KŁAMSTWO O LGBT

Sieć Przyjaciół

NAJWIĘKSZY
KONSERWATYWNY
TYGODNIK OPINII
W POLSCE

Szanowny Czytelniku,

pobrałeś to wydanie tygodnika „Sieci”
w ramach swojej subskrypcji w Sieci Przyjaciół.
Możesz je przeglądać na wszystkich urządzeniach.
Prosimy o nieudostępnianie tego pliku PDF

osobom trzecim.

Życzymy miłej lektury

Zespół tygodnika „Sieci”

www.SiećPrzyjaciół.pl

największy
konserwatywny

tygodnik opinii
w polsce

Nr 41 (410) 2020
5–11 października 2020

cena: 6,90 zł

(w tym 8% VAT)

INDEKS 287393 issn: 2544-2694

[email protected]

TYLKO DLA PRENUMERATORÓW

Fot. Shutterstock

W PREZENCIE
KOLEKCJA NUMIZMATÓW
W OZDOBNYM BLISTRZE

ZAMÓW ROCZNĄ PRENUMERATĘ PAKIETU:

tygodnik i magazyn za 280 zł,

a kolekcję numizmatów Wielcy Polacy otrzymasz GRATIS!

tel. 22 616 36 00 | [email protected]
www.wsieciprawdy.pl/prenumerata

Wpłat za prenumeratę prosimy dokonywać na konto: 91 1240 5354 1111 0010 7713 6290, Fratria sp. z o.o., ul. Legionów 126-128,
81-472 Gdynia, w tytule wpłaty wpisując: PRENUMERATA PAKIET i pełne dane adresowe do wysyłki.

[email protected]

Atak przyjdzie z zewnątrz

P o wyborach 2015 r. przegrani ogłosili się „opozycjąAutopromocja władzy. To wrażenie jest tym silniejsze, że w rządzie znalazło
totalną” i podjęli próbę obalenia rządu. Działali z po- się kilka ciekawych postaci, które w razie czego nie uchylą się,
parciem zagranicy, ale jednak najpoważniejsze ataki które podejmą wyzwania na różnych polach; można wskazać
wychodziły z kraju. To siły III RP miały rozhuśtać sytuację, ministra spraw zagranicznych Zbigniewa Raua oraz ministra
mobilizując i swoje zaplecze, i możliwie dużą część społe- edukacji i nauki Przemysława Czarnka. Całość obrazu wska-
czeństwa. Temu służyły zorkiestrowane kampanie medialne, zuje, że będzie to ekipa bardziej waleczna niż poprzednia.
budowa KOD, relatywnie duże demonstracje, ciągłe podwa- Jeśli jeszcze się okaże, że nowa konstrukcja rządu, z mniej-
żanie legitymizacji rządzących. szą liczbą ministerstw, rzeczywiście działa sprawniej, to na-
prawdę będzie można ruszyć kilka trudnych spraw.
Ten plan wyraźnie nie wypalił. Zbudowana przez Jaro-
sława Kaczyńskiego Zjednoczona Prawica nie tylko prze- Kto wie, czy konflikt w ramach Zjednoczonej Prawicy nie
trwała pełną kadencję, lecz i ponownie wywalczyła większość okaże się finalnie korzystny. Być może przyniesie oczyszcze-
parlamentarną. Drugą kadencję wywalczył także prezydent nie atmosfery i przecięcie złych emocji po serii zwycięstw, na
Andrzej Duda, choć miał przeciwko sobie i pandemię, i naj- progu kluczowych trzech lat bez wyborów. Najważniejsze, że
silniejszego możliwego kandydata, który dodatkowo dołączył – jak wszystko wskazuje – Zjednoczona Prawica przetrwała
do wyścigu tuż przed metą. Opozycja nie spełniła pokłada- i wychodzi z tej zawieruchy w pewien sposób silniejsza. Sil-
nych w niej – także przez zagranicę – nadziei. Nic dziwnego, niejsza, bo bardziej świadoma faktu, że innej Zjednoczonej
że dziś – można powiedzieć – poszła w odstawkę. Może tym- Prawicy nie będzie.
czasową, ale jednak.
Jacek Karnowski
Nie oznacza to spokoju. Kolejne wydarzenia – nacisk na po-
wiązanie praworządności z funduszami unijnymi, rezolucje 5–11.10.2020 | 3 |
Parlamentu Europejskiego, skoordynowane przypisywanie
Polsce rzekomego prześladowania mniejszości seksualnych,
mobilizowanie przeciwko nam – poprzez list ambasadorów
– wszystkich chętnych i mniej chętnych, i tych ważnych,
i tych nic nieznaczących – wskazują, że teraz plan jest inny.
Teraz rząd ma zostać obalony albo zmuszony do kapitula-
cji głównie za pomocą presji zagranicznej. Presji potężnej,
bo już dziś działania wymierzone w Polskę mają charakter
bezprecedensowy. Np. próba powiązania funduszy z tzw.
praworządnością, jeśli się powiedzie, może oznaczać sko-
kową redukcję zakresu naszej suwerenności.

Trzeba widzieć las. Narastająca presja zagraniczna nie
jest przypadkiem, ale wynikiem zmiany strategii ośrodków,
którym asertywny i podmiotowy rząd w Warszawie bardzo
zawadza. Imperium cierpi, gdy któraś z prowincji pokazuje,
że sprawy prowadzi inaczej, niż nakazuje centrum. To może
demoralizować pozostałe prowincje. Co ważne, nie jest to już
presja mająca na celu przerażenie społeczeństwa, ale presja,
która ma złamać naszą niepodległość w sposób strukturalny,
niemalże formalny. Stawka jest naprawdę ogromna. Polska
musi być gotowa na potencjalnie duże przechyły.

Dlatego dobrze, że negocjacje koalicyjne zakończyły się
w miarę szybko, że nie ciągnięto ich w nieskończoność.
Dobrze, że szybko powołano nowy rząd, z Jarosławem
Kaczyńskim w roli wicepremiera. Mimo różnych inter-
pretacji tego ruchu zmienia on położenie wszystkich
uczestników gry. Obecność przywódcy w rządzie oraz
to, że będzie on z bliska obserwował działania całej rady
ministrów, nie jest sprawą błahą ani nic nieznaczącym
posunięciem technicznym. To będzie nowy etap. Być
może związany nie tylko z dążeniem do złagodzenia
konfliktów, lecz również ze świadomością, że czeka nas
okres ciężkich bojów i konieczna jest konsolidacja obozu

[email protected]

36 Miasto n a p o c z ą t e k 54 Trzecia wojna światowa
Trzaskowskiego w kawałkach
Konrad Kołodziejski 6 Sygnalista nadaje Piotr Słabek
Nieoficjalny przegląd tygodnia
46 Szara myszka 56 bóg i ammy barrett
agresorka 8 teledurniej Aleksandra Rybińska
Maja Narbutt Krzysztof Feusette
58 kokaina, waluta rosyjskich
49 Z Magdaleną 9 Pochwała wielodzietności służb specjalnych Reklama | 51/0820/F
Wolińską-Riedi Dorota Łosiewicz Marek Budzisz
rozmawia
Dorota Łosiewicz 10 światowe życie s i e c i k u l t u r y
redaguje Konrad Kołodziejski
61 zrozumieć geppetta
12 brawo gniezno! Jolanta Gajda-Zadworna
Jan Pietrzak
64 to jest inwazja
13 Prawa człowieka jako narzędzie Robert Tekieli
Bronisław Wildstein
65 wojna światów
14 walizka agnieszki mrozińskiej Robert Tekieli
Michał Korsun
66 poleca i odradza
16 ogniem na wprost Łukasz Adamski
Andrzej Rafał Potocki
historia
17 Praca zdalna ma zalety
Marta Kaczyńska-Zielińska
68 napad czterech premierów
temat tygodnia Wojciech Lada

natura dla ludzi
22 Strefy LGBT. Anatomia
manipulacji
Jakub Augustyn Maciejewski 72 zegar apokalipsy
Przemysław Barszcz
24 Szarża ambasadorów
Goran Andrijanić k u c h n i a

kraj 74 moje smaki: radosław pazura
Jolanta Gajda-Zadworna

26 presja 75 słodko-słony/Wilczym okiem
Jan Rokita Anna Monicka, Przemysław Barszcz

30 z prof. przemysławem czarnkiem na koniec
rozmawia Michał Karnowski

34 wymazywanie schetyny 76 Stop lewackim ideologiom
Stanisław Janecki Wojciech Reszczyński

36 miasto trzaskowskiego 77 felietony
Konrad Kołodziejski Jerzy Jachowicz, Katarzyna Łaniewska

39 czas na smoleńsk 78 ten cudny obłęd
Marek Pyza, Marcin Wikło Aleksander Nalaskowski

46 szara myszka agresorka 79 Dżemik babuni
Maja Narbutt Wiktor Świetlik

49 Z Magdaleną Wolińską-Riedi 79 z życia kościoła
rozmawia Dorota Łosiewicz Agnieszka Ponikiewska

Świat 80 Dyplomatyczne faux pas
Ryszard Makowski
52 Trzęsienie ziemi w Watykanie
Grzegorz Górny 81 Jeszcze jedna jesień
Leszek Długosz

82 a jeśli naród się skończy?

Andrzej Zybertowicz

| 4 | 5–11.10.2020

[email protected]

[email protected]

Na początek  |

Niemieckie radio publiczne za- Czy Aktor Adam Ferency dołączył do
prezentowało reportaż pt. o korup- grona analityków naszej rzeczywi-
„Tramwaj o nazwie Danzig. Kampania cyjnych stości. „Jest w nas połączenie kompleksu
PiS przeciwko Gdańskowi”. Gwiazdą działaniach niższości z kompleksem wyższości, rzecz
materiału była prezydent miasta Sławomira nie do zniesienia i nie do rozwiązania, co
Aleksandra Dulkiewicz, jak zwykle Nowaka mógł w Unii już dawno zauważono” – stwier-
w formie. „Obecna władza wykorzy- wiedzieć Donald dził. Trudno się z nim nie zgodzić. To zja-
stuje swoją siłę – ustawy przepycha Tusk? A może nie wisko rzeczywiście szeroko rozpo-
przemocą, nie szanuje praw człowieka. nadzorował odpo- wszechnione w świecie aktorskim.
Moja mama płacze i mówi: »Boże, teraz wiednio swojej prawej Ferency liczy na pandemię:
jest gorzej niż za komuny!«” – stwier- ręki w rządzie? „Ta władza może jeszcze tego nie
dziła, dodając: „Wolność jest zabierana Te wątki i hipotezy także czuje, ale napięcie rośnie. W ludziach
po kawałku, to jest przerażające – prze- badają funkcjonariusze jest rozedrganie, które pandemia jesz-
cież tak było w III Rzeszy”. Dziwne, Centralnego Biura Anty- cze wzmacnia. Obawiam się, że czeka
wydawało się, że Gdańsk ceni histo- korupcyjnego. Stanisław nas wybuch” – prorokuje. I dodaje: „Lu-
ryczne tradycje Niemiec, także z lat 30. Żaryn, rzecznik ministra dzie tracący pracę będą się gniewać na
W końcu Wolne Miasto Gdańsk koordynatora służb specjal- tych, którzy im obiecywali dobrą
– do którego środowisko Dulkie- nych, w rozmowie z telewizją zmianę, i wyobrażam sobie, że mogą
wicz tak lubi się odwoływać – nazistów wPolsce.pl, stwierdził: „Mogę rzucać kamieniami”. To możliwe. Nie
mocno wspierało. Ale prezydent Gdań- powiedzieć, że tego typu wątki jest jednak pewne, w którą stronę po-
ska nie widzi belki w swoim oku. i tezy oraz hipotezy są badane lecą kamienie. Może w stronę tych, co
Oskarża media prawicowe: „Moi sąsie- w śledztwie. Na tym etapie nie gardzą narodem?
dzi pojechali samochodem na południe zamykamy się na żaden scenariusz Aktor Ferency pokłada nadzieję
Polski i tam ktoś, kto zobaczył gdańską i analizujemy dowody”. w Brukseli: „Unia nas ostrzega
rejestrację, powiedział: »O! Niemcy Czyżby system Tuska był dużo prostszy, i ostrzega, jestem ciekaw, kiedy wresz-
z Gdańska przyjechali«. Czyli, że ta pro- niż wszyscy sądziliśmy? cie zrobi to, co zapowiada, czyli że nie
paganda odnosi skutek”. Czy nie o to będzie pieniędzy, jeżeli nie będzie pra-
chodziło w procesie odcinania się od worządności. Marzę o tym”. O podob-
Polski? nym scenariuszu marzy niemiecka wi-
Prezydent Gdańska szuka roz- ceszefowa Parlamentu Europejskiego
wiązania. „Pytanie – jak temu Katarina Barley, która proponuje: „Pań-
przeciwdziałać? Nie mamy takich na- stwa, takie jak Polska i Węgry, trzeba
rzędzi, jak opłacana również z moich finansowo zagłodzić. Dotacje unijne
podatków tuba propagandowa nazy- stanowią skuteczną dźwignię”. Ciekawe,
wana mediami publicznymi”. Może czy Ferency zbuduje bramę powitalną
zacząć od refleksji, że jednak z tą mi- wzorem poprzednich pokoleń?
łością do niemczyzny to Gdańsk grubo Najnowsza propozycja prezyden-
przesadził? I że żadne pozwy sądowe cji niemieckiej (umieją pięknie
– w tym te wytaczane tygodnikowi zwodzić, prawda?) zakłada, że to Komi-
„Sieci” za rzetelne opisywanie prob- sja Europejska będzie oceniała rzekome
lemu – tego nie zmienią?

| 6 | 5–11.10.2020

[email protected]

naruszenia praworządności; decyzje w sprawieFot. Andrzej Skwarczyński, Andrzej Wiktor, Odrw25 / Shutterstock„Obawiam się, że mieszkańcy Węgier pewnego dnia
ewentualnego zawieszenia funduszy będzie z kolei stwierdzą, że poprzednie wybory były ostatnimi
podejmowała Rada Unii Europejskiej, ale nie jed- wolnymi wyborami” – podsumowała. To i tak lepiej
nomyślnie, lecz większością głosów. Dla Polski to niż w wielu krajach zachodnich, w których obywa-
czerwona linia, może ona oznaczać samozaciska- tele mieli realny wybór jakieś dwie, trzy dekady
jącą się pętlę na szyi. Za chwilę złamaniem prawo- temu. Później wszyscy stali się do siebie tak podobni,
rządności okaże się wszystko to, co nie jest zgodne że wynik wyborów ma minimalne znaczenie.
z programem lewicy. W relacjach z Unią robi się
gorąco. Możliwe stają się scenariusze wcześniej Ambasador Stanów Zjednoczonych
niewyobrażalne. Georgette Mosbacher do Polaków: „Musicie
wiedzieć, że w kwestii LGBT jesteście po złej stro-
Np. zdaniem europarlamentu łamaniem pra- nie historii. Mówię o postępie, który się dokonuje
worządności są przepisy dopuszczające ka- bez względu na wszystko”. Czy my już kiedyś tego
ranie za obrazę symboli państwowych i religijnych, nie słyszeliśmy? W 1920 r.? W 1939 r.? W latach 40.
ujawnianie przynależności sędziów do stowarzy- i 50.? Madame Mosbacher, w kwestii tego, co jest
szeń i partii politycznych przed 1989 r., instytucja postępem, a co totalitarnym zagrożeniem, warto
skargi nadzwyczajnej, powołanie Narodowego słuchać Polaków. Mają dobre wyczucie. Może na-
Instytutu Wolności, a także... krytykowanie Rzecz- wet najlepsze na świecie.
nika Praw Obywatelskich przez polityków PiS List w sprawie LGBT, który wypromowała
i media. Czy nie prościej byłoby napisać, że złama- ambasador Mosbacher, podpisało 43 amba-
niem praworządności jest istnienie suwerennego, sadorów oraz siedmioro przedstawicieli regionów
aktywnego państwa polskiego? i instytucji międzynarodowych. Nie brakuje krajów,
Z propozycji niemieckiej niezadowolony jest które w sferze praw człowieka są za nami lata świet-
Włodzimierz Cimoszewicz. „To jest niezwy- lne (Albania, Serbia, Meksyk, Indie), nie brakuje też
kle rozczarowujące. Co prawda oni proponują wpro- nominalnych przyjaciół (Czech, Ukrainiec, Słowe-
wadzenie mechanizmu uzależnienia wypłat od niec, Litwin – wstyd). Ale są też tacy, którzy oparli
stanu praworządności, ale w niezwykle wąskim się presji i nie podpisali (ambasadorzy Węgier i Sło-
zakresie” – ocenił. I wyjaśniał: „Chodzi o takie na- wacji). W sumie: zapisać, zapamiętać, wykorzystać.
ruszenia, jak oszustwo i korupcję, które mają styk W sprawach dużych i małych, teraz i za parę lat.
z funduszami unijnymi. Być może będzie można ze Trwa zbiórka podpisów pod ustawą Stop
złodziejami rządowymi w Bułgarii walczyć (w ten LGBT. W akcję włączyła się Krucjata Mło-
sposób). Być może coś się znajdzie na kumpli dych. Młodzi ludzie modlą się, prowadzą akcję
Orbána, ale jak będą w Polsce tworzyli kolejne strefy informacyjną, rozdają ulotki. W Warszawie, przy
wolne od LGBT, to ten mechanizm będzie dla nas wejściu do metra, zaatakowali ich bojowcy lewicy.
nie do zastosowania”. Gdyby PRL nie upadła, ten „Aktywiści LGBT szczekali i ujadali, by pokazać
człowiek doszedłby do stanowiska I Sekretarza. To swoją pogardę w stosunku do Krucjaty Młodych
pewne. Radzieccy byliby zadowoleni. i ich inicjatywy. Ludzie zachowujący się jak zwie-
Viktor Orbán oświadczył tymczasem, że rzęta. To już zdziczenie” – czytamy na portalu wPo-
wiceszefowa Komisji Europejskiej Věra Jou- lityce.pl. A przecież oni dopiero się rozpędzają...
rová powinna ustąpić ze stanowiska z powodu Wojciech Mann: „Pomyśleć tylko, jak
obraźliwych wypowiedzi pod adresem Węgier wszystko jest relatywne. Jarosław Kaczyński
i Węgrów. Czeska komisarz publicznie nazwała ogłosił światu radosną nowinę. Polega ona na tym,
Węgry „chorą demokracją”. „Jej wypowiedzi są nie- że Zjednoczona Prawica znowu się zjednoczyła.
właściwe i niedopuszczalne, rażące naruszenie za- Tymczasem dla mnie radosną nowiną byłaby in-
sady lojalnej współpracy, niezgodne z jej obecnym formacja, że całe to towarzystwo, z beznadziejną
mandatem, dlatego jej rezygnacja jest niezbędna” opozycją włącznie, znika bezpowrotnie ze świata
– podkreślił premier Węgier. Są chwile, gdy trzeba polityki. A już pełnię radości odczułbym, gdyby na
mówić jasno. Choćby w celach wychowawczych. ich miejscu pojawili się kompetentni zawodowcy,
W wywiadzie dla „Spiegla” Jourová stwier- którzy wydobyliby nas z ksenofobicznego grajdoła,
dziła m.in.: „Viktor Orbán mówi, że buduje panicznie uchwalającego kolejne strefy wolne od
nieliberalną demokrację. Ja bym powiedziała, że rozumu”. W sumie wróg demokracji, zwolennik
buduje chorą demokrację”. Dodała, że w węgier- platońskiej wizji państwa. Widoczne ciągoty auto-
skich mediach niemal nie pojawia się krytyka rządu. rytarne. Niebezpieczne.

[email protected] 5–11.10.2020 | 7 |

Na początek  |

Prowadzący: Dzień dobry, heloł, Teledurniej Prowadzący: To może teraz pój-
majne damem, herren i nisztferszte- dzie łatwiej. Kto miał w ostatnich
jen, madamze mesje, panie, panowie, latach umacniać na Ukrainie...
ale przede wszystkim osoby binarne Bronek: Wały powodziowe! Albo
i niebinarne, po prostu – kochani wi- drogi…
dzowie naszego teleturnieju pod tytułem „Czy go jeszcze Donek: Drogi, transport oraz demokrację.
pamiętasz?”. To co, kochani? Głupka rżnięcie… Prowadzący: Co zarzucają mu ukraińskie i pol-
Publiczność: …też zajęcie! skie służby?
Donek: Nie znam ukraińskiego. Znam kaszub-
Prowadzący: I o to chodzi! By żyło się lepiej! Witam ski, niemiecki, europejski, brukselski i angielski.
zatem naszych finalistów. Czy panowie są gotowi? Pan
Donek? A polski jest nienormalny.
Bronek: Chodzi chyba o to, że się spóźnił z za-
Donek: Jestem. Nawet powiem żartem, że…
Prowadzący: Niestety, muszę przerwać, płatą... Nie! Że jemu się spóźnili!
gdyż na odpowiedź mają panowie tylko Prowadzący: Wśród osób, które porę-
pięć sekund. Pan Bronek? czyły w sądzie za polityka oskarżonego
Bronek: Słucham? o kierowanie zorganizowaną grupą prze-
stępczą czerpiącą korzyści z korupcji,
Prowadzący: Czy jest pan gotowy? były takie postacie, jak wicemarszałek
Bronek: W jakim sensie?
Prowadzący: Widzę, że wszystko Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska,
w porządku. A zatem zaczynamy. prezydent Gdańska Aleksandra Dul-
kiewicz czy posłanka Henryka
Przypominam, że prawidłowe od- Krzywonos...
powiedzi wyświetlą się po zakończe- Bronek: Powtarzam: nie znam tych
niu programu. Pierwsze pytanie: jak KRZYSZTOF FEUSETTE

nazywa się i z jakiej partii wywodzi osób! Skąd macie te nazwiska?!
się polityk, który w latach 2007–2009 był sekretarzem stanu Prowadzący: Pan Donek?
wKancelariiPremieraorazszefemjegogabinetupolitycznego, Donek: Przykra sprawa, nie lekceważę jej.
następnie w latach 2010–2011 – sekretarzem stanu w Kancela- Prowadzący: Jaki majątek, zdaniem CBA, zgromadził
rii Prezydenta do spraw kontaktów z rządem i parlamentem, słynny „Lolo Pindolo”?
a w latach 2011–2013 ministrem transportu, budownictwa Donek: Nie wiem, strzelam: 6 mln zł, w tym land rover i dwa
i gospodarki morskiej? Jako pierwszy odpowiada pan Donek... mieszkania?
Donek: Nie mam pojęcia. Serio. Nie pamiętam w ogóle czegoś Bronek: Jeśli dobrze pamiętam, to zegarek. Od żony, którą
takiego jak ministerstwo gospodarki morskiej. A czym ono potem „chciała trzepać” skarbówka.
się zajmowało? Prowadzący: A gdzie „Lolo” ukrywał pieniądze?
Prowadzący: Pan Bronek?
Donek: Właśnie! Dobre pytanie!
Bronek: Nie rozumiem pytania. Będę strzelał. Brudziński? Bronek: To nie były jego pieniądze. Mógł ktoś zostawić w sza-
Prowadzący: Pytanie kolejne. Kto był prezydentem RP w la- fie niechcący, bo zapomniał, że tam ma skrytkę. Rozgrzany
tach 2010–2015? sędzia zrozumie to od razu…
Bronek: Andrzej Duda? Prowadzący: Kogo kilka dni temu aresztowano w związku
Donek: Bronisław Komorowski. z tą sprawą?
Prowadzący: A kto był premierem w latach 2007–2014? Donek: Powinno się Ziobrę. Ale, jak znam życie, to pewnie
Donek: Ewa Kopacz? Neumanna...
Bronek: Wydaje mi się, że jakiegoś krawca. Chyba też szewca.
Bronek: Donald Tusk. Na siebie.
Prowadzący: To nie ten teleturniej, kochany. Lecimy dalej. I niech będzie, że kapelusznika…
Proszę wymienić trzech Sławomirów o nazwisku rozpoczyna- Prowadzący: Ostatnie pytanie: o kim były szef Rady Euro-
jącym się na „N”, którzy lubią rozporządzać cudzą własnością... pejskiej, a obecnie przewodniczący Europejskiej Partii Lu-
Bronek: A na ile liter? dowej mówił niedawno, że „nie wydaje mu się człowiekiem
Prowadzący: Co na ile liter? o przestępczych skłonnościach”?
Donek: O Bronisławie Komorowskim.
Bronek: No, te Sławomiry? Sławomirzy… Bronek: Potwierdzam. To mogło być o mnie. W każdym razie
Prowadzący: Pan Donek?
Donek: Nitras, Neumann i... nie pamiętam. na pewno nie o Sławku.
Prowadzący: Proszę podać, ile razy można zmienić zezna- Donek: Jakim Sławku?
nia w sprawie jednego zegarka, aby wciąż pozostać godnym Bronek: A skąd mam wiedzieć? Ja nawet nie wiedziałem,
zaufania? że takie imię jest.
Donek: W ogóle nie można zmieniać. Donek: Jakie?
Bronisław: Proszę o powtórzenie pytania… Bronek: No, przecież mówię, że zapomniałem. Proszę o te-
Prowadzący: Ile razy można zmienić… lefon do przyjaciela. Ostatecznie.

Bronek: Bigosowanie? No, nie wiem... Donek: A tylko spróbuj...

| 8 | 5–11.10.2020

[email protected]

WIEŻA BAB

W blokach Pochwała Marie Stopes International
na jednym czy Planned Parenthood
z warszaw- Federation, która działa
skich osiedli pojawił się w 160 krajach i dokonuje
nietypowy komunikat. wielodzietności rocznie ponad 345 tys.
Administracja poprosiła aborcji. Na plakacie widać
rodziców, by zwracali uroczego ciemnoskórego
dzidziusia, ale jeszcze nie
uwagę na to, jak bawią się
ich dzieci. słyszałam protestów śro-
Okazało się, że w ostat- Odnoszę wrażenie, że dzieci w przestrzeni dowisk walczących z rasi-
nich miesiącach, gdy za zmem. Bez wątpienia jed-
oknami szalał koronawirus, publicznej przeszkadzają coraz częściej. nak tak nachalna promocja

a większość pracujących Bo głośne, bo ruchliwe, bo ciekawskie. Gdyby aborcji, zniechęcanie do
ludzi została w domach, by rodzicielstwa i atak na ro-
pracowaćzdalnie,dojednej niektórzy dorośli mogli, to wysłaliby je na Marsa dzinę to sygnały, że ludz-
ze spółdzielni mieszkanio- kość stoi nad przepaścią
wych zaczęły napływać i jeśli ktoś jej nie zatrzyma,
skargi od mieszkańców, że dzieci bawią się zbyt głośno, przez to w nią runie. Dzieci to największe dobro, a promocja ich
co osoby pracujące zdalnie nie mają odpowiednich warun- zabijania, to już zwykła zbrodnia przeciw ludzkości.
ków do wykonywania swoich obowiązków zawodowych. A największym prezentem, jaki rodzice mogą dać swo-
jemu pierwszemu dziecku, jest rodzeństwo. W ten
Co więcej, okazało się, że dzieci (o zgrozo!) bawią się sposób dzieci, mając siebie, nigdy nie będą się nu-
też na zwykłym osiedlowym placu. Władze spół-
dzielni potraktowały sprawę poważnie i nakazały dzić. Od małego wchodzą w relacje społeczne,
rodzicom, by ich dzieci bawiły się tylko na placu uczą się troszczyć o innych, rezygnować z egoi-
zmu, dzielić się z innymi, kochać, rozwiązywać
zabaw. I to jeszcze najlepiej bezszelestnie. konflikty, prowadzić negocjacje. Posiadanie
Tak sobie myślę, że zapomniał wół, jak cielę-
ciem był, a dzieci mają swoje potrzeby iwybiegać rodzeństwa wpływa na poczucie własnej war-
się muszą. Odnoszę jednak wrażenie, że dzieci tości. Bo jest ktoś, kto w chwili słabości doda
w przestrzeni publicznej przeszkadzają coraz otuchy lub wesprze dobrym słowem. Samo-
częściej. Bo głośne, bo ruchliwe, bo ciekawskie, ocena starszego rodzeństwa wzrasta, gdy obok
bo mogą ubrudzić. Gdyby niektórzy dorośli mo- jest młodsza siostra czy brat, który stara się
gli, to wysłaliby je na Marsa. do niego upodobnić. Starsze rodzeństwo
Jednym przeszkadza hałas, a innym
dzieci w ogóle. W Kanadzie w Van- to także motywacja do pracy, samo-
rozwoju, podnoszenia kwalifika-
couver pojawiły się billboardy z ha-
słem: „Most loving gift you can give cji. Zdrowa konkurencja między
dziećmi może popchnąć je do od-
to your first child is not to have najdywania ukrytych talentów.
another”, czyli „Najpiękniejszy Z badań wynika też, że osoby,
prezent, jaki możesz dać swo-
jemu pierwszemu dziecku, to które mają starsze rodzeństwo

nieposiadanie kolejnego”. płci przeciwnej, wchodzą jako
osoby dorosłe w bardziej sa-
Za kampanią stoi proabor- tysfakcjonujące interakcje
cyjna i proekologiczna z osobami płci przeciwnej. Po-
organizacja One Planet, nadto dzieci, które wzrastały
One Child. Według tej w towarzystwie rodzeństwa,
organizacji nasza pla- są mniej skłonne do rozwo-
neta jest przeludniona, dów w dorosłości. A i rodzice
a ludzie ponoszą odpo- z każdym kolejnym narodzo-
wiedzialność za kryzys nym człowiekiem zwiększają
klimatyczny. Działacze swoje szanse na to, że ktoś na sta-
chcą przekonać rodziców, rość poda im szklankę wody i pochyli
by zrezygnowali z posiada- się nad nimi z uwagą.
nia więcej niż jednego dzie- I wreszcie każde kolejne dziecko to
cka, by ocalić Ziemię. Akcję One nowa miłość, więcej miłości, bo tylko
Planet, One Child wsparli m.in. miłość się mnoży, gdy ją dzielisz.
liderzy aborcyjnego biznesu, jak: Dorota Łosiewicz

5–11.10.2020 | 9 |

[email protected]

Światowe życie

redaguje Konrad Kołodziejski

Azerbejdżan

Zakaukaski kocioł wrze Fot. Shuterstock

N a Kaukazie wojna. Jak powiedział ambasador Armenii Powściągliwie na razie reaguje Rosja. Konflikt Arme-
w Moskwie Wardan Toganjan, różni się ona od starć nii i Azerbejdżanu stawia Moskwę w niezręcznej sytuacji,
z lipca oraz z kwietnia 2016 r. przede wszystkim skalą i otwar- bo Kreml starał się utrzymywać dobre relacje z obydwoma
tym wsparciem udzielonym Azerbejdżanowi przez Turcję. państwami. Co prawda rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow po-
Walki z użyciem ciężkiej artylerii, wojsk pancernych oraz wiedział, że Rosja jest gotowa udzielić sojuszniczej Armenii
dronów bojowych toczą się na całej długości linii rozgranicze- pomocy w ramach Organizacji Układu o Bezpieczeństwie
nia, a Stepanakert, stolica Górskiego Karabachu, nazywanego Zbiorowym, ale do tego potrzebny jest formalny wniosek Ery-
przez Ormian Arcachem, jest bombardowana po raz pierwszy wania, którego – jak dotąd – nie ma. Niektórzy eksperci sądzą,
od 1992 r. że powściągliwość władz Armenii może być wywołana obawą
przed możliwą ingerencją kontyngentu rozjemczego w we-
Premier Armenii Nikol Paszynian ostrzega, że konflikt wnętrzne spory polityczne w tym kraju. Jeszcze inną kwestią
może się przekształcić w regularną wojnę regionalną. Ankara jest, czy organizacja byłaby w stanie podjąć jednomyślną decy-
– jak zapowiedział turecki szef MSZ – jest gotowa wspierać zję w tej sprawie. W jej skład wchodzą państwa „języka ture-
Azerbejdżan również w boju, „jeśli zajdzie taka potrzeba”. Po ckiego”, takie jak Kazachstan czy Kirgistan, utrzymujące dobre
stronie Azerbejdżanu mają też walczyć protureccy „ochot- relacje z Ankarą, oraz Białoruś, której w przeszłości znacznie
nicy” z syryjskiego Idlibu, a nawet przybysze z Czeczenii. bliżej było do Baku niż do Erywania. Skądinąd warto dodać,
Z kolei Armenię może poprzeć Grecja, która jest historycznie że prezydent Turcji Erdoğan bez zastrzeżeń uznał niedawny
poróżniona z Turcją (ostatnio na tle sporów o wydobycie ropy wybór Aleksandra Łukaszenki na prezydenta.
naftowej i gazu we wschodniej części Morza Śródziemnego).
Mamy zatem do czynienia z kolejnym kaukaskim węzłem
Kiedy piszę te słowa, w Erywaniu pojawiają się groźby, że problemów, w który angażuje się coraz więcej państw i który
jeśli Azerowie zaatakują tereny znajdujące się w granicach Ar- coraz trudniej będzie rozwiązać.
menii (Górski Karabach jest nieuznawanym formalnie przez
nikogo samozwańczym państwem), to w odpowiedzi jej siły Marek Budzisz
zbrojne mogą zaatakować azerskie pola naftowe, używając
w tym celu otrzymanych od Rosji systemów Iskander. Warto
też przypomnieć, że w trakcie lipcowych walk Azerowie gro-
zili atakiem na armeńską elektrownię atomową Metsamor,
a Ormianie na znajdujące się na terenie Azerbejdżanu tamę
i Zbiornik Mingeczaurski o powierzchni 620 km2.

USA więcej, Barrett jest katoliczką o wyraźnie
konserwatywnych zapatrywaniach i jej
Sędzia katolik? To niedopuszczalne nominacja nie wzbudza sprzeciwu kon-
serwatywnych ewangelików stojących
K obieta, profesor Uniwersytetu 48 lat, a więc przez długie lata może za Trumpem. Trzeba bowiem wiedzieć,
Notre Dame, sędzia Sądu Apela- być mocnym głosem sprzeciwu wobec że katolicyzm w amerykańskiej polityce
cyjnego, przeciwniczka aborcji i matka najbardziej progresywnych pomysłów. ma zwykle twarz liberała, jakim jest m.in.
siódemki dzieci, w tym dwójki adop- nominalny katolik Joe Biden.
towanych z Haiti. Amy Coney Barrett Pisałem w tym miejscu tydzień temu
została nominowana przez prezydenta o protestach demokratów, którzy ocze- Tymczasem media liberalne – jak
Donalda Trumpa na sędzię Sądu Naj- kiwali, że prezydent wstrzyma się z no- można się było spodziewać – ostro
wyższego w miejsce zmarłej w wieku minacją i nowy sędzia zostanie wskazany atakują nominatkę Trumpa. Lewicowi
87 lat liberałki Ruth Bader Ginsburg. dopiero po wyborach prezydenckich. publicyści zarzucają sędzi Barrett, że
Jeżeli Senat zaakceptuje tę nominację, Trudno było jednak się łudzić, że Trump w życiu kieruje się zasadami wiary,
a republikanie mają w nim większość, nie wykorzysta tak wielkiej szansy kilka a to w państwie świeckim nie powinno
to przewaga konserwatystów w Sądzie tygodni przed wyborami. Jego decyzja wpływać na prawo. Warto zauważyć, że
Najwyższym wyniesie 6:3. To fatalna o nominowaniu Amy Coney Barrett to samo mówili ci, którzy 60 lat temu od-
sytuacja dla lewicy, walka ideologiczna utwierdzi konserwatywnych wyborców mawiali Kennedy’emu prawa do prezy-
w USA rozstrzyga się bowiem właśnie w przekonaniu, że Trump jest obrońcą dentury, przekonując m.in., że jako ka-
w Sądzie Najwyższym, w którym sę- obyczajowego ładu. Ponadto sędzia Bar- tolik będzie podlegał papieżowi, a więc
dziowie pełnią swoje funkcje dożywot- rett jest katoliczką, a to pozwala Trum- głowie obcego państwa. I wtedy, i teraz
nio. Tymczasem Barrett ma dopiero powi sięgnąć po tradycyjnie sprzyjający te zarzuty są całkowicie absurdalne.
demokratom elektorat katolicki. Co
Łukasz Adamski

| 10 | 5–11.10.2020

[email protected]

Francja Ekwador

Macron Lenin przeciw
mediator aborcji

Fot. Frederic Legrand - COMEO/Shutterstock.com M usimy wspierać Biało- Nie oznacza to oczywiście, jak pod- P rezydent Ekwadoru ma na imię Lenín.
kreśla dziennik „Le Nouvel Observa- Tak nazwał go ojciec na cześć wodza
„ rusinów” – powiedział teur”, że Macron zamierza z dialogu bolszewickiej rewolucji. Twórca państwa
zrezygnować. Według gazety, która sowieckiego był pierwszym przywódcą na
w miniony wtorek prezydent Fran- powołuje się na źródła w Pałacu Eli- świecie, który (w 1920 r.) usankcjonował
cji Emmanuel Macron po spot- zejskim, Macron „przybył do państw aborcję, czyniąc ten proceder legalnym
kaniu w Wilnie z przywódczynią bałtyckich, aby poznać ich punkt wi- w świetle prawa. Sto lat później w Ekwado-
białoruskiej opozycji Swiatłaną dzenia na Rosję i dowiedzieć się, jak rze prezydent Lenín Moreno sprzeciwił się
Cichanouską. ten dialog dalej z Kremlem prowa- legalizacji aborcji, wetując Kodeks zdrowia,
dzić”. Tak aby uwzględnić także ich nazywany potocznie Kodeksem śmierci.
Jak podkreślają francuskie me- interesy. Krótko mówiąc: jak wpiąć
dia, o interwencję miała go popro- Litwę, Łotwę i Estonię w swoją grę Prace nad stworzeniem nowego prawa
sić sama Cichanouska. Jej zdaniem z Moskwą. Chciał też zatrzeć, jak bioetycznego rozpoczęły się w parlamencie
Macron ma dobre relacje z Władimi- pisze „Le Figaro”, wrażenie, że w Quito jeszcze w 2012 r. Choć zdecydowaną
rem Putinem, które mógłby wyko- Francję nie obchodzi Europa Środ- większość mieszkańców kraju (85 proc.)
rzystać, „aby wpłynąć na rosyjskiego kowo-Wschodnia. Była to bowiem stanowią katolicy, to jednak w projekcie
prezydenta”, który z kolei miałby pierwsza wizyta francuskiego pre- pojawiło się wiele punktów sprzecznych
wpłynąć na Łukaszenkę. „Pan Mac- zydenta w regionie od 2001 r., gdy z podstawowymi zasadami chrześcijaństwa.
ron to jeden z najpotężniejszych odwiedził go Jacques Chirac. Duży wpływ na to miały różne organizacje
przywódców w Europie i na świe- międzynarodowe, w tym agendy oenzetow-
cie” – podkreśliła Cichanouska. Zdaniem „Le Figaro” państwa bał- skie, uzależniające pomoc ekonomiczną dla
Macron zaznaczył w odpowiedzi, że tyckie uważają postawę Macrona wo- ubogiego państwa od przyjęcia narzuco-
Łukaszenka „musi odejść”, i obiecał, bec Rosji za „naiwną” i obawiają się, nych rozwiązań. W tym roku naciski powią-
że Unia Europejska nałoży sankcje że forsowana przez niego autonomia zane zostały z dostawami środków potrzeb-
na białoruski reżim. Mówił także strategiczna Europy osłabi jej więzi nych do walki z pandemią koronawirusa.
o mediacji pod auspicjami OBWE, z NATO. Mimo to Macron podczas W efekcie 25 sierpnia parlament zatwierdził
na którą miał się zgodzić Putin. występu na uniwersytecie w Wil- Kodeks zdrowia, przewidujący m.in. libera-
„Będziemy współpracować z Rosją nie, gdzie otrzymał doktorat honoris lizację aborcji, eutanazji, in vitro, surogacji
i społecznością międzynarodową” causa, nadal bronił gaulistycznej idei czy wprowadzenie do ekwadorskich szkół
– zaznaczył Macron. „zwiększenia dystansu do Stanów edukacji w zakresie „zdrowia reprodukcyj-
Zjednoczonych”. „Nie możemy żyć na nego” oraz ideologii gender.
Rosyjski prezydent odnosi się dłuższą metę pod ochroną kraju odda-
jednak z rezerwą do inicjatyw dy- lonego o tysiące kilometrów, którego Decyzja posłów wywołała mobilizację
plomatycznych z Paryża. Także Łu- agenda niekoniecznie pokrywa się społeczną i masowe protesty w całym kraju.
kaszenka nie jest nimi zaintereso- z naszą (…). Musimy sami chronić na- Lenín Moreno podzielił zdanie protestują-
wany. Jak więc twierdzi „Le Figaro”, szych granic” – podkreślił. A w kwe- cych i w całości odrzucił kodeks. Prezyden-
spotkanie Macrona z Cichanouską stii Białorusi najważniejsze jest, jego ckie weto ma obowiązywać przez rok – do
powinno się odczytywać w kontek- zdaniem, uniknięcie dalszych represji 25 września 2021 r. Żeby je odrzucić, zwo-
ście francuskiego rozczarowania wobec opozycji oraz powstrzymanie lennicy „reform” muszą zebrać po tym ter-
dotychczasową współpracą z Rosją. rosyjskiej interwencji, która „nie jest minie 2/3 głosów w parlamencie. Odbędzie
Dialog z Kremlem, rozpoczęty przez wcale wykluczona”. się to już jednak w innej sytuacji politycznej
Macrona latem ub.r. w Bregancon, niż dziś, ponieważ na początku przyszłego
nie dał wymiernych rezultatów, za- Aleksandra Rybińska roku przewidziane są w Ekwadorze wybory
tem wizyta w państwach bałtyckich zarówno parlamentarne, jak i prezydenckie.
stanowi drobny przytyk wobec Rosji. Można się więc spodziewać, że Kodeks
śmierci zdominuje przebieg kampanii. Za-
pewne uaktywnią się też różne środowiska
lobbystyczne finansujące hojnie kandyda-
tów proaborcyjnych. Stawką tych wyborów
będzie więc coś więcej niż tylko wygrana
polityczna jednej z partii.

Grzegorz Górny

5–11.10.2020 | 11 |

[email protected]

Na początek  | Felietony |

I śmieszno, i straszno

Brawo Gniezno!

W Gnieźnie, pierwszej polskiej stolicy, nie nadszedł, lecz za ulice, place, skwery w wolnej
przy ul. Chrobrego 5, postawiono po- Polsceodpowiadająsamorządy.Niektórez nichpro-
mnik Bitwy Warszawskiej, Kolumnę wadzą osobną politykę zagraniczną i historyczną.
Zwycięstwa. Wielkie gratulacje dla budowniczych No i mamy problem. Dlatego w Warszawie jedynym
tego dzieła od Towarzystwa Patriotycznego, które pomnikiem zwycięstwa jest pałac Stalina, od kilku-
przez kilka lat zachęcało władze Warszawy, by dziesięciu lat symbolizujący sylwetkę miasta. Został
w obecnej stolicy zrobić to samo. Niestety, tu władze nawet wpisany na listę zabytków przez stalinowską
sązbytzajęte,a towydalaniemściekówdoWisły,a to większość miejskiej rady.
dziką reprywatyzacją kamienic, a to stawianiem stref W tym kontekście wyłania się szerszy problem, mia-
relaksu w spalinach… by zajmować się historycznymi nowicie potrzeba odzyskania dużych miast dla polskiej
potrzebami miasta. Znajomi cwaniacy z Czerniakow- Jan tożsamości. Tocząca się na naszych oczach wściekła
skiej podpowiadają, że mamy dwa wyjścia: zmienić Pietrzak wojna kulturowa sprawia, że w pewnych miastach

władze Warszawy albo przenieść stolicę na powrót wszystkie teatry, wszystkie domy kultury, wszystkie
estrady na wolnym powietrzu służą kolonizatorom.
do Gniezna. To komentarz ironiczny.
Wariantoptymistycznyjesttaki,żeroczniceCudunadWisłą Pod kolorową flagą znowu pojawił się upiorny kulturtrager. Pół
sącoroku.Wystarczydługożyć,bydoczekać.Mamydoświad- setkiambasadorów,zapominającodyplomacji,postanowiłona-
czenie,ostatnionaNiepodległośćczekaliśmyod1939do2015r. uczyćPolakównowoczesnegorozumieniapłci,bonienadążamy
Przedostatnio od 1795 do 1918. Jak wiadomo, nie czekaliśmy za postępową ludzkością. Jest wiele państw, które uważają, że
biernie,leczwalecznie,skutecznie.Jednakniemieliśmyprzez powinny nas pouczać i zawstydzać. Nie wiedzą, kim jesteśmy,
dwastuleciaokazji,byupamiętniaćbohaterówwojen,powstań z kim mają do czynienia. Budujmy w każdym mieście pomniki
ibuntów,bezktórychniebyłobywolnejPolski.Tenczaswłaś- chwały bohaterów. Na Warszawę też przyjdzie pora.

Show zza kulis

Z Anną Wieczur-Bluszcz, reżyserem filmowym i teatralnym, rozmawia Jolanta Gajda-Zadworna

Fot. Gałązka / AKPA Czy można wejść do show-biznesu cie wyposażonym w tak sku- czenie. Jeśli jednak tak nie jest,
i pozostać sobą? teczne manipulacyjne i kre- wtedy zaczyna się problem.
acyjne narzędzia. Bohaterka
Anna Wieczur-Bluszcz: Odpo- naszej opowieści doświadcza Osiem lat temu, debiutując jako
wiedź na to pytanie pozostawiam do zarówno dobrych, jak i złych kinowy reżyser i jednocześnie
rozważenia każdemu z widzów filmu stron tej rzeczywistości. scenarzystka, zabrała pani wi-
„Jak zostać gwiazdą”. Wiele zależy To, czy pozostaniemy sobą, dzów w czasy PRL i pokazała, co
od psychicznej konstrukcji, systemu opierając własne „ja” na
wartości, sposobu, w jaki odnosimy wirtualnej czy me- znaczy „Być jak Kazimierz
się do tego, co nas spotyka w życiu co- dialnej przestrzeni Deyna”. Dziś wchodzi
dziennym i czego możemy doświad- komunikacji, za- pani w medialną te-
czyć w show-biznesie, jeśli do niego leży od tego, czego raźniejszość...
wejdziemy. tak naprawdę ...w obu przypadkach
Żaden „show” nie istnieje dziś poza potrzebujemy. pokazując, jak być
mediami społecznościowymi. Do- Jeśli to, czego do- sobą [uśmiech]. Te-
świadcza tego również 18-letnia świadczamy i jak raz w znakomitym,
bohaterka „Ostra”, gdy decyduje się doświadczamy nie tylko aktor-
wziąć udział w telewizyjnym pro- siebie w takiej skim, towarzystwie
gramie? przestrzeni, jest [w obsadzie jest
Medialna sfera jest dzisiaj oczywistą spójne z nami, m.in. Urszula Du-
częścią naszej rzeczywistości. Po- wtedy może to dziak – przyp. red.]
wstaje pytanie, jak się poruszać i jak być dobre, speł- weszliśmy za ku-
budować własną tożsamość w świe- niające doświad- lisy. Wiele się tam
dzieje.

| 12 | 5–11.10.2020

[email protected]

Bronisław Wildstein

Prawa
człowieka
jako narzędzie

O brona LGBT w naszym kraju połączyła 50 amba- zobowiązują się do wychowania swojego potomstwa, a więc Fot. Andrzej Wiktor
sadorów, w tym przedstawicielkę Donalda Trumpa podejmują się najważniejszej funkcji społecznej. To, że nie
z reprezentantem nieuznawanego przez niego pre- wszystkie małżeństwa dzieci mają, niczego nie zmienia. Tak
zydenta Wenezueli Nicolása Maduro. Nie tylko pełnomocnik jak brak wojny nie zmienia statusu żołnierza i wynikających
RPA był na tyle wstrząśnięty stanem praw człowieka w Polsce, z tego uprawnień.
że postanowił dać temu publiczny wyraz, lecz zrobili to także
jego odpowiednicy z Albanii i Malty. Brakuje wprawdzie obu- Do praw człowieka nie należy także możliwość adopcji.
rzenia rzecznika Łukaszenki czy Xi Jinpinga, a także głosu Reprezentanci państwa, na których spoczywa obowiązek
Iranu czy Sudanu, ale wszystko jeszcze przed nami. zajmowania się pozbawionymi rodziców dziećmi, muszą
bardzo gruntownie rozważyć potencjalnych opiekunów dla
A tak na poważnie, chociaż trudno. Co nam mówi ów kurio- swoich podopiecznych. Jest oczywiste, że ludzie cechujący
zalny dokument, który stanowi naruszenie wszystkich reguł się nienormalnymi („nienormatywnymi”) postawami seksu-
dyplomatycznych, choć sygnowany jest przez 50 najwyższych alnymi i żyjący w takich właśnie układach rodzicami być nie
przedstawicieli swoich krajów? Właściwie to, co już wiemy. powinni. Naturalna rodzina to matka i ojciec. Przekazywanie
Żądania lobby LGBT traktowane są w nim jako tak oczywiste, dzieci do innego typu związków, czyli eksperymentowanie na
że ambasadorowie opisują je jako „uświadamianie opinii pub- nich, uznać trzeba za rzecz absolutnie niedopuszczalną. A jeśli
licznej”. Propaganda zostaje zrównana zinformacją. Ideologia, uznamy inne niż heteroseksualne układy za małżeństwa, to
której ona służy, przedstawiana jest jako wyraz praw człowieka. nieprzyznawanie im prawa do adopcji byłoby dyskryminacją.
Pod szyldem praw człowieka prawa dzieci poświęcane są na
Opakowane jest to w patetyczny język godności rzecz kaprysów dorosłych.
i równości, chociaż zestawienia te jawią się jako co najmniej
kontrowersyjne. Ambasadorowie domagają się, aby roszczeniom lobby LGBT
podporządkować edukację, a nawet państwo. Przypuszczalnie
„Uznajemy przyrodzoną i niezbywalną godność każdej jed- nie do końca zdają sobie sprawę z konsekwencji swoich dekla-
nostki […] Szacunek dla tych fundamentalnych praw […] zobo- racji, ale niczego to nie zmienia. Żądają, aby to grupy LGBT
wiązuje rządy do ochrony wszystkich swoich obywateli przed definiowały normę, a więc aby przeprowadzić w naszym kraju
przemocą i dyskryminacją oraz do zapewnienia im równych cywilizacyjną rewolucję, która dokonuje się dziś na Zachodzie.
szans. Aby to umożliwić, a w szczególności, aby bronić spo-
łeczności wymagających ochrony przed słownymi i fizycznymi Ambasadorowie odwołują się do praw człowieka, odsłaniając
atakami oraz mową nienawiści, musimy wspólnie pracować tym samym ich zupełną destrukcję. Okazuje się, że wszystko
na rzecz niedyskryminacji, tolerancji i wzajemnej akceptacji. może być za nie uznane, jeśli tylko stoi za tym wystarczająco
Dotyczy to szczególnie sfer takich jak edukacja, zdrowie, kwe- wpływowe lobby. Niedawno MSZ Danii, której ambasador
stie społeczne, obywatelstwo, administracja publiczna oraz oczywiście list podpisał, zażądało od Komitetu Praw Człowieka
uzyskiwanie oficjalnych dokumentów”. ONZ, aby nie używał on określenia „kobieta w ciąży”, gdyż ma
ono charakter wykluczający w stosunku do „osób transgende-
Jakich praw pozbawione są w Polsce jednostki o innej orien- rowych”. Dodatkowo Duńczycy domagają się, aby organizacja
tacji seksualnej? Czy przestępstwa przeciw nim nie są karane ta nie stosowała sformułowania „prawo do życia”, ponieważ
jak przeciw każdemu innemu? Jednak to, czego domagają się zdarza się, że jest ono łączone z „łamaniem praw człowieka”.
ambasadorowie, wykracza poza rejestr praw. Wezwanie do
obrony LGBT przed tzw. mową nienawiści w istocie oznacza Jakim cudem fundament praw człowieka, jakim jest prawo
cenzurę, która uniemożliwi krytykę tej ideologii. do życia, może wchodzić z nimi w konflikt? Naturalnie chodzi
o aborcję, a wprawdzie jej rzecznicy nie chcą przyznać, że jest
Oczekiwania, aby związki ludzi „nieheteronormatyw- ona uśmierceniem, ale kwestionując „prawo do życia”, pośred-
nych” były sankcjonowane jako małżeństwo, jest jego unice- nio to deklarują.
stwieniem. Małżeństwo nie jest prawem, ale wyjątkową, ele-
mentarną instytucją, która winna cieszyć się szczególnymi Żyjemy w świecie totalnego zakłamania. List 50 ambasado-
przywilejami. Dzieje się tak dlatego, że ludzie zawierający je rów jest tego doskonałą ilustracją.

[email protected] 5–11.10.2020 | 13 |

na początek  | Fot. Andrzej Wiktor Walizka

| 14 | 5–11.10.2020 Agnieszki
Mrozińskiej
[email protected]
aktorki, wokalistki, tancerki, producentki filmowej

P rzynajmniej raz do roku wyjeżdżam na wakacje. Jest
to wyjazd z rodziną na czas totalnego wypoczynku
– opalanie się, basen. Najczęściej wybieramy hotel
all inclusive, gdzie są zagwarantowane atrakcje dla dzieci, tak
żeby moja Nadia mogła się wybawić i wyszaleć. Oczywiście
nie zapominamy o zwiedzaniu ciekawych miejsc i sportowych
aktywnościach.

TOREBKA
To ważny element w moim życiu. Miłość
do torebek odziedziczyłam po babci.
Każdy model mam co najmniej w dwóch
kolorach. Wiem, że wystarczyłyby mi
trzy eleganckie torebki – mniejsza,
średnia i większa, ale nie jestem w stanie
odmówić sobie kolejnego zakupu, bo po
prostu je kocham.
PERFUMY
Lubię ciężkie, słodkie zapachy z dodatkiem
piżma. Dla mojego mężczyzny, który ich nie
lubi, używam też lżejszych.

NOTESIK OD MOJEJ CÓRCI
Napis na okładce brzmi: „Troskliwa, mądra,
urocza, wyrozumiała, niezwykła Moja
Mama”. Nadia sama mi go kupiła, gdy miała
siedem lat, dlatego ten notes jest dla mnie
szczególnie ważny i stale mi towarzyszy.

KOSMETYCZKA
Obowiązkowo dla każdej kobiety, a w niej
m.in. szminka, tusz do rzęs, serum do twa-
rzy. To ostatnie jest niezbędne, ponieważ
często mam na twarzy „tapetę”, która na
planie lub spektaklu jest dokładana. Jeżeli
chcę zachować cerę w dobrej formie,
muszę używać dobrych kosmetyków.

SZAMPON
Jest to istotne, ponieważ od zawsze miałam
słabe włosy. Obecnie są zagęszczone i pielęgno-
wane przez mojego anioła – Kasię Ciołkowską,
a tym preparatem jeszcze je wzmacniam.
Polecam go także moim kolegom.
LEKTURA
Uwielbiam modę, dlatego książka o nowych
trendach jest konieczna. Zresztą zamiłowanie
do mody podziela także mój narzeczony, dla
którego – w przeciwieństwie do wielu panów
– wyjście na zakupy nie jest karą.

SŁUCHAWKI
Z racji tego, że od ponad 20 lat śpiewam,
to muzyka towarzyszy mi przez całe
życie. Ona mnie relaksuje i sprawia, że
jestem szczęśliwa. Ostatnio odkryłam,
że jest także lekarstwem na moje gorsze
dni. Wystarczy, że słycham jej naprawdę
głośno i muzyka rozpuszcza wszelkie
troski.
ŻAKIET I SPODENKI
Mój ukochany chanelkowy komplet
Alex Caprice. Dobry na wyjście w dzień
i na wieczór. Po prostu uniwersalna
klasyka, w której dobrze się czuję.

KOSTIUM KĄPIELOWY
Kiedy jadę na wakacje, ta część garderoby
jest obowiązkowa. Nawet jeżeli uda nam
się wyjechać tylko na weekend, to też
go zabieram, bo w większości hoteli są
baseny. Zresztą przez pięć lat pływałam,
brałam udział w różnych zawodach
i miłość do sportu pozostała.
BUTY
Uwielbiam szpilki, choć nie
mogę ich zbyt często zakładać.
Potwierdza się przysłowie, że
żeby być pięknym, trzeba cierpieć.
Od tańca mam halluksy i chodzenie
w wysokich butach wymaga ode
mnie dużego poświęcenia. Ale na
co dzień lubię sportowe obuwie
zwłaszcza do szortów, dresów itp.

BRANSOLETKI
Biżuteria mojego autorstwa, którą
wykonuję z kamieni szlachetnych.
Praca przy jej tworzeniu relaksuje mnie,
a zarazem daje dużą satysfakcję.

Wysłuchał i spisał: Michał Korsun

[email protected]
Reklama | 53/0920/F
Fot. Andrzej Wiktor, Shutterstock (×3)

Na początek  | Felietony |

Ogniem na wprost

Tramwaj
z napisem „Danzig”

T aki tytuł nosiła audycja niemieckiego publicznego G dańsk to miasto otwarte – podkreśla często prezydent Fot. Andrzej Wiktor
radia Deutschlandfunk, w której gwiazdami były: Aleksandra Dulkiewicz. Po grodzie Neptuna jeździ od
prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz i jej tygodnia auto Fundacji Pro-Prawo do Życia i ostrzega
psiapsiuła, wdowa po Pawle Adamowiczu – Magdalena Ada- mieszkańców przed deprawacją seksualną dzieci. W szkołach na
mowicz. Kobiety dały taki popis antypolskiej propagandy, że terenie Gdańska prowadzona jest bowiem, z pełnym poparciem
przez kilka dni sprawa nie schodziła z pierwszych stron gazet. władz miasta, wulgarna edukacja, za pomocą której oswaja się
Bo jak przejść do porządku dziennego nad stwierdzeniami uczniów z perwersjami seksualnymi. Oczywiście w ramach pro-
„Prinzessin von Danzig”, że w dzisiejszej Polsce „wolność jest gramu WHO. W pewnym momencie obok furgonetki fundacji
zabierana po kawałku, to jest przerażające – przecież tak było zatrzymał się inny samochód, z którego wyskoczył agresywny
w III Rzeszy!” czy „Moja mama płacze i mówi: »Boże, teraz mężczyzna. Zablokował on przejazd, wbiegając przed maskę
jest gorzej niż za komuny!«”. Mama rzeczywiście ma powody furgonetki, po czym wyłamał lusterko i wyrwał z pojazdu tablicę
do zmartwień zapewne dlatego, że piastowała do emerytury rejestracyjną. Po chwili wyłamał drugie lusterko i wyrwaną tablicą
ważnąfunkcjęnagdańskimdworze,czylidyrektoraw urzędzie rejestracyjną zaczął uderzać w szybę furgonetki. Chwilę po tym
miasta. Siostra Izabela też jest dręczona przez pisowski reżim, kopnięciami pogiął maskę auta. Na koniec z dużą siłą uderzył
dalej pracuje bowiem w spółce miejskiej. Jednym słowem „Un- w szybę, która popękała, a w miejscu uderzenia pozostał krwawy
dique terror, undique lethum” („Wszędzie terror, wszędzie ślad! Dzień wcześniej aktywiści LGBT próbowali w otwartym
śmierć”). Choć z Westerplatte rządy Adamowicz/Dulkiewicz i tolerancyjnym mieście Gdańsku zerwać z rzeczonej furgonetki
zrobiły śmietnik, oddały deweloperowi za przysłowiowe parę plandekę. Kierowca nie wytrzymał i potraktował napastników ga-
groszy teren historycznej Gedanii – ostoję polskości w Wolnym zem. Chyba to jasne, że obie panie z Deutschlandfunk: Aleksandra
Mieście Gdańsku, to po szynach grodu nad Motławą kursuje Dulkiewicz, która w kółko powtarza „Gdańsk miastem otwartym
zabytkowy tramwaj z czasów rządów NSDAP, pomalowany i tolerancyjnym”, oraz Magdalena Adamowicz w koszulce „Ima-
w ówczesne barwy i opatrzony tablicą kierunkową „Danzig”. gine no hate”, siedzą cicho jak myszy pod miotłą. Ale jak przyjedzie
Przed niemieckim radiem i jego słuchaczami pani prezydent Niemiec, to buzie obu pań są zawsze pełne frazesów.
nie widzi w tym żadnej niestosowności. Słuchając uważnie
całej audycji, odnosi się wrażenie, że mentalnie „Prinzessin À propos napaści na furgonetki. Drogą krajową nr 222
von Danzig” jest w zasadzie gotowa do podpisania volkslisty. wiodącą przez wieś, w której mieszkam, jechał bus na
elbląskiej rejestracji z wymalowanymi hasłami w dość
A na Twitterze ujawniono wpisy dziennikarza z TVN wulgarnymstylu.Składałysięm.in.zesłów„kurwizja”,wymierzo-
(tego od „Drugiego śniadania mistrzów”) Marcina nych w telewizję publiczną. Skręcając w lewo (staliśmy w korku,
Mellera o szefie portalu TVP Info Samuelu Pereirze, a bus jechał prosto), odkręciłem szybę i wyraziłem do kierowcy
z pochodzenia Portugalczyku. „Wasza propaganda głosi, że busa swoje zdanie na temat jego oblepionego propagandowymi
tacy jak Ty gwałcą kobiety. Wracaj tam, gdzie PiS Ci mówi, hasłami samochodu. Po krótkiej, acz coraz dosadniejszej wy-
że masz żyć. Portugalia? Gdzie lubisz zboczeńcu gwałcić mianie argumentów słownych, z szoferki wyskoczyło dwóch
polskie kobiety?”. Konkretów żadnych. Jak piszą internauci podstarzałych mężczyzn sprawiających wrażenie gitów, z czego
komentujący wpis, nie do końca wiadomo, czy „Mistrz” był jeden trzymał w ręku siekierę. W tej sytuacji, by nie dopuścić do
po czy przed śniadaniem. Jedno jest raczej pewne. Wpis wy- eskalacji konfliktu, wyciągnąłem przymocowaną do bocznego
gląda tak, jakby śniadanie zakropiono co najmniej pół litrem siedzenia mojego terenowego auta maczetę (pomocna przy wy-
alkoholu. Pewno z tej radości, że ten pełen kultury i taktu cinaniu krzaków w jeździe offroadowej), mówiąc: „Siekierę też
dziennikarz, jakim jest bez wątpienia Marcin Meller, zostaje mam. Wyciągać?”. To powstrzymało elbląskich kodziarzy przed
od listopada szefem portalu wp.pl. fizycznym atakiem i po krótkiej jeszcze wymianie ostrych epite-
tów wcisnąłem gaz, skręcając na skrzyżowaniu w lewo. Ot, takie
| 16 | 5–11.10.2020 podzielonych Polaków na drodze rozmowy.

[email protected] Andrzej Rafał Potocki

Praca zdalna ma zalety

W związku z utrzymującym się od pół roku stanem bezpośredniego porozumiewania się
pandemii pracodawca może polecić pracowni- na odległość, np. e-maila, telefonu czy
kowi realizowanie obowiązków zawodowych komunikatorów wskazanych przez pra-
poza stałym miejscem pracy. codawcę albo – w zależności od zakresu
swoich obowiązków – także bez użycia Marta
Od 5 września br. można kierować do pracy zdalnej w okresie takichśrodków.Zakładasięmożliwość Kaczyńska-
obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epi- wykorzystaniaprywatnychmateriałów -Zielińska
demii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz trzech miesięcy i narzędzi, ale tylko za zgodą pracow-
po ich odwołaniu. Wykonywanie pracy zdalnej może zostać nika i na zasadach z nim uzgodnionych.
polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości tech- Nowym rozwiązaniem legislacyjnym miałoby być wprowa-
niczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala dzenie ekwiwalentu pieniężnego z tytułu wykorzystywania
na to rodzaj pracy. Pracodawca może zapewnić pracownikowi podczas pracy zdalnej prywatnych narzędzi pracowników. Wy-
inne miejsce wykonywania pracy niż jego prywatny lokal, jeśli sokość należności podlegałaby uzgodnieniu z pracownikiem
ten ostatni nie spełnia warunków do wykonywania w nim obo- dokonanym zgodnie z zasadami określonymi w porozumieniu
wiązków służbowych. Praca zdalna może być wykonywana przy ze związkami zawodowymi albo w regulaminie zatrudnienia.
wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się Wykonywanie obowiązków pracowniczych w ramach pracy
na odległość lub dotyczyć wykonywania części wytwórczych zdalnej przyczynia się do ograniczenia rozprzestrzeniania się
lub usług materialnych. Pracownikowi może zostać powierzona COVID-19 i zapewniło przetrwanie wielu podmiotów w trakcie
np. analiza dokumentów lub ich opracowanie, weryfikacja infor- lockdownu. Warto jednak zwrócić uwagę, że stanowi to rów-
macji, podtrzymywanie kontaktów z klientami i współpracow- nież instrument ułatwiający godzenie obowiązków zawodo-
nikami oraz szereg innych czynności, które mogą zostać zakwa- wych z życiem rodzinnym, co w dłuższej perspektywie może
lifikowane jako usługi. Polecenie wykonywania pracy zdalnej znacząco wpłynąć na rynek pracy i relacje społeczne.
może dotyczyć tylko określonych dni tygodnia lub niektórych
tygodni – zmiennie z pozostawianiem na terenie zakładu pracy. Z głębokim smutkiem zawiadamiam, 45/0920/F
że 24 września 2020 roku zmarł w Białymstoku
Pracownik musi zostać uprzednio poinformowany o zasadach
pracy zdalnej, a w szczególności o konieczności przestrzegania ś p.
zasad bhp. Trzeba pamiętać, że wypadek w trakcie wykonywania
pracy zdalnej jest uznawany za wypadek przy pracy. Pracodawca kpt. dr Tadeusz Waśniewski
ma obowiązek zapewnienia pracownikowi narzędzi i materia- ps. „Sobieski”
łów niezbędnych do realizacji obowiązków pracowniczych oraz
odpowiedniej obsługi logistycznej. Obowiązujące przepisy nie urodzony 25 października 1936 roku w Goniądzu.
wykluczają jednak, by pracownik korzystał ze swoich prywat-
nych narzędzi lub materiałów, o ile nie spowoduje to zagrożenia W 1953 roku współorganizator młodzieżowej
ujawnienia informacji poufnych, tajemnicy przedsiębiorstwa lub organizacji niepodległościowej „Wolny Orzeł Polski”.
danych osobowych. Pracownik, który według pracodawcy ma W marcu 1954 roku aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa,
kwalifikacje i odpowiednie warunki techniczne oraz lokalowe do
świadczenia pracy zdalnej, nie może odmówić polecenia dotyczą- następnie skazany na cztery lata więzienia.
cego wykonywania swoich obowiązków we wspomnianej formie. W listopadzie 1956 roku zwolniony warunkowo.
Od września 1980 roku przewodniczący Uczelnianego Komitetu
W ostatnich tygodniach pojawiła się inicjatywa nowelizacji Założycielskiego „Solidarności” Politechniki Białostockiej.
Kodeksu pracy, która pozwoli na stałe wprowadzić instytucję W październiku 1980 roku współorganizator Międzyzakładowego
pracy zdalnej do polskiego systemu prawnego. Zmianę przepi- Komitetu Założycielskiego „Solidarność” Regionu Białystok.
sów, której według sondaży oczekuje blisko 90 proc. Polaków, Od września do października 1981 roku przewodniczący
zapowiedziała minister rodziny, pracy i polityki społecznej delegacji Regionu Białystok podczas I Krajowego Zjazdu Delegatów.
Marlena Maląg. Praca zdalna ma zastąpić obecnie obowiązu- Od 13 grudnia 1981 do 31 marca 1982 roku internowany
jące regulacje dotyczące telepracy. Wykonywanie zatrudnienia w ośrodkach odosobnienia w Białymstoku i Suwałkach.
na opisanych warunkach następowałoby za zgodą pracownika
i pracodawcy z inicjatywy tego ostatniego lub na wniosek osoby Wieloletni pracownik naukowy Politechniki Białostockiej,
zatrudnionej. Jedynie w szczególnych przypadkach praco- Prezes Białostockiego Oddziału
dawca mógłby skierować poleceniem do pracy zdalnej – całko-
wicie lub częściowo poza siedzibą firmy lub poza innym stałym Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego
miejscem świadczenia pracy, określonym w umowie o pracę oraz członek Zarządu Głównego ZWPOS.
lub wskazanym przez pracodawcę. Pracownik wykonujący
swe obowiązki poza zakładem pracy korzystałby ze środków Uhonorowany Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski,
Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
[email protected] Krzyżem Wolności i Solidarności,
Medalem Komisji Edukacji Narodowej

oraz innymi odznaczeniami.

Niech odpoczywa w Pokoju Wiecznym!

Cześć Jego Pamięci!

Jan Józef Kasprzyk
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych

5–11.10.2020 | 17 |

Na początek  | felietony |
rysuje andrzej krauze

42% Na które ugrupowanie polityczne
oddałaby Pani/oddałby Pan głos,

gdyby wybory do polskiego parlamentu
odbywały się w najbliższą niedzielę?

25% (bez niezdecydowanych)

11%
9%
7% 6%

Zjednoczona Koalicja SLD, Wiosna, Konfederacja PSL + Kukiz’15 Inne
ugrupowanie
Prawica Obywatelska Lewica Razem

Czy interesuje się Pani/Pan negocjacjami i sporami
między liderami Zjednoczonej Prawicy?

27% 26%

Bardzo się interesuję19% 17%
Raczej tak
11% W ogóle nie interesuję się
Raczej nie
Trudno powiedzieć

38% 45%

ISSN 2544-2694 Redaktor naczelny: Jacek Karnowski Jak ocenia Pani/Pan umiejętności Rafała Trzaskowskiego
e-mail: [email protected] w radzeniu sobie z sytuacjami kryzysowymi?
www.wsieciprawdy.pl tel. (22) 616 36 00
ul. Finlandzka 10, 03-903 Warszawa
27%
Zdecydowanie pozytywnie24%
Autorzy: Łukasz Adamski, Goran Andrijanić, przemysław Augustyn Maciejewski, Ryszard Makowski, Maja Raczej pozytywnie
barszcz, Marek Budzisz, Adam Ciesielski, Piotr Cywiński, Narbutt, Marzena Nykiel, Maciej Pawlicki, Jan Pietrzak, 19% Zdecydowanie negatywnie17%
Jan Pospieszalski, Andrzej Rafał Potocki, Marek Pyza, 13% Raczej negatywnie
Leszek Długosz, Krzysztof Feusette, Jolanta Gajda- Wojciech Reszczyński, Jan Rokita, Aleksandra rybińska, Trudno powiedzieć
-Zadworna, Grzegorz Górny, Krystyna Grzybowska ,
Przemysław Skrzydelski, Wojciech Stanisławski,
Jerzy Jachowicz, Stanisław Janecki, marta kaczyńska- Wiktor Świetlik, Marcin Wikło, Bronisław Wildstein,
zielińska, Jacek Karnowski, Michał Karnowski, konrad
kołodziejski, Cezary Kowalski, Andrzej Krauze, jaromir Piotr Zaremba, Rafał Zawistowski, Dominik zdort,
kwiatkowski, Dorota Łosiewicz, Tomasz Łysiak, Jakub Andrzej Zybertowicz

Wydawca: Fratria sp. z o.o. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: 32% 41%
prezes: Romuald Orzeł [email protected] lub kontaktując się
ul. Legionów 126-128, z Centrum Obsługi Klienta „RUCH” pod numerami: Czy popiera Pani/Pan zaostrzenie
81-472 Gdynia 22 693 70 00 lub 801 800 803 – czynne w dni robocze 52% działań i surowsze zwalczenie piratów
w godzinach 700 – 1700.
[email protected], www.fratria.pl Koszt połączenia wg taryfy operatora. drogowych, czyli kierowców, którzy swoim
Druk: Walstead Kraków Sp. z o.o. zachowaniem na drodze narażają na
Dyrektor wydawniczy: Maciej Wośko Dyrektor ds. Rozwoju Biznesu: niebezpieczeństwo innych?
Produkcja i dystrybucja: Mariola barcikowska, Katarzyna Marchewka – [email protected]
Biuro Reklamy: 26%
[email protected] [email protected], tEL. (22) 463 49 93
Dyrektor artystyczny: Paulina Kąkol – [email protected] Zdecydowanie tak
Agnieszka Woźniak – [email protected] Raczej tak
Michał Korsun, [email protected] Marcin Dąbrowski – [email protected] Zdecydowanie nie
Kolportaż: [email protected] Raczej nie
Studio graficzne: Andrzej Skwarczyński (kierownik), Redakcja zastrzega sobie prawo do ­redagowania Trudno powiedzieć
[email protected], i skracania tekstów. Copyright © Fratria Sp. z o.o. 14%
Wszystkie prawa zastrzeżone­ 3% 5%
Lidia Słowikowska-SMOLIŃSKA, JANUSZ ŻYCHOWICZ (włącznie z tłumaczeniem na języki obce).
Projekt graficzny: Michał Korsun Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych. 78% 8% Reklama | 43/0820/F
Ogłoszenia i reklamy nie stanowią materiału
Fotoedycja: Anna Łabęcka, [email protected], pochodzącego od Wydawcy. Badania zrealizowane metodą CAWI (Computer Assisted Web Interview) na panelu
Bartłomiej Szyperski, [email protected] Bezumowna sprzedaż numerów bieżących i archiwalnych internetowym. Badania przeprowadzone na ogólnopolskiej, reprezentatywnej (pod względem:
po cenie niższej od ustalonej przez Wydawcę jest płci, wieku, wielkości miejsca zamieszkania) próbie Polaków. W badaniu wzięło udział N=1067.
Obróbka zdjęć: Tomasz Kieras zabroniona, nielegalna i grozi odpowiedzialnością karną.
Zakres czasowy badania 25–28 września 2020 r.
Prenumerata wydania papierowego: fot. na okładce: Omar Marques/Getty Images, Bartosz Staszewski/East News,
tel. (22) 616 36 00, [email protected] Stefan Maszewski/REPORTER,Andrzej Iwanczuk/Reporter, Radek Pietruszka/Pap,
Regulamin oraz warunki prenumeraty na stronie Łukasz Kaczanowski/POLSKA PRESS, Shuterstock x2

www.wsieciprawdy.pl
Wpłat za prenumeratę prosimy dokonywać na konto:

91 1240 5354 1111 0010 7713 6290
FRATRIA Sp. z o.o., ul. Legionów 126-128, 81-472 Gdynia,

w tytule wpłaty wpisując pełne dane ­adresowe do
wysyłki oraz rodzaj prenumeraty

Prenumerata realizowana przez RUCH S.A.:
Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na

e-wydania można składać bezpośrednio na stronie
www.prenumerata.ruch.com.pl.

| 18 | 5–11.10.2020

[email protected]

[email protected]

Temat tygodnia  |  Lewicowa ideologia w natarciu  |

Strefy LGBT.
Anatomia

manipulacji

Bartosz Staszewski wywołał
w zachodnich mediach falę fake newsów
na temat Polski. Jego akcja polegająca na
zawieszaniu tabliczek o „strefach wolnych
od LGBT” pod nazwami miejscowości

posłużyła jako dowód rzekomego
prześladowania homoseksualistów
w Polsce. Tęczowy aktywista zyskał
popularność, pieniądze i uznanie
Fundacji im. Baracka Obamy. Widać,
że szkalowanie własnego kraju się opłaca

Fot. Andrzej WiktorBartosz Staszewski Jakub Augustyn Maciejewski

| 20 | 5–11.10.2020 T ego sierpniowego dnia przechodnie mieli co oglą-
dać. Aktywiści LGBT oblegali samochód z zatrzy-
[email protected] manym Michałem Sz. Margot. Jeden z nich, Linus
Lewandowski, starał się nie dać ściągnąć z dachu pojazdu,
w którym siedział Margot, ostatecznie jedynie urwał antenę,
został później zatrzymany przez policję. Znany także z ataku
na furgonetkę pro liferów, tańca podczas „tęczowego disco”
przed Pałacem Prezydenckim i promowania sportowej grupy
Homokomando, Lewandowski udziela się wtęczowym ruchu
z gorliwością człowieka przekonanego o słuszności swojej
sprawy. Nie tylko on dokładał starań, by policyjny samochód

utknął na Krakowskim Przedmieś- „dorabiał się na homofobii” (od
ciu – dziesiątki kolejnych aktywi- dwóch miesięcy), to podobnie
stów siedziało naprzeciw auta, inni Mówienie, jakobym „dorabiał się jakby mówić, że policjant dorabia

nagrywali zdarzenia, wznosili wul- na homofobii”, to podobnie jakby się na złodziejstwie, a strażak na
garne okrzyki, potem szarpali się podpaleniach – dodaje Staszew-
z policją, wyzywając funkcjonariu- mówić, że policjant dorabia ski. Nie do końca możemy się z tym

szy od gestapo i faszystów. Bartosz się na złodziejstwie, a strażak zgodzić – tutaj mamy do czynienia
Staszewski – najbardziej rozpozna- na podpaleniach – odpiera bardziej ze strażakiem, który nie
walny z nich, który woli, by mówić gasi pożarów, tylko nawołuje do
do niego Bart – zachowywał się
jednak inaczej. Nie szarpał się, nie zarzuty Staszewski w rozmowie wsparcia za ich wskazywanie –
rzucał pod auto, nie krzyczał, przy z tygodnikiem „Sieci” nawet gdy nie są prawdziwe.
interwencji mundurowych szybko
Dostałychprzelewów dochodzą
wpłaty jednorazowe, a wcześniej
zniknął z pola widzenia. Pojawił także wpływy z udostępniania
się kilka minut później, gdy policji filmu dokumentalnego „Artykuł
już nie było, za to na Krakowskim osiemnasty”. Był on prawdziwym
Przedmieściu zaroiło się od telewizyjnych kamer i lewico- skokiem w tęczowej karierze aktywisty. Dokument wyprodu-
wych parlamentarzystów, także tych z Koalicji Obywatel- kowany w 2017 r. opowiada o tym, jak na społeczność LGBT
skiej, jak np. Magdalena Filiks czy Klaudia Jachira. Wyłonił ma wpływać art. 18 Konstytucji RP. Przypomnijmy, że mowa
się z niebytu wprost przed kamerą TVN, tłumacząc, że geje o kluczowym dla pojęcia rodziny zapisie prawnym: „Małżeń-
i lesbijki chcą w Polsce tylko żyć i kochać, ale reżim nie po- stwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo
zwala. Męczeństwo na pokaz? i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną iopieką Rzeczypospo-
litej Polskiej”. W dokumencie wypowiadają się sami lewicowi
zwolennicy małżeństw homoseksualnych, m.in. prof. Monika
Sposób na życie Płatek, Agnieszka Holland, Renata Kim, Adam Bodnar, atakże

9 sierpnia, po aresztowaniu Margot, kilka par homoseksualnych. Nie mogło za-
internauci szybko znaleźli zbiórkę braknąć także prof. Ewy Łętowskiej, tej
pieniędzy, jaką Staszewski założył samej, która wiosną tego roku potrafiła
na portalu Patronite. 6 tys. zł mie- wyczytać z ustawy zasadniczej, że w przy-
sięcznie (!) z samych regularnych, padku przełożonych wyborów, po 6 sierp-
dobrowolnych wpłat od 289 osób nia obowiązki prezydenta powinien przejąć
– tyle aktywista miał zapewnione marszałek Tomasz Grodzki. W dokumencie
dzięki datkom. Najwięcej, bo aż 155 prawniczka nazywa art. 18 „rzekomą prze-
osób, ustawiło sobie stały przelew szkodą instytucjonalizacji związków jed-
na kwotę 10 zł – ale było to zaledwie nopłciowych”. W filmie nie zabrakło także
27 dni po założeniu profilu na por- prof. Jacka Kochanowskiego, socjologa
talu pozyskującym sponsorów. Ile queer i gender, wykładowcy Uniwersytetu
tych przelewów ustawione jest dziś, Warszawskiego, który ostatnio w mediach
po blisko trzech miesiącach? Tego społecznościowych pochwalił się swoją ge-
nie wiemy, bo Staszewski po zainte- jowską inicjacją seksualną, którą miał odbyć
resowaniu internautów zablokował w wieku… 11 lat. Agresywne wypowiedzi
możliwość podglądu wysokości dat- prof. Kochanowskiego, których nie szczę-
ków na swoje konto. dzi on w internecie, w samym dokumencie
Zapytany, dlaczego nie pozwala nie padają, natomiast nie ulega wątpliwo-
na wgląd we wpłaty, jak to robi przy- ści, że przesłanie filmu jest jasne: jedyną
tłaczająca większość użytkowników drogą do legalizacji małżeństw homosek-
Patronite, Staszewski nie odpo- sualnych jest zmarginalizowanie Kościoła
wiada wprost. katolickiego. Pada nawet sugestia, że w USA
– Prowadzę działalność gospo- wystarczyło, by geje zaczęli udawać rodziny,
darczą i produkuję filmy. Natomiast zamiast popierać rewolucję seksualną, bo
dzięki temu, że jestem freelancerem, panowało tam przekonanie, że „małżeństwo jest Fot. Bartosz Staszewski / East News
mogę poświęcić czas na drugą pracę, czyli aktywizm, i za tam podstawą stabilności społecznej”. A co w Polsce stanowi tę
tę pracę dla społeczności jestem przez tę społeczność wy- podstawę? „No Kościół katolicki” – słyszymy wfilmie. „Umarł
nagradzany – stwierdza Staszewski w rozmowie z tygodni- w butach. Nie mamy szans”.
kiem „Sieci”. Aktywista nie uważa, by korzystał zatmosfery Produkcje Staszewskiego (wcześniej realizował m.in. do-
napięcia politycznego wokół LGBT. – Retoryka, którą sto- kument o emigrantach, teraz pracuje nad minitrylogią o ak-
suje pańskie środowisko, jest błędna. Mówienie, jakobym tywistach kolektywu Stop Bzdurom, z którym związany jest

5–11.10.2020 | 21 |

[email protected]

Temat tygodnia  |  Lewicowa ideologia w natarciu  |

Fot. Zuzanna Kruschewska

Margot) są zrobione wjednym schemacie – cukierkowa historia sta z 30 maja 2019 r. „Nie zgodzimy się na sprzeczne z prawem
o miłości i smutku z powodu opresyjnego państwa i społeczeń- instalowanie funkcjonariuszy politycznej poprawności wszko-
stwa polskiego opowiadana jest przez różne postaci, przy mu- łach (tzw. latarników). Będziemy strzegli prawa do wychowania
zycznym akompaniamencie melancholijnej wokalizy. Wtakiej dzieci zgodnego z przekonaniami rodziców” – stwierdzili radni
tonacji to każda wypowiedź zabrzmiałaby rozrzewniająco. Reży- Kraśnika. Sprzeciw wobec seksualizacji dzieci wyraziły także
ser unika odpowiedzi na pytanie, ile na tych filmach zarabia, za rady czterech województw, 18 powiatów i 16 gmin.
to chętnie wylicza koszty. – Utrzymuję się zprodukcji filmowej.
Łatwo wycenić moją działalność, którą teraz finansuję dzięki Bezpośrednim pretekstem do eskalacji działań aktywi-
Patronite. Jeden dzień zdjęciowy operatora kosztuje między stów LGBT i samego Staszewskiego stała się naklejka, jaką
600 a 800 zł netto. Stawka dniowa montażysty to około 500 zł tygodnik „Gazeta Polska” dołączył 31 lipca 2019 r. do numeru
netto. Stworzenie jednego odcinka na YouTube to 1,5–2 tys. pisma, z przekreśloną tęczą i napisem „Strefa wolna od ideologii
zł – przekonuje aktywista. LGBT”. Lewicowych publicystów i zagranicznych dziennika-
rzy zelektryzowała już sama zapowiedź ukazania się naklejki,
Potrzeba histerii która w pierwotnej wersji miała zawierać napis „Strefa wolna od
LGBT”. Treść naklejki została skorygowana, lont został jednak
Staszewski świetnie wyczuł koniunkturę społeczną przy rosną- już podpalony. Dwa tygodnie później na angielskiej Wikipedii
cym napięciu pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami legali- pojawiło się hasło „LGBT-free zone”, co jak na tę internetową
zacji małżeństw homoseksualnych. Mechanika sporu została encyklopedię odbyło się w sprinterskim tempie. Uaktywnił się
uruchomiona przez Rafała Trzaskowskiego, który w lutym również Staszewski. Zaczął montować przy znakach znazwami
2019 r. podpisał warszawską Kartę LGBT+, zakładającą m.in. miejscowości, które przyjęły Samorządową kartę praw rodzin,
edukację seksualną w szkołach. Błyskawiczna reakcja Instytutu metalowe tablice z napisem „Strefa wolna od LGBT” (także po
Ordo Iuris umożliwiła innym samorządom przyjęcie Samorzą- niemiecku i angielsku) i publikować ich zdjęcia w mediach
dowej karty praw rodzin, przygotowanej przez prawników tej społecznościowych.
fundacji. „To sprytne zagranie ze strony prawników Ordo Iuris”
– komentował Staszewski w rozmowie z noizz.pl. W Samorzą- Dopiero ten happening dał mu więcej sławy i wykreował na
dowej karcie praw rodzin prawnicy ani razu nie wspomnieli bohatera mainstreamowych mediów.
o gejach czy lesbijkach, bo też jedynym celem dokumentu jest
skuteczniejsze egzekwowanie tak znienawidzonego przez lob- – Nigdy nie jeździłem do miejscowości, które wprowadziły
bystów LGBT art. 18 konstytucji. Samorządowe karty praw rodzin, a jedynie stanowiska prze-
ciw ideologii – twierdzi Staszewski. W szczegółowych opisach
Niektóre gminy uzupełniały swoje stanowiska ponad tre- projektu czy w mediach społecznościowych sam przyznawał,
ści zaproponowane przez Ordo Iuris, ale nawet wtedy nie było że wiesza kontrowersyjne tabliczki. – To są tablice wzorowane
mowy o dyskryminacji. Radni Kraśnika, który stał się celem na znak ostrzegawczy, a nie znak zakazu – dodaje aktywista.
ataków lewicowo-liberalnych komentatorów, nie uchwalili nic – Nigdy nie twierdziłem, że gminy wieszają tablice, w każdym
ponad deklarację zachowania wpływu rodziców na edukację wywiadzie i reportażu jasno wypowiadałem się co do moich
swoich dzieci. „Nie możemy dać narzucić sobie wyolbrzymia- intencjii tego,naczympolegaprojekt–przekonujez pewnością
nych problemów i sztucznych konfliktów, które niesie z sobą siebie Staszewski.
ideologiaLGBT”–czytamyw załącznikudouchwałyRadyMia-
Trudno oprzeć się wrażeniu, że aktywista wykorzystuje
| 22 | 5–11.10.2020 płytką kulturę obrazkową – zdjęcia sugerujące, że to same miej-
scowości zakazują wstępu do nich homoseksualistom, obiegają
[email protected]

świat, a tylko co wnikliwsi mogą przeczytać w didaskaliach, że w sieci – kontynuuje mecenas Lewandowski. – Dodatkowo te
rzeczywistość jest inna. Relatywistyczna kultura współczesna tablice wskazują na istnienie porządku prawnego, którego nie
ani jednak myśli, by się w ten szczegół zagłębiać – są tęczowe ma – dodaje. Happening pozornie więc jest transparentny, ale
ofiary, są polscy oprawcy, więc tyle wystarczy do spłaszczonego jegocelemjestwywołaniewrażenie,żew polskichsamorządach
przekazu. istnieje prawo przewidujące zakaz poruszania się czy wjazdu,
a także sankcje za naruszenie tego zakazu. – Rady czy sejmiki
podjęły uchwały, które nie mają wymiaru normatywnego, sta-
Klasyczny fake news nowią jedynie deklarację polityczną koncentrujacą się nie na

Wrażenie, że w Polsce są miejsca, gdzie homoseksualiści nie osobach LGBT, ale na wolności rodziny do decydowania o swo-
mają prawa wstępu, stało się mocnym fake newsem iprzyniosło ich dzieciach – komentuje prawnik z Ordo Iuris.
konsekwencje. W lutym 2020 r. niektóre unijne samorządy Zatem unijne instytucje chcą ukarać polskie samorządy za…
zerwały partnerstwo z polskimi gminami, w lipcu komisarz UE odmienne poglądy polityczne.
ds. równości stwierdziła, że niektóre z tych jednostek nie otrzy-
mają pieniędzy w ramach projektu „Partnerstwa miast”, po-
dobną decyzję podjęto przy tzw. funduszach norweskich, które Kilkaset tysięcy złotych?

wspierają mniej zamożne regiony Unii Europejskiej. Łagodne Mecenas Lewandowski twierdzi, że rozmiar krzywdy z po-
deklaracje o wspieraniu polskiej rodziny zostały zobrazowane wodu dezinformowania na temat sytuacji homoseksualistów
jako niemalże nazistowskie sankcje dotykające mniejszości w Polsce jest potężny, jego skala może decydować o wysokości
seksualnych. Do chóru krytyków dołączyło 43 ambasadorów zadośćuczynienia. – W mojej ocenie kwoty zadośćuczynień
akredytowanych w naszym kraju, mogłyby wynosić nawet kilkaset
którzy w liście otwartym wezwali tysięcy złotych – podsumowuje
Polskę do poszanowania prawa dr Bartosz Lewandowski.
osób homoseksualnych. Wisienką Wrażenie, że w Polsce są Bartosz Staszewski nieszczegól-

na torcie były słowa ambasador miejsca, gdzie homoseksualiści nie się tym przejmuje. W mediach
Stanów Zjednoczonych Georgette społecznościowych zdaje się chwa-
Mosbacher skierowane do Pola- nie mają prawa wstępu, stało lić kolejnymi pozwami, a tygo-

ków w wywiadzie z wp.pl. „Musicie się mocnym fake newsem dnikowi „Sieci” mówi: – Nie mam
wiedzieć, że w kwestii LGBT jeste- i przyniosło konsekwencje obaw, jeśli chodzi o procesy sądowe
ście po złej stronie historii. Mówię wytoczone mi przez te dwie gminy,
o postępie, który się dokonuje bez chociaż z pewnością będą żmudne
względu na wszystko. Używanie i długotrwałe. Mam już doświadcze-
tego typu retoryki wobec mniej- nie w podobnych sprawach.
szości seksualnych jedynie wyob- Aktywista wymienia sprawy,
cowuje Polskę, przekładając się też na konkretne decyzje które już wygrał: wspomina o sporze z radnym Tomaszem Pi-
biznesowe” – napomniała i ostrzegła Mosbacher. tuchą z Lublina czy posłem (wówczas wojewodą) Przemysławem
Aktywiści LGBT nie ukrywają radości z konsekwencji fi- Czarnkiem.
nansowych, jakie ma ponieść Polska za ich fake newsy. „Cała Tymczasem Staszewski został wyróżniony przez zagranicę
Polska wolna od Ideologii Funduszy Norweskich” – drwił nie tylko cytowaniem go w światowej prasie – ostatnio Fundacja
Bartosz Staszewski na Facebooku. im. Baracka Obamy zaprosiła go do programu dla europejskich
Instytucje Unii Europejskiej oraz fundusz norweski odpo- liderów, polegającego na półrocznym szkoleniu, rozwoju i sie-
wiedziałykonsekwencjami, ale państwo polskie może odpowie- ciowaniu progresywnych aktywistów w Europie. Drugą osobą
dzieć swoimi. Instytut Ordo Iuris zaoferował pomoc prawną dla z Polski, która dostała się do tej szkoły liderów, jest Zuzanna
wspólnot, które zostały ofiarami oszczerstw aktywisty LGBT. Rudzińska-Bluszcz, lewicowa kandydatka na urząd Rzecznika
– Konkretne jednostki samorządu, gminy czy powiaty mogą PrawObywatelskich.Udziałw projekciebezpośrednionieprzy-
wystąpić z powództwem o ochronę dóbr osobistych – mówi nosi żadnych pieniędzy, ale daje prestiż, rozpoznawalność i sieć
tygodnikowi „Sieci” dr Bartosz Lewandowski, adwokat, współ- międzynarodowych kontaktów.
pracownik instytutu, który zajmuje się tą sprawą. – W ramach Tak wygląda los mniejszości seksualnych w Polsce, rzekomo
postępowaniacywilnegomożnasiędomagaćzarównozakazania prześladowanych. Bartosz Staszewski żyje z progejowskich
naruszania dobrego imienia, ale również przeproszenia czy na- produkcji filmowych i happeningów, kosztem zniekształca-
wet zapłaty zadośćuczynienia na wskazany cel społeczny albo nia obrazu swojego kraju w świecie. Jana Pawła II w swoich
na rzecz poszkodowanego – tłumaczy Lewandowski. materiałach potrafi skojarzyć z obrońcą pedofilów, Kościół
Pierwsze gminy już korzystają z tej ścieżki prawnej. Pozwy zaś – z klasą wyzyskiwaczy. Z równym zapałem o ciemiężeniu
przeciwko Staszewskiemu za zniesławienie i dezinformację LGBT opowiadają inni zdeklarowani homoseksualiści: Jacek
złożyły gminy Zakrzówek i Tuszów Narodowy. Dehnel, Tomasz Raczek, Robert Biedroń. Wszyscy dobrze
– Pan Staszewski co prawda w pewnym momencie przyznał prosperujący w mainstreamie, ulubieńcy mediów, świetnie
publicznie, że sam zamieszcza te tabliczki, ale stało się to po do- uposażeni materialnie – niejedna mniejszość chciałaby być
niesieniach medialnych wykazujących manipulację ioburzeniu tak prześladowana.

5–11.10.2020 | 23 |

[email protected]

temat tygodnia  |  W obronie LGBTI  |

Szaarmżabasadorów

Już wcześniej zdarzały się takie listy w obronie środowisk LGBTI, miały podobną
treść, ale nigdy nie spotkały się z takim odzewem jak ten

43 ambasadoróworazsiedmioro nikami, w momencie gdy zdezorientowanego
przedstawicieli regionów i in- i agresywnego młodego chuligana (mówimy
stytucji międzynarodowych oczywiście o Michale Szutowiczu) ogłaszają
złożyło swoje podpisy pod listem, w którym bohaterem, ambasadorzy piszą tak: „Wyra-
poparli przesunięte na inne terminy parady żamy uznanie dla ciężkiej pracy społeczności
równości, jakie ruch LGBTI miał zorgani- LGBTI… jak również dla pracy wszystkich
zować w kilku polskich miastach, oraz we- ludzi, których celem jest zapewnienie prze-
zwali Polskę do poszanowania praw osób Goran Andrijanić strzegania praw osób LGBTI oraz innych

homoseksualnych. osób stojących przed podobnymi wyzwa-
Takie poparcie dla parad równości z placówek dyploma- niami, a także zapobieganie dyskryminacji, w szczególności tej
tycznych to nic nowego i dzieje się tak już od 2013 r. Co zatem motywowanej orientacją seksualną czy tożsamością płciową”.
sprawiło, że tym razem o liście ambasadorów dyskutuje cała Podpisani pod listem dyplomaci nie napisali ani słowa
o agresywnych zachowaniach, które w ostatnim czasie coraz
Polska? częściej okazują aktywiści LGBTI w Polsce. W ani jednym

Wsparcie dla ideologicznej ofensywy zdaniu nie pojawiła się informacja, że śledzą wydarzenia
w Polsce, ani nie ostrzegli przed wspomnianą wyżej agresją.
Po pierwsze, tekst listu opublikowała na swoim Twitterze Mamy tu pospolite frazesy, powtarzane co roku przy okazji
amerykańska ambasador w Polsce Georgette Mosbacher, podobnych wystąpień „przeciwko dyskryminacji”.
dopisując komentarz: „Prawa człowieka to nie ideologia – one Chociaż w liście pada stwierdzenie, że całą inicjatywę
są uniwersalne”. w tym roku zapoczątkowała ambasada Belgii, to jasne, że
Kiedy przedstawiciel dyplomatyczny jednego z najważniej- stoi za nią sama amerykańska ambasador. Po prostu jest zbyt
szych państw na świecie popiera swoim autorytetem (nawet wielu sygnatariuszy państwa, dla których „prawa LGBTI” są
tym internetowym) jakąś inicjatywę – wszyscy muszą wy- tak naprawdę ostatnim dołkiem do rozegrania.
ostrzyć słuch. Nawiasem mówiąc, w niektórych z tych krajów homosek-
Po drugie, list został opublikowany w momencie, gdy sualiści do dziś doświadczają przemocy fizycznej (inaczej
w Polsce trwa prawdziwa ofensywa ruchu LGBTI przeciwko niż w Polsce).
rządowi PiS. Jesteśmy jednak świadomi, że jest to także wojna Tutaj jednak chodzi o to, że kiedy przedstawicielka jednej
przeciwko kulturowemu i społecznemu systemowi wartości, ze światowych potęg politycznych wzywa do podpisania cze-
który ( jeszcze wciąż) pozostaje w mocy w naszym kraju. List goś, nie wolno tego odrzucić. Ani z punktu widzenia państwa,
ten i jego intencje warto zrozumieć właśnie w tym kontekście. które się reprezentuje, ani z perspektywy osobistej kariery
„Uznajemy przyrodzoną i niezbywalną godność każdej dyplomatycznej.
jednostki, zgodnie z treścią Powszechnej Deklaracji Praw
Człowieka” – piszą ambasadorzy w taki sposób, jakby zwracali
się do reżimu Korei Północnej lub innego autorytarnego pań- Polityczna maczuga

stwa. Dodają później: „Szacunek dla tych fundamentalnych List jest dowodem również na to, że niestety kwestia orienta-
praw zobowiązuje rządy do ochrony wszystkich swoich oby- cji seksualnej stała się poważnym tematem w kręgach dyplo-

wateli przed przemocą i dyskryminacją oraz do zapewnienia macji. Lobby LGBTI, które przemyca ideologię gender jako
im równych szans”. nową religię, jest po prostu związane z centrami politycznej
Dyplomaci nie podali jednak ani jednego przykładu. Nie i społecznej mocy, i to z tymi najważniejszymi. Co ważne,
wiemy więc, o jaki rodzaj przemocy i dyskryminacji im chodzi. zawsze gotowe jest wykorzystać tę przyjaźń.
To nie wszystko. W sytuacji gdy aktywiści LGBTI rozpra- W tym przypadku chodzi o kombinację interesów środo-
wiająsiępięściaminaulicachpolskichmiastzeswoimiprzeciw- wisk LGBTI z interesami określonych kręgów politycznych,

| 24 | 5–11.10.2020

[email protected]

których celem jest „trzymać Polskę na krótkiej smyczy”. Fot. Andrzej Wiktor
Po tym, jak próbowali wykorzystać problem reformy sądow-
nictwa i nie odnieśli sukcesu, teraz robią to, posługując się Co takiego definiuje, co jest złe, a co dobre? Jaki „postęp”,
mitem „zagrożonych” mniejszości seksualnych. Zagrożenie o którym wspomina ambasador, decyduje o tym, czy kraj
„bezbronnych” ma znacznie większy potencjał motywowania znalazł się po złej lub dobrej stronie?
ludzi pod względem psychologicznym i emocjonalnym niż
zawiła historia instytucji prawnych i przepisów. I z pewnością Właśnie w tym momencie dyskusji pojawia się element
przyniesie Polsce więcej problemów. Co już dziś możemy ideologii. Niektórzy jednak twierdzą, że nie ma o niej mowy.
zobaczyć. A jednak jest, i to w swojej najczystszej formie – określone
spojrzenie na świat, które w większości przypadków jest na-
Mimo pewnych przykrych niespodzianek (podpisy amba- rzucane siłą autorytetu. Jeśli wasze społeczeństwo odrzuci
sadorów Litwy, Czech, Chorwacji i Ukrainy) wśród sygnata- ideologię gender, ucierpi na tym wasza ekonomia i współ-
riuszy listu nie ma Węgrów ani Słowaków. Widzimy na tym praca wojskowa. Czym innym są takie słowa jak nie szanta-
przykładzie, że większość państw Grupy Wyszehradzkiej żem? To typowy przykład tego, co papież Franciszek nazywa
dalej rozumie stanowisko Polski. „ideologicznym kolonializmem”.

„Po złej stronie historii” Następne niebezpieczeństwo polega na tym, że nie chodzi
tu o fakty, tylko o ideologiczne i polityczne projekcje. Kiedy
Ważniejsza od listu jest rozmowa, którą ambasador przepro- dziennikarz Marcin Makowski wyjaśnił w wywiadzie pani
wadziła po jego publikacji. Ci, którzy myśleli, że jej celem ambasador, że w Polsce nie ma żadnych „stref wolnych od
będzie wyjaśnienie poparcia ambasador dla listu lub złago- LGBT”, ta odpowiedziała, że to nawet nie ma znaczenia,
dzenie jego tonu, mocno się zdziwili. Zamiast tego Mosbacher ważna jest symbolika.
wzmocniła swoją tezę.
Jeśli musimy polemizować z polityką, która opiera się na
„Musicie wiedzieć, że w kwestii LGBT jesteście po złej stro- fake newsach, mamy poważny problem.
nie historii. Mówię o postępie, który się dokonuje bez względu
na wszystko. Używanie tego typu retoryki wobec mniejszości Rozwiązanie nie leży, jak sugerują niektórzy nasi publi-
seksualnych jedynie wyobcowuje Polskę, przekładając się też cyści, piszący w ostatnim czasie o Polsce jak o „europejskim
na konkretne decyzje biznesowe” – powiedziała. Iranie”, w przyjęciu kłamstwa o Polsce jako prawdy. Z powodu
szerzenia kłamstw i fake newsów nie możemy zrezygnować
Ten nauczycielski ton i doradzanie w kwestii, co jest dobre, z walki o naszą tożsamość i tradycyjne wartości.
a co złe, to pouczanie, jak mamy budować swoje społeczeń-
stwo, kulturę, relacje do seksualności człowieka, nie ma to Bo powtórzymy to jeszcze raz, tu nie chodzi o prawa czło-
już nic wspólnego z dyplomacją. To fundamentalne pytania wieka, które w Polsce są przestrzegane. Tutaj chodzi o ideolo-
dotyczące przyszłości Polaków, o której mogą decydować gię gender, która chce opanować fundamenty naszej kultury
tylko oni sami. i zmienić całkowicie nasze społeczeństwo. Walka znią będzie
ciężka i bardzo kosztowna, bo taka musi być.
Dyplomaci w swoim liście nie
podali ani jednego przykładu 5–11.10.2020 | 25 |
łamania prawa czy agresji. Nie
wiemy więc, o jaki rodzaj przemocy
i dyskryminacji im chodzi

Choć Georgette Mosbacher jest przedstawicielką ogrom-
nego państwa, naszego sojusznika, to mówienie Polakom,
że znaleźli się po złej stronie historii (narodowi, który po-
niósł największą ofiarę ze strony dwóch totalitaryzmów),
jest naprawdę niegrzeczne, głupie i niedopuszczalne. Zła
strona historii większości ludziom kojarzy się właśnie z tymi
totalitaryzmami. Twierdzenie, że Polacy są po złej stronie,
oznacza stawianie ich w jednym rzędzie z nazistami i zwo-
lennikami Stalina.

[email protected]

ŚWIAT  | UE-Polska |

Presja

D ość nieoczekiwanie pod koniec swoistej politycznej „wdzięczności” wobec
września wzmogła się zewnętrzna Morawieckiego starającej się wykazywać
presja wywierana na państwo pol- pewną oględność wobec Polski.
skie. Prawdę mówiąc, nie jest wcale łatwo Fakty są w zasadzie znane, ale dopiero ich
zidentyfikować ani dlaczego akurat teraz uporządkowanie pozwala zobaczyć trend.
następuje takie ześrodkowanie nacisków 16  września von der Leyen w swoim „orę-
z kilku stron i w różnych kwestiach, ani też dziu” zapowiedziała dwie inicjatywy Komisji,
jakie realne cele chcieliby osiągnąć inicja- jan rokita zmierzające do prawnego usankcjonowania

torzy owych nacisków. Może być tak, jak w całej Unii znanych postulatów środowisk
w końcu często dzieje się w polityce, że ów czasowy zbieg po- libertyńskich. Pierwszy projekt to obowiązek uznawania przez
litycznego ostrzału z różnych kierunków jest skutkiem przy- wszystkie państwa za prawnych rodziców dwóch kobiet lub
padkowej koincydencji, mającej źródło w początku jesien- dwóchmężczyzn(„jeślijesteśrodzicem,tojesteśnimw każdym
nego sezonu politycznego i wynikającego zeń rutynowego kraju”). Drugi to przepisy karne, które w całej Unii zakazałyby
kalendarza politycznego. Na czas powakacyjny przygotowują krytyki tego typu rozwiązań, uznanej za formę werbalnej nie-
zawsze swoje inicjatywy instytucje europejskie, a od jakiegoś nawiści i podlegającej sankcji karnej. Von der Leyen ani razu
czasu we wrześniu wygłaszane jest celebrowane orędzie szefa w swej mowie nie wymieniła Polski, jednak kontekst wskazy-
Komisji Europejskiej, wzorowane na amerykańskiej tradycji wał jednoznacznie, iż polityczną intencją ma być wymuszenie
prezydenckiego „orędzia o stanie Unii”. Jednak taka hipoteza, radykalnej zmiany prawodawstwa rodzinnego w naszym kraju.
choć zapewne po części prawdziwa, nie wyjaśnia jednoczes- Szefowa Komisji starała się ująć swe zapowiedzi w formę ideo-
Fot. East News ności presji na kilku polach, zwłaszcza ze strony rządu w Ber- wej walki o ludzką godność iprawa, czyniąc „patronem” swych
linie, który sprawuje w tym półroczu tzw. prezydencję, oraz projektów zmarłego w sierpniu irlandzkiego socjalistę i laure-
niemieckiej szefowej Komisji Europejskiej, dotąd na skutek ata pokojowego Nobla (za tzw. porozumienie wielkopiątkowe)

| 26 | 5–11.10.2020

[email protected]

Obserwując obecne wobec naszego kraju miałaby być konieczność wykazania, iż
„impasowanie” Polski na kilku owa „niepraworządność” ma wpływ na złe zarządzanie fun-
polach jednocześnie, trudno nie duszami europejskimi. Polska co prawda ma dobrą reputację,
jeśli chodzi o sposób zarządzania funduszami, ale wiadomo
odnieść wrażenia, że to dobrze, że arbitralne uznanie związku pomiędzy np. nomi-
w Berlinie musiała zapaść nacją polskich sędziów przez KRS a groźbą dla właściwego
decyzja o takim podniesieniu korzystania z funduszy nie stanowi żadnego problemu dla
poprzeczki i przetestowaniu instytucji europejskich, jeśli takie byłoby akurat polityczne
odporności rządu w Warszawie. zapotrzebowanie. Co kluczowe w tej sprawie, decyzja o sank-
cjach miałaby już nie zapadać jednomyślnie ( jak zapisano
I stąd presja w traktacie), ale „podwójną większością”, czyli podejmowa-
łoby ją 15 krajów mających co najmniej 65 proc. ludności Unii.
Jeśli przełożyć to na obecne realia unijnej polityki, oznacza
to, że uchwałę taką miałaby szansę podjąć jakakolwiek koa-
licja, w której uczestniczyłyby Niemcy. W praktyce zatem
faktyczna decyzja o obłożeniu sankcjami Polski, Węgier,
Rumunii lub Bułgarii (to są dziś hipotetyczne kraje „kandy-
dackie”) zależałaby od tego, czy rządy tych krajów dogadają
się z Berlinem, czy też nie. Naturalny „patronat” Niemiec
nad Europą Środkową uległby w ten sposób umocnieniu.

23 września von der Leyen ogłosiła nowy pakt migracyjny,
w którym następuje faktyczny powrót do idei przymusowej
relokacji imigrantów, tyle że nie na co dzień, lecz tylko w wa-
runkach jakiegoś kolejnego kryzysu. Z racji znanych kon-
trowersji w całej Europie pakt jest mocno zredukowany wo-
bec niegdysiejszych planów komisji Junckera, gdyż zakłada

REKLAMA

Johna Hume’a. Dzień później – 17 września – Parlament Euro- RADIO WAWA 44/0920/F
pejskiuchwaliłdziesiątąrezolucjęw sprawiePolski,najbardziej
radykalną jak dotąd, gdyż stawiającą trzy żądania: wznowienia 5–11.10.2020 | 27 |
procedury karnej w Radzie Europejskiej, uruchomienia no-
wychprocesóww trybunaleluksemburskimi nałożeniasankcji
gospodarczych na nasz kraj. Atmosferę podczas sesji parla-
mentu zdominowały głosy takie jak holenderskiej liberalnej
deputowanej Sophie in ’t Veld, która ostro krytykowała poli-
tykę Komisji, mówiąc, że „już nie chce więcej słuchać odialogu
z Polską”. Na Twitterze poparcia szefowej Komisji, gdy idzie
o solidarność z żądaniami polskich libertynów, udzielił także
kandydat demokratów do prezydentury Joe Biden.

W tym samym czasie niemiecka prezydencja podjęła za-
kulisowe starania o przeforsowanie przygotowanej w Berli-
nie nowej wersji rozporządzenia „pieniądze za rządy prawa”.
Treść projektu zrelacjonował szczegółowo dobrze poin-
formowany korespondent „Gazety Wyborczej”, zanim nie-
miecki minister ds. europejskich Michael Roth rozesłał go
do europejskich stolic. Istotą projektu jest wprowadzenie
uproszczonego mechanizmu sankcji gospodarczych nakła-
danych przez Radę Unii na kraj członkowski, jeśli Komisja
Europejska uzna, iż narusza on zasady rządów prawa. Gestem

[email protected]

ŚWIAT  | UE-Polska |

­wymóg „oceny” ze strony Rady i Parlamentu Europejskiego, na pomnożenie zarzutów wobec Polski, a tym samym wzmo- Reklama | 33/0920/F
a także wprowadza regułę (prawdę mówiąc – nonsensowną, żenie politycznej presji na Warszawę.
bo praktycznie niewykonalną), iż kraj zamiast „brać” imi-
grantów, może równie dobrze zorganizować deportację z in- Jak na tak krótki czas, to zaiste imponujący kalendarz naci-
nych państw unijnych takiej liczby imigrantów, jaką byłby sków wywieranych na jakiś kraj. Prawdę mówiąc, porówny-
obowiązany przyjąć. Rzecz jednak w tym, że powraca sama walny, jeśli nie bardziej stanowczy, w zestawieniu z aktywnoś-
zasada „relokacji”, którą cała Europa Środkowa chciałaby cią demokratycznego świata wobec zrewoltowanej Białorusi.
zastąpić zasadą „ochrony granicy zewnętrznej Unii”. Znów jak Zapewne może być jakiś ułamek racji w opinii niektórych
na dłoni widać tu berlińską inspirację, gdyż Niemcy są ciągle ideologów władzy pisowskiej, iż wzrost nacisku zewnętrz-
jedynym unijnym państwem, które nie bez racji obawia się, iż nego bierze się z utraty w europejskich kancelariach rzą-
polityczna wojna, jaką Francuzi, Grecy i Włosi wypowiedzieli dowych nadziei na zmianę polityczną w Polsce, przeprowa-
Turcji, skończy się któregoś dnia kolejną próbą przebicia dzoną siłami polskiej opozycji. Słabością takiej interpretacji
się miliona Murzynów i Azjatów przez Bałkany do Niemiec. jest jednak oczywistość, iż w owych kancelariach rządowych,
A mimo daleko posuniętego zaangażowania w próby wypra- zwłaszcza zaś w berlińskim Kanzleramcie, nikt zapewne nie
cowania kompromisu z Erdoğanem kanclerz Merkel jest tu jest tak nierozsądny, aby liczyć, czy to na obalenie władzy
na razie zupełnie bez sukcesu. PiS w Polsce za pomocą zewnętrznej presji, czy to na zmu-
szenie Kaczyńskiego do likwidacji zreformowanego Sądu
25 września „Rzeczpospolita” opublikowała wywiad Najwyższego i KRS, czy to wreszcie na skuteczne wywróce-
z nowym niemieckim ambasadorem, który w kulturalnych nie przez libertynów polskich konstytucyjnych norm prawa
słowach ( jak przystało na arystokratę), ale nietworzących rodzinnego. Ani jedno, ani drugie, ani trzecie oczywiście nie
żadnych złudzeń, zasygnalizował polityczny zamiar presji na nastąpi. Na czym zatem polega polityczna kalkulacja, która
Polskę. Dwa dni później ambasadorzy państw demokratycz- stoi za takim – przyznać trzeba – nie całkiem spodziewanym
nych (od Nowej Zelandii po Argentynę) wystąpili, skądinąd wzmożeniem zewnętrznej presji na nasz kraj?
nie po raz pierwszy, ze słowami życzliwości dla walki polskich
libertynów przeciw rządowi, co ambasador USA skwitowała Lwia część odpowiedzi na to pytanie musi dotyczyć intencji
już dziś sławnym bon motem, iż my Polacy jesteśmy „po złej i interesów Berlina, który jeszcze przez trzy miesiące trzyma
stronie historii”. Listu, co wielce ciekawe, nie sygnowała dy- formalną „prezydencję” w Unii. U schyłku swych rządów
plomacja Słowacji, Węgier, Rumunii i Estonii ani Brazylii, kanclerz Merkel nie może już chcieć niczego innego, aniżeli
za to przyłączyły się Litwa, Łotwa i Ukraina, co zapewne jest dowieść, pewnie po raz ostatni, że tylko Berlin dysponuje siłą
skutkiem postawy ambasady amerykańskiej. przełamującą różnice zdań oraz interesów w Unii, a także
zdolnością budowania kompromisów, choćby nawet bardzo
29 września pokazał się jeszcze jeden list, tym razem profe- ułomnych. Na europejskiej agendzie Merkel ma do przeła-
sorów akademickich z wielu krajów, sygnowany także przez mania wieloletni spór o unijne prawo imigracyjne i uzyska-
czterech Polaków (profesorowie Balcerowicz, Koncewicz, nie zgody Parlamentu Europejskiego na nowy budżet oraz
Matczak i Sadurski), zawierający frontalny atak na kunktator- pakt odbudowy. Zapewne liczy także na listopadowy sukces
ską politykę Komisji Europejskiej wobec Polski i domagający Bidena w Ameryce, co w ostatniej chwili pomoże jej ocalić
się nie tylko sankcji gospodarczych, lecz przede wszystkim niedokończoną drugą rurę bałtycką. Pomimo ostrych krytyk
rysujący nową koncepcję komasacji wszystkich zarzutów owej rury wśród czołowych chadeków rzecz przeciął ostat-
wobec państwa polskiego w jedno oskarżenie, które mia- nio minister Peter Altmaier (pełniący wobec przywódczyni
łaby wytoczyć Komisja przed unijnym trybunałem. Efektem funkcję podobną jak Joachim Brudziński w Polsce wobec
miałby stać się wielki „proces luksemburski” przeciw Polsce, prezesa PiS), oznajmiając, że druga rura ma być dokończona.
inspirowany w jakimś sensie powojennym „procesem no- Tak się akurat składa, że w każdej z tych trzech ważnych teraz
rymberskim” przeciw władzom niemieckim, w którym do- dla Berlina kwestii Polska jako przeciwnik wymaga pew-
wiedziono by „kompleksowego i zaplanowanego charakteru nego wyimpasowania. Oczywiście nie wolno bagatelizować
ataku polskiego rządu” na wolność, prawo i demokrację. Zale- tego, że spór o żądania libertynów dla coraz liczniejszej czę-
dwie dzień po publikacji tego listu Komisja ogłosiła pierwszy ści zachodniego establishmentu ma wymiar ideowej walki
przegląd stanu praworządności w Unii, w którym oprócz o nowy, antychrześcijański model panującej religii. W takim
znanych zarzutów dotyczących reformy sądów i niespełnia- kierunku podążyć może zarówno administracja demokra-
nia przez Warszawę żądań libertynów pojawiły się nowe: tów w USA, jeśli za chwilę Biden (niegdyś konserwatywny,
niepraworządne łączenie funkcji ministra sprawiedliwości dziś skrajnie oportunistyczny) wygra wybory, jak i Komisja
z prokuraturą generalną oraz podporządkowanie rządowi Europejska z von der Leyen oraz jej zastępczynią Czeszką
CBA. Oba – trzeba przyznać – nietypowe, zważywszy, że Věrą Jourovą, która odgrywa w Brukseli rolę ideologicznego
model ministra-prokuratora był w 1989 r. uważany za odej- betonu. Jednak obserwując obecne „impasowanie” Polski na
ście od tzw. sowieckiej koncepcji prokuratury i chwalony kilku polach jednocześnie, trudno nie odnieść wrażenia, że to
w całej liberalnej Europie. Podobnie jak w całym liberalnym w berlińskim Kanzleramcie musiała zapaść czysto polityczna
świecie jeszcze niedawno uważano, iż jakakolwiek policja bez decyzja o takim podniesieniu poprzeczki i przetestowaniu
cywilnego nadzoru demokratycznie obranych władz to nic in- odporności rządu w Warszawie. I stąd presja, której cierpliwe
nego jak relikt państwa totalitarnego. I znów trudno uniknąć zniesienie nie będzie w najbliższych tygodniach próbą łatwą
wrażenia, że raport pisano pod polityczne zapotrzebowanie dla Morawieckiego, Dudy i Kaczyńskiego.
| 28 | 5–11.10.2020

[email protected]

POLSKA WIELKI PROJEKT

NOWE POKOLENIE

X KONGRES
POLSKA
WIELKI PROJEKT

9-11
października
2020

W tym roku tylko transmisja online.
Zapraszamy do oglądania na stronę www.polskawielkiprojekt.pl

Paneliści:
Zbigniew Stawrowski • Andrzej Zybertowicz • Antoni Łepkowski • Antoni Libera • Andrzej Nowak • Andrzej Rychard •
Bronisław Wildstein • Krzysztof Szczerski • Przemysław Żurawski vel Grajewski • Michał Łuczewski • Justyna Orłowska
• Michał Łukasz Kamiński • Paweł Lisicki • Maciej Urbanowski • David Engels • Mateusz Werner • Krzysztof Noworyta
• Sławomir Mazurek • Grzegorz Górny • Bolesław Stelmach • Krzysztof Ingarden • Kazimierz Łatak • Hubert Trammer •
Andrzej Szczerski • Włodzimierz Bolecki • Dariusz Wieromiejczyk • Patryk Kencki • Piotr Bernatowicz • Maciej Mazurek

Partnerzy

Patronat Honorowy Patronat medialny
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Andrzeja Dudy

[email protected]

KRAJ  | Rozmowa |

W mojej ocenie
na uczelniach
dyskryminowani są dziś
naukowcy i studenci,
którzy mówią prawdę
opartą na trzeźwej ocenie
rzeczywistości, którzy
kierują się wartościami
chrześcijańskimi, którzy
odwołują się
do konstytucji.
Sam tego doświadczyłem

Wsprtaewj ie

będę nieugięty
Michał Karnowski rozmawia z prof. Przemysławem Czarnkiem, posłem PiS, prawnikiem,

przyszłym ministrem edukacji i nauki

Fot. PAP / Wojciech Pacewicz Czy jest jakiś pociąg historii, który bytej tzw. parady równości, stwier- są bierni i wtedy rzeczywiście zło się
nieubłaganie gna ku panowaniu dziła: „Musicie wiedzieć, że w kwe- panoszy i rozprzestrzenia po świecie.
ideologii LGBT, jak kiedyś pędzić stii LGBT jesteście po  złej stronie Nie ma więc żadnego pociągu histo-
miał komunizm? Taka teza wy- historii. Mówię o postępie, który się rii, jest tylko bierność tych, którzy
nika z wypowiedzi ambasador USA dokonuje bez względu na wszystko”. mówią: „Zostawcie, niech się dzieje,
w Polsce Georgette Mosbacher, która niech przejdą, niech paradują, niech
promując firmowany przez siebie prof. Przemysław Czarnek: Nie wieszają, potem im to przejdzie”. Otóż
list ambasadorów z okazji nieod- ma żadnej nieuchronności. Ona po- nic samo nie przejdzie.
jawia się wtedy, kiedy ludzie dobrzy

| 30 | 5–11.10.2020

[email protected]

Pragnienie, by udawać, że to się wiek mianem normalnego cieszyć się bolszewickiej decydował browning,
nie dzieje, można spotkać też na nie może. Tego dotyczył przywołany brutalna siła Czeka, tak dzisiaj
prawicy. Słychać, że należy zejść cytat i nie sądzę, by większość moich też ma decydować siła: medialna,
z tematu, że kiedy o tym mówimy, współrodaków uznała, że powiedzia- unijna, establishmentu, struktur
to nakręcamy drugą stronę. Ale czy łem coś skandalicznego. Podobnie jest ponadnarodowych, wielkich kor-
to na pewno by coś dało? z tym cytatem o prawach człowieka. poracji. Czy to nie podważa pana
Taki ekshibicjonizm nie ma nic wspól- przekonania, że odwołanie się do
Tak tę walkę w wielu miejscach prze- nego z prawami człowieka, za to dużo zdrowego rozsądku, opinii większo-
grał Zachód. Ale co najważniejsze z demoralizowaniem. Prawo do de- ści, konstytucji, może coś zmienić?
– to nie strona konserwatywna jest moralizowania nie istnieje, nie jest
agresorem, ale ci, którzy w Gdańsku zatem prawem człowieka. Nie mam W pana pytaniu czuję sugestię, że
wraz z panią prezydent Aleksandrą więc sobie nic do zarzucenia. Odwrot- przewaga strony przeciwnej, łamią-
Dulkiewicz wychodzili na paradę nie – miałbym poczucie zaniechania, cej zasady współżycia społecznego,
z transparentem przedstawiającym gdybym nie mówił głośno o tym, do powinna nas skłaniać do poddania
żeńską część ciała i udawali procesję czego prowadzą w konsekwencji ideo- się. Nie, bo to byłaby właśnie bier-
Bożego Ciała. To nie my przerabiamy logia LGBT, ideologia genderowska ność dobrych, która sprzyja złu. Czy
wizerunki czyichś świętych, ale na- i neomarksizm. – odwołując się do przykładu Bitwy
sze są profanowane. To nie my odpra- Warszawskiej 1920 r. – marszałek Jó-
wiamy prześmiewcze msze, nie Straceni będziemy wtedy, gdy
my obrzydliwie przeszkadzali- zaprzestaniemy walki, gdy zef Piłsudski powinien wykonać
śmy w czasie Marszu Powstania pozwolimy, by wielkość sił kontruderzenie na siły sowie-
Warszawskiego. Każdego dnia przeciwnika nas przeraziła. ckie, czy też uznać, że przewaga
możemy dodać do tej listy nowe Że i nawet do kościoła agresora jest zbyt wielka? Stra-
przykłady. Nikogo nie atakujemy, będziemy chodzić po ciemku, ceni będziemy właśnie wtedy,
chcemy tylko bronić porządku by nie denerwować wojujących gdy zaprzestaniemy walki, gdy
prawnego, bo te zachowania są ateistów, czy powycinamy pozwolimy, by wielkość sił prze-
sprzeczne z polskim prawem. krzyże przy drogach ciwnika nas przeraziła. Wiem, że
W państwie prawa trzeba prze- siła medialna po tamtej stronie
strzegać przepisów, wszyscy Prawa człowieka są jednak uży- jest potężna i że przez pięć lat nie
są równi w odpowiedzialności wane jako główny argument na udało nam się zbudować względnej
prawnej. I każdy: hetero, bi czy rzecz przymusowego wdrożenia na choćby równowagi w tym obsza-
homo, jest poddany takiej samej całym świecie ideologii LGBT. rze. Ale to nie oznacza, że mamy te-
odpowiedzialności prawnej. Za- raz nic nie robić i nawet do kościoła
cznijmy od artykułu 13 Konsty- Nie próbuje się nam tego wmówić na- chodzić po ciemku, by nie dener-
tucji Rzeczypospolitej Polskiej, wet na siłę, bo dyskusji nie ma. Proszę wować wojujących ateistów, czy
który zakazuje propagowania o konkrety: jakie prawa człowieka? powycinać krzyże przy drogach.
rasizmu, nazizmu, komunizmu. Które? Mnie kompletnie nie inte- Jeżeli chcemy cokolwiek w Polsce
Nie muszę wyjaśniać, że wszyst- resuje orientacja seksualna innych zmienić, musimy z tą biernością
kie te ideologie swoje źródło mają osób, w tym pana, a pana nie powinna skończyć. A w porządku chrześ-
w marksizmie. interesować moja. Przecież to jest pry- cijańskim, do czego zawsze się od-
watna, intymna sfera życia człowieka wołuję, „prawdę zawsze głosić trzeba,
Prasa lewicowo-liberalna przywi- i musimy o tym głośno mówić, bo ina- jak się chce iść do nieba”. To mówili mi
tała zapowiedź pana nominacji na czej ucierpią na tym nasze dzieci. rodzice, babcie, dziadkowie i to każ-
szefa resortu edukacji i nauki zacie- dego chrześcijanina obowiązuje. Pan
kłymi atakami. Stwierdzeniami, że Mówi pan o prawie, o naturalnym Bóg w moim przekonaniu nie będzie
odrzuca pan prawa człowieka, nie wstydzie człowieka, jego godności, usprawiedliwiał bierności.
szanuje mniejszości. Przywoływane które są często przez te nowe ruchy
są wyrwane z kontekstu pańskie łamane. Ale tak jak w rewolucji Mówi pan: „Jeżeli chcemy cokolwiek
słowa, np. „ci ludzie nie są równi zmienić”. Nie boi się pan scenariu-
ludziom normalnym”. Jak będzie sza, że gdy pojawią się polityczne
pan na to odpowiadał? koszty oporu wobec ciągle rosnących
żądań potężnych grup stojących za
Będę mówił prawdę, z którą na szczęś- ideologią LGBT, obóz się cofnie?
cie zgadza się większość Polaków. Je-
żeli ekshibicjonista w biały dzień wy- Rozumiem, że przechodzimy w roz-
chodzi na ulicę z szampanem w ręku mowie ze sfery cywilizacyjnej na ob-
i spaceruje z przyrodzeniem na wierz- szar polityki, gdzie każde działanie,
chu, na oczach także dzieci, to nie jest podkreślam, że nie bierność, musi być
to zachowanie normalne i taki czło- roztropnie wyważone, podjęte w od-
powiednim momencie, przy użyciu

5–11.10.2020 | 31 |

[email protected]

KRAJ  | Rozmowa |

właściwych metod. W polityce sku- Ministerstwie Edukacji i Nauki, jańskimi, którzy odwołują się do kon- Autopromojca
teczność jest ważnym kryterium i nie obejmującym także szkolnictwo stytucji. Sam tego doświadczyłem.
ma tutaj sporu. wyższe? Jakie plany? W zbyt wielu miejscach poprawność
Na świecie atakuje się Polskę kłam- polityczna zastąpiła zdrowy rozsądek.
stwami na temat „stref wolnych od Nie chciałbym jeszcze mówić o kon- Będę też dążył do uwolnienia iwzmoc-
LGBT”. Jak powinniśmy reagować? kretach, bo nadal jeszcze nie zosta- nienia nauk humanistycznych, które
Musimy mówić prawdę. Szkoda, łem powołany przez prezydenta. Ale zostały gdzieś przytłumione, także
że nie od początku podawano do mam silne przekonanie, że sojuszni-
sądu tych, w tym pana Bartosza przez niedociągnięcia z naszej
Staszewskiego, którzy rozpo- Nie będę robił żadnej rewolucji, strony. To trzeba zmienić.
wszechniają bezczelne kłam- ideologicznej wojny. Ja będę
stwa na temat rzekomych stref. bronił szkół i uczelni przed Trzy konkretne pytania: czy
Te uchwały samorządów lokal- rewolucją i taką wojną. I do tego akcja w stylu tęczowego piątku
nych są reakcją na Kartę LGBT+, narzędzia w polskim porządku może wchodzić do szkół podsta-
którą podpisał w Warszawie prawnym są. Trzeba tylko wowych, czy przed wejściem do
Rafał Trzaskowski. Jemu wolno przestrzegać prawa – tego będę państwowej uczelni może wi-
taką kartę promować, a innym pilnował sieć tęczowa flaga, czy organi-
– demokratycznie wybranym zacje i grupy odwołujące się do
przedstawicielom mieszkańców ków wzmacniania polskiej edukacji komunizmu mogą swobodnie
– nie wolno się temu sprzeciwiać mi nie zabraknie. Mamy świetne ka- działać na uniwersytetach,
i stać po stronie art. 18 konstytu- dry nauczycielskie w Polsce, w wielu a konserwatywne nie?
cji? Nie wolno podkreślać wagi miejscach może uśpione. Na pewno Też konkretnie: trzy razy nie. Bo
rodziny, którą chroni konstytu- musi zostać zdecydowanie wzmoc- to wszystko jest sprzeczne z pol-
cja? Nie ma zgody na taką dys- niony etos zawodu nauczyciela, bo skim porządkiem prawnym. Od-
kryminację. I na kłamstwa – bo to są ludzie kluczowi dla wychowania woływanie się do komunizmu jest
w tych uchwałach nie ma słowa o żad- naszych dzieci, a zatem i dla naszej niezgodne z art. 13 konstytucji,
nych strefach wolnych od osób innej przyszłości. Mamy prawo oświatowe, tęczowe piątki z prawem oświato-
orientacji seksualnej, od osób LGBT. które nakazuje respektowanie warto- wym, wywieszanie tęczowych flag na
Z obozu III RP już lecą wobec pana ści chrześcijańskich, mamy wojewo- murach państwowych uczelni rów-
obelgi. Przewodniczący SLD Wło- dów, mamy doskonałych kuratorów, nież nie mieści się w granicach prawa.
dzimierz Czarzasty nazywa pana choćby lubelską panią kurator Teresę Uczelnie państwowe są finansowane
„homofobicznym świrem”. Jak Misiuk, z którą współpracowałem bli- z podatków wszystkich obywateli
w ogóle z takim sformułowaniami sko przez cztery lata jako wojewoda i muszą trzymać się reżimu prawnego.
polemizować? lubelski. Nie będę robił żadnej rewo-
To, co robią panowie Czarzasty, Roz- lucji, ideologicznej wojny. Ja będę I szybko dochodzimy do momentu,
enek, Sikorski, jest wystawieniem bronił szkół i uczelni przed rewolucją w którym trzeba zareagować praw-
przez nich świadectwa samym sobie. i taką wojną. I do tego narzędzia w pol- nie. Wtedy właśnie do gry wchodzą
Debata polityczna nie polega przecież skim porządku prawnym są. Trzeba media, politycy szacują ryzyko strat
na rzucaniu obelg w kierunku kogo- tylko przestrzegać prawa – tego będę politycznych i następuje wycofanie.
kolwiek. Nie polega też na tym, żeby pilnował.
odstąpić od jakiejkolwiek argumen- Na uczelniach neomarksizm właś- To jest tak naprawdę pytanie, czy je-
tacji merytorycznej i posługiwania się ciwie już rządzi. Można z tym coś steśmy jeszcze w takim obszarze pań-
epitetami. To jest przykre, zwłaszcza zrobić? stwem prawa, czy już nie. Jeżeli pod
gdy mamy do czynienia z politykiem, W mojej ocenie na uczelniach dys- presją mediów mamy się godzić na
a więc osobą, która powinna roztrop- kryminowani są dziś naukowcy i stu- łamanie prawa, to i konstytucję mo-
nie działać na rzecz dobra wspólnego. denci, którzy mówią prawdę opartą na żemy wyrzucić do kosza, i przepisy
Nie ma tutaj ani dobra, ani roztropno- trzeźwej ocenie rzeczywistości, któ- o szkołach, uczelniach.
ści. Sami się wykluczają z poważnej rzy kierują się wartościami chrześci-
debaty i ja na tym poziomie rozmawiać Jednak pierwszym wyzwaniem bę-
nie zamierzam. Obiecuję za to, że będę dzie dla pana zapewnienie spraw-
się za nich modlił. nego funkcjonowania edukacji
Jakie narzędzia do realizacji tego w trudnych warunkach epidemii.
planu obrony przestrzegania prawa Jak pan ocenia to, jak szkoły pora-
spodziewa się pan znaleźć w nowym dziły sobie z wyzwaniem organizacji
zajęć?

Jestem ogromnie wdzięczny panu
ministrowi Dariuszowi Piontkow-
skiemu, kierownictwu ministerstwa,
kuratorom, dyrektorom szkół i na-

| 32 | 5–11.10.2020

[email protected]

uczycielom, że stanęli na wyso- Odwoływanie się do rozważania dochodziły z rządu
kości zadania. Procedury, odpo- komunizmu jest niezgodne jakiś czas temu.
wiednio elastyczne, sprawdziły z art. 13 konstytucji, tęczowe Uważam, że dwa czynniki skła-
się. Było wiele obaw, ale jak się na piątki z prawem oświatowym, dają się na niższą niż kilkadzie-
szczęście okazało, równie wiele wywieszanie tęczowych flag siąt lat temu atrakcyjność pracy
niepotrzebnego pesymizmu. na murach państwowych nauczyciela. Po pierwsze, spadek
Nasze dzieci musiały wrócić do uczelni również nie mieści się autorytetu, osłabienie etosu. I to
szkół, przerwa trwała już zbyt w granicach prawa jest zadanie dla ministra, ale i dla
długo. Zrobię wszystko, by to społeczeństwa. Po drugie, system
kontynuować. o doprowadzenie do sytuacji, w któ- pracy i płac, który domaga się pew-
rej nauczycieli brakuje. To byłoby nego przemyślenia. Za niską płacę
Na uczelniach większość zajęć zabawne, gdyby nie faktycznie ma- trudno oczekiwać mobilizacji. Ale
ma być prowadzona zdalnie. lejąca na tle boomu gospodarczego to nie jest jeszcze żaden projekt.
Słusznie? atrakcyjność zawodu nauczyciela.
Uważa pan, że operacja polegająca Na koniec pytanie osobiste – wy-
Rozumiem obawy, ale uważam, na zwiększeniu pensum nauczyciel- trzyma pan presję, ataki, które
że powrót studentów byłby skiego przy radykalnym wzroście wydają się nieuniknione? Na-
wskazany i jest wyczekiwany wynagrodzeń jest możliwa? Takie gonka już ruszyła.
przez wszystkich. Ale o wszystkim Mogę zapewnić, że w tej sprawie
zdecyduje sytuacja pandemiczna będę nieugięty. Mamy prawo, jak to
i uzgodnienia z ministrem zdrowia powiedział prezes Prawa i Sprawied-
i rektorami. liwości w niedawnym wywiadzie dla
tygodnika „Sieci”, bronić wartości
Dziś media, które jeszcze niedawno naszej cywilizacji, naszego narodu.
straszyły nauczycieli wizją bezro- I będziemy to robili. Prawda jest po
bocia wskutek reformy edukacji, naszej stronie.
oskarżają Zjednoczoną Prawicę

Gala

POlSKI KOMPaS

2020

naGrOdy GOSPOdarcze

MIeSIęcznIKa „Gazeta BanKOwa”

Oglądaj www.wPolsce.pl

wtorek godz. 19:15 5–11.10.2020 | 33 |

[email protected]

kraj  | Opozycja |

Wymazywanie

Schetyny

Jedyną strategią Borysa Budki
w PO jest zemsta na poprzednim

przewodniczącym

stanisław janeckiFot. Andrzej Wiktor Agent Schetyna

G dy politycy Lewicy, np. Anna Maria Żukowska, W nowej grupie kierowniczej PO pod przywództwem Borysa
narzekają, że z Borysem Budką nie sposób się po- Budki – z Cezarym Tomczykiem, Rafałem Trzaskowskim, Mar-
rozumieć w żadnej sprawie, a w każdej można było cinem Kierwińskim, Bartoszem Arłukowiczem, Sławomirem
z Grzegorzem Schetyną, dobrze to odzwierciedla rzeczywi- Nitrasem czy Łukaszem Pawełkiem – uznano, że za wszystkie
stość Platformy Obywatelskiej pod nowym przywództwem. problemy partii w ostatnich latach musi być winny ktoś kon-
Politycy Lewicy nie kryją przy tym, że politycznym formatem kretny i najlepiej do tej roli nadaje się poprzedni przewodni-
Budka i jego cień w klubie parlamentarnym Cezary Tomczyk, czący Grzegorz Schetyna. Choć wszyscy poplecznicy Budki
nie dorastają Schetynie do pięt. I gorzej nie mogą się byłemu z ochotą uczestniczyli wstrategii bycia opozycją totalną, wręcz
przewodniczącemu PO przysłużyć. Każda pochwała Sche- popychali do niej niezdecydowanego Schetynę, teraz to on jest
tyny jest bowiem przez Budkę i jego zwolenników odbierana twarzą totalnej strategii i jedynym odpowiedzialnym za po-
jako śmiertelna wręcz zniewaga. Z prostego powodu – budują rażki z tej strategii wynikające. Skoro totalna opozycja się nie
swoją pozycję w kontrze do przywództwa Schetyny, a jedy- sprawdziła, dotyczy to także jej lidera. Schetyna i jego koledzy
nym widocznym obecnie programem grupy Budki jest de- mający całkiem niezłą orientację whistorii, wprzeciwieństwie
schetynizacja Platformy. Nie tylko przedstawienie Schetyny do Budki i jego otoczenia – przez „starych” uznawanych za
jako lidera nieudolnego i odpowiedzialnego za serię wybor- troglodytów, gdy chodzi o wiedzę o przeszłości, analogie i tym
czych porażek, lecz wręcz wytarcie czy wymazanie wszelkich razem widzą w Moskwie. Porównują to, co robi Budka, do sy-
pozytywnych śladów po poprzednim przewodniczącym. tuacji w sowieckiej partii komunistycznej po śmierci Stalina,
gdy przez dwa lata państwem kierował Grieorgij Malenkow
Zwolennicy Schetyny w PO żartują, że to nie jest jeszcze przedstawiający się jako prześladowany przez Stalina, choć de
przypadek usunięcia w 1939 r. szefa NKWD Nikołaja Jeżowa facto był jego prawą ręką. Tak samo na ofiarę Schetyny kreuje
z fotografii zrobionej w 1937 r., gdy razem z Józefem Stalinem się Budka, wiceprzewodniczący PO od 26 lutego 2016 r.
idą brzegiem zbudowanego właśnie kanału Moskwa–Wołga,
ale jest blisko. Nowe w PO ma być wolne od Schetyny i jego Zajadłość w zwalczaniu Schetyny jest tak wielka, że zarzuty
złogów. Tym bardziej wolne, im bardziej widać różnicę po- formułowane wobec niego niebezpiecznie zbliżają się już
litycznego formatu między obecnym a poprzednim szefem do zdrady i agentury. Najnowsza taktyka polega na tym, że
partii. I im częściej ktoś, jak Anna Maria Żukowska, będzie byłego marszałka Sejmu i wicepremiera oskarża się o to, że
tęsknił za Schetyną, tym gorzej dla byłego marszałka Sejmu,
wicepremiera, szefa MSZ oraz MSWiA.

| 34 | 5–11.10.2020

[email protected]

w gruncie rzeczy zawsze był gotów dogadać się z Jarosławem Zajadłość w zwalczaniu Schetyny jest
Kaczyńskim, gdyby tylko nadarzyła się taka okazja. W zasa- tak wielka, że zarzuty formułowane
dzie był więc w PO ukrytą opcją pisowską, mimo że firmo- wobec niego niebezpiecznie zbliżają
wał strategię opozycji totalnej. A udawał niezłomnego tylko się już do zdrady i agentury
dlatego, że nie było potrzeby dogadania się, skoro PiS miało
w Sejmie niezagrożoną samodzielną większość. Ale przecież rach prezydenckich, choć i Budka, i prezydent Warszawy byli
Schetyna zawsze miał dobre kontakty z wieloletnim wicepre- wtedy zastępcami Schetyny. Powstał doraźny układ Budka–
zesem PiS Adamem Lipińskim, i nie tylko z nim. Wyciąga Trzaskowski–Tomczyk, który z braku lepszych liderów przejął
się nawet Schetynie to, że jako marszałka Sejmu i ministra władzę w partii, ale nie bardzo wie, co robić poza deschetyni-
spraw zagranicznych chwalił go sam Jarosław Kaczyński, zacją, czyli szukaniem winnych poza własnym gronem.
szczególnie na tle Ewy Kopacz, Bronisława Komorowskiego
czy Radosława Sikorskiego. Zwolennicy Schetyny ironizują, że Budka dlatego nie ma
własnych poglądów w żadnej ważnej sprawie (w nieważnej
Główny zarzut ekipy Budki jest więc taki, że Schetyna zresztą też), gdyż nie wie, jakie powinien mieć. Pod tym
właściwie nie chciał wygrywać z PiS wyborów, tylko być li- względem przypomina Kopacz w charakterze p.o. przewod-
derem opozycji. Na szczęście młodsi liderzy PO, z Budką, niczącej partii. Ona miała nad Budką tę przewagę, że bywała
Tomczykiem i Nitrasem na czele, te knowania przejrzeli, emocjonalna, obecny zaś szef PO jest z jakiejkolwiek emocji
doprowadzili do zmiany kierownictwa partii, a teraz nadszedł wyprany, więc postrzegany bardziej jako komiwojażer czy
czas rozliczeń. Koledzy Schetyny mówią, że znowu w sowie- obwoźny sprzedawca odkurzaczy, a nie lider największej
ckim stylu, czyli tak jak Stalin rozliczał się z Lwem Kamienie- partii opozycyjnej. Brak stylu, poglądów i emocji sprawia,
wem, Grigorijem Zinowjewem, Lwem Trockim, Aleksiejem że nawet zwolennicy Budki w radzie krajowej nie wiedzą, jaki
Rykowem czy Nikołajem Bucharinem. I ubolewają, że ludzie program obecne kierownictwo realizuje i do czego zmierza.
Budki nawet nie wiedzą, o kim mowa, bo robiliby deschety- Gdy poprosić ich o choćby trzy punkty aktualnego programu
nizację inteligentniej, a nie na rympał. PO albo trzy najważniejsze elementy strategii Budki, wzru-
szają ramionami i mówią, że program jest właśnie opraco-
Rządy słabych wywany (ten poprzedni wciąż „wisi” na stronie i powinien
być obowiązujący). O deschetynizacji nie chcą mówić, choć
Budka jako nowy przewodniczący PO ma wprawdzie naj- nie wierzą, że poprzedni przewodniczący będzie tylko bier-
mniejsze własne zaplecze w historii tej partii, ale skoro udało nie obserwował wymazywanie go na sposób wymazywania
mu się wmówić członkom rady krajowej partii, że musi ona Jeżowa przez Stalina.
mieć „młodego” szefa, to od wyborów parlamentarnych
w październiku 2019 r. wygrywa, mimo że nie proponuje Pokolenie nijakich
nic poza ogólnikami i deschetynizacją. I słabemu Budce
udało się dość łatwo przeforsować Tomczyka na szefa klubu Obecna trójka kierownicza PO, czyli Budka, Trzaskowski
parlamentarnego, gdyż rywali, nawet Urszulę Augustyn, i Tomczyk, wprawdzie wyraźnie odbiega od przywództwa
przedstawiono jako ludzi Schetyny, których trzeba wyciąć, partii w czasach Donalda Tuska i Grzegorza Schetyny, lecz
żeby uniemożliwić mu knucie i rozwalanie partii za ich po- nie od „nowej zmiany” w innych partiach opozycyjnych. Są
średnictwem. Mimo że Augustyn o żadnym knuciu nawet równie słabi, gdy chodzi o przywództwo, jak Robert Biedroń,
nie pomyślała. I nigdy nie należała do zaufanych Schetyny. Ryszard Petru, Władysław Kosiniak-Kamysz czy najnowszy
Poprzedni przewodniczący PO znalazł się w takiej sytuacji wynalazek, czyli Szymon Hołownia. Ci, którzy mieliby być
jak Ryszard Petru w Nowoczesnej, gdy przeciwko niemu nową jakością w polskiej polityce, okazują się dużo gorsi niż
zbuntowało się najbliższe otoczenie, z Katarzyną Lubnauer ci, których zmienili. Ale coś się musi zmieniać, skoro nie ma
na czele. Budka odgrywa podobną rolę jak Lubnauer. Tyle że sukcesów w wyborach, a porażki trzeba jakoś uzasadnić.
od tej zmiany zaczął się upadek Nowoczesnej. Platformie na W PO oryginalny jest tylko plan zdyskredytowania i wyma-
razie upadek nie grozi, choć Budka jest nawet bardziej nijaki zania poprzedniego lidera. Ale to zapewne dlatego, że Bie-
niż Lubnauer była w Nowoczesnej. Przez ludzi Schetyny jest droń, Hołownia i Petru nie mieli poprzedników, w PSL zaś
porównywany z obecnym szefem Nowoczesnej – Adamem dawnych liderów się politycznie nie rozstrzeliwuje. Budka
Szłapką, który tak funkcjonuje, jakby go w ogóle nie było. poniekąd musi udawać siepacza, żeby zaczęto go traktować
poważnie. Ale plan deschetynizacji nie wygląda na udawany,
Budka kurczowo trzyma się Trzaskowskiego, uznając go za tym bardziej że może się okazać jedynym sukcesem przy-
swój najcenniejszy zasób kadrowy, choć prezydent Warszawy wództwa Budki.
może go porzucić w każdej chwili, jeśli tylko będzie taka po-
trzeba. Trzaskowski nie uważa się zresztą za człowieka Budki, 5–11.10.2020 | 35 |
lecz za kogoś bez porównania wyżej wopozycyjnej hierarchii.
Sam Trzaskowski nie chce być szefem partii, ale nie chce być
też przegranym, tym bardziej w obliczu kolejnych „sukcesów”
w Warszawie, więc przyłączył się do pomysłu deschetynizacji
PO. Wygodnie jest bowiem uznać poprzedniego szefa partii za
sprawcę całego zła, wtym przegraną Trzaskowskiego wwybo-

[email protected]

kraj  | Kryzys w Warszawie  |

Miasto

Trzaskowskiego

Rafał Trzaskowski Konrad Kołodziejski konać obsługi do swoich gustów muzycz-
jest wzorowym wręcz nych i odchodzi z kwitkiem.
W połowie września pojawiło
wychowankiem się w internecie nagranie Nagranie to – podrzucone mediom, jak
Donalda Tuska. wykonane z ukrycia, na twierdzą złośliwi, przez przeciwników
Można być niemal którym prezydent Warszawy Rafał Trza- Trzaskowskiego w jego własnej partii
pewnym, że gdyby skowski podczas imprezy w klubie nad – doczekało się mnóstwa komentarzy
Wisłą negocjuje z didżejką zmianę mu- w internecie. Bo rzeczywiście dobrze
kiedykolwiek zyki. „Puść odrobinę funku” – namawia charakteryzowało styl obecnej prezy-
przyszło mu sięgnąć wyraźnie rozluźniony prezydent, choć dentury Warszawy. Działacz miejski
zastrzega koncyliacyjnie, że dotychcza- Jan Śpiewak zauważył, że Trzaskowski
po wymarzoną sowa „muza jest zajebista”. Mimo tych po- wykorzystuje swój autorytet do „walki
władzę w kraju, jednawczych słów didżejka nie chce się
zgodzić, więc po krótkiej wymianie zdań z muzyką na imprezie”, bo zwyczajnie
pozostawiłby Trzaskowski sięga po inny argument: „To brakuje mu go przy rozwiązywaniu po-
państwo moje miasto. Weźcie to troszeczkę pod ważniejszych problemów, takich choćby
uwagę”. Ostatecznie prezydent – jak wy- jak gwałtownie rosnące koszty życia
w podobnych nika z nagrania – nie jest w stanie prze- w stolicy. Oczywiście zarejestrowany
tarapatach z ukrycia „występ” Trzaskowskiego nie
jest żadną wielką aferą, jest jednak dość
| 36 | 5–11.10.2020 kompromitujący, bo potwierdza wcześ-
niejsze obawy co do prezydenta stolicy.
[email protected] Trzaskowski jawi się w nich jako osoba
z nadzwyczajnym mniemaniem o sobie
i równie dużymi ambicjami politycznymi.
Jednocześnie jest to człowiek oderwany
od rzeczywistości, który bardzo nie lubi,

Fot. Andrzej Wiktor gdy coś lub ktoś psuje mu dobre samopo- do obsługi tych połączeń tramwajami nie podwyższa koszty funkcjonowania
czucie. Rola urzędnika miejskiego – na- z koreańskiej firmy Hyundai, za które np. komunikacji miejskiej” – twierdzi
wet wysokiego rangą – irytuje go i nuży, Warszawa zapłaciła blisko 2 mld zł, od- Trzaskowski.
bo jego aspiracje sięgają najwyższych sta- rzucając w przetargu ofertę polskiej
nowisk państwowych. One – jak można Pesy. Pierwsze ze 150 tramwajów mają Rząd odrzuca te tłumaczenia, a poli-
sądzić – mu się po prostu należą, a każda dotrzeć już na wiosnę przyszłego roku, tycy PiS odpowiadają, że Trzaskowski,
inna sytuacja jest wołającą o pomstę do przy czym nie zbudowano dla nich nie który stoi na czele najbogatszego miasta
nieba niesprawiedliwością. tylko torów, lecz także zajezdni. Doku- w Polsce, po prostu nie potrafi zarządzać
piono też 130 autobusów elektrycznych pieniędzmi, bo najwyraźniej przejadł całą
Obietnice bez pokrycia (najwięcej w Polsce) za blisko 400 mln zł, nadwyżkę budżetową z poprzednich lat,
zapomniano jednak o postawieniu dla gdy dochody stolicy były bardzo wysokie.
Od samego początku prezydentura nich wystarczającej liczby ładowarek, Stołeczny radny PiS Filip Frąckowiak
Warszawy była dla Trzaskowskiego je- przetargi się ślimaczą. Warto tu dodać, uważa, że jedną z głównych przyczyn za-
dynie wstępem do walki o prezydenturę że wiele z tych inwestycji zostało sfinan- paści miasta są wysokie koszty związane
kraju. Traktował ją jako funkcję przej- sowanych ze środków unijnych i muszą z kolejną już awarią oczyszczalni Czajka
ściową. Krótki epizod z Małgorzatą być rozliczone w terminie. A to staje się – fatalnej i arcydrogiej inwestycji sprzed
Kidawą-Błońską nieco skomplikował te coraz mniej realne. Wielkie pieniądze lat. Miasto musi zbudować teraz zupeł-
rachuby, ale ostatecznie to Trzaskowski mogą więc zostać zmarnowane. nie nowy system przesyłu ścieków pod
wystartował w tegorocznych wyborach Wisłą (w dodatku, zdaniem niektórych
prezydenckich. Dlatego nigdy nie trak- Zresztą nie chodzi tylko o transport. ekspertów, jest on budowany na gwałt
tował poważnie swojego urzędowania Z budżetu wypadły również inne plany, i ma zbyt małą przepustowość), a ponadto
w stolicy ani złożonych mieszkańcom m.in. budowa Sinfonii Varsovii oraz musi się jeszcze liczyć zwysokimi karami
obietnic. A było ich sporo, m.in. nowe li- kładki pieszej przez Wisłę. O odbudo- unijnymi za zatrucie środowiska.
nie metra itramwajów, obiekty sportowe, wie zrujnowanego stadionu warszawskiej
dopłaty do zajęć dodatkowych w szko- Skry nie ma nawet sensu wspominać, być Miasto wydaje też lekką ręką pienią-
łach, ekstradyżury lekarzy w przychod- może pieniądze na ten cel wygospodaruje dze na zupełnie absurdalne projekty.
niach dzielnicowych, zasadzenie miliona rząd, który dostrzegł tragiczną degrada- Jak wynika z rezultatów głosowania nad
drzew w mieście, wymiana kopcących cję kompleksu, a premier Morawiecki pomysłami zgłoszonymi do tegorocz-
pieców, inwestycje w sieć ciepłowniczą, nazwał go „symbolem nieudolności” nego budżetu obywatelskiego, miejskie
stypendia dla wybitnych nauczycieli, Trzaskowskiego. Nie będzie też oczywi- środki pójdą m.in. na budowę „666 ławek”
nowa obwodnica. ście słynnej „hali koncertowej”, która była (skądinąd ciekawe, skąd ta liczba?), które
– jak może niektórzy jeszcze pamiętają w istocie nie będą ławkami, lecz rodzajem
Dziś, po dwóch latach od chwili gdy – głównym punktem programu wybor- podpórki dla stojącej osoby. Postawienie
Trzaskowski zasiadł w stołecznym ra- czego Trzaskowskiego na początku jego tych mało funkcjonalnych bubli ma kosz-
tuszu, widać, że zapewne nic z tego nie kampanii warszawskiej w 2018 r. tować 2,1 mln zł (według wyliczeń „Rzecz-
zostanie zrealizowane. pospolitej” za jedną podpórkę miasto za-
Na razie miasto nie wycofuje się jedy- płaci 3 tys. zł, podczas gdy zwykła ławka
Trzaskowski tłumaczy obecną stagna- nie z budowy metra, bo byłoby to zbyt z siedziskiem i podłokietnikiem to koszt
cję inwestycyjną koniecznością ostrych spektakularną porażką. Mówi się jedy- 1,2 tys. zł). Innym projektem jest budowa
cięć. Oberwą kierowcy, których czeka nie o opóźnieniu dokończenia drugiej „hoteli dla owadów” w żoliborskich par-
podwyżka opłat za parkowanie i więk- linii, a o trzeciej dyskretnie już się nie kach i skwerach. „Hoteli” ma być dziesięć,
sze korki, zwłaszcza na tradycyjnie już wspomina. każdy po 5 tys. zł.
mocno niedoinwestowanej Pradze.
Opóźni się bowiem jeszcze bardziej Lekką ręką Wśród innych zwycięskich projek-
wiecznie opóźniona budowa wewnętrz- tów znalazły się sensowne (np. projekty
nej obwodnicy miasta i przedłużenie Prezydent stolicy tłumaczy zapaść mia- zadrzewień czy kupna defibrylatorów),
Trasy Świętokrzyskiej. sta trudną sytuacją budżetową i o wszyst- ale są też takie, które sprawiają wrażenie
kie kłopoty finansowe oskarża rząd. grantów dla ich pomysłodawców. Co
Można byłoby to jeszcze zrozumieć, W swoim wystąpieniu wideo adresowa- można bowiem pomyśleć o projekcie
gdyby w zamian szły ułatwienia dla nym do mieszkańców wyjaśnia, że wraz sprzątania lasu, w którym chodzi nie tyle
transportu publicznego, ale gdzież tam. z kryzysem spowodowanym pandemią osprzątanie,ileo „spotkaniaedukacyjne”,
Nie będzie na razie tramwaju na Gocław spadły dochody, a trudną sytuację stolicy gdzie koszt materiałów promocyjnych
i drugiej linii na Tarchomin, a zapowia- pogłębiają „nietrafione decyzje rządu”, ma wynieść aż 75 proc. budżetu? Po-
dana szumnie trasa z Dworca Zachod- przez które samorządy mają coraz mniej dobnie jest i w kilku innych projektach,
niego i Woli na Wilanów powstanie przychodów z podatków PIT i CIT. „Rząd np. w przypadku kina plenerowego:
– o ile w ogóle do tego dojdzie – jedynie wprowadza np. podwyżki dla nauczycieli, 14 seansów dla 50 widzów za – bagatela
we fragmentach, nie tworząc spójnej nie przekazując samorządom pieniędzy – 95 tys. zł. Dla porównania, jak podaje
siatki, co stawia pod znakiem zapytania na ich finansowanie, lub doprowadza „Rz”, koszt takiej samej liczby seansów
sens takiego przedsięwzięcia. Nie jest do wzrostu cen za energię, co znacz- dla 800 widzów w multipleksie to nieco
też jasne, co się stanie z zakupionymi już ponad 20 tys. zł.

5–11.10.2020 | 37 |

[email protected]

kraj  | Kryzys w Warszawie  |

Zapłacicie, kochani o tym, że opóźni się budowa obwodnicy Zresztą jego dotychczasowe pomy-
Śródmieścia czy uruchomienie części sły, takie jak np. reklamująca ekologię
Za te fanaberie też trzeba będzie zapła- trasy tramwaju na Wilanów? Uwierzcie paździerzowa strefa relaksu na jednym
cić. Nie są to wielkie pieniądze (0,5 proc. mi. Nigdy w życiu nie zdecydowałbym się z najbardziej zasmrodzonych spalinami
wydatków miasta z ostatniego sprawo- na tego typu decyzje, gdybym mógł ich placów miasta czy promujący LGBT
zdania finansowego), ale zwycięskie uniknąć”. „tramwaj różnorodności” (od razu się
projekty dobrze ilustrują dość swawolne zepsuł), szybko stały się obiektem po-
zarządzanie skąpymi środkami. Zadłu- Mistrz pozorów wszechnych drwin i raczej nie przysłu-
żenie Warszawy ma wzrosnąć do 9 mld żyły się dobrze postulatom, które miały
zł, a Trzaskowski podkreśla, że w ciągu Trzaskowski jest trochę jak Donald Tusk, propagować. Również inne koncepcje
następnych trzech lat dochody stolicy robi wokół siebie sporo hałasu, wykonuje – takie jak nauka edukacji seksualnej
skurczą się aż o 2,7 mld zł. Ktoś więc tę mnóstwo działań pozornych, które mają w szkołach czy wdrażanie deklaracji
dziurę będzie musiał załatać. Wiadomo świadczyć o tym, jak bardzo jest zaan- LGBT+ – idą bardzo opornie, a powo-
kto – każdy mieszkaniec miasta. gażowany. Jednak w rzeczywistości to łani do władz miasta działacze radykal-
tylko piarowska zagrywka. Zamiast zająć nej lewicy, tacy jak np. Agata Diduszko
Najbardziej drastyczne podwyżki się rozwiązywaniem problemów miasta (szerzej znana jako żona Wojciecha Di-
obejmą i tak już horrendalnie drogi i jego mieszkańców – bo to jest podsta- duszki, który w grudniu 2016 r. „zmar-
wywóz śmieci. Warszawiaków czeka wowe zadanie władz samorządowych twychwstał” na jezdni przed Sejmem,
również podwyżka cen biletów, przy – widzi się w roli ogólnokrajowego poli- udając wcześniej ofiarę represji reżimu),
czym z powodu sprzeciwu stołecznych
radnych – również z PO, którzy Na razie miasto nie wycofuje nie rządzą jeszcze Warszawą.
dobrze pamiętają, że podobne się jedynie z budowy metra, bo Oczywiście zawsze może się to
plany omal nie wysadziły ongiś ze byłoby to zbyt spektakularną
stanowiska Gronkiewicz-Waltz, porażką. Mówi się jedynie zmienić, jeśli z jakichś kalkula-
podwyżki zostaną prawdopodobnie o opóźnieniu dokończenia cji wyjdzie Trzaskowskiemu, że
ukryte w postaci zmiany taryf. Co to drugiej linii, a o trzeciej
oznacza? Ano to, że formalnie ceny dyskretnie się nie wspomina rozgrzanie sporu ideologicznego
biletów się nie zmienią, ale zmieni może mu przynieść duże zyski
się okres ich ważności – przykła- tyka i dlatego woli raczej mieszać wkipią- polityczne.
dowo 20-minutowy bilet za 3,40 cym kotle z ideologicznymi nowinkami,
będzie obowiązywał tylko 10  mi- ponieważ przynosi mu to krótkotrwałą W tej chwili Trzaskowski chęt-
nut, a 75-minutowy za 4,40, przez sławę „obrońcy mniejszości”. Krótko- niej gra na starej nucie antypisow-
40 minut albo krócej. W ten sposób trwałą, bo – na szczęście dla konserwa- skiej, bo wie, że w ten sposób naj-
jeden z najbardziej funkcjonalnych tywnej prawicy i zarazem na nieszczęście łatwiej jest mu sterować emocjami
systemów taryfowych w Polsce, jaki dla radykalnej lewicy – nie jest w tym ponad połowy mieszkańców stolicy,
dotąd miała Warszawa, pójdzie za- wcale konsekwentny i najwyraźniej nie którzy oddali na niego swój głos.
pewne do piachu. traktuje niczego do końca poważnie. Temu służył celowo podgrzewany
konflikt wokół komunistycznych
Podobne manewry szykowane są także Trzeba bowiem pamiętać, że – wbrew nazw ulic w Warszawie, który ciąg-
wobec kierowców mieszkających w stre- opiniom dość popularnym na prawicy nie się zresztą do dziś wokół nie-
fie płatnego parkowania. Teraz będą – Trzaskowski nie jest wcale lewicowym zrealizowanej obietnicy uhonorowania
musieli się liczyć z tym, że ważność ich progresywistą, który wiedziony ideolo- Lecha Kaczyńskiego. Temu też służy te-
abonamentów będzie obowiązywać wy- gicznymi fobiami zamierza postawić do- raz mobilizowanie własnego elektoratu
łączniewokółichdomui jeślipopowrocie tychczasowy świat na głowie. Postulaty wokół tematu pandemii i wywołanego
nie znajdą tam miejsca – a w Warszawie, radykalnej lewicy traktuje instrumen- przez nią kryzysu.
podobniejakw innychmiastachtonorma talnie, jeżeli pomogą mu w osiągnięciu Trzaskowski przekonuje, że rząd jest
– będą musieli płacić ekstra. celu, jakim dzisiaj jest zbudowanie wokół nieudolny i próbuje wytłumaczyć tym
siebie szerokiego obozu politycznego, to obecną zapaść Warszawy. Przy czym nie
Władze stolicy zapowiadają też sprze- będzie po nie sięgał, a jeżeli nie – to da ma w nim żadnej wrażliwości społecznej
daż działek miejskich. Można mieć sobie spokój. i gotów jest zrzucać koszty swoich rządów
nadzieję, że tym razem nie będzie to na mieszkańców, co uderzy najbardziej
sprzedaż „wraz z mieszkańcami”. Choć w najsłabszych, których głosu w Warsza-
ta nadzieja jest płonna. wie w ogóle dziś nie słychać. Słychać za
to głos tych, którzy dziś „trzęsą” miastem
Trzaskowski w odpowiedzi uderza i uważają, że należy ono do nich. W tym
w melancholijną nutę. W swoim wystą- sensie obecny prezydent jest wzorowym
pieniu rozpoczynającym się tradycyjnie wręcz wychowankiem Tuska. Można być
od dość infantylnego zwrotu „kochani” niemal pewnym, że gdyby kiedykolwiek
mówi:„Możeusłyszeliścieo tym,czytając przyszło mu sięgnąć po wymarzoną wła-
o możliwej podwyżce opłat za parkowa- dzę w kraju, pozostawiłby państwo wpo-
nie, a może dotarła do was wiadomość dobnych tarapatach.

| 38 | 5–11.10.2020

[email protected]

kraj  |  Co się dzieje ze śledztwem?   |

Zarówno Prokuraturze CSmznoaalseńsk
Krajowej, jak i podkomisji

MON kończy się okres
wymówek. Skoro wielobój
wyborczy minął, trzeba na
poważnie wrócić do śledztwa,
które choć wciąż nazywane
najważniejszym w Polsce,
po ponad 10 latach nie jest

w stanie udzielić jasnej
odpowiedzi na pytanie, co tam
się stało. Zdajemy sobie sprawę,
jak delikatny jest to temat, ale

niezależnie od kontekstów,
które rozumiemy, pilnowanie
tej sprawy uważamy za nasz

osobisty obowiązek

marek pyza  marcin wikło Fot. REUTERS / Sergei Karpukhin

Czy tego chcemy, czy nie sprawa 5–11.10.2020 | 39 |
wyjaśniania katastrofy smoleń-
skiej jest niezwykle uwikłana
w politykę, jest wręcz jej zakładniczką.
Przez lata wielu pracowało nad tym, by lu-
dzie mieli tej tragedii dość, by na samo ha-
sło „Smoleńsk” odwracali głowę. Bo jest
zbyt wiele wersji i szczegółów, których
nie rozumieją. Bo wystarczy, że nie wy-
kluczają wybuchu na pokładzie tupolewa,
a natychmiast obwołuje się ich „oszoło-
mami”, a jeśli wątpią w rosyjską wersję
zdarzeń, stają się członkami „smoleńskiej
sekty”. Tak oszukańczo rozchwiane emo-
cje powodowały, że w ostatnich latach
w następujących po sobie kampaniach

[email protected]

kraj  |  Co ze śledztwem?   |

wyborczych temat znikał. U osób, które kolejne wybory się zakończyły i nadal działa Zespół Śledczy nr 1. Rodziny za-
w katastrofie straciły najbliższych, po- nic – podsumowuje. uważają, że z podkomisji działającej przy
wodowało to narastanie wewnętrznego MON nie dostają kompletnie żadnych in-
buntu. Mimo to rodziny smoleńskie – ro- Wśród rodzin poczucie bezsilności formacji, natomiast prokuratorzy ogra-
zumiejąc kalendarz polityczny i wierząc, miesza się z gniewem. To ekipa dobrej niczają się do lakonicznych postanowień
że tylko z obozem dobrej zmiany można zmiany obiecała im w 2015 r., że przy- wysyłanych e-mailem. Ostatnie spotka-
wiązać jakiekolwiek nadzieje na wyjaś- czyny tragedii wyjaśni i wciąż wiedzą, że nie ze śledczymi odbyło się jeszcze przed
nienie katastrofy – wyjątkowo dzielnie tylko w tej konfiguracji politycznej jaki- pandemią, ale nikt tych dwóch godzin nie
szły przez ten czas, głośnych skarg nie kolwiek postęp będzie możliwy. Bliscy wspomina miło. Konkretów było mało,
było. zmarłych są niezmiernie wdzięczni np. emocji sporo, skończyło się kłótnią.
za odważną decyzję prokuratorów o eks-
ŻAL RODZIN humacjach, dzięki którym wiemy oskan- Jest też wiele osób, które proszą o ano-
dalicznych zaniedbaniach i pomyłkach nimowość, bo nie chcą, by ich słowa były
– Mamy poczucie, że ci, którzy zginęli, w składaniu ich najbliższych do trumien. wykorzystane politycznie. A mówią dużo
mają tylko nas. Bo tylko nas to jeszcze bardziej dosadnie, często używają niecen-
obchodzi – mówi z ogromną goryczą Nie wszyscy jednak rozumieją żółwie zuralnych słów. – Inaczej by to wyglądało,
w głosie Magdalena Merta, wdowa po tempo, a przede wszystkim, dlaczego gdyby była decyzja z góry: to jest najważ-
Tomaszu Mercie, wiceministrze kultury w badaniach podkomisji MON nie poja- niejsze śledztwo, wszystko, k…, ma iść na
i dziedzictwa narodowego. Ten do- wiają się już jakieś konkluzje, choć wielo- bok. Jak można czekać wiele miesięcy na
tkliwy żal bije z każdej z rozmów, krotnie im je zapowiadano.
które przeprowadziliśmy. – Wyda- jakiś instytut w Krakowie, a potem
wało mi się, że po 2015 r. to najważ- Skoro to jest sprawa blisko kolejne miesiące na następne bada-
niejsze przecież śledztwo w Polsce setki rodzin, w tym prezydenta, nia – mówi nam jedna z wdów.
ruszy do przodu – mówi Dorota to spodziewałabym się, że
Skrzypek, wdowa po Sławomirze prokuratura zrobi wszystko, Posłowie PiS, z którymi rozma-
Skrzypku, prezesie NBP. – Dzisiaj co jest możliwe. Nie wiem, wiamy, mówią wprost, że „w obozie
jestem rozczarowana zarówno tem- z czego wynikają ten paraliż politycznym już się o Smoleńsku
pem, jak i brakiem postępów w do- i ta niemoc – mówi Małgorzata prawie nie rozmawia”. – Wspomi-
chodzeniu, a nade wszystko brakiem Wassermann namy tych, którzy zginęli. Upamięt-
kontaktu z prokuraturą. Przykro to niamy ich pomnikami, tablicami.
powiedzieć,aleniepokładamw tych – Ja wiem, co się stało w Smoleńsku, A samo śledztwo… no, rzadko się
działaniach już wielkich nadziei ale na dziś możemy sobie o tym tylko po- pojawia w tych rozmowach.
– dodaje. rozmawiać towarzysko, a nie można ni-
kogo o nic oskarżyć. By było to możliwe, UBEZWŁASNOWOLNIENI
–Gdybytobyłatylkosprawa moja trzeba zacząć od przygotowania w końcu
i mojej rodziny, to nie liczyłabym na solidnego, całościowego, a nie cząstko- Co ciekawe, ostrym słowom rodzin
jakiekolwiek efekty, ale skoro to jest wego raportu. Niepodważalnego, niepo- nie dziwią się prokuratorzy prowa-
sprawa blisko setki rodzin, w tym zostawiającego wątpliwości zapisu tego, dzący śledztwa smoleńskie.
prezydenta, to spodziewałabym się, że co tam się stało. Nie rozumiem, dlaczego
prokuratura zrobi wszystko, co jest moż- podkomisja nie jest w stanie w końcu ta- – My bardzo chcemy, sporo ro-
liwe. Nie wiem, z czego wynikają ten para- kiego dokumentu przygotować – irytuje bimy, ale nie możemy niczego ogło-
liż i ta niemoc – rozkłada ręce Małgorzata się Ewa Kochanowska, wdowa po Ja- sić. Może się zdziwicie, ale mamy... zakaz
Wassermann, córka Zbigniewa Wasser- nuszu Kochanowskim, rzeczniku praw komunikacji i zakaz spotykania się z ro-
manna, byłego koordynatora specsłużb. obywatelskich. dzinami. Nie rozumiemy tego. Powinno
być tak, że gdy przychodzą jakieś wyniki
Janusz Walentynowicz, syn legendy Osoby, z którymi rozmawiamy, narze- badań, informujemy media, robimy kon-
Solidarności Anny Walentynowicz, kają przede wszystkim na brak informacji ferencję, zapraszamy rodziny, mówimy,
mówi nam, że wydawało mu się, iż prze- ze strony obydwu oficjalnych ciał, które jak jest. Co to za tajemnice? Rodziny
stój w sprawie ma podłoże polityczne, się tym zajmują. Zarówno tego kierowa- słusznie nam to zarzucają. Ale niestety
że w czasie wyborów prokuratorzy nego przez Antoniego Macierewicza, jak jesteśmy ubezwłasnowolnieni. My jako
sami siebie mogli nieco wstrzymywać: i Prokuratury Krajowej, w ramach której szeregowi prokuratorzy nie możemy pod-
– Wiadomo, jak mogli myśleć: jak będę jąć żadnej decyzji bez zgody szefa. A nasz
działał, po czyjej stronie się opowiem, szef nie może podjąć żadnej decyzji bez
kto wygra, czy nie będę miał przez to zgody z góry. To jest chora sytuacja, która
kłopotów. Skończyły się wybory i nic. zabiera nam wiele możliwości – mówi je-
Bo zaraz były następne. I znowu dyle- den ze śledczych.
mat, czy działać bardziej zdecydowanie, Przykład? Niedawny wniosek o areszt
czy dać sobie na przeczekanie, zoba- dla rosyjskich kontrolerów. Był gotowy
czyć, kto będzie u sterów państwa. Ale od wielu miesięcy, ale brakowało zgody
„z góry” na ruch, który może wywołać
jakieś napięcia międzynarodowe. – Ci

| 40 | 5–11.10.2020

[email protected]

Fot. Piotr Bławicki / East News ukrywamy, bo jest niemożliwe, by w ma-
teriałach śledztwa nie było informacji
ludzie mają tak poważne zarzuty – spro- zajmuje w gmachu przy al. Szucha. Cho- z oblotu lotniska. Na zdjęciach zobaczyli
wadzenia katastrofy, w której zginął nasz dzi o spotkanie z byłym prezydentem Au- latający nad polem szczątków śmigłowiec
prezydent – że trzeba wydać listy gończe strii Heinzem Fischerem, którego Rada i nie byli w stanie uwierzyć, że Rosjanie
i ich aresztować, zanim okaże się np., że Europy wyznaczyła do mediacji z Rosją nie przekazali zdjęć robionych z jego
przez nikogo nieniepokojeni przyjechali w sprawie zwrotu wraku. Był to efekt pokładu. Usłyszeliśmy: „To niemożliwe!
do Polski na zakupy – skarży się śledczy. rezolucji przyjętej w 2018 r. wzywającej Polska jest przecież dużym państwem
Moskwę do oddania naszej własności. Fis- w Europie. Dlaczego się tego głośno nie
Posiedzenie sądu, który odniesie się cher po wizycie w Warszawie miał jechać domagaliście? Dlaczego nie odzyskaliście
do wniosku o areszt, zaplanowano na... do Moskwy. Czy tak się stało i jakie były wraku?”. Pewne rzeczy trudno im wytłu-
styczeń. tego efekty? Nie wiadomo. maczyć... – prokurator kręci głową.

– Mamy piramidalne problemy z Ro- W wątku działań międzynarodowych Wśród biegłych niebawem pojawi się
sjanami. Przed rokiem przestali nam od- śledczy zwracają uwagę na jeszcze jedną nowy ekspert. Śledczy porozumieli się już
powiadać na jakiekolwiek pisma. W tym aktywność, jakiej mogłoby się podjąć z naukowcem z Wysp Brytyjskich, który
czasie wysłaliśmy duży podsumowujący państwo polskie – wynająć prawników specjalizuje się w interpretacji wyników
wniosek o pomoc prawną, dwa dotyczące reprezentujących rodziny ofiar, które badań na obecność materiałów wybucho-
zwrotu samolotu i kolejny o zgodę na wy- w rosyjskim śledztwie mają status po- wych. Zajmie się on analizą prac labora-
jazd biegłych do Smoleńska i wykonanie krzywdzonych. W ten sposób uzyskano toriów w Rzymie (potrwają tam jeszcze
na miejscu czynności. Próbowaliśmy też by wgląd w akta sprawy postępowania kilka miesięcy), Belfaście (zakończyły się
żądać zwrotu rejestratorów, a jeśli to nie- Komitetu Śledczego, który od lat się za- wynikami negatywnymi) oraz angielskim
możliwe – ich wypożyczenia. Kompletny rzeka, że prowadzi drobiazgowe śledztwo Kent (w połowie próbek trafiono na ślady
brak reakcji – relacjonują nasi rozmówcy, i z tego powodu odmawia oddania szcząt- materiałów wybuchowych).
jak wygląda „współpraca” z Rosjanami. ków samolotu oraz czarnych skrzynek.
Podpowiadają też, że MON mogłoby zna- W połowie 2021 r. ma być zakończona
Prokuratorzy chcieliby to nagłośnić. leźć kancelarię, która wystąpiłaby do Ro- kompleksowa opinia innego międzyna-
Twardo powiedzieć, że Rosja torpeduje sjan z pozwem o zwrot swojego mienia. rodowego zespołu biegłych, którzy pod-
śledztwo i łamie prawo międzynarodowe. sumowują całą wiedzę dotyczącą ofiar
Brak zgody. Śledczym doskwiera też brak CO NOWEGO W ŚLEDZTWIE? katastrofy – z rosyjskich dokumentów
jakiegokolwiek wsparcia ze strony MSZ. sekcyjnych, opinii sądowo-medycznych
– Oni nas pytają o stanowisko prawne, Na przychylność Rosjan liczą jeszcze ame- wykonywanych po ekshumacjach w Pol-
jak odzyskać wrak. Ale to nie my od tego rykańscy biegli współpracujący z Proku- sce, opinii uzupełniających, badań toksy-
jesteśmy! Jeżeli Rosja nie realizuje po- raturą Krajową. Zależy im na wyjeździe do kologicznych oraz histopatologicznych.
stanowień konwencji, dlaczego tego nie Smoleńska i obejrzeniu miejsca katastrofy
podnosimy? Dlaczego nie skarżymy się oraz wraku. Wielokrotnie podkreślali Do końca roku powinna być gotowa
do organizacji europejskich? Taka jest bowiem w rozmowach ze śledczymi, że nowa ekspertyza fonoskopijna kopii
rola resortu dyplomacji. Z Waszczykow- w 2010 r. czynności prowadzono w skan- nagrania z głosowej czarnej skrzynki.
skim jeszcze jakoś się współpracowało. daliczny sposób. Chodzi m.in. o to, że nie Zlecono ją zespołowi, w skład którego
Zależało mu na tej sprawie, interesował wykonano należycie zdjęć na miejscu weszli eksperci ABW oraz krakowskiego
się, próbował korzystać z narzędzi, jakie zdarzenia, nie ustalono punktów GPS Instytutu Ekspertyz Sądowych. – Dotych-
miał. Po nim zapadła cisza – mówi jeden rozmieszczenia szczątków samolotu, bra- czas stworzono kilka wersji stenogramu,
z prokuratorów. Kolejny dopowiada: – kuje fotografii wykonanych z powietrza. każda różniła się od poprzednich. Część
Nie raczyli nas poinformować, jakie były – Ostatnio stwierdzili, że coś przed nimi jest kompletnie niewiarygodna. Mamy też
wyniki rozmów z mediatorem z Austrii. nowe metody badawcze, z których chcemy
A teraz nawet nie wiemy, kto się tą sprawą skorzystać – słyszymy w prokuraturze.

Jeszcze raz będą też badane telefony
ofiar. ABW zadeklarowała, że dysponuje
nowoczesnymi technologiami, które
pozwolą odczytać więcej niż przed laty,
aby stwierdzić, czy z urządzeń korzy-
stano jeszcze na pokładzie, czy Rosjanie
ingerowali w ich zawartość itd. Oby nie
skończyło się tak, jak przy pierwotnej
ekspertyzie, w której stwierdzono, że do
części aparatów nie można się dostać, bo...
brakuje kodów PiN. Jeśli ABW sobie nie
poradzi, śledczy skorzystają z usług pry-
watnej firmy zajmującej się odzyskiwa-
niem danych.

5–11.10.2020 | 41 |

[email protected]

kraj  |  Co ze śledztwem?   |

ŚLEDZTWA CZEKAJĄ

Wszystkie te czynności prowadzone są Sporo robimy, ale nie możemy Jeden z badaczy opowiada: – Nie 48/0920/F
w głównym śledztwie dotyczącym przy- niczego ogłosić. Może się mamy prawa zlecać ekspertyz na
czyn katastrofy. Ale przecież w Prokura- zdziwicie, ale mamy... zewnątrz, bo takie uprawnienia ma
turze Krajowej prowadzonych jest jeszcze zakaz komunikacji i zakaz tylko przewodniczący. A on konse-
kilka postępowań tzw. okołosmoleńskich. spotykania się z rodzinami. kwentnie ignoruje wnioski wielu
Jak się dowiadujemy, część z nich jest Nie rozumiemy tego – mówi podwładnych. Koledzy złożyli ich
już właściwie zakończona i pozostaje do jeden z prokuratorów kilkadziesiąt. Na żaden nie otrzymali
podjęcia decyzja o ich umorzeniu ( jak nawet odpowiedzi. A rzecz dotyczyła
w przypadku niszczenia wraku, którego dwóch i pół roku, gdy przed ósmą rocz- fundamentalnych zagadnień doty-
sprawców nie sposób wykryć wobec ob- nicą katastrofy pięciu członków zespołu czących m.in. trajektorii lotu, wizji
strukcji Rosji) bądź stawianiu zarzutów. lotniczego odmówiło podpisania tzw. ra- lokalnej w Mińsku Mazowieckim
W tym przypadku mówimy np. o tzw. portu technicznego, z którego treścią nie czy ekspertyz pirotechnicznych.
zdradzie dyplomatycznej byłego premiera mogli się zgodzić. Od tamtej pory, jak sły-
Donalda Tuska, który m.in. zgodził się na szymy, „przewodniczący w różny sposób Wynika więc z tego, że członkowie
niekorzystną dla Polski podstawę prawną traktuje różnych członków komisji”. Ci, podkomisji nie mają dostępu do jej
badania katastrofy. Wszystkie dowody którzy wówczas się sprzeciwili szefowi, ustaleń.
są zebrane, świadkowie przesłuchani, znaleźli się na cenzurowanym.
można kończyć pracę. – Jest nieźle przygotowana sy-
Bezwątpieniaw podkomisjizasiadają mulacja uderzenia samolotu w grunt,
Kolejna sprawa to odpowiedzial- ludzie, którym zależy na wyjaśnieniu ka- z której wynika, że w przypadku „zwy-
ność karna prokuratorów wojsko- tastrofy, służą swoją wiedzą, doświadcze- czajnej katastrofy” maszyna pękłaby
wych za działanie na szkodę śledz- niem. Dotychczas doskonale udokumen- w kilku miejscach, ale nie utraciłaby
twa poprzez nieprzeprowadzenie towali nieprawidłowości i fałszerstwa, integralności. Potwierdził to NIAR
wielu czynności w 2010 r. – m.in. jakich dopuściły się komisja Millera, [Narodowy Instytut Techniki Lotni-
brak uczestnictwa w sekcjach zwłok MAK i prokuratura wojskowa. Ale ciężko ctwa z Kansas – przyp. red.]. Cenne
i niezablokowanie pochówków ofiar wśród nich o jednomyślność. Z naszych jest też opracowanie dotyczące roz-
wobec braku dokumentacji medycz- informacji wynika, że co najmniej osiem mieszczenia ciał ofiar. Pamiętajmy, że
nej z Rosji, niezabezpieczenie pod- osób nie zgadza się z metodologią pracy według rosyjskich protokołów 13 osób
stawowych śladów w obliczu jednej przewodniczącego i jego wnioskami. z poparzeniami znaleziono poza strefami
z przyjętych hipotez zakładających pożarów naziemnych. Nikt dotychczas
zamach terrorystyczny. tego nie wytłumaczył – nawet „opozycja”
w podkomisji docenia część analiz, które
Jest jeszcze mniej znany wątek znajdują się w jej dorobku.
nieprawidłowości w Agencji Wy-
wiadu. Zawiadomienie w tej spra- Nasi rozmówcy odnoszą się do filmu,
wie złożyła sama AW w wyniku który podkomisja prezentowała nie-
audytu przeprowadzonego po dawno w odcinkach na antenie TV Re-
zmianie władzy w 2015 r. Sprawa dotyczy publika jako podsumowanie swoich
skandalicznych decyzji z 2010 r., kiedy prac. Materiał ten nieźle się ogląda, jest
do polskiej ambasady w Moskwie zgłosił
się informator przekonujący, że tragedia
w Smoleńsku nie była zwykłą katastrofą,
lecz zamachem. Placówka dyplomatyczna
poinformowała o tym Agencję. A ta...
przekazała temat Rosjanom, podając dane
„oferenta”. We wszystkich tych przypad-
kach występuje ten sam problem: brak de-
cyzji o zakończeniu sprawy i kierowaniu
do sądów aktów oskarżenia.

PODZIELONA PODKOMISJA

Również losy prac podkomisji działającej
przy MON dalekie są od ideału. Organ
kierowany przez Antoniego Macierewi-
cza od dawna jest wewnętrznie podzie-
lony, ale o tym wiemy co najmniej od

| 42 | 5–11.10.2020

[email protected]

sprawnie zmontowany, sprawia wraże- dysponujemy wiedzą jedynie o pewnych podkomisję, m.in. najdroższych i mają-
nie wiarygodnego, ale trudno uznać go elementach, pomiędzy którymi wciąż są cych fundamentalne znaczenie dla osta-
za jakąkolwiek formę raportu. Bliższe luki – słyszymy. tecznych wyników prac zespołu analiz
prawdy będzie nazwanie go obszerną prowadzonych przez NIAR. Inna analiza
publicystyką telewizyjną. W dodatku, jak Badacze nie mogą też odżałować, przeprowadzona w USA stwierdza, że na
słyszymy od samych członków komisji, że z niewiadomych względów zrezyg- slocie znajdującym się w skrzydle Tu-
zawiera sporo błędów i przeinaczeń. nowano np. z zakupu w Czechach Tu- -154M o numerze 102 odnaleziono ślady
-154M, na którym miały być prowa- materiałów wybuchowych.
– Niektóre fragmenty są wewnętrznie dzone eksperymenty w powietrzu. – Był
sprzeczne. Mieszane są kwestie usta- kontrahent gotowy przywieźć nam ten Skąd się tam wzięły? Według Kazimie-
lone z domysłami. Pamiętacie pierwsze samolot, w pełni sprawny, z certyfika- rza Nowaczyka ta część samolotu miała
symulacje NIAR z okolic 10. rocznicy tami. Za śmieszną cenę, bo ledwie kilka- być w 2009 r. przełożona przez rosyjskich
dotyczące uderzenia skrzydła w brzozę? set tysięcy złotych. Czesi zamierzali się techników z tupolewa nr 101 (przed jego
Pokazano wtedy skrzydło przecięte do go pozbyć, bo miał już swoje lata, ale nie wylotem na remont do Samary) do 102.
drugiego dźwigara. Co działo się z nim skończyły mu się resursy. Stał na lotni- Sugestia, że materiał wybuchowy znalazł
dalej, już nie zobaczyliśmy. A wiecie sku polowym, które było przeznaczone się na samolocie na rok przed tragedią,
dlaczego? Bo jeśli skrzydło zostanie do do likwidacji, i chcieli uniknąć kolej- wybrzmiewa jasno we wspomnianym
połowy przecięte, reszta odpadnie. Do- nych opłat za stacjonowanie maszyny. filmie podkomisji.
wiódł tego już na I Konferencji Smoleń- Nie wiem, czemu przewodniczący nie
skiej prof. Błaszczyk. Gdy przypomniano dopiął tej sprawy. Niektórzy jej członkowie podważają
to przewodniczącemu, nie odniósł się do jednak to ustalenie: – Mamy dostęp do
TAJEMNICZA AMANDA książki napraw samolotu. Sprawdziliśmy
tego, a w nowym filmie pokazał zupełnie to. Okazuje się, że faktycznie były prze-
inną symulację, na której brzoza się roz- Zostaliśmy więc tylko z Tu-154M o nume- kładane części skrzydła pomiędzy sa-
pada, ale... już na pierwszym dźwigarze rze bocznym 102, znajdującym się w Miń- molotami. Są daty i numery katalogowe
skrzydła. Jak więc traktować takie „usta- sku Mazowieckim. Jest on podstawą klu- slotów. Ale dotyczyło to elementów znaj-
lenia”? Widać, że ma być snuta konkretna czowych ekspertyz zamówionych przez dujących się przy kadłubie, a nie 12 me-
opowieść o tym zdarzeniu. A przecież trów dalej. Jeśli więc ktoś już w 2009 r.

REKLAMA

[email protected]

kraj  |  Co ze śledztwem?   |

podłożył ładunek wybuchowy, to nie do Zaczął się, gdy na jednym z posiedzeń Pan do tego (błędnego) wyniku” i że Reklama | 27/0820/F
tego slotu, który badano. podkomisji Jorgensen przedstawił „należy traktować go z odpowiednią
interesująca prezentację zawierającą ostrożnością”.
Według naszych ustaleń slot, o któ- symulację ostatnich sekund lotu Tu-
rym jest mowa w filmie, został rozkrę- -154M. Podpadł nią przewodniczącemu, Listę zarzutów byłego członka ko-
cony przez specjalistów z WZL Dęblin bo przekonywał, że samolot leciał tzw. misji wobec przewodniczącego uzu-
w lutym 2018 r., ale próbki do badań niską trajektorią (zgodną ze wszystkimi pełnia stwierdzenie, że przesyłając do
pobrano kwartał później. Świadczy dotychczasowymi ustaleniami, danymi NIAR nieprawidłowe dane, „szkodzi
o tym zapis w dokumentach zespołu z rejestratorów itd.), a nie na wysokości projektowi za 2,5 mln dolarów”, „pod-
działającego przy MON, który datuje kilkudziesięciu metrów, jak od dawna waża szczegółowe 1,5-letnie prace nad
wizję lokalną w Mińsku na maj 2018 r. upiera się Antoni Macierewicz oraz jego P102 [drugim tupolewem – przyp. red.]
– W trakcie tych trzech miesięcy ma- zastępca Kazimierz Nowaczyk (przeczą i szkodzi wiarygodności naszego docho-
szyna pozostawała niezabezpieczona, temu zarówno zapisy czarnych skrzy- dzenia i komisji”. Pisze o przestępstwie
niepilnowana. Nie sposób stwierdzić, nek, systemów samolotu, jak i liczne „nie tylko wobec polskich podatników,
kto miał do niej dostęp. Czy podkomi- ślady na drzewach). ale co gorsza, wobec całego śledztwa
sja jest w stanie ustalić, kto towarzyszył smoleńskiego”.
Glennowi Jorgensenowi, i wyklu- Również losy prac podkomisji
czyć ewentualne manipulacje? – działającej przy MON dalekie Przypomnijmy, NIAR to insty-
pyta retorycznie nasz rozmówca. są od ideału. – Nie mamy tut w USA, który na podstawie
prawa zlecać ekspertyz, bo drobiazgowego skanowania tupo-
Przechodzimy więc do niezna- takie uprawnienia ma tylko lewa 102 ma przygotować symu-
nego dotychczas opinii publicznej przewodniczący. A on ignoruje lacje komputerowe pokazujące,
wątku „ekspertki” podkomisji. wnioski wielu podwładnych jak zachowałaby się taka maszyna
– twierdzi jeden badaczy według różnych scenariuszy kata-
Amanda Ułasiuk występuje strofy. Nie wiadomo, czy Amery-
w opracowaniu „Streszczenie ra- NIAR A PR kanie zakończyli już prace i jakie
portu. Materiał dowodowy”, jaki są ich efekty.
w lipcu na posiedzeniu sejmowej W lutym tego roku Jorgensen wysłał list
komisji obrony narodowej przed- do przewodniczącego komisji. „Rozu- Grzegorz Januszko, ojciec
stawił Antoni Macierewicz. Na miem, że znowu jest Pan w pilnej po- najmłodszej z ofiar, stewardessy
końcu dokumentu znajdujemy trzebie PR-owej, aby opublikować Natalii Januszko, wciąż ma na-
trzy pozycje „Raport z prac firmy pewne wstępne wyniki na nadchodzący dzieję, że właśnie teraz – trzy lata
PioMax Amanda Ułasiuk”. Nie 10 kwietnia. I że właśnie z powodów przed kolejnymi wyborami – jest
wiadomo, na czym te prace miały PR-owych najwyraźniej nie przejmuje czas na to, by mimo wszystko
polegać. PioMax zarejestrowany się Pan jakością odpowiedzi, których sprawa ruszyła do przodu. – Nie
jest na warszawskim Mokotowie. udziela [...] Wielokrotnie podkreś- ma już powodu, by uważać, że
W internecie znajdujemy lako- lałem, że Pana potrzeby PR-owe nie to będzie wykorzystywane po-
niczny opis: „W ciągu ostatniego roku powinny mieć pierwszeństwa przed litycznie w jakąkolwiek stronę. Mam
sporządziłam ponad 100 transkrypcji udzieleniem poprawnych i prawdzi- nadzieję, że będzie się już liczył tylko
(nagrania ponaddwugodzinne). Edy- wych odpowiedzi dotyczących naszych ciężar dowodów, że nikt nie będzie
tuję i przepisuję teksty (scenariusze, dochodzeń”. chciał niczego ugrać. Bo to już chyba
książki, teksty pisane ręcznie). Wypeł- najwyższy czas, żeby konkretne zarzuty
niam tabele. Sporządzam prezentacje. Jorgensen odnosi się do prośby stawiać osobom, które dopuściły się za-
Ceny do ustalenia indywidualnie”. Czy z NIAR o podanie gęstości desek pod- niedbań i przestępstw – dopomina się
właśnie takimi pracami zajmowała się łogowych w samolocie. I zarzuca Macie- Januszko.
dla podkomisji? Ale co w takim razie rewiczowi przesłanie do USA danych Na koniec podkreślmy: w ciągu tych
robiła w bazie wojskowej w Mińsku „prawie w 100 proc. odbiegających 10 lat wielu prokuratorom, biegłym,
Mazowieckim? od poprawnego wyniku”, a co gorsza ekspertom udało się zgromadzić bardzo
– pisze – „zrobił Pan to bez podania dużo wiarygodnego materiału dowodo-
Ułasiuk miała parokrotnie pojawiać jakichkolwiek informacji, jak doszedł wego i analitycznego. W toku są kolejne
się tam z Glennem Jorgensenem, który ważne, profesjonalne badania. Jest więc
przez wiele miesięcy prowadził prace na czym się oprzeć. Trzeba jednak wyjść
na tupolewie o nr 102. W ich efekcie sa- z dziwnego paraliżu, który utrudnia za-
molot jest zdekompletowany, skrzydło kończenie tej sprawy. Paraliżu, który
pocięte, do wielu ekspertyz ten dowód jest efektem nawarstwiania się bardzo
już się nie nadaje. różnych uzasadnionych i mniej uzasad-
nionych okoliczności.
Współpraca Duńczyka z podkomi- Nie warto tej sprawy zostawiać w ta-
sją już się zakończyła. Jest on jedynym
członkiem, z którym w sierpniu nie kim stanie. Bo ktoś kiedyś nam wszyst-
przedłużono umowy. A to z powodu jego kim to wypomni.
konfliktu z Antonim Macierewiczem.

| 44 | 5–11.10.2020

[email protected]

[email protected]

kraj  |  Dziewczęca przemoc w szkole  |

Szara myszka agresorka

Zdążyła zranić trzy koleżanki, zanim odebrano jej nóż. Atak licealistki w Zielonej
Górze potwierdza to, co specjaliści wiedzą od dawna. Trzeba stworzyć procedury

reagowania w niebezpiecznych sytuacjach, zanim w szkole dojdzie do tragedii

maja narbutt – Trudno zrozumieć, dlaczego zosta- Lalak, kierownik Katedry Pe-
wiono tę dziewczynę tylko z panią pe- dagogiki Społecznej w Instytucie
M iejmy nadzieję, że ta 16-latka dagog, a ta uznała, że musi akurat otwo- Profilaktyki Społecznej i Resocjali-
nie znajdzie naśladowców, rzyć okno. To wszystko wygląda bardzo zacji UW.
co niestety się zdarza, gdy nieprofesjonalnie. Tym bardziej jest to
dochodzi do przestępstw szeroko niepojęte, że – jak wynika z doniesień Do tak dramatycznej sytuacji, jaka
opisywanych przez media. Ona sama medialnych – akurat w tym liceum jest zdarzyła się w zielonogórskim liceum,
mogła się inspirować zamachami ter- nie tylko pedagog, lecz i psycholodzy. nie doszłoby, gdyby istniały odpowied-
rorystycznymi, nawet jeśli działo się to Podejrzewam, że zbagatelizowano nie procedury. W momentach kryzyso-
w jej podświadomości. Chciała zaistnieć powagę sytuacji, zakładając, że skoro wych są one najważniejsze. Tak jest na
poprzez zrobienie czegoś spektakular- chodzi o dziewczynę, to na pewno nie przykład w wypadku alarmów bombo-
nego, znaleźć się w centrum uwagi, i to przydarzy się nic poważnego – uważa wych, kiedy wszyscy w szkole dokładnie
się jej udało. Nie wiadomo też, czy w grę socjolog prof. dr hab. Barbara Fatyga, wiedzą, co mają robić.
nie wchodzi amfetamina, bo ona sprzyja kierownik Katedry Metod Badania Kul-
podobnym akcjom – mówi mi znany tury w Instytucie Stosowanych Nauk – Zazwyczaj od początku podejrzewa
psychiatra sądowy dr Jerzy Pobocha. UW, która od wielu lat bada problemy się, że informacja o podłożonej bombie
młodzieży. jest nieprawdziwa, a mimo to zarządza
Zastanawia go łatwość, z jaką na- się ewakuację. Działa się zgodnie z pro-
stolatce udało się przeprowadzić atak. „To bardzo dobra uczennica” – te cedurą, bez wahania realizując kolejne
Zapowiadała w mediach społecznoś- słowa jak mantrę powtarzano już po punkty – podkreśla prof. Lalak. Jak
ciowych, że jutro w szkole „będzie dramatycznych wydarzeniach w zielo- mówi, to, co zdarzyło się w liceum
rzeźnia”, a na podłogę korytarza spły- nogórskim liceum. Tak jakby uważano, w Zielonej Górze, sprawia, że dyrekto-
nie krew. Wiadomości pojawiały się że świetne wyniki w nauce gwarantują, rzy innych szkół nie mogą spać spokoj-
na Snapchacie i znikały, ale zdążyły że uczennica nie może się dopuścić nie. Muszą się zastanawiać, czy i u nich
zaniepokoić kolegów, którzy dali znać przemocy. Żaden ze specjalistów, z któ- nie mogłaby się wydarzyć podobna sy-
wychowawczyni. rymi rozmawiam, nie ma wątpliwości, tuacja i jak uniknąć błędów, które tam
że polskie szkoły od dawna nie radzą popełniono.
Dalszy scenariusz jest zaskakujący: sobie z przemocą, a ten problem ciągle
kiedy dziewczyna przyszła do szkoły, narasta.
wprowadzono ją do gabinetu pedagoga.
Były tam też wychowawczyni i dyrektorka, – Bezradność, jaką zademonstro-
wkrótce jednak wyszły, by powiedzieć ucz- wano w tym przypadku, może wyni-
niom, że sytuacja jest pod kontrolą. Kiedy kać z faktu, że kadra pedagogiczna
pedagog odwróciła się od nastolatki, ta nie wiedziała, jak się zachować. Oba-
wybiegła z pokoju. Wyjęła z plecaka nóż wiano się zapewne, że wezwanie po-
kuchenny i zaczęła zadawać ciosy przy- licji będzie przesadną reakcją, która
padkowo wybranym uczennicom. Zdołała ośmieszy szkołę. Kiedy uczniowie
zranić trzy, zanim ją rozbrojono. zgłosili niepokojące wpisy w mediach
społecznościowych wychowawczyni,
okazali zaufanie, a także wiarę, że do-
rośli poradzą sobie z niebezpieczną
sytuacją. Wydawałoby się oczywiste,
że plecak uczennicy, która zapowiada
„rzeźnię” w szkole, będzie przeszu-
kany. Mógłby to zrobić właśnie poli-
cjant – mówi mi prof. dr hab. Danuta

| 46 | 5–11.10.2020

[email protected]

– Ciągle nie zdajemy sobie sprawy Żeńskie tsunami powszechniej-
z tego, co dzieje się z młodzieżą. Wy- sze agresywne za-
soki wskaźnik samobójstw pokazuje, Można się zastanawiać, co było de- chowania dziewcząt
że ta grupa wiekowa jest bardzo niesta- tonatorem, który sprowokował atak mogą być widziane
bilna emocjonalnie. Może dochodzić 16-letniej uczennicy. Czy była poddana jako przejaw zmian kultu-
do samookaleczeń, ale także agresji mobbingowi i uznała, że właśnie w ten rowych, które dzieją się na
skierowanej na zewnątrz. Nauczyciele sposób zemści się na prześladowcach. naszych oczach. Oczekuje się
nie bardzo są świadomi, że coraz więcej Czy znajdowała się pod wpływem środ- od kobiet, że powinny być silne
uczniów zdiagnozowanych jest psychia- ków psychotropowych, czy też jej agre- i zdecydowane, niejako męskie, gdy
trycznie i musi się wspomagać farmako- sja miała podłoże chorobowe. tymczasem to mężczyźni mają się wyka-
logią, by przebrnąć przez szkołę – do- zywać wrażliwością i delikatnością, ce-
daje prof. Lalak. – Okres dojrzewania jest bardzo chami, przypisywanymi kiedyś głównie
trudny. Całe struktury mózgu ulegają kobietom – zauważa dr hab. Katarzyna
przebudowie, co może powodować nie- Lubiewska z Wydziału Psychologii
stabilność emocjonalną. Do tego coraz UW. Jak mówi, skoro w pubach można
zaobserwować, jak biją się studentki,
rywalizując o chłopaka, przestaje dzi-
wić, że nastolatki uważają za normalne,
iż spory rozstrzyga się siłą.
– Byłam zaszokowana, gdy kilka lat
temu przeczytałam, że na jednym z byd-
goskich parkingów licealistki umawiały
się na walki. Przekupiły parkingowego
i bez przeszkód biły się, używając ka-
stetów, a zdarzało się, że któraś musiała
jechać do szpitala, bo dostała nożem
w plecy. Wbrew stereotypom to nie były
wyłącznie dziewczyny z patologicznych
rodzin, ale także z rodzin o wysokim sta-
tusie społeczno-ekonomicznym – opo-
wiada dr hab. Katarzyna Lubiewska.
„Ustawek” uczennic szkół, na
wzór tych organizowanych przez

5–11.10.2020 | 47 |

[email protected]

kraj  |  Dziewczęca przemoc w szkole  |

­pseudokibiców, jest coraz więcej. Są Myszka i królowa pszczół To,coznaliśmydoniedawnaz amery-
też coraz brutalniejsze, a policjanci, kańskich seriali – dziewczyny despera-
którym zdarzało się interweniować, Specjaliści, z którymi rozmawiam, cko zabiegające o „popularność” i grupy
mówili, że specyfika tych walk polega mówią, że z punktu widzenia psycho- rówieśnicze o ściśle ustalonej hierarchii
na tym, że nie ma litości, nawet kiedy logicznego atak w zielonogórskiej – jest już rzeczywistością polskich szkół.
przeciwniczka leży na ziemi. szkole wydaje się szczególnie niepo-
kojący. Był chaotyczny, napastniczka Socjolodzy mówią, że dziewczęca
– Jest powszechny kult wysportowa- zachowywała się tak, jakby przepełniła społeczność w szkole przypomina ul
nego, silnego ciała. Dziewczyny zdają ją nienawiść do świata, do wszystkich – na jej czele jest królowa pszczół, od-
sobie sprawę, że jest ono seksualnym rówieśników. Z dotychczasowych re- grywająca rolę przywódczą. To ona i jej
atutem i lubią je eksponować. Nie ma nic lacji wynika, że atakowała przypad- najbliższe otoczenie decydują, która na-
złego w tym, że dziewczyna umie przy- kowe osoby, nastolatki, które znalazły stolatka zostanie wyróżniona i zaakcep-
walić i zna sztuki walki. Chodzi o to, by się w pobliżu. Raczej nie wybrała so- towana, a która odepchnięta czy wręcz
nastolatki wiedziały, że tych umiejętno- bie na cel swoich prześladowców czy prześladowana.
ści można używać, by się bronić. Niestety prześladowczyń. Choć można założyć,
tak nie jest – uważa prof. Barbara Fatyga. że zapewne w jakiś sposób czuła się W porównaniu z dziewczynami
prześladowana. chłopcy są znacznie mniej skompli-
Od afirmacji girl power do afirmacji kowani – bójka zazwyczaj rozstrzyga
agresji czasem tylko jeden krok. So- – Dziewczęta zabijają słowami. Naj- spór. Wśród dziewczyn oznacza wejście
cjolodzy, mówiąc o tym, jak zachowują bardziej typowa przemoc, jaką przeja- konfliktu na wyższy poziom, na którym
się dziewczyny w szkołach, używają następuje eskalacja. To nie przypadek,
niekiedy określenia „żeńskie tsu- Nie ma najmniejszej
nami”, uznając je za niszczącą siłę. wątpliwości, że coraz że do internetu co pewien czas
Gdy przestają obowiązywać trady- częstsza agresja dziewcząt wyciekają szokujące nagrania, na
cyjne wzorce, często dochodzą do jest wynikiem rewolucji których to właśnie dziewczyny pa-
głosu niekontrolowane instynkty. kulturowej. Przestaje się stwią się nad koleżanką, zmuszają
oczekiwać od kobiety empatii, do klęczenia albo kopią w głowę.
– Kiedy dziewczyna zaczyna się wrażliwości. Te cechy stają Działają zazwyczaj w grupie, po-
zachowywać w sposób, który daw- się symbolem niepożądanej dobnie zresztą jak w wypadku
niej przewidziany był dla chłop- słabości. Kobiety prężą przemocy psychicznej. Właśnie
ców, idzie jeszcze dalej niż oni. To więc muskuły dosłownie dziewczęta są mistrzyniami in-
mechanizm kompensacji. Chce i w przenośni tryg, wyśmiewania swoich ofiar,
udowodnić, że jest jeszcze bar- rozpuszczania plotek i kompro-
dziej męska czy wręcz macho, nie wiają nastolatki, to przemoc werbalna mitowania rywalek.
tylko dorówna rówieśnikom, lecz i psychiczna, w świecie realnym i wir-
wręcz ich przewyższy – mówi psy- tualnym, czyli w internecie – mówi so- – Dziewczęta znacznie szyb-
cholog prof. Kazimierz Pospiszyl, cjolog prof. Barbara Fatyga. ciej niż chłopcy chłoną zmiany
autor m.in. wydanej kilkadziesiąt współczesnego świata, drapieżną
lat temu i pionierskiej wówczas W skąpych przekazach medialnych rywalizację. To świat konkurencji,
„Psychologii kobiety”. na temat napastniczki – z uwagi na jej zawiści i walki o pozycję. Kobiety
niepełnoletniość utajniono nawet jej zawsze potrafiły być okrutne, choć
Nie ma najmniejszej wątpliwo- imię – przewija się, że była trochę out- w bardziej zawoalowany sposób
ści, że coraz częstsza agresja dziew- siderką, a rówieśnicy określali ją jako niż mężczyźni. Zmiany obycza-
cząt jest wynikiem rewolucji kul- „szarą myszkę”. Fakt, że była bardzo jowe sprawiły, że wszelkie maski
turowej. Przestaje się oczekiwać dobrą uczennicą, raczej nie zapewniał opadły – mówi jeden z moich
od kobiety empatii, wrażliwości. jej dobrej pozycji wśród rówieśników, rozmówców.
Te cechy stają się symbolem nie- a nawet mógł ją pogarszać.
pożądanej słabości. Kobiety prężą Za fasadą wspólnych zakupów
więc muskuły dosłownie i w przenośni. w galerii i wypadów nastolatek na
pizzę kryje się czasem dość bezlitosna
– Ideałem kobiety ma być wojow- rzeczywistość.
niczka. Nie tylko silna, lecz i bez- – Dość trudno będzie śledczym usta-
względna. Oglądałem kiedyś z wnuczką lić, czy dziewczyna, która zaatakowała
współczesne filmy dla dzieci. Szcze- nożem w zielonogórskim liceum, była
gólnie fascynowała ją Pocahontas, wa- poddana mobbingowi. Uczniowie będą
leczna księżniczka, chciała nawet, by ją raczej solidarnie twierdzić, że nic ta-
tak nazywać. Ta księżniczka zdecydo- kiego się nie działo – twierdzi psychiatra
wanie różniła się od księżniczek z daw- sądowy dr Jerzy Pobocha.
nych baśni. Zapamiętałem, jak prze- Można jednak liczyć na to, że napast-
rżnęła piłą przeciwnika i bezlitośnie niczka ujawni swoje motywy i okaże się
rozprawiała się z wrogami – opowiada wtedy, czy jest tylko sprawczynią prze-
prof. Pospiszyl. mocy, czy również jej ofiarą.

| 48 | 5–11.10.2020

[email protected]

KRAJ  |  Rozmowa  |

Fot. Michał Zięba Czasem trzeba

się zatrzymać
W tym trudnym dla mnie czasie bardzo zbudował mnie potężny odzew ludzi. Setki życzeń,
wyrazów solidarności, dużo pozytywnej energii. Na co dzień człowiek albo tego nie widzi,

albo może bardziej zwraca uwagę na negatywne głosy i oceny. A tu nagle się okazuje,
że za plecami jest tyle sympatii. To dodaje sił

Z Magdaleną Wolińską-Riedi, korespondentką TVP we Włoszech,

rozmawia Dorota Łosiewicz

Gdy rozmawiałyśmy kilka miesięcy spadał do 40 uderzeń na minutę. niałych ludzi, świetnych ekspertów.
temu, świat się wtedy zatrzymał. Trzeba było więc unieszkodliwić Od pierwszej chwili byłam otoczona
Teraz zatrzymał się dla ciebie. Co nerw, który za to odpowiadał. Nawet najlepszą opieką. Jeszcze przeby-
się zdarzyło? nie wiedziałam, że coś złego dzieje się wam w ośrodku rehabilitacyjnym, ale
z moim sercem. Aż doszło do niedo- wszyscy mówią, że serce jest jak nowe
Magdalena Wolińska-Riedi: tlenienia mózgu i padłam. Często tak i niebawem wrócę do normalności.
Nagle „odcięło mi prąd”. Serce od- jest, że coś nam dolega, a nawet o tym Muszę się trochę pozbierać. Także
mówiło posłuszeństwa w najmniej nie wiemy. Myślimy, że nam słabo, psychicznie, bo nagła choroba daje
oczekiwanym momencie. Nagle ze- np. z przepracowania. Wszystko stało do myślenia.
mdlałam. Zerwałam wiązadło oboj- się przy śpiących obok dzieciach, na
czykowo-barkowe. Wydawało się, że urlopie w Polsce, byłam wypoczęta, Życie przeleciało przed oczami?
uszkodzenie barku jest największym zrelaksowana i nagle: ciach! Trochę tak, ale podsumowanie
problemem. Okazało się jednak, że za- Jakie są rokowania? nie wypadło źle. Czuję się trochę
wiodło serce. Zostałam poddana inno- Dobre. Wychodzę na prostą. Nabie- jak w czasie Wielkiego Postu. Jest
wacyjnemu zabiegowi kardiologicz- ram sił. Na szczęście trafiłam na wspa- czas, żeby pomyśleć, coś postano-
nemu: kardioneuroablacji. Cierpiałam wić. Mam dwie jeszcze małe córki,
na bradykardię, serce zwalniało, puls

5–11.10.2020 | 49 |

[email protected]