พระจี้ พระปล้น หลวงปู่หล้า เขมปตฺโต

“จะสร้างได้เป็นลา้ นๆ เราก็ไมอ่ ัศจรรย์
สรา้ งแบบน้นั ”

“มาพดู อวด เราเบอื่ อนั น้ี เราไมใ่ ชค่ นโงๆ่
พอที่จะไปอัศจรรย์สิ่งที่ไม่เป็นธรรม
เราไมอ่ ศั จรรย์ เปน็ โกฏิๆ ลา้ นๆ ก็ตาม
เราไม่อัศจรรย์แบบน้ัน”



พระจี้ พระปล้น

พระธรรมเทศนาโดย หลวงปู่หลา้ เขมปตั โต
เทศน์อบรมพระ ณ วัดบรรพตคีรี (ภูจอ้ กอ้ )

เม่อื วนั ท่ี ๑๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๒๘

นกั ปฏบิ ตั ผิ หู้ วังพ้นทุกข์ในวัฏสงสารแท้
บ่ได้หว่ งในปจั จัย ๔ ให้มาเปน็ เจ้าหัวใจไดเ้ ด้

อานิสงส์ของศลี ของธรรม
มันหากคอ่ ยเป็นมาเองดอก
บ่เห็นผูไ้ ดไ๋ ด้แกผ้ า้ ไปบิณฑบาตสกั เทือ

4 | พ ร ะ จ้ ี พ ร ะ ป ล้ น

วจวี ญิ ญตั ไิ มม่ ใี นเรา โอภาสกไ็ มม่ ใี นเรา เลยี บเคยี งกไ็ มม่ ใี นเรา
โยมผ้ชู น้ั สงู นัน้ เราย่ิงเคารพเราละอายเขา คนชั้นสูงมี ๒ จ�ำพวก
ชนั้ สูงท่เี ป็นคนจนแตม่ ีธรรมะสูงกเ็ รยี กวา่ คนชั้นสงู ทรี่ วยทรพั ย์
ภายนอกเขาเรียกว่าชนชัน้ สงู ในทางทรัพย์ภายนอก คนชน้ั สงู ทั้ง
ทรัพย์ภายในด้วยท้ังภายนอกด้วยก็ยิ่งเกรงเขามาก เม่ือเขามา
หาเราไมไ่ ด้เอย่

“เออ เห็นเราเปน็ คนรวย
เมื่อเราเขา้ ไปหา
ท่านจะเอย่ ใหเ้ ราช่วยอนั นอี้ ันนัน้ กระมัง”

นึกเกรงเขาจะพูด นึกเกรงเขาจะนึกระอา เราไม่ปรารภ
ปรารภไปทางอนื่ บางท่าน

“เวลาน้กี �ำลังท�ำอันนั้นก�ำลงั ท�ำอนั นี้
ขอให้คุณโยมชว่ ยปนู บ้าง
ขอให้คุณโยมชว่ ยเหล็กบ้าง ชว่ ยหนิ บา้ ง”

มนั ตอ้ งไปแถวนน้ั เราไมไ่ ปเลย “ขาดเหลก็ อยเู่ ทา่ นน้ั ขาดปนู
อยเู่ ท่านัน้ ขาดอิฐอยูเ่ ท่านั้น” ใครมีศรัทธาก็ต้องช่วย

พระจ้มี ันมหี ลายประเภท
วธิ ีพระจ้ี พระจ้ี พระปล้น

ห ล ว ง ป ู่ ห ล้ า  เ ข ม ปั ต โ ต | 5

พระจ้ีแบบหน่ึงก็เขียนจดหมายหาเขา ผูท้ ่ีเขาเป็นคนช้ันสงู
นดั ใหเ้ ขามาหาในวนั นนั้ ในวนั น้ี หรอื นดั ผใู้ หญบ่ า้ น กำ� นนั มา ขอเชญิ
มาประชมุ ทวี่ ดั อยา่ งนนั้ อยา่ งน้ี พอเขามาประชมุ หมดแลว้ คนทม่ี ี
เกยี รติมารวมทว่ี ดั พระก็เอย่ ขึน้

“เด๋ียวนกี้ ารงานก่อสรา้ งเป็นอยา่ งน้ันๆ ขาดอนั นั้นๆ
พน่ี ้องชาวพทุ ธของเราจะวา่ ยงั ไง
ใครจะเห็นดยี ังไงบา้ ง ใครจะช่วยยังไงบา้ ง”

เรยี กวา่ จ้ี หรอื เรยี กวา่ จบั ตวั มาเรยี กคา่ ไถ่ เรยี กคา่ ไถค่ า่ ถอน

ทนี เี้ มอื่ ถามในทป่ี ระชมุ คนพอหนา้ ผา้ พอตา “ดฉิ นั กจ็ ะชว่ ย
สกั พันหนงึ่ ”

เมอ่ื คนหนงึ่ เอย่ ขน้ึ แลว้ คนหนงึ่ กจ็ ะเอย่ ขนึ้ สกั ๕๐๐ บาท
กไ็ มไ่ ดอ้ กี คนนก้ี ห็ นงึ่ พนั จำ� พวกรายสบิ กต็ อ้ งสบิ เหมอื นกนั หมด
จ�ำพวกรายร้อยก็ต้องร้อยด้วยกันหมดทีน้ี น่ันเรียกว่าพระลักไถ่
ลักถอน เรียกตวั มาแล้วกไ็ ถ่ก็ถอน

แบบหน่ึงไม่ทำ� อยา่ งนัน้

รจู้ กั กบั คนไหนๆ กข็ น้ึ รถไป พอถงึ กรงุ เทพฯ กไ็ ปพกั อยแู่ หง่ ใด
แห่งหน่ึง สมมุติว่าไปพักที่มูลนิธิของหลวงปู่ม่ัน ทีน้ีก็บอกเขา
โทรศพั ท์ใหเ้ ขามาหา

6 | พ ร ะ จ ้ี พ ร ะ ป ล้ น

“อาตมามาแล้ว อยากจะพบหนา้ ดว้ ย”
เมอ่ื เขามาหาแลว้ กเ็ อาละ่ ทนี ี้ “เดย๋ี วนข้ี าดอนั นนั้ เดย๋ี วนขี้ าด
อันน้ี จึงมาหาพ่ีน้องทั้งหลาย นึกว่าสิ่งเหล่าน้ีพ่ีน้องทั้งหลาย
ญาตโิ ยมทงั้ หลายคงถอื วา่ เปน็ เรอ่ื งเลก็ นอ้ ย เพราะอยใู่ นเมอื งหลวง
เพราะไมเ่ หมอื นคนบา้ นนอก เปน็ คนหากนิ พอปากพอทอ้ งทกุ ๆ ทา่ น
ก็ไม่นึกเห็นใคร อาตมาจึงได้มาด้วยความจ�ำเป็น ขอให้พากัน
ชว่ ยเหลอื อนั นนั้ บา้ งอันนบี้ ้าง”
“ดฉิ นั ชว่ ยเท่านน้ั กระผมช่วยเทา่ นี้”
ไมท่ ำ� อยา่ งนนั้ ทนี ี้ รจู้ กั กบั ใครๆ กเ็ อารถสว่ นตวั ไป รจู้ กั ทพ่ี กั
เขาดว้ ย ร้จู ักทบ่ี า้ นเขาด้วย เขา้ ไปหาไปชูเขาถึงบ้านเลย อนั น้ีก็
แบบหน่งึ
บางทเี ขารังเกยี จ เขาอยทู่ ่ีนน่ั เขากน็ ัดลูกเขาบอกวา่
“ท่านไม่อย่”ู
“ท่านไปไหน”
“ไมท่ ราบ”
เขาเบื่อ มันมีหลายกระทง

ห ล ว ง ปู ่ ห ล ้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 7

ทีนี้กระทงหน่ึงอีก ก็เรียกมาประชุมในวัด เราจะจัดงาน
จัดการอะไรขึ้นเพื่อสมทบทุนก่อสร้างอันนั้นอันนี้ หรือซ่อมแซม
อันนัน้ อนั นี้ ทำ� ท่าทำ� ทางเคารพนบั ถือเขาปรกึ ษาเขา

“ท่านนายอำ� เภอ ท่านก�ำนนั ท่านผ้ใู หญบ่ า้ น ทา่ นสารวตั ร
และประชาชนทง้ั หลายมอบใหท้ า่ นทงั้ หลายเปน็ สทิ ธิ์ อาตมาเองก็
เปน็ ผขู้ อพวกทา่ นกนิ แตจ่ ำ� เปน็ กจ็ ะไดพ้ ดู ใหพ้ วกทา่ นฟงั พวกทา่ น
จะเห็นดียังไง อาตมาก็มีแต่บาตรกับจีวรเท่าน้ันเอง น�้ำพ่ึงเรือ
เสอื พงึ่ ปา่ พทุ ธบรษิ ทั จะเจรญิ ขน้ึ ศาสนาจะเจรญิ ขน้ึ กเ็ พราะพวกเรา
พุทธบริษัท ๔ ภิกษุ สามเณร อบุ าสก อุบาสิกา แต่ว่าพวกเรา
จะท�ำยังไง ขอปรกึ ษาดว้ ย ขอเรยี นดว้ ย ขอเรียนศกึ ษาดว้ ย”

“ดิฉนั ก็เทา่ นั้น ดฉิ นั กเ็ ทา่ น้ี ผมก็เทา่ นั้น ผมกเ็ ทา่ น”ี้

เอาละ่ ทนี ก้ี ไ็ ปพดู อวดหมวู่ า่ ตนมลี าภ ลาภบา้ ยงั ไงขอเขาจะ
ตาย เทยี่ วแสวงหาจนตาย วา่ แตร่ จู้ กั กบั ใครตอ้ งไปหมด จงั หวดั ไหน
กต็ อ้ งไปมนั ขนึ้ ในเรอื นในชานเขา ขน้ึ บา้ นขนึ้ ชอ่ งขนึ้ อะไรเขา ใหเ้ ขา
ต้อนรบั ปราศรัย ทำ� ทา่ ทำ� ทางประจบประแจง เคารพนบั ถือ น่ีกจ็ ี้
กระเป๋า สมมุตฐิ านอย่ทู ีจ่ ีก้ ระเปา๋

พระแบบนนั้ เราเหน็ มามาก
เราเบอื่ เราไมอ่ ยากคบ
จะสร้างได้เป็นล้านๆ เราก็ไมอ่ ัศจรรย์ สรา้ งแบบนั้น

8 | พ ร ะ จ้ ี พ ร ะ ป ล ้ น

“อนั นนั้ ผมกส็ รา้ งขนึ้ เทา่ นนั้ ลา้ น อนั นผี้ มกส็ รา้ งขน้ึ เทา่ นล้ี า้ น”
มาพดู อวด เราเบอ่ื อนั น้ี เราไมใ่ ชค่ นโงๆ่ พอทจี่ ะไปอศั จรรย์
สง่ิ ทไี่ มเ่ ปน็ ธรรม เราไมอ่ ศั จรรย์ เปน็ โกฏๆิ ลา้ นๆ กต็ าม เราไม่
อัศจรรย์แบบนนั้
แบบหนึง่ กไ็ ปหาภาวนา
“มอื้ คนื นญ้ี าตขิ องพวกทา่ นมา นมิ ติ เหน็ ไมม่ ผี า้ ผอ่ นทอ่ นสไบ
นงุ่ เลย พรอ้ มทงั้ อดอาหารเปลอื ยกายมาหาอาตมา ไดไ้ ถถ่ ามวา่ เปน็
พน่ี ้องของคุณโยมชอ่ื อยา่ งนนั้ ๆ คนรปู พรรณสัณฐานอยา่ งนัน้ ๆ”
ทนี เ้ี ขากเ็ อาผา้ มาบงั สกุ ลุ บา้ ง เอาอาหารมาใหย้ ดั บา้ ง นกี่ พ็ ระ
แบบหน่งึ
เราเปน็ พระแบบไหนไมท่ ราบดอก เรายงั บา้ ไปกวา่ เขาอกี
แตเ่ ราพดู
อกี แบบหนงึ่ “อาตมานกึ จะไปเทีย่ ว”
“ถา้ อยา่ งน้ันดฉิ นั หรือกระผมก็จะถวายมลู คา่ ”
“จะไปไกลขนาดไหน”
“ขนาดนั้นขนาดนี้” อนั นก้ี พ็ ระแบบหนึง่ อีกเหมอื นกัน

ห ล ว ง ปู ่ ห ล้ า  เ ข ม ปั ต โ ต | 9

แบบหนงึ่ กม็ ตี บู้ รจิ าค ตบู้ รจิ าคอยใู่ นวดั บา้ ง อยกู่ บั พระพทุ ธรปู
บา้ ง อยกู่ บั เจดยี บ์ า้ ง เอาบรขิ ารไปวางไวบ้ า้ ง มกี ลดดว้ ย มบี าตรดว้ ย
อันน้กี ก็ รรมฐานแบบหนึ่ง

แบบหนงึ่ กท็ ำ� นำ�้ มนต์ “ดนี ะนำ้� มนตน์ ี้ สวดจนหมดพระไตรปฎิ ก
ถา้ ใครตอ้ งการกบ็ ชู าขวดละ ๕ บาท ขวดละ ๓ บาท ขวดละ ๒ บาท
ขวดละ ๑๐ สลงึ ” อันน้กี แ็ บบหนงึ่

มนั มีหลายแบบมาก แบบหนึง่ ก็หาทองมาดว้ ย

“อาตมาจะทำ� ตะกรดุ หรอื ยนั ตอ์ ะไร ใครตอ้ งการอะไรกเ็ อามา
แตว่ า่ ตรี าคา”

อนั นีก้ แ็ บบหนึ่ง

มนั มหี ลายแบบมาก ถา้ มนั มหี ลายแบบแลว้ มนั กต็ อ้ งมหี ลาย
บาป ลบ สระแอ ออกซะ เอาตัว บ สระอา ตัว ป สะกด

ตนดขี นาดไหน ตนกค็ งจะอยกู่ น้ นรกนน่ั เอง แตพ่ ดู เฉยๆ
หรอก

แบบหนง่ึ ก็ “อาตมาฝนั เมอื่ คนื นี้ คงจะเปน็ อนั นนั้ คงจะเปน็
อนั นี้ ฝนั ชดั เหลอื เกนิ หลบั คาภาวนาอกี ดว้ ย ถา้ หากวา่ รวยกเ็ อา
มาช่วยสร้างบ้างนะ” นี่ก็แบบหน่ึง อย่างนี้ไปได้ไม่นานเดี๋ยวถูก
ก้อนหินเขาอนั นี้

10 | พ ร ะ จ ี้ พ ร ะ ป ล ้ น

ผู้หวังพ้นทุกข์ในวัฏสงสารมันมนี อ้ ยทุกวนั นี้
ผ้หู วังจะเด่นในปจั จัย ๔ จีวร บิณฑบาต เสนาสนะนนั้
ก�ำลังแซงหนา้ แซงหลังกนั
ก�ำลงั แซงหน้าแซงหลังกันก�ำลังออกลาย
อันนเ้ี บือ่ เหลือเกินนี่

“โยมของขา้ คนนน้ั โยมของขา้ คนนี้ อยจู่ งั หวดั นน้ั โยมของขา้
อยจู่ งั หวดั น้ี นล่ี ะ่ นาฬกิ าของขา้ เขาให้ ราคา ๔ พนั บาท นป่ี ากกา
ของขา้ มีนาฬิกาอยู่ในนนั้ ด้วย นีก่ ลดของข้า นบ่ี าตรสแตนเลส
ของข้า”

น่กี ็ไปแบบหนึ่ง

แบบหนงึ่ เมอื่ รจู้ กั ใคร สมมตุ วิ า่ จะไปเยยี่ มสกลนคร รจู้ กั โยม
คนหนงึ่ เขาเปน็ คนรวย พอไปถงึ เมอื งสกลฯ ไปเฉพาะตนเองโดย
เขาไมไ่ ดน้ มิ นตไ์ ปในงานอะไร พอทงิ้ บรขิ ารไวใ้ นวดั ครบู าอาจารย์
กย็ งั ไมท่ นั ไดก้ ราบไหว้ แลว้ กบ็ อกพระเณรเลก็ ๆ “ของผมอยนู่ นี่ ะ”
แล้วกว็ งิ่ เข้าบ้าน

“อาตมามาแล้วๆ”

เขากเ็ อานำ้� อดั ลมอดั ไฟมาใหย้ ดั แกร้ ำ� คาญ เอาบหุ รมี่ าซอง
หนง่ึ บา้ ง รจู้ กั คนไหนกต็ อ้ งเท่ยี วไปเย่ียมหมดในตลาดนน่ั กว่าจะ
ออกมากไ็ ด้หลายซองอย่นู ะบุหรนี่ ะ่

ห ล ว ง ปู ่ ห ล ้ า  เ ข ม ปั ต โ ต | 11

ทีนี้เวลาออกมาแล้วก็ไปกราบเรียนครูบาอาจารย์ค่�ำๆ ทีนี้
แต่ท่จี ริงนะ่ มาตง้ั นานแล้ว แต่บา่ ยสามบา่ ยสี่มาถงึ แลว้

เวลาจะกลับทนี ี้ วนั ไหนจะไป หาอบุ ายไมไ่ ปบิณฑบาตกบั
เพื่อนละ่ ทีนี้ ออกไปแตต่ นคนเดยี วเพอื่ ไปสงั่ ไปลาเขาเอาสตางค์
มีเด็กตามหลงั ด้วย

“อาตมาจะขอลาไปนะพรงุ่ นี้ จะไปจงั หวดั นนั้ จะไปจงั หวดั น”้ี

ไปถึงตรอกนั้นก็ “อาตมาจะลาแล้ว”

มเี ดก็ ตามหลงั เขาใหเ้ งนิ คนละรอ้ ยบาทบา้ ง สองรอ้ ยบาทบา้ ง
๒๕ บา้ ง ๑๐ บา้ ง ๓๐ บา้ ง กวา่ จะครบถนนไดเ้ งนิ พนั ๆ หมน่ื ๆ ทนี ี้
แบบนน้ั มันก็มมี ากพระน่ะ

แบบหนงึ่ ไปพกั ทไ่ี หนโยมเขากม็ าเยย่ี ม เพราะเขารจู้ กั เขาก็
มาเยย่ี ม นานๆ ถงึ จะมาเจอกัน หลวงตา...นะ่ คนจงั หวัดชยั นาท
ลูกหลานเขานับถือ เรียกหลวงพ่อๆ นานๆ ๔-๕ ปี จะมา
สมมุตวิ ่าไปจันทบรุ ี หา่ งออกจากจันทบรุ ีไป ๓ ปี พอกลับมา

“ลกู สาวคนนั้นยงั อยูไ่ หม ลูกสาวคนนย้ี ังอยหู่ รือไม่
หลวงพอ่ มาแล้ว บอกมาเย่ยี มหลวงพ่อดว้ ย”

เขากอ็ อกมาเยย่ี ม มอี ะไรเขากก็ ำ� มาดว้ ย เขามาเฉยๆ ไมเ่ ปน็
เดี๋ยวกำ� อันนัน้ มาบา้ ง กำ� อันนมี้ าน้ีบา้ ง แล้วก็

12 | พ ร ะ จี้  พ ร ะ ป ล้ น

“เออ สบายดนี ะ ลูกสาวคนน้นั ก็สบายดี
ลูกสาวคนนก้ี ็สบายดี หลวงพ่อก็สบายดี
ถา้ อยา่ งน้นั พรุ่งน้กี ็ท�ำน้ำ� พริกมาแข่งกัน”

คนนน้ั กท็ ำ� นำ้� พรกิ คนนกี้ ท็ ำ� นำ�้ พรกิ มผี กั ดว้ ย มผี กั ตม้ ดว้ ย
มอี ะไรตอ่ อะไรดว้ ยอนั อนื่ เวลาฉนั นำ้� พรกิ

“ลูกสาวคนน้ันก็ดีแบบหนงึ่
ลกู สาวคนนกี้ ด็ ีแบบหนึ่ง”

ทีน้ีชาวจันทบรุ เี ขาก็เรียกว่าหลวงตาน้ำ� พรกิ ทีนเี้ วลาจะไป
รีดขี้เขาอีก

“พรงุ่ นหี้ ลวงพ่อจะไปนะ ถ้าหากว่าลำ� บากไมม่ าเยย่ี มทีว่ ัด
หลวงพ่อก็จะไปเยย่ี มท่บี า้ นกไ็ ด”้

เขาใหเ้ งนิ เปน็ หลายพนั บาท ไดเ้ ดก็ คนหนง่ึ ตามหลงั ซะ อนั นี้
มนั เคยมมี าเหมอื นกนั แตว่ งของหลวงปมู่ นั่ ไมม่ ี โลดโผนถงึ ขนาดนน้ั
หมกู่ ต็ อ้ งโจมตกี นั หมด ไปไมร่ อดละ่ เรอ่ื งนเ้ี ปน็ เรอ่ื งสำ� คญั เดย๋ี วน้ี
พวกทเ่ี ปน็ หวั หนา้ วดั หวั หนา้ วาในระหวา่ ง ๑๐ พรรษากด็ ี ๒๐ พรรษา
กด็ ี กำ� ลงั จะนบั สบิ ไมล่ กุ พอเหน็ ครบู าอาจารยห์ ลวงปมู่ หาบวั มลี าภ
มยี ศ หลวงปขู่ าว หลวงปเู่ ทสก์ หลวงปแู่ หวน มลี าภมยี ศ เรากอ็ ยาก
เป็นอย่างน้ัน ก�ำลงั ดน้ิ รนทุกวันน้ี ตำ� หนา้ ตำ� หลงั เอ้ เราดไู ม่ได้
เราไปปะเขาฆ่าหมูดูไม่ได้ น่าเบื่อทุกวันนี้ ท�ำท่าท�ำทางเป็นคน

ห ล ว ง ปู่ ห ล ้ า  เ ข ม ปั ต โ ต | 13

ทนั สมัย สูบบหุ รนี่ อกแลว้ มีไฟแชค็ แลว้ ก็“แฮ้” (หลวงปู่ท�ำเสียง
พ่นควันบุหร่อี อกมา) ตาเบดิ อยูฟ่ ้าพนู้ น่ะ

บาดนี่ไปทางไหนก็นั่งรถออกหน้าแล้วเฮ็ดฮูดังปึ่ง แล้วก็
“มันแม่นกบู ฮ่ ึสูๆ” มันก�ำลังเปน็ ทกุ วันนี้

มันตา่ งกบั สมัยครั้งหลวงปู่มัน่ จึงได้เอามาพูด

ครง้ั หลวงปมู่ นั่ ไมไ่ ดเ้ ปน็ เหมอื นทกุ วนั นเ้ี ด้ ถา้ หากมคี นขน้ึ มา
หาครบู าอาจารย์ เขาปรารภธรรมปรารภวนิ ยั กบั ครบู าอาจารยเ์ ปน็
กิจลักษณะ หมู่เฮาไปยืนอยู่ใกล้ๆ หันหน้าหันหลังหันก้นใส่พูด
กบั ญาตกิ บั โยมกลบเสยี งเพน่ิ โกก๊ ๆ เกก๊ ๆ อยา่ งนนั้ สมยั กอ่ นไมม่ ี
จกั ให้มดิ ปานใด๋

ทกุ วนั น้ีไมใ่ ช่อย่างนน้ั ท�ำทา่ ทำ� ทางบเ่ อาใจใส่ ท�ำทา่ ท�ำทาง
ว่า “เหย้ ของซำ� น่ันสิอศั จรรยห์ ยัง” พ้นู เด้

ทกุ วันนี้มนั ต่างครั้งหลวงปู่ม่นั แทๆ้
อยูก่ ับหลวงปูม่ นั่ ต้องดูตาม้าตาเรอื วา่
เดีย๋ วนีเ้ พ่ินเฮ็ดจ่ังได๋อยู่
เพิ่นพูดกบั คนจ่งั ไดอ๋ ยู่

ถา้ เฮาอย่ใู นวงศาลานัน่ เพิน่ พดู เปน็ กิจลกั ษณะจั่งได๋อยกู่ ับ
คนนน้ั เขาไปพูดกับเพน่ิ เขาไปพูดธรรมดาหรือเกย่ี วกับธรรมะ

14 | พ ร ะ จ ้ี พ ร ะ ป ล้ น

เราตอ้ งเบงิ่ ตามา้ ตาเรอื อยา่ งนี้ แตพ่ วกเรานจี้ บั กลมุ่ กนั คยุ อยทู่ วั่ ทปี
ทว่ั แดน จนบางครัง้ เราไดห้ ยดุ พูด ปฏิบตั ิแบบบา้ ๆ

ทกุ วนั นี้ วา่ แตไ่ ดเ้ ปน็ หวั หนา้ วดั หนอ่ ย วา่ แตไ่ ด้ ๑๐ พรรษา
๒๐ พรรษาแล้ว โอย้ เวลาสงั คมใหญๆ่ มาถึง บฮ่ ู้จกั ทนี่ ัง่ ทงั้ ๆ ท่ี
รูจ้ กั กันอย่กู ็ยงั ปีนไปนูน้ ไปหาพระเถระสูงๆ นนู้ กลัวญาตโิ ยม
เขาว่าเราบ่หลายพรรษา กลัวเขาบ่เอาของไปถวาย

อยู้ จกั แมน่ เบอื่ หลายเฮาอม่ิ ปานอมิ่ ขี้อม่ิ พระแบบนน่ั เหลยี ว
เบง่ิ เหยยี บขไี้ กก่ ะบแ่ ตก ฮจู้ กั กนั อยกู่ ต็ ง้ั แกลง้ ไปนงั่ ขา้ งหนา้ กนั
กลวั บไ่ ดใ้ กลผ้ ใู้ หญ่ แยง่ กนั นงั่ ใกลเ้ พนิ่ อาจารยม์ หาบวั แยง่ กนั นงั่
ใกลเ้ พนิ่ อาจารยข์ าว แยง่ กนั นงั่ ใกลเ้ พนิ่ ครบู าอาจารยท์ มี่ ชี อื่ เสยี ง
บ่มีพรรษาอ่อนพรรษาแก่ เพ่ือสิอยากให้ญาติโยมท่ีเข้ามาในทิศ
ทง้ั ๔ เพื่อสิให้เขาถวายอันนน้ั อันนี้

โอ้ย จักแมน่ เบอ่ื หลาย
เฮาบอ่ ยากไปเหน็ เฮาเบือ่
มนั ตา่ งกันกบั สมยั หลวงปู่มนั่

บาตรเจา้ ของบอ่ ยากเอาไปลา้ งเองแลว้ มนั เสยี เกยี รติ กลวั เขา
วา่ เปน็ พระออ่ นพรรษา เวลาสงั คมใหญๆ่ เวลาสงั คมเผาศพ เผาเมรุ
พระต้ังร้อยตั้งพนั เวลาธรรมดากเ็ ปน็ อีกอยา่ ง เวลาอยวู่ ัดอยู่วา
เปน็ ส่วนหนงึ่ มาเย่ยี มมาเยือนกนั บ่ถอื กนั ดอกอันนี้ พดู ถึงเวลา

ห ล ว ง ปู ่ ห ล ้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 15

สงั คมใหญๆ่ เวลาแขกช้นั สูงๆ มา ทีน้เี วลาพดู กบั แขกชน้ั สูงๆ น่ะ
อา้ ยนนั่ กห็ วั วดั อา้ ยนก้ี ห็ วั วดั แขกเขามา หยง่ั เบงิ่ นำ้� หนกั เขาแนแ่ หม๋
วา่ เขาตอ้ งการพดู กับผใู้ ด๋ บางทีเขาต้องการพดู กบั ผู้หน่งึ แต่อกี
คนหนง่ึ มาฉวยเอาไปกนิ จ้อย

“โอ้ย กูมาเบือ่ กิเลสพระหม่นู เี่ ด้”

เฮาคดิ อยใู่ นใจ เหน็ ถงึ ภูมจิ ติ ภมู ใิ จ เฮาเห็นทง่ี านของเพน่ิ
อาจารย์...นี่ดอก โยมเขาต้ังใจพูดกับเพิ่นอาจารย์สิงห์ทองอยู่
ทา่ น...มาฉวยเอาไปกนิ จอ้ ย ทางนเี้ ลยเฮด็ โจง่ โปง่ (เกอ้ ) อยู่ เฮากลวั
วา่ เขาจะเหน็ กเิ ลสของพระดอก งานใหญๆ่ มนั บแ่ มน่ ของดเี ด้ มนั เอา
พระไปขายกิเลสให้คนชั้นสูงเห็นเด้ งานใหญ่ๆ มันบ่เป็นของดี
ปานใดเ๋ ด้ พระบางองค์ โอย้ (ทำ� ตาวาว) แลว้ สะพายยา่ มหนั ดา้ น
ทมี่ ตี วั หนงั สอื ออกโชว์ซะละ่ หันตวั หนงั สอื ออกว่าในงานกฐินนน่ั
ในงานน่ีอยู่ มองดูแลว้ ตาของมันนะ่ เบด้ิ (ไมส่ ำ� รวม) อยนู่ ่นู นะ่
กลวั มนั จะไมท่ ันสมยั

ทีนี้คนผูช้ น้ั สูงเขาไป เขาไปพจิ ารณาพระนะ่ สิ
พระในเวลาอย่างน้ัน มันมีเสยี มากกว่าได้
งานใหญ่ๆ นะ่ เอาพระไปฉายหนงั ให้เขาเบิ่ง
พระผูเ้ ฟ้อกบั อามิส

16 | พ ร ะ จ ้ี พ ร ะ ป ล้ น

อย่างเช่นว่าเขาให้จับฉลากนาฬิกาอย่างนี้ หัวเป็นซอมๆ
(พระไปรมุ กนั ) ปานว่าแตกคุกแตกตะรางมาแต่ไส

เฮานอี้ ยากฟาดเข้าปา่ แขม่ นู่นซ่นั ดอกเฮา
ใจเฮามันคนมทุ ะลุ

คราวนายวัน คมนามลู ก็เหมอื นกนั แกลงทนุ ซื้อของมา
สองหมน่ื นาฬกิ าแกกเ็ อามาหลาย ตะเกยี งเจา้ พายแุ กกเ็ อามาหลาย
ย่ามแกกเ็ อามาหลาย ครบพระครบเณร แกให้จับฉลาก มีพระ
องคห์ นง่ึ ไมร่ จู้ กั วา่ อยสู่ ำ� นกั ไหน เขา้ มาพกั อยกู่ บั หลวงปฝู่ น้ั แตไ่ มร่ ู้
วา่ มาจากไหน แล้วไปเขียนเอาเองวา่ มลู คา่ ๕๐๐ บาท เขาไป
ตรวจเบง่ิ มนั บแ่ มน่ ลายมอื ของโยมเขานะ่ สิ ทนี เ้ี ขากเ็ ลยบใ่ ห้ นน่ั
มนั เสยี หายหลายปานได๋

“ไมใ่ ชล่ ายมอื ของเจา้ ศรทั ธา เขยี นมาจากไหนไมท่ ราบ” เขาวา่

พวกทจี่ บั ไดต้ ะเกียงเจ้าพายจุ บั ได้นาฬิกา พวกทจ่ี บั ไดย้ า่ ม
หรอื ปากกากด็ ี หรอื ตะเกยี งเจา้ พายกุ ด็ ี อออยทู่ ชี่ อ่ งทเี่ ขา้ ไปรบั ของ
จากเขา กท็ ำ� เหมือนคนแตกคุกแตกตารางมาน่ี

“โอ้ย กูอยากมปี กี เด้” เฮาว่าน่ะ

เห็นแต่หัวโลน้ มะกอกมะแกก “มันไปเพือ่ ประสงค์อันนั้น”
เฮาว่า “เฮาละ่ เบ่ือ”

ห ล ว ง ปู ่ ห ล้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 17

พดู ไปมากกเ็ หมอื นวา่ ตวั ดปี ระเสรฐิ เลศิ ลำ�้ เหยยี บแผน่ ดนิ เดอ่ื ง
เบื่อเฮา เป็นตาเบื่อหลาย ตา่ งสมัยหลวงป่มู ั่น

นักปฏิบตั ผิ ้หู วงั พ้นทกุ ข์ในวัฏสงสารแท้
บไ่ ดห้ ่วงในปจั จัย ๔ ใหม้ าเปน็ เจ้าหวั ใจได้เด้
อานสิ งส์ของศลี ของธรรม มันหากค่อยเปน็ มาเองดอก
บ่เหน็ ผไู้ ดไ๋ ด้แกผ้ ้าไปบิณฑบาตสกั เทอื

ปฏบิ ตั อิ ยกู่ บั หลวงปมู่ นั่ กค็ าดคะเนเอา เอานาฬใิ จโลด บแ่ มน่
นาฬกิ า นอนกลางวนั กไ็ มไ่ ดน้ อน กลางคนื ก็ ๕ ทมุ่ ๖ ทมุ่ จงึ จะไดน้ อน
ตืน่ ขึ้นตอนตี ๓ กไ็ ปหาข้อวัตรเลย

ท่านถามภาวนาบไ่ ด้เร่อื งกฮ็ า้ ย
ไปเฮ็ดแตข่ อ้ วัตรล่อเฉยๆ อยู่ ก็ฮา้ ย
ถามภาวนาบ่ไดค้ วาม ขอ้ วัตรกเ็ ฮด็ ดี
งานสว่ นมากก็เฮด็ ดี เสนาสนะวัตรก็เฮ็ดดี
เวจจวัตรก็เฮ็ดดี กุฏิวหิ ารเจ้าของกเ็ ฮด็ ดี
ปฏิบตั กิ ุฏิวตั ร จีวรวตั รดี
แต่เวลาถามภาวนาบไ่ ดค้ วามกโ็ ดนฮ้าย

“มาเป็นหมู่กินหมู่ขี้กันอยู่ซือๆ เฮ็ดข้อวัตรภายนอกมาล่อ
เฒา่ ๆ ลา้ สมยั จงั่ ซี่ เฮาเฮด็ ขอ้ วตั รภายนอกลอ่ จบั เสน้ ลอ่ แลว้ เพน่ิ
ก็วา่ ดีดอก สิเวา่ จัง่ ซั่นบอ้ ” ซ่นั ต้วั

18 | พ ร ะ จี้  พ ร ะ ป ล ้ น

วา่ เจบ็ คือหยงั นตี่ ั้วหลวงปูม่ ัน่

“คนเฒา่ ๆ จงั ซี่ เฮาไปเฮด็ ออเซาะออมซอมไปจบั นน่ั จบั นแี่ ลว้
กจ็ บ เฮด็ ใหม้ นั ถกู กบั กเิ ลสเพนิ่ ชอ่ื วา่ ไดไ้ ปอยกู่ บั เพน่ิ แลว้ สพิ ากนั
ว่าจ่งั ซัน่ บ้อ” วา่ ซ่นั

“เวลาถามภาวนาละ่ เปน็ บา้ อยู่ บไ่ ดค้ วาม” วา่ ซน่ั “มาอยนู่ ำ�
เปน็ หมกู่ ินหมขู่ ซี้ อื ๆ ขีใ้ สถ่ านให้มนั เหมน็ ตม่ื กันซอื ๆ” ผเู้ ฒ่าวา่

ว่าเจบ็ วา่ ปวดแท้เดห้ ลวงปู่ม่ันวา่

เกง่ กวา่ หลวงปมู่ หาจกั ๓ เทา่ พนู้ หลวงปมู่ หายงั เปน็ ท่ี ๒ ที่ ๓
อย่ดู อก

เวลาเปดิ ประตู ประตกู เ็ ปน็ ประตแู บบฝาขดั แตะ ทนี กี้ ฏุ กิ อ็ ยู่
ใกลก้ ัน วดั กเ็ ปน็ วดั โลง่ โถง กฏุ วิ ดั ทต่ี งั้ เปน็ ตรอกเปน็ ซอยอยา่ งนี้
หลวงปมู่ หาเพง่ิ เรม่ิ พาทำ� ตง้ั แต่ ๒๕๐๐ มานดี่ อก แตก่ อ่ นกฏุ ติ ง้ั อยู่
โลง่ โถงนน่ั ละ่ วดั โลง่ โถงนน่ั ละ่ อยา่ งการปดั กวาดก็ ๕ นาที ๑๐ นาที
ก็เสร็จ มันหลายคน กบ๊ึ กับ๊ ๆ

วชิ าขค้ี รา้ น วิชามกั งา่ ย วิชาทะเลาะกนั กบั หมู่ บม่ ใี นส�ำนกั
หลวงปมู่ นั่ ครดั หรอื บค่ รดั เครง่ หรอื บเ่ ครง่ พดู เรอ่ื งสกึ อยใู่ นนน้ั บไ่ ด้
ถา้ ท่านไดย้ นิ แล้วไล่หนีโลด

“บแ่ ม่นทจ่ี ะมาศึกษาเรอื่ งสิกขาลาเพศดอก” ซัน่ ต๊ัว

ห ล ว ง ป่ ู ห ล้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 19

ไผอยากสกึ กต็ อ้ งหาอบุ ายไปเทย่ี ว ไปสกึ ทอี่ น่ื ถงึ บล่ าเพนิ่ กบ็ ่
เป็นหยงั อย่าให้มาไดย้ ิน บ่ลาเพิ่น เพิน่ ก็บว่ า่ หยงั ไผอยากสิกขา
ลาเพศก็น่นู ล่ะ หาอุบายลาไปเทยี่ ว ไปสึกทางหนา้ พนู้ ถา้ ไดย้ นิ
ขา่ วมา “ผนู้ นั้ ไปไส ผนู้ ไี้ ปไส” “ผนู้ นั้ สกึ แลว้ ” กแ็ ลว้ ดอก เพนิ่ บเ่ อามา
พดู รำ�่ ไรดอก เพน่ิ กจ็ บเทา่ นนั้ สมยั วดั บา้ นหนองผอื คนทไี่ ปสกึ คาวดั
บม่ ี

การรับข้าราชการมาบวช ๓ เดือน
มาบวช ๑๕ วันก็ดี
บวชแกบ้ ะแก้บนกด็ ี
มนั บม่ ีในส�ำนักของหลวงปูม่ นั่ ดอก
ในยุคบา้ นหนองผอื นั่นนะ่
ในยคุ ๒๔๘๙-๙๐-๙๑-๙๒
มันบม่ ีแหลว่
เณรใด๋ผา้ ขาวใด๋อยู่กบั เพ่ินนานๆ พอสมควร
เพ่ินไว้เนือ้ เช่อื ใจแล้ว เพิน่ จงึ บวชให้
บ่แม่นวา่ พอเข้ามาแล้วสิจบั มอื เซ็นใหบ้ วชโลดเด้
ทกุ วนั น้ี “เอสาหัง ภนั เต” ก็ตอ้ งได้บอกเอา
ตอ้ งฝึกดีตคี ้นุ ซะก่อนเพิ่นจึงบวชให้

พวกเราน่ีไม่ใช่อย่างน้ันแล้ว วันบวชเขาก็ก�ำหนดเอาเอง
วันสึกเขาก็ก�ำหนดเอาเอง เฮาบ่ได้ก�ำหนดให้เขาดอก ไปเที่ยว

20 | พ ร ะ จ้ี  พ ร ะ ป ล ้ น

เขาก็ก�ำหนดเอาเอง เฮาบ่ได้กำ� หนดให้สักอย่าง เขาตกลงว่าจะ
ไปแลว้ เขาจงึ มาลา

ลูกศิษย์ก็เปน็ นกั ปราชญ์ อาจารย์ก็เปน็ นกั ปราชญ์ เวลา
ท่านพดู กนั จึงนา่ ฟัง

“การงานพอ่ แมค่ รบู าอาจารยแ์ ลว้ บอ้ นอ้ เดย๋ี วนจี้ วี รกาลกเ็ สรจ็
แลว้ แต่สงสัยการงานพ่อแม่ครูบาอาจารย์มีอิหยังอีกแหน่บ่น้อ
ขะนอ้ ย” พูดแล้วพนมมือพร้อม หลวงปู่มหาบัวเย่ียงอย่างอันดี
แตก่ อ่ นเรยี กเพนิ่ วา่ อาจารยม์ หาเฉยๆ บไ่ ดเ้ รยี กวา่ หลวงปเู่ หมอื น
ทกุ วนั นดี้ อก

“เอ้อ การงานอันใด๋กะคือแลว้ แล้วๆ ละ่ คอื สิบม่ แี นวเฮด็
อหิ ยังดอก”

“ถ้าอย่างน้นั ขะนอ้ ยสิไปเท่ยี วอย่างน้ี ไปเท่ียววเิ วกอย่างน้ี
สเิ ปน็ จั่งไดน๋ ้อ” ซนั่ ต้ัว

เชงิ ปรกึ ษาซนั่ ตว้ั พดู กบั ผใู้ หญต่ อ้ งใหส้ ทิ ธเ์ิ พน่ิ “ธรรมเนยี ม
พูดกับผู้ใหญ่ต้องให้สิทธ์ิเพิ่น” ว่าซ่ันเด้ เพิ่นเคยส่ังสอนเฮาอยู่
หลวงปมู่ หา “เฮาสไิ ปพดู ตดั ปดๆ โลด มนั บไ่ ด”้ วา่ ซนั่ “ถงึ เฮาสเิ หน็
ถกู เหน็ ควรปานใดก๋ ต็ าม กต็ อ้ งพดู ใหส้ ทิ ธเิ์ พนิ่ มนั จงึ จะบเ่ สยี ความ
เคารพ” วา่ ซ่ัน เพน่ิ สอนเฮาเป็นพิเศษตา่ งหาก

ห ล ว ง ป ู่ ห ล้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 21

“เออ ถา้ วา่ อย่างน้นั บ่มีงานอหิ ยังดอก สิไปก็ไปซะ แต่ว่า
อยา่ ไปนานหลาย เพราะมแี ตผ่ เู้ ฒา่ ผเู้ ดยี ว ถงึ เวลาซอ่ มกฏุ วิ หิ ารมา
ก็มีแต่มุงหญ้ามุงใบตองก่อ จะให้ผู้เฒ่าพาหมู่อยู่ทางหลังเฮ็ด
ไวค้ อย มนั ก็บ่ไหว ถึงเวลาเอาฟนื ก็ใหก้ ลบั คืนมา”

อนั น้หี มายความว่าคนกันเองที่เช่ือใจกันได้ ท่านจึงพดู

“ผู้บเ่ ปน็ ความตาเวา่ เฮากบ็ เ่ ว่าเด้” ว่าซ่ัน

นเี่ พน่ิ หมายความวา่ หลวงปมู่ หาเคารพเพน่ิ ทส่ี ดุ เด้ เพน่ิ จงึ พดู
ผใู้ ดท๋ เ่ี พน่ิ สงสยั เพนิ่ กบ็ พ่ ดู พดู อยา่ งนน้ั เขาสเิ อาไปดถู กู นนิ ทาวา่
ผูกว่ามดั เขา มนั เป็นอยา่ งนั้นเด้ มนั มหี ลายตอนเด้ คนทเี่ พนิ่ เชื่อ
ใจได้เพนิ่ จึงพดู พดู อย่างน้ัน

“เอ้อ ไปก็ไปซะ” ว่าซน่ั

“อะไรกเ็ สรจ็ หมดแลว้ อยา่ สอิ ยนู่ านหลาย พอถงึ เวลาเอาฟนื
พอถงึ เวลาจะซอ่ มกฏุ วิ หิ ารกใ็ หก้ ลบั มา จะใหผ้ เู้ ฒา่ เฮด็ กบ็ ไ่ หวละ่ ”

“ถ้าแม่นวา่ สิไป สิไปมื้อใด๋น้อจึงสมควร ขะนอ้ ย”

“เออ้ พรงุ่ นกี้ ไ็ ด้ มะรนื กไ็ ด้ ซกั ผา้ ซกั แพรแลว้ กเ็ อาตามประสงค์
ของทา่ นนัน่ เถอะ”

“ถ้าจะไป สิไปทางใด๋นอ้ ขะน้อย จงึ สิสะดวก”

22 | พ ร ะ จี ้ พ ร ะ ป ล้ น

“เอ้อ ไปทางทิศตะวันออก ทางถ้�ำผาแด่น หรือทางบ้าน
โพนงาม บา้ นผกั คำ� ภู เหล่านกี้ ็คงจะสะดวกอย่”ู จงึ ไป

ไปเวลากลับมา มาไหว้พ่อแมค่ รบู าอาจารย์ “โอ้ ขะนอ้ ยมา
แล้วเด้พ่อแม่ครูจารย์” บ่แม่นสิมาวางบาตรในศาลาแล้วมักกุฏิ
หลงั ไหน แลว้ แตง่ ใหเ้ ณรไปทำ� ความสะอาดแลว้ เขา้ อยอู่ ยา่ งนน้ั เลย
บไ่ ดเ้ ป็นอยา่ งนั้นเด้ เวลามากม็ ากราบเพนิ่

“ขะนอ้ ยมาแลว้ พอ่ แมค่ รจู ารย”์

“ภาวนาเป็นจงั่ ได๋” เพ่นิ ถาม

“เปน็ จัง่ ซั่นเป็นจั่งซ่ๆี ” ถูกหรอื บถ่ กู บแ่ ม่นเรอื่ งทีเ่ ราจะไป
ตัดสนิ มอบใหเ้ พิน่ “สิถูกบ้อ หรอื สิเป็นจัง่ ได๋ ขะนอ้ ย” ถา้ ถกู
เพ่ินกว็ ่าถกู ถา้ บถ่ ูก เพนิ่ กว็ า่ บถ่ กู

ถา้ เพนิ่ ใชไ้ ปทางไหน “ผนู้ น่ั ไปทางพนู้ ซะเดอ้ ” วา่ ซนั่ “ผนู้ น่ั
ไปเฮด็ งานอนั นน่ั ซะเดอ้ ผนู้ น้ั ไปบวชไปนง่ั หตั ถบาสใหซ้ ะ” วา่ ซน่ั
หรอื ใชไ้ ปทง้ั วนั อยา่ งนี้ เวลากลบั มากต็ อ้ งมาบอกเพนิ่ บบ่ อกเพนิ่
บไ่ ด้ “หากเพน่ิ อยากถามเพิน่ กจ็ ะไดถ้ าม” วา่ ซั่น “กลบั มาแลว้
กบ็ บ่ อก” วา่ ซนั่

เพน่ิ ว่า “ไปกล็ ามากบ็ อกจงึ ถกู จึงบ่เปน็ อาบัตทิ ุกกฎ”

เพนิ่ ว่า “เบิ่งแลว้ บอ้ คัมภีร์วสิ ุทธิมรรค สีลนเิ ทศน่ะ”

ห ล ว ง ปู ่ ห ล ้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 23

เพนิ่ พดู อยา่ งนเ้ี ด้ ตดิ ปญั หาเพนิ่ ละ่ เดท้ นี ี้ ไมร่ วู้ า่ เพน่ิ ไปอา่ น
ดตู อนไหน บเ่ หน็ มหี นงั สอื สกั เลม่ เดอ้ ยนู่ นั่ มแี ตห่ นงั สอื ปาฏโิ มกข์
และบพุ พสกิ ขาเลม่ หน่ึงอยบู่ นหัวนอนเพิ่น

ทั้งวัดได้ยินแต่เสยี งเพนิ่ นัน่ แหละ ค่อยก็ไดย้ นิ แตเ่ สยี งเพน่ิ
ดงั กไ็ ดย้ นิ แตเ่ สยี งเพน่ิ ผอู้ น่ื บจ่ ำ� เปน็ บไ่ ดใ้ ชเ้ สยี ง พดู กนั พอไดย้ นิ
สมควรแล้วก็แล้วไป

ถา้ วา่ ทำ� งาน วา่ “เอาฟนื ” วา่ ซน่ั กไ็ ดย้ นิ ตง้ั แตเ่ สยี งฟนั ไม้ ไดย้ นิ
แตเ่ สยี งผา่ ฟนื ปว๊ั ปะ๊ ๆ อยนู่ นั่ ละ่ เสยี งกสู ติ อ่ ความนน้ั มงึ สติ อ่ ความนี้
บ่มดี อก

สว่ นพวกเราพอกนิ ข้าวอ่ิมแล้ว ได้ยนิ แตเ่ สยี งมนั ประชุม
กนั อยู่ นนู่ ทล่ี า้ งบาตรนนู่ ทห่ี นง่ึ เฮาสหิ ากอ้ นหนิ ใสย่ า่ มไวซ้ ะกอ่ น

บาดนี้ นนู่ นะ่ ออกจากท่ีน่ัน การเชด็ บาตรคาบบหุ รี่นีก่ ็เอา
อกี ละ่ จกั แมน่ ผดิ เพน่ิ หลาย เวลาพบั ผา้ พบั แพรแลว้ คาบบหุ ร่ี จง่ั แมน่
ผดิ เพนิ่ หลาย

“กะจัง่ วา่ เฮ็ดข้อวัตรขอ้ วาแลว้ จงั่ คอ่ ยสูบมนั สติ ายบ้อ”
เพน่ิ ว่า “มนั เกนิ ไปดอก”

การเดินจิม้ แขว่ ก็เอาอีกล่ะ บ่ได้อกี ล่ะ
“ถา้ จะจิ้ม ก็ให้น่งั จม้ิ ดๆี ม้วนดๆี อย่าสิไปเดิน”

24 | พ ร ะ จ้ ี พ ร ะ ป ล ้ น

คาบไมส้ ฟี นั กเ็ หมอื นกนั นน่ั ละ่ คาบไมส้ ฟี นั ขวาง คางยางๆ
เดนิ ไปตามวัดตามวา การเดนิ เอามือขดั หลงั ตามวัดตามวาก็บ่ได้
อีกล่ะ

“นกั เลงสรุ า” เพิน่ วา่ “นกั เลงหมดั นักเลงมวย”

ธรรมเนยี มพระ เอามอื ขดั หลงั เดนิ ตามวดั ตามวา และนง่ั ฉนั
น้�ำรอ้ นเอาขาไขว่ห้าง อย่างนกี้ ็บไ่ ด้

“เห็นแต่เขากินกาแฟอยใู่ นโรงกาแฟพนู้ แลว้ ” ผู้เฒา่ ว่า

“นง่ั พบั เพียบเรียบร้อยมนั จงึ ถูก” ผ้เู ฒา่ ว่า

อนั นน้ี งั่ หยอ่ นขาแลว้ ทำ� อยา่ งนพ้ี รอ้ มดว้ ย เพนิ่ วา่ แลว้ เอาไม้
ตขี า พว้ั เลย นงั่ หยอ่ นขา นงั่ หอ้ ยเทา้ แลว้ กเ็ อาขากระดกิ๊ ๆ บถ่ กู กบั
ปฏปิ ทาเพ่นิ

การน่ังจัดอาหาร นงั่ แกห้ มกแก้ห่อ ไอน้ น้ั กน็ ั่งย่องยอ่ ไอ้น้ี
กน็ งั่ ยอ่ งยอ่ “โอย้ กท็ ำ� ไมทำ� เหมอื นอยา่ งเขาปาดววั ปาดควายแท้
เห็นแต่เขาปาดววั ปาดควายทำ� อยา่ งนน้ั นัง่ พับเพยี บเรียบร้อย
คกุ เขา่ แหน่ ทำ� ถวายครูบาอาจารยอ์ ยา่ งนนั้ ”

เราก็ถูกว่าครัง้ หน่งึ เพ่ินวา่ ให้ หลวงปอู่ ่อนทา่ นนง่ั พบั เพียบ
เรยี บรอ้ ยอยู่ เราไปแจกอาหารให้เพ่ิน ตอนหลวงปูอ่ ่อนไปเยีย่ ม
ไปยามชว่ั คราว ทา่ นนงั่ อยู่อยา่ งน้ี เรากย็ นื เด่ให้

ห ล ว ง ปู่ ห ล้ า  เ ข ม ปั ต โ ต | 25

“ก็จ่ังว่า ครูบาอาจารย์ผู้ใหญ่ผู้สูงท่านน่ังพับเพียบ
เรียบร้อยอยู่ เรากน็ งั่ ลงหนอ่ ยสิ ไปยืนเด่ใหอ้ ยู่ เหมอื นพรรษา
เท่ากนั น่ี”

มันก็ถูกของเพิ่นน่ะสิ ทีน้ีเวลาหยิบเอาบาตรของเพ่ิน
หรอื เอาบาตรเจา้ ของ เวลาไปบณิ ฑบาตนะ่ เดนิ มาแลว้ ฉวยวบั เอา
ไปเลย

“โอ้ย กใ็ หท้ ำ� เหมือนเขาสไิ ปยามไปต้อนแหน่ ท�ำกท็ �ำให้
มันน่มิ นวลหนอ่ ย จะถอื เอาบรขิ ารนี่ก็ดี เรื่องเหลา่ น้แี หละมัน
บ่ให้สมาธสิ มาบตั ิเจรญิ น่ะ ถงึ ว่ามันภาวนาบ่เป็น” เพ่นิ วา่

ทนี เ้ี รอ่ื งการปดั ตาด ปดั ตาดปดั ปา้ ยๆ ปดั ไปหมกไวต้ ามแจ
คราวหลังมันกล็ ามออกมาๆ

“คนแบบนี้ภาวนาบเ่ รยี บเด้น”ี้

เพนิ่ พดู แลว้ ชพี้ รอ้ ม ตวั เพนิ่ ปดั ปา้ ยๆ แลว้ เกบ็ ไปดว้ ย คอ่ ยๆ เฮด็
ทำ� เหมอื นคนตดั ผมน่ี รอบๆ หูของเรานใี่ หส้ ะอาดๆ

ไดเ้ รียนใหมห่ มดไปอยูก่ บั หลวงป่มู ั่น

การวางฝาโอ่งเกบ็ น้ำ� ก็ไดเ้ รยี นใหม่ โอ่งน้ำ� ถ้ามนั หมดแล้ว
มันเสยี งดงั เด้ ถา้ มนั หมดไปถงึ ครง่ึ หนง่ึ แลว้ วางฝาลง “บงึ่ ลง่ึ ” ลง
อยา่ งนล้ี ะ่

26 | พ ร ะ จ ี้ พ ร ะ ป ล ้ น

“เออ หากผใู้ ด๋มีสติ บ่มสี ติ มนั หากแลบออกมาใหเ้ หน็
โลดดอก ไผมอี นั ได๋ มนั อยบู่ ไ่ ดด้ อก มนั แปด้ ออกมาใหเ้ หน็ โลด”
เพนิ่ วา่ ไดค้ อ่ ยๆ วางเอาลงทางนซ้ี ะกอ่ น แลว้ จงึ คอ่ ยวางลงอยา่ งน้ี

การวางกระบวยตกั นำ้� กเ็ หมอื นกนั วางกระบวยกไ็ ดท้ ำ� คอ่ ยๆ
วางลงแลว้ จงึ คอ่ ยงดั อยา่ งนซ้ี ะกอ่ น แตพ่ วกเรานว่ี างกระแทกเลย
อย่างการจับวางคุถังก็ได้ยินถึงพรหมโลกนู้น “มะเล่งเป่งป่าง
มะลา่ งปา่ งแปง่ ” หา่ งกนั ไกลกบั หมเู่ พน่ิ พระสมยั ทกุ วนั นี้ ฟงั เสยี ง
ท้ิงไม้คานหามน้�ำน่ีก็ดี ได้ยินถึงพรหมโลกนู่น ไม้ตาดก็อยู่ส่วน
ไมต้ าด ไมค้ านหามนำ�้ กอ็ ยสู่ ว่ นไมค้ านหามนำ้� พวกเรานม้ี นั ทง้ิ ตาด
มะเลเกนงั

แบบหนึ่งก็ปดั ตาดแล้วลากไมต้ าดเด้ ลากไมต้ าดเป็นรอย

เพิน่ ตามมา “ใครๆ” “ผนู้ ้ันๆ”

ชหี้ น้าพร้อม “ปฏิบตั แิ บบบ้าๆ” วา่ ซน่ั เพิ่นว่า

ปดั ตาดแลว้ ลากมาใหม้ นั เปน็ รอย ไดเ้ รยี นใหมห่ มดนน่ั แหละ
ไปอย่กู บั หลวงปู่มัน่ ไผสิว่าไผฉลาดกต็ ามเถอะ

ไปหาเพนิ่ อาจารยก์ ปู่ แี รกนะ่ ไปพกั อยกู่ บั เพนิ่ ออกจากถำ้�
ผาแดน่

“ท่านสไิ ปไส”

ห ล ว ง ป ู่ ห ล ้ า  เ ข ม ปั ต โ ต | 27

“สไิ ปอย่กู ับหลวงปู่มัน่ น่นู ล่ะ”
“ไปอยู่กับหลวงปมู่ ่นั ก็ดี สาธุ” ว่าซนั่
“ผมน่ะบางครั้งเพนิ่ ดา่ เอาเหมอื นเณรน้อยน่ีเด้ ปานวา่ ผม
บร่ จู้ ักห้าจกั สบิ เด”้ ว่าซ่ัน “ผใู้ ดอ๋ ยากให้เพิน่ สรรเสริญ อยา่ ไป
ผู้ใดอ๋ ยากให้เพิน่ ดา่ ให้ไป”
เพ่นิ เลยย้อนถามมาอกี “มาถงึ นีแ้ ล้วได้อบุ ายอิหยังแหน่”
“โอย้ ไดอ้ ยู่พอ่ แมค่ รจู ารย์ จักสถิ ูกบถ่ ูก
ถา้ เรายอมเอาหัวใหเ้ ป็นเขยี งเช็ดเทา้ ของเพ่นิ แล้ว ให้ไป
ถ้าบย่ อมปานนน้ั แลว้ อยา่ ไป
ขะนอ้ ยไดค้ วามอย่างนี้ จักสิแม่นบ่แมน่ ”
“เออ ไปๆ ถูกแล้วๆ” เพน่ิ วา่
“ถา้ ยงั จะเอาผดิ เอาถกู กบั เพน่ิ อยู่ อยา่ สไิ ป ถา้ ยอมใหเ้ พนิ่
หมดแลว้ ให้ไป” วา่ ซน่ั “ได้ความอยา่ งนี้ ขะนอ้ ย”
“อ้อื ฟังเทศนอ์ อกเนาะ ไปๆ เฮายนิ ดีดว้ ย” เพ่นิ วา่
เพน่ิ อาจารยก์ เู่ ปน็ พน่ี อ้ งหลวงปฝู่ น้ั นนั่ ละ่
ถ้าเพ่ินว่าอันใด๋ ตาชี้ตาชันเร่ืองใดแล้วน่ันล่ะ เฮาสิไปขอ
แบง่ เอาบไ่ ดน้ ะ “ขอจกั เหลย่ี มแหนน่ า้ ” วา่ ซนั่ บไ่ ด้ ยกใหท้ า่ นโลด

28 | พ ร ะ จ ้ี พ ร ะ ป ล้ น

ถกู บถ่ กู กย็ กให้โลด หนา้ ที่ของเฮามีอยา่ งไรก็ตอ้ งเฮด็ ไปตามเกา่
นั่นล่ะ บเ่ ปน็ หยัง ครบู าอาจารย์องค์ใดก๋ เ็ หมอื นกัน ท่เี ปน็ ชดุ เกา่

เรามาคดิ เหน็ ถงึ ผเู้ รยี นพระไตรปฎิ กจบแลว้ ยงั เปน็ ปถุ ชุ นอยู่
สามเณรน้อยเป็นพระอรหันต์ เพ่ินบอกให้อาจารย์ผู้เรียนพระ-
ไตรปฎิ ก“ให้ไปหาสามเณรนอ้ ยต้ี นั่นไปเรยี นหนังสอื กับอาจารย์
ของเจา้ ซะไป”

เณรน้อยเพ่ินก็บ่ทะนงตัวเด้ล่ะ เณรก็เรียกผู้เรียนจบ
พระไตรปฏิ กนนั้ วา่ อาจารยอ์ ยู่ เณรกไ็ มไ่ ดเ้ รยี กวา่ ลกู ศษิ ยเ์ ด้ กเ็ ณร
เป็นพระอรหนั ต์จะไปลืมตัวไดอ้ ยา่ งไร

“อาจารย์ เอย้ ไปลงนำ�้ เบ่ิงดสู ลิ กึ ปานใด” น้�ำลกึ พอเพยี ง
สนั แข้ง พอลงไปบ่เพียงแขง้

“ขึน้ มาซะทา่ นอาจารย”์ เณรส่งั ก็เลยข้ึนมา

แลว้ บอกอกี วา่ “ขยบั ลงไปอกี จกั หนอ่ ยเบงิ่ ดอู าจารย์ มนั สลิ กึ
ปานใดน้ำ� อนั น้”ี

พระเถระก็ขยับลงไปพอถึงกกขา “ขึ้นมาซะท่านอาจารย์”
เณรบอก ก็เลยขึ้นมา

“เปน็ สามเณร แลว้ เจ้าสมิ าส่ังใหเ้ รากลบั ไปกลับมาเหมือน
เราเปน็ คนบม่ ีคา่ แท”้

ห ล ว ง ป่ ู ห ล้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 29

สามเณรกจ็ ะบส่ อนเอา พนู้ เดพ้ ระอรหนั ต์ หยงั่ เบงิ่ มานะทฏิ ฐิ
อยมู่ าๆ เพราะเรียนพระไตรปฎิ กจบเด้ เป็นผ้มู ปี ัญญา

“อาจารย์ ขอโอกาสหลายๆ มโี พนอยลู่ กู หนงึ่ แลว้ มเี หย้ี อยู่
ตวั หนง่ึ มแี ปวอยู่ ๕ แปว อยใู่ นโพนลกู นน้ั แลว้ ใหน้ ำ� ฮดู กั เขา้ ไปสิ
ไดต้ ัวเหย้ี ดอกอาจารย”์

ทวารทางตาบใ่ หไ้ ป ทวารทางหบู ใ่ ห้ไป
ทวารทางจมกู ก็ปิดซะ ทวารทางลน้ิ ก็ปดิ บ่ให้ไป
บใ่ ห้จิตสำ� นกึ ไป
ทวารทางโผฏฐพั พะทางกระทบกายก็บใ่ ห้ไป
ตามจติ ลงไปแลว้ ทนี ้ี

ไมท่ นั นานกส็ ำ� เรจ็ พระอรหนั ต์ เพราะสตุ ตมยปญั ญา ศกึ ษา
มาดแี ล้วในเร่ืองนี้

สามเณรก็เลยพาไปกราบพระพุทธเจ้า

“เป็นจ่ังได๋เณรเอ้ย ลูกศษิ ยเ์ จ้า”

สามเณรก็บก่ ระตือรอื รน้ เด้

“ทา่ นอาจารยข์ องขะน้อย เพน่ิ เปน็ คนบท่ ะเลาะกับขะน้อย
สกั ครัง้ ดอก ขะน้อยวา่ อยา่ งใดแล้วกะแล้ว เพนิ่ ก็บ่ได้ถอื สถี ือสม
อิหยงั วา่ เพน่ิ เปน็ อาจารย”์

30 | พ ร ะ จี้  พ ร ะ ป ล ้ น

“เพน่ิ เปน็ ขณี าสพแลว้ เณร เธอเทศนเ์ รอื่ งเหย้ี อยใู่ นโพนนล่ี ะ่ ”
ปานน่นั ล่ะ พระอรหันตน์ ะ่

อยกู่ บั หลวงปมู่ นั่ เอา้ “พระก. มาฟนั ฟนื อนั นใ้ี หแ้ หน่ น”่ี ฟนื นะ่
ทอ่ นยาวเท่าวาน่ลี ่ะ

เราไปอยใู่ หมๆ่ เพน่ิ ทดลอง “จบั ตงั้ ขน้ึ บนั่ ” เพน่ิ บอก แลว้ เพนิ่
ก็เบ่งิ อยู่ เห็นตรงท่ีมนั กิ่วอยู่ เฮาก็สิฟันตรงทีม่ ันกว่ิ ๆ นั่นแหละ

“อยา่ ฟนั ตรงนนั้ นข่ี ยบั มาน”่ี “บแ่ ลว้ ตรงนม้ี นั จะขาดงา่ ย”

อยา่ งนบ้ี ไ่ ดเ้ ด้ ถา้ ไปพดู อยา่ งนนั้ “ฟนั ตรงทมี่ นั จะขาดงา่ ยนลี่ ะ่
ขะนอ้ ย” บ่ไดเ้ ด้ “ฟันน้ี ฟันบ่อนโปนๆ น่ลี ่ะ” แล้วเฮาก็ฟันให้
เพน่ิ เห็น

“เออ อยากฟนั ตรงไหนกฟ็ นั โลด” วา่ ซนั่ เราคอ่ ยมาฟนั ตรง
ทก่ี ว่ิ ๆ นี้ บ่แม่นของค่อยเด้

หลวงปู่มั่นเก่งกว่าหลวงปู่มหา หลวงปู่มหาเพิ่นอนุโลมให้
หมมู่ ากคอื หยงั เพนิ่ เพงิ่ จะมาอนโุ ลมตอนอยบู่ า้ นตาดนดี่ อก อยนู่ นู่
บอ่ นโุ ลมเลยคราวอยบู่ า้ นหว้ ยทราย จกั ใหเ้ ดด็ ปานใด๋ หลวงปมู่ หา
เกง่ ทางทรมานทางขู่

สมยั หลวงปูม่ ่ัน พระไปทางได๋มาทางได๋
มแี ตพ่ ดู เรอ่ื งสมาธสิ มาบตั กิ นั เด้ แตก่ อ่ นพดู เรอ่ื งวเิ วกกนั

ห ล ว ง ป ู่ ห ล้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 31

“นปี่ ากกาขอ่ ย นบี่ าตรขอ่ ย นจี่ วี รขอ่ ยผา้ ตรานกยงู ผา้ มสั ลนิ
ดว้ ย นผ่ี า้ ประคดเอวขอ่ ยผา้ ไหม นส่ี ายสะเดยี งขอ่ ยสายชชู พี ดว้ ย”
บ่ได้พดู กนั จั่งซ่เี ด้ พูดกนั แตเ่ รอื่ งสมาธิสมาบตั ิแตเ่ ร่ืองวิเวกเด้

ทกุ วนั น้ี “ศาลาของขะนอ้ ยเทา่ นน้ั หอ้ ง พดั ลมเทา่ นนั้ ตวั มคี น
ไปวันละเท่าน้ันๆ บ่ชนะสริ บั แขกรบั คน ตอนเช้ากม็ าบช่ นะสิฉัน
อาหาร โดดรถลงมาแลว้ ใสส่ น้ สงู ๆ พรอ้ ม พดู เจา้ คะ่ เจา้ แคะ่ มาโลด”
ซน่ั เด้ เรื่องทีพ่ ูดกนั พระทุกวันน้ี บค่ ือแตก่ ่อนเด้

“อาหารก็ตบั นกพริ าบนู่น เขาเอามาให้” พนู้ เด้

“ขะนอ้ ยไปพกั บา้ นเขา เขากลวั บใ่ หข้ ะนอ้ ยไปพกั วดั เขาเอา
ขะนอ้ ยขนึ้ นนู้ หลงั คาบนนนู้ เดนิ จงกรมอยนู่ นู้ ซำ� บาย ขากลบั มา
เขากแ็ ห่มาสง่ ถงึ สนามบินดอนเมอื ง” ซัน่ เด้

เหมอื นอาจารย.์ ..ปีไปอย่ภู เู ก็ต

“หลา้ ๆ คณุ เคยเหน็ ไหม ผมไปอยภู่ เู กต็ นะ่ เขาเอารถตามไปสง่
ผมตง้ั ๗ คันเป็นทวิ แถวไป ทา่ นเคยเหน็ ไหม ทา่ นอัศจรรยไ์ หม”

เพน่ิ แกก่ วา่ เฮา ๔ พรรษาเทา่ นนั้ เด้ บพ่ อ ๕ พรรษา เรากต็ รี วน
ได้นะ่ สิ

“เขาจะเอาคนไปตดั หวั เขากแ็ หไ่ ปเหมอื นกนั นะทา่ นอาจารย์
มหา” เราวา่

32 | พ ร ะ จ้ี  พ ร ะ ป ล ้ น

“กระผมไมอ่ ศั จรรย์ดอก”
“เออ้ ถา้ เปน็ เณร เราจะตบหนา้ มนั ทฏิ ฐมิ นั เกง่ เหลอื เกนิ ”
พูดแล้วเพ่ินก็หัวก็เอิกๆ พดู เฉยๆ
อกี คราวหนง่ึ “ทุกวนั นีพ้ อพลบค่�ำมา ญาติโยมเขากม็ าฟงั
เทศนว์ นั ละ ๓๐ อยา่ งนอ้ ย ๔๐ ๕๐ ๖๐ กม็ ี พวกเรากเ็ ปลยี่ นวาระ
กันไปเทศน์ๆ เขาก็ต้ังใจฟังดี แลว้ เรากพ็ าเขานง่ั ภาวนาอีกด้วย
คุณอศั จรรย์ไหม คณุ เคยเห็นไหม ญาตโิ ยมตั้งใจอย่างน้ี”
“ผมไม่เคยเห็น
ผมเคยเห็นแต่พระอาจารยม์ ัน่ บอกวา่
พระหากนิ พระหาสะแตก
เพราะเกรงจะไม่ได้สูบบุหรเี่ ขา
ไมใ่ ช่พระปฏบิ ัตเิ ด็ดเดีย่ ว
พระคลุกคลกี ับญาติกับโยม
พระหายัด พระหาสะแตก
ภาคอีสานเรยี กวา่ สะแตก” เราวา่
“โอย้ มันเขกเรา เกง่ กวา่ เรา” แลว้ ก็หวั เราะก๊อกๆ เด้
ถา้ บเ่ หน็ หนา้ เฮาแลว้ กถ็ ามถงึ เฮา “ทา่ นหลา้ มนั ไปไหนหนอ
พดู กบั ทา่ นหลา้ มนั สนกุ ด”ี เพน่ิ วา่ บเ่ หน็ เฮากถ็ ามหาเฮาเด้ บดั นี้

ห ล ว ง ปู่ ห ล ้ า  เ ข ม ปั ต โ ต | 33

ทนี ้ี “พวกทา่ นกอ็ ยขู่ า้ งลา่ ง ผมกไ็ ปอยคู่ วนสงู ๆ เขากป็ ลกู กฏุ ิ
ให้ผมหลังหนึ่งกับท่านอาจารย์...หลังหนึ่ง แล้วก็พวกคุณก็อยู่
ไกลผมไปอีก มนั สงัดดเี หลือเกิน พวกคุณสงัดไหมละ่ ”

“พวกผมมนั สงดั อยดู่ อก เพราะมนั ไมไ่ ดไ้ ปคยุ กนั ทา่ นอาจารย์
...กบั ทา่ นอาจารย.์ ..นง่ั คยุ กนั อยทู่ กุ วนั จนเทยี่ งคนื จงึ พากนั ไปนอน
มันก็วเิ วกดีนะ”

“อา้ ๆ มันว่าใหเ้ ราๆ”

ทนี ้ี “เขามาใสบ่ าตรวนั พระ เขาเอาปน่ิ โตมา เอาชนั้ มา ๔ ชน้ั
มา ๔ ชนั้ มนั กเ็ ตม็ ทง้ั หมด ๗๐ ๘๐ สาย พระของเรากเ็ พยี ง ๕-๖ องค์
ทา่ นเคยเห็นไหม”

“อนั เรื่องนี้ กระผมเคยเห็นอยดู่ อก
อยวู่ ดั ป่าสาลวนั แตก่ ่อนกไ็ ดใ้ สร่ ถไปเลย
แต่เด๋ียวนมี้ ันไปไหนหมดไม่ทราบ
เรื่องลาภ เรอื่ งยศ เร่อื งกิน เรอื่ งขี้
กระผมไมอ่ ศั จรรยด์ อกทา่ นอาจารย์มหา”

“อ้าๆ มนั ทิฏฐเิ หลือเกนิ ” เพ่นิ วา่

ทนี โ้ี ยมเขากน็ ำ� ผา้ มาบงั สกุ ลุ ตามกฏุ ิ คนละผนื ๆ ตอนเขา้ พรรษา
“ท่านเคยเหน็ ไหมเขาทำ� อยา่ งน”้ี

34 | พ ร ะ จี้  พ ร ะ ป ล้ น

“ภาคอีสานเขาเอามาเป็นไม้ๆ เลยท่านอาจารย์... ไม่ใช่
คนละผนื อยา่ งน้ดี อก”

อีกละ่ เรือ่ งนี่ก็ดี ผู้เฒ่าก็ดิ้นบ่ไดท้ ีเดียว

“เขาเอามาเปน็ ไมๆ้ เลย ไมเ่ อามากฏุ ลิ ะผนื ๆ อยา่ งนดี้ อก”

เพิน่ หมดทางไปเลย แตห่ ากบ่เห็นเฮาก็ถามหาเดล้ ่ะ

ทนี อ้ี ยมู่ าๆ เฮามาอยทู่ นี่ ่ี เพน่ิ เขยี นหนงั สอื มาหา เพน่ิ ไดเ้ ปน็
พระครู เพน่ิ คุยใหเ้ ราฟงั เราถงึ ได้เขียนวา่ ใหเ้ พิน่ นะ่

“เขามาให้ผมเป็นเจา้ คณะจังหวัด ผมก็ไมเ่ ป็น”

เพน่ิ เขยี นมา บยู้ ฮา้ ยบกั ใหญ่ ผเู้ ฒา่ เขยี นมา เราอดหวั เราะ
อยู่

“ท่านพระคา นอนถือพัดอยู่ เดี๋ยวพัดจะตกถูกตาท่าน
พระคาเด้อ” เฮาว่าอยา่ งนี้ “มนั หลุดมือมันเคลิ้มหลับ”

“เออ้ ผมไมไ่ ดต้ ดิ อยใู่ นพดั ดอก พดั ผมกเ็ กบ็ ไวอ้ ยใู่ นกฏุ ิ ผมก็
ออกวเิ วก”

เพนิ่ เทศนม์ าเพนิ่ เขยี นมา แตว่ า่ ถามหาเฮาอยเู่ ดล้ ะ่ ทา่ นบถ่ อื
ว่ารงั เกยี จ เพราะเฮาพูดมีคา่ เด้ พูดเคารพอย่เู ด้ พดู แล้วนบมือ
พรอ้ ม เรยี กวา่ “ท่านอาจารย.์ ..” อยเู่ ด้ เถยี งกับว่า

ห ล ว ง ปู่ ห ล ้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 35

ในคราวเถียงกับพ่อแม่ครูจารย์... เฮาก็เถียงคร้ังหนึ่ง
เฮาหากนบมอื พรอ้ ม คกุ เขา่ พรอ้ ม เพน่ิ สฉิ ลองโบสถเ์ พนิ่ คราวนนั้
ไดส้ บิ ปกี วา่ มาแลว้ ๑๒-๑๓ ปีมาแล้ว น้นู ล่ะแต่คราวมหา...ยังอยู่

“นิมนตท์ ่านมาเบง่ิ งานช่วยแหน่”
แตก่ อ่ นเดนิ ดว้ ยฝเี ทา้ เดไ้ ปหามกุ ดาหาร เดนิ ดว้ ยฝเี ทา้ ออก
จากน่ีไป ผมกไ็ ปเห็นนะซิ
“นีม่ นั แมน่ โรงอหิ ยงั พอ่ แม่ครจู ารย”์
“โรงระบ�ำโป้ระบำ� ก่ิว” ว่าซั่น
“อันนี้มนั โรงอหิ ยัง ขะนอ้ ย”
“โรงหมอมวยแตย่ งั บท่ นั สรา้ งแลว้ ใหช้ ว่ ยกนั พวกเฮา แตน่ ี้
ต่อไปก็อกี ๑๑ มื้อเทา่ น้ันดอกจึงสถิ งึ มื้องาน” เฮากค็ ดิ วา่ จะพดู
กบั เพน่ิ อยา่ งไดห๋ นอ บดั นว้ี ะ่
“พอ่ แมค่ รจู ารย”์ พดู แบบเคารพนบมอื พรอ้ ม คกุ เข่าพรอ้ ม
“ขะนอ้ ย ผา้ ดำ� ๆ อยภู่ อู ยเู่ ขา แลว้ ไปบณิ ฑบาตผา่ นตลาดใน
มกุ ดาหารอยู่ แตว่ า่ เหลยี วเบง่ิ โรงระบำ� โปร้ ะบำ� กวิ่ โรงหมอหมดั
หมอมวยกอ็ ยใู่ นวัดน้ี มันคือทับคือถมหลายแท้พ่อแม่ครจู ารย์
เอ้ย พวกทอ่ี ยใู่ นถำ้� ในเหวในภใู นเขากจ็ ะออกมาตายดว้ ยกนั หมด

36 | พ ร ะ จ ี้ พ ร ะ ป ล้ น

ขะนอ้ ยละ่ บพ่ อใจอยากอยแู่ ลว้ ขะนอ้ ยอยากอายเขา พวกมหา-
นกิ ายเขากบ็ ่เฮด็ ดอก ทจ่ี ะเอาหมอมวยมาไวใ้ นวดั เขากเ็ ฮด็ อยู่
นอกทงุ่ นอกนานนู้ เราเปน็ พระธรรมยตุ แท้ๆ โรงระบำ� โปร้ ะบ�ำ
กิ่วกลบั ต้ังอยู่ในวัด”

“เปน็ การหาเงนิ บ�ำรุงศาสนา” เพ่นิ ว่า
“กแ็ มน่ อยดู่ อกพอ่ แมค่ รจู ารย์ แตข่ ะนอ้ ยพจิ ารณาลกึ ๆ ไป
จักแม่นสิถูกสิผิดดอก การที่พระพุทธศาสนาสิเอางินที่ได้จาก
การโชวด์ ากโชวก์ น้ มาบำ� รงุ กบั เงนิ ทไ่ี ดจ้ ากทเ่ี ขาตหี มดั ตมี วยแขว่
หกั แขว่ หลน่ กม็ ี จนแขนหกั กม็ ี จงึ จะไดม้ าบำ� รงุ พระพทุ ธศาสนา
พระพุทธศาสนากห็ ากินแตม้ ตำ่� โพดดอก แล้วจะเป็นท่ีพึง่ ของ
โลกไดจ้ งั่ ได๋ ขะนอ้ ยละ่ คดิ อยากอายแทว้ ะ่ ถา้ มนั บไ่ ดก้ บ็ ต่ อ้ งเอา
เปน็ หยงั ละ่ พอ่ แมค่ รจู ารย์ หากมนั ไดจ้ ากของตำ่� ของหยอ่ นหลาย
ขะนอ้ ยคดิ จง่ั ซจ่ี กั สผิ ดิ สถิ กู ดอก จะเอาเงนิ จากการทเ่ี ขาโชวก์ น้
โชวก์ อยในวดั ในวามาบำ� รงุ ศาสนา จงึ จะเปน็ ศาสนาไปได้ กบั เอา
เงินหมอหมัดหมอมวยมาบ�ำรุงศาสนา พระพุทธศาสนาจึงจะ
เป็นไปได้ พุทธศาสนาก็หากินแต้มต่�ำเกิน ขะน้อยอยากอาย
ขะนอ้ ยบอ่ ยากอยเู่ ดเ้ ดยี๋ วนี้ ขะนอ้ ยอยากกลบั เมอื ขะนอ้ ยสขิ อ
ท�ำวัตรพ่อแมค่ รูบาอาจารยซ์ ะก่อนจงึ จะลากลบั ”
สมมตุ วิ า่ ยงั อกี ๑๑ มอ้ื จะถงึ มอ้ื งาน แลว้ จะอยใู่ หเ้ ขาเบง่ิ หนา้
เหลียวเบ่ิงผ้าด�ำๆ ท�ำท่าท�ำทาง แล้วกลับมาตายเพราะระบ�ำโป้
ระบ�ำกว่ิ กับหมอมวยอยู่นี่

ห ล ว ง ปู่ ห ล้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 37

“โอ้ ทผ่ี มฝนั วา่ โบสถผ์ มพงั กค็ งแมน่ เรอ่ื งอนั นแี้ ลว้ ” ผเู้ ฒา่ วา่

เฮาก็เลยทำ� วัตรเพ่ิน แล้วเฮากเ็ ลยออกมา พอเฮาออกมา
หมแู่ ตกออกเบดิ้ หมอู่ ยทู่ น่ี น่ั ประมาณ ๓๐ นล่ี ะ่ เพน่ิ ไดต้ งั้ เอาใหม่
เพิ่นได้ก่อใหม่ พวกใหม่เด้ท่ีไป พวกที่หนีออกมาแล้วบ่กลับไป
จกั คน

เจา้ คณุ ธรรมเจดยี พ์ นู้ เด้ อดุ รนนู้ เปน็ อปุ ชั ฌายเ์ ฮา เขานมิ นต์
เพน่ิ มา “พระแตกออกไปแลว้ มอี ยู่ ขะนอ้ ย” วา่ ซน่ั เพนิ่ กอ็ อกชอ่ื
เฮาละ่ ว่าเป็นหัวหน้าหมู่ แลว้ ไลเ่ ลยี งให้ฟงั

“เราทำ� งานสกปรก กรรมฐานเขากไ็ มอ่ ยลู่ ะ่ มนั ขายหนา้ เขา
เขากต็ ้องหนี” วา่ ซนั่ เพ่ินวา่ “งานสกปรก” เพ่นิ ล่ะพูดอยา่ งนน้ั
เพ่ินก็เลยด่าเจ้าคุณมหา...พร้อมด้วยแหม้ ด่าเพ่ินอาจารย์...
พร้อมละแหม้บาดนี้ ปานฟ้อนเจ้าของให้ถูกด่าว่าง้ันเถอะ
เจา้ คุณธรรมเจดยี ์

นสิ ัยเฮามันเป็นบักพร้าวตาเดยี ว มนั จึงเข้าหมบู่ ไ่ ด้ละ่

ทีนี้เฮาไปเห็นหมู่อยู่อ�ำเภอนาแก ก็บ่แม่นใกล้แม่นไกล
อิหยังดอก ก็ท่าน...เองน่ีล่ะ ออกไปจากที่นี่ล่ะท่าน...ก็ดี
มาจ�ำพรรษาอยูน่ ่ี ๓ ปี ๑๕-๑๖ ปลี ว่ งมาแล้วล่ะ ๒๕๐๔-๒๕๐๕
นน่ั ล่ะ พระพทุ ธรปู ก็ตั้งอยู่บนนู้น เฮาไปเห็นทนี ี้

38 | พ ร ะ จ ี้ พ ร ะ ป ล้ น

“อันนแ้ี ม่นหยงั นท่ี า่ น...”
“ตักบาตรสวรรค์” วา่ ซัน่
“นห่ี รอื ก่ายเกินขึ้นไปน่หี รือตักบาตรสวรรค”์
“งานมนั เสร็จแล้วละ่ ขะนอ้ ย”
“อนั นน้ั มันเวทอี หิ ยัง”
“เวทรี ะบำ� โป้ระบ�ำกว่ิ ” ว่าซั่น
เวทรี ะบำ� โปร้ ะบำ� กวิ่ กไ็ ปตง้ั ตอ่ หนา้ พระพทุ ธรปู ทนี ้ี พระพทุ ธรปู
กต็ ง้ั เจนิ้ เทนิ้ อยู่พนู้
“บะ๊ คงสไิ ดบ้ ญุ หลายเนาะ ไปเลกิ แขง้ เลกิ ขาเลกิ ดากเลกิ หี
ให้เพน่ิ เบิง่ ได้บุญหลายเด.้ ..
อนั นแ้ี ม่นบาตรอหิ ยัง”
“บาตรนเ้ี อาตงั้ ไวก้ บั พระพทุ ธรปู หากผใู้ ดมศี รทั ธากใ็ หเ้ ขา
เอาเงนิ มาใส่น”้ี ว่าซน่ั
“เอาเด้อทีน้ี ผมจะพูด ท่านน้ันมาคุยกับหมู่ว่าท่านเอา
ปฏปิ ทาของผมไปใช้ นม่ี นั แมน่ เปน็ ปฏปิ ทาของผมทไี่ หน เอาอยา่ งนี้
ท่านอย่าเฮด็ เพียงแตต่ กั บาตรสวรรค์แหม้ มันได้เงนิ นอ้ ย เฮด็

ห ล ว ง ป ู่ ห ล้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 39

ตกั บาตรพรหมโลกอกี เวทหี นงึ่ แลว้ กเ็ ฮด็ ใหม้ นั ครบ ชนั้ ตาวตงิ สา
น่ีเฮ็ดอันหนึ่ง ชั้นยามาเฮ็ดอันหนึ่ง ช้ันดุสิต ช้ันนิมมานรดี
ปรนมิ มติ วสวัตตี พรหมปารสิ ัชชา พรหมปุโรหติ า มหาพรหมา
ปรติ ตาภา อปั ปมาณาภา อาภสั สรา ปรติ ตสภุ า อปั ปมาณสภุ า สภุ กณิ หา
อสญั ญสี ตั ตา เวหปั ผลา อวหิ า อตปั ปา สทุ สั สา สทุ สั สี อกนฏิ ฐา
เฮด็ ใหค้ รบ ๑๖ นนู้ แหม้ มนั จงึ ไดเ้ งนิ หลายทา่ น... แลว้ กม็ าเฮด็
ตกั บาตรเทวทตั อกี เทวทตั ตอ้ งเฮด็ ไวต้ ำ�่ กวา่ หมู่ เฮด็ รปู คนฆา่ กนั
เฮ็ดดาบพร้อม เฮ็ดรูปพระพุทธเจ้า แล้วก็เฮ็ดรูปพระเทวทัต
เบยี ดเบยี นพระพทุ ธเจา้ กลงิ้ กอ้ นหนิ จากภขู าคชิ ฌกฏู มาอกี น่ี
ตกั บาตรเทวทตั นใี่ หบ้ อกอยา่ งน้ี มนั จงึ ไดบ้ ญุ หลาย

พระพทุ ธเจา้ ของเฮาน้ัน เพิ่นก็พาเอาบาตรไปบิณฑบาต
เพียงเท่านั้นตั๊ว เพิ่นพาเอาบาตรขอเงินบ่มีกลางวันกลางคืน
อยา่ งนห้ี รอื จงึ เอาบาตรมาตง้ั ไวข้ า้ งหนา้ เพนิ่ เพอ่ื จะเอาเงนิ ไปเฮด็
สุมเพิ่นเฮ็ดหยังวะ ท่านบ่เห็นหรือในสังคายนาคร้ังท่ี ๒ น่ะ
พระเรวตะนะ่ เพนิ่ ไปอยทู่ อ่ี โหคงั คบรรพต แลว้ พวกวชั ชบี ตุ รนะ่
เอาบาตรเขา้ ไปตง้ั ไวใ้ นโบสถใ์ หค้ นถวายเงนิ ถวายคำ� แลว้ แบง่ ไป
ใหพ้ ระเรวตะสว่ นหนงึ่ พระเรวตะเพนิ่ เลยบเ่ อา ทา่ นบเ่ หน็ หรอื
ในสังคตี ิน่ะ มารีบไป เด๋ยี วหลวงปู่มหาบัวสิมาเห็น” เฮาว่า

“ถ้าหลวงปู่มหาบัวมาเห็นเข้านี้ มันเสียไปถึงเฮานู้นล่ะ
เพราะทา่ นกอ็ อกไปจากเฮา” เคยอยู่น่ี ๒ ปี แต่บย่ อมลงเดล้ ่ะ
แต่บป่ ากบ่เถยี ง แตไ่ มย่ อมลง

40 | พ ร ะ จ้ ี พ ร ะ ป ล้ น

ปฏปิ ทานม่ี นั สำ� คญั พนี่ อ้ งเอย๋ มนั เขา้ กนั บไ่ ดอ้ ยนู่ นั่ ปฏปิ ทา
สำ� คญั ทสี่ ดุ สว่ นกนิ นอ้ ยกนิ หลายกบ็ เ่ ปน็ ปญั หาดอกเพราะกนิ วนั
ละครงั้ เรอ่ื งอน่ื เรอื่ งเกยี่ วกบั การแสวงหาตวั “ง” นล่ี ะทมี่ นั บล่ งกนั
อย่เู ด๋ียวนี้ ตัว“ง” สระ เอนิ มนั บล่ งกันอยเู่ รอ่ื งนีล้ ะ่ เรอ่ื งตัว “ง”
สระ เอิน มันบ่ลงกันเด้พระน่ะ มันหาแบบอย่างโลดโผนก็มี
พระแตกกนั ในเรอื่ งนล้ี ่ะ เร่ืองหาอุบายหาเงนิ แล้วบ่ลงกนั นีล่ ะ่

บเ่ หน็ เพนิ่ อาจารย.์ ..หรอื ทที่ า่ นไปสรา้ งพระพทุ ธรปู นะ่ ไปสรา้ ง
พระพุทธรูปแล้วเงินบ่พอๆ แล้วก็เลยไปนิมนต์เพิ่นหลวงปู่
มหาบัวมาเป็นประธาน ไปเอาเจ้าคุณ...อีกคนหน่ึง เจ้าคุณ...
หนองคายน่ะ แต่วา่ หลวงป่มู หาใส่ชือ่ ใหม่ให้แล้ว ท่านว่าไปไหน
ชอบบนั เทงิ แทๆ้ ทา่ นเลยเรยี กวา่ “ทา่ นเจา้ คณุ เทพบนั เทงิ ” ถา้ ได้
เปน็ โฆษกแล้ว โอ้ย บไ่ ด้กนิ ข้าวก็ได้ ร้องโกกๆๆ อยนู่ ั่นล่ะ บ่ได้
ฉันจงั หันกต็ าม ไปทางไดเ๋ อาไมคไ์ ปดว้ ย เทพบันเทิงน่ะ บ่ถูกกัน
อกี ละ่ กบั หลวงปมู่ หา บถ่ กู กนั ทา่ นอาจารย.์ ..กพ็ าไป เพนิ่ เจา้ คณุ
....องคห์ นงึ่ นลี่ ะไปดว้ ย ไปนมิ นตห์ ลวงปมู่ หา มคี นชนั้ สงู ๆ ไปดว้ ย
คนขึน้ ไปกฏุ เิ พนิ่ เต็มหมด

“นิมนตพ์ ่อแมค่ รบู าอาจารย์ไปงานใหข้ ะน้อยแหน่” วา่ ซั่น

“เมตตา กรณุ า ขะน้อยแหน่ เงนิ ยงั ขาดอยแู่ สนหน่ึง บ่พอ
สรา้ งพระ” วา่ ซั่น

ห ล ว ง ปู ่ ห ล ้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 41

หลวงปู่มหาก็เค้ียวหมากแล้วถ่มลงกระโถนแล้วค่อยวาง
อย่างนล้ี ่ะ ก้มหน้าลง

“ก็อย่างน้ีนะสิ ออกมาจากครูบาอาจารย์องค์เดียวกัน
แล้วมาเฮด็ ไปทั่วทีปทว่ั แดน มันก็เลยเขา้ กนั บ่ได้ละ่ ”

โอโห มองดเู จา้ คณุ เทพบนั เทงิ อยา่ งน้ี หนา้ ตายหมด คนเกยี รติ
สูงๆ ทางหนองคายน่ะเอารถไป ๓ คัน ๔ คัน ว่าจะไปรบั เพ่นิ
หลวงปมู่ หานะ่ ไดพ้ ากนั คลานลงกฏุ หิ มด เพน่ิ กเ็ วา่ เทา่ นนั้ ละ่ เพน่ิ เลย
บ่เวา่ ดว้ ยกับหลวงปมู่ หาน่ะ แต่น้นั มาเพนิ่ อาจารย.์ ..เคยี ด วา่ ซัน่
เคยี ดให้หลวงปมู่ หา บแ่ มน่ ของค่อยเด้นนั่

หลวงปู่มัน่ ฮ้ายอยคู่ รงั้ หนง่ึ คราวอยู่บา้ นหนองผือน่ะ

“พากนั ไปวิเวก” วา่ ซ่นั “พวกหน่ึงออกจากเฮาไป ไปวเิ วก”
วา่ ซนั่

นานแลว้ ละ่ เพนิ่ พดู เรอื่ งเกา่

“กลบั มา แล้วมาตว๋ั เฮาวา่ ไดว้ ิเวก” วา่ ซั่น “พากันไปสร้าง
พระพทุ ธรปู กนิ ขา้ วตม้ กนิ ขนมเขาแลว้ กก็ ลบั คนื มา ไปทางภลู งั กา
นลี่ ะ่ ” วา่ ซนั่ “ไปสรา้ งพระพทุ ธรปู แลว้ ฉลองกนิ ขา้ วตม้ กนิ ขนมเขา
แลว้ กลับมาหาเฮา แล้วมาว่าตัวได้วเิ วก ไดว้ ิวุ่น” ว่าซน่ั

42 | พ ร ะ จ้ ี พ ร ะ ป ล้ น

ลาเพนิ่ ไปวเิ วกแลว้ ไปหาสรา้ งพระพทุ ธรปู พระเจดยี ์ จกั แมน่
บถ่ กู กบั เพนิ่ แทๆ้ เด้ ถา้ หวงั จะคนื อยจู่ ำ� พรรษากบั เพนิ่ ถา้ จะไปทอี่ นื่
เรอื่ ยนนั้ บเ่ ปน็ หยงั ดอก เพนิ่ บต่ ามวา่ ดอก ปานนนั่ ละ่ เครง่ ปานนนั้ ละ่
หลวงปู่มนั่ แมน่ ของงา่ ยๆ หรอื

เพิ่นอาจารย.์ ..ก็ย่ืนยาถวาย “ฉนั ยา ขะนอ้ ย นมิ นตฉ์ ันยา”

“ใหพ้ จิ ารณากอ่ นแหม้ ถา้ พอฉนั กจ็ ะฉนั ละ่ แหม”้ เพนิ่ วา่
“อยา่ มาบงั คบั หลายแหม”้ วา่ ซนั่ “เราบแ่ มน่ หมาเด้ ใหอ้ นั ใดม๋ า
กจ็ ะสวบคาตนี คามอื โลด มนั กเ็ กนิ ไปดอก” ผเู้ ฒา่ วา่ “ใหพ้ จิ ารณา
เบง่ิ กอ่ นแหม้ มันเปน็ ตาฉันหรอื บเ่ ปน็ ตาฉนั โรคอนั น”้ี ว่าซ่นั
“พอเด่ให้ก็จะสวบคามอื โลด กเ็ ตม็ ทดี อก” เพนิ่ วา่

ว่ามนี ัยยะ หลวงปมู่ น่ั วา่ โรคเพิน่ มันเป็นโรคชรา เปน็ โรค
คนละอย่าง ดนิ ก็เป็นดินเพยี ง โรคก็โรคชรา

มาวันหน่ึงเราถูกหลอกอยู่ครั้งหน่ึงให้นิมนต์พ่อแม่ครูบา-
อาจารย์ ถูกอาจารย์ทองค�ำหลอก เพราะเฮาเป็นผู้รักษาไฟเด้
รกั ษาไฟองั่ โล่ เวลาเพน่ิ เดนิ จงกรมกอ่ นไปบณิ ฑบาต กลวั เพนิ่ ลม้
ใส่ไฟ

“ไปนมิ นตไ์ ป ไปนมิ นตห์ ลวงปบู่ ใ่ หไ้ ปบณิ ฑบาตเถอะ เพราะ
ทา่ นเปน็ ผ้รู ักษาไฟ”

ห ล ว ง ป ู่ ห ล ้ า  เ ข ม ปั ต โ ต | 43

“มันสิบ่กวมบ่ก้าวล่วงเพิ่นอาจารย์มหาหรือ พวกเรายังบ่
ได้ปรึกษาเพ่นิ ”

“บเ่ ปน็ หยงั ดอก ถา้ เฮานมิ นตไ์ ดม้ นั กบ็ เ่ ปน็ หยงั ดอก เพน่ิ กค็ ง
บ่ถือดอก”

“เรื่องเหล่านี้เฮาต้องศึกษาอาจารย์มหาซะก่อนเด้” ว่าซั่น
“เฮาเปน็ พระผูน้ อ้ ย เฮาสไิ ปข้ามเพนิ่ บไ่ ดเ้ ด้”

อาจารยท์ องคำ� เลยวา่ “อาจารยม์ หาเพน่ิ บถ่ อื ดอกแนวจงั่ ซ”ี่
ว่าซนั่ “ไผคดิ เห็นอนั ได๋ออกก็เฮด็ อันนน้ั แหล่ว”

“บ่ถือ แต่มนั กบ็ ่งามแก่หมเู่ ฮาเด้ พวกเฮาไปขา้ มเพน่ิ ”

“บน่ า้ อยา่ พดู รำ�่ ไร ไปนมิ นต์ ไป ใหท้ า่ นนลี่ ะ่ เปน็ ผนู้ มิ นต”์

หลวงปมู่ ั่นเพ่นิ ก็เดนิ จงกรมกลบั ไปกลบั มาอยู่ เฮากค็ กุ เข่า
ยกมอื ขน้ึ ไดแ้ ลว้ จงึ กราบเรยี นวา่ “นมิ นตพ์ อ่ แมค่ รบู าอาจารยบ์ ใ่ ห้
ไปบิณฑบาต ลูกเต้าสิบิณฑบาตมาเล้ียงดอก เพราะเม่ือยแล้ว
เฒา่ แลว้ ”

ทีนเ้ี พ่ินก็กางขาออกแลว้ คือนกั มวยนี่

“กแ็ มน่ อยูด่ อก กแ็ มน่ อยู่ แตว่ ่าพระพุทธเจา้ น่ะ
ฉนั บิณฑบาตนายจนุ ทะกมั มารบตุ ร

44 | พ ร ะ จ ี้ พ ร ะ ป ล้ น

แล้วได้ซดั เซพเนจรไปเมืองกุสนิ ารา
ตืน่ ขึ้นมาพระองค์เจา้ ก็เข้าพระนิพพาน
นั่นกแ็ สดงว่าพระพุทธเจา้ ไปบิณฑบาตจนถงึ ม้ือตายเด้
อันน้เี ฮาขี้ตนี ของพระพทุ ธเจา้ ดอก” ว่าซน่ั

เรากเ็ ลยหมดทา่ เฮด็ หนา้ หลา่ แขน่ แลน่ อยู่ แลว้ นำ�้ ตาไหลซะๆ
อยเู่ ฮา

เพ่ินพูดคือพูดควรแท้เด้ พูดถึงจิตถึงใจ ขนคิงลุกเงียบๆ
พดู แล้ว

“ผมวา่ แลว้ บไ่ ดแ้ ต่ใด๋” ไปเล่าใหท้ ่านอาจารย์ทองคำ� ฟัง

เดด็ เดย่ี วแทเ้ ดห้ ลวงปมู่ นั่ ไปบณิ ฑบาตบไ่ ดช้ นั้ ที่ ๑ เพราะโรค
ของเพนิ่ เปน็ โรคคอ่ ยๆ ทรดุ ลงๆ เด้ โรคไสเ้ ลอ่ื นบเ่ ปน็ โรครดิ สดี วง
เปน็ อยู่ รดิ สดี วงทวารนะ่ คอ่ ยๆ ทรดุ ลงๆ ถา้ เปน็ อยา่ งใบไมก้ ค็ อ่ ยๆ
แหง้ ลงๆ ถา้ เปน็ อยา่ งแมน่ ปง้ิ ปลากด็ ี ไปบณิ ฑบาตมอ้ื ทแี รก ปว่ ย
ทแี รก หลวงปมู่ นั่ เดด็ เดย่ี วหรอื บเ่ ดด็ เดยี่ ว คดิ ดู ไปในบา้ น ตอ่ มา
ไม่สามารถไปในบา้ นได้ ก็ขยับเขา้ มาไปตีนบ้าน ส่วนหมู่ธรรมดา
กไ็ ปตามธรรมดา เวลาเพน่ิ ไปตนี บา้ น ใครเปน็ ผเู้ ดนิ ตามหลงั เพนิ่
กใ็ หเ้ พน่ิ อาจารยว์ นั ตาม นอกนนั้ ใหก้ ลบั มาใหท้ นั ขอ้ วตั ร เอา้ ทนี ้ี
ขยบั มาอกี ไปถงึ ครง่ึ หนทางจะเขา้ หมบู่ า้ น ยงั บถ่ อย โรคหนกั เขา้
ท่านไปบิณฑบาตท่ีประตวู ดั ประตวู ัดกป็ ระตูร้ัวธรรมดาเฮานล่ี ่ะ

ห ล ว ง ปู่ ห ล้ า  เ ข ม ป ั ต โ ต | 45

บแ่ มน่ เปน็ ซมุ้ ประตจู บงามอหิ ยงั ดอก ขยบั เขา้ มาอกี ไปกลางลานวดั
บัดน้ี โยมเขา้ มาใส่ ๓ คน ๔ คน พอให้ไดข้ อ้ วัตร ขยบั มาอีก
บณิ ฑบาตชายคาหลงั คาศาลา ในเวลาบณิ ฑบาตลกั ษณะน้ี ทา่ นกย็ งั
ลงไปฉนั กบั หมอู่ ยเู่ ด้ ยงั ฉนั กบั หมอู่ ยู่ บไ่ ดข้ นึ้ ไปฉนั ทก่ี ฏุ เิ จา้ ของดอก
ขยบั เขา้ ไปอกี ๆ หมคู่ รบู าอาจารยแ์ ละหมเู่ พอ่ื นครบู าอาจารยน์ มิ นต์
เพน่ิ บิณฑบาตทีก่ ฏุ เิ พิน่ บณิ ฑบาตทกี่ ุฏเิ พิ่น เพนิ่ ก็ยังลงจากกุฏิ
มาบณิ ฑฯ์ อยู่ ลงมาบณิ ฑฯ์ ทช่ี ายคากฏุ ิ บไ่ หวทนี ้ี ขยบั เขา้ มากวา่ เดมิ
ยนื บณิ ฑบาตอยบู่ นกฏุ เิ จา้ ของ ใหเ้ ขาใสเ่ อา เพน่ิ ยนื อยทู่ เี่ ดยี ว เขาใส่
๓ คน ๔ คน เขามากบ็ ไ่ ดม้ าหลายดอก หนกั เขา้ กวา่ นนั้ ขยบั เขา้ มาๆ
ตง้ั บาตรไวใ้ หเ้ ขามาใสเ่ อา ถงึ ตอนนล้ี ะ่ ทา่ นจงึ ยอมฉนั ในถว้ ยในชาม
จงึ คอ่ ยยอมซดชอ้ นทนี ี้ เกง่ ปานนนั้ เดห้ ลวงปมู่ นั่ หาตวั จบั ยากแทๆ้ เด้
ในเรอื่ งข้อวัตรส่วนน้ี หาตวั จบั ยากแท้ๆ ใครกใ็ ครเถอะ

เรอ่ื งรบั แขกรบั คนอยา่ งนี้ บล่ ามปามเหมอื นหมเู่ ฮาเด้ หมเู่ ฮา
น่ีกลัวแต่บ่ถูกใจเขา “อาตมาภาพ อาตมาแพบ” ล่มแจบแพบ
จาบพาบอยู่ เพน่ิ นะ่ ไมใ่ ชอ่ ยา่ งนนั้ แลว้ ถา้ เขามาผดิ เวลาแลว้ กบ็ ร่ บั

“เวลาขอ่ ยปดั ตาดกวาดอยู่ เจา้ มาเฮด็ หยงั เจา้ เอาขอ้ วตั ร
ของเจา้ มาขม่ เหงขอ่ ยบอ้ ” ซ่นั ตั้ว

“เวลาขอ่ ยเดนิ จงกรมภาวนา เจา้ เขา้ มาเฮด็ หยงั เจา้ สเิ ขา้ มา
เปน็ หยงั ถงึ บถ่ ามผทู้ เ่ี ขาใกลช้ ดิ เขาปฏบิ ตั อิ ยา่ งไร เฮด็ มะโรง มะเสง็
เหมอื นหมาเห่าบา่ งแท”้

46 | พ ร ะ จ้ ี พ ร ะ ป ล้ น

วา่ ใหแ้ ลว้ ทา่ นบม่ ารบั เอาเฉยๆ บค่ อื หมเู่ ฮาเด้ เจา้ สมิ าไกลแต่
ประเทศนอกกต็ าม บถ่ กู เวลากบ็ ร่ บั พวกเฮานกี้ ลวั แตเ่ ขาบม่ า ถา้ เขา
บ่มา กลวั แตไ่ ปสอ่ งทางคอยอยู่ วา่ อย่างนี้แหละ “อาตมาแพบๆ”
ลม้ แจบแพบๆ อยซู่ นั่ แลว้ ห่างกันปานใด๋ล่ะกบั หลวงปูม่ ่ัน

หวานกับคาวเอาลงดว้ ยกันหมด บไ่ ด้มี อะยนั เต โจกแก้ว
เหมอื นหมเู่ ฮานดี่ อก เพน่ิ เอาใสไ่ ว้ จะเปน็ นมทเี่ ขาฝากมาจากทศิ
ทงั้ ๔ กบั โอวลั ตนิ เพน่ิ ใสจ่ อกของเพน่ิ ประมาณสกั ๓ กลนื เทา่ นน้ั ละ่
นอกนั้นเพ่ินเอาลงในบาตรหมด ของหวานที่เขาถวายมาแต่ใน
หมบู่ ้านกเ็ อาลงในบาตรหมด หลวงปูม่ ่นั ฉันดว้ ยมือเลย เพิ่นฉนั
ดว้ ยมอื ๒ นว้ิ อยา่ งนด้ี อก (หลวงปทู่ ำ� ทา่ ฉนั ) เวลาเพน่ิ ฉนั บณิ ฑบาต
บางคร้ังเพิ่นก็ใช้ ๓ นว้ิ บ่แมน่ จะเอาหวั นวิ้ โปม้ ือคีบเขา้ เหมือน
หมเู่ ฮา หมเู่ ฮานเี้ อาหวั โปม้ อื คบี เขา้ จงั่ ซี่ แตเ่ พนิ่ ใชน้ ว้ิ มอื ๓ นว้ิ ๒ นวิ้
เวลาฉนั ชอ้ นกบ็ ซ่ ด นนู่ ละ่ ปว่ ยอหิ ลนี นู่ ทา่ นจงึ ยอม ไปบณิ ฑบาต
บไ่ ดจ้ ึงยอมซดช้อน

“เมอื่ ฉนั อยเู่ ราจะไมเ่ อานวิ้ มอื สอดเขา้ ปาก” เพนิ่ วา่ อยา่ งนี้

“เรือ่ งซดช้อนเปน็ เร่อื งของพระป่วย” เพิน่ วา่ อยา่ งน้ี

“เรอ่ื งฉนั เพลกเ็ ปน็ เรอ่ื งของพระปว่ ย ๑ เดนิ ทางไกล ไปทาง
เรอื ๑ อยดู่ ว้ ยกนั หมมู่ ากบณิ ฑบาตไมพ่ อฉนั ๑ ไดอ้ านสิ งสก์ ฐนิ ๑
ไดอ้ านสิ งสพ์ รรษา ๑ ถา้ ไปฉนั เปน็ นจิ วตั รมนั กผ็ ดิ นะ่ สิ การฉนั เพล

ห ล ว ง ป ู่ ห ล้ า  เ ข ม ปั ต โ ต | 47

เวลากาลจวี ร เวลาไปทางไกลไปทางเรอื กด็ ี หรอื เจบ็ ไขก้ ด็ ี อหิ ยงั
กด็ ี โภชนะเป็นของควรแก่สมณะก็ดี แล้วไม่รู้อะไรเป็นอะไร
ฉนั รมณาธัมมา ฉันตะพึดตะพอื เพล มนั ก็บ่ถกู น่ะส”ิ เพน่ิ วา่
อยา่ งนีเ้ ด้

“เอา้ คมั ภรี ์วิสทุ ธิมรรค ยน่ ลงในปาฏโิ มกข์แล้ว” เพิน่ ว่า
อยา่ งนน้ั หลวงปมู่ ั่น

“เมื่อฉนั อยู่ เราจกั แลดูแตใ่ นบาตร แล้วพวกเราจะแลดู
ในกลอ่ งขา้ วในภาชนะอยา่ งนนั้ หรอื ” เพนิ่ วา่ นำ� ภาชนะ เพน่ิ พดู
อยา่ งนเ้ี ด้ทีน้ี พวกมหา ๙ ประโยค เพ่นิ ทองเขียน กาฬสินธน์ุ ่ะ
เจ้าคุณอริยเวทนี ่ะ

“โอย้ มนั กถ็ กู ของทา่ นอาจารยล์ ะ่ พวกกระผมมนั เปน็ ปหู กั
ขาเลย้ี งทอ้ ง มนั กถ็ กู ของทา่ นอาจารยน์ นั่ แหละ” เจา้ คณุ ธรรมเจดยี ์
น่ังฟังอย่แู ล้วหวั เราะดว้ ย

“เมอื่ ฉนั บณิ ฑบาต เราจกั แลดแู ตใ่ นบาตรนน่ั ไง เราจกั แล
ดตู บิ ขา้ วซนั่ บอ้ จกั แลดใู นปน่ิ โตซน่ั บอ้ แลดใู นหมอ้ เขยี วซน่ั บอ้ ”
เพ่ินว่าจั่งซั่น

“ครง้ั พทุ ธเจา้ มแี ตฉ่ นั ในบาตรทงั้ นน้ั ” เพน่ิ วา่ จงั่ ซี่ หลวงปมู่ น่ั
พดู บม่ ีที่แซงเด้

48 | พ ร ะ จี้  พ ร ะ ป ล้ น

“คมั ภรี ว์ สิ ทุ ธมิ รรค ยน่ ลงในปาฏโิ มกขแ์ ลว้ โมกขงั แปลวา่
ข้ามจากกิเลส ข้ามจากความผิด”

เพนิ่ วา่ จง่ั ซเี่ ด้ เพน่ิ แปลอยา่ งน“ี้ โมกขงั แปลวา่ ขา้ ม” เพนิ่ บ่
แปลเหมอื นพวกมหาเด้ เพนิ่ อาจารยม์ หาเพน่ิ ไล่ สมั ผสั ตวั นน่ั วภิ ตั ิ
ตวั นนั้ อนั นน่ั อนั น้ี เพน่ิ หวั เราะอยหู่ ลวงปมู่ นั่ หลวงปมู่ นั่ เพน่ิ หวั เราะ
เพิน่ อาจารยม์ หา ใส่สัมพันธ์ ใสอ่ าขยาต ใส่อิหยงั ไป ใสอ่ ติ ถีลงิ ค์
นปงุ สกลงิ ค์อิหยังเพน่ิ อาจารยม์ หา หลวงปู่ม่ันกเ็ ลยหวั เราะ แต่บ่
ดุดอก ดุใหอ้ าจารย์มหานะ่ ปานนน้ั เด้ล่ะ หลวงป่มู ่นั บแ่ ม่นของ
ง่ายๆ เด้

เอา้ บว่ า่ แตเ่ ทา่ นน่ั เรอื่ งจวี รทอ่ นสไบทนี ้ี อนั ไหนมาบงั สกุ ลุ
กบั ทา่ น ทา่ นจงึ ยอมใช้ ถา้ บงั สกุ ลุ กบั สว่ นรวมกบั ลกู กบั หลาน ผเู้ ฒา่
บใ่ ชแ้ ตบ่ ว่ า่ กระทบกระเทอื นผใู้ ด๋ อนั ไหนเอามาบงั สกุ ลุ กบั ทา่ น แลว้
ทา่ นหวงไวใ้ ชผ้ เู้ ดยี วหมดเลยหรอื บ่ ทา่ นกใ็ หล้ กู ใหเ้ ตา้ เหมอื นกนั
ถา้ มนั บ่พอ ถงึ ทา่ นจะขาดขนาดไหนทา่ นกบ็ ่ใช้ ถา้ เขามาบังสุกลุ
ที่ศาลากด็ ี กบั ทางไปบิณฑบาตกด็ ี ถา้ บงั สกุ ุลตามกฏุ ิตามบันได
ของทา่ น ตามทางเดนิ จงกรมของทา่ น ถา้ ทา่ นขาดทา่ นเขนิ ทา่ นกใ็ ช้
ถ้าท่านบ่ขาดก็ให้ลูกให้เต้า น่ันเก่งปานได๋ ใช้ของบ่มีราคีเด้
หลวงป่มู ่นั “ผนื นัน้ ข้าจะเอา ผนื นข้ี า้ จะเอา” ไม่เคยพูดละ่

ครบู าสมมาวา่ ใหเ้ ราตอนอยบู่ า้ นหว้ ยทราย พดู แลว้ กห็ กั คอเรา
เพิ่นอาจารยส์ ม

ห ล ว ง ป่ ู ห ล ้ า  เ ข ม ปั ต โ ต | 49