คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย จัดทำและแปลโดย นิสิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ คณะมนุษยศาสตร์ สาขาวิชาภาษาจีน ชั้นปีที่ 4 ปีการศึกษา 2566 (จัดทำขึ้นเพื่อการศึกษาเท่านั้น)
รายชื่อผู้จัดทำ ฝ่ายแปล นายติณณ์ อ่อนจันทร์ นายถิรวัสส์ อัครเดชเรืองศรี ฝ่ายพิสูจน์อักษร นายติณณ์ อ่อนจันทร์ นายถิรวัสส์ อัครเดชเรืองศรี นายสุริยัน โชติฤทัยปรีดา ฝ่ายออกแบบศิลป์ นายกฤตพร วงษ์สามารถ นายณัฏฐนนท์ สิมะวัฒนา นายสุริยัน โชติฤทัยปรีดา ฝ่ายจัดทำรูปเล่ม นายสุริยัน โชติฤทัยปรีดา
คำนำ หนังสือ “คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย” เรื่องนี้ เป็นส่วน หนึ่งของโครงการจิตอาสาทำความดีเพื่อสังคม ในรายวิชา มศว 353 การคิด อย่างมีเหตุผลและจริยธรรม จัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอ คุณธรรมจริยธรรมต่าง ๆ ในรูปแบบนิทานคุณธรรมจีน และให้ผู้อ่านได้เรียนรู้ และเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรม ประกอบกับการให้ความรู้ภาษาจีนแก่ ผู้อ่านไปในตัว หนังสือเล่มนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับนิทานคุณธรรมจีนผสมกับคำสอนต่าง ๆ ทั้งหมด 10 เรื่อง ซึ่งในแต่ละเรื่องจะมีเสียงอ่าน (พินอิน) พร้อมคำ แปลภาษาไทย บางเรื่องอาจมีคำแปลจากภาษาจีนโบราณเป็นภาษาจีน ปัจจุบัน เพื่อให้ผู้อ่านเข้าถึงเนื้อหาได้ง่ายยิ่งขึ้น อีกทั้งยังสอดแทรกข้อคิด และความเป็นมาของแต่ละเรื่อง เพื่อให้ผู้อ่านเกิดความเข้าใจในเรื่องนั้น ๆ สุดท้ายนี้เราหวังเป็นอย่างยิ่งว่าเราจะมีส่วนช่วยให้สังคมเกิดการ เปลี่ยนแปลงอย่างเป็นรูปธรรม และผู้อ่านหนังสือเล่มนี้จะได้รับประโยชน์จาก การอ่านนิทานไม่มากก็น้อย หากมีข้อผิดพลาด หรือขาดตกบกพร่องประการ ใด ก็ขออภัยมา ณ ที่นี้ และขอขอบคุณทุกท่านที่ให้การสนับสนุนการจัดทำ หนังสือเล่มนี้ด้วยดีเสมอมา คณะผู้จัดทำ 13 พฤศจิกายน 2566
สารบัญ 远水不救近火 น้ำจากที่ไกลย่อมไม่อาจดับไฟที่ใกล้ได้ 1 画鬼 วาดผี 4 远水不救近火 จักกระทำก็กระทำ 7 远水不救近火 นกเค้าแมวเจอนกเขาลาย 11 上善若水 ความดีประเสริฐดุจดั่งน้ำ 15 象虎 หุ่นเสือ 19 为学 ศึกษาหาความรู้ 26 临江之麋 กวางน้อยแห่งหลินเจียง 33 姊妹之家 (พิเศษ) น้องสาวออกเรือนแทน 40 何中石兽 (พิเศษ) สิงโตหินใต้น้ำ 55 123456789 10 หน้า
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 1 远 水 不 救 近 火
2 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 远 yuǎn 水 shuǐ 不 bù 救 jiù 近 jìn 火 huǒ น้ำจากที่ไกลย่อมไม่อาจดับไฟที่ใกล้ได้ 鲁 lǔ 穆 mù 公 gōng 使 shǐ 众 zhòng 公 gōng 子 zǐ 或 huò 宦 huàn 于 yú 晋 jìn ， หลู่มู่กง ผู้เป็นเจ้าแคว้นหลู่ ได้มอบหมายให้บรรดาบุตรของตนไปรับราชการ 或 huò 宦 huàn 于 yú 荆 jīng 。犁 lí 鉏 zū 曰 yuē ： บ้างก็แคว้นจิ้น บ้างก็แคว้นฉู่ หลีจวี ผู้เป็นขุนนางกล่าวทัดทานว่า “假 jiǎ 人 rén 于 yú 越 yuè 而 ér 救 jiù 溺 nì 子 zǐ ， “การขอกำลังคนจากแคว้นเยฺว่มากู้ชีพเด็กจมน้ำ 越 yuè 人 rén 虽 suī 善 shàn 游 you ，子 zǐ 必 bì 不 bù 生 shēng 矣 yǐ 。 แม้ว่าคนแคว้นนี้จะชำนาญด้านการว่ายน้ำ แต่ก็ไม่สามารถช่วยชีวิตเด็กคนนั้นขึ้นมาได้” 失 shī 火 huǒ 而 ér 取 qǔ 水 shuǐ 于 yú 海 hǎi ，海 hǎi 水 shuǐ 虽 suī 多 duō ， เมื่อเกิดไฟลุกไหม้แต่กลับไปตักน้ำที่ทะเล แม้น้ำทะเลจะมีมากเพียงใด 1
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 3 火 huǒ 必 bì 不 bù 灭 miè 矣 yǐ ，远 yuǎn 水 shuǐ 不 bù 救 jiù 近 jìn 火 huǒ 也 yě 。 ก็ไม่สามารถดับไฟที่กระหน่ำได้ เพราะน้ำจากที่ไกลย่อมไม่อาจดับไฟที่ใกล้ได้ 今 jīn 晋 jìn 与 yǔ 荆 jīng 虽 suī 强 qiáng ，而 ér 齐 qí 近 jìn ， แม้ว่าตอนนี้แคว้นจิ้นและแคว้นฉู่จะมีอำนาจยิ่งใหญ่ แต่แคว้นฉีอยู่ใกล้แคว้นของพวกเรา 鲁 lǔ 患 huàn 其 qí 不 bù 救 jiù 乎 hū ！” ถ้าแคว้นหลู่ของพวกเราถูกแคว้นฉีโจมตี ภัยพิบัติที่จะเกิดขึ้นก็ยากจะแก้ไข” ==================== 这 zhè 个 ge 俗 sú 语 yǔ 故 gù 事 shi 选 xuǎn 自 zì 《韩 hán 非 fēi 子 zǐ ·说 shuō 林 lín 上 shàng 》， 说 shuō 明 míng 相 xiāng 距 jù 太 tài 远 yuǎn ，来 lái 不 bu 及 jí 援 yuán 救 jiù ，解 jiě 决 jué 不 bù 了 liǎo 眼 yǎn 前 qián 急 jí 迫 pò 的 de 问 wèn 题 tí ， 也 yě 说 shuō 明 míng 做 zuò 事 shì 应 yīng 该 gāi 考 kǎo 虑 lǜ 眼 yǎn 前 qián 的 de 利 lì 害 hài 关 guān 系 xì ，要 yào 分 fēn 轻 qīng 重 zhòng 缓 huǎn 急 jí 。 นิทานสำนวนเรื่องนี้มาจากตำราหานเฟยจื่อ บทซัวหลินซั่ง อธิบายความว่า ต่อให้วิธีการดีแค่ไหน แต่ด้วยระยะทางที่ห่างไกลเกินไป ทำให้ช่วยเหลือ แก้ไขปัญหา เร่งด่วนตรงหน้าไม่ทันการณ์ (โดยเปรียบแคว้นฉีเป็นไฟที่กำลังกระโหม แคว้นจิ้นและ แคว้นฉู่เป็นน้ำทะเลที่อยู่ห่างไกล) นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า เมื่อจะกระทำสิ่งใด ควร คำนึงถึงผลดีและผลเสียของสิ่งตรงหน้าและจัดลำดับความสำคัญของสิ่งต่าง ๆ
4 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 画 鬼
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 5 画 huà 鬼 guǐ วาดผี 客 kè 有 yǒu 为 wéi 齐 qí 王 wáng 画 huà 者 zhě ， ในสมัยชุนชิว มีนักวาดภาพคนหนึ่ง วาดรูปให้กษัตริย์แคว้นฉี 齐 qí 王 wáng 问 wèn 曰 yuē ：“画 huà 孰 shú 最 zuì 难 nán 者 zhě ？” วันหนึ่งกษัตริย์แคว้นฉีถามนักวาดภาพว่า “ในบรรดาสิ่งทั้งหลาย สิ่งใดวาดยากที่สุด” 曰 yuē ：“犬 quǎn 马 mǎ 最 zuì 难 nán 。” นักวาดภาพตอบกลับว่า “สุนัขกับม้าวาดยากที่สุด” 曰 yuē ：“孰 shú 易 yì 者 zhě ？” กษัตริย์แคว้นฉีจึงถามอีกว่า “แล้วสิ่งใดวาดง่ายที่สุด” 曰 yuē ：“鬼 guǐ 魅 mèi 最 zuì 易 yì 。” นักวาดภาพตอบว่า “วาดภูตผีปีศาจง่ายที่สุด” 2
6 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 曰 yuē ：“何 hé 为 wéi ？” กษัตริย์แคว้นฉีถามด้วยความสงสัย “ เพราะเหตุใด ” 曰 yuē ：“夫 fū 犬 quǎn 马 mǎ ，人 rén 所 suǒ 知 zhī 也 yě ，旦 dàn 暮 mù 罄 qìng 于 yú 前 qián ，不 bù 可 kě 类 lèi 之 zhī ，故 gù 难 nán ； นักวาดภาพจึงตอบว่า “นั่นเป็นเพราะว่าสุนัขกับม้า ผู้คนต่างคุ้นหน้าคุ้นตา อยู่เป็นประจำจึงยากที่จะวาดให้เหมือนจริงได้ทุกประการ ดังนั้นจึงวาดยากที่สุด 鬼 guǐ 魅 mèi ，无 wú 形 xíng 者 zhě ，不 bù 罄 qìng 于 yú 前 qián ，故 gù 易 yì 之 zhī 也 yě 。” ส่วนภูตผีปีศาจนั้น ไม่มีรูปลักษณ์ที่ชัดเจน ไม่มีรูปร่างหน้าตาที่แท้จริง สามารถจินตนาการวาดออกมาแล้วโดยไม่มีใครตำหนิว่าไม่ใช่ภูติผีปีศาจ ดังนั้นจึงวาดง่ายที่สุด” ==================== 本 běn 文选 wénxuǎn 自 zì 《韩 hán 非 fēi 子 zǐ ·外 wài 储 chǔ 说 shuō 左 zuǒ 上 shàng 》。这个 zhège 故 gù 事 shi 告 gào 诉 sù 人 rén 们 men ，做 zuò 任 rèn 何 hé 事 shì 情 qing 都 dōu 要 yào 注 zhù 意 yì 实 shí 效 xiào ，求 qiú 真 zhēn 务 wù 实 shí ，不 bú 要 yào 空 kōng 谈 tán 。 นิทานเรื่องนี้มาจากตำราหานเฟยจื่อ บทว่ายฉู่ซัวจั่วซั่ง จากเรื่องนี้สอน ให้พวกเรารู้ว่า การกระทำสิ่งที่เป็นรูปธรรมนั้นยาก โดยในเรื่องนำสัตว์ทั้งสอง ชนิดมาเปรียบให้เห็นภาพ จะกระทำการสิ่งใดต้องพึงให้ความสำคัญต่อหลักการ เหตุผล อันเป็นสิ่งที่เป็นรูปธรรม ส่วนวาทะกรรมนั้นดุจภูตผีปีศาจ ซึ่งเป็นสิ่ง นามธรรม จับต้องไม่ได้ จึงไม่ควรนำมากล่าวเรื่อยเปื่อย
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 7 要 做 则 做
8 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 要 yào 做 zuò 则 zé 做 zuò จักกระทำก็กระทำ 后 hòu 生 shēng 家 jiā 每 měi 临 lín 事 shì ，辄 zhé 曰 yuē ：“吾 wú 不 bú 会 huì 做 zuò 。” หนุ่มสาวเมื่อเผชิญกับปัญหา มักจะพูดเสมอว่า “ข้าทำไม่ได้” 此 cǐ 大 dà 谬 miù 也 yě 。 นี่ถือเป็นสิ่งที่ผิดมหันต์ 凡 fán 事 shì 做 zuò 则 zé 会 huì ，不 bù 做 zuò 则 zé 安 ān 能 néng 会 huì 耶 yē ？ ทุกเรื่องขอแค่ลงมือทำก็สามารถทำได้ ถ้าไม่ลองทำแล้วจะไปรู้ว่าทำได้อย่างไร 又 yòu ，做 zuò 一 yī 事 shì ，辄 zhé 曰 yuē ：“且 qiě 待 dài 明 míng 日 rì 。” ยังมีอีกประการคือ เมื่อกระทำการใด มักจะพูดเสมอว่า “พรุ่งนี้ค่อยทำ” 此 cǐ 亦 yì 大 dà 谬 miù 也 yě 。 นี่ก็ถือเป็นสิ่งที่ผิดมหันต์ 3
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 9 凡 fán 事 shì 要 yào 做 zuò 则 zé 做 zuò ，若 ruò 一 yí 味 wèi 因 yīn 循 xún ，大 dà 误 wù 终 zhōng 身 shēn 。 เรื่องไหนที่จะทำก็ต้องทำ หากมัวแต่ผัดวันประกันพรุ่งแบบนี้ ก็จะพลาดโอกาสของชีวิตตน 本 běn 家 jiā 鹤 hè 滩 tān 先 xiān 生 sheng 有 yǒu 《明 míng 日 rì 歌 gē 》最 zuì 妙 miào ,附 fù 记 jì 于 yú 此 cǐ : บรรพชนข้านามว่าเฉียนเฮ่อทาน ได้ประพันธ์ลำนำอันยอดเยี่ยม ชื่อว่า “ลำนำวันพรุ่ง” ตอนหนึ่งความว่า “明 míng 日 rì 复 fù 明 míng 日 rì ，明 míng 日 rì 何 hé 其 qí 多 duō ！ “วันพรุ่งอีกวันพรุ่ง วันพรุ่งช่างมากนัก 我 wǒ 生 shēng 待 dài 明 míng 日 rì ，万 wàn 事 shì 成 chéng 蹉 cuō 跎 tuó 。 ชีพข้ารอวันพรุ่ง หมื่นกิจล้วนเปล่าดาย 世 shì 人 rén 若 ruò 被 bèi 明 míng 日 rì 累 lèi ，春 chūn 去 qù 秋 qiū 来 lái 老 lǎo 将 jiàng 至 zhì 。 ผู้คนหากพัวพันแต่วันพรุ่ง วสันต์ไป สารทมา ชราเยือน 朝 cháo 看 kàn 水 shuǐ 东 dōng 流 liú ，暮 mù 看 kàn 日 rì 西 xī 坠 zhuì 。 เช้ามองน้ำรี่ไหลไปบูรพา ค่ำมองตะวันอัสดงสู่ประจิม 百 bǎi 年 nián 明 míng 日 rì 能 néng 几 jǐ 何 hé 请 qǐng 君 jūn 听 tīng 我 wǒ 《明 míng 日 rì 歌 gē 》。 ร้อยปีวันพรุ่งมีเท่าใด เชิญท่านฟัง ‘ลำนำวันพรุ่ง’ ของข้าเถิด” ====================
10 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 本 běn 文选 wén xuǎn 自 zì 《履 lǚ 园 yuán 丛 cóng 话 huà 》。作者 zuò zhě 钱泳 qián yǒng ，字 zì 梅 méi 溪 xī ， 清代 qīng dài 江苏 jiāng sū 人 rén ， 擅长 shàn cháng 书法 shū fǎ 诗画 shī huà 。这 zhè 篇 piān 文章 wén zhāng 劝 quàn 人们 rén men 无论 wúlùn 学习 xuéxí 做事 zuòshì ， 都 dōu 要 yào 抓 zhuā 紧 jǐn 时 shí 间 jiān ， 当 dāng 天 tiān 应 yìng 做 zuò 完 wán 的 de 事 shì ，一 yí 定 dìng 当 dāng 天 tiān 做 zuò 完 wán ，不 bù 能 néng 拖 tuō 到 dào 明 míng 天 tiān 。 บทนี้มาจาก “หลี่ว์หยวนฉงฮว่า” ประพันธ์โดยเฉียนหย่ง นามรองเหมยซี นักประพันธ์สมัยราชวงศ์ชิง ชาวเจียงซู ชำนาญการวาดรูปแต่งประพันธ์และพู่กัน จีน ในบทนี้สอนพวกเราให้รู้ว่า ไม่ว่าจะเรียนรู้หรือกระทำการสิ่งใด ล้วนควรที่จะ รีบลงมือทำ เรื่องที่ควรทำให้เสร็จวันนั้น ก็ควรที่จะทำให้เสร็จในวันนั้น ไม่ควร ผัดวันประกันพรุ่ง
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 11 枭逢鸠
12 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 枭 xiāo 逢 féng 鸠 jiū นกเค้าแมวเจอนกเขาลาย 枭 xiāo 逢 féng 鸠 jiū ，鸠 jiū 曰 yuē ：“子 zǐ 将 jiāng 安 ān 之 zhī ？” 猫 māo 头 tóu 鹰 yīng 遇 yù 见 jiàn 了 le 斑 bān 鸠 jiū ，斑 bān 鸠 jiū 问 wèn :“您 nín 将 jiāng 要 yào 飞 fēi 到 dào 哪 nǎ 里 lǐ 去 qù 呀 ya ?” กาลครั้งหนึ่ง มีนกเค้าแมวตัวหนึ่งเจอกับนกเขาลาย นกเขาลายจึงถามว่า “เจ้าจะบินไปไหนหรือ” 枭 xiāo 曰 yuē ：“我 wǒ 将 jiāng 东 dōng 徙 xǐ 。” (猫 māo 头 tóu 鹰 yīng 说 shuō ：“我 wǒ 将 jiāng 要 yào 飞 fēi 到 dào 东 dōng 方 fāng 去 qù 。”) นกเค้าแมวตอบว่า “ข้ากำลังจะบินไปทางบูรพา” 鸠 jiū 曰 yuē ：“何 hé 故 gù ？” (斑 bān 鸠 jiū 说 shuō ：“为 wèi 什 shén 么 me 呢 ne ？”) นกเขาลายถามด้วยความสงสัย “ด้วยเหตุอันใดล่ะ” 4
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 13 枭 xiāo 曰 yuē ：“乡 xiāng 人 rén 皆 jiē 恶 è 我 wǒ 鸣 míng 。以 yǐ 故 gù 东 dōng 徙 xǐ 。” (猫 māo 头 tóu 鹰 yīng 说 shuō ：“ 乡 xiāng 里 lǐ 人 rén 都 dōu 讨 tǎo 厌 yàn 我 wǒ 的 de 叫 jiào 声 shēng ， 所 suǒ 以 yǐ 我 wǒ 乡 xiāng 搬 bān 到 dào 东 dōng 方 fāng 去 qù 。”) นกเค้าแมวจึงตอบว่า “ผู้คนในหมู่บ้านต่างกันรำคาญเสียงร้องของข้า ด้วยเหตุนี้ข้าจึงบินย้ายถิ่นอาศัยไปยังบูรพา” 鸠 jiū 曰 yuē ：“子 zǐ 能 néng 更 gèng 鸣 míng ， (斑 bān 鸠 jiū 说 shuō ：“您 nín 如 rú 果 guǒ 改 gǎi 变 biàn 自 zì 己 jǐ 的 de 叫 jiào 声 shēng ， นกเขาลายพูดกลับว่า “เพียงแค่เจ้าเปลี่ยนแปลงเสียงร้อง 可 kě 矣 yǐ ；不 bù 能 néng 更 gèng 鸣 míng ， 那 nà 就 jiù 可 kě 以 yǐ 了 le ；如 rú 果 guǒ 不 bù 能 néng 改 gǎi 变 biàn 叫 jiào 声 shēng ，) ก็ไม่จำเป็นต้องย้ายถิ่นแล้ว หากเจ้ายังไม่เปลี่ยนเสียงร้อง 东 dōng 徙 xǐ ，犹 yóu 恶 è 子 zǐ 之 zhī 声 shēng 。” （搬 bān 到 dào 东 dōng 方 fāng 去 qù ，那 nà 里 lǐ 的 de 人 rén 还 hái 是 shì 会 huì 讨 tǎo 厌 yàn 您 nín 的 de 叫 jiào 声 shēng ”) แม้ย้ายถิ่นไปยังบูรพา ผู้คนทางนั้นต่างก็ย่อมรำคาญเสียงร้องเจ้าอยู่ดี” ====================
14 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 本 běn 文选 wénxuǎn 自 zì 《 说 shuō 苑 yuàn · 说 shuō 丛 cóng 》 ， 作者 zuò zhě 是 shì 西汉 xī hàn 刘向 liú xiàng 。 这个 zhè ge 故事 gù shi 告诉 gào sù 人们 rén men ， 自 zì 己 jǐ 不 bù 改 gǎi 正 zhèng 缺 quē 点 diǎn 错 cuò 误 wù 而 ér 去 qù 责 zé 怪 guài 环 huán 境 jìng 和 hé 周 zhōu 围 wéi 的 de 人 rén ， 是 shì 不 bù 能 néng 解 jiě 决 jué 任 rèn 何 hé 问 wèn 题 tí 的 de 。 นิทานเรื่องนี้มาจากตำรารวมนิทาน “ซัวย่วน บทซัวฉง” ประพันธ์โดย หลิวเซี่ยง ในยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันตก จากนิทานเรื่องนี้สอนให้เรารู้ว่า ตนเองไม่ ยอมเปลี่ยนแปลงจุดบกพร่องของตนเอง แต่ไปตำหนิว่าเป็นความผิดของผู้อื่น คน รอบตัว ก็ไม่อาจแก้ไขปัญหาใดๆได้ ดังนั้นควรเริ่มต้นที่การแก้ไขจากตนเองเป็น อันดับแรก
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 15 上 善 若 水
16 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 上 shàng 善 shàn 若 ruò 水 shuǐ ความดีประเสริฐดุจดั่งน้ำ 上 shàng 善 shàn 若 ruò 水 shuǐ 。 ความดีประเสริฐดุจดั่งน้ำ 水 shuǐ 善 shàn 利 lì 万 wàn 物 wù 而 ér 不 bù 争 zhēng ， น้ำหล่อเลี้ยงทุกสรรพสิ่งโดยไม่แก่งแย่งสิ่งใด 处 chù 众 zhòng 人 rén 之 zhī 所 suǒ 恶 è ， เพราะมักจะตั้งตนอยู่ในที่ต่ำอันผู้คนรังเกียจ 故 gù 几 jǐ 于 yú 道 dào 。 นี่จึงกล่าวได้ว่าน้ำนั้นมีคุณสมบัติสอดคล้องกับหลักการของเต๋า 5
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 17 居 jū 善 shàn 地 dì ，心 xīn 善 shàn 渊 yuān , (安 ān 居 jū 于 yú 卑 bēi 下 xià 之 zhī 地 dì ，思 sī 想 xiǎng 虚 xū 静 jìng 深 shēn 沉 chén ，) อันว่าอาศัยในอย่างติดดิน ครุ่นคิดด้วยความสงบสุขุม 与 yǔ 善 shàn 仁 rén ，言 yán 善 shàn 信 xìn ， (交 jiāo 往 wǎng 仁 rén 慈 cí 友 yǒu 爱 ài ，讲 jiǎng 话 huà 诚 chéng 信 xìn 无 wú 欺 qī ，) คบค้าสมาคมด้วยมนุษยธรรม ปราศรัยด้วยความจริงใจ 正 zhèng 善 shàn 治 zhì ，事 shì 善 shàn 能 néng ， (为 wéi 政 zhèng 清 qīng 净 jìng 安 ān 定 dìng ，做 zuò 事 shì 无 wú 所 suǒ 不 bù 能 néng ，) ปกครองให้มีความผาสุก ทำงานอย่างสุดความสามารถ 动 dòng 善 shàn 时 shí 。 (行 xíng 为 wéi 择 zé 时 shí 而 ér 动 dòng 。) ประพฤติด้วยความเหมาะสมตามกาลเทศะ 夫 fū 唯 wéi 不 bù 争 zhēng ，故 gù 无 wú 尤 yóu 。 ( 正 zhèng 因 yīn 为 wéi 他 tā 不 bù 与 yǔ 人 rén 争 zhēng ，所 suǒ 以 yǐ 才 cái 没 méi 有 yǒu 灾 zāi 难 nàn 。) ด้วยเพียงแค่ท่านไม่แก่งแย่ง ดังนั้นจึงไร้ที่กังวล ====================
18 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 本 běn 章 zhāng 老 lǎo 子 zi 以 yǐ 自 zì 然 rán 界 jiè 的 de 水 shuǐ 来 lái 喻 yù 人 rén 、 教 jiào 人 rén 。 水 shuǐ 性 xìng 一 yī 是 shì 柔 róu 。 二 èr 是 shì 处 chù 下 xià 。 三 sān 是 shì 滋 zī 润 rùn 万 wàn 物 wù ， 而 ér 不 bù 与 yǔ 万物 wànwù 相 xiāng 争 zhēng 。“以 yǐ 不 bù 争争 zhēngzhēng ，以 yǐ 无 wú 私 sī 私 sī ，这 zhè 是 shì 水 shuǐ 最 zuì 显 xiǎn 著 zhù 的 de 特 tè 性 xìng 。”（ 张 Zhāng 松 sōng 如 rú 《老 lǎo 子 zi 校 xiào 读 dú 》）而 ér 圣 shèng 人 rén 的 de 言 yán 行 xíng 有 yǒu 类 lèi 乎 hū 水 shuǐ ，而 ér 水 shuǐ 德 dé 是 shì 近 jìn 于 yú 道 dào 的 de 。老 Lǎo 子 zi 以 yǐ 水 shuǐ 德 dé 来 lái 称 chēng 颂 sòng 理 lǐ 想 xiǎng 中 zhōng 的 de “圣 shèng 人 rén ”。 ในบทนี้ “เหลาจื่อ” ได้นำธรรมชาติของ “น้ำ” มาเปรียบเปรยเพื่อสอน มนุษย์ โดยคุณลักษณะของน้ำนั้นเป็นของเหลว มีความสงบเสงี่ยมและถ่อมตน และหล่อเลี้ยงทุกสรรพสิ่ง แต่มิแก่งแย่ง ดังคำกล่าวของจางซงหรูที่ว่า “ใช้การ เงียบเข้าสู้ ใช้ความเที่ยงธรรมเข้าข้าง สิ่งเหล่านี้คือคุณสมบัติของน้ำที่เห็นได้ เด่นชัด” ดังนั้นการกระทำของอริยบุคคลคล้ายกับคุณสมบัติของน้ำ และคุณธรรมของน้ำใกล้เคียงกับหลักการของเต๋า เหลาจื่อจึงนำคุณธรรมของน้ำ มากล่าวสรรเสริญอริยบุคคลในอุดมคตินั่งเอง
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 19 象 虎
20 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 象 xiàng 虎 hǔ หุ่นเสือ 楚 chǔ 人 rén 有 yǒu 患 huàn 狐 hú 者 zhě ， (楚 chǔ 国 guó 有 yǒu 一 yī 个 gè 受 shòu 狐 hú 狸 li 危 wēi 害 hài 的 de 人 rén ，) แคว้นฉู่มีชาวบ้านคนหนึ่งถูกสุนัขจิ้งจอกจู่โจมทำร้าย 多 duō 方 fāng 以 yǐ 捕 bǔ 之 zhī ，弗 fú 获 huò 。 ( 用 yòng 了 le 许 xǔ 多 duō 方 fāng 法 fǎ 捕 bǔ 捉 zhuō 狐 hú 狸 li ，没 méi 有 yǒu 捉 zhuō 到 dào 。) แม้ว่าใช้วิธีการใดๆ ก็ไม่สามารถจับมันไว้ได้ 或 huò 教 jiào 之 zhī 曰 yuē ：“虎 hǔ ，山 shān 兽 shòu 之 zhī 雄 xióng 也 yě 。 (有 yǒu 人 rén 教 jiào 他 tā 说 shuō ：“虎 hǔ 是 shì 山 shān 中 zhōng 野 yě 兽 shòu 的 de 王 wáng 。) มีคนสอนเขาว่า “เสือเป็นราชาแห่งสัตว์ป่า 6
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 21 天 tiān 下 xià 之 zhī 兽 shòu 见 jiàn 之 zhī ,咸 xián 詟 zhé 而 ér 亡 wáng 其 qí 神 shén , (天 tiān 下 xià 的 de 野 yě 兽 shòu ，见 jiàn 到 dào 它 tā 都 dōu 害 hài 怕 pà 得 dé 失 shī 魂 hún 落 luò 魄 pò ，) สัตว์ทั้งปวง เมื่อพบเห็นมันก็จะอกสั่นขวัญแขวน 伏 fú 而 ér 俟 sì 命 mìng 。” (趴 pā 在 zài 地 dì 上 shàng 听 tīng 候 hòu 它 tā 的 de 命 mìng 令 lìng 。”） และหมอบอยู่เพื่อรอฟังคำสั่งมัน” 乃 nǎi 使 shǐ 作 zuò 象 xiàng 虎 hǔ ， (这 zhè 个 gè 人 rén 就 jiù 叫 jiào 人 rén 给 gěi 他 tā 做 zuò 了 le 一 yī 只 zhī 假 jiǎ 老 lǎo 虎 hǔ ，) ดังนั้นเขาก็ให้คนทำหุ่นเสือ 取 qǔ 虎 hǔ 皮 pí 蒙 méng 之 zhī ， (拿 ná 一 yī 张 zhāng 虎 hǔ 皮 pí 蒙 méng 在 zài 它 tā 的 de 上 shàng 面 mian ，) โดยเอาหนังเสือมาแปะไว้ข้างนอก 出 chū 于 yú 牖 yǒu 下 xià 。 (把 bǎ 假 jiǎ 老 lǎo 虎 hǔ 拿 ná 出 chū 来 lái 放 fàng 在 zài 窗 chuāng 户 hu 下 xià 面 mian 。） แล้วเอามาตั้งไว้ที่ข้างล่างหน้าต่าง 狐 hú 入 rù ，遇 yù 焉 yān ，啼 tí 而 ér 踣 bó 。 (狐 hú 狸 li 进 jìn 来 lái ， 碰 pèng 上 shàng 了 le 它 tā ，大 dà 叫 jiào 一 yī 声 shēng 就 jiù 跌 diē 倒 dǎo 在 zài 地 dì 上 shàng 。） เมื่อสุนัขจิ้งจอกเข้ามาเจอหุ่นเสือ ก็หอนเสียงดังแล้วหมอบลงบนพื้น
22 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 他 tā 日 rì ，豕 shǐ 曝 pù 于 yú 其 qí 田 tián ， (有 yǒu 一 yì 天 tiān ，野 yě 猪 zhū 在 zài 田 tián 地 dì 里 lǐ 糟 zāo 蹋 tà 庄 zhuāng 稼 jia ，) มีอยู่วันหนึ่ง มีหมูป่ามาเหยียบย่ำทำลายพืชผลในทุ่งนา 乃 nǎi 使 shǐ 伏 fú 象 xiàng 虎 hǔ ， (这 zhè 个 gè 人 rén 就 jiù 叫 jiào 人 rén 把 bǎ 假 jiǎ 老 lǎo 虎 hǔ 埋 mái 伏 fú 在 zài 田 tián 边 biān 草 cǎo 丛 cóng 里 lǐ ， ) เขาก็ให้คนไปเอาหุ่นเสือมาซุ่มไว้ริมทุ่งนา 而 ér 使 shǐ 其 qí 子 zǐ 以 yǐ 戈 gē 掎 jǐ 诸 zhū 衢 qú 。 (又 yòu 让 ràng 他 tā 的 de 儿 ér 子 zi 拿 ná 着 zhe 长 cháng 戈 gē 在 zài 大 dà 路 lù 上 shàng 捕 bǔ 捉 zhuō 它 tā 。) ทั้งให้ลูกชายนำตาข่ายมาดักจับมันตรงถนน 田 tián 者 zhě 呼 hū ，豕 shǐ 逸 yì 于 yú 莽 mǎng ， ( 种 zhòng 田 tián 的 de 人 rén 大 dà 声 shēng 呼 hū 喊 hǎn ，猪 zhū 向 xiàng 草 cǎo 丛 cóng 中 zhōng 逃 táo 跑 pǎo ，） เสียงร้องของชาวนาดังอึกทึก หมูป่าตัวนั้นได้ยินจึงวิ่งหนีออกไปจากทุ่งหญ้า 遇 yù 象 xiàng 虎 hǔ 而 ér 反 fǎn 奔 bēn 衢 qú ，获 huò 焉 yān 。 (野 yě 猪 zhū 遇 yù 到 dào 假 jiǎ 老 lǎo 虎 hǔ 又 yòu 返 fǎn 回 huí 来 lái 向 xiàng 大 dà 路 lù 奔 bēn 跑 pǎo ， 于 yú 是 shì 捉 zhuō 到 dào 了 le 那 nà 只 zhī 野 yě 猪 zhū 。) เมื่อมันเห็นหุ่นเสือแล้ว ก็วิ่งออกไปที่ถนน ทันใดนั้นหมูป่าถูกจับ
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 23 楚 chǔ 人 rén 大 dà 喜 xǐ ， (这 zhè 个 ge 楚 chǔ 国 guó 人 rén 非 fēi 常 cháng 高 gāo 兴 xìng ，) ชาวบ้านแคว้นฉู่คนนี้ดีใจมาก 以 yǐ 象 xiàng 虎 hǔ 为 wéi 可 kě 以 yǐ 皆 jiē 服 fú 天 tiān 下 xià 之 zhī 兽 shòu 矣 yǐ 。 (认 rèn 为 wéi 这 zhè 个 ge 假 jiǎ 老 lǎo 虎 hǔ 可 kě 以 yǐ 制 zhì 服 fú 天 tiān 下 xià 所 suǒ 有 yǒu 的 de 野 yě 兽 shòu 了 le 。） คิดว่าหุ่นเสือตัวนี้สามารถทำให้สัตว์ป่าทั้งหลายยอมศิโรราบได้ 于 yú 是 shì ，野 yě 有 yǒu 如 rú 马 mǎ ， (在 zài 这 zhè 个 ge 时 shí 候 hou ，野 yě 外 wài 有 yǒu 一 yī 只 zhī 像 xiàng 马 mǎ 一 yí 样 yàng 的 de 动 dòng 物 wù ，) ในขณะเดียวกัน ในป่าก็มีสัตว์ประเภทหนึ่งที่มีรูปร่างคล้ายกับม้า 被 bèi 象 xiàng 虎 hǔ 以 yǐ 趋 qū 之 zhī 。 (这 zhè 个 gè 人 rén 就 jiù 头 tóu 顶 dǐng 假 jiǎ 老 lǎo 虎 hǔ 向 xiàng 那 nà 个 gè 动 dòng 物 wù 快 kuài 步 bù 走 zǒu 去 qù 。） เมื่อชาวบ้านแคว้นฉู่คนนี้ชูหุ่นเสือพร้อมเดินเข้าไปอย่างรวดเร็ว เพื่อไปไล่สัตว์ตัวนั้น 人 rén 或 huò 止 zhǐ 之 zhī 曰 yuē ：“是 shì 驳 bó 也 yě ， (有 yǒu 人 rén 阻 zǔ 止 zhǐ 他 tā 说 shuō ：“这 zhè 个 ge 动 dòng 物 wù 是 shì 驳 bó 啊 ā 。) มีคนพูดห้ามปรามเขาว่า “สัตว์ตัวนี้เป็นสัตว์ดุร้ายในตำนาน
24 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 真 zhēn 虎 hǔ 且 qiě 不 bù 能 néng 当 dāng ，往 wǎng 且 qiě 败 bài 。” (真 zhēn 老 lǎo 虎 hǔ 还 hái 不 bù 能 néng 抵 dǐ 挡 dǎng 它 tā ，你 nǐ 去 qù 将 jiāng 要 yào 坏 huài 事 shì 的 de 。”） แม้เสือจริงๆ ก็ต้านมันไม่อยู่ ถ้าเจ้ายังเข้าไปหามัน เจ้าไม่รอดแน่” 弗 fú 听 tīng 。马 mǎ 雷 léi 呴 xǔ 而 ér 前 qián ， (这 zhè 个人 gèrén 不 bù 听 tīng 劝告 quàngào 。那个 nàgè 像 xiàng 马 mǎ 一样 yíyàng 的 de 动物 dòngwù 发出 fāchū 雷鸣 léimíng 般 bān 的 de 吼声 hǒushēng 向 xiàng 他 tā 面前 miànqián 扑 pū 来 lái ，） แต่ว่าชาวบ้านคนนั้นไม่ฟัง สัตว์ดุร้ายที่เหมือนม้าตัวนั้น ก็ส่งเสียงดังสนั่นร่าวฟ้าผ่าพร้อมกับวิ่งใกล้เข้ามา 攫 jué 而 ér 噬 shì 之 zhī ，颅 lú 磔 zhé 而 ér 死 sǐ 。 (抓 zhuā 住 zhù 他 tā 就 jiù 咬 yǎo ，撕 sī 开 kāi 他 tā 的 de 头 tóu 颅 lú ，把 bǎ 他 tā 弄 nòng 死 sǐ 了 le 。） แล้วจับเขากัดกิน ฉีกหัวของเขาออก แล้วตายในที่สุด ====================
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 25 本 běn 文 wén 选 xuǎn 自 zì 《郁 yù 离 lí 子 zǐ ·鲁 lǔ 般 bān 篇 piān 》。刘 liú 基 jī ，字 zì 伯 bó 温 wēn ，青 qīng 田 tián （今 jīn 浙江省 zhèjiāngshěng 青 qīng 田 tián 县 xiàn ）人 rén ，元 yuán 末 mò 明 míng 初 chū 著 zhù 名 míng 的 de 政 zhèng 治 zhì 家 jiā 、 文 wén 学 xué 家 jiā 。 他 tā 曾 céng 辅 fǔ 佐 zuǒ 朱 zhū 元 yuán 璋 zhāng 平 píng 定 dìng 天 tiān 下 xià ，建 jiàn 立 lì 明 míng 朝 cháo 。《郁 yù 离 lí 子 zǐ 》一 yī 书 shū 共 gòng 有 yǒu 杂 zá 文 wén 一 yì 百 bǎi 九 jiǔ 十 shí 五 wǔ 则 zé ，分 fēn 为 wéi 十 shí 八 bā 篇 piān ，其中 qízhōng 大部分 dàbùfen 是 shì 寓言 yùyán 。 有 yǒu 个 gè 名 míng 叫 jiào 郁 yù 离子 lízǐ 的 de 人物 rénwù 贯穿 guànchuān 全书 quánshū ， 作 zuò 为 wéi 故 gù 事 shi 的 de 当 dāng 事 shì 人 rén 或 huò 评 píng 论 lùn 者 zhě 。 这 zhè 些 xiē 寓 yù 言 yán 主 zhǔ 要 yào 是 shì 批 pī 评 píng 元 yuán 末 mò 的 de 暴 bào 政 zhèng ， 宣传 xuānchuán 自己 zìjǐ 的 de 政治 zhèngzhì 主张 zhǔzhāng 的 de 。 他 tā 的 de 诗 shī 文 wén 都 dōu 收 shōu 在 zài 《 诚 chéng 意 yì 伯 bó 文 wén 集 jí 》里 lǐ 。 《象 xiàng 虎 hǔ 》这 zhè 个 ge 故 gù 事 shi 说 shuō 明 míng ，没 méi 有 yǒu 真 zhēn 本 běn 领 lǐng 的 de 人 rén ， 虽 suī 然 rán 得 dé 势 shì 于 yú 一 yì 时 shí ，但 dàn 最 zuì 终 zhōng 还 hái 是 shì 要 yào 身 shēn 败 bài 名 míng 裂 liè 的 de 。 นิทานเรื่องนี้มาจากหนังสืออฺวี่หลีจื่อ บทหลู่ปาน ประพันธ์โดยหลิวจี นาม รองป๋อเวิน นักการเมือง นักวรรณคดีผู้มีชื่อเสียงในสมัยปลายราชวงศ์หยวน ต้น ราชวงศ์หมิง ชาวตำบลชิงเถียน (ปัจจุบันอยู่มณฑลเจ้อเจียง) ผู้เคยช่วยจูหยวน จางรวบรวมแผ่นดินและก่อตั้งราชวงศ์ หนังสืออฺวี่หลีจื่อมีทั้งหมด 195 ท่อน แบ่ง ออกเป็น 18 บท ส่วนใหญ่เป็นนิทานเปรียบเปรย ในหนังสือมีตัวละครดำเนินเรื่อง ชื่อ อฺวี่หลีจื่อ เป็นผู้เกี่ยวข้องในเหตุการณ์หรือวิจารณ์เรื่องราวทั้งเล่ม เนื้อหาหลัก นิทานเหล่านี้คือติหนิการปกครองอย่างป่าเถื่อนในช่วงปลายราชวงศ์หยวน เผยแพร่แนวคิดการปกครองของหลิวจี บทประพันธ์ของหลิวจีล้วนรวบรวมไว้ใน ตำราเฉิงอี้ป๋อเหวินจี๋ นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ผู้ที่ไม่มีฝีมือความสามารถที่แท้จริงถืออำนาจ ในช่วงขณะหนึ่ง ท้ายสุดแล้วก็สูญเสียทั้งฐานะและชื่อเสียงเกียรติภูมิ
26 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 为 学
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 27 为 wéi 学 xué ศึกษาหาความรู้ 天 tiān 下 xià 事 shì 有 yǒu 难 nán 易 yì 乎 hū ？ (世 shì 界 jiè 上 shàng 的 de 事 shì 情 qing 有 yǒu 困 kùn 难 nan 和 hé 容 róng 易 yì 的 de 区 qū 别 bié 吗 ma ？） ปัญหาที่เกิดขึ้นบนโลกนี้สามารถแยกแยะความยากง่ายได้หรือไม่ 为 wéi 之 zhī ，则 zé 难 nán 者 zhě 亦 yì 易 yì 矣 yǐ ； (如 rú 果 guǒ 做 zuò 那 nà 件 jiàn 事 shì ，那 nà 么 me 难 nán 的 de 也 yě 变 biàn 成 chéng 容 róng 易 yì 的 de 了 le ；） ขอเพียงแค่ตั้งใจทำ อุปสรรคทั้งปวงก็ง่ายต่อการแก้ไข 不 bù 为 wéi ，则 zé 易 yì 者 zhě 亦 yì 难 nán 矣 yǐ 。 (如 rú 果 guǒ 不 bù 做 zuò ，那 nà 么 me 容 róng 易 yì 的 de 也 yě 变 biàn 成 chéng 难 nán 的 de 了 le 。） ถ้าเราไม่ทำ ปัญหาจากที่ง่ายดายก็จะกลายเป็นยากลำบากไปเสียแล้ว 7
28 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 人 rén 之 zhī 为 wéi 学 xué 有 yǒu 难 nán 易 yì 乎 hū ？ (人 rén 们 men 做 zuò 学 xué 问 wèn 有 yǒu 困 kùn 难 nan 和 hé 容 róng 易 yì 的 de 区 qū 别 bié 吗 ma ？） ผู้คนเวลาเรียนหนังสือจะมีความยากง่ายหรือไม่ 学 xué 之 zhī ，则 zé 难 nán 者 zhě 亦 yì 易 yì 矣 yǐ ； (如 rú 果 guǒ 学 xué 习 xí ，那 nà 么 me 难 nán 的 de 也 yě 变 biàn 成 chéng 容 róng 易 yì 的 de 了 le ；） เพียงแค่ตั้งใจเรียน อุปสรรคในการเรียนก็จะหมดไป 不 bù 学 xué ，则 zé 易 yì 者 zhě 亦 yì 难 nán 矣 yǐ 。 (如 rú 果 guǒ 不 bù 学 xué 习 xí ，那 nà 么 me 容 róng 易 yì 的 de 也 yě 变 biàn 成 chéng 难 nán 的 de 了 le 。） แต่ถ้าเราไม่เรียนหนังสือ ก็จะเกิดอุปสรรคในการเรียน 蜀 shǔ 之 zhī 鄙 bǐ 有 yǒu 二 èr 僧 sēng ， (四 sì 川 chuān 的 de 边 biān 远 yuǎn 地 dì 方 fāng 有 yǒu 两 liǎng 个 gè 和 hé 尚 shang ，) กาลครั้งหนึ่ง ณ ชานแดนเสฉวน มีพระอยู่ 2 รูป 其 qí 一 yī 贫 pín ，其 qí 一 yī 富 fù 。 (其 qí 中 zhōng 一 yī 个 gè 穷 qióng ，一 yī 个 gè 富 fù 。） รูปหนึ่งมีฐานะยากจน ส่วนอีกรูปหนึ่งมีฐานะร่ำรวย
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 29 贫 pín 者 zhě 语 yǔ 于 yú 富 fù 者 zhě 曰 yuē ： ( 穷 qióng 和 hé 尚 shang 对 duì 富 fù 和 hé 尚 shang 说 shuō ：） พระรูปที่ยากจนพูดกับพระที่ร่ำรวยว่า “吾 wú 欲 yù 之 zhī 南 nán 海 hǎi ，何 hé 如 rú ？” (“我 wǒ 想 xiǎng 要 yào 到 dào 南 nán 海 hǎi 去 qù ，怎 zěn 么 me 样 yàng ？”） “กระผมอยากจะไปทะเลใต้ ท่านคิดว่าอย่างไร” 富 fù 者 zhě 曰 yuē ：“子 zǐ 何 hé 恃 shì 而 ér 往 wǎng ？” (富 fù 和 hé 尚 shang 说 shuō ：“你 nǐ 凭 píng 借 jiè 什 shén 么 me 去 qù ？”） พระที่ร่ำรวยตอบว่า “ท่านอาศัยปัจจัยอะไรที่จะไปหล่ะ” 曰 yuē ：“吾 wú 一 yī 瓶 píng 一 yī 钵 bō 足 zú 矣 yǐ 。” ( 穷 qióng 和 hé 尚 shang 说 shuō :“我 wǒ 只 zhǐ 要 yào 有 yǒu 一 yī 个 gè 水 shuǐ 瓶 píng 、 一 yī 个 gè 饭 fàn 钵 bō 就 jiù 够 gòu 了 le 。”) พระที่ยากจนตอบว่า “กระผมมีเพียงแค่กระบอกน้ำกับบาตรก็เพียงพอแล้ว” 富 fù 者 zhě 曰 yuē ：“吾 wú 数 shù 年 nián 来 lái 欲 yù 买 mǎi 舟 zhōu 而 ér 下 xià ， (富 fù 和 hé 尚 shang 说 shuō ：“我 wǒ 几 jǐ 年 nián 来 lái 想 xiǎng 要 yào 雇 gù 船 chuán 去 qù ，) พระที่ร่ำรวยตอบกลับว่า “หลายปีมานี้ กระผมอยากจ้างเรือให้แล่นพาไปยังทะเลใต้
30 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 犹 yóu 未 wèi 能 néng 也 yě 。子 zǐ 何 hé 恃 shì 而 ér 往 wǎng ！” (还 hái 没 méi 有 yǒu 能 néng 够 gòu 去 qù 成 chéng 呢 ne ，你 nǐ 凭 píng 借 jiè 什 shén 么 me 去 qù ！”） แต่ก็ไม่สำเร็จ เห็นแบบนี้แล้วท่านจะไปทำไมอีก” 越 yuè 明 míng 年 nián ，贫 pín 者 zhě 自 zì 南 nán 海 hǎi 还 hái ， (到 dào 了 le 第 dì 二 èr 年 nián ， 穷 qióng 和 hé 尚 shang 从 cóng 南 nán 海 hǎi 回 huí 来 lái ，) ผ่านไปถึงปีที่สอง พระที่ยากจนเดินทางกลับจากทะเลใต้ 以 yǐ 告 gào 富 fù 者 zhě 。 (把 bǎ 去 qù 到 dào 南 nán 海 hǎi 这 zhè 件 jiàn 事 shì 告 gào 诉 sù 给 gěi 富 fù 和 hé 尚 shang 。） แล้วนำเรื่องนี้ไปเล่ากับพระที่ร่ำรวย 富 fù 者 zhě 有 yǒu 惭 cán 色 sè 。 (富 fù 和 hé 尚 shang 露 lù 出 chū 了 le 惭 cán 愧 kuì 的 de 脸 liǎn 色 sè 。） หลังจากที่พระที่ร่ำรวยได้ฟังเรื่องราว ก็พรั่งพรูสีหน้าที่ละอายใจออกมา 西 xī 蜀 shǔ 之 zhī 去 qù 南 nán 海 hǎi ，不 bù 知 zhī 几 jǐ 千 qiān 里 lǐ 也 yě ！ (西 xī 边 bian 的 de 四 sì 川 chuān 距 jù 离 lí 南 nán 海 hǎi ，不 bù 知 zhī 道 dào 有 yǒu 几 jǐ 千 qiān 里 lǐ 远 yuǎn 啊 ā ！） เราไม่สามารถล่วงรู้ระยะทางระหว่างทะเลใต้กับเสฉวนว่าห่างไกลกันแค่ไหน 僧 sēng 富 fù 者 zhě 不 bù 能 néng 至 zhì 而 ér 贫 pín 者 zhě 至 zhì 焉 yān 。 (富 fù 和 hé 尚 shang 不 bù 能 néng 到 dào ，可 kě 是 shì 穷 qióng 和 hé 尚 shang 却 què 到 dào 了 le 那 nà 里 lǐ 。） พระที่ยากจนสามารถเดินทางไปถึงได้ แต่พระที่ร่ำรวยนั้นกลับไปไม่ถึง
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 31 人 rén 之 zhī 立 lì 志 zhì ，顾 gù 不 bù 如 rú 蜀 shǔ 鄙 bǐ 之 zhī 僧 sēng 哉 zāi ！ (人 rén 们 men 立 lì 志 zhì , 反 fǎn 而 ér 不 bù 如 rú 四 sì 川 chuān 边 biān 远 yuǎn 地 dì 方 fāng 的 de 穷 qióng 和 hé 尚 shang 吗 ma !） ผู้คนที่ตั้งปณิธาน กลับเทียบพระยากจนรูปนั้นไม่ได้เสียด้วยซ้ำหรือ ==================== 本 běn 文选 wén xuǎn 自 zì 彭端淑 péng duān shū 《白 bái 鹤 hè 堂 táng 集 jí 》，原 yuán 题目 tí mù 是 shì 《为 wéi 学 xué 一 yì 首 shǒu 示 shì 子 zǐ 侄 zhí 》。 彭端淑 péng duān shū (1699-1779)，字 zì 乐 lè 斋 zhāi ，四川 sì chuān 丹 dān 棱 léng 人 rén 。清代 qīng dài 著名 zhù míng 学者 xué zhě ，散文家 sǎn wén jiā 。 曾 céng 任 rèn 吏部 lì bù 郎 中 láng zhōng 等 děng 职 zhí ， 后 hòu 辞官 cí guān 归家 guī jiā ， 致力于 zhì lì yú 古诗 gǔshī 文 wén ， 主 zhǔ 讲 jiǎng 四 sì 川 chuān 锦 jǐn 江 jiāng 书 shū 院 yuàn ， 著 zhù 有 yǒu 《 白 bái 鹤 hè 堂 táng 集 jí 》。 《 为 wéi 学 xué 》 通 tōng 过 guò 两 liǎng 个 gè 和 hé 尚 shang 去 qù 南 nán 海 hǎi 的 de 故 gù 事 shi ， 说 shuō 明 míng 了 liǎo 世 shì 界 jiè 上 shàng 的 de 事 shì 物 wù 难 nán 与 yǔ 易 yì 的 de 辩 biàn 证 zhèng 关 guān 系 xì 。 富 fù 和 hé 尚 shang 条 tiáo 件 jiàn 虽 suī 好 hǎo ，但 dàn 他 tā 强 qiáng 调 diào 去 qù 南 nán 海 hǎi 不 bú 易 yì ，结 jié 果 guǒ 没 méi 有 yǒu 去 qù 成 chéng ； 穷 qióng 和 hé 尚 shang 条 tiáo 件 jiàn 虽 suī 差 chà ， 但 dàn 他 tā 能 néng 一 yī 瓶 píng 一 yī 钵 bō 化 huà 缘 yuán 前 qián 去 qù ， 终 zhōng 于 yú 朝 cháo 圣 shèng 回 huí 来 lái 。 这 zhè 说 shuō 明 míng 难 nán 与 yǔ 易 yì 在 zài 一 yí 定 dìng 条 tiáo 件 jiàn 下 xià 可 kě 以 yǐ 互 hù 相 xiāng 转 zhuǎn 化 huà 。做 zuò 学 xué 问 wèn 也 yě 是 shì 这 zhè 样 yàng 。
32 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย บทนี้มาจากตำราป๋ายเฮ่อถางจี๋เดิมชื่อตำราเหว่ยเสฺวี่ยอี้โซ่วซื่อจื่อจื้อ ประพันธ์โดยเผิงตวนซู่ นามรองเล่อไจ นักประพันธ์ปัญญาชนที่มีชื่อเสียงในสมัย ราชวงศ์ชิง ชาวอำเภอตันหลิง มณฑลเสฉวน เคยรับราชการในตำแหน่งหลางจง สังกัดกรมขุนนาง หลังจากลาออกจึงเดินทางกลับบ้านเกิด ได้ทุ่มเทแรงกายแรงใจ ในด้านการประพันธ์ภาษาโบราณ ทำการสอน ณ สถานบัณฑิตอำเภอจินเจียง มณฑลเสฉวน ผลงานที่มีชื่อเสียงคือ ตำราป๋ายเฮ่อถางจี๋ นิทานเรื่องดำเนินเรื่องผ่านเรื่องราวของพระสงฆ์สองรูปเดินทางไปทะเล ใต้สอนให้พวกเราพิจารณาถึงความยากง่ายของเรื่องราวต่างๆ พระสงฆ์ที่ ร่ำรวยแม้ว่ามีปัจจัยในการไปทะเลใต้ที่ดีกว่า แต่ไม่มีจิตที่แน่แนวจึงไปไม่สำเร็จแต่ พระสงฆ์ที่ยากจนแม้เงื่อนไขมีปัจจัยฯที่แย่กว่า แต่อาศัยการบิณฑบาตอาหารมา ประทังชีวิตไปตลอดการเดินทาง ในที่สุดก็เดินทางไปจาริกแสวงบุญสำเร็จ จาก เหตุการณ์ที่กล่าวมาสอนให้พวกเรารู้ว่า ในปัจจัยที่เหมือนกัน ความยากลำบาก กับความง่ายดายสามารถสามารถแปรเปลี่ยนซึ่งกันและกัน การศึกษาหาความรู้ ก็เช่นกัน ด้วยเหตุนี้เราสามารถพึ่งพาความฉลาดและความคล่องแคล่วว่องไว ของตนเองได้แต่ในบางครั้งก็ไม่สามารถพึ่งพาได้เช่นเดียวกัน คนทีเอาแต่พึ่งพา ความเฉลียวฉลาดและความคล่องแคล่วแต่ไม่ขยันและไฝ่แสวงหาความรู้ก็คือการ ทำลายชีวิตตนเองนั่นเอง ความโง่เขลาเบาปัญญาและความเป็นธรรมดาสามัญ นั้นสามารถจำกัดได้และไม่สามารถจำกัดสิ่งเหล่านี้ได้เช่นเดียวกัน คนที่ตั้งใจเรียน หนังสือโดยไม่ถูกความโง่เขลากับความเป็นสามัญธรรมดาของตนเองครอบงำ คือคนที่ขยันเรียนและสำเร็จได้ด้วยตนเอง
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 33 临 江 之 麋
34 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 临 lín 江 jiāng 之 zhī 麋 mí กวางน้อยแห่งหลินเจียง 临 lín 江 jiāng 之 zhī 人 rén 畋 tián 得 dé 麋 mí 鹿 lù ，畜 chù 之 zhī 。 (临 lín 江 jiāng 有 yǒu 个 gè 人 rén 在 zài 打 dǎ 猎 liè 时 shí 捉 zhuō 到 dào 一 yī 只 zhī 小 xiǎo 麋 mí 鹿 lù ， 就 jiù 把 bǎ 它 tā 带 dài 回 huí 家 jiā 养 yǎng 起 qǐ 来 lái 。) ณ ตำบลหลินเจียง มีนายพรานผู้หนึ่งจับกวางน้อยได้ขณะล่าสัตว์ จึงนำกลับมาเลี้ยง 入 rù 门 mén ，群 qún 犬 quǎn 垂 chuí 涎 xián 扬 yáng 尾 wěi 皆 jiē 来 lái 。 (一 yī 刚 gāng 进 jìn 门 mén ，他 tā 家 jiā 的 de 一 yì 群 qún 狗 gǒu 就 jiù 流 liú 着 zhe 口 kǒu 水 shuǐ 、 翘 qiào 起 qǐ 尾 wěi 巴 ba 围 wéi 了 le 上 shàng 来 lái 。） ครั้นเข้าบ้าน พวกสุนัขเห็นกวางน้อยก็น้ำลายไหล พร้อมกระดิกหางเข้ามาหา 8
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 35 其 qí 人 rén 怒 nù ，恒 héng 之 zhī 。 (那 nà 个 gè 人 rén 大 dà 怒 nù ,把 bǎ 狗 gǒu 赶 gǎn 开 kāi ,很 hěn 担 dān 心 xīn 这 zhè 小 xiǎo 麋 mí 鹿 lù 。) นายพรานโกรธ จึงไล่พวกมันไป ด้วยกลัวว่ากวางน้อยจะโดนพวกมันกิน 自 zì 是 shì 日 rì 抱 bào 就 jiù 犬 quǎn ，习 xí 示 shì 之 zhī ， (从 cóng 那 nà 天 tiān 起 qǐ ， 他 tā 每 měi 天 tiān 都 dōu 抱 bào 着 zhe 小 xiǎo 麋 mí 鹿 lù 让 ràng 它 tā 去 qù 跟 gēn 狗 gǒu 接 jiē 近 jìn ，) นับแต่นั้นมา นายพรานก็อุ้มกวางน้อยเข้าไปทำความรู้จักกับเหล่าสุนัขทุกวัน 使 shǐ 勿 wù 动 dòng 。 (经 jīng 常 cháng 让 ràng 狗 gǒu 看 kàn 看 kan 它 tā ，叫 jiào 狗 gǒu 不 bú 要 yào 吃 chī 它 tā ，) ให้พวกสุนัขไม่ทำร้ายกวางน้อย ค่อย ๆ สอนให้พวกสุนัขเล่นกับกวางน้อย 稍 shāo 使 shǐ 与 yǔ 之 zhī 戏 xì 。 (慢 màn 慢 màn 地 dì 让 ràng 狗 gǒu 跟 gēn 它 tā 一 yì 起 qǐ 玩 wán 耍 shuǎ 。） ค่อย ๆ สอนให้เหล่าสุนัขเล่นกับเจ้ากวางน้อย 积 jī 久 jiǔ ，犬 quǎn 皆 jiē 如 rú 人 rén 意 yì 。 (这 zhè 样 yàng 日 rì 子 zi 久 jiǔ 了 le ， 那 nà 些 xiē 狗 gǒu 都 dōu 能 néng 顺 shùn 从 cóng 主 zhǔ 人 rén 的 de 心 xīn 意 yì 。) นานวันเข้า พวกสุนัขก็ทำตามคำสั่งของนายพราน
36 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 麋 mí 麂 jǐ 稍 shāo 大 dà ，忘 wàng 己 jǐ 之 zhī 麋 mí 也 yě ， (小 xiǎo 麋 mí 鹿 lù 渐 jiàn 渐 jiàn 长 zhǎng 大 dà 了 le ， 已 yǐ 经 jīng 忘 wàng 记 jì 了 le 自 zì 己 jǐ 是 shì 麋 mí 鹿 lù ，) กวางน้อยก็ค่อย ๆ เติบโต และลืมสัญชาตญาณตนว่าเป็นกวาง 以 yǐ 为 wéi 犬 quǎn 良 liáng 我 wǒ 友 yǒu ，抵 dǐ 触 chù 偃 yǎn 仆 pú ，益 yì 狎 xiá 。 (认 rèn 为 wéi 狗 gǒu 确 què 实 shí 是 shì 自 zì 己 jǐ 的 de 朋 péng 友 you ，相 xiāng 互 hù 顶 dǐng 触 chù ，在 zài 地 dì 上 shàng 打 dǎ 滚 gǔn 玩 wán 耍 shuǎ ，越 yuè 来 lái 越 yuè 亲 qīn 昵 nì 。) คิดว่าสุนัขเป็นเพื่อนของตน จึงเล่นหัวกัน กลิ้งไปมาบนพื้นกับพวกสุนัข นับวันก็ยิ่งสนิทกัน 犬 quǎn 畏 wèi 主 zhǔ 人 rén ，与 yǔ 之 zhī 俯 fǔ 仰 yǎng ，甚 shèn 善 shàn 。 (狗 gǒu 因 yīn 为 wéi 害 hài 怕 pà 主 zhǔ 人 rén ，就 jiù 跟 gēn 它 tā 一 yì 起 qǐ 玩 wán 耍 shuǎ ， 玩 wán 得 dé 很 hěn 好 hǎo 。) ส่วนพวกสุนัขก็กลัวนายพราน จึงเล่นกับกวางด้วยความสนุกสนาน 然 rán 时 shí 啖 dàn 其 qí 舌 shé 。 (然 rán 而 ér 狗 gǒu 时 shí 时 shí 舔 tiǎn 舔 tiǎn 舌 shé 头 tou 。) ทว่า พวกมันมักน้ำลายสออยู่เสมอ
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 37 三 sān 年 nián ，麋 mí 出 chū 门 mén ， (三 sān 年 nián 之 zhī 后 hòu ，麋 mí 鹿 lù 走 zǒu 出 chū 家 jiā 门 mén ，) สามปีผ่านไป เจ้ากวางหนีออกจากบ้าน 见 jiàn 外 wài 犬 quǎn 在 zài 道 dào 甚 shèn 众 zhòng ，走 zǒu 欲 yù 与 yǔ 为 wéi 戏 xì 。 (看 kàn 见 jiàn 别 bié 人 rén 家 jiā 的 de 很 hěn 多 duō 狗 gǒu 在 zài 路 lù 上 shang 玩 wán 耍 shuǎ ， 它 tā 也 yě 跑 pǎo 过 guò 去 qù 想 xiǎng 跟 gēn 它 tā 们 men 一 yì 起 qǐ 玩 wán 耍 shuǎ 。) เห็นพวกสุนัขบ้านอื่นเต็มถนน จึงวิ่งเข้าไปจะเล่นด้วย 外 wài 犬 quǎn 见 jiàn 而 ér 喜 xǐ 且 qiě 怒 nù ，共 gòng 杀 shā 食 shí 之 zhī ， (那 nà 群 qún 狗 gǒu 见 jiàn 了 le 麋 mí 鹿 lù 又 yòu 高 gāo 兴 xìng 又 yòu 发 fā 怒 nù ， 一 yì 起 qǐ 围 wéi 上 shàng 来 lái 把 bǎ 麋 mí 鹿 lù 咬 yǎo 死 sǐ 并 bìng 吃 chī 了 le 它 tā ，) พวกสุนัขบ้านอื่น เห็นกวางเข้าทั้งยินดีทั้งโกรธ จึงรุมกัดกินกวางจนตาย 狼 láng 藉 jí 道 dào 上 shàng 。 (它 tā 的 de 尸 shī 骨 gǔ 乱 luàn 七 qī 八 bā 糟 zāo 地 dì 横 héng 在 zài 路 lù 上 shang 。) ซากกระดูกเจ้ากวางก็กระจัดกระจายบนถนน
38 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 麋 mí 至 zhì 死 sǐ 不 bú 悟 wù 。 (小 xiǎo 麋 mí 鹿 lù 到 dào 死 sǐ 也 yě 不 bù 明 míng 白 bái 自 zì 己 jǐ 为 wèi 什 shén 么 me 会 huì 落 luò 得 de 这 zhè 个 ge 下 xià 场 chǎng 呢 ne 。） กวางน้อยเมื่อตายแล้ว ก็ยังไม่รู้ว่าเพราะเหตุใดจึงมีจุดจบเช่นนี้ ==================== 柳 liǔ 宗 zōng 元 yuán （773 - 819），字 zì 子 zǐ 厚 hòu ，河 hé 东 dōng （ 今 jīn 山 shān 西 xī 省 shěng 永 yǒng 济 jì 县 xiàn ） 人 rén ， 唐 táng 代 dài 著 zhù 名 míng 的 de 政 zhèng 治 zhì 家 jiā 、文 wén 学 xué 家 jiā 。在 zài 文 wén 学 xué 上 shàng 他 tā 和 hé 韩 hán 愈 yù 积 jī 极 jí 领 lǐng 导 dǎo 了 liǎo 当 dàng 时 shí 的 de 古 gǔ 文 wén 运 yùn 用 yòng ，反 fǎn 对 duì 形 xíng 式 shì 主 zhǔ 义 yì 文 wén 风 fēng 。他 tā 的 de 作 zuò 品 pǐn 收 shōu 在 zài 《柳河东集》里 lǐ 。 หลิว จงหยวน (ค.ศ. 773-819) นามรอง จื่อโฮ่ว นักการเมือง นัก วรรณคดี ชาวเหอตง (ปัจจุบันคืออำเภอหย่งจี้ มณฑลซานซี) ที่มีชื่อเสียง แห่งยุคราชวงศ์ถัง ในด้านวรรณกรรม ท่านกับหาน อวี้ ได้รวมแรงรวมใจ เป็นผู้นำในการใช้ภาษาโบราณในยุคในนั้น และต่อต่านรูปแบบแนวคิดการ ประพันธ์ ผลงานของท่านถูกรวมในตำรา ”หลิวเหอตงจี๋“
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 39 《三戒》包括三个寓言故事,即《临江之 麋》、《黔之驴》、《永某氏之鼠》。“三 戒”就是三件值得警戒的事情。… ในบทซานเจี้ย (อันมีความหมายว่า สามสิ่งพึงระวัง) ประกอบไปด้วย นิทานเปรียบเปรยสามเรื่อง ได้แก่ กวางน้อยแห่งหลินเจียง ลาแห่งเฉียนโจว หนูแห่งตระกูลหยงโม่ว ล้วนเป็นเรื่องราวทั้งสามที่ควรค่าแก่การเตือนใจ 这件故事 “用麋鹿被狗咬死的故事告诫 人们，不要恃宠骄纵，得意忘形，免得最后 落个自取灭亡的悲惨下场。” นิทานเรื่องนี้ “หยิบยกเรื่องราวเจ้ากวางถูกสุนัขกัดตายมาสอน พวกเราว่า อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคน อย่าทนงตนจนลืมตัว จะได้ไม่ตก ไปสู่จุดจบด้วยการกระทำของตนอันน่าสังเวชเช่นนี้
40 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 姊 妹 易 嫁
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 41 姊 zǐ 妹 mèi 易 yì 嫁 jià น้องสาวออกเรือนแทน 及 jí 亲 qīn 迎 yíng ，新 xīn 郎 láng 入 rù 宴 yàn ，彩 cǎi 舆 yú 在 zài 门 mén ， (到 dào 了 le 迎 yíng 亲 qīn 那 nà 天 tiān ，新郎 xīnláng 入席 rùxí ，彩 cǎi 车 chē 停 tíng 在 zài 门 mén 口 kǒu ，) เมื่อถึงวันแต่งงาน เจ้าบ่าวก็มาถึง เกี้ยวรับตัวฯก็มาจอดรออยู่หน้าประตูเรือน 女 nǚ 方 fāng 掩 yǎn 袂 mèi 向 xiàng 隅 yú 而 ér 哭 kū 。 (大 dà 女 nǚ 儿 ér 还 hái 在 zài 用 yòng 衣 yī 袖 xiù 掩 yǎn 面 miàn 擦 cā 泪 lèi ， 面 miàn 向 xiàng 屋 wū 角 jiǎo 啼 tí 哭 kū 。) ลูกสาวคนโตยังคงแต่งตัวหันหน้าชนฝากำแพงนั่งร้องไห้เช็ดน้ำตา 催 cuī 之 zhī 妆 zhuāng ，不 bù 妆 zhuāng ；劝 quàn 亦 yì 不 bù 解 jiě 。 (催 cuī 她 tā 梳 shū 妆 zhuāng ，她 tā 不 bù 梳 shū 妆 zhuāng ； 劝 quàn 她 tā 也 yě 不 bù 听 tīng 。) เมื่อรีบเร่งให้นางแต่งตัวให้เสร็จ นางก็ไม่ยอม ผู้ใดโน้มน้าวก็ไม่ฟัง 9
42 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 比 bǐ 新 xīn 郎 láng 告 gào 行 háng ，鼓 gǔ 乐 yuè 大 dà 作 zuò ， ( 等 děng 到 dào 新 xīn 郎 láng 起 qǐ 身 shēn 告 gào 行 háng ，鼓 gǔ 乐 yuè 大 dà 声 shēng 吹 chuī 打 dǎ 起 qǐ 来 lái ，) เมื่อเจ้าบ่าวลุกขึ้นกล่าวขอตัวลา มโหรีก็บรรเลงขึ้นดังสนั่น 女 nǚ 犹 yóu 眼 yǎn 零 líng 雨 yǔ 而 ér 首 shǒu 飞 fēi 蓬 péng 包 bāo 。 (大 dà 女 nǚ 儿 ér 还 hái 泪 lèi 如 rú 雨 yǔ 下 xià ，哭 kū 得 dé 蓬 péng 头 tóu 散 sàn 发 fā 。) ลูกสาวคนโตยังคงร้องไห้เสียใจไม่หยุด 父 fù 入 rù 劝 quàn 女 nǚ ，不 bù 听 tīng ； (父 fù 亲 qīn 进 jìn 屋 wū 劝 quàn 女 nǚ 儿 ér ，女 nǚ 儿 ér 不 bù 听 tīng ；) บิดาจึงเข้าไปในห้อง โน้มน้าวลูกสาวเท่าไร นางก็ไม่ยอมฟัง 怒 nù 逼 bī 之 zhī ，哭 kū 益 yì 厉 lì 。 (父 fù 亲 qīn 大 dà 怒 nù ，逼 bī 迫 pò 她 tā ，她 tā 哭 kū 得 dé 更 gèng 厉 lì 害 hài 了 le 。) บิดาจึงโมโห แล้วจึงบังคับนาง นางก็ยิ่งร้องไห้หนักกว่าเดิม 家 jiā 人 rén 报 bào ：“新 xīn 郎 láng 欲 yù 行 háng 。” (家 jiā 人 rén 报 bào 告 gào 说 shuō ：“新 xīn 郎 láng 要 yào 走 zǒu 了 le 。”) คนในเรือนจึงเดินมาบอกว่า “เจ้าบ่าวจะไปแล้ว” 父 fù 无 wú 奈 nài 。父 fù 出 chū 曰 yuē ： (父 fù 亲 qīn 无 wú 可 kě 奈 nài 何 hé 。父 fù 亲 qīn 出 chū 来 lái 说 shuō ：) บิดาหมดหนทาง จึงออกมาพูดว่า
คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 43 “衣 yī 妆 zhuāng 未 wèi 竟 jìng ，烦 fán 郎 láng 少 shǎo 待 dài 。” (“ 穿 chuān 衣 yī 梳 shū 妆 zhuāng 还 hái 没 méi 有 yǒu 完 wán ，请 qǐng 新 xīn 郎 láng 再 zài 少 shǎo 等 děng 一 yì 会 huì 儿 er 。”) “เจ้าสาวยังแต่งตัวไม่เสร็จ เจ้าบ่าวโปรดรออีกสักครู่” 又 yòu 奔 bēn 入 rù 视 shì 女 nǚ 。 (又 yòu 跑 pǎo 到 dào 屋 wū 里 lǐ 看 kàn 女 nǚ 儿 ér 。) ทั้งรีบวิ่งกลับเข้าไปในห้องดูลูกสาวตน 往 wǎng 复 fù 数 shù 番 fān ，女 nǚ 终 zhōng 无 wú 回 huí 意 yì ， (这 zhè 样 yàng 跑 pǎo 出 chū 跑 pǎo 进 jìn ， 往 wǎng 复 fù 几 jǐ 次 cì ， 女 nǚ 儿 ér 始 shǐ 终 zhōng 没 méi 有 yǒu 回 huí 心 xīn 转 zhuǎn 意 yì 。) วิ่งเข้าออกเช่นนี้ครั้งแล้วครั้งเล่า ลูกสาวก็ยังไม่ยอมเปลี่ยนใจล้มเลิกความคิด 其 qí 父 fù 周 zhōu 张 zhāng 欲 yù 死 sǐ ， 皇 huáng 急 jí 无 wú 计 jì 。 (她 tā 的 de 父 fù 亲 qīn 急 jí 得 dé 想 xiǎng 寻 xún 死 sǐ ， 惶 huáng 恐 kǒng 着 zháo 急 jí 没 méi 有 yǒu 办 bàn 法 fǎ 。) บิดาของนางร้อนรนจนคิดอยากตาย ตื่นตระหนกจนคิดวิธีแก้ปัญหาไม่ออก 其 qí 次 cì 女 nǚ 在 zài 侧 cè ，因 yīn 非 fēi 其 qí 姊 zǐ ，苦 kǔ 逼 bī 劝 quàn 之 zhī 。 (他 tā 的 de 二 èr 女 nǚ 儿 ér 在 zài 旁 páng 边 biān ，于 yú 是 shì 也 yě 责 zé 备 bèi 她 tā 的 de 姐 jiě 姐 jiě ， 苦 kǔ 苦 kǔ 催 cuī 促 cù 劝 quàn 导 dǎo 她 tā 。) ลูกสาวคนรองนั่งอยู่ด้านข้าง พลางบ่นและเร่งโน้มน้าวพี่สาวของนาง
44 คติ ใจ Teen นิทานคุณธรรมแปลจีน-ไทย 姊 zǐ 怒 nù 曰 yuē ：“小 xiǎo 妮 nī 子 zi ，亦 yì 学 xué 人 rén 喋 zhá 聒 guō ！ (姐 jiě 姐 jiě 发 fā 怒 nù 说 shuō ：“小 xiǎo 丫 yā 头 tou ，也 yě 学 xué 人 rén 说 shuō 个 gè 没 méi 完 wán 没 méi 了 liǎo ！) พี่สาวโมโหแล้วกล่าวว่า “เจ้านี่ยังพูดเลียนแบบผู้ใหญ่แบบนี้ไม่จบสิ้น 尔 ěr 何 hé 不 bù 从 cóng 他 tā 去 qù ？” (你 nǐ 为 wèi 什 shén 么 me 不 bù 跟 gēn 他 tā 去 qù ？”) แล้วทำไมเจ้าไม่แต่งกับเขาเองหล่ะ” 妹 mèi 曰 yuē ：“阿 ā 爷 yé 原 yuán 不 bù 曾 céng 以 yǐ 妹 mèi 子 zi 属 shǔ 毛 máo 郎 láng ； (妹 mèi 妹 mèi 说 shuō ：“爸 bà 爸 ba 原 yuán 先 xiān 并 bìng 没 méi 有 yǒu 把 bǎ 妹 mèi 妹 mèi 许 xǔ 给 gěi 毛 máo 郎 láng ；) ผู้เป็นน้องกล่าวว่า “เดิมท่านพ่อมิได้ให้น้องแต่งกับชายตระกูลเหมาผู้นี้ 若 ruò 以 yǐ 妹 mèi 子 zi 属 shǔ 毛 máo 郎 láng ，何 hé 烦 fán 姊 zǐ 姊 zǐ 劝 quàn 驾 jià 耶 yē ？” (如 rú 果 guǒ 把 bǎ 妹 mèi 妹 mèi 许 xǔ 给 gěi 毛 máo 郎 láng ，哪 nǎ 还 hái 要 yào 姐 jiě 姐 jiě 来 lái 劝 quàn 驾 jià 呢 ne ？”) หากท่านพ่ออนุญาต มีหรือข้าจะมานั่งโน้มน้าวแลติเตียนท่านพี่” 父 fù 听 tīng 其 qí 言 yán 慷 kāng 爽 shuǎng ，因 yīn 与 yǔ 伊 yī 母 mǔ 窃 qiè 议 yì ,以 yǐ 次 cì 易 yì 长 cháng 。 (父亲 fùqīn 听 tīng 她 tā 说 shuō 的话 dehuà 慷慨 kāngkǎi 直爽 zhíshuǎng ， 于 yú 是 shì 和 hé 她 tā 母 mǔ 亲 qīn 私 sī 下 xià 商 shāng 量 liáng ， 用 yòng 二 èr 女 nǚ 儿 ér 代 dài 替 tì 大 dà 女 nǚ 儿 ér 。) เมื่อบิดาได้ยินลูกสาวคนรองกล่าวเช่นนี้จึงพล่างหารือกับมารดาของพวกนาง อย่างเงียบๆ แล้วตัดสินใจให้ลูกสาวคนรองแต่งงานแทนลูกสาวคนโต