Üstyapı - Altyapı - Mimarlık - Mühendislik - Sektör Haberleri sponsorlar Kasım - Aralık 2022 Siirt - Pervari Yolu’nun Temeli Atıldı Ankara’nın 3 Yeni Metro Hattı Projesi İçin İmzalar Atıldı Bursa Tarihi Çarşı ve Hanlar Bölgesi Projesi Türkiye’nin İlk Ferrobor Tesisi’nin Temeli Atıldı İzmir’in İlk Millet Bahçesi Bergama’ya Yapılıyor İnşaat Devler Ligi İkincisi Türkiye
www.insaattedarik.com.tr 3
4 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 KAPAK KONUSU
6 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 KAPAK KONUSU içindekiler Kasım - Aralık 2022 69 10 22 40 82 86 KAPAK KONUSU Türkiye, 42 Firma Sayısıyla Müteahhitlikte Dünya İkincisi Oldu...... 10 DOSYA KONUSU Ankara’ya 3 Yeni Metro Hattı Projesi ............................................... 22 YATIRIM HABERLERİ Kazakistan Kızılorda Kombine Isı ve Enerji Santrali Projesi ............. 24 Sancak Enerji'nin Hibrit Enerji Projesi Asunim'e Emanet ............... 26 Medcem Çimento Kendi Elektriğini Üretecek ................................ 28 Enerjisa Enerji ve Çimsa’dan İş Birliği .............................................. 30 Akpazar Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Projesi ............................... 32 KASKİ, 103,9 Milyon TL’lik GES Projesini Hayata Geçirecek ............ 34 Mağmat Boğazı’nda Güneş Enerjisi Santrali Kurulacak ................... 35 Ayde Alüminyum Fabrika Projesi .................................................... 36 İZAYDAŞ Atıktan Türetilmiş Yakıt Tesisi Kuruyor .............................. 38 Dünyanın Beşinci Büyük Radar Kesit Alanı Test Tesisi Kuruluyor .... 39 Türkiye'nin İlk Ferrobor Tesisi’nin Temeli Atıldı ............................... 40 BMW Macaristan’daki Yatırımında Yapı Merkezi’ni Seçti ............... 44 İzmir'in En Büyük Kentsel Dönüşüm Projesi ................................... 46 Beylerbeyi’nin Yeni Güzeli "Antteras Nev" ...................................... 48 Modern Köy Projesi Tan Urla'nın Temeli Atıldı ............................... 52 Ant Yapı’nın İngiltere’de ki 7.Projesi "Leas Pavilion" ....................... 54 Bursa Çarşıbaşı Kentsel Tasarım Projesi .......................................... 56 Gaziemir Aktepe Emrez Kentsel Dönüşüm Projesi ......................... 58 Gaziantep "Kuzeyşehir" ve "Güneyşehir" Konut Projeleri .............. 60 Uzundere Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi ............................. 62 Bursa Kentsel Dönüşümle Güzelleşiyor .......................................... 64 Düzce’ye Modern Sanayi Sitesi ....................................................... 65 Kozaklı Jeotermal Isıtmalı Tarıma Dayalı İhtisas OSB Projesi .......... 66 Başiskele Termal Tesis Projesi ......................................................... 68 Akdeniz Üniversitesi Katlı Otopark Projesi ...................................... 69 İzmir’in İlk Millet Bahçesi Bergama’da Yapılıyor ............................. 70 Bilkent Üniversitesi’nden Malatya’ya 350 Milyon TL’lik Yatırım ..... 72 İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden Elazığ’a Okul Projesi ............. 73 Adana’da 500 Bin Set Kapasiteli Klima Fabrikası Kuruluyor ............ 74 Erciyes Yüksek İrtifa Kamp Merkezi Yeni Tesislerin İnşaatı ............. 75 Akyokuş Kasrı Konya’nın Simgelerinden Olacak ............................. 76 Mesudiye Tarıma Dayalı İhtisas Besi OSB Projesi ........................... 77 Kadıköy'den Tuzla'ya Metro............................................................. 78 Şanlıurfa Organize Sanayi Bölgelerine Su Götürme Projesi ............ 80 IspartaRay’da Ön Fizibilite Tamam .................................................. 81 & daha fazlası TASARIM DURAKLARI REDA’dan Sıradışı ve İçe Dönük Bir Tasarım "D14 Konut Sitesi" ..... 88 MAKALELER Demet DEMİRER / Sosyolog - Y.Mimar - Değişim Mimarı...............90 Vedat ÖZKAN / İnşa Etme Kültürü Kitabının Yazarı.......................... 92 Canan DUMAN / Yönetim Danışmanı - Eğitmen - Yazar ................. 94 Zafer ÖZCİVAN / Ekonomist ............................................................ 96 SÖYLEŞİ Av. Nilsu Yıldız HAZER ...................................................................... 97 HİKAYE Al Düveyi Ver Radyoyu! ................................................................... 98 TEŞVİKLER......................................................................................100 İHALE SONUÇLARI.........................................................................108
www.insaattedarik.com.tr 7 KiŞiSELLEŞTiRiLMiŞ HOTEL TV DENEYiMi VESTEL’DEN Otel yönetimi ile entegre çalışan ve müşteri ihtiyacı doğrultusunda özelleştirilebilir yazılım teknolojisi Vestel Hotel TV’lerde.
8 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 Merhabalar, 2022 yılının son sayısı ile karşınızdayız. Bu sayımızın kapak konusunda Türk müteahhitlerin küresel inşaat pazarında ki başarılarını derledik. 2021 yılındaki performansıyla Türkiye, bu yıl “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesinde 42 firma ile yer aldı. Böylece Türkiye, firma sayısına göre dünya ikinciliğini bir yıllık aranın ardından geri aldı. Tüm dünyada referans alınan ENR’ın yayınlandığı “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesine giren ilk 10 Türk firmasını bu başarıya götüren uluslararası projelerden bazılarını, son beş yıllık sıralamalarını haberimizde bulabileceksiniz. Dosya Konusu bölümümüzde Ankara’nın ulaşımı için önemli olan üç yeni metro projesi gelişmesi yer aldı. Başkente yeni metro hatları kazandırılması amacıyla harekete geçen Ankara Büyükşehir Belediyesi, “M2 Hattının Koru- Yaşamkent ve Koru Bağlıca Raylı Sistem Uzatma Hatları”, “M4 Hattının Şehitler-Forum Raylı Sistem Uzatma Hattı” ve “M5 Hattı Kızılay-Dikmen Raylı Sistem Hattı ve Kuğulu Park-Atakule-Turan Güneş Arası Finüküler Hattı” yapım hizmetleri için ağustos ayında gerçekleştirilen ihaleleri kazanan firmalar ile sözleşme imzaladı. Dergimizin diğer bölümlerinde yer alan bazı haber başlıklarıda şöyle oldu; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in katılımıyla, Türkiye'nin ilk Ferrobor Tesisi’nin temeli törenle atıldı. Bakan Dönmez, bor cevherinde katma değer odaklı yeni bir tesisin daha temelini attıklarını bildirerek, ileri teknoloji ürünlerde kullanılan ferroborun özellikle çeliğe eklendiğinde mukavemetini artırdığını aktardı. Toplam uzunluğu 666 metreyi bulan 2 viyadük ile toplam uzunluğu 500 metre olan 10 köprünün yer aldığı Siirt-Pervali Yolu'nun temeli Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu'nun katıldığı törenle atıldı. Yolun 2025 yılında hizmete açılması planlanıyor. Dünya çapında başarılı projelere imza atan Yapı Merkezi, çok uluslu lüks araç ve motosiklet üretimindeki dev markalardan BMW Group’un Macaristan’da faaliyet gösterecek üretim tesislerinde inşaat projelerini üstlendi. Dergimizin diğer sayfalarında daha fazla güncel yatırım haberlerini, uzman makalelerini, teşvikleri ve ihale sonuçlarını bulabilirsiniz. Önümüzdeki sayımızda görüşmek üzere ve yeni yılın sağlık, huzur, mutluluk ve başarı getirmesi dileğiyle. İyi okumalar… Metin S. ALİŞİROĞLU [email protected] İmtiyaz Sahibi Metin Süleyman ALİŞİROĞLU Genel Yayın Yönetmeni ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Metin Süleyman ALİŞİROĞLU Görsel Yönetmen Melis ÇALIŞKAN Haber Merkezi Gamze ALİŞİROĞLU Kıvanç ÇEVİK Murat YILDIZ Hukuk Müşaviri Av. M.Hakan Çınar (Çınar Hukuk Bürosu Kolejli İş İnsanları Derneği (KİD) Başkanı) Yönetim Yeri İvedik OSB 1468.Cad. KA-CL İş Merkezi No:165/59 Yenimahalle / ANKARA Tel: 0312 385 84 17 Gsm : 0536 849 26 25 Baskı Azim Matbaacılık Büyük Sanayi 1.Cad. No:99/33 İskitler / ANKARA Tel : 0312 342 03 71 - 72 & Faks : 0312 341 29 27 E-Posta : [email protected] Sertifika No : 47897 Reklam ve Abonelik E-Posta : [email protected] Gsm : (0536) 849 26 25 Tel : (0312) 385 84 17 Yayın Türü Yaygın-Süreli Yayın, İki ayda bir yayınlanır, Bu dergide yayınlanan yazılardaki sorumluluk yazarlarına, ilanlardaki sorumluluk ilan veren kurum ve kişilere aittir. Yayınlanan yazılar için yazarlara ücret ödenmez. Üstyapı - Altyapı - Mimarlık - Mühendislik - Sektör Haberleri www.insaattedarik.com.tr
www.insaattedarik.com.tr 9 0.30 / 20 mm 1500 x 3000 mm Lazer Kesim 8mm / 3mt. Hassas Büküm 3mm / 1.25mt. Hassas Büküm
Türkiye, 42 Firma Sayısıyla Müteahhitlikte Dünya İkincisi Oldu Covid-19 salgınında aşılamanın yaygınlaştığı ve yükselen petrol fiyatlarının öne çıktığı 2021 yılındaki performansıyla Türkiye, bu yıl “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesinde 42 firma ile yer aldı. Böylece Türkiye, firma sayısına göre dünya ikinciliğini bir yıllık aranın ardından geri aldı. Listede 79 firmayla birinci yine Çin olurken, üçüncü sırada 41 firma ile ABD bulunuyor. Türkiye’nin küresel inşaat pazarından aldığı pay ise yüzde %5,1’e yükseldi. KAPAK KONUSU 14 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022
www.insaattedarik.com.tr 15
16 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 KAPAK KONUSU S algın nedeniyle ertelenen ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla 24 Ağustos 2022 tarihinde 2020 ve 2021 yıllarına ait listelerde yer alan firmalar için düzenlenen ödül töreninin hemen ardından açıklanan 2022 listesi Türkiye için yine gurur verici bir tablo ortaya koydu. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı M. Erdal Eren, “Müteahhitlerimiz, uluslararası pazarda artan sorunlara rağmen zoru başardı ve söz verdiği üzere küresel devler liginde ülkemizin adını yeniden ikinci sıraya taşıdı. 42 firmamızın listede yer almasının gururunu yaşıyoruz. Müteahhitlerimiz, zor coğrafyalarda dahi iş yapma kabiliyeti, hız, mühendislik ve ilişki geliştirme becerisiyle öne çıkıyor” dedi. Dünya çapında referans alınan inşaat sektörü dergisi ENR’ın (Engineering News Record), her yıl müteahhitlerin bir önceki yılda ülkeleri dışındaki faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri esas alarak yayımladığı “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi”nin 2022 yılı sonuçları açıklandı. Türkiye, bir yıllık aranın ardından 42 firma ile listede tekrar ikinci sıraya yükseldi. 2020 ve 2021 yılında ENR listelerine giren müteahhitlik firmalarına ise ödülleri, salgın nedeniyle ertelenerek 24 Ağustos 2022 tarihinde gerçekleştirilen törende, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından verilmişti. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), 2022 yılı “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi”nin Türkiye sonuçlarını duyurdu. Buna göre ENR, listenin yer aldığı bülteninde, Covid-19 salgını ve Rusya-Ukrayna savaşının ardından giderek daha karmaşık hale geldiğini belirttiği küresel inşaat pazarının büyüklüğünün 2021 yılında 420 milyar ABD Doları’ndan 398 milyar ABD Doları’na gerilediğini kaydetti. ENR’ın bülteninde ayrıca, küresel inşaat pazarında salgın döneminde ortaya çıkan ve halen tam anlamıyla çözülmemiş olan tedarik zinciri krizi ile bazı ekonomiler için de Ukrayna’daki savaşın olumsuz etkilerine, bu çerçevede artan inşaat maliyetleri ve risklerinin kontrol altında tutulmasının zorluğuna işaret edildi. Bültende, genel olarak ise ilk 250 müteahhit firması gelirlerinin 2021 yılında toparlandığının görüldüğü belirtildi. Pazar Küçülürken Türk Firmaları Cirosunu Artırdı “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi”nde lider Çin, listede 79 firma ile yer alırken, ABD’li firma sayısı 41 oldu. Küresel pazarda daralma kaydedilirken Türk müteahhitlerin gelirlerindeki artış ayrıca öne çıktı. Covid-19 salgınında aşılamanın yaygınlaştığı ve yükselen petrol fiyatlarının öne çıktığı 2021 yılında Türkiye’nin performansını artırarak, listedeki sıralamada geçen yıl ABD’ye bıraktığı ikinciliği geri alması dikkat çekti. 16 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022
www.insaattedarik.com.tr 17
18 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 KAPAK KONUSU 2 Türk Firması En Büyük İlk 50 Arasında Türk firmaları 20,4 milyar ABD Doları tutarında gelir ile listedeki firmaların toplam gelirleri içerisindeki payını bir önceki yılda ulaşılan %4,4’lük orandan %5,1’e yükseltti. Böylece Türkiye, uluslararası gelirlere göre 2022 yılı listesinde bir sıra yükselerek 7. oldu. Bu rakamla Türkiye, İngiltere, Avusturya ve Japonya’nın önünde yer alıyor. Müteahhitlik firmalarının 2021 yılı uluslararası proje gelirlerine göre 2022 yılı listesinde ilk 100 firma arasına giren Türk müteahhitlerinin sayısı 8 oldu. İki Türk firması ilk 50 firma arasında yer buldu. Bölgesel olarak bakıldığında; Türk firmalarının faaliyetleri 2021 yılında ağırlıklı olarak Rusya dahil Avrupa (8,8 milyar ABD Doları), Orta Doğu (5,6 milyar ABD Doları), Afrika (3 milyar ABD Doları) ve Asya (2,5 milyar ABD Doları) bölgelerinde yoğunlaştı. “Türk Müteahhitler Küresel Pazarda Zoru Başardı” TMB Başkanı M. Erdal Eren ise şu değerlendirmelerde bulundu: “Müteahhitlerimiz, uluslararası pazarda artan sorunlara rağmen zoru başardı ve söz verdiği üzere küresel devler liginde ülkemizin adını yeniden ikinci sıraya taşıdı. 42 firmamızın 2022 yılı ENR listesinde yer almasının gururunu yaşıyoruz. ‘Türk müteahhitliği’ dünyada bir marka haline gelmiştir. Müteahhitlerimiz, uluslararası standartlarda, zamanında ve uygun maliyetlerle iş yapma kabiliyetleri, zor ve riskli coğrafyalarda sahip oldukları iş deneyimi ve işbirliği geliştirme becerileriyle uluslararası inşaat sektöründe öne çıkmaktadır. Geleneksel pazarlarımızda sorunların sürdüğü ve finansman ihtiyacımızın arttığı bir dönemde bu başarının kazanılması ayrıca önemlidir. Küresel inşaat pazarından aldığımız paydaki artış da sevindiricidir. Geçen yıl salgının belli ölçüde kontrol altına alınması ve petrol fiyatlarında görülen artışın etkisiyle yurt dışında 31 milyar ABD Dolarlık yeni proje büyüklüğüne ulaşmış, bu doğrultuda yıllık yeni proje hedefimizi kısa vadede 30 milyar ABD Doları olarak revize etmiştik. Ancak 2022 yılının henüz başında Rusya-Ukrayna savaşı ile sarsıldık. Yaşanan insanlık dramının sona ermesi en büyük dileğimizdir. Savaş nedeniyle bölgesel iş kaybının yaşanması da kaçınılmazdır. Yüksek seyreden petrol fiyatları ile Körfez ülkeleri ile ısınan siyasi ilişkiler ise sektörümüzü destekleyebilecek olup küresel inşaat sektörünün ilgi odağı haline gelen Sahra-altı Afrika pazarında rekabet için finansman kaynaklarına ihtiyaç duyulmaktadır. Diğer öne çıkan hedefimiz; gerekli düzenlemelerin yapılması halinde yurt dışı projelerimizde istihdam edilen Türk işgücü sayısının, mevcut 35 binler seviyesinden 100 bine yükseltilmesidir.” dedi. Rönesans İnşaat : Türkiye listesindeki liderliğini bu yıl da koruyan ve dünya listesinde 24.sırada yer alan RÖNESANS’ın bugüne kadar öne çıkan projeleri arasında dünyanın “en uzun ve en derin” demiryolu tüneli olarak adlandırılan İsviçre Alpleri’ndeki Gotthard Base Tüneli bulunuyor. Şirket, 2015 yılından bu yana Avrupa’nın en büyük ilk 10 müteahhitlik şirketi arasında yerini koruyor. Tüm dünyada referans alınan “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesine giren ilk 10 Türk firmasını bu başarıya götüren uluslararası projelerden bazıları ise şöyle sıralandı: KAPAK KONUSU
www.insaattedarik.com.tr 19
20 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 KAPAK KONUSU Limak İnşaat : Türkiye listesinde ikinci sırada geçen yıl olduğu gibi LİMAK yer aldı. Dünya sıralamasında ise bu yıl 50. sırada bulunan Limak’ın yapımını üstlendiği Kuveyt Uluslararası Havalimanı Yeni Terminal Binası dikkat çekiyor. Projenin, Türk müteahhitlik firmaları tarafından kazanılan en büyük kontrat bedeline sahip olduğu belirtiliyor. Yeni terminalin faaliyete geçmesiyle havalimanı kapasitesinin yılda 25 milyon yolcuya ulaşması planlanıyor. Yapı Merkezi İnşaat : Listede 58. sıraya yükselen YAPI MERKEZİ’nin Tanzanya’da süren Darüsselam - İsaka Demiryolu Hattı projesi öne çıkıyor. Şirket Doğu Afrika’da Darüsselam’ı Mwanza’ya bağlayacak en hızlı demiryolunun ilk dört etabını da inşa ediyor. Toplam 1.224 km’lik hattın ilk iki etabı tamamlanmak üzere. Proje Uganda, Ruanda, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Tanzanya’yı birbirine bağlayan merkezi koridorun bir parçası olarak Doğu Afrika’yı Hint Okyanusu’na açacak. Enka İnşaat : ENR’ın dünya listesinde 59. sıraya çıkan ENKA, Irak’ta Samawa Kombine Çevrim Elektrik Santrali projesini gerçekleştirmek üzere General Electric ile konsorsiyum anlaşması imzaladı. İlk aşamada 132 kV açık şalt sahasının (AIS) ve 400 kV gaz izoleli şalt sahasının (GIS) dahil olduğu basit çevrim santrali olarak salgın şartlarına rağmen tamamlanıp devreye alınan tesisin, bölgedeki elektrik kesintisi problemine önemli ölçüde çözüm olduğu belirtiliyor. Irak hükümetinin finanse etmesiyle tesis, kombine çevrim santraline dönüştürülecek. Ant Yapı: ENR listesinde 62. sırada bulunan ANT YAPI’nın ABD/Miami’deki projesi UNA Residences, gemi şeklindeki ikonik tasarımı ve Biscayne Körfezi manzarasıyla dikkat çekiyor. Proje tavandan tabana cam, geniş teraslar ve üç havuz ve özel tekne kızakları da dahil olmak üzere bir dizi olanak içeren 135 lüks apartman dairesinden oluşurken; Güney Miami’de okyanusun yanında üç seviyeli yer altı otoparkına sahip tek bina olarak ön plana çıkıyor.
www.insaattedarik.com.tr 21 Tekfen İnşaat: ENR listesinde 76. sırada yer alan TEKFEN’in son projeleri arasında Batı Sibirya’daki Kharampur Gaz Boru Hattı Projesi merak uyandırıyor. Proje Yamal eyaletinin Gubkinsky şehrinde bulunan Kharampur Gaz Sahası ile Gazprom boru hatlarını besleyecek 48 inçlik 90 km uzunluğunda bir boru hattı ile 7 adet blok vana istasyonu ve yüksek gerilim hattı inşasını kapsıyor. Özellikle -50 dereceye kadar düşen hava sıcaklığı ve hava biraz ısındığında ise büyük çoğunluğu bataklık olan zemin projenin sıra dışı tarafları… Onur Taahhüt: Listede 82. sıraya yükselen şirketin son dönemde öne çıkan projesi tüm dünyanın dikkatini üzerinde toplayan Ukrayna’nın yaklaşık 20 senelik hayali olan Zaporijya Köprüsü… Proje, 150 metre kule yüksekliği özelliği ile Avrupa’nın en büyük ikinci eğik askılı çelik köprü unvanına sahip. Dinyeper Nehri üzerinden geçmesi planlanan ve öncesinde başka müteahhitler tarafından yapımına başlanıp bitirilememiş olan köprünün ilk etabı, Onur İnşaat tarafından kısa süre içinde teslim edildi. 2,4 km uzunluğundaki 1. etap Aralık 2020’de, 3,8 km uzunluğundaki 2. etap ise Ocak 2022’de tamamlanıp trafiğe açıldı. Ortaya çıkan savaş nedeniyle proje henüz tamamen bitirilemedi. Esta İnşaat: Listede 93. sıraya hızlı biçimde yükselen ESTA’nın öne çıkan projelerinden biri, Amur Gaz Kimyasal Kompleksi (Amur GCC) Projesi. Küresel pazarda büyük talep gören yüksek kalitede polietilen ve polipropilen üretimi gerçekleştirecek kompleksin kapasitesi yılda 2,7 milyon mtpa olacak. Şirketin yapımının önemli bir kısmını üstlendiği tesisin, Rusya’da verimlilik açısından en güçlü ve baz polimer üretimi için dünyanın en büyük işletmelerinden biri olacağı varsayılıyor. Alarko Taahhüt Grubu: ENR listesinde 108. sıraya kadar yükselen Alarko’nun yurtdışında yapımını gerçekleştireceği ilk metro olan Bükreş Henri Coanda (Metro) Projesi öne çıkıyor. Romanya’nın başkentindeki söz konusu M6 Metro Lot 1.1 Projesi, 6,3 km çift tüp TBM metro tüneli, 6 adet istasyon ve 1 adet bağlantı istasyonundan oluşuyor. Bükreş Güney Çevre Yolu Lot-1 ve Lot-2 projeleri 2x2 şeritli ve yaklaşık 34 km uzunluğunda… Proje, Bükreş karayolu ağının yükünü önemli ölçüde hafifletecek.
22 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 KAPAK KONUSU Türk yurt dışı müteahhitlik sektörünün bu yılın 9 aylık döneminde üstlendiği proje tutarı 8,7 milyar dolar oldu. Ticaret Bakanlığı verilerine göre, yurt dışı müteahhitlik sektörü 1972’den eylül ayı sonuna kadar 131 ülkede 462,2 milyar dolar değerinde 11 bin 365 proje üstlendi. Sektör, 2020’de hedef ülkelerde yaşanan ciddi siyasi istikrarsızlıklar, konjonktürel sorunlar ve Kovid-19 salgınının etkilerine rağmen 16,1 milyar dolar değerinde 366 iş aldı. Geçen yıl ise salgının dünya ekonomisinde yarattığı olumsuz etkinin azalmasına paralel olarak firmaların yurt dışında üstlendiği projelerin toplam bedeli 30,8 milyar dolara Tav İnşaat : Listede 110. sırada yer alan TAV, 2022 yılına hızlı bir giriş yaparak İpek Yolu’nun önemli merkezlerinden olan Kazakistan Almatı Havalimanı’nda çalışmalarına başladı. Almatı şehrinin havalimanında yapılacak olan büyütme çalışmaları ile yeni uluslararası terminal binasının 55 bin metrekare ve yıllık 6 milyon yolcu kapasitesine ulaşması hedefleniyor. Şirket, havalimanı inşaatı sektöründe dünyada ilk sıralarda yer alıyor. Türk Yurt Dışı Müteahhitlik Sektörü 8,7 Milyar Dolarlık İş Üstlendi ulaştı. Bu dönemde üstlenilen proje sayısı ise 431 olarak kayıtlara geçti. Sektörün bu yılın 9 aylık döneminde üstlendiği proje sayısı 215, toplam proje bedeli yaklaşık 8 milyar 690 milyon dolar oldu. Bu yıl içinde üstlenilen projelerin ortalama bedeli 40 milyon 420 bin dolar olarak belirlendi. Rusya ve Türkmenistan İlk İki Sırada Müteahhitlik firmalarınca 1972 yılından bugüne kadar yurt dışında üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında, Rusya yüzde 20,6’lık payla ilk sırada yer alırken ülkede bugüne kadar 95 milyar 385 milyon dolarlık proje üstlenildi. Rusya’yı yüzde 10,8’lik payla Türkmenistan takip etti. Bu ülkede üstlenilen proje tutarı 50 milyar doları aştı. Irak yüzde 6,9’luk pay ve üstlenilen 32 milyar 115 milyon dolarlık projeyle üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri, Libya, Kazakistan ve Suudi Arabistan izledi. Bugüne kadar en çok proje üstlenilen alanlara bakıldığında ise konut ve rezidans projelerinin yüzde 13,9’luk payla ilk sırada yer aldığı görüldü. Konut projelerinin bedeli 64 milyar 190 milyon dolar oldu. Konut projelerini yüzde 13,2’lik pay ve 61 milyar 27 milyon dolarlık proje bedeliyle kara yolları, tünel ve köprüler takip etti. Enerji sektörü yüzde 8,5’lik payla yurt dışında üstlenilen işlerde üçüncü sırada yer aldı. Bu sektörün bugüne kadar üstlendiği proje tutarı 39 milyar 223 milyon doları buldu. Müteahhitler, bugüne kadar yurt dışında 33 milyar 958 dolarlık ticaret merkezi ve 30 milyar 412 milyon dolarlık havalimanı projesi üstlendi. Öte yandan, ENR Dergisinin, geçen bir yılda üstlenilen uluslararası projelerin toplam bedeli üzerinden her yıl belirlediği dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firmasını gösteren listede Türkiye, 2003 yılında sadece 8 müteahhitlik firmasıyla yer alırken bu yıl 42 firmayla boy gösterdi. Derginin 2022 yılı sayısında yer alan bu firmalardan 8’i söz konusu listede ilk 100 firma arasında yer bulurken 2 Türk firması ise ilk 50’ye girdi. Türkiye listede firma sayısı itibarıyla Çin’den sonra ikinci sırada yer alıyor. 22 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022
www.insaattedarik.com.tr 23
ENR’ın “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi”ndeki Türk Firmaları Yıllara Göre Sıralamadaki Yerler Firma 2022 2021 2020 2019 2018 1 RÖNESANS İNŞAAT 24 28 23 33 36 2 LİMAK İNŞAAT 50 56 61 67 68 3 YAPI MERKEZİ İNŞAAT 58 68 78 77 82 4 ENKA İNŞAAT 59 70 86 92 79 5 ANT YAPI 62 57 80 87 86 6 TEKFEN İNŞAAT 76 80 65 69 98 7 ONUR TAAHHÜT 82 92 116 131 147 8 ESTA İNŞAAT 93 115 129 156 159 9 ALARKO TAAHHÜT GRUBU 108 165 189 105 101 10 TAV İNŞAAT 110 101 84 71 70 11 SEMBOL ULUSLARARASI YATIRIM 111 133 ** ** ** 12 MAPA İNŞAAT 114 ** 91 126 119 13 ÇALIK ENERJİ 117 157 171 119 104 14 ASLAN YAPI 118 125 ** ** ** 15 GÜLERMAK AĞIR SANAYİ 120 122 124 127 171 16 KUZU GRUP 125 136 142 147 142 17 NUROL İNŞAAT 129 102 109 128 154 18 SUMMA TURİZM YATIRIMCILIĞI 130 203 166 188 226 19 ESER TAAHHÜT 144 145 158 164 150 20 YÜKSEL İNŞAAT 146 144 118 142 131 21 MAKYOL İNŞAAT 151 185 227 231 209 22 İLK İNŞAAT 159 158 213 203 194 23 CENGİZ İNŞAAT 161 206 219 211 225 24 KOLİN İNŞAAT 162 137 94 151 180 25 METAG İNŞAAT 165 188 180 ** ** 26 GAP İNŞAAT 168 162 216 172 73 27 ÜSTAY YAPI TAAHHÜT 171 198 222 216 232 28 MBD İNŞAAT 175 212 229 248 247 29 POLAT YOL YAPI SANAYİ 177 163 203 219 228 30 DEKİNSAN GRUP 178 168 137 148 164 31 YENİGÜN İNŞAAT 192 201 197 163 205 32 TEPE İNŞAAT 196 183 179 184 153 33 GÜRBAĞ GRUP 207 181 182 190 189 34 IC İÇTAŞ İNŞAAT 208 151 157 139 165 35 FEKA İNŞAAT 210 215 ** ** ** 36 BAYBURT GRUP 215 ** 234 229 195 37 STFA İNŞAAT GRUBU 219 238 218 179 170 38 SMK GROUP 223 223 236 ** ** 39 NATA İNŞAAT 224 205 217 193 ** 40 İRİS İNŞAAT 231 222 ** ** ** 41 ZAFER İNŞAAT 242 ** 230 228 231 42 DOĞUŞ İNŞAAT 243 239 165 135 124 KAPAK KONUSU 24 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022
www.insaattedarik.com.tr 25
26 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 Ankara Büyükşehir Belediyesi, Başkentte raylı sistem ağını genişletecek projeleri hayata geçirmeye devam ediyor. Başkente yeni metro hatları kazandırılması amacıyla harekete geçen Ankara Büyükşehir Belediyesi, “M2 Hattının Koru- Yaşamkent ve Koru Bağlıca Raylı Sistem Uzatma Hatları”, “M4 Hattının Şehitler-Forum Raylı Sistem Uzatma Hattı” ve “M5 Hattı Kızılay-Dikmen Raylı Sistem Hattı ve Kuğulu Park-Atakule-Turan Güneş Arası Finüküler Hattı” yapım hizmetleri için ağustos ayında gerçekleştirilen ihaleleri kazanan Türk Mühendislik Müşavirlik ve Müteahhitlik (TÜMAŞ) ve ARUP ile sözleşme imzaladı. Yavaş: “Mesele Vatandaşın Konforu…” Başkanlık makamında gerçekleşen sözleşme imza törenine; ABB Başkanı Mansur Yavaş, EGO Genel Müdürü Nihat Alkaş, TÜMAŞ Yönetim Kurulu Üyesi Deniz Heperler ile ARUP Genel Müdürü Serdar Karahasanoğlu katıldı. Yavaş, imza töreninde yaptığı konuşmada kentleşme açısından toplu taşımanın önemli olduğunu vurgulayarak, şunları söyledi: “Ankara’daki problem şu; biz geldiğimizde hazır hiçbir proje yoktu. Projesini tamamladığımız Dikimevi-Natoyolu hattı için bakanlık onayından çıktıktan sonra başlayacağız. Bu yeni hatların projeleri için 12 ay süre koyduk. Araç sayısı Ankara’ya Yapılacak 3 Yeni Metro Hattı Projeleri İçin İmzalar Atıldı DOSYA KONUSU 26 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022
www.insaattedarik.com.tr 27 artıyor. Kentleşme açısından da toplu ulaşım olmazsa olmaz. Her şey para için, kâr için yapılmaz. Bizden sonrakiler inşallah bizlere çok dua ederler bu projeler nedeniyle… Hayırlı olsun diyorum. Başarılar diliyorum hepinize, hepimize aynı zamanda da…” “Ankara’ya Hayırlı Olsun” Yapımlarına başlanacak hatlar ile ilgili detaylı bilgi veren EGO Genel Müdürü Nihat Alkaş, “Belediyemizce projesi yürütülen bir tanesi de sonuçlanan 7,4 kilometrelik ANKARAY hattı Bakanlıkta onayda… İvedilikle yapım ihalesine çıkılacak. Toplamda 26 kilometrelik 3 tane hatla ilgili olarak proje çalışmalarında imza aşamasına geldik” dedi. M2 Çayyolu ve M4 Keçiören Uzatma Hatları Proje ihalelerini kazanan ARUP ve M5 Hattı Kızılay-Dikmen Raylı Sistem Hattı ve Kuğulu Park-Atakule-Turan Güneş Arası Finüküler Hattı proje ihalesini kazanan TPF GETİNSA-TÜMAŞ Ortaklığı yetkilileri konuyla ilgili düşüncelerini şu sözlerle paylaştılar: ARUP Genel Müdürü Serdar Karahasanoğlu: “Ankara için hayırlı olsun. Biz çok istekliydik ve çok şükür ki kazandık. Ankara’ya en iyi şekilde bir hizmet vermek istiyoruz. Yolculuk sayılarına varıncaya kadar tekrar bir gözden geçiririz. Bizim üstlendiğimiz hatlar mevcut hatların devamı olduğu için çok fazla değişiklik yapamayacağız. Söylediğimiz gibi 12 ay içerisinde bütün projeleri tamamlayıp hazır hâle getireceğiz. Herhangi bir sıkıntı olmayacağını düşünüyoruz.” dedi. TÜMAŞ Yönetim Kurulu Üyesi Deniz Heperler: “Biz de Ankaralı olarak Ankara’ya hizmet etmekten hem onur duyacağız hem de çok iyi bir performans göstererek belirlenen sürede bitireceğimizi düşünüyoruz. Zamanın ne kadar kritik olduğunu ve bu zaman diliminde başarılı bir projeyi teslim etmenin ne kadar önemli olduğunun farkında ve bilincindeyiz. Bizimki yeni bir hat olduğu için güzergâh ile ilgili belki biraz daha zamana ihtiyacımız olacak. Ancak 12 ayda bitirebileceğimize inancımız tam. Tekrar çok teşekkür ederiz.” dedi. Yaşamkent ve Bağlıca’ya Konforlu Bir Ulaşım Sağlanacak Ankara Kentsel Ulaşım Ana Planında (2015 yılı hedefli) yer alan ve 2014 yılında işletmeye açılan M2 Kızılay-Çayyolu hattının kentin batı aksında yer alan Yaşamkent ve Bağlıca’ya uzatılması sayesinde hem otobüs aktarmaları ve araç trafiği azalacak hem de yolculara daha konforlu ulaşım sağlanırken, zamandan tasarruf edilecek. Projenin hayata geçirilmesiyle mevcut Koru İstasyonu’ndan sonra Koru-Yaşamkent ve Koru-Bağlıca kılçık hatlarına hizmet edecek ortak istasyondan sonra hat ikiye ayrılacak. Koru-Bağlıca hattı ayrıca güzergâh üzerinde yer alan üniversite ve Bağlıca bölgesine hizmet edecek. Hattın 7,72 kilometre ve 5 istasyondan oluşması planlanıyor. Keçiören Metrosu Forum’a Uzayacak Keçiören Metrosu’nun uzatılması projesi kapsamında ‘Ulaşım Ana Planı’ öngörülerinde yer alan (Gazino-Forum) Şehitler-Forum hattı, kentin kuzey yönünde işletilen Keçiören hattının son istasyonu olan Şehitler’den başlayarak depo sahasının yer alacağı Forum bölgesine uzatılacak. Bu aksta yer alan Sanatoryum Hastanesine, Ufuktepe ve Ovacık bölgelerine hizmet verecek olan hat, mevcut M4 hattının Dikmen’e uzatılması projesiyle de bir bütün olarak Kuzey-Güney aksında kesintisiz ulaşım sağlanmasını kolaylaştıracak. Proje, 4 istasyon ve 5,5 kilometreden oluşacak. M5 Hattı olarak planlanan Kızılay-Dikmen Raylı Sistem Hattı mevcut Keçiören Hattı’nın güneyde Dikmen’e uzayan kısmını kapsayacak şekilde, 13 kilometre ve 10 istasyondan oluşması planlanıyor. Ayrıca metronun Kuğulu Park İstasyonu’na aktarma yapacak olan Kuğulu Park-Atakule-Turan Güneş Füniküler hattı ise 3 km ve 3 istasyondan oluşacak.
YATIRIM HABERLERİ 28 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 Kazakistan Kızılorda Kombine Isı ve Enerji Santrali Projesi Aksa Enerji, tamamlandığında 240 MW kurulu güce sahip olacak Kızılorda Kombine Isı ve Enerji Santrali'nin sözleşmesini, santral sahasında düzenlenen resmî törenle kutladı. Türkiye’nin global enerji markası Aksa Enerji, Kazakistan Enerji Bakanlığı’na bağlı RFC (Financial Settlement Center of Renewable Energy Limited Liability Partnership) ile imzaladığı 15 yıllık kapasite sözleşmesini, Kızılorda şehrindeki santral sahasında gerçekleştirilen resmî törenle kutladı. Tamamlandığında 240 MW kurulu güce sahip olacak kombine ısı ve enerji santralinin, şehrin hem ısı hem de enerji ihtiyacını karşılayacağı bildirildi. Eyalet Hâkimi ve yerel yönetim mensuplarının da yer aldığı törende konuşan Aksa Enerji Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Komitesi Başkan Yardımcısı Korkut Öztürkmen, “Orta Asya’nın güçlü geleceğine inanıyoruz. Tecrübemiz ve etkin proje yönetim kabiliyetimizle hızla ticari üretime başlamayı başardığımız toplam 740 MW kurulu güce sahip Özbekistan projemizden sonra, şimdi de Orta Asya’nın yükselen yıldızı Kazakistan’dayız. Kazakistan’ın Kızılorda kentinde tamamlandığında 240 MW kurulu güce sahip olacak doğal gaz kaynaklı kombine ısı ve enerji santralini 2025 yılı içerisinde tamamlamayı hedefliyoruz. Santralin ticari faaliyete başlamasıyla birlikte bu projeyle portföyümüzdeki santrallerden farklı olarak hem ısı hem enerji üretimi gerçekleştiriyor olacağız. 15 yıllık kapasite sözleşmesi kapsamında imzaladığımız Kızılorda Kombine Isı ve Enerji Santrali bu özelliğiyle kapasite bedeli, enerji ve ısı satışı olmak üzere üç farklı gelir kalemine sahip olacak. Kızılorda Kombine Isı ve Enerji Santrali Projesi, sürdürülebilir büyüme ve kârlılık stratejimiz kapsamında portföyümüzün coğrafi dağılımındaki dengeyi artırmasının yanı sıra, sunduğu yeni gelir kalemleriyle de ciro ve kârlılık anlamında çeşitlilik yaratmamıza katkı sağlayacak” dedi. Kazakistan’ın, kömür kaynaklı baz yük santrallerine bağlı bir enerji sistemine sahip olduğunu belirten Öztürkmen, “Baz yükün daha temiz ve daha verimli bir enerji kaynağı olan doğal gaza aktarımı hem çevre hem de ülke ekonomisi için verimli bir hamle olacak. Şu an küresel anlamda bir krize dönüşen ısınma konusuna da katkı sunacağımız için ayrıca sevinçli ve heyecanlıyız” şeklinde konuştu.
www.insaattedarik.com.tr 29
YATIRIM HABERLERİ 30 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 Pek çok elemeden geçerek seçilen ve istenilen gereklilikleri sağlayabilen ASUNİM, Sancak Enerji ile Yahyalı RES ve Bağlar RES santrallerine Hibrit enerji santrali kurulumu için EPC sözleşmesi imzaladı. ASUNİM, Sancak Enerji’nin sahip olduğu, Konya’da 2018 yılında elektrik üretimine başlayan ve 103,2 MW kurulu gücü bulunan Bağlar Rüzgar Enerji Santrali projesine 26 MW’lik güneş enerji santrali ve 2015 yılında elektrik üretmeye başlayan toplam kurulu Hibrit enerji santralleri gibi üst düzey mühendislik ve know-how isteyen konularda ilk akla gelen, Türkiye’nin en köklü EPC firmalarından ASUNİM, toplamda 42 MW gücü bulan ve 2 santrali kapsayan Türkiye’nin en büyük hibrit projelerinden birisi için Sancak Enerji’nin tercihi oldu. Sancak Enerji'nin Hibrit Enerji Projesi 'e Emanet
www.insaattedarik.com.tr 31 gücü 52.8 MW olan Yahyalı Rüzgar Enerji Santraline entegre olacak 16 MW’lik güneş enerji santrali kuracak. Böylece rüzgar enerjisinden verim alınamadığı zamanlarda güneş santrali devreye girerek hibrit santralin tam verimlilik ve performans ile çalışmasını sağlayacak. Türkiye’nin tam anlamıyla EPC olması açısından hem en büyük hem aynı anda iki ayrı santrali kapsayan projesini gerçekleştireceklerini belirten ASUNİM Yönetim Kurulu Başkanı Umut Gürbüz, “İmzaladığımız bu projenin bizim için önemi büyük. Sancak Enerji mühendislikten tasarıma, tedarikten kuruluma, inşaat ve devreye almadan bakım onarıma kadar projenin tüm süreçlerinde bize tam güvenini göstermiş oldu. Full EPC dediğimiz bu proje tipinde süreçlerin tamamını biz yöneteceğiz. Bu anlamda da Türkiye’de hibrit projelerinde bir ilki gerçekleştiriyoruz; tek firma tarafından 360 derece projenin her bir detayında ASUNİM imzası olacak en büyük hibrit projesi. Yine ASUNİM’in uluslararası deneyimi bu projede de çok önemli olacak. 3 boyutlu tasarımlar, ileri mühendislik ve yazılım hizmetleri ve en önemlisi Türkiye’de ilk defa uygulanacak olan Hybrid Power Plant Controller teknolojisinin bu projede kullanılması projedeki ASUNIM ayrıcalıklarından sadece bir kaç tanesi olacak. Söz konusu projelerin yapımına 2023 yılının ilk çeyreğinde başlanacak olup, yılsonuna kadar tamamlanması planlanmaktadır. Lokasyon : Konya - Selçuklu Lisans Gücü : 100 MWe Kurulu Gücü : 103.2 MWm Karbon Emisyon Azaltımı : 158.000 ton (Yıllık) Santralin toplam kurulu gücü 103.2 MWm olup, sahada toplamda 24 adet Siemens Gamesa G132 - 3.3 MW ve 5 adet Nordex N133 - 4.8 MW marka ve modelli rüzgar türbini bulunmakta. Santral Eylül 2018 itibariyle işletmeye geçerek üretim faaliyetlerine başladı. Santralin yıllık planlanan enerji üretim miktarı 281 milyon kWh. Bağlar Rüzgar Enerji Santrali yaklaşık 158.000 ton karbonun doğaya salınımını engelleyerek çevreci bir santral olma özelliğini de göstermekte. Bağlar RES yıllık yaklaşık 110.000 hanenin elektrik ihtiyacını karşılıyor. Lokasyon : Kayseri - Yahyalı Lisans Gücü : 52,5 MWe Kurulu Gücü : 52,8 MWm Karbon Emisyon Azaltımı : 76.000 ton (Yıllık) Santralin toplam kurulu gücü 52.8 MWm olup, sahada toplamda 22 adet Nordex N117 - 2.4 MW marka ve modelli rüzgar türbini bulunmakta. Santral Şubat 2016 itibariyle işletmeye geçerek üretim faaliyetlerine başladı. Santralin yıllık planlanan enerji üretim miktarı 139 milyon kWh. Yahyalı Rüzgar Enerji Santralinin GOLD sertifikası olup; yılda yaklaşık 76.000 ton karbonun doğaya salınımını engelleyerek çevreci bir santral olma özelliği göstermekte. Yahyalı RES yıllık yaklaşık 90.000 hanenin elektrik ihtiyacını karşılıyor. Bağlar RES Yahyalı RES
32 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 Medcem Çimento’da 2023’te tamamlanacak 230 milyon dolarlık kapasite artışı yatırımına ek olarak doğaya uyumlu olan, sürdürülebilir ve düşük karbon salınımlı projeler de hayata geçiriliyor. 22.500 panelin kullanılacağı güneş enerji santrali projesini başlatan Medcem Çimento, ekolojik dengeye pozitif katkı sağlamayı ve karbon ayak izini minimuma düşürmeyi hedefliyor. Türkiye ve Avrupa’nın en büyük çimento fabrikasına sahip Medcem Çimento, 9,95 MW kurulu güce sahip güneş enerji santrali (GES) yatırımını kamuoyuyla paylaştı. GES yatırımı için gerekli izinleri alan ve anlaşmaları imzalayan Medcem Çimento, projeyle Türkiye’nin iklim değişikliği hedefine ulaşması yolunda sektöründe öncü bir rol üstlenmeyi amaçlıyor. Medcem Çimento, doğaya uyumlu, sürdürülebilir ve düşük karbon salınımlı GES yatırımı projesi ile 138.500 m² alan üzerinde, yaklaşık 22.500 adet güneş paneli kullanılarak, 12.000 hanenin elektrik tüketimine eşdeğer olacak şekilde, 20,3 milyon kWh elektrik enerjisi üretecek. 21.218 Adet Ağaca Eşdeğer Karbon Emisyonu Sağlanacak Temiz enerji kaynağı olan GES yatırımı ile beraber 22.169 ton karbondioksitin gezegenimizin atmosferine salınımı engellenecek. Türkiye’nin sıfır karbon hedefine ulaşmasına büyük katkı sağlayacak proje sayesinde, yaklaşık olarak 21.218 adet kızıl çam ağacının ömür boyu uzaklaştıracağı karbon emisyonu sağlanmış olacak. Murat Kahya: “Ekolojik dengeye pozitif katkı sağlamayı ve karbon ayak izini minimuma düşürmeyi hedefliyoruz” Ekolojik dengeyi korumaya katkı sağlayacak proje yatırımıyla ilgili bilgi veren Medcem Genel Müdürü Murat Kahya: “2021 yılında başlattığımız ve 2023’te sona erecek 230 milyon dolarlık yatırımımız ile Mersin’de bulunan mevcut fabrikamızın kapasitesini yıllık 3.5 milyon ton klinker üretiminden 6.5 milyon tona çıkarıyoruz. Yaklaşık %90’lık bir kapasite artışı sağlayacak yeni yatırımımız ile Medcem Çimento, dünyanın en büyük çimento fabrikasına sahip üreticiler arasında yer alacak. Bu hedefimize ek olarak hem ülkemizin hem de gezegenimizin doğal dengesinin korunmasına yönelik projelerimiz de eş zamanlı devam ediyor. Gezegenimizin karşı karşıya kaldığı iklim krizinin farkındayız. Farkındalığımızın getirdiği sorumluluk ile, dünyamızın ekolojik dengesine pozitif katkı sağlamak için kollarımızı sıvadık ve karbon ayak izimizi önemli ölçüde azaltacak yeşil enerji dönüşüm projelerimizin ilk adımı için yatırımlarımızı başlattık. Güneş enerji santrali projemizle ekolojik dengeye pozitif katkı sağlamayı ve karbon ayak izimizi asgari seviyelere düşürmeyi hedefliyoruz. 138.500 m² alan üzerinde, 12.000 hanenin elektrik tüketimine eşdeğer olacak şekilde, yıllık 20,3 milyon kWh elektrik enerjisi üreteceğiz. Yenilenebilir enerji yatırımlarımızın ilki olan GES’miz ekim ayından itibaren enerji üretmeye başlayacak. İlave GES ve rüzgar enerjisi santrali (RES) yatırımlarımız için çalışmalarımız devam ediyor. Hedefimiz, elektrik ihtiyacının çok büyük bir bölümünü kendi yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlayan, ülkemizin en çevre dostu fabrikası olmak” dedi. Medcem Genel Müdürü Murat KAHYA Medcem Çimento 22.500 Adet Güneş Paneli Kullanarak Kendi Elektriğini Üretecek YATIRIM HABERLERİ
www.insaattedarik.com.tr 33
YATIRIM HABERLERİ Enerjisa Enerji ve Çimsa’dan İş Birliği E nerjisa Enerji ve Çimsa iş birliğinde Türkiye çimento sektörünün en büyüklerinden biri olan güneş enerjisi santrallerinden biri hayata geçiyor. Çimsa’nın Afyon Fabrikası’na 52 milyon TL yatırım ile kurulacak santral, yıllık 4,2 milyon kWh elektrik enerjisi üretecek. Bu sayede tesis 1.416 hanenin yıllık elektrik tüketimine eşdeğer bir enerjiyi doğal kaynaktan sağlayacak. Önemli Bir İş Birliği Yüzde 20’si halka açık olan ve ana sermayedarları Sabancı Holding ve E. ON SE olan Türkiye’nin lider elektrik dağıtım ve perakende satış şirketi Enerjisa Enerji ile Sabancı Holding’in global markası Çimsa, önemli bir iş birliğine imza attı. Çevresel performansını geliştirerek sürdürülebilir bir yaşama katkı sağlamak amacıyla çalışan Çimsa, Afyon Fabrikası’nda Türkiye çimento sektörünün en büyük güneş enerjisi santrallerinden birini Enerjisa Enerji iş birliğinde kurmaya hazırlanıyor. Afyon Fabrika Arazisine 7.479 Adet Güneş Paneli “İşimin Enerjisi” çatısı altında sürdürülebilirlik ve tasarruf odaklı ürünlerle yenilenebilir enerji kullanımını arttıran çözümler geliştiren Enerjisa Enerji, Çimsa’nın Afyon Fabrika arazisine 7.479 adet güneş paneli kurulumu gerçekleştirecek. Toplam Yatırım Bedeli 52 Milyon TL Çimsa’nın Afyon Fabrikası’na 52 milyon TL’lik yatırım bedeliyle kuracağı santral 3.4 MWp kurulu güce sahip olacak ve yıllık 4,2 milyon kWh elektrik enerjisi üretecek. 60.000 m² alanda 7.479 adet güneş panelinin kullanılacağı ve 2023 yılının 2. çeyreğinde aktif olacak GES projesinde, yıllık yaklaşık 2.750 ton karbondioksit (CO₂) salımı engellenecek. Enerjisa Enerji, Çimsa’nın yenilenebilir kaynaklardan kendi elektriğini kendi üreterek enerji tasarrufu konusunda çimento sektörüne rol model olmasına katkı sağlayacak. Güneş Enerji Santralinden Elektrik Üretimi 7/24 İzleniyor ve Doğal Afetlere Karşı da Sigortalanıyor “İşimin Enerjisi” çatısı altında sunduğu doğa dostu ürünlerle müşterilerinin enerji tüketiminde tasarruf sağlayan ve yenilenebilir enerji kullanımını artırarak, yenilikçi çözümler sunan Enerjisa Enerji’nin güneş enerjisi santrali, 7 gün 24 saat uzaktan erişim sistemiyle takip edilecek ve yüksek performansla çalışabilmesi için tüm bakım ve onarımları yine Enerjisa Enerji tarafından yapılacak. Santral aynı zamanda deprem, diğer doğal afetler ve olası diğer dış etmenlere karşı tüm senaryolar gözetilerek Enerjisa tarafından sigortalanıyor. Güneş panelleri aynı zamanda düşük ısıda yüksek verimli çalışmayı sağlayan ve dış etkenlere karşı mükemmel dayanım kapasitesi sunan Halfcut Monoperc teknolojisine sahip. Enerjisa Enerji, bu iş birliği ile toplam kurulu güç kapasitesini 26 MWp’e çıkarmış olacak. 34 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022
“Enerjisa Olarak Bugüne Kadar 100 Futbol Sahası Büyüklüğünde Orman Etkisi Kadar Karbon Ayak İzini Azalttık.” Dünya çapında sürdürülebilir kalkınmayı sağlayabilmek için düşük karbonlu bir ekonomiye geçişin gerekliliğini vurgulayan ve bu mücadelede de güneş ve rüzgâr enerjisi gibi sürdürülebilir kaynakların kullanımına dikkat çeken Enerjisa Enerji CEO’su Murat Pınar: ‘’Hızlı bir sanayileşme ve kentleşme sürecinden geçen ülkemizin enerji ihtiyacı gün geçtikçe artıyor. Ancak bu ihtiyacı hangi kaynaklardan üreterek gidereceğimiz konusu bugün karbon nötr geleceğe yatırım yapan bizim gibi şirketler için çok kritik. Ekonomik açıdan baktığımızda ise son 5 yılda yaklaşık enerji ithalatımız 200 milyar dolar seviyesinde. Enerjide yerli ve yenilenebilir kaynakları kullanarak bu açığı kapatmamız hatta pozitife geçmemiz mümkün. Dolayısıyla bu alanda atılacak her adım elbette ülkemiz için büyük kazanç sağlıyor. Tam bu noktada Enerjisa olarak İşimin Enerjisi çatısı altında gerçekleştirdiğimiz yatırımlar ile hem yenilenebilir hem de verimli bir kaynak olan güneş enerjisi santrallerini müşterilerimiz ile buluşturmaya devam ediyoruz. Sürdürülebilir bir yaşama katkı sağlamayı yol haritası olarak benimsemiş olan Çimsa’nın Afyon Fabrikası arazisinde devreye alacağımız güneş enerjisi santrali ile hem ülkemizin hem de dünyanın daha iyi bir gelecek için ulaşmak istediği hedeflere katkı sağlamış olmaktan ayrıca memnuniyet duyuyoruz. ‘’ Çimsa CEO’su Umut Zenar, Çimsa’da yeşil dönüşümün gerekliliklerini yerine getirmek için çalıştıklarını belirterek Afyon yatırımına ilişkin şunları söyledi: “Öncelikle iklim değişikliği ile mücadelede güneş ve rüzgâr enerjisi gibi sürdürülebilir kaynakların kullanımı ülkelerin enerji stratejilerinde önemli yer tutuyor. Küresel emisyonların 2030’a kadar yarı yarıya azaltılması için yenilenebilir enerji kullanımına yönelik büyük çaplı bir dönüşüm yaşanması gerekiyor. Bu süreçte Çimsa olarak döngüsel ekonominin bir parçası olmaya devam etme hedefiyle, yeşil dönüşümün gerekliliklerini yerine getirmek ve sürdürülebilir kalkınmaya ulaşmak için çok çalışıyoruz. Sürdürülebilirlik stratejimiz kapsamında, karbon ayak izinin azaltılması, enerji verimliliği, çevre dostu ürünler gibi konulara odaklanmaya devam ediyoruz. Bu kapsamda hayata geçireceğimiz güneş enerjisi yatırımımızın tüm dünyanın ortak sorunu olan emisyonların azaltılması konusuna büyük katkı sağlayacağını düşünüyoruz.” dedi. www.insaattedarik.com.tr 35
36 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 Akpazar Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Projesi T unceli ili Akpazar Beldesinde 2017 yılında hizmete alınan Akpazar Pompaj Sulaması kapsamında, üreticilerin - vatandaşların enerji ihtiyacını karşılamak ve yüksek fatura bedellerinden kurtarmak için 2021 yılında güneş enerjisi tesisi kurulmasına karar verilmiş ve projesi hazırlanmıştı. İşin 2022 yılında sözleşmesi imzalanarak çalışmalar başlandı. 1,2 MW kurulu güç ile projelendirilen tesisin yapımı sonrası 1 yıllık işletilmesi yüklenici firma uhdesinde yapılacak. Bu sayede tesiste meydana gelecek aksaklıklar belirlenip anında müdahalesi yapılabilecek. Akpazar’da kurulmakta olan bu GES projesi, DSİ tarafından Türkiye genelinde pompajlı sulamalara kurulması planlanan GES projeleri için örnek olma özelliği de taşımaktadır. Burada kurulacak tesis ile hem kurumun GES işlerinde karşısına çıkabilecek zorluk ve eksiklikleri (mevzuat eksikliği, teknik problemler vb.) tecrübe ederek buna göre gelecekte diğer yapılacak olan işlerde tedbir almak hem de kurumun yeni bir alanda ülkemize öncülük etmesine yardımcı olunması amaçlanmakta. Akpazar Pompaj Sulaması pompaj tesisi 72 metre terfili (16.370 dekar) 2017 yılından itibaren faaliyette olup yaklaşık % 55 oranında sulu tarım ile ülke ekonomisine hizmet vermektedir. Tunceli Akpazar Pompaj Sulaması Enerji Tesisi (GES) inşaatında çalışmalar devam ediyor. 1.55 MWe / 1,2 MWp kurulu güce sahip Akpazar Pompaj Sulaması Enerji Tesisinin (GES) tamamlanması ile 16 bin 370 dekar tarım arazisinin pompaj ile sulanması için gerekli enerji karşılanacak. Tunceli Akpazar Pompaj Sulaması Enerji Tesisi (GES) işi kapsamında arazi tanzim ve altyapı çalışmaları devam ediyor. Güneş panelleri, emici üniteler ve bağlantı ekipmanlarının temini tamamlanmış olup montaj çalışmaları yakın zamanda başlayacak. Devlet Su İşleri 9. Bölge Müdürlüğü tarafından 07.04.2022 tarihinde teklifleri toplanan Akpazar Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı İşi (Pompaj Sulaması Enerji Tesisi (1,2 MWe GES) ve Mevcut Pompa Binasında Kompanzasyon Yapımı) ihalesini kazanan firma ile 23.05.2022 tarihinde sözleşme imzalandı. 24.999.995,78 TL yaklaşık maliyetli işi 26.199.000,00 TL bedel ile Anadolu Grup (İstanbul) firması aldı. İşin süresi 200 takvim günüdür. YATIRIM HABERLERİ
www.insaattedarik.com.tr 37
YATIRIM HABERLERİ 38 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 KASKİ, 103,9 Milyon TL’lik GES Projesini Hayata Geçirecek Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Memduh Büyükkılıç, KASKİ Genel Müdürlüğü’nün ihtiyaç duyduğu elektrik enerjisini kendi tesislerinden karşılayabilmek için 103,9 milyon TL değerinde yatırım bedeli ile güneş enerji santrali (GES) kuracağını açıkladı. Kent genelinde altyapı kavramına giren tüm faaliyetleri titizlikle yürüten KASKİ Genel Müdürlüğü, artan enerji maliyetlerini en minimum seviyelere indirebilmek için de çok önemli bir projeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor. Bu kapsamda ihtiyaç duyulan enerji için Boğazköprü mevkiinde Kayseri İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi’nin hemen yanı başında temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan güneş enerjisini elektrik enerjisine çevirecek güneş enerji santrali (GES) için harekete geçildi. Enerji Maliyetleri Azalacak KASKİ tarafından 81 bin 698 metrekarelik alanda kurulum çalışmalarına başlanan ve kısa bir süre sonra hizmete girecek olan güneş enerji santralinde (GES) yılda toplam 11 milyon kWe üretim sağlanacak. Yenilenebilir güneş enerji kaynağından üretilecek elektrik sayesinde, çevre sağlığı korunarak karbondioksit salınımı azaltılmış olacak. İmalat çalışmaları kısa süre önce başlayan proje ile maddi kazanç sağlanacak. “Yılda 25 Milyon TL Kazanç Sağlanacak” Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Memduh Büyükkılıç, KASKİ’nin altyapı çalışmalarını eksiksiz şekilde yerine getirebilmek için yoğun bir şekilde çalıştığını kaydederek, “İnşallah yakın zamanda hayata geçireceğimiz GES projemiz ile yılda 25 milyon TL gibi önemli bir tasarruf sağlayacağız” dedi. KASKİ’nin her geçen gün artan enerji maliyetlerini minimum seviyelere çekebilmek için, çevreye zarar vermeyen, tükenmeden sürekli kendisini yenileyen enerji kaynaklarına yöneldiğinin altını çizen Başkan Büyükkılıç şunları kaydetti: “Kurulacak olan santralin üretim kapasitesi 5.000 kWe/h olup yılda yaklaşık 11 Milyon kWe elektrik üretimi sağlanacak. Üretilen enerji KASKİ’miz bünyesindeki tesislerde kullanılacak olup, yılda yaklaşık 25 Milyon TL kazanç sağlanmış olunacak. Gerçekten çok önemli bir proje. Bir yılda İhtiyaç duyulan enerjinin yüzde 10’u buradan karşılanacak. Amacımız ilerleyen dönemde ihtiyacımızın daha fazla bir bölümünü karşılayabilecek tesisler inşa etmek. İnşallah 2023’ün temmuz ayında üretime başlayacağız. Böyle tesisler hem memleketimiz hem de ülkemiz adına çok önemli.” dedi.
www.insaattedarik.com.tr 39 Ortahisar Belediyesi Mağmat Boğazı’nda Güneş Enerjisi Santrali Kuracak Ortahisar Belediye Meclisinin 7 Eylül 2022 tarihli toplantısı Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç yönetiminde gerçekleştirildi. Meclis toplantısında gündem dışı olarak gelen Mağmat Boğazı’nda belediyenin kendine ait olan arazide güneş enerjisi santralinin kurulması konusunda Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç’e yetki verilmesiyle ilgili madde görüşülerek oybirliğiyle kabul edildi. Projeyle ilgili meclis üyelerini aydınlatan Ortahisar Belediyesi Etüd Proje Müdürü Mustafa Karslı kurulacak güneş enerjisi santralinin yılda 4 milyon 250 bin kilowatt saat enerji üreteceğini söyledi. Belediyenin yıllık enerji tüketiminin 1 milyon 300 bin kilowatt saat olduğunu dile getiren Karslı şöyle konuştu: “Tüketimimizi mahsuplaşacağız, fazlasını da satacağız. Yaklaşık 3 milyon kilowatt saat miktarındakini satmış olacağız. Satış için iznimiz var. Mevzuat değişti, tükettiğimiz kadar satabiliyoruz.” “Opsiyonel Yaklaştık” Başkan Genç’in tükettiğimizin üç katı kadar üretim yapacağız, tüketim fazlası ne olacak sorusunu cevaplandıran Karslı şöyle konuştu: “Tükettiğimizin üç katı kadar görünüyor. Ama bizim her yıl parklarımız, projelerimiz artıyor. Aydınlatma giderlerimiz artıyor. Havuzumuz, akvaryumumuz var. Bunların enerji tüketimi artıyor. Dolayısıyla tüketimimiz her geçen gün arttığı için opsiyonel yaklaştık.” “Enerji Maliyetlerini Düşündük” Güneş enerji santralinin kurulmasıyla ilgili açıklamalarda bulunan Başkan Genç, enerji maliyetlerinin artmasından dolayı böyle bir projeyi gündeme getirdiklerini belirterek şöyle konuştu: “Bu, enerji maliyetlerinin artışından kaynaklı bazı belediyelerimizin de uyguladığı bir proje… Tonya Belediyemiz başladı, baya bir verimli bir uygulama… Hem kendi enerjisini üretiyor, hem de gelir temin ediyor. Tonya Belediyemiz 6-7 yılda yaptığı masrafları da amorti edecek gibi. İlbank’ın da bu konuda hibeleri var, düşük faizli kredi de veriyor. Bizim de enerji maliyetlerimizi bu konuda düşünerek, gerek akvaryumun, gerek havuzumuzun, gerek binamızın, gerek sokak aydınlatmalarımızı hesap ederek böyle bir düşünce geliştirdik. Dolayısıyla kurumsal anlamda lehimize olan bir proje. Finansmanıyla ilgili İlbank’tan hibe desteği alacağız onu da konuştum. Bir kısmını da düşük faizli kredi alacağız.” “72 Milyon TL’ye Mâl Oluyor” Bir meclis üyesinin sorusu üzerine projenin bugünkü piyasa değerleriyle 72 milyon TL’ye mâl olacağını ifade eden Karslı şu ifadelere yer verdi: “Projemizin 7,2 yılda kendini amorti edeceğini düşünüyoruz. Böyle hesapladık. Belediyemizin kullandığı enerji anlamında bunu hesapladık. Ancak buna akvaryumumuz, havuzumuz dahil değil. Onları da eklediğimizde yaklaşık geri dönüşümü 3,5-4 yıla kadar düşüyor. Baya da fizibıl proje olmuş oluyor.” “Yerini İlbank Teknik Heyeti Belirledi” Projenin neden Mağmat Boğazı’na yapıldığıyla ilgili soruya cevap veren Karslı şöyle konuştu: “Mağmat’ta kendi arazimizde bunu yapacağız. Bu konuda İlbank teknik ekibi çalıştı. En verimli şekilde Mağmat’ta çalışacağı sonucu çıktı. Hem yapılabilirlik maliyeti anlamında, hem de enerjiye ihtiyaç anlamında orası yeterli oldu. Belediyemizin çatısı üretim kapasitesi açısından verimli bulunmadı.” Bir meclis üyesinin Mağmat sisli olur, buraya kurulması mantıklı mı? sorusunu cevaplandıran Karslı, güneş enerjisi santralinin gün ışığına göre enerji ürettiğini havanın güneşli olmasının enerji üretimini çok fazla etkilemediğini belirtti. Yapılan görüşmelerden sonra madde oybirliğiyle kabul edildi.
YATIRIM HABERLERİ 40 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 Ayde Alüminyum Güneş Paneli ve Ekipman Üretim Fabrikası Projesi Ayde Alüminyum yani fabrika yatırımını Bilecik’in Osmaneli ilçesinde yaptı. Fabrika temel atma törenine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ta katıldı. Güneş Enerjisi alanında panel ve ekipman üretecek fabrika inşaatının 12 ayda tamamlanıp üretime geçmesi planlanıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bilecik’in Osmaneli ilçesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın da katılımıyla düzenlenen Ayde Alüminyum firmasına ait fabrikanın temel atma töreninde yaptığı konuşmada, bu yatırım bittiğinde yerli ve yenilenebilir kaynaklara dayalı enerji planlamasının en güzel göstergelerinden olacağını söyledi. Güneş Paneli Üretimi Yıllık Kapasitesinde Dünyada Dördüncü Sıradayız Tesisin, tüketeceği enerjinin bir bölümünü belki de tamamını güneş panellerinden karşılayacağını belirten Dönmez, “Ayrıca burada üretilecek profiller de yine bizim güneş santral panellerimizde kullandığımız ana elemanlarımızdan biri. Çok değil, bundan 5-6 yıl önce Türkiye’de güneş paneli üretimi hemen hemen yok denecek kadar azdı. Yerlilik oranı farklı olmakla birlikte bugün 20’yi aşkın güneş paneli üreticimiz var. Hele Avrupa’nın, Orta Doğu’nun en büyük güneş paneli fabrikasına geldiğimizde Ankara’da geçtiğimiz iki yıl önce hizmete almıştık, o da devam ediyor. Türkiye’de şu anda güneş paneli üretimi yıllık kapasitesi 7 gigavat. Başka bir ifadeyle 7 bin megavata ulaştı. 7 bin megavat ne demek? Dünyada dördüncü sıradayız. Dün sıfırdık, bugün dördüncü sıradayız. Şimdi Ayde’nin ve diğer tesislerin devreye girmesiyle inanıyorum ve iddia ediyorum ki 2023’ün sonunda dünyada üçüncü sıraya oturacağız.” dedi. Bakan Dönmez, bu tesiste üretilecek panellerin evlerin, iş yerlerinin çatılarında, tarlalarda kullanılacağını anlattı. Türkiye’de yenilenebilir kaynaklara dayalı kurulu gücün yüzde 54 seviyesine ulaştığını vurgulayan Dönmez, şu ifadeleri kullandı: “Şu anda bir de lisanssız kapsamında kendi elektriğini kendi üretmek üzere bir imkan tanıdık. Yoğun da bir istek, talep var ama geçtiğimiz haftalarda EPDK bir düzenleme yaptı. Maalesef bazıları tarafından da haksız ve yersiz yere eleştirildi. O düzenleme hukuka uygun ve gerçek üreticinin, gerçek tüketicinin, sanayicinin, çiftçinin haklarını korumak, fırsat eşitliğini herkese tanımak adına yapılmış bir uygulamadır. O açıdan o uygulamanın yerinde olacağını ve taleplerin de buna göre hızla artacağını rahatlıkla söyleyebilirim ki şu anda 8 bin 664 megavata ulaştık. Bunun neredeyse 7 bin 400 megavatı da lisanssız kapsamında kendi elektriğini üretmek için kurulan tesislerden oluşuyor.” dedi. Dönmez, temeli atılan fabrikayla ilave 70 kişilik istihdam sağlanacağını ve 12 ayda üretime başlanmasının planlandığını sözlerine ekledi. Üretilen Ürünlerin Yüzde 65’i İhraç Edilecek Türkiye’yi katma değerli üretimle kalkındırmak istediklerini anlatan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, “Türkiye’nin ajandası istihdam, üretim, ihracat olsun istiyoruz. İşte buradaki müteşebbis arkadaşımız burada ürettiği ürünlerin yüzde 65’ini ihraç edecek. Alüminyumu alacak, güneş paneli çerçevesi gibi katma değerli bir işe dönüştürecek, ülkeye döviz kazandıracak. Buradaki emekçi kardeşlerimize ekmek kapısı olacak. Biz bunun derdindeyiz.” diye konuştu. Ayde Alüminyum Yönetim Kurulu Başkanı Doğan Zaimoğlu’nun konuşmasının ardından protokol üyelerince butona basılarak fabrikanın temeline ilk harç döküldü. YATIRIM HABERLERİ
www.insaattedarik.com.tr 41
YATIRIM HABERLERİ 42 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 Atıktan Türetilmiş Yakıt Tesisi Kuruyor Atık yönetiminde Türkiye’nin lider kuruluşu İZAYDAŞ, “ATY Tesisi İnşaat Yapım İşi” ihalesini tamamladı. Eylül ayında Elektronik ortamda EKAP üzerinden gerçekleştirilen ihaleye altı firma katıldı. En düşük teklif ile ihaleyi kazanan firma 34 milyon 454 bin 961 TL ile Beyteknik Yapı Mühendislik Yol İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. (Bursa) oldu. Elektronik Ortamda Açık İhale Kocaeli Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden İZAYDAŞ, ATY (Atıktan Türetilmiş Yakıt) Tesisi İnşaat Yapım İşi ihalesine çıktı. Elektronik ortamda 15 istekli firma dokümanı EKAP’tan temin etti ve 6 istekli ihaleye elektronik teklif vererek katıldı. En düşük teklif ile ihaleyi kazanan firma 34 milyon 454 bin 961 TL ile Beyteknik Yapı Mühendislik Yol İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. oldu. Yapılacak işe ait yaklaşık maliyet ise 39.418.593,48 TL + KDV olarak açıklandı. 10.000 m2 Saha Tahsis Edildi Tesis, İZAYDAŞ kampüsü içerisinde idare tarafından tahsis edilen 10.000 m2 büyüklüğündeki sahada inşa edilecek. ATY Tesisi inşaatı yapım işi, çelik konstrüksiyon sistemiyle 3.100 metrekare kapalı fabrika alanı, 260 metrekare betonarme idari bina, 120 metrekare betonarme yangın binası, 1 adet trafo yapısı, 1 adet kantar ve çevre düzenlemesi işini kapsıyor. 240 Günde Tamamlanacak İşin süresi yer tesliminden itibaren 240 takvim günü olarak belirlenirken yer teslimi ile yüklenici firma işe başlayacak.
www.insaattedarik.com.tr 43 Dünyanın Beşinci Büyük Radar Kesit Alanı Test Tesisi Kuruluyor T ürk Havacılık ve Uzay Sanayii Milli Muharip Uçak başta olmak üzere geliştirilen diğer özgün platformlar için ihtiyaç duyulan radar kesit alanı testlerinin gerçekleştirileceği büyük bir yatırıma daha imza atıyor. Sahip olduğu kapasite ve kabiliyet ile Türkiye’nin en büyük, Dünya’nın 5’inci büyük radar kesit alanı test tesisinin 2024 yılının 2’inci çeyreğinde faaliyetlerine başlaması hedefleniyor. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, sabit ve döner kanatlı hava platformlarından insansız hava araçları ve uzay sistemlerine kadar entegre havacılık ve uzay sanayi sistemlerinin tasarım, geliştirme, modernizasyon, üretim, entegrasyon ve yaşam döngüsü destek süreçlerinde 4 milyon metrekare açık, 640 bin metrekare kapalı alanda 12.000’i aşkın çalışanı ile hizmet vermeye devam ediyor. Türkiye’nin teknoloji merkezi konumunda olup; havacılık, uzay ve savunma sanayiinde küresel oyuncular arasında yer almaktadır. Dünyanın Bu Alandaki En Modern Tesislerinden Biri Olacak Milli Muharip Uçak’ın radardaki görünürlük durumunu ve boyutunu tespit etmek için tasarlanan Radar Kesit Alanı Test Tesisi, son teknoloji altyapısı ile dünyanın bu alandaki en modern tesislerinden biri olacak. Platformun tasarım çalışmalarına katkı sağlayacak tesis, elektromanyetik dalgalar olan radar sinyallerini yansıtma miktarını da tespit edecek. Böylece gerçekleştirilen testler neticesinde Milli Muharip Uçak’ın radarda düşük görünürlük özelliği doğrulanacak. Ülkemizi Dışa Bağımlılıktan Kurtaracak Desteklediği platform boyutu ve ölçüm hassasiyetleri açısından Türkiye’nin en büyük radar kesit alanı test tesisi için görüşlerini ifade eden Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil “Havacılık alanında ülkemizi dışa bağımlılıktan kurtaracak büyük yatırımlara imza atmayı sürdürüyoruz. Bu kapsamda radar kesit alanı barındırdığı teknoloji ile dünyanın bu alandaki en gelişmiş tesislerinden biri olacak. Milli Muharip Uçak platformumuz için önemli bir testi daha böylece milli kaynaklarla ülkemizde gerçekleştireceğiz. Ülkemizin bağımsız havacılık ekosistemine katkı sağlamayı sürdüreceğiz.” dedi. www.insaattedarik.com.tr 43
44 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 Türkiye'nin İlk Ferrobor Tesisi’nin Temeli Atıldı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Eti Maden Genel Müdürlüğü Bandırma Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü’ne ait Ferrobor Tesisi’nin temel atma törenine katıldı. E nerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Balıkesir’in Bandırma ilçesinde Eti Maden Genel Müdürlüğü Bandırma Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü'ne ait Ferrobor Tesisinin temel atma töreninde yaptığı konuşmada, 2018’de yeni bor stratejilerini ilan ettiklerini hatırlatan Dönmez, “Dünya bor üretiminde ve ihracatında lideriz. Geçtiğimiz yıl 1 milyar 30 milyon dolar ile Cumhuriyet tarihimizin bor ihraç rekorunu kırmıştık. Bu yıl yola çıkarken hedefimiz 1,1 milyar dolardı ancak bu yıl yeni sözleşmeler, yeni pazarlar, yeni bağlantılar sayesinde hedefimizi yukarı yönlü revize ettik. Bu yıl hedefimizi 1,25 milyar dolar ile geçen yılki rekorumuzu tazelemek olarak güncelledik.” ifadesini kullandı. “Borda Katma Değerli Ürün Dönemini Başlattık” Hedeflerinin sadece yüksek üretim ve ihracat olmadığını belirten Dönmez, şunları kaydetti: “Borda katma değerli ürün dönemini başlattık. Geleneksel bor ürünlerinden ileri teknoloji bor ürünlerine geçişi temel hedef olarak belirledik. 2019 yılında bor karbür tesisimizin temelini atmıştık. İnşallah bu yılın sonuna doğru bor karbür tesisimizi devreye alacağız. Bor karbür, yüksek mukavemet ve sertlik oranı sayesinde savunma sanayinde sıklıkla kullanılan bir ürün. Personel kıyafetleri ve araçların zırhlanmasında, nükleer enerjide ve aşınmaya dayalı mekanik parçaların üretiminde bor karbür kritik bir bileşen. Bor karbürün neredeyse tamamını yurt dışından ithal ediyorYATIRIM HABERLERİ
www.insaattedarik.com.tr 45 duk. Başka bir ifadeyle bor cevherini yurt dışına ihraç ediyorduk. Sonra katma değerli ürünlere dönüştürmek suretiyle yüksek fiyatlarla ithal etmek durumunda kalıyorduk. Bundan sonra artık o yüksek bedellerle ithal ettiğimiz bor karbürü Bandırma tesislerinde üretir hale geleceğiz. Böylece değer zincirinin tamamına sahip olacağımız imkanlara da kavuşmuş olacağız. Soruyorum; boru madenden çıkarıp ihraç etmek nerede, katma değerli ürün haline getirip değer katıp ihraç etmek nerede? Aradaki devasa farkı görüyorsunuz.” dedi. Bakan Dönmez, birkaç 100 dolar mertebesinde satılan cevheri şimdi bor karbürde belki 30 bin doların üzerinde, bugün temeli atılan ferroborda da tonunun 8-10 bin dolar aralığında satılacağını kaydetti. Lityum Üretim Tesisi İçin de Kollar Sıvandı İki yıl önce dünyada ilk kez sıvı bor atıklarından lityum üretimine Eskişehir Kırka’daki pilot tesislerde başladıklarına değinen Dönmez, “Lityum üretimi Eti Maden’deki arkadaşlarımızın 3 yıllık AR-GE faaliyetlerinin ürünü. Yüzde 100 Eti Maden’e özgü bir yöntemle dünyada ilk defa kullanılan bu teknik sayesinde atıklardaki bor ve lityum ayrıştırıldı. Yıllardır atık olarak depoladığımız ürünlerin içindeki lityumu geri kazanma becerisi ve yeteneğini kazandık.” bilgisini verdi. Eti Maden’in bu üretim yönteminin patentini almak için ilgili kurumlara başvuru yaptığını aktaran Dönmez, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Yıllık 10 ton üretim kapasiteli pilot tesisimizin açılışını Sayın Cumhurbaşkanımızın katılımlarıyla yapmıştık. Pilot tesisimizde endüstriyel üretim için gerekli bütün aşamaları tamamladık. Bu yıl içerisinde inşallah biri Eskişehir Kırka’da, biri yine Bandırma’da olmak üzere toplam 700 ton kapasiteli iki yeni lityum tesisimizin temelini atacağız. Son yıllarda yerli teknolojimizin gelişmesiyle birlikte lityuma talep büyük oranda arttı. İthalat yoluyla karşıladığımız bir ürün. Hele ki covid döneminde biliyorsunuz tedariki de oldukça zor karşılanan bir üründü. Lityum ithalatına yılda 35 milyon dolar ödüyoruz. Ülkemizin yıllık lityum ihtiyacı ortalama 1200 ila 1300 ton arasında değişiyor. Tam kapasite çalışacak lityum tesislerimizde inşallah ihtiyacımızın yarısından fazlasını artık yerli üretimle karşılayacağız. Mobil cihazlar, tabletler, bilgisayarlar ve yerli otomobilimiz başta olmak üzere akıllı teknolojilerde yerlilik oranımızı bu şekilde artıracağız.” “İleri Teknoloji Ürünlerde Yerli Üretim Nadir Toprak Elementleri Kullanacağız” Bakan Fatih Dönmez, nadir toprak elementlerinin üretimiyle ilgili yeni bir adım attıklarını, bunun hikayesinin de lityum gibi eskilere dayadığını belirtti. Eskişehir’in Beylikova ilçesi Kızılcaören mevkisinde 2011’de ilk sondajı yaptıklarını anımsatan Dönmez, “Yapılan analizler sonucu sahada 694 milyon ton nadir toprak elementi rezervi keşfettik. Bu keşifle Beylikova sahamız, rezerv miktarı açısından dünyanın en büyük ikinci rezerv sahası olarak kayıtlara geçti.” dedi. Rezervi bulup üretmekten daha kıymetli olanın, bu rezervleri ara ve uç ürüne dönüştürecek tesis yatırımlarını yapmak olduğunu vurgulayan Dönmez, sözlerini şöyle devam etti: “Bu-
YATIRIM HABERLERİ 46 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 rada da öncelikle üretim imkanını görebileceğimiz pilot tesisi inşa edeceğiz. Burada nadir toprak oksitlerinin üretim optimizasyonunu test edeceğiz. Daha önce bu çalışmaları laboratuvar ortamında AR-GE çalışmaları çerçevesinde gerçekleştiriyorduk. Hamdolsun buradan olumlu sonuçlar aldık. Artık pilot tesisimizin inşa aşamasına geldik. Pilot tesisimizi inşallah bu yıl içerisinde devreye alacağız. İlk etapta bu tesiste, yıllık 1200 ton cevher işleyeceğiz. Pilot tesisten aldığımız test sonuçlarına göre de endüstriyel tesis yatırımına başlayacağız. Endüstriyel tesiste de yıllık 570 bin ton cevher işleyerek, 10 bin ton nadir toprak oksitleri, 72 bin ton barit, 70 bin ton florit ve 250 ton toryum üreteceğiz. Artık mıknatıs, rüzgar türbin motoru, elektrikli araç motoru, roket füze parçaları, uçak, helikopter ve roket motoru, buhar ve gaz türbinleri, lazer ve uydu sistemleri gibi ileri teknoloji ürünlerde yerli üretim nadir toprak elementleri kullanacağız.” “Ferrobor Üretiminin Ardından Bu Alanda Rakipsiz Olacağımıza İnanıyoruz" Bakan Dönmez, bugün bor cevherinde katma değer odaklı yeni bir tesisin daha temelini attıklarını bildirerek, ileri teknoloji ürünlerde kullanılan ferroborun özellikle çeliğe eklendiğinde mukavemetini artırdığını aktardı. Türk çeliğinin dünyada kalitesiyle meşhur olduğunu kaydeden Dönmez, şu ifadeleri kullandı: “İnşallah ferrobor üretiminin ardından bu alanda rakipsiz olacağımıza inanıyoruz. Çelik üretiminin yanı sıra neodiyum mıknatıs, transformatör çekirdekleri, otomobillerin çelik aksamları, metal enjeksiyon dökümleri gibi pek çok alanda ferrobor kullanılıyor. Ayrıca tıp elektroniği ve ev elektronik eşyaların üretiminde de yoğun olarak kullanılan bir malzeme. Ferrobor üretimi bu teknolojilerin üretimi ve yerlileştirilmesi adına önemli bir kazanç sağlayacak bizlere inşallah. Fabrikamız yıllık 800 ton üretim kapasiteli olacak. İnşallah önümüzdeki yılın bu aylarında hedefimiz Bandırma’nın kurtuluşunun olduğu 17 Eylül’e bu tesisi yetiştirmek. İnşallah hep birlikte o günleri görürüz. Bu tesisimizde 100 vatandaşımızı da istihdam edeceğiz. Ferrobor tesisimizin önemli bir özelliği daha var. O da yatırımımız aynı zamanda teknoloji transferini de içeriyor. İnşallah ilerleyen zamanlarda buradan elde ettiğimiz tecrübelerle bu teknolojinin yerlileşmesinde de önemli adımlar atacağımıza inanıyorum.” dedi.
www.insaattedarik.com.tr 47
48 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 Dünya Devi Macaristan’daki Yatırımında ’ni Seçti Dünya çapında başarılı projelere imza atan Yapı Merkezi, çok uluslu lüks araç ve motosiklet üretimindeki dev markalardan BMW Group’un Macaristan’da faaliyet gösterecek üretim tesislerinde inşaat projelerini üstlendi. Firmaya Avrupa kapılarının açıldığı proje kapsamında Yapı Merkezi, tesislerin Body Shop (TKB) ve Press Shop (TU) binalarının anahtar teslim yapım işlerini gerçekleştirecek. T OGG’un ‘Yeniliğe Yolculuk’ hedefinin çekirdeği olan ve aynı çatı altında topladığı fonksiyonları, akıllı ve çevreci özellikleriyle ‘Bir Fabrikadan Daha Fazlası’ olarak tanımlanan Gemlik Tesisi’nin üst yapı inşaatındaki başarılı ve hızlı çalışması Yapı Merkezi’ne Avrupa’da, global çapta yepyeni bir projenin kapılarını açtı. Yapı Merkezi’nin Üstlendiği Projenin Değeri 220 Milyon Euro Olacak Yapı Merkezi’nin TOGG üretim tesisindeki olağanüstü çalışma kalitesinden son derece etkilenen dünya devi BMW Group, Macaristan’ın Debrecen şehrinde faaliyet gösterecek olan araba üretim tesislerinin inşaası için Yapı Merkezi ile çalışmaya karar verdi. Çok uluslu lüks araç ve motosiklet üreticisi BMW Group ve Yapı Merkezi bu önemli projenin imzalarını 17 Ağustos YATIRIM HABERLERİ
www.insaattedarik.com.tr 49 2022 tarihinde Budapeşte’de gerçekleştirilen törenle attılar. Tören, Yapı Merkezi Holding CEO’su Aslan Uzun, Teklif Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Saatçi, Nitelikli Binalar Uygulama Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Demirer, Teklif Direktörü Erkut Karagöz ve Proje Koordinatörü Koray Karahasanoğlu’nun katılımıyla gerçekleşti. Yapı Merkezi’nden Bir “İlk” BMW Group’un Macaristan’da faaliyete geçecek olan araba üretim tesislerinin Body Shop (TKB) ve Press Shop (TU) binalarının anahtar teslim yapım işleri, Yapı Merkezi’nin bir Avrupa Birliği ülkesinde lüks segmentte dünyanın en büyük otomotiv devlerinden biri için üstlendiği bu proje, endüstriyel binalardaki tecrübesinin ve kalitesinin tescil simgesi olması açısından da ayrı bir önem de taşıyor. Projenin imza töreninde konuşan Yapı Merkezi Holding CEO’su Aslan Uzun bu projede yer almaktan gurur duyduklarını belirterek şunları aktardı: “Yapı Merkezi olarak bugüne kadar dünya çapında çok prestijli ve dev projelere imza attık. Her projede, hem çalışmalarımızın kalitesi hem de iş yapış şeklimizdeki titizlikle üstün başarı sergiledik. Bugün otomotiv sektöründe bir dünya devi olan BMW Group ile birlikte aynı projeye imza atmanın sevincini yaşıyoruz. Bu önemli gelişmede elbette yerli otomobilimiz TOGG’un olağanüstü özelliklerdeki üretim tesislerinin yapımında gösterdiğimiz başarının etkisi son derece büyük. TOGG Gemlik Tesisi’ndeki tecrübelerimizi bu yeni projede de konuşturacağız. BMW Group da TOGG’un üretim tesislerindeki kaliteli çalışmalarımızın farkını kendi üretim tesislerinde yaşayacak ve çok memnun kalacak.” dedi. 70 Bin m3 Beton Kullanılacak BMW Group’un Macaristan’da yapımına başlanacak olan araba üretim tesislerinin Body Shop (TKB) binasını 432 günde, Press Shop (TU) binasını ise 525 günde tamamlayacak olan Yapı Merkezi, anahtar teslim projelerin kaba, ince ve elektromekanik işlerini gerçekleştirecek. Projenin Yapı Merkezi tarafından üstlenilen her iki binasının yapımında yaklaşık 70 bin m3 beton, 7 bin m3 prekast beton ve imal edilecek 10 bin ton yapısal çelik kullanılacak. Yapı Merkezi 3 Kıtada 4.000 Km’nin Üzerinde Demiryolu İnşa Etti 1965 yılında kurulan Yapı Merkezi uluslararası arenalarda dev projelere imza atan bir Türk inşaat firması olarak taşımacılık, altyapı ve genel müteahhitlik alanlarında global öncü oldu. 2021 yılı sonu itibariyle 3 kıtada 4.000 kilometrenin üzerinde demiryolu ve 63 raylı sistem projesini başarıyla tamamlayan firma, dünyada günde 3,5 milyondan fazla yolcunun güvenle taşınmasını sağlıyor. Yapı Merkezi, 2016 yılında Asya ve Avrupa kıtalarını deniz tabanının altından karayolu tüneli ile birleştiren Avrasya Tüneli Projesi’ni tamamladı. Yapı Merkezi liderliğindeki Ortak Girişim’in 2017 yılında ihalesini aldığı, dünyanın en uzun (2.023m) orta açıklıklı asma köprüsü olan 1915Çanakkale Köprüsü ise teslim tarihinden 18 ay önce tamamlanarak 18 Mart 2022 yılında hizmete açıldı. Yapı Merkezi’nin, Tanzanya, Etiyopya, Senegal, Zambiya, Cezayir, Fas ve Sudan gibi diğer Afrika ülkelerinde de devam eden ve tamamlanmış ulaşım projelerinde imzası bulunuyor. 19.000’den fazla çalışanıyla Yapı Merkezi, aranan ve güven duyulan bir “dünya markası” olma vasfını gittikçe pekiştirmeyi, Türkiye’nin ve dünyanın bayındırlık tarihindeki seçkin konumunu sürdürmeyi hedefliyor. Engineering News-Record - ENR tarafından her yıl belirlenen TOP 250 Global Müteahhitler Listesi’nde 2021’de 68. sırada yer alan Yapı Merkezi, Raylı Sistemler-Toplu Taşıma Listesi’nde de 9. sırada yer aldı.
50 inşaattedarik Kasım - Aralık 2022 İzmir'in En Büyük Kentsel Dönüşüm Projesi İ zmir’in en büyük kentsel dönüşüm projesi unvanını taşıyacak Forum Göztepe’yi yaşama geçiren Turkmall’un Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet Altunhan, mevcut proje sahası içindeki 200 milyonluk yeni yatırımın müjdesini verdi. Forum Göztepe olarak gerçekleştirdikleri bu ek yatırımla birlikte 7 bin metrekarelik inşaat alanını paylaşımsız olarak proje yaşam alanına dahil ettiklerini kaydeden Altunhan, “Toplam 2,5 milyarlık yatırım tutarına ek olarak, girdiğimiz ihale sonucunda proje sahası içinde bulunan ve kamuya ait 3 parseli de projeye dahil ettik. 70 konutun kendimize ait olmasını sağladık ayrıca inşaatın hemen başlayacağının garantisini de aldık. İhale aynı mahallede faaliyet gösteren Duraklar Yapı ve Turkmall arasında geçti. İhaleyi kazanan taraf Turkmall oldu” diye konuştu. Yönetim Kurulu Üyeleri Barış Öncü, Muhittin Coşkun ve Barış Er’de, yeni yatırımla Forum Göztepe’nin daha da büyüdüğünü ve İzmir’e örnek bir proje sunmanın gururunu yaşadıklarını söyledi. Turkmall’dan Yeni Yatırım Hamlesi Alışveriş merkezi, rezidans, konut ve karma projeleriyle 30 yıldır ülkemizde ve dünyada 12 milyon metrekarelik proje inşa ederek toplamda 8 milyar dolardan fazla yatırım yapan ve sektörde 30 yılı geride bırakan Turkmall’un İzmir’e armağan ettiği Forum Göztepe, sosyal alanlar, alışveriş ve modern yaşamı bir arada sunacak örnek bir proje özelliği taşıyacak. Esentepe mahallesinde yaşama geçecek olan Forum Göztepe, meydanı, sokağı ve sosyal donatılarıyla yeni bir yaşam merkezi oluşturacak. İzmir’in ihtiyaçlarına cevap verecek, modern mimariye sahip ve sağlam zemin üzerinde kurulacak projede bin 450 konut olacak. Ticari alanlar, ofis alanları sosyalleşmeye olanak sağlayacak mekanlar, her daire için bir kapalı otopark gibi pek çok özelliği bir arada sunulacak. Forum Göztepe, hem çevre yoluna hem de metroya ve sahile yakın bir konumda olmasıyla ulaşım avantajı da sunacak. YATIRIM HABERLERİ