ถููกสุขุ ลัักษณะ มีีการพััฒนาพื้้น� ที่อ�่ ย่า่ งเหมาะสม คุ้�มค่า่ สมดุลุ กัับการพััฒนา
ทางด้า้ นเศรษฐกิิจ สัังคม และสิ่ง่� แวดล้อ้ ม สอดรัับกัับทิิศทางการพััฒนาเมือื ง
และสอดคล้้องกัับวิิถีีชีีวิตและความต้้องการของประชาชน โดยได้้มีีการ
จััดทำ�ำ ผัังเมืืองรวมกรุุงเทพมหานคร ขึ้�้นเป็็นครั้�งแรกเมื่ �อ พ.ศ. 2533
เพื่่�อเป็็นกรอบชี้�นำำ�การพััฒนาเมืืองในด้้านต่่าง ๆ ทั้้�งการใช้้ประโยชน์์ที่�่ดิิน
การคมนาคมขนส่ง่ การพััฒนาระบบสาธารณููปโภค สาธารณููปการ และการ
จััดให้ม้ ีีพื้้น� ที่�่โล่ง่ เพื่่อ� การพัักผ่อ่ นหย่อ่ นใจและรักษาสิ่ง่� แวดล้อ้ ม ควบคู่ไ่� ปกัับ
การธำำ�รงไว้้ซึ่�ง่ คุุณค่า่ ทางประวััติิศาสตร์์ ศิิลปวััฒนธรรม ความมีีเอกลัักษณ์์
ของเมืือง ตลอดจนสามารถรองรับประชากรที่จ่� ะเพิ่ม่� ขึ้�นในอนาคตได้อ้ ย่่าง
เหมาะสม เป็น็ รากฐานในการพััฒนากรุงุ เทพมหานครอย่า่ งยั่ง่� ยืนื ในอนาคต
151
นัับตั้ง� แต่ไ่ ด้ม้ ีีการจััดทำำ�ผัังเมือื งรวมกรุงุ เทพฯ ขึ้น� แม้้ผัังเมืืองจะมีีบทบาทสำ�ำ คััญในการสร้้าง
เป็็นครั้�งแรก กรุุงเทพมหานครได้้มีีการปรัับปรุุง กรุุงเทพฯ ให้้เป็็นเมืืองที่�่น่่าอยู่�่ โดยการกำำ�หนด
พััฒนาเรื่�อยมาเพื่่�อให้้สอดคล้้องกัับสถานการณ์์ กรอบการพััฒนาที่�่เหมาะสมกัับพื้้�นที่่�และความ
และบริ บทที่่�เปลี่�่ยนแปลงไป จนถึึงปััจจุุบััน คืือ ต้้องการของประชาชนได้้ แต่่อย่่างไรก็็ตาม
ผังั เมืืองรวมกรุุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ซึ่่�งเป็็น ความสวยงามและน่า่ อยู่�่ของกรุุงเทพฯ จะเกิิดขึ้้�น
ฉบับั ปรับั ปรุงุ ครั้ง� ที่่� 4 โดยเปิดิ โอกาสให้ป้ ระชาชน มิิได้้เลย หากไม่่ได้้รั บความร่่วมมืือจาก
ได้้มีีส่่วนร่่วมในการกำ�ำ หนดทิิศทางการพััฒนา ทุกุ ภาคส่ว่ น โดยเฉพาะอย่า่ งยิ่ง่� ประชาชน ซึ่ง่� เป็น็
เมืืองอย่่างใกล้้ชิิดเพื่่�อให้้สอดคล้้องกัับความ ภาคส่ว่ นสำ�ำ คััญที่ส่� ุดุ ที่จ่� ะช่ว่ ยให้ก้ ารพััฒนาเกิิดขึ้้น�
ต้อ้ งการของประชาชนอย่่างแท้จ้ ริง อย่่างเป็น็ รููปธรรมตามที่ผ่� ัังเมืืองกำ�ำ หนดไว้้
152
โครงการและนโยบายสำำ �คััญ
ที่่� อยู่่� ระหว่่ างดำำ �เนิิ นการและกำำ �ลัั งจะดำำ �เนิิ นการ
• วางแผนแนวคิิดพััฒนาเมืืองใหม่่ ในพื้้�นที่่�ชานเมืือง เช่่น บริิเวณพื้�้นที่�่ว่่าง
บริิเวณการเคหะร่่มเกล้้า (เนื้�้ อที่�่ ประมาณ 700 ไร่่) ภายใต้้ แนวคิิ ดการทำำ�
เมืื องบริิวาร (satellite city) เพื่่� อลดความแออัั ดของพื้�้ นที่�่ เมืื องชั้้� นใน
และชั้้�นกลาง และทำำ�ให้้เกิิดศูู นย์์กลาง (hub) หลัักในจุุดต่่าง ๆ ของกรุุงเทพฯ
เพื่่� อกระจายแหล่่ งงานไปยัั งพื้้� นที่่� ชานเมืื อง เกิิ ดการนำำ�แหล่่ งงานไปใกล้้
ย่่ านที่�่ อยู่่� อาศัั ยชานเมืื องมากขึ้�้ น ลดการเดิิ นทางจากพื้้� นที่่� ชานเมืื องเข้้ าสู่�่
พื้้� นที่่� ชั้้� นในและชั้้� นกลางของกรุุ งเทพฯ
• ส่่ งเสริิมแนวคิิดการจัั ดรููปที่�่ดิินในบริิเวณที่�่เหมาะสม เช่่ น พื้�้นที่่� บริิเวณ
รอบสถานีี ขนส่่ งมวลชนทางรางและจุุ ดเปลี่่� ยนถ่่ ายการสัั ญจร เป็็ นพื้้� นที่�่
ที่�่ มีีศัั กยภาพในการเป็็ นพื้�้นที่�่ นำำ�ร่่องในการจัั ดรููปที่�่ ดิิ นและพััฒนาตามหลัั ก
การพััฒนาพื้้�นที่�่รอบสถานีีขนส่่งมวลชน (transit-oriented development:
TOD)
153
พััฒนาโครงสร้้างพื้�้นฐานด้า้ นการคมนาคมขนส่ง่
สะดวกสบายในการใช้้ชีวี ิติ ขัับเคลื่่อ� นธุรุ กิจิ คล่อ่ งตัวั
ตลอดระยะเวลาที่่�ผ่่านมา “กรุุงเทพมหานคร” โดยรอบ จุุดเชื่�อมต่่อ รวมทั้ �งการจััดให้้มีีเรืือ
ได้้พััฒนาโครงสร้้างพื้้�นฐานด้้านการคมนาคม รููปแบบใหม่ท่ ี่ท�่ ัันสมััย ปลอดภััย และสะดวกสบาย
ขนส่่งมาอย่่างต่่อเนื่่�อง โดยได้้นำ�ำ แนวคิิด ต่อ่ การเดิินทาง เพื่่อ� ให้ร้ ะบบขนส่ง่ มวลชนทางน้ำ��ำ
“การขนส่ง่ อย่า่ งยั่่ง� ยืนื ” มาเป็น็ หลัักในการ เสริ มระบบขนส่่งมวลชนหลัักได้้อย่่างมีี
พััฒนา โดยเน้้นการพััฒนาระบบขนส่่งมวลชนที่�่ ประสิิทธิิภาพ ขณะเดีียวกัันก็็พััฒนาจุุดเชื่�อมต่่อ
รองรั บการเดิินทางของคนจำำ�นวนมากได้้ การเดิินทางและสิ่่�งอำำ�นวยความสะดวกสำ�ำ หรัับ
โดยเฉพาะอย่่างยิ่่�งระบบขนส่่งมวลชนทางราง คนเดิินเท้้าไม่่ว่่าจะเป็็น สะพานลอยคนข้้าม
หรืือ “รถไฟฟ้้า” ซึ่่�งมีีเป้้าหมายให้้เป็็นระบบ อุุโมงค์ค์ นลอด โครงข่่ายทางเดิินลอยฟ้า้ ให้้เกิิด
การเดิินทางหลััก ควบคู่�่ไปพร้้อมกัับการปรัับปรุุง การเชื่�อมโยงกัันระหว่่างระบบหลัักและระบบรอง
ประสิิทธิิภาพโครงข่่ายถนน เพื่่�อรองรั บระบบ อย่า่ งมีีประสิิทธิภิ าพ ทั้้ง� เพื่่อ� ให้เ้ กิิดความคล่อ่ งตััว
ขนส่ง่ มวลชนรองและการเดิินทางโดยยานพาหนะ ในการขัับเคลื่�อนกิิจกรรมทางเศรษฐกิิจ
ส่่วนตััวของประชาชน รวมถึึงพััฒนาเส้้นทาง และความสะดวกสบายในการดำ�ำ เนิินชีีวิ ตของ
สััญจรทางน้ำำ�� เพื่่�อเป็็นระบบเสริ ม โดยมีีการ ประชาชน
ปรัับปรุุงเส้้นทางเดิินเรืือ ท่่าเทีียบเรืือ ภููมิิทััศน์์
154
โครงสร้า้ งพื้�น้ ฐานด้้านการคมนาคมขนส่่งที่่�กรุงุ เทพมหานครพััฒนามาอย่า่ งต่อ่ เนื่่�อง
155
โครงสรางพ้�นฐานดา นการคมนาคมขนสง ทสี่ ำคญั
ท่กี รุงเทพมหานครผลกั ดนั สงเสร�ม และพฒั นา
ผลักดันรถไฟฟา 2 สาย สรางอโ� มงค ทางลอด สรางทางลดั พฒั นาทา เรอ�
คือ รถไฟฟา สายสีเข�ยว สะพานขามแยก ทางเชอื่ ม
38 ทา
และรถไฟฟาสายสีทอง
ปรบั ปรุงพ้น� ผวิ ปรบั ปรุงทางเทา พฒั นาจ�ดเช่ือมตอ
จราจร การเดนิ ทาง 2 จด�
156
โครงการและนโยบายสำำ �คััญ
ที่่� อยู่่� ระหว่่ างดำำ �เนิิ นการและกำำ �ลัั งจะดำำ �เนิิ นการ
• ตัั ดถนนย่่ อยตามผัั งเมืื อง เพิ่่� มความคล่่ องตัั วของรถและโอกาส
ในการมีีรถเมล์์สายรอง โดยเริ่่�มดำำ�เนิินการกัับถนนที่�่ส่่งผลกระทบต่่อประชาชน
น้้ อยที่�่ สุุ ดและดำำ�เนิิ นการอย่่ างมีีส่่ วนร่่วมกัั บประชาชน เพื่่�อให้้ การคมนาคม
ของเมืืองมีีความคล่่องตััว ถนนหนทางมีี โครงข่่ายเพิ่่�มขึ้�้น ประชาชนมีีทางเลืือก
ในการเดิิ นทาง และเพิ่่� มโอกาสในการพัั ฒนารถเมล์์ สายรองเข้้ าสู่่� พื้้� นที่�่
ที่่� ยัั งขาดแคลน
157
โครงสร้า้ งพื้น�้ ฐานด้า้ นการป้อ้ งกันั น้ำ��ำ ท่ว่ มและน้ำ��ำ เสียี
นอกเหนืือจากปััญหาการจราจรติิดขััด “น้ำ�ำ�ท่่วม” ก็็เป็็นอีีกหนึ่่�ง “ปััญหา” ที่�่อยู่�่คู่�
กรุุงเทพฯ มาช้้านาน กรุุงเทพมหานครได้้มีีการวางแผนพััฒนาโครงสร้้างพื้้�นฐานเพื่่�อป้้องกััน
และบรรเทาปัญั หาน้ำ�ำ�ท่ว่ มอย่า่ งเป็น็ ระบบตั้ง� แต่ก่ ารก่อ่ สร้า้ งโครงสร้า้ งถาวรเพื่่อ� ป้อ้ งกันั น้ำ�ำ�เข้า้
การเร่่งระบายน้ำ��ำ ออก และการกัักเก็็บน้ำำ��ชั่�วคราว รวมถึึงการเพิ่่�มประสิิทธิิภาพระบบการป้้องกััน
น้ำำ�� ท่ว่ มและระบบการระบายน้ำ�ำ�
โครงสร้้างพื้�้นฐานด้้านการป้้องกัันน้ำ��ำ ท่ว่ มของกรุุงเทพมหานคร
ระบบป้อ้ งกันั น้ำำ�� เข้้า : ป้อ้ งกันั น้ำ�ำ� พิทิ ัักษ์์เมือื ง
• คัันป้้องกัันน้ำำ�� ท่่วมด้้านตะวัันออกตามแนวพระราชดำำ�ริิ
เพื่่อ� ป้้องกัันน้ำำ�� บ่่าจากทุ่�งด้า้ นเหนืือและด้า้ นตะวัันออก ความยาว 72 กม.
• แนวป้้องกัันน้ำ��ำ ท่่วมริิมแม่่น้ำ��ำ เจ้้าพระยา ตั้�งแต่่คลองบางกอกน้้อย
คลองมหาสวััสดิ์� ปากคลองชัักพระ และคลองพระโขนง เพื่่อ� ป้้องกัันน้ำ��ำ เหนืือ
หลากและน้ำ��ำ ทะเลหนุุนเข้้าท่่วมพื้้�นที่่�ริ มฝั่่�งแม่่น้ำ�ำ�เจ้้าพระยา ความยาว
ประมาณ 88 กิิโลเมตร
ระบบระบายน้ำ��ำ ออก : เร่่งระบายทัันใจ แก้้ไขทัันเวลา
ท่่อระบายน้ำ��ำ คููคลองระบายน้ำ��ำ สถานีสี ููบน้ำ��ำ อุโุ มงค์ร์ ะบายน้ำ��ำ
ความยาวรวม 1,980 สาย 190 แห่่ง ขนาดใหญ่่
6,564 กม. ความยาวรวม ประตููระบายน้ำ��ำ 4 แห่ง่
2,745 กม. 244 แห่่ง ความยาวรวม
158 บ่อ่ สููบน้ำ��ำ 316 แห่ง่ 19.37 กม.
ระบายน้ำ��ำ ได้ร้ วม
2,510 ลบ.ม./วิินาทีี
ระบบกักั เก็็บน้ำ�ำ�ชั่่�วคราว : กักั เก็บ็ รอระบาย ป้อ้ งกันั ภัยั น้ำำ��ท่ว่ มเมือื ง
แก้ม้ ลิงิ กัักเก็บ็ น้ำ��ำ 34 แห่ง่
กัักเก็็บน้ำ�ำ�ได้้ 13.67 ล้า้ น ลบ.ม.
อาคารหน่ว่ งน้ำ��ำ ใต้ด้ ินิ (Water Bank) 4 แห่่ง
กัักเก็็บน้ำ��ำ ได้้ 22,200 ลบ.ม.
ระบบบริหิ ารจััดการน้ำำ��ท่ว่ ม
ศููนย์์ควบคุุมระบบป้้องกัันน้ำ��ำ ท่่วม ซึ่่�งมีีระบบสารสนเทศ
ที่�่ทัันสมััยสามารถติิดตามปริิมาณน้ำ��ำ ฝน ระดัับน้ำ��ำ ในแม่่น้ำ��ำ
ระดัับน้ำ��ำ ในถนน พร้อ้ มประมวลผล คาดการณ์์ ประสานงาน และ
แจ้ง้ เตือื นภััยได้้อย่า่ งมีีประสิิทธิภิ าพ รวดเร็ว็ ทัันต่่อสถานการณ์์
159
โครงสร้า้ งพื้น�้ ฐานด้า้ นการป้อ้ งกัันน้ำ��ำ ท่ว่ ม
ของกรุงุ เทพมหานคร
บ่อ่ สูบู น้ำ��ำ ช่ว่ ยเร่ง่ ระบายน้ำำ��จากท่อ่ ระบายน้ำำ�� สถานีสี ูบู น้ำ�ำ� ประกอบด้ว้ ย เครื่อ� งสููบน้ำ�ำ�
ลงสู่�่ คู คลอง และประตููระบายน้ำ��ำ ทำำ�หน้้าที่่�ควบคุุม
แก้ม้ ลิงิ รองรับน้ำ�ำ� ฝนและกัักเก็บ็ น้ำ��ำ ไว้ช้ ั่ว�่ คราว และเร่่งระบายน้ำ��ำ จากพื้้�นที่่�หนึ่�่งไปยััง
ก่อ่ นจะค่อ่ ย ๆ ระบายออก เมื่อ� สถานการณ์น์ ้ำำ�� อีีกพื้้�นที่ห่� นึ่ง�่ แล้้วระบายออกสู่�แ่ ม่น่ ้ำ�ำ�
ในท่่อระบายน้ำ��ำ และคลองกลัับสู่ภ�่ าวะปกติิ
ประตููระบายน้ำ��ำ ทำำ�หน้้าที่่�ควบคุุมและ
ระบายน้ำ�ำ�จากพื้้น� ที่ห�่ นึ่ง�่ ไปยัังอีีกพื้้น� ที่ห่� นึ่ง่�
คููคลองระบายน้ำ��ำ เป็็นทางลำำ�เลีียงน้ำ�ำ� ท่่อระบายน้ำ�ำ� ระบายน้ำำ��จากบ้้านเรืือน
และระบายน้ำ��ำ ออกจากพื้้�นที่�่ไปลงแม่่น้ำ��ำ และถนนลงสู่�่ คู คลองระบายน้ำำ��
160
อุโุ มงค์ร์ ะบายน้ำำ��ขนาดใหญ่่ เร่ง่ ระบายน้ำ�ำ�
ออกสู่่�แม่่น้ำ��ำ โดยไม่่ต้้องผ่่านระบบคลอง
ตามปกติิ ช่่วยลดระดัับน้ำำ��ในคลองระบายน้ำ��ำ
ให้้ลดลงได้้อย่่างรวดเร็็ว โดยเฉพาะในพื้้�นที่�่
ลุ่�มต่ำ��ำ ที่่�ระบบท่่อและระบบคลองมีีขีีดจำำ�กััด
ในการระบายน้ำ��ำ
161
“น้ำ�ำ�เสีีย” แม้้จะไม่่ใช่่ปััญหาที่่�สร้้างความ ปัจั จุบุ ัันการจััดการน้ำ�ำ�เสีียของกรุงุ เทพมหานคร
เดืือดร้้อนใจให้้คนกรุุงเทพฯ เท่่าปััญหาจราจร มุ่�งเน้น้ การพััฒนาระบบบำ�ำ บััดน้ำ��ำ เสียี รวม
หรืือปััญหาน้ำำ�� ท่่วม หากแต่่ก็็มีีผลกระทบต่่อ โดยการรวบรวมน้ำำ��เสีียจากอาคารบ้้านเรืือน
สุุขภาพอนามััย บั่�น่ ทอนคุณุ ภาพชีีวิต และส่ง่ ผล มาผ่่านกระบวนการบำ�ำ บััดให้้ถููกสุุขลัักษณะ
กระทบต่อ่ สิ่ง่� แวดล้อ้ มมาช้า้ นาน กรุงุ เทพมหานคร ก่อ่ นปล่อ่ ยลงสู่แ�่ หล่ง่ น้ำำ��ธรรมชาติิ โดยมีีการสร้า้ ง
ตระหนัักถึึงปััญหาการจััดการน้ำ��ำ เสีียและได้้ โรงควบคุุมคุุณภาพน้ำ��ำ ขนาดใหญ่่ให้้บำ�ำ บััดน้ำ��ำ เสีีย
วางรากฐานการจััดการน้ำ�ำ�สีียควบคู่ไ�่ ปพร้อ้ มๆ กัับ ในกรุุงเทพฯ แห่่งแรก ใน พ.ศ. 2534 คืือ
การจััดการน้ำ��ำ ท่ว่ มมาตั้ง� แต่่ พ.ศ. 2503* (Greater โรงควบคุมุ คุุณภาพน้ำ��ำ สี่�พ่ ระยา
Bangkok Plan - 1990)ซึ่่�งเป็น็ แผนแม่่บทระยะ
30 ปีี เมื่�อภาครั ฐเริ่�มตื่�นตััวและตระหนัักปััญหา
ก็็ได้น้ ำ�ำ แผนแม่บ่ ทดัังกล่า่ วมาต่อ่ ยอดในเวลาต่อ่ มา
162 *ขณะยัังเป็น็ เทศบาลนครกรุุงเทพ
ระบบบํําบััดน้ำำ�� เสีียหลัักของกรุุงเทพมหานคร
ประกอบด้ว้ ย โรงควบคุมุ คุุณภาพน้ำำ�� จํํานวน 8 แห่่ง ได้้แก่่
• โรงควบคุมุ คุณุ ภาพน้ำ��ำ สี่�พ่ ระยา • โรงควบคุมุ คุุณภาพน้ำ�ำ� ดิินแดง
• โรงควบคุุมคุณุ ภาพน้ำ��ำ รััตนโกสิินทร์์ • โรงควบคุุมคุณุ ภาพน้ำ��ำ จตุจุ ัักร
• โรงควบคุุมคุณุ ภาพน้ำ�ำ�ช่่องนนทรี • โรงควบคุมุ คุณุ ภาพน้ำำ��หนองแขม
• โรงควบคุมุ คุณุ ภาพน้ำำ��ทุ่่�งครุุ • ศููนย์ก์ ารศึึกษาและอนุุรักษ์์สิ่ง่� แวดล้้อมบางซื่อ�
ครอบคลุุมพื้้�นที่่� 191.6 ตารางกิิโลเมตร ใน 22 เขต ได้แ้ ก่่ เขตพระนคร
ป้้อมปราบศััตรููพ่า่ ย สััมพัันธวงศ์์ บางรัก สาทร บางคอแหลม ยานนาวา
ดิินแดง ราชเทวีี พญาไท ปทุมุ วััน ดุสุ ิิต บางซื่อ� จตุจุ ัักร ห้ว้ ยขวาง หนองแขม
ภาษีีเจริญ บางแค ทุ่�งครุุ ราษฎร์บ์ ููรณะ จอมทอง หลัักสี่�่ สามารถบำำ�บััด
น้ำำ��เสีียได้ร้ วม 1,112,000 ลบ.ม./วััน และเพื่่อ� เพิ่่�มขีีดความสามารถในการ
บำำ�บััดน้ำ�ำ�เสีียให้้สามารถรองรั บปริิมาณน้ำ��ำ เสีียที่�่เพิ่่�มขึ้�นกรุุงเทพมหานคร
จึึงมีีแผนดำำ�เนิินโครงการบำ�ำ บััดน้ำ�ำ� เสีียเพิ่ม่� อีีก 5 แห่ง่ รวมประมาณ 705,000
ลบ.ม./วััน ซึ่่�งหลัังจากก่่อสร้้างแล้้วเสร็็จจะทำำ�ให้้ขีีดความสามารถในการ
บำ�ำ บััดน้ำ�ำ�เสีียเพิ่ม�่ ขึ้น� เป็็น 1,817,000 ลบ.ม./วััน
น้ำ�ำ�เสีียรอการบำ�ำ บัดั ภายในโรงควบคุุมคุณุ ภาพน้ำำ�� ของกรุุงเทพมหานคร
163
โครงการและนโยบายสำำ �คััญ
ที่่� อยู่�่ ระหว่่ างดำำ �เนิิ นการและกำำ �ลัั งจะดำำ �เนิิ นการ
• พััฒนาช่่องทางแจ้้ งเตืือนฝนให้้กัั บประชาชน ผ่่ านช่่องทางการสื่่� อสาร
อาทิิ การแจ้้ งเตืื อนผ่่ านแอปพลิิ เคชัั น เช่่ น APP BKK CONNECT ที่่� มีี
อยู่่�เดิิมของกรุุงเทพมหานคร นอกจากนี้้� จะทำำ�งานร่่วมกัับเครืือข่่ายช่่องทาง
การสื่่� อสารต่่างๆ เช่่น สถานีีข่่ าวโทรทัั ศน์์ สถานีีวิิ ทยุุ รวมถึึ งช่่องวิิ ทยุุ ของ
กรุุงเทพมหานคร การแสดงผลผ่่านป้้ ายจราจรอัั จฉริิยะ โดยข้้อมููลที่�่ส่่ งออก
ให้้ประชาชนรัับรู้้�จะเป็็ นข้้อมููลแบบเรีียลไทม์์ที่�่บริิหารจัั ดการจากศูู นย์์สั่่� งการ
ที่�่ มีีผู้้�ว่่ าราชการกรุุงเทพมหานคร ผู้้� บริิ หาร และผู้้�อำ�นวยการสำำ �นัั กการ
ระบายน้ำ�ำ� เป็็ นผู้้�บริิหารจััดการ พร้้อมทั้้�งมีีเจ้้าหน้้าที่�่ประจำำ�การตลอด 24 ชม.
• เพิ่่� มการขุุ ดลอกคลองรองรัับฝนทัั นฤดูู โดยการขุุ ดลอกคูู คลองหลัั ก
คลองสายย่่อย ลำำ�ราง ลำำ�กระโดง และกำำ�จััดสิ่่� งกีีดขวางทางน้ำ�ำ�ไหล การเสริิม
ประสิิ ทธิิ ภาพโครงข่่ ายระบบระบายน้ำ�ำ�ใน 10 คลองสายหลัั ก ด้้ วยการ
1) ดูู แลรัั กษา กำำ�จัั ดวัั ชพืื ซผัั กตบหรืื อสิ่่� งกีี ดขวางเพื่่� อเปิิ ดทางน้ำ�ำ�ไหล
และ 2) กดระดัับขุุดลอกคลองอย่่างสม่ำ�ำ�เสมอ ซึ่�่งจะทำำ�ให้้กรุุงเทพฯ มีีพื้�้นที่่�
รัั บน้ำ�ำ �ตามธรรมชาติิ มากยิ่่� งขึ้�้ น
164
• ขุุ ดลอกและทำำ�ความสะอาดท่่ อระบายน้ำ�ำ� 3,000 กม. โดยตั้้� งเป้้ าให้้ มีี
การขุุ ดลอกทำำ�ความสะอาดท่่ อระบายน้ำ�ำ�ไม่่ น้้ อยกว่่า 3,000 กม.ต่่ อปีี หรืือ
ประมาณร้้อยละ 50 จากระยะเส้้ นทางทั้้�งหมด (ระยะทางกว่่า 6,564 กม.)
• เพิ่่�มแก้้มลิิงธรรมชาติิ พื้้�นที่่�รัับน้ำ�ำ�ให้้กรุุงเทพฯ โดยดำำ�เนิิ นการจััดหาพื้้�นที่�่
เอกชนที่่� ไม่่ ได้้ ใช้้ประโยชน์์อย่่างบึึงและทะเลสาบ เช่่น บึึงฝรั่่�งและสวนสาธารณะ
ของกรุุงเทพมหานครให้้เป็็ นพื้้�นที่�่แก้้มลิิงธรรมชาติิ เพื่่�อรองรัับน้ำ�ำ�ฝนส่่ วนเกิิน
ช่่ วยหน่่ วงน้ำ�ำ�ในช่่ วงฤดูู มรสุุ มหรืือฝนตกหนัั กเฉีี ยบพลัั น ตลอดจนทำำ�หน้้ าที่�่
สนัั บสนุุ นระบบระบายน้ำ�ำ�ทั้้� งโครงข่่ ายให้้ สามารถดำำ�เนิิ นการได้้ อย่่ าง
มีีประสิิ ทธิิภาพ
• แก้้ ปัั ญหาพื้้� นที่่� ต่ำ�ำ� 50 เขต ด้้ วยวิิ ธีี การยกระดัั บถนน หรืื อเพิ่่� มขนาด
ท่่ อระบายน้ำ�ำ �
165
แม้้ความเจริ ญที่่�ไหลบ่่าอย่่างรวดเร็็วจะมาพร้้อม
กัับปััญหานานััปการเช่่นเดีียวกัับมหานครใหญ่่
ทั่ว่� โลก... แต่่เชื่อ� เป็็นอย่่างยิ่�่งว่า่ ด้้วยความมุ่�งมั่น�่
ความพยายามและตั้ง� ใจจริงของกรุงุ เทพมหานคร
ที่่�มุ่�งมั่�่น ฝ่่าฟััน เพื่่�อเอาชนะทุุกอุุปสรรคปััญหา
และความร่่วมมืือร่่วมใจจากประชาชนทุุกคน
จะส่่งผลให้้ในที่�ส่ ุดุ กรุุงเทพฯ จะกลายเป็็นเมือื งที่�่
สวยงาม เป็น็ ระเบีียบเรีียบร้อ้ ย น่า่ อยู่แ�่ ละน่า่ เยือื น
ควบคู่ไ�่ ปกัับการธำ�ำ รงเอกลัักษณ์แ์ ห่ง่ ความเป็น็ ไทย
ตลอดจนส่่งเสริ มคุุณภาพชีีวิตที่่�ดีี เพื่่�อความสุุข
อย่่างยั่�่งยืนื ของคนกรุุงเทพฯ
บทที่�่ 7
มหานครเศรษฐกิิ จดีี
ของทุุ กคน
กรุุงเทพฯ เป็็นมหานครที่�่มีีผู้้�คนอาศััยอยู่�มากกว่่า 10 ล้้านคน และยัังคง
เพิ่่�มขึ้้�นอย่่างต่่อเนื่�่อง นั่�นก็็เพราะที่่�นี่่� คืือ จุุดหมายปลายทางของ
ใครหลายคน ที่่ม� ีี “ความหวังั ” ที่จ�่ ะมีีชีีวิิตที่ด่� ีขี ึ้น�้ กรุุงเทพมหานคร
จึึงมุ่�งส่่งเสริิมและผลัักดัันระบบเศรษฐกิิจของกรุุงเทพฯ ให้้เข้้มแข็็ง
ตั้�งแต่่ฐานราก ต่่อยอดพััฒนาธุุรกิิจขนาดเล็็กให้้มีีโอกาสเติิบโตอย่่างมั่ �นคง
ส่่งเสริิมธุุรกิิจขนาดใหญ่่ให้้เข้้มแข็็งพร้ อมแข่่งขััน ขัับเคลื่�อนกรุุงเทพฯ
ให้้เป็็นเมืืองเศรษฐกิิจที่�่สำำ�คััญระดัับภููมิิภาคและนานาชาติิ เป็็นศููนย์์กลาง
การค้้า การลงทุนุ การท่่องเที่ย�่ ว และวัฒั นธรรมของเอเชียี และที่ส�่ ำำ�คัญั ที่ส�่ ุดุ
คืือ เป็็นมหานครแห่่งโอกาสที่�่ไม่่ว่่าใครก็็มีีโอกาสลืืมตาอ้้าปาก
ตั้�งตััวได้้ มีีโอกาสที่�่จะมีีอนาคตที่่�สดใส และมีีโอกาสที่่�จะมีีชีีวิิต
ที่�่ดีีกว่า่ เดิิม
ศูนู ย์์ส่่งเสริมิ การบริิหารเงินิ ออมครอบครััว
สร้า้ งความมั่�น่ คงให้้ชีวี ิิต พิชิ ิติ ความเสี่่�ยง
แม้้กรุุงเทพฯ จะเรี ยกได้้ว่่าเป็็นศููนย์์กลาง เงิินออมครอบครััวขึ้้�นครั้�งแรกในปีี พ.ศ. 2550
ทางเศรษฐกิิจและเป็็นศููนย์์รวมผู้้�มีี และพัฒั นามาเป็น็ ศูนู ย์ส์ ่ง่ เสริมิ การบริหิ าร
รายได้้สููง แต่่ก็็ยัังมีีประชาชนอีีกจำ�ำ นวนมาก เงิินออมครอบครััวและแก้้ ไขปััญหา
ที่�่มีีรายได้้น้้อยถึึงปานกลาง อีีกทั้้�งยัังมีีหนี้�สิิน หนี้้�สิิน กรุุงเทพมหานครในปััจจุุบััน
เกิินตััว เนื่�่องด้้วยยัังไม่่รู้�้จัักวิิธีีบริ หารจััดการ โดยได้้รัับความร่่วมมืือและสนัับสนุุนจากองค์์กร
การเงินที่เ�่ หมาะสมกับั ตนเองและยังั ขาดที่ป�่ รึึกษา พัันธมิิตร 4 แห่่ง ร่่วมดำำ�เนิินโครงการโดย
ในการให้้คำำ�แนะนำำ�การบริ หารจััดการการเงิ น ให้้คำ�ำ ปรึึกษาและแนะนำำ�แนวทางการดำำ�เนิินงาน
ที่�่ถููกต้้อง เพื่่�อดููแลฐานะทางเศรษฐกิิจของ ได้้แก่่ ธนาคารออมสิิน ตลาดหลัักทรััพย์์
คนกรุุงเทพฯ ให้้เข้้มแข็็งตั้�งแต่่รากฐาน แก้้ไข แห่่งประเทศไทย สมาคมบริิษััทจััดการลงทุุน
ปััญหาด้้านเศรษฐกิิจอย่่างครบวงจร กรุุงเทพ และสมาคมประกัันชีีวิิตไทย
มหานครจึึงได้้จััดตั้้�งศููนย์์ส่่งเสริิมการบริิหาร
172
ภายในศููนย์์ฯ จะมีี “นัักบริหิ ารเงินิ ออม” คอยให้้บริการตรวจสุขุ ภาพ
ทางการเงิน แนะนำำ�วิิธีีทำ�ำ บัญั ชีีรายรับั - รายจ่่าย การวางแผนการใช้้จ่่ายเงิน
ให้้คำำ�แนะนำำ�ด้้านการออมเงิ น พร้ อมชี้�ช่่องทางสร้้างผลตอบแทนที่่�คุ้�มค่่า
ให้้แก่่เงิ นออม อีีกทั้้�งยัังได้้จััดมุุมหนัังสืือเผยแพร่ ความรู้�เรื่�องการออม
ไว้้คอยบริ การประชาชนอีีกด้้วย เพื่่�อส่่งเสริิมให้้คนกรุุงเทพฯ มีีวิินััย
ในการใช้้เงิ นและสามารถบริ หารการเงิ นได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ
โครงการและนโยบายสำำ �คััญ
ที่�่ อยู่่� ระหว่่ างดำำ �เนิิ นการและกำำ �ลัั งจะดำำ �เนิิ นการ
• ส่่งเสริิมการออมและการเข้้าถึึงแหล่่งเงิินทุุนตั้้�งแต่่ระดัับครอบครััวถึึงระดัับ
ชุุมชน เช่่ น อบรมเรื่่�องการออมและความรู้้�ทางการเงิิ นเบื้้� องต้้ น รวบรวม
ช่่องทางในการเข้้าถึึงแหล่่งเงิินทุุนต่่าง ๆ ให้้กัับชุุมชน สร้้างเครืือข่่ายชุุมชน
โดยเชื่�่อมโยงชุุมชนที่่�ประสบความสำำ �เร็็จด้้านการออมเพื่่�อเป็็ นชุุมชนต้้นแบบ
ให้้กัับชุุมชนอื่่�น ๆ
173
ศูนู ย์ข์ ้้อมููลเศรษฐกิิจการคลัังและการลงทุุน
ของกรุงุ เทพมหานคร
ในโลกธุุรกิิจที่่�เต็็มไปด้้วยการแข่่งขััน การมีีข้้อมููลทางธุุรกิิจที่�่
ครบถ้้วน ชัดั เจน ถููกต้้อง แม่่นยำำ� ถืือเป็็นความได้้เปรีียบและลดความเสี่ย�่ ง
ในการตัดั สิินใจลงทุุนหรืือขยายธุรุ กิิจ
ด้้วยความมุ่�งมั่�นที่�่จะผลัักดัันกรุุงเทพฯ ให้้เป็็นเมืืองแห่่งโอกาสทาง
เศรษฐกิิจ กรุงุ เทพมหานครจึึงมุ่ง� ส่ง่ เสริิมผู้ป�้ ระกอบการท้้องถิ่�น่ ธุุรกิิจชุมุ ชน
รวมทั้้ง� ธุรุ กิิจขนาดกลางและขนาดเล็ก็ (SMEs) ให้้มีีโอกาสและมีีศัักยภาพ
ในการแข่่งขัันด้้วยการจััดตั้้�งศููนย์์ข้้อมููลเศรษฐกิิจการคลััง
และการลงทุุนของกรุุงเทพมหานครขึ้�้น เพื่่�อเป็็นศููนย์์รวบรวม
เว็็บไซต์ศ์ ูนู ย์์ข้อ้ มูลู เศรษฐกิิจการคลัังและการลงทุุนของกรุุงเทพมหานคร
ซึ่�่งประชาชนสามารถมาสืบื ค้้นข้้อมูลู เศรษฐกิจิ และการลงทุนุ ที่�่ต้อ้ งการได้้อย่า่ งสะดวกรวดเร็ว็ และครบถ้ว้ นในจุดุ เดีียว
174
ข้้อมููลด้้านเศรษฐกิิจ การเงิน การคลััง และการลงทุนุ ที่ส�่ มบููรณ์์และทัันสมััย
รวมถึึงสามารถวิิเคราะห์์แนวโน้้มเศรษฐกิิจของกรุุงเทพมหานครได้้อย่่าง
มีีประสิิทธิิภาพ โดยข้้อมููลเหล่่านี้�จะเป็็นประโยชน์์ทั้้�งต่่อตััวผู้�้ประกอบการ
ในการทำ�ำ ธุุรกิิจอย่่างรอบคอบ ลงทุุนอย่่างไม่่ประมาท รู้แ� หล่่งจัดั หาวัตั ถุดุ ิิบ
ที่เ่� หมาะสม และรู้จ� ักั กลุ่ม� ลููกค้้าที่ม่� ีีความต้้องการตรงกับั ตัวั สิินค้้าและบริการ
และต่่อตััวผู้้�บริิโภคซึ่�่งจะได้้ประโยชน์์จากการมีีข้้อมููลข่่าวสารที่�่ถููกต้้อง
และครบถ้้วนสมบููรณ์์ ทำ�ำ ให้้มีีทางเลือื กในการตัดั สิินใจเลือื กสิินค้้าและบริการ
มากยิ่ง่� ขึ้น�้ นอกจากนี้� ที่น�่ ี่ย�่ ังั เป็น็ ศููนย์์ให้้บริการข้้อมููลข่่าวสารแบบครบวงจร
ทำ�ำ ให้้ผู้�้มาใช้้บริ การได้้รัับความสะดวก รวดเร็็ว และได้้ข้้อมููลที่�่ถููกต้้อง
ครบถ้้วน สามารถช่่วยลดขั้้�นตอนที่่ย�ุ่ง� ยากซัับซ้้อนในการทำำ�ธุุรกิิจลงได้้
175
Bangkok Brand ส่่งเสริิมผู้�้ประกอบการ
คััดสรรสิินค้้าคุุณภาพเพื่�อ่ ผู้้บ� ริโิ ภค
ท่า่ มกลางโลกธุรุ กิจิ ที่่ม� ีกี ารแข่ง่ ขันั สูงู อย่า่ งทุกุ วันั นี้้� การสร้้าง
ความโดดเด่่น แตกต่่าง สร้้างเอกลัักษณ์์เฉพาะ สร้้างความเชื่�อมั่�น สร้้าง
ภาพลัักษณ์์ที่�่ดีีให้้แก่่ผู้�้บริ โภค รวมถึึงบริ การที่�่เป็็นเลิิศ จึึงจะทำำ�ให้้สิินค้้า
หรือื บริการต่า่ ง ๆ เป็น็ ที่ส�่ นใจ กลายเป็็นที่�ย่ อมรัับและจดจำำ� และมีีจุุดยืืน
ในตลาดได้้ กรุุงเทพมหานครจึึงไม่่เพีียงส่่งเสริิมและผลัักดัันผู้�้ผลิิต
และผู้�้ประกอบการรายย่่อยในพื้้�นที่�่กรุุงเทพฯ ให้้สร้้างสรรค์์ผลิิตภััณฑ์์ที่�่มีี
คุุณภาพมาตรฐาน มีีเอกลัักษณ์์ทางวััฒนธรรม และสอดแทรกภููมิิปััญญา
ท้้องถิ่�่นเท่่านั้�น แต่่ยัังได้้จััดทำำ�ตราผลิิตภััณฑ์์กรุุงเทพ มหานคร
“บางกอกแบรนด์์ (Bangkok Brand)” ขึ้�้น เพื่่�อใช้้เป็็นตรา
สััญลัักษณ์์ในการรัับรองคุุณภาพมาตรฐาน และคุุณค่่าเชิิงอััตลัักษณ์์ของ
ผลิิตภััณฑ์์กรุุงเทพมหานครด้้วย โดยจะมอบให้้แก่่ผลิิตภััณฑ์์ที่่�ผ่่าน
การคััดสรรตามเกณฑ์์ที่่�กำำ�หนด เพื่่�อสร้้างภาพลัักษณ์์และความน่่าเชื่�อถืือ
176 ให้้แก่่ผลิิตภััณฑ์แ์ ละทำำ�ให้้ผู้�บ้ ริโภคมีีความมั่�นใจในการเลือื กซื้อ� สิินค้้า
ตัวั อย่่างผลิติ ภััณฑ์์ Bangkok Brand
177
นอกจากนี้� กรุุงเทพมหานครยัังส่่งเสริิมและพััฒนาศัักยภาพผู้�้ผลิิต
และผู้�้ประกอบการ เพื่่�อเตรีียมความพร้อมสำำ�หรัับการแข่่งขันั ในระบบธุุรกิิจ
ด้้วยการให้้ความรู้�ที่่�จำ�ำ เป็น็ เช่่น การบริหารจััดการ การจััดหาแหล่่งเงินทุนุ
การตลาดและช่่องทางการจััดจำ�ำ หน่่าย การพััฒนาผลิิตภััณฑ์์ การพััฒนา
บรรจุุภัณั ฑ์์ การทำำ�การค้้าด้้วยพาณิิชย์อ์ ิิเล็ก็ ทรอนิิกส์์ ฯลฯ รวมทั้้ง� ยัังช่่วย
เผยแพร่่ประชาสััมพัันธ์์แบรนด์์ให้้เป็็นที่่�รู้�จัักในวงกว้้าง ส่่งเสริิมช่่องทาง
การขาย เพิ่�่มโอกาสในการเข้้าถึึงประชาชนและนัักท่่องเที่่�ยวทั้้�งชาวไทย
และชาวต่่างชาติิ
ปััจจุุบัันมีีผลิิตภััณฑ์์ “บางกอกแบรนด์์ (Bangkok Brand)”
ที่่�ผ่่านเกณฑ์์การคััดสรรและได้้รัับการรัับรองคุุณภาพจากกรุุงเทพมหานคร
รวม 539 ผลิิตภัณั ฑ์์
กิิจกรรม “คััดสรรสุดุ ยอดของฝากจากกรุุงเทพฯ (Made in Bangkok : Top-Ranked Collections)”
ซึ่�ง่ กรุุงเทพมหานครจัดั ขึ้้น� เพื่่อ� ส่่งเสริิมและผลักั ดััน และเปิิดโอกาสทางการค้้า
ให้้ผลิิตภััณฑ์์กรุงุ เทพมหานคร (Bangkok Brand) เป็็นที่�รู่้�จักและสามารถเข้้าถึึงผู้�บริโิ ภคต่า่ งประเทศได้้มากขึ้้�น
178
โครงการและนโยบายสำำ �คััญ
ที่่� อยู่่� ระหว่่ างดำำ �เนิิ นการและกำำ �ลัั งจะดำำ �เนิิ นการ
• ขยายโอกาส ขยายช่่องทาง ให้้กัับสิิ นค้้าสร้้างสรรค์์กรุุงเทพฯ (MIB: Made
in Bangkok) ปัั จจุุบััน Bangkok Brand ยัังมีีช่่องทางจััดจำำ�หน่่ายและหมวดหมู่่�
ของสิิ นค้้าค่่ อนข้้างจำำ�กััด และยัั งไม่่มีีการจัั ดทำำ�และเผยแพร่่ฐานข้้อมููลของ
ผู้้� ผลิิ ตเพื่่�อเปิิ ดโอกาสให้้ เกิิ ดการต่่ อยอดทางธุุรกิิ จ รวมทั้้� งผู้้� ผลิิ ตยัั งไม่่ ได้้
จดทะเบีียนเป็็ นวิิ สาหกิิจขนาดกลางและย่่อม และระบบ e-GP เพื่่�อต่่อยอด
การประมูู ลงานจากภาครััฐ กรุุงเทพมหานครจึึ งจะนำำ�ผลิิ ตภัั ณฑ์์ เหล่่านี้้� มา
ต่่อยอดพััฒนาสู่� ผลิิตภััณฑ์์สร้้างสรรค์์กรุุงเทพฯ (MIB: Made in Bangkok)
โ ด ย ร ว บ ร ว ม ผ ลิิ ตภัั ณ ฑ์์ ที่่� ผ ลิิ ตขึ้้� น ใ น ก รุุ ง เ ท พ ฯ ใ ห้้ ค ร บ ถ้้ ว น ทุุ ก มิิ ติิ
ความสร้้างสรรค์์ เช่่ น ศิิ ลปะการแสดง ศิิ ลปะการออกแบบ สิ่่� งพิิมพ์์ ผ้้ า
และเครื่่�องแต่่งกาย งานฝีี มืือ เครื่่�องหนััง เครื่่�องปรุุง เป็็ นต้้น พร้้อมกัับสนัับสนุุน
ผู้้� ผลิิ ต เช่่ น ออกแบบช่่ องทางการจัั ดจำำ�หน่่ ายเพิ่่� มเติิ ม จัั ดเวิิ ร์์ กช็็ อป
ด้้านผลิิตภััณฑ์์ จัั ดทำำ�ฐานข้้อมููลผู้้�ประกอบการสร้้างสรรค์์ภายในกรุุงเทพฯ
จัั ดงานนิิ ทรรศการและงานจัั ดแสดงสิิ นค้้ าเพื่�่อส่่ งเสริิมสิิ นค้้ าสร้้างสรรค์์
และผู้�้ประกอบการ เป็็ นต้้น
179
โรงเรีียนฝึกึ อาชีพี ครบวงจร สร้้างโอกาส
สร้้างอาชีพี สร้้างชีีวิติ สร้้างเศรษฐกิิจชาติิ
แม้้กรุุงเทพฯ จะขึ้้�นชื่�่อว่่า เป็็นเมืือง การประกอบอาชีพี ต่า่ ง ๆ ให้้กับั ผู้ท�้ ี่ส�่ นใจ ช่่วยเพิ่ม่�
ศููนย์์กลางทางเศรษฐกิิจ และเป็็นแหล่่ง ช่่องทาง เพิ่่�มทางเลืือก เพิ่่�มรายได้้จากการ
จ้้างงานที่�่ใหญ่่ที่่�สุุดของประเทศ เป็็นจุุดหมาย ประกอบอาชีีพให้้ประชาชน ไม่่ว่่าจะยึึดเป็็น
ปลายทางของผู้้�คนจากทั่่�วทุุกสารทิิศที่่�อพยพ อาชีีพหลัักหรือื อาชีีพเสริิม และเพิ่่�มโอกาสที่จ่� ะมีี
เข้้ามาเพื่่�อหวัังสร้้างเนื้�อสร้้างตััวและสร้้างโอกาส ชีีวิิตที่่ด� ีกี ว่า่ เดิิม
ที่�่ดีีกว่่าในชีีวิิต แต่่ก็็ไม่่อาจปฏิิเสธได้้ว่่า ปััจจุุบัันกรุุงเทพมหานครมีีโรงเรี ยน
คนกรุงุ เทพฯ อีีกจำำ�นวนไม่่น้้อยยังั มีีรายได้้ต่ำำ�� กว่า่ ฝึึกอาชีีพที่�่มีีคุณุ ภาพมาตรฐานถึงึ 10 แห่่ง และมีี
เกณฑ์์มาตรฐานหรืือประสบปััญหาการว่่างงาน หลัักสููตรให้้เลืือกเรี ยนอย่่างหลากหลายมากกว่่า
ด้้วยความมุ่�งมั่น� สร้้างกรุงุ เทพฯ ให้้เป็็นเมือื งแห่่ง 200 หลักั สููตร ทั้้�งหลัักสููตรระยะสั้�นและระยะยาว
โอกาสทางเศรษฐกิิจ ช่่วยเหลืือประชาชนให้้มีี สามารถผลิิตแรงงานที่�่มีีคุุณภาพสอดคล้้องกัับ
โอกาสลืมื ตาอ้้าปากและตั้ง� ตัวั ได้้ กรุงุ เทพมหานคร ความต้้องการของตลาดและช่่วยลดปริิมาณ
จึึงได้้จััดตั้้�งโรงเรีียนฝึึกอาชีีพกรุุงเทพ คนว่า่ งงานได้้หลายหมื่�นคนต่อ่ ปีี
มหานครขึ้้�นเพื่่�อฝึึกสอนและพััฒนาทัักษะ
180
บรรยากาศการเรีียนการสอนในโรงเรีียนฝึกึ อาชีีพ
181
ตัวั อย่่างผลงานของนักั เรีียนจากโรงเรีียนฝึึกอาชีีพของกรุงุ เทพมหานคร
182
โรงเรียี นฝึึกอาชีพี ของกรุุงเทพมหานคร
โรงเร�ยนฝก อาชีพ โรงเร�ยนฝก อาชีพ
กรุงเทพมหานคร (ดินแดง 1) กรงุ เทพมหานคร (หนองจอก)
โรงเร�ยนฝก อาชพี
โรงเร�ยนฝกอาชีพ กรงุ เทพมหานคร
กรงุ เทพมหานคร (มวน บาํ รงุ ศลิ ป)
(กาญจนสิงหห าสนฯ )
โรงเร�ยนฝก อาชพี
กรุงเทพมหานคร (ดินแดง 2)
โรงเร�ยนฝก อาชีพ
กรุงเทพมหานคร (ประเวศ)
โรงเร�ยนฝกอาชพี
กรงุ เทพมหานคร (คลองเตย)
โรงเรย� นฝกอาชีพ
กรุงเทพมหานคร (บางรกั )
โรงเรย� นฝก อาชีพ
กรุงเทพมหานคร (อาทร สังขะวฒั นะ)
โรงเรย� นฝก อาชีพ
กรุงเทพมหานคร (หลวงพอ ทว�ศกั ดิ์ฯ)
183
โครงการและนโยบายสำำ �คััญ
ที่่� อยู่่� ระหว่่ างดำำ �เนิิ นการและกำำ �ลัั งจะดำำ �เนิิ นการ
• พัั ฒนาเครืื อข่่ ายคนรุ่� นใหม่่ ให้้ เป็็ นอาสาสมัั ครเทคโนโลยีี (อสท.)
เพื่่�อสนัับสนุุนกิิจกรรมทางด้้านดิิจิิทััลของประชาชน เช่่น การช่่วยพ่่อค้้าหาบเร่่
แผงลอยให้้ เข้้ าถึึ งตลาดออนไลน์์ การช่่ วยคนขัั บรถให้้ เข้้ าถึึ งแพลตฟอร์์ม
รัับงานขัับรถออนไลน์์ การช่่วยแรงงานฝีี มืือในชุุมชนให้้เข้้าถึึงแพลตฟอร์์ม
หางาน และการเก็็บข้้อมููลพื้้�นฐานต่่าง ๆ
• ส่่ งเสริิ มผู้�้ ค้้ าแผงลอยให้้ มีี ความมั่่� นคงในการประกอบอาชีี พ ตั้้� งแต่่
การจัั ดหาแหล่่งเงิินทุุน การช่่วยเหลืือด้้านการบริิหารจัั ดการภายในร้้านค้้า
ตลอดจนการช่่ วยจัั ดหาพื้้� นที่�่ ราคาประหยัั ดสำำ �หรัั บผู้้� ค้้ าที่�่ ต้้ องการพื้้� นที่่�
ทำำ �การค้้ าถาวร
• สร้้างการมีีส่่ วนร่่วมของผู้้�ค้้าแผงลอย ภาคประชาชน และเอกชนในพื้้�นที่่�
ช่่ วยดูู แลพื้้� นที่�่ การค้้ า
• ขึ้้�นทะเบีียนหาบเร่่แผงลอยในพื้้�นที่่�ทั้้�งหมด โดยเก็็บข้้อมููลผู้�้ค้้าทั้้�งหมด เช่่น
พิิ กัั ดจุุ ดขาย ผู้้� ค้้ าและผู้้� ช่่ วยการค้้ า ข้้ อมูู ลรายละเอีี ยดสิิ นค้้ าและบริิการ
ที่�่ จำำ�หน่่ าย รวมถึึ งข้้ อมูู ลการร้้องเรีียนจากประชาชนและปัั ญหาจากการ
ลงพื้้�นที่�่สุ่� มตรวจคุุณภาพการให้้ บริิการของหาบเร่่แผงลอย เพื่่� อเป็็ นข้้ อมูู ล
สำำ �หรัั บการประเมิินการต่่อใบอนุุญาตการทำำ�การค้้าในพื้้�นที่่�
• จััดตั้�้ งคณะกรรมการร่่ วมภาครัั ฐและเอกชน เพื่่� อแก้้ ไขปัั ญหาทาง
เศรษฐกิิจ กทม. (กรอ. กทม.) เพื่�่อร่่วมกัันจััดทำำ�แนวนโยบายในการแก้้ไขปัั ญหา
เศรษฐกิิ จในพื้้� นที่�่ กรุุ งเทพฯ
184
• ฝึึ กอาชีีพพััฒนาทัักษะยุุคใหม่่ตอบโจทย์์ตลาดงาน เพิ่่�มทางเลืื อกให้้กัั บ
การศึึ กษาผ่่ านโรงเรีียนและศูู นย์์ ฝึึ กอาชีีพของกรุุงเทพมหานคร ทั้้� งการ
สนัั บสนุุ นการพััฒนาทัักษะอาชีีพที่่� ทำำ�อยู่่�ในปัั จจุุ บัั นเพื่�่อรองรัับการประกอบ
อาชีีพหลัักหรืืออาชีีพเสริิม และการสนัั บสนุุ นการพััฒนาบุุคลากรเข้้าสู่� ระบบ
แรงงานเอกชนโดยการพัั ฒนาหลัั กสููตรที่่� สอดคล้้ องกัั บความต้้ องการ
ของตลาด เช่่น e-Commerce เพื่่�อเพิ่่�มโอกาสให้้นัั กเรีียนมีี งานทำำ�หลัั งจบ
จากหลัักสููตรแล้้ว โดยกรุุงเทพมหานครจะติิดตามประสิิ ทธิิภาพการทำำ�งาน
ของนัั กเรีียนที่�่ จบการศึึ กษาเพื่่�อนำำ�ข้้ อมูู ลมาปรัับปรุุงและพััฒนาหลัั กสููตร
อย่่ างต่่ อเนื่�่ อง
• จััดหาพื้้�นที่่�พััฒนาตลาดนััดประจำำ�ชุุมชน ประจำำ�เขต เพื่�่อให้้ประชาชนได้้พื้้�นที่่�
ค้้าขายที่่�ค่่าเช่่าต่ำ�ำ� โดยพิิจารณาพื้้�นที่่�ของกรุงุ เทพมหานครหรืือปิิ ดถนนคนเดิิน
บางเส้้ นทาง
• พััฒนาแพลตฟอร์์มตลาด กทม. ออนไลน์์ นำำ�ร่่องรวบรวมสิิ นค้้ าจาก
13 ตลาดของกรุุงเทพมหานครในปัั จจุุบัันและตลาดใหม่่ที่่�จะเพิ่่�มขึ้้�นในอนาคต
รวมกว่่า 20,000 แผงค้้า เข้้าสู่� ระบบออนไลน์์เพื่่�ออำำ�นวยความสะดวกและเพิ่่�ม
ช่่ องทางให้้ทั้้� งผู้�้ ซื้้� อและผู้�้ ขาย
185
โรงรัับจำำ�นำำ�กรุุงเทพมหานคร
“ทรััพย์์ปลอดภัยั ได้้เงินิ ง่า่ ย จ่า่ ยดอกเบี้้ย� ต่ำำ�� ”
ด้้วยอัตั ราค่่าครองชีพี ที่พ่� ุ่่ง� สููง ภาระค่่าใช้้จ่่ายที่่�ไม่่สมดุลุ กับั รายได้้ หรือื แม้้แต่่
การประสบวิิกฤตการณ์์ต่่างๆ ที่่�ล้้วนแต่่เป็็นปััจจััยที่่�ส่่งผลให้้คนกรุุงเทพฯ
จำำ�นวนไม่่น้้อยยัังประสบปััญหาติิดขััดด้้านการเงิ น ถึึงแม้้ปััจจุุบัันสถาบััน
การเงิ นต่่างๆ จะเปิิดให้้บริ การทางการเงิ นในหลากหลายรููปแบบที่่�ช่่วย
เพิ่�่มช่่องทาง เพิ่่�มโอกาสในการเข้้าถึึงแหล่่งเงิ นกู้�้ หรืือ สิินเชื่�อง่ ายขึ้้�น
แต่่ก็็เสีียค่่าธรรมเนีียมและอััตราดอกเบี้�ยที่�่สููงมาก สถานธนานุุบาล หรืือ
โรงรัับจำ�ำ นำำ�จึึงยัังคงเป็็นอีีกทางเลืือกหนึ่�งสำ�ำ หรัับผู้้�ที่่�ต้้องการเงิ นสดมาใช้้
แบบเร่ งด่่วน เพีียงแค่่มีีสิินทรััพย์์ก็็สามารถแลกเปลี่่�ยนเป็็นเงิ นสดได้้ทัันทีี
โดยที่ท่� รััพย์ส์ ิินยัังไม่่ได้้ขายขาดและเสีียดอกเบี้�ยต่ำำ��
186
เช่่นเดีียวกัับ สถานธนานุุบาลกรุุงเทพมหานครที่่�ก่่อตั้�งขึ้้�นมา
ตั้�งแต่่ปีี พ.ศ. 2503* เพื่่�อช่่วยเหลืือประชาชนที่่�เดืือดร้้อนเพิ่�่มสภาพคล่่อง
ทางการเงินโดยไม่่ต้้องเสี่่ย� งไปกู้ย�้ ืืมจากเอกชน เงินกู้�น้ อกระบบ หรือื สถาน
ธนานุุบาลเอกชนที่�่ดอกเบี้�ยสููงกว่่า อีีกทั้้�งยัังมั่�นใจได้้ในความซื่�อสััตย์์
ยุตุ ิิธรรม และดอกเบี้�ยต่ำ�ำ� พร้อมเป็น็ ที่่�พึ่่ง� ให้้ประชาชน
ปัจั จุบุ ันั กรุงุ เทพมหานครมีีสถานธนานุบุ าลในความดููแลถึงึ 21 แห่่ง
ตั้ง� อยู่�ในเขตชุุมชนที่เ่� ข้้าถึงึ ง่าย กระจายอยู่�ในพื้้�นที่่�ต่่าง ๆ ทั่่ว� กรุงุ เทพฯ
*ก่อ่ ตั้ง� ขึ้�นตามนโยบายของรัฐั บาล โดยกระทรวงมหาดไทย และโอนมาอยู่�ในความดููแลของกรุงุ เทพมหานครในปีี พ.ศ. 2516
187
ส่่งเสริิมและพััฒนาการท่อ่ งเที่�ย่ ว
สู่�การเป็็นเมืืองท่่องเที่�ย่ วระดัับโลก
กรุงุ เทพฯ เป็น็ เมือื งที่ม�่ ีีประวัตั ิิศาสตร์์อัันยาวนาน ท่่องเที่�่ยวสมััยใหม่่ที่�่ตื่�นตาตื่�นใจ และแหล่่ง
มีีรากฐานความเป็็นมาอัันน่่าภาคภููมิิใจ มีีศิิลป ท่่องเที่�่ยวทางประวััติิศาสตร์์และวััฒนธรรม
วััฒนธรรม ขนบธรรมเนีียม ประเพณีี โบราณ อัันทรงคุุณค่่า อีีกทั้้�งยัังมีีค่่าครองชีีพไม่่สููง
สถาน ชุุมชนเก่่าแก่่ ฯลฯ ซึ่�่งสามารถผสม เมื่อ� เทีียบกัับหลายเมือื งทั่่�วโลก เป็น็ เสนห์์ที่ด่� ึึงดููด
กลมกลืนื กันั ได้้อย่่างดีีกับั ความทันั สมัยั ในปัจั จุบุ ันั นัักท่่องเที่�่ยวทั้้�งชาวไทยและชาวต่่างชาติิ และ
ทำ�ำ ให้้กรุุงเทพฯ เป็็นเมืืองที่่�มีีมิิติิอัันหลากหลาย ทำำ�ให้้กรุุงเทพฯ ติิดอัันดัับเมืืองน่่าท่่องเที่�่ยว
มีีไลฟสไตล์์การท่่องเที่่�ยวที่่�ครบครััน ทั้้�งแหล่่ง ที่�่สุุดในโลกหลายปีีซ้้อน
188
ด้้วยเป้า้ หมายที่จ�่ ะส่ง่ เสริิมให้้กรุุงเทพฯ เป็็นเมืืองท่อ่ งเที่่ย� วระดับั โลก
กรุงุ เทพมหานครจึึงมุ่ง� ผลักั ดันั สร้้างสรรค์์ เสริิมสร้้างภาพลักั ษณ์ท์ ี่ด่� ีี ชููเสน่ห่ ์์
กรุุงเทพฯ ให้้ยิ่�่งโดดเด่่น เพื่่�อดึึงดููดนัักท่่องเที่่�ยวด้้วยการพััฒนาโครงสร้้าง
พื้้�นฐานให้้พรั่ง� พร้อมสะดวกสบายพร้อมรองรับั การเดิินทาง อนุุรัักษ์์ ฟื้้�นฟูู
และพัฒั นาแหล่่งท่่องเที่ย�่ ว ปรับั ปรุงุ ภูมู ิทิ ัศั น์์ จัดั ให้้มีสีิ่ง� อำ�ำ นวยความสะดวก
และความปลอดภััยให้้แก่่นัักท่่องเที่่�ยว ประชาสััมพัันธ์์ข้้อมููลข่่าวสาร
ด้้านการท่่องเที่่�ยวในพื้้�นที่�่กรุุงเทพมหานครให้้นัักท่่องเที่่�ยวทราบผ่่าน
จุุดประชาสััมพัันธ์์การท่่องเที่่�ยวของกรุุงเทพมหานคร 23 แห่่ง เว็็บไซต์์
http://www.bangkoktourist.com แอปพลิิเคชันั และสื่อ� ประชาสัมั พันั ธ์ต์ ่า่ ง ๆ
เพื่่�อช่่วยนัักท่่องเที่�่ยวเตรีียมความพร้ อมทั้้�งก่่อนเดิินทางและขณะเดิินทาง
ไม่่ว่า่ จะเป็น็ ข้้อมููลเส้้นทางการท่่องเที่่�ยว ข้้อมููลของแหล่่งท่่องเที่่�ยวต่่าง ๆ
189
เช่่น วััน - เวลา ทำำ�การ ที่่�ตั้�งของแหล่่งท่่องเที่่�ยว เส้้นทาง
การเข้้าถึึงที่�่สะดวกและปลอดภััย รวมถึึงข้้อมููลที่่�นัักท่่องเที่่�ยว
ควรทราบเพื่่�อระมััดระวัังหรืือหลีีกเลี่่�ยงความเสี่�่ยงที่่�อาจเกิิดขึ้้�น
ตลอดจนข้้อมููลในการเข้้าถึึงองค์์กรหรืือหน่่วยงานที่่�มีีหน้้าที่่�
เยีียวยาหรืือช่่วยเหลืือนัักท่่องเที่่�ยวในกรณีีเกิิดเหตุุต่่าง ๆ
อีีกทั้้�งยัังได้้จััดเจ้้าหน้้าที่่�สายตรวจเทศกิิจไว้้คอยดููแลรัักษา
ความปลอดภััยและให้้ความช่่วยเหลืือนัักท่่องเที่่�ยวหากไม่่ได้้
รัับความเป็็นธรรมหรืือเกิิดเหตุุเดืือดร้้อนต่่างๆ เช่่น เจ็็บป่่วย
หรืือได้้รัับอุุบััติิเหตุุ รวมถึึงคอยให้้คำำ�แนะนำำ� ซึ่�่งจะช่่วยให้้
นัักท่่องเที่่�ยวเกิิดความอุ่�นใจและมั่ �นใจในความปลอดภััย
เมื่�อเดิินทางมาท่่องเที่ย่� วในกรุุงเทพฯ
190
นอกจากนี้ � กรุงุ เทพมหานครยังั มุ่ง� สร้้างเครือื ข่่ายความร่่วมมือื กับั หน่ว่ ยงาน
ต่า่ งๆ ทั้้ง� ภาครััฐ ภาคเอกชน ชุมุ ชนท้้องถิ่่�น และประชาชน เพื่่�อร่่วมกััน
ส่่งเสริิมและสนัับสนุุนการท่่องเที่่�ยวในรููปแบบต่่าง ๆ ทั้้�งการส่่งเสริิม
และพััฒนาแหล่่งท่่องเที่่�ยวและบริ การด้้านการท่่องเที่่�ยวให้้ได้้มาตรฐาน
การจัดั กิิจกรรมรณรงค์ป์ ระชาสัมั พันั ธ์์ หรือื การออกมาตรการต่า่ งๆ เพื่่อ� จููงใจ
ด้้านการท่่องเที่ย�่ ว ทั้ง� เพื่่อ� ดึึงดููดนักั ท่่องเที่ย�่ วใหม่่ ๆ ให้้สนใจมาท่่องเที่ย�่ วกันั
มากขึ้น�้ และสร้้างความประทัับใจให้้นัักท่่องเที่ย�่ วที่�่เคยมาแล้้วอยากกลับั มา
อีีกครั้ �งแล้้วครั้ �งเล่่า
191
ด้้วยความได้้เปรีียบของทำ�ำ เลที่ต่�ั้ง� ใจกลางภููมิิภาค
ด้้วยศัักยภาพและความพร้ อมทางด้้านโครงสร้้าง
พื้้�นฐานและทรััพยากรต่่าง ๆ ที่่�กรุุงเทพฯ มีี
ด้้วยความมุ่ �งมั่ �นไม่่หยุุดนิ่�่งของกรุุงเทพมหานคร
และด้้วยความร่่วมแรง ร่่วมใจ ร่่วมส่่งเสริิม
ร่่วมสนัับสนุุน ร่่วมผลัักดัันจากทุุกภาคส่่วน
เชื่�อเป็็นอย่่างยิ่�ง่ ว่่า กรุุงเทพฯ จะก้้าวหน้้าต่อ่ ไป
อย่่างไม่่หยุุดยั้้�ง และจะสามารถก้้าวสู่่�บทบาท
ก า ร เ ป็็ น ศูู น ย์์ ก ล า ง ค ว า ม เ จริิ ญ ข อ ง
ภููมิิภาค เป็็นมหานครแห่่งเอเชีียที่่�น่่าอยู่�
น่่าเยืือน และเป็็นมหานครเปี่่�ยมโอกาส
ของทุกุ คนได้้อย่่างแน่่นอน
บทที่�่ 8
มหานครสร้้ างสรรค์์ ดีี
ของทุุ กคน
แม้้กรุุงเทพฯ จะเป็็นมหานครที่่�เต็็มไปด้้วยความทัันสมััยและความ
สะดวกสบาย แต่่ที่�่นี่จ่� ะเป็็นมหานครน่่าอยู่�่ไม่่ได้้เลยหากขาดซึ่ง�่ สุุนทรียภาพ
และความรื่น่� รมย์์ กรุงุ เทพมหานครจึึงมุ่�งสร้า้ งทั้้ง� “พื้น้� ที่”�่ และมุ่�งส่ง่ เสริมิ
ทั้้ง� “กิิจกรรม” สร้้างสรรค์์ต่า่ งๆ เพื่่�อเพิ่่�มความสดใส เติมิ ชีีวิติ ชีีวา
ให้้แก่่เมืือง สร้้างบรรยากาศเมืืองให้้น่่าอยู่�่อาศััย น่่าใช้้ชีีวิิต น่่าท่่องเที่่�ยว
ควบคู่่�ไปพร้้อมกัับเสริิมสร้้างจิินตนาการ ความคิิดสร้้างสรรค์์
และความบัันดาลใจให้้แก่่ผู้้�คน เพื่่�อให้้กรุุงเทพฯ เป็็นเมืืองที่�่
สมบููรณ์พ์ ร้อ้ มทั้้ง� ความเจริิญทางวััตถุุและความงอกงามทางจิติ ใจ
หอศิิลปวัฒั นธรรม
สุนุ ทรียี ภาพแห่ง่ มหานคร
ศิิลปะ แม้้อาจจะไม่่ใช่่เรื่�องจำ�ำ เป็็นเร่่งด่่วนเทีียบเท่่าเรื่�องชีีวิิตความเป็็นอยู่่�
หรื อ เรื่�องปากท้้อง หากแต่่ก็็เป็็นสิ่�งที่�่มีีคุุณค่่ายิ่�งต่่อจิิตใจ ทั้้�งในแง่่ของ
การเสริิมสร้า้ งจินิ ตนาการ ความคิิดสร้า้ งสรรค์์ จรรโลงใจ สร้า้ งสุุนทรียภาพ
สร้้างความบัันดาลใจ และความรื่่�นรมย์์ให้้ชีีวิิต และช่่วยยกระดัับจิิตใจได้้
เป็น็ อย่า่ งดีี
กรุุงเทพมหานครมีีแนวคิิดที่�่จะเพิ่่�มสุุนทรี ยภาพให้้แก่่เมืือง
ด้้วยการก่่อสร้้างหอศิิลป์์ร่่วมสมััยแห่่งกรุุงเทพมหานครขึ้ �นเป็็นครั้ �งแรก
ในปีี พ.ศ. 2538 เพื่อ�่ ให้้เป็็นแหล่่งเรียนรู้�ด้้านศิิลปวัฒั นธรรม ยกระดับั จิิตใจ
ควบคู่่�ไปกัับความเจริิญก้้าวหน้้าทางวััตถุุ แต่่ด้้วยข้้อติิดขััดหลายประการ
ทำำ�ให้ย้ ังั มิไิ ด้ด้ ำำ�เนินิ การในทันั ทีี แต่ก่ รุงุ เทพมหานครก็ม็ ิไิ ด้ล้ ้ม้ เลิกิ ความตั้้ง� ใจ
198
ยัังคงผลัักดัันอย่่างต่่อเนื่่�อง และด้้วยความร่่วมมืือร่่วมใจของภาครััฐ
ภาคประชาสัังคม เครื อข่่ายและองค์์กรด้้านศิิลปวััฒนธรรมที่�่ร่่วมกััน
ส่่งเสริิมและผลัักดััน ในที่�่สุุดหอศิิลปวััฒนธรรมแห่่งกรุุงเทพ
มหานครก็็ถืือกำ�ำ เนิดิ ขึ้้�นและก่่อสร้า้ งเสร็จ็ สมบููรณ์์ในปีี พ.ศ. 2551
หอศิิลปวััฒนธรรมแห่่งกรุุงเทพมหานคร ก่่อตั้�งขึ้�นเพื่่�อเป็็น
แหล่่งรวบรวมและแหล่่งเรียนรู้�ทางศิลิ ปวััฒนธรรมทุกุ สาขา เป็็นศููนย์์กลาง
การจััดแสดงนิิทรรศการศิิลปะทั้้�งในระดัับประเทศและระดัับนานาชาติิ
ส่ง่ เสริมิ ความหลากหลายทางศิิลปวััฒนธรรม อีีกทั้้�งยังั เป็น็ พื้น�้ ที่่�แห่่งโอกาส
ให้้ผู้้�ที่�สร้้างสรรค์์งานศิิลปะได้้นำ�ำ ผลงานมาจััดแสดง และผู้้�รักในงานศิิลปะ
ได้้มีีโอกาสมาชื่�่นชม นอกจากนี้�ยัังเป็็นพื้้�นที่�่สำ�ำ หรัับจััดกิิจกรรมทางศิิลป
วัฒั นธรรมต่า่ งๆ ทั้้ง� ดนตรีี กวีี ละคร ภาพยนตร์์ เสวนา และวรรณกรรม
ส่่งเสริิมการเรี ยนรู้�อย่่างสร้้างสรรค์์ และเปิิดโลกทััศน์์ด้้านศิิลปวััฒนธรรม
อย่า่ งไร้พ้ รมแดน
199
สร้้างสุขุ อย่่างสร้้างสรรค์์
ที่ศ�่ ูนู ย์ส์ ร้้างสุุขทุกุ วัยั กรุงุ เทพมหานคร
“ศููนย์์สร้้างสุุขทุุกวััย” อีีกหนึ่่�งพื้้�นที่�่ สามารถปรัับตััวอยู่�่ ร่่วมกัับผู้้�อื่�นได้้ดีีและอยู่�่ใน
สร้้างสรรค์์ที่่�กรุุงเทพมหานครจััดตั้้�งขึ้�น สัังคมนี้้�ได้้อย่่างมีีความสุุข โดยภายในศููนย์์ฯ
โดยปรับั ปรุุงศููนย์เ์ ยาวชนกรุงุ เทพมหานครให้เ้ ป็น็ จััดให้้มีีกิิจกรรมส่่งเสริิมสุุขภาพและกิิจกรรม
ศููนย์์สร้้างสุุขทุุกวััย เพื่�่อให้้ประชาชนทุุกกลุ่่�ม นัันทนาการที่่ห� ลากหลาย เช่่น การตรวจคััดกรอง
ทุุกเพศวัยั ได้ม้ าออกกำ�ำ ลังั กาย เล่น่ กีีฬา หรือทำำ� สุขุ ภาพ ขัับร้้องเพลง ฝึกึ อาชีีพ ศิลิ ปะ คหกรรม
กิจิ กรรมสร้า้ งสรรค์ร์ ่ว่ มกันั เพื่อ่� เสริมิ สร้า้ งสุขุ ภาพ เต้้นแอโรบิกิ สอนรำ��ไทย เทควันั โด ลีีลาศ โยคะ
พลานามััยที่่�แข็็งแรงและรู้ �จักใช้้เวลาว่่าง ภาษาต่่างประเทศ และยังั มีี “มุมุ ลายคราม” ที่่จ� ัดั
ให้้เป็็นประโยชน์์ ส่ง่ เสริมิ ให้้มีีความพร้้อมทั้้ง� ทาง ไว้ส้ ำำ�หรัับให้้ผู้้�สูงอายุุได้้พบปะพููดคุยุ กััน
ด้า้ นร่า่ งกาย จิติ ใจ อารมณ์์ สังั คม และสติิปัญั ญา
200