ห น่ ว ย ก า ร เ รี ย น รู้ ที่ เพศวิถี ศึกษา
1 เพศวิถีศึกษา และบุคคลที่มีสิทธิที่จะได้รับการเรียนรู้เรื่องเพศ 2 เพศวิถี และพฤติกรรมทางเพศ 3 ทักษะในการป้องกันและแก้ปัญหาเรื่องเพศและครอบครัว สาระการเรียนรู้
เพศวิถีศึกษา
UNESCO ได้ให้ค าจ ากัดความของ เพศวิถีศึกษาว่า หมายถึง “การเรียนการสอนเกี่ยวกับเรื่องเพศ และ ความสัมพันธ์ที่เหมาะสมกับวัยของผู้เรียน และบริบททางวัฒนธรรม โดยการให้ความรู้ที่ ถูกต้องชัดเจน ข้อมูลที่ปราศจากการตัดสิน คุณค่าบนพื้นฐานของวิทยาศาสตร์”
ตามพรบ.การป้องกันและแก้ไขปัญหา การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ. 2559 หมายถึง “กระบวนการเรียนรู้ในเรื่องเพศที่ครอบคลุมถึง พัฒนาการในแต่ละช่วงวัย การมีสัมพันธภาพกับผู้อื่น การพัฒนาทักษะส่วนบุคคล พฤติกรรมทางเพศ สุขภาวะทางเพศ และมิติทางสังคม และวัฒนธรรมที่ส่งผล กระทบต่อเรื่องเพศ รวมทั้งสิทธิการรับรู้ข้อมูลข่าวสารและ ความรู้เกี่ยวกับอนามัยการเจริญพันธุ์ที่ให้ความส าคัญกับ ความหลากหลายและความเสมอภาคทางเพศ”
บุคคลที่มีสิทธิที่ จะ ได้รับกา ร เ รียนรู้เ รื่องเพศ
ยูเนสโก ระบุว่าเด็กและเยาวชนจ าเป็นและมี สิทธิที่จะได้รับการเรียนรู้เรื่อง เพศวิถีศึกษาให้เหมาะสม กับกลุ่มอายุต่าง ๆ 4 กลุ่ม ดังนี้
สหประชาชาติ United Nations (UN) “วัยรุ ่นมีสิทธิที ่จะเข้าถึงข้อมูลที ่จ าเป็นต ่อสุขภาพและพัฒนาการ และเอื้อต่อการมีส่วนร่วมอย่างเหมาะสมในสังคม บรรดารัฐภาคีต ่าง ๆ จึงต้องท าให้แน ่ใจว ่าวัยรุ ่นทั้งหญิงและชาย ทั้งในและนอกโรงเรียนจะไม่ถูกปิดกั้นการเข้าถึงข้อมูล และจะได้รับ ข้อมูลที ่ถูกต้องเหมาะสมในการดูแลสุขภาพและพัฒนาการ ของพวกเขา พร้อมทั้งมีพฤติกรรมที่ดีต่อสุขภาพได้อย่างไร ซึ่งควรรวมถึงข้อมูลเกี่ยวกับการใช้และการเสพบุหรี่ แอลกอฮอล์ และ สารอื ่น ๆ พฤติกรรมทางสังคมและทางเพศที ่ปลอดภัยและ การเคารพผู้อื่น โภชนาการและการออกก าลังกาย”
อ ง ค์ กา รอ น า มัยโ ล ก World Health Organization (WHO) จากการวิจัยโดยองค์การอนามัยโลก ผลการให้การศึกษาเรื่อง เพศวิถีศึกษาที่เน้นเรื่องการน าไปปฏิบัติได้เหมาะสมถูกต้อง ในหลายประเทศทั ่วโลกพบผลใกล้เคียงกันว่า ทุกคนมีสิทธิ เท่าเทียมกันในการรับรู้เรื่องเพศ
ประเทศไทย มีพระราชบัญญัติการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ใน วัยรุ ่น พ.ศ. 2559 ที ่ระบุในมาตรา 6 ที ่นักเรียนมีสิทธิที ่จะ ได้รับการจัดการเรียนการสอนเรื่องเพศวิถีศึกษาให้เหมาะสม กับวัย พัฒนาผู้สอนใหม่มีความสามารถในการให้ค าปรึกษา เกี ่ยวกับเรื ่องเพศวิถีศึกษาและจัดให้มีระบบบริการดูแล ช่วยเหลือ และคุ้มครองอย่างเหมาะสม
สรุปเพศวิถีศึกษา และบุคคลที่มีสิทธิที่ จะได้รับการเรียนรู้เรื่องเพศ บุคคลที่มีสิทธิที่จะ ได้รับการเรียนรู้เรื่องเพศ ความหมายของ เพศวิถีศึกษา ยูเนสโก สหประชาชาติ (UN) พรบ. การป้องกัน และแก้ไขปัญหา การตั้งครรภ์ใน วัยรุ่น พ.ศ. 2559 ตามยูเนสโก ตาม พรบ. การ ป้องกันและแก้ไข ปัญหาการตั้งครรภ์ ในวัยรุ่น พ.ศ. 2559 องค์การอนามัย โลก (WHO) การเรียนการสอน เกี่ยวกับเรื่องเพศ และความสัมพันธ์ที่ เหมาะสมกับ วัยของผู้เรียน กระบวนการเรียนรู้ใน เรื่องเพศที่ครอบคลุม ถึงพัฒนาการในแต่ละ ช่วงวัย ฯลฯ แบ่งเป็น 4 กลุ่มตามช่วงอายุ วัยรุ่นมีสิทธิที่จะเข้าถึง รัฐภาคีต้องจัดให้เหมาะสม ทุกคนมีสิทธิเท่าเทียมกันในการรับรู้เรื่องเพศ นักเรียนมีสิทธิที่จะได้รับการจัดการเรียน การสอนเรื่องเพศวิถีศึกษา ให้เหมาะสมกับวัย
เพศวิถี
เพศวิถี (Sexuality) หมายถึง ความชอบและการแสดงออก ทางเพศของคนซึ่งอาจจะแตกต่างกัน ทุกคนไม่จ าเป็นต้องมีความชอบ และการแสดงออกทางเพศที่ตรงกับ เพศโดยก าเนิดหรือไม่ต้องตรงกับบทบาทความ เป็นชายหรือความเป็นหญิงที่เคยเห็นโดยทั่วไป
เพศ ค าว่า ในปัจจุบัน เพศ วิถี เพศโดย ก าเนิด
เพศวิถีมีองค์ประกอบ 5 ด้าน ต้องการเป็นเพศใด เช่น ชาย หญิง กะเทย ชอบมีความสัมพันธ์ทางเพศกับเพศใด เช่น กับเพศเดียวกัน มีความพึงพอใจทางเพศและพฤติกรรมการมีเพศสัมพันธ์แบบใด แสดงออกต่อสาธารณะเกี่ยวกับเพศของตนเองอย่างไร มีลักษณะทางกายภาพของร่างกายอย่างไร ซึ่งอาจเหมือนหรือต่างจากเพศโดยก าเนิดก็ได้
เพศวิถีในสังคมที่หลากหลาย 1 ต้องการเป็นเพศใด เช่น ชาย หญิง กะเทย ฯลฯ
LGBT (ความหลากหลายทางเพศ) แบ่งออกเป็น 4 กลุ่มใหญ่ ๆ ประกอบด้วย
L = Lesbian LGBT คือ ผู้หญิงชอบผู้หญิง G = Gay คือ ผู้ชายชอบผู้ชาย B = Bisexual คือ ชายหรือหญิง ชอบทั้ง 2 เพศ T = Transgender คือ ผู้มีเพศไม่ตรงกับ เพศโดยก ำเนิด
เพศวิถีในสังคมที่หลากหลาย 2 ชอบมีความสัมพันธ์ทางเพศกับเพศใด เช่น รักเพศเดียวกัน (Homosexual) คือ บุคคลกลุ่มนี้มีเพศสัมพันธ์ และมีความสุขกับคู่นอนที่เป็น เพศเดียวกัน รักทั้งสองเพศ (Bisexual) คือ บุคคลที่ชอบและมีความสุข กับคู่นอนทั้งเพศเดียวกับตนเอง และคนละเพศกับตน รักต่างเพศ (Heterosexual) คือ ผู้ชายและผู้หญิงโดยทั่วไป ที่ชอบและมีความสุขกับคู่นอน ที่เป็นเพศตรงข้ามกับตนเอง
เพศวิถีในสังคมที่หลากหลาย 3 มีความพึงพอใจทางเพศและพฤติกรรมการมีเพศสัมพันธ์แบบใด เช่น ชอบคนที่อายุรุ่นเดียวกัน ชอบคนที่อายุน้อยกว่า ชอบคนที่อายุมากกว่า
เพศวิถีในสังคมที่หลากหลาย 4 แสดงออกต่อสาธารณะเกี่ยวกับเพศของตนเองอย่างไร ผู้ชายแสดงออก ถึงความเป็นชาย ผู้หญิงที่แสดงออกถึง ความเป็นชายอย่างเปิดเผย ผู้หญิงแสดงออก ถึงความเป็นหญิง ผู้ชายที่แสดงออก ถึงความเป็นหญิง อย่างเปิดเผย
เพศวิถีในสังคมที่หลากหลาย มีลักษณะทางกายภาพต่อร่างกายอย่างไร ซึ่งอาจ เหมือนหรือต่างจากเพศโดยก าเนิดก็ได้ 5 เช่น ผู้ชายหรือผู้หญิงที่ผ่าน การผ่าตัดแปลงเพศ
ความหลากหลายทางเพศมีมาตั้งแต่สมัยโบราณ ปรากฏหลักฐานการสืบทอด จากศิลปวัฒนธรรมฝาผนัง ภาพเขียน ตามปรากฏจากหลักฐานต่าง ๆ เช่น กิจกรรมการแสดงออก ในเชิงสังวาสแบบชายหญิง วัดภูมินทร์ จ.น่าน กิจกรรมการแสดงออก ในเชิงสังวาสแบบชายชาย วิหารลายค าวัดพระสิงห์ จ.เชียงใหม่ กิจกรรมการแสดงออก ในเชิงสังวาสแบบหญิงหญิง วัดคงคาราม จ.ราชบุรี
ต ารากามสูตรเป็นวรรณคดีภาษาสันสกฤต ของอินเดียที่กล่าวถึงเรื่องราวเกี่ยวกับเพศ เป็นต าราที่ให้ความรู้ด้านเพศศึกษา ส าหรับชายหญิงอย่างครบถ้วน ผู้เขียนเชื่อว่าเรื่องเพศไม่ใช่สิ่งผิด แต่การท าผิดศีลธรรมเท่านั้นที่เป็นความผิด และถือเป็นบาป
พฤติกรรม ทางเพศ
พฤติกรรมทางเพศ (Sexual Behavior) หมายถึง การกระท าหรือการแสดงออก ทางเพศที่มีพื้นฐานมาจากความรู้ ทัศนคติ และประสบการณ์ ซึ่งอาจแตกต่างกันไป ในแต่ละบุคคล อาจตรงหรือไม่ตรงกับ เพศโดยก าเนิดและบทบาท หญิงชายที่สังคมก าหนดก็ได้
พฤติกรรมทางเพศที่ส่งผลกระทบ ทางลบต่อตนเองและผู้อื่น หมายถึง การกระท าทางเพศที่ท าให้ ตนเองหรือผู้อื่นได้รับความเดือดร้อน เช่น มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน การแสดงอวัยวะเพศในที่สาธารณะ การแอบถ่ายและเผยแพร่ คลิปวิดีโอขณะมีเพศสัมพันธ์
ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมทางเพศในวัยรุ่น 1. ปัจจัยด้านร่างกาย พฤติกรรมทางด้านเพศของวัยรุ่นจะได้รับ อิทธิพลโดยตรงจากฮอร์โมนเพศ ท าให้ เกิดการเปลี่ยนแปลงทางเพศอย่างชัดเจน เช ่น ถ้าวัยรุ ่นได้รับสิ ่งกระตุ้นทางเพศ ส่งผลให้เกิดอารมณ์ทางเพศอย่างรวดเร็ว
ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมทางเพศในวัยรุ่น 2. ปัจจัยด้านอารมณ์ มีการเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์ เช่น มีอารมณ์เปลี ่ยนแปลงง ่าย ใจร้อน วู่วาม สับสน อีกทั้งยังต้องการการยอมรับจากกลุ่ม เพื่อน
ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมทางเพศในวัยรุ่น 3. ปัจจัยด้านครอบครัว ได้แก่ ค่านิยมในเรื่องเพศของพ่อแม่ ผู้ปกครอง ความสัมพันธ์ภายในครอบครัว และการอบรม สั ่งสอน การเลียนแบบพฤติกรรมทางเพศมี อิทธิพลอย ่างมากต ่อพฤติกรรมทางเพศของ วัยรุ่นเองด้วย
ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมทางเพศในวัยรุ่น 4. ปัจจัยด้านการคบเพื่อน เพื ่อนมีความส าคัญและจ าเป็นต ่อชีวิตของ วัยรุ่น เพราะมีอิทธิพลด้านความคิด ความเชื่อ ตลอดจนให้ค าปรึกษาในเรื ่องต ่าง ๆ รวมถึง พฤติกรรมทางเพศ
ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมทางเพศในวัยรุ่น 5. ปัจจัยด้านสังคม การเปลี่ยนแปลงของสังคมไทย ส่งผลให้ วัยรุ ่นบางคนเห็นคุณค ่าของวัตถุนิยม มากขึ้น เช่น นิยมสินค้ายี่ห้อดัง มีชื่อเสียง ราคาแพง นอกจากนี้ยังได้รับข้อมูลจาก สื ่อต ่าง ๆ ท าให้ค ่านิยมพฤติกรรมทาง เพศเปลี่ยนไป
ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมทางเพศในวัยรุ่น 6. ปัจจัยด้านวัฒนธรรม ปัจจุบันวัยรุ่นได้รับวัฒนธรรมหลากหลายจาก กลุ ่มต ่าง ๆ ทั้งในประเทศและต ่างประเทศทั ่ว โ ล ก ผ ่ า น ส ื ่ อ ต ่ า ง ๆ เ ช ่ น สื่อสิ ่งพิมพ์ สื่อโทรทัศน์ และอินเทอร์เน็ต เกิด การเลียนแบบพฤติกรรมทางเพศได้
ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมทางเพศในวัยรุ่น 7. ปัจจัยด้านสื่อและเทคโนโลยี มีผลต่อพฤติกรรมทางเพศของวัยรุ่น การเลือก เสพสื่อและใช้เทคโนโลยีจึงต้องมีวิจารณญาณ เพราะจะส่งผลต่อเราทั้งเชิงบวกและเชิงลบ
สรุป เพศวิถี และพฤติกรรมทางเพศ พฤติกรรมทางเพศ (Sexual Behavior) เพศวิถี (Sexuality) ความหมาย ปัจจัยที่ส่งผล ความหมาย เพศวิถีในสังคมที่ หลากหลาย ต้องการเป็นเพศใด ความชอบ และการ แสดงออก ทางเพศ ชอบมีความสัมพันธ์ทางเพศกับเพศใด มีความพึงพอใจทางเพศแบบใด แสดงออกต่อสาธารณะอย่างไร มีลักษณะทางกายภาพอย่างไร ด้านร่างกาย ด้านอารมณ์ ด้านครอบครัว ด้านการคบเพื่อน ด้านสังคม ด้านวัฒนธรรม ด้านสื่อและเทคโนโลยี การแสดงออก ทางเพศที่มี พื้นฐานมาจาก ความรู้ ทัศนคติ ประสบการณ์
ทักษะ ในก า รป้อ ง กัน แ ล ะ แ ก้ปัญหา เ รื่อ งเพศ ในคร อบครัว
ทักษะ การแก้ปัญหา เป็นความสามารถของบุคคลในการแก้ปัญหาที่เกิด ความตึงเครียดทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ มีขั้นตอนดังนี้ 1 เข้าใจสถานการณ์ ก าหนดปัญหาให้ถูกต้องชัดเจน วิเคราะห์หาสาเหตุส าคัญ หาวิธีแก้ที่เป็นไปได้ เลือกวิธีแก้ปัญหาที่ดีที่สุด วางแผนการปฏิบัติ ติดตามและประเมินผล 2 3 4 5 6 7
ตัวอย่าง 1 : เมื่อมีความรักในวัยเรียน 1 เข้าใจสถานการณ์ ก าหนดปัญหาให้ถูกต้องชัดเจน วิเคราะห์หาสาเหตุส าคัญ หาวิธีแก้ที่เป็นไปได้ 2 3 4 รักในวัยเรียนไม่ใช่ความผิด จึงไม่ควรปกปิดผู้ปกครอง ผู้ปกครองไม่เห็นด้วยและไม่ยอมรับ การมีความรักในวัยเรียน ผู้ปกครองกังวลใจเกี่ยวกับความสัมพันธ์ ที่อาจน าไปสู่การมีเพศสัมพันธ์ในวัยเรียน พูดคุยกับผู้ปกครองอย่างตรงไปตรงมา มีการปฏิบัติตนในเรื่องเพศอย่างถูกต้อง เคารพสิทธิในร่างกายของตนเองและผู้อื่น
5 เลือกวิธีแก้ปัญหาที่ดีที่สุด วางแผนการปฏิบัติ ติดตามและประเมินผล 6 7 พูดความจริงกับผู้ปกครอง ตั้งใจรับฟังค าแนะน าอย่างไม่มีอคติ ควรให้เวลาผู้ปกครองในการท าความเข้าใจ ดูจังหวะเวลาในการพูด ท าอย่างไรให้ผู้ปกครองเชื่อมั่นในตัวเรา พิสูจน์ให้เชื่อมั่นในพฤติกรรมที่ดีงามของเรา
ตัวอย่าง 2 : เมื่อตั้งครรภ์จะบอกผู้ปกครองหรือครูอย่างไร 1 เข้าใจสถานการณ์ ก าหนดปัญหาให้ถูกต้องชัดเจน วิเคราะห์หาสาเหตุส าคัญ 2 3 ตรวจสอบว่าตั้งครรภ์แน่นอน แล้วยอมรับกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ยุติการตั้งครรภ์หรือตั้งครรภ์ต่อ บอกผู้ปกครองทั้งสองฝ่ายอย่างไร การไม่รู้จักวิธีป้องกัน การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน การมีเพศสัมพันธ์โดยป้องกันผิดวิธี
5 เลือกวิธีแก้ปัญหาที่ดีที่สุด 6 วางแผนการปฏิบัติ บอกความจริงกับผู้ปกครอง ครู และคู่รัก ปฏิบัติตามที่บุคลากรทางการแพทย์แนะน า ถ้าผู้ปกครองต าหนิ จะหาวิธีขอโทษอย่างไร พูดคุยกับคู่รักเพื่อหาแนวทางที่เป็นไปได้ร่วมกัน ปรึกษาผู้ปกครองหรือครูเพื่อหาแนวทาง ปรึกษาคลินิกวัยรุ่น เลือกบอกใครก่อนระหว่างผู้ปกครอง ครู หรือคู่รัก เลือกช่วงเวลาและจังหวะในการพูด 4 หาวิธีแก้ที่เป็นไปได้ ประเมินตนเองว่าจะยุติการตั้งครรภ์หรือตั้งครรภ์ต่อ
7 ติดตามและประเมินผล ยอมรับผิด ไม่เถียง ต้องรับฟังผู้ปกครองหรือครู อย่าเดินหนีเพราะเป็นการหนีปัญหา สังเกตพฤติกรรมของคู่รัก และประเมิน สถานการณ์ในอนาคตร่วมกัน บอกผู้ปกครองหรือครูเรื่องการไปพบบุคลากร ทางการแพทย์ที่คลินิกวัยรุ่นและ ขอค าแนะน าาจากผู้ปกครองหรือครู ควรให้เวลาผู้ปกครองในการท าความเข้าใจ
ทักษะ การปฏิเสธ เป็นความสามารถในการปฏิเสธผู้อื่นโดยสิทธิอันชอบท า หากแต่การกระท านั้นต้องไม่ท าร้ายจิตใจบุคคลอื่นและ ไม่ท าให้เสียสัมพันธภาพ 1 ปฏิเสธอย่างจริงจัง ใช้ความรู้สึกเป็นข้ออ้างประกอบเหตุผล ขอความเห็นชอบและแสดงความขอบคุณ ไม่ควรหวั่นไหวกับค าพูดเซ้าซี้ ปฏิเสธที่มั่นคงและสุภาพ ปฏิเสธด้วยท่าทีเชิงบวก 2 3 4 5 6
ตัวอย่างการใช้ทักษะปฏิเสธ 1. ปฏิเสธอย่างจริงจังทั้งท่าทาง ค าพูด น ้าเสียง เพื่อแสดงความตั้งใจอย่างชัดเจน 2. ใช้ความรู้สึกเป็นข้ออ้างประกอบเหตุผล ท าให้เกิดการโต้แย้งได้ยากขึ้น เช่น “ถ้ารักฉันจริง อย่าบังคับฉัน ฉันไม่อยากให้ เธอท าแบบนี้” เช่น “ฉันรู้สึกไม่สบายใจที่จะไปกับคุณ เพราะ พ่อไม่ชอบให้เราอยู่กันตามล าพัง”
ตัวอย่างการใช้ทักษะปฏิเสธ 3. การขอความเห็นชอบและแสดงการขอบคุณ เป็นการรักษาน ้าใจของผู้ชวน 4. เมื่อถูกเซ้าซี้ไม่ควรหวั่นไหวจะท าให้ขาดสมาธิ ควรยืดหยัดการปฏิเสธและหาทางออก ดังนี้ เช่น “ขอบใจที่ชวน เอาไว้โอกาสหน้าเราขอ อนุญาตแม่ก่อน” เช่น “ฉันขอหยุดเพียงเท่านี้เพื่ออนาคตของเรา” 4.1 ปฏิเสธซ ้าโดยไม่ต้องใช้ข้ออ้าง 4.2 การต่อรอง หากิจกรรมอื่นมาทดแทน เช่น “แยกกันกลับดีกว่า จะได้กลับบ้านไม่ดึก” 4.3 การผัดผ่อน ยืดระยะเวลาออกไป เช่น “ไว้อาทิตย์หน้าแล้วกัน วันนี้ฉันไม่ว่าง”
ตัวอย่างการใช้ทักษะปฏิเสธ 5. ปฏิเสธที่มั่งคงและสุภาพ 6. ปฏิเสธด้วยท่าทีเชิงบวก ไม่ให้กระทบศักดิ์ศรี ของผู้อื่น เช่น “ท าแบบนี้ไม่ได้หรอก ถ้ารักกันจริงต้องรอได้” เช่น “เธอเป็นผู้ชายที่ฉันรัก แต่ฉันพร้อมที่จะ เป็นของเธอต่อเมื่อเราสองคนมีความพร้อม”
“การฝึกทักษะการปฏิเสธ เป็นความสามารถของบุคคล ในการปฏิเสธโดยไม ่เสีย สัมพันธภาพเพื ่อหลีกเลี ่ยง ความขัดแย้ง และปัญหา เรื่องเพศตามมา”
ทักษะ การจัดการ กับอารมณ์ การแสดงออกทางอารมณ์โดยปราศจากการควบคุม อาจก่อให้เกิดผลเสียตามมา ความสามารถจัดการกับ อารมณ์เป็นทักษะที่เรียนรู้และฝึกฝนได้ ดังนี้ 1 ส ารวจอารมณ์หลังความรู้สึกที่เกิด คาดการณ์ผลดีและผลเสีย ของการแสดงอารมณ์นั้น จัดการกับอารมณ์ด้วยวิธีต่าง ๆ ส ารวจความรู้สึกตนอีกครั้ง 2 3 4
1. การส ารวจอารมณ์หลังความรู้สึก ที่เกิดขึ้นขณะนั้น เช่น โกรธ ดีใจ เสียใจ เป็นต้น
2. การคาดการณ์ผลดีและผลเสียของ การแสดงอารมณ์นั้นออกมา เช่น หากไม่พอใจที่เพื่อนเล่นบอลรุนแรง แล้ววิ่งเข้าไปผลักเพื่อน ผลที่เกิดขึ้น อาจมีเรื่องชกต่อย ทะเลาะวิวาท เป็นต้น