00รายงาน PLCครูขวัญเสร็จ

62

เฉลยใบกจิ กรรมท่ี 2
ประจุไฟฟ้าและการถา่ ยโอนประจุ

คำชแ้ี จง : ใหน้ ักเรียนตอบคำถามตอ่ ไปนี้ (10 คะแนน)

1. ฟา้ สถิตท่ีเกย่ี วข้องกบั ตัวนักเรียน มกั เกิดข้นึ ในฤดูใด
ตอบ...........ฤ..ด..ูห...น...า.ว...............................................................................................................................
2. ในขณะหวีผม รู้สึกไดว้ ่ามีแรงดึงดดู เส้นผมของเราให้ติดหวี แรงน้ันคืออะไร
ตอบ......แ...ร..ง..ไ.ฟ...ฟ...า้ .................................................................................................................................
3. ไฟฟ้าสถิตจะเกิดขึ้นไดก้ บั วัตถุ วตั ถนุ ้ันต้องกระทำอย่างไรตอ่ กัน
ตอบ......ถ...กู ..นั.....เ..ส..ีย..ด...ส..ีก...ัน.......................................................................................................................
4. ไฟฟา้ สถติ เกดิ ขึน้ ไดอ้ ย่างไร
ตอบ......เ..ม..อ่ื...ว..ัต..ถ..ุ..2...ช...น..ิด...ถ..กู..ัน...จ..ะ...เ.ก..ดิ...ก..า..ร..โ.อ...น..ป...ร..ะ..จ..ไุ..ฟ...ฟ..้า..ก...บั ..ส...งิ่ .แ...ว..ด..ล...้อ..ม....จ..น...ท..ำ..ใ..ห..ช้...น..ิด...ข..อ...ง.ป...ร..ะ..จ..ุ........

.......ไ..ม..ส่...ม..ด..ุล...ก..ัน....แ...ล..ะ..ส..่ง..แ...ร..ง.ม...า..ก..ร..ะ..ท...ำ..ก..ับ...ว..ตั..ถ...อุ ..่นื...ท..อี่...ย..ใู่..ก..ล..เ้..ค..ีย..ง.....................................................
.....................................................................................................................................................
5. จงยกตวั อยา่ งเหตกุ ารณ์ทีท่ ำให้เกิดไฟฟา้ สถติ
ตอบ......ไ..ฟ...ฟ...้า.ส...ถ..ิต...เ.ก..ดิ...ข..ณ...ะ...ห..ว..ีผ...ม.........................................................................................................
.......ไ..ฟ...ฟ..า้..ส...ถ..ิต..เ..ม..่อื..น...ำ..ล..ูก...โ.ป...่ง..ถ..ูก..บั...ผ..ม...............................................................................................
.......ไ..ฟ...ฟ..้า..ส...ถ..ิต..ท...ี่เ.ก...ิด..ต...อ..น...ถ..อ..ด...เ.ส..ือ้...................................................................................................
.......ไ..ฟ...ฟ..้า..ส...ถ..ิต..ท...เ่ี.ก...ดิ ..จ..า..ก...แ..ผ..่น...ร..อ..ง..เ.ข...ยี ..น...ก..ับ...ส..ม..ุด...โ.น...้ต........................................................................

63

เฉลย ใบกจิ กรรมท่ี 3
สังเกตผลของแรงไฟฟ้า

อปุ กรณ์

1. กระบอกฝานนู 1 ใบ

2. ผา้ สักหลาด 1 ผืน

3. ปากกาพลาสติกแท่งกลม 2 ดา้ ม

4. แผ่นพลาสตกิ ใส 2 แผน่

5. แผน่ พวี ซี ี 2 แผน่

6. แผ่นเปอรส์ เปกซ์ 2 แผ่น

7. ลกู โป่ง 2 ใบ

ขน้ั ตอน

ตอนท่ี 1

1. พยากรณว์ ่า ถ้าถูวตั ถชุ นิดเดียวกนั 2 ชิ้น ด้วย ผา้ สกั หลาด แลว้ นำมาเข้าใกล้กนั จะเกดิ

การเปลีย่ นแปลงลกั ษณะใด บนั ทกึ ผล

2. นำผ้าสกั หลาดมาถูปลายปากกาพลาสติกแท่งกลมด้ามที่ 1 ประมาณ 20 ครัง้ แล้ววางบน

กระบอกฝานูน จากน้ันถูปลายปากกาพลาสตกิ แท่งกลมด้ามท่ี 2 ด้วยวิธเี ดยี วกัน แลว้ นำดา้ นที่ถูเข้า

ใกล้ปลายปากกาพลาสตกิ แท่งกลมด้ามท่ี 1 ดงั รปู สงั เกตและบันทกึ ผล

ด้านท่ผี า่ นการถู 2

1

กระบอกฝานนู

การนำปลายปากกาพลาสตกิ แทง่ กลมดา้ นท่ผี ่านการถูมาเขา้ ใกล้กนั

3. ดำเนินการเช่นเดียวกับข้อ 2 แต่เปล่ียนจากปากกาพลาสติกแท่งกลมเป็นแผ่นพลาสติกใส
แผ่นพีวีซี แผ่นเปอร์สเปกซ์ และลูกโป่ง (โดยลูกโป่งให้ใช้มือจับปากลูกโป่งและให้ลูกโป่งห้อยลง ดัง
รปู )

64

ด้านที่ผ่านการถู 2
1

การนำลกู โปง่ ดา้ นทีผ่ า่ นการถูมาเข้าใกลก้ ัน

ตอนท่ี 2
1. พยากรณว์ า่ ถ้าถวู ตั ถตุ า่ งชนดิ กัน 2 ช้นิ ดว้ ยผา้ สักหลาด แล้วนำมาเขา้ ใกลก้ ันจะเกดิ การ

เปล่ียนแปลงลักษณะใด บันทึกผล
2. ถูวตั ถุต่างชนิดกนั 2 ชนิ้ ดว้ ยผา้ สกั หลาด แล้วนำมาเข้าใกล้กัน สงั เกตและบันทกึ ผล

บนั ทกึ ผล
ตอนท่ี 1
การพยากรณ์
เมื่อถวู ตั ถุชนดิ เดยี วกนั 2 ชน้ิ ดว้ ยผา้ สักหลาด แล้วนำมาเข้าใกล้กัน วตั ถุทงั้ 2 ชิ้น จะเกิดแรงผลักกนั

วัตถุ ผลการสงั เกต
ปากกาพลาสตกิ แท่งกลม เกิดแรงผลักกัน
แผน่ พลาสตกิ ใส เกดิ แรงผลกั กัน
แผน่ พีวซี ี เกิดแรงผลกั กัน
แผน่ เปอร์สเปกซ์ เกิดแรงผลกั กนั
ลกู โปง่ เกดิ แรงผลักกัน

ตอนที่ 2
การพยากรณ์
เมอ่ื ถูวัตถตุ ่างชนิดกนั 2 ชน้ิ ดว้ ยผา้ สักหลาด แลว้ นำมาเข้าใกล้กัน วตั ถทุ ง้ั 2 ช้ิน จะเกดิ แรงดงึ ดดู กัน

วัตถุ 65

แผน่ เปอรส์ เปกซ์–ปากกาพลาสติกแท่ง ผลการสังเกต
กลม เกิดแรงดดู กัน
ปากกาพลาสตกิ แทง่ กลม–แผน่ เกิดแรงดดู กนั
พลาสตกิ ใส เกดิ แรงดูดกนั
ลูกโป่ง–แผ่นพลาสตกิ ใส เกดิ แรงดดู กนั
แผ่นพลาสติกใส–แผ่นพวี ีซี เกิดแรงดดู กัน

แผ่นพีวซี ี–แผ่นเปอร์สเปกซ์

สรปุ

วัตถุทผี่ ่านการถูแล้วจะเกิดแรงไฟฟ้า เมื่อถูวัตถุชนิดเดียวกัน 2 ชิ้น ด้วยผา้ สักหลาด แล้วนำมา
เข้าใกลก้ ัน วัตถุจะเกิดแรงผลักกัน แต่เมื่อถวู ัตถุต่างชนิดกัน 2 ช้ิน ด้วยผ้าสักหลาด เมื่อนำมาเข้าใกล้
กัน วัตถอุ าจเกดิ แรงผลกั กนั หรือแรงดึงดดู กันกไ็ ด้

คำถามประกอบกิจกรรม
1. การถวู ัตถุชนิดเดยี วกนั 2 ชิ้น ด้วยผา้ สกั หลาด แล้วนำมาเข้าใกลก้ ัน เกดิ การเปล่ียนแปลงลกั ษณะ

ใด สงั เกตจากอะไร
วตั ถุ 2 ช้นิ เกิดแรงผลักกัน สังเกตจากเมือ่ นำวัตถุชิน้ ท่ี 2 มาเข้าใกล้วตั ถชุ ิ้นที่ 1 วตั ถุชิ้นที่ 1

เคล่อื นที่ออกหา่ งจากวัตถุชิน้ ที่ 2
2. การถูวตั ถุตา่ งชนดิ กนั 2 ชน้ิ ด้วยผา้ สกั หลาด แล้วนำมาเขา้ ใกล้กนั เกดิ การเปลย่ี นแปลงลักษณะใด

สังเกตจากอะไร
วตั ถุ 2 ช้ินอาจเกิดแรงผลักกันหรือเกิดแรงดึงดูดกัน โดยการเกิดแรงผลักกัน สังเกตจากเมื่อ

นำวัตถุชิ้นท่ี 2 มาเข้าใกล้วตั ถุชนิ้ ที่ 1 วัตถชุ น้ิ ท่ี 1 เคลอื่ นทีอ่ อกหา่ งจากวตั ถุชิน้ ท่ี 2 ส่วนการเกดิ แรง
ดงึ ดูดกัน สังเกตจากเมอ่ื นำวัตถชุ ิ้นที่ 2 มาเข้าใกล้วัตถุชิ้นท่ี 1 วตั ถุช้ินท่ี 1 เคลื่อนท่ีเข้าหาวัตถุช้ินที่
2
3. วตั ถตุ า่ งชนิดกนั ที่เกดิ แรงผลักกันคอื วตั ถุชนิดใด และวตั ถตุ า่ งชนดิ กันทีเ่ กดิ แรงดึงดูดกนั คอื วตั ถุชนดิ
ใด

วตั ถทุ ่เี กิดแรงผลักกนั คือ แผ่นเปอร์สเปกซ์–ปากกาพลาสติกแท่งกลม ปากกาพลาสติกแท่ง
กลม–แผ่นพลาสติกใส ลกู โปง่ –แผ่นพลาสตกิ ใส และแผ่นพลาสติกใส–แผ่นพวี ีซี

วัตถทุ ี่เกดิ แรงดงึ ดดู กัน คือ แผ่นพีวีซี–แผน่ เปอรส์ เปกซ์

66

4. จากกิจกรรมทง้ั 2 ตอน สามารถระบไุ ด้หรอื ไมว่ า่ เม่อื ถวู ัตถดุ ้วยผา้ สักหลาดแล้ว วัตถุเกิดประจุ
ไฟฟา้ ชนดิ ใด สังเกตจากอะไร
สามารถระบุได้ โดยการถูวัตถุชนิดเดียวกัน 2 ช้ิน ด้วยผ้าสักหลาด ทำให้เกิดประจุไฟฟ้า
ชนิดเดียวกันบนวัตถุแต่ละช้ิน สังเกตจากเมื่อนำวัตถุมาเข้าใกล้กันจะเกิดแรงผลักกัน ส่วนการถู
วัตถุต่างชนิดกัน 2 ชนิ้ ด้วยผ้าสักหลาด ทำให้เกิดได้ท้ังประจุไฟฟ้าชนิดเดียวกันบนวัตถุแต่ละชนิด
สังเกตจากเม่ือนำวัตถุมาเข้าใกล้กันจะเกิดแรงผลักกัน และทำให้เกิดได้ทั้งประจุไฟฟ้าต่างชนิดกัน
บนวัตถแุ ต่ละชนิด สังเกตจากเมื่อนำวัตถุมาเขา้ ใกล้กันจะเกดิ แรงดงึ ดูดกัน

67

เฉลย ใบกจิ กรรมที่ 4
ผลของแรงไฟฟ้า

คำช้ีแจง : ให้นกั เรียนตอบคำถามตอ่ ไปน้ี

1. เมื่อนำวัตถุขัดถูดว้ ยผ้าแห้ง จะเกดิ ส่ิงใด
ตอบ.......จ..ะ...ท..ำ..ใ..ห..้เ..ก..ดิ ..ป...ร..ะ..จ..ุไ..ฟ...ฟ..า้...........................................................................................................
2. ประจุไฟฟา้ ทีเ่ กิดขนึ้ มีกีช่ นิดอะไรบ้าง
ตอบ.......ม...ี .2...ช...น..ิด....ไ..ด..แ้..ก...่ป..ร..ะ...จ..ไุ.ฟ...ฟ...้า..บ...ว..ก...แ...ล..ะ..ป...ร..ะ..จ..ุไ..ฟ...ฟ..า้..ล...บ...............................................................
3. เม่ือนำวัตถุชนดิ เดยี วกนั ถูดว้ ยผา้ ผนื เดียวกัน ประจทุ ีเ่ กดิ บนวัตถจุ ะเป็นอยา่ งไร
ตอบ.......ว..ตั...ถ..ุท...งั้ ...2...ม...ีป..ร..ะ...จ..ชุ..น...ิด..เ..ด..ยี..ว..ก...ัน................................................................................................
4. วตั ถทุ มี่ ีประจุไฟฟา้ ชนดิ เดียว และประจไุ ฟฟา้ ต่างชนิดกนั ออกแรงกระทำต่อกนั อย่างไร
ตอบ.......ว..ัต...ถ..ุช..น...ดิ..เ..ด..ีย..ว..ก...ัน..จ...ะ..ม..ปี...ร..ะ..จ..ุไ..ฟ...ฟ..า้..เ..ห..ม...ือ..น...ก..นั....เ.ม...่อื ..น...ำ..ม..า..ใ..ก..ล..ก้...นั ..จ...ะ..เ.ก..ิด...แ..ร..ง..ผ..ล...ัก..ก..นั...ส..่ว..น...ว..ัต...ถ..ุ ...

........ต..า่..ง..ช..น...ดิ..ก...นั ..จ...ะ..ม..ีป...ร..ะ..จ..ไุ..ฟ...ฟ..้า..ต...า่ ..ง..ก..นั...เ.ม..อ่ื...น..ำ..ม...า..ใ.ก...ล..ก้..นั...จ..ะ..เ..ก..ิด..แ...ร..ง..ด..ึง..ด..ดู...ก..นั................................
.....................................................................................................................................................
5. วัตถุทขี่ ดั ถกู ันจะเกิดประจไุ ฟฟ้าบรเิ วณใด
ตอบ.......ต...ำ.แ...ห..น...่ง..ท..ี่ใ..ช..ถ้...กู ..บั...ผ..า้...จ...ะ..เ.ก..ิด...ป..ร..ะ...จ..ุไ.ฟ...ฟ...้า..................................................................................

68

เฉลย ใบกจิ กรรมที่ 5
สญั ลกั ษณ์ และสว่ นประกอบของวงจรไฟฟ้า

คำชี้แจง : ให้นกั เรียนตอบคำถามตอ่ ไปนี้

1. สัญลักษณ์ในวงจรไฟฟา้ มีไวเ้ พอ่ื อะไร
ตอบ...แ...ท..น...ต..วั..อ...ปุ ..ก...ร..ณ...์.......................................................................................................

2. แหล่งกำเนดิ ไฟฟา้ ในววงจร ได้แกอ่ ะไร
ตอบ...ถ...า่ .น...ไ..ฟ..ฉ...า..ย..ห...ร..อื ..แ..บ...ต..เ..ต..อ..ร..ี่........................................................................................

3. สัญลักษณ์นีใ้ นวงจรไฟฟา้ แทนอุปกรณใ์ ด
ตอบ...ส...ว..ิต..ซ..์.......................................................................................................................

4. สญั ลักษณน์ ีใ้ นวงจรไฟฟา้ แทนอปุ กรณใ์ ด
ตอบ...ห...ล..อ...ด..ไ.ฟ...ฟ...า้...............................................................................................................

5. สญั ลักษณ์น้ีในวงจรไฟฟา้ แทนอุปกรณใ์ ด
ตอบ...โ..ว..ล..ม...ิเ.ต..อ...ร..์ ...............................................................................................................

69

เฉลย ใบกิจกรรมที่ 6 เรอ่ื ง การตอ่ วงจรไฟฟา้ อย่างง่าย

วัสดอุ ปุ กรณ์ 1 หลอด
1. หลอดไฟฟา้ 2 ชุด
2. สายไฟฟา้ พร้อมปากจระเข้ 1 ชุด
3. ถ่านไฟฉาย พร้อมกระบะถา่ น

วิธที ำ
1. แบง่ กลุม่ แต่ละกลมุ่ รว่ มกันหาวธิ ีการตอ่ ถา่ นไฟฉาย สายไฟฟ้า และหลอดไฟฟา้ ใหห้ ลอดไฟฟ้า
สวา่ ง

อาจใช้เทปกาวชว่ ยเมื่อตอ้ งการยดึ วตั ถุเข้าไวด้ ว้ ยกนั แลว้ เขียนแผนภาพแสดงการต่ออุปกรณ์
ดังกล่าว

ท่คี ิดวา่ จะทำให้หลอดไฟฟ้าสวา่ งหลายวธิ ี
2. แตล่ ะกลมุ่ ทดลองต่ออุปกรณต์ ามภาพทเี่ ขยี นไวใ้ นขอ้ 1 แลว้ บนั ทกึ ผล
3. แตล่ ะกลุ่มนำเสนอผลการทดลอง

บนั ทกึ ผลการทำกิจกรรม หลอดไฟฟา้ ไม่สว่าง
ตาราง แผนภาพการตอ่ ถา่ นไฟฉาย สายไฟฟ้า และหลอดไฟฟา้
หลอดไฟฟา้ สว่าง

สรปุ ผลการทดลองไดว้ ่าอย่างไร
วงจรไฟฟา้ อย่างงา่ ยประกอบดว้ ยแหลง่ กำเนิดไฟฟ้า สายไฟฟา้ และอุปกรณไ์ ฟฟ้า โดยอุปกรณ์ไฟฟ้า
จะทำงานไดเ้ ม่อื กระแสไฟฟ้าไหลไดค้ รบวงจรหรอื วงจรปิด

70

ใบกิจกรรมท่ี 7
ส่วนประกอบของวงจรไฟฟา้

คำช้แี จง : ใหน้ ักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้

1. เคร่ืองใช้ไฟฟา้ ในบ้านจะทำงานได้ปกติ ต้องมสี ง่ิ ใด
ตอบ....พ...ล..งั..ง..า..น...ไ.ฟ...ฟ...้า............................................................................................................................
2. เราจะนำพลังงานไฟฟา้ มาใช้ไดอ้ ยา่ งไร
ตอบ....ต...อ้ ..ง..ท...ำ..ใ.ห...้ป..ร..ะ...จ..ุไ.ฟ...ฟ...า้ ..เ.ค..ล...่อื ..น...ท..ีจ่...า..ก..แ..ห...ล..่ง..ก...ำ..เ.น..ิด...ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ผ..่า..น...ต..วั..ก...ล..า..ง..ไ.ป...ย..งั..เ.ค...ร..ื่อ..ง..ใ.ช...ไ้ .ฟ...ฟ...า้ ..ต..า่..ง...ๆ....
............ต..ัว..ก...ล..า..ง...เ.ช...่น....ส..า..ย..ไ..ฟ...ฟ..า้......................................................................................................
3. วงจรไฟฟา้ ทวั่ ๆ ไปประกอบด้วยสิง่ ใดบ้าง
ตอบ....แ...ห..ล...่ง.ก...ำ..เ.น...ิด..ไ..ฟ..ฟ...้า...ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ..ห...ร..ือ...เ.ค..ร..ื่อ...ง.ใ..ช..ไ้..ฟ..ฟ...า้..อ...ื่น..ๆ....ส..า..ย...ไ.ฟ...ฟ...า้ ...ส..ว..ติ...ซ..์เ.ป...ดิ..-..ป..ิด..........................
4. วงจรปดิ มลี กั ษณะอยา่ งไร
ตอบ....ว..ง..จ...ร..ท..ม่ี...กี ..า..ร..ไ.ห...ล..ข...อ..ง..ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ..ฟ...า้..ไ..ด..ค้...ร..บ..ว..ง..จ..ร....ซ..ง่ึ..เ.ป...น็ ..ว..ง..จ..ร...ท..่เี.ค...ร..อ่ื ..ง..ใ..ช..ไ้.ฟ...ฟ...า้..ท...ำ.ง..า..น...ไ.ด...้ ............

....ต..า..ม...ป..ก...ต..ิ..................................................................................................................................
5. วงจรเปดิ มีลกั ษณะอยา่ งไร
ตอบ........วแ....ง.ล...จ.ะ....ร.เ..ค.ไ..ฟ..ร....ฟื่อ.....ง.้า..ใ.ท...ช..ี่ข..ไ้...ฟ.า...ด.ฟ....จ..า้..า..จ..ก..ะ....ก.ไ...ันม.....ท่ด.....ว้ำ....ยง....าว....นธ.ิ....ตี.....า่....ง......ๆ........ท....ำ....ใ....ห.....ก้.....ร....ะ....แ....ส......ไ..ฟ......ฟ......า้ ....ไ..ม......่ส....า....ม....า....ร....ถ......ไ..ห......ล....ผ....า่....น......ไ...ป.....ไ....ด....อ้....ุป......ก....ร.....ณ.......์ .........

71

เฉลย ใบกจิ กรรมที่ 8
เรื่อง วงจรไฟฟ้าอย่างงา่ ย

บนั ทกึ ผลการทำกิจกรรม
ผลการสงั เกต
ตาราง ๑ การทำงานของหลอดไฟฟ้าเม่ือตอ่ อปุ กรณ์ไฟฟา้ ในลักษณะตา่ ง ๆ

การตอ่ วงจรไฟฟา้ อยา่ งงา่ ย ผลการสงั เกต
รปู แบบที่ สวา่ ง ไม่สวา่ ง










72

แนวคำตอบ ไม่สว่าง
ผลการอภิปราย
การออกแบบการตอ่ วงจรไฟฟา้ อย่างงา่ ย

สว่าง

สรปุ
วงจรไฟฟ้าอย่างง่ายประกอบด้วย แหล่งกำเนิดไฟฟ้า สายไฟฟ้า และอุปกรณ์ไฟฟ้า

หรือเครื่องใช้ไฟฟ้า โดยวงจรไฟฟ้าท่ีกระแสไฟฟ้าไหลครบวงจร เรียกว่า วงจรปิด และวงจรไฟฟ้าท่ี
กระแสไฟฟา้ ไหลไม่ครบวงจร เรียกวา่ วงจรเปิด

เฉลย
1. ก 2. ค 3. ข 4. ข 5. ก

73

เฉลย

ใบกิจกรรมที่ 9
เรื่อง กจิ กรรมทดลองตวั นำไฟฟ้าและฉนวนไฟฟา้

บันทกึ ผลการทำกิจกรรม

ตาราง การเปลยี่ นแปลงของหลอดไฟฟ้าเม่ือต่อวัตถชุ นดิ ต่าง ๆ เขา้ กบั วงจรไฟฟา้

ชนิดของวตั ถทุ ีต่ อ่ กบั วงจรไฟฟา้ การเปล่ียนแปลงของหลอดไฟฟา้

หลอดไฟฟ้าสว่าง หลอดไฟฟา้ ไม่สว่าง

1. ลวดเสียบกระดาษ ✔

2. ยางลบ ✔

3. ไม้จิม้ ฟัน ✔

4. เศษผ้า ✔

5. ชอ้ นโลหะ ✔

6. ตะปู ✔

74

เฉลยใบกิจกรรมท่ี 10
ตัวนำไฟฟ้าและฉนวนไฟฟ้า

คำชแ้ี จง : ใหน้ กั เรียนตอบคำถามต่อไปนี้

1. คณุ สมบตั ขิ องตัวนำไฟฟา้ คอื อะไร
ตอบ....ย..อ..ม...ใ.ห...ป้ ..ร..ะ...จ..ุไ.ฟ...ฟ...า้..ไ.ห...ล..ผ...า่ ..น.........................................................................................................
2. คุณสมบัติของฉนวนไฟฟ้า คืออะไร
ตอบ....ไ.ม..ย่...อ..ม...ใ.ห...้ป..ร..ะ...จ..ุไ.ฟ...ฟ...า้..ไ.ห...ล..ผ...า่ ..น.....................................................................................................
3. วัสดใุ ดบ้างทีเ่ ป็นตัวนำไฟฟา้
ตอบ....เ.ง..ิน.....ท..อ...ง..แ..ด..ง.....อ..ล...มู ..เิ.น...ยี..ม............................................................................................................
4. วสั ดใุ ดบ้างทเ่ี ปน็ ฉนานไฟฟา้
ตอบ....ย..า..ง....ผ...า้ ....พ...ล..า..ส...ต..ิก......................................................................................................................
5. วสั ดุทเี่ ป็นตวั นำไฟฟา้ ส่วนมากทำมาจากอะไร
ตอบ....ท..ำ..ม...า..จ..า..ก..โ..ล..ห...ะ...........................................................................................................................

75

ใบกจิ กรรมที่ 11
แหล่งพลังงานไฟฟ้า

คำชแี้ จง : ใหน้ กั เรียนตอบคำถามต่อไปน้ี

1. จากรูปแหล่งกำเนิดไฟฟ้ามีหลายประเภท อะไรบ้าง
ตอบ........ถ..า่ ..น..ไ..ฟ...ฉ..า..ย....แ..บ...ต..เ.ต...อ..ร..่ี ..แ..ล..ะ..เ..ค..ร..ือ่ ..ง..ก...ำ..เ.น..ิด...ไ.ฟ...ฟ...า้ .......................................................................
2. อุปกรณใ์ ดทีท่ ำหนา้ ทเี่ ปล่ียนพลังงานเคมีใหเ้ ป็นพลังงานไฟฟา้
ตอบ........ถ..า่ ..น..ไ..ฟ...ฉ..า..ย.....แ..บ...ต..เ..ต..อ..ร..ร์..ี่........................................................................................................

.....................................................................................................................................................

3. อุปกรณ์ใดทที่ ำหน้าทเี่ ปล่ียนพลังงานกลให้เป็นพลงั งานไฟฟา้
ตอบ........ไ.ด...น..า..โ..ม...................................................................................................................................
ต4.อเบซ.ล...ล..ส์..อุร..ุปิย...ะก..คร..ณอื...อท์..ะ.ี่ใ.ไ.ช.ร.ส้..ำ..ห...ร..ับ..เ..ป..ล...ี่ย..น...พ..ล...งั ..ง.า..น...แ..ส...ง.อ...า..ท..ติ...ย..เ์.ป...น็...พ..ล...งั ..ง.า..น...ไ.ฟ...ฟ...า้.........................................

.....................................................................................................................................................
5. เครอ่ื งกำเนดิ ไฟฟา้ ใด ทเ่ี ปลยี่ นพลังงานท่มี ีในธรรมชาติ ใหเ้ ป็นพลงั งานไฟฟ้า
ตอบ........เ.ซ..ล...ล..ส์ ..ุร..ิย...ะ..............................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

76

เฉลย ใบกจิ กรรมท่ี 12
ทดลองการต่อเซลลไ์ ฟฟ้า

ทักษะสร้างเสรมิ ความเขา้ ใจท่คี งทน

1. การสงั เกต

2. การพยากรณ์

3. การจดั กระทำและส่ือความหมายข้อมูล

4. การตคี วามหมายขอ้ มลู และการลงข้อสรุป

แหลง่ การเรียนรู้

1. ถ่านไฟฉายขนาด 1.5 โวลต์ 3 กอ้ น
เสน้
2. สายไฟฟา้ 5 อัน
ชุด
3. กระบะใสถ่ ่านไฟฉาย 3 ตัว

4. หลอดไฟฟา้ พรอ้ มฐานหลอดไฟฟ้า 1

5. สวติ ช์ 1

ปญั หา
จำนวนเซลล์ไฟฟ้ามคี วามสัมพันธ์กับความสว่างของหลอดไฟฟ้าหรอื ไม่

กำหนดสมมุติฐาน
เมื่อต่อจำนวนเซลลไ์ ฟฟ้าเพิ่มขนึ้ หลอดไฟฟ้าจะสว่างมากขน้ึ

ทดลอง
ตอนท่ี 1

1. แตล่ ะกล่มุ อภปิ รายการตอ่ วงจรไฟฟา้ อยา่ งงา่ ยพร้อมสวติ ช์ โดยใช้ถา่ นไฟฉาย 2 ก้อนวาง
เรียงกนั ให้ได้ 3 ลกั ษณะ วาดรปู การต่อถา่ นไฟฉายแตล่ ะลกั ษณะ

2. พยากรณว์ ่า การต่อถา่ นไฟฉายแตล่ ะลกั ษณะทำให้หลอดไฟฟา้ สว่างหรือไม่ จากนัน้ ทำการตอ่
วงจรไฟฟ้าอยา่ งงา่ ย สงั เกตและบันทึกผล
ตอนที่ 2

1. ใช้ลักษณะการตอ่ ถ่านไฟฉายที่ถกู ต้องจากตอนที่ 1 มาออกแบบการทดลองวา่ จำนวน
ถา่ นไฟฉายมผี ลต่อความสว่างของหลอดไฟฟา้ หรอื ไม่

2. ระบตุ วั แปรตน้ ตวั แปรตาม และตัวแปรควบคมุ
3. ทดลองตามขัน้ ตอนทอี่ อกแบบไว้ สงั เกตและบันทกึ ผล
รวบรวมข้อมลู
รวบรวมข้อมูลโดยบนั ทกึ การเปลี่ยนแปลงท่ีนักเรียนสังเกตได้ลงในตารางบนั ทึกผล

77

บันทึกผล ความสวา่ งของหลอดไฟฟา้
ตอนที่ 1
การพยากรณ์ ผลการทดลอง
รปู การต่อถ่านไฟฉาย

สว่าง สว่าง

สวา่ ง ไม่สว่าง

สว่าง ไมส่ วา่ ง

ตอนที่ 2

ตัวแปรต้น คอื

จำนวนถา่ นไฟฉาย

ตัวแปรตาม คอื

ความสวา่ งของหลอดไฟฟ้า

ตัวแปรควบคุม คือ

ลกั ษณะการต่อถา่ นไฟฉายเหมือนเดิม ถา่ นไฟฉายแต่ละกอ้ นมีขนาดเทา่ กนั และหลอดไฟฟ้าหลอด

เดยี วกนั

จำนวนถ่านไฟฉาย (กอ้ น) ผลการสงั เกต

1 สวา่ ง

2 สว่างกวา่ การต่อดว้ ยถา่ นไฟฉายจำนวน 1 กอ้ น

3 สว่างกวา่ การต่อด้วยถ่านไฟฉายจำนวน 2 กอ้ น

แปลความหมายข้อมลู
เม่ือต่อถ่านไฟฉายโดยต่อข้ัวบวกของถ่านไฟฉายก้อนหนึ่งเข้ากับขั้วลบของถ่านไฟฉายอีกก้อน

หน่ึงทำให้หลอดไฟฟ้าสว่างได้ และเมื่อต่อถ่านไฟฉายถูกต้อง จำนวนถ่านไฟฉายที่มากขน้ึ ทำใหห้ ลอด
ไฟฟา้ สว่างมากข้ึน
สรุป

การต่อเซลลไ์ ฟฟา้ ให้หลอดไฟฟ้าสว่างตอ้ งตอ่ ขวั้ บวกของเซลลไ์ ฟฟ้าเซลล์หน่ึงเข้ากับขัว้ ลบของ
เซลล์ไฟฟ้าอีกเซลลห์ น่ึง และจำนวนเซลล์ไฟฟา้ มีความสมั พนั ธก์ บั ความสว่างของหลอดไฟฟ้า โดยเมื่อ
ต่อเซลล์ไฟฟา้ เพม่ิ ขึ้น หลอดไฟฟ้าจะสว่างมากข้ึน

78

คำถามประกอบกจิ กรรม
กอ่ นการทดลอง
1. นักเรียนพยากรณ์วา่ การตอ่ ถา่ นไฟฉายแต่ละลักษณะในตอนท่ี 1 ทำใหห้ ลอดไฟฟา้ สว่างหรือไม่

พยากรณว์ า่ การตอ่ ถา่ นไฟฉายทกุ ลกั ษณะทำให้หลอดไฟฟ้าสวา่ ง

2. ตวั แปรตน้ ตวั แปรตาม และตัวแปรควบคุมในตอนท่ี 2 คอื อะไร

ตวั แปรต้น คอื จำนวนถา่ นไฟฉาย
ตัวแปรตาม คือ ความสวา่ งของหลอดไฟฟา้
ตัวแปรควบคุม คือ ลักษณะการต่อถ่านไฟฉายแบบเดิม ถ่านไฟฉายแต่ละก้อนมีขนาด
เทา่ กัน และหลอดไฟฟ้าหลอดเดยี วกนั
ระหว่างการทดลอง
3. ในระหว่างการทดลองมอี ุปสรรคหรอื ไม่ และแกไ้ ขดว้ ยวิธใี ด

แนวคำตอบ มีอุปสรรค คือ หลอดไฟฟ้าไม่สว่าง เม่ือทดสอบแล้วพบว่าหลอดไฟฟ้าเสีย จึง
แกไ้ ขด้วยการเปล่ยี นหลอดไฟฟา้ ใหม่
หลงั การทดลอง
4. การเรียงถ่านไฟฉาย 2 ก้อนในวงจรไฟฟา้ มีผลต่อความสวา่ งของหลอดไฟฟ้าหรอื ไม่ ลักษณะใด

มีผลต่อความสว่างของหลอดไฟฟ้า โดยการเรียงถ่านไฟฉายท่ีถูกต้อง คือ ต่อข้ัวบวกของ
ถ่านไฟฉายกอ้ นหนง่ึ เข้ากับขัว้ ลบของถ่านไฟฉายอกี กอ้ นหนง่ึ จึงทำใหห้ ลอดไฟฟ้าสว่างได้
5. การเรียงถา่ นไฟฉายลกั ษณะใดเปน็ วงจรเปิด และการเรยี งถา่ นไฟฉายลกั ษณะใดเปน็ วงจรปิด

การเรียงถ่านไฟฉายให้ขั้วบวกของทั้ง 2 ก้อนหันเข้าหากัน หรือเรียงให้ข้ัวลบของ
ถ่านไฟฉายท้ัง 2 ก้อนหันเข้าหากันเป็นวงจรเปิด และการเรียงให้ขั้วบวกของถ่านไฟฉายก้อนหน่ึง
ตอ่ กบั ขัว้ ลบของถา่ นไฟฉายอีกก้อนหนงึ่ เป็นวงจรปิด
6. ผลการทดลองเป็นไปตามสมมตุ ฐิ านหรือไม่ ลกั ษณะใด

แนวคำตอบ ผลการทดลองเป็นไปตามสมมุติฐาน คือ เม่ือต่อจำนวนเซลล์ไฟฟ้ามากขึ้น
หลอดไฟฟา้ จะสวา่ งมากขน้ึ
7. จากกจิ กรรมสรุปได้วา่ อะไร

การต่อเซลล์ไฟฟ้าควรเรียงให้ข้ัวบวกของเซลล์ไฟฟ้าเซลล์หน่ึงต่อกับข้ัวลบของเซลล์ไฟฟ้า
อกี เซลลห์ นึง่ และถา้ ตอ้ งการเพ่ิมพลังงานไฟฟ้าให้กับวงจรไฟฟา้ ตอ้ งเพมิ่ จำนวนเซลลไ์ ฟฟา้

79

เฉลย ใบกจิ กรรมท่ี 13
เรื่อง แผนผงั ความคดิ เกย่ี วกบั แผนภาพวงจรไฟฟ้า

คาชี้แจง : ใหน้ กั เรียนเขียนแผนผงั ความคิดเกี่ยวกบั แผนภาพวงจรไฟฟ้า (20 คะแนน)

ครูพจิ ารณาคำตอบของนักเรยี น ตามดุลยพนิ จิ ของครูผสู้ อน

80

เฉลย ใบกจิ กรรมท่ี 14
ฝกึ การเขยี นแผนภาพวงจรไฟฟ้าอยา่ งง่าย

อุปกรณ์

1. ถ่านไฟฉาย 1 กอ้ น
เส้น
2. สายไฟฟ้า 3 อัน
ตวั
3. กระบะใส่ถา่ นไฟฉาย 1 ชดุ
ชุด
4. สวิตช์ 1 อัน

5. หลอดไฟฟ้าพร้อมฐานหลอดไฟฟา้ 1

6. มอเตอรต์ ดิ ใบพดั 1

7. ออดไฟฟา้ 1

ปัญหา

แผนภาพวงจรไฟฟา้ อยา่ งงา่ ยเขยี นไดอ้ ยา่ งไร

ข้ันตอน
1. ตอ่ วงจรไฟฟา้ อย่างงา่ ยและวาดรูปวงจรไฟฟา้ อยา่ งงา่ ยท่ที ำใหห้ ลอดไฟฟ้าสว่าง มอเตอร์

หมนุ และออดไฟฟา้ มเี สยี ง
2. แตล่ ะกล่มุ อภิปรายวงจรไฟฟา้ อยา่ งงา่ ยทั้ง 3 วงจรท่ถี กู ต้อง
3. วาดแผนภาพวงจรไฟฟ้าอยา่ งงา่ ยของแต่ละวงจร โดยใชส้ ญั ลักษณแ์ ทนอปุ กรณ์

บนั ทึกผล รปู วงจรไฟฟา้ อย่างงา่ ย แผนภาพวงจรไฟฟา้ อยา่ งง่าย
กิจกรรม

การตอ่ หลอดไฟฟา้ ให้สวา่ ง

การต่อมอเตอรใ์ หห้ มนุ

การต่อออดไฟฟา้ ใหม้ เี สียง

สรปุ
การวาดแผนภาพวงจรไฟฟ้าอย่างงา่ ยเป็นการใช้สญั ลกั ษณแ์ ทนการวาดรูปอปุ กรณ์ไฟฟ้าต่าง ๆ

ในวงจรไฟฟ้าอยา่ งง่าย
คำถามประกอบกจิ กรรม

81

1. ขอ้ ดขี องการวาดแผนภาพวงจรไฟฟ้าอยา่ งงา่ ยเมือ่ เปรียบเทียบกับการวาดรปู วงจรไฟฟ้าอยา่ งง่าย
คืออะไร
การวาดแผนภาพวงจรไฟฟ้าอยา่ งง่ายทำไดเ้ ร็วกว่าและสื่อสารไดเ้ ขา้ ใจง่ายกวา่

2. แผนภาพวงจรไฟฟา้ อยา่ งง่ายมีประโยชน์อย่างไร
ช่วยประหยัดเวลาในการวาดรปู อปุ กรณ์ไฟฟา้ ตา่ ง ๆ และยังสามารถสื่อสารให้เข้าใจตรงกัน

ได้
3. จากกิจกรรมสรปุ ไดว้ า่ อะไร

แผนภาพวงจรไฟฟา้ อยา่ งง่ายสามารถใช้ส่อื สารถงึ วงจรไฟฟ้าอย่างง่ายทีป่ ระกอบข้ึนได้

82

ใบกจิ กรรมที่ 15
เร่ือง แผนผงั ความคดิ เกยี่ วกบั การต่อหลอดไฟฟ้า

คาชี้แจง : ใหน้ กั เรียนเขียนแผนผงั ความคิดเก่ียวกบั การตอ่ หลอดไฟฟ้า (20 คะแนน)

ครูพจิ ารณาคำตอบของนักเรยี น ตามดลุ ยพินจิ ของครผู ้สู อน

83

เฉลย กจิ กรรมท่ี 16 เรอ่ื ง ทดลองการตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบอนกุ รม

บนั ทึกผลการทำกิจกรรม
ตาราง ผลการเปล่ยี นแปลงความสวา่ งของหลอดไฟฟา้ เมอ่ื ตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบต่าง ๆ

ในวงจรไฟฟา้

การตอ่ หลอดไฟฟ้าในวงจรไฟฟา้ ความสวา่ งของหลอดไฟฟ้า

1. การต่อหลอดไฟฟ้า 1 หลอด สว่างมาก

2. การต่อหลอดไฟฟา้ 2 หลอดเรยี งตอ่ กัน หลอดไฟฟา้ แตล่ ะหลอดสวา่ งนอ้ ย

84

ใบกิจกรรมที่ 17
การตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบอนุกรม

คำชแ้ี จง : ใหน้ ักเรยี นตอบคำถามตอ่ ไปนี้

1. การตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบอนกุ รม ต้องมหี ลอดไฟฟ้ากห่ี ลอดข้ึนไป
ตอบ.....2...ห...ล..อ...ด..ข..้นึ...ไ..ป............................................................................................................................
2. การต่อหลอดไฟฟา้ แบบอนกุ รม มวี ธิ ีการอยา่ งไร
ตอบ.........กข....อ.า....รง....นห.....ำล....ห.อ....ล.ด....อไ....ฟด.....ฟไ...ฟ...้า...ฟห.....้า.น...ห..ึง่...ล.ม....า.า...ย.ต....หอ่.....ลก.....อับ....ด.ข....ม.้ัว....ลา....ตบ.....่อ.ข....เอ..ร...ง.ยี...อ..ง...ีกก....ห.ัน.....ล...โ.อ..ด...ด..ย...ห.น....น..ำ...่งึข.....ั้ว....บ......ว....ก........................................................................................................
3. เมื่อหลอดไฟฟา้ ในวงจร 1 หลอดเสยี จะเกดิ เหตกุ ารณใ์ ด
ตอบ.....ห..ล...อ..ด...ฟ..้า..ท...กุ..ห...ล..อ...ด..ด...บั ..ท...ั้ง..ห..ม...ด....................................................................................................
4. การต่อหลอดไฟฟา้ แบบอนกุ รม ทิศทางการไหลของกระแสไฟฟา้ เปน็ อย่างไร
ตอบ............ปแ....ลร....ะ.้ว....ก.จ....ุไล..ฟ..ับ....ฟ..ม....า้า....จท....ะ..ถ่ี..ไ..่า..ห..น...ล...ไ..จฟ....า..ฉ..ก...า..ถ.ย....า่ ..อ..น..กี..ไ....ฟ..ท....ฉ..ำ..า.ใ...ยห....ไ..้ม..ป..กี..ย...ร...ัง.ะ..ห...แ..ล..ส...อ.ไ....ฟด....ไ..ฟ..ฟ..า้...ฟ.ไ....หา้....หล......เล..พ..อ....ีย..ด..ง..แ..ท..ร...ศิ.ก....ท....แ..า..ล..ง..เ..ะ..ด..ต..ีย..่อ..ว....ไ..ป......ย....งั....ห......ล....อ....ด......ท.....ีส่.....อ....ง...............
5. ความสวา่ งของหลอดไฟฟ้าเปน็ อย่างไร เม่ือตอ่ แบบอนุกรม
ตอบ.....ห..ล...อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...า้ ..แ..ต..่ล...ะ..ห...ล..อ..ด...จ..ะ..ส..ว...า่ ..ง.น...้อ..ย...ก..ว..่า.....เ.ม..อื่...ม..หี...ล..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...า้..เ.พ...ีย..ง..ห...ล..อ...ด..เ.ด...ยี ..ว..ใ..น..ว..ง..จ..ร..............

.....................................................................................................................................................

85

เฉลย กจิ กรรมท่ี 18 เรื่อง ทดลองการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนกุ รมและแบบขนาน

บันทึกผลการทำกจิ กรรม

ตาราง ผลการเปลย่ี นแปลงความสว่างของหลอดไฟฟ้า เม่ือตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบตา่ ง ๆ

ในวงจรไฟฟา้

การต่อหลอดไฟฟา้ ในวงจรไฟฟ้า ความสว่างของหลอดไฟฟ้า

1. การต่อหลอดไฟฟา้ 1 หลอด สว่างมาก

2. การตอ่ หลอดไฟฟ้า 2 หลอดเรยี งตอ่ กนั หลอดไฟฟา้ แตล่ ะหลอดสวา่ งน้อย

3. การต่อหลอดไฟฟา้ 2 หลอดขนานกนั หลอดไฟฟา้ แตล่ ะหลอดสว่างมาก
โดยความสวา่ งเทา่ กับการต่อหลอดไฟฟา้ 1
หลอด

86

ใบกิจกรรมท่ี 19
การต่อหลอดไฟฟา้ แบบขนาน

คำชีแ้ จง : ใหน้ ักเรยี นตอบคำถามต่อไปนี้

1. การตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบขนาน ตอ้ งมีหลอดไฟฟ้ากห่ี ลอดขน้ึ ไป
ตอบ.....2...ห...ล..อ...ด..ข..น้ึ...ไ..ป............................................................................................................................
2. การต่อหลอดไฟฟ้าแบบขนาน มวี ธิ กี ารอยา่ งไร
ตอบ.....นน..ำำ..ขข...วว้้ัั ..ลบ..บว..ก.ข..ขอ..อง..ท.ง.แ.ุก..ตห..่ล.ล.ะ.อ..ห.ด.ล.ม..อ.า.ดต..ต.่อ..่อร..รว..วม..ม.ก..กนั..ัน.แ..ล.แ.ะ.ล..น.ะ.ำ.ต.ไ.่อ.ป..เต.ข..่อ้า..กก..บั.ับ..แแ..ห.ห..ลล..ง่.่ง.กก...ำำ..เเ.นน..ิด.ิด..อท..กี.่ีจ..จดุ..ดุห..ห.น..น.ึ่ง..ึง่ .ท...ีเ่.ห...ล..ือ..................

....................................................................................................................................................
3. เม่อื หลอดไฟฟา้ ในวงจร 1 หลอดเสยี จะเกิดเหตกุ ารณใ์ ด
ตอบ.....ห..ล...อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ห..ล..อ...ด..อ...ื่น..ท...ำ..ง..า..น..ไ..ด..ต้...า..ม..ป...ก..ต..ิ...ด...ับ..เ.ฉ...พ...า.ะ...ห..ล...อ..ด..ท...่ีเ.ส...ีย...............................................
4. การต่อหลอดไฟฟา้ แบบขนาน ทิศทางการไหลของกระแสไฟฟ้าเปน็ อยา่ งไร
ตอบ.....ต..อ...บ....ม..ีก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..้า..ไ..ห..ล...ไ.ด...ห้ ..ล...า..ย..ท...ิศ..ท...า..ง...................................................................................

.....................................................................................................................................................
5. ความสว่างของหลอดไฟฟ้าเป็นอยา่ งไร เม่อื ตอ่ แบบขนาน
ตอบ.....หห..ลล...ออ..ดด...เไ.ดฟ..ยี.ฟ..ว.า้ .ใ.แน..ต.ว.่ล.ง..จะ..หร...ล..อ..ด...ม..คี...ว..า..ม..ส..ว..า่..ง..เ.ท...่า..ก...ัน..แ..ล...ะ..ส..ว..่า..ง..เ.ท...่า..ก..ับ......เ.ม..อื่...ม..ีห...ล..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...า้..เ.พ...ีย..ง..............

....................................................................................................................................................

87

ใบกจิ กรรมที่ 20
เรอื่ ง แผนผงั ความคดิ เก่ยี วกบั เกย่ี วกับการใชไ้ ฟฟา้ อยา่ งปลอดภยั

คำช้ีแจง : ใหน้ กั เรยี นเขยี นแผนผงั ความคดิ เก่ียวกบั เกีย่ วกบั การใช้ไฟฟา้ อยา่ งปลอดภยั (20 คะแนน)

ครูพิจารณาคำตอบของนกั เรยี น ตามดุลยพินจิ ของครูผู้สอน