BANCHERT CHAIMONGKOL 31/5/2564
RATE OF REACTION
ปฏิกิรยิ าเคมี กับ อัตราของปฏิกิรยิ า
เปนการเชื่อมโยงการเกิดปฏิกริ ิยาเคมี (จำนวนโมลของสารตั้งตนท่ลี ดลง และ
โมลของสารผลติ ภัณฑท ่ีเกิดขนึ้ เมอื่ เทียบกบั เวลาทใ่ี ชใ นการเกิดปฏิกริ ิยา)
อาจใชห นวยอน่ื ไดเชน ความเขมขน mol/dm3 โดยจะมคี วามสมั พนั ธก บั ตัวเลขหนาสารใน
สมการที่ดุลแลว
ตัวอยาง 1 2H2(g) + O2(g) 2H2O(g)
จากสมการ 2 mol 1 mol 2 mol
สารตง้ั ตน ลดลง สารผลติ ภัณฑเ กดิ ขน้ึ
ถาปฏกิ ิริยา น้ี ใชเวลาในการเกิด 10 วนิ าที
ดังน้นั อัตราการลดลงของ H2(g) ตอเวลา เทา กับ 2/10 = 0.2 mol/s
อตั ราการลดลงของ O2(g) ตอเวลา เทากบั 1/10 = 0.1 mol/s
อัตราการเกดิ ของ H2O(g) ตอเวลา เทากับ 2/10 = 0.2 mol/s
BANCHERT CHAIMONGKOL 31/5/2564
RATE OF REACTION
ตัวอยา ง 2 3H2(g) + N2(g) 2NH3(g)
จากสมการ 3 mol 1 mol 2 mol
สารตง้ั ตน ลดลง สารผลิตภัณฑเ กิดข้ึน
ถาปฏิกิริยา นี้ ใชเวลาในการเกิด 5 วินาที
ดังนน้ั อัตราการลดลงของ H2(g) ตอเวลา เทา กับ 3/5 = 0.6 mol/s
อัตราการลดลงของ N2(g) ตอเวลา เทากับ 1/5 = 0.2 mol/s
อัตราการเกดิ ของ NH3(g) ตอเวลา เทากบั 2/5 = 0.25 mol/s
ตัวอยา ง 3 2C4H10(g) + 13O2(g) 8CO2(g) + 10H2O(g)
จากสมการ 2 mol 13 mol 8 mol 10 mol
สารผลติ ภัณฑเกดิ ข้นึ
สารตง้ั ตนลดลง
ถาปฏกิ ริ ยิ า น้ี ใชเ วลาในการเกดิ 10 วนิ าที
ดังนน้ั อัตราการลดลงของ C4H10(g) ตอเวลา เทา กับ 2/10 = 0.2 mol/s
อัตราการลดลงของ O2(g) ตอ เวลา เทา กับ 13/10 = 1.3 mol/s
อตั ราการเกิดของ CO2(g) ตอเวลา เทา กบั 8/10 = 0.8 mol/s
อัตราการเกดิ ของ H2O(g) ตอเวลา เทา กบั 10/10 = 1.0 mol/s
BANCHERT CHAIMONGKOL 31/5/2564
RATE OF REACTION
ตัวอยาง 4 2N2O5(g) 4NO2(g) + O2(g)
จากสมการ 2 mol 4 mol 1 mol
สารตง้ั ตนลดลง สารผลติ ภัณฑเกิดขึ้น
ถา อัตราการลดลงของ N2O5(g) เทา กับ 0.0025 mol/s
จงคำนวณหาอัตราการเกิดของ NO2(g) และ O2(g)
ใหนกั เรียนใชต ัวเลขหนา สมการทีส่ มดลุ เปนตัวเปรยี บเทยี บ
ดังนน้ั
อัตราการเกิดของ NO2(g) เทา กับ 0.05 mol/s
( เปน 2 เทาของอัตราการลดลงของ N2O5(g) )
อตั ราการเกดิ ของ O2(g) เทากบั 0.00125 mol/s
( เปน 1/2 เทาของอตั ราการลดลงของ N2O5(g) )
BANCHERT CHAIMONGKOL 31/5/2564
RATE OF REACTION
การบา นมอบหมาย นกั เรียนสามารถทำลงในเอกสารน้ีหรือเขยี นลงในกระดาษ
แลวถายรูปสง ก็ได
1. ปฏกิ ริ ิยาตอไปนี้ 2NO(g) + I2(g) 2NOI(g) เกดิ แบบสมบูรณใ นเวลา 5 วินาที
จงระบุอัตราการลดลงของ NO(g) และ I2(g) , อตั ราการเกิดของ NOI(g)
ในหนว ย mol/s
2 ปฏิกิริยาตอไปนี้ 2KClO3(s) 2KCl(s) + 3O2(g) เกดิ แบบสมบูรณใ นเวลา
20 นาที จงระบอุ ัตราการลดลงของ KClO3(s), อตั ราการเกดิ ของ KCl(s) และ O2(g)
ในหนวย โมลตอนาที
BANCHERT CHAIMONGKOL 31/5/2564
RATE OF REACTION
โจทย คำถาม ใน เอกสารประกอบการเรียนท่คี รูแจกให
ใหนักเรยี นทำโจทย ขอตอ ไปน้ี ใน เอกสารประกอบทีค่ รูแจกให ทำลงในชที ไดเ ลยครู
จะเรยี กตรวจ เมือ่ ไดเรียนทโี่ รงเรียนตามปกติ หรือ นร.จะถายรปู สงกอ นกไ็ ด
1. เอกสาร Chemical Kinetics worksheet
หนา 7 ขอ 4
หนา 17 ขอ 1
หนา 32 ขอ 24
หนา 33 ขอ 22
หนา 35 ขอ 22
เพิม่ เติม หวั ขอตอ ไป ถานักเรียนมเี วลาวา ง ลองศกึ ษา เอกสาร Chemical
Kinetics worksheet หนา 1-2 เรอ่ื ง การเขียนสมการอัตราของปฏิกิรยิ า(rate) ใน
เทอมของการลดลงของความเขมขน ของสารตง้ั ตนตอเวลาและการเพิ่มขึน้ ของความ
เขม ขนของสารผลติ ภณั ฑ ตอเวลา
ศึกษาจากตัวอยา งที่ 1 แลวลองทำตวั อยางท่ี 2 และ 3 ดู