BỤI PHẤN - Sư Phạm Saigon

Ba đã viết tâm sự với Chú vào năm 1976, lúc đó cháu
còn rất nhỏ.

Chú có biết không? Mấy chục năm nay, cháu vẫn luôn
cất giữ bên mình trang nhật ký với màu giấy vàng ố cũ kỹ
đó !

TRANG NHẬT KÝ CỦA LÂM KIM LONG.

Cơn bệnh đến với tôi một cách bất ngờ và cũng không
thể tưởng được! Bề ngoài thấy không phản ứng gì nhưng
nó đã khuấy rối cả trong lòng tôi, tạo cho tôi con người
què quặt, xanh xao và yếu như cây sậy ngả nghiêng trước
gió, khiến cho tinh thần tôi trở thành bi quan, sầu muộn
hơn bao giờ hết.

Ngày trở về cũng có thể mọi người không còn nhận
được con người tôi : với một cặp nạng bên mình, cố lê
thân hình xơ xác sau một năm dạy học ở xứ người, mang
về theo mình mớ hành trang cũ mèm, lấm lem sình và
nước mặn, tích tụ nhiều đến nỗi thấy rõ sự bạc màu của
nó. Hãy tưởng tượng xem: trên con đường có một người
khoác áo bạc màu, với mớ hành trang cũ rích và cả con
người què quặt như vậy, có thể tự hào hay cúi đầu chịu
lấy một nỗi mặc cảm tràn trề đối với người đang dạy học.

Vào một buổi chiều trời mưa, nằm co ro dưới chiếc
mền được xếp làm đôi, tao liên tưởng tới một thằng bạn
đã gần gũi với tao nhiều tháng trước. “Tao không biết có
giống mầy ở điểm nào không?”. Mỗi buổi chiều, tao đều

51 | P a g e

ra cạnh bờ sông, ngồi trên đống củi chặt ở rừng (Mỹ
Bình) về, với một điếu thuốc trên tay, tao nghĩ ngợi miên
man. Hiện ra những ý không thứ tự, rồi tan dần, tan dần
như khói thuốc loãng đi trong không khí và tự biến mất!
Có người bơi xuồng ngang hỏi: “ Sao Thầy buồn quá vậy!
Nhớ nhà hay sao mà cứ ra ngồi hoài vậy? ” Tao mỉm
cười và trả lời bâng quơ: “ Buồn gì, ngồi ngắm cảnh vậy
mà! ” nhưng biết chắc mình tự dối lòng!

Một con người xa xứ, xa gia đình. khi phải đơn thân
dạy một chỗ giờ đây vắng bạn mình, và phải đi chợ một
mình, thì có vui sướng gì trong một buổi tiệc mời mọc
linh đình hay một buổi đờn ca hoan hỉ của địa phương.
Tâm trạng tao lúc bây giờ như chiếc tàu gầm thét, cố vượt
sóng trên sông, luôn luôn mang trong lòng nỗi đau đớn
quen thuộc hàng ngày mà không một hành khách nào chú
ý tới.

Tao không phải là mặt trời mà bắt những người khác
đều là hoa hướng dương.

Tao thấy nghề nghiệp của mình không phải như ngày
xưa bạn ạ!

Có thể nói, sống gần hai năm ở vùng trời Cà Mau, tao
thấy chả có ích gì, ngoài sự lo lắng của gia đình, của
người thân. Những lần về quê gặp lại vợ con, cha mẹ vợ,
cha mẹ mình và được sự hỏi thăm của cô bác, tao đều
khoác cho mình một chiếc áo có màu sáng chói. Nào là ăn
ở sung sướng, nào là dạy được tự do không bị kềm chế
bởi một ai!

Nhưng ai học được chữ ngờ!

52 | P a g e

Tao bây giờ thật sự mang trong lòng nỗi buồn bi thảm,
với tinh thần khắc khổ vô ngần. Có thể bỏ nghề được!
Tao nói dối để làm gì? Có phải để tránh sự bi lụy của
người mẹ vợ đáng kính trước khi tao tạm biệt, hay tránh
nỗi bịn rịn của vợ con hoặc sự lo lắng buồn thảm của cha
mẹ, anh chị em. Chỉ ngần ấy thôi, tao cũng không dám vẽ
lên một cảnh thật sự, mà chính tao là vai chính trong
tuồng. Tao không quá bi quan từ khi mới ra trường, cho
đến khi dạy một năm ở Cái Keo, vẫn chưa có gì để nói.

Nhưng từ lúc dạy ở xã Phong Lạc nầy mới gặp nhiều
khó khăn: chỗ dạy không được ổn, nay chỗ này, mai chỗ
khác, thái độ của ông trưởng ban tự tôn, độc tài, đôi lúc
chạm tự ái. Tao cự ông ta nhiều lần, điển hình ngày
09.11.1975…

LÂM KIM LONG

53 | P a g e

NHỚ VỀ BẠN

Nhắc đến anh Nguyễn Văn Kháng , tôi còn nhớ ngày
anh từ giã các bạn trong lớp Nhất 7 chúng ta để rời trường
Sư phạm Saigon sau khi được thầy Ngôn mời lên phòng
Giám học để thông báo về quyết định xóa tên trong danh
sách giáo sinh với lý do anh không đạt tiêu chuẩn của một
người thầy mẫu mực vì mang khuyết tật, có thể làm học
sinh thiếu tôn trong thầy, khuyết tật của người thầy khi
đứng trên bục giảng có thể sẽ làm cho học trò thiếu tập
trung nghe giảng, thậm chí với những học sinh cá biệt thì
đây có thể là nguyên nhân để chúng quậy phá, châm
biếm, chế nhạo . . .Anh Kháng đã cám ơn những thầy cô
và nền giáo dục bấy giờ đã rất xem trọng vai trò và vị trí
của người thầy trong xã hội.

Tôi còn nhớ tất rõ khi chia tay, anh Kháng đã
khóc vì dù lúc bấy giờ anh đã là sinh viên đang học năm
thứ hai Đại học Khoa học Sài gòn và do khuyết tật (teo cơ
cánh tay trái do di chứng sốt bại liệt từ nhỏ) nên được
miễn quân dịch, anh thi vào Sư phạm là do rất yêu nghề
dạy học (khác với hầu hết các nam giáo sinh chúng ta).

54 | P a g e

Tâm sự của anh Kháng trước lúc chia tay với lời nhắn
nhủ tôi : hãy giữ gìn sức khỏe và cố gắng làm tốt thiên
chức của một nhà giáo thay anh. Có lẽ đó cũng là một
trong những nguyên nhân giúp tôi vượt qua nhiều khó
khăn trong cuộc sống những năm sau ngày giải phóng để
tiếp tục bám trụ lại trong nghề cho đến hôm nay. Thời
điểm đó, chắc các bạn đều biết rất nhiều năm liên tục
ngành giáo dục phải đương đầu với hội chứng thiếu giáo
viên trầm trọng ở tất cả các ngành học, do số giáo viên
xin nghỉ việc luôn nhiều hơn số sinh viên sư phạm tốt
nghiệp ra trường hàng năm, chưa kể đến rất nhiều trường
hợp giáo viên ra trường được phân công về các vùng khó
khăn (những huyện ngoại thành như Củ Chi, Cần Giờ,
Bình Chánh… ) thì bỏ việc ngay mà không đến trình diện
nhận nhiệm sở, hoặc cũng có vài trường hợp sau khi nhận
nhiệm sở thì xin về sắp xếp chuyện gia đình vài ngày
nhưng rồi không bao giờ trở lại. Hic . . hic. . . .

VƯƠNG HỒNG CHÂU

55 | P a g e

NHỚ

Sáng nay, tôi, Thanh Minh và Kim Hoàn, những giáo
sinh Sư phạm Saigon năm nào, ngồi câu cá bên dòng sông
Saigon. Bảy năm rồi, từ ngày ra trường Sư phạm, chúng
tôi mới có dịp đi picnic cùng nhau. Mỗi người triền miên
theo những ý nghĩ khác nhau. Ừ, mà không khác nhau sao
được khi cuộc đời đã bao đổi thay ? La San Mai Thôn
buổi sáng trời trong xanh, từng hàng cây soi mình dưới
mặt nước êm đềm. Nắng dịu dàng tỏa sáng lung linh trên
thảm cỏ lơ thơ, trời vào hạ mà tôi cứ ngỡ đang xuân…

Thanh Minh không khác nhiều sau gần sáu năm vào
chiến khu , vừa từ Hà Nội trở về. Tính tình vẫn bộc trực,
thẳng thắn như ngày còn đi học sư phạm. Tôi chăm chú
nhìn từng cụm lục bình trôi bồng bềnh. Ngày xưa, tôi
thích ngắm hoa lục bình tím trôi lang thang , nhưng giờ
đây tôi thích những gì ổn định, dù chỉ ổn định trong một
khoảnh khắc nào đó.Còn Kim Hoàn, mắt lơ đễnh nhìn
dòng sông. Có lẽ, Kim Hoàn đang nghĩ về một chuyến đi
xa. Chuyến đi xa ấy sẽ được đổi bằng cả cuộc đời, tuổi trẻ
và niềm tin…Tôi không biết nói điều gì với Kim Hoàn, cô
nữ sinh Gia Long ngày nào. Thời gian và hoàn cảnh đất
nước đã làm chúng tôi ngày càng xa cách. Hôm nay, ba

56 | P a g e

chúng ta còn ngồi bên nhau trong buổi picnic này là quí
lắm rồi.

Mấy năm qua, tôi ít có dịp trở về thành phố vì đi dạy
học xa nhà (một thị trấn nhỏ tại Đồng Nai), phương tiện
đi lại khó khăn. Có lẽ vì thế mà tôi “lạc hậu” so với các
bạn ở Thành phố về mọi phương diện. Ở đó, những buổi
chiều rỗi rảnh tôi thường thơ thẩn trên quốc lộ 15 nhìn
mây bay…. Cảnh vật, nhịp sống nông thôn thật êm ả, tôi
nhớ da diết về thành phố, nơi có những người bạn thân
thương của một thời đi học rộn ràng…Tôi luôn tự hỏi :
không biết đến bao giờ mới có điều kiện tổ chức họp lớp
Nhất 7, Nhị 15 như lời hẹn ước tại Chợ Đồn năm 1974:
dù đi dạy học bất cứ phương trời nào,mỗi năm dịp hè, lớp
chúng ta họp mặt một lần?

Hôm nay, nhìn tóc Kim Hoàn bay bay theo làn gió nhẹ
lòng tôi không khỏi xao xuyến. Tôi chợt nhận ra rằng :
Kim Hoàn xinh đẹp hơn ngày xưa rất nhiều nhưng ẩn
trong sự xinh đẹp ấy có một nét gì chán chường, mỏi mệt?
Hình như trên đất nước này, Kim Hoàn không đạt được
ước mơ của đời mình: đi dạy rồi bỏ dạy, rồi dự định ra
nước ngoài sinh sống. Có phải như thế cũng là một cuộc
đời, một cách sống ? Câu hỏi này thật giản dị nhưng cần
cả một thế hệ mới trả lời được đúng hay không .

Thanh Minh chép miệng :” Mình nhớ bạn bè Sư phạm
quá , ước gì có các bạn quanh đây để vui chơi như ngày
nào”. Tuổi 18-20 bao giờ cũng đẹp. Bảy năm trôi qua mà
tôi còn nhớ rất rõ về các bạn ngày học Sư phạm Saigon.
Những ngày lớp chúng ta đi picnic tại vườn cao- su
Đường Sơn Quán, núi Bửu Long, suối Lồ Ồ, vườn hoa
Anh Đào, Hóc Môn… Bây giờ các bạn đang ở đâu ? Các

57 | P a g e

bạn có còn nhớ những “trò chơi lớn” mà tôi và Từ Lương
tổ chức hay không ?Những bạn nữ lớp mình như chị
Hường, chị Gặp, chị Hiếu, chị Nhan… ngày đi học thì áo
dài trắng tha thướt , điệu đàng nhưng khi sinh hoạt , tham
gia trò chơi thì các chị lanh lẹ, mạnh mẽ vô cùng. Chúng
ta còn rủ được các bạn lớp khác tham gia sinh hoạt nữa
chứ ! Chị Thúy, Xuân Mai, Ngộ, Vân…(lớp Mẫu giáo )
lúc nào cũng có mặt để đi picnic như một thành viên của
lớp mình. Lúc ấy, tất cả chúng ta đều rất mệt nhưng vui
lắm phải không các bạn ?

Tôi đọc cho Thanh Minh và Kim Hoàn nghe bài thơ
của Trần Minh Châu đăng trong tập san của lớp mình năm
nào:

Bình Dương nếu được về

Trèo lên cây chửi thề

Trường xưa ta chẳng nhớ

Chỉ nhớ quán cà-phê.

Những câu chữ của Châu tuy trần trụi và hằn học
nhưng trong đó có điều gì da diết, tha thiết. Ở đời, có
những cái chúng ta nói không nhớ nhưng rồi lại nhớ mãi
!Tôi nghĩ Châu cũng vậy. Chúng ta quên sao được ngôi
trường cổ kính,những năm tháng học Sư phạm,bên bạn bè
thân thương,thầy cô yêu quí !

Bây giờ, Hòa Minh đang đi bộ đội . Lớp chúng ta chỉ
có Hòa Minh và Ánh Tuyết “cộng chỉ số lương ” mà thôi.

58 | P a g e

Tôi vẫn mong hai bạn sẽ có một quãng đời hạnh phúc “rải
mộng đời theo bụi phấn bay!”. Hùng Sơn sau năm 1975 đi
học lại và đang dạy đại học Bách Khoa. Còn Tri Phúc ,
hình như bạn ấy đang là bộ đội ở Kampuchea? Nghĩ về
Tri Phúc, tôi không khỏi phân vân. Hai năm học cùng
nhau tôi không hiểu hết về người bạn học giỏi nhất lớp
mình . Tri Phúc lúc nào cũng thông minh và kín đáo , bạn
luôn biết trước và sắp đặt con đường mình sẽ đi .Ngày ra
trường Sư phạm, chúng tôi cùng về dạy tại tỉnh Gia Định,
Phúc tốt nghiệp cao hơn nên dạy đất liền gần Thủ Đức,
còn tôi, Hòa Minh và Hùng Sơn thì :

Một sáng thầy về Tam Thôn Hiệp

Qua chuyến đò xuôi, mấy đoạn trường…

Trong ba người ngồi đây sáng nay câu cá , theo tôi có
lẽ, Thanh Minh là người được cuộc đời ưu ái nhất. Mỗi
khi nghe dự báo thời tiết : Trời nhiều mây, rải rác có mưa
vài nơi là tôi phì cười. Tôi đã từng nói với Thanh Minh
:”Dự báo như vậy mình làm cũng được không cần đài Khí
tượng- Thuỷ văn Nam bộ của Minh”.Thanh Minh chỉ biết
cười trừ !

Nhân vui chuyện , tôi đã hỏi : “Sao Thanh Minh và
Kim Hoàn không đến với nhau? Những chàng trai Pétrus
Ký và những cô gái Gia Long xưa nay đã trở thành nhiều
cặp “ tiên đồng-ngọc nữ” cơ mà ?”. Thanh Minh khẽ
mím môi và lắc đầu, còn Kim Hoàn cúi xuống nhìn dòng
sông…Thôi thì, con tim có những lý lẽ riêng của nó!

Kim Hoàn với tay khều một cụm lục bình. Lục bình chỉ
còn những cọng dài, xốp sau khi trải qua bao nổi chìm.

59 | P a g e

Lục bình chỉ có giá trị khi được dùng làm phân xanh hoặc
đan lát, còn cứ trôi lang thang mà giờ đây tôi lại thấy thế
nào ấy ! Tôi ném mạnh cụm lục bình tàn úa xuống dòng
sông. Mặt nước sông chao động rồi lại im ắng, cọng lục
bình tiếp tục trôi, không biết Kim Hoàn nghĩ gì về số
phận của loài lục bình này nhỉ!

Buổi sáng trời đẹp, có lẽ lòng của cả ba chúng tôi cũng
thanh thản, tôi định bảo Kim Hoàn hát một bài gì đó cho
vui, nhưng tôi không muốn phá vỡ phút yên tĩnh ngắn
ngủi này nên thôi . Vài hôm nữa là hết hè, tôi sẽ giã từ
Thành phố để trở về công việc thường ngày. Có thể hè
sang năm hoặc vài năm nữa tôi sẽ cùng Thanh Minh và
Kim Hoàn trở lại dòng sông này câu cá, để nhìn sông
nước, nhìn những cụm lục bình nổi trôi và cùng nhau ôn
lại kỷ niệm đã qua. Có thể chúng tôi không còn có dịp gặp
nhau nữa vì Kim Hoàn sẽ định cư ở một đất nước xa xôi
nào đó…

Tất cả rồi sẽ qua đi, tôi và Thanh Minh vẫn còn ở lại
đây, cái đất nước khốn khó này , với bao kỷ niệm đong
đầy. Những điều muốn nói với Kim Hoàn, tôi chưa nói
được (và tốt hơn là không nói).

Đó là vấn đề tình tự quê hương !

Thôi thì mỗi người đều có sự lựa chọn con đường
tương lai của mình…

Năm tháng rồi sẽ trôi qua, chiến tranh rồi cũng lùi xa,
một thời tuổi trẻ rộn ràng sẽ trôi qua, hy vọng chỉ còn
đọng lại tình bạn của chúng mình, những giáo sinh Sư
phạm Saigon năm nào.

60 | P a g e

Tôi chợt nhớ câu thơ nổi tiếng của Shakespeare :” To
be or not to be? That is a question !”(Vâng, Tồn tại hay
không tồn tại ? Đó là vấn đề!).

( Trích nhật ký ngày 25/7/1981)
ĐÀO TỪ

61 | P a g e

VÒNG TRÒN KẾT NỐI TÌNH BẠN

Thế là dự định đi thăm bạn Tri Phúc, người bạn tài hoa
năm xưa, nay đang nằm nhà điều trị bệnh, đã thành hiện
thực! Nhân dịp bạn mời chúng tôi lên nhà chơi vào ngày
lễ 30.04.2012. Tôi đã liên hệ với người bạn thân thiết là
Lâm Kim Long, quê Hóc môn, đã cùng dạy học cùng tôi
những ngày ở tận Cà Mau, mà tôi coi như người anh tinh
thần, vì bạn lớn tuổi hơn, chững chạc hơn và cũng là
người có gia đình khi học chung đệ nhất niên Sư phạm
Saigon. Qua bạn, chúng tôi đã rủ thêm hai bạn nữa là
Vương Hồng Châu và Trương Line, mà quê của Line
cũng ở xứ ‘Muỗi’!

Tôi đang bon bon trên đường lên Saigon thì điện thoại
đổ chuông, ngừng xe mở máy. À! Bạn Thanh Minh,
Giám đốc đài Khí tượng- Thuỷ văn Khu vực Nam bộ , là
bạn học Sư phạm chung lớp trước kia. Nghĩ vui trong
đầu: “ Chắc Minh có tin sóng thần hay bão tố gì đây mới
gọi mình? ”, nhưng không, Minh rủ: “ Các bạn có lên
Phúc thì phải ghé tới nơi Minh làm việc nha! Hôm nay
Minh bận việc và sắp lên đường ra Hà Nội nên không thể
qua Phúc được. Ráng đến nha!”. Những lời mời của bạn
như rót mật vào tai, tôi ok và liên hệ ngay tức thì với
Long và các bạn để thay đổi một chút so với kế hoạch lúc

62 | P a g e

ban đầu. Mọi người đều vui vẻ nhận lời và hứa sẽ đến nhà

Phúc sau!

Tôi đến số 8 Mạc đỉnh Chi lúc 10g15, vào cơ quan
không cần trình báo do Minh đã dặn dò nhân viên bảo vệ.
Minh đã xuống gặp tôi. Khuôn mặt hiền lành của bạn, nấp
sau cặp mắt kiếng trắng hiện ra mà tôi nhận ra ngay,
không một chút bỡ ngỡ! Mặt mũi cả hai tươi tỉnh sau cái
bắt tay nồng ấm! Chúng tôi đứng dưới sân cơ quan chờ
các bạn .

“ Sao lâu vậy? Giờ đang tới đâu?”. “ Tao và các bạn
đang đứng trước cơ quan nè. Có thấy mày đâu?”. Tôi trả
lời: “ Đừng dóc cha nội. Tôi và Minh đang đứng ngay
cổng chờ các bạn mà!”. Chợt Minh chỉ tay về hương
cổng phụ: “ Kìa! Long và mấy người nữa đứng sau gốc
cây to.”. Trời! Đứng sau gốc cây cổ thụ to đùng thì có trời
mới thấy! Tôi lẩm bẩm!

Đầy đủ cả, Trương Line với nụ cười loe miệng không
thể nào quên và Vương Hồng Châu , còn đó khuôn mặt
baby tuy tóc đã muối tiêu nhưng vẫn nhận ngay ra dù 38
năm xa cách! Nụ cười của bạn thật hiền lành và phúc hậu
làm sao! Bạn Long của tôi thì khỏi phải nói! Vẫn khuôn
mặt khắc khổ, nghiêm nghị khiến người lạ có thể ngán
ngẩm nhưng cặp mắt vẫn sáng trưng khi nói và cái chất
têu tếu nông dân vẫn còn đây đó!

Cả bọn kéo lên văn phòng sau khi xin phép và cáo lỗi
sẽ đến Phúc sau! Minh vui vẻ hỏi các bạn thích uống gì và
sẽ chiều tới bến! Chúng tôi chỉ nói: “ Có gì làm nấy!”.
Minh vòng qua phòng bên, lấy từ trong tủ lạnh chai
Champagne mới toanh, sau khi đã dọ hỏi chúng tôi có
thích uống rượu mạnh không? Thế là Minh lôi từ trong tủ

63 | P a g e

đủ loại rượu ngâm màu vàng ngon mắt. Nào là ngâm rắn,
ngâm con sao biển hay con gì nữa mà tôi nhìn thấy ghê
ghê! Mọi người bị Minh hù nên đồng thanh lắc đầu quầy
quậy! Và Minh chỉ lôi ra chai rượu nước trắng, như ‘nước
mắt quê hương!’. Ghê thật! Nhớ ngày xưa Minh trong lớp
hiền lành như Bụt, thế mà nhoáng một cái mà giờ đã có
tửu lượng hàng khủng! Hơn cả tôi, là người đã từng biết
đến món cay này năm 17 tuổi và vẫn uống đến nay, tuy
chỉ lai rai vài ba sợi!

Từng ly Champagne màu tím, mát lạnh như làm khoan
khoái cái cổ họng đã khô khốc tự nãy giờ! Làm vài ly là
đã bắt đầu cảm thấy cái say dịu êm , đã vậy, còn khuyến
mãi thêm ly rượu trắng. Chẳng mấy chốc, rượu tím nhẹ đã
hết và chai rượu trắng cũng vừa vơi! Chuyện trò rôm rả
như những học sinh gặp gỡ lại sau những ngày hè. Chọc
ghẹo vui qua những kỷ niệm với nhau xưa. Không quên
nhắc đến những bạn bè đã mất, nhắc đến Hùng Sơn với
công kết nối bạn bè ngày nay, và với Từ Lương ngày bạn
chưa mất! Minh hứng chí gọi điện cho Hòa Minh rủ rê
nhưng bạn bận việc và từ chối, Minh cũng không quên
chọc ghẹo về bài viết của Hòa Minh trước đó, kể chuyện
lên Hóc Môn thăm bạn Lâm Kim Long và được ăn kẹo
đậu phộng do Long làm bỏ mối. Minh nói: “ Hòa Minh
chỉ được cái nói dóc không à! Ăn được cái rìa kẹo thôi
chứ làm gì mà ăn được kẹo bỏ mối?”, vừa ghẹo Hòa Minh
mà bạn cũng không quên liếc nhìn bạn Long đang ngồi tại
bàn và cười cười hóm hỉnh! Long cũng chỉ biết cười trừ
mà thôi vì thực sự là đúng như vậy. Cả đám chúng tôi
cười rần rần. Thật thú vị cho những người bạn, xa nhau
lâu lắm rồi và nay gặp lại vẫn vui vầy với nhau, không
một chút tị hiềm và giận dỗi với những lời không êm lỗ

64 | P a g e

tai. Châu cũng không kém cạnh! Gọi ngay cho Lý Ngọc
Hà hỏi thăm và chuyền điện thoại cho nhau để mỗi người
có cơ hội tâm tình. Đến phiên mình, tôi chỉ hỏi và ghẹo ni
sư Hà giờ tu ở đâu, tại chùa nào? Và chỉ nhận được tiếng
phản đối nhẹ nhàng và tiếng cười trong trẻo khanh khách
của Ngọc Hà!

Chưa chịu thôi! Minh lại khui thêm chai Champagne
nữa. Bạn bè như quên say và cả hai chai, vừa màu tím,
vừa màu trắng hết sạch! Lại thêm chai rượu Tây hảo hạng
nữa được mang ra mà Minh dặn dò, nếu không uống hết
thì mang qua nhà bạn Phúc làm tiếp!

Chuông lại reo! Biết ngay Phúc đang nóng lòng chờ ở
nhà! Y chang! Phúc dặn tranh thủ! Cảm thấy đã vừa đủ
khi ai nấy cũng ngà ngà và hơi có vẻ nói linh tinh! Chúng
tôi đứng lên bắt tay Minh từ giã và cũng không quên chúc
bạn thượng lộ bình an khi ra Hà Nội vào ngày mốt, tôi thì
đã vì uống nhiều hơn ai hết và lai rai tiếng Anh:“ Have
you a good trip!”

Cả bọn lại kéo đến nhà Phúc. Cánh cửa sắt kéo của căn
nhà lầu, ngay mặt tiền đường Trần Quang Khải như được
vén màn. Bạn Phúc với dáng vẻ ốm yếu nhưng cười thật
tươi, đã đứng đón ngay chân thang lầu từ bao giờ? Chúng
tôi đẩy xe vào, để cạnh chiếc xe hơi màu trắng và lên
ngay tầng lầu! Sau giây phút tay bắt mặt mừng! Sau phần
giới thiệu vợ con, người vợ mảnh mai nhưng trắng trẻo và
xinh xắn cùng người con trai mạnh mẽ, vạm vỡ và là
người đang đảm đương kế tục chuyện của Công ty, thấy
hiền lành, ngoan ngoãn, tôi cảm giác gia đình Phúc thật
đầy đủ và hạnh phúc! Chúng tôi ngồi vào bàn trà đạo,
trong lúc chờ phu nhân của Phúc làm mồi là nhiều món ăn

65 | P a g e

bắt mắt và nhất là những lọn bánh tráng cuốn một cách
khéo léo, đều đặn mà chúng tôi đã được thưởng thức sau
đó!

Cũng lại là nhắc chuyện học hành ở lớp hồi xưa nhưng
có phần phong phú hơn vì bạn Phúc biết rất nhiều, và
cũng không quên nhắc lại những giai thoại của những bạn
đã mất như Từ Lương, Nguyễn Đình Túy, Kiều Mai,
Nguyễn Văn Đặng và nhất là nhà thơ Trần Minh Châu mà
Nguyễn Thị Trầm Mặc của tác giả thật sự là Nguyễn Tri
Phúc đã làm điên đảo bạn một thời!

Chai rượu tây vẫn còn hơn 2/3 mà cả bọn mang qua đã
lại cạn sạch đến giây phút cuối! Kèm theo là những lon
bia xanh Heineken mà ai muốn uống bao nhiêu tùy thích!
Ngồi chung với gia đình Phúc mà vẫn cảm thấy đầm ấm,
tự nhiên như trong nhà mình! Bạn Châu đã dùng máy
chụp rất nhiều tấm hình kỷ niệm và cũng không quên nhờ
con trai của Phúc, chụp dùm để cả bọn có vài tấm ngồi
chung cho trọn bộ, để dành làm kỷ niệm mỗi đứa cuối
đời và để lưu giữ thật lâu hình ảnh bạn bè nếu càng về sau
này, sẽ có những bạn phải lìa xa khi tuổi đã cao! Điều
không ai tránh khỏi!

Từ giã ra về như còn luyến tiếc, chúng tôi hẹn nhau có
thể gặp lại vào dịp đám cưới con Tuấn Râu mà đã nghe
nói và chắc chắn sẽ cụng ly tại nhà bạn Đào Từ, Du lịch
Long Hải ,vào cuối năm nay ngày 31.12.2012. Hy vọng
bạn sẽ tổ chức thật vui, thật hoàn hảo!

Một nỗi ân hận khi giờ chợt nhớ ra : đến thăm bạn
Phúc đang điều trị bệnh mà tôi quên cùng bạn bè mua
tặng bạn một món gì đó mang tính kỷ niệm, như một kỷ
niệm chương và bó hoa tươi, để chúc phúc sức khỏe bạn

66 | P a g e

và gia đình bạn. Thật thiếu sót và mong bạn Phúc thứ lỗi
cho chúng tôi! Mong thay!

Và qua bài viết này, tôi cũng đại diện anh em, cảm ơn
sự tiếp đãi nồng ấm của bạn Thanh Minh và nhất là gia
đình bạn Phúc. Một ngày thật khó quên với Long ,Hải,
Châu , Line…

NGHIÊM HẢI
1-5-2012

67 | P a g e

NHỮNG NGƯỜI BẠN ĐI XA

XUÂN HƯỜNG:”Gặp” ơi! Sao mình vẫn thích được
gọi tên này để thương và nhớ về thời sư phạm. Ước gì
bọn mình được trở lại những này xa xưa ấy, có thầy cô,
bạn bè và những đứa học trò đáng yêu của Trường Sư
phạm Thực hành.

Gần 40 năm trôi qua ký ức về sư phạm dù có mờ nhạt
nhưng tình thân bè bạn mình vẫn luôn trân trọng và nhớ
mãi. Nhị 15 có những bạn ở xa hơn nửa vòng trái đất , có
những bạn không tin tức gì, có những bạn đã khuất. Mình
– Gặp và các bạn còn lại cùng thắp một nén hương để
tưởng nhớ đến những người bạn đã rời xa chúng ta mãi
mãi:

Với Nguyễn Kiều Mai: như người em gái ruột thịt của
mình, chân thành và thấm đẫm tình cảm qua hai năm sư
phạm. Hai chị em đã liên lạc thư đến năm 1984, hiện giờ
mình vẫn còn giữ những lá thư đó. Mình được cái may
mắn là còn gặp lại Kiều Mai lần cuối (01/01/2007). Hôm
đó họp mặt Sư phạm xong, Từ Lương gợi ý lên Long
Khánh thăm Kiều Mai (qua Liễu trước đó mình được biết
Kiều Mai bị bệnh) (có mặt Từ Lương, Minh Hạnh, Tuấn
Râu, Hòa Minh….) Kiều Mai ốm yếu, mảnh khảnh , nụ
cười và ánh mắt không còn như xưa nhưng vẫn nhớ và

68 | P a g e

nhắc lại họ tên bọn mình. Đến khi Kiều Mai mất bọn
mình (Gặp-Nhan-Sương-Minh Hạnh-Hòa Minh-Trung
Chánh) cũng kịp có mặt ở Long Khánh được thắp nhang
và đưa Kiều Mai đến nơi an nghỉ cuối cùng , nhớ quá phải

không Thu Lan!

Với Từ Lương: Mình rất bất ngờ và hết sức cảm động
khi vào tháng 05/2000, Từ Lương và Hòa Minh đã tìm ra
được nhà mình ở Gò Công, 26 năm gặp lại thật là vui. Rồi
hai bạn phải vội vã về Sài Gòn. Mình gặp Từ Lương ở
đám tang ba Thanh Minh, họp mặt Sư phạm năm 2007 và
đến lúc Từ Lương mất (Hòa Minh báo tin). Từ Lương đối
với bạn bè thật hết tình trọn nghĩa vậy mà khi Từ Lương
bệnh nằm viện không một ai biết để thăm viếng (Hòa
Minh là bạn gần gũi nhất với Từ Lương cũng không hay).
Dù đám tang Từ Lương vẫn có mặt bạn bè ở xa: Trung
Chánh, Liễu (Long Khánh), Ngọc Sương, Lan, Nhan, Hòa
Minh, Thanh Minh và có cả ban đại diện trường Sư
phạm. Từ Lương ra đi quá đột ngột để lại bao thương tiếc
cho bạn bè và mình biết Lan rất buồn vì là Chị kết nghĩa
với Từ Lương mà cũng qua bất ngờ khi hay tin này. Vẫn
còn buồn khi nhớ tới phải không Lan?

Với Nguyễn Văn Đặng: Năm nhị niên Đặng là Trưởng
khối Học tập của trường và lập ra Thư quán (ở góc phải
của lầu). Ngoài giờ học tập, Đặng gắn bó với hoạt động
của Thư quán, mình cũng như người chị hỗ trợ cho Đặng
trong công tác này. Đám cưới Đặng mình và Gặp có đến
dự sau đó vì mình chuyển vể quê Gò Công không gặp lại
nữa. Thu Lan kể tiếp cho mình nghe về Đặng sau này đến
lúc mất nhé !

69 | P a g e

Với Nguyễn Đình Túy: Năm nhị niên là Trưởng khối
Văn nghệ của trường, làm được một tháng và mất xe đạp
– từ chức luôn. Nhờ Nguyễn Đình Túy mà lớp mình có
tham gia các tiết mục văn nghệ trường trong đó có bài
“Bình ca 1 “ là hợp ca của bọn mình Lan nhớ không (còn
hình mình đã gửi cho Tri Phúc) ? Sau 1975 Túy có gia
đình được một con nhưng trong công việc (vẫn dạy) bị
chèn ép sao đó Túy nghỉ dạy về Saigon sống một mình, bị
stress và mất (không rõ năm).

Với Phan Thị Nguyên: Nguyên cùng quê với Tước và
Chánh, nhắc đến Nguyên là nhớ đến tiếng cười và mái tóc
cũng thân thương lắm Lan có nhớ không? Bặt tin Nguyên
vào khoảng những năm 1980. Đặng, Túy và Nguyên
không biết bạn nào ra đi trước.

Với Trần Minh Châu: lần họp mặt 2010 tại cơ quan
Thanh Minh (Lan bị bệnh không đi), năm đó có chị Ngọc
Hà, Nhung, Sương, Liễu. Nam thì khá đông (là số bạn cũ)
Minh Châu hứa xuống nhưng hôm đó là bị bệnh nhập
viện và thời gian sau qua đời luôn. Hôm Châu mất , Thủy
(vợ Châu) có điện thoại báo tin cho mình khi còn khoảng
4h nữa hỏa thiêu rồi nên mình và các bạn không đến
viếng được, chỉ gửi lời chia buồn qua điện thoại. Thủy có
gửi cho lớp mình một tập thơ của Châu (Nhung đang giữ)
đọc để biết rõ hơn về sự nghiệp của bạn khi bạn chuyển

ngành.

Hình bọn mình đến vườn nhà Minh Châu ăn bánh xèo,
hái chôm chôm, mình vẫn còn giữ Lan nhớ không?

Dù biết rằng mỗi người một số phận! Lần lượt kẻ trước
người sau ra đi , nhưng khi nghĩ về những người bạn vắn

70 | P a g e

số của lớp, mình vẫn cảm thấy buồn man mác phải không

Lan?

THU LAN :Hường và các bạn thương ! Với Kiều Mai
mình ngồi chung bàn thứ hai ,từ cửa vào MAI-NHAN-
GĂP nên thân nhau lắm, Nhan là bạn thân cùng học
chung Ngô Quyền và cùng đậu vào Sư phạm và Mai luôn
gần gũi chia sẻ nhau trong học tập ; hằng ngày Mai còn
chở mình trên xe PC về nơi trọ ở Phú Nhuận ,còn nhà
bạn gần sân bay Tân Sơn Nhất. Khi ra trường,mình được
ở Biên Hòa còn các bạn và cả Liễu về Long Khánh.

Khóa học của bọn mình cũng may mắn ,ra trường sau
một năm là miền Nam hoàn toàn giải phóng ,thống nhất
đât nước, mỗi đứa vẫn dạy học và thêm công việc mới
theo yêu cầu địa phương. Kiều Mai làm việc rất tốt ,hơn
nữa gia đình có Anh tham gia cách mạng, có chồng là Cán
bộ Thị xã Long Khánh và có hai con gái , bé gái đầu rất
giống Kiều Mai và nay chắc cũng tốt nghiệp đại học,
Cuộc đời tưởng êm xuôi nhưng Mai không được hạnh
phúc ,tâm bệnh gầy yếu,quá suy kiệt và vĩnh viễn đi xa.
Hôm tiễn đưa Kiều Mai lần cuối cùng bọn mình đã đến
như Hường kể , nhớ mãi mình ,Nhan,Liễu,Chánh đến sớm
và chờ các bạn Thành phố đi lạc đường , lo lắng rối cũng
kịp có tràng hoa của lớp đưa Kiều Mai ra đi mãi mãi…

Rất tiếc khi Từ Lương gọi đi thăm mà mình không sắp
xếp được . Với Từ Lương thì nhiều kỷ niệm đặc biệt hơn,
Từ Lương nhận mình là chị kết nghĩa và tình nghĩa chị
em rất đúng mực khi còn đang học ,hai chị em chia sẻ
,giúp đỡ học tập, thực tập sư phạm ở Trường Sư phạm
Thực hành, đi thực tế ,cắm trại ….Từ Lương rất tốt với tất
cả bạn bè , chân thật gần gũi , phải nói là tâm điểm nối

71 | P a g e

vòng tay lớn của lớp mình khi còn sống, rất tâm tư họp
mặt bạn bè ,thăm bạn ốm đau. Bây giờ chắc bạn ấy sẽ rất
vui nơi chín suối khi bọn mình, Hùng Sơn, Tri Phúc ,Đào
Từ, Hòa Minh,Thanh Minh,Nghiêm Hải ,Ân,Cao, Hường,
Sương , Nhung, Nhan, Hà, Gặp ..họp mặt. Mình sẽ cố tìm
nhau cho đủ Hường nha , trừ các bạn đã đi xa không bao
giờ trở lại. Từ Lương ra trường dạy ở Long Thành và vẫn
liên lạc thường xuyên ở Biên Hòa, cũng có đụng chạm
nhà trường và lúc khó khăn kinh tế nên về Sài gòn kinh
doanh ,làm kinh tế có khá hơn nhưng chỉ lo một mình,
Hòa Minh,Thanh Minh và các bạn Saigon sâu sát hơn.
Hai chị em vẫn liên lạc nhau trong các dịp Tết và không
ngờ bịnh nan y đến quá nhanh và mất vĩnh viễn Từ Lương
như Hường đã kể…

ĐÀO TỪ:

Với Nguyễn Tri Phúc : Giờ thì Tri Phúc đã ra đi mà hồi
ký vẫn còn dang dở… “Cái tin vịt” ngày xưa đã thành sự
thật rồi Tri Phúc ơi ! Khoảng cuối năm 1978, nghe tin Tri
Phúc mất từ chiến trường Kampuchea , đã đưa về nước.
Tôi và Xuân Mai chạy ngay về Thủ Đức viếng bạn ,
nhưng rất may , đó chỉ là “tin vịt “ vì lúc đó Tri Phúc bị
bệnh nằm viện chứ không phải hy sinh … Giờ đây, lớp
Nhất 7 và Nhị 15 khóa 11 Sư phạm Saigon đã mất đi một
người bạn tài hoa, thông minh và nghĩa tình…

XUÂN HƯỜNG- THU LAN- ĐÀO TỪ

72 | P a g e

NHỚ TỪ LƯƠNG

Một buổi tối đầu năm 2008 , lúc này Thành phố đã
rộn ràng không khí Tết, Lương đến kiếm tôi với thiệp mời
dự Lễ mừng thọ Thân mẫu trên tay, vào ngày 25 Tết tại
nhà hàng Cát Tường ở Quận 5 , và Lương chỉ liên lạc và
mời được Thanh Minh, Hòa Minh, Minh Hạnh và tôi.

Sáng sớm mùng 3 ( năm 2008 ) , đang còn ngái ngủ
trên giường thì chuông điện thoại vực dậy gọi chuẩn bị đi
du xuân với Từ Lương thăm viếng bạn bè , một cuộc hẹn
ngẫu hứng bất ngờ.! Tết mà !

Lương lái xe hơi chở Sơn , Hòa Minh, Minh Hạnh
và điện thoại cho Thanh Minh nhưng không liên lạc được.
Cả bọn nhất trí chọn về Bình Chánh thăm nhà chị Sương
trước. Nhớ ngày còn học Sư phạm, mình đến nhà chị là
một miền quê với đồng lúa và các ngôi nhà nằm rải rác ,
mà khi muốn vào nhà thì xe phải để ngoài lộ rồi đi trên
đường đê băng qua đồng lúa bao quanh nhà. Còn bây giờ
thì xe hơi chạy trên đường nhựa thẳng tắp và đậu ngay
trước ngôi nhà gạch có khoảng sân với cổng rào ở phía
trước. Thật là vui mừng được gặp chị Sương sau hơn 30
năm xa cách ! Sau đó trực chỉ Biên Hòa , đến Cù lao Phố
thăm gia đình chị Thu Lan. Sau đó vào lại thành phố Biên

73 | P a g e

Hoà, ghé nhà chị Nhan. Lúc này trời đã về chiều nên bỏ
dự định đi Long Khánh thăm chị Liễu, và đoàn quay trở
về thành phố, ghé nhà Thanh Minh nhưng thấy nhà đóng
cửa.

Một ngày tuyệt vời vì mình đã gặp lại 3 người bạn sau
hơn 30 năm xa cách.

Một buổi sáng tháng6/2008 ( tức 12 – 5 Âm lịch
), khoảng 09 giờ, Sơn nhận được cú điện thoại của Hòa
Minh báo tin Từ Lương đã qua đời ! Quá đột ngột ! Quá
đau đớn ! Chúng mình mới cùng đi với nhau mấy tháng
trước cơ mà !

Lập tức Sơn báo cho Minh Hạnh vì Hạnh ở gần nhà
mình nên mình bảo Hạnh ráng thu xếp công việc đến
ngay nhà Từ Lương ngay để gặp mặt bạn mình lần cuối.

Căn nhà đã được dọn trống trải phía nhà trước và trên
chiếc ghế bố đặt chính giữa nhà, Từ Lương với gương
mặt bình thản nằm ngay ngắn trong chiếc áo trắng dài tay
và cặp mắt kiếng ở cạnh bên.

Ngày động quan tiễn Lương ra mộ chôn ở nghĩa trang
của chùa nằm trên xa lộ Đại Hàn, gần mũi tàu An Lạc, chị
Thu Lan từ Biên Hòa cũng có xuống dự. Nghĩa trang đất
thì chật, mộ đã chôn gần phủ kín , nên nhìn cảnh các đạo
tỳ chuyển đòn tay liên tục, hò hét nâng lách cái quan tài
nặng nề ( loại thượng hạng) qua các ngôi mộ đã xây dựng
khít nhau, thấy thương cho Từ Lương quá ! . Nhìn qua chị
Sương, chị Thu Lan , Minh Hạnh, thấy ai cũng ngậm ngùi
!

74 | P a g e

Năm 2008 ! năm 2008 ! Tại sao các bạn mình lại gặp
được Từ Lương nhiều trong năm đó. ?

Tôi đã để mất các files hình chụp năm đó khi máy tính
bị hư, nhưng may quá nhờ chị Thu Lan còn giữ , và mới
gởi lại cho tôi nên chúng ta còn lưu giữ được hình ảnh của
bạn mình trước lúc chia xa.

HÙNG SƠN

75 | P a g e

NGÀY GIỖ TỪ LƯƠNG

“Hồng ơi! Nhanh lên !Chị Thu Lan hẹn 9g đi đó.” Tôi
hối vợ khi nhìn đồng hồ đã chỉ 9g05 của buổi sáng ngày
30.06.2012, ngày giỗ lần thứ 4 bạn Từ Lương, người bạn
năng động, hòa nhã và vui vẻ với bạn bè năm xưa, khi còn
học chung nhất 7 và nhị 15 Trường Sư phạm Saigon, bạn
rất nhanh nhẹn, tháo vát trong những sinh hoạt ngoại
khóa.

Dừng tại chợ Tân Mai để mua vài hộp bánh, chúng tôi
đến nhà chị Lan trễ nửa tiếng theo như kế hoạch. Tôi nơm
nớp lo chị Thu Lan phiền lòng vì chờ đợi chúng tôi.
Mừng quá! Chị vẫn vui vẻ và mời chúng tôi vào nhà. Xe
hơi đã chờ sẵn trong sân và đã lăn bánh sau khi chúng tôi
chào hỏi , nói chuyện với anh Tám Quang, chồng chị, một
lúc . Trên đường đi, thỉnh thoảng tôi lại xen ngang những
mẩu chuyện giữa chị Lan và Hồng. Tôi thật vui khi Lan
và vợ tôi tương đối hòa hợp. Xe đến nơi đã là 11g30, lại
trễ đúng nửa tiếng vì những lần dừng do Thành phố
Saigon đông đúc và do vài lần vòng quanh để tìm cho
bằng được số 43 đường Hậu giang. Căn nhà lầu 4,5 tầng
với bên dưới là tiệm bán vàng mà gia đình bạn cho thuê.

76 | P a g e

Bạn bè gồm Đoàn Hùng Sơn, với điện thoại cầm tay
vẫn còn đang chỉ dẫn tận tình đường đi dù xe đã đến nơi.
Bạn Đinh Xuân Hường, hoa khôi của lớp, đã ra tận cửa
xe với nụ cười thật tươi của ngày nào. Hòa Minh với dáng
cao lớn kèm nụ cười đôn hậu. Sự đón tiếp ngày càng thân
mật hơn khi có mặt vợ con Từ Lương. Những vòng tay
ôm ấp như đã thân thiết nhau từ lâu giữa vợ bạn đã mất và
Thu Lan khiến chúng tôi khá xúc động! Ồ! Còn ai kia nữa
với dáng thấp người và hơi mập mạp. Bạn bắt tay tôi và
bỡ ngỡ ban đầu cũng tan nhanh thì ra là Trương Minh
Hạnh! Người bạn gặp nhau chỉ được vài buổi học của lớp
Nhất 7, vì sau đó bạn đã bị cảnh sát chìm chế độ cũ bắt
trên đường đi học năm 1972 do những hoạt động trong
phong trào sinh viên chống đối chính quyền thời ấy.

Cả đoàn như đầy đủ theo dự tính và sau đó đã được gia
đình Từ Lương, niềm nở hướng dẫn lên tầng lầu sân
thượng, nơi căn phòng nhỏ nhìn ra khoảng sân thoáng mát
phía trước, có khoảng chục chậu mai đang xanh tươi màu
lá và cũng là nơi đặt bàn thờ Từ Lương bên trong nhà.
Khuôn mặt trắng trẻo với cặp mắt kiếng gọng đen cố hữu
của Từ Lương trong khung hình như đang có nét mỉm
cười hài lòng khi chúng tôi cùng đứng thắp nhang khấn
vái. “ Bạn ơi! Đã 38 năm qua đối với riêng tôi. Nay gặp
lại thì đã trễ rồi. Căn bệnh đã cướp đi mạng sống của bạn
vào năm 2008 và chúng tôi thực sự đã mất bạn. Người
bạn mà có lẽ, đã chiếm được cảm tình nhiều nhất của cả
lớp trong hai năm học chung. Nay đứng trước bàn thờ
bạn, mong hương hồn hãy phù hộ cho chúng tôi được
sống nốt những phần đời cuối còn lại một cách thanh
thản và tại vị nhất để còn có thể đến với các bạn đã mất

77 | P a g e

qua các năm sau nữa, bạn Từ Lương nhé!”. Đó là những
lời khấn thầm trong tôi, khi nhìn vào di ảnh bạn.

Lúc nào cũng vậy! Bạn Sơn sắp xếp mọi người để
chụp hình trước bàn thờ sao cho có cả hình bạn Từ
Lương, đang treo trên cao. Sau phần bạn bè là đến phần
chụp hình gia đình bạn. Người vợ hiền lành cùng con
cái, con dâu và các cháu gái tập trung lại cho nhiếp ảnh
gia trổ tài và Sơn đã hứa, sẽ tặng cho gia đình một tấm
ảnh rửa to để làm kỷ niệm. Trong các tiệc vui hay bữa
giỗ kỷ niệm như hôm nay , sự có mặt của Sơn cùng
máy chụp hình luôn làm sôi động từng lúc; ngay cả sau
đó, khi nói chuyện trong bàn giỗ với cái chất giọng còn
lơ lớ như người Tàu Chợ Lớn của bạn, kèm sự thật tình
hiện rõ trên khuôn mặt, không ít thì nhiều, cũng tạo
niềm tin yêu của chúng tôi đối với bạn và đối với trang
mạng lớp mà bạn đang quản lý. Bạn Minh ‘lớn’ của
chúng tôi thì luôn có giọng nói ôn tồn, đứng đắn của
người nói chuyện nghiêm túc, bạn có tư cách thật đúng
mực! Không phải như tôi, hay bông đùa và hay đưa cái
nét chọc ghẹo vào trong câu chuyện dù vẫn luôn tự xét,
bản thân khó thay đổi được điều đó, nó như chất liệu đã
ngấm vào máu từ lâu lắm rồi!

Hai bông hoa của lớp đang cùng trò chuyện với vợ Từ
Lương và vợ tôi. Người vợ của bạn quá cố cũng thật khéo
tay khi chúng tôi nhìn vào các món ăn được bày biện đầy
trên bàn và biết sau đó là do vợ bạn tự nấu. Đủ các món
ngon! Những mẩu chuyện đời tư và đời chung như quyện
vào nhau, tạo được không khí đầm ấm như trong một nhà.
Tôi đã vui lây với cảm giác đó. Bạn bè còn sống và để
đến được với nhau nhiều khi đã khó, còn như hôm nay
hay trước đây, vào ngày giỗ bạn nhà thơ Trần Bình Dân (

78 | P a g e

Bạn Châu) chẳng hạn, đến được trong ngày giỗ và thật
tâm với các nén nhang, như tưởng niệm của mỗi người
bạn đến người đã mất thì cũng thật đúng như lời Tri Phúc
lúc trước. “ Chúng tôi sẽ không bao giờ quên các bạn đã
mất đâu, các bạn vẫn sống mãi trong lòng mỗi người
chúng tôi!”.

Nhìn vợ tôi trò chuyện vui vẻ với bạn gái trong lớp, tôi
cũng mừng thầm vì cứ lo là Hồng sẽ không hòa hợp và vì
tôi biết, trong đầu của vợ tôi lúc nào cũng canh cánh nỗi
lo chuyện nhà mà hầu như đi đâu cũng thế, từ trước đến
giờ, lúc nào cũng như bận bịu với niềm lo lắng cố hữu.
Tiệm Net gởi lại cho hai đứa con và bạn chúng, không
làm vợ tôi yên tâm chút nào! Thôi! Lâu lâu cũng phải có
chuyến đi chơi chung và có niềm vui riêng chứ? Tôi nhủ
thầm.

Lời mời của bạn Trương Line, muốn bạn bè đến nhà
dự tiệc chiêu đãi những bạn giáo viên từ nước ngoài về và
từ Cà Mau lên vào 5g chiều đã được Minh ‘lớn’ thông
báo. Do còn bận việc nên Thu Lan và chúng tôi không thể
đến được mong Trương Line thông cảm. Có lẽ các bạn
Minh, Sơn và Hạnh sẽ đại diện đến với bạn sau đó?

Chúng tôi ra về sau khi từ giã gia đình Từ Lương, mỗi
người nhận được quà là những bịch bánh ít, nhân dừa và
nhân đậu cũng do chính người vợ đảm đang của Từ
Lương gói. Ôi! Những phần quà mang nhiều lưu luyến
mà những người con của Từ Lương xôn xao mang theo ra
mãi ngoài ngõ, và cũng không quên khi mẹ nhắc nhở là
phải gởi cho cả tài xế của chị Lan.

Xuân Hường đã lên xe cùng chúng tôi để về Biên Hòa
do có việc trên Phúc Hải. Tiện đường ngang nhà Đào Thị

79 | P a g e

Nhan nên chị Thu Lan có ý đến thăm và để hỏi xem
chuyện gì mà không liên lạc được bấy lâu nay? Tôi cũng
xuống và đến căn nhà đang xây mới, bên trong có chữ
‘Tùng Sport’ nằm trên tủ kiếng. Chồng của Nhan tên Tiến
mà tôi đã thấy quen quen khi nhìn hình trên trang mạng,
gặp tôi đã thốt lên: “ Ồ! Hải!”. Không biết anh đã biết tôi
trước đây hay chỉ như tôi, vừa thấy nhau trên mạng? Tôi
chỉ kịp chào anh và nhờ chuyển lời thăm hỏi đến Nhan vì
không có cô bạn ở nhà và tự dặn lòng là sẽ ghé lại thăm
sau, vì cũng đã 38 năm xa nhau, dù cùng là người đồng
hương Biên Hòa, do không biết nhà từ ngày học và do
cuộc sống đầy biến động , đẩy đưa lúc đó nên đã bỏ qua
cơ hội tìm thăm nhau?

Xe đã đến nơi cần xuống, Xuân Hường vẫy tay chào
và hẹn ‘ See you again’ vào ngày đám cưới đầu tháng
giêng năm sau, vào ngày mà sau đó theo như thống nhất ý
kiến, cả lớp sẽ đến nhà bạn Đào văn Từ? Chúng tôi về lại
nhà Thu Lan thì đồng hồ đã chỉ trên 4g chiều. Hai vợ
chồng lấy xe Honda ra về sau khi cảm ơn chị vì đã cho
quá giang một chuyến ‘Sègoòng’. Một chuyến đi có đầy
ắp kỷ niệm xúc động tại nhà bạn Từ Lương.

HẢI NGHIÊM

80 | P a g e

VỚI TRẦN MINH CHÂU

Hồi học nhất niên,tôi và Trần Minh Châu chưa thân
nhau lắm. Trước hết là do dáng vẻ bề ngòai của Châu
không có gì đặt biệt:Không đô con như Trần Thành
Hội,Vương Hồng Châu, hoặc đẹp trai láng lẩy như Lê
Thành Tài. Học lực thì…chưa thi chưa biết.Chàng trai
tỉnh lẻ này có cái răng khểnh làm duyên bên khóe phải ,
cũng chịu chung số phận bi thương với cả hàm răng của
người mà tới giờ giải lao là phóng thật nhanh xuống quán
Bác Tư ở góc trường làm vài hơi thuốc đen rít tới móm
miệng.

Tôi được bầu làm Trưởng ban Báo chí.Cái danh hiệu
mà ai cũng tránh nhưng tôi hăng với món này lắm, vì
cũng viết báo trường hồi trung học, lại có bài đăng trên
báo “người lớn” là oách lắm rồi.Khổ nỗi đây cũng là tước
vị “một tay vỗ chẳng nên kêu”, nên kêu gọi , động viên,
rồi năn nỉ mãi mới được vài câu châm ngôn sưu tầm từ
các chị gửi.Chị Nhan và chị Mai là hai người ủng hộ bài
nhiều nhất, được tới bốn câu châm ngôn đang tới chỗ bế
tắc bài viết thì bất ngờ một hôm vào giờ ra chơi, tôi đang
thu dọn đồ đạc vào cái túi “cái bang” – thời đó có phong

81 | P a g e

trào híppi, thanh niên khoái đeo túi mìn claymore hoặc túi
bằng vải gin bạc màu, rách rưới và nhiều râu tua tủa
chung quanh thì bất chợt bị một bàn tay xốc nách, lôi tôi
ra hành lang. Cái miệng với hàm răng đầy nicôtin ghé sát
tai tôi:”Nè, tao đưa mày bài này.Mới viết xong trong giờ
Tâm lý giáo dục để chống buồn ngủ.Không đăng được thì
trả lại tao, cấm quăng thùng rác”. Rồi Châu nháy mắt
cười cười đi nhanh xuống quán Bác Tư. Tôi tức mình
nhìn tờ giấy gấp đôi, định quăng vào thùng rác gần đó
thật, nhưng cũng chút tò mò mở ra xem. Bài thơ với nét
chữ nắn nót:”Thư tình anh giáo học” ,ừ cứ có chút gì giáo
giáo là được.Không những được, mà nó còn là cái đinh
của số báo Xuân lớp tôi năm nhất niên.

Bài thơ bắt đầu bằng những bước chân khẽ khàng của
người mang hài đỏ trên phố nhỏ chiều mưa tháng Năm.
Nhân vật mang hài đỏ này đã dày vò anh bạn tôi suốt
năm nhất niên đến nổi phải gào thét: “Em hãy cầm dao
móc mắt tôi”. Sang năm nhị niên, anh đưa tôi trang giấy
kẻ dòng nghiêm chỉnh để tựa” Tháng Sáu thầy về”,kể về
mơ ước của chàng trai xa quê lên thành học, mong ngày
về lại quê xưa khi tốt nghiệp , với những đứa học trò nông
thôn tóc vàng cháy nắng, những bữa cơm vợ bắt con cá rô
mề nấu canh với ruột bầu ngọt ngào. Nhờ đó tôi, chàng
trai nghèo thành thị mới biết cái món cá rô mề nó hấp dẫn
tới mức nào .Sau này có gia đình cứ đòi vợ mua cá rô mề,
vợ cắp nón đi hết đầu chợ tới cuối chợ tìm không ra,hỏi
thăm mấy chị bán cá ngoe nguẩy:”Xưa rồi Diễm”. Quả
thật người ta tiêu diệt cá rô từ lúc còn là rô bí đã giòn
rụm lên bàn nhậu thì tìm đâu cá rô mề.

Không biết sự nghiệp văn thơ của Châu bắt đầu từ bao
giờ nhưng theo quan sát của tôi chắc từ những lần lỡ dại

82 | P a g e

đưa bài cho tôi, rồi bị tôi săn lùng đòi bài ráo riết, thậm
chí tôi ngồi đồng ở sân bóng chuyền trước quán Bác Tư
chờ Châu đánh xong độ với nhóm Phạm Đình Ân,Nguyễn
Đình Túy,Trần Thành Hội…để sau đó nhà thơ vừa nhễ
nhại mồ hôi, vừa ký tên vào sổ phong thần của Bác Tư
hẹn ngày học bổng trả nợ, vừa rít thuốc lá liên tục và
“rặn” cho mấy câu thơ in vào các khoảng trống lúc làm
makết báo. Cái tên Trần Tử Thần cũng có từ đó , còn
Trần Bình Dương cho tới hôm nay thì xuất hiện vào năm
nhị niên. Trong các “đoản thơ” không tên chèn vào chỗ
trống đó, tôi ưng ý nhất là cái khúc:

Này nhé đừng mong ta yêu em

Vì ta nào phải lá khô mềm

Cho em giẫm gót hài nhung đỏ

Giết chết hồn ta trong vắng êm.

Chỉ có tôi và Châu biết người con gái mang hài nhung
đỏ lúc đó là ai. Châu yêu mà không dám tỏ cứ chàng ràng
bên hành lang, chờ người ta đi qua mà mặt vẫn lạnh tanh
bất cần, rồi nhìn sau lưng người ta hai tay thọc túi quần và
thở dài. Thế là tôi lại có thêm khúc thơ mới. Ba bảy năm
sau, gặp lại người mang hài đỏ đã’ giẫm nát hồn ta trong
vắng êm”,tôi chợt hỏi : “Đôi hài đỏ của chị đâu?”. Tới
lúc tình si quá nặng,Châu nổi cơn “rồ thơ” gào thét theo
kiểu Hàn Mặc Tử :”Ơi em Đào Thị hỡi em ơi” thì mấy bài
này bị tôi kiểm duyệt do nó lộ hàng quá. Cũng may lớp có
hai chị họ Đào Thị nhưng ở năm nhị niên thì nhà thơ Trần
Minh Châu, Trần Bình Dương hay là Trần Tử Thần đã
quá quen với anh chị em nên những đoản thơ vẫn cứ bị

83 | P a g e

phát tán.Tôi bèn tặng cho Châu thêm cái bút danh “Châu
Điên” (đọc trại thành Trâu Điên ), nhất là sau sự kiện
Nguyễn Thị Trầm Mặc.

Báo lớp năm nhị niên có truyện ngắn”Chuyến tàu cuối
năm “ ký tên Nguyễn Thị Trầm Mặc, không ngờ nổi đình
nổi đám. Nhà thơ Châu sau cú sốc với mối tình đơn
phương bèn xoay qua yêu điên cuồng Nguyễn Thị Trầm
Mặc. Châu nhiều lần gạ gẫm, mua chuộc tôi cho biết tên
thật của Nguyễn Thị Trầm Mặc vì tôi là Trưởng ban Báo
chí khắc biết những ai đưa bài. Tôi phải lấy đủ cớ để tránh
câu trả lời, viện lẽ nếu tiết lộ người ta không cộng tác nữa.
Thế là Châu làm thám tử, phân tích tâm lý nhân vật trong
“Chuyến tàu cuối năm”, rồi đối chiếu với từng chị trong
lớp, bởi văn chính là người mà. Lần này thì Châu dũng
cảm hơn, nghe nói Châu chặn từng chị lại để giả vờ khen
Trầm Mặc và vô đề :”Có phải đằng ấy không?”.Không
hiểu sao cuối cùng Châu đề quyết đó là chị Mai,làm chị
khóc lóc năn nỉ tôi công bố nỗi oan của chị.

Châu càng lên cơn rồ thơ, thì thơ càng lai láng nhưng
chỉ ký tên Trần Tử Thần. Tiếc là sau lần tôi bị báo tử
nhầm ở mặt trận Campuchia thì các bài thơ , văn thời học
trò bỏ theo ba lô cũng mất. Có lần lớp vắng người, Châu
lên bảng viết:”Trầm Mặc em là ai? Tôi yêu em!” Và Châu
quyết định không đưa bài cho tôi nữa nếu không cho biết
ai là Trầm Mặc đến nước này tôi đành hứa ngày tốt
nghiệp sẽ công bố.

Ngày cuối cùng mọi người đang chộn rộn với những
chuyện đi đâu, về đâu, tôi lặng lẽ đứng lên xin lỗi lớp và
cho biết Nguyễn Thị Trầm Mặc là tôi. Các chị thở phào

84 | P a g e

nhẹ nhõm, còn tôi thì nặng nề cầm cây bút bi ghi tên mình
vào sổ phong thần của Bác Tư bởi phải chiêu đãi anh bạn
Trần Tử Thần để tránh trận đòn vì tội danh gây xì căng
đan.

Thơ của Châu nhẹ nhàng, tự nhiên như hơi thở, không
cầu kỳ khách khí, kể cả lúc thét lên với người tình đơn
phương mang đôi hài đỏ: Này nhé đừng mong ta yêu em.
Bởi vậy nó ngấm vào người đọc từ bao giờ, thế nên khi
Hùng Sơn hỏi tôi còn nhớ gì thơ của Châu sau 37 năm
không, tôi bỗng bật lên đoản khúc trên không thiếu một
chữ.

Hỡi bạn tri âm , hồi ức này thay nén hương thắp cho
bạn ngày giỗ đầu mà trong lòng tôi vẫn còn nguyên những
kỷ niệm với Châu Điên , Trần Tử Thần những ngày làm
báo học trò với nhau. Bạn vẫn mãi trong lòng chúng tôi
đó Châu ơi!

PHÚC NGUYÊN

85 | P a g e

TIỄN BẠN

Tôi về Thành phố tiễn bạn đi mà nước mắt cứ chực tuôn
trào. Vẫn biết qui luật cuộc đời bao giờ cũng có cảnh “sinh,
tử, biệt, ly” , nhưng sao tôi vẫn thấy trong lòng mênh mang
một nỗi buồn. Chiều nay, những người đầu bạc chúng tôi
tiễn bạn Tri Phúc vào cõi vĩnh hằng mà cứ khắc khoải, tiếc
nuối một quãng đời đã qua…

Vâng, quãng đời đã qua đó thắm thoát đã gần 40 năm,
với bao thăng trầm của lịch sử, vận mệnh của Tổ quốc thân
yêu, và số phận của mỗi con người chúng ta. Aimatốp, nhà
văn Xô viết , năm nào trong tác phẩm “Đoạn đầu đài” đã
viết:” Con người thường theo đuổi số phận nhưng số phận
cũng luôn theo đuổi con người”. Có lẽ số phận đã đưa
chúng tôi về học chung một lớp tại trường Sư phạm Saigon
năm 1972-1974. Ngoài các bạn nữ vì yêu nghề mến trẻ nên
học nghề “gõ đầu trẻ”, còn các bạn nam chúng tôi theo
nghề giáo để được tạm dừng chân trong một giai đoạn khó
khăn của cuộc đời. Có thể coi đó là nghiệp !

86 | P a g e

Hồi ấy, mùa hè đỏ lửa năm 1972, chiến tranh khốc liệt,
lệnh tổng động viên – đôn quân. Đám nam sinh chúng tôi
thi vào học sư phạm để được “động viên tại chỗ”. Tuổi 18
với bao ước mơ, hòai bão được chúng tôi gác lại để về
cùng học tập dưới mái trường Sư phạm Saigon. Buổi đầu
bỡ ngỡ nhưng rồi chúng tôi nhanh chóng thân với nhau vì
đa số chúng tôi đều xuất thân từ những ngôi trường trung
học danh tiếng ở Miền Nam như : Pétrus Ký, Võ Trường
Toản, Gia Long, Nguyễn Du, Taberd, Ngô Quyền…

Lớp nhất 7 Sư phạm Saigon ngày ấy có hơn 50 “nhân
khẩu”, “thủ lĩnh” là Phạm Đình Ân còn Nguyễn Tri Phúc,
người từng viết báo từ những ngày còn học phổ thông
trung học, có kinh nghiệm nên được bầu làm Trưởng ban
Báo chí của lớp, còn tôi làm Phó ban. Hai năm học Sư
phạm, lớp Nhất 7 và Nhị 15 ra được vài tập san in ronéo .
Tri Phúc nổi tiếng với truyện ngắn “Chuyến tàu cuối năm”
qua bút danh Nguyễn Thị Trầm Mặc; Trần Minh Châu với
bài thơ “Thư tình anh giáo học”; còn tôi với bài thơ “Khúc
ca mùa hạ”. Các tác phẩm của chúng tôi được đông đảo bè
bạn ưa thích (thuộc thơ, đọc đến thuộc lòng câu chữ trong
bài viết…)

Tôi còn nhớ gần cuối năm thứ nhất, Tri Phúc đã tổ chức
cho Trần Minh Châu ngâm bài thơ “Khúc ca mùa hạ “ của
tôi trước lớp sau giờ âm nhạc… Bao mùa hè trôi qua, tôi đã
viết nhiều bài thơ, truyện ngắn, nhưng bài thơ “Khúc ca
mùa hạ” hình như tôi không thể nào quên được. Người con
gái “hồn mềm như lá cỏ”, “môi thắm nét trang đài” đã
theo chồng “bỏ cuộc chơi” nhưng vẫn còn những kỷ niệm
đong đầy trong lòng tôi, nhất là những lần tôi đi ngang qua
lưu học xá Fatima (Thủ Đức) ngày xưa. Mới đây, Vũ Đại

87 | P a g e

Thành ở Tân Uyên (Bình Dương) khi điện thoại thăm tôi
đã nhắc hai câu thơ cuối của bài thơ năm nào:

Và ngày sau trên vạn nẻo đường dài,

Em hãy nhớ một mùa hoa phượng nở.

Tôi thật bất ngờ, lại thấy da diết trong lòng…

Tôi vẫn không quên cái lần Tri Phúc chở tôi đi Đường
Sơn Quán (Thủ Đức) để chuẩn bị cho “trò chơi lớn” cho
lớp bằng xe Honda 67 cọc cạch của bạn….. và sau đó ,
chúng tôi ghé nhà chị Đào Nhan (Biên Hòa ) chơi . Nhà chị
Đào Nhan nằm trong khuôn viên bệnh viện Tâm trí Biên
Hòa nên chị dẫn tôi và Tri Phúc tham quan khuôn viên
bệnh viện. Chuyến tham quan này để lại nhiều ấn tượng
trong lòng tôi và Tri Phúc về thế giới những người
điên…Trở về Saigon, lòng tôi luôn dằn vặt với suy nghĩ :
Ai điên, ai tỉnh giữa thời chiến tranh ly loạn này ?

Tri Phúc năng nổ, nhiệt tình. Hầu hết các đợt sinh hoạt,
tham quan của lớp bạn ấy đều nhận nhiệm vụ “ phó
nhòm.”.Vừa rồi, khi soạn quét những hình ảnh của lớp năm
nào để post lên trang web, tôi chợt giật mình vì không có
tấm ảnh nào của Phúc , có lẽ do hồi ấy Tri Phúc mải mê
chụp hình các bạn.

Năm 1974, thi tốt nghiệp ra trường, Tri Phúc đậu hạng
5/767 giáo sinh tốt nghiệp Sư phạm Saigon khóa 11 (1972-
194). Tôi , Tri Phúc, Hòa Minh và Hùng Sơn về dạy tại
tỉnh Gia Định. Tri Phúc đậu cao hơn nên dạy tại Thủ Đức.
Còn tôi, Hòa Minh và Hùng Sơn dạy cùng trường tận Tam
Thôn Hiệp, quận Quảng Xuyên, phải đi đò xuôi cách trở.

88 | P a g e

Chỉ khi đến kỳ lãnh lương, chúng tôi mới có dịp gặp Tri
Phúc tại Sở Học chánh Gia Định (gần chợ Bà Chiểu) mà

thôi.

Thực hiện lời hẹn ước của lớp : mỗi năm tổ chức họp
mặt một lần. Tháng 3 năm 1975, tôi, Hòa Minh và Hùng
Sơn dự định tổ chức họp mặt tại nhà tôi ở cư xá Thanh Đa .
Tri Phúc đã đưa cho Hòa Minh 500 đồng góp vào ngân quỹ
họp mặt ( một số tiền khá lớn vào đầu năm 1975 mà Tri
Phúc vừa lĩnh lương ). Thật tiếc, vì tình hình chiến sự lúc
đó trở nên khốc liệt . Buổi họp mặt chỉ có vài người và Tri
Phúc cũng không đến dự, chẳng hiểu vì sao ?

Chúng tôi mất dần liên lạc với nhau từ đó và lời ước hẹn
họp mặt hàng năm đã trôi theo dòng đời, mỗi người đã bị
cuốn hút theo vận mệnh của đất nước từ chiến tranh qua
hòa bình, từ thời kỳ bao cấp qua thời kỳ đổi mới… đến
khoảng đầu năm 2000, chúng tôi mới dần dần bắt liên lạc
được với nhau.

Cuối năm 2011(31-12-11) , biết mình bệnh nặng; Tri
Phúc có nhã ý mời anh em đến nhà họp mặt lần cuối. Tuy
các bạn về không đầy đủ nhưng buổi họp mặt thấm đậm
tình bằng hữu .Chúng tôi đã cùng nhau ôn lại kỷ niệm hai
năm học tập dưới mái trường Sư phạm Saigon. Người còn
,kẻ mất ,người ở phương xa ; nhưng tất cả chúng tôi đều
nhớ, đều nhắc nhở để thấy càng gắn bó với nhau , thương
nhau và hiểu nhau nhiều hơn.

Tri Phúc có ý định viết hồi ký 2 năm học Sư phạm của
lớp Nhất 7 và Nhị 15 khóa 11. Anh em nhiệt tình hưởng
ứng nhưng đã gần 40 năm nên không ai nhớ được nhiều chi
tiết nhất là những buổi đi dã ngoại tại suối Lồ Ồ, Đường

89 | P a g e

Sơn Quán, núi Bửu Long, vườn hoa Anh Đào…Tri Phúc
đã lãnh phần biên tập lại và lập ra trang web của lớp. Hồi
ký vừa hoàn thành phần thứ nhất thì bệnh trở nặng, Tri
Phúc phải giao việc quản trị website lại cho Hùng Sơn.

Giờ thì Tri Phúc đã ra đi mà hồi ký vẫn còn dang dở…
“Cái tin vịt” ngày xưa đã thành sự thật rồi Tri Phúc ơi !
Khoảng cuối năm 1978, nghe tin Tri Phúc mất từ chiến
trường Kampuchea , đã đưa về nước. Tôi và Xuân Mai
chạy ngay về Thủ Đức viếng bạn , nhưng rất may , đó chỉ
là “tin vịt “ vì lúc đó Tri Phúc bị bệnh nằm viện chứ không
phải hy sinh … Giờ đây lớp Nhất 7 và Nhị 15 khóa 11 Sư
phạm Saigon đã mất đi một người bạn tài hoa, thông minh
và nghĩa tình…

Vậy đó, con người ta sinh ra ở đời lúc trẻ cứ mải mê sự
nghiệp, công danh …đến lúc giật mình nhìn lại đời mình
đã “sang thu” . Còn ai ngoài gia đình, bè bạn thuở hàn vi,
người còn , người mất, người không tham gia họp
mặt…thôi thì đành vậy, chỉ mong sao chúng ta sống với
nhau trọn vẹn một tấm lòng mà thôi.

Chiều nay ,chúng tôi , những giáo sinh Sư phạm Saigon
năm nào, tiễn bạn đi với niềm thương tiếc vô hạn ! Chúng
tôi hứa với Tri Phúc sẽ sớm hoàn thành phần hồi ký còn lại
theo tâm niệm của bạn và duy trì website của lớp đến khi
nào còn có thể.

Hãy yên lòng an nghỉ, Tri Phúc nhé !

ĐÀO TỪ

(Ngày 17/7/2012)

90 | P a g e

NHƯ ĐÃ TỪNG HẸN ƯỚC

Nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn trong những năm trước
khi từ giã chúng ta đã từng viết :”Sống trên đời cần có
một tấm lòng”. Vâng, hôm nay , chúng ta -những giáo
sinh Sư phạm Saigon năm nào – còn gặp lại nhau đây
cũng là quí ở tấm lòng.

Trải qua bao năm tháng đời người, mới thoáng qua mà
đã gần bốn mươi năm ra trường, bốn mươi năm với bao
thăng trầm của lịch sử, vận mệnh của Tổ quốc thân yêu và
số phận của mỗi người.

91 | P a g e

Buổi sáng chủ nhật cuối năm 2013, Palace resort Long
Hải trời thật đẹp. Nắng dịu. Biển êm. Lòng chúng ta ai
cũng rộn rã khi gặp lại bạn bè. Thật cảm động ! Có những
người bạn mấy mươi năm mới gặp lại, tay bắt mặt mừng
và cùng nhau ôn lại kỷ niệm hai năm học dưới mái trường
Sư phạm Saigon thân yêu. Ngày ấy, với tuổi hai mươi ,
cái tuổi đẹp nhất đời người, chúng ta có dịp học tập bên
nhau. Giờ đây, tuổi sáu mươi cũng thật hạnh phúc , khi
chúng ta hội ngộ bên nhau. Ở đời, hạnh phúc có bao giờ
trọn vẹn cả đâu khi trên từng đoạn đường đời, mỗi người
chúng ta đều có những niềm vui, nỗi buồn trong kiếp
nhân sinh? Thôi thì, chúng ta hãy tạm quên đi những phù
phiếm của đời thường để cùng vui trong ngày họp lớp

hôm nay.

Ông cha ta thường nói :”Rượu cũ là rượu ngon, bạn cũ
là bạn tốt”. Hy vọng , đường đời có vạn nẽo chông gai,
chúng ta vẫn là bạn tốt của nhau. Một triết gia người Đức
là Goeth đã từng viết :”Tất cả mọi lý thuyết đều màu xám
chỉ có cây đời mãi mãi xanh tươi”. Vâng, tình bạn của
chúng ta sẽ mãi xanh tươi như ngày những mái đầu bạc
họp lớp hôm nay sau bao biến động của đời người.

Các chị tuy không còn trẻ trung nhưng vẫn mặn mà,
duyên dáng.Chị Thu Lan vẫn chững chạc như ngày còn đi
học. Chị Xuân Hường “người đẹp xứ Gò Công” còn đẹp
hơn xưa nữa. Chị Đào Nhan vẫn dịu dàng như cô bé “gót
hài nhung đỏ” ngày xưa, ngày mà chị đã làm thổn thức
trái tim của chàng trai cùng lớp :

Sẽ có chiều mưa tháng năm

Về trên phố nhỏ rất âm thầm

92 | P a g e

Bé đi bằng gót hài nhung đỏ

Cũng đủ nghe mềm năm ngón chân.

(Thư tình anh giáo học –TMC)

Đẹp thay mối tình si của tuổi học trò, nó thoáng qua
như mây trời nhưng đọng lại trong lòng chúng ta những gì
quí báu nhất như những hạt bụi vàng luôn lấp lánh ,bất
chấp sự tàn phá khốc liệt của thời gian. Nhưng các anh thì
đã trở thành “ thanh niên lâu năm”, tóc muối nhiều hơn
tiêu . Ân, lớp trưởng, về họp mặt với dáng vẻ phong trần,
lãng tử như mang theo bao sóng gió của cuộc đời, vẫn
thoải mái bên bạn bè, bên ly rượu mừng ngày gặp lại các
bạn. Tuấn “Râu” năng nổ tổ chức ngày họp lớp, không
còn râu nữa nhưng mọi người cứ gọi là Tuấn “Râu” như
những ngày xưa thân ái. Hải “nghệ sĩ” đến từ xứ bưởi
Biên Hòa với cây đàn guitare như những ngày còn đi học
( Hình như ngày ấy Hải mê văn nghệ, thể thao hơn học
nghề ”gõ đầu trẻ” thì phải !). Chánh thì “bụi bặm” phóng
xe gắn máy từ sông La Ngà (Đồng Nai) gần một trăm cây
số để về Long Hải họp mặt, đủ thấy lòng nhiệt tình của
bạn ấy. Còn Minh “ Mù”, Minh “Đầu Bò” vẫn nhiệt huyết
, rôm rả trong ngày họp mặt dù đã bao năm xa cách , bao
thay đổi trong cuộc đời mỗi người…

Tất cả chúng ta đã hòa mình trong ngày họp mặt để
niềm vui được rạng rỡ trên gương mặt mọi người. Giờ
đây, tóc đã điểm bạc, mặt đã hằn những vết chân chim
nhưng chúng ta như sống lại cái tuổi hai mươi với bao
hoài bão, ước mơ thuở học làm thầy, cô giáo.

93 | P a g e

Có một nhà thơ nào đã viết:”Bục giảng không cao
nhưng có những người thầy vấp ngã; viên phấn trắng
không nặng nhưng có những người cô không cầm nổi”.
Thôi thì sau gần bốn mươi năm rời trường, có người trong
chúng ta còn dạy học, có người đã chuyển ngành, có
người lại về hưu… nhưng cái thuở học tại trường Sư
phạm Saigon chắc là chẳng mấy ai quên. Có lẽ, thiên chức
nhà giáo vẫn còn giữ mãi trong lòng chúng ta dù trải qua
những tháng năm biến động của cuộc đời.

Vẫn biết lời hẹn ước thuở tan trường: Dù dạy học bất
kỳ ở đâu, mỗi năm về họp lớp một lần ai cũng nhớ. Thế
nhưng ngày ra trường Sư phạm, chiến tranh khốc liệt; tiếp
theo đó là thời kỳ khốn khó chung của hoàn cảnh đất
nước sau khi chiến tranh chấm dứt. Vậy là mỗi người
chúng ta lại bị cuốn hút theo dòng đời để rồi sau gần bốn
mươi năm chúng ta mới có dịp họp mặt “tương đối đông
đủ” (khoảng hai mươi bạn ) như hôm nay. “Tương đối”
thôi, vì cuộc đời có gì trọn vẹn cả đâu. Hôm nay vẫn còn
có bạn bận việc gia đình không đến được như : Sơn,
Nhung, Thành… có bạn đang ở phương trời xa xôi như :
An, Nam, Hiếu… có bạn đã vĩnh viễn từ giã chúng ta như
: Túy, Lương, Kiều Mai, Đặng, Nguyên, Phúc, Châu…
Chúng ta bồi hồi nhớ lại các bạn để rồi thấy thương nhau
hơn, gắn bó nhau nhiều hơn .

Thôi thì hãy tạm dừng những lo toan của đời thường,
tạm dừng những vướng bận của gia đình để cùng nhau hát
hỏng, bông phèng dưới hàng dương xanh ngát, trên bãi
cát vàng Long Hải như những ngày xưa ở lô cao su
Đường Sơn Quán Thủ Đức hay trên ghềnh đá núi Bửu
Long Biên Hòa. Có thể giọng hát chúng ta không còn

94 | P a g e

trong trẻo , vút cao như xưa; chân tay chúng ta không còn
khỏe khoắn, nhanh nhẹn để tham gia “trò chơi lớn” nhưng
chúng ta còn tình bạn thân thiết sau bao biến động của
cuộc đời.

Đặng Dung, một chí sĩ đời Trần sống ở thế kỷ XV đã
từng thốt lên:

Thế sự du du nại lão hà

Vô cùng thiên địa nhập hàm ca.

Tạm dịch :Việc đời đa đoan mà ta đã già

Trời đất bao la ta cứ uống rượu, ca vang…

Giờ đây, chúng ta cứ uống rượu và ca vang như người
xưa , như ngày xưa để hôm nay là kỷ niệm sau này kể lại
cho con cháu chúng ta nghe: “Thuở ấy, ngày xưa đã từng
học dưới mái trường Sư phạm Saigon với bao bạn bè thân
thiết…”

Cuộc vui nào cũng chóng tàn, chia tay trong lưu luyến
và có phần “ là đà “ của các bạn nam, các bạn đã ước hẹn
cùng nhau những năm sau họp lớp ở Biên Hòa, Gò Công,
Bình Dương…

Vâng, dù cuộc đời vốn dĩ vô thường, thôi thì cứ hẹn
như gần bốn mươi năm trước chúng ta đã từng hẹn ước…

ĐÀO TỪ

95 | P a g e

HỌP LỚP 40 NĂM RA TRƯỜNG

Từ nhà hàng Du Long của Khu du lịch Bửu
Long nhìn xuống hồ Long Ẩn, cảnh quan thật thơ mộng
với làn nước sóng sánh lung linh ánh mặt trời. Ngọn núi
nhỏ vừa thiên nhiên lại vừa nhân tạo của vùng khai thác
đá khi xưa, đã tạo nên khung cảnh tuyệt đẹp ngày nay.
Các thảm cỏ, hàng cây rậm rạp và vài cây cầu như tô
điểm thêm cho nơi này một màu xanh mát mắt dù ngày
hôm nay khí trời oi bức. Lớp Sư phạm chúng tôi đã chọn
nơi này để Họp mặt, kỷ niệm 40 năm tròn rời xa mái
trường thân yêu vào ngày chủ nhật 30.03.2014.

Công lớn cho lần tổ chức này là nhờ chị Thu
Lan, thay mặt cho nhóm Biên Hoà chọn nơi đặt tiệc chiêu
đãi bạn bè. Dù đã có lời mời đi đủ hai vợ chồng nhưng có

96 | P a g e

lẽ do bận bịu nên chỉ có bốn cặp: Anh Tám cùng chị Lan,
vợ chồng Tuấn Râu, vợ chồng chị Nhung mà lần đầu tiên
tôi gặp mặt, cùng bé gái mang kiếng là cháu ngoại của chị
; bạn Trương Minh Hạnh là bạn học vài ngày của lớp vì
bạn bị bắt do bị lộ khi hoạt động Cách mạng và vợ chồng
tôi. Số lượng người tham dự cũng chỉ trên dưới 20.Bạn Lý
Vân Nam cũng là lần đầu có mặt.Từ Vĩnh Long, bạn đáp
xe đò từ 04g sáng để lên TP lúc 07g hơn, rồi bạn Sơn ra
bến đón để đến điểm hẹn. Thấy bạn bước đi còn khập
khiễng thì mới biết ra là ngày hôm kia bạn đã bị trẹo chân
do bước hụt bậc thềm ! Năm tháng qua đi, dù bạn đã nói
tên nhưng hầu hết mọi người cũng không nhận ra, phải
nhìn thật kỹ mới thấy nét hao hao..!

Dãy bàn sắp xếp theo hình chữ nhật đã sẵn sàng
ly chén. Thêm một bàn nhỏ mà trên đó, tôi đã thấy trưng
bày giỏ hoa cùng hai cái bánh sinh nhật, một to một nhỏ,
một số chai rượu whysky và champagne.

Bạn bè còn dẫn nhau tham quan các nơi. Đợi khi chị
Lan phone mới lục tục kéo đến điểm. Nào là Minh lớn,
Minh nhỏ, Long, Line, Châu, Sơn phó nhòm, Chánh. Nữ
thì có Nhan và Xuân Hường v..v.. Tay bắt mặt mừng và
mời nhau nhập tiệc sau lời phát biểu của chị Lan. Đồng
hồ điểm đúng 11 giờ trưa. Khung cảnh hữu tình kèm gió
mát liu riu làm tăng thêm niềm vui hội ngộ dù trước đây 4
tháng, bạn bè cũng đã từng gặp nhau tại Long Hải. Ai ai
cũng trên sáu bó tính đến thời điểm này, gặp nhau càng
nhiều càng tốt phải không các bạn? Tình bạn lâu năm,
chẳng muốn thiếu một ai..

97 | P a g e

Đặc biệt lần này, các bạn không uống beer. Các
chai rượu nhẹ và nặng được lần lượt khui ra cho đến hết.
Rượu thuốc mà bạn Long đã mang đến cho vài chai
cũng..cạn sạch. Rượu nào cũng đều thật ngon. Ngon cho
chất lượng rượu và ngon cho cái tình đậm đà bằng hữu.
Riêng bạn nữ thì đã có nước khoáng chai. Ai uống được
Champagne cho đôi má hây hây hồng thì cứ việc..

Bổn cũ soạn lại. Phần văn nghệ cây nhà lá vườn
bắt đầu với phần hợp ca bài ” Nối vòng tay lớn’. Tiếp nối
là đơn ca với sự góp vui nhiệt tình của chồng bạn Nhung.
Giọng hát hay của anh làm tăng thêm nụ cười vui mọi
người. Anh đã tặng cho bạn bè thêm vài bài tự sáng tác.
Giọng ca Nam bộ đơn giản mà sâu lắng tâm tư muốn gởi.
Rồi đến chị Nhung cũng nhiệt tình song ca với ông xã.
Bạn Sơn cũng góp vui bài “Cuộc đời vẫn đẹp sao ” vì
thấy các bạn mình đã U 60 rồi mà ai nấy cũng vui vẻ, sôi
nổi làm nhớ lại buổi picnic ở Bửu Long của lớp mình
hơn 40 năm về trước !

Tôi cũng tham gia vài bài để khuấy động bầu không
khí. Đặc biệt là có bài ‘ Ngậm ngùi’ tặng anh Tám với
phần chế biến cùng tập thể..’ Lan ơi hãy ngủ..anh hầu
quạt đây’.. Anh mỉm cười vui vẻ với khuôn mặt hiền từ..
Cuối tiệc, dù nhóm Biên Hoà không muốn nhận nhưng do
bạn bè cứ nài ép cho khoản đóng góp. Kỳ kèo qua lại.
Thôi thì cuối cùng nhóm nhận cho bạn vui, chuyện sau
hậu xét!

Tiệc tan nhưng tình chưa tàn.Cả bọn lại lại lục
tục kéo nhau qua Cù lao Phố, đến nhà vợ chồng chị Lan

98 | P a g e

theo lời mời. Đến để cho biết khu vườn nhà sát cạnh bờ
sông và để..uống thêm vài chai rượu tình nhà anh Tám.

Chất rượu trắng nồng độ cao thơm phức, khiến ai uống
vào cũng cảm thấy ấm áp , lao đao.. Nhóm nữ thì chị Lan
thù tiếp trong nhà. Ngồi ngoài mà tôi nghe tiếng cười râm
ran.. Bạn Sơn luôn bận rộn với máy chụp hình, từ nhà
hàng cho đến nhà chị Lan. Chắc chắn, bạn bè sẽ có những
tấm hình đẹp để đời do bạn chụp.

Gần 2g chiều. Đã đến giờ từ giã. Bạn bè chào
nhau và hẹn gặp lần sau. Chưa rõ đơn vị nào đăng cai.
Thôi thì cứ chờ tin sau. Mong những lần gặp nhau, bạn bè
sẽ mang đến nhiều niềm vui mới. Sẽ đầy đủ hơn ngày
hôm nay. Cuộc đời chẳng dài được bao lâu. Các bạn hãy
nhớ nhé!

HẢI NGHIÊM

99 | P a g e

VẠN NẺO ĐƯỜNG DÀI

1- Sáng nay, tôi về Gò Công họp lớp Nhất 7; Nhị
15 khoá 11 Sư phạm Saigon theo lời hẹn ước hơn bốn
mươi năm trước , ngày chúng tôi sắp tốt nghiệp ra trường.
Từ huyện Bình Chánh (Thành phố Hồ Chí Minh) chạy
theo quốc lộ 50 tới Cần Đước (Long An), qua cầu Mỹ
Lợi trên sông Vàm Cỏ là đến địa phận thị xã Gò Công.

Đường về Gò Công uốn lượn theo từng thôn làng, sông
rạch hiền hoà đẹp như bức tranh thuỷ mặc. Tuy mới sáng
sớm mà chợ Gò Công cũng đã ồn ào, náo nhiệt. Qua chợ,
tượng đài Trương Công Định uy nghi, sừng sững giữa đất
trời…. Bất chợt tôi nhớ bài “Văn tế Trương Định” của
nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu ,một tuyệt tác gần

100 | P a g e