ถอดบทเรียนบางซื่อv.10

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 51

นพ.สุรุ ะ วิเิ ศษศักั ดิ์์� รองปลัดั กระทรวง กระทรวงคมนาคม เช่น่ รองปลัดั กระทรวง

สาธารณสุขุ เป็น็ หนึ่่ง� ใน Key man สำ�ำ คัญั คมนาคม รองผู้ว้� ่า่ การรถไฟแห่ง่ ประเทศไทย

ในการดำ�ำ เนินิ งานของศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลาง และกระทรวงสาธารณสุขุ เช่น่ ผู้บ�้ ริหิ ารกรม

บางซื่อ�่ ในฐานะประธานคณะกรรมการดำ�ำ เนินิ การแพทย์์ กรมควบคุมุ โรค กรมสนับั สนุนุ

งานศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่่�อ ร่่วมกัับ บริกิ ารสุขุ ภาพ สถาบันั โรคผิวิ หนังั เป็น็ ต้้น

นายสรพงศ์์ ไพฑูรู ย์พ์ งษ์์ รองปลัดั กระทรวง เพื่�่อวางแผนขับั เคลื่อ่� นการทำ�ำ งานร่ว่ มกันั

คมนาคม รวมทั้้�งการลงพื้้�นที่่�สำ�ำ รวจหน้้างานจริิงที่่�

นพ.สุรุ ะ กล่า่ วว่า่ ตอนที่่ไ� ด้้รับั มอบหมาย สถานีกี ลางบางซื่อ่�

จากนายอนุุทิิน ชาญวีีรกููล รองนายก “เรื่อ่� งสถานที่่แ� ละการอำ�ำ นวยความสะดวก

รััฐมนตรีีและรััฐมนตรีีว่่าการกระทรวง ให้้แก่ป่ ระชาชนเข้้ามาฉีดี วัคั ซีนี ไม่ใ่ ช่ค่ วามถนัดั

สาธารณสุุข ตลอดจน นพ.เกีียรติิภููมิิ ของกระทรวงสาธารณสุุข เพราะเราไม่่รู้้�

วงศ์ร์ จิติ ปลัดั กระทรวงสาธารณสุขุ ให้้มา เส้้นทาง ไม่ร่ ู้้ว� ิธิ ีดี ำ�ำ เนินิ การ ทางกระทรวง

ดููแลรัับผิิดชอบงานนี้้� ได้้มีีคำ�ำ สั่่�งแต่่งตั้้�ง คมนาคมจึึงมาเป็็นตััวหลัักช่่วยในเรื่�่องนี้้�

คณะกรรมการอำ�ำ นวยการบริิหารศููนย์์ ส่ว่ นทางกระทรวงสาธารณสุขุ มีกี รมต่า่ งๆ

ฉีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ ขึ้้น� มา โดยเรียี นเชิญิ ที่่เ� กี่่ย� วข้้อง ทั้้ง� กรมการแพทย์ด์ ูเู รื่อ�่ งการ

ท่า่ นรองนายกรัฐั มนตรีฯี และนายศักั ดิ์ส�์ ยาม บริกิ าร กรมควบคุมุ โรคดูเู รื่อ�่ งการจัดั หา

ชิดิ ชอบ รัฐั มนตรีวี ่า่ การกระทรวงคมนาคม วัคั ซีนี กรมสนับั สนุนุ บริกิ ารสุขุ ภาพมาช่ว่ ย

เป็น็ ที่่ป� รึกึ ษา ปลัดั กระทรวงของทั้้ง� กระทรวง ดูแู บบแปลนของสถานที่่� กรมสุขุ ภาพจิติ ที่่�

สาธารณสุุขและกระทรวงคมนาคมเป็็น อาจต้้องช่่วยดููเรื่�่องการผ่่อนคลายเวลา

ประธานร่่วม ตลอดจนหน่่วยงานต่่างๆ ประชาชนมารับั บริกิ ารเยอะๆ มีสี ำำ�นักั งาน

ที่่เ� กี่่ย� วข้้องเข้้ามาร่ว่ ม คณะกรรมการอาหารและยา (อย.) มาช่ว่ ย

ขณะที่่� นพ.สุรุ ะ เป็น็ ประธานคณะกรรมการ ดูเู รื่อ่� งยา มีสี ถาบันั วัคั ซีนี แห่ง่ ชาติิ เป็น็ ต้้น

ดำ�ำ เนินิ งานฯ โดยมีอี งค์ป์ ระกอบของคณะ หน่ว่ ยงานเหล่า่ นี้้อ� ยู่่�ในคณะกรรมการด้้วย

กรรมการในระดัับผู้�้บริิหารหน่่วยงานจาก กันั หมด”นพ.สุรุ ะ กล่า่ ว

52 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“ศููนย์์ฉีีดวััคซีีนแห่่งนี้้�เป็็น ในส่่วนของหน่่วยบริิการที่่�จะเข้้ามารัับ
หน้้าที่่ฉ� ีดี วัคั ซีนี นั้้น� นพ.สุรุ ะ เล่า่ ว่า่ ช่ว่ งแรก
1 ใน 2 เรื่่�องที่่� พิิจารณาโรงพยาบาลในเขตสุขุ ภาพที่่� 4, 5,
ต้้องถููกพูู ดถึึง 6 ที่่อ� ยู่่�ใกล้้ กทม. ก่อ่ น เช่น่ โรงพยาบาล
ในอีกี 100 ปีี คู่่�กับั พ ร ะ นั่่� ง เ กล้้ า จัั ง หวัั ด น น ทบุุ รีี หรืื อ
โรงพยาบาลในเขต จังั หวัดั สมุทุ รปราการ
โรงพยาบาลสนามบุษุ ราคัมั หรืือ จังั หวัดั ปทุมุ ธานีี อย่า่ งไรก็ด็ ีี ในช่ว่ ง
นั้้น� เริ่่ม� มีกี ารระบาดของโควิดิ 19 ในภูมู ิภิ าค
“ รวมทั้้ง� แต่ล่ ะจังั หวัดั ได้้เริ่่ม� มีกี ารฉีดี วัคั ซีนี
แก่ป่ ระชาชนในพื้้�นที่่แ� ล้้ว ถ้้าจะแบ่ง่ กำ�ำ ลังั คน
จากโรงพยาบาลเหล่่านี้้�มาน่่าจะลำ�ำ บาก
ส่ว่ นในพื้้�นที่่� กทม. จะมีหี น่ว่ ยบริกิ ารของ
กรมการแพทย์เ์ ป็น็ หลักั ดังั นั้้น� จึงึ ได้้หารืือ
กัับ นพ.สมศัักดิ์�์ อรรฆศิิลป์์ อธิิบดีีกรม
การแพทย์์ เพื่�่อใช้้หน่ว่ ยบริกิ ารในสังั กัดั ของ
กรมการแพทย์์เป็็นฐานในการดำ�ำ เนิินงาน
โครงการนี้้� ซึ่่ง� ทาง นพ.สมศักั ดิ์์� นั้้น� ยินิ ดีี
สนับั สนุนุ เป็น็ อย่า่ งยิ่่ง�

ทั้้�งนี้้� เมื่่�อเดิินสำ�ำ รวจสถานที่่�กัันแล้้ว
คณะกรรมการจึึงกลัับมาวางแผนว่่าจะให้้
บริกิ ารจุดุ ไหนอย่า่ งไร หารืือกับั กรมควบคุมุ
โรคเรื่อ�่ งการจัดั สรรวัคั ซีนี ว่า่ ประมาณการฉีดี
วันั ละกี่่ค� นและต้้องส่ง่ วัคั ซีนี เท่า่ ไหร่่ อย่า่ งไร
รวมถึงึ รายละเอียี ดการดำ�ำ เนินิ งานอื่น่� ๆ ใช้้เวลา
เตรียี มการเพีียง 3 วันั แล้้วเริ่่ม� ดำ�ำ เนินิ การเลย
โดยผู้้�มารัับบริิการฉีีดวััคซีีนกลุ่่�มแรกก็็คืือ
บุุคลากรของกระทรวงคมนาคมและผู้�้ที่่�
เกี่่ย� วข้้องกับั การขนส่ง่ สาธารณะ จากนั้้น� ก็็

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 53

ขยัับมาเป็็นกลุ่่�มประชาชนทั่่�วไป กลุ่่�มผู้้�สููง ระบบการนััดหมายจองคิิวล่่วงหน้้าของ
อายุุ กลุ่่�ม 7 โรคเรื้้อ� รังั และคนอ้้วน เฉลี่่ย� แล้้ว เราดีี คนไข้้ในระบบนัดั ไม่ม่ ีปี ัญั หา เราฉีดี ได้้
ฉีดี ได้้วันั ละประมาณ 10,000-20,000 คน ประมาณชั่่ว� โมงละ 1,000 คน หรืือเพิ่่�มเป็น็
และมากที่่ส� ุดุ ไปถึงึ 30,000 คน ชั่่ว� โมงละ 1,500-2,000 คนก็ย็ ังั ได้้ ในขณะ
ที่่ป� ัญั หาการแออัดั จากการเปิดิ ให้้ลงทะเบียี น
นพ.สุรุ ะ เล่า่ ว่า่ บทบาทที่่ร� ับั ผิดิ ชอบส่ว่ น ณ จุุดฉีีดของกลุ่่�มผู้้�สููงอายุุและคนอ้้วน
มากจะเป็็นเรื่่�องของการประสานงานเป็็น ช่ว่ งนั้้น� กลุ่่�มคนอ้้วนที่่ม� ารับั บริกิ ารฉีดี วัคั ซีนี
หลักั ทั้้�งกับั กระทรวงคมนาคมและหน่ว่ ย วัันละ 3,000-4,000 คน มีีจำ�ำ นวนมาก
งานภายในกระทรวงสาธารณสุขุ รวมทั้้ง� ส่่งผลให้้เกิดิ ปัญั หาการแออัดั การจราจร
ประสานงานกับั สถาบันั พระบรมราชชนกเพื่่�อ ติดิ ขัดั จึงึ หารืือร่ว่ มกันั ในการช่ว่ ยแก้้ปัญั หา
ขอกำ�ำ ลัังจากอาจารย์์พยาบาลมาช่่วยฉีีด ความแออััดให้้สามารถไหลเวีียนได้้ปกติิ”
เพราะในช่่วงแรกบุุคลากรของกรมการ นพ.สุรุ ะ กล่า่ ว
แพทย์์มีีไม่่เพีี ยงพอที่่�จะฉีีดวััคซีีนแก่่
ประชาชนในจำ�ำ นวนมากได้้ รวมทั้้�งการ
ประสานกับั กลุ่่�มต่า่ งๆ เช่น่ แพทยสภา สภา
การพยาบาล ในการจัดั หาแพทย์แ์ ละพยาบาล
มาช่ว่ ยฉีดี วัคั ซีนี เช่น่ กันั นอกจากนี้้แ� ล้้วยังั
ร่่วมวางแผนและมีีมติิออกมาว่่าจะฉีีด
ประชากรกลุ่่�มไหน วันั ละเท่า่ ไหร่่ โดยปรับั ให้้
สอดคล้้องกัับจำ�ำ นวนวััคซีีนที่่�ได้้รัับการ
จัดั สรร

“ส่ว่ นใหญ่ผ่ มจะลงไปดูเู มื่อ่� มีปี ัญั หา เรา
วางระบบและแนวทางไว้้ ถ้้าไม่เ่ ป็น็ ไปตาม
แนวทางหรืือมีีปััญหาเกิิดขึ้้�นต้้องลงไป
คุุยกััน ซึ่่�งที่่�ผ่่านมามีีการคุุยกัันประมาณ
3-4 ครั้้�งถึึงสภาพปััญหาที่่�เกิิดขึ้้�น เช่่น
ปััญหาประชาชนมารัับการฉีีดวััคซีีนเยอะ
มาก เราต้้องขอให้้ฝ่่ายทหารมาช่่วยจััด
ระบบการไหลเวียี นคนเข้้าออก (Flow) จริงิ ๆ

54 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

การเป็น็ ประธานคณะกรรมการดำ�ำ เนินิ งาน ความแออััดและถููกสื่�่อสัังคมออนไลน์์
ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� ร่ว่ มกับั รองปลัดั (Social media) สำ�ำ นักั ต่า่ งๆ ตั้้ง� คำ�ำ ถามว่า่
กระทรวงคมนาคม ทำ�ำ ให้้ นพ.สุุระ ต้้อง จะเกิดิ การแพร่เ่ ชื้้อ� หรืือไม่่ ทางคณะกรรม
ประสานงานในเรื่�่องต่่างๆกัับรองปลััด การฯ ต้้องจัดั เต็น็ ท์์ จัดั เก้้าอี้้ใ� ห้้ผู้ท�้ ี่่ม� ารอฉีดี
กระทรวงคมนาคมอย่่างใกล้้ชิิด เพื่�่ อให้้ วัคั ซีนี มีที ี่่น� ั่่ง� เพื่�่อรักั ษาระยะห่า่ ง รวมทั้้ง� ขอ
การทำ�ำ งานระหว่่างฝ่่ายฉีีดวััคซีีนกัับฝ่่าย ให้้กระทรวงคมนาคมขยับั เวลาเปิดิ ประตูใู ห้้
สนับั สนุนุ สถานที่่ม� ีคี วามสอดคล้้องกันั ส่ว่ น เร็็วขึ้้�นเนื่่�องจากประชาชนมารอกัันตั้้�งแต่่
มากจะเป็น็ ปัญั หาเล็ก็ ๆ น้้อยๆ หรืือบางกรณีี 6.00 น. จำ�ำ เป็น็ ต้้องเปิดิ ทำ�ำ การเร็ว็ ขึ้้น� เพื่�่อ
กระทรวงสาธารณสุขุ จะร้้องขอไปเพื่่�อให้้ทาง เร่่งระบายคนที่่�จะมาแออััดกัันในช่่วงเช้้า
กระทรวงคมนาคมปรัับการดำ�ำ เนิินงานให้้ เป็น็ ต้้น
สอดรับั กันั เช่น่ ในช่ว่ งที่่เ� ปิดิ ลงทะเบียี น ณ
จุดุ ฉีดี (On site) กลุ่่�มผู้ส้� ูงู อายุุ 60 ปีขี ึ้้น� “ประสานกัันบ่่อย คุุยกัันเรื่�่อยๆ เพื่่� อ
ไปมีผี ู้ม�้ ารับั บริกิ ารจำ�ำ นวนมาก เกิดิ ภาพของ แก้้ปัญั หา มันั จะมีเี รื่อ่� งเล็ก็ ๆน้้อยๆ อีกี หลาย
เรื่อ่� ง ส่ว่ นใหญ่เ่ ราจะขอให้้เขาช่ว่ ยปรับั โน่น่

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 55

ปรับั นี่่ใ� ห้้หน่อ่ ย นอกจากนี้้ใ� นคณะกรรมการ
ยัังมีีการตั้้�งกลุ่่�มไลน์์โดยมีีผู้้�เกี่่�ยวข้้อง
ประมาณ 70-80 คนอยู่่�ในกลุ่่�มนี้้� เพื่�่อใช้้
เป็น็ ช่อ่ งทางพููดคุยุ หารืือแก้้ปัญั หาต่า่ งๆ ที่่�
เกิดิ ขึ้้น� ถ้้าระบบสามารถดำ�ำ เนินิ ไปได้้อย่า่ ง
ราบรื่น�่ ผมก็ค็ อยดูรู ายงานผลการปฏิบิ ัตั ิิ
อย่่างเดีียวว่่าสามารถฉีีดไปได้้วัันละกี่่�คน
แต่่หากมีีปััญหาเกิิดขึ้้�นจึึงจะเข้้าไปช่่วย
ดูแู ล”นพ.สุรุ ะ กล่า่ ว

นพ.สุุระ กล่่าวถึึงความรู้้�สึึกโดยรวม
ต่อ่ ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� ว่า่ รู้้ส� ึกึ พอใจ ว่า่ น่า่ จะเป็น็ จุดุ ที่่�ฉีีดได้้มากที่่ส� ุุดในประเทศ
กัับการดำ�ำ เนิินงานมาก ถ้้าให้้พูู ดถึึง แล้้ว ถืือเป็น็ ตัวั ช่ว่ ยประชาชนชาวกทม. และ
ประวััติิศาสตร์์เกี่่�ยวกัับโควิิด 19 ใน พื้้� นที่่�ใกล้้เคีียงให้้เข้้าถึึงวััคซีีนได้้เร็็วขึ้้�น
ประเทศไทย ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี แห่ง่ นี้้เ� ป็น็ 1 ใน ไม่่เช่่นนั้้�นสถานการณ์์การระบาดในกทม.
2 เรื่อ�่ งที่่ต� ้้องถูกู พููดถึงึ ในอีกี 100 ปีี คู่่�กับั อาจรุนุ แรงมากกว่า่ ที่่เ� ป็น็ อยู่่�
การเปิดิ โรงพยาบาลสนามบุษุ ราคัมั เพราะ “เข้้าใจว่า่ การฉีดี วัคั ซีนี 1.4 ล้้านคนไม่ใ่ ช่่
นับั ตั้้ง� แต่เ่ ดืือนพฤษภาคม - สิงิ หาคม 2564 เรื่่�องเล็็กน้้อยเลย ถ้้ามีีไม่่ศููนย์์ฉีีดวััคซีีน
ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� สามารถฉีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� มันั จะมีปี ัญั หาเรื่อ่� งการติดิ เชื้้อ�
แก่ป่ ระชาชนไปได้้กว่า่ 1.4 ล้้านโดส กล่า่ วได้้ ที่่แ� พร่ร่ ะบาดมากกว่า่ นี้้แ� น่ๆ่ เราฉีดี ตรงนี้้�

คิิดว่่าได้้ประโยชน์์มาก และอีีกเรื่่�องที่่�ผม
ประทับั ใจคืือ พอเราทำ�ำ งานลงแรงกันั แล้้ว
สัังคมให้้การสนับั สนุนุ มีคี นเอาข้้าวเอาน้ำ��ำ
เอาสิ่่ง� ของมาบริจิ าคตลอดเวลาเพราะเขารู้้�
ว่า่ สิ่่ง� นี้้ค� ืือสิ่่ง� ที่่จ� ะช่ว่ ยให้้เจ้้าหน้้าที่่ไ� ม่เ่ หนื่อ�่ ย
ยากมากนักั ช่ว่ ยให้้มีกี ำ�ำ ลังั ใจในการทำ�ำ งาน
มันั ทำ�ำ ให้้ขวัญั กำ�ำ ลังั ใจคนทำ�ำ งานดีี เวลาที่่ไ� ป
ทุกุ ครั้้ง� จะรู้้ส� ึกึ มีคี วามสุขุ ที่่เ� ห็น็ ชาวบ้้านเห็น็
ประชาชนได้้มาฉีดี วัคั ซีนี ได้้เห็น็ เขากลับั บ้้าน
ไปอย่า่ งสบายใจ เป็น็ ความภูมู ิใิ จทุกุ ครั้้ง� ที่่�
ไปเห็น็ ” นพ.สุรุ ะ กล่า่ วทิ้้ง� ท้้าย

56 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“สรพงศ์์ ไพฑูรู ย์พ์ งษ์”์

รองปลัดั กระทรวงคมนาคม

แม่ท่ ัพั ฝ่า่ ยสนับั สนุนุ ภารกิจิ ฉีดี วัคั ซีนี

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 57

กระทรวงคมนาคมในฐานะเจ้้าของพื้้� นที่่�

สถานีีกลางบางซื่�่อ เป็็นหน่่วยงานสำ�ำ คััญ

ไม่แ่ พ้้กระทรวงสาธารณสุขุ ในการขับั เคลื่อ่� น

การดำ�ำ เนินิ งานให้้เป็น็ ไปอย่า่ งเรียี บร้้อย เพราะ

นอกจากเรื่อ่� งการลงทะเบียี นและฉีดี วัคั ซีนี

แล้้ว เรื่อ่� งอื่น่� ๆ ที่่เ� หลืือกระทรวงคมนาคม

รับั หน้้าที่่ด� ูแู ลทั้้ง� หมด ซึ่่ง� ภารกิจิ ดังั กล่า่ วก็็

ตกอยู่่�กับั นายสรพงศ์์ ไพฑูรู ย์พ์ งษ์์ รองปลัดั

กระทรวงคมนาคม

“ตอนได้้รับั มอบหมาย ผมเกืือบจะช็อ็ ค

เพราะให้้เวลาผม 3 วันั ในการดำ�ำ เนินิ งานให้้ แม้้กระทั่่�งสถานีีขนส่่งหมอชิิต 2 เพราะ

เปิดิ บริกิ ารให้้ได้้” นายสรพงศ์์ เล่า่ ถึงึ ความ ขณะนั้้น� หมอชิติ 2 ไม่ไ่ ด้้เดินิ รถ แต่ถ่ ้้าจะมอง

รู้้�สึึกในครั้้�งแรกเมื่่�อถููกมอบหมายจากนาย เรื่อ�่ งความเป็น็ ศูนู ย์ก์ ลางที่่ป� ระชาชนเข้้าถึงึ

ศักั ดิ์ส�์ ยาม ชิดิ ชอบ รัฐั มนตรีวี ่า่ การกระทรวง ง่า่ ยที่่ส� ุดุ โดดเด่น่ ที่่ส� ุดุ และมีคี วามน่า่ สนใจ

คมนาคม ให้้สนัับสนุุนการดำ�ำ เนิินงานของ ในช่ว่ งเวลาดังั กล่า่ วคืือสถานีกี ลางบางซื่อ่�

ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ และสุดุ ท้้ายจึงึ ตกลงกันั ว่า่ จะใช้้ที่่น� ี่่�

นายสรพงศ์์ เล่า่ ว่า่ โจทย์ท์ ี่่ไ� ด้้รับั มานั้้น� คืือ เมื่อ่� กำ�ำ หนดสถานที่่แ� ล้้ว นายสรพงศ์์ จึงึ

ต้้องจัดั ตั้้ง� ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี ที่่ม� ีคี วามพร้้อมดูแู ล ลงพื้้� นที่่�ตรวจสอบสถานที่่�จริิงร่่วมกัับ

ประชาชนจำ�ำ นวนมาก และต้้องเป็็นสถานที่่� ผู้บ�้ ริหิ ารกระทรวงสาธารณสุขุ เพื่่�อดูวู ่า่ ต้้อง

ที่่�มีีการคมนาคมเข้้าถึึงสะดวก ปลอดภััย ปรัับปรุุงสภาพพื้้� นที่่�ให้้สอดคล้้องกัับ

มีรี ะบบการสนับั สนุนุ อื่น�่ ๆ เช่น่ การคมนาคม มาตรฐานของโรงพยาบาลสนามอย่า่ งไรบ้้าง

ขนส่ง่ ทั้้ง� สายหลักั และสายรอง เมื่อ่� ได้้โจทย์์ เรีียกได้้ว่่าเป็็นการทำ�ำ งานที่่�แข่่งกัับเวลา

มาแล้้ว สิ่่ง� แรกที่่ท� ำ�ำ คืือการพิิจารณาสถานที่่� อย่่างมากเพราะสำ�ำ รวจพื้้� นที่่�วัันที่่� 21

ว่า่ จะใช้้ที่่ไ� หน ซึ่่ง� สถานที่่ท� ี่่เ� ป็น็ ตัวั เลืือกมีที ั้้ง� พฤษภาคม 2564 แล้้วต้้องเปิดิ ให้้บริกิ าร

สถานีกี ลางบางซื่อ่� สถานีรี ถไฟแอร์พ์ อร์ต์ วันั ที่่� 24 พฤษภาคม 2564 รวมแล้้วมีเี วลา

ลิงิ ค์ม์ ักั กะสันั สถานีรี ถไฟฟ้า้ ใต้้ดินิ ตามแนว แค่่ 72 ชั่่ว� โมง

ถนนรััชดาภิิเษก ซึ่่�งบางจุุดมีีอาคารจอด สำ�ำ หรัับการสนัับสนุุนของกระทรวง

แล้้วจร เช่่น สถานีีศููนย์์วััฒนธรรม หรืือ คมนาคมนั้้�น รองปลััดกระทรวงคมนาคม

58 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

กล่า่ วว่า่ สามารถแบ่ง่ เป็น็ 4 ส่ว่ นใหญ่ๆ่ ดังั นี้้� ระยะหลังั เพิ่่�มอีกี กว่า่ 1,500 ตัวั รวมเป็น็
ส่่วนที่่� 1 คืือการสนัับสนุุนสถานที่่� จาก 5,500 ตัวั โต๊ะ๊ ประมาณ 400 ตัวั รวมถึงึ
การหารืือกับั ทางฝ่า่ ยสาธารณสุขุ มีขี ้้อสรุปุ ว่า่ ช่ว่ ยหาเครื่อ�่ งวัดั ความดันั โลหิติ จำ�ำ นวนหนึ่่ง�
เพื่่�อให้้เกิดิ ความสะดวกในการปฏิบิ ัตั ิงิ านจริงิ ขณะเดีียวกัันก็็ได้้ประสานหน่่วยงานต่่างๆ
ควรใช้้พื้้�นที่่� 14,250 ตร.ม. ตั้้ง� แต่ป่ ระตูู 2-4 เข้้ามาช่ว่ ย เช่น่ การรถไฟฟ้า้ ขนส่ง่ มวลชน
และในระยะที่่ม� ีปี ริมิ าณผู้ม้� ารับั บริกิ ารจำ�ำ นวนมาก แห่่งประเทศไทย (รฟม.) สนัับสนุุนเครื่่�อง
ก็็ยัังได้้เปิิดโซนประตูู 1 เพิ่่� มขึ้้�นมาด้้วย กีีดขวางสำ�ำ หรัับกั้้�นพื้้� นที่่� (Barricade)
ขณะที่่ส� ถานที่่เ� ก็บ็ วัคั ซีนี ใช้้ห้้องขายตั๋๋ว� และ 40 ตััว บริิษััท ท่่าอากาศยานไทย จำ�ำ กััด
บริเิ วณโดยรอบเป็น็ ที่่จ� ัดั เก็บ็ วัคั ซีนี และยาที่่� (มหาชน) สนับั สนุนุ Barricade อีกี 40 ตัวั
มีมี ูลู ค่า่ สูงู โดยเน้้นย้ำ�ำ� ให้้เจ้้าหน้้าที่่ร� ักั ษาความ รวมถึงึ รถกอล์ฟ์ 3 คันั เพื่�่อใช้้ในการขนส่ง่
ปลอดภัยั ดูแู ลเป็น็ พิิเศษ มีกี ล้้องวงจรปิดิ วัคั ซีนี จากคลังั ยาไปยังั จุดุ ต่า่ งๆ อีกี ทั้้ง� ยังั
(CCTV) และมีกี ารตรวจสอบบุคุ คลที่่เ� ข้้าออก ขอความอนุเุ คราะห์ไ์ ปยังั บริษิ ัทั เอกชนในการ
ทั้้�งหมด นอกจากนี้้�ยัังสนัับสนุุนอุุปกรณ์์ สนับั สนุนุ รถกอล์ฟ์ ได้้อีกี 3 คันั รวมทั้้ง� หมด
ที่่จ� ำ�ำ เป็น็ เช่น่ เก้้าอี้้� ระยะแรก 4,000 ตัวั 6 คันั

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 59

“เป็็นการทำ�ำ งานที่่�ต้้องใช้้

ทรัพั ยากรค่อ่ นข้า้ งมาก

แต่่กระทรวงคมนาคมไม่่เคยย่่อท้้อ
เพราะเห็็นว่่าทางบุุคลากรทางการ
แพทย์ท์ ำ�ำ งานอย่า่ งตั้้ง� ใจมาโดยตลอด

“ทีวี ีี จำ�ำ ได้้ว่า่ ผมไปซื้้อ� เองมีี 8 ตัวั รวม “
ถึึงเครื่่�องกระจายเสีียงที่่�ต้้องใช้้ตามจุุด ส่ว่ นที่่� 2 กระทรวงคมนาคมเป็น็ ผู้ส้� นับั สนุนุ
ต่า่ งๆ อีกี ประมาณ 10 ชุดุ พััดลมทั้้ง� หมด รถสาธารณะสำ�ำ หรับั การรับั ส่ง่ ประชาชนมายังั
สั่่�งซื้้อ� 40 ตัวั ซึ่่ง� การดำ�ำ เนินิ การทั้้ง� หมด สถานีีกลางบางซื่่�อ โดยประสานองค์์การ
ฉุกุ เฉินิ มาก การจัดั หาอุปุ กรณ์เ์ หล่า่ นี้้เ� รา ขนส่ง่ มวลชนกรุงุ เทพ (ขสมก.) จัดั รถเมล์์
ฟรีี 4 สาย สายแรกวิ่่ง� จากวงแหวนพหลโยธินิ
ไม่ต่ ้้องการให้้ระบบราชการเป็น็ อุปุ สรรค ตั้้�งแต่่เซ็็นทรััลลาดพร้้าว-สถานีี MRT
เพราะถ้้าต้้องจัดั ซื้้อ� จัดั จ้้างคงใช้้เวลานาน จตุจุ ักั ร-BTS หมอชิติ วนรอบมาตลอดแนว
ผมก็เ็ ลยขอรับั บริจิ าคจาก 2 หน่ว่ ยงานคืือ ถนนพหลโยธิิน เข้้า ถนนกำ�ำ แพงเพชร
การท่่าเรืือแห่่งประเทศไทย และการทาง แล้้ววนเข้้ามาที่่ส� ถานีกี ลางบางซื่อ�่ สายที่่� 2
พิิเศษแห่ง่ ประเทศไทย ทั้้ง� 2 หน่ว่ ยงาน จ า ก อ นุุ ส า วรีี ย์์ ชัั ย ส ม ร ภูู มิิ ต ร ง เ ข้้ า ม า ที่่�
ช่่วยบริิจาคเงิินเบื้้�องต้้น เอามาใช้้ในการ สถานีกี ลางบางซื่อ่� สายที่่� 3 วิ่่ง� มาจากท่า่ เรืือ
ดำ�ำ เนินิ การจัดั ตั้้ง� ในระยะแรก”นายสรพงศ์์ บางโพธิ์์ผ� ่า่ นสถานีเี ตาปูนู ของรถไฟฟ้า้ สาย
กล่า่ ว สีมี ่ว่ งตรงเข้้ามาที่่ส� ถานีกี ลางบางซื่อ่� และ

60 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

สายที่่� 4 วิ่่ง� วนรอบสถานีกี ลางบางซื่อ่� ซึ่่ง� พิิ เศษแห่่งประเทศไทย การท่่าเรืือแห่่ง
การจัดั เที่่ย� วรถแต่ล่ ะสายพิิจารณาตามจำ�ำ นวน ประเทศไทย หรืือแม้้แต่่สำ�ำ นัักงานการบิิน
ผู้ม้� ารับั บริกิ าร ในช่ว่ งที่่ค� นน้้อยสุดุ 24 คันั / พลเรืือนซึ่่�งได้้รวบรวมแอร์์โฮสเตสและ
วันั ส่ว่ นวันั ที่่ม� ีผี ู้ม�้ าฉีดี วัคั ซีนี จำ�ำ นวนมาก เช่น่ นักั บินิ จากสายการบินิ ต่า่ งๆ เข้้ามาช่ว่ ยด้้วย
เสาร์-์ อาทิติ ย์์ มีกี ารเพิ่่�มเที่่ย� วรถเป็น็ 30 คันั / รวมจำ�ำ นวนเจ้้าหน้้าที่่ฝ� ่า่ ยสนับั สนุนุ ที่่ม� าช่ว่ ย
วันั โดยรวมแล้้วมีผี ู้ใ้� ช้้บริกิ ารเฉลี่่ย� 8,000- อำ�ำ นวยความสะดวกวันั ละประมาณ 100 คน
10,000 คนต่อ่ วันั ใช้้กำ�ำ ลังั เจ้้าหน้้าที่่� ขสมก.
มาดูแู ลเฉพาะงานนี้้� 160 คน/วันั ส่่วนที่่� 4 การดููแลความเป็็นระเบีียบ
เ รีี ย บ ร้้ อ ย ข อ ง ส ถ า นีี ก ล า ง บ า ง ซื่�่ อ
ส่่วนที่่� 3 คืือการสนัับสนุุนกำ�ำ ลัังคนใน ซึ่่�งนายสรพงษ์์บอกว่่าเป็็นงานที่่�ยากที่่�สุุด
การอำ�ำ นวยความสะดวกแก่ป่ ระชาชน โดยมีี เนื่อ�่ งจากสถานีกี ลางบางซื่อ่� มีพี ื้้�นที่่ค� ่อ่ นข้้าง
เจ้้าหน้้าที่่จ� ากกรมการขนส่ง่ ทางบกเป็น็ หลักั กว้้าง และมักั จะมีคี นบางกลุ่่�มที่่ม� าขายสินิ ค้้า
วันั ละ 60 คน ในระยะแรก และเมื่อ่� ระบบต่า่ งๆ หรืือการหาประโยชน์ต์ ่า่ งๆ ในพื้้�นที่่โ� ดยรอบ
เริ่่ม� เข้้าที่่แ� ล้้วก็ล็ ดเหลืือ 30 คน นอกจากนี้้� สถานีี ซึ่่�งทางกระทรวงคมนาคมได้้จััด
ยัังมีีเจ้้าหน้้าที่่�จากหน่่วยงานอื่่�นๆ ของ เจ้้าหน้้าที่่�ตรวจการขนส่่งมาดููแลเรื่�่องรถ
กระทรวงคมนาคมเวียี นเข้้ามาช่ว่ ยอีกี วันั ละ ผิดิ กฎหมาย แท็ก็ ซี่่� วินิ มอเตอร์ไ์ ซต์ท์ ี่่ท� ำ�ำ ผิดิ
2 หน่ว่ ยงานเป็น็ อย่า่ งต่ำ�ำ� ทั้้ง� จาก บริษิ ัทั ขนส่ง่ กฎหมาย รวม 24 คน/วันั มีผี ู้ก้� ระทำ�ำ ผิดิ ถูกู
จำ�ำ กัดั (บขส.) กรมเจ้้าท่า่ กรมท่า่ อากาศยาน จับั ปรับั ไปกว่า่ 200 ราย นอกจากนี้้� รัฐั มนตรีี
กรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท การทาง ว่่าการกระทรวงคมนาคมยัังได้้มีีคำ�ำ สั่่�ง

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 61

แต่่งตั้้�งคณะกรรมการดููแลความสงบ ให้้เจ้้าหน้้าที่่� การหาน้ำ��ำ ดื่ม่� คอยไล่จ่ ับั มิจิ ฉาชีพี

เรียี บร้้อยโดยรอบสถานีกี ลางบางซื่อ�่ โดย ที่่ม� าเรียี กหัวั คิวิ ค่า่ จอดรถ หรืือแม้้แต่ต่ ้้องไป

แต่ง่ ตั้้ง� ผู้บ้� ังั คับั การตำ�ำ รวจรถไฟมาคอยดูแู ล ตรวจสอบความเรียี บร้้อยของห้้องน้ำ�ำ� ด้้วย

ทำ�ำ งานร่ว่ มกับั ตำ�ำ รวจนครบาล 2 และกรม ตัวั เอง ไปจนถึงึ เรื่อ่� งใหญ่ๆ่ อย่า่ งการแก้้ไข

การขนส่ง่ ทางบก ปัญั หาความแออัดั ที่่เ� กิดิ ขึ้้น�

“ทั้้ง� 4 ส่่วนนี้้เ� ป็น็ การทำ�ำ งานที่่�ต้้องใช้้ “สิ่่�งที่่�เราเจอหนัักสุุดคืือช่่วงเดืือน

ทรััพยากรค่่อนข้้างมาก แต่่กระทรวง กรกฎาคม ซึ่่ง� เป็น็ ช่ว่ ง On site ปัญั หาที่่�

คมนาคมไม่่เคยย่่อท้้อเพราะเห็็นว่่าทาง เกิิดคืือรถติิดหนัักเพราะผู้้�สููงอายุุต้้องมีี

บุคุ ลากรทางการแพทย์ท์ ำ�ำ งานอย่า่ งตั้้ง� ใจ ผู้้ด� ูแู ลมาด้้วย ต้้องมีกี ารจอดรถเพื่�่อพยุงุ

มาโดยตลอด เราพร้้อมเป็น็ ผู้้ส� นับั สนุนุ หลักั เข้้าไปข้้างใน ทำ�ำ ให้้รถติดิ รอบสถานีกี ลาง

เพื่่� อให้้การดำ�ำ เนิินงานทั้้�งหมดประสาน บางซื่อ่� หนักั มาก เราตระหนักั อยู่่�ตลอดเวลา

สอดคล้้องและมีีประสิิทธิิภาพสููงสุุด” ว่่าต้้องดููแลทุุกอย่่างให้้ดีีที่่�สุุด พอเกิิด

นายสรพงษ์์ กล่า่ ว ปัญั หาต้้องค่อ่ ยๆ แก้้กันั ไป จากที่่เ� คยเปิดิ

หลังั จากเริ่่ม� ดำ�ำ เนินิ การแล้้ว เป็น็ เรื่อ่� งปกติิ เวลา 9.00 น. ต้้องเปิดิ ประตูใู ห้้เร็ว็ ขึ้้น� ช่ว่ ง

ที่่�รองปลััดกระทรวงคนนี้้�จะเดิินทางไป แรกเป็น็ เวลา 7.30 น. แล้้วขยับั มาเป็น็ เวลา

บัญั ชาการที่่ส� ถานีกี ลางบางซื่อ�่ ด้้วยตัวั เอง 6.30 น. เพื่่�อให้้คนที่่ร� อข้้างนอกเข้้ามาข้้าง

เพราะมีปี ัญั หาให้้แก้้ไขเฉพาะหน้้าแทบทุกุ วันั ในได้้ ผมบอกตามตรงว่่าต้้องขอบคุุณ

ตั้้ง� แต่เ่ รื่อ�่ งยิบิ ย่อ่ ยอย่า่ งการหาข้้าวกล่อ่ งมา จิติ อาสาทั้้ง� หมดที่่ม� าช่ว่ ย ทุกุ คนเป็น็ หนึ่่ง�

62 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

เดีียวกัันหมด เห็็นปััญหาแล้้วแก้้ไขทัันทีี “ทำ�ำ ให้้ประชาชนที่่ม� าถึงึ สถานีกี ลาง
ที่่�น่่ารัักมากคืือตอนเช้้าที่่�มีีคนมารออยู่่�
หน้้าประตูู พวกเราตื่น�่ กันั แต่เ่ ช้้า คุยุ ไลน์แ์ ต่่ บางซื่อ�่ ได้้เข้้าถึงึ การฉีดี วัคั ซีนี ให้้ได้้
เช้้าแล้้วเปิดิ ประตูทู ันั ทีี ทำ�ำ ให้้แก้้ปัญั หาไปได้้
พอสมควร”นายสรพงษ์์ กล่า่ ว รับั การบริกิ ารที่่ด� ีที ี่่ส� ุดุ สิ่่ง� นี่่ค� ืือ
เกียี รติทิ ี่่ไ� ด้ร้ ับั เป็น็ สิ่่ง� ที่่�
ตลอดการทำ�ำ งานในครั้้ง� นี้้� บุคุ คล 2 ท่า่ น เป็็นกำ�ำ ลัังใจให้้ทำ�ำ งาน
ที่่�รองปลััดกระทรวงคมนาคมต้้องติิดต่่อ ต่อ่ ไปอย่า่ งไม่เ่ คยย่อ่ ท้อ้
ประสานงานอย่่างใกล้้ชิิดคืือ นพ.สุุระ
วิเิ ศษศักั ดิ์์� รองปลัดั กระทรวงสาธารณสุขุ ที่่� “
เป็น็ หลักั ชัยั ในเรื่อ�่ งการบริหิ ารการฉีดี วัคั ซีนี
ในเชิงิ นโยบาย เวลามีปี ัญั หาต้้องตัดั สินิ ใจ
ร่ว่ มกันั พููดคุยุ สื่อ�่ สารกันั ตลอดทั้้ง� โทรหาหรืือ
ไลน์ห์ ากันั อีกี คนคืือ พญ.มิ่่ง� ขวัญั วิชิ ัยั ดิษิ ฐ

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 63

ผู้�้อำ�ำ นวยการสถาบัันโรคผิิวหนัังในฐานะ นายสรพงษ์์ กล่า่ วทิ้้ง� ท้้ายว่า่ แม้้ว่า่ งานนี้้�
ผู้อ�้ ำ�ำ นวยการศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ เพื่่�อ จะค่่อนข้้างท้้าทาย แต่่โดยรวมแล้้วรู้้�สึึก
อัพั เดทสถานการณ์แ์ ละจัดั สรรทรัพั ยากรให้้ ชื่น�่ ใจที่่ไ� ด้้เห็น็ คนที่่ม� าใช้้บริกิ ารที่่ส� ถานีกี ลาง
สอดคล้้องกันั ตลอดเวลา เช่น่ หากทราบว่า่ บางซื่อ่� กว่า่ 90% ประทับั ใจในการให้้บริกิ าร
มีคี นลงทะเบียี นมาก ต้้องเปิดิ พื้้�นที่่จ� อดรถ และรู้้�สึึกเป็็นเกีียรติิอย่่างยิ่่�งที่่�ได้้ทำ�ำ งาน
เพิ่่�ม หรืือถ้้าคนมาน้้อยก็ล็ ดการใช้้ทรัพั ยากร ร่ว่ มกับั กระทรวงสาธารณสุขุ ในการทำ�ำ เพื่่�อ
ลงเพื่�่อเก็็บไปใช้้ในวัันที่่�คนมามาก เป็็นต้้น ส่ว่ นรวม ทำ�ำ ให้้ประชาชนที่่ม� าถึงึ สถานีกี ลาง
ทั้้ง� หมดทั้้ง� มวลนี้้ท� ำ�ำ ให้้สามารถปรับั กระบวน บางซื่่�อได้้เข้้าถึึงการฉีีดวััคซีีน ให้้ได้้รัับ
ทัพั ได้้เร็ว็ เมื่อ่� มีกี ารหารืือถึงึ ทิศิ ทางการฉีดี การบริกิ ารที่่ด� ีที ี่่ส� ุดุ สิ่่ง� นี่่ค� ืือเกียี รติทิ ี่่ไ� ด้้รับั
วัคั ซีนี ของกระทรวงสาธารณสุขุ กระทรวง เป็็นสิ่่�งที่่�เป็็นกำ�ำ ลัังใจให้้ทำ�ำ งานต่่อไปอย่่าง
คมนาคมจะปรับั เพิ่่�มหรืือลดการใช้้ทรัพั ยากร ไม่เ่ คยย่อ่ ท้้อ
เพื่�่อให้้มีปี ระสิทิ ธิภิ าพมากที่่ส� ุดุ

64 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“นพ.สมศักั ดิ์์� อรรฆศิลิ ป์”์

อธิบิ ดีกี รมการแพทย์์

หนุนุ มืือทำ�ำ งานเหมืือน ”นาคให้้น้ำ��ำ ”

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 65

เมื่อ�่ กระทรวงสาธารณสุขุ และกระทรวง เป็็นความท้้าทายในการบริิหาร และกรม

คมนาคมเห็น็ พ้้องต้้องกันั ในการจัดั ตั้้ง� ศูนู ย์์ การแพทย์ม์ ีกี ำ�ำ ลังั คนอยู่่�ในมืือ

ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่่�อ หน่่วยงานที่่�ถููก “ถามว่่าทำ�ำ ไมรัับ เพราะศููนย์์ฉีีดวััคซีีน

คาดหมายให้้รัับบทหลัักในการดำ�ำ เนิินการ กลางบางซื่อ�่ เป็น็ สิ่่ง� ที่่ต� อบโจทย์ท์ ั้้ง� คนกทม.

คืือกรมการแพทย์์ เนื่่�องจากเป็็นกรมที่่�มีี และคนที่่�มีีภููมิิลำ�ำ เนาอยู่่�ต่่างจัังหวััดแต่่มา

หน่ว่ ยบริกิ ารในสังั กัดั ในพื้้�นที่่ก� ทม. มากที่่ส� ุดุ ทำ�ำ งานในกทม เรื่่�องนี้้�ต้้องให้้เครดิิต

นพ.สมศัักดิ์�์ อรรฆศิิลป์์ อธิิบดีีกรม ท่า่ นรองนายกฯ เพราะท่า่ นทราบว่า่ สถานีี

การแพทย์์ เล่า่ ย้้อนไปช่ว่ งเดืือนพฤษภาคม กลางบางซื่อ�่ มีพี ื้้�นที่่ก� ว้้างขวางและยังั ไม่ไ่ ด้้

2564 ว่า่ เมื่อ�่ ได้้รับั แนวคิดิ จากนายอนุทุ ินิ ใช้้งาน ท่า่ นมองว่า่ ถ้้านำ�ำ มาใช้้ประโยชน์ไ์ ด้้

ชาญวีรี กูลู รองนายกรัฐั มนตรีแี ละรัฐั มนตรีี น่่าจะดีี ถ้้ามีีศููนย์์ฉีีดวััคซีีนที่่�คอยเก็็บตก

ว่่าการกระทรวงสาธารณสุุขมาแล้้ว คนที่่ม� าทำ�ำ งานในกทม. ซึ่่ง� จะมีปี ัญั หาเวลา

นพ.เกีียรติิภููมิิ วงศ์์รจิิต ปลััดกระทรวง จัดั สรรวัคั ซีนี ตามทะเบียี นบ้้านก็ใ็ ห้้มาฉีดี ที่่�

สาธารณสุุข ได้้สอบถามในที่่�ประชุุมศููนย์์ นี่่เ� หมืือนเป็น็ สถานีฉี ีดี วัคั ซีนี กลาง อันั นี้้ต� ้้อง

ปฏิิบััติิการฉุุกเฉิินด้้านการแพทย์์และ ให้้เครดิติ จริงิ ๆ”นพ.สมศักั ดิ์�์ กล่า่ ว

สาธารณสุขุ กรณีโี รคโควิดิ 19 (Emergen- อย่า่ งไรก็ด็ ีี ในตอนนั้้น� นพ.สมศักั ดิ์ย�์ ังั

cy Operation Center : EOC) ของ ไม่ไ่ ด้้ตอบรับั ในทันั ทีี เพราะต้้องยอมรับั ว่า่

กระทรวงฯ ว่่าหน่่วยงานไหนจะช่่วยรัับ ถ้้าเป็น็ โรงพยาบาล หรืือสถาบันั ที่่ใ� ห้้บริกิ าร

เมื่�่อวิิเคราะห์์แล้้วในพื้้�นที่่�กทม. ไม่่มีีหน่่วย ผู้�้ป่่วยเยอะๆ เช่่น สถาบัันประสาทวิิทยา

บริกิ ารในสังั กัดั ของสำ�ำ นักั งานปลัดั กระทรวง สถาบันั มะเร็ง็ แห่ง่ ชาติิ สถาบันั สุขุ ภาพเด็ก็

สาธารณสุขุ ขณะที่่ก� รมการแพทย์เ์ ป็น็ กรม แห่ง่ ชาติมิ หาราชินิ ีี สถาบันั บำ�ำ บัดั รักั ษาและ

ที่่ม� ีกี ำ�ำ ลังั คนมากที่่ส� ุดุ ใน กทม. มีหี น่ว่ ยบริกิ าร ฟื้้� นฟููผู้ต้� ิดิ ยาเสพติดิ แห่ง่ ชาติบิ รมราชชนนีี

หลายแห่่ง อาทิิ โรงพยาบาลราชวิิถีี หรืือแม้้กระทั่่ง� โรงพยาบาลสงฆ์น์ ั้้น� รับั ดูแู ล

โรงพยาบาลเลิดิ สินิ โรงพยาบาลนพรัตั น์์ ผู้ป้� ่ว่ ยโควิดิ 19 หมดแล้้ว นพ.สมศักั ดิ์เ์� จรจา

ตลอดจนสถาบันั ต่า่ งๆ ในสังั กัดั สอบถามความเห็็นของ พญ.มิ่่�งขวััญ

นพ.สมศักั ดิ์์� กล่า่ วต่อ่ ไปว่า่ เมื่อ่� ท่า่ นปลัดั ฯ วิชิ ัยั ดิษิ ฐ ผู้อ้� ำ�ำ นวยการสถาบันั โรคผิวิ หนังั

ถาม จึงึ คิดิ ในใจว่า่ กรมการแพทย์จ์ ะรับั ดูแู ล ก่อ่ น เพราะช่ว่ งนั้้น� ทางสถาบันั โรคผิวิ หนังั

เพราะการมีศี ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางจะช่ว่ ยตอบ ยัังสามารถหมุุนเวีียนบุุคลากรไปช่่วย

โจทย์เ์ รื่อ่� งความครอบคลุมุ ในการฉีดี วัคั ซีนี Hospitel ให้้สถาบัันมะเร็็งแห่่งชาติิได้้

66 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

จึงึ คิดิ ว่า่ กำ�ำ ลังั คนของสถาบันั โรคผิวิ หนังั คมนาคมได้้ลงไปตรวจสอบความพร้้อมของ
น่า่ จะพอมีเี หลืือ ประกอบกับั นพ.สมศักั ดิ์์� สถานีกี ลางบางซื่อ�่ ด้้วยกันั
มองว่่า พญ.มิ่่�งขวััญ มีีความคิิด ความ
สามารถที่่�ดีีมาก จึึงคิิดว่่าสามารถเข้้ามา “ในส่ว่ นของผมเองพยายาม put the
รับั งานนี้้ไ� ด้้ right person to the right job ณ ตอนนั้้น�
เมื่อ�่ พญ.มิ่่ง� ขวัญั บอกว่า่ รับั ไหวแต่ก่ รมต้้อง
เมื่อ�่ สอบถามว่า่ จะรับั ดูแู ลศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี ช่ว่ ยหน่อ่ ย ทางกรมการแพทย์จ์ ึงึ ระดมคน
กลางบางซื่อ�่ ซึ่่ง� ต้้องฉีดี วัคั ซีนี วันั ละประมาณ กะเกณฑ์บ์ ุคุ ลากรที่่ส� ามารถฉีดี วัคั ซีนี ได้้ทั้้ง�
หมื่่�นคนได้้หรืือไม่่ ทาง พญ.มิ่่�งขวััญ แพทย์์ พยาบาล และทันั ตแพทย์จ์ ากสถาบันั
ตอบว่่ารัับได้้แต่่ทางกรมการแพทย์์ต้้อง ทันั ตกรรมหมุนุ เวียี นมาช่ว่ ยกันั ก่อ่ น แม้้แต่่
สนับั สนุนุ ด้้วย เมื่อ่� ตอบรับั แล้้ว นพ.สมศักั ดิ์�์ ตัวั ผู้อ้� ำ�ำ นวยการสถาบันั ทันั ตกรรมยังั มาช่ว่ ย
พร้้อม นพ.ไพโรจน์์ สุรุ ัตั นวนิชิ รองอธิบิ ดีี ฉีดี ทุกุ วันั เสาร์-์ อาทิติ ย์”์ นพ.สมศักั ดิ์�์ กล่า่ ว
กรมการแพทย์์ พญ.มิ่่�งขวััญ ตลอดจน
ผู้บ้� ริหิ ารกระทรวงสาธารณสุขุ และกระทรวง นอกจากนี้้ย� ังั ระดมจิติ อาสาภายในกรม
ขอกำ�ำ ลัังคนจากโรงพยาบาลในสัังกััด

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 67

โรงพยาบาลมะเร็ง็ ในต่า่ งจังั หวัดั ทั้้ง� 7 แห่ง่ ซึ่่�งได้้รัับความร่่วมมืือที่่�ดีีมาก ถึึงขนาด
โรงพยาบาลธัญั ญารักั ษ์ใ์ นต่า่ งจังั หวัดั อีกี รองปลััดกระทรวงคมนาคมลงมาดููแลที่่�
6 แห่ง่ แห่ง่ ละประมาณ 5-10 คนเวียี นกันั สถานีกี ลางบางซื่อ�่ ด้้วยตัวั เอง และอีกี ส่ว่ น
เข้้ามาช่่วยที่่�ศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่�่อ คืือการประสานขอรัับการสนัับสนุุนจาก
ซึ่่ง� บุคุ ลากรจากที่่ต� ่า่ งๆ นั้้น� ยินิ ดีเี พราะอยาก คณะกรรมการกิจิ การกระจายเสียี ง กิจิ การ
มีีส่่วนร่่วมกัับงานนี้้�ด้้วย ขณะเดีียวกััน โทรทัศั น์์ และกิจิ การโทรคมนาคมแห่ง่ ชาติิ
นพ.สมศักั ดิ์์� ยังั ประสานกับั อธิกิ ารบดีสี ถาบันั (กสทช.) ในเรื่อ่� งที่่เ� กี่่ย� วข้้องกับั ดิจิ ิทิ ัลั ทั้้ง� หลาย
พระบรมราชชนกเพื่่� อขอกำ�ำ ลัังคนจาก ทั้้ง� ระบบอินิ เทอร์เ์ น็ต็ ระบบเครืือข่า่ ยไร้้สาย
อาจารย์์พยาบาลในจัังหวััดใกล้้ๆ กทม. (Wireless Fidelity : Wi-Fi) เครื่�่อง
หมุนุ เวียี นเข้้ามาช่ว่ ยฉีดี วัคั ซีนี ด้้วย คอมพิิวเตอร์ห์ รืือแม้้แต่เ่ ครื่อ่� งพิิมพ์์

นอกจากการระดมทรัพั ยากรภายในกรมแล้้ว เมื่�่อวางแผนงานต่่างๆ เรีียบร้้อยแล้้ว
นพ.สมศักั ดิ์ย�์ ังั ช่ว่ ยประสานงานกับั กระทรวง นพ.สมศักั ดิ์์� ได้้ปล่อ่ ยให้้ Key man และ
คมนาคมในเรื่อ่� งการอำ�ำ นวยความสะดวกต่า่ งๆ Key women คนสำ�ำ คัญั อย่า่ ง นพ.ไพโรจน์์
และ พญ.มิ่่ง� ขวัญั บริหิ ารจัดั การศูนู ย์ฉ์ ีดี
วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ ไป โดยที่่� นพ.สมศักั ดิ์�์
จะคอยดูใู นภาพรวมและช่ว่ ย นพ.ไพโรจน์์
ในส่่วนที่่�ต้้องประสานงานข้้ามกรม เช่่น
การประสานกับั สถาบันั พระบรมราชชนกหรืือ
รองปลัดั กระทรวงคมนาคมด้้วยส่ว่ นหนึ่่ง�

68 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“การมีศี ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางจะ

ช่ว่ ยตอบโจทย์เ์ รื่อ�่ ง
ความครอบคลุมุ
ในการฉีดี วัคั ซีนี เป็น็

ความท้้าทายในการบริหิ าร และ
กรมการแพทย์ม์ ีกี ำ�ำ ลังั คนอยู่่�
ในมืือ

“

หรืือถ้้ามีีปััญหาใดจะหารืือเป็็นครั้้�งๆ เช่่น นพ.สมศักั ดิ์์� กล่า่ วสรุปุ บทบาทหน้้าที่่ข� อง
ประสานกับั กรมควบคุมุ โรคเพื่�่อขอให้้จัดั สรร ตัวั เองในเรื่อ่� งศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่
วัคั ซีนี แก่ศ่ ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ อย่า่ ให้้ขาด ไว้้ว่า่ เปรียี บเหมืือน “นาคให้้น้ำ�ำ� ” นอกจาก
เพราะที่่น� ี่่เ� ป็น็ เหมืือน Key Success Factor ช่่วยประสานในภาพใหญ่่ในบางเรื่่�องแล้้ว
อย่า่ งหนึ่่ง� ที่่ท� ่า่ นรองนายกรัฐั มนตรีฯี วางไว้้ว่า่ หากจะมีคี วามดีอี ยู่่�บ้้างคงเป็น็ เรื่อ�่ งการใช้้
จะเป็น็ ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี ที่่ใ� หญ่ท่ ี่่ส� ุดุ ในประเทศไทย คนได้้ถูกู กับั งาน เพราะ พญ.มิ่่ง� ขวัญั เก่ง่ มาก
ดังั นั้้น� วัคั ซีนี จะสะดุดุ ไม่ไ่ ด้้ เพราะถ้้าที่่ศ� ูนู ย์ฯ์ นี้้� ในการบริิหารจััดการ ตั้้�งแต่่การวางแผน
ขาดแสดงว่า่ ทุกุ พื้้�นที่่ข� าดแคลนหมด อย่า่ งไร การทดสอบระบบ การจััดระบบการแบ่่ง
ก็ต็ ามถ้้าเป็น็ การจัดั การระหว่า่ งหน่ว่ ยงาน สััดส่่วนการจััดสรร (Quata : โควตา)
ภายในกรมการแพทย์เ์ องหรืือเรื่อ�่ งทั่่ว� ๆ ไป การลงทะเบีียนจองคิิวฉีีดวััคซีีนผ่่านค่่าย
จะมอบให้้ นพ.ไพโรจน์์ และ พญ.มิ่่ง� ขวัญั มืือถืือให้้มีีการไหลลื่่�นของปริิมาณคน
บริิหารจััดการไปเลย ตามหลััก put the เข้้าออกได้้ดีมี าก ไม่ม่ ีกี ารแออัดั
right person to the right job

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 69

“ผมไปเดินิ ที่่ศ� ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ ความแออัดั เรามีคี นอ้้วนที่่ห� นักั ร้้อยกิโิ ลกรัมั
อยู่่�หลายครั้้ง� มีอี ยู่่�วันั หนึ่่ง� เจอคุณุ ทวดอายุุ มารับั การฉีดี วัคั ซีนี เป็น็ พัันๆ คน มันั เห็น็ ชัดั
107 ปีี นั่่ง� รถเข็น็ มาฉีดี วัคั ซีนี คุณุ ลูกู อายุุ ว่่าเราทำ�ำ ให้้คนไข้้ ทำ�ำ ให้้กลุ่่�มเสี่่� ยงลด
เกืือบ 80 ปีี ส่่วนหลานอายุุ 60 ปีี พอเห็น็ การเสีียชีีวิิตได้้เยอะ อัันนี้้�ก็็เป็็นเรื่่�องที่่�
แบบนี้้�แล้้วประทัับใจว่่าเราทำ�ำ งานแล้้วมััน ผมประทับั ใจ”นพ.สมศักั ดิ์�์ กล่า่ ว
ช่่วยได้้เยอะ หรืือในช่่วงหลัังที่่�มีีปััญหา

70 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“ไตรรัตั น์์ วิริ ิยิ ะศิริ ิกิ ุลุ ”

รองเลขาธิกิ าร รักั ษาการเลขาธิกิ าร กสทช.

กสทช.ตัวั กลางประสานกรมการแพทย์แ์ ละค่า่ ยมืือถืือ

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 71

นอกจากกระทรวงสาธารณสุุข และ กรมการแพทย์์ สนัับสนุุนอุุปกรณ์์ที่่�

กระทรวงคมนาคมที่่ม� ีบี ทบาทสำ�ำ คัญั ในการ เกี่่ย� วกับั เทคโนโลยีี เช่น่ คอมพิิวเตอร์ต์ ั้้ง� โต๊ะ๊

ขับั เคลื่อ�่ นการดำ�ำ เนินิ งานของศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี คอมพิิวเตอร์พ์ กพา โทรศัพั ท์ม์ ืือถืือ เครืือข่า่ ย

กลางบางซื่อ่� แล้้ว อีกี หนึ่่ง� หน่ว่ ยงานที่่จ� ะไม่่ ไร้้สาย (Wi-Fi) ตลอดจนระบบ Telehealth

กล่า่ วถึงึ ไม่ไ่ ด้้เลย คืือ สำ�ำ นักั งานคณะกรรมการ เพื่�่อลดความเสี่่ย� งของแพทย์แ์ ละพยาบาล

กิจิ การกระจายเสียี ง กิจิ การโทรทัศั น์์ และ ในการเข้้าไปสััมผััสใกล้้ชิิดผู้้�ป่่วยให้้แก่่

กิิจการโทรคมนาคมแห่่งชาติิ (กสทช.) โรงพยาบาลบุุษราคััม รวมเป็็นเงิินกว่่า

ซึ่่�งทำ�ำ หน้้าที่่�สนัับสนุุนอุุปกรณ์์เทคโนโลยีี 200 ล้้านบาท

สารสนเทศ (Information technology : เช่่นเดีียวกัับการจััดตั้้�งศููนย์์ฉีีดวััคซีีน

IT) และคอมพิิวเตอร์์ รวมถึงึ เป็น็ ตัวั กลาง กลางบางซื่อ�่ ในครั้้ง� นี้้� กสทช. จึงึ ไม่พ่ ลาด

เชื่่�อมประสานระหว่่างกรมการแพทย์์และ ที่่จ� ะเข้้ามามีสี ่ว่ นร่ว่ มด้้วยเช่น่ กันั

ผู้ใ้� ห้้บริกิ ารโทรศัพั ท์ม์ ืือถืือทั้้ง� 4 ค่า่ ย นายไตรรัตั น์์ วิริ ิยิ ะศิริ ิกิ ุลุ รองเลขาธิกิ าร

ที่่�จริิงแล้้ว กสทช. ไม่่ได้้เพิ่่� งเข้้ามา รักั ษาการเลขาธิกิ าร กสทช. กล่า่ วว่า่ โดย

สนับั สนุนุ งานด้้านสาธารณสุขุ กับั โครงการ ส่่วนตััวรู้้�จัักกัับ นพ.สมศัักดิ์�์ อรรฆศิิลป์์

ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ เป็น็ ครั้้ง� แรก แต่่ อธิบิ ดีกี รมการแพทย์อ์ ยู่่�แล้้ว ในช่ว่ งเดืือน

ได้้มีสี ่ว่ นร่ว่ มในการต่อ่ สู้้ก� ับั การแพร่ร่ ะบาด พฤษภาคม ทางกรมการแพทย์ไ์ ด้้ประสาน

ของโควิดิ 19 ตั้้ง� แต่ป่ ีี 2563 ด้้วยการปรับั มาว่า่ มีแี นวคิดิ จัดั ตั้้ง� ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี ขนาดใหญ่่

แผนงบประมาณของสำ�ำ นักั งานลง และนำ�ำ รองรัับการฉีีดวััคซีีนแก่่ประชาชน วัันละ

เงินิ ที่่ไ� ด้้จากการเกลี่่ย� เงินิ งบประมาณไปรวม 10,000-20,000 คน ตนจึึงถามไปว่่า

กัับเงิินกองทุุนวิิจััยและพัั ฒนากิิจการ ทางกรมการแพทย์์ต้้องการให้้ กสทช.

กระจายเสียี ง กิจิ การโทรทัศั น์์ และกิจิ การ สนับั สนุนุ อย่า่ งไรบ้้าง ซึ่่ง� ก็ไ็ ด้้คำ�ำ ตอบมาว่า่

โทรคมนาคม เพื่่� อประโยชน์์สาธารณะ ต้้องการเครื่�่องคอมพิิ วเตอร์์ตั้้�งโต๊๊ะหรืือ

(กทปส.) รวมกว่า่ 1,300 ล้้านบาท สนับั สนุนุ คอมพิิวเตอร์พ์ กพา ระบบปฏิบิ ัตั ิกิ าร และ

การจััดหาครุุภััณฑ์์ทางการแพทย์์ให้้แก่่ ระบบการจองคิวิ

โรงพยาบาลทั่่ว� ประเทศ นอกจากนี้้� ช่ว่ งหลังั “การระดมอุปุ กรณ์ต์ ่า่ งๆ เราประสานกับั

สงกรานต์์ ปีี 2564 ที่่ก� ารระบาดเริ่่ม� กลับั มา ทางผู้้ใ� ห้้บริกิ ารโทรศัพั ท์ม์ ืือถืือไป ซึ่่ง� เขามีี

รุนุ แรงจนเตียี งในโรงพยาบาลมีไี ม่เ่ พีียงพอ การสำำ�รองอุปุ กรณ์ไ์ ว้้อยู่่�แล้้วหรืืออาจมีแี หล่ง่

สำ�ำ หรับั รองรับั ผู้ป�้ ่ว่ ย กสทช. ได้้ร่ว่ มมืือกับั ที่่ซ� ื้้อ� ประจำ�ำ พอทุกุ คนระดมสั่่ง� ของกันั เข้้ามา

72 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“ค่า่ ยมืือถืือเขารู้้ว� ิธิ ีตี ิดิ ต่อ่

ลูกู ค้้า อย่า่ ไปยุ่่�งกับั เขา

แค่บ่ อกไปว่า่
จะให้ส้ ่ง่ ข้อ้ มูลู

อะไรบ้า้ ง
แล้ว้ มันั จะง่า่ ย

“

จึงึ ใช้้เวลาไม่น่ าน ส่่วนโทรศัพั ท์ม์ ืือถืือเขามีี มืือถืือหักั ลดหย่อ่ นค่า่ USO Fee ในส่ว่ น
คลังั สำำ�รองไว้้เช่น่ กันั ในขณะที่่ค� ่า่ ใช้้จ่า่ ยที่่� ของโรงพยาบาลสนาม ดังั นั้้น� จึงึ ต้้องขอ
เกิิดขึ้้�น กสทช. ให้้นำ�ำ ไปหัักลดหย่่อน อนุุมััติิคณะกรรมการ กสทช. เพิ่่� มเติิม
ค่า่ ธรรมเนียี มบริกิ ารโทรคมนาคมพื้้�นฐาน ขอบเขตให้้รวมไปถึึงศููนย์์ฉีีดวััคซีีนด้้วย
โดยทั่่ว� ถึงึ และบริกิ ารเพื่่�อสังั คม ( Univer- ซึ่่ง� ในขั้้น� ตอนนี้้� หลังั จากได้้รับั ประสานจาก
sal Service Obligation : USO) ได้้” กรมการแพทย์์ นายไตรรััตน์์ก็็ทำ�ำ เรื่�่อง
นายไตรรัตั น์์ กล่า่ ว เร่ง่ ด่ว่ นเสนอเข้้าบอร์ด์ กสทช. และได้้รับั
การอนุมุ ัตั ิอิ ย่า่ งรวดเร็ว็
อย่า่ งไรก็ด็ ีี ในขั้้น� ตอนนี้้ม� ีขี ้้อจำ�ำ กัดั และ
ต้้องมีีการแก้้ไขกฎระเบีียบภายในอยู่่�พอ ในส่่วนของอุุปกรณ์์คอมพิิ วเตอร์์และ
สมควร เพราะขอบเขตตามระเบียี บเดิมิ นั้้น� ระบบการสื่อ�่ สารต่า่ งๆ กสทช. เห็น็ พ้้องและ
กสทช. อนุุญาตให้้ผู้้�ให้้บริิการโทรศััพท์์ สนับั สนุนุ อย่า่ งเต็ม็ ที่่� อย่า่ งไรก็ด็ ีี ในส่ว่ น

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 73

โดยให้้ไปคิดิ วิธิ ีกี ารอย่า่ งไรก็ไ็ ด้้เพื่่�อให้้ลูกู ค้้า
ของแต่ล่ ะค่า่ ยสามารถจองคิวิ ฉีดี วัคั ซีนี ได้้

“เราต้้องให้้คนที่่ม� ีคี วามชำ�ำ นาญทำ�ำ ในสิ่่�ง
ที่่เ� ขาถนัดั ตอนนั้้น� ผมบอกท่า่ นอธิบิ ดีสี มศักั ดิ์์�
และท่า่ นรองอธิบิ ดีไี พโรจน์ว์ ่า่ อย่า่ ไปทำ�ำ เอง
ให้้ค่่ายมืือถืือทำ�ำ เขารู้้�วิิธีีติิดต่่อลููกค้้า
อย่า่ ไปยุ่่�งกับั เขา แค่บ่ อกไปว่า่ จะให้้ส่ง่ ข้้อมูลู
อะไรบ้้าง แล้้วมันั จะง่า่ ย”นายไตรรัตั น์์ กล่า่ ว

เมื่อ่� ให้้ค่า่ ยมืือถืือทำ�ำ ในสิ่่ง� ที่่ถ� นัดั ผลลัพั ธ์์
จึงึ ออกมาอย่า่ งดีเี ยี่่ย� ม เพีียงแค่เ่ ปิดิ จอง
วันั แรก ใช้้เวลาไม่ก่ ี่่ช� ั่่ว� โมงจึงึ มีคี ิวิ เต็ม็ ล่ว่ ง
หน้้ายาวไป 3 เดืือน

นอกจากนี้้� เมื่่�อศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลาง
บางซื่อ�่ เริ่่ม� เปิดิ บริกิ าร กสทช. ก็ย็ ังั ได้้ประสาน
ผู้ใ้� ห้้บริกิ ารโทรศัพั ท์ม์ ืือถืือให้้ส่ง่ ทีมี งานมา
ดูแู ลลูกู ค้้าของตัวั เองเนื่อ�่ งจากเกรงว่า่ หาก
มีผี ู้ไ�้ ปรับั บริกิ ารนับั หมื่น่� คนต่อ่ วันั จะเกิดิ ความ
ของระบบการจองคิวิ นั้้น� ทางนายไตรรัตั น์์ ชุลุ มุนุ วุ่่�นวายขึ้้น� ซึ่่ง� ค่า่ ยมืือถืือได้้ให้้ความ
มีขี ้้อท้้วงติงิ เพราะในตอนแรกนั้้น� กรมการ ร่ว่ มมืือส่ง่ ทีมี งานมาประจำ�ำ จุดุ ทางเข้้าเพื่�่อ
แพทย์์ต้้องการพัั ฒนาระบบขึ้้�นมาเอง ดูู แ ล ผู้้� ที่่� จ อ ง คิิ ว ฉีี ดวัั ค ซีี น กัั บ ตัั ว เ อ ง
แต่่จากตััวอย่่างที่่�ผ่่านๆ มาพบว่่าหลาย โดยแต่ล่ ะค่า่ ยจะได้้รับั การจัดั สรรประตูทู าง
แอปพลิิเคชัันที่่�ทำ�ำ ขึ้้�นมาแล้้วไม่่ประสบ เข้้าไม่ใ่ ห้้ซ้ำ��ำ กันั เพื่่�อความสะดวกในการดูแู ล
ความสำ�ำ เร็็จ ดัังนั้้�นจึึงแนะนำ�ำ ไปว่่าให้้ผู้้�ให้้ “สรุปุ แล้้วหน้้าที่่ห� ลักั ของกสทช. คืือร่ว่ ม
บริกิ ารโทรศัพั ท์ม์ ืือถืือรับั ไปบริหิ ารจัดั การ มืือกับั ผู้้ใ� ห้้บริกิ ารโทรศัพั ท์ม์ ืือถืือ สนับั สนุนุ
เองจะดีกี ว่า่ ด้้วยเหตุนุ ี้้เ� มื่อ�่ จัดั การอุปุ กรณ์์ อุุปกรณ์์คอมพิิวเตอร์์รวม 100 ชุุดและ
คอมพิิวเตอร์แ์ ละระบบการสื่อ่� สารเรียี บร้้อย ระบบอิินเทอร์์เน็็ต ประสานความร่่วมมืือ
แล้้ว กสทช. จึงึ เป็น็ ตัวั กลางประสานผู้ใ้� ห้้ ระหว่่างกรมการแพทย์์และผู้้�ให้้บริิการ
บริกิ ารโทรศัพั ท์ม์ ืือถืือทั้้ง� 4 ค่า่ ยเข้้ามาร่ว่ ม โทรศัพั ท์ม์ ืือถืือในการจัดั ระบบการจองคิวิ

74 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 75

ส่่วนค่า่ ใช้้จ่า่ ยที่่ค� ่า่ ยมืือถืือลงทุนุ ไปได้้ให้้นำ�ำ
ไปหัักลดหย่่อนจากค่่าธรรมเนีียม USO
นอกจากนี้้ย� ังั ส่่งบุคุ ลากรบางส่่วนไปช่ว่ ย
อำ�ำ นวยความสะดวกบ้้างอีีกเล็็กน้้อย”
นายไตรรัตั น์์ กล่า่ วทิ้้ง� ท้้าย

76 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“นิริ ุฒุ มณีพี ัันธ์”์

ผู้ว้� ่า่ การรถไฟแห่ง่ ประเทศไทย

ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่
ตอกย้ำ��ำ ปรัชั ญา รฟท. อยู่่�คู่่�กับั ประชาชน

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 77

ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� จะไม่ส่ ามารถ “รฟท.มีคี วามยินิ ดีี
จัดั ตั้้ง� ได้้เลยหากปราศจากหน่ว่ ยงานสำ�ำ คัญั
หน่่วยงานหนึ่่�ง นั่่�นก็็คืือการรถไฟแห่่ง เป็น็ อย่า่ งยิ่่ง� ที่่ไ� ด้เ้ ป็น็
ประเทศไทย (รฟท.) ซึ่่�งเป็น็ เจ้้าของพื้้�นที่่� ส่ว่ นหนึ่่ง� ในการให้้
สถานีกี ลางบางซื่อ่� นั่่น� เอง ความช่ว่ ยเหลืือดูแู ล

นายนิริ ุฒุ มณีพี ัันธ์์ ผู้ว้� ่า่ การรถไฟแห่ง่ พี่่�น้อ้ งประชาชน และพร้อ้ มใน
ประเทศไทย กล่า่ วถึงึ จุดุ ยืืนของ รฟท. ต่อ่ การสนับั สนุนุ การดำ�ำ เนินิ การ
สถานการณ์โ์ ควิดิ 19 ในครั้้ง� นี้้ว� ่า่ ปรัชั ญา ต่า่ งๆ
ของ รฟท. เป็น็ องค์ก์ รที่่อ� ยู่่�คู่่�กับั ประชาชน
ไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ เรื่อ�่ งการเดินิ ทางหรืือเรื่อ่� งอื่น�่ ๆ “
ที่่เ� กี่่ย� วข้้อง ซึ่่�งการได้้เข้้ามามีสี ่ว่ นร่ว่ มใน
การดำ�ำ เนิินงานของศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลาง นายนิริ ุฒุ กล่า่ วอีกี ว่า่ การสนับั สนุนุ ของ
บางซื่่�อในครั้้�งนี้้�จึึงเป็็นการตอกย้ำ��ำ ถึึง รฟท.นั้้น� ภายหลังั จากที่่ไ� ด้้รับั นโยบายให้้จัดั
ปรัชั ญาของ รฟท. ว่า่ เมื่อ�่ เกิดิ ภาวะวิกิ ฤต เตรียี มสถานีกี ลางบางซื่อ�่ เพื่�่อเป็น็ ศูนู ย์ฉ์ ีดี
โควิดิ 19 สถานีกี ลางบางซื่อ�่ ก็พ็ ร้้อมปรับั วัคั ซีนี กลางที่่ใ� หญ่ท่ ี่่ส� ุดุ รองรับั การฉีดี วัคั ซีนี
เปลี่่ย� นวัตั ถุปุ ระสงค์ช์ ั่่ว� คราวมาเป็น็ ศูนู ย์ฉ์ ีดี ให้้ได้้ 10,000 คน/วััน รฟท. ได้้เตรีียม
วัคั ซีนี กลางแก่ป่ ระชาชน และต้้องขอบคุณุ ความพร้้อมในเรื่่�องของพื้้� นที่่�สำ�ำ หรัับฉีีด
กระทรวงสาธารณสุขุ ที่่ใ� ห้้ รฟท. มีโี อกาสได้้ วัคั ซีนี พื้้�นที่่ส� ำ�ำ หรับั หน่ว่ ยงานสาธารณสุขุ
ช่ว่ ยเหลืือประชาชน และบุคุ ลากรที่่ร� ับั ผิดิ ชอบ รวมทั้้ง� เรื่อ�่ งของ
การอำ�ำ นวยความสะดวกต่า่ งๆ ให้้แก่พ่ ี่่�น้้อง
“เรื่อ�่ งนี้้เ� ป็น็ เรื่อ่� งที่่ด� ีมี าก มันั เป็น็ เรื่อ่� ง ประชาชน นอกจากนี้้แ� ล้้วยังั เปิดิ ขบวนรถไฟ
ของการดูแู ลชีวี ิติ และการมีศี ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี ชานเมืืองสายสีแี ดงเส้้นทาง บางซื่อ�่ - รังั สิติ
กลางบางซื่อ่� ก็ช็ ่ว่ ยคนได้้จริงิ ๆ ผมคิดิ ว่า่ และ บางซื่อ่� - ตลิ่่ง� ชันั ให้้บริกิ ารฟรีตี ั้้ง� แต่่
เรื่อ่� งนี้้เ� ป็น็ ตัวั อย่า่ งกิจิ กรรมในวันั ข้้างหน้้า ต้้นเดืือนสิิงหาคม 2564 เพื่่� ออำ�ำ นวย
ว่่าสถานที่่�ของราชการไม่่ได้้จะใช้้เพื่่� อ ความสะดวกให้้แก่ป่ ระชาชนในการเดินิ ทาง
วัตั ถุปุ ระสงค์เ์ ฉพาะเท่า่ นั้้น� การปรับั เปลี่่ย� น มาฉีดี วัคั ซีนี ตลอดจนบูรู ณาการการเดินิ ทาง
ไปตามสถานการณ์ไ์ ด้้จึงึ เป็น็ เรื่อ่� งที่่ด� ีมี ากๆ” สาธารณะอื่น่� ๆ อีกี ด้้วย
นายนิริ ุฒุ กล่า่ ว

78 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“เมื่อ�่ เกิดิ ภาวะวิกิ ฤต

โควิดิ -19 สถานีกี ลาง
บางซื่อ�่ ก็พ็ ร้อ้ มปรับั
เปลี่่ย� นวัตั ถุปุ ระสงค์ช์ ั่่ว� คราว

มาเป็น็ ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี แก่่
ประชาชน

“

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 79

ทั้้ง� นี้้� นอกเหนืือจากการสนับั สนุนุ พื้้�นที่่� เศรษฐกิจิ จากสถานการณ์ก์ ารแพร่ร่ ะบาด
สถานีกี ลางบางซื่อ่� และเปิดิ รถไฟชานเมืือง ขณะเดียี วกันั ในส่ว่ นของบุคุ ลากร รฟท.
สายสีแี ดงฟรีแี ล้้ว รฟท. ยังั ได้้สนับั สนุนุ งาน
ด้้านสาธารณสุุขอื่�่นๆ ในการต่่อสู้้�กัับการ ร่ว่ มกับั โรงพยาบาลบุรุ ฉัตั รไชยากรซึ่่ง� เป็น็
แพร่่ระบาดของโควิิด 19 เช่่น การจััด โรงพยาบาลในสัังกััด รฟท. ทำ�ำ โครงการ
สถานที่่�พัั กคอยให้้กัับผู้�้ป่่วยกลุ่่�มสีีเขีียว ดูแู ลผู้ป�้ ่ว่ ย พนักั งาน ลูกู จ้้างและครอบครัวั
ที่่�โรงซ่่อมบำ�ำ รุุงรถไฟสถานีีกลางบางซื่่�อ รวมถึงึ คนในชุมุ ชนรถไฟ ทั้้ง� จัดั ทำ�ำ การดูแู ล
การจััดขบวนรถโดยสารพิิ เศษสำ�ำ หรัับ รักั ษาเบื้้อ� งต้้น การทำ�ำ Telemedicine ให้้
ผู้้� ป่่ ว ย กลุ่่� ม สีี เ ขีี ย ว ใ ห้้ เ ดิิ น ท า ง กลัั บ ไ ป กัับกลุ่่�มผู้้�ป่่วยสีีเขีียวที่่�รัับการรัักษาแบบ
รักั ษาตัวั ที่่ภ� ูมู ิลิ ำ�ำ เนาตามนโยบายของรัฐั บาล Home Isolation การตรวจคัดั กรองด้้วย
การร่่วมมืือกัับบริิษััทรถไฟความเร็็วสููง Antigen test kit ให้้กัับกลุ่่�มเสี่่�ยงทั้้�ง
สายตะวัันออกเชื่่�อมสามสนามบิิน จำ�ำ กััด พนักั งานและคนในชุมุ ชนรถไฟ รวมทั้้ง� มีกี าร
แจกอาหารกล่่องจำ�ำ นวน 2 ล้้านกล่่อง จััดทำ�ำ กล่่องห่่วงใยซึ่่�งบรรจุุยาที่่�จำ�ำ เป็็น
สำ�ำ หรัับประชาชนที่่�ได้้รัับผลกระทบด้้าน ต้้องใช้้ เช่น่ ยาแก้้ไข ยาฟ้า้ ทะลายโจร และ
เครื่อ่� งอุปุ โภคบริโิ ภคต่า่ งๆ เพื่�่อมอบให้้แก่่
ผู้ป้� ่ว่ ยและผู้ท�้ ี่่ต� ้้องกักั ตัวั

ผู้ว้� ่า่ การรถไฟแห่ง่ ประเทศไทย กล่า่ วทิ้้ง�
ท้้ายว่า่ รฟท. มีคี วามยินิ ดีเี ป็น็ อย่า่ งยิ่่ง� ที่่ไ� ด้้
เป็น็ ส่ว่ นหนึ่่ง� ในการให้้ความช่ว่ ยเหลืือดูแู ล
พี่่�น้้องประชาชน และพร้้อมให้้การสนับั สนุนุ
การดำ�ำ เนิินการต่่างๆเพื่่� อให้้ประเทศไทย
สามารถก้้าวผ่า่ นวิกิ ฤตครั้้ง� นี้้ไ� ปด้้วยกันั

80 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“ชำ�ำ นาญ อยู่่�สอาด”

รองผู้อ�้ ำ�ำ นวยการฝ่า่ ยการเดินิ รถองค์ก์ าร ขสมก.

ขสมก.ภูมู ิใิ จมีสี ่่วนร่ว่ มต่อ่ สู้้�ปัญั หาโรคระบาด

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 81

ไม่ว่ ่า่ ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ จะใหญ่โ่ ต หวาดระแวงของคนในสังั คม ขสมก. ในฐานะ

มีศี ักั ยภาพในการฉีดี วัคั ซีนี ขนาดไหน แต่ถ่ ้้า ผู้ใ�้ ห้้บริกิ ารขนส่ง่ มวลชนสาธารณะ จึงึ จำ�ำ เป็น็

ลำ�ำ พัั งใช้้แต่่รถส่่วนตััว ไม่่มีีระบบขนส่่ง ต้้องทำ�ำ ตัวั เองให้้ปลอดภัยั ทั้้ง� คน ทั้้ง� รถ

มวลชนที่่พ� าผู้ค�้ นไปถึงึ ที่่ห� มาย จำ�ำ นวนผู้ไ�้ ด้้ เพื่�่อสร้้างความเชื่อ�่ มั่่น� แก่ป่ ระชาชน

รับั การฉีดี วัคั ซีนี คงไม่ส่ ูงู ถึงึ ระดับั หลักั หมื่น�่ “ด้้วยความร่่วมมืือระหว่่างกระทรวง

คนเหมืือนที่่เ� ป็น็ อยู่่� ค ม น า ค ม แ ล ะ ก ร ะ ท ร ว ง ส า ธ า ร ณ สุุ ข ใ น

องค์ก์ ารขนส่ง่ มวลชนกรุงุ เทพ (ขสมก.) การฉีีดวััคซีีนแก่่บุุคลากรที่่�ต้้องทำ�ำ งาน

จึงึ เป็น็ อีกี ฟันั เฟือื งสำ�ำ คัญั ที่่ช� ่ว่ ยให้้ประชาชน ขนส่่งมวลชน พนัักงานขสมก. กว่่า

เข้้าถึงึ บริกิ ารฉีดี วัคั ซีนี ด้้วยการจัดั รถเมล์์ 12,000 คน จึึงได้้รัับวััคซีีนตั้้�งแต่่เดืือน

เส้้นทางพิิ เศษคอยรัับส่่งประชาชนจาก พฤษภาคม 2564 และชุุดที่่� 2 ฉีีดอีีก

จุุ ดต่่ า ง ๆ ม า ยัั ง ส ถ า นีี ก ล า ง บ า ง ซื่่� อ ประมาณ 1,000 คน รวมแล้้วฉีดี ได้้ 95%

ตั้้�งแต่่วัันแรกจนสิ้้�นสุุดโครงการ โดยมีี ในเดืือนกัันยายน 2564 ซึ่่�งหลัังจากฉีีด

นายชำ�ำ นาญ อยู่่�สอาด รองผู้อ้� ำ�ำ นวยการฝ่า่ ย วัคั ซีนี แล้้วยังั พบว่า่ มีผี ู้้ต� ิดิ เชื้้อ� อยู่่� แต่เ่ ป็น็

การเดินิ รถองค์ก์ าร ขสมก. เป็น็ บุคุ คลสำ�ำ คัญั แล้้วหายไว สามารถกลับั มาทำ�ำ งานได้้ตาม

ที่่ร� ับั ผิดิ ชอบหน้้าที่่น� ี้้� ปกติิ และยืืนยัันว่่ายัังไม่่มีีใครบอกว่่าติิด

นายชำ�ำ นาญ เล่า่ ว่า่ ตั้้ง� แต่ก่ ารระบาดของ หรืือรับั เชื้้อ� จากการนั่่ง� รถโดยสารประจำ�ำ ทาง

โควิดิ 19 ระลอก 2 ถึงึ ระลอกที่่� 3 พนักั งาน เลย”นายชำ�ำ นาญ กล่า่ ว

ของ ขสมก. ติิดเชื้้�อโควิิด 19 รวมแล้้ว สำ�ำ หรับั ภารกิจิ สนับั สนุนุ การดำ�ำ เนินิ งานของ

ประมาณ 900 คน มีีผู้�้เสีียชีีวิิต 4 ราย ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� นั้้น� นายชำ�ำ นาญ

แต่ท่ ั้้ง� หมดนี้้ไ� ม่ไ่ ด้้ติดิ เชื้้อ� จากรถโดยสารหรืือ กล่า่ วว่า่ ด้้วยความที่่ข� สมก. เป็น็ ระบบขนส่ง่

ในที่่ท� ำ�ำ งาน เพราะ ขสมก. มีมี าตรการเข้้มงวด มวลชนสาธารณะของคนในเมืืองและปริมิ ณฑล

เรื่�่องการใส่่หน้้ากากอนามััย วััดอุุณหภููมิิ นายสรพงศ์์ ไพฑูรู ย์พ์ งษ์์ รองปลัดั กระทรวง

การรักั ษาระยะห่า่ ง การทำ�ำ ความสะอาดรถ คมนาคม จึงึ มอบหมายให้้ ขสมก. จัดั เส้้นทาง

แ ต่่ ส่่ ว น ม า กติิ ดจ า กชุุ ม ช น แ ล ะ ค น ใ น เดินิ รถเพื่่�อบริกิ ารประชาชนที่่ม� าฉีดี วัคั ซีนี ที่่�

ครอบครัวั เพราะพนักั งาน ขสมก. จำ�ำ นวน สถานีีกลางบางซื่่�อ โดยเน้้นเชื่่�อมต่่อจาก

มากพัั กอยู่่�ในพื้้� นที่่�ชุุมชนแออััดซึ่่�งมีีการ รถไฟฟ้า้ BTS รับั เข้้ามาที่่ส� ถานีกี ลางบางซื่อ�่

ระบาดค่่อนข้้างรุุนแรง เมื่�่อมีีพนัักงาน ซึ่่ง� งานนี้้น� ายชำ�ำ นาญเป็น็ ผู้จ�้ ัดั การเส้้นทาง

ขสมก. ติดิ เชื้้อ� โควิดิ 19 จึงึ ทำ�ำ ให้้เกิดิ ความ เดินิ รถต่า่ งๆ ด้้วยตัวั เอง โดยนำ�ำ ประสบการณ์์

82 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

การรับั ส่ง่ ประชาชนในช่ว่ งงานพระราชพิิธีี นำ�ำ มาบริิการนั้้�นเป็็นรถรุ่่�นใหม่่ล่่าสุุดของ
ต่า่ งๆ มาใช้้กับั ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ ขสมก. เป็น็ รุ่่�นชานต่ำ�ำ� เพื่่�อให้้สะดวกในการ
ทำ�ำ ให้้สามารถจัดั เส้้นทางและเวลาการปล่อ่ ย ขึ้้น� ลงรถของผู้พ�้ ิิการและผู้ส้� ูงู อายุุ รวมเส้้น
รถทั้้ง� ช่ว่ งเร่ง่ ด่ว่ นและไม่เ่ ร่ง่ ด่ว่ นได้้อย่า่ ง ทางละ 5 คันั โดยเส้้นทางที่่ว� ิ่่ง� วนรถภายใน
เหมาะสม สถานีกี ลางบางซื่อ�่ ต้้องใช้้ 6-10 คันั รวมๆ
แล้้วเกืือบ 30 คันั
การเตรียี มการใช้้เวลา 1-2 วันั ก็แ็ ล้้วเสร็จ็
โดยขสมก. ได้้จัดั เส้้นทางเดินิ รถ 4 เส้้นทาง “เริ่่ม� ให้้บริกิ ารตั้้ง� แต่เ่ วลา 7.00-20.00 น.
คืือ 1) วงกลมเซ็็นทรััลลาดพร้้าว-ถนน หรืือจนกว่า่ คนจะหมด โดยปล่อ่ ยรถทุกุ ๆ
พหลโยธินิ -สถานีกี ลางบางซื่อ�่ 2) อนุสุ าวรียี ์์ 5-10 นาทีี ใช้้กำ�ำ ลังั คนประมาณ 100 คน/วันั
ชััยสมรภููมิิ-ถนนพหลโยธิิน-สถานีีกลาง ทั้้ง� พนักั งานขับั พนักั งานเก็บ็ ตั๋๋ว� นายตรวจ
บางซื่อ�่ 3) ท่า่ เรืือบางโพธิ์์-� สถานีเี ตาปูนู - มีีคนมารัับบริิการเฉลี่่�ยวัันละ 10,000-
สถานีกี ลางบางซื่อ่� และ 4) เส้้นทางวนรถ 20,000 คน ซึ่่�งถืือว่่าเยอะ”นายชำ�ำ นาญ
ภายในสถานีกี ลางบางซื่อ�่ ซึ่่ง� รถทั้้ง� หมดที่่� กล่า่ ว

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 83

“เราไม่ก่ ลัวั และเต็ม็ ใจ

ให้บ้ ริกิ าร เพราะเรื่อ่� งนี้้�
เป็น็ วาระแห่ง่ ชาติิ

ถืือเป็น็ กิจิ กรรมเพื่�่อสังั คม
ที่่ใ� ห้บ้ ริกิ ารโดยไม่ค่ ิดิ ค่า่ โดยสาร

เราถืือว่า่ เป็น็ ความภาคภูมู ิใิ จ
ของ ขสมก.

“

นอกจากนี้้�ขสมก. ยัังได้้จััดกำ�ำ ลััง ไม่่กลััวและเต็็มใจให้้บริิการ เพราะเรื่่�องนี้้�
สายตรวจพิิเศษไปให้้บริกิ ารร่ว่ มกับั เจ้้าหน้้าที่่� เป็็นวาระแห่่งชาติิ ถืือเป็็นกิิจกรรมเพื่่� อ
กรมการขนส่่งทางบก ตำ�ำ รวจจราจรและ สัังคมที่่�ให้้บริิการโดยไม่่คิิดค่่าโดยสาร
ตำ�ำ รวจรถไฟ เพื่่�ออำ�ำ นวยความสะดวกทั้้ง� เราถืือว่า่ เป็น็ ความภาคภูมู ิใิ จของ ขสมก.
ทางเข้้าและทางออก รวมทั้้�งคััดเลืือก ที่่�ได้้มีีส่่ วนร่่วมในการต่่อสู้้� กัับปััญหา
พนักั งานเก็บ็ ค่า่ โดยสารที่่ม� ีมี นุษุ ยสัมั พัันธ์ด์ ีี โรคระบาด นอกจากนี้้� ยัังมีีประชาชน
มาจััดทีีมประชาสััมพัั นธ์์ คอยถืือป้้ายถืือ บางคนที่่ม� าจากต่า่ งจังั หวัดั และไม่เ่ คยขึ้้น�
เครื่่�องกระจายเสีียงแนะนำ�ำ จุุดขึ้้�นรถแก่่ รถเมล์ม์ าก่อ่ นแล้้วได้้มาขึ้้น� รถเมล์ท์ ี่่ด� ีที ี่่ส� ุุด
ประชาชนที่่ต� ้้องการมาฉีดี วัคั ซีนี ของ ขสมก. ในตอนนี้้� ได้้รับั การดูแู ลจาก
นายตรวจช่ว่ ยพยุงุ ขึ้้น� รถ มันั เป็น็ ภาพที่่ม� ีี
“ถามว่า่ เหนื่อ่� ยไหม จะมีพี นักั งานของ ความสุุขและภููมิิใจที่่�เราได้้ร่่วมให้้บริิการ
เราหลายคนที่่ส� ันั นิษิ ฐานว่า่ อาจได้้รับั เชื้้อ� จาก ประชาชน”นายชำ�ำ นาญ กล่า่ วทิ้้ง� ท้้าย
การสััมผัสั ใกล้้ชิดิ กับั ผู้้ม� าฉีดี วัคั ซีนี แต่เ่ รา

84 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“นพ.ไพโรจน์์ สุุรัตั นวนิชิ ”

รองอธิบิ ดีกี รมการแพทย์์

Key man กำ�ำ หนดกลยุทุ ธ์ศ์ ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 85

หากจะกล่า่ วถึงึ Key Man คนสำ�ำ คัญั ใน กลุ่่�มองค์ก์ รต่า่ งๆ เป็น็ หลักั ก่อ่ น จากนั้้น� จึงึ

การขับั เคลื่อ�่ นการดำ�ำ เนินิ งานของศูนู ย์ฉ์ ีดี หารืือกันั ถึงึ การจัดั ระบบให้้ประชาชนทั่่ว� ไป

วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� นอกจาก พญ.มิ่่ง� ขวัญั เข้้ามาฉีีด และสรุุปว่่าจะให้้ผู้�้ให้้บริิการ

วิชิ ัยั ดิษิ ฐ ผู้อ้� ำ�ำ นวยการสถาบันั โรคผิวิ หนังั เครืือข่า่ ยโทรศัพั ท์ม์ ืือถืือเข้้ามาช่ว่ ยในเรื่อ่� ง

ในฐานะผู้�้อำ�ำ นวยการศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลาง การจัดั ระบบการจองคิวิ ให้้

บางซื่�่อ อีีกคนที่่�จะไม่่กล่่าวถึึงไม่่ได้้คืือ เหตุผุ ลที่่ก� รมการแพทย์ไ์ ม่ด่ ำ�ำ เนินิ การเรื่อ่� ง

นพ.ไพโรจน์์ สุุรััตนวนิิช รองอธิิบดีีกรม การเปิดิ รับั จองคิวิ เองนั้้�น เนื่่�องจากไม่ใ่ ช่่

การแพทย์์ ซึ่่ง� ทำ�ำ งานอย่า่ งใกล้้ชิดิ ร่ว่ มกับั สิ่่ง� ที่่ก� รมการแพทย์ถ์ นัดั นพ.ไพโรจน์เ์ ปรียี บ

พญ.มิ่่�งขวััญ ในการช่่วยสนัับสนุุนการ เทีียบให้้เห็็นภาพว่่าสถานีีกลางบางซื่่�อก็็

ดำ�ำ เนินิ งานต่า่ งๆ รวมทั้้ง� คอยปรับั กลยุทุ ธ์์ เหมืือนสนามบินิ กระทรวงคมนาคมก็เ็ หมืือน

การฉีดี วัคั ซีนี ให้้สอดคล้้องกับั สถานการณ์์ บริิษัทั ท่า่ อากาศยานไทย จำ�ำ กััด (มหาชน)

ในแต่ล่ ะช่ว่ งเวลา ที่่�คอยดููแลเรื่่�องสถานที่่� ส่่วนกระทรวง

ในมุุมมองของ นพ.ไพโรจน์์ ศููนย์์ฉีีด สาธารณสุุขเป็็นเหมืือนสายการบิิน เมื่่�อ

วััคซีีนกลางบางซื่�่อมีีวิิวััฒนาการมาโดย เชี่่�ยวชาญเรื่�่องการฉีีดก็็ให้้ฉีีดวััคซีีน

ตลอด เมื่อ่� สถานการณ์ผ์ ู้ต้� ิดิ เชื้้อ� โควิดิ 19 อย่่างเดีียวไปเลย ส่่วนเรื่่�องการจััดคิิวให้้

และวััคซีีนเปลี่่�ยนไป ยุุทธศาสตร์์และกลุ่่�ม ประชาชนเข้้ามาฉีดี จะมีผี ู้ใ้� ห้้บริกิ ารเครืือข่า่ ย

เป้า้ หมายจึงึ ต้้องเปลี่่ย� นตามไปด้้วย โทรศััพท์์มืือถืือเป็็นเหมืือนบริิษััทขายตั๋๋�ว

รองอธิบิ ดีกี รมการแพทย์์ เล่า่ ว่า่ ณ วันั ที่่� ทำ�ำ หน้้าที่่จ� ัดั คิวิ ให้้ว่า่ ใครจะเข้้ามาฉีดี รอบไหน

จัดั ตั้้ง� ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ เข้้าใจว่า่ บ้้าง โดยกรมการแพทย์จ์ ะแบ่ง่ โควตาแก่่

จะมีวี ัคั ซีนี เพีียงพอและมีสี มมุตุ ิฐิ านว่า่ ถ้้าฉีดี ผู้�้ให้้บริิการเครืือข่่ายโทรศััพท์์มืือถืือทั้้�ง

วัคั ซีนี ให้้มีคี วามครอบคลุมุ จะช่ว่ ยลดจำ�ำ นวน 4 รายไปจัดั คิวิ ผู้ร้� ับั บริกิ ารเอง โดยไม่จ่ ำ�ำ กัดั

ผู้ป้� ่ว่ ยและการแพร่ก่ ระจายของโควิดิ 19 ได้้ ว่า่ จะใช้้แพลตฟอร์ม์ (Platform) ไหนในการ

ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ จึงึ วางบทบาท ลงทะเบียี น เพีียงแต่ส่ ่ง่ บัญั ชีรี ายชื่อ�่ (Slot)

เป็น็ เหมืือนส่ว่ นเสริมิ ให้้ฉีดี วัคั ซีนี ได้้ครอบคลุมุ ผู้้�ที่่�จะเข้้ามารัับการฉีีดให้้เท่่านั้้�น ซึ่่�งเมื่�่อให้้

มากที่่ส� ุดุ โดยที่่ก� ทม. ยังั ฉีดี กลุ่่�มเป้า้ หมาย ผู้ท้� ี่่ม� ีคี วามถนัดั ในเรื่อ�่ งนั้้น� ๆ เป็น็ คนจัดั การ

ผู้้�สููงอายุุและผู้้�ป่่วยโรคเรื้้�อรััง ด้้วยเหตุุนี้้� ภายในเวลาไม่่กี่่�วัันก็็สามารถรัับจองและ

เป้้าหมายในขณะนั้้�นจึึงต้้องการฉีีดให้้ จัดั สรรคิวิ ฉีดี ล่ว่ งหน้้า 3 เดืือน ยาวไปจนถึงึ

เร็็วที่่�สุุด มากที่่�สุุด โดยช่่วงแรกเริ่่�มฉีีด เดืือนสิงิ หาคม 2564

86 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“ศูนย์ฉีดวัคซีนกลางบางซื่อ “ตอนนั้้�นยัังไม่่ได้้พูู ดถึึงผู้้�สููงอายุุเลย
เน้้นแค่ว่ ่า่ ให้้ประชาชนทั่่ว� ไปได้้รับั การฉีดี ให้้
มีวิวัฒนาการมาโดยตลอด มากที่่ส� ุุด เร็ว็ ที่่ส� ุุด สถานการณ์ว์ ันั นั้้น� กับั
อีกี 2-3 เดืือนต่อ่ มาไม่เ่ หมืือนกันั ตอนนั้้น�
เ มื่ อ ส ถ า น ก า ร ณ์ เรายังั ไม่รู่้้ว� ่า่ ในต่า่ งจังั หวัดั จะขาดวัคั ซีนี ไม่รู่้้�
ผู้ติดเชื้อและวัคซีน ว่่าประเทศจะมีีวััคซีีนไม่่พอ เรายัังไม่่รู้้�ว่่า
เปลย่ี นไป ยทุ ธศาสตร์ ประกันั สัังคมรับั วัคั ซีนี ไปเท่า่ ไหร่่ กระทรวง
และกลุ่มเป้าหมาย การอุุดมศึึกษา วิิทยาศาสตร์์ วิิจััยและ
ก็ต้องเปล่ียนตาม นวัตั กรรม (อว.) รับั วัคั ซีนี ไปเท่า่ ไหร่่ เรารู้้�
ไปดว้ ย ว่า่ วันั ที่่� 1 มิถิ ุนุ ายน ทาง AstraZeneca จะ
ส่ง่ มา 6 ล้้านโดสและทยอยเพิ่่�มเป็น็ 10 ล้้าน
“ โดส 20 ล้้านโดส เรามีสี มมุตุ ิฐิ านแบบนั้้น�
เราจึงึ เดินิ หน้้าฉีดี อย่า่ งเดียี ว” นพ.ไพโรจน์์
กล่า่ ว

จนกระทั่่�งเข้้าสู่่�ช่่วงเดืือนกรกฎาคม
เริ่่�มมีีปััญหาวััคซีีนไม่่เพีียงพอ การฉีีดใน
ปริมิ าณมากเพื่�่อให้้ครอบคลุมุ 70% ของ
ประชากรในกทม. และปริิมณฑลอาจทำ�ำ ได้้
ไม่เ่ ร็ว็ เท่า่ ที่่ว� างแผนไว้้ การฉีดี วัคั ซีนี จึงึ ต้้อง
เลืือกฉีีดให้้เข้้าเป้้ามากขึ้้�น โดยเปลี่่�ยนมา
เป็น็ การฉีดี เพื่�่อลดการเสียี ชีวี ิติ ประกอบกับั
ประชาชนทั่่ว� ไปที่่จ� องคิวิ มาส่ว่ นมากเป็น็ คน
ที่่เ� ข้้าถึงึ เทคโนโลยีี แต่ผ่ ู้ส�้ ูงู อายุยุ ังั เข้้าไม่ถ่ ึงึ
อีกี ทั้้ง� ยังั มีคี วามซ้ำ��ำ ซ้้อนของผู้ม้� ารับั บริกิ าร
เช่น่ ฉีดี จากหน่ว่ ยงานอื่น�่ แล้้วมาฉีดี เข็ม็ 2
ที่่ศ� ูนู ย์ฯ์ เป็น็ ต้้น เมื่อ่� พิิจารณาจากข้้อมูลู และ
สถานการณ์ห์ ลายๆ ด้้าน รวมถึงึ ได้้หารืือ
กับั นพ.สุรุ ะ วิเิ ศษศักั ดิ์์� รองปลัดั กระทรวง

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 87

สาธารณสุขุ แล้้ว จึงึ เริ่่ม� เปิดิ On site สำ�ำ หรับั หน้้าซึ่่ง� หมายถึงึ จุดุ ฉีดี อื่น�่ ๆ ในกทม. เริ่่ม� เปิดิ
ผู้้�สููงอายุุ 75 ปีี โดยความตั้้�งใจแรกนั้้�น On site แล้้ว ถ้้าผ่า่ นไป 2-3 วันั หากคน
นพ.ไพโรจน์์ ต้้องการทยอยปรับั ช่ว่ งอายุุ เริ่่ม� รู้้แ� ล้้วมุ่่�งไปรับั บริกิ ารก็ก็ ลัวั เขารับั ไม่ไ่ หว
จาก 75 ปีี เป็น็ 70 ปีกี ่อ่ น แล้้วจึงึ ค่อ่ ยเปิดิ เราจึงึ เปิดิ On site อายุุ 60 ปีที ี่่ศ� ูนู ย์ฯ์
On site สำ�ำ หรับั กลุ่่�มอายุุ 65 ปีี และ 60 ปีี ด้้วย เพื่�่อช่ว่ ยแบ่ง่ เบาภาระให้้ กทม. เรียี ก
ตามลำ�ำ ดับั ว่่าเป็็นการเปิิด On site พร้้อมกัันทั้้�ง
กทม.”นพ.ไพโรจน์์ กล่า่ ว
อย่า่ งไรก็ด็ ีี หลังั จากเปิดิ On site กลุ่่�ม
สูงู อายุุ 75 ปีไี ปได้้สักั พัักแล้้ว ต่อ่ มามีกี าร อย่า่ งไรก็ต็ าม ไม่ท่ ราบว่า่ เพราะความเชื่อ่�
ตัดั สินิ ใจข้้ามมาเปิดิ On site สำ�ำ หรับั กลุ่่�ม มั่่น� ที่่ม� ีตี ่อ่ ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� หรืือ
อายุุ 60 ปีเี ลย เพราะสถานการณ์ใ์ นขณะนั้้น� ข้้อจำ�ำ กัดั บางประการของกทม. ที่่ร� ับั เฉพาะ
ทางกทม. เองจะเริ่่ม� ฉีดี วัคั ซีนี กลุ่่�มผู้ส้� ูงู อายุุ ผู้ม้� ีที ะเบียี นบ้้านในกทม. สถานการณ์จ์ ึงึ กลับั
60 ปีขี ึ้้น� ไปและผู้ป้� ่ว่ ย 7 กลุ่่�มโรค ทั่่ว� กทม. กลายเป็น็ ว่า่ ประชาชนแห่ก่ ันั มาฉีดี ที่่ศ� ูนู ย์ฯ์
รวมทั้้ง� หมด 25 จุดุ โดยแต่ล่ ะจุดุ มีศี ักั ยภาพ เป็น็ จำ�ำ นวนมากจนเกิดิ ภาพของความแออัดั
รองรับั ได้้จุดุ ละ 2,000 คน/วันั รวมทั้้ง� หมด ยิ่่�ง 10 วัันสุุดท้้ายของเดืือนกรกฎาคม
แล้้วสามารถฉีดี ได้้กว่า่ วันั ละ 50,000 คน แม้้แต่ป่ ระชาชนในจังั หวัดั ใกล้้เคียี งก็ม็ ุ่่�งมา
ประกอบกับั ข้้อมูลู จากจุดุ ฉีดี วัคั ซีนี อื่น�่ ๆ ของ ฉีีดวััคซีีนที่่�บางซื่่�อ บวกกัับเปิิดฉีีดให้้กลุ่่�ม
กรมการแพทย์์ เช่่น จุุดฉีีดวััคซีีนของ คนอ้้วนที่่ม� ีนี ้ำ��ำ หนักั มากกว่า่ 100 กิโิ ลกรัมั ด้้วย
โรงพยาบาลนพรัตั นราชธานีที ี่่ห� ้้างสรรพสินิ ค้้า ความโกลาหลจึึงเกิิดขึ้้�นจนต้้องมีีการ
เดอะมอลล์์ มีศี ักั ยภาพฉีดี ได้้วันั ละ 2,500 คน ประชุมุ ร่ว่ มกับั พล.อ.ประยุทุ ธ์์ จันั ทร์โ์ อชา
แต่ม่ าลงทะเบียี นเพีียงวันั ละ 500 คน พอให้้ นายกรัฐั มนตรีี ว่า่ จะจัดั การอย่า่ งไรต่อ่ ไป
ทดลองเปิดิ On site แล้้วยังั มีคี นมาฉีดี
ไม่เ่ ต็ม็ ความสามารถในการบริกิ าร นอกจาก “ ที่่� ม า ที่่� ไ ป ข อ ง ก า ร ตัั ด สิิ น ใ จ แ บ บ นั้้� น
นี้้� นพ.ไพโรจน์ย์ ังั ตรวจสอบจุดุ บริกิ ารอื่น�่ ๆ เป็น็ การตัดั สิินใจจากข้้อมูลู ไม่ไ่ ด้้ตัดั สิินใจ
ที่่เ� ปิดิ On site เช่น่ โรงพยาบาลกรุงุ เทพ จากอารมณ์เ์ ลย เราเปิดิ On site เพราะ
ที่่�ห้้างสรรพสิินค้้าสยามพารากอน หรืือ คิดิ ว่า่ มีพี ัันธมิติ รในการฉีดี วันั ละ 50,000 คน
โรงพยาบาลจุฬุ าลงกรณ์ท์ ี่่ส� ามย่า่ นมิติ รทาวน์์ แต่พ่ อเปิดิ แล้้วคนก็ม็ ุ่่�งมาที่่ศ� ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี
คนมารับั การฉีดี วัคั ซีนี ไม่เ่ ต็ม็ เหมืือนกันั กลางบางซื่อ�่ พอมีปี ัญั หา ท่า่ นนายกรัฐั มนตรีี
ได้้ให้้หน่ว่ ยงานที่่เ� กี่่ย� วข้้องประชุมุ ผ่า่ นระบบ
“วัันนั้้�นที่่�ศููนย์์ฯ จึึงตััดสิินใจกัันว่่าทััพ Teleconference ว่า่ จะทำ�ำ อย่า่ งไร จึงึ ได้้

88 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ข้้อสรุปุ ว่า่ เหลืือเวลาเปิดิ On site อีกี ไม่ก่ ี่่ว� ันั
ขอให้้อึดึ กันั ต่อ่ ไป จากนั้้น� สิ้้น� เดืือนกรกฎาคม
จึึงได้้ปรัับมาฉีีดกลุ่่�ม 608 ผ่่านระบบ
ล ง ท ะ เ บีี ยน ส ถ า น ก า ร ณ์์ จึึ ง ค่่ อ ย ๆ
คลี่่ค� ลาย”นพ.ไพโรจน์์ กล่า่ ว

หลัังจากผ่่านพ้้ นช่่วงเวลาของความ
โกลาหลจนย่า่ งเข้้าสู่่�เดืือนสิงิ หาคม 2564
นพ.ไพโรจน์์ มองว่่าภารกิิจของศููนย์์ฉีีด
วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� น่า่ จะเพีียงพอแล้้ว เนื่อ่� ง
ด้้วย ณ วันั ที่่จ� ัดั ตั้้ง� กระทรวงสาธารณสุขุ
หวัังว่่าจะฉีีดวััคซีีนให้้ครอบคลุุมมากที่่�สุุด
จำ�ำ นวนผู้ป�้ ่ว่ ยจะลดลง แต่ใ่ นระยะหลังั วัคั ซีนี
มีจี ำ�ำ กัดั ต้้องฉีดี ให้้ตรงตามกลุ่่�มเป้า้ หมาย
ขณะที่่�ในพื้้�นที่่�ต่่างจัังหวััด การฉีีดวััคซีีน

กลุ่่�ม 608 เพิ่่� งครอบคลุุมเพีี ยง 20%
ดังั นั้้น� วัคั ซีนี จึงึ ควรกระจายหากลุ่่�มเป้า้ หมาย
มากกว่า่

“ถ้้าตั้้ง� เป้า้ ว่า่ ฉีดี เพื่�่อลดตาย ภารกิจิ ของ
ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� น่า่ จะเพีียงพอ
กทม.ฉีีดครอบคลุุม 75-80% ถืือว่่า
Mission Complete อย่า่ งสวยหรูแู ล้้ว
ที่่เ� หลืือเป็น็ การตามฉีดี เข็ม็ 2 และเก็บ็ ตก
กลุ่่�มองค์ก์ รต่า่ งๆ พอฉีดี เข็ม็ 2 เสร็จ็ จึงึ
ส่ง่ มอบพื้้�นที่่ค� ืืนการรถไฟแห่ง่ ประเทศไทย”
นพ.ไพโรจน์์ กล่า่ ว

ตลอดช่ว่ งเวลาที่่ด� ูแู ลภารกิจิ สำ�ำ คัญั ใน
ครั้้ง� นี้้� นพ.ไพโรจน์์ รู้้ส� ึกึ ประทับั ใจการทำ�ำ งาน
ร่ว่ มกับั หน่ว่ ยงานอื่น�่ ในหลายๆ ประเด็น็ เช่น่

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 89

เรื่�่องกำ�ำ ลัังคน ด้้วยความที่่�สถาบัันโรค ระบบหมอพร้้อม การคำ�ำ นวนปริมิ าณข้้อมูลู

ผิวิ หนังั เป็น็ หน่ว่ ยงานเล็ก็ ในระยะแรกจึงึ มีี การเชื่อ่� มกับั ฐานข้้อมูลู กระทรวงมหาดไทย

บุคุ ลากรจากหลายหน่ว่ ยมาช่ว่ ย เช่น่ สถาบันั และการคัดั กรองข้้อมูลู เพื่�่อลดความซ้ำ�ำ� ซ้้อน

สุขุ ภาพเด็ก็ แห่ง่ ชาติมิ หาราชินิ ีี โรงพยาบาล และที่่ส� ำ�ำ คัญั คืือผู้ใ้� ห้้บริกิ ารเครืือข่า่ ยโทรศัพั ท์์

เลิดิ สินิ สถาบันั ทันั ตกรรม บุคุ ลากรจากภาค มืือถืือทั้้ง� 4 ราย ที่่ร� ่ว่ มหัวั จมท้้ายมาด้้วย

เอกชน รวมทั้้ง� อาจารย์แ์ พทย์แ์ ละพยาบาล กันั ตั้้ง� แต่ว่ ันั แรก ไม่ว่ ่า่ ทางกรมการแพทย์์

จากสถาบัันการศึึกษาต่่างๆ ที่่�อาสาเข้้ามา จะปรับั กลยุทุ ธ์อ์ ย่า่ งไร ทางค่า่ ยมืือถืือก็ใ็ ห้้

ช่ว่ ยงานจำ�ำ นวนมาก จนในระยะหลังั บุคุ ลากร ความร่ว่ มมืือปรับั ระบบตามในทันั ทีี

ของสถาบันั โรคผิวิ หนังั ได้้ปรับั บทบาทไปเป็น็ “เขาโอเคกับั เรานะ เขาบอกว่า่ ทุกุ คนเป็น็

ผู้ป้� ระสานงานเป็น็ ส่ว่ นใหญ่่ พี่่�น้้องกัับอาจารย์์นะ อาจารย์์มีีอะไรต้้อง

ขณะเดีียวกััน สำ�ำ นัักดิิจิิทััลการแพทย์์ สื่่�อสาร พวกเขายิินดีี เราเอายัังไงเขา

กรมการแพทย์์ เป็น็ อีกี หน่ว่ ยงานสำ�ำ คัญั ที่่� เอาด้้วย อันั นี้้ป� ระทับั ใจจริงิ ๆ” นพ.ไพโรจน์์

ปรัับซอฟต์์แวร์์ให้้เหมาะสมกัับการทำ�ำ งาน กล่า่ วทิ้้ง� ท้้าย

ทั้้ง� การลงทะเบีียน การเชื่�อ่ มต่่อข้้อมููลเข้้า

90 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“นพ.อภิชิ าติิ วชิริ พัันธ์”์

รองอธิบิ ดีกี รมควบคุมุ โรค

กรมควบคุมุ โรคต้้องจัดั สรรวัคั ซีนี ไม่ใ่ ห้้ขาด

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 91

ในการศึกึ สงครามนอกจากกำ�ำ ลังั ทหาร วัคั ซีนี ให้้ถึงึ ประชาชนให้้เร็ว็ ที่่ส� ุดุ นพ.โอภาส

แล้้ว อาวุุธและเครื่่�องกระสุุนที่่�เพีี ยงพอ การย์์กวิินพงศ์์ อธิิบดีีกรมควบคุุมโรค

เป็น็ เรื่อ�่ งสำ�ำ คัญั ที่่ส� ุดุ ถ้้าปืนื ไม่ม่ ีกี ระสุนุ ทหาร จึงึ หารืือกับั นพ.เกียี รติภิ ูมู ิิ วงศ์ร์ จิติ ปลัดั

มีแี ต่ม่ ืือเปล่า่ ๆ คงสู้้ข� ้้าศึกึ ไม่ไ่ ด้้ เช่น่ เดียี วกับั กระทรวงสาธารณสุขุ ถึงึ แนวคิดิ การจัดั การ

ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ แม้้จะใหญ่โ่ ต วััคซีีนที่่�ทุุกฝ่่ายต้้องช่่วยกััน ไม่่ว่่าจะเป็็น

รองรัับคนจำ�ำ นวนมากขนาดไหน มีีกำ�ำ ลััง หน่่วยงานหลัักอย่่างกรุุงเทพมหานคร

แพทย์แ์ ละพยาบาลมากเท่า่ ไหร่่ แต่ถ่ ้้าไม่ม่ ีี กระทรวงสาธารณสุขุ โรงพยาบาลเอกชน

วัคั ซีนี มาให้้ฉีดี ทุกุ อย่า่ งคงจบ โรงพยาบาลมหาวิทิ ยาลัยั หน่ว่ ยงานเหล่า่ นี้้�

กรมควบคุุมโรคจึึงเป็็นอีีกหน่่วยงาน ต้้องระดมกำ�ำ ลัังมาช่่วยกระจายวััคซีีนแก่่

สำ�ำ คััญเบื้้�องหลัังการดำ�ำ เนิินงานในครั้้�งนี้้� ประชาชนใน กทม.ให้้ได้้มากที่่ส� ุดุ

เพราะเป็น็ หน่ว่ ยส่ง่ กำ�ำ ลังั บำ�ำ รุงุ ที่่ต� ้้องจัดั สรร ขณะที่่น� ายอนุทุ ินิ ชาญวีรี กูลู รองนายก

(Supply) วััคซีีนอย่่างเพีี ยงพอไม่่ให้้ รััฐมนตรีีและรััฐมนตรีีว่่าการกระทรวง

ขาดช่ว่ ง เพื่่�อให้้ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ สาธารณสุขุ ซึ่่ง� เห็น็ ชอบกับั แนวคิดิ นี้้ไ� ด้้หารืือ

ดำ�ำ เนิินงานได้้เต็็มศัักยภาพ อย่่างไรก็็ดีี กับั นายศักั ดิ์ส�์ ยาม ชิดิ ชอบ รัฐั มนตรีวี ่า่ การ

บทบาทของกรมควบคุมุ โรคไม่ไ่ ด้้มีเี พีียงการ กระทรวงคมนาคม จนในที่่ส� ุดุ จึงึ ปักั หมุดุ

สนับั สนุนุ วัคั ซีนี อย่า่ งเดียี ว แต่ย่ ังั มีสี ่ว่ นร่ว่ ม จััดตั้้�งศููนย์์ฉีีดวััคซีีนที่่�สถานีีกลางบางซื่่�อ

ในการให้้ข้้อเสนอแนะเกี่่�ยวกัับการวาง มีกี ารจัดั ตั้้ง� คณะกรรมการอำ�ำ นวยการบริหิ าร

มาตรการต่า่ งๆ ภายในศูนู ย์ฯ์ เพื่�่อป้อ้ งกันั ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ โดยมีอี ธิบิ ดีกี รม

ไม่ใ่ ห้้เกิดิ การแพร่ร่ ะบาดในพื้้�นที่่อ� ีกี ด้้วย ควบคุมุ โรคร่ว่ มเป็น็ กรรมการ รวมทั้้ง� คณะ

นพ.อภิชิ าติิ วชิริ พัันธ์์ รองอธิบิ ดีกี รม กรรมการดำ�ำ เนิินงานศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลาง

ควบคุมุ โรค กล่า่ วถึงึ บทบาทของกรมควบคุมุ บางซื่อ่� ซึ่่ง� นพ.อภิชิ าติิ ได้้รับั มอบหมายให้้

โรคว่า่ เข้้าไปมีสี ่ว่ นร่ว่ มตั้้ง� แต่เ่ ริ่่ม� จัดั ตั้้ง� ศูนู ย์์ ทำ�ำ หน้้าที่่ก� รรมการ

ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่่�อ ในช่่วงนั้้�นประมาณ นพ.อภิชิ าติิ กล่า่ วว่า่ ในการประชุมุ จัดั ตั้้ง�

เดืือนมีนี าคม 2564 มีกี ารระบาดเป็น็ คลัสั เตอร์์ ศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่่�อ ตนเองได้้นำ�ำ

ใหญ่ใ่ นจังั หวัดั สมุทุ รสาคร จากนั้้น� ช่ว่ งเดืือน ประสบการณ์ต์ ั้้ง� แต่ส่ มัยั เป็น็ ผู้อ้� ำ�ำ นวยการ

เมษายน-พฤษภาคม เริ่่ม� พบการระบาดในเขต สถาบันั บำ�ำ ราศนราดูรู มาถ่า่ ยทอดว่า่ จะต้้อง

บางขุนุ เทียี น ซึ่่ง� ด้้วยความที่่ก� ทม. เป็น็ พื้้�นที่่� เจอสถานการณ์์ใดบ้้าง หากมีีการเปิิดให้้

ยุทุ ธศาสตร์ห์ ลักั ของประเทศ ต้้องเร่ง่ กระจาย ประชาชนจำ�ำ นวนมากเข้้ามารับั การฉีดี วัคั ซีนี

92 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลาง ซึ่่ง� เรื่อ่� งที่่ต� ้้องกังั วลมากที่่ส� ุดุ คืือ เกิดิ การ
รวมกลุ่่�มของคนจำ�ำ นวนมากจนอาจเกิดิ การ
บางซื่�่อเป็็นเรืือธง แพร่่ระบาดของโควิิด-19 ได้้ ดัังนั้้�นการ
ข อ ง ก ร ะ ท รว ง จััดการคิิวจึึงเป็็นเรื่�่องที่่�ต้้องให้้ความ
ส า ธ า ร ณ สุุ ข ในการ สำ�ำ คัญั มาก ซึ่่ง� ที่่ป� ระชุมุ ได้้ให้้ความสำ�ำ คัญั กับั
เรื่อ�่ งนี้้ต� ั้้ง� แต่ต่ ้้น โดยกรมการแพทย์ร์ ับั เป็น็
ช่ว่ ยกรุงุ เทพมหานครกระจาย ภาระในเรื่อ่� งนี้้�

วัคั ซีนี แก่ป่ ระชาชน ดังั นั้้น� “ในขั้้�นตอนการระดมความเห็็นตอน
ต้อ้ งซัพั พลายวัคั ซีนี จัดั ตั้้ง� กรมควบคุมุ โรคเข้้าไปร่ว่ มในทุกุ ส่ว่ น
อย่า่ ให้ข้ าด โดยเฉพาะการนำ�ำ ระบบการควบคุมุ การระบาด
การป้อ้ งกันั การติดิ เชื้้อ� ในพื้้�นที่่ข� นาดใหญ่ท่ ี่่�
“ มีคี นรวมกันั จำ�ำ นวนมากมาใช้้ มีกี ารติดิ ตั้้ง�
ระบบ และติดิ ตามผลของมาตรการที่่ว� างไว้้
หลักั ๆ คืือ ทำ�ำ อย่า่ งไรให้้มีกี ารจัดั การคิวิ ของ
คนที่่จ� ะเข้้ามาฉีดี ความหนาแน่น่ ของของคน
ที่่�อยู่่�ในอาคารต้้องไม่่ให้้แออััด ปกติิเราใช้้
หลักั 1 คนต่อ่ 4 ตร.ม. แต่ส่ ถานีกี ลางบางซื่อ�่
มีีพื้้�นที่่�ใหญ่่มาก สามารถนั่่�ง 1 คนต่่อ 4
ตร.ม. ได้้สบายๆ หรืือพอเข้้าไประบบฉีดี จะ
กำ�ำ หนดจุุดเพื่่�อเว้้นระยะตามเก้้าอี้้� แล้้วนำ�ำ
ประชาชนออกจากจุดุ ฉีดี ไปเป็น็ กลุ่่�มเพื่�่อลด
ความแออัดั ร่ว่ มกับั มาตรการส่ว่ นบุคุ คลซึ่่ง�
เข้้มงวดเรื่�่องการใส่่หน้้ากาก การล้้างมืือ
ห้้ามนำ�ำ อาหารไปรับั ประทานในพื้้�นที่่ฉ� ีดี วัคั ซีนี
และหลังั จากศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� เริ่่ม�
ดำ�ำ เนินิ งานไปแล้้วก็ย็ ังั มีมี าตรการติดิ ตาม
เฝ้า้ ระวังั การติดิ เชื้้อ� มีกี ารสุ่่�มตรวจบุคุ ลากร
เป็น็ ช่ว่ งๆ ว่า่ มีกี ารติดิ เชื้้อ� จากการให้้บริกิ าร

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 93

ฉีดี วัคั ซีนี หรืือไม่”่ นพ.อภิชิ าติิ กล่า่ ว ฉีดี ได้้เท่า่ ไหร่่ กรมควบคุมุ โรคจัดั ให้้ไม่เ่ คย

นอกจากการให้้ข้้อเสนอแนะเกี่่ย� วกับั การ ขาดโดยใช้้ระบบการเติมิ ตามแผนที่่ก� ำ�ำ หนดไว้้

ควบคุุมโรคในศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่�่อ (Refill) คืือส่่งไปก่่อนชุุดหนึ่่�ง ใส่่ให้้

แล้้วบทบาทสำ�ำ คัญั ที่่ส� ุดุ ของกรมควบคุมุ โรค เต็็มตู้้�แช่่ที่่�มีี แล้้วหมดไปเท่่าไหร่่เราเติิมให้้

คืือการจัดั สรรวัคั ซีนี ซึ่่ง� เรื่อ�่ งนี้้อ� ธิบิ ดีกี รม มีีบุุคลากรหน้้างานที่่�ทำ�ำ หน้้าที่่�จััดส่่งวััคซีีน

ควบคุมุ โรคให้้นโยบายว่า่ ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลาง ซึ่่ง� จะทำ�ำ งานใกล้้ชิดิ กับั เจ้้าหน้้าที่่ข� องศูนู ย์ฯ์

บางซื่อ่� เป็น็ เรืือธงของกระทรวงสาธารณสุขุ ที่่�มีีหน้้าที่่�รัับวััคซีีน ทั้้ง� 2 ฝ่่ายนี้้�จะทำ�ำ งาน

ในการช่ว่ ยกรุงุ เทพมหานครกระจายวัคั ซีนี ประสานข้้อมูลู เป็น็ เนื้้อ� เดียี วกันั มีกี ารพููดคุยุ

แก่ป่ ระชาชน ดังั นั้้น� ต้้องจัดั สรรวัคั ซีนี อย่า่ กัันตลอดในช่่วงเย็็นของทุุกวัันเพื่่� อ

ให้้ขาด ต้้องจัดั สรรให้้ได้้ตามอัตั รากำ�ำ ลังั และ แลกเปลี่่�ยนข้้อมููลกัันว่่าศููนย์์ฯ ฉีีดไปได้้

ศักั ยภาพในการฉีดี เท่่าไหร่่ เหลืือวััคซีีนคงคลัังเท่่าไหร่่ วัันนี้้�

“ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ ในบางช่ว่ ง เหลืือ 2,000 โดส วันั นั้้น� เหลืือ 7,000 โดส

เวลา สามารถฉีดี ได้้ถึงึ 20,000 คน/วันั อีกี วันั เหลืือ 8,000 โดส เขาได้้แลกเปลี่่ย� นกันั

ส่ว่ นวันั ที่่ส� ูงู สุดุ ที่่� 37,000 คน เขาสามารถ ช่่วงเช้้าทางกรมควบคุุมโรคจึึงเข้้าไปเติิม

94 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 95

วััคซีีน ทำ�ำ ให้้ปััญหาที่่�เกิิดจากการจััดสรร อุ่่�นใจที่่�มีีศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่�่อของ
วัคั ซีนี แทบไม่ม่ ี”ี นพ.อภิชิ าติิ กล่า่ ว กระทรวงสาธารณสุุขมาช่่วยฉีีดวััคซีีน
แก่่ประชาชนกลุ่่�มเป้้าหมายต่่างๆ ในกทม.
ทั้้ง� หมดนี้้� นพ.อภิชิ าติิ สรุปุ ว่า่ เมื่อ�่ ทาง เช่น่ เดียี วกับั ท่า่ นอธิบิ ดีกี รมควบคุมุ โรคซึ่่ง�
ผู้�้บริิหารระดัับสููงมีีนโยบายและการกำ�ำ กัับ ภููมิิใจว่่าศููนย์์ฯนี้้�เป็็นเรืือธงของกระทรวง
ดูแู ล มีกี ารบูรู ณาการของหลายหน่ว่ ยงาน สาธารณสุขุ ที่่แ� ล่น่ ได้้ดีี สามารถช่ว่ ยเหลืือ
ร่ว่ มแก้้ปัญั หา ทำ�ำ ให้้ภาพการทำ�ำ งานทุกุ อย่า่ ง ประชาชนได้้มาก
ดููง่่าย ตนได้้ติิดตามรองนายกรััฐมนตรีี
ลงไปตรวจเยี่่ย� มเป็น็ ระยะๆ ทุกุ ครั้้ง� ที่่ไ� ปรู้้ส� ึกึ

96 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“นพ.สามารถ ถิริ ะศักั ดิ์์”�

รองอธิบิ ดีกี รมสนับั สนุนุ บริกิ ารสุขุ ภาพ

สบส.ออกแบบผังั ตามความต้้องการผู้้ใ� ช้้งาน

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 97

อีกี หนึ่่ง� กรมที่่ร� ่ว่ มสนับั สนุนุ การดำ�ำ เนินิ

งานของศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ คืือกรม

สนับั สนุนุ บริกิ ารสุขุ ภาพ (สบส.) ในส่ว่ นของ

การตรวจสอบโครงสร้้างและวางแปลนระบบ

ไฟฟ้า้ ต่า่ งๆ

นพ.สามารถ ถิริ ะศักั ดิ์์� รองอธิบิ ดีกี รม

สนับั สนุนุ บริกิ ารสุขุ ภาพ เล่า่ ถึงึ บทบาทของ คอยให้้คำ�ำ ปรึกึ ษา เช่น่ บอกข้้อติดิ ขัดั ในเชิงิ

สบส. ว่า่ หลังั จากได้้รับั สั่่ง� มอบหมายจาก โครงสร้้างว่่าคืืออะไร และเมื่�่อทราบการ

นพ.ธเรศ กรััษนััยรวิิวงค์์ อธิิบดีีกรม กำ�ำ หนดจุดุ ของระบบและความต้้องการต่า่ งๆ

สนับั สนุนุ บริกิ ารสุขุ ภาพให้้ไปช่ว่ ยตรวจสอบ แล้้วจึึงกลัับมาเขีียนกรอบการออกแบบ

ด้้านโครงสร้้างพื้้� นฐานของสถานีีกลาง กำ�ำ หนดจุดุ วางโต๊ะ๊ เก้้าอี้้� เส้้นทางการเดินิ

บางซื่่�อว่่าเอื้้�อต่่อการสนัับสนุุนแพทย์์และ สายไฟ จุดุ ติดิ ตั้้ง� ปลั๊๊ก� ไฟ หลอดไฟ เพื่่�อเป็น็

พยาบาลให้้สามารถทำ�ำ งานได้้อย่า่ งสะดวก หลักั ให้้ผู้ร้� ับั เหมาที่่จ� ะเข้้ามาทำ�ำ งานได้้ทราบ

ราบรื่น�่ หรืือไม่่ ทั้้ง� ระบบไฟ ระบบน้ำ��ำ ระบบ จุดุ โต๊ะ๊ เก้้าอี้้� สายไฟต่า่ งๆ เพื่่�อประหยัดั เวลา

อากาศ ตรวจสอบโครงสร้้างการไหลเวียี น ในการสอบถามหน้้างาน ดูจู ากระบบแปลน

ของอากาศว่า่ ปลอดภัยั ต่อ่ ผู้ป้� ฏิบิ ัตั ิงิ านและ แล้้วทำ�ำ งานได้้ทันั ทีี

เสี่่ย� งต่อ่ การติดิ เชื้้อ� หรืือไม่อ่ ย่า่ งไร ซึ่่ง� จาก “เนื่อ่� งจากศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

การสำ�ำ รวจพบว่า่ สถานีกี ลางบางซื่อ�่ มีคี วาม มีพี ื้้�นที่่ข� นาดใหญ่่ สามารถรองรับั การฉีดี

สมบููรณ์์ของโครงสร้้างพื้้� นฐานเหล่่านี้้� ได้้เป็็นหมื่่�นคน จึึงต้้องมีีการวางผััง

อยู่่�แล้้ว ระบบต่า่ งๆ เอาไว้้ก่อ่ น ผู้้ร� ับั เหมาเห็น็ แล้้ว

เมื่อ่� สำ�ำ รวจหน้้างานแล้้ว ทีมี งานวิศิ วกร จะรู้้�ว่่าต้้องทำ�ำ อะไรตรงไหนตามผัังที่่�

และสถาปนิกิ ของ สบส. ก็ไ็ ด้้หารืือกับั สถาบันั กำ�ำ หนดไว้้ อย่่างการวางโต๊๊ะ ถ้้าไม่่มีี

โรคผิวิ หนังั เพื่่�อรับั ทราบความต้้องการจาก ทีีมสถาปนิิก ไม่่มีีวิิศวกรระบบไฟฟ้า้ มา

ทีีมแพทย์์และพยาบาลว่่ามีีการจััดวางจุุด วางแนวให้้อาจต้้องมาคอยชี้้�ว่่าต้้องวาง

การทำ�ำ งานอย่า่ งไร ผู้ร�้ ับั บริกิ ารวัคั ซีนี จะเดินิ ตรงไหน สายไฟจะยาวกี่่เ� มตรก็ต็ ้้องมาวัดั

ทางไหน วางจุดุ ลงทะเบียี น จุดุ ฉีดี ตรงไหน ระยะอีกี ช่า่ งก็จ็ ะทำ�ำ งานช้้า แต่ถ่ ้้าทำ�ำ แบบนี้้�

สถาบันั โรคผิวิ หนังั โดยกรมการแพทย์เ์ ป็น็ ก็จ็ ะทำ�ำ ให้้งานเร็ว็ ขึ้้น� ”นพ.สามารถ กล่า่ ว

เหมืือนเจ้้าบ้้านจะเป็น็ คนออกแบบโดย สบส.

98 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ถ้้าฉีดี แค่่ 10 จุดุ ก็ไ็ ม่ต่ ้้องถึงึ ขั้้น�
ให้้สถาปนิกิ ให้้วิศิ วกรไฟฟ้า้ มาช่ว่ ย
วางแปลน แต่่เนื่�่องจากลัักษณะ
พื้้�นที่่ค� ่อ่ นข้้างเยอะก็เ็ ลยต้้องวาง
ผังั ไว้้เพื่่�อให้้งานเร็ว็ ขึ้้น�

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 99

100 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่