อ่านถ้อยร้อยความ

๖ ตัวอย่างการถอดคำประพันธ์ของกลอนเสภา

ลูกก็แลดูแม่แม่ดูลูก ต่างพันผูกเพียงว่าเลือดตาไหล
สะอื้นร่ำอำลาด้วยอาลัย แล้วแข็งใจจากนางตามทางมา
แม่ก็เห็นลูกน้อยละห้อยหา
เหลียวหลังยังเห็นแม่แลเขม้น โอ้เปล่าตาต่างสะอื้นยืนตะลึง
แต่เหลียวเหลียวเลี้ยวลับวับวิญญาณ์ (เสภาขุนช้างขุนแผน ตอนกำเนิดพลายงาม)

ถอดคำประพันธ์

ลูกก็ดูแม่ แม่ก็ดูลูก ต่างผูกพันเหมือนกับว่าเลือดตาไหล ร้องไห้จนสะอื้น อำลาด้วยความคิดถึง
แล้วทำใจให้เข้มแข็งจากแม่มา เหลียวหลังยังเห็นแม่ที่กำลังจ้องมอง เหลียวไปเหลียวมาก็ไม่เห็นแม่แล้ว
ไม่เห็นอยู่ในสายตา ต่างฝ่ายต่างสะอื้นไห้ ยืนตะลึง

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๔๒

๗ เกร็ดความรู้

การขับเสภา คือ การเล่านิทาน โดยการเล่าจะใช้ถ้อยคำแบบร้อยแก้วธรรมดา ต่อมามีผู้คิด
บทกลอนลำนำขึ้นมาแทรกไว้ในบางตอน ซึ่งสำเนียงในการขับนั้น จะเป็นการขับลำนำมีกรับ
เป็นเครื่องประกอบจังหวะ ต่อมาได้มีผู้คิดการขับเสภาขึ้นมาแทนการเล่านิทานแบบเดิม ๆ
ด้วยการแต่งนิทานเป็นบทกลอนให้มีความคล้องจองกัน จึงออกมาเป็นทำนองลำนำ ทำให้น่าฟัง
และไพเราะยิ่งขึ้น

การขับเสภาในช่วงปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา มักใช้คน ๒ คนโต้ตอบ โดยขับกันคนละเรื่อง บางทีก็
เรื่องเดียวกัน การขับเสภาได้มีการพัฒนาต่อมาเรื่อย ๆ จนกระทั่งรัชกาลที่ ๔ ได้มี “เสภารำ”เกิดขึ้น
คือ มีตัวประกอบตามบท โดยต้นบทและลูกคู่จะขับเสภาสลับกับการเจรจา

เสภาที่ใช้ขับมีอยู่หลายเรื่อง เช่น เสภาพระราชพงศาวดารของสุนทรภู่ เสภาเรื่องอาบูหะซัน
เสภาเรื่องสามัคคีเสวก และเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน เป็นต้น นอกจากนี้กลอนเสภายังนำไปใช้กับ
กลอนบทละคร หรือกลอนสุภาพในโอกาสพิเศษได้ เช่น การขับเสภาโต้ตอบในการประชันกลอนสด
การขับเสภาอวยพรในวาระสำคัญต่าง ๆ เป็นต้น

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖
๔๓

๘ ความหมายของคำศัพท์

คำศัพท์ คำอ่าน ความหมาย

เขม้น ขะ-เม่น จ้องดู
ชำเลือง ชำ-เลือง
ชายตาดู, ดูทางหางตา
พลัดพราก พลัด-พราก
แยกออกจากบุคคลหรือสถานที่
ร้าง ร้าง ที่เคยผูกพัน
ละห้อย ละ-ห้อย
สะอื้นร่ำ สะ-อื้น-ร่ำ จากไปชั่วคราว, ที่ถูกทอดทิ้ง

วับ วับ เศร้าสร้อยเพราะคิดถึง
วิญญาณ์ วิน-ยา
ร้องไห้จนสะอื้น
อาลัย อา-ไล
หาย

ตัวตน

ความห่วงใย, ความพัวพัน,
ความระลึกถึงด้วยความเสียดาย

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๔๔

กิจกรรมเสริมเพิ่มความรู้

ผู้สอนแบ่งกลุ่มผู้เรียนจำนวน ๕ กลุ่ม ซึ่งแต่ละกลุ่มจะได้รับแผ่นป้าย
๑๒ แผ่น แต่ละแผ่นป้ายจะมีกลอนเสภา ๑ วรรค ผู้เรียนจะต้องช่วยกัน
เรียงลำดับแผ่นป้ายกลอนเสภาตามฉันทลักษณ์ให้ได้ครบ ๓ บท

๔๕ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

แบบฝึกหัด

จงถอดคำประพันธ์ต่อไปนี้ พร้อมทั้งหาคำศัพท์และคำแปลจากคำประพันธ์เพิ่มเติม

" ลูกเห็นแต่แม่คุณค่อยอุ่นใจ ช่วยสอนให้พลายงามเรียนความรู้
อันตำรับตำราสารพัด ลูกเก็บจัดแจงไว้ที่ในตู้
ถ้าลืมหลงตรงไหนไขออกดู ทั้งของครูของพ่อต่อกันมา
แล้วลูบหลังสั่งความพลายงามน้อย เจ้าจงค่อยร่ำเรียนเขียนคาถา
รู้สิ่งไรก็ไม่สู้รู้วิชา ไปเบื้องหน้าเติบใหญ่จะให้คุณ "
(เสภาขุนช้างขุนแผน ตอนกำเนิดพลายงาม)

ถอดคำประพันธ์

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

คำศัพท์เพิ่มเติม

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๔๖

จงอ่านคำประพันธ์ต่อไปนี้ให้ถูกต้อง

" เจ้าพลายน้อยสร้อยเศร้าแล้วเล่าว่า หม่อมพ่อพาเวียนวงให้หลงใหล
แล้วทุบถีบบีบจมูกของลูกไว้ เอาขอนไม้ทับคอแทบมรณา
พอพวกพ้องของขุนแผนแล่นมาช่วย จึงไม่ม้วยแม่คุณบุญหนักหนา
ยังช้ำชอกยอกเหน็บเจ็บกายา พูดน้ำตาผอยผอยด้วยน้อยใจ ฯ "
(เสภาขุนช้างขุนแผน ตอนกำเนิดพลายงาม)

๔๗ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

เด็ก ๆ เคยอ่านกลอนเสภาเรื่องอะไรกันบ้างครัับ

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๔๘

๖หน่วยการเรียนรู้ที่ กลอนบทละคร

เริ่มปรากฏตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา มีหลักฐานยืนยันได้ว่า
มีการแต่งเป็น “บทร้อง” และน่าจะร้องเล่น (แสดงละคร) กันทั้งคืน

เป็นเวลาหลายคืน และถ้าเรื่องละครต่าง ๆ เหล่านั้นไม่มีครบ
จบเรื่องสมบูรณ์ ก็คงจะไม่มีแบบแผนมาให้ยุครัตนโกสินทร์

สืบสานแต่งเพิ่มเติมขึ้นอีกมากมายหลายเรื่องเช่นนี้

เฮเฮาฮกาลกอลนอบนทบลทะลคะรคร

ตัวชี้วัตดัวชี้วัด สาระแกนกลางการเรียนรู้แกนกลาง สาระการเรียนรู้แกนกลาง

• มาตรฐาน ท ๑.๑ ป.๖/๑ อ่านออกเสียงบทร้อยแก้ว • การอ่านออกเสียงและการบอกความหมายของบทร้อยแก้ว และบทร้อยกรอง
• การอ่านบทร้อยกรองเป็นทำนองเสนาะ
และบทร้อยกรองได้ถูกต้อง

• มาตรฐาน ท ๑.๑ ป.๖/๒ อธิบายความหมายของคำ • มารยาทในการอ่าน

ประโยค และข้อความที่โวหาร • วรรณคดีและวรรณกรรม

• มาตรฐาน ท ๑.๑ ป.๖/๙ มารยาทในการอ่าน • บทอาขยานและบทร้อยกรองที่มีคุณค่า

• มาตรฐาน ท ๕.๑ ป.๖/๓ อธิบายคุณค่าของวรรณคดีและวรรณกรรม

ที่อ่าน และนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง

๑ ความหมายของกลอนบทละคร

เป็นคำประพันธ์ชนิดหนึ่ง ซึ่งแต่งขึ้นเพื่อใช้ในการเล่นละคร ต้องอาศัยทำนองขับร้องและเครื่องดนตรี
ประกอบ แต่งเสร็จต้องนำไปซักซ้อมปรับปรุง

๒ ฉันทลักษณ์กลอนบทละคร

๓ ลักษณะคำประพันธ์กลอนบทละคร

๑. กลอนบทละครใช้คำในวรรคหนึ่งได้ตั้งแต่ ๖ ถึง ๙ คำ แต่ที่นิยมกันมักเป็น ๖ หรือ ๗ คำ เพราะ
เข้าจังหวะและทำนองร้องได้ดีกว่า แต่ใช้ ๘ คำก็มี การใช้คำมากหรือน้อยนั้นต้องถือทำนองเพลง
ที่จะใช้ร้องเป็นสำคัญ เพราะฉะนั้นการแต่งบทละครออกมาแสดงจริง ๆ จึงต้องซ้อมบทให้เข้ากับ
ทำนองร้องและปี่พาทย์ เพราะเหตุนี้ คำที่ใช้ในวรรคหนึ่ง ๆ ของกลอนบทละครจึงมีมากน้อยบ้าง
ไม่เท่ากัน

๒. สัมผัสให้ถือหลักเกณฑ์เดียวกับกลอนสุภาพ เพราะกลอนบทละครเป็นกลอนผสม ในบทหนึ่ง
อาจจะมีกลอน ๖, ๗, ๘ หรือ ๙ รวมกันก็ได้ ถ้าวรรคไหนใช้กลอนประเภทใด ให้ใช้สัมผัสตามกฎ
ของกลอนนั้น

๓. วรรคแรกของกลอนบทละคร นิยมใช้ คำนำ หรือ คำขึ้นต้น เช่น เมื่อนั้น บัดนั้น น้องเอ๋ยน้องรัก
เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อจะขึ้นความใหม่หรือเปลี่ยนทำนองร้องใหม่ คำนำบางคำ เช่น เมื่อนั้น บัดนั้น
เป็นต้นยังเป็นประโยชน์ในการเตือนให้ตัวละครรู้ตัวว่าถึงคราวของตนที่ต้องแสดงบทบาทแล้ว คำนำนี้
บางทีใช้ ๒ พยางค์ บางทีใช้ ๔ พยางค์ แต่ต้องนับเป็นหนึ่งวรรคเต็ม เพราะเวลาร้องต้องเอื้อนเสียงให้
ยาวและมีจังหวะเท่ากับวรรคธรรมดา

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๕๐

๔ การอ่านทำนองเสนาะประเภทกลอนบทละคร

๑. การแบ่งจังหวะในการอ่านกลอนบทละคร จะแบ่งจังหวะการอ่านคำในแต่ละวรรค
เป็น ๓ ช่วง ดังนี้

ถ้าวรรคละ ๖ คำ จะแบ่งอ่าน ๒-๒-๒

ถ้าวรรคละ ๗ คำ จะแบ่งอ่าน ๓-๒-๒ หรือ ๒-๒-๓

ถ้าวรรคละ ๘ คำ จะแบ่งอ่าน ๓-๒-๓
ถ้าวรรคละ ๙ คำ จะแบ่งอ่าน ๓-๓-๓

๕๑ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

ตัวอย่าง

เมื่อนั้น ไมยราพสิทธิศักดิ์ยักษี
เสียพระขรรค์เพชรอันฤทธี อสุรีคว้าได้คทาวุธ
กวัดแกว่งแสงวาบปลาบตา กระทืบบาทาอึงอุด
ผาดแผลงสำแดงฤทธิรุทร กลับเข้าสัประยุทธ์ชิงชัย

(รามเกียรติ์)

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๕๒

๕ หลักการถอดคำประพันธ์ของกลอนบทละคร

การถอดความหรือถอดคำประพันธ์ ตามความหมายของพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน
พ.ศ. ๒๕๕๔ ให้ความหมายของคำว่า “ถอดความ” หมายถึง ก. แปลให้เข้าใจความได้ง่ายขึ้น
การถอดความจากบทร้อยกรอง คือ การอธิบายความหมายของคำและเค้าโครงเดิมของบทร้อยกรอง
โดยอาจอธิบายจากบทร้อยกรองที่เป็นบทบรรยายหรือพรรณนาโวหาร ทั้งนี้การถอดความมีประโยชน์
คือ ทำให้เข้าใจบทร้อยกรองบทนั้นได้ง่ายยิ่งขึ้น

หลักการถอดความจากบทร้อยกรองมีแนวทาง ดังนี้

๑. ต้องรู้ความหมายของคำศัพท์ในเรื่องนั้น ๆ อย่างถูกต้อง เพราะจะช่วยให้

สามารถถอดคำประพันธ์จากเรื่องที่อ่านได้ง่ายขึ้น
๒. ศึกษาเนื้อหาโดยรวมของเรื่องนั้น ๆ ว่าใจความสำคัญของเรื่องคืออะไร และ

ต้องทำความเข้าใจให้แจ่มแจ้งชัดเจน

๓. ถอดความทีละบรรทัดหรือทีละวรรคด้วยภาษาของตนเอง โดยคำนึงถึงเรื่องราวก่อนหน้านั้น

๔. ทำความเข้าใจกับประโยคที่ถอดความให้เข้าใจอย่างถูกต้องชัดเจน

๕. เรียบเรียงข้อความใหม่เหมือนการพูดเล่าเรื่องราวนั้นให้ผู้อื่นฟัง เพราะจะทำให้ได้
ตรวจทานการถอดความได้ดีขึ้น

๕๓ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

๖ ตัวอย่างการถอดคำประพันธ์ของกลอนบทละคร

บัดนั้น มัจฉานุฤทธิไกรใจหาญ
ได้ฟังกริ้วโกรธคือไปกาฬ ตบมือฉัดฉานแล้วตอบไป
ถึงตัวกุน้อยเท่านี้ จะกลัวฤทธีเอ็งก็หาไม่
อย่าพักอาจองทะนงใจ ใครดีจะได้เห็นกัน
ว่าแล้วสำแดงเดชา พุธาบาดาลไหวหวั่น
โลดโผนโจนรุกบุกบัน เข้าไล่โรมรันราวี

ถอดคำประพันธ์ (รามเกียรติ์)

พอมัจฉานุได้ฟังดังนั้นก็โกรธมากราวกับไฟบรรลัยกัลป์ ตบมือเสียงดังฉาดฉานแล้วร้อง ตอบกลับไป
ว่าถึงตนจะตัวเล็กแต่ก็อย่าคิดว่าตนกลัว อย่าคิดว่าตัวเก่ง ใครเก่งกว่าใครนั้น เราจะได้เห็นกัน ว่าแล้ว
ทั้งสองก็แสดงฤทธิ์จู่โจมเข้าต่อสู้กัน จนพื้นโลกและใตีพื้นดินสะเทือนหวั่นไหว

๗ เกร็ดความรู้

คำในวรรคแรกจะขึ้นต้นด้วย “เมื่อนั้น” เมื่อกล่าวถึงตัวละครที่มียศสูงหรือใหญ่
คำในวรรคแรกจะขึ้นต้นด้วย “บัดนั้น” เมื่อกล่าวถึงตัวละครที่มียศต่ำหรือผู้น้อย
คำในวรรคแรกจะขึ้นต้นด้วย “มาจะกล่าวบทไป” เมื่อเริ่มต้นเหตุการณ์ใหม่

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๕๔

๘ ความหมายของคำศัพท์

คำศัพท์ คำอ่าน ความหมาย

กาฬ กาน รอยดำหรือแดงที่ผุดตาม
ร่างกายคนเมื่อตายแล้ว
กริ้ว กริ้ว
โกรธ, เคือง
ขรรค์ ขัน
ศัสตราวุธชนิดหนึ่ง มีคม ๒ ข้าง
โจน โจน ที่กลางใบมีดทั้งหน้าและหลัง
ทะนง ทะ-นง เป็นสันเล็กคล้ายคมรูปหอก
ด้ามสั้น
บาดาล บา-ดาน
พุ่งตัวลงไปโดยเร็ว
บุกบัน บุก-บัน
ถือตัว, หยิ่งในเกียรติของตัว
ปลาบ ปลาบ
ผาด-แผลง พื้นที่ใต้ระดับผิวดินลงไป, เรียก
ผาดแผลง นํ้าที่สูบจากใต้ดินที่ลึกไม่ตํ่ากว่า
๑๐ เมตร
๕๕
ฝ่าไปโดยไม่ท้อถอย

อาการที่รู้สึกแล่นวาบเข้าหัวใจ
เช่น เจ็บปลาบ เสียวปลาบ,
โดยปริยายใช้เรียกโรคที่มี
อาการเช่นนั้น

ยิงไปโดยเร็ว

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

คำศัพท์ คำอ่าน ความหมาย

ราวี รา-วี รบ
โรมรัน โรม-รัน
โลดโผน โลด-โผน รบพุ่งกัน
สัประยุทธ์ สับ-ประ-ยุด แปลกผิดธรรมดา
สำแดง สำ-แดง
รบพุ่งชิงชัยกัน
หาญ หาน
แสดง, ทำให้เห็นปรากฏ
อสุรี อะ-สุ-รี
อาจอง อาด-อง บังอาจ เช่น หาญสู้, บางทีก็ใช้
เข้าคู่กับคำอื่น เช่น กล้าหาญ
หักหาญ เหี้ยมหาญ ฮึกหาญ

อสูร, ยักษ์
มีลักษณะสง่าผึ่งผาย, องอาจ

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๕๖

กิจกรรมเสริมเพิ่มความรู้

ผู้สอนแบ่งกลุ่มผู้เรียนจำนวน ๔ กลุ่ม โดยให้ตัวแทนกลุ่มจับฉลากหัวข้อ
ในการค้นคว้า แบ่งออกเป็น ๒ หัวข้อ คือ ตัวละครที่มียศสูง,ตัวละครที่มียศต่ำ
เมื่อแต่ละกลุ่มได้หัวข้อแล้ว ให้ช่วยกันหากลอนบทละครที่สอดคล้องกับหัวข้อ
ที่ได้รับ พร้อมทั้งถอดคำประพันธ์

๕๗ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

แบบฝึกหัด

จงถอดคำประพันธ์ต่อไปนี้ พร้อมทั้งหาคำศัพท์และคำแปลจากคำประพันธ์เพิ่มเติม

บัดนั้น หนุมานผู้ชาญชัยศรี (รามเกียรติ์)
กริ้วโกรธพิโรธดั่งอัคคี ขุนกระบี่รับระปะทะกร
เคล่าคล่องว่องไวทั้งสองข้าง ต่างตนต่างหาญชาญสมร
ถ้อยทีถ้อยมฤทธิรอน ต่อกรไม่ลดละกัน

ถอดคำประพันธ์

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

คำศัพท์เพิ่มเติม

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๕๘

จงอ่านคำประพันธ์ต่อไปนี้ให้ถูกต้อง

รบพลางรำพึงคะนึงคิด สงสัยในจิตกระบี่ศรี
เหตุใดวานรน้อยนี้ จึ่งล้างชีวีไม่บรรลัย
ทรหดอดทนสามารถ องอาจต่อสู้ด้วยกูได้
คิดแล้วจึ่งร้องถามไป เหวยไอ้ลิงน้อยเท่าแมงวัน
เป็นไฉนมาอยู่รักษาด่าน ไมยราพขุนมารโมหันธ์
เขื้อชาติสุริย์วงศ์พงศ์พันธุ์ นามนั้นชื่อใดวานร

(รามเกียรติ์)

๕๙ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

อย่าลืมทบทวน
บทเรียนกันนะคะ

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๖๐

บรรณานุกรม

กำชัย ทองหล่อ. (๒๕๕๖). หลักภาษาไทย. (พิมพ์ครั้งที่ ๕๔). กรุงเทพฯ : บริษัท รวมสาส์น (๑๙๗๗)
จำกัด.

ครูโอ๋ สื่อการเรียนการสอน. (๒๕๕๙). กาพย์ยานี ๑๑ - สื่อการเรียนการสอน ภาษาไทย ป.๖.
สืบค้นเมื่อ ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๖๕, จาก https://www.youtube.com.

จุฑารัตน์ เกตุปาน. (ม.ป.ป.). โวหาร. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕, จาก โวหาร.pdf.
เดชาดิศร, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. (๒๕๔๕). โคลงโลกนิติ. (พิมพ์ครั้งที่ ๑๐).

กรุงเทพฯ : เรือนปัญญา.
ติวฟรี.คอม. (๒๕๕๔).กาพย์ยานี๑๑ และการเขียนกาพย์ยานี๑๑.สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕,

จาก https://www.tewfree.com.
ทรูปลูกปัญญา. (๒๕๖๕). ฉันทลักษณ์ของกลอนสุภาพหรือกลอนแปด. สืบค้นเมื่อ

๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕, จาก https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33246.
นันทิชา โพธาธนาพงษ์. (๒๕๕๖). กลอนแปดคืออะไร?. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕,

จาก https://th.theasianparent.com/thai-octameter-poem.
พิพัฒน์ ทัพเจริญ. (๒๕๖๒). เอกโทษโทโทษ. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕,

จาก https://phasathaikruphiphat.school.blog/.
ภาทิพ ศรีสุทธิ์. (๒๕๕๕). โคลงสี่สุภาพข้อควรจำ. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕,

จาก https://www.kroobannok.com/news_file/p28912052028.pdf.
มลชญา หินศรีสุวรรณ. (ม.ป.ป.). การอ่านออกเสียงร้อยแก้ว. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕,

จาก https://sites.google.com.
มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม. (๒๕๕๕). การอ่านทำนองเสนาะประเภทโคลงสี่สุภาพ.

สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕, จาก https://www.dltv.ac.th/utils.
มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม. (๒๕๖๔). โวหารในงานเขียน. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม

๒๕๖๕, จาก https://www.dltv.ac.th/teachplan/episode/39587.
มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม. (๒๕๕๕). หลักการถอดคำประพันธ์. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม

๒๕๖๕, จาก https://www.dltv.ac.th/utils/files/download/71208.
มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี. (ม.ป.ป.) หนังสือพัฒนาการอ่าน ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖.

สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕, จาก https://readwritethai.sru.ac.th.

๖๑ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

บรรณานุกรม

ยุวดี. (๒๕๖๒). ลักษณะแผนผังกลอนแปด. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕,
จาก https://teen.mthai.com/education/170123.html.

ยุวดี. (๒๕๖๒). โคลงสี่สุภาพ. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕, จาก
https://teen.mthai.com/education/171454.html.

รักครู. (๒๕๖๓). รวมข้อสอบ O-NET พร้อมเฉลย 12 ปีย้อนหลัง. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม
๒๕๖๕, จาก https://rukkroo.com/25836/.

วันทนา มาศวรรณา. (ม.ป.ป). แบบทดสอบเรื่องโคลงสี่สุภาพ. สืบค้นเมื่อ ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๖๕,
จาก https://www.gotoknow.org.

ศึกษาธิการ, กระทรวง. (๒๕๕๒). สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย.
กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.

ศุกภลักษณ์ พุดตาเต. (ม.ป.ป.). การอ่านออกเสียงร้อยแก้ว. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕,
จาก https://nachuakpit.ac.th/client-upload/np/uploads/files.pptx.

สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (องค์การมหาชน). (ม.ป.ป.). O-NET. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม
๒๕๖๕, จาก https://www.niets.or.th/th/.

หยาดกวี. (๒๕๕๑). อธิบายกาพย์ยานี. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕, จาก
http://www.oknation.net/blog/print.php?id=311216.

อาจิณ จันทรัมพร. (๒๕๕๐). วรรคทองในวรรณคดี. (พิมพ์ครั้งที่ ๗). กรุงเทพฯ : แม่คำผาง.
Arreya.W. (ม.ป.ป.). เรียนรู้เรื่องกาพย์ยานี ๑๑ พร้อมเคล็ดลับการแต่งกาพย์แบบง่ายด่าย.

สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕, จาก https://nockacademy.com.
Digitalschool. (ม.ป.ป.). อุปมาโวหาร. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕, จาก

www.digitalschool.club.
Nakhon Pathom Rajabhat University. (ม.ป.ป.). บทที่ 6 สำนวนโวหารในการเขียน.

สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๖๕, จาก PowerPoint Presentation (npru.ac.th).
Quizizz. (๒๕๖๑). แบบทดสอบภาษาไทย ป.6 ชุดที่ ก.001. สืบค้นเมื่อ ๑๕ กรกฎาคม

๒๕๖๕, จาก https://quizizz.com.

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๖๒

ภาคผนวก

๖๓ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

เฉลยแบบฝึกหัดบทที่ ๑

เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๑ โวหารแสนน่ารู้

คำชี้แจง : อ่านข้อความที่กำหนดให้แล้วพิจารณาและเขียนประเภทของโวหาร

๑. ฉันยืนต้นอยู่ในป่าลึก ฉันมีลำต้นสูงใหญ่กิ่งก้านใบแน่นหนาและแผ่กว้าง แสงอาทิตย์
ไม่อาจส่องลอดได้เบื้องล่างจึงร่มรื่น ลำธารน้อย ๆ ไหลผ่านใกล้ลำต้นฉันไป น้ำในลำธารใสจนเห็น
กรวดทราย ท้องธารและปลาว่ายเวียน ทุกวันจะมีสัตว์ป่านานาชนิดมากินน้ำ ที่ลำธารสายนี้
บางตัวจะอาศัยใต้ร่มใบของฉันนอนหลับอย่างเป็นสุข

ไมตรี ลิ้มปิชาติ
คือ โวหารประเภท พรรณนาโวหาร

๒. รูปร่างงามหาตำหนิมิได้ ผมดำราวกับแมลงผึ้ง หน้าเปล่งปลั่งดั่งดวงจันทร์ เนตรประหนึ่ง
ตากวาง จมูกแม้น ดอกงา ฟันเทียบไข่มุก ริมฝีปากเพียงผลตำลึงสุก เสียงหวาน ปานนกโกกิลา
ขาคือลำกล้วย เอวเหมาะเจาะไม่อ้วนเกิน เวลาย่างเดินแคล่วคล่องมีสง่าเสมอช้างทรง เพราะฉะนั้น
เจ้าจะหาทางตำหนิขัดข้องมิได้เลย

เสฐียรโกเศศ
คือ โวหารประเภท อุปมาโวหาร

๓. รับประทานกันไปพลางปรึกษากันพลาง ถึงกระนั้นวิชัยก็มีเวลาพินิจดูหญิงสาวที่นั่งอยู่
ตรงหน้าโดยละเอียดลออ สิ่งแรกที่เห็นได้โดยง่ายและสะดวกเพราะดูได้เต็มตา คือลำแขนซ้าย
ที่ตึงรับน้ำหนักตัวอยู่นั้นขาวผ่องทั้งกลมและเรียวอ่อน มือขวาจับช้อนตักอาหารมีผิวละเอียดขาว
เช่นกันกับแขน ประกอบด้วยหลังมืออวบนูน นิ้วเล็กเรียว หลังเล็บมีสีดังกลีบบัวหลวงเมื่อแรกบาน
ปลายเล็บขาวสะอาดเป็นมัน

ดอกไม้สด
คือ โวหารประเภท พรรณนาโวหาร

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๖๔

เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๒ โวหารน่าคิด ผิดหรือถูก ผิด

คำชี้แจง : ให้นักเรียนอ่านข้อความและพิจารณาว่าข้อความนั้นถูกหรือผิด
ถูก

๑. บรรยายโวหาร ต้องใช้คำที่สละสลวยเพื่อให้สื่อความหมาย
สื่อภาพ สื่ออารมณ์ เหมาะสมกับเนื้อเรื่อง

๒. สาธกโวหาร คือ โวหารที่มุ่งให้ความชัดเจน โดยการยกตัวอย่าง
เพื่ออธิบายให้แจ่มแจ้ง หรือสนับสนุนความคิดเห็นที่เสนอ
ให้หนักแน่น น่าเชื่อถือ
๓. “ในตอนเช้าฉันได้ปั่นจักรยานไปตลาด เพื่อจะไปซื้อน้ำปลา
ให้กับแม่ ตลาดอยู่ไม่ไกลจากบ้าน ใช้เวลาประมาณ ๕ นาทีจึงถึง
ที่ตลาดมีทั้งผลไม้ อาหาร และเครื่องดื่มให้เลือกซื้อมากมาย”
เป็นบรรยายโวหาร
๔. “...หมอกมัวซัวทั่วทุกแห่งหน ลมหนาวกรูเกรียวมาจนร่างเขา
สั่นสะท้าน ต้นไม้ใบหญ้าที่พอมีอยู่บ้างตามริมทาง สัมผัสละอองหมอก
ที่พราวพร่างจนใบกลายเป็นสีขาวหม่น แล้วไหลตามร่องใบหยดลง
ดังเปาะแปะ เมื่อกระทบใบไม้ที่เกลื่อนตามใต้ต้น...”เป็นพรรณนาโวหาร
๕. เทศนาโวหาร คือ โวหารเปรียบเทียบ โดยยกตัวอย่าง สิ่งที่
คล้ายคลึงกันมาเปรียบเพื่อให้เกิดความชัดเจนด้านความหมาย
ด้านภาพ อารมณ์ และความรู้สึกมากยิ่งขึ้น

๖๕ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

เฉลยแบบฝึกหัดบทที่ ๒
เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๑ มาเติมคำกันเถอะ
คำชี้แคจำงสั่:งให:้นใัหก้เนรัีกยนเรเีตยิมนขเ้ลอือควกาคมำทีต่ขอาบดทหี่าถูยกไตป้อใหง้สเพมีบยูรงณค์ำตตาอมลบักเดษียณวะคำประพันธ์
ของกาพย์ยานี ๑๑



เจ้าพาราสาวัตถี

จะร่ำคำต่อไป

๑. จะร่ำคำต่อไป พอล่อใจกุมารา
ธรณีมีราชา เจ้าพาราสาวัตถี

มีสุดามเหสี อยู่บุลีไม่มีภัย

๒. ชื่อพระไชยสุริยา มีสุดามเหสี
ชื่อว่าสุมาลี อยู่บุลีไม่มีภัย

มัสมั่นแกงแก้วตา ชายใดได้กลืนแกง

๓. มัสมั่นแกงแก้วตา หอมหยี่หร่ารสร้อนแรง
ชายใดได้กลืนแกง แรงอยากให้ใฝ่ฝันหา

ตะโพนกลองร้องเป็นเพลง ระฆังดังวังเวง

๔. พิณพาทย์ระนาดฆ้อง ตะโพนกลองร้องเป็นเพลง
ระฆังดังวังเวง โหง่งง่างเหง่งเก่งก่างดัง

โลภลาปบาปบ่คิด ป่วนเป็นบ้าฟ้าบดบัง

๕. โลภลาปบาปบ่คิด โจทก์จับผิดริษยา
อุระพสุธา ป่วนเป็นบ้าฟ้าบดบัง

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๖๖

เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๒ สัมผัสคล้องของภาษา

คำชี้แจง : ให้นักเรียนขีดเส้นใต้คำที่มีสัมผัสสระต่างวรรคกัน จากบทร้อยกรองต่อไปนี้
พร้อมทั้งยกคำคู่สัมผัสมาเติมลงในช่องว่าง

ตัวอย่าง

หอมดินรินเหงื่อริ้ว ลมพัดพลิ้วชื่นกายา
พ่อผิวเพลงใบหญ้า เดินนำหน้าคนสามคน

(ครอบครัวดวงตะวัน : ศิวกานท์ ปทุมสูติ)

สัมผัสสระคือ ริ้ว - พลิ้ว , ยา - หญ้า , หญ้า - หน้า

๒.๑ ปลูกวังขึ้นกลางไร่ ปลูกมิ่งไม้รายรอบวัง

ขุดบ่อเพื่อบัวหยั่ง ก้านบัวงามในน้ำใส

(ภูมิใจนะที่รัก : ศิวกานท์ ปทุมสูติ)

สัมผัสสระคือ ไร่ - ไม้ , วัง - หยั่ง

๒.๒ เพราะครูผู้นำทาง ใช่เรือจ้างรับเงินตรา

พุ่มพานจึงนำมา กราบบูชาพระคุณครู

(ภาทิพ ศรีสุทธิ์)

สัมผัสสระคือ ทาง - จ้าง , ตรา - มา , มา - ชา

๖๗ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๒ สัมผัสคล้องของภาษา

คำสั่ง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องเพียงคำตอบเดียว
คำชี้แจง : ให้นักเ
รียนขีดเส้นใต้คำที่มีสัมผัสสระต่างวรรคกัน จากบทร้อยกรองต่อไปนี้

พร้อม
ทั้งยกคำคู่สัมผัสมาเติมลงในช่องว่าง

๒.๓ หญ้าแพรกแทรกดอกไม้ พร้อมมาลัยอันงามหรู

เข็มดอกออกช่อชู จากจิตหนูผู้รู้คุณ

(ภาทิพ ศรีสุทธิ์)

สัมผัสสระคือ ไม้ - ลัย , หรู - ชู , ชู - หนู

๒.๔ เพราะงามจึงตามฝัน จิตมุ่งมั่นมุ่งหมายมา

หลายชาติหลายภาษา ร่วมชะตาชมอ่าวงาม

(ภาทิพ ศรีสุทธิ์)

สัมผัสสระคือ ฝัน - มั่น , มา – ษา , ษา - ตา

๒.๕ หัวเราะระเริงรื่น แสนสดชื่นอ่าวสยาม
บ้างมองฟ้าสีคราม วิ่งไล่ตามโล้คลื่นลม

(ภาทิพ ศรีสุทธิ์)

สัมผัสสระคือ รื่น - ชื่น , สยาม – คราม , คราม - ตาม

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๖๘

เฉลยแบบฝึ
กหัดบทที่ ๓

เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๑ คู่กันแล้ว ไม่แคล้วกัน




คำชี้แจง : ให้นักเรียนจับคู่คำศัพท์และความหมายให้ถูกต้อง

…ญ… ๑. ดำเนินนาด ก. เรือน, บ้านเรือน, ครอบครัว
…ฉ… ๒. นารี ข. เดิน
…จ… ๓. ในที ค. ถนอมรักษาไว้
…ข… ๔. ยาตร ง. สำรวมกิริยาวาจาด้วยเจียมตัว, สุภาพเรียบร้อย
…ซ… ๕. วิถี จ. มีท่าทีจะเป็นเช่นนั้นแต่ไม่แสดงให้ปรากฏ
…ค… ๖. สงวน ฉ. ผู้หญิง, นาง
…ฌ… ๗. สง่า ช. ขอความเห็น, ปรึกษา
…ง… ๘. เสงี่ยม ซ. สาย แนว ถนน ทาง
…ช… ๙. หารือ ฌ. มีลักษณะผึ่งผายเป็นที่น่ายำเกรงหรือน่านิยมยกย่อง
…ก… ๑๐. เหย้า ญ. เดินทอดแขนอย่างอ่อนงาม

เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๒ ถอดคำประพันธ์จากสุภาษิตสอนหญิง

คำชี้แจง : ให้นักเรียนเลือกคำประพันธ์ประเภทกลอนสุภาพ (กลอนแปด) จากบทเรียนเรื่อง

สุภาษิตสอนหญิง จำนวน ๒ บท พร้อมทั้งถอดคำประพันธ์

ตัวอย่าง ประการหนึ่งซึ่งจะเดินดำเนินนาด ค่อยเยื้องยาตรยกย่องไปกลางสนาม

อย่าไกวแขนสุดแขนเขาห้ามปราม เสงี่ยมงามสงวนไว้แต่ในที
อย่าเดินกรายย้ายอกยกผ้าห่ม อย่าเสยผมกลางทางหว่างวิถี
เหย้าเรือนมีกลับมาจึงหารือ
อย่าพูดเพ้อเจ้อไปไม่สู้ดี
ถอดคำประพันธ์ ผู้หญิงควรมีกิริยามารยาทงดงาม ขณะเดินต้องเดินช้า ๆ ค่อย ๆ ย่างเท้า
ไม่ไกวแขนแรง ไม่เดินเย้ายอก ไม่ให้ผ้านุ่งผ้าห่มสะบัดไปมา ไม่เสยผม ไม่พูดมากจนเกินงาม
และรู้จักกลับบ้านให้ตรงเวลา
**** คำตอบสามารถตอบได้หลากหลาย ความถูกต้องขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของผู้สอนและ
ความครบถ้วนด้านเนื้อหาของการถอดคำประพันธ์

๖๙ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

เฉลยแบบฝึกหัดบทที่ ๔

เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๑ อ่านอย่างไรให้ถูกต้อง

คำชี้แคจำงสั่:งให:้นใัหก้เนรัีกยนเรแียบ่นงเวลรือรคกกคาำรตอ่อานบโทคี่ถลูงกสีต่้สุอภงาเพพีแยลงะคนำำตมอาบเขีเยดีนยใวหม่ให้ถูกต้อง





โคลงสี่สุภาพพ้องสัมผัสเอกเจ็ดโทสี่ชัดช่วงเว้นสี่บาทหนึ่งบทจัดวางระเบียบสูงต่ำ
ทำนองเน้นเสนาะน้ำคำโคลงโยงคำสัมผัสทั้งนอกในวรรคเอยทีเอกคำตายไขเคลื่อนคล้อย

กำหนดบทบาทไปเป็นแบบฉะนี้นาโคลงสี่สุภาพเด่นด้อยสดับด้วยเสียงคำ


(ผู้ประพันธ์ : ภาทิพ ศรีสุทธิ์)

………………………………………………………โ…ค…ล…งสี…่สุ…ภ…าพ…พ…้อ…ง……………สัม…ผ…ัส………………………………………………
……………………………………………เอ…ก…เจ…็ด…โท…ส…ี่ช…ัด……………………………ช่…วง…เว…้น……………………………………………
……………………………………………สี่…บ…าท…ห…นึ…่ง…บท…จ…ัด…………………………วา…ง…ระ…เบ…ีย…บ………………………………………
……………………………………………สู…งต…่ำ…ท…ำน…อ…ง…เน…้น………………………เ…ส…น…าะ…น้…ำค…ำ…โค…ล…ง...................................
.............................................................โ..ย..ง..ค..ำ..ส.ั.ม...ผ.ั.ส...ท.ั้.ง..................น...อ..ก..ใ..น...ว..ร..ร..ค..เ.อ...ย.....................................
.................................................ท.ี..เ.อ..ก...ค..ำ..ต...า..ย..ไ.ข................................เ.ค...ล.ื่.อ..น...ค...ล.้.อ..ย..........................................
.................................................ก..ำ...ห..น...ด..บ...ท..บ...า..ท...ไ.ป...........................เ.ป.็..น..แ...บ..บ...ฉ..ะ..น.ี.้.น...า....................................
................................................โ.ค...ล..ง..ส.ี่.ส.ุ..ภ..า..พ...เ.ด.่..น..ด.้..อ..ย......................ส...ด.ั.บ...ด.้.ว..ย...เ.ส.ี.ย..ง..ค..ำ.....................................
.... (ผู้ประพันธ์ : ภาทิพ ศรีสุทธิ์)






อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๗๐

เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๒ มาแต่งโคลงสี่กันเถอะ

คำชี้แจง : ให้นักเรียนแต่งโคลงสี่สุภาพตามประเด็นที่ตนเองสนใจ อย่างน้อยคนละ ๒ บท
กำหนดเรื่อง

……………………มา…ร…ย…าท…เ…ด็ก…ด…ี ……………………………………...........................................................................
.................................................................................................................................................................

แต่งคำประพันธ์
…………………………………………………………ท…ำ…อะ…ไ…รอ…ย…่า…ให…้ ……………ใค…ร…ว่…า…………………………………………
………………………………………………ท…่ว…ง…ท่…าแ…ล…ะ…วา…จ…า ……………………เพ…ร…ีย…บ…พ…ร้อ…ม…………………………………
………………………………………………ต…้อ…ง…รู้จ…ัก…เข…้า…ห…า………………………ผู้…ให…ญ…่ …(เ…ป็…น…นิ…ตย…์)…………………………
………………………………………………เ…ค…าร…พ…แ…ล…ะน…อ…บ…น้…อ…ม………………ท่…าน…ไ…ว้ค…น…ด…ี ……………..........................
**** นักเรียนสามารถแต่งโคลงสี่สุภาพได้ตามประเด็นที่ตนเองสนใจ ผู้สอนพิจารณาความถูกต้อง
ตามฉันทลักษณ์ของโคลงสี่สุภาพ รวมถึงการเลือกสรรคำมาใช้ในการแต่งคำประพันธ์ให้เกิดความ
ไพเราะ

๗๑ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

เฉลยแบบฝึกหัดบทที่ ๕

คำคชีำ้แสัจ่งง: :ใหจ้งนัถกอเดรีคยำนปเรลืะอพักนคธ์ำต่ตออไปบนีท้ี่พถูรก้อต้มอทัง้งเหพีายคงำคศัำพตท์อแบลเะดคียำแวปลจากคำประพันธ์เพิ่มเติม




" ลูก
เห็นแต่แม่คุณค่อยอุ่นใจ ช่วยสอนให้พลายงามเรียนความรู้

อันตำรับตำราสารพัด ลูกเก็บจัดแจงไว้ที่ในตู้

ถ้าลืมหลงตรงไหนไขออกดู ทั้งของครูของพ่อต่อกันมา

แล้วลูบหลังสั่งความพลายงามน้อย เจ้าจงค่อยร่ำเรียนเขียนคาถา

รู้สิ่งไรก็ไม่สู้รู้วิชา ไปเบื้องหน้าเติบใหญ่จะให้คุณ "

(เสภาขุนช้างขุนแผน ตอนกำเนิดพลายงาม)

ถอดคำประพันธ์
นางทองประศรีสอนให้พลายงามเรียนรู้วิชาต่าง ๆ และค่อยเรียนรู้วิชาคาถาจากครูของพ่อ พร้อมทั้ง
สอนพลายงามว่า รู้สิ่งไหนก็ไม่สู้รู้วิชา เพราะจะมีประโยชน์ต่อไปในอนาคต

คำศัพท์เพิ่มเติม

ตำรับ หมายถึง ตำราที่กำหนดไว้เป็นเฉพาะแต่ละเรื่อง
ตำรา หมายถึง แบบแผนที่ว่าด้วยหลักวิชาต่าง ๆ
สารพัด หมายถึง ทั้งปวง, ทั้งหมด, ทุก, ทุกอย่าง
จัดแจง หมายถึง เตรียมการ
คาถา หมายถึง คำประพันธ์ประเภทร้อยกรองในภาษาบาลี , ชื่อคัมภีร์ในพระพุทธศาสนา, คำเสก
ที่ถือว่าศักดิ์สิทธิ์
เบื้องหน้า หมายถึง ข้างหน้า, ต่อไป, อนาคต

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๗๒

เฉลยแบบฝึกหัดบทที่ ๖

คำชี้แจง : จงถอดคำประพันธ์ต่อไปนี้ พร้อมทั้งหาคำศัพท์และคำแปลจากคำประพันธ์เพิ่มเติม
คำสั่ง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องเพียงคำตอบเดียว
บัดนั้น หนุมานผู้ชาญชัยศรี

กริ้วโกรธพิโรธดั่งอัคคี ขุนกระบี่รับระปะทะกร

เคล่าคล่องว่องไวทั้งสองข้าง ต่างตนต่างหาญชาญสมร

ถ้อยทีถ้อยมฤทธิรอน ต่อกรไม่ลดละกัน

(รามเกียรติ์)

ถอดคำประพันธ์

ฝ่ายหนุมานนั้นก็โกรธมาก เข้าไปต่อสู้กับมัจฉานุ ทั้งสองต่อสู้กันด้วยความดุเดือด เพราะต่างฝ่าย
ต่างมีฤทธิ์มาก และไม่มีใครยอมแพ้ให้แก่กัน

คำศัพท์เพิ่มเติม
ตำรับ หมายถึง ตำราที่กำหนดไว้เป็นเฉพาะแต่ละเรื่อง
ตำรา หมายถึง แบบแผนที่ว่าด้วยหลักวิชาต่าง ๆ
สารพัด หมายถึง ทั้งปวง, ทั้งหมด, ทุก, ทุกอย่าง
จัดแจง หมายถึง เตรียมการ
คาถา หมายถึง คำประพันธ์ประเภทร้อยกรองในภาษาบาลี , ชื่อคัมภีร์ในพระพุทธศาสนา,
คำเสกที่ถือว่าศักดิ์สิทธิ์
เบื้องหน้า หมายถึง ข้างหน้า, ต่อไป, อนาคต

๗๓ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

แนวข้อสอบพร้อมเฉลย

คำสั่ง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องเพียงคำตอบเดียว
๑. การใช้โวหารในข้อใดมีความหมายไม่ถู
กต้อง (โอเน็ต ๒๕๖๔)

ก. เด็กหญิงข้าวหอมฉลาดเพราะ
ถูกเลี้ยงดูแบบคุณหนูของบ้าน

ข. ถึงแม้ว่าบ้านของเด็กชายข้าวปั้นจะเล็กเป็นรูหนูแต่ก็ดูอบอุ่น
ค. ห้องนอนของเด็กชายข้าวตูรกเป็นรังหนูเพราะไม่มีเวลาจัดระเบียบ
ง. เด็กหญิงขาวสวยอายุเพียง ๕ ขวบแต่ว่ายน้ำเก่งเป็นเลิศสมฉายาเล็กพริกขี้หนู

๒. การใช้โวหารในข้อใดมีความหมายไม่ถูกต้อง (โอเน็ต ๒๕๖๑)
ก. แม่รักดนัยดังแก้วตา ห่วงใยทุกลมหายใจ
ข. พรเทพอดทนและแข็งแรงเหมือนม้าดีดกะโหลก
ค. ธรรมรัตน์เป็นเด็กกินเก่งจึงมีตัวอย่างกับยักษ์
ง. โชติกาเป็นผู้หญิงที่มีกิริยามารยาเรียบร้อย

๓. “คณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติกำหนดให้มีสัญลักษณ์ประจำชาติไทย ๓ สิ่ง ได้แก่ สัตว์
ประจำชาติ คือช้างไทย ดอกไม้ประจำชาติ คือ ดอกราชพฤกษ์ และสถาปัตยกรรมประจำชาติ
คือ ศาลาไทย

แม้ว่าคณะกรรมการฯ ได้กำหนดให้ดอกราชพฤกษ์เป็นสัญลักษณ์ประจำชาติไทยแล้ว
แต่มักมีผู้เข้าใจผิดเกี่ยวกับลักษณะและการเรียกชื่อซึ่งมักสับสนกับพรรณไม้ในสกุลเดียวกัน
อย่างชัยพฤกษ์ กาฬพฤกษ์

ราชพฤกษ์ แปลว่า ต้นไม่ของพระราชาด้วยชื่อที่มีความหมายโดดเด่นและเป็นต้นไม้ยืนต้นที่
มีดอกสีเหลืองอร่ามตา ดอกราชพฤกษ์จึงได้รับเลือกให้เป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ประจำชาติไทย”

(ที่มาจาก องค์ความรู้ภาษาไทย โดย ราชบัณฑิตยสถาน)
จากข้อความข้างต้นเป็นโวหารประเภทใด (โอเน็ต ๒๕๕๑)

ก. สาธกโวหาร
ข. อุปมาโวหาร
ค. บรรยายโวหาร
ง. พรรณนาโวหาร

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๗๔

๔. “หัวกะทิ เป็นสำนวนหมายความว่า ชั้นยอด ชั้นเลิศ ชั้นดีที่สุด ฯลฯ กะทิ คือ น้ำที่คั้นจาก
มะพร้าวแก่ เนื้อมะพร้าวแก่จำนวนหนึ่งอาจะคั้นได้ ๒ ครั้ง ครั้งแรกน้ำข้น มีมันมากเรียกว่า หัวกะทิ

ครั้งคต่ำอสมั่างใส: มใีหมั้นนันก้อเยรียเรนียเกลืวอ่ากหคาำงตกะอทบิ ทดีั่งถนูีก้ เตร้อาเงอเาพมียาเงปครีำยตบอกับบคเดนียหวรืออะไรก็ตามที่เลือกคัดแล้ว
ว่าดีเยี่ยม เด่นกว่าพว
ก เรียกว่า หัวกะทิ” จากข้อความข้างต้นเป็นโวหารประเภทใด (โอเน็ต ๒๕๕๒)

ก. บรรยายโว
หาร

ข. พรรณนาโวหาร
ค. สาธกโวหาร
ง. อุปมาโวหาร
๕. “เรื่องพระอภัยมณีนับว่าเป็นวรรณคดีคู่กับชื่อของสุนทรภู่ เพราะเมื่อเอ่ยนามของท่าน ทุกคนจะ
นึกถึงเรื่องพระอภัยมณี คนทั้งหลายชอบอ่านและสามารถจดจำคำกลอนของท่านได้เป็นอันมาก
ดังเช่นสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงกล่าวไว้ในคำอธิบายว่า ด้วยเรื่อง
พระอภัยมณีของสุนทรภู่ไว้ตอนหนึ่งว่า “เมื่อข้าพเจ้ายังเยาว์เป็นสมัยแรกมีหนังสือเรื่องพระอภัยมณี
พิมพ์ขาย ครั้งนั้นเป็นคนชั้นผู้ใหญ่ทั้งผู้ชายผู้หญิงชอบอ่านเรื่องพระอภัยมณีแพร่หลาย จึงจำกลอน
ในเรื่องพระอภัยมณีไว้กล่าวเป็นสุภาษิตได้มากบ้างน้อยบ้างแทบจะไม่เว้นตัว” ปัจจุบันกระทรวง
ศึกษาธิการได้พิจารณาเห็นว่าพระอภัยมณีเป็นวรรณคดีมรดกของชาติที่สมควรจะให้บรรดาเยาวชน
ทั้งหลายได้เรียน จึงตัดตอนมาให้เรียนในชั้นประถมศึกษาและมัธยมศึกษา นอกจากนี้ ในระดับ
อุดมศึกษา ยังได้นำมาให้เรียนในเชิงวิเคราะห์วิจารณ์อีกด้วย ผู้ศึกษาวรรณคดีเรื่องนี้จะได้รับอรรถรส
ของถ้อยคำที่มีความไพเราะและมีคุณค่าที่เป็นคติสอนใจทั้งคดีโลกและคดีธรรม ได้ทั้งความคิดอ่าน
ก่อให้เกิดความงดงามทางสติปัญญาแก่ผู้ศึกษาและผู้อ่านเป็นอย่างมาก” จากข้อความข้างต้น
เป็นโวหารประเภทใด (โอเน็ต ๒๕๕๓)
ก. สาธกโวหาร
ข. อุปมาโวหาร
ค. บรรยายโวหาร
ง. พรรณนาโวหาร
๖. ข้อใดใช้พรรณนาโวหาร (โอเน็ต ๒๕๕๒)
ก. ฝนตกกระหน่ำจนลืมหูลืมตาไม่ขึ้น เสื้อผ้าเปียกปอนลีบเข้าแนบลำตัว
ข. ไฟฟ้าดับมืดตลอดแนวถนนเนื่องจากเสาไฟฟ้าล้มเอียงลงมาตาม ๆ กันร่วม ๑๐ ต้น
ค. กิ่งไม้หักเกลื่อนถนนหลายสายหลังพายุฝนสงบลง
ง. รถยนต์จอดนิ่งอยู่หลายคัน เล่นต่อไปไม่ได้ต้องรอให้พายุสงบก่อน

๗๕ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

๗. ข้อใดใช้บรรยายโวหาร (โอเน็ต ๒๕๕๒)
ก. นักร้องประสานเสียงเปล่งเสียงพร้อมเพรียงกันเป็นสามระดับตามทำนองที่ฝึกฝนมาอย่างดี

คำสั่ขง. :เพใหล้งนเัอกกเรขียองนรเาลยือกการคดำังตกอระบหึท่ีม่ถกู้กองต้หอองปเพรีะยชุงมคสำะตกอดบคเนดีฟยังวให้เคลิบเคลิ้ม
ค. เสียงเปียโ
นไล่เรียงขึ้นลงอย่างแจ่มใสชวนให้นึกถึงละอองน้ำที่โปรยปรายลงมา
ง. ทำนองเพล
งตอนท้ายเบาหวิว วูบหายจนคนฟังต้องกลั้นหายใจตามไปด้วย

๘. “นางดูอาลัยใจจะขาด ดังฟ้าฟาดทรวงแยกให้แตกฉาน”
(พระอภัยมณี ของ สุนทรภู่)

จากบทร้อยกรองที่กำหนด ใช้โวหารแบบใด
ก. บรรยายโวหาร
ข. อุปมาโวหาร
ค. พรรณนาโวหาร
ง. เทศนาโวหาร

๙. คำประพันธ์ต่อไปนี้ใช้โวหารแบบใด (โอเน็ต ๒๕๔๘)
ณ ร่มไม้สาละพนาสันฑ์ นามลุมพินีวันมหาสถาน

พระนางเริ่มเจ็บครรภ์มิทันนาน ประสูติกาลพระโอรสแสนงดงาม
วิสาขะวันเพ็ญเพลาเลิศ พระกุมารผู้ประเสริฐแห่งโลกสาม

บัวบูชารองพระบาทยาตราตาม บุญญายามจิตพร้อมน้อมประณต

ก. บรรยายโวหาร
ข. พรรณนาโวหาร
ค. เทศนาโวหาร
ง. สาธกโวหาร

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๗๖

๑๐. ให้ท่านท่านจักให้ ตอบสนอง

นบท่านท่านจักปอง นอบไหว้
คำสั่ง : ให้นักเรียนรักเลทื่อานกทค่าำนตคอวบรคทีร่ถอูงกต้องเพียงคำตคอวบามเดรีักยวเรานา


สามสิ่งนี้เว้นไว้ แต่ผู้ทรชน


(โคลงโลกนิติ ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาเดชาดิศร)

บทร้อยกรองข้างต้นเป็นโวหารประเภทใด (โอเน็ต ๒๕๕๗)

ก. อุปมาโวหาร

ข. เทศนาโวหาร

ค. บรรยายโวหาร

ง. สาธกโวหาร

๑๑. กาพย์ยานี ๑๑ ใน ๑ บท มีกี่วรรค
ก. ๗ วรรค
ข. ๕ วรรค
ค. ๖ วรรค
ง. ๔ วรรค

๑๒. ข้อใดเป็นการใช้คำในกาพย์ยานี ๑๑ ได้ถูกต้อง
ก. โรงเรียนเปลี่ยวไม่ปลอดภัย
ข. น้ำท่วมประเทศไทย
ค. อุทกภัยครั้งนี้มีรุนแรง
ง. ใครจะแลเหลียว

๑๓. “มนต์ขลังพัทลุง เจริญรุ่งงามหลากหลาย……………………….. ไม่สูญสิ้นถิ่นอุดม” ข้อความในข้อใด
เติมลงในช่องว่างแล้วถูกต้องทั้งเนื้อความและฉันทลักษณ์

ก. เลื่องชื่อระบือไป
ข. สวยงามดั่งใจปอง
ค. น้ำตกพร่างพรมพราย
ง. หลงใหลใจหมายปอง

๗๗ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

๑๔. คำประพันธ์ต่อไปนี้สื่อความรู้สึกใดของบุคคลที่อยู่ในเหตุการณ์ (โอเน็ต ๒๕๕๐)

อึกทึกอยู่กึกก้อง เสียงแซ่ซ้องสาธุการ
คำสั่ง : ให้นักเทรัี่ยวหนลเ้ลาืแอตก่บคาำดตาลอบที่ถูกต้องเพียงคถึำงวติมอาบนเเดมืีอยงวพรหมินทร์

ก. หนวกหู

ข. คึกคะนอง


ค. ยินดี

ง. สับสน

๑๕. ข้อใดคือความคิดรวบยอดของคำประพันธ์ต่อไปนี้ (โอเน็ต ๒๕๕๐)

ครืนครืนเสียงครวญคราง ไม่สิ้นสร่างที่โศกหา

พื้นแผ่นพสุธา ท่วมน้ำตาตลอดไป

ก. ความปั่นป่วนของธรรมชาติ

ข. ความรุนแรงของพายุฝน

ค. ความเสียหายร้ายแรง

ง. ความสูญเสียอันยิ่งใหญ่

๑๖. หากต้องการแต่งคำประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ โดยเริ่มว่า “ฉันชอบไปโรงเรียน”

ควรแต่งวรรคต่อไปว่าอย่างไร จึงจะมีความหมายที่เหมาะสม

ก. ได้เขียนการบ้านมา

ข. แวะวนเวียนเพื่อนมากมี

ค. ได้อ่านเขียนเรียนศึกษา

ง. ขยันหมั่นเพียรเวียนไปเวียนมา

๑๗. ข้อใดเรียงลำดับบทร้อยกรองกาพย์ยานี ๑๑ ได้ถูกต้อง (โอเน็ต ๒๕๕๗)

๑. รุ่งเรืองอยู่ทุกสมัย ๒. ข้อคิดล้วนสอนใจ

๓. คำกลอนสุนทรภู่ ๔. แสนไพเราะเหมาะทุกกาล

ก. ๑ ๒ ๓ ๔

ข. ๒ ๔ ๓ ๑

ค. ๒ ๑ ๔ ๓

ง. ๓ ๑ ๒ ๔

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๗๘

๑๘. คำประพันธ์ในข้อใดเป็นกาพย์ยานี ๑๑
ก. รักเกิดจากเอื้อเฟื้อคอยเผื่อแผ่ รักเกิดแต่ความจริงใจไม่เททัน รักร่วมทุกข์ร่วมสุขจึงผูกพัน

คำสั่ง :รัใกหแ้นบั่กงปเัรนียไมนตเรลีืทอุกกทีคไำปตอบที่ถูกต้องเพียงคำตอบเดียว
ข. เสียงลือเสี
ยงเล่าอ้าง อันใด พี่เอย เสียงย่อมยอยกใคร ทั่วหล้า สองเมื่อพี่หลับใหล
ลืมตื่นฤาพี
่ สองพี่คิดเองอ้า อย่าได้ถามเผือ

ค. สระบัวสวนดอกไม้ สร้างไว้ได้น่าสุขสันต์ ทุกสิ่งเสร็จครบครัน มองดูคล้ายเทวดา
ง. ครั้งถึงฟากฝั่งลาลัย ซึ่งไกลไปมรกตสิงธร มีต้นกว้างใหญ่ริมสาคร กิ่งในวรรณจำเริญตา

๑๙. ข้อใดแต่งกาพย์ยานี ๑๑ ต่อจากที่กำหนดให้ได้ตรงตามข้อบังคับมากที่สุด
“ห้วยสักบ้านของเรา มีทิวเขาเราหวงแหน”

ก. อาหารไม่ขาดแคลน ช่างมีสุขทุกดินแดน
ข. ถิ่นใดไม่เหมือนแม้น เป็นดินแดนดุจดั่งฝัน
ค. ท้องนาทุกผืนแผ่น ต้นข้าวออกรวงแน่นหนัก
ง. เราเปี่ยมน้ำใจไม่ขาดแคลน โอ้ดินแดนแคว้นสุขสม

๒๐. ข้อใดใช้เป็นวรรคสุดท้ายแล้วสื่อความหมายได้ดีที่สุด

“ขวัญเอยขวัญเจ้าอ่อน ขวัญเจ้าร่อนไปแห่งไหน

ขวัญเจ้าจอมดวงใจ ………………………………….”

ก. รู้หรือไม่ใจจำยอม

ข. เจ้าจับจิตเจ้าจับใจ

ค. อย่าจากไกลจงกลับคืน

ง. จิตแจ่มจ้าดุจดวงจันทร์

๒๑. แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์ มันแสนสุดลึกล้ำเหลือกำหนด ถึงเถาวัลย์พันเกี่ยวที่เลี้ยวลด ก็ไม่คด
เหมือนหนึ่งในน้ำใจคน จากบทร้อยกรองที่กำหนด เป็นบทร้อยกรองประเภทใด

ก. โคลงสี่สุภาพ
ข. กลอนแปด
ค. กลอนดอกสร้อย
ง. กลอนหก

๗๙ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

จงใช้ข้อความต่อไปนี้ตอบคำถาม

ก เจ้างามเมื่อจันทรจรสกล

คำสั่ง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบขที่เถจู้ากงตา้อมยงิ่งเพดีวยงงดคาำวทตี่พอรบาเวดฟี้ยาว


ค เจ้างามพ้นไตรภพจบแดนดิน

ง เจ้างามกว่าดาราเวหาหน




๒๒. ข้อใดเรียงลำดับวรรคได้ถูกต้องตามฉันทลักษณ์ของกลอนแปด (โอเน็ต ๒๕๖๒)

ก. (ก)-(ข)-(ค)-(ง)

ข. (ข)-(ง)-(ก)-(ค)

ค. (ค)-(ก)-(ง)-(ข)

ง. (ง)-(ค)-(ข)-(ก)

๒๓. ข้อความข้างต้นหากแบ่งวรรคให้ถูกต้องตามฉันทลักษณ์ จะเป็นคำประพันธ์ประเภทใด

(โอเน็ต ๒๕๖๐)

“ถึงวันศุกร์สุขสันต์แสนหรรษาดอกกุหลาบสีฟ้ามารออยู่สีฟ้าจริงหรือไม่ใครจะรู้แต่ก็ดู

งามเหมาะเพราะน้ำใจ”

ก. กลอนสี่

ข. กลอนหก

ค. กลอนแปด

ง. กาพย์ยานี ๑๑

จงอ่านคำประพันธ์ต่อไปนี้แล้วตอบคำถาม

ทั้งสองฟากครื้นครึกด้วยพฤกษา มีมัจฉาพรั่งพรูอยู่อักโข

ฝูงสวายว่ายเรียงเคียงเทโพ ดุกชะโดโดดดิ้นเข้ากินไคล

ตะเพียนทองล่องลอยขึ้นพ้นน้ำ กระดี่ดำแหวกว่ายอยู่ไหวไหว

ตะโกกกาปลาสร้อยก็ลอยไป เข้าแฝงใบจอกกระจับให้ลับกาย

๒๔. ข้อใดแสดงลักษณะเด่นของคำประพันธ์ข้างต้น (โอเน็ต ๒๕๖๔)

ก. การใช้คำแสดงภาพ

ข. การใช้คำแทนเสียง

ค. การใช้คำเปรียบเทียบ

ง. การใช้คำแสดงอารมณ์

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๘๐

๒๕. อ่านข้อความที่กำหนดให้ แล้วเลือกข้อซึ่งเติมคำในช่องว่างได้ความหมายและถูกต้อง

ตามฉันทลักษณ์ของกลอนสุภาพ (โอเน็ต ๒๕๕๖)

คำสั่งไ:ม่ใมีหใ้คนัรกรักเรเีรยานเทเ่ลาืพอ่อกแคมำ่ ตอบที่ถูกต้องเพีเฝย้าง.ค...ำ..ต...อ...บ...เ..ด.ี.ย...ว..แต่เล็กจนเติบใหญ่

หวังอนาคตลูกรักจัก..
............ แสนสุขใจเมื่อเห็นลูกได้ดี

ก. อุ้มชู สด
ใส

ข. เลี้ยงดู ยิ่งใหญ่

ค. ดวงแข เกรียงไกร

ง. ดูแล ก้าวไกล

จงใช้ข้อความต่อไปนี้ตอบคำถาม

มีอัยกาแล้วก็มีอัยกีมียักษีแล้วก็มียักษามีกินรีแล้วก็มีกินราชายสระอาหญิงสระอีขอชี้แนะ

๒๖. ข้อความข้างต้น หากจัดวรรคตอนให้ถูกต้องตามฉันทลักษณ์ จะเป็นคำประพันธ์ประเภทใด
(โอเน็ต ๒๕๖๑)

ก. กลอน ๔
ข. กลอน ๖
ค. กลอน ๘
ง. กาพย์ยานี ๑๑

อ่านคําประพันธ์แล้วตอบคําถามข้อ ๒๗-๒๙

เป็นมนุษย์สุดนิยมเพียงลมปาก จะได้ยากโหยหิวเพราะชิวหา
แม้นพูดดีมีคนเขาเมตตา จะพูดจาจงพิเคราะห์ให้เหมาะความ

๘๑ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

๒๗. บทร้อยกรองข้างต้นเป็นคําประพันธ์ประเภทใดในหมวด ก. และในหมวด ข. ข้อใดเป็น
คําสัมผัสนอกของบทร้อยกรองนี้ (โอเน็ต ๒๕๕๕)

ก.
ข.

ก. กลอนหก
ก. มนุษย์-สุด

ข. กลอนสุภาพ
ข. ปาก-ยาก

ค. กลอนบทละคร
ค. โหยหิว-ชิวหา

ง. กลอนดอกสร้อย
ง. พิเคราะห์-เหมาะค
วาม

๒๘. คําใดในบทร้อยกรองเป็นคําที่มีความหมายโดยนัยในหมวด ก. และหมายถึงอะไรในหมวด ข.
(โอเน็ต ๒๕๕๕)

ก.
ข.

ก. นิยม
ก. ลิ้น

ข. ลมปาก
ข. ชมชอบ

ค. ชิวหา
ค. คำพูด

ง. พิเคราะห์
ง. ใคร่ครวญ


๒๙. บทร้อยกรองข้างต้นมีข้อคิดตรงกับสำนวนใดในหมวด ก. และให้คุณค่าทางวรรณคดีด้านใด
ในหมวด ข. (โอเน็ต ๒๕๕๕)

ก.
ข.

ก. พูดดีเป็นศรีแก่ปาก
ก. คุณค่าทางปัญญ
า
ข. พูดคล่องเหมือนร่อง
น้ำ ข. คุณค่าทางอารม
ณ์
ค. พูดอย่างมะนาวไม่มี
น้ำ ค. คุณค่าทางคุณธ
รรม
ง. พูดไปสองไพร่เบี้ย นิ
่งเสียตำลึงทอง ง. คุณค่าทางสังคม
และวัฒนธรรม

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๘๒

๓๐. อ่านข้อความหรือบทประพันธ์ต่อไปนี้ แล้วเลือกคำตอบที่เกี่ยวข้องกับข้อความหรือบทประพันธ์
ที่กำหนดจากหมวดคําตอบ ก ข และ ค ให้ถูกต้องครบทั้ง ๓ หมวด (โอเน็ต ๒๕๕๒)

แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์ มันแสนสุดลึกล้ำเหลือกำหนด
ถึงเถาวัลย์พันเกี่ยวที่เลี้ยวลด ก็ไม่คดเหมือนหนึ่งในน้ำใจคน
มนุษย์นี้ที่รักอยู่สองสถาน
บิดามารดารักมักเป็นผล
ที่พึ่งหนึ่งพึ่งได้แต่กายตน เกิดเป็นคนคิดเห็นจึงเจรจา

จากเรื่อง พระอภัยมณี ของสุนทรภู่

ก.
ข.
ค
.
ก. กลอนสัก
วา ก. คำสั่งส
อน ก. ปากว่าตาข
ยิบ
ข. กลอนเสภ
า ข. คำชี้แจง
ข. ปากหวานก
้นเปรี้ยว
ค. กลอนสุภ
าพ ค. คำแนะ
นำ ค. ปากไม่สิ้นก
ลิ่นน้ำนม
ง. กลอนบท
ละคร ง. คำอธิบา
ย ง. ปากปราศร
ัยใจเชือดคอ

๓๑. ข้อใดกล่าวไม่ถูกต้องเกี่ยวกับโคลงสี่สุภาพ
ก. ๑ บท มี ๔ บาท
ข. บังคับคำ ๓๕ คำ
ค. คำเอก ๗ แห่ง คำโท ๔ แห่ง
ง. มีสร้อยบาทที่ ๑ และบาทที่ ๓

๓๒. โคลงสี่สุภาพบังคับเอกโทอย่างไร
ก. เอก ๗ โท ๔
ข. เอก ๔ โท ๗
ค. เอก ๔ โท ๔
ง. เอก ๗ โท ๗

๘๓ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

๓๓. การแต่งโคลงสี่สุภาพมีการอนุโลมให้ใช้คำอะไรแทนคำเอกได้
ก. คำเป็น

คำสั่ขง. :คใำหต้นาัยกเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องเพียงคำตอบเดียว
ค. คำซ้ำ

ง. คำซ้อน


๓๔. โคลงสี่สุภาพมีคำสร้อยได้กี่แห่ง บาทใดบ้าง
ก. ๑ แห่ง บาทที่ ๑
ข. ๑ แห่ง บาทที่ ๔
ค. ๒ แห่ง บาทที่ ๑ และ ๓
ง. ๒ แห่ง บาทที่ ๑ และ ๔

ใช้ข้อความต่อไปนี้ตอบคำถามข้อ ๓๕ - ๓๖

รักเอยใครเอ่ย ว่าหวาน
เกินกว่ารสน้ำตาล เปรียบได้
เขาเปรียบ จริงฤๅ

จิตเอื้อเอ็นดู

จักเหมือนดั่งคำขาน
หวาดหวั่นรักจัก.....

๓๕. จงเติมคำในช่องว่างของโคลงต่อไปนี้ให้ถูกต้องตามฉันทลักษณ์
ก. ไร้
ข. ขม
ค. ร้าว
ง. ร้าย

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๘๔

๓๖. จากโคลงบทนี้ คำในข้อใดเป็นคำสร้อย
ก. ว่าหวาน
ข. เปรียบได้
ค. จริงฤๅ
ง. เอ็นดู

๓๗. ข้อใดเรียงลำดับได้ถูกต้องตามลักษณะบังคับของโคลงสี่สุภาพ
๑. สูงก็สอยด้วยไม้ อาจเอื้อมเอาถึง
๒. อย่าเอื้อมเด็ดดอกฟ้า มาถนอม
๓. สูงสุดมือมักตรอม อกไข้
๔. เด็ดแต่ดอกพะยอม ยามยาก ชมนา

ก. ๑ ๒ ๓ ๔
ข. ๒ ๓ ๔ ๑
ค. ๓ ๒ ๑ ๔
ง. ๔ ๓ ๒ ๑

๓๘. บาทแรกของคำประพันธ์ในข้อใดเป็นโคลงสี่สุภาพ
ก. วิชาเหมือนสินค้า อันมีค่าอยู่เมืองไกล
ข. เขาย่อมเปรียบเทียบความว่ายามรัก แต่น้ำผักต้มขมชมว่าหวาน
ค. รอนรอนสุริยะโอ้ อัสดง
ง. ความเอ๋ยความรัก เริ่มสมัครชั้นต้น ณ หนไหน

ใช้ข้อความต่อไปนี้ตอบคำถามข้อ ๓๙ - ๔๐

สิ่งใดในโลกล้วน อนิจจัง
คงแต่บาปบุญ................. เที่ยงแท้
ตึงแน่น อยู่นา

ก่อเกื้อรักษา

คือเงาติดตัวตรัง
ตามแต่บาปบุญ..............

๘๕ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

๓๙. ควรนำคำในข้อใดมาเติมลงในช่องว่างของโคลง จึงจะได้ใจความเหมาะสม
ก. ฟัง , ที่

คำสั่ขง. :ทั้ใงห้,นแักท้เรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องเพียงคำตอบเดียว
ค. ยัง , แล้

ง. ยัง , มี


๔๐. คำประพันธ์ในข้อใดมีการใช้คำโทโทษ
ก. พาทีมีสติรั้ง รอคิด
ข. ไป่ฟังคนพูดฟุ้ง ฟั่นเฝือ
ค. ขันตีมีมากหมั้น สันดาน
ง. ทำดีไป่เลือกเว้น ผู้ใด ใดเฮย

๔๑. ดูครึ้มครึกพฤกษาป่าสงัด ไม้แกว่งกวัดก้านกิ่งประวิงไหว

จังหรีดร้องก้องเสียงเคียงเรไร ทั้งลองไนเรื่อยแร่แวแววับ



ดุเหว่าร้องมองเมียงว่าเสียงแม่ ยืนชะแง้แลดูเงี่ยหูตรับ

อยู่นี่แน่แม่จ๋าจงมารับ วิ่งกระสับกระสนวนเวียนไป

จากเสภาสัตว์ในข้อใดไม่เข้าพวก
ก. จังหรีด
ข. ลองไน
ค. เรไร
ง. ดุเหว่า

๔๒. เจ้าพลายงามถามซักตระหนักแน่ พลางบอกแม่ลูกแสนแค้นหนักหนา


อ้ายคนนี้มิใช่พ่อจะขอลา ไปหาย่าอยู่บ้านกาญจน์บุรี

จากเสภาเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ตอน กำเนิดพลายงามที่ยกมานี้ข้อใดไม่ใช่ลักษณะนิสัยของพลายงาม

ก. เด็ดเดี่ยว ข. กล้าหาญ

ค. ขี้ขลาด ง. กล้าตัดสินใจ

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๘๖

๔๓. เจ้าพลายงามความแสนสงสารแม่ ชำเลืองแลดูหน้าน้ำตาไหล
แล้วกราบกรานมารดาด้วยอาลัย
ลูกเติบใหญ่คงจะมาหาแม่คุณ

จากเสภาเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ตอน กำเนิดพลายงามที่ยกมานี้ แสดงให้เห็นลักษณะนิสัยของพลายงาม
อย่างไร

ก. อ่อนไหน
ข. กตัญญูรู้คุณ
ค. ลูกแหง่
ง. ทะนงตน

๔๔. อุตส่าห์ไปให้ถึงเหมือนหนึ่งว่า ให้คุณย่าเป็นอาจารย์สอนอ่านเขียน
จงหมายมุ่งทุ่งกว้างตามทางเกวียน
ที่โล่งเลี่ยนลัดไปในไพรวัน

จากเสภาเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ตอน กำเนิดพลายงาม เพราะเหตุใดนางวันทองจึงแนะนำให้พลายงาม
เดินตามทางเกวียน

ก. จะได้ถึงเร็ว ๆ
ข. จะได้ไม่หลงทาง
ค. จะได้เดินทางสะดวก
ง. จะได้มีเพื่อนร่วมเดินทาง

๔๕. จนเหน็ดเหนื่อยเมื่อยข้อให้ท้อแท้ คิดถึงแม่วันทองแล้วร้องไห้

พระสุริยาสายัณห์ลงไรไร
เหมือนจิตใจเจ้าจะขาดลงรอนรอน

จากเสภาเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ตอน กำเนิดพลายงาม เป็นโวหารชนิดใด
ก. อุปมาโวหาร
ข. พรรณนาโวหาร
ค. เทศนาโวหาร
ง. บรรยายโวหาร

๘๗ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

ใช้ข้อความต่อไปนี้ตอบคำถามข้อ ๔๖

ขุนช้างตื่นฟื้นตัวหัวผงก เห็นเมียตกใจผวาออกว้าวุ่น

ประคองนางพลางบนเอาต้นทุน อย่าท้อแท้แม่คุณจงเห็นใจ

๔๖. จากเสภาขุนช้างขุนแผน ตอน กำเนิดพลายงามที่ยกมานี้ ขุนช้างมีข้อดีอย่างไร
ก. รักพลายงามเหมือนลูกแท้ ๆ
ข. ดูแลบ่าวไพร่เป็นอย่างดี
ค. มียศถาบรรดาศักดิ์
ง. รักนางวันทองมาก

ใช้ข้อความต่อไปนี้ตอบคำถามข้อ ๔๗

นางกอดจูบลูบหลังแล้วสั่งสอน อำนวยพรพลายน้อยระห้อยไห้
พ่อไปดีศรีสวัสดิ์กำจัดภัย จนเติบใหญ่ยิ่งยวดได้บวชเรียน
ลูกผู้ชายลายมือนั้นคือยศ เจ้าจงอุตสาห์ทำสม่ำเสมียน
แล้วพาลูกออกมาข้างท่าเกวียน จะจากเจียนใจขาดอถาดใจ

๔๗. จากอาขยานที่กำหนดแสดงให้เห็นค่านิยมของคนไทยในสมัยก่อนอย่างไร
ก. เมื่อโตขึ้นต้องเดินทางไปหาวิชาความรู้ต่าง ๆ
ข. ผู้ชานต้องฝึกเขียนเพื่อให้มีลายมือที่สวยงาม
ค. ผู้ชายต้องบวชเรียนเพื่อความก้าวหน้า
ง. เมื่อลูกชายโตขึ้นต้องไปอยู่วัด

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๘๘

ใช้ข้อความต่อไปนี้ตอบคำถามข้อ ๔๘

คำสั่ง : เใทีห่ยแ้นวตั่หกคารเั้รพงี่นยอี้มนขีกอเลรใืหรอ้มปกจะคะเดำจชำตจะอาบุบกญที่ถูกต้องเพียตไ้มอง่ลคงืพมำคลตุัณดอพมบราเารดกดียแามวจ่ะไปมเาพเยรือาะนอ้ายขุน



๔๘. จากเสภาขุนช
้างขุนแผน ตอน กำเนิดพลายงามที่กำหนดคำว่า อ้ายขุน หมายถึงผู้ใด

ก. ขุนไกร
ข. ขุนแผน
ค. ขุนช้าง
ง. ขุนทอง

๔๙. ข้อใดแบ่งจังหวะการอ่านเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน ตอน กำเนิดพลายงาม ที่กำหนดได้ถูกต้อง

ก. ครานั้น/วันทอง/ผ่องเสภา// อยู่เคหา/กับขุนช้าง/ให้หมางหมอง//

ไม่มีสุข/ทุกเวลา/น้ำตานอง// ด้วยว่าท้อง/สิบเดือน/ไม่เคลื่อนคลา//

ข. จะคลอด/บุตรสุดปวด/ให้รวดเร้า// ตึงหัวเหน่า/เหน็ดเหนื่อย/เมื่อยต้นขา//

แสงหิ่งห้อย/พรอยพรายพร่าง/สายตา// จะเรียกหาเจ้า/ขุนช้าง/ให้หมางใจ//

ค. แต่นวดนวด/ปวดมวนให้/ป่วนปั่น// สุดจะกลั้น/กลอกหน้า/น้ำตาไหล//

พยุงท้อง/ร้องเรียกพวก/ข้าไท// จะขาดใจแล้ว/ช่วยด้วย/พ่อคุณ//

ง. ขุนช้างตื่น/ฟื้นตัว/หัวผงก// เห็นเมีย/ตกใจผวา/ออกว้าวุ่น//

ประคองนาง/พลางบน/เอาต้นทุน// อย่าท้อ/แท้แม่คุณ/จงเห็นใจ//

ใช้ข้อความต่อไปนี้ตอบคำถามข้อ ๕๐ เหมือนลมวุดวู่หนึ่งถึงไหนไหน
เหมือนจะให้ลูกเห็นคิดผูกพัน
ฝ่ายพวกพรายกายสิทธิ์ฤทธิรุทร เมื่อลูกแก้วแววตาจะอาสัญ
ไปเข้าฝันวันทองถึงห้องใน ให้หวั่นหวิวหวิวหิวหาวนอน
ครานั้นวันทองผ่องโสภา
คิ้วกระเหม่นเป็นลางแต่กลางวัน

๘๙ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖

๕๐. จากเสภาขุนช้างขุนแผน ตอน กำเนิดพลายงามที่กำหนดไม่เกี่ยวข้องกับข้อใด

คำสั่ง :ขกใ..ห้โนคชัวกคาเลมรีาเยชงื่นอเลือกคำตอบที่ถูกต้องเพียงคำตอบเดียว
ค. ประเพ
ณี
ง. ไสยศ
าสตร์

ใช้ข้อความต่อไปนี้ตอบคำถามข้อ ๕๑

เมื่อนั้น มัจฉานุฤทธิแรงแข็งขัน
ฟังลูกพระพายเทวัญ ขบฟันชี้หน้าแล้วร้องไป
เหม่เหม่ดูดู๋กระบี่ศรี มุสาพาทีก็เป็นได้
ถ้อยคำหยาบช้าไม่เกรงใจ ใครจักเชื่อฟังวานร
แม้นหาวเป็นดาวเดือนตะวัน ให้เห็นสำคัญประจักษ์ก่อน
เราจึ่งเชื่อว่าบิดร ทหารพระสี่กรอวตาร

๕๑. จากบทประพันธ์ข้างต้นข้อใดไม่ใช่คุณลักณะของมัจฉานุ (โอเน็ต ๒๕๖๑)
ก. เก่งกล้าสามารถ
ข. มีสติพิจารณา
ค. ไม่เกรงกลัวผู้ใด
ง. เชื่อฟังคำพูดผู้ใหญ่

ใช้ข้อความต่อไปนี้ตอบคำถามข้อ ๕๒-๕๔

ท่านจงแบ่งปันเป็นหมู่เหล่า พากันเข้าป่าไผ่ไพศาล
ตัดไม้ไผ่มาให้พอแรงการ แล้วจักรสานรูปร่างอย่างชะลอม
แต่ตาถี่ท่วงทีเหมือนกระจาด รูปขนาดกระบุงใบย่อม
เอาชันยาภายในไว้ให้พร้อม ใช้กระออมนี้ตักวารี

อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ๙๐

๕๒. คำประพันธ์ข้างต้นแสดงถึงคุณค่าของวรรณคดีทางด้านใด (โอเน็ต ๒๕๕๑)
ก. คุณค่าทางอารมณ์

คำสั่งข.: ใคหุณ้นัค่กาเทรีายงนปัญเลืญอากคำตอบที่ถูกต้องเพียงคำตอบเดียว
ค. คุณค่าท
างวรรณศิลป์
ง. คุณค่าทา
งสังคมและวัฒนธรรม

๕๓. คำประพันธ์ข้างต้นแสดงถึงลักษณะของผู้พูดในเรื่องใด (โอเน็ต ๒๕๕๑)
ก. ความมัธยัสถ์
ข. ความเป็นผู้นำ
ค. ความรอบคอบ
ง. ความคิดสร้างสรรค์

๕๔. เครื่องมือที่ใช้ประดิษฐ์ขึ้นไม่สามารถใช้ประโยชน์ในด้านใด (โอเน็ต ๒๕๕๑)
ก. การเก็บน้ำ
ข. การกรองน้ำ
ค. การขนน้ำ
ง. การตักน้ำ

๙๑ อ่านถ้อยร้อยความ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖