แผนทฤษฎีเครื่องมือกล ฉบับสมบูรณ์

( หมายเหตุ แนบเอกสารประกอบ )

11. หลกั ฐานการเรียนรู้
1. เอกสารประกอบการสอนฯ บทที่ 5 เครือ่ งกลึง
2. แบบฝึกหัดที่
3. เฉลยแบบฝึกหัดท่ี
4. แบบทดสอบ
5. เฉลยแบบทดสอบ

12. เอกสารอา้ งอิง
หนังสือเรยี น ทฤษฎีเครื่องมือกล สำนักพิมพบ์ ริษัท ศนู ยห์ นังสอื เมอื งไทยจำกดั

พส.10

เครอื่ งมือทใ่ี ชใ้ นการประเมิน

รหัสวชิ า 20102-2003 วชิ า ทฤษฎเี ครอ่ื งมือกล ท-ป-น. 2 - 0 - 2

แบบประเมนิ แบบประมาณค่า (Ratting scale) เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน
5 4 3 21
ประเดน็ การประเมนิ

1. บอกชนิดและส่วนประกอบของเครอื่ งกลงึ ได้
2. จำแนกเคร่ืองมือและอปุ กรณ์ทีใ่ ช้กบั เครอ่ื งกลึงได้
3. สามารถคำนวณความเรว็ ตัดและความเรว็ รอบได้
4. บอกขั้นตอนในการใชเ้ คร่อื งกลงึ ได้
5. อธบิ ายความปลอดภัย และการบำรุงรักษาเครื่องกลึงได้
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

รวม
รวมท้ังหมด (5 คะแนน+4 คะแนน+3 คะแนน+2 คะแนน+1 คะแนน)
คะแนนรวม (60%)

พส.11

บนั ทึกหลังการจดั การเรียนรู้
รหัสวชิ า...........................ช่ือวิชา.........................................................................................ระดับชน้ั  ปวช.  ปวส.
สาขางาน..............................................................................................สัปดาห์ท่.ี .........วนั ท่ีสอน..............................................
หน่วยท่.ี ...........ช่ือหนว่ ย......................................................................................................................จำนวน................ชวั่ โมง
จำนวนผ้เู รยี น..........................คน มาเรยี น........................คน ขาดเรยี น.........คน ลาป่วย....-.....คน ลากิจ.....-.....คน

1. ผลการจดั การเรียนรู้
……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….…………
……………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2. ปญั หาและอปุ สรรค
……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..….…………………………
……………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….…………
3. ขอ้ เสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..….…………………………
……………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………

ลงชอ่ื .......................................................ครผู ู้สอน
(............................................................)
........../................/............

ความเห็น................................................................................. ความเห็น.................................................................................
................................................................................................ ................................................................................................

ลงชอ่ื ...............................................หัวหน้าแผนกวิชา ลงชือ่ ............................................รองผู้อำนวยการฝ่ายวชิ าการ
(............................................................) (นางสาวนศิ ากร เจรญิ ด)ี
............/................../............
............/................../............

ความเหน็ ผูอ้ ำนวยการ.................................................................................
....................................................................................................................

ลงชือ่ ...........................................
(นางสาวสุมนี า แดงใจ)

ผ้อู ำนวยการวทิ ยาลยั การอาชีพนครปฐม
............/................../............

พส.12

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวิชา 20102-2003 วิชา ทฤษฎีเคร่ืองมอื กล
ชือ่ หน่วย บทที่ 5 เครอ่ื งกลึง

เรือ่ ง เคร่ืองกลึง จำนวนชวั่ โมงสอน 8 ช่ัวโมง

จุดประสงค์การเรยี นรู้ รายการเรยี นรู้

- จดุ ประสงคท์ ว่ั ไป 1. ชนดิ และส่วนประกอบของเครื่องกลึง
เพอื่ ใหน้ กั เรียนมีความรูเ้ กี่ยวกับชนดิ ของเคร่ือง 2. จำแนกเคร่ืองมอื และอปุ กรณ์ที่ใชก้ บั เครอื่ งกลึง
3. คำนวณความเรว็ ตัดและความเรว็ รอบ
กลงึ ส่วนประกอบเคร่ืองกลงึ 4. ข้ันตอนในการใชเ้ คร่ืองกลึง
- จุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม 5. ความปลอดภยั และการบำรงุ รกั ษาเครือ่ งกลงึ

บอกชนิดของเครอื่ งกลึงได้
บอกส่วนประกอบของเคร่ืองกลึงยันศนู ยไ์ ด้

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวิชา 20102-2003 วิชา ทฤษฎเี คร่อื งมอื กล

ช่อื หน่วย บทที่ 5 เครอ่ื งกลึง

เรอ่ื ง เคร่ืองกลึง จำนวนชัว่ โมงสอน 8 ชั่วโมง

เคร่อื งกลงึ (Lathe) เปน็ เครอื่ งจักรกลที่มีความสำคัญมากมีใชก้ ันอย่างมากตั้งแตย่ ุคต้นๆ เป็นเคร่ืองมือกล

ประเภทแปรรูปโลหะทรงกระบอกเป็นหลัก สำหรับกลึง เจาะ คว้านรูได้มากมาย เพื่อผลิตชิ้นส่วนเครื่องจักร

เครื่องยนตก์ ลไกต่างๆ สำหรบั งานผลิตและงานซ่อม งานอุตสาหกรรมผลิตชน้ิ สว่ นต้องมเี ครอื่ งกลึงเปน็ หลกั

5.1 เครอื่ งกลึงยันศนู ย์ (Center Lathe)

เป็นเครื่องกลงึ ที่มีความเรว็ รอบสูง ใชก้ ลงึ งานไดห้ ลายขนาดทม่ี เี สน้ ผา่ นศูนย์กลางไม่ใหญเ่ กนิ ไปและกลึง

งานไดห้ ลายลกั ษณะนิยมใชใ้ นโรงงานทัว่ ๆ ไป

5.1.1 หลักการทำงานของเครือ่ งกลึงยนั ศนู ย์

เครื่องกลึงยันศูนย์ หรือบางครั้งเรียกว่า “เครื่องกลึงยันศูนย์เหนือแท่น” เป็นเครื่องกลึงที่สำคัญมากมี

หลักการทำงาน คือมอเตอร์จะส่งกำลงั มายังแกนเพลาหัวเคร่ือง ซึ่งมีหัวจับจับยึดชิน้ งานหมนุ ตัดผ่านมีดกลึงทำให้

เฉือนเศษโลหะออกมา เครื่องกลึงยันศูนย์เหนือแท่นสามารถทำงานได้หลายอย่าง เช่น กลึงปอก กลึง ปาดหน้า

กลงึ ข้นึ รูป กลึงเกลยี ว กลึงเรยี ว เจาะรู ตาปเกลยี ว

5.1.2 สว่ นประกอบของเคร่ืองกลงึ ยนั ศูนย์

1. ฐานเครื่อง (Base) เป็นส่วนที่อยู่ล่างสุดของเครื่องจะอยู่กับพื้นโรงงานโดยมีฐานของเครื่องรองรับอยู่

เพอื่ สะดวกในการปรบั ระดบั ทำหน้าท่รี องรบั น้ำหนกั ท้งั หมดของเคร่ือง เครอื่ งขนาดใหญ่ทำดว้ ยเหลก็ หลอ่ จะทำให้

เครื่องมน่ั คงไมส่ ั่นสะเทอื น

2. ชุดหัวเครื่อง (Head Stock) อยู่ด้านซา้ ยของเครื่อง ภายในประกอบด้วยชุดเฟอื งทด ใช้สำหรบั เปลีย่ น

ความเร็วรอบและเปลี่ยนอัตราป้อนกลึง เพื่อส่งกำลังไปยังแกนเพลาและชุดขบั เคล่ือนตา่ งๆ เพื่อกลึงอัตโนมัติและ

กลึงเกลียว

รูปที่ 5.1 หวั เคร่ืองและฐานเครอ่ื ง

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวชิ า 20102-2003 วิชา ทฤษฎีเครือ่ งมือกล

ชอื่ หน่วย บทที่ 5 เคร่อื งกลึง

เรื่อง เครือ่ งกลงึ จำนวนชัว่ โมงสอน 8 ช่ัวโมง

3. ชดุ ทา้ ยแท่น (Tail Stock) อยู่ตอนท้ายของแทน่ เครื่อง สามารถเคลือ่ นท่ีไปมาไดบ้ นแทน่ เคร่ืองชุดท้าย

แทน่ ประกอบดว้ ย 2 ส่วน คอื สว่ นบนและสว่ นล่าง เพ่อื ไวใ้ ช้สำหรบั ปรบั เยอื้ งศนู ยเ์ พือ่ กลึงเรยี ว

1. ส่วนล่างของชุดท้ายแท่น จะว่างอยู่บนแท่นเลื่อน จะมีตัวจับยึดให้อยู่กับที่เวลาใช้งานเพือ่ ปอ้

กันท้ายแท่นเคลื่อนที่ ช่วงหลังจะมีขีดสเกลไว้ให้ดูเวลาปรับเยื้องศูนย์เวลากลึงเรียว แต่ไม่ละเอียดพอในการ

ปฏบิ ัติงานจริงจะตอ้ งใช้นาฬกิ าวัดชว่ ย

2. สว่ นบนของชดุ ท้ายแท่น ประกอบด้วยแกนเพลาเคล่ือนทเ่ี ขา้ ออกไดด้ ้วยแขนหมนุ เพ่ือใชป้ ้อน

ยนั ศนู ย์เพ่ือยันศนู ย์งาน หรือปอ้ นดอกสว่านเจาะงาน ที่แกนเพลาจะมีขีดบอกระยะภายในแกนเพลาจะเป็นรเู รียว

มาตรฐาน เพอ่ื ใชจ้ ับยดึ ยนั ศนู ยห์ รอื ดอกสว่านก้านเรียว

รปู ท่ี 5.2 ชุดท้ายแทน่

4. แท่นเครื่อง (Bed Ways) เป็นส่วนที่ยึดติดอยู่บนฐานเครื่องทำด้วยเหล็กหล่อ ทำหน้าที่รองรับชุดหัว
เครื่อง ชุดท้ายแท่นและชุดแท่นเลื่อน ที่สันบนแท่นเครื่องจะมีลักษณะเป็นรูปตัววีคว่ำ เพื่อใช้เป็นรางเลื่อนให้ชุด
แท่นเลื่อนและชุดทา้ ยแท่นเลื่อนไปมา

5. แกนเพลาเครื่องกลึง (Spindle) มีลักษณะเป็นเพลากลม ภายในเป็นรูกลวงเป็นเรียวมาตรฐานเพื่อใช้
ประกอบกับยันศูนย์เพื่อใช้กลึงยันศูนย์หัวเครื่องและศูนย์ท้ายแท่น แกนเพลาเครื่องกลึงใช้ประกอบหัวจับแบบ
ต่างๆ เช่น สามจับและสี่จับ การจับยึดมีหลายวิธีดังนี้ คือ การจับยึดด้วยเกลียว (Thread) การจับยึดด้วยเรียว
(Taper Key) การจบั ยดึ ดว้ ยลกู เบี้ยว (Cam-Lock) และการจบั ยึดดว้ ยเกลียวรอ้ ยยดึ (Bolted)

6. ชดุ แทน่ เลือ่ น (Carriage) อยูบ่ นแทน่ เคร่ืองท่ีซ้ายขวาบนแท่นเคร่ืองเพ่ือใช้ในการกลึงปอกงานสามารถ
เคลือ่ นท่ไี ด้ด้วยมอื และอตั โนมัติ ประกอบดว้ ยส่วนประกอบที่สำคญั 2 ส่วน คอื

1. แคร่ครอ่ มหรอื อานมา้ (Saddle) เป็นสว่ นทีว่ างอยูบ่ นสนั ตัววีควำ่ บนแท่นเลือ่ น เพื่อบังคบั การ
เคลื่อนท่ซี ้ายขวา มรี ูปร่างเหมือนตัวอักษร H อยู่ในแนวนอนบนแครค่ ร่อม จะมแี ทน่ ตัดขวางวางอยู่

รปู ท่ี 5.3 แคร่ครอ่ ม

2. กล่องเฟือง (Apron) เป็นสว่ นทอ่ี ยู่ด้านหนา้ ของแท่นเลอ่ื น จะยดึ ติดอยู่กับแครค่ ร่อมบนกล่อง
เฟืองจะมีแขนหมุนกลงึ ปอก คันโยนกลงึ อัตโนมตั ิ คนั โยกสำหรับกลึงเกลยี ว

7. แทน่ ตัดขวาง (Cross Slide) จะวางอยบู่ นแคร่คร่อมสามารถเคล่ือนที่ไปในแนวขวางบนแคร่คร่อมเพื่อ
ใช้กลึงปาดหน้าด้วยการปอ้ นด้วยมือหรือปอ้ นอตั โนมตั ิ

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวชิ า 20102-2003 วิชา ทฤษฎีเคร่ืองมือกล

ชอื่ หน่วย บทที่ 5 เครอ่ื งกลึง

เรอื่ ง เครื่องกลงึ จำนวนชวั่ โมงสอน 8 ชั่วโมง

รูปที่ 5.4 แท่นตัดขวาง และ Compound Rest แท่นเลื่อนบน และป้อมมีด

8. Compound Rest เปน็ ชิน้ ส่วนทยี่ ึดอยบู่ นแท่นตัดขวาง สามารถตัง้ องศาเพอื่ กลึงเป็นมุมเรยี วต่างๆ ได้
สว่ นบนจะมแี ทน่ เล่ือนบน (Compound Slide หรือ Top Slide) ติดตงั้ อยู่

9. ป้อมมีด (Tool Post) ยึดคิดอยู่ยบนแท่นเลื่อนบน เป็นตัวจับยึดด้ามมีดหรือจับยึดมีดกลึงโดยตรงใน
กรณีใชม้ ีดกลงึ แบบไม่ต้องใชด้ า้ มมีดจับยดึ คอื มดี กลงึ มีขนาดตงั้ แต่ 3/8 น้วิ ขึน้ ไป ปจั จุบันนิยมใช้ปอ้ มมีดแบบเทอ
เรต สามารถจับกลงึ ไดท้ ้งั 4 ดา้ น สามารถเปล่ยี นมีดกลึงได้เรว็

10. มอเตอร์ (Motor) เปน็ ตัวสงกำลังไปยังชดุ เฟืองทดเพ่อื ใช้ส่งกำลังไปตำแหนง่ ตา่ งๆ
11. ชุดเฟืองทดส่งกำลังขับเคลื่อน เป็นชุดที่ส่งกำลังไปยังชุดขับเคลื่อนเพื่อกลึงอัตโนมัติหรือเพื่อกลึง
เกลียว
12. แขนโยกปรับความเร็ว เป็นอุปกรณ์ที่ใช้โยกเปลี่ยนชุดเฟืองทด เพื่อเพิ่มความสะดวกและรวดเร็วใน
การเปลี่ยนความเร็วรอบ ความเรว็ ในการปอ้ นกลึงงาน การตงั้ ค่าเพือ่ กลึงเกลยี ว ทำใหส้ ามารถทำงานไดเ้ รว็ ขึ้น
13. แขนหมุนป้อนกลึงปอกด้วยมือ และแขนโยกกลับกลึงอัตโนมัติ เป็นแขนโยกสำหรับสับในการกลึง
ปอกอตั โนมตั ิ

รูปท่ี 5.5 แขนโยกสับกลึงอัตโนมัตแิ ละแขนโยกกลึงเกลียว

5.1.3 การบอกขนาดของเคร่ืองกลงึ ยันศนู ย์
1. การบอกขนาดเปน็ รัศมีของชิ้นงานมากที่สดุ ที่สามารถหมุนอยูบ่ นแทน่ เครื่องได้ ส่วนใหญจ่ ะนิยมใชใ้ น
กล่มุ ประเทศยุโรป
2. การบอกขนาดเสน้ ผ่านศนู ยก์ ลางชนิ้ งานขนาดโตสดุ ทสี่ ามารถหมนุ อย่บู นแท่นเครอื่ งไดส้ ว่ นใหญก่ าร
บอกลักษณะนี้จะนยิ มใชใ้ นประเทศสหรัฐอเมรกิ า
3. การบอกระยะห่างระหวา่ งศนู ยจ์ ากศูนยห์ วั ถึงศูนย์ท้าย
4. การบอกความยาวแท่นเครื่อง เป็นการบอกความยาวของแทน่ เคร่ืองว่ามีความยาวท้งั หมดเท่าใด
5.1.4 เครือ่ งมือและอุปกรณ์ทีใ่ ชก้ ับเครื่องกลึง
1. หวั จบั (Chuck) สำหรับจบั ยึดชน้ิ งานทำให้สามารถทำงานไดส้ ะดวก

1.1 หวั จบั สามจับฟนั พรอ้ ม (Three jaw chuck) ใชส้ ำหรบั จบั งานกลม งานหกเหลยี่ ม ฟนั
สามารถจับเคล่ือนท่เี ข้าออกไดพ้ รอ้ มกนั ดว้ ยประแจขัน ฟนั มี 2 ชุด คอื ฟนั ชุดจับนอกและฟันชดุ จับใน ฟนั แตล่ ะ
ชุดสามารถถอดเปลีย่ นได้ในการประกอบเขา้ จะต้องใสเ่ รียงตามลำดับตวั เลข คือ 1-2-3

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวิชา 20102-2003 วชิ า ทฤษฎีเครอ่ื งมอื กล

ชือ่ หน่วย บทท่ี 5 เครอ่ื งกลึง

เรื่อง เครอ่ื งกลึง จำนวนช่ัวโมงสอน 8 ช่ัวโมง

รปู ที่ 5.6 หวั จับสามจับฟันพรอ้ ม

1.2 หวั จบั ส่ฟี นั อสิ ระ (Four jaw independent chuck) สามารถจับงานไดร้ ปู ทรงต่างๆ ฟันจะ
เป็นอสิ ระมเี กลียวบังคับของแตล่ ะฟนั ฟนั จะมชี ดุ เดยี วสามารถกลับเพื่อใช้จับนอกและจับในได้

รูปท่ี 5.7 หวั จับส่ฟี ันอิสระ

1.3 หัวจบั แมเ่ หลก็ (Magnetic chuck) ใช้สำหรับจบั งานที่เปน็ แผ่นเหล็กบางๆ ไมส่ ามารถจับ
กลงึ ดว้ ยหวั จบั แบบธรรมดาได้

รปู ท่ี 5.8 หัวจับแมเ่ หลก็

2. จานพา (Drive Plate) ใชร้ ว่ มกับยันศนู ย์และห่วงพาเพื่อสง่ กำลังให้ชิน้ งานหมุนสำหรับกลงึ งาน
3. หนา้ จาน (Face Plate) ใช้สำหรบั จับยึดงานทีม่ รี ปู ทรงแปลกๆหรือจับยึดชิน้ งานทม่ี ีขนาดใหญ่
4. ก้านสะทา้ น (Rest) ใชส้ ำหรบั ประคองช้ินงานทีย่ าวๆป้องกันชิน้ งานโก่งงอ มี 2 แบบ คอื

4.1 ก้านสะทา้ นตาม (Follow Rest) จะติดอย่กู ับชุดแทน่ เล่อื น มขี าประคอง 2 ขา ใช้ประคอง
ตรงขา้ มกบั มดี กลงึ จะเคลื่อนทไ่ี ปพร้อมมีดกลงึ ในทศิ ทางกลึงปอก

4.2 กา้ นสะท้านน่ิง (Steady Rest) จะตดิ อยู่กบั ท่ี มีขาประคอง 3 ขา
5. ยนั ศูนย์ (Center) เป็นอุปกรณ์สำหรบั ประคองช้นิ งานใหไ้ ด้ศูนยป์ ้องกนั การแกว่งของชิ้นงานโดยท่ัวไป
แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คอื ศนู ยต์ าย (Dead Center) และศูนยเ์ ป็น (Live Center) หวั ศนู ยจ์ ะหมนุ ตามช้ินงาน

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวชิ า 20102-2003 วชิ า ทฤษฎีเคร่อื งมอื กล

ชื่อหน่วย บทที่ 5 เคร่ืองกลงึ

เร่อื ง เครอ่ื งกลงึ จำนวนช่วั โมงสอน 8 ชั่วโมง

รปู ที่ 5.9 ยันศูนย์เป็นและยนั ศูนย์ตาย

6. ห่วงพา (Lathe Dog) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้รว่ มกับจานพา เป็นตัวพาชิ้นงานหมนุ
7. ดา้ มมีดกลึง (Tool Holder) เป็นด้ามมีดท่ีใชส้ ำหรับจับมีดกลงึ ขนาดเล็ก โดยทว่ั ไปมีขนาด ¼ นว้ิ

รูปที่ 5.10 ด้ามมีดกลึง

8. ล้อพิมพ์ลาย (Knurling) เปน็ อปุ กรณท์ ใ่ี ช้พิมพ์ลายบนงาน เพื่อทำให้จบั งานไดม้ ่นั คงและสวยงาม ลอ้
พมิ พล์ ายมีทงั้ ลายตรงและลายขวาง

รปู ท่ี 5.11 ลอ้ พมิ พล์ าย

9. มีดกลงึ เป็นเครอื่ งมอื ทจี่ ำเป็นมากท่สี ดุ มีดกลึงโดยท่ัวไปทำดว้ ยวสั ดุเหลก็ รอบสูง วสั ดคุ ารไ์ บด์
นิยมทำด้วยเหล็กรอบสูง

10. ดอกเจาะนำศนู ย์ (Center Drill) เปน็ อปุ กรณ์นำเจาะรู ทำให้ได้รูตรงตำแหน่ง

รูปท่ี 5.12 ดอกเจาะนำศนู ย์

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวิชา 20102-2003 วิชา ทฤษฎเี คร่อื งมือกล

ชอื่ หน่วย บทท่ี 5 เครื่องกลึง

เร่ือง เครอ่ื งกลึง จำนวนช่ัวโมงสอน 8 ชั่วโมง

11. ดอกสวา่ น (Drills) มีทงั้ ดอกสว่านกา้ นเรยี วและดอกสว่านก้านตรง

12. รมี เมอร์หรอื ดอกควา้ นละเอียด (Reamer) มีทงั้ รีมเมอร์ทใ่ี ช้มือและรีมเมอร์ดว้ ยเคร่ือง

13. ดอกตาปและดาย (Tap&Die) เป็นอปุ กรณท์ ำเกลียวใน ดายเปน็ อุปกรณท์ ำเกลียวนอก

รปู ที่ 5.13 ดอกตาปและดาย

14. ตะไบ (Files) เป็นอุปกรณ์ทใ่ี ช้ลดขนาดตกแต่งผิวให้เรียบร้อยและยงั ใชล้ บคมของช้ินงานเพ่ือ
ไม่ให้บาดมอื ผปู้ ฏิบัตงิ าน
5.2 เคร่ืองกลึงเทอเรต (Turret Lathe)

เป็นเครื่องกลึงที่ดัดแปลงมาจากเครื่องกลึงธรรมดาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพให้ทำงานได้ดีมากขึ้นและ
สามารถทำงานให้เสร็จในขบวนการทำงานในครั้งเดียวตั้งแต่เริมต้นจนขั้นตอนสุดท้าย เครื่องกลึงเทอเรตแบ่ง
ออกเปน็ 2 ลักษณะ คอื เครอ่ื งกลงึ เทอเรตแนวตัง้ และเคร่อื งกลึงเทอเรตแนวนอน

1. เคร่ืองกลงึ เทอเรตแนวตงั้ (Vertical Turret Lathe) เป็นเครื่องกลงึ ที่มีลกั ษณะคล้ายๆเคร่ืองควา้ น
แนวต้ัง ใชส้ ำหรบั การแปรรูปชิ้นงานท่ีมีขนาดใหญ่

2. เคร่ืองกลึงเทอเรตแนวนอน (Horizontal Turret Lathe) แบง่ ออกตามลกั ษณะของการเคล่ือนท่ีของหัว
เทอเรตได้ 2 แบบ คือ

2.1 เคร่ืองกลึงเทอเรตแบบแรม (Ram Type Turret Lathe) เปน็ เคร่อื งกลึงเทอเรตท่ีมเี ทอเรต
เป็นหวั หกเหลยี่ มหมุนได้รอบวางอยู่บนแรม การเคลื่อนที่ของแรมจะเคลื่อนทบี่ นรางเลือ่ นของแซดเดลิ

รปู ที่ 5.15 เครื่องกลึงเทอเรตแนวตงั้

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวชิ า 20102-2003 วิชา ทฤษฎเี ครอ่ื งมอื กล

ชือ่ หน่วย บทท่ี 5 เคร่อื งกลงึ

เร่อื ง เครอ่ื งกลงึ จำนวนช่ัวโมงสอน 8 ชั่วโมง

รูปท่ี 5.16 เคร่อื งกลงึ เทอเรตแบบแรม

2.2 เครื่องกลงึ เทอเรตแบบแซดเดลิ (Saddle Type Turret Lathe) เป็นเคร่อื งกลงึ เทอเรตท่ีมี
หัวหกเหล่ยี มซึง่ หมุนได้รอบตัว วางอยบู่ นแซดเดิลโดยตรง

รูปที่ 5.17 เคร่อื งกลงึ เทอเรตแบบแซดเดิล

5.3 เครอ่ื งกลงึ ซีเอ็นซี (CNC Turning Machine)
เครื่องกลึงซีเอ็นซี รือเครื่องกลึงควบคุมด้วยระบบคอมพิวเตอร์(CNC Turning Machine หรือ CNC

Lathe Machine) เป็นเครื่องกลึงที่ทำงานโดยการควบคุมด้วยคอมพิวเตอร์ CNC ย่อมาจาก Computer
Numerical Control หมายถึง การใช้คอมพิวเตอร์เขียนโปรแกรมมาควบคุมการทำงานด้วยตัวเลขและตัวอักษร
ตามแบบงานทตี่ อ้ งการ เหมาะสำหรับการผลติ จำนวนมาก ซ่ึงปัจจบุ นั ใช้มากในโรงงานอุตสาหกรรมแตม่ รี าคาแพง

รปู ที่ 5.18 เคร่ืองกลงึ ซีเอน็ ซี

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวชิ า 20102-2003 วชิ า ทฤษฎเี ครือ่ งมอื กล

ช่อื หน่วย บทท่ี 5 เครอื่ งกลึง

เรื่อง เครื่องกลึง จำนวนช่วั โมงสอน 8 ชั่วโมง

5.3.1 หลักการทำงานของเครอื่ งกลึงซีเอน็ ซี

เครื่องกลงึ ซเี อ็นซี มีหลักการทำงานคือ จะมโี ปรแกรมควบคมุ การทำงานโดยใชร้ ะบบคอมพิวเตอร์ควบคมุ

การทำงาน การเคลื่อนทีข่ องเครอ่ื งกลึงซเี อน็ ซจี ะมี 2แนวแกน คือแนวแกน X คือทิศทางในการปอ้ นกนิ ลกึ ชิน้ งาน

และแนวแกน Z คือทศิ ทางในการป้อนกนิ ตามแนวแกน หรือตามความยาวช้ินงาน ในปจั จุบันมีการเพิ่มแกน เช่น

แกน C แกน Y เป็นต้น ทำให้เครือ่ งกลงึ ซีเอน็ ซสี ามารถทำงานได้หลากหลายมากขน้ึ เชน่ การเจาะ การตาปเกลยี ว

การกัด เปน็ ต้น

5.3.2 สว่ นประกอบของเคร่อื งกลงึ ซีเอ็นซี

1. ฐานเครอ่ื ง (Base) เป็นสว่ นท่อี ยดู่ ้านลา่ งสดุ รองรบั น้ำหนกั ทง้ั หมดของตัวเครอ่ื ง ติดต้ังกบั พน้ื โรงงาน

2. ชดุ ควบคมุ (Controler) เป็นแผงควบคมุ การทำงาน โดยการป้อนโปรแกรมเพื่อใช้ตั้งคา่ ตา่ งๆใชเ้ ขยี น

โปรแกรม แก้ไขโปรแกรม สามารถนำโปรแกรมจากภายนอกเข้ามาเก็บไว้ได้

3. แกนสปนิ เดลิ (Spindle) เปน็ ส่วนท่ีรับกำลงั จากมอเตอร์เพ่ือส่งกำลังพาหวั จับและชน้ิ งานให้หมุน

4. อปุ กรณจ์ ับยึดชนิ้ งาน (Work Holder) เปน็ อุปกรณ์ทีต่ ิดตัง้ อยู่กับแกนสปนิ เดิล สว่ นใหญ่จะเปน็ หัว

จับไฮดรอลกิ ส์ (Hydraulic Workholding) เปน็ อปุ กรณ์ใช้จับยดึ ชิ้นงานเพ่ือกลงึ

5. ชุดจับยึดเครื่องมอื ตดั (Tool Holder) เปน็ อุปกรณ์ท่ีจับยึดเครอื่ งมอื ตัดต่างๆ

6. ชดุ ลำเลียงเศษวัสดุ (Chip Conveyer) เปน็ ชดุ ลำเลียงเศษวสั ดอุ อกจากเคร่อื ง เนื่องจากการกลงึ ดว้ ย

เคร่อื งกลงึ ซีเอน็ ซีต้องการลดเวลาการศูนยเ์ สียเวลาให้ไดม้ ากทส่ี ุด จึงลดการหยดุ เครอ่ื งเพื่อนำเศษ

กลึงออกจากเครื่อง

7. ชดุ ขบั เคลื่อนการเคลื่อนที่ (Motion Control) ประกอบดว้ ยมอเตอรใ์ ชบ้ ังคบั การเคล่ือนทใ่ี นแกนตา่ งๆ

เชน่ แกน X แกน Z กลไกขับเคลือ่ นได้แก่ บอลสกรู (Ball Screw) และรางเลือ่ น (Slide Ways)

4.3.3 การคำนวณความเรว็ ในงานกลึง

สตู รคำนวณหาคา่ ความเรว็ ตัด

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวิชา 20102-2003 วชิ า ทฤษฎเี ครอ่ื งมือกล

ช่อื หน่วย บทท่ี 5 เครือ่ งกลงึ

เรอ่ื ง เครอ่ื งกลึง จำนวนชั่วโมงสอน 8 ช่ัวโมง

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวชิ า 20102-2003 วิชา ทฤษฎเี คร่ืองมือกล

ช่อื หน่วย บทท่ี 5 เครื่องกลงึ

เรอ่ื ง เครื่องกลงึ จำนวนชว่ั โมงสอน 8 ชั่วโมง

5.3.4 การบำรงุ รักษาเครอ่ื งกลึง
1. ตรวจดูความพร้อมของเคร่ืองกลงึ อยตู่ ลอดเวลา การตรวจดรู ะบบไฟฟ้า ชิน้ ส่วนตา่ งๆ ของเคร่ืองกลงึ
จะตอ้ งอยใู่ นสภาพที่ใชง้ านได้ดแี ละปลอดภยั
2. ก่อนใชเ้ ครอื่ งกลึงทุกครง้ั จะต้องทำการหยอดนำ้ มันหล่อล่นื ในส่วนท่ีเคล่ือนทไ่ี ดเ้ ป็นการลดการเสียดสี
ในขณะใช้งาน
3. ในการเปล่ียนความเรว็ รอบ โดยเฉพาะเครอ่ื งกลึงที่มกี ารเปลย่ี นความเร็วรอบด้วยชุดเฟอื งทดควร
จะต้องหยุดเครื่องก่อนเปล่ียนความเรว็ รอบ และควรโยกคันโยกบังคับให้ตรงตำแหนง่
4. การเลอื กใช้ความเรว็ รอบ อัตราปอ้ นกลงึ จะต้องเลือกให้เหมาะสมกับชนิดของงานถ้าใชค้ วามเร็วรอบ
เร็วเกนิ ไป การป้อนกนิ ลึกมากเกนิ ไป หรือใช้อัตราป้อนกลึงเรว็ ไปทำให้เคร่อื งกลงึ รบั ภาระหนกั อาจเปน็ สาเหตุทำ
ให้เครอ่ื งกลึงชดุ รดุ เสยี หายได้
5. จะตอ้ งมีการเปลย่ี นถา่ ยนำ้ มันเครอื่ งของเคร่ืองกลึงตามระยะเวลาท่ีกำหนด และควรเลอื กชนดิ ของ
น้ำมนั เคร่อื งตามคู่มือการใช้เคร่อื งแตล่ ะเครื่องกำหนดไว้
6. หลงั จากเลิกใชง้ านทุกคร้งั จะต้องทำความสะอาดเครื่อง และจะต้องชโลมนำ้ มนั
7. ชดุ แท่นเลอ่ื น หลังเลกิ ใชง้ านควรเล่อื นมาอย่ตู ำแหนง่ ใกล้ชดุ ศูนย์ทา้ ยแทน่
5.3.5 ความปลอดภยั ในการใชเ้ คร่ืองกลึง
1. ผปู้ ฏบิ ัตงิ านจะต้องแตง่ กายใหร้ ัดกมุ
2. ผู้ปฏิบัตงิ านจะต้องสวมแว่นนิรภยั ขณะปฏิบตั ิงาน
3. หา้ มปฏบิ ตั งิ านกลึงในขณะท่ที านยาแกไ้ ขท้ ีม่ ผี ลทำใหง้ ่วง
4. ไมห่ ยอกล้อกันขณะปฏบิ ตั งิ าน
5. การปฏบิ ัตงิ านจะต้องทำเพียงผ้เู ดยี ว

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหสั วิชา 20102-2003 วิชา ทฤษฎีเครือ่ งมือกล

ชือ่ หน่วย บทที่ 5 เครอื่ งกลงึ

เรื่อง เคร่อื งกลึง จำนวนชวั่ โมงสอน 8 ช่ัวโมง

6. จะต้องทำการตรวจดคู วามพรอ้ มของเคร่ืองกลงึ กอ่ นใชง้ านทุกคร้งั

7. ศกึ ษาขน้ั ตอนการใช้เคร่ืองกลงึ น้นั ๆ เปน็ อย่างดี

8. จะตอ้ งมีแสงสวา่ งเพียงพอขณะปฏิบตั ิงาน

9. จบั หัวจบั ให้แน่นพรอ้ มท้งั จับยึดชน้ิ งานให้แน่น

10. เศษโลหะจากการกลงึ จะต้องใชเ้ หล็กเก่ียวออกมา ห้ามใชม้ อื หยิบเพราะอาจทำใหบ้ าดมือ

5.3.6 ประโยชนแ์ ละการทำงานด้วยเครือ่ งกลึง

เครอ่ื งกลงึ มีประโยชนม์ ากสำหรับการทำงานในโรงงานอุตสาหกรรม เช่น การกลึงปาดหนา้ กลงึ ปอกกลงึ

ขึ้นรปู กลึงเกลยี วและยังทำงานอืน่ ได้อกี เชน่ เจาะรูบนเคร่ืองกลงึ การพิมพล์ าย การตาปเกลยี ว ฯลฯ เป็นตน้

พส.13

ใบงาน (Job Sheets)

รหัสวิชา………..………….วิชา…………………………………………..…………………………………………
ชอื่ หน่วย..............................................................................................................................

เร่ือง...............................................................................................................จำนวนชว่ั โมงสอน.......................

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ รายการเรยี นรู้

- จดุ ประสงค์เชิงพฤตกิ รรม เครอื่ งมอื /วัสดุ-อุปกรณ์
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................

- ลำดับข้นั การทำงาน ข้อควรระวัง
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
.......................................................................................
....................................................................................... มอบงาน
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
.......................................................................................
....................................................................................... วดั ผล/ประเมนิ ผล
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................

พส.14

ใบปฏบิ ตั งิ าน (Operation Sheets)

รหัสวชิ า………..………….วชิ า…………………………………………..…………………………………………

ชอื่ หน่วย..............................................................................................................................

เร่ือง...............................................................................................................จำนวนช่ัวโมงสอน.......................
จดุ ประสงค์การเรยี นรู้

- จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม
............................................................................................................................. .......................................................
........................................................................... ........................................................................................................ .
เครอ่ื งมือ-อปุ กรณ-์ วัสดุ
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
ลำดบั ขน้ั การปฏิบัติงาน
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................... ............................................................................................................ .
ข้อควรระวัง
............................................................................................................................. .......................................................
........................................................................... ........................................................................................................ .
ข้อเสนอแนะ
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
การประเมินผล
................................................................................................................................................. ...................................
............................................................................................... .................................................................................... .
เอกสารอา้ งองิ
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................

หมายเหตุ ควรมีภาพประกอบแสดงการปฏิบัติงานในแต่ละข้ัน

พส.15

ใบมอบหมายงาน (Assignment Sheets)

รหสั วชิ า………..………….วชิ า…………………………………………..…………………………………………

ชอ่ื หน่วย..............................................................................................................................

เรือ่ ง...............................................................................................................จำนวนชวั่ โมงสอน.......................
จดุ ประสงค์การมอบงาน
............................................................................................................................. .......................................................
........................................................................... ........................................................................................................ .
............................................................................................................................. ......................................................
............................................................................................................................. ......................................................
แนวทางการปฏบิ ตั งิ าน
....................................................................................................................................................... .............................
..................................................................................................... .............................................................................. .
............................................................................................................................. ......................................................
แหล่งค้นควา้
............................................................................................................................. .......................................................
................................................................................................................................................................................... .
............................................................................................................................. ......................................................
............................................................................................................................. ......................................................
คำถาม/ปัญหา
.............................................................................................................................................. ......................................
............................................................................................ ....................................................................................... .
............................................................................................................................. ......................................................
............................................................................................................................. ......................................................
กำหนดเวลาทำงาน
............................................................. ...................................................................................................................... .
............................................................................................................................. ......................................................

หมายเหตุ ควรมภี าพประกอบแสดงการปฏบิ ตั งิ านในแตล่ ะข้ัน

พส.16

ใบกจิ กรรมที.่ ...............

รหัสวชิ า………….….วิชา…………………………………………..…….……ท-ป-น……………สอนครั้งที่........

หน่วยท.ี่ .................ชอ่ื หนว่ ย.........................................................................เวลา.................ชม.

ชอ่ื กิจกรรม....................................................................................................เวลา.................ชม.

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
........................................................................................................... .........................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
.............................................................................................................................. .....................................................
...................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................

วสั ดุ/อปุ กรณ์
............................................................................................................................. .......................................................
........................................................................... ........................................................................................................ .
............................................................................................................................. ......................................................
............................................................................................................................. ......................................................
........................................................................................................................................................................... .........

คำส่งั
1. ..................................................................................................................................................................
2. ..................................................................................................................................................................
3. ............................................................................................................................................................ ......

การประเมินผล
.............................................................................................................. ......................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
................................................................................................................................. ..................................................
...................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................

แผนการจดั การเรยี นรู้ พส.9

รหสั วชิ า 20102-2003 วิชา ทฤษฎเี ครือ่ งมือกล หนว่ ยที่.......6......
เวลารวม....6......ชม.

ชอื่ หนว่ ย บทที่ 6 เครอ่ื งกดั สัปดาห์ 15-17/18
เรื่อง เครอ่ื งกดั จำนวน.....2.......ชม.

1. สาระสำคัญ
เครื่องกัด เป็นเครื่องจักรกลที่สำคัญมากอีกชนิดหนึ่ง มีทั้งเครื่องกัดเพลานอนและเครื่องกัดเพลาตั้ง

เครื่องกัดสามารถทำงานได้หลายอย่าง เช่น กดั ราบ กัดรอ่ ง กดั มมุ กดั บ่าฉาก เปน็ ตน้

2. สมรรถนะประจำหน่วย
แสดงความรเู้ กีย่ วกบั เคร่อื งกัด

3. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
เพอื่ ใหน้ กั เรยี นรู้ชนิดของเคร่ืองกัด ส่วนประกอบของเครื่องกัด และขั้นตอนการใชเ้ คร่ืองกัด
จุดประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม
1. ด้านความรู้
1.1 บอกชนดิ ของเครื่องกัดได้
1.2 สว่ นประกอบของเครื่องกัดได้
1.3 อธบิ ายข้ันตอนการใชเ้ ครื่องกัดได้
2. ดา้ นทกั ษะ
นักเรียนมีความรู้และทักษะในการใช้เคร่ืองกัด ปฏิบตั งิ านดว้ ยเครอื่ งกัดด้วยความปลอดภัย
3. ดา้ นคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์
3.1 เขา้ เรยี นตรงตามเวลา
3.2 แตง่ กายตามระเบยี บสถานศึกษา
3.3 ความมั่นใจในการทำงาน
3.4 ความกระตือรือร้นในการทำงาน
3.5 มนี ำ้ ใจช่วยเหลือผู้อน่ื

4. สาระการเรียนรู้
เครื่องกัด เป็นเครื่องจักรกลที่สำคัญ มีทั้งเครื่องกัดเพลานอน และเครื่องกัดเพลาตั้ง เครื่องกัดชนิดพิเศษ

สามารถทำงานไดห้ ลายอย่าง เช่น กัดราบ กดั รอ่ งลม่ิ กัดมุม กัดเฟอื ง เป็นต้น อุปกรณท์ ี่ใช้กบั เครือ่ งกดั ไดแ้ ก่ ปากกา
จับช้ินงาน หัวแบง่ ศูนย์ทา้ ย และอุปกรณจ์ ับยดึ ตา่ งๆ

5. การออกแบบการจดั การเรียนรู้
5.1 การเรียนรู้แบบแลกเปลี่ยนความคิด (Think-Pair-Share) การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ให้ผู้เรียนคิด

เกี่ยวกับประเด็นที่กำหนดแต่ละคน ประมาณ 2-3 นาที (Think) จากนั้นให้แลกเปลี่ยนความคิดกับเพื่อนอีกคน 3-
5 นาที (Pair) และนำเสนอความคดิ เหน็ ตอ่ ผู้เรียนทง้ั หมด (Share)

6. กิจกรรมการเรียนรู้
6.1 ขนั้ นำ
- ครูนำเขา้ สูบ่ ทเรยี น โดยใช้คำถามนำให้นักเรียนร่วมกนั อภิปรายถึงเครื่องกัด ตัวอย่างคำถาม เชน่
นักเรยี นเคยร้หู รือไม่ว่าเครื่องกัดใชท้ ำงานประเภทใดไดบ้ ้าง
เครอื่ งกัดและงานกดั ทพี่ บในโรงงานเปน็ ชนดิ ใดบา้ ง นักเรียนรว่ มกนั อภิปรายตามความเข้าใจและ

ประสบการณ์ที่เคยพบเห็นมา
6.2 ขน้ั สอน

1. ครูให้นกั เรียนอ่านเน้อื หาเร่ืองเครอื่ งกดั
2. ครอู ธบิ ายประกอบเนื้อหาโดยใชส้ ือ่ การสอนประกอบกับการบรรยายเน้ือหา
3. ครูใหน้ ักเรียนร่วมอภปิ รายถามตอบเพอ่ื ให้เขา้ ใจเนือ้ หาสาระของการเรียนรู้

3.1 ชนิดของเครอื่ งกัด
3.2 สว่ นประกอบของเคร่ืองกดั
3.3 ข้นั ตอนการใช้เครอ่ื งกัด
6.3 ขนั้ สรปุ
ครอู ธบิ ายสรุปเน้ือหา เรอื่ ง เครอ่ื งกดั สว่ นประกอบของเคร่ืองกัด และขั้นตอนการใช้เครอื่ งกัด

7. บรรยากาศที่สง่ เสรมิ และพัฒนาผูเ้ รยี น
ผ้เู รยี นมีความสนใจในการเรยี น เน่ืองจากการสอนแบบเพ่ือนช่วยเพ่อื น ทำใหผ้ ู้เรียนได้แสดงความคดิ เหน็

และได้แลกเปล่ยี นความรู้ สง่ ผลใหเ้ กิดผลการเรยี นรทู้ ด่ี ี

8. คุณธรรม จรยิ ธรรมประจำหน่วย
สามัคคี คือ ผู้เรียนเปิดใจกว้าง รบั ฟังความคิดเห็นของผู้อืน่ รบู้ ทบาทของตน ทง้ั ในฐานะผู้นำ และผู้ตามทด่ี ี

มีความมงุ่ มน่ั ต่อการรวมพลัง ชว่ ยเหลอื เกอื้ กลู กัน เพ่ือใหก้ ารทำงานสำเรจ็ ลุล่วง สามารถแก้ปญั หาและขจัดความ
ขดั แย้งได้ เป็นผู้มเี หตผุ ล

9. สอ่ื และแหล่งการเรียนรู้
1. ส่อื สงิ่ พิมพ์
1.1 เอกสารประกอบการสอน เร่อื ง เครื่องกัด
1.2 ใบมอบงาน
1.3 แบบประเมนิ ผล
2. ส่อื โสตทศั น์
2.1 สอ่ื Power Point ประกอบการสอน
2.2 ส่อื ของจรงิ เชน่ ดอกกดั นาฬิกาวดั แท่งขนาน เปน็ ตน้

10. การวัดผลและประเมินผล
1. คะแนนจากการอภปิ ราย เรอื่ ง เคร่อื งกัด
2. คะแนนแบบทดสอบก่อนเรียน เร่อื ง เครอื่ งกัด
3. คะแนนจากแบบสังเกตพฤติกรรมระหวา่ งการเรยี น
4. คะแนนจากแบบประเมนิ คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์

11. หลกั ฐานการเรียนรู้
1. เอกสารประกอบการสอนฯ บทท่ี 6 เครอื่ งกดั
2. แบบฝึกหดั ที่
3. เฉลยแบบฝึกหดั ที่
4. แบบทดสอบ
5. เฉลยแบบทดสอบ

12. เอกสารอา้ งอิง
หนังสอื เรยี น ทฤษฎเี คร่ืองมือกล สำนักพมิ พบ์ ริษัท ศูนยห์ นังสอื เมืองไทยจำกดั

พส.10

เครื่องมอื ทใี่ ช้ในการประเมิน

รหัสวิชา 20102-2003 วชิ า ทฤษฎีเครอ่ื งมือกล ท-ป-น. 2 - 0 - 2

แบบประเมนิ แบบประมาณค่า (Ratting scale) เกณฑ์การให้คะแนน
5 4 3 21
ประเด็นการประเมิน

1. บอกชนิดของเคร่ืองกัดได้
2. จำแนกอุปกรณแ์ ละเครอื่ งมอื ที่ใช้สำหรับงานกดั ได้
3. บอกชนดิ ดอกกดั ได้
4. สามารถคำนวณความเร็วตัด อตั ราป้อนและการป้อนลึกได้
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

รวม
รวมทัง้ หมด (5 คะแนน+4 คะแนน+3 คะแนน+2 คะแนน+1 คะแนน)
คะแนนรวม (60%)

พส.11

บนั ทึกหลังการจดั การเรียนรู้
รหัสวชิ า...........................ช่ือวิชา.........................................................................................ระดับช้นั  ปวช.  ปวส.
สาขางาน..............................................................................................สัปดาห์ท่.ี .........วันที่สอน..............................................
หน่วยท่.ี ...........ช่ือหนว่ ย......................................................................................................................จำนวน................ชวั่ โมง
จำนวนผ้เู รยี น..........................คน มาเรยี น........................คน ขาดเรยี น.........คน ลาปว่ ย....-.....คน ลากิจ.....-.....คน

1. ผลการจดั การเรียนรู้
……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….…………
……………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2. ปญั หาและอปุ สรรค
……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..….…………………………
……………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….…………
3. ขอ้ เสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
……………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..….…………………………
……………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………

ลงชอ่ื .......................................................ครผู ู้สอน
(............................................................)
........../................/............

ความเห็น................................................................................. ความเห็น.................................................................................
................................................................................................ ................................................................................................

ลงชอ่ื ...............................................หัวหน้าแผนกวิชา ลงชือ่ ............................................รองผู้อำนวยการฝ่ายวชิ าการ
(............................................................) (นางสาวนิศากร เจรญิ ด)ี
............/................../............
............/................../............

ความเหน็ ผูอ้ ำนวยการ.................................................................................
....................................................................................................................

ลงชือ่ ...........................................
(นางสาวสุมนี า แดงใจ)

ผ้อู ำนวยการวทิ ยาลยั การอาชพี นครปฐม
............/................../............

พส.12

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหสั วชิ า 20102-2003 วิชา ทฤษฎเี คร่ืองมอื กล
ช่อื หน่วย บทท่ี 6 เครือ่ งกัด

เร่อื ง เครือ่ งกัด จำนวนชวั่ โมงสอน 6 ช่ัวโมง

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ รายการเรียนรู้

- จุดประสงค์ท่วั ไป 1.ชนิดของเคร่ืองกดั

เพื่อให้นักเรียนรู้ชนิดของเครื่องกัด ส่วนประกอบ 2.จำแนกอปุ กรณแ์ ละเครอ่ื งมือทใี่ ช้สำหรับงานกัด

ของเครื่องกดั และขัน้ ตอนการใช้เครอ่ื งกัด 3.ชนิดดอกกัด

- จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม 4.คำนวณความเรว็ ตัด อัตราปอ้ นและการป้อนลึก

บอกชนิดของเครือ่ งกัดได้

ส่วนประกอบของเครอื่ งกัดได้

อธบิ ายข้ันตอนการใช้เคร่ืองกัดได้

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวชิ า 20102-2003 วิชา ทฤษฎีเครอื่ งมือกล

ชื่อหน่วย บทที่ 6 เครื่องกัด

เรื่อง เคร่ืองกดั จำนวนชัว่ โมงสอน 6 ช่ัวโมง

เครื่องกัด เป็นเครื่องจักรกลที่ทำงานโดยอาศัยวิธีการตัดเฉือน โดยงานที่ผ่านการกัดจะมีคุณภาพสูงกว่า

งานทผ่ี ่านกรรมวธิ ีการเจาะ กลงึ เนอื่ งจากคมตัดของมดี กัด ระยะการปอ้ นตดั สามารถทำได้ดี ตลอดจนระบบกลไก

ต่างๆ ภายในเครื่องจะทำให้งานมีความประณีตสูง มีหลักการทำงานโดยอาศัยต้นกำลังขับจากมอเตอร์มาให้เพลา

จับมดี กัดหมนุ ตัดช้นิ งานหรือขับโต๊ะงานใหเ้ คล่ือนทไ่ี ปมาหรือขนึ้ ลง

6.1 เคร่ืองกดั แกนเพลานอน (Horizontal Milling Machine)

6.1.1 หลกั การทำงานของเคร่อื งกดั แกนเพลานอน

เป็นเครื่องกัดที่มีแกนเพลาอยู่ในแนวนอนใช้ในการกัดงานได้หลายอย่าง เช่น กัดราบ กัดเฟือง เป็นต้น

หลักการทำงานคือเมื่อเปิดสวิตช์มอเตอร์จะหมุนส่งกำลังมายังแกนเพลานอน แกนเพลาจะพาดอกกัดหมุนกัด

ชน้ิ งานทำใหไ้ ด้ขนาด รูปร่าง ของชิ้นงานตามท่ีต้องการ

รปู ท่ี 6.1 เคร่ืองกัดแกนเพลานอน

6.1.2 ส่วนประกอบของเคร่อื งกัดแกนเพลานอน
ส่วนประกอบของเครื่องกัดแกนเพลานอนแบบธรรมดา (Plain Knee and Column Milling Machine)
และเครื่องกัดแกนเพลานอนแบบยูนิเวอร์แซล (Universal Knee and Column Milling Machine) แตกต่างกัน
คือแบบยูนิเวอร์แซล โต๊ะปากกาสามารถเอียงมุมเป็นองศาได้เพื่อใช้กัดเฟืองเฉียง เป็นต้น ซึ่งเป็นเครื่องกัด
แกนเพลานอนท่ใี ชใ้ นปจั จบุ ัน ซ่ึงประกอบดว้ ยสว่ นตา่ งๆ ทส่ี ำคญั ดังนี้
1. แผงควบคมุ (Control Panel) แผงควบคมุ ประกอบด้วยสวิตช์เปิด-ปิด เพอื่ ใช้เปิดปดิ เคร่ืองการทำงาน
ของมอเตอร์ แลปุ่มฉุกเฉินใชใ้ นกรณอี บุ ตั เิ หตุ
2. มอเตอร์ (Motor) เปน็ ตน้ สง่ กำลังท่สี ่งกำลังไปยังหวั เพลาเคร่ืองกดั เพอ่ื สง่ กำลงั ให้ดอกกัดหมุนกัดงาน
และยังส่งกำลงั ไปยงั ชุดขับเคลื่อนสว่ นตา่ งๆ
3. ฐานเครื่องกัด (Base) ทำด้วยเหล็กหล่อ อยู่ติดกับพื้นโรงงานโดยตรง หรืออาจจะมีฐานรองเครื่องรอง
เพื่อความสะดวกในการปรับระดับ เป็นส่วนที่รองรับน้ำหนักทั้งหมดของเครื่องกัด ภายในเป็นโพรงเพื่อบรรจุน้ำ
หล่อเยน็ เพ่อื นำไปหลอ่ เย็นขณะกดั ช้ินงาน
4. โครงเครื่องกัด (Column) เปรียบเสมือนลำตัวเครื่องกัด ทำด้วยเหล็กหล่อเป็นส่วนที่ต่อจากฐาน
เครื่องกัด ส่วนใหญ่จะหล่อเป็นชิน้ เดยี วกันกับฐานเครือ่ ง เป็นส่วนที่รองรับส่วนต่างๆ ของเครื่องกัด ส่วนหน้าของ
โครงเครอ่ื งกัดจะมีแท่นเลื่อนยึดตดิ อยู่ ด้านบนของโตรงเคร่อื งกดั จะมีคานยนื่ เครอ่ื งกัดประกอบอยู่

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวิชา 20102-2003 วิชา ทฤษฎเี ครอื่ งมอื กล

ช่ือหน่วย บทที่ 6 เครอื่ งกดั

เรื่อง เคร่ืองกัด จำนวนชัว่ โมงสอน 6 ช่ัวโมง

5. แท่นเลอื่ น (Knee) จะยดึ ตดิ อยู่บนด้านหน้าของโครงเคร่ืองกัด สามารถเคล่อื นที่ ข้ึนลงได้ บนหน้าของ

โครงเครอ่ื งกัด เพ่อื ป้อนความลกึ ในการกดั งาน

6. แคร่เลื่อน (Saddle) ของเครื่องกัดแบบธรรมดา จะประกอบอบู่บนแท่นเลื่อน ทำหน้าที่เคลื่อน เข้า

ออก อยู่บนแทน่ เลือ่ น ไม่สามารถหมนุ เปน็ องศาได้

7. ฐานหมนุ รองรับโต๊ะงาน (Swiveling Table Housing) จะวางอย่บู นแคร่เล่ือน สามารถหมุนเป็นองศา

ไดเ้ พื่อทำใหโ้ ตะ๊ งานหมนุ เอยี งเป็นองศาโดยมขี ีดองศาบอกและยงั มีรางให้โตะ๊ งานเคล่อื นที่ซ้ายขวาไดด้ ้วย

8. โต๊ะงาน (Table) เป็นส่วนที่มีไวจ้ บั ยึดชิ้นงานโดยตรงหรือจับยึดอุปกรณ์ตา่ งๆ เช่น ปากกาจับงาน หัว

แบ่งศนู ย์ท้ายเคร่อื งกัด ฯลฯ สามารถเคล่ือนทซี่ ้ายขวาได้ เพือ่ ป้อนกัดช้ินงาน

9. แกนเพลาเครื่องกัด (Spindle) เป็นส่วนที่อยู่ด้านหน้าของโครงเครื่องกัด เป็นส่วนที่รับกำลังจากชุด

เฟอื งทดแล้วส่งกำลังใหแ้ กนเพลจบั ยึดมดี หมุนตัดงาน

10. แกนเพลาจับมีดกัด (Arbor) ทำหน้าที่เป็นตัวแกนเพลาจับมีดกัด เป็นส่วนที่ต่อจากแกนเพลา

เครอ่ื งกัด (Spindle) และหมุนไปพรอ้ มกบั แกนเพลาเคร่อื งกัดพาให้ดอกกัดกินชน้ิ งาน

11. ตัวประคองแกนเพลาจับมีดกัด (Arbor Support) ทำหน้าที่เป็นตัวประคองแกนเพลาจับมีดกัดเป็น

สว่ นท่จี บั ยดึ อย่กู บั คานยื่นเครอื่ งกัด สามารถเล่ือนเขา้ ออกได้บนรอ่ งหางเหย่ียวของคานยน่ื เครอ่ื งกดั เม่ือได้ตำแหน่ง

แล้วสามารถยดึ ให้แนน่ ดว้ ยการขนั เกลยี ว

6.2 เคร่อื งกัดแกนเพลาตง้ั (Vertical Milling Machine)

เป็นเครอ่ื งกดั ทม่ี แี กนเพลาอยใู่ นแนวตั้งหรืออยู่ในแนวด่งิ นิยมใช้กับดอกกดั ท่เี ป็นเอน็ มลิ ล์ ดอกกัด

ปาดหนา้ มีรูปแบบต่างๆ แต่หลักการทำงานเหมือนกนั

6.2.1 หลักการทำงานของเคร่ืองกัดแกนเพลาตง้ั

เครือ่ งกัดแกนเพลาต้ังมหี ลกั การทำงานคือ เมื่อเปดิ สวิตชม์ อเตอร์จะหมนุ ส่งกำลงั ผ่านเพลาซึ่งอย่ใู นแนวดิ่ง

ใหด้ อกกดั หมนุ ตัดชนิ้ งานท่จี ับยึดบนโตะ๊ ปากกา ให้ไดร้ ูปทรงตามต้องการ

รูปท่ี 6.2 เครือ่ งกดั แกนเพลาต้งั

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวชิ า 20102-2003 วชิ า ทฤษฎเี ครอ่ื งมือกล

ชื่อหน่วย บทที่ 6 เครื่องกดั

เร่ือง เคร่ืองกัด จำนวนชัว่ โมงสอน 6 ชั่วโมง

6.2.2 ส่วนประกอบของเครื่องกดั แกนเพลาตั้ง

ส่วนประกอบของเครื่องกัดแกนเพลาตั้ง (Vertical Milling Machine) ส่วนต่างๆ โดยทั่วไปของเครื่องกดั

เพลาตั้งจะเหมือนเครื่องกัดเพลานอนจะต่างกันตรงที่เครื่องกัดเพลาตั้งไม่มีคานยื่นเครื่องกัด และเพลาเครื่องกัด

เพลาตัง้ จะเปล่ยี นจากแกนเพลานอนมาเป็นแกนเพลาตงั้

1. แผงควบคุม (Control Panel) แผงควบคุมประกอบด้วยสวิตช์เปิด-ปิด เพื่อใช้เปิดปิดการทำงานของ

มอเตอร์และปุ่มฉกุ เฉนิ ใชใ้ นกรณีเกิดอุบตั เิ หตุ

2. มอเตอร์ (Motor) เป็นตน้ สง่ กำลังทส่ี ่งกำลังไปยงั หวั เพลาเคร่ืองกดั เพอื่ สง่ กำลงั ให้ดอกกัดหมุนกัดงาน

และยงั สง่ กำลังไปยังชุดขบั เคลอื่ นส่วนตา่ งๆ

3. ฐานเครื่องกัดเพลาตั้ง (Base) ทำด้วยเหล็กหล่อเหมือนกับเครื่องกัดแบบแกนเพลานอน ภายในเป็น

โพรงสำหรบั ใส่น้ำหล่อเย็น

4. โครงเครื่องกัดแกนเพลาตั้ง (Column) จะเป็นส่วนที่ติดต่อจากฐานเครื่องกัด ด้านหน้าจะมีชุดแท่น

เลื่อนและชดุ หวั เครอ่ื งกดั ประกอบอยู่

5. ดา้ นหนา้ โครงเคร่อื งกดั (Column Face) จะเปน็ ท่จี ับยดึ แครเ่ ลอ่ื น และดา้ นหน้าโครงเคร่อื งกัดช่วงบน

จะมชี ุดหัวเครือ่ งกดั แนวตั้งประกอบอยู่

6. แกนเพลาเครื่องกัด (Spindle) เป็นส่วนที่อยู่กับชุดหัวเครื่อง อยู่ในแนวตั้งใช้สำหรับจับดอกกัดใน

แนวตั้ง เช่น ดอกเอ็นมลิ ล์ ดอกกัดปาดหนา้ เป็นต้น

7. ชุดหัวเครื่องกัดแกนเพลาตั้ง (Vertical Head) เป็นชุดที่ประกอบอยู่ด้านหน้าของโครงเครื่องและ

ประกอบด้วยแกนเพลาแนวตงั้

6.3 เครื่องกดั ซเี อน็ ซี (CNC Milling Machine)

6.3.1 หลกั การทำงานของเครื่องกัดซเี อน็ ซี

ทั้งเครื่องกัดแกนเพลาตั้งและเครื่องกัดแกนเพลานอน มีหลักการทำงานคือต้องมีโปรแกรมหรือคำสั่ง

(M Code หรือ G Code) ผ่านชุดควบคุมการทำงานของเครื่องและควบคุมการหมุนของเครื่องมือตัด การเปลี่ยน

เคร่อื งมอื ตัด ควบคุมการเคลื่อนท่ีในการกัดงาน เปน็ ตน้ โดยหลักๆ พืน้ ฐานจะมกี ารเคล่ือนทเ่ี ชิงเส้นอยู่3 แกน คือ

แกน X แกน Y และแกน Z ซึ่งเป็นแกนของสปินเดิล (Spindle) แต่ในปัจจุบันมีการพัฒนาการเคลื่อนที่ได้มากขน้ึ

ทำใหม้ ีการเคล่อื นท่เี ชิงมุม (Angular Motion) หรือการหมุนรอบตามแนวแกน

รูปท่ี 6.3 เครือ่ งกดั ซเี อ็นซี

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหสั วิชา 20102-2003 วิชา ทฤษฎเี ครอื่ งมือกล

ชอ่ื หน่วย บทท่ี 6 เคร่ืองกดั

เรอื่ ง เครอื่ งกัด จำนวนช่วั โมงสอน 6 ชั่วโมง

6.3.2 ส่วนประกอบท่สี ำคัญของเครื่องกดั ซเี อน็ ซี

1. ฐานเครอ่ื ง (Base) เปน็ ส่วนทร่ี องรบั น้ำหนกั ทัง้ หมดของเครอื่ ง อยู่ลา่ งสดุ อยูต่ ิดตงั้ อยูก่ ับพนื้ โรงงาน

2. โต๊ะงาน (Table) เปน็ สว่ นที่เคลือ่ นทีอ่ ยหู่ นา้ เครื่องกดั เปน็ สว่ นท่ีใช้จบั ยดึ ปากกาจบั ช้ินงาน

3. ชดุ ควบคุม (Controller) เป็นชุดควบคุมการเขียนโปรแกรม แกไ้ ขโปรแกรม สง่ ถ่ายโปรแกรม

4. ชุดหัวเครือ่ งกัด (Milling Head) เป็นส่วนหัวเครื่องกัดมีทั้งแบบแนวตั้งและแบบแนวนอน มีแกนเพลา

(Spindle) อยูเ่ พอ่ื จบั ยึดเครื่องมือตดั

6.4 เครอื่ งกัดเฟือง (Hob Milling Machine)

เครื่องกดั เฟืองทกี่ ัดดว้ ยฮอบ เป็นเครื่องกัดทใี่ ชก้ ดั เฟอื งในโรงงานอุตสาหกรรม ดอกกดั ฮอบ (Hob Milling Cutter)

จะมลี ักษณะเหมือนเกลียวหนอน หมุนตัดชน้ิ งาน สามารถกัดได้ทัง้ เฟืองตรงและเฟอื งเฉยี ง

รูปท่ี 6.4 การกัดเฟืองทกี่ ดั ด้วยฮอบ

6.5 เคร่ืองมอื และอุปกรณท์ ่ีใช้กบั เคร่อื งกดั
1. ปากกาจับงาน (Vise) เป็นอปุ กรณ์จับยึดชน้ิ งานอกี ชนิดหนึง่ ทนี่ ิยมใช้กนั มากกบั เครื่องกัด ใช้สำหรบั จบั

ยดึ ช้นิ งานรูปทรงต่างๆ ไดส้ ะดวก

รปู ที่ 6.5 ปากกาจบั งานแบบ Plain Vise

รูปที่ 6.6 ปากกาจบั งานแบบ Flanged vise

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหสั วิชา 20102-2003 วชิ า ทฤษฎเี ครือ่ งมือกล

ชื่อหน่วย บทที่ 6 เครื่องกัด

เรื่อง เคร่อื งกัด จำนวนช่วั โมงสอน 6 ชั่วโมง

รูปท่ี 6.7 ปากกาจับงานแบบ Swivel Base Vise

รูปท่ี 6.8 ปากกาจบั งานแบบ Universal Vise

2. หัวแบ่ง (Indexing) เป็นอุปกรณ์ที่จำเป็นและมีประโยชน์มากของเคร่ืองกัด ใช้สำหรับแบ่งสว่ นเพื่อกัด
งาน เชน่ กัดเฟือง กัดเหลย่ี มแปน้ เกลยี ว ฯลฯ เม่ือนำมาต่อกับเพลาเกลียวนำของเคร่ืองกัดจะพาใหง้ านหมุนเพื่อกัด
เฟอื งเฉียงและกัดรอ่ งดอกสว่าน

รูปท่ี 5.9 หวั แบง่

3. Rotary Table Attachment เป็นอุปกรณ์พเิ ศษท่ีสามารถหมุนไดร้ อบตวั 360 องศา สามารถจับงาน
เพื่อกัดร่องโค้งและสามารถจับงานเพื่อเจาะรูได้ โดยกำหนดระยะห่างของรูเป็นองศา อุปกรณ์ชนิดนี้สามารถจับ
งานและแบง่ งานได้แมน่ ยำเหมอื นกับหัวแบง่ ธรรมดา

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวิชา 20102-2003 วชิ า ทฤษฎเี คร่ืองมือกล

ชอ่ื หน่วย บทท่ี 6 เคร่อื งกัด

เร่ือง เครื่องกัด จำนวนชว่ั โมงสอน 6 ชั่วโมง

รปู ที่ 6.10 หัวแบง่ แบบ Rotary Table Attachment

4. ชดุ คว้าน (Boring Head) เปน็ อปุ กรณพ์ เิ ศษทใ่ี ชก้ ับเคร่อื งกดั เพ่อื ใชส้ ำหรับการคว้านรบู น
เครอ่ื งกดั ทีต่ อ้ งการขนาดทแี่ นน่ อน ไดร้ ูตรงและมีผวิ เรยี บ ทีสว่ นปลายจะมสี เกลทส่ี ามารถปรบั ออกไดเ้ พ่ือ
คว้านรขู นาดตา่ งๆ

รูปท่ี 6.11 ชุดคว้าน (Boring Head)

5. Slotting Attachment เป็นอปุ กรณ์พเิ ศษที่ใช้สำหรับไสในแนวดง่ิ เป็นอปุ กรณท์ ่ีเปลี่ยนจากการ
หมนุ มาเป็นการเคล่ือนทใ่ี นแนวเสน้ ตรง เพื่อไสรอ่ งลม่ิ รอ่ งสไปนแ์ ละไสรปู ร่างตา่ งๆ
6. Angle Milling Attachment เป็นอปุ กรณพ์ ิเศษทเ่ี ปลี่ยนทศิ ทางของการกัด ในแนวต้งั มาเป็น
แนวนอน

รปู ที่ 6.12 Angle Milling Attachment

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหสั วชิ า 20102-2003 วชิ า ทฤษฎีเครื่องมือกล

ชอื่ หน่วย บทท่ี 6 เคร่ืองกดั

เรือ่ ง เครือ่ งกดั จำนวนช่วั โมงสอน 6 ช่ัวโมง

6.5.1 ดอกกัดและอุปกรณ์จบั ยึด

ดอกกัดเป็นเครอ่ื งมอื ตดั ทมี่ หี ลายคมตัดท่ใี ช้กับเครื่องกดั ซ่ึงมีหลายรปู ร่างและหลายขนาด ซ่งึ มกี าร

แบ่งดงั น้ี

ประเภทของดอกกัด โดยทวั่ ๆไป แบ่งออกดงั น้ี

- ดอกกดั ที่เป็นช้นิ เดยี ว ซงึ่ วสั ดุที่ทำไดแ้ ก่ เหลก็ รอบสงู เหล็กหล่อผสมหรือซเี มนต์คาร์ไบด์

- ดอกกัดที่ลำตัวเป็นเหล็กกล้าผสม ส่วนชิ้นคมตัดทำด้วยวัสดุที่เป็นซีเมนต์คาร์ไบด์ทำการเชื่อมด้วย

ทองเหลือง

- ดอกกัดที่ลำตัวเป็นเหล็กกล้าผสม ส่วนชิ้นคมตัดเป็นแบบถอดเปลี่ยนได้ ซึ่งทำจากเหล็กกล้ารอบสูง

ซเี มนตค์ ารไ์ บด์

ชนิดของดอกกดั มกี ารแบง่ ดงั น้ี

- ชนิดมาตรฐาน คือมีรูปร่างและขนาดตามาตรฐานที่กำหนดโดยสมาคมมาตรฐานอเมริกัน (American

Standards Association) ซงึ่ จะมกี ารกำหนดขนาดความโต ความกวา้ ง ขนาดรูและขนาดร่องล่มิ

- ชนดิ พิเศษ ซึง่ เป็นดอกกดั ที่ไม่เป็นไปตามมาตรฐานในบางครง้ั อาจจะมีการออกแบบผสมให้มีการทำงาน

หลายอย่างผสมกนั หรอื ออกแบบมาเพ่ือทำงานเฉพาะอย่างที่ไม่มีในมาตรฐานดอกกดั

1. End Milling Cutters เป็นดอกกัดที่ใช้กัดในแนวนอน แนวตั้ง กัดมุมหรือกัดผิวเป็นรูปร่างต่างๆการ

ปฏิบัติงานท่ัวไปรวมถงึ การกดั รอ่ งลม่ิ กัดร่อง การกัดหลมุ การกดั บา่ ฉากและการกดั ผิวเรยี บ

รปู ท่ี 6.13 End Milling Cutters

2. Solid End Milling Cutters เป็นดอกเอ็นมิลล์ที่เป็นชิ้นเดียวกันทั้งอัน บางชนิดเป็นแบบ Shell End
Mill คือจะมีส่วนที่เป็นลำตัวของดอกกัดและมีส่วนที่เป็นด้ามจับเป็นคนละชิ้น ดอกกัดชนิดนี้จะมีคมตัดอยู่รอบๆ
ลำตัวและส่วนปลายคมตัดมแี บบร่องตรงและแบบเอียงบดิ เป็นมุม

3. Ball Nose End Mill เป็นดอกกัดทใี่ ชก้ ัดมมุ มนส่วนโคง้ บนช้ินงาน เชน่ ใชก้ ดั สว่ นโค้งของจานโซ่ ฯลฯ

รูปที่ 6.14 Ball Nose End Mill

4. Four-Flute with Taper Shank เป็นดอกกดั ท่มี ี 4 มีคมตัดและมีก้านเรียว

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวิชา 20102-2003 วชิ า ทฤษฎเี ครื่องมอื กล

ช่ือหน่วย บทที่ 6 เครอื่ งกัด

เรอ่ื ง เครอื่ งกัด จำนวนช่ัวโมงสอน 6 ชั่วโมง

รปู ที่ 6.15 Four-Flute with Taper Shank

5. Carbide Tipped with Taper Shank เปน็ ดอกกัดทมี่ ีคมตดั บดิ เปน็ มุม มีคมตัดเป็นคารไ์ บดแ์ ละมี
กา้ นเรียว

รปู ที่ 5.16 Carbide Tipped with Taper Shank

6. Roughing End Mills เป็นดอกกดั ท่ีใช้กัดหยาบ สามารถกดั โลหะไดร้ วดเร็วโดยใชก้ ำลังในการกัดนอ้ ย
มตี งั้ แต่ 3-8 รอ่ ง ขึ้นอยูก่ บั ขนาดของดอกกดั

รปู ท่ี 5.17 Roughing End Mills

5.5.2 การคำนวณความเรว็ งานกัด
สตู รคำนวณหาคา่ ความเร็วตดั

ใบความรู้ (Information Sheets)

รหัสวชิ า 20102-2003 วิชา ทฤษฎเี ครือ่ งมือกล

ช่อื หน่วย บทท่ี 6 เครือ่ งกัด

เรือ่ ง เครื่องกดั จำนวนชว่ั โมงสอน 6 ช่ัวโมง

6.5.4 ความปลอดภยั ในการใช้เคร่อื งกดั

1. ผู้ปฏบิ ัตงิ านจะต้องแต่งกายให้รัดกุม

2. ผปู้ ฏบิ ัตงิ านจะต้องสวมแว่นนริ ภัยขณะปฏิบตั งิ าน เพื่อปอ้ งกนั เศษโลหะกระเดน็ เขา้ ตา

3. หา้ มปฏิบตั งิ านกดั ในขณะทท่ี านยาแก้ไขท้ ี่มผี ลทำให้งว่ ง

4. ไม่หยอกล้อกนั ขณะปฏบิ ตั งิ าน

5. การปฏบิ ัติงานจะตอ้ งทำเพยี งผ้เู ดยี ว

6.5.5 ประโยชน์ของเครอ่ื งกดั

เคร่ืองกัดมปี ระโยชนแ์ ละสามารถใช้งานได้มากมายหลายอย่าง เชน่ กัดราบ กัดรอ่ งบา่ ฉาก กัดร่องลม่ิ

กัดรอ่ งหางเหยย่ี ว กดั เฟืองตรง กัดเฟืองเฉียง เฟืองดอกจอก กดั รอ่ งสปาย กดั ลกู เบยี้ ว ฯลฯ

พส.13

ใบงาน (Job Sheets)

รหัสวชิ า………..………….วิชา…………………………………………..…………………………………………
ชอ่ื หน่วย..............................................................................................................................

เร่ือง...............................................................................................................จำนวนช่ัวโมงสอน.......................

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ รายการเรยี นรู้

- จดุ ประสงค์เชิงพฤติกรรม เคร่อื งมอื /วัสดุ-อุปกรณ์
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................

- ลำดับขน้ั การทำงาน ข้อควรระวัง
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
.......................................................................................
....................................................................................... มอบงาน
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
.......................................................................................
....................................................................................... วัดผล/ประเมนิ ผล
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................

พส.14

ใบปฏบิ ตั ิงาน (Operation Sheets)

รหสั วชิ า………..………….วชิ า…………………………………………..…………………………………………

ชื่อหน่วย..............................................................................................................................

เรื่อง...............................................................................................................จำนวนชั่วโมงสอน.......................
จดุ ประสงค์การเรียนรู้

- จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม
............................................................................................................................. .......................................................
........................................................................... ........................................................................................................ .
เคร่อื งมือ-อปุ กรณ-์ วสั ดุ
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
ลำดับขั้นการปฏบิ ตั ิงาน
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................... ............................................................................................................ .
ขอ้ ควรระวัง
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
ขอ้ เสนอแนะ
.............................................................................................................................................. ......................................
............................................................................................ ....................................................................................... .
การประเมินผล
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
เอกสารอ้างองิ
............................................................................................................................................................... .....................
............................................................................................................. ...................................................................... .

หมายเหตุ ควรมีภาพประกอบแสดงการปฏิบัตงิ านในแตล่ ะข้ัน

พส.15

ใบมอบหมายงาน (Assignment Sheets)

รหสั วชิ า………..………….วิชา…………………………………………..…………………………………………

ช่ือหน่วย..............................................................................................................................

เรื่อง...............................................................................................................จำนวนชวั่ โมงสอน.......................
จุดประสงค์การมอบงาน
............................................................................................................................. .......................................................
........................................................................... ........................................................................................................ .
............................................................................................................................. ......................................................
............................................................................................................................. ......................................................
แนวทางการปฏบิ ัตงิ าน
............................................................................................................................. .......................................................
........................................................................... ........................................................................................................ .
............................................................................................................................. ......................................................
แหลง่ คน้ ควา้
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................................................. .......................
........................................................................................................... ........................................................................
............................................................................................................................. ......................................................
คำถาม/ปัญหา
............................................................................................................................. .......................................................
.................................................................. ................................................................................................................. .
............................................................................................................................. ......................................................
............................................................................................................................. ......................................................
กำหนดเวลาทำงาน
............................................................. ...................................................................................................................... .
............................................................................................................................. ......................................................

หมายเหตุ ควรมภี าพประกอบแสดงการปฏิบัติงานในแตล่ ะข้นั

พส.16

ใบกจิ กรรมที่................

รหสั วชิ า………….….วิชา…………………………………………..…….……ท-ป-น……………สอนครั้งท่ี........

หนว่ ยท.ี่ .................ชอ่ื หนว่ ย.........................................................................เวลา.................ชม.

ชือ่ กจิ กรรม....................................................................................................เวลา.................ชม.

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
........................................................................................................... .........................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
.............................................................................................................................. .....................................................
...................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................

วัสดุ/อปุ กรณ์
............................................................................................................................. .......................................................
........................................................................... ........................................................................................................ .
............................................................................................................................. ......................................................
............................................................................................................................. ......................................................
........................................................................................................................................................................... .........

คำส่ัง
1. ..................................................................................................................................................................
2. ..................................................................................................................................................................
3. ..................................................................................................................................................................

การประเมินผล
.............................................................................................................................. ......................................................
............................................................................ ....................................................................................................... .
............................................................................................................................. ......................................................
............................................................................................................................. ......................................................
............................................................................................................................................................................ ........

บรรณานุกรม

บญุ ญศักด์ิ ใจจงกจิ . เกธล์ งิ ก์ ทฤษฎเี ครื่องมือกล. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลา้ พระนครเหนือ.
A.J. Lissamen and S.J. Martin. Principlrs of Engineering Production. The English Universities Press
LTD ST. Paul's House Warwick Lane London EC4: Third Impression 1969
Delamar Publisher, Inc. Machine Shop Series LATHE WORK. Albany New York; August, 1946.
Gustav Niemann. Machine Elements Design and Calculation in Mechanical Engineering Volume II:
GEARS (translated by K.Lakshminarayama, M.A. Parameswaran, G.V.N
Rayudu). Spring-Verlag Berlin Heidelberg New York: August 1978