หลักการบริหารและทฤษฎีทางการบริหาร

905-502

หลักการและทฤษฎีทางการบริหาร

นายอับดุลฮากิม มะนาสียะ

6419050020

คณะศึกษาศาสตร์และศิลปศาสตร์
สาขาวิชาการบริหารการศึกษา

905-502

หลักการและทฤษฎีทางการบริหาร

1 สิงหาคม 2564

Activity At least Process
2 persons
การบริหาร

คือ กระบวนการหรือการดำเนินงานของบุคคล

อย่างน้อย 2 คนขึ้นไป ซึ่งได้กิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่งที่

เกิดเป็นกระบวนการ เพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้
และใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประสิทธิภาพมากที่สุด

Objective Resource

ผู้บริหาร

คือ ผู้นำที่มีความสามารถหลาย ๆ ด้าน สามารถ
แบ่งงาน กระจายงาน ให้ตามความสามารถของแต่ละบุคคล
อย่างเหมาะสม และยังสามารถให้คำแนะนำในการทำงานได้
อย่างเป็นระบบ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด

ภูมิรู้ ภูมิธรรม
Cognitve Effective
ภูมิฐาน
องค์ประกอบของผู้บริหาร Phychomotor

ภูมิรู้ คือ มีความรู้ความสามารถในด้านต่าง
ๆ สามารถแก้ปัญหาและให้คำปรึกษาได้

ภูมิธรรม คือ มีแนวทางในการปฏิบัติงาน
โดยยึดหลักคุณธรรมจริยธรรม

ภูมิฐาน คือ มีบุคลิกภาพที่ดี ทั้งทางกาย
วาจา ใจ และมีพื้นฐานทางสังคมที่ดี

สิ่งที่ขาดไม่ได้สำหรับผู้บริหาร

1. Positive Thinking ความคิดที่มุ่งหวัดแต่ความดี
2. Positive Action พฤติกรรมที่ดี เป็นแบบอย่างให้องค์กร
3. Positive Habits ความสม่ำเสมอ
4. Positive Result ผลลัพธ์ระยะยาว

แ ห ล่ ง ค ว า ม รู้ เ พิ่ ม เ ติ ม

คุณสมบัติผู้บริหารที่ดี 6. มีทักษะหลายด้าน
7. รอบรู้และมีข้อมูลที่ทันสมัย
1. มีภาวะผู้นำ 8. รู้และเข้าใจบทบาทหน้าที่ทันสมัย
2. มีเมตตาธรรม 9. กล้าตัดสินใจ
3. ต้องอยู่บนพื้นฐานของเหตุผลและความถูกต้อง 10. มียุทธวิธีและเทคนิค
4. เป็นนักคิด นักวิเคราะห์
5. มีการสร้างวิสัยทัศน์

อ้างอิง คอลัมน์ "กลยุทธ์พิชิตคนพิชิตงาน"
โดย "ดร.สมสิทธิ์ มีแสงนิล

https://www.sanook.com/money/78007/

ความคิดเชิงบวก

ความคิดที่เกิดจากการมองสิ่งต่างๆ อย่างเข้าใจและพยายาม
หามุมมองที่เป็นประโยชน์ทางด้านบวกจากสิ่งนั้นๆ ให้เกิดประโยชน์
กับตนเองและผู้อื่น การคิดเชิงบวกเป็นการหามุมมองที่ทำให้เรามี
แง่คิดที่ดี มุมมองที่ทำให้เรามีกำลังใจ มุมมองที่ทำให้เรารู้สึกมี
ความทุกข์น้อยลงและมีความสุขมากขึ้น มีแรงจูงใจที่จะต่อสู้กับชีวิต
กล้าที่จะเผชิญชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข เพราะฉะนั้นถ้า
สามารถคิดในเชิงบวกได้ตลอดเวลา แปลว่าเราสามารถมีชีวิตอยู่ใน
สังคมได้อย่างมีคุณภาพและความสุข

อ้างอิง รศ. ดร.ประดินันท์ อุปรมัย การคิดเชิงบวกเพื่อคุณภาพชีวิต : www.vibhavadi.com/health399.html
ดร.สิทธิชัย-จันทานนท์ การคิดเชิงบวก-positive-thinking : www.facebook.com/notes/โรงเรียนศรีวิกรม์

การประยุกต์ใช้

ความรู้ที่ได้สามารถนำไปปรับใช้ในการทำงานประจำ
วัน สามารถฝึกความคิดในการสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงานได้
เป็นอย่างดี และเข้าใจความคิดของเพื่อนร่วมงานแต่ละคน
ได้ อีกทั้งได้รู้ถึงหลักการบริหารงานในโรงเรียน

905-502

หลักการและทฤษฎีทางการบริหาร

15 สิงหาคม 2564

น้ำคำ น้ำมือ
น้ำใจ
น้ำที่ผู้บริหารต้องดื่ม

1. น้ำคำ คือ การพูดที่ดี วาจาที่นอบน้อม
2. น้ำมือ คือ การปฏิบัติในสิ่งที่พูด และต้องทำได้ดี
3. น้ำใจ คือ การทำด้วยใจ และมีความปราถนาดี

ต่อผู้ร่วมงาน

ราก

อ่อนน้อม กิ่งเมตตา
ก้านกรุณา
4 ใบ ย

สมุนไพรสำหรับผู้บริหาร

1. ราก คือ การอ่อนน้อมถ่อมตน

2. 4 ใบยอ คือ ยิ้ม ยอ เย็น ยอม

3. กิ่ง คือ ความเมตตา

4. ก้าน คือ ความกรุณา ดอกอภัย
5. ดอก คือ การให้อภัย

ความผิดที่ผู้บริหารควรระวัง

1. การทุจริต (Corruption)

หลีกเลี่ยงการทุจริตในทุกรูปแบบ

2. เมาเพศ (Sexual Morality)

หลีกเลี่ยงความสัมพันธ์เชิงชู้สาว

ลักษณะการบริหาร

การบริหาร (Science) เป็นศาสตร์ความรู้ที่เกิดจาก
วิธีทางวิทยาศาสตร์ และเป็นศิลป์ (Art) ที่พัฒนาทักษะ

ประยุกต์ ยืดหยุ่นเพื่อจุดหมาย

โครงสร้างการบริหาร 2 แบบ

1. โครงสร้างการบริหารตามแนวดิ่ง

คือ ผู้บริหารระดับสูง ผู้บริหารระดับกลาง
และผู้บริหารระดับต้น

2. โครงสร้างการบริหารตามแนวนอน

คือ ผู้บริหารทั่วไป ผู้บริหารตามหน้าที่
และผู้บริหารโครงการ

แ ห ล่ ง ค ว า ม รู้ เ พิ่ ม เ ติ ม

การพัฒนาบุคลิกภาพของผู้บริหาร

บุคลิกภาพของผู้บริหารมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง ผู้บริหารที่มีบุคลิกภาพ
ดีย่อมได้รับการยอมรับนับถือจากผู้ใต้บังคับบัญชา เมื่อการยอมรับเกิดขึ้นการ
บริหารงานย่อมดำเนินไปได้อย่างราบรื่น

องค์ประกอบของบุคลิกภาพของบุคคลประกอบด้วย 4 ประการ
1. บุคลิกภาพทางกาย 2. บุคลิกภาพทางอารมณ์และจิตวิทยา
3. บุคลิกภาพทางสังคม 4. บุคลิกภาพทางสติปัญญา

อ้างอิง school.obec.go.th

การประยุกต์ใช้

ความรู้ที่ได้สามารถนำไปปรับบุคลิกภาพของตนเอง
ได้หลายประการ และสามารถมองบุคลิกของตนเองที่ยังต้อง
พัฒนาให้ดีขึ้น เพื่อปรับใช้ให้เหมาะกับการขึ้นไปเป็นผู้บริหาร
ในอนาคต

905-502

หลักการและทฤษฎีทางการบริหาร

22 สิงหาคม 2564

ทักษะที่ผู้บริหารต้องมี

1. ทักษะการเรียนรู้ พร้อมเรียนรู้ตลอดเวลา
2. ทักษะเทคโนโลยีดิจิทัล มีทักษะในการใช้สื่อออนไลน์

3. ทักษะชีวิต มีทักษะในการใช้ชีวิตอย่างมีความสุข

คุณลักษณะของผู้บริหาร

1. เสือ 2. สิงห์
3. กระทิง 4. แรด
5. หมีแพนด้า 6. ฉลาม
7. เต่า 8. สุนัขจิ้งจอก
9. นกฮูก

คุณลักษณะของผู้บริหาร

เสือ กินของสด สะอาด ไม่กินเน่า
คนรุ่นใหม่ ไฟแรง ทันเหตุการณ์
และพัฒนา ตัวเองตลอดเวลา

คุณลักษณะของผู้บริหาร

สิงห์ หยิ่งในศักด์ศรี เป็นผู้นำ
สามารถดูแลผู้ใต้บังคับบัญชาได้ดี
และเด็ดขาด

คุณลักษณะของผู้บริหาร

กระทิง กล้าหาญ ไม่ท้อถอย สู้งาน
เป็นที่พึ่งพาในยามลำบาก
ไม่ท้อถอยต่ออุปสรรคที่เข้ามา

คุณลักษณะของผู้บริหาร

แรด หนังเหนียว อดทน บึกบึน
มีความอดทนสูง

คุณลักษณะของผู้บริหาร

ฉลาม จอมเผด็จการ ตรงไปตรงมา
บางครั้งใช้อารมณ์ในการตัดสินใจ
และมีความเด็ดขาด แต่ไม่ได้ใจคน

คุณลักษณะของผู้บริหาร

เต่า ผู้นำประเภทนักจัดการ
งานทุกอย่างต้องละเอียด
เรียบร้อย ช้าแต่ชัวร์

คุณลักษณะของผู้บริหาร

สุนัขจิ้งจอก ผู้นำประเภทนักฉวยโอกาส
มีความเฉลียวฉลาด
เปลี่ยนวิกฤติเป็นโอกาส

คุณลักษณะของผู้บริหาร

นกฮูก ผู้นำประเภทมองการไกล
วางแผนงานระยะยาว
และมีความสุขุม

แ ห ล่ ง ค ว า ม รู้ เ พิ่ ม เ ติ ม

การเป็นผู้บริหารที่ดี

การบริหาร เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับคนและงานเป็นสิ่งที่มี
ความสำคัญต่อการบริหารงานดังนั้นจึงต้องใช้การปกครอง
อย่างมีศิลปะเพื่อให้สามารถครองใจคนและได้ผลงานที่มี
ประสิทธิภาพเกิดคุณภาพ ถือว่าเป็นศาสตร์และศิลป์ในการ
ทำงานให้สำเร็จลุล่วงตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่วางไว้
การดูแล การจูงใจ จะต้องนำก่อนทำเป็นตัวอย่าง ตลอดจน
สร้างภาพลักษณ์ขององค์กรให้เป็นที่ชื่นชมยินดี

อ้างอิง : ปัญญา. ใน Gotoknow สืบค้นจาก :
https://www.gotoknow.org/posts/359072 เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2564.

การประยุกต์ใช้

ในการเป็นผู้บริหารจะต้องนำคุณลักษณะของผู้บริหาร
ในทุกรูปแบบมาผสมผสานเข้ามาอยู่ในตัวเรา และเลือกใช้
คุณลักษณะที่เหมาะสมกับกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นนั้น ๆ
อย่างมีเหตุผล

905-502

หลักการและทฤษฎีทางการบริหาร

29 สิงหาคม 2564

ทฤษฎีความต้องการ 5 ขั้น (อีริค ฟรอมม์)

1. มีสัมพันธภาพ 2. มีการสร้างสรรค์
3. มีสังกัด 4. มีเอกลักษณ์แห่งตน
5. มีหลักยึดเหนี่ยว

ทฤษฎีความต้องการความสัมฤทธิ์ผล
ของแมคเคลแลนด์

1. ต้องการความสำเร็จ
2. ต้องการอำนาจ
3. ความต้องการทางสังคม

ลำดับขั้นความต้องการของมนุษย์
ของมาสโลว์

1. ความต้องการทางด้านร่างกาย
2. ความต้องการความปลอดภัย
3. ความต้องการด้านสังคม
4. ความต้องการชื่อเสียง
5. ความต้องการความสมหวังในชีวิต

มนุษย์มี 2 แบบ

1. มนุษย์ X

ขี้เกียจ หลีกงาน ทำงานคำสั่ง ใช้วินัยหมู่
ไม่อยากรับผิดชอบ ไม่ฉลาด

2. มนุษย์ Y
ตรงกันข้ามกับ มนุษย์ X

ต้องปรับตัวแต่ละงาน แต่ละสถานการณ์

การบริหารคน 4 ประเภท

1. คนฉลาดและขยัน

ปล่อยให้ทำงานตามใจเขา เต็มใจก็จะทำเลย

2. คนฉลาดแต่ขี้เกียจ

ถ้าไม่สั่งไม่ทำ ต้องใช้วิธีการมีส่วนร่วมในการทำ

3. คนโง่แต่ขยัน

ต้องสอนงาน

4. คนโง่และขี้เกียจ

ต้องสั่ง ค่อยๆ สั่งให้ทำ ต้องให้กำลังใจ

แ ห ล่ ง ค ว า ม รู้ เ พิ่ ม เ ติ ม

ทฤษฎี Z

ศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัย UXLA

ทฤษฎีนี้รวมเอาหลักการของทฤษฎี X และ Y เข้าด้วย
กัน แนวความคิดก็คือ องค์การต้องมีหลักเกณฑ์ที่ควบคุม
มนุษย์ แต่มนุษย์ก็รักความเป็นอิสระ และมีความต้องการ
หน้าที่ของผู้บริหารจึงต้องปรับเป้าหมายขององค์การให้
สอดคล้องกับเป้าหมายของบุคคลในองค์การ

ทฤษฎี z

มีองค์ประกอบที่สำคัญ 4 ประการคือ

1. การทำให้ปรัชญาที่กำหนดไว้บรรลุ
2. การพัฒนาผู้ใต้บังคับบัญชาให้

ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ
3. การให้ความไว้วางใจแก่ผู้ใต้บังคับบัญชา
4. การให้ผู้ใต้บังคับบัญชามีส่วนร่วมใน

การตัดสินใจ

ทฤษฎี Z ใช้หลักการ 3 ประการ

1. คนในองค์กรต้องซื่อสัตย์ต่อกัน
2. คนในองค์การต้องมีความเป็นอันหนึ่งอัน

เดียวกัน
3. คนในองค์การต้องมีความใกล้ชิดเป็นกันเอง

อ้างอิง : th.jobsdb.com สืบค้นจาก : https://www.gotoknow.org/posts/63380
เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2564.

การประยุกต์ใช้

ในการเป็นผู้บริหารจะต้องนำคุณลักษณะของผู้บริหาร
ในทุกรูปแบบมาผสมผสานเข้ามาอยู่ในตัวเรา และเลือกใช้
คุณลักษณะที่เหมาะสมกับกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นนั้น ๆ
อย่างมีเหตุผล

905-502

หลักการและทฤษฎีทางการบริหาร

5 กันยายน 2564

ทฤษฎีหน้าต่างสี่บานของโจฮารี
มีชื่อเรียกว่า ทฤษฎีหน้าต่างดวงใจ

1. ผู้อื่นรู้ ตนเองรู้ เปิดเผย ชื่อ นามสกุล เรื่องทั่วไป

2. ผู้อื่นรู้ ตนเองไม่รู้ จุดบอด เห็นแก่ตัว ขี้บ่น เอาแต่ใจ

3. ผู้อื่นไม่รู้ ตนเองรู้ ซ่อนเร้น ความลับที่เปิดเผยไม่ได้

4. ผู้อื่นไม่รู้ ตนเองไม่รู้ ก้นบึ้งที่ล้ำลึก อารมณ์โรคภัย ความ สามารถพิเศษ

ทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม

(ดวงเดือน พันธุมนาวิน)

1. ราก คือ
- ความเฉลียวฉลาด - สุขภาพจิตดี - ประสบการณ์สังคมสูง

2. ลำต้น คือ
- ทัศนคติ ค่านิยม คุณธรรม - เหตุผลเชิงจริยธรรม - แรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์

3. ดอกผล คือ
- มุ่งอนาคต ควบคุมตน - ความเชื่ออำนาจในตน

ทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม

มนุษย์มีจิตใจและภูมิธรรมที่แตกต่างกัน 3 ประเภท

1. มนุษย์ที่มีจิตใจเป็นสัตว์
2. มนุษย์ที่มีจิตใจเป็นคน
3. มนุษย์ที่มีจิตใจเป็นเทวดา

ทฤษฎีบุคลิกภาพของเชลดอน

บุคลิกภาพของมนุษย์จะขึ้นอยู่กับรูปร่างที่ปรากฏของบุคคลนั้น ๆ
บุคลิกภาพของมนุษย์แยกเป็นสามประเภท ดังนี้

1. อ้วนกลม ชอบความสบาย สังคมดี
2. สูงใหญ่ ชอบการออกกำลังกาย จิตใจเป็นนักกีฬา
3. บอบบาง อ่อนแอ ไม่ชอบออกสังคม

ทฤษฎีเรือลอยน้ำ

น้ำ หมายถึง ผู้ใต้บังคับบัญชา
เรือ หมายถึง ผู้บริหาร

ผู้บริหารต้องได้รับการสนับสนุนจากผู้ใต้บังคับ
บัญชา จึงดำรงตำแหน่งอยู่ได้ เหมือนดั่งเรือที่ลอยได้
เนื่องจากน้ำคอยรองรับ

หากน้ำไม่ปรารถนาเรือ ก็ทำให้เรือล่มได้ถ้าทำงาน
ไปทางเดียวกันจะไม่เหนื่อย ถ้าสวนทางต้องต้านรับ เหนื่อย
ให้ระวัง คลื่นใต้น้ำเวลาอยู่ในอำนาจอย่าหลงลืม