PELBAGAI BUAH YANG SEDAP DAN SIAP

D’BEST BERHAD

PELBAGAI BUAH
YANG SEDAP DAN

SIHAT

DANIEL ADAM

1

PRAKATA

Assalamualaikum wbt, salam perpaduan dan salam sihat.
Makan secara sihat adalah salah satu komponen gaya hidup sihat
yang perlu kita amalkan setiap hari. Amalan makan secara sihat
tidak seharusnya menjadi penghalang kepada kita daripada
mengambil buah-buahan yang disukai.

Sebaliknya, amalan makan secara sihat boleh membantu
kita mendapat kesemua tenaga dan nutrien melalui pelbagai jenis
buah-buahan dan pada masa yang sama dapat membantu
mengekalkan berat badan yang optimum.

Saya berharap buku ini dapat membantu mendapatkan idea
dan info-info mengenai buah-buahan. SEKIAN

2

ISI KANDUNGAN

1. PRAKATA .............................................................................2
2. ISI KANDUNGAN..................................................................3 - 5
3. PENGENALAN......................................................................6
4. BUAH PISANG......................................................................7
5. BUAH MANGGA...................................................................8
6. BUAH RAMBUTAN...............................................................9
7. BUAH TEMBIKAI..................................................................10
8. BUAH DURIAN.....................................................................11
9. BUAH MANGGIS..................................................................12
10.BUAH BLUEBERRY..............................................................13
11.BUAH ANGGUR....................................................................14
12.BUAH STRAWBERRI.............................................................15
13.BUAH BLACKBERRY.............................................................16
14.BUAH CEMPEDAK.................................................................17
15.BUAH JAMBU.........................................................................18
16.BUAH LAICI............................................................................19
17.BUAH EPAL.............................................................................20
18.BUAH CERI..............................................................................21
19.BUAH DELIMA.........................................................................22
20.BUAH OREN............................................................................23
21.BUAH GANDARIA....................................................................24
22.BUAH GOWOK.........................................................................25
23.BUAH KISMIS...........................................................................26
24.BUAH PINANG.........................................................................27
25.BUAH BELIMBING...................................................................28
26.BUAH ASAM JAWA..................................................................29
27.BUAH DUKU............................................................................30
28.BUAH JERUK BALI MERAH.....................................................31
29.BUAH KELAPA.........................................................................32
30.BUAH KURMA..........................................................................33
31.BUAH NAGA.............................................................................34
32.BUAH NANAS...........................................................................35
33.BUAH PEAR..............................................................................36
34.BUAH ZAITUN...........................................................................37
35.BUAH COKLAT.........................................................................38
36.BUAH GAJUS............................................................................39
37.BUAH BENGKUANG.................................................................40
38.BUAH MELON...........................................................................41

39.BUAH MARKISA...........................................................42
40.BUAH KOPI..................................................................43
41.BUAH SUKUN..............................................................44
42.BUAH KELEDEK..........................................................45
43.BUAH TIN.....................................................................46

3

44.BUAH BINJAI............................................................47
45.BUAH JERUK NIPIS..................................................48
46.BUAH JERUK PURUT...............................................49
47.BUAH JERUK KINGKIT.............................................50
48.BUAH JAMBU MAWAR.............................................51
49.BUAH JENGKOL.......................................................52
50.BUAH JAGUNG.........................................................53
51.BUAH MATA KUCING...............................................54
52.BUAH MENGKUDU...................................................55
53.BUAH RAMBAI..........................................................56
54.BUAH TAMPOI..........................................................57
55.BUAH KEDONDONG................................................58
56.BUAH TEMBIKAI SUSU............................................59
57.BUAH SALAK............................................................60
58.BUAH NONA.............................................................61
59.BUAH KUINI..............................................................62
60.BUAH KUNDUR........................................................63
61.BUAH TIMUN SURI...................................................64
62.BUAH RAMBUSA......................................................65
63.BUAH KOLANG-KALING..........................................66
64.BUAH PERSIK...........................................................67
65.BUAH KEMANG........................................................68
66.BUAH REDCURRANTS.............................................69
67.BUAH BLACKCURRANTS........................................70
68.BUAH WHITECURRANTS.........................................71
69.BUAH NANGKA........................................................72
70.BUAH MAHKOTA DEWA..........................................73
71.BUAH LABU..............................................................74
72.BUAH PLUM MERAH................................................75
73.BUAH MAJA..............................................................76
74.BUAH KECAPI...........................................................77
75.BUAH DURIAN SAWO..............................................78
76.BUAH SAWO KECIL.................................................79
77.BUAH LAICI KASAI...................................................80
78.BUAH DURIAN BELANDA........................................81
79.BUAH MELAKA.........................................................82
80.BUAH ASAM MERAH................................................83
81.BUAH PERIA.............................................................84
82.BUAH VANILA...........................................................85
83.BUAH FEIJOA...........................................................86
84.BUAH KERANJI........................................................87

4

85.BUAH DURIAN MERAH............................................88
86.BUAH KIWI BERI.......................................................89
87.BUAH LIMAU JEJARI................................................90
88.BUAH EPAL KASTARD..............................................91
89.BUAH LIMAU KUMQUAT..........................................92
90.BUAH MENTEGA.......................................................93
91.BUAH CIKU................................................................94
92.BUAH EPAL BINTANG...............................................95
93.BUAH MARKISA.........................................................96
94.BUAH KURMA MERAH/KURMA CINA.......................97
95.BUAH BACANG..........................................................98
96.BUAH PISANG LANG.................................................99
97.BUAH ZUCCHINI.......................................................100
98.BUAH ASAM GELUGUR............................................102
99.RUJUKAN...................................................................103 - 105
100.GLOSARI...................................................................106 - 112

5

PENGENALAN

Malaysia kaya dengan pelbagai buah tropika seperti durian, manggis,
rambutan serta duku dan langsat.Bagaimanapun bagi sesetengah anggota
masyarakat, memakan buah-buahan ini boleh menyebabkan mereka tidak
sihat.
Adakah ini satu mitos?
Sesetengah juga beranggapan bahawa buah import seperti epal dan
anggur adalah lebih berkhasiat berbanding buah-buahan tempatan
(bermusim).
Pelbagai persepsi negatif menjalar dan dilemparkan terhadap buah-
buahan bermusim hingga menarik perhatian, Institut Penyelidikan dan
Kemajuan Pertanian Malaysia (Mardi) untuk menjelaskannya.
Saya tidak percaya buah bermusim seperti durian, manggis, rambutan
boleh menyebabkan seseorang itu demam atau membawa kepada
penyakit. Sebenarnya, buah-buahan kita unik, sedap dan kaya dengan
khasiat.
“Tetapi, amat menyedihkan apabila ada segelintir pihak terlalu
mengagungkan buah import kerana merasakannya lebih bagus, ini
silap sama sekali,” kata Timbalan Pengarah Pegawai Penyelidik Prinsipal
Kanan, Pusat Penyelidikan Hortikultur, Institut Penyelidikan dan
Kemajuan Pertanian Malaysia (Mardi) Dr Zabedah Mahmood di Serdang,
dekat sini baru-baru ini.
Senario merasakan buah-buahan import lebih bagus mungkin
disebabkan oleh kurangnya promosi akan khasiat yang terselindung di
sebalik buah-buahan bermusim.
Walhal, ia sebenarnya berkapasiti tinggi membekalkan nutrien diperlukan
badan.
Atas sebab itulah, pemupukan amalan memakan durian, manggis,
rambutan, duku yakni antara sebilangan jenis buah-buahan bermusim ini
haruslah dirancak dan digalakkan dengan lebih aktif lagi.
Tambahan pula, harganya lebih murah berbanding yang diimport serta
kandungan vitamin, khasiatnya tidak tergugat serta masih ‘terpelihara’
ekoran boleh mendapatinya, membelinya dalam keadaan segar.

6

BUAH PISANG

Pisang adalah sumber karbohidrat yang kaya, yang mengandungi kanji pada pisang
yang belum masak dan gula pada pisang yang sudah matang.Komposisi karbohi-
drat di dalam pisang pula akan berubah secara drastik semasa proses pematangan.
Seperti yang telah dimaklumkan, komponen utama bagi pisang yang belum masak
adalah kanji.Pisang hijau mengandungi kanji sehingga 80% apabila diukur dalam
berat kering. Dalam proses pematangan, kanji bakal ditukar menjadi gula dan
akhirnya menjadi kurang daripada 1% apabila pisang matang sepenuhnya.Antara
jenis gula yang terdapat di dalam pisang yang sudah masak adalah sukrosa,
fruktosa, dan glukosa.Pada pisang masak, jumlah kandungan gula juga boleh
mencapai lebih daripada 16% berat segar.
Pisang adalah sumber serat, kalium, vitamin B6, vitamin C yang sihat, pelbagai
antioksidan dan fitonutrien.Tidak terhad dengan satu variasi, ia boleh didapati
dalam pelbagai jenis dan saiz. Warnanya pula biasanya berkisar daripada hijau
hingga kuning, tetapi ada juga yang berwarna merah. khasiat pisang pada kesihatan
kita memang ada, tetapi terdapat pendapat bercampurmengenai sama ada pisang
baik untuk penderita diabetes jenis 2 atau tidak. Ini kerana pisang tinggi
kandungan kanji dan gula. Oleh itu, sesetengah orang mungkin menganggap ia
berisiko menyebabkan kenaikan gula darah yang tinggi.Tetapi kerana nilai GI yang
rendah, pengambilan pisang secara sederhana seharusnya tidak meningkatkan
kadar gula darah, sama dengan makanan karbohidrat tinggi yang lain.Pun
begitu, penghidap diabetes harus sentiasa berhati-hati dan mengelak daripada
makan pisang yang sudah matang dalam kuantiti banyak.

7

BUAH MANGGA

Isi buah mangga yang masak mengandungi lebih kurang
15% gula, sehingga 1% protein, dan agak banyak
vitamin A, B dan C. Rasa buah ini amat manis, dengan
sesetengah kultivar mempunyai rasa yang sedikit masam.
Tekstur isi buah mangga amat berbeza-beza antara
kultivar-kultivar yang berlainan; sesetengah buah
mempunyai tekstur yang lembut dan benyek seolah-olah
buah plum yang terlalu masak, sedangkan yang lain
mempunyai isi yang lebih pejal serupa dengan tembikai
wangi atau buah avokado.
Isi buah sebilangan kultivar juga boleh mengandungi
serabut. Buah mangga telah dikatakan melegakan
usus-usus dan oleh itu, menyebabkan buah ini mudah
dicernakan. Buah ini merupakan buah kebangsaan India
dan Pakistan, dan dipercayai dapat membantu
menghentikan perdarahan, mengukuhkan jantung, dan
memanfaatkan otak.

8

BUAH RAMBUTAN

Di tengah-tengah musim hujan seperti hari ini, mungkin
ramai orang mudah jatuh sakit, sama ada selesema, batuk,
atau selsema. Untuk mengelakkan masalah kesihatan ini,
meningkatkan kuasa badan adalah satu cara.
Anda juga boleh meningkatkan daya tahan dengan
menggunakan buah rambutan sedikit demi sedikit. Malah,
vitamin C dalam buah rambutan menghasilkan sifat
antioksidan dan antibakteria yang boleh melindungi tubuh
daripada penyakit. Anda boleh memilih makanan tinggi
kalium yang mengandungi kalori rendah, seperti
rambutan, untuk mengawal paras gula dalam darah.
Rambutan (Nephelium lappaceum) merupakan buah yang
berasal dari Asia Tenggara seperti Indonesia. Apabila
diperhatikan, rambutan kelihatan seperti buah laici.
Walaupun kedua-duanya berwarna merah dan rasanya
segar.

9

BUAH TEMBIKAI

Buah tembikai merupakan salah satu makanan yang
menjadi kegemaran rakyat Malaysia, lebih-lebih lagi ketika
cuaca panas. Namun, tahukah anda, apakah khasiat buah
tembikai yang sedap dimakan pada waktu panas ini?
Sebenarnya, ada banyak kebaikan buah tembikai yang
mungkin anda tidak tahu.Buah tembikai amat sesuai jika
dimakan sebagai pencuci mulut. Ia bukan sahaja kaya dengan
vitamin dan mineral, malah kandungan airnya yang tinggi (92%)
juga membuatkan kita rasa lebih kenyang selepas
memakannya.
Faktor gaya hidup seperti diet yang sihat dapat membantu
menurunkan risiko sakit jantung dan strok dengan cara
mengurangkan tekanan darah dan tahap kolesterol badan.
kombinasi air dan serat yang terkandung di dalam buah

tembikai juga boleh membuatkan anda kekal kenyang
dalam satu jangka masa yang lama walaupun ia
mengandungi kalori yang sedikit.

10

BUAH DURIAN

Durian merupakan sejenis buah yang terkenal dengan nama
panggilannya, raja buah. Durian atau nama saintifiknya Durio
berasal dari keluarga Malvaceae dan terkenal di negara
Malaysia dan Thailand. Buah ini mempunyai kulit yang berduri
dan isinya pula berwarna putih atau kuning bergantung kepada
jenis durian tersebut. Untuk baunya pula, ada yang
mengatakan ianya berbau harum dan ada sesetengah pihak
melabel buah ini mempunyai bau yang tidak menyenangkan,
bergantung kepada penerimaan masing-masing. Durian
digunakan secara meluas di dalam industri pembuatan
makanan contohnya di dalam penghasilan ais krim, kek,
keropok atau snek ringan dan lain-lain.
Namun begitu, tidak ramai yang tahu akan kebaikan yang
ditawarkan oleh buah ini terhadap kesihatan. Oleh itu, artikel ini
akan mengupas dengan lebih lanjut akan khasiat buah durian.
Durian mempunyai kandungan serat yang mampu untuk
melancarkan pergerakkan usus dan penghadaman.

11

BUAH MANGGIS

Buah manggis bukan sahaja enak tetapi mempunyai pelbagai
manfaat, sama ada isi mahupun kulitnya.Dalam satu kajian yang
dilakukan, ekstrak buah manggis menunjukkan ia mempunyai
pelbagai khasiat untuk kesihatan termasuk mampu mematikan
bakteria serta melambatkan pertumbuhan beberapa jenis sel
kanser. Kajian dilakukan terhadap beberapa responden mendapati
individu yang makan buah manggis sebanyak dua kali sehari
selama lapan minggu mempunyai indeks tubuh lebih rendah.
Vitamin C dan serat yang terkandung dalam buah manggis
merupakan faktor penting untuk menguatkan sistem imunisasi
tubuh. Kajian berskala kecil yang dilakukan selama tiga bulan
dengan memberikan 100mg ekstrak manggis setiap hari kepada
responden mendapati masalah kulit pada wajah berkurangan
secara mendadak. Pengkaji memberitahu kandungan antioksidan
dalam manggis merupakan faktor mempengaruhi dalam memberi
perlindungan pada kulit selain melambatkan penuaan.

12

BUAH BLUEBERRY

Penanaman Blueberries belum ditemui sehingga abad ke-20.
Sebelum itu, buah asli Amerika Utara ini hanya terdapat di hutan. Buah
yang kecil namun bermanfaat ini dapat memberi banyak manfaat
kesihatan, beberapa manfaat blueberries adalah: meningkatkan
kesihatan jantung, kesihatan kulit, tekanan darah, pencegahan kanser,
diabetes, dan kesihatan mental juga.
Ia juga digunakan sebagai tukang roti dalam jeli, jem, makanan
berperisa, topping kue, puding, yoghurt, dan sebagainya.
Penggabungan yang indah manis dan masam, blueberry adalah
merawat yang sihat yang datang dengan rasa yang sama juga.
Blueberries berasal di Amerika Utara secara meluas dan kemudiannya
tersebar di beberapa bahagian Eropah dan Asia ketika mereka mula
dibudidayakan. Sebelum diiktiraf, mereka han
ya ditemui di alam liar.Blueberries berkait rapat dengan cranberry.
Spesies lain dalam keluarga blueberry termasuk cowberry,
huckleberry farkleberry, sparkleberry, dan sebagainya. Blueberries
digunakan secara meluas sebelum orang Eropah mencapai ibu negara
Amerika dan sejak itu, penyebaran blueberries di seluruh dunia berlaku.

13

BUAH ANGGUR

Terdapat beberapa pilihan warna yang boleh didapati untuk
buah anggur ini, antaranya, merah, hitam, ungu atau biru bagi
jenis Concord, hijau yang sering digunakan untuk
menghasilkan wain putih, merah jambu dan juga kuning.
Kesemua jenis anggur adalah baik untuk kesihatan, walau
bagaimanapun, anggur merah dan anggur Concord dikatakan
mempunyai kandungan yang lebih tinggi bagi flavanoid dan
fitonutrien serta resveratrol.

Manakala kismis, iaitu anggur yang dikeringkan, tidak
mengandungi sebanyak nutrien seperti anggur segar, tetapi ia
mengandungi 4 kali jumlah gula. Ini kerana proses dehidrasi
telah memekatkan kandungan gula dan kalori serta
menyingkirkan beberapa jenis nutrien. Oleh itu, penyelidikan
terhadap manfaat anggur, dianggap tidak boleh digunakan ke
atas kismis. Anggur adalah buah pilihan apabila ingin
membuat hidangan kepada tetamu kerana rupa dan warnanya
yang cantik.

14

BUAH STRAWBERRI

Strawberi mempunyai bentuk hati berbentuk kon keseluruhan
dan saiznya boleh berbeza-beza bergantung pada kultivar
dan keadaan pertumbuhan. Semua jenis Strawberi
mempunyai biji pada bahagian luarnya dan bukannya
dalamannya, yang membezakannya daripada buah beri dan
buah tulen. Mereka mempunyai kilauan merah terang apabila
masak sepenuhnya dan tekstur yang berair tetapi padat.
Walaupun kandungan gula boleh berbeza daripada tat
manis kepada sirap seperti gula-gula, Strawberi
mengekalkan tahap keasidan yang seimbang.
Strawberi secara botani dikenali sebagai Fragaria ananassa
dan merupakan ahli keluarga Rosaceae. Mereka sebenarnya
bukan buah beri yang benar, tetapi lebih kepada hujung
batang pokok bunga yang sangat besar.

15

BUAH BLACKBERRI

Mempunyai ciri warna hitam dan merah dan berbentuk
seperti koleksi biji bulat, beri hitam dan merah boleh
dimakan dan dihasilkan sebagai makanan yang diproses.
Buah ini termasuk dalam genus Rubus dari suku Rosaceae.
Tegasnya, buah ini bukan buah beri, secara botani ia
dipanggil buah agregat, terdiri daripada drupelets
kecil. Tumbuhan ini biasanya dwitahunan dan akar tebu
saka. Blackberry dan raspberi juga dipanggil caneberry atau
semak duri.
Rasa beri hitam dan merah mempunyai ciri manis dan
sedikit masam yang lazat dan kaya dengan khasiat.
Kebaikan beri hitam dan merah tidak lain tidak bukan
kerana ia merupakan sumber serat, vitamin C, dan mangan
yang sangat baik.

16

BUAH CEMPEDAK

Buah cempedak kaya dengan vitamin A yang membantu
meningkatkan kesihatan mata. Terdapat begitu banyak buah-
buahan dan sayur-sayuran yang mengandungi vitamin A, tetapi
buah cempedak adalah antara buah yang paling manis dan lazat
untuk dimakan yang membekalkan bekalan vitamin A untuk tubuh.
Buah cempedak juga mampu membantu dan mengekalkan
kelancaran penghadaman dalam badan. Kandungan vitamin C
dalam buah ini mampu mengelakkan risiko sembelit atau sukar
membuang air besar. Bagi anda yang sukar membuang air besar,
buah cempedak boleh dijadikan alternatif kepada betik, nanas, dan
buah naga.
Beberapa sebatian seperti artoindonesianin dan heteriflavon C
yang terdapat dalam kulit kayu dan buah cempedak boleh
membantu dalam pencegahan dan rawatan malaria. Ini kerana
kandungannya dapat menghapuskan parasit malaria dengan
ketara. Selain itu, cempedak juga bagus untuk orang yang ingin
menurunkan berat badan kerana ia kaya dengan protein yang
membuatkan badan lebih kenyang.

17

BUAH JAMBU

Jambu batu juga adalah sumber serat pemakanan yang paling kaya. Selain
itu, bijinya adalah julap (pencuci perut) yang hebat.Dengan kedua-dua
manfaat ini, jambu batu menyokong pencernaan manusia dengan
menggalakkan usus yang sihat dan membersihkan sistem perkumuhan.
Disebabkan hal ini, orang ramai boleh mengelakkan masalah sembelit.
Kedua-dua sifat ini membantu pembentukan pergerakan usus yang sihat,
membantu mengekalkan air dalam tubuh dan menjaga saluran usus anda
agar kekal berada dalam tahap yang baik.Dikatakan bahawa sembelit boleh
membawa kepada 72 jenis kesakitan, oleh itu sebarang sumber makanan
untuk meredakan sembelit sudah tentu amat bermanfaat untuk anda.
Kesihatan keseluruhan anda terkesan dengan pencernaan yang baik, dan
yang lebih penting, dengan perkumuhan yang betul.
Buah jambu ini mengandungi kandungan serat pemakanan yang tinggi,
yang mempunyai kesan yang bermanfaat untuk menurunkan tahap glukosa
darah dalam tubuh.Kajian terbaru yang dijalankan terhadap model haiwan
menunjukkan bahawa dengan memakannya boleh membantu mencegah
risiko diabetes jenis 2.

18

BUAH LAICI

Buah laici kaya akan kandungan zat besi yang dapat membantu
menyeimbangkan jumlah hemoglobin di dalam darah dan mencegah
anemia. Kandungan antioksidan dalam buah laici boleh membantu
mencegah kerosakan tubuh yang disebabkan oleh radikal bebas. Hal ini
sekaligus mencegah pertumbuhan sel kanser, terutama kanser payudara
dan kanser prostat. Laici juga mampu membantu mengurangkan
kandungan LDL atau kolesterol jahat dalam tubuh. Dengan cara
meningkatkan kandungan HDL atau kolesterol baik, serta melancarkan
peredaran darah ke jantung.
Kandungan serat dan vitamin B-nya dapat membantu meningkatkan
metabolisme tubuh dan melancarkan pencernaan. Anda juga boleh
memanfaatkannya sebagai buah diet untuk tahan nafsu makan. Kajian
membuktikan bahawa makanan yang kaya akan antioksidan dapat
menyeimbangkan kembali tekanan darah. Kandungan potasium dalam
laici sendiri dapat mengimbangkan tekanan darah tinggi. Dan tahukah
anda bahawa nama laici apabila diterjemahkan dalam bahasa China bererti
kehidupan yang bahagia. Kandungan vitamin C-nya membantu
meningkatkan immune tubuh dan mencegah selsema, demam serta
jangkitan lain.

19

BUAH EPAL

Buah epal merupakan buah yang tidak asing lagi dalam negara kita.
Walaupun ianya bukan buah-buahan tempatan, namun ianya tetap
digemari oleh rakyat Malaysia. Buah epal atau nama saintifiknya Malus
Domestica merupakan sejenis buah berkulit hijau atau merah dan
mempunyai isi berwarna putih. Buah epal turut digunakan secara
meluas di dalam industri pembuatan makanan seperti penghasilan jus
minuman, jam buah, gula-gula dan banyak lagi.
Terdapat pelbagai komponen yang berkhasiat di dalam epal. Antaranya
ialah polifenol seperti asid fenolik dan flavonoid. Kandungan polifenol
adalah tinggi di bahagian kulit epal dan komponen ini mempunyai sifat
anti oksida yang tinggi. Selain itu, epal turut mempunyai polisakarida
yang tinggi termasuk pektin. Pektin mempunyai kebaikannya tersendiri
seperti menyokong sistem penghadaman. Buah epal juga mempunya
fitosterol yang bersifat anti radang di mana ianya bermanfaat untuk
perubatan. Buah epal mempuyai pelbagai kebaikan dan khasiat untuk
kesihatan tubuh badan. Namun haruslah diingat bahawa
pengambilannya haruslah secara bersederhana dan mendapatkan
nasihat dan pandangan pakar telebih dahulu.

20

BUAH CERI

Ceri mengandungi vitamin C. Selain itu, bahan lain yang
bermanfaat untuk kesihatan tubuh ialah serat dan kalium.Vitamin C
berfungsi untuk mengekalkan sistem imun badan dan baik untuk
kulit. Kalium diperlukan untuk mengekalkan saraf yang sihat,
mengawal gula darah, dan fungsi badan yang lain.Kemudian, serat
berguna untuk mengekalkan kesihatan pencernaan. Walaupun
setiap jenis ceri mempunyai jumlah kandungan nutrisi yang
berbeza, kesemuanya mempunyai ciri anti-radang dan antioksidan
yang tinggi.
Ceri mengandungi polifenol yang tinggi. Polifenol berguna sebagai
agen anti-radang yang boleh melawan kerosakan sel, dan pelbagai
keadaan yang timbul akibat keradangan. ceri mengandungi bahan
anti-radang yang tinggi. Makan ceri dengan kerap juga bermanfaat
untuk mengurangkan gout. Kandungan antioksidan polifenol dan
kalium dalam ceri memainkan peranan yang sangat penting dalam
membantu mengekalkan kesihatan jantung.Kalium dalam ceri
membantu mengawal kadar denyutan jantung dan tekanan darah.

21

BUAH DELIMA

Mempunyai ciri warna hitam dan merah dan berbentuk seperti koleksi biji
bulat, beri hitam dan merah boleh dimakan dan dihasilkan sebagai makanan
yang diproses. Buah ini termasuk dalam genus Rubus dari suku Rosaceae.
Tegasnya, buah ini bukan buah beri, secara botani ia dipanggil buah
agregat, terdiri daripada drupelets kecil. Tumbuhan ini biasanya
dwitahunan dan akar tebu saka. Blackberry dan raspberi juga dipanggil
caneberry atau semak duri.
Rasa beri hitam dan merah mempunyai ciri manis dan sedikit masam yang
lazat dan kaya dengan khasiat. Kebaikan beri hitam dan merah tidak lain
tidak bukan kerana ia merupakan sumber serat, vitamin C, dan mangan
yang sangat baik. Terdapat banyak kajian yang mengaitkan
kemampuan buah delima dalam rawatan kanser contohnya kanser prostat,
kanser payudara, kanser usus, kanser kulit, kanser paru-paru. Bahan
komponen kimia dalam buah delima mengandungi sifat anti radang,
menurunkan aktiviti sel tumor, proliferasi sel kanser dan lain –lain
mekanisme sel kanser. Penyakit autoimun di mana sel badan akan
menyerang sel-sel lain dan menyebabkan pesakit mengalami keradangan
dan lebih teruk sekiranya tidak mendapatkan rawatan perubatan.

22

BUAH OREN

LIMAU OREN atau ORANGES (Citrus reticulate) merupakan
sejenis buah limau yang sangat popular didunia dimana ia
dihasilkan dari pokok kecil didalam keluarga limau iaitu
Rutaceae. Dipercayai limau oren ini berasal daripada India
Utara atau pun Barat Daya China. Tanaman oren ini
dikomersilkan sehingga menjadi salah satu buah yang
diperdagangkan didunia dalam bentuk buah segar dan juga
produk proses berasaskan oren seperti minuman, serbuk oren
dan juga makanan oren. Kita di Malaysia tidak ada menanam
oren secara komersil akan tetapi menjadi negara pengimport
buah oren yang tegar serta produk-produk berasaskan oren.
Pokok oren mempunyai bentuk daun yang Lanceolate berwarna
hijau gelap ukuran sepanjang 3 cm. Daunnya juga mempunyai
lapisan berlilin berkilat dibahagian atas permukaannya. Bunga
oren selalunya berwarna keputihan dan menghasilkan abu
wangi semasa mekar membolehkan serangga datang
menghisap nektar dan melakukan proses pendebungaan.

23

BUAH GANDARIA

Buah Gandaria merupakan sejenis buah yang hanya tumbuh di
kawasan tropika di beberapa negara di Asia Tenggara iaitu
Thailand, Laos, Malaysia termasuk Indonesia. Selain mempunyai
rasa masam manis yang menyegarkan, khasiat buah gandaria
sangat banyak untuk kesihatan yang mungkin jarang diketahui
orang ramai. Khasiat buah gandaria pertama ialah untuk daya
tahan. Buah Gandaria mengandungi banyak air yang dapat
membantu mengekalkan kelembapan kulit dan memudahkan
penyerapan zat besi menjadi lebih berkesan. Kandungan air yang
tinggi, ditambah dengan kandungan zat besi, boleh meningkatkan
daya tahan tubuh terhadap pelbagai jangkitan kuman dan virus
yang berpotensi menyerang tubuh. Jika anda kerap mengambil
buah Gandaria, khasiat buah Gandaria secara tidak langsung dapat
menjadikan tubuh anda lebih kebal terhadap pelbagai penyakit.
Kandungan air yang cukup banyak dalam buah gandaria dapat
melancarkan sistem pencernaan. Ditambah dengan kandungan
serat yang cukup banyak, ia juga menjadikan proses penyerapan
lebih cepat dan lancar walaupun dalam masa yang singkat.

24

BUAH GOWOK

Buah gowok atau kupa ini berbentuk bulat seperti blueberry , tetapi
dengan warna keunguan yang lebih gelap. Pada masa ini, buah
gowok termasuk dalam kategori buah yang sukar didapati.
Kewujudannya semakin kurang membuatkan ia tidak mampu
bersaing dengan buah- buahan import yang tersebar di pasaran.Buah
kupa sendiri merupakan buah yang masih ada kaitan dengan buah
jamblang . Secara amnya, pokok itu menjulang tinggi, antara 8-20
meter. Buah ini dahulunya sering diniagakan. Tidak jarang buah gowok
atau buah kupa ini dimakan dengan kerap.
Kononnya, buah yang terkenal dengan rasa masam itu mempunyai
banyak khasiat yang baik untuk kesihatan. Manfaat ini adalah kerana
buah gowok mengandungi khasiat antaranya vitamin , mineral,
antioksidan, dan lain-lain.Bukan sahaja buahnya, tumbuhan gowok
juga mengandungi saponin dan flavonoid serta polifenol yang mampu
merawat keradangan. Walaupun terdapat banyak tumbuhan herba dan
ubatan yang boleh mengatasi masalah cirit-birit, anda juga perlu
mencuba buah gowok untuk merawat cirit-birit. Kehadiran antioksidan
dan dan vitamin C dalam buah gowok memberikan manfaat yang baik
untuk kesihatan.

25

BUAH KISMIS

Kismis yang kaya dengan serat membantu sistem penghadaman untuk
berfungsi dengan lebih baik. Kandungan seratnya yang tinggi bertindak
secara berkesan sebagai pelawas yang boleh
meredakan masalah sembelit dan perut kembung. Bagi
mendapatkan sistem penghadaman yang sihat, anda boleh
amalkan makan kismis yang direndam sebelum tidur atau selepas
bangun pagi. Antara kebaikan lain yang boleh ditemui dalam kismis
ialah vitamin A dan beta karoten yang baik untuk kesihatan mata.
Nutrisi ini berperanan melindungi mata dengan mengurangkan
penghasilan radikal bebas yang boleh melemahkan daya
penglihatan di samping melindungi mata daripada risiko katarak.

Tekanan darah tinggi berlaku akibat pengambilan garam yang
berlebihan. Kismis sesuai diamalkan bagi pesakit darah tinggi
kerana rendah kadar sodium. Kandungan kaliumnya yang tinggi pula
dapat menstabilkan tekanan darah dengan cara
mengembangkan salur darah secara semulajadi. Kalori rendah
dalam kismis menjadikan kismis sesuai dimakan bagi menurunkan
berat badan. Sejak dari kecil kita sering diberi makan kismis,
katanya ia dapat membantu untuk menunjukkan prestasi baik di
sekolah. Mineral boron yang baik untuk kesihatan mata dan gigi juga
berperanan dalam meningkatkan lagi daya tumpuan, daya koordinasi
tangan dan mata serta membantu seseorang untuk mengingat dengan
lebih baik.

Biasanya dijumpai dalam warna kuning keemasan atau hitam,
walaupun bersaiz kecil, kismis padat dengan pelbagai nutrisi seperti
kalsium, kalium, dan pelbagai mineral yang baik untuk tubuh.

26

BUAH PINANG

Khasiat sirih sebenarnya bukan sahaja berkaitan kesihatan gigi. Buah
ini juga dibarisi untuk membantu meningkatkan libido. Namun, pinang
jarang digunakan, kerana risiko kesan sampingan yang akan muncul
agak besar. Di sebalik rasa pahitnya, pinang dianggap mempunyai
beberapa manfaat kesihatan.Salah satu kebaikannya ialah pinang
mampu mengekalkan paras asid askorbik air liur pada manusia.
Selain itu, penggunaan asid askorbik dalam air liur juga boleh
membantu mencegah karsinogenesis dalam badan rongga mulut
dalam haiwan eksperimen.
Bukan itu sahaja, di sini penerangan lebih lengkap tentang khasiat
pinang untuk anda. Sebab ramai orang zaman dahulu mengunyah
pinang, salah satunya ialah kerana buah ini dipercayai dapat
menguatkan gigi.Sememangnya sirih dapat membantu mengurangkan
tahap bakteria punca rongga dalam mulut. Walaupun begitu,
mengunyah pinang boleh menjadikan warna gigi menjadi kuning,
merah, malah coklat hitam. Risikonya tidak setimpal dengan khasiat
sirih yang satu ini. Satu lagi khasiat sirih yang mungkin ramai tidak tahu
ialah ia membantu proses penyembuhan strok. Buah ini dipercayai
membantu meningkatkan pertuturan, fungsi pundi kencing dan
kekuatan badan untuk pesakit strok.

27

BUAH BELIMBING

Buah belimbing atau nama saintifiknya Averrhoa carambola adalah sejenis buah
tropikal yang dipercayai berasal dari Maluku dan Sri Lanka. Buah belimbing ini
tergolong dalam kumpulan Averrhoa, yang mengandungi lima spesies, iaitu A. bilimbi,
A. dolichocarpa, A.leucopetala, A. microphylla dan A. carambola. Walau
bagaimanapun, hanya buah belimbing spesies A. carambola yang ditanam secara
meluas untuk tujuan komersial dan dianggap sebagai spesies terpenting. Buah
belimbing ini telah ditanam secara meluas di Asia Tenggara termasuklah di Malaysia
dan Indonesia bahkan juga popular di Amerika Syarikat, Australia dan di
negara-negara Kepulauan Pasifik Selatan seperti Tahiti. Buah belimbing boleh dimakan
segar atau diproses menjadi produk makanan seperti jus atau jem. Ia juga mempunyai
rasa masam manis dan berbentuk seperti bintang apabila dipotong.
Buah belimbing kaya dengan serat iaitu sebanyak 2.5 g serat dalam sebiji buah
belimbing dan mampu memenuhi 10 % jumlah keperluan bagi serat. Serat merupakan
satu komponen karbohidrat yang tidak dapat dihadam dan diserap oleh tubuh badan
kita. Walaupun tidak dapat dicerna oleh tubuh badan kita, ia mampu untuk memberi
manfaat kesihatan seperti mengawal penyakit kardiovaskular, diabetes, darah tinggi
dan obesiti. Pada asasnya, serat boleh terbahagi kepada dua jenis iaitu serat larut dan
serat tidak larut. Buah belimbing mempunyai kedua-dua jenis serat, namun serat tidak
larut merangkumi jumlah besar bagi serat di dalam buah belimbing.

28

BUAH ASAM JAWA

Biasanya untuk masakan berasaskan. Silap hari bulan makan nasi
bertambah dua kali gara-gara sambal belacan asam jawa. Selain itu, asam juga
sebenarnya mempunyai banyak khasiat yang tersembunyi terutama mengubati
pelbagai penyakit yang biasa dialami oleh golongan
dewasa atau kanak-kanak. Bagi anak-anak kecil yang kadang-kala
mengalami demam panas ambillah segenggam asam jawa yang
kemudiannya diramas di dalam semangkuk air. Kemudian air tersebut
dilumurkan di atas kepala bayi anda sambil disertakan selawat. Ambillah
segenggam asam jawa yang kemudiannya diramas dan disapukan air tadi di
perut dan kemudian biarkan seketika sebelum dibilas dengan air yang bersih.
Cara ini sesuai diamalkan oleh kanak-kanak dan orang dewasa.
Bagi yang sakit asma pula anda boleh rebus dengan potong dua kulit asam
jawa dengan satu satu liter air sehingga ia mendidih kemudian di ditapis. Mi-
numlah air rebusan tersebut sebanyak dua kali sehari.
Insya-Allah jika diamalkan boleh mengurangkan masalah asma. Paling
mujarab menyembuhkan batuk atau sakit tekak. Caranya dengan
mengambil air asam jawa, dicampukan bersama gula dan air. kemudian ditapis,
minum seperti biasa. Untuk yang mengalami luka atau masalah
bisul juga boleh gunakan daun asam jawa. Ambil daun yang muda dan boleh
ditumbuk lumat dan di tampal untuk mengubati penyakit reumatisme, luka dan
bisul.

29

BUAH DUKU

Buah yang juga dikenali sebagai langsat ini selain sedap ia juga
mengandungi pelbagai komponen yang menyihatkan.Oleh itu, khasiat
buah duku tidak boleh dipandang remeh.Bukan sahaja dagingnya, biji
buah duku juga dapat memberi manfaat untuk kesihatan anda. Buah
duku yang kecil dan manis sering dijadikan kudapan kegemaran
terutama apabila tiba musim menuai.Namun, tidak dinafikan,
khasiat buah duku untuk kesihatan masih belum menandingi
popularitinya sebagai snek biasa.Bermula dari daging, biji, hingga ke
batang buah duku, ternyata ia dapat memberi manfaat untuk kesihatan
anda.
Buah duku juga mengandungi vitamin C di dalamnya. Kerana, vitamin
ini membawa khasiat buah duku dalam bentuk meredakan selesema
dan gejalanya.Sebilangan orang masih menggunakan biji duku yang
dihancurkan untuk membantu menurunkan suhu badan.Namun begitu,
tiada kajian yang boleh membuktikan keberkesanan kaedah ini. Khasiat
buah duku juga dianggap baik untuk pesakit kencing manis. Ini kerana
buah yang rasanya lazat ini mengandungi tiamin aka Vitamin B1, yang
boleh digunakan oleh tubuh untuk menurunkan paras gula dalam
darah.

30

BUAH JERUK BALI MERAH

Jeruk bali merah (juga dipanggil grapefruit) adalah buah tropika. Penyelidik
percaya bahawa jeruk bali merah boleh memberi manfaat untuk mengurangkan
risiko batu karang. Namun begitu, terdapat pelbagai lagi khasiat buah ini yang
perlu anda ketahui. Jeruk bali merah didominasi oleh rasa manis dan sedikit
masam yang dibalut dengan daging merah, hampir oren. Grapefruit boleh
memberikan beberapa manfaat untuk kesihatan tubuh anda.
Ini tidak dapat dipisahkan daripada pelbagai kandungan nutrisi di dalamnya.
Khasiat jeruk bali merah yang tidak kurang pentingnya datang dari kandungan
antioksidannya. Antioksidan adalah bahan yang berguna untuk melindungi
sel-sel badan daripada kerosakan yang disebabkan oleh radikal bebas.
Malah, badan sudah menghasilkan antioksidannya sendiri. Walau
bagaimanapun, jumlahnya tidak mencukupi untuk melawan kesan radikal bebas.
Oleh itu, pengambilan tambahan antioksidan masih diperlukan daripada diet
harian. Nah, salah satu cara anda boleh memenuhinya adalah dengan memakan
jeruk bali merah. Jeruk bali merah mempunyai Vitamin C yang dikenali sebagai
salah satu bahan pengawal sistem imun terbaik. Pengambilan boleh membantu
melindungi sel-sel badan daripada serangan virus dan bakteria.Selain itu,
terdapat vitamin A dalam buah yang satu ini. Hakikat ini diperkukuhkan lagi
dengan kajian dari Clinical Infectious Diseases yang menyatakan kandungan
vitamin A dalam limau jeruk merah terbukti mampu melindungi tubuh daripada
keradangan dan pelbagai penyakit berjangkit.

31

BUAH KELAPA

Air kelapa diketahui mempunyai banyak manfaat untuk tubuh.
Bukan sahaja menyegarkan badan ketika cuaca panas, air kelapa
juga boleh menambah elektrolit dan mineral dalam badan. Malah,
air kelapa mengandungi khasiat seperti antioksidan yang boleh
menghalang kerosakan sel badan. Sebagai minuman, kandungan
utama air kelapa adalah terdiri daripada elektrolit, mineral, dan
vitamin.Air kelapa juga mengandungi gula, tetapi ia mengandung
i kurang gula daripada minuman ringan, minuman berbungkus, atau
jus buah-buahan.Bukan itu sahaja, terdapat juga kandungan
karbohidrat dengan sedikit protein dan lemak yang melengkapkan
lagi khasiat dalam air kelapa.
Daripada komposisi nutrisi ini, dapat dilihat bahawa air kelapa
mengandungi kalium yang tinggi. Berbanding minuman sukan yang
diformulasikan, kandungan kalium dalam air kelapa adalah lebih
tinggi. Jumlah ini lebih tinggi daripada jika anda makan empat biji
pisang. Manakala kandungan mineral lain dalam air kelapa yang
terdiri daripada kalsium, zat besi, mangan, magnesium, dan zink
adalah lebih baik daripada kandungan mineral dalam oren.

32

BUAH KURMA

Kurma kaya dengan nutrisi yang baik untuk tubuh anda, malah ia men-
gandungi lebih banyak kalori dan karbohidrat.Ia juga mengandungi vitamin,
mineral dan serat serta antioksidan yang dapat menjauhkan anda daripada
pelbagai penyakit berbahaya. Kurma merupakan sumber serat yang baik
untuk tubuh kita terutama bagi saluran pencernaan dan mencegah masalah
sembelit. Kajian mendapati, individu yang makan tujuh biji kurma setiap hari
akan membuang air besar secara teratur. Kurma mempunyai rasa manis
dengan kandungan fruktosa yang baik untuk tubuh. Fruktosa merupakan
jenis gula semula jadi pada buah. Kandungan gula itu serta serat yang
tinggi dalam kurma sangat bermanfaat untuk mengawal gula dalam darah.
Serat mencegah kadar gula dalam darah melonjak terlalu tinggi selepas
makan.
Kurma mengandungi antioksidan yang dapat mencegah pelbagai penyakit
kronik. Fungsi antioksidan melindungi sel-sel dalam tubuh daripada radikal
bebas. Antioksidan yang terkandung dalam kurma dikenali sebagai
flavonoid cukup baik untuk mengurangkan risiko diabetes, alzheimer dan
kanser. Kajian menunjukkan kurma dapat mengurangkan inflamasi pada
otak serta mengurangkan risiko penyakit seperti alzheimer serta
pembentukan plak pada otak. Ia juga meningkatkan daya ingatan.

33

BUAH NAGA

Buah naga merupakan sejenis buah tropika yang mempunyai
bentuk yang unik kerana mempunyai kulit luar seperti duri.Rasanya
yang manis dan masam menjadikan buah eksotik yang berasal dari
Amerika tegah ini sering menjadi pilihan sama ada untuk dimakan
atau dibuat jus untuk diminum.Tapi tahukah anda, buah ini
mempunyai pelbagai khasiat seperti vitamin C, mineral karotena
dan phytoalbumin untuk kesihatan termasuk melambatkan proses
penuaan, mencegah kanser dan meningkatkan sistem imun badan.
Buah ini kaya dengan antioksidan yang tinggi dan mengandungi
vitamin C yang boleh membantu untuk kekal muda, anjal dan kulit
licin. Ia juga bertindak dengan melawan radikal bebas yang boleh
menyebabkan kerosakan sel.
Buah naga membantu meningkatkan kesihatan jantung kerana ia
boleh mengurangkan tahap kolesterol jahat. Selain itu, biji buah
naga juga mengandungi lemak omega-3 dan omega-6 yang boleh
membantu mengurangkan kolesterol jahat dalam badan. Buah naga
ini dapat membantu meningkatkan pertumbuhan bakteria baik
dalam usus yang baik untuk saluran penghadaman.

34

BUAH NANAS

NANAS antara buah yang sering menjadi kegemaran ramai. Selain
rasanya yang manis dan sedap, masih ramai tidak tahu nanas
sebenarnya mempunyai banyak khasiat. Secara asasnya, buah tersebut
mempunyai kandungan vitamin C, vitamin B, B1, B3 (niacin),
karbohidrat, potassium, sodium dan enzim bromelin.Kandungan kalium
yang ada pada buah nanas dapat mengimbangi kandungan air dalam
badan dan mengurangkan risiko hipertensi.Selain itu, kandungan
vitamin C yang ada pada buah nanas dapat mencegah gangguan pada
saluran darah akibat ketebalan kolesterol yang tidak baik.
Buah nanas mengandungi gula semula jadi yang cukup baik untuk
tubuh dan mencetuskan pembakar lemak dalam badan untuk berjalan
lancar. Nanas yang mengandungi banyak vitamin C boleh
meningkatkan daya tahan. Kandungan antioksidan membolehkan tubuh
sentiasa berjaga-jaga terhadap serangan bakteria, kulat dan virus.
Nanas mengandungi sebatian mangan yang bagus untuk tulang dan
tendon otot yang mengelilinginya. Selain itu, nanas juga baik untuk
mata, menghindari sembelit, cirit-birit, mengurangkan keradangan usus,
mengawal diabetes dan sebagainya lagi.

35

BUAH PEAR

Pear adalah salah satu buah yang paling popular dan digemari ramai. Buah yang
manis dan segar ini ternyata mempunyai banyak khasiat. Siapa sangka khasiat buah
pear untuk wajah juga agak pelbagai. Kandungan khasiat buah pir bukan sahaja
bermanfaat untuk kesihatan tubuh badan tetapi juga berguna untuk menjaga kulit.
Kebaikan pertama buah pir untuk wajah ialah ia membantu mengatasi jerawat dan
pelbagai jangkitan kulit yang lain. Kandungan vitamin dan mineral dalam buah pear,
menjadikan buah ini dapat membantu merawat jerawat. Iklan Bukan itu sahaja, buah
pir juga berguna untuk meningkatkan sistem imun yang menjadikan tubuh mampu
menangkis bakteria atau kuman penyebab jerawat dan jangkitan kulit.
Pear diketahui dapat mengekalkan kesihatan saluran penghadaman terutama
untuk memudahkan penghadaman. Kerana buah ini mengandungi serat yang
berguna untuk melancarkan pembuangan air besar (BAB) dan mencegah
sembelit. Apabila pergerakan usus lancar, usus menjadi lebih sihat dan terhindar dari
pelbagai penyakit. Manfaat lain dari buah pir ialah dapat meningkatkan daya tahan
tubuh kerana buah ini mengandungi vitamin C. Bukan itu sahaja, buah pear juga
mengandungi flavonoid, vitamin K, dan tembaga yang berguna melawan keradangan.
Dengan itu badan kekal cergas dan tidak mudah sakit. Pearmengandungi tembaga
yang bermanfaat untuk kesihatan sel saraf.

36

BUAH ZAITUN

Bagi mereka yang menggemari masakan Itali, seperti pizza, pasta, dan
sebagainya, mereka pasti pernah melihat dan mengenali buah zaitun. Atau bagi
mereka yang sedang berdiet dan mengambil salad, penggunaan minyak zaitun
sebagai dressing bukanlah pelik lagi.Buah zaitun atau zaitun termasuk dalam
kategori buah-buahan walaupun sering digunakan sebagai bahan masakan.
Buah Zaitun ini mempunyai rasa yang pahit dan untuk mengeluarkannya perlu
melalui proses terlebih dahulu. Salah satu yang paling popular, yang digunakan
sebagai jeruk zaitun. Selalunya digunakan atau dilabel sebagai bahan makanan
yang sihat, buah zaitun menyimpan pelbagai kandungan nutrisi yang baik untuk
tubuh. Tidak hairanlah, penggunaan minyak zaitun sering digunakan oleh orang
yang sedang berdiet.Buah zaitun mengandungi vitamin E, kalsium, zat besi, dan
tahap antioksidan yang tinggi. Selain itu, buah zaitun juga mengandungi pelbagai
vitamin dan mineral lain yang diperlukan oleh tubuh manusia.
Kandungan yang terkandung dalam buah zaitun dapat membantu mencegah
penyakit jantung koronari, menurunkan kolesterol dan tekanan darah,
menguatkan imuniti, dan melambatkan penuaan. Buah zaitun juga mengandungi
kandungan yang boleh membantu melawan dan mencegah kanser.
Kebiasaannya, orang ramai akan mengambil kalsium yang diperoleh
daripada susu untuk merawat dan mengekalkan kesihatan tulang. Nampaknya,
selain mengambil kalsium dalam produk tenusu, anda juga boleh makan buah
zaitun untuk meningkatkan kesihatan tulang.

37

BUAH COKLAT

Walaupun namanya coklat, buah asli coklat itu sendiri tidak berwarna coklat,
tetapi kuning untuk buah yang sudah siap dituai. Nama asal buah itu sendiri ialah
koko (cocoa) yang pada dasarnya rasanya sangat pahit apabila dimakan secara
langsung. Coklat mengandungi kafein semulajadi, theobromine, methyl-xanthine
dan phenylethylalanine. Kesemua bahan ini mempunyai khasiat yang sangat baik
untuk tubuh badan kita terutamanya dari segi memperbaiki keadaan minda dan
badan serta mempunyai khasiat yang menenangkan, sehingga dapat
meningkatkan mood seseorang. Keadaan mood yang tidak baik boleh diatsi
dengan mengambil produk buah-buahan coklat yang diproses, terutamanya
yang mempunyai kandungan coklat tulen yang tinggi. Koko atau koko yang
diproses menjadi coklat biasanya dituai apabila buahnya berwarna kuning, dan
tidak perlu bersusah payah untuk menuainya, kerana selain hanya memetik,
pokok koko juga bukan spesies pokok bermusim, bermakna ia boleh berbuah.
pada bila bila masa.
Salah satu bahan penting dalam coklat ialah antioksidan dan flavonoid.
Kandungan kedua-dua bahan ini mempunyai fungsi utama yang sangat penting
untuk menangkis radikal bebas yang akan masuk ke dalam badan. Seperti yang
kita tahu, radikal bebas yang tidak dapat ditentang dan masuk ke dalam badan
boleh menyebabkan pelbagai penyakit dan boleh melemahkan sistem imun atau
sistem imun anda. Oleh itu, pengambilan coklat sangat bagus untuk anda yang
ingin bebas daripada penyakit yang disebabkan oleh radikal bebas.

38

BUAH GAJUS

BUAH GAJUS (Anacardium occidentale) memang sejenis buah tropika yang unik
kerana ia salah satu yang mempunyai bijinya diluar buahnya. Dalam
beberapa tekatekii yang sejak zaman sekolah dahulu ditanya ‘Apakah Buah Biji
Diluar’ dan tenunya semua sudah tahu bahawa itu adalah Buah Gajus Buah
Gajus juga dikenali dengan nama lain seperti Buah Janggus, Buah Ketereh
Cashew Nut, Apple Cashew, Cajuana (English), Caju (Portugis) dimana kini ia
semakin jarang dijumpai di Malaysia dimana penulis blog dapati hanya ada
beberapa kawasan sahaja yang masih ada pokok ini dengan jumlah signifikan.
Pokoknya sudah banyak di tebang kerana buahnya akan tetapi keperluannya
untuk pucuk mudanya dijadikan ulaman masih ada yang menjaga pokok ini.
Pokok Gajus ini dulu lazimnya ditanam dikeliling rumah untuk kegunaan sendiri.
Ladang Gajus sebenarnya pernah di tanam secara komersial di Terengganu oleh
Syarikat FIMA pada awal tahun 1980’an sebagai ladang Komersil di Kg Raja,
Setiu dahulu yang saya pernah melawatnya semasa pelajar. Kini tanaman gajus
di Malaysia tidak begitu popular seperti dibeberapa negara pengeluar utama
lain. Keluasan tanaman ini di Malaysia adalah 480 hektar pada tahun 2011
sepertimana dilaporkan oleh Jabatan Pertanian tetapi kinii ia sudah tidak
dilaporkan didalam Booklet Stattisti Jabatan Pertanian Malaysia 2018. Negara
lain yang banyak menanam gajus adalah seperti Vietnam, Indonesia, Filipina,
Brazil, Tanzania dan Benin. Dari segi produktiviti, negara Peru dilaporkan
sebagai paling tinggi dengan 5.27 mt sehektar sedangkan purata pengeluaran
adalah sekitar 1.9 mt/hektar.

39

BUAH BENGKUANG

Jicama atau bengkuang, dengan nama Latin Pachyrrhizus erosus, adalah sejenis ubi
yang berasal dari Amerika Tengah dan Amerika Selatan. Namun begitu, ubi jenis ini
banyak ditemui di Asia termasuk Indonesia dan sering digunakan sebagai bahan
masakan atau snek harian. Selain kandungan di atas, keladi juga mengandungi jenis
vitamin dan mineral lain, seperti folat, magnesium, selenium, mangan, vitamin B5,
vitamin B6, dan vitamin E. Bengkuang juga mengandungi nutrien penting lain iaitu
fitonutrien (phytonutrients), yang berasal daripada tumbuhan dan memberi warna
kepada tumbuhan. Fitonutrien diketahui mempunyai sifat antioksidan yang baik
untuk badan anda.
Sama seperti kebaikan sayur-sayuran dan buah-buahan, makan keladi boleh
membantu anda memenuhi keperluan nutrisi serat. Sebabnya, kandungan serat dalam
keladi agak tinggi. Malah, Rangkaian Revolusi Makanan berkata, pengambilan satu
cawan keladi boleh membantu memenuhi satu perempat daripada keperluan serat
harian.Kandungan seratnya terbukti bagus untuk membantu proses penghadaman
badan. Kandungan ini boleh meningkatkan jisim najis dan melembutkannya, jadi anda
boleh mengelakkan sembelit. Bengkuang memberi manfaat kepada kesihatan jantung
dalam beberapa cara. Pertama, kandungan antioksidan yang terdapat dalam ubi jenis
ini boleh melawan radikal bebas dan mengurangkan keradangan, termasuk di dalam
jantung.

40

BUAH MELON

Melon ialah buah bulat yang berasal dari jenis Cucumis melo. Cirinya dilihat pada warna
kulit hijau kekuningan dan daging hijau terang. Selain daripada varian ini, terdapat juga
tembikai oren yang dikenali sebagai cantaloupe. Kandungan khasiat tembikai adalah
antara yang paling pelbagai jika dibandingkan dengan buah-buahan yang serupa. Buah
yang berdaging lembut ini juga mempunyai kandungan air yang tinggi. Malah, hampir
90% daripada isi tembikai adalah air. Dehidrasi berlaku apabila badan anda
kekurangan cecair sehingga tidak dapat melaksanakan fungsinya. Selain meminum air,
satu lagi cara mudah untuk mengelakkan dehidrasi adalah dengan memakan makanan
yang tinggi kandungan air seperti tembikai.
Dua keping tembikai mengandungi 159 gram air, atau bersamaan dengan setengah
gelas air. Pelbagai mineral juga boleh memulihkan elektrolit dalam badan anda. Jadi,
supaya anda tidak lagi dehidrasi, jangan lupa jadikan buah ini sebagai snek harian.
Tembikai boleh menjadi penyelesaian kepada anda yang sukar membuang air besar.
Manfaat ini tidak lain daripada kandungan air dan serat dalam tembikai. Pengambilan air
dan serat akan membuat najis lebih penuh, tetapi cukup lembut untuk dikeluarkan dari
badan.Kandungan serat tembikai tidaklah setinggi buah-buahan lain, tetapi ini
sebenarnya bagus untuk orang yang tidak biasa makan makanan berserat tinggi.
Dengan meningkatkan pengambilan serat anda sedikit demi sedikit, perut anda akan
mula membiasakan diri untuk membuang najis dengan kerap.

41

BUAH MARKISA

Buah markisa bukan sekadar tambahan kepada makanan atau sirap semata-
mata. Daripada khasiat yang terkandung, markisa mempunyai pelbagai khasiat
yang baik untuk kesihatan anda. Buah markisa mengandungi vitamin C.
Kandungan ini membantu mengurangkan risiko jangkitan yang menyebabkan
selsema.elain itu, vitamin C juga berfungsi sebagai antioksidan untuk membantu
melindungi sel-sel badan daripada kerosakan.Selain itu, kandungan vitamin C
juga memberikan manfaat buah markisa untuk perut.Jelas sekali, vitamin C
berguna untuk mengurangkan risiko jangkitan. Jadi, badan anda akan lebih kebal
daripada bakteria, seperti bakteria Helicobacter pylori yang menyebabkan ulser.
Khasiat buah markisa ini adalah daripada kandungan seratnya. Selain vitamin
C, buah markisa mengandungi serat yang membantu dalam penghadaman dan
mencegah sembelit, serta membuatkan anda berasa kenyang.

Vitamin seterusnya yang terkandung dalam markisa ialah vitamin A.
Kandungan ini terdapat pada biji yang terkandung dalam markisa.Biji markisa
merupakan sumber vitamin A yang mampu memenuhi 8% daripada
penggunaan vitamin A yang diperlukan oleh tubuh. Tidak hairanlah manfaat yang
satu ini dapat mengekalkan kesihatan sel dan imuniti.Selain itu, vitamin A juga
sangat penting untuk mengekalkan sistem mata yang sihat. Antioksidan
berperanan melawan radikal bebas yang berbahaya kepada sel-sel tubuh
manusia.Radikal bebas ini juga mampu membuatkan wajah mengalami penuaan
pramatang. Jadi, pengambilan markisa bermanfaat untuk wajah kekal sihat.Satu
lagi manfaat buah markisa adalah menjadi sumber antioksidan yang membantu
meningkatkan peredaran darah.Beberapa antioksidan yang terdapat dalam buah
markisa ialah beta karotena, polifenol, dan vitamin C.Buah markisa berguna
dalam meningkatkan daya tahan. Ini kerana buah markisa yang kaya dengan
vitamin C berfungsi sebagai antioksidan yang menentang radikal bebas dan
meningkatkan daya tahan dengan membantu penyerapan zat besi dalam badan.

42

BUAH KOPI

Memetik dari Healthline, buah kopi, yang juga dikenali sebagai kopi beri dan kopi ceri, adalah
buah batu dari tanaman kopi yang menjadi rumah kepada biji kopi.Ceri kopi pada mulanya
berwarna hijau yang kemudian bertukar menjadi merah keunguan apabila ia masak. Dalam
penghasilan biji kopi, buah dan kulit biasanya dibuang.Namun, kini buah kopi mula mendaki
popularitinya kerana ia juga mempunyai beberapa manfaat kesihatan.Pada umumnya,
pengolahan buah kopu lebih mudah ditemui dalam bentuk suplemen yang berasal dari
ekstraknya, seperti cairan, tablet, dan kapsul.Menariknya, ekstrak buah kopi juga berguna
dalam produk penjagaan kulit. Selain itu, terdapat juga manfaat kopi untuk kecantikan. Walau
bagaimanapun, kajian lanjut masih diperlukan berhubung keberkesanan buah kopi untuk
kesihatan kulit.Untuk makluman, satu lagi produk popular dari ceri kopi ialah teh cascara - teh
yang diperbuat daripada kulit kering ceri kopi.
Terdapat sebatian dalam bentuk antioksidan dan polifenol yang berguna untuk mencegah
pendedahan kepada radikal bebas.Radikal bebas boleh menyebabkan kerosakan
oksidatif pada sel dan penyakit kronik. Sebatian antioksidan dalam ceri kopi adalah rutin, asid
klorogenik, protocatechuic, dan juga gallate.Dalam kajian kecil, mendapati pengambilan 800
mg ekstrak buah kopi selama 4 minggu boleh meningkatkan antioksidan dalam badan.Beri
kopi mula dikaji untuk faedahnya dalam melindungi fungsi otak dan melambatkan tanda-tanda
penuaan.Menurut kajian baharu yang dikeluarkan pada 2020, pengambilan ekstrak buah kopi
selama 28 hari berpotensi mengurangkan masa tindak balas dengan ketara.Masa tindak balas
merujuk kepada masa yang diambil oleh seseorang untuk bertindak dengan pantas sebagai
tindak balas kepada rangsangan.Ceri kopi pekat juga dilaporkan meningkatkan tahap sejenis
protein yang dipanggil BDNF (faktor neurotropik yang berasal dari otak). BDNF adalah protein
yang penting untuk pertahanan dan pertumbuhan sel saraf di dalam otak.

43

BUAH SUKUN

Sukun ialah buah bulat dan selalunya berwarna hijau yang biasa diproses
dengan cara digoreng. Buah ini suka dimakan sebagai makanan ruji kerana ia
mengenyangkan. Bahan-bahan ini akan membuatkan anda berasa kenyang
lebih lama. Ini kerana jenis karbohidrat dalam sukun adalah karbohidrat kompleks
yang mengambil masa lebih lama untuk dihadam, jadi kesannya akan
membuatkan anda berasa kenyang lebih lama.Begitu juga dengan serat dan
protein. Serat masih boleh membuat anda kenyang walaupun makanan yang
diambil lebih rendah kalori. Walaupun protein memerlukan lebih banyak tenaga
untuk dihadam, hasilnya proses tersebut akan memberikan kesan yang
sepenuhnya. Kandungan serat yang tinggi dalam buah sukun boleh
menurunkan kolesterol darah dengan menghalang penyerapan kolesterol
daripada sistem pencernaan.
Selain itu, pengambilan serat daripada sukun juga dipercayai dapat
mengurangkan risiko obesiti, menurunkan tekanan darah, dan melindungi kolon
daripada sebatian kimia yang mencetuskan kanser. Sukun segar kaya dengan
potassium, zat besi, dan pelbagai mineral lain yang merupakan komponen
penting dalam mengekalkan kadar denyutan jantung dan tekanan darah yang
stabil.Selain itu, kandungan sebatian fitokimia dalam buah sukun juga boleh
membantu mencegah penyempitan dan pengerasan saluran darah akibat
mendapan kolesterol. Walaupun rasanya mungkin tidak sesedap jenis buah lain,
buah sukun boleh menjadi alternatif kepada anda yang ingin mencuba buah jenis
baru.Selain daripada menggoreng, anda juga boleh memproses sukun dengan
cara yang lebih sihat, contohnya dengan mengukus atau merebusnya.

44

BUAH UBI KELEDEK

Khasiat ubi keledek atau nama saintifiknya Ipomoea batatas tergolong dalam
keluarga Convolvulaceae. Ia bukan saja kaya dengan vitamin B, C dan E, tetapi
mengandungi banyak zat mineral, beta kerotin, protein serta kanji. Khasiat ubi
keledek kini telah diketengahkan secara meluas dalam bidang penyelidikan dan
mampu menghasilkan inovasi baru dalam industri makanan serta minuman. Buah
keledek banyak khasiatnya, tak kisah warna oren atau ungu. Keledek ungu ni
sedap je bila direbus, di buat kerepek atau di goreng macam goreng pisang tu.
Kandungan zat dalam ubi ungu ni 20 kali lebih tinggi dari ubi yang lain.
Sangat bermanfaat sebagai anti kanser.
Ubi Keledek mempunyai rasa manis yang semulajadi dan gula semulajadi
tersebut dilepaskan ke dalam aliran darah dan membantu untuk menghasilkan
sumber tenaga serta memastikan tenaga berada dalam keadaanseimbang dan
tetap tanpa dikaitkan dengan keletihan dan pertambahan berat badan. Itu
antara khasiat buah keledek ungu kepada kesihatan kita. Kalau malas nak masak
atau buat kuih, rebus je keledek ungu tersebut hingga empuk. Kemudian
makan macam begitu sahaja, lebih menyihatkan. Seperti mana yang anda tahu,
ubi keledek boleh didapati dalam pelbagai warna seperti kuning, oren dan ungu
dengan kulit berbeza. Kandungan vitamin B6 yang tinggi. Vitamin B6
membantu untuk mengurangkan ‘homocysteine’ kimia dalam badan kita.
Homocysteine dikaitkan dengan beberapa penyakit dan kandungan Vitamin B6 di
dlm ubi keledek dapat mencegah daripada serangan jantung.

45

BUAH TIN

Buah tin telah wujud sejak 1400 tahun dahulu. Pada mulanya, buah tin ditemui di
Asia Barat, tetapi kini ia ditanam di banyak kawasan di Indonesia. Buah dengan
nama latin Ficus carica ini ternyata mempunyai khasiat yang melimpah, bermula
dari merawat sembelit hingga mengatasi asma bronkitis. Mari kenali lebih lanjut
tentang kandungan nutrisi dan manfaat kesihatan buah tin dalam ulasan ini. Buah
tin mempunyai rasa manis dan menyegarkan yang berasal dari kandungan gula
aslinya. Buah ini boleh dimakan terus, dikeringkan, atau diekstrak.Secara umum,
buah tin mempunyai kalori yang rendah dan pemakanannya terdiri daripada
vitamin dan mineral. Walaupun begitu, bilangan kalori dalam buah tin boleh
meningkat apabila dikeringkan apabila kepekatan gula di dalamnya meningkat.
Selain kandungan karbohidrat, protein, hingga serat di atas, buah tin juga
memiliki beragam mikronutrien yang melengkapi nutrisinya seperti vitamin C,
tiamin, riboflavin, dan niasin.Namun, buah tin paling kaya akan kandungan
vitamin B-6 dan tembaga. Khasiat buah tin adalah berkaitan dengan
penghadaman kerana ia mengandungi serat dan zat pektin sehingga
membantu memudahkan metabolisme tubuh. Bahan pektin ini hanya terdapat
dalam buah-buahan tertentu, salah satunya adalah dalam buah tin.Lebih khusus
lagi, buah tin boleh mencegah risiko pelbagai gangguan pencernaan seperti
sembelit, cirit-birit, dan gangguan pencernaan kronik seperti IBS (sindrom usus
besar).Ini kerana bahan pektin dapat meningkatkan kerja usus sekaligus
mengurangkan sakit perut. Daripada khasiat tersebut, tidak salah jika anda
menjadikan buah tin sebagai buah untuk diet anda.

46

BUAH BINJAI

Buah binjai atau buah wani memiliki nama latin Mangifera Caesia. Buah ini masih satu
kerabat dengan mangga. Aroma manis dan sedikit masam dari buah binjai pun masih
serupa dengan buah mangga.Buah ini memang lebih banyak dibudidayakan di
kawasan Asia Tenggara, dan belum cukup terkenal di Eropa dan Amerika. Buah Binjai
dikenal berasal dari Kalimantan. Dan oleh penduduk lokal banyak dimanfaatkan kerana
ternyata memiliki beragam kandungan nutrisi. Dengan kandungannya yang beragam
dan fakta unik dan menarik di atas cukup menjelaskan bahwa buah binjai pasti sangat
bermanfaat untuk tubuh. Kandungan vitamin C pada buah binjai yang cukup besar
sangat berperan sebagai antioksidan alami. Antioksidan beperan penting dalam
melawan radikal bebas yang menyebabkan oxidative stress. Hal inilah yang menjadi
pemicu berbagai penyakit kronis terutama penyakit jantung.
Kandungan air yang cukup melimpah pada buah binjai juga dapat digunakan
untuk melawan dehidrasi. Tubuh kita sangat membutuhkan air dalam jumlah banyak
untuk menjaga metabolisme dalam tubuh. Oleh karena itu sangat penting untuk tetap
membuat tubuh tertap terhidrasi baik dengan minum air putih dan konsumsi buah-
buahan kaya akan kandungan air. Selain dapat membantu untuk menurunkan risiko
terkena penyakit kanker, kandungan pada buah binjai juga dapat digunakan untuk
melawan penyakit disfungsi otak. Hal tersebut tak lain karena adanya kandungan
vitamin C, A, B, dan E serta karotenoid yang terdapat pada buah binjai. Kandungan ini
sangat penting untuk perkembangan otak, terutama pada masa kehamilan yang sangat

dibutuhkan oleh janin.

47

BUAH JERUK NIPIS

Bukan sahaja untuk masakan, limau nipis mempunyai pelbagai khasiat kesihatan. Limau nipis kaya
dengan vitamin C, membekalkan lebih daripada 20% vitamin C untuk keperluan harian.
Kandungan zat besi, kalsium, vitamin B6, tiamin, kalium, dan banyak lagi boleh didapati dalam
kapur sehingga bermanfaat untuk kesihatan. Limau nipis atau juga dipanggil kapur kunci berasal
dari tumbuhan Citrus aurantiifolia. Buah limau nipis berbentuk bulat, hijau, berdiameter 3-6
sentimeter, dan mengandungi cecair berasid. Rasa masam berasal dari asid sitrik yang
terkandung dalam limau. Limau masak mempunyai kulit kekuningan dan daging hijau. Limau
nipis boleh disimpan pada suhu bilik selama 3 hingga 5 hari tetapi lebih baik disimpan di dalam
peti sejuk bagi mengelakkan pendedahan kepada cahaya dan udara yang boleh mengurangkan
kualiti. Rasa masam dengan sedikit rasa manis dan pahit dalam limau menjadi punca limau nipis
tidak dimakan terus seperti buah sitrus biasa. Penggunaan kapur boleh didapati dalam masakan,
salah satunya menggunakan kapur untuk menghilangkan bau hanyir.
Limau nipis kaya dengan vitamin C yang berkhasiat untuk membantu meningkatkan sistem imun.
Kajian dalam jurnal Antioxidants pada tahun 2018 menunjukkan bahawa vitamin C membantu
meningkatkan pengeluaran sel darah putih supaya ia berguna untuk membantu melindungi
tubuh daripada jangkitan dan penyakit. Dalam kajian manusia, pengambilan vitamin C membantu
mencegah selsema yang teruk dan mempercepatkan penyembuhan serta mengurangkan
keradangan. Selain vitamin C, limau nipis juga merupakan sumber antioksidan untuk menguatkan
sistem imun dengan mempertahankan sel daripada kerosakan radikal bebas. Limau berguna
untuk meningkatkan penghadaman dengan memecahkan makromolekul makanan.
Kandungan flavonoid dalam kapur dapat merangsang sistem pencernaan.

48

BUAH JERUK PURUT

Buah jeruk memang mempunyai pelbagai jenis dan bentuk, salah satunya yang terkenal di
Indonesia ialah limau purut. Walaupun berbeza dengan oren atau limau, limau purut juga
mempunyai beberapa khasiat dan khasiat untuk kesihatan anda. Buah ini juga mempunyai
kepelbagaian kandungan nutrisi sehingga dapat membantu memenuhi keperluan nutrisi
harian anda. Jeruk purut atau kaffir lime (Citrus hystrix), adalah buah tropis yang banyak
ditemukan di beberapa negara Asia Tenggara, seperti Thailand, Filipina, dan bahkan
Indonesia. Buah ini memiliki tekstur kulit yang tampak bergelombang, tebal, dan
berwarna hijau.Rasanya pun gurih dan asam, sehingga banyak dimanfaatkan sebagai bumbu
atau penambah rasa pada masakan. Di Indonesia, penggunaan buah ini termasuk sebagai
penambah rasa pada berbagai resep sambal. Oleh karena itu, jeruk purut memiliki sebutan
jeruk sambal.
Namun, selain rasa asam, jeruk purut ternyata menyimpan berbagai kandungan gizi dan
nutrisi yang baik untuk kesehatan Anda. Tak hanya dari buahnya, kandungan gizi ini pun
tersimpan pada daun, minyak, dan kulit jeruk purut, sehingga dapat pula memberi manfaat
dan khasiat. Satu lagi kebaikan limau purut adalah untuk meningkatkan kesihatan sistem
penghadaman. Ini kerana sebatian limonene, nerol, dan citronellol di dalamnya mempunyai
sifat anti-radang, jadi ia boleh membantu melegakan masalah pencernaan, seperti sembelit
atau perut kembung. Bukan itu sahaja, kandungan serat di dalamnya juga dapat membantu
mengawal pergerakan usus, jadi anda boleh mengelakkan sembelit dan cirit-birit. Limau
purut, kedua-duanya daripada ekstrak kulit, daun dan buah-buahan, juga boleh membantu
meningkatkan kesihatan mulut.

49

BUAH JERUK KINGKIT

Walaupun tumbuhan ini kebanyakannya digunakan untuk tanaman hiasan dalam
bentuk bonsai, tetapi kingkit oren juga mengandungi sebatian yang penting untuk
tubuh. Jeruk kingkit ini telah lama digunakan oleh masyarakat sebagai ubat. Salah
satunya adalah untuk merawat batuk. Pengambilan buah oren kingkit akan
memudahkan kahak keluar secara semulajadi. Aduan batuk juga akan
berkurangan dan pernafasan menjadi lebih mudah.Diabetes atau kencing manis
adalah penyakit yang agak berbahaya. Pesakit kencing manis dikehendaki
berhati-hati dalam mengambil makanan supaya paras gula terjaga. Jeruk kingkit
ini boleh membantu menurunkan paras gula dalam darah.
Sakit perut akibat masalah penghadaman sangat mengganggu. Aduan
penghadaman yang tidak lancar boleh menyebabkan gejala buasir dan sembelit.
Ia juga boleh digunakan untuk merawat cirit-birit, kembung perut, dan kembung
perut.Khasiat oren kingkit ini dapat membantu mengatasi masalah penghadaman.
Kandungan seratnya mampu memulihkan fungsi sistem penghadaman kepada
normal semula. Untuk mengatasi masalah pencernaan, anda boleh merebus jeruk
kingkit. Mungkin kuku kurang mendapat perhatian dari segi penjagaan. Namun,
itu tidak bermakna ia tidak penting. Kesihatan kuku adalah penting untuk dijaga
kerana anda boleh melihat keadaan kesihatan keseluruhan melalui keadaan kuku.
Pada masa ini tidak perlu keliru untuk menjaga kuku yang baik, cukup amalkan
jeruk kingkit yang akan membantu penjagaan dari dalam. Selain menjadi kuku
yang cantik juga lebih kuat. Kerap mengambil buah oren kingkit supaya kuku
tidak mudah rapuh dan kering.

50