KOLEJNY PUCZ

Sieć Przyjaciół

NAJWIĘKSZY
KONSERWATYWNY
TYGODNIK OPINII
W POLSCE

Szanowny Czytelniku,

pobrałeś to wydanie tygodnika „Sieci”
w ramach swojej subskrypcji w Sieci Przyjaciół.
Możesz je przeglądać na wszystkich urządzeniach.
Prosimy o nieudostępnianie tego pliku PDF

osobom trzecim.

Życzymy miłej lektury

Zespół tygodnika „Sieci”

www.SiećPrzyjaciół.pl

Dr Piotr Gontarczyk W wakacje Europa Czarodziej
Życie po śmierci ujawnia kolejną kompromitację zapomniała o epidemii. smartfon
„Nowej polskiej szkoły
badań Holokaustu” Teraz to się mści porywa dzieci
śledztwo teologiczne
największy
Poruszające konserwatywny
świadectwa
zebrane tygodnik opinii
przez księdza w polsce

Nr 45 (414) 2020
2–8 listopada 2020

cena: 6,90 zł

(w tym 8% VAT)

INDEKS 287393 issn: 2544-2694 TYLKO U NAS
[email protected]
Robert Bąkiewicz,
Szef Straży Narodowej:

obronimy
nasze

kościoły

Mocny wywiad o ludziach, którzy się dołączają,
i o tym, jak to ma działać

ZOSTAŃ W DOMU! Fot. Shutterstock

WYBIERZ PRENUMERATĘ
Z PREZENTEM

i otrzymasz:
√ bez wychodzenia z domu

– bezpiecznie zafoliowane trafią
prosto do skrzynki

√ nawet 30% taniej
√ i z książką o wartości 99,90 zł

w prezencie!*

*książka w prezencie do rocznej prenumeraty
„Sieci” i „wSieci Historii”

ZAMÓW ROCZNĄ PRENUMERATĘ PAKIETU:

tygodnika i magazynu za 280 zł,
a książkę „Nowy Herbarz Polski” otrzymasz GRATIS!

tel. 22 616 36 00 | [email protected]
www.wsieciprawdy.pl/prenumerata

Wpłat za prenumeratę prosimy dokonywać na konto: 91 1240 5354 1111 0010 7713 6290, Fratria sp. z o.o., ul. Legionów 126-128,
81-472 Gdynia, w tytule wpłaty wpisując: PRENUMERATA PAKIET i pełne dane adresowe do wysyłki.

[email protected]

Ład i porządek

S cenariusz zawsze jest podobny: gwałtowny wybuch,Autopromocja To jest chyba najpoważniejszy dziś problem wspólnot,
budowanie wrażenia przełomu, podkręcone lub zma- które chcą przetrwać, a które nie są globalnym centrum. Jak
nipulowane sondaże, darmowe wydania „Wyborczej” przekazywać wartości, jak wychowywać w świecie, w któ-
i oczywiście teza o „końcu PiS”. Tak, tym razem to już na rym każde dziecko ma w ręku potężny komputer – a tym jest
pewno się nie podniosą. Zobaczcie te tłumy, spójrzcie na te przecież w istocie telefon komórkowy? Jak powstrzymać
wściekłe twarze. Naród nie wytrzymał, eksplozja, wreszcie kulturowy marksizm, sączący się z każdej strony? Nie ma
zmiana. Upadek rządu i wcześniejsze wybory są nieunik- prostych, łatwych recept. Ale trzeba szukać, myśleć. Intuicyj-
nione. Chwilę potem – rozczarowanie, że jednak to jeszcze nie, powstrzymanie tej nowej mutacji komunizmu nie wydaje
nie ten moment. I pytania: dlaczego? Jakim cudem trwają? się możliwe poprzez działania cząstkowe; można to zrobić
jedynie poprzez postawienie tego problemu w centrum my-
Oczywiście, jak to na wojnie nigdy nie wiadomo, czy po ślenia wspólnotowego i państwowego. Wówczas można mieć
serii zwycięstw, czasem oczywistych, czasem szczęśliwych, nadzieję, że uda się uratować choć część powierzonego nam
nie przyjdzie taka batalia, która odwróci losy całej kampa- dziedzictwa.
nii. Może przyjść, polityka to przecież historia na żywo.
Ale w naszym przypadku to jeszcze nie ten moment. Prawo Nie jest przypadkiem, że uliczna rebelia uderzyła przede
i Sprawiedliwość i z tej opresji wyjdzie cało, choć pewnie ze wszystkim w Kościół katolicki, choć decyzję w tej spra-
stratami, które będzie musiało odrobić. wie podjął niezależny Trybunał Konstytucyjny. Zarówno
w technice działania, jak i w przesłaniu płynącym z prote-
Dlaczego? Po pierwsze, ponieważ nie wydarzyło się nic, co
trwale zerwałoby więź między główną bazą społeczną obozu stów, można wyczuć swoiste DNA środowisk LGBT. To
rządzącego a jego polityczną reprezentacją (napięcia one działają w taki sposób, by ofierze zabrakło tchu
wokół piątki dla zwierząt nie mają takiego charak- w piersiach, by zamarła w bezruchu, by stała się
teru). Po drugie, ponieważ nie jest prawdą, że bezbronna. Szokują, prowokują, profanują, de-
to obóz szalony, fundamentalistyczny, mało ela- wastują. A dla tych ludzi – nie ukrywają tego
styczny, niezdolny do kompromisowego rozwią- – zniszczenie Kościoła jest celem najważniej-
zania kwestii najbardziej drażliwych. Po trze- szym. Bo to dziedzictwo chrześcijańskie sta-
cie, ponieważ radykalizm tych protestów i ich nowi w Polsce główną zaporę przeciwko rewo-
niesamowity wręcz prymitywizm (anarchizm?) lucji. Bez niego będziemy całkowicie bezbronni,
czyni je politycznie mniej groźnymi i sprawia, że kapitulacja będzie kwestią czasu. Poza tym to jest
społeczne zapotrzebowanie na partię chroniącą także walka duchowa.
„ład i porządek” będzie rosło, a nie malało. Nakręcone przez opozycję i media protesty
będą miały swoje konsekwencje związane z pan-
Krótkoterminowe efekty obecnej zawieruchy demią. Politycy nawołujący do demonstra-
nie będą więc tak znaczące, jak sądzi cji, biorący w nich udział, wzięli tym
opozycja. Dużo groźniej wy- samym na siebie potężną odpo-
gląda perspektywa dłuższa, wiedzialność. Oby śmiertelne
paroletnia. To, co widzimy żniwo nie było zbyt wielkie,
na ulicach, to bowiem ale nie ma wątpliwości, że
w dużej mierze rebelia wielu tragedii nie da się już
licealistów. Rebelia po- uniknąć. Gdy minie obecne
kolenia wychowanego wzmożenie, poszczególni li-
przez media społecznoś- derzy będą się tego wypierali,
ciowe. To ludzie, któ- będą się wstydzili swojego
rzy zdają się nie mieć braku odpowiedzialności,
podstawowego kodu tak mocno kontrastującego
kulturowego Pola- z pamiętnymi słowami o „ko-
ków. To ludzie, którzy pertach śmierci”. Od dawna
zdają się nienawidzić wiedzieliśmy, że dla władzy
wspólnoty, z której są w stanie zrobić wiele,
się wywodzą. To lu- ale tym razem przekro-
dzie, którzy wolność czyli naprawdę niebez-
rozumieją całkowi- pieczną granicę. A i tak
cie opacznie. Oni nie da im to sukcesu – bo
kiedyś dorosną i za- dać nie może.
czną kształtować nasz Jacek Karnowski
świat. Już zaczęli.
2–8.11.2020 | 3 |
[email protected]

36 Z Tisą Żawrocką- n a p o c z ą t e k opinie
-Kwiatkowską
rozmawia Dorota 6 Sygnalista nadaje
Łosiewicz Nieoficjalny przegląd tygodnia 62 Laboratorium
Alternatywnej europy
56 Czterolecie Trumpa 8 Ciotki rewolucji zapis debaty z Festiwalu Filmowego NNW
Jan Rokita Krzysztof Feusette
historia
69 Królewski ring 9 Czy leci z nami pilot? Reklama | 35/1020/F
Jolanta Dorota Łosiewicz
Gajda-Zadworna 66 Gdzie leży obóz zagłady
10 światowe życie w Treblince?
| 4 | 2–8.11.2020 redaguje Konrad Kołodziejski Piotr Gontarczyk

[email protected] 12 Wojna o życie Polaków s i e c i k u l t u r y
Jan Pietrzak
69 Królewski ring
13 Dzicz rozkiełznana Jolanta Gajda-Zadworna
Bronisław Wildstein
72 Między niebem a piekłem
14 Walizka Mariusza Ostrowskiego Jolanta Gajda-Zadworna
Michał Korsun
74 Geje tańczą poloneza
15 prawda nigdy nie leży pośrodku Robert Tekieli
Dominik Zdort
75 wojna CYWILIZACJI
16 ogniem na wprost Robert Tekieli
Andrzej Rafał Potocki
76 adamski poleca
17 zamieszkać na swoim Łukasz Adamski
Marta Kaczyńska-Zielińska
z dr o w i e
temat tygodnia

80 chroń swoją skórę
20 Z robertem bąkiewiczem Anna Raciniewska
rozmawia Marek Pyza
kuchnia
24 Katolicka samoobrona
Jakub Augustyn Maciejewski
82 moje smaki: Jamie Oliver
26 Modlitwa kontra bluzgi Jolanta Gajda-Zadworna
Grzegorz Górny
83 słodko-słony/Wilczym okiem
30 Z Pawłem Nowackim Anna Monicka, Przemysław Barszcz
rozmawia Michał Karnowski
n a k o n i e c
33 anatomia tej rewolty
Aleksander Nalaskowski 84 Epidemia, zło
Wojciech Reszczyński
36 z Tisą Żawrocką-Kwiatkowską
rozmawia Dorota Łosiewicz 85 felietony
Jerzy Jachowicz, Katarzyna Łaniewska
k r a j
86 Dziecko jak nerka?
40 W lewo zwrot Aleksander Nalaskowski
Stanisław Janecki
87 Same kity
42 mocne uderzenie Wiktor Świetlik
Konrad Kołodziejski
87 z życia kościoła
44 z prof. dr. hab. Agnieszka Ponikiewska
Włodzimierzem Gutem
rozmawia Aleksandra Jakubowska 88 Strzeżcie się agentur
Ryszard Makowski
48 Święty covid i jego kapłani
Maciej Pawlicki 89 Z tamtej strony…
Leszek Długosz
52 z ks. Wiktorem Szponarem
rozmawia Agnieszka Ponikiewska 90 Wojna na tekturze

Świat Katarzyna Zybertowicz


56 Czterolecie Trumpa
Jan Rokita

59 Miękki szantaż ErdoğanA
Marek Budzisz

[email protected]

Na początek  |

A więc już tu są. Już nie kryją, ja- Aleksander tyzmu i wykażmy zdecydowanie i od-
kie mają cele. Jak to ujął prof. Da- Łukaszenka wagę”. Odwaga jest tu kluczowa. I jest
vid Engels: „Po dekadach cierpienia ze przekonuje, nawet odpowiednia pieśń – „Pieśń
strony wschodniego marksizmu kultu- że prezydent Konfederatów”, napisana przez Słowa-
rowego w Polskę z całą mocą uderza Polski Andrzej ckiego, umieszczona w dramacie
teraz jego zachodnia wersja”. Jeszcze Duda zwyciężył „Ksiądz Marek”: „Więc choć się spęka
bardziej wulgarna i brutalna niż w wyborach świat i zadrży słońce/ Chociaż się
w swoim oryginalnym wydaniu. Można dzięki sfałszowaniu chmury i morza nasrożą/ Choćby na
powiedzieć: bardziej galicyjska rabacja ich wyników. smokach wojska latające/ Nas nie za-
niż paryski maj 1968 r. Nawet język sto- „Duda zwyciężył trwożą”. Te wyjące wściekłe, wulgarne
sowny: zwykły chamski rynsztok ludzi w Polsce, fałszując tłumy to są właśnie współczesne
źle wychowanych, niezwykle prymi- wybory. Tam nie „smoki latające”.
tywnych. Twarze też w stylu Szeli. było nawet procenta
przewagi. Sfałszował” Wiele serc jest jednak pełnych
Prof. Engels, belgijski naukowiec – ocenił białoruski trwogi. Chwilami wygląda to
mieszkający w Polsce, widzi jed- dyktator, według którego wręcz żałośnie. Oto ludzie, którzy la-
nak również dobro. „Spójrzmy także na Polska chciała zrobić na tami nawoływali do ochrony dzieci nie-
pozytywną stronę: tysiące młodych lu- Białorusi „rewolucję, a nawet narodzonych, którzy organizowali
dzi broni polskich kościołów przed pró- nie rewolucję, a rebelię”, kampanie wymierzone w PiS, teraz
bami splądrowania ich przez uczestni- a dostała ją sama. „Sytuacja mówią, że nie mają z werdyktem TK nic
ków zamieszek”. Może to sygnał do jest tam (w Polsce) niełatwa i nie wspólnego. Ba, mówią, że jest on błę-
pobudki? Może przegonimy wady na- rozwiąże się tak po prostu. Tam dem! Konfederacja specjalnie się nie
rodowe i będziemy choćby w połowie nie zbuntował się byle kto. Powstały angażuje (Bosak: „Otwieranie przez
tak zorganizowani i zdeterminowani jak kobiety i wiadomo za co. Powstali władzę konfliktu dotyczącego aborcji
współcześni komuniści? Im się chce. chłopi i wiedzą za co. Powstali jest nieroztropne”), wielu ludzi Kościoła
Nam też musi się chcieć. robotnicy i też wiedzą za co” – uważa też pokazuje plecy. Cóż, to będzie miało
Baćka. Cóż, zobaczymy, kto szybciej swoje konsekwencje. Kto nie walczy
Do obrony kościołów wezwał o swoje wartości, traci prawo do wyma-
­Jarosław Kaczyński. „Musimy upadnie. gania od innych. Chyba że była to świa-
ich bronić za każdą cenę. Wzywam doma pułapka zastawiona na PiS.
wszystkich członków PiS i wszystkich,
którzy nas wspierają, do tego, by wzięli Ks. Leszek Gęsiak, nowy rzecznik
udział w obronie Kościoła. W obronie episkopatu Polski, posunął się do
tego, co dziś jest atakowane i jest atako- takich oto stwierdzeń: „To jest decyzja
wane nieprzypadkowo” – mówił w specjal- polityczna. To nie Kościół tę wojnę wy-
nym przesłaniu prezes PiS. W skrócie wołał. Naprawdę nie chcieliśmy tej
powiedział, że jeśli lewica chce takiej wojny”, „Musimy żyć, wybierać władze,
wojny, to będzie ją miała. I podziałało. Bez- wybieramy je, i te władze zdecydowały
pośrednie ataki na kościoły ustały. Może tak, a nie inaczej. Ja nie chcę powie-
ze względów taktycznych, ale ustały. dzieć, że to była dobra decyzja”. Na
szczęście papież Franciszek wykazał się
Prezes PiS mówił także: większą odwagą, mówiąc do Polaków:
„Brońmy Polski, brońmy patrio- „Przez wstawiennictwo św. Jana

| 6 | 2–8.11.2020

[email protected]

Pawła II, proszę o szacunek dla życia i jego ochronę”.Fot. Andrzej Wiktor x2, M. Czutkostacji kościołów, profanacji miejsc świętych” – do-
Tu nam Ojciec Święty naprawdę zaimponował. dali hierarchowie, wzywając jednocześnie do dia-
logu, postu, jałmużny i modlitwy. Trzeba.
Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski przez lata
promował projekt ustawy „Zatrzymać abor- Skąd wzięło się to nowe, wulgarne pokole-
cję”, którego istotą było zniesienie możliwości prze- nie? Ono się wzięło z załamania się wycho-
rwania ciąży ze względu na „wady płodu”. Teraz, po wania, tzw. socjalizacji, co z kolei wynika z rozwoju
wyroku TK, stwierdził: „Zakazami lub nakazami technologicznego. Jak to ktoś ujął: „Przyszedł cza-
nie da się bronić życia poczętego. Potrzebne są rodziej Smartfon i ukradł nam dzieci”. To jest dziś
szeroka edukacja społeczna oraz system opieki nad sprawa gardłowa dla każdej wspólnoty i dla każdej
osobami z niepełnosprawnościami i ich rodzi- rodziny. Nie ma prostej recepty, ale trzeba próbo-
nami”. O co w tym wszystkim chodzi? wać. Trzeba zacząć od spraw najprostszych, np. od
Jeszcze w zeszłym roku, gdy premier Mora- szkół wolnych od tzw. smartwicy. I trzeba myśleć
wiecki bronił status quo („Próby przeprowa- co dalej.
dzenia zmian tzw. kompromisu aborcyjnego za- PiS też chyba musi poważnie pomyśleć co
miast przybliżać nas do celu, jakim jest pełna dalej, bo pewne ścieżki okazały się jednak
ochrona życia, polaryzują Polaków”), kapłan odpo- ślepe. Np. co wynika z więcej niż obfitego finanso-
wiadał: „To, co premier nazywa »kompromisem«, wania tzw. środowisk artystycznych? Nic nie wy-
jest w praktyce selekcją obywateli III RP na »lep- nika, poza jeszcze większą agresją ze strony tych
szy« i »gorszy sort«”. Skutki tych wszystkich wistów ludzi. Na zreformowanych przez premiera Gowina
będą bardzo poważne. Będą widoczne przez uczelniach jeszcze gorzej: uniwersytety już otwar-
dekady. cie zaszczuwają inaczej myślących, w tym także
Z kolei dominikanin o. Adam Szustak tak oto profesorów – sędziów Trybunału Konstytucyj-
skomentował masowe demonstracje: „Ci lu- nego. Establishment chce krwi i zemsty, a nie
dzie nienawidzą Kościoła. Ja też nienawidzę TEGO dialogu.
Kościoła. Tego, który stał się absolutnie »ladacz- Nowy minister edukacji i szkolnictwa wyż-
nicą polityczną«. Który tak się wmieszał w politykę, szego Przemysław Czarnek uważa, że
że swoje umocowanie, przyszłość, władzę, prag- trzeba wrócić do podstaw. „Gdy nasi rodzice szli na
nienie, żeby ludzi nawracać, ufundował w wartoś- wywiadówkę, to bez względu na to, jak dobrymi
ciach, rzeczywistościach tego świata. Tak, to musi byliśmy uczniami, to byliśmy pełni obaw, czy przy-
runąć”. Może musi. Ale szybciej runie niejedna padkiem nauczyciel nie poskarży się choć trochę
sława. Pycha takich kaznodziejów, wylewająca się na nas, bo rodzice wtedy rzeczywiście uważali, że
wręcz z ekranu, jasno wskazuje, jak to się skończy. nauczyciel ma autorytet. Do tych czasów musimy
Hubris. wrócić, dlatego, że to, co się dziś dzieje na ulicach
O. Adam Szustak wspierał w kampanii Szy- miast, wśród młodych ludzi, to jest również wypad-
mona Hołownię, ale na tych burdach Hołow- kowa tego, co się działo w ciągu ostatnich kilku-
nia też się nie pożywi. Choć on sam zachwyca się dziesięciu lat w polskiej oświacie i na polskich
Strajkiem Kobiet, to Strajk Kobiet nie zachwyca uniwersytetach. Nie działo się dobrze”. Święte
się Hołownią. „Czy ktoś mógłby od nas powiedzieć słowa. Problem w tym, że marksizmu kulturowego
panu Hołowni, żeby wypier…ł? Bo my robimy re- nie da się pokonać wycinkowo. Trzeba bić się
wolucję i nie mamy czasu zajmować się każdym wszędzie.
politycznym palantem chętnym do powiezienia się Na froncie walki z rządem użyteczna okazuje
na nas” – napisały panie spod znaku błyskawicy. się nawet epidemiologia. Prof. Krzysztof Si-
Celnie. mon przestrzegał przed skutkami wizyt na cmen-
Najdzielniej zachowali się biskupi. Komuni- tarzach, stwierdzając: „Ten tłok będzie zabójczy,
kat Rady Stałej Episkopatu Polski przypo- tłumy przy wejściu, to jakiś absurd. Mówię to, że-
mniał o „nieustannym wołaniu Kościoła o ochronę, byśmy wcześniej na ten cmentarz nie trafili sami.
także prawną, życia każdego człowieka, również I to znacznie wcześniej niż na Wszystkich Świętych
nienarodzonego, zgodnie z przykazaniem »Nie za rok”. Z kolei zapytany o demonstracje, miał już
zabijaj«”. „Niepokojem napawają również wulgarny inne zdanie: „Demonstracje w maskach i w odle-
język, którym posługuje się część protestujących, głości na powietrzu to nie jest jakieś wielkie zagro-
niszczenie mienia społecznego, przypadki dewa- żenie koronawirusem”. Nauka godna uniwersytetu
im. Lenina.
[email protected]
2–8.11.2020 | 7 |

Na początek  |

Halo, Joanka? Ciotki Jest okey!
A kto mówi? Wyp...alać! rewolucji Dokładnie. I druga ważna rzecz: pa-
Czekaj! To ja! miętaj, że każda walka powinna mieć
Wyp...alać i już. Nie będę dwa razy po- KRZYSZTOF FEUSETTE jedną, zdecydowaną liderkę. Ja akurat
wtarzała. K…, już powtórzyłam. K…, mnie Margot się skarżyła, że Klemen- walczyłam trochę wcześniej z pedofilią
nawet to, że powtórzyłam, też powtó- tyna ją molestowała, wyobraź sobie. w Kościele, ale się okazało, że człowiek,
rzyłam! Ja pier...olę. No, wyobrażam sobie. Straszne. Ale do- którego do papieża zawiozłam, kasę doił
Asiulku, jesteś tam? wodów nie ma, słowo przeciw słowu. od ofiar, więc sobie odpuściłam. Kiedyś
Wyp...alać. A kto mówi w ogóle? Tak jest, kochana. Ktoś tu musi zostać, w prawach zwierząt robiłam, ale pies mi
Lempart… jak reszta zacznie wyp...alać. się znudził, więc teraz w aborcji siedzę...
Tak, k…, a ja antylopa. Wyp...alać. A myślisz, że to się uda? Ja też jestem bardzo za zwierzętami!
Nielampart,dok…nędzy,tylkoLempart! Ale co? Bardzo. Jak widzę, że ludzie niepełno-
Jaka znowu klępa? Do mnie skaczesz, No, żebyśmy zostały tylko my, sprawnego pieska do drzewa przywią-
gościu? a reszta won? zują, to aż mną coś telepie. Absolutnie
No, co ty, nie poznajesz mnie po głosie? Oczywiście! A jakie mają wyjście? Po- nieludzkie jest takie traktowanie...
A powiedz: „wyp...alać”… mazaliśmy im kościoły, zablokowaliśmy Powiem ci tak: wyp...alać. Nie możemy
Wyp...alać! Wyp...alać! miasta, to po co mają tu siedzieć? Zo- się skupiać na wszystkim, bo niczego
Taka duża w okularach? bacz, ile już osiągnęłyśmy! Pamiętasz nie osiągniemy. A tu, nie mówię, k…, że
No, to ja. gębę tej babci, co z kościoła wychodziła, na 100 proc., ale na 90 na pewno, trzeba
Ta, co samą siebie nazywa „wyautowaną a my jej: „Wyp...alać!”, prosto w twarz? będzie za chwilę nowy rząd tworzyć...
lesbijką”? Albo te dzieci, które uciekały? To jest, No, coś ty... Myślisz, że na nas zagło-
Dokładnie. k…, nie bójmy się wielkich słów, totalnie sują? Bo ja już się kilka razy starałam,
Dobra, kojarzę cię. Wolę się upewnić, zajeb...ste! No, powiedz sama, nie jest? ale to był jednak poroniony pomysł...
z kim rozmawiam, bo sama wiesz… A jak nie zechcą? Bo wiesz, ja sama Oszalałaś? Wyp...alać z wyborami. Te
Wiem… drę tę koparę, skaczę po chodniku, barany nigdy nie wybiorą takich ko-
Oni, no, wiesz… jak sarenka, ale prawda jest taka, biet jak ty czy ja! Inteligentnych, k…,
Ale pewnie, że wiem. że ani kasy za logo z błyskawicą nie wrażliwych, kulturalnych... Ty wiesz,
A zwłaszcza, od kiedy wiesz… dostaję, a wczoraj kilka osób to pra- że w Sejmie jeden poseł na mnie powie-
Taaa… dokładnie… wie zadeptałam... dział „niezła dupeczka”?
No, właśnie. Słuchaj, a po co ty w ogóle Nie szkodzi. Niech wyp...alają. Po co się To są zboczeńcy. Żebyś ty wiedziała,
dzwonisz? kręcą? ile razy ja takie teksty słyszałam…
No, przede wszystkim, to z gratula- Ale to są nasi! Ile? Halo? No, ile?
cjami. Fantastycznie powiedziałaś Tym bardziej. Wyp...alać. W Polskę B. Coś mi przerywa, Joanko. Fajnie
w tym TVN… W Polskę C. W Podkarpacie, tam też są orę- było cię usłyszeć, będziesz, oczywi-
A co dokładnie, bo wiesz, ja ostatnio downiczki wolnej aborcji. Bo jaka jest abor- ście, na Łysej Górze?
dużo fajnych rzeczy mówię... cja?No,powiedzciemi,towarzyszkoKlępa… Chyba na Jasnej?
No, to, wiesz, że masz tylko jedno do Lempart… Jasna to ona będzie do momentu, gdy
powiedzenia: „Wyp...alać!”. Tak, k…, a ja tygrysica. To jaka jest? nadciągniemy. Wyobrażasz to so-
Aha. No, tak, to już sporo ludzi dzwoniło bie? Wszędzie katole, dzieci, starcy,
z gratulacjami. Wczoraj nawet z Mar- księża, zakonnice, a my pośrodku
got sobie rozmawiałyśmy, jak to przy- i wiesz, tańce, śpiewy, superzabawa,
jaciółki, i ona do mnie, wiesz, mówi… wolna aborcja i wyp...alać!
Halo? Co ty tam podżerasz? O, Jezu, nie mogę się doczekać…
Nic. To znaczy wegeburgera. Ale chyba Powiedziałaś „O, Jezu”?
niedamradysiódmego.Mów,kochana… Boże, sorry…
No, więc tak sobie rozmawiałyśmy i on, Powiedziałaś „Boże”! Co się z tobą
to znaczy ona, do mnie mówi: „Ty to masz dzieje?!
jaja, Joanka”, a ja do niego, to znaczy do Nie wiem. Chyba muszę sobie krzyknąć…
niej: „No, fakt. Mam. A co, ty nie masz?”. To krzycz!
Świetnychłopak.Toznaczydziewczyna. Kons-ty-tu-cja! Kon-sty-tu-cja! A nie,
Ale on, to znaczy ona nie jest dziew- sorry. K…, przecież ja muszę tamtą ko-
czyną. To jest osoba… szulkę wywalić!
...niebinarna. Przecież wiem. Mnie Powiem ci, że ja też chciałam. Ale
o nim, to znaczy o niej, Klementyna potem pomyślałam: „A, co mi tam.
Suchanow takie rzeczy opowiadała, Wyp...alać!”. I zasłony sobie uszy-
że z nerwów 40 ruskich wciągnęłam. łam. Żeby mnie, wiesz, nikt nie pod-
No, widzisz. Jak to w rodzinie, bo z kolei glądał. Moje ciało, moja sprawa.

| 8 | 2–8.11.2020

[email protected]

WIEŻA BAB

Z tym koronawirusem to można Czy leci mogą. Wtedy koronawirus nie atakuje
dostać pomieszania z poplą- czy co? A skoro tak, to demonstranci
taniem. Przyzwyczaiłam się są bezpieczni, bo łażą głównie w nocy.
już, że część ekspertów uważa, iż epi- Jednak w związku z zakazem szwenda-
demia jest wyssana z brudnego palca z nami nia się nie mogę wysłać córki (wyższa
światowego rządu, a zachowanie dwu- ode mnie) po ziemniaki do obiadu (no,
metrowych odstępów zagraża nam chyba że sklep byłby na trasie do szkoły,
spadnięciem z Ziemi. Druga część zaś bo wtedy mogę, ale u mnie wszyscy na
twierdzi, że jest bardzo źle, a będzie pilot? edukacji zdalnej), ale gdyby już na-
jeszczegorzej(i gdyobserwujęsytuację malowała sobie na maseczce piorun,
w ochronie zdrowia, słucham lekarzy, to z błogosławieństwem szkoły może
ekspertów, to ta druga wersja zdarzeń się szwendać. Okazało się bowiem, że
bardziej do mnie przemawia). Jednak dyrekcja liceum, do którego chodzi
zupełnym szaleństwem wydaje mi się W związku z zakazem jedna z córek, pozwoliła dzieciom iść na
głoszenie sprzecznych teorii przez jed- protesty, zwalniając ich z tych resztek
nego eksperta. szwendania się przed edukacji, jakie im zostały przez inter-

Jeden profesor (mniejsza o nazwi- godz. 16 nie mogę wysłać córki po net. Młodzież nie zgromadzi się więc
sko) w połowie października apelował w szkole, ale na marszach już może, i to
doPolaków,byniechodziliweWszyst- ziemniaki do obiadu, ale gdyby już w znacznie liczniejszych grupach.
kich Świętych na cmentarze, bo „pełne Współczuję temu, kto będzie później
ludzi cmentarze to skrajne niebezpie- namalowała sobie na maseczce śledził kontakty, ale mam wrażenie, że
czeństwo”. Minęło kilkanaście dni sanepid od dawna już tego nie robi. Nie
i profesor zmienił zdanie. Choć tysiące piorun, to z błogosławieństwem wiem, co jeszcze robi, bo wydaje się, że

(a może i setki tysięcy) ludzi wyszły na szkoły może się szwendać dawno zatonął pod nawałem pracy, do
ulice, żeby zademonstrować swoje nie- której nigdy nie był przygotowany.
zadowolenie, okazuje się, że mogą się Pewnie dlatego o tym, że dyrekcja dru-
szwendać i nic im nie grozi, bo: „jeśli giej z placówek, w której mam dzieci,
ludzie stoją oddzielnie na świeżym powietrzu, noszą ma covid plus paru nauczycieli także, dowiedziałam
maski, to specjalnie się nie zarażą”. A na tych cmen- się przypadkiem od osób spoza szkoły. Czy leci z nami
pilot, chciałoby się zapytać?
tarzach to niby mieli po sobie chodzić czy tańczyć Ale na koniec mam dobrą wiadomość, choć nieco
razem oberka?
Nie tylko wypowiedzi (niektórych) ekspertów z innej beczki, a nawet kontynentu. Akcja zbiórki
nie trzymają się kupy, bo i nie wszystkie zakazy, darów dla dzieci z sierocińca w Kamerunie, o której
nakazy i obostrzenia mają sens. Z jednej strony pisałam dwukrotnie, okazała się spektakularnym
eksperci mówią, że w walce z wirusem ważne są sukcesem. Darów jest tyle, że uda się wysłać nie
odporność i zdrowy tryb życia, a z drugiej za- jeden, lecz dwa kontenery. I w związku z tym
mykane są siłownie i nie można tej odporno- muszę jeszcze raz zwrócić się do państwa
ści budować. Podobno także stres jest wro- z prośbą o pomoc. Ponieważ zbiórka przy-
giem zdrowia, ale jednocześnie wyłącza niosła taki piękny efekt, misji zabrakło
się miejsca, w których ten stres można środków, by opłacić transport wszyst-
bezpiecznie rozładować. Z jednej kich darów, które udało się zebrać. Po-
strony podobno młodzi, szczegól- trzeba dokładnie: 34 560 zł. To spora
nie ci najbardziej wysportowani, kwota, ale wierzę, że nam się uda.
są bardziej odporni, a z drugiej Jeszcze raz proszę o pomoc i wpłaty
zamyka się ich w domu. na konto: 03 1020 2498 0000 8002
Poza tym sprzymierzeń- 0268 4942 z dopiskiem: „kontener”.
cem w walce z wirusem jest To konto Stowarzyszenia Przyjaciół
witamina D3, a jej najlep- Dzieci Słońca prowadzonego przez
szym źródłem jest słońce. o. Dariusza Godawę. Gdyby każdy
czytelnik dorzucił choć złotóweczkę,
Z tego też powodu nazywa szybko uzbierałaby się cała potrzebna
się ją „witaminą słońca”.
I to pewnie dlatego dzieci do kwota. A jeśli pieniędzy będzie więcej,
dzieciaki z największą przyjemnością je
16.  roku życia nie mogą prze- (dosłownie) przejedzą, bo jeść muszą każ-
bywać same na powietrzu (tam
gdzie jest słońce) przed godziną dego dnia.
Dorota Łosiewicz
16.00. Za to, gdy słońce zajdzie, już

2–8.11.2020 | 9 |

[email protected]

Światowe życie

redaguje Konrad Kołodziejski

Porażka Zełenskiego Ukraina w którym Zełenski, niezadowolony ze
słabych wyników wyborczych swojej
W ybory lokalne na Ukrainie roszenki. Stronnictwo Zełenskiego za- formacji, decyduje się na „przejście do
skończyły się porażką formacji ataku” i rozpisanie przedterminowych
Sługa Narodu prezydenta Wołodymyra chowuje najmocniejszą pozycję jedynie wyborów parlamentarnych.
Zełenskiego. Szczególnie dotkliwie ob- w centrum, choć jego wpływy spadły
jawiło się to w wielkich miastach, takich tam w porównaniu z wyborami parla- Niezależnie jednak od tego, jak roz-
jak Odessa, Charków, Lwów czy Dniepr, mentarnymi z lipca 2019 r. Jest jeszcze winie się sytuacja, Wołodymyr Zełen-
w których zdecydowanie zwyciężyli założona niewiele ponad rok temu, ski zaczyna tracić poparcie wyborców.
dotychczasowi merowie, w większości radykalnie antyestablishmentowa Ukraińska polityka wraca w stare kole-
poróżnieni z Zełenskim. Partia prezy- i prorosyjska partia blogera Anatolija iny mnogości frakcji, grup, partii i ko-
dencka doznała też bolesnej porażki Szarija, która w niektórych regionach terii. Nie ułatwi to reform, zwłaszcza
w Kijowie, gdzie z dotychczasowym na wschodzie i południu Ukrainy zdo-
merem Witalijem Kliczką rywalizowała łała wprowadzić do samorządu swoich że przez ostatnie pół-
Iryna Wereszczuk. kandydatów. tora roku niewiele
w dziele naprawy
Wybory lokalne na Ukrainie potwier- Przy okazji trudno nie zauważyć, że Ukrainy udało
dziły kilka prawidłowości tamtejszej jednym z największych przegranych się osiągnąć.
geografii politycznej. Frekwencja była ukraińskich wyborów lokalnych oka- A teraz może
niska (36,88 proc.) i – jak zauważyli ko- zała się formacja Za Przyszłość, powią- być jeszcze
mentatorzy – o 10 proc. mniejsza niż zana z oligarchą Ihorem Kołomojskim. trudniej.
w 2015 r., co może wynikać z pandemii, Może to oznaczać jej secesję z klubu Marek Budzisz
lecz również z rozczarowania Ukraiń- parlamentarnego Sługi Narodu, co
ców rządami Sługi Narodu. Na wscho- grozi i tak już wewnętrznie skonflik- Fot. Lina Reshetnyk/Shutterstock.com
dzie i południu kraju nadal trzyma się towanej formacji Zełenskiego utratą
prorosyjska formacja Za Życie, a zachód większości w Radzie Najwyższej.
to bastion byłego prezydenta Petra Po- Dlatego otwarcie dyskutowany
jest na Ukrainie scenariusz,

7 8 proc. Chilijczyków zagłosowało za Chile i guru liberałów Miltona Friedmana. Mimo
nową konstytucją, która ma zastąpić pojawiających się recesji polityka monetarna
tę napisaną jeszcze za czasów Augusta Pino- oparta na teoriach Friedmana spowodowała, że
cheta. To nie tylko przełom symboliczny, jakim Pinochet Chile było najszybciej rozwijającym się krajem
jest ostateczne odcięcie się od dziedzictwa Pi- Ameryki Południowej. Niektóre rozwiązania
były tam bardziej wolnorynkowe niż w USA.
do lamusanocheta, lecz również zerwanie z liberalnym
paradygmatem w gospodarce, który dyktator Za czasów Pinocheta sprywatyzowano nawet
wprowadził w Chile. Chilijczycy domagają się, aby nową wszystkie towarzystwa ubezpieczeniowe. Znany obrońca
konstytucje napisali posłowie i posłanki ze specjalnego wolnorynkowej ortodoksji Austriak Friedrich Von Hayek,
zgromadzenia. Mają to być nowi deputowani, niekoja- patrząc na „cud gospodarczy” w Chile, stwierdził nawet,
rzeni z poprzednimi ekipami rządzącymi Chile. że choć jest przeciwny dyktaturom, to uważa, że czasami
Referendum jest następstwem zeszłorocznych za- mogą one być niezbędne w okresie przejściowym, gdy
mieszek na tle klasowym, do których doszło na ulicach kraj jest pogrążony w finansowej zapaści.
dużych chilijskich miast. Zaczęło się od protestów prze- Jednak spuścizną tamtych czasów są dzisiaj
ciwko podwyżce cen za metro, które przerodziły się – zdaniem Chilijczyków – coraz większe
w regularne bitwy z policją i wojskiem. W końcu nierówności ekonomiczne i konflikty spo-
konserwatywny rząd porozumiał się z centrolewi- łeczne. Podobnie myślą partie chilijskiego
cową opozycją w sprawie rozpisania referendum mainstreamu (centrolewica, chadecja
konstytucyjnego. Po przygniatającym zwycię- i socjaliści). Nowa konstytucja ma zatem
stwie zwolenników reform prezydent Sebastian zagwarantować większą redystrybucję
Piñera zapowiedział zmiany. Nowa konstytu- i ingerencję państwa w gospodarkę. To,
cja ma być poddana pod referendum w połowie że przy pisaniu nowej konstytucji ma
2022 r. Obecnie obowiązującą ustawę zasadniczą być zachowany parytet płci (ma być po
poparło w 1980 r. 66 proc. Chilijczyków. równo kobiet i mężczyzn w zgromadze- Fot. Wikipedia Commons
Wtedy jeszcze w Chile kwitł neoliberalizm. niu), pokazuje, że do głosu w Chile doszło
Pinochet oddał gospodarkę tzw. szkole chica- już nowe, poprawne politycznie, pokole-
gowskiej, czyli ekonomistom wykształconym na nie.
Uniwersytecie w Chicago pod okiem noblisty Łukasz Adamski

| 10 | 2–8.11.2020

[email protected]

Fot. Shuterstock x2Francja Belize

Republika kontra islam Nowy kolonializm

B estialskie zabójstwo kobiety w Nicei, a wcześniej nauczy- K ilka dni temu rząd Belize zaproponował przyjęcie
ciela Samuela Paty’ego, zamordowanego 16 października ustawy, która – choć w nazwie jest antydyskrymi-
w podparyskim Conflans Sainte-Honorine przez czeczeńskiego nacyjna – to jednak w rzeczywistości wprowadza dys-
ekstremistę za to, że pokazał uczniom na lekcji wychowania kryminację osób wierzących, ograniczając wolność edu-
obywatelskiego karykatury Mahometa z pisma satyrycznego kacyjną i religijną poprzez narzucanie ideologii LGBT
„Charlie Hebdo”, wstrząsnęło całą Francją. W odpowiedzi pre- w szkołach i innych instytucjach. Projekt nowego prawa
zydent Emmanuel Macron ogłosił m.in. wydrukowanie kary- środkowoamerykańskiej republiki został przygotowany
katur i rozdanie ich we wszystkich szkołach w ramach obrony pod naciskiem wpływowych środowisk międzynarodo-
„wolności słowa”. Nauczyciel jego zdaniem „ucieleśniał wartości wych (m.in. ONZ, organizacji finansowanych przez Sorosa
republiki”. i rządu Kanady), które wpompowały już miliony dolarów
w kampanie medialne promujące ideologię gender.
Wywołało to ostrą reakcję państw muzułmańskich. Irański
dziennik „Vatan Emrooz” nazwał Macrona „demonem Paryża”, Jednak pod wpływem protestów społecznych, a także
a przez Syrię, Tunezję i Bangladesz przetoczyły się wielotysięczne przywódców największych wyznań chrześcijańskich (ka-
antyfrancuskie protesty. Niemal na całym Bliskim Wschodzie tolików, anglikanów i wspólnot ewangelikalnych) rząd
ogłoszono też bojkot francuskich produktów. Jednak najwięk- w Belize został zmuszony do wycofania się z projektu no-
sze emocje wzbudziła reakcja Turcji. Prezydent Recep Tayyip wej ustawy. Katolicki biskup Lawrence Nicasio nazwał
Erdoğan zalecił Macronowi, by ten „przebadał się psychiatrycz- próby narzucenia kontrowersyjnego prawa „nowym ko-
nie” i oskarżył Europę o to, że traktuje muzułmanów tak, „jak lonializmem”. Sytuacja wygląda bowiem tak, że biali ludzie
traktowano Żydów podczas II wojny światowej”. Rozpoczęła się w krajach Zachodu wymyślają jakieś rozwiązania, które
również nagonka na Francję w prorządowych mediach tureckich, chcą narzucić ludom latynoskim. Posługują się przy tym
które piszą o powszechnym rasizmie i faszyzmie nad Sekwaną. pieniędzmi, tak jak ich przodkowie, którzy przekupywali
Zdaniem dziennika „Sabah” francuskie władze urządziły muzuł- lokalnych kacyków. Nikt z mieszkańców ich nie wybierał.
manom „polowanie na czarownice”. W konsekwencji francuski Nikt ich do tego nie upoważniał, nie byli nawet w Belize,
ambasador w Turcji został wezwany na konsultacje do Paryża. a mimo to mają czelność narzucać swoje prawa ludom,
wbrew ich wielowiekowej tradycji, kulturze i przekona-
Buńczuczne zachowanie Erdoğana jest podszyte jego dąże- niom. Jak nie nazwać tego inaczej niż kolonializmem?
niem do przywództwa wśród sunnitów na Bliskim Wschodzie
oraz chęcią odwrócenia uwagi od gospodarczych problemów Podobna sytuacja panuje na Barbadosie, gdzie tamtejszy
Turcji. Wpisuje się ono także w konflikt z popieraną przez Fran- gubernator ogłosił, że chce zalegalizować tzw. małżeństwa
cję Grecją wokół złóż gazu na Morzu Śródziemnym. Erdoğanowi homoseksualne. Wywołało to masowe protesty społeczne.
nie podoba się również szykowana w Paryżu ustawa o „separaty- Ich organizatorzy sprzeciwiają się takim rozwiązaniom.
zmie islamskim”, Turcja wysyła bowiem do Francji licznych ima- Jeśli władza będzie się upierać, proponują zorganizowa-
mów oraz finansuje wiele tamtejszych stowarzyszeń i meczetów. nie referendum w tej sprawie. Przytłaczająca większość
mieszkańców Barbadosu jest przeciwna zmianom. W Pa-
Strona francuska także, na swój sposób, podsyca konflikt. namie obywatele również protestują przeciw projektom
„Charlie Hebdo” opublikowało w zeszłym tygodniu kolejną zalegalizowania tzw. homomałżeństw. Argumentują, że
obraźliwą karykaturę dla muzułmanów – z Erdoğanem w roli jest to wbrew konstytucji. Nowy kolonializm spod znaku
głównej. Turecki wiceminister kultury Serdar Cam napisał sześciobarwnej tęczy gardzi jednak lokalnymi kulturami
w odpowiedzi na Twitterze, że „relacje dyplomatyczne z Fran- ludów tubylczych. Kto zwycięży?
cją nie mają obecnie żadnego sensu”, a dziennikarzy „Charlie
Hebdo” nazwał „sukinsynami”. Grzegorz Górny

Francja nie boi się jednak – jak wynika z oficjalnych wypowie- Sprostowanie
dzi – zaostrzenia relacji z państwami muzułmańskimi. Rzecznik W poprzednim numerze autorstwo tekstu pt. „Kościół w og-
rządu Gabriel Attal podkreślił, że Francja nie ulegnie „próbom niu” przypisaliśmy błędnie Goranowi Andrijaniciowi, pod-
destabilizacji”, choć przyznał jednocześnie, że z powodu kon- czas gdy w rzeczywistości autorem był Grzegorz Górny. Czy-
fliktu znacznie wzrosła groźba zamachów terrorystycznych. telników i obu autorów serdecznie przepraszamy za pomyłkę.
Jak twierdzą francuskie media, rząd w Paryżu idzie za ciosem
i naciska teraz na swoich europejskich partnerów, aby zgodzili Redakcja
się nałożyć unijne sankcje na Turcję.
2–8.11.2020 | 11 |
Aleksandra Rybińska

[email protected]

Na początek  | Felietony |

I śmieszno, i straszno

Wojna o życie Polaków

„C ovid to zbyt mało”, tak będzie zatytuło- tego wymagają. Jeżeli suweren się zagapi, państwo
wana polska wersja bondowskiego filmu upada i jest rozkradane przez sąsiadów, a Polacy
„The world is not enough”. Kto zagra są mordowani. Na Sybirach, w Katyniach, w ko-
głównego agenta, okaże się po latach. Teraz powin- morach gazowych, podczas rzezi Woli, rzezi Pragi,
niśmy zbiorowo przeganiać covida z naszej krainy. rzezi Wołynia. To się nam przydarzyło wielokrotnie
A tymczasem… totalna opozycja i jej akolici, wsty- w ostatnich trzech stuleciach. Tak więc żadnych
dzący się polskiego języka i obywatelstwa, wypro- wojennych zapowiedzi nie wolno lekceważyć. Czu-
wadzają ludzi na place i ulice, by szybciej ich zarazić wać musi konstytucyjna władza, ale też Straż Naro-
wrednym wirusem. Co im tam „obostrzenia”, zakaz dowa, tak jak czuwała przed kościołem na pl. Trzech
zgromadzeń, dystans i maseczki? Każdy powód, by Krzyży w dniach aborcyjnej rebelii. Straż Patrio-
zmarło więcej Polaków jest dla nich dobry. Jan tyczna, którą powołują Kluby „Gazety Polskiej”.
Pietrzak Straż Solidarności, którą zapowiada przewodni-
Nowinką obecnej zadymy są mocno wulgarne
słowa, profanacje pomników, wtargnięcia do koś- czący Piotr Duda. A w Sejmie pilnować norm parla-
ciołów, znaczący udział młodych ludzi… Do szkoły mentarnych musi Straż Marszałkowska, by żałosne
nie chodzą, mają czas. Epidemii się nie boją. Troska o prze- kreatury i małpiszony nie urągały powadze Rzeczypospolitej.
życie nie ma sensu, bo co to za życie bez skrobanki? Niepodległość odzyskana przez Solidarność 40 lat temu
Pośród wielu agresywnych i nikczemnych haseł warto nie może być poniewierana przez zmowę seksedukatorów
się zadumać nad zaskakującą groźbą: „To jest wojna”. Ktoś i pieniądze lewych sponsorów. Jak wojna, to wojna! Zbiórka
ją wypowiedział polskiemu państwu. Państwo to jest struk- w zbrojowni. Czyszczenie broni. Sorty mundurowe na
tura i przepisy, obyczaje, prawa, ale przede wszystkim lu- grzbiet! Manierka z gorzałczyną. Lanca do boju! Szabla
dzie. Prawa ulegają nieustannym zmianom, bo okoliczności w dłoń!

Leśne życie Olgi

Z Nataszą Leśniak, aktorką i tancerką,

rozmawia Jolanta Gajda-Zadworna

Czy takie nazwisko to atut, czy drzewa, by w grupie ekologów sprze- Fot. Gałązka/AKPA
również zobowiązanie dla kogoś, ciwiać się wycince. Ze swoimi kole-
kto gra w serialu „Leśniczówka”? żankami aktywistkami organizowała
też akcje ekologiczne w mieście. Mu-
Natasza Leśniak: Myślę, że ten se- szę przyznać, że ta postać, jej zaanga-
rial był mi pisany [śmiech]. Jestem żowanie, bardzo odpowiada mojemu
związana z „Leśniczówką” od samego temperamentowi i osobowości. Na ile
początku. Wejście do głównej obsady mogę, też działam na rzecz naszej pla-
wpłynęło na rytm mojego życia, prze- nety. Od jej kondycji zależy przecież
organizowało je. Nie bez znaczenia nasza przyszłość. To nasze wspólne
jest też to, że kocham przyrodę, dobro.
świetnie się w takim otoczeniu czuję, Teraz pani bohaterka skupia się
więc „Leśniczówka” idealnie się wpa- bardziej na sercu…
sowała w moje potrzeby i pojawiła się Olga nie ma szczęścia do partnerów.
w najlepszym dla mnie momencie. Bardzo przeżyła dramatyczny finał
Pani bohaterka potrafi walczyć związku z Danielem. Obecna relacja
o las. z Konradem też nie należy do najła-
Od samego początku i w spektaku- twiejszych, ale jak się rozwinie, nie
larny sposób. Pamiętam pierwsze zdradzę. Widzowie już się przekonali,
zdjęcia, w styczniu (temperatura że w sielskiej leśniczówce nie brakuje
poniżej zera), kiedy serialowa Olga dynamicznych zwrotów akcji.
przywiązywała się łańcuchami do

| 12 | 2–8.11.2020

[email protected]

Bronisław Wildstein

Dzicz
rozkiełznana

T rybunał Konstytucyjny stwierdził, że aborcja euge- Wprawdzie obserwacja wspomnianego motłochu każe Fot. Andrzej Wiktor
niczna nie jest zgodna z polską konstytucją. Każdy, zastanowić się nad sensownością aborcji, a istnienie Marty
kto ją czytał i umie wyciągać elementarne wnioski Lempart jest najpoważniejszym argumentem na jej rzecz,
ze słowa pisanego, wie, że inaczej orzec nie mógł. Stwier- ale funkcjonowanie osób, które stanowią antypody ludzkiej
dzili to również poprzedni prezesi TK Andrzej Zoll i An- godności, nie powinno prowadzić do jej odrzucenia.
drzej Rzepliński. Zaskoczyli mnie tym, gdyż ich nienawiść
do obecnej władzy i Trybunału, który przestał reprezentować „Padło tabu. Pomazane sprayem kościoły: »Jebać kler!«.
establishment III RP, wydawało się, popchnie ich do sprze- Msze, nienaruszalne dotąd misteria, przerywają wściekli mło-
niewierzenia się wszystkim głoszonym wcześniej zasadom. dzi ludzie, dla których takie rytuały jak przeistoczenie hostii
Nie popchnęła. I to jest pozytywny wniosek, jaki możemy w ciało Jezusa nie różnią się niczym od występów magika,
czerpać z niespecjalnie budującej sytuacji. krzyczenie do biskupa: »Jędraszewski wypierdalaj!«, kiedy
większości Polaków powiedzenie do księdza »proszę pana«
Niestety, tego rodzaju zachowania nie uświadczymy zamiast »proszę księdza« nigdy nie przeszłoby przez usta…”
w szeregach politycznej opozycji. Ci, którzy płakali nad – Pisze z Berlina, gdzie wyemigrowała, kiedy naród wybrał
konstytucją i głosili, że jest świętością, uznali, że nie ma ona PiS, zachwycona Ewa Wanat, twórczyni Radia Tok FM.
znaczenia. Bezpośrednio po wyroku TK posłowie lewicy,
którzy domagali się najsroższych kar za naruszanie reżimu Ta sama Wanat prawdopodobnie protestowałaby, gdyby
pandemii, z pełnym ich lekceważeniem zaczęli organizować bojówki pobiły magika i zniszczyły jego warsztat pracy. W od-
manifestacje protestacyjne. Wymierzone były przeciw PiS, niesieniu do Kościoła obowiązują jednak inne, rewolucyjne
co wprawdzie nie wydaje się rozumne, ale zgodne z logiką standardy. Przemoc jest rzeczą właściwą.
totalnej opozycji. PiS ma być winne każdemu złu, a więc i nie-
wygodnym wyrokom TK. Jeśli okoliczności pozwalają, tolerancyjna, humanitarna
maska liberalnej lewicy spada i odsłania grymas bolsze-
Atak na Kościół mieści się w konsekwentnie budowanym wika. Te same okoliczności raz jeszcze ujawniają cynizm
przez ideologię emancypacji przeciwstawieniu: z jednej PO, która gotowa jest poprzeć każdego, aby pokonać swoich
strony światłe, racjonalne, postępowe siły wyzwolenia czło- przeciwników.
wieka – z drugiej zaskorupiały w tradycyjnych przesądach
katolicyzm. Te prostackie opozycje uniemożliwić mają racjo- Co mówią o wizerunku polskich działaczy pro-life? Tak
nalną dyskusję, która niebezpieczna jest dla ideologii. W tym dzielni byli, gdy domagali się, aby PiS natychmiast zmieniło
wypadku każdy namysł nad prawami człowieka wskazywałby, prawo aborcyjne, gdy demonstrowali pod TK, porównując
że ich fundamentalnym warunkiem jest prawo do życia. Jeśli jego członków do zbrodniarzy. Nie widzę ich uczestników
nawet zakładamy, że nie wiemy, w którym momencie istnie- dziś, kiedy trzeba przeciwstawić się bojówkom agresywnej
nia płodu zaczyna się specyficznie ludzkie życie (fakt, że jakaś tłuszczy. Może jestem niesprawiedliwy. Mam nadzieję, że
jego forma istnieje od poczęcia, jest bezdyskusyjny), to miarą jeszcze się zorganizują i zobaczę Kaję Godek w konfrontacji
naszego cywilizacyjnego rozwoju jest przyjęcie, że zaczyna z trudniejszym przeciwnikiem.
się ono od początku, aby uniknąć ryzyka pozbawiania życia
człowieka. Eliminacja tych, którzy mogą być w jakiejś formie Tolerancja polskich służb wobec agresywnych bojówkarzy
niepełnosprawni, jest uznaniem, że mamy prawo arbitralnie jest zadziwiająca. Czy wynika z tego, że część władz samo-
decydować, kto zasługuje na miano człowieka, a więc, że nie rządowych wspiera ich i gotowa jest zniszczyć swoje miasta,
istnieje nic takiego jak jego elementarna godność. Jeśli uży- aby PiS władzę utraciło? Czy nie można postawić pod sąd
wamy tego pojęcia wyłącznie w odniesieniu do pełnospraw- osobników, takich jak Majchrowski czy Trzaskowski, któ-
nych jednostek, zgadzamy się, że ktoś ma prawo o sprawności rzy za to odpowiadają? Jeśli natomiast państwo wycofuje
tej, a więc o byciu człowiekiem, rozstrzygać. się z obowiązku utrzymywania ładu, obywatele muszą to
wziąć na siebie. Już słyszę lamenty, że jakiejś manifestantce
Nie chcę wchodzić w złożoną problematykę, która wiąże złamano paznokieć. Kto sieje wiatr, zbiera burzę. Ci, którzy
się z aborcją, a którą zdziczały motłoch spod feministycz- wzywają do przemocy, niech nie płaczą, jeśli obróci się ona
nego szyldu chciałby unieważnić. Wskazuję wyłącznie, że przeciw nim.
nie tylko nie trzeba być katolikiem, ale nawet wierzącym,
aby ją dostrzegać. 2–8.11.2020 | 13 |

[email protected]

na początek  | Walizka

| 14 | 2–8.11.2020 Mariusza
Ostrowskiego
[email protected]
aktora teatralnego i filmowego, wokalisty

J ak większość ludzi uwielbiam podróże. Najczęściej
odwiedzam Włochy, które cenię za wspaniałe jedze-
nie, kulturę, muzea i rewelacyjny klimat. Jeżeli chodzi
o nasz kraj, to najbardziej kocham góry, a w szczególności
Bieszczady jesienią, gdy jest feeria pulsujących barw i kolo-
rów. Właśnie stamtąd wróciłem.

FILIŻANKI
Jestem kolekcjonerem filiżanek do espresso,
które kupuję w każdym odwiedzanym
kraju. Czasami je nabywam w muzeum, ale
najczęściej w zwykłych kafeteryjkach. Chyba
że mnie urzecze filiżaneczka w jakiejś galerii,
to jestem w stanie wysupłać ostatni grosz na
to cudo.
EKSPRES DO KAWY
W związku z tym, że jestem fanem espresso,
zawsze wożę z sobą ciśnieniowy ekspres do kawy.
I filiżaneczki.

YODA
Jestem fanem „Gwiezdnych wojen”,
dlatego często zabieram maskotkę
Yody lub Vadera, ale najczęściej obu
tych panów, żeby równoważyć moce
dobrej i złej strony.
TERMOS
Oczywiście termiczny na wyprawy w góry czy
gdziekolwiek poza miasto na łono natury zawsze
jest niezbędny i się przydaje.

THORGAL
Komiksy z Thorgalem czytałem jeszcze jako
dziecko. Moja miłość do tego bohatera i do fantasy
jest niezmienna, dlatego lubię na wyjazd zabrać
jeden z zeszytów z jego przygodami.
SCENARIUSZ
Wyjazd na łono natury to także dobra okazja,
żeby pouczyć się dialogów.
Obecnie razem z Tomaszem Borkowskim
pracuję na tekstem do sztuki „Druga strona
Mercury’ego – klony”. Jest to opowieść m.in.
o wokaliście zespołu Queen – Freddiem
Mercurym.

KOSTIUM SCENICZNY
Marynarka Freddiego do wspomnianej sztuki.

Prawda nigdy nie leży pośrodku

Nikt nie liczy,
nikt nie pyta

M erytoryczna dyskusja
w sprawie ustawy aborcyj-
nej nie ma sensu. I być może
nie miała nigdy. Po pierwsze dlatego,
że samo zestawienie argumentów
– z jednej strony: chrońmy ludzkie ży-
cie, z drugiej: chrońmy prawa kobiet
PLANETA ZIEMIA – pokazuje, że każda ze stron ma swój
Na wyjazdach służbowych, tam, gdzie własny język. Już na poziomie najbar-
brakuje mi natury, np. w hotelach czy dziej ogólnych określeń są dwa różne
na miejskich planach zdjęciowych, lubię światy: konserwatyści mówią o zaka- Dominik
obejrzeć wieczorem na Blu-ray film zie aborcji eugenicznej, feministki Zdort
przyrodniczy. Bardzo mnie to relaksuje.
(wiedząc, że eugenika kojarzy się jak
KSIĄŻKA najgorzej) lansują termin „przesłanki embriopatologicznej”.
Odpoczywam także przy lekturze. Dlatego dziś chciałbym zwrócić uwagę na inną kwestię.
Najchętniej przy Gombrowiczu, który Taką, która zaniepokoi szczerych prawicowców, cieszących
w doskonały sposób pokazuje przaśność się z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i spodoba się
naszego kraju. lewicowcom wypisującym na transparentach najbardziej
BUTY wulgarne słowa.
W tych butach właśnie przeszedłem Warto pamiętać, że żadna polityczna decyzja nie ma zna-
z Tarnicy na Halicz, czyli szlak pomiędzy czenia, jeśli nie jest stosowana w praktyce. Tu należy się
najwyższymi szczytami w Bieszczadach. zgodzić z aborcjonistami: oficjalnie podawana liczba 1,1 tys.
Prawie ośmiogodzinna wycieczka. Było ciąż przerwanych co roku przez Polki to fikcja. W rzeczy-
mocno i ostro. wistości takich przypadków jest przynajmniej kilkadziesiąt
razy więcej. Tyle że nikt ich nie liczy, nikt nie pyta, czy są
KASZMIROWY SZAL zgodne z prawem.
Kupiony we Florencji. Nieodzowny element To nawet trudno nazwać podziemiem, to rozwinięty prze-
elegancji z wbudowaną funkcją ochronną dla mysł: po prostu, bez specjalnej tajemnicy, umawia się pry-
gardła. Ponieważ głos to mój warsztat pracy, watną wizytę u ginekologa, który za odpowiednią gratyfikacją
szal o tej porze roku uważam za obowiązkowy. wyrywa nienarodzone dzieciątko szczypczykami (lub w inny
KOŚCI sposób) z łona matki.
Jestem fanem gry w kości, zwłaszcza Orzeczenie Trybunału nic tu nie zmieni. Proceder, choć
w kościanego pokera. Niewielkie gabarytowo, nielegalny, grożący lekarzom karą trzech lat więzienia, pleni
łatwe do zapakowania także do kieszeni, się i będzie się plenić bez ograniczeń, bo nie jest ścigany,
pozwalają na rozrywkę z bliskimi podczas niezależnie od tego, kto rządzi. Przez 27 lat funkcjonowania
wyjazdów. ustawy policja i prokuratora nigdy nie prowadziły skoordy-
nowanych działań przeciw seryjnym mordercom w białych
ZEGAREK
Mój ulubiony czasomierz. Przypomina mi kitlach, a jeśli jakaś sprawa trafiała do sądu, to tylko dlatego,
o koncepcji jin-jang, przeciwnych, a zarazem że organy ścigania trafiły na nią przypadkiem.
uzupełniających się siłach we wszechświecie Dlatego złagodzenie przepisów ustawy pozwalającej zabi-
– dobra i zła, światła i ciemności… jasnej jać dzieci nienarodzone będzie miało skutek dopiero wtedy,
i ciemnej strony mocy. Coś z tej dwoistości gdy państwo zacznie konsekwentnie ścigać przestępców,
we mnie siedzi. którzy ją ignorują.
Fot. Andrzej Wiktor, materiały prasowe Ktoś zapyta: skoro nielegalna aborcja jest tak łatwa, po-
Wysłuchał i spisał: wszechna i nieścigana, to czemu lewicowe aktywistki tak
Michał Korsun histeryzują? Ano dlatego, że nie chodzi im o jakieś „prawa
kobiet”, ale o to, aby zło przestało być nazywane po imieniu.
O odwrócenie wektorów cywilizacji.
Swoboda aborcji to nie cel. To narzędzie.
Autor jest szefem portalu tygodnik.tvp.pl

2–8.11.2020 | 15 |

[email protected]

Na początek  | Felietony |

Ogniem na wprost

Gumka
od majtek

Znany mędrzec z Ruskiej Budy, były prezydent Bro- Jedna z młodych działaczek lewicy, znana ze swoich kre-
nisław Komorowski podzielił się swoimi przemyśle- tyńskich wypowiedzi, umieściła znowu na Twitterze
niami na temat obecnej sytuacji w kraju na antenie wpis, w którym zachwyca się postacią Che Guevary, ku-
TVN 24 (a gdzieżby indziej ktoś go zaprosił). Wnioski, jakie bańskiego komunistycznego rewolucjonisty. Na jej wpis zare-
wyciągnął, są dla każdego rozsądnie myślącego człowieka agował redaktor Cezary Gmyz. Justyna Klimasara z SLD, bo
wręcz porażające. Otóż polityk oświadczył, że w PiS narasta o niej mowa, napisała: „Dziś rocznica śmierci Che Guevary.
duży opór przeciwko prezesowi Kaczyńskiemu i jego zda- Bohatera Kuby, rewolucjonisty i jednego z przywódców rewo-
niem tylko kwestią czasu jest to, kiedy partia rządząca uzna, lucji kubańskiej! Chwała bohaterom! Hasta la victoria, sem-
iż Jarosław Kaczyński jej szkodzi „[…] na tyle, że trzeba się pre”. „To, co najpiękniejsze – lewica czcząca homofoba, który
go będzie pozbyć. Ci wszyscy, którzy dzisiaj klaszczą Jaro- rozstrzeliwał gejów” – przypomniał Gmyz. Klimasara jest
sławowi Kaczyńskiemu, szepczą mu miłe słówka do ucha, ofiarą, podobnie jak tysiące młodych ludzi biorących czynny
pierwsi go zdradzą, bo będą mieli już dosyć tego rodzaju udział w zadymach, systemu oświaty III RP. Przecież co jak
despoty, która spycha to środowisko w nicość”. Pobożne co, ale aktywistka SLD powinna śpiewająco znać życiorysy
życzenia i karkołomne tezy są cechą wielu polityków opo- lewicowo-lewackich ikon. A i widać z domu też niewiele wy-
zycji, szczególnie w chwilach przesileń. Ale żeby aż tak niosła, skoro poza tym sławi Czesława Kiszczaka i tęskni za
niedorzecznie!? Bronisław Komorowski kiedyś przyznał, Peerelem, który zna tylko z opowieści.
że wiele wolnych chwil spędza z sołtysem Ruskiej Budy
– wsi, w której ma daczę. Po kilku głębszych różne rzeczy Znany kaznodzieja, dominikanin o. Adam Szustak też
przychodzą do głowy. Jednak po przebudzeniu każdy, kto ustosunkował się do bieżących niepokoi na ulicach. Wy-
miał kontakt z alkoholem, wie, że wtedy następuje ich we- ciągnął z nich dość nieoczekiwane wnioski: „Ci ludzie
ryfikacja, a nie jazda do Tefałenu i powtarzanie na antenie (manifestanci) nienawidzą Kościoła. Uwaga! Ja też nienawidzę
telewizji. Ale duet prezydent-sołtys zdaje się zapominać, że TEGO Kościoła. Tego, który stał się absolutnie ladacznicą poli-
alkohol to tygrys w butelce – on wchodzi, a słowo wychodzi. tyczną. Który tak się wmieszał w politykę, że swoje umocowanie,
przyszłość, władzę, pragnienie, żeby ludzi nawracać, ufundował
Nastąpiło kolejne „odważne” wyznanie, tym razem w wartościach tego świata. Tak, to musi runąć”. Muszę przyznać,
szansonistki Majki Jeżowskiej. W dobie protestów że podobały mi się jego rekolekcje, choć nieco trąciły szołmeń-
idąca zgodnie z mainstreamowymi modami kobieta stwem. Mimo wszystko szanuję go jako zdolnego człowieka,
już w wieku postbalzakowskim nagle przypomniała sobie, obdarzonego przez Boga darem ewangelizacji. Problem wtym,
że „sto lat temu” molestował ją ksiądz. „Dobierał się do mnie że o. Szustak jest antytalentem politycznym. Popierał politycz-
i ciągnął za gumę od majtek”. Było, minęło, szanowna pani. nego klowna Szymona Hołownię, kiedy ten jeździł „po prośbie”,
Pomarzyć dobra rzecz. A tak przy okazji jej nowa płyta jest odwiedzając wiele parafii, mieszając wiernym w głowach. Jed-
już do nabycia w Empiku. nym słowem warto by było, żeby o. Szustak nie komentował
polityki, bo ma do niej taki talent, jak nie przymierzając ja do
| 16 | 2–8.11.2020 ewangelizacji. Wesołego halloween, ojcze!

[email protected] Andrzej Rafał Potocki
Fot. Andrzej Wiktor
Fot. Andrzej Wiktor

Zamieszkać na swoim

S ejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych cyjnym i prywatnym. Regulacji prawnej mają zo-
ustaw wspierających rozwój mieszkalni- stać poddane m.in. popularne w Europie i coraz
ctwa. To niewątpliwy sukces legislacyjny częściej testowane w Polsce kooperatywy mieszka-
rządu, bo za nowymi przepisami głosowało aż niowe. Te ostatnie mają otrzymywać nieruchomo-
430 posłów, zaledwie 3 było przeciw, a 10 wstrzy- ści pod inwestycję na preferencyjnych warunkach.
mało się od głosu. Nowe przepisy mają m.in. służyć Wspomniane zrzeszenia mają się składać z co naj-
zwiększeniu dostępności mieszkań na wynajem dla mniej trzech osób współdziałających ze sobą w celu
osób o niskich dochodach, mówią o dopłatach do wybudowania lokali mieszkalnych, począwszy od
czynszu dla podnajemców mieszkań, wakacjach nabycia działki i wybudowania na niej budynku
czynszowych w TBS. wielorodzinnego lub zespołu budynków jednoro-
Według danych prezentowanych przez Euro- Marta dzinnych albo poprzez nabycie budynku i przebu-
Kaczyńska- dowanie go tak, aby powstały w nim co najmniej
stat 45,1 proc. Polaków w wieku 25–34 lat zamiesz- -Zielińska trzy odrębne mieszkania. Warto przypomnieć, że
kuje z rodzicami. Średnia unijna tego zjawiska to
28,6 proc. Uzyskanie kredytu hipotecznego w ban- lokale wybudowane w ramach kooperatyw w la-
kach jest coraz trudniejsze zuwagi na konieczność tach 2012–2016 okazały się ok. 30 proc. tańsze od
wniesienia 20 proc. wkładu własnego. Pandemia sprawia, że ofert deweloperskich. Według proponowanych rozwiązań
zaciąganie wieloletnich zobowiązań finansowych w najbliż- kooperatywy mieszkaniowe mają przybierać formę spółek
szychmiesiącachi latachmożesięstaćmałopopularnez uwagi cywilnych lub porozumień o współdziałaniu, a gminy mają
naniepewnąsytuacjęzdrowotnąiwkonsekwencjirozchwianą zostać zobowiązane do wskazywania odpowiednich działek
gospodarkę. Ta ostatnia, osłabiona przez COVID-19, potrze- pod zabudowę lub budynków nadających się do zaadaptowa-
buje zaś szczególnie nowych impulsów do dalszego rozwoju. nia i rozkładać należności za ich nabycie na raty.

Deficyt mieszkań wynosi w Polsce od 800 tys. do 1 mln.
Nowa inicjatywa ustawodawcza przewiduje w szczegól-
ności powołanie wehikułu prawnego w postaci Społecznej REKLAMA

Inicjatywy Mieszkaniowej. Lokatorzy mają zyskać możli-
wość wyboru pomiędzy bezpiecznym najmem a zakupem
mieszkania na własność. Najemca nie będzie pozostawać tak
bezwzględnie związany z zajmowanym przez siebie lokum,
jak jest to w przypadku umowy kredytu bankowego. Nowe
przepisy mają także umożliwić nabycie wynajmowanego
lokalu na własność. Dla porównania mieszkańcy TBS par-
tycypują w kosztach budowy lokali, ale nie zyskują żadnych
dodatkowym uprawnień. Lokatorzy będą mogli skorzystać
z wakacji w płaceniu czynszu, a także uzyskać dopłaty do
czynszu w ramach programu Mieszkanie na Start w wyso-
kości uzależnionej od wielkości gospodarstwa domowego,
miesięcznie może wynieść ona do 300–400 zł. Według zało-
żeń nowelizacji obniżony czynsz będzie można płacić przez RADIO WAWA

15 lat i ma być o ponad 50 proc. niższy od czynszu rynkowego.
Dla osób, których dochody zmniejszyły się przez pandemię
o co najmniej 25 proc., wprowadzone mają zostać dopłaty do
czynszu w wysokości do 1,5 tys. zł przez sześć miesięcy.
Samorządy mają otrzymywać wsparcie wwysokości3 mln zł
na utworzenie nowego SIM, a istniejące już SIM lub TBS
w związku z planowaną inwestycją mają być dokapitalizowy-
wane. Ustawa zakłada utworzenie Rządowego Funduszu Roz-
woju Mieszkalnictwa, w ramach którego zapewniono 1,5 mld zł
na budowę mieszkań dla gmin, które szczególnie ucierpiały
w wyniku pandemii. Przepisy przewidują zwiększenie do
50 proc. wsparcia na remont mieszkań komunalnych.
Docelowo zaproponowany przez rząd pakiet mieszkaniowy 40/1020/F
ma zawierać także przepisy poświęcone inwestycjom komer-

2–8.11.2020 | 17 |

[email protected]

Na początek  |
rysuje andrzej krauze

37% Na które ugrupowanie polityczne oddałaby Pani/
oddałby Pan głos, gdyby wybory do polskiego
parlamentu odbywały się w najbliższą
26% niedzielę? (bez niezdecydowanych)

13%
11%
6% 7%

Zjednoczona Koalicja SLD, Wiosna, Konfederacja PSL + Kukiz’15 Inne
ugrupowanie
Prawica Obywatelska Lewica Razem

Niech wyobrazi sobie Pani/Pan, że w wyborach startują
34% poniższe partie. Na które ugrupowanie polityczne

oddałaby Pani/oddałby Pan głos, gdyby wybory do
polskiego parlamentu obywały się w najbliższą
22% niedzielę? (bez niezdecydowanych)

17%

11%
9%

5%
2%

Zjednoczona Koalicja Polska 2050 SLD, Konfederacja PSL Inne
+ Kukiz’15 ugrupowanie
Prawica Obywatelska ​Szymona Wiosna,

Hołowni Lewica Razem

Czy popiera Pani/Pan decyzję o przygotowaniu

34% 34% dodatkowych szpitali tymczasowych
na stadionach, w centrach
ISSN 2544-2694 Redaktor naczelny: Jacek Karnowski
e-mail: [email protected] konferencyjnych lub innych tego typu
www.wsieciprawdy.pl tel. (22) 616 36 00, (22) 255 93 32
ul. Finlandzka 10, 03-903 Warszawa miejscach w związku z rosnącą liczbą

Autorzy: Łukasz Adamski, Goran Andrijanić, przemysław Augustyn Maciejewski, Ryszard Makowski, Maja zakażeń koronawirusem w Polsce (np.
barszcz, Marek Budzisz, Adam Ciesielski, Piotr Cywiński, Narbutt, Marzena Nykiel, Maciej Pawlicki, Jan Pietrzak,
Jan Pospieszalski, Andrzej Rafał Potocki, Marek Pyza, na Stadionie Narodowym)? 17%
Leszek Długosz, Krzysztof Feusette, Jolanta Gajda- Wojciech Reszczyński, Jan Rokita, Aleksandra rybińska, Zdecydowanie tak
-Zadworna, Grzegorz Górny, Krystyna Grzybowska , Raczej tak
Przemysław Skrzydelski, Wojciech Stanisławski, Zdecydowanie nie
Jerzy Jachowicz, Stanisław Janecki, marta kaczyńska- Wiktor Świetlik, Marcin Wikło, Bronisław Wildstein, Raczej nie
zielińska, Jacek Karnowski, Michał Karnowski, konrad Trudno powiedzieć
kołodziejski, Cezary Kowalski, Andrzej Krauze, jaromir Piotr Zaremba, Rafał Zawistowski, Dominik zdort, 9%
kwiatkowski, Dorota Łosiewicz, Tomasz Łysiak, Jakub Andrzej Zybertowicz 6%

Wydawca: Fratria sp. z o.o. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: 68% 15%
prezes: Romuald Orzeł [email protected] lub kontaktując się
ul. Legionów 126-128, z Centrum Obsługi Klienta „RUCH” pod numerami: Które z poniższych stwierdzeń najlepiej opisuje
81-472 Gdynia 22 693 70 00 lub 801 800 803 – czynne w dni robocze Pani/Pana poglądy na temat epidemii koronawirusa?
w godzinach 700 – 1700.
[email protected], www.fratria.pl Koszt połączenia wg taryfy operatora. To bardzo poważne zagrożenia dla zdrowia
Druk: Walstead Kraków Sp. z o.o. i życia ludzi
Dyrektor wydawniczy: Maciej Wośko Dyrektor ds. Rozwoju Biznesu:
Produkcja i dystrybucja: Mariola barcikowska, Katarzyna Marchewka – [email protected] 55%
Biuro Reklamy:
[email protected] [email protected], tEL. (22) 463 49 93 25% Reklama | 2/1020/F
Paulina Kąkol – [email protected]
Dyrektor artystyczny: Agnieszka Woźniak – [email protected] 20%
Michał Korsun, [email protected] Marcin Dąbrowski – [email protected]
Kolportaż: [email protected] Nie uważam, żeby to było Zagrożenie jest realne,
Studio graficzne: Andrzej Skwarczyński (kierownik), Redakcja zastrzega sobie prawo do ­redagowania wielkie zagrożenie ale działania rządów różnych
[email protected], i skracania tekstów. Copyright © Fratria Sp. z o.o.
Wszystkie prawa zastrzeżone­ – nie ma co histeryzować państw są przesadzone
Lidia Słowikowska-SMOLIŃSKA, JANUSZ ŻYCHOWICZ (włącznie z tłumaczeniem na języki obce).
Projekt graficzny: Michał Korsun Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych. Badania zrealizowane metodą CAWI (Computer Assisted Web Interview) na panelu
Ogłoszenia i reklamy nie stanowią materiału internetowym. Badania przeprowadzone na ogólnopolskiej, reprezentatywnej (pod względem:
Fotoedycja: Anna Łabęcka, [email protected], pochodzącego od Wydawcy. płci, wieku, wielkości miejsca zamieszkania) próbie Polaków. W badaniu wzięło udział N=1060.
Obróbka zdjęć: Tomasz Kieras Bezumowna sprzedaż numerów bieżących i archiwalnych
po cenie niższej od ustalonej przez Wydawcę jest Zakres czasowy badania 23–26 października 2020 r.
Prenumerata wydania papierowego: zabroniona, nielegalna i grozi odpowiedzialnością karną.
tel. (22) 616 36 00, [email protected]
Regulamin oraz warunki prenumeraty na stronie fot. na okładce: A.Wiktor x3, Krzysztof Kaniewski/REPORTER, Shutterstock x4

www.wsieciprawdy.pl
Wpłat za prenumeratę prosimy dokonywać na konto:

91 1240 5354 1111 0010 7713 6290
FRATRIA Sp. z o.o., ul. Legionów 126-128, 81-472 Gdynia,

w tytule wpłaty wpisując pełne dane ­adresowe do
wysyłki oraz rodzaj prenumeraty

Prenumerata realizowana przez RUCH S.A.:
Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na

e-wydania można składać bezpośrednio na stronie
www.prenumerata.ruch.com.pl.

| 18 | 2–8.11.2020

[email protected]

Tak widzimy przyszłość –
pełną zielonej energii

• zrób Audyt z TAURONEM i popraw efektywność energetyczną w firmie
• postaw na Zarządzanie Energią i zoptymalizuj pracę urządzeń HVAC
• wybierz Redukcję Mocy i zyskaj środki finansowe po redukcji zapotrzebowania

Razem z nami buduj zieloną przyszłość
i włącz się w #ZielonyZwrotTAURONA

[email protected] biznes.tauron.pl

Temat tygodnia  | rozmowa |

Musimy zatrzymać
tę rewoltę
Nasi przeciwnicy mówią, że to wojna. Chcą zniszczyć tożsamość
narodową, rozbić rodziny, wprowadzić ludzi w przestrzeń materializmu,
konsumpcjonizmu, hedonizmu, nihilizmu. Konieczna jest współpraca w ramach

dobra wyższego naszej ojczyzny

Z Robertem Bąkiewiczem, prezesem Stowarzyszenia Marsz Niepodległości,

rozmawia Marek Pyza

Fot. Andrzej Wiktor Jak się ma Straż Narodowa? Ilu dziś, Odpisujemy na wiadomości dzień i noc. ryzyko, że wśród zgłaszających się
w czwartkowe przedpołudnie, was jest? To ogromna praca logistyczna, koordy- mogą się znajdować ludzie o zupełnie
nacyjna. Zwłaszcza że środowiska lewi- przeciwnych poglądach. Nie wyklu-
Robert Bąkiewicz: Nie wiem cowe nam w tym przeszkadzają. Spamują czam pojedynczych przypadków osób,
[śmiech]. Przyszło kilkadziesiąt ty- te skrzynki, więc nieco dłużej filtrujemy które nie będą pasowały do działań, jakie
sięcy maili. I cały czas spływają kolejne. wiadomości. Na razie przy tej centralnej podejmujemy. Ale ci liderzy w terenie
To zapewne wynik agresji na kościoły, rekrutacji elektronicznej działa z naszej dokonują dodatkowej selekcji, jeśli wi-
na Chrystusa i na wiernych. Jeśli miał- strony kilka osób. Przy lokalnej, woje- dzą, że któryś z chętnych nie powinien
bym zebrać naszą aktywność w czasie wódzkiej – ok. 25. A są jeszcze liderzy się wśród nas znaleźć. Trzeba pamiętać,
tych kilku dni, to w skali całego kraju w konkretnych miejscowościach. że to nie jest formacja w sensu stricto,
doliczylibyśmy się kilkunastu tysięcy Jak weryfikujecie zgłoszenia? raczej próba organizacji lokalnych
osób, które stanęły z nami naprzeciwko W formularzu na stronie interneto- samoobron.
tej barbarii. Z wszystkimi oczywiście wej można napisać tylko kilka słów Sprawdzacie, czy ktoś może próbować
nie mamy kontaktu, to jest niemożliwe. o sobie. Na tej podstawie musicie de- was rozbijać?
W niektórych miasteczkach ludzie cydować, do kogo się odezwać. Nie tylko. Mogą się zdarzyć osoby, które
sami się organizują. To faktycznie trudne zadanie. Proszę wykazują cechy charakteru uniemożli-
Jak można w krótkim czasie zapa- zwrócić uwagę, że mamy do czynienia wiające zakładaną przez nas pracę, czyli
nować nad taką falą odzewu? Jak to z pospolitym ruszeniem i istnieje duże defensywną obronę świątyń.
wygląda od kuchni?

| 20 | 2–8.11.2020

[email protected]

Kobiety też się zgłaszają? nieprzygotowani na te sytuacje, więc ich wygasić. Emocje są rozpalone do czer-
Tak, ale apelujemy, by byli to głównie nie nagłaśniają. woności. Ogromną odpowiedzialność
mężczyźni. Chodzi przecież o fizyczną Jak wygląda wasz kontakt z nimi? Od- powinny też wziąć media z obu stron
obronę przed napastnikami. Dziś mamy zywają się w obawie, że u nich w para- sporu politycznego. Napuszczanie Po-
ogromny problem męstwa, a to męż- fii może się wydarzyć coś niedobrego? laków na siebie, przynajmniej od 10 lat,
czyźni powinni brać odpowiedzialność Tak, kapłani proszą o wsparcie. Czasem jest czymś wyjątkowo złym. Prowadzi
za słabszych. Panie prosimy o działania tacy, którzy np. jeszcze niedawno nie do tego, że niektórzy nie są już w sta-
logistyczne, informacyjne, a przede chcieli podjąć inicjatywy różańca w in- nie porozumieć się przy rodzinnych
wszystkim o modlitwę. tencji abortowanych dzieci. Zapytałem stołach. A wszystko to bazuje w dużej
jednego z księży, czy pamięta, jak kilka mierze na manipulacji, na wybranych
Kim są osoby, które chcą się przyłączyć tygodni temu odmówił nam poparcia faktach, które układa się pod pożądaną
do Straży Narodowej? Jak pan by ich w organizacji marszu różańcowego, bo tezę. Podsycane konflikty skutkują cha-
opisał? „sprawa wydawała się zbyt kontrower- osem na ulicach polskich miast. Strona
syjna”. Przez tę letniość, niejednoznacz- lewicowo-liberalna ponosi tu zdecydo-
Trzonem są ludzie związani ze środo- ność, niewyrażanie opinii stricte katoli- wanie większą odpowiedzialność. Ale
wiskami patriotycznymi, narodowymi. ckich duża część młodego pokolenia stoi wszyscy politycy powinni odmówić
Ci, którzy byli zaangażowani w straż w opozycji do Kościoła. Confiteor, uderzyć się w piersi i uświa-
Marszu Niepodległości. Ale to nie są domić sobie, do czego to zmierza.
tylko narodowcy, patrioci, ale ogólnie
osoby o poglądach prawicowych, Wchodzenie agresorów do Do czego?
których łączy najczęściej szacunek polskich świątyń w przeszłości Do rozlewu krwi. Z naszych infor-
do wiary katolickiej i cywilizacji ła- z reguły bardzo źle się dla macji wynika, że do Polski przyje-
cińskiej. Niektórzy już kiedyś dzia- napastników kończyło. chała już niemiecka Antifa.
łali, a dziś, rozumiejąc zagrożenie, Od potopu szwedzkiego
wracają do społecznej aktywności. po bolszewików idących Skąd to wiecie? Dokąd przyje-
Są też tacy, którzy po prostu wstali z ateistycznymi hasłami na chali?
z foteli i stwierdzili: „Do cholery, sztandarach Nie mogę podać źródeł, ale mamy
najwyższa pora coś z tym wszyst- tę wiedzę. Np. ten bandycki napad,
kim zrobić!”. Ta trzecia grupa jest Po co właściwie Straż Narodowa, do którego doszło w Poznaniu, czyli
w mojej ocenie najliczniejsza. Ich skoro istnieją w waszym środowisku dźgnięcie nożem jednego z obroń-
impuls emocjonalny jest bardzo Roty Niepodległości? ców kościoła, jest tego dowodem.
silny. Wchodzenie agresorów do Prawdopodobnie Antifa stoi też
polskich świątyń w przeszłości z re- Bo one zajmują się kwestiami spo- za atakiem w Wołominie, gdzie
guły bardzo źle się dla napastników łeczno-politycznymi. Nie zamierzamy człowiek trafił do szpitala z bardzo
kończyło. Od potopu szwedzkiego tego łączyć. Rozumiemy, że część osób ciężkimi urazami głowy. Myślę, że
po bolszewików idących z ateistycz- gotowa bronić kościołów nie chce się polskie służby dokładnie wiedzą, że
nymi hasłami na sztandarach. Na- angażować w działalność społeczno- tacy ludzie już się tu znajdują.
wet w czasach PRL ludzie skrywali się -polityczną. A nam nie chodziło o pro-
przed ZOMO w kościołach, bo tam był mowanie jakiegoś szyldu, lecz skutecz- Antifa tylko czeka na takie okazje?
azyl. Dziś w wolnym państwie ten azyl ność podjętych działań. To bojówki neomarksistowskie, anarchi-
jest przełamywany przez obywateli, któ- styczne, które swoje korzenie wywodzą
rzy walczą z naszymi przywiązaniami. To jest wojna? z lat 70., z organizacji terrorystycznych
Wyobraźmy sobie analogiczną sytuację Tak krzyczą nasi przeciwnicy. Tak to działających na terenie Niemiec. W la-
z żydowskimi synagogami albo mecze- wygląda. Na pewno to wojna cywili- tach 80. były świetnie szkolone, przygo-
tami. Myślę, że cała Polska i zagranica zacyjna. Według mnie to preludium towywane technicznie. W Polsce Antifa
huczałyby, gdyby takie akty barbarzyń- rewolucji. Jeśli nikt nad tym nie zapa- też istnieje, dużego poparcia dotychczas
stwa dotyczyły tych miejsc. Dzieje się coś nuje w najbliższych dniach, może się na szczęście nie miała, ale po tych ma-
zupełnie niewyobrażalnego, a środowi- to katastrofalnie skończyć. Płomień nifestacjach jej siła może wzrosnąć.
ska polityczne i medialne wspierające nienawiści i masowość protestów Dziś polem walki z Antifą jest Europa
protesty w ogóle na to nie reagują. wskazują, że będzie bardzo ciężko je Zachodnia czy USA. Za oceanem bar-
dzo dobrze widać ich działania rewolu-
Grozę widać w samych policyjnych cyjne i nawet próby odrywania jakichś
statystykach – do środy było 79 uszko- obszarów od administracji publicznej
dzonych elewacji kościołów, 22 wtar- i wprowadzania własnych, anarchi-
gnięcia na msze. stycznych „praw”. Wprowadzają chaos
na ulicach Stanów Zjednoczonych, tam
Myślę, że te liczby w rzeczywistości też są ofiary, wielu rannych, obrabowane
są wyższe. Wiele ataków nie było zgła-
szanych. Księża się boją, są zastraszeni,

2–8.11.2020 | 21 |

[email protected]

Temat tygodnia  | rozmowa |

sklepy. ­Wykorzystują do tego jakikolwiek Jak wygląda wasza współpraca z poli- szy, by zapanować nad sytuacją. Jest też
pretekst. W Polsce jest nim dziś aborcja. cją podczas obrony kościołów? pewien wewnętrzny problem w policji,
która jest podzielona w sprawie wyroku
A jeśli ci rewolucjoniści zmienią tak- Co do zasady policja jest winna eskala- Trybunału Konstytucyjnego.
tykę i zamiast atakować świątynie, cji konfliktu. Oczywiście pośrednio, bo Chcą dołączać do protestujących?
skupią się np. na siedzibach partii – są zostały podjęte polityczne decyzje, by Wręcz przeciwnie. Czasem chcieliby
takie pomysły – to okażecie się niepo- nie powodować zwiększenia kryzysu interweniować, lecz nie mogą. Widzą
trzebni? poprzez reagowanie i stosowanie środ- agresję, szaleństwo tego tłumu, wręcz
ków przymusu bezpośredniego nawet satanistyczną wściekłość, wycie, knaja-
Domów partii nie będziemy strzec, w sytuacji, gdy przeciwnik dokonuje ak- cki, neobolszewicki język, którego się nie
niech sobie politycy radzą sami. Ale to, tów zasługujących na ukaranie. A to tylko spotyka w przestrzeni publicznej. Nawet
co się obecnie dzieje, może być okazją rozzuchwala tamtą stronę. Dlatego w po- na meczach piłkarskich w latach 90., gdy
do konsolidacji środowisk katolickich niedziałek leciały w stronę obrońców kibole byli zmorą mundurowych, nie
– w sensie ideowym, edukacyjnym, kościoła kamienie, byli ranni, używano było takich scen. Nigdy nie spotkałem się
być może współpracy z Kościołem, jakichś pałek, gazu itd. Neobolszewia z czymś takim, co dzieje się teraz przed
który obiektywnie przeżywa głęboki została ośmielona brakiem reakcji poli- kościołami. Nie widziałem, by nastolet-
kryzys. Może to też czas obudzenia się cji. Przed kościołem św. Aleksandra na
kapłanów i powrotu do prawdziwej ka- pl. Trzech Krzyży policja po prostu zeszła nie dziewczęta – ale i starsze panie
tolickiej doktryny, nierozmywania – używały takiego żargonu, by po-
zasad panujących od dwóch tysięcy Co do zasady policja jest winna kazywały takie gesty, trzymały tak
lat. Ta praca formacyjna, ewentu- eskalacji konfliktu. Oczywiście wulgarne transparenty. Kulturalni
alne przygotowywanie się do takich pośrednio, bo zostały podjęte ludzie tego po prostu nie robią.
sytuacji, jest jak najbardziej na polityczne decyzje, by nie Wasi przeciwnicy powiedzą, że
miejscu. Jeśli natomiast nie będzie stosować środków przymusu wy przecież nie jesteście anioł-
dochodziło do niczego zdrożnego, bezpośredniego nawet kami, którzy brzydzą się prze-
to chwała Bogu! Będziemy się w sytuacji, gdy przeciwnik kleństwami.
bardzo cieszyli. My nie jesteśmy dokonuje aktów zasługujących Oczywiście, ale ani teraz nie uży-
anarchistami, nie czekamy na to, na ukaranie. A to tylko wam wulgaryzmów, ani nie robię
by walczyć na ulicach, mamy swoje rozzuchwala tamtą stronę tego publicznie, staram się ich uni-
rodziny, dzieci. Nie jesteśmy sza- kać również w życiu prywatnym.
leńcami, którzy chcieliby się z kimś z pola walki i pozwoliła nas – kilkadzie- A poziom tego knajackiego języka na
potykać na śmierć i życie. siąt osób – atakować przez rozjuszony ulicach przekracza wszelkie granice.
wielotysięczny tłum. Bezpośrednio od- „Wyp…” to jedno z podstawowych
À propos rodzin, Strajk Kobiet powiadają za to politycy, którzy w oba- haseł tych tłumów. Nawet część
upublicznił kilka prywatnych wie przed wojną, wybrali hańbę. A mają mediów wydaje się tym zachwy-
adresów zamieszkania swoich i hańbę, i wojnę. cona.
wrogów, m.in. pana. To kolejne To jest coś niebywałego. Wyob-
przekroczenie granicy, z jakim Ale przecież szef MSWiA wydał raźmy sobie, że katolicy, stojąc przed
się dotychczas w Polsce nie styka- oświadczenie, w którym wyliczał za- kościołami, krzyczą do swoich oponen-
liśmy. trzymanych, sprawy skierowane do tów: „Wyp…”. I skandują tak godzinami.
prokuratury oraz dość ostro zapowie- Przecież te wszystkie lewicowo-liberalne
To tylko potwierdza tezę o ich re- dział, że policja reaguje i będzie rea- media grzmiałyby, że to ludzie niegodni
wolucyjnych działaniach. Spływa też do gowała. szacunku i jakichkolwiek praw obywa-
mnie wiele gróźb karalnych – eseme- telskich. Natychmiast by ich dehumani-
sami,telefonami,poprzezkomunikatory. Ale policja jest z zasady w tych wyda- zowano. Zresztą takie próby się podej-
Zapowiadają zrobienie mi krzywdy, pi- rzeniach bierna. Trzeba też stwierdzić, muje. Ich tolerancja jest zawężona tylko
szą, że „ekipy się na mnie szykują”. Służby że protesty tak się rozszerzyły, że w tej do poglądów zbieżnych z własnymi.
państwowe nie podejmują działań. chwili nawet nie ma tylu funkcjonariu- Wszystkie inne są faszyzmem, kseno-
fobią, rasizmem, antysemityzmem. Te
Zgłosił pan to policji? stygmaty są rzucane jak z rękawa i bra-
Prosiłem o patrolowanie okolic mo- kuje przestrzeni na jakąkolwiek mery-
jego domu. Zaraz po naszej rozmowie toryczną dyskusję. „Materiał ludzki”
jadę złożyć szczegółowe informacje. został zupełnie przerobiony, oderwany
Ale dziwię się, że policja potrafi szybko od fundamentów cywilizacyjnych. Jeśli
i skutecznie ścigać ludzi, którzy napi- nie jesteśmy w stanie ustalić, czym jest
sali w internecie jakąś głupotę, tu zaś
wiemy, jaka organizacja naraziła mnie
na niebezpieczeństwo, a działań – jak na
razie – brak.

| 22 | 2–8.11.2020

[email protected]

W niedzielę 25 października kilkadziesiąt osób zakłóciło mszę św. Fot. Łukasz Gdak / PolskaPress Jestem państwowcem, więc wolę rząd,
w poznańskiej katedrze. W świątyni urządzili proaborcyjny wiec z którego jestem mniej zadowolony,
od rządu, który jest tylko pacynką np.
dobro i zło, bo tamta strona wszystko To cel dalekosiężny. Aczy krótkotermi- Berlina. Jest oczywiste, że w sytuacji
relatywizuje i subiektywizuje jako wy- nowym, pewnym etapem na zasadni- zagrożenia naszej państwowości staję
chodzące z wnętrza człowieka i mogące czej drodze, jest obalenie rządu? po stronie państwa. Na tym polega od-
ulegać modyfikacjom, to nie ma prze- powiedzialność. Sięgnijmy do przed-
strzeni do debaty. My wiemy, czym jest Zapewne tak. Przy tego typu wielkich wojennej analogii. Wówczas istniał
prawda, jesteśmy w stanie to ocenić, po- manipulacjach wroga trzeba pokazywać spór między piłsudczykami a narodow-
wołując się na filozofię klasyczną, na to- z bliska, konkretnie. Jak najdokładniej go cami. Dziś można powiedzieć, że neo-
mizm, na naukę Kościoła katolickiego. Ta narysować – kreską brzydką, okrutną, sanacją jest PiS – prezes Kaczyński się
ostatnia jest uniwersalna, bo wychodzi byśmy mieli w stosunku do niego nega- do tego często odnosi – a my jesteśmy
daleko poza same akty religijne. Mode- tywne emocje. spadkobiercami formacji narodowych.
lowała rzeczywistość, w której żyli nasi I na te potrzeby wdrażany jest scena- W 1939 r. i podczas okupacji narodowcy
przodkowie. A ta hołota tego nie zna. To riusz Kramka prowadzący do „wy- współpracowali ramię w ramię z sana-
są biedni ludzie, my się za nich modlimy. łączenia rządu” i „zatrzymania pań- cją, broniąc Polski, choć mocno kry-
Ale w sytuacji obrony w ostateczności stwa”? tykowali przygotowania do wojny czy
jesteśmy gotowi do walki fizycznej, jeśli Z pewnością. Siły zewnętrzne są bardzo politykę zagraniczną. To postawa godna
będzie taka potrzeba. zainteresowaneodpowiednim„reagowa- naśladowania.
niem” w Polsce. Ale trzeba tu zaznaczyć,
Z czym właściwie od tygodnia mamy do że rząd stał się zakładnikiem zobowiązań Pytam o to, bo zwróciło moją uwagę
czynieniaw Polsce?Jakicelpróbujesię wobec Brukseli wokół kredytowania róż- wystąpienie Janusza Korwin-
zrealizować? nych deficytów związanych z pandemią. -Mikkego, jednego z liderów Konfe-
Obawia się ataków za to, że nie jesteśmy deracji (tego skrzydła mniej wam
Nie wiem, czy cały tłum do tego zmierza, państwem „tolerancyjnym” i nie wyzna- bliskiego). Powiedział on, że w wielu
ale inspiratorzy na pewno chcą głębo- jemy tych antywartości. sprawach nie zgadza się z Jaro-
kiej przemiany społecznej i obyczajo- Sporo z pana strony krytyki PiS, sławem Kaczyńskim, ale grzmiał
wej. Pomimo 45 lat PRL i 30 lat obróbki a przecież od paru dni mówi się o was z mównicy sejmowej, tak definiując
lewicowo-liberalnej w III RP Polska „bojówki Kaczyńskiego”. protesty uliczne: „Ci ludzie świado-
w swej naturze wewnętrznej wydawała Jak dyskutować z taką manipulacją? mie prowokują rewolucję. Są gotowi
się jeszcze konserwatywna w stosunku Obraz medialny nie ma za wiele wspól- poświęcić ludzi. Grozi nam przejęcie
np. do Europy Zachodniej. Widać było negozrzeczywistością.Jestemkrytyczny władzy przez rewolucyjną lewicę”. Po-
zniecierpliwienie liberałów za granicą wobec wielu działań Prawa i Sprawiedli- brzmiewa tu zapowiedź łagodzenia
tym, że to przywiązanie do katolicyzmu, wości. Ale jeśli zaszłaby taka potrzeba, konfliktów między formacjami wobec
cywilizacyjnych podstaw uniemożli- to dla dobra ojczyzny jesteśmy w stanie ataku wspólnego wroga – i politycz-
wia przeprowadzenie pewnych zmian wspólnie bronić polskich fundamentów nego, i szerzej antypolskiego. Coś, co
społecznych, jakie udały się u nich. Ta przed zewnętrzną ingerencją. ujął też poeta Wojciech Wencel, a co
rewolucja w mojej ocenie jest po to, by Dopuszczacie współpracę z partią wy podajecie dalej w swoich mediach
zniszczyć tożsamość narodową, rozbić rządzącą? społecznościowych: „W obecnej sytua-
rodziny, wprowadzić ludzi w przestrzeń cji wszelkie teoretyczne spory na pra-
materializmu, konsumpcjonizmu, hedo- wicy przestają mieć znaczenie. Będę
nizmu, nihilizmu. współpracował z każdym, kto chce
realnie bronić kościołów i polskiej
kultury. Nie gadajmy. Działajmy”.

Akurat w tym wypadku zgadzam się
ze słowami prezesa Janusza Korwin-
-Mikkego. To liberał, ale tu ma 100 proc.
racji. Pamiętamy z rewolucji bolszewi-
ckiej, że zachowanie służb carskich było
łagodne wobec manifestantów i rozbest-
wiło ich na tyle, że rewolucja eksplodo-
wała i była nie do opanowania. Dziś ktoś
chce wywołać rewoltę na naszych uli-
cach. A skoro tak, to rację ma Wojciech
Wencel, mówiąc, że współpraca w ra-
mach dobra wyższego naszej ojczyzny
jest konieczna.

2–8.11.2020 | 23 |

[email protected]

Temat tygodnia  |  Protesty po wyroku TK  |

sKaatmolicokoa brona

Do Straży Narodowej lawinowo ruszyły zapisy ochotników, chcących bronić kościołów
przed agresywnymi protestami. Ale tysiące katolików w całej Polsce organizuje się
samoistnie, by wesprzeć swoje parafie, świątynie i pomniki świętych.
Czy Polska katolicka przebudziła się z letargu?

Jakub Augustyn w obecności kordonów policji (War- nerwowe dziewczyny, które uważają się
Maciejewski szawa, Częstochowa, Kraków), a czasem za tolerancyjne, postępowe i oświecone,
samotnie – zwłaszcza w mniejszych miej- a w konfrontacji ze stroną przeciwną re-
T egoniezobaczyciewlewicowych scowościach – czuwają z różańcami w rę- agują agresją, histerią i płaczem.
ani liberalnych mediach, a rela- kach i modlitwą na ustach.
cje konserwatystów nie dotrą do Nic więc dziwnego, że gdy femini-
wszystkich Polaków. Protesty przeciwko „Julki” styczne aktywistki zapowiedziały ataki
wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego, na kościoły, Piotr był gotowy. W ponie-
po wulgarnych wezwaniach przez femi- Piotr, młody prawnik, sprawia wra- działek 26 października szybko znalazł
nistki Martę Lempart i Klementynę Su- żenie, jakby od dawna spodziewał się się przed kościołem św. Krzyża na Kra-
chanow, skierowały się przeciwko Bogu, wybuchu antykościelnych nastrojów. kowskim Przedmieściu. – Zjakimś upo-
Kościołowi i katolikom. Wierni poczuli – To narastało. Przez całe lata słyszałem dobaniem protestujący upatrzyli sobie
się wezwani do obrony swoich wartości. coraz więcej infantylnych komentarzy figurę Sursum Corda – opowiada. Ma
Przed świątyniami w całym kraju zebrało przeciwko Kościołowi i tradycji katoli- na myśli XIX-wieczny pomnik Chry-
się pospolite ruszenie parafian – czasem ckiej – mówi. – Wiesz – dodaje – „Julki”. stusa dźwigającego krzyż – to tutaj ak-
Piotr używa określenia, które ostatnio tywiści LGBT z takim upodobaniem
robi karierę w internecie. Dla niego zawieszali swoje flagi, to tutaj udali się
„Julki” to zagubione w nowoczesności protestować, gdy policja zatrzymywała
dziewczyny, zniewolone pseudokulturą agresywnego aktywistę Michała Sz.
i kryzysem męskości, ale w internetowej – Margot. – Stałem wśród tych młodych
publicystyce opisuje się je ostrzej: jako ludzi wznoszących wulgarne okrzyki,
obserwowałem wszystko od wewnątrz.

| 24 | 2–8.11.2020

[email protected]

Fot. Fratria Gdy grupa obrońców Kościoła podjęła „Nie szukamy męczeństwa” czas nabożeństwa? – Nie, po prostu wzięli
modlitwę – tłum oszalał – relacjonuje. ich pod ramiona i wynieśli – odpowiada
Gdy w furiackim ataku protestujący wy- Chłopaków z Bractwa Przedmurza dziewczyna, pokazując, że chłopaki byli
rywali kabel nagłośnienia podającego trudno złapać na Krakowskim Przed- dużych rozmiarów i nikt im się nie opie-
modlitwę, trzeba było reagować, zasta- mieściu. – Chodzimy od kościoła do rał. Ala jest spoza Warszawy, z mniejszej
wiać agresywnym ludziom dostęp do kościoła i sprawdzamy, czy nie potrzeba miejscowości. W czasie „dyżuru” przed
świątyni, sprzętu, modlących się ludzi. interwencji – opowiada Wojciech. Grupa kościołem zerka do telefonu – w jej ro-
Na nagraniach z wydarzenia widzimy siedmiu czy ośmiu mężczyzn już samą dzinnym miasteczku trwa „spacer” pro-
skowyt i krzyki protestujących proabor- swoją obecnością odstrasza pomniejsze aborcjonistów, dziewczyna chce wiedzieć,
cjonistów. Tak na nich działa odmawia- grupki protestujących. To właśnie czło- czy doszło do incydentów. Tam również
nie różańca. nek tego bractwa w ubiegły poniedziałek są obrońcy świątyni. Kibice klubów pił-
został ranny podczas ataku proaborcjo- karskich nie są rozmowni – na wielu fo-
Katolicy ruszają do obrony nistów protestujących na placu Trzech rach internetowych umówili się, że nie
Krzyży. Mężczyzna został sprawnie będą się szerzej wypowiadać, by nie być
W Szamotułach protestujących speszyło opatrzony w karetce pogotowia, ale jego przypisanymi do żadnej partii politycznej.
odmawianie różańca przez parafian, ale zdjęcia szybko obiegły państwowe i kon- Fani Legii czuwają w różnych częściach
już w kościele św. Józefa w Pile nieznani serwatywne media, te liberalne na temat Warszawy, jednego udaje mi się pociąg-
sprawcy zdewastowali figurę patrona, agresji protestujących konsekwentnie nąć za język. Niechętnie mówi o strajku
krzyż i gabloty informacyjne. Pod Jasną milczą. – Panowie, nie boicie się? – pytam kobiet, niektórym kibicom też nie podoba
Górę zjechali także obrońcy Kościoła po incydencie, w końcu krwawa rana na się wyrok Trybunału Konstytucyjnego.
z okolicznych miejscowości, ale gdyby głowie kolegi robi wrażenie. Chłopaki jak – Ale z dala od kościołów – komentuje
nie policja, to agresywni protestujący na zawołanie zdejmują czapki i pokazują stanowczo chłopak. Obok nas przecho-
zaatakowaliby modlących wiernych. mi ich wewnętrzną część – to utwardzane dzi grupa zamaskowanych legionistów.
W Poznaniu protestujący napadli trzon- kaski BHP. – Nie szukamy męczeństwa, „J…bać Antifę!” – wołają rytmicznie. Mój
kami od siekier i noża na grupę katolików ale jesteśmy przygotowani do obrony koś- rozmówca się rozpromienia. Tak, na ten
– ranna została jedna osoba, ku niej po- ciołów. To teraz najważniejsze – mówią. najgorszy scenariusz – prowokacje ze
płynęły wyrazy solidarności i modlitwy strony zawodowych ultralewackich za-
z całej Polski. – Pod kościołem seminaryjnym spo- dymiarzy – kibice też są gotowi. Plotki
kój? – zagaduje nas para młodych ludzi. głoszą, że niemieckie grupy ekstremistów
Na portalach społecznościowych po- Mężczyzna należy do wspólnoty akade- już przyjechały do Polski. – Niech próbują
wstały dziesiątki grup spod znaku „Chroń mickiej Fides et Ratio. Wybrali się na – rzuca mi krótko mój rozmówca.
swój kościół” – zarówno dla całej Polski, spacer zobaczyć, co się dzieje. Nagle pa-
jak i poszczególnych województw. W gru- nowie się rozpoznają. – Graliśmy z wami Mamy obietnicę zwycięstwa
pie „Stop aborcji” kobiety wspierają się w piłkę – rzuca jeden z chłopaków z Bra-
nawzajem wobec szykan w pracy czy ctwaPrzedmurza. – Strasznie skopaliście Ataki na kościoły przyspieszyły kilka lat
wśród znajomych. nam tyłki – dodaje ze śmiechem. To także temu. „Kler” Smarzowskiego i filmy do-
częsty widok pod kościołami – odnajdują kumentalne braci Sekielskich rozbudziły
– Podziwiam Roberta Bąkiewicza się tam aktywni parafianie, członkowie antykatolickie nastroje. Być może wtedy,
i Straż Narodową, ale chciałbym, żeby wspólnot katolickich, kibice, narodowcy, gdy księża i zakonnice byli zaczepiani na
ludzie w Polsce wiedzieli, że katolicy or- słowem – pobożni patrioci. ulicach, incydentalnie wyzywani albo
ganizują się w setkach mniejszych i spon- oczerniani w mediach – reagowaliśmy
tanicznych grup – słyszę pod jednym „Są z nami mężczyźni” zbyt ospale, zbyt łagodnie. Ale i obecny
z kościołów. – Ja w ich wieku się lałem zryw nie wziął się znikąd – w ciągu kilku
z mundurowymi, ale to był stan wojenny Ola i Ala przyszły się pomodlić przed dni do Straży Narodowej zgłosiło się po-
– wspomina z kolei pan Andrzej, rodowity kościołem św. Anny. Poznały się w pracy, nad 30 tys. ludzi, a w innych grupach:
warszawiak. – Dwóch braci mojej babci w konserwatywnym środowisku, dzięki duszpasterskich, akademickich, parafial-
walczyło w powstaniu warszawskim, czemu unikają nieprzyjemnych uwag na- nych, Młodzieży Wszechpolskiej ochot-
Grupa Północ, Zgrupowanie Róg, a to stawionych proaborcyjnie kobiet. – Wielu ników może być drugie tyle. Codzienna
zobowiązuje – tłumaczy swoje zaangażo- przechodzących dziękuje nam za modli- praca i tworzenie wspólnot katolickich
wanie w obronę kościołów. Z przejęciem twę. I za świadectwo – mówi Ala, która pomaga w trudnych chwilach zmobilizo-
obserwuje wulgarny tłum histerycznej pracuje, studiuje i mieszka w Warszawie. wać duże siły. Ale czy wystarczające? Czy
młodzieży, pokazującej środkowe palce Czy dziewczyny się nie boją? Latające wygramy z szalejącą nienawiścią? – Na
figurze Chrystusa na Krakowskim Przed- w stronę obrońców kościołów przedmioty pewno – słyszę pod jednym z warszaw-
mieściu. Za nami świetnie zorganizowane nie wybierają płci. – Są z nami mężczyźni skich kościołów. – Mamy to na Piśmie
zaplecze – herbata, słodkie bułki rozno- – odpowiada z pewnością siebie Ola. – mówi jeden z młodych obrońców. Na
szone przez panie, postawni mężczyźni – Gdy protestujący zakłócili mszę w św. Piśmie przez wielkie „P”. Biblia obiecuje
obstawiają schody po obu stronach wej- Krzyżu, obrońcy kościoła wynieśli ich na zwycięstwo.
ścia do świątyni. Kościół stał się twierdzą zewnątrz – relacjonuje. Szarpanina pod-
broniącą się przed oszalałym tłumem.

2–8.11.2020 | 25 |

[email protected]

Temat tygodnia  |  Protesty po wyroku TK  |

Modlitwa

kontra bluzgi
Tak otwartych i agresywnych ataków na Kościół nie było jeszcze w Polsce
od upadku komunizmu. Co one mówią o dzisiejszym społeczeństwie, a zwłaszcza

o młodzieży, która wiodła prym w antykościelnych akcjach?

grzegorz górny wiekowi prawną ochronę życia”, nie po- 25 maja 1997 r. społeczeństwo w referen-
zostawiał im pola manewru. Ich zadaniem dum konstytucyjnym opowiedziało się
D zień 22 października z pew- było nie tworzenie prawa, ale jedynie jego za jej przyjęciem większością 53,45 proc.
nością przejdzie do historii wykładnia oraz orzeczenie o zgodności głosów. 16 lipca 1997 r. konstytucja została
najnowszej Polski. Tego dnia bądź niezgodności z ustawą zasadniczą. podpisana przez ówczesnego prezydenta
Trybunał Konstytucyjny RP wydał wyrok Ta sama wykładnia prawa przyświecała Aleksandra Kwaśniewskiego. Przewod-
zakazujący aborcji eugenicznej. Opowie- zresztą Trybunałowi Konstytucyjnemu niczącymi Komisji Konstytucyjnej, która
działo się za tym 13 spośród 15 sędziów TK pod przewodnictwem Andrzeja Zolla, prowadziła prace nad tekstem ustawy
(dwóch złożyło zdania odrębne). Właś- gdy w 1997 r. wydawał werdykt o niele- zasadniczej, byli m.in. Aleksander Kwaś-
ciwie nie mieli oni wyjścia, ponieważ galności aborcji na życzenie. niewski i Włodzimierz Cimoszewicz.
zapis zawarty w konstytucji z roku 1997,
że państwo „zapewnia każdemu czło- Konstytucja! Konstytucja! Tak więc obecna konstytucja ma po-
trójną legitymizację narodową. Po pierw-
Orzeczenie opierało się na konstytucji, sze, została uchwalona przez posłów
której nie napisali sędziowie TK, politycy i senatorów wybranych przez społeczeń-
PiS czy biskupi. Została ona uchwalona stwo w wyborach parlamentarnych. Po
2 kwietnia 1997 r. przez Zgromadzenie Na- drugie, została poparta przez większość
rodowe, czyli połączone izby Sejmu i Se- obywateli głosujących w ogólnonaro-
natu, głosami SLD, PSL, UW i Unii Pracy. dowym referendum. Po trzecie, została
podpisana przez prezydenta wybranego

| 26 | 2–8.11.2020

[email protected]

do obalenia”. Wśród demon-
Orzeczenie TK, przyjęte w dniu strantównatychmiastznaleźli
się politycy totalnej opozycji,
liturgicznego wspomnienia którzy nie przegapią żadnej

św. Jana Pawła II, nie stało się okazji, by uderzyć w obóz
rządzący. To oni mobilizowali
okazją do świętowania triumfu przeciwników obecnej władzy,

cywilizacji życia. Spotkało których nie brakuje w więk-
się z błyskawiczną reakcją szych miastach, do wyjścia na
ulice.
Jednak to nie oni nadawali
środowisk proaborcyjnych. ton protestom. Przeważała
Na ulice wyszli ci, którzy do w nich młodzież, głównie
licealna, lecz także studen-
tej pory domagali się od władz cka, będąca pierwszą ge-
respektowania konstytucji neracją wchodzącą w doro-
słość, która nie pamięta Jana
Pawła II. Dla nich termin
„pokolenie JP2” to zjawisko
historyczne, polski papież
zaś bardziej kojarzy im się
Wyrok TK oznacza, że Konstytucja RP z bohaterem złośliwych memów inter-
gwarantujeochronężyciatakżedzieciom netowych niż z rzeczywistą postacią,
chorym, kalekim i ułomnym, uważanym umiejącą kiedyś porywać za sobą ludzi,
za „niedoskonałe”, „nienormalne” i „nie- którzy byli wtedy w ich wieku.
pełnowartościowe”. Wyjmowanie ich Dzisiejsza młodzież, jak każda zresztą,
Fot. Toranote / Shutterstock spod ochrony prawnej to znana z historii jest idealistyczna, pełna marzeń, dobrej
praktyka eugeniczna, tylko mechanizm woli,pragnącazmieniaćotoczenieizbun-
selekcji – na skutek rozwoju badań pre- towana przeciw światu dorosłych. Wie-
natalnych – pozostaje inny. lokrotnie w dziejach te naturalne cechy
OrzeczenieTrybunału,przyjętewdniu młodych pokoleń ujawniały się podczas
liturgicznego wspomnienia św.  Jana przełomów dziejowych. Były one jednak
w wyborach powszechnych. Wtym sen- Pawła II, nie stało się jednak okazją do również wykorzystywane jako taran do
sie była ona wyrazem woli społeczeństwa świętowania triumfu cywilizacji życia, przeprowadzania rewolucji. Wystar-
polskiego. I to właśnie z tej konstytucji ponieważ spotkało się z błyskawiczną re- czy poczytać pamiętniki i wspomnienia
wynika prawna ochrona życia człowieka, akcjąśrodowiskproaborcyjnych.Naulice zRosji(zlat1917–1920)czyHiszpanii(zlat
nawet jeśli jest on obciążony chorobą. wyszli ci, którzy do tej pory domagali się 1936–1937), by odkryć ten sam namiętny
od władz respektowania konstytucji. Te- nastrój, entuzjazm i upojenie uczestni-
Orzeczenie TK wpisuje się w dziedzi- razzaczęliprotestowaćprzeciwwyrokowi ctwem w masowych wydarzeniach ude-
ctwo prawodawstwa rzymskiego, a co za opartemu właśnie na tym dokumencie. rzających w stary porządek.
tym idzie – całej tradycji świata zachod- W obu wspomnianych przypadkach
niego. Kiedy na jednej szali kładzie się bo- agresja obracała się przeciw chrześcijań-
wiem życie ludzkie, nie można przywoły- Tu nie ma miejsca na dyskusję skim świątyniom oraz duchowieństwu.
wać argumentu konfliktu wartości, gdyż
prawo do życia jest ważniejsze od innych, Wyrok TK stał się iskrą, która roznieciła Nie inaczej było w Polsce, gdzie głów-
nawet najbardziej słusznych praw. W tym pożar. W większych miastach w całym nymi obiektami ataków stały się kościoły
sensie to większość państw zachodnich, kraju – mimo ograniczeń związanych w całym kraju. To one stanowiły główny
które wprowadziły aborcję, sprzeniewie- z epidemią koronawirusa – zaczęły się cel agresji.
rza się temu dziedzictwu. zbierać demonstracje. Ich znakiem roz- Symbolicznego wyrazu nabiera w tym
poznawczymstałsięwulgarnyjęzyk( j...ć, kontekście scena pod bazyliką Świętego
Ustawodawstwo krajów dopusz- wyp...dalać, ch...), obraźliwe hasła na mu- Krzyża na Krakowskim Przedmieściu
czających ten proceder (np. ustawa rach, paraliżowanie ruchu ulicznego w Warszawie, gdzie grupa wiernych
Veil-Pelletier we Francji, paragraf 218 i ataki na kościoły. Szybko się okazało, że odmawiała różaniec, a naprzeciw niej
w Niemczech, wyrok Sądu Najwyższego w tych protestach chodzi o coś więcej niż rozwścieczony tłum miotał przekleń-
w sprawie Roe versus Wade w USA czy tylko o zmianę prawa na proaborcyjne. stwa. Z jednej strony spokojna modlitwa,
ustawa nr 194 we Włoszech) stwierdza Stwierdziła to wprost posłanka KO zdrugiej–wycieiwrzask.Zjednejstrony
wyraźnie, że płód jest istotą ludzką, jed- Aleksandra Gajewska, pisząc na Twitte- „Ojcze nasz” i „Zdrowaś Mario”, z drugiej
nak w pewnym okresie jego życie zostaje rze: „Sorry za utrudnienia, mamy rząd – „j...ć Kościół” i „wyp…dalać!”.
wyjęte spod ochrony prawnej państwa.

2–8.11.2020 | 27 |

[email protected]

Temat tygodnia  |  Protesty po wyroku TK  |

Już teraz trwa mitologizacja tych wy- jach ma masy ludowe przeciwko sobie. uwagę, że musi być coś wadliwego w obec-
darzeń w świadomości ich uczestników. To przełom, »profanacja«, której skut- nym modelu katechezy szkolnej, skoro dla
Mowa jest nawet o rewolucji październi- ków nie da się odwrócić. Kościół okazał wielu nastolatków bierzmowanie, które
kowej 2020. Chodzi o to, by mieli oni swoje się słaby – grom z jasnego nieba nie padł. powinno być sakramentem dojrzałości
doświadczenie pokoleniowe, do którego Jest atakowany frontalnie i bez pardonu, chrześcijańskiej, zamienia się w „sakra-
będą mogli się odwoływać jako wydarze- w sposób, który dla niego jest niesłychany ment pożegnania z Kościołem”.
nia wspólnototwórczego. Tak jak genera- i bluźnierczy. Dla młodzieży jest po pro-
cja ich rodziców i dziadków, która podczas stu siedliskiem pedofilii, złodziejstwa, Oblicza się, że przeciętny uczeń uczęsz-
mszy papieskich wołała: „Zostań z nami!”, obłudy, żenady i zgnilizny moralnej. Nie czający na zajęcia religii (od zerówki do
lub śpiewała: „Boże, coś Polskę”, tak oni będzie się z nim cackać”. matury) ma ok. 1 tys. godzin lekcyjnych
mają ze wzruszeniem wspominać czasy, katechezy. Ile z nich poświęconych jest
gdy krzyczeli: „J...ć kler!”, „Wyp…dalać!”. Za powyższą opinią kryje się realne najbardziej drażliwym problemom, które
pytanie: czy Kościół w Polsce stracił
Wprost wyraził to Jan Hartman, pisząc: wpływ na młodzież? Na pewno na wywołują największą niechęć
„To doświadczenie ich ukształtuje, lecz sporą część, ale czy na większość? młodzieży do Kościoła
na razie chodzi po prostu o zwycięstwo. Odpowiedź przyjdzie, gdy opad- i stają się powodem po-
Nie o kompromis, lecz o to, co mieści się nie kurz bitewny i skończy się rzucenia wiary?
w naczelnym haśle tej rewolucji. Haśle no- pandemia. Już teraz widać jed- Agresja wobec Koś-
watorskim i bezprecedensowym: »WYP- nak, że trwający od marca brak cioła nie wzięła się zni-
…Ć!«. Z takim hasłem nie ma dyskusji”. realnego kontaktu nastolatków kąd. Ona dojrzewała od
z parafiami sprzyja ich oddala- lat, a teraz znalazła uj-
Hartman ma rację: tu nie chodzi o dys- niu się od Kościoła. ście, oczywiście umie-
kusję, wymianę poglądów czy posługi- jętnie skanalizowane.
wanie się rozumem. Przekleństwa mają O zjawisku tracenia wpływu Jeśli biskupi i elity kato-
zakrzyczeć możliwość merytorycznej na młodzież od dawna alarmo- lickie nie przemyślą tego
debaty na argumenty, mają ją unieważ- wała część duszpasterzy doświadczenia i nie
nić. Dlatego po drugiej stronie pojawia się i ewangelizatorów, jednak podejmą odpowied-
problem: jak reagować na takie zachowa- ich ostrzeżenia jakby nie nich środków, to
nie? Jak się przebić ze swoim komunika- przebijały się do hie- mogą się obu-
tem? Co z tego, że zwolennicy ochrony rarchii. Zwra- dzić w świą-
życia mają po swojej stronie wiele argu- cali oni np.
mentów biologicznych, moralnych, filo-
zoficznych czy prawnych, skoro nie chcą
ich słuchać.

Oczywiście ta strategia nie była sponta-
niczna, lecz starannie opracowana, hasła
wcześniej przygotowane, operacje prze-
prowadzone według planu, cele wcześ-
niej wybrane. To robili wyszkoleni lu-
dzie, znający reguły wojny miejskiej. Byli
wśród nich członkowie Antify i aktywiści
tęczowej kadrówki, doskonale wiedzący,
jak skanalizować buntownicze nastroje
i zarządzać emocjami.

Za kim pójdzie młodzież? Fot. Toranote / Shutterstock

Z pewnością protestów po wyroku TK
można się było spodziewać. Wszystkich
zaskoczyła jednak skala agresji i wulga-
ryzmów, zwłaszcza wymierzonych w Koś-
ciół, ze strony młodzieży. To pokazuje, że
stawką w tej walce jest nie tylko kształt
ustawodawstwa chroniącego życie, choć
środowiska lewicowe i feministyczne już
teraz domagają się wprowadzenia aborcji
na życzenie.

Jak napisał wspomniany Jan Hartman:
„Polski Kościół po raz pierwszy w dzie-

| 28 | 2–8.11.2020

[email protected]

tyniach, w których nie będzie już w ogóle wezwać do obrony policję. Już nigdy nie Uderzenie w Kościół to uderzenie
młodzieży, tak jak dziś w Irlandii czy będzie tak, jak było”. w porządek aksjologiczny i moralny,
Hiszpanii. Po ostatnich wyborach prezy- na którym opiera się ład cywilizacyjny,
denckich wielu publicystów zastanawiało Ewa Wanat ma rację: dla wielu mło- którego filarem jest chrześcijaństwo.
się, co powinno zrobić PiS, by pozyskać dych ludzi to łamanie norm połączone To kolejna odsłona wojny kulturowej,
młodych. Dziś widać, że to pytanie jeszcze z poczuciem bezkarności stanie się nie- która na głębszym poziomie okazuje się
bardziej odnosi się do Kościoła. wątpliwie wydarzeniem formacyjnym, walką duchową. Katolicyzm – biorąc
kształtującym ich stosunek do Kościoła. pod uwagę obecne tendencje w świecie
Batalia o duszę narodu Za agresją symboliczną już idzie agresja zachodnim – znajduje się w tej konfron-
fizyczna. Po raz pierwszy od upadku ko- tacji w odwrocie. Wiele razy już jednak
Obecne starcie to na najgłębszym pozio- munizmu księża zaczynają się obawiać w ciągu ostatnich 2 tys. lat grzebano
mie wojna o tożsamość duchową napaści i pobić.
narodu. Po raz pierwszy od upadku Kościół ostatecznie, a mimo to za-
komunizmu ujawniła się w Polsce na Po ostatnich wyborach wsze potrafił się odrodzić.
masową skalę siła manifestująca tak prezydenckich wielu
otwarcie swą nienawiść do Kościoła. publicystów zastanawiało się, Podobnie było także w Polsce,
Nawet komuniści nie posuwali się co powinno zrobić PiS, by np. pod koniec X VIII w., gdy kryzys
do tak jawnych i otwartych aktów pozyskać młodych. Dziś widać, moralny i zepsucie wśród ducho-
agresji słownej i symbolicznej, by że to pytanie jeszcze bardziej wieństwa były powszechne. Wielu
wdzierać się do świątyń, przerywać odnosi się do Kościoła biskupów należało do masonerii,
msze i głośno bluźnić. normą byli księża niewierzący
Emancypacja od w Boga, a sam prymas potrafił się
Te wydarzenia nie wywołały nakazów sumienia przyglądać procesji Bożego Ciała
jednak powszechnego oburzenia z okien swego pałacu w otoczeniu
w mediach. Wielu publicystów Na jeszcze jeden aspekt protestów zwrócił kochanki, jej córki i innych kobiet
usprawiedliwiało je, nazywając np. uwagę prof. Andrzej Nowak. W wywia- podejrzanej konduity. Także klasa
niszczenie kościołów „formą de- dzie dla portalu wPolityce.pl powiedział: polityczna (od Stanisława Augusta
baty” i zachęcając do kolejnych ak- „Stopień histerii, agresji, jakie się tutaj Poniatowskiego po Tadeusza Koś-
cji. Liczni dziennikarze, którzy od ujawniają, wskazują na bardzo głęboki ciuszkę) była silnie zlaicyzowana.
lat przedstawiali rządy PiS jako totalne konflikt sumienia – to jest walka z włas- Ostoją wiary pozostawało właści-
zło, a Kościół jako wspólnika zbrodniczej nym sumieniem – a Kościół przez 2 tys. wie chłopstwo. Brakowało elit. A jednak
władzy, dawali przyzwolenie na „działania lat przypomina o pewnych wskazaniach katolicyzm się odrodził.
nadzwyczajne”, w tym na agresję. sumienia. Są oczywiście ludzie Kościoła, Z kolei Stanisław Grabski, jeden z li-
którzy niekoniecznie i nie zawsze reali- derów endecji, tak wspominał w swych
Niewątpliwie przekroczona została zują te nakazy sumienia, ale instytucja pamiętnikach lata szkolne w pod koniec
pewna granica. Napisała o tym wprost Kościoła temu służy – jest jak sól, która XIX w.: „Nie miałem w ósmej klasie bo-
zagrzewająca młodzież do boju Ewa dopóty będzie dobra, dopóki swój smak daj jednego kolegi, który by chodził do
Wanat: „Padło tabu. Pomazane sprayam zachowa, a tym smakiem jest właśnie kościoła i przystępował do sakramen-
kościoły: »J…ć kler!«. Msze, nienaruszalne przypominanie o tym, co jest dobre, a co tów świętych. A jeśli który to zrobił,
dotąd misteria, przerywają wściekli mło- złe. Zabijanie jest złem. O tym przypomina to tak po cichu, żeby o tym koledzy
dzi ludzie, dla których takie rytuały jak w naszej tradycji Kościół, choć oczywiście nie wiedzieli i się z niego nie wyśmie-
przeistoczenie hostii w ciało Jezusa nie nie jest to zakaz związany tylko z tradycją wali”. Podobna atmosfera panowała
różnią się niczym od występów magika, chrześcijańską. Jest wpisany w całą moral- wśród studentów. „Sprawa religii? Ta
krzyczenie do biskupa: »Jędraszewski nośćludzkąisumienieprzypominao tym dla nas nie istniała –  opisywał Grabski
wyp…dalaj!«, kiedy większości Polaków ludziom. A jakaś chęć zerwania wszelkich swe lata studenckie. – Nie odczuwa-
powiedzenie do księdza »proszę pana« tabu, która następuje w tym ruchu, chęć łem dla samego siebie żadnej potrzeby
zamiast »proszę księdza« nigdy nie prze- emancypacji – to hasło jest bardzo mocno wiary. I taki też był nastrój ogromnej
szłoby przez usta... Padło tabu, okazuje podkreślane – a więc emancypacja od na- większości ówczesnej młodzieży. To-
się, że można to wszystko zrobić i żaden kazów sumienia, powoduje erupcję złości, też dyskutując w kółkach na bardzo
grom z jasnego nieba nie spada, ziemia się furii, która nie mieści się w żadnych racjo- rozmaite tematy, zagadnień religii nie
nie rozstępuje, ogień piekielny nie bucha. nalnych kategoriach”. poruszaliśmy. Byliśmy powszechnie
Że ten cały nimb wyjątkowości i nietykal- niewierzący”.
ności to tylko teatr i przebieranki. Tak więc z gorszych kryzysów po-
trafił się odrodzić Kościół. Zawsze
To się już stało, Rubikon został prze- musiał jednak wykonać ciężką pracę.
kroczony, zasłona opadła, prestidigitator A wcześniej dokładnie przeanalizować
zdemaskowany. Już go nie broni niewi- otaczającą rzeczywistość, aby swe plany
dzialna tarcza zaklęć i nie broni go lęk opierać na realnej ocenie sytuacji, a nie
przed mocą tych zaklęć. Bojaźń boża się na iluzjach i wyobrażeniach.
wyeksploatowała i prestidigitator musiał

2–8.11.2020 | 29 |

[email protected]

KRAJ  |  Rozmowa  |

Czarodziej smartfon
porywa dzieci

Wielkie wrażenie zrobiła na mnie postawa znanego mi osobiście chłopaka, który
w klasie, gdy padło hasło: „Idziemy na protesty”, stanął i powiedział: „Zaraz, zaraz!

Będziemy szli, żeby wspierać zabijanie dzieci? Na pewno?”. I wielu nie poszło

Michał Karnowski rozmawia z Pawłem Nowackim, w latach 70. wydawcą niezależnym

(poza cenzurą), działaczem opozycji antykomunistycznej, dziennikarzem, publicystą,
współautorem (wraz z Krzysztofem Nowakiem) filmu „Media III RP” i programu
„Warto rozmawiać” nadawanego w TVP

Coś bardzo złego nam się w Polsce wań przez wszystkich uczestników Już po 2010 r. była cała seria filmów,
ukazało na ulicach. Wulgarność, życia publicznego spowodował, że to dokumentalnych i fabularnych,
ataki na Kościół, żądania szerokiej się zaczęło coraz szerzej rozpowszech- które Kościół i księży rysowały wy-
możliwości zabijania dzieci niena- niać. Także wśród grup, które mają am- łącznie w czarnych, negatywnych
rodzonych. Co się z Polską i częścią bicję być elitami. Widać tam akceptację barwach. To miało aż taki wpływ
Polaków dzieje? wulgarności, przekleństw, bluźnierstw na umysły?
– rzeczy, których człowiek kulturalny
Paweł Nowacki: Przede wszystkim się wstydzi. Nawet jeśli w zdenerwowa- Jakiś na pewno, ale rozmawiamy
– to niestety nic nowego. Dziesięć lat niu to zrobi, to przeprasza. o czymś znacznie poważniejszym niż
temu, po tragedii smoleńskiej, pod obecna od czasów Chrystusa niechęć
Pałacem Prezydenckim, widzieli- Szokuje właśnie skala tych zjawisk. i wrogość wobec Kościoła. Całe dwa
śmy podobne sceny. Dochodziło do Tysiące ludzi, także z dziećmi, które tysiące lat chrześcijaństwa to historia
bluźnierstw, życzeń śmierci wobec nie wstydzą się najbardziej wulgar- zderzania się cywilizacji życia, którą
polityków i osób modlących się tam nych sformułowań. niesie Kościół, z jej przeciwnikami.
wtedy. A przecież był to czas żałoby. W tym sensie to nie jest nowa sytuacja.
Zdarzenia te nie zostały jednak po- Jeżeli nawet w małych miasteczkach Nowością jest to, że tak mocno poja-
wszechnie potępione, odrzucone taki język się pojawia, to znaczy, że ten wia się to w społeczeństwie polskim,
jako coś sprzecznego z naszą kulturą, rodzaj wirusa wulgarności, sposobu które uważaliśmy za ocalone przed
dobrym wychowaniem. Odwrotnie, manifestacji cywilizacji śmierci, rozlał zagładą duchową, przed głęboką
środowiska lewicowo-liberalne usi- się jeszcze szerzej, niż obserwowaliśmy sekularyzacją.
łowały tę sytuację usprawiedliwić, to w roku 2010 i później, kiedy np. obra- Precyzyjniej – stawialiśmy i sta-
opisać w kategoriach happeningów żano ludzi, którzy przyjeżdżali na Wa- wiamy diagnozę, że bronimy się dłu-
artystycznych. Nawet krzyż ułożony wel, by pochylić się nad grobami swo- żej i mocniej niż inni. I to jest chyba
z puszek po piwie Lech tak został po- ich bliskich. A przecież w konstytucji, aktualne, bo teraz także znaleźli
traktowany. A przecież mówimy o za- której nigdy nie byłem jakimś wielkim się ludzie, którzy stanęli w obronie
chowaniach nigdy wcześniej w naszej zwolennikiem, którą uchwalały raczej świątyń.
kulturze nieakceptowanych, poza środowiska lewicowo-liberalne, zapi- Konieczność aż tak bezpośredniej
wszelką normą. sano wprost, że życie każdego obywa- obrony kościołów wydawała nam się
tela jest chronione. Trybunał Konsty- dotąd bardzo odległa. Znam nagrania
Dziś płacimy cenę za przyzwolenie tucyjny to tylko potwierdził. Nie ma pokazujące młodych ludzi z różańcami
części establishmentu na takie za- żadnej wątpliwości, że życie człowieka w rękach wokół katedr w Sewilli czy
chowania? rozpoczyna się w momencie zapłod- Santiago de Chile, opluwanych i wyzy-
nienia i powinno się kończyć w chwili wanych przez bojówki lewicowe. Dziś
Może inaczej: brak całkowicie jedno- naturalnej śmierci.
znacznego odrzucenia takich zacho-

| 30 | 2–8.11.2020

[email protected]

to tak tanio poszło. Opór był po prostu
słabszy, niż się spodziewano. Co stawia
pytanie o kondycję nas, chrześcijan.

Fot. Julita Szewczyk Na ile wyceniana jest zatem Polska?
Jak się bronić?

Kiedy patrzymy na te manifestacje, to
nie ma wątpliwości, że w grze są duże
pieniądze. Ale widzimy też opór wielu
Polaków. Wielkie wrażenie zrobiła na
mnie postawa znanego mi osobiście
chłopaka, który w klasie, gdy padło
hasło: „Idziemy na protesty”, stanął
i powiedział: „Zaraz, zaraz! Będziemy
szli, żeby wspierać zabijanie dzieci?
Na pewno?”. I w efekcie wielu zostało.
Czasem wystarczy taka odwaga. Przede
wszystkim nie możemy pozwolić na za-
kłamanie rzeczywistości. Aborcja nie
jest zabiegiem. Dziecko nie jest pło-
dem. A Związek Sowiecki nie walczył
o pokój, tylko chciał wszędzie wywołać
bolszewicką rewolucję, zagarnąć świat.

doszliśmy do momentu, w którym Dokładnie, okazało się, że łatwo Jak pan odczytuje hasła niesione
i u nas to się powtarza. I to faktycznie można się organizować, by kogoś wy- także przez młodzież, dzieci, na tych
jest optymistyczne, że są środowiska kluczyć z grupy, ale też, by dzielić się manifestacjach?
gotowe i zdolne podjąć się takiego za- najbardziej potwornymi zdjęciami, fil-
dania. Środowiska narodowe, które to mami. Takie zjawiska wyparły w wielu To jakaś zapowiedź nowego totalita-
uczyniły jako pierwsze, broniły świątyń miejscach proces wychowawczy. Na ryzmu. Co to znaczy, że można mor-
już wcześniej, w Warszawie choćby koś- dodatek nie żyjemy przecież w pustce dować bez ograniczeń dzieci? Czym
cioła św. Krzyża, gdzie flagami tęczo- – promocję aborcji prowadzą wielkie są bluzgi kierowane wobec osób,
wymi profanowano figurę Chrystusa, koncerny międzynarodowe, agendy które żyją, a są niepełnosprawne? To
gdzie dopuszczono się bluźnierstwa. oenzetowskie, unijne, największe me- zerwanie z tradycją kultury chrześci-
Tę samą, która po powstaniu war- dia. Trwa walka o wpisanie tego rze- jańskiej, której istotą była zawsze po-
szawskim leżała zwalona na chod- komego „prawa do aborcji” do umów moc najsłabszym, ich ochrona. Taka
niku, w morzu ruin i na cmentarzu międzynarodowych, deklaracji praw była istota etosu rycerskiego. To była
setek tysięcy ofiar. Profanowano człowieka. Wydawane są na to duże zasada pomocy wdowom, sierotom,
święte miejsce. pieniądze. osobom kalekim.
Zgoda. Tu właśnie jesteśmy. Wiele Chrześcijanie nie mają pieniędzy,
osób zadaje sobie pytanie, co się dzieje żeby się bronić? Ale i z ust ludzi Kościoła zdarza się
z Polską. Dlaczego tu się znaleźliśmy? Mają znacznie mniej, ale to dobre słyszeć: nie można od nikogo wyma-
Moja odpowiedź jest prosta: w ciągu pytanie, bo dochodzimy do kolej- gać heroizmu.
ostatnich dziesięciu lat powszechny nego ważnego wniosku: otóż tradycja
stał się dostęp do nowych mediów, chrześcijańska przegrywa na wielu Jeśli o tym, że nie chcemy heroizmu,
które sprawiły, że rodzice utracili frontach zaskakująco łatwo. Wyce- mówią ludzie o poglądach lewicowo-
swoje dzieci. Zostały im one porwane niano kiedyś np. Irlandię – ile będzie -liberalnych, to nic z tym nie mogę
przez potężnego czarownika smart- kosztował przewrót cywilizacyjny zrobić. Ale jeżeli tego rodzaju argu-
fona. To oczywiście symbol, bo nie w tym wówczas arcykatolickim kraju? mentacji zaczyna używać jeden czy
chodzi tylko o to jedno urządzenie. Padały ogromne sumy, miliardy do- drugi ksiądz, a nawet ważny rzecz-
Istotą sprawy jest to, że nikt nie selek- larów. Okazało się, że kampanie na nik, to w mojej opinii mamy do czy-
cjonuje przekazów, nikt nie ma kon- rzecz związków homoseksualnych nienia z głębokim zaprzeczeniem
troli nad tym, co z tym robią dzieciaki. z prawem do adopcji dzieci i aborcji misji Chrystusa. I na tym też polega
A potrafią robić rzeczy bardzo złe, na życzenie udało się przeprowadzić kryzys, z którym się mierzymy. Koś-
np. prześladować rówieśników. za kilkadziesiąt milionów dolarów. So- ciół przetrwał dwa tysiące lat właśnie
ros był podobno nawet zdziwiony, że dlatego, że głosił pochwałę heroizmu
i sam tę cnotę kultywował, także uzna-
jąc kogoś za świętego. Mam świado-
mość, że heroizm osoby opiekującej

2–8.11.2020 | 31 |

[email protected]

KRAJ  | Rozmowa |

się ­niepełnosprawnym dzieckiem jest Może trzeba wprost ludzi ostrzegać Odwołujemy się w tej rozmowie do
wielki, polegający na codziennym tru- – nie chcesz kościołów katolickich, pojęć takich jak kultura chrześ-
dzie. Ale jeśli z tego powodu ją odrzu- będziesz miał meczety islamskie. Je- cijańska, naród, państwo, odpo-
cimy, jeśli uznamy, iż niektóre życia steś za aborcją na życzenie, będziesz wiedzialność, służba, demografia,
nie są warte życia, to jedno musimy miał eutanazję. moralność. A na ulicach wielu ta-
wiedzieć: czeka nas prędzej czy póź- kich, którzy wołają: nic nas to nie
niej masowa eutanazja. Dokładnie. Musimy też mówić jasno, obchodzi, odrzucamy to i dobrze
że dziecko jest osobą najbardziej bez- nam z tym. Wygodnie nam bez tego.
Nas, czyli kogo? bronną. Stąd też zbrodnia pedofilii
Te pokolenia, które dziś są w pełni sił jest słusznie tak potępiana, piętno- Jeśli nie chcemy żyć heroicznie, uwa-
– wyż demograficzny lat 70. i 80. Je- wana w naszej kulturze. Mało tego. żamy, że poświęcenie nie ma sensu,
żeli młode pokolenia uznają, że Żyjemy dzisiaj w globalnej pandemii. a tylko wygoda ma sens, to spełnia się
życie słabe i ułomne nie ma war-
tości, jeśli to zostanie autoryzo- Czym są bluzgi kierowane proroctwo Jana Pawła II. Tak – ży-
wane, to w obliczu konieczno- wobec osób, które żyją, liśmy w epoce proroka, tylko go nie
ści opieki nad wieloma starymi a są niepełnosprawne? słuchaliśmy. Jedna stacja dzisiaj te
ludźmi sięgną one po prawną To zerwanie z tradycją słowa przypomina, oczywiście Ra-
zgodę na ich uśmiercanie. Jeśli kultury chrześcijańskiej, dio Maryja. I tam słychać przestrogę,
teraz uwierzą, że nie można od której istotą była zawsze którą można streścić tak: jeśli nie
nikogo wymagać heroizmu, nie pomoc najsłabszym, ich chcemy przyszłości, odrzucamy my-
znajdą go w sobie, gdy trzeba ochrona. Taka była istota etosu ślenie o przyszłości, to nie będziemy
będzie poświęcić kilka lat na rycerskiego. To była zasada mieli przyszłości. Albo przyjdzie
opiekę nad starymi rodzicami. pomocy wdowom, sierotom, opamiętanie, albo będziemy dogo-
Zwłaszcza że wmawia się też lu- osobom kalekim rywać. To także wyzwanie dla nas
dziom, iż dobrobyt jest najważ- wszystkich. Musimy zrozumieć też
niejszym celem. To oczywiście Zamykamy gospodarkę, by ratować swoje zaniedbania, błędy ojcow-
ważny motyw wielu ludzkich ludzi. Lewicowy prezydent Francji skie i rodzinne, one miały miejsce.
działań, nie odbieram nikomu Emmanuel Macron mówi, że każde Musimy przekonać tę młodzież,
prawa do dążenia do lepszego życie ma sens i każde będziemy rato- przynajmniej część, że to jest droga
życia, ale jeśli staje się celem wali bez względu na koszty. Posłanka donikąd. Jeśli tego nie zrobimy, ze-
jedynym, prowadzi do pustki. PiS Joanna Lichocka w cytowanej na rwiemy więzy międzypokoleniowe.
Najważniejsze jest stawanie portalu wPolityce.pl wymianie zdań Po prostu Polski nie będzie.
się lepszym człowiekiem. Nie z Jackiem Karnowskim stwierdza to
ma zaś większej pełni człowie- samo: „Każde życie jest ważne, także Już raz na 123 lata zniknęła
czeństwa niż ta oferowana przez staruszków”. Chciałbym więc ją pro- z mapy Europy.
chrześcijaństwo. sić, by rozszerzyła ten katalog każ- Dla wielu ludzi, którzy ją utracili
dego życia także o życie poczęte. Bo w końcu XVIII w., to też było za-
Możemy się bronić przed agresją fi- to jest pytanie zasadnicze: jeżeli go- skoczenie. Dziwili się, że zanie-
zycznie? Szantażuje się nas stwier- towi jesteśmy zamykać gospodarkę, chania, głupota i zdrady mają swoje
dzeniami, że mamy nadstawiać by ratować każde życie, to dlaczego konsekwencje. A potem pojawiła się
drugi policzek, znosić każde bluź- mielibyśmy nie zrobić wszystkiego, pokusa, by może zostać tymi moskwi-
nierstwo w pokorze. co możliwe, by ratować życie dzieci cinami, prusakami, wiernymi podda-
nienarodzonych? No i jeszcze jedna nymi Franciszka Józefa. Ale mniejszość
Indywidualnie zawsze możemy nad- sprawa: bez dzieci nie ma przyszło- odrzuciła tę pokusę, trwała przy pol-
stawić drugi policzek. Ofiara życia, ści, za brakiem dzieci idzie masowa skości,buntowałasię,walczyła.I dzięki
jaką daje Maksymilian Maria Kolbe migracja. tej mniejszości Polska przetrwała.
w Auschwitz, jest najlepszym przy- Przechowana została polska unikato-
kładem. Ale to nie znaczy, że nie mo- wość, wyjątkowość, która zresztą tak
żemy się bronić. A już najsłabszych denerwowała zaborców. Czy dzisiaj nie
musimy bronić. Tu bronimy życia jest podobnie? Polska pozostaje wierna
najsłabszych, dzieci nienarodzo- cywilizacji chrześcijańskiej i jest wy-
nych. Bronimy też księży i zakonnic, jątkiem, znowu denerwuje, ściąga pio-
świątyń. Bo jeśli tego nie zaczniemy runy. Wielu Polaków wybiera imitację,
robić, będą podpalane, ludzie w nich bo przecież to, co widzimy na naszych
tak mordowani, jak w ubiegłym tygo- ulicach, już było na Zachodzie, a teraz
dniu we Francji. Podrzynanie gardeł w Stanach Zjednoczonych. To są na-
modlącym się katolikom w Europie śladowcze rzeczy. Bądźmy oryginalni,
– to się dzieje naprawdę. dostrzeżmy w tym piękno i sursum
corda – w górę serca.

| 32 | 2–8.11.2020

[email protected]

Temat tygodnia  |  Protesty po wyroku TK  |

Posłanka Barbara Nowacka Anatomia
z Koalicji Obywatelskiej po tej rewolty
wyroku Trybunału Konstytucyjnego
radziła Polkom: „Uciekajcie stąd,
bo wam robią piekło”

Aleksander Nalaskowski Jeśli ktoś myśli, że idzie tutaj o kobiety (o dzieciach
nienarodzonych mówi się z pogardą „płód”), to jest pospolicie
ślepy. Tu idzie o nienawiść do zwycięzców ostatnich kilku
kampanii wyborczych, o wentyl dla niezmierzonej frustracji

wzmocnionej pandemicznymi ograniczeniami

Fot. Marek M Berezowski/REPORTER W ystarczysięobejrzećzasie- przeanalizować to, co już wiemy, co na- tyńskim”) pomysłem o niepublikowaniu
bie, aby móc zrozumieć to, stąpiło. Spróbujmy połączyć to w łań- wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Że
co się dzisiaj dzieje. Oczy- cuch przyczynowo-skutkowy. Może też ktoś taki jeszcze pałęta się w polskiej
wiście zawiera się w tym jakaś łatwizna wtenczas coś stanie się jaśniejsze. polityce. Wszędzie tutaj główną rolę
naukowa, bo prawdziwą sztuką byłoby odgrywa nie rozum, ale język. To jeden
trafne przewidzenie zdarzeń, które nas Analiz polityków i dziennikarzy z tych przypadków, gdy ten podstawowy
czekają. Świadczyłoby to o takim zrozu- najzwyczajniej nie da się już bowiem środek komunikowania zostaje całkowi-
mieniu praw społecznych i tak trafnym słuchać. Mistrzostwo świata w przed- cie oderwany od mózgu i żyje własnym
ich wytypowaniu, że dałoby się prze- stawianiu zwykłych bredni jako prawdy życiem, tworząc alternatywny świat.
widywać przyszłość na zasadzie – jeśli objawionej i oczywiście jedynie słusznej
wystąpi zjawisko A, to jego skutkiem osiągają zwłaszcza kobiety (wiem, jestem Przegrani sfrustrowani
będzie zjawisko B. Ale nie tylko ja tu- seksistą) przytulone do opozycji. Żukow-
taj zawiodłem, lecz również całe rzesze ska, Bąk, Pasławska, Błońska to arcymi- Cała sprawa ma źródło w 2015 r., a ści-
utytułowanych socjologów czy psycho- strzynie. Jakkolwiek chyba nikt nie pobije ślej w pierwszej elekcji obecnego prezy-
logów społecznych. Spróbujmy jednak Kosiniaka-Kamysza z jego wprost błazeń- denta. Opozycja przegrała ją z kretesem,
skim (nie wypada mi użyć określenia „kre-

2–8.11.2020 | 33 |

[email protected]

Temat tygodnia  |  Protesty po wyroku TK  |

chociaż dość nieznacznie. Pamiętam tyczne, cywilizowane metody zmiany Tak naprawdę – pretekst
twarz załamanej Nehrebeckiej, która status quo się wyczerpały. Jedynym
ową klęskę przeżywała niezwykle wyjściem było wykroczenie ponad Orzeczenie Trybunału było tu świet-
spektakularnie. Tu po raz pierwszy tak prawo, przypisanie sobie upoważnie- nym pretekstem. Jak pokazują dość
czytelnie „miastowi” przegrali z „wsiu- nia do zignorowania panujących reguł liczne wywiady z uczestnikami zajść,
nami”, Warszawa z Podlasiem, Wrocław gry i sięgnięcie po środki wyzwolone wielu z nich (większość) nie ma bla-
z Podkarpaciem etc. Elita celebrycko- z jakichkolwiek zasad. Zupełnie jak dego pojęcia, przeciwko czemu się
-polityczna wyraźnie poczuła, że koń- w westernach, gdy jeden z graczy prze- buntuje. Bazuje na hasłach zaczerp-
czy się czas biesiad w Sowie & Przyja- grywa w pokera z kretesem i wściekły niętych z alternatywnej rzeczywisto-
ciołach, a ośmiorniczki zyskały drugie chwyta za rewolwer. Tym samym ła- ści, której w nadmiarze dostarczają
życie. Nadzieja była więc w wyborach mie wszelkie umowy. Przypominam, mainstreamowe media, komentatorzy
parlamentarnych. Ale i tu „elity” do- że broń nie jest elementem zasad gry polityczni, celebryci. To wiedza za-
znały piekącej porażki. Owe porażki w karty. czerpnięta z nagłówków brukowców
stały się znakiem firmowym tego, co w całości odległa od stanu faktycznego.
nazywamy dzisiaj eufemistycznie opo- Takoż i teraz. Furda zasady, furda Ale nie o aborcje tutaj wszak idzie, lecz
zycją totalną, politpoprawnie ukry- prawo, furda cywilizowana tradycja o bunt, który potrzebuje pretekstu, ta
wając istotę tej niezwykle szkodliwej – sprawiedliwość musi być po naszej kolosalna frustracja nie mogła już dłużej
i zakłamanej grupy osób dożywotnio stronie. Mechanizm ten znamy od czekać. Jeśli więc ktoś myśli, że chodzi
ukorytowionych. Potem były wybory dawna. To bunt po sfałszowanych wybo- tutaj o kobiety (o dzieciach nienarodzo-
do Parlamentu Europejskiego, rach na Ukrainie, gdy „wygrał” je Janu-
następnie znów wybory do pol- nych mówi się z pogardą „płód”),
skiego parlamentu i znów wybory Czy dobrym rozwiązaniem to jest pospolicie ślepy. Tu idzie
prezydenckie, do których szkod- byłoby referendum w sprawie o nienawiść do zwycięzców ostat-
nicy nie chcieli dopuścić. Druga aborcji? Pewnie z punktu nich kilku kampanii wyborczych,
strona, razem ze swoimi eksper- widzenia politycznego tak. o wentyl dla niezmierzonej frustra-
tami, celebrytami, publikacjami Ale dla mnie, a pewnie i wielu cji wzmocnionej pandemicznymi
w „Fakcie”, agresywną telewizją, innych, byłoby nie do przyjęcia ograniczeniami. A najmłodszym,
przegrała wszystko, i to aż na trzy których te kwestie w ogóle nie
lata, co w polityce oznacza niemal kowycz, to obecna sytuacja na Białorusi. dotyczą, idzie o fiestę, o zabawę,
nieskończoność. Siła totalnych nie Tym się jednak one różnią, że tam wy- o fun. Wszak tak wiele rozrywek
urosła ani o jotę, ale ich frustracja bory ordynarnie sfałszowano, ale u nas czy imprez zostało zamrożonych.
urosła niebotycznie. W przypadku nie. Nikt poważny nie próbował kwe- Obecność młodzieży i w ogóle lu-
wyborów prezydenckich cały ruch stionować ich uczciwości. Mechanizm dzi młodych na zgromadzeniach
„antydudowy” otarł się nawet – powtórzę, że tylko mechanizm – jest pokazuje też specyficzny i bezli-
o sukces. Otarł się, ale nie wygrał. jednak ten sam. Mamy w Polsce przy- tosny egoizm tych grup. Młodzi
A to boli jak czwarte miejsce na najmniej 10 mln frustratów politycz- ludzie to najrzadsze ofiary wirusa,
olimpiadzie. nych, wedle których są pseudotrybunał, ale za to doskonali transmiterzy
pseudoprezes trybunału, pseudorząd, choroby. Naruszenie zasad pan-
Na trzy lata wszelkie demokra- a jedynym realnym władcą jest Kaczor, demicznych im bezpośrednio niewiele
tyczne i cywilizowane formy zmiany karzeł z Żoliborza, kieszonkowy Napo- zaszkodzi, a reszta ich po prostu nie
status quo się wyczerpały. Odwołania leon etc. Notabene w mediach Ringier obchodzi. Walcząc z życiem nienaro-
i protesty powyborcze wpisane w owe Axel Springer nie ma już Trybunału dzonych, są gotowi uśmiercić dziadków.
formy nie dały rezultatu. Frustracja Konstytucyjnego, ale Trybunał Przyłęb- A co im tam. Co im po dziadkach? Ilu
narastała, a prawie 10 mln Polaków skiej. To wystarczy, aby kopnąć stolik ich rodziców oddało babcię do DPS, bo
z kartami i sięgnąć po kolta. Potrzebny brzydko pachniała?
pogrążało się w niej coraz bardziej, był moment odpowiedni, który spowo-
widząc niemałe sukcesy (gospodar- duje, że protesty i rewolta nie będą miały Poker i rewolwer
cze, socjalne, międzynarodowe) obozu charakteru „branżowego”.
zwycięzców. Próby zmiany utrwalonej Forma tych protestów też jest wytłu-
na trzy lata konfiguracji społeczno- maczalna i zupełnie nienowa. I znów
-politycznej za pomocą podpaleń odwołamy się do filmu. Gdy się chce
„tematycznych” typu strajk górni- kogoś zaszantażować, wymusić okup,
ków, protesty służby zdrowia, czarne zmusić do ustępstw, to mu się pod-
parasolki czy kwestia tęczowej zarazy pala dom, grozi śmiercią albo porywa
nie dawały oczekiwanych rezultatów. dziecko. Uderza się w to, co najbliższe
Za każdym razem i po każdym takim sercu, co najcenniejsze. Takoż i te-
niepowodzeniu poziom frustracji wy- raz. Obóz zwycięzców, obóz rządzący
raźnie wzrastał. Stawał się nieznośny to tylko wierzchołek góry. Jej istotę
i trudny do udźwignięcia, a demokra-

| 34 | 2–8.11.2020

[email protected]

stanowią wyborcy. A po tej stronie to słów Kaczyńskiego, że rzekomo zachę- zabijać, ale tylko trochę. Człowiek nie
głównie osoby wierzące, szanujące tra- cał do przemocy, jest równa stwierdze- ma prawa zabijać z tej prostej przyczyny,
dycję, przyzwoitość, historię i święto- niu, że matka broniąca na łące wózka że nie jest władcą życia. Gdyby tak
ści. A zatem jasne, w co należy uderzyć, z dzieckiem przed atakiem buhajka jest było, to potrafiłby również wskrzeszać
aby najbardziej zabolało. Widzieliśmy przeciwko humanitarnemu traktowa- zmarłych. A co z ciążą zagrażającą życiu
już wcześniej, że ta „Polska Trzaskow- niu bydła. Ale kto by się przejmował matki? Odpowiedź jest prosta. Żaden
skiego” potrafi sięgnąć po najbrud- logiką? Blond Pasławska? Niedocze- człowiek, a zwłaszcza lekarz, nie może
niejsze metody (prezydent ułaskawił kanie! Jeżeli „przerywanie ciąży” nie decydować, czyje życie jest ważniejsze.
pedofila, Kinga Duda pisze z pogardą jest morderstwem, to jak się nazywa Zatem trzeba do końca walczyć o życie
o Oscarze za „Idę” etc.). Jak wytrawny odebranie życia żywemu organizmowi? obojga. To nie kwestia pragmatyki, to
zakapior potrafi uderzyć w najbardziej Czy będziemy od teraz mówić, że kogoś sprawa sumienia.
odsłonięte i wrażliwe miejsce. Nabluz- skazano na przerwanie życia przez po-
gać władzy czy policji to jeszcze nic. wieszenie albo rozstrzelanie? Czy może Hannibal ante portas
Ale nabluzgać biskupowi pod oknem powiemy, że przestępca został na krze-
papieskim czy księdzu broniącemu śle elektrycznym abortowany ze spo- Wymiotować się już chce od słucha-
świątyni to dopiero jest cios. Napisać łeczeństwa? Niechęć do adekwatnego nia, że kobiety „walczą o wolność”,
sprejem na kościele to większy fun nazwania zabójstwa nienarodzonych „mają prawo wyboru”, „kler ma krew
niż napisać na murze szkoły. Wyjaś- jest tak duża, że większość protestują- na rękach”, „Kaczyński chce śmierci
nijmy – złudzeniem jest, że użycie cych nie ma już pojęcia, przeciw czemu kobiet” etc. To całkowita zmiana zna-
coraz ostrzejszych środków ekspresji się buntuje. czeń i utrwalanie koszmarnej rzeczy-
zmniejsza sprawczość władzy. Tak to wistości alternatywnej. Z tym się nawet
nie działa. Ale za to prowadzi, jak każda Pies Pawłowa? nie da dyskutować. Albo głoszą to ludzie
akcja, do reakcji. Gdy policja (wyjąt- niespełna rozumu, dla których proste
kowo łagodna, wręcz pieszczotliwa) Jest w tym coś jeszcze, coś zupełnie od- rozumienie faktów jest zbyt trudne,
pozostanie nadal bierna, to może dojść lotowego. Upowszechnia się i lansuje albo mówią to cynicy. W jednym i dru-
do prawdziwej wojny domowej, graso- pogląd, że to Trybunał (znaczy Kaczor) gim przypadku dialog jest niemożliwy.
wania gangów, rabunków i zwykłych wyprowadził ludzi na ulicę. Oznacza to, Z ust tak zwanej opozycji słyszymy,
napaści. Pamiętajmy, że pandemia, że ci wszyscy manifestanci są jak pies że masowo transmitowane przez me-
która dopiero się rozkręca, nie przy- Pawłowa, bazują na odruchach, że są dia „j…ć” i „w…lać” to „pokojowy język
sparza nam dostatku. A bieda to nie- jak agresywne dzikie zwierzę, którego rozgoryczonych kobiet walczących
zwykle poważny frustrator. nie można drażnić, bo zrobi krzywdę, to o prawo wyboru i godność, że trans-
tak jakby tym manifestantkom zarzucić parenty z napisem: „To jest wojna!”, to
Udajmy, że tego nie widzimy brak rozumu, myślenia i sprowadzić je wyraz woli dialogu, że policja jest bru-
do poziomu zwierzęcego. Bo tak na- talna i agresywna, a Trybunał Konsty-
Gdy Scheuring-Wielgus stała z zabaz- prawdę winę za to, że nastolatki bluzgają tucyjny wybrał nieodpowiedni czas. Ale
granym kartonem tyłem do ołtarza jak najgorsi żule, ponosi prawica i Try- przecież na to orzeczenie żaden czas nie
w trakcie Eucharystii, w tle widać było bunał. Bo to prawica nauczyła młodych byłby odpowiedni. Skoro orzeczenie
siedzącego celebransa, ministrantów, wulgaryzmów, gdyby nie to, recytowa- TK jest wynikiem poważnego trakto-
a w świątyni wiernych. Nikt się nie liby Mickiewicza na tych sabatach. wania konstytucji, to trzeba było zdjąć
ruszył, nie przerwał tej bolesnej profa- koszulki z tym napisem i założyć te ze
nacji, nie wyrzucił bezmózgowców za Referendum? znakiem runicznym przypominającym
drzwi. A przecież „ I niektórzy zaczęli SS. Jakoś też umilkła dyskusja o mowie
pluć na Niego; zakrywali Mu twarz, Czy dobrym rozwiązaniem byłoby re- nienawiści.
policzkowali Go i mówili: »Prorokuj!«. ferendum w sprawie aborcji? Pewnie
Także słudzy bili Go pięściami po twa- z punktu widzenia politycznego tak. Jednakże to wszystko przestanie
rzy” (Mk 14, 65). I jeszcze „Wówczas Ale dla mnie, a pewnie i wielu innych, mieć znaczenie, gdy wirus naprawdę
sporządziwszy sobie bicz ze sznurków, byłoby nie do przyjęcia. Nie wziąłbym rozwinie skrzydła. Gdy nie będzie już
powypędzał wszystkich ze świątyni, w nim udziału, bo życie jest ponad kon- rodziny, z której nikt nie odszedł na
także baranki i woły, porozrzucał mo- stytucjami, referendami czy decyzjami zawsze powalony wirusem, gdy liczba
nety bankierów, a stoły powywracał” politycznymi. Nie zgadzałem się i nie zarażonych np. 50 tys. osób dobowo, nie
(J 2, 13-15). zgadzam z żadnym kompromisem na będzie robiła wrażenia, gdy do pracy
ten temat. Żadnym, ktokolwiek by go z chorymi zostaną włączeni lekarze
Jakże ma się obronić świątynia, skoro popierał. Jestem przeciwko wszelkim weterynarii i technicy farmacji, gdy
jej Kościół (a Kościół to my!) jej nie morderstwom, także przeciwko wyro- zakłady pogrzebowe nie będą przyj-
broni? Tak też wygląda mniej więcej re- kowi śmierci. Kompromis obecny jest mować zleceń, a pandemia przestanie
akcja całego Kościoła hierarchicznego. jak powiedzenie, że będziemy rozstrze- być problemem politycznym i rządowi
Ile można wytrzymać z głową w piasku? liwać tylko co dziesiątego, że będziemy skończą się pieniądze na utrzymywanie
Na co czekamy? Podła interpretacja obywateli.

2–8.11.2020 | 35 |

[email protected]

Temat tygodnia  | rozmowa |

Cud pożegnania

Niektóre dzieci są naprawdę poważnie zniekształcone, ale dla większości matek to są po
prostu ich najukochańsze skarby. Kiedyś jedna mama bała się spojrzeć na maluszka. Zamknęła

więc oczy, wzięła dziecko na ręce i zaczęła śpiewać kołysankę, którą nuciła przez całą ciążę.
Po chwili jednak otworzyła oczy i gdy zobaczyła dziecko, powiedziała: „Synku, co ze mnie za

matka! Bałam się na ciebie spojrzeć, a ty jesteś taki piękny”

Z Tisą Żawrocką-Kwiatkowską, twórczynią Fundacji Gajusz, rozmawia Dorota Łosiewicz

Ile dzieci powitałaś i pożegnałaś
wspólnie z rodzicami?

Tisa Żawrocka-Kwiatkowska:
Fundacja Gajusz istnieje od ponad
20 lat. Pomaga nieuleczalnie chorym
dzieciom, zapewniając im opiekę ho-
spicyjną w ramach domowego i stacjo-
narnego hospicjum. Samo hospicjum
perinatalne ma siedem lat. Osobiście
byłam przy kilkunastu porodach, w su-
mie trafiło do nas ponad sto rodzin.
Pamiętasz wszystkich?
Pamiętam imiona, pamiętam historie,
nie kasuję ich zdjęć z telefonu. Razem
przeżyliśmy najtrudniejsze i najważ-
niejsze chwile. To łączy. Teraz uświa-
damiam sobie, że na lata.
Czy któraś historia jakoś szczególnie
wryła się w twoją pamięć?
Wiele. Choćby taka najświeższa. Rzecz
działa się tuż przed epidemią. Nasto-
letnia mama, piękna jak Madonna,
niezwykle dojrzała. Pomyślałam o niej
„stara dusza”, nawet nie wiem dlaczego.
Kiedy urodziła synka, na którego bar-
dzo czekała i okazało się, że on nie żyje,
powiedziała mniej więcej takie słowa:
„Jak to dobrze, że ty nie żyjesz, że nie
cierpisz, tak się tego bałam. Zrobiłam
dlaciebiewszystko,comogłami potra-
fiłam, teraz twoja kolej”.
A pierwszy pacjent?
Pierwszy był Mieszko. Jego mama
wcześniej poroniła dwa razy. Dlatego

| 36 | 2–8.11.2020

[email protected]

zdecydowała się na badania. Dość
szybko się okazało, że rosnący pod jej
sercem chłopiec ma wadę genetyczną.
Diagnozę potwierdzono kilkakrotnie.
Sugerowano usunięcie ciąży. Przyszła
mama nie zgodziła się na to. To była
monosomia 13. chromosomu: 90 proc.
płodów obumiera w pierwszych
trzech miesiącach, pozostałe 10 proc.
przeżywa do szóstego może siódmego
miesiąca, ok. 0,4 proc. przychodzi na
świat. Najdłużej żyjące dziecko zmarło
po 29 dniach.

Co zdecydowała jego mama? też historię bliźniaków. Chłopiec Przede wszystkim tę pewność, że
Urodzić. Delektowała się każdym urodził się zdrowy i silny. Jego siostra zrobili wszystko, co możliwe, a nawet
dniem ciąży. Postanowiła sobie, że bę- przyszła na świat bez ręki i nerek. Ro- więcej, dla swojego chorego dziecka,
dzie się cieszyć tą ciążą i przeżyje ją, jak dzice chcieli ją godnie pożegnać i tak że mogli się przywitać i pożegnać – to
każda kobieta oczekująca dziecka, że się stało. Dziewczynka żyła osiem go- pozwala przeżyć żałobę i wrócić do
nie odmówi sobie niczego. I celebro- dzin. Gdy umarła, brat przez godzinę dawnego życia. Im trudniej, tym pa-
wała ten czas. Chciała go jak najlepiej płakał i nie dało się go uspokoić. Na radoksalnie później jest łatwiej.
wykorzystać, bo wiedziała, że im bli- szczęście udało im się zrobić wspólne Czy ktoś żałował?
żej porodu, tym mniej ma tego czasu. zdjęcie. Był też Jaś, który przyszedł Na sto procent tego nigdy się nie
Uświadomiła sobie, że data narodzin na świat tuż przed Bożym Narodze- dowiem, ale usłyszałam od jednej
dziecka może być też datą jego śmierci. niem. Żył 20 minut. Zdążył się przy- z kobiet, która dowiedziawszy się, że
Znienawidziła zegarek i kalendarz. tulić do mamy, possać piąstkę, został dziecko będzie chore, usunęła ciążę,
Modliła się, żeby Mieszko urodził ochrzczony, potrzymali go tata i bab- że są takie rany, których czas nie leczy.
się żywy. Chciała, żeby zobaczyli go cia, fotograf zrobił piękne zdjęcia, Zniekształcenia nie odstraszają ro-
dziadkowie, żeby został ochrzczony, bezcenne dla większości rodziców, dziców?
żeby poczuł miłość, jaką obdarza go bo pomagają zachować wspomnie- Niektórych przerażają. Do widoku
rodzina. Rodzina chciała go pożeg- nia. Jaś zmarł w objęciach mamy. Le- wad u dziecka trzeba się przygoto-
nać. „Miałam piękny sen, trwał 40 żał wtulony, spokojny, bez oznak bólu. wać, kiedyś z jedną mamą oglądały-
tygodni i 4 dni. Chcę go zapamiętać Po prostu przestał ssać piąstkę. Każde śmy zdjęcia w internecie, chciała się
jak najlepiej, w jak najmniejszych, dziecko to osobna historia. „uodpornić”, było ciężko. Po porodzie
najliczniejszych szczegółach. Mój szybko ubrałam maluszka, zawinęłam
sen, moje marzenie, mój najdroższy Pozostajesz z mamami w kontakcie? w kocyk i dopiero podałam mamie.
syn dziś jest w niebie i na mnie spo- Tak. Na długie lata. Wiem, co u nich W swoim tempie, bardzo powoli od-
gląda, opiekuje się mną ten »mój mały słychać. Niektóre z nich szyją nam krywała swoją córeczkę. Niektóre
rodzinny święty«. Obdarzył nas czymś śliczne maleńkie ubranka i beciki, dzieci są naprawdę poważnie znie-
szczególnym, wiarą, że cuda się zda- w których dzieci mogą być pocho- kształcone, ale dla większości matek
rzają, że miłość zwycięża, a ludzie są wane. Od żadnej nigdy nie usłyszałam, to są po prostu ich najukochańsze
dobrzy” – opisywała swoją historię żeby żałowała, że pozwoliła swojemu skarby. Kiedyś jedna mama bała się
mama Mieszka, później nawet tę hi- dziecku przyjść na świat. Wręcz prze- spojrzeć na maluszka. Zamknęła więc
storię opublikowaliśmy. ciwnie kobiety są szczęśliwe, że mogły oczy, wzięła dziecko na ręce i zaczęła
je poznać. śpiewać kołysankę, którą nuciła przez
Zdążyła się pożegnać? całą ciążę. Po chwili jednak o­ tworzyła
Zdążyła. Mogła pobyć chwilę ze Co daje rodzicom możliwość powi-
swoim synem. Powitać go i pożegnać. tania i pożegnania?
Poznała go najbliższa rodzina. Został
ochrzczony. Rodzice chrzestni trzy-
mali go na rękach, tulili. Dziadkowie
gładzili małe raczki. „Jestem dumna,
że miałam takiego synka. Nigdy nie
dokonałabym innego wyboru. Nie
zrezygnowałabym z ciebie, syneczku.
Kocham cię. Twoja na zawsze, Mama”
– napisała później w liście. Pamiętam

2–8.11.2020 | 37 |

[email protected]

Temat tygodnia  | rozmowa |

oczy i gdy zobaczyła dziecko, powie- dramaty. W jednym z łódzkich szpi- Czego brakuje hospicjom perinatal-
działa: „Synku, co ze mnie za matka! tali mama, która odmówiła termina- nym w Polsce?
Bałam się na ciebie spojrzeć, a ty cji ciąży, urodziła bezczaszkowca.
jesteś taki piękny”. Inna mama po- Niestety nikt jej nie przygotował do Dobrej współpracy ze szpitalami.
prosiła mnie, żebym przekazywała tego, co może się stać, co ją czeka, nikt
wszystkim, z którymi przyjdzie mi się z nią nie rozmawiał. Rozegrała się więc Skąd się wziął Gajusz?
spotkać, że miłość będzie silniejsza niż tragedia. Kobieta płakała, krzyczała, Fundacja Gajusz powstała którejś
strach. nie chciała widzieć ani dziecka, ani niespokojnej zimowej nocy 1997 r.
męża, ani lekarza. Nam się nigdy coś W łódzkim szpitalu przy ulicy Spor-
Skoro czasem widok może być takiego nie zdarzyło, bo jesteśmy pro- nej, na drugim piętrze. Z miłości
trudny, czy można się przygotować fesjonalnie przygotowani do opieki i ze strachu. Moje kilkumiesięczne
do takiego spotkania? nad rodzicami i dziećmi. Hospicjum dziecko nie miało zgodnego dawcy
perinatalne to nie tyle instytucja, ile szpiku kostnego, wyniki badań były
Można, choć nie wiem, czy każdy sposób myślenia i działania, tak by coraz gorsze. Lekarze przygotowy-
to potrafi. Dla mnie widok chorego wali mnie na najgorszy scenariusz.
dziecka nie jest straszny, boję Standardowym postępowaniem Wtedy pomyślałam o założeniu
się tylko cierpienia. Pracownicy lekarzy powinna być prosta fundacji, która nazywałaby się
hospicjum perinatalnego wyko- informacja: „Przekazujemy tak jak mój synek: Gajusz. Miała
rzystują czas ciąży na przygoto- panią pod opiekę hospicjum pomagać chorym maluchom i ich
wanie przyszłej mamy do tego, perinatalnego. Oni będą rodzinom. Wierzyłam w cud.
co ją czeka. Dowiaduje się ona wiedzieli, jak postępować”. Po kilkunastu dniach wyniki
m.in., jak będzie wyglądało jej Niestety nic takiego się wszystkich badań były w normie,
dziecko, jak można mu pomóc, co nie dzieje a Gajusz wyzdrowiał. Wkrótce
i kiedy powiedzieć rodzinie i ro- potem odebrałam z sądu doku-
dzeństwu oraz czy powinno ono menty rejestracyjne nowo po-
widzieć swoją chorą siostrę lub wstałej Fundacji Gajusz. I od lat
brata. To wszystko nie znaczy, że robię wszystko, by chore dzieci
przyszła mama nie cierpi, bo tak nie były same, tak jak dziew-
nie jest. Jednak wie, czego może czynka, która umierała w izolatce
się spodziewać i ma za sobą sztab naprzeciwko, ściskając kurczowo
ludzi, który jej pomoże. rękę salowej.

Kiedy wkracza hospicjum per- wesprzeć rodziców oczekujących na- Jak rozwija się działalność fun-
inatalne? rodzin poważnie chorego dziecka. To dacji?
prowadzone przez Fundację Gajusz Aż za bardzo dynamicznie, mamy
Powinno od razu po postawieniu zapewnia ciągłą, kompleksową po- pod opieką ponad 500 dzieci, ko-
diagnozy, jednak często dzieje się to moc (medyczną, psychologiczną, so- chamy i je i negocjujemy wydłużenie
później albo za późno, bo lekarz nie cjalną) od momentu diagnozy, przez doby o jakieś 50 proc.
poinformował pacjentki, że jest takie całą ciążę, aż do porodu, który orga- Jakie są dalsze plany?
miejsce. Niewiele kobiet dowiaduje nizuje. Zapewnia też pomoc w opiece Nie rosnąć już bardziej, bo mamy
się o nas w gabinecie lekarskim. Cała nad urodzonym chorym dzieckiem za dużo pracy, o wiele za dużo.
reszta trafia do nas z Facebooka lub – w hospicjum stacjonarnym lub jeśli W związku z COVID-19 szukamy
ktoś im o nas powiedział. Tymcza- jest taka możliwość – domowym. pracowników. Zapraszam do kontaktu
sem standardowym postępowaniem Jakie kroki powinny iść w parze ze na [email protected], szukamy
lekarzy powinna być prosta informa- zwiększoną ochroną życia? opiekunek do ośrodka Tuli Luli (po
cja: „Przekazujemy panią pod opiekę System nie działa, lekarze nie wy- pedagogice lub psychologii) oraz do
hospicjum perinatalnego. Oni będą pisują skierowań, a szpitale współ- hospicjum stacjonarnego, więcej na
wiedzieli, jak postępować. Mają psy- pracują bardzo słabo z hospicjami, stronie www.gajusz.org.pl.
chologa, genetyka, ginekologa, neo- personel nie jest przeszkolony nawet Gdy byłam cztery lata temu w Ga-
natologa, pediatrę, profesjonalnie się z podstaw komunikacji z pacjentem juszu, poznałam Anię, ciężko upo-
panią zajmą. To nic nie kosztuje, nie itp. Pacjentki bardzo cierpią, bo nie śledzoną dziewczynkę. Jej rodzicom
trzeba czekać. Czy umówić panią na dostają możliwości skorzystania nie starczyło sił, by się nią zająć. Co
spotkanie?”. Niestety nic takiego się z profesjonalnej pomocy. To bardzo się z nią stało?
nie dzieje. Nawet gdy kobieta decy- tragiczny obraz. Trafiła do kochającej rodziny zastęp-
duje się, że urodzi chore dziecko. czej. Jest szczęśliwa. U nas cuda dzieją
I co wtedy? się każdego dnia.
Skutkiem tej lekarskiej niefrasobli-
wości i braku procedury są wielkie

| 38 | 2–8.11.2020

[email protected]

Przedsiębiorcy zaufali PZU,
czas na samorządy

Zaufanie procentuje. Niemal co trzeci pracodawca w zakończonym właśnie etapie reformy
podpisał umowy o zarządzanie Pracowniczymi Planami Kapitałowymi z TFI PZU.
– Mamy już klientów nawet wśród samorządów, które obowiązek wprowadzenia PPK
obejmie dopiero w przyszłym roku – mówi wiceprezes TFI PZU Marcin Żółtek

Tekst powstał we współpracy z partnerem komercyjnym | 29/0920/F W yniki są rekordowe. Na szej sieci sprzedaży, oferując klientom godnienie, lecz i konieczność – zwraca
współpracę z TFI PZU pomoc i usługi na najwyższym pozio- uwagę Marcin Żółtek.
zdecydowało się ponad mie i nie pozwalając im odczuć niedo-
18 tys. pracodawców zatrudniających godności, które wynikają z ograniczeń Wyzwanie dla samorządów
od 20 do 249 osób. – Nasz sukces to spowodowanych pandemią – podkreśla
nie tylko zasługa atrakcyjnej oferty członek zarządu PZU Małgorzata Kot. TFI PZU nie spoczywa na laurach. Szy-
i szerokiego wsparcia, które oferu- kuje się już do kolejnego, największego
jemy pracodawcom przy wdrażaniu W okresie pandemii doskonale etapu reformy, który od stycznia obej-
i obsłudze PPK. Pokazaliśmy, że po- sprawdził się oferowany przez PZU bez- mie pracodawców zatrudniających do
trafimy zarabiać, skutecznie pomna- płatny internetowy serwis ppk.pzu.pl, 19 pracowników oraz sektor publiczny,
żając oszczędności pracowników który pozwala nie tylko na zawieranie w tym samorządy. Zapobiegliwi już
zgromadzone w PPK – podkreśla umów na odległość, lecz także bieżącą podpisują z PZU umowy.
wiceprezes Marcin Żółtek. Według obsługę Planów. Umożliwia zgłaszanie
danych Instytutu Emerytalnego po pracowników do PPK, przesyłanie list 1 stycznia wejdzie bowiem w życie
trzech kwartałach tego roku TFI PZU wpłat na ich rachunki i przekazywanie nowa ustawa Prawo zamówień publicz-
jest na drugim miejscu wśród instytu- ich dyspozycji. – Możliwość zdalnej nych. Dla sektora publicznego, w tym
cji zarządzających PPK, które osiąg- obsługi Planów to dziś nie tylko udo- jednostek samorządu terytorialnego,
nęły najlepsze wyniki inwestycyjne. oznacza konieczność organizowania
przetargów w przypadku umów o za-
Pomoc dla pracodawców rządzenie PPK, których wartość prze-
kracza progi unijne.
TFI PZU zawarło prawie 6,3 tys. umów
o zarządzanie PPK z pracodawcami za- Będą więc zmuszeni podjąć po-
trudniającymi od 50 do 249 osób i pra- dwójny wysiłek – związany z przetar-
wie 12 tys. umów z tymi, którzy mają giem i wprowadzeniem Planów. Jak go
od 20 do 49 pracowników. Dla jednych uniknąć? Rozwiązaniem jest wybór
i drugich ostateczny termin na podpisy- dostawcy PPK i podpisanie z nim jesz-
wanie umów upłynął 27 października, cze przed nowym rokiem umowy, która
choć pierwotnie dla firm 50+ miał się wejdzie w życie od stycznia. Kluczem
zakończyć 24 kwietnia. Został wydłu- jest postawienie na instytucję zarządza-
żony do jesieni ze względu na pandemię jącą PPK, która cieszy się niekwestiono-
koronawirusa. waną wiarygodnością.

– Odpowiedzieliśmy na wyzwania Tym wiceprezes Żółtek tłumaczy
związane z pandemią, rozszerzając powody, dla których pracodawcy sek-
możliwości zdalnego zawierania umów tora finansów publicznych już teraz
o zarządzenie PPK – przez internet i te- podpisują umowy o zarządzanie PPK
lefon. W krytycznym momencie na wy- właśnie z PZU: – Renoma PZU, nasza
sokości zadania stanęli pracownicy na- wiarygodność i doświadczenie, są dla
klientów gwarancją, że dokonują właś-
ciwego wyboru – podkreśla.

2–8.11.2020 | 39 |

[email protected]

kraj  | Polityka |

W lewo zwrot

Większość polskich partii staje się genderową lewicą i zakładnikiem młodych,
dobrze zorganizowanych, zawodowych rewolucjonistów

C hoć polskie społeczeństwo nie jest społecznego, lewica zaś całkiem te idee
w swej większości lewicowe, coraz (w wersji socjalistycznej) porzuciła na rzecz
więcej partii skręca w lewo. Wiel- solidaryzmu genderowego. Konfederacja
kiemu skrętowi w lewo uległa Platforma nie miała szans się sprawdzić w rządzeniu,
Obywatelska i zaczęło się to już pod koniec więc jej różne prawicowe i konserwatywne
rządów w niej Donalda Tuska. A całkiem na deklaracje, nawet mocne, pozostają wciąż
lewo przesunęła się PO od rządów Ewy Ko- „niefalsyfikowalne”.
pacz, potem Grzegorza Schetyny (gdy po- stanisław janecki

wstała Koalicja Obywatelska z lewicowymi Gdzie ci konserwatyści?
Zielonymi, Inicjatywą Polską i Nowoczesną), a od stycznia
2020 r. Borysa Budki. Polskie Stronnictwo Ludowe od 2018 r. Liberalno-lewicowe media próbują dowodzić, że polskie spo-
tylko badało, jak się ustawić pod sukces wyborczy, i po epizo- łeczeństwo wcale nie jest już konserwatywne. Jedną z naj-
dzie odgrywania roli chadecji po wyborach samorządowych nowszych prób (24 października 2020 r.) podjął w „Gazecie
w 2018 r. oraz przed wyborami parlamentarnymi w 2019 r. Wyborczej” prof. Klaus Bachmann z Uniwersytetu SWPS.
i prezydenckimi w 2020 r. w praktyce wróciło na stare le- Tytuł jego tekstu – „Jak PiS pomógł przekonać Polaków do
wicowe tory, choć jeszcze jej politycy kontynuują narrację liberalizacji aborcji” – jest mylący, jest to bowiem próba po-
o chadeckości. Coraz wyraźniej lewicowe są partia i ruch kazania marszu w lewo polskiego społeczeństwa na podsta-
Szymona Hołowni. Tym łatwiej, że ich lider bardzo szybko wie stosunku do podstawowych wartości. Bachmann stawia
ewoluowałwstronęlewicy,nawetmimodeklarowanegokato- zupełnie nieuprawnioną tezę, że erozja konserwatyzmu pol-
licyzmu – w praktyce bezobjawowego, a nawet otwarcie anty- skiego społeczeństwa zaczęła się za pierwszych rządów PiS
klerykalnego. Koalicja SLD, Razem i Wiosny dziarsko zmie- (w latach 2005–2007), mimo że np. akurat wtedy odsetek
rza w stronę lewicy genderowej, jaka dominuje w Europie. przeciwników aborcji przewyższył odsetek jej zwolenników.
Obserwujemy proces podobny do tego, który widać Bachmann twierdzi, że to już przeszłość i powołuje się na
w kształcie obecnego Parlamentu Europejskiego, gdzie le- jedno badanie Kantar z 2020 r., z którego miałoby wynikać,
wica zdecydowanie przeważa, mimo że formalnie najwięk- że obecnie 53 proc. respondentów jest za prawem kobiet do Fot. Mazur Travel/Shutterstock.com
szym ugrupowaniem jest wciąż „chadecka” Europejska Partia przerywania ciąży do 12. tygodnia (35 proc. jest przeciwko).
Ludowa. A przynależność PO i PSL do chadeckiej formalnie Tyle że „Gazeta Wyborcza przytacza badanie Pew Research
EPL tylko potwierdza, że ta partia od co najmniej dekady nie Center (z 2019 r.) przeprowadzone w 34 krajach i pokazu-
jest chadecka. Przeciwwagą dla lewicy są w Sejmie Prawo jące długofalowe tendencje, a tam Polska sytuuje się wśród
i Sprawiedliwość (Zjednoczona Prawica) oraz Konfedera- państw, gdzie jest najmniejszy odsetek osób opowiadających
cja. PiS samotnie wciela w życie chadeckie idee solidaryzmu się za legalną aborcją – 40 proc. kobiet i 42 proc. mężczyzn,

| 40 | 2–8.11.2020

[email protected]

podczas gdy przeciętna europejska to ponad 70 proc. zwo- i licytowania się nim. Lewicowo-liberalnym partiom ten
lenników, w tym więcej kobiet. radykalizm jest na rękę, gdy chodzi o wojnę z PiS (bodaj po
raz pierwszy w III RP otwarcie pojawiło się hasło „To jest
W opisie domniemanej erozji konserwatyzmu polskiego wojna”). Ale bardziej doświadczeni politycy, np. Grzegorz
społeczeństwa stosunek do aborcji jest tylko jednym z wielu Schetyna, widzą w tym zagrożenie dla państwa niezależ-
elementów. Ważne ma być odchodzenie od religijności, choć nie od tego, kto będzie rządził. Zejście ze ścieżki totalnej
nawet dane liberalnego World Value Survey mówią, że religia anarchii jest bowiem bardzo trudne. I mimo że zawodowych
jest „bardzo ważna” albo „dość ważna” dla 78 proc. Polaków rewolucjonistów nie jest wielu, są oni bardzo dobrze zorga-
(Bachmann powołuje się na dane z 2017 r.). Ale to nic, skoro nizowani i opłacani. I mają dużą zdolność mobilizacyjną.
„najbardziej uderzający jest wzrost odsetka tych, dla których Nie tylko w ostatnich protestach widać, że mają dobrą logi-
religia jest »zupełnie nieważna«: po transformacji tak uważało stykę: są sztabowcy koordynujący zdalnie działania uliczne,
2 proc. ankietowanych. Dziś – 14 proc.”. Skrętu w lewo ma też są osoby odpowiedzialne za poszczególne strefy (w znacze-
dowodzićstosunekdośrodowiska:„W ostatnimbadaniuPEW niu ulic, placów, dzielnic), są kurierzy (zwykle na rowerach
Institute w Washingtonie polscy respondenci postawieni przed
dylematem, czy »rząd powinien uznać ochronę środowiska Nigdy w dziejach III RP, a nawet
za priorytet« lub »zamiast tego tworzyć nowe miejsca pracy«, późnej komuny, nie było takiej
w 71 proc. wybrali pierwszy wariant, a tylko 21 proc. drugi”. ofensywy lewicy, i to lewicy głównie
Opcja za ochroną środowiska ma być lewicową identyfikacją. anarchizującej życie społeczne,
skupionej na genderowej rewolucji
Bachmann i inni zwolennicy tezy o „lewicowieniu” Pola-
ków zupełnie pomijają to, że wciąż (raport CBOS z 2019 r. albo elektrycznych hulajnogach) raportujący na bieżąco do
„Rodzina – jej znaczenie i rozumienie”) rodzina jest najważ- „centrali” i swego rodzaju mobilna milicja, ratująca swoich
niejszą wartością (80 proc.; w innym badaniu CBOS, do- w sytuacji zagrożenia bądź zastraszająca tych, którzy pró-
tyczącym wartości najważniejszych dla Polaków – nawet bują filmować elementy tej logistyki. W systemie łączności
84 proc.). Owszem wzrosła akceptacja dla związków osób tej i raportowania nie ma nazwisk, a nawet pseudonimów, tylko
samej płci wychowujących dziecko – za rodzinę uważa taki numery, żeby wszystko było w pełni anonimowe. Wyjątkowo
związek 23 proc. badanych (bez dziecka – 13 proc.), ale wciąż naiwne jest więc przekonanie, że dominują działania spon-
za rodzinę uważa się przede wszystkim małżeństwo zdziećmi taniczne, choć i te się oczywiście zdarzają. Tym bardziej że
(99 proc.; można było wskazać kilka wartości, dlatego to nie większość uczestników nie ma pojęcia, że istnieje nad tym
sumuje się do 100 proc.). rozbudowana logistyka i centrum kierowania.

Przede wszystkim tezie o „lewicowieniu” Polaków przeczą Lewicowe bądź skręcające w lewo ugrupowania, szcze-
wyniki wyborów: PiS rządzi od pięciu lat, a PO wygrywała gólnie te obecne w parlamencie, łudzą się, że to oni rozdają
wybory jako prawica, a nie lewica, choć ta prawicowość była karty, podczas gdy coraz bardziej stają się zakładnikami tych,
tylko deklaratywna. Ale trzeba to uwzględniać, bo dla wy- którzy od czasu do czasu działają na ulicach, a cały czas w in-
borcy liczy się głównie obraz, a nie istota, a z tej perspektywy ternecie, na uczelniach oraz podczas doraźnych akcji propa-
lewica jest odsunięta od władzy przez ostatnich 15 lat. I ta- gandowo-informacyjnych. Dokonujący skrętu w lewo albo na
kie były preferencje społeczeństwa, które dopiero od kilku lewicy zakorzenieni korzystają z tego, że już dwa pokolenia
lat orientuje się, że PO nie jest żadną prawicą i dlatego nie nie pamiętają, czym była lewica w wersji komunistycznej.
zdobywa ona władzy, nawet w konfiguracji „wielkiej lewicy”, Dlatego zdobywają zwolenników wśród młodych. Zdoby-
jaką była Koalicja Europejska przed wyborami do europar- wają też wśród kobiet, bo dla wielu z nich lewicowa oferta
lamentu w 2019 r. jest właściwie jedyną formą organizacji. I jest to działanie
typowe dla lewicy w przeszłości, gdyż na początku zawsze jest
Komunizm bez komunizmu bunt przeciwko staremu systemowi, spora dawka ideowości
i poczucie bycia awangardą. Tyle że to wszystko może prowa-
Obecnie mamy w Polsce do czynienia z tworzeniem poli- dzić do komunizmu bez tradycyjnego komunizmu: mocno
tycznej (głównie partyjnej) nadbudowy lewicowej, która anarchicznego i awangardowego (także estetycznie). Warto
podejmuje zadania inżynierii społecznej, odpowiedzialnej jednak pamiętać, że w wielu krajach po I wojnie światowej
za „postępową” reedukację społeczeństwa. Nigdy w dziejach komunizm też na początku miał mocno anarchiczne formy
III RP, a nawet późnej komuny, nie było takiej ofensywy i atrakcyjną awangardową ikonosferę.
lewicy, i to lewicy głównie anarchizującej życie społeczne,
skupionej na genderowej rewolucji. Wyraźnym rysem starej 2–8.11.2020 | 41 |
i nowej lewicy jest wojujący antyklerykalizm, nawet znacz-
nie bardziej otwarcie wojujący niż za czasów komuny po
1956 r. To, co komuniści robili odgórnie i korzystając z apa-
ratu państwa, teraz dzieje się na poziomie opozycyjnych par-
tii lewicowo-liberalnych, ale przede wszystkim w formie
rozproszonej, czyli różnych inicjatyw, które partie chciałyby
ogarnąć i wykorzystać, ale to nie bardzo im się udaje. Dlatego
to rozproszenie prowadzi do coraz większego radykalizmu

[email protected]

kraj  |  czas pandemii  |

Mocne uderzenie

Czy da się przejść pandemię bez ogłaszania lockdownu? Być może tak, ale należało o tym
pomyśleć z wyprzedzeniem. Tymczasem podczas wakacji, pomimo ostrzeżeń ze strony
wirusologów, niemal cała Europa zapomniała o zagrożeniu. Teraz to się mści

Konrad Kołodziejski że demonstranci się nie zarażą, o ile będą dów do takiego myślenia. Owszem, wsku-
zachowywać dystans i nosić maseczki. tek twardego lockdownu z wiosny udało
J esiennafalakoronawirusaokazuje Jak to w rzeczywistości wygląda, mo- się niemal stłumić koronawirusa, ale on
się znacznie silniejsza od poprzed- gliśmy się sami przekonać, obserwując przecież nie zniknął. I podczas wakacji,
niej. W ciągu niecałego miesiąca obrazki z protestów: maseczki czasem są, niemal niczym już nieskrępowany, wra-
liczba zakażonych skoczyła w Polsce czasem ich nie ma, a o dystansie można cał do sił. Już w sierpniu było widać po-
aż dziesięciokrotnie, przekraczając zapomnieć. Dodatkowo większość de- nowne wzrosty, wtedy w Polsce jeszcze
w ostatni czwartek 20 tys. przypadków monstrujących to ludzie młodzi, zwykle niegroźne, ale już znacznie wyraźniejsze
na dobę. A to i tak bez uwzględnienia licealiści, u których zakażenie często nie w niektórych krajach Europy, zwłaszcza
uczestników tłumnych demonstracji daje objawów. w Hiszpanii. Ciągiem dalszym było – choć
w sprawie aborcji, w których – według może dla niektórych to ciągle niepopu-
policji – w samą tylko środę miało uczest- Wszystko to daje ogromne powody larna teza – otwarcie szkół, które okazały
niczyć łącznie 430 tys. osób. Na pierwsze do niepokoju, bo – jeszcze raz powtó- się prawdziwym rozsadnikiem zakażeń.
skutki koronaparty na ulicach polskich rzę – na gwałtowny skok liczby zakażeń Wskazywały na to zresztą matematyczne
miast przyjdzie nam poczekać przynaj- w Polsce, który nastąpił jeszcze przed modele opracowywane przez warszaw-
mniej do drugiej połowy tego tygodnia. demonstracjami, może się teraz nałożyć skie ICM, jednak nikt na to nie zwracał
fala zarażeń wśród manifestantów i osób wówczas uwagi.
Wprawdzie „Gazeta Wyborcza” z ich otoczenia.
uspokoiła, że udział w demonstracjach Tymczasem dzieci dzień po dniu roz-
nie powoduje wzrostu zakażeń, a prof. Owoce beztroski nosiły bezobjawowo wirusa, zarażając
Krzysztof Simon, główny ekspert libe- nim kolejnych dorosłych. Ci z kolei na-
ralnych mediów od koronawirusa, który Skąd jednak wziął się w takim razie stępnych. To prawdopodobnie dlatego
dotąd – niekiedy nawet nieco przesadnie październikowy przyrost liczby zaka- epidemiologom trudno było początkowo
– przestrzegał przed skutkami pandemii, żonych? Najczęstsza odpowiedź na to znaleźć źródło nagłego wzrostu infekcji,
w obliczu masowych protestów nabrał pytanie dotyczy nonszalanckiego po- który nastąpił już w drugiej połowie
nieoczekiwaniewodyw ustai oświadczył, dejścia wielu Polaków, którzy po prostu września. Nie dostrzegając konkretnych
nie przestrzegali podstawowych zasad ognisk, w oficjalnych komunikatach
bezpieczeństwa. Inna rzecz, że dobry mówiono więc o bliżej niesprecyzowa-
przykład nie szedł z góry, bo ogłoszono nych „rozproszonych” zakażeniach. Wy-
podczas wakacji faktyczny koniec pan- starczyła jednak koincydencja dwóch
demii i wówczas powszechnie przestano zjawisk: powrotów z wakacji i otwarcia
przejmować się ryzykiem, podczas gdy szkół, aby zrozumieć, gdzie może tkwić
żadne dostępne dane nie dawały powo- zagrożenie.

| 42 | 2–8.11.2020

[email protected]

Fot. Krystian Maj/KPRM Być może zresztą celowo unikano nym lockdownie na wiosnę – zupełnie organizm i gdyby nie COVID-19, ofiara
tematu szkół. Światowa Organizacja odpuścił wszelkie ograniczenia w waka- mogłaby żyć. Umrze też wiele osób cier-
Zdrowia długo nie zalecała ich zamyka- cje. I potoczyło się szybko. Dziesięciomi- piących na inne choroby, które z powodu
nia, choć jej eksperci przyznali w końcu, lionowe Czechy rozpoczęły we wrześniu zatkanych covidowymi pacjentami szpi-
że to szkoły są potencjalnym siedliskiem gwałtowną wspinaczkę w światowym tali nie otrzymały na czas pomocy.
koronawirusa. Koniec końców, gdy za- rankingu zakażeń, łapiąc niekiedy po
każenia zaczęły rosnąć lawinowo, szkoły kilkanaście tysięcy zakażonych na dobę Więcej dyscypliny
trzeba było i tak zamknąć, poczynając od i wyprzedzając na pewien czas liczącą
liceów i techników. ponadtrzykrotnie więcej mieszkańców Dlatego problem w gruncie rzeczy jest
Polskę. Pod koniec października łączna inny. Polega on na wydolności ochrony
Sporo racji mieli ci, którzy wskazywali, liczba zarażonych sięgnęła w Czechach zdrowia. Im mniej pacjentów wymaga-
że gdy na wiosnę mieliśmy po 300 zaka- 300 tys. osób. Równie lawinowe wzrosty jących hospitalizacji, tym lepsza opieka.
żeń dziennie, wszystko stanęło, aw sytua- notuje się w Belgii, przy czym władze A im lepsza opieka, tym mniej zgonów.
cji,gdyw październikuliczbazakażonych w Brukseli ciągle nie mogą wyjaśnić przy- Przy grożącej nam zapaści ochrony
skoczyła do kilku tysięcy na dobę, nadal czyny rosnącej liczby zakażeń. zdrowia wskaźniki śmiertelności znowu
udawaliśmy, że zagrożenia nie ma. Iwcale pójdą w górę, tak jak to było wiosną, gdy
nie chodzi tu o ogłoszenie ponownego Po kilkanaście albo więcej przypadków – pomimo niewielkiej w stosunku do dzi-
lockdownu, lecz o konsekwentne – za- dziennie pojawia się w Hiszpanii, Rosji siejszej liczby zakażonych – szpitale, nie
grożone realnymi karami – egzekwowa- i Wielkiej Brytanii. We Włoszech, gdzie tylko w Polsce, w ogóle nie były przygo-
nie dyscypliny: dystans, maseczki w skle- po wiosennej zapaści ostrożnie wracano towane do pandemii. Brakowało nie tylko
pach i zamkniętych pomieszczeniach itd. do życia, dobowe przyrosty zakażonych testów, ale i respiratorów oraz maseczek.
Gdyby pilnowano tego już podczas wa- oscylują dziś wokół 20 tys. osób (dla po- Leczono po omacku, próbując różnych
kacji, a we wrześniu ostrożnie otwierano równania – na wiosnę wystarczyło 6 tys. medykamentów. Wymownym przykła-
szkoły (np. najpierw tylko dla młodszych dziennie, aby sparaliżować państwo). dem był tu całkowity kryzys zdrowotny
klas), skala infekcji mogłaby być zapewne Także Niemcy, do niedawna będące zie- we Włoszech.
nieco niższa od obecnej. loną wyspą na europejskim oceanie koro-
nawirusa, zaczynają notować po kilkana- To dokładnie z tych powodów, aby
Bo tak naprawdę nie chodzi przecież ście tysięcy zakażeń dziennie. uniknąć powtórki wiosennego scena-
osamegokoronawirusa,leczo wydolność riusza włoskiego, państwa europej-
ochrony zdrowia. Ministerstwo Zdrowia Ktoś może wzruszyć ramionami i po- skie – i to mające nieporównywalnie
szacuje, że po przekroczeniu bariery wiedzieć, że to tylko zakażeni i dla rze- wyższy poziom opieki zdrowotnej niż
20 tys. zarażonych dziennie szpitale po czywistej oceny sytuacji trzeba byłoby Polska – znów ratują się dziś lockdow-
prostu się zatkają. Nawet nie z powodu sprawdzić liczbę zgonów. No więc, jak nami. Ogłaszane są godziny policyjne
braku miejsc czy respiratorów (choć to też nietrudno się domyślić, liczba zgonów (np. Czechy, Francja, Belgia), ograni-
może się okazać przy tej liczbie pacjentów wzrasta wraz z liczbą zakażonych, przy cza się podróże po kraju (Hiszpania,
problemem), ale przede wszystkim z po- czym niekoniecznie jest to wzrost wprost Niemcy), wprowadza specjalne certyfi-
wodu braku personelu. W tej chwili do- proporcjonalny. Zwiększone testowanie katy pozwalające opuścić dom (znowu
tarliśmy już do tej niebezpiecznej granicy. pozwala bowiem wykryć więcej osób bez- Francja). Niemal wszędzie pozamykano
objawowych i słaboobjawowych, a zatem już bary, restauracje, obiekty sportowe
Europejska fala na ich tle liczba ciężkich i śmiertelnych i rozrywkowe. Również Polska – pomimo
przypadków procentowo maleje. całkiem niedawnych zapewnień rządu,
Polska nie jest jednak na tle Europy wyjąt- że drugiego lockdownu nie będzie –
kiem. Nie jest też – jak próbują przekony- W Polsce do ubiegłej środy zmarło ogłosiła faktyczne zamrożenie wielu
wać przeciwnicy rządu (ostatnio zrobił to 4849 osób. Współczynnik śmiertelności aktywności. Sprawdziły się przestrogi,
Donald Tusk) – jedynym państwem, któ- (CFR) wynosił tego dnia 1,7, co oznacza, że które przedstawiali epidemiolodzy przed
rego rząd nie był w stanie zapanować nad umierało mniej niż dwie osoby na każde wakacjami. Że wirus wróci z nową siłą
rosnącą liczbą zakażonych. Tak jest nie- 100 przypadków wykrytego zakażenia i jedyną metodą jego powstrzymywania
mal w całej Europie. Ogromne wzrosty koronawirusem. Oczywiście dane te są będą krótkoterminowe lockdowny, ko-
zarażeń notuje w ostatnim czasie Francja, zmienne i dość niepewne, nie znamy bo- nieczne by uratować ochronę zdrowia.
gdzie łączna liczba infekcji przekroczyła wiem rzeczywistej skali zakażeń, a jedy-
milion, co dało jej w zeszłym tygodniu nie ujawnione przypadki. Łatwo również Oczywiście wszyscy są świadomi
niechlubne piąte miejsce w świecie pod manipulować przyczynami zgonu. Koro- ogromnej ceny, jaką gospodarka płaci
względem liczby zakażeń. Z dobowymi nasceptycy wskazują zwykle, że wiele za- za lockdown. Dlatego restrykcje w więk-
przyrostami przekraczającymi nawet każonych osób zmarło z powodu chorób szości państw mają zniknąć za dwa–trzy
50 tys. przypadków dziennie Francja współistniejących i rzeczywista liczba tygodnie, najdalej za miesiąc. Byłoby do-
staje się największym ogniskiem koro- „czystych” ofiar choroby koronawiruso- brze, gdyby ten czas wystarczył na opano-
nawirusa w Europie. wej jest znacznie mniejsza. Można jednak wanie sytuacji. Na razie jednak – patrząc
odwrócić to rozumowanie i wskazać, że na beztroskę ostatnich dni – trudno o ja-
Fatalnie wygląda sytuacja w Czechach, to zakażenie koronawirusem ostatecznie kikolwiek optymizm.
których rząd – po wyjątkowo restrykcyj- zabiło osłabiony innymi schorzeniami

2–8.11.2020 | 43 |

[email protected]

kraj  |  czas pandemii  |

Jak zatrzymać koronawirusa
Nawet jeżeli dzisiaj wszyscy zaczniemy rygorystycznie stosować zasady, to nie zahamujemy
natychmiast rozprzestrzeniania się wirusa, bo te osoby, które się zakaziły wczoraj, ujawnią się
dopiero za tydzień. I będą zakażać innych. Potrzebujemy zatem przynajmniej dwóch tygodni
idealnego zachowania społeczeństwa, żeby zatrzymać wzrost

Z prof. dr. hab. Włodzimierzem Gutem, wirusologiem, rozmawia Aleksandra Jakubowska

Koronawirus nas oszukał? Przyczaił się przed waka-
cjami, uśpił naszą czujność, żeby zaatakować ze zdwo-
joną siłą na jesieni?

Włodzimierz Gut: Nie, to myśmy się
oszukali. Zlekceważyliśmy problem, po-
nieważ wszystko szło w miarę dobrze,
wyhamowanie rozprzestrzeniania się
koronawirusa było skuteczne i znaczna część ludzi uwie-
rzyła, że już go nie ma.
Nie przypominam sobie, żeby w czasie tej pierwszej,
wiosennej, fali epidemii ostrzegano, że może być druga.
Bo wtedy zachowanie ludzi było niezwykle prawidłowe.
Mieliśmy ponad 60 proc. redukcji ruchliwości społecz-
nej, 90 proc. wymaganego poziomu noszenia masek, więc
przy takich parametrach wzrost zachorowań był tak mi-
nimalny, że byliśmy przekonani, że wkrótce go wcale nie
będzie. Potem przyszły różne okresy rozluźnienia, część
z nas wyparła z pamięci tragiczne relacje z Włoch, czyli
obrazy konwojów z trumnami, ludzi umierających na szpi-
talnych korytarzach, i zaczęła głosić tezę, że jest to spisek,
wymysł w celu ograniczenia wolności, że po prostu żadnego
koronawirusa nie ma.
Ludzie mogą dać się oszukać, mogą wierzyć w różnego
rodzaju teorie spiskowe, ale mamy jeszcze ekspertów
i polityków, którzy tych ekspertów powinni słuchać.
W takim momencie muszą być konstruowane różnego
rodzaju scenariusze rozwoju wypadków, łącznie z tymi
najczarniejszymi.
Na pytanie, jaki będzie rozwój sytuacji, odpowiadałem
wówczas uczciwie, że nie wiem, zdając sobie sprawę z tego,
że zależy to od zachowań społeczeństwa. Ale było sporo wy-
powiedzi, że większość ludzi przechodzi to bezobjawowo,
i to uspakajało. Dlaczego? Wielu zdawało się, że właśnie tak
było w ich przypadku i żadna zaraza już im nie grozi.
Jak można bezobjawowo przejść coś, co powoduje cięż-
kie uszkodzenie płuc?
Kiedy Chińczycy wprowadzili analizę tomografem, to im
nagle wyskoczył nieoczekiwany pik, bo się okazało, że obja-
wów nie było, ale ludzie byli chorzy. Ten wirus ma umiejęt-
ność znieczulania, w momencie kiedy traci się smak, węch,

| 44 | 2–8.11.2020

[email protected]

to się uważa, że to nie jest żaden objaw. Dopiero kiedy za- Które testy są stosowane w Polsce?
czynają się mocne uderzenia bólu, duszności, wtedy mówi Wszystkie, prawdę mówiąc. Na przykład w testach mole-
się o objawach. Ten koronawirus nie atakuje wybranych kularnych, robionych najrzadziej, nie poprzestajemy na
komórek płucnych, tylko naczynia włosowate, potrafi ude- dwóch sekwencjach, bo jeśli jest kilka wirusów mających
rzyć w serce, w mózg. taką samą sekwencję, szukamy drugiej, trzeciej, czasami
A czy można mieć w sobie koronawirusa, nie mieć żad- nawet czwartej po to, żeby móc zidentyfikować, jakiego
nych objawów i on się nie uaktywni? wirusa mamy w organizmie. One by się świetnie spraw-
Tylko jeśli trafi do komórki, w której nie może się namnażać. dzały, gdybyśmy robili bronchoskopię, bo wirus jest na dole
Wtedy mamy coś, co nazywamy zakażeniem abortywnym. płuc, a badamy w gardle. I to jest pewien problem. U ludzi
Wirus dostał się do organizmu, nigdy się nie namnoży, ale zakażonych, jeśli test przeprowadzimy w pierwszych trzech
możemy go wykryć. dobach, nie wykryjemy koronawirusa, dopiero po pięciu
Test odróżnia wirusy? Słyszałam opinię, że testy, któ- dniach jesteśmy w stanie wykryć u około 80 proc. To i tak
rymi dysponujemy, nie wykrywają koronawirusa, tylko oznacza, że co piąty zakażony nam „ucieknie”.
w ogóle obecność w naszym organizmie każdego wirusa.
Mamy kilka rodzajów testów. Szukamy sekwencji charak- Czyli jeżeli codziennie dostajemy komunikat, w któ-
terystycznej dla danego wirusa, jego genomu. Najbardziej rym podawana jest liczba osób zakażonych, to wcale
powszechnie stosowany ogranicza się do dwóch sekwencji. nie oznacza, że one wszystkie są zakażone tym właśnie
To jest metoda, która wykryje jedną cząsteczkę w badanym wirusem?
materiale, ale kwasu nukleinowego, czyli nie stwierdza, czy
wirus jest aktywny, czy nie. Co gorsza, nie mówi, skąd się Oznacza, że wykryto genom wirusa, który z założenia skądś
tam wziął. Przy tak czułej metodzie, jeżeli na stole postawię się wziął, jest w określonej ilości i utrzymuje się przez okre-
cztery próbówki z materiałem i nie będę się bardzo pilno- ślony czas. Czyli te osoby były zakażone lub próbka była źle
wał, to z próbki dodatniej przeskoczy mi mikrokropelka pobrana.
z dwiema, trzema cząsteczkami do drugiej próbówki i będę Po co zatem robimy te testy?
miał zamiast jednego dwa wyniki dodatnie. Uczciwie? Żeby zidentyfikować osobnika podejrzanego
o zakażenie, osoby, z którymi się kontaktował, i skierować
[email protected] ich na kwarantannę.
To takie prewencyjne działanie?
Kwarantanna jest po to, aby przerwać szerzenie się zakażeń.
Zatrzymać zarażoną osobę, żeby nie przeniosła wirusa dalej
i żeby można było stwierdzić, czy to zarażenie nie spowo-
duje choroby. Wtedy zamieniamy to na izolację. Bo to jest
ta podstawowa różnica. Na kwarantannie są zdrowi.
Są takie pomysły, żeby na dwa tygodnie wprowadzić
reżim stuprocentowego lockdownu, zamknąć nas
w domach, zresztą niektóre kraje już to stosują. I jak to
wprowadzimy, to po tych dwóch tygodniach epidemii
już nie będzie.
Owszem, trzy tygodnie bez prawa jakiegokolwiek wyjścia
za próg rozwiązałoby problem COVID-19. Tylko po tym
czasie musielibyśmy zrobić „wielkie sprzątanie” osób zmar-
łych z różnych innych powodów. Nikt nie jest w stanie po-
wiedzieć, czym by się to naprawdę skończyło. Nie mówiąc
o tym, co by się zaczęło dziać w rodzinach i z dziećmi. Już
teraz jest duże obciążenie strachem.
Powiedział pan w maju w wywiadzie dla naszego tygo-
dnika, że nie chciałby pan być rządzącym politykiem,
dokonywać wyboru między ochroną zdrowia a ekono-
mią. Teraz nastał ponownie taki moment, kiedy rzą-
dzący muszą tego wyboru dokonywać?
Zawsze muszą dokonywać takiego wyboru, bo to wybór,
czy lepiej być biednym i zdrowym, czy bogatym i martwym.
Na ten czarny humor mogę sobie pozwolić, bo nie muszę
podejmować takich decyzji.

2–8.11.2020 | 45 |

kraj  |  czas pandemii  |

Ale czy uważa pan, że teraz decyzja o drugim lockdow- Są restrykcje, które potrafimy zrozumieć i stosować
nie, nawet z ogromną szkodą dla gospodarki, byłaby lep- się do nich. Ale był ogromny opór wiosną przed za-
sza? Czy istnieje między tymi wyborami droga środka, mknięciem lasów. Ludzie nie mogli pojąć, dlaczego
o której wspominał premier Morawiecki w Sejmie? Jed- to się dzieje.
nocześnie chronić ludzi i nie zrujnować gospodarki?
To był problem, który pojawił się w innych krajach, gdzie
Jeżeli postawimy wszystko na ochronę zdrowia, to będziemy w momencie, kiedy zamknięto kluby i wszystkie lokale roz-
musieli gdzieś na to znaleźć pieniądze. A finansuje to, skró- rywkowe, życie kulturalne, głównie młodzieży, przeniosło
towo rzecz ujmując, gospodarka. Rząd jest w takiej sytuacji, się do lasów. Szwajcarzy poradzili sobie inaczej, zawarli
że niczego nie mając, może tylko przenosić z jednej kieszeni umowę z firmami telekomunikacyjnymi, że jeżeli na okre-
do drugiej. ślonym obszarze zlokalizowano więcej niż cztery telefony,
Ale chociaż z jednej w nich coś musi być… to następowała natychmiastowa interwencja policji. W ten
Właśnie, a jak nie ma, to wtedy pada zarówno gospodarka, sposób nie pozwalali na grupowanie się, narzucali dystans.
jak i ochrona zdrowia. W Polsce rozwiązanie szwajcarskie było chyba nie do zasto-
Sytuacja wymknęła się spod kontroli czy jeszcze jakoś sowania, więc wybrano to włoskie.
nad tym panujemy, nie tylko w Polsce, lecz i na świecie?
Sytuacja jest trudna, ale chyba jeszcze panujemy. Jak długo? U nas takim miejscem, gdzie młodzież się gromadzi, są
Zależy od tego, jak zadziałają siły społeczne. Jeśli będziemy galerie handlowe. Padł nawet taki pomysł, żeby galerie
się kłócili o wszystko, to skończy się tak jak z płonącym bu- wyłączyły ogólnodostępne wi-fi, bo dzisiejsza młodzież
dynkiem, gdzie dwóch strażaków przy motopompie się bez dostępu do internetu…
spiera, który z nich lepiej ją obsłuży. Efekt będzie taki, że
dom się spali. …tam nie przyjdzie. Żartuję, że mają wbudowany taki GPS,
Mówi się o tym, że błędem było, iż we wrześniu nie za- który bezbłędnie ich prowadzi tam, gdzie jest dostęp do
mknięto szkół, że ta nagła, skokowa fala zakażeń i za- internetu.
chorowań jest związana z powrotem dzieci do szkół Mówił pan w maju, że jeżeli dziennie będzie 38 zakażeń,
i studentów na uczelnie. Ale pan mówił, że dzieci nie czyli jedno na milion mieszkańców, to można uznać,
chorują na COVID-19. że sytuację mamy opanowaną. Ile mamy zakażeń wia-
Do dziewiątego roku życia zachorowania są sporadyczne. domo, a premier mówił o możliwości trzeciej fali epide-
Ale mogą zakażać? mii. Na czym ona mogłaby polegać?
Zakażaćmogąwszyscyi tupojawiasiępytanie–cojestgłów- W tej chwili choruje jeden na 250 Polaków, a przed wystą-
nym źródłem zakażenia? Czy aerozol wytworzony w trakcie pieniem objawów choroby już zakażał, więc prawdopodo-
kaszlu, zwykłego smarkania czy mówienia? To są różne aero- bieństwo zakażenia kolejnej grupy jest bardzo duże. I tu
zole, o odmiennej wielkości wydzielanych cząstek, prędkości się pojawia pewien problem – nawet jeżeli dzisiaj wszyscy
poruszania się, np. prędkość przy kaszlu dużych cząsteczek, zaczniemy rygorystycznie stosować zasady, to nie zaha-
a one są głównym źródłem zakażenia, wynosi 140 km/h. Re- mujemy natychmiast rozprzestrzeniania się wirusa, bo te
kordzista osiągnął 500 km/h, co zostało odnotowane w księ- osoby, które się zakaziły wczoraj, ujawnią się dopiero za
dzeGuinnessa.Jeśliktośwątpiw sensnoszeniamasek,niech tydzień.
przemyśli te dane. Przy normalnym mówieniu, oczywiście
o ile ktoś nie ma bardzo „płynnej” mowy, to aerozol wydziela I przez ten tydzień będą zakażać innych.
się w minimalnej ilości. Do szkół koronawirus bardzo czę- Nie przez cały, przez ostatnie trzy dni, czyli potrzebujemy
sto trafia z zewnątrz, nauczyciel przeważnie nie zaraża się przynajmniej dwóch tygodni idealnego zachowania społe-
w szkole, tylko w całkowicie innym miejscu. czeństwa, żeby zatrzymać wzrost.
Są jakieś przesłanki, które ułatwiłyby odpowiedź na
pytanie, jakich sytuacji powinniśmy szczególnie unikać, Mieliśmy takie idealne zachowania. Przypominam so-
by nie narazić się na zakażenie? bie, jak jechałam jako jedyna tramwajem przez puste
Obserwuję prawie od samego początku epidemii bardzo centrum Warszawy. Co takiego się stało, że część społe-
intersujący cykl tygodniowych zakażeń. Prawie wszyst- czeństwa uznała maseczki, dystans społeczny i dezyn-
kie szczyty, czyli te rekordy, które biliśmy, występowały fekcję za przesadne działania?
w czwartek i piątek, co idealnie odpowiada zakażeniom,
które nastąpiły w sobotę i niedzielę. Wtedy baliśmy się wariantu włoskiego, kondukty pogrze-
Czyli weekendowe rozrywki Polaków? bowe, zamknięte ulice, ludzie śpiewający z balkonów, ale
Dokładnie tak. obawiający się zbliżyć do siebie.
| 46 | 2–8.11.2020 Ale wtedy też nie było tylu spekulacji ani teorii. Obecnie
obywatel nie wie, komu wierzyć. Delikatnie mówiąc,
[email protected] politykom ufa na samym końcu, niektórzy lekarze i eks-
perci formułują opinie wzajemnie się wykluczające,
w mediach społecznościowych są cytowane zagraniczne
artykuły, w których jedni naukowcy zaprzeczają usta-

leniom innych. Jesteśmy zdezorientowani. Komu właś- Jak słyszę artystkę, która oznajmia, że ona na pewno się
ciwie mamy zaufać? nie będzie szczepiła, to mam ochotę zapytać – a kto pani
proponował szczepienie?
Musimy przyjąć, że jakieś reguły obowiązują i przede Na początku pandemii wydawało nam się, że to szybko
wszystkim zrozumieć, że człowiek nie może się zarazić minie i nasze życie wróci na poprzednie tory, ale teraz
koronawirusem w żaden inny sposób jak od drugiego chyba już mamy świadomość, że tak się nie stanie. Jak
człowieka. Jeśli będziemy go traktowali z tzw. ograniczo- bardzo i w czym przede wszystkim się ono zmieni?
nym zaufaniem, czyli nie zbliżali się za bardzo, jeżeli go nie „Czarna śmierć” – jedna z największych epidemii w dziejach
znamy, stosowali bariery, żeby utrudnić wirusowi dostęp
i pamiętali o higienie, to mamy szansę obronić siebie, przy Prędkość poruszania się przy kaszlu
okazji broniąc innych. dużych cząsteczek, a one są głównym
Unia Europejska zakontraktowała u różnych firm źródłem zakażenia, wynosi 140 km/h.
400 mln szczepionek, tymczasem chyba nie mamy po- Rekordzista osiągnął 500 km/h,
twierdzenia, że któraś z tych szczepionek wyszła poza co zostało odnotowane w księdze
fazę badań klinicznych i jest skuteczna? Guinnessa. Jeśli ktoś wątpi w sens
Któraś z firm w końcu osiągnie sukces, ale do wyścigu sta- noszenia masek, niech przemyśli
nęło ich 170. W tej chwili jest pięć szczepionek dopuszczo- te dane
nych warunkowo, tzn. nie są skończone jeszcze masowe ba-
dania dotyczące ich skuteczności. Wiadomo, że wytwarzają ludzkości – stworzyła kapitalizm. Rozbiła struktury feu-
przeciwciała, bo każde podane obce białko takie wytworzy, dalne, zostały pola bez chłopów, zaczęto więc wypasać owce,
tylko jest pytanie, na ile ochronią przed chorobą. uruchomiono przemysł oparty na najemnej sile roboczej.
To kiedy możemy dostać taką szczepionkę, która będzie „Czarna śmierć”, czyli dżuma?
skuteczna i nie będzie wywoływała efektów ubocznych? Można dyskutować, czy to była dżuma. Nie sądzę, ponieważ
I żeby nie była gorsza od zarazy. Jest wyścig, wszyscy obie- dżuma ma jedną cechę charakterystyczną – szczury. Pchły
cują, że wyprodukują miliony czy nawet miliardy w krótkim uciekają z chorych szczurów, które padają, na ludzi, i tak się
czasie. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że nawet jeśli zaczyna epidemia. Nigdzie w zapiskach o „czarnej śmierci”
pojawi się szczepionka i będzie ona spełniała kryteria FDA nie ma mowy o szczurach. Jest podejrzenie, że był to rodzaj
(amerykańskiej Agencji Żywności i Leków), na której pra- gorączki krwotocznej, przywiezionej z Afryki, która przeto-
wie wszyscy się wzorują, to Amerykanie zapowiedzieli, że czyła się przez Europę w XIV w. Polskę przed nią uchronił
dopuszczą szczepionkę o skuteczności 50-procentowej, Kazimierz Wielki, który nakazał zamknąć granice.
a to oznacza, że jak zostanie zaszczepionych sto osób, to W katastroficznych wizjach epoki postkoronawiru-
rzeczywiście chronionych będzie połowa, a reszta – nie. sowej przedstawia się wizję społeczeństwa kontrolo-
Nie zachodzi takie niebezpieczeństwo, że dla firm far- wanego na każdym kroku, zaczipowanego, w którym
maceutycznych ważniejszy będzie zysk niż bezpieczeń- zostały zerwane więzi międzyludzkie, pracownicze,
stwo pacjentów? rodzinne, a egoizm urasta do rangi cnoty. Taka czeka
Dla firmy farmaceutycznej zysk jest podstawowy, ona z tego nas przyszłość?
żyje, ale musi zdawać sobie sprawę, że udowodnienie jakie- To jest niemożliwe, bo jesteśmy stworzeniami społecznymi.
gokolwiek kantu skończy się dla niej tragicznie, ponieważ Raczej może to pójść w kierunku samozdyscyplinowania,
potem jest podejrzenie przy każdym produkcie, że coś tam samokontroli, mamy takie możliwości technologiczne,
może być nie w porządku. Uczciwość także jest swego ro- wcale nie musi to być katastroficzna wizja. I mamy umie-
dzaju towarem, przy takiej rywalizacji szczególnie. jętność słuchania i wiary. Ktoś kiedyś powiedział, że zacznie
Może wcześniej dostaniemy lekarstwo na COVID-19? się wreszcie wierzyć naukowcom, którzy będą przewidywali
Lekarstwo ma jedną wadę, stosuje się je już u chorego. określone zdarzenia. Bo na razie to się wierzy politykom.
I nie każdemu pomoże. Znacznie prościej jest zapobiegać Nie do końca, ale się ich słucha.
chorobie.
Czy żeby jej zapobiec, szczepienia nie powinny być ma- 2–8.11.2020 | 47 |
sowe i obowiązkowe?
Na początku trzeba będzie zabezpieczyć te osoby, które
muszą się zetknąć z wirusem, a nie te, które chcą i mogą
się zaszczepić, czyli w pierwszej kolejności pracowników
ochrony zdrowia i wszystkich tych, którzy są niezbędni do
opieki i pomocy ludziom chorym. I jeżeli choć dla nich uda
nam się uzyskać szczepionkę, to już będzie duży sukces.

[email protected]

kraj  |  czas pandemii  |

Święty covid i jego kapłani

Dwie wojny nakładają się na siebie. Walcząc o nienarodzonych,
nie przegrajmy batalii o sens i skuteczność w wojnie z epidemią

Maciej Pawlicki uwagi od problemu, z jakim zmagają się zuchwalało. W Sejmie minister Wąsik
Polska i Polacy, podobnie jak cały świat: poinformował, że zatrzymano 78 osób.
W brew medialnemu, poli- uznania epidemii za czynnik, który ma Przy tej liczbie i tej skali aktów agresji to
tycznemu i społecznemu diametralnie zmienić naszą cywilizację bardzo mało. Dziwi różnica w potrakto-
trendowi nie będę zajmo- i nasze życie. Nie lekceważąc więc kry- waniu tych dwóch protestów.
wał się orzeczeniem Trybunału Kon- zysu po orzeczeniu Trybunału i zagro-
stytucyjnego i reakcją nań. Wraz z kil- żeń, które ujawnił, wracam do tematu 43 549 NAUKOWCÓW
kuset parafianami pilnowałem mojego ważniejszego. I LEKARZY APELUJE
kościoła, gdy nadciągali barbarzyńcy,
ale stałem tam w poczuciu matrixu. Bo W sobotę 24 października, podczas Jak widać, mnie także trudno oderwać
inna rzeczywistość wymaga większej jednego pokojowego protestu przeciw się od tematu zastępczego. Mamy oto
przytomności naszych umysłów. kolejnym restrykcjom i zamykaniu ko- potężny wzrost stwierdzonych zakażeń
lejnych branż gospodarki, aresztowano i z tego powodu panikę na całym świe-
Popierając obronę dzieci z zespołem w Warszawie 270 osób, są relacje, że nie- cie. Także w Polsce. Media z podnie-
Downa, których uśmiercanie jest kon- które z nich bito. Niemal równolegle, ceniem, wykrzyknikami i ogromnymi
sekwencją obowiązującej ustawy, sądzę, podczas kilkuset wściekłych ataków tytułami obwieszczają kolejne rekordy.
że należało orzeczenie zniuansować, zwolenników aborcji, gdy zdewasto- Udajemy, że nie ma w świecie nauki
a także społecznie, medialnie i politycz- wano kilkadziesiąt kościołów, do ponad kontrowersji w ocenie obranej strate-
nie przygotować. Bez tego, niezależnie 20 wtargnięto podczas nabożeństw, na gii. A kontrowersje są, i to ogromne.
od intencji autorów, wrzucone w sam kościelnych murach pisząc „Szkoda, 6,4 tys. naukowców i lekarzy podpisało
środek napięcia, strachu i niepewności, że Maryja nie dokonała aborcji” i inne John Snow Memorandum, popierając
zagrało jako temat zastępczy, odwracacz satanistyczne hasła, gdy na głowy spon- przyjętą strategię, ale siedmiokrotnie
tanicznych obrońców kościołów leciały więcej, bo 11 360 naukowców i 32 189 le-
kamienie, butelki, śrubokręty, raniąc karzy, sygnatariuszy deklaracji z Great
niektórych – wedle większości relacji Barrington, głosi, że lockdown zabija
policja biernie się temu przyglądała. więcej niż covid, że powoduje ogromną
W Poznaniu agresorzy użyli gazu, me- i nieodwracalną dewastację relacji
talowych pałek i noży, raniąc jednego społecznych. I wzywa rządy do zmiany
z obrońców. Poczucie bezkarności roz-

| 48 | 2–8.11.2020

[email protected]

rze powtarzają, że masowo stosowany
„wytwórca pandemii”, czyli test PCR,
nie daje żadnej pewności, że mamy do
czynienia z zakażeniem. Prof. Gut: „Te-
sty PCR pokazują obecność fragmentu
materiału genetycznego. To oznacza,
że możemy go znaleźć, powiedzmy po
miesiącu, a ta osoba ani nikogo nie bę-
dzie w stanie zarazić, ani nie ma już cho-
roby”. Skuteczność testu PCR ocenia się
przeciętnie na ok. 60 proc. Czy nie po-
dobną skuteczność uzyskujemy przez
rzut monetą? Wszak badanie diagno-
styczne metodą „orzeł czy reszka” daje
niewiele mniej, bo 50 proc. skuteczno-
ści. Dyktat loteryjnego testu jest jed-
nak bezwzględny: dziesiątki milionów
(u nas prawie pół miliona) bezobjawo-
wych „zakażonych” zamkniętych jest na
dewastujących świat kwarantannach,
lockdown powraca z wielką siłą.

W polskim internecie roi się od rela-
cji o osobach, które wymagają pomocy
lekarskiej, ale nie mogą jej uzyskać,
gdyż ekipy medyczne zostały wysłane
na kwarantannę, a oddziały zamknięte.
Zgłaszający się do przychodni lub
szpitala z dolegliwością układu krąże-
nia czy inną zapaścią wymagającą na-
tychmiastowej interwencji poddawani
są testowi na obecność koronawirusa
i – zanim jakakolwiek pomoc zostanie
im udzielona – czekać muszą wiele
godzin, a nawet kilka dni na wynik.
Część z nich umiera, nie doczekawszy
pomocy. U niektórych wynik testu jest
negatywny. U innych pozytywny. Tych
oczywiście kwalifikuje się jako „ofiary
covid”. Tak jest na całym świecie, opi-
sują to niepoddający się dyktatowi hi-
sterii media i blogerzy.

Fot. Andrzej Wiktor SZTUCZNY TŁOK

strategii. Ale rządy pozostają głuche. a lud ma ślepo wierzyć i wykonywać Jednym z odważnych lekarzy, którzy
Nie inicjują publicznych debat eksper- polecenia. Na nieprawomyślnych na- ośmielają się opisywać swoje doświad-
tów z obu stron, podczas których roz- kładana jest infamia i cenzura, jak na czenia, jest dr Paweł Basiukiewicz. Za-
ważono by fakty, porównano coroczne doradcę prezydenta USA, prof. Scotta cytuję kilka jego wpisów na Twitterze
statystyki zachorowań i zgonów, zde- Atlasa ze Stanfordu. z ostatnich dni, bo są relacją z pierwszej
rzono argumenty. Zamiast tego egip- linii batalii, jaką toczy – batalii o zdrowie
scy kapłani mówią faraonowi, co czynić, Koronawirus uzyskał status święto- i życie swoich pacjentów, ale i o prawdę,
ści. Wirusolodzy, epidemiolodzy, leka- czyli zdrowie i życie wszystkich nas.
Czyli korektę strategii. Nawet jeśli zro-
bimy to pierwsi na świecie. Doktor Ba-
siukiewicz pisze: „Brak wyobraźni, stra-
tegia »Izoluj wirusa za wszelką cenę«
jest alogiczna, nieskuteczna i niszcząca”.

2–8.11.2020 | 49 |

[email protected]