CYBERIMPERIUM

GAZETAPOLSKA.PL WYROK NA LOT. NOWY KOMUNIKATOR INTERNETOWY
NAJWAŻNIEJSZY NASZA ODPOWIEDŹ NA CENZURĘ
TROP W AFERZE
AMBER GOLD

Strefa Wolnego Słowa

#TYGODNIK NIEPODLEGŁEGO POLAKA #W KAŻDĄ ŚRODĘ W TWOIM KIOSKU

CENA

CYBERIMPERIUM 5.99 PLN (w tym 8% VAT) www.gazetapolska.pl nakład 71 059 indeks 320919 #03 (1432) 20/01/2021
NAWOJNIEZWOLNOŚCIĄ

CZY POLITYCZNE INTERESY WIELKICH KORPORACJI
WYMUSZĄ CENZURĘ W INTERNECIE

Zostan` w domu i odwiedz` wystawe online

Od Zwierciadła Polskości
po Laur Niepodległości

w wystawie wykorzystano materialy Zapraszamy od
z albumu „Zwierciadlo polskosci XiX stulecia”. 20 stycznia na
muzeum.niezalezna.pl
wPyurbóliz.knaiocjnaatanawgr2o0d1a9Fr.eznoisKtSaAla.

Patronat honorowy: Partner strategiczny:

FELIETON { WRÓG LUDU } Tomasz

My tę wojnę Tomasz Sakiewicz
POLECA
WYGRAMY Sakiewicz

K olejne odsłony niesłychanej cenzury, Kiedy lata temu mówiłem, że „Gazeta Polska”
która ogarnia świat, spowodowały może stanowić alternatywę dla dominujących
wielką mobilizację ludzi kochają- w Polsce lewicowo-liberalnych mediów, wielu
cych wolność. Atak na wolne słowo niedowierzało. Kiedy powoływaliśmy portal

jest bez precedensu. Blokowano niezalezna.pl, jeden z udziałowców uznał to

prezydenta USA, jego zwolenników, wyłączano za wybryk gospodarczy i chciał na mnie nasłać

serwery portalom, które nie chciały się złamać prokuraturę. Kiedy tworzyliśmy ostatni na

i stosować cenzury. Doszło do zablokowania naszym rynku wprowadzony do sprzedaży

płatności elektronicznych firmom powiązanym dziennik „Gazetę Polską Codziennie”, nikt

z republikanami albo niezależnymi portalami. mu nie dawał więcej niż kilka miesięcy. Mając

Zastraszano polityków, zabierając im dotacje. ledwie 100 tys. złotych w kieszeniach, z grupą

Ale cenzura dotyczy nie tylko amerykańskich dziennikarzy zaczęliśmy tworzyć Telewizję Czy chcą Państwo
dowiedzieć się, co
wyborców. Odnosi się do różnych przejawów Republika. Było i bywa wciąż naprawdę ciężko. naprawdę myśli o sądach
sędzia z wieloletnim
życia tradycyjnego społeczeństwa, Ale udało się. Dzisiaj musimy pójść stażem? Jak wygląda
reforma sądów z pozycji
przede wszystkim religii i obrony szerzej i stanąć w obronie wolności sędziego wybranego do
KRS przez tysiące zwykłych
życia. Właściciele kilku koncernów słowa w internecie. I jak zwykle ludzi? Jak reagować na
sprzeczności prawa, złe
pozwalają sobie z pozycji wyższości bez Państwa nie damy rady tego zachowania przedstawicieli
wymiaru sprawiedliwości
narzucać nam poglądy i karać za zrobić. Prosimy o wszelkie wsparcie. i nie stracić poczucia życia
w państwie prawa?
to, że wierzymy w to, co wyznawali Przede wszystkim o zarejestrowanie O tym wszystkim opowiada
w zbiorze felietonów znana
nasi ojcowie i dziadowie. Niebez- się na naszym portalu społeczno- Państwu z „Gazety Polskiej
Codziennie” Teresa
pieczne zjawiska monopolizacji i cenzury ściowym. Po drugie, o uczestniczenie we Kurcyusz-Furmanik. Na
koniec swojej kariery
narastały od kilku lat, ale teraz osiągnęły wszystkich naszych mediach, szczególnie prawniczej i walki
o przyzwoite sądy wydała
apogeum. Musimy, mamy obowiązek się temu przez prenumeratę gazet i odwiedzanie naszych książkę podsumowującą jej
działalność jako prawnika
przeciwstawić. Jedyną radą jest tworzenie stron. To pomoże zwiększyć ruch i gromadzić i wreszcie publicysty.

własnych mediów elektronicznych. Mamy środki. Publikacja dostępna
wyłącznie w sklepie
już silne strony internetowe, które czytają Nasz portal społecznościowy będzie się „Gazety Polskiej” na
sklep.GazetaPolska.pl
miliony osób. Teraz trzeba je połączyć z me- nazywał – to skrót od albus aquila, lub pod nr tel. 722 111 655.

diami społecznościowymi. Ale ostatecznie co po łacinie oznacza „orzeł biały”. Chodzi

rzecz leży w Państwa aktywności. Kluby o to, żeby łatwo go zapamiętali ludzie wła-

„Gazety Polskiej” udostępnią swój portal dający różnymi językami. Instrukcję jego

społecznościowy. Choć jest on w wersji wy- obsługi znajdą Państwo na naszym portalu.

magającej jeszcze wiele pracy, to patrząc na Będą tam też narzędzia ułatwiające rozmiesz-

rozwój wypadków – nie możemy czekać. czanie informacji w innych portalach spo-

Będziemy go rozwijać, aż doprowadzimy do łecznościowych. Liczymy na życzliwe uwagi

momentu, gdy będzie alternatywą dla domi- i prosimy o wyrozumiałość. Czas wymaga

nacji kilku cybernetycznych zamordystów. szybkiego działania. GP

Rafał Zawistowski

20 STYCZNIA 2021 1

SPIS TREŚCI { 20–26 STYCZNIA 2021 }

W numerze KRAJ

TEMAT NUMERU 18 KRAJ

6 Cyberimperium na wojnie z wolnością Ambasador od Urbana w Moskwie 26
# Piotr Grochmalski
10 Ministerstwo Prawdy XXI wieku Dorota Kania Zarzuty dla „bogini w ciele dentystki”
# Grzegorz Wierzchołowski
14 Dobry Cenzor Stałe Piotr Nisztor
# Tomasz Łysiak
1 Tomasz Sakiewicz SPOŁECZEŃSTWO
KRAJ 4 ZYZIU NA KONIU HYZIU
32 W INTERNETACH 54
22 Połamać polskie skrzydła. Jak LOT miał zostać 38 Joanna Lichocka
ofiarą Amber Gold 42 Jerzy Targalski Eutanazja przez zagłodzenie
# Piotr Lisiewicz 42 Dawid Wildstein
28 Wyrok sądu arbitrażowego nie będzie miał 43 Tomasz P. Terlikowski Hubert Kowalski
żadnego znaczenia 43 Jan Pospieszalski
# Z Leszkiem Skibą rozmawiają Tomasz Sakiewicz 48 Józef Wieczorek ŚWIAT
i Piotr Nisztor 49 Jacek Liziniewicz
49 Krzysztof Karnkowski 58
PUBLICYSTYKA 57 Ryszard Czarnecki
61 WIEŚCI Z UE Republikanizm po trumpizmie
34 Lewicowe marzenie o Jandzie 65 ROSJA NA WESOŁO
# Dawid Wildstein 72 KLUBY „GP” Maciej Kożuszek
36 Co nam pokazała „chytra baba z teatru” 76 KRYMINALNI
# Krzysztof Wołodźko 81 Tadeusz Płużański
40 Afery – znak trwania postkomuny 94 KULINARIA
# Witold Gadowski
44 Co się stało z „Tygodnikiem Powszechnym”? 96 MOTO
# Leszek Galarowicz 98 PLASTUSIOWY KOMENTARZ BARBARY PIELI
46 Programowa dyskryminacja pod szyldem 100 OBURZAJĄCA KRZYŻÓWKA LISIEWICZA
równości 103 Marcin Wolski
# Grzegorz Strzemecki 103 Tomasz Łysiak
104 Katarzyna Gójska
SPOŁECZEŃSTWO 105 Michał Rachoń

50 Izrael liderem. Wyścig szczepień rozpoczęty
# Grzegorz Wszołek

ŚWIAT

62 Burzliwy Kapitol lepszy od spokojnego Kremla
# Antoni Rybczyński

GOSPODARKA

68 COVID atakuje kolejne branże
# Maciej Pawlak

HISTORIA

78 Elegia o poecie polskim
# Tomasz Łysiak
82 Śmierć „Lwa”
# Tomasz Panfil

ŚRODOWISKO

90 Polacy zatęsknili za mrozem
# Jacek Liziniewicz

2 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

Strefa Wolnego Słowa

ZYZIU NA KONIU HYZIU

Szczepan W markecie Dino pani sklepowa wystąpiła
z maseczką z hasłem „J…ć PiS”. Po mo-
Lisiewicz jemu bardziej romantyczna byłaby ma-
seczka z napisem „Wyp…ć”. U wielu
W markecie Dino klientów pamiętających sprzedawczynie
pani sklepowa ze sklepów „Społem” z czasów PRL
wystąpiła z maseczką wzbudziłaby ona nutkę nostalgii.
z hasłem „J…ć PiS”.
Bardziej romantyczna Mieliśmy już protesty „rolników”, strajk
byłaby maseczka „przedsiębiorców”, ogólnopolski strajk
z napisem „Wyp…ć”. „kobiet”, a nawet „górników” jadących
U wielu klientów do Warszawy, by wspierać protestującą
pamiętających służbę zdrowia za poprzednich rządów
sprzedawczynie ze PiS-u. Media gadały o nich przez parę dni,
sklepów „Społem” po czym jednym samochodem osobowym
z czasów PRL przyjechało do Warszawy czterech… dzia-
wzbudziłaby ona łaczy Sierpnia '80, z których żaden wizu-
nutkę nostalgii. alnie na górnika nie wyglądał. Teraz mamy
„góralskie” veto. Wszystkich przywódców
4 20 STYCZNIA 2021 buntów przeciwko PiS łączy zaskakująco
przychylny stosunek do Moskwy, a już
Pitoń od „górali” jest pod względem umi-
łowania Rosji rekordzistą. Pawła Tanajno
od reszty owych trybunów ludowych (tak,
to od „Trybuna Ludu”) różni to, że wierząc
we własną charyzmę i czerwone okulary,
poddał się wyborczej weryfikacji. I zdobył
0,14 proc. głosów jako kandydat na pre-
zydenta. Wydaje mi się, że Pitoń miałby
szansę na osiągnięcie jednej dziesiątej
tego wyniku.

Największy komplement, jaki jakieś dwa- >
dzieścia lat temu usłyszałem w Poroninie „To jest wojna”
od góralki: „Panie Lenin! My już szóstą
noc przez was nie śpimy. Mój mąż czasem Pierwszy news w kalendarium „Gazety Jerzy
tak ma, że pije cztery dni. Ale sześć?!”. Owsiak reklamujący się z pacyfą i hasłem
Dziś już nie dałby tak człowiek rady… „Miłość, przyjaźń, muzyka”, na obrazku
No więc jako ktoś, kto wypił z góralami przekazanym na WOŚP
co nieco w Poroninie i Zakopanem, ze
śmiechem czytam, że właścicielami naj-
bardziej dochodowych hoteli i restauracji
są tam górale. Niezły dowcip. Otóż każdy
góral, z którym się napijecie, wyżali się
wam, że właścicielem takich obiektów
jest niemal wyłącznie ubekistan i to bardzo
rzadko z Zakopanego, a najczęściej z War-
szawy i Krakowa. Powszechnie nazywany
przez górali „mafią”.

Nie podoba mi się nadużywanie przez
niektórych kolegów – dziennikarzy me-
diów konserwatywnych – określenia

www.prenumerata.swsmedia.pl

{ BANIA U CYGANA, A NIE BAŃKA MEDIALNA }

„bańka medialna”. W ich bańce medialnej telewizornie zwolennicy PiS śledzą tak- (w której występował razem z Popkiem,
coś tam, w naszej coś tam. Czyli w sumie że… „Fakty” w TVN: oglądało je tyle
jesteśmy trochę podobni. To określenie samo zwolenników PO co PiS. Zupełnie tak, tym samym) i jej antypolicyjnych ka-
doskonale pomaga pomijać istotę sporu inaczej w przypadku TVP, gdzie jedynie
pomiędzy obozem niepodległościowym 6 proc. widzów „Wiadomości” było zwo- wałków. I oto Tadek, któremu uroiło się
a obozem reprezentującym postkomuni- lennikami PO.
styczną oligarchię oraz obce interesy. w międzyczasie być racjonalnym przedsię-
Albo prościej: między dobrem a złem. Syn małżeństwa milicjantów i brat or-
Oczywiście dobrem niepozbawionym mowca Jerzy Owsiak przekazał na licytację biorcą, wraca dziś z płytą w starym stylu
domieszek cynizmu, karierowiczostwa WOŚP namalowany przez siebie obraz.
czy głupich błędów. Oczywiście złem Znalazły się na nim piorunek „strajku (na razie jest preorder), co oddaje tytuł
niepozbawionym domieszek dobrej woli, kobiet” oraz hasło „To jest wojna”. Co dla
naiwności czy mało zawinionych uwa- Owsiaka ani odrobinę nie koliduje z re- „Stare brudnopisy”. W cholernie ważnym
runkowań środowiskowych. Sformuło- klamowaną przez niego antywojenną
wanie „bańka medialna” eksponuje banalne pacyfą. Ani z hasłem „Miłość, przyjaźń, momencie, gdy popularna wśród najmłod-
w gruncie rzeczy podobieństwa pomiędzy muzyka”. Jako że honor to dla syna mał-
technicznymi metodami szych jest podróba rapu, zaprzeczenie jego
uprawiania polityki. żeństwa milicjantów
Ekscytuje się nimi. oraz brata ormowca polskich osiedlowych początków, różne
A spycha w myśleniu pojęcie w oczywisty
odbiorcy na drugi plan sposób abstrakcyjne, nadymane przez media Taco Hemingwaye,
wielkie sprawy, w tym to demonstruje on co
przede wszystkim nie- roku swoją pogardę Quebonafide, Bedoesy. A tu jak z pudełka
podległość. Mruga po- dla Polaków, wysyłając
rozumiewawczo, że to wyskakuje Tadek, w świetnym kawałku „Na
raczej ściema maskowana dzieci pod kościoły,
jakimś zadęciem. Nie- by żerować na ich bazie pudelka”, gdzie postuluje: „Żeby hip-
zależnie od woli tych, pragnieniu czynienia
którzy nadużywają tej dobra. Mam nadzieję, -hop nie był głupi, nawet jak dla hajsu grany.
zbitki, tak to socjotech- że chociaż w tym
nicznie wychodzi. Takie roku nie będzie ściem- Żeby z małolatów rośli dobrzy ludzie nie
zmiany w języku są cho-
lernie groźne. Najwięk- niał z serduszkiem, barany. Żeby hip-hop był odtrutką na me-
szym błędem, jaki popełnił jak Sowieci z umi-
nasz obóz w latach 2005–2007, była zgoda łowaniem pokoju. dialny świat sk…wiały…”. Zapewne trafnie
na ironiczne posługiwanie się słowem I każdemu, kto da
„układ”, narzuconym przez przeciwnika. mu kasę, przypnie czer- nazwany tu medialny świat niebawem za-
Ton nadali w tej sprawie szefowie ów- wonego piorunka. Oraz podobiznę Marty
cześnie prawicowego „Dziennika” – Ro- Lempart. bierze głos. „Niewygodna prawda” nie wygra
bert Krasowski i Cezary Michalski. Gdzie
ci panowie, przedstawiani jako intelek- Co do tego, że Owsiak będzie obrzydliwie dzięki tej płycie w rapie na krótką metę, bo
tualiści i ludzie pozbawieni zacietrzewie- chrypiał o rekordzie, mimo pandemii,
nia, w przeciwieństwie do zawziętej wątpliwości być nie może. Ważne, żeby to muzyka kontestacji, a dziś to nas konte-
i topornej „Gazety Polskiej”, są dzisiaj? zawdzięczał go tylko niemieckim bankom
Dziś nasza zgoda na przekaz o bańkach i ubekistańskim biznesmenom. A nie dostał stują. Ale zachowamy całkiem poważne
jest niemniej niebezpieczna. My nie je- ani grosza od nieświadomych jego intencji,
steśmy żadna bańka. My jesteśmy coś porządnych ludzi. przyczółki, a to okropnie ważne. GP
większego. Co najmniej „bania u Cygana
do rana”! Tadek Polkowski to raper, który odegrał Mirosław Andrzejewski
jakieś dziesięć lat temu większą rolę, niż { RODZINA WACIAKÓW }
Poza wszystkim z sondażu IBRiS sprzed sam myśli. Połączył jako pierwszy w hip-
FOT. WIKIPEDIA (2) półtora roku wyszło, że z tymi bańkami -hopie pamięć o Żołnierzach Wyklętych ze
to nieprawda. Okazało się, że oglądający współczesnością, z tym, że dziś też są pa-
trioci i zdrajcy. I dotarł z tą prawdą na
osiedla i dzielnice. A mógł to zrobić sku-
tecznie, bo stała za nim legenda Firmy

20 STYCZNIA 2021 5

TEMAT NUMERU { PORTALE SPOŁECZNOŚCIOWE, TOTALITARYZM, CENZURA }

CYBERIMPERIUM
NA WOJNIE
Z WOLNOŚCIĄ

JAK IMPERIUM ROZMIĘKCZYŁO NASZE MÓZGI

Dzień, w którym szef prywatnej firmy Facebook zablokował na swojej platformie prezydenta największego

państwa świata, człowieka, który ma dostęp do kodów startowych arsenału atomowego, zamyka pewną epokę

w historii demokracji. To dowód globalnej mocy grupy GAFAM (Google, Amazon, Facebook, Apple i Microsoft),

która podzieliła między siebie wpływy w zachodnim świecie. Cały glob obserwował w napięciu wydarzenia na

Kapitolu. Mało kto miał świadomość, iż to, co się stało, było efektem mechanizmów, które od lat, za pomocą

rozbudowanych algorytmów, rozbudzają nasze emocje, radykalizują je i rozbijają tradycyjne więzi społeczne.
Mają wspólnie zasoby większe
niż PKB Francji czy Wielkiej Internet w swoim kokonie opartym na gru- od lat, za pomocą rozbudowanych algoryt-
Brytanii, Brazylii lub Indonezji. pach Yandex i Mail.ru, choć nie stanowią mów stosowanych przez gigantów GAFAM,
To współczesne cyberimperium one żadnego wyzwania dla GAFAM i BATX). rozbudzają nasze emocje, radykalizują je
i rozbijają tradycyjne więzi społeczne. Bu-
ma swoje chińskie alter-ego Facebook, Twitter, Google
– BATX (Baidu, Alibaba, Tencent, Xiaomi), i szaleństwo tłumów dują przepaść między Amerykanami. Ta

gigantyczna fala emocji, która eksplodowała,

które jest potężnym narzędziem oddziały- Cały świat obserwował w napięciu wyda- to dodatkowe, wielkie zyski dla GAFAM.

wania ChRL. To te dwa megacyberimperia rzenia na Kapitolu. Mało kto z bacznych W głośnej pracy „Szaleństwo tłumów”

toczą zażarte bitwy o każdy skrawek globu obserwatorów miał świadomość, iż to, co Bernard-Henri Lévy zauważa: „Szukanie

(Rosja stara się zamknąć rosyjskojęzyczny się stało, było efektem mechanizmów, które sensu w nieustannej wojnie z każdym, kto

6 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

ma usta pełne frazesów o demokracji. „Dominacja”
Zbudował gigantyczną fortunę, wmawia- Na początku długo kończył spotkania na
Piotr
Grochmalski jąc ludziom, że jego firma dąży do „prze- Facebooku bojowym okrzykiem „Domina-

MANIPULACJE kształcania świata, by uczynić go miejscem cja!”. Ludzkość stworzyła potwora w postaci

Silne emocje Facebook bardziej otwartym i przejrzystym”. Ale Zuckerberga, który wykorzystał na globalną
pobudza na masową skalę,
by uderzać w systemy równocześnie w swoim „małym, prywat- skalę mechanizm doskonale zdiagnozowany
wartości, rozbijać struktury
społeczne. Dokonuje się fali nym światku” toczy brutalną wojnę i opisany przez Henriego Tajfela. Ten bry-
tysięcy podziałów. Wymyśla
się nowe nisze, wskazuje na o swoją prywatność, aby odseparować tyjski psycholog społeczny, urodzony w 1919
prześladowców
i prześladowanych. się od tego świata, którego tak naprawdę roku we Włocławku, opisał, w jaki sposób

myśli nie tak, jak należy, o pytaniu, które nie znosi. Długo motto Facebooka grzmiało można dowolną grupę ludzi głęboko po-
zostało właśnie przeformułowane, i odpo-
wiedzi, która dopiero co uległa zmianie. „Działaj szybko i psuj rzeczy”. W 2011 dzielić i zantagonizować. Ten mechanizm
Niewiarygodne tempo tego procesu bierze
się głównie stąd, że kilka firm w Dolinie roku Zuckerberg kupił posiadłość w Cre- jest dziś powszechnie wykorzystywany
Krzemowej (szczególnie Google, Twitter
i Facebook) nie tylko może kierować wie- scent Park w Palo Alto za 7 mln USD. przez imperium GAFAM, a także świat
dzą, myślami i słowami większości ludzi
na świecie, lecz również działa w ramach Gdy dowiedział się, że jeden z dewelo- polityki. Już samo wejście do grona użyt-
modelu, który trafnie opisano jako oparty
na znalezieniu »klientów gotowych płacić perów zbuduje na sąsiedniej działce dom, kowników Facebooka oddziela nas od tych
za modyfikowanie zachowania innych«”.
Jak twierdzi autor, te wojny nie są bezce- z którego będzie widać jego sypialnię, innych, którzy pozostali po tamtej stronie.
lowe, wszystkie zmierzają w jednym kie-
runku – stworzenia jednej ideologii. wykupił otaczające go 4 re- Potem wyolbrzymia się różnice

Zuckerberg na wojnie zydencje za 30 mln USD. Facebook między grupami, nawet pozor-
o prywatność – swoją Zamierzał zburzyć je i prze- zapewnia ne, a jednocześnie uwypukla
robić na małe domki, ale podobieństwa między członkami
Mark Zuckerberg, cesarz Facebooka lokalna komisja architekto- reklamodawcom danej społeczności. Stopniowo
(Juliusz Cezar to jego ulubiona postać), niczna nie wyraziła na tę buduje się do tych innych wro-
dewastację zgody. Był sfru- dotarcie gość, dehumanizuje się ich,
strowany. On, który – jako punktowe wymyśla pojęcia, które mają
prezes Facebooka – zarządza z każdym ich poniżać, a wśród swoich
prywatnością miliardów ludzi, produktem do tworzy się „język miłości”. Inni
musi ugiąć się przed garstką każdego w tej stają się obcy – przestają mieć

prowincjonalnych ignorantów. społeczności. już twarze, wywołują frustrację,
Człowiek pozbawiony wszel- agresję. Są zwykle określani
kiej etyki zawodowej, który To dzięki temu jednym obraźliwym epitetem.
żyje z okradania milionów zarabia na Ten mechanizm głębokich po-
ludzi z prywatności, sam reklamach działów może nie mieć końca
doświadczył tego samego. – zaczyna także rozbijać od
Pod artykułem, który w lo- więcej niż cała środka kolejne grupy. W 2010 ro-
amerykańska

kalnych mediach opisał tę prasa łącznie. ku, w ramach eksperymentów
sytuację, ukazał się komen- sterowania behawioralnego,

tarz: „Wydaje się niepojęte, Facebook wprowadził na swojej

że ktokolwiek chce chronić tego człowieka, witrynie przycisk „polubienie” („like”).

którego największym defektem jest alergia Miało to wzmocnić oddziaływanie emocjo-

na moralność”. Evan Osnos w „New nalne na ludzi, zwiększyć ich uzależnienie

Yorkerze”, założonym przed laty przez od korzystania z portalu. Siva Vaidhyana-

FOT. CHARLES PLATIAU/REUTERS/FORUM, ADOBE STOCK młodego, genialnego, 33-letniego w 1925 than twierdzi w swojej książce „Antysocial

roku Harolda Rosa, napisała w 2018 roku: media”, że „Facebook propaguje treści,

„Gdyby Facebook był krajem, miałby które działają na emocje, wywołując za-

największą populację na świecie. Ponad równo radość, jak i obrzydzenie. Został on

2,2 miliarda ludzi, około jednej trzeciej wprost zaprojektowany tak, by promować

ludzkości, loguje się na portalu co naj- to wszystko, co wywołuje silne emocje”.

mniej raz w miesiącu. Taka baza użyt- Emocje dają bowiem algorytmom większa

kowników nie ma precedensu w historii bazę osobistych danych na nasz temat

amerykańskich przedsiębiorstw. Czter- i lepiej są w stanie handlować naszą pry-

naście lat po założeniu w akademiku watnością, wciągać ją w mechanizm ku-

przez Zuckerberga, Facebook ma tylu mulacji zysków. Emocje doskonale też

zwolenników, co chrześcijaństwo”. spełniają zasadniczy cel Zuckerberga – ku-

20 STYCZNIA 2021 7

TEMAT NUMERU { PORTALE SPOŁECZNOŚCIOWE, TOTALITARYZM, CENZURA }

mulację realnej władzy nad nami. Wyko-
rzystanie mechanizmu Henriego Tajfela
pozwala uczynić z naszych emocji najcen-
niejsze źródło kapitału – nic bowiem lepiej
nie sprzedaje towaru niż emocje.

Ludzie jak świnki morskie FOT. PIXABAY

Doktor Michał Kosiński jest współautorem Wprowadzenie na Facebooku przycisku „polubienie” („like”) miało wzmocnić oddziaływanie
algorytmu, który w oparciu o analizę laj- emocjonalne na ludzi. Emocje dają bowiem algorytmom większą bazę osobistych danych na nasz
ków z Facebooka jest w stanie zdobyć temat i lepiej są w stanie handlować naszą prywatnością. Doskonale spełniają też zasadniczy cel Zuckerberga
precyzyjną wiedzę o danej osobie. Górna
granica skuteczności sięga 93 procent. Na – kumulację realnej władzy nad nami.
podstawie analizy od 70 do 100 polubień
algorytm jest w stanie zdobyć wiedzę pewne, że zaloguje się do systemu. W 2012 ro- nie jesteśmy w stanie dostrzec czy prze-
o danej osobie podobną do tej, jaką posiada ku analitycy danych z Facebooka wyko- widzieć, że nie widać wyjścia, nie można
rodzina. Gdy dysponujemy wiedzą o 250 laj- rzystali prawie 700 tys. ludzi jako świnki zabrać głosu, znikła lojalność – pozostała
kach, system jest w stanie lepiej przewi- morskie, karmiąc je radosnymi lub smut- bezradność, rezygnacja i paraliż psychicz-
dzieć nasze zachowanie niż małżonek. nymi postami, aby udowodnić, że emocje ny”. W innym miejscu badaczka pisze:
Kosiński pokazał to, co Facebook ukrył, są zaraźliwe w mediach społecznościowych. „Nie jesteśmy już »podmiotami« w procesie
tworząc ten pozornie prosty, silny mecha- Kiedy wyniki zostały opublikowane w „Pro- realizacji wartości. Nie jesteśmy też, jak
nizm społecznego oddziaływania. Stwier- ceedings of the National Academy of twierdzili niektórzy, »produktem« sprze-
dził: „To nie ja zbudowałem bombę. Ja Sciences”, wywołały oburzenie wśród daży Google. Zamiast tego jesteśmy »obiek-
tylko pokazałem, że ona istnieje”. Nasze użytkowników, z których wielu było prze- tami«, z których wydobywa się surowce,
cyfrowe alter ego, które staje się własnością rażonych, że ich emocje mogły zostać by następnie przewieźć je do googlowskich
Facebooka, pozwala dokładnie określić potajemnie zmanipulowane. fabryk prognoz. Predykcje dotyczące na-
nie tylko nasze wyznanie, pochodzenie szego zachowania stanowią produkty
etniczne, poglądy polityczne, lecz także Google zamienił ludzi Google, które są sprzedawane jego fak-
preferencje seksualne czy naszą inteligen- w surowiec tycznym klientom, ale nie nam. »Jesteśmy
cję. Stajemy się obiektem eksperymentów, środkiem dla osiągnięcia celów stron
a coraz bardziej rozbudowane algorytmy Ale to Google stał się pionierem wykorzy- trzecich«”. Aby ten proces przyspieszyć
przekształcają nas w cenny surowiec, stującym nasze dane w sieci jako mate- i zwiększyć jego efektywność, Google
dostarczany na rynek reklamowy. Zucker- matyczny surowiec, który można prze- rozwija i skupuje na rynku firmy, które
berg dokładnie dobierał sobie pracowników. kształcić, opracować i sprzedać reklamodawcom. rozwijają potencjał Sztucznej Inteligencji
Rzeczą najważniejszą jest świadomość, Jak podkreśla Shoshana Zuboff w głośnej używanej przez korporacje. Naszymi da-
że bitwa toczy się o kliknięcia. Każde pracy „Wiek kapitalizmu inwigilacji”: nymi, przekazywanymi na globalną skalę,
z nich przekłada się na realny pieniądz. „Istotą tego wyzysku jest renderowanie gwałtownie przyspieszamy proces wzrostu
Sandy Parakilas, który porzucił pracę dla naszego życia jako danych behawioralnych potęgi tych algorytmów i nasze uzależnie-
Facebooka w 2012 roku, wyjaśnia, że dla potrzeb sprawowania nad nami efek- nie od nich. Bowiem ich matematyczna
szybko skończyły się pomysły, jak robić tywnej kontroli – przez innych”. Podkreśla, inteligencja, sprawność działania zależy
to uczciwie. Wtedy zaczęto szukać brud- iż nasze życie w ogóle przedstawiane jest od tego, ile naszych danych wchłoną.
nych metod skłaniania ludzi do ponownego w formie behawioralnych danych: „…że
logowania się. Sean Parker określa, iż prawa do podjęcia decyzji znikają, zanim Odkrycie realnego świata
sięgnięto po rozwiązania opierające się nawet zdążymy się zorientować, iż jest do
na „wykorzystaniu luki w ludzkiej psychi- podjęcia jakaś decyzja; że takie ograni- Zuckerberg gorączkowo szukał sposobu,
ce”. Cel był jasny – emocjonalnie związać czenie praw rodzi konsekwencje, których aby zamienić użytkowników Facebooka
ludzi z kliknięciem, uzależnić ich od tego,
pozbawić poczucia upływu czasu i przykuć
ich uwagę. Badali behawioralne zachowa-
nia ludzi, posiłkując się gigantycznymi
bazami danych. Nagle jedna ekipa inży-
nierów Facebooka zauważyła, że gdy ktoś
otrzyma maila z informacją, że dostał
swoje zdjęcie od znajomego, jest niemal

8 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

w ocean gotówki. Dzieła tego dokonała { To Google stał się pionierem wykorzystującym nasze
Sheryl Sandberg, była szefowa personelu dane w sieci jako matematyczny surowiec, który można
Sekretarza Skarbu USA Larry Summersa, przekształcić, opracować i sprzedać reklamodawcom.
a następnie wiceprezes Googla odpowie-
dzialna za globalną sprzedaż i operacje nowa, cyfrowa forma kolonii Zuckerberga. systemu, który nie tylko kumuluje, lecz
on-line. To ona uczyniła z serwisu spo- W marcu 2018 roku „The Times” i „The
łecznościowego giganta reklamowego Observer” ujawniły, że 87 mln danych także replikuje emocje i kłamstwo w tempie
zarządzanego z siedziby Facebooka przy osobowych społeczności Facebooka trafiło
1 Hacker Way w Menlo Park. Korporacja do firmy Cambridge Analitica. Upublicz- utrudniającym przed nim obronę. Według
stała się wielką, dobrze prosperującą dyk- nienie tego faktu wywołało potężny kryzys
taturą, władającą ogromnymi zasobami korporacji. Zaczęła być prześwietlana naukowców z Northwestern University,
danych na temat miliardów ludzi. Kampus przez FBI, Komisję Papierów Wartościo-
jest samowystarczalnym wszechświatem, wych i Giełd, Departament Sprawiedliwości 30 proc. wszystkich fake newsów kreowa-
zrealizowaną wizją konsultantów Disneya. i Komisję Handlu. Na spotkaniu akcjona-
Tu Zuckerberg jest królem. Tu też modeluje riuszy Facebooka w maju 2018 roku omal nych jest na Facebooku. A badacze z Mas-
wizję przyszłego człowieka. W 2017 roku nie doszło do otwartej burdy. Jeden z ak-
postanowił jednak zderzyć się z realnym cjonariuszy, przeciwny ponownej nominacji sachusetts Institute of Technology ustalili,
światem. Ruszył w objazd po 30 stanach. Zuckerberga na prezesa, został siłą usunięty
Miał ze sobą profesjonalnego fotografa, z sali. 25 lipca 2018 roku kurs Facebooka że fałszywe wiadomości rozchodzą się
który utrwalił dla ludzkości, jak Zucker- runął w dół o 19 procent. Firma w jednej
berg karmił cielę w Wisconsin czy udawał, chwili straciła na wartości 119 mld USD. w sieci niemal o rząd wielkości szybciej
że pracuje przy linii montażowej Forda Zuckerberg tracił 2,7 mln dolarów na
w Michigan. Był sfrustrowany, gdy Internet sekundę, dwukrotnie więcej, niż zarabia niż rzetelna informacja. W cyberprzestrzeni
zalały komentarze, że wyglądał jak kosmita, przeciętny Amerykanin w ciągu całego
który odkrywa ludzką rasę. życia. jeden rząd wielkości oznacza gigantyczną

Imperium Zuckerberga Zarządzanie emocjami przepaść informacyjną. Miażdżąca, galak-

Dick Costolo, były dyrektor generalny Silne emocje Facebook pobudza na ma- tyczna przestrzeń fake newsów już dziś
Twittera, powiedział o nim: „Jest bezlitosną sową skalę, by uderzać w systemy wartości,
maszyną do egzekucji i jeśli zdecyduje się rozbijać struktury społeczne. Dokonuje zalewa i niszczy dyskurs publiczny. To jest
przyjść po ciebie, zostaniesz pobity”. Ma się, zgodnie z mechanizmem Henriego
ogromną władzę nad swoją firmą. Jest Tajfela, fali tysięcy podziałów. Wymyśla świat grupy GAFAM. Nasz zachodni sys-
prezesem, dyrektorem generalnym i kon- się nowe nisze, wskazuje na prześladow-
troluje 60 proc. akcji korporacji dzięki ców i prześladowanych. Zuckerberg robi tem odpornościowy, rodzaj mechanizmu,
małemu oszustwu – posiadaniu akcji na tym pieniądze. Na uczynieniu z chaosu,
specjalnej, uprzywilejowanej klasy, których rosnącego zagubienia ludzi, wartości do- który bronił nas i naszą kulturę przed
moc jest dziesięć razy większa niż zwy- danej. Covid wzmocnił ten proces psy-
kłych. 60 miliardów – na tyle wycenia się chicznego uzależnienia od Wielkiej Piątki. katastrofą, jest na naszych oczach zamie-
jego osobisty majątek – to tylko drobny Dzisiaj już nie tylko rozbijana jest zwartość
element jego realnej potęgi. Stanowią ją wspólnot, lecz także destabilizowane są niany w autodestrukcję. W wybitnej pracy
w istocie 2,2 mld wirtualnych ludzi, którzy całe państwa. Sfrustrowani demokraci
zostawili po sobie w sieci wyraziste odciski i republikanie nie odczytują, że wiele ze Jana Waszewskiego, jednego z czołowych
swojej osobowości – wiedzę, która pozwala wzajemnej agresji nie jest dziełem ich
ich sprzedawać reklamodawcom. Nie ma samych, że padają ofiarą manipulacji al- analityków Centrum Badań nad Bezpie-
osób anonimowych. Facebook zapewnia gorytmów Facebooka, Googla, które na-
reklamodawcom dotarcie punktowe z każ- uczyły się sprzedawać za twardą walutę czeństwem Akademii Sztuki Wojennej,
dym produktem do każdego z ludzi zgro- emocje – one budują potęgę owych kor-
madzonych w tej społeczności. To dzięki poracji pożerających demokrację, naszą pt. „Nie ukryjesz się. Konsekwencje sy-
temu Facebook zarabia na reklamach wolność, etykę. Staliśmy się zakładnikami
więcej niż cała amerykańska prasa łącznie. nergii big data, mediów społecznościowych
A dla 60 krajów Afryki, Azji i Ameryki
Środkowej zapewnia darmowy Internet, i neuronauki”, autor pokazuje, na jakim
ale też sam określa jego zawartość – taka
cywilizacyjnym zakręcie jesteśmy współ-

cześnie. Chamath Palihapitiyam, były

wiceprezes Facebooka ds. rozwoju użyt-

kowników, otwarcie przyznał: „Krótko-

terminowe pętle sprzężenia zwrotnego

oparte na dopaminie, które stworzyliśmy,

niszczą sposób funkcjonowania społe-

czeństwa – bez dyskursu obywatelskiego,

bez współpracy, dezinformacja, nieprawda”.

Część wychowanych na Facebooku Ame-

rykanów nadal naiwnie chce wierzyć, że

pytanie, którym zajmuje się Mark Zuc-

kerberg, brzmi: czy moja firma powinna

być arbitrem prawdy i przyzwoitości dla

2 miliardów ludzi? W rzeczywistości ten

współczesny typ dyktatora, zamknięty

w swojej twierdzy, odcięty od świata, po-

strzega nas jako surowiec, którego wartość

wynika z tzw. aktywów nadzoru (surveil-

lance assets). GP

20 STYCZNIA 2021 9

TEMAT NUMERU { CENZURA, TOTALITARYZM, PORTALE SPOŁECZNOŚCIOWE }

Grzegorz O ni NIE wygrają! Jesteśmy ostatnią nadzieją świata
Wierzchołowski na wolność słowa i informacji” – ogłosił informatyk
John Matze, założyciel konserwatywnego portalu
RED. NACZELNY społecznościowego Parler, w reakcji na zablokowanie
NIEZALEZNA.PL jego aplikacji przez Google Store i Amazona.
„Komunistyczni rewolucjoniści, którzy przejmują Stany Zjed-
W reakcji na cenzorskie posunięcia Twittera, Facebooka, noczone, idą po nas wszystkich. To tylko kwestia czasu, gdy
Instagrama i innych gigantów medialnych internauci Biblia zostanie nazwana »mową nienawiści«, a kościoły zaczną
na całym świecie zaczęli poszukiwać alternatywy. doświadczać tego, przez co teraz przechodzę” – powiedział
Dynamicznie rozwijające się nowe serwisy szybko jednak z kolei Andrew Torba, stojący za sukcesem serwisu Gab.
same stały się obiektem ataku cyfrowej oligarchii,
a za pretekst posłużył rzekomy „ekstremizm” ich Ostatni atak na alternatywne media społecznościowe to już
użytkowników. Rozstrzygający się właśnie na naszych coś więcej niż brutalna rozprawa z Donaldem Trumpem, któ-
oczach cyfrowy pojedynek Dawida z Goliatem może rego konta lub kanały usunięto nie tylko z Twittera i Facebooka,
przesądzić o kształcie wolności słowa w XXI wieku. lecz także z Instagrama, Snapchata, Reddita, Twitcha i YouTu-
be’a. To próba zduszenia w zarodku wszelkich inicjatyw, które
CZY OBRONIMY WOLNOŚĆ SŁOWA PRZED KORPORACJAMI? mogłyby stanowić zagrożenie dla lewicowo-liberalnego oligo-
polu medialnego.
MINISTERSTWO
Progresywna czystka
PRAWDY
W słynnej powieści „1984” George Orwell pisał o Ministerstwie
XXI WIEKU Prawdy, „myślozbrodni” i Policji Myśli. W 2021 roku globalni „my-
ślopolicjanci” najgorliwiej ścigają „zbrodnię”, jaką jest popieranie
Donalda Trumpa, informowanie o aferach z udziałem Joe Bidena
i podważanie prawidłowości wyborów w USA. Ale – na co wskazują
obecne praktyki takich mediów jak Facebook, YouTube i Twitter
– powodem do usunięcia materiału lub zablokowania konta może
być już teraz wszystko, co wiąże się z konserwatywnymi poglądami,
na przykład potępianie aborcji, krytyka postulatów LGBT i ideologii
gender czy ostrzeganie przed radykalnym islamem.

10 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

FOT. ADOBE STOCK Parler – najbardziej znana do niedawna wolnościowa alterna- Ale natura nie znosi próżni. Rekordowe zainteresowanie odnotowują
tywa dla Twittera i Facebooka, założona w 2018 roku przez infor- w styczniu 2021 roku m.in. Rumble (założony w Kanadzie konserwa-
matyka Johna Matze, Jareda Thomsona oraz republikańską donatorkę tywny odpowiednik YouTube’a), MeWe (popularny wśród amerykańskich
Rebekę Mercer – przyciąga setki tysięcy użytkowników po tym, jak konserwatystów portal przypominający Facebooka, ale bez cenzury
Twitter zaczął masowo stosować cenzurę, ograniczając zasięgi stosowanej przez Zuckerberga) oraz Gab.
postów o aferach Joe Bidena i jego syna oraz cenzurując wpisy
Trumpa. W listopadzie 2020 roku aplikacja Parlera stała się najpo- 10 tysięcy na godzinę
pularniejszą bezpłatną aplikacją na telefony zarówno w App Store
(Apple), jak i w Google Play. Z Parlera korzystało bardzo wielu 9 stycznia 2021 roku Gab – konserwatywny i wolnościowy odpo-
polityków republikanów oraz konserwatywnych komentatorów wiednik Twittera – ogłosił: „Zyskaliśmy więcej użytkowników w ciągu
amerykańskich. Coraz głośniej było też o nim w Polsce. ostatnich dwóch dni niż w ciągu pierwszych dwóch lat istnienia”.
Nie ma w tym cienia przesady: po serii cenzorskich decyzji, wyklu-
Niestety – Google i Apple wycofały możliwość pobierania aplikacji czających prezydenta USA Donalda Trumpa z udziału w mediach
z ich sklepów, a zaraz potem zupełnie znikła ona z sieci, gdyż Ama- społecznościowych, serwis Gab rejestruje co godzinę aż 10 tys.
zon wypowiedział Parlerowi umowę i odciął go od serwerów. Ofi- nowych użytkowników! I to mimo tego, że niemal od początku
cjalny powód? Zawarte w niektórych wpisach „groźby przemocy” bojkotowany jest przez około 30 serwisów dystrybucji cyfrowej,
i „nielegalne działania”. Inni dostawcy powierzchni serwerowej w tym przez największe sklepy z aplikacjami: Google i Amazon.
odmówili zaś współpracy z platformą ze względu na... presję Go-
ogle’a i Apple’a. „Zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby jak Charakterystyczne, że już w grudniu 2016 roku firma Apple Inc.
najszybciej wrócić do trybu on-line, ale wszyscy dostawcy, z którymi odmówiła Gabowi przyjęcia aplikacji do iOS App Store, podając
się kontaktujemy, mówią nam, że nie chcą z nami współpracować, jako powód... zamieszczane jakoby przez niektórych użytkowników
jeśli Apple czy Google nie wyrażą na to zgody” – skarżył się Matze treści pornograficzne. To o tyle dziwaczne tłumaczenie, że na przy-
w rozmowie z Fox News. I oskarżył technologicznych gigantów kład na Twitterze pornografia pojawia się – najzupełniej legalnie –
o prowadzenie „wojny przeciwko wolności słowa”. w nieporównanie większych ilościach, a swoje profile prowadzą tam
tysiące „aktorek” erotycznych i dziesiątki portali porno. Ale treści
Usunięcie Parlera z sieci wywołało w USA burzę. „Rozpoczyna się dla dorosłych były tylko pretekstem – zmieniona wersja aplikacji
progresywna czystka” – obwieścił biznesowy „Wall Street Journal”. Gab, która domyślnie blokowała pornografię, została również od-
„Musimy się zastanowić, czy z powodu naszych zasad, konserwatyw- rzucona, tym razem za naruszenie zasad Apple dotyczących... mowy
nych poglądów, chrześcijaństwa, mówienia tego, co jest niemile widziane nienawiści. Podobnie było ze sklepem Google, w którym Gab uru-
w Dolinie Krzemowej, nie staliśmy się klasą nieaprobowaną” – ostrzegł chomił swoją aplikację na Androida w maju 2017 roku. Jeszcze tego
republikański gubernator stanu Floryda Ron DeSantis. samego roku, 17 sierpnia, Google usunął ją ze sklepu za rzekome

20 STYCZNIA 2021 11

TEMAT NUMERU { CENZURA, TOTALITARYZM, PORTALE SPOŁECZNOŚCIOWE }

{ Po serii cenzorskich decyzji,
wykluczających prezydenta
USA Donalda Trumpa z udziału
w mediach społecznościowych,
serwis Gab, którego założycielem
jest Andrew Torba (na zdj.),
rejestruje co godzinę aż 10 tys.
nowych użytkowników.

naruszenie polityki firmy wobec „hate speech”. Stwierdzono, że Gab przelewy bezgotówkowe, zablokowała konto należące do organizacji
„nie zapewniał wystarczającego poziomu moderacji, w tym w od- „Joy in Liberty” (dosłownie „Radość w Wolności”) ze względu na
niesieniu do treści zachęcających do przemocy i propagujących to, że ta opłaciła podróż części zwolenników Trumpa do Waszyng-
nienawiść wobec grup ludzi”. tonu. PayPal zamknął również konto chrześcijańskiej organizacji
dobroczynnej „GiveSendGo”, gdyż wśród wielu innych zbiórek,
Warto wspomnieć, że założycielem serwisu jest Andrew Torba, Ame- jakie ona prowadzi, umożliwiała gromadzenie funduszy na ochronę
rykanin polskiego pochodzenia, gorliwy chrześcijanin i obrońca wolności prawną uczestników protestów pod Kapitolem.
słowa. Gaba stworzył w 2016 roku, po porzuceniu pracy w korporacji
w Dolinie Krzemowej. Co najciekawsze – te same wielkie koncerny, które sekują dziś
konserwatystów i trumpistów za „ekstremizm”, czynnie wspierały
Portal od dłuższego czasu jest atakowany przez lewicę i liberałów, przemocowy, skrajnie lewicowy i rasistowski ruch Black Lives Matter.
którzy przypisują mu – to już rytuał – promowanie ekstremizmu, anty- Na przykład w czerwcu 2020 roku, gdy liczba ofiar rozruchów wy-
semityzmu, rasizmu etc. Wpis o Gabie na Wikipedii, pełen podobnych wołanych przez bojówkarzy z Black Lives Matter wzrosła już do
obelg, został oznaczony nawet ikonką z gwiazdą Dawida i napisem kilkunastu, prezes Amazonu Jeff Bezos udzielił... bezwarunkowego
„Jude” – jak te o „Mein Kampf” czy o „Protokołach mędrców Syjonu”. poparcia dla ruchu. „Chcę, abyście wiedzieli, że popieram ten ruch,
Za oskarżeniami idą represje: w czerwcu 2020 roku Torba ujawnił, że który wszyscy obserwujemy” – stwierdził na Instagramie. „Moja
Visa wciągnęła Gaba na czarną listę, uniemożliwiając przetwarzanie postawa się nie zmieni” – dodał. Amazon i jego pracownicy przeka-
transakcji kartami kredytowymi i płatniczymi przez serwis. Co więcej, zali zaś 27 mln dolarów lewicowym „organizacjom wspierającym
takimi sankcjami Visa objęła także prywatną kartę Andrew Torby. sprawiedliwość i godziwość”, w tym oficjalnej grupie Black Lives
Matter.
Na Gaba przenosi się coraz więcej amerykańskich polityków i komen-
tatorów związanych z republikanami, jest także ogromna rzesza fanów Z kolei w lipcu ubiegłego roku American Express wysławiał part-
Donalda Trumpa. W ostatnich dniach do serwisu dołączyło też sporo nerów i organizatorów ruchu Black Lives Matter, w tym właściciela
Polaków, głównie komentujących dotąd na Twitterze. małego biznesu, który „zaczął przekazywać wpływy z jego sprzedaży
na fundusz ratunkowy BLM”. A Twitter – miesiąc po fali krwawych
Czarni zadymiarze dobrzy, biali – faszyści zamieszek wywołanych przez Antifę i Black Lives Matter – w naj-
bardziej dotkniętych rozruchami miastach zorganizował kampanię
Cenzorska ofensywa ponadnarodowych korporacji nie ogranicza się billboardową. Na plakatach znalazły się tweety pochwalające BLM,
jednak tylko do mediów społecznościowych. Najpierw szereg dużych na przykład o treści: „Jestem z was dumny. Was, maszerujących.
amerykańskich koncernów, w tym AT&T Inc, American Express Was, organizujących. Was, krzyczących: Black Lives Matter”. Nie
i Dow Inc, zapowiedziało, że odetnie finansowanie kampanii poli- inaczej zachował się założyciel Facebooka Mark Zuckerberg. Gdy
tyków republikańskich, którzy wypowiadali się o możliwych niepra-
widłowościach podczas wyborów. Potem firma PayPal, obsługująca

12 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

miał 7 mln użytkowników, a aż do 2011 roku znacznie popularniejsza

od Facebooka była nad Wisłą Nasza Klasa. W Rosji i niektórych krajach

byłego Związku Sowieckiego od wielu lat stroną numer jeden, częściej

odwiedzaną niż Facebook, Google, Instagram i YouTube, jest serwis

społecznościowy VK (500 mln użytkowników). Portal ten ma taki

wpływ na życie Rosjan, że w 2014 roku Kreml zmusił do rezygnacji

i ucieczki z Rosji jego założyciela Pawła Durowa, przejmując kontrolę

nad stroną (kilka miesięcy wcześniej Durow odmówił przekazania

danych ukraińskich demonstrantów FSB i zablokowania na VK profilu

Aleksieja Nawalnego).

Coraz więcej państw – wystraszonych rosnącą potęgą koncernów

technologicznych – przygotowuje też odpowiednie narzędzia prawne.

Dziś w Europie głośno jest o polskim projekcie ochrony wolności

słowa w internecie, przygotowanym przez Ministerstwo Sprawie-

dliwości, ale wielomilionowe kary m.in. na Facebooka, Google’a,

Apple’a i Amazona nakładały już Niemcy, Francja, Włochy i Komisja

Europejska. Ostatnio, w grudniu 2020 roku, Paryż za niedozwolone

praktyki dotyczące prywatności ukarał grzywnami o łącznej wyso-

kości 135 mln euro Google i Amazona.

Biedniejsze lub niedemokratyczne państwa chwytają się prostszych

sposobów – i zapewne będą spotykać się z coraz większym zrozumie-

niem. Dla przykładu: w ostatnich dniach Twitter ingerował w wybory

w Ugandzie, blokując podczas kampanii konta wspierające nacjona-

listyczny reżim w tym kraju (kandydat obecnie urzędującego prezydenta

amerykańskie miasta płonęły, a zadymiarze spod znaku BLM bili jest lewicowym liberałem). W odpowiedzi władze tego afrykańskiego
i mordowali niewinnych obywateli, Zuckerberg ogłaszał na swym
portalu: „Do członków naszej czarnej społeczności: Stoję z wami. kraju wpłynęły na dostawców internetu, by ci po prostu... odcięli oby-
Wasze życie ma znaczenie. Czarne życie ma znaczenie”.
watelom dostęp do Twittera. A gdy zarządzający serwisem poskarżyli
Ruch, którego jeden z liderów (Shaun King) nawoływał do nisz-
czenia obrazów, posągów i witraży z „białym” Jezusem, był też się publicznie na „gwałcenie wolności słowa” przez Ugandę, internauci
popierany przez inne koncerny, odcinające się dziś od pro-Trumpo-
wych kongresmanów. Chodzi m.in. o Intel czy Commerce Bank. nie zostawili na nich suchej nitki – wypominając im to, co zrobili

Jak pokonać Goliata ostatnio z Donaldem Trumpem i jego zwolennikami. GP

FOT. PAP, YOUTUBE Czy próba oddolnego budowania alternatywnych, wolnościowych KONDOLENCJE
mediów społecznościowych jest skazana na niepowodzenie wobec
potęgi i represyjnych działań multinarodowych korporacji? Choć Z ogromnym żalem i bólem zawiadamiamy, że odszedł do Domu Pana
obecne zmagania takich ideowców jak Andrew Torba (Gab) czy nasz wspaniały, uczynny, niezwykle zaangażowany Klubowicz
John Matze (Parler) z miliardami stojącymi za Facebookiem, Apple
czy Amazonem wydają się beznadziejne, nie można niczego ŚP.
przesądzać.
Andrzej Ossowski
Po pierwsze: doniesienia sprzed tygodnia świadczą o tym, że próba
wyeliminowania z życia publicznego Trumpa i jego zwolenników Był dobrym Człowiekiem, służącym każdemu swoją pomocą i radą
była dla wielkich tego świata niezwykle kosztowna. Twitter i Face- nie oczekując nic w zamian.
book okupiły blokadę konta prezydenta USA rynkowymi stratami
o łącznej wartości 51 mld dolarów. Jeśli odpływ użytkowników z tych Będzie nam bardzo brakowało tego żarliwego Patrioty,
portali do wolnościowej konkurencji by się utrzymał, kwota ta może stawiającego zawsze na pierwszym miejscu dobro Ojczyzny
się jeszcze powiększyć.
i zawsze gotowego do pracy dla Niej.
Ponadto stan nierównowagi między tzw. wielką piątką (Amazon, Żegnaj, Kochany Andrzeju.
Apple, Google, Facebook i Microsoft) a nowymi projektami nie będzie
trwał wiecznie. Mieliśmy zresztą i cały czas mamy przykłady krajowych Niech dobry Bóg przygarnie Cię do swego serca.
fenomenów internetowych, które dystansowały zagranicznych gigan- Wyrazy szczerego współczucia i słowa otuchy dla całej rodziny
tów. W Polsce w szczytowym okresie komunikator internetowy GG
składa Tomasz Sakiewicz, redaktor Naczelny „Gazety Polskiej”,
Ryszard Kapuściński, prezes Klubów „Gazety Polskiej”,

Marek Michno, przewodniczący Klubu „Gazety Polskiej” w Krakowie
Maria Machl, Wiceprzewodnicząca Klubu „Gazety Polskiej” w Krakowie

oraz Członkowie Krakowskiego Klubu „Gazety Polskiej”

20 STYCZNIA 2021 13

TEMAT NUMERU { WOLNOŚĆ SŁOWA }

DOBRY CENZOR

Tomasz
Łysiak

ORWELL W DOLINIE KRZEMOWEJ K to tak naprawdę sprawniej obecnie
rządzi globem? Czy państwa, zde-
Zamieszki na amerykańskim Kapitolu 6 stycznia 2021 roku. Chwilę potem finiowane w tradycyjny sposób
skasowanie kont prezydenta Donalda Trumpa na Facebooku i Twitterze. Kilka jeszcze w wiekach XVIII i XIX,
dni później rozpoczęta procedura impeachmentu. Wszystkie te wydarzenia nadal funkcjonują na starych zasa-
nie są oderwane od siebie, a finał, czyli odsunięcie od władzy Trumpa, to dach, czy też faktyczna władza ulokowała się
koniec batalii, jaką rozpętały przeciwko niemu sprzymierzone siły BIG TECHU, gdzie indziej? W czyich jest rękach? I kto
wielkich korporacji medialnych zarządzających informacją i komunikacją w sensie dosłownym podejmuje decyzje, które
między ludźmi na całym świecie. wpływają na sposób myślenia, a następnie
zachowania (także wyborczego) miliardów
ludzi? Tak postawione pytania mogą sytuować

14 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

ALGORYTM Ukraść wybory

Na portalach Wyobraźmy sobie, że jest rok 1968. Czas,
społecznościowych czy w którym komputery to jedynie domena NASA
w Google to on usuwa treść, i wojska. Siadamy przy maszynie do pisania.
z automatu kasuje słowa Wsuwamy kartkę, żeby napisać list do ciotki.
albo szereguje wiadomości Zaczynamy naciskać klawisze. Te uderzają
tak, byśmy zobaczyli w kartkę, lecz nic się na niej nie pojawia. Spraw-
najpierw te, a inne potem. dzamy taśmę, mechanizm, wsuwamy nową
kartkę. Nic z tego. Nie działa. Nagle, w magiczny
sposób, pojawia się napis: „Ponieważ złamałeś
zasady społecznościowe, blokujemy ci możli-
wość pisania na 24 godziny. Przy następnym
złamaniu zasad społecznościowych ustalonych
w naszym regulaminie, który zaakceptowałeś
(sprawdź mały druczek), zablokujemy ci moż-
liwość korzystania z maszyny na stałe. Twoja
Twitto-maszyna”. Żyjemy w świecie, w którym
narzędzie komunikacyjne – takie jak kiedyś
maszyna czy telefon – podejmuje wobec nas
działania cenzorskie, zakazuje pisanie niektó-
rych treści oraz zaczyna wpływać na nas samych,
na nasz mózg, nasze wybory, na to, co czytamy,
czego szukamy, co widzimy, co czujemy, kim
jesteśmy. To się właśnie dzieje.

Od przykładów z maszyną do pisania, tele-
fonem czy pocztą niedostarczającą „niepopraw-
nych” listów zaczyna się książka Alluma Bo-
khariego, dziennikarza prawicowego portalu
informacyjnego BreitBart, „Skasowane. Bitwa
BIOTECH o to, by wymazać ruch Donalda
Trumpa i ukraść wybory”. To o tyle znamienne,
iż Bokhari napisał i wydał książkę przed wy-
borami – wskazując krok po kroku, element po
elemencie, na czym polegała wojna, jaką Dolina
Krzemowa wydała Trumpowi oraz jak wygląda
kwestia przestrzeni cyfrowej, internetowej,
mediów społecznościowych i gigantów sieci,
jeśli chodzi o  kwestie światopoglądowe
i polityczne.

FOT. ADOBE STOCK człowieka natychmiast w gronie wyznawców sprawa wypaczania rzeczywistości przez cały Google decyduje
„spiskowych teorii”, łatwowiernych głupców okres kadencji Trumpa, to poczucie wielu oby-
wierzących w płaskość ziemi czy to, że Ame- wateli USA, że odbiera im się prawo istnienia, Cofnijmy się zatem do roku 2016, do wyborów.
rykanie nigdy nie wylądowali na Księżycu. To wyrażania poglądów. Innymi słowy – gniew Oto nagle, pomimo że sondaże wskazywały
zresztą jedna z pułapek zastawionych na nas tych wielu Amerykanów został tylko podbity inaczej, a „New York Times” prorokował, że
przez zdigitalizowane panświatowe imperium: wydarzeniami wokół samych wyborów… na 90 proc. zwycięży Hillary Clinton, w wybo-
gdy zadajesz pewne pytania, to znaczy, że jesteś I wreszcie: warto przyjrzeć się temu, jak funk- rach wiktoria jest po stronie Trumpa. Cały li-
„świrem”. Czy rzeczywiście? Przecież to, że cjonują wielkie korporacje i jaki zakres władzy beralno-lewicowy, politycznie poprawny świat
tak liczny tłum zgromadził się przed amery- posiada Silicon Valley – Krzemowa Dolina – jest w szoku. Podobnie dzieje się w Dolinie
kańskim Kapitolem, to nie tylko kwestia wyniku w stosunku do tradycyjnych struktur społecz- Krzemowej. W największych firmach zarzą-
wyborczego i ewentualnych fałszerstw. To także nych oraz zwykłych ludzi. dzających umysłami na świecie oraz w Stanach
Zjednoczonych nastrój pogrzebowy oraz nie-
dowierzanie – „jak w ogóle mogło się to stać”?
W Google, tuż po wyborach, zostaje zwołane

20 STYCZNIA 2021 15

TEMAT NUMERU { WOLNOŚĆ SŁOWA }

wielkie zebranie pracowników. Przy okazji – Facebookiem” – pokażą się aplikacje, które… diami społecznościowymi. Rządzi algorytm – to
wtrącę – jeśli się Państwu wydaje, że najwięk- wysyłają informacje o Waszej aktywności i dzia- on usuwa treść, z automatu kasuje słowa albo
szymi sprawcami „zła”, najpotężniejszymi łaniach do FB, by mógł sobie zgromadzić je szereguje wiadomości tak, byśmy zobaczyli
„kosiarzami umysłów” są media społecznościowe, w bazie danych. Oficjalnie. FB nawet tego nie najpierw te, a inne potem. Kto układa takie
to się mylicie. Jest to firma Google. To Google ukrywa. Bo kto to będzie w ogóle sprawdzał? algorytmy? No właśnie…
bowiem posiada najpotężniejszy silnik infor- I w ten sposób… kupimy buty na Allegro? Nie
macyjny na świecie, to przez Google codziennie musimy mieć nawet aplikacji na telefonie – firma Ponury wypadek przy pracy
miliardy ludzi na całym świecie wyszukują Zuckerberga i tak dostanie informacje od in- Brin na spotkaniu Google’a  mógł liczyć
najważniejsze informacje. Zatem, gdy użyt- nych. Z księgarni. Ze sklepu. Z aplikacji do
kownik wpisze w okienko słowo „Poland” czy biegania. I utworzy sobie nasz „obraz”, po na odpowiednią reakcję. Miał przed sobą
„Polska”, to Google podsunie mu artykuły czym… zacznie na nas wpływać. Mówi o tym
opisujące nasz kraj, teksty, które sam uzna za znakomicie film „Social Dilemma”. „swoich ludzi”. Armię, którą trzeba było
stosowne nam podsunąć. To Google zdecyduje,
co przed nami ukryć, a co nam przekazać. I robi Kto ustala, co jest prawdą? przełączyć w „tryb walki”. Jak wynika
to w zależności od tego, kim jesteśmy i gdzie
żyjemy: co innego dostaniemy, gdy to hasło Wróćmy do roku 2016 i firmy Google. Oto na z „przecieków” ze spotkań i narad gigan-
wpiszemy w Polsce, a co innego, gdy żyjemy powyborczym spotkaniu z pracownikami Sergiej
w Nowej Zelandii. Google zdecyduje więc, czy Michajłowicz Brin, Rosjanin z obywatelstwem tów, podjęto decyzję, by nie dopuścić do
w sprawie tzw. pogromów podczas II wojny amerykańskim, urodzony w Moskwie i będący
światowej użytkownik w Wielkiej Brytanii wraz z Larrym Page’em współwłaścicielem kolejnej elekcji Trumpa, a jego zwycięstwo
zobaczy najpierw angielskie strony IPN czy też Google’a, stwierdził, że – jak czytamy w książce
teksty Grossa lub prof. Grabińskiego – w ten „Deleted…” – „Jako imigrant i uchodźca uwa- w 2016 roku potraktować jako „ponury
sposób będzie kształtował myślenie Brytyjczy- żam ten wynik wyborów za głęboko obraźliwy.
ków o tym, co się wówczas „działo”. I wiem, że wielu z was też tak myśli”. Dalej lały wypadek przy pracy”. I się zaczęło – od
się słowa o smutku, niezadowoleniu, a mana-
Królicza nora gement zaczął szukać przyczyn porażki demo- Google przez Facebooka po Twitter – wy-
kratów. Kent Walker mówił o „ksenofobii”,
To Google posiada największą platformę doty- „plemienności”, „mowie nienawiści” etc. Gdy startowała wielka ofensywa walki z „trum-
czącą wyświetlanych filmów w internecie, czyli ktoś spytał, czy ktokolwiek widzi coś pozytyw-
YouTube. Czy zastanawiali się Państwo kiedyś nego w wyborach, sala wybuchła śmiechem. pizmem”, z „suwerennościowcami” na
nad prostym mechanizmem powodującym, że Dlaczego? Gdyż zespół ludzi pracujących
po jednym filmie zostanie nam „podsunięty” w Google – podobnie jak to jest w Facebooku całym świecie, z  ludźmi prawicy
kolejny? Wystarczy kliknąć albo sam się otworzy. czy na Twitterze – został wybrany nieprzypad-
A po nim następny i następny – YouTube zacznie kowo. Nie są to tylko fachowcy w swojej dzie- i konserwatystami.
nas prowadzić „ścieżką” filmów i w ten sposób dzinie, spece od technologii komputerowej,
kształtować to, co zobaczymy. W slangu ludzi internetowej, komunikacji czy marketingu. Są W 2018 roku do rąk Bokhariego trafił
z branży to „królicze nory”. Należy złapać to ludzie o określonych poglądach i według
użytkownika i zacząć go prowadzić korytarzami klucza tych poglądów dobierani. W trakcie wewnętrzny dokument Google’a. Prezen-
„króliczej nory”, proponując kolejne treści. Nie administracji Obamy – jak pisze Bokhari – na-
wymaga wiele wyobraźni, by zdać sobie sprawę stąpiła fala przejść pracowników z jednej strony tacja nosiła tytuł „The Good Censor” –
z tego, jak to jedno z wielu narzędzi może służyć na drugą. Część pracowników korporacji BIG-
kształtowaniu umysłów, poglądów, postaw. TECH weszła do administracji prezydenckiej, „Dobry Cenzor” i stanowiła instrukcję
Nawet wydawałoby się inteligenty facet, po a w drugą stronę ruch był jeszcze większy –
obejrzeniu dwudziestu filmów z dowodami na środowisko polityczne demokratów zasiliło działania dla pracowników. W dokumencie
to, że ziemia jest płaska, uwierzy, że tak jest w znaczny sposób zespoły pracujące w Krze-
w istocie. Albo w to, że Trump jest tyranem. mowej Dolinie. Efekt? Oczywisty – jeśli ktoś o iście orwellowskim tytule znajdowały się
Wszystko jedno, co sobie wybierzemy – z umy- ma decydować, co jest „fakenewsem”, a co
słem użytkownika można postępować, jak „faktem”, jeśli ktoś staje się arbitrem i jeśli ktoś np. takie zdania: „Wolność wypowiedzi
w laboratorium na myszkach. ustala, co jest „prawdą” – to są nimi w więk-
szości ludzie o światopoglądzie lewicowym, stała się socjalną, ekonomiczną i polityczną
Zachowaniami użytkowników z premedytacją liberalnym, antykonserwatywnym. Ich nie
zarządza także Facebook. Czy robi to sam, bez widać, ale to oni – de facto – rządzą światem. bronią”, zaś autorzy ubolewali, iż otwarty
pomocy innych? Proszę wejść na swoje konto Gdyż to oni opracowują algorytmy – czyli me-
FB, jeśli go posiadacie na telefonie, po czym chanizmy rządzące przestrzenią cyfrową i me- i wolny internet umożliwił wysyp komen-
w ustawieniach odnaleźć „aktywność poza
tatorów, którzy spierają się na każdym polu,

co umożliwia powstawanie „głosów auto-

rytarnych”. A to według nich może stanowić

zagrożenie dla „racjonalnej debaty”.

Należy dobrze zdać sobie sprawę z tego,

gdzie pojawia się taki dokument, uzasad-

niający podjęcie działań cenzorskich w imię

„dobra” – w centrum największej światowej

firmy stanowiącej fundament przesyłu

informacji, wiedzy i będącej podstawowym

obecnie narzędziem pracy czy rodzinnego

funkcjonowania ludzi na całym świecie.

Wszystko to jest głęboko przerażające.

Nie istnieje bowiem „wolny rynek” w prze-

strzeni komunikacyjno-cyfrowej. Cóż

z tego, że są jakieś „Parlery” czy „Gaby”?

Nic nie znaczą. Gdyż w wielkich „skle-

pach” – jakimi są Google, Apple, Facebook,

Twitter, Amazon – zostaną albo w ogóle

usunięci, albo ustawiani na najniższej

półce. Aby je znaleźć, trzeba się będzie

mocno schylić. GP

16 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl



KRAJ { DYPLOMACJA, MSZ, DEKOMUNIZACJA }

AMBASADOR

od Urbana w Moskwie

Dorota
Kania

SKRYWANA PRZESZŁOŚĆ DYPLOMATY W AKTACH IPN

Od początku stycznia polskim ambasadorem w Moskwie jest Krzysztof Krajewski, wieloletni pracownik
Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W czasach PRL zawodowe szlify zdobywał w wydziale zagranicznym
komunistycznego Związku Studentów Polskich, PZPR oraz w biurze rzecznika prasowego rządu PRL – był
sekretarzem Jerzego Urbana.

18 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

SPRZECIW FOT. PAP/JACEK TURCZYK K andydatura Krzysztofa Krajew- przez Pawła Jansa, sekretarza rady uczel-
skiego na funkcję ambasadora nianej SZP UW, skierowane do Dzielni-
Zdecydowanie przeciwna RP w Moskwie została zgłoszona cowego Urzędu Spraw Wewnętrznych
kandydaturze Krajewskie- w pierwszej połowie 2020 roku z maja 1986 roku, w którym czytamy:
go na funkcję Ambasadora i nie wiadomo, kto rzeczywiście „Zwracamy się z uprzejmą prośbą o wy-
RP w Moskwie była za nią stoi. Przeciwna tej nominacji była danie z depozytu paszportu tow. Krzysz-
wicemarszałek sejmu wicemarszałek sejmu Małgorzata Gosiew- tofa Krajewskiego, który decyzją Komitetu
Małgorzata Gosiewska, ska, która miała (i ma do dziś) szereg Wykonawczego R.U. ZSP został delego-
co natychmiast zauważył bardzo istotnych zastrzeżeń na temat wany na seminarium naukowe do Uppsali
prorosyjski „Sputnik”. kariery Krzysztofa Krajewskiego w MSZ. /Szwecja/ w terminie 0.5.19–25. Wyjazd
Z ogólnodostępnych biogramów nowego tow. Krzysztofa Krajewskiego jest szcze-
ambasadora nie sposób dowiedzieć się gólnie ważny ze względu na wznowienie
o jego karierze przed 1989 rokiem. Ob- kontaktów z partnerem szwedzkim.
szerne kompendium wiedzy na ten temat Nadmieniamy, że tow. Krzysztof Krajew-
znajduje się w aktach Instytutu Pamięci ski pełni funkcję Członka Komitetu
Narodowej, do którego trafiły dokumenty Wykonawczego Rady Uczelnianej ZSP
wytworzone przez komunistyczną d/s/ Zagranicznych. Z góry dziękujemy
bezpiekę. za pozytywną decyzję”.

Kariera w ZSP W październiku 1986 roku Krzysztof
Krajewski pojechał do Turcji i Hiszpanii
Ze zgromadzonych w IPN dokumentów na zaproszenie uniwersytetów w Ankarze
wynika, że Krzysztof Krajewski, rocznik i Madrycie – celem było nawiązanie kon-
1963, na początku lat 80. związał się taktów z organizacjami studenckimi.
z komunistycznym ruchem studenckim.
W 1984 roku był już członkiem Zrzesze- W 1987 roku Krajewski razem z czoło-
nia Studentów Polskich, które zostało wymi działaczami ZSP, głównie dziećmi
reaktywowane w stanie wojennym. Młody, wysokich rangą oficerów Ludowego Wojska
21-letni student bardzo szybko piął się Polskiego, wybrał się do Koreańskiej Re-
po szczeblach partyjno-zawodowej ka- publiki Ludowo-Demokratycznej. Razem
riery: w 1984 roku jako student wydziału z nim w delegacji do KRLD był także
dziennikarstwa i nauk politycznych był Robert Kwiatkowski, kierownik Wydziału
członkiem PZPR oraz sekretarzem ko- Propagandy, syn płk. Stanisława Kwiat-
misji zagranicznej rady uczelnianej Zrze- kowskiego, twórcy CBOS, doradcy Woj-
szenia Studentów Polskich Uniwersytetu ciecha Jaruzelskiego. Pobyt studentów
Warszawskiego. To umocowanie pozwoliło w Korei miał miejsce kilka miesięcy po
mu na rozliczne podróże zagraniczne. wizycie w tym kraju Wojciecha Jaruzel-
Gdy dla większości Polaków granice kraju skiego i był kontynuacją zacieśniania
były zamknięte, Krzysztof Krajewski bez dobrych stosunków z  koreańskim
przeszkód jeździł po Europie. W czerwcu reżimem.
1984 roku pojechał do Sofii, stolicy Buł-
garii, jako uczestnik studenckiego wy- W zainteresowaniu wojskowej
jazdu. W październiku 1984 roku ponownie bezpieki
był w Sofii, tym razem okazją była kon-
ferencja zorganizowana z okazji 40-lecia Rok przed wyjazdem do KRLD Krzysztof
istnienia Bułgarii w bloku socjalistycznym. Krajewski ukończył zajęcia wojskowe
Rok później pojechał do Włoch i Portu- w roku akademickim 1985/86. W archi-
galii, a w roku 1986 kolejny raz przybył wach Instytutu Pamięci Narodowej za-
do Sofii na seminarium naukowe orga- chował się dokument świadczący o tym,
nizowane m.in. przez Radę Naczelną że Krajewskim zainteresował się Zarząd
ZSP – Komisję Zagraniczną. Po przyjeź- II Sztabu Generalnego; został zarejestro-
dzie z Bułgarii wyjechał do Szwecji – do wany w Wydziale „C” jako kandydat, ale
Uppsali na seminarium naukowe. W ak- z niego zrezygnowano, a dokumenty
tach IPN zachowało się pismo podpisane zniszczono.

W wypisach Zarządu II Sztabu Gene-
ralnego dotyczących Krzysztofa Krajew-

20 STYCZNIA 2021 19

WOJSKOWA KRAJ { DYPLOMACJA, MSZ, DEKOMUNIZACJA }
BEZPIEKA
skiego widnieją dwa nazwiska: płk Edward szewicza, mjr Cichy został odznaczony
Zarząd II Sztabu Generalnego Ziarko i mjr Zbigniew Cichy z Oddziału Złotym Krzyżem Zasługi dla obronności
Wojska Polskiego został powoła- „C”, które prof. Sławomir Cenckiewicz kraju.
ny do życia na podstawie rozkazu wymienił w swojej książce „Długie ramię
Naczelnego Dowództwa z 18 lipca Moskwy” dotyczącej działalności Zarządu Karta, która została założona przez Za-
1945 roku i na początku nosił II Sztabu Generalnego. rząd II SG Krzysztofowi Krajewskiemu,
nazwę Oddział II Sztabu General- nosi datę 30 października 1987 roku,
nego WP. Podstawowe zadania Płk Edward Ziarko to pracujący w latach a numer teczki, który na niej figuruje
Oddziału II koncentrowały się na 70. pod przykryciem wicekonsul w Lyonie i która – według dokumentu – została
rozpoznaniu polskiego środowiska (Francja), który do końca lat 80. był jed- zniszczona – to 0043/87.
emigracyjnego, Polskich Sił nym z najbliższych współpracowników
Zbrojnych na Zachodzie oraz szefa Zarządu II SG w wydziale „C”, czyli Sekretarz Jerzego Urbana
wojsk USA i Wielkiej Brytanii wydziale operacyjnym krajowym, a na-
stacjonujących w Niemczech. stępnie stołecznym. Jak czytamy w „Długim W czasie gdy Zarząd II Sztabu General-
Na początku siedziba władz ramieniu Moskwy” Cenckiewicza, „Oddział nego zainteresował się Krzysztofem Kra-
Oddziału II mieściła się przy »C« jest komórką organizacyjną Pionu jewskim, był on już jednym z najbliższych
Al. Ujazdowskich, następnie przy Operacyjnego Zarządu II Sztabu Gene- współpracowników Jerzego Urbana – pra-
ul. Koszykowej, a od lipca ralnego (…). Do głównych zadań Oddziału cował w Biurze Rzecznika Rządu. W tym
1950 roku do końca PRL przy »C« należy: czasie Urban na konferencjach prasowych
al. Niepodległości. 15 listopada mówił m.in., że Solidarność to płatna
1951 roku rozkazem organizacyj- a) typowanie, rozpracowanie i pozyski- agentura USA.
nym numer 0088 Ministra Obrony wanie kandydatów na agentów, współ-
Narodowej, marszałka Polski pracowników, informatorów i adresówki W 1988 roku Krzysztof Krajewski uzyskał
Konstantego Rokossowskiego, w oparciu o bazę województwa stołecz- zgodę Urzędu Rady Ministrów na podjęcie
Oddział II Sztabu Generalnego nego. W przypadku wyjazdu pozyskanych dodatkowego zatrudnienia w Wydziale
przekształcono w Zarząd II kandydatów czasowo lub na stałe za Zagranicznym Rady Naczelnej ZSP (Or-
Sztabu Generalnego Wojska granicę zostają oni przekazani na kontakt dynacka). Rok później, jako delegat Urbana,
Polskiego, a podstawowe właściwy Agenturalnego Wywiadu czyli sekretarz rzecznika prasowego rządu,
wydziały podniesiono do rangi Strategicznego; pojechał do Rzymu w celu „omówienia
oddziałów. W chwili reorganizacji spraw dotyczących Kongresu Wydawców
kadra liczyła 254 oficerów i 105 b) typowanie, rozpracowanie i pozyskanie Prasy”. W składzie byli także inni dzien-
pracowników kadrowych. Zakres kandydatów na nielegalnych pracowników nikarze. Krajewski pracował u Jerzego
terytorialny rozpoznania wywia- wywiadu, nielegalnych kurierów. Zadanie Urbana do końca pełnienia przez niego
dowczego, obejmującego do tej to Oddział »C« realizuje w ścisłym współ- funkcji. Po zwycięstwie lewicy w wyborach
pory podstawowe kraje ustroju działaniu z Oddziałem »Y«; w 1993 roku zatrudniony został w Mini-
kapitalistycznego, m.in. Sta- sterstwie Spraw Zagranicznych – kierował
ny Zjednoczone, Wielką Brytanię, c) typowanie i rozpracowanie kandyda- Wydziałem Informacji w Departamencie
Republikę Federalną Niemiec, tów do ukadrowienia na oficerów do pracy Promocji i Informacji.
Francję, Holandię, Belgię oraz w aparacie pod przykryciem;
Szwajcarię i Austrię, rozszerzono Kariera w MSZ
na Norwegię, Hiszpanię, Portuga- d) zabezpieczenie potrzeb i realizowanie
lię, Grecję, Turcję i Izrael. Za- zadań operacyjnych Zarządu II Sztabu W MSZ Krzysztof Krajewski przez wiele
rząd II SG był pod bezpośrednim Generalnego WP w instytucjach central- lat zajmował się kadrami – w latach 1994–
wpływem sowieckich zwierzchni- nych, organach MON, WSW, MSW admi- 1998 był wicedyrektorem i dyrektorem
ków i realizował zadania przez nistracji państwowej i innych na terenie Departamentu Personalnego. Od 1998
nich powierzone i wskazane. Na województwa stołecznego, utrzymywanie roku pełnił funkcję konsula generalnego
mocy ustawy o Instytucie Pamięci stałych kontaktów oraz współdziałanie RP w Warnie. W latach 2003–2005 pełnił
Narodowej z 18 grudnia 1998 roku z jednostkami szefostwa WSW, MSW, obowiązki dyrektora w Sekretariacie Mi-
– Komisji Ścigania Zbrodni MSZ, MHZ i posiadanych uprawnień; nistra w MSZ w randze ambasadora ty-
przeciwko Narodowi Polskiemu – kierowanie aparatem wywiadowczym tularnego, później był w Azerbejdżanie,
Zarząd II Sztabu Generalnego WP będącym na kontakcie oddziału”. a po śmierci Mariusza Kazany, dyrektora
jest uznawany za organ bezpie- Protokołu Dyplomatycznego MSZ w Smo-
czeństwa państwa, którego Co ciekawe, zarówno Ziarko jak i Cichy leńsku, został szefem tej komórki. W 2014
działania były wymierzone pracowali na odcinku francuskim, a ich roku Krzysztof Krajewski wyjechał jako
w dążenia niepodległościowe kariery były kontynuowane po 1990 roku. ambasador do Bułgarii – z Sofii został
i służyły totalitarnemu państwu. Świadczą o tym m.in. nominacje do od- odwołany w 2018 roku i został dyrektorem
znaczeń – w 1996 roku na wniosek Sta- Protokołu Dyplomatycznego MSZ.
20 20 STYCZNIA 2021 nisława Dobrzańskiego, ministra obrony
narodowej w rządzie Włodzimierza Cimo-

www.prenumerata.swsmedia.pl

Przez cały okres kariery był związany W ubiegłym roku kandydatura Krajew- PARTIA Z MŁODZIEŻĄ,
MŁODZIEŻ Z PARTIĄ
z Ordynacką i starym systemem – świad- skiego pojawiła się w kontekście wyjazdu
Zrzeszenie Studentów Polskich
czą o tym m.in. opinie, które bez trudu do Moskwy. Z zachwytem mówił o niej powstało w 1950 roku
w Warszawie – decyzję
można znaleźć w stenogramach posie- poseł KO Robert Tyszkiewicz: „Panie o powstaniu organizacji podjął
Kongres Studentów Polskich
dzeń sejmowych komisji spraw przewodniczący, panie ministrze, panie obradujący w auli Politechniki
Warszawskiej. I Kongres ZSP
zagranicznych. ambasadorze, rozpocznę od wyrażenia przyjął program i statut
organizacji, wybrał władze
W marcu 2005 roku podsekretarz stanu głębokiej satysfakcji, że to pan Krzysztof naczelne. Od początku
powstania ZSP było ściśle
w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Krajewski będzie miał możliwość repre- związane z komunistycznym
ustrojem, a co za tym idzie –
Jakub Wolski tak mówił o Krzysztofie zentowania Rzeczypospolitej na trudnej, Polską Zjednoczoną Partią
Robotniczą. W roku 1973,
Krajewskim: „Mam zaszczyt w imieniu wymagającej placówce w Moskwie. Bardzo w ramach akcji sterowanej przez
PZPR i wbrew woli większości
ministra Adama Rotfelda przedstawić wysoko oceniam pańskie kompetencje, członków ZSP, nastąpiło
przekształcenie ZSP
państwu dwie kandydatury na ambasado- doświadczenie i  też państwową w organizację o nazwie
Socjalistyczny Związek
rów – pana Krzysztofa Krajewskiego oraz postawę”. Studentów Polskich (SZSP).
Podczas VIII Kongresu ZSP
pana Kazimierza Romańskiego. Chciałbym Zaś poseł Andrzej Szejna z  Lewicy odbywającego się w Filharmonii
Narodowej w Warszawie
zwrócić uwagę na element wspólny obu zwrócił się do Krajewskiego: „Natomiast zdecydowano o połączeniu go
z organizacjami ZMS i ZMW.
kandydatur. Są to zawodowi dyplomaci, po pierwsze chcę pogratulować Mini- W efekcie SZSP stał się jedyną
legalną organizacją studencką
wieloletni praktycy, fachowcy z doświad- sterstwu Spraw Zagranicznych pańskiej (do chwili rejestracji
Niezależnego Zrzeszenia
czeniem pracy na placówkach i w centrali. kandydatury, bo na tak ważny i  tak Studentów w 1980 roku.).
Działalność w tym okresie
W pierwszej kolejności pragnę odnieść się trudny odcinek dyplomacji rzeczywiście obejmowała kontynuację funkcji
zawodowo-samopomocowych
do kandydatury pana ambasadora tytu- dzisiaj Polska decyduje się – za chwilę wraz z różnymi formami
aktywności szkoleniowej
{larnego Krzysztofa Krajewskiego, od 12 lat się być może zdecyduje, ale na pewno i informacyjno-politycznej.
Krajewski pracował u Jerzego Urbana Podczas stanu wojennego SZSP
do końca pełnienia przez niego funkcji. został rozwiązany. W roku 1982
organizacja została
funkcjonującego w MSZ, a więc od czasu również moim głosem – na wysłanie reaktywowana pod dawną nazwą
ministra Krzysztofa Skubiszewskiego. „Zrzeszenie Studentów
Wówczas pan Krzysztof Krajewski pełnił człowieka o ogromnym doświadczeniu Polskich”, co odbyło się
funkcję naczelnika wydziału. Później pełnił w warunkach stanu wojennego.
szereg innych funkcji. Był również dyrek- i, jak widzę, świetnym planie działania, Organizacja straciła
torem Departamentu Personalnego. Na dotychczasowy masowy
placówce pełnił funkcje konsularne – był bardzo koherentnym, jak również po- charakter. Po 1989 roku, na
konsulem generalnym w Warnie. Jest to skutek zmian systemowych,
bardzo dobry pracownik. Oceny jego pracy wiedział pan przewodniczący Kowal. doszło do ograniczenia
były zawsze wysokie. Chciałbym również dofinansowania ZSP: utraciło
wspomnieć o aspekcie walorów osobistych. Jednak zdajemy sobie sprawę z trudno- ono część swojego majątku
Otóż pan Krajewski jest znakomitym or- i znacząco spadła liczebność
ganizatorem. Świetnie pracuje w zespole. ści, w jakich pan będzie musiał działać. związku, a na niektórych
Wyszedł spod ręki ambasadora Koźmiń- uczelniach organizacja wręcz
skiego, a wówczas sekretarza stanu w MSZ. One mają charakter nie tylko bilateralny, przestała istnieć.
Podobną rolę pełnił przy ministrze Cimo-
szewiczu, co zaowocowało tym, że prze- lecz także geopolityczny, geoekonomicz-
szedł razem z nim do pracy w Sejmie.
Bardzo ważnym elementem jest dar na- ny (...)”.
wiązywania kontaktów z ludźmi. Z tego
punktu widzenia w tak trudnym miejscu, Zdecydowanie przeciwna kandydaturze
jak Azerbejdżan, dyplomata, który umie
rozmawiać, umie słuchać i bronić naszych Krajewskiego była wicemarszałek sejmu
interesów, jest skarbem”.
Małgorzata Gosiewska, co natychmiast

skomentował „Sputnik” – tuba Kremla:

„Jak się nieoficjalnie dowiedzieliśmy,

Małgorzata Gosiewska, której staraniem

wprowadzono zapisy dekomunizacyjne

w MSZ, zgłaszała swoje wątpliwości m.

in. w związku z tym, że ambasada RP

w Moskwie należy do najbardziej strate-

gicznych placówek polskiej dyplomacji

i nie może być ona obsadzona człowiekiem

związanym z dyplomatami oraz urzędni-

kami z okresu PRL”. GP

20 STYCZNIA 2021 21

KRAJ { LOT, OLT EXPRESS, UKŁAD TRÓJMIEJSKI }

POŁAMAĆ POLSKIE
SKRZYDŁA. JAK LOT MIAŁ
ZOSTAĆ OFIARĄ AMBER GOLD

CZY BENEFICJENTEM AFERY UKŁADU TRÓJMIEJSKIEGO MIAŁA BYĆ LUFTHANSA?

Piotr dotarła „Gazeta Polska”, byłego pilota 1 stycznia 1929 roku i są jedną z najstar- FOT. ROMAN JOCHER/PAP
Lisiewicz Eurolotu, nieistniejącej już spółki-córki szych czynnych linii lotniczych świata.
LOT-u, los polskich linii miał być po- Czy rządy Platformy Obywatelskiej i PSL
Z-CA RED. NACZELNEGO dobny. – Tylko tego, kto miał wejść na miały zakończyć ich historię? „Najwyższy
ten rynek, na 100 proc. nie wiemy. Ale czas zerwać z doktryną, że LOT to jest
W  2012 roku, po 66 latach że ktoś miał wejść, to pewne. Byłoby firma, którą należy ratować za wszelką
działalności, upadły wę- jak na Węgrzech, gdy upadły węgierskie cenę” – mówił otwarcie w 2013 roku pre-
gierskie linie lotnicze Malév. linie lotnicze Malév, a  rynek przejął mier Donald Tusk. Słowa Tuska przypo-
Powodem były długi. W dniu Wizz Air – mówi. mniał Sylwester Latkowski w filmie „Taśmy
bankructwa wynosiły one Amber Gold. Układ trójmiejski nie umiera
60 mld forintów, czyli 270,5 mln dola- Polskie Linie Lotnicze „LOT” mają tra- nigdy”, który wyemitowała w zeszłym
rów. Zdaniem informatora, do którego dycję jeszcze dłuższą od węgierskich, bo tygodniu TVP.
ponad 90-letnią. Działalność rozpoczęły

22 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

Czy głównym celem ludzi z cienia Dodajmy, że powstaniu OLT Express
stojących za aferą Amber Gold było towarzyszyła głośna kampania marke-
spowodowanie upadku LOT-u, naszych tingowa. – To była akcja promocyjna
linii lotniczych, która miała rozmach,
linii narodowych, a jednocześnie jakiego dotąd nie widziano – mówi Mał-
jednych z najstarszych linii lotniczych gorzata Wassermann. Przypomnijmy, że
12 grudnia 2011 roku prezydent Gdańska
świata? – OLT Express dokłada do Paweł Adamowicz wraz z  władzami
interesu, oferując zaniżone ceny województwa ciągnął samolot OLT Jetair
(później OLT Express), inaugurując tym
biletów, a LOT wykrwawia się, tracąc samym otwarcie lotniska w Gdańsku na
klientów. Było tylko pytanie, kto Euro 2012.

wcześniej upadnie – tak o skutkach Pilot: przecieraliśmy oczy
zainwestowania pieniędzy Amber Gold ze zdumienia
w OLT Express mówi „Gazecie Polskiej”
Sylwester Latkowski pokazał w swoim
były pilot Eurolotu. – Przetrwać filmie konflikt interesów, w który popadł
nie miał ani LOT, ani OLT Express. syn premiera Michał Tusk – była nim jed-
Miał zostać „czysty” rynek – ocenia noczesna współpraca z prywatną linią
lotniczą i praca na gdańskim lotnisku.
Małgorzata Wassermann, która Nasz informator, były pilot Eurolotu, dziś
kierowała komisją śledczą w sprawie zatrudniony w innych liniach, wskazuje,
iż podobnych dziwnych sytuacji było wię-
Amber Gold. Na ten opuszczony cej. – Siatkę połączeń OLT Express robił
w wyniku przekrętów układu Jarek Frankowski. Wcześniej pracując
w Eurolocie, spółce-córce LOT, znał siatkę
trójmiejskiego rynek mogła wejść na i przepływy pasażerów w LOT. Łatwo więc
przykład niemiecka Lufthansa. mógł ustawić połączenia w taki sposób,
by były dla OLT Express opłacalne. To
OLT Express Małgorzata Wassermann: było tak, jakby w jeden dzień zawinął się
poprzez stosowanie rozmach, jakiego dotąd z Eurolotu, zabrał laptopa i zaraz, z mar-
dumpingowych, nie widziano szu, zatrudnił się u konkurencji. Przecie-
czyli nieracjonalnie raliśmy oczy ze zdumienia. Okazało się,
zaniżonych cen biletów, W jaki sposób fakt, że pieniądze Amber że on nie miał w umowie żadnego zakazu
chciał doprowadzić do Gold zainwestowane zostały w OLT Express, konkurencji! Przecież taki zakaz konku-
upadku LOT-u. zaszkodzić miał LOT-owi? Jak wynika z ra- rencji na określony czas stosowany jest
portu komisji śledczej ds. afery Amber Gold, na o wiele mniej ważnych stanowiskach,
OLT Express poprzez stosowanie dumpin- na przykład w bankach – zdradza nasz
gowych, czyli nieracjonalnie zaniżonych informator.
cen biletów, chciał doprowadzić do upadku
LOT, którego kondycja i tak była słaba, a na Nie mniejsze zdziwienie budziły kolejne
tej konkurencji stracił około 34 mln zł. jego działania: – Potem, jak gdyby nigdy
nic, zaczął wyciąganie pracowników z Eu-
rolotu do OLT Express – pilotów, stewardes,
a nawet instruktorów. Zapewne skusiła
ich większa kasa – dodaje.

O Frankowskim „Rzeczpospolita” pisała
31 lipca 2012 roku w tekście zatytułowa-
nym „Upadki to jego specjalność”: „Jaro-
sław Frankowski. Szef OLT zrobił na rynku
lotniczym karierę w amerykańskim stylu.
Pracował już w kilku liniach. Gdy któraś
z nich upadała, Frankowski natychmiast
otrząsał się z porażki i zabierał się za za-

20 STYCZNIA 2021 23

KRAJ { LOT, OLT EXPRESS, UKŁAD TRÓJMIEJSKI }

kładanie kolejnej. Pracował w należącym KTO FOT. FILIP BŁAŻEJOWSKI/GAZETA POLSKA
do LOT tanim przewoźniku Centralwings ZA TYM STAŁ?
(upadł w 2008) oraz w Wielkiej Brytanii a tysiącom klientów nie wypłaciła powie-
w operującym z Cardiff tanim przewoźniku Za powstaniem Amber
Flyforbeans, który zawiesił loty, a potem Gold stała lokalna grupa rzonych jej pieniędzy ani odsetek od nich.
zbankrutował podczas kryzysu finanso- przestępcza, a nie tylko
wego w  2009 po kilku miesiącach małżeństwo P. Latkowski wskazał w filmie, że za powsta-
operacji”.
nic w  praktyce nie robiono –  mówi niem Amber Gold stała lokalna grupa
Z dzisiejszej perspektywy co najmniej Wassermann.
ciekawie brzmią ówczesne ustalenia przestępcza, a nie tylko małżeństwo P.
„Rzeczpospolitej”, że po odejściu Fran- Zdaniem naszego informatora, dum-
kowskiego „przedstawiciele Eurolotu nie pingowe ceny szkodziły zarówno OLT Powołał się m.in. na ujawnioną w 2012 ro-
ukrywają, że nie mieli wtedy do niego Express, jak i LOT-owi: – OLT Express
pretensji”. „Rz” wspomina też o kilku skutecznie przejmowało pasażerów ku notatkę ABW oraz na nagrane rozmowy
pracownikach, którzy odeszli z Eurolotu L­ OT-u, przejęło też trochę pasażerów
z Frankowskim (zdaniem naszego infor- podróżujących PKP. Mieliśmy więc sy- z byłym ochroniarzem gdańskiego biznes-
matora było ich znacznie więcej) i o tym, tuację, w której OLT Express dokłada
że czterech z nich po upadku OLT Express do interesu, oferując zaniżone ceny bi- mena Mariusa O. oraz byłymi funkcjona-
jak gdyby nigdy nic powróciło do pracy letów, a  LOT wykrwawia się, tracąc
w Eurolocie. klientów. Pytanie tylko, kto wcześniej riuszami policji i  Centralnego Biura
upadnie – stwierdza informator.
„OLT mógł być biznesem, który można Śledczego.
by sprzedać z zyskiem, ale Marcin P. prze- Małgorzata Wassermann uważa, że fina-
stał wywiązywać się ze swoich zobowiązań łem nie miało być zwycięstwo któregoś Tymczasem marka OLT Express po-
i zaprzestał dofinansowywania spółki” z konkurentów. Zwycięzcą miał być ktoś
– utrzymywał Frankowski przed komisją zupełnie inny: – Przetrwać nie miał ani wstała w 2011 roku wskutek wykupienia
śledczą. LOT, ani OLT Express. Miał zostać czysty
rynek – mówi. w lipcu i sierpniu 2011 przez grupę ka-
ABW wpisuje się w scenariusz
Latkowski o trójmiejskim pitałową Amber Gold z Gdańska Jet Air,
Największym echem po emisji filmu Lat- układzie
kowskiego odbiły się nagrane słowa Tuska niemieckiej spółki Ostfriesische Luft-
juniora o ojcu: „Jest mistrzem w utrzyma- Przypomnijmy, że Amber Gold to firma,
niu władzy i, kurde, w partii. Ja z nim która miała inwestować w złoto i inne transport oraz YES Airways. Były przez
nieraz tak dyskutowałem filozoficznie: kruszce. Działała od 2009 roku, a klientów
kurde, weź człowieku, zrób ty te autostra- kusiła wysokim oprocentowaniem inwe- nią obsługiwane połączenia dwóch prze-
dy, kolej. A on: ja nic bym nie zrobił, gdyby stycji – od 6 proc. do nawet 16,5 proc.
nie było władzy utrzymanej. Takie to jest w skali roku – które znacznie przewyższało woźników lotniczych – OLT Express
kluczowe”. oprocentowanie lokat bankowych. 13 sierp-
nia 2012 roku firma ogłosiła likwidację, Poland z siedzibą w Warszawie, posia-
Dziwne były nie tylko relacje pomiędzy
funkcjonowaniem LOT-u i OLT Express, dającego w  swojej flocie samoloty od-
ale przede wszystkim działania służb
podległych rządowi Tuska. Małgorzata rzutowe Airbus A319 i  Airbus A320,
Wassermann podkreśla, że wiele z nich
bardzo pasuje do scenariusza zniszczenia oraz OLT Express Regional z  siedzibą
LOT-u: – Kompletnie niezrozumiałe było
zachowanie ABW, do której należało w Gdańsku, operującego samolotami
monitorowanie i ochranianie lotnictwa
cywilnego. Pierwszą bardzo mocną in- turbośmigłowymi ATR 42 i ATR 72. Linie
formację na temat tego, jak wygląda
sytuacja i jakie mogą być jej konsekwen- zainaugurowały działalność 1 kwietnia
cje, ABW otrzymała w wakacje 2011 roku.
Ale zamiast poszerzać wiedzę na temat 2012 roku lotem na trasie Warszawa–
tej sprawy, zamieciono ją pod dywan. Po
otrzymaniu kolejnych informacji również Gdańsk. Bazą linii lotniczej dla wszyst-

kich samolotów Airbus był Port lotniczy

Gdańsk im. Lecha Wałęsy. GP

24 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl



KRAJ { „GP” UJAWNIA }

Z ZARZUTAMI

Niespełna pół roku po
aresztowaniu męża Monika
N. została wezwania do
prokuratury na przesłucha-
nie w charakterze podejrza-
nej. Usłyszała zarzut
poświadczenia nieprawdy
w dokumentach. Grozi jej
do 5 lat więzienia.

Piotr
Nisztor

NOWE WĄTKI W ŚLEDZTWIE PRZECIWKO BYŁEMU MINISTROWI TUSKA

ZARZUTY DLA „BOGINI
W CIELE DENTYSTKI”
N iedawno sąd przedłużył o ko-
lejne trzy miesiące (do połowy rem, ukraińską agencją drogową. Pod lupą kuratury Okręgowej. Kim jest żona Sła- FOT. ŁUKASZ DEJNAROWICZ/FORUM
kwietnia br.) Sławomirowi śledczych znalazła się również jego żona womira Nowaka?
Nowakowi areszt tymczasowy. Monika, od lat prowadząca gabinet den-
Były polityk PO przebywa tam tystyczny w Gdańsku. Z ustaleń „GP” Ulysse Nardin od żony
od końca lipca 2020 roku. Prokuratura wynika, że według śledczych miała ona i rodziców
Okręgowa w Warszawie podejrzewa go pomagać mężowi w ukrywaniu majątku
o kierowanie zorganizowaną grupą prze- pochodzącego z korupcji. – W styczniu Monika N. to z wykształcenia stomatolog.
stępczą, korupcję i pranie brudnych pie- 2021 roku Monika N. usłyszała zarzut Pod koniec lutego 2006 roku otworzyła
niędzy. W sumie Nowak miał przyjąć ponad popełnienia czynu polegającego na po- w Gdańsku gabinet dentystyczny. Od
3 mln zł łapówek. Zarzuty dotyczą głównie świadczeniu nieprawdy w dokumencie – tego czasu świadczy swoje usługi za po-
lat 2016–2019, gdy kierował Ukrawtodo- potwierdziła informacje „GP” Aleksandra średnictwem jednoosobowej działalności
Skrzyniarz, rzecznik warszawskiej Pro- gospodarczej o nazwie „Dentalhouse”.
Lata temu trójmiejskie media okrzyknęły

26 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

BYŁY PREZES ją „boginią w ciele dentystki”. Jednak działalności, a nie będą chcieli crossować
ORLENU I SYN w ich zainteresowaniu znalazła się nie tego z moim rachunkiem. (…) Bo ona jedzie
EKSMINISTRA z racji wykonywanego zawodu, lecz dla- od paru lat na stracie, potężnej” – opowiadał
SKARBU tego, że jest żoną Sławomira Nowaka, Nowak. Wówczas Parafianowicz rzucił:
wówczas wpływowego polityka PO, na- „Zablokowałem to…”. Jednak kontrola
Afera Sławomira Nowaka zatacza leżącego do grona najbardziej zaufanych skarbówki poważnie martwiła byłego mi-
coraz szersze kręgi. Początkowo ludzi Donalda Tuska. Kobieta przypo- nistra: „Najgorszy scenariusz dla mnie jest
zarzuty oprócz byłego ministra mniała o sobie mediom w czasie afery taki, k…, że w całym tym moim bałaganie
usłyszeli płk Dariusz Z., były zegarkowej, której głównym bohaterem jeszcze zaczną z nas robić, k…, nie wiem,
dowódca GROM, a także Jacek P., stał się właśnie jej mąż. To był zresztą oszustów (...)”. Podkreślał również, że
trójmiejski biznesmen (obydwaj początek jego problemów. Pod koniec sprawę mocno przeżywa jego żona. „Wsadzą
poszli na współpracę z prokuraturą). listopada 2013 roku Nowak musiał zre- mnie do więzienia, k…” – cytował jej słowa
Czwartym podejrzanym został zygnować ze stanowiska ministra trans- podczas rozmowy w restauracji „Sowa
Aleksander D., były prezes firmy portu w rządzie Donalda Tuska. Powód? i Przyjaciele”.
działającej w branży budowlanej, Wniosek prokuratury o uchylenie mu
który miał obiecywać Nowakowi immunitetu w związku z podejrzeniem Po ujawnieniu nagrania śledztwo w tej
700 tys. zł łapówki. Potem zarzuty nieprawidłowości w oświadczeniach ma- sprawie wszczęła Prokuratura Okręgowa
usłyszeli Jacek K., były prezes PKN jątkowych. Okazało się, iż Nowak zataił Warszawa-Praga. Badała m.in., czy Para-
Orlen, i Wojciech T., były członek w nich fakt, że posiadał zegarek Ulysse fianowicz powoływał się na wpływy w apa-
zarządu Energi i PGE. Mieli oni Nardin wart około 17 tys. zł (potem jeden racie skarbowym. Po pół roku śledztwo
przekazywać byłemu ministrowi z biegłych przekonywał przed sądem, że zostało jednak umorzone.
pieniądze w zamian za miejsca faktycznie jego wartość to 10–12 tys. zł).
w zarządach kontrolowanych przez Ostatecznie sąd skazał Nowaka na karę Do trzech razy sztuka
Skarb Państwa spółek. Z kolei na grzywny. Sąd drugiej instancji umorzył Pod koniec lipca 2020 roku małżeństwo
początku stycznia br. zarzuty warunkowo sprawę. Jednak od początku
usłyszeli Paweł G., syn byłego wątpliwości budziło to, skąd polityk miał Nowaków znalazło się po raz trzeci w cen-
ministra skarbu Aleksandra Grada, luksusowy zegarek. Wówczas z pomocą
Łukasz Z., były asystent premierów przyszła mu żona, która przekonywała, trum skandalu. Tym razem jednak afera
Donalda Tuska i Ewy Kopacz, że był to prezent, na który zrzuciła się
a także Grzegorz W., emerytowany wraz z teściami. okazała się dużo poważniejsza niż dwie
oficer Centralnego Biura Śledczego.
„Wsadzą mnie do więzienia, poprzednie. Były polityk PO usłyszał
Śledczy badający aferę k…”
Sławomira Nowaka w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie
wzięli pod lupę również Krótko po wybuchu afery zegarkowej mał-
jego żonę. Kobieta jest żeństwo Nowaków znalazło się w centrum pierwsze zarzuty korupcyjne. Trafił do
podejrzana o fałszowanie kolejnego skandalu. W czerwcu 2014 roku
dokumentów. Według tygodnik „Wprost” ujawnił nagrania roz- aresztu tymczasowego. Okazało się, że to
śledczych miała w ten mów prowadzonych w dwóch warszawskich
sposób pomagać mężowi restauracjach – „Sowa i Przyjaciele” oraz tylko wierzchołek góry lodowej. Już wów-
w ukrywaniu majątku „Amber Room” – przez czołowych urzęd-
pochodzącego z korupcji ników rządu PO-PSL. Jednym z nagranych czas – jak wynika z ustaleń „GP” – pod
– ustaliła „Gazeta Polska”. był właśnie Sławomir Nowak. „Wprost”
ujawnił jego rozmowę z płk. Dariuszem lupą śledczych znajdowała się jego żona
Z., byłym dowódcą elitarnej jednostki
GROM (obecnie również podejrzanym Monika, w tym prowadzona przez nią
o korupcję) i Andrzejem Parafianowiczem,
byłym już wówczas wiceministrem finansów działalność gospodarcza. Śledczy odkryli,
nadzorującym aparat skarbowy. Jeden
z poruszanych wątków dotyczył kontroli że kobieta miała pomagać mężowi w ukry-
skarbowej rozpoczętej u żony byłego mi-
nistra. „I chcą ją trzepać. Cały 2012 rok. waniu pochodzącego z korupcji majątku.
Chcą najpierw wziąć rachunek bankowy
(…). Mam nadzieję, że to dotyczy tylko jej Niespełna pół roku po aresztowaniu jej

męża została wezwana do prokuratury na

przesłuchanie w charakterze podejrzanej.

– Nie stawiła się w pierwszym terminie,

usprawiedliwiła jednak nieobecność – mówi

„GP” osoba związana z organami ścigania.

Ostatecznie Monika K. usłyszała zarzut

z art. 271 Kodeksu karnego – poświad-

czenia nieprawdy w dokumentach. Grozi

jej do 5 lat więzienia.

„GP” próbowała skontaktować się z żoną

byłego polityka za pośrednictwem jej ga-

binetu dentystycznego. Bezskutecznie. Na

prośby o kontakt nie odpowiadała także

adwokat Joanna Broniszewska, reprezen-

tująca Sławomira Nowaka. GP

20 STYCZNIA 2021 27

KRAJ { PEKAO SA, LESZEK CZARNECKI, PRZEJĘCIE IDEA BANKU }

Z LESZKIEM SKIBĄ ROZMAWIAJĄ TOMASZ SAKIEWICZ I PIOTR NISZTOR

WYROK SĄDU
ARBITRAŻOWEGO
NIE BĘDZIE
MIAŁ ŻADNEGO
ZNACZENIA

28 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

Tak naprawdę w Idea Banku brakowało około 1,5 mld zł! Tłumaczenia Czarneckiego, że dofinansował on go
kwotą 25 mln zł, brzmi niemal jak żart. Nawet gdyby było to 100, 200 czy 300 mln zł, to cały czas brakowałoby
grubo ponad miliard złotych – mówi „Gazecie Polskiej” Leszek Skiba, p.o. prezes Pekao SA.

Czy nie zadrżała Panu ręka, gdy misją Europejską – przekazał nam dotację w komunikatach samego Idea Banku –

31 grudnia 2020 roku zamiast w wysokości 193 mln zł. W ten sposób prowadził w ostatnich latach rozmowy

szykować się do świętowania wychodzimy na zero. Nie zarabiamy dotyczące sprzedaży banku. Różni po-

Nowego Roku, podpisywał się Pan bezpośrednio na transakcji ani na niej tencjalni nabywcy nie zdecydowali się

pod decyzją o przejęciu Idea Banku? nie tracimy. na jego kupno. Do gry musiał wreszcie

Po pełnej analizie, jakiej dokonaliśmy wkroczyć BFG, który widząc, że nie ma
na przełomie lata i jesieni w Banku Pekao,
nie miałem żadnych wątpliwości w sprawie Dlaczego więc kierowany przez Pana żadnych szans, aby Idea Bank wyszedł
przejęcia Idea Banku. To transakcja ko-
rzystna dla Pekao SA, zapewniająca także bank zdecydował się na przejęcie na prostą, a co najważniejsze – otrzymał
stabilność sektora bankowego w Polsce.
Ręka od obaw więc nie drżała. Wszystko Idea Banku? oszacowanie od PWC, w którym czarno
przebiegało sprawnie i w pełnej współpracy
z Bankowym Funduszem Gwarancyjnym, Przejęcie Idea Banku to wzięcie odpo- na białym napisane było, że wartość ka-
z którym podpisaliśmy formalnie umowę
w zakresie przejęcia zorganizowanej części wiedzialności za utrzymanie stabilności pitału własnego Idea Banku jest wyraźnie
przedsiębiorstwa Idea Banku. Mieliśmy
bardzo mało czasu, aby to wszystko do- polskiego sektora bankowego. W ten sposób ujemna, rozpoczął rozmowy z różnymi
piąć. W południe 31 grudnia 2020 roku
administrator wszedł do Idea Banku, zapewniliśmy nie tylko bezpieczeństwo bankami o wzięciu udziału w procesie
przekazując decyzję BFG o uruchomieniu
procedury „resolution”, tzw. uporządko- depozytów, dbając o klientów banku, lecz „resolution”.
wanej restrukturyzacji. Dokładnie w tym
samym momencie przedstawiciel BFG także w pewnym sensie ura-
przekazywał nam wszystkie dokumenty.
Mieliśmy właściwie kilkadziesiąt minut, towaliśmy Ideę od bankructwa. Leszek Nie było to jedyne
aby całą tę dokumentację, którą przygo- Bankructwo z kolei niosłoby Czarnecki rozwiązanie, jakie mógł
towywaliśmy przez wiele wcześniejszych za sobą duże koszty dla sek- prowadził wybrać BFG. Dlaczego
miesięcy, parafować i podpisać, a następnie tora bankowego, nie wspomi- więc zdecydował się
poinformować rynek. Ze wszystkim
zdążyliśmy. nając o utracie części depo- w ostatnich akurat na taki krok?

Co tak naprawdę oznacza przejęcie zytów niegwarantowanych. latach rozmowy BFG miał do wyboru trzy
dotyczące opcje. Pierwszą było ogło-
przez Pekao SA zorganizowanej Co jednak zyskuje na tej sprzedaży szenie upadłości Idea Banku.
transakcji Pekao? W takim wariancie mielibyśmy
części Idea Banku? banku. Różni do czynienia z kopią sytuacji
Przede wszystkim nowych potencjalni znanej z upadłości SKOK
Celem procedury „resolution” jest za- klientów, w  sumie około
gwarantowanie przez Pekao SA klientom
przejętego Idea Banku całości złożonych 400 tys. Z czego mniej więcej nabywcy nie Wołomin czy SK Banku, gdzie
tam depozytów, wynoszących w sumie
ponad 14 mld zł. Jesteśmy gwarantem, połowa to mikro-, mali i średni zdecydowali się doszło do straszliwej awan-
że te środki są bezpieczne i wypłacalne. przedsiębiorcy. Dzięki sze- na jego kupno. tury, a BFG był zmuszony
W zamian otrzymaliśmy majątek w po- rokiej ofercie Pekao możemy Do gry musiał zwiększyć wysokość składek
staci kredytów, środków płynnych czy zaproponować im dziś szereg wkroczyć BFG. płaconych przez banki, aby
obligacji skarbowych wartych księgowo nowych usług i produktów, móc wypłacić gwarantowaną
ponad 14 mld zł. Ze względu na to, że
suma tych aktywów jest mniejsza od dotychczas dla nich niedo- wysokość depozytów do 100 tys.
wartości depozytów, które wzięliśmy na
swoje barki, BFG – po konsultacji z Ko- stępnych. Nasza korzyść wy- euro. Proszę też pamiętać,

nika także z tego, że jako duży i stabilny że upadek banku zawsze powoduje nie-

bank możemy pozyskiwać depozyty przy pokoje wśród klientów i podważa zaufanie

znacząco niższym oprocentowaniu. Tym- do sektora bankowego. Drugą opcją, jaką

czasem Idea Bank chcąc pozyskać klien- mógł wybrać BFG, było ogłoszenie „re-

FOT. MAREK WIŚNIEWSKI/PULS BIZNESU/FORUM tów, dawał lokaty na ponad 2 proc. Dzięki solution” z udziałem banku pomostowego,

taniemu finansowaniu na samych tylko czyli przejściowego, podobnie jak to miało

przejętych aktywach zyskamy ponad miejsce w ostatnim czasie w przypadku

100 mln zł. Podkarpackiego Banku Spółdzielczego

w Sanoku. Jego klienci nie do końca

Jednak wcześniej nikt nie chciał zrozumieli jednak, co to jest bank pomo-

kupić Idea Banku. Tylko Pekao był stowy. W efekcie już w pierwszym tygo-

zainteresowany transakcją… dniu – jak wynika z danych BFG – wy-

Zacznijmy od początku tej historii. płacili 40 proc. środków. To spowodowało

Leszek Czarnecki – co było podawane kolejny problem, tym razem związany ze

20 STYCZNIA 2021 29

KRAJ { PEKAO SA, LESZEK CZARNECKI, PRZEJĘCIE IDEA BANKU }

Przejęcie Idea Banku to 1 mld zł. Tymczasem w swoich sprawoz- czych. Nie mówiąc już o turbulencjach
wzięcie odpowiedzialności daniach podmiot ten wskazywał, że po- Getin Banku. To nakręciłoby spiralę. Za-
za utrzymanie stabilności siada zaledwie 2 proc., czyli około 200 mln zł. częłaby się lawina, która nie wiadomo,
polskiego sektora Doszło więc do sytuacji, w której sam w którym miejscu ostatecznie by się
bankowego. W ten Idea Bank ujawniał, że nie spełnia wy- zatrzymała.
sposób zapewniliśmy nie mogu wysokości kapitału własnego. Fak-
tylko bezpieczeństwo tycznie sytuacja okazała się dużo gorsza. Niektórzy krytykują jednak decyzję
depozytów, dbając BFG odkrył, że Idea nie ma nawet tych BFG, ponieważ oprócz Leszka
o klientów banku, lecz 200 mln zł, a faktycznie wartość środków Czarneckiego stracili także pozostali
także w pewnym sensie własnych wynosi minus 500 mln zł. Tak akcjonariusze Idea Banku. Jak Pan
uratowaliśmy Ideę od naprawdę brakowało więc w banku około to tłumaczy?
bankructwa. 1,5 mld zł! Tłumaczenia Czarneckiego,
że dofinansował on go kwotą 25 mln zł, Aby wytłumaczyć idee procedury „re-
wsparciem płynnościowym banku pomo- brzmi niemal jak żart. Nawet gdyby było solution”, należy cofnąć się kilkanaście
stowego. Dodatkowo w strukturze banku to 100, 200 czy 300 mln zł, to cały czas lat. W 2008 roku, gdy nastąpił kryzys
pomostowego następuje zatrzymanie na brakowałoby grubo ponad miliard złotych. ekonomiczny, okazało się, że zachodnio-
pewien czas dostępu klientów do obsługi Pójdźmy dalej. Czarnecki chwalił się, że europejskie banki, które dawały nadmierną
bankowej, co mogłoby zwiększyć ich ostatni kwartał Idea Bank zamknął re- liczbę kredytów, stanęły w obliczu ban-
niepewność. Ze względu na wielkość kordowym w historii zyskiem w wysokości kructwa. To był efekt domina, ponieważ
i skalę działalności Idea Banku, BFG 5 mln zł. Czy jednak w ciągu najbliższych zadłużone firmy, nie mając środków na
zdecydował się na trzecią możliwość – pięciu lat istniała możliwość, aby podmiot spłatę długu, zaczęły bankrutować. W ra-
procedurę „resolution”, polegającą na ten odbudował swój kapitał, osiągając mach ratowania sektora finansowego
przekazaniu zorganizowanej części przed- bezpieczny wskaźnik 10,5 proc., czyli duża część krajów Unii Europejskiej
siębiorstwa od razu do banku, który swoją 1,5 mld zł? No nie. Średni roczny zysk zaczęła dokapitalizowywać banki pie-
marką i reputacją zagwarantuje bezpie- musiałby wtedy wynosić 300 mln zł. To niędzmi podatników, obejmując emito-
czeństwo depozytów. Ta struktura była jest niemożliwe. Jedynym rozwiązaniem wane akcje lub skupując obligacje. Jed-
wykorzystywana w podobnych procesach było dokapitalizowanie banku nie 25 mln zł, nocześnie Komisja Europejska rozpoczęła
„resolution” w innych krajach, m.in. ale sumą półtora miliarda złotych. pracę nad projektem zasad postępowania
w Hiszpanii i Danii. w takich sytuacjach. W ten sposób po-
Gdyby jednak BFG zdecydowało się wstała dyrektywa BRR, jasno określająca,
Powiedział Pan, że różnica między że jedyną możliwością dotacji państwowej
wartością depozytów a aktywami na ogłoszenie upadłości Idea Banku, dla banków jest ta udzielona w ramach
Idea Banku wynosiła 193 mln zł. procedury „resolution”. W ten sposób
Dlaczego więc potrzebna była to co oznaczałoby to dla polskiego uderzono w rozpasanych bankierów,
przymusowa restrukturyzacja – pro- którzy bez żadnej kontroli wydawali
cedura „resolution” – a nie wystar- systemu finansowego? pieniądze na lewo i prawo, wiedząc, że
czyło pożyczyć bankowi blisko w razie problemów i tak państwo z pie-
200 mln zł i zatkać dziurę? BFG wyjaśniał, że motywacją wejścia niędzy podatnika poda im kroplówkę
do Idea Banku z procedurą „resolution” ratunkową.
Idea Bank, podobnie jak inne banki była obawa przed efektem domina. W czar-
w Polsce, powinien posiadać środki wła- nym scenariuszu mogłoby to wyglądać Coś jak szefowie Lehman Brothers,
sne w wysokości minimum 10,5 proc. tak, że po upadku Idea Banku klienci którzy po pieniądze na ratowanie
wartości posiadanych depozytów. W przy- zaczęliby wycofywać swoje pieniądze także banku przylecieli prywatnym,
padku Idea Banku byłoby to więc około z innych banków posiadających niskie luksusowym odrzutowcem…
wskaźniki, w tym z Getin Banku, również
powiązanego kapitałowo z Czarneckim. Dokładnie. Tymczasem zgodnie z pro-
Tylko przypomnę, że wartość posiadanych cedurą „resolution” najpierw tracą wła-
przez ten podmiot depozytów to ponad ściciele. W drugiej kolejności tracą inwe-
40 mld zł. Tak więc po upadku Idea Banku storzy w obligacje. Jeśli dalej istnieje
BFG musiałby wypłacić 14 mld zł środków problem z kapitałami, to umarza się
gwarantowanych. To równowartość rocz- wartość depozytów ponad środki gwa-
nego zysku całego polskiego sektora ban- rantowane, chroniąc te do 100 tys. euro.
kowego jeszcze przed pandemią. Następnie BFG postąpiło dokładnie według tej za-
BFG musiałby ściągnąć z banków kolejne sady. Umorzyło najpierw akcjonariuszy,
składki, które mogłyby okazać się na tyle a potem obligacje podporządkowane. Na
poważne, że mogłyby zagrozić stabilności
niektórych słabszych banków spółdziel-

30 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

szczęście udało się uniknąć umorzenia Ale to znaczy, że liczy się Pan politycznych to nie chciałbym się na ten
środków ponadgwarantowanych. Dzięki z możliwym zwycięstwem Czarnec- temat wypowiadać.
temu żaden klient Idea Banku nie straci kiego w międzynarodowym
nawet złotówki. arbitrażu? Jest jeszcze sprawa zapowiadanego

Historia Idea Banku sięga 1991 roku, Polska od lat była w sporze międzyna- pozwu Czarneckiego o 300 mln zł
gdy rozpoczynał działalność jeszcze rodowym z funduszem Abris, który decyzją
pod nazwą Polbank. Ostatnią dekadę przewodniczącego KNF został zmuszony odszkodowania przeciwko członkom
jego głównym właścicielem był do sprzedaży akcji FM Banku. Sąd Arbi-
Leszek Czarnecki. Dlaczego bankowi trażowy w Sztokholmie orzekł na korzyść zarządu Pekao, którzy podjęli
biznesmena ostatecznie się nie funduszu, zasądzając wielomilionowe
powiodło? odszkodowanie. Jednak szwedzki Sąd decyzję o przejęciu Idea Banku.
Najwyższy nie potwierdził ważności wy-
Idea Bank wszedł w okres pandemii roku, stwierdzając, że zgodnie z wyrokiem Co Pan na to?
w bardzo słabej kondycji finansowej – tak TSUE w sprawie Achmea, arbitraże między
jak mówiłem – ze wskaźnikiem 2 proc. krajami UE są nieważne, a o poszczegól- Nasza decyzja jest zgodna z prawem.
wartości kapitału w stosunku do depozy- nych sprawach powinny decydować sądy Artykuł 180 ustawy o BFG mówi, że po-
tów. Została ona mocno nadwyrężona krajowe. Podstawą takiego uzasadnienia szkodowani w procesie „resolution”, w tym
przez prowadzoną politykę kredytową. jest wyrok TSUE sprzed kilku lat. Oznacza przypadku akcjonariusze, nie mają podstaw
Bank ten po przejęciu przez Czarneckiego, to tylko tyle, że wyrok sądu arbitrażowego do żądania jakichkolwiek roszczeń od banku
chcąc urosnąć, bardzo chętnie udzielał nie będzie miał żadnego znaczenia. przejmującego lub członków jego władz.
kredytów niemal każdemu. Po latach tak To jest bardzo jasno napisane. Oczywiście
agresywnego wzrostu okazało się, że osiąga Czyli w takim razie jedynym wyj- każdego można pozwać, także mnie, ale
poważne straty. W efekcie 2018 rok za- ściem dla Czarneckiego może być o wynik takich działań jestem spokojny.
kończył z wynikiem minus 1,9 mld zł. Zaś tylko doprowadzenie do zawarcia
w 2020 roku gwoździem do trumny była ugody z rządem. Czy więc te wszyst- Po ogłoszeniu przez Pekao przejęcia
ogromna skala roszczeń wobec Idea Banku kie medialne publikacje zbieżne ze
związana ze sprzedażą obligacji GetBacku. stanowiskiem biznesmena nie są Idea Banku chyba niemal wszyscy
Obecnie ich skala jest szacowana na elementem nacisku w celu osiągnię-
700 mln zł. cia zamierzonego celu? prezesi polskich banków pozytywnie

Jednak sam Leszek Czarnecki, Leszek Czarnecki informował publicznie, ocenili tę transakcję. Zaskoczyło to
a także reprezentujący go Roman że złoży wniosek o unieważnienie decyzji
Giertych twierdzą, że przejęcie Idea BFG do Wojewódzkiego Sądu Admini- Pana?
Banku przez Pekao nosi znamiona stracyjnego. I z tego, co możemy przeczytać
politycznych działań. Ich stanowiska w mediach, to się wydarzyło. Co do kwestii Nie byłem zaskoczony. Inne banki od
sprowadzają się de facto do tego, że dawna zwracały uwagę na nierówną kon-
władza ukradła bank uczciwemu Czarnecki doskonale zdaje kurencję ze strony Idea Banku. Przecież
biznesmenowi, który ma z nią na sobie sprawę, w jakiej podmiot ten funkcjonował przy niskich
pieńku. Jak Pan to komentuje? faktycznie sytuacji wskaźnikach, a co za tym idzie, balansował
znalazł się Idea Bank. na granicy zysku i strat, nie płacąc podatku
Czarnecki doskonale zdaje sobie sprawę, Jestem przekonany, że od bankowego, co jest znacznym wydatkiem
w jakiej faktycznie sytuacji znalazł się początku jego jedynym dla każdego podmiotu z tego sektora.
Idea Bank. Jestem przekonany, że od po- celem jest wejście w spór Obejmując aktywa Idea Banku, będziemy
czątku jego jedynym celem jest wejście przed międzynarodowym musieli płacić dodatkowo 50 mln zł rocz-
w spór przed międzynarodowym sądem sądem arbitrażowym. nie. Czarnecki tego nie płacił. Każdego
arbitrażowym. Będzie więc dalej przeko- roku tak prowadził biznes, aby tego nie
nywał, że w Polsce łamane są prawo i za- robić. Już zapowiedzieliśmy, że przez
sady demokracji, a on sam padł ofiarą najbliższe 5 lat zapłacimy fiskusowi z ty-
politycznej nagonki. Wszystkie artykuły, tułu podatku bankowego dodatkowe
które dotychczas ukazały się na ten temat, 250 mln zł.
a także będą publikowane w przyszłości,
zostaną przetłumaczone na język angielski Czy Pan w ogóle zna Leszka
i załączone jako dowody rzekomo potwier- Czarneckiego?
dzające te tezy.
Nie miałem nigdy okazji go poznać.

Gdyby jednak zadzwonił i chciał się

spotkać, zgodziłby się Pan na

rozmowę?

Doświadczenia rozmówców Leszka

Czarneckiego pokazują, że zawsze przy-

chodzi na rozmowy wyposażony w urzą-

dzenia elektroniczne. To może zniechęcić

do nawiązania z nim relacji. GP

20 STYCZNIA 2021 31

W INTERNETACH { POLITYKA W SIECI }

JAŚNIEPAŃSTWO SIĘ KŁÓCĄ

Afera wokół tzw. szczepień celebrytów zatacza
coraz szersze kręgi. Jeśli ktoś myślał, że doj-
dzie do podziału na zaszczepionych VIP-ów
i resztę, to mocno się pomylił. Dyskusja zaczęła
dzielić już nawet samo środowisko medialno-
-celebryckie. Szerokim echem odbiła się kłótnia
Daniela Olbrychskiego z Moniką Olejnik. Naj-
pierw poszło o niewyemitowanie wywiadu
z aktorem, później zaś o potraktowanie przez
dziennikarkę na antenie Radosława Sikorskiego
jak „chłopca do bicia”. Kiedy natomiast słynny
wywiad z Olbrychskim pojawił się na stronie
internetowej, było tylko lepiej. Dowiedzieliśmy
się z niego m.in., że „znaczna część Polaków
jest bezdennie głupia”, a sam aktor, gdyby go
zaproszono, również bez wahania zaszczepiłby
się na tzw. krzywy ryj w WUM-ie. Jak nietrudno
się domyślić – po tych wypocinach przebrzmia-
łej gwiazdy ruszyła fala komentarzy. Do wszyst-
kiego wmieszali się m.in. panowie Kamil Dur-
czok (atakując TVN) oraz Szczepan Twardoch,
który skopał po kostkach zaszczepione „jaśnie-
państwo”. Słowem – jest wesoło!

ZmŁOyTEśli

#OlbrychskiwTVN michal.rachon Marek Banaśkiewicz Dominik Kuciński Rafał A. Ziemkiewicz
@michalrachon @Bananmar @DominikKucinsk @R_A_Ziemkiewicz
Daniel Olbrychski z żoną Jak patrzę, co się porobiło Olbrychski o Polakach Daniel Olbrychski i jego
pokazali, że jednym z takimi jak Olbrychski, w internetowym wydaniu partnerka oburzeni na
z efektów szczepień Materna czy Durczok, to „Kropka nad i”: „Ogrom- TVN i Monikę Olejnik za
w WUM jest nasilenie walki utwierdzam się w przeko- na część jest bezdennie „cenzurowanie” i za
rzeczywistości z wyobraże- naniu, że trzeba odstawić głupia”. Przy okazji bronił okazany brak szacunku
niami w głowach elit alkohol. Powiem za klasy- celebrytów jako dla męża A. Apllebaum.
i celebrytów. kiem: ja jestem jeszcze najbardziej wartościo- Wraz ze znajomymi
młody i mam jeszcze czas, wych. Wypowiedzi tego wykluczają ją z grona
tylko nie chciałbym frustrata były tak „rzetelnych dziennikarzy”.
wyglądać i zachowywać obelżywe, że nawet TVN Rewolucja, jak widać,
się tak jak oni. nie zdecydował się pożera nie tylko swoje
puścić tego w TVN24. dzieci, ale i swoje babcie.

32 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

A CZY TY JUŻ MORSOWAŁEŚ?

Sojowa latte, wegański kotlet, wczasy last minute – te mody już przebrzmiały. Teraz na czasie jest…
morsowanie! Czy jest to efekt uboczny mocno ograniczonych możliwości spędzania wolnego cza-
su, a z drugiej strony wszechobecnych apeli, aby dbać o odporność? Trudno rozsądzić. Jednak to
nie sam fakt morsowania bawi internautów, lecz to, jak wiele osób decyduje się dzielić tym w sieci,
bowiem w każdy weekend media społecznościowe zalewa fala zdjęć z zimowych kąpieli.

ZNOWU AWARIA

Niezły kanał! Nie ma szczęścia prezydent Rafał Trzaskowski do wszelkiego rodzaju rur i instalacji w za-
rządzanym przez siebie mieście. Jeszcze dobrze nie ucichła sprawa hektolitrów ścieków wylanych do
Wisły przez awarię kolektora oczyszczalni, a już mieszkańców stolicy dotknęła kolejna awaria. Dokład-
nie w czasie, kiedy nad Polskę nadciągnęły silne mrozy, znowu pękła rura. Tym razem ciepłownicza…

Rubrykę opracował Krzysztof Kossowski

20 STYCZNIA 2021 33

OPINIE { LEWICA PEŁNA HIPOKRYZJI }

Dawid

Wildstein

Lewicowe marzenie
o Jandzie

PUBLICYSTYKA Afera związana ze szczepionkami dla Jandy i jej znajomych pokazała bardzo
ważną prawdę o polskiej lewicy i jej roli w naszym politycznym ekosystemie.
Po raz kolejny wyraźnie widać, że tzw. lewicowa rewolucja ma tak naprawdę
przywrócić naruszony przez PiS status quo. Uzasadnić powrót III RP z czasów
PO, czyli świata równych i równiejszych. Dominację pseudoarystokracji.

O czywiście lewica mogłaby się wstecz, widać wyraźnie, że tylko jeden gracz służbę szczepionki i nikt nie ośmiela się
bronić, stwierdzając, że nie ma skorzystał na tej awanturze. Platforma oraz protestować. Jest jeszcze jeden ciekawy
ona nic wspólnego z Jandą. reprezentowany przez tę partię front byłego aspekt tej sprawy. Otóż okazuje się, że do-
Dlaczego więc miałaby odpo- establishmentu III RP, który stracił benefity kładnie te same patologie, które występują
wiadać za zachowanie aktorki? związane z władzą. Strajk okazał się idealny w środowisku Jandy, możemy obserwować
Zwłaszcza że, w teorii, Janda i jej środo- do wzbudzenia w społeczeństwie poczucia w samym sercu lewicy, wśród jej najzago-
wisko reprezentują wszystko to, z czym destabilizacji, kryzysu. Co istotniejsze – rzalszych wyznawców i aktywistów, którzy,
lewica powinna walczyć. Tylko że jedno zmobilizował elektorat PO, a także na nowo przynajmniej w teorii, powinni być crème de
to deklaracje, drugie – konkretne skutki nakręcił niesłychaną wręcz spiralę hejtu la crème tego ruchu i świecić przykładem.
działania. Bardzo wyraźnie widać to na wobec rządzących i odczłowieczania ich.
przykładzie trwającego już w stanie agonii Doszło do akceptacji kompletnej barbaryzacji „Wyborcza” na kolanach
Strajku Kobiet. przestrzeni publicznej w imię antypisizmu.
Rozkręcenie awantury polsko-polskiej, po- Świat polskiej lewicy jest pełen hipokryzji,
Wierni słudzy PO głębienie podziału między Polakami, bruta- akceptacji dla patologii, z którymi chce
lizacja języka – to kwestie fundamentalne walczyć, w końcu – jest siecią układów
Strajk Kobiet i cała awantura, jaka się wokół dla PO. Partia ta, żeby utrzymać topniejące towarzyskich, w których rację ma tylko ten,
niego rozegrała, nie zwiastowała (wbrew poparcie, musi stale nakręcać histeryczne kto jest silniejszy. Widać to wyraźnie na
histerii kilku pisarzy i autorytetów z okolic emocje u swoich wyborców, a także ich „ter- przykładzie ostatniej wewnątrzlewicowej
„Newsweeka” i „GW”) nadejścia Nowej roryzować”, wyraźnie wskazując, że jakie- awantury, która rozgrzała to środowisko i,
Polski i rządu wspaniałych, uświadomionych kolwiek niuansowanie czy wręcz odrobina w konsekwencji, zmusiła „Gazetę Wyborczą”
seksualnie, klimatycznie itd. reprezentantów zrozumienia dla działań PiS oznaczać będzie do przeprosin. Tydzień temu „Wyborcza”
młodego pokolenia. Manifestacje te nie pełną anatemę i wylądowanie w kotle z na- uznała, że ma prawo wydrukować list czy-
skończyły się upadkiem PiS-u, nie doszło pisem „naziści i faszyści”. W konsekwencji telniczki, w którym zakwestionowano kilka
też do żadnych zmian ustawodawczych, Strajk Kobiet okazał się narzędziem PO. Zaś lewicowych dogmatów. Była w nim mowa
debaty etc. Nic zresztą dziwnego, język przy- Polska, jakiej chce ta partia, co zresztą ustami o tym, jak postępowy i wolnościowy język
jęty przez „generalicję” Strajku Kobiet był swoich przedstawicieli wyraziła bardzo jasno, wytwarza formy skrajnej opresji. Jak każdy,
tak radykalny i agresywny, że z zasady unie- to świat, w którym Janda dostaje za wierną kto nie ma zbyt postępowej wrażliwości,
możliwiał jakąkolwiek rozmowę. Patrząc ląduje na towarzyskim uboczu, z łatką na-

34 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

Suchanow. Przeciwko tej kobiecie wytoczono

bardzo ciężkie oskarżenia. O przemoc sek-

sualną, napastowanie i molestowanie, opisy-

wano sytuacje przypominające wręcz próby

gwałtu. Oskarżono ją także o pozbawienie

środków do życia. Zrobiła to bardzo znana

na lewicy postać, czyli „Margot” z kolektywu

„StopBzdurom”. W teorii, zgodnie z zasadami

ruchu Metoo, całą deklaratywną aksjologią

lewicy, powinien być to koniec Suchanow.

Nic takiego jednak się nie stało. Nadal jest

bohaterką walki o wolność. Jak więc widać,

za jeden list czytelniczki „Wyborcza” ma

padać na kolana, ale... lansowanie aktywistki

oskarżanej o przemoc seksualną jest akcep-

towalne. W tym kontekście Suchanow to taka

Janda lewicy. Ta, której wolno więcej. Co

istotne, oskarżenia wobec Suchanow nie

pojawiły się wczoraj. Były znane na długo

przed rozpoczęciem Strajku Kobiet. Czyli

z pełną świadomością zdecydowano się na

osobę, która nie wytłumaczyła się w żaden
PUBLICYSTYKA
sposób z tego, co zrobiła. Nikt nawet nie
RYS. RAFAŁ ZAWISTOWSKI
zadaje o to pytań. Jak widać, nie tylko lewi-

{ W lewicowym świecie pełnym definicji zmieniających się co dwa dni, cowa generalicja, lecz także ich „wyznawcy”
dowolnej uznaniowości w kwestii tego, co jest przemocą, a co nie,
wszystko jest uzależnione od tego, kto ocenia. Jeśli jest dostatecznie wiedzą, że należy traktować informacje
ważny, silny, należy go słuchać.
w zależności od tego, co wcześniej powiedzą

ich autorytety. Póki któryś z nich nie zaatakuje

Suchanow, ta jest bezpieczna i może robić,

co chce. Interesujący jest jeszcze w tym kon-

tekście sam Michał Szutowski, czyli „Margot”.

Ciekawy był tylko przez krótki czas, gdy wokół

niego i jego zatrzymania można było rozkręcić

polityczną drakę. Wtedy odpowiednie auto-

zisty-faszysty. Pozostawiając już z boku to, kursy, mające uświadamiać redaktorom rytety, cała zgraja pisarzy, publicystów, poetów,
czy wolno tak „rewolucyjne” listy publiko- „GW”, że nie mogą ulegać faszystowskim
wać, warto prześledzić, w jaki sposób roz- ciągotom przy publikowaniu listów od czy- była gotowa bronić go przed „reżimem”. Dziś,
kręcono aferę związaną z tym tekstem. Na telniczek, a tekst, który wywołał oburzenie,
początku odbił się on relatywnie niewielkim usunięto. Okazuje się, że w lewicowym gdy oskarża niewłaściwą osobę, koleżankę
„echem”. Było oburzenie, że „GW” drukuje świecie pełnym nieokreślonych miazmatów,
faszystowskie listy, na kilku grupach w in- definicji zmieniających się co dwa dni, do- odpowiednich ludzi, mocno umocowaną
ternecie wzywano do spalenia na stosie tej wolnej uznaniowości w kwestii tego, co jest
gazety, nie wykraczało to jednak poza stan- przemocą, a co nie, wszystko jest uzależnione w środowisku, nagle zostaje zapomniany,
dardowe histerie, których pełno w internecie. od tego, kto ocenia. Jeśli jest dostatecznie
Do momentu, aż znany autorytet środowisk ważny, silny, należy go słuchać. W innej a jego krzywda przestaje kogokolwiek inte-
liberalno-lewicowych wydał w tej sprawie sytuacji można sprawy nie zauważyć. W osta-
pełne oburzenia oświadczenie. Wtedy się tecznym rozrachunku liczy się tylko pozycja, resować. Patrząc na świat, jaki już teraz
zaczęło. Setki jego fanów przypuściły praw- zasięgi, nie jakiekolwiek idee.
dziwy szturm na strony „Gazety Wyborczej”, stworzyli sobie ludzie tacy jak Suchanow
w lewicowo-liberalnym salonie zawrzało, Nam wolno więcej
w konsekwencji redaktorka „GW” publicz- i cały ten zestaw autorytetów, mędrców, pi-
nie, wręcz na kolanach, zaczęła błagać go Idealnym przykładem na prawdziwość po-
o wybaczenie. Zapowiedziała specjalne wyższej tezy jest casus głównej (razem sarzy orbitujący wokół lewicy, widać wyraźnie,
z Lempart) przywódczyni Strajku Kobiet,
że nie chodzi tu o jakiekolwiek idee. Chcą

jednego. Polski, w której będą mieć uprzywi-

lejowaną pozycję, będą nietykalni – nieważne

co zrobią (znów warto wrócić do kalibru

oskarżeń wobec Suchanow). W której będą

mogli dominować, a tłumy wyznawców będą

oddawać im pokłony. Chcą być po prostu

nowymi Jandami. Dlatego nie dziwi ich tak-

tyczny sojusz z PO. GP

20 STYCZNIA 2021 35

OPINIE { ELITY III RP JAK KLIENCI SKLEPU Z ŻÓŁTYMI FIRANKAMI }

Krzysztof

Wołodźko

Co nam pokazała
„chytra baba z teatru”

Afera szczepionkowa unaoczniła milionom Polek i Polaków, jak działa równoległe państwo
lewicowo-liberalnych elit. I to w czasach, które te elity uważają za tak dla siebie niekorzystne.

PUBLICYSTYKA K rystyna Janda, Leszek Miller, Gaciong, szedł i idzie w zaparte. Wiemy z tej pandemii wyjdziemy – i z jakim śmier-
Edward Miszczak. Z pozoru też, że choć dla Krystyny Jandy afera szcze- telnym rachunkiem.
ludzie od siebie odlegli. Ceniona pionkowa oznacza poważny blamaż (świetnie
artystka, były postkomunistyczny to widać na jej profilu społecznościowym Od początków transformacji słyszymy, że
premier, bardzo ważny człowiek na Facebooku), to niewykluczone, że do- plagą naszego życia społecznego są ludzie
z opiniotwórczej telewizyjnej stacji, czyli stanie od TVN nagrodę pocieszenia: serial roszczeniowi, żądający dla siebie przywilejów
TVN. Ludzie innych zawodów, z innych pisany specjalnie pod nią. Z tego ostatniego ponad miarę. Nazwano ich mianem „czło-
środowisk. Dla przeciętnego konsumenta PiS chyba powinien się cieszyć: nad seria- wieka sowieckiego”, czyli homo sovieticus.
mainstreamowych mediów – tych kropek lem najpewniej zaciąży skojarzenie z aferą Lewicowo-liberalne elity III RP, z niemałą
nie ma sensu łączyć. Co więcej, wielu ludzi szczepionkową, wpływową liberalną stacją pomocą księdza Józefa Tischnera (kilka lat
pukało się w czoło, gdy słyszało o lewico- telewizyjną i główną bohaterką całej historii. temu przeanalizowały to szczegółowo kra-
wo-liberalnej elicie, świetnie umoszczonej A Polacy od dłuższego już czasu są wyczu- kowskie „Pressje”), jako ludzi sowieckich
w III RP. Wielu mówiło, że to wymysł leni na takie rzeczy – tym bardziej że sami – tragiczny balast po poprzednim ustroju –
i paranoja „oszołomów z prawicy”, za- wciąż słyszą od liberalnych celebrytów, jacy przedstawiały byłych PGR-owców, robotników
zdrosnych, że to nie pod ich dyktando to są głupi i kiepscy. z zamykanych przez nowo-stare elity fabryk,
budowano Polskę po 1989 roku. małomiasteczkową inteligencję, często roz-
Afera szczepionkowa pokazała dobitnie, goryczoną szokową terapią, zwykle pozba-
Kto jest sowieckim że ludzie, którzy chętnie przedstawiają się wioną tych wpływów i możliwości, jakie
człowiekiem? jako męczennicy czasów Prawa i Sprawie- miała wpływowa część inteligencji z Krakowa,
dliwości, ofiary autorytarnego reżimu, fak- Warszawy czy Gdańska.
Afera szczepionkowa sprawiła, że wielu tycznie należą do elitarnego klubu III RP:
z nich uśmieszek wyższości zastygł na do tych nielicznych, którzy najcenniejsze Dla elit – przywileje, dla reszty
twarzy. U niektórych wywołała konsterna- akurat dobro zdobyć mogą poza obowiązu- – wyzysk
cję, a później prawdziwą złość, gdy aktorzy, jącą umową społeczną, czyli hierarchią
biznesmeni, politycy, medialne VIP-y zaczęły szczepień ustaloną nie ze względu na czyjeś Czy rzeczywiście jednak „szara masa” cza-
brnąć w coraz mniej wiarygodne wyjaśnie- widzimisię, lecz dobro lekarzy i personelu sów transformacji zyskała dla siebie w tamtej
nia, które jedno po drugim obalali rozwście- medycznego – ludzi, którzy nie tylko naj- krótkiej, lecz brzemiennej w skutki epoce
czeni studenci i lekarze związani z War- bardziej są narażeni na chorobę i śmierć jakiekolwiek przywileje? Czy z jej oczeki-
szawską Uczelnią Medyczną. Dziś już w czas pandemii, lecz także ludzi, od których waniami ktoś się w ogóle liczył? Dziś wiemy,
wiemy, że rektor WUM, prof. Zbigniew pełnej poświęcenia pracy zależy, jak szybko że nie. Pierwsza dekada polskich przemian
niesamowicie przeczołgała większość spo-

36 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

tyradach, sugerując, jak to źle się jej żyje w „PiS-
-owskim reżimie” i jak marnym narodem stali
się Polacy, pięknie się podłożyła. Jako „chytra
baba z teatru” ośmieszyła się przed milionami
ludzi, których dotąd obrażała, ile się tylko
dało.

Elita jak z PRL
Im bardziej liberalne media próbowały wyciszyć

aferę szczepionkową, tym bardziej przypomniały

ludziom, że właściwie przez III RP zajmowały

się pudrowaniem liberalnych elit i ich interesów.

Cała sprawa błyskawicznie urosła więc do rangi

symbolu: pokazała, jak działa równoległe pań-

stwo, czy jak kto woli, głębokie państwo à la

III RP. To państwo ludzi, którzy twierdzą, że

nie da się żyć za PiS, a równocześnie – po cichu,

po znajomości – wciąż korzystają z mnóstwa

korzyści i przywilejów niedostępnych „szarej

masie”. Stąd dla wielu ludzi wniosek, że naj-

pewniej tak żyli, żyją i będą próbować żyć dalej.

Im wolno – wszak są „dobrem narodowym”.
PUBLICYSTYKA
Elita III RP tak pojmuje swoją elitarność – nie
FOT. FILIP BŁAŻEJOWSKI/GAZETA POLSKA
jako pewien społeczny obowiązek i wyzwanie,

łeczeństwa, wymusiła najróżniejsze strategie z wiecznie zadowolonymi ze swoich lumpen- lecz jako przywilej.
przetrwania, za które zapłaciliśmy później liberalnych poglądów twarzami dziennikarzy,
potężną falą zarobkowej imigracji, struktu- publicystów, którzy przez dekady nosa nie PRL zniszczył niemal doszczętnie, a III RP
ralną zapaścią nie tylko miasteczek, lecz wyściubili poza warszawkę i krakówek. Kto
także wielu miast średniej wielkości, dwu- ma nieco dłuższą pamięć, ten dobrze wie, że nie za bardzo pomogła odrodzić się inteligenc-
cyfrowym bezrobociem, pełzającym niżem są to od dekad wciąż te same gadające głowy,
demograficznym i rosnącym coraz bardziej które nierzadko przeturlały się dzięki ukła- kiemu, społecznikowskiemu etosowi czasów
rozwarstwieniem. Gdy w 2015 roku władzę dzikom i układom z końcówki PRL do III RP.
przejął PiS, liberalne elity nie tylko nie mogły Część z nich to oczywiście resortowe dzieci, zaborów i II Rzeczypospolitej. Więcej: cwa-
mu wybaczyć 500 plus, lecz także tego, że część nowobogacka, inteligencka elita, z po-
podniósł stawkę godzinową z 3, 4, 5 do zoru nieuwikłana w brudy PRL, ale zwykle niactwa i patologie PRL nałożyły się na cwa-
13 złotych. Ileż było wtedy biadolenia, że z mentorami, którzy wtedy jeszcze wyrobili
to wszystko zniszczy polską gospodarkę sobie kontakty, wpływy i znajomości. niactwa i patologie III RP, czyniąc z elity wielce
i oduczy ludzi pracowitości. Tak wołali ci,
którzy mentalnie nie byli zdolni znieść myśli Słyszę czasem głosy, że społeczna szkodliwość z siebie zadowoloną koterię, ludzi często scho-
o ukróceniu w Polsce wyzysku. Ludzie li- szczepionkowej afery nie jest duża, a poza tym
beralnych elit. „wszyscy tak robią”. To prawda, z czasów PRL wanych w cieniu, ale świetnie potrafiących
polskie społeczeństwo wyniosło nieufność do
Jeszcze w początkach przemian z ludzi oficjalnych struktur państwa i głębokie prze- pilnować swoich interesów. Na ogół już legalnie,
pozbawionych pracy wskutek potężnych konanie, że w potrzebie, sięgając „po swoje”,
przekształceń własnościowych liberalno-le- można omijać kolejki, prawo, instytucje. Tyle ale gdy trzeba – po znajomości, naginając prawo
wicowe elity uczyniły leniów i nieudaczników, że ryba psuje się od głowy – przykład idzie
choć większość tych ludzi nadal ciężko ha- z góry. Polacy świetnie widzą, że bogaci i wpły- lub łamiąc je pośród zmowy milczenia „samych
rowała, łapiąc się pracy, jaka się nadarzyła wowi mają więcej. A afera szczepionkowa
u biznesmenów pierwszej fali przemian, wśród właśnie to potwierdziła. Tyle że w kiepskim dla swoich”. Te zjawiska sięgają dużo głębiej poza
których nie brakowało byłych esbeków i ich liberalnych elit momencie: po latach besztania,
tajnych i jawnych współpracowników oraz obrażania i prób ośmieszania zwykłych ludzi potoczne rozumienie korupcji. Ale dobrze
zdemoralizowanych własnymi wpływami przez celebrytów, garstka z nich postanowiła
dawnych opozycjonistów. Miały po temu się pięknie podłożyć. Krystyna Janda, która od wyjaśniają, dlaczego III RP popadła w półpe-
narzędzia: wpływowe mainstreamowe media, paru lat specjalizuje się w fekalno-męczeńskich
ryferyjny status: samozadowolenie jej elit, a przy

tym ich śmieszna w gruncie rzeczy pazerność

w szukaniu własnych korzyści, czyni je łatwymi

do rozgrywania.

Dość zabawne jest wreszcie pomyśleć,

że tak często za pełnymi płomiennego

patosu i moralnego wzmożenia okrzykami:

„Konstytucja, demokracja!” kryje się proste

jak za PRL pytanie: „Co by tu, k..., jeszcze,

bez kolejki dla siebie załatwić?”. Albo

jeszcze inaczej: mentalność elit III RP to

mentalność ludzi, którzy zbyt wiele odzie-

dziczyli po klienteli sklepów z żółtymi

firankami. GP

20 STYCZNIA 2021 37

OPINIE { DONALD STRASZY POWROTEM }

Joanna
Lichocka

Nowak siedzi,
Tusk zagrzewa

PUBLICYSTYKA Im bardziej sąd przedłuża areszt dla Sławomira Zbiegło się to nawoływanie do determinacji w walce

Nowaka, tym intensywniej były lider PO okazuje z rządem Prawa i Sprawiedliwości nie tylko z nowymi

wzmożone zainteresowanie polską polityką. ustaleniami prokuratury dotyczącymi przestępczych działań

N ieodwołalnie minął już czas, gdy ze środowiska najbliższego współpracownika Tuska, lecz także z przypo-
Platformy Obywatelskiej można było usłyszeć,
że Donald Tusk jest „politykiem o randze eu- mnieniem przez Sławomira Latkowskiego w TVP sprawy
ropejskiej”, który już – z racji tej swojej świa-
towej pozycji – zainteresowany krajową polityką Amber Gold, udziału w niej syna Tuska i opisaniem współ-
nie jest. Jak mówili w „Sowie i Przyjaciołach” Paweł Graś
z byłym prezesem Orlenu Jackiem Krawcem (ten ostatni tworzonego również przez środowisko polityczne Tuska
dziś z poważnymi zarzutami prokuratorskimi) – „odse-
parował się od tego całego syfu”. Raczej nie powtarzają „układu gdańskiego”. Trudno przeczyć temu, co widać było
też, że stał się „dużym misiem” – no bo jaki koń jest,
każdy widzi, i to, że dla Tuska kolejnych intratnych sta- w tym dworskim wywiadzie w TVN: Donald Tusk z całą
nowisk politycznych w Brukseli jakoś raczej nie ma, też
widzą w Platformie. Logicznie rzecz ujmując, Tuskowi, pewnością poczuł się autentycznie „zdeterminowany” by to,
gwałtownie postarzałemu w ostatnim czasie, kończącemu
w tym roku 64 lata, należy się polityczna emerytura i tylko co dzieje się pod rządami Prawa i Sprawiedliwości, zatrzy-
Katarzynie Kolendzie i kilku jej kolegom na froncie pro-
pagandowym PO może się wydawać inaczej. Emerytury mać. Trudno też nie oprzeć się skojarzeniu, że skądś ten
życzy Tuskowi znakomita część obecnych polityków PO
– dla nich Tusk może co najwyżej odgrywać rolę „auto- rodzaj determinacji już znamy – w noc poprzedzającą oba-
rytetu” dla platformerskich wyborców, jak Aleksander
Kwaśniewski dla lewicy, ale miejsca dla niego jako lidera lenie rządu Jana Olszewskiego w 1992 roku Donald Tusk
i nie daj Boże kandydata na jakieś ważne funkcje wery-
fikowane w wyborach mało kto z nich widzi. był równie energiczny: „Jeśli SLD nie skrewi, to [odwołanie

„Polacy muszą się zorganizować z dużo większą determi- rządu] przejdzie. Panowie, policzmy głosy: KPN, SLD,
nacją, żeby wreszcie pogonić tych, którzy demokrację nisz-
czą” – oświadczył jednak w ostatnim tygodniu ów „były król Mała koalicja” – apelował i liczył. Wszyscy to przecież dzięki
Europy”, zagrzewając do walki z PiS. I… zapowiedział
powrót do polskiej polityki, jak tylko skończy się mu funkcja filmowi „Nocna zmiana” dobrze pamiętamy. Także słowa
podarowana przez Angelę Merkel, czyli przewodnictwo
Europejskiej Partii Ludowej. I można przypuszczać, że nie Lecha Wałęsy: „Wy nie wiecie, jak daleko oni zaszli, dlatego
było to wystąpienie o charakterze wyłącznie politycznym,
w każdym razie nie jest to ofensywa, lecz gorączkowa trzeba ich błyskawicznie. Natychmiast, dzisiaj! (…) Ja jutro
obrona.
nie mogę ich wpuścić do biura”. Dziś, jak się uważnie

wsłuchać w słowa Donalda Tuska, mówi to samo co wtedy

Wałęsa: „Wy nie ­wiecie, jak d­ aleko zaszli, natychmiast,

dzisiaj, nie ­wpuścić ich dalej” – to mniej więcej przecież

powtarza w TVN. To te emocje – takie jak tamten strach

Lecha Wałęsy w czerwcu 1992 roku – każą mu zmieniać się

w internetowego trolla wypisującego różne złośliwe (i podłe

po prostu) teksty. „Zrobię wszystko, co w mojej mocy, na

pewno jeszcze przed wyborami w Polsce, żeby pomóc w zwy-

cięstwie i przywróceniu normalności i demokracji w Polsce”

– mówił telewizyjnemu dworakowi w TVN. „Przywrócenie

normalności” – o, to to, Sławomir Nowak w areszcie – o co

w istocie chodzi – też tak pewnie to nazywa. GP



38 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

ZaprasZamy na

sklep.Gazetapolska.pl

NOWOŚĆ! FELIETONY WOLNEGO
PRAWNIKA
49,00 
Dlaczego chore są polskie sądy? Po co przychodzimy do sądu? Jaki
zł jest ideał sędziego? Do czego służy i jak należy używać immunitetu?
Dla czego sądy nie mogą działać pod czyimkolwiek naciskiem? Kiedy
sędzia jest naprawdę niezawisły? Te i inne tematy są przedmiotem
książki Teresy Kurcyusz-Furmanik „Felietony wolnego prawnika”.
Jest to zbiór tekstów, które ukazywały się w latach 2017-18
w „Gazecie Polskiej Codziennie”.
Autorka, sędzia z wieloletnim stażem, ma dar obserwacji swojego
środowiska, wielką wiedzę i lekkie pióro. Pochodzi z rodziny
przedwojennych prawników.
Naprawdę warto!

ROTMISTRZ. 59,90  39,90 

ILUSTROWANA BIOGRAFIA zł zł
WITOLDA PILECKIEGO

To jedna z najważniejszych książek tego roku! „Rotmistrz” Jarosława
Wróblewskiego jest barwnym albumem o najodważniejszym

człowieku na świecie – Witoldzie Pileckim. Bohaterze miażdżonym
przez dwa totalitaryzmy: niemiecki i sowiecki. Ale Pilecki to nie tylko

żołnierz i ochotnik do Auschwitz, ale i syn, mąż, ojciec, odważny
harcerz, twardy kawalerzysta, romantyczny poeta, kreatywny inicjator

lokalnego życia. Jak starał się o względy przyszłej żony, co stało
na stole Pileckich i jak brzmiały jego poematy?
Zapraszamy do lektury „Rotmistrza”.

sklep.GazetaPolska.pl

Wejście na stronę www przez kod QR. Niezależne Wydawnictwo Polskie Sp z o.o.,
Zeskanuj kod aplikacją do odczytu
kodów QR w telefonie. ul. Filtrowa 63/43, 02-056 Warszawa
Konto 61 1240 6003 1111 0010 7516 5807 
[email protected] / +48 722 111 655

OPINIE { RODEM Z PRL-U }

Witold

Gadowski

Afery
– znak trwania postkomuny

Można śmiało stwierdzić, że nie było w Polsce afery bez udziału
ludzi zanurzonych w PRL-u.
W naszym kraju istnieją sezony
PUBLICYSTYKA na różne opowieści. Co inne sposoby finansowania polskiej polityki które przesądziły o kształcie „polskiego
pewien czas modny staje zakrawały na kabaret. kapitalizmu”.
się temat jakiejś afery: Am-
O aferach mówili nieliczni i natychmiast FOZZ, czyli pierwsze rozdanie
spotykał ich zorganizowany rechot, wy- atutów

ber Gold, był okres opo- szydzanie i kwalifikowanie do szpitali Na wątkach afery FOZZ osnułem powieść
„Wieża komunistów”, dotarłem do głów-
wiadania o mafii vatowskiej, paliwowej, psychiatrycznych. Po prostu każdy, kto nych aktorów tej sprawy, jednak nikt do
dziś – w formie reporterskiej – nie opo-
gazowej, wcześniej o aferze Funduszu zauważał afery, był natychmiast unieważ- wiedział całej prawdy o machinerii zdarzeń
związanych z największą kradzieżą pu-
Obsługi Zadłużenia Zagranicznego. niany i eliminowany z życia publicznego. blicznych środków w dziejach polskiej
państwowości. Dziś opinia publiczna
Wszystkie te opowieści łączy jeden wspól- Pisanie o interesach byłego esbeka Gaw- nakarmiona została kilkoma pobocznymi
postaciami tej sprawy, które zostały ska-
ny mianownik – główni architekci tych ronika skończyło się fatalnie dla dzienni- zane. Nigdy jednak nie wyjaśniono na
przykład, jak nagle osławiony Leszek
działań nigdy nie zostali nawet postawieni karza Jarosława Ziętary. FOZZ zniszczył Balcerowicz stracił całkowicie ostrość
widzenia wobec wszelkich wątków FOZZ,
w stan oskarżenia! Michała Falzmanna. funduszu, który przecież miał nadzorować.
Nikt nie odpowiedział także na pytanie,
Dopóki choć jedna afera nie zostanie do Na scenę dopiero wkraczali biznesmeni ile znaczących fortun współczesnej Polski
bierze swoje początki właśnie w machi-
końca wyjaśniona, dopóty nie możemy w rodzaju Sekuły czy Kulczyka. Polskie nacjach związanych z FOZZ.

ufać, że nasz kraj oczyścił się z poskomu- granice zamierały pod dyktando promi- Ponzi nad Wisłą

nistycznej przeszłości. nentnych polityków. Przemyt wlewał się Klasyczne piramidy finansowe są dziś
przedmiotem studiów zarówno w krymi-
Lata cudów do Polski wielką falą. Panowała atmosfera nalistyce, jak i w ekonomii. Z czasem ten
ogólnego przyzwolenia na pomijanie sposób oszukiwania zyskał sobie miano
„schematu Ponziego” albo „piramidy
Początek tzw. transformacji gospodarczej prawa i państwa w robieniu „interesów”. Ponziego”. Mechanizm działania takiej

III Rzeczpospolitej, wczesne lata 90., to Zasłoną dymną dla tych operacji (w więk-

właściwie opowieść o rozkwicie gospo- szości kierowanych przez wysokich

darczego podziemia kontrolowanego przez oficerów wojska i dawnej bezpieki) były

dawne, komunistyczne służby specjalne. wyczyny spuszczonych ze smyczy „gang-

Samo – magdalenkowe – przygotowanie sterów”. Pozbawieni milicyjnego i  es-

przemian nosiło w sobie znamiona gang- beckiego kagańca bandyci z Pruszkowa

sterskiej umowy na prywatyzację Polski. i  Wołomina wyrastali na postaci życia

Nie było liczącej się siły politycznej, która publicznego, wkraczali do kinematografii

nie czerpałaby swoich funduszy z mocno i beletrystyki. Pod osłoną dziennikarskiej

dziwacznych źródeł. Upowszechnił się histerii wokół „mafii” spokojnie rosły

wtedy pogląd, że prawdziwą politykę fortuny ludzi powiązanych z  dawnymi

można uprawiać dopiero za pieniądze służbami. W  tych kilku zdaniach wła-

możnych „sponsorów”, bowiem wszelkie ściwie streszcza się większość zdarzeń,

40 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

wiedliwości, dopóty możemy twierdzić,

że postpeerelowska omerta trwa.

Po raz kolejny przekonaliśmy się o tym

w kontekście afery firmy Amber Gold. Do

aresztu trafił niewiele znaczący figurant

firmujący tę działalność i śledztwo do-

słownie stanęło w miejscu. Nic nie wniosła

nawet specjalnie w tym celu powołana

sejmowa komisja śledcza. Działania or-

ganów ścigania i sejmowych „śledczych”

ledwie musnęły najbardziej istotny kontekst

tej afery. Nigdy nie poznaliśmy odpowiedzi

na pytanie: po co w sferze oddziaływania

Amber Gold znalazły się linie lotnicze?

Jaką rolę w tej aferze miało odegrać przed-

siębiorstwo PLL LOT? Czy kiedykolwiek

poznamy udział w tej sprawie Ihora Ko-

łomojskiego – oligarchy z Ukrainy i Izraela

oraz Rabinowicza – oligarchy z Rosji i ich

machinacji ze złotem?

{ Nigdy nie dowiedzieliśmy się, Kto bowiem jest w stanie uwierzyć, że
jaki prawdziwy mechanizm stał za
funkcjonowaniem firmy Amber Gold. nawet średnio rozgarnięty aferzysta po-
PUBLICYSTYKA
wołuje do życia niewielką linię lotniczą
FOT. ADOBE STOCK
(w tym wypadku OLT Express) wiedząc

o tym, że takowa będzie jedynie maszynką

do lawinowego tracenia funduszy?

Nigdy nie dowiedzieliśmy się, jaki praw-

dziwy mechanizm stał za funkcjonowaniem

firmy Amber Gold. Prawdopodobnie grono

piramidy – zwanej od nazwiska pierwszego torium błyskawicznego wywoływania zdjęć osób ukaranych za funkcjonowanie tej –
opisanego w historii twórcy – polega na w sztokholmskim metrze. Po wielu latach
tym, aby uruchomić lawinę jak największej dotarłem do relacji świadków ich pierw- klasycznej przecież – piramidy finansowej
liczby wpłat na jakiś cel tak, aby osoby szych biznesów. Z ich opowieści wynika,
będące na początku takiego łańcucha że działalność ta nie byłaby możliwa bez zakończy się na Marcinie P. i jego rodzinie.
zarabiały kosztem tych, którzy będą wpła- szerokich powiązań późniejszych założy-
cać później. W takiej strukturze zupełnie cieli Biofermu z komunistycznymi służbami (To tak, jakby w przypadku piramidy Ber-
nieważny jest cel. Istotne jest uruchomienie specjalnymi. W Krakowie panowie A. i P.
piramidowego portfela, który w pewnym szybko rozwinęli Bioferm, w który została narda Madoffa ukarać wynajętych przez
momencie, gdy suma wpłat będzie dobie- zaangażowana nawet żona wysokiego
gała do sumy wypłat – musi zostać nagle oficera małopolskiej komendy policji. niego plenipotentów).
przerwany. Ostatecznie – po krachu piramidy Biofer-
mu – kozłem ofiarnym całej afery został Celowo nie wdaję się w analizę szczegó-
Klasyczny mechanizm Ponziego zasto- Tomasz Wróblewski, który do dziś – bez-
sowany został w Małopolsce na początku skutecznie – poszukiwany jest międzyna- łów tej – odgrzanej ostatnio – afery. Nie-
lat 90. Wtedy pojawiła się firma Bioferm, rodowym listem gończym. Szukany jest
która rozprowadzała rzekomy preparat do jednak w taki sposób, że nie można go istotne jest bowiem opowiadanie dziś
hodowli surowca wykorzystywanego do ująć od wielu lat.
produkcji drogich kosmetyków. Firma ekscytujących historii, które nie wyjaśniają
rozwijała się pod okiem dawnych oficerów Amber milczenie
komunistycznej bezpieki i doprowadziła zasadniczego problemu. Dlaczego w pol-
do oszukania ponad 40 tysięcy osób. Dopóki w Polsce możliwe są działania
Główne role odgrywali w niej ludzie, którzy oparte na prostych schematach oszustw skich aferach ostatnich czasów nigdy nie
zrobili niezwykłą karierę finansową w Sztok- i nikt kierujący takimi działaniami nie
holmie, gdzie pierwsi zbudowali labora- może być dosięgnięty przez wymiar spra- udało się dojść do kierowniczego piętra

tych przedsięwzięć, nigdy też nie udało

się odsłonić politycznych mechanizmów

przyzwolenia na funkcjonowanie tak ja-

skrawo oszukańczych przedsięwzięć.

Postpeerel będzie trwał tak długo, jak

długo wymiar sprawiedliwości będzie

bezsilny wobec zorganizowanych grup

mających w swoim składzie polityków,

oficerów służb specjalnych i ludzi z cienia,

których nazwiska nigdy nie pojawią się

w świetle jupiterów. GP

20 STYCZNIA 2021 41

FELIETON { WIDZIANE ZE
ŚMIETNIKA HISTORII }

WOLNY RYNEK
W EPOCE TOTALIZMU Jerzy
torskiego”, komunizm wymaga bowiem nowomowy.
Targalski Już wcześniej zdarzały się przypadki anulowania

Deutsche Bank ogłosił, że nie będzie już obsłu- kart płatniczych z powodów politycznych, ale

giwał firm Donalda Trumpa. Aktualnie prezydent tak szerokiej akcji likwidacji wolności gospo-

ma dwa kredyty opiewające w sumie na 300 mln darczych jeszcze nie było. Zapowiada się też

dolarów, które powinien spłacić w 2023 i 2024 wyrzucanie z pracy czy blokowanie usług

roku. Nie poinformowano, czy to oznacza, że bankowych dla firm, które poparłyby Trumpa.

kredyty Trump będzie musiał spłacić natychmiast i jak to się Czekam, kiedy za stwierdzenie o fałszerstwach wyborczych

ma do umowy kredytowej, czy tylko nie będzie mógł już demokratów zaczną wsadzać jak w PRL za przypomnienie

przez Deutsche Bank dokonywać żadnych operacji. Również o sfałszowaniu wyborów w 1947 roku, czyli „rozpowszech-

nowojorski Signature Bank, który przez wiele lat obsługiwał nianie fałszywych wiadomości”. Gdyby nawet powstały dwa

rodzinę Trumpa, a Ivanka Trump przez jakiś czas zasiadała obiegi gospodarcze z własnymi bankami i firmami, byłoby

w jego radzie nadzorczej, poinformował, że zamyka dwa to tylko stanem przejściowym, ponieważ demokraci mając

prywatne rachunki Trumpa. Obecnie jest na nich zdepono- władzę polityczną, będą mogli przeciwników zniszczyć pod

wane 5,3 mln dolarów. Rzecznik banku oświadczył też, że hasłem „ratujemy ludzkie życie”, czemu właśnie służą bred-

nie będzie prowadził działalności z żadnym członkiem Kon- nie o 4 tysiącach uzbrojonych zwolenników Trumpa mających

gresu, który głosował, by zbadać fałszerstwa wyborcze de- zdobyć Kapitol, Biały Dom i Sąd Najwyższy. Zabójstwo

mokratów, co określono jako „lekceważenie kolegium elek- Kirowa w wersji amerykańskiej?

FELIETON { LUBIĘ DINOZAURY }

RÓŻNI BOHATEROWIE, odwagą i zapewne uratowała życie ponad
RÓŻNE PRIORYTETY Dawid 2 tys. mieszkańców RŚA. W pewnym momen-
cie nasi misjonarze zaczęli też zbierać pienią-
Republika Środkowej Afryki to bardzo nie- Wildstein dze, żeby móc wyżywić tych, którymi się

bezpieczne państwo. Właśnie tam żyje grupka opiekowali. Udało im się zdobyć 20 tys. złotych.

polskich misjonarzy, którzy robią wszystko, Kwota w ogólnym rozrachunku niezbyt duża,

by pomóc mieszkańcom tego kraju. Ryzykując jednak jak wynika ze słów Benedykta Pączki

swoje życie, regularnie dochodzi tam bowiem – bardzo się przydała. Ciężko w tym kontek-

do rozruchów. Jedną z piękniejszych inicjatyw polskich ście nie pomyśleć o innych polskich zbiórkach, kiedy to

misjonarzy, pomysł kapucyna Benedykta Pączki, jest stwo- w ciągu kilku dni potrafiono zebrać bez porównania większe

rzenie, de facto w środku buszu, szkoły muzycznej dla kwoty, idące w setki tysięcy, a czasem i więcej. Na przykład

dzieciaków. Żeby mogły wybrać gitarę zamiast karabinu. wsparcie dla lewackich inicjatyw takich jak Strajk Kobiet

W ostatnich tygodniach doszło w RŚA do kolejnego zbroj- czy StopBzdurom (tak nazywa się grupa niejakiego „Mar-

nego konfliktu. Okazuje się, że nasi misjonarze, wraz got”, czyli Michała Szutowskiego, zatrzymanego za atak

z grupką wolontariuszy-muzyków, znaleźli się w miejscu, na kierowcę furgonetki pro-life). Ten ostatni „kolektyw”

gdzie dochodziło do starć i rajdów rebeliantów na wioski. nawet nie ukrywał, na co ma zamiar wydać zebrane pie-

Co zrobili nasi rodacy? Zamiast schować się czy uciekać, niądze – cytując: „na seks i pizzę”. Nasi „postępowcy”

zaczęli działać. Zamienili klasztor na schronienie, gdzie i „wojownicy o wolność” są gotowi płacić tysiące lewico-

wieśniacy mogli skryć się przed watażkami. Nie tylko wym zadymiarzom organizującym awantury. Za to na

okazało się, że grupka polskich cywilów znalazła się na katolika ratującego życie niewinnym, którym grozi śmierć

terenach działań wojennych, w państwie kompletnego z rąk bandytów – nic. Tacy są ich bohaterowie, takie są ich

chaosu i bezprawia, dodatkowo wykazała się niesłychaną priorytety. I chyba warto głośno o tym mówić.

42 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

FELIETON FELIETON

{ WALKA O DUSZE } { Z BLISKA }

Tomasz P. Jan
Pospieszalski
Terlikowski

WNIOSKI TEST
Z IRLANDZKIEGO RAPORTU AMANTADYNY

Raport irlandzkiego rządu jest wstrząsający. Liczący Gdy boleśnie zaczęliśmy odczuwać skutki pierwszego
lockdownu – bezprecedensowego zatrzymania świata
3 tysiące stron i przygotowywany przez 6 lat dokument – sceptycy testowali często swych rozmówców, przy-
taczając dwa argumenty: 1. Skoro wirus jest tak
podaje, że przez ponad 70 lat ubiegłego wieku, w pro- śmiertelnie groźny, dlaczego nie widać wzrostu zgo-
nów?; 2. Dlaczego nie znamy nikogo, kto ciężko
wadzonych przez instytucje religijne domach opieki choruje lub zmarł na COVID-19? Tak było wiosną
i latem. Jesienią niestety sytuacja zmieniła się rady-
zmarło przedwcześnie około 9 tys. dzieci, a kolejne kalnie. Statystyka zakażeń i zgonów gwałtownie
poszybowała w górę (paradoksalnie wzrost przypad-
tysiące zostały odebrane ich niezamężnym matkom. To ków śmiertelnych to nie zakażeni COVID-19, lecz
zmarli na skutek paraliżu systemu ochrony zdrowia).
informacje dramatyczne. Trudno nie zapłakać nad losem Po roku od wybuchu pandemii wirus nadal nie jest
do końca rozpoznany. Rządzący z podziwu godną
kobiet i dzieci, trudno nie zasmucić się losem tych, determinacją organizują ogólnopolski program szcze-
pień, gdy tymczasem w sposób zupełnie niezrozumiały
których powołaniem była służba, a których włączono sprawa leczenia przyczynowego leży odłogiem. O le-
karzu z Przemyśla, Włodzimierzu Bodnarze, który
instytucjonalnie – w imię dobra – w służbę złej sprawie. od wielu miesięcy informuje, że skutecznie leczy
COVID-19 przy użyciu znanego i taniego leku chlo-
Warto też pamiętać, że swoją rolę w tym procederze rowodorku amantadyny, głośno jest w internecie, ale
eksperci ministra (i media głównego nurtu z nielicz-
miało także państwo i społeczeństwo, teraz umywające nymi wyjątkami) traktują go z lekceważeniem. Rów-
nież w Szczecinie i w Lublinie prof. Cezary Pakulski
od tego ręce i całą winę i prof. Konrad Rejdak od pół roku potwierdzają dzia-
łanie tego leku, ale ich wnioski o przeprowadzenie
zrzucające na instytucje Pragnienie badań zostały odrzucone. Dopiero po serii medialnych
kościelne. Nie, nie piszę moralnie czystego doniesień i pytań do ministra resort zdrowia urucho-
tego, by kogokolwiek społeczeństwa mił badanie amantadyny pod kierunkiem prof. Rejdaka.
bronić, bo nie o to chodzi, prowadzi niekiedy Sprawa ciągnie się miesiącami, wyniki badania po-
ale by pokazać, że sprawa znamy pewnie w marcu, a będą dotyczyć tylko przy-
jest bardziej skompliko- do zsyłania padków w pierwszym stadium choroby. Do badań nie
włączono praktyka z największym doświadczeniem,
wana i ma wiele wymia- na margines tych, Włodzimierza Bodnara. Lekarz z Przemyśla nie składa
rów. Jednak – z perspek- którzy nie dorastają broni i w tych dniach prowadzi z resortem rozmowy
tywy wiary, przynajmniej ostatniej szansy. Nie unieważniając pracy ośrodka
dla mnie – istotne jest do standardów. w Lublinie, historia zmagań dr. Bodnara o badania
i dopuszczenie do leczenia amantadyną jest testem
to, by dostrzec, jakie były na uczciwość resortu i rządowych ekspertów. A gdy
ktoś próbuje mnie testować, pytając, czy znam kogoś,
przyczyny tego, że tak długo takie działania były moż- kto został wyleczony z COVID-19 amantadyną, od-
powiadam: tak. Znam wielu ludzi, którzy z ciężkich
liwe. Tym czymś było niechrześcijańskie, nieewange- stanów wyszli, stosując metodę dr. Bodnara.

liczne rozumienie grzechu i postrzeganie grzesznika.

Tam nie było miłości do grzesznika, takiej prawdziwej,

która akceptuje go takim, jakim jest, i pomaga mu. Nie

było tam także świadomości, że zazwyczaj popełniamy

błędy nie z zepsucia, nie ze zła, lecz ze słabości, dobrych

intencji. Gdzie tej świadomości brak, tam walka z grze-

chem za łatwo przekształca się w walkę z grzesznikami.

Pragnienie zaś moralnie czystego społeczeństwa pro-

wadzi niekiedy do czyszczenia społeczności, zsyłania

na margines tych, którzy nie dorastają do standardów

(do których i my zazwyczaj nie dorastamy, ale potrafimy

to lepiej maskować). Purytanizm czy w wersji katolic-

kiej jansenizm jest niebezpieczny, także gdy ukrywa

się pod maską gorliwości o moralność społeczną. Bez

miłości do drugiego, także grzesznika, pozostaje tylko

przemoc. To jest ważna lekcja także dla nas

w Polsce.

20 STYCZNIA 2021 43

OPINIE { KATOLICYZM OTWARTY, WALKA Z KATOLICYZMEM }

Leszek

Galarowicz

Co się stało
z „Tygodnikiem
Powszechnym”?

PUBLICYSTYKA Archidiecezja krakowska wypowiedziała umowę najmu Nie negując zasług i wielkiego znaczenia dla polskiej kultury
„Tygodnikowi Powszechnemu”, który po 76 latach musi oraz faktu, że „TP” odegrał też istotną rolę w walce z komuni-
opuścić siedzibę przy ulicy Wiślnej w Krakowie. Nie zmem, pojawiały się także sygnały krytyczne wobec środowiska
ma w tym nic zaskakującego. Niektórzy komentatorzy „Tygodnika”. Ważnym głosem jest m.in. artykuł Stanisława
twierdzą, że stało się to kilkanaście lat za późno. Pismo, Murzańskiego „Tygodnik Powszechny – pułapki lojalizmu”
które w podtytule ma nazwę „katolickie”, już dawno (Arcana, Kraków 2000). Tekst o tyle ważny, że pośrednio daje
zatraciło takowy charakter. odpowiedź na pytanie o przemiany zachodzące wewnątrz cza-
sopisma. Autor zarzuca Jerzemu Turowiczowi i Stanisławowi
A by odpowiedzieć na pytanie, co się stało, że tak za- Stommie, że ich stosunek do socjalizmu był zbyt uległy. Przy-
służone dla polskiego katolicyzmu i polskiej kultury tacza słowa z ich wspólnego tekstu: „... katolicy mają wolę być
pismo zatraciło charakter katolicki, trzeba sięgnąć lojalnymi obywatelami państwa budującego socjalizm”. W po-
do jego początków. Zaczęło się w marcu 1945 roku dobnym duchu wypowiada się Jacek Bartyzel, który w latach
w Krakowie, gdzie wyszedł pierwszy numer „Tygo- 80. publikował w „TP”. W dyskusji, która toczyła się po publikacji
dnika Powszechnego”. Jego wydawcą była Kuria Krakowska, tekstu Stanisława Murzańskiego, postawiono tezę o skłonno-
pismo do życia powołał kard. Adam Sapieha. Redaktorem na- ściach tego środowiska do daleko idących kompromisów oraz
czelnym był Jerzy Turowicz. W pierwszych latach formował się o poglądach zabarwionych umiarkowanie lewicowo, co w pew-
też zespół redakcyjny, w skład którego wchodzili m.in. Stefan nym stopniu wyjaśnia przemiany pisma zachodzące w ciągu
Kisielewski, Antoni Gołubiew, Stanisław Stomma, Leopold ostatnich dekad. Nie jest tak, że w „TP” nastąpiła jakaś rewo-
Tyrmand, Jacek Woźniakowski. lucja, której owoce obserwujemy teraz, bowiem środowisko to
od początku miało skłonności lewicujące.
Fenomen „Tygodnika Powszechnego”
Przełom roku 1989
Bez wątpienia na okres PRL-u przypadają lata świetności tego
pisma, które było jedynym tego rodzaju w krajach tzw. demokracji Jednym z najważniejszych momentów ewolucji pisma był rok
ludowej. Pisała w nim śmietanka inteligencji antykomunistycznej, 1989, kiedy w obozie solidarnościowym dokonał się podział na
publikowali katolicy i osoby niewierzące, reprezentanci różnych zwolenników grubej kreski i tych, którzy domagali się rozliczenia
nurtów filozoficznych, liberałowie i konserwatyści. Pluralizm był
jednym ze znaków rozpoznawczych tego czasopisma społeczno-
-kulturalnego, w którym swoje miejsce odnajdywali twórcy o róż-
nych barwach ideowych. „TP” wychował dwa pokolenie inteligencji
katolickiej. Ważne miejsce odgrywała w nim też literatura. Poematy
Karola Wojtyły sąsiadowały z prozą Jana Józefa Szczepańskiego,
debiutanckie utwory Stanisława Lema z wierszami ks. Jana Twar-
dowskiego, Czesława Miłosza czy Zbigniewa Herberta.

44 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

przynajmniej 20 lat temu władze kościelne powinny mu odebrać

widniejącą w podtytule pisma nazwę „katolickie”. Pismo po-

średnio promuje tęczowy katolicyzm. Podczas spotkania klubu

„Tygodnika Powszechnego” we Wrocławiu kilkanaście osób

sfotografowało się z hasłem „Kościół bez homofobii” na tle

ryby w tęczowych kolorach. Redaktor senior ks. Adam Boniecki

włączył się do akcji obrony tęczowego aktywisty Michała Sz.

Czasopismo zamiast bronić Jana Pawła II, oddaje głos jego

krytykom. Słowami Heidi Schlumpf, redaktor naczelnej „Na-

tional Catholic Reporter”, obwinia Papieża Polaka za bezczyn-

ność w sprawie przestępstw seksualnych w Kościele. Powiela

też bezkrytyczną narrację wobec przyjmowania imigrantów.

W jednym z numerów, piórem Szymona Hołowni, za jedyne

chrześcijańskie podejście wobec nich uznaje przyjmowanie

wszystkich. „TP” odrzuca niektóre elementy nauki Kościoła,

m.in. te dotyczące pełnej ochrony życia. Trudno też zrozumieć,

dlaczego „TP” „przytulił” antyklerykała Jana Hartmana, a obec-

nie felietonistą tygodnika jest reżyser Jan Klata, ten, który

promował w Starym Teatrze bluźnierczy spektakl „Golgota

Picnic”.

Dzisiejszy „TP” ma niewiele wspólnego z dziedzictwem Woj-

tyły, Kisielewskiego czy nawet Tischnera i daleko mu do pisma
PUBLICYSTYKA
katolickiego. W wielu punktach rozmija się z nauczaniem
FOT. GRZEGORZ KOZAKIEWICZ/FORUM
Kościoła, ignoruje zagrożenia ideologii LGBT, nie broni Jana

Pawła II, nie jest też pismem, które może zaciekawić choćby

wartościową rozmową z filozofem Michałem Hellerem. Nie

jest głosem jednej partii politycznej. Reprezentuje nurt w pol-

skim Kościele określony mianem katolicyzmu otwartego. Nie-

komunistów. Z redakcji „Tygodnika” odeszli wtedy niektórzy stety można odnieść wrażenie, że katolicyzm otwarty, podobnie
redaktorzy i stali współpracownicy, jak Stefan Kisielewski czy
Piotr Wierzbicki. Dlaczego tak się stało? Gazeta Jerzego Turo- jak sam tygodnik, ma coraz mniej wspólnego z Kościołem
wicza z pisma formacyjnego, które opowiadało się za wartościami
chrześcijańskimi, stała się pismem nie tylko politycznym, ale katolickim. GP
i partyjnym – Unii Wolności. Do wielkiej polityki weszli redak-
torzy „TP” Józefa Hennelowa i Krzysztof Kozłowski. „Tygodnik KONDOLENCJE
Powszechny” opowiedział się wówczas po jednej stronie fun-
damentalnych wyborów politycznych, takich jak liberalna droga Dnia 11.01.2021 w wieku 72 lat
wychodzenia z komunizmu, jednocześnie uznając tylko ją za zmarł
właściwą. Wobec katolickiego czasopisma zdystansowało się
wtedy wielu jego czytelników. Katalog poważnych błędów był ŚP.
znacznie dłuższy. Redakcja „pogubiła się” w rozpoznaniu za-
grożeń wojny kulturowej i stanęła po stronie liberalnych zdobyczy Andrzej Dittwald
w postaci genderyzmu i feminizmu, podważała niektóre elementy
nauki Kościoła, z poczuciem wyższości krytykowała biskupów. Był człowiekiem odważnym, bezkompromisowym,
Zaniepokojenie pismem wyraził nawet Jan Paweł II, który na- uczciwym i wymagającym.
pisał w liście do Jerzego Turowicza w 1991 roku: „W tym trudnym
momencie Kościół w »Tygodniku« nie znalazł, niestety, takiego Pracował dla wolnej Polski i dla każdego potrzebującego człowieka.
wsparcia i obrony, jakiego miał poniekąd prawo oczekiwać...” Aktywnie wspierał i uczestniczył

„Tygodnik” dziś we wszystkich Kongresach Polska Wielki Projekt.

Jaki jest obecny obraz pisma? Ksiądz Tadeusz Isakowicz- Jest nam bardzo smutno.
-Zaleski twierdzi, że dzisiejszy „Tygodnik” ma niewiele wspól- Współczujemy Rodzinie i zapewniamy o modlitwie.
nego z pismem założonym przez kard. Sapiehę. Jego zdaniem,
Fundacja Polska Wielki Projekt

20 STYCZNIA 2021 45

OPINIE { POLITYKA NIERÓWNEGO TRAKTOWANIA }

Grzegorz

Strzemecki

PROGRAMOWA
DYSKRYMINACJA
pod szyldem równości

Neomarksistowska tyrania zmierza do odebrania większości jej praw, wykorzy-

stując do tego mniejszości. Herbert Marcuse nazwał to „polityką nierównego

PUBLICYSTYKA Itraktowania”. Z oczywistych względów nazywa się ją inaczej i to trzeba zmienić. nie istnieje; istnieje za to prawo elgiebetyków
stotą neomarksistowskiej koncepcji pseudopraw są tzw. zasady Yogyakarty, do posiadania dzieci, które traktuje się jak
rewolucji, przedstawionej przez ogłoszone w tym indonezyjskim mieście towar. Pod władzą ideologii LGBTQ pozba-
Herberta Marcusego (patrz „GP” w 2006 roku i wyrażające rzekome prawa wienie naturalnego prawa do matki i ojca może
44/2020) jest wykorzystanie demo- elgiebetyków. Druga z tych zasad mówi, dotknąć każdego, kto utraci rodziców, tym
bardziej że związki elgiebetyków często mają
kratycznych swobód i instytucji do że „każdy ma prawo do równości wobec pierwszeństwo w adopcjach. Kolejne pseudo-
prawo elgiebetyków odbiera większości (na
obalenia demokracji, napiętnowanej jako prawa i korzystania z praw człowieka bez etapie dzieciństwa) naturalne prawo do wy-
chowania w rodzinie, czyli – jak określa to
„tyrania większości”, bo rzekomo „uciska dyskryminacji ze względu na orientację konwencja o prawach dziecka – „naturalnym
mniejszości i uniemożliwia im korzystanie seksualną lub tożsamość genderową bez środowisku rozwoju i dobra wszystkich jej
członków, a w szczególności dzieci”, nawet
z praw obywatelskich”. Dlatego „korzy- względu na to, czy wpływa to na korzystanie jeśli z losowej konieczności matka i ojciec
musieliby być przybrani.
stanie z praw obywatelskich przez tych, z innych praw człowieka, czy nie”. Jak
którzy ich nie mają” (tj. owe mniejszości), wiadomo, prawa każdego człowieka ogra- Zasada nierównego traktowania

„wymaga odebrania praw obywatelskich niczone są prawami innych ludzi. Jednak Opisana wyżej „polityka nierównego trak-
towania”, jak nazwał ją sam Marcuse,
tym, którzy uniemożliwiają im korzystanie „prawa” związane z orientacją seksualną obejmuje również „unieważnienie liberalnej
wiary w wolną i równą dyskusję” oraz
z nich” (czyli większości). lub tożsamością genderową, czyli dotyczące „motywowaną politycznie, zdecydowanie
dyskryminującą tolerancję”, określoną
Odbieranie praw większości LGBTQ, mają obowiązywać bez względu mianem tolerancji wyzwalającej. To klu-
na prawa innych! Nadane elgiebetykom czowe pojęcie „oznacza nietolerancję
Ową większość trzeba tak otumanić i wy- pseudoprawa mają zatem odbierać prawa wobec ruchów prawicowych i tolerancję
wobec ruchów lewicowych”. Marcuse
tresować, by sama zgodziła się na odebranie pozostałym ludziom, czyli większości, tak zaleca wycofanie „tolerancji wobec ruchów
prawicowych, zanim będą mogły podjąć
jej praw i na nadanie mniejszości pseu- jak zaprojektował to Marcuse. działania, nietolerancję nawet wobec myśli
dopraw, tak skonstruowanych, by pozba-
wiać praw większość i by przyzwyczajać Odbieranie praw dzieciom

ją do tego, że żadnych praw nie ma. Przykładem jest 24. zasada Yogyakarty. Mówi
W oparciu o ten mechanizm pozytywnej ona, że „każdy ma prawo do założenia rodziny,

dyskryminacji stworzono marksistowską niezależnie od orientacji seksualnej lub tożsa-

wersję rasizmu i gotowy materiał na pod- mości płciowej”. Odczytuje się to jako prawo
danych totalitarnego państwa: klękające elgiebetyków do adopcji lub „produkowania”

rzesze uznające rasową pseudowinę białych sobie dzieci, na przykład z pomocą tzw. suro-

i rasowe pseudoprawo czarnych do prze- gatek, co oczywiście pozbawia te dzieci prawa
mocy, grabieży i niszczenia. W odniesieniu do matki i ojca, choćby przybranych. Promotorzy

do mniejszości LGBTQ wzorcem takich homoadopcji twierdzą jednak, że takie prawo

46 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

W koncepcji Marcusego cych od ścisłej politpoprawności, uznanych Edukacja dyskryminacyjna
szczególna rola została więc za prawicowe, czyli skazane na nie-
wyznaczona wojowniczo tolerancję i anulowanie. Osławione „Standardy edukacji seksualnej”
zalecają „otwartość na różnego rodzaju związki
nietolerancyjnym Zniewolenie „krzywdą” i style życia” i „szacunek dla różnych norm
mniejszościom, mniejszości związanych z seksualnością”, ale „w odniesieniu
uniwersytetom i mediom. do norm kulturowych/religijnych, ciąży, rodzi-
Innym przykładem otumaniania i tresury więk- cielstwa itp.” te same „Standardy...” zalecają
i poglądów”. Natomiast „dyskryminująca szości jest presja, by nazywać Michała Sz. wyłącznie krytyczne podejście. W dokumentach
tolerancja na korzyść tendencji postępo- żeńskim imieniem Margot. Użycie tzw. dead- edukacyjnych Rady Europy czytamy, że nie
wych byłaby równoważna »oficjalnej« name’u (odrzuconego imienia) to rzekomo wolno „stosować norm heteroseksualnych do
promocji działalności wywrotowej”. straszna obraza kogoś, komu z zasady ma środowisk homoseksualnych. Obwiniając ich
przysługiwać prawo obrażania innych, tak jak przedstawicieli o nieprzestrzeganie norm ocze-
Legitymizowanie gigantycznej i długotrwałej Murzynom w USA ma przysługiwać prawo do kiwanych od »normalnych« ludzi” dopuszczamy
fali przemocy BLM („oficjalna promocja przemocy, demolki i podpaleń. Krzywda rze- się homofobii. Elgiebetycy mogą mieć wpływ na
działalności wywrotowej”) przez demokra- komej obrazy ma wzruszyć („język nie może edukację (vide Warszawska Deklaracja LGBT+)
tów i ich media kontrastuje z potępieniem ranić”, jak pisali rektorzy polskich uczelni), zaś i serwować młodym ludziom swoje „niepodle-
przez nich wypadków w Kongresie USA. propagandowy jazgot i zwolnienia z pracy mają gające ocenie” normy, w tym monstrualną roz-
Spektakularne ze względu na miejsce, miały przestraszyć tych, którzy ośmielą się nie uznać wiązłość („GP” 2020/45), a rodzice nie mogą
jednak nieporównanie mniejszy zasięg, w Margocie kobiety. ich krytykować ani się im sprzeciwiać.
a niejasności utrudniają rzetelny osąd (słaba
ochrona, wpuszczenie manifestantów do A przecież on sam może się określać jak Nazwać dyskryminację po
środka, obecność Antify itp.). chce. Inni mają prawo do własnych poglądów, imieniu
PUBLICYSTYKAwedług których jest on mężczyzną. Mają się To tylko niektóre przykłady nierównego trak-
Jest to więc kliniczny przykład stosowania jednak ich potulnie wyrzec i poddać ideolo-
podwójnych standardów tolerancji wy-FOT. WIKIPEDIA gicznemu dyktatowi przemocy i kłamstwa. towania z wykorzystaniem polityki „równości”
zwalającej, podobnie jak „nietolerancja Na tym polega istota subwersywnej (wywro-
nawet wobec myśli i poglądów”, zastoso- towej), a w istocie terrorystycznej akcji Mi- jako narzędzia dyskryminacji. Polityka z nazwy
wana przez internetowych gigantów me- chała Sz. jako przykładu „prania mózgów”.
dialnych, nie tylko wobec Trumpa i jego Jeśli damy się na tę „krzywdę” nabrać, po- antydyskryminacyjna jest faktycznie głęboko
ludzi, ale również wobec zdania stop the zwolimy odebrać sobie wolność myśli, a potem
steal – zatrzymać kradzież (wyborów), zniszczyć nasz kraj, tak jak pozwolili na to dyskryminująca, jest z założenia polityką nie-
zastosowana przez Facebook. Amerykanie.
równego traktowania, bo tak zaprojektował ją
„Nietolerancja nawet wobec myśli i po- W koncepcji Marcusego szczególna rola
glądów” uznanych za niepoprawne nie została wyznaczona wojowniczo nietoleran- i nazwał jej twórca. Podwójne standardy i nie-
tylko utwierdza w podejrzeniach o fałszer- cyjnym mniejszościom, uniwersytetom i me-
stwa. Przeraża ona nawet lewicowo-libe- diom. Faktycznie dziennikarze, bojówkarze tolerancja to narzędzia, które marksistowscy
ralnych intelektualistów, którzy ostrzegają LGBTQ i akademicy w roli aktywistów ideologii
przed cancel culture – kulturą anulowania LGBTQ narzucają nam uległe przyjęcie opinii „bojownicy o równość i tolerancję” wypracowali
wszelkich poglądów, osób i prac odstają- Michała Sz. o jego płci, próbując odebrać nam
prawo do posiadania i głoszenia światopoglądu w celu odebrania większości jej praw, jej znie-
opartego na naukowej, biologicznej antropo-
logii i bezczelnie oszukując, że chodzi o nie- wolenia i zniszczenia demokracji. Akceptacja
krzywdzenie elgiebetyka. Właśnie to oszustwo
ma nas zniewolić. Udział w nim akademików i prowadzenie polityki „antydyskryminacyjnej”
zaplanował sam Marcuse, zalecając „surowe
restrykcje na nauczanie i inne działania w in- (tej realnie istniejącej, a nie teoretycznej, ideal-
stytucjach edukacyjnych” oraz „nietolerancję
wobec badań naukowych”. nej) oznacza stopniowe zakorzenianie się tych

Polityka z nazwy antydyskryminacyjna rze- niszczących podwójnych standardów w men-
komo broni prawa Margota do własnej tożsa-
mości. Faktycznie wspiera głoszenie jego po- talności ludzi, w życiu społecznym i politycznym,
glądów, a odbiera to prawo myślącym inaczej.
Służy dyskryminacji i terroryzowaniu za aż do pokornego uznania, że większość nie ma
przekonania.
żadnych praw. Należy więc natychmiast zaprze-

stać praktykowania tej polityki, bo wbrew nazwie

narusza ona antydyskryminacyjne przepisy art.

32 Konstytucji RP, art. 3.3 Traktatu o UE oraz

art. 21 Karty Praw Podstawowych UE. Jednak

żeby się tej polityce sprzeciwić, zaprzestać jej

prowadzenia i uzyskać społeczne poparcie,

trzeba zacząć nazywać ją po imieniu, tak

by w powszechnym postrzeganiu była ona tym,

czym jest naprawdę, tzn. polityką dyskrymina-

cyjną albo polityką nierównego traktowania.

Bez tego nie da się skutecznie z nią walczyć,

bo kto wystąpi przeciw „szlachetnej sprawie”

„walki z dyskryminacją”? GP

20 STYCZNIA 2021 47

{ PLAGI AKADEMICKIE }

Józef KOMISJA OD TYTUŁÓW ODESZŁA,

Wieczorek

SYSTEM TYTULARNY POZOSTAŁ
Z  końcem 2020 roku przestała istnieć
Centralna Komisja do spraw Stopni nych, tym bardziej że kodeks honorowy ności na drodze selekcjonowania akademi-
i Tytułów (w skrócie CK), która Boziewicza już u nas nie obowiązuje. Przez
po transformacji ustrojowej zastą- te lata działalności komisji staliśmy się ków. Mamy zatem zarówno dokument
piła Centralną Komisję Kwalifika- potęgą profesorską, ale pozostaliśmy nadal
cyjną. CKK kwalifikowała w ciągu kilku- mizerią naukową, dlatego o Noblu nauko- pogwałcenia własności intelektualnej, jak
dziesięciu lat trwania PRL „inżynierów wym możemy jedynie marzyć. Jak dotąd
umysłów” – tych, którzy nadawali się do marzenia się nie spełniły. i dokument wątpliwego intelektu demokra-
tworzenia najlepszego z systemów, a przy-
najmniej tworzeniu nie przeszkadzali. Rzecz W 2019 roku w ramach wprowadzania tycznie wybranego spośród profesorów
jasna, nie była to komisja autonomiczna, w życie Konstytucji dla Nauki przeprowa-
lecz podporządkowana przewodniej sile dzono wybory do nowego gremium – Rady członka Rady Doskonałości Naukowej. Jaka
narodu. Kandydatury na docentów/profe- Doskonałości Naukowej (RDN), która od
sorów akceptowały, lub nie, KW (Komitety 1 stycznia tego roku jest już całkiem samo- jest zatem szansa, aby ta rada udoskonaliła
Wojewódzkie PZPR), a KC całkiem kandy- dzielnym bytem na polu doskonalenia na-
datów mogła pogrzebać. W III RP komisja szych kadr akademickich. Może wreszcie intelektualnie naszych profesorów? Sam
została skrócona w nazwie o jedno „K” staniemy się potęgą, skoro mamy tyle uczelni
i wyzwolona spod kurateli KC, ale była wyższych, taki poziom udyplomowienia profesor zaczyna już wątpić w sens utrzy-
afiliowana przy premierze, czyli jednak młodego społeczeństwa i tak doskonałych
jakby na uwięzi politycznej, choć o zmiennej profesorów. Może... Ale wątpliwości są, i to mywania habilitacji, których poziom jest
orientacji. Efektem działań komisji było uzasadnione, bo plagi akademickie wkro-
osiągnięcie przez Polskę iście imponującego czyły bez przeszkód w nowy rok, a nawet często nader kiepski, i to coraz bardziej, co
przyrostu stopni naukowych doktora habi- objawiły się u członka Rady Doskonałości
litowanego, niemal już nie znanego w świecie Naukowej (RDN), niezmordowanego blo- świadczy o poziomie nie tylko ich autorów,
nauki poza państwami dawnego blogu gera, prof. dr. hab. Bogusława Śliwerskiego.
wschodniego. Taki stan rzeczy powodował Ten z wielką pasją i konsekwencją walczy lecz także gremiów je zatwierdzających.
natężenie przygranicznego ruchu habilita- z akademikami, jego zdaniem – jako do-
PUBLICYSTYKA cyjnego (kierunek Ukraina, Białoruś, potem tychczasowego członka CK (!) – niegodnymi Należy żałować, że wraz z odejściem CK
Słowacja) w celu łatwiejszego pozyskiwania stopni i tytułów. Profesor podsumował
tych stopni, mrocznego nieraz pożądania. miniony rok, podkreślając niewłaściwą nie zrezygnowano z naszego rozbudowanego
metodologię prac, wręcz pseudonaukowych,
Komisja podsuwała także pod długopis omówił działania naprawcze, taktownie i nader egzotycznego systemu tytularnego.
prezydentowi nader liczne kandydatury do pomijając moje „Plagi akademickie”. Ja
tytułu profesora, zwanego zwyczajowo charakteryzowałem patologie akademickie, Czy zastąpienie jednej komisji, która nie
belwederskim, choć nominacje wręczano przedstawiałem krytykę naszego systemu
w pałacu namiestnikowskim. tytularnego i gremiów CK oraz RDN, ma- dawała sobie rady z plagami akademickimi,
jących twórczy udział w jego negatywnym
Prezydent merytorycznie tych kandydatur funkcjonowaniu. Co więcej, do ilustracji komisją o innej nazwie, ale nadal bezradnej
nie oceniał, ale czasem opóźniał ich podpi- noworocznego tekstu profesor od dosko-
sywanie, a nawet – o zgrozo – nie podpisywał nałości naukowej użył – bez jakiegokolwiek wobec plag spadających także na jej człon-
(przykład kandydatury Michała Bilewicza), odniesienia autorskiego/źródłowego – mój
niekoniecznie z powodu braku długopisu. poglądowy rysunek sprzed lat. Graficznie ków, poprawi nasz patologiczny, tytularny
zobrazowałem na nim zmagania akademi-
Nawet jak podsuwano prezydentowi kan- ków z pokonaniem ściany płaczu dla uzy- system? Czy kiedykolwiek celem nauki
dydaturę jakiegoś oszusta, plagiatora, on skania niezbędnych w tym systemie stopni
nie miał mocy już podpisanej nominacji i tytułów. Autor nawet nie zauważył, że uprawianej w Polsce będą wyniki badań,
odwołać. Nie można się zatem dziwić, że rysunek dotyczy krytyki także jego działal-
wśród profesorów mamy tylu ludzi niegod- a nie tytuły, od jakości nauki jakby nieza-

leżne? GP

W sklepie „Gazety Polskiej”
na www.sklepgazetapolska.pl lub pod
numerem telefonu 722 111 655 mogą
Państwo zamówić książkę „Plagi
akademickie” autora niniejszej rubryki
– Józefa Wieczorka.

48 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl