ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ยูทูบ โตขึน้ แปดเทา่ ณ วันน้ี กบั ก่อนทจ่ี ะเกดิ ให้เหน็ ภาพชดั เหมอื นกนั วา่ กฎระเบียบ เงื่อนไข
โควดิ ทาํ ให้เราเหน็ ตวั บง่ ชท้ี ่ีหนา้ จอ ท่ีนา่ จับตา ต่าง ๆ ท่ีตั้งขึน้ มาในวนั น้นั ทำ�ใหผ้ ูป้ ระกอบการ
มองว่าคอนเทนต์ในทีวีของเราข้อดีคืออะไร มีข้อจำ�กัดมากมายเมื่อคนดูเปลี่ยนพฤติกรรม
เราก็ไลฟข์ า่ ว ไลฟก์ ฬี า ขอ้ ดคี อื คนตอ้ งดวู นั น้ี และมีผู้เล่นใหม่อยา่ ง OTT เข้ามา และ OTT ก็
ตอนนีท้ นั ที ไมว่ า่ จะชอ่ งทางทวี ี หรอื ช่องทาง ไมเ่ จอข้อจำ�กัดแบบเรา
ออนไลน์ แตข่ ้อเสยี คอื คนจะมาตามดยู อ้ นหลงั หากเป็นไปได้อยากให้มีการปรับเปลี่ยน
นอ้ ยกว่าละคร หรือวาไรต้ี แตว่ ่านีลเส็นมรี ะบบ หรือเพ่มิ -ลดกฎเกณฑ์ ให้ทันกับสถานการณ์
การวดั เรตตง้ิ ขา้ มแพลตฟอร์มขนึ้ มา เราก็เริ่ม เหมือนอย่างท่ีเราเจอตอนนเ้ี ลยคือ กฎ Must
เหน็ ตวั เลขท่จี บั ช่องทางออนไลนด์ ว้ ย Carry เรอ่ื ง ฟตุ บอลโลกถา้ เราลงทนุ แพง แตถ่ า้
ปหี นา้ ทีมผู้ประกาศของเรา หรอื ทมี คอน มขี อ้ จํากดั ในการหารายได้ ต้องทำ�ตามเง่ือนไข
เทนต์ ต้องปรบั ตวั กันคอ่ นขา้ งมาก ตอ้ งมาดู ที่ไม่สอดคลอ้ งกับธรุ กจิ สุดท้ายช่องจะอยู่ไม่ได้
แล้วว่าคณุ จะทาํ อะไรกบั ออนไลน์ได้บ้าง คุณจะ คนดกู อ็ าจจะไม่ได้ content ท่ี quality ดี ๆ
สรา้ ง community สร้างฐานแฟนอยา่ งไร รวม อยากให้มีคณะกรรมการร่วมในการ
ไปถึงมาดูยอ้ นหลัง อยา่ งขบั รถอยู่ดไู ม่ได้ กลบั ตดั สนิ ใจกอ่ นออกกฎระเบยี บ โดยทเ่ี ปน็ คนจาก
บ้านไปกเ็ ปดิ ดไู ด้ ตอ้ งเตรียมการสูงในปหี น้า ภาคธุรกจิ หลากหลายสว่ นมารว่ มกัน คดิ ถงึ ผล
เพราะแนวคดิ เปลย่ี น ตอนนเ้ี ราอย่ใู นชว่ งทก่ี าํ ลงั กระทบใหร้ อบด้าน ให้ส่วนในการผลกั ดัน กฎ
คอ่ ยๆ ปรบั ตวั ขอ้ ระเบยี บตา่ งๆ เหมอื นกนั ไมอ่ ยากใหม้ เี ฉพาะ
ส่วนเรื่องคอนเทนต์ นอกจากขา่ วแล้ว นกั วชิ าการ และคนจาก กสทช. โดยการตัดสิน
เรายังมีแผนทำ�คอนเทนต์ที่มีเน้ือหาอยู่ได้ยาว ใจไม่ไดอ้ ยู่บน Base ของธรุ กจิ ซึง่ นำ�มาใช้ไม่ได้
เชน่ สารคดแี บบไหนทีค่ นไทยจะดูดว้ ย แลว้ ในชีวติ จริง
เราสามารถขายต่อยอดไปท่ี OTT หรือ ไปที่ • ได้มกี ารวางแผนและเตรยี มการไว้อย่างไร
ออนไลน์ ไปทต่ี า่ งประเทศได้ ตอนน้กี ม็ องเปน็ บ้าง ถ้าใบอนุญาตท่ีถอื ครองอยู่ครบ 15 ปี ซึง่
Baby Step เหมือนกนั เพราะเรากก็ าํ ลังเรม่ิ ทำ� ตอนน้เี หลือเวลาอกี ไมเ่ กนิ 7 ปี
เพื่อเตรียมตัวรับอีกสองปีสามปีข้างหน้า ถา้ เราคดิ ว่ากอ่ นทจี่ ะสนิ้ 15 ปี กสทช. น่า
รายไดบ้ นหน้าจอทีวีลดลง รายได้กอ้ นนอี้ าจจะ จะต้องวางแผนล่วงหนา้ สัก 3 ปีเป็นอย่างน้อย
สามารถเขา้ มาชว่ ย cover ตรงนัน้ ได้ เป็นสง่ิ ท่ี ว่าจะทําอยา่ งไรต่อไปเพราะผู้ประกอบการต้อง
เรามีอยู่แล้วเอามาเลา่ ใหม่ เตรยี มตวั ในจดุ น้นั เหมอื นกนั จะได้รวู้ ่าอนาคต
• ส่ิงทีอ่ ยากได้จาก กสทช. ชุดใหม่มีอะไรบา้ ง ฉันต้องลงทนุ อกี เท่าไร เพือ่ ที่จะไปสปู่ ีที่ 16 –
ในอกี 7 ปี 17 - 18 ถามวา่ ถา้ ต้องประมูลจะประมลู ไหม
ปัญหาใหญท่ ีเ่ ราเจอกค็ อื วันนัน้ ท่ปี ระมูล ก็คิดวา่ ไม่ประมลู นะ การไปต่อมันไม่ควรมานัง่
มาคอื มันคอ่ นข้างแพงมากๆ ความทเ่ี ราไมร่ ู้ว่า ประมูลกันอกี ควรจะตอ้ งมีวธิ ีการอืน่ จะทําให้
ตลาดจะโดนผลกระทบอย่างไร จากการมี 24 สามารถต่ออายุ ใบอนุญาตกันไปได้ แลว้ ก็
ชอ่ ง กสทช. ก็มาในจงั หวะทีเ่ ขาไม่ได้ foresee ประเมินอยู่บนสถานการณ์ของวันน้ันด้วยว่า
business landscape ชดั เจน การเปิดเขา้ มามี ตลาดทีวีจะอยู่ได้ไหม เพราะฉะนน้ั การประเมิน
ทวี ี 24 ชอ่ ง ในวันที่กอ้ นเค้กเทา่ เดิม ท้งั ในแง่ มูลคา่ ตลาด base on ชีวติ จรงิ เป็นเรือ่ งสําคัญ
คนดูและเงินโฆษณา ทาํ ให้มกี ารแขง่ ขันกนั จน มากเหมอื นกนั แตถ่ า้ จะตอ้ งไปบดิ แขง่ กนั ลงเงนิ
ลม้ หายจากไปหลายชอ่ ง กเ็ ปน็ บทเรียนใหญท่ ่ี เป็นพันล้านเลยก็ไม่ไหว
ท้งั ผู้ประกอบการเองแลว้ ก็ กสทช.ต้องประเมิน

51
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

• ถ้า้ การประมูลู ครั้�งใหม่่มีีเงื่�อนไขน่่าสนใจแบบ ก็็ไม่ท่ ัันการณ์ ์ ต้้องมีผีู้�สื่อ� ข่า่ ว หรืือนักั ข่า่ วที่่ต� ัดั ต่่อ
พอรับได้้ ยัังสนใจเข้้าร่่วมประมููลไหม ทำำ�คลิิปเองได้ท้ ันั ทีี เป็น็ ต้้น ดังั นั้�นการเพิ่่�มทักั ษะ
ก็็คิดิ ว่า่ ไม่่ ไม่อ่ ยากให้้ประมููล อยากให้้เป็็น และมุุมมองการทำ�ำ คอนเทนต์์ของออนไลน์์และ
การต่อ่ ด้ว้ ยการจ่่ายค่า่ ต่่ออายุ ุ หรืือเรื่อ� งของราย โซเชีียลต้อ้ งรีบี ทำ�ำ
ได้อ้ ะไรบางอย่า่ ง สำำ�หรับั อนาคต ธุุรกิจิ ทีีวีีอาจมีี • ไทยรััฐทีวี ีอี ยู่�ใน Top 6 เป็็นเซฟโซนที่น�่ ่า่ พอใจ
การเดิินหน้า้ ไปในรูปู แบบเดิิม หรือื เปลี่ย� นรูปู รู้้�สึกกัังวลไหมในการประคองตััวไปจนหมดอายุุ
แบบไปจนไม่ต่ ้อ้ งมีีเรื่�องการประมููลก็็ได้้ สมมุุติวิ ่่า สััมปทาน
ผ่่านไปครบ 15 ปีี เราพบว่่าสมาร์์ททีีวีี Penetra- เราอยู่�ในTop 6 แล้ว้ แต่่ในมุมุ ของคอน
tion สููงมาก คิดิ แบบสุุดโต่่งก็ค็ ืือคนทำำ�ทีีวีที ุกุ วัันนี้� เทนต์ข์ ่า่ ว เราอยู่่�อันั ดับั หนึ่�ง่ ฉะนั้�นเรายัังพอมีแี ต้้ม
อาจจะเหมืือนยูทู ูบู ชาแนลช่่องหนึ่ง�่ ที่่�จัดั รายการ บางอย่่างที่่�เม็็ดเงิินโฆษณาจะยัังมีีเงิิน Allocate
ไลฟ์ส์ ดยี่ส� ิบิ สี่ช�ั่ว� โมงอยู่�ในนั้น� เพราะเทคโนโลยีมี ันั ลงมาให้เ้ ราสำ�ำ หรับั ทีมี ทำ�ำ งานเอง เราก็ต็ั้้ง� เป้า้ ให้อ้ ยู่่�
ไปแล้ว้ ก็เ็ ป็น็ ได้เ้ ปลี่ย� นแปลงไปตามสถานการณ์์โลก ใน Top 5 แต่่สิ่ง� ที่�กลััวมากที่่�สุุดคืือกลัวั เศรษฐกิิจ
เทคโนโลยีีและพฤติิกรรมของ Consumer ด้ว้ ย โลกและเศรษฐกิิจประเทศ เพราะกระทบกับั ธุรุ กิจิ
• ถ้า้ ไม่่เข้า้ ร่ว่ มประมููลรอบใหม่่ ได้เ้ ตรียี มการ แน่น่ อน ทํําให้เ้ ราต้อ้ งตื่่�นตััวตลอดเวลา ที่่�จะต้อ้ ง
บริหิ ารจััดการบุคุ ลากรที่�ท่ ำ�ำ งานอยู่�ทั้ง� หมด ปรับั ตััวเพื่่อ� รัับปัญั หานี้� แล้้วแก้้ปัญั หาได้เ้ ร็็วขึ้้�นเรา
อย่า่ งไร กลัวั ไว้้ก่อ่ นว่า่ เงินิ จะต้้องลดลง ก็็ช่่วยกันั คิิดโปร
จริงิ ๆ เราอยู่�ในแบบไซส์ท์ี่เ� หมาะสมอยู่�เหมือื น เจ็็กต์์ คิิดแคมเปญกัันขึ้ �นมา เพื่่�อให้้เกิิดสิ่ �งใหม่่ ๆ
กัันนะ ต้อ้ งยอมรัับว่่า ต้้นทุุนเราจะอาจจะต่ำำ��กว่า่ สิ่ �งสํําคััญ คืือต้้องสร้้างความมั่่�นใจให้้คนทํํางาน
ช่่องอื่น� ที่เ� น้้นละคร หรือื ซีีรีีส์์ เพราะไม่่ต้้องไปจ่่าย ด้ว้ ยว่า่ องค์ก์ รเรายังั ปลอดภัยั แต่ท่ ุกุ คนต้อ้ งเตรียี ม
ค่่าดารา ค่า่ โปรดักั ชั่่�นกองถ่่าย ในการไปต่อ่ ข้า้ ง ทำำ�งานเต็็มที่่� คุุณเป็็นครีีเอทีีฟ ก็็ต้้องคิิดงานให
หน้า้ สิ่�งที่เ� ราต้อ้ งเตรีียมคือื ทีมี ทำ�ำ ทีวี ีี ไม่่ได้้ทํํา เต็็มที่่� คุุณเป็น็ ผู้�ประกาศจะทํําอย่า่ งไรให้ค้ นดูชู อบ
เฉพาะคอนเทนต์์บนทีีวีีแล้้วคุุณต้้องทํําเพิ่่�มในส่่วน และติิดตามการรายงานของเรา และ ปรับั อย่า่ งไร
ที่เ� ป็น็ คอนเทนต์์บนออนไลน์ด์ ้ว้ ยเพื่่อ� สร้า้ งฐานของ เพื่่อ� ที่จ� ะดึึงดููดเงิินในตลาด ต้้องบาลานซ์์หน้้าจอ
คนดูทูี่�อยู่�บนออนไลน์์เพื่่อ� Contribute สู่่�ทีวี ีี ใน 2
ปีีข้า้ งหน้้า น่่าจะไปในทิิศทางนี้� เราไม่ม่ ีกี ารลดคน ระหว่า่ งคนดูแู ละคนจ่า่ ยเงินิ สุุดท้า้ ย ทุุกคนใน
แต่เ่ ป็็นการเพิ่่ม� คนด้ว้ ยซ้ำำ�� เพื่่อ� มา build ออนไลน์์ บริิษััทจะต้้องเห็็นเป้้าหมายเดีียวกัันเพื่่�อความ
โซเชียี ลและต้้องรวดเร็ว็ ด้้วยเช่่นกััน เช่น่ การผลิิต เข้้าใจที่่�ตรงกัันและเดิินหน้้าไปด้้วยจุุดมุ่�งหมาย
ข่า่ วเพื่่�อขึ้�น TikTok จะมารอเฉพาะจากหน้า้ จอทีวี ีี เดีียวกัันอย่่างแข็ง็ แรง

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

52
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

““ถ้ามีช่องน้อยไป จะเกิดการ

ผูกขาด
แต่ถ้ามีมากไป
ก็อยู่รอดยาก
ต่อให้ประมูลครั้งหน้า
แต่เชื่อว่าจะไม่มีการประมูล
ครั้งที่ 3 เกิดขึ้น”

นพ.ประวิทย์ ลี่สถาพรวงศา

ที่ปรึกษาประธาน กสทช.
และอดีตกรรมการ กสทช.

ข้อห่วงใย อนาคตทีวีดิจิทัล สิ่งที่ กสทช.ต้องเร่งปรับตัว“
และเตรียมออกแบบการประมูลทีวีดิจิทัลรอบใหม่
กับใบอนุญาตที่เหลืออายุอีกเพียง 7 ปี

นพ.ประวิทย์ ลส่ี ถาพรวงศา

ทป่ี รึกษาประธาน กสทช.
และอดีตกรรมการ กสทช.

• การประมลู โทรทัศน์ดจิ ทิ ัลเมื่อปี 2557 ไม่สามารถไดก้ ระแส“ดิจทิ ัลดิสรปั ชนั ” ทำ�ให้
ตอนน้นั อยากเห็นอะไร คนมีอำ�นาจตัดสินใจมากขึ้นแต่ก็ทำ�ให้ตกอยู่
อยากเหน็ การเปลย่ี นผา่ น จากแอนะลอ็ ก ในสภาพฟองสบดู่ จิ ทิ ลั ด้วยเชน่ กัน
ไปสู่ดิจิทัลมีจำ�นวนสถานีโทรทัศน์เพิ่มขึ้นทำ� • มองการปรบั ตัวของทวี ีดจิ ิทลั สอ่ื ออน
ใหต้ ลาดมกี ารแขง่ ขันมากข้ึนซ่ึง ขน้ั ตอนการ ไลน์ และผ้บู ริโภค อย่างไร
ประมูลเปน็ การประมลู พรอ้ มกันทัง้ หมด ตาม เริ่มเห็นช่องที่มีเรตติ้งสูงปรับตัวไปสู่
เหตุผลของกรรมการฝ่ังกระจายเสียงเพื่อ แพลตฟอร์มออนไลน์หารายได้จากส่วนน้ี
ปอ้ งกนั การไดเ้ ปรยี บเสีย เปรียบในการเข้าสู่ มาก ขน้ึ อกี ทง้ั ยงั มเี สรภี าพมากกวา่ เปน็ ชอ่ ง
ตลาดกอ่ นและหลงั ทางท่ีสามารถใส่ฉากท่ีถูกเซนเซอร์ออกจาก
• ขอ้ ห่วงใยหลังเรม่ิ ใชร้ ะบบทวี ีดิจทิ ัล เปน็ ทีวีได้ด้วย จึงดึงดูดผู้ชมได้มากกว่า แต่ใน
ไปตามทเี่ คยประเมินไว้ไหม แพลตฟอร์มออนไลน์แบ่งผู้เล่นออกเป็นเจ้า
ผมหว่ งวา่ เราเปลย่ี นผา่ นจากแอนะลอ็ ก ของคอนเทนต์และเจ้าของแพลตฟอร์มตอน
ไปสดู่ จิ ทิ ลั ชา้ ไปเพราะยคุ นน้ั ระบบ 3 จี มาแลว้ นี้แพลตฟอร์ม มักถูกผูกขาดโดยรายใหญ่
ส่วน 4 จี กอ็ ยู่ในแผนมนั จะเกดิ “ดิจิทัล ฉะนน้ั คอนเทนต์ในไทยก็จะมีปัญหา ถา้ ไม่
ดสิ รปั ชัน” ซ่งึ กเ็ กดิ จริง หลงั มปี ระมูล 4 จี สามารถหาแพลตฟอร์มออกอากาศได้ก็ต้อง
คนหนั ไปดูผ่านสตรมี มิง่ ในโทรศพั ทม์ อื ถอื ไปหวงั พง่ึ เฟซบกุ๊ กบั ยทู บู ตลาดรบั ชมแคบ
มากขน้ึ โดยเฉพาะกลุ่มเด็กรุน่ ใหมท่ ่เี ลกิ ดทู ีวี ออกไปสตู่ ลาดตา่ งประเทศได้ยาก
ไปเลยส่งผลให้รายได้จากโฆษณาทางทีวีลด สว่ นผบู้ ริโภค กม็ แี ตผ่ ู้สูงอายุที่ยังดทู ีวี
ลงอยา่ งมาก ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีจำ�นวนลดลงไปเร่ือยๆส่วนคน
• การเตบิ โตของออนไลน์ มีข้อดหี รือขอ้ รุน่ ใหม่ ซง่ึ เปน็ กล่มุ ที่มแี นวโน้มครองตลาด
ดอ้ ยอย่างไร มากข้ึนส่วนใหญ่ก็เน้นความสะดวกในการเข้า
การเติบโตของออนไลน์ มนั คอื การสอื่ ถงึ ดูผา่ นระบบออนไลน์ ดังนั้นอนาคตของทวี ี
สารสองทาง ผ้บู ริโภคสามารถเลือกดรู ายการ ดจิ ิทัลภาคพื้นดนิ อาจ
ตามชว่ งเวลาทต่ี อ้ งการไดร้ ว่ มแสดงความเหน็
หรอื แชรค์ อนเทนต์ได้ทนั ที ขณะที่ทวี ธี รรมดา

54
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

มีปัญหาในแง่ความคุ้มค่าในการใช้คล่ืนให้เกิด • ถา้ กสทช. นำ�รายได้บางสว่ นจากการประมลู ทีวี
ประโยชน์เห็นได้จากบางประเทศ ที่เอาคลื่นทีวี เชงิ ธุรกจิ มาจดั สรรให้ทีวีสาธารณะจะท�ำ ได้หรือไม่
ดิจทิ ลั ไปทยอยเปลย่ี นเปน็ คลน่ื โทรคมนาคมกนั แลว้ ผมไม่แน่ใจว่าเงินรายได้จากการประมูล
• การออกแบบการประมูลทีวีดจิ ิทลั ทจ่ี ะเกดิ ขึน้ กสทช. ต้องส่งเข้ารัฐหรือไม่ ถ้าส่งเข้ารัฐ ก็ไม่
อีก 7 ปีขา้ งหน้าควรเปน็ อยา่ งไร สามารถน�ำ มาจัดสรรใหก้ บั ทีวีสาธารณะได้ เพราะ
การประมลู ทวี ีดิจิทัลรอบใหม่ ไม่แน่ใจวา่ จะ กฎหมายเขียนบังคับเอาไว้ถ้าจะทำ�ก็ต้องแก้
ประมูลกีช่ ่องและราคาควรเปน็ เท่าไร ถา้ ยังมีชอ่ ง กฎหมาย น�ำ เงนิ จากการประมลู มาจัดต้ังกองทุน
มากและราคาแพง โอกาสที่เอกชนจะมาประมูล เพือ่ พัฒนากจิ การทีวีสาธารณะ ซ่งึ ถอื ว่าเปน็ วิธคี ิด
อาจมีน้อยเพราะเขามีโอกาสหารายได้จากช่อง ท่ีดี ในการน�ำ เงินก้อนน้กี ลบั มาหล่อเลีย้ งให้ Busi
ทางอ่นื โดยใชต้ ้นทุนตำ�ก่ วา่ และดงึ ดดู คนร่นุ ใหม่ ness Model ของทีวดี ิจทิ ลั อยู่รอดได้
มาดูได้ การออกแบบการประมูลครั้งต่อไป กสทช. • ถ้าการประมลู คร้งั หน้าจ�ำ นวนช่องลดลงจะมผี ล
จงึ ตอ้ งวเิ คราะห์ให้ดีวา่ จะจดั วางช่องทเ่ี ป็นเน้ือหา ตอ่ การแข่งขนั กันเรื่องคุณภาพคอนเทนต์การแยง่
สาระการเรียนร้จู รงิ ๆ ไวอ้ ยา่ งไร อาจเปน็ ทีวี ชิงโฆษณาไหมและจะส่งผลกระทบกับผู้บริโภค
สาธารณะที่ไม่ต้องประมลู หรือถา้ จะประมลู กต็ ้อง อย่างไร
กำ�หนดเงื่อนไขท่ีอ่อนกว่าทีวีเชิงธุรกิจเน่ืองจาก ตอนนี้ ตอบไม่ไดว้ ่า จำ�นวนทวี ดี ิจทิ ัลจะลด
มีความสำ�คัญมากต่อการพัฒนาสังคมให้ดีข้ึน ลงไปถึงขนาดไหน ต้องนำ�ข้อมูลการแข่งขันใน
ส่วนทีวีเชิงธุรกิจต้องกำ�หนดสัดส่วนให้เหมาะสม ตลาดจริงมากำ�หนดถึงจะบอกได้ ทง้ั น้ี ถา้ มชี ่อง
ไมท่ ำ�ให้เกดิ การแขง่ ขนั ทร่ี ุนแรงเกนิ ไป เพราะจะ นอ้ ยไปจะเกดิ การผกู ขาด แตถ่ า้ มมี ากไปกอ็ ยรู่ อด
ทำ�ใหส้ ัดสว่ นรายได้ถกู หารเฉลยี่ มีไมเ่ พยี งพอต่อ ยากดงั นั้นการออกแบบจ�ำ นวนช่อง ควรอยู่บนพนื้
การด�ำ รงอยู่ทางธรุ กิจ ฐานของการอยู่รอด และ การแข่งขันในตลาดแม้
• มีความเปน็ ไปได้ไหมท่ี กสทช. จะนำ�หลกั บิวต้ี สุดท้ายจะมีจำ�นวนช่องที่เหมาะสม แต่แนวโน้ม
คอนเทสต์กลับมาใช้ในการประมูลอีกครัง้ ของผู้ชมจะเปลี่ยนผ่านไปสู่ออนไลน์อยู่ดี ต่อให้
ต้องแบ่งความเป็นทีวีเชิงธุรกิจออกจากทีวี ประมลู คร้งั หนา้ แต่เช่ือวา่ จะไม่มกี ารประมลู ครงั้
สาธารณะ เพราะแนวทางการจัดสรรตา่ งกัน ถ้า ท่ี 3 เกิดข้นึ เพราะเทคโนโลยจี ะเปลี่ยนจนทีวเี ท
เป็นทีวีเชิงธุรกิจจะมีบิวต้ีคอนเทสต์มาเป็นส่วน อเรสเทรียลไม่สามารถคงอยู่ได้หรือถ้าอยู่ได้ก็อาจ
ประกอบก็ได้ แตต่ อ้ งประมลู ตามทก่ี ฎหมายบงั คบั จะเป็นทวี สี าธารณะจริงๆ เทา่ น้นั เพราะสว่ นใหญ่
ส่วนทีวีสาธารณะไม่ต้องประมูล เป็นเรื่องบิวตี้ ก็จะกลายเป็นเคเบิลทีวี เหมือนโมเดลของต่าง
คอนเทสตอ์ ยา่ งเดยี วแตต่ อ้ งดู Business Model ว่า ประเทศ ที่ไมต่ อ้ งประมูลเป็นทวี ดี ิจทิ ลั หรือ ไม่ก็
จะอยู่รอดได้ไหม มีรายได้มาจากอะไร เช่น ช่อง เปล่ยี นไปเป็นสตรมี มิ่งแพลตฟอร์มออนไลน์
ไทยพบี ีเอสอยู่รอดได้ เพราะมีเงินจากกฎหมายท่ี • โครงสรา้ งของกสทช. มีความพร้อมมากพอ
กำ�หนดให้ ส่วนทีวีสาธารณะเกี่ยวกบั ความมน่ั คง ไหมกับการกำ�กบั ดูแลอตุ สาหกรรมสื่อ
กฎหมายกเ็ ปดิ ชอ่ งให้โฆษณาได้ เปน็ เสมอื นทวี เี ชงิ ตอนน้กี รรมการ กสทช. ลดเหลือ 7 คน มี
ธรุ กจิ ท่ีใสเ่ สอ้ื ความมน่ั คง มรี ายไดเ้ ลย้ี งตวั เองแถม กรรมการด้านโทรทัศน์ 1 คน ดา้ นวิทยุ 1 คน ดู
ยังแข่งกับเอกชนที่เสียค่าประมูลได้อีกด้วยนี่ก็เป็น เหมือนนอ้ ย นนั่ เปน็ แค่ทมี่ าของกรรมการ แต่
อีกโจทยท์ ่ตี ้องเร่งแก้ไข และถา้ วิเคราะห์แลว้ ไม่ได้ ความรับผดิ ชอบยังเป็นของท้งั 7 คน ไมอ่ ยากให้
มีเนื้อหาท่ีเกี่ยวกบั ความม่นั คงจริงๆ ก็ควรทบทวน มองแบบแยกส่วน เพราะการแบง่ งาน จะย่ิงทำ�ให้
ดว้ ยวา่ ควร มีหรอื ไม่ควรมีทีวีสาธารณะประเภทนี้ เกิดความไมห่ ลากหลาย ไมเ่ กดิ การถกเถียง ไม่

55
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

เกิดความคดิ สรา้ งสรรค์ ขณะนีก้ รรมการชดุ ใหม่
ยงั สาละวนอยกู่ บั ปญั หาเกา่ ๆเชน่ การรวมกจิ การ
ทรกู ับดีแทคแผน USO ฉบบั ท่ี 2 หรือ ปญั หาแกง๊ ในไทยจึงไมม่ ี อนาคตจึงสดใสกว่า เพราะปรับตัว
คอลเซน็ เตอร์ จงึ ยงั ไมม่ เี วลามาดแู ลเรอ่ื งทวี ดี จิ ทิ ลั ไดง้ ่ายกวา่ ทีวี ท�ำ ใหย้ งั อยู่รอดได้
แบบจริงจังรวมถึงการเตรียมรับมือกับสภาพ • ในฐานะท่ีเคยเปน็ กรรมการ กสทช. มากอ่ น
ปัญหาในอนาคต ซงึ่ เป็นเรอื่ งที่หลีกเล่ียงไม่ได้ มอี ะไร ทอี่ ยากจะฝากถงึ บอร์ดชุดปจั จุบนั
• การเร่ิมพูดเร่อื งการเตรียมประมลู ทีวดี จิ ิทัล ในยุคของ ดจิ ิทลั ดสิ รปั ชนั สิง่ ส�ำ คัญคอื
ครั้งต่อไปในตอนน้ี ถอื ว่าเรว็ ไปหรอื ไม ่ การปรับตัว กสทช. ตอ้ งพรอ้ มปรบั ตัว และต้อง
ไม่เร็วเกินไป เพราะถ้าเตรียมช้าจะมีเวลา สร้างสภาพแวดล้อมในอุตสาหกรรมให้พร้อม
กบั การปรับตวั ตดิ ตามสถานการณต์ ลาดในเชิง
จำ�กัดทำ�ให้ขยับอะไรได้ยากในจังหวะที่ใบอนุญาต เทคโนโลยี วางเปา้ หมายใหช้ ัด ควรยึดทคี่ ุณภาพ
เหลอื เวลาอกี 7 ปคี วรเรม่ิ คยุ ไดเ้ ลยแลว้ คอ่ ยๆ ขยบั ของคอนเทนต์เป็นหลักซ่ึงเป็นส่ิงท่ีสังคมคาดหวัง
ใหส้ อดคลอ้ งกบั สถานการณ์ จะไดม้ เี วลาเตรยี มตวั แตถ่ ้าเอาตัว Broadcast เปน็ หลัก จะต้านทาน
เก็บข้อมูล และศึกษาการเปลี่ยนผ่านทางดิจิทัล กระแสของความเปลีย่ นแปลงไม่ได้ จึงอยากให้
ขณะเดียวกันผู้ประกอบการเขาก็ต้องการแผน กสทช.วิเคราะห์ภารกิจหลักท่ีจะกำ�กับดูแลเพื่อ
ระยะยาวเพอ่ื วางแผนทางธรุ กจิ ถา้ แผนออกกระชน้ั พัฒนาสังคมส่วนเทคโนโลยี่เป็นแค่ตัวเสริมใน
จะยิง่ ล�ำ บากในการตดั สนิ ใจเข้าร่วมประมูล
• ผ้วู างระบบการประมลู ใบอนญุ าตชุดใหมค่ วร การตัดสินใจว่าจะทำ�อย่างไร จึงควรใช้เป็นแค่ตัว
เปน็ บอรด์ กสทช. ชุดนี้ ซงึ่ จะหมดวาระกอ่ นใบ ประกอบอยา่ ไปยดึ เปน็ ตวั หลกั มเิ ชน่ นน้ั จะหลงทาง

อนญุ าตหมดอายุ หรือตอ้ งเปน็ บอร์ด กสทช.
ชดุ ท่ี 3
ถ้าบอร์ดชุดนี้ไม่ทำ�อะไรเลย แล้วรอให้
บอร์ดชุดใหม่เขา้ มาทำ� จะเหลือเวลาแคป่ เี ดียวใน
การออกแบบใบอนุญาต จะเปน็ ภาระทม่ี หาศาล
และบีบคน้ั มาก ฉะน้ัน บอรด์ กสทช.ชดุ น้ี ควร
เตรยี มออกแบบไว้กอ่ น แตค่ นทีต่ ัดสนิ ใจจริง คือ
บอร์ดชุดท่ี 3 หรือจดั ประมลู ลว่ งหน้าก็ได้ แลว้
ค่อยให้มีผลใบอนญุ าตหลังครบ 7 ปี
• มองอนาคตของธรุ กจิ ทวี ดี จิ ิทัล และ วทิ ยุดจิ ทิ ลั
อยา่ งไร
ทีวดี จิ ทิ ัลทีเ่ ปน็ เทอเรสเทรยี ล อนาคตสดใส
น้อยกวา่ วิทยุ เพราะใบอนุญาตของทีวีดจิ ทิ ลั เป็น
ใบอนุญาตระดับประเทศ ออกอากาศท่ัวประเทศ
แต่ใบอนญุ าตของวิทยดุ ิจทิ ัล เปน็ ระดับพน้ื ท่ีซ่งึ
ปัจจุบันเขาไปออกอากาศผ่านแพลตฟอร์ม
ออนไลน์ดว้ ย เชน่ เฟซบกุ๊ ไฟล์ ยูทปู ไลฟ์ คนฟงั
และรว่ มแสดงความเหน็ ไดท้ ว่ั ประเทศ รวมถึงตา่ ง
ประเทศดว้ ย อกี ทง้ั ก็ไม่มคี ู่แขง่ ในรูปแบบสตรมี มง่ิ
ออนไลนค์ อนเทน้ ตว์ ทิ ยุ ทจ่ี ะมาชว่ งชงิ ตลาดวทิ ยุ

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

56
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

“‘ทีวีดิจิทลั ’ ซีซนั่ 2 “

ตอ้ งแกก้ ติกาประมูลใหม่
เชอื่ มั่นกลไกตลาด

ผศ.ดร.ธวัชชัย จิตรภาษ์นันท์

อดีตกรรมการ กสทช.
ด้านเศรษฐศาสตร์

เชื่อ ทีวีดิจิทัลยังมีบทบาทสำ�คัญ เพราะเป็นบริการพื้นฐานสาธารณะ“
หลังใบอนุญาตหมดอายุ ยังจะต้องมีการประมูลเกิดขึ้น
แต่ต้องปรับแก้กฎกติกาให้มีความชัดเจน ทำ�ให้ต้นทุนระบบโครงข่ายถูกลง
เปิดให้เอกชนเข้ามาร่วมมากขึ้น
ยกเลิกการแบ่งประเภทช่อง และ ข้อห้ามที่ไม่จำ�เป็น
เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่น ให้ธุรกิจทีวีดิจิทัลแข่งขันได้

ผศ.ดร.ธวัชชัย จิตรภาษ์นันท์

อดีตกรรมการ กสทช. ด้านเศรษฐศาสตร์

• คดิ วา่ การประมูลใบอนุญาตทีวีดจิ ิทัลร่นุ
2 ยังจะมีโอกาสเกดิ ขึ้นหรือไม่
ถ้ายึดตามหลักกฎหมาย ก็ยังต้องมี ข้อมูลในอดีตว่าโฆษณาใช้ Spending เท่าไร ซึ่ง
การประมูลเกิดขึ้นซึ่งผมคิดว่ายังเป็นวิธีการ เรามกี ารประเมนิ มาแลว้ แตต่ ลาดใหร้ าคาสงู กวา่
ที่ดีท่ีสุดเพียงแต่ต้องมีการปรับแก้กฎกติกา 3 เทา่ เชน่ ชอ่ ง HD ประเมนิ ไวท้ ่ี 1,000 ลา้ นบาท
ใหม่ เพราะทผ่ี ่านมามีการประเมินผิดพลาด แตป่ ระมลู กนั ไปถงึ 3,000 ลา้ นบาท ชอ่ ง SD 2,000
หลายอย่างเอกชนประมูลในราคาสูงเกินไป ลา้ นบาท ชอ่ งขา่ ว 1,000 ลา้ นบาท สว่ นชอ่ งอน่ื ๆ
ส่วนการทำ�งานของ กสทช. ก็ยังมีปัญหาใน อยทู่ ร่ี าว 300-400 ลา้ นบาท มนั ไม่ใชร่ าคาตง้ั ตน้ ท่ี
หลายสว่ น เช่น การกระจายกล่อง การประชา ตง้ั ไว้ ในชว่ งนน้ั การแขง่ ขนั สงู มาก แตถ่ า้ จะประมลู
สมั พนั ธแ์ ละระบบโครงขา่ ย ทค่ี วรท�ำ ไดด้ กี วา่ น้ี ครง้ั ใหม่ ตอนน้ี เรม่ิ เหน็ แลว้ วา่ มารเ์ กต็ แชรข์ อง
ซึ่งถือเป็นข้อจำ�กัดของการผูกขาดกับภาครัฐ ดจิ ทิ ลั ทวี อี ยตู่ รงไหน คแู่ ขง่ เปน็ อยา่ งไร มสี ดั สว่ น
ต่างจากฝัง่ โทรคมนาคม หลังประมลู แล้ว โฆษณาเท่าไร ผมคิดว่าราคาประมูลจะมีการปรับ
เอกชนจะด�ำ เนนิ การเองทัง้ หมด ตวั ลงไมแ่ พงเหมอื นในอดตี ทผ่ี า่ นมา
ในอนาคตโอกาสของ Broadcasting จะ • การประมลู ใบอนญุ าตรอบใหม่ คดิ วา่ ราคาจะ
ลดลง เพราะพฤตกิ รรมผบู้ ริโภคเปลย่ี นไปเสพ อยทู่ ป่ี ระมาณเทา่ ไร
ส่ือออนไลน์มากขึ้น แต่จะยังคงเป็นช่องทาง ตอนนี้ยังตอบไม่ได้ ต้องรอดู เพราะเหลือ
หลักในการรับชมของคนต่างจังหวัดอยู่ ทั้งนี้ เวลาอีกหลายปี แตเ่ ช่ือวา่ ราคาประมลู น่าจะลดลง
เช่ือว่าการประมูลจะยังดำ�เนินต่อไปแบบเดิม เพราะเทคโนโลยเี ปลีย่ น และผูป้ ระกอบการต่างก็
เพราะเปน็ วธิ ที ส่ี ะทอ้ นกลไกตลาด ตา่ งจากการ มีทางเลอื กมากข้นึ รวมท้งั มีปัจจยั อ่ืน ๆ เชน่ คแู่ ขง่
ใช้หลักบิวตี้คอนเทสต์ ที่ไม่เหมาะกับบริบท ทม่ี าจากชอ่ งหนงั Netflix หรอื YouTube ซง่ึ ใครๆ
ของไทยทม่ี กี ารแทรกแซง เล่นพรรคเล่นพวก กส็ ามารถท�ำ ชอ่ งของตวั เองได้ แมท้ วี ดี จิ ทิ ลั จะยงั มี
ทำ�ให้การกำ�กบั ดแู ลทำ�ได้ยาก บทบาทกบั คนตา่ งจงั หวดั คนมรี ายไดน้ อ้ ย หรอื ยงั
• ปจั จยั ใดบา้ งทจ่ี ะมาก�ำ หนดราคากลางซง่ึ เปน็ เขา้ ไมค่ อ่ ยถงึ อนิ เทอรเ์ นต็ แตด่ ว้ ยทางเลอื กทม่ี มี าก
ราคาเรม่ิ ตน้ ของการประมลู ครง้ั หนา้ ขน้ึ จงึ ตอ้ งเรง่ ปรบั ตวั ใหแ้ ขง่ ขนั ได้
ในการประมูลทีวีดิจิทัลครั้งแรก เราดูจาก
งานวจิ ยั พน้ื ทค่ี รอบคลมุ ขนาดของเศรษฐกจิ และ

58
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

• มอี ะไรบา้ ง ท่ตี อ้ งปรับตวั ในแง่ของผปู้ ระกอบ ใครมาประมลู ไปท�ำ ผา่ นระบบออนไลน์ หรอื ชอ่ ง
การคอนเทนต์ และ มาร์เกต็ ตงิ ดาวเทียม มันถูกกว่า
ตอนนม้ี หี ลายแพลตฟอรม์ ทฟ่ี รี สะดวกและ • ทวี สี าธารณะในมมุ ของอาจารยป์ ระมาณไหน
ง่าย แต่ต้องเข้าไปอยู่ในระบบอินเทอร์เน็ต ออก ตอนนก้ี ม็ อี ยแู่ ลว้ อยา่ ง Thai PBS เขาท�ำ งาน
อากาศผ่านออนไลน์ ฉะนั้น ทีวีดิจิทัลจะต้องปรับ ของเขาอยู่แล้ว แต่จะมีหน่วยงานอื่น เช่น มหา
ตวั ใชเ้ ทคโนโลยีใสล่ กู เลน่ มกี ราฟกิ และมอี นิ เทอร์ วทิ ยาลยั นกั ศกึ ษาเขารวมกลมุ่ กนั เขามคี วามพรอ้ ม
แอคทฟี กบั ผชู้ มใหม้ ากข้นึ และมแี พลตฟอรม์ ออน เขาสามารถผลติ ผลงานได้ มปี ญั หาเรอ่ื งเทคโนโลยี
ไลนเ์ ขา้ มาเสรมิ ดว้ ย สว่ นระบบโครงขา่ ยทย่ี งั มรี าคา เรอ่ื งงบประมาณ คอนเทนต์ ถา้ คนกลมุ่ นเ้ี ขาเขา้ ถงึ
แพงเกนิ ความจ�ำ เปน็ เพราะแยกโครงข่ายออกเป็น การถือครอบใบอนุญาต จะใช้ในการท�ำ ประโยชน์
หลายบรษิ ัท และมกี ารใหก้ ับหน่วยงานทเ่ี ก่ียวขอ้ ง ก็ยืดหยุ่นให้เขาได้แต่มันจะเกิดไม่ได้นะถ้าต้นทุน
กบั ภาครฐั ทำ�ใหเ้ กิดการบรหิ ารงานท่ีไร้ประสทิ ธิ โครงขา่ ยยังเปน็ แบบนีอ้ ย ู่
ภาพ กสทช. ควรเรง่ แก้ไขทำ�ให้มีราคาถูกลงและ • จะมคี วามเปน็ ไปได้ไหมทท่ี วี ดี จิ ิทลั รุ่น 2 จะไม่
ใช้วธิ กี ารประมลู
เปดิ โอกาสใหภ้ าคเอกชนเข้ามารว่ มด้วย จะชว่ ยให้ จริง ๆ ก็มีวิธีอื่น ใช้หลักบิวตี้คอนเทสต์
ตน้ ทุนถกู ลงมีประสทิ ธิภาพและมกี ำ�ไรมากขน้ึ เหมอื นกับทตี่ ่างประเทศเขาใชก้ ันก็ได ้ ซ่ึงมันก็
• กฎหมายทวี ีดจิ ิทัล อนญุ าตใหเ้ อกชนเขา้ มา เปน็ หลักการท่ดี ี แต่ผมมองว่าวิธกี ารนี้ไมเ่ หมาะ
ลงทนุ ในระบบโครงข่ายได้หรอื ไม่ สมกบั บรบิ ทของสงั คมไทย ท่ียงั มเี รอ่ื งระบบการ
สามารถเปดิ ใหเ้ อกชนมาลงทนุ ได้ ไม่ไดม้ ีข้อ แทรกแซง เลน่ พรรคเล่นพวก ซึ่งจะท�ำ ให้หลกั การ
จำ�กดั ในส่วนน้ี เพียงแต่ทผี่ า่ นมามกี ารผกู ขาดให้ บิดเบ้ียวและย่ิงก่อให้เกิดความเสียหายมากข้ึน
เฉพาะกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับภาครัฐเพราะ ตา่ งจากวิธกี ารประมูล ทีม่ ขี ้อดีในเรื่องของความ
กงั วลเรอ่ื งความมนั่ คง เป็นกลางมากกวา่ แม้จะมคี วามพยายามล็อบบี้
• การประมลู ครง้ั ต่อไป ยงั จำ�เป็นตอ้ งมีการแบง่ แต่การทจุ รติ ก็เกดิ ขนึ้ ได้ยากกวา่
ประเภททวี ีดจิ ทิ ัลอยู่ไหม • ถ้าจำ�เป็นต้องนำ�หลักบิวตี้คอนเทสต์มาใช้
ผมมองว่าไม่จำ�เป็นต้องแบ่งประเภทแล้ว ควรท�ำ อยา่ งไร
อยากใหท้ ำ�เหมอื นต่างประเทศ ไม่มขี อ้ ก�ำ หนด ตอ้ งมีการใหค้ ะแนนดู จากคณุ สมบตั ิ 5-6
แล้วแต่เขาจะหา Niche Target, Niche Market ดา้ น โดยคนท่ใี หค้ ะแนนควรมคี วามเปน็ อสิ ระจรงิ ๆ
ของตัวเองบางกลุ่มอาจจะอยากทำ�ข่าวเพียงอย่าง อยา่ งในต่างประเทศ เขาจะดวู ่ามีการจัดการและ
เดียวบางกลุ่มอาจเน้นละครหรือกลุ่มเป้าหมายท่ี ผลิตคอนเทนต์ดีไหม การเงินเป็นยังไง มีความ
เปน็ ลกู คา้ เขาจะไมท่ �ำ เหมอื นกนั อยแู่ ลว้ สว่ นช่อง สามารถด้านเทคโนโลยีขนาดไหน ฯลฯ จะให้
เดก็ อาจไปท�ำ ในทวี ีสาธารณะ ส่งเสริมใหเ้ กดิ ชอ่ ง คะแนนโดยดูจากความเป็นมืออาชพี แต่ในสังคม
ไทยถ้าใช้หลักการนี้มันจะบิดเบ้ียวทันทีทำ�ให้เกิด
ประเภทน้ีมากข้ึนด้วยการทำ�ให้โครงข่ายมีราคา ได้ยาก เพราะมีการแทรกแซง และ มีปัจจัยเชิง
ถกู ลง พรอ้ มทง้ั ยกเลกิ ชอ่ ง SD ยกเลกิ เง่ือนไข วัฒนธรรมเข้ามาเกี่ยวข้องผมรู้ดีเพราะเคยอยู่ใน
การผกู ขาดท่ีไม่จำ�เป็น และปล่อยให้กลไกตลาด กสทช. มากอ่ น
ท�ำ งานดว้ ยตวั มันเอง • แสดงว่าขึน้ อยกู่ บั Demand - Supply ในแง่
• คดิ ว่าการเปดิ ประมูลทวี ดี ิจิทัลคร้งั ตอ่ ไปควร มี ของเศรษฐศาสตร์ เลยใช่ไหม
กชี่ อ่ ง การประมลู ทีวดี ิจิทลั ครง้ั แรกที่ลม้ เหลว ไม่
สกั 10 ช่อง กน็ า่ จะเพียงพอแลว้ และควร ได้เกิดจากปัจจยั ดา้ นเศรษฐศาสตร์ เนอ่ื งจากมัน
เปิดใหเ้ ปน็ รปู แบบช่องทีวสี าธารณะได้ มากกวา่ น้ี ไม่ได้เริ่มมาจากปัจจัยเศษฐศาสตร์ตั้งแต่ต้น แม้
แต่ต้นทุนต้องถูกลง เพราะถ้ายังแพงอยู่คงไม่มี จะใช้วิธีการประมูล แต่การจัดการมันขึ้นอยู่กับ

59
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

กลไกภาครััฐถููกผูกู ขาดโดยคนทำำ�งานกลุ่�่มหนึ่�่ง ซึ่่�ง • มีีความเป็็นไปไหม ที่� กสทช. จะทำ�ำ งานร่ว่ มกับั
ถ้้าไร้้ประสิิทธิภิ าพ มัันก็็จะส่่งผลกระทบไปด้้วยกััน ภาคเอกชน และภาคส่่วนต่่างๆ
ทั้�งหมด กสทช. ไม่่ใช่่ราชการโดยตรง ควรทำ�ำ หน้า้ ที่�่
• โทรคมนาคมกับั ทีีวีีดิจิ ิทิ ััลมีีความแตกต่า่ งกััน แค่่กำำ�กับั กฎกติิกาให้ม้ ีีความชัดั เจน และ ปล่่อยให้้
ในแง่เ่ ศรษฐศาสตร์์อย่า่ งไร กลไกตลาดทำำ�งานเอง ไม่่เข้า้ ไปแทรกแซง การให้้
โทรคมนาคม แข่่งขัันกัันที่่�กลไกของการ ทำำ�งานร่่วมกััน คำำ�นี้้น� ่่ากลััว เพราะ Broadcasting
ให้้บริิการที่่�ดีีกว่่า และมีีต้้นทุุนถููกกว่่าเพีียงอย่่าง โครงข่่ายเป็็นของรััฐ การโปรโมทก็็ทำำ�ผ่่านกลไก
เดีียว ต่่างจาก Broadcasting ที่่�มิิติิเรื่่�องการ ภาครัฐั ฉะนั้�นควรผูกู ขาดกับั ภาครััฐให้้น้อ้ ยที่ส่� ุุด
ครอบงำ�ำ ทางความคิดิ เข้า้ มาเกี่ย�่ วข้อ้ งด้ว้ ย บางครั้ง� บอร์์ด กสทช. ต้้องมีีความเข้า้ ใจกลไกตลาดเข้้าใจ
แม้ป้ ระเมินิ ว่่าขาดทุุนแต่่ก็ย็ ังั ทำ�ำ เพราะมันั สามารถ มิิติิการแข่่งขัันของอุุตสาหกรรม และธุุรกิิจ ลด
ไปสร้้างประโยชน์์และกำำ�ไรได้้ในส่่วนอื่่�น ๆ ได้้ ใน อุุปสรรคให้้น้อ้ ยลง และ กำ�ำ กับั ดูแู ลโดยมีีกฎกติิกา
แง่่กฎหมายจึึงมีีการกำ�ำ หนดว่่าถ้้าเป็็นระบบโทรคม ที่ช�่ ัดั เจน
นาคม ให้้ต่่างชาติถิ ืือได้้ 49% แต่่ถ้้าเป็น็ Broad • มีีอะไรจะฝากถึงึ กสทช. และผู้้�ประกอบการ
casting ถืือครองได้้แค่่ 25% เช่่นเดีียวกับั ในต่่าง สำ�ำ หรับั การประมูลู ครั้�งหน้้า
ประเทศ ที่่�มีีความอ่่อนไหวในเรื่่�องนี้้�เหมืือนกััน เอาทาง กสทช.ก่่อนนะ ส่่วนหนึ่่ง� ที่�่เราทำ�ำ ได้้
เพราะเกรงว่่าจะกระทบต่่อความมั่�นคง จึึงใช้ก้ ลไก คืือเราสามารถลดต้น้ ทุุน คงขายได้้เยอะเลย ถ้า้
ภาครััฐเข้า้ ไปควบคุุม แต่่ปัจั จุุบัันเทคโนโลยีีทำ�ำ ให้้ ทำำ�งานถููกต้้อง พอมัันหมดสััญญาครบในโอกาสที่่�
มีีทางเลืือกมากขึ้ �น การเข้้าไปควบคุุมในระบบ ดีีที่�่ใหญ่่ครั้ง� หนึ่ง�่ ที่เ�่ ราจะแก้้ไขเรื่อ� งเก่่าที่ผ�่ ิดิ พลาด
ออนไลน์์ จึึงทำ�ำ ได้ย้ ากกว่่าทีีวีีดิิจิทิ ััล ได้้ 1.โครงข่่ายลดต้น้ ทุุนลง 2.ให้้มีีภาคเอกชนเข้้า
• ประเมินิ ว่า่ การประมููลทีวี ีีดิิจิิทััลครั้�งต่่อไป จะมีี มาเกี่ย่� วข้้องด้้วยเยอะกว่่านี้� 3.ข้อ้ กำ�ำ หนดต่่าง ๆ ที่่�
ผู้�ป้ ระกอบการเข้้าร่ว่ มประมููลมากน้้อยขนาดไหน ห้้ามไว้้ ที่่�ตั้้�งไว้้ ให้้ยกเลิิกเลย เรื่่�องของประเภท
ผมมองว่่าจะเหลืือน้อ้ ยลง แต่่ถ้า้ ยกเลิกิ ข้้อ ยกเลิกิ อีีกเหมืือนกััน ให้ก้ ลไกตลาดทำำ�งานของมันั
จำำ�กััดเรื่่�องการครอบงำ�ำ ปล่่อยให้้ถืือครองได้ต้ าม เองราคาที่�่อาจจะได้้ก็อ็ าจจะไม่่มาก แต่่ว่่ามัันก็ย็ ังั
ใจชอบ และวางวางกฎระเบีียบเรื่�อ่ งช้อ้ ปปิ้�้งทีีวีีให้้ เมื่อ�่ มีีกลไกตลาดทำ�ำ งานมากขึ้น� จะได้ร้ าคาท�ดีี ส่่วน
ชััดเจน จำำ�นวนช่่องอาจจะไม่่ลดลงก็็ได้้ เพราะเกิดิ ภาคเอกชนก็็ต้้องเข้้าใจว่่า มัันมีีช่่องทางแข่่งขััน
การจััดระเบีียบตามกลไกตลาดของมัันเอง จากภาคอื่่น� ความจริิงเขาก็ร็ู้�
• ในการประมูลู ครั้ง� ต่่อไปมันั ยังั จำำ�เป็็นไหมว่่าต้้อง เป็น็ โอกาสดีี ที่�่ กสทช. จะได้แ้ ก้้ไขในเรื่�่องที่่�
15 ปีี ระยะเวลาการถืือครอบยาวหรือื สั้น� ไป ผิิดพลาด ทำ�ำ ให้้โครงข่่ายมีีต้น้ ทุุนถููกลง และเปิิด
มันั ก็เ็ กี่ย�่ วกับั การลงทุุนนะ ถ้า้ เขาลงทุุนเยอะ โอกาสให้้ภาคเอกชนเข้า้ มาร่่วมมากขึ้น� ยกเลิิกข้้อ
ก็จ็ ำำ�เป็น็ ต้อ้ งมีีระยะเวลาการคืืนทุุน คิดิ ว่่าถ้้าตั้้ง� ใจ ห้้ามที่�่ ไม่่จำำ�เป็็นเพิ่่�มความยืืดหยุ่่�นให้้ผู้ �ประกอบ
ทำ�ำ เฉพาะเนื้อ� หาอย่่างเดีียวประมาณ 10 ปีี ก็็ได้้ การยกเลิิกการแบ่่งประเภทช่่อง ปล่่อยให้เ้ ป็น็ ไป
• ในอนาคต ถ้้าจำ�ำ นวนช่่องทีีวีีดิจิ ิิทััลลดลงคลื่�น กลไกตลาดและไม่่ควรผูกู ขาดกับั ภาครัฐั ทำำ�ให้ก้ ฎ
ความถี่ท�ี่เ� หลือื ที่ว� ่า่ งจะเอาไปทำ�ำ อะไรได้้บ้้าง กติิกามีีความชัดั เจน อย่่าใช้้ดุุลพิินิิจมากเพราะจะ
ทำำ�ให้้เกิิดความเสี่ย่� งในการทำำ�ธุุรกิจิ
1.ใช้้เพิ่่�มความละเอีียดภาพ HD ให้้สููงขึ้ �น • ยืนื ยันั ว่า่ ทีวี ีดี ิจิ ิทิ ัลั ยังั สำ�ำ คัญั อยู่�เพราะเป็น็ บริกิ าร
2.ปรัับความถี่่�ไปใช้้ประโยชน์์ด้้านอื่่�น ๆ กัับทีีวีี สาธารณะพื้้น� ฐาน
สาธารณะมากขึ้ �น ทีีวีีชุุมชนอาจจะมีีปััญหาระยะ ใช่่ครับั แต่่ว่่าต้อ้ งเปลี่ย�่ นกติกิ า ต้อ้ งปรับั แก้้
ยาวเกิดิ ยากมากทีีวีีสาธารณะเป็น็ ไปได้อ้ ยู่� แต่่ต้อ้ ง ของรอบใหม่่เป็็นโอกาสสำ�ำ คััญในการเปลี่�่ยนแปลง
ทำำ�ต้้นทุุนต่ำ��ำ อย่่างที่�่บอก 3.จััดสรรส่่วนที่�่เหลืือเอา ซึ่่�งอัันเดิิมมัันเปลี่่�ยนไม่่ได้้ ถ้้าพลาดโอกาสนี้้�ก็็จะ
ไปทำำ�โทรคมนาคม เสีียเลย

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

60
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

------------------------------------------

นเิ วศววิ ฒั น์ โทรทศั น์ไทย 2572
------------------------------------------

ThTehEaivToelvlienvgisEiocnos2y0s2t9em

เThบe ทEvคoวlvาiมn--อ--g----าน--E--ร--cิเ--มั ว--o--ภ-s-ศ--y--บ--วs--ทt--ิว--e--ฒั--m:----I--น--n---:-t์โ--r--ทo--T--d--รh----uทa----ci--ัศ--tT--i--นoe----ln์--ไe--ทviยsio2n5270229
ชญิ ชวนทา่ นผอู้ ่าน และ บุคลากรทกุ ภาคสว่ นใน
ห่วงโซ่อุตสาหกรรมส่ือโทรทัศน์ไทยทั้งผู้บริหาร
สถานผี ถู้ อื ครองใบอนญุ าตประกอบกจิ การ หนว่ ย
งานผกู้ �ำ หนดนโยบายวางแผนและก�ำ กบั ดแู ลกจิ การ
สอ่ื สาร นกั วชิ าชพี กจิ การโทรทัศน์ บรรณาธกิ าร
ผู้ควบคมุ การผลิต ผู้ผลติ รายการข่าวสาร สาระ
บนั เทิง นกั วชิ าการสอ่ื และ ประชาชนผชู้ มรายการ
ทวี รี ว่ มเตรยี มความพรอ้ ม เพ่ือออกเดนิ ทางอกี คร้ัง
บนทางเช่ือมตอ่ ส่เู ส้นทางสายใหม่ ของกิจการโทรทศั น์
ไทยซ่ึงก�ำ หนดดีเดย์ เรม่ิ เดินทางคร้ังใหม่ ณ วนั สน้ิ สดุ
อายใุ บอนญุ าตประกอบการโทรทศั นภ์ าคพน้ื ดนิ ระบบ
ดิจทิ ัล ประเภทบรกิ ารธรุ กจิ ในวันท่ี 24 เมษายน
พ.ศ. 2572 (อายุใบอนญุ าต 15 ปี : 25 เมษายน
พ.ศ. 2557- 24 เมษายน พ.ศ. 2572)
------------------------------------------

61
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ถึงแมว้ ันน้ี ในวันทีท่ า่ นผู้อา่ นก�ำ ลังอ่านบทความ บทความ นเิ วศวิวัฒน์ “โทรทศั น์ไทย 2572” ~ The
นี้อยู่การเดินทางบนเส้นทางทีวีดิจิทัลสายเก่าเพ่ิงผ่าน Evolving Ecosystem: “Thai Television 2029” นำ�เสนอ
หลักหมุดครง่ึ ทางมาได้ไม่นานนกั แต่กระนัน้ กม็ อิ าจ เนอ้ื หาโดยแบง่ ออกเป็นไตรภาค ดงั น้ี
ปฏิเสธได้ว่าธุรกิจในอุตสาหกรรมมูลค่าหลายแสนล้าน
บาทน้ีคู่ควรแก่การเตรียมความพร้อมล่วงหน้าอย่าง
เป็นระบบ เพอื่ เทา่ ทัน และพร้อมรบั สถานการณค์ วาม ภาค 1 นเิ วศววิ ฒั น์โทรทศั น์ไทย (Thai Televisiology)
พลกิ ผันทางเทคโนโลยี (Technology Disruption) นวัตกรรมแห่งยุคสมัยและวัฏฏะแห่งความเปล่ยี น
ตลอดจนความเปล่ียนแปลงทางสภาพสังคมเศรษฐกิจ
การเมืองระดับประเทศและระดับโลกท่ีผันผวนมา แปลง : 67 ปี ทีวีไทย (พ.ศ. 2498 – 2565)
ทบทวนถอดบทเรียน : หลักไมล์เหตกุ ารณส์ �ำ คญั

ระหวา่ งเส้นทาง 1 ทศวรรษ ทีวดี จิ ิทลั ไทย (พ.ศ. 2555 –
อย่างต่อเนอ่ื ง อกี ท้ังควรคา่ แกก่ ารถอดบทเรียนในมิติ 2565)
แห่งความสำ�เร็จและความล้มเหลวจากการดำ�เนินการ
เปลี่ยนผ่านทผ่ี ่านมา ท้งั ในบริบทแหง่ การได้รับโอกาส
และการเสียโอกาสทางเศรษฐมิติดิจิทัลเพื่อการพัฒนา ภาค 2 นเิ วศววิ ฒั น์โทรทศั นน์ านาชาติ (International
ประเทศ Televisiology)

ดังนน้ั ณ ยา่ งกา้ วสูป่ ีที่ 9 ช่วงเวลานี้ จงึ เปน็ เวลาท่ี ทบทวนถอดบทเรยี น : การเปล่ียนผา่ นสูท่ ีวดี ิจทิ ัล
เหมาะควร (Right Time) ในการจุดประกาย เรม่ิ ต้นเปิด นานาชาติ 2000s – 2010s
เวทีสาธารณะเพื่อสานเสวนาเตรียมความพร้อม ร่วมคิด “โทรทัศน์ในภมู ิทศั น์นวัตกรรมสอ่ื ใหม่ และเศรษฐ
วิเคราะห์ปัจจัยท่ีเกี่ยวข้องในการขับเคล่ือนอุตสาหกรรมสื่อ มิตอิ ุตสาหกรรม4.0” กรณีศกึ ษาพฒั นาการ นวตั กรรมส่อื
ไทยในอนาคตบนพ้ืนฐานแห่งสหวิทยาการบูรณาการศาสตร์ สารนานาชาติ 2010s – 2020s

และศิลปป์ ระมวลประกอบเข้าดว้ ยกนั เพอ่ื ประเมินทางเลือก ภาค 3 วิสยั ทศั น์โทรทศั น์ไทย 2572 (Thai TeleVi-
ในการบริหารจัดการอย่างมีตรรกะและเหตุผล ซึ่งหัวใจ sion 2029)
หลกั ของกระบวนการน้ี คอื การเปิดโอกาสให้ทุกภาคสว่ น ไตรทัศนมิติ “นเิ วศวิวฒั น์โทรทศั น์ไทย 2572”
ได้มีส่วนร่วมกอ่ ร่างสร้างแนวคิด (Idea Formulation and โรดแมปสูก่ ารปฏิรูปกจิ การโทรทัศน์
Participation) เพอ่ื ใช้เปน็ กรอบในการกำ�หนดนโยบายและ
วางแผนสอ่ื (Media Policy and Planning) ต่อยอดสู่การ
สร้างองค์ความรู้ในการพัฒนาระบบนิเวศใหม่และภูมิทัศน์ เร่ิมต้นด้วยการทำ�ความเข้าใจวิวัฒนาการระบบ
ใหมข่ องกิจการโทรทศั น์ไทยในท่ีสุด พร้อมก้าวสู่โลกแหง่ “นิเวศโทรทศั น์ไทย” โดยสังเขปควบค่แู ละคูข่ นานไปพรอ้ ม
อนาคต ณ ช่วงการเปล่ียนผ่านสูท่ ศวรรษใหม่ 2030s ในยุค กับ“นิเวศโทรทัศน์สากล”จะเป็นจุดเริ่มต้นท่ีสำ�คัญในการ
อตุ สาหกรรม 4.0 ทมี่ นี วตั กรรมและระบบเศรษฐกจิ ใหมเ่ ปน็ พัฒนาองค์ความรู้เพ่ือการบริหารจัดการอุตสาหกรรมส่ือ
หัวใจในการขบั เคลื่อนสังคม ซ่งึ เปน็ ห้วงเวลาที่สอดคลอ้ งพอ โทรทัศน์ในยุคใหม่นัยยะสำ�คัญในการเรียนรู้สรุปได้ใน
ดีกับความเปล่ียนแปลงอีกคร้ังของอุตสาหกรรมโทรทัศน์ ภาค1 “นิเวศววิ ัฒน์โทรทศั น์ไทย” และภาค2 “นิเวศววิ ฒั น์
ไทยยคุ ใหม่ ณ พ.ศ. 2572 โทรทัศน์นานาชาติ” ตอ่ เนอื่ งสภู่ าค 3 “วิสัยทัศน์โทรทศั น์
ไทย 2572” ตามล�ำ ดับ ดงั นี้

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

62
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ภาค 1

นิเวศวิวัฒน์โทรทศั น์ไทย - Thai Televisiology

นวตั กรรมแหง่ ย(คุ พส.ศม. 2ัย49แ8ล–ะ2ว5ฏั 65ฏ)ะ(แThหaง่i TคVวIาndมuเsปtryล1ย่ี 95น5แ-ป20ล2ง2) : 67 ปี ทวี ีไทย

“นิเวศวิวัฒน์โทรทัศน์ไทย” (Televisiology พยายามจัดสรรคลื่นความถี่ฯ ทีวี 48 ช่อง สำ�หรับ
Thai TV Industry) ฉบับสังเขป : ณ วนั ท่ี 24 มิถุนายน บรกิ ารสาธารณะ 12 ชอ่ ง บรกิ ารธรุ กจิ ระดบั ชาติ 24 ชอ่ ง
พ.ศ. 2498 จอมพล ป.พิบลู สงคราม ได้ท�ำ การเปดิ บริการชมุ ชน 12 ชอ่ ง และ จากแผนการสู่ภาคปฏิบัติ
“สถานีวทิ ยโุ ทรทศั น์ไทยทวี ชี อ่ ง 4 บางขนุ พรหม” นับ กสทช. ได้เริ่มต้นการปฏิรูประบบสื่อสารของชาติครั้ง
เป็นบันทึกหน้าประวัติศาสตร์การเริ่มต้นข้ึนอย่างเป็น สำ�คัญโดยเปล่ียนผ่านระบบการถือครองสิทธิ์คลื่น
ทางการของกจิ การโทรทศั น์ไทย นับจากน้ันอีก 12 ปี ความถี่กิจการโทรทัศน์ไทย จาก “ระบบอภิสิทธิ์
ต่อมา วิวัฒนาการความเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี สัมปทาน” (Privilege Concession ระบบเดิมในยุค
โทรทัศน์ครง้ั ส�ำ คญั ไดเ้ กิดขนึ้ นั่นคือ การเปลีย่ นผา่ น ทีวีแอนะล็อก) สู่ “ระบบใบอนุญาตประกอบกิจการ”
จากการเผยแพร่สัญญาณภาพโทรทัศน์ขาว-ดำ�สู่เทค (TV Broadcast License ระบบใหม่ยุคทีวดี จิ ทิ ัล) นบั
โนโลยีโทรทัศน์สี โดยเมอื่ วันท่ี 27 พฤศจิกายน พ.ศ. เป็นความเปลี่ยนแปลงด้านสิทธิการประกอบกิจการ
2510 สถานีโทรทศั น์สีกองทัพบกชอ่ ง 7 เรมิ่ แพร่ภาพ โทรทัศน์จากวิถีเดิมในความครอบครองกรรมสิทธ์ิ
ออกอากาศในระบบโทรทัศน์สีเป็นสถานีโทรทัศน์แห่ง คล่นื ความถ่ีของบรรดาหน่วยงาน และองค์กรภาครฐั
แรกในประเทศไทย ทีย่ าวนานกว่า 5 ทศวรรษ โดย กสทช. เริ่มตน้ การ
57 ปีตอ่ มานบั จากจุดเร่มิ ตน้ กจิ การทีวีไทย ณ ปฏริ ปู ระบบดว้ ยวธิ กี ารประมลู คลน่ื ความถ่ี ฯ ส�ำ หรบั
วันที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2555 คณะกรรมการกจิ การ ทวี ีบริการธรุ กิจระดับชาติ (National TV Broadcast
กระจายเสียงกิจการโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคม Spectrum Auction) เป็นการเปิดประตูแห่งโอกาสให้
แหง่ ชาติ (กสทช.) ประกาศ “แผนการเปลี่ยนระบบ ผู้ประกอบการเอกชนท่ีสนใจดำ�เนินการธุรกิจโทรทัศน์
การรบั ส่งสญั ญาณวิทยโุ ทรทัศน์เป็นระบบดิจิตอล” ลง เข้าร่วมประมูลใบอนุญาตคล่นื ความถ่ฯี โดยใบอนุญาต
ในราชกจิ จานเุ บกษา เมื่อวนั ท่ี 21 ธันวาคม พ.ศ. 2555 มอี าย1ุ 5 ปี
เป็นการเริ่มต้นการขับเคลื่อนนโยบายตามแผนแม่บท บันทึกหน้าประวัติศาสตร์กิจการสื่อสารไทย
การบริหารคลนื่ ความถ่ี (พ.ศ. 2555) ข้อ 8.5 และ แผน ต้องจารกึ ไวอ้ ีกครัง้ ส�ำ หรับการประมูลคล่นื ความถี่
แมบ่ ทกจิ การกระจายเสยี งและกิจการโทรทศั น์ ฉบบั ที่ กจิ การโทรทัศน์เมอื่ วันที่ 26 - 27 ธันวาคม พ.ศ. 2556
1 (พ.ศ. 2555 - 2559) ขอ้ 5.6 กําหนดใหม้ ีแผนการ สำ�นักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียงกิจการ
เปล่ยี นระบบการรบั ส่งสญั ญาณวทิ ยโุ ทรทัศนเ์ ป็นระบบ โทรทัศนแ์ ละกจิ การโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.)
ดิจิตอลภายใน 1 ปี และสอดคล้องเปน็ ไปตามมติเมือ่ จัดการประมูลคล่ืนความถ่ีเพื่อให้บริการโทรทัศน์
เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2555 ของกรรมการกิจการ ดจิ ิทัลบริการธุรกิจระดับชาติ จ�ำ นวน 24 ชอ่ ง โดยแบ่ง
กระจายเสยี งและกจิ การโทรทศั น์ (กสท.) ท่ีไดต้ ดั สนิ เปน็ 4 หมวดหมู่ ได้แก่ 1) หมวดหม่ทู ว่ั ไปความคม
ใจเลือกมาตรฐานระบบโทรทัศน์ดจิ ทิ ัลของยโุ รป หรือ ชดั สูง (HD) จำ�นวน 7 ชอ่ ง, 2) หมวดหมทู่ ่ัวไปความ
DVB-T2 เปน็ มาตรฐานระบบโทรทศั นด์ จิ ทิ ลั ภาคพน้ื ดนิ คมชดั ปกติ (SD) จำ�นวน 7 ชอ่ ง, 3) หมวดหมู่ข่าวสาร
และสาระ (SD) จำ�นวน 7 ชอ่ ง, และ 4) หมวดหมเู่ ด็ก
ของประเทศไทย (Digital Terrestrial Television : เยาวชน และครอบครัว (SD) จ�ำ นวน 3 ช่อง โดยทีผ่ ล
DTTV) ส�ำ หรบั กิจการท่ีใชค้ ล่ืนความถีแ่ บบฟรีทีวี โดย การประมูลรวมมมี ลู คา่ ทัง้ สน้ิ เปน็ เงนิ จำ�นวน 50,862
มติ กสท. นี้ไดเ้ สนอให้ท่ปี ระชุมคณะรัฐมนตรรี บั ทราบ ล้านบาท (สงู กวา่ ราว 3.34 เทา่ หรือ ราว 234% ของ
เมื่อวันท่ี 20 พฤษภาคม พ.ศ. 2555 ราคาตง้ั ต้นที่ กสทช.ประเมนิ มลู ค่าคลื่นความถีฯ่ คดิ
“แผนการเปล่ียนระบบการรับส่งสัญญาณวิทยุ คำ�นวณไว้ที่ 15,190 ล้านบาท)ทวี ดี ิจทิ ัล 24 ชอ่ งไดเ้ ริม่
โทรทัศนเ์ ปน็ ระบบดจิ ติ อล”สะทอ้ นภาพฝนั ของ กสทช. แพร่ภาพออกอากาศในวันแรก เม่ือวนั ที่ 25 พฤษภาคม
องค์กรกำ�กับดูแลกิจการสื่อสารของชาติ บนพื้นฐาน พ.ศ 2557 ซึ่งนบั เป็นการออกอากาศอยา่ งเป็นทางการ
แนวคดิ เชงิ อดุ มคตกิ บั โรดแมปเมอ่ื ครง้ั เรม่ิ แรกในความ ของกิจการทีวีดจิ ทิ ลั ไทย

63
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ภาพท่ี 1 บนั ทกึ ประวตั ิศาสตร์การประมูลคลื่นความถ่ีส�ำ หรับกจิ การโทรทัศน์ประเทศไทย เมอื่ วนั ที่ 26 - 27
ธันวาคม พ.ศ. 2556 โดย ส�ำ นักงานคณะกรรมการกจิ การกระจายเสียง กิจการโทรทศั นแ์ ละกิจการโทรคมนาคม
แห่งชาติ (ส�ำ นักงาน กสทช.) จดั การประมลู คลนื่ ความถีเ่ พอ่ื ใหบ้ ริการโทรทัศนด์ ิจทิ ัลบรกิ ารธรุ กิจระดับชาติ
จำ�นวน 24 ใบอนญุ าต โดยผลการประมูลรวมมมี ูลคา่ ทงั้ สนิ้ เป็นเงนิ จ�ำ นวนสูงถึง 50,862 ลา้ นบาท

ตารางท่ี 1 ผลการประมูลคล่ืนความถีเ่ พือ่ ให้บรกิ ารโทรทศั น์ภาคพื้นดินในระบบดจิ ิทลั ประเภทบริการทางธุรกิจ
ระดบั ชาติ ณ วนั ที่ 26 - 27 ธนั วาคม พ.ศ. 2556 ระยะเวลาใบอนญุ าต 15 ปี (25 เมษายน พ.ศ. 2557 –

24 เมษายน พ.ศ. 2572) และ ข้อมูลสถานภาพการประกอบการ ณ ไตรมาส 4/2565

หมวดหมู/่ บริษัทผูช้ นะการประมูล ปรารคะามทลู ่ชี(ลน้าะนกบาราท) ชือ่ ชอ่ ง สถานภาพการประกอบการ ณ ไตรมาส 4/2565
ณ 26 – 27 ธันวาคม 2556 รวม 24 ใบอนญุ าต

หมวดหมทู่ ่ัวไปแบบความคมชัดสูง(HD) 7 ใบอนญุ าต 23,700 เดมิ 7 ชอ่ ง คงเหลอื 7 ช่อง ณ ไตรมาส 4/2565
1.บริษัท บีอซี ี-มัลตมิ เี ดีย จำ�กดั 3,530 3 HD คงสถานภาพการประกอบการอยู่
2.บริษัท บางกอก มเี ดีย แอนด์ บรอดคาสตงิ้ จ�ำ กดั 3,460 PPTV HD คงสถานภาพการประกอบการอยู่
3.บริษัท กรงุ เทพโทรทัศน์และวิทยุ จำ�กัด 3,370 7 HD คงสถานภาพการประกอบการอยู่
645...บบบรรรษิิษิษัััททท ออทสมรปิมรินเทปทลิจรำ�์ วกเีทดับเลร(อมวดชิหั่นคาชาจสน�ำ ท)ก์ดั จำ�กดั 333,,,333642000 TMTVhCaOTi rHaDt h คงสถานภาพการประกอบการอยู่
7.บรษิ ัท จีเอ็มเอม็ เอชดี ดิจทิ ลั ทวี ี จ�ำ กัด 3,320 Amarin TV คงสถานภาพการประกอบการอยู่
หมวดหม่ทู วั่ ไปแบบความชดั ปกติ (SD) 7 ใบอนญุ าต 15,950 คงสถานภาพการประกอบการอยู่
1.บรษิ ัท ไทย บรอดคาสต้ิง จ�ำ กัด 2,355 คงสถานภาพการประกอบการอยู่
2.บรษิ ัท ทรู ดีทที ี จำ�กัด 2222,,,,322219765055
3.บรษิ ัท จเี อม็ เอม็ เอสดี ดจิ ิทลั ทวี ี จ�ำ กัด 2,250 เดมิ 7 ชอ่ ง คงเหลอื 5 ชอ่ ง ณ ไตรมาส 4/2565
4.บรษิ ัท บอี ีซ-ี มัลตมิ ีเดีย จำ�กดั 2,200 Workpoint คงสถานภาพการประกอบการอยู่
5.บริษัท อาร์.เอส. เทเลวชิ ่ัน จ�ำ กดั 9,238 T3GTrVMuSDeM42U5 คงสถานภาพการประกอบการอยู่
6.บริษัท โมโน บรอดคาซท์ จำ�กดั 1,338 8 คงสถานภาพการประกอบการอยู่
7.บรษิ ัท แบงคอก บิสสเิ นส บรอดแคสตงิ้ จ�ำ กัด 1,330 MONO 29 *ยตุ ิการออกอากาศเมอื่ ปี 2562 (คำ�สั่งคสช.ท่ี 4/2562)
หมวดหมูข่ ่าวสารและสาระ 7 ใบอนญุ าต 1,328 เดมิ 7 ช่อง คงสถานภาพการประกอบการอยู่
1.บรษิ ัท เอน็ บซี ี เนก็ ซ์ วชิ น่ั จำ�กัด 1,318 Nation TV คงสถานภาพการประกอบการอยู่
2.บรษิ ัท วอยซ์ ทวี ี จำ�กดั 1,316 Voice TV *ยตุ กิ ารออกอากาศเมอื่ ปี 2562 (คำ�สัง่ คสช.ที่ 4/2562)
3.บรษิ ัท ไทยทวี ี จำ�กดั 1,310 Thai TV คงเหลือ 3 ชอ่ ง ณ ไตรมาส 4/2565
4.บรษิ ัท สปริงนิวส์ เทเลวชิ ั่น จำ�กดั 1,298 Spring คงสถานภาพการประกอบการอยู่
5.บรษิ ัท ไทย นวิ ส์ เน็ตเวริ ์ค (ทเี อน็ เอน็ ) จำ�กดั 1,974 News *ยุตกิ ารออกอากาศเมอื่ ปี 2562 (ค�ำ สั่งคสช.ท่ี 4/2562)
6.บรษิ ัท ดีเอ็น บรอดคาสท์ จำ�กดั 666 TNN 16 *ยตุ ิการออกอากาศเมื่อปี 2558
7.บริษัท 3เอ. มาร์เก็ตตงิ้ จ�ำ กัด 664680 New 18 *ยตุ กิ ารออกอากาศเมื่อปี 2562 (ค�ำ สง่ั คสช.ที่ 4/2562)
ห1.มบวรดิษหัทมบ่เู ดีอ็กีซี-เมยลัาวตชมิ นเี ดแียลจะำ�คกรดัอบครวั 3 ใบอนญุ าต คงสถานภาพการประกอบการอยู่
2.บริษัท อสมท จำ�กดั (มหาชน) เปลย่ี นชื่อเป็น JKN 18 (จากการเขา้ ซื้อกิจการ)
3.บรษิ ัท ไทยทวี ี จำ�กดั *ยุตกิ ารออกอากาศเม่ือปี 2562 (ค�ำ สัง่ คสช.ที่ 4/2562)
คงเหลอื 0 ชอ่ ง ณ ไตรมาส 4/2565
เดิม 7 ชอ่ ง *ยุติการออกอากาศเม่ือปี 2562 (ค�ำ สั่งคสช.ท่ี 4/2562)
3LMOCFCaOAmT/iMFlayVmTVily *ยุตกิ ารออกอากาศเมื่อปี 2562 (ค�ำ สง่ั คสช.ที่ 4/2562)
*ยตุ ิการออกอากาศเมื่อปี 2558

*ราคาต้ังตน้ ทปี่ ระเมนิ มูลค่าคลืน่ ความถ่ีฯ 50,862 เดิม 24ชอ่ ง คงเหลือ 15 ชอ่ ง/ ใบอนญุ าต ณ ไตรมาส 4/2565
15,190 ล้านบาท ยุตกิ ารออกอากาศรวม 9 ชอ่ ง โดยที่
*สูงกว่า3.34เทา่ (1) ยุติการออกอากาศเมือ่ ปี พ.ศ. 2558 จ�ำ นวน 2 ชอ่ ง
หรอื 234% (2) ยุติการออกอากาศเมอื่ ปี พ.ศ. 2562 จ�ำ นวน 7 ชอ่ ง
จากราคาตัง้ ตน้
(ตามมาตรการจาก ค�ำ สง่ั คสช.ที่ 4/2562)

64
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ดังน้ันกล่าวโดยสรุปตามกรอบกระบวนทัศน์ 4) ยคุ บรู ณาการนวตั กรรมสอ่ื โทรทศั น์ในอตุ สา
นวัตกรรม ในบรบิ ทความเปลย่ี นแปลงทางเทคโนโลยี หกรรม 4.0 (Convergence Communication Innova-
คร้ังสำ�คัญที่มีผลกระทบต่อระบบนิเวศกิจการโทรทัศน์ tion : TV Industry 4.0 Era) โดยทก่ี ารเปลย่ี นผา่ นครัง้
ภาคพ้นื ดนิ ของไทย สามารถสรุปจุดเปล่ียนตามพัฒนา สำ�คัญของโทรทัศน์ไทยกำ�ลังจะมาถึงอีกคร้ังในการ
การนวัตกรรมโทรทัศน์ในช่วงระหวา่ ง 67 ปี (พ.ศ. 2498 เข้าสู่ “ยคุ นวัตกรรมที่ 4” ในระบบนิเวศและภูมิทัศน์
– 2565) และแนวโน้มในอนาคตในอีกหน่งึ ทศวรรษต่อ สอื่ สากล 2030s สอดคลอ้ งตอ้ งเวลาเมอ่ื ส้นิ สดุ อายใุ บ
ไปออกเป็น 4 ยุค แหง่ การววิ ฒั นน์ วตั กรรมโทรทัศน์ อนุญาต 15 ปีทวี ีดจิ ิทลั ไทย ณ พ.ศ. 2572 (ค.ศ. 2029)
ไทย (Thai TV Broadcast Innovation Era) ได้ดังน้ี สรุปนัยยะสำ�คัญใน “การปฏริ ูปเชงิ โครงสร้าง
1) ยคุ นวตั กรรมเรม่ิ ตน้ กจิ การ (Thai TV Broad กิจการโทรทัศน์ไทย ในรอบ 6 ทศวรรษ” (National
- cast Establishment Era / Black & White Analogue Television Broadcast System Reformation) คอื การ
TV Broadcast) เรมิ่ ตน้ ขน้ึ เมื่อวันท่ี 24 มถิ นุ ายน พ.ศ. เปลี่ยนผ่านระบบโครงสร้างในนิเวศน์โทรทัศน์ไทยที่
2498 : เทคโนโลยพี น้ื ฐานไดแ้ ก่โทรทศั นภ์ าคพน้ื ดนิ ระบบ สำ�คัญจากการถือครองกรรมสิทธิ์แบบอภิสิทธิ์
แอนะลอ็ ก ขาว-ด�ำ “อภิสิทธส์ิ มั ปทาน” (Privilege Concession) โดยหนว่ ย
2) ยุคนวัตกรรมเปล่ยี นสู่โทรทัศน์สี (Colour งานของรฐั ในชว่ งปี พ.ศ.2498 – 2556 ปรบั เปลย่ี นสู่
Analogue TV Broadcast Era) เรม่ิ ต้นข้นึ เมอื่ วนั ท่ี 27 ระบบการจัดสรรคล่ืนความถ่ีในการประกอบกิจการ
พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2510: เทคโนโลยีพนื้ ฐาน ได้แก่ โทรทศั น์ โดยใช้วธิ กี ารออก “ใบอนญุ าตการใช้คล่นื
โทรทัศน์ภาคพ้ืนดนิ ระบบแอนะลอ็ กสี ความถฯี่ ” (TV Broadcast License) ตามกระบวนการ
3) ยุคนวัตกรรมเปลย่ี นผ่านจาก “เทคโนโลยี ทางกฎหมายผ่านการออกแบบกฎระเบียบเง่ือนไขและ
โทรทัศน์ภาคพื้นดินระบบแอนะล็อก” สู่ “เทคโนโลยี กำ�หนดกรอบระยะเวลา โดย กสทช. องคก์ รอสิ ระภาย
โทรทัศนภ์ าคพน้ื ดนิ ระบบดจิ ิทลั ” (Digital Television ใต้รัฐธรรมนูญ ซึ่งระบบใหม่เริ่มตั้งแต่ 25 เมษายน
Transformation Era / DSO : Digital Switchover) เร่มิ พ.ศ. 2557 เป็นต้นมา
ตน้ จาก “แผนการเปล่ียนระบบการรับสง่ สัญญาณวทิ ยุ ในสว่ นตอ่ ไป เปน็ บทสรุปเส้นทางความส�ำ เรจ็
โทรทศั นเ์ ปน็ ระบบดจิ ิตอล” เมอื่ ปลายปี พ.ศ. 2555 และอปุ สรรคของทวี ีดิจิทัลไทยผ่านการ “ทบทวนถอด
ต่อมาโทรทัศน์ภาคพื้นดินระบบดิจิทัลออกอากาศ บทเรียน : หลักไมลเ์ หตุการณ์สำ�คัญระหว่างเสน้ ทาง
อย่างเป็นทางการคร้งั แรกเมอื่ วันท่ี25 พฤษภาคม พ.ศ. 1 ทศวรรษทีวีดจิ ิทลั พ.ศ. 2555 – 2565 (DTV Thai-
2557 และ ตอ่ มามีการยตุ กิ ารออกอากาศโทรทัศนภ์ าค land Milestones 2012 - 2022)” ในห้วงเวลาท่สี ำ�คญั
พน้ื ดินระบบแอนะลอ็ ก (ASO : Analogue Switch-off) ช่วงเวลาแห่งความผันผวนพลิกผันและเปลี่ยนแปลง
ทวั่ ท้ังประเทศไทย เมือ่ วันท่ี 25 มีนาคม พ.ศ.2563 : ทางเทคโนโลยี สงั คม เศรษฐกิจ และการเมืองทัง้ ใน
เทคโนโลยพี น้ื ฐาน ไดแ้ ก่โทรทศั นภ์ าคพน้ื ดนิ ระบดจิ ทิ ลั ประเทศและระดบั โลก

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

65
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ทบทวนถอดบทเรียน

หลักไมล์เหตกุ ารณ์ส�ำ คัญระหว่างเส้นทาง 1 ทศวรรษ ทีวดี จิ ทิ ลั ไทย พ.ศ. 2555 – 2565

(DTV Thailand Milestones 2012 - 2022)

การทำ�ความเข้าใจเก่ยี วกับววิ ัฒนาการโทรทศั น์ สำ�หรับการศึกษาพัฒนาการและสภาพการณ์กิจการ
ภาคพื้นดนิ ระบบดจิ ิทลั ประเทศไทย โดยสังเขปผ่าน โทรทศั นด์ จิ ทิ ัลประเทศไทยในชว่ ง 1 ทศวรรษ ประกอบ
การทบทวนเหตุการณ์สำ�คัญโดยการจัดลำ�ดับแจกแจง กบั การพิจารณาปจั จยั แวดลอ้ ม สถานการณท์ ีเ่ กย่ี วข้อง
ออกเป็นเส้นเวลาไทม์ไลน์ (Timeline) จะชว่ ยแสดงให้ ณ ชว่ งเวลานนั้ ๆ อนั สบื เนอื่ งมาจากความเปล่ยี นแปลง
เห็นถึงนยั ยะสำ�คัญของความเปลยี่ น แปลงและปรับ ทางสังคม การเมือง เศรษฐกิจ และเหตุการณส์ ำ�คัญ
เปลี่ยนของอุตสาหกรรมทีวีไทยต้ังแต่เริ่มต้นเมื่อคร้ัง ที่ส่งผลกระทบต่อการประกอบกิจการโทรทัศน์ภาค
ประกาศ “แผนการเปลี่ยนระบบการรับส่งสัญญาณ พน้ื ดินระบบดจิ ิทลั ประเทศไทย นำ�เสนอโดยสรุปไว้ใน
วทิ ยโุ ทรทศั น์เป็นระบบดิจติ อล” ปลายปี พ.ศ. 2555 ตารางที่ 2 “เสน้ เวลาไทม์ไลน์ 1 ทศวรรษ ทวี ีดจิ ิทลั :
สู่วนั ประมูลคล่ืนความถ่ี ฯ ระหว่างวนั ที่ 26 - 27 ประมวลสรุปเหตุการณ์สำ�คัญของกิจการโทรทัศน์ภาค
ธนั วาคม พ.ศ. 2556 สกู่ ารดำ�เนินกิจการกว่า 8 ปนี ับ พืน้ ดนิ ระบบดจิ ทิ ัลประเทศไทย (พ.ศ. 2555 - 2565)”
ตอ่ เนือ่ งจากช่วงไตรมาสท่ี 2/2557 จนถงึ ช่วงปลายปี
2565 ซงึ่ การทบทวนเหตุการณ์เปน็ วธิ กี ารรูปแบบหน่ึง และการนำ�เสนอกรณีศึกษาในบริบทสำ�คัญตามลำ�ดับ
เพ่ือคน้ ควา้ และสบื คน้ เพือ่ การถอดองคค์ วามรทู้ ่สี ำ�คญั ดังตอ่ ไปนี้

ตารางท่ี 2 “เสน้ เวลาไทม์ไลน์ 1 ทศวรรษ ทวี ีดจิ ทิ ัล : ประมวลสรุปเหตุการณส์ ำ�คัญของกจิ การโทรทศั น์
ภาคพนื้ ดนิ ระบบดจิ ิทลั ประเทศไทย (พ.ศ. 2555 - 2565)”

ครบปีที่ พ.ศ. เหตกุ ารณ์ส�ำ คญั ของกจิ การโทรทศั นภ์ าคพื้นดนิ ระบบดจิ ิทลั ประเทศไทย

- 2555 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2555 คณะกรรมการกจิ การกระจายเสียง กจิ การโทรทัศน์ และกจิ การโทรคมนาคมแหง่ ชาติ (กสทช.)
ประกาศ “แผนการเปล่ยี นระบบการรบั สง่ สญั ญาณวิทยุโทรทศั น์เปน็ ระบบดิจติ อล” ลงในราชกจิ จานุเบกษา เม่ือวนั ท่ี 21
ธันวาคม พ.ศ. 2555 (ตามแผนแม่บทการบรหิ ารคลืน่ ความถี่ (พ.ศ. 2555) ข้อ 8.5 และแผนแม่บทกิจการกระจายเสียง
และกจิ การโทรทัศน์ ฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2555 - 2559) ข้อ 5.6 กําหนดใหม้ แี ผนการเปล่ียนระบบ การรบั สง่ สัญญาณวิทยุ
โทรทัศนเ์ ป็นระบบดิจติ อลภายใน 1 ปี)

- 2556 26 - 27 ธนั วาคม พ.ศ. 2556 ส�ำ นกั งานคณะกรรมการกิจการกระจายเสยี งกิจการโทรทศั นแ์ ละกิจการโทรคมนาคมแห่ง
ชาติ (กสทช.) จัดการประมูลคล่ืนความถเี่ พือ่ ใหบ้ ริการโทรทศั น์ดจิ ิทัลบริการธุรกิจระดบั ชาติ จ�ำ นวน 24 ชอ่ ง โดยแบง่ เปน็
4 หมวดหมู่ ได้แก่ 1) หมวดหม่ทู ั่วไปความคมชัดสูง (HD) จำ�นวน 7 ชอ่ ง, 2) หมวดหมทู่ ่วั ไปความคมชดั ปกติ (SD) จ�ำ นวน
7 ช่อง, 3) หมวดหมขู่ า่ วสารและสาระ (SD) จ�ำ นวน 7 ช่อง, และ 4) หมวดหมเู่ ดก็ เยาวชน และครอบครัว (SD) จ�ำ นวน 3
ช่อง โดยที่ผลการประมลู รวมมีมูลคา่ ทัง้ สนิ้ เป็นเงนิ จ�ำ นวน 50,862 ลา้ นบาท (สูงกว่า ราว 3.34 เทา่ หรือ ราว 234% ของ
ราคาต้งั ต้นที่ กสทช. ประเมนิ มลู คา่ คล่นื ความถ่ีฯ คิดคำ�นวณไว้ท่ี 15,190 ลา้ นบาท)

0 2557 25 เมษายน พ.ศ. 2557 วนั แรกของการได้รับสิทธติ ามกฎหมายในการประกอบการโทรทัศน์ภาคพื้นดินระบบดิจทิ ลั
ประเภทบรกิ ารธรุ กจิ ใบอนญุ าตมีอายุ 15 ปี (25 เมษายน พ.ศ. 2557 – 24 เมษายน พ.ศ. 2572) โดยท่ีในเดอื น เมษายน
พ.ศ.2557 เป็นช่วงการทดลองออกอากาศ ทดสอบการส่งสญั ญาณแพร่ภาพและกระจายเสียงเพ่ือเตรยี มความพรอ้ มของ
สถานีโทรทัศน์บรกิ ารธุรกิจ 24 ช่อง และผู้ให้บรกิ ารโครงข่ายฯ 3 รายที่ใหบ้ ริการสำ�หรบั ทีวีดจิ ิทัลธรุ กิจ คอื กองทพั บก
(สถานวี ิทยโุ ทรทัศน์กองทพั บก), บรษิ ัท อสมท จ�ำ กดั (มหาชน), และ องคก์ ารกระจายเสยี งและแพร่ภาพสาธารณะแหง่
ประเทศไทย (ไทยพบี ีเอส) ในระยะเบ้ืองต้น

22 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) รฐั ประหารยดึ อ�ำ นาจการปกครอง โดยท่ตี อ่ มา คสช.
ขอใช้เวลาออกอากาศน�ำ เสนอรายการพเิ ศษผ่านทวี ดี จิ ทิ ัลบรกิ ารธุรกิจท้ัง 24 ชอ่ งอยา่ งต่อเนอ่ื ง อาทิ การประกาศค�ำ สั่ง
ต่างๆ และการเผยแพร่รายการพิเศษรายวนั ได้แก่ รายการ “เดินหนา้ ประเทศไทย” รายการ “คนื ความสุขให้คนในชาต”ิ
และการถ่ายทอดสด/รายการต่างๆ เปน็ การเฉพาะกจิ ตลอด 3 ปีกวา่

25 พฤษภาคม พ.ศ 2557 ทีวีดิจทิ ัล 24 ช่อง เร่มิ ออกอากาศอยา่ งเป็นทางการ

10 ตุลาคม พ.ศ. 2557 - 31 มกราคม พ.ศ. 2559: ภายหลังการเร่ิมออกอากาศทวี ดี ิจทิ ลั กวา่ 4 เดอื น กสทช. ไดด้ ำ�เนิน
การโครงการคปู องทวี ีดิจิทัล (รอบแรก) งบประมาณ 9,313 ล้านบาท แจกจ่ายคปู องท้ังส้นิ 13.5 ลา้ นใบ ซง่ึ มปี ระชาชน
นำ�มาแลก 8.7 ล้านใบ คิดเปน็ 64% และ ดำ�เนนิ การรอบสองเพิ่มอีก จำ�นวน 3.98 ล้านใบ (31 มกราคม - 31 ธนั วาคม
พ.ศ. 2560)

66
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ครบปีที่ พ.ศ. เหตกุ ารณ์สำ�คญั ของกจิ การโทรทศั น์ภาคพน้ื ดนิ ระบบดิจิทัลประเทศไทย

1 2558 24 สงิ หาคม และ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558 ทีวดี ิจิทลั 5 ชอ่ ง (One HD, GMM 25, PPTV, Thairath TV, Bright TV) และ
อีก 2 ชอ่ งในเครอื NMG (Nation TV และ Now26) ยื่นฟ้องและเรยี กคา่ ชดเชย 9,550 ลา้ นบาท และ 1,958 ลา้ นบาท ตาม
ลำ�ดับ รวมมลู คา่ 1.25 หม่นื ลา้ นบาท จาก คณะกรรมการ กสทช. สำ�นักงาน กสทช. และ เลขาธิการ กสทช. ตอ่ ศาล
ปกครอง โดยทค่ี ำ�ฟอ้ งสรุปได้ดังนี้
“กสทช.ไดล้ ะเว้นและละเลยการปฏบิ ตั ิหนา้ ที่ หรอื ปฏิบัตหิ นา้ ท่ตี ามกฎหมายก�ำ หนดโดยล่าช้า ในการด�ำ เนิน
การให้มีการเปล่ยี นผา่ นระบบการรับส่งสญั ญาณวิทยโุ ทรทศั นเ์ ปน็ ระบบดิจติ อล การควบคุมและก�ำ กับดูแลมาตรฐานหรอื
คณุ ภาพของกล่องรับสัญญาณทวี ีดิจิตอล การแจกคูปองสนับสนนุ ประชาชน การขยายโครงข่ายทวี ดี จิ ิตอลและก�ำ กบั ดแู ล
ผ้ปู ระกอบการโครงข่ายทีวีดิจติ อลใหส้ ามารถขยายโตรงข่ายทวี ดี จิ ิตอลใหท้ นั ตามท่กี �ำ หนดละเลยการสือ่ สารตอ่ สาธารณะ
สนบั สนนุ การประชาสมั พนั ธแ์ ละส่งเสริมให้ประชาชนรบั รแู้ ละมั่นใจ การเปลย่ี นมาชมท่ีวดี ิจิตอล ละเลยการออกกฎเกณฑ์
และประกาศตา่ งเพ่ือส่งเสรมิ ให้มกี ารแข่งขนั ทางการค้า ในการประกอบกจิ การทวี ีดจิ ิตอล ฯลฯ”
ท่มี า : สรปุ จากรายงานข่าว “ 5 ดิจิตอลทวี ฟี อ้ งศาลปกครอง สัง่ กสทช. ชดใช้ 9.5 พันลา้ น”
กรุงเทพธรุ กิจ https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/662418 (24 สงิ หาคม 2558) และ “NOW26-เนชนั่ ทีวี
ฟ้อง กสทช. เรียกค่าเสยี หาย 3 พนั ลา้ น” กรงุ เทพธุรกิจ https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/675584
(23 พฤศจกิ ายน 2558)
1 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2558 ทวี ีดจิ ทิ ลั 2 ชอ่ ง (ไทยทีวี และ MVTV Family/LOCA) ของ บรษิ ัท ไทยทีวี จำ�กดั
(ประธานกรรมการบริหารบรษิ ัท : นางพันธทุ์ ิพา ศกุณต์ไชย) ยุติการออกอากาศ โดยไมช่ ำ�ระค่าธรรมเนียมใบอนุญาต
ตั้งแต่งวดที่ 2 (พฤษภาคม พ.ศ. 2558) และ ต่อมามีข้อฟอ้ งร้องระหว่าง สำ�นักงาน กสทช. และ บริษัท ไทยทีวี จ�ำ กดั ใน
หลายกรณี

2 2559 ในชว่ งระหว่าง พ.ศ. 2559 – 2562 มีการปรับโครงสร้างและปรบั ลดพนกั งานของกจิ การทีวีดิจิทัลในหลายกรณี สะท้อน
ภาพปัญหาการขาดทนุ ของช่องตา่ งๆ โดยเฉพาะในช่วงการประกอบการ 5 ปแี รก (อ่านกรณศี ึกษา “การปรบั โครงสร้าง
และปรับลดพนักงานของกิจการโทรทัศน”์ ในส่วนต่อไป)

ตลุ าคม - พฤศจิกายน พ.ศ. 2559 ทวี ีดิจทิ ัล ทุกชอ่ งปรับผังรายการเนอ่ื งด้วย พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมิพล
อดลุ ยเดช มหติ ลาธิเบศรามาธิบดี จกั รีนฤบดนิ ทร สยามมนิ ทราธริ าช บรมนาถบพติ ร สวรรคต

24 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2559 บริษัท วฒั นภกั ดี จ�ำ กัด (ผู้บริหาร: นายฐาปน และ นายปณต สริ ิวัฒนภกั ด)ี เข้าซ้อื หนุ้ เพมิ่
ทุนในสดั ส่วนรอ้ ยละ 47.62 ของ บรษิ ัท อมั รินทรพ์ รนิ้ ตงิ้ แอนด์ พับลชิ ช่ิง จ�ำ กดั (มหาชน) เจ้าของใบอนญุ าตทวี ดี ิจทิ ลั
Amarin TV HD ช่อง 34

30 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2559 บรษิ ัท ประนันท์ภรณ์ จำ�กัด (ผูบ้ ริหาร: นางสาวปรมาภรณ์ ปราสาททองโอสถ บตุ รสาว
นพ.ปราเสรฐิ ปราสาททองโอสถ เจ้าของ PPTV HD ชอ่ ง 36) เข้าซื้อหุ้นในสัดสว่ นรอ้ ยละ 50 ของ บรษิ ัท เดอะ วนั เอน็
เตอร์ไพรส์ (GMM Grammy/ นายถกลเกียรติ วรี วรรณ) เจา้ ของใบอนุญาตทีวดี จิ ิทลั One HD 31

3 2560 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2560 จากการเก็บรวบรวมขอ้ มลู ทเ่ี ปิดเผยในรายงานตอ่ ตลาดหลักทรพั ย์แหง่ ประเทศไทย (ตลท.) ใน
ดา้ นผลการด�ำ เนินงานประจ�ำ ปี พ.ศ. 2559 พบขอ้ มูลผลการประกอบการของบริษัท (มหาชน) ที่ถอื ครองใบอนญุ าตทีวี
ดิจิทลั ที่ส�ำ คญั ไดแ้ ก่ บรษิ ัท บอี ซี ี เวลิ ด์ จำ�กดั (มหาชน) เจ้าของใบอนุญาตทีวีดิจิทัล 3 ช่อง 33 HD, 28 SD, 13 Family
ระบุบริษัทมกี �ำ ไรสุทธลิ ดลงจากปี พ.ศ. 2558 ร้อยละ 59.15 (2,982.71 ลา้ นบาท ในปี พ.ศ. 2558 และ 1,218.29 ลา้ น
บาท ในปี พ.ศ. 2559) และมีการเปลย่ี นแปลงผบู้ รหิ ารทีส่ ำ�คัญหลายต�ำ แหน่ง อีกทง้ั ฐานข้อมูลจากรายงานในหลายบรษิ ัท
เจา้ ของช่องทีวดี ิจิทลั ใน ตลท. ทร่ี ายงานผลประกอบการในปี พ.ศ. 2559 ส่วนใหญข่ าดทุน/ตดิ ลบ อาทิ อสมท -734 ล้าน
บาท, NMG -1,102 ลา้ นบาท, Amarin -628 ล้านบาท, GMM Grammy -520 ล้านบาท, Mono -249 ล้านบาท, RS -102
ล้านบาท, SpringNews -1,502 ล้านบาท, True -2,814 ล้านบาท โดยมีเพียง Workpoint ท่ีมกี ำ�ไร +198 ล้านบาท (รวบรวม
ข้อมลู จาก ตลาดหลักทรพั ย์แห่งประเทศไทย (ตลท.) กุมภาพนั ธ์ พ.ศ. 2560)

กรกฎาคม พ.ศ. 2560 จากการสืบคน้ ขอ้ มลู ท่เี ก่ยี วข้องกบั รายไดท้ วี ดี ิจิทลั ระหวา่ ง ปี พ.ศ. 2556 - 2559 พบวา่ 20 ใน 22 ช่อง แจง้
ร2กา5าย5ร8คงาา้ –นผก2รล5ะป6ท0รระศวกงึกอพษบาากณเาพริชม่ิ วยเ่า)์ตขิมาสจดำ�าหทกรนุ แับผ(ขโนอ้ดภมยาลูเฉพรพาทยาี่ 1ะไดในท้ ปีวีีด2ิจ5ทิ59ลั ) 2ม2เี พชีย่องงใชนอ่ รงะย7ะแ3ละปWีระoยrะkเpรoม่ิ inแtรกTVขอทงม่ีกีการำ�ปไรระ(อก้าองบอกงิ จิจกาากรกรระมหพวฒัา่ งนปาี ธพรุ .กศิจ.

24 สงิ หาคม พ.ศ. 2560 บรษิ ัท อเดลฟอส จำ�กัด (ผู้บรหิ าร : นายฐาปน และ นายปณต สริ วิ ัฒนภกั ดี) เข้าซอื้ หุ้นเพ่ิมทุน ในสัดส่วน
ร้อยละ 50 ของ บริษัท จีเอม็ เอม็ แชนแนล เทรดดงิ้ (GMM Grammy) เจา้ ของใบอนญุ าตทีวีดิจทิ ัล GMM25

20 กันยายน พ.ศ. 2560 นายปัญญา นริ นั ดร์กุล และ นายประภาส ชลศรานนท์ ผบู้ รหิ าร Workpoint ขายหนุ้ 3.80% มูลคา่ รวม
ประมาณ 1.29 พนั ลา้ นบาท

ตลุ าคม พ.ศ. 2560 ทีวดี ิจิทัลทุกช่องปรบั ผังรายการส�ำ หรับ พระราชพธิ ีถวายพระเพลงิ พระบรมศพ พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทร
มหาภมู พิ ล อดุลยเดช

ภปารยะเใทนศปตี พาม.ศแ.ผ2น5ก60ารกขายราดย�ำ โเคนรนิ งกขาา่ รยดฯา้ ขนอ“งโคกรสงทขช่า.ย(โภทารยทหัศลนงั ์ภจาาคกพก้นืารดเินรม่ิระอบอบกดอาจิ กิทาัลศ”ขคองรทอบีวดีคิจลิทุมัลรม้อยากลวะา่ 935.1ปี)ของจ�ำ นวนครัวเรอื นทั่ว

ณ สน้ิ สุด ปี พ.ศ. 2560 ขอ้ มูลจาก สมาคมโฆษณาแห่งประเทศไทย และ Nielsen ระบงุ บโฆษณาสื่อโทรทศั น์ในชว่ ง ระหวา่ งปี พ.ศ.
2559 – 2560 ลดลงอยา่ งมนี ัยยะส�ำ คญั (ศกึ ษาขอ้ มูลเพ่มิ เตมิ ได้จากแผนภาพท่ี 2)

67
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ครบปที ี่ พ.ศ. เหตกุ ารณส์ �ำ คญั ของกจิ การโทรทศั น์ภาคพ้นื ดินระบบดิจิทลั ประเทศไทย

3 2560 กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. 2560 จากการเก็บรวบรวมขอ้ มูลทีเ่ ปิดเผยในรายงานต่อ ตลาดหลกั ทรพั ย์แห่งประเทศไทย (ตลท.) ใน
ด้านผลการด�ำ เนนิ งานประจำ�ปี พ.ศ. 2559 พบข้อมลู ผลการประกอบการของบริษัท (มหาชน) ทถี่ อื ครองใบอนญุ าตทีวี
ดิจิทลั ท่ีส�ำ คัญ ไดแ้ ก่ บริษัท บีอีซี เวลิ ด์ จ�ำ กดั (มหาชน) เจ้าของใบอนุญาตทวี ดี ิจิทลั 3 ช่อง 33 HD, 28 SD, 13 Family
ระบุบริษัทมกี �ำ ไรสุทธลิ ดลงจากปี พ.ศ. 2558 ร้อยละ 59.15 (2,982.71 ลา้ นบาท ในปี พ.ศ. 2558 และ 1,218.29 ลา้ น
บาท ในปี พ.ศ. 2559) และมีการเปลี่ยนแปลงผบู้ ริหารทส่ี �ำ คัญหลายต�ำ แหนง่ อกี ทัง้ ฐานข้อมูลจากรายงานในหลายบริษัท
เจา้ ของช่องทีวีดิจทิ ัลใน ตลท. ที่รายงานผลประกอบการในปี พ.ศ. 2559 สว่ นใหญข่ าดทนุ /ติดลบ อาทิ อสมท -734 ล้าน
บาท, NMG -1,102 ล้านบาท, Amarin -628 ล้านบาท, GMM Grammy -520 ล้านบาท, Mono -249 ลา้ นบาท, RS -102
ล้านบาท, SpringNews -1,502 ล้านบาท, True -2,814 ล้านบาท โดยมเี พยี ง Workpoint ทีม่ ีกำ�ไร +198 ลา้ นบาท (รวบรวม
ขอ้ มลู จาก ตลาดหลกั ทรพั ย์แหง่ ประเทศไทย (ตลท.) กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. 2560)

กรกาารยรกคงฎาา้านคผกมรละปพทร.รศะวก.งอ2พบ5า6กณ0าริชจวยา่า์)กขกาสาดำ�รหทสรุนบื บั ค(ขโน้ อ้ดขมย้อลูเฉมรพลูายทาะไ่ีเดกในีย่ท้ ปวีวขีีด2้อิจ5งทิ5ก9ัลับ)ร2มา2ีเยพไชดยี อ่ ง้ทงีวใชนดี อ่ ริจงะิทย7ัละแร3ละะหปวWีรา่ ะoงยrะkปเpีรoพ่มิ in.แศtร.กT2Vข5อ5ทง6่มีกกี-าร�ำ 2ปไ5รร5ะ(9อก้าอพงบบอกวิงจิา่จกา2าก0รกใรนระมห2พ2วฒัา่ ชงน่อปางี ธพุรแ.กจศจิ้ง.
2558 – 2560 ศึกษาเพ่ิมเตมิ จากแผนภาพที่ 1

24 สิงหาคม พ.ศ. 2560 บริษัท อเดลฟอส จ�ำ กดั (ผู้บรหิ าร : นายฐาปน และ นายปณต สริ ิวัฒนภักดี) เข้าซ้ือหุ้นเพิ่มทนุ ในสัดสว่ น
ร้อยละ 50 ของ บริษัท จเี อ็มเอ็ม แชนแนล เทรดดง้ิ (GMM Grammy) เจา้ ของใบอนุญาตทวี ีดิจิทัล GMM25

20 กนั ยายน พ.ศ. 2560 นายปญั ญา นริ นั ดร์กุล และ นายประภาส ชลศรานนท์ ผบู้ ริหาร Workpoint ขายหนุ้ 3.80% มูลคา่ รวม
ประมาณ 1.29 พันลา้ นบาท

ตลุ าคม พ.ศ. 2560 ทีวีดิจิทัลทุกช่องปรับผงั รายการส�ำ หรบั พระราชพธิ ถี วายพระเพลงิ พระบรมศพ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทร
มหาภมู ิพล อดลุ ยเดช
ปภารยะเใทนศปตี พาม.ศแ.ผ2น5ก60ารกขายราดย�ำ โเคนรินงกขา่ารยดฯา้ ขนอ“งโคกรสงทขชา่ .ย(โภทารยทหศั ลนังภ์ จาาคกพกน้ืารดเินรมิ่ระอบอบกดอาจิ กทิ าลั ศ”ขคองรทอบวี ดีคจิลิทุมลัรมอ้ ยากลวะ่า935.1ป)ี ของจำ�นวนครวั เรอื นท่ัว

ณ ส้นิ สุด ปี พ.ศ. 2560 ขอ้ มูลจาก สมาคมโฆษณาแห่งประเทศไทย และ Nielsen ระบงุ บโฆษณาสื่อโทรทศั น์ในชว่ ง ระหว่างปี พ.ศ.
2559 – 2560 ลดลงอยา่ งมนี ัยยะสำ�คัญ (ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมไดจ้ ากแผนภาพที่ 2)
4 2561 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2561 มีการออกประกาศคําสง่ั หัวหนา้ คณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ 9/2561 เร่ือง “มาตรการ
บรรเทาผลกระทบตอ่ ผู้ประกอบกิจการวิทยกุ ระจายเสียงวทิ ยุโทรทศั น์และกจิ การกระจายเสยี งและกิจการโทรทัศน์” สาระ
สำ�คัญของมาตรการ ไดแ้ ก่ การให้อำ�นาจสำ�นกั งาน กสทช. พจิ ารณาให้อนุญาตการพกั ช�ำ ระคา่ ธรรมเนียมใบอนญุ าตให้
ใชค้ ลนื่ ความถีฯ่ และการสนบั สนนุ คา่ ใช้จ่ายในการเช่าใช้โครงขา่ ยฯ เป็นต้น

รายงานผลประกอบการ ไตรมาสท่ี 1-3 และจนถงึ ไตรมาสท่ี 4 ประจ�ำ ปี 2561 บรษิ ัทผถู้ ือครองใบอนุญาตทวี ดี จิ ิทัล
ท่ีสำ�คญั สว่ นใหญ่ยงั คงประสบสภาวะขาดทุน อาทิ บรษิ ัท บีอีซี เวลิ ด์ จำ�กดั (มหาชน) เจา้ ของใบอนุญาตทวี ดี จิ ทิ ลั
3 ช่อง 33HD, 28SD, 13Family ขาดทนุ ราว 330 ลา้ นบาท นับเป็นการขาดทนุ ครัง้ แรกในรอบหลายปขี องบรษิ ัท (ทม่ี า
ตลาดหลักทรพั ย์แห่งประเทศไทย)

มแี นวทางในการปรบั ตวั ทางธุรกิจทนี่ า่ สนใจ ได้แก่ บรษิ ัท อาร์ เอส เทเลวิชน่ั ซึ่งเป็นบรษิ ัทลูกของ บรษิ ัท อารเ์ อส จำ�กดั
(มหาชน) ผู้ได้รบั ใบอนญุ าตทวี ดี จิ ทิ ัล ชอ่ ง 8 ปรับโมเดลธรุ กิจสู่ เอนเทอรเ์ ทนเมริ ์ซ (Entertainmerce) พลิกฟื้นจากสภาพ
ขาดทนุ ในปี พ.ศ. 2560 ราว 13.85 ล้านบาท สู่ ผลก�ำ ไรในปี พ.ศ. 2561 ราว 158.76 ลา้ นบาท (ทมี่ า กรมพฒั นาธรุ กจิ
การคา้ กระทรวงพาณิชย)์
5 2562 11 เมษายน พ.ศ. 2562 มกี ารออกประกาศค�ำ สัง่ ของหัวหนา้ คณะรักษาความสงบแหง่ ชาติ ที่ 4/2562 เร่อื ง “มาตรการ
แก้ไขปัญหาการประกอบกิจการโทรทัศน์และกจิ การโทรคมนาคม” เปิดโอกาสใหท้ วี ีดิจิทลั สามารถ “คนื ใบอนญุ าต” ได้
พรอ้ มไดร้ ับเงินชดเชย

10 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 ผูป้ ระกอบการทวี ีดิจิทัล 7 ช่อง ได้แก่ Spring News 19, Voice TV 21, SPRING 26 (NOW 26)
BRIGHT TV 20 (จำ�นวน 4 ชอ่ ง หมวดหมู่ข่าวสารและสาระ), MCOT Family 14, 3 Family (จำ�นวน 2 ชอ่ ง หมวดหม่เู ด็ก
เยาวชน และครอบครัว) และ 3 SD (จำ�นวน 1 ชอ่ ง หมวดหมู่ท่ัวไปความคมชัดปกต)ิ แจง้ ขอคืนใบอนญุ าตประกอบกิจ
การฯ ตอ่ กสทช. เป็นการด�ำ เนินการตามเง่ือนไขจากค�ำ สั่ง คสช. ท่ี 4/2562

16 สงิ หาคม - 30 กนั ยายน พ.ศ. 2562 ทีวีดิจทิ ัล 7 ชอ่ ง ยุตกิ ารออกอากาศ และ กสทช. จ่ายเงินชดเชยทจ่ี า่ ยคืนใหท้ ้ัง 7
ช่อง และผูป้ ระกอบการทีวีดิจิทัลบรกิ ารธุรกจิ ท่ยี ังคงดำ�เนินการตอ่ ทั้ง 15 ชอ่ ง ไดร้ บั การยกเวน้ การจ่ายเงินงวดประมลู ที่
เหลืออกี ทั้งได้รบั การสนบั สนนุ คา่ โครงข่ายฯ ตามมาตรการจากคำ�สงั่ คสช. ท่ี 4/2562

ภายในปี พ.ศ. 2562 กสทช. ดำ�เนนิ การเรียกคนื คล่นื ความถี่ย่าน 700MHz จากทีวีดจิ ิทลั บางส่วน (ทีค่ นื ช่อง) เพื่อนำ�ไป
จัดสรรใหม่ (Refarming) ผา่ นวธิ กี ารประมลู ให้กับกิจการโทรคมนาคม ตามค�ำ สัง่ หัวหนา้ คณะรกั ษาความสงบแหง่ ชาติ ท่ี
4/2562

68
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

6 2563 25 มนี าคม พ.ศ. 2563 ยุติการออกอากาศโทรทัศนภ์ าคพ้ืนดินระบบแอนะลอ็ ก (ASO: Analogue Switch-off) ทัว่
ประเทศไทย (ใชเ้ วลาราว 6 ปี ภายหลังจากการเรมิ่ ตน้ กจิ การโทรทัศน์ดจิ ิทัลเม่อื ปี พ.ศ. 2557)
25 มนี าคม พ.ศ. 2563 เรม่ิ การประกาศสถานการณ์ฉกุ เฉนิ ตามพระราชก�ำ หนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน
เพ่ือบริหารจัดการการแพร่ระบาดของโรคไวรสั โคโรนา 2019 (โควิด-19) และ ตอ่ มามีการจัดตัง้ ‘ศบค.’ หรือ ศนู ย์
บริหารสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคตดิ เช้อื ไวรสั โคโรนา 2019 โดยทม่ี ีประกาศคำ�สง่ั ข้อห้าม ขอ้ จำ�กัด มาตรการทาง
สาธารณสุขเพือ่ ควบคมุ ป้องกนั การแพร่ระบาดของโรค และ แนวปฏิบัตมิ าตรฐานสากล (Universal Prevention) ด้าน
ความปลอดภัยทางสขุ ภาวะทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั กจิ กรรมการด�ำ เนนิ การของสื่อมวลชนและกิจการโทรทศั น์ ออกมาเป็นระยะ
ตลอดเวลากวา่ 2 ปี (25 มีนาคม พ.ศ. 2563 – 30 กนั ยายน พ.ศ. 2565) ซ่งึ สง่ ผลกระทบตอ่ กระบวนการผลิตรายการ
และการเผยแพรอ่ อกอากาศ (อ่านเพิ่มเตมิ จากบทความ “จากวกิ ฤตสู่โอกาส... วิถีใหม่ของอุตสาหกรรมสอื่ ท่ามกลางโค
วดิ 19 : กรณีศึกษาผลกระทบ การปรบั ตัว และแนวทางการอภิวฒั นบ์ ทบาทหนา้ ที่ของสื่อมวลชนในทศวรรษ 2020s”
น.65 – 79 รายงานประจ�ำ ปี 2563 สมาคมนกั ขา่ ววิทยุและโทรทัศน์ไทย)

7 2564 8 มีนาคม พ.ศ. 2564 ศาลปกครองสงู สดุ ไดม้ กี ารพพิ ากษาคดีให้ นางพนั ธ์ุทิพา ศกณุ ต์ไชย ประธานกรรมการบรหิ าร
บริษัท ไทยทวี ี จ�ำ กัด เจ้าของทวี ดี จิ ทิ ลั 2 ช่องคือ ไทยทีวี และ โลก้า ชนะคดี คณะกรรมการกิจการกระจายเสยี งกิจการ
โทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมแหง่ ชาติ (กสทช.) จากการฟ้องร้องเมอ่ื ปี 2558 เนอ่ื งจาก กสทช. ผดิ สัญญา โดยให้
“กสทช. คนื เงนิ คา่ ใบอนญุ าต งวดที่ 1 ที่จา่ ยเกนิ ไป จำ�นวน 152 ล้านบาท และให้ กสทช. คืนหนังสือคำ�้ประกนั ทงั้ หมด
หากคืนไม่ได้ ให้ใชค้ ืนเป็นเงนิ สด จำ�นวน 1,750 ล้านบาท”
หมายเหตุ: อานสิ งส์ 2 ประการจาก 1) ค�ำ ส่งั ของหัวหนา้ คณะรกั ษาความสงบแห่งชาติ ที่ 4/2562 เรือ่ ง “มาตรการแก้ไข
ปัญหาการประกอบกจิ การโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคม” เปดิ โอกาสใหท้ ีวดี จิ ทิ ัลสามารถ “คนื ใบอนุญาต” ได้ พรอ้ ม
ไดร้ ับเงนิ ชดเชย ในปี 2562 ตลอดจนมาตรการจากค�ำ สั่ง คสช. 2 ฉบับกอ่ นหน้านี้ และประกอบกบั 2) การปรบั โครงสร้าง
ทางธุรกิจครง้ั สำ�คญั ในหลายรูปแบบและโอกาสของบริษัทผูถ้ ือใบอนุญาตในชว่ งระหวา่ งปี พ.ศ. 2559 – 2560 เป็นต้น
มา สง่ ผลใหบ้ ริษัทผู้ถือครองใบอนญุ าตทีวดี ิจทิ ลั และบริษัทผ้ปู ระกอบการโทรทัศนห์ ลายบรษิ ัทพลกิ ฟ้นื กลับมามผี ลกำ�ไร
อาทิ “ชอ่ งวัน กำ�ไรราว 648.18 ล้านบาท (ปี พ.ศ. 2563) และตอ่ มา ในปี พ.ศ. 2564 กำ�ไร 828 ลา้ นบาท, ช่อง 33 ทำ�
กำ�ไร 761 ล้านบาท, ช่อง 23 เวริ ์คพอยท์ กำ�ไร 324 ลา้ นบาท, ช่อง 34 อมรินทรท์ ีวี กำ�ไร 313 ลา้ นบาท, ชอ่ ง MCOT HD30
กลับพลิกมามกี ำ�ไรคร้งั แรกในรอบ 5 ปที ่ี 164 ลา้ นบาท” เป็นตน้
(ที่มา Marketeer https://marketeeronline.co/archives/254640)

8 2565 14 เมษายน พ.ศ. 2565 พระบรมราชโองการโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมแตง่ ตงั้ ประธานกรรมการ และกรรมการกจิ การ
กระจายเสียง กิจการโทรทศั น์ และกจิ การโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) รวม 5 ตำ�แหน่ง ไดแ้ ก่
(1) ศาสตราจารย์คลนิ ิกสรณ บุญใบชยั พฤษ์ (ด้านการคมุ้ ครองผ้บู ริโภค) ประธานกรรมการ
(2) พลอากาศโท ธนพันธุ์ หร่ายเจรญิ (ด้านกจิ การกระจายเสยี ง)
(3) ศาสตราจารย์พิรงรอง รามสตู (ด้านกิจการโทรทัศน)์
(4) นายต่อพงศ์ เสลานนท์ (ดา้ นการสง่ เสริมสิทธเิ สรภี าพของประชาชน)
(5) รองศาสตราจารยศ์ ุภัช ศภุ ชลาศยั (ด้านอืน่ ๆ ท่จี ะยงั ประโยชนต์ อ่ การปฏบิ ตั หิ น้าท่ขี อง กสทช. (ข) ด้านเศรษฐศาสตร)์
มผี ลตงั้ แต่ 13 เมษายน พ.ศ. 2565 (วาระดำ�รงตำ�แหนง่ ตามกฎหมาย 6 ปี (พ.ศ. 2565 – 2571))
9 กันยายน พ.ศ. 2565 สมาคมโทรทัศนร์ ะบบดิจิตอล (ประเทศไทย) ได้ท�ำ การสง่ มอบข้อมลู การส�ำ รวจความนยิ มทาง
โทรทศั น์ แบบ CROSS PLATFORM RATINGS แกห่ นว่ ยงานของรฐั , สถาบนั ศกึ ษา และผ้ปู ระกอบกิจการโทรทศั นภ์ าคพ้นื
ดินในระบบดจิ ิตอล ประเภทบริการสาธารณะ (รายงานขอ้ มลู การวดั เรตติ้งขา้ มแพลตฟอรม์ Cross-platform Rating
ประจำ�เดอื น สิงหาคม พ.ศ. 2565) เป็นโครงการทกี่ ารดำ�เนนิ การอันเนื่องมาจากขอ้ ตกลงเรื่องการสนับสนุนเงนิ ค่าใชจ้ ่าย
ในการด�ำ เนนิ การสำ�รวจความนิยมช่องรายการโทรทศั น์เพ่อื สนับสนุนอตุ สาหกรรมโทรทัศนด์ ิจติ อล ตามค�ำ สง่ั หวั หนา้
คณะรักษาความสงบแหง่ ชาติ ท่ี 4/2562 ระหว่าง สำ�นักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสยี ง กิจการโทรทศั น์ และ
กิจการโทรคมนาคมแหง่ ชาติ กบั สมาคมโทรทัศน์ระบบดจิ ิตอล (ประเทศไทย) ทีท่ �ำ ข้นึ เม่ือวันท่ี 9 เดือน สิงหาคม พ.ศ.
2564 และด�ำ เนนิ การตามกระบวนการตามบนั ทกึ ข้อตกลง

แผนภาพท่ี 1
รายได้ทวี ีดจิ ทิ ัล 22 ชอ่ งระหว่าง 3 ปแี รกของการประกอบกจิ การ (พ.ศ. 2558 – 2560)

ที่มา : เรียบเรียงและจัดท�ำ กราฟิคจากรายงานของ กสทช. ผา่ น กรงุ เทพธุรกิจออนไลน์ ไทยรัฐออนไลน์
และ Positioning Magazine

69
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

แผนภาพที่�่ 2 มูลู ค่า่ งบโฆษณาสื่อ�่ โทรทัศั น์์ในรอบ 17 ปีี (พ.ศ. 2549 – กันั ยายน พ.ศ. 2565)

ที่่�มา : เรีียบเรีียงและจัดั ทำำ�กราฟิิคจาก“Estimated Total Advertising Expenditure by Medium (2006 -September 2022)”ฐานข้อ้ มูลู ของ
สมาคมโฆษณาแห่่งประเทศไทย www.adassothai.com (Nielsen)
หมายเหตุุ : ในช่ว่ งระหว่่างปีี พ.ศ. 2558 – 2560 มีีการรายงานแยกเฉพาะเจาะจงเป็น็ พิเิ ศษสำำ�หรับั งบโฆษณาทีีวีีดิิจิิทััลซึ่่ง� ได้จ้ ัดั ทำ�ำ กราฟิคิ
ตามการนำำ�เสนอจากฐานข้้อมูลู ของสมาคมโฆษณาแห่่งประเทศไทย และ Nielsen และได้ร้ ะบุงุ บโฆษณาสื่�่อโทรทัศั น์์ในภาพรวมไว้้ให้ด้ ้้วย

ในด้า้ นการประกอบธุรุ กิิจทีีวีีดิิจิิทัลั ในช่่วงแรก 3) ค่่าสร้้างสตูดู ิิโอ ค่่าอุุปกรณ์ก์ ารผลิิตและ
สามารถสรุุปปััญหาอุปุ สรรคสำำ�คััญ ได้้แก่่ต้น้ ทุุนในช่ว่ ง ออกอากาศเพื่�่อให้้รองรัับเทคโนโลยีีดิิจิิทััลและเงิิน
การเริ่�มต้้นกิิจการของผู้้�ประกอบการโทรทััศน์์ภาคพื้้�น ลงทุุนในการถ่่ายทำำ�การตััดต่่อภาพและเสีียง ฯลฯ เพื่่�อ
ดิินในระบบดิิจิทิ ััลโดยเฉพาะในช่ว่ ง 5 ปีีแรก พ.ศ.2557 ให้้ได้ผ้ ลงานที่�่มีีคุณุ ภาพ
– 2562 (ก่อ่ นคำำ�สั่่ง� คสช. 4/2562) มูลู ค่า่ การลงทุนุ 4) ค่า่ ผลิิต จััดหารายการ และค่า่ ใช้จ้ ่่ายด้้าน
สำ�ำ หรัับการประกอบการสููงมากโดยต้้นทุุนหลัักสามารถ การซื้ �อลิิขสิิทธิ์์�รายการโทรทััศน์์จากต่่างประเทศที่�่มีี
จำำ�แนกออกเป็น็ มูู ล ค่่ า สูู ง เ พื่่� อ ใ ช้้ ใ น ก า ร อ อ ก อ า ก า ศ ใ น ก ร ณีีที่�่ ผู้ � ผ ลิิ ต
1)ค่่าประมููลใบอนุุญาตประกอบกิิจการ รายการโทรทััศน์์ไม่่สามารถผลิิตรายการให้้กัับสถานีีได้้
โทรทัศั น์์ภาคพื้้�นดิินในระบบดิิจิิทัลั (ระยะเวลา 15 ปี)ี อย่า่ งเพีียงพอและสร้า้ งจุุดขายของสถานีี (Exclusive &
เนื่อ่� งด้้วยผู้้�ชนะการประมููลทั้้�ง 24 ช่อ่ ง ได้เ้ สนอราคาที่�่ Premium Content) โดยเฉพาะในระยะช่ว่ งปีแี รกๆ ของ
สููงมาก จึึงส่่งผลให้้ต้้นทุุนในการประกอบการสููงขึ้ �น การประกอบการ
(ทบทวนข้้อมููลได้จ้ ากตารางที่�่ 1) 5) ค่่าจ้า้ งบุุคลากร จากจำ�ำ นวนช่อ่ งที่ม่� ากขึ้้�น
2) ค่า่ เช่า่ โครงข่า่ ยส่ง่ สัญั ญาณการออกอากาศ จากเดิิม 6 ช่่องสู่� 24 ช่่อง โดยพร้้อมเพรีียงกันั ทำำ�ให้้
มีีราคาค่่าบริิการที่่�ค่่อนข้้างสููงและการขยายโครงข่่าย ความต้้องการบุุคลากรเพิ่่�มขึ้้�นในทุุกส่่วนงานมีีการแย่่ง
เป็็นไปตามลำำ�ดัับโดยอััตราส่่วนครอบคลุุมพื้้�นที่�่ในแต่่ ชิิงตััวบุคุ ลากรผู้�ที่ม่� ีีความสามารถ ผู้�ที่ม่� ีีประสบการณ์์
ละช่ว่ งปี(ี การขยายโครงข่า่ ยครอบคลุมุ ร้อ้ ยละ 95.1 ได มายาวนานหรืือเป็็นผู้�ที่�่มีีชื่อ่� เสีียงด้้วยค่่าจ้า้ งที่�่สููงในช่ว่ ง
ในปีพี .ศ.2560 และมีีปััญหาประสิิทธิภิ าพของโครงข่่าย การเริ่ม� ต้น้ กิิจการโทรทััศน์ด์ ิิจิิทัลั เกิิดสภาวะ “มนุุษย์์
ในหลายกรณีี)ส่่งผลกระทบต่่อระบบโครงสร้้างพื้้�นฐาน ทองคำ�ำ - ฟองสบู่บ�่ ุุคลากรทีีวีีดิจิ ิทิ ัลั ” ณ ช่ว่ งเวลา 1- 2
ทางธุรุ กิิจอย่า่ งชััดเจน ซึ่่�งเป็็นการจ่า่ ยเงิินค่่าเช่า่ สููงแต่่ ปีแี รก
ได้้รัับประสิิทธิิผลต่ำ�ำ�กระทบต่่อเรตติ้้�งและการโฆษณา 6) ค่า่ บริิหารจัดั การ ที่�ต่ ้้องทุ่่�มงบประมาณใน
ซึ่่�งเป็น็ รายได้้หลักั ของผู้้�ประกอบการสถานีี และค่่าใช้้ การลงทุุนให้้เป็็นไปตามการวางแผนและเป้้าหมายของ
จ่่ายในการส่่งสััญญาณผ่่านระบบดาวเทีียมและเคเบิิล สถานีี เพื่�่อสร้้างกลยุุทธ์์ให้้มีีความแตกต่่างและมีีข้้อได้้
อันั เป็็นค่่าใช้้จ่า่ ยที่เ�่ พิ่่�มขึ้้น� เปรีียบทางธุรุ กิิจกว่่าช่่องอื่่น� ๆ

70
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

กรณีศึกษา

การปรบั โครงสร้างและปรับลดพนักงาน
ของกจิ การโทรทัศนด์ ิจิทัล

ภายหลังการหมดช่วงเวลา “มนุษย์ทองคำ�- ตลุ าคม 2560 : การปรบั โครงสรา้ งองคก์ ร
ฟองสบู่บุคลากรทีวีดิจิทัล”ต่อมาในช่วงระหว่างปีพ.ศ. องค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่ง
2558 - 2562 มีการปรบั โครงสร้างและปรับลดพนักงาน ประเทศไทย (ส.ส.ท.) หรอื Thai PBS ไดอ้ อกประกาศ
ของกิจการโทรทัศน์ดิจทิ ลั มาโดยตลอด จากการสบื คน้ เร่ือง โครงการสมัครใจเกษยี ณกอ่ นก�ำ หนด
ในช่วงดังกล่าวสามารถหยิบยกกรณีศึกษาสำ�คัญส่วน ธันวาคม 2560 : การปรบั โครงสร้างองค์กร
หน่ึงมาน�ำ เสนอได้ ดังน้ี ปรับผังรายการทีวีและพัฒนาการนำ�เสนอผ่านทุก
ช่องทางออนไลน์ของ Voice TV บริษัทปรับลดจำ�นวน
ปี พ.ศ. 2558 พนักงานดว้ ยการเลิกจา้ งพนักงานจ�ำ นวน 127 คน
มิถุนายน : การเปิดใหย้ ่นื ลาออกด้วยความ ปี พ.ศ. 2561
สมคั รใจเพอ่ื ลดรายจ่ายของ บรษิ ัท ไทยทวี ี จ�ำ กัด กมุ ภาพนั ธ์ 2561: การปรับเปลยี่ นโครงสรา้ ง
เนอื่ งจากการปิดตัวของ LOCA/MVTV Family และ องค์กร บริษัท ดเี อน็ บรอดคาสท์ จ�ำ กดั และปรบั
ไทยทีวี ลดพนักงานฝา่ ยขา่ ว จำ�นวน 37 คน การปรบั รูปแบบ
ตุลาคม : บรษิ ัท สปรงิ นวิ ส์ คอรป์ อเรชั่น จ�ำ กดั การน�ำ เสนอและผังรายการเนน้ สารคดเี ปน็ หลกั ของ
เจ้าของสถานีโทรทัศน์ Spring News ปรบั ลดพนักงาน ช่อง NEW 18
บรษิ ัท จ�ำ นวนประมาณ 48 คน เมษายน-พฤษภาคม 2561 : บรษิ ัท สปรงิ นวิ ส์
ปี พ.ศ. 2559 - 2560 คอรป์ อเรชน่ั จำ�กัด เจา้ ของสถานีโทรทศั น์ Spring
กุมภาพันธ์ 2559: การปรับกลยุทธก์ ารบริหาร News ปรบั ลดพนกั งานบรษิ ัทลง จ�ำ นวน 80 คน สว่ น
และโครงสร้างองค์กรของ Voice TV โดยปรับลดพนัก ใหญเ่ ป็นพนกั งานฝ่ายขา่ ว
งานจำ�นวน 57 อัตรา ปี พ.ศ. 2562
สิงหาคม 2559 และ มิถนุ ายน 2560 : บรษิ ัท พฤษภาคม 2562 : ชอ่ ง GMM 25 ยตุ ริ ายการ
เนช่ันมัลติมเี ดยี กรปุ๊ จำ�กดั (มหาชน) เจา้ ของช่อง ข่าว เลิกจ้างพนักงาน จ�ำ นวน 27 คน
Nation TV และ NOW 26 ด�ำ เนินโครงการสมคั รใจ พฤษภาคม 2562 : สถานีโทรทศั น์ Bright TV
ลาออกและโครงการ “สมคั รใจเกษยี ณก่อนก�ำ หนด” ช่อง 20 เปดิ โครงการลาออกก่อนก�ำ หนดแบบสมัครใจ
สำ�หรบั พนกั งาน สงิ หาคม 2562 : บรษิ ัท บอี ีซี เวิลด์ จำ�กัด
พฤษภาคม - มิถนุ ายน 2560: บรษิ ัท ทรปิ เปิล (มหาชน) เจ้าของใบอนญุ าตชอ่ ง 13 28 และ 33 การ
วบี รอดคาสต์ จ�ำ กัด เจา้ ของสถานีโทรทศั น์ Thairath ปรับโครงสรา้ งองคก์ รและเลิกจ้างพนกั งานจ�ำ นวน 154
TV มนี โยบายด�ำ เนนิ โครงการลาออกดว้ ยความสมคั รใจ คนเน่ืองจากการยุติการออกอากาศสถานีโทรทัศน์
โดยไดร้ ับความช่วยเหลือ ช่อง 13 และช่อง 28


71
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

กรณีศึกษา

มาตรการปลดลอ็ กทีวดี ิจิทัล ผ่านวิธี (พเิ ศษ) ทางการเมอื ง

มาตรการช่วยเหลอื และเยียวยากิจการโทรทัศนภ์ าคพื้นดนิ ระบบดิจิทัล

โดย คาํ สัง่ หัวหนา้ คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) 3 ฉบับ

ในระหวา่ งปี พ.ศ.2559 - 2562 ไดม้ มี าตรการชว่ ย ค�ำ สง่ั คสช. 4/2562 ดงั กล่าวสง่ ผลให้มีผู้ประกอบ
เหลือและเยียวยากิจการโทรทัศน์ภาคพ้ืนดินในระบบดิจิทัล การที่ประอบกจิ การตอ่ จ�ำ นวน 15 ชอ่ ง และมผี ปู้ ระกอบ
จากประกาศคำ�สง่ั คณะรักษาความสงบแหง่ ชาติ (คสช.) ที่ การทีแ่ จง้ ขอคนื ใบอนุญาตประกอบกิจการตอ่ กสทช. เมอ่ื
สำ�คญั 3 ฉบับ ได้แก่ 10 พฤษภาคม พ.ศ.2562 ทั้งหมด 7 ชอ่ ง สรุปยอดเงนิ ที่
1) คําสงั่ หัวหนา้ คณะรักษาความสงบแหง่ ชาติ ท่ี สำ�นักงาน กสทช. จ่ายเงินค่าชดเชยให้กบั ทีวดี จิ ทิ ลั 7 ช่อง
76/2559 เรอ่ื ง “มาตรการสง่ เสรมิ การประกอบกิจการวิทยุ ตามลำ�ดับดงั น้ี
กระจายเสียงวิทยุโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมเพื่อ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2562
ประโยชน์สาธารณะ” ลงวนั ที่ 20 ธนั วาคม พ.ศ.2559 เพื่อ (1) บรษิ ัท สปริง 26 จ�ำ กัด (หมายเลขชอ่ ง 26 หรอื
ช่อง NOW เดมิ ) ได้เงินค่าชดเชยสทุ ธิ 341,191,543.76 บาท
ให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ประกอบกิจการท่ีได้รับผลกระทบ (2) บริษัท สปรงิ นวิ ส์ เทเลวชิ นั่ จำ�กัด (หมายเลข
จากภาวะเศรษฐกิจและสังคมจึงไม่อาจชําระค่าธรรมเนียม
ใบอนญุ าตให้ใช้คล่นื ความถ่ีไดท้ นั ภายในระยะเวลาทีก่ าํ หนด ชอ่ ง 19 หรือช่อง Spring News) ได้เงนิ คา่ ชดเชยสุทธิ
2) คาํ ส่ังหัวหน้าคณะรักษาความสงบแหง่ ชาติ ที่ 405,837,368.25 บาท
9/2561 เรือ่ ง “มาตรการบรรเทาผลกระทบตอ่ ผูป้ ระกอบ
กิจการวิทยุกระจายเสียงวิทยุโทรทัศน์และกิจการกระจาย (3) บรษิ ัท ไบรท์ ทีวี จ�ำ กัด (หมายเลขช่อง 20) ได้
เสยี งและกจิ การโทรทศั น์” มผี ลให้ใชบ้ งั คบั ตง้ั แตว่ นั ประกาศ เงนิ ค่าชดเชยสทุ ธิ 273,419,225.26 บาท
ในราชกิจจานุเบกษา เมอ่ื วันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ.2561
3) คำ�สัง่ ของหัวหนา้ คณะรกั ษาความสงบแหง่ ชาติ โดยท่ีท้ัง 3 ชอ่ ง ยตุ กิ ารออกอากาศ เม่อื วนั ท่ี 16
ท่ี4/2562 เร่ือง “มาตรการแก้ไขปัญหาการประกอบกจิ การ สงิ หาคม พ.ศ.2562
โทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคม” ลงนามโดย พลเอก
ประยทุ ธ์ จนั ทร์โอชา หวั หนา้ คณะรกั ษาความสงบแหง่ ชาติ 2 กนั ยายน พ.ศ. 2562
เมือ่ วันท่ี 11 เมษายน พ.ศ.2562 เปิดโอกาสใหท้ วี ีดจิ ิทลั (4) บริษัท วอยซ์ ทวี ี จำ�กดั ไดเ้ งินค่าชดเชยสทุ ธิ
สามารถ “คนื ใบอนุญาต” ได้พรอ้ มไดร้ ับเงนิ ชดเชยราว 55% 372,644,719.15 บาท ยตุ อิ อกอากาศ เม่ือวันที่ 31 สงิ หาคม
ของเงนิ ค่าประมูล 4 งวดทจี่ า่ ยให้ กสทช. มาแล้วเพอ่ื น�ำ คล่นื พ.ศ. 2562
ความถ่ี 700 MHz ท่ีทีวีดจิ ิทลั ใชง้ านอยู่ มาใชง้ านในกจิ การ 16 กันยายน พ.ศ. 2562
โทรคมนาคม ผ่านการประมลู 5G น�ำ เงนิ มาชดเชย และเงนิ (5) บริษัท อสมท จ�ำ กดั (มหาชน) ได้เงินค่าชดเชย
สนบั สนนุ แกป้ ัญหาทีวีดจิ ิทลั ในวงเงนิ ราว 32,000 ล้านบาท สทุ ธิ 161,034,083.65 บาท ยตุ ิออกอากาศ เมือ่ วันที่ 16
อกี ท้ังตามค�ำ ส่งั ดงั กล่าวได้กำ�หนดให้ “ยกเวน้ ” การเก็บเงนิ กันยายน พ.ศ.2562
คา่ ใบอนญุ าตทวี ีดจิ ิทลั งวดที่ 5 และ 6 รวมมูลค่าประมาณ 1 ตลุ าคม พ.ศ. 2562
13,622 ล้านบาท พร้อมทัง้ กำ�หนดให้จา่ ยเงนิ คา่ โครงขา่ ย (6-7) บรษิ ัท บีอีซ-ี มลั ตมิ เี ดยี จ�ำ กดั จ�ำ นวน 2 ชอ่ ง
(MUX) ตลอดใบอนุญาตทีเ่ หลืออยู่ โดย กสทช. จะเริม่ จ่าย ไดแ้ ก่ ชอ่ ง 3 SD และ ชอ่ ง 3 FAMILY ไดเ้ งนิ คา่ ชดเชยสทุ ธิ
รวมท้ังสิน้ 820,230,912.44 บาท (3SD 661,625,937.34
บาท และ ชอ่ ง 3 FAMILY 158,604,975.10 บาท) ทง้ั 2 ช่อง
ยตุ ิออกอากาศ เม่ือวันที่ 30 กันยายน พ.ศ.2562

คา่ เชา่ โครงขา่ ย (MUX) ต้งั แต่วนั ท่ี 1 กรกฎาคม พ.ศ.2563
ตลอดอายใุ บอนญุ าตทีวีดจิ ิทัล รวม 9 ปี 6 เดือน เป็นเงนิ
18,775 ล้านบาท รวมเป็นทต่ี ้องจา่ ยสนับสนนุ ทีวดี ิจทิ ลั ราว
32,397 ลา้ นบาท

72
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

กรณีศึกษา

เศรษฐมติ แิ ละทรรศนะวชิ าการ

ด้านนโยบายและการกำ�กับดูแลกจิ การโทรทัศน์ดจิ ิทลั

ในมิติทางด้านเศรษฐมิติและการลุงทุนจากงบ โดย ศาสตราจารย์ ดร.พิรงรอง รามสตู (กรรมการกสทช.
ประมาณ/รายได้จากภาครัฐสามารถฉายให้เห็นภาพรวม ดา้ นกจิ การโทรทัศน์) ในการอบรมเชงิ ปฏิบตั กิ ารทจี่ ัด
ในเบอื้ งตน้ ได้ โดยท�ำ การจดั ทำ�สรุปคา่ ใช้จ่ายในรอบ 8 ปี โดย สำ�นกั งาน กสทช. รว่ มกับ สภาวิชาชพี ข่าววิทยแุ ละ
เพ่ือสนับสนุนกิจการโทรทัศน์ภาคพื้นดินระบบดิจิทัล โทรทศั น์ไทย เมือ่ วันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 2565 น�ำ เสนอโดย
ประเทศไทย (ตงั้ แต่ พ.ศ. 2557 - 2565) ซ่งึ ผูเ้ ขียน ประมวล สรปุ ไว้ใน ตารางท่ี 3 “ประมาณการคา่ ใช้จ่ายในรอบ 8 ปี
ขอ้ มูลประมาณการจากการบรรยาย “ 8 ปี ทวี ีดิจิทัลปัญหา จาก กสทช. เพอื่ สนบั สนุนกจิ การโทรทศั นภ์ าคพืน้ ดินระบบ
ค่าสูญเสียโอกาส และความท้าทายทางจรยิ ธรรม” ดจิ ทิ ัลประเทศไทย (ตงั้ แต่ พ.ศ. 2557 - 2565)” ดังตอ่ ไปน้ี

ตารางที่ 3 “ประมาณการคา่ ใชจ้ ่ายในรอบ 8 ปี จาก กสทช. เพ่ือสนบั สนนุ กจิ การโทรทศั นภ์ าคพื้นดินระบบดจิ ทิ ลั
ประเทศไทย (ตั้งแต่ พ.ศ. 2557 - 2565)”

รายการสนับสนนุ /คา่ ชดเชย มูลคา่ (ล้านบาท) นโยบาย/ มาตรการ/ ค�ำ สงั่

1) การสนับสนุนค่าเช่าโครงข่าย (MUX) 17,165.70 คำ�สง่ั คสช.ท่ี 4/62
2) การยกเวน้ เงินประมลู งวดท่ี 5 - 6 13,622.40 คำ�สั่ง คสช.ที่ 4/62
3) การสนับสนุนกลอ่ งรับสญั ญาณโทรทศั น์ (Set-top Box) 7,171.74 นโยบาย กสทช. สนับสนนุ การเปล่ียนผ่าน
4) การจ่ายคืนค่าใบอนญุ าต 7 ช่อง 2,907.77 คำ�สง่ั คสช.ท่ี 4/62
5) การสนบั สนนุ คา่ เชา่ โครงขา่ ย (50% 2 ปี) 1,840.46 คำ�สั่ง คสช.ท่ี 9/61
6) การสนบั สนนุ คา่ ใช้จา่ ย Must Carry 1,607 คำ�สง่ั คสช.ท่ี 76/59
7) การปรบั เปลี่ยนอุปกรณ์โครงขา่ ย (MUX) 756.99 คำ�สงั่ คสช.ท่ี 4/62
8) การสนบั สนนุ การจัดท�ำ ข้อมูลเรตต้งิ 288.9 คำ�สั่ง คสช.ท่ี 4/62
9) การคืนเงินประมูล บรษิ ัท ไทยทีวี จำ�กดั 141.8 คำ�สง่ั ศาลปกครองสูงสดุ
รวมค่าใช้จา่ ยท้ังสิน้ 45,502.76 + ส่วนลดค่าธรรมเนียมตามประกาศ กสทช.
(ลดจาก 1.5 – 2% เหลือ 0.125 – 0.75%)

ทมี่ า ประมวลสรปุ และเรยี บเรียงข้อมูลจากการบรรยายของ ศาสตราจารย์ ดร.พริ งรอง รามสูต (กรรมการ กสทช.
ดา้ นกจิ การโทรทศั น์) หัวข้อ “8 ปีทวี ดี จิ ทิ ัล ปญั หาคา่ สญู เสยี โอกาสและความทา้ ทายทางจริยธรรม” จดั โดย สำ�นักงาน กสทช.
ร่วมกับ สภาวชิ าชีพขา่ ววทิ ยแุ ละโทรทัศน์ไทย เม่ือวนั ท่ี 3 กันยายน พ.ศ. 2565
หมายเหตุ / ข้อเสนอแนะ : 1) การนำ�เสนอในตารางท่ี 3 เป็นการประมาณการใหเ้ ห็นภาพรวมโดยสงั เขป ซ่งึ อาจยงั มี
รายการสนับสนุน / คา่ ใชจ้ ่ายในรายการและรูปแบบอืน่ ๆ ทีต่ ้องด�ำ เนินการสบื คน้ และตรวจสอบข้อมลู เพม่ิ เตมิ 2) ยอดตัวเลข
มูลคา่ และรายการต่างๆ ต้องมกี ารตรวจสอบกบั ส�ำ นักงาน กสทช. โดยละเอยี ด และ 3) สำ�นักงาน กสทช. ควรจัดท�ำ รายงาน
อย่างเป็นทางการเพื่อแจกแจงและสรปุ คา่ ใชจ้ ่ายท้งั หมดในการสนบั สนนุ กจิ การโทรทศั น์ดจิ ทิ ลั ท้งั ทีม่ าจากนโยบายของ กสทช.
เอง และ ค�ำ สัง่ คสช. ทงั้ 3 ฉบับ
3) การแทรกแซงจากอ�ำ นาจนอกระบบตลาดและ
ในประเด็นปัญหาสำ�คัญของการเปล่ียนผ่านสู่ ผลท่ตี ามมา
ดิจิทัลและการประกอบกิจการโทรทัศน์ภาคพื้นดินระบบ
ดิจทิ ลั ประเทศไทยในชว่ ง 8 ปีแรก (ตงั้ แตพ่ .ศ. 2557 - 2565) (4) การเขา้ มาสรา้ งอทิ ธพิ ลของ OTTs โดยเฉพาะ
ในมุมมองวิชาการด้านนโยบายและการกำ�กับดูแลกิจการ อยา่ งยงิ่ ในบรบิ ทของการล็อกดาวน์จากโรคระบาด
สือ่ สาร ศาสตราจารย์ ดร.พิรงรอง รามสูต (กรรมการ
(5) ศักยภาพในการปรับตัวของผู้ประกอบการ
กสทช.ด้านกิจการโทรทศั น)์ ไดน้ �ำ เสนอทรรศนะสรปุ ออก และความยืดหยุ่นของผู้กำ�กับดูแลภายใต้สถานการณ์ท่ี
เปน็ 6 ประเด็นเงื่อนไขและปัญหาส�ำ คัญ ดงั ตอ่ ไปน้ี เปล่ียนแปลงไป กับ ช่องวา่ งด้านขอ้ มลู ความเข้าใจ และ
(1) การก�ำ หนดโครงสร้างตลาดผา่ นการออกแบบ ความคาดหวงั ระหวา่ ง ผ้ปู ระกอบการกับผูก้ ำ�กบั ดูแล และ
ใบอนุญาตและกระบวนการเข้าสู่ใบอนญุ าต กับ การดำ�เนิน (6) ปัญหาคณุ ภาพของเน้อื หา บทบาททางสังคม
การเพ่ือรองรับการเปลี่ยนผ่านสู่ทีวีดิจิทัลและการกำ�กับดูแล ของส่อื โทรทัศน์ และความท้าทายทางจรยิ ธรรม
ตามเงื่อนไขใบอนุญาต
(2) ดิสรัปชัน่ ทางเทคโนโลยี และพฤติกรรมการ ท่ีมา : ประมวลสรปุ และเรยี บเรยี งขอ้ มูลจากการบรรยายของ ศาสตราจารย์
เปิดรับ/ใช้สื่อที่เปล่ียนแปลงไปของผู้ใช้ส่ือที่เคลื่อนย้านสู่ ดร.พริ งรอง รามสตู (กรรมการ กสทช. ด้านกจิ การโทรทศั น)์ หัวข้อ “8 ปที ีวีดิจิทัลปัญหาคา่
สูญเสียโอกาสและความทา้ ทายทางจริยธรรม” จดั โดย สำ�นักงานกสทช. รว่ มกบั สภาวิชาชพี
ข่าววทิ ยุและโทรทัศน์ไทย เมือ่ วันท่ี 3 กันยายน พ.ศ. 2565)
โลกออนไลนม์ ากขึน้ เร่ือยๆ

73

ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ในภาค 1 “นเิ วศววิ ฒั น์โทรทัศน์ไทย” ฉาย (พ.ศ.2555 -2565) ในสว่ นต่อไปในภาค 2 นำ�เสนอ
สองภาพฉากทัศนอ์ ตุ สาหกรรมทีวีไทย ไดแ้ ก่ 1) ขอ้ มลู ความรเู้ บอ้ื งตน้ ทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั “นเิ วศววิ ฒั น์
นวัตกรรมแห่งยุคสมัยและวัฏฏะการเปล่ียนแปลง โทรทัศน์นานาชาติ” องค์ความรู้เพื่อนำ�ไปสู่การ
ตลอด 67 ปี ทวี ีไทย (พ.ศ. 2498 – 2565) ตลอด พัฒนากรอบแนวคิดการกำ�หนดวิสัยทัศน์อุตสาห
จนแนวโนม้ ในอนาคต และ2) ทบทวนถอดบทเรียน ก ร ร ม โ ท ร ทั ศ น์ ใ ห้ ส อ ด รั บ กั บ ร ะ บ บ นิ เ ว ศ สื่ อ ใ น
ตลอดเสน้ ทาง 1 ทศวรรษทวี ดี จิ ทิ ลั ไทย ปัจจบุ นั และอนาคตในล�ำ ดบั ต่อไป

ภาค 2

นเิ วศวิวฒั น์โทรทัศนน์ านาชาติ : International Televisiology
นิ เวศวิวัฒน์โทรทัศน์นานาชาติ (Televisiology ~ เพื่อนำ�มาใช้อธิบาย และฉายภาพวิวัฒนาการโทรทัศน์จาก

International TV Industry) : การศกึ ษาเปรยี บ ยุคแอนะล็อกสู่ยุคดิจิทัล และก้าวสู่ยุคอุตสาหกรรม 4.0
เทียบระบบนิเวศและแนวโน้มด้านพัฒนาการอุตสาหกรรม สามารถจำ�แนกยคุ สมัย ตามกรอบกระบวนทศั น์นวตั กรรม
โทรทัศน์ในระดับสากล จะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนา เชิงทฤษฎีการสือ่ สารกจิ การโทรทัศน์สากล ออกไดเ้ ป็น 6
องค์ความรู้สำ�หรับการวิเคราะห์ฉากทัศน์ในช่วงเปลี่ยน กระบวนทัศนน์ วตั กรรม ดังตอ่ ไปน้ี
ผ่านเทคโนโลยีโทรทัศน์ในระดับโลก เพื่อใช้ประกอบการ I)กระบวนทศั น์นวตั กรรมโทรทศั น์ยุคประดิษฐกรรม
กำ�หนดนโยบาย และการวางแผนของประเทศไทย ซึ่งใน เร่มิ ตน้ (ทศวรรษ 1920s Initial Invention of TV)
ภาค 2 น้ี เปน็ การสรุปฉากทัศน์วิวัฒนาการจากยุคเริ่มต้น II)กระบวนทัศน์นวัตกรรมโทรทัศน์พัฒนายุคเข้าสู่
สู่การเปลี่ยนผ่านจากแอนะล็อกสู่ดิจิทัล ต่อเนื่องไปสู่ยุค หว่ งโซร่ ะบบอตุ สาหกรรมสายการผลิต ออกอากาศและแพร่
บูรณาการเทคโนโลยีนวัตกรรมโทรทัศน์เข้ากับวิศวกรรม หลายสู่มวลชน (ทศวรรษ 1930s – 1950s TV as a Mass
คอมพิวเตอร์และโทรคมนาคมประกอบกับแนวโน้มการขับ Product)
เคลื่อนอตุ สาหกรรมโทรทัศน์สู่ ยุค “ขอ้ มูลอภพิ ันธ์ุ” -“เมตา III)กระบวนทัศน์นวัตกรรมโทรทัศน์ ยุคพัฒนา
ดาต้า” (Metadata) ในทศวรรษ 2030s โดยน�ำ เสนอบทสรปุ เทคนิควิธีการความคิดสร้างสรรค์ผ่านกระบวนการถ่ายทำ�
ฉากทัศน์วิวัฒนาการการเปลี่ยนผ่านและการเปลี่ยนแปลง การผลิตการนำ�เสนอเนื้อหาข่าวสารสาระบันเทิงมีวิวัฒนา
ระบบนเิ วศโทรทัศนส์ �ำ คญั ระดับโลก (Global Televisiology) การคิดค้นรูปแบบรายการโทรทัศน์ที่หลากหลายอย่างต่อ
ครอบคลมุ 2 มิติ ทง้ั ใน 1) มติ เิ ชิงทฤษฎที างวชิ าการ และ เนื่องเพ่ือตอบสนองตลาดอุตสาหกรรมข่าวสารสาระบันเทิง
วิทยาการโทรทศั น์ และ 2) มิติพัฒนาการนวัตกรรม ใน ท่ีเติบโตและเปน็ ทีน่ ยิ มตามล�ำ ดับ (ทศวรรษ 1960s – 1990s
ระบบอุตสาหกรรมโทรทศั น์นานาชาติ ดงั ต่อไปน้ี Diversification of Broadcast TV Content)
ในสว่ นแรก สำ�หรบั มิติเชิงทฤษฎีทางวชิ าการ และ IV)กระบวนทศั น์นวัตกรรมโทรทศั นย์ คุ การเปล่ยี น
วทิ ยาการโทรทัศน์ (Television Studies Aspects) ฉาก ผ่านจากแอนะล็อกสู่ดิจิทัล พัฒนาการทีวีและนวัตกรรม
ทศั น์ววิ ฒั นาการของโทรทศั น์ในบรบิ ทวิชาการสื่อสาร ปรบั สื่อสารเพ่ือการสร้างปฏสิ ัมพนั ธ์ (ทศวรรษ 2000s Digital
ประยุกต์จากชุดข้อมูลและคำ�อภิปรายแนวคิดพ้ืนฐานของ Transformation and Emergence of Interactivity TV)
คณะผ้แู ตง่ หนังสอื “Digital Interactive TV and Meta-
da” โดย Artur Lugmayr, Samuli Niiranen, Seppo Kalli “ข้อมลู อภิพันธ”ุ์ “เมตาดาต้า” (Metadata) หมายถงึ ข้อมลู หรือสารสนเทศที่ถกู จดั ท�ำ
(2004: 17) ประกอบกบั เอกสารสารสนเทศประวัตกิ ิจการ ข้ึนอยา่ งมีโครงสร้าง เพอ่ื ใช้ในการบรรยายทรพั ยากรสารสนเทศในด้านลักษณะเนื้อหา และ บริบทที่
โทรทัศน์ โดยคณะกรรมการกลางก�ำ กับดแู ลกจิ การสอื่ สาร เกี่ยวขอ้ งซงึ่ ไดแ้ กล่ กั ษณะทางกายภาพ และการผลิตทรัพยากรสารสนเทศ ตลอดจนความสมั พนั ธ์
ระหว่างองค์ประกอบที่ใช้ในการบรรยายทรัพยากรสารสนเทศ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อตอบสนองการ
ท�ำ งาน คอื การสบื คน้ และการบริหารจดั การ ซ่งึ ประกอบไปดว้ ยการก�ำ หนดสิทธิในการใช้ การก�ำ หนด
ความคมุ้ ครองทรัพย์สนิ ทางปัญญา การสงวนรักษา (ราชบัณฑติ ยสถาน. พจนานกุ รมศัพท์เทคโนโลยี
สหรฐั อเมรกิ า (FCC-Federal Communication Commission) ทางภาพ ฉบับราชบณั ฑติ ยสถาน. กรุงเทพฯ : ราชบณั ฑิตยสถาน, 2556, หน้า 185)

74
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

V)กระบวนทัศน์นวัตกรรมโทรทัศน์ยุคพัฒนาการ นวัตกรรมสื่อใหม่จะให้บริการควบคู่กันไปในตลาดอุตสาห
บรู ณาการทวี ีและส่ือใหม่ (ทศวรรษ 2010s TV Broadcast กรรมสือ่ สาร (Traditional TV and non-linear content of-
Technology & New Media Synergy - Media Convergence) ferings will coexist.)
การหลอมรวมส่ือท่ีมีเทคโนโลยีดิจิทัลเป็นโครงสร้างพ้ืนฐาน 3)เทคโนโลยีสื่อสารจะถูกพัฒนาเพื่อเพิ่มประสิทธิ
ก่อให้เกิดพัฒนาการของโทรทัศน์ที่สำ�คัญ อาทิ การผลิต ภาพในการโฆษณาที่เจาะจงโดยตรงวัตถุประสงค์เป้าหมาย
และการนำ�เสนอด้วยเทคนิคการส่ือสารเสริมปฏิสัมพันธ์ และเสริมสมรรถนะความสามารถในการระบุกลุ่มเป้าหมาย
และประสบการณผ์ ่านเทคโนโลยีความจริงเสมือน (VR and ท่ชี ัดเจนย่งิ ข้ึน (Advertising becomes targeted.)
ImmersiveTV) การน�ำ เสนอสารและเลา่ เรอ่ื ง ระหวา่ ง/หลาก 4)การกำ�กับดูแลโครงสร้างตลาดอุตสาหกรรม
หลาย/ข้ามแพลตฟอร์ม (Transmedia Storytelling and โทรทัศน์ภายในประเทศ มแี นวโน้มทีจ่ ะยืดหยนุ่ และผ่อน
Multi/Cross-platforms) พัฒนาการของรูปแบบการปฏิสัม คลายมากข้ึนกว่ากรอบการกำ�กบั ดูแลในทศวรรษกอ่ น เพื่อ
พนั ธร์ ะหว่างทีวี และเครอื ขา่ ยสงั คมออนไลน์ “โซเชียลทีวี” เสริมศักยภาพในการแข่งขันกับการบริการวิดีทัศน์และ
(Social TV) การถือเกดิ ขน้ึ และแพร่หลายของแพลตฟอร์ม โทรทศั น์ตามวถิ ีครรลองนวัตกรรมส่อื ใหม่ ตลอดจนรับมือ
ให้บริการวิดีโอและทีวี ไดแ้ ก่ โอทีที ทีวี และ บรกิ ารวิดีโอ กับการรุกคืบสู่ตลาดของกิจการแพลตฟอร์มและบริการ
สตรีมมิง่ (OTTs & Video Streaming) การใหบ้ ริการเสรมิ คอนเทนตจ์ ากตา่ งประเทศ (There will be moderate market
ข้อมูลและบริการรปู แบบใหม่ (Virtual Multichannel Video regulation overall.)
Programming Distribution) ฯลฯ 5)การโฆษณาและการจัดหารายได้โดยตรงจะยังคง
VI)กระบวนทัศน์นวัตกรรมโทรทัศน์สู่ยุควิทยาการ ความสำ�คัญท่ีสุดในระบบธุรกิจสื่อและโดยเฉพาะอย่างย่ิง
ข้อมูลวารสารศาสตร์ดิจิทัล เมตาดาต้า ในระบบอุตสาห การประกอบกิจการโทรทัศน์ (Advertising and direct reve-
กรรม 4.0 (เรม่ิ ตน้ ในทศวรรษ 2020s พัฒนาสู่ 2030s Indus- nues will remain most relevant.)
try 4.0 – 4IR: Data Science/ Data Journalism/ Metadata 6)ผู้ประกอบการรายใหม่และผู้ประกอบกิจการ
TV/ Data-driven TV) ทมี่ ีวิศวกรรมโทรคมนาคม วิศวกรรม โทรทัศนร์ ายเดมิ จะมีการปรบั รูปแบบวิธกี ารบริหารจัดการ
คอมพวิ เตอร์ขนั้ สูง และวิทยาการขอ้ มลู เปน็ เทคโนโลยแี กน ทางธรุ กจิ ในหว่ งโซอ่ ตุ สาหกรรมอยตู่ ลอด ซง่ึ กจิ การสว่ นหนง่ึ
กลางในการขับเคลื่อนกิจการโทรทัศน์สู่ยุคอุตสาหกรรมและ จะมีการควบรวมกันและเข้าซื้อกิจการมากยิ่งขึ้น ทั้งในรูป
ระบบนเิ วศสื่อใหม่ แบบ/ประเภทธุรกิจสื่อควบรวมกับธุรกิจสื่อ ธุรกิจสื่อควบ
สำ�หรับชุดคำ�อธิบายเพิ่มเติมระหว่างรอยต่อพลวัต รวมกับธุรกิจโทรคมนาคม และ ธุรกิจสื่อควบรวมกับธุรกิจ
กระบวนทัศน์นวตั กรรมโทรทัศนท์ ี่ V) 2020s ในปจั จุบนั สาขาอื่นๆ ก่อให้เกิดนวัตกรรมการบริหารจัดการธุรกิจสื่อ
และ ตอ่ ยอดสกู่ ระบวนทศั นท์ ่ี VI) 2030s อนาคตที่ก�ำ ลังมา รูปแบบใหม่ในตลาดอย่างมากมายหลายประเภทธุรกิจใหม่
ถึงในบริบท “กรอบแนวคดิ และแนวโน้มพฒั นาการกจิ การ (New and existing players will reposition along the value
โทรทัศน์ในช่วงการเปล่ียนผ่านสู่ดิจิทัลและการก้าวต่อไปใน chain in a partly consolidated market.)
ทศวรรษใหม่ (2030s)” จากงานวิจัย “The Future of the
TV and Video Landscape by 2030” โดย Deloitte (2018) จากภาคทฤษฎีทางวิชาการและวิทยาการโทรทัศน์
ไดน้ �ำ เสนอประเดน็ สรปุ ผลการศึกษาทีส่ ำ�คัญไว้ 6 ประการ สากล การเรียนรู้ภาคแนวคิด สู่การถอดองค์ความรู้เชิง
ดังนี้ การศึกษาเปรียบเทียบบทเรียนการเปลี่ยนผ่านสู่ทีวีดิจิทัล
1)การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลส่งผลต่อการปฏิรูปทั้ง นานาชาติ 2000s – 2010s ซ่ึงจะน�ำ ในส่วนต่อไป
กระบวนการของภาคอุตสาหกรรมสื่อทั้งระบบท้ังในด้าน
การผลิตเนื้อหาสารการผลิตรายการและการเผยแพร่โดยที่
เทคโนโลยีดิจิทัลเป็นปัจจัยหลักในทุกบริบทของห่วงโซ่
อุตสาหกรรมทั้งในปัจจุบนั และอนาคต (Digitalization will
change content production, distribution, and recom-
mendation functionalities.)
2)ในช่วงการเปลี่ยนผ่านสู่ทศวรรษใหม่ 2030s
กิจการโทรทัศน์ในรปู แบบเดมิ และโทรทัศนต์ ามวิถีครรลอง

75
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ทบทวนถอดบทเรยี น : การเปลยี่ นผา่ นสทู่ วี ดี ิจิทลั นานาชาติ 2000s – 2010s

International DTV 2000s – 2010s

ในส่วนการทบทวนถอดบทเรียนการเปลี่ยนผ่านสู่ เม่อื พจิ ารณาในบริบทสากล วิธกี ารจัดสรรคลน่ื ความถ่ี การ
ทีวดี ิจทิ ัลนานาชาติ ผา่ นการศกึ ษาระบบ รูปแบบ วิธีการ อนญุ าตให้สทิ ธิในการประกอบการ และการเข้าสู่ตลาดของ
ใหอ้ นุญาตประกอบการ จะชว่ ยฉายภาพฉากทัศน์ในระดับ ผูป้ ระกอบการโทรทศั นภ์ าคพ้ืนดนิ ระบบดิจิทัล มี 3 วธิ ีการ
สากลใน ภาคนโยบายสูภ่ าคปฏบิ ตั ติ ามกรอบกระบวนทัศน์ หลกั ดังน้ี
นวัตกรรมการสอื่ สารโทรทศั น์สากลที่ IV) ยคุ การเปล่ียน 1)“การจัดลำ�ดับสิทธ์ิผู้ย่ืนสมัครขอใช้สิทธิ์ก่อนได้
ผ่านจากแอนะล็อกสู่ดิจิทัลซ่ึงจะเป็นประโยชน์ในการศึกษา รบั การพจิ ารณาก่อน” (First Come First Served) เปน็ การ
เปรียบเทียบระหว่างรูปแบบและวิธีการที่นานาชาติเลือกใช้ พจิ ารณาแตล่ ะรายโดยไมม่ กี ารเปรียบเทยี บกับผสู้ มัคร หรอื
กับรูปแบบและวิธีการของไทย ที่ได้นำ�เสนอไว้แล้วในภาค คู่แข่งรายอื่นองค์กรกำ�กับดูแลกิจการสื่อสารของรัฐ/รัฐบาล
ที่ 1 ซึ่งประเทศไทยเลอื กวธิ ีการจดั สรรคล่ืนความถ่แี ละการ โดยท่ัวไปพิจารณาจากกฎระเบียบเกณฑ์ข้อกำ�หนดท่ี
เข้าสู่ตลาดของผู้ประกอบการโทรทัศน์ภาคพ้ืนดินระบบ เกยี่ วขอ้ งในการจัดสรรคลืน่ ความถ่ฯี การให้ประเภทอนุญาต
ดจิ ิทลั ดว้ ย “วิธกี ารประมูล” (Auctions) เมอ่ื วันที่ 26 - 27 ใบอนญุ าต แผนการจดั สรรคลน่ื ความถ่ี จ�ำ นวนชอ่ งความถ่ี
ธนั วาคม พ.ศ. 2556 โดย ส�ำ นักงานคณะกรรมการกิจการ ทสี่ ามารถจดั สรรได้ หลกั เกณฑเ์ งอ่ื นไขข้อก�ำ หนดส�ำ คญั ใน
กระจายเสียงกิจการโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคม การประกอบกจิ การหลกั ฐานประกอบการพฒั นา คณุ สมบตั /ิ
แห่งชาติ(กสทช.) จัดการประมูลคลื่นความถี่เพื่อให้บริการ ยนื ยนั ความสามารถในการประกอบการ ประสบการณ์ใน
โทรทศั นด์ จิ ทิ ัล บริการธรุ กจิ ระดบั ชาติ 24 ชอ่ ง ดงั นน้ั ใน การประกอบธุรกิจโทรทัศน์ หลักฐานทางการเงิน ความ
บริบทการศึกษาการเปล่ียนผ่านสู่ทีวีดิจิทัลนานาชาติจะ ส�ำ คญั /ความจำ�เปน็ ของการบรกิ าร ฯลฯ
ช่วยให้สามารถถอดองค์ความรู้และสาระสำ�คัญจากชุด 2)“การพิจารณาประเมินคุณสมบัติหรือการเปรียบ
ข้อมูลเปรียบเทียบระบบการให้อนุญาตและรูปแบบวิธีการ เทยี บขอ้ เสนอ” (Public Tender/ Beauty Parade)” องคก์ ร
เข้าสู่ตลาดเพ่ือการประกอบการโทรทัศน์ภาคพื้นดินระบบ กำ�กับดูแลกิจการส่ือสารของรัฐ/รัฐบาลประกาศเชิญชวน
ดจิ ิทัล อนั จะเป็นประโยชน์ในการเสรมิ สร้างความเข้าใจพน้ื และกำ�หนดเกณฑ์คณุ สมบตั ิ กรอบระยะเวลา เง่อื นไข และ
ฐานที่มาท่ีไปความเหมือนและความแตกต่างของโครงสร้าง ระเบียบการกอ่ นลว่ งหนา้ เปิดโอกาสใหผ้ ู้สนใจยน่ื ใบสมคั ร
ระบบอุตสาหกรรมโทรทัศน์นำ�มาซึ่งความรู้ความเข้าใจเพ่ือ และ หลักฐานประกอบตามทก่ี ำ�หนดไว้ จดั ส่งเป็นเอกสาร
การพิจารณาแนวทางการแก้ไขปัญหาเชิงนโยบายและการ ลายลกั ษณอ์ ักษร และ/หรอื อาจมีการสมั ภาษณ์ให้ผู้สมคั ร
ประกอบธรุ กจิ โทรทัศน์ และนำ�ขอ้ มลู มาประยกุ ต์ในการออก น�ำ เสนอขอ้ มลู ประกอบโดยวาจาดว้ ยก็ได้ องคก์ รก�ำ กบั ดแู ล
แบบแนวทางการวิเคราะห์สู่การวางแผนการบริหารจัดการ กิจการสื่อสารของรัฐ/รัฐบาลจัดต้ังคณะกรรมการมีอำ�นาจ
คล่ืนความถ่ีฯ ชว่ งเปลย่ี นผ่านของอุตสาหกรรมโทรทัศน์ใน หน้าที่ตามกรอบกฎหมาย เพือ่ ท�ำ หนา้ ท่ีพิจารณาคัดเลอื ก
ทศวรรษตอ่ ไป และ/หรือ อนุมัติใบอนุญาตประกอบกิจการการตามขั้น
ในการทบทวนถอดบทเรียนเบือ้ งต้น เป็นการสรปุ ตอนและกระบวนการที่กำ�หนดและประกาศไว้ โดยทั่วไป
และประยุกต์แนวคิดของสหภาพโทรคมนาคมระหว่าง เกณฑก์ ารพจิ ารณาเพอื่ ประเมนิ เปรยี บเทยี บคุณสมบตั ิ อาทิ
ประเทศ (ITU – International Telecommunication Union) คณุ สมบัตขิ องประสบการณ์ความเช่ยี วชาญผ้สู มคั ร ผลงาน
จากคู่มอื “Guidelines for the transition from analogue ท่ีผ่านมาความสามารถศักยภาพในการดำ�เนินตามมาตร
to digital broadcasting” (2012) ท่ภี าครฐั ในหลายประเทศ ฐานทางเทคนิครูปแบบและคุณภาพของการให้บริการ
นำ�มาใช้เป็นกรอบการศึกษาวิธีการจัดสรรคลื่นความถี่ การ เนอ้ื หา และ ประเภทรายการ ค�ำ มัน่ สญั ญาในการใหบ้ ริการ
อนุญาตให้สิทธิในการประกอบการ การเข้าสู่ตลาดของผู้ แผนการประกอบการ แผนการเงินการลงทนุ หลกั ฐานการ
ประกอบการโทรทศั นภ์ าคพนื้ ดนิ ระบบดจิ ทิ ลั ประกอบดว้ ย เงิน ฯลฯ
การนำ�เสนอข้อมูลกรณีศึกษาการตัดสินใจประเมินทาง 3)“การประมูล” (Auctions) เปน็ วิธีการจดั สรรคลนื่
เลือกของรัฐบาลและองคก์ รกำ�กบั ดูแลกจิ การโทรทัศน์ใน 12 ความถ่ีโดยมีหลักการในการแข่งขันการเสนอราคาและผล
ประเทศ ตอบแทนให้แก่รัฐเพื่อให้ได้สิทธิในการใช้ช่วงคลื่นความถี่ฯ

76

ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ที่รฐั จัดสรรไว้ ผ้ทู ี่ใหร้ าคาประมูลสูงสดุ ได้สิทธปิ ระกอบการ ประเทศเพือ่ การบริการสาธารณะ บรกิ ารเชงิ พาณิชย์ บริการ
ตามกรอบระยะเวลากฎระเบียบเงื่อนไขในการใช้คลื่นความ ชมุ ชนและบรกิ ารรูปแบบ/ประเภทอน่ื ๆ แบบเฉพาะเจาะจง
ถแ่ี ละการประกอบการ ตามทอ่ี งคก์ รก�ำ กบั ดแู ลกจิ การสอ่ื สาร เปน็ ต้น
ของรฐั /รัฐบาลก�ำ หนดไว้ การออกแบบการประมูลมหี ลายวธิ ี ในการวิเคราะหเ์ ปรยี บเทยี บ 3 วธิ กี ารจัดสรรคล่ืน
การ อาทิ Dutch Auctions, Conventional Auctions ; Single ความถ่ี การอนญุ าตให้สทิ ธิในการประกอบการ และการ
-round, Multi-round ฯลฯ เข้าสู่ตลาดของผู้ประกอบการโทรทัศน์ภาคพ้ืนดินระบบ
หมายเหตุ : “การลำ�ดบั ตามความส�ำ คญั และความ ดิจทิ ัลนานาชาติ สามารถสรุปการเปรียบเทียบโดยสงั เขปถึง
จ�ำ เปน็ ของการบรกิ าร” (By Priority) เป็นอกี รปู แบบหน่งึ แต่ ขอ้ ดี/จดุ แขง็ ข้อด้อย/จุดออ่ น ความเสีย่ ง ขอ้ สังเกตในการ
เดิมในการพิจารณาให้อนุญาตตามเกณฑ์สิทธิประโยชน์ของ ดำ�เนินการซ่ึงสามารถนำ�เสนอออกเป็นตารางเปรียบเทียบ
รัฐ และ/หรือ ความจำ�เป็นของระบบการสื่อสารในแต่ละ ในตารางท่ี 4 ดังน้ี

ตผ้ปูารราะงกทอ่ี บ4กากราโรทเปรทรียัศบนเ์ภทายี คบพน้ื3ดวนิ ิธรีกะาบรบจัดดสจิ ริทรัลคนลา่ืนนคาชวาามตถิ ่ี: กขารอ้ อดนี/ุญจุดาแตขให็ง้สขทิ อ้ธดิใน้อกยา/รจปดุ รอะอ่ กนอบคกาวรามแเสลีย่ะงการขเ้อขสา้ สงั เตู่ กลตาใดนขกอารง
ด�ำ เนินการโดยสงั เขป

(Insวtิธruีกmารent) (ขInอ้ sดt/ีruจmุดแeขntง็ ) ข(้อIดns้อtยru/mจุดeอnอ่t)น (Iคnวstาrมuเmสeี่ยnงt) ขอ้ สังเ(กAตpใpนlกicาaรtดioำ�nเ)นินการ
การจัดลำ�ดบั สิทธิ์ผูย้ น่ื เป็นกระบวนจัดสรรท่ี ไม่ชว่ ยในการส่งเสรมิ
สมัครขอใช้สิทธกิ์ อ่ น ง่ายและรวดเร็ว การแข่งขันและใช้ ผปู้ ระกอบการทีม่ คี วาม มลู คา่ ของใบอนญุ าตใน
ไดร้ บั การพจิ ารณา ประโยชน์จากคลืน่ สามารถในการประกอบ มติ ิเศรษฐศาสตรอ์ ยู่
กอ่ น (First Come First มุ่งพิจารณาเชิงคณุ ภาพ ความถีอ่ ย่างเตม็ การอาจไม่ไดส้ ทิ ธิในการ ในวงจ�ำ กดั
Served) ผา่ นกระบวนการและ ประสทิ ธิภาพ ใช้คลื่นความถเ่ี นื่องจาก
เกณฑม์ าตรฐานการ ยื่นสมคั รล่าช้าล่วงเลย
การพจิ ารณาประเมิน ประกอบการที่องค์กร ใชเ้ วลาในการพจิ ารณา เวลาก�ำ หนด หรือเกิน
คุณสมบัติ เปรียบเทียบ กำ�กบั ดูแลกจิ การ นาน มแี นวโนม้ ทอ่ี าจ จำ�นวนกว่าชว่ งคลน่ื ท่ี
ข้อเสนอ (Public สอ่ื สาร/รฐั บาลก�ำ หนดไว้ เกดิ ความไม่โปรง่ ใสใน สามารถจดั สรรได้
Tender/ Beauty ผลการจดั สรรคล่นื กระบวนการได้
Parade) ความถ่ีมีประสิทธภิ าพ องค์กรก�ำ กับดแู ล อาจมกี ารรอ้ งเรยี น ฟอ้ ง จ�ำ นวนใบอนญุ าต
การประมูล (Auctions) ในเชิงเศรษฐศาสตร์ กิจการส่อื สาร/รฐั บาล รอ้ งในระหวา่ งและ ประกอบการแตล่ ะรอบ
สามารถกำ�หนดระเบยี บ ไมส่ ามารถกำ�หนด ประกาศผลการพจิ ารณา อาจมจี �ำ กดั เนอ่ื งจาก
วิธกี ารชัดเจนและ หรอื คาดการณ์ผลการ การเออ้ื ประโยชน์ให้ ตอ้ งใชร้ ะยะเวลาในการ
โปรง่ ใส ผลตอบแทน ประมลู ได้ อีกท้ังการ ผถู้ อื ครองใบอนญุ าต พจิ ารณาและเกณฑ์
รายไดจ้ ากการประมลู ประมลู กอ่ ใหเ้ กิดการ คณุ สมบตั ิ
กลบั สรู่ ฐั ลงทนุ ในระยะเร่มิ ต้น
สงู อาจส่งผลประทบ อาจมีการสมรรู้ ่วมคิด การจัดสรรคลนื่ ความถี่
ในการลงทนุ พัฒนาการ หรือ การฮั้วการประมลู ผา่ นการประมูลควรตัง้
ประกอบการในระยะ อาจสง่ ผลตอ่ ราคา อยูบ่ นแผนคล่นื ความถ่ี
ตอ่ ๆ ไป ทัง้ นีข้ ึ้นอยูก่ ับ สดุ ทา้ ย ท่สี ามารถจัดสรรได้จริง
ปจั จยั และสภาพการณ์ การออกแบบและการ อาจพิจารณาการเสรมิ
ทางเศรษฐกจิ การเมือง ด�ำ เนินการท่ีผิดพลาด ขอ้ ก�ำ หนดเชงิ มาตรฐาน
ธรุ กจิ และการตลาด คลาดเคล่อื นส่งผลกระ คุณภาพในการประกอบ
ระหว่างระยะเวลาท่ีได้ ทบตอ่ การจัดสรรคล่นื การและข้อก�ำ หนดทจี่ ำ�
สิทธกิ ารประกอบการ ความถี่ เปน็ อ่นื ๆ
การประมลู ในราคาสูง องคก์ รกำ�กับดแู ล/
อาจส่งผลใหผ้ ้ชู นะการ รัฐ ควรดำ�เนินการเฝา้
ประมลู ดำ�เนนิ การต่อ ติดตาม มกี ารวเิ คราะห์
ไม่ได้เนือ่ งจากตน้ ทุนสงู และในกรณจี �ำ เปน็ อาจ
และอาจต้องยกเลิก/ปดิ จะออกมาตรการเพ่อื
กจิ การในทส่ี ดุ ช่วยปกปอ้ งการบดิ เบือน
และผลกระทบทางการ
ตลาดท่ีอาจเกดิ ข้ึน

ที่มา : เครมู่ียือบเ“รยีGงuแidลeะlปinรeะsยfกุorตtข์ h้อeมtูลraจnาsกitiสoหnภfrาoพmโทaรnคaมloนgาuคeมtรoะหdiวgา่ iงtaปlรbะrเoทaศdc(IaTsUtin–g”In(t2e0r1n2a)tional Telecommunication Union)

77
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

จากการสบื ค้นขอ้ มลู นโยบายทางเลอื กในการเปลยี่ นผ่านสทู่ วี ีดจิ ิทัลใน 12 ประเทศ พบวิธกี ารจัดสรรคล่ืนความถ่ี
การอนุญาตใหส้ ทิ ธิในการประกอบการ และ การเข้าสู่ตลาดของผู้ประกอบการโทรทัศนภ์ าคพืน้ ดนิ ระบบดิจิทัล ซึ่งสามารถ
สรปุ ขอ้ มูลนยั ยะส�ำ คญั น�ำ เสนอไว้ในตารางท่ี 5 ดงั นี้

ตารางที่ 5 วิธกี ารเปลยี่ นผ่านส่ทู วี ดี จิ ิทัลใน 12 ประเทศ : นโยบายการอนุญาตประกอบการ รูปแบบวธิ ีการการจดั สรรคลน่ื ความถีก่ าร
อนุญาตให้สิทธิในการประกอบการและการเขา้ สู่ตลาดของผ้ปู ระกอบการโทรทัศน์ภาคพนื้ ดนิ ระบบดิจิทลั ในชว่ งทศวรรษ 2000s – 2010s

ประเทศ ทีวนีแโยอปบนราะะยลกกอ็ อากบร(อกรนาารญุยเาดติม) รปู ใแนบแกบลาวระธิปกีกราาะรรกอจอนัดบญุ สการาตรรคใทหลวี ส้ ่นืีดทิ คจิ ธวิทิ าัลมถ่ี ข้อมลู เพิ่มเติม/ หมายเหตุ
ออสเตรเลีย (กRาeรnตeอ่ wอaาlย)ใุ บอนุญาต ก(Pาuรbพliจิ cาTรeณnาdปeรr)ะเมินคุณสมบัติ
การพจิ ารณาประเมิน ในประเทศออสเตรเลยี ใบอนุญาตใชค้ ลื่นความถี่
เบลเยยี่ ม การจดั ลำ�ดับความ คณุ สมบตั ิ (Public Tender) โทรทัศนร์ ะบบดจิ ิทลั ส่วนใหญ่ได้รับการขยาย/
สำ�คัญ/จำ�เปน็ ของบริการ ต่ออายุ/ให้สทิ ธ์ิแก่ผู้ได้รบั อนญุ าตคล่ืนความถี่
(By Priority) การพจิ ารณาประเมิน โทรทศั น์ระบบแอนะล็อกรายเดมิ
คณุ สมบตั ิ (Public Tender) แต่เดิมมีเพยี งทีวบี รกิ ารสาธารณะเทา่ น้นั ทม่ี ีใบ
เดนมาร์ก การจดั ล�ำ ดบั ความ อนุญาตประกอบการโทรทัศน์ระบบแอนะล็อก
สำ�คัญ/จ�ำ เปน็ ของบรกิ าร
(By Priority) ใชม้ าตราการเพ่มิ ค่าธรรมเนยี มใบอนุญาตคิด
ตามอัตราสว่ นรอ้ ยละของรายได้รวมทั้งหมด
ของสถานี
แตเ่ ดมิ มีเพยี งทวี ีบรกิ ารสาธารณะเท่านั้นท่มี ีใบ
อนญุ าตประกอบการโทรทศั น์ระบบแอนะลอ็ ก

ฟนิ แลนด์ การจัดลำ�ดับความ การจดั ลำ�ดบั ความ ผู้ใหบ้ ริการเครอื ขา่ ยระดับชาติไดร้ ับการจัดสรร
ส�ำ คัญ /จ�ำ เป็นของบริการ สำ�คญั /จำ�เปน็ ของบรกิ าร ใบอนุญาตตามข้อกำ�หนดการเริม่ ด�ำ เนนิ การ
(By Priority) (By Priority) ตามแผนเปลย่ี นผ่าน

ฝรง่ั เศส การจดั ลำ�ดับความ ทวี บี ริการสาธารณะที่ไดร้ บั อนุญาตแพรภ่ าพ
ส�ำ คญั /จ�ำ เปน็ ของบริการ กระจายเสยี งในระบบแอนะล็อกแตเ่ ดิมไดร้ ับ
(By Priority) การอนุญาตโดยอัตโนมตั ิในการเปลีย่ นผา่ นสู่
ระบบดิจทิ ลั
เยอรมนี การจัดล�ำ ดบั ความ การจัดลำ�ดบั ความ ทวี ีบรกิ ารสาธารณะ และ ผู้ประกอบการท่ี
สำ�คัญ/จ�ำ เป็นของบรกิ าร สำ�คญั /จำ�เปน็ ของบริการ ไดร้ ับอนุญาตแพร่ภาพกระจายเสียงในระบบ
(By Priority (By Priority) แอนะล็อกแต่เดิมได้รบั การสนบั สนนุ ในการ
เปล่ียนผ่านสรู่ ะบบดจิ ทิ ลั จนถึง ณ วนั ยตุ ิ
การพจิ ารณาประเมิน ระบบแอนะลอ็ ก เฉพาะทวี ีบรกิ ารสาธารณะได้
คณุ สมบตั ิ (Public Tender) รับสิทธกิ ารสนบั สนนุ ตอ่ ไป
ผู้ให้บริการเครอื ข่ายระดบั ชาติได้รบั การ
จัดสรรใบอนญุ าตตามขอ้ กำ�หนดการเรม่ิ
ด�ำ เนนิ การตามแผนเปลี่ยนผ่าน

ทวี บี ริการสาธารณะ และ ผูป้ ระกอบการท่ี
ไดร้ บั อนุญาตแพรภ่ าพกระจายเสียงในระบบ
แอนะลอ็ กแต่เดิมได้รบั การสนบั สนนุ ในการ
เปลี่ยนผ่านส่รู ะบบดจิ ิทลั
แตเ่ ดมิ มีเพียงทีวีบริการสาธารณะเท่าน้ันทม่ี ี
ใบอนุญาตประกอบการโทรทศั น์
ระบบแอนะล็อก

ใชม้ าตราการเพ่ิมค่าธรรมเนียมใบอนญุ าตคดิ
ตามอตั ราส่วนรอ้ ยละของรายไดท้ ง้ั หมดรวม
ของสถานี
นวิ ซแี ลนด์ - การจัดล�ำ ดบั ความสำ�คัญ/ ทีวบี ริการสาธารณะ และ ผู้ใหบ้ ริการทีวีบริการ
จ�ำ เปน็ ของบริการ ธุรกจิ /เชงิ พาณิชย์ พัฒนาจดั ท�ำ ข้อเสนอและ
(By Priority) และ ผยู้ น่ื แผนประกอบการ ยน่ื เพือ่ ขอพิจารณาใบอนุญาต
สมัครขอใช้สิทธกิ์ ่อน ประกอบการโทรทศั นด์ จิ ทิ ัล
ได้รับการพิจารณาก่อน
(First Come First Served)

78
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ประเทศ ทวีนแีโยอปบนราะะยลกก็ออากบร(อกรนาารุญยเาดตมิ ) รปู ใแนบแกบลาวระธิปกีกราาะรรกอจอนดั บุญสการาตรรคใทหลวี ้สนื่ีดทิ คิจธวิทิ าลั มถี่ ขอ้ มูลเพิม่ เติม/ หมายเหตุ
สเปน (สกBาำ�yรคจPัญัดri/ลoจr�ำ ำ�iดtเyปับ)็นคขวอามงบรกิ าร (กPาuรbพliจิ cาTรeณnาdปeรr)ะเมินคณุ สมบตั ิ
การพิจารณาประเมิน ทวี บี รกิ ารสาธารณะ และ ผู้ใหบ้ รกิ ารทีวบี ริการ
สวีเดน การจัดล�ำ ดับความ คุณสมบัติ (Public Tender) ธุรกจิ / เชงิ พาณิชยส์ ่วนหนึง่ ที่มีใบอนญุ าต
สหราชอาณาจักร สำ�คัญ/จ�ำ เป็นของบรกิ าร การพิจารณาประเมิน ประกอบการโทรทัศน์ระบบแอนะลอ็ กแตเ่ ดมิ
(By Priority) คุณสมบตั ิ (Public Tender) ได้รับการสนบั สนุนให้ใช้โครงข่ายทีวีดจิ ิทัลโครง
การจดั ลำ�ดบั ความ ขา่ ยเร่มิ แรก
สำ�คญั /จ�ำ เปน็ ของบรกิ าร การพิจารณาประเมนิ แตเ่ ดิมมีเพยี งทีวบี รกิ ารสาธารณะเท่าน้ันทมี่ ีใบ
(By Priority) คุณสมบัติ (Public Tender) อนุญาตประกอบการโทรทัศนร์ ะบบแอนะลอ็ ก

สหรฐั อเมรกิ า การต่ออายใุ บอนุญาต ทีวบี ริการสาธารณะ และผู้ให้บรกิ ารทีวบี ริการ
(Renewal) ธุรกจิ /เชงิ พาณิชย์ 3 ราย ท่มี ีใบอนญุ าตประกอบ
การโทรทัศนร์ ะบบแอนะลอ็ กแต่เดมิ ได้รับการ
สนับสนุนให้ใช้โครงข่ายทีวีดจิ ทิ ลั ใน 2 โครงขา่ ย
เรมิ่ แรก
ใชม้ าตราการเพิ่มค่าธรรมเนียมใบอนญุ าตคดิ
ตามอตั ราส่วนร้อยละของรายได้ทัง้ หมดรวม
ของสถานที วี ีบรกิ ารสาธารณะที่ได้รบั อนญุ าต
แพรภ่ าพกระจายเสยี งในระบบแอนะลอ็ กแต่
เดมิ ไดร้ ับการอนญุ าตโดยอัตโนมัติในการ
เปลี่ยนผา่ นสู่ระบบดิจิทลั

ที่มา : เรียบเรยี งและประยกุ ตข์ อ้ มูลจาก สหภาพโทรคมนาคมระหวา่ งประเทศ (ITU – International Telecommunication Union)
คูม่ ือ “Guidelines for the transition from analogue to digital broadcasting” (2012)

ในส่วนการทบทวนถอดบทเรียนการเปลยี่ นผ่านสู่ทีวดี ิจทิ ลั นานาชาติ 2000s – 2010s ใหข้ ้อมลู เปรยี บเทียบรูป
แบบวีธกี ารจัดสรรคลื่นความถ่ี ฯ และ การให้ใบอนุญาตประกอบการทีวีดจิ ิทลั ในสว่ นตอ่ ไปน�ำ เสนอ “โทรทศั น์ในภมู ิทัศน์
นวตั กรรมส่อื ใหมแ่ ละเศรษฐมิตอิ ุตสาหกรรม 4.0” กรณีศกึ ษานานาชาติ 2010s – 2020s

“โทรทัศน์ในภูมิทัศน์นวัตกรรมส่อื ใหมแ่ ละเศรษฐมติ อิ ตุ สาหกรรม 4.0”
กรณีศึกษานานาชาติ 2010s – 2020s

(International Television Ecosystems 2010s – 2020s : New Media Landscape and Digital Economy - 4IR)

มิติพัฒนาการนวัตกรรมในระบบอุตสาหกรรม 1)โทรทัศน์ท่ามกลางภูมิทัศน์สื่อที่เปลี่ยนแปลง“
โทรทศั นน์ านาชาติ (International Television Aspects : กรณีศึกษา ภูมิทัศน์โทรทัศน์สหรัฐอเมริกา 2021 - 2022”
Innovation and Development) สามารถถอดองคค์ วามรู้ 2)โทรทัศน์และพัฒนาการร่วมสมัย “กรณีศึกษา
ได้จากตัวอย่างกรณีศึกษาอุตสาหกรรมโทรทัศน์ในประเทศ พัฒนาการนวัตกรรมสื่อสารนานาชาติ : การบูรณาการ
ตา่ งๆ ท่ีนา่ สนใจ ประมวลสรปุ ไวเ้ พื่อเปน็ แนวทางการศึกษา เทคโนโลยีโทรทัศน์ วศิ วกรรมโทรคมนาคมและวทิ ยาการ
ใน 2 บรบิ ท ดังต่อไปน้ี ระบบคอมพิวเตอร์ชน้ั สูง”


79
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

่ทีมา: The Nielsen Company (US)โทรทัศนท์ ่ามกลางภมู ิทศั น์สื่อท่ีเปลีย่ นแปลง

ที่มา : The Nielsen Company (US)“กรณีศกึ ษาภมู ทิ ศั น์โทรทัศน์สหรฐั อเมรกิ า ค.ศ. 2021 – 2022”

(US TV Industry Landscape 2021 - 2022)

การศึกษาสภาพการณ์และภูมิทัศน์อุตสาหกรรม ด�ำ เนนิ การส�ำ รวจโดย Nielsen USA ในรายงานการส�ำ รวจ
โทรทัศน์ในสหรัฐอเมรกิ า จะเป็นประโยชน์ในการไดร้ ับทราบ สภาพการณก์ จิ การโทรทศั นส์ หรฐั อเมรกิ า : “จ�ำ แนกการใช้
ข้อมูลท่เี กี่ยวขอ้ งกับ ทิศทางแนวโนม้ ทางธุรกิจ และแนวทาง บริการโทรทัศน์ผ่านช่องทาง/แพลตฟอร์มประเภทต่างๆ
รว่ มสมยั ในการพัฒนาอุตสาหกรรมโทรทัศน์สากล เน่ืองจาก ของประชาชนในสหรฐั อเมรกิ า” ขอ้ มลู ณ กนั ยายน ค.ศ.
กิจการส่ือสารสหรัฐอเมริกาเป็นอุตสาหกรรมที่มีมูลค่าทาง 2022 ท่ีน�ำ เสนอไว้ในแผนภาพท่ี 3 และการเปรียบเทยี บราย
เศรษฐกิจสูงและเป็นแนวหน้าในการผลิตจัดจำ�หน่ายเผย ปรี ะหว่างกันยายน 2021 - กนั ยายน ค.ศ. 2022 ในแผน
แพร่รายการโทรทัศน์ระดับโลก เมื่อพิจารณาข้อมูลการ ภาพท่ี 4 ตามลำ�ดับ สามารถสรุปสาระสำ�คญั ของภมู ทิ ัศน์
ส�ำ รวจการใชบ้ รกิ ารโทรทศั น์ประเภทตา่ ง ๆ ของประชาชน โทรทัศนแ์ ละสว่ นแบง่ การตลาดในสหรฐั อเมริกาไดด้ งั นี้
แผนภาพท่ี 3 รายงานการส�ำ รวจสภาพการณส์ ว่ นแบ่งทางการตลาดธรุ กจิ โทรทศั น์สหรัฐอเมรกิ า : “จำ�แนกการใชบ้ ริการ
โทรทศั น์ผ่านชอ่ งทาง/แพลตฟอรม์ ประเภทต่างๆ ของประชาชนในสหรัฐอเมรกิ า” ข้อมลู ณ กนั ยายน ค.ศ. 2022 (Nielsen USA)

แผนภาพที่ 4 รายงานการสำ�รวจสภาพการณ์ส่วนแบ่งทางการตลาดธุรกจิ โทรทศั นส์ หรฐั อเมริกา: “จำ�แนกการใชบ้ ริการ
โทรทัศนผ์ า่ นช่องทาง/แพลตฟอร์มประเภทตา่ งๆ ของประชาชนในสหรัฐอเมริกา” เปรยี บเทยี บรายเดอื นตลอดระยะเวลา 13
เดอื นระหวา่ ง กนั ยายน 2021 - กันยายน ค.ศ. 2022 (Nielsen USA)

80
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

จากรายงานการส�ำ รวจสภาพการณส์ ว่ นแบง่ ทางการ ในอตั ราสูงกวา่ 1 ใน 3 (รอ้ ยละ 36.9) ในการเปดิ รบั ขา่ ว
ตลาดธุรกิจโทรทัศน์สหรัฐอเมริกา จำ�แนกการใช้บริการ สารสาระบันเทิงในอุตสาหกรรมโทรทัศน์สหรัฐอเมริกา
โทรทัศน์ผ่านช่องทาง / แพลตฟอร์มประเภทต่าง ๆ ของ (กนั ยายน ค.ศ. 2022)
ประชาชนในสหรฐั อเมริกา ข้อมูล ณ กนั ยายน ค.ศ. 2022 2) แต่ทั้งนี้ในภาพรวมอุตสาหกรรม ณ กันยายน
(Nielsen USA) ที่ได้นำ�เสนอไว้ในแผนภาพที่ 3 พบว่าผูช้ ม ค.ศ.2022 เมื่อรวมการให้บริการตามประเภททีวีวิถีเดิม
เลอื กเปิดรับเนอ้ื หาสาระขา่ วสารบนั เทงิ และรายการ โดย (Traditional TV Services) ท้ัง 2 บรกิ าร : เคเบลิ ทวี ี และ
ใช้บริการวิดีทัศน์แบบบอกรับสมาชิกผ่านแพลตฟอร์ม โทรทศั นภ์ าคพืน้ ดนิ พบว่า ยงั คงครองส่วนแบง่ การตลาด
Streaming (OTT Video) สงู สดุ ในอัตรารอ้ ยละ 36.9 (ผู้ให้ กว่าคร่งึ สูงถึงร้อยละ 58 (บรกิ ารผา่ นเคเบลิ ทีวี (ร้อยละ
บริการ OTT รายยอ่ ยอนื่ ๆ รวมกัน ร้อยละ 10.7, Youtube 33.8) รวมกับบริการผ่านการแพร่ภาพกระจายเสียงของ
รอ้ ยละ 8, Netflix รอ้ ยละ 7.3, hulu รอ้ ยละ 3.8, Prime โทรทัศนภ์ าคพืน้ ดนิ (ร้อยละ 24.2)
Video ร้อยละ 2.9, Disney+ ร้อยละ 1.9, HBO Max รอ้ ยละ 3) ข้อมูลจากรายงานการสำ�รวจสภาพการณก์ จิ การ
1.3, และ Pluto TV รอ้ ยละ 1) ตามดว้ ย อันดับสอง การ โทรทัศน์สหรัฐอเมริกา เปรยี บเทยี บระยะเวลา 13 เดือน/
เลือกใชบ้ ริการผา่ นเคเบิลทวี ี ร้อยละ 33.8 และใน อนั ดับ เทียบปตี อ่ ปี เฉพาะเจาะจงในเดอื นกันยายน ค.ศ. 2021 และ
สามได้แก่ ผ่านการบริการโทรทัศนภ์ าคพื้นดนิ ในอตั รารอ้ ย กนั ยายน ค.ศ. 2022 (แผนภาพที่ 4) พบอัตราการเติบโตของ
ละ24.2 และ อันดับสผ่ี า่ นแพลตฟอรม์ อ่นื ๆ รอ้ ยละ 5.1 การให้บริการวิดีทัศน์แบบบอกรับสมาชิกผ่านแพลตฟอร์ม
ซ่งึ จากการพจิ ารณาขอ้ มูลท่ีแสดงไว้ในแผนภาพที่ 3 และ Streaming (OTT Video) อยา่ งมนี ัยยะส�ำ คัญ สูงขนึ้ ถึงรอ้ ย
แผนภาพท่ี 4 พบขอ้ สงั เกตทีน่ ่าสนใจในภมู ิทัศน์และสว่ น ละ 9.2 ในรอบ 1 ปี ในขณะท่ี การใหบ้ ริการตามประเภททีวี
แบง่ การตลาดโทรทัศน์สหรฐั อเมริกา ดังนี้ วถิ ีเดิม (Traditional TV Services) ได้แก่ บริการผา่ นเคเบิล
1) การให้บริการวิดีทัศน์แบบบอกรับสมาชิกผ่าน ทวี ี ลดลงร้อยละ 3.8 และ บริการโทรทัศนภ์ าคพื้นดนิ ลดลง
แพลตฟอรม์ Streaming (OTT Video) ไดร้ บั ความนยิ มสงู สดุ รอ้ ยละ 2.1


IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

81
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ที่มา: DVB (2022)สแภกผาตารพนรเมีภผ(มายBพ่ิงแroทพ(aI่ีรPd6ส่ cBแัญarผsoญtนa)ากdณกาcิจรaผกพsา่ tาัฒน/รSรแนtะrพาบeนรaบส่วmบตััญรiกnญอรgดรา)แมณกบมหิจรากลนตาาดรรกฐ์โห(าทBลนรrาoททยaาัศชdงน่อเbท์ผงaคา่ทnนนาdดงิค)แาแดลวล�ำเะะทเแนกียพนิามลรกบตา(รูรฟSณโaอดาtรยeกม์ lาDliรtV(eMเBท)uค–ltโiนDcกaโiจิ gลsกitยt)าaีร(lกโคVฆจิ .iศษกd.าeณร2oาก0Bม2าrุง่ร1oกเ-aผ2ลdย0ุ่มc2แเa3ปพs)า้tรหส่ส(Eมำ�ัญuหาญrยรoับาp(ณกeT)aจิ ผrกา่gานeรtรกeะdรบะAบจdอาvยินeเเสrทtยีiอsงรinแเ์ นgล)ต็ะแแแพลละะร่

เยอรมนี : เบอรล์ ิน เมืองหลวงทยี่ ุตกิ ารส่งสัญญาณ เอกชน Rohde & Schwarz ด�ำ เนนิ การทดสอบ 5G Broadcast่ีทมา : Rohde & Schwarz (2018
ทีวีแอนะลอ็ ก(ASO) กา้ วสู่ทีวดี ิจทิ ลั อย่างสมบูรณ์แบบ (DSO) ณ สถานสี ง่ สญั ญาณ Wendelstein Transmitter Site ในแควน้
เป็นเมืองแรกของโลก เม่ือวันที่ 4 สิงหาคม ค.ศ. 2003 และ บาวาเรยี ผลการทดลองประสบความส�ำ เรจ็ ดว้ ยดี และ ตอ่ มา
ตลอดประวตั ิศาสตร์กิจการโทรทัศนส์ ากล อตุ สาหกรรม มีการพัฒนาการเทคโนโลยีวิศวกรรมเพ่ือบูรณาการบริการ
โทรทัศน์ในประเทศเยอรมนี นับเป็นหนึ่ง ในประเทศแนว เสริมข้อมูลสำ�หรับการส่งและการรับสัญญาณโทรทัศน์ตาม
หน้าด้านพัฒนาการนวัตกรรมและวิศวกรรมโทรคมนาคม ลำ�ดับ (พฒั นาการระหว่างปี ค.ศ. 2019 – 2022) และ
ของโลก มีกรณีศกึ ษาส�ำ คญั ด้านพัฒนาการนวัตกรรม และ กรณศี กึ ษาต่อมาเมอื่ วันที่ 16 ธนั วาคม ค.ศ. 2020 มีความ
วิศวกรรมกิจการโทรทัศน์และโทรคมนาคมมาโดยตลอด ร่วมมือกันระหว่างบริษัทช้ันนำ�ของอุตสาหกรรมส่ือสาร
ซง่ึ ในวันที่ 4 ธันวาคม ค.ศ. 2018 นับเปน็ อกี คร้งั ในกรณี โทรคมนาคม กับ องคก์ รกีฬาฟตุ บอลเยอรมนี ได้แก่ บรษิ ัท
ศึกษาการทดลองผสานนวัตกรรมโทรคมนาคม และ การ Vodafone บริษัท SKY บริษัท Ericson ร่วมกบั บุนเดสลีกา
ส่งสญั ญาณโทรทัศนร์ ะบบใหม่ “5G Broadcast” โดยความ รว่ มมือกันถา่ ยทอดสัญญาณสดผา่ น 5G Broadcast และ
รว่ มมอื ระหวา่ งกจิ การโทรทศั นบ์ รกิ ารสาธารณะ Bavarian บรกิ ารเสรมิ ขอ้ มลู ในการแขง่ ขนั ฟตุ บอลเยอรมนี Bundesliga
Public Broadcaster และ บรษิ ัทวิศวกรรมโทรคมนาคมภาค สผู่ ูช้ มฟุตบอลในประเทศชว่ งการแพรร่ ะบาดของโควิด 19

ภาพที่ 2 การทดลองผสานนวัตกรรมโทรคมนาคมและการส่งสญั ญาณโทรทศั น์ “5G Broadcast” โดยความร่วมมือรว่ มมอื ระหวา่ งกจิ การโทรทศั น์
บริการสาธารณะ Bavarian Public Broadcaster และบรษิ ัทวศิ วกรรมโทรคมนาคมภาคเอกชน Rohde & Schwarz ด�ำ เนนิ การทดสอบ 5G Broad-
cast ณ สถานีสง่ สญั ญาณ Wendelstein Transmitter Site ในแควน้ บาวาเรีย (4 ธนั วาคม ค.ศ. 2018)

82
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

สหราชอาณาจกั ร : มีการรเิ ริ่มนำ�เทคโนโลยี 5G การถ่ายทอดสดการแขง่ ขนั จกั รยาน ระดบั นานาชาติ Tour
Broadcast มาใช้ในการถ่ายทอดสัญญาณการเผยแพร่ de France ในช่วงเส้นทางการแขง่ ขนั ณ กรุงโคเปนเฮเกน
สัญญาณภาพและเสียง และ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการ และเส้นทางในประเทศเดนมาร์ก (กรกฎาคม ค.ศ. 2022)
รายงานข่าวภาคสนาม รายงานเหตุการณ์สำ�คัญ การถ่าย สหรัฐอเมริกา : บริษัทโทรคมนาคม Verizon นำ�
ทอดสดกีฬา กิจกรรมทางสงั คม และศลิ ปะการบันเทิง (ใน เทคโนโลยี 5G Broadcast มาใช้ในการถ่ายทอดสดอเมริกัน
ช่วงปี ค.ศ. 2019 - 2020) กรณศี ึกษาตัวอย่าง ไดแ้ ก่ บีบซี ี ฟตุ บอล NFL – National Football League ในการแข่งขนั
(BBC) รว่ มกบั อีอี (EE) บริษัทผู้ให้บริการโทรคมนาคมเริ่ม แมตซ์สำ�คญั ในฤดูกาลแข่งขนั 2021 - 2022 โดย พัฒนาการ
นำ�เทคโนโลยี 5G มาใช้ ในกระบวนการรายงานข่าวและถ่าย ให้บรกิ ารเสริม 7 มุมกล้อง ระหวา่ งการถ่ายทอดสดการ
ทอดสัญญาณของ บบี ีซี และ ลา่ สดุ การถา่ ยทอดสญั ญาณ แข่งขนั NFL การให้บรกิ ารเสริมข้อมูล Augmented Reality
ผา่ นระบบ 5G Live Broadcast ในพธิ กี ารเคลอ่ื นพระบรมศพ (AR) Overlay Stats การให้บริการย้อนภาพการแข่งขัน
สมเดจ็ พระราชนิ นี าถเอลซิ าเบธท่ี 2 จาก สนามบนิ เอดนิ เบอระ Instant Replays บรกิ ารเสริมประสบการณม์ มุ กลอ้ ง 360
สกอตแลนดผ์ า่ นระบบโครงขา่ ย และเทคโนโลยที พ่ี ฒั นาโดย Degree Experience และ เชน่ เดียวกันกบั กีฬายอดนยิ มของ
University of Strathclyde สหรฐั อเมรกิ าอกี ประเภทหนง่ึ ซง่ึ ไดแ้ ก่ การแขง่ ขนั บาสเกต
เดนมาร์ก : DR – Danish Broadcasting Cor- บอล NBA – National Basketball Association มีการใช้
poration สถานีโทรทัศนบ์ รกิ ารสาธารณะ และ TV2 สถานี เทคโนโลยี 5G Broadcast มาใช้ในการถ่ายทอดสด โดย
โทรทศั น์ในกำ�กบั ดูแลของรฐั รว่ มกับ Rohde & Schwarz บริษัทโทรคมนาคม AT&T อีกทั้งมีการรเิ ร่มิ พัฒนาโปรแกรม
และ Qualcomm นำ�เทคโนโลยี 5G Live Broadcast ด�ำ เนิน ประยกุ ตส์ กู่ ารใหบ้ รกิ ารเสรมิ ปฏสิ มั พนั ธ์ใน เมตาเวริ ส์ อกี ดว้ ย

่ทีมา : Verizon

ภาพท่ี 3 การน�ำ เทคโนโลยี 5G Broadcast มาใช้ในการถ่ายทอดสด อเมริกันฟตุ บอล NFL – National Football League ในการแข่งขนั
แมตซส์ �ำ คัญในฤดกู าลแข่งขัน 2021 - 2022 โดยพัฒนาการให้บรกิ ารเสรมิ 7 มุมกลอ้ งระหวา่ งการถา่ ยทอดสดการแขง่ ขัน NFL การให้
บรกิ ารเสรมิ ข้อมูล AR Overlay Stats การใหบ้ รกิ ารย้อนภาพการแขง่ ขัน Instant Replays บรกิ ารเสรมิ ประสบการณม์ ุมกล้อง 360 Degree
Experience โดย บรษิ ัทโทรคมนาคม Verizon

83
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

เกาหลีใต้ : SK Telecom (พฤษภาคม ค.ศ. 2020) ผู้ นำ�นวตั กรรมปัญญาประดษิ ฐ์ (AI-Artificial Intelligence)
ใหบ้ รกิ ารโทรคมนาคมรายใหญข่ องเกาหลีใต้ เปิดให้บริการ มาใช้ในกระบวนการผลิตรายการตลอดทั้งกระบวนการ
“5Gx Baseball Streaming Service” น�ำ เสนอ Multiview (Pre-Pro-Post Production) ตั้งแตข่ ้นั ตอนการเตรยี มการ
Service 12 มมุ กลอ้ งให้บรกิ ารผ่าน OTT platform ตลอดจน ผลติ รายการ การถ่ายทำ�ในสตูดิโอ การผลติ รายการ การตัด
ใหบ้ รกิ ารข้อมลู เสรมิ และ บริการ VR-Virtual Reality และ ตอ่ กระบวนการหลงั การผลิต การแพร่สัญญาณภาพและ
AR-Augmented Reality เสรมิ ประสบการณร์ ว่ ม Immersive เสยี ง การออกอากาศ การตลาด และการโฆษณาตรงกลมุ่
Experience ในระหวา่ งการชมการแขง่ ขนั เบสบอล เปา้ หมายในหลายรายการของทางสถานี ณ ปจั จุบนั แล้ว
(สิงหาคม ค.ศ. 2022) โดยโปรแกรมซอฟต์แวร/์ เทคโนโลยี
กรณศี ึกษาการใชน้ วัตกรรมปญั ญาประดิษฐ์ (AI-
Artificial Intelligence) ในกิจการสถานีโทรทศั น์เกาหลีใต้
ซึง่ สถานีโทรทศั น์ KBS – Korean Broadcasting System ได้ ท่ีใชค้ ือ vVertigo

่ทีมา : KBS (2022) ภ าพที่ 4 กKาBรSใช–้นวKตัorกeรaรnมBปrัญoaญdาcปaรstะดSyิษsฐte์ในmกิจการสถานีโทรทศั น์

ที่มา : ภาพถ่ายจากการเยย่ี มชมดงู านของผ้เู ขยี น ณ สถานีโทรทศั น์ KBS เมอ่ื วันที่ 18 สิงหาคม ค.ศ. 2022

กรณีศึกษาการเตรียมความพร้อมของสถานี (Metaverse) “Let’s Be Together KBS” ในชว่ งการเลือกต้งั
โทรทัศนเ์ กาหลีใต้สู่โลกเมตาเวิรส์ โดยที่สถานีโทรทัศน์ KBS ประธานาธบิ ดีเกาหลีใต้ (ไตรมาส 1/2022) เพื่อการนำ�เสนอ
– Korean Broadcasting System ได้ร่วมกับ SK Telecom ขอ้ มูลข่าวสาร การจัดท�ำ โพลล์ และ เปน็ ชอ่ งทางให้ผู้ชมได้
น�ำ นวัตกรรมความจริงเสมอื น Virtual Reality “Ifland” มา มสี ่วนร่วมในโลกเสมือนจริงบนแพลตฟอรม์ ZEPETO ผ่าน
ใช้ตลอดจนการสร้างสตูดิโอ และ แพลตฟอร์มในโลกเมตาเวิร์ส นวตั กรรม XR – AR – VR

ภาพท่ี 5 สถานีโทรทัศน์ KBS – Korean Broadcasting System น�ำ นวตั กรรมความจริง
เสมือน Virtual Reality บรู ณาการในกจิ การโทรทัศน์และสร้างสตูดิโอและแพลตฟอร์ม
ในโลกเมตาเวิร์ส (Metaverse) ในช่วงการเลือกต้ังประธานาธบิ ดีเกาหลีใต้ (ไตรมาส
1/2022) เพ่ือการน�ำ เสนอข้อมูลข่าวสาร และเป็นชอ่ งทางใหผ้ ู้ชมได้มสี ่วนร่วมในโลก
เสมอื นจริงผา่ นนวตั กรรม XR – AR – VR

84
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ซ่ึงก่อนหน้านี้กรณีศึกษาในการเตรียมความพร้อม ผู้ประกาศขา่ วปัญญาประดษิ ฐ์ (AI Anchor) ทห่ี น้าที่รายงาน
ของกิจการโทรทัศน์ เพื่อพัฒนาและบูรณาการนวัตกรรม ขา่ วออกอากาศจริง ร่วมกั บผปู้ ระกาศข่าว Kim Joo-ha
สู่ระบบนิเวศใหม่ของเกาหลีใต้ที่น่าสนใจ ได้แก่ สถานี ป(มรนะกุษายศ์)ขา่ตว้นปแญั บญบาปสราะมดาิษรถฐ์สไื่อดสแ้ าบรบปฏณิสัมเวพลันาจธร์ติงอRบeโaตl้กtiัmบผe1ู้
โทรทศั น์ MBN (พฤศจกิ ายน ค.ศ. 2020) ไดพ้ ัฒนานวตั กรรม

่ทีมา : MBN (2020)

ภาพที่ 5 สถานีโทรทศั น์ KBS–Korean Broadcasting System น�ำ
นวตั กรรมความจรงิ เสมอื น Virtual Reality บรู ณาการในกจิ การโทรทศั น์
และสร้างสตูดิโอและแพลตฟอร์มในโลกเมตาเวิรส์ (Metaverse) ใน
ชว่ งการเลอื กต้ังประธานาธิบดเี กาหลีใต้ (ไตรมาส 1/2022) เพอ่ื การ
นำ�เสนอข้อมูลข่าวสารและเป็นช่องทางให้ผู้ชมได้มีส่วนร่วมในโลก
เสมอื น จรงิ ผา่ นนวตั กรรม XR – AR – VR

ญป่ี นุ่ : สถานีโทรทศั น์ NHK ใชน้ วตั กรรม 8K UHD ฟุตบอลโลก 2022 ในเดือน พฤศจกิ ายน ค.ศ. 2022 ณ
ในการถ่ายทอดสดสัญญาณโทรทัศน์ในมหกรรมกีฬา ประเทศกาตาร์
โอลมิ ปกิ 2021 ณ กรุงโตเกียว รวมระยะเวลาการแพร่ ในภาค 2 นเิ วศวิวัฒน์โทรทัศนน์ านาชาติ น�ำ เสนอ
สัญญาณโทรทศั นก์ ว่า 200 ช่ัวโมง โดยครอบคลมุ พธิ เี ปดิ สรปุ ความรู้ใน 2 มิติสำ�คัญ ได้แก่ มิตเิ ชิงทฤษฎีวทิ ยาการ
พธิ ปี ดิ และ การถา่ ยทอดสดใน 7 ประเภทกีฬา อาทิ ว่ายน�ำ ้ โทรทศั น์ และ มิตพิ ฒั นาการนวตั กรรม เปน็ การน�ำ เสนอ
กรฑี า ยโู ด และตอ่ เนื่องมาสู่การถา่ ยทอดสด พาราลิมปิก เปรียบเทียบเชิงนโยบายในการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัลและการ
ในการแข่งขันกรฑี า วา่ ยนำ�้ แบดมนิ ตนั และ วลี แชร์รักบี้ หยบิ ยกกรณีศกึ ษาในภาคปฏิบัติ ในส่วนตอ่ ไป เป็นการเรยี บ
นับเป็นพัฒนาการด้านวิศวกรรมการถ่ายทอดสัญญาณ เรียงประมวลข้อมูลเพื่อการวิเคราะห์และพัฒนาสู่การวาง
โทรทัศน์ครั้งสำ�คัญในระดับสากลและน่าศึกษาเพิ่มเติม กรอบวสิ ยั ทศั น์โทรทศั น์ไทย 2572 ในภาคท่ี 3 “วสิ ัยทศั น์
ด้านพัฒนาการนวัตกรรมโทรทัศน์ ในการถ่ายทอดสด โทรทัศน์ไทย 2572”

85
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

วิสยั ทัศน์ โทภราทคศั 3น์ไทย 2572

Thai TeleVision 2029

24 เมษายน พ.ศ. 2572 ณ ก�ำ หนดเวลาการสนิ้ อายุใบ อาทิ ภาคผปู้ ระกอบการธุรกิจ/บริษัทผู้ลงทุนกิจการสถานี

อนุญาตการใชค้ ล่ืนความถ่ีในประกอบการโทรทศั น์ โทรทศั น์ ภาควิชาชพี ผลิตรายการ และแรงงานอตุ สาหกรรม
ภาคพน้ื ดนิ ในระบบดจิ ทิ ลั นบั เปน็ การเปลย่ี นผา่ นครง้ั ส�ำ คญั สื่อโทรทัศน์ ภาคการตลาด และการโฆษณา เป็นต้น ความ
ของอุตสาหกรรมโทรทัศน์ไทยอกี ครั้ง ความท้าทายส�ำ คญั นา่ สนใจในพลวัตของการเปลย่ี นแปลงต่อจากนี้ คอื ภาพ
ใน 2 บริบท ไดแ้ ก่ 1) ดา้ นนโยบายและการกำ�กบั ดแู ลกิจการ ฉากทศั น์อตุ สาหกรรมโทรทศั น์ ณ 3 มติ เิ วลา ไดแ้ ก่ 1) ณ
โทรทัศน์ ซง่ึ กสทช. คือองคก์ รผ้รู ับผดิ ชอบหลัก และ 2) ชว่ งระหวา่ งการเตรยี มการเปลย่ี นผ่านครง้ั ใหม่ 2) ณ จดุ การ
ด้านการบริหารจดั การกจิ การโทรทัศน์ภาคเอกชน ซึ่งหว่ งโซ่ เปลี่ยนผ่าน พ.ศ. 2572 และ 3) ณ การก้าวสูอ่ ตุ สาหกรรม
อุตสาหกรรมสอื่ โทรทศั น์ ท่ีมีองค์ประกอบอยหู่ ลายภาคส่วน ส่อื ในระบบนิเวศใหม่ 2030s (พ.ศ. 2573 เป็นตน้ ไป)

ไตรทัศนมิติ
นเิ วศววิ ัฒน์โทรทศั น์ไทย 2572
โรดแมปสู่การปฏิรูปกิจการโทรทัศน์
ในสว่ นนี้ของบทความน�ำ เสนอประมวลแนวทางและ (เมษายน พ.ศ. 2565 – เมษายน พ.ศ. 2571) ในการขับ
ขอ้ เสนอแนะตามกรอบแนวคิด ไตรทัศนมติ ิ “นิเวศววิ ฒั น์ เคลื่อนเชิงนโยบายและประกาศกำ�หนดแผนการดำ�เนิน
โทรทัศน์ไทย 2572” โรดแมป สู่การปฏิรปู กิจการโทรทศั น์ การให้ชัดเจน เพื่อให้สามารถนำ�ไปสู่การปฏิบัติให้ได้อย่าง
ใน 3 ภาคส่วน ดังต่อไปนี้ (1) ภาคนโยบายการกำ�กบั ดแู ล มีประสิทธิภาพ (Policy Implementation – Execution:
กิจการโทรทัศน์ : แนวทางสำ�หรับ กสทช. ในบรบิ ท “วสิ ัย Efficiency and Effectiveness)
ทัศน์ด้านนโยบาย และแผนเพื่อการปฏิรูปกิจการโทรทัศน์ แนวทางการดำ�เนินการขององค์กรกำ�กับดูแลสื่อ
ดจิ ิทัล 2572” (2) ภาคการบริหารจดั การธรุ กิจโทรทัศน์ : สามารถประยุกต์ จากกรอบแนวคิดการจัดสรร นโยบาย
แนวทางสำ�หรับผบู้ ริหารสถานีโทรทศั น์ ในบริบท “วสิ ยั ทศั น์ การให้อนุญาตประกอบการ และ การกำ�กับดูแลกิจการ
ด้านการบริหารจัดการเพ่ือการปฏิรูปกิจการโทรทัศน์ดิจิทัล โทรทัศน์ภาคพื้นดินในระบบดิจิทัล ซึ่งในส่วนนี้ ได้สรุป
2572” และ (3) ภาคบุคลากรวชิ าชีพโทรทศั น์ : แนวทาง และประยุกต์โดยการประมวลแนวทางจากคู่มือและข้อ
สำ�หรับนักวิชาชีพสื่อในบริบท“วิสัยทัศน์ด้านการพัฒนาวิชา แนะนำ�ของสหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ (ITU-
ชพี เพอ่ื การปฏริ ปู กิจการโทรทัศน์ดจิ ิทลั 2572” International Telecommunication Union) ได้แก่ 1)

แนวคิดด้านนโยบายและการกำ�กับดูแล “Assignment and
1) ภาคนโยบายการกำ�กับดูแลกิจการโทรทัศน์ : Licensing Policy and Regulation” และ 2) ฉากทัศน์และ
แนวทางสำ�หรับกสทช.ในบริบท“วิสัยทัศน์ด้านนโยบาย ข้อเสนอแนะกระบวนการการเปลี่ยนผ่าน“The Road map
และแผนเพื่อการปฏิรูปกิจการโทรทัศน์ดิจิทัล 2572” – A Scenario for Licensing and Regulation” เป็นต้น
แนวทางสำ�หรับ กสทช. ในบริบท “วิสัยทัศน์ด้าน ซึ่งในการสังเคราะห์แนวคิดสามารถนำ�มาสู่การประยุกต์
นโยบายและแผนเพื่อการปฏิรูปกิจการโทรทัศน์ดิจิทัล ข้อเสนอแนะเบื้องต้นในการเตรียมความพร้อมสำ�หรับ
2572” ในช่วงการเตรียมความพร้อมสำ�หรับการเปลี่ยน กสทช.(คณะกรรมการ กสทช. และสำ�นักงาน กสทช.) โดย
ผ่านอ้างอิงตามแนวคิดกระบวนการกำ�หนดวาระเชิง สรุปออกเป็น“วิสัยทัศน์และกระบวนทัศน์เชิงนโยบาย”3
นโยบาย (Policy Making Process) กรรมการ กสทช. ชุด มิติ ดังนี้
ปัจจุบันเป็นผู้รับผิดชอบพันธกิจหลักนี้ตามกรอบอำ�นาจ I.วิสัยทัศน์และกระบวนทัศน์เชิงนโยบายที่ 1) Re
หน้าที่ ในฐานะองค์กรกำ�กับดูแลและกำ�หนดโยบายกิจการ visit & Revision : การวิเคราะห์ทบทวนมาตรการเดิมใน
โทรทัศน์แห่งชาติ (National TV Broadcast Regulator &
Policy Maker) โดยมีระยะเวลาราวตามวาระตำ�แหน่ง 6 ปี การเปลี่ยนผ่านช่วงที่ 1 ผ่านการปรับปรุงแก้ไขพัฒนาสู่การ

86
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ก่อร่างนโยบายและแผนใหม่เพื่อกำ�หนดแนวทางการ โดยเฉพาะอย่างยงิ่ รปู แบบ วธิ กี ารท่ี กสทช. ตัดสินใจเชิง
อนญุ าตประกอบการโทรทศั น์ภาคพนื้ ดินระบบดจิ ทิ ัล ในช่วง นโยบายในช่วงการเปล่ยี นผ่านครง้ั ที่ 2 นี้ ได้แก่ การออก
ท่ี 2 (ภายหลงั การสิ้นสดุ ระยะเวลาใบอนญุ าต 15 ปี (พ.ศ. แบบรูปแบบวิธีการการต่ออายุ/การคงอยู่/กลับเข้าสู่ระบบ
2572)) (Renewal / Re - entry) และ การเขา้ สู่ตลาดของผูป้ ระกอบ
II. วิสัยทัศน์ และกระบวนทัศน์ เชิงนโยบายที่ 2) การโทรทัศนภ์ าคพื้นดนิ ระบบดจิ ทิ ัลรายใหม่ (New Entry)
Reconstruction & Reformation : การปรับโครงสร้างเพื่อ สามารถศึกษาเปรยี บเทียบบริบทสากลใน ตารางที่ 4 และ
การปฏิรูปกิจการโทรทัศน์ภาคพื้นดินระบบดิจิทัล ในช่วง 5 ประกอบกัน ตามกรอบกฎหมาย กระบวนการวิธกี ารตาม
ที่ 2 (ภายหลังการส้นิ สดุ ระยะเวลาใบอนุญาต 15 ปี (พ.ศ. บริบทของระบบอตุ สาหกรรมโทรทัศน์ไทย
2572)) (2)ทบทวนเงื่อนไขการใหอ้ นญุ าตประกอบการ (Li-
III.วิสัยทัศน์ และกระบวนทัศน์เชิงนโยบายที่ 3) cense Condition) เนื่องจากสภาพความเปลี่ยนแปลงที่
Renovation & Revitalization: การกำ�หนดรปู แบบใหมแ่ ละ สำ�คัญในด้านการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัลและความพลิกผันทาง
แนวทางการพัฒนาร่วมสมัยสำ�หรับกิจการโทรทัศน์ภาคพ้ืน เทคโนโลยี (Digital Transformation & Technology Disrup
ดนิ ระบบดจิ ิทัล ในชว่ งท่ี 2 (ภายหลงั การส้ินสุดระยะเวลาใบ tion) สภาพการณ์การประกอบธุรกิจโทรทัศน์ที่เปลี่ยนไป
อนุญาต 15 ปี (พ.ศ. 2572)) ตลอดจนระบบนิเวศอุตสาหกรรมส่ือใหม่ที่พัฒนาอย่างต่อ
I. วิสัยทศั น์ และ กระบวนทัศนเ์ ชิงนโยบาย 1) Re เนอื่ ง ดังน้นั กสทช. (คณะกรรมการกสทช.และส�ำ นักงาน
visit & Revision : การวิเคราะหท์ บทวนมาตรการเดมิ ในการ กสทช.)องคก์ รก�ำ กบั ดแู ลกจิ การสอ่ื สารของชาตติ อ้ งพจิ ารณา
เปลีย่ นผ่านช่วงที่ 1 ผา่ นการปรบั ปรุง แก้ไข พฒั นาสู่การกอ่ การออกแบบมาตรการและเงือ่ นไขท่ีเกีย่ วข้อง ได้แก่
ร่างนโยบายและแผนใหม่ เพื่อกำ�หนดแนวทางการอนญุ าต (2.1)กระบวนการขั้นตอนการออกใบอนุญาตที่
ประกอบการโทรทัศน์ภาคพ้ืนดินระบบดิจทิ ัลชว่ งที่ 2 (ภาย เหมาะสม (Licensing Procedure)
หลังการส้ินสดุ ระยะเวลาใบอนุญาต 15 ปี (พ.ศ. 2572) มี (2.2)รปู แบบวิธีการออกใบอนญุ าต (Granting Li-
แนวทางสำ�คัญ 5 ประการ ดงั นี้ cence)
(1)ทบทวนกรอบแนวคิดการให้อนุญาตประกอบ (2.3)ขอ้ ก�ำ หนดทางกฎหมาย (Legal Basis of the
การ (Revision and Licensing Framework) โดยการ Licence)
ทบทวนวสิ ยั ทัศน์ การก�ำ หนดเปา้ หมาย นโยบายและแผนท่ี (2.4)คำ�นิยามเงื่อนไขท่ีชัดเจนในการใช้ใบอนุญาต
เกย่ี วขอ้ ง ตงั้ แต่ ณ จดุ เริ่มต้น อาทิ การทบทวน “แผนการ (Definitions of Terms Used in the Licence)
เปลี่ยนระบบการรับส่งสัญญาณวิทยุโทรทัศน์เป็นระบบ (2.5)ขอ้ กำ�หนดการเปลย่ี นเง่ือนไข การตอ่ อายุ การ
ดจิ ิตอล พ.ศ. 2555” (เดิม) แผนคลน่ื ความถ่ีฯ ประกาศ เพกิ ถอนและการยุติใบอนญุ าต (License Duration and Re
และกฎระเบียบทัง้ หมดทเี่ กย่ี วขอ้ ง ฯลฯ ด�ำ เนินการจดั กลุ่ม newal, Modification, Revocation and Termination)
และหมวดหมู่อย่างเป็นระบบเพื่อจัดกรอบโครงสร้างในการ (2.6)มาตรการ และ เงื่อนไขทางเทคนิคเพื่อการ
วเิ คราะห์สภาพการณ์ ปญั หาอุปสรรค ความสอดคลอ้ ง ปรับเปลี่ยนและพัฒนาการทางเทคโนโลยีท่ีอาจเกิดขึ้นใน
กับสถานการณ์การดำ�เนินการธุรกิจทั้งท่ีผ่านมา/ปัจจุบัน/ ช่วงระหวา่ งเวลาการอนุญาต (Technical Standards Speci
คาดการณ์ในอนาคต ท�ำ การถอดองคค์ วามรู้ และประเมนิ -fication Modification)
ประสิทธภิ าพและประสทิ ธิผลของแผนการด�ำ เนนิ การ ตลอด (2.7)มาตรการเงื่อนไขและแนวทางในการเรียกคืน
จนทบทวนผลการดำ�เนินการตามมาตรการที่ผ่านมาเพ่ือนำ� คล่นื ความถ่ี (Spectrum Reallocation and Refarming)
ข้อมูลสู่บทสังเคราะห์เพื่อใช้ประโยชน์สำ�หรับการทบทวน สำ�หรับการจัดสรรใหม่ในอนาคตเพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐ
มาตรการเดิมในการเปลี่ยนผ่านชว่ งที่ 1 สูก่ ารกอ่ รา่ งวสิ ยั มติ ิดจิ ทิ ลั (Dividends) และ/หรือ เพ่อื การฟนื้ ฟูสภาพการณ์
ทัศน์นโยบายและแผนใหม่นำ�ไปสู่การวางกรอบแนวทางการ ในสภาวะวิกฤต (Recouping Market Value) และ/หรือ ตาม
อนุญาตและพัฒนาการประกอบการโทรทัศน์ภาคพ้ืนดิน เงื่อนไขความจ�ำ เปน็ อน่ื ๆ
ระบบดิจิทัลช่วงที่ 2 ได้อย่างเหมาะสม ให้สอดคล้องกับ การทบทวนและการวางกรอบออกแบบมาตรการ
แนวโน้มการพัฒนาการทางเทคโนโลยีระบบสังคมและ ดังกลา่ วนเ้ี ปน็ หัวใจส�ำ คัญในการดำ�เนินการ อีกทงั้ จะเปน็
เศรษฐกจิ ใหม่ เครื่องมือเพ่ือรองรับกับสภาพการณ์ที่พลิกผันที่อาจเกิดขึ้น
ระหว่างระยะเวลาอนญุ าตไดอ้ ยา่ งเหมาะสม

87
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

(3) ทบทวน และ ปรับปรุงแผนคลนื่ ความถี ่ (Fre การเตรียมความพร้อมในการก่อร่างสร้างนโยบายและแผน
quency Plan) การกำ�หนด “แผนแม่บทการบริหารคลื่น ในช่วงการเปล่ียนผ่านในอุตสาหกรรมโทรทัศน์ดิจิทัลคร้ังที่
ความถี่”ให้สอดรับกับนโยบายการพัฒนาและการใช้ 2 ให้ดียง่ิ ข้ึน
ประโยชนจ์ ากคลน่ื ความถ่ีในปจั จบุ นั และอนาคตของประเทศ (5)ทบทวนแนวทางมาตรการเพื่อการเริ่มต้นออก
เนื่องจากพัฒนาการด้านวิศวกรรมโทรคมนาคมที่ก้าวหน้า แบบและก่อร่างนโยบายมาตรการใหมท่ เี่ หมาะสม ในการสง่
ประกอบกับการปรับเปล่ียนและพัฒนาการอย่างก้าว เสริมและจูงใจ (Encouraging and Incentive Policy) และ
กระโดดดา้ นกจิ การสื่อสารในยคุ อุตสาหกรรม 4.0 ตลอด ใช้เป็นแนวทางสนับสนุนการพัฒนาอุตสาหกรรมสร้างสรรค์
จนแนวโน้มการบูรณาการนวัตกรรมกิจการกระจายเสียง ผา่ นห่วงโซ่การประกอบการกิจการโทรทัศน์ในประเทศ โดย
กจิ การโทรทัศน์ กิจการโทรคมนาคม และระบบเครอื ข่าย นโยบายมาตรการส่งเสริมและจูงใจครอบคลมุ ใน2มิติ ได้แก่
สอ่ื สารผา่ นคอมพิวเตอร์และอนิ เทอร์เนต็ ดงั นนั้ กสทช. ควร (5.1) นโยบายการสง่ เสริมตามสทิ ธพิ ื้นฐาน ได้แก่
มีการศึกษาวิเคราะห์ในการจัดสรรและการบริหารจัดการ สิทธิในการใชแ้ ละถอื ครองคลืน่ ความถี่ (Spectrum Right)
คล่ืนความถ่ีร่วมสมัยให้มีประสิทธิภาพรองรับพัฒนาการใน สทิ ธิในการแพรภ่ าพกระจายเสียง (Broadcast Right) และ
อนาคต เพอ่ื การใช้ประโยชน์คลน่ื ความถ่ีอันเป็นทรพั ยากร สิทธิในการประกอบการ (Operating Right) ในอตุ สาหกรรม
สาธารณะขับเคล่ือนอุตสากรรมโทรทัศน์และโทรคมนาคม โทรทัศน์
เป็นเคร่ืองมือเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจดิจิทัลในยุคนวัตกรรม (5.2) นโยบายการสง่ เสรมิ สทิ ธปิ ระโยชนเ์ พิม่ เตมิ
สื่อสร้างสรรค์ และ/หรือ สิทธิพเิ ศษในแพลตฟอรม์ สื่อใหม่ภายในประเทศ
(4)ทบทวนกระบวนทศั น์การด�ำ เนินงานของ กสทช. (Domestic New Media Platform/ Exclusive Right) โดย
(บทบาทหนา้ ทข่ี องทงั้ คณะกรรมการและสำ�นกั งาน กสทช.) กสทช.ประสานกบั รฐั บาลหนว่ ยงานของรฐั ผปู้ ระกอบการสอ่ื
เริ่มต้นจากการทบทวนบทบาทหน้าที่ ผลการดำ�เนนิ การการ ผูร้ บั ใบอนุญาต และ ภาคเอกชนที่เก่ยี วขอ้ งกับอตุ สาหกรรม
เปล่ยี นผา่ นสทู่ ีวีดิจทิ ลั ครัง้ ที่ 1 ท่ผี า่ นมา ตลอดท้ังกระบวน โทรทศั น์ สื่อดจิ ิทัล และส่อื ใหม ่ บูรณาการนโยบายมาตรการ
การในทุกมิติ ตงั้ แต่การเริ่มต้นการประกาศแผนการเปลี่ยน สง่ เสริมและจงู ใจ เพอ่ื เป็นแนวทางเตรยี มความพรอ้ มอยา่ ง
ระบบการรับส่งสัญญาณวิทยุโทรทัศน์เป็นระบบดิจิตอลของ เป็นระบบสนับสนุนการพัฒนาอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ส่ง
ไทย ณ ปี พ.ศ. 2555 สภาพการณ/์ เหตุการณส์ �ำ คัญ ปัญหา เสริมสร้างดุลยภาพในระบบอุตสาหกรรมโทรทัศน์ และ
อปุ สรรค/ความสำ�เรจ็ จดุ ดี/จุดด้อย การออก - การก�ำ กบั - สื่อใหม่ เพิ่มศักยภาพในการแข่งขันกับแพลตฟอร์มต่าง
การดำ�เนินการนโยบายและมาตรการท่ีเกี่ยวข้องตลอดเส้น ประเทศ เปา้ หมาย เพอื่ เสรมิ ความเข้มแข็งเชิงเศรษฐศาสตร์
ทางการขบั เคล่ือนทีวดี จิ ิทัลที่ผ่านมา และ ที่สำ�คัญท่สี ดุ ใน ของอตุ สาหกรรมโทรทศั นข์ องไทยในระบบนเิ วศส่ือ 2030s
กระบวนการทบทวนนีค้ ือ กสทช. ควร เปดิ รบั ฟังความเห็น (สามารถศึกษาเปรียบเทยี บ นโยบายและมาตรการจากภาค
และขอคำ�ปรึกษากบั ทกุ ภาคสว่ นในตลาด (Consultation รัฐในการส่งเสริมอุตสาหกรรมสื่อสร้างสรรค์จากกรณีศึกษา
with Market Parties) จ�ำ แนกกล่มุ ตามบทบาทหนา้ ท/่ี ผู้ ตา่ งประเทศ อาทิ เกาหลีใต้ และประเทศในยุโรป เปน็ ตน้ )
เลน่ ในตลาดหว่ งโซ่คุณคา่ อตุ สาหกรรมสอื่ ดิจทิ ัล - โทรทศั น์ II. วสิ ัยทัศน์และกระบวนทัศนเ์ ชิงนโยบายที่ 2) Re
ภาคพนื้ ดนิ ระบบดจิ ทิ ัลร่วมสมยั ทัง้ 5 ภาคส่วน ดังนี้ construction & Reformation : การปรบั โครงสร้างเพ่อื การ
(4.1) ผู้ประกอบการสถานีโทรทัศน์ (TV Business ปฏิรูปกิจการการโทรทศั นภ์ าคพ้ืนดินระบบดจิ ิทลั ในชว่ งท่ี 2
Operators) (ภายหลังการสนิ้ สุดระยะเวลาใบอนุญาต 15 ปี (พ.ศ. 2572)
(4.2) ผ้ผู ลติ และ สร้างสรรค์เนอื้ หารายการ (Con คณะกรรมการ กสทช. และ สำ�นักงาน กสทช. เป็น
tent Creators) องค์กรสำ�คัญในพลวัตวิสัยทัศน์ และกระบวนทัศน์เชิง
(4.3) ผู้รวบรวมรายการ และ ผู้ครองสิทธิการเผย นโยบายเพื่อการปรับโครงสร้างเพ่ือการปฏิรูปกิจการ
แพร่รายการ (Content Aggregators and Content Distribu โทรทัศนภ์ าคพื้นดนิ ระบบดจิ ทิ ัล ในชว่ งที่ 2 โดยมแี นวทาง
tors) สำ�คญั 2 ประการดงั ต่อไปน้ี
(4.4) ผู้ใหบ้ รกิ ารโครงข่ายและแพลตฟอรม์ (Multi (1)การจัดทำ�รายงานท่ีสะท้อนความจริงถึงสภาพ
plex and Platform Operators) และ การณ์ และ ปญั หาอปุ สรรคท่สี ะสมมาในระหวา่ งการเปลีย่ น
(4.5) ผบู้ ริโภค (TV Consumers) เพอื่ น�ำ ข้อมลู มา ผ่านกิจการการโทรทศั นภ์ าคพื้นดนิ ระบบดิจทิ ลั ในช่วงที่ 1
ใชพ้ ัฒนาเพม่ิ ประสิทธภิ าพประสทิ ธิผลการท�ำ งาน และเพื่อ โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ 1) การถอดบทเรยี น

88
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ช่วงแรกบนเส้นทางการเปล่ียนผ่านและการประกอบการ และการสนบั สนนุ ทนุ ผา่ นการจดั สรรโดยตรง และ/หรอื กองทนุ
ทีวดี จิ ทิ ลั เชิงพาณชิ ย์ ระหวา่ ง เมษายน พ.ศ. 2557 – กทปส.โดยมุ่งเน้นการพัฒนาบุคลากรให้ครอบคลุมทั้งใน
เมษายน พ.ศ. 2562 (กอ่ นการประกาศคำ�สง่ั ของหวั หน้า การเสริมสร้างทักษะองค์ความรู้ที่สำ�คัญของการทำ�งาน
คณะรกั ษาความสงบแห่งชาติ ท่ี 4/2562 และ 2) ในช่วงภาย ในกจิ การโทรทศั นย์ คุ อตุ สาหกรรม 4.0 และ การพฒั นา
หลัง เมษายน พ.ศ. 2562 เปน็ ต้นมา โดยที่ กสทช. ควร สร้างสรรค์เน้ือหาตอบโจทย์ผลประโยชน์มูลค่าเพ่ิมทาง
ทบทวนขอ้ มูลข้อเทจ็ จริงทเ่ี กดิ ขน้ึ ด�ำ เนนิ การถอดบทเรียน สงั คม (Social Gain) สะท้อนออกเปน็ แผนงานทั้งในระยะ
สถานการณ์และผลกระทบทั้งครบทุกมิติท่ีมีต่อพัฒนาการ ส้ันและระยะยาวซ่ึงควรสามารถแจกแจงข้อมูลโครงการ
ของอุตสาหกรรมโทรทัศน์ที่ผ่านมา ทั้งในมิติผลดีที่ได้รับ วัตถปุ ระสงค์ งบประมาณ ตัวช้วี ดั และสรุปผลการดำ�เนิน
และความสูญเสียทางเศรษฐศาสตร์ อรรถประโยชน์ทาง งานต่อสาธารณะได้
สงั คมและการพฒั นา ประเมนิ มูลคา่ คลนื่ ความถ่ที างเศรษฐ III. วสิ ยั ทัศนแ์ ละกระบวนทศั น์เชิงนโยบายที่ 3) Re
มิติดิจิทัลที่ได้รับจากดำ�เนินการจัดสรรไปแล้วและในส่วน novation & Revitalization : การกำ�หนดรปู แบบใหมแ่ ละ
ทเ่ี รียกคืน การลงทนุ ของรัฐและเอกชนท้งั โครงสร้างข้ันพน้ื แนวทางการพัฒนาร่วมสมัยสำ�หรับกิจการโทรทัศน์ภาคพ้ืน
ฐานและต้นทุนการประกอบการ โอกาสและการสูญเสีย ดินระบบดจิ ิทัลในช่วงที่ 2 (ภายหลงั การสิน้ สดุ ระยะเวลาใบ
ทางธุรกจิ ผลกระทบด้านแรงงานในอตุ สาหกรรม (การจ้าง อนญุ าต 15 ปี (พ.ศ. 2572))
งาน/การลด-ปลดออก) ความผันผวนทางเทคโนโลยีที่มี “นิเวศวิวัฒน์นวัตกรรมสื่อสาร และภูมิทัศน์สื่อที่
ผลกระทบตอ่ อตุ สาหกรรมโทรทศั น์ และ ทสี่ �ำ คัญแจกแจง เปล่ียน” คือ กรอบคิดหลกั (Conceptual Frameworks) เชิง
ข้อมูลมูลค่ารายได้ของรัฐและรายจ่ายต้องจ่ายไปในการ วสิ ยั ทศั น์ที่ คณะกรรมการ กสทช. และ ส�ำ นกั งาน กสทช.
ต้องนำ�มาเป็นปัจจัยพ้ืนฐานในการวางยุทธศาสตร์การ
ชดเชยเยียวยาทั้งจากคำ�สั่ง คสช. ในทุกฉบับและจากคำ�สั่ง พัฒนากิจการสื่อสารของชาติ ในการก้าวสู่ทศวรรษใหม่
ให้ชดเชยจากคดีความฟ้องร้องฯล ฯ การประมวลจัดทำ� 2030s โดยในเบื้องต้นในการออกแบบรูปแบบวิธีการ การ
ข้อมูลอย่างเป็นระบบตามระเบียบวิธีการวิจัยจะเป็น จดั สรรคลื่นความถแ่ี ละแนวทางการพฒั นารว่ มสมัย ส�ำ หรับ
ประโยชน์ตอ่ กสทช. และ ภาคบรหิ ารจดั การธุรกิจโทรทัศน์ กิจการโทรทศั น์ภาคพืน้ ดนิ ระบบดจิ ิทัล ในช่วงท่ี 2 สามารถ
ในกระบวนการปรับโครงสร้างและการปฏิรูปกิจการโทรทัศน์ ใช้ชุดคำ�ถามต่อไปน้ีเป็นแนวทางการแสวงหาคำ�ตอบ
ภาคพน้ื ดนิ ระบบดจิ ทิ ลั ในช่วงท่ี 2 ต่อไป ผ่านการสานเสวนากับผู้เชี่ยวชาญในทุกภาคส่วนของ
(2)กสทช.ควรปฏิรูประบบชุดความคิดขององค์กร อุตสาหกรรม และผา่ นกระบวนการวิธวี จิ ยั ประเดน็ คำ�ถาม
(Organizational Mindset) ด�ำ เนนิ การเชงิ นโยบายและการ นำ�วิจัย/และแสวงหาแนวทางคำ�ตอบเพ่ือนำ�ไปสู่การพัฒนา
ก�ำ กบั ดแู ลตามกรอบแนวทาง “ดลุ ยภาพแหง่ การก�ำ กบั ดแู ล” นโยบาย ประกอบด้วยแนวคำ�ถาม 4 ประการ (4 Key Re
(Regulatory Harmonization) สร้างความสมดุลในการ search Questions) ดังนี้
กำ�กบั ดแู ลระหว่าง (ก) บทบาทการก�ำ กบั กิจการโทรทศั น์ KRQ ประการที่ 1) “แนวโนม้ “นิเวศววิ ัฒนภ์ ูมิ
ตามกรอบกฎหมายกฎระเบยี บประกาศ และมาตรการบงั คบั ทศั น์สื่อทีป่ รบั เปล่ียน” ในทศวรรษ 2030s จะมีความ
และ (ข) บทบาทหน้าท่ีในการสง่ เสรมิ และเอื้ออำ�นวย เปล่ียนแปลงและพฒั นาการเช่นไร และ จะมีผลกระทบเชน่
สนับสนุนให้เกิดพลวัตแห่งการพัฒนากิจการในห่วงโซ่ ไรตอ่ อตุ สาหกรรมโทรทัศน์ไทย โดยเฉพาะอยา่ งยิ่งต่อการ
อุตสาหกรรมโทรทัศน์ ทั้งในภาคส่วนผู้รับใบอนุญาต ผู้ ประกอบกจิ การโทรทศั นภ์ าคพนื้ ดินระบบดจิ ทิ ัลในชว่ งท่ี 2?”
ประกอบการธุรกิจและนักวิชาชีพในกิจการโทรทัศน์ โดยที่ KRQ ประการท่ี 2) “แนวโนม้ พฒั นาการและการ
กระบวนการปรับโครงสร้างและการปฏิรูปกิจการการ ใช้ “นวตั กรรมส่ือสาร” ส�ำ คัญ ในช่วงระหว่างเปลี่ยนผา่ น
โทรทัศนภ์ าคพืน้ ดินระบบดจิ ทิ ลั ในช่วงที่ 2 กสทช. ควร ทศวรรษ 2020s – 2030s อันไดแ้ ก่ แพลตฟอรม์ สอ่ื ดจิ ิทลั
(2.1) มีการก�ำ หนดเป้าหมายส�ำ คญั ในการก�ำ กบั ดแู ล ขับ และสือ่ ใหม่ (Digital Platforms & New Media) ปญั ญา
เคลื่อนนโยบายและส่งเสริมกิจการโทรทัศน์ของประเทศ ประดิษฐ์ (Artificial Intelligent) โลกเสมอื นจรงิ /เมตาเวริ ส์
เพ่ือให้สามารถเพิ่มมูลค่าเศรษฐมิติดิจิทัลในอุตสาหกรรม (VR (Virtual Reality), AR (Augmented Reality), XR (Ex-
สรา้ งสรรค์ (Creative Economy and Industry) โดยท่ี tended Reality), and Metaverse) อินเทอรเ์ นต็ แหง่ สรรพ
สง่ิ (IOTs – Internet of Things) บลอคเชน (Blockchain)
กระบวนการทงั้ หมดสามารถวดั ผลสัมฤทธเ์ิ ชงิ ประสิทธิภาพ การบูรณาการนวัตกรรมโทรคมนาคม และโทรทัศน์ (Tech
ประสทิ ธผิ ลได้อย่างเป็นรปู ธรรม และ สามารถรายงานดชั นี nology Convergence : Telecommunication & Television)
ผลสมั ฤทธ์ิไดแ้ ละ (2.2)นโยบายและแผนการส่งเสริมพฒั นา ฯลฯ จะมีผลกระทบเช่นไรต่ออุตสาหกรรมโทรทัศน์ไทย?”

89
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

KRQ ประการที่ 3) “วธิ ีการ การประเมินทางเลอื ก ทั้งครบ (การออกแบบวิธีการ การกำ�หนดเงื่อนไข ขั้นตอน
และแนวทางร่วมสมัยสำ�หรับการจัดสรรคล่ืนความถี่และ เทคนิคและกระบวนการทางกฎหมาย) ควรจะเปน็ เชน่ ไร?”
การออกใบอนุญาตประกอบการสำ�หรับกิจการโทรทัศน์ภาค KRQ ประการท่ี 4) “รปู แบบและแนวทางการพัฒนา
พื้นดินระบบดจิ ทิ ลั ในช่วงท่ี 2 (ภายหลังการสิน้ สดุ ระยะเวลา ร่วมสมัยสำ�หรับกิจการโทรทัศน์ภาคพื้นดินระบบดิจิทัลใน
ใบอนญุ าต 15 ปี (พ.ศ. 2572) มีทางเลอื กและวิธกี ารเช่นไร ชว่ งที่ 2 ท้งั ในมติ ขิ องการบริหารจัดการกจิ การ การพัฒนา
บา้ ง ขอ้ ด/ี ขอ้ เสีย ความเปน็ ไปได้และแนวทางการพัฒนา/ อุตสาหกรรมสื่อสร้างสรรค์การเพิ่มมูลค่าเศรษฐมิติดิจิทัล
ปรับปรุงแก้ไข/การดำ�เนินการในบริบทนโยบาย และแผน และอรรถประโยชนเ์ ชงิ สงั คมจะรปู แบบและมแี นวทางเชน่ ไร?”

กรอบเวลาและพันธกิจของ กสทช.
(คณะกรรมการ/ สำ�นักงาน กสทช.) ระหว่างปี พ.ศ. 2566 - 2572

การขับเคลื่อนนโยบายและแผนเพื่อการปฏิรูปกิจการโทรทัศน์ดิจิทัล 2572

การทบทวนนิเวศวิวัฒน์โทรทัศน์ไทย และ แนวคิดไตรมิติวิสัยทัศน์และกระบวนทัศน์เชิงนโยบายใน 3 บริบท
ที่นำ�เสนอไว้ในเบื้องต้นนำ�มาสู่ข้อเสนอแนะด้านกรอบเวลาการขับเคลื่อนเชิงนโยบายและแผนงานเพื่อเป็นแนวทาง
สำ�หรับ กสทช. ระหว่างปี พ.ศ. 2566 – 2572 สามารถแจกแจงภาระงานและพันธกิจของ กสทช. (คณะกรรมการ/
สำ�นักงาน กสทช.) ออกเป็นโรดแมปการเตรียมความพร้อม เพื่อการปฏิรูปอุตสาหกรรมทีวีไทยในระยะเวลา 7 ปี นำ�
เสนอไว้ในตารางที่ 6 ดังนี้

ตารางที่ 6 กรอบเวลาและพันธกิจของ กสทช. (คณะกรรมการ / สำ�นักงาน) ระหว่างปี พ.ศ. 2566-2572 : “การขับ
เคลื่อนนโยบายและแผนเพื่อการปฏิรูปกิจการโทรทัศน์ดิจิทัล”

ปีท ี่ ปีพ.ศ. พนั ธกจิ ของ กสทช. (คณะกรรมการ / ส�ำ นักงาน กสทช.) ระหว่างปี พ.ศ. 2566 - 2572
“การขบั เคลือ่ นนโยบายและแผนเพ่อื การปฏิรูปกจิ การโทรทศั นด์ จิ ิทลั 2572”
1 2566 ไตรมาสที่ 1/2566 เริ่มตน้ การทบทวนถอดองคค์ วามรู้การเปลยี่ นผ่านชว่ งท่ี 1 (Revisit & Revision) ทบทวนการนำ�
นโยบายสภู่ าคปฏบิ ัติ (Policy Implementation - Execution) ในระยะแรก โดยเรม่ิ จาก แผนการเปลี่ยนผ่าน (พ.ศ. 2555)
2 2567 สู่การประมลู (พ.ศ. 2556) และมาตรการ ประกาศทเี่ กีย่ วขอ้ งสกู่ ารด�ำ เนินการตลอดครึ่งทางการประกอบการ สภาพ
การณ์ ความส�ำ เรจ็ ปัญหาอปุ สรรค และ วิธีการบรหิ ารจัดการ (ระหว่าง พ.ศ. 2557 – 2565) ดำ�เนินการโดยการจดั ทำ�
3 2568 รายงานการศึกษา ผ่านกระบวนการรวบรวมข้อมูลข้อเทจ็ จริง การวเิ คราะห์แผนงาน การสนทนากลมุ่ การสมั ภาษณ์เจาะ
ลึกบคุ ลากรทุกภาคส่วนในอตุ สาหกรรมโทรทศั น์ดิจิทัล การประชมุ รับฟังความเหน็ และวิธีการอื่นๆ ตามหลักการระเบยี บ
มาตรฐานวิธีวิจยั
ไตรมาสท่ี 2-3/2566 เรมิ่ การสานเสวนา บคุ ลากร ผู้ทรงคุณวุฒิ และผเู้ ชย่ี วชาญในห่วงโซอ่ ตุ สากรรมโทรทัศน์ เปิดเวทีรบั
ฟังความคิดเห็นรวบรวมความคิดเหน็ ในเบื้องตน้ เรม่ิ ตน้ กระบวนการเปิดโอกาสการมีสว่ นรว่ มในการขบั เคล่ือนนโยบาย
ภายในสิน้ สดุ ปี พ.ศ. 2566 น�ำ ข้อมลู ทั้งสองสว่ นจดั ท�ำ รายงานประกอบบทวเิ คราะห์ และการทบทวนถอดองคค์ วามรูก้ าร
เปลย่ี นผ่านชว่ งที่ 1 (Revisit & Revision) โดยรายงานเบอ้ื งตน้ ดงั กลา่ วนีจ้ ะใช้เปน็ ขอ้ มลู ประกอบการด�ำ เนนิ การตอ่ ในปี
พ.ศ. 2567
เรม่ิ กระบวนการกอ่ รา่ งวสิ ัยทศั นน์ โยบายและแผนใหม่ (Agenda Setting – Policy Formulation) ตามกระบวนการเชงิ
นโยบาย (Public Policy Making Process/ Cycle) เพ่ือก�ำ หนดแนวทางการอนุญาต และแผนพฒั นาการประกอบการ
โทรทศั น์ภาคพน้ื ดนิ ระบบดจิ ิทัลช่วงที่ 2 โดยการจัดตัง้ คณะทำ�งานภายใน ส�ำ นักงาน กสทช. (Steering Committee) เปน็
ผ้รู บั ผิดชอบหลัก และคณะทป่ี รึกษา / คณะท�ำ งานภายนอก ซง่ึ ประกอบด้วยผทู้ รงคุณวุฒิในอตุ สาหกรรมโทรทัศน์ ภาค
วชิ าการ และผู้เช่ียวชาญดา้ นตา่ งๆ ท่ีเป็นประโยชนต์ ่อการจัดทำ�นโยบายและแผนงานเป็นองคค์ ณะรว่ มพฒั นา
เริม่ โครงการด�ำ เนินการศกึ ษาต่อเน่อื ง 5 ปี : รายงานสภาพการณ์กจิ การโทรทัศน์และแนวโน้ม ครอบคลุมในห่วงโซท่ ุก
ภาคสว่ นการประกอบการ การวิเคราะห์มูลคา่ ทางเศรษฐมิตดิ ิจิทลั และดชั นีชวี้ ดั ทางการตลาด ความเปลยี่ นแปลงและ
พฒั นาการนวัตกรรมส่ือสาร และแนวโนม้ ระบบนิเวศอตุ สาหกรรมสือ่ ภายในประเทศและระหวา่ งประเทศ 5 ปี (ระหว่าง
ปี พ.ศ. 2568 – 2572) จดั ทำ�รายงานเผยแพร่ในแต่ละปแี ละรวบรวมท�ำ รายงานสรปุ เม่ือครบวาระ (รายงานฉบับสมบรู ณ์
ในปี พ.ศ. 2572) ซ่ึงจะเปน็ ประโยชน์กับ กสทช. คณะทำ�งาน และผเู้ กยี่ วขอ้ งจะได้นำ�ข้อมูลจากรายงานการศกึ ษาประกอบ
การพิจารณาขับเคลื่อนนโยบายในแตล่ ะข้ันตอนและในแต่ละปี
ด�ำ เนนิ การศึกษาเพ่ือการประเมนิ ทางเลอื กวธิ ีการจัดสรรคลื่นความถ/่ี ใบอนุญาต ทส่ี อดคลอ้ งกบั บรบิ ทรว่ มสมยั ประกอบ
ด้วย บทวิเคราะห์ทางเศรษฐศาสตร์ รูปแบบโมเดลทางธรุ กิจในระบบอุตสาหกรรม 4.0 กรอบกฎหมายและ มติ ิประโยชน์
สาธารณะการพัฒนาเศรษฐกจิ และสงั คม ฯลฯ

90
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

4 2569 คณะท�ำ งาน/ส�ำ นักงาน กสทช. ดำ�เนนิ การ (รา่ ง) แผนและประกาศทเ่ี กี่ยวขอ้ ง ข้อกำ�หนดเงอื่ นไข มาตรการและขน้ั ตอน

การด�ำ เนินการ มาตรฐานทางเทคนคิ กระบวนการตามข้ันตอนทางกฎหมาย และการรบั ฟังความเหน็ สาธารณะ
คณะทำ�งาน/ส�ำ นกั งาน กสทช. ดำ�เนินการ (ร่าง) มาตรการสนับสนนุ /จูงใจ เพ่อื พฒั นากจิ การโทรทศั น์ไทยในระบบ
นเิ วศอุตสาหกรรมสอ่ื ใหม่

5 2570 คณะกรรมการ กสทช. พจิ ารณาวธิ กี ารจัดสรรคลืน่ ความถ/ี่ ใบอนุญาต และออกแผนและประกาศท่เี ก่ียวขอ้ ง ข้อกำ�หนด

เง่อื นไข มาตรการ/มาตรฐานทางเทคนิค มาตรการสนบั สนนุ /จงู ใจ เพือ่ พฒั นากจิ การโทรทศั น์ไทย นำ�ไปสกู่ ารขบั เคลอ่ื น
การประกอบการโทรทัศนภ์ าคพื้นดินระบบดจิ ทิ ัลของประเทศไทย ในช่วงท่ี 2

6 2571 ไตรมาสท่ี 1/2571 ด�ำ เนนิ การจัดสรรคลนื่ ความถ่/ี ใบอนญุ าต ตามวิธกี ารและขนั้ ตอนท่จี ัดทำ�ไว้และผา่ นกระบวนการท่ีถกู

ต้องตามกฎหมาย
ไตรมาสที่ 2-4/2571 (และตอ่ เนือ่ งสู่ ไตรมาส 1/2572) กสทช. และ ผูร้ ับใบอนุญาต ประสานงานร่วมเตรียมความพรอ้ ม
การประกอบการโทรทศั นภ์ าคพื้นดินระบบดจิ ทิ ลั ของประเทศไทย ในช่วงท่ี 2 ทงั้ ในดา้ นเทคนิคและการประกอบการ

7 2572 24 เมษายน พ.ศ. 2572 ครบก�ำ หนด 15 ปี ส้ินสดุ ระยะเวลาใบอนุญาตทีวดี จิ ิทลั ช่วงที่ 1 (25 เมษายน พ.ศ. 2557 – 24

เมษายน พ.ศ. 2572)
25 เมษายน พ.ศ. 2572 ผู้รับใบอนญุ าตไดร้ บั สทิ ธิการประกอบการตามกฎหมาย เริ่มตน้ อตุ สาหกรรมโทรทัศนภ์ าคพ้ืนดนิ
ระบบดิจทิ ัลช่วงท่ี 2 ในยุคอุตสาหกรรม 4.0

2) ภาคการบรหิ ารจดั การธรุ กิจโทรทัศน์ : แนว
ทางส�ำ หรบั ผู้บรหิ ารสถานีโทรทัศน์ในบริบท “วสิ ัยทศั น์
การบริหารจัดการเพื่อการปฏิรูปกิจการโทรทัศน์ดิจิทัล
2572”
สำ�หรบั การน�ำ เสนอในส่วนนี้ มงุ่ นำ�เสนอประมวล การสน้ิ สุดระยะเวลาใบอนญุ าต 15 ปี (พ.ศ. 2572) สำ�หรับ
สรุปภาพทัศน์แนวคิดและข้อเสนอแนะโดยสังเขปที่เก่ียว ผู้ประกอบการเดมิ ” และ “ข) การเขา้ สู่ตลาดของผปู้ ระกอบ
ข้องกับภาคการบริหารจัดการธุรกิจโทรทัศน์แนวทางสำ�หรับ การรายใหม่”
ผูบ้ ริหาร และผูป้ ระกอบการสถานีโทรทศั น์ โดยแบง่ เป็น ฉากทัศน์การบริหารจัดการกิจการสถานีโทรทัศน์
2 ส่วนดงั นี้ 1) บทสรปุ สภาพการณ์และพฒั นาการสำ�คัญ ภาคพ้ืนดนิ ในระบบดจิ ิทลั สรุปสภาพการณ์ และพัฒนาการ
แนวทางการบรหิ ารจดั การสถานีโทรทศั นภ์ าคพน้ื ดนิ ในระบบ สำ�คัญท่ีเก่ียวข้องกับแนวทางการบริหารจัดการกิจการสถานี
ดจิ ิทัล ฉากทัศน์ทผี่ า่ นมา ณ ชว่ งครง่ึ แรก (เมษายน 2557 โทรทัศน์ภาคพื้นดนิ ในระบบดจิ ิทัล : ฉากทศั น์ทผ่ี า่ นมา ณ
– 2565) และ แนวโนม้ ฉากทศั น์ ณ ช่วงคร่ึงหลัง (2566 – ช่วงครึง่ แรก (เมษายน พ.ศ. 2557 – 2565) และ แนวโน้ม
เมษายน 2572) และตอ่ ด้วย 2) กลไกการตัดสินใจและขอ้ ฉากทัศน์ ณ ชว่ งครึ่งหลัง (พ.ศ. 2566 – เมษายน พ.ศ.
พิจารณาบนสองเงอื่ นไข ได้แก่ “ก) ไปตอ่ หรือ ยตุ ิภายหลงั 2572) น�ำ เสนอสรุปไว้ใน ตารางที่ 7 ดังนี้

ตารางที่ 7 สรุปสภาพการณ์และพัฒนาการสำ�คัญที่เกี่ยวข้องกับ แนวทางการบริหารจัดการกิจการสถานีโทรทัศน์ภาค
พื้นดินระบบดิจิทัล: ฉากทัศน์ที่ผ่านมา ณ ช่วงครึ่งแรก (เมษายน พ.ศ. 2557 – 2565) และ แนวโน้ม
ฉากทัศน์ ณ ช่วงครึ่งหลัง (พ.ศ. 2566 – เมษายน พ.ศ. 2572)

ฉากทศั น์ 15 ปี ทีวีดิจิทลั สรปุ สภาพการณ์และพัฒนาการสำ�คญั ที่เกย่ี วขอ้ ง
(เมษายน พ.ศ. 2557 - เมษายน พ.ศ. 2572) กบั แนวทางการบรหิ ารจดั การกิจการสถานีโทรทัศน์ภาคพ้นื ดนิ ระบบดจิ ิทัล

(I) ฉากทศั น์ที่ผ่านมา - ชว่ งครึง่ แรก (เมษายน 1– ) การบริหารจดั การเพื่อก่อร่างสรา้ งกจิ การและการแก้ไขปัญหา (24 เมษายน พ.ศ. 2557
พ.ศ. 2557 – 2565) 11 เมษายน พ.ศ. 2562)
1.1) ผรู้ บั ใบอนุญาตธุรกิจส่วนใหญ่ (ยกเว้น ชอ่ ง3,7,9 รายเดิมในยุคแอนะลอ็ ก)
เรมิ่ ต้นเขา้ สูต่ ลาดในฐานะผปู้ ระกอบการสถานีโทรทศั น์ภาคพื้นดินระบบดจิ ิทลั รายใหม่
1.2) การประมูลรวมมูลค่าทง้ั ส้นิ เป็นเงินจำ�นวน 50,862 ลา้ นบาท สงู กวา่ ราว
3.34 เท่า หรอื ราว 234% ของราคาตัง้ ต้นที่ กสทช. ประเมนิ มลู คา่ คลืน่ ความถี่ ฯ คดิ
ค�ำ นวณไว้ที่ 15,190 ล้านบาท ประกอบกับเงนิ ลงทนุ เร่มิ ต้นการประกอบการในชว่ ง 5 ปีแรก
นบั เปน็ ต้นทนุ ท่สี ูง

91
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

1.3) นับจากช่วงเริ่มตน้ ของการเผยแพร่สญั ญาณอย่างเปน็ ทางการ (พฤษภาคม
พ.ศ. 2557) การประกอบการไดร้ บั ผลกระทบจากความเปล่ียนแปลงทางการเมือง และ
สารพันปัญหาที่เก่ยี วข้องกับระยะเวลาการขยายโครงขา่ ย การแจกคูปองกลอ่ งรับสญั ญาณ
การ สื่อสารประชาสมั พันธ์ การเรียงช่อง และ มัสต์แคร่ี ตลอดจนการฟ้องรอ้ งระหวา่ งผู้
ประกอบการกบั องค์กรกำ�กบั ดแู ลในหลายกรณี ฯลฯ

1.4) การเปลีย่ นผา่ นสู่โทรทัศนภ์ าคพื้นดนิ ในระบบดจิ ิทลั ของประเทศไทย
ด�ำ เนนิ การในชว่ งเวลาที่ ก) มกี ารเปลย่ี นผา่ นนวัตกรรมและเทคโนโลยกี ารสือ่ สารคร้งั
ส�ำ คัญในระดับนานาชาติ ซึง่ มคี วามพลิกผันทางเทคโนโลยี (Digital Disruption) โดย
โทรทศั น์ได้รับผลกระทบโดยตรงจาก การถอื กำ�เนดิ และการพัฒนาแพลตฟอร์มสอื่ ใหม่
เครือข่ายสังคมออนไลน์ บรกิ ารสตรีมมิง่ /โอทที ี อปุ กรณส์ ื่อดจิ ทิ ัล ฯลฯ นวตั กรรมการ
สอื่ สารและแพลตฟอร์มใหม่ได้รับการตอบรับอย่างดีจากผู้บริโภคสื่อ ซึ่งสื่อใหม่ ได้
กลายเป็นคู่แข่งทางการตลาดและแย่งชิงงบโฆษณาที่สำ�คัญจากสื่อเก่า และ ข) เกิด
สภาวะเศรษฐกิจชะลอตวั และถดถอย (Economic Recession) สะท้อนจากงบโฆษณา และ
งบการส่งเสรมิ การตลาดของบริษัทตา่ งๆ ที่ลดลงในชว่ งเวลาดงั กล่าว

1.5) ผรู้ ับใบอนุญาตสว่ นใหญ่การประสบปญั หาทางธุรกจิ เน่ืองจากต้นทุนสงู
ปญั หาการบริหารจดั การขององค์กรก�ำ กบั ดูแล และเทคโนโลยดี ิสรปั ช่นั บรษิ ัทส่วนใหญ่
ตกอยู่ในสภาวะการขาดทุนอย่างต่อเนือ่ ง โดยส่งผลใหม้ ีการยกเลกิ ชอ่ ง การปรับลดและ
เลิกจ้างพนักงานการยกเลกิ สัญญาการผลิตรายการ การปรบั ลดตน้ ทนุ การประกอบการ
สถานี เปน็ ต้น

1.6) มีการปรับเปลี่ยนโครงสร้างการบริหารจัดการ (Business Re-con-
structure/ Business Transformation) อาทิ การปรบั โครงสร้างผถู้ ือหนุ้ การขายหุน้ และ
การเข้าซอ้ื หุ้นของผู้ลงทุนรายใหม่ การเปลยี่ นมอื เปลีย่ นเจา้ ของกิจการ การพฒั นาปรับ
เปล่ียนรูปแบบทางธรุ กจิ การเปดิ ชอ่ งทางการหารายได้ผสานธรุ กิจพาณิชยกรรมผา่ นระบบ
ออนแอร์ และออนไลนก์ ารปรบั ตวั สู่ระบบนเิ วศส่อื ใหมแ่ ละการใช้ประโยชนค์ ูข่ นานกบั เครือ
ข่ายสงั คมออนไลน์ การเกิดข้ึนของโซเชียลทวี ี เป็นตน้ 1.7) การได้รับการบรรเทา และ
แก้ไขปญั หาด้วยวิธกี าร (พิเศษ) ทางการเมอื งจากประกาศค�ำ สั่ง คสช. มาตราการบรรเทา
แก้ไขปญั หาและเยยี วยากิจการโทรทศั นภ์ าคพืน้ ดินในระบบดจิ ทิ ัล 3 คร้งั โดยค�ำ สั่งส�ำ คญั
ทปี่ ลดล็อกสภาพปัญหาของอตุ สาหกรรมทีวดี จิ ิทัลทีส่ �ำ คญั ท่สี ุด คือคำ�สัง่ ของหัวหน้าคณะ
รกั ษาความสงบแหง่ ชาติ ที่ 4/2562 เรอ่ื ง “มาตรการแก้ไขปัญหาการประกอบกิจการ
โทรทศั นแ์ ละ กิจการโทรคมนาคม” เปดิ โอกาสใหท้ วี ดี จิ ิทัลสามารถ “คนื ใบอนุญาต” ได้
พรอ้ มได้รบั เงินชดเชย (11 เมษายน พ.ศ. 2562)

2) การฟ้ืนฟกู ิจการ (ภายหลัง 11 เมษายน พ.ศ. 2562 – 2565)
2.1) อานสิ งสจ์ ากค�ำ สั่ง คสช.ท่ี 4/2562 ปลดเปลื้องพนั ธนาการต้นทนุ ทางการ
เงิน และปลดภาระทางธุรกจิ ในระดบั ทม่ี นี ยั ยะส�ำ คัญทั้งในส่วนผ้คู ืนใบอนญุ าต 7 ช่อง และ
ผ้ยู ังคงอยู่ในตลาดต่อไปทง้ั 15 ชอ่ ง จากมาตรการส�ำ คัญ ไดแ้ ก่ การยกเว้นการจา่ ยงวด
เงนิ ประมลู ในงวดทเี่ หลอื การได้รับการสนับสนุนโครงขา่ ย เปน็ ตน้
2.2) ผลประกอบการระหว่าง ณ ส้นิ สดุ ปี พ.ศ.2562 - ไตรมาส 2/2565 จาก
รายงานของผู้ประกอบการผ่าน ตลาดหลกั ทรัพยแ์ ห่งประเทศไทย และ กรมพัฒนาธุรกิจ
การค้า กระทรวงพาณิชย์ พบว่า มีรายงานสะท้อนผลก�ำ ไรอยา่ งต่อเนื่องในหลายบรษิ ัท
เปน็ การพลิกฟื้นทางธรุ กจิ อยา่ งเปน็ รปู ธรรม
2.3) การปรบั โครงสร้าง การถือหุ้น และโมเดลทางธุรกิจเร่ิมส่งผลความเปล่ยี น
แปลงในแงบ่ วกท่ชี ดั เจนขนึ้
ขอ้ เสนอแนะสำ�คญั ดา้ นการบรหิ ารจดั การ : บรษิ ัท/ผถู้ อื ครองใบอนญุ าตแต่ละช่อง
ควรจดั ทำ�รายงานผลประกอบการทีวีดจิ ิทลั 9 ปี (พ.ศ. 2557 – พ.ศ. 2565) เพือ่ รายงาน
สถานการณ์การประกอบธุรกจิ โดยแสดงขอ้ มลู ขอ้ เทจ็ จริงดา้ นการลงทนุ ตลอดระยะเวลาท่ี
ผ่านมา ซ่ึงจะเปน็ ประโยชน์ตอ่ การวางแผนดำ�เนินการช่วงปีทีเ่ หลอื (พ.ศ. 2566 - เมษายน
พ.ศ. 2572) และรายงานดังกล่าวจะเป็นฐานขอ้ มลู สำ�คัญประกอบการพิจารณาเงื่อนไขการ
ประกอบการ ไปตอ่ /ยุติ กิจการทวี ีดจิ ิทลั ชว่ งท่ี 2 ตลอดจนการวางแผนธรุ กจิ ในทศวรรษ
2030s

92
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

(II) แนวโนม้ ฉากทัศน์ - ช่วงครึ่งหลงั (พ.ศ. 3) การคาดการณ์แนวโนม้ การปรบั ตวั ธรุ กจิ โทรทัศน์สู่ระบบนเิ วศอตุ สาหกรรมส่อื 4.0
2566 – เมษายน พ.ศ. 2572) (พ.ศ. 2566 – 2572)
3.1) การเปลย่ี นแปลงในระบบนเิ วศสอ่ื จะด�ำ เนนิ ไปอย่างต่อเน่อื ง ในชว่ งปลาย
ทศวรรษ 2020s สู่รอยต่อช่วงการเปลี่ยนผ่านสู่ทศวรรษใหม่ 2030s อันเนื่องมาจาก
พัฒนาการนวัตกรรมสื่อใหม่ การบูรณาการเทคโนโลยี การสื่อสารกับวิศวกรรม
โทรคมนาคม/ระบบคอมพวิ เตอร์ชั้นสงู / ปัญญาประดษิ ฐ์ ประกอบกับฉากทัศนว์ งจรชีวิต
ผลติ ภณั ฑ์ในวัฏฏะ ความเส่อื มความนยิ ม และการถูกทดแทนของนวตั กรรมสอ่ื ใหม่ การ
บริหารจดั การโทรทัศน์จึงตอ้ งเตรยี มความพร้อมในความเปลย่ี นแปลงดงั กล่าว
3.2) สภาวการณท์ างเศรษฐกจิ อาทิ ภาวะเศรษฐกจิ ถดถอยและเงินเฟอ้ อัตรา
การฟ้นื ตัว / แผนการฟื้นฟธู รุ กจิ ยคุ โควดิ และหลงั โควิด วกิ ฤตราคาพลังงาน และผลกระ
ทบจากสงคราม ฉากทัศนท์ างเศรษฐกจิ จลุ ภาคและมหภาค ทั้งในระดับประเทศและตา่ ง
ประเทศ นับเป็นปัจจยั ทผี่ ู้บรหิ ารตอ้ งติดตามอยา่ งใกล้ชิด เนือ่ งจากมีผลกระทบต่อต้นทุน
การประกอบธุรกิจโทรทัศน์ รายได้รายจา่ ย การโฆษณาและการตลาด แผนการจา้ ง/
ปรับ/ลดบคุ ลากรในสายงาน ทิศทางการปรบั โครงสร้างองค์กร ในระยะเวลาที่เหลอื ของ
ใบอนญุ าตปจั จบุ นั ซงึ่ ยังคงอาจจะมีความผันผวนแปรผันตามสถานการณ์ทีแ่ ทรกซ้อนใน
แตล่ ะช่วงเวลาได้
3.3) การพัฒนาต่อยอดนวตั กรรมการบริหารจัดการธรุ กิจส่ือ อาทิ Entertain-
merce และ นวตั กรรมพาณิชยกรรมใหมท่ ั้ง การผสานขา้ มส่อื ผา่ นหน้าจอโทรทัศน์และ
แพลตฟอร์มสอื่ ใหม่ ยังคงเป็นชอ่ งทางรายไดท้ ี่ส�ำ คัญ และ จะมีการผสานธรุ กจิ ข้ามแขนง
เพื่อพัฒนาการตลาดในรูปแบบใหม่เกิดขึ้น เป็นการปรับกระบวนทัศน์การประกอบการ
กจิ การสอื่ เขา้ สู่ “ระบบนวัตกรรมพาณชิ ยกรรมธุรกิจสอ่ื 4.0”
3.4) สทิ ธิจากใบอนุญาตในชว่ ง 6 ปหี ลัง อนั ประกอบดว้ ยสทิ ธิในช่องทางการ
เผยแพร่สญั ญาณออกอากาศ (Broadcast Rights) และ สทิ ธิในการถือครองคลนื่ ความถี่
(Spectrum Rights) ยงั คงประโยชน์และมลู ค่าทางธุรกิจเปน็ พื้นฐานส�ำ หรบั การประกอบ
การอยู่ แต่ทั้งนี้ การบรหิ ารจัดการธรุ กิจตอ้ งอาศยั วิสยั ทัศน์ และแผนงานของฝา่ ยบรหิ าร
เพอ่ื พฒั นาสู่การต่อยอดเสรมิ คณุ คา่ ของตราสนิ คา้ (ช่อง/บรษิ ัท) Branded Values ใหเ้ พื่อ
น�ำ ไปสู่การเพ่ิมมลู ค่าสำ�หรับระบบเศรษฐกิจใหม่
3.5) ผ้บู ริหารกจิ การควรถอดประสบการณ์ การขบั เคล่ือน การขยายฐาน และ
การบูรณาการ กจิ การโทรทัศน์สรู่ ะบบนิเวศสือ่ ใหม่ (Migration – Transformation – Con
vergence) ประเมินทง้ั การประกอบการที่สัมฤทธผิ ล และ ไมค่ ้มุ คา่ การลงทนุ ลงแรงในช่วง
แรก (พ.ศ. 2557 -2565) ถอดบทเรยี นและวเิ คราะห์เพ่อื กำ�หนดยทุ ธศาสตร์การขบั เคล่ือน
ในช่วงตอ่ ไป โดยองค์ประกอบที่พึงศึกษาในการขบั เคลือ่ นสู่ระบบนเิ วศสื่อใหม่ ไดแ้ ก่ การ
ก�ำ หนดเปา้ หมายทางธุรกิจ การจำ�แนกแจกแจง ความคมุ้ คา่ อรรถประโยชน์ การวดั ผล
ทางเลอื ก วเิ คราะห์จากประสบการณ์ที่ผ่านมาและศกึ ษาแนวโน้มอยา่ งเป็นระบบ
3.6) มแี นวโนม้ เชงิ บวกในการขยายฐานการตลาดสู่สากล โดยเฉพาะดา้ นคอน
เทนตร์ ายการ และ สิทธปิ ระโยชน์ทางการคา้ ของผ้ปู ระกอบกิจการโทรทัศน์ไทย ส่ตู ลาด
นานาชาติ เพอ่ื การเพิม่ มลู คา่ ทางธรุ กจิ ในเศรษฐกจิ สร้างสรรค์ แนวโน้มดังกลา่ วไดแ้ ก่ การ
ขายสิทธทิ างการคา้ โดยเฉพาะดา้ นความคดิ สรา้ งสรรคร์ ายการ การได้รับความนยิ มและ
ตอบรับซีรสี ล์ ะคร นวัตกรรมสร้างสรรค์ในกระบวนการผลิตรายการโทรทศั น์ไทย และ
บุคลากรอุตสาหกรรมบันเทิงไทยจากฐานความนิยมในต่างประเทศท่ีชัดเจนเป็นโมเดลราย
ไดอ้ ยา่ งดี จะเปน็ แนวทางส�ำ คญั หนง่ึ ในการพฒั นาธรุ กจิ โทรทศั น์ไทยในยคุ อตุ สาหกรรม 4.0
3.7) การสรา้ งคุณค่าจะสรา้ งความแตกตา่ งและจดุ ครองใจ โดยทคี่ ณุ ภาพของ
รายการ ความคดิ สรา้ งสรรค์ จากผลงานนำ�เสนอใหผ้ ้ชู มเห็นได้ถงึ อรรถประโยชน์การรบั
ชมจากโทรทัศน์จะเป็นจดุ ครองใจ เป็นการสร้างอตั ลักษณ์และเอกลกั ษณเ์ ชงิ คณุ ค่าพเิ ศษ
(Exclusive Value) ท่กี ิจการโทรทัศน์พึงสร้างสรรค์ใหเ้ กดิ โอกาสเป็นทางเลอื กท่ชี ัดเจน
สำ�หรับผู้บริโภคสื่อสมัยใหม่ ในยุคที่ข้อมูลข่าวสารบันเทิงมีให้เปิดรับบริการหลากหลาย
แพลตฟอร์ม (Multiplatform) การแข่งขันระหวา่ งแพลตฟอรม์ สอื่ ใหมด่ ุเดอื ดเข้มข้น (High
Competition) และในยคุ ท่ีคอนเทนต์มีให้รบั ชมเปน็ การทั่วไป (Omnipresence) ตลอดจน
การทดแทนกันไดข้ องส่อื ในระบบอตุ สาหกรรมส่อื ใหม่

93
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

กลไกการตัดสินใจและขอ้ พจิ ารณาเพอ่ื การตดั สินใจ บนสองเงอื่ นไข ไดแ้ ก่ “ก) ไปตอ่ หรือ ยุติ ภายหลังการส้ินสดุ
ระยะเวลาใบอนุญาต 15 ปี (พ.ศ. 2572) สำ�หรบั ผู้ประกอบการรายเดมิ ” และ “ข) การเขา้ สูต่ ลาดของผปู้ ระกอบการราย
ใหม”่ ประกอบดว้ ยองคป์ ระกอบ 4 ประการ น�ำ เสนอไว้ในตารางที่ 8 ดงั น้ี

ตารางที่ 8 องค์ประกอบ 4 ประการ “กลไกการตัดสินใจและข้อพิจารณาเพื่อการตัดสินใจสำ�หรับกิจการโทรทัศน์ภาค
พื้นดินระบบดิจิทัล ในช่วงที่ 2 (ภายหลังการสิ้นสุดระยะเวลาใบอนุญาต 15 ปี (พ.ศ. 2572)”

องค์ประกอบกลไกการตัดสินใจ องคป์ ระกอบขอ้ พจิ ารณาเพอ่ื การตดั สนิ ใจส�ำ หรบั กจิ การโทรทศั นด์ จิ ทิ ลั ในชว่ งท่ี 2 ภายหลงั
การสน้ิ สดุ ระยะเวลาใบอนญุ าต 15 ปี (พ.ศ. 2572) กลไกการตดั สนิ ใจ

1) วสิ ยั ทัศน์ นโยบาย และ แผนแม่บทกจิ การ มงุ่ เน้นการพิจารณากระบวนทัศนเ์ ชงิ นโยบายการขบั เคลอื่ นอตุ สาหกรรมโทรทัศนท์ ี่
โทรทศั น์ภาคพืน้ ดินระบบดิจิทัล ในชว่ งที่ 2 ด�ำ เนินการโดย กสทช. และ สว่ นทีเ่ กี่ยวขอ้ งกบั การบรู ณาการโทรคมนาคม (ในอนาคต)
ภายใต้การขบั เคลื่อนของ กสทช. และกิจการบริการเสรมิ ดา้ นภาพและเสียง (OTTs) และกิจการสอ่ื วิถีใหม่ ท้ังส่วนย่อยและ
ภาพรวมทงั้ องคาพยพ โดยเฉพาะแผนแม่บทกจิ การโทรทัศน์ภาคพ้ืนดนิ ระบบดจิ ิทลั ใน
2) วธิ ีการ รปู แบบ และเงื่อนไข การจดั สรร ชว่ งที่ 2 โดยท่ผี สู้ นใจในการขอรับใบอนุญาต และ ผู้บรหิ ารกิจการสถานีโทรทศั น์ ควร
คล่นื ความถ่ี และสทิ ธกิ ารประกอบการ ตลอด ดำ�เนินการดงั นี้
จนการออกแบบในการเขา้ สู่ตลาด และ/หรอื 1) ถอดบทเรียนจากนโยบายและแผน ตลอดจนวิธกี ารภาคปฏิบัติของ กสทช. ที่
การดำ�เนนิ การตอ่ ใบอนุญาต ผา่ นมา
3) แผนธรุ กจิ การวิเคราะห์โอกาส / อปุ สรรค
และการค�ำ นวณต้นทนุ 2) ตดิ ตาม/ มสี ่วนร่วมเสนอความคดิ เหน็ ถงึ กสทช. ในระหวา่ งการจัดทำ� (รา่ ง)
4)แนวโน้มพัฒนาการนวัตกรรมระบบนิเวศ นโยบายและแผน ตลอดกระบวนการและรายละเอยี ดท้ังครบ และ
อุตสาหกรรมและระบบเศรษฐกิจส่ือใหม่
3) วิเคราะห์วสิ ัยทัศน์ นโยบาย และแผนแม่บทกิจการโทรทัศน์ภาคพืน้ ดนิ ระบบ
ดิจิทลั (ใหม)่ ในชว่ งท่ี 2 ของ กสทช. ทงั้ หมด
ศกึ ษาวธิ ีการ รปู แบบ และเงอื่ นไข การจัดสรรคลน่ื ความถ่ี และสทิ ธิการประกอบ
การ ตลอดจนการออกแบบในการเขา้ สตู่ ลาด และ/หรอื การด�ำ เนนิ การต่อใบอนุญาต จัด
ทำ�รายงานผลการศึกษาเปรียบเทียบอย่างเป็นระบบตามมาตรฐานการศึกษาและการวิจัย
ทางธรุ กจิ
จดั ทำ�แผนธรุ กจิ (Business Plan) ท้งั ระยะเร่ิมต้น แตล่ ะช่วงปี จนถึงสนิ้ สดุ
ระยะเวลาการประกอบการ การวเิ คราะห์ SWOT การคำ�นวณตน้ ทนุ จากค่าประมลู /ค่า
ธรรมเนียม/ค่าใช้จ่ายในการประกอบการ ประมาณการรายได้ - แหล่งที่มาหลัก/เสริม
ดอกเบี้ย ค่าใช้จา่ ยตลอดระยะเวลาของใบอนญุ าตใหม่ และ โดยเฉพาะสำ�หรบั ผู้ประกอบ
การรายเดิม ควรทบทวนประเมินวเิ คราะหก์ ารประกอบการตลอด 15 ปีท่ีผ่านมาและปรับ
แผนธรุ กิจใหม่ในกรณีท่ตี อ้ งการประกอบการตอ่ ไป
ดำ�เนินการวิเคราะห์แนวโน้มพัฒนาการนวัตกรรมและระบบนิเวศอุตสาหกรรม
ส่อื ใหม่ ท้งั ในระดบั ประเทศและระหวา่ งประเทศ เนือ่ งจากพลวัตความเปล่ยี นแปลงทาง
เทคโนโลยสี ื่อสารเจรญิ กา้ วหนา้ และดำ�เนนิ ไปอยา่ งตอ่ เน่ือง โดยท่วี ัฏจกั รนวตั กรรมจะมี
อัตราเร่งและเปล่ียนผ่านรวดเร็วย่ิงขึ้นในช่วงรอยต่อทศวรรษและการเข้าสู่ทศวรรษใหม่
ส่งผลต่อการพลิกโฉมในวีถีธุรกิจสื่อรูปแบบใหม่ ทั้งในกระบวนทัศน์การผลิตและการ
เผยแพรค่ อนเทนต์ การบริโภคข่าวสารสาระบนั เทงิ รูปแบบใหม่ คู่แข่งทางการตลาดและ
แพลตฟอรม์ ใหม่ต้องนำ�มาเป็นองคป์ ระกอบพน้ื ฐานในการวิเคราะห์

3) ภาคบุคลากรวิชาชีพโทรทัศน์ : แนวทาง 1) การเตรยี มพรอ้ มภาควิชาชพี โทรทศั นส์ ู่ “ระบบ
ส�ำ หรับนกั วชิ าชพี ส่ือในบริบท “วิสยั ทศั น์การพัฒนาวิชา นเิ วศการบรู ณาการนวตั กรรมสอ่ื สาร” : แนวโนม้ ทส่ี �ำ คญั ใน
ชพี เพื่อการปฏิรปู กจิ การโทรทศั นด์ ิจทิ ลั 2572” การก้าวสูท่ ศวรรษใหม่ในปี ค.ศ. 2030 (พ.ศ. 2573) คอื
ในภาคส่วนท่ีนับเป็นหวั ใจหลักของการปฏิรูป คือ อุตสาหกรรมสือ่ จะมีการปรับเขา้ สู่ “ระบบนเิ วศการบูรณา
ภาคบุคลากรวิชาชีพโทรทัศน์โดยแนวทางสำ�หรับนักวิชาชีพ การนวตั กรรมสอื่ สาร” ทีจ่ ะครอบคลุมท้ังระบบเทคโนโลยี
สื่อต้ังอยูบ่ นหลกั 3 ประการ ไตรลกั ษณแ์ ห่งการพฒั นา โครงสร้างพื้นฐานเทคโนโลยีการผลิตและเผยแพร่สาร
บคุ ลากรวชิ าชพี สอ่ื สาร และ เตรยี มความพรอ้ มเพอ่ื การปฏริ ปู เทคโนโลยี ภาครับสาร แนวโน้มพฒั นาการมุ่งสกู่ ารผสาน
กิจการโทรทศั น์ดิจิทลั ดังนี้ ระบบระหว่างนวตั กรรมกจิ การโทรทศั น์ กจิ การโทรคมนาคม

94
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

ในภาคส่วนที่นับเป็นหัวใจหลักของการปฏิรูป คือ 3) การเตรียมพร้อมภาควิชาชีพโทรทศั นส์ ู่ “การ
ภาคบุคลากรวชิ าชีพโทรทศั น์ โดยแนวทางสำ�หรับนกั วชิ าชพี อภิวฒั น์วิชาชีพสือ่ ” : ในระบบอตุ สาหกรรมสอ่ื 4.0 ซึ่งมี
สื่อต้งั อยบู่ นหลัก 3 ประการ ไตรลักษณ์แห่งการพัฒนา การน�ำ นวตั กรรมส่อื สาร การคดิ คน้ และนำ�เอาวีถีการผลติ
บคุ ลากรวชิ าชพี สอ่ื สาร และ เตรยี มความพรอ้ มเพอ่ื การปฏริ ปู และนำ�เสนอสารรูปแบบใหม่มาประยุกต์ใช้ในระบบนิเวศสื่อ
กิจการโทรทัศนด์ จิ ิทลั ดังนี้ 1) การเตรยี มพรอ้ มภาควิชาชีพ ทงั้ กระบวนการ ดังนัน้ “การอภวิ ฒั น์วิชาชีพสอื่ ” หรือการ
โทรทศั นส์ ู่ “ระบบนิเวศการบรู ณาการนวัตกรรมสือ่ สาร” : พัฒนาวชิ าชพี ในกจิ การส่ือสารจงึ ควรไดร้ ับพจิ ารณาใน 3
แนวโนม้ ท่ีสำ�คญั ในการก้าวสทู่ ศวรรษใหม่ในปี ค.ศ. 2030 บริบทหลัก ได้แก่
(พ.ศ. 2573) คืออุตสาหกรรมสื่อจะมีการปรบั เข้าสู่ “ระบบ 3.1 การสง่ เสริมการพัฒนา “มาตรฐานวชิ าชพี ”
นิเวศการบรู ณาการนวตั กรรมสื่อสาร” ที่จะครอบคลมุ ทัง้ (Professional Standards)
ระบบเทคโนโลยีโครงสร้างพ้ืนฐาน เทคโนโลยีการผลิต และ 3.2 การรณรงค์ดา้ นส�ำ นกึ ใน “หนา้ ทแี่ ละความรบั
เผยแพร่สาร เทคโนโลยีภาครบั สาร แนวโนม้ พฒั นาการมงุ่ ผดิ ชอบ” (Roles & Responsibility)
สู่การผสานระบบระหว่างนวตั กรรมกจิ การโทรทศั น์ กจิ การ 3.3 การปฏริ ูป “จริยธรรมใหม่” (New Ethics)
โทรคมนาคม ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ และ นวตั กรรมแขนงอืน่ ๆ อ่านแนวทางการพัฒนาไดจ้ าก “คู่มือทกั ษะนักขา่ ว
ดังนัน้ ภาควิชาชพี สอ่ื โทรทัศน์ มคี วามจ�ำ เปน็ ทีต่ ้องเตรียม ในยคุ ดจิ ิทลั ” และ บทความ “การปฏิรปู ” “จริยธรรมใหม”่
พร้อมสู่ระบบนิเวศส่อื ใหม่ เพมิ่ ศักยภาพในการใชน้ วัตกรรม แห่งวารสารศาสตร์ดิจิทัล NEW ETHICS OF DIGITAL JOUR-
เพื่อการสรา้ งสรรคผ์ ลงานได้อย่างเตม็ ประสทิ ธิภาพ NALISM” น.218 โครงการวิจยั การพัฒนาศักยภาพก�ำ ลงั
หมายเหตุ : ดูกรณีศึกษาในภาคที่ 2 กรณีศกึ ษาพฒั นาการนวัตกรรมสอื่ สาร คนด้านสอ่ื และภาควิชาการ โดย สมาคมนกั ขา่ ววิทยุและ
นานาชาติ “การบรู ณาการเทคโนโลยีโทรทัศน์วิศวกรรมโทรคมนาคม
และวทิ ยาการ คอมพวิ เตอรช์ นั้ สงู ” โทรทศั น์ไทย (2564)
ไตรลักษณ์แห่งแนวทางการพัฒนาวิชาชีพและ
2) การเตรียมพร้อมภาควิชาชีพโทรทัศน์ สู่“เมตา เตรียมความพร้อมเพอ่ื การปฏริ ปู กิจการโทรทศั น์ดิจทิ ลั ทัง้
ดาตา้ ”: เมอ่ื พจิ ารณาองคป์ ระกอบประการส�ำ คญั ในกระบวน 3 ประการ อนั ไดแ้ ก่
ทัศน์สื่อสาร คอื “สาร” ท่สี ะทอ้ นจาก “รูปแบบวธิ ีการน�ำ 1)การเตรยี มพรอ้ มสู่ “ระบบนเิ วศการ บูรณาการ
เสนอและการเล่าเรื่อง” นกั วิชาชีพส่อื ในทศวรรษใหมต่ อ้ ง นวัตกรรม”
ศึกษา และฝึกฝนในการนำ�เครื่องมือและเทคโนโลยีมาใช้ 2)การเตรียมพรอ้ มสู่ “เมตาดาต้า” และ
ประโยชน์ตามวีถีการสื่อสารสมัยใหม่จะปรับสู่ “วารสาร 3)การเตรียมพร้อมสู่ “การอภิวัฒน์วิชาชีพสื่อ”
ศาสตร์เชิงข้อมลู ”(Data Journalism) และ นวัตกรรมจะ ต้องการความร่วมมือร่วมใจร่วมขับเคล่ือนไปพร้อมกันในทุก
พัฒนาให้การสร้างสรรค์เนื้อหา“สาร”ตามครรลองวิถีใหม่ ภาคสว่ น โดย
ไปสกู่ ารน�ำ เสนอในรปู แบบ “วทิ ยาการขอ้ มลู ” (Data Science) (1)ผา่ นเจตจำ�นงเป้าหมายสว่ นบุคคล (เพื่อพฒั นา
“การส่ือการเสรมิ ปฏสิ ัมพนั ธ”์ (Interactivity) และ “การ ทักษะวิชาชพี ของตน)
ส่อื สารเสริมประสบการณ”์ (Enhanced Experience) อีก (2)ผา่ นหนว่ ยงานตน้ สงั กัด (เพอื่ พฒั นาธุรกจิ และ
ท้ังวิทยาการคอมพิวเตอร์และปัญญาประดิษฐ์จะเข้ามามี การประกอบการ)
บทบาทในทกุ มติ ขิ องการผลติ และเผยแพรร่ ายการ ดงั นน้ั (3)ผ่านองค์กรวิชาชีพส่อื /สมาคมผ้ปู ระกอบกิจการ
นักวิชาชีพโทรทัศน์จึงมีความจำ�เป็นอย่างยิ่งในการปรับ โทรทศั น์ (พัฒนาบคุ ลากรยกระดับเกียรติภูมิวิชาชพี )
กระบวนทัศน์ให้สอดคล้องกับความก้าวหน้าของนวัตกรรม (4)ผ่าน กสทช. และกองทนุ สื่อ (เพอื่ สนับสนุนเพื่อ
โดยสามารถประสานความรว่ มมอื กับภาควชิ าการ และ ผู้ สร้างระบบนิเวศสอ่ื ท่ดี )ี

เช่ียวชาญร่วมจัดทำ� และ พัฒนาหลกั สูตรการพัฒนาวชิ าชีพ
สอ่ื ยคุ ใหม่โดยการฝกึ อบรมอยา่ งตอ่ เนอ่ื งเปน็ ระบบมคี ณุ ภาพ
และไดม้ าตรฐาน
หมายเหต:ุ ดกู รณีศึกษา การใช้นวตั กรรมปญั ญาประดิษฐ์ (AI-Artificial Intelli- IIIIIIIIIIIIIIIIII
gence) ในกจิ การสถานีโทรทัศนเ์ กาหลีใต้ ได้นำ�นวัตกรรมปัญญาประดิษฐ์ (AI-Ar-
tificial Intelligence) มาใช้ในกระบวนการผลติ รายการตลอดทั้งกระบวนการ (Pre-
Pro-Post Production) ต้ังแตข่ น้ั ตอนการเตรยี มการผลติ รายการ การถา่ ยท�ำ ในสตู
ดิโอ การผลิตรายการ การตดั ต่อ กระบวนการหลังการผลติ การแพรส่ ัญญาณภาพ
และเสยี ง การออกอากาศ การตลาดและการโฆษณา ในหลายรายการของทางสถานี
และการนำ�นวัตกรรมความจรงิ เสมือน Virtual Reality บูรณาการในกิจการโทรทัศน์
และสร้างสตดู ิโอและแพลตฟอร์มในโลกเมตาเวิรส์ (Metaverse) เพอื่ การน�ำ เสนอ
ข้อมูลขา่ วสาร และเป็นชอ่ งทางใหผ้ ้ชู มได้มสี ว่ นรว่ มในโลกเสมือนจริงผ่านนวตั กรรม

95

ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

á¶Å§¡Òó

วนั ที่ ๖ ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๖๕
เร่ือง ขอความร่วมมอื ให้ระมดั ระวงั ในการน�ำ เสนอขา่ วเหตุกราดยิงที่หนองบัวล�ำ ภู
เรียน องค์กรสมาชกิ สภาวชิ าชพี ขา่ ววิทยุและโทรทัศน์ไทยและสมาชิกสมาคมนักขา่ ววทิ ยแุ ละ
โทรทัศน์ไทย
ตามท่ีได้เกิดเหตกุ ราดยงิ ในศนู ย์เด็กเลก็ แห่งหน่งึ ใน องคก์ ารบริหารสว่ นต�ำ บล (อบต.)
นากลาง ต.อุทยั สวรรค์ อ.นากลาง จ.หนองบวั ล�ำ ภู และผู้กอ่ เหตุไดย้ ิงตวั เองและคนในครอบครวั ของ
ตน ทำ�ให้มีผเู้ สียชีวติ และไดร้ ับบาดเจบ็ หลายราย มที ง้ั เด็กและผู้ใหญ่ ซึ่งเปน็ เหตทุ ี่สะเทอื นขวญั ของ
คนในสังคมและน�ำ มาซึ่งการเศรา้ เสยี ใจของครอบครวั ผ้ทู ีเ่ สยี ชีวิตและบาดเจบ็
ทางสภาวิชาชพี ข่าววทิ ยุและโทรทศั น์ไทยและสมาคมนกั ขา่ ววิทยแุ ละโทรทัศน์ไทย จงึ ขอความ
ร่วมมือมายังองค์กรสมาชิกของสภาวิชาชีพข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทยและสมาชิกสมาคมนักข่าววิทยุ
และโทรทัศน์ไทย ให้ระมดั ระวังในการน�ำ เสนอขา่ วดงั กลา่ ว ไม่ว่าจะเปน็ ภาพข่าว เนอ้ื หาข่าว การนำ�
เสนอของผจู้ ดั รายการขา่ วและผู้ประกาศข่าว ในทกุ ช่องทางการเผยแพรข่ ององค์กร ทจ่ี ะละเมิดต่อผ้ทู ี่
เสยี ชวี ิตและบาดเจ็บรวมไปจนถงึ ครอบครวั และเครือญาติ


จงึ เรียนมาเพื่อขอความร่วมมือ
ขอแสดงความนบั ถือ

นายสปุ ัน รกั เชือ้ นายพรี ะวฒั น์ โชติธรรมโม
ประธานสภาวชิ าชพี ข่าววทิ ยแุ ละโทรทัศน์ไทย นายกสมาคมนกั ขา่ ววิทยุและโทรทศั น์ไทย

97
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

แถลงการณ์ร่วมองค์กรวิชาชีพสื่อมวลชน

ตามที่ได้เกิดกรณีการนำ�เสนอข่าวหลวงปู่แสง ญาณวโร พระเกจิชื่อดัง ซึ่งในภายหลังปราก
ฎข้อเท็จจริงว่า มีการกระทำ�ที่มีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม และล่อแหลมต่อการละเมิดจริยธรรมและ
จรรยาบรรณสื่อนั้น
สมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย และ สภาวิชาชีพข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย ได้ติดตาม
ในประเด็นการแสวงหาข้อเท็จจริงของการนำ�เสนอข่าวนี้ด้วยความห่วงใย ว่าอาจเป็นการปฏิบัติหน้าที่
ที่ขัดต่อจริยธรรมวิชาชีพ เกินขอบเขตหน้าที่ของสื่อมวลชน ซึ่งในภายหลัง สำ�นักข่าวที่เป็นต้นสังกัด
ของนักข่าวที่ลงไปปฏิบัติงานในพื้นที่ได้ออกหนังสือแสดงความขอโทษและตระหนักถึงความผิดพลาด
และขออภัยเป็นอย่างสูงต่อผู้เกี่ยวข้องในเหตุการณ์ทุกท่านทุกฝ่าย พร้อมตั้งคณะกรรมการตรวจสอบ
จริยธรรมแล้วนั้น
สมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทยและสภาวิชาชีพข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย ขอให้สำ�นัก
ข่าวและสถานีต้นสังกัด ใช้ความระมัดระวังในการนำ�เสนอข่าว ที่อาจเป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคล
และใช้ความเข้มงวดในการตรวจสอบข้อมูลอย่างสมดุลรอบด้าน เพื่อให้เป็นไปตามหลักจริยธรรมแห่ง
วิชาชีพข่าววิทยุและโทรทัศน์ พ.ศ.2553 หมวด 4 แนวปฏิบัติของผู้ประกอบวิชาชีพข่าว ข้อ 11 การได้
มา หรือการนำ�เสนอหรือการเผยแพร่ข่าวสารและข้อมูลที่เกี่ยวข้อง พึงใช้วิธีการที่สุภาพ ซื่อสัตย์ หลีก
เลี่ยงการใช้ถ้อยคำ�ที่ไม่สุภาพ หรือมีความหมายที่ดูถูก เหยียดหยามผู้อื่น
ทั้งนี้ สมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย และ สภาวิชาชีพข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย เห็น
ว่ากรณีการนำ�เสนอข่าวที่อ้างอิงแหล่งข่าว ข้อมูล หรือแม้แต่ตัวบุคคล ที่เป็นที่สนใจของสาธารณชน
ได้ส่งผลต่อการนำ�เสนอข้อเท็จจริงที่ส่งผลกระทบต่อความเชื่อถือในข้อมูลข่าวสารโดยรวมร่วมกัน
ของทั้งสังคมและขอให้ผู้รับผิดชอบกองบรรณาธิการได้ให้ความสำ�คัญอย่างยิ่งยวดต่อการตรวจสอบ
เนื้อหา และแนวทางการปฏิบัติของนักข่าวในสังกัดอย่างเคร่งครัด ไม่ส่งเสริมให้ละเมิดกฎหมายและ
จริยธรรมวิชาชีพ เพื่อผลประโยชน์และความนิยมจากการนำ�เสนอข่าวสาร
จึงถือเป็นช่วงเวลาที่ควรจะได้มีการศึกษาหาวิธีการแก้ไขป้องกันร่วมกันของภาคส่วนที่
เกี่ยวข้อง โดยจะนำ�ประเด็นการนำ�เสนอข่าวในกรณีดังกล่าวเป็นกรณีศึกษาเพื่อจัดเวทีรับฟังความคิด
เห็นร่วมกันในเร็วๆ นี ้
จึงขอเชิญเพื่อนร่วมวิชาชีพเข้าร่วมโดยพร้อมเพรียงกัน

สภาวิชาชีพข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย
สมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย

13 พฤษภาคม 2565

98
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

จดหมายเปิดผนึกถึงสำ�นักงานตำ�รวจแห่งชาติ

เรื่อง แนวทางปฏิบัติสื่อมวลชนที่ทำ�หน้าที่ในสถานการณ์การชุมนุม
สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทยและสมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทยเป็น
องค์กรวิชาชีพสื่อมวลชนที่มีภารกิจร่วมกันในการรณรงค์ให้สื่อมวลชนแขนงต่างๆ สามารถปฏิบัติ
หน้าที่ตามหลักวิชาชีพในสถานการณ์การชุมนุมได้อย่างปลอดภัย ปราศจากการคุกคามต่อชีวิตและ
เสรีภาพ ตามหลักการสิทธิเสรีภาพสื่อมวลชนซึ่งได้รับการคุ้มครองภายใต้รัฐธรรมนูญ
เนื่องจากสำ�นักงานตำ�รวจแห่งชาติ มีบทบาทและหน้าที่โดยตรงในการควบคุมดูแลสถาน
การณ์การชุมนุมให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อย โดยประชาชนสามารถแสดงออกซึ่งเสรีภาพตามระบอบ
ประชาธิปไตย สมาคมนักข่าวฯ ทั้งสองสมาคมข้างต้น จึงขอสื่อสารไปยังสำ�นักงานตำ�รวจแห่งชาติ
เพื่อสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการปฏิบัติที่ถูกต้องต่อสื่อมวลชนที่ทำ�หน้าที่รายงานข่าวและข้อเท็จ
จริง ตามหลักจริยธรรมวิชาชีพในสถานการณ์การชุมนุม ดังต่อไปนี้
1. เจ้าหน้าที่ตำ�รวจไม่ควรปิดกั้น ขัดขวาง แทรกแซง หรือกระทำ�การใดๆที่ทำ�ให้สื่อมวลชนไม่
สามารถรายงานข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นระหว่างการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ตำ�รวจในการควบคุมดูแล
สถานการณ์การชุมนุม เนื่องจากสื่อมวลชนพึงมีสิทธิและหน้าที่ในการรายงานสถานการณ์ให้เป็นที่
ประจักษ์แก่สาธารณชนอย่างโปร่งใส โดยที่มิได้เข้าไปขัดขวางหรือแทรกแซงการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้า
หน้าที่ตำ�รวจในพื้นที่การชุมนุม
2. เจ้าหน้าที่ตำ�รวจต้องไม่ใช้ความรุนแรงกับสื่อมวลชนที่ปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่การชุมนุม และ
ควรใช้เครื่องมือควบคุมฝูงชนตามหลักปฏิบัติสากล กล่าวคือ มีการแจ้งเตือนอย่างชัดเจน มีการ
ปฏิบัติจากเบาไปหาหนักอย่างสมเหตุสมผล และหลีกเลี่ยงการสร้างความเสียหายหรือบาดเจ็บต่อ
สื่อมวลชนที่ปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่การชุมนุม
3. เจ้าหน้าที่ตำ�รวจไม่ควรแสดงท่าที วาจา หรือพฤติกรรมใดๆที่มีลักษณะคุกคามหรือเกินกว่า
เหตุอันควรต่อสื่อมวลชนที่ปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่การชุมนุม
4. จ้าหน้าที่ตำ�รวจสามารถเรียกตรวจสอบเครื่องยืนยันสถานะผู้สื่อข่าวของสื่อมวลชนที่ปฏิบัติ
หน้าที่ในพื้นที่การชุมนุมได้ โดยควรใช้ปลอกแขนที่ออกโดย 6 องค์กรวิชาชีพสื่อและบัตรยืนยันตัวตน
ที่ต้นสังกัดสื่อมวลชนออกให้เป็นหลัก อย่างไรก็ตาม การเรียกตรวจสอบดังกล่าว ควรทำ�เฉพาะใน
กรณีที่มีเหตุอันควรและจำ�เป็นเท่านั้น เจ้าหน้าที่ไม่ควรเรียกตรวจเอกสารยืนยันตัวบุคคลในลักษณะ
ที่มีเจตนาคุกคามสื่อมวลชนที่ปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่การชุมนุม
5. ในกรณีที่มีการทำ�ร้าย คุกคาม หรือใช้ความรุนแรงกับสื่อมวลชนที่ปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่
การชุมนุม ไม่ว่าจากเจ้าหน้าที่หรือกลุ่มบุคคลใดๆ เจ้าหน้าที่ตำ�รวจควรเร่งตรวจสอบเหตุการณ์ที่เกิด
ขึ้นอย่างตรงไปตรงมา พร้อมแถลงชี้แจงข้อเท็จจริงโดยเร็ว และดำ�เนินการต่อผู้กระทำ�ความผิดตาม
กฎหมายหรือกฎระเบียบที่เกี่ยวข้องในทุกกรณี

99
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION

6. ในกรณีที่มีการจับกุมคุมขังสื่อมวลชนที่ปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่การชุมนุม ผู้สื่อข่าวต้องได้รับ
สิทธิ์ในการติดต่อทนายความ ต้นสังกัด และองค์กรวิชาชีพสื่อมวลชนเพื่อขอใช้สิทธิ์ทางกฎหมายโดย
ไม่ชักช้า
สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทยและสมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทยหวัง
เป็นอย่างยิ่งว่า เจ้าหน้าที่ตำ�รวจจะปฏิบัติต่อสื่อมวลชนตามข้อเรียกร้องข้างต้น และทั้งสองสมาคม
ขอสงวนสิทธิ์พิจารณามาตรการต่างๆในกรณีที่เจ้าหน้าที่ตำ�รวจละเมิดหรือเพิกเฉยต่อข้อเรียกร้องใน
จดหมายฉบับนี้ ซึ่งอาจรวมถึงการฟ้องร้องตามช่องทางในกระบวนการยุติธรรมด้วย
ทั้งนี้ สมาคมนักข่าวฯ ทั้งสองสมาคมยินดีให้ความร่วมมือกับสำ�นักงานตำ�รวจแห่งชาติใน
การปฏิบัติหน้าที่ร่วมกันภายใต้หลักสิทธิเสรีภาพและจริยธรรมหรือแนวปฏิบัติของสื่อมวลชนในการ
รายงานข่าวในสถานการณ์การชุมนุมข้างต้น

สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย
สมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย
13 ธันวาคม 2564

100
ANNUAL REPORT 2022 THAI BROADCAST JOURNALISTS ASSOCIATION