ไซเบอร์

ใช้มอื ถือหรือแทบ็ เลต็ ใหถ้ ูกกาละเทศะ

เมอ่ื มือถือหรอื แท็บเลต็ กลายเปน็ อปุ กรณส์ �ำคญั ในชวี ติ ประจ�ำวัน หลาย
คนก็หยิบใช้กันทุกที่ทุกเวลา ตั้งแต่ตื่นนอน เข้าห้องน้�ำ ทานข้าว ดูโทรทัศน์
น่ังรถเมล์รถไฟฟ้าก็แชทหรือเล่น Facebook ได้ตลอดเวลา ถ่ายรูปทุกทีท่ีมี
โอกาส บางทีขับรถก็ยงั จะเลน่ ไดอ้ ีก ซึ่งบางอย่างกไ็ ม่เหมาะสม เราควรเรียน
รู้ที่จะใช้อุปกรณ์เหล่านี้แต่พอดีเพื่อไม่ให้มีปัญหาในชีวิตประจ�ำวัน โดยพอจะ
แนะน�ำได้ดังนี้

ปิดโทรศัพท์ขณะอยู่ในโรงภาพยนตร์ แม้ว่าจะปิดเสียงกไ็ ม่ควรใช้งาน
ใดๆ ในขณะอยใู่ นโรงดว้ ย เน่ืองจากแสงไฟจากโทรศัพท์จะรบกวนผู้อื่นท่ี
ก�ำลงั ชมภาพยนตร์

แชทกบั คนไกลให้นอ้ ยลง พูดคุยกับคนใกล้ใหม้ ากขึน้ ไม่ใชก่ ลับกนั เช่น
นัดเพอ่ื นมาทานอาหารด้วยกนั แต่ไม่คยุ กบั คนรอบข้าง กม้ หนา้ ก้มตา
คุยกับคนไกลเสยี อยา่ งน้ัน

หลายคนคงแชะกอ่ นทานอาหาร แคร่ ูปสองรูปคงไมม่ ใี ครว่า (ถา้ ไม่ได้
เคร่งเรื่องมารยาทมากมาย) แตถ่ ้าถา่ ยแล้วถา่ ยอกี ถ่ายมุมน้ันมมุ น้ี
ถ่ายเดย่ี ว ถ่ายคู่ ถา่ ยรปู หมู่ ถา่ ยไม่รจู้ กั เสร็จ ก็อาจโดนตำ� หนิจาก
ผู้รว่ มโต๊ะอาหารได้

200

9ระวังผลกระทบทางสังคมและวฒั นธรรม CHAPTER

ขณะใชง้ านในสถานที่สาธารณะไมค่ วรเปิดเสยี งดงั ถ้าจ�ำเปน็ ควรใช้หฟู งั
เพอ่ื ไมใ่ ห้รบกวนผ้อู นื่

คอยสังเกตส่งิ รอบขา้ งตัว บางคนพอคยุ โทรศัพทห์ รอื แชท กจ็ ะไมส่ นใจ
สภาพแวดลอ้ มเลย บางทมี มี จิ ฉาชีพเขา้ มาฉกชิงกระเปา๋ หรอื โทรศัพท์ก็
เป็นข่าวบ่อยคร้งั บางครง้ั กอ็ าจท�ำใหเ้ กิดอบุ ตั ิเหตุเนอ่ื งจากมัวแตจ่ ม้ิ
หนา้ จอไปเดนิ ไปไม่ดทู าง บางทกี เ็ ดนิ ชา้ เพราะมัวแต่แชท สร้างความ
รำ� คาญใหค้ นรอบข้างได้

ระหวา่ งยืนบนรถเมลไ์ มค่ วรหยิบโทรศพั ท์ออกมาเลน่ เพราะอาจเบรค
กะทนั หันทำ� ให้เซลม้ จนเกดิ อบุ ตั ิเหตไุ ด้ ยิง่ ผ้หู ญิงใสส่ น้ สงู พอเซกอ็ าจไป
เหยียบเท้าคนขา้ งๆ ให้บาดหมางใจกนั ได้ บางรายถอื ของมือนึง อกี มอื นึง
ก็ถือโทรศัพท์ พอมอื ไมว่ ่างกย็ นื พงิ เสาบา้ ง ขอบเกา้ อบ้ี ้าง ลกั ษณะนอ้ี าจ
ไปรบกวนผ้รู ่วมทางทต่ี ้องการจบั เสาหรือไปพงิ เบียดกบั คนทน่ี ่ังอยกู่ ็ได้

ขบั รถอยู่กไ็ ม่ควรจะใชง้ านโทรศัพท์เลยไม่ว่าจะท�ำอะไร ยกเว้นจำ� เปน็ ต้อง
โทรออกก็ใหใ้ ชห้ ูฟังสมอลทอลก์ จะให้ดจี อดรถโทรเลยดกี วา่ ไหนจะต้อง
สไลดห์ น้าจอ ใส่รหสั ผ่าน กดแอพโทรศพั ท์ กดหาเบอร์โทร กดโทรออก
กม้ ๆ เงยๆ ไม่มสี มาธกิ เ็ กิดอุบัติเหตุไดง้ ่ายๆ

201

ปั ญหาเก่ียวกับเกมออนไลน์

หลายคนแบง่ เวลาไมไ่ ด้ พอตดิ เกมออนไลนก์ เ็ ลน่ ทงั้ วนั ไมท่ �ำอยา่ งอนื่
ปญั หานม้ี กั เกดิ กบั เดก็ ๆ ทยี่ งั ไมม่ วี ฒุ ภิ าวะ ซงึ่ นอกจากจะเสยี เวลา เสยี การ
เรยี น แลว้ บางคนอาจเสยี เงนิ คา่ เลน่ หรอื ซอ้ื ไอเทม็ ในเกมอกี ดว้ ย แตก่ อ่ นจะ
มีข่าวเด็กติดเกมออนไลน์ในคอมพิวเตอร์ แต่ปัจจุบันเร่ิมมาถึงมือถือและ
แท็บเล็ตแล้ว ที่เป็นข่าวโด่งดังก็ได้แก่ คุ้กกี้รัน ท่ีผู้ปกครองหลายคนต้อง
ลมจับมาแล้วเม่ือเห็นบิลค่าโทรศัพท์ โดนเก็บค่าบริการซื้อไอเท็มจากเกม
ต้งั แตห่ ลกั พนั ไปจนถึงหลักแสน

หลายคนคงจะผูกเบอร์โทรศพั ทก์ ับบตั รเครดิตเพอื่ ซือ้ แอพ สตกิ เกอร์
หรอื ไอเทม็ ในเกม บางบรกิ ารสามารถซอื้ โดยช�ำระพรอ้ มคา่ ใชจ้ า่ ยรายเดอื น
ไดเ้ ลย เมอื่ บตุ รหลานนำ� โทรศพั ทไ์ ปเลน่ ดว้ ยความเปน็ เดก็ กม็ กั กดไปเรอื่ ย
อ่านออกบา้ ง ไม่ออกบา้ ง ไมไ่ ด้อ่านบา้ ง พอเล่นเกมออนไลน์ดว้ ยความท่ี
อยากเล่นต่อ หรือซื้อไอเท็มอัพเกรดอวดกัน ท�ำให้มีข่าวเด็กเล่นโทรศัพท์
หรือแทบ็ เล็ตจนเสียเงนิ มากมายอยู่เป็นประจ�ำ (ดเู พม่ิ เกยี่ วกบั วิธปี ้องกัน
ไดใ้ นหนา้ 128)

202

9ระวังผลกระทบทางสังคมและวัฒนธรรม CHAPTER

iOS

ตงั้ ใหด้ ไู ดเ้ ฉพาะเนอื้ หาท่เี รทเหมาะสมกบั อายุ

ระบบปอ้ งกนั ใน iOS ไดเ้ พม่ิ ระบบปอ้ งกนั การเขา้ ชมวดิ โี อใน YouTube หรอื
การดาวน์โหลดวิดีโอผ่าน iTunes Store, บล็อคเว็บไซต์อนาจาร รวมถึงเกม
หรอื แอพต่างๆ ส�ำหรบั บุตรหลานของคุณ ด้วยการกำ� หนดเรทอายขุ องผู้ใช้งาน
ส�ำหรับบตุ รหลานของคุณเอง โดยผูป้ กครองควรดูแลอย่างใกล้ชิด โดยท�ำดงั น้ี

1 ไปที่ Settings4General4Restrictions (การต้ังคา่ 4ทัว่ ไป4
การจ�ำกดั ) แลว้ แตะ Enable Restrictions (เปดิ ใชง้ านการจำ� กัด)

2 ตงั้ รหสั ผ่านเปน็ ตวั เลข 4 ตัว (ไมจ่ �ำเปน็ ตอ้ งใช้รหัสเดียวกับท่ใี ช้ปลดล็อค
เครือ่ งแต่จะตงั้ ซ�้ำกันกไ็ ด้) แลว้ ยืนยันรหสั ผ่านอกี ครง้ั

3 จะเห็นว่าแอพหลกั ถกู เปดิ ใชง้ านไวท้ กุ ตวั แตะปุ่มปดิ การใช้งานแต่ละแอพ
ได้ตามต้องการ

เม่ือเลอ่ื นลงไปด้านล่างทีห่ วั ขอ้ ALLOWED CONTENT จะสามารถก�ำหนด
เรทอายทุ ใ่ี หเ้ ปดิ ดเู นอ้ื หาในรปู แบบตา่ งๆได้ เชน่ เรทอายขุ องแอพทใี่ หด้ าวนโ์ หลด,
เรทอายุท่เี ขา้ ดูเวบ็ ไซตต์ ่างๆ เป็นตน้

ยกเลิกการ
บลอ็ คเนอ้ื หา

ตั้งเรทให้เปดิ ดูไดเ้ ฉพาะ ตวั อย่างเช่น อนุญาต เม่ือจะยกเลิก
เวบ็ ไซต์ทเ่ี หมาะกบั อายุ ใหด้ หู นังได้เฉพาะท่ี การก�ำหนดเรทอายุ
เหมาะสมกับผทู้ ่ีอายุ ในการเข้าดูเนื้อหา
ตำ่� กว่า 13 ปี เป็นตน้ ตา่ งๆ ใหแ้ ตะ Disable
Restrictions (ปดิ ใช้
ตงั้ ให้ตอ้ งใสร่ หสั ผา่ น Apple ID ขณะซื้อ การจ�ำกัด) จากน้ัน
ไอเทม็ บนแอพ โดยเลือกให้ถามรหัสผา่ น ก็กรอกรหัสผ่านท่ีต้ัง
ใหมห่ ากหยุดใชน้ านเกนิ ที่ก�ำหนด ไวอ้ ีกที

203

ผในู ้ปเรก่ือคงรกอางรกใับช้ อกินารเทดอูแรล์เผนู ้เ็ตยาว์

การท�ำความเข้าใจและข้อตกลงร่วมกนั ว่าใหใ้ ชง้ านไดร้ ะดบั ไหน เวลาใด
หลงั เลกิ เรยี น งดเวน้ ชว่ งสอบ เป็นตน้

ผู้ปกครองก็ตอ้ งเล่นเน็ตเป็นด้วยในระดับหน่งึ จึงจะคุยกบั ลกู หลานได้
ไม่ตกยคุ รเู้ ทา่ ทันกัน เกดิ ปัญหาจะได้แกไ้ ขทัน

เปิดใจใหก้ ว้าง เขา้ ใจโลกยุคใหม่ทเ่ี ปลย่ี นแปลง มีทศั นคติทด่ี ีกบั โลก
สมัยใหม่ อย่าใชป้ ระสบการณ์ของตวั เองมาตดั สนิ แตใ่ หใ้ ชเ้ พอื่ ประสาน
ความคิดและแนะนำ� ผ้เู ยาว์

รับฟงั และแลกเปลีย่ นความรูแ้ ละมุมมองกับผ้เู ยาว์ หดั ใชเ้ หตผุ ลอธิบาย
วา่ ทำ� ไมควรหรอื ไม่ควรท�ำอะไร เพราะอะไร แทนการบงั คบั ซง่ึ ขอ้ สรุปที่
ได้อาจตา่ งกนั และอาจเปลยี่ นแปลงไดต้ ามเทคโนโลยแี ละสถานการณท์ ่ี
เปล่ียนไป

บางเรือ่ งยังคงต้องกวดขนั ใหผ้ เู้ ยาว์มวี ินัยในระดับหนง่ึ เช่น การใชเ้ วลา
ออนไลน์ แบง่ อยา่ งไรไมเ่ สยี การเรียนหรอื เสยี ความสมั พันธ์ในครอบครวั
หรือในสังคมจรงิ ไป

คอยตรวจสอบการใช้งาน เรยี นรูเ้ กีย่ วกบั การจำ� กดั การใช้งานบางอยา่ ง
เพื่อป้องกันบตุ รหลานจากเนอ้ื หาทีไ่ ม่เหมาะสม
เช่น ตัง้ ใหโ้ หลดไดเ้ ฉพาะแอพที่เรทอายไุ มเ่ กิน
18 ป,ี ปอ้ งกันการซื้อสตกิ เกอร์ หรอื ไอเท็มใน
เกม จนเกดิ ค่าใชจ้ า่ ยท่ีไมจ่ �ำเป็น เป็นต้น

ส�ำหรบั การใชง้ านบนคอมพวิ เตอร์หรือโนต้ บุ๊ค
ไมค่ วรวางเคร่ืองในทีม่ ิดชิดหรืออยใู่ นหอ้ งลูก
ให้วางในพ้นื ที่ส่วนรวมทีส่ ามารถดูแลได้ท่ัวถึง

แนะน�ำเรอื่ งการนดั พบและเช่อื ถือตัวตนของ
บคุ คลในอนิ เทอร์เนต็ ให้ใช้ความระมัดระวังให้
มาก อาจเจอมจิ ฉาชีพหลอกได้

204

9ระวังผลกระทบทางสังคมและวฒั นธรรม CHAPTER

ปัญหาจากการใช้อุปกรณส์ ่อื สารในสงั คม

ปัญหาขาดปฏิสัมพนั ธก์ ับคนรอบข้างทีใ่ กลช้ ดิ แตค่ นุ้ เคยกับคนบนโลก
ออนไลน์มากกวา่ บางทีถงึ ข้นั แยกไม่ออกว่าอะไรจรงิ หรือควรเชื่อกวา่ กนั

ความเคยชินและทศั นคตแิ บบ “คุยไดท้ ุกทีแ่ ละทันทใี นทกุ สถานการณ”์
โดยไม่คำ� นึงถงึ กาละเทศะ เช่น คยุ โทรศพั ทห์ รือแชทในโรงหนัง ห้องเรยี น
แชร์ข้อมลู กจิ กรรมสว่ นตัวทุกอย่างโดยไม่เกรงใจวา่ คนอื่นท่เี ก่ยี วขอ้ งจะได้
รบั ผลกระทบอย่างไร

การใช้ภาษา กรยิ า ท่าทาง การรู้จกั กาละเทศะ และวฒั นธรรมอันดีงาม
อืน่ ๆ ของไทย ทถ่ี ูกละเลยไปพร้อมๆ กบั การออนไลนต์ ลอดเวลา และการ
สอ่ื สารผา่ น Social media เกิดภาษาวบิ ัติ ส�ำนวนแปลกๆ การเขียนย่อ
เชน่ “สวัสดคี รบั ” เหลือ “ดคี ับ” หรอื “ดีครัช” เป็นตน้

โรคไซเบอรก์ บั วัฒนธรรมไทย

โรคไซเบอร์เป็นการหลงใหลไปกับเทคโนโลยีจนเกินขอบเขต ไม่ใช่เฉพาะเด็ก
วยั ตา่ งๆ ยงั มผี ใู้ หญไ่ ปจนถงึ ผสู้ งู อายหุ ลายทา่ นทเ่ี ปน็ โรคนเ้ี ชน่ กนั ซงึ่ ถา้ อาการหนกั
มากอาจทำ� ลายวัฒนธรรมที่ดีงามของไทยได้ ในการใช้งานเทคโนโลยีโดยเฉพาะบน
โทรศัพทม์ ือถือและแท็บเล็ตกจ็ ะมขี อ้ ควรระวงั เพื่อรกั ษาวฒั นธรรมไทยดังนี้

กาละเทศะ-กาลเวลา-สถานที่ ใชง้ านให้ถูกที่ ถกู เวลา ถูกสถานการณ์
ไม่ใชท่ ุกท่ี ทุกเวลา ทกุ สถานการณ์

กริ ิยาท่าทาง ขณะใช้งานอาจลืมตวั แสดงกริ ยิ าอาการทไี่ มเ่ หมาะสมในที่
สาธารณะ

ภาษาพูด ใช้ค�ำแสลง ผิดเพย้ี น พดู ไทยคำ� องั กฤษค�ำ คำ� หยาบ ดา่ ทอ
ในท่ีชุมชน

ภาษาเขยี นหรอื แชท โดยพิมพค์ �ำผดิ ทั้งท่ีต้ังใจและไมต่ ง้ั ใจ อาจติดเป็น
นสิ ัย หรืออาจท�ำใหค้ นอ่านเข้าใจไปว่าเขยี นถกู ได้

ภาพ เดี๋ยวนถ้ี ่ายภาพแลว้ แชรไ์ ดง้ ่าย ใหร้ ะวังการละเมดิ สิทธผ์ิ ้อู ่ืน หรือ
ถา่ ยแลว้ สง่ ตอ่ ภาพไมเ่ หมาะสม หรอื ภาพทีส่ ง่ ผลกระทบตอ่ คนในภาพและ
ผทู้ เ่ี กี่ยวข้อง

205

อธบิ ายคำ� ศพั ท์

เน่อื งจากในหนังสือเล่มน้จี ะมีการใชท้ งั้ คำ� ศพั ท์เฉพาะ ค�ำยอ่ และค�ำทใ่ี ชก้ นั ใน
ภาษาพูด ซึ่งจะรวบรวมมาแสดงความหมายไว้ดังนี้

เน็ต มาจากคำ� วา่ อนิ เทอรเ์ นต็ (Internet) หมายถงึ ระบบเครือขา่ ย
ขนาดใหญท่ เี่ ชือ่ มโยงกนั ท่ัวโลก เม่อื อุปกรณ์ต่างๆ เชือ่ มต่อเข้ามาใน
ระบบเครอื ขา่ ยอินเทอรเ์ น็ตกจ็ ะสามารถสอ่ื สารกันได้จากทกุ มมุ โลก
ผา่ นโปรแกรมหรอื แอพต่างๆ

เน็ตซิม หมายถึง ซมิ (SIM Card ของระบบโทรศัพท์มือถอื ) ท่สี มัคร
แพก็ เกจอินเทอร์เนต็ จากผ้ใู ห้บริการ เมอ่ื น�ำมาใสใ่ นอุปกรณ์ก็จะเชือ่ มต่อ
อินเทอร์เนต็ ได้แบบ 4G/3G/EDGE

เน็ตมือถือ (Mobile Internet) หมายถึง การเชอ่ื มตอ่ อนิ เทอรเ์ น็ตบน
อุปกรณพ์ กพาต่างๆ ไม่วา่ จะต่อผ่านเน็ตซิมหรือผา่ น Wi-Fi

Data Roaming คือ การใช้บรกิ ารอนิ เทอรเ์ นต็ ข้ามเครอื ขา่ ย ซึ่งจะใช้
เมอ่ื ไปต่างประเทศ โดยมคี า่ บริการแตกตา่ งกนั ไปในแตล่ ะประเทศและ
แตล่ ะผู้ใหบ้ ริการ ถ้าไปต่างประเทศแล้วไม่ต้องการใช้กค็ วรปิด Data
Roaming ปอ้ งกนั การเสียเงินมหาศาลโดยไม่ต้ังใจ

Mobile Internet Device (MID) หมายถงึ
อปุ กรณ์พกพาทเ่ี ชือ่ มต่ออนิ เทอร์เนต็ ได้ เชน่
สมาร์ทโฟน และแทบ็ เล็ตต่างๆ

อุปกรณ์พกพา หมายถึงอุปกรณ์ทีพ่ กพาไป
ไหนมาไหนด้วยได้อยา่ งสะดวก เช่น โทรศัพท์มอื ถอื , แท็บเลต็ , นาฬกิ า
อัจฉริยะ เปน็ ตน้

สมาร์ทโฟน (Smart phone) หมายถงึ โทรศัพท์มอื ถือท่ที ำ� ได้มากกวา่
โทรออกและรับสาย สามารถเช่อื มต่ออนิ เทอรเ์ น็ต และตดิ ต้งั แอพเพม่ิ เพอ่ื
ท�ำงานสารพดั รปู แบบได้

แท็บเล็ต (Tablet) หมายถงึ อุปกรณ์ท่ีคลา้ ยกับสมาร์ทโฟน แตม่ ขี นาด
ใหญ่กวา่ บางรนุ่ สามารถใสซ่ มิ เพ่ือใช้งานโทรศพั ท์ บางรนุ่ ใส่ซิมได้แต่
ใชง้ านโทรศพั ทไ์ มไ่ ดก้ ม็ ี บางรนุ่ กไ็ มส่ ามารถใส่ซมิ ไดเ้ ลย ต้องต่อเน็ตโดย
ผ่าน Wi-Fi เทา่ นัน้

206

9ระวงั ผลกระทบทางสงั คมและวฒั นธรรม CHAPTER

เว็บ เป็นคำ� เรยี กย่อๆ มาจากค�ำวา่ เว็บไซต์ (Web site) ภายในเวบ็ ไซต์
จะประกอบด้วยหน้าเวบ็ เพจหลายๆ หนา้ ท่มี ีข้อมูลตา่ งๆ การเขา้ ไปที่
เวบ็ ไซตจ์ ะต้องระบทุ ่ีอยเู่ ว็บหรือ URL ให้ถกู ต้องก่อน

ระบบปฏิบัติการ (Operating Systems หรือ OS) หรือเรยี ก
อีกอยา่ งหนึ่งว่า เฟริ ์มแวร์ ในโทรศัพท์มอื ถอื และแท็บเล็ตจะมีระบบ
ปฏบิ ตั กิ ารท�ำหน้าท่ีบริหาร จดั การ และควบคุมการทำ� งานของชิน้ สว่ น
ฮารด์ แวร์ในเครือ่ ง โดยจะติดต่อกบั ผ้ใู ช้ผ่านทางอินเทอรเ์ ฟส (User
Interface (UI) หนา้ จอการท�ำงานที่ใหผ้ ูใ้ ช้สามารถสง่ั งานเครือ่ งดว้ ย
ค�ำสง่ั ต่างๆ) ที่แตกต่างกนั ไปในเครื่องแตล่ ะรุ่น ท่นี ยิ มใชก้ นั ในอุปกรณ์
พกพาก็ได้แก่ iOS ที่ใช้ใน iPhone/iPad, Android ทใ่ี ชใ้ นอปุ กรณ์ทว่ั ไป
เชน่ Samsung/HTC/LG เป็นตน้ , Windows Phone ท่ีใชใ้ น NOKIA

แอพ เปน็ เรียกยอ่ ๆ ของคำ� ว่า แอพพลิเคช่ัน (Application) ทำ� หน้าท่ี
แบบเดียวกับโปรแกรมบนเครือ่ งคอมพวิ เตอร์ แตแ่ อพพลเิ คชั่นนี้จะใช้
เรยี กโปรแกรมที่ท�ำงานบนอุปกรณ์พกพาต่างๆ ในระบบปฏบิ ัตกิ าร iOS,
Android, Windows Phone, Symbian รวมถึงโปรแกรมบางประเภทของ
เครือ่ งทีใ่ ช้ Windows 8 หรอื เคร่อื งแมคของ Apple ด้วย

โพสต์ เป็นการเขยี นข้อความ ใส่รปู ภาพ คลปิ วิดโี อ หรืออ่นื ๆ ไวบ้ น
อินเทอรเ์ น็ต ให้ผ้อู น่ื ไดร้ ับรู้

แชท (Chat) เปน็ การพดู คุยสนทนากนั บนอินเทอรเ์ น็ตผ่านโปรแกรม
หรอื แอพพลิเคชนั่ ตา่ งๆ

ออนไลน์ การกระทำ� ต่างๆ ท่ีท�ำผ่านอินเทอร์เน็ต เชน่ เกมออนไลน์
ก็จะหมายถึงเกมที่เลน่ ผ่านอินเทอร์เนต็

เมล์ คำ� เรียกยอ่ ๆ มาจากคำ� ว่า อีเมล์ เป็นการสง่ จดหมายถึงกันบน
อินเทอรเ์ นต็ โดยผ้สู ง่ และผูร้ ับจะต้องมีอีเมลแ์ อดเดรสส�ำหรับตดิ ต่อกัน

โซเชียลเน็ตเวิร์ก (Social Network) สังคมออนไลนท์ ผี่ ู้คนมารวมตัว
กันบนอนิ เทอร์เนต็ ผ่านโปรแกรมหรือแอพตา่ งๆ เชน่ Facebook,
Twitter, Instragram

207

คลาวด์ (Cloud) เซิรฟ์ เวอร์ของผใู้ หบ้ รกิ ารบนอินเทอร์เน็ต ซ่งึ กระจาย
อยู่ตามท่ตี ่างๆ ท่วั โลก จะให้พนื้ ท่กี บั ผใู้ ชเ้ พอื่ เก็บข้อมลู ตา่ งๆไว้บนเนต็ แล้ว
ดึงมาใช้งานไดใ้ นทกุ อุปกรณแ์ ละทกุ เวลา

แบ็คอัพ (Backup) บนั ทึกข้อมลู ต่างๆ โดยการเกบ็ สำ� รองไวใ้ นเครอ่ื ง
คอมพิวเตอร์หรือบนอนิ เทอรเ์ นต็ (Cloud)

รีสโตร์ (Restore) นำ� ขอ้ มลู ทีแ่ บ็คอพั ไวม้ าใส่ในอปุ กรณใ์ หใ้ ชง้ านต่อได้
อยา่ งรวดเรว็

แฮก (Hack) หมายถึง การเจาะระบบ หรือหลอกลวงดว้ ยวิธีการตา่ งๆ
เพื่อใหไ้ ด้มาซ่ึงขอ้ มลู ส่วนตวั ของเหย่อื แลว้ นำ� ไปใช้กระทำ� การต่างๆ เพือ่
ผลประโยชนข์ องแฮกเกอร์ (Hacker ผูเ้ จาะระบบ)

ไวรัส (Virus) โปรแกรมทเี่ ขา้ มาทำ� งานเพือ่ สรา้ งความเสียหายใหก้ ับ
อุปกรณ์ และมกั แพร่กระจายต่อเพอ่ื สง่ ผลกระทบในวงกวา้ ง

โทรจัน (Trojan) โปรแกรมหรอื แอพม่งุ รา้ ยโดยหลอกใหเ้ จา้ ของตดิ ตั้ง
แล้วลบั หลังคอยดกั จับขอ้ มูลหรอื ท�ำลายข้อมลู เครื่อง

มัลแวร์ (Malware) โปรแกรมที่มจี ุดประสงค์รา้ ยต่อเคร่ือง ไมว่ า่ จะ
แอบแฝงเขา้ มาดว้ ยวิธไี หนหรอื มกี ารท�ำงานอยา่ งไร

ฟิ ชช่ิง (Phishing) การหลอกโดยใชเ้ หยื่อล่อ (เปรยี บกบั การตกปลา
(Fishing)) ให้ไปท่ีหนา้ เว็บปลอมแล้วกรอกชือ่ และรหัสผ่านของบริการ
ต่างๆ แล้วดักจบั เอาไป

ฟาร์มม่ิง (Pharming) เปน็ การท่แี ฮกเกอรโ์ จมตเี ซริ ฟ์ เวอร์ของเว็บหรือ
ผใู้ ห้บรกิ ารอินเทอร์เน็ต โดยเปลีย่ นค่าทีเ่ ซิร์ฟเวอร์ให้ส่งผูท้ เ่ี ขา้ เว็บนัน้ ดว้ ย
URL ปกตไิ ปยังหนา้ เวบ็ ปลอม

iTunes เปน็ โปรแกรมท่ตี ิดตงั้ ในคอมพวิ เตอรเ์ พ่ือเชอื่ มตอ่ กับอปุ กรณ์ iOS
เพอ่ื ซิงคข์ อ้ มลู ตา่ งๆ รวมถึงแบค็ อพั และรีสโตร์ข้อมลู ด้วย

เจลเบรค (Jailbreak) การดัดแปลงระบบปฏบิ ตั กิ าร iOS เพื่อติดตงั้
แอพทไ่ี มม่ ีใน App Store หรอื แอพเสยี เงินแบบฟรๆี เปลย่ี นธีม (หน้าตา
การใช้งาน) หรอื ทำ� เพ่ือเกบ็ คา่ เฉพาะส�ำหรับดาวนเ์ กรดเวอร์ชัน่ ของ
ระบบปฏิบตั กิ าร

รูท (Root) เป็นการดัดแปลงระบบปฏบิ ัตกิ าร Android เช่น เพ่อื ตดิ ต้ัง
แอพทไ่ี ม่มีใน Play Store, เปลี่ยนธีม เปน็ ต้น

208

Cyberคมู ือ

Security
สําหรบั ประชาชน

 ท่องเวบ็ ก็โดนเก็บข้อมูลไม่รู้ตวั
 ซ่อนขอ้ มูลในเครื่อง
 ระวงั ขอ้ มูลอัพขึน้ Cloud ไมร่ ู้ตัว
 เปิ ดเผยเรอ่ื งส่วนตวั แค่ไหนให้พอดี
 ปิ ดการแจง้ เตอื นจากเกมใน LINE
 แอคเคาท์ถกู แฮกหรือขโมยไป ทาํ ไงด?ี
 ตัง้ รหัสผ่านอยา่ งไรใหป้ ลอดภัย?
 เครอื่ งหายจะลบข้อมูลในเครื่องอย่างไร
 ตัง้ รหสั ผ่านลอ็ คอุ ปกรณ์แบบออนไลน์
 แสดงความเป็นเจา้ ของแม้เคร่ืองหาย
 ป้องกนั ไม่ใหเ้ ด็กซือ้ ไอเท็มในเกม
 ตามหามือถอื หรอื แทบ็ เลต็ ท่หี ายไป
 แจ้งตําแหนง่ ปัจจุ บนั ขอความช่วยเหลือ
 ระวงั หนา้ เว็บหลอกลวง
 ใช้ Wi-Fi สาธารณะฟรตี อ้ งระวงั