CYBERIMPERIUM

{ KRÓTKO I NA TEMAT } FELIETON

ZNIKAJĄCY LIST

Przez lata słynne były listy do redakcji, jakie Krzysztof wołanego zbyt dużym dysonansem poznaw-
według jej pracowników pisali czytelnicy, a, Karnkowski czym czytelników, współpracowników, a nawet

według wielu czytelników, pracownicy „Ga- przeciwników dziennika z Czerskiej. Matka

zety Wyborczej”. Ten rodzaj zawartości zawsze dorastającej córki poskarżyła się redakcji, że

był bardzo ważny, można powiedzieć – wręcz dziś znikły dawne subkultury, a dziecko ma

kluczowy. Wiadomości często wyglądały jak do wyboru albo grupę narodowców, albo

odesłane do profesorów prace domowe, środowisko niebinarne (czyli osób nieiden-

w których uczniowie ścigają się, by pokazać, że uważali tyfikujących się z klasycznym podziałem na płci), a że

na lekcji. Nieszczęśliwe święta z rodziną, kłótnie z zaco- sama nie chce udawać niebinarnej, odrzucana jest jako

fanymi starszymi, za dużo mięsa, za mało rowerów, złe narodowiec, choć nikogo przecież nie dyskryminuje.

prezenty… Czasem też poważniejsze dramaty, ot choćby Skracam z przymusu i upraszczam, list można znaleźć,

emerytka prosząca o pomoc w życiowej sprawie – jak pokazuje realny problem nienadążania chcących nadążyć

odmówić przyjęcia emerytury od tego okropnego Kaczyń- za tempem zmian, o którym czasem piszą nawet lewi-

skiego czy tam Morawieckiego. I oddzielna kategoria, cowcy. Pokazuje to kariera terminu TERF, oznaczającego

czyli zbiorowe listy autorytetów moralnych, kiedyś po- radykalną feministkę dyskryminującą osoby transpłciowe.

tężna amunicja. Wygląda na to, że na początku stycznia List zniknął z łamów, odpowiedzialni za skandal redak-

ktoś z rozpędu w obieg puścił list prawdziwy, pokazujący, torzy pójdą na szkolenie z wrażliwości. Nim jednak je

jak miota się na swej drodze rozpędzona rewolucja oby- ukończą, zasady zdążą się zapewne znów zmienić. Cała

czajowa. W ten sposób doszło do dużego kryzysu, wy- nadzieja w tym, że będzie to szkolenie permanentne.

{ PAN JACEK DLA CIEBIE } FELIETON

100 LAT, Jacek
PLATFORMO!
Liziniewicz

Za afery Beaty Sawickiej i hazardową. Za VAT w  sposób umożliwiający kradzież
dobicie polskich stoczni i inwestora z Ka- 250 mld zł. Za handel kamienicami w War-
taru. Za przymykanie oczu na tworzenie szawie i krzywdę lokatorów. Za reset z Rosją
się piramidy finansowej o  nazwie Amber i serwilizm wobec Niemców. Za szerzenie
Gold, która oszukała ludzi na kwotę 800 mln zł. Za nienawiści, która skończyła się zabójstwem Marka
infoaferę i  bezczelność zaprezentowaną w  „Sowie Rosiaka. Za skok na Otwarte Fundusze Emerytalne
i  Przyjaciołach”. Za przepłacone Stadion Narodowy i wydłużenie czasu pracy do 67 lat. Za zadłużenie kraju
i pociągi pendolino. Za opóźnianie budowy Gazoportu na 530 mld zł. Za wyprzedaż majątku narodowego
i  kontrakt gazowy z  Ruskimi. Za umorzenie długów i polskich sreber rodowych. Za najdroższą oczyszczal-
Gazpromowi. Za wybory samorządowe w 2014 roku nię ścieków w  Warszawie, która nie spełnia swojej
pełne chaosu i nieprawidłowości. Za pałowanie uczest- podstawowej funkcji. Za brak programu i stosowanie
ników Marszu Niepodległości, prowokacje i  wojnę wyniszczającej dla państwa taktyki totalnej opozycji.
z kibicami. Za Akcję „Widelec” wymierzoną w kibiców A  przede wszystkim za to, że oddaliście śledztwo
Legii. Za zmeliorowanie Zachodniopomorskiego przez w  sprawie śmierci prezydenta Lecha Kaczyńskiego
Stanisława Gawłowskiego. Za wyjaśnianie afery pod- i 95 ofiar katastrofy smoleńskiej w ręce Rosjan. 100 lat,
karpackiej. Za zorganizowanie systemu podatkowego Platformo! Bez zbędnego sądu.

20 STYCZNIA 2021 49

SPOŁECZEŃSTWO { SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA, LOGISTYKA }

Grzegorz www.prenumerata.swsmedia.pl
Wszołek

IZRAEL
LIDEREM.
WYŚCIG
SZCZEPIEŃ
ROZPOCZĘTY

POLSKA WYPADA NIEŹLE

50 20 STYCZNIA 2021

W POLSCE Od przełomu starego i nowego roku trwa na świecie wielka akcja
szczepień. Światowymi liderami są Izraelczycy, Zjednoczone Emiraty
Ruszyła e-rejestracja Arabskie, Bahrajn, Wielka Brytania i USA. Skąd bierze się niespodziewany
na szczepienia przeciw sukces Izraela? Jak na tym tle wypada Polska? Daleko nam do
COVID-19; zapisywać świętowania, ale Narodowy Program Szczepień nie jest tak zły, jak
się można również za sugerują niektórzy politycy opozycji. Przyjrzyjmy się, jak wygląda walka
pośrednictwem infolinii z koronawirusem w praktyce.
989 oraz standardowo
w przychodniach.

FOT. ADOBE STOCK W edług statystyk z połowy pierwsza osoba w kraju. Dla tych, którzy
stycznia w Izraelu zaszcze- zdecydowali się zaszczepić na koronawi-
piono około 25 obywateli rusa, przewidziano bonus w postaci zie-
na 100 i – co istotne – nie- lonego paszportu, uprawniającego do
mal 3/4 to seniorzy powyżej udziału w wydarzeniach kulturalnych
60. roku życia. i sportowych. Dzięki niemu Izraelczycy
nie będą martwić się kwarantanną czy
Sukces Izraela ograniczeniami w ruchu podczas lock-
downu. Stosowny dokument umożliwi
Dla Tel-Awiwu nadrzędne stało się bły- też wejście do restauracji, siłowni i ba-
skawiczne zaszczepienie jak największej senów w dalszym etapie poluzowania
grupy narażonej szczególnie na COVID-19. restrykcji.
Kraj jest światowym liderem, szacuje się,
że do wiosny z preparatów Pfizera i Mo- Najwyższe wskaźniki szczepień na świe-
derny skorzysta aż 5 mln obywateli. W jaki cie idą w parze z rygorystycznymi ob-
sposób Izrael osiągnął sukces? Przede ostrzeniami. Mieszkańcom zakazano
wszystkim proces wakcynacji rozpoczęto wychodzenia z domów – nawet w odwie-
wcześniej niż w krajach Unii Europejskiej, dziny – chyba że oddalenie się ma związek
bo już 19 grudnia. Zmartwieniem dla ze szczepieniem. Ewentualne spacery
izraelskiego rządu – w przeciwieństwie mogą odbywać się do 1 kilometra od miej-
do Europy – nie są silne grupy antyszcze- sca zamieszkania. Pozamykano sklepy,
pionkowe, lecz to, czy wystarczy obu restauracje, miejsca rozrywki, zamknięto
dawek dla wszystkich chętnych. Od 10 stycz- lądowy ruch pasażerski na przejściach
nia rozpoczęło się podawanie drugiej dawki granicznych. Cudzoziemcy z prawem po-
preparatów. Szczepi się nie tylko w przy- bytu w Izraelu muszą ubiegać się o zgodę
chodniach, lecz także na placach miejskich konsulatu. Na miejscu czeka na podróż-
i stadionach. Wydajności sprzyja fakt, że nych obowiązkowa dwutygodniowa kwa-
izraelska służba zdrowia należy do naj- rantanna w przypadku strefy czerwonej
lepszych na świecie. Opiera się na przy- i 10-dniowa w zielonej, którą kończą dwa
należności do jednego z czterech koszyków negatywne wyniki testów. Izolacja odbywa
świadczących podstawowe usługi medyczne się w wyznaczonych hotelach. Tak rygo-
– w Izraelu system państwowy jest wy- rystyczne podejście do pandemii korona-
mieszany z prywatnym. Kasy chorych nie wirusa sprawiło, że już późną jesienią
mogą zarabiać na pacjentach, a zyski Izrael uważany był za przykład. Transmisję
notują z racji wykonywania świadczeń wirusa zmniejszono, ale rząd Netanjahu
dodatkowych. Izrael jest też świetnie zin- pod koniec grudnia ubiegłego roku – w ob-
formatyzowany, co znacząco przyspiesza liczu ponad 3 tys. dziennych zachorowań
procedury. na COVID-19 – postanowił dokręcić śrubę.
Nie wszystko jednak wygląda tak koloro-
Propagowanie szczepień wyszło wprost wo, jak na pierwszy rzut oka się wydaje.
od premiera Benjamina Netanjahu, który Na szczepienia nie mogą liczyć Palestyń-
przyjął dawkę w blasku fleszów jako

20 STYCZNIA 2021 51

SPOŁECZEŃSTWO { SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA, LOGISTYKA }

czycy z Zachodniego Brzegu Jordanu szczepionka nie została jeszcze dopusz- sytuację z Polski. U nas zaszczepieni bez
i Strefy Gazy, mimo że prawo międzyna-
rodowe nakłada obowiązek niesienia czona do użytku. kolejki opowiadali bzdury o wzięciu udziału
pomocy ze strony okupanta. Autonomia
Palestyńska jest skazana na program WHO Nieco lepiej system szczepień działa w akcji propagującej narodowy program.
Covax dla biedniejszych krajów Trzeciego
Świata. Jeśli w końcu ruszy za kilka mie- w Hiszpanii, która może pochwalić się Na koniec przeglądu zajrzyjmy jeszcze
sięcy, zaszczepi się wedle prognoz zaledwie
około 20 proc. Palestyńczyków. współczynnikiem 1,45/100 osób. Niepo- do Rosji – kremlowska szczepionka Sput-

Papież czeka w kolejce, ale kojąco brzmią jednak doniesienia o zaka- nik V nie została jeszcze dopuszczona przez
możni – nie
żeniach na koronawirusa wśród zaszcze- Europejską Agencję Leków (EMA). Pro-
Kto by pomyślał, że jedna z najlepszych
gospodarek na świecie i wysoko ceniona pionych pensjonariuszy i pracowników ducent chwali się skutecznością na poziomie
służba zdrowia będzie miała aż taki problem
z procesem szczepień na koronawirusa? DPS-ów na Półwyspie Iberyjskim. Nowe, ponad 90 proc., natomiast na niecodzienny
Mowa o sytuacji w Niemczech, która jest
mocno krytykowana w mediach, ale również dobowe przypadki zachorowań w Hiszpanii pomysł wpadła federalna ochrona zdrowia.
dzieli polityków koalicji rządzącej. Gabinet
Angeli Merkel dostaje potężne cięgi za zbyt sięgają ponad 25 tys. obywateli, mimo Otóż po zaszczepieniu się należy odstawić…
małą liczbę zakupionych preparatów i nie-
wydolną dystrybucję. Współczynnik za- godziny policyjnej wydłużonej do maja alkohol aż na 42 dni, do uzyskania rzekomo
szczepionych na 100 obywateli jest niższy
niż w Polsce i wynosi 1,01 – z dostępnych i przy poważnych ogranicze- odporności na koronawirusa.
dawek skorzystało ponad pół miliona
Niemców. W pierwszej kolejności – medycy niach w poruszaniu się poza W przypadku nieskutecznej
i pracownicy domów opieki społecznej.
Rząd już wcześniej postawił się Komisji domem. Rząd Pedro Sancheza Sukcesem mogą szczepionki Władimir Putin
Europejskiej: wbrew negocjacjom unijnym, pracuje nad przepisami, które pochwalić się zawsze wskaże przyczynę
zawarł latem ubiegłego roku umowy na zmuszą Hiszpanów do za- Brytyjczycy błędów i niedopatrzeń. Fakty
sprowadzenie szczepionek niemieckich szczepienia się. Według nie- są takie, że u naszych sąsia-
firm BioNTech oraz Curevac. oficjalnych doniesień, mimo – szczepią 4,94 dów preparat Sputnik V po-
dobrowolności szczepień będą dano 1,5 mln razy, a współ-
Prawdziwy dramat rozgrywa się we Fran- przygotowywane listy z na- osoby na 100 czynnik szczepień nie powala
cji. Z danych gromadzonych przez Uni- zwiskami osób odmawiających i są na czwartym na kolana – to 1 osoba na
wersytet Oksfordzki wynika, że zaszczepiono przyjęcia szczepionki. 100.
zaledwie 0,49 mieszkańców na 100. Paryż miejscu na
był mocno opóźniony w stosunku do innych Sukcesem na początkowym świecie. Polska na tle innych
krajów Europy Zachodniej. Lekarze na- etapie mogą pochwalić się
rzekają na zbyt ociężałą biurokrację i pa-
pierkowe formalności przed przystąpieniem Brytyjczycy – szczepią 4,94 Jak na tym tle wypadamy?
do szczepień. Francuskie władze uruchomiły
zaledwie 100 punktów szczepień, zapew- osoby na 100 i są na czwartym Całkiem nieźle, choć do po-
niając, że do końca stycznia ich liczba
wzrośnie do 600. W ostatnich dniach na- miejscu na świecie. Oni – podobnie jak ziomu światowych liderów sporo nam
stąpiła lekka poprawa sytuacji – ze szcze-
pionek korzysta ponad 50 tys. osób na Izrael – rozpoczęli ten proces wcześniej od brakuje. Współczynnik zaszczepionych
dobę. Francja ma też poważny grzech na
sumieniu. Belgijskie i niemieckie media krajów unijnych i nie są uzależnieni od w Polsce to 1,08, dzięki czemu wyprze-
zgodnie informowały, że rząd nad Sekwaną
zablokował ofertę zakupu 500 mln sztuk dostaw Komisji Europejskiej. Już od 8 grud- dzamy Niemców, Austrię (0,82) czy Sło-
preparatu Pfizera dla krajów Unii. Powód?
Paryż postawił na rodzimą firmę Sanofi nia dostępny jest na Wyspach Brytyjskich wację (0,77), a 15 stycznia byliśmy nawet
i zawarł z nią kontrakt na dostawy, choć
preparat BioNTech/Pfizer, a od 4 stycznia w czołówce państw Unii wśród zaszcze-

szczepi się też środkiem AstraZeneca opra- pionych na 100 obywateli. Ruszyła e-re-

cowanym przy współpracy z Uniwersytetem jestracja, oprócz niej zapisywać się można

Oksfordzkim. Pierwsze dane są obiecujące: za pośrednictwem infolinii 989 oraz stan-

szczepionkę przyjęło 40 proc. osób starszych dardowo w przychodniach. 25 stycznia

powyżej 80. roku życia i 23 proc. przeby- Polska rozpocznie akcję wielkiego szcze-

wających w ośrodkach opieki. Ponad 400 pienia seniorów 70+. Daleko jednak jeszcze

tys. osób skorzystało z drugiej dawki szcze- do otwierania szampanów i beztroskiego

pionek. Wielka Brytania przyspieszyła życia z wizją wygranej w nierównym star-

procedury, otworzyła wielkie hale i stadiony, ciu z pandemią. Firma Pfizer zapowiedziała

a wpływ na to miała nieznana wcześniej ograniczenie dostaw preparatów do Unii

mutacja koronawirusa. Europejskiej w styczniu i lutym. Koncern

Warto jeszcze wspomnieć o liderze szcze- obiecał jednocześnie powrót do normalnej

pień w krajach Wspólnoty – Włoszech – produkcji na przełomie lutego i marca.

gdzie zaszczepiono 1,61 chętnych na 100. Oznacza to, że również my stracimy nie-

Na swoją kolej czekali cierpliwie papież zbędny czas. Gdy dodamy do tego coraz

Franciszek i prezydent Sergio Mattarella częściej padające w sieci szumne zapo-

– obaj w grupie ryzyka – ale i tu celebryci, wiedzi otwierania lokali gastronomicznych,

biznesmeni, prawnicy, duchowni oraz lo- hoteli, stoków, a nawet siłowni, możemy

kalni politycy wykorzystali luki w systemie. snuć się między jednym lockdownem

Masowy proceder do złudzenia przypomina a drugim. GP

52 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

#włączprawdę

www.tvrepublika.pl

SPOŁECZEŃSTWO { WALKA O ŻYCIE POLAKA, BRYTYJSKIE SĄDY, EUTANAZJA }

EUTANAZJA
PRZEZ
ZAGŁODZENIE

Hubert
Kowalski

WSTRZĄSAJĄCY LOS POLAKA Z WIELKIEJ BRYTANII W  2008 roku Francuz Vincent
Lambert doznał poważnych
Mieszkający od lat w Wielkiej Brytanii Polak, który pod koniec obrażeń podczas wypadku
ubiegłego roku doznał poważnego uszkodzenia mózgu, zdaniem drogowego, w wyniku któ-
części specjalistów znalazł się w stanie wegetatywnym. Inni natomiast rego został sparaliżowany
uznali, że to stan minimalnej świadomości, ponieważ pacjent reagował i znalazł się w stanie minimalnej świa-
na obecność osób bliskich w swoim otoczeniu. Brytyjskie sądy oraz domości. Latem 2019 roku po trwającej
Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdziły jednak, że jego życie kilka lat batalii sądowej francuski sąd
pozbawione jest sensu i pozwolono na odłączenie go od aparatury pozwolił na odłączenie go od aparatury
dostarczającej pożywienie i wodę. Zrobiono to, aby w majestacie prawa dostarczającej pożywienie i wodę. Po
doprowadzić do jego śmierci. dziewięciu dniach od pozbawienia go
żywienia Vincent Lambert zmarł. W po-
dobnej sytuacji znalazł się niedawno

54 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

stąpił więc do sądu o odłączenie pacjenta Spór o wiarę i godność
od aparatury podtrzymującej życie. Zgodę 30 i 31 grudnia Sąd Opiekuńczy odrzucił

wyraziła żona mężczyzny, która uważa, dowody z nagrania. Uznano bowiem, że

że jej mąż nie zgodziłby się na utrzymy- badania lekarskie są bardziej wiarygodne,

wanie go przy życiu w takim stanie i nie a m.in. mruganie to naturalny odruch

chciałby być ciężarem dla rodziny. Władze osób, które znajdują się w takim stanie.

placówki przygotowały się również na Sąd nie zgodził się na przetransporto-

wykorzystanie do transplantacji jego or- wanie pacjenta do Polski. Jeden ze spe-

ganów. Odłączeniu sprzeciwiły się jednak cjalistów od intensywnej terapii uznał,

matka, siostry oraz siostrzenica Polaka. że transport stwarzałby ryzyko śmierci

Brytyjski Sąd Opiekuńczy stwierdził oraz mógłby spowodować znaczący dys-

15 grudnia, że żona R.S. najlepiej potrafi komfort dla pacjenta. Rację przyznał mu

ocenić, jaką postawę w tej brytyjski sąd. Uznano, że

sytuacji przyjąłby jej mąż. wiązałoby się to z dużym

Sąd orzekł, że podtrzymy- Brytyjski sąd nie ryzykiem śmierci w czasie
wanie życia R.S. nie leży transportu, co naruszałoby
zgodził się na
w jego interesie. Zaznaczył godność pacjenta. Z tą

jednocześnie, że konieczne przetransportowanie argumentacją nie zgadza
jest zapewnienie mu od- się m.in. dr Filip Furman,
powiedniej opieki palia- R.S. do Polski. Jeden ekspert ds. bioetyki i zdro-
tywnej do śmierci. W efekcie ze specjalistów wia publicznego z Instytutu
pacjenta odłączono od od intensywnej na rzecz Kultury Prawnej
aparatury, a następnie po- terapii uznał, że Ordo Iuris, który zaanga-

nownie podłączono w związ- transport m.in. żował się w sprawę. Pod-

ku z wnioskiem o apelację. stwarzałby... ryzyko kreśla, że możliwe było
Jednak 23 grudnia sąd zapewnienie odpowiednich
wniosek odrzucił. śmierci. warunków do bezpiecznego

Po odłączeniu pacjenta przetransportowania pa-

od aparatury wspomaga- cjenta, co deklarował rów-

jącej oddychanie okazało nież polski MSZ.

się jednak, że oddychał on samodzielnie. – To nie tylko spór prawny, lecz także

Szpital uznał, że należy odłączyć Polaka etyczny – mówi nam dr Furman. Lekarze

również od mechanizmu podającego i prawnicy podkreślający, że śmierć pod-

pożywienie i wodę. Minister spraw za- czas transportu nie byłaby godna, uważają

granicznych Polski Zbigniew Rau wy- jednocześnie, że eutanazja poprzez odłą-

stosował w  tej sprawie list do szefa czenie żywienia nie narusza ludzkiej

brytyjskiej dyplomacji. Po licznych godności. Artykuł 15 Konwencji o prawach

apelach pacjent został ponownie pod- osób niepełnosprawnych mówi o zakazie

łączony do aparatury. Nasza dyplomacja okrutnego traktowania. Część osób zaan-

wspierała rodzinę m.in. w kontakcie ze gażowanych w sprawę podkreśla, że po-

Polak mieszkający w Wielkiej Brytanii. szpitalem. Jak ustaliła „Gazeta Polska”, zbawienie życia poprzez zagłodzenie
Gdy powstawał ten tekst, trwał spór
o jego życie. Polak wówczas jeszcze żył. w sprawę szczególnie zaangażowała się w sposób oczywisty jest okrutnym trak-
Ze względu na dobro rodziny nie poda-
jemy jego nazwiska. poseł Anita Czerwińska, rzeczniczka towaniem. Inni natomiast mówią, że po-

Śpiączka i sąd PiS, która zabiegała o pomoc dla Polaka. zbawienie pożywienia jest wsparte lecze-

R.S. mieszkał od kilkunastu lat w West Bliscy R.S. przedstawili nagranie, na niem paliatywnym, uśmierzaniem bólu
Midlands w Wielkiej Brytanii. 6 listopada
2020 roku doznał zatrzymania akcji serca którym widać, jak mężczyzna wyraźnie czy też uśpieniem. Ich zdaniem te działania
na ponad 40 minut. W efekcie doszło do
poważnego uszkodzenia mózgu. Szpital reaguje na ich obecność. Jak podkreślała wykluczają okrutne traktowanie.
w Plymouth, do którego trafił Polak, wy-
siostra Polaka, jej brat m.in. płakał – Takie podejście do etyki w wielu pań-

FOT. ADOBE STOCK i ruszał głową, co wskazuje, że mężczy- stwach zachodnich wyraźnie się zakorze-

zna był w stanie minimalnej świadomo- niło. Ci ludzie uznają, że wartość ma tylko

ści, a nie w stanie wegetatywnym. Wszystko życie określonej jakości. To swego rodzaju

przemawiało za tym, iż u pacjenta na- utylitaryzm, bardzo groźna postawa. Ten

stąpiła regeneracja. system paramoralny prowadzi do przeko-

20 STYCZNIA 2021 55

SPOŁECZEŃSTWO { WALKA O ŻYCIE POLAKA, EUTANAZJA }

nania, że tylko takie życie podlega ochronie. Praw Człowieka w  Strasburgu, który znana. Zadeklarowano jednocześnie, że
To otwiera drogę do kontestacji życia na odrzucił skargę polskiej rodziny. Polskie sprawa zostanie rozpatrzona, ale w nor-
przykład osób niepełnosprawnych, senio- MSZ złożyło także do ETPC wniosek malnym trybie. Jej procedowanie może
rów i  innych – podkreśla dr Filip o  zastosowanie środka tymczasowego więc potrwać bardzo długo.
Furman. na podstawie art. 39 Regulaminu Trybu-
nału, co miało zobowiązać Wielką Bry- Nie złamano praw człowieka?
Bliscy R.S. zarzucali sądowi, iż pominięto tanię do przywrócenia sztucznego od- Rodzina ponownie próbowała wnieść
fakt, że mężczyzna jest praktykującym żywiania Polaka. Wniosek ten został
katolikiem. Jednak zdaniem sądu Polak jednak rozpatrzony negatywnie. Zgodnie apelację od orzeczenia brytyjskiego sądu,
mógł zmienić swoje przekonania, ponieważ z orzeczeniem brytyjskiego sądu, które
wziął ślub cywilny z rozwódką. Uznano powołując się na nowe okoliczności, które
więc, że jego postawa religijna nie była FAKTY
konsekwentna. Rodzina podkreślała jed- wynikały z ustaleń niezależnych neurolo-
nak, że R.S. mimo swoich życiowych Bliscy R.S. przedstawili
wyborów regularnie uczestniczył w mszach nagranie, na którym widać, gów. Wniosek został odrzucony 11 stycznia,
świętych. Opowiadał się także przeciwko jak mężczyzna wyraźnie
aborcji i eutanazji. reaguje na ich obecność ale ponownie zdecydowano o dostarczaniu
– płakał i ruszał głową, co
Rodzina powoływała się m.in. na opinię wskazuje, że był w stanie pożywienia mężczyźnie do 13 stycznia.
neurologa Patricka Pullicino, który minimalnej świadomości,
wskazywał, że nie należy odłączać pa- a nie w stanie W tym czasie bliscy znów zwrócili się do
cjenta. Brytyjski sąd zwrócił jednak wegetatywnym.
uwagę, że ten specjalista jest jednocze- ETPC. Za pierwszym razem Trybunał nie
śnie duchownym i działaczem na rzecz zostało wydane pod koniec 2020 roku,
prawa do życia. Stwierdzono więc, że szpital 8 stycznia odłączył pacjenta od przyjął skargi z przyczyn proceduralnych.
jego opinia nie jest bezstronna. Zaistniał aparatury dostarczającej pożywienie
spór pomiędzy ekspertami zewnętrznymi i wodę. Pierwsza apelacja do sądu brytyjskiego
a pracującymi w szpitalu. Ci pierwsi
zarekomendowali dłuższy czas obser- Opieszałość ONZ został bowiem złożona przez siostrzenicę
wacji pacjenta. Ale sąd uznał, że skoro
ci specjaliści fizycznie nie badali Polaka, Instytut Ordo Iuris wystąpił więc do R.S., a skarga do ETPC przez jego matkę
to ich opinie nie mogą być uznane za Komitetu ds. Praw Osób z  Niepełno-
dowód w  sprawie. Postanowiono tak, sprawnościami ONZ o decyzję tymcza- i siostrę. Stanowiło to przeszkodę formalną
choć brytyjski neurolog dokładnie znał sową. Podkreślono, że art. 10 Konwencji
stan, w jakim znajdował się R.S. Co o prawach osób niepełnosprawnych do skutecznego złożenia skargi. Za drugim
istotne, polski neurochirurg doszedł zapewnia prawo do życia każdemu. Jak
niezależnie do tych samych wniosków, podkreślono, przepis ten nie uzależnia razem usunięto tę niezgodność i wystą-
m.in. po obejrzeniu filmów, na których tego prawa od „jakości” życia. Powołano
dokładnie pokazany był pacjent. Lekarz się również na art. 25, w którym mowa piono w sposób prawidłowy. ETPC znów
stwierdził, że jego stan nieznacznie się o prawie do osiągnięcia najwyższego
poprawił w  krótkim czasie. Pacjent możliwego stanu zdrowia. – Pytanie, czy jednak odrzucił skargę, uznając, że nie
utrzymywał regularny oddech i nie wy- to prawo zostało zapewnione. Między
kazywał problemów oddechowych, a jego innymi stąd nasz wniosek – mówi dr doszło do naruszenia praw człowieka.
odruchy wskazywały na minimalną Furman. ONZ odmówiła jednak środka
świadomość. Podkreślił również, że tymczasowego, o który zabiegał Instytut. W efekcie szpital w Plymouth po raz ko-
zaobserwowano u niego próby skupienia Chodziło o to, by Komitet na czas roz-
wzroku. Zewnętrzni specjaliści zabiegali patrywania tej sprawy przyznał ochronę lejny odłączył pacjenta od pożywienia
o dopuszczenie do pacjenta, jednak ich pacjentowi w postaci niewycofywania
prośby pozostały bez odpowiedzi ze żywienia. Nie została ona jednak przy- i wody.
strony szpitala. Neurochirurg uważa, że
szpital powinien dokonać kolejnej oceny Bliscy walczący o życie R.S. zabiegali
stanu mężczyzny oraz opracować
prognozę. o wystąpienie do ETPC przez polski rząd

Bliscy Polaka wystąpili w tej sprawie na podstawie art. 33 Konwencji o ochronie
również do Europejskiego Trybunału
praw człowieka i podstawowych wolności.

Takie działanie oznaczałoby rozpoczęcie

daleko idącego sporu z Wielką Brytanią.

Jak mówi nam osoba zaangażowana

w sprawę z ramienia polskiego rządu,

sytuację dodatkowo komplikuje konflikt

w rodzinie R.S. związany z postawą żony,

która zgodziła się na odłączenie męża od

aparatury. Jak zapewniło MSZ, w ramach

posiadanych kompetencji i uprawnień

podjęte zostały wszelkie możliwe działania

na poziomie politycznym, prawnym i kon-

sularnym. Zaangażowani byli również

Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo

Sprawiedliwości oraz marszałek Sejmu

Elżbieta Witek. „Od 23.12.2020 r. do

chwili obecnej placówka w Londynie

pozostaje w stałym kontakcie z rodziną

hospitalizowanego w WB, jak i rodziną

w Polsce” – czytamy w wiadomości na-

desłanej nam z Biura Rzecznika Prasowego

MSZ w miniony piątek. GP

56 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

FELIETON { WIDZIANE Z BRUKSELI }

PREMIER BAWARII WALI W UE Ryszard
– CZY UNIA ZAWIESI BAWARIĘ?
Czarnecki

HA, HA...
W  Brukseli, gdzie piszę te słowa, ogłoszono,
że nadzwyczajne restrykcje związane z za-
razą zostają w Belgii przedłużone do
1 marca. Niemcy właśnie podały do wia-
domości, że wydłużają drakońskie ograni-

czenia dla swoich obywateli o kolejne tygodnie, prawdo-

podobnie do Wielkanocy, a ich media głoszą, że „Merkel

boi się koronawirusa”. W Japonii jest największa liczba

zarażonych i zgonów od wielu miesięcy. Ja wiem, że to

daleko i Polska na szczęście nie stała się i nie stanie drugą

Japonią, ale w tym kraju mają być za kilka miesięcy

Igrzyska Olimpijskie. Wreszcie w Polsce restrykcje prze-

dłużono o kolejne 14 dni. W momencie, gdy cała Europa,

cały świat wprowadza w praktyce stany wyjątkowe, za-

wsze znajdzie się grupa dziwnych ludzi, którzy widząc

koniec własnego nosa – ale też na bardzo krótki dystans

– wytoczą proces rządowi. Ręce opadają. Niemcy, mając w nosie, delikatnie
Cukier krzepi. Lektura takoż. Niemiecki „Frankfurter mówiąc, europejską solidarność,
zakupili w ogromnej liczbie
Allgemeine Zeitung” pisze, że gdy „inne kraje prowadzą szczepionkę na własną rękę.
w wyścigu szczepień, rząd Niemiec może sobie zarzucić,
że oddał zlecenie na szczepionki Brukseli i teraz pozostaje

{w tyle”…
Nasi pragmatyczni zachodni sąsiedzi wyciągnęli jednak
z własnych błędów wnioski, na zasadzie mądry Niemiec
po szkodzie, i mając w nosie, delikatnie mówiąc, europejską

solidarność, zakupili w ogromnej liczbie szczepionkę na

własną rękę. W ten sposób pani kanclerz wraz z ministrem Ba, nawet z definicji euroentuzjastyczni politycy – nad

zdrowia Jensem Spahnem zjedli własny język, bo wcześniej Renem i Sprewą euroentuzjazm i eurooptymizm to do-

ręczyli, że tego nie zrobią. Cóż, jest jak na Oktoberfest – gmaty – jadą po Brukseli jak po łysej kobyle. Robi to na

nawarzyli piwa, muszą je wypić. Tyle że teraz zdroworoz- przykład premier Bawarii Markus Söder. Wali w Komisję

sądkowo nie chcą wejść w te same buty zaniechania. Europejska mówiąc, że ta zbyt długo negocjowała ko-

Z kolei „Mitteldeutsche Zeitung” też wypomina: „Gdy rzystną cenę szczepionki i za mało jej zamówiła. Ten

Izrael szczepionką BioNTech zaszczepił milion osób, polityk CSU, kandydat na kanclerza Niemiec po jesiennym

w Niemczech zaszczepiono 200 tysięcy”… odejściu Merkel po wyborach do Bundestagu, doskonale

Bawarski „Münchner Merkur” pisze z kolei o narasta- wie, że nie zostanie nr 1 w polityce RFN, jeśli będzie na

jącym wzburzeniu „z powodu chaotycznego rozpoczęcia stojąco bił brawo Brukseli. Ów Bawarczyk wszedł w buty

RYS. MIROSŁAW ANDRZEJEWSKI szczepień w Niemczech”. Jedzie też po ministrze „od polityków z Włoch, którzy – obojętne, z lewa czy z prawa

zdrowia”, już tu wymienianym, który powtarzał, że – podczas zarazy strzelali w Unię niczym w kaczy (za

„wszystko przebiega zgodnie z planem”, co jego rodaków przeproszeniem) kuper.

nie uspokoiło, lecz zezłościło. Ta sama gazeta z Mona- „Słaby człowiek wierzy w los, silny człowiek wierzy

chium twierdzi, iż „poczucie obywateli, że Niemcy dobrze w przyczynę i skutek” – rzekł jeden z najważniejszych

poradziły sobie z koronakryzysem, zmienia się w kom- myślicieli XIX wieku w USA, Ralph Emerson. Jego myśl

pletne przeciwieństwo”. dedykuję europejskim politykom... GP

20 STYCZNIA 2021 57

ŚWIAT { USA, PARTIA REPUBLIKAŃSKA }

REPUBLIKANIZM

po trumpizmie

CO AMERYKAŃSKA PRAWICA ZROBI Z DZIEDZICTWEM DONALDA TRUMPA

Maciej P omimo fatalnej końcówki, pre- cych w niej polityków, nie stworzył podstaw
Kożuszek zydentura Donalda Trumpa była do trwałego powodzenia GOP, nie zrefor-
o wiele lepsza dla USA i dla mował jej, przygotowując na nowe wy-
SZEF DZIAŁU ŚWIAT świata, niż wielu mogło się spo- zwania. Owszem, jak przyznają konser-
watywni przeciwnicy Donalda Trumpa,
Donald Trump dał konserwatystom dziewać. Jednak odpowiedź na prezydentowi udało się stworzyć ruch
w USA dużo więcej, niż wielu to, czy była dobra dla Partii Republikań- masowy, emocjonalnie przywiązać do
się spodziewało. Jednocześnie skiej, nie jest już taka łatwa. Owszem, siebie rzesze zwolenników. Ale to zawsze
pozostawił po sobie Partię Donald Trump w 2016 roku był chyba byli jego wyborcy, trumpiści, a nie repu-
Republikańską, która nie tylko jedynym potencjalnym kandydatem GOP, blikanie. Choć inni republikanie mogli
utraciła prezydenturę, ale i kontrolę który mógł wygrać dla niej prezydenturę. sytuacyjnie korzystać z potęgi ruchu MA-
nad Kongresem. Z Trumpem Po ośmiu latach rządów Obamy, cztery GA („Make America Great Again”), to
czy bez, przyszłość GOP będzie lata Clinton mogłyby być katastrofalne dla jednocześnie lojalność tych wyborców
niezwykle trudna. konserwatywnej agendy w USA. Jedno- zawsze związana była personalnie z Trum-
cześnie trudno zaprzeczyć, że Trump pem, a ten w każdym momencie mógł
pozostawia Partię Republikańską w totalnej GOP te głosy odebrać. Nie ma wątpliwości,
rozsypce. Prezydent, który w USA zawsze Partia Republikańska po Trumpie jest
jest naturalnym liderem partii rządzącej w większym kryzysie niż po Obamie. Hi-
i przyćmiewa wszystkich innych działają-

58 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

PRZYCZYNA
KRYZYSU GOP

Republikanie i demokraci
w praktyce nie różnili się,
jeśli chodzi o ocenę
globalizacji, lekceważąc
chociażby katastrofalne
spustoszenie, jakie
uczyniła ona w amerykań-
skiej klasie średniej.

FOT. CARLOS BARRIA/REUTERS /FORUM storia ruchów politycznych w państwach częcie budowy „nowej GOP”, z drugiej dopodobniej rozpocznie się pod koniec
demokratycznych pokazuje zaś niestety, strony próba włączenia ustępującego stycznia, gdy w Senacie zasiądzie dwójka
że to właśnie w tych momentach, gdy dana prezydenta do partyjnej polityki, wyko- nowych kongresmenów z Georgii, a obo-
partia jak nigdy potrzebuje jasnego kie- rzystanie jego potencjału, z obietnicą wiązki przewodniczącego izby przejmie
runku wyjścia z kryzysu, nasilają się w niej nominacji w 2024 roku włącznie. Obydwie wiceprezydent Kamala Harris. Żeby Trump
najbardziej walki wewnętrzne i spory co te strategie mają swoje zalety i swoich stał się pierwszym prezydentem skazanym
do kierunku. „Gdyby w tym stanie znaj- zwolenników. Jednak najbardziej praw- w senackim procesie, Demokraci potrze-
dował się pies, zostałby uśpiony. Byłby to dopodobne jest rozwiązanie, które wydaje bowaliby poparcia co najmniej 17 Repu-
akt miłosierdzia” – napisał niedawno się zarazem najgorsze: wybór drogi ze blikanów w izbie. Choć zdobycie tylu
konserwatywny komentator Kevin D. środka spektrum. Trump nie zostanie za głosów jest mało prawdopodobne, to za-
Williamson. bardzo potępiony ani wzięty w obronę, chowanie poszczególnych senatorów
a poszczególni politycy partii, w zależności pozostaje zagadką. Warto zauważyć, że
Zagadki bliższe i dalsze od rachunku swojego indywidualnego już głosowanie w sprawie artykułów im-
interesu, będą go albo bronić, albo peachmentu w Izbie Reprezentantów li-
Dylemat stojący przed kierownictwem atakować. derzy GOP pozostawili sumieniu poszcze-
Partii Republikańskiej można by opisać gólnych kongresmenów, a  partia nie
na zasadzie spektrum rozwiązań, którego Pierwszym oczywistym testem tych wy- wprowadziła dyscypliny. Ustępujący lider
dwa bieguny stanowią: natychmiastowe borów będzie proces z procedury impe- senackiej większości Mitch McConnell
odcięcie się od Donalda Trumpa i rozpo- achmentu przed Senatem, który najpraw-

20 STYCZNIA 2021 59

ŚWIAT { USA, PARTIA REPUBLIKAŃSKA }

zadeklarował zaś, że nie będzie stawiał tradycyjnymi tabu amerykańskiego kon- travelersów”. Dziś podział przebiega
przeszkód procedurze impeachmentu serwatyzmu. Przykład pierwszy: choć pomiędzy populistami, fanatykami Trumpa
w Senacie, choć nie dał jasno do zrozu- Trump obniżał podatki, a pod jego rzą- z ruchu MAGA a tradycyjnym establi-
mienia, czy jest zwolennikiem ukarania dami amerykański biznes przeżywał shmentem Partii Republikańskiej, insty-
prezydenta. renesans, to jednocześnie nie stronił od tucjonalnymi konserwatystami. Napięcia
haseł populistycznych czy wprost socjal- w tym sojuszu zawsze były oczywiste,
Skala wizerunkowej katastrofy, jaką nych w  swojej polityce. W  końcu to ale do pewnego momentu udawało się
były wydarzenia z 6 stycznia w Kapitolu, Trump chciał, żeby w  ramach pakietu je godzić. Jednak po ostatnich wyborach
teoretycznie sugerowałaby, że dla GOP pomocowego każdy potrzebujący Ame- pęknięcia zamieniły się w  kanion. Po
jest tylko jedna droga: natychmiastowe rykanin dostał 2 tys. dolarów bezpośred- pierwsze, Donald Trump i jego zwolen-
odcięcie się od prezydenta Trumpa. Spra- niej wypłaty. Kwocie tej sprzeciwił się nicy bardzo skutecznie i konsekwentnie
wa nie jest jednak tak prosta. Sondaże republikański Senat, a ponownie zwięk- prowadzili kampanię wymierzoną w tych
pokazują, że 6 na 10 republikanów wierzy, szyć ją będzie chciała administracja republikanów, którzy niewystarczająco
że wybory zostały ukradzione. Porówna- Bidena. Dla wielu w partyjnym establi- przykładali się do powyborczej batalii.
nie wyników wyborczych z 2016, 2018 shmencie GOP powrót do klasycznych Lista zdrajców rosła w zastraszającym
i 2020 roku pokazuje, że GOP radzi sobie wolnorynkowych haseł jest czymś natu- tempie, a dla wielu zwolenników Trumpa
dużo lepiej, gdy na górze karty wyborczej ralnym, biorąc pod uwagę, że nowa 6 stycznia ostatecznie okazało się, że
jest nazwisko „Donald J. Trump”. W wy- administracja będzie szła w stronę so- Mitch McConnell, a nawet wiceprezydent
borach do Izby Reprezentantów w 2018 cjalizmu, coraz większego deficytu i za- Mike Pence niczym się nie różnią od
roku Republikanie utracili wiele manda- dłużania państwa. Problem polega jednak Nancy Pelosi czy Joego Bidena. Właści-
tów, które zdobyli w 2016, a sporą część na tym, czy taka polityka jest jeszcze wie, zgodnie z zasadą „po co mi wrogowie,
z nich odzyskali w roku 2020. Co więcej,
rzut oka na liczby wystarczy, by stwier- {w ogóle możliwa i czy jest na nią wybor- gdy ma się takich przyjaciół”, republika-
dzić, że wahnięcia w poparciu dla GOP Partia Republikańska po Trumpie
są dalekie od błędu statystycznego. Kilka
przykładów. 27. Okręg Kongresowy: jest w większym kryzysie niż po Obamie.
w 2016 roku zwycięstwo republikanów
(przewaga 9,8 pkt. proc.), 2018 – zwy- czy popyt. W  końcu jedną z  przyczyn nie, którzy „nie walczą o Trumpa”, są
cięstwo demokratów (przewaga 6 pkt. kryzysu GOP, którą doskonale zrozumiał
proc.), 2020 – zwycięstwo republikanów i  wykorzystał Donald Trump, był fakt, jeszcze gorsi od lewaków.
(przewaga 3,8 pkt. proc). 48. Okręg Ka- że republikanie i demokraci w praktyce
lifornii: 2016 – zwycięstwo republikanów nie różnili się, jeśli chodzi o ocenę glo- Trump odbudował amerykański patrio-
(przewaga 14, 4 pkt. proc.), 2018 – zwy- balizacji, lekceważąc chociażby kata-
cięstwo demokratów (przewaga 3,2 pkt. strofalne spustoszenie, jakie uczyniła tyzm, przywrócił godność służbie w armii
proc.), 2020 – zwycięstwo republikanów ona w amerykańskiej klasie średniej.
(przewaga 2,2 pkt. proc.). Choć po klęsce i w policji, szacunek do flagi i narodowych
w 2018 roku wielu republikanów utrzy- Partia Republikańska zawsze, jeszcze
mywało, że głównym winowajcą była zła w XIX wieku, zmagała się z podziałem bohaterów, często robił to z odwagą i nie
polityka nielubianego prezydenta Trumpa, na radykałów i instytucjonalistów. W cza-
to trudno traktować tę tezę poważnie, sach Lincolna skrzydło radykalne stano- zważając na krytykę lewicowego kompleksu
jeśli wyniki radykalnie poprawiły się po wili abolicjoniści, którzy gardzili jakim-
kolejnych dwóch latach jego kolwiek kompromisem z  Południem, medialno-rozrywkowego. Wielu republi-
prezydentury. umiarkowani też chcieli zniesienia nie-
wolnictwa, ale z poszanowaniem umów kanów, szczególnie po wydarzeniach 6
Nacjonalizm, populizm, i kompromisów zawartych z południow-
konserwatyzm cami. Po II wojnie światowej skrzydłem stycznia, z zaniepokojeniem patrzyło, jak
radykalnym byli antykomuniści, którzy
Dylemat dotyczący Trumpa nie dotyczy w Partii Demokratycznej i jej odnogach Trump gruntownie zmienia charakter tego
jednak tylko wyborczych kalkulacji, ale widzieli przede wszystkim często agen-
także ideowego kierunku, jaki ma przyjąć turalnie uwikłanych sowieckich „fellow patriotyzmu. Choć symbole pozostały takie
Partia Republikańska. Choć polityka
prezydenta Trumpa więcej miała w sobie same, to pojawiło się dużo więcej wątków
z  tradycyjnych republikańskich zasad
niż się wielu spodziewało w 2016 roku, nacjonalistycznych i charakterystycznego
to jednocześnie zerwał on z wieloma
dla ruchów populistycznych utożsamienia

interesu wspólnoty z losem politycznego

lidera. Drogi populistów i konserwatystów

rozeszły się, gdy okazało się, że dla wielu

zgromadzonych pod sztandarem MAGA

druga kadencja dla Donalda Trumpa jest

dużo ważniejsza niż zachowanie konsty-

tucyjnego porządku republiki. GP

60 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

Wieści Tomasz

z UE Najnowsze newsy i nie tylko Mysłek
z obszaru Unii Europejskiej
`
Europa w skrócie
GLOBALNE OCIEPLENIE
Czeskie „Stop ukrytej tyranii” Najwyższa dobowa liczba zgonów W HISZPANII
Około 3 tys. osób protestowało w Pradze na COVID-19 w Wielkiej Brytanii
przeciw „chaotycznym” i antywolnościo- 13 stycznia brytyjski rząd podał, że 8 stycznia w kilku rejonach
wym działaniom rządu w kwestii epidemii. z powodu COVID-19 zarejestrowano północno-zachodniej Hiszpanii
Większość uczestników protestu nie w kraju 1564 zgony w ciągu doby – naj- zanotowano rekordowo niską
nosiła maseczek, a policja nie interwenio- więcej od początku epidemii. 1400 temperaturę powietrza – minus
wała. Wiec na rynku odbywał się pod zgonów nastąpiło w Anglii, w Szkocji 35,6 stopnia Celsjusza
hasłem „Otwórzmy Czechy”, niesiono było ich 79, w Walii 66, a w Północnej i ogromne opady śniegu.
transparenty z hasłami: „Stop ukrytej Irlandii 19. Tej doby wykryto 47 525
tyranii”, „Powstrzymajmy totalitaryzm nowych zakażeń koronawirusem. Pod Upadki włoskich firm Włoski Instytut
COVID-19”, „Nie jesteśmy owcami”. względem liczby „covidowych” zgonów
Mówcy wzywali do natychmiastowego Wielka Brytania zajmuje piąte miejsce na Statystyczny Istat podał, że do końca
zniesienia wszelkich restrykcji, otwarcia świecie – po USA, Brazylii, Indiach
hoteli, restauracji, szkół i sklepów. i Meksyku. listopada zamknięto we Włoszech
Przemawiający były prezydent Czech,  
79-letni Václav Klaus powiedział, że Robaki w menu Unijny Urząd Bezpie- (z powodu rządowych restrykcji
obecne nakazy i zakazy rządu „funda- czeństwa Żywności radośnie podał, że
mentalnie niszczą życie ludzi” i sam nie zatwierdził do jedzenia przez obywateli i ograniczeń) ponad 73 tys. firm,
zamierza przyjąć szczepionki. UE pierwsze robaki. Można je już
  hodować, sprzedawać i jeść bez strachu w tym około 30 tys. w gastro-
Powrót do szkół we Włoszech przed jakimiś karami władz UE. Pierwszy-
7 stycznia we Włoszech, po zakończeniu mi zatwierdzonymi do jedzenia robakami nomii. Ponad 17 tys. z nich
świąt i ferii, powrócili do szkół wszyscy są larwy mącznika młynarka. Kolejnymi
uczniowie podstawówek, a 11 stycznia mają być: koniki polne, szarańcze zostało już definitywnie
uczniowie części szkół średnich (władze i świerszcze. To ma być żywność
niektórych regionów opóźniły inaugurację przyszłości – taka bardziej ekologiczna zlikwidowanych, a przyszłość
szkolnej nauki o kilka lub kilkanaście dni). i przyjazna dla klimatu. Urząd stwierdził,
Minister oświaty Lucia Azzolina przytoczy- że te robaki są całkiem bezpieczne dla blisko 150 tys. kolejnych jest
ła w telewizji dane wskazujące m.in. na ludzi i jedynie osoby z alergią na roztocza
to, że ogniska zakażeń koronawirusem i skorupiaki mogą doświadczyć jakiejś zagrożona (z powodu braku
w szkołach stanowiły tylko 2 proc. negatywnej reakcji na to nowe europej-
wszystkich w kraju. Stwierdziła, że jest to skie jedzenie. A rząd Szwecji przyznał środków finansowych). Raport
także efekt zamówienia latem ub. r. milionowe granty badawcze firmom
2,4 mln nowych, jednoosobowych wytwarzającym próbki żywności z roba- Istat sporządzono na bazie
szkolnych ławek, zapewniających ków, w tym „mielone mięso” ze świersz-
uczniom dystans. czy i mącznika. ankiet przeprowadzonych

w listopadzie wśród właścicieli

ponad miliona małych i dużych

firm z całej Italii. Z tych badań

wynika, że mimo kryzysu

69 proc. ankietowanych

przedsiębiorstw prowadzi pełną

działalność, a jedna czwarta

FOT. PIXABAY działa tylko częściowo, ograni-

czając godziny pracy, produkcji

i liczbę klientów. GP

Połowa Bułgarów nie chce się szczepić

Z sondażu instytutu Gallupa wynika, że prawie połowa ankietowanych Bułgarów nie ma zamiaru szczepić się przeciw
­COVID-19. Chce tego tylko 30 proc. ankietowanych, a 23 proc. jeszcze nie zdecydowało, czy przyjmie szczepionkę.
Większość ankietowanych deklarowała, że obawia się ubocznych skutków szczepionki i woli zaczekać na efekty u innych.

20 STYCZNIA 2021 61

ŚWIAT { USA, ROSJA, WŁADIMIR PUTIN }

CZY ROSJĘ CIESZY KRYZYS W USA

BURZLIWY KAPITOL

lepszy od spokojnego Kremla

62 20 STYCZNIA 2021

RAntoni Rybczyński Stany Zjednoczone „już nigdy nie będą w stanie
osyjska elita ma jeden poważny kłopot mówić światu”, że są „wzorem demokracji”.
z mówieniem o wydarzeniach w Wa- Także na Facebooku szef komisji spraw zagra-
szyngtonie. Z jednej strony cieszą nicznych w Radzie Federacji Konstantin Ko-
Rosjan wszelkie kłopoty amerykańskiej saczow wyraził opinię dość powszechną wśród
rosyjskich polityków, pisząc, iż „Ameryka nie

demokracji. Z drugiej jednak – po- wyznacza już kursu i dlatego straciła prawo

chwalanie szturmu tłumów obywateli na obiekt do wyznaczania go. Nie mówiąc już o narzu-

państwowy… W rosyjskim kontekście to tak, caniu go innym” i opisując demokrację w Sta-

jakby dać przyzwolenie ludziom na atak na nach Zjednoczonych jako „najwyraźniej kulejącą

siedzibę Dumy po jesiennych wyborach par- na obie nogi”. Reżim Putina będzie to wciąż

lamentarnych, które bez wątpienia będą sfał- przywoływać i twierdzić, że w tej sytuacji USA

szowane. Nancy Pelosi, przewodnicząca Izby nie mają prawa wskazywać innym, jak mają

Reprezentantów, nazwała zamieszki na Kapitolu się rządzić, oceniać czyichś wyborów czy okre-

„największym prezentem dla Putina” od Do- ślać innym granice wolności słowa (to ostatnie

nalda Trumpa. Podobnie uważa większość szczególnie zabrzmi w kontekście cenzurowania

amerykańskich demokratów. Nie ma w tym Trumpa przez media społecznościowe). „Ame-

nic nowego, wpisuje się w narrację obecną od ryka musi bardziej skupić swe wysiłki na

początku rządów odchodzącego prezydenta: rozwiązywaniu własnych problemów i zaprze-

o prorosyjskości Trumpa. stać ingerowania w sprawy

Jednak rzeczywistość ROSJA O AMERYCE innych narodów” – oznaj-

jest bardziej złożona. Część ekspertów rosyjskich mił spiker Dumy, Wia-
Czy kryzys w USA, i nie czesław Wołodin. Prze-

chodzi tylko o zamieszki liczy na to, że konflikt większo- wodniczący komisji  spraw
na Kapitolu, ale też swo- ści establishmentu amerykań- zagranicznych Dumy
iste polowanie na „cza- skiego z obozem trumpistów Państwowej Leonid
rownicę” Trumpa (im- będzie trwał, a nawet się Słucki powiedział, że
peachment, kneblowanie pogłębiał, w efekcie czego wydarzenia te świadczą
Amerykę czeka okres niepoko-
w mediach społeczno- jów i zamieszek, jak w latach o rozdźwięku w społe-
ściowych), faktycznie 60. i 70. XX wieku. czeństwie amerykańskim.

tak bardzo cieszą Kreml? „Teraz już Stany Zjed-

Rewolucja noczone z pewnością
na (rosyjskie) nie będą mogły narzucać
życzenie innym krajom standar-
dów wyborczych i pre-

Kręgi skrajnie nacjonalistyczne i powiązane tendować do miana światowego »kaganka

ze służbami przekonują, że USA stoją u progu demokracji«” – powiedział deputowany LDPR

wojny domowej. Choćby Maria Butina, aresz- Władimira Żyrinowskiego.

towana i skazana w 2018 roku za działanie Także słowa Joego Bidena o szturmujących

jako niezarejestrowany agent zagraniczny Kapitol wykorzystują i będą wykorzystywać

Federacji Rosyjskiej w USA, zwolniona w paź- propagandyści rosyjscy. Jeśli prezydent-elekt

dzierniku 2019 roku i deportowana do Rosji. USA mówi o „terrorystach”, to brzmi niemal

Kryzys? Nie. Nawet upadek 13 stycznia na konferencji prasowej zorgani- dokładnie tak samo, jak podobne twierdzenia
demokracji amerykańskiej!
Na pierwszy rzut oka trudno zowanej przez media związane z Jewgienijem Łukaszenki czy Putina o ich politycznych
o milszy prezent dla Rosji.
Dlaczego więc euforii z powodu Prigożinem (jest objęty sankcjami USA) Butina przeciwnikach. Podobnie określał ludzi na
zamieszek na Kapitolu wcale
w Moskwie nie było? wraz z innymi rosyjskimi ekspertami przeko- Majdanie Wiktor Janukowycz. Jeszcze bardziej

nywała, że elita rządząca USA może stracić na rękę Kremlowi jest cenzurowanie Trumpa.

kontrolę nad sytuacją, zaś polaryzacja społe- Państwowe media już podkreślają, że główne

czeństwa jest tak głęboka, że wszelki wybuch serwisy internetowe, jak Facebook, Twitter czy

przemocy „będzie przerażający”. YouTube, zablokowały prezydenta. Z pewnością

FOT. FORUM Rzeczniczka MSZ Maria Zacharowa na reżim wykorzysta to w walce z wolnością słowa

Facebooku udostępniła post z komentarzem w Rosji, wszak władze prowadzą od pewnego

jednego z amerykańskich dziennikarzy, że czasu kampanię przeciwko Facebookowi

20 STYCZNIA 2021 63

ŚWIAT { USA, ROSJA, WŁADIMIR PUTIN }

Wbrew narracji liberalnych amerykańskich mediów Donald Trump wcale nie był przyjacielem Kremla. Kongres uchwalał kolejne sankcje wobec Rosji a do oczekiwanego
resetu nie doszło.

i Twitterowi, oskarżając je o cenzurę z powodu zakładał chyba, że w ten sposób, siłą, Trump czeka okres niepokojów i zamieszek, jak w la-

ograniczeń wobec niektórych mediów rosyj- utrzyma się przy władzy. A skoro teraz z Trumpa tach 60. i 70. XX wieku. To jednak niesie za-
skich. Wyraziste stanowisko zajął w tej sprawie robi się puczystę, a jest on podobno agentem grożenie dla Rosji, bo jedynym sposobem na
Aleksiej Nawalny, oskarżając Twitter o „akt Kremla, to chyba naturalne jest, że w takich stabilizację USA będzie znalezienie przez

cenzury nie do zaakceptowania”. W długim, okolicznościach nowa administracja nie może przywódców tego kraju wspólnego wroga: Rosji

złożonym z 11 wpisów, wątku na Twitterze za bardzo iść na ustępstwa wobec Rosji. i/lub Chin. Wszak demokraci i republikanie
(Nawalny ma na nim 2,3 mln obserwujących), Robienie „prezentów” Putinowi przeciwnicy już nieraz w ostatnich latach wspólnie podej-
nieformalny lider rosyjskiej opozycji pisze, że mowali decyzje w Kongresie wymierzone
zarzucali Trumpowi od początku jego kadencji,

„ten precedens będzie wykorzystywany przez a nawet jeszcze kampanii prezydenckiej na w Moskwę i Pekin. Co prawda dużo wskazuje
wrogów wolności słowa na całym świecie”. jesieni 2016 roku. W myśl tej narracji, to na to, że administracja Bidena w ostatniej
Argumenty Twittera towarzyszące decyzji Trump był współwinnym ingerencji rosyjskich chwili prolonguje traktat New START (wygasa

o zawieszeniu konta Trumpa (rzekome ryzyko hakerów ze służb specjalnych w kampanię. 5 lutego), na czym bardzo zależy Kremlowi,

nawoływania do przemocy) Nawalny wyśmiał, Tyle że tamten rzekomy „prezent” tak na- ale później może być już tylko gorzej. Nad
przypominając, że przecież on sam od wielu prawdę interesom Rosji zaszkodził, nie pomógł. Rosją wisi groźba nowych poważnych sankcji
lat dzień w dzień dostaje na Twitterze groźby Po pierwsze, tak bezczelna ingerencja w naj- za niedawny zmasowany cyberatak na USA.

śmierci, a Twitter z tego powodu nikogo nie ważniejszy demokratyczny proces w USA Tym uważniej Kreml obserwuje nominacje
zablokował. Nawalny uważa, że właściciele nastawiła przeciwko Moskwie zdecydowaną w nowej administracji. William Burns na czele
serwisu zbudowali rodzaj komitetu, który sam większość politycznego establishmentu w Wa- CIA – przynajmniej na razie – Rosji raczej nie
podejmuje decyzje, kogo i kiedy zablokować, szyngtonie, i to bez względu na partyjne martwi. Przecież to on w 2009 roku, będąc

bez szansy na odwołanie. podziały – co było widać w następnych latach, zastępcą sekretarza stanu, niedługo po ofercie
gdy Kongres uchwalał kolejne sankcje wobec resetu przedstawionej przez wiceprezydenta
Prezenty i resety Rosji, a służby i Pentagon w każdym kolejnym Bidena Rosji na konferencji w Monachium,

Były analityk kremlowski, piszący przemówienia raporcie wskazywały Kreml i reżim Putina podczas rozmów w Moskwie oferował Rosja-
Putinowi, Abbad Galjamow uważa, że wyda- jako największego wroga Ameryki. Po drugie, nom włączenie ich do amerykańskiego programu
rzenia na Kapitolu osłabiają, ale jednocześnie Trump, nawet gdyby chciał, nie mógł iść na budowy tarczy antyrakietowej. Burns uchodził
wzmacniają USA. Pokazują, że w demokracji ustępstwa wobec Moskwy. Skoro już na starcie w czasach resetu za jednego z głównych reży-

ludzie mogą wyrażać swe niezadowolenie przyprawiono mu „gębę agenta Kremla”, to serów tej koncepcji. Rosję zna niewątpliwie
nawet w tak gwałtowny sposób, ale nie pod- każda decyzja korzystna dla Rosji byłaby tego dobrze, wszak był ambasadorem w Moskwie
waża to samego systemu władzy. W ustroju potwierdzeniem. (2005–2008), ale przykład jednego z jego na-

autorytarnym taki szturm zakończyłby się Część ekspertów rosyjskich liczy na to, że stępców, McFaula wskazuje, że niekoniecznie
kryzysem reżimu. konflikt większości establishmentu amerykań-
skiego z obozem trumpistów będzie trwał, jest to dobra rekomendacja, jeśli chce się pro- FOT. FORUM
W przypadku wtargnięcia demonstrantów a nawet się pogłębiał, w efekcie czego Amerykę
na Kapitol nikt przy zdrowych zmysłach nie wadzić twardą i realistyczną politykę wobec

reżimu Putina. GP

64 20 STYCZNIA 2021

ROSJA Wiadomości z kraju wiecznej szczęśliwości, czyli Feliks
cotygodniowy przegląd ciekawostek z Federacji
nwaesoło Rosyjskiej. Od Kaliningradu pod chińską granicę. Kazański
Od Moskwy do wiosek na Przywołżu.

Rosja: Horror from real Mordor

Wystrzałowy Nowy Rok Po powrocie do dotyczące przeprowadzenia referendum, SPRAWDZONE METODY
domu z noworocznego wyjazdu małżeń- które mogłoby m.in. zakazać małżeństw
stwo z Saratowa zastało w kuchni wybitą LGBT, że zaproponowała przeprowadze- „Rosyjscy naukowcy znaleźli
szybę, a na lodówce... rakietę. Początkowo nie, jej zdaniem, równie absurdalnego oryginalny sposób na zabicie
domownicy myśleli, że do ich znajdującego plebiscytu: o... przyłączeniu Estonii do koronawirusa. Pomoże
się na 18 piętrze mieszkania wleciał fajer- Rosji. Lepiej niech tak sobie nie żartują, promieniowanie” – donosi
werk, ale wkrótce zrozumieli, że była to bo Kreml na żartach się nie zna i sam dziennik Moskowskij
wojskowa rakieta SchT-40, służąca do ogłosi wyniki tego referendum. Nawet nie Komsomolec. Czyżby znowu
sygnalizacji alarmu chemicznego. Poszko- czekając, czy jakieś głosowanie w ogóle odpowiednia dawka nieza-
dowani zgłosili sprawę na policję, chociaż się odbędzie. wodnego polonu w herbatce?
i tak powinni się cieszyć, że nie był to  
międzykontynentalny pocisk balistyczny. 26 ton Tyle ważyły dwie odlane z brązu startem wycofało się z udziału w nich aż
  śruby okrętowe, które z wchodzącego
Niewłaściwa zakąska? Noworoczne w skład Floty Bałtyckiej niszczyciela Bie- 33 zawodników obojga płci. Ta jednocze-
sałatki zatkały kanalizację w Berdsku – spokojnyj ukradł jego kapitan wraz z kil-
donoszą media o technogennej katastrofie koma oficerami. Dokonali tego wyczynu, sna decyzja zbiegła się akurat z przyjazdem
ekologicznej na Syberii. Miała ona na kiedy po wycofaniu jednostki ze służby
szczęście charakter lokalny: kanalizację przerabiano ją na obiekt muzealny. Jasna na zawody – będące etapem Pucharu Rosji
wybiło na ul. Rogaczowa, a to, co wybiło, sprawa: ukochany okręt miał iść do mu-
popłynęło środkiem drogi. Dopiero hy- zeum, to członkowie jego załogi chcieli – inspektorów z agencji antydopingowej.
draulicy ustalili, że rura kanalizacyjna na zabrać jakiś drobiazg na pamiątkę.
odcinku 30 metrów była zapchana nowo-   Trzeba przyznać, że kontrolerzy mieli sporo
rocznymi sałatkami i maseczkami ochron- A mogli zabić W zaskakujący sposób
nymi. Sałatki nie poszły pod szampana? przebiegły zawody biathlonowe „Iżewski szczęścia, trafiając na nieśmiałą młodzież,
  karabin”, w których uczestniczyli juniorzy
I śmieszno, i straszno Estońska opozycja z całego kraju. To znaczy okazało się, że która w popłochu uciekła przed testami.
tak starała się ośmieszyć rządowe plany nie do końca uczestniczyli, bo tuż przed
Bardziej doświadczeni i mniej strachliwi

seniorzy mogliby stawić opór i inspektorów

FOT. FLICKR wystrzelać... GP

Bratnia pomoc

Na wieść o zablokowaniu Donaldowi Trumpowi kont przez Facebook, Twitter
i Instagram, z pomocą prezydentowi USA przyszło Rosyjskie Stowarzyszenie
Profesjonalnych Użytkowników Serwisów Społecznościowych i Komunikatorów, które
zaproponowało mu przejście na serwisy społecznościowe Odnoklassniki i VKontakte.
Mogłoby jeszcze zaoferować mu zamianę iPhone'a na rosyjski aparat, sprawdzony
pod względem bezpieczeństwa przez najlepszych na świecie specjalistów z FSB.

Czytajcie więcej na www.facebook.com/RosjaHFRM

20 STYCZNIA 2021 65

OBRONNOŚĆ { USA, NATO, ARMIA }

Konrad
Wysocki

WSPÓŁPRACA USA I POLSKI B yły już prezydent USA Donald
Trump zrobił  dużo, by  kraje
NIEZACHWIANY członkowskie NATO wzięły
SOJUSZ na siebie większą odpowie-
dzialność za bezpieczeństwo.
Zmiana, jaka nastąpiła na stanowisku prezydenta Stanów Zjednoczonych, Dotyczy to głównie przeznaczania co
nie powinna wpłynąć na relacje Waszyngtonu i Warszawy w dziedzinie najmniej 2 proc. PKB na obronność,
obronności. Wynika to m.in. z faktu, że po obu stronach amerykańskiej z czego Polska wywiązuje się wzorowo,
sceny politycznej panuje zgodność, że wojska USA muszą sukcesywnie co zresztą kilkakrotnie podkreślał sam
umacniać wschodnią flankę NATO. Okrojenie lub cofnięcie przyjętej strategii Donald Trump. Zacieśnienie współpracy
zniwelowałoby dotychczasowy wysiłek na rzecz bezpieczeństwa w Europie. transatlantyckiej sprawiło, że na prze-
strzeni kilku lat Polska wyszła z  roli
jednego z wielu członków NATO, stając
się bastionem wschodniej flanki, właśnie
głównie dzięki sojuszowi z USA. I choć
w czasie swojej kadencji Trump podjął
kilka niespodziewanych, a  nawet nie-

66 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

Komentarz zrozumiałych dla wielu decyzji (m.in. partnerstwa jest konieczne, nie tylko

CZARNE wycofanie wojsk USA z Bliskiego Wscho- w kontekście bezpieczeństwa Polski, ale
SCENARIUSZE
du), to w kontekście strategii transatlan- również pozostałych sojuszników
Miejmy nadzieję, że optymistyczne
zapowiedzi kontynuacji kursu tyckiej większość jego działań zyskała w Europie.
polityki zagranicznej USA
się spełnią. Moim zdaniem aprobatę obu stron amerykańskiej sceny Twardy kurs wobec Rosji
z pewnością możemy liczyć na
to, że Joe Biden będzie starał się politycznej.
z całych sił polepszyć stosunki
z Francją i Niemcami. Tylko Zarówno demokraci, z których wywodzi Prezydentura Joego Bidena może być
pytanie: jakim i czyim kosztem?
Jak powszechnie wiadomo, się nowy prezydent Joe Biden, jak i re- też okresem poprawy stosunków USA
Niemcy prowadzą pełną
dwuznaczności politykę publikanie zgodnie podkreślają, że utrzy- z tzw. natowskim establishmentem, czyli
w trójkącie NATO – Niemcy –
Rosja. Ich interesy z Kremlem manie kursu umacniania obecności wojsk z Niemcami i Francją, które, delikatnie
w kontekście Nord Stream 2
pochłonęły już mnóstwo zachodu US Army w Europie mówiąc, nie przepadały
i jeszcze więcej pieniędzy. A Berlin
wcale nie jest znowu taki wyrywny, jest konieczne. „Pod- za Trumpem i sposo-
aby tracić miliardy euro, które
miałyby popłynąć omijającą Polskę czas licznych wizyt, bem sprawowania przez
gazową rurą. A co, jeśli ceną za
zwiększenie kwoty niemieckich które poprzedzały PRETENSJE ROSJI niego władzy. Pytaniem
funduszy na obronność będzie podpisanie dwóch pozostaje, czy Biden
cicha zgoda Bidena na współpracę Zdaniem władz Kremla,
energetyczną RFN z Rosją? deklaracji między w ubiegłym roku aktywność tak samo mocno jak
Niemożliwe? Moim zdaniem – prezydentami An- wojskowa USA w pobliżu Trump będzie naciskał
wcale nie. Za taką zgodę rząd drzejem Dudą i Do- granic Rosji, głównie na kraje członkowskie
w Berlinie jest w stanie Bidenowi związana z działaniami
naprawdę wiele obiecać. naldem Trumpem, wywiadowczymi, wzrosła co do przeznaczania
Co do Francji, to znane są a  potem umowy o 15 proc. określonych środków
chęci prezydenta Emmanuela polsko-amerykań- na cele obronne, czy
Macrona do występowania
w roli superarbitra w sprawach skiej, (...) te rozmowy jednak postawi na
europejskich. Tu ceną za
polepszenie stosunków i większe utwierdziły mnie miękką dyplomację
zaangażowanie Paryża w sprawy
NATO może być przyłączenie się w przekonaniu, że i w pierwszej kolejności
nowego prezydenta USA do chóru
wszystkowiedzących polityków zarówno politycy będzie dbał wyłącznie
mówiących Polakom i Węgrom,
co mogą i czego im nie wolno. Partii Republikań- o dobre relacje z Ber-
Joe Biden już na swoim podwórku
udowodnił, że tego typu działania skiej, jak i  Partii Demokratycznej są linem i Paryżem. Dobrze byłoby jednak,
nie są mu obce.
To są oczywiście czarne zgodni co do tego, że aktywność Stanów by  strategia zwiększania funduszy na
scenariusze i mam nadzieję, że
się nie spełnią, ale z pewnością są Zjednoczonych w Europie, na wschodniej obronę i bezpieczeństwo była kontynu-
znacznie bardziej prawdopodobne
niż podczas prezydentury flance NATO, a przede wszystkim w Pol- owana, gdyż wpłynie to na stabilność
Donalda Trumpa. Po prostu moim
zdaniem Biden jest od Trumpa sce, jest jednym z najważniejszych ele- Europy. Faktem jest, że każdy kraj go-
nieskończenie bardziej naiwny.
mentów zapewnienia bezpieczeństwa” spodarczo i  finansowo odczuł skutki
Igor Szczęsnowicz
– mówił niedawno szef MON Mariusz trwającej już blisko rok pandemii koro-

Błaszczak, pytany o to, czy należy spo- nawirusa, która – jak widać  po ilości

dziewać się  rewizji transatlantyckiej zakażeń – jeszcze długo nie zostanie

polityki bezpieczeństwa po zmianach pokonana. Koronawirus nie sprawił

w Białym Domu. jednak, że zniknęły konwencjonalne

Priorytety i strategia i hybrydowe zagrożenia dla wschodniej
flanki NATO, co w głównej mierze do-

Wynik wyborów w USA nie sprawił, że tyczy agresywnej polityki Rosji, której

zmieniły się  amerykańskie priorytety skutecznie trzeba stawiać czoło.  

w  dziedzinie obronności. Wie o  tym Eksperci wskazują, że Biden utrzyma

również Joe Biden, dlatego trudno przy- twarde stanowisko wobec Rosji, zwłaszcza

puszczać, by zszedł on z drogi umacniania w odniesieniu do budowy gazociągu Nord

FOT. KEVIN LAMARQUE / REUTERS / FORUM pozycji wojsk USA na Starym Konty- Stream 2. Podobnie ma wyglądać jego

nencie. Wiąże się z  tym jeszcze jedna postawa w kwestii polityki zewnętrznej

kwestia. W  Polsce od listopada ub.r. Kremla. W Moskwie korki od szampanów

działa wysunięte dowództwo V Korpusu nie wystrzeliły w momencie, gdy potwier-

US Army. To jedyna tego typu jednostka dzono zmianę warty w Białym Domu.

w  Europie, nadzorująca działalność Zimna wojna na linii USA–Rosja będzie

wszystkich wojsk lądowych USA roz- trwać nadal i zapewne nie zabraknie na

mieszczonych na kontynencie. Z  tego niej zapalnych epizodów, i to już w naj-

względu utrzymanie strategicznego bliższym czasie. GP

20 STYCZNIA 2021 67

GOSPODARKA { STATYSTYKA, TENDENCJE, WSPARCIE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW }

COVID ATAKUJE
KOLEJNE BRANŻE

POGARSZA SIĘ SYTUACJA ZAMKNIĘTYCH SEGMENTÓW GOSPODARKI

Objęte od trzech miesięcy lockdownem branże, takie jak turystyka, gastronomia, fitness, targi i wystawy, centra
handlowe itd., odnotowują rosnące z każdym tygodniem straty. Przedsiębiorcy obawiają się fali bankructw,
władze obiecują kolejne transze pomocy.

Maciej (PIE), współpracujący z Bankiem Gospo- udzielono 3,7 mln noclegów. W porównaniu
Pawlak darstwa Krajowego (BGK), uwidaczniają, z październikiem 2019 roku było to mniej
że choć polska gospodarka w skali makro odpowiednio o 54,4 proc. i o 46,8 proc.
SZEF DZIAŁU GOSPODARKA ma się całkiem nieźle na tle innych krajów Znaczny spadek liczby turystów, w po-
unijnych (Polska odnotowała na przykład równaniu z analogicznym miesiącem
O statnio rząd przedłużył lock- trzeci najlepszy wynik w UE w produkcji poprzedniego roku, odnotowano również
down obowiązujący w wymie- przemysłowej w listopadzie), to jednocze- w listopadzie 2020 roku; według szacun-
nionych sektorach do końca śnie sytuacja w branżach objętych lock- ków liczba osób korzystających z noclegów
stycznia. Jednak nic nie wska- downem wciąż się pogarsza. była wówczas niższa o 78,9 proc. Ponadto
zuje, by jego kres miał nastąpić z grudniowego badania koniunktury GUS
w lutym bądź nawet w marcu. Tymczasem Prawie 80-proc. spadki wynika m.in., że nadal utrzymuje się bar-
kolejne dane i szacunki GUS oraz takich w hotelarstwie dzo wysoki udział ankietowanych firm
instytucji jak Polski Instytut Ekonomiczny wskazujących na poważne lub zagrażające
W październiku 2020 roku z hoteli i schro- ich stabilności negatywne skutki pandemii
nisk skorzystało 1,4 mln turystów, którym

68 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

o 7,1 pkt. proc.), a szczególnie tych obję- wane ostatnio przez nich marsze prote-

RZĄDOWE tych lockdownem w ramach działalności stacyjne (np. Krynica-Zdrój) czy zapowiedzi
WSPARCIE
w centrach handlowych – z branż tekstylia, otwierania restauracji wbrew obecnemu
Najnowsze rozwiązania
z tarczy branżowej oraz odzież, obuwie (wzrost o 30,6 pkt. proc.) prawu. O realiach, z jakimi przyszło się
Tarczy Finansowej PFR
2.0. przyczynią się do i najmniejszych przedsiębiorstw budow- zmierzyć np. górskim miejscowościom
przetrwania epidemii przez
większość firm małych lanych (wzrost o 13,5 pkt. proc.). żyjącym z turystyki, hotelarstwa i gastro-
i średnich.
40 proc. firm z branży gastronomicznej nomii, świadczy choćby wypowiedź dla
w branży tekstylia, odzież, obuwie (96,5 proc.)
oraz w sekcji zakwaterowanie i gastrono- i zakwaterowania uważa, że ich sytuacja RFM FM Rolanda Marciniaka, burmistrza
mia (84,7 proc.).
finansowa jest zła lub bardzo zła – wynika Świeradowa-Zdroju. – Te większe firmy
Narastają problemy z zatorami
płatniczymi z kolei z najnowszego badania Polskiego dostały wsparcie z PFR-u. Te mniejsze

Co gorsza, zauważalne jest przez GUS Instytutu Ekonomicznego (PIE). Polska niestety nie przetrwają dłużej niż tydzień,
ogólne narastanie problemu z zatorami
płatniczymi. W porównaniu z październi- Rada Centrów Handlowych szacuje zaś, dwa – stwierdza burmistrz i dodaje, że
kiem ubiegłego roku, kiedy ostatnio za-
dawano pytanie dotyczące tego tematu, że obroty utracone z powodu trzykrotnego większość mieszkańców jego miasteczka
w większości ankietowanych w grudniu
sektorów wzrósł odsetek przedsiębiorstw ograniczenia funkcjonowania galerii wy- pracuje w turystyce. – Dzięki turystyce
wskazujących na problemy z zatorami
płatniczymi, które mogą poważnie zagrażać noszą ok. 30 mld zł. żyje około 3 tys. osób. 430 przedsiębiorców
funkcjonowaniu firmy lub jej stabilności.
Przy czym zjawisko to najbardziej jest Pogorszenie koniunktury mamy zarejestrowanych, z tego 390 zwią-
widoczne w przypadku największych przedsiębiorstw zanych jest z branżą turystyczną i około-
podmiotów handlu detalicznego (wzrost turystyczną. I właśnie owe 390 firm po-

Styczniowy Miesięczny Indeks Koniunk- zostaje od trzech miesięcy zamkniętych

tury BGK i PIE (MIK) w więk- – tłumaczy sytuację

szości badanych obszarów 40 proc. firm burmistrz.
z branży
naszej gospodarki negatywnie Biznes apeluje
odstawał od wartości neu- gastronomicznej o możliwość
tralnej. Uśredniony MIK i zakwaterowania funkcjonowania
w styczniu 2021 roku wyniósł
85,9, co oznacza pogorszenie uważa, że Kolejne związane z biznesem
koniunktury przedsiębiorstw. ich sytuacja organizacje i stowarzyszenia,
„W najtrudniejszej sytuacji m.in. Krajowa Izba Gospo-
są przedsiębiorstwa usługo- finansowa jest darcza (KIG), ZPP, Warsaw

we” – napisali autorzy bada- zła lub bardzo Enterprise Institute (WEI),

nia, które stało się podstawą zła – wynika wysyłają apele do premiera
styczniowego MIK. z badania i rządu o możliwość działania
Polskiego – z zachowaniem reżimu
Z kolei Związek Przedsię- Instytutu sanitarnego – zablokowanych
biorców i Pracodawców (ZPP) branż. Jak napisał Andrzej
przytacza dane, z których
wynika, że na działających Ekonomicznego. Arendarski, prezes KIG,

w Polsce ok. 2,7 tys. hoteli, „wszystkie od dawna za-

wskutek przedłużających się mknięte branże (…) są za-

ograniczeń firmy już zwolniły 38 proc. grożone bankructwem. Obserwując dzia-

pracowników. – Jeżeli w ciągu kilku tygo- łania administracji od lata 2020, nie można

dni nie nastąpi odmrożenie gospodarki się oprzeć wrażeniu, że pędzimy na oślep

w ramach reżimu sanitarnego, to z dnia w nieznanym kierunku”. Prezes KIG za-

na dzień możemy obudzić się z 20-proc. apelował o wprowadzenie rzetelnych

bezrobociem – stwierdził w rozmowie i przejrzystych kryteriów, na podstawie

z jedną ze stacji radiowych Cezary Kaź- których będą podejmowane działania

mierczak, prezes ZPP. administracji. Miarą zagrożenia i koniecz-

Wśród przedsiębiorców ności wprowadzania obostrzeń powinna
wzrasta poczucie frustracji być realna liczba wolnych łóżek w szpita-
lach, a miarą zaufania do przedsiębiorców

FOT. ADOBE STOCK Na razie, w związku z tym, że nie wiado- – umożliwienie im działania z zachowaniem

mo, kiedy okres zamknięć zostanie zakoń- reżimu sanitarnego.

czony, wśród przedsiębiorców wzrasta WEI stoi z kolei na stanowisku, że nie

poczucie frustracji. Nie dziwią organizo- istnieje dobre uzasadnienie dalszego

20 STYCZNIA 2021 69

GOSPODARKA { STATYSTYKA, TENDENCJE, WSPARCIE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW }

Warsaw Enterprise Institute postuluje jak najszyb-
sze otwarcie siłowni, klubów fitness czy pływalni
przy zachowaniu zaostrzonego reżimu sanitarnego.

wstrzymywania działalności obiektów { Wiele kancelarii prawniczych informuje,
sportowo-rekreacyjnych. Przy zachowa- że zgłaszający się do nich obecnie przedsiębiorcy
niu reżimu sanitarnego nie występuje sygnalizują konieczność ogłoszenia upadłości.
tam zwiększone ryzyko zakażenia ko-
ronawirusem, a zaniedbanie aktywności Bartosz Józefiak przypomniał, że obroty sytuacja mogła się wreszcie polepszyć
fizycznej prowadzi do istotnego pogor- w branży fitness w ciągu normalnego – dodał.
szenia się stanu zdrowia publicznego. roku wynoszą ponad 4 mld zł. W całym
Szeroko rozumiana branża sportowa kraju jest 5–6 tysięcy miejsc, gdzie można Do apeli przedsiębiorców o odmrożenie
(siłownie, baseny, stoki narciarskie) jest rozwijać aktywność fizyczną. Zatrudniają ich działalności dołączył ostatnio także
istotną gałęzią polskiej gospodarki, one ponad 50 tys. pracowników. Co rzecznik małych i średnich przedsiębiorców
a zaproponowana w Tarczy Antykryzy- istotne, z usług klubów fitness i siłowni Adam Abramowicz w wystosowanym
sowej 6.0 pomoc nie uchroni jej przed korzysta 4 mln Polaków, którzy prowadzą wniosku do premiera o „stopniowe łago-
bankructwami w przypadku wydłużonego (a ściślej: prowadzili) dzięki temu ak- dzenie obostrzeń po 18 stycznia bieżącego
lockdownu. W związku z tym WEI po- tywny tryb życia. – Jednak od wielu roku”. Zdaniem rzecznika, jeśli nadal
stuluje jak najszybsze otwarcie siłowni, miesięcy szansy na to nie mają. Nie wi- będzie utrzymana blokada części branż,
klubów fitness czy pływalni przy zacho- dzimy logicznych przesłanek do objęcia wiele firm z sektora MŚP przestanie istnieć,
waniu zaostrzonego reżimu naszej branży lockdownem – stwierdził. ich właściciele staną się bankrutami, a za-
sanitarnego. – Z niecierpliwością czekamy na wdro- trudnieni przez nich ludzie stracą pracę.
żenie Tarcz 6.0 i Tarczy finansowej 2.0 Natomiast przeciąganie w czasie wypłacania
O to samo zaapelował uczestniczący PFR, które są już opóźnione o  kilka rekompensat zamkniętym firmom grozi
w jednej z debat ZPP Bartosz Józefiak, miesięcy. Prosimy, by  jak najszybciej ograniczeniem rozporządzalnego dochodu
członek zarządu Benefit Systems. Jego doprowadzić przynajmniej do częścio- przeciętnego gospodarstwa domowego już
zdaniem branża fitness, podobnie jak inne wego otwarcia i możliwości działania w niedalekiej przyszłości.
branże pozostające od miesięcy w za- w  reżimie sanitarnym, tak by  obecna
mknięciu, znajduje się obecnie w bardzo Wszystkie te działania pozostają jednak
złej sytuacji. – A wskutek tej sytuacji na razie bez echa.
branże objęte lockdownem coraz głośniej
apelują o ich odmrożenie, dłużej bowiem
nie wytrzymają kolejnych tygodni
zamknięcia.

70 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

Rząd: zapobieganie dowód na to, że rząd Zjednoczonej Pra- FLASHGOSPODARCZY
negatywnym skutkom wicy bardzo poważnie traktuje wszystkich
pandemii przedsiębiorców i wszystkie branże, w tym OFERTA E-BUSA
DLA SAMORZĄDÓW
Władze w swoich działaniach na rzecz branżę turystyczną” – stwierdza MRPiT.
ARP E-Vehicles, spółka zależna Agencji
walki z koronawirusem i w odniesieniu Ponad 200 gmin położonych na terenach Rozwoju Przemysłu, przedstawiła
samorządom ofertę elektrycznego
do ewentualnego przedłużenia lockdownu górskich otrzyma pomoc z Rządowego autobusu. Zeroemisyjny, lekki, zwrotny,
łatwy w prowadzeniu i niskopodłogowy
oraz stosowania innych obostrzeń opierają Funduszu Inwestycji Lokalnych. Pomoc jest odpowiedzią na potrzeby organiza-
torów i operatorów publicznego
się na opiniach Ministerstwa Zdrowia. opiewa na 1 mld zł i ruszy już w pierwszym transportu zbiorowego. – Autobusy
dostępne są w dwóch wersjach: 8,5 m
Resort ten z kolei poinformował „GP”, że kwartale 2021 roku. Środki dla gmin gór- i 10 m długości. Odpowiadają one
zwłaszcza na zapotrzebowanie
„środki ostrożności i działania są podej- skich, w ramach rządowego planu wsparcia, samorządów, dla których ważne jest
bezpieczeństwo transportu dzieci
mowane na podstawie aktualnej wiedzy, trafią do nich w ciągu najbliższych tygodni i młodzieży – powiedział Paweł
Kolczyński, wiceprezes ARP.
zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia od podjęcia odpowiedniej uchwały przez
BEZPRAWNIE KORZYSTALI
(WHO) oraz doświadczeń innych państw”. Radę Ministrów. Z DOROBKU INNEJ FIRMY

Podobnie działania władz wyjaśnia nam Masowe bankructwa bardzo Firma FoodCare otrzymała zakaz
Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii prawdopodobne wytwarzania, wprowadzania do obrotu
(MRPiT). Przy tym, mając na względzie i reklamy napojów NGINE w opakowa-
niach przypominających napoje Tiger.
trudną sytuację branż, MRPiT „od wielu – Myślę, że pesymistyczna diagnoza o tym, Sąd Okręgowy w Krakowie uznał, że
FoodCare dopuścił się czynów nieuczci-
miesięcy podejmuje działania zarówno że branżom pozostającym w zamknięciu wej konkurencji, naruszył dobre obycza-
je w obrocie gospodarczym i interes
legislacyjne, jak i pozalegislacyjne, mające grozi fala masowych bankructw, jest konkurencyjnego przedsiębiorcy. – Firma
FoodCare świadomie upodabniała
na celu ich wsparcie”. mocno prawdopodobna – mówi „GP” opakowania napoju NGINE do opakowa-
nia marki Tiger, a co za tym idzie,
Większość zaś instrumentów Dawid Piekarz, wiceprezes korzystała z dorobku naszej firmy – po-
wiedziała dyr. Magdalena Rohde-Krem-
wsparcia, ulg i ułatwień dla Na działających Instytutu Staszica. – Przed- pa z Grupy Maspex, producenta Tigera.
przedsiębiorców, które są za- w Polsce siębiorcy prowadzący biznesy
warte w kolejnych tarczach turystyczne, gastronomiczne
antykryzysowych i finanso- około 2,7 tys. czy kluby fitness podejmują
wych, to pomoc skierowana hoteli, wskutek się tym samym przedsięwzięć

na utrzymanie płynności w fir- przedłużających pozwalających po prostu prze-
mach i ochronę miejsc pracy. żyć rodzinie, natomiast nie-
Na wsparcie przedsiębiorców się ograniczeń koniecznie pozwalających na
i pracowników przeznaczono firmy już zakumulowanie kapitału,
do tej pory około 173 mld zł. z którego można przeżyć
zwolniły 38 proc. niespełna już rok. – Wiele
Według MRPiT najnowsze pracowników.

rozwiązania z tarczy branżowej kancelarii prawniczych in-

oraz Tarczy Finansowej PFR 2.0. przyczy- formuje, że zgłaszający się do nich obecnie

nią się do przetrwania epidemii przez przedsiębiorcy czy osoby prowadzące

większość firm małych i średnich, w które jednoosobowo działalność gospodarczą

kryzys uderzył najmocniej. Budżet pro- sygnalizują chęć ogłoszenia upadłości

gramu dla MŚP wynosi 13 mld zł, z czego – dodaje wiceprezes. W jego przekonaniu

połowa przeznaczona jest dla nikt nie wie, kiedy obecny stan się

mikroprzedsiębiorstw. zakończy.

Finansowanie w ramach programu będzie – Rząd swoją polityką informacyjną bar-

udzielane od 15 stycznia do 31 marca dziej przeszkadza, niż pomaga – uważa

bieżącego roku. Zgodnie z szacunkami Dawid Piekarz. W rezultacie nikt nie wie,

PFR z finansowania mogłoby skorzystać jak ma planować prowadzenie firmy.

do 70 tys. firm. Będzie to wsparcie dla Wreszcie trzecia sprawa, dotycząca głównie

kilkudziesięciu branż. Branże objęte po- branży fitness. Lockdown szczególnie w tej

nownymi obostrzeniami mogą liczyć na branży trudno jest racjonalnie uzasadnić.

FOT. PIXABAY (2), MAT. RAS. umorzenie środków z pierwszej tarczy Przez cały mijający już rok nie zostały

w 100 proc., a także na zupełnie nowe odkryte żadne dowody na jakiekolwiek

środki. To łącznie 20 mld zł. ogniska koronawirusa na basenach czy na

Ministerstwo uruchamia też plan wsparcia siłowniach. Jak widać, duża część zamknięć

dla gmin górskich. „Program powstał w niektórych branżach wydaje się być

w ścisłej współpracy z samorządami. To wprowadzana trochę na ślepo. GP

20 STYCZNIA 2021 71

KLUBY GAZETY POLSKIEJ { STYCZEŃ 2021 R. }

ID. KLUBY GAZETY POLSKIEJ PRZEWODNICZĄCA/CY TELEFON E-MAIL ID. KLUBY GAZETY POLSKIEJ PRZEWODNICZĄCA/CY TELEFON E-MAIL
AARHUS (Dania) Piotr Wysocki (0045) 26 73 67 30 aarhus_klubgazetypolskiej@onet.eu 509 170 321/799 305
1 AARHUS (Dania) Piotr Wysocki (0045) 26 73 67 30 aarhus_klubgazetypolskiej@onet.eu 58 CIECHANÓW Wiesław Kownacki 138 klubgp.ciechanow@wp.pl

2 ALEKSANDRÓW ŁÓDZKI działalność zawieszona     59 CIECHOCINEK Alicja Szeremeta 509 779 132 m.szeremeta1@wp.pl
60 CIESZYN Janusz Król 508 134 551 janusz_krol@vp.pl
3 ANDRYCHÓW Marian Gałosz 602 610 688 klubgp.andrychow@gmail.com 61 CZANIEC Rafał Harat 605 258 506 klubgp.czaniec@gmail.com
4 ANDRYCHÓW II Zbigniew Małecki 502 404 358 andrychow2_klubgp@o2.pl 62 CZECHOWICE_DZIEDZICE Artur Pająk 505 488 883 klubgpczechowicedziedzice@gmail.com
5 BARLINEK Krzysztof Komorowski 509 071 559 krzy-ko@wp.pl
6 BARTOSZYCE Wioletta Machniewska 662 042 204 klubgazetypolskiejbartoszyce@wp.pl 63 CZERNIKOWO Dariusz Zagrabski 601 867 865 klubgp.czernikowo@gmail.com
64 CZERWIONKA-LESZCZ. działalność zawieszona  
7 BEŁCHATÓW Piotr Wysocki 660 247 778 kgpbelchatow@gmail.com 65 CZĘSTOCHOWA Agnieszka Łuczak 883 401 893 gpczestochowa@gmail.com
BERLIN – BRANDENBURG
8 (Niemcy) Józef Galiński (0049)157 864 124 50 klubgp.berlinb@googlemail.com 66 CZŁOPA Marek Maciejasz 512 133 624 czlopa.klubgp@gmail.com

9 BERLIN (Niemcy) Marek Wasag (0049) 157 882 626 35 klubgpberlin@googlemail.com 67 CZOSNÓW Marcin Ozdarski 606 284 715 klubgp_czosnow@op.pl
10 BERLIN II (Niemcy) Anna Mansfeld-Slaski (0049) 178 879 26 06 klubgpberlin2@hotmail.de 68 DĄBROWA GÓRNICZA działalność zawieszona    
11 BERLIN-MITTE (Niemcy) Andrzej Głowacki (0049) 303 946 478 klubgp.BerlinMitte@web.de 69 DĄBROWA GÓRNICZA II Józef Kowalski 728 950 411 dabrowagornicza2.klubgp@wp.pl
12 BĘDZIN Szymon Kaczmarzyk 503 011 134 lori.szymek@wp.pl 70 DĄBROWA TARNOWSKA Krzysztof Gil 663 357 214 klubgp.dabrowatarnowska@gmail.com
13 BĘDZIN II Krzysztof Klebach 516 347 713 Klubgpbedzin2@outlook.com 71 DĄBRÓWKA Gabriel Turczyn 697 631 026 dabrowka.klubgazetypolskiej@gmail.com
14 BIAŁA PODLASKA działalność zawieszona     72 DERBY (Wielka Brytania) Janusz Zygadło (0044) 778 377 79 98 klubgp.derby@hotmail.com
15 BIAŁOGARD działalność zawieszona   73 DĘBICA Grzegorz Kita 504 231 094 klubgp.debica1@gmail.com
16 BIAŁOWIEŻA Wojciech Szymanowski 606 494 382 wszymanowski@wp.pl 74 DĘBLIN Izabela Mądra 730 004 299 deblinklubgp@wp.pl
17 BIAŁYSTOK Anna Kamińska 695 026 835 bialystok.klubgazetypolskiej@gmail.com 75 DOBRE MIASTO Jarosław Kowalski 89 616 18 78 kowale-4@wp.pl
BIAŁYSTOK - MŁODZIEŻOWY   76 DRAWSKO POMORSKIE działalność zawieszona    
18 KLUB "GP" działalność zawieszona 77 DRZEWICA Marek Sarwa 609 826 499 klubgp.drzewica@op.pl

19 BIELSKO BIAŁA Andrzej Niedzielski 796 404 209 aniedzielski41@gmail.com 78 DUBLIN (Irlandia) Zofia Kozłowska (0035) 387 741 91 90 klubgpdublin@gmail.com
BIELSKO BIAŁA - MŁODZIE- 500 249 796 mlodzigpbielsko@gmail.com
20 ŻOWY KLUB "GP" Aleksandra Jarosz 79 DZIAŁDOWO Iga Kuczmańska 600 575 848 klubgp.dzialdowo@gmail.com
80 DZIERŻONIÓW Adam Bukowski 885 572 989 klubgp.dzierzoniow@gmail.com
21 BIERUŃ Henryk Kuczowicz 694 563 127 bierun.kgp@wp.pl 81 DZIERŻONIÓW II Janusz Maniecki 721 170 681 klubgp.ddz2@wp.pl
22 BIŁGORAJ Marcin Kulig 513 694 806 bilgoraj_klubgp@wp.pl
BIRMINGHAM (Wielka Albert Szmidt 82 EDMONTON (Kanada) Robert Dworkowski (007) 809 101 228 klubgpedmonton@gmail.com
23 Brytania) (0044) 74 158 890 99 klubgp.birmingham@gmail.com 83 ELBLĄG Zbigniew Pąsik 666 895 247 elblaskiklubgp@gmail.com
84 ELBLĄG II Bogusław Tadrowski 691 414 617 GP-klub-E-g2@wp.pl
24 BŁASZKI Danuta Bączyńska 515 176 293 klubgazetypolskiejblaszki@o2.pl 85 EŁK Karol Marchel 604 257 304 klubgp.elk@gmail.com
25 BŁONIE działalność zawieszona    
26 BOCHNIA Wiesław Zając 600 949 549 bochnia.kgp@gmail.com 86 EPPELBORN (Niemcy) Grzegorz Rycak (004) 968 815 951 029 klubgazetypolskiej.eppelborn@polsaar.
27 BOGATYNIA Patryk Stefaniak 501 139 405 patrykstefaniak@op.pl com
87 ESSEN (Niemcy) Wojciech Kusy (0049) 201 54 55 633 klubgpessen@gmail.com
28 BOGUCIN Sławomir Włodowski 507 939 772 bogucin.klubgazetypolskiej@gmail.com 88 FACEBOOK     
29 BOLESŁAWIEC Sebastian Fijałkowski 797 815 012 klubgp.boleslawiec@wp.pl
30 BOSTON (USA) Anna Bernas (001) 617-828-1934 klubgpboston@gmail.com 89 FILADELFIA (USA) Tadeusz Antoniak (002)159176875 klubgpphila@yahoo.com
FRANKFURT NAD MENEM
31 BRANIEWO Cezary Sokół 604 525 100 czareksokol@o2.pl 90 (Niemcy) Marcin Witulski (049) (0)171 365 79 77 klubgpfrankfurt@web.de

32 BRODNICA Jacek Tyburski 535 036 078 jac_tyb@wp.pl 91 GARWOLIN Iwona Kurowska 605 210 208 klubgp.garwolin@gmail.com
33 BRUKSELA (Belgia) Zenon Lupina (0032) 477 29 30 24 klubgpbruksela@gmail.com
Barbara Maria 660 244 139 92 GARWOLIN MŁODZIEŻOWY Katarzyna Szepielak 513 972 774 klubgp.mlodzigarwolin@wp.pl
34 BRZESKO Górczewska klubgp.brzesko@gmail.com KLUB GP
93 GDAŃSK Stanisław Madej 607 800 930 klubgpgdansk@gmail.com
35 BRZESZCZE Izabela Maria Miłkowska 509 809 573 gpklub.brzeszcze@gmail.com 94 GDAŃSK II Kazimierz Koralewski 600 634 905 gdanskiklubgp@gmail.com
36 BRZOZÓW Henryk Kozik 695 924 917 klubgp.brzozow@gmail.com
37 BUDAPESZT (Węgry) Joanna Urbańska (0036) 204 28 79 14 budapest.gp@gmail.com 95 GDAŃSK-OSOWA Monika Białkowska 607 950 594 klubgp.gdansk-osowa@wp.pl
96 GDYNIA Wanda Jagieluk 514 595 480 klubgp.gdynia@gmail.com
38 BUSKO ZDRÓJ Katarzyna Gadawska 604 273 121 klubgp.busko@gmail.com 97 GENEWA (Szwajcaria) Anna Humair (0041) 22 732 76 14 klubgp.genewa@gmail.com
39 BYCZYNA Damian Buła 503 571 739 klubgp.byczyna@gmail.com
40 BYDGOSZCZ Krystian Frelichowski 502 224 137 freli@tlen.pl 98 GIŻYCKO Zdzisław Gagajek 693 632 974 kgpgizycko@gmail.com
99 GLINIANKA Mikołaj Tarchalski 502 879 380 gazetapolskaklubglinianka@gmail.com
BYDGOSZCZ MŁODZ. KLUB 100 GLIWICE Marta Święcicka 607 453 044 martaswiecicka@gmail.com
41 GP Marcin Pieńkowski 725 182 997 sprytnymarcin@wp.pl 101 GŁOGÓW Jan Rzepa 694 050 565 kgp.glogow@wp.pl

42 BYSTRZYCA KŁODZKA Barbara Marek 691 422 806 klubgp.bystrzyca@gmail.com 102 GŁOWNO-STRYKÓW Ireneusz Skurzyński 694 312 873 glowno.klubgp@wp.pl
43 BYTOM działalność zawieszona    
44 BYTOM II Maciej Bartków 784 075 818 macbar2@op.pl 103 GŁUBCZYCE Jarosław Toporowski 721 557 035 klubgpglubczyce@o2.pl
45 BYTOM ODRZAŃSKI Andrzej Perlak 609 531 863 perlak0@poczta.onet.pl 104 GNIEWOSZÓW Sławomir Smolarczyk 509 577 788 gniewoszow.klubgp@wp.pl
105 GNIEZNO Maria Wichniewicz 601 791 485 klubgpgniezno@wp.pl
46 BYTÓW Jędrzej Sobol 608 512 664 klubgpbytow@gmail.com 106 GOLENIÓW Arkadiusz Guziak 533 017 763 goleniow.klubgazetypolskiej@gmail.com
47 CALGARY (Kanada) Zbigniew Konecki (004)032 445 462 klubgp_calgary@yahoo.com
CAMBRIDGE (Wielka Monika Golinska 107 GORLICE działalność zawieszona  
48 Brytania) Roman Srebnicki   mogolin@yahoo.com 108 GORZYCE działalność zawieszona    
509 103 163 gazetapolska.celestynow@gmail.com 109 GÖRLITZ (Niemcy) Andrzej Słomianowski 503 717 649 aslomianowski@googlemail.com
49 CELESTYNÓW 110 GORZÓW WLK. działalność zawieszona  
50 CHEŁM Joanna Kowalczuk 514 441 775 chelm.klubgp@wp.pl
51 CHEŁMNO Regina Konopacka 509 810 239 koreg@autograf.pl 111 GOSTYNIN Anna 695 658 543 gostynin.kgp@wp.pl
52 CHICAGO (USA) Dariusz Kuczborski (708) 439-7367 klubgp.chicago@gmail.com Orzeszek-Borkowska
53 CHICAGO II (USA) działalność zawieszona     112 GÓRA ŚLĄSKA Tadeusz Tutkalik 607 314 610 klubgp.goraslaska@o2.pl
113 GRODKÓW Daniel Jan Potocki 517 327 936 klubGP.Grodkow@gmail.com
54 CHICAGO-ILLINOIS (USA) Jacek Karwowski (001) 773 750 00 78 klubgp.chicagoillinois@gmail.com 114 GRODZISK MAZOWIECKI działalność zawieszona    
55 CHOJNICE Kamil Kaczmarek 533 203 497 kgpchojnice@gmail.com
56 CHORZÓW Zygmunt Korus 602 308 411 korusplus@poczta.onet.pl 115 GRÓJEC Ryszard Wiśniowski 505 072 880 rwisniowski@o2.pl
116 GRUDZIĄDZ działalność zawieszona    
57 CHRZANÓW Janina Trzaska 888 294 162 klubgpchrzanow@gmail.com 117 GRYBÓW Zygmunt Sekuła   zpsekula13@yahoo.ca

72 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

ID. KLUBY GAZETY POLSKIEJ PRZEWODNICZĄCA/CY TELEFON E-MAIL ID. KLUBY GAZETY POLSKIEJ PRZEWODNICZĄCA/CY TELEFON E-MAIL
118 GRYFINO Grzegorz Węgrzyn 601 974 680 klubgp.gryfino@gmail.com 180 KUTNO Andrzej Kozłowski 504 335 472 kutnoklubygp@wp.pl
119 GRYFINO II połączenie Klubów "GP"     181 KUTNO II Daniel Kowalik 663 150 681 klubgp.kutno2@gmail.com
120 HAMBURG (Niemcy) Bartkiewicz Mariusz (0049) 152 085 922 49 kgp.hamburg@gmail.com 182 KWIDZYN Andrzej Baczewski 693 370 783 ab_link@vp.pl
121 HAMBURG II (Niemcy) Lech Wasilewski (0049) 1567 7756 7052 kgp.hamburg2@gmail.com 183 KWIDZYN II Lech Makowski 606 934 535 klubgp.kwidzyn2@gmail.com
122 HAMBURG-NORD (Niemcy) Dariusz Miko (0049) 1712660570 kgp.hamburg.nord@gmail.com 184 LĄDEK ZDRÓJ Stanisław Tomkiewicz 74 814 79 60 klubGP.ladekzdroj@wp.pl
123 HAMBURG-STADT(Niemcy) Anna Halves (0049) 172 394 71 98 kgp.hamburg.stadt@gmail.com 185 LEEDS (Wielka Brytania) działalność zawieszona    
124 HAMILTON (Kanada) Marek Iwanek (001) 905 923 6718 klubgp.hamilton@gmail.com 186 LEGIONOWO Lech Szlaga 602 472 555 lech.jerzy.szlaga@o2.pl
125 HOUSTON (USA) działalność zawieszona     187 LEGNICA Jolanta Kowalczyk 538 317 278 gplegnica@poczta.fm
126 HRUBIESZÓW Wacław Pyzik 660 478 738 klubgp_hrubieszow@op.pl 188 LESZNO Józef Żynis 536 277 252 jozef.zynis@gmail.com
127 INOWROCŁAW Łukasz Bardziński 608 731 341 klubgpinowroclaw@gmail.com 189 LEŻAJSK działalność zawieszona    
128 JAROSŁAW Bogdan Cichy 604 911 555 ruchobywatelski.jaroslaw@gmail.com 190 LĘBORK działalność zawieszona    
129 JAROCIN Roman Roguszczak 509 302 912 klubgp.jarocin@wp.pl 191 LĘDZINY Bogumiła Freitag 698 090 436 ledziny.klubgazetypolskiej@gmail.com
130 JASŁO Witold Lechowski 605 847 444 w.lechowski@wp.pl 192 LIBIĄŻ Kazimierz Rostecki 798 498 828 klubgazetypolskiej_libiaz@wp.pl
131 JASTRZĘBIE ZDRÓJ Leszek Baran 501 392 163 kgp.jastrzebie@gmail.com 193 LIMANOWA Stefan Hutek 604 569 276 klubgplimanowa@gmail.com
132 JAWOR Danuta Markiewicz 665 586 518 dana680@wp.pl 194 LONDON (Kanada) działalność zawieszona    
133 JAWORZNO Lucyna Pluta 508 680 860 klubgazetypolskiejjaworzno@onet.pl klubgplondyn@gmail.com/gosieniap@
134 JELENIA GÓRA Danuta Sobińska 518 613 960 sobinska_55@o2.pl 195 LONDYN (Wielka Brytania) Małgorzata Piotrowska (0044) 778 302 3191 gmail.com

135 KALISZ Grzegorz Roszkowski 509 707 813 kaliskiklub.gp@interia.pl 196 LONDYN II (Wielka Brytania) Włodek Chrząszcz (0044) 795 710 65 63 klubygp_londyn2@hotmail.co.uk
LONDYN III (Wielka Maria Bernat
136 KALWARIA Piotr Hlebowicz 33 876 46 13 kgp.kalwaria@gmail.com 197 Brytania) (0044)770 368 70 13 londyn.klubgp@gmail.com
ZABRZYDOWSKA
137 KAŁUSZYN działalność zawieszona   198 LOS ANGELES (USA) Małgorzata Schulz (001) 7472437234 klubgp.losangeles@gmail.com
199 LUBAŃ Wojciech Zembik 505 038 688 kwisa61@wp.pl
138 KAMIEŃ POMORSKI Marek Olszewski 607 980 040 marolszewski@poczta.onet.pl 200 LUBARTÓW działalność zawieszona    
139 KARTUZY Zdzisław Drzał 608 309 359 klubgp.kartuzy-golubie@wp.pl
140 KATOWICE Piotr Pietrasz 602 125 364 pcpiotr@vp.pl 516 354 344/510 767
141 KATOWICE-KOSZUTKA Wiesław Wrona 602 490 242 kgpkoszutka@gmail.com 201 LUBIN Ryszard Ryśnik 813 sircomsoft@poczta.fm

142 KAZIMIERZ DOLNY Ryszard Kempa 507 781 414 kazimierz.klubgp@wp.pl 202 LUBLIN Tomasz Sonntag 796 717 707 tsonntag@wp.pl
203 LUBLINIEC Marcel Galios 696 066 030 klubgp.lubliniec@wp.pl
143 KĘDZIERZYN KOŹLE Zofia Pokorska 608 444 042 klubgp.KedzierzynKozle@gmail.com 204 LUBOMIERZ Krzysztof Jakubowski 883 080 268 klubgp.lubomierz@gmail.com
144 KĘTRZYN Andrzej Michalski 600 556 858 klubgpketrzyn@gmail.com
145 KĘTY Zbigniew Kowalski 602 468 493 klubgp.kety@gmail.com 205 LUDWIGSBURG (Niemcy) Mariusz Rogiński (0049)15206928082 klubgp.ludwigsburg@t-online.de
206 LUDWIKÓW Sylwester Marczak 502 411 589 klubgp.ludwikow@gmail.com
146 KIELCE Jerzy Kenig 602 119 658 jerzy.kenig@wp.pl 207 ŁASK Grażyna Czyżak 500 131 202 klubgp.lask@gmail.com
147 KIJÓW (Ukraina) Jurij Rudnicki 380 662 038 264 klubgpkijow@gmail.com
148 KINGSTON (Ontario-Kanada) Adam Reczek (006)135831731 klubgpkingston@gmail.com 208 ŁAZY działalność zawieszona    
209 ŁĘCZNA działalność zawieszona    
149 KLUB OSTROWSKI Dariusz Grzybkowski 607 992 226 darekg.77@gmail.com 210 ŁĘKA OPATOWSKA działalność zawieszona    
150 KLUCZBORK Andrzej Łupicki 608 463 222 klubgp.kluczbork@wp.pl
151 KŁODZKO Ryszard Kozdraś 502 391 228 e.kozdras@interia.pl 211 ŁOCHÓW Tadeusz Łuniewski 504 981 378 klubgp.lochow@o2.pl
212 ŁOMIANKI działalność zawieszona    
152 KNURÓW Rajmund Russin 727 901 645 rajmundr@op.pl 213 ŁOMŻA działalność zawieszona    
153 KOBYŁKA Bogdan Grzenkowicz 506 036 316 klubgpkobylka@o2.pl
154 KOŁO Stanisław Maciaszek 886 170 249 kgpkolo@wp.pl 214 ŁOWICZ Wojciech Gędek 606 408 918 lowicz.klubygp@wp.pl
215 ŁÓDŹ Małgorzata Wypych 607 854 175 klubgplodz@gmail.com
155 KOŁOBRZEG Lech Kozera 606 964 017 lech.kozera@gmail.com 216 ŁUKÓW Michał Celiński 665 420 482 klubgp.lukow@gmail.com
156 KOMORNIKI-LUBOŃ Grzegorz Wodecki 513 316 913 klubgp.komorniki.lubon@gmail.com
157 KONIN Krystyna Leśniewska 516 244 198 KGP_Konin@wp.pl 217 MACIEJOWICE działalność zawieszona    
218 MADRYT (Hiszpania) Małgorzata Żak (0034)661915396 klubgazetypolskiej.madryt@gmail.com
158 KONIN II Zofia Itman 728 806 059 zofia_itman@wp.pl 219 MAKÓW MAZ Henryk Kozłowski 604 422 695 klubgp.makowmaz@interia.pl
159 KONSTANCIN Bartłomiej Giers 533 226 833 klubgp.konstancin@gmail.com
160 KONSTANTYNÓW ŁÓDZKI Walerian Wiśniewski 604 603 063 klubgp.konstantynowlodzki@gmail.com 220 MALBORK działalność zawieszona    
221 MARKI Daniel Kurek 692 434 607 klubgpmarki@go2.pl
161 KOŃSKIE Iwona Orlińska 605 855 174 iorlinska@wp.eu 222 MELBOURNE (Australia) Stanisław Zdziech (0061) 418 325 530 klubgp.melbourne@gmail.com
162 KOPANICA Zdzisław Sita 513 995 472 kopanica-klubgp@wp.pl
163 KOSZALIN Bożena Tacher 601 337 910 bozenatacher@gmail.com 223 MIASTKO działalność zawieszona    
224 MICHIGAN (USA) Krzysztof Stępień   KlubGPMichigan@hotmail.com
164 KOŚCIAN działalność zawieszona   225 MIELEC Andrzej Adamczyk 510 802 984 klubygp.mielec@interia.pl
165 KOŚCIERZYNA Janusz Borgosz 696 148 164 borgoszjanusz65@gmail.com
166 KOŻUCHÓW Katarzyna Maciejewska 508 634 038 klubgp.kozuchow@gmail.com 226 MIĘDZYCHÓD Kacper Witt 731 735 400 klubgp.miedzychod@gmail.com
227 MIĘDZYLESIE Krzysztof Rusinek 661 606 036 miedzylesie.klub@gmail.com
167 KRAJENKA Piotr Tomasz 788 429 525 klubgpkrajenka@wp.pl 228 MIĘTNE działalność zawieszona    
168 KRAKÓW Marek Michno 508 117 658 klubgp.krakow@gmail.com
KRAKÓW klubgp.krakowmistrzejowice@gmail. 229 MIKOŁÓW Dariusz Gruszka 790 830 565 klubgpmikolow@gmail.com
169 - MISTRZEJOWIECE Adam Grelecki 696 889 000 com Małgorzata
230 MILANÓWEK Podgórska-Paciorek 510 021 690 malgosia.podgorska@onet.eu
170 KRAKÓW - NOWA HUTA Tomasz Orłowski 602 467 071 orol@go2.pl
KRAKÓW KLUB MŁODYCH 231 MILICZ Mariusz Urbańczyk 500 360 090 klubgp.milicz@wp.pl
171 "GP" Daniel Sokół 505 234 766 mlodzi.gazetapolska@gmail.com 232 MIŁOSŁAW Marek Nowak 609 047 232 miloslaw.klubgp@gmail.com

172 KRASNYSTAW Jerzy Makar 662 158 239 klubgp.krasnystaw@wp.pl 233 MIŃSK MAZOWIECKI Teresa Wargocka 602 354 829 tw-klub-gp@wp.pl
234 MIŃSK MAZOWIECKI II Izabela Stolarczyk 608 842 082 klubgpminskmaz2@wp.pl
173 KRAŚNIK Bartłomiej Nowaczyński 516 037 032 klubgp.krasnik@wp.pl 235 MŁAWA Marek Kiełbiński 609 284 890 m.kielbinski@wp.pl
174 KROSNO Edward Wołczański 721 289 626 ewolczanski@poczta.fm
175 KROSNO ODRZAŃSKIE Andrzej Rochmiński 721 012 827 gpkrosnoodrzanskie@wp.pl 236 MONACHIUM (Niemcy) Władysław Minkiewicz (0049) 179 509 10 14 klubgpmonachium@gmail.com
237 MONTREAL (Kanada) Wojciech Wesołowski (001) 438 934 0860 montrealklubgp@gmail.com
176 KROŚNICE Aleksander Janklowski 535 158 452 klubgp.krosnice@wp.pl 238 MOSINA-PUSZCZYKOWO działalność zawieszona    
177 KROŚNIEWICE Bożena Wiśniewska 509 295 015 klubgp.krosniewice@wp.pl
178 KRZYWIŃ Bogumiła Bąkowska 781 431 664 bbakowska4@gmail.com 239 MRĄGOWO Jerzy Antoni Gosiewski 668 313 438 klubgazety.polskiej.mragowo@wp.pl
240 MSZANA DOLNA Tadeusz Klimek 508 205 244 klubgp.mszanadolna@wp.pl
179 KUJAWSKO-POMORSKI Czesław Wiszniewski   klubgp@bydzia.net

20 STYCZNIA 2021 73

KLUBY GAZETY POLSKIEJ { STYCZEŃ 2021 R. }

ID. KLUBY GAZETY POLSKIEJ PRZEWODNICZĄCA/CY TELEFON E-MAIL ID. KLUBY GAZETY POLSKIEJ PRZEWODNICZĄCA/CY TELEFON E-MAIL
241 MYSŁOWICE Sylwester Śpiewak 603 201 300 klubgp.myslowice@gmail.com 301 PŁOŃSK działalność zawieszona    
242 MYSZKÓW Czesław Świerczyński 511 411 065 myszkowklubgp@wp.pl 302 POLANICA ZDRÓJ Krystyna Dzieczkaniec 603 509 689 kryspolanica@wp.pl
Wojciech Edward 692 874 659 303 POLAŃCZYK Barbara Mazan 512 564 049 bieszczadyklubgp@interia.pl
243 MYSZKÓW H. JASTRZĘBIEC Leszczyński klubgpmyszkow@gmail.com 304 POLICE Bartłomiej Przybył 91 424 05 65 policki.klubgp@gmail.com
 
244 MYŚLENICE Michał Rudkowski 505 180 067 kgpmyslenice@gmail.com 305 POLKOWICE działalność zawieszona    
245 NAKŁO działalność zawieszona      
246 NEW BRITAIN CT (USA) Marian Czarnecki (001) 860 479 9217 klubgp.newbritain@gmail.com 306 PORAJ działalność zawieszona   poznanskiklubgp@gmail.com
307 POWIDZ działalność zawieszona  
247 NEW JERSEY (USA) Elżbieta Grzegorczyk (001) 973-920-9562 klubgpnj@gmail.com 308 POZNAŃ Maria Zawadzka 663 700 053 klubgp.proszowice@gmail.com
248 NEW MEXICO (USA) Aleksander Adamczyk (505) 888 0478 kgpnm@yahoo.com maciejroszkowski@poczta.onet.pl
NEW PORT RICHEY 309 PRAŻMÓW działalność zawieszona   t-osowski@wp.pl
(Floryda) 310 PROSZOWICE Stanisław Iskra 791 342 965 klubgpprzedborz@onet.pl
249 Wiesław Gołębiewski (001) 727 645 6346 klubgp.newportrichey@gmail.com 311 PRUSZKÓW Maciej Roszkowski 506 844 807 klubgpprzemysl1@poczta.fm
klubgp_przeworsk@onet.pl
250 NIDZICA Patryk Kozłowski 501 381 109 kpatryk79@o2.pl 312 PRZASNYSZ Tomasz Osowski 691 651 333 klubgp.przysucha@interia.pl
251 NIEPOŁOMICE Mirosław Henke 605 720 438 klubgp.niepolomice@wp.pl cyranba1@wp.pl
252 NIEWIADÓW Iza Brzozowska 504 253 091 klubgpniewiadow@gmail.com 313 PRZEDBÓRZ Michał Koski 697 435 078 gppuck@wp.pl
314 PRZEMYŚL Alicja Chruścicka 668 048 853 majulena@wp.pl
253 NISKO Adam Paruch 666 904 805 gp.nisko@wp.pl 315 PRZEWORSK Piotr Filipowicz 791 463 230  
254 NOWA DĘBA Krystian Rzemień 15 846 24 10 klubgp.nowadeba@gmail.com kgp.pultusk@gmail.com
255 NOWA RUDA Jerzy Dec 781 304 075 klubgp.nowaruda@gmail.com 316 PRZYSUCHA Mirosław Morawski 665 790 303 klub.gp.puszczamarianska@gmail.com
317 PSZCZYNA Andrzej Cyran 502 510 730 reneroma@onet.eu
256 NOWA SÓL działalność zawieszona     318 PUCK Wiesława Buniowska 885 466 608 klubGP@pyzdry.hub.pl
257 NOWY DWÓR GDAŃSKI działalność zawieszona      
258 NOWY DWÓR MAZ. Zbigniew Niezabitowski 600 188 608 zniezabitowski@gmail.com 319 PUŁAWY Jerzy Lenartowicz 609 146 746 klubgpraciborz@gmail.com
320 PUŁAWY II działalność zawieszona   klubgp.raciechowice@gmail.com
259 NOWY JORK (USA) Maciej Rusiński (001) 917 607 9774 klubGPny@gmail.com 321 PUŁTUSK Jerzy Kaczyński 603 590 798 karol_sonta@wp.pl
260 NOWY SĄCZ Tomasz Baliczek 606 454 948 klubgpnowysacz2@gmail.com klubgpradomsko@gmail.com
261 NOWY SĄCZ Dariusz Mroczek 602 760 782 klubgpnowysacz@gmail.com 322 PUSZCZA MARIAŃSKA Andrzej Koźbiał 506 797 020  
323 PYSKOWICE Małgorzata Badurczyk 512 215 288 klubgpradzymin@gmail.com
262 NOWY TARG działalność zawieszona     324 PYZDRY Marek Cieślak 663 365 836 klubgprawa@gmail.com
263 NOWY TOMYŚL Wojciech Kowalski 606 721 892 klubgpnt@gmail.com  
264 NYSA Grzegorz Kwaśniak 606 987 468 klubgpnysa@wp.pl 325 RABKA ZDRÓJ działalność zawieszona   g.karczmarz@gazetapolska-rembertow.pl
326 RACIBÓRZ Stefania Pak 697 286 309 rdzawka.klubgazetypolskiej@gmail.com
265 OBORNIKI ŚLĄSKIE Jacek Marek 607 060 849 klubgp.obornikislaskie@gmail.com 327 RACIECHOWICE Jolanta Majka 668 971 902 klubgp-rudaslaska@wp.pl
266 OBORNIKI WLK Wiesław Garbarz 512 607 364 klubgp.oborniki@gmail.com  
267 OLECKO Dariusz Josiewicz 696 162 241 olecko.klubygp@gmail.com 328 RADOM Karol Sońta 605 485 262 klubgpryki@gmail.com
329 RADOMSKO Waldemar Szwedowski 512 103 625 klubgp.rypin@vp.pl
268 OLEŚNICA Włodzimierz Baran   olesnica.klubgp@gmail.com 330 RADZIONKÓW działalność zawieszona   syczzbigniew@o2.pl
269 OLKUSZ Józef Siwiński 506 792 473 ewa.siwinska@op.pl klubgp.sadowne@onet.pl
270 OLSZTYN Wioletta Machniewska 662 042 204 pm16@wp.pl 331 RADZYMIN Grzegorz Małek 696 410 061 Klubgp.saintlouis@gmail.com
332 RAWA MAZOWIECKA Tomasz Nowicki 602 261 387 klubgp.sandomierz@gmail.com
271 OŁAWA Andrzej Dudek 792 275 675 olawakgp@gmail.com 333 RAWICZ działalność zawieszona   andrzejp951@gmail.com
272 OPATÓW działalność zawieszona     boguslaw42@wp.pl
273 OPOCZNO Wojciech Turek 880 528 055 klubgazetypolskiej.opoczno@onet.pl 334 REMBERTÓW Grzegorz Karczmarz 692 746 929 frysztak_bernadeta@o2.pl
335 RDZAWKA Mateusz Wójtowicz 788 748 802 barbara.golec@neostrada.pl, barbara.
274 OPOLE Ryszard Szram 516 806 212 klubgp.opole@gmail.com 336 RUDA ŚLĄSKA Arkadiusz Siński 733 645 127 golec.gp@gmail.com
275 OSLO (Norwegia) Grzegorz Schiele (0047) 982 561 68 Oslo.klubgazetypolskiej@hotmail.com halinasiewert@interia.pl
276 OSTROŁĘKA Edward Górecki 784 991 685 edwardgorecki50@wp.pl 337 RYBNIK działalność zawieszona    
338 RYKI Elżbieta Wereszka 694 223 769 klubgp.sieradz@gmail.com
277 OSTROWIEC Tomasz Magierowski 573 970 685 ostrowiecki.klubgp@gmail.com 339 RYPIN Kazimierz Mroczyński 691 128 339 bogdan.wierzbicki1@wp.pl
ŚWIĘTOKRZYSKI 340 RZESZÓW Zbigniew Sycz 607 595 030 lestec@o2.pl
OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI ostrowiecki.klubgp.mlodziezowka@  
278 - MŁODZIEŻOWY KLUB "GP" Łukasz Wojciechowski 796 241 512 gmail.com 341 SADOWNE Anna Kaszuba 532 590 490 klubgp.skierniewice@wp.pl
klubgpskoczow@o2.pl
279 OSTRÓW MAZOWIECKA działalność zawieszona   342 SAINT LOUIS (USA) Ryszard Będkowski (001) 314 328 1380 klubgpslupsk@wp.pl
343 SANDOMIERZ Andrzej Szmid 604 448 981 adamwroblewski.aw@gmail.com
280 OSTRÓW WLK. Jerzy Berlik 503 688 240 cebo@op.pl 344 SAN DIEGO CA (USA) Andre Piotrowski (001)760 720 5342 klubgpsochaczew@interia.pl
281 OŚWIĘCIM Wiesław Konrad Czarnik 696 197 507 klubgposwiecimwk@wp.pl klubgpsopot2@gmail.com
282 OTTAWA (Onatrio-Kanada) Wacław Kujbida (001) 613 274 26 61 KlubGPOttawa@gmail.com 345 SANOK Andrzej Chrobak 506 612 965 klubgp.sosnowiec@gmail.com
346 SĘDZISZÓW MAŁOPOLSKI Bernadeta Frysztak 664 602 648 kgpstw@gmail.com
283 OTWOCK Witold Szpiczyński 728 355 377 kgpotwock@gmail.com klubgpstamford@gmail.com
284 OZORKÓW Krzysztof Krzewiński 506 149 817 klubgp.ozorkow@gmail.com
285 PABIANICE Karol Jabłoński 570 353 326 gppabianice@gmail.com 347 SIEDLCE Barbara Golec 669 096 287

286 PARCZEW Adam Wróblewski 604 758 378 klubgp.parczew@vp.pl 348 SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE Julian Spławski i Halina 502 613 166
287 PARYŻ (Francja) Andrzej Woda (00 33) 695 033 412 paryskiklubgp@gmail.com Siewert
349 SIEMIATYCZE działalność zawieszona
288 PARYŻ NOTRE-DAME Mirosława Woroniecki (00 33) 6 66 26 10 07 paryz.notredame.klubgp@gmail.com 350 SIERADZ Aneta Owczarek 603 037 477
(Francja) 351 SIERPC Bogdan Wierzbicki 539 304 559
289 PASŁĘK Jan Lewdorowicz 502 574 333 janlewdorowicz@wp.pl
290 PAWŁÓWEK Leszek Maciejewski 729 495 933 pawlowek.klubgp@gmail.com 352 SKARŻYSKO-KAMIENNA Leszek Steć 507 125 474
353 SKAWINA działalność zawieszona  
291 PENRITH (Wielka Brytania) Robert Kosikowski (0044) 075 120 025 45 klubyg.p.penrith@gmail.com 354 SKIERNIEWICE Sylwester Kardialik 608 628 721
292 PIASECZNO działalność zawieszona    
293 PIASECZNO II Tomasz Zaręba 514 748 884 klubgp.piaseczno@gmail.com 355 SKOCZÓW Tadeusz Mendrek 608 615 531
356 SŁUPSK Zbigniew Wojciechowicz 605 966 234
294 PIASTÓW Ewa Borodzicz 660 564 100 kgp.piastow@gmail.com 357 SOBOLEW Adam Wróblewski 724 351 660
295 PIŁA Marek Stachowicz 512 142 811 milik128@wp.pl
296 PIŃCZÓW działalność zawieszona     358 SOCHACZEW Zbigniew Tempczyk 507 764 257
359 SOPOT II Hanna Mazur 607 428 111
297 PIOTRKÓW TRYB. Beata Dróżdż 792 237 403 gp.piotrkow@gmail.com 360 SOSNOWIEC Paweł Szopa 571 237 856
298 PISZ Jerzy Wojciech Małecki 505 489 245 maleckij@tlen.pl
299 PLESZEW Krystian Klak 782 371 061 klubgp.pleszew@gmail.com 361 STALOWA WOLA Zofia Idec 731 754 809
STAMFORD CONNECTICUT
300 PŁOCK Edward Bogdan 730 734 008 klubgp.plock@gmail.com 362 (USA) Jerzy Polak (001) 2035361849

74 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

ID. KLUBY GAZETY POLSKIEJ PRZEWODNICZĄCA/CY TELEFON E-MAIL ID. KLUBY GAZETY POLSKIEJ PRZEWODNICZĄCA/CY TELEFON E-MAIL
363 STARACHOWICE Dariusz Nowak 412 754 494 klubgpstarachowice@gmail.com 424 WARSZAWA Adam Borowski 608 409 109 warszawa.kgp@gmail.com
364 STARGARD SZCZ. działalność zawieszona     KLUB MŁODYCH
365 STARGARD SZCZ. II Tadeusz Sowa 606 497 644 klubgpstargard@o2.pl 425 WARSZAWA Mateusz Rojewski 536 222 303 klubmlodych.gazetapolska@wp.pl
366 STAROGARD GDAŃSKI klubgp.starogardgdanski@gmail.com
367 STEGNA GDAŃSKA Sebastian Kucharczyk 503 460 959 andrzej.gol@gmail.com 426 WARSZAWA II - MŁODZIEŻOWY Justyna Świerzy 575 310 533 mlodziezowykgp2@gmail.com
368 STĘŻYCA Izabela Błaszczuk 698 489 391 stezyca.klubgp@wp.pl KLUB "GP"
369 STRZEGOM klubgp.strzegom@gmail.com 427 WARSZAWA II połączenie Klubów "GP"  
370 STRZELIN Marian Piwoński 720 162 232 strzelinskiklubgazetypolskiej@gmail.com 428 WARSZAWA BIELANY-ŻOLIBORZ Robert Rogala 600 586 351 klubgp.warszawabielanyzoliborz@gmail.com
371 STRZYŻÓW Aleksandra Kardela 609 520 118 strzyzow.klubgp@gmail.com
372 SUCHA BESKIDZKA Paweł Laszczyński 604 421 573 klubgpsuchabeskidzka@gmail.com 429 WARSZAWA PRAGA Damian Kowalczyk 795 699 595 klubgp.warszawsko-praski@wp.pl
373 SUDBURY (Kanada) kgpsudbury@gmail.com 430 WARTA Marek Czechowski 512 598 010 warta.klubgazetypolskiej@gmail.com
374 SULECHÓW Wiesław Złotek 793 330 010 sulechowklubgp@o2.pl 431 WATERFORD (Irlandia) Iwa Wiśniewska 353 833 568 900 klub.waterford@gmail.com
375 SULEJÓWEK Jan Świerkosz 501 139 528 klubgp.sulejowek@gmail.com
376 SULĘCIN Adam Andronowski (001) 705 523 91 66 klubgpsulecin@op.pl 432 WAWER (Warszawa) działalność zawieszona    
377 SUWAŁKI grzekuba@gmail.com 433 WĄBRZEŹNO Andrzej Chojnicki 500 198 805 andrzej.chojnicki@tlen.pl
378 SYDNEY (Australia) Włodzimierz Janiak 601 56 89 50 przewodniczacy@klubgpsydney.com 434 WEJHEROWO Violetta Sasiak 606 917 957 klubgpwejherowo@wp.pl
379 SYDNEY II (Australia) Daniel Dąbrowski 606 267 881  
380 SZAMOTUŁY Zenon Fabianowicz 602 134 770   435 WĘGORZEWO działalność zawieszona    
381 SZPROTAWA klubgpwszprotawie@wp.pl 436 WĘGRÓW działalność zawieszona    
382 SZCZECIN Grzegorz Kubaszewski 605 951 959 marek.cha@wp.pl 437 WIEDEŃ (Austria) Wojtek K. Adamski (0043)699 1042 19 69 KlubGP.Wieden@gmail.com
383 SZCZECINEK Ryszard Dzierzba 61 434 093 722 klubygpszczecinek@o2.pl
384 SZCZYTNO połączenie Klubów "GP"   klubgp.szczytno@wp.pl 438 WIEDEŃ 2 (Austria) Barbara Świerczek (0043) 676 521 56 58 kgp.wieden.pilecki@hotmail.com
klubgp.stockholm@gmail.com 439 WIELICZKA Jakub Kogut 503 035 066 gpwieliczka@gmail.com
działalność zawieszona   440 WIELKOPOLSKI Tomasz Jendrasiak 500 485 014 suluben@o2.pl
Piotr Płaskociński 515 702 932 klubgp.stkhlm@outlook.com
Marek Chabior (0091) 829 90 73 klubgp.srem@gmail.com 441 WIELUŃ działalność zawieszona    
klub.gazety.polskiejsrodaslaska@onet. 442 WIĘCBORK Grzegorz Wojciechowski 884 221 131 klubgpwiecbork@wp.pl
Mirosław Woronik 507 899 352 pl 443 WILNO (Litwa) Zygmunt Klonowski 37 068 504 081 klubgp.wilno@gmail.com
Agnieszka Kosakowska 602 639 182 klubgp.srodawielkopolska@gmail.com
Anna kamilstone@poczta.onet.pl 444 WINDSOR (Ontario-Kanada) Janusz Kisiel (519) 962 21 08 klubgp.windsor@mnsi.net
385 SZTOKHOLM (Szwecja) Różańska-Mazurkiewicz (0046) 707507 832 wladek.o@wp.pl 445 WINNIPEG (Kanada) Barbara Pawlak (204) 269 5519 klubgpwinnipeg@gmail.com
kgpswidwin@interia.pl
386 SZTOKHOLM CITY Anna Kremky (0046) 730318235   446 WŁOCŁAWEK Wiesław Milewicz 601 914 136 milewicz.wieslaw@wp.pl
(Szwecja)   447 WŁODAWA Kasia Wojtal 695 174 562 wlodawa.klubgp@gmail.com
387 ŚREM Jerzy Cieślewicz 608 431 239   448 WODZISŁAW ŚLĄSKI Michał Wieczorek 536 646 906 kgp_wodzislawsl@os.pl
  449 WOLBROM Wiesław Mazur 326 461 751 regina.mazur@interia.pl
388 ŚRODA ŚLĄSKA Franciszek Honc 692 365 315 tarczyn.klubygp@interia.pl 450 WOŁOMIN Mariusz Stępnik 601 405 312 klubgpwolomin@op.pl
klubgp.tarnobrzeg@gmail.com
389 ŚRODA WIELKOPOLSKA Roman Ostojski 510 166 444 klubgptarnowskiegory@vp.pl 451 WOŁÓW Andrzej Sroga 512 549 753 klubgp.wolow@o2.pl
390 ŚWIDNICA Janusz Furmanek 607 522 905 klubgp.tarnowskiegory2@wp.pl
391 ŚWIDNIK Władysław Orzeł   klubgp.tarnow@gmail.com 452 WROCŁAW Andrzej Górnik 502 71 39 49 gpwrocklub@gmail.com
723 141 963 klub.gp.tczew@gmail.com 453 WRZEŚNIA Włodzimierz Podzerek 513 156 963 wrzesnia.klubgp@gmail.com
392 ŚWIDWIN Wiesław Bialik   klubgp.tczew.kolejarze@gmail.com 454 WSCHOWA działalność zawieszona    
393 ŚWIECIE działalność zawieszona    
394 ŚWIĘTOCHŁOWICE działalność zawieszona   klubgptomaszowlubelski@o2.pl 455 WYSZKÓW Marek Głowacki 604 443 151 klubgpwyszkow@wp.pl
  klubgp.tomaszow.maz@gmail.com 456 ZABRZE Danuta Myczkowska 600 916 565 klubgazetypolskiejzabrze@vp.pl
395 ŚWINOUJŚCIE działalność zawieszona 513 131 059   457 ZABRZE II Arkadiusz Katafoni 532 585 677 klubgp.zabrze2@gmail.com
396 TACOMA (USA) działalność zawieszona 603 587 438 klubgp.torontogta@gmail.com
397 TARCZYN Jacek Kitliński 500 224 516 torun.klubgp@gmail.com 458 ZAKOPANE działalność zawieszona    
512 441 352 mlodziezowy.klub.gp.torun@gmail.com 459 ZAKROCZYM Kamil Janczarek 663 785 095 klubgp.zakroczym@gmail.com
398 TARNOBRZEG Mariusz Głowacki 665 770 390 klubgptrabkiwielkie@gmail.com 460 ZALESIE GÓRNE Grzegorz Fryszczyn 693 916 016 zalesiegornegp@gmail.com
399 TARNOWSKIE GÓRY Anna Warpas 735 233 830 polskaracjastanu@gmail.com
400 TARNOWSKIE GÓRY II Krystian Podzimski 608 028 783 klubgp.trzebiez@gmail.com 461 ZAMOŚĆ Piotr Małysz 501 711 492 klubgpzamosc@wp.pl
  klubgp.trzebinia@wp.pl 462 ZAWIERCIE Elżbieta Opuchlik 514 696 938 zawierciekgp@op.pl
401 TARNÓW Józef Boryczko 502 142 531 trzebnica.klubgp@gmail.com 463 ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE Danuta Łagiewka-Woźniak 504 641 498 klubgp.zabkowicesl@gmail.com
402 TCZEW Maria Woźniak 501 428 673 turek.klubgazetypolskiej@wp.pl
403 TCZEW - KLUB GP KOLEJARZY Jarosław Szałajda   tychy.klubgp@gmail.com 464 ZDUŃSKA WOLA Łukasz Gędek 660 095 033 lukasz.gedek@wp.pl
(001) 416 253 9345 klubgp.ustka@gmail.com 465 ZGIERZ Radosław Gajda 601 364 410 klubgpzgierz@vp.pl
404 TŁUSZCZ działalność zawieszona 692-600-871 kgpwestcan@gmail.com ZGIERZ - MŁODZIEŻOWY
405 TOMASZÓW LUBELSKI Jarosław Korzeń wadowice.klubgp@gmail.com 466 KLUB "GP" Zbigniew Linkowski 697 384 967 zgierz.mlodziezowyklubgp@wp.pl
798 693 695 walbrzych.klubgp@o2.pl
406 TOMASZÓW MAZOWIECKI Szczepan Goska seth24@wp.pl 467 ZGORZELEC Kajetan Marcinkowski 505 042 871 kajmarc@interia.eu
407 TORONTO (Kanada) działalność zawieszona 694 419 363 klubgp.warka@gmail.com 468 ZIELONA GÓRA działalność zawieszona    
408 TORONTO GTA (Kanada) Jerzy Lizak 698 437 035 469 ZIELONKA działalność zawieszona    
409 TORUŃ Sebastian Kolasiński 604 616 178 470 ZŁOCZÓW (Ukraina) działalność zawieszona    
TORUŃ - MŁODZIEŻOWY 509 375 161 471 ZŁOTÓW Wiesław Fidurski 600 289 255 klubgazetypolskiej.zlotow@interia.pl
410 KLUB "GP" Maciej Stawiski 501 424 938 472 ŻARY działalność zawieszona    
692 352 883
411 TRĄBKI WIELKIE Grzegorz Borkowicz 692 932 372 473 ŻELECHÓW Grażyna Kowalska 698 598 366 klubgpzelechow@wp.pl
412 TRÓJMIASTO Michał Stróżyk 691 526 176
413 TRZEBIEŻ Tadeusz Stawarz   474 ŻUROMIN Ewa Leśniewska 600 247 736 ewa.lesniewska102@wp.pl
601 879 191
414 TRZEBINIA Beata Małysiak 502 405 721 475 ŻYRARDÓW Barbara Wysocka 609 564 644 klubgp.zyrardow@gmail.com
415 TRZEBNICA Henryk Jacukowicz 603 756 235
416 TUREK Sławomir Kosobudzki 519 123 896 476 ŻYTOMIERZ (Ukraina) Natalia Iszczuk (0038)0977933081 klubgp.zytomierz@gmail.com

417 TYCHY Anna Syrek 477 ŻYWIEC Adrian Midor 508 669 025 zywiec.klubgp@gmail.com
418 USTKA Piotr Witkowski
419 VANCOUVER (Kanada) Andrzej Major
420 WADOWICE Filip Kaczyński 478 PREZES KLUBÓW "GP" Ryszard Kapuściński   ryszard.kapuscinski@gazetapolska.pl
505 038 217 klubygp@gazetapolska.pl
421 WAŁBRZYCH Beata Mucha 479 PREZES FUNDACJI KLUBÓW Ewa Wójcik 501 784 967 pawel.piekarczyk@gazetapolska.pl
"GP"/BIURO KLUBÓW "GP"
422 WAŁCZ Jarosław Topa KOORDYNATOR ZAGRANICZ-
480 NYCH KLUBÓW "GP" Paweł Piekarczyk
423 WARKA Grażyna Kijuc

20 STYCZNIA 2021 75

KRYMINALNI { ZBRODNIA W TORUNIU }

Grzegorz
Broński

Ofiara recydywistów

„Zrobiłem jej przesłuchanie”

Tatiana W. wynajęła pokój znajomemu koleżanki. Arkadiusz K. okazał się brutalnym bandziorem.
W tamten wieczór zaciągnął – razem z kolegą – kobietę na strych i potwornie skatował.

O  skali barbarzyństwa dwóch Podżeganie nosprawnego kuzyna gospodyni Dawida
zwyrodnialców, którzy nie- U., który akurat przyszedł w odwiedziny.
dawno usłyszeli prawomocny MORD ZYGMUNTA K. Później Arkadiusz K. zaczął zadawać
wyrok skazujący, dobitnie pytania właścicielce domu. Chciał wie-
świadczy zawarty w akcie WzzDznnraOkateab2mooowklóebpbł0ozjaepciisrlee0inriatądrtoziw5cyżeoanje.reoołasapcrZjótpozsoąęiwodkkcwcpothaecusswzłuzottzMwjaaikwaaeesiełnrwzaodZ.oownanzwdagidsyłisin,dłiwgęiiadacżpmaóldroeescuuzdknhkdngiałaoTmoitjzżaeKzoęzdayżerK.benłucnsraJt.znkoaeiyZtadkegazmznżokaniaeż.nseyycznha. dzieć, kto na niego doniósł. „Niezado-
oskarżenia opis obrażeń ofiary. To wstrzą- woleni z jej odpowiedzi, zaciągnęli Tatianę
sający dokument. Bezbronna kobieta 31-letni Arkadiusz K., który w 2017 roku. W. na piętro domu. Tam Arkadiusz K.
została skatowana drewnianą pałką, zamieszkał w domu kobiety, był jednak uderzył ją kilka razy pałką bejsbolową
otrzymała kilkadziesiąt ciosów nożem, niebezpiecznym człowiekiem. Potężnie w głowę oraz zadał ciosy nożem” – podał
sekatorem obcięto jej palce, oprawcy zbudowany recydywista, mający na koncie prokurator Arkadiusz Kukawski z Pro-
próbowali nawet toporkiem odrąbać jej wiele przestępstw, w złości bywał bardzo kuratury Okręgowej w Toruniu. Dalszy
głowę. agresywny. Tatiana W. szybko pożałowała opis zbrodni jest makabryczny: „Dawid
wynajęcia mu pokoju. Wobec niej zacho- P. wyrwał mu nóż z ręki i sam zaczął
Podczas przesłuchań zapytano ich: wywał się na razie poprawnie, ale obser- zadawać ciosy Tatianie W. Potem topor-
dlaczego? „Zrobiłem jej przesłuchanie” wowała, jak dręczy przyjaciółkę, która kiem próbował odrąbać jej głowę. Na-
– odpowiedział Arkadiusz K., który nie go odwiedzała. Tamtego dnia po raz stępnie sekatorem obciął jej łącznie pięć
okazał krzty skruchy. kolejny doszło do karczemnej awantury, palców od obu dłoni i ściągnął biżuterię”.
bandzior wyzywał konkubinę, szarpał Później mordercy, do których dołączyła
39-letnia Tatiana W. była właścicielką za włosy, zadawał ciosy… Dlatego we- Magdalena K., splądrowali dom ofiary.
domu przy ulicy Czarlińskiego w Toruniu. zwano policję, ale zanim mundurowi Po ucieczce z miejsca zbrodni pojechali
Od pewnego czasu mieszkała samotnie. dotarli na ulicę Czarlińskiego, Arkadiusz do jej mieszkania, w którym m.in. spalili
Niestety, wśród znajomych miała Mag- K. zdążył uciec. Wrócił wieczorem 9 grud- zakrwawione ubrania.
dalenę K. – 41-latkę, która nie cieszyła nia 2017 roku, w towarzystwie „Fran-
się dobrą opinią nawet wśród swoich klina”. Najpierw pobili i związali niepeł- Gdy oprawcy zniknęli, Dawid U. zdołał
krewnych. Z łatwością bowiem sięgała się oswobodzić z więzów, udał się na
po cudze rzeczy, obracała się w podej- pobliską stację benzynową i poprosił
rzanym towarzystwie, związała się z ban- o wezwanie policji. Mordercy Tatiany W.
dziorem Dawidem P. ps. Franklin. Podczas i ich wspólniczka szybko zostali zatrzy-
jednego ze spotkań Magdalena K. zapytała mani. Po usłyszeniu zarzutów trafili do
Tatianę, czy nie chciałaby wynająć kole- aresztu, a podczas śledztwa prowadzo-
dze wolnego pokoju. Kobieta zgodziła nego przez Prokuraturę Rejonową Toruń
się. To był katastrofalny w skutkach błąd. Centrum Zachód udało się odtworzyć
Początkowo nic nie wskazywało na nad- tragiczne wydarzenia. Tym bardziej że
chodzące problemy. „Dużo ze sobą roz- Arkadiusz K. częściowo przyznał się do
mawialiśmy, podczas tych rozmów mama winy, podobnie zachowała się Magdalena
wychwalała Arka, że pomaga, robi zakupy” K. Jedynie Dawid P. szedł w zaparte.
– zeznawała w sądzie córka Tatiany W.

76 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

Inne przestępstwa

AMUNICJA
I PROCHY

GATpdckcłarhraółrziuzmólowtkkżywiceafuaniszeasdndynztpżiimzynaaeuobżiim.srWeeyzzesgZizjainoo.oę,arwyioclpn.zoiasizuriśtluMeezKncaltsieęeełlz.gics(msoaiattbatnsulęnynałkiskpiełeteaopsmpaarotpsozwawmżnoipaęlisoiueeab4binłnśnanónyyćai4djiyłcosdakajmtniagn,wyr)iceoęh
konkubiną.

W grudniu 2018 roku akt oskarżenia

trafił do Sądu Okręgowego w Toruniu.

Procesowi od początku towarzyszyły

ogromne emocje. Przed jedną z rozpraw

krewni Tatiany W. próbowali nawet

sami wymierzyć sprawiedliwość. Do-

wody winy oskarżonych były niepod-

ważalne – w mowach końcowych

prokurator zażądał dla mężczyzn

dożywocia. Wyrok zapadł w paździer-

niku 2019 roku. Sąd wprawdzie po-

twierdził, że są winni, ale orzekł kary

znacznie łagodniejsze.

Arkadiusz K. i  Dawid P. zostali

skazani na 25 lat pozbawienia wol-

ności (z zastrzeżeniem, że o warun-

kowe przedterminowe zwolnienie

będą modli się starać dopiero po

odsiedzeniu 20 lat). Natomiast Mag-

Recydywa dalena K. usłyszała karę 14 lat wię-

ZWYWRIEOLOKAMMAI zienia – kobieta została skazana nie

Wtpz„ypoZrższinndeąpieiąokrcotsdwdochuyilseaórogmnkdsdnirimąicz,myeecehccislksyshywzktomtwdróóaySbyaiswrizęwwłeftuozat”iyiyżka.yisnmerij.bteiSąno.óy…mikąwaNnWi,cea,Tzhmawcioalęzecpejzlznwyrtuniiwzlbeiieikeęneaprwcwbnbryeryeijtrsmzęjwayzjceekiwmeaysnsujtsjya!t,ąjętnleipkWśikcocy.aiś,ród tylko za zacieranie śladów zbrodni

w domu przy ulicy Czarlińskiego, ale

Dawid P. wyrwał wyszło na jaw, że jest również zamie-
mu nóż z ręki i sam
zaczął zadawać ciosy szana w inne zabójstwo (więcej w ram-
Tatianie W. Potem
toporkiem próbował ce). Z takim wyrokiem nie zgadzała
odrąbać jej głowę.
się ani prokuratura, ani obrona.

Dlatego obie strony go zaskarżyły,

ale Sąd Apelacyjny w Gdańsku utrzy-

mał w mocy orzeczenie wobec męż-

czyzn, a kobiecie skrócił odsiadkę

w więzieniu o rok. GP

Rysował FilipBąk.pl

20 STYCZNIA 2021 77

HISTORIA { WŚRÓD RODZIMEGO PARNASU }

Eo lpeogeiacie Tomasz
polskim Łysiak

SZEF DZIAŁU HISTORIA

K.K. BACZYŃSKI

Urodził się 21 stycznia 1921 roku, równo sto lat temu. Jednak to data jego
śmierci w pałacu Blanka – 4 sierpnia 1944 roku – weszła do polskiej, zbiorowej
wrażliwości i pamięci związanej z Powstaniem Warszawskim. Młody poeta przez
setki wierszy pisanych w trakcie okupacji tę wrażliwość pobudził i w spadku
zostawił nam poruszenie najgłębszych strun wyobraźni emocjonalnej.
Poruszenie dokonane za pomocą genialnego pióra. Niemiecką kulą zabity
polski talent, który mógł zaowocować jeszcze pełniejszą twórczością.

W arto przyjrzeć się młodziut- ległość Polski, walczący długo, bo aż po czas szawskim Ogrodzie Pomologicznym (sa-
kiemu Krzysztofowi, by po- powstań śląskich. Przystojny ponoć zabójczo, dzie-parku, który przed wojną znajdował
szukać tych znaków szcze- wyglądający jak wzór oficera. Ale – jak wy- się w centrum miasta), gąsienice zdeptał,
gólnych, tych rys charakteru, nika z opisów i świadectw rodzinnych – bywał wyrwał jakieś chwasty i wychłostał nimi
tych serca i umysłu skłonności, niestabilny psychicznie, zmienny, zaborczy dziecko. Z żoną Stefanią też nie rozumiał
które nam dopowiedzą historię snutą przez i napastliwy. Od Piłsudskiego się odwrócił, się dobrze, w pewnym momencie doszło
jego wiersze. „Bycie blisko”, bycie obok, i to silnie, wyraziście. Za złe miał Marszał- nawet do ich separacji. W latach 30. bywały
wsłuchanie się w tembr głosu, w oddech, kowi, że nie lewicowe idee były mu tak chwile, gdy mieszkanie na Hołówki 3 mu-
w tętno – dokonuje się przez czytanie po- naprawdę bliskie, lecz jedynie walka o nie- siało być dość ponurym miejscem: chory
ezji. Tu choćby wiersz pisany za okupacji podległość. Stanisław, podobnie jak potem i znerwicowany ojciec, chora matka i dziecko
w szpitalu, który „uruchamia” nasze oko jego syn, przejawiał talent i skłonność do również podupadające na zdrowiu. Do-
wyobraźni: z łóżka widać czarne drzewo, pióra. Gdy Krzysztof przyszedł na świat, chodziły jeszcze inne sprawy – od rówie-
ptaka, niebo, przychodzą kolejne bezimienne Baczyński senior miał już na swym koncie śników młody Baczyński dowiedział się,
siostry, sprawdzając, czy z chorym wszystko kilka książek. Z biegiem lat jednak się ra- że jego matka jest z pochodzenia Żydówką.
w porządku. Czytelnik zda się siedzieć na dykalizował – nie dość, że wspierał organi- I chociaż nikt go z tego powodu nie prze-
krzesełku u wezgłowia i patrzeć na tę samą zacje komunistyczne i socjalistyczne, to śladował, to sam efekt nagłego poznania
szarość w oknie. Ale skąd myśli, odcienie, jeszcze pisał w duchu poparcia dla lewico- prawdy bardzo na niego wpłynął. Krzysztof
skąd takie, a nie inne nastroje w duszy? wych idei. Szerokim echem odbiła się w czasie dorastania ujawniał kolejne talenty.
w II Rzeczypospolitej jego książka „Literatura Przede wszystkim plastyczny. Marzył
Dorastanie w ZSRR”, spotykając się zresztą z ostrą zresztą, by iść do Akademii Sztuk Pięknych,
krytyką, w tym takich postaci jak ksiądz taki miał plan, który – jak wszystkie ma-
Może przez jego chorowitość – Baczyński Stefan Wyszyński, późniejszy prymas. rzenia o tym, co będzie po zdanej w 1939
od dziecka cierpiał na choroby płuc: astmę roku maturze – przerwała wojna. Rysował
i gruźlicę. Może przez dom rodzinny. Ojciec Syna wychowywał twardą ręką – gdy raz rzeczywiście znakomicie. Jednocześnie – co
Stanisław – legionista, bojownik o niepod- znalazł go oglądającego gąsienice w war-

78 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

Krzysztof Kamil Baczyński z żoną Barbarą, 1939 rok.

4 sierpnia 1944 tof na spotkania i wiece partii robotniczych, mieniło na dobre jego stosunek do idei
roku zginął trafiony szkicował robotników i lewicowców. Był komunistycznych? Prześledźmy to. Naj-
w głowę. Jego żona nawet członkiem lewicowej grupy „Pło- pierw zdana matura – w maju 1939 roku.
ciągle go szukała, mienie”. Ale, jak pisze znakomity znawca Potem, co było olbrzymim ciosem dla
nie mogła uwierzyć i biograf poety Wiesław Budzyński, w ostat- Krzysztofa, umarł jego ojciec. Młody poeta
w jego śmierć. nich latach przed wybuchem wojny „zmienia był wtedy na wakacjach w Bukowinie
Zginęła kilka tygodni się ideowy krąg poety”. Tatrzańskiej, a o tym, że tata zmarł, do-
później. wiedział się dopiero w taksówce jadącej
Wiara z dworca do domu. Bardzo tę śmierć scho-
istotne – pod wpływem idei głoszonych rowanego ojca przeżył. Zaraz potem wy-
przez ojca oraz oddziaływania środowiska Co na to wpłynęło? W dużej mierze śro- buchła wojna. Mobilizacja, bombardowania
chłonął myśl lewicową. Jak wspominał K. dowisko, w którym wkraczał z wieku Warszawy, koszmar nasłuchiwania, czy
Lubelczyk, w roku 1937, w czasie tzw. młodzieńczego w dorosłość – koledzy nadlatują samoloty wroga. Kilku jego ko-
procesów moskiewskich, Krzysztof „uważał z klasy w liceum Batorego. A byli to prze- legów z liceum, świeżych maturzystów,
się za komunistę i – jak mi otwarcie wyznał cież późniejsi żołnierze warszawskich Grup wyruszyło 7 września z Warszawy na
– po maturze wstąpiłby do organizacji Szturmowych Szarych Szeregów, czyli wschód, by szukać armii, która miała się
komunistycznej, gdyby nie wynikłe na tle Tadeusz Zawadzki „Zośka”, Jan Bytnar tworzyć na Kresach – poszli m.in. Zawadz-
procesów wątpliwości, których nie zdołały „Rudy”, Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”. ki, Bytnar i Dawidowski. Baczyński został
rozwiać żadne argumenty”. Jeszcze w okre- Z jednej strony były to więc doświadczenia w stolicy, był chory na anginę. Ale kilka
sie gimnazjalnym chodził młodziutki Krzysz- z drużyn harcerskich, a z drugiej działal- dni później poszedł w ślad za kolegami
ność w takich grupach jak Związek Nie- z inną grupą młodzieży. Kierunek: za Bug.
zależnej Młodzieży Socjalistycznej „Spar- I ten właśnie wypad, zderzenie z rzeczy-
takus”. Wraz z Konstantym Jeleńskim był wistością ataku Sowietów na Polskę,
nawet wówczas młodziutki Baczyński zmieniły jego podejście do komunizmu.
sympatykiem trockizmu. Co jednak prze-

20 STYCZNIA 2021 79

HISTORIA { WŚRÓD RODZIMEGO PARNASU }

on „odkrył” poetę. I zapewne w tym stwier-
dzeniu jest sporo prawdy. Miłosz pewnego
dnia powiedział Baczyńskiemu na jakimś
spotkaniu: „Słuchaj, ty będziesz większy
ode mnie”. Na to Krzysztof odparł hardo:
„Ja już jestem większy od ciebie”.

Żołnierz
Z jednej więc strony twórczość, z drugiej

miłość do Basi i życie rodzinne, a oprócz

tego – konspiracja. Pierwszym dowódcą

Krzysztofa został Juliusz Bogdan Decz-

kowski „Laudański”. We wrześniu lub

październiku 1943 roku Baczyński wziął

udział w specjalnym turnusie „Agricoli”

– szkoły podchorążych batalionu „Zośka”.

W 1944 roku uczestniczył w akcjach bo-

jowych, m.in. w  wykolejeniu niemieckiego

pociągu. Potem przeszedł do słynnego

Baczyński umiał nie tylko pisać... To rysunek „Pokolenie” (1940). „Parasola”.

Gdy wybuchło powstanie, Krzysztof

Dotarło do niego, co wiąże się z najazdem Kamil Baczyński był w okolicach placu
barbarzyńskiej dziczy ze Wschodu – mor-
derstwa, gwałty, pożoga. Jakby dawne PRZEMIANA Teatralnego, w nieistniejącej już dzisiaj
szatany z roku 1920 na nowo odżyły, znów
parły naprzód, by żywić się na „trupie Atak Sowietów na Polskę kamienicy przy ulicy Focha. Wraz z kilko-
białej Polski”. Budzyński przytacza taką zmienił jego podejście do
relację kolegi Krzysztofa: „Wyszedł z War- komunizmu. Dotarło do niego, ma kolegami został odcięty od swojego
szawy z komunistami, a wrócił jako wie- co wiąże się z najazdem
rzący i niekomunista”. Dokonał się przełom. barbarzyńskiej dziczy ze macierzystego oddziału. Trudno było się
Stalin okazał się wspólnikiem Hitlera. Wschodu – morderstwa,
gwałty, pożoga. przebijać, podjął więc decyzję, by brać

udział w walkach na miejscu. Dołączył do

załogi w budynku ratusza. Niemcy ustawili

na placu czołg i z jego działa ostrzeliwali

wieżę ratuszową i budynek. W pewnym

Poeta momencie Baczyński zastrzelił jakiegoś

Jednocześnie nastąpiło brutalne zderzenie Niemca i zaczął mocno to przeżywać:
ze światem zagłady tworzonym przez Niem-
ców. Zaczęła się okupacja – tym niebez- „Boże, zabiłem człowieka”.
pieczniejsza dla Baczyńskiego, że obciążało
go żydowskie pochodzenie i przedwojenna 4 sierpnia 1944 roku zginął trafiony
działalność ojca. Kilka dni po kapitulacji
Warszawy ktoś załomotał do drzwi miesz- w głowę, w przyległym do ratusza Pałacu
kania na Hołówki. To byli Niemcy szukający
Stanisława, właśnie z powodu jego proko- Uczył się na tajnych kompletach i w Miej- Blanka. Basia ciągle go szukała, nie mogła
munistycznej aktywności przed wojną. skiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malar-
Długo nie dawali wiary, że nie żyje. stwa. A jednocześnie wszedł do konspiracji. uwierzyć w jego śmierć. Zginęła kilka
Od lipca 1943 roku był już sekcyjnym
Krzysztof usiłował w jakiś osób utrzymać w II plutonie „Alek” kompanii „Rudy” tygodni później.
się i zarabiać – m.in. szklił okna jak jego słynnego batalionu „Zośka”. Przyjął pseu-
kumple z liceum, malował szyldy, pracował donim Zieliński. Brał udział w tajnych Gdy po wojnie ekshumowano ciała po-
u węglarza. Cały czas tworzył – znakomite szkoleniach, także strzeleckich, co wiązało
rysunki i dziesiątki wierszy. Ożenił się w 1942 się zawsze z dużym ryzykiem wykrycia ległych w Pałacu Blanka, szukano także
roku z Barbarą Drapczyńską, przez jakiś czas i wpadki.
mieszkali z matką, lecz teściowa z synową Krzysztofa, wiedząc już, że tam stracił
nie znajdowały wspólnego języka i w końcu W tym samym czasie „wszedł na literackie
matka Krzysztofa się wyprowadziła. salony” – ten młody mężczyzna został życie. Na miejsce pojechały matka i teścio-
uznany za niezwykle uzdolnionego przez
wielkich poetów i pisarzy z parnasu przed- wa poety, Feliksa Drapczyńska. Pierwszego
wojennej Polski. Bywał w „Stawisku”
u Iwaszkiewicza, spotykał się z najwięk- dnia nie rozpoznały żadnych szczątków.
szymi. Jerzy Andrzejewski uważał, iż to
Powstańców złożono do trumien. W nocy

Feliksie przyśnił się Krzysztof. Powiedział

do niej: „Mamo, ja leżę drugi od brzegu”.

Kobiety wróciły na miejsce ekshumacji.

Otworzono drugą trumnę. Matka rozpo-

znała ciało po butach. I po medaliku ze

św. Krzysztofem, który wypadł z bryłki

ziemi, leżącej na piersi poety. GP

80 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

NEKROLOG FELIETON Tadeusz

Z głębokim smutkiem zawiadamiam, { PRZESZŁOŚĆ Płużański
że 5 stycznia 2021 roku zmarła POWRÓCI IDEĄ }

ŚP. STYCZEŃ
1989
płk Lidia Lwow-Eberle
ps. „Ewa” 20 stycznia 1989 roku czerwoni faszyści zamordo-
wali ks. Stefana Niedzielaka. Już w czasie niemiec-
urodzona 14 listopada 1920 roku w Plosie w Rosji. kiej okupacji walczył o Polskę. Pracę duszpasterską
W październiku 1938 roku podjęła studia na Wydziale Prawa prowadził na terenie Łódzkiego Okręgu AK, kape-
lanem Armii Krajowej był także w Powstaniu War-
Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. szawskim. Jako współpracownik Delegatury Rządu
W sierpniu 1943 roku wstąpiła w Wileńskim Okręgu na Kraj wcześnie poznał raport Czerwonego Krzyża
Armii Krajowej do Oddziału Partyzanckiego „Kmicica”. o mordzie katyńskim i tą wiedzą dzielił się z wier-
W tym samym miesiącu, po rozbiciu oddziału przez nymi. Po zakończeniu II wojny światowej, nie mając
sowiecką brygadę partyzancką, dołączyła do dowodzonej złudzeń co do zamiarów Sowietów wobec Polski,
został kapelanem WiN. W latach 80., razem m.in.
przez rtm. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę” z Wojciechem Ziembińskim, stworzył dzieło swego
5. Wileńskiej Brygady AK. życia – Sanktuarium Poległych i Pomordowanych
na Wschodzie na warszawskich Powązkach. Tego
Uczestniczyła jako sanitariuszka oraz łączniczka w walkach już było za wiele dla komunistów, którzy wydali na
prowadzonych przeciwko Niemcom i partyzantce sowieckiej, księdza wyrok śmierci. Morderstwo miało też ak-
tualny wymiar polityczny. Tego samego dnia,
m.in. w styczniu 1944 roku pod Worzianami 20 stycznia 1989 roku, obradowała w Gdańsku
oraz w następnym miesiącu pod Radziuszami. Krajowa Komisja Wykonawcza NSZZ „Solidar-
W sierpniu 1944 roku przeszła wraz z Brygadą ność”, za kilka dni planowano spotkanie w Mag-
dalence, przygotowujące Okrągły Stół. Niezłomnego
na teren Białostockiego Okręgu AK. księdza trzeba było uciszyć, a opinię publiczną
W kwietniu 1945 roku walczyła przeciwko oddziałom NKWD, zastraszyć. Dziesięć dni później bezpieka pozbawiła
życia ks. Stanisława Suchowolca, kapelana podla-
grupom operacyjnym Urzędu Bezpieczeństwa oraz KBW. skiej „Solidarności”. Niecałe sześć lat wcześniej
W sierpniu 1945 roku awansowana na podporucznika. pozbyli się jego przyjaciela, starszego o 11 lat
ks. Jerzego Popiełuszki. Stało się to miesiąc po
Od listopada 1945 roku służyła na Pomorzu, mszy św. w suchowolskim kościele, którą odprawiał
Warmii i Mazurach ksiądz Suchowolec, a homilię wygłosił ksiądz Po-
piełuszko. Na Msze za Ojczyznę do Suchowoli
w ramach eksterytorialnego Okręgu Wileńskiego AK. – podobnie jak do kościoła św. Stanisława Kostki
W sierpniu 1946 roku wraz z mjr. Zygmuntem Szendzielarzem na warszawskim Żoliborzu – zaczęły ściągać tłumy
wiernych. Dwa lata później ks. Suchowolec prze-
dołączyła na Białostocczyźnie do 6. Wileńskiej Brygady AK. niósł się do parafii w dzielnicy Białegostoku Dojlidy.
W czerwcu 1948 roku aresztowana przez UB. SB jednak czuwała. Mimo powtarzających się coraz
Następnie skazana na dożywocie, częściej gróźb („zdechniesz jak Popiełuszko”) na-
więziona była w Fordonie oraz Inowrocławiu. dal, z jeszcze większym zaangażowaniem, ks. Su-
chowolec odprawiał Msze za Ojczyznę. Chciał
W styczniu 1957 roku zwolniona z odbywania kary. kontynuować dzieło ks. Jerzego i kultywować pamięć
o zamordowanym kapelanie Solidarności. Oficjalną
Uhonorowana Krzyżem Walecznych, przyczyną śmierci ks. Stanisława Suchowolca
Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, 30 stycznia 1989 roku było… zatrucie tlenkiem
węgla, spowodowane awarią
Krzyżem Armii Krajowej,
Medalem Pro Bono Poloniae
oraz innymi odznaczeniami.

Niech odpoczywa w Pokoju Wiecznym!

Cześć Jej Pamięci!

Jan Józef Kasprzyk
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów

i Osób Represjonowanych

20 STYCZNIA 2021 81

HISTORIA { ŻOŁNIERZE WYKLĘCI }

ŚMIERĆ

„LWA”

ZAGŁADA ODDZIAŁU WIN ANTONIEGO KOPACZEWSKIEGO

Stare, murszejące drzewa, Tomasz Winiarczyk, sekretarz PPR z Piask. W paź-
dziczki śliw, krzewy bzu Panfil dzierniku oddział „Lwa” wszedł w struk-
i zwykłe chwasty. Między nimi tury WiN i dalej walczył. W ciągu kolejnych
zarys fundamentów z opoki, IH KUL 11 miesięcy zlikwidowano 14 osób, jeden
betonowy krąg studni. zamach się nie powiódł, dwóch funkcjo-
Od 75 lat resztki domu U becy rozpracowujący oddział nariuszy reżimu zostało rannych, a dwóch
Dziachanów są jak wyrzut WiN dowodzony przez Anto- rozbrojonych. W wyniku 25 akcji ekspro-
sumienia, jak bezsilna prośba niego Kopaczewskiego doliczyli priacyjnych oddziału organy państwa
o pamięć i sprawiedliwość, się 57 akcji dokonanych w pół- straciły 709 980 złotych.
o prawdę. Prawdę o śmierci tora roku, do września 1946
otrzaskanych w bojach roku. Statystycznie trzy razy w miesiącu Sukces agentów
Żołnierzy Wyklętych oraz żołnierze „Lwa” uderzali w komunistów,
matki z córeczką. Prawdę uniemożliwiając tworzenie i funkcjono- „Zemsta”, „Kaduceusz”, „Tułacz”, „Bóg”
o zbrodni dokonanej z zimną wanie struktur oraz instytucji, rekwirując i „Kłos” – to pseudonimy ubeckich agen-
krwią przez funkcjonariuszy pieniądze, likwidując aparatczyków i ko- tów próbujących infiltrować oddział „Lwa”.
komunistycznego reżimu. laborantów. W Piaskach, sporym miasteczku Najskuteczniejszy okazał się „Zemsta”,
niedaleko Lublina, oddział rządził niemal były żołnierz WiN. Na podstawie „uzy-
niepodzielnie. W marcu 1945 roku od kul skanych od t.w. ps. »Zemsta« informacji
żołnierzy walczących o wolną Polskę padł przeprowadzono precyzyjne działania
milicjant Mordka Honik, a cztery miesiące i aresztowano szereg członków WiN, mię-
później Moszek Honik, działacz Polskiej dzy innymi (...) Ziętka Władysława ps.
Partii Robotniczej, ojciec Mordki. Zginęli: »Nieznany« w początkach września tegoż
donosiciel Czesław Ziółkowski, ubek roku (...). Po aresztowaniu ps. »Niezna-
Edward Jeleń, małżeństwo Zajączkowskich nego« i pracy śledczej z zatrzymanym
– gorliwych komunistów, członkowie PPR w dniu 7.09.1946 r. przystąpiono do li-
Jan Maciejewski, Feliks Koch oraz Michał kwidacji bandy ps. »Lwa« w dniu 8.09.1946
r.”. Katowany „Nieznany” nie wytrzymał,
powiedział ubekom, że „Lew” wraz z kil-

82 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

dalej ostrzeliwali się. Pożar przeniósł się
ze stodoły na dom i oborę. W palących
się budynkach zaczęły się gwałtowne
eksplozje, ogień dotarł do ukrytych ma-
gazynów granatów, amunicji i min. Nie
obeszło się bez niewinnych ofiar. W piw-
nicy palącego się domu zginęły wskutek
zaczadzenia Helena Dziachan i jej 4-ro
letnia córka Anna. Bandyci usiłowali się
przedrzeć do lasu, jednak to nie udało
się im. Zabici zostali następujący człon-
kowie szajki: Kopaczewski Antoni, ps.
»Lew« – herszt bandy, Sampolski Włady-
sław ps. »Anioł«, Pędrak Stanisław ps.
»Poleszuk«, Dziachan Józef ps. »Pości-
gowy«, Kisielewski Wincenty ps. »Lipa«,
Dziachan Tadeusz ps. »Leśny«”.

Znamy już zatem historię opowiedzianą
przez ubeków, teraz czas na prawdę.

Oddział Antoniego Kopaczewskiego „Lwa”. Pierwszy z lewej stoi „Lew”, Igasin, maj 1945 r. Prawda o mordzie

koma ludźmi jest w gospodarstwie Dzia- operacyjnej, która okrążyła stodołę i we- Poznajemy ją dzięki dr. Czesławowi Spo-
chanów w Ignasinie. „Na podstawie tych zwała bandytów do poddania się. Ponieważ zowi z Piask, który dokonał oględzin
zeznań P.U.B.P. w Lublinie niezwłocznie bandyci poddać się nie chcieli, otworzono zwłok. Oto ustalenia doktora:
zorganizował grupę operacyjną, złożoną do nich ogień”. Zabudowania stanęły
z 38-miu funkcjonariuszy U.B. i M.O., w ogniu. Żołnierze „Lwa” stali się widoczni „I. Kopaczewski Antoni – zwłoki męż-
która wyjechała do wskazanej miejscowości na tle płomieni. W stodole zginął „Aniołek” czyzny wzrostu średniego, lat około 30 (...).
celem zbadania prawdziwości podanych (Władysław Sampolski). „Lew”, „Lipa” Na czole trzy palce poprzeczne powyżej
faktów”. (Wincenty Kisielewski) i „Pościgowy” nasady nosa w linii środkowej rana o wy-
(Józef Dziachan) podjęli próbę przebicia miarach 0,5x0,5 cm. Na potylicy rana
„Prawda” katów się: „Po wybiegnięciu z palących się bu- o wymiarach: 2x2 cm, w ranie tkwią
dynków w odległości około 15–20 metrów odłamki kości /wylot/.
Blisko 40 funkcjonariuszy uzbrojonych (...) dwuch (sic!) z nich upadło martwych,
w karabiny maszynowe nie pojechało trzeci zawrócił na podwórze, ukrył się pod Orzeczenie: śmierć nastąpiła na skutek
sprawdzać „prawdziwości faktów”, celem płotem i otworzył ogień z automatu (…)”. rany postrzałowej głowy uszkadzając mózg.
była likwidacja oddziału. Oto fragmenty
raportów: „Wartownik bandy Pędrak Sta- W.U.B.P. swoim sukcesem nie omiesz- II. Dziachan Józef – zwłoki mężczyzny
nisław, ps. »Poleszuk«, stojący wówczas kało się pochwalić publicznie, wiedząc, lat około 35-ciu budowy kościstej, dość
na warcie, strzelił trzykrotnie do grupy że zagłada legendarnego oddziału bez silny, wzrost średni (...). Styłu (sic!) na
i zaczął uciekać w stronę lasu. Strzałami wątpienia osłabi morale społeczeństwa potylicy rana o wymiarach 0,5x0,5 cm
zaalarmował pozostałych członków bandy Lubelszczyzny. W „Gazecie Lubelskiej” wlot. Po stronie przedniej głowy w linii
przebywających w stodole. Za uciekającym ukazał się artykuł, w którym dodano środkowej ciała rana o wymiarach 2x2
wartownikiem pobiegło kilku żołnierzy, nowe szczegóły: „(...) Członkowie szajki cm, w  ranie tkwią odłamki kości /
a ponieważ na ich wezwanie do zatrzy- przebywający w stodole otworzyli ogień wylot/.
mania się nie tylko nie zatrzymał się, lecz do grupy operacyjnej, która ich okrążyła.
strzelał jeszcze do żołnierzy, został zabity Na wezwanie do poddania się odpowie- Orzeczenie: śmierć nastąpiła na skutek
za lasem (…). Bandyci przebywający dzieli wzmocnionym ogniem. W wyniku rany postrzałowej czaszki i uszkodzenia
w stodole na wszczęty alarm, otworzywszy strzelaniny zapaliła się stodoła. Bandyci mózgu.
drzwi od stodoły, zaczęli strzelać do grupy przekradli się do domu i do obory, skąd
III. Pędrak Stanisław – zwłoki mężczyzny
lat około 40-tu, wzrostu wyżej średniego,
budowa kości silnej (...). Na potylicy w linii
środkowej ciała rana o wymiarach 1,05x1,05,
w ranie odłamki kości. Na podudziu w po-
łowie długości rana o wymiarach 0,5x0,5.

Orzeczenie: Śmierć nastąpiła na skutek
rany postrzałowej głowy, uszkodzenia
mózgu.

20 STYCZNIA 2021 83

HISTORIA { ŻOŁNIERZE WYKLĘCI }

IV. Sampolski Władysław – zwłoki męż- Celem blisko 40 ubeków uzbrojonych w karabiny maszynowe była likwidacja oddziału „Lwa”.
czyzny wzrostu średniego, lat około 30-tu,
budowy kości średni (...). Na potylicy chodziło im o życie Heleny i jej małej
w linii środkowej ciała rana pół na pół cm
wlot. Na kości ciemieniowej lewej rana EGZEKUCJA córeczki, życie ludzi, którzy dawali im
2x1 cm wylot, w ranie odłamki kości.
Ubek przystawia lufę do potylicy schronienie. Może mieli nadzieję, że gdy
Orzeczenie: Śmierć nastąpiła na skutek pierwszego z żołnierzy, strzela,
rany postrzałowej głowy i uszkodzenia potem kolej na drugiego, się poddadzą, będzie można wyprowadzić
mózgu. trzeciego. Kisielewskiemu strzela
z góry w twarz. „Lwa” ubecy z płonącego domu cywili.
V. Kisielewski Wincenty – zwłoki męż- zmuszają do klęknięcia, oficer
czyzny lat około 25, wzrostu średniego... staje przed nim. Pistolet przyłożo- Jest godzina siódma, może ósma rano.
Na potylicy rana o wymiarach 2x1 cm, ny z góry do czoła „Lwa”, strzał...
na twarzy strony prawej na wysokości „Lew”, „Aniołek” i „Wyścigowy” stoją
kości jarzmowej rana 1,05x1 cm po stro- trzy erkaemy od strony drogi. Ze stodoły
nie lewej małżowiny usznej rana o wy- wybiegają żołnierze WiN-u, natykają się z podniesionymi rękoma. Obok nich
miarach 2x3 cm. U ręki lewej palec wska- na ubeków, którzy zamknęli pierścień
zujący i środkowy roztrzaskane. Kość okrążenia od strony pola. Pod ogniem „Poleszuk” przyciągnięty przez ubeków,
udowa w połowie długości roztrzaskana. pada Wacław Kisielewski „Lipa”: jest
Na podudziu lewym rana szarpana 3x4 ciężko ranny w obie nogi i w lewą rękę. mimo kuli tkwiącej w udzie, mimo bólu
cm, stopa prawa jak też i podudzie prawe Pewnie traci przytomność, rany są strasz-
w dolnej części roztrzaskane, na udzie liwe. Rodzina Dziachanów jest już w piw- stoi również, może podtrzymują go ko-
prawym powyżej stawu kolanowego, rana nicy domu, nie widzą, co się dzieje. Płonie
szarpana o wymiarach 3x4 cm. całe gospodarstwo, wszystkie trzy budynki ledzy. Obok, na plecach leży „Lipa”.
ostrzelane z premedytacją z broni maszy-
Orzeczenie: Śmierć nastąpiła na skutek nowej – co któryś pocisk jest zapalający. Z tyłu podchodzi któryś z ubeków, wyj-
ran postrzałowych w głowę. „Lew” i jego żołnierze się poddają – od-
powiedzi na pytanie, co było przyczyną muje sportowy pistolet o małym kalibrze
VI. Dziachan Helena – zwłoki kobiety tej decyzji, pewnie nie poznamy nigdy.
lat około 30-tu, wzrostu średniego budowy Nie była to chęć uratowania własnego 5,6 mm. Wystarczy, by zabić, przetestowali
(...). Na całym ciele liczne ślady życia – na to liczyć nie mogli. Zapewne
oparzeń. takie zabijanie enkawudziści mordujący

Orzeczenie śmierci: (nastąpiła) wskutek wiosną 1940 roku polskich oficerów. Ubek
zaczadzenia.
przystawia lufę do potylicy pierwszego
VII. Dziachan [Anna] – zwłoki dziecka
płci żeńskiej, lat około 5-ciu. (...) Na całym z żołnierzy, strzela raz, potem kolej na
ciele jak też w otworach naturalnych brak
zmian patologicznych. drugiego, trzeciego. Teraz podchodzi do

Orzeczenie: śmierć nastąpiła na skutek Kisielewskiego: temu strzela z góry w twarz.
uduszenia, zaczadzenia”.
Chyba mierzy w oko, kula przechodzi
Ustalenia doktora Spoza potwierdził
lekarz Polikliniki W.U.B.P. w Lublinie minimalnie niżej. Został już tylko „Lew”.
Tynecki oraz szef P.U.B.P.
Dwóch ubeków zmusza go do klęknięcia,
Ten przerażający dokument, ogranicza-
jący się do surowych faktów, wywraca na oficer staje przed nim, chce, by „Lew”
nice naszą zbudowaną na ubeckich rapor-
tach wiedzę o napaści na gospodarstwo widział swoją śmierć. Pistolet przyłożony
Dziachanów.
z góry do czoła „Lwa”, strzał.
Egzekucja metodą katyńską
Ubecy wywożą ciała żołnierzy do Lublina,
Oto przebieg wydarzeń w Ignasinie zre-
konstruowany na podstawie oględzin ciał. przywożą żonę „Lwa”, Cecylię, i jego
„Poleszuk” dostrzega samochody milicyjne
nadjeżdżające drogą. Strzela, próbuje dwóch synów. Każą im patrzeć w twarz
uciekać, milicjanci strzelają za nim, zostaje
trafiony w udo, pada. Milicjanci rozstawiają martwego męża i ojca, ktoś tę scenę foto-

grafuje… GP

84 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

KULTURA { KINO POD DYKTANDO TRENDÓW }

słej koszulce. Błysk oka uzdrowiciela mówi

wszystko. I tak oto już w pierwszej części

filmu na plan dalszy schodzą uzdrawiające

umiejętności bohatera czy chęć pomagania

innym. Uwaga skupia się na rozterkach

homoseksualistów. A za to w czasach

komunizmu groziła kara. Holland kładzie

na ten wątek duży nacisk. Homoseksualistą

czyni też pełnomocnika prawnego zna-

chora, który sugeruje kłopoty w życiu

zawodowym z powodu orientacji seksu-

alnej. Reżyser wchodzi w pewien rodzaj

dwutorowości. Nie potrafi zgrabnie wpleść

wątku homoseksualizmu swojego bohatera

w fabularną część filmu dotyczącą jego

pracy i tego, z czego był znany. Tym samym

homoseksualizm staje się tu wątkiem

wprowadzonym sztucznie i na siłę. Od-

AGNIESZKI HOLLAND SPOSÓB NA FILM dzielającym się dramaturgicznie od całej

Homoseksualizmem reszty. Nieznajdującym uzasadnienia

PO OSCARA w budowaniu spójnej opowieści o czło-

wieku-sensacji. Trudno nie odnieść wra-

żenia, że film nie powstałby, gdyby nie

wątki seksualne, które finalnie nie wnoszą

niczego do przedstawionej historii. Bo

nawet rzucane groźnie hasła o karalności

za homoseksualizm nie mają kontynuacji

i nic z nich nie wynika. Zresztą orientacja

seksualna uzdrowiciela nie była i nie jest

Za niespełna dwa miesiące poznamy listę nominacji do Oscarów 2021, dziś przedmiotem uwagi mediów czy ba-
które rozdane będą 25 kwietnia. Czy ogromny nacisk, jaki Agnieszka
Holland położyła na homoseksualizm swojego bohatera, wystarczy, daczy jego historii. Za to wiadomo, że
by film „Szarlatan” (czeski kandydat do Oscara) dostał szansę na walkę
o najważniejszą statuetkę w świecie filmu? oscarowa akademia szczególnie lubuje się

w uciemiężeniach wynikających z homo-

seksualizmu. A może Agnieszka Holland

nie mogła oprzeć się pokusie, by swojego

bohatera wykorzystać do swojej prywatnej

walki, tworząc film będący manifestem

MSylwia Krasnodębska nie tyle artystycznym, co politycznym?
ówi się, że nie było czeskiej
rodziny, która nie miała Antonin Zapotocki. Podczas niemieckiej „Homofobia zastąpiła w Polsce antysemi-
kontaktu z tym samoukiem, okupacji doradzał zdrowotnie wysokim
który przyglądając się prób- rangą członkom niemieckich władz, jak tyzm. Władze chcą nas przekonać, że osoby
kom moczu, diagnozował choćby szefowi kancelarii Adolfa Hitlera,
choroby i zapisywał zioła. Holland wbrew Martinowi Bormannowi. homoseksualne rzekomo zagrażają trady-
tytułowi filmu pokazuje nam Jana Miko-
láška jako człowieka z misją do pomagania Wnikliwe nakreślenie motywacji, dla cyjnej rodzinie i dzieciom. Homoseksualizm
i człowieka realnie ratującego życie i zdro- której Jan Mikolášek para się leczeniem
wie ludzi. Wśród jego pacjentów byli choćby z taką pasją, nie leży jednak w zaintere- łączy się z pedofilią. W tej zapiekłej i okrut-
angielski król Jerzy VI, prezydent przed- sowaniu Holland. Za to sposób, w jaki
wojennej Czechosłowacji Tomas Masaryk sfilmowana jest scena, w której do gabinetu nej walce przeciwko prawom osób homo-
i prezydent komunistycznej Czechosłowacji „szarlatana” wchodzi jego przyszły asy-
stent, a potem, jak się okaże, kochanek, seksualnych uczestniczy w Polsce Kościół
nie pozostawia wątpliwości, w którą stronę
zmierza opowieść. Pięknie zbudowany katolicki, co jest absurdem, biorąc pod
mężczyzna staje w świetle słońca w obci-
uwagę, że nawet 50 procent duchownych

może mieć homoseksualną orientację.

A to oznacza, że wielu z nich żyje w takim

samym zaprzeczeniu i hipokryzji jak mój

bohater” – powiedziała Holland, cytowana

przez magazyn „Vogue” w materiale po-

święconym filmowi „Szarlatan”. GP

20 STYCZNIA 2021 85

KULTURA { KINO }

Twórcy filmów Grzegorz
Wszołek
nie mają z czego żyć

WIDZOWIE NIE CHCĄ WRÓCIĆ DO KINA PO PANDEMII

Polska kinematografia tkwi w ogromnym kryzysie, bankrutują
przedstawiciele zawodów twórczych i zespołów filmowych, wielką
niewiadomą jest los małych kin po pandemii. Robert Kaczmarek, nowy
przewodniczący Rady Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, zapowiada
starania o pomoc socjalną dla poszkodowanych w pandemii.

Z amknięte sale kinowe, zawieszone obostrzeń są zmienne – w Niemczech mknięci w  domach, dziś mierzymy się FOT. ADOBE STOCK.
produkcje filmowe i serialowe, potrwają co najmniej do kwietnia i można z apogeum kryzysu, łatwiej dotrzeć do
przeniesione festiwale – rok 2020 wysnuć wniosek, iż u nas będzie podob- odbiorców za pośrednictwem sieci. Te-
był dla kultury prawdziwym nie. Od czasu zamknięcia kultury zależy lewizory wyposażone w funkcję „smart”
trzęsieniem ziemi. Kataklizm tak naprawdę wszystko. Będziemy zaj- docierają do internetowych zasobów,
dotknął szczególnie dystrybucję. Widz, mować się przede wszystkim sprawami a w związku z tym rzeczywistość zastana
który chętnie spędzał wolny czas przed scenariuszowymi, literackimi i przygoto- po pandemii z pewnością zmieni też
wielkim ekranem, przeniósł się w czasie waniami na wyczekiwane nadejście okresu świat filmu – ocenił Robert Kaczmarek.
narodowej kwarantanny na kanapę przed po pandemii. Byśmy w końcu mogli – Internet będzie podstawowym nośni-
telewizorem lub za biurko z laptopem. produkować – tłumaczy. kiem kina i bardzo żałuję, bo zdobycze
Kina były otwarte w ubiegłym roku do technologiczne, przede wszystkim jakość
marca, a później – na skutek poluzowania Niepokojący jest widoczny trend prze- obrazu na wielkim ekranie i dźwięk, są
obostrzeń – od czerwca do listopada, i to niesienia zainteresowania z tradycyjnego nie do odtworzenia w domu. W dodatku
w ścisłym reżimie sanitarnym, z bardzo kina do serwisów VOD, oferujących w jednym z badań opinii zaledwie 20 proc.
ograniczą liczbą widzów. To sprawiło, że oglądanie nowości za pośrednictwem respondentów zadeklarowało chęć po-
najchętniej oglądanym filmem było „365 internetu. Z tego też powodu reklamo- wrotu do kina, co brzmi naprawdę pe-
dni” na podstawie erotycznej powieści dawcy silniej doinwestowali sferę online symistycznie. Oby ta prognoza okazała
Blanki Lipińskiej. Do momentu pierw- – w minionym roku przychody kin z ty- się nietrafiona– analizuje szef Rady PISF.
szego lockdownu wiosną obejrzało go tułu reklam stopniały aż o  70 proc., Plan pomocowy zakłada comiesięczne
ponad 1,5 mln fanów kina. – W normal- a straty liczone są na 50 mln zł. Do dotacje na kina studyjne, z obowiązkiem
nych warunkach znaleźlibyśmy wiele Netfliksa w  ciągu ostatnich miesięcy otwarcia ich w ciągu 7 dni od zniesienia
rozwiązań, ale obecnie nic nie można przeniosło się około 2 mln miłośników obostrzeń. Dodatkowo, właściciele tych
przewidzieć – mówi „Gazecie Polskiej” kinematografii. – Wraz z  wybuchem placówek będą musieli zobowiązać się
zaniepokojony sytuacją w polskiej kine- pandemii nastąpiła zmiana technolo- do wyświetlania 50 proc. polskiego re-
matografii reżyser i przewodniczący Rady giczna, a  wręcz cywilizacyjna. Ludzie pertuaru spośród wszystkich produkcji.
PISF Robert Kaczmarek. – Liczyliśmy na zmienili swój ogromny szacunek do kina, Chodzi o wsparcie dla rodzimej dystry-
to, że do wiosny lub lata 2021 roku coś a do tego mieliśmy do czynienia z coraz bucji filmowej. Na pomoc socjalną mogą
drgnie, podobnie zresztą w Europie. Do- bardziej agresywnymi zachowaniami liczyć producenci, dystrybutorzy i nie-
cierające do nas informacje o wydłużeniu dystrybutorów internetowych, które ocenione zespoły filmowe. Wielu twórców
przyciągały widownię. Zostaliśmy za-

86 20 STYCZNIA 2021 www.prenumerata.swsmedia.pl

STRATY

W minionym roku
przychody kin z tytułu
reklam stopniały aż
o 70 proc., a straty
liczone są na
50 mln zł.

nie ma już z  czego żyć. – Pomoc jest kilkaset filmów, które zrealizowałem, po- poglądów było czynem nielegalnym. Za-
coraz większa. Trzeba ratować ludzi, cząwszy od „Czasu Komedy”, czy też
by w ogóle zostali w zawodzie. Obser- przełomu lat 80/90. Moja twórczość obej- uważmy, że w prasie nigdy nie przeczytamy
wowaliśmy naprawdę dramatyczne sy- mowała różne obszary i jestem z tego dumny
tuacje, z  brakiem środków do życia – odpowiada Robert Kaczmarek krytykom o „lewicowych scenarzystach”. Dziennikarz
włącznie. Dotyczy to zawodów twórczych, z Czerskiej. – Znamienne jest to, że jeśli
ale też zespołów filmowych, bez których w obecnych czasach ktoś obejmuje jakieś „Wyborczej” miał okazję napisać prawdę,
nie ma kina. Będziemy też starać się stanowisko, to etykietuje się słowem „pra-
o pomoc ze strony państwa – zapewnił wicowy”. Tak jakby posiadanie własnych ale nie skorzystał z niej – podsumowuje
Robert Kaczmarek.
personalny atak przewodniczący Rady PISF.
Mianowany przez wicepremiera i ministra
kultury Piotra Glińskiego nowy szef Rady Przed nim trudne rozmowy i działania,
PISF został już określony przez „Gazetę
Wyborczą” jako prawicowy ekstremista które pozwolą na utrzymanie polskiego
spod znaku ruchu „Solidarni 2010”. Do-
datkową ujmą na jego honorze miała być kina przy życiu. GP
współpraca reżysera z Grzegorzem Braunem
przy okazji tworzenia filmów historycznych, KONDOLENCJE
jak na przykład o Wojciechu Jaruzelskim
(„Towarzysz generał idzie na wojnę”) czy Z głębokim smutkiem przyjąłem wiadomość o śmierci
agenturalnej przeszłości Lecha Wałęsy („TW
Bolek”). Wtedy nikt nie sądził, że Braun ŚP.
obierze drogę antypisowca i zwiąże się
politycznie z Januszem Korwin-Mikkem Bogusława Kapczyńskiego
i dawnym środowiskiem Ligi Polskich Ro-
dzin. – Trudno dyskutować z redaktorami geodety, społecznika, gorącego patrioty,
„Gazety Wyborczej”, bo takie nakreślenie Prezesa Mosińsko-Puszczykowskiego Klubu Gazety Polskiej
mojego CV świadczy o poważnych brakach
w warsztacie dziennikarskim. Powstało i prawego człowieka.

Żonie oraz Bliskim składam wyrazy współczucia.

Poseł Bartłomiej Wróblewski ze Współpracownikami.

20 STYCZNIA 2021 87

MELZOAMCISAZNE A KSIĄŻKA { HISTORIA } Marcin

Swego nie znacie Wolski

„KRÓLEWSKI DAR” poleca

Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński

TECHNO POLKA REBIS, POZNAŃ 2020 aptekarza Ignacego Łukasiewicza, a grupy
krwi oznaczył Ludwik Hirsfeld. Pionierem
Fanfara Awantura, P odejrzewam, że na pytanie, kogo broni rakietowej był polski artylerzysta
PRAWDZIWIE POLSKIE TECHNO Polska dała światu, przeciętny Kazimierz Siemienowicz, a bomby wo-
obywatel wymieni Chopina,
Nopaper Records Kopernika, Jana Pawła II, pewnie dorowej Stanisław Ulam.
dorzuci kilku
Mimo że karnawał w pełni, w tym roku musimy wodzów – Kościuszkę, Dobrze, że autorzy przy-
się obejść bez hucznych imprez. Szkoda, Pułaskiego, Sobieskiego, taczają też polskie do-
bo zespół Fanfara Awantura wyciągnąłby Piłsudskiego – i paru konania, które, bez prze-
na parkiet nawet największych maruderów.
Dziewięcioosobowa orkiestra dęta pod wodzą noblistów. Teresa Kowalik sady, zmieniły oblicze
Michała Feltera (Jazzband Młynarski-Masecki
oraz grupa Polmuz) bierze na muzyczny i Przemysław Słowiński świata. Są tam kamienie
warsztat polskie melodie ludowe, nadając swoją pracą „Co Polacy milowe na drodze demo-
im zupełnie współczesny, taneczny wymiar. dali światu” pokazują, kracji i tolerancji, od
Polki, walcerki i sztajery w zaskakujących
techno-jazzowo-punkowych aranżacjach jak słaba jest nasza wie- wystąpienia Pawła Włod-
uwodzą swym hipnotycznym rytmem dza. Naszych rodaków kowica na soborze w Kon-
i wciągają do szalonej zabawy. zasłużonych w nauce stancji, przez konfederację

KONCERT NOWOROCZNY i kulturze jest prawdziwy warszawską (1573 rok)

Riccardo Muti, Wiener Philharmoniker, legion. Niektórzy są bo- po Konstytucję Trzeciego
NEUJAHRS KONZERT 2021, haterami w swoich dru- Maja. Złotymi zgłoskami
NEW YEAR’S CONCERT gich ojczyznach, jak w historii błyszczy zła-

Sony Domeyko w Chile, Ma- manie szyfru Enigmy czy
linowski w Peru, Paweł zdobycie Monte Cassino,
Koncert Filharmoników Wiedeńskich jak Edmund Strzelecki w Au- a nade wszystko Bitwa
zwykle uświetnił pierwszy dzień nowego roku,
choć tym razem nietypowo, bez udziału stralii czy zasłużony dla Warszawska, która po-
publiczności. Orkiestrę, po raz szósty w swojej
karierze, poprowadził znakomity Riccardo światowej wspólnoty twórca esperanto wstrzymała komunizm, i Solidarność –
Muti, wieloletni dyrygent m.in. orkiestry Ludwik Zamenhof. Polak, Filip Patek, ruch, który przetrącił Imperium Zła.
londyńskiej, filadelfijskiej, a od 2010 roku już półtora wieku temu stworzył firmę „Królewski dar” to potężny zastrzyk
dyrektor Chicago Symphony Orchestra. Kto
nie miał okazji wysłuchać transmisji albo ma produkującą najlepsze zegarki świata. zasłużonej dumy z bycia Polakiem. A to
ochotę wrócić do dzieł Starussa, Millöckera,
Zellera i Komzaka, wśród których rzecz jasna Lampa naftowa to dzieło galicyjskiego dopiero pierwszy tom! GP
nie mogło zabraknąć „Nad pięknym, modrym
Dunajem”, może już sięgnąć po zapis płytowy. MIX

Przygotował Kulturalny

Marek Pamiętaj szperaj

Kalinowski O OPERZE W ARCHIWACH

Warszawska Opera Kameralna na stronie To historia w jednym miejscu. W archiwum
operakameralna.pl udostępnia spektakle, cyfrowym Instytutu Pileckiego opublikowa-
spotkania i operowe koncerty życzeń. no ponad milion stron dokumentów
A wszystko na najwyższym artystycznym dotyczących losów Polski i jej obywateli
poziomie. Dyrektorem artystycznym WOK w XX wieku. W zbiorze znaleźć można też
jest Alicja Węgorzewska-Whiskerd. blisko 400 filmów i 300 fotografii.

88 20 STYCZNIA 2021 wwwwww.p.rpernenuummeerarattaa.s.swwssmmeeddiiaa.pl

SERIAL { GDY POPKULTURA SPOTYKA SIĘ Z NEW AGE } PGOALZSEKTAA

Pozór nauki Im znakomitsze seriale,
i triumfy magii tym lepiej oglądać je naprawdę
uważnie. Bo „Mroczne materie”
„MROCZNE MATERIE”, SEZON 2
to softezoteryka.
SCEN.: PHILIP PULLMAN
WIELKA BRYTANIA, USA, 2020

DKrzysztof Wołodźko poważna pani naukowiec doznaje obja-
rugi sezon jeszcze głębiej wciąga
widzów w wielowątkowy świat wienia: „ciemna materia”, którą zaczyna
fantasy. I jeszcze lepiej widać
jego newage’owe korzenie. badać za pomocą „I Ching” (chińska Księga
„Mroczne materie” to serial
BBC/HBO na podstawie „His Dark Ma- Przemian, dawno już zaadoptowana przez
terials”, książkowego bestselleru pióra
brytyjskiego autora fantasy Philipa Pull- New Age), jest samoświadomym, kosmicz-
mana. Filmowej opowieści o dziewczynie,
która trzyma w ręku klucz do mnóstwa nym bytem, podobnym aniołom.
równoległych światów, niewiele da się
zarzucić. Jest świetnie zrealizowana, ob- Ktoś powie – to przecież fantasy,
fituje we wspaniałe zdjęcia, fabuła jest
wartka, a niemal każdy odcinek kończy nikt rozsądny nie miesza fikcji
się tak, że mamy ochotę na więcej.
z faktami. Czy aby na pewno?
A równocześnie „Mroczne materie” to
świetny przykład, jak ruch New Age, który Coraz częściej można odnieść
jeszcze niedawno mógł się wydawać prze-
brzmiałą modą, niemal z marszu wziął wrażenie, że to popkultura
popkulturę w jej serialowej, streamingowej
wersji. Jednych to będzie bawić, innych jest najmocniejszym prze-
oburzać, ale nie jest przypadkiem, że serial
miesza świat nauki z softezoteryką. Oto kaźnikiem współczesnego

irracjonalizmu i różnych

miękkich form magicz-

nego myślenia. Mają

tego świadomość i an-

tropolodzy kultury,

i filozofowie religii.

Pytanie, w jakim stop-

niu synkretyczna,

FOT. MAT. PRAS. popkulturowa mitologia

przekształca wyobrażenia

o świecie młodszych

pokoleń. GP

zachwyć się posłuchaj zrelaksuj się

MODĄ W ŁODZI 300-LETNICH ORGANÓW Z „NIECODZIENNĄ GAZETĄ POLSKĄ”

Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi Od trzech wieków zachwycają nie Do każdego weekendowego wydania
stworzyło kolekcję współczesnej mody tylko dźwiękiem, ale i wyglądem. „Gazety Polskiej Codziennie” dołączona
polskiej. Do zbiorów trafiły ubrania Arkadiusa, Ewenement na skalę europejską jest „Niecodzienna Gazeta Polska”. Na jej
który na przełomie XX i XXI wieku stał się i perła baroku – organy w bazylice łamach m.in. Niecodzienna Lista Przebo-
najbardziej rozpoznawalnym polskim Nawiedzenia Najświętszej Maryi jów, cykl tekstów z dziedziny medycyny
projektantem i ubierał m.in. Janet Jackson. Panny w Świętej Lipce kończą 300 lat. naturalnej i niecodzienny wehikuł czasu.

20 STYCZNIA 2021 89

ŚRODOWISKO { DAWNO NIEWIDZIANY GOŚĆ }

Lata 2019–2020 przejdą do historii
pod znakiem rekordowego ciepła
i upałów. Wiele osób zwątpiło pewnie,
że do kraju zawita normalna zima.
Dlatego gdy w mediach pojawiły
się zapowiedzi „Bestii ze wschodu”,
to większość Polaków przyjęła je
z nadzieją. W kraju nastała też
ekstremalna moda na morsowanie,
które tej zimy jest sportem narodowym.

WRESZCIE ZIMA

POLACY
ZATĘSKNILI
ZA MROZEM

ZIMAPOLSKA

Zima w naszej szerokości EPOKA LODOWA SANIAMI DO SZWECJI
geograficznej to nic
nadzwyczajnego, W Polsce zakończyła się 11,7 tys. lat „W czasie od św. Andrzeja aż do półpościa
a w przeszłości potrafiła być temu w ramach tzw. zlodowacenia był taki mróz, że kupcy wozami wozili
naprawdę sroga. Wisły. W okresie maksymalnego swoje towary z Norwegii aż do Szwecji
zlodowacenia (20–18 tys. lat temu) i z powrotem, a na morzu były gospody
teren dzisiejszego Trójmiasta i szynki, gdzie spożywali swoje piwo i jadło”
przykrywał lód o grubości 1200 m. – podawały kroniki z 1322 roku.

90 20 STYCZNIA 2021 wwwwww.p.rpernenuummeerarattaa.s.swwssmmeeddiiaa.pl

Jacek P isząc ten tekst, nie wiem, jaka 50 lat. Śnieżyce dosłownie sparaliżowały
Liziniewicz będzie pogoda. Synoptycy są kraj. Stanęły drogi i wstrzymano loty kra-
podzieleni co do tego, na jak jowe oraz międzynarodowe. Do kierowców,
POLUB NAS długo pozostanie z nami mroźna którzy utknęli w zaspach, hiszpańskie

/GazetaPolskaPL temperatura. Dawno minęły czasy, władze wysłały żołnierzy. Niemal 150 mun-

w których mój dziadek mawiał, że gdy durowych przez kilka godzin starało się

mróz przekroczy bramę smoleńską, to dotrzeć do kierowców uwięzionych w za-

trzyma przez co najmniej 3 tygodnie. Naj- sypanych przez śnieg samochodach. W su-

prawdopodobniej więc gdy mie w całej Hiszpanii nie-

bierzecie Państwo ten numer przejezdnych było ponad

do ręki, przychodzi odwilż. Hiszpania przeżywa 400 dróg. Śnieżyce zebrały
A nie tak miało być… największą tragiczne żniwo. Paraliż
trwał przez kilka dni i kosz-
Bestia ze wschodu i najsurowszą tował życie co najmniej kilku

Brytyjskie media mają zdol- zimę od 50 lat. osób. Wiceburmistrz stolicy
ności do wymyślania nośnych Śnieżyce dosłownie Begona Villacis poinformo-
haseł. Jednym z takich po- wała, że szkody wyrządzone

wracających regularnie jest sparaliżowały kraj. przez atak zimy szacuje się
właśnie „bestia ze wschodu”. W Polsce takie zimy wstępnie na około 1,4 mld
Określa się tak bokserów euro, a suma ta najprawdo-

rosyjskich. Tworzy się książki kiedyś nikogo nie podobniej wzrośnie. Po ty-
pod tym tytułem. Komponuje dziwiły. godniu od śnieżycy w Ma-
piosenki na ten temat. Ostat- drycie nadal nie działała

nio jednak na Wyspach „be- komunikacja miejska. Na

stia ze wschodu” kojarzy ulicach zalegały śmieci, bo

się z nagłym zimowym frontem i w konse- służby nie były w stanie ich wywieźć. Jeden

kwencji z paraliżem dróg oraz kolei. Ostatnie wielki koszmar, który wydaje się nie do

takie zjawisko nawiedziło Wielką Brytanię powtórzenia w Polsce.

i Irlandię w 2018 roku. Była to najgorsza

zima na tych obszarach od 30 lat. Wszystko Zima w Polsce
przez układające się w nietypowy sposób Kilka ostatnich lat i ciągłe mówienie o suszy

fronty atmosferyczne, które przywiały zimne i upale osłabiły także naszą czujność. Nadal

masy powietrza z Syberii. Większość me- jednak nasz kraj nie najgorzej radzi sobie

diów obawiała się, że sytuacja powtórzy z zimą. Opady śniegu nie są dla naszych

się i w tym sezonie. Te zapowiedzi na razie drogowców czymś nowym i niespotykanym,

się jednak nie sprawdziły. Co obecnie mija a raczej wyjątkiem były lata, w których śnieg

Wyspy, nie ominęło Hiszpanii, która prze- nie padał. Dobrze ujął to jeden z najlepszych

żywa największą i najsurowszą zimę od blogów o pogodzie: „Należy sobie również

FOT. PIXABAY ,WIKIPEDIA (5) PO LODZIE NA BORNHOLM ARMIA NA ZAMARZNIĘTYM BAŁTYKU ZIMOWY PARALIŻ II RP

W okresie od 1300 do 1850 roku trwała 9 lutego 1658 roku Karol Gustaw na czele W lutym 1929 roku mrozy często sięgały
w Europie Mała Epoka Lodowcowa. W tym armii szwedzkiej złożonej z około 9 tys. jazdy nawet –40 °C i sparaliżowały Polskę.
czasie regularnie zamarzał Bałtyk. Jak i 3 tys. piechoty sforsował zamarznięty Wielki Czterometrowe zaspy śniegu unierucho-
odnotowali historycy, w latach 1635, 1709 Bełt, atakując Duńczyków. Przeprawa była miły kolej. Zamarzły porty w Gdańsku
i 1838 można było po lodzie dojść z Rugii niebezpieczna, ale zakończyła się sukcesem i Gdyni. Według meteorologów, luty był
i Szwecji na wyspę Bornholm. militarnym. najzimniejszy od 1779 roku.

20 STYCZNIA 2021 91

ŚRODOWISKO

zdawać sprawę, że temperatury minimalne Próg –20°C nie został przekroczony w latach mnianych latach 1974, 1990, 2019 i 2020”
<= –20°C na nizinach są zimą czymś jak 1974 (–17.5°C), 1990 (–16.3°C), 2019 – czytamy na stronie blog.meteomodel.pl.
najbardziej normalnym. W latach 1951–2020 (–19.1°C) i 2020 (dane wstępne: –11.0°C). Na razie czeka nas jednak odwilż. Czy zimny
(70 lat) aż 66 charakteryzowało się na ni- Ostatni dzień z temperaturą na nizinach front dojdzie jeszcze do głosu? Niektórzy
zinach minimum <= –20.0°C. Średnia <= –20.0°C wystąpił 5 marca 2018 roku wiążą z ostrą zimą wielkie nadzieje.
wartość to –27.2°C. Ostatnia wartość <= (dwie stacje). 14 stycznia 1987 roku tem-
–30.0°C notowana była w 2012 (–32.2°C), peraturę taką notowano na 157 stacjach Koronawirus a mrozy
a wcześniej w 2010 (–31.4°C), 2006 (–34.3°C) nizinnych. Powoli spada też liczba dni
i 2003 (–31.8°C). Najniższą temperaturę w roku, w których takie temperatury mie- Wiele popularnych teorii mówi, że mrozy
na nizinach notowano 28 lutego 1963 rzono. Najwięcej, bo 52 notowano ich w roku wybijają robactwo i szkodliwe zarazki.
w Lubaczowie (214 m. n.p.m.): –38.6°C. 1963. Najmniej – oczywiście 0 – we wspo- Niektórzy wierzą też, że zamrożony zostanie
wirus SARS- Cov 2. – Koronawirusy nie

REKORD XX WIEKU ŚNIEŻYCE ZATRZYMUJĄ FABRYKI WYBUCH W ROTUNDZIE

Pierwsza zima II wojny światowej Dwumiesięczna zima w styczniu W 1979 roku rekordową pokrywę
była jedną z rekordowych. Kiedy i lutym w 1963 roku sparaliżowała śnieżną odnotowano w Suwałkach
„generał mróz” pomagał Finom kraj. Zamknięto szkoły, kina, teatry (84 cm), Łodzi (78 cm) i Warszawie
bronić się przed agresją sowiecką, i muzea. Wstrzymano pracę fabryk. (70 cm). Silny mróz przyczynił się do
w Polsce padł XX-wieczny rekord. Śnieżyce utrudniały transport. wybuchu gazu w Rotundzie PKO
11 stycznia 1940 roku w Siedlcach Szczególnie ciężka sytuacja była w Warszawie (15 lutego 1979 roku)
odnotowano –41°C. na południu kraju. – zginęło wtedy 49 osób.

92 20 STYCZNIA 2021 wwwwww.p.rpernenuummeerarattaa.s.swwssmmeeddiiaa.pl

ZI CIMOAVID-19 ograniczamy naszą aktywność. Jeżeli w mrozy FLASHPRZYRODNICZY
ludzie pozostaną w domach, to z pewnością
„Koronawirusy nie mają gęsiej będzie to widać w statystykach – mówi nam UE ZATWIERDZA
skórki na mrozie” – żartuje prof. Włodzimierz Gut. Światowa Organi- OWADY
prof. Włodzimierz Gut. Nawet zacja Zdrowia również podkreśla, że wirus
największe mrozy nie rozprzestrzenia się głównie między ludźmi. Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa
zamrożą tego wirusa. Deszcz i śnieg mogą rozcieńczyć wszelkie Żywności wydał opinię na temat mącznika
ślady wirusa na ławkach lub innych obiek- młynarka, owada, którego czasem można
mają gęsiej skórki na mrozie – żartuje prof. tach zewnętrznych, ale transmisja z po- spotkać w mące i zbożu. Eksperci uznali, że
Włodzimierz Gut, doradca szefa Głównego wierzchni nie jest uważana za główny larwy tego owada nadają się do spożycia.
Inspektoratu Sanitarnego. – Wirus poza czynnik przyczyniający się do pandemii. Taka opinia otwiera drzwi do hodowli
organizmem człowieka czy zwierzęcia jest Kluczowe nadal są interakcje z innymi w Europie tego owada i wykorzystania go
praktycznie martwy. Dopiero gdy dostanie osobami. Mało prawdopodobne jest również, w celach kulinarnych. Owady mają znaczną
się do organizmu, gdzie ma w komórce że mrozy uchronią nas przed robactwem. przewagę nad innym mięsem głównie
optymalne warunki, masowo zaczyna się Owady mają cały szereg przystosowań do dlatego, że są tanie w produkcji, a ich
namnażać. Można więc powiedzieć, że tego, aby przetrwać nawet najsilniejszy hodowla znacznie mniej obciąża środowi-
wpływ nawet silnych mrozów bezpośrednio mróz. Oczywiście są organizmy, którym sko. Mączniki produkują nawet 100 razy
na niego nie ma znaczenia. Znaczenie ma niskie temperatury bardzo się przydają, na mniej gazów cieplarnianych niż trzoda
co innego. W czasie surowej zimy oczywiście przykład świerk. Mrozy i duża wilgoć, którą chlewna.
zapewnia śnieg, sprawiają, że kondycja tych
drzew się poprawia i są one w stanie sku-
teczniej walczyć z kornikiem drukarzem.
Bardzo mało prawdopodobne jest, by mróz
wpłynął na liczbę komarów. Dla ich maso-
wego występowania kluczowa jest wilgoć.
W minionym roku w maju mieliśmy zdecy-
dowanie mniejszy problem z komarami ze
względu na suchy kwiecień, ale już lato
minęło nam na oganianiu się przed chma-
rami tych owadów. Nie zmniejszy się też
liczba much. Już jesienią złożyły one jaja,
które hibernują spokojnie do wiosny. Nie
ma więc co pokładać w „bestii ze wschodu”
takich nadziei. Nie zmieni ona naszej sy-
tuacji. Przypomni jedynie, że jest zima.
I warto być na to przygotowanym. GP

FOT. PIXABAY(5) ,WIKIPEDIA (3) BAŁTYK PRAWIE ZAMARZŁ REKORD PKP DZIEŃ PINGWINA

Styczeń roku 1987 był rekordowo Zimno bywało również w XXI Na 20 stycznia przypada Światowy Dzień
zimnym miesiącem w historii wieku. W 2010 roku termometry Wiedzy o Pingwinach. Wśród tych
polskiej meteorologii. Średnia na Podlasiu wskazywały –35 °C. ptaków wyróżniamy 17 gatunków, które
temperatura dla Polski wyniosła Tradycyjnie sparaliżowana została żyją głównie w zimnym klimacie. Rodzina
–10 °C (w Białymstoku –15 °C). kolej. Pociąg z Katowic do Gdyni pingwinów obejmuje gatunki morskie (na
Lodowato było nad Bałtykiem, jechał 28 godzin i przybył lądzie pojawiają się jedynie w strefie
który zamarzł niemal w 100 proc. z 17-godzinnym opóźnieniem. brzegowej), zamieszkujące zimne morza
półkuli południowej. Najliczniejsze żyją
wokół Antarktydy i sąsiednich wysp oraz
u wybrzeży Ameryki Południowej,
najwięcej gatunków w pobliżu Nowej
Zelandii. Jedynym gatunkiem gnieżdżą-
cym się nieco na północ od równika (na
Galapagos) jest pingwin równikowy.

20 STYCZNIA 2021 93

KULINARIA { CEBULA }

Iwona
Balcerak

tekst i zdjęcia

TYLKO BURAK www.prenumerata.swsmedia.pl
STRONI OD CEBULI

Chociaż jej krojenie nawet u największych twardzieli wyciska łzy,

trudno wyobrazić sobie dobrą kuchnię bez charakterystycznego

ostrego smaku aromatycznej cebuli.

O becnie nie występuje już w stanie dzikim, ale uprawiana jest
niemal we wszystkich zakątkach ziemi. Cebula jest wspania-
łym produktem żywnościowym o bogatych wartościach od-
żywczych i dużych walorach smakowych. W naszym klimacie
o tej porze roku jest po prostu niezastąpiona. Jedzenie tego
warzywa wspomaga organizm w zmaganiach z infekcjami, działając po-
dobnie jak antybiotyk. Ma właściwości rozgrzewające, dostarcza witaminy
C. Syrop z cebuli jest świetnym lekarstwem łagodzącym ból gardła.

Cebula jest powszechnie używana we wszystkich  kuchniach świata.
A jej największą zaletą jest jej uniwersalność. Można ją jeść na surowo,
na przykład z pieczywem albo jako dodatek do sałatek, można poddawać
obróbce termicznej, gotować, smażyć, dusić czy marynować. Dużą po-
pularnością cieszą się ostatnio suszone płatki cebuli lub cebula
w proszku.

Aby w pełni wykorzystać walory tego niepozornego warzywa, warto
poznać dostępne na rynku gatunki i  dobrać odpowiednią cebulę do da-
nia. Cebula żółta, najbardziej popularna i dostępna cały rok, będzie
doskonała do zupy cebulowej i sosów wymagających długiego gotowania.
Jej kuzynka o charakterystycznym czerwono-fioletowym kolorze najlepiej
smakuje na surowo w sałatkach albo jako grillowany dodatek do ham-
burgerów oraz baza sosu chutney. Słodka cebula cukrowa, wyróżniająca
się śnieżnobiałym miąższem, to doskonały składnik zdrowych sałatek i...
cebulowego dżemu. A to z kolei świetny dodatek do pieczywa, mięs,
potraw z grilla czy serów. Popularna szczególnie wiosną, sprzedawana
ze szczypiorkiem dymka to idealny dodatek do  mizerii, sałat oraz pie-
czeni. W kuchni francuskiej szczególnie modna jest podłużna, różowawa
szalotka. Ceniona za wyjątkowy smak, polecana do sosów na bazie czer-
wonego wina i pieczenia w całości. Ostatnia, chyba najmniej popularna,
choć niezwykle aromatyczna, to cebula czosnkowa. Ostrzejsza w smaku
od dymki i cebuli cukrowej, łagodniejsza od zwykłej żółtej. Wspaniale
smakuje na surowo.

Nie zachowujmy się więc jak burak z wiersza Jana Brzechwy i gdy za
oknem zimowe chłody, w trosce o zdrowie włączmy do diety cebulkę. GP

94 20 STYCZNIA 2021

CEBULOWE MAROKAŃSKA SAŁATKA
KRĄŻKI Z CZERWONĄ CEBULĄ
I POMARAŃCZAMI

CZY 4 duże białe cebule 2 czerwone cebule
WIESZ, 250 ml schłodzonej wody gazowanej 2 łyżki octu winnego
ŻE... 200 g mąki pszennej 2 łyżki soku z cytryny
250 g płatków kukurydzianych 3 soczyste pomarańcze
Aby złagodzić 1/2 łyżeczki soli 1 łyżeczka brązowego cukru
nieprzyjemne uczucie 1 łyżeczka papryki w proszku 5 łyżek oliwy extra vergine
szczypania oraz 1/2  łyżeczki proszku do pieczenia 1/3 łyżeczki kminu rzymskiego,
łzawienie oczu podczas 500 ml oleju roślinnego zmiażdżonego w moździerzu
krojenia cebuli zalecane 10 czarnych oliwek
jest używanie bardzo Cebule obierz z łupinek i pokrój w plastry kilka gałązek świeżej kolendry
ostrego noża, o szerokości około jednego centymetra. czarny mielony pieprz i sól
by ograniczyć Każdy plaster rozdziel na pojedyncze krążki.
miażdżenie włókien i tym Wykorzystaj tylko większe krążki (4–5 warstw). Cebulę obierz i pokrój w cienkie talarki. Włóż
samym wydzielanie W misce wymieszaj mąkę z papryką, do zamykanego pojemnika, polej sokiem
drażniących oparów. proszkiem do pieczenia i solą. Dodaj z cytryny i octem winnym, posyp cukrem.
Cebulę przed krojeniem schłodzoną wodę gazowaną i dokładnie Zamknij w pojemniku i odstaw na godzinę.
można też lekko zmiksuj na gładkie ciasto. Płatki kukurydziane Od czasu do czasu potrząśnij pojemnikiem,
zamrozić albo moczyć wsyp do torebki i rozgnieć na drobniutkie żeby cebula równo nasiąkała płynem.
w lodowatej wodzie. kawałki. Krążki cebulowe pojedynczo zanurzaj Pomarańcze obierz, pokrój w cienkie plastry.
w cieście, a następnie obtaczaj w pokruszo- Cebulę odsącz na sitku, płyn zachowaj. Ułóż
Nie wyrzucaj łupin nych płatkach kukurydzianych. Tak przygoto- krążki cebuli na przemian z pomarańczami,
cebuli! To doskonały wane odkładaj na czysty talerz. Rozgrzej olej posyp pokrojonymi czarnymi oliwkami. Płyn
składnik preparatu na do 180 st. w garnku takiej wielkości, by krążki pozostały z marynowania cebuli zmieszaj
przeprowadzenie cebulowe mogły w nim swobodnie pływać. z oliwą, dopraw solą, pieprzem i kminem
detoksu organizmu. Wrzucaj przygotowane krążki na gorący olej. rzymskim. Przed podaniem polej sałatkę
Wystarczy zaparzyć Smaż do uzyskania złotobrązowego koloru. sosem i posyp listkami kolendry.
łupiny z cebuli, W trakcie smażenia obróć na drugą stronę
przecedzić napar i pić – po 30–40 sek. z każdej strony. Po usmaże-
regularnie każdego dnia. niu odsącz z tłuszczu na papierowym
ręczniku. Podawaj z keczupem lub dressin-
Najstarsze rysunki cebuli giem na bazie majonezu i z cytryną.
znaleziono na
wykopaliskach CZAS 30 min CZAS 15 minut + marynowanie 60 min
w Palestynie, a ich wiek
określa się na ponad KOSZT 5 zł KOSZT 10 zł
7 tysięcy lat.
PORCJE 4 PORCJE 4
Robotnicy budujący
piramidę Cheopsa STOPIEŃ TRUDNOŚCI łatwe STOPIEŃ TRUDNOŚCI łatwe
otrzymywali cebulę jako
wynagrodzenie za pracę.
Dowodem na to są
malowidła egipskie oraz
teksty na grobowcach.

ZAPRASZAMY NA 20 STYCZNIA 2021 95
www.prenumerata.swsmedia.pl

MISTRZ KIEROWNICY UCIEKA MITSUBISHI I-MIEV, PEUGEOT ION, CITROEN C-ZERO
Samochody elektryczne są drogie albo bardzo drogie.
Taka jest obiegowa opinia. A tymczasem można mieć 130–150 kilometrów. Lecz niewielki KRobielret n
auto na prąd za stosunkowo niewielkie pieniądze. zasięg to nie problem. Wielu klien-
Tworzy się bowiem rynek pojazdów używanych. tów rozważa zakup takiego sa-
mochodu jedynie na dojazdy do

Szczególnie dużo aut dociera do nas z Norwegii i Fran- pracy, a niewielu jest takich, którzy

cji. Dlaczego właśnie stamtąd? Norwegowie przesiadają się dziennie do przejechania mają

na nowe generacje e-aut. Wikingowie mogą liczyć na potężne więcej niż 40–50 kilometrów, więc

ulgi w podatku i dotacje rządowe, dlatego też w zeszłym roku w obie strony da się obrócić. Po

aż 54 procent ogółu sprzedanych samochodów w Krainie powrocie podłączamy elektryka do gniazda na parę godzin.

Fiordów to właśnie elektryki. A skoro mają nowe auta, to I tak codziennie. W zamian za to zdyscyplinowanie mamy

chętnie pozbywają się starych. I właśnie te trafiają do ofert niesamowicie tani środek transportu, przejechanie 100 kilo-

różnych, mniejszych lub większych, importerów aut. Jeśli chodzi metrów kosztuje nas bowiem nie więcej niż 10 zł. Koszt zakupu

o Francję, to mechanizm jest dość podobny. Kilka lat temu ośmio-dziesięcioletniego, dobrze utrzymanego, często bezwy-

część Francuzów uwierzyła w elektryczną rewolucję i zakupiła padkowego mitsubishi i-miev z Norwegii czy peugeota iOn

takie modele automobili jak Citroen C-Zero czy Peugeot iOn. z Francji nie powinien być większy niż 25–28 tys. zł. Wydawać

To właściwie ten sam samochód, na dodatek nie francuski, by się mogło, że to okazja. Gdyby nie fakt, że mamy w Polsce

tylko japoński. Oryginał nazywa się Mitsubishi i-miev, a modele zimę. Gdy włączymy klimatyzację, aby w elektryku zrobiło się

znad Sekwany są jego modyfikacją. Różnice są subtelne. Mo- cieplej, to zasięg spada do… 50 kilometrów. To już może nie

dele francuskie mają między innymi nieco mniejszą baterię. wystarczyć na dojechanie do pracy i z powrotem. No, chyba

Skąd ich wysyp na polskich portalach ogłoszeniowych? Otóż że ktoś wyznaje zasadę, że skoro „zima, to musi być zimno”

w ostatnim roku Peugeot wprowadził do oferty nowy, znacznie także w samochodzie. Stąd ta uwaga o samozaparciu. Używane

lepszy model elektryczny e-208. A jego konkurent Renault samochody elektryczne zmuszają do wyrzeczeń. To znaczy, że

zmodernizował jeden z najlepiej sprzedających się elektryków w zimie jest w nich bardzo zimno, a w czasie upalnego lata

w Europie, czyli Zoe. Samochody te przejeżdżają znacznie nadzwyczaj gorąco. Najlepiej zapomnieć o klimatyzacji, bo ma

większy dystans na jednym ładowaniu, więc Francuzi decydują ona niebagatelny wpływ na ilość kilometrów, które taki pojazd

się na wymianę swoich kilkuletnich e-aut, których baterie, nie może przejechać bez podłączenia do gniazdka. Warto też wie-

ma co ukrywać, straciły już sporo pojemności, na nowocze- dzieć, że inaczej niż w przypadku samochodów spalinowych

śniejsze technologicznie modele. Elektrośmieci z Paryża i Oslo klimatyzacja w e-aucie jest niezbędna, bo elektryk nie ogrzeje

trafiają więc do Polski. Tylko czy to na pewno elektrośmieci? wnętrza ciepłem silnika. Zimą rozwiązaniem jest pompa ciepła,

Czy nie warto na nie zwracać uwagi? Nie do końca. Przy odro- lecz tę posiadają jedynie nowsze modele. A nie te, których

binie samozaparcia zdyscyplinowani użytkownicy mogą być pozbywają się Norwegowie czy Francuzi. Może więc wymienić
FOT. MAT. PRAS.

ELEKTROŚMIECI?
z takiej elektrycznej „używki” zadowoleni. Trzeba jednak baterię i zyskać pełny zasięg? To zupełnie nieopłacalne, bo

pamiętać o tym, że taki samochód nie przejedzie realnie więcej koszt nowej baterii przewyższa cenę auta. Jak więc widać, tanie

niż 90 –100 kilometrów na jednym ładowaniu, gdyż sprawność używane samochody elektryczne są jedynie dla twardzieli,

baterii to w najlepszym razie 80 procent. A i-miev (iOn, C- a zimą podróż nimi może być prawdziwym survivalem. Dla

-Zero), kiedy były nowe, nie miały zasięgu większego niż pozostałych są one jedynie elektrośmieciami. GP

ZAPRASZAMY NA
www.prenumerata.swsmedia.pl

NAUKA { BADACZE ZNAD WISŁY EKSPLORUJĄ KOSMOS }

POLSCY UCZENI
ŁĄCZĄ SIŁY Z NASA

Jan
Przemyłski

MEN WSPIERA ROZWÓJ RODZIMEGO SEKTORA KOSMICZNEGO

Mamy ogromny powód do dumy! Eksperci z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk wezmą udział

w misji badawczej NASA, której celem będzie lepsze rozpoznanie heliosfery i jej wpływu na najbliższe otoczenie.

Co więcej, ten niezwykły projekt zostanie dofinansowany kwotą 16 mln zł przez polski resort edukacji i nauki.
H eliosfera to ogromna przestrzeń
wokół naszego Słońca, sięgająca rok. Jeden z jedenastu instrumentów, w które niem, że wydatki do tej pory przeznaczone
dwa razy dalej niż orbita Plutona wyposażona będzie sonda, skonstruują na rozwój badań naukowych w obszarze
(planety najdalej położonej od naukowcy z Centrum Badań Kosmicznych przestrzeni kosmicznej to znakomita in-
Polskiej Akademii Nauk. Chodzi o fotometr westycja. Liczymy, że Centrum Badań

centralnej gwiazdy). Otacza o nazwie GLOWS. Jego zada- Kosmicznych PAN będzie

ona polem magnetycznym cały Układ Sło- niem będzie obserwacja trój- naszą wizytówką w NASA
neczny, co zapewnia jego stabilność. To wymiarowej struktury wiatru W misji NASA i pomostem do dalszego roz-
właśnie ta strefa od dekad jest przedmiotem słonecznego i jej zmian w cyklu szerzania współpracy dwu-
badań agencji kosmicznych na całym świe- aktywności słonecznej. Polscy wezmą też stronnej – powiedział minister
cie. Największa z tych instytucji, czyli naukowcy, oprócz budowy udział takie edukacji i nauki Przemysław
amerykańska Narodowa Agencja Aeronau- urządzenia, będą odpowiedzialni słynne instytucje Czarnek. Z kooperacji zado-
tyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA), również za analizę zebranych jak Uniwersytet woleni są też przedstawiciele
przygotowała kompleksową misję o nazwie wyników. Ważną informacją Princeton i MIT. NASA. – Doceniamy wsparcie

IMAP (Interstellar Mapping and Accelera- jest też to, że cały projekt zo- Polski dla misji IMAP, wspólnie

tion Probe), w ramach której zbudowana stanie wsparty kwotą 16 mln będziemy pracować nad lep-

FOT. PIXABAY zostanie specjalistyczna sonda, a jej celem zł przez polskie Ministerstwo Edukacji szym poznaniem naszego kosmicznego

będzie zebranie szczegółowych danych i Nauki. – Współpraca z NASA jest dla otoczenia – mówi Steve Jurczyk, główny

z heliosfery. Start planowany jest na 2025 Ministerstwa Edukacji i Nauki potwierdze- cywilny administrator NASA. GP

20 STYCZNIA 2021 97

UWIELBIAM TO ĆWIERKANIE!
I TWIERDZĘ, NIE BEZ RACJI, 
ŻE TŁITY TO NAJLEPSZY 
SPOSÓB KOMUNIKACJI.

PLASTUSIOWY NIECH ŻYJE WOLNOŚĆ SŁOWA! 1
KOMENTARZ Barbary Pieli MAMY NA TO SPOSOBY,
ŻEBY NIEBIESKIE PTASZKI W INTERNECIE NIE MOŻNA
WRESZCIE STULIŁY DZIOBY! POWIEDZIEĆ ANI SŁOWA…
…A TUTAJ SĄ GUZIKI
I BOMBA ATOMOWA!

NIKT NAM TUTAJ NIE BĘDZIE 4
ODKRYWAŁ AMERYKI!
NIECH IDĄ DO LAMUSA JA WAS NAUCZĘ,
WYBORCZE WYNIKI. KANDYDACIE,
Z JAKIEGO KLUCZA
ĆWIERKAĆ MACIE!

98 1 MARCA 2017 7