ถอดบทเรียนบางซื่อv.10

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 101

“หัวั ใจของเราคืือออกแบบ นพ.สามารถ กล่่าวว่่า โดยสรุุปแล้้ว
บทบาทของ สบส. คืือการตรวจสอบ
ให้ช้ ัดั ตามที่่� User โครงสร้้างพื้้�นฐาน สำ�ำ รวจสิ่่ง� สนับั สนุนุ การ
ต้อ้ งการเพื่่�อให้้ผู้ร�้ ับั เหมา ดำ�ำ เนิินงานของผู้�้ปฏิิบััติิงานและออกแบบ
ผังั เพื่�่อให้้ผู้ร้� ับั เหมาที่่เ� ข้้ามาวางระบบสามารถ
เข้้ามา Set up ในการวางอุปุ กรณ์์ ติดิ ตั้้ง� ระบบของศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�
ได้้เร็ว็ ได้้อย่่างรวดเร็็ว ซึ่่�งจะกล่่าวไปแล้้วงานนี้้�
ไม่ไ่ ด้้ถืือเป็น็ เรื่อ่� งยากสำ�ำ หรับั ทีมี เพราะสถานีี
“ กลางบางซื่อ่� เพิ่่�งสร้้างเสร็จ็ และมีแี บบแปลน
อยู่่�แล้้ว ทีมี งานก็ข็ อแบบแปลนเอามาลงใน
โปรแกรม AutoCAD แล้้ววางผัังต่่างๆ
ดังั นั้้น� การทำ�ำ งานจึงึ เร็ว็ มาก

“ถ้้าฉีีดแค่่ 10 จุุดก็็ไม่่ต้้องถึึงขั้้�นให้้
สถาปนิกิ ให้้วิศิ วกรไฟฟ้า้ มาช่ว่ ยวางแปลน
แต่่เนื่่�องจากลัักษณะพื้้� นที่่�ค่่อนข้้างเยอะ
ก็็เลยต้้องวางผัังไว้้เพื่่� อให้้งานเร็็วขึ้้�น
เท่า่ นั้้น� เอง ไม่ไ่ ด้้เป็น็ เรื่อ�่ งยากอะไร ทีมี ทำ�ำ งาน
ได้้สบายๆ เราใช้้ทีมี งานสถาปนิกิ ของกรม
6-7 คน ออกแบบ 3-4 วันั เสร็จ็ การทำ�ำ งาน
ส่่วนใหญ่่เป็็นไปตามความต้้องการของ
ผู้้�ปฏิิบััติิงาน หััวใจของเราคืือออกแบบ
ให้้ชััดตามที่่�ผู้้�ปฏิิบััติิต้้องการเพื่�่ อให้้
ผู้้ร� ับั เหมาเข้้ามาวางระบบรองรับั อุปุ กรณ์์
ได้้เร็ว็ ” นพ.สามารถ กล่า่ วทิ้้ง� ท้้าย

102 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“วิโิ รจน์์ โตเจริญิ วาณิชิ ”

รองกรรมการผู้จ้� ัดั การใหญ่่ สายงานสื่อ่� สารไร้้สาย ของ NT

ระบบการจองคิวิ Key Success Factor สำำ�คัญั
ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 103

หนึ่่ง� ปัจั จัยั สำ�ำ คัญั ที่่ท� ำ�ำ ให้้การดำ�ำ เนินิ งาน ส่ว่ นหนึ่่ง� ในการต่อ่ สู้้ก� ับั โรคโควิดิ 19

ของศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่่�อสามารถ สำ�ำ หรับั การสนับั สนุนุ ของ NT ที่่ศ� ูนู ย์ฉ์ ีดี

รองรับั การฉีดี วัคั ซีนี ได้้ในระดับั 10,000- วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ นั้้น� มีที ั้้ง� การสนับั สนุนุ

20,000 คน/วััน คืือระบบการจองคิิวที่่� ระบบอินิ เทอร์เ์ น็ต็ Wi-Fi เครื่อ่� งคอมพิิวเตอร์์

จัดั สรรเวลานัดั ให้้ประชาชนมารับั บริกิ ารใน ระบบการจองคิวิ ฉีดี วัคั ซีนี หรืือแม้้แต่ก่ าร

แต่่ละช่่วงของวัันอย่่างสม่ำ��ำ เสมอ ไม่่ให้้ จัดั บุคุ ลากรไปช่ว่ ยอำ�ำ นวยความสะดวกแก่่

หนาแน่น่ จนเกินิ ไป ซึ่่ง� บทบาทนี้้เ� ป็น็ ของผู้ใ�้ ห้้ ประชาชนที่่ม� ารับั บริกิ ารวัคั ซีนี ที่่ส� ถานีกี ลาง

บริกิ ารโทรศัพั ท์ม์ ืือถืือที่่น� ำ�ำ ประสบการณ์ก์ าร บางซื่อ�่ ด้้วย

ดูแู ลลูกู ค้้า มาช่ว่ ยสนับั สนุนุ การทำ�ำ งานของ ในส่่วนของการสนัับสนุุนอุุปกรณ์์

บุคุ ลากรสาธารณสุขุ คอมพิิ วเตอร์์นั้้�น ด้้วยความที่่�ระยะเวลา

บริิษััท โทรคมนาคมแห่่งชาติิ จำ�ำ กััด เตรียี มการสั้้น� มาก ประมาณ 3-4 วันั ผู้ใ�้ ห้้

(มหาชน) หรืือ NT เป็น็ หนึ่่ง� ในค่า่ ยมืือถืือที่่� บริกิ ารโทรศัพั ท์ม์ ืือถืือรายอื่น�่ ๆ ไม่ส่ ามารถ

เข้้าร่ว่ มสนับั สนุนุ การดำ�ำ เนินิ งานของศูนู ย์์ จัดั หาเครื่อ่� งคอมพิิวเตอร์ม์ าได้้อย่า่ งทันั ทีี

ฉีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ ในครั้้ง� นี้้� และได้้ช่ว่ ย ทันั ใด อย่า่ งไรก็ด็ ีี บังั เอิญิ ว่า่ NT มีเี ครื่อ่� ง

นำ�ำ ข้้อคิดิ ดีๆี มาปรับั ใช้้กับั การให้้บริกิ ารด้้าน คอมพิิวเตอร์ใ์ นคลังั สำ�ำ รองสำ�ำ หรับั นำ�ำ ไปใช้้

สาธารณสุขุ ได้้เป็น็ อย่า่ งดีี ในโครงการบริกิ ารโทรคมนาคมพื้้�นฐานโดย

นายวิโิ รจน์์ โตเจริญิ วาณิชิ รองกรรมการ ทั่่ว� ถึงึ และบริกิ ารเพื่่�อสังั คม (USO) อยู่่�แล้้ว

ผู้จ�้ ัดั การใหญ่่ สายงานสื่อ�่ สารไร้้สาย ของ จึึงสามารถนำ�ำ มาติิดตั้้�งให้้ศููนย์์ฉีีดวััคซีีน

NT กล่า่ วว่า่ ด้้วยความที่่� NT เป็น็ รัฐั วิสิ าหกิจิ กลางบางซื่อ่� ได้้ทันั ทีี โดยระดมคนเข้้ามาช่ว่ ย

และมีนี โยบายสนับั สนุนุ การทำ�ำ งานของภาค ติดิ ตั้้ง� ก่อ่ น 200 เครื่อ่� งและตอนหลังั เพิ่่�ม

รััฐอยู่่�แล้้ว เมื่�่อได้้รัับการประสานจาก เป็น็ 400 เครื่อ่� ง พร้้อมๆ กับั ติดิ ตั้้ง� ระบบ

สำ�ำ นักั งานคณะกรรมการกิจิ การกระจายเสียี ง อิินเทอร์์เน็็ตและอุุปกรณ์์ Wi-Fi ต่่างๆ

กิิจการโทรทััศน์์ และกิิจการโทรคมนาคม ไปพร้้อมกับั การช่ว่ ยติดิ ตั้้ง� ระบบเทคโนโลยีี

แห่ง่ ชาติิ (กสทช.) และกรมการแพทย์์ ให้้เข้้า สารสนเทศเพื่่�อให้้ผู้ใ้� ห้้บริกิ ารโทรศัพั ท์ม์ ืือถืือ

มาสนัับสนุุนการดำ�ำ เนิินงานฉีีดวััคซีีนแก่่ ทุกุ รายจองคิวิ ลงทะเบียี นฉีดี ได้้

ประชาชน ก็ม็ ีคี วามยินิ ดีอี ย่า่ งยิ่่ง� ที่่ไ� ด้้เป็น็

104 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“จำ�ำ ได้้ว่่าเมื่่�อกรมการแพทย์์เชิิญค่่าย รองกรรมการผู้จ้� ัดั การใหญ่่ NT กล่า่ ว
มืื อ ถืื อ ทุุ ก ค่่ า ย ไ ป ป ร ะ ชุุ ม ว า ง แ ผ นกัั น อีกี ว่า่ ในส่ว่ นของระบบการจองคิวิ ที่่ค� ่า่ ย
เรื่�่องการจองคิิว ตอนนั้้�นเราเริ่่�มต้้น มืือถืือทำ�ำ นั้้น� จะแตกต่า่ งจากระบบหมอพร้้อม
ความสามารถในการให้้บริกิ าร (Capacity) ที่่ก� ระทรวงสาธารณสุขุ มีอี ยู่่� เพราะในส่ว่ น
วันั ละ 10,000 คน โดยมีกี ารแบ่ง่ สััดส่่วน ของหมอพร้้อมนั้้�นต้้องมีีการตรวจสอบ
การจััดสรร (โควตา) กัันว่่าค่่ายมืือถืือ ข้้อมูลู ต่า่ งๆ เป็น็ จำ�ำ นวนมาก ทำ�ำ ให้้ระยะเวลา
แต่่ละรายใครจะได้้โควตาจองเท่่าไหร่่ การตอบสนอง (Response time) กัับ
ตามสััดส่่วนจำ�ำ นวนฐานลููกค้้าที่่�มีีในมืือ ประชาชนนาน แต่ร่ ะบบจองของค่า่ ยมืือถืือ
แล้้วที่่เ� หลืือให้้แต่ล่ ะค่า่ ยไปจัดั การการจอง เป็น็ เพีียงการจองคิวิ ธรรมดาๆ ไม่ย่ ุ่่�งยาก
กันั เอง อย่า่ งของ NT เราก็จ็ ะสื่่�อสารกับั ไม่่ได้้ส่่งข้้อมููลไปตรวจสอบที่่�ไหน ทำ�ำ ให้้มีี
ฐานลููกค้้าหลายช่่องทาง ง่่ายสุุดคืือส่่ง response time ที่่ร� วดเร็ว็ รองรับั ประชาชน
SMS, Line, Facebook รวมทั้้�งให้้ลง ที่่ม� าใช้้บริกิ ารจำ�ำ นวนมากได้้ดีี จะมีขี ้้อที่่ต� ้้อง
ทะเบีียนผ่่านหน้้าเว็็บโดยไม่่จำ�ำ กััดว่่าต้้อง ระมัดั ระวังั ในเรื่อ่� งการเก็บ็ ข้้อมูลู ส่ว่ นบุคุ คล
เป็น็ ลูกู ค้้าของ NT เท่า่ นั้้น� ซึ่่ง� สถานการณ์์ ให้้เป็น็ ความลับั การรับั ส่ง่ ข้้อมูลู ระหว่า่ งค่า่ ย
ในตอนนั้้น� ประชาชนต่า่ งต้้องการวัคั ซีนี กันั มืือถืือกับั กรมการแพทย์ต์ ้้องมีผี ู้ร�้ ับั ผิดิ ชอบ
อยู่่�แล้้ว เมื่อ่� มีกี ารประชาสััมพัันธ์์ ประชาชน ชัดั เจนเพื่่�อไม่ใ่ ห้้ข้้อมูลู หลุดุ ไปที่่อ� ื่น�่
ให้้ความสนใจเป็็นอย่่างมาก ส่่งผลให้้มีี
การจองคิิวล่่วงหน้้ายาวถึึง 3 เดืือน”
นายวิโิ รจน์์ กล่า่ ว

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 105

“ระบบคิวิ ถ้้ายอมให้้มีขี ้้อผิดิ พลาดบ้้าง “
มัันจะทำ�ำ ให้้เร็็วกว่่า แต่่ว่่ามัันก็็มีีข้้อเสีีย
เพราะเราเปิดิ จองโดยขอให้้ประชาชนกรอก ระบบจองของค่่ายมืือถืือ
ข้้อมูลู ตามจริงิ แต่ย่ ังั มีกี ารลักั ไก่แ่ จ้้งข้้อมูลู
ที่่�ไม่่เป็็นจริิงเพื่�่ อให้้มีีสิิทธิิได้้ฉีีดวััคซีีน เป็็นเพีี ยงการจองคิิว
ซึ่่ง� เมื่อ�่ มาถึงึ หน้้างาน ตรวจสอบกับั บัตั ร ธรรมดาๆ ไม่ยุ่่่�งยาก
ประชาชนแล้้วคุณุ สมบัตั ิไิ ม่ค่ รบจึงึ ต้้องให้้
กลับั บ้้านไป กลายเป็น็ กระทบกับั คิวิ ฉีดี ระยะ ไม่่ได้้ส่่งข้้อมููลไปตรวจสอบ
หลังั ต้้องใช้้วิธิ ีสี ่่งข้้อมูลู ไปตรวจสอบไปที่่�
กรมการปกครองว่า่ อายุตุ รงกับั ความเป็น็ ที่่ไ� หนทำ�ำ ให้ม้ ีี response
จริงิ หรืือไม่่ ทำ�ำ ให้้ Response time ช้้าลง time ที่่ร� วดเร็ว็ รองรับั
เพราะเสีียเวลาตรวจสอบก่่อน เช่่นเดีียว
กัับกลุ่่�มเสี่่�ยง 7 โรคก็็ต้้องส่่งข้้อมููลไป ปร ะ ช า ช น ที่่� ม า ใ ช้้ บ ริิ ก า ร
ตรวจสอบกัับฐานข้้อมููลของกระทรวง จำ�ำ นวนมากได้ด้ ีี
ส า ธ า ร ณ สุุ ข ก่่ อ นว่่ า เ ป็็ น ก ลุ่่� ม เ สี่่� ย ง
จริงิ ๆ”นายวิโิ รจน์์ กล่า่ ว “

การสื่อ่� สารกับั ประชาชนก็เ็ ป็น็ อีกี เรื่อ่� งที่่� ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ ซึ่่ง� ในส่ว่ นของ
ต้้องให้้ความสำ�ำ คัญั ค่า่ ยมืือถืือจะมีกี ลุ่่�มไลน์์ NT ช่ว่ งแรกรับั สมัคั รพนักั งานที่่ม� ีจี ิติ อาสา
ระหว่า่ งกันั เอง และกลุ่่�มไลน์ร์ ะหว่า่ งค่า่ ยมืือ ประมาณ 100 คน หมุุนเวีียนกัันมาคอย
ถืือกับั กรมการแพทย์์ เพื่่�อพููดคุยุ หารืือกันั อำ�ำ นวยความสะดวก แต่ร่ ะยะหลังั พนักั งาน
เพื่่�อให้้ข้้อความที่่ส� ่่งออกไปถึึงประชาชนมีี ต้้องกลัับไปดููแลงานในความรัับผิิดชอบ
ความชัดั เจนและเป็น็ ไปในทิศิ ทางเดียี วกันั จึงึ จ้้างพนักั งานจากบริษิ ัทั ภายนอก (Out
ไม่เ่ ช่น่ นั้้น� หากคนนั้้น� พููดอย่า่ งคนนี้้พ� ููดอย่า่ ง source) ประมาณ 40 คน มาช่ว่ ยดูแู ลแทน
จะทำ�ำ ให้้ประชาชนเกิดิ ความสับั สนได้้

ทั้้�งนี้้� นอกจากระบบการจองคิิวแล้้ว
อีีกส่่วนที่่�ค่่ายมืือถืือทุุกค่่ายรวมถึึง NT
ทำ�ำ คืือการส่ง่ บุคุ ลากรมาช่ว่ ยอำ�ำ นวยความ
สะดวกแก่ล่ ูกู ค้้าของตัวั เองที่่ม� ารับั บริกิ ารที่่�

106 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 107

ในส่ว่ นของปัญั หาและอุปุ สรรคที่่เ� จอนั้้น� “โดยรวมแล้้วผมประทัับใจทีีมงาน
นายวิโิ รจน์ม์ องว่า่ ในช่ว่ งที่่ม� ีกี ารเปิดิ On site บุุคลากรทางการแพทย์์ผู้้�ปฏิิบััติิงาน ณ
กลุ่่�มอายุุ 60 ปีี และ 7 กลุ่่�มโรค ตอนนั้้น� ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� มาก ตอนที่่ค� น
ทางกรุุงเทพมหานครก็็มีีการจองผ่่าน มาฉีดี กันั เยอะๆ เจ้้าหน้้าที่่ท� ุ่่�มเททำ�ำ งานกันั
โครงการไทยร่่วมใจด้้วย แต่่ไม่่ทราบว่่า อย่่างมาก ทำ�ำ งานตั้้�งแต่่เช้้าจนค่ำ��ำ และ
เป็น็ เพราะสาเหตุใุ ด โครงการนี้้ก� ลับั เงียี บมาก อีีกส่่วนที่่�ประทัับใจคืือทีีมงาน NT ที่่�มา
ขณะที่่�ศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่�่อกลัับมีี อำ�ำ นวยความสะดวกแก่่ประชาชน ตอนที่่�
ผู้ม้� ารับั บริกิ ารเป็น็ จำ�ำ นวนมากจนเกิดิ ความ คนมาเยอะๆ มันั มีแี รงกดดันั สููงมาก คนที่่�
แออััด จนในที่่�สุุดก็็ต้้องนำ�ำ ระบบจองคิิว อยู่่�หน้้างานก็็ต้้องแก้้ปััญหา คอยสร้้าง
มาใช้้โดยมีคี วามสามารถในการจองเพิ่่�มขึ้้น� ความสนุกุ สนาน ชวนคุยุ ชวนทำ�ำ โน่น่ ทำ�ำ นี่่�
เป็น็ 20,000 คน/วันั โควตาที่่เ� พิ่่�มขึ้้น� มา เพื่่�อคลายความเครียี ดให้้คนที่่ม� ารับั บริกิ าร
10,000 คนทางค่า่ ยมืือถืือก็เ็ อามาเปิดิ จอง แล้้วปรากฎว่า่ ประชาชนชื่น�่ ชอบในอัธั ยาศัยั
เพิ่่�มอีกี แต่ค่ รั้้ง� นี้้� Response time จะนาน มีกี ารส่่งสิ่่�งของเล็ก็ ๆ น้้อยๆ มาเป็น็ กำ�ำ ลังั ใจ
ขึ้้�นเพราะต้้องส่่งข้้อมููลไปตรวจสอบกัับ ให้้ทีีมงาน อัันนี้้�ก็็เป็็นความรู้้�สึึกที่่�ดีีมาก”
ก ร ม ก า ร ป ก ค ร อ ง แ ล ะ ฐ า น ข้้ อ มูู ล ข อ ง นายวิโิ รจน์์ กล่า่ วทิ้้ง� ท้้าย
กระทรวงสาธารณสุขุ ก่อ่ น

108 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“อนันั ต์์ โพธิ์์น� ิ่่ม� แดง”

ผู้ช้� ่ว่ ยผู้ว�้ ่า่ การรถไฟแห่ง่ ประเทศไทย (รฟท.)

รฟท. เจ้้าบ้้านใจดีี
ผู้้ส� นับั สนุนุ สถานที่่ฉ� ีดี วัคั ซีนี

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 109

หากจะกล่่าวถึึงศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลาง การทางพิิเศษ ฯลฯ ได้้รับั วัคั ซีนี เพื่�่อสร้้าง

บางซื่อ�่ เป็น็ ไปไม่ไ่ ด้้เลยที่่จ� ะไม่ก่ ล่า่ วถึงึ หน่ว่ ย ภููมิิคุ้้�มกััน เพื่่� อให้้โครงข่่ายการคมนาคม

งานนี้้� นั่่�นก็็คืือการรถไฟแห่่งประเทศไทย ขนส่ง่ ของประเทศสามารถเดินิ หน้้าต่อ่ ไปได้้

(รฟท.) ในฐานะเจ้้าบ้้านผู้ใ�้ ห้้ใช้้สถานที่่ใ� นการ นอกจากนี้้ก� ระทรวงคมนาคมยังั มองถึงึ

ดำ�ำ เนินิ การนั่่น� เอง กรมการขนส่ง่ ทางบกซึ่่ง� ดูแู ลกลุ่่�มคนขับั รถ

นายอนันั ต์์ โพธิ์์น� ิ่่ม� แดง ผู้ช้� ่ว่ ยผู้ว�้ ่า่ การ แท็็กซี่่� วิินมอเตอร์์ไซค์์รัับจ้้าง ซึ่่ง� เป็น็ อีีก

รถไฟแห่ง่ ประเทศไทย (รฟท.) ด้้านปฏิบิ ัตั ิิ กลุ่่� ม ที่่� จำ�ำ เ ป็็ น ต้้ อ ง ไ ด้้รัั บ วัั ค ซีี น ด้้ว ย

ก า ร กล่่ า วถึึ ง มุุ ม ม อ ง ข อ ง ร ฟ ท . รวมบุคุ ลากรกลุ่่�มเสี่่ย� งที่่จ� ำ�ำ เป็น็ ต้้องได้้รับั

ต่อ่ สถานการณ์ก์ ารแพร่ร่ ะบาดของโควิดิ 19 วััคซีีนประมาณ 2-3 แสนคนทั่่�วประเทศ

ว่่านัับตั้้�งแต่่สถานการณ์์การแพร่่ระบาด จำ�ำ เป็น็ ต้้องมีศี ูนู ย์ด์ ำ�ำ เนินิ งานฉีดี วัคั ซีนี ที่่เ� ป็น็

รุนุ แรงขึ้้น� บุคุ ลากรส่ว่ นหน้้าที่่ใ� ห้้บริกิ ารด้้าน พื้้�นที่่ข� นาดใหญ่ม่ ารองรับั

คมนาคมจึงึ มีคี วามเสี่่ย� งที่่จ� ะรับั เชื้้อ� สูงู และ ในช่ว่ งแรกนั้้น� มีกี ารพิิจารณาทั้้ง� ที่่ส� ถานีี

มีีปััญหาไม่่สามารถเข้้าถึึงวััคซีีนได้้อย่่าง กลางบางซื่อ่� และ สถานีรี ถไฟแอร์พ์ อร์ต์ ลิงิ ก์์

เต็ม็ ที่่� จึงึ ไม่ม่ ั่่น� ใจที่่จ� ะให้้บริกิ ารประชาชน มักั กะสันั อย่า่ งไรก็ด็ ีี เมื่อ�่ ดูคู วามเหมาะสม

ด้้วยเหตุนุ ี้้� กระทรวงคมนาคม รวมถึงึ ต่า่ งๆแล้้ว ผู้บ�้ ริหิ ารกระทรวงคมนาคมจึงึ

รฟท. จึงึ มีคี วามจำ�ำ เป็น็ ต้้องทำ�ำ ให้้บุคุ ลากร เลืือกสถานีกี ลางบางซื่อ�่ เป็น็ จุดุ ให้้บริกิ าร

ไม่่ว่่าจะเป็็นคนขัับรถไฟ พนัักงานขายตั๋๋�ว “โจทย์ท์ ี่่เ� ราได้้รับั มาคืือสนับั สนุนุ หน่ว่ ยงาน

รถไฟ พนัักงานองค์์การขนส่่งมวลชน ส่่วนหน้้าของกระทรวงคมนาคมให้้ได้้รัับ

กรุงุ เทพ (ขสมก.) พนักั งานบริษิ ัทั ขนส่ง่ วัคั ซีนี และดูแู ลตรวจสอบพื้้�นที่่ส� ถานีกี ลาง

จำ�ำ กัดั (บขส.) คนเก็บ็ ตั๋๋ว� ที่่ด� ่า่ นเก็บ็ เงินิ ของ บางซื่่�อเพื่�่ อมอบให้้สถาบัันโรคผิิวหนััง

110 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“รฟท.ช่ว่ ยอำ�ำ นวยความสะดวกใน เป็็นผู้้�บริิหารจััดการพื้้� นที่่�ทั้้�งหมด โดยมีี
รฟท. ช่่วยอำ�ำ นวยความสะดวกในพื้้� นที่่�
พื้้�นที่่ร� อบนอก เช่น่ ช่ว่ ยจัดั คิวิ รอบนอก เช่น่ ช่ว่ ยจัดั คิวิ จัดั การจราจร
จััดการจราจร ฯลฯ ฯลฯ เพื่�่ อแบ่่งเบาภาระของกระทรวง
เพื่�่อแบ่ง่ เบาภาระของ สาธารณสุุ ขที่่�หนัักหนาสาหััสอยู่่�แล้้ว
กระทรวงสาธารณสุขุ เพราะต้้องฉีดี วัคั ซีนี แก่ค่ นเป็น็ หมื่น่� ๆ คน
ที่่� หนัั ก ห น า ส า หัั ส ทุกุ วันั ”นายอนันั ต์์ กล่า่ ว
อยู่่�แล้ว้ เพราะต้อ้ งฉีดี วัคั ซีนี
สำ�ำ หรัับการทำ�ำ งานร่่วมกัับกระทรวง
แก่ค่ นเป็น็ หมื่น�่ ๆ คนทุกุ วันั สาธารณสุขุ นั้้น� ในช่ว่ งแรกๆ มีกี ารแต่ง่ ตั้้ง�
คณะกรรมการดำ�ำ เนิินงานศููนย์์ฉีีดวััคซีีน
“ กลางบางซื่อ่� ขึ้้น� มาโดยมีตี ัวั แทน รฟท. ร่ว่ ม
เป็็นกรรมการด้้วย ซึ่่�งเมื่่�อมีีปััญหาใดๆ
เกิดิ ขึ้้น� ก็จ็ ะใช้้กลไกคณะกรรมการฯ ชุดุ นี้้�
ในการขับั เคลื่อ�่ นแก้้ไขปัญั หา เช่น่ คำ�ำ นวณ
การใช้้พื้้� นที่่�ร่่วมกัับกระทรวงสาธารณสุุข
ว่่าด้้วยลัักษณะของพื้้� นที่่� การหมุุนเวีียน
การให้้บริิการที่่�เหมาะสมจะเป็็นอย่่างไร
ใ น ร ะ ย ะ แ ร กมีี ก า ร ห า รืื อ ว่่ า จ ะ ใ ช้้พื้้� น ที่่�
14,000 ตร.ม. แต่่ระยะหลัังไม่่ได้้นัับแล้้ว
เพราะมีีผู้�้มารัับบริิการจำ�ำ นวนมากจนต้้อง
ขยายเพิ่่� ม พอมีีประชาชนมาเยอะก็็มีีการ
ติดิ ตั้้ง� เก้้าอี้้เ� พิ่่�ม คอยดูแู ลการจราจรไม่ใ่ ห้้
เกิดิ ความแออัดั นอกจากนั้้น� ก็เ็ ป็น็ เรื่อ�่ งของ
การอำ�ำ นวยความสะดวกในเรื่อ่� งไฟฟ้า้ ประปา
ถนน และทางเข้้า-ออกต่า่ งๆ

“งานแต่่ละวัันไม่่ค่่อยมีีอะไร พื้้� นที่่�
เรีียบร้้อยอยู่่�แล้้ว เราเคลีียร์์พื้้�นที่่�สำำ�หรัับ
สายสีีแดงไว้้แล้้วไม่่ว่่าจะเป็็นการเตรีียม

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 111

พื้้�นที่่� การทำ�ำ ความสะอาด พอมีกี ารจัดั ตั้้ง� วัคั ซีนี แก่ป่ ระชาชนจำ�ำ นวนมากได้้รวดเร็ว็ ขึ้้น�
ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� เราก็ด็ ึงึ แผน โดยเฉพาะในภาคการคมนาคมขนส่่งที่่�
งานที่่จ� ะทำ�ำ ในเดืือนสิิงหาคมมาทำ�ำ ให้้เร็ว็ ขึ้้น� สามารถฉีดี วัคั ซีนี ได้้ตามแผนและให้้บริกิ าร
ในเดืือนพฤษภาคมเท่า่ นั้้น� เอง ส่่วนปัญั หา ประชาชนได้้อย่า่ งมั่่น� ใจ นอกจากนี้้� รฟท.
ที่่เ� จอหน้้างานคืือประชาชนมาเยอะจนเกิดิ ยังั เตรียี มเปิดิ บริกิ ารรถไฟสายสีแี ดงในช่ว่ ง
ความแออััด ตอนนั้้�นก็็ต้้องแก้้ปััญหา ปลายปีี การสนับั สนุนุ พื้้�นที่่ใ� นครั้้ง� นี้้ท� ำ�ำ ให้้เกิดิ
พัักใหญ่ซ่ ึ่่ง� เราได้้พยายามบริหิ ารเรื่อ�่ งคิวิ ภาพลักั ษณ์ท์ ี่่ด� ีจี ากประชาชนจำ�ำ นวนมากที่่ม� า
เรื่อ่� งระยะห่า่ งให้้ดีที ี่่ส� ุุด”นายอนันั ต์์ กล่า่ ว รับั บริกิ าร และเมื่อ่� ได้้รับั ความสะดวกสบาย
และทำ�ำ ให้้ประชาชนรู้้จ� ักั สถานีกี ลางบางซื่อ่�
นายอนันั ต์์ กล่า่ วทิ้้ง� ท้้ายว่า่ การเข้้ามามีี มากขึ้้น� นั่่น� เอง
ส่ว่ นร่ว่ มสนับั สนุนุ การดำ�ำ เนินิ งานของศูนู ย์์
ฉีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ ในครั้้ง� นี้้ถ� ืือเป็น็ ความ
ภูมู ิใิ จของ รฟท. ที่่ม� ีสี ่ว่ นช่ว่ ยให้้เกิดิ การฉีดี

112 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“นพ.ภัทั รวินิ ฑ์์ อัตั ตะสาระ”

ผู้อ้� ำ�ำ นวยการสำ�ำ นักั ดิจิ ิทิ ัลั การแพทย์์

Lean ระบบซอฟต์แ์ วร์์ ลดภาระเจ้้าหน้้าที่่�
เพิ่่�มความรวดเร็ว็ การทำ�ำ งาน

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 113

เนื่อ่� งจากศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� เป็น็ เช่่น บริิษััท โทรคมนาคมแห่่งชาติิ จำ�ำ กััด

ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี ขนาดใหญ่ท่ ี่่ต� ้้องรองรับั ผู้ม้� า (มหาชน) หรืือ NT สนัับสนุุนโครงข่่าย

รับั บริกิ ารวันั ละ 10,000-20,000 คน ปัจั จัยั อิินเทอร์์เน็็ตและเครื่่�องคอมพิิ วเตอร์์

สำ�ำ คัญั ที่่จ� ะทำ�ำ ให้้ระบบงานเป็น็ ไปอย่า่ งรวดเร็ว็ รับั บริจิ าคเครื่อ�่ งปริ้้น� เตอร์์ ส่ว่ นเครื่อ�่ งอ่า่ น

มีีประสิิทธิิภาพ รองรัับการฉีีดวััคซีีนใน บััตรประชาชน (Card reader) และ

ปริิมาณที่่�มากขนาดนี้้�ได้้คืือการนำ�ำ ระบบ Barcode reader ทางกรมการแพทย์์

เทคโนโลยีสี ารสนเทศ หรืือ ไอทีี เข้้ามาช่ว่ ย จัดั ซื้้อ� มาเอง ซึ่่ง� รวมๆ แล้้วมีจี ุดุ ที่่ต� ้้องเชื่อ�่ ม

ในทุกุ ๆ จุดุ ที่่ส� ามารถทำ�ำ ได้้ ซึ่่ง� หน่ว่ ยงานที่่� กับั ระบบไอทีปี ระมาณ 400 station

ดูแู ลเบื้้อ� งหลังั ระบบเหล่า่ นี้้ก� ็ค็ ืือสำ�ำ นักั ดิจิ ิทิ ัลั ในส่ว่ นของระบบซอฟต์แ์ วร์์ ด้้วยความ

การแพทย์์ ของกรมการแพทย์น์ ั่่น� เอง ที่่�ต้้องรองรัับผู้�้รัับบริิการจำ�ำ นวนมาก

นพ.ภัทั รวินิ ฑ์์ อัตั ตะสาระ ผู้อ�้ ำ�ำ นวยการ จึงึ ต้้องมีรี ะบบการบริหิ ารจัดั การข้้อมูลู ที่่ด� ีี

สำ�ำ นัักดิิจิิทััลการแพทย์์ กรมการแพทย์์ ซึ่่ง� กรมการแพทย์พ์ ััฒนาระบบสารสนเทศ

กล่า่ วถึงึ การทำ�ำ งานในด้้านไอทีขี องศูนู ย์ฉ์ ีดี โรงพยาบาล (HIS) ของตัวั เอง แต่ก่ ารนำ�ำ

วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� ว่า่ โดยปกติสิ ำ�ำ นักั ดิจิ ิทิ ัลั มาใช้้ที่่ศ� ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� ไม่ส่ ามารถ

การแพทย์์มีีหน้้าที่่�ดููแลด้้านดิิจิทิ ััลทั้้�งหมด ยกระบบ HIS มาใช้้ทั้้ง� ระบบได้้ จำ�ำ เป็น็ ต้้อง

ของกรมการแพทย์์ เมื่่�อกรมการแพทย์์ เลืือกและลดขนาด (Lean) ระบบมาเป็น็ ระบบ

ได้้รับั มอบหมายให้้ดูแู ลศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลาง ฉีดี วัคั ซีนี โดยเฉพาะ ลดภาระการกรอกข้้อมูลู

บางซื่่�อ สำ�ำ นัักดิิจิิทััลการแพทย์์ก็็ได้้โจทย์์ ให้้น้้อยที่่ส� ุดุ ปฏิบิ ัตั ิกิ ารไหนที่่ไ� ม่ไ่ ด้้ใช้้ต้้อง

มาว่า่ จะต้้องฉีดี วันั ซีนี แก่ป่ ระชาชนประมาณ เอาออก เช่่น การคีีย์์ข้้อมููลซัักประวััติิ

วันั ละ 10,000-20,000 คน ทำ�ำ แฟ้ม้ ข้้อมูลู สุขุ ภาพ เป็น็ ต้้น เพื่�่อให้้เกิดิ

เมื่อ่� ทราบเช่น่ นี้้� สิ่่ง� ที่่ต� ้้องทำ�ำ ในส่ว่ นของ ความรวดเร็ว็ ในการทำ�ำ งาน ขณะเดียี วกันั

ฮาร์ด์ แวร์ค์ ืือการสำ�ำ รวจจุดุ ปฏิบิ ัตั ิงิ าน (Sta- ข้้อมููลที่่�จำ�ำ เป็็นต้้องอยู่่�ครบ ซึ่่�งในส่่วนนี้้�

tion) ต่า่ งๆ ที่่ต� ้้องใช้้ระบบไอทีี จำ�ำ นวนจุดุ จะนำ�ำ ระบบ Card reader เข้้ามาดึงึ ข้้อมูลู

ลงทะเบียี น จำ�ำ นวนจุุดฉีีด การหมุุนเวียี น จากบััตรประชาชนแล้้วส่่งข้้อมููลเข้้าระบบ

(Flow) ระบบการฉีดี เพื่่�อจัดั ทำ�ำ ความต้้องการ การฉีีดไปเลย ทำ�ำ ให้้ลดความผิิดพลาดใน

ใช้้อุปุ กรณ์อ์ ะไร จำ�ำ นวนเท่า่ ไหร่่ แล้้วประสาน การกรอกข้้อมููล ลดภาระของเจ้้าหน้้าที่่�

กับั หน่ว่ ยงานต่า่ งๆ ในการจัดั หาซอฟต์แ์ วร์์ ขั้้น� ตอนของงานก็ร็ วดเร็ว็ ขึ้้น�

114 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� ในส่่วนของระบบจองคิิว สำ�ำ นัักดิิจิิทััล
การแพทย์ท์ ำ�ำ งานร่ว่ มกับั ผู้ใ�้ ห้้บริกิ ารโทรศัพั ท์์
ไม่ส่ ามารถยกระบบ HIS มาใช้้ มืือถืือที่่ร� ับั หน้้าที่่จ� องคิวิ ให้้ โดยแต่ล่ ะวันั ค่า่ ย
มืือถืือจะส่ง่ ข้้อมูลู การจองมาให้้เป็น็ เอกสาร
ทั้้ง� ระบบได้้ จำ�ำ เป็น็ ต้อ้ ง ดิจิ ิทิ ัลั ในรูปู แบบ excel แล้้วเจ้้าหน้้าที่่ด� ้้าน
Lean ระบบมาเป็น็ สาธารณสุขุ จะนำ�ำ ข้้อมูลู เข้้าระบบ จากนั้้น� ระบบ
ร ะ บ บ ฉีี ด วัั ค ซีี น จะส่ง่ SMS แจ้้งไปยังั ผู้ท้� ี่่จ� องคิวิ ว่า่ ให้้มาฉีดี
โดยเฉพาะ ลดภาระ วันั ที่่เ� ท่า่ ไหร่่ เวลากี่่โ� มง เมื่อ�่ มาถึงึ ก็แ็ สดง
ก า รคีี ย์์ ข้้ อ มูู ล ใ ห้้ Barcode ใน SMS ให้้เจ้้าหน้้าที่่�หน้้างาน
น้อ้ ยที่่ส� ุดุ สแกนแล้้วเดิินเข้้าไปด้้านในตามขั้้�นตอน
ได้้เลย
“
“จะเห็น็ ว่า่ ส่ว่ นใหญ่ค่ นจะรอและแออัดั กันั
อยู่่�ข้้างนอก แต่ถ่ ้้าเข้้ามาข้้างในแล้้ว Flow
ไหลลื่น่� เช่น่ ถ้้าเป็น็ กลุ่่�ม On site จะมีี Card
reader ติดิ คอมพิิวเตอร์ท์ ุกุ เครื่อ่� ง เสีียบ
ปุ๊๊ป� ดึงึ ข้้อมูลู เข้้าระบบเลย หรืือถ้้าเป็น็ กลุ่่�ม
องค์ก์ รหรืือคนที่่จ� องคิวิ ไว้้แล้้ว ทางองค์ก์ ร
หรืือค่า่ ยมืือถืือก็จ็ ะส่ง่ ข้้อมูลู เข้้ามาล่ว่ งหน้้า

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 115

มีคี นที่่ร� ับั วัคั ซีนี มาแล้้ว 2 เข็ม็ จะมาฉีดี เข็ม็

ที่่� 3 อีกี ก็ต็ ้้องปรับั ระบบให้้ตรวจสอบกับั

ฐานข้้อมูลู ของกระทรวงสาธารณสุขุ ว่า่ เคย

รับั การฉีดี มาแล้้วหรืือไม่่ หรืือกลุ่่�มคนอ้้วน

ก็ต็ ้้องมีนี ้ำ��ำ หนักั เกินิ 100 กิโิ ลกรัมั หากข้้อมูลู

ถูกู ต้้องจึงึ จะให้้ผ่า่ นเข้้าไปฉีดี แต่ถ่ ้้ามีกี าร

แจ้้งข้้อมูลู เท็จ็ ระบบก็จ็ ะตัดั ข้้อมูลู กลุ่่�มคน

เหล่า่ นี้้อ� อกไป

“ตัวั ระบบซอฟต์แ์ วร์เ์ ราปรับั การใช้้งาน

ให้้เหมาะสมเรื่อ�่ ยๆ คืือปัญั หามันั ไม่ไ่ ด้้โถม

เ ข้้ า ม า ทีี เ ดีี ยว พ อ มีี เ ข้้ า ม า ก็็ ค่่ อ ย ๆ

เวลาประชาชนมาถึงึ หน้้างาน เจ้้าหน้้าที่่เ� ช็ค็ ปิดิ ช่อ่ งโหว่่ ค่อ่ ยๆ แก้้ไป เราปรับั จนถึงึ ขั้้น�

SMS แล้้วปล่่อยเข้้าได้้เลย ไม่่ต้้องมา มีกี ารแสดงผลตามช่ว่ งเวลา (Real time

ลงทะเบีียนเพราะข้้อมููลอยู่่�ในฐานข้้อมููล dash board) ให้้ดูไู ด้้เลยว่า่ วันั นี้้ฉ� ีดี ไปแล้้ว

แล้้ว”นพ.ภัทั รวินิ ฑ์์ กล่า่ ว กี่่ค� น”นพ.ภัทั รวินิ ฑ์์ กล่า่ ว

ทั้้�งหมดทั้้�งมวลนี้้� ใช้้โปรแกรมเมอร์์ ผู้อ้� ำ�ำ นวยการสำ�ำ นักั ดิจิ ิทิ ัลั การแพทย์์ กล่า่ ว

ประมาณ 10 คนในการปรัับปรุุงระบบ ทิ้้ง� ท้้ายว่า่ โดยรวมแล้้วการทำ�ำ งานของระบบ

ซอฟต์แ์ วร์์ และไม่ใ่ ช่แ่ ค่ท่ ำ�ำ ครั้้ง� เดียี วจบแต่่ ไอทีีต่่างๆ ราบรื่�่นไม่่ค่่อยมีีปััญหามากนััก

ต้้องปรับั กันั ไปเรื่อ�่ ยๆ ตามสถานการณ์ท์ ี่่� อาจจะมีวี ันั แรกที่่ร� ะบบล่ม่ ไป 2-3 ชั่่ว� โมง

เปลี่่�ยนแปลงไป เช่่น ในช่่วงแรกเกรงว่่า เพราะตอนนั้้�นยัังจััดสรรช่่องทางข้้อมููล

ระบบจะล่่มหากมีีคนจองคิิวจำ�ำ นวนมาก (Allocate bandwidth) สำ�ำ หรับั ส่ง่ ข้้อมูลู

การลงทะเบียี นต่า่ งๆ จะใช้้หลักั ความซื่อ่� ตรง เข้้าระบบคลาวด์ไ์ ม่แ่ ม่น่ ยำ�ำ พอทราบแล้้วก็็

ก่อ่ นไม่ไ่ ด้้ตรวจสอบข้้อมูลู อะไรมาก ถ้้ามีชี ื่อ่� allocate ได้้เพีียงพอ ปัญั หาก็จ็ บ นอกจาก

นามสกุลุ และเลขประจำ�ำ ตัวั 13 หลักั ก็ใ็ ห้้ฉีดี นี้้ก� ็ม็ ีอี ีกี ครั้้ง� ที่่ร� ะบบคลาวด์เ์ ปิดิ -ปิดิ เองโดย

แต่ใ่ นช่ว่ งหลังั ที่่เ� ปิดิ รับั กลุ่่�มคนอายุุ 60 ปีี อัตั โนมัตั ิไิ ปครั้้ง� เดียี ว แต่ถ่ ้้าพููดถึงึ ตัวั ระบบ

ขึ้้น� ไป พบว่า่ มีคี นแจ้้งข้้อมูลู อายุมุ ากเกินิ จริงิ ที่่�ใช้้งานจริิงๆ ไม่่เคยล่่ม ข้้อมููลไม่่เคย

เพื่�่อให้้ได้้สิทิ ธิฉิ ีดี วัคั ซีนี จึงึ ต้้องปรับั ระบบ เสียี หายใดๆ

ให้้มีีการตรวจสอบข้้อมููลจากฐานข้้อมููล

ทะเบียี นราษฎร์ข์ องกระทรวงมหาดไทย หรืือ

116 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“พญ.มิ่่ง� ขวัญั วิชิ ัยั ดิษิ ฐ”

ผู้อ้� ำ�ำ นวยการสถาบันั โรคผิวิ หนังั

แม่ท่ ัพั หญิงิ แห่ง่ ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 117

“ตอนที่่เ� ริ่่ม� เปิดิ ให้้บริกิ ารได้้สำำ�เร็จ็ ก็ย็ ังั บางซื่อ�่ โดยมีี พญ.มิ่่ง� ขวัญั เป็น็ ผู้อ�้ ำ�ำ นวยการ

แปลกใจว่่าทำ�ำ ได้้อย่่างไร เพราะวัันที่่�มา ศูนู ย์ฯ์ เมื่อ�่ ได้้รับั มอบหมายแล้้ว พญ.มิ่่ง� ขวัญั

วันั แรกยังั ไม่ม่ ีอี ะไรเลย มีแี ต่เ่ พดาน ผนังั พร้้อมทีีมงานและหน่่วยงานที่่�เกี่่�ยวข้้อง

พื้้�น แต่ท่ ุกุ อย่า่ งมันั เหมืือนเนรมิติ ขึ้้น� มา” ได้้ลงไปสำ�ำ รวจสถานที่่�จริิงในวัันที่่� 21

นี่่�คืือคำ�ำ พูู ดของ “พญ.มิ่่�งขวััญ วิิชััย พฤษภาคม 2564 เพื่�่อดูวู ่า่ จะสามารถตั้้ง� จุดุ

ดิิษฐ” ผู้�้อำ�ำ นวยการสถาบัันโรคผิิวหนััง ลงทะเบียี น จุดุ ฉีดี วัคั ซีนี ได้้กี่่จ� ุดุ ต้้องใช้้พื้้�นที่่�

ที่่ก� ล่า่ วถึงึ กระบวนการจัดั ตั้้ง� ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี เท่า่ ไหร่่ ต้้องเตรียี มสิ่่ง� อำ�ำ นวยความสะดวก

กลางบางซื่อ�่ เพราะใช้้ระยะเวลาเพีียงไม่ก่ ี่่ว� ันั (Facility) รองรับั อย่า่ งไร จากนั้้น� ก็ก็ ลับั มา

สามารถระดมสรรพกำ�ำ ลัังและทรััพยากร ทำ�ำ การบ้้าน วางแผนและมอบหมายงานแก่่

จากหน่่วยงานต่่างๆ จนเริ่่�มดำ�ำ เนิินการ รองผู้อ�้ ำ�ำ นวยการในการประสานงานแต่ล่ ะด้้าน

ได้้เกืือบเต็ม็ รูปู แบบ ซึ่่ง� หากจะบอกว่า่ เป็น็ “เราวางกรอบกันั ก่อ่ น เดินิ ดูพู ื้้�นที่่แ� ล้้ว

เหมืื อนปาฏิิ หาริิ ย์์ คงไม่่ ใช่่ เรื่�่องที่่�พูู ด สรุุปว่่ามีีกระบวนการกี่่�กระบวนการ

เกินิ จริงิ นักั แล้้วกระจายงาน (Decentralize) กันั ไป

“3 วััน” คืือระยะเวลาทั้้�งหมดตั้้�งแต่่ เช่่น รองผู้้�อำ�ำ นวยการด้้านอำ�ำ นวยการ

ครั้้ง� แรกที่่� พญ.มิ่่ง� ขวัญั ได้้รับั โจทย์จ์ าก รับั ผิดิ ชอบด้้านการอำ�ำ นวยการในภาพรวม

ผู้บ้� ริหิ าร วางแผนการทำ�ำ งาน ประสานงาน ท่า่ นจึงึ ไปจัดั การเตรียี มสถานที่่� หาเครื่อ�่ ง

กับั หน่ว่ ยงานต่า่ งๆ จนเริ่่ม� เปิดิ บริกิ ารฉีดี วัดั ความดันั จัดั ทำ�ำ ขั้้น� ตอนการดำ�ำ เนินิ งาน

วัคั ซีนี ได้้ ทั้้ง� หมดนี้้ใ� ช้้เวลาเพีียง 3 วันั เท่า่ นั้้น� (Process) มา อีกี จุดุ เป็น็ รองผู้้อ� ำ�ำ นวยการ

พญ.มิ่่ง� ขวัญั เล่า่ ว่า่ ช่ว่ งที่่ม� ีแี นวคิดิ จัดั ตั้้ง� ด้้านไอทีี ท่า่ นจะดูเู รื่อ�่ งไอทีี เดินิ สายไฟเพื่�่อ

ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� นั้้น� หน่ว่ ยงานอื่น่� ๆ วางอุปุ กรณ์ไ์ อทีอี ย่า่ งไร จะประสานกับั การ

ของกรมการแพทย์ใ์ นพื้้�นที่่ก� ทม. มีภี าระใน รถไฟแห่่งประเทศไทย (รฟท.) อย่่างไร

การรักั ษาผู้ป�้ ่ว่ ยเกืือบหมดแล้้ว หน่ว่ ยงาน คอมพิิ วเตอร์์จะหามาอย่่างไร จุุดต่่อมา

ที่่ย� ังั พอมีกี ำ�ำ ลังั คนก็จ็ ะมีสี ถาบันั โรคผิวิ หนังั เป็็นเรื่่�องการพยาบาลและการฉีีดวััคซีีน

สถาบันั ทันั ตกรรม สถาบันั สิริ ินิ ธรเพื่่�อการ รองผู้้อ� ำ�ำ นวยการด้้านพยาบาลได้้รับั ไปดูแู ล

ฟื้้� นฟููสมรรถภาพทางการแพทย์์แห่่งชาติิ ส่ว่ นจุดุ สังั เกตอาการได้้ให้้รองผู้้อ� ำ�ำ นวยการ

ด้้วยเหตุนุ ี้้� ทางผู้บ้� ริหิ ารของกรมจึงึ ได้้มอบ ด้้านการแพทย์ด์ ูแู ล เรากระจายงานให้้แต่ล่ ะ

หมายให้้สถาบันั โรคผิวิ หนังั เข้้ามารับั ผิดิ ชอบ คนไปทำ�ำ งานของตััวเอง ประสานกัันเอง

การดำ�ำ เนิินงานของศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลาง แล้้วกลับั มารวมร่า่ งกันั ” พญ.มิ่่ง� ขวัญั กล่า่ ว

118 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ขณะเดียี วกันั ทางสถาบันั โรคผิวิ หนังั ได้้ จุดุ เดียี วเพื่่�อให้้กระบวนการง่า่ ยและรวดเร็ว็
ทำ�ำ การบ้้านเพิ่่� ม มีีการวิิเคราะห์์ออกแบบ ที่่ส� ุดุ
กระบวนการทำ�ำ งานให้้คล่อ่ งตัวั ที่่ส� ุดุ ง่า่ ยที่่ส� ุดุ “เราคิิดกัันเยอะแต่่ต้้องคิิดในเวลาที่่�
และเร็ว็ ที่่ส� ุดุ จุดุ ไหนที่่ส� ามารถนำ�ำ เทคโนโลยีี จำ�ำ กััด จึึงต้้องขุุดประสบการณ์์เก่่ามาใช้้
มาช่ว่ ยได้้ เช่น่ เรื่อ่� งการลงทะเบียี น การใช้้ ให้้ได้้มากที่่ส� ุุด ขณะเดียี วกันั ต้้องรีบี เรียี นรู้้�
Barcode ต่า่ งๆ มีกี ารประเมินิ จุดุ ที่่ต� ิดิ ขัดั จากศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี อื่น่� ๆ ซึ่่ง� 3 วันั นั้้น� เป็น็ การ
เป็็นคอขวดหรืืออาจมีีปััญหาต้้องใช้้ ใช้้สมองและทรััพยากรอย่่างคุ้้�มค่่าที่่�สุุด”
ทรััพยากรมากที่่�สุุดว่่าอยู่่�ตรงไหน แล้้ว พญ.มิ่่ง� ขวัญั กล่า่ ว
วางแผนออกมาในหลายๆ ฉากทััศน์์ นอกจากนี้้�แล้้ว อีีกเรื่่�องที่่�ไม่่กล่่าวถึึง
(Scenario) ว่่าหากต้้องฉีีดวััคซีีนตั้้�งแต่่ ไม่ไ่ ด้้เลย คืือความร่ว่ มมืือจากหน่ว่ ยงานต่า่ งๆ
2,000 คน/วันั ไปจนถึงึ 20,000 คน/วันั ที่่เ� กี่่ย� วข้้อง ทั้้ง� เรื่อ่� งสถานที่่� ระบบไอทีี หรืือ
จะต้้องใช้้ทรัพั ยากรเท่า่ ไหร่่ เช่น่ ประเมินิ ว่า่ แม้้แต่ก่ ำ�ำ ลังั คนที่่ม� าให้้บริกิ าร ทุกุ หน่ว่ ยงาน
จุดุ ที่่จ� ะเป็น็ คอขวดคืือจุดุ ฉีดี ยาและคำ�ำ นวน ต่่างร่่วมมืือร่่วมใจพร้้อมจะช่่วยเหลืือกััน
จากพื้้�นที่่ใ� นสถานีกี ลางบางซื่อ�่ แล้้วสามารถ เต็ม็ ที่่� ซึ่่ง� ในส่ว่ นของสถานที่่น� ั้้น� ทางรฟท. มีี
จุดุ ฉีดี ได้้ 100 จุดุ ระยะเวลาให้้บริกิ ารเฉลี่่ย� ความเต็็มใจ หากมีีความต้้องการใช้้พื้้�นที่่�
ที่่จ� ุดุ นี้้จ� ะใช้้เวลา 3 นาทีี แล้้วคำ�ำ นวนย้้อน ตรงไหนใช้้ได้้เลย ช่ว่ งแรกคิดิ ว่า่ จะใช้้เฉพาะ
กลัับมาว่่าก่่อนจะไปถึึงจุุดฉีีดยาต้้อง พื้้�นที่่ห� ้้องโถงด้้านหน้้า พื้้�นที่่ข� ้้างในส่ว่ นที่่เ� ป็น็
ลงทะเบีียน จากประสบการณ์์เดิิมคืือ ชานชาลายังั ไม่ใ่ ช้้ แต่ป่ รากฏว่า่ เมื่อ�่ คำ�ำ นวณ
จุดุ ลงทะเบียี นใช้้เวลา 10-15 นาทีี เพราะ ปริิมาณคนที่่�มารัับบริิการกัับพื้้�นที่่�ที่่�มีีแล้้ว
ฉะนั้้น� ถ้้าจุดุ ฉีดี ยามีี 100 จุดุ จุดุ ลงทะเบียี น ไม่่เพีียงพอรองรัับ ทางรฟม.จึึงเปิิดให้้ใช้้
ก็็ต้้องมีี 3 เท่่า เพื่�่ อให้้ Flow ของงาน พื้้�นที่่ข� ้้างในด้้วย ทั้้ง� ๆที่่ม� ีแี ผนที่่จ� ะเปิดิ บริกิ าร
สอดคล้้องกันั หรืือแม้้แต่ก่ ารจัดั ทำ�ำ ใบแสดง รถไฟชานเมืืองสายสีแี ดงอยู่่�แล้้ว หรืือในเรื่อ�่ ง
ความยิินยอมให้้ฉีีดวััคซีีน แบบคััดกรอง เทคโนโลยีแี ละอุปุ กรณ์ไ์ อทีี ก็ไ็ ด้้สำ�ำ นักั งาน
ต่า่ งๆ ได้้ส่ง่ ทีมี แพทย์แ์ ละพยาบาลไปดูงู าน คณะกรรมการกิจิ การกระจายเสียี ง กิจิ การ
ตามจุุดฉีีดวััคซีีนอื่�่นที่่�เปิิดบริิการอยู่่�ก่่อน โทรทัศั น์์ และกิจิ การโทรคมนาคมแห่ง่ ชาติิ
แล้้วเพื่�่ อดููว่่าแบบฟอร์์มของแต่่ละที่่�เป็็น (กสทช.) และบริษิ ัทั โทรคมนาคมแห่ง่ ชาติิ
อย่า่ งไรแล้้วเอามาปรับั ปรุงุ ให้้ง่า่ ยขึ้้น� หรืือ จำ�ำ กัดั (มหาชน) หรืือ NT เข้้ามาสนับั สนุนุ
หากต้้องพิิ มพ์์ เอกสารอะไรจะรวมไว้้ที่่� เมื่่�อบอกว่่าต้้องการเครื่่�องคอมพิิ วเตอร์์

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 119

“มัั น เ หมืื อ น กัั บ ว่่ า ทุุ ก ค น รู้้�สึึ ก
เหมืือนเป็็นโอกาสที่่�จะทำ�ำ งานๆ

หนึ่่�งที่่�มีีความหมายบางอย่่าง
ทุุกคนรู้้�หน้้าที่่�และทำ�ำ งานในส่่วนของตััวเอง

โดยไม่ต่ ้อ้ งให้บ้ อกว่า่ ต้อ้ งทำ�ำ อะไร เรียี กว่า่ เป็น็ ทีมี

โดยธรรมชาติิ “

120 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

400 ตััว ซึ่่�งได้้รัับการจััดหามาให้้ในทัันทีี ช่ว่ ยฉีดี ให้้ด้้วย นอกจากนี้้ย� ังั มีอี าจารย์จ์ าก
หรืือสำ�ำ นักั ดิจิ ิทิ ัลั การแพทย์์ ของกรมการ วิทิ ยาลัยั พยาบาลต่า่ งๆ สับั เปลี่่ย� นหมุนุ เวียี น
แพทย์์เอง เมื่�่อแจ้้งว่่าต้้องการปรัับ กัันเข้้ามาฉีีด จนดำ�ำ เนิินการไปได้้สัักพัั ก
ซอฟต์แ์ วร์ใ์ ห้้ใช้้งานง่า่ ยก็ไ็ ด้้รับั ความร่ว่ มมืือ พยาบาลของสถาบันั โรคผิวิ หนังั แทบไม่ไ่ ด้้
อย่่างดีี เรื่่�องแผนผัังต่่างๆ ทางกรม ฉีดี วัคั ซีนี อาจจะดูแู ลแค่่ 10 จุดุ แล้้วที่่เ� หลืือ
สนัับสนุุนบริิการสุุขภาพได้้มาเดิินสำ�ำ รวจ ให้้พยาบาลจากหน่ว่ ยงานต่า่ งๆ รับั ผิดิ ชอบ
สถานที่่�แล้้วช่่วยวางผัังให้้ว่่าตรงไหน โดยปรับั ให้้พยาบาลของสถาบันั โรคผิวิ หนังั
ต้้องเป็น็ จุดุ ลงทะเบียี น ตรงไหนต้้องเป็น็ ทำ�ำ หน้้าที่่เ� ชื่อ�่ มประสานกับั ทุกุ หน่ว่ ยงานแทน
จุุดฉีีดยา ตรงไหนต้้องวางเก้้าอี้้�อย่่างไร แม้้แต่่คนที่่�ไม่่ใช่่วิิชาชีีพแพทย์์ พยาบาล
ด้้วยเหตุนุ ี้้� เรื่อ�่ งการจัดั เตรียี มสถานที่่จ� ึงึ ใช้้ ทัันตแพทย์์ เช่่น เจ้้าหน้้าที่่�ในส่่วนของ
เวลาเพีียงนิดิ เดียี ว back office เจ้้าหน้้าที่่�ที่่�มาช่่วยเรื่่�อง
การลงทะเบียี น จัดั คิวิ สังั เกตอาการนั้้น� มีี
ส่ว่ นเรื่อ�่ งสำ�ำ คัญั อีกี ประการคืือกำ�ำ ลังั คน จิติ อาสาจากที่่ต� ่า่ งๆ มาช่ว่ ยงานเช่น่ กันั
ที่่�จะมาให้้บริิการฉีีดวััคซีีน ลำ�ำ พัั งสถาบััน
โรคผิวิ หนังั เองมีบี ุคุ ลากร 400 คน ซึ่่ง� แบ่ง่ “สรุปุ สั้้�นๆ คืือทุกุ คนพร้้อมจะช่ว่ ยหมด
มาช่่วยงานที่่�ศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่�่อ ไม่่ว่่าจะเป็็นเรื่่�องสถานที่่� กำ�ำ ลัังคน ระบบ
ได้้ประมาณ 100 คนเท่่านั้้�น แต่่จากการ ไอทีี มันั เหมืือนกับั ว่า่ ทุกุ คนรู้้ส� ึกึ เหมืือนเป็น็
ประมาณการคาดว่่าต้้องใช้้บุุคลากรถึึง โอกาสที่่จ� ะทำ�ำ งานหนึ่่ง� ที่่ม� ีคี วามหมายบาง
400 คน จึึงต้้องระดมบุุคลากรจาก อย่า่ ง ทุกุ คนรู้้ห� น้้าที่่แ� ละทำ�ำ งานในส่่วนของ
หน่่วยงานอื่�่นเข้้ามาและทุุกหน่่วยงานนั้้�น ตััวเองโดยไม่่ต้้องให้้บอกว่่าต้้องทำ�ำ อะไร
พร้้อมเต็็มที่่�สำ�ำ หรัับงานนี้้� ในช่่วงแรก เรียี กว่า่ เป็น็ ทีมี โดยธรรมชาติิ หมอยังั งง
บุุคลากรของสถาบัันโรคผิิวหนัังฉีีดได้้ อยู่่�เลยว่่าเปิดิ ได้้ยัังไง มาดููพื้้�นที่่�วัันที่่� 21
ประมาณ 20 จุดุ ทางสถาบันั สุขุ ภาพเด็ก็ พฤษภาคม พอวันั ที่่� 24 พฤษภาคมก็เ็ ปิดิ
แห่่งชาติิมหาราชิินีีจึึงส่่งพยาบาลมาช่่วย ให้้บริิการได้้เลย แล้้วเปิิดค่่อนข้้างเต็็มที่่�
จััดการให้้ 30 จุุด สถาบัันทัันตกรรม เลยนะ จุดุ ฉีดี 100 จุดุ เราฉีดี เกืือบครบ
ซึ่่ง� ส่ว่ นใหญ่เ่ ป็น็ ทันั ตแพทย์ไ์ ด้้ไปฝึกึ ฉีดี ยา 1 0 0 จุุ ด คืื อ ทำ�ำ ง า น ไ ด้้ เ ต็็ ม ที่่� เ ล ย ”
เพื่่�องานนี้้� ตัวั ผู้อ�้ ำ�ำ นวยการสถาบันั ฯ ยังั ลงมา พญ.มิ่่ง� ขวัญั กล่า่ ว

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 121

122 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

เมื่อ่� เริ่่ม� ดำ�ำ เนินิ การในวันั ที่่� 24 พฤษภาคม 2564 แล้้วจึงึ เริ่่ม� ฉีดี ในบุคุ ลากรกลุ่่�มอื่น่� ๆ
2564 แล้้ว ผู้อ�้ ำ�ำ นวยการศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลาง นอกเหนืือจากของกระทรวงคมนาคม”
บางซื่อ�่ กล่า่ วว่า่ ตั้้ง� แต่น่ ั้้น� เป็น็ ต้้นมาไม่ม่ ีชี ่ว่ ง พญ.มิ่่ง� ขวัญั กล่า่ ว
Honeymoon Period เลย มีเี พีียงวันั แรก
ที่่เ� ปิดิ ครึ่่ง� วันั และฉีดี ไปได้้ประมาณ 4,900- เนื่อ่� งจากเป็น็ ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี ขนาดใหญ่่
5,000 คน แต่ห่ ลังั จากนั้้น� คืือวันั ละ 10,000 การวางระบบฉีีดวััคซีีนในช่่วงปกติิจึึงรัับ
คนขึ้้น� ไปมาโดยตลอด เฉพาะผู้ท�้ ี่่ล� งทะเบียี นล่ว่ งหน้้าเพีียงอย่า่ งเดียี ว
โดยระยะแรกแบ่ง่ เป็น็ 2 กลุ่่�ม คืือ ประชาชน
“วันั ที่่� 24 พฤษภาคม ถึงึ 6 มิถิ ุนุ ายน ทั่่ว� ไป รับั เฉพาะคนที่่ล� งทะเบียี นผ่า่ น 4 ค่า่ ย
เป็็นช่่วงทดสอบระบบ กลุ่่�มผู้้�รัับบริิการ มืือถืือ วันั ละ 5,500 คน และอีกี ครึ่่ง� หนึ่่ง�
หลักั ๆเป็น็ บุคุ ลากรของกระทรวงคมนาคม เป็็นการนััดขององค์์กรขนาดใหญ่่ เช่่น
และผู้้�ที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการขนส่่งสาธารณะ กระทรวง ทบวง กรม หรืือกลุ่่�มเป้า้ หมาย
อย่่างเดีียว ตั้้�งแต่่แอร์์โฮสเตสบนฟ้้า เชิิงยุุทธ์์ศาสตร์์ เช่่น ครููและบุุคลากรใน
ลงมาถึึงพื้้� นดิินแบบคนขัับแท็็กซี่่�และ สถาบัันการศึึกษาเพราะช่่วงนั้้�นกำ�ำ ลัังจะ
วินิ มอเตอร์ไ์ ซค์์ ช่ว่ งทดสอบระบบเราฉีดี เปิดิ เทอม เมื่อ�่ ฉีดี ให้้กลุ่่�มครูหู มดแล้้ว ต่อ่ ไป
ไปได้้รวมประมาณ 160,000 คน พลเอก ก็็เป็็นผู้้�ประกอบการภััตตาคารและสปา
ประยุุทธ จัันทร์์โอชา นายกรััฐมนตรีี เพราะขณะนั้้น� รัฐั บาลมีแี นวคิดิ จะเปิดิ ประเทศ
ให้้เกีียรติิเป็็นประธานในพิิ ธีีเปิิดศููนย์์ฯ
อย่่างเป็็นทางการเมื่่�อวัันที่่� 7 มิิถุุนายน “ปรากฎว่่าเมื่่�อฉีีดให้้กลุ่่�มภััตตาคารไป
ได้้ประมาณ 1 สััปดาห์์ ข้้อมููลเชิิงระบาด
วิิทยาพบว่่ามีีอััตราการเจ็็บป่่วยและเสีีย
ชีีวิิตของผู้้�สููงอายุุมากขึ้้�น จึึงมีีคิิวด่่วน
แทรกเข้้ามาคืือผู้้�สููงอายุุ แต่่ช่่วงแรกเรา
รับั ผู้้ท� ี่่อ� ายุุ 75 ปีขี ึ้้น� ไปก่อ่ น ซึ่่ง� คนกลุ่่�มนี้้�
อาจลงทะเบียี นผ่า่ นมืือถืือลำ�ำ บากจึงึ เปิดิ ให้้
On site และต้้องขอรฟท. เปิิดใช้้พื้้�นที่่�
ฉุกุ เฉินิ ตรงโซนประตูู 1 ซึ่่ง� เดิมิ ทีที างรฟท.
เตรียี มไว้้เปิดิ รถไฟสายสีีแดง ทั้้ง� นี้้เ� พื่่�อให้้
บริกิ ารผู้้ส� ููงอายุทุ ี่่ใ� ช้้รถเข็น็ แต่ก่ ารดำ�ำ เนินิ
การโดยรวมยังั ราบรื่น่� เพราะฐานประชากร

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 123

คนที่่อ� ายุุ 75 ปีขี ึ้้น� ไปมีเี พีียง 2.5 แสนคน ไม่ค่ ่อ่ ยไปฉีดี กับั จุดุ ฉีดี ของกทม. ประชาชน
ซึ่่ง� คิดิ ว่า่ น่า่ จะฉีดี ได้้ประมาณวันั ละ 2,500- เทมาที่่ศ� ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� แทน ทำ�ำ ให้้
5,000 คน ซึ่่�งเป็็นไปตามนั้้�น เราฉีีดไป เกิดิ ความโกลาหล เกิดิ ภาพของความแออัดั
จนถึงึ วันั ที่่� 18 กรกฎาคม แล้้วคืืนพื้้�นที่่โ� ซน ในการรอรับั บริกิ าร โดยเฉพาะช่ว่ งเช้้าเวลา
ประตูู 1 ในวันั ที่่� 19 กรกฎาคม สรุปุ คืือกลุ่่�ม 7.00-9.00 น. ทำ�ำ ให้้ พญ.มิ่่ง� ขวัญั ต้้องแก้้
อายุุมากกว่่า 75 ปีีผ่่านไปได้้ด้้วยดีี” ปัญั หาหน้้างานกันั เป็น็ รายวันั เลยทีเี ดียี ว
พญ.มิ่่ง� ขวัญั กล่า่ ว

หลังั จากนั้้น� ตั้้ง� แต่ว่ ันั ที่่� 29 กรกฎาคม
2564 ขณะนั้้น� ทางกรุงุ เทพมหานครมีแี ผน
เปิดิ ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี 25 จุดุ ทั่่ว� กทม. ทาง
ผู้้�บริิหารจึึงแนะนำ�ำ ให้้ปรัับช่่วงอายุุลงจาก
75 ปีี เป็น็ 70 ปีี แต่ใ่ นตอนแรกทางศูนู ย์ฯ์
ปฏิเิ สธไปเพราะว่า่ ฐานประชากรผู้ส�้ ูงู อายุุ 70
ปีขี ึ้้น� ไปมีเี กืือบ 1 ล้้านคน ซึ่่ง� ศักั ยภาพของ
ศููนย์์ฯ ไม่่น่่าจะรองรัับไหว อย่่างไรก็็ตาม
อยู่่�ๆ อัตั ราการติดิ เชื้้อ� อัตั ราการตายสูงู ขึ้้น�
ทางผู้้�บริิหารจึึงมีีนโยบายให้้ฉีีดวััคซีีนแก่่
ผู้ส้� ูงู อายุุ 60 ปีขีึ้้น� ไป และให้้เปิดิ On site ด้้วย
ซึ่่ง� ถ้้าดูฐู านข้้อมูลู จำ�ำ นวนผู้ส้� ูงู อายุุ 60 ปีขี ึ้้น�
ไปมีีมากถึึง 2 ล้้านคน ทำ�ำ ให้้ทางศููนย์์ฯ
เป็น็ กังั วลพอสมควรว่า่ จะรับั มืือไหวหรืือไม่่
แต่ค่ าดการณ์ไ์ ด้้ว่า่ ทางกทม. มีกี ารเปิดิ จุดุ
ให้้บริกิ ารฉีดี วันั ซีนี 25 จุดุ ดังั นั้้น� ประชาชน
ไม่น่ ่า่ จะมุ่่�งมาที่่ศ� ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�
เพีียงที่่เ� ดียี ว

แต่ป่ รากฎว่า่ เมื่อ่� เริ่่ม� เปิดิ On site สำ�ำ หรับั
ผู้ส�้ ูงู อายุุ 60 ปีแี ล้้ว จุดุ ฉีดี วัคั ซีนี ของกทม.
ไม่่เป็็นไปตามที่่�คาดการณ์์ไว้้ เปิิดแล้้วคน

124 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“เราพยายามแก้้ปัญั หา จากเดิมิ ที่่ไ� ม่ม่ ีี ความดัันเป็็นอุุปสรรคในการฉีีดวััคซีีน
เก้้าอี้้�ด้้านนอก ให้้คนยืืนเข้้าแถวเฉยๆ ทางศููนย์์ฯ จึึงอาศััยเหตุุผลนี้้�กำ�ำ หนดให้้
พอมีคี วามแออัดั เกิดิ ขึ้้น� เลยคุมุ ไม่ไ่ ด้้ในช่ว่ ง วััดความดัันเฉพาะคนที่่�มีีโรคประจำ�ำ ตััว
2 วันั แรกสาหัสั มาก ท่า่ นนายกฯ ส่่งทหาร สุุ ข ภ า พ ไ ม่่ แ ข็็ ง แ ร ง แ ล ะ ไ ม่่ ส มัั ค ร ใ จ
มาช่ว่ ยจัดั ระเบียี บกว่า่ 40 คนยังั สู้้�ไม่ไ่ ด้้ ส่ว่ นคนที่่ส� มัคั รใจไม่ว่ ัดั ความดันั มีสี ุขุ ภาพ
เราเลยแก้้ด้้วยการให้้นั่่�งเก้้าอี้้�เพราะจะ แข็็งแรง ไม่่ต้้องวััดความดัันก็็ได้้ ทำ�ำ ให้้
สามารถเว้้นระยะห่า่ งได้้ ตอนนั้้น� เราหาเก้้าอี้้� สามารถใช้้พื้้�นที่่เ� ก้้าอี้้� 2,500 ตัวั ด้้านใน และ
ได้้ 1,200 ตัวั แต่ช่ ั่่ว� โมงเร่ง่ ด่ว่ นจะมีคี น 2,500 ตัวั ด้้านนอกในการรองรับั คนได้้
มาเกืือบ 4,000-5,000 คน เก้้าอี้้�ยััง
แก้้ปัญั หาไม่ไ่ ด้้ ต้้องปรับั วันั ต่อ่ วันั มีกี าร เ มื่่� อ ทุุ ก อ ย่่ า ง เ ริ่่� ม เ ข้้ า ที่่� เ ข้้ า ท า ง แ ล้้ว
เพิ่่� มจำ�ำ นวนเต็็นท์์ เพิ่่� มจำ�ำ นวนเก้้าอี้้�เป็็น ปรากฎว่่ามีีช่่วงปลายเดืือนกรกฎาคม
2,500 ตัวั ทำ�ำ ให้้แก้้ปัญั หาไปได้้ประมาณ ก็็เจอปััญหาปััญหาแทรกเข้้ามาอีีกเพราะ
ครึ่่ง� เดียี ว สุุดท้้ายจึงึ ต้้องแก้้ด้้วยการเปิดิ มีีการขนคนจากต่่างจัังหวััดใกล้้ๆ กทม.
ประตูใู ห้้เร็ว็ ขึ้้น� และทำ�ำ งานเร็ว็ ขึ้้น� เพื่่�อไม่ใ่ ห้้ เข้้ามาฉีดี วัคั ซีนี จนเกิดิ ความแออัดั อีกี ครั้้ง�
เกิิดความแออัดั ช่ว่ งเวลา 8.00-9.00 น.
เมื่อ�่ ก่อ่ น รฟท. จะเปิดิ ประตูเู วลา 9.00 น. “ตอนนั้้น� มีกี ารประชุมุ ร่ว่ มกับั ท่า่ นนายก
ได้้ขยับั เวลามาเป็น็ 8.30 น. และ 8.00 น. รัฐั มนตรีวี ่า่ จะตัดั สิินใจอย่า่ งไรดีี เราทำ�ำ ข้้อ
แต่ย่ ังั ไม่แ่ ก้้ปัญั หา จึงึ ขยับั มา 7.00 น. และ เสนอไปหลายข้้อ เช่น่ ปิดิ ศูนู ย์ฯ์ ไปก่อ่ น
6.00 น. จน 2 วันั สุุดท้้ายที่่เ� ปิดิ ให้้ On site เปิดิ รับั เฉพาะคนที่่ล� งทะเบียี นไว้้ก่อ่ นแล้้ว
เราทำ�ำ งานตั้้�งแต่่ตีี 5” ผู้อ้� ำ�ำ นวยการศูนู ย์์ รับั เฉพาะคนที่่อ� ายุุ 75 ปีขี ึ้้น� ไป หรืือยังั เปิดิ
ฉีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� กล่า่ ว บริกิ ารต่อ่ ไป ตอนแรกที่่ป� ระชุมุ จะกลับั ไป
เปิิดรัับเฉพาะกลุ่่�มอายุุ 75 ปีีเหมืือนเดิิม
นอกจากนี้้� ด้้วยความที่่ม� ีเี ก้้าอี้้ด� ้้านนอก แต่่มีีข้้อทัักท้้วงเรื่�่องการสื่�่ อสารกัับ
ประตูเู พีียง 2,500 ตัวั แต่ม่ ีผี ู้ร�้ อรับั บริกิ าร ประชาชนว่า่ นโยบายกลับั ไปกลับั มาจะทำ�ำ ให้้
กว่า่ 5,000 คน จึงึ ต้้องเปิดิ ให้้เข้้ามานั่่ง� ที่่� เกิดิ ความสัับสน ประกอบกับั เหลืือเวลาอีกี
เก้้าอี้้ด� ้้านในอีกี 2,500 คน ซึ่่ง� การจะผ่า่ น แค่่ 4 วันั จะหมดช่ว่ ง On site ของกลุ่่�ม
เข้้ามาจุดุ นี้้ไ� ด้้ต้้องผ่า่ นโต๊ะ๊ ลงทะเบียี นและมีี อายุุ 60 ปีแี ล้้ว ให้้อึดึ เข้้าไว้้แล้้วไปเน้้นใน
คอขวดที่่�จุุดวััดความดััน โชคดีีที่่�ช่่วงนั้้�น เรื่อ�่ งการจัดั ระยะห่า่ งภายนอกสถานที่่� และ
คณะกรรมการวิชิ าการมีคี วามเห็น็ ว่า่ อย่า่ ให้้ ท่่านนายกฯก็็ส่่งทหารมาช่่วยจััดระเบีียบ
การเข้้าคิวิ จึงึ ช่ว่ ยแก้้ปัญั หาได้้ แต่ใ่ นช่ว่ ง

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 125

2 วัันสุุดท้้ายคืือวัันที่่� 30-31 กรกฎาคม บริกิ ารเฉพาะผู้ท้� ี่่ล� งทะเบียี นล่ว่ งหน้้าอย่า่ ง
เกิดิ ปรากฎการณ์ผ์ ู้้ม� ารับั บริกิ ารหนาแน่น่ เดียี ว เน้้นฉีดี กลุ่่�มอายุุ 18 ปีขี ึ้้น� ไป เก็บ็ ตก
อีกี ครั้้ง� มีปี ระชาชนจังั หวัดั ภาคกลางใกล้้ๆ ผู้ส�้ ูงู อายุุ 60 ปีขี ึ้้น� ไปและกลุ่่�มผู้ม้� ีคี วามเสี่่ย� ง
กทม. เข้้ามา ตอนนั้้น� ยอดฉีดี วันั ละ 33,000 7 โรคเรื้้อ� รังั ตลอดจนองค์ก์ รขนาดใหญ่่
และ 37,000 คน ซึ่่�งเกิินศัักยภาพที่่�จะ โดยฉีดี ได้้วันั ละประมาณ 15,000 คน จาก
ทำ�ำ งานแบบสบายๆ หลังั จากนั้้น� เราจึงึ ปรับั นั้้น� ช่ว่ งเดืือนกันั ยายนไปจนถึงึ พฤศจิกิ ายน
นโยบายเว้้นช่่วงการฉีีดแบบ On site” จะเป็น็ การฉีีดซ้ำ��ำ เข็ม็ ที่่� 2 สำ�ำ หรับั คนที่่เ� คย
พญ.มิ่่ง� ขวัญั กล่า่ ว ฉีดี เข็ม็ แรกไปแล้้ว และจะจบภารกิจิ ส่ง่ มอบ
พื้้�นที่่ค� ืืนแก่่ รฟท.ในวันั ที่่� 30 พฤศจิกิ ายน
เมื่อ่� หมดช่ว่ งเปิดิ ให้้ On site ในวันั ที่่� 1 2564
สิิงหาคม 2564 สถานการณ์์ได้้กลัับมา
ราบเรีียบเหมืือนเดิิม ทางศููนย์์ฯ เปิิดให้้

“ปรากฎว่า่ ฉีดี ให้้

กลุ่่�มภัตั ตาคาร
ไปได้ป้ ระมาณ
1 สัปั ดาห์์ ข้อ้ มูลู
เชิงิ ระบาดวิทิ ยา
พบว่า่ มีอี ัตั รา
การเจ็บ็ ป่ว่ ยและ
เสียี ชีวี ิติ ของ

ผู้้�สูงู อายุุ
มากขึ้้น�

“

126 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

“ แต่ล่ ะหน่ว่ ยงานก็ม็ ีเี จตนารมณ์์
ที่่อ� ยากจะช่ว่ ย ตอนนั้้น� ทุกุ คนมีภี ารกิจิ
อยู่่�แล้ว้ ไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ การรักั ษาและการสนับั สนุนุ

ต่า่ งๆ แก่ส่ ่ว่ นภูมู ิภิ าค แต่ก่ ็ม็ ีจี ิติ ใจที่่อ� ยากช่ว่ ย

กทม.และปริมิ ณฑล “

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 127

“ผศ.(พิิเศษ) นพ.สุุภโชค
เวชภัณั ฑ์เ์ ภสััช”

ผู้อ�้ ำ�ำ นวยการกองยุทุ ธศาสตร์แ์ ละแผนงาน

กยผ.กับั การจัดั ตั้้ง� ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

อีีกหนึ่่�งหน่่วยงานที่่�มีีส่่วนร่่วมในการ ประชาชนทั่่�วไป ใครไปใครมาก็็เข้้ามารัับ

จััดตั้้�งศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่�่อตั้้�งแต่่ บริิการได้้ เช่่นเดีียวกัับ นพ.เกีียรติิภููมิิ

ระยะเริ่่ม� แรก นั่่น� ก็ค็ ืือกองยุทุ ธศาสตร์แ์ ละ วงศ์์รจิิต ปลััดกระทรวงสาธารณสุุขก็็มีี

แผนงาน (กยผ.) สำ�ำ นักั งานปลัดั กระทรวง ความตั้้ง� ใจให้้ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี นี้้เ� ร่ง่ ฉีดี วัคั ซีนี

สาธารณสุขุ ซึ่่ง� รับั หน้้าที่่เ� ป็น็ เลขานุกุ ารให้้ แก่่ประชาชนทุุกกลุ่่�มในกทม.และปริิมณฑล

แก่่คณะกรรมการอำ�ำ นวยการบริิหารศููนย์์ จึงึ มอบหมายให้้ กยผ. ประสานงานกับั ผู้ท้� ี่่�

ฉีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� และคณะกรรมการ เกี่่�ยวข้้องว่่ามีีหน่่วยงานไหนที่่�สามารถ

ดำ�ำ เนินิ งานศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� ดำ�ำ เนินิ งานในส่ว่ นนี้้อ� ย่า่ งเป็น็ รูปู ธรรมได้้

ผศ.(พิิเศษ) นพ.สุภุ โชค เวชภัณั ฑ์เ์ ภสัชั จากการศึึกษาความเป็็นไปได้้ต่่างๆ

ผู้้�อำ�ำ นวยการกองยุุทธศาสตร์์และแผนงาน ประกอบกัับรััฐมนตรีีว่่าการกระทรวง

กล่่าวถึึงจุุดเริ่่�มต้้นในการเข้้าร่่วมงานนี้้�ว่่า คมนาคมให้้การอนุุเคราะห์์ในเรื่�่องสถานที่่�

ในช่่วงเวลานั้้�นอััตราการเข้้าถึึงวััคซีีนของ ทางรองปลัดั ฯของทั้้ง� 2 กระทรวงจึงึ ได้้

ประชาชนยังั มีไี ม่ม่ าก นายอนุทุ ินิ ชาญวีรี กูลู หารืือกันั ถึงึ ความเป็น็ ไปได้้ในการดำ�ำ เนินิ งาน

รองนายกรััฐมนตรีี และรััฐมนตรีีว่่าการ ที่่ส� ถานีกี ลางบางซื่อ�่ เพราะก่อ่ สร้้างเสร็จ็ แล้้ว

กระทรวงสาธารณสุขุ จึงึ มีแี นวคิดิ ต้้องการ แต่ย่ ังั ไม่ไ่ ด้้เปิดิ ให้้บริกิ าร ข้้อสรุปุ สุดุ ท้้ายจึงึ

ให้้มีศี ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางให้้บริกิ ารฉีดี วัคั ซีนี ตัดั สินิ ใจเลืือกที่่น� ี่่�

128 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

“สำำ�นัักงานปลััดกระทรวงสาธารณสุุข กลางบางซื่อ�่ ด้้วยซึ่่ง� นอกจากจะให้้บริกิ าร
ไม่ม่ ีหี น่ว่ ยงานที่่เ� ป็น็ หน่ว่ ยบริกิ ารอยู่่�ใน กทม. กับั กระทรวงคมนาคมแล้้ว ยังั จะเป็น็ ศูนู ย์์
แต่เ่ ราก็พ็ ยายามขยายจุดุ ฉีดี ให้้เยอะที่่ส� ุุด ฉีดี วัคั ซีนี ขนาดใหญ่ใ่ ห้้ประชาชนจำ�ำ นวนมาก
ในส่่วนกลาง เช่น่ ที่่ส� ถาบันั บำ�ำ ราศนราดูรู เข้้าถึงึ ” ผศ.(พิิเศษ) นพ.สุภุ โชค กล่า่ ว
โรงพยาบาลศรีธี ัญั ญา รวมถึงึ ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี
ที่่�สำำ�นัักงานปลััดกระทรวงสาธารณสุุขเอง ขณะเดียี วกันั กรมการแพทย์โ์ ดยสถาบันั
ในเวลาเดียี วกันั ฝั่่� งของกระทรวงคมนาคม โรคผิวิ หนังั ก็ใ็ ห้้ความอนุเุ คราะห์เ์ ข้้ามาช่ว่ ย
เองก็ม็ ีหี น่ว่ ยงานในสังั กัดั มากมายที่่ข� อรับั รับั ผิดิ ชอบดำ�ำ เนินิ งานในจุดุ นี้้� อย่า่ งไรก็ด็ ีี
บริกิ ารฉีดี วัคั ซีนี ทั้้ง� 3 จุดุ ที่่ม� ีอี ยู่่�อาจจะไม่่ จะให้้ทีีมแพทย์์ดำ�ำ เนิินการทั้้�งหมดคงไม่่ได้้
เพีียงพอที่่จ� ะรองรับั ทาง กยผ.จึงึ ได้้รับั เพราะจุดุ สนับั สนุนุ ต่า่ งๆต้้องให้้บุคุ ลากรของ
มอบหมายจากท่า่ นรัฐั มนตรีแี ละท่า่ นปลัดั กระทรวงคมนาคมช่่วยดำ�ำ เนิินการด้้วย
กระทรวงฯให้้ดำ�ำ เนินิ การประสานงานกับั ผู้้ท� ี่่� จึงึ เป็น็ ที่่ม� าของการตั้้ง� คณะกรรมการโดย
เกี่่ย� วข้้องในการจัดั ตั้้ง� ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี ที่่ส� ถานีี มีีรััฐมนตรีี ปลััดกระทรวง และรองปลััด
กระทรวงของทั้้ง� กระทรวงสาธารณสุขุ และ

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 129

คมนาคมขึ้้น� มาเป็น็ แกนกลาง มีกี ารประชุมุ ในส่ว่ นของ กยผ.เอง งานส่ว่ นใหญ่จ่ ะอยู่่�
ร่ว่ มกันั และลงไปสำ�ำ รวจสถานที่่จ� ริงิ สำ�ำ รวจ ในขั้้�นตอนของการจััดตั้้�งศููนย์์ฯ ดููว่่ามีี
สถานที่่�แล้้วแบ่่งงานโดยเรื่�่องครุุภััณฑ์์ หน่ว่ ยงานไหนบ้้างที่่น� ่า่ จะเข้้ามาบูรู ณาการ
อุุปกรณ์์ต่่างๆ ทางกระทรวงคมนาคมจะ ทำ�ำ งานร่่วมกััน เช่่น ทำ�ำ ไมต้้องเป็็นกรม
สนับั สนุนุ ส่ว่ นเรื่อ�่ งการฉีดี เรื่อ�่ งกำ�ำ ลังั คน การแพทย์์ ทำ�ำ ไมต้้องเป็น็ สถาบันั โรคผิวิ หนังั
ในด้้านเกี่่�ยวกัับการแพทย์์ ทางกระทรวง เนื่อ่� งจากเป็น็ กรมที่่ม� ีคี วามพร้้อม นอกจาก
สาธารณสุขุ จะรับั ผิดิ ชอบในการดำ�ำ เนินิ การ นี้้ย� ังั มีกี รมสนับั สนุนุ บริกิ ารสุขุ ภาพ (สบส.)
ทั้้ง� หมด ถืือเป็น็ การการบูรู ณาการระหว่า่ ง มาช่ว่ ยออกแบบสถานที่่� ดูวู ่า่ ลักั ษณะของ
กระทรวงที่่แ� นบแน่น่ และสอดคล้้องไปในทาง สถานที่่�ควรจััดวางแปลนแบบไหน Flow
เดียี วกันั ของระบบงานควรเป็็นอย่่างไร รวมทั้้�ง
ประสานกัับกระทรวงคมนาคม การรถไฟ
มีีการประชุุมทางออนไลน์์กัันหลายครั้้�ง แห่ง่ ประเทศไทยแล้้วจัดั คณะทำ�ำ งานร่ว่ ม
เมื่�่อมีีปััญหาอะไรเข้้ามาก็็จะแก้้ไขในทัันทีี ขึ้้�นมา ซึ่่�งในขั้้�นตอนนี้้�ต้้องรีีบดำ�ำ เนิินการ
ไม่่ว่่าจะเป็็นเรื่�่องจราจร การสุุขาภิิบาล อย่่างเร่่งด่่วนเพราะมีีเวลากระชั้้�นมาก
การสนัับสนุุนต่่างๆ ความแออััด ก็็จะ 2-3 วันั ก็ต็ ้้องเริ่่ม� ดำ�ำ เนินิ การแล้้ว การประชุมุ
ประสานกัับหน่่วยงานที่่�เกี่่�ยวข้้อง ทำ�ำ ให้้ หารืือต่่างๆก็็จะใช้้การประชุุมออนไลน์์อยู่่�
การดำ�ำ เนินิ การเป็น็ ไปได้้ด้้วยดีี และให้้บริกิ าร 2-3 ครั้้�ง เช่่นเดีียวกัับคณะกรรมการ
ประชาชนตามภารกิิจที่่�ได้้รัับมอบหมาย อำ�ำ นวยการฯ ก็็มีีการประชุุม 2-3 ครั้้�ง
ในแต่ล่ ะช่ว่ งเวลาเป็น็ อย่า่ งดี”ี ผศ.(พิิเศษ) พอศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ เริ่่ม� ดำ�ำ เนินิ การ
นพ.สุภุ โชค กล่า่ ว บทบาทหลักั ก็จ็ ะเป็น็ งานของกรมการแพทย์์

ผศ. (พิิเศษ) นพ.สุภุ โชค กล่า่ วต่อ่ ไปว่า่

130 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 131

โดยมีี กยผ.เข้้าไปร่ว่ มประชุมุ ติดิ ตามดูวู ่า่ มีี ตอบคำ�ำ ถามประชาชน สมาคมธนาคาร

ประเด็น็ ที่่ต� ้้องปรับั ปรุงุ อะไรตรงไหนอีกี บ้้าง แห่ง่ ประเทศไทยที่่ส� นับั สนุนุ ระบบ Call center

“พอเตรีียมการเสร็็จก็็เริ่่�ม Operate กสทช.และผู้�้ให้้บริิการโทรศััพท์์มืือถืือที่่�

ก็็จะมีีปััญหาหน้้างานตามมา ไม่่ว่่าจะเป็็น เมื่�่อได้้รัับการร้้องขอก็็มาดำ�ำ เนิินการให้้

ช่่วงแรกที่่�ให้้บริิการผู้้�สููงอายุุ พอคนมา อย่า่ งเร่ง่ ด่ว่ นภายใน 2-3 วันั นอกจากนี้้�

เยอะแล้้วต้้องเน้้นการรักั ษาระยะห่า่ ง พอมีี ยัังมีีภาคเอกชนอื่�่นๆที่่�มาสนัับสนุุนเรื่่�อง

กลุ่่�มที่่�ลงทะเบีียนผ่่านระบบหมอพร้้อม อาหาร วัสั ดุอุ ุปุ กรณ์ต์ ่า่ งๆ กันั อย่า่ งเต็ม็ ที่่�

ที่่�ถููกยกเลิิกนััดก็็ต้้องไปดููแลตรงนั้้�นอีีก “เข้้าใจว่า่ แต่ล่ ะหน่ว่ ยงานก็ม็ ีเี จตนารมณ์์

ต้้องไปเจรจาทำ�ำ ความเข้้าใจว่่าบางท่่าน ที่่�อยากจะช่่วย ตอนนั้้�นทุุกคนมีีภารกิิจ

มาแล้้วอาจไม่ไ่ ด้้ฉีดี วันั นี้้น� ะ เราก็เ็ ตรียี ม Call อยู่่�แล้้วไม่ว่ ่า่ จะเป็น็ การรักั ษาและการสนับั สนุนุ

center สำำ�หรับั รองรับั กลุ่่�มหมอพร้้อมอีกี ต่่างๆ ให้้กัับส่่วนภููมิิภาค แต่่ก็็มีีจิิตใจที่่�

กว่า่ 100 คู่่�สายก็แ็ ก้้กันั ไป นอกจากนี้้ย� ังั มีี อยากช่่วย กทม.และปริิมณฑล ที่่�ยัังมีี

ระบบ Back office ใครฉีดี วัคั ซีนี ไปแล้้ว ช่อ่ งว่า่ งที่่ป� ระชาชนยังั เข้้าไม่ถ่ ึงึ บริกิ ารอยู่่�

เราก็บ็ ันั ทึกึ เข้้าระบบ MOPH-IC ที่่� กยผ. ผมคิิดว่่ามัันเป็็นเรื่่�องมหััศจรรย์์ ถ้้าเป็็น

ดูแู ลโดยเชื่อ�่ มกับั ระบบของกรมการแพทย์์ เวลาปกติกิ ็ค็ งทำ�ำ หนังั สืือกันั ไปกันั มา แต่่

ประเด็็นต่่างๆเหล่่านี้้�ต้้องทำ�ำ ภายใน 10 ในเวลานั้้�นการสื่่�อสารส่่วนใหญ่่คุุยกัันใน

กว่า่ วันั ”ผศ.(พิิเศษ) นพ.สุภุ โชค กล่า่ ว กลุ่่�มไลน์เ์ ลย ท่า่ นรองปลัดั ทั้้ง� 2 กระทรวง

ผู้อ้� ำ�ำ นวยการกองยุทุ ธศาสตร์แ์ ละแผนงาน ท่า่ นอธิบิ ดีกี รมและทีมี ทำ�ำ งานต่า่ งๆ สื่อ�่ สาร

กล่า่ วต่อ่ ไปว่า่ หากให้้ไฮไลท์เ์ รื่อ่� งสำ�ำ คัญั ๆ กัันตรงนั้้�นเลย แล้้วทุุกท่่านก็็ให้้ความ

ของการทำ�ำ งานในครั้้ง� นี้้� ส่ว่ นตัวั มองว่า่ เป็น็ ร่ว่ มมืือทำ�ำ งานสอดประสานกันั เป็น็ อย่า่ งดี”ี

เรื่อ�่ งความร่ว่ มมืือของระบบสาธารณสุขุ กับั ผศ.(พิิเศษ) นพ.สุภุ โชค กล่า่ วทิ้้ง� ท้้าย

หน่ว่ ยงานอื่น่� ๆ ภายนอกที่่ใ� ห้้ความกรุณุ า

อนุเุ คราะห์ม์ าทำ�ำ งานร่ว่ มกันั อย่า่ งดียี ิ่่ง� โดย

เฉพาะกระทรวงคมนาคมซึ่่�งถ้้าไม่่ได้้พื้้� นที่่�

สถานีกี ลางบางซื่อ่� ก็ค็ งไม่ม่ ีสี ถานที่่ท� ี่่เ� หมาะสม

จะดำ�ำ เนินิ การได้้ นอกจากนี้้ย� ังั มีหี น่ว่ ยงานอื่น่� ๆ

เช่น่ กำ�ำ ลังั คนสนับั สนุนุ จากวิทิ ยาลัยั พยาบาล

ใน กทม.และ จ.นนทบุรุ ีี มาช่ว่ ยรับั โทรศัพั ท์์

132 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ปจั จยั ความส�ำเรจ็

ของศนู ยฉ์ ดี วคั ซนี กลางบางซื่อ

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 133

จากการประมวลข้้อคิดิ เห็น็ ของผู้บ้� ริหิ าร
จากหน่ว่ ยงานต่า่ งๆ ที่่ม� ีสี ่ว่ นในการดำ�ำ เนินิ
งานของศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ ทั้้ง� ส่ว่ น
ที่่ก� ารให้้บริกิ ารโดยตรง หรืือการสนับั สนุนุ อื่น่� ๆ
เพื่�่ ออำ�ำ นวยความสะดวกแก่่บุุคลากรทาง
การแพทย์แ์ ละประชาชนผู้ร้� ับั บริกิ าร สามารถ
จำ�ำ แนกปัจั จัยั ความสำ�ำ เร็จ็ ได้้ดังั นี้้�

นโยบายและภาวะผู้้�นำ�ำ ชัดั เจน
นโยบายของผู้้�บริิหารสููงสุุดของทั้้�ง 2
กระทรวง คืือนายอนุทุ ินิ ชาญวีรี กูลู รองนายก
รัั ฐ ม น ต รีี แ ล ะ รัั ฐ ม น ต รีี ว่่ า ก า ร ก ร ะ ท ร ว ง
สาธารณสุุข และนายศัักดิ์�์สยาม ชิิดชอบ
รัฐั มนตรีวี ่า่ การกระทรวงคมนาคม มีคี วามชัดั เจน
นอกจากชัดั เจนว่า่ ต้้องการให้้มีศี ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี
ขนาดใหญ่ส่ ำ�ำ หรับั ให้้บริกิ ารแก่ป่ ระชาชนทั่่ว� ไป
แล้้ว ยังั มอบหมายให้้หน่ว่ ยงานในกระทรวง
ให้้การสนับั สนุนุ การดำ�ำ เนินิ งานอย่า่ งเต็ม็ ที่่�
จึึงเกิิดแรงผลัักดัันให้้องคาพยพทุุกส่่วน
ระดมสรรพกำ�ำ ลัังทรััพยากร กำ�ำ ลัังสมอง
เพื่�่อตอบสนองนโยบายได้้อย่า่ งรวดเร็ว็
ทั้้ง� นี้้� นอกจากนโยบายชัดั เจนแล้้ว ภาวะ
ผู้�้นำ�ำ ของผู้้�บริิหารระดัับสููงก็็เป็็นอีีกส่่วนที่่�
สำ�ำ คััญ มีีหลายครั้้�งที่่�รััฐมนตรีีของทั้้�ง 2
กระทรวงและผู้บ้� ริหิ ารตั้้ง� แต่ป่ ลัดั กระทรวง
รองปลััดกระทรวง อธิิบดีี รองอธิิบดีี
ลงตรวจเยี่่ย� มสร้้างขวัญั กำ�ำ ลังั ใจเจ้้าหน้้าที่่�
ผู้ป�้ ฏิบิ ัตั ิงิ าน รวมทั้้ง� พล.อ.ประยุทุ ธ์์ จันั ทร์โ์ อชา

134 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

นายกรััฐมนตรีี ก็็คอยให้้กำ�ำ ลัังใจบุุคลากร คมนาคมที่่ล� งพื้้�นที่่ห� น้้างานเกืือบทุกุ วันั คอย
ศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่�่อในช่่วงที่่�เกิิด ตรวจสอบความเรียี บร้้อยตั้้ง� แต่ป่ ระตูทู างเข้้า
ปัญั หาความแออัดั ขณะที่่ร� องปลัดั กระทรวง ไปจนถึงึ ห้้องน้ำ��ำ เพื่่�อให้้เจ้้าหน้้าที่่แ� ละประชาชน
ที่่�รัับผิิดชอบงานนี้้�ก็็ติิดตามการดำ�ำ เนิินงาน ผู้ร�้ ับั บริกิ ารได้้รับั ความสะดวกสบายที่่ส� ุดุ
อย่่างใกล้้ชิิด โดยเฉพาะรองปลััดกระทรวง

Partnership
เพีียงหน่่วยงานใดหน่่วยงานหนึ่่�งไม่่ ทั้้ง� จากคณะกรรมการกิจิ การกระจายเสียี ง
สามารถดำ�ำ เนินิ การได้้รวดเร็ว็ ภายในเวลา กิจิ การโทรทัศั น์์ และกิจิ การโทรคมนาคม
ไม่ก่ ี่่ว� ันั หัวั ใจสำ�ำ คัญั ของงานนี้้อ� ยู่่�ที่่ก� ารมีี แห่ง่ ชาติิ (กสทช.) และผู้ใ�้ ห้้บริกิ ารโทรศัพั ท์์
ส่ว่ นร่ว่ มของทุกุ ฝ่า่ ย ทั้้ง� ฝ่า่ ยผู้ใ�้ ห้้บริกิ าร มืือถืือรายใหญ่่ของประเทศทั้้�ง 4 ค่่าย
ทางการแพทย์จ์ ากกรมและสถาบันั ต่า่ งๆ กลุ่่�มจิติ อาสาด้้านสาธารณสุขุ ทั้้ง� วิทิ ยาลัยั
ของกระทรวงสาธารณสุุข ฝ่่ายอำ�ำ นวย พยาบาล ทันั ตแพทย์์ เภสัชั กร โรงพยาบาล
ความสะดวกด้้านอาคารสถานที่่�จาก เอกชน อาจารย์อ์ าวุโุ ส ตลอดจนจิติ อาสา
หน่ว่ ยงานต่า่ งๆ ของกระทรวงคมนาคม ภาคประชาชนที่่เ� ข้้ามาช่ว่ ยอำ�ำ นวยความสะดวก
ฝ่า่ ยสนับั สนุนุ ด้้านระบบข้้อมูลู สารสนเทศ แก่ป่ ระชาชน

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� 135

ทั้้ง� นี้้� นอกจากหน่ว่ ยงานที่่ก� ล่า่ วข้้าง ของปััญหา และมีีเป้้าหมายเดีียวกัันใน

ต้้นแล้้ว ยังั มีหี น่ว่ ยงานอื่น�่ ๆ อีกี จำ�ำ นวน การเร่ง่ ฉีดี วัคั ซีนี ให้้ได้้เร็ว็ ที่่ส� ุดุ เพื่่�อยับั ยั้้ง�

มากที่่�ให้้การสนัับสนุุนอยู่่�ห่่างๆ เช่่น การระบาดของโควิดิ -19 ช่ว่ ยให้้ประเทศไทย

หน่ว่ ยกู้้ภ� ัยั มูลู นิธิ ิริ ่ว่ มกตัญั ญูู ปอเต็ก็ ตึ้้ง� ผ่า่ นพ้้นวิกิ ฤติคิ รั้้ง� นี้้ไ� ปด้้วยกันั เมื่อ่� ทุกุ คน

รถพยาบาลจากโรงพยาบาลเลิิดสิิน มีเี ป้า้ หมายเดียี วกันั ตระหนักั ถึงึ ความสำ�ำ คัญั

โรงพยาบาลนพรััตนราชธานีี ที่่�เตรีียม ของภารกิจิ ที่่ท� ำ�ำ ว่า่ สำ�ำ คัญั กับั ประเทศขนาดไหน

พร้้อมรับั ในกรณีผี ู้ร�้ ับั วัคั ซีนี มีอี าการรุนุ แรง ดังั นั้้น� เมื่อ�่ เจอกับั ปัญั หาใหญ่น่ ้้อยแค่ไ่ หนจึงึ

ต้้องเข้้าโรงพยาบาล รวมทั้้ง� โรงพยาบาล ไม่ห่ มดกำ�ำ ลังั ใจโดยง่า่ ย

เอกชนอย่า่ งโรงพยาบาลวิมิ ุตุ ิิ โรงพยาบาล ขณะเดียี วกันั ในการบูรู ณาการการทำ�ำ งาน

พญาไท โรงพยาบาลวิชิ ัยั ยุทุ ธที่่ย� ินิ ดีรี ับั ก็ต็ ้้องให้้ใจซึ่่ง� กันั และกันั พร้้อมร่ว่ มมืือกันั

ส่ง่ ต่อ่ เป็น็ ต้้น อย่า่ งจริงิ จังั และจริงิ ใจ จึงึ เกิดิ เป็น็ พลังั

หัวั ใจสำ�ำ คัญั ของความร่ว่ มมืือในครั้้ง� นี้้� ขับั เคลื่อ่� นให้้โครงการนี้้เ� ดินิ หน้้าไปด้้วยดีี

เกิดิ จากทุกุ ฝ่า่ ยตระหนักั ถึงึ ความสำ�ำ คัญั

ใช้ค้ นให้ถ้ ูกู กับั งาน
ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ เป็น็ ตัวั อย่า่ ง การจราจรไหลลื่น�่ อำ�ำ นวยความสะดวกและ
ของคำ�ำ ว่า่ ใช้้คนให้้ถูกู กับั งาน หรืือ Put the ดูแู ลความเรียี บร้้อยโดยรอบสถานที่่�
right person on the right job เพราะ ส่ว่ นเรื่อ�่ งการจัดั คิวิ ผู้ม้� ารับั การฉีดี วัคั ซีนี
มีกี ารแบ่ง่ บทบาทการทำ�ำ งานตามความถนัดั กรมการแพทย์ไ์ ด้้ให้้อิสิ ระผู้ใ�้ ห้้บริกิ ารโทรศัพั ท์์
ของแต่ล่ ะหน่ว่ ยงาน กระทรวงสาธารณสุขุ มืือถืือทั้้�ง 4 ค่่ายมีีพื้้� นที่่�ในการใช้้ความ
ไม่่มีีความเชี่่�ยวชาญในด้้านการจััดการ เชี่่ย� วชาญในการบริกิ ารลูกู ค้้า ให้้ออกแบบ
ประชาชนจำ�ำ นวนมากๆ เหมืือนกระทรวง แนวทางการทำ�ำ งานเองโดยไม่ไ่ ด้้เข้้าไปยุ่่�งเกี่่ย� ว
คมนาคม จึึงมุ่่�งในเรื่�่องการฉีีดวััคซีีน กัับรููปแบบหรืือวิิธีีการแต่่อย่่างใด หรืือ
อย่า่ งเดียี ว ขณะที่่ก� ระทรวงคมนาคม ทำ�ำ ในระดัับบุุคคล การเลืือกผู้้�อำ�ำ นวยการ
หน้้าที่่�สิ่่�งที่่�ถนััดคืือการจััดระบบประชาชน สถาบัันโรคผิิวหนัังมาเป็็นผู้�้อำ�ำ นวยการ
ที่่เ� ดินิ ทางมารับั บริกิ าร อำ�ำ นวยความสะดวก ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ โดยมีี นพ.ไพโรจน์์
ให้้ Flow ภายในศููนย์์ฉีีดฯ และระบบ สุุรััตนวนิิช รองอธิิบดีีกรมการแพทย์์

136 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

คอยให้้คำ�ำ แนะนำ�ำ ก็็ผ่่านการพิิ จารณาจาก งานและแต่ล่ ะบุคุ คลทำ�ำ ในสิ่่ง� ที่่ถ� นัดั จึงึ เป็น็
ผู้บ้� ริหิ ารแล้้วว่า่ มีศี ักั ยภาพเหมาะสมกับั งานนี้้� อีีกปััจจััยสำ�ำ คััญที่่�ทำ�ำ ให้้งานที่่�ออกมามีี
ประสิทิ ธิภิ าพประสิทิ ธิผิ ลอย่า่ งมาก
ด้้วยเหตุนุ ี้้� การมอบบทบาทให้้แต่ล่ ะหน่ว่ ย

ใช้ร้ ะบบเทคโนโลยีขี ้อ้ มูลู สารสนเทศ แจ้้งวันั เวลาที่่ฉ� ีดี เมื่อ่� ผู้ร้� ับั บริกิ ารมาถึงึ
(ไอที)ี ในทุกุ จุดุ ที่่ท� ำ�ำ ได้้ สถานีกี ลางบางซื่อ�่ จะสามารถเปิดิ SMS
แสดงแก่เ่ จ้้าหน้้าที่่แ� ล้้วเข้้าสู่่� Flow การ
ระบบไอทีเี ป็น็ หัวั ใจสำ�ำ คัญั ประการหนึ่่ง� ฉีีดได้้เลยเพราะมีีข้้อมููลบุุคคลนั้้�นๆ ใน
ที่่ท� ำ�ำ ให้้ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� สามารถ ระบบอยู่่�แล้้ว หรืือเมื่อ่� ฉีดี วัคั ซีนี แล้้วสแกน
ให้้บริิการประชาชนจำ�ำ นวนมากได้้อย่่าง บาร์โ์ ค้้ดที่่ข� วดวัคั ซีนี แล้้วข้้อมูลู ยี่่ห� ้้อ Lot
ราบรื่น�่ โดยเทคโนโลยีดี ิจิ ิทิ ัลั จะนำ�ำ มาใช้้กับั การผลิติ ต่า่ งๆ จะปรากฏในหน้้าจอพร้้อม
ทุกุ จุดุ ที่่ส� ามารถเอามาใช้้ได้้ ตั้้ง� แต่ร่ ะบบ พิิมพ์์ออกมาในกระดาษเลย รวมทั้้ง� ยังั มีี
การจองคิิวผ่่านค่่ายโทรศััพท์์มืือถืือ ระบบ Card reader ที่่เ� สียี บบัตั รประชาชน
ซึ่่� ง จ ะ จัั ดคิิ ว ฉีี ดวัั ค ซีี น ใ ห้้ ส ม่ำ�ำ� เ ส ม อ แล้้วดึงึ ข้้อมูลู เข้้าสู่่�ระบบลงทะเบียี นได้้เลย
ตลอดทั้้ง� วันั เพื่�่อไม่ใ่ ห้้มีคี นมารับั บริกิ าร เป็น็ ต้้น ซึ่่ง� ด้้วยการนำ�ำ เทคโนโลยีเี หล่า่ นี้้�
จำ�ำ นวนมากในคราวเดียี ว และเมื่อ�่ ได้้รับั มาใช้้ก็ท็ ำ�ำ ให้้ Flow ในการฉีดี มีคี วามไหลลื่น�่
ข้้อมูลู ผู้จ�้ องคิวิ แล้้ว ระบบฐานข้้อมูลู ของ รวดเร็็ว รองรัับการบริิการประชาชน
ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ จะส่ง่ SMS จำ�ำ นวนมากได้้

นอกจากนี้้ใ� นส่ว่ นของซอฟต์แ์ วร์์ HIS
ที่่�นำ�ำ มาใช้้ ก็็ต้้องมีีการปรัับให้้เหมาะกัับ
สภาพการทำ�ำ งานของศูนู ย์ฯ์ โดยตัดั ส่ว่ น
ที่่�ไม่่จำ�ำ เป็็นออกเพื่�่ อลดภาระการกรอก
ข้้อมูลู ลดข้้อผิดิ พลาดที่่อ� าจเกิดิ ขึ้้น� รวม
ทั้้�งต้้องมีีระบบเครืือข่่ายสารสนเทศที่่�
เสถีียรไว้้ใจได้้ ไม่่ล่่ม สััญญาณไม่่
ขาดหาย จนกระทบกับั การให้้บริกิ าร

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 137

แรงใจจากประชาชน ประชาชนปลอดภััยจากโควิิด-19 นัับเป็็น
การสนับั สนุนุ ของประชาชน เป็น็ ประเด็น็ ความงดงามของสังั คมไทยที่่ท� ุกุ คนพร้้อม
สำ�ำ คัญั ที่่ห� ลายคนอาจนึกึ ไม่ถ่ ึงึ แต่ส่ ิ่่ง� เหล่า่ ช่ว่ ยเหลืือกันั ในภาวะวิกิ ฤติิ ถ้้าหากองค์ก์ รนั้้น� ๆ
นี้้เ� ป็น็ กำ�ำ ลังั ใจสำ�ำ คัญั ให้้กับั บุคุ ลากรที่่ท� ำ�ำ งาน ไม่่ได้้แสวงหาประโยชน์์ ทำ�ำ เพื่�่อสาธารณะ
อย่า่ งหนักั ให้้สามารถยืืนหยัดั ทำ�ำ งานต่อ่ ไป เ พื่�่ อ ค น หมู่่� ม า กที่่� กำ�ำ ลัั ง ป ร ะ ส บ ค ว า ม
ได้้อย่า่ งไม่ย่ ่อ่ ท้้อ ซึ่่ง� ที่่ศ� ูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลาง เดืือดร้้อนในภาวะวิกิ ฤต มวลชนจึงึ พร้้อม
บางซื่อ�่ นี้้ม� ีปี ระชาชน ห้้างร้้าน บริษิ ัทั ต่า่ งๆ สนัับสนุุนหรืือแม้้แต่่เป็็นผนัังทองแดง
มาให้้กำ�ำ ลัังใจทุุกวััน บริิจาคน้ำ��ำ ดื่่�ม ขนม กำ�ำ แพงเหล็็กให้้แก่่ผู้้�ปฏิิบััติิงาน ซึ่่�งก็็มีี
นมเนย อุปุ กรณ์ท์ ี่่ช� ่ว่ ยให้้เจ้้าหน้้าที่่ผ� ่อ่ นคลาย ตััวอย่่างที่่�ช่่วงหนึ่่�งที่่�เปิิดให้้บริิการแบบ
เช่น่ ทีวี ีี เก้้าอี้้น� วด หรืือแม้้แต่ม่ าเล่น่ ดนตรีี On site จนเกิิดความแออััดเนื่�่องจากมีี
ให้้ฟังั ส่ว่ นเรื่อ�่ งอาหารไม่ต่ ้้องพููดถึงึ เพราะ ผู้ม้� ารับั บริกิ ารจำ�ำ นวนมาก ขณะนั้้น� มีบี างส่ว่ น
มีคี นพร้้อมนำ�ำ อาหารมาให้้จำ�ำ นวนมากจนต้้อง ในสื่อ�่ สังั คมออนไลน์ท์ ี่่โ� จมตีกี ารทำ�ำ งานของ
คอยจััดคิิวว่่าใครจะมาวัันไหน กล่่าวได้้ว่่า ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่� แต่ม่ ีปี ระชาชน
ไม่่ว่่าศููนย์์ฉีีดวััคซีีนกลางบางซื่�่อต้้องการ ที่่เ� คยมารับั บริกิ ารออกมาปกป้อ้ งชี้้แ� จงแทน
สิ่่ง� ใด ประชาชนหรืือบริษิ ัทั ต่า่ งๆ พร้้อมนำ�ำ จนทางผู้้�บริิหารของศููนย์์ฯ แทบไม่่ต้้อง
สิ่่ง� ของมาช่ว่ ยสนับั สนุนุ เสมอ ออกมาชี้้แ� จง สามารถทุ่่�มเวลาและมีสี มาธิิ
สาเหตุทุ ี่่ป� ระชาชนพร้้อมให้้การสนับั สนุนุ กับั การแก้้ปัญั หาได้้อย่า่ งเต็ม็ ที่่�
เช่น่ นี้้� เป็น็ เพราะสัมั ผัสั ได้้ถึงึ ความตั้้ง� ใจจริงิ
ของบุุคลากรทุุกคนที่่�ทุ่่�มเททำ�ำ งานเพื่�่ อให้้

138 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

ข้้อเสนอแนะ

การดำ�ำ เนินิ งานในภาวะวิกิ ฤติสิ ำำ�หรับั
ในอนาคต

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 139

แม้้การการดำ�ำ เนินิ งานของศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี
กลางบางซื่่�อจะเป็็นโครงการเฉพาะกิิจ
แนวทางปฏิบิ ัตั ิติ ่า่ งๆ อาจไม่ส่ ามารถนำ�ำ มา
ขับั เคลื่อ่� นงานในระบบปกติไิ ด้้ อย่า่ งไรก็ด็ ีี
ยังั มีขี ้้อคิดิ ในหลายเรื่อ่� งที่่ส� ามารถนำ�ำ มาปรับั
ใช้้เพื่�่อพััฒนาประสิทิ ธิภิ าพการดำ�ำ เนินิ งาน
โครงการอื่น�่ ๆ ในอนาคตเมื่อ�่ มีเี หตุกุ ารณ์์
วิิกฤติิที่่�ต้้องอาศััยการบููรณาการความ
ร่่วมมืือระหว่่างหลายหน่่วยงานเช่่นนี้้�อีีก
ซึ่่ง� จากประสบการณ์ข์ องผู้ท�้ ี่่เ� กี่่ย� วข้้องกับั
การดำ�ำ เนินิ งานศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่
สามารถประมวลข้้อเสนอแนะได้้ดังั นี้้�

11. เมื่อ่� เกิดิ ภัยั พิิบัตั ิหิ รืือวิกิ ฤติิ ระบบการ

สั่่ง� การของผู้บ้� ริหิ ารระดับั สูงู มีคี วามสำ�ำ คัญั
อีีกทั้้�งองค์์ประกอบสำ�ำ คััญที่่�ต้้องเตรีียม
ความพร้้อมสู่่�การขับั เคลื่อ่� นการดำ�ำ เนินิ งาน
ประกอบด้้วย ระบบข้้อมูลู ทรัพั ยากรต่า่ งๆ
โดยเฉพาะเรื่อ่� งกำ�ำ ลังั คน จะต้้องมีที ีมี งาน
ที่่ด� ีี Put the right person on the right
job นอกจากนี้้ต� ้้องมีคี วามพร้้อมที่่จ� ะปรับั
เปลี่่ย� นตามสถานการณ์์

22. ต้้องวางกำ�ำ ลัังให้้สอดคล้้องกัับผล

ที่่�คาดว่่าจะได้้รัับ ทั้้�งกำ�ำ ลัังทรััพยากร
กำ�ำ ลัังบุุคคล กำ�ำ ลัังสถานที่่� งบประมาณ
ต้้องสอดคล้้องกัับผลที่่�คาดว่่าจะได้้รัับ
แล้้วทุกุ อย่า่ งจะได้้ตามที่่ค� าดหวังั แต่ห่ าก
ขาดปััจจััยใดปััจจััยหนึ่่�ง ต้้องเพิ่่�มปััจจััย
ตัวั อื่น่� ๆเพื่่�อให้้สมดุลุ กันั เช่น่ ถ้้าขาดกำ�ำ ลังั เงินิ
ก็ต็ ้้องเพิ่่�มกำ�ำ ลังั คนมาชดเชยกันั โดยอาจ
เติมิ เต็ม็ ในลักั ษณะจิติ อาสา

140 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

33. การบูรู ณาการหน่ว่ ยงานภาครัฐั 55. ในอนาคตหากต้้องมีีการให้้

อื่น่� ๆ ต้้องมีมี ากกว่า่ 2 กระทรวง เพราะ บริิการประชาชนจำ�ำ นวนมาก ต้้องใช้้
ความสำ�ำ เร็จ็ ที่่เ� กิดิ ขึ้้น� เป็น็ ความสำ�ำ เร็จ็ ระบบจองคิิวทั้้�งหมด อย่่างไรก็็ตาม
โดยรวมของประเทศ หากมีหี น่ว่ ยงาน หากจำ�ำ เป็็นต้้องเปิิด On site จะมีี
รัฐั ด้้านการประชาสัมั พัันธ์เ์ ข้้ามาช่ว่ ย การกำ�ำ หนดจำ�ำ นวนที่่�ชััดเจนว่่ารัับได้้
ใ น ด้้ า น ก า ร สื่�่ อ ส า ร กัั บ ส า ธ า ร ณ ะ วันั ละกี่่ค� น รวมทั้้ง� ต้้องมีกี ารสื่อ่� สาร
จะทำ�ำ ให้้ประชาชนทราบข้้อมูลู และเข้้าใจ กัับประชาชนให้้กระจายเวลามารัับ
สถานการณ์ไ์ ด้้มากยิ่่ง� ขึ้้น� ขณะเดียี วกันั บริกิ ารตลอดวันั ตามเวลาฉีดี
ข้้ อ ค ว า ม ที่่� ส่่ ง อ อ ก ไ ป จ ะ ต้้ อ ง เ ป็็ น
“Single message” ในประเด็็นที่่�
สำ�ำ คัญั

44. ห า กต้้ อ ง มีี ก า ร ก่่ อ ส ร้้ า ง

ออกแบบ หรืือพัั ฒนาระบบต่่างๆ
ความต้้องการหรืือ Requirement
ของผู้�้ใช้้งานต้้องสื่่�อสารให้้ตรงกััน
กับั ผู้พ้� ััฒนา ผู้ป้� ฏิบิ ัตั ิจิ ะได้้ทำ�ำ งานไป
พร้้อมกันั การคำ�ำ นวณงบประมาณ
ต่่างๆ จึึงจะชััดเจน และที่่�สำ�ำ คััญ
คืื อ ทำ�ำ ใ ห้้ เ กิิ ด ค ว า ม ร วด เ ร็็ ว ใ น
การดำ�ำ เนินิ งาน

6. การทำ�ำ งานร่ว่ มกับั ภาคเอกชน

ภ า ค รัั ฐ อ า จ ใ ห้้ ค ว า ม สำ�ำ คัั ญ โ ด ย นำ�ำ
ม า ต ร ก า ร ล ดหย่่ อ น ภ า ษีี ม า ช่่ ว ย
ภาคเอกชนที่่�เข้้ามาช่่วยงาน เพราะแม้้
ภาคเอกชนจะยินิ ดีชี ่ว่ ยงานรัฐั แต่ก่ ารนำ�ำ
ค่่าใช้้จ่่ายไปหัักลดหย่่อนภาษีีได้้จะยิ่่�ง
สร้้างแรงจููงใจ ขณะเดีียวกัันก็็ช่่วย
ลดภาระให้้ภาคเอกชนอีกี ทางหนึ่่ง�

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 141

77. การทำ�ำ งานกัับเครืือข่่ายมีี 88. ก า ร มีี ส่่ ว น ร่่ ว ม ข อ ง ภ า ค

ความสำ�ำ คััญ ไม่่ว่่าจะเป็็นภาครััฐ ประชาชน ในการดำ�ำ เนิินงานศููนย์์
เอกชน ภาคประชาสังั คม วิชิ าชีพี ต่า่ งๆ ฉีี ดวัั ค ซีี น ก ล า ง บ า ง ซื่�่ อ ค รั้้� ง นี้้�
มีคี วามสำ�ำ คัญั เหมืือนกันั หมด ทุกุ อย่า่ ง ควรเพิ่่�มการมีสี ่ว่ นร่ว่ มของประชาชน
ต้้องช่ว่ ยกันั ดำ�ำ เนินิ งาน ซึ่่ง� การที่่จ� ะ หรืือมีกี ลไกให้้ประชาชนมีสี ่ว่ นในการ
ดึงึ เครืือข่า่ ยมาร่ว่ มทำ�ำ งานอย่า่ งเต็ม็ ที่่� ตััดสิินใจบางอย่่าง ทำ�ำ ให้้รู้้�สึึกเป็็น
และมีเี ป้า้ หมายเดียี วกันั สิ่่ง� สำ�ำ คัญั คืือ เจ้้าของนโยบายและให้้ความร่ว่ มมืือ
ข้้อเท็จ็ จริงิ (Truth) ต้้องสื่อ�่ สารเข้้าใจ มากขึ้้น�
ตรงกััน และพร้้อมร่่วมทุุกข์์ร่่วมสุุข
ไปด้้วยกันั

142 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

ภาคผนวก

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 143

144 ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ถอดบทเรียี นศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่ 145

ถอดบทเรียี น

ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ�่

ที่่ป� รึกึ ษา

นายอนุทุ ินิ ชาญวีีรกูลู รองนายกรัฐั มนตรีีและรัฐั มนตรีีว่า่ การกระทรวงสาธารณสุขุ

นายศักั ดิ์์ส� ยาม ชิดิ ชอบ รัฐั มนตรีีว่า่ การกระทรวงคมนาคม

นายแพทย์เ์ กีียรติภิ ูมู ิิ วงศ์ร์ จิติ ปลัดั กระทรวงสาธารณสุขุ

นายชยธรรม์์ พรหมศร ปลัดั กระทรวงคมนาคม

นายแพทย์ส์ ุรุ ะ วิเิ ศษศักั ดิ์์� รองปลัดั กระทรวงสาธารณสุขุ

นายสรพงศ์์ ไพฑูรู ย์พ์ งษ์์ รองปลัดั กระทรวงคมนาคม

นายแพทย์ส์ มศักั ดิ์์� อรรฆศิลิ ป์ ์ อธิบิ ดีีกรมการแพทย์์

กองบรรณาธิกิ าร

นายแพทยไพโรจน์์ สุรุ ัตั นวนิชิ รองอธิบิ ดีีกรมการแพทย์์

ผศ. (พิิเศษ) นายแพทย์ส์ ุภุ โชค เวชภัณั ฑ์เ์ ภสัชั ผู้้อ� ำ�ำ นวยการกองยุทุ ธศาสตร์แ์ ละแผนงาน

สำ�ำ นักั งานปลัดั กระทรวงสาธารณสุขุ

แพทย์ห์ ญิงิ มิ่่ง� ขวัญั วิชิ ัยั ดิษิ ฐ ผู้้อ� ำ�ำ นวยการสถาบันั โรคผิวิ หนังั กรมการแพทย์์

คณะผู้จ�้ ัดั ทำ�ำ

ดร.วิไิ ลลักั ษณ์์ เรือื งรัตั นตรัยั รักั ษาการนักั วิเิ คราะห์น์ โยบายและแผนเชี่ย�่ วชาญ
นายเกษมศานต์์ ชัยั ศิลิ ป์์ นักั วิเิ คราะห์น์ โยบายและแผนชำ�ำ นาญการพิิเศษ
นางสาวโศรดากรณ์์ พิิมลา นักั วิเิ คราะห์น์ โยบายและแผนปฏิบิ ัตั ิกิ าร
นาวสาวธิดิ ารัตั น์์ บุญุ โชติิ นักั วิชิ าการสาธารณสุขุ ปฏิบิ ัตั ิกิ าร
นางสาวอังั คณา สมคิดิ นักั วิชิ าการสาธารณสุขุ ปฏิบิ ัตั ิกิ าร
นายณัฐั ชัยั อัมั พร นักั วิเิ คราะห์น์ โยบายและแผน
กองยุทุ ธศาสตร์แ์ ละแผนงาน สำ�ำ นักั งานปลัดั กระทรวงสาธารณสุขุ กระทรวงสาธารณสุขุ

ข้อ้ มูลู ศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

เภสัชั กรหญิงิ กฤติยิ าภรณ์์ สุนุ ันั สถาบันั โรคผิวิ หนังั กรมการแพทย์์

ภาพถ่า่ ยศูนู ย์ฉ์ ีดี วัคั ซีนี กลางบางซื่อ่�

ทีีมเวชนิทิ ัศั น์์ สถาบันั โรคผิวิ หนังั กรมการแพทย์์