2020 йил 25 январдан чиқа бошлаган
Ижтимоий-сиёсий газета № 21 (277), 2021 йил 30 январь, шанба
ЭСКИ ША/АРДА ЯНГИ ТАРИХ БАРПО ЭТИЛМО+ДА
Маърифатли халқимиз Тошкентнинг Эски шаҳар қисмида бундан икки ярим йил аввал қурилиши бошланган
Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси маркази битишини сабрсизлик ва ҳаяжон билан кутмоқда.
Шу вақт ичида пойтахтимизнинг барча миллатли халқимизнинг диний эътиқод эр- нос ва санъатшунослари билан фикрла- — Юртимиз заминидан жуда кўп олим- лар тайёрлаш, уларнинг мамлакатимизда қўлёзмаларига оид 117 жилдлик каталог
ҳудудларида кўп қаватли уйлар, меҳмон- кинлиги таъминланмоқда. шилган. Шу асосида илмий-тарихий кон- лар, муҳаддислар, авлиёлар етишиб ислом дини ёйилиши ва илм-фан ривожи олиб келинди.
хоналар, бизнес марказлари, бошқа иншо- цепция ишлаб чиқилган. чиққан, уларнинг мероси ундан ҳам кўп. бўйича ихтисослаштириш вазифаси қў-
отлар кўкка бўй чўзди. Аммо Эски шаҳар- 2018 йилда БМТ Бош Ассамблеяси Лекин тан олиш керак, бу катта манбани йилди. Марказ фаолиятини халқаро миқёсда
га юқоридан қаралса, пастқам ҳовлилар, Ўзбекистон Президенти илгари сурган Ташриф чоғида ушбу концепциянинг чуқур ўрганмадик. Шунинг учун бу марказ кенг тарғиб этиш мақсадида Буюк Брита-
эгри-бугри кўчалардан иборат кафтдек “Маърифат ва диний бағрикенглик” махсус тақдимоти ўтказилди. қандай буюк эллигимизни яна бир бор Буюк алломаларимизнинг илмий меро- ния, Германия, Франция каби давлатлар-
маскан гавдаланарди. Энди бу ерда маҳо- резолюциясини қабул қилган эди. Яқин- илмий асослаб, халқчил тушунтириб бе- сини ёшларга замонавий ахборот техно- да тақдимотлар, “Ўзбекистон — ислом ма-
батли иншоот қад ростлаб, шаҳарнинг кўп да АҚШ давлат департаменти томонидан — Бугун бу ерга келишимдан мақсад — радиган бўлиши керак. Бу ерда миллий логиялари асосида етказиш учун бу ерда данияти гавҳари” номли фотокўргазмалар
асрлик тарихий қиёфасини ўзгартирмоқда. Ўзбекистон диний эркинлик соҳасидаги муқаддас динимизнинг эзгулик, инсонпар- ғоя жўш уриб туриши зарур. Марказга кел- Мультимедиа маркази ташкил этиш зарур- ўтказилди.
Ҳа, бу ерда янги Ўзбекистоннинг ўтмиш “махсус кузатувдаги давлатлар” рўйхатидан варлик дини эканини, маънавиятга, илмга ган одамларда, ёшларимизда руҳий куч, лиги таъкидланди. Бусиз катта натижага
билан уйғун янги тарихи барпо этилмоқда. чиқарилди. Бу ҳам кенг кўламли демократик ундашини, ота-боболаримиз бунга беқиёс руҳий ишонч пайдо бўлиши керак, — дея эришиб бўлмайди. Бугунги кунда Ислом цивилизация-
ислоҳотларимизнинг эътирофи бўлди. ҳисса қўшганини тасдиқловчи илмий нати- таъкидлади Президент. си маркази 15 та хорижий муассасалар
Кейинги йилларда Президент жаларни кўриш ва янги тадқиқотларга за- Шунингдек, самарқанд қоғози, муқова- билан ҳамкорликни йўлга қўйган. Юрти-
Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан ди- Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси мин яратиш. Ҳозир маҳобатли бино қуриш UNESCO, ISESCO каби халқаро таш- созлик ва хаттотлик бўйича қадимий анъа- мизга ташриф буюрган кўплаб хорижий
ний-маърифий соҳада кўплаб хайрли маркази умумбашарий цивилизация ри- осон бўлиб қолди. Мана, боболаримизга килотлар, илмий марказлар билан ҳам- наларни тиклаш ва йўлга қўйиш учун мах- делегациялар ҳамда дипломатик вако-
ишлар қилинди — Самарқандда Имом вожига беназир ҳисса қўшган буюк аждод- муносиб бино қурдик. Энди боболаримиз- корликни ривожлантириш муҳимлиги қайд сус устахона-лаборатория, “Маданият ва латхоналар вакиллари билан учрашувлар
Бухорий, Термизда Имом Термизий номи- ларимизнинг бой меросини ўрганиш, ди- га муносиб илмий муҳит яратишимиз ке- этилди. маърифат” телеканалида марказ фаоли- ўтказилиб, марказ лойиҳаси ва музей экс-
даги халқаро илмий-тадқиқот марказлари нимизнинг асл моҳиятини авваламбор рак, — деди Шавкат Мирзиёев. яти, буюк алломаларимиз мероси ҳақида позициялари мазмуни юзасидан фикр-му-
барпо этилди. Айни пайтда ақида ва ка- халқимизга, дунё ҳамжамиятига етказиш, — Ўзи бугун дунёда математика, физи- мунтазам бериб бориладиган махсус кўр- лоҳазалар олинмоқда.
лом илми ривожига беқиёс ҳисса қўшган жамиятда “жаҳолатга қарши — маърифат” Бу ёш авлодда ғурур, ғайрат уйғотиб, ка, геометрия, астрономия, тиббиёт каби сатув ташкил этиш бўйича топшириқлар
Имом Мотуридий, Абу Муин Насафий тамойилини кучайтиришда муҳим аҳамият янги тараққиёт даврига ундаши қайд фундаментал соҳаларда қўлланилаётган берилди. Яқинда Саудия Арабистони делегация-
каби алломаларимизнинг улкан меросини касб этади. этилди. қоидалар, формулалар аллома бобола- сининг юртимизга ташрифи чоғида ушбу
чуқур тадқиқ этиш мақсадида улар номи- римиз кашфиётларига асосланган. Ўрта Президент Шавкат Мирзиёев Ислом ци- мамлакат билан ислом тадқиқотлари бў-
даги илмий марказлар ташкил этиляпти. Давлатимиз раҳбари ўтган йилларда — Кўпчилик ўйлайди: нима учун асрлардаги биринчи манбаларда бобола- вилизацияси марказининг қурилиш жараё- йича ҳамкорликни йўлга қўйиш масаласи
Бу ишлар буюк аждодларимизнинг ислом марказ қурилаётган ҳудудга бир неча бор Президент иккита Ренессансни эслади, римизнинг номига ҳаволалар берилган. нини кўздан кечирди. муҳокама қилинди. Шунда саудиялик меҳ-
дини ривожига қўшган бебаҳо ҳиссасини, келиб, уни чиройли ва сифатли қилиб қу- деб. Бу — ғоя, келажакдаги мақсадимиз. Лекин кейингиларида йўқолиб кетган. Агар монлар Ўзбекистондаги ислом цивилиза-
уларнинг бутун дунё қадрлайдиган илмий риш, дунё олимлари фикрини ўрганиб, Мамлакатимиз интилаётган марралар ўша пайтларда Нобел мукофоти бўлгани- Марказ уч қаватли бўлиб, бугунги кунда цияси маркази филиалини Ар-Риёддаги
меросини ўрганишга кенг йўл очди. мазмунини бойитиш бўйича кўрсатмалар учун тарихимиздан руҳий куч олишимиз да, энг кўп совриндорлар бизнинг юртимиз- тўлиқ қад кўтарган. Унинг марказида улкан Сауд ал-Файсал номидаги илмий-тадқиқот
берган эди. керак-ку! Бу марказ Учинчи Ренессанс пой- дан чиқарди, — деди Шавкат Мирзиёев. шарқона гумбаз, тўрт томонида 34 метр- марказида очишни таклиф этди. Бу ҳам
Мамлакатимизда миллий-диний қадри- деворидан бири бўлишига умид қиламиз. лик пештоқлар қурилган. ушбу марказ ислом оламида тан олинаёт-
ятларни асраб-авайлаш, шу асосда ёш Президент Шавкат Мирзиёев 29 январь, Чунки у илмий, дунёвий, замонавий марказ Шу боис биринчи манбаларни ўрганиш ганидан далолат.
авлодни эзгу умуминсоний ғоялар руҳида жума куни ушбу марказга ташриф буюриб, бўлади, — деди давлатимиз раҳбари. мақсадида Ўзбекистон Фанлар академия- Давлатимиз раҳбари ҳар бир йўлак ва
тарбиялаш борасида ишлар изчил олиб бу борада амалга оширилган ишлар билан си Тарих институтига қўшимча маблағ, хонага кириб, уларни пардозлаш ва жиҳоз- Давлатимиз раҳбари шу ерда олимлар,
борилмоқда. Миллатлараро ва динлараро танишди. Марказ экспозициялари бўйича халқи- тадқиқотчиларга грантлар ажратиш бўйи- лашга оид лойиҳаларни кўрди. зиёлилар, нуронийлар ва маҳалла раис-
бағрикенглик муҳити мустаҳкамланиб, кўп миз фикрини ҳам ўрганиш, шу мақсад- ча кўрсатма берилди. лари билан суҳбатлашди.
Марказ биноси лойиҳаси, ички ва ташқи да танлов эълон қилиб, энг яхши ғоя ва Марказнинг ички ва ташқи кўриниши,
дизайни, музей экспозициялари мазмуни таклифларни акс эттириш зарурлиги таъ- Марказ учун малакали гид-таржимон- нақшлари юзасидан тавсиялар берилди. — Миллий ўзликни англаш деб кўп га-
бўйича дунёнинг етук олимлари, исломшу- кидланди. Хоналарни кўплаб сайёҳлар, делегация- пирамиз. Лекин шунга муносиб бўляпмиз-
лар келиши, халқаро конференциялар ми, деган туйғу мени қийнайди, — деди
ўтказилишини инобатга олиб, замонавий Шавкат Мирзиёев. — Ота-боболаримиз
жиҳозлаш, экспозицияни турли ёшдаги ин- қийин шароитларда, меҳнат-машаққат би-
сонларга мос ҳолда тайёрлаш зарурлиги лан қандай буюк ишларни амалга ошир-
таъкидланди. ган. Жадид боболаримизни ҳам бекорга
қатағон қилишмаган. Чунки билишардики,
Президентимиз аввалги ташрифи чоғи- илм, ғурур, давлатчилик бизнинг қонимиз-
да Ислом цивилизацияси маркази шу да бор. Бу ерда ҳамма буюк алломалари-
йўналишдаги илмий муассасалар учун мизнинг овози эшитилиб туради.
негиз бўлиши, бу ерда олимлар тадқиқот
олиб бориб, талабалар билимини мус- Марказ жойлашган Олмазор туманида-
таҳкамлаши кераклигини айтган эди. ги ҳар бир маҳалла ушбу маърифат мас-
канига муносиб бўлиши, билим, тарбия
Шунга кўра, лойиҳа такомиллаштири- жиҳатидан таклифларини бериши зарур-
либ, марказда Халқаро ислом академия- лиги таъкидланди.
сининг магистрант ва докторантлари ўқи-
ши учун шароит яратиш назарда тутилган. — Шуни амалга оширсак, ҳар бир
маҳаллага Ислом цивилизацияси марка-
Марказнинг интерьер ва экстерьер зининг нури киради, юзимиз ёруғ бўлади,
безаги, жиҳозланиши, коммуникация, — деди Президент.
хавфсизлик тизимлари энг илғор талаб-
ларга жавоб беради. Учрашувда маҳалла раислари, нуро-
нийлар сўзга чиқиб, мазкур даргоҳ аждод-
Франциялик лойиҳачилар дизайни лар тарихидан сабоқ, меросидан таълим
асосида музей экспозициясининг “Илм- оладиган табаррук маскан бўлаётганини
фан” бўлими намунавий ҳудуд сифатида таъкидлади. Давлатимиз раҳбарининг та-
намойишга тайёрланмоқда. Мазкур экс- шаббусини қўллаб-қувватлаб, ўз маҳал-
позицияда Ватанимизнинг тарихий ва за- ласида математика, рассомлар, шоирлар
монавий цивилизациядаги ўрни, буюк ал- мактабларини очиш, Тошкент тарихи,
ломаларимиз ҳаёти ва бой илмий мероси Қуръон, ҳадис ва хаттотликни ўрганишни
инфографика, видеоролик ва ҳужжатли йўлга қўйиш каби таклифларни билдирди.
фильмлар орқали тақдимот қилинади. Бундай ғоялар сараланиб, пойтахтимиз-
даги 58 та маҳаллага ёйилса, ёш авлодни
Марказ илмий салоҳиятини бойитишга ватанпарварлик, одамийлик, эзгулик туй-
ҳам алоҳида эътибор қаратилмоқда. Шу ғулари асосида, илмсевар инсонлар этиб
кунгача унинг кутубхонасига 761 та қўл- тарбиялашда беқиёс манба бўлиб хизмат
ёзма ва тошбосма асарлар, қарийб 12 қилиши таъкидланди.
минг босма ва 55 минг электрон китоб, 4
минг 923 та ноёб асардан иборат “Шарқ ва Матназар ЭЛМУРОДОВ,
Ғарб” ва “Араб ислом олами” коллекция- ЎзА мухбири
лари, кўплаб фильмлар, тарихий ҳужжат-
лар қабул қилинди. Буюк Британиянинг
“Ал-Фурқон” жамғармасидан жаҳон ислом
ИНТЕРВЬЮ КУН МАВЗУСИ
ЖАҲОН ЦИВИЛИЗАЦИЯСИГА ҚОНУН ЛОЙИҲАСИ:
ҚЎШИЛГАН БЕҚИЁС ҲИССА САЙЛОВ ҲУҚУҚИ
уни янги Марказ ўзида акс эттиради КАФОЛАТИГА ХИЗМАТ
ҚИЛАДИ
Президентимиз Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан Тошкент шаҳрида
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази қурилиши бошланди. 2018 Мамлакатимиз янгиланиш жараёнида
йили юртимизда муборак Рамазон ҳайити нишонланаётган қутлуғ кунларда фуқароларимизнинг дунёқараши, ислоҳотларга
давлатимиз раҳбари бу иншоот пойдеворига рамзий тамал тошини қўйди. муносабати тубдан ўзгариб, ҳар бир юртдошимиз
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази дунёга илмни, маърифатни бугун жамиятимизда бўлаётган янгиланишларнинг
тараннум этадиган энг пешқадам масканга айланиши мақсад қилинган. Шу фаол иштирокчисига айланди. Янги Ўзбекистонда
маънода олимларимиз, тадқиқотчиларимиз олдига жуда катта вазифа ҳам фуқароларнинг сиёсий фаоллиги, яратувчанлик руҳида
қўйилган. яшаши ҳаёт тақозоси, ижтимоий зарурат бўлмоқда.
Давлатимиз раҳбари 29 январь, жума куни марказга ташриф буюриб, қурилиш Таъкидлаш жоизки, сўнгги йилларда Ўзбекистон
жараёнини кўздан кечирди ҳамда ўз тавсияларини айтди, янги кўрсатмалар Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор
берди. йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси асосида
амалдаги сайлов қонунчилиги сезиларли равишда
Усмонхон АЛИМОВ, Шу боис, Ўзбекистондаги Ислом цивилизация- римиз мероси билан яхши таниш эмас. Шу Раҳимжон ҲАКИМОВ, такомиллаштирилди.
Ўзбекистон Мусулмонлари си марказида уларнинг ўзига хос тарихий кўр- маънода, давлатимиз раҳбари Ўзбекистон- Тошкент давлат юридик 2019 йил 25 июнда давлатимиз раҳбари ташаббуси
идораси раиси: газмаси ташкил этилади. даги Ислом цивилизацияси марказига ўқув- университети ректори, билан қабул қилинган халқаро стандартларга мос бўлган
чи-ёшлар, талабалар ташриф буюриши ке- юридик фанлари доктори, ва жамиятимиздаги барча сиёсий нуқтаи назарларни
— Президентимиз таъкидлаганидек, буюк Бугун марказнинг қурилиши билан таниш- раклигини алоҳида таъкидлади. Хориждан профессор ўзида акс эттирган янги Ўзбекистон Республикаси
алломаларимиз шунчалик кўпки, уларнинг ган ҳар бир кишида ҳайрат ва ҳавас уйғониши келадиган меҳмонлар эса бу ерда тарихи- Сайлов кодексининг амалиётга жорий этилиши
саноғига етиш қийин. Уларнинг бой илмий ме- табиий. Бу ерда амалга оширилаётган ишлар- миз, бой илмий, маънавий меросимиз ҳақи- мамлакатимиз миллий сайлов тизимида янги даврни
росини ўрганиш ҳар биримизнинг вазифамиз. дан жуда катта иншоот қурилаётгани, тари- да кўп маълумотга эга бўлиб, юртимизнинг бошлаб берди.
химиз янгиланаётганини ҳис қиласиз. Алло- буюк ўтмиши, юксак илм эгалари борлигини
маларимизнинг бетакрор илмий салоҳиятини англаши керак. Давоми 2-бетда
намойиш қиладиган мазкур марказ энг яхши
даргоҳлардан бўлиши керак, албатта. Давоми 2-бетда
Бугун айрим ёшларимиз буюк аждодла-
2 2021 йил 30 январь, 21-сон Сиёсат
ИНТЕРВЬЮ КУН МАВЗУСИ
ЖА/ОН ЦИВИЛИЗАЦИЯСИГА +ОНУН ЛОЙИ/АСИ:
+ЎШИЛГАН БЕ+ИЁС /ИССА
САЙЛОВ /У+У+И КАФОЛАТИГА
уни янги Марказ ўзида акс эттиради ХИЗМАТ +ИЛАДИ
Бошланиши 1-бетда
Шоазим МИНОВАРОВ, сининг чет давлатлардаги дипломатик
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори: ва бошқа ваколатхоналари ҳузурида
тузилган участкалар бўйича сайловчи-
— Марказ Президентимизнинг Аввало, шуни айтиш керакки, лар рўйхатлари мазкур муассасалар
буюк аждодларимиз маънавий ме- марказда кенг қамровли музей, дав- раҳбарлари томонидан тақдим этилади-
росини сақлаш йўлидаги йирик латимиз раҳбари таъбири билан айт- ган маълумотлар асосида тузилади.
ташаббусларидан бири бўлди. Бу ганда, маърифат уйи ташкил қилин-
— миллий лойиҳа. Қурилиш янги моқда. Бу ердан III асрдан XI асргача Чет элда турли сабаблар билан бў-
босқичга кирди. Аслида бинони қу- давр оралиғида яратилган амалий либ турган барча фуқаролар ҳам кон-
риш қийин иш эмас, бироқ унинг санъат асарлари ҳамда нодир қўлёз- суллик рўйхатида турмаган бўлиши
мазмуни, яъни халқимизга нима бе- малар ўрин олади. Барпо этилаётган мумкин. Бугунги кунда хорижий давлат-
риши, мамлакатимиз маданий-маъ- марказ кутубхонасида 761 та нодир лардаги фуқароларимизни сайловчилар
навий ҳаётида қандай ўрин тутиши қўлёзма ва тошбосма асар, 11 минг рўйхатига киритиш тартиби Ўзбекистон
муҳим. Биз айнан шу босқичга қа- 953 та замонавий босма усулида Республикаси Марказий сайлов комис-
дам қўйяпмиз. Давлатимиз раҳбари тайёрланган китоб, жумладан, 4 923 сиясининг 2019 йил 22 октябрдаги қаро-
ўз фикр ва тавсияларини билдирар ноёб асардан иборат “Шарқ ва Ғарб” ри билан тасдиқланган низом асосида
экан, бу ер юртимиз ёшларининг ҳамда “Араб ислом олами” коллек- тартибга солиб келинмоқда.
илм ва маърифат маскани — “ақл циялари, 55 200 электрон китоб, 390
маркази” бўлиши лозимлигини таъ- ҳужжатли фильм ҳамда 60 та тари- Қонун лойиҳаси билан Ўзбекистон
кидлади. хий ҳужжат ўрин олади. Республикаси Сайлов кодексини “Чет
давлатларда бўлиб турган фуқароларни
яти меросида алоҳида ўрин эгаллайди. Маълумки, Ўзбекистон ҳудудида Бошланиши 1-бетда давлатларида (Масалан, Миср, Ниге- сайловчилар рўйхатига киритиш” номли
Бинобарин, давлатимиз раҳбари таъкид- шаклланган ва ривожланган илм-фан, рия, ЖАР, Жазоир, Венесуэла, Домини- махсус модда билан тўлдириш назарда
Жаннат ИСМАИЛОВА, лаганидек, Ўзбекистондаги Ислом циви- шаҳарсозлик, маданият ислом дини 2019 йил 22 декабрда бўлиб ўтган кан, Сан-Марино) сайловлар декабрь тутилмоқда.
тарих фанлари доктори, лизацияси марказини бунёд этишдан кириб келганидан кейин янги поғонага сайловларнинг янги қабул қилинган Сай- ойида ўтказилади.
профессор: кўзланган бош мақсад ҳам ана шундай кўтарилиб, жаҳон цивилизациясининг лов кодекси асосида ташкил этилганли- Лойиҳада хорижда истиқомат қилаёт-
улкан бойликни ҳар томонлама чуқур ўр- бир қисми сифатида янада кучайди. ги бу жараённинг умумэътироф этилган АҚШ, Швейцария, Испания, Уругвай, ган Ўзбекистон фуқароларининг дипло-
— Марказ олдига халқимизнинг ганиш, уларни ягона бир жойга тўплаб, Жумладан, Марказий Осиё цивилиза- халқаро стандартлар, принциплар асо- Чили, Босния ва Герцеговина, Иордания, матик ваколатхоналар консуллик ҳисо-
қудратли интеллектуал ва маънавий халқимиз, ёшларимизга, жаҳон жамоат- циясининг юраги бўлган Ўзбекистон сида демократик, очиқ-ошкора ўтказили- Молдова каби Ўзбекистон билан иқлим бида бўлиши ёки бўлмаслигидан қатъий
салоҳиятидек бебаҳо бойлигимизни, чилигига намоён этишдир. жаҳон илм-фан ва маданияти ривожи- шида муҳим омил бўлди. шароити ўхшаш бўлган давлатларда эса назар сайловчилар рўйхатига киритиш
қолаверса, ўзбек халқининг жаҳон циви- да ниҳоятда катта аҳамият касб этди. сайловлар октябрь-ноябрь ойларида тартиби, шунингдек, чет давлатларда
лизацияси тараққиётига буюк аллома- Тошкентнинг қоқ марказида қад Сайлов жараёнлари каби, уни тар- бўлиб ўтади. сайловчилар яшаётган ёки ишлаётган
ларимиз илмий тадқиқотлари, кашфи- кўтараётган Ўзбекистондаги Ислом ци- Бу юртда ислом цивилизацияси тибга солувчи қонунчилик ҳам динамик жойида кўчма қутиларда овоз бериш-
ётлари билан қўшган беқиёс ҳиссасини вилизацияси маркази маҳобатли бино- ютуқлари ва дунё илм-фани тараққи- равишда ўзгарувчан ва доимий равишда Сайловларни ўтказиш муддатининг нинг ҳуқуқий асослари яратилмоқда.
намоён этиш ҳамда уларни халқаро си ҳозирданоқ барчанинг эътиборини ётига улкан ҳисса қўшган илмий мак- такомиллашувчи соҳа саналади. декабрь ойидан октябрь ойига кўчи-
миқёсда кенг тарғиб қилиш каби вази- ўзига тортмоқда. Бинонинг меъморий таблар, тафсир, ҳадис, фиқҳ, калом ва рилиши келгусида сайлов жараёнининг Ушбу таклифга кўра, чет давлатлар-
фалар қўйилган. ечими, дизайни, миллий колорити ўз- бошқа диний фанлар бўйича Имом Бу- Шу кунларда кенг жамоатчилик томо- барча иштирокчилари, яъни сайловчи- да бўлиб турган фуқаролар хориждаги
бек халқининг асрлар давомида шакл- хорий, Мотуридий, Абу Муин Насафий, нидан муҳокама қилинаётган Ўзбекистон лар, номзодлар, сиёсий партиялар, ко- участка сайлов комиссиясига ёзма шакл-
Ўзбекистон заминидан етишиб чиққан ланиб келган анъаналари ва руҳини Марғиноний каби кўплаб етук муфас- Республикаси Олий Мажлис Қонунчилик миссия аъзолари ва кузатувчилар учун да ёки Ташқи ишлар вазирлиги расмий
буюк шахслар, алломалар, мутафаккир- ўзида мужассам қилган. сир, муҳаддис, фақиҳ уламолар ети- палатасининг бир гуруҳ депутатлари та- қулайликлар яратади. веб-сайти орқали электрон шаклда хо-
ларнинг жаҳон илм-фани, ислом дини ва шиб чиқди. Улар яратган таълимотлар шаббуси билан ишлаб чиқилган “Сай- риждаги сайлов участкасининг сайловчи-
маданиятини ривожлантиришдаги роли Марказий Осиё ҳудудида милоддан даврлар оша инсониятга эзгу хизмат лов қонунчилиги такомиллаштири- МАҲАЛЛИЙ САЙЛОВ лар рўйхатига киритиш тўғрисидаги муро-
дунё ҳамжамияти томонидан кенг эъти- аввалги VII-VI асрларда сўғдийлар, қилиб келмоқда. лиши муносабати билан Ўзбекистон жаатини сайловга ўн беш кун қолгунга
роф этилган. Уларнинг кашфиётлари, бақтрияликлар, хоразмликлар, сак, Республикасининг айрим қонун ҳуж- КОМИССИЯЛАРИ ФАОЛИЯТИ қадар бериши мумкин.
яратган асарлари, илм-фан янгиликла- массагет элатлари яшаган. Қадимги Тарихимиз саҳифаларида Биринчи жатларига ўзгартиш ва қўшимчалар
ри, нафис санъат буюмлари, миниатюра Бақтрия, Хоразм, Довон, Қанғ, Сўғд, ва Иккинчи Ренессанс замони сифа- киритиш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси ОПТИМАЛЛАШТИРИЛМОҚДА Ушбу тажриба дастлаб 2019 йил 22
ва хаттотлик намуналари жаҳон мадани- Аҳамонийлар ва Кушонлар давлати, тида муҳрланган ўша давр илм-фан ушбу фикримизни тасдиқлайди. декабрда бўлиб ўтган парламент сай-
Эфталийлар, Турк ҳоқонлиги каби дав- ютуқлари Марказ музейи залларида Ўттиз йилга яқин сайлов амалиёти ловларида апробациядан ўтказилиб,
латлар уюшмалари ҳақидаги қимматли ўзининг муносиб ўрнини эгаллайди. Мазкур қонун лойиҳаси 2020 йилги шуни кўрсатмоқдаки, туман ва шаҳар ушбу сайловда Россия, Жанубий Ко-
маълумотлар ёзма манбаларда ёри- Давлат дастурида белгиланган вази- Кенгашларига сайлов ўтказувчи округ рея ва Қозоғистонда бўлиб турган 90
тилган. Президентимиз Учинчи Ренессанс фалар, шунингдек, миллий ва халқаро сайлов комиссиялари ва уларнинг сама- мингдан ортиқ Ўзбекистон фуқаролари
пойдевори яратишдек улкан мақсадни экспертлар тавсиялари, илғор халқаро радорлиги ўзини оқламаяпти. кўчма қутиларда овоз берган.
Юртимиз жаҳон ёзув маданиятининг қўйганимиз, бу янги давр, аввало, бой тажриба асосида ишлаб чиқилган ва
қадимий ўчоқларидан ҳисобланган. тарих ва маданият, буюк маънавият кенг жамоатчиликнинг фикри инобатга Таҳлилларга кўра, ҳар Сайлов кодексига киритилиши таклиф
Ёзувлар эволюциясини оромий, қа- асосида, мана шундай илмий-маъри- олинганлиги билан аҳамиятлидир. бир округ ўртача 1-3 қилинаётган ушбу янгиликларни Ўзбекис-
димги хоразмий, суғд, сурёний, моний, фий марказлар орқали яратилишига та сайлов участкалари тон Республикаси Конституциясининг
бақтрий, кхароштхи (ҳиндча), парфиё- урғу қаратди. САЙЛОВЛАР БАРЧА УЧУН доираси билан чекланган 43-моддасида мустаҳкамланган “Дав-
ний, қадимги турк битиклари мисолида МАҚБУЛ БЎЛГАН САНАДА бўлиб, амалиётда бир неча лат фуқароларнинг Конституция ва
кўриш мумкин. Ватан тарихи ва маданиятига, ил- йиллардан бери самарасиз қонунларда мустаҳкамланган ҳуқуқла-
мий-маърифий, маънавий меросга ҳур- ЎТКАЗИЛАДИ фаолият юритиб келмоқда. ри ва эркинликларини таъминлайди”
Минтақада шаҳарлар тез суръатлар мат билан ёндашиш, уни ўрганиш ҳамда Бундан ташқари, ишнинг бу деган норманинг амалдаги ифодаси си-
билан ривожланган. Халқаро савдо бойитиш, ёш авлодни миллий, умумин- Жамиятни сиёсий, ижтимоий ва иқти- шаклда ташкил қилиниши фатида эътироф этиш зарур.
алоқалари I-ХV асрларда Буюк ипак соний қадриятлар руҳида тарбиялашда Давлат бюджетига
йўли орқали сифат жиҳатдан янги Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси содий модернизация қилиш бўйича кенг қўшимча харажатларни ҚОНУН ЛОЙИҲАСИ САЙЛОВ
босқичга кўтарилган. марказининг алоҳида ўрни бўлади. кўпайтириши табиий.
кўламли ислоҳотлар олиб борилаётган- Таклиф қилинаётган ҚОНУНЧИЛИГИДА ЯНА
қонунчиликка асосан,
лиги халқаро ҳамжамиятнинг мамлака- 54 минг 208 мингдан ҚАНДАЙ ДЕМОКРАТИК
ортиқ аъзодан иборат 5
“ЯНГИ ªЗБЕКИСТОН” УЧУН МАХСУС тимиз сиёсий ҳаётига бўлган қизиқиши- минг 739 та округ сайлов ЎЗГАРТИРИШЛАРНИ НАЗАРДА
комиссиялари тугатилади
ни янада оширмоқда. ва натижада 33,2 миллиард ТУТМОҚДА?
сўм маблағ иқтисод
Конституциямизнинг 117-модда- қилинади. Биринчидан, Европада Хавфсизлик
ва Ҳамкорлик Ташкилотининг Демокра-
сига кўра, Ўзбекистон Республикаси Ҳар бир округ сайлов комиссияси- тик институтлар ва инсон ҳуқуқлари бў-
да етти нафардан ўн беш нафаргача йича бюросининг тавсиялари асосида
Италиянинг Пезаро шаҳрида ҳар йили Президенти сайлови, давлат ҳокимияти аъзолар фаолият юритишини инобатга бир қатор демократик ўзгартиришлар
ўтказиладиган “Аngeli” хайрия лойиҳаси оладиган бўлсак, Республика бўйича 54 таклиф қилинмоқда. Жумладан, қонун
доирасида анъанавий фестиваль — ёш вакиллик органларига сайлов уларнинг 208 нафар фуқароларимиз бевосита лойиҳаси билан Сайлов кодексидан сай-
рассомлар ва дизайнерлар танлови бўлиб комиссия аъзоси сифатида жалб этил- лов комиссияларининг номзодлар-
ўтди. конституциявий ваколат муддати тугай- ган. нинг сайловчилар билан учрашувла-
“Дунё” АА мухбири “Аngeli” хайрия рини ташкил этишга оид вазифасини
лойиҳаси таъсисчиси, “Verbumlandiart” диган йилда — яъни, декабрь ойи учин- Бу эса барча округ сайлов комиссияси чиқариб ташлаш таклиф қилинмоқда.
маданият уюшмаси аъзоси Аида Абдуллаева аъзоларига сайлов кампанияси даврида
билан мазкур лойиҳа ва ўзбекистонлик чи ўн кунлигининг биринчи якшанбасида сайловга ажратилган маблағлар ҳисоби- Ушбу таклифни тўлиқ қўллаб-қувват-
болаларнинг фестиваль-танловдаги дан уч ой давомида ўртача ойлик иш лаб қайд этиш зарурки, сайловолди
иштироки ҳақида cуҳбатлашди. ўтказилади. ҳақи тўлаш, комиссия биносини жиҳоз- ташвиқотини ташкил этиш ва ўтказиш
лаш ва бошқа харажатлар учун давлат бевосита сиёсий партияларнинг ихти-
ЎЗБЕКИСТОНЛИК 17 ЁШЛИ РАССОМ “УЙ)ОНИШ ДАВРИ Миллий сайлов тажрибамиздан ке- бюджетидан тегишли миқдорда маблағ ёрий иши бўлганлиги сабабли, сайлов
ФЛОРЕНЦИЯСИ” ТАНЛОВИДА БОШ СОВРИННИ +ЎЛГА КИРИТДИ ажратилишини англатади. комиссияларининг бу ишга аралаши-
либ чиқиб сайловларни ўтказиш вақтини ши уларга хос бўлмаган вазифа ҳисоб-
Қонун лойиҳаси билан халқ депутат- ланади.
бошқа муддатга ўзгартириш бўйича узоқ лари туман(шаҳар) Кенгашларига сайлов
ўтказувчи округ сайлов комиссиялари Иккинчидан, халқаро ташкилотлар
йиллардан буён кўплаб экспертлар, кенг институти тугатилмоқда ва уларнинг ва- ва кузатувчиларнинг таклифлари асо-
колатлари туман (шаҳар) сайлов комис- сида сайловолди ташвиқоти даврида
жамоатчилик томонидан сайловнинг де- сиялари зиммасига ўтказилмоқда. давлат ресурсларидан фойдаланиш
тақиқланмоқда. Жумладан, давлат хиз-
кабрь ойида ўтказилиши қатор ноқулай- Туман ва шаҳар сайлов комиссия- матчиларига (агар ишончли вакил бўл-
ларига қўшимча вазифалар юкланиши маса), ҳарбий хизматчиларга, диний
ликларни келтириб чиқараётгани бора- муносабати билан, улар аъзоларининг ташкилотлар хизматчиларига, судьялар-
сони амалда етти-ўн беш нафарни таш- га сайловолди ташвиқотини олиб бориш
сида таклифлар билдирилаётган эди. кил этган бўлса, лойиҳада ушбу миқ- ман этилади.
дорни ўн бир-йигирма бир нафарга
Биринчидан, сайловолди тадбирла- етказиш назарда тутилмоқда. Аъзолар Мазкур таклиф сайловолди ташвиқо-
рининг қиш фаслига тўғри келиши ном- сонининг кўпайиши уларга юклатилган тининг тенг имкониятлар ва шаффоф-
вазифаларни амалга оширишда вази- лик асосида ўтказилишига, сиёсий
зодлар ва сиёсий партиялар ўз сайлов- фалар тақсимотида ортиқча юкламанинг партияларни ўз имкониятларидан тенг
олдини олишга хизмат қилади. фойдаланишларига замин яратади.
олди ташвиқоти ва тадбирларини кенг
ХОРИЖДА ИСТИҚОМАТ Учинчидан, сайлов натижаларини
миқёсда ўтказишига, чекка ҳудудлар- эълон қилиш муддатлари асоссиз чўзи-
ҚИЛАЁТГАН ЎЗБЕКИСТОН лишининг олдини олиш мақсадида сай-
— Болалик нима? Болалик аслида дек, Тошкент шаҳридаги Республика тарош Лоренца Алтаморе, компьютер даги сайловчилар билан мулоқот қи- лов комиссиялари қарорлари устидан
одамларга бўлган чексиз ишонч, им- ихтисослаштирилган санъат мактаб-ин- графикаси бўйича рассом Мигуэль Ан- ФУҚАРОЛАРИНИНГ САЙЛОВ шикоят муддати 10 кундан 5 кунга қадар
консиз нарсаларнинг йўқлиги, атрофда- тернати (РИСМИ) ўқитувчилари ва ўқув- жель Акоста Лара, рассом Патриция лишда турли ноқулайликларга сабаб қисқартирилмоқда. Ушбу таклифнинг
ги олам ёрқин ва ҳаётбахш рангларга чилари билан ижодий ҳамкорликка йўл Делла Валле, “Verbumlandiart” ассоциа- ҲУҚУҚИ ҚОНУН БИЛАН амалга оширилиши сайлов натижалари-
бурканган даврни англатади, — дейди очди. Ушбу ажойиб жамоа ва инсон- цияси президенти Режина Реста, Халқа- бўлади. ни ўз вақтида аниқлаш ва эълон қилиш
А.Абдуллаева. — Мен учун болалик, бу лар билан ҳамкорликда танлов ташкил ро мусиқа ва санъат академияси пре- КАФОЛАТЛАНАДИ бўйича сайлов тартиб-таомилларини
— онамнинг мулойим овози, отамнинг этилди. Кейинчалик унда мусиқачилар зиденти Эдда Силвестри, шунингдек, Иккинчидан, ҳар йиллик режаларни соддалаштиришга хизмат қилади.
меҳрибон нигоҳи, дераза ташқариси- ҳам иштирок эта бошлади. мексикалик рассом ва вокалист Соня ҳаётга татбиқ қилиш йил бошидан бош- Амалдаги сайлов қонунчилиги талаб-
даги болаларнинг овозлари, эндигина Иакетти жой олди. ларига кўра, Ўзбекистон Республика- Умуман олганда, мазкур қонун ло-
тандирдан узилган ноннинг хушбўй таъ- Пандемия билан боғлиқ дунёдаги ланишини инобатга олсак, сайловлар- йиҳаси ўтган йиллар давомида тўплан-
ми, ариқдаги сувнинг шилдираши, моль- мураккаб вазият туфайли бу йилги тан- Ҳакамлар ҳайъатининг онлайн шакл- ган тажрибалар ҳамда миллий ва хори-
берт, бўёқлар, орзулар ва яна орзулар... лов онлайн форматда ўтказилди. Унда да ўтган йиғилишида Ўзбекистоннинг нинг декабрь ойи охирида ўтказилиши, жий экспертлар томонидан билдирилган
РИСМИ ва Ўзбекистоннинг бошқа таъ- Италиядаги элчиси Отабек Акбаров, таклифларнинг инъикоси бўлиб, мамла-
Болалар доимо ва ҳамма жойда орзу лим муассасалари ўқувчилари фаол консул Мунира Низомова, РИСМИ ди- шунингдек, такрорий овоз беришлар ва катимиз сайлов қонунчилигини халқаро
билан яшайди ва шундай бўлиб қола- қатнашди. ректори ўринбосарлари Сардор Ниғма- стандартларга мослаштиришга, фуқаро-
веради. Орзулар эса ушалиши керак! тов ва Рустам Турғунов иштирок этди. сайлов натижаларининг эълон қилини- ларнинг сайлов ҳуқуқларини кафолат-
Бугун мен болажонларга уларнинг фан- Бу йилги фестиваль Уйғониш даври лашга, сайлов жараёнларининг очиқ-
тазияларини рўёбга чиқариш йўлида ёр- Флоренцияси ва машҳур Медичилар Гран-при ғолиби Италияга бир ҳафта ши каби босқичларни инобатга олсак, лиги ва шаффофлигини таъминлашга
дам беришга ҳаракат қиляпман. сулоласига бағишланди. Санъат ва ма- саёҳат қилиш йўлланмасини қўлга ки- хизмат қилади.
даниятни ривожлантиришга катта ҳисса ритди. Унга Флоренция шаҳрида Меди- янги йилнинг илк ойи ҳам сайлов ва унга
Айнан шу мақсадда 2014 йил “Аngeli” қўшган мазкур сулола тарихи Уйғониш чи дворянлар сулоласи вакили танлов
лойиҳаси йўлга қўйилди. Унинг асо- даври билан узвий боғлиқ. ғолиби дипломини шахсан топширади. оид жараёнлар билан ўтиб кетишига са-
сий мақсади ёш истеъдодларни излаш
ва қўллаб-қувватлаш, шунингдек, ме- Фестиваль Бош совринини ўзбекис- Ҳаёт бир жойда турмайди, бир авлод баб бўлади.
нинг она юртим Ўзбекистон ва қадрдон тонлик 17 ёшли рассом Милад Исмои- ўрнини иккинчи авлод эгаллайди. Лекин
Италия ўртасидаги дўстона ва ижодий лов қўлга киритди. У машҳур ҳайкалта- нима бўлишидан қатъий назар, болалар Бунинг натижасида янги шакллан-
алоқаларни мустаҳкамлашга қаратил- рош Микеланжело ишларидан бирининг доимо орзу қилган, орзу қилмоқда ва
ган. Лойиҳа доирасида Пезаро шаҳрида кўринишидан фойдаланган ҳолда қа- орзу қилишда давом этади. Биз катта- ган парламент ва ҳукуматнинг фаолият
ҳар йили мунтазам равишда ёш рассом- ламда Флоренция шаҳрининг расмини лар уларнинг орзулари рўёбга чиқиши
лар ва дизайнерлар фестивали ташкил чизган. учун барча имкониятларни ишга соли- бошлаши ўз-ўзидан ортга сурилади ва
этилмоқда. шимиз зарур. Чунки орзулар, албатта,
Бу йилги танлов ҳакамлар ҳайъати ушалиши керак! бу тегишли йилга мўлжалланган давлат
Ушбу фестиваль янги номларни таркибидан Италия санъати ва мадани-
кашф этишга ёрдам бермоқда. Шунинг- яти вакиллари — таниқли стилист-ди- “Дунё” АА, дастурининг қабул қилиниши кечикиши-
зайнер Элеонора Алтаморе, ҳайкал- Рим.
га сабаб бўлиши мумкин.
Учинчидан, сайловларнинг декабрь
ойи охирида ўтказилиши халқаро таш-
килотлар ва хорижий мамлакатлардан
ташриф буюрувчи кузатувчилар учун
вақт нуқтаи назаридан ноқулай. Чунки,
сайловларни ўтказиш вақти қишки бай-
рамлар арафасига тўғри келиб қолиши
халқаро кузатувчилар ва нуфузли экс-
пертлар вақт тақвимига таъсир қилади.
Бу борада хорижий тажриба ҳам
мазкур ислоҳотни амалга ошириш за-
руриятини тасдиқлайди. Хусусан, иқ-
лими иссиқ бўлган жанубий ярим шар
Нигоҳ 32021 йил 30 январь, 21-сон
ДОЛЗАРБ МАВЗУ МУНОСАБАТ
Президентимиз Шавкат Мирзиёев 2020 йилнинг 29 декабрь УМУММИЛЛИЙ, УМУМДАВЛАТ
куни Олий Мажлисга йўллаган Мурожаатномасида кейинги МИ¯ЁСИДАГИ ВАЗИФА
йилларда мамлакатимиз олиб бораётган ошкора ва “
прагматик ташқи сиёсатга тўхталиб, “Биз қўшни Афғонистон бежиз таъкидламаяпти. Энг ёмони, лий ва ички урушлар, этник қирғин- БУГУН
заминида тинчлик ўрнатилишига қатъий ишонамиз ва бу Абдуғаффор ҚИРҒИЗБОЕВ, ёш мустақил давлатларни танлаб лар, очарчилик ҳамда молиявий ва ТЕЛЕКАНАЛЛАРИМИЗДА
эзгу йўлда амалий ёрдамни бундан кейин ҳам аямаймиз”, Вазирлар Маҳкамасининг олган тараққиёт, орзу-мақсадлари- иқтисодий инқирозлар сабаб юзага НАМОЙИШ ЭТИЛАЁТГАН
деб таъкидлади. Шу иборанинг ўзи Ўзбекистоннинг Давлат тилини га эришиш, янги жамият қуриш йў- келган қийинчиликлар оқибатида БАЪЗИ КЎРСАТУВЛАР,
Афғонистондаги ички сиёсий-ижтимоий ва иқтисодий ривожлантириш лидан қайтармоқчи бўлса, аввало, ҳалок бўлаётган болалар сони ор- КЎНГИЛОЧАР ДАСТУР
жараёнларнинг боришига бефарқ эмаслигидан далолат департаменти мудири, мустақил дунёқараши шаклланиб тиб бормоқда. Маълумотларга кўра, ВА СЕРИАЛЛАРНИНГ
беради. тарих фанлари доктори, улгурмаган ёшлар қалби ва онгининг 2006 йилдан бошлаб йилига дунёда МАЪНАВИЙ-АХЛОҚИЙ
профессор мўртлигидан фойдаланишга, улар- 10 миллионга яқин бола ҳаётдан бе- САВИЯСИ ОДАМЛАРНИНГ
ХАВФСИЗЛИК ВА нинг маънавиятини бузиш, муайян вақт кўз юмади. Қашшоқлик, очлик, ҲАҚЛИ ЭЪТИРОЗЛАРИГА
ТИНЧЛИКНИ ТАЪМИНЛАШ Кўҳна тарих тажрибаси эл- халқларнинг табиатига, урф-одат- тўйиб овқат емаслик, санитария ва САБАБ БЎЛЯПТИ.
юртига, ватанига садоқатли, лари, қадриятларига бегона ғоялар тиббий хизмат сифатининг пастлиги, УЛАРНИНГ АКСАРИЯТИ
ЙЎЛИДАГИ имон-эътиқоди бутун, мард билан чалғитиб, ўзининг ғаразли ижтимоий тенгсизлик сабабли ана ЁШЛАРИМИЗНИНГ
О+ИЛОНА СИЁСАТ ва жасур, маънавияти юксак ниятларини амалга ошириш йўлида шундай нохушликлар рўй бермоқда. МАЪНАВИЯТИНИ
фарзандлар жамиятнинг қурол қилиб олишга уринаётганини ЮКСАЛТИРИШ ЎРНИГА,
лашди. Устига-устак мамлакатда ҳокимият чинакам бойлиги сезиш учун катта сиёсатчи бўлиш Шукрки, олиб борилаётган оқило- ТАРБИЯСИНИ БУЗИШГА,
тизгинини қўлга киритиш пайида бўлган эканлигидан далолат шарт эмас. Ривожланган мамла- на ички ва ташқи сиёсат, мамлакатни ОИЛАВИЙ ҚАДРИЯТЛАР
радикал кайфиятдаги кучларнинг фаоли- беради. Ана шундай ноёб катларда ирқчи ва миллатчи ёшлар демократлаштириш бўйича танлаб ВА АХЛОҚИЙ
яти янада жадаллашди. Афғонистон му- фазилатларга эга авлодни ҳаракатининг урчиб бораётгани, олинган моделнинг ҳаётийлиги ту- ҚАРАШЛАРНИНГ
аммоси билан боғлиқ вазият бу йўсинда тарбиялаб, вояга етказаётган улар дастидан катта ёшлиларнинг файли биз ана шу оғир машаққат- ЕМИРИЛИШИГА ОЛИБ
ривожланишининг минтақа хавфсизлиги халқнинг келажаги порлоқ кўчаларга чиқишга қўрқиб қолгани, ларни ижтимоий ларзаларсиз енгиб КЕЛИШИ МУМКИН.
ва осойишталигига бевосита таъсири куча- бўлишига шубҳа йўқ. Шарқ мамлакатлари ёшлари ҳаёти- ўтишга эришдик. Бугун тараққиёт-
йиб борди. га фахш, зўравонлик, номуссизлик, нинг “Янги Ўзбекистон — янгича иштирокини таъминлаш бўйича
андишасизлик каби ёт қусурларнинг дунёқараш” деган ҳақиқатини кенг кўрсатма берди. Айниқса, бу йўна-
Минтақадаги хавфсизлик тизимида кириб келаётгани эртанги авлод тар- жамоатчилик ва халқаро ҳамжамият лишдаги ташаббуслар орасида ҳар
муҳим ҳалқа ҳисобланган афғон муаммо- биясига эътиборни ҳар қачонгидан эътироф этмоқда. битта маҳаллага биттадан зиёли-
сини узил-кесил ҳал қилишга йўналтирил- кўра, кучайтиришни талаб этади. ларни бириктириш таклифи ўзига
ган уринишларни изчиллик билан давом Ҳозир дунёда кўринмас ёв — хосдир. Бундан ташқари, давлат
эттирган Ўзбекистон 2008 йилнинг апрель Давлатимиз хавфсизлигини таъ- коронавирус хуружига қарши ку- раҳбарининг олий таълимда маъна-
ойида Бухарест шаҳрида ўтказилган юқо- раш кетяпти. Шундай бир оғир вий-маърифий ишлар бўйича мах-
Шоислом АКМАЛОВ, ри даражадаги НАТО–СЕАП учрашувида Айниқса, глобаллашув деб минлашнинг асоси — мамлакати- шароитда, мураккаб ва кескин сус кенгаш тузиш таклифини кирит-
Афғонистонда тинчлик ўрнатиш масаласи- аталмиш шиддатли жараёнлар миз ёшлари. Ёшлар — бизнинг та- муаммоларга тўқнаш келаётгани- гани тизимдаги маънавий муҳитда
Ўзбекистон халқаро ислом га яна бир эътибор қаратди. Яъни мавжуд кечаётган, коронавирус пандеми- янчимиз, эртанги кундан умидимиз, мизга қарамасдан, Президентимиз туб бурилиш ясайди.
ҳолатларни объектив инобатга олган ҳолда яси туфайли поёни кўринмаётган савоб ишларимизнинг давомчи- томонидан миллий ғоя тарғиботи,
академияси доценти, “6+3” гуруҳи форматида масаланинг ечи- иқтисодий ва молиявий инқироз лари деб кўп гапирамиз. Нафақат маънавий-маърифий ишлар сама- Болаларимиз телефон ёки ин-
мига янгича ёндашиш таклифини киритди. давом этаётган, атрофимизда хавфсизлигимиз, шу билан бирга, радорлигини ошириш, жамиятда тернет орқали эмас, буюк аждод-
сиёсий фанлар номзоди Ҳалигача ўз жозибадорлигини йўқотмаган хавфли можаролар рўй бериб, “ёт юрт тинчлиги, ватан тараққиёти ва адабиёт ва китобхонликни янада ларимиздан мерос бўлган миллий
бу одилона ғоянинг асосини Афғонистон маданиятлар экспансия”си бўй кўр- халқ фаровонлиги ғоясининг амалга ривожлантириш мақсадида “Ижод” қадриятларимиз, анъана ва урф
Маълумки, афғон заминида тинчлик ва муаммосини фақат тинч йўл билан, унда сатиб турган бир пайтда маъна- ошиши, давлатимизнинг келажакда жамоат фонди негизида Маъна- одатларимизнинг ибрати ила тар-
барқарорлик ўрнатиш муаммоси Ўзбекис- истиқомат қилувчи турли диний ва этник вий ва жисмоний баркамол авлодни барқарор бўлиши ҳам ёшларимиз вият ва ижодни қўллаб-қувватлаш бия топмоғи лозим. Мана шу ўринда
тон Республикасининг мустақил ривожла- гуруҳларнинг манфаатларини бирдек ино- вояга етказиш масаласи умуммил- қандай шаклланишига бевосита фонди ташкил этилиши қайд этил- олий таълим ва умумий ўрта таълим
ниш давридаги ўзак масалаларидан бўлиб батга олган ҳолда ҳал этиш ташкил этади. лий, умумдавлат миқёсидаги ва- боғлиқ. Иморатнинг мустаҳкамлиги гани қувонарлидир. Бу жамғарма- тизимлари ўртасида устоз ва шогирд
келди. Сиёсий мустақилликка эришган ўз- зифа бўлиб қолаётганини яна бир унинг пойдеворига боғлиқ. Пойде- га 120 миллиард сўм ажратилиб, анъаналарини йўлга қўйиш самара-
бек халқи учун ушбу мамлакатдаги чигал Юртимиз томонидан сўнгги йилларда марта таъкидлаб ўтиш ўринли вор қанчалик бақувват бўлса, имо- маънавий-маърифий тарбия ва ли натижаларни беради.
ижтимоий-сиёсий вазиятни олдинги оддий Афғонистон ва унинг теварагида юз бера- бўларди. Президентимиз раислиги- рат ҳам шунчалик умрбоқий туради. тарғибот-ташвиқот ишларини сама-
ҳолатга қайтариш ва шу йўл билан мин- ётган мураккаб жараёнлар инобатга оли- да 19 январь куни маънавий-маъ- Заиф пойдевор устига қурилган ҳар рали амалга ошириш, миллий ада- Ўзбекистонимизда амалга оши-
тақавий осойишталикни таъминлаш орқали ниб, бу мамлакатда тинчлик ва осойишта- рифий ишлар тизимини тубдан та- қандай муҳташам бино ҳам бир мар- биётимизни ривожлантириш учун рилаётган кенг кўламли ислоҳотлар,
ўзининг қатор иқтисодий муаммолари, жум- ликни тиклашга оид олиб борилаётган ўта комиллаштириш, бу борада давлат та бўрон турса бас, ўша заҳоти қулаб сарфланиши кўзда тутилмоқда. коронавирус инқирозига қарши чора-
ладан, очиқ денгизга чиқиш каби ҳаётий мулоҳазали ва холисона сиёсати ҳамон ва жамоат ташкилотларининг ҳам- тушади. Маънавий-маърифий ишлар сама- лар дастурларининг изчил ижроси ту-
эҳтиёжларини ижобий ҳал этиш кундалик жаҳон ҳамжамиятининг диққат маркази- корлигини кучайтириш масалалари радорлигини ошириш мақсадида файли ҳам ёшларни ҳар томонлама
долзарблик касб этди. да турибди. Давлатимиз раҳбарининг бу бўйича ўтказилган видеоселектор Мамлакатимиз пойдевори эса яна 200 миллиард сўм маблағни қўллаб-қувватлаш имконияти беқиёс
масала юзасидан БМТ ва бошқа нуфузли йиғилишида янги ҳаёт қуриш, ривож- шубҳасиз, аҳолисининг 60 фоиздан сарфлаш режалаштирилган. Барча кенгайди. Аммо айрим пайтларда
Ўзбекистоннинг “хавфсизликнинг бў- халқаро ҳамда минтақавий ташкилотлар- ланган давлатлар қаторига чиқиш кўпроғини ташкил этган ёшлардир. ҳудудларда замонавий усулда Маъ- хотиржамликка берилаётганимиз,
линмаслиги” тамойилига содиқ қолган даги чиқишлари мавжуд долзарб муаммо- йўлидан бораётган мамлакатимиз- Яқинда бўлиб ўтган йирик тадбир- навият ва маърифат масканлари ғафлат уйқусида ётганимиз туфайли
ҳолда Афғонистондаги вазиятнинг тобора ларни ҳал этишга қаратилганлиги билан да бугун миллий ғоя масаласи жуда лар — давлатимиз раҳбарининг қурилиши, маънавий-маърифий маънавиятимизга мутлақо зарарли
мураккаблашиб бориши нафақат минтақа, эътиборга молик. Афғон муаммосини бар- муҳим аҳамиятга эга эканини кўрсат- Олий Мажлисга Мурожаатномаси, ишлар намунали ташкил этилган бўлган ғоялар чегарани бузмасдан,
балки глобал даражада ҳам барқарорлик- тараф этишга йўналтирилган кенг қамров- ди. Маънавий-маърифий ишларнинг Ўзбекистон ёшларининг биринчи энг намунали туман танловларини билдирмасдан хонадонимизга, жа-
ка таъсир этишини тўғри англаганлигининг ли амалий саъй-ҳаракатлар, шу жумладан, ягона тизимини яратиш, хусусан, форуми ҳамда Хавфсизлик кенга- йўлга қўйиш ёки талабалар сонидан миятимизга кириб келяпти. Шунинг
ёрқин исботи – бу мустақилликнинг даст- Марказий Осиё мамлакатлари билан муно- ўғил-қизларни болалигиданоқ би- шининг кенгайтирилган йиғилишида қатъи назар, республикамиздаги учун маҳаллаларимизда уруш-жан-
лабки йилларидан бошлаб жаҳон ҳамжа- сабатларни ривожлантириш орқали улар- лимли ва фазилатли этиб тарбия- ҳам ёшлар тарбияси, маънавият барча олий ўқув юртларида Ёшлар жал, безорилик, ичкиликбозлик қи-
мияти диққат-эътиборини турли халқаро нинг минтақа хавфсизлиги учун дахлдор лаш, бунинг учун мактабгача таъ- йўналишидаги долзарб вазифалар билан ишлаш ва маънавий-маъри- ладиган ёшлар, оилавий ажримлар
ташкилотлар орқали бу каби муаммоларни эканликларини таъкидлашни ҳам кўзлаган. лим муассасаларига методик ёрдам белгилаб берилди. Шу нуқтаи на- фий масалалар бўйича проректор кўпаймоқда. Бугун телеканаллари-
ҳал этишга қаратилганида яққол ўз аксини Бу каби ёндашув муайян тарзда ўз самара- кўрсатиш муҳимлиги алоҳида тилга зардан, миллий ғоянинг моҳияти- лавозимининг жорий этилиши режа- мизда намойиш этилаётган баъзи
топди. сини бермоқда. Зеро, расмий Тошкентнинг олинди. ни тўлиқ англаб етиш, бу борадаги лаштирилаётганлиги бугунги кунда кўрсатувлар, кўнгилочар дастур ва
бу йўналишдаги сиёсати афғон халқининг ишларни такомиллаштириш усту- том маънода қаҳрамонлик ва ма- сериалларнинг маънавий-ахлоқий
Собиқ Иттифоқ ва социалистик тузум- мушкулини осон қилиш, Афғонистон ҳуку- Баркамол авлод тарбиясига кеча вор вазифа. Шу боис, давлатимиз тонатнинг намунаси, деб айтгимиз савияси одамларнинг ҳақли эъти-
нинг барҳам топиши Марказий ва Жану- матининг ўз мамлакати ва минтақада ижо- ёки бугун эътибор қаратилаётгани йўқ. раҳбари мамлакатимиз мафкура- келади. розларига сабаб бўляпти. Уларнинг
бий Осиёдаги хавфсизлик тизимини тўғри- бий сиёсат олиб боришига шарт-шароит Айни масала Президентимиз Шавкат сининг асосий ғоясига яна бир бор аксарияти ёшларимизнинг маънави-
дан-тўғри таҳликали ҳолатга олиб келибди. яратмоқда. Мирзиёев бошчилигида амалга тўхталиб ўтди. Яъни яратилаётган Давлатимиз раҳбари раислигида ятини юксалтириш ўрнига, тарбияси-
ХХ асрнинг охирида Афғонистон ҳамда оширилаётган ислоҳотларнинг маъ- Янги Ўзбекистоннинг мафкураси ўтган йиғилишда олий таълим тизи- ни бузишга, оилавий қадриятлар ва
Тожикистондаги ички вазиятнинг аянчли 2018 йилнинг 26-27 март кунлари Тош- но-мазмунига айланди. Ўзбекистонда эзгулик, одамийлик, гуманизм ғояси мида фаолият кўрсатаётган ходим- ахлоқий қарашларнинг емирилиши-
шаклда ривожланишини инобатга олиб, кент шаҳрида бўлиб ўтган “Тинчлик жара- ёш авлод тарбиясига бунчалик улкан бўлади. “Биз мафкура деганда, ав- лар — олимлар, ўқитувчиларнинг га олиб келиши мумкин.
расмий Тошкент мазкур ҳолатга нафақат ёни, хавфсизлик соҳасида ҳамкорлик ва аҳамият ва эътибор берилаётгани, вало, фикр тарбиясини, миллий ва жамият ривожидаги ўрни ҳақида ҳам
дунёнинг нуфузли ташкилотлари эътибори- минтақавий шериклик” мавзусидаги юқори Президентимизнинг ҳар бир нутқи, умуминсоний қадриятлар тарбияси- фикрлар билдирилди. Бугун таълим Шунингдек, йиғилишда ўзбек ти-
ни қаратибгина қолмасдан, балки ўзининг даражали халқаро конференцияда сўзга ҳар бир маърузасида ёшлар мавзуси ни тушунамиз. Улар халқимизнинг даргоҳларида тарбиявий ишларнинг лининг давлат тили сифатидаги
имкониятлари орқали минтақа хавфсизли- чиққан Президентимизнинг, “Ўзбекистон тилга олинаётганининг сабаби нима- неча минг йиллик ҳаётий тушунча олиб борилиши ҳозирги ахборот за- мақомини амалий жиҳатдан кучай-
гини кучайтиришга киришди. Бундай узоқни ва Афғонистон халқлари асрлар даво- да, деган саволларнинг жавоби, ал- ва қадриятларига асосланган”, — мони талабларига жавоб бермасли- тириш, хорижда ва юртимизда уни
кўзлаб амалга оширилган сиёсатнинг ёрқин мида ягона маданий-цивилизацион ма- батта, эртанги кун эгаларини қизиқти- деди давлатимиз раҳбари. ги афсусланарлидир. ўрганиш бўйича замонавий техноло-
конда яшаб келган. Азал-азалдан Аму- риши табиий. гияларни ишлаб чиқиш долзарб ва-
дарёнинг икки томонида ўзаро ўхшаш Сайёрамизда манфаат ва бойлик Президентимиз барча тарбия- зифа эканлиги таъкидланди. Айтиш
тиллар, умумий муқаддас дин ва мушта- Жавоб оддий. Ватанимиз олдида илинжида олиб борилаётган маҳал- вий жараёнларда олимларнинг керакки, 2020 йил Президентимиз
турган энг эзгу мақсадлар — мам- ташаббуси билан биринчи марта
ҲАЛИГАЧА ЎЗ ЖОЗИБАДОРЛИГИНИ лакатимизнинг буюк келажаги ҳам, Ўзбек тили байрами умумхалқ бай-
эртанги кунимиз, эркин ва фаровон рами сифатида кенг нишонланди.
» ЙЎҚОТМАГАН БУ ОДИЛОНА ҒОЯНИНГ ҳаётимиз ҳам, Ўзбекистоннинг ХХI Қўшни Афғонистон ва бошқа дав-
АСОСИНИ АФҒОНИСТОН МУАММОСИНИ асрда жаҳон ҳамжамиятидан қан- латларда бу байрамга бағишланган
ФАҚАТ ТИНЧ ЙЎЛ БИЛАН, УНДА ИСТИҚОМАТ дай ўрин эгаллаши ҳам — буларнинг катта анжуманлар ўтказилди. Энди
ҚИЛУВЧИ ТУРЛИ ДИНИЙ ВА ЭТНИК барча-барчаси, авваламбор, янги бу ишларни изчил давом эттириш,
ГУРУҲЛАРНИНГ МАНФААТЛАРИНИ БИРДЕК авлод, униб-ўсиб келаётган ёшлар- она тилимиз тарғиботи билан янада
ИНОБАТГА ОЛГАН ҲОЛДА ҲАЛ ЭТИШ ТАШКИЛ нинг қандай инсонлар бўлиб вояга жиддий шуғулланишимиз лозимлиги
ЭТАДИ. етишига боғлиқ. тилга олинди.
мисоли сифатида Ўзбекистон ташаббуси рак маънавий қадриятлар бирлаштириб Бугун кўз ўнгимизда содир бўла- Албатта, соғлом, маънавиятли
билан Тошкентда ташкил этилган афғон турадиган халқлар яшаб келмоқда”, ётган ҳодисаларнинг ўзи ҳаётнинг авлод тарбияси осон иш эмас. У ҳар
муаммосини тинчлик йўли билан бартараф деган сўзлари юртимизнинг қўшни афғон аччиқ ҳақиқатидан сабоқ чиқаришга бир инсон, ҳар бир оила, ҳар бир
қилишга қаратилган 1999 йилдаги “6+2” халқининг тақдирига бефарқ бўлмаганлиги ундайди. Бу аччиқ ҳақиқат шундан сиёсий партия ва ҳаракатдан, бутун
учрашувини келтириб ўтиш мумкин. У на- ва бу ўлкада яшовчи турли миллат ва элат- иборатки, катта давлатлар ўртасида жамиятдан жиддий эътибор ҳамда
фақат Афғонистондаги можарога бевосита ларга доимо ёрдам қўлини чўзишга тайёр дунёни, улкан табиий ресурсларга узлуксиз меҳнат талаб қилади. Ай-
дахлдор бўлган давлатлар позициясини, эканининг яққол исботидир. бой ўлкаларни тақсимлаш “ўйин”ла- ниқса, бугунги кунда — мафкуравий
балки ўта зиддиятли ҳолатда бўлган асо- ри тинганича йўқ. Ҳар бир тўнтариш, курашлар гоҳ ошкора, гоҳ пинҳона
сий афғон ҳарбий-сиёсий гуруҳларини ҳам Ўзбекистоннинг Афғонистон ижтимо- ҳар бир низо ва можаро ортида у ёки тус олган ҳозирги нозик, қалтис ша-
муросага келтириш йўлида қилинган илк ва ий-иқтисодий ва маданий ҳаётидаги ишти- бу давлатни мутеликка қайтариш роитда бу ниҳоятда долзарб масала.
холисона қадам эди. роки бу мамлакатнинг сиёсий ва иқтисодий интилиши ётганини мутахассислар
мустақиллигини мустаҳкамлаш, минтақа ва Агар маънан ва руҳан соғлом,
Ачинарли ҳол шуки, Ўзбекистоннинг жаҳон халқаро муносабатлар тизимида ўзи- оқни қорадан, яхшини ёмондан
Афғонистон ҳудудидан минтақа ва жаҳон- га мос мақом эгаллашига шарт-шароит яра- ажрата биладиган, бу мураккаб ҳа-
га ёйилаётган экстремизм, диний мутаас- тиб бериш каби мақсадларга хизмат қилди. ётнинг пасту баланд кўчаларидан
сиблик ва гиёҳвандлик каби иллатларнинг тўғри йўлни адашмай топа олиш-
биргаликда олдини олиш зарурлиги бора- Мухтасар айтганда, дунё ва минтақа- га қодир бўлган баркамол авлодни
сидаги чақириқлари дунё ва минтақанинг нинг йирик давлатлари манфаатлари ту- тарбиялаб етиштириш вазифаси
йирик давлатлари томонидан ўз вақтида ташган Афғонистонда барқарор ва бар- уддаланса, фикри тиниқ, эътиқоди
жиддий эътиборга олинмади. Афсуски, давом тинчлик ўрнатиш, унинг ижтимоий соғлом болаларимизда маънавий
афғон муаммосига у ёки бу даражада ва иқтисодий салоҳиятини кўтариш Ўзбе- иммунитет ҳосил бўлади. Ва ўз-
дахлдор бўлган жаҳон ва минтақанинг кистоннинг келажакда амалга оширилиши ўзидан сохта оқимларга эргашти-
йирик давлатларини узоқни ўйламаган, мўлжалланган режаларининг муайян да- риш, пана-пастқамларда писиб
аниқроғи, асосан ҳар бирининг ўз сиёсий ражада татбиқ этилишига бевосита боғлиқ- ётган ҳар хил чаласавод, жоҳил
– миллий манфаатларинигина қондириш- лиги нуқтаи назаридан мамлакатимиз бу одамларнинг тузоғига илинтиришга
га қаратилган ҳаракатлари натижаси ўла- йўналишда ўзининг изчил ва одилона сиё- уринишлар барҳам топади.
роқ, бу мамлакатда ҳақиқий тинчлик ўрна- сатини олиб бораверади. Ўзбекистоннинг
тиш борган сари саробга айланиб борди. қўшни мамлакатга нисбатан амалий ҳа-
Халқаро муносабатлар тизимининг субъ- ракатлари нафақат минтақа, балки гло-
ектлари сифатида юқорида тилга олинган бал даражада тинчлик ва хавфсизликни
давлатларнинг баъзида эса бир-бирига таъминлаш ишига ўз ҳиссасини қўшади.
ўта зид бўлган хатти-ҳаракатлари оқибати- Бу эса пировард натижада, мамлакатимиз-
да Афғонистондаги вазият тобора чигал- нинг жаҳон ҳамжамиятидаги нуфузи янада
ошишига ҳам сабаб бўлади.
4 2021 йил 30 январь, 21-сон Жамият
ЯНГИЧА ЁНДАШУВЛАР
Ислом таълимоти кўп жиҳатдан дунёвий илмдан фарқ ИСЛОМ МОЛИЯВИЙ ХИЗМАТЛАРИ.
қилади. Бунда қарашлар, тушунчалар, ҳатто айнан ўхшаш
йўналишларда ҳам мазмун-моҳият ўзгача бўлиши мумкин.
Биргина ислом молиясини олайлик. У жаҳон молия
тизимининг бир қисмидек тасаввур уйғотса-да, аслида У +АНДАЙ ТИЗИМ?
уларнинг ҳар иккиси тамойилларга кўра, бир-биридан
ажралиб туради.
Мамлакатимизда бу борадаги тадқиқотлар, илмий
изланишлар у қадар кўп бўлмагани боис, ушбу атама
аксариятимиз учун янги тушунча ҳисобланади. Аммо сўнгги иқтисод ва молия соҳасига қизиққаним — профессорлар Мустафо Умар, Юнус
йилларда ёшларимиз орасида аллақачон ривожланган боис, 2005 йилда Малайзия халқаро Суалҳи, Камеел Мидеен Меерадан ниҳо-
ислом молиясига қизиқувчилар сони ортиб бормоқда. ислом университети (IIUM)нинг иқтисод ятда миннатдорман. Айни пайтда илмий
Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг 2020 йил ва менежмент бўлимига иккинчи бака- ишимга раҳбарлик қилаётган устозим
29 декабрь куни Олий Мажлисга йўллаган Мурожаатномасида лавр йўналиши бўйича ўқишга кирдим. Меҳмет Сарачга ҳам ҳурматим баланд. У
“Мамлакатимизда ислом молиявий хизматларини жорий Бу ерда ўқиш жуда мароқли кечар, ис- менга барча масалалар, хусусан, Туркия
этиш бўйича ҳуқуқий базани яратиш вақти-соати келди. лом банкчилиги бўйича ҳам айрим дарс- банкларидан маълумотлар олишимда
Бунга Ислом тараққиёт банки ва бошқа халқаро молия лар ўтилар эди. Ҳатто ҳар бир ўтилган доим яқиндан ёрдам бериб келади.
ташкилотлари экспертлари жалб этилади”, деган сўзлари бу фаннинг охирги иккита дарсида ислом — Бугун Ўзбекистонда ҳам ислом
борада узоқ кутилган ўзгаришларга дебоча бўлди. нуқтаи назаридан тушунчалар берилар- молиявий хизматларига қизиқувчи
ди. Мен учун мутлақо янги бўлган бу ёшлар сони ортиб бормоқда. Мазкур
Хўш, ислом молиявий хизматининг ёллаган. Исломда “мудараба” деб ата- маърузаларни жон қулоғим билан тинг- соҳада сифатли таълим олиш истагида-
ўзи нима? Унинг тартиб-таомили, қоида- лувчи бу турдаги шартнома ҳозир ҳам лардим. Бу йўналишга шу қадар қизиқиб
лари қандай? У оддий молия тизимидан қўлланилади. Шунингдек, бу даврда му- кетдимки, ҳатто магистратура босқичини ҚАТАР ВА БИРЛАШГАН АРАБ АМИРЛИГИДА ҲАМ ИСЛОМ МОЛИЯ- Мазкур ҳамкорлик алоқалари йил-
қайси жиҳатлари билан фарқ қилади? шорака (фойда тақсимотига асосланган ислом молияси бўйича давом эттириш СИ ЙЎНАЛИШИДА ТАЪЛИМ БЕРАДИГАН БИР НЕЧТА ОЛИЙ ТАЪ- дан-йилга ривожланиб борди. Ўзбекис-
Тошкент халқаро Вестминистер уни- яна бир шартнома), саррофлик (турли истаги пайдо бўлди. Аммо бу йўналишда ЛИМ МУАССАСАЛАРИ МАВЖУД. ҚАТАРДАГИ HAMAD BIN KHALIFA, тон 1996 йилдан Ислом ҳамкорлик таш-
верситетининг стратегик ривожланиш пул бирликларини айирбошлаш амали- нархлар бироз қимматлиги боис, ҳужжат- БААДАГИ EMIRATES INSTITUTE FOR BANKING AND FINANCE килоти, 2003 йилдан Ислом тараққиёт
ва маълумотлар бошқаруви бўлими ёти), мурабаҳа (насия савдо), вакиллик ларимни Малайзия халқаро ислом уни- STUDIES ВА HAMDAN BIN MOHAMMED SMART УНИВЕРСИТЕТЛА- банкининг тўлақонли аъзосига айланди.
бошлиғи, Туркиянинг Истанбул универ- шартномалари (қарзни бир кишидан верситетининг анъанавий молия йўнали- РИ ИСЛОМ МОЛИЯСИ БЎЙИЧА БАКАЛАВР, МАГИСТР ДАРАЖАСИ, Бундан уч йил олдин Ислом тараққи-
ситетида ислом молияси йўналишида бошқасига ўтказиш) ишлаб чиқилган. Шу шига топширдим. ШУНИНГДЕК, ТАЪЛИМ СЕРТИФИКАТИ ТАКЛИФ ЭТУВЧИ НУФУЗЛИ ёт банки ҳамда Ўзбекистон ҳукумати
илмий изланиш олиб бораётган Сурайё билан бирга, ўша вақтларда рибо яъни, МУАССАСАЛАРДАН ҲИСОБЛАНАДИ. МАЗКУР ОТМЛАРНИНГ БАРЧА- ўртасида 2018-2021 йиллар давомида
ШОАМИРОВА билан кечган суҳбатимиз фоизга асосланган молиявий муноса- Бакалавр босқичида молия фанидан СИДА ТАЪЛИМ ИНГЛИЗ ТИЛИДА ОЛИБ БОРИЛАДИ. 1,3 миллиард АҚШ доллар миқдорида
шу ҳақида бўлди. батлар авж олган эди. Пайғамбаримиз дарс берган устозим ҳужжатларимни маблағ ажратиладиган ҳамкорлик стра-
Муҳаммад(с.а.в)га ваҳий келганидан анъанавий молия йўналишига эмас, бал- ги ўғил-қизлар учун қайси халқаро олий Banking and Finance Studies ва Hamdan тегияси имзоланди. Мазкур стратегия
— Мендан ислом молияси нима экани сўнг, биринчи навбатда, рибони қўллаш ки ислом банкчилиги ва молияси факуль- ўқув юртларини тавсия эта оласиз? Bin Mohammed Smart университетла- асосида амалга ошириладиган молия-
ҳақида кўп сўрашади, — дейди Сурайё тақиқланган. тетига топширишни тавсия қилди. Ундан ри ислом молияси бўйича бакалавр, лаштириш мамлакат ҳаётининг барча
Шоамирова. — Содда қилиб айтганда, бунинг сабабини сўраганимда, “Ўзбекис- — Ислом молияси ислом ҳуқуқшунос- магистр даражаси, шунингдек, таълим соҳалари, хусусан, қишлоқ хўжалиги, уй
ислом молияси ислом дини талаблари Ислом молияси ривожланишининг тоннинг аксарият аҳолиси мусулмон, лиги доирасида барча ислом банклари сертификати таклиф этувчи нуфузли ва йўл қурилиши, таълим ва бошқа тар-
доирасида фаолият юритиладиган мо- иккинчи даври (VII–X асрлар) Уммавий- аммо сизларда бу йўналиш ҳали у қадар фаолиятини тартибга солувчи асосий муассасалардан ҳисобланади. Мазкур моқларни қамраб олиши белгиланди.
лия тизимидир. Шариат тизими бизга лар ва биринчи Аббосийлар сулоласи ривожланмаган. Бу соҳани сиз каби та- соҳа бўлиб, унинг ўтган ўн йиллик ичида- ОТМларнинг барчасида таълим инглиз
нафақат Аллоҳга ибодат қилиш, балки ҳукмронлигига тўғри келади. Бу вақтда лабалар ўрганиб, ўз мамлакатида ри- ги ўсиш суръати дунё бўйлаб бу соҳада тилида олиб борилади. Бугун мамлакатимизда ислом таш-
инсон ҳаётининг барча жабҳалари, ху- иқтисодиёт ва молия тизими қишлоқ хў- вожлантирмаса, ким ривожлантиради?” билим олиш ва илмий изланишлар усти- килотлари билан мустаҳкам ҳамкорлик
сусан, иқтисодий ҳаётни тартибга со- жалигига боғлиқ ҳолда ниҳоятда ривож- деб жавоб берган эди. Ўшанда дом- да ишлашга бўлган қизиқишнинг кескин Жанубий-шарқий Осиё мамлакатлари алоқалари ўрнатилган бўлса-да, ислом
лиш ва муаммоларни ечиш илмини ҳам ланган. Айниқса, савдо-сотиқнинг халқ ламнинг маслаҳатига кириб, ҳужжатла- ошишига сабаб бўлди. орасида эса Малайзия ислом молияси молия хизмати биз учун нисбатан янги
ўргатади. Аммо ислом молиясининг ўз орасида оммалашиши ислом молия римни шу бўлимга топширдим ва, буни таълими маркази ҳисобланади. Бу ер- йўналиш ҳисобланади. Биласизми, мен
талаблари бор. Унинг асосий тамойил- тизимининг тараққий этишига хизмат қарангки, грант асосида ўқишга қабул Бугун Яқин Шарқ ва Осиё мамлакат- даги энг таниқли таълим муассасалари ислом молиясини ўрганиш баробарида
ларидан бири рибо (фоиз) ҳамда ғарар қилди. қилиндим. Таълим сўнгида ўзим ният лари Туркия университетларида бака- қаторига Халқаро ислом молия таълими доим бу тизимни юртимизда ривожлан-
(таваккалчилик)нинг тақиқланишидир. қилганимдек, Ўзбекистонда ислом банк- лавр, магистр ва докторлик даражала- маркази (INCEIF), Малайзия халқаро тиришни орзу қиламан. Тан олишимиз
Ундан кейинги даврларда ислом мо- чилигини ташкил этиш мавзусида илмий рини олиш имконияти Баҳрайн, Саудия ислом университети (IIUM) ҳузуридаги керак, кўп йиллар давомида бизда бун-
Ислом молия тизими фойда ва за- лиясида баъзан ўсиш, баъзан пасайиш иш қилдим. Арабистони ёки Иордания олий ўқув Ислом банк иши ва молияси институти дай шароит деярли бўлмаган. Шу боис,
рарни бўлишиш ҳамда реал активларга ҳолатлари кузатилди. Аммо ҳар қандай юртларидагига қараганда юқорироқ. Бу (IBFIM) ҳамда шариат масалалари бўйи- Президентимизнинг Олий Мажлисга
асосланган молиялаштиришни назар- ҳолатда ҳам унга бўлган талаб йўқолма- Магистратура босқичини тугатгач, борада, айниқса, Истанбул университе- ча Халқаро тадқиқот академияси (ISRA) йўллаган Мурожаатномасида ислом
да тутади. Замонавий банк тизимидан ди. Сўнгги, еттинчи давр ислом молия- орадан бир муддат ўтиб, 2017 йилда ти, Истанбул Сабаҳаттин Заим ҳамда ни киритиш мумкин. молиявий хизматларини жорий қилиш
фарқли равишда, унда фойда шерикчи- сини жонлантиришдан бошланди. Бу Туркиянинг Истанбул университетига Сакаря университетлари жуда машҳур. учун ҳуқуқий базани яратишнинг вақти
ликка асосланади. Яъни, банк мижоз та- борада 1970 йилларда қўйилган қадам докторантура босқичига ўқишга кирдим. Вақф асосида молиялаштирилувчи Ис- Ҳозирда Ислом банклари нафақат му- келгани борасидаги сўзлари мени ниҳо-
лаби ҳамда молия маҳсулотлари турига ҳозирги давргача давом этяпти. Мазкур Ҳозир “Ислом молияси маҳсулот ва хиз- танбул Сабаҳаттин Заим университети сулмон ўлкалар, балки мусулмон аҳоли- ятда тўлқинлантирди. Бу, албатта, катта
қараб асбоб-ускуна, товар, хомашёлар жараёнда ислом иқтисодиёти ва молия- матлари муҳандислигида рибо (фоиз) ислом молияси бўйича таниқли олим- си 5 фоизни ташкил қиладиган давлат- ишнинг бошланиши. Мен каби кўплаб
олиб бериши ёки уларни ижарага бери- сининг ривожланиш босқичлари таҳлил нинг яширин ҳолати” мавзусидаги илмий лар маърузаси ва маҳорат дарслари- ларда ҳам ривожланиб бормоқда. 1975 ёшлар эндиликда ислом молия хизмати
ши мумкин. Мазкур молиялаштириш асо- қилиниб, айни кунга келиб, ислом банк- ишим билан бандман. дан баҳраманд бўлиш имконияти, тур- йилда иш бошлаган Ислом ҳамкорлик йўлга қўйилишини орзиқиб кутмоқда. Ҳо-
сида савдо амалиёти ётади. Демак, банк чилигида замонавий инновация пайдо ли сертификатланган дастурлар тақдим ташкилотининг ихтисослаштирилган йи- зирда бир қатор банклар ўз дарчаларини
ва қарз олувчи лойиҳа муваффақияти ва бўлди. Аввалги олти босқичда юзага — Аёл киши учун илмни давом эт- қилиш ҳамда халқаро илмий-амалий рик тузилмаси — Ислом тараққиёт банки очиш устида иш олиб бормоқда.
самарадорлигида тенг ҳуқуқли бўлиб, келган иқтисодий ривожланиш ва сиё- тириш, айниқса, хорижда Phd қилиш анжуманлар ташкил этишда ҳам етакчи жаҳоннинг кўплаб давлатларида молия-
фойдага ҳам, зарарга ҳам манфаатдор сий ўзгаришлар таъсирида, ниҳоят, 1960 осон эмас. Бу жараёнда турли қийин- ҳисобланади. лаштириш ишларини олиб боради. Ўзбе- Амалий жиҳатдан олиб қарайдиган
шерикларга айланади. йилларда Форс кўрфази давлатларининг чиликлар бўлиши табиий... кистоннинг мазкур тузилма билан ҳам- бўлсак, мамлакатимизда ислом молия
аксарияти замонавий банк тизимига ўта Қатар ва Бирлашган Араб Амирлиги- корлиги 1991 йиллардаёқ бошланган. хизматларини ташкил этиш зарурий
Ислом молияси бугунга қадар ривож- бошлади. Айнан шу даврда фоизсиз — Менимча, кишида биринчи навбат- да ҳам ислом молияси йўналишида таъ- Ўшанда Ислом тараққиёт банки Бухоро эҳтиёжга айланаётганини кўриш мумкин.
ланишнинг 7 та даврини босиб ўтди. Би- банкчиликка асос солинди. Кейинчалик да, кучли иштиёқ ва интилиш бўлиши лим берадиган бир нечта олий таълим шаҳридаги бир қатор тарихий обидалар Боиси, банк хизматлари, кредит олиш
ринчи, шаклланиш даври(622–661йил- (1970 – 80 йиллар) ислом банклари ва керак. Чунки илмий иш қилиш ҳақиқатан масалаларида ҳам инсонларнинг истак-
лар)да ислом молия тамойиллари корпорациялари ташкил этила бош- анча қийин жараён. Бунда инсон, асо- лари турфа хил. Ислом молиясини жо-
Арабистон ярим оролида яшовчи араб- ланди. сан, якка ҳолда ишлайди. Ҳеч ким қўлин- рий этиш эса одамларнинг танлов имко-
лар томонидан қўлланилган. Ҳатто пай- гизга тайёр нарсани олиб келиб тутқаз- ниятларини оширади.
ғамбаримиз Муҳаммад(с.а.в) ҳам ваҳий — Ислом молияси ҳақиқатан жуда майди. Сизга раҳбарлик қилаётган устоз
келмасидан олдин ана шу тамойилларга қизиқарли мавзу. Сизнинг бу соҳага ҳам фақатгина йўналиш беради. Қолган Албатта, бу ўз-ўзидан содир бўла-
мувофиқ тарзда савдо қилган. Уларнинг иштиёқингиз қачон пайдо бўлган? барча ишни тадқиқотчининг ўзи амалга диган жараён эмас. Ислом молиясини
биринчи аёли Хадича онамиз эса сав- ошириши керак. ташкил этиш ва ривожлантириш учун
до-сотиқ қилиш учун ўз моллари билан — Асли Қўқон шаҳрида туғилиб мобиль банк хизматлари, мижозлар ва
Шом (ҳозирги Сурия) давлатига саёҳат ўсганман. Олий таълимнинг бакалавр Одам нимагадир эришиши учун, авва- банк ходимларининг ислом молияси не-
қилган. Фойда тақсимотига асосланган босқичини ҳам Қўқон давлат педагогика ло, мақсадни тўғри олиши ва унга томон гизлари ҳамда маҳсулотлари ҳақидаги
шартнома асосида ўзларига ёрдамчилар институтининг инглиз тили ва адабиёти оғишмай ҳаракат қилиши лозим. Илмда тушунчалари, анъанавий банклар билан
факультетида тамомладим. Аммо доим ҳам шундай. Биз нима истаётганимизни соғлом рақобатни амалга ошириш каби
тўлиқ англаб етмагунимизча бирор нар- муҳим жиҳатлар тўғрисида ҳам чуқур ўй-
сага эриша олмаймиз. Асосийси, инсон лашимиз керак бўлади.
ўзи қилаётган ишидан завқланиши ва
ўзи учун мотивация ярата олиши керак. Мазкур тизимни юртимизда жорий
этиш ва оммалаштиришда шубҳасиз,
Бу жараёнда оила аъзолари, яқинлар- хорижда таҳсил олиб, янги ғоялар, илғор
нинг қўллаб-қувватлаши ҳам муҳим аҳа- тажриба ва инновацияларни олиб кела-
миятга эга. Оиламизда ислом молияси ётган ёшлар, билимга чанқоқ, юқори ин-
йўналишида ўқиган ёки шу соҳада фао- теллектуал салоҳиятга эга ўғил-қизлар-
лият юритган кишилар бўлмаган. Шунга нинг ҳиссаси катта бўлади. Зеро, менинг
қарамай, ота-онам ва яқинларим мени ҳам асосий мақсадим ислом молиявий
доим қўллаб-қувватлаб келади. Улар- хизматларини Ўзбекистонда ривожлан-
нинг ишончи менга янада кўпроқ рағбат тириб, амалда қўлланилишига ўз ҳис-
беради. самни қўшишдан иборат.
Бу борада устозларимнинг ҳам ёр-
дами катта эканини алоҳида таъкидла-
шим жоиз. Малайзияда ўқиган кезла- муассасалари мавжуд. Қатардаги Hamad реконструкцияси учун грантлар ажрат- “Янги Ўзбекистон” мухбири
рим менга таҳсил берган устозларим Bin Khalifa, БААдаги Emirates Institute for ган. Ирода ТОШМАТОВА суҳбатлашди.
ПРЕЗИДЕНТ ¯АРОРЛАРИ — ²АЁТДА ВА НАЗОРАТДА
Мнажатдин ҚУТЛИМУРАТОВ, ҚИШЛОҚЛАРГА ТОЗА
“Янги Ўзбекистон” мухбири
Бугун халқнинг дардини СУВ КЕЛДИ
эшитиш ва муаммоларини
ҳал этиш, уларни ҳаётидан — Қарорга мувофиқ, Давлат божхона ри қазиш ва замонавий сув тозалаш да қўмитамиз томонидан юқорида қайд “
рози қилиш ҳар бир раҳбар қўмитаси махсус жамғармаси ҳисоби- фильтрларини ўрнатиш, шунингдек, сув этилган ҳудудларда 1,5 миллиард сўм-
учун бажарилиши шарт дан туманнинг Олтинсой, Қизилқалъа, ичиш нуқталарини барпо қилиш устувор лик ишлар бажарилиб, 10 та янги арте-
бўлган тамойилга айланди. Дўстлик овул фуқаролар йиғинларидаги вазифа сифатида белгиланган эди, — зиан қудуқ қазилди, замонавий сув тоза-
Президентимизнинг 2020 9 та маҳаллани, “Султон Увайс Қара- дейди Қорақалпоғистон Республикаси лаш фильтрлари ўрнатилди.
йил 11 ноябрдаги “2020-2023 ний” зиёратгоҳини тоза ичимлик сув би- божхона бошқармаси бошлиғи Олим
йилларда Қорақалпоғистон лан таъминлаш учун артезиан қудуқла- Ҳожиматов. — Ўтган қисқа муддат ичи- Таъкидлаш жоизки, мазкур фильтр-
Республикасини комплекс лар соатига 500 литр сувни 7 босқичда
ижтимоий-иқтисодий тозалайди. Натижада сувдаги қаттиқ Таъкидлаш жоизки, мазкур фильтрлар соатига 500
ривожлантириш чора- моддалар миқдори камайиб, сув юм- литр сувни 7 босқичда тозалайди. Натижада сувдаги
тадбирлари тўғрисида”ги шайди. Сувнинг тозаланиш даражаси қаттиқ моддалар миқдори камайиб, сув юмшайди.
қарорига биноан, Беруний эса 96-99 фоизни ташкил этади. Сувнинг тозаланиш даражаси эса 96-99 фоизни ташкил
туманида қурилиш этади.
материаллари саноати — Бизнинг Дўстлик овул фуқаролар
ва чорвачиликни йиғинимизда 4 583 нафар аҳоли ис- 2 миллиард сўмни ташкил қиладиган эътибор қаратяпти. Хусусан, Олтинсой,
ривожлантириш асосий тиқомат қилади, — дейди йиғин раиси ушбу иншоот жорий йилда 120 нафар Дўстлик ва Қизилқалъа овул фуқаролар
соҳа сифатида белгиланган. Жанибек Қиличев. — Маҳалламизни болани ўз бағрига олади. Қурилиш, таъ- йиғинларидаги 2,7 мингга яқин хонадон-
Шунингдек, туманга масъул тоза ичимлик сув билан таъминлаш мирлаш ишлари Давлат божхона қўми- даги ҳақиқий вазият ўрганилганилиб,
сифатида Давлат божхона мақсадида артезиан қудуғи қазилиб, тасининг махсус жамғармаси маблағла- кўплаб муаммолар аниқланиб, улар
қўмитаси бириктирилган. замонавий сув тозалаш фильтрлари ри ҳисобидан амалга оширилмоқда. жойида бартараф этилди. Айни вақтда
Ҳозирда ишчи гуруҳ тузилиб, ўрнатилди. Шунингдек, божхона орган- ишчи гуруҳ томонидан мазкур йўна-
туманни ижтимоий- лари вакиллари ташаббуси билан ҳу- Ишчи гуруҳ овулма-овул, уйма-уй лишдаги ишлар изчиллик билан давом
иқтисодий ривожлантириш, дуддаги бўш турган мактабгача таълим юриб, ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан эттирилмоқда.
аҳоли муаммоларни ўрганиш ташкилоти биносини таъмирлаш ишла- ривожланмаган ҳудудларга алоҳида
борасида муайян ишлар олиб ри бошлаб юборилди. Лойиҳа қиймати
бориляпти.
Жараён 52021 йил 30 январь, 21-сон
ЖАМИЯТ /АЁТИНИНГ ТАНАСИ И+ТИСОДИЁТ БЎЛСА, УНИНГ ЖОНИ ВА РУ/И МАЪНАВИЯТДИР
ОДАМИЙЛИК МАФКУРАСИ
Жорий йил 19 январь куни ухлаётган, мудраётган одамларни уйғота- каторига киритиш топшириғи берилди. ёмон. Ривожланган демократик давлат- ўзлик”, “Куч — адолатда”, “Халқ розилиги”, Қатъий тартиб ва қонун-қоидаларга риоя
ди. Иккиланаётганларга тўғри қарор бера- Ундан ташқари, 2021 йилдан бошлаб лар тарихида жамоатчилик назорати зўр “Жаҳолатга қарши — маърифат”, “Оила этиш немис халқининг энг кучли жиҳати
Президентимиз раислигида ди, ишонтиради, бирлаштиради. бўлган. Японлар ўзларини “Биз минг кўзли ва маҳалла Ватан ичра ватандир”, “Инно- ҳисобланади. Барча ОАВ миллий ғоянинг
маънавият ва маърифат соҳаси ихтисос- девормиз”, дейишади. Бу нима дегани? вацион тараққиёт” деб ифодаланди. Ҳар тарғиботчиси ҳисобланади.
маънавий-маърифий Тарихга қарасак, буюк иқтисодиётни ликларини фанлар классификаторига Япон заминида ким қонунга зид бирор иш биримиз, ҳамма жойда, доимо ана шу та-
яратувчилар жўшқин қалбли ва ғояга ишон- киритиш, гуманитар йўналишдаги олий қилаётган бўлса, бошқалар унга муносабат мойилларга амал қилайлик. Уларга мос иш Нидерландияда мафкуравий жара-
ишлар тизимини тубдан ган одамлар бўлишган. Миллий ғоя, маъ- таълим тизимида “Маънавиятшунослик” билдиради. Тасаввур қилинг, биз Япония- қилаётган ҳар бир ватандошимизга қўл, ёнлар Ижтимоий сиёсатни тадқиқ қилиш
навият иқтисодиётни қандай кўтаришига фанини ўқитиш, РR менежер ва РR таҳ- дамиз. Мен светофорнинг қизил чироғида сўз, фикр билан мадад берайлик. кенгаши (WРР) томонидан бошқарилади.
такомиллаштириш, бу Иккинчи жаҳон урушидан кейин вайронага лилчи мутахассисликлари бўйича кадрлар ўтиб кетдим. Сиз шу заҳоти йўл-патруль Кенгаш мунтазам равишда муҳим дастур-
айланган Япония, 30 йилдан кейин қайта тайёрлаш чораларини кўришга кўрсатма хизматига қўнғироқ қилиб, ўша жойни, Ҳар бир юртдошимиз “Жонажон Ўз- ларни тузиш учун олимлар ва фуқаролик
борада давлат ва жамоат бунёд бўлган Германия мисол бўла ола- берилди. вақти-соатини, машинам номерини ёзди- бекистон — муқаддас Ватан” деб ўзини жамиятларининг фикрларини тинглайди,
ди. Тикланиш даврида оч, силласи қуриган расиз. Иккаламиз таниш бўлсак ҳам. Мен ватанпарвар тутсин. Ватанни парвариш мониторинг қилади. Давлат телеканалла-
ташкилотларининг японлар станок олдида оёқда туролмай — Марказ ҳузуридаги Ижтимоий-маъ- ҳам сиздан хафа бўлмайман. Чунки ўзим қилсин. Ўзини халқининг бир фарзанди, рида қайси кўрсатувлар намойиш этили-
қолишади. Ўшанда ўзларини қўлтиқлари- навий тадқиқотлар институти қандай хизматкори, деб фахрлансин. Ўзбекнинг ши тўғрисидаги қарор Netherlands Public
ҳамкорлигини кучайтириш дан арқон билан шифтга осиб қўйиб, оёқда вазифаларни бажаради? Broadcasting (NPO) ташкилоти томонидан
туриб, ишни давом эттиришади. Немислар билган ҳолда ножўя иш қилдим. гўзал маданияти, маънавиятини намоён қабул қилинади.
масалалари бўйича 10 соатлик меҳнат учун бериладиган бир — Институт мамлакатимизда амалга Бизда эса ҳали бундай маданият паст. қилсин. “Куч — адолатда”, дея бировнинг
парча қора нон олиб, 14 соат ишлашди. Ўз оширилаётган ислоҳотлар натижалари, ҳақига қўл чўзмасин, ўз ҳақини ҳам биров- — Шарқда-чи?
ўтказилган видеоселектор ҳисобларидан. Айтинг-чи, уларни нима ҳа- маънавий хавфсизлик, миллатлараро Шунинг учун бир ўзбек бошқасининг қонун- — Японияда миллат, Ватан, тақдир ту-
ракатлантирди? Албатта, маънавият, мил- тотувлик ва диний бағрикенглик сиёсати шунчалари уйғун. Мактабларда бизнинг
йиғилиши маънавий лий ғояга ишонч. тўғрисида жамоатчилик фикрини ўрганиб, » КЎЧА-КЎЙДА, ТАКСИДА БИР ОДАМ ДУШМАННИНГ “Тарбия” дарсига ўхшаган “Япон хулқи”
таҳлил қилиб боради, маънавий-маъри- БЎҲТОНЛАРИНИ ТАКРОРЛАБ КЕТАЁТГАН БЎЛСА, БИЗ фани ўтилади. Бошланғич мактаб ўқитув-
ҳаётимизда тарихий — Бугунги таҳликали вазиятда ҳар фий ишлар ва миллий ғоянинг халқ онгига НИМА ҚИЛАМИЗ? ИЧИМИЗДАН НАФРАТЛАНАМИЗ, ЛЕКИН чилари ва боғча тарбиячилари маънавий
биримиз ҳушёр ва огоҳ бўлиб, халқи- таъсири, жамиятдаги мавжуд муаммо ва ИНДАМАЙМИЗ. МАНА ШУ ЛОҚАЙДЛИК. ЯХШИ МЎМИН БЎЛСАК, тарбия бўйича махсус сертификат оли-
воқеа бўлиб қолади. Ушбу мизнинг тинчлиги, мамлакатимиз ман- камчиликларни бартараф этиш юзасидан НЕГА ИНДАМАЙМИЗ? “АКА, УКА, ОПА, СИНГЛИМ, УНДАЙ ши мажбурий. Ўқувчиларга япон миллати
фаатларини ўйлаб яшашимиз зарур. ижтимоий сўровлар ўтказади, жамоатчи- ДЕМАНГ. ҲАЁТИМИЗГА ҚАРАНГ, ЙИЛДАН-ЙИЛГА ЯХШИЛАНИБ руҳини сингдириш уларнинг энг асосий
йиғилишда соҳа ривожи Шундай эмасми? лик фикрини ўрганишнинг услубий асосла- БОРЯПТИ. БИР ЖОЙДА СИЗ АЙТГАН КАМЧИЛИКЛАР БЎЛСА вазифаси.
рини такомиллаштириш соҳасида фунда- БОРДИР. ЛЕКИН МАМЛАКАТ БЎЙИЧА БУНДАЙ ДЕЙИШ ТЎҒРИ Хитойда миллий ғояга Конфуций таъли-
учун улкан аҳамият касб — Тўғри айтдингиз. Қаранг, бу фикр икки ментал ва амалий тадқиқотларни ташкил БЎЛМАС. МАНА БУНДАЙ ИШЛАР ҚИЛИНДИ. БАҲРАМАНДМИЗ. моти асос қилиб олинган. Мақсад — Буюк
қисмдан иборат. Биринчиси — “ҳушёр ва қилади. Жамиятда ижтимоий-маънавий ҲАММАМИЗ КЎРИБ ТУРИБМИЗ”, ДЕБ ҚЎЙСАК, ИМОНИМИЗ Хитой давлатини қуришда дунёдаги бар-
этувчи мулоҳазалар, огоҳ бўлиш”, иккинчиси — “халқимизнинг муҳит барқарорлигини таъминлашни ил- ҲАЛОВАТ ТОПАДИ-КУ! ча хитойликларни бирлаштириш. Тарбия
тинчлиги, мамлакатимиз манфаатлари- мий жиҳатдан ўрганиш асосида маъна- “Она Ватанга хизмат қилиш ва содиқ бў-
ғоялар, ташаббуслар ўртага ни ўйлаб яшаш зарур”. Ҳушёр, огоҳ одам вий-маърифий ишларни амалга ошириш- га қарши ножўя қилмишини ҳуқуқ-тартибот га бермасин. “Халқ розилиги” учун иши, лиш” ғояси асосига қурилган. Мафкура-
қандай бўлади? Ҳаётда, интернетда эши- нинг замонавий тарғибот технологиялари органларига айтса, уни қоралаймиз. Бу маҳсулоти, муомаласи билан бошқаларни вий сиёсат Хитой компартияси томонидан
ташланди. Бу ҳақдаги таётган, ўқиётган, кўраётган нарсалари- ҳамда методларини ишлаб чиқади. Яна билан ёмонликка, гуноҳга шерик бўлиб қо- ўзидан рози қилсин. Касбий, оилавий, пар- бошқарилади. Интернетда ғоявий хуруж-
га диққат билан қарайди. Баҳо беради. У бир йўналиш маънавий-маърифий ишлар- лаётганимизни англамаймиз. Кўча-кўйда, тиявий, инсоний, ота-оналик, фарзандлик лардан ҳимояланиш учун Хитой миллий
фикрлари билан ўртоқлашиш бефарқ эмас. “Менга нима”, демайдиган, ни ташкил этиш, турли ижодий кечалар ва таксида бир одам душманнинг бўҳтонла- бурчларини аъло бажарсин. “Жаҳолатга дастурий таъминот тизими ишлаб чиқил-
ҳис-туйғуга берилмайдиган, ақлли, сергак, маърифий тадбирларни ўтказиш бўйича рини такрорлаб кетаётган бўлса, биз нима қарши — маърифат” деб, ҳаётда, интер- ган. Унда Google ўрнига Baidu браузери,
учун Республика маънавият зийрак, ҳозиржавоб одам. У ўқиган, кўрган тренерларни тайёрлаш ва малакасини қиламиз? Ичимиздан нафратланамиз, ле- нетда ҳушёр ва огоҳ бўлсин. Ўзини ва ва- Telegram ўрнига WeChat каби дастурлар-
нарсасига “Нима учун?” деган савол билан ошириб боришдир. кин индамаймиз. Мана шу лоқайдлик. Яхши тандошларини огоҳлантирсин. Фирибгар дан фойдаланиш йўлга қўйилган.
ва маърифат маркази қарайди. Шунинг учун у адашмайди. Уни мўмин бўлсак, нега индамаймиз? “Ака, ука, ва душманларга алданиб қолмасин. Жаҳо- Корея Республикасида миллий ғоянинг
алдаб бўлмайди. Чунки у ўзини ўзи жуда — Марказ фаолиятининг илмий опа, синглим, ундай деманг. Ҳаётимизга қа- лат тарқатувчини кўрган жойида тутиб, асоси корейс миллатининг ўзлиги ҳисоб-
раҳбарининг биринчи яхши ҳимоя қилади. тадқиқот ва тарғибот-ташвиқот йў- ранг, йилдан-йилга яхшиланиб боряпти. Бир қонун қўлига топширсин. Жаҳолатни тўх- ланади. Бу ўзлик урф-одатлар, ахлоқий
налишларида қайта ташкил қилиниши жойда сиз айтган камчиликлар бўлса бор- татсин. Халқини маънавий вируслардан идеаллар орқали сингдириб борилади.
ўринбосари, педагогика Нега мен, сиз, ҳар бир фермер, тад- нима беради? дир. Лекин мамлакат бўйича бундай дейиш ҳимоя қилсин. “Оила ва маҳалла Ватан Корейс тилига юксак ҳурмат шаклланган.
биркор, ўқитувчи, дизайнер, блогер, имом, тўғри бўлмас. Мана бундай ишлар қилинди. ичра ватандир”, деб ота-онасини, қариндо- Ёшлар тарбиясида оила асосий маскан.
фанлари доктори, профессор шоир, ҳатто ҳозирча камбағал, “темир — Илмий тадқиқот йўналишида узлук- Баҳрамандмиз. Ҳаммамиз кўриб турибмиз”, шларини, маҳалладошларини, кексалар- Тарбиянинг илк босқичида оналар ўз фар-
дафтар”га кириб, давлатдан ёрдам олаёт- сиз маънавий тарбия концепцияси асоси- деб қўйсак, имонимиз ҳаловат топади-ку! ни эъзозласин. Маросим, маъракаларда зандларига корейс миллий анъаналарини
Муҳаммаджон ҚУРОНОВ ган шукронали ватандошимиз ҳам миллий да маънавий-ахлоқий тарбияни баҳолаш- Шунда ножўя ишни қилаётган киши тўхтар. бел боғлаб, хизмат қилсин. Етти қўшниси (саломлашиш, катталарга ҳурмат...) ўрга-
манфаатларимизни ўйлаб яшашимиз ке- нинг илмий асосланган индикаторлари Тўхтамаса, сиздан кейин келаётган менинг ва уларнинг болалари исмларини билсин, тишади. Ветеранлар ва ватанпарварлик
билан суҳбатлашдик. рак? Нега мана шу суҳбатимизни ўқиётган ишлаб чиқилади. Бу натижадорликни таъ- ёки учинчи ватандошининг гапидан сўнг уларга мураббий бўлсин. Фарзандларини ишлари бўйича вазирлик бор. У Ватан учун
“Янги Ўзбекистон”нинг ҳар бир муштарий- минлашга шароит яратади. Ҳудудлар ва тўхтайди. Уялади. Ножўя ишни тўхтатиш- миллий ва илмий тарбияласин. “Иннова- қурбон бўлганларни ҳурматлаш, ватанпар-
— Агар жамият ҳаётининг танаси си халқимизнинг тинчлиги, мамлакатимиз соҳалар кесимида маънавий-маърифий ва га сабаб бўлишнинг савоби қанчалар улуғ. цион тараққиёт” деб, янгиликлар яратиб варлик руҳини сақлаш ва тарғиб қилиш
иқтисодиёт бўлса, унинг жони ва руҳи манфаатларини ўйлаб яшаши керак? тарбиявий ишлардаги муаммолар аниқла- Ваҳоланки, динимизда бу борада аниқ кўр- яшасин. Инноваторлик қилиш фақат янги билан шуғулланади. Бош вазифаси — ва-
маънавиятдир, деган фикр замирида ниб, ташхис қўйилади ҳамда уларни ҳал сатмалар бор. Пайғамбаримиз (с.а.в.) имон- модда, технология яратиш, дегани эмас. танпарварлик қадрланадиган жамиятни
қандай маъно бор? Мен бу саволга савол билан жавоб этишнинг илмий асосланган таклиф ва нинг кучли ва заиф даражаларини белгилаб Уйда, рўзғорда, бола тарбиясида, мада- яратиш. Ватанпарварлик орқали миллий
бермоқчиман: “Дунёда ҳар бир давлат тавсиялари ишлаб чиқилади. Айни вақтда берганлар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ниятда, муомалада янги ва яхши томонга юксалиш устувор вазифа этиб белгилан-
— Келинг, бу гўзал мажознинг ҳикмати- фуқаролари ўз давлати манфаатлари- маънавий-маърифий ва тарбиявий ишлар- васаллам: “Бирор ножўя иш қилаётганни ўзгарсин. Соғлом турмушга, китобхонликка ган.
ни бирга қидирайлик. Тан баҳайбат бўли- ни ўйлайди. Менинг Ватаним зўр бўлсин, кўрсангиз, қўлингиз билан қайтаринг, бунга одатланиш, ҳар бир яхши, фойдали, хайр- Туркия мафкурасида замонавий турк
ши мумкин, лекин жон бўлмаса, у жасад. дейди. Айтинг-чи, Ўзбекистон манфаат- кучингиз етмаса, тилингиз билан қайтаринг. ли ташаббус ҳам инновация. Ҳар бир ишни миллатининг умумий ўзига хослиги ва-
Қимирлай олмайди, ўзини ҳимоя қила ол- ларини биз — 2021 йилда яшаётган фар- Бунга ҳам имкон топмасангиз, ҳеч бўлмаса, илм, илмий-техника ютуқлари ва илғор танпарварлик, давлат мустақиллигига
майди. Жон-чи? Жон, руҳ агар кучли, қуд- зандлари ўйламасак, ким ўйлайди? Бра- кўнглингизда у ишга норози бўлинг, ана шу тажрибаларга асосланган ҳолда қилиш ҳа- содиқлик, патриархал асослар, раҳбарни
ратли танга жо бўлмаса, ожиз нур нуқтаси зилияликларми, инглизларми, ҳиндларми, имоннинг энг заиф даражасидир”, деганлар ётимиз сифатини оширади. эъзозлаш, исломий ўзига хослик ва бошқа-
бўлиб қолади. Тан билан жон бир бўлмаса, сербларми? Улар ўз халқларининг тинч- (Имом Бухорий ривояти). Динимиз нотўғри лар билан ажралиб туради. Ҳозирги пайт-
уларнинг ҳеч бири яшай олмайди. Йўқлик- лиги, мамлакатлари манфаатларини ўй- ҳолатларга бепарво бўлишдан қатъиян қай- — Президентимиз маърузасида ри- да миллий ва диний қадриятларга таянган
ка юз тутади. лаб яшашади. Очиқ, аччиқ ҳақиқат — биз таради, уни иложи борича тезроқ тузатишга вожланган давлатларнинг бугунги ка- “Янги Туркия” мафкураси шаклланмоқда.
қачон худбин бўлган бўлсак, битта-битта тарғиб этади. молида миллий ғоя қандай муҳим ўрин — Ўзбекистон мафкурасининг неги-
Кучли иқтисодиёт ва кучли маънавият енгилиб, мағлуб, мустамлака бўлганмиз. тутгани таъкидланди. Хориж тажриба- зини нима ташкил қилади?
бирлиги принципи мустаҳкам илмий ва Худбинлигимиз бизни парчалаган. Қум до- Бирор яхши ишни кўрганда нима қили- сида бунга қандай мисоллар бор? — Президентимиз миллий ғоя, мафкура
тарихий асосга эга. Биз икки Ренессансни наларига айлантирган. Оёқ ости қилган. шимиз керак? Индамай ўтиб кетишимиз масаласига алоҳида тўхталиб, “Мафкура
кўрган, қурган миллатмиз. Ўша пайтларда Бирлашганимизда ҳаммамиз ғолиб, озод, керакми? Менимча, бу ҳолатда ҳам пай- — Бу жуда катта савол. Жавобни деганда эски совет мафкурасини тасаввур
ҳам иқтисодиёт режали эмас, бозор иқти- бахтли бўлганмиз. Миллий ўй бизни бир- ғамбаримиз айтганларидек, лоқайд бўл- қисқартиб айтай. Ҳозир, иккаламиз суҳ- қилиб, лабига учуқ тошаётганлар ҳам йўқ
содиёти эди. Маънавиятимиз кучли эди. лаштириб, қояга айлантирган. Қояни ким маслигимиз керак. Вақтимиз бўлса, тўхтаб, батлашаётган дақиқаларда ҳам “Америка эмас”, деди. Чунки шундай каслар борки,
Демак, биз кучли иқтисодиёт билан кучли оёқ ости қила олади? бир дақиқа бўлса-да, қўлимиз билан ёрдам орзуси” ғояси ишлаяпти. Америкаликлар- улар мафкура деганда КПССни тушуни-
маънавиятни бирлаштириб, икки марта юк- берайлик. Шошаётган бўлсак, сўзимиз би- га мотивация улашяпти, бирлаштириб, шади ёки бизнинг мафкурасиз, мақсад-
салиб кўрганмиз. “Янги Ўзбекистон = Кучли — Йиғилишда маънавият ва маъри- лан қўллаб, “Ҳорманг! Яшанг!” деб мақтаб уларни ҳаракатга келтиряпти. Мафкура сиз оломон бўлиб яшашимизни истайди.
иқтисодиёт+Кучли маънавият” формуласи фат соҳаси ихтисосликларини фанлар ўтайлик. Бунга ҳам ярамасак, ичимизда масаласи билан Хавфсизлик кенгаши Президентимиз аниқ-тиниқ қилиб: “Биз
икки қудратли кучни бирлаштиради. Мана классификаторига киритиш, бу йўна- “Яхши иш қиляпти. Барака топсин”, деб шуғулланяпти. Пентагон ватанпарварлик яратаётган янги Ўзбекистоннинг мафку-
шу икки куч, қудрат бизни Учинчи Ренес- лиш бўйича етук кадрлар тайёрлаш қўяйлик лоақал. Унутмайлик, миллий юкса- мавзуида яратилаётган кино ва телелавҳа- раси эзгулик, одамийлик, гуманизм ғояси
сансга олиб чиқади. бўйича топшириқлар берилди. Бунинг лишимиз барчамизнинг жамиятда, интер- лар сценарийларини тасдиқлайди. Шунинг бўлади. Биз мафкура деганда, аввало,
аҳамияти нимада? нетда учраётган ҳар бир ножўя ишга ҳам, учун Hollywood томонидан ишланган ҳар фикр тарбиясини, миллий ва умуминсоний
— Ёндашувнинг моҳиятан янгилиги яхши ишга ҳам лоқайд, бепарво бўлмай, бир кино, мультфильм, видеороликда АҚШ қадриятлар тарбиясини тушунамиз. Улар
нимада? — Биласизми, Президентимиз “Ҳар бир муносабат билдиришимизга ҳам боғлиқ. сиёсати тарғиб қилинади. АҚШ байроғи халқимизнинг неча минг йиллик ҳаётий ту-
соҳанинг илми бор”, деган фикрни кўп эсла- ва давлат рамзлари намойиш этилади. шунча ва қадриятларига асосланган”, деб
— Бу мутлақо янги методологик ёнда- тади. Соҳа борми? Ҳа. Муҳимми? Жуда! — Бундан қандай амалий хулоса қи- Мафкуравий вазифалар ижроси устидан таъкидлади. Эслаб қолайлик: Ўзбекистон
шув. Узоқ йиллар иқтисодиёт билан маъ- Демак, уни ўрганиб, ривожлантирувчи илм лишимиз керак? назорат нодавлат-нотижорат ташкилотлар мафкурасининг ниятини, негизини Эзгу-
навиятни айро тушуниб келдик. Ҳатто ҳам бўлиши керак. Илмсиз иш — таваккал томонидан амалга оширилади. лик, Одамийлик, Гуманизм ғоялари, фикр
бир-бирига қарши қўйишгача борганмиз. иш. Илм соҳани ривожлантириш қонуни- — Янги Ўзбекистоннинг миллий ғоя- тарбияси, миллий ва умуминсоний қадри-
Гўё иқтисодиёт бошқа жойдан, маънавият ятлари, принцип, механизм, мезонлари, си — “Миллий тикланишдан миллий юк- Германияда миллий ғоя немис миллати ятлар ташкил қилади.
бошқа жойдан чиқиб келиб рақобатлашар назария ва методикасини ишлаб чиқиши салиш сари” интилиш. Унинг рўёби учун ва давлати бирлиги негизида шаклланган. Масаланинг айнан шундай қўйилиши
эди. “Аввал иқтисод, кейин сиёсат (маъна- керак. Тўқимачилик, спорт, санъат, қишлоқ ҳар биримиз бир зум вақт ажратиб, мил- У Герман миллий бирлигининг асосий ку- бутун оламга Ўзбекистон мафкураси, маъ-
вият)”, “Мия тўймаса, қорин тўймайди”, де- хўжалиги, иқтисодиёт, меҳнат ресурсла- лий ғоямиз тамойилларининг маъносини чини ташкил этади. Шахс маънавий тар- навий-маърифий сиёсатининг олижаноб
ган мақоллар ҳам пайдо бўлган. Бу мақол- тушуниб олишимиз керак. Улар “Жонажон биясида асосий урғу “немис миллий ха- мақсадларини яна бир бор ифодалади.
лар иқтисод билан маънавиятни — жисм ОЧИҚ, АЧЧИҚ ҲАҚИҚАТ — БИЗ ҚАЧОН ХУДБИН Ўзбекистон — муқаддас Ватан”, “Миллий рактери”ни шакллантиришга қаратилган. — Наҳотки миллий ғоянинг моҳия-
билан жонни бир-биридан сунъий, механик БЎЛГАН БЎЛСАК, БИТТА-БИТТА ЕНГИЛИБ, МАҒЛУБ, тини тўлиқ англаб етмаган, эскича сте-
равишда ажратиб ташлаган эди. Прези- МУСТАМЛАКА БЎЛГАНМИЗ. ХУДБИНЛИГИМИЗ БИЗНИ реотип билан қарайдиганлар ҳали ҳам
дентимиз талқинида бир-биридан ажра- ПАРЧАЛАГАН. ҚУМ ДОНАЛАРИГА АЙЛАНТИРГАН. бор бўлса?
тилган жисм билан жон бирлашди. Бозор — Афсуски, бор. Ҳаммамиз ҳаётни,
тамойилларига асосланган кучли иқтисо- » ОЁҚ ОСТИ ҚИЛГАН. БИРЛАШГАНИМИЗДА ҲАММАМИЗ ижтимоий тармоқларни кузатиб келамиз.
диёт ҳамда аждодларимизнинг бой мероси ҒОЛИБ, ОЗОД, БАХТЛИ БЎЛГАНМИЗ. МИЛЛИЙ ЎЙ БИЗНИ Билиб-билмай “Что такое маънавият?”,
ва миллий қадриятларга асосланган кучли БИРЛАШТИРИБ, ҚОЯГА АЙЛАНТИРГАН. ҚОЯНИ КИМ ОЁҚ “Маънавият нега керак ўзи?” деган гаплар
маънавият бирлашади. ОСТИ ҚИЛА ОЛАДИ? ҳам бўлди. Мана шундай талмовсировчи-
ри, тадбиркорлик, бўрдоқичилик, соғлиқ- ни ташкил этишга доир дунё миқёсидаги ларнинг кўзи очиб қўйилди. Уларнинг бир
Яна бир янгилик. Шу пайтгача биз маъ- ни сақлаш, қўйингки, ҳамма соҳанинг ўз тажрибалар ўрганилиб, амалиётга жорий тоифаси билмай, ўйламай гапирди. Иккин-
навиятга кучли, деган сифат, нисбат бера илми бор. Лекин маънавият ва маърифат этилади. Маънавий-маърифий ишларни чи тоифа билиб, ўйлаб гапирди. Маънави-
олмаганмиз. Маънавият статик эмас, дина- Ўзбекистонда давлат сиёсатининг устувор амалга оширишнинг самарали ва таъсир- ятни билмай ёмонлаганлар ғўр, дунёқа-
мик ҳодисалигини тушуна олмадик. Унинг йўналиши, дейилса-да, соҳани махсус ўр- чан тарғибот технологиялари ҳамда метод- раши тор, қайроқмия, китоб ўқимаганлар
ўзгариб, кучайиб-сусайиб туришини ино- ганувчи илмий ихтисослик йўқ эди. Нати- ларини ишлаб чиқиш доимий тус олади. бўлди. Билиб ёмонлаганлар эса бизга йўл-
батга олмадик. Ё бор — ё йўқ, ё юксак — ё жада соҳага сиёсатшунослик, фалсафа, дош эмасликларини билдириб қўйишди.
тубан, ё маънавиятли — ё маънавиятсиз педагогика, тарих, маданиятшунослик Айниқса, маънавий тарбия, миллий Чунки улар маънавият, миллий ғоя биз-
каби тушунчаларга таяндик. Маънавиятни фанлари нуқтаи назарларидан қараб ке- ғоя ва ижтимоий-гуманитар фанлар бў- ларни ҳушёр, огоҳ қилиб, бирлаштири-
қандайдир ожиз, қулоққа ёқимли, майин линди. Соҳанинг фундаментал асослари йича фундаментал, амалий ва инновацион шини жуда яхши билишади. Улар бизнинг
хилқат деб келдик. Давлатимиз раҳбари- ўрганилмади. Юзада турган жиҳатлари ўр- тадқиқотларни ташкил этиш, тадқиқотлар лоқайд, бепарво, “икки кўзли гўшт”, бемаъ-
нинг ўша учрашувдаги нутқида биринчи ганилди. 2021 йилнинг 19 январь куни бу натижаларининг ҳаётга татбиқини муво- ни одамлар бўлишимизни исташади. Ана
марта “кучли маънавият”, деган ибора омонат ёндашувга чек қўйилди. фиқлаштириш ўта муҳим. Чунки тарбия, шунда биз ўзимизга зарар, уларга фойда
янгради. Бу илмий нуқтаи назардан ўта маънавият ва маърифат борасида илмий келтира бошлаймиз-да.
муҳим, методологик, принципиал янгилик Хусусан, йиғилишда Президентимиз натижалар жорий қилинмай, қоғозда қолиб Умуман олганда, миллий ғоямизга хай-
бўлди. томонидан Вазирлар Маҳкамаси ҳузури- кетиши мумкин эмас. рихоҳ бўлмаётганлар ҳақида “Одамий эр-
даги Олий аттестация комиссияси, Олий санг, демагил одами, ониким йўқ ўз ғами-
— Агар иқтисодиёт кучли бўлиб, ва ўрта махсус таълим вазирлиги, Инно- Давлатимиз раҳбари лоқайдлик ва дин ғами”, дегинг келади.
маънавият кучсиз бўлса, нима бўлади? вацион ривожланиш вазирлиги, Фанлар бепарволик энг катта хавф эканини, бу-
академиясига икки ой муддатда “Маънави- гун учраётган ижтимоий муаммоларни Суҳбатдош:
— “Одамда ният, мотивнинг тўғрилиги, ятшунослик” фани туркумида “Маънавият камайтириш учун нуронийлар тарбияси, “Янги Ўзбекистон” мухбири
унинг ўз бурчидан келиб чиқувчи мажбури- тарихи ва назарияси”, “Маънавий тарбия” жамоатчилик назорати етишмаётганини
ятини англаши унинг яхши одам эканининг ва “Маънавий жараёнлар ва технология- таъкидлади. Келинг, очиқ гаплашайлик. Гуличеҳра ДУРДИЕВА
мезонларидир”, деган эди буюк аллома лар” ихтисосликларини фанлар классифи- “Жамоатчилик назорати нима”, деб сўра-
Эммануэл Кант. Иқтисодни ана шундай — сангиз, кўпчилик елка қисади. Бу жуда
яхши одамлар кучайтиради. Яхши одам-
ларни эса кучли, тўғри маънавий мотив
бошқаради.
Агар иқтисодиёт кучли бўлиб, маънави-
ят кучсиз бўлса, бурчга хиёнат, масъулият-
сизлик урчийди, коррупция кучаяди, ижро
интизоми йўққа чиқади. Улар биргаликда
кучли иқтисодиётни емиришади. Афсус-
ки, баъзи жойларда бунинг мисоллари
учради. Масалан, Жиззахда бинони нима
қулатди? Коррупция. Чунки мана шу бино
қурилишида иқтисодиёт кучли — маънави-
ят ожиз бўлган.
Кучли маънавият коррупцияни еб бити-
ради. Бурчга хиёнат, масъулиятсизликка
қирон келтиради. Виждонни, бурчни, кор-
рупцияга қарши позицияни, ижро интизо-
мини кучайтиради. Иқтисодиётни соғлом,
кучли қилади. Маънавият кучли бўлса,
6 Маънавият2021 йил 30 январь, 21-сон
Муҳтарам Ислом Aбдуғаниевичнинг босиб ўтган
умр йўллари, мустақиллигимизни ҳимоя қилиш
ва мустаҳкамлаш борасидаги тарихий хизматлари
барчамиз учун, шу жумладан, мен учун ҳам энг
ёрқин ибрат намунаси ва катта ҳаёт мактаби бўлиб
қолади...
Шавкат МИРЗИЁЕВ,
Ўзбекистон Республикаси Президенти
ТАДБИР
“ТО¥ИР ва ЗУ¥РА”нинг ИСТИ+ЛОЛ ФИДОЙИСИ —
ТАРИХ СА/ИФАЛАРИДА
Қарийб ҳар бир миллий адабиёт хазинасида шундай асарлар ижодкори Ҳафиза КАРИМОВА, Давра суҳбати “Тарихий хотирасиз ке-
бўладики, улар муаллифларининг ҳаёт жоми тўлганидан Тошкент шаҳар “Bilim” лажак йўқ” номли видеоролик намойиши
кейин ҳам узоқ йиллар мобайнида яшашда, халққа маънавий ахборот-кутубхона маркази билан бошланди. Ушбу видеороликдаги
ва маърифий озиқ беришда давом этади. директори лавҳалар яна бир бор озодлигимиз, эр-
Замонавий ўзбек адабиётида яратилган ана шундай умрбоқий кинлигимиз ва айни кундаги эришилган
асарлардан бири “Тоҳир ва Зуҳра” мусиқали драмасидир. Тошкент шаҳар “Билим” ахбо-
Шоир ва драматург Собир Абдулла қаламига мансуб бу саҳна рот-кутубхона маркази тасарруфидаги ижобий натижаларимизнинг за-
асарининг яратилганига ўтган йили 80 йил тўлди. Aбдулҳамид Сулаймон ўғли Чўлпон но- минида қандай оғир вазиятлар,
мидаги кутубхонада Ўзбекистон Респу- қийинчиликларни енгиб ўтишга
Наим КАРИМОВ, ва хабарларим билан унда қатнашиш, бир санъаткорлар етишиб чиқиб, “Тоҳир ва Зуҳра”- даги вафодорлик қўшиқлари унга аллақандай бликаси Биринчи Президенти Ислом тўғри келганлигини эслатиб ўтди.
академик неча мактаб деворий газеталарини чиқаришда нинг халқ ўртасида янада машҳур бўлишига таъсир қилмоқда эди. Танаффус вақтида Усмон Каримовнинг таваллуд топган куни му-
ўз хушхатлигим билан амалда кўмаклаша, шу катта ҳисса қўшдилар. Юсупов унга савол ташлади: носабати билан “Истиқлол фидойиси — Сўнгра Ўзбекистон Респуб-
ШЕЪР ВА ШАХМАТ йўл билан чиниқа ва адабий майдонга яқин- тарих саҳифаларида” мавзусида давра ликаси Президенти ҳузуридаги
лаша бошладим... Мана шу йили қўқонлик ёш “ТОҲИР ВА ЗУҲРА” УЧУН — Қалай, Собир? Сенга маъқул бўлдими? суҳбати бўлиб ўтди. Ўзбекистон Республикаси Биринчи
ОШУФТАСИ қалам эгаларидан Шокир Сулаймон, Ҳусайн Собир Раҳимов олдин кулимсираб, асар Президенти Ислом Каримов номи-
Шамс, Шариф Ризо ва Абдулла Қаҳҳор билан МУКОФОТ манзур бўлганлигини изҳор қилгач, хаёл суриб, Aнжуманда Ислом Каримов номида- даги илмий-маърифий ёдгорлик
“Отам, — деб ёзган эди Собир Абдулла ка- танишишга муваффақ бўлдим...”. узоқларга назар ташлаб олиб, ўрнидан туриб ги илмий-маърифий ёдгорлик мажмуаси мажмуаси Ҳомийлик кенгаши аъзо-
минанинг илтимоси билан ёзган таржимаи ҳо- “Тоҳир ва Зуҳра”нинг донғини эшитган бир кетди: раҳбарияти, Оқсарой кутубхонаси хо- си Татьяна Каримованинг самимий
лида, — Муқимий, Фурқат, Завқий, Мавлавий Агар Собир Абдулланинг қаерларда ўқи- гуруҳ янгиариқлик кексалар кунларнинг би- — Ўзим кўрмадим, фронтда қон кечиб жанг димлари, Ўзбекистон Ёзувчилар уюш- сўзлари ва тилаклари билдирилган
Йўлдош каби ўша даврнинг илғор шоирлари гани, қаерларда ишлагани ва қайси жанр- рида “Муқимий” театрига тушиб, спектаклни қилаётган йигитлар билан томоша қилдим. маси аъзолари, Олмазор тумани ҳоким- видеомурожаати иштирокчиларга
билан улфат эди. Бунга сабаб унинг ўзбек, ларда асарлар ёзганини эсласак, 48 варақ- томоша қилишган. Спектакль уларда шундай Очиғи, бу спектаклни уларга илиниб, бутун ха- лиги, туман Маданият уйи ходимлари, онлайн тақдим этилди.
форс-тожик мумтоз адабиётидан тўла хабар- лик бир дафтар тўлади. Келинг, яхшиси, катта таассурот қолдирган эканки, улар ҳатто ёлим жанг майдонларида кезиб юриб томоша нуронийлар, 133-мактаб ўқувчилари
дорлиги, зўр бедилхон, зўр шатранж устаси унинг 1936 йили Тошкентга кўчиб келгач, ҳам Тўхтасин Жалилов билан Собир Абдуллани қилдим! Қани энди бу томошани кинога олиб бе- қатнашдилар. Шунингдек, тадбирда ахбо- Давра суҳбатида “Ислом
эканлиги эди...”. филармонияда, ҳам “Муштум” журналида Ишчилар шаҳарчасидаги “Янгиариқ” маҳалла- ришнинг иложи бўлса, олиб кетиб, уларга совға рот-кутубхона маркази мутахассислари Каримов — Мустақил Ўзбекистон
ишлаб, арузнавис шоир ва драматург сифати- сига чорлаб, меҳмон қилишган. қилсам!.. томонидан “Ислом Каримов — Мустақил- асосчиси” мавзуси юзасидан ил-
1905 йили Қўқонда дунёга келган Собир да танила бошлаганини айта қолайлик. Маъноли жимжитликдан кейин Собир Раҳи- лигимиз асосчиси” мавзусида кўргазма мий-маърифий ёдгорлик мажмуа-
Абдулла ана шу отанинггина эмас, балки икки Сўнгра маҳалла оқсоқоли Абдураҳмон мовнинг ёнида ўтирган Усмон Юсупов елкасига ҳам ташкил этилди. си раҳбари Т. Ширинов Ислом Каримов-
қизидан бири “Ногирон”, иккинчиси эса “Осиё” “ТОҲИР ВА ЗУҲРА”НИНГ ака Собир Абдуллага маҳалладаги энг яхши қоқди: нинг мустақиллигимизга эришиш учун
тахаллуси билан шеърлар ёзган, ўзи ҳам ўқи- боғлардан бирини танлаб олишни таклиф — Балки шундай қилармиз!.. Нима дедингиз, олиб борган улкан сиёсий ва ижтимоий
мишли, китобхон онаси Ҳожарбибининг ҳам ЯРАТИЛИШИ қилган. Бу боғ уларнинг “Тоҳир ва Зуҳра” спек- Абдужаббор? ҳаракатлари, фаолияти давомида учра-
панд-насиҳатларини эшитиб ўсди. Саодатхон таклини яратганлари учун берилган мукофот Министрлар Советининг раиси Абдужаббор ган қийин вазиятлар, турли ҳодисалар
опаси ёшлик чоғида олма дарахти устидан 1937 йилнинг май ойида Москвада ўзбек эди. Абдураҳмонов хотиржамлик билан Собир Раҳи- тўғрисида нутқ сўзлади.
қулаб, чўлоқ бўлиб қолганлиги учун ёшлик адабиёти ўнкунлиги бўлиб ўтган. Ўзбек халқи- мовга қараб олиб, Усмон Юсуповга жавоб қилди: Шу билан бирга, Ислом Каримов асар-
гаштини суришдан маҳрум бўлган ва қуйидаги- нинг мафтункор санъати билан танишган “Кечагидек эсимда, — деб хотирлаган шо- — Кино мутахассисларини таклиф қилишга ларининг янги авлод тарбиясидаги аҳа-
дек ғамгин шеърлар ёзган: москваликлар ва Москвага ташриф буюрган ирнинг ўғли, — ҳар хил гул, дарахт ва ток қа- тўғри келади. Агар улар “Тоҳир-Зуҳра”ни шу ҳо- мияти, унинг ҳаёти ва фаолиятининг энг
меҳмонлар Навоий ва Улуғбек авлодларининг ламчаларини ўтқазишдан аввал пухта режа ту- лича кино қилиш мумкин, десалар, ўртоқ Собир таҳликали даврлари — 1986-1989-йил-
Қўйчивой, қўйингни бергил, боқаман. жаҳон тамаддуни хазинасига улкан ҳисса қўш- зарди. Кейин турли шаҳарлардан камдан-кам Раҳимовнинг талаби бажарилиши мумкин... лар билан боғлиқ воқеалар хусусида
Ҳасратимдан чўлда гулхан ёқаман. ган халқ эканлигини кўриб, ҳайратга тушган. учрайдиган гуллар ва кўчатларни олиб келар- Шу куннинг эртасигаёқ Янгийўлга етиб келган Ёзувчилар уюшмаси аъзолари Зикрилла
Тола зулфимга кўзимдан ёш териб, алла, Уларнинг ўзбек халқи ва унинг санъатига бер- ди. Айниқса, гулларга меҳри бўлакча эди. киночилар “Тоҳир ва Зуҳра”ни “шу ҳолича” кино Неъмат ва Даврон Ражаб ҳамда халқ де-
Қўзилар бўйнига мунчоқ тақаман... ган юксак баҳолари ўнкунлик қатнашчиларини тилига кўчириш мумкин эмаслигин айтдилар. путатлари Олмазор туман Кенгаши депу-
Собиржон эски мактабга бормай, уйда она- янги ижодий зафарлар сари илҳомлантирган. Боғнинг турли бурчакларида хил-хил гул- Аммо шу куннинг ўзидаёқ Наби Ғаниев билан тати Тўлқин Эшбек сўзга чиқди.
си ва Саодат опаси мураббиялигида савод лар қулф уриб турарди. Эски девордаги ғў- Йўлдош Аъзамов бўлажак фильмнинг режис- Тадбир якунида Оқсарой кутубхонаси
чиқазади ва ёшлик чоғидан мумтоз шоирлар- Москвада кечаётган шундай завқбахш запоя ғарамидан махсус терилган уяда 5-6 сёрлари, Собир Абдулла эса киносценарий му- номидан Биринчи Президентимиз Ислом
нинг китобларини “тимдалаб” ўқишга кириша- кунларнинг бирида делегация раҳбари Ак- жуфт булбул яшар, бундан отам беҳад мамнун аллифларидан бири этиб тасдиқланди. Ғалаба Каримов ҳаёти ва фаолияти ҳақидаги
ди. Ҳатто бир кекса хаттотга шогирд тушиб, мал Икромов Собир Абдуллани чақириб, унга бўларди”. байроғи Рейхстаг устига ўрнатилган кунлар- китоб-альбомлар барча иштирокчиларга
араб ҳарфларини қамиш қаламда чиройли Москва театрларидан бирида Шекспирнинг да эса “Тоҳир ва Зуҳра” фильми Берлин кў- тақдим қилинди.
ёзиш санъати — ҳуснихатни ўрганади... “Ромео ва Жульетта” спектакли намойиш эти- “Менинг боғим, — деб ёзган Собир Абдул- чаларидан биридаги очиқ экранда намойиш
Сўнг мактаб, деворий газета, шеърий лаётгани ва уни, албатта, томоша қилиши ло- ла, — бамисоли театр ижодхонасига айланган, этилди. Аммо бу вақтда генерал Собир Раҳи- АСРГА ТУТАШГАН НУРЛИ ЙЎЛ
машқлар... Ва отасидан қолган мерос: шат- зимлигини айтиб, бундай дебди: “Собиржон, катта қозон осилган, узум ишкомлари орасига мов қаҳрамонларча ҳалок бўлган эди.
ранж... ўзбек халқида нима кўп, бахтсиз ошиқ ва маъ- пианино қўйилган бўлиб, кечалари чироғ нури- Орадан икки йил ўтгач, “Қизил Армия” фронт Муножат МЎМИНОВА,
1920 йилнинг кузида, ногирон шоиранинг шуқалар ҳақидаги халқ эртакларию достонла- да пьеса ва мусиқа яратилар, театр жамоаси газетасининг 1945 йил 2 июнь сонида Тошкент “Янги Ўзбекистон” мухбири
вафотидан бир ой ўтгач, ўлим тўшагида ётган ри кўп. Навоий сингари улуғ шоирларимизнинг спектаклдан кейин шу боққа келиб, жанговар бадиий фильмлар киностудияси директори Из-
мушфиқ онаси фарзандларини йиғиб, насиҳат “Лайли ва Мажнун”, “Фарҳод ва Ширин” каби қўшиқлар ўрганар, роллар ёдлар эди. зат Султон “Тоҳир ва Зуҳра” фильмининг тайёр “Жалолиддин”да драма театри жамоаси серқирра ижодкор
қилади: “Яхши тушунаман, — дейди у, — шоир достонларни ёзгани бежиз эмас. Сиз Шекс- бўлгани ҳақида ўзбек жангчиларини хабардор Темур Малик, “Макр ва ҳаётига оид саҳна кўринишининг намойиш
бўлишга ҳар ким ҳам муяссар бўлавермайди. пирнинг шу асарини кўриб, ўзбек халқининг Юқорида зикр қилинган пьесалардан ташқа- қилди. муҳаббат”да Фердинанд, этилиши тадбир иштирокчиларида унинг
Нечунки, у ноёб касблардан бири. Аммо кўп- ҳам Ромео ва Жульетта сингари муҳаббат ри, ...ўзбек халқининг атоқли фарзанди — ге- Шу газетанинг 16 июнь сонидаги хабарда эса “Ромео ва Жульетта”да шахсини янада ёрқинроқ гавдалантирди,
чилик шоирлар қашшоқликда ҳаёт кечириб, шайдолари ҳақида саҳна асарини ёзинг. Шун- нерал Собир Раҳимовнинг илтимоси бўйича Тошкент кинохроника студиясида генерал-май- Бенволио, “Ҳамлет”да дейиш мумкин. Шунингдек, пойтахтимизда-
дунёдан ўтганлар. Сен ҳам шоирлик қашшоқ- дай асар ёзингки, халқ театрларимизга ёғилиб “Тоҳир ва Зуҳра” мусиқали драмаси асосида ки- ор Собир Раҳимов хотирасига бағишланган ҳуж- Горацио, “Имон” ги бошқа театрларнинг ҳам Зикир Муҳам-
лигини бошингдан кечириб юрма, ўғлим! Яна кирсин, асарингизни томоша қилиб, севги ва носценарий яратдим ва жуда кўп жанговар хор жатли фильмнинг тайёрланаётгани ва унга ге- спектаклида Ориф маджоновга бағишланган саҳна кўринишла-
шатранж ўйинига қизиқасан. Тўғри, шатранж вафо посбонлари шаънига шон-шарафлар ҳамда ашулалар ёзишга муваффақ бўлдим”. нералнинг 1943 йили Тошкентда бўлганига оид образларини маромига ри томошабинлар диққатига ҳавола этилди.
кишини тадбиркорликка, ўн ўйлаб, бир кесиш- айтсин!”. кадрларнинг ҳам киритилгани айтилди. етказиб ўйнаган, Абу Райҳон Буюк санъаткор ҳақидаги “Нурли йўл” ҳуж-
га ўргатади. Аммо унга берилиб кетган эркак- ЯНГИЙЎЛ ТЕАТРИДАГИ “Тоҳир ва Зуҳра” фильмидан сўз очишганда, Беруний, Мирзо Улуғбек, жатли фильми эса у билан боғлиқ энг гўзал
ларнинг хотинлари ҳар доим интизорликда Собир Абдулла “Ромео ва Жульетта” спек- — деб ёзади Собир Абдулла, — халқимизнинг Алишер Навоий, Ҳусайн хотираларни қайта уйғотиб, кечага ўзгача
яшайди: дамлаган чойи совиб, оши ланж бў- таклини кўргач, Акмал Икромовнинг далдаси ПРЕМЬЕРА учта ажойиб ўғлонини кўз олдимга келтириб, Бойқаро каби тарихий мазмун бағишлади.
либ қолади. билан ўзбек халқининг “Тоҳир ва Зуҳра” эр- жим туриб қоламан. Уларнинг бири бу асарнинг шахслар ролида буюк
Бундан хотинларга озор етади. Буни мен ўз тагию достонларини ўқиб, 1938 йилда “Тоҳир Ўзбекистоннинг уруш йилларидаги раҳбари дунёга келишига бош “айбдор” марҳум Собир аждодларимизнинг ўзига Дилтортар куй-қўшиқлар тадбирнинг
бошимдан кечирдим. Сендан илтимосим шу! ва Зуҳра” мусиқали драмасини ёза бошла- ўзбек йигитлари фронтда қирилиб кетмаслик- Раҳимов, иккинчиси унинг режиссёри, ажойиб хос қиёфасини яратишга янада шукуҳли, файзли бўлишини таъмин-
Жон ўғлим, шу икки ҳунарингдан воз кеч!..”. ган. “Унга, — деб ёзган эди Собир Абдулла лари, яъни уларни урушдан олиб, ишга жалб санъаткор Наби Ғаниев ва учинчиси бу асар- муносиб ҳисса қўшган лаган бўлса, Ҳиндистон Республикасининг
Собиржон шеъриятга бўлган ҳавасидан таржимаи ҳолида, — Тўхтасин Жалилов куй қилиш учун Бекободда улкан металлургия заво- нинг дунёга келишига катта ҳисса қўшган, санъ- Зикир Муҳаммаджонов ҳаёт Ўзбекистон Республикасидаги Фавқулод-
воз кечолмади. Аммо онасининг васиятига басталашга киришди ва бу йирик асарни Катта дини, Сирдарё бўйларида Фарҳод гидро-электр ат ва қалам аҳлининг меҳрибон дўсти Усмон бўлганида, бу йил қутлуғ да ва Мухтор элчиси Маниш Прабхатнинг
қулоқ солиб, шатранждан узоқлашди. Балки у Фарғона канали трассаларида охирига етказ- станциясини, Янгийўл шаҳрида эса мусиқали Юсуповдир”. 100 ёшни қарши олар эди. иштироки давлатларимизнинг азалий дўс-
шатранжни ҳам ташламаганида ўзбеклар ора- дик. Фарғона вилоят театрининг ижодий кол- драма театрини қуриш ғоясини кўтаради. тона, маданий ҳамкорлигини мустаҳкам-
сидан чиққан жаҳон чемпиони — “ўзбек Капа- лективи биринчи бўлиб каналга сув қуйиш шо- Ўзбек миллий академик драма театрида лашга хизмат қилди. Тадбир сўнгида театр
бланка”си бўлиб шуҳрат қозонган бўлармиди?! диёнасида томошабинларга “Тоҳир ва Зуҳра” Москва Фарҳод ГЭСининг металлургия за- бўлиб ўтган хотира кечасида буюк актёр, ўз- директори, Ўзбекистон ва Қорақалпоғистон
спектаклини кўрсатишга муваффақ бўлган водини электр қуввати билан, металлургия бек театри ва миллий кино санъатига улкан халқ артисти Ёдгор Саъдиев сўз олиб,
АДАБИЁТНИНГ эди”. заводининг эса қисқа муддатда ишга тушиб, ҳисса қўшган маданият ва жамоат арбоби, Зикир Муҳаммаджоновни энг самимий, дил
танк заводини металл билан таъминлаб тури- Ўзбекистон Қаҳрамони, Ўзбекистон халқ тубидаги эзгу сўзлар билан ёдга олди.
ФУСУНКОР МАЙДОНИ Ўзбек мусиқали театри тарихи ши мумкинлиги учун Ўзбекистон раҳбарининг артисти Зикир Муҳаммаджонов ижоди ва
1919-1920-йилларда Ғулом Зафарийнинг бир таклифини қабул қилади. Раҳбар бу билангина ҳаёт йўли ёдга олинди. Халқимиз қалбидан Ўзбекистон Республикаси Олий Маж-
“Икки кундан кейин, — ёзади Собир Абдул- пардали “Ҳалима” спектакли билан бошлан- қаноатланиб қолмай, фронтда жанговар жасо- ўрин олган санъаткор нафақат Ўзбекистон лиси Қонунчилик палатаси Спикерининг
ла, — онам оилада икки йил ичида тўққизинчи ган. рат намуналарини кўрсатаётган биринчи ўзбек Ҳиндистон, Тожикистон, Украина, Туркия биринчи ўринбосари, академик Акмал
бўлиб ёруғ дунё билан абадий хайрлашди, ўн генералига қисқа муддатли таътил берилишига киностудияларида яратилган унутилмас Саидов, Ўзбекистон Театр арбоблари уюш-
икки жон оила аъзоларидан уч кишигина қол- Ундан кейин шу муаллифнинг “Фарҳод ва ҳам муваффақ бўлади. образлар яратди, балки кўплаб хорижий маси раиси Ёқуб Аҳмедов ва бошқалар
дик... Ширин” (1922), Яшиннинг “Ўртоқлар”, В.Ян ва фильмларни дубляж жараёнида ўзининг мамлакатимизда миллий маънавиятни
Чўлпоннинг “Ҳужум” (1930), Хуршиднинг “Лай- Генерал Москва ва Тошкент шаҳарларида бетакрор овози билан безашга ҳам улгурди. ривожлантириш борасидаги эзгу ишларда
...Мактабдан билим юртига кўчган ўртоқла- ли ва Мажнун” (1933), Собир Абдулланинг бўлганида фронтнинг олдинги марраларида Зикир аканинг “Таъзим”, “Ўзим кўрган-бил- театр санъатини равнақ топтиришга кат-
рим қаторида мен ҳам бор эдим. Билим юрти- “Пўртана” (1934), Яшиннинг “Гулсара” (1936) жон бериб, жон олаётган ўзбек жангчилари би- ганларим”, “Улуғлар орасида” ва “Қалбдаги та эътибор қаратилаётганини таъкидлаб,
миз музофот газетаси — “Фарғона” редакцияси мусиқали драмалари саҳна юзини кўрган лан, Тошкентдаги ҳарбий саноат корхоналари- ўчмас излар” номли китоблари санъати- санъаткорнинг ўзбек театри ва киноси би-
яқинида жойлашган бўлиб, кичик-кичик шеър бўлса-да, на бу асарлар, на кейин яратилган даги ишчилар билан учрашувларида эса уларда мизнинг унутилаёзган фидойиларига оид лан боғлиқ фаолияти соҳа ходимлари учун
асарлар “Тоҳир ва Зуҳра”дек том маънода- фашизмга ғазаб ва нафрат, она Ватанга муҳаб- хотиралари, уларнинг ибратли ишларини ҳамиша ибрат мактаби бўлиб қолишига
ги шоҳ асар даражасига кўтарила олмади. бат туйғуларини уйғотувчи ажойиб чиқишлар бугунги замондошларимизга маълум қилиб, ишонч билдирдилар.
“Тоҳир ва Зуҳра” саҳналаштирилган 1939-1940 қилади. келажак авлод учун тарих саҳифаларига
йилдан бошлаб шу пайтгача Ўзбекистон ва муҳрлаб қўйган.
Тожикистонда бирор тўй ўтмаганки, унда Со- У шундай кунлардан бирида Янгийўлда
бир Абдулла ва Тўхтасин Жалиловнинг ижод ташкил этилган мусиқали театрнинг “Тоҳир ва “Навоий” видеофильмидаги Ҳусайн
чашмаларидан жўшиб-қайнаб чиққан “Тўйлар Зуҳра” спектаклини бориб кўради. Бойқаро, “Улуғбек хазинаси”даги Мирзо
муборак” сингари ўлмас ариялар янграмаган, Улуғбек, “Имон”даги профессор Комилов,
куйлар чалинмаган бўлсин. “Премьера муваффақиятли давом этмоқда, “Бобур”даги Хондамир ва бошқа сиймолар
— эслайди Собир Абдулла. — Биринчи қаторда қанча-қанча ёш ижодкорлар, театр ва кино
Спектакль Ўзбекистон, Қирғизистон ва То- ўтирган Собир Раҳимов тўлқинланмоқда, асар- санъатининг бўлажак юлдузлари учун ўзига
жикистоннинг қарийб барча мусиқали драма хос тажриба мактаби ролини ўтаган ва ўта-
театрларида саҳналаштирилди. Бу спектакл- ХУЛОСА ЎРНИДА ётгани ҳам бор гап.
ларда Тоҳир ва Зуҳра роллари театрларнинг
энг истеъдодли артистларига топширилди. Одатда санъаткорлар “шоҳ асарлар”ини яратганларидан сўнг Хотира кечасида Ўзбекистон давлат
Шу ижодий жараёнда артистлар ўзла- » “ижодий таътил”га чиқишни афзал кўрадилар. Собир Абдулла бун-
рининг вокал имкониятлари ва актёрлик ис- дай санъаткорлар жумласидан эмас эди. У “Тоҳир ва Зуҳра”дан ке
теъдодларини шу қадар берилиб намойиш йин “Қурбон Умаров”, “Даврон ота”, “Қўчқор Турдиев”, “Ўзбекистон
этдиларки, улар орасидан Машрабжон Юну- қиличи” (ҳамкорликда), “Алпомиш”, “Муқимий”, “Истеъдод”, “Гул ва
сов билан Турсуной Жаъфарова, Маҳмуджон Наврўз” мусиқали драмалари ва “Майсаранинг иши” операсини, шу-
Ғафуров билан Эътибор Жалилова сингари нингдек, “Мавлоно Муқимий” ва “Мавлоно Завқий” романларини, ўн-
лаб шеърий китобларини ўзбек халқига ҳадя қилди.
Ўзбекистон халқ шоири Собир Абдулладан қолган бой адабий ме-
рос ўзбек бадиий маданиятининг муҳим қисмини ташкил этади.
МУАССИС: Бош муҳаррир: Салим ДОНИЁРОВ Таҳририятга келган қўлёзмалар тақриз Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Навбатчи муҳаррир: Муножат Мўминова
қилинмайди ва муаллифга қайтарилмайди. Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги Мусаҳҳиҳ: Ойдин Аляутдинова
Ўзбекистон Республикаси “Янги Ўзбекистон” газетаси учун масъул: Газетанинг етказиб берилиши учун обунани Дизайнер: Зафар Бакиров
Вазирлар Маҳкамаси бош муҳаррирнинг биринчи ўринбосари томонидан 2020 йил 13 январда 1047-рақам билан рўйхатга олинган.
расмийлаштирган ташкилот жавобгар. Нашр индекси — 236. Буюртма — 257. Манзилимиз:
Бахтиёр Абдусатторов Газета таҳририят компьютер марказида 10887 нусхада босилди. 100029, Тошкент шаҳри,
Матбуотчилар кўчаси, 32-уй
саҳифаланди. Ҳажми — 3 табоқ. Офсет усулида босилган. Қоғоз бичими А2.
Газетанинг полиграфик жиҳатдан сифатли Баҳоси келишилган нархда. ЎзА якуни — 02:20 Топширилди — 02:50
чоп этилишига “KOLORPAK” МЧЖ масъул.
“KOLORPAK” МЧЖ босмахонасида чоп этилди.
Девонхона: (0-371) 233-70-98 Котибият: (0-371) 233-56-60 Эълонлар: (0-371) 233-57-15 E-mail: [email protected] Босмахона манзили: Ўзбекистон, 100060.
Тошкент, Янги шаҳар кўчаси, 1-А уй.
Босмахона телефони: (78) 129-29-29
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
№ 21 (277), 2021 йил 30 январь, шанба кунги Янги Ўзбекистон нашри
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Янги Ўзбекистон 30.01.2021
- 1 - 6
Pages: