BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 KERTAS 1 SOALAN 1 [KELANTAN 2023 S27] Antara berikut, aktiviti manakah yang meningkatkan jejak karbon? Which of the following activities increases the carbon footprint? A Kitar semula C Pemasangan panel solar Recycle Solar panel installation B Penanaman hutan D Penggunaan kenderaan bermotor Reforestation Use of motor vehicles SOALAN 2 [KELANTAN 2023 S28] Rajah 11 menunjukkan aktiviti manusia. Diagram 11 shows human activity. Rajah 11 Diagram 11 Antara berikut, yang manakah merupakan kesan aktiviti ini? Which of the following is an effect of this activity? A Eutrofikasi C Kepupusan hidupan akuatik Eutrofication Extinction of aquatic life B Penipisan lapisan ozon D Pengurangan gas rumah hijau Depletion of ozone layer Reduction of greenhouse gases SOALAN 3 [KEDAH 2023 S27] Jejak karbon bagi sesuatu produk merujuk kepada impak negatif terhadap kelestarian alam sekitar yang disebabkan oleh produk tersebut sepanjang kitar hayatnya. Antara berikut, tindakan yang manakah merupakan jejak karbon? The carbon footprint of a product refers to the negative impacts on environmental sustainability caused by the product throughout its life cycle. Which of the following actions is a carbon footprint? A Penggunaan panel solar Use of solar panels B Meneroka hutan untuk aktiviti perindustrian Exploring the forest for industrial activities C Penggunaan bateri yang dapat dicas semula Use of rechargeable batteries D Penjanaan tenaga elektrik daripada stesen janakuasa hidroelektrik Electricity generation from hydroelectric power stations
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 SOALAN 4 [KEDAH 2023 S28] Rajah 18 menunjukkan suatu mikroorganisma marin. Diagram 18 shows a marine microorganism. Rajah 18 Diagram 18 Apakah peranan mikroorganisma ini di dalam Teknologi Emisi Negatif? What is the role of these microorganisms in Negative Emission Technologies? A Mengurangkan gas rumah hijau melalui proses fotosintesis Reduces greenhouse gases through photosynthesis B Menghasilkan glukosa bagi pertumbuhan tumbuhan hijau Produces glucose for the growth of the green plant C Meningkatkan jumlah oksigen terlarut untuk menguraikan bahan organik Increase the amount of dissolved oxygen to decomposed organic substances D Menyediakan makanan kepada haiwan dan tumbuhan akuatik melalui sintesis asid amino Provides food to aquatic animals and plants through the synthesis of amino acid SOALAN 5 [ MODUL KENYALANG CEMERLANG 4.0, SET 1 S 26] Rajah 18 menunjukkan sejenis pencemaran yang berlaku di sebuah bandar. Diagram 18 shows a type of pollution that occurs in a city. Antara berikut, yang manakah merupakan kesan daripada pencemaran ini? Which of the following is an effect from this pollution? A Eutrofikasi Eutrophication B Banjir kilat Flash flood C Hakisan tanah Soil erosion D Pemanasan global Global warming
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 SOALAN 6 [ MODUL KENYALANG CEMERLANG 4.0, SET 1 S 27] Rajah 19 menunjukkan kandungan karbon dioksida dalam atmosfera daripada tahun 2006 hingga 2020. Diagram 19 shows carbon dioxide content in the atmosphere from year 2006 until 2020. Antara berikut, kaedah yang manakah dapat mengurangkan kandungan karbon dioksida dalam atmosfera? Which of the following ways can reduce the content of carbon dioxide in the atmosphere? A Kitar semula plastik Recycle plastic B Penanaman semula hutan Reforestation C Menghentikan penggunaan minyak diesel dalam kenderaan Stop the use of diesel in vehicles D Menghasilkan baja kompos daripada sisa makanan Produce compost fertiliser from food waste SOALAN 7 [ MODUL KENYALANG CEMERLANG 4.0, SET 2 S 26] Antara yang berikut, yang manakah merupakan produk dengan kitar hayat yang dipanjangkan? Which of the following is a product with an extended life cycle? A B C D
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 SOALAN 8 [ MODUL KENYALANG CEMERLANG 4.0, SET 2 S 27] Rajah 14 menunjukkan satu bahan yang digunakan dalam membuat bebola lumpur mikroorganisma efektif. Diagram 14 shows the materials used in making the effective microorganism mud balls. Antara berikut, yang manakah tidak benar mengenai fungsi lain mikroorganisma X? Which of the following is not true about other functions of microorganism X? A Memudahkan pereputan bahan organik Facilitates the decay of organic substances B Merencatkan pertumbuhan mikroorganisma berbahaya Stunts the growth of dangerous microorganisms C Menghasilkan bahan keperluan bagi pertumbuhan tumbuhan hijau Produces substances needed for the growth of green plants D Merawat sisa kumbahan Treats sewage SOALAN 9 [MODUL PINTAS PAHANG 2023 S28] Antara berikut, yang manakah menyebabkan pencemaran udara secara semulajadi? Which of the following causes air pollution naturally? A Kebakaran hutan Forest fires B Penjanaan kuasa terma Generating thermal power C Pembakaran dalam relau bagas Burning in blast furnaces D Pembebasan gas ekzos kenderaan bermotor Releases of exhaust gases from vehicles SOALAN 10 [MODUL PINTAS PAHANG 2023 S29] Rajah 11 menunjukkan tiga Teknologi Hijau. Diagram 11 shows three Green Technologies.
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 Rajah 11 Diagram 11 Apakah impak teknologi ini kepada kualiti kehidupan manusia? What is the impact of this technology on the quality of human life? A Mengelakkan hujan asid Prevent acid rain B Meningkatkan kualiti udara Improve air quality C Meningkatkan kadar oksigen terlarut Increase the dissolved oxygen level D Mengurangan kesan penipisan lapisan ozon Reduce the effects of ozone deoletion SOALAN 11 [MELAKA 2023 S29] Antara mikroorganisma berikut, yang manakah digunakan untuk menghasilkan bebola lumpur bagi merawat air sungai yang tercemar? Which of the following microorganisms is used to produce the mud balls to treat polluted river? A Yis Yeast B Alga Algae C Protozoa Protozoa D Bakteriofaj Bacteriophage SOALAN 12 [N.SEMBILAN 2023 S27] Jadual 1 menunjukkan keputusan ujian bagi tiga sampel. Table 1 shows the result of a test on three writer samples. Jenis sampel air Type of water samples Masa diambil untuk wama larutan metilena biru luntur Time taken for methylene blue solution to decolourise Air suling Tap water 3 jam 3 hours Air kolam Pond water 30 minit 30 minutes Jadual 1 Table 1 Berdasarkan Jadual 1, apakah fungsi larutan metilena biru? Based on Table 1, what is the function of methylene blue solution? A Untuk menentukan nilai pH air To determine the pH value of water B Untuk menentukan tahap pencemaran air To determine the level of water pollution C Untuk menentukan jumlah mineral terlarut dalam air To determine the amount of minerals dissolved in water D Untuk menentukan kepekatan karbon dioksida dalam air To determine the concentration of carbon dioxide in water
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 SOALAN 13 [N.SEMBILAN 2023 S18] Rajah 17 menunjukkan satu persamaan perkataan bagi proses yang diaplikasikan dalam Teknologi Emisi Negatif. Diagram 17 shows a word equation for the process applied in Negative Emission Technology. Rajah 17 Diagram 17 Antara berikut, organisma manakah yang terlibat? Which of the following organism is involved^ A Mikroalga B Plankton Microalgae Plankton C Larva D Rumpai laut Larvae Seaweed SOALAN 14 [PERLIS 2023 S30] Rajah 18 menunjukkan suatu kawasan pembuangan sampah yang membebaskan gas X. Diagram 18 shows the garbage dump that produce gas X. Rajah 18 Diagram 18 Antara berikut, yang manakah benar bagi gas X? Which of the following is true about gas X? A Dapat membantu pembakaran Support combustion B Boleh mengurangkan kesan rumah hijau. Can reduce green house effect C Dapat meningkatkan kadar fotosintesis Can increase the rate of photosynthesis D Boleh digunakan untuk menjana tenaga elektrik. Can generate electricity
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 SOALAN 15 [PERLIS 2023 S31] Kebergantungan negara terhadap plastik telah menyebabkan pencemaran mikroplastik seperti ditunjukkan dalam Rajah 19. The country’s dependence on plastic has caused microplastic pollution as shown in Diagram 19. Rajah 19 Diagram 19 Apakah kesan jika pencemaran mikroplastik berlaku secara berleluasa dan dipindahkan melalui rantai makanan? What is the effect if microplastic pollution are widespread and transferred through the food chain? A Kanser Cancer B Eutrofikasi Eutrophication C Kesan Rumah Hijau Green house effect D Penipisan lapisan ozon Depletion of the ozone layer SOALAN 16 [PPD KULAI 2023 S27] Apakah fungsi mikroalga dalam Teknologi Emisi Negatif? What is the function of microalgae in Negative Emission Technology? A Mengurangkan karbon dioksida dalam atmosfera Reduce carbon dioxide in atmosphere B Mengurangkan oksigen dalam atmosfera Reduce oxygen in atmosphere C Mengurangkan kadar fotosintesis Decrease photosynthesis rate D Mengurangkan kadar respirasi Decrease respiration rate SOALAN 17 [WP PUTRAJAYA 2023 SET 1 S29] Apakah tujuan melakukan upcycle? What is the purpose of doing an upcycle? A. Menggunakan semula bahan berulang kali Reuse materials repeatedly B. Mengurangkan penggunaan bahan baru Reduces the use of new materials C. Menjadikan bahan buangan boleh digunakan semula Makes waste reusable
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 D. Menghasilkan produk yang berkualiti tinggi dan bernilai daripada produk asal Produce higher quality and valuable products from the original products SOALAN 18 [WP PUTRAJAYA 2023 SET 1 S30] Encik Helmi ialah seorang peladang kelapa sawit. Dia mendapati ladang kelapa sawitnya ada banyak tikus yang merosakkan buah kelapa sawit. Apakah kaedah semulajadi yang boleh digunakan oleh beliau untuk mengawal populasi tikus di ladangnya? Mr. Helmi is a. farmer of palm oil plantations. He. found that his palm oil plantation has many rats, which damage the crops. What natural methods can he use to control the rat population in his_ farm? A. Menambah garam C. Menambah baja semulajadi Add salt Adding natural fertilizer B. Memelihara burung hantu D. Menanam tumbuhan legum Rear the owls Planting leguminous plants SOALAN 19 [WP PUTRAJAYA 2023 SET 2 S29] Aktiviti yang manakah menyumbang kepada pemeliharaan dan pemuliharaan alam sekitar? Which activity contributes to the preservation and conservation of the environment ? A. Penghutanan semula Reforestation B. Menternak ikan air tawar Breeding freshwater fish C. Menambak tebing sungai Reclaim the river bank D. Bersihkan lebih banyak hutan untuk pembangunan Clear more forest for development SOALAN 20 [WP PUTRAJAYA 2023 SET 2 S30] Berikut menunjukkan dua punca pencemaran air The following shows two sources of water pollution. ❖ Kumbahan yang tidak dirawat Untreated sewage ❖ Tumpahan minyak Oil spillage Antara yang berikut, yang manakah disebabkan oleh punca pencemaran di atas? Which of the following is due to the sources of water pollution above? A. Menyebabkan sakit kepala Causes headaches B. Memusnahkan habitat akuatik Destroy aquatic habitats C. Meningkatkan kandungan oksigen dalam air Increase the oxygen content in water D. Mewujudkan keadaan yang sesuai bagi organisma akuatik Produce favorable conditions for aquatic organisms
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 SOALAN 21 [SELANGOR 2023 S27] Jadual 1 menunjukkan maklumat penggunaan empat jenis lampu. Table 1 shows the usage information offour types of lamps. Jenis lampu Type of lamp Lampu LED LED lamp Lampu pendarfluor Fluorescent lamp Lampu CFL CFL Lamp Lampu halogen Halogen lamp Kuasa alat pencahayaan elektrik (kW) Power of electrical lighting device (kW) 0.009 0.020 0.006 0.018 Kekerapan penggunaan alat pencahayaan elektrik dalam sehari (j) Frequency of use of electrical lighting devices in a day (h) 5 jam 5 hours 4 jam 4 hours 10 jam 10 hours 7 jam 7 hours Jadual 1 Table 1 Antara berikut, jenis lampu manakah yang paling kurang membebaskan gas karbon dioksida dalam tempoh penggunaannya? Among the following, which type of lamp emits the least amount of carbon dioxide gas during its use? A Lampu LED LED lamp B Lampu pendarfluor
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 Fluorescent lamp C Lampu CFL CFL lamp D Lampu halogen Halogen lamp SOALAN 22 [SELANGOR 2023 S28] Antara berikut, yang manakah benar tentang pencemaran alam sekitar dan puncanya? Which of the following is true about environmental pollution and its causes? Jenis penceniaran Type of pollution Punca Causes A Terma Thermal Tumpahan minyak Oil spill B Air Water Sisa detergen Detergent waste C Udara Air Penyahhutanan Deforestation D Tanah Land Ribut debu Dust storm SOALAN 23 [TERENGGANU 2023 S26] Antara berikut yang manakah padanan yang betul? Jenis pencemaran Punca A Pencemaran tanah Penggunaan racun serangga yang berlebihan B Pencemaran air Pembebasan gas rumah hijau berlebihan C Pencemaran bunyi Pembakaran terbuka D Pencemaran terma Penipisan ozon SOALAN 24 [TERENGGANU 2023 S27] Rajah menunjukkan pembentukan eutrofikasi. Antara yang berikut, yang manakah merujuk kepada X? A Hidupan akuatik mati B Peningkatan nilai BOD C Pengaliran baja tak organik ke dalam kolam D Kuantiti mikroorganisma pengurai yang banyak
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 KERTAS 2 BAHAGIAN A SOALAN 1 [ KEDAH 2023 S 2] Rajah 2.1 menunjukkan suatu eksperimen untuk mengkaji tahap pencemaran air dalam sampel air yang berlainan. Diagram 2.1 shows an experiment to study the level of water pollution in different water samples. Rajah 2.1 Diagram 2.1 Jadual 2 menunjukkan keputusan eksperimen. Table 2 shows the results of the experiment. Jenis sampel air Type of water samples Masa larutan metilena biru meluntur (minit) Time for methylene blue solution decolourise (minutes) Air perigi Well water 35 Air sungai River water 5 Air kolam Pond water 20 Jadual 2 Table 2 (a) Berdasarkan keputusan dalam Jadual 2, nyatakan satu pemerhatian. Based on the results in Table 2, state one observation. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah] [ 1mark] 1. Masa yang diambil oleh larutan metilena biru untuk luntur bagi air perigi lebih lama (daripada air sungai dan air kolam). 2. Masa yang diambil oleh larutan metilena biru untuk luntur bagi air sungai lebih cepat (daripada air perigi dan air kolam)
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 (b) Nyatakan satu Inferens bagi eksperimen ini. State one inference for this experiment. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah] [ 1mark] (c) Jika air suling diuji dengan larutan metilena biru, apakah jangkaan perubahan warna larutan tersebut selepas 1 jam? If distilled water is also tested with methylene blue solution, what is the expected colour change of the solution after 1 hour7 ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah] [ 1mark] (d) Berdasarkan Jadual 2, nyatakan definisi secara operasi bagi air perigi. Based on Table 2, state the operational definition for well water. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah] [ 1mark] 1. Air sungai mengandungi mikroorganisma yang paling tinggi. 2. Air sungai mempunyai nilai BOD yang paling tinggi. 3. Air sungai mengandungi oksigen terlarut yang paling rendah Tidak berubah warna // Kekal warna biru Air perigi ialah air/ cecair/ bahan yang menunjukkan/ menyebabkan masa yang diambil oleh larutan metilena biru untuk luntur lebih lama apabila larutan metilena biru dicampurkan dengan sampel air.
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 (e) Rajah 2.2 menunjukkan lokasi air sungai yang diambil untuk eksperimen ini. Diagram 2.2 shows the location of the river water taken for this experiment Rajah 2.2 Diagram 2.2 Berdasarkan Jadual 2, apakah kesimpulan yang menunjukkan bahawa air sungai ini adalah yang paling tercemar? Based on Table 2, what is the conclusion that shows that the water of this river is the ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah] [ 1mark] Masa untuk larutan metilena biru meluntur bagi sampel air sungai paling cepat.
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 SOALAN 2 [PPD KULAI 2023 S4] Rajah 4.1 menunjukkan satu eksperimen untuk mengkaji tahap pencemaran air dalam sampel air yang berlainan. Diagram 4.1 shows an experiment to study the water pollution level in different water sample. Rajah/Diagram 4.1 Jadual 4 menunjukkan keputusan eksperimen tersebut. Table 4 shows the result of the experiment. Jenis sampel air Type of water sample Masa yang diambil oleh larutan metilena biru untuk luntur (minit) Time taken for methylene blue solution to decolourise (minutes) Air kolam Pond water 60 Air paip Tap water 350 Air sungai River water 25 Jadual/ Table 4 (a) Berdasarkan Jadual 4, nyatakan inferens bagi eksperimen ini. Based on Table 4, state inference for this experiment. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah/mark] (b) Nyatakan hubung kait antara Biochemical Oxygen Demand (BOD) suatu sampel air dengan tahap pencemaran air tersebut. State the relationship between the Biochemical Oxygen Demand (BOD) of a water sample and level of the water pollution. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah/mark] Masa yang diambil oleh larutan metilena biru untuk luntur bagi air sungai ialah paling cepat kerana air sungai paling tercemar. // Masa yang diambil oleh larutan metilena biru untuk luntur bagi air paip ialah paling lama kerana air paip paling kurang tercemar. Semakin tinggi BOD suatu sampel air, semakin tinggi tahap pencemaran air tersebut.
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 (c) Pada akhir eksperimen, dapat disimpulkan semakin tinggi tahap pencemaran air, semakin singkat masa yang diambil untuk warna larutan metilena biru luntur. Dengan menggunakan maklumat dalam Jadual 4, bagaimanakah anda dapat membuktikan bahawa maklumat itu adalah tepat? At the end of the experiment, it can be concluded that the higher the level of water pollution, the shorter the time taken for the colour of the methylene solution to fade blue. Using the information in Table 4, how can you prove that the information is accurate? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah/mark] (d) Berdasarkan eksperimen ini, nyatakan cara mengawal faktor yang ditetapkan. Based on this experiment, state one way how to control the fixed factor. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah/mark] (e) Rajah 4.2 menunjukkan satu fenomena yang berlaku di tasik berdekatan dengan ladang pertanian. Diagram 4.2 shows a phenomenon that happens in a lake near agriculture farm. Rajah/Diagram 4.2 Nyatakan satu cara untuk mengatasi fenomena tersebut? State one way to overcome the phenomenon happen? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah/mark] Masa yang diambil oleh warna larutan metilena biru luntur dalam air sungai lebih singkat berbanding dalam air paip. Nota : Terima perbandingan masa yang diambil oleh warna larutan metilena biru luntur bagi mana-mana sampel air. 1. Menggunakan isipadu sampel air yang sama 2. Menggunakan isipadu larutan metilena biru yang sama Menambahkan bebola lumpur mikroorganisma efektif (EM) ke dalam kolam // Tidak menggunakan baja secara berlebihan Add effective microorganism (EM) mud balls to the pond // Do not used excessive fertilizers.
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 SOALAN 3 [SELANGOR 2023 S4] Jadual 4 menunjukkan satu eksperimen yang dijalankan untuk menentukan tahap pencemaran air dalam empat sampel air yang berlainan. 1 cm3 larutan metilena biru dimasukkan ke dalam setiap botol reagen. Kesemua botol reagen itu kemudiannya diletakkan di dalam almari yang gelap. Warna sampel air diperhatikan setiap 30 minit dan masa yang diambil untuk larutan metilena biru luntur dicatatkan. Table 4 shows an experiment carried out to determine the level of water pollution in four different water samples. 1 cm3 of methylene blue solution is added into each reagent bottle. All the reagent bottles are then placed in a dark cupboard. The colour of the water samples is observed every 30 minutes and the time taken for the methylene blue solution to decolourise is recorded. Botol reagen Reagent bottle Jenis sampel air Type of water sample Masa yang diambil untuk warna larutan metilena biru luntur (minit) Time taken for the methylene blue solution to decolourise (minute) A Air paip Tap water 65 B Air sungai River water 50 C Air suling Distilled water 85 D Air kolam Pond water 35 Jadual 4 Table 4 (a) Berdasarkan Jadual 4, apakah maklumat yang boleh didapati daripada masa yang diambil untuk warna larutan metilena biru luntur (minit)? Based on Table 4, what information can be obtained front the time taken for the methylene blue solution to decolourise (minutes)? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah/mark] (b) Berdasarkan Jadual 4, nyatakan sampel air yang paling tercemar. Based on Table 4, state the most polluted water sample. ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah/mark] Tahap pencemaran air // Water pollution level Air kolam // Pond water
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 (c) (i) Ramalkan masa yang diambil untuk warna larutan metilena biru luntur (minit) jika sampel air tasik digunakan. Predict the time taken for the methylene blue solution to decolourise (minutes) if lake water sample is used. ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah/mark] (ii) Nyatakan inferens bagi jawapan di 4(c)(i). State inference for answer in 4(c)(i). ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah/mark] (d) Sekumpulan murid mendapati keputusan eksperimen yang diperoleh adalah berbeza dengan keputusan di dalam Jadual 4. Nyatakan langkah berjaga-jaga yang boleh diambil supaya keputusan diperoleh adalah sama seperti di dalam Jadual 4. A group of students found that the experimental results obtained were different from the results in Table 4. State the precaution step that can be taken so that the results obtained are the same as in Table 4. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah/mark] 34 – 49 1. Kerana tahap pencemaran air tasik lebih tinggi daripada air sungai.// Because the level of lake water pollution is higher than river water 2. Kerana tahap pencemaran air tasik lebih rendah daripada air kolam.// Because the level of lake water pollution is lower than pond water. Mana-mana satu Any one 1. Menggunakan isi padu sampel air yang sama.// Using the same volume of water sample. 2. Menggunakan isi padu larutan metilena biru yang sama.// Using the same volume of methylene blue solution. 3. Memastikan sampel air disimpan dalam kawasan/almari/botol reagen yang gelap.// Ensure that the water sample is stored in a dark area/cupboard/reagent bottle. 4. Memastikan jarum picagari berada di bawah permukaan air semasa menambahkan larutan metilena biru.// Make sure the syringe needle is below the surface of the water while adding the methylene blue solution. 5. Memastikan campuran sampel air dan larutan metilena biru tidak digoncang.// Ensure that the mixture of the water sample and methylene blue solution are not shaken. Mana-mana satu Any one
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 SOALAN 4 [TERENGGANU 2023 S4] Rajah 4 menunjukkkan suatu eksperimen yang dijalankan menggunakan beberapa sampel air dan larutan metilena biru. Rajah 4 Jadual 4.1 menunjukkan keputusan bagi eksperimen yang telah dijalankan. Botol Jenis sampel air Masa yang diambil untuk warna larutan metilena biru luntur (mi nit) A Air paip 20 B Air sungai 5 C Air suling Warna larutan tidak luntur D Air kolam 10 Jadual 4.1 (a) Berdasarkan Jadual 4.1 (i) Nyatakan tujuan eksperimen ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah] (ii) Nyatakan satu cara bagaimana anda mengawal pemboleh ubah dimanipulasikan. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah] (iii) Apakah hubungan antara tahap pencemaran air dengan masa yang diambil untuk larutan metilena biru luntur? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah] Untuk mengkaji tahap pencemaran air bagi sampe! air berlainan // Untuk mengkaji masa yang diambil warna larutan metilena biru luntur bagi sampel air yang berlainan. Menggunakan air paip, air sungai, air suling dan air koiam // menitiskan larutan metilena biru ke dalam air paip, air sungai, air suling dan air koiam. Semakin cepat masa yang diambil untuk larutan metilena biru luntur semakin tinggi tahap pencemaran air.
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 (b) Berdasarkan keputusan Jadual 4.1, kelaskan sampel air pada Jadual 4.2. Air tercemar Air tidak tercemar Jadual 4.2 [1 markah] (c) Sekiranya anda seorang pegawai alam sekitar, apakah kaedah Teknologi Hijau yang sesuai untuk menambahbaik kualiti air yang tercemar. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah] Air paip, air sungai , air kolam Air suling Menambahkan/menggunakan bebola lumpur mikroorganisma efektif (EM) ke dalam koiam
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 BAHAGIAN B SOALAN 1 [KELANTAN 2023 S9 (7 MARKAH)] Jadual 9 menunjukkan keputusan ujian larutan metilena biru terhadap 50 ml bagi tiga sampel air yang berbeza dikawasan penempatan penduduk. Table 9 shows the test results of methylene blue solution against 50 ml for three different water samples in residential areas Jenis sampel air Type of water sample Masa yang diambil untuk warna larutan metilena biru luntur (minit) Time taken for methylene blue solution to fade (minutes) Air longkang Drain water 20 Air sungai River water 45 Air kolam Pond water 80 Jadual 9 Table 9 (a) Jenis sampel air manakah yang paling tercemar? Which type of water sample is most polluted? ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah] [ 1mark] (b) Larutan metilena biru dimasukkan ke dalam sampel air yang keempat. Didapati masa yang diambil untuk menyahwarnakan larutan metilena biru adalah lebih cepat berbanding dengan sampel air longkang. Apakah yang menyebabkan warna larutan metilena biru luntur dengan cepat? Methylene blue solution is added to the fourth water sample. It is found that the time taken for methylene blue solution to decolourise is faster than drain water sample. What causes the colour of the methylene blue solution to decolourise faster? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah] [ 1mark] c) Rajah 9 menunjukkan satu tindakan yang diambil oleh sekumpulan ahli Pertubuhan Bukan Kerajaan. Sebanyak 3000 liter mikroorganisma efektif dimasukkan ke dalam sungai untuk menambahbaik kualiti air tersebut Diagram 9 shows an action taken by a group of Non-Governmental Organization members. A total of 3000 liters of effective microorganisms are put into the river to improve the quality of the water. Air longkang P1 : Kandungan oksigen terlarut yang rendah P2 : Kehadiran mikroorganisma yang tinggi
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 Wajarkan tindakan itu. Justify the action. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… [2 markah] [ 2marks] d) Dengan menggunakan bahan-bahan yang diberikan, lengkapkan langkah-langkah untuk menghasilkan beboia lumpur mikroorganisma efektif dalam makma! sekolah. By using material given, complete the step to prepare effective microorganism mud ball in the school laboratory. • Tanah Soil • Serbuk mikroorganisma efektif (EM) Effective microorganism powder • Larutan gula Sugar solution • Besen Basin Langkah-langkah Steps 1. …………………………………………………………………………………………….... ……………………………………………………………………………………………… 2. …………………………………………………………………………………………….... ……………………………………………………………………………………………… 3. …………………………………………………………………………………………….... ……………………………………………………………………………………………… P1 : Untuk merawat air sungai yang tercemar P2 : Untuk menghilangkan bau busuk P2 : Untuk menjadikan air sungai kelihatan jernih P1 : Masukkan tanah dan gaul serbuk mikroorganisma efektif kedalam besen P2 : Tambahkan larutan gula ke dalam campuran tadi gaul sehingga sebati P3 : Bulatkan campuran menjadi bebola lumpur mikroorganisma efektif
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 4. Letakkan bebola lumpur EM diatas dulang dilapisi dengan surat khabar dan disimpan ditempat tanpa sinaran matahari atau angin kuat. Place the EM mud balls on a tray lined with newspaper and stored in a place without sunlight or strong wind. 5. Bebola lumpur EM sedia digunakan apabila permukaan bebola disaluti oleh fungi putih. EM mud balls are ready for use when the surface of the balls is coated with white fungi. [3 markah] [ 3marks]
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 SOALAN 2 [MODUL KENYALANG CEMERLANG 4.0 SET 2, S8 ( 6 MARKAH)] Rajah 8 menunjukkan lima fasa kitar hayat bagi botol plastik. Diagram 8 shows the five phases of a plastic-bottle life cycle. (a) Berdasarkan Rajah 8, apakah yang dimaksudkan dengan kitaran hayat produk? Based on Diagram 8, what is meant by product life cycle? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah / mark] (b) Berikan satu contoh produk pemanjangan kitar hayat dan berikan penjelasan anda. Give one example of a life-cycle extended product and give your reason. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [2 markah / marks] Satu kitaran produk yang bermula daripada sumber sehingga peringkat pelupusan sama ada kitar semula atau dibiarkan mereput.// The common life cycle of the product start from source to disposal either through recycling or decay. P1. Bateri yang boleh dicas semula //Rechargeable battery P2. Panel suria // Solar panels Penerangan E1. Bateri ini boleh dipakai semula (dan dipakai lama) // This batteries are reusable (and long lasting). E2. Menggunakan tenaga boleh baharu // Using renewable energy
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 (c) Sekiranya pihak berkuasa tidak mengendalikan fasa kelima kitar hayat botol plastik dengan baik, ia akan memberikan kesan buruk kepada ekosistem alam sekitar. Nyatakan dan huraikan satu kesan buruk tersebut. If the authorities do not handle the fifth phase of plastic bottle life cycle well, it will have a negative impact on the environmental ecosystem. State and describe one such negative effect. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [2 markah / marks] (d) Berikan satu cadangan untuk mengatasi masalah pada fasa kelima kitar hayat botol plastik. State one suggestion to solve the problem in the fifth phase of the plastic bottle life cycle. ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… [1 markah / mark] Kesan (Jumlah) Bahan buangan semakin bertambah // (Amount of) waste material grows Penerangan Ini menyebabkan // This will cause: (a) pencemaran udara // Air pollution (b) pencemaran tanah // Land pollution (c) pencemaran alam sekitar // Environmental pollution 1. Kitar semula // Recycle
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 BAHAGIAN C SOALAN 1 [KEDAH 2023 S12 (12 MARKAH)] (a) Jejak karbon merujuk kepada jumlah karbon dioksida yang dibebaskan ke atmosfera. Nyatakan dua aktiviti manusla yang menyumbang kepada peningkatan jejak karbon. Carbon footprint refers to the total amount of carbon dioxide released to the atmosphere. State two human activities that contribute to the increase in the carbon footprint. [2 markah] [2 marks] (b) Rajah 12.1 menunjukkan suatu singki karbon. Diagram 12.1 shows a carbon sink. Rajah 12.1 Diagram 12.1 Berdasarkan Rajah 12.1, nyatakan fungsi lautan dan hutan sebagai singki karbon dalam menyingkirkan karbon dioksida di udara. Based on Diagram 12.1, state the function of ocean and forest as carbon sink in removing carbon dioxide from the air. [2 markah] [2 marks] ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… (a) 1. Pembakaran terbuka 2. Penyahutanan 3. Pembakaran bahan api fosil 4. Pembuangan sisa (berlakunya penguraian akan menghasilkan karbon dioksida) (b) 1. Lautan / air laut melarutkan (gas) karbon dioksida 2. Hutan / tumbuhan hijau menyerap (gas) karbon dioksida
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 (c) Jadual 12 menunjukkan nilai Biochemical Oxygen Demand (BOD) dan kualiti air. Table 12 shows the Biochemical Oxygen Demand (BOD) value and water quality. Nilai BOD (mg/L) BOD value (mg/L) Kualiti air Water quality 1-2 Sangat baik Very good 3-5 Sederhana Moderate 6-9 Kurang Poor Jadual 12 Table 12 Rajah 12.2 menunjukkan satu carta palang nilai BOD dua lokasi kajian dalam tiga bulan. Diagram 12.2 shows a bar chart of BOD value of two study stations in three months . Rajah 12.2 Diagram 12.2
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 Berdasarkan Jadual 12 dan Rajah 12.2, huraikan pola bagl nilai BOD Sungai Angkat dan kawasan perindustrian bagl ketiga-tiga bulan. Jelaskan kesan yang akan berlaku jika keadaan pada kawasan perindustrian berterusan untuk bulan yang berikutnya. Based on Table 12 and Diagram 12.2, describe the pattern of the BOD value of Sungai Angkat and industrial estate for all three months. Explain the impact that will occur if the situation on industrial estate for the next month. [4 markah] (4 marks] (d) Isu mikroplastik dalam rantaian makanan boleh diselesaikan dengan cara mengurangkan sisa plastik dan penggunaan produk plastik. Wajarkan tindakan menghentikan penggunaan beg plastik dan penyedut minuman plastik di pasar raya dan restoran. The issues of microplastics in the food chain can be solved by reducing plastic waste and the use of plastic products. Justify the action to stop the use of plastic bags and plastic straws in the supermarkets and restaurants. [4 markah] [4 marks] ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… (c) P1. Perbandingan (Nilai) BOD stesen Q meningkat/ bertambah dan kualiti air semakin berkurang (dari bulan Mei hingga Julai). Manakala (nilai) BOD stesen R tidak berubah/ kekal dan kualiti air sangat baik (pada ketigatiga bulan) P2. Kesan: 1. Eutrofikasi 2. Penambahan ion fosfat (dan ion)/ nitrat dalam ekosistem akuatik. P3, P4 Penjelasan: 1. Pengurangan kandungan oksigen dalam air 2. Kematian haiwan / tumbuhan akuatik (d) 1. Pengambilan makanan oleh hidupan laut/akuatik berkurangan// 2. Tumbesaran hidupan laut/akuatik terbantut// 3. Pembiakan hidupan akuatik berkurangan// 4. Hidupan akuatik mati// 5. Merosakkan sel badan/ DNA manusia/ hidupan akuatik// 6. Menyebabkan kematian/ kepupusan hidupan akuatik/ burung kesan daripada tercekik/ lemas// 7. Sumber makanan laut berkurangan// 8. Mengganggu ekosistem (darat/akuatik)// Maks 4
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 SOALAN 2 [MELAKA 2023 S13 ( 12 MARKAH)] (a) Jejak karbon adalah punca utama perubahan iklim yang disebabkan oleh manusia. Carbon footprints are the main cause of human-induced climate change. Nyatakan maksud jejak karbon dan satu contoh aktiviti yang meningkatkan jejak karbon dalam kehidupan seharian kita. State the meaning of carbon footprint and give one example of a situation that increases the carbon footprint in our daily life. [2 markah][2 marks] (b) Rajah 12.1 menunjukkan pemindahan bahan X sehingga berakhir dalam badan manusia. Diagram 12.1 shows the transfer of substance X until it ends up in the human body. Rajah 12.1 Diagram 12.1 Berdasarkan Rajah 12.1, nyatakan bahan X dan satu kaedah yang boleh digunakan untuk mengelakkan masalah ini. Based on Diagram 13 (a), state substance X and one method that can be used to avoid this problem. [2 markah][2 marks]
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 (c) Rajah 13.2 menunjukkan graf peratus oksigen terlarut dengan menggunakan bebola lumpur mikroorganisma efektif (EM) untuk merawat air tercemar dari sebuah sungai selama 5 hari. Diagram 13.2 shows the graph percentage of dissolved oxygen by using effective microorganism (EM) mud balls to treat polluted water from a river for 5 days. Rajah 13.2 Diagram 13.2 Berdasarkan Rajah 13.2, nyatakan trend peratus oksigen terlarut apabila menggunakan bebola lumpur mikroorganisma efektif (EM). Terangkan jawapan anda. Based on Diagram 13.2, state the trend of percent dissolved oxygen when using effective microorganism (EM) mud balls. Explain your answer. [4 markah][4 marks] (d) Rajah 13.3 menunjukkan dua contoh penghasilan bahan baharu daripada bahan terpakai. Diagram 13.3 shows two examples of the production of new materials from used materials. Rajah 13.3 Diagram 13.3
BAB 3 KELESTARIAN ALAM SEKITAR TINGKATAN 5 Wajarkan amalan kaedah ini dalam dalam melestarikan alam sekitar Justify the practice of this method in preserving the environment. [4 markah][4 marks] ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… (a) Jejak karbon ialah jumlah gas rumah hijau/karbon dioksida yang dibebaskan ke atmosfera hasil daripada aktiviti manusia/ individu/ peristiwa/ organisasi/ komuniti/ produk yang digunakan dalam kehidupan harian. Carbon footprint is the amount of greenhouse gas/ carbon dioxide released into the atmosphere as a result of individual activities/ events/ organizations/ communities/ products used in daily life. Contoh: pembakaran terbuka/ asap daripada kenderaan bermotor/ penggunaan barangan elektrik/ Example: open burning/ fumes from motor vehicles/ use of electrical goods mana-mana jawapan yang sesuai. / any suitable answer. (b) Bahan X ialah mikroplastik. Substance X is microplastic. Cara mengelakkan masalah mikroplastik/ Way to avoid microplastic problems: 1. Kurangkan penggunaan produk plastic/ Reduce the use of plastic products. 2. Kurangkan pembuangan sisa plastic/ Reduce the disposal of plastic waste. 3. Gantikan penggunaan plastik dengan bahan lain/ Replace the use of plastic with other materials. (c) Pola: · Peratus oksigen terlarut meningkat dari hari pertama hingga hari ke-5. Percentage of oxygen dissolved increased from day 1 to day 5. Penerangan/ Explanation: · - Peratus oksigen terlarut yang rendah menunjukkan kehadiran banyak mikroorganisma (berbahaya) di dalam sumber air tersebut. Low percentage of oxygen dissolves indicates the presence of many (harmful) microorganisms in the water source. - Kehadiran mikroorganisma (berbahaya) yang tinggi menunjukkan tahap pencemaran air yang tinggi. A high presence of (harmful) microorganisms indicates a high level of water pollution. - Bebola lumpur EM merencatkan pertumbuhan mikroorganisma (berbahaya). EM mud balls inhibit the growth of harmful microorganisms. - Penggunaan bebola lumpur EM dapat meningkatkan peratus oksigen terlarut dalam air. The use of EM mud balls can increase the percentage of oxygen dissolved in water. - Bebola lumpur EM berkesan untuk mengurangkan tahap pencemaran air sungai. EM mud balls are effective in reducing the level of river water pollution. Nota: 1 pola + 3 penerangan. (d) ·- Produk baharu yang dihasilkan mempunyai nilai yang lebih tinggi daripada produk asal The new product produced has a higher value than the original product. - Amalan tapak tangan karbon/ upcycle dapat mengurangkan kesan tapak kaki karbon/meningkatkan impak positif pada kelestarian alam sekitar The practice of carbon handprints/ upcycle can reduce the impact of carbon footprints/ increase the positive impact on environmental sustainability. · - Memanjangkan kitar hayat sesuatu produk Extend the life cycle of a product. · - Mengurangkan pembebasan gas rumah hijau/ kesan pemanasan global Reduce greenhouse gas emissions/ global warming effects.