນົມາຈາກການເຄ ູ່ອນທີ ູ່ຂອງເປ ອກໂລກ ເຊິ ູ່ງເຫັນໄດທ້ ູ່ ົວໂລກເຊູ່ ັນ: ການເກີດຮອຍ ເລ ູ່ອນ, ຮອຍແຍກ, ຮອຍແຕກຂອງຫນີ ໂດຍມສີາເຫດຄ: ການເຄ ູ່ອນທີ ູ່ ເຂົ້າຊນົກນັຂອງແຜູ່ນເປ ອກໂລກ ເຮດັໃຫ້ ໂລກໄດ້ຄິດເຖິງການເຄ ູ່ອນທີ ູ່ຂອງແຜູ່ນເປ ອກໂລກຫຼາຍຍິ ູ່ງຂຶນ້. ດູ່ງັນນັ້, ຈຶ ູ່ງກຽມການປະເມນີສະຖານະການ ແລະ ກຽມຮັບສະຖານະການໃນອະນາຄົດ. 2. ຫຼັກຖານສະໜັບສະໜູນການເຄ ູ່ ອນຍ້າຍທະວີບ ໂຄງສ້າງທາງໃນຂອງໜູ່ ວຍໂລກຄ້າຍຄ ໄຂູ່ທີ ູ່ຕມົ້ ພໍດີສຸກເລັກນ້ອຍເທູ່າົນນັ້ ໝາຍຄວາມວູ່ າ ຄວາມແຂງແກູ່ ນຂອງ ໜູ່ ວຍໂລກມີພຽງສະເພາະເປ ອກເທູ່າົນນນັ້. ການເໜັງຕີງຢູູ່ ທາງໃນຂອງໜູ່ ວຍໂລກມັນສາມາດເຮັດໃຫວ້ ັດຖຸທາດ ຕູ່ າງໆພນົ້ ອອກມາສູູ່ໜ້າໂລກໄດ້, ແຕູ່ມ ກໍາ້ ເນີດຮອດປັດຈຸບັນ ໜູ່ ວຍໂລກມີການເຄ ູ່ອນເໜັງແບບທາງຕັ້ງ ແລະ ທາງ ຂວາງເປັນປະຈໍາອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ໂສມໜ້າຂອງມັນມີການປູ່ ຽນແປງຢູູ່ ເລ ອ້ ຍໆ. ການເຄ ູ່ອນເໜັງເຫູ່ຼົານັນ້ ເຮັດໃຫມ້ ີ ການແຈກຢາຍແຜູ່ນດນິ ແລະ ມະຫາສະມຸດເທງິໜາ້ໂລກທີ ູ່ປາກດົ ໃຫເ້ຫນັດູ່ງັທຸກວນັນີ ້. ຕົວຢູ່ າງ: ໃນສະຕະວັດທີ XX ນັກວິທະຍາສາດຄົນເຢຍລະມັນຊ ູ່ Wergener ໄດ້ຕັ້ງຂໍສົມມຸດ ້ ແລະ ຂໍສ້ ະຫຸຼບວູ່ າ: ການ ເຄ ູ່ອນຍ້າຍຂອງແຜູ່ ນເປ ອກໂລກຄ ການລູ່ ອງລອຍຂອງແຜູ່ ນດິນ ໄດ້ພາໃຫ້ເກີດທະວີບຕູ່ າງໆເທິງໜ້າໂລກດູ່ງັທຸກວັນ ນີ ້, ການສັນນິຖານດູ່ງັກູ່ າວແມູ່ ນຈາກການສັງເກດ ແລະ ການຄນົ້ ຄວາ້ຂອງສອງຂອບແຜູ່ ນດິນຕາເວັນອອກຂອງອາ ເມລິກາໃຕ້ກັບຂອບແຜູ່ ນດິນຕາເວັນຕົກຂອງອາຟຣິກກາ ຖ້າເອົາແປະເຂົ້າກນັກໍຈະເປັນແຜູ່ ນດຽວກັນ ປັດຈຸບັນສອງ ຝູ່ ັງທະວບີນີມີ ້ ລັກສະນະຂອງທໍາມະຊາດຄ ກັນເປັນຕນົ້ ແມູ່ ນ ດິນ, ຫີນ, ພ ດ, ສັດ ແລະ ອ ູ່ນໆ.

47 ຮູບທີ 16: ສະແດງເຖິງການເຄ ູ່ອນທີ ູ່ຂອງທະວີບຕູ່ າງໆຂອງໂລກທີ ູ່ ເຮັດໃຫ້ ຄົນເຮົາເຫັນ ແລະ ອາໄສດູ່ງັທຸກວັນນີ ້ 3. ຜົນກະທົບຈາກການປູ່ ຽນແປງຂອງເປ ອກໂລກ ຜົນກະທົບຈາກການປູ່ ຽນແປງຂອງເປ ອກໂລກໄດ້ມີການປູ່ ຽນແປງພູມອາກາດ ແລະ ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດດູ່ງັນີ ້: 1. ໂລກຫິມະ (Snowball Earth) ປະມານ 600-700 ລ້ານປີກູ່ ອນ ເປັນຊູ່ ວງທີ ູ່ໂລກມີຄວາມໜາວເຢັນຫຼາຍ ໂລກປົກຫຸ ້ມດ້ວຍຫິມະໜາກວູ່ າ 1 ກິໂລແມັດຈາກເຂດອົບອຸູ່ ນເຖິງຂວົ້ ໂລກສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດຂະໜາດນ້ອຍເລີ ູ່ມຕາຍ ເມ ູ່ອຄວາມໜາວເຢັນປົກຫຸ ້ມໂລກລະດັບຄວາມເຢັນນີ ້ເປັນສິ ູ່ງທີ ູ່ບໍ ູ່ເຄີຍເກີດຂຶນ້ມາກູ່ ອນ ແຕູ່ ໃນທີ ູ່ສຸດໂລກກໍອຸູ່ ນຂຶນ້ ນັກວິທະຍາສາດຍັງພັດທະນາທິດສະດີເພ ູ່ອອະທິບາຍປາກົດການທີ ູ່ມີການລະລາຍຂອງໂລກຫິມະນີນ້ ອກ ເໜ ອຈາກການເກີດເຮ ອນແກ້ວຈາກຄາບອນໄດອັອກໄຊເນ ູ່ອງຈາກການລະເບີດຂອງພູໄຟ. 2. ການສູນພັນຄັ້ງຍິ ູ່ງໃຫູ່ ຍ (Massive Mass Extinction) ປະມານ 245 ລ້ານປີກູ່ ອນເກີດການປູ່ ຽນແປງ ຂອງພູມອາກາດຢູ່ າງໄວວາກໍໃຫ້ເກີດການສູນພັນຄັ້ງຍິ ູ່ງໃຫູ່ຍທີ ູ່ສຸດຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດໂດຍ 90% ຂອງສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດ ໃນທະເລ ແລະ 75% ສັດທີ ູ່ມີກະດູກສັນຫຼັງເທິງບົກສູນພັນໄປປາກົດການນີນ້ກັ ວທິ ະຍາສາດລະບຸວູ່ າການສູນພັນ ຄັ້ງຍິ ູ່ງໃຫູ່ຍນີໜ້ າ້ອາດຈະເກີດມາຈາກການປູ່ ຽນແປງຄວາມຮ້ອນຢູ່ າງຫຼວງຫຼາຍເຮັດໃຫ້ສິ ູ່ງທີ ູ່ມີຊີວິດປັບຕົວບໍ ູ່ທັນ. 3. ປາກົດການເຮ ອນແກ້ວຍຸ ກໄດໂນເສົາ (Dinosaurs’ Green House) ປະມານ 135-115 ກູ່ ອນ ຄ.ສ ຊູ່ ວງເວລານີ ້ເປັນຊູ່ ວງສຸດທ້າຍຂອງມະຫາຍຸກ Mesozoic ໃນຂະນະທີ ູ່ໄດໂນເສົາຍັງໃຫ້ພົບເຫັນໄດ້ທູ່ ົວໄປ ເປັນ ຊູ່ ວງທີ ູ່ໂລກຮ້ອນຂຶນ້ ແລະ ອຸນຫະພູມສູງກວູ່ າເດີມໂດຍມີຫຼັກຖານຈາກຊາກດຶກດໍາບັນ ໃນຊູ່ ວງເວລານີພູ ້ ເຂົາໄຟ ຈໍານວນຫຼວງຫຼາຍມີການປະທຸ ແລະ ປູ່ ອຍຄາບອນໄດອັອກໄຊ ເຊິ ູ່ງເປັນແກສທີ ູ່ ເຮັດໃຫ້ເກີດພາວະເຮ ອນແກ້ວ ຜົນ ຈາກປະຕິກິລິຍາເຫູ່ຼາົນີ ້ເຮັດໃຫ້ຊູ່ ວງເວລານີ ້ເປັນໄລຍະທີ ູ່ໂລກຮ້ອນຂຶນ້ຫຼາຍທີ ູ່ສຸດຊູ່ ວງເວລາໜຶ ູ່ງໃນປະຫວັດສາດ ໂລກ. 4. ຍຸກນໍ ້າແຂງໃໝູ່ (Modern Ice Age) ປະມານ 1.65 ລ້ານປີກູ່ ອນວົງຈອນຄວາມຮ້ອນ ແລະ ຄວາມ

48 ເຢັນໄດ້ສູ່ງົຜົນກະທົບຕໍ ູ່ ໂລກການກໍຕົວຂອງແຜູ່ນນໍ ້າແຂງຂະໜາດໃຫູ່ຍທີ ູ່ປົກຄຸ ້ມທະວີບຕູ່ າງໆໃນຍຸ ກນໍ ້າແຂງໄດ້ ຄູ່ ອຍລະລາຍໄປເມ ູ່ອໂລກມີຄວາມອົບອຸູ່ ນຫຼາຍຂຶນ້ການປູ່ ຽນແປງຕໍາແໜູ່ງຂອງທະວີບຕູ່ າງໆ, ການໝູນວຽນຂອງ ກະແສນໍ ້າໃນມະຫາສະມຸດລະດັບຄາບອນໄດອັອກໄຊທີ ູ່ຕໍ ູ່າ ແລະ ພະລັງງານແສງອາທິດສະທ້ອນກບັທີ ູ່ລົດລົງຈະມີ ຜົນຕໍ ູ່ວັດທະຈັກຂອງພູມອາກາດໃນຊູ່ ວງຍຸກນໍ ້າແຂງ (Ice Age) ແລະ ໄລຍະເວລາທີ ູ່ອົບອຸູ່ ນ ແຕູ່ ເບິ ູ່ງຄ ວູ່ າວັດທະ ຈັກເຫູ່ຼາົນີຈະ້ ຖ ກຄວບຄຸມຈາກວົງໂຄຈອນໂລກ ເມ ູ່ອໜຶ ູ່ງໝ ູ່ນປີທີ ູ່ຜູ່ ານມາໂລກເຂົ້າສູູ່ ລະບົບອຸູ່ ນ (Interglacial) ເລີຍມາເຖິງປັດຈຸບັນຢູ່ າງໃດກໍຕາມອັດຕາການເພີ ູ່ມຂອງຄວາມຮ້ອນຫຼາຍຂຶນ້ ຖ້າໂລກໄດ້ຮັບການດູແລທາງດ້ານ ສັງຄົມ ແລະ ສິ ູ່ງແວດລ້ອມຢູ່ າງທູ່ວົ ເຖິງທັງໂລກ.