และภูมิภาค เพื่อให้ ๓ จังหวัดชายแดนใต้เป็นที่รู้จักและเป็นจุดหมายปลายทางร่วมของนักท่องเที่ยวทั่วโลก
พร้อมทั้งการใช้ประโยชน์ในการสื่อสารพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ เพื่อให้กลุ่มนักท่องเที่ยวเป้าหมายเกิดความเข้าใจ
และความเชอ่ื มัน่
๕) สง่ เสริมการตลาดและประชาสมั พันธภ์ าพลกั ษณท์ ีด่ ดี า้ นการท่องเทยี่ วของ ๓ จงั หวัดชายแดนใต้
ทั้งแหล่งท่องเที่ยว สินค้า บริการ และย่านการค้าท่ีเชื่อมโยงการท่องเที่ยว รวมทั้งจดั ทำเส้นทางการทอ่ งเที่ยว
เชื่อมโยงสอดรับกับทิศทางและแนวโน้มของตลาดยุคใหม่ การส่งเสริมการนำเครือข่ายในสังคมดิจิทัล เช่น
Youtuber blocker ที่มีชื่อเสียงและมีผู้ติดตามจำนวนมากเข้ามาท่องเที่ยว และใช้ชีวิตแบบเข้าถึง และ
มีเอกลักษณ์พหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ และเป็นผู้ร่วมสื่อสารสู่สังคมภายนอก และผู้ติดตาม เพื่อให้มาเป็น
นกั ทอ่ งเท่ียวของพ้ืนท่ีต่อไป
ด้านการพฒั นาจังหวดั ชายแดนภาคใต้เปน็ ศูนย์กลางการทอ่ งเทย่ี วเฉพาะด้าน
๑) มุ่งเน้นการเป็น MICE แห่งพหุวัฒนธรรมของประเทศไทยพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน และ
สิ่งอำนวยความสะดวกเมืองท่องเที่ยวเชิงธุรกิจให้มีความพร้อมสำหรับการเดินทางเพื่อประกอบธุรกิจ
การจัดประชุม และนทิ รรศการ การจัดงานแสดงสนิ คา้ การจดั กิจกรรม การจดั การแขง่ ขันกฬี าระดบั นานาชาติ
รวมถงึ ส่งเสรมิ การกระจายการท่องเที่ยวธุรกิจไปยังพื้นทีท่ ี่มศี ักยภาพในการเปน็ จุดหมายปลายทางของการจัด
ประชุมและนิทรรศการ การจัดงานหรือกิจกรรมพิเศษ และเพิ่มช่องทางการเข้าถึงการจัดแสดงผลงานรูปแบบ
ต่างๆ ท้ังการจัดแสดงผลงานจรงิ และในรูปแบบเสมือนจริง
๒) การพัฒนาเป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยวมุสลิม มุ่งเน้นการเป็นแหล่งผลิต และพัฒนาบุคลากร
ท่องเที่ยวมาตรฐานฮาลาลห์ รองรับความต้องการของตลาดท่องเที่ยวมุลลิมของประเทศ และพัฒนาระบบ
การอำนวยความสะดวกในการเดินทางระหว่างประเทศ โดยการพัฒนา และยกระดับพิธีผ่านแดนของ
การเดนิ ทางในทุกรูปแบบอย่างไร้รอยตอ่ การปรบั ปรงุ และแก้ไขกฎระเบียบที่เป็นอปุ สรรคตอ่ การเดินทางข้าม
แดนของนักท่องเทีย่ ว และการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพ่ือให้ความรู้ เผยแพร่ข้อมูล และอำนวยความสะดวก
ในการเดินทางแก่นักทอ่ งเที่ยว การส่งเสริมการเดินทางท่องเท่ียวในด้านพธิ กี รรมศาสนา หรือการท่องเที่ยวใน
วันหยุดสำคญั ในศาสนาอิสลาม วันหยุดสำคญั ของชาวไทยเชอ้ื สายจีน และวันหยดุ สำคัญในศาสนาพุทธ
๓) การส่งเสริม การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพในพื้นที่ พัฒนาบริการในธุรกิจสปา และ
บริการเสริมความงาม นวดแผนไทย โยคะ การดูแลผู้สูงอายุ สถานพักฟื้นเพื่อการฟื้นฟูสุขภาพ และ
การผ่อนคลาย สร้างสรรค์การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพรูปแบบใหม่บนพื้นฐานของทรัพยากรที่มีศักยภาพ
ในการบำบัด ฟื้นฟู รักษาสุขภาพ โดยใช้ความคิดสร้างสรรค์นวัตกรรม และเอกลักษณ์ความเป็นจังหวัด
ในการให้บริการ พร้อมทั้งสร้างความหลากหลายของกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพที่ได้มาตรฐานเป็นที่ยอมรับใน
ระดับสากล และเชื่อมโยงกับกิจกรรมการท่องเที่ยวต่างๆ เช่น การใช้พุน้ำร้อน น้ำแร่ สปาโคลน เพื่อส่งเสริม
การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ เป็นต้น พัฒนายกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ์ด้านแพทย์แผนไทยให้มีมาตรฐาน
ระดับสากล และสอดคล้องกับความตอ้ งการของตลาดเพอ่ื สร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่ผลติ ภัณฑ์ โดยการวิจัย พัฒนา
นวัตกรรมต่อยอดให้เกิดสินค้าใหม่ และการแปรรูปผลิตภัณฑ์ พร้อมสร้างความเชื่อมั่นของผู้บริโภคต่อ
ผลิตภัณฑก์ ารแพทยแ์ ผนไทย สง่ เสรมิ ตลาดการทอ่ งเทีย่ วทางการแพทยท์ ไี่ ทยมคี วามเชย่ี วชาญเฉพาะด้าน เพือ่
สร้างการรับรู้อย่างแพรห่ ลายในตลาดกลุ่มเปา้ หมายหรือกลุ่มตลาดที่มคี วามสนใจเฉพาะด้าน ได้แก่ ศัลยกรรม
เสริม ความงาม การตรวจสุขภาพประจำปี ทันตกรรม จักษุวิทยา การรักษาภาวะผู้มีบุตรยาก ศัลยกรรม
กระดกู และผา่ ตัดหวั ใจ เปน็ ตน้ โดยคำนงึ ถงึ ความสอดคล้องกับการพัฒนาอุตสาหกรรม และบริการการแพทย์
ครบวงจรของ ๓ จงั หวดั ชายแดน
42
ด้านการพัฒนาโครงสร้างพ้นื ฐานการคมนาคม และโลจสิ ติกส์ทางการท่องเทย่ี ว
๑) การเชื่อมโยงการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมกับนิเวศน์ทางทะเล และการคมนาคมโลจิสติกส์
เพ่ือการทอ่ งเทย่ี วทางน้ำ พฒั นาแหล่งท่องเที่ยวและกิจกรรมการทอ่ งเที่ยวให้เชอ่ื มโยงกบั เส้นทางการท่องเทย่ี ว
ทางทะเล ชายฝั่ง และแม่น้ำที่สำคัญ เพื่อรองรับการท่องเที่ยวก่อน ระหว่าง และหลังการโดยสารด้วย
เรือสำราญและเรือยอร์ชที่เชื่อมโยงกับพื้นที่ใกล้เคียงทั้งฝั่งอันดามัน และฝั่งอ่าวไทย โดยให้ความสำคัญ
กับการรักษาความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรแหล่งท่องเที่ยวทั้งปะการัง ชายหาด และคุณภาพน้ำ รวมทั้ง
สร้างสรรค์และยกระดับกิจกรรมการท่องเที่ยวให้มีความหลากหลาย และสอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ และ
ตอบสนองความต้องการของนักท่องเที่ยว โดยมุ่งเน้นการกระจาย กิจกรรมในพื้นที่ต่างๆ และการสร้างความ
พร้อมให้แก่ชุมชนเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวในพื้นที่ท่องเที่ยวที่มีศักยภาพตามแนวชายฝั่ง และหมู่เกาะ
ท้งั ฝ่งั อา่ วไทย และแมน่ ำ้ สำคญั ใน ๓ จงั หวัดชายแดนใต้ เปน็ ต้น
๒) สง่ เสรมิ การปรับปรุงและพฒั นาโครงสรา้ งพื้นฐาน สาธารณปู โภค และส่งิ อำนวยความสะดวก
ในการท่องเที่ยวทางน้ำ ทั้งท่าเรือ เพื่อปรับบทบาทของท่าเรือในประเทศจากท่าเรือแวะพักเป็นท่าเรือหลักใน
โซนปัตตานีและนราธิวาส และท่าเรืออื่นๆ ที่ใช้สำหรับการท่องเที่ยวทางน้ำให้ได้มาตรฐาน ตลอดจน
การบริหารจัดการท่าเรือทั้งในเรื่องความสะอาด และมาตรฐานด้านความปลอดภัย และพัฒนาและปรับปรุง
ปัจจัยสนับสนุนการท่องเที่ยวทางน้ำในทุกมิติ เช่น ความปลอดภัยในการเดินทาง การนำเทคโนโลยีมาใช้
ในการอำนวยความสะดวกในการเดินทางข้ามแดนของบุคคลและตัวเรือที่เชื่อมโยงกับอาเซียน โดยเฉพาะ
มาเลเซีย และสงิ คโปร์ และความพร้อมของแหลง่ ท่องเท่ียวโดยเน้นการพัฒนาบุคลากรท่มี คี วามถนดั เฉพาะทาง
เพื่อรองรับภาคอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวทางน้ำในพื้นที่อ่าวปัตตานี และนราธิวาส พร้อมทั้งระดมพลัง
ภาคีทุกภาคส่วนร่วมในการส่งเสริมการประชาสัมพันธ์ความพร้อมของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวทางน้ำ
แหล่งท่องเที่ยว และกิจกรรมท่องเที่ยวต่อเนื่องในทุกรูปแบบ รวมทั้งส่งเสริมการทำการตลาดรูปแบบใหม่
บนพื้นฐานของเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่สอดคล้องกับพฤติกรรมความต้องการของนักท่องเที่ยว และธุรกิจ
สายการเดินเรือ ซึ่งถือเป็นกลุ่มนักท่องเที่ยวคุณภาพที่มีการใช้จ่ายสูง รวมทั้งนำเสนอแหล่งท่องเที่ยวและ
กจิ กรรมการทอ่ งเที่ยวให้เช่อื มโยงกับเส้นทางการท่องเทย่ี วทางทะเล ชายฝัง่ และแม่น้ำสำคัญ
๓) พัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวที่เชื่อมโยงระหว่างจังหวัด โดยใช้ประโยชน์จากโครงข่าย
คมนาคมที่มีในปัจจุบัน และที่จะเกิดขึ้นใหม่ตามแผนพัฒนาในอนาคตทั้งทางถนน ทางราง ทางน้ำ และ
ทางอากาศ รวมทั้งส่งเสริมและบูรณาการความร่วมมือด้านการท่องเที่ยวภายใต้กรอบความร่วมมือในระดับ
อนุภูมิภาคและอาเซียน คือการพัฒนาเขตเศรษฐกิจสามฝ่าย อินโดนีเซีย-มาเลเซีย-ไทย และการพัฒนาตาม
แนวระเบียงเศรษฐกิจ ซึ่งการพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยวยังรวมถึงการเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยว
เชิงศิลปวัฒนธรรม
๔) การพฒั นาโครงสร้างพนื้ ฐานเพือ่ สนบั สนุนการทอ่ งเท่ยี ว ทง้ั ทางถนน ทางราง ทางนำ้ ในแหล่ง
ท่องเที่ยวหลักสำคัญของพื้นที่ที่ได้มาตรฐาน ปลอดภัย และทันสมัย และคำนึงถึงการมีศูนย์บริการระหว่าง
การเดินทางตามหลักศาสนาอิสลาม และมาตรฐานสากล และการเชื่อมโยงการพัฒนาการเดินทางท่องเที่ยว
ทางอากาศทั้งนราธิวาส และเบตง และโอกาสใหม่ของการพัฒนาการเดินทางทางอากาศ แบบเช่าเหมา
ลำขนาดเล็กในพื้นที่ปัตตานี เพื่อพัฒนาและเชื่อมโยงการท่องเที่ยวในพื้นที่ที่มีศักยภาพ เชื่อมโยงกับ
การทอ่ งเทย่ี วในประเทศและนานาชาติ
43
ดา้ นการปรับปรุง พฒั นาอนรุ ักษแ์ หล่งท่องเท่ยี วสำคญั ของพืน้ ที่ใหย้ ่งั ยนื
๑) พัฒนาและฟื้นฟูแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ทั้งชายหาด ชายฝั่งทะเล เกาะและหมู่เกาะ
และพื้นที่นิเวศน์ป่าเขาในพื้นที่ให้มีความอุดมสมบูรณ์ เพื่อรองรับการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ พร้อมท้ัง
การสร้างสรรค์กิจกรรมท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของพื้นที่ เช่น การท่องเที่ยว
เพื่อการอนุรักษ์ และชื่นชมธรรมชาติ ป่าเขาฮาลาบาลา การพัฒนาการท่องเที่ยวผจญภัย การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว
เพอ่ื ดำนำ้ ชมปะการงั เป็นต้น
๒) ส่งเสรมิ การอนุรักษ์ แหล่งทอ่ งเทยี่ วท่ีเปน็ แหลง่ วัฒนธรรมของพ้นื ทพ่ี ร้อมทั้งการพัฒนาสังคม
พหวุ ฒั นธรรมในแหลง่ ทอ่ งเที่ยวใหเ้ ขม้ แข็งทัง้ ที่เป็นวถิ ีชุมชน ส่งิ ปลกู สร้างทีส่ ำคญั ของพนื้ ที่
๓) สร้างสรรค์สิ่งจูงใจทางการท่องเที่ยวในรูปแบบสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น เพื่อรองรับกิจกรรม
การท่องเที่ยวทุกรูปแบบ และการท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวลการให้ความสำคัญกับการพัฒนากิจกรรม
การท่องเที่ยวพหวุ ฒั นธรรมกับผสู้ ูงอายุ โดยคำนงึ ถงึ ความย่ังยืนของการทอ่ งเทยี่ ว และการบริหารจัดการแบบ
บูรณาการอย่างเป็นองค์รวม
๔) สนับสนุนการสร้างสรรค์รูปแบบการอนุรักษ์ และพัฒนาระบบการจัดการท่องเที่ยวในพื้นที่
เพอื่ ให้ชมุ ชน ประชาชนเป็นเจ้าของ และจัดการตวั เองไดอ้ ย่างยงั่ ยืน
ด้านการพัฒนาการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ที่มีคุณภาพ มาตรฐาน ปลอดภัย
ส่มู าตรฐานสากล
๑) การรักษาไว้ซึ่งคุณค่า แห่งพหุวัฒนธรรมในระเบียบปฏิบัติสากล โดยการส่งเสริม
การจดทะเบียน การคุ้มครอง การใช้ทรัพย์สินทางปัญญา และภูมิปัญญาเพื่อสนับสนุนการพัฒนาต่อยอด
ไปสู่การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ และการเป็นเมืองศูนย์กลางการท่องเที่ยวของภูมิภาค ได้แก่ เมืองโบราณ
มรดกทางวฒั นธรรม กจิ กรรมและสินค้าของชมุ ชน อาหารฮาลาล และการแพทย์แผนไทย
๒) ยกระดับคุณภาพการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ให้ได้
มาตรฐานระดับสากลท้ังคุณภาพของสถานประกอบการ และคณุ ภาพของผใู้ หบ้ ริการที่มีทกั ษะ และความเช่ียวชาญ
ให้ความสำคัญเร่ืองความสะอาด และความปลอดภยั ในสถานประกอบการ
๓) ยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยของนักท่องเที่ยว และป้องกันผลกระทบที่อาจเกิดจาก
กิจกรรมการท่องเที่ยวทุกมิติ รวมถึงคุณภาพมาตรฐานของสินค้า บริการ และสิ่งแวดล้อมที่อาจส่งผลกระทบ
ต่อสุขภาพของนักท่องเที่ยว โดยอาศัยเครือข่ายความร่วมมือจากทุกภาคีที่เกี่ยวข้อง และอาสาสมัคร
ด้านการท่องเที่ยว และที่สำคัญคือการพัฒนา Safety Zone เพื่อการท่องเที่ยวเป็นการเฉพาะ ให้กระจาย
ในทุกแหลง่ ทอ่ งเที่ยวหลกั ของพื้นที่
44
บทที่ ๒
จดุ ยนื ตำแหน่ง และศักยภาพการพฒั นาการท่องเที่ยว
ประจำเขตพฒั นาการท่องเทย่ี วพหุวฒั นธรรมชายแดนใต้
๑. บทนำ
ปัจจุบันหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ (ปัตตานี ยะลา
นราธิวาส) ได้มีการดำเนินการตามแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ แผนพัฒนาของกลุ่มจังหวัด แผนพัฒนา
จังหวัด ซึ่งถือเป็นทิศทางและแผนหลักในการพัฒนาการท่องเที่ยวของพื้นที่ที่ผ่านมาตลอดระยะเวลา ๕ ปี
เพื่อมุ่งให้จังหวัดชายแดนใต้ เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีคุณภาพ มีขีดความสามารถในด้านการแข่งขัน
ด้านการท่องเทีย่ วในระดบั นานาชาติ บนฐานอัตลักษณ์พหุวัฒนธรรม และความหลากหลายทางการท่องเที่ยว
ท่ีสามารถสร้างรายได้ และกระจายรายได้ โดยคำนึงถึงความเป็นธรรม สมดุล และเกิดความย่ังยืน
ซึ่งผลดำเนินงานในระยะที่ผ่านมาในการพัฒนาการท่องเที่ยวชายแดนใต้ แม้จะประสบผลสำเร็จในการเพ่ิมจำนวน
และรายได้จากการท่องเที่ยว แต่ยังประสบปัญหาและอุปสรรคสำคัญหลายประการ ประกอบกับสภาพและ
บริบทต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมท่องเที่ยวมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ทั้งที่เป็นปัจจัยภายใน
เช่น สถานการณ์ความมั่นคงของพื้นที่ นโยบายของภาครัฐ การปรับตัวของภาคเอกชน และปัจจัยภายนอก
เช่น สภาวะการแข่งขันในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม และความคาดหวังของ
นักท่องเที่ยว แนวโน้มการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม ความร่วมมือและความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ
ทง้ั ในระดับภูมภิ าค ระดับอาเซยี น และระดบั โลก
การพัฒนาการท่องเที่ยวชายแดนใต้ในปจั จบุ ันเปน็ การดำเนินการในช่วงเวลาทสี่ ำคญั คอื ช่วงเวลาแห่ง
การปฏิรูปประเทศไทย ให้ก้าวไปสู่การเป็นประเทศท่ีมีความม่ันคง มั่งคั่งและยั่งยืน โดยให้ประชาชนและทกุ
ภาคส่วนของสังคมเข้ามามีส่วนร่วมในการปฏิรูป และพัฒนาเพื่อประสานประโยชน์และสามารถอยู่ร่วมกันได้
อย่างสงบสขุ ซึง่ รัฐบาลในปัจจุบันไดใ้ หค้ วามสำคัญกับการกำหนดยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศ ภายใต้กรอบ
ยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ ๒๐ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑ – ๒๕๘๐) กล่าวคือ ประเทศไทยมีความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็น
ประเทศพัฒนาแล้วด้วยการพัฒนาตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ดังนั้น จึงนับเป็นโอกาสอันดีท่ี จังหวัด
ชายแดนใต้จะได้กำหนดกรอบแนวคิดและปัจจัยแห่งความสำเร็จของการพัฒนาการท่องเที่ยวของพื้นท่ี ให้
ตอบสนองกับเจตนารมณ์ตามหลักการและวิสัยทัศน์ภายใต้กรอบยุทธศาสตร์ชาติอย่างเป็น รูปธรรมและ
สอดคล้องกับกระบวนการจัดทำแผนปฏิบัติการท่องเที่ยวประจำเขตพัฒนาการท่องเที่ยวพหุวัฒนธ รรม
ชายแดนใต้ได้คำนึงถึงบริบทของพื้นที่ และความจำเป็นในการพัฒนาประเทศไทยในการพัฒนาภายใต้กรอบ
การวิเคราะห์แบบองคร์ วม โดยสรุปจากการศกึ ษาขอ้ มูลปฐมภูมิที่ได้สำรวจความเห็นจากผูม้ สี ่วนเกี่ยวข้อง ทั้ง
ภาครัฐและเอกชน รวมถึงข้อมูลทุติยภูมิจากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง โดยได้มีการดำเนินการตาม
๔ ขั้นตอนหลัก ได้แก่ การศึกษาสภาพแวดล้อมและบริบทการท่องเที่ยวภายในพื้นที่ ประเทศและของโลกที่
เกี่ยวข้อง และที่คาดว่าจะส่งผลกระทบต่อการพัฒนาท่องเที่ยวของชายแดนใต้ในอนาคตข้างหน้า การเรียนรู้
ความสำเร็จจากการทบทวนวิสัยทัศน์การพัฒนาการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมในพื้นที่อื่นๆ และของพื้นที่อื่นๆ
หรือประเทศคู่แข่ง และประเทศต้นแบบรายสำคัญที่ประสบความสำเร็จในการพัฒนาการทอ่ งเที่ยวที่ใกล้เคยี ง
กับบริบทของจังหวัดชายแดนใต้ พร้อมทั้งให้ความสำคัญกับการทบทวนนโยบายและแผนยุทธศาสตร์
ที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว และการรับฟังความคิดเห็นจากผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และ
45
ภาคประชาชน/ประชาสังคม ในพื้นที่ชายแดนใต้ ผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ทรงคุณวุฒิในสาขาการท่องเที่ยว
การจัดประชมุ กลุ่มย่อย และการประชุมเชิงปฏิบัติการเพ่ือรบั ฟังความคิดเห็นต่อรา่ งแผนปฏิบัติการทอ่ งเท่ยี ว
ประจำเขตพัฒนาการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ และนอกจากนั้นการจัดแผนในครั้งนี้ได้ให้
ความสำคัญในการดำเนินงานตามหลักวิชาการ และการระดมความคิดเห็น ความต้องการของผู้มีส่วนได้ส่วน
เสีย ผุ้เชี่ยวชาญของพื้นที่ในรูปแบบ Consensus Building จากทุกภาคส่วนทำให้ได้รับข้อมูลเชิงลึกท่ีครบทกุ
มิติ ทั้งบริบทพื้นที่ บริบทในประเทศ บริบทต่างประเทศ บริบทตลาดโลก อีกทั้งได้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับ
สภาวการณ์ของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวของพื้นที่ชายแดนใต้ ประเทศไทย และทิศทางการพัฒนาจากมุมมอง
ของหลายหน่วยงาน และแนวคิดการพัฒนาจากผู้ทรงคุณวุฒิหรือผู้เชี่ยวชาญในสาขาการท่องเที่ยว เพื่อนำมา
สังเคราะห์เป็นแนวทางวิสัยทัศน์การพัฒนาการท่องเที่ยวของพื้นที่ และยุทธศาสตร์การพัฒนาที่เหมาะสม
สอดคล้องกบั สถานการณ์ และกา้ วทนั การเปลย่ี นแปลงเพ่ือใหก้ ารขับเคลอ่ื นวิสยั ทศั น์แผนปฏบิ ัติการท่องเท่ียว
ประจำเขตพัฒนาการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้บรรลุผลสำเร็จตามวัตถุประสงค์ และเป้าหมาย
ที่ไดก้ ำหนดไว้
๒. จุดยนื และตำแหนง่ การพฒั นา
มุ่งเน้นการส่งเสริมความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน ของการพัฒนาการท่องเที่ยวชายแดนใต้ โดยการวาง
ตำแหน่งทางการตลาดการท่องเที่ยวชายแดนใต้ ให้เป็น “แหล่งท่องเที่ยวคุณภาพ ที่เชิดชูอัตลักษณ์ และ
พหุวัฒนธรรม ความหลากหลายทางชีวภาพ และวิถีชวี ติ ให้เป็นอุตสาหกรรมการท่องเท่ียวท่ีเขม้ แข็ง เพ่ิม
รายได้ และกระจายความเจรญิ สู่ชุมชน เสริมเสริมสังคม และความสันติ มุง่ ส่งเสริมการท่องเที่ยวของพ้ืนที่
เชื่อมโยงกับการท่องเท่ียวของประเทศ และนานาชาติ” โดยมีเป้าหมายการพัฒนาคือการเพิ่มมูลค่ารวมของ
อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในสังคมพหุวัฒนธรรมในจังหวัดปัตตานี ยะลา และนราธิวาส ให้เติบโตอย่าง
ต่อเนื่อง เพิ่มอัตราการขยายตัวของรายได้จากการท่องเทีย่ วเชิงสร้างสรรค์ และพหุวัฒนธรรมของ ๓ จังหวัด
ชายแดนใต้ เพิ่มดัชนีความสุขและความอยู่เย็นเป็นสุขร่วมกันของประชาชนในชุมชนท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรม
หลักของพื้นที่เติบโตไม่น้อยกว่าร้อยละ ๗๕ (ความพึงพอใจต่อการท่องเที่ยวที่สร้างรายได้ สร้างโอกาสทาง
เศรษฐกจิ แก่ชุมชน สรา้ งสังคมพหุวฒั ธรรม สรา้ งเสริมความสันตสิ ุข และการสร้างเสรมิ คณุ ภาพชีวิตที่เป็นมิตร
กบั สงิ่ แวดลอ้ ม) และมงุ่ เน้นยุทธศาสตรห์ ลกั คอื การพัฒนาคณุ ภาพแหล่งท่องเท่ียว สินค้า และบริการด้านการ
ท่องเที่ยวที่มีเอกลักษณ์ชายแดนใต้ให้เกิดความสมดุลยั่งยืน และแข่งขันได้การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน
สิ่งอำนวยความสะดวก การทอ่ งเทยี่ วชายแดนใตเ้ ชือ่ มโยงกับฝัง่ อนั ดามัน อ่าวไทย ประเทศและอาเซียนตอนใต้
การพัฒนาผู้ประกอบการ บุคลากร และการสร้างสังคมรองรับการขยายตัวของการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรม
ชายแดนใต้ การเสริมสร้างความเป็นเลิศ และความพร้อมของการเป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยวมุสลิมของ
ประเทศ เช่อื มโยงการท่องเทยี่ วกบั นานาชาติ และการพฒั นาการท่องเทย่ี วพหุวฒั นธรรมชายแดนใต้หนุนเสริม
คุณภาพชีวิต ความม่ันคง และการเติบโตท่ยี ่งั ยนื
46
๓. การประเมนิ ศกั ยภาพ และสภาพแวดล้อมภายนอก (SWOT Analysis)
๓.๑. จุดแข็ง (Strengths) มีปัจจัยสำคัญที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการดำเนินงานเขตพัฒนา
ทอ่ งเท่ยี ว ดงั นี้
S1. ประชากรโดยส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม ตามวิถีอิสลามของ 3 จังหวัดชายแดนใต้ซึ่ง
เป็นจุดแข็งเชิงสัญลกั ษณ์ที่โลกมสุ ลิมให้การยอมรับในอัตลักษณ์ของ 3 จังหวัดชายแดนใต้ ท่ีสามารถเชื่อมโยง
กับเป้าหมายกลุ่มทอ่ งเท่ียวมสุ ลิมท้ังในพนื้ ใ่ี กลเ้ คียง ระดับประเทศ ภูมิภาคอาเซียนใต้ และนานาชาติ
S2. สภาพภูมิสังคมมีวิถีเกษตรที่สามารถเชื่อมโยงกับพื้นที่ท่องเที่ยว และมีสภาพภูมิประเทศ
มีความอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การทำการเกษตร โดยเป็นแหล่งผลิตพืชเศรษฐกิจ เช่น ยางพารา ข้าว ปาล์ม
น้ำมัน ปศุสัตว์ เช่น โคเนื้อ แพะ และสัตว์ปีก ที่มีความต่อเนื่องรองรับอุตสาหกรรมการผลติ และไม้ผล อีกท้ัง
ยังมีศูนย์วิทยาศาสตร์อาหารฮาลาลมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตปัตตานี ซึ่งส่งผลต่อการท่องเที่ยว
เชิงวัฒนธรรมอาหารที่เชื่อมโยงกับอาหารฮาลาล และเกิดความหลากหลายทางการท่องเที่ยวในด้านวิถีชีวิต
ของสังคม ชุมชน มีชุมชนการท่องเท่ียวเชิงเกษตรกระจายทุกพื้นที่ มีผลผลิต ผลิตภัณฑ์ชุมชนที่เชื่อมโยงกับ
การท่องเทย่ี ว
S3. มีสถานที่ทางประวัติศาสตร์ และศูนย์กลางของศาสนาอิสลาม มีศิลปวัฒนธรรมที่เป็น
มรดก ทางประวัติศาสตร์ เป็นทรี่ ู้จักและศรทั ธาเล่อื มใสของบุคคลทวั่ ไป ลกั ษณะสังคมพหุวฒั นธรรม อัตลักษณ์
วิถีชุมชน ทั้งอิสลาม พุทธศาสนา วัฒนธรรมจีน ประเพณี และการบริการฮาลาลเปน็ ที่รู้จักอย่างแพร่หลาย ทั้งใน และ
ต่างประเทศ ที่สามารถสร้างคุณค่า และมูลค่าทั้งการท่องเที่ยว และการพัฒนาทางเศรษฐกิจของ ๓ จังหวัด
ชายแดนใต้
S4. ทรัพยากรธรรมชาติและระบบนิเวศมีความหลากหลายทั้งทางบก (ป่าฮาลา-บาลา) และ
ทางทะเล (หาดตะโละกาโปร์ หาดแฆแฆ จังหวัดปตั ตานี และหาดนราทศั น์ จังหวดั นราธิวาส) รวมท้ังมีประเพณี
วัฒนธรรม วิถีชุมชนที่โดดเด่นและเป็นอัตลักษณ์ของพื้นท่ี สามารถพัฒนาไปสู่การท่องเที่ยวทั้งเชิงนิเวศ
เชิงประวตั ิศาสตร์และเชิงวัฒนธรรม วิถีชาวเล และประเพณีทีเ่ กี่ยวข้องกับความหลากหลายของนิเวศน์ปา่ เขา
และนิเวศนท์ างทะเล
S5. เส้นทางการคมนาคมของ 3 จังหวัดชายแดนใต้ มีทั้งทางบก ทางราง ทางน้ำ ทางอากาศ
และจุดเช่ือมโยงทางการคมนาคมขนส่ง และโลจิสติกส์กบั จงั หวัดชายแดนภาคใตแ้ ละอาเซียนตอนลา่ ง สะดวก
ตอ่ การทอ่ งเทย่ี ว มพี ื้นทีก่ ารคา้ ชายแดน มกี จิ กรรมการทอ่ งเทย่ี วชายแดน
S6. ธุรกิจการบริการ การค้าส่ง ค้าปลีก ของ ๓ จังหวัด มีห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่มีกิจกรรม
ทางการส่งเสริมการค้าการลงทุน ที่หลากหลาย มีธนาคารพาณิชย์ครอบคลุมทุกพื้นที่ที่หลากหลาย มีโรงแรม
ที่มีมาตรฐาน ในการรองรบั นักเดนิ ทาง นกั ท่องเทย่ี ว และการประชุมสัมมนา
S7. มีสถาบันอุดมศึกษาในพื้นที่ที่เป็นแหล่งผลิต และพัฒนาบุคลากรสำหรับอุตสาหกรรม
การท่องเที่ยว มปี ราชญ์ชาวบ้าน ผู้นำชุมชน ท่ีโดดเดน่ ในการพฒั นาการท่องเทยี่ วชุมชน
47
๓.๒. จุดอ่อน (Weaknesses) มเี หตปุ จั จัยสำคัญทต่ี ้องปรบั ปรงุ แกไ้ ขโดยเร่งดว่ น ดังน้ี
W1. การบูรณาการขององค์กรภาคีในการเชื่อมโยงการพัฒนาในมิติเศรษฐกิจ สังคม ความมั่นคง
และสง่ิ แวดลอ้ ม ยงั ไมม่ คี วามเขม้ แข็ง และเป็นการพัฒนาท่ีไมต่ ่อเนื่อง ส่งผลตอ่ การพัฒนาอุตสาหกรรมการท่องเทย่ี ว
W2. ขาดการบริหารจัดการด้านการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวแบบยั่งยืน นักท่องเที่ยวที่มาท่องเที่ยว
(จะไปพักค้างที่หาดใหญ่มากกว่าการใชบ้ ริการในพ้ืนที่ ๓ จังหวัดชายแดนใต้) ขาดการสรางสรรค์และพัฒนาเพิ่มเติม
ซึ่งกิจกรรมการท่องเที่ยว ตลอดฤดูกาลท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงในระดับนานาชาติ และมีพลังในการดึงดูด
การท่องเที่ยวที่เข้มแข็ง และรูปแบบการดำเนินการไม่ได้มีการสร้างสรรค์รองรับการแข่งขันขันของ
อตุ สาหกรรมการทอ่ งเทีย่ วท่ีเปลีย่ ยนแปลงไป
W3. ทรัพยากรธรรมชาติเสื่อมโทรมส่งผลกระทบต่อความอดุ มสมบูรณ์ของทรพั ยากรทางทะเล
การกัดเซาะชายฝั่ง และปัญหาอุทกภัยมีแนวโน้มรุนแรงมากขึ้น โดยเฉพาะปัญหาอ่าวปัตตานีเสื่อมโทรม
ปัญหาทางด้านขนส่งทางเรอื เนื่องจากมตี ะกอนจากแม่น้ำปัตตานี และคลองจากอ่าวไหลทบั ถมทำให้เกิดการตื้นเขนิ
เกดิ อุปสรรคในการเดนิ เรือทำให้เรอื ไม่สามารถเข้าเทียบทา่ และใชป้ ระโยชนไ์ ดเ้ ตม็ ท่ี
W4. ปัญหาอนามัยสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ชุมชน พื้นที่ท่องเที่ยว และปัญหาสุขภาพอนามัย และ
วิถีทางด้านสุขภาพของชุมชนยังไม่เข้มแข็ง ประชาชนยังขาดความตระหนักในการสร้างวิถีสุขภาวะที่ดี และ
พฤติกรรมเสี่ยงต่อโรคที่ไม่ติดต่อ โรคที่เป็นปัญหาของชุมชนโดยเฉพาะปัญหาอนามัยแม่และเด็กเกิดความไม่
มัน่ ใจในการบรโิ ภคอาหารปลอดภัยของนักท่องเที่ยว
W5. การเข้าถึงองค์ความรู้และการสื่อสารผ่านระบบอินเตอร์เน็ตความเร็วสูงมีจำกัดการใช้
ประโยชน์ของประชาชนใน ๓ จังหวัดชายแดนใต้ และยังมีพื้นที่ที่มีข้อจำกัดในการใช้เทคโนโลยีที่ยังไม่ทั่วถึง
ทำใหน้ กั ทอ่ งเทีย่ วไมไ่ ด้รับความสะดวก
W6. สถานการณ์ความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ยังส่งผลต่อภาพลักษณ์
ความไม่ปลอดภยั และความเชอ่ื มน่ั ดา้ นการลงทุนและการท่องเที่ยวในพนื้ ที่
W7. บุคลากรด้านการท่องเที่ยวที่มีคุณภาพและมีความสร้างสรรค์ในกิจกรรมการท่องเที่ยว
ยงั ไม่ได้รบั การพฒั นาอยา่ งตอ่ เนื่อง ขาดทักษะบริการรองรับการทอ่ งเท่ยี วระดบั นานาชาติ และผู้ประกอบการ
ดา้ นการท่องเทยี่ วของพ้ืนทยี่ งั ไมเ่ ข้มแข็ง ขาดประสบการณ์ในการทำการตลาดการทอ่ งเท่ียวนานาชาติ และยัง
ไม่มีขีดความสามารถอย่างเพียงพอที่จะรองรับกับการแข่งขันของตลาดการท่องเที่ยวในระดับประเทศและ
นานาชาติ
W8. ศักยภาพของชุมชนในการรักษาสิ่งที่ดีงามของชุมชนให้คงอยู่ และการจัดการทรัพยากร
ทางการท่องเที่ยวของชุมชนยังไม่ได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ชุมชนยังขาดทักษะการบริการนักท่องเที่ยว
ทั้งในและต่างประเทศ และความสามารถในการริเริ่มสร้างสรรค์กิจกรรมทางการตลาด เพื่อการเชื่อมโยงกับ
การทอ่ งเทยี่ วยงั ไม่เพยี งพอต่อการดงึ ดดู นกั ท่องเทยี่ ว
W9. ระบบการสื่อสาร การประชาสัมพันธ์ของหน่วยงานรัฐยังไม่เป็นปฏิบัติการเชิงรุกที่เข้าถึง
นกั ทอ่ งเท่ยี ว
48
๓.๓. โอกาส (Opportunities) มีเหตุปจั จัยภายนอกที่เอ้ือต่อการพัฒนาและขับเคลื่อนการท่องเท่ียว
พหุวฒั นธรรม
O1. ยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี วาระการปฏิรูปประเทศ นโยบายรัฐบาล ให้ความสำคัญกับการบูรณาการ
ภาคีทุกภาคส่วนในการพัฒนาจังหวัดชายแดนใต้ ซึ่งเป็นโอกาสในการระดมทรัพยากร งบประมาณ ในการพัฒนา
อุตสาหกรรมการทอ่ งเทีย่ วชายแดนใตร้ ่วมกัน
O2. การพัฒนาความร่วมมือระหว่างประเทศ เช่น กรอบการพัฒนาเขตเศรษฐกิจ ๓ ฝ่าย
อินโดนีเซีย มาเลเซีย และไทย (IMT-GT) โครงการพัฒนาร่วมไทย –มาเลเซีย (JDA) โครงการยุทธศาสตร์
การพฒั นาร่วมสำหรับพน้ื ท่ชี ายแดนไทย – มาเลเซยี (JDS) สรา้ งโอกาสในการขยายความรว่ มมอื ในการพัฒนา
เศรษฐกิจ โครงสร้างพื้นฐาน การค้า การท่องเที่ยวและการลงทุนร่วมกันเนื่องจากมีต้นทุนของวัฒนธรรม
ทใ่ี กลเ้ คยี งกัน
O3. ประเทศไทยเป็นประธานอาเซียนในปี พ .ศ. ๒๕๖๒ และการเปิดเสรีทางการค้า และ
การเปิดประชาคมเศรษฐกิจอาเซยี น เป็นโอกาสของภาคการผลติ ในการขยายตลาดสินค้าและบริการของพ้ืนที่
รวมทั้งมีโอกาสในการพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งและโลจิสติกส์เพื่อเชื่อมโยงภายในภูมิภาค เพื่อรองรับ
การขนสง่ สินคา้ และการท่องเที่ยวระหวา่ งประเทศที่มแี นวโน้มเพิม่ สงู ขึ้น
O4. การสถาปนาความสัมพันธ์จากสังคมมุสลิมในอาเซียน และโลกอาหรับเอื้อต่อการเสริมสร้าง
ความสมั พนั ธแ์ ละความร่วมมอื ทางการคา้ การพัฒนาทางดา้ นสงั คมมุสลมิ ท่สี ามารถเช่อื มโยงกับการท่องเท่ียว
กบั ตา่ งประเทศ และเปดิ โอกาสในการเชื่อมโยงการทอ่ งเทย่ี วระหว่างกัน
O5. การเช่ือมโยงการท่องเท่ยี วแหล่งเรยี นรู้จากโครงการอันเน่อื งมาจากพระราชดำริ การทอ่ งเท่ียว
เรียนรู้หลักปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง การท่องเที่ยวชมุ ชน การท่องเที่ยววถิ ีชีวิต วัฒนธรรม และการท่องเที่ยว
การเกษตร การเรียนรจู้ ากปราชญช์ าวบา้ นในจงั หวัดชายแดนใต้ กับจังหวัดใกลเ้ คยี ง
O6. ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีสารสนเทศ การก้าวสู่สังคมดิจิตอลและการค้า การบริการ
ท่ีมีการใช้เทคโนโลยมี ากข้ึน การเติบโตของแอพพลเิ คชัน่ ดา้ นการทอ่ งเที่ยว ทำใหเ้ ขา้ ถงึ นักท่องเท่ียวทั้งในและ
ต่างประเทศได้ง่าย เป็นโอกาสในการพัฒนาตลาด และบริการด้านการท่องเที่ยวของ ๓ จังหวัดชายแดนใต้
กับสังคมภายนอก
O7. เครือข่าย NGO ในพื้นที่ใกล้เคียงที่เป็นรอยต่อสามารถบูรณการการทำงานร่วม
กบั เครอื ขา่ ยของจังหวัด เพ่อื การเฝา้ ระวงั อนุรักษท์ รพั ยากรทางทะเล และการจดั การแบบมีส่วนร่วมที่เข้มแข็ง
และการผสานขอ้ มูลดา้ นการท่องเทีย่ วระหวา่ งกนั
O8. โอกาสในการเชื่อมโยงการท่องเที่ยวกับแหล่งท่องเที่ยวสำคัญในพื้นที่ใกล้เคียง เช่น
หาดใหญ่ และพื้นที่ของภาคใต้ทั้งฝ่ังอ่าวไทย และอันดามัน ซึ่งเป็นที่รู้จักของประเทศเพื่อนบ้านในการดงึ ดูด
นกั ท่องเท่ยี ว
O9. กระแสความเติบโตของการท่องเที่ยววิถีชีวิต การท่องเที่ยวเรียนรู้วัฒนธรรม
การท่องเที่ยวเชิงกีฬาและผจญภัย การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมประเพณี ที่มีอัตลักษณ์เฉพาะ การท่องเที่ยว
เชิงสขุ ภาพ เป็นโอกาสในการทำการตลาดการทอ่ งเทยี่ วในชายแดนใต้ เจาะกล่มุ นักทอ่ งเทีย่ วเฉพาะกลุ่ม
49
๓.๔. ภัยคุกคาม (Threats) มีเหตุปัจจัยภายนอกที่ไม่เอื้อหรือเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนา
การทอ่ งเทยี่ วพหวุ ฒั นธรรม
T1. การแข่งขันดา้ นการตลาดสินค้าจากประเทศเพื่อนบา้ น เช่น สินค้าฮาลาลจากประเทศมาเลเซีย
แฟชนั่ มสุ ลิมจากอนิ โดนเี ซยี เป็นตน้ ทำให้ตลาดมกี ารแข่งขันกนั สงู ท้งั ทางการตลาด และการทอ่ งเทย่ี วเชิงวฒั นธรรม
T2. ความเปลี่ยนแปลงทางสังคมจากภายนอก พหุวัฒนธรรม การบริโภคสื่อวัฒนธรรม
ที่ไม่เหมาะสมทำให้วิถีชีวิต และสิ่งที่ดีงามทางวัฒนธรรมประเพณีเปลี่ยนแปลงไป กระทบต่อการท่องเที่ยวเชิง
วฒั นธรรมและการเรยี นรวู้ ถิ ชี วี ิต
T3. ปัญหาอาชญากรรม ความรุนแรง ปัญหาความไม่มั่นคงทางการเมือง ปัญหาการแพร่
ระบาดของยาเสพติดส่งผลต่อวิถีชีวิตของชุมชน ประชาชนที่เปลี่ยนแปลงไป และความไม่เชื่อมั่นของ
นักทอ่ งเทย่ี ว
T4. การแข็งตวั ของค่าเงนิ บาท ค่าครองชีพสงู สถานะการณ์ภาวะทางเศรษฐกจิ ทต่ี กต่ำตอ่ การตดั สินใจ
มาท่องเทย่ี วของนักท่องเทย่ี ว
T5. การเชื่อมโยง การบูรณาการ ในการให้บริการแก่นักท่องเที่ยวผ่านแดน การพัฒนาโปรแกรม
การท่องเที่ยวของผู้ประกอบการท่องเที่ยวในพื้นที่ใกล้เคียง ยังไม่เป็นเส้นทางที่เชื่อมโยงต่อกันกับการท่องเที่ยว
ชายแดนใต้
T6. การสื่อสารสถานการณ์ในพื้นที่ที่ไม่มีการกลั่นกรองอย่างเหมะสม ทำให้กระทบต่อ
ภาพลกั ษณ์ของพื้นที่ และกระทบต่อความเชือ่ มมั่นของนักท่องเทยี่ วท้งั ในประเทศ และต่างประเทศ
50
บทที่ ๓
แผนปฏบิ ัตกิ ารพฒั นาการท่องเท่ียว
ประจำเขตพฒั นาการท่องเทย่ี วพหวุ ัฒนธรรมชายแดนใต้
๑.วิสยั ทัศน์ (Vision)
ความเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวของประเทศไทยท่ีมีแนวโน้มเติบโตอย่างต่อเนื่องโดยมี
ปัจจัยขับเคลื่อนมาจากเศรษฐกิจโลกที่พัฒนาขึ้นส่งผลต่อการเพิ่มขึ้นของชนชั้นกลางที่มีศักยภาพในการ
ท่องเที่ยว กอปรกับการเติบโตของสายการบินต้นทุนต่ำที่ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการเดินทางและเพิ่มการเข้าถึง
แหล่งท่องเที่ยวรอง ทำให้มีจำนวนนักท่องเที่ยวทั่วโลกที่มาเท่ียวในประเทศไทยเพิ่มสูงขึ้น อีกทั้งการปรับใช้
เทคโนโลยีในการท่องเที่ยว เนื่องจากการเติบโตอย่างก้าวกระโดดของการใช้เทคโนโลยีในชีวิตประจำวัน และ
สื่อสังคมออนไลน์ การพัฒนาการท่องเที่ยวในอนาคต ต้องให้ความสำคัญกับการพัฒนาเทคโนโลยี ทั้งในด้าน
การเป็นแหล่งข้อมูลสำคัญ และการเป็นเครื่องมืออำนวยความสะดวกเพื่อการท่องเที่ยว นอกจากนี้
ความต้องการของนักท่องเที่ยวมีการเปลี่ยนแปลงไปเช่นเดียวกัน จากการเดินทางท่องเที่ยวเพื่อเยี่ยมชม
สถานที่ เป็นการท่องเที่ยวที่มุ่งเน้นประสบการณ์ ซึ่งนับเป็นโอกาสที่การพัฒนาการท่องเที่ยวชายแดนใต้
สามารถทจ่ี ะดึงเอาจดุ เด่นดา้ นวฒั นธรรมและความเป็นอยู่วถิ ีไทย วถิ ีพหวุ ฒั นธรรมชายแดนใตท้ ม่ี เี อกลักษณ์มา
นำเสนอต่อนักท่องเที่ยวได้อย่างมีเอกลักษณ์ ในขณะเดียวกันประเทศต้นแบบและคู่แข่งรายสำคัญของ
ประเทศไทยได้มีการพัฒนาการท่องเที่ยวทางพหุวัฒนธรรมอย่างรวดเร็ว โดยมีการเน้นย้ำการพัฒนาคุณภาพ
ของการท่องเที่ยวอย่างองค์รวม อันประกอบด้วยการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน การคมนาคม การอำนวย
ความสะดวก คุณภาพของบุคลากร และการปรบั ใช้เทคโนโลยีอีกท้ังยังมีการผลักดนั การดำเนนิ งานอย่างบูรณา
การ ทั้งระหว่างภาครัฐ รัฐกับเอกชน และภาครัฐกับประชาชน ซ่ึงเป็นอีกข้อที่บทเรียนสำคัญของ
การพัฒนาการท่องเที่ยวชายแดนใต้ในการพัฒนาระบบการบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพซึ่งจะเป็นกลไก
นำไปสู่การพัฒนาอย่างมีส่วนร่วมและเป็นรูปธรรม นอกจากนี้ จากการศึกษาแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาท่ี
เกี่ยวข้องด้านการท่องเท่ียว โดยเฉพาะอย่างยิ่งแผนยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี พบว่าสาระสำคัญจะมุง่ ให้ประเทศ
ไทยเป็นประเทศท่ีมีความม่นั คง มง่ั คงั่ และยงั่ ยนื เป็นการวางหลักการการพัฒนาใหอ้ ุตสาหกรรมท่องเท่ียวไทย
และจังหวัดชายแดนใต้ด้วยจุดมุ่งหมายเพื่อให้การท่องเที่ยวสามารถเป็นแหล่งสร้างรายได้และกระจายรายได้
อย่างย่ังยืน อันจะช่วยขับเคลือ่ นจังวัดชายแดนใตท้ ั้ง ๓ จังหวัด (ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส) และหนุนเสริม
ประเทศไทยใหเ้ ป็นประเทศรายได้สูงทีพ่ ฒั นาแล้วตามเจตจำนงของแผนยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี จึงเป็นจุดเน้น
สำคัญของแผนปฏิบตั กิ ารพฒั นาการท่องเทีย่ วประจำเขตพฒั นาการทอ่ งเทยี่ วพหุวฒั นธรรมชายแดนใต้
อย่างไรก็ดีถึงแม้ว่าจังหวัดชายแดนใต้จะมีความอุดมสมบูรณ์ของนิเวศวิทยาทางการท่องเที่ยว
และมีความหลากหลายที่สามารถพัฒนาเป็นการท่องเที่ยวในระดับนานาชาติได้ แต่ก็ยังประสบปัญหาใน
ด้านความยั่งยืนของการส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างครบวงจร ปัญหาจากการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และ
สิ่งแวดล้อม ความปลอดภัย ความสะอาด คุณภาพของแหล่งท่องเที่ยว คุณภาพบุคลากรทางการท่องเที่ยว
การทำตลาดการท่องเที่ยวชายแดนใต้ และการกระจายตวั ของนกั ท่องเท่ียวในพื้นที่หลักๆ ปัญหาความเช่ือมั่น
ทั้งจากนักท่องเที่ยว นักลงทุนจากปัญหาความมั่นคง และประสิทธิภาพการจัดการการท่องเที่ยวที่มีมาตรฐาน
ที่แข่งขันได้ ดังนั้น แนวทางการพัฒนาตามวิสัยทัศน์การท่องเท่ียวชายแดนใต้ จึงให้ความสำคัญกับการพัฒนา
คณุ ภาพของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว การพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานเพอื่ เพ่ิมความสะดวก ความปลอดภัย และ
การเชื่อมต่อสู่พื้นที่ท่องเที่ยวต่างๆ รวมทั้งการพัฒนาคุณภาพบุคลากรการท่องเที่ยว การสร้างจิตสำนึก และ
การมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ชุมชน เพื่อเปิดโอกาสการพัฒนาและสนับสนุนการกระจายรายได้อย่างแท้จริง
51
โดยมีการส่งเสริมการตลาดอย่างมีประสิทธภิ าพและมีการปรับใช้เทคโนโลยี รวมถึงการวางระบบบริหารอย่าง
เปน็ รูปแบบเพือ่ เพิ่มการ บูรณาการในการทำงาน
วิสัยทัศน์การท่องเที่ยวชายแดนใต้ ในมิติเขตพัฒนาการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ จึงได้จัดทำ
และพฒั นาขน้ึ บนหลักการทม่ี งุ่ ส่งเสริมความมน่ั คง มงั่ คงั่ ยัง่ ยนื ของพนื้ ที่ และหนนุ เสริมการพฒั นาประเทศไทย
ผ่านการพัฒนาการทอ่ งเทย่ี วพหวุ ัฒนธรรมที่สอดคลอ้ งกับความตอ้ งการของตลาดโลก และสอดรบั กบั ศกั ยภาพ
ของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวของไทย บนเอกลักษณ์ของความเป็นไทย และความเป็นพหุวัฒนธรรมของมลายู
พุทธ และจีน ของพื้นท่ีที่โดดเด่นและมีคุณภาพระดับประเทศ และมีศักยภาพระดับนานาชาติ เพ่ือ
ให้อุตสาหกรรมท่องเทีย่ วชายแดนใต้สามารถเป็นแหลง่ สร้างรายได้และกระจายรายได้สู่ประชาชนทกุ ภาคส่วน
อยา่ งยัง่ ยืน ตามวสิ ยั ทศั น์ ดงั น้ี
ศนู ย์กลางการทอ่ งเทย่ี วพหวุ ฒั นธรรม มลายู พุทธ และจีนของประเทศ
เพอ่ื คุณคา่ ทางเศรษฐกิจ สังคม ความม่ันคง และความสนั ติสุขทยี่ ง่ั ยืน
โดยกำหนดนิยามของวสิ ัยทศั นไ์ ว้ดังนี้
ศูนย์กลางการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมมลายู พุทธ และจีน เพื่อคุณค่าทางเศรษฐกิจ สังคม
ความมั่นคง และความสันติสุขที่ยั่งยืน หมายถึง ๓ จังหวัดชายแดนใต้ประกอบด้วยจังหวัดปัตตานี ยะลา และ
นราธิวาส ที่มีความหลากหลายทางเชื้อชาติ และวัฒนธรรม ประชาชนที่มีความแตกต่างสามารถอยู่ร่วมกันได้
บนหลักการของความเท่าเทียม มีสิทธิ์ในการดำรงรักษาไว้ซึ่งเอกลักษณ์ของกลุ่มตนไว้ได้ มีวิถีชีวิต
ที่มีเอกลักษณ์ไทยมุสลิม ไทยพุทธ และไทยจีน มีแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ ศาสนา และวัฒนธรรม
ที่มีคุณค่า ความหลากหลายของทรัพยากรธรรมชาติ สามารถบริหารจัดการจนสร้างมูลค่าทางการท่องเที่ยว
สร้างงาน อาชีพ เศรษฐกิจ แก่พื้นที่ และหนุนเสริมการพัฒนาสังคม ความมั่นคง และการเติบโต
ของการทอ่ งเทยี่ วทีเ่ ป็นมติ รกับสิ่งแวดล้อม ตามรายละเอยี ดนิยามแหง่ วสิ ยั ทศั น์ ๕ องค์ประกอบดังน้ี
๑) ๓ จังหวัดชายแดนใต้ จังหวัดปัตตานี ยะลา และนราธิวาส มีความเข้มแข็งของสังคม
พหุวัฒนธรรม ไทยมุสลิม ไทยพุทธ และไทยจีน ที่สามารถนำวิถีชีวิต ภูมิปัญญา และสิ่งที่มีคุณค่าของพื้นที่
มาเชอื่ มโยงกับการท่องเที่ยวจนสามารถสร้างใหเ้ กิดคณุ คา่ ทางสงั คม และมูลค่าทางเศรษฐกิจ
๒) มีความพรอ้ มการเปน็ ศูนย์กลางของการทอ่ งเท่ียวสงั คมพหุวัฒนธรรม เป็นแหล่งผลิต และพัฒนา
อุตสาหกรรมการทอ่ งเที่ยวมาตรฐานฮาลาลของประเทศ
๓) การเติบโตทางเศรษฐกิจจากการท่องเที่ยวสังคมพหุวัฒนธรรมที่เติบโตอย่างต่อเนื่อง สร้างงาน
สรา้ งรายได้ สร้างอาชพี ให้กบั ประชาชน ชมุ ชน จงั หวัด กลุ่มจงั หวดั
๔) สงั คมพหวุ ัฒนธรรมในพ้ืนทมี่ คี วามรกั และหวงแหนในวิถี รักษา สบื ทอด ต่อยอด ใหค้ งอยอู่ ย่างย่ังยืน
และปรบั ตวั ใหเ้ ท่าทนั การเปลยี่ นแปลงอยา่ งเหมาะสม
๕) ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี พื้นที่มีความมั่นคง ปลอดภัย สงบเรียบร้อยมากขึ้นจากฐานของ
การพฒั นาการท่องเทยี่ วพหวุ ฒั นธรรม
52
๒.วตั ถปุ ระสงค์
๑) เพื่อกำหนดทิศทางการพัฒนาการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมของ ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้
(ปัตตานี ยะลา นราธิวาส) ให้เป็นไปทิศทางเดยี วกัน และหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้อง ได้ใช้เป็นแนวทางในการบูรณา
การในการทำงานรว่ มกนั อยา่ งมเี อกภาพ และมพี ลงั จนเกดิ การเปลี่ยนแปลงท่ดี ีขน้ึ
๒) เพื่อเพิ่มมูลค่ารวมตลาดของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ๓ จังหวัดชายแดนใต้ ให้เติบโตอย่าง
ต่อเนือ่ ง
๓) เพื่อเพิ่มการสร้างงาน อาชีพ ให้กับประชาชนและรายได้กับชุมชนจากการพัฒนาการท่องเที่ยว
ของชุมชน
๔) เพื่อพัฒนาอุตสาหกรรมท่องเท่ียวเป็นกลไกส่งเสริมเศรษฐกิจ การพัฒนาสังคม ความมัน่ คง และ
การเตบิ โตนคุณภาพชีวิตที่เปน็ มติ รตอ่ สงิ่ แวดล้อม
๕) เพื่ออนุรักษ์พัฒนาสืบสานต่อยอดวัฒนธรรมและการดำรงรักษาไว้ซึ่งเอกลักษณ์พหุวัฒนธรรม
จังหวัดชายแดนใต้ สร้างความรัก ความภาคภูมิใจ และความหวงแหนต่อวิถีชีวิตที่ดีงามของพื้นที่ และหนุนเสริม
การเสริมสร้างสันติสุขของพ้นื ท่ี
๓.เปา้ หมายการพฒั นา
๑) มูลค่ารวมของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในสังคมพหุวัฒนธรรมในจังหวัดปัตตานี ยะลา และ
นราธิวาสเตบิ โตอยา่ งตอ่ เนื่อง มมี ูลค่ารวมไมน่ ้อยกวา่ .... ลา้ นบาท
๒) อัตราการขยายตัวของรายได้จากการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์และพหุวัฒนธรรมของ ๓ จังหวัด
ชายแดนใต้เตบิ โตไมน่ ้อยกวา่ รอ้ ยละ ๑๐
๓) ดัชนีความสุขและความอยู่เย็นเป็นสุขร่วมกันของประชาชนในชุมชนทอ่ งเท่ียวพหุวัฒนธรรมหลัก
ของพืน้ ที่เตบิ โตไม่น้อยกวา่ รอ้ ยละ ๗๕ (ความพึงพอใจต่อการท่องเทย่ี วท่สี รา้ งรายได้ สรา้ งโอกาสทางเศรษฐกจิ
แกช่ มุ ชน สร้างสังคมพหุวฒั ธรรม สร้างเสรมิ ความสนั ตสิ ุข)
๔) สร้างและพัฒนาพื้นที่ท่องเที่ยวต้นแบบพหุวัฒนธรรมมลายู พุทธ และจีน ที่เติบโตอย่างต่อเนื่อง
บนฐานเศรษฐกจิ คุณภาพชวี ติ ท่ีเปน็ มิตรกับส่ิงแวดลอ้ ม จำนวน ๓๐ แหง่
๔.ประเดน็ การพฒั นา
๑) การพัฒนาคุณภาพแหล่งท่องเที่ยว สินค้า และบริการด้านการท่องเที่ยวที่มีเอกลักษณ์ชายแดนใต้
ใหเ้ กดิ ความสมดุลยัง่ ยนื และแข่งขันได้
๒) การพัฒนาโครงสรา้ งพื้นฐาน ส่ิงอำนวยความสะดวก การท่องเท่ียวชายแดนใต้เชื่อมโยงกับฝ่ังอันดามัน
อ่าวไทย ประเทศ และอาเซียนตอนใต้
๓) การพฒั นาผูป้ ระกอบการ บุคลากร และการสรา้ งสังคมรองรับการขยายตัวของการท่องเที่ยวพหุ
วฒั นธรรมชายแดนใต้
๔) การเสริมสร้างความเป็นเลิศในการเป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยวมุสลิม และพหุวัฒนธรรมมลายู
พทุ ธ จนี ของประเทศ และการพฒั นาการตลาดเฉพาะเชื่อมโยงกับการท่องเทีย่ วระดับชาติ และนานาชาติ
๕) การพัฒนาการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้หนุนเสริมคุณภาพชีวิต ความมั่นคง และ
การเติบโตท่ยี ัง่ ยนื
53
โดยในแต่ละประเด็นการพัฒนาจะประกอบด้วย แนวทางการพัฒนา แผนงาน โครงการ ระยะเวลา
ดำเนินการ หน่วยงานรับผิดชอบ ประมาณการงบประมาณ รูปแบบการลงทุน กลไกการขับเคลื่อนแผนสู่การ
ปฏบิ ัติ ผลประโยชนท์ ่ีจะไดร้ บั ทัง้ ดา้ นเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดลอ้ มดงั ตอ่ ไปน้ี
54
ประเดน็ การพฒั นาท่ี ๑
การพัฒนาคุณภาพแหล่งท่องเท่ียว สินค้าทรี่ ะลกึ และบรกิ ารด้านการทอ่ งเทย่ี วที่มีเอกลกั ษณช์ ายแดนใต้
ใหเ้ กดิ ความสมดุลย่ังยืน และแข่งขันได้
๑. วัตถุประสงค์
๑) เพื่อพัฒนาคุณภาพของแหล่งท่องเที่ยว สินค้าที่ระลึก และบริการทุกรูปแบบอย่างมีมาตรฐาน
และมีเอกลักษณ์พหวุ ฒั นธรรมชายแดนใต้ ที่สามารถสรา้ งคุณค่าแก่พ้นื ท่ี
๒) เพือ่ พฒั นาระบบการบรหิ ารแหล่งท่องเทยี่ ว สินค้า บรกิ าร และการสรา้ งสรรคก์ จิ กรรมท่องเที่ยว
โดยใชช้ มุ ชนเปน็ ฐานท่เี ขม้ แข็ง
๓) เพื่อรักษาสมดุลในแหล่งท่องเที่ยว สินค้า และบริการ ทั้งในเชิงพื้นที่ เชิงเวลา ฤดูกาล และ
รปู แบบการท่องเทีย่ ว ให้มีนักท่องเท่ียวเพม่ิ มากขนึ้ เพ่อื สรา้ งโอกาสทางเศรษฐกจิ และการพฒั นาของทอ่ งเท่ียว
พนื้ ที่อยา่ งตอ่ เนอื่ ง
๒. เป้าหมายและการวดั ผล
๑) แหล่งท่องเที่ยวที่ได้รับการปรับปรุง พัฒนาให้มีคุณภาพเพ่ือรองรับการท่องเที่ยวเชื่อมโยงพหุวฒั นธรรม
ในระดับนานาชาติ ๑๐ แหง่
๒) แหลง่ ท่องเท่ียวชมุ ชนท่ีผา่ นมาตรฐานการท่องเท่ยี วชมุ ชนพหวุ ัฒนธรรม ไม่นอ้ ยกวา่ ๒๐ แห่ง
๓) รายไดร้ วมจากการจำหนา่ ยของทร่ี ะลึกเพอื่ การทอ่ งเท่ยี วของพน้ื ที่เติบโตไม่น้อยกว่า ๑๐๐ ล้านบาท
๔) แหล่งท่องเที่ยวหลักของพื้นที่ที่ได้รับการพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกทางการท่องเที่ยวที่มี
อารยสถาปัตย์ เพื่อคนทัง้ มวลจำนวน ๑๐ แห่ง
๕) โมเดลการบริหารจดั การท่องเท่ียวเฉพาะพ้นื ที่อตั ลกั ษณม์ ลายู พุทธ และจีน จำนวน ๑๐ พนื้ ท่ี
๖) จำนวนนกั ทอ่ งเที่ยวที่เขา้ มาทอ่ งเทยี่ วในจังหวดั ชายแดนภาคใตเ้ พิม่ มากข้ึนไม่น้อยกว่า รอ้ ยละ ๑๕
โดยมแี นวทางการพัฒนา มาตรการ และแนวทางการปฏิบตั ิ ดงั น้ี
แนวทางการพัฒนาที่ ๑ สร้างและพัฒนาอัตลักษณ์ และคุณภาพของแหล่งท่องเที่ยวหลัก สินค้าที่ระลึก
และบรกิ ารทอ่ งเท่ยี วท่ีมีมาตรฐาน และแข่งขนั ได้
มาตรการและแนวทางปฏบิ ัติ
๑) ส่งเสริม สนับสนุนการปรับปรุง และพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวสำคัญ ที่เป็นอัตลักษณ์ และมีศักยภาพ
ในระดบั นานาชาติของจังหวดั ชายแดนใต้ โดย
- พัฒนาแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่เมือง แหล่งท่องเที่ยวทางศาสนา ประวัติศาสตร์ แห่ง
ท่องเที่ยวที่มนุษย์สร้างขึ้นเป้าหมายสำคัญ ๑๐ แห่ง โดยจะเน้นการพัฒนาภูมิทัศน์
ทางการท่องเที่ยว การพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานที่เป็นอารยะสถาปัตย์เพื่อคน
ทั้งมวล และการพัฒนาเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวกลุ่มผู้สูงอายุ การสร้างระบบ
เทคโนโลยีสารสนเทศ ระบบ WIFI เพื่อรองรับการท่องเที่ยวยุคดิจิทัล และการพัฒนา
ระบบความปลอดภัย
55
- พัฒนาแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่นิเวศน์ป่าเขา นิเวศน์ทางทะเล นิเวศน์ป่าชายเลน
จะเน้นการฟน้ื ฟูธรรมชาติ การรักษาความอุดมสมบูรณข์ องระบบนิเวศน์ การพัฒนา
ภูมิทัศน์ทางการท่องเที่ยวที่ไม่กระทบต่อธรรมชาติ เน้นการจัดการปัญหาขยะและ
มลพิษในแหล่งท่อเงที่ยว การพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานที่เป็นอารยะสถาปัตย์
เพื่อคนทัง้ มวล และการพัฒนาเพ่ือรองรับนักท่องเที่ยวกลุม่ ผูส้ ูงอายุ การสรา้ งระบบ
เทคโนโลยีสารสนเทศ ระบบ WIFI เพื่อรองรับการท่องเที่ยวยุคดิจิทัล และ
การพัฒนาระบบความปลอดภยั
๒) สง่ เสริมและพฒั นาคณุ ภาพสินค้า บริการท่เี ชื่อมโยงกบั การท่องเท่ียวภายใต้เอกลกั ษณ์พหุวัฒนธรรม
ของพ้ืนที่ชายแดนใต้ เน้นการพัฒนาคุณภาพด้านอาหารพื้นถิ่นที่เน้นการนำเสนอที่เข้าถึงนักท่องเที่ยว และ
ส่งเสริมสถาบันการศึกษาร่วมพัฒนาการบริการเพื่อการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์อัตลักษณ์ของท้องถิ่น
เครื่องแตง่ กายมุสลิม สนิ คา้ ของที่ระลึก และสนิ ค้าใชส้ อยท่ีใชว้ ัตถดุ ิบในพื้นที่ โดยม่งุ เน้นการพัฒนาคุณภาพใน
ความประณีตของกระบวนการผลิต คุณภาพของวัตถุดิบ บรรจุภัณฑ์ และที่สำคัญคือการพัฒนาผลิตภัณฑ์
อาหารใหไ้ ด้มาตรฐาน เช่น GAP HACCP HALAN เป็นต้น ให้เป็นสนิ ค้าท่รี ะลกึ เพ่อื การทอ่ งเท่ียว ท่ีสร้างความ
ประทับใจแก่นกั ท่องเทีย่ ว และให้แขง่ ขันได้
๓) ส่งเสริมการพัฒนาและปรับปรุงมาตรฐานด้านการท่องเที่ยวประวัตืศาสตร์ วัฒนธรรม ศาสนา โดย
มุ่งเน้นการพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกทางการท่องเที่ยวท่ี ต้นแบบในพื้นที่ที่มีอารยสถาปัตย์จำนวน ๒๕ แห่ง
เน้นการปรับปรุงและพัฒนาเพื่อคนทั้งมวล และคงไว้ซึ่งรูปแบบการปลูกสร้างเอกลักษณ์ชายแดนใต้ และการ
ใหค้ วามสำคญั กับข้อปฏิบตั ิทางศาสนาอิสลาม เพอื่ รองรับกลุ่มนักท่องเทีย่ วมุสลิม
๔) พัฒนาคุณภาพการบริการของผู้ให้บริการ และบุคลากรทีเ่ กี่ยวข้องในแหล่งทอ่ งเท่ียวสำคญั (๒๕
แห่ง) แหล่งท่องเทย่ี วชายแดน (๔ แห่ง ประกอบด้วย สุไหงโกลก ตากใบ แวง้ ของจังหวดั นราธิวาส เบตง ของ
จังหวัดยะลา) และแหล่งท่องเที่ยวในชุมชนให้มีเอกลักษณ์ของพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ ๒๕ แห่ง เน้นการ
พัฒนาพฤติกรรมการบริการ การต้อนรับนักท่องเที่ยว เมื่อมาใช้บริการ และการสร้างความประทับใจจากการ
ไดร้ ับบรกิ ารพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ และเนน้ การไดม้ าตรฐานฮาลาล เพื่อรองรบั กลุ่มนกั ท่องเที่ยวมุสลิมเป็น
การเฉพาะ ท้งั น้ีให้ความสำคญั กบั คณุ ภาพบรกิ ารท่ีเป็นสากล และการออกแบบหรอื พัฒนาเป็นการเฉพาะกลุ่ม
ลูกค้านั้นๆ เน้นลูกค้ามุสลิมจากพื้นที่ใกล้เคียง อาเซียนใต้ เพื่อให้ชายแดนใต้เป็นศูนย์กลางในการพัฒนา
มาตรฐานการท่องเทีย่ วฮาลาลของประเทศ
๕) พัฒนาคุณภาพสินค้าชุมชนให้เป็นสินค้าที่ระลึกที่เน้นอัตลักษณ์การรักษาธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อม เช่นเปลือกหอยที่เหลือใช้การประมง เพ้นท์ร่มลายเรือกอและ บาติกด้วยบล็อกไม้ลายถ้วยชาม
โบราณ ผลิตภัณฑ์จากกะลามะพร้าว พวงกุญแจ จานถ้วยกาบหมาก ผ้าไหมลายจวนตานี เรือกอและจำลอง
ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากผ้าปาเต๊ะ เช่น กระเป๋า สมุดโน๊ต พัดฯลฯ และ มีมาตรฐานสอดรับกับการพัฒนาการ
ทอ่ งเทยี่ วอยา่ งยัง่ ยนื โดยมุง่ เนน้ การพฒั นาผลติ ภัณฑ์ท่ีให้ความสำคญั กบั ธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม การลดการ
พึ่งพาจากวัตถุดบิ และบริการจากภายนอก แต่หันมาพึ่งตนเอง และพึ่งกันเองมากขึ้น และที่สำคัญคือ การยึด
โยงกับอัตลกั ษณ์ของชมุ ชนพหวุ ฒั นธรรมเปน็ สำคัญ
56
๖) ยกระดับคุณภาพ เอกลักษณ์ของการให้บริการการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพให้ได้มาตรฐานระดับ
สากล มุ่งเน้นการเจาะกลุ่มเฉพาะด้านสุขภาพและความงาม การนำมาตรฐานฮาลาลมาใช้ในการส่งเสริมการ
ท่องเที่ยว และการพัฒนาคุณภาพของสถานประกอบการและคุณภาพของผู้ให้บริการที่มีทักษะและความ
เชี่ยวชาญ เน้นความสำคัญเรื่องความสะอาด ความปลอดภัยในสถานประกอบการ การส่งเสริมโปรแกรมการ
ท่องเที่ยวท่ีครอบคลุมการให้บริการในธุรกิจสปา และบริการเสริมความงาม นวดแผนไทย โยคะ การดูแล
ผู้สูงอายุ สถานพักฟ้ืนเพ่อื การฟ้ืนฟสู ุขภาพและการผอ่ นคลาย และการพัฒนา สปาวถิ มี ุสลมิ
๗) พัฒนาคุณภาพการบริการของการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม และวิถีชีวิตที่มีเอกลักษณ์ โดยเน้น
การสร้างคุณค่าและมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าและบริการบนฐานของทุนทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น
ชายแดนใต้ ได้แก่ แหล่งอุทยานประวัติศาสตร์ โบราณสถานเมืองเก่า สถานที่สำคัญทางศาสนาอิสลาม พุทธ
และอื่นๆ ย่านการค้าเบตง วิถีชีวิตลุ่มน้ำปัตตานี สินค้าชุมชน อาหารประจำถิ่น แพทย์แผนไทย ปราชญ์
ชาวบ้าน (หมอกระดูก) นวดแผนไทย เป็นต้น เพื่อนำมาสรา้ งสรรค์กิจกรรมการท่องเที่ยวทีม่ ีคุณค่า และมูลคา่
ผา่ นองค์ความรู้ นวตั กรรม เทคโนโลยี และการออกแบบเพอ่ื สร้างสรรค์เปน็ กจิ กรรมทอ่ งเทย่ี ว และสนิ ค้าของท่ี
ระลึกที่มีเอกลักษณ์ รวมถึงการพัฒนากิจกรรมและบริการรูปแบบใหม่ๆ ที่มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรม และ
ภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ ชายแดนใต้ใหก้ บั นกั ท่องเทยี่ ว เฉพาะกล่มุ นัน้ ๆ
๘) พัฒนาคณุ ภาพการบริการทางการท่องเท่ียวในพื้นที่นิเวศน์ทางทะเล เอกลักษณช์ ายแดนใต้ เน้น
การสร้างสรรค์นวัตกรรมในนำเสนอข้อมูลของแหล่งท่องเที่ยวและกิจกรรมการท่องเที่ยวชายแดนใต้ที่มี
อัตลักษณ์การชื่มชมธรรมชาติ การผจญภัย การดื่มด่ำวิถีชีวิตธรรมชาติของชุมชน ให้เชื่อมโยงกับเส้นทางการ
ท่องเที่ยวทางทะเล ชายฝั่ง และลุ่มน้ำสายสำคัญ เช่น ลุ่มน้ำปัตตานี ลุ่มน้ำสายบุรี ลุ่มน้ำบางนารา เป็นต้น
ส่งเสริมการพัฒนาบริการท่องเที่ยวในเส้นทางใหม่ของการท่องเที่ยวนิเวศน์ทางทะเล และการพัฒนาพื้นที่
ท่องเที่ยวทางทะเล ชายฝั่ง พร้อมทั้งเน้นการพัฒนาการบริการการท่องเที่ยวในการสง่ เสริมกิจกรรมท่องเที่ยว
ทะเลอ่าวปัตตานี ทะเลนราธิวาส โดยให้ชุมชนเป็นเจ้าของการบริการ เน้นการพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยว
ทางทะเลที่เชื่อมโยงกับวิถีชาวเล การออกเรือตกปลาใช้ชีวิตกับชาวเล การพัฒนาโฮมสเตย์ชาวประมง
รองรบั การทอ่ งเท่ยี ว เปน็ ตน้
๙) การพัฒนาบริการเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการท่องเที่ยว เน้นการนำเสนอข้อมลู ประวัติความเป็นมา
ของสถานที่สำคัญในหมู่บ้านของทุกหมู่บ้าน เช่น การติดตั้ง WIFI การให้ข้อมูลผ่าน QR Code เพื่อนำเสนอ
ความหมายของหมู่บ้าน แม่น้ำลำคลอง สถานที่สำคัญของทุกแห่งในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้
ให้นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างประเทศเข้าใจความเป็นมาของประวัติ การส่งเสริมคนรุ่นใหม่ร่วมพัฒนา
บริการในชุมชนผ่านระบบสารสนเทศทางอิเล็คทรอนิกส์ คิวอาร์โค้ด เพื่อส่งเสริมการเที่ยวให้นักท่องเที่ยว
ได้ทราบถึงชื่อบ้านนามเมืองของสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ในชุมชนของตนเอง ผ่านคลิบวีดีโอ หรือช่องทาง
ดจิ ทิ ัลอื่นๆ
57
แนวทางการพัฒนาที่ ๒ พัฒนาระบบการบริหารการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ แบบมีส่วนร่วม
และการเปน็ เจ้าของโดยชุมชนอยา่ งยง่ั ยนื
มาตรการและแนวทางปฏิบตั ิ
๑) ส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารจัดการท่องเที่ยวในชุมชนอย่างยั่งยืน
โดยการสร้างโมเดลการบริหารจัดการท่องเที่ยวเฉพาะพื้นที่ เช่น โมเดลการบริหารจัดการท่องเที่ยววิถีไทย
มุสลิม วิถีไทยพุทธ เช่น วิถีไทยพุทธมุสลิมบ้านทรายขาว และวิถีไทยจีนในพื้นทีเ่ มืองปัตตานี เบตง โมเดลการ
บรหิ ารจดั การพนื้ ทที่ ่องเท่ียวชายแดนสุไหงโกลก โมเดลการบรหิ ารจัดการพืน้ ทท่ี อ่ งเทย่ี วเมอื งเบตง โมเดลการ
บริหารจัดการท่องเท่ยี วนเิ วศนป์ า่ เขาฮาลาบาลา และบาลาฮาลา เปน็ ตน้
๒) ส่งเสริมขีดความสามารถของชุมชนในการสร้างสรรค์กิจกรรมเพื่อการท่องเที่ยวในพื้นที่ของ
ตนเอง จากต้นทนุ ของทรพั ยากรพหุวัฒนธรรมและความหลากหลายทางธรรมชาติของพนื้ ที่ ใหค้ วามสำคัญกับ
การส่งเสรมิ สนับสนุนการพัฒนากิจกรรมท่ีมอี ยู่เดมิ แล้วในพื้นท่ี และมีศกั ยภาพในการตอ่ ยอด เพื่อการพัฒนา
เป็นกิจกรรมเพื่อการท่องเที่ยวในระดับพื้นที่ หรือระดับประเทศ หรือนานาชาติ พร้อมทั้งการสนับสนุนการต่อ
ยอดชุมชนนวตั วิถี เพือ่ การพัฒนากจิ กรรมเชื่อมโยงกับการทอ่ งเทย่ี วพหวุ ัฒนธรรม เช่น
- ชุมชนทอ่ งเทย่ี วปตั ตานี ประกอบดว้ ย การท่องเทยี่ วโดยชุมชนบางปู ชุมชนท่องเทย่ี วบางปู
(I LOVE Bangpu) ชุมชนท่องเที่ยวทรายขาว ชุมชนท่องเที่ยวตันหยงลุโละ ชุมชน
ท่องเที่ยวบูนาดารา ชุมชนท่องเที่ยวจะบังติกอ ชุมชนท่องเท่ียวยะรัง ชุนชนทอ่ งเท่ียวบารา
โหม ชุมชนทอ่ งเท่ยี วแหลมโพธ์ิ ชุมชนท่องเที่ยวเจาะกะพ้อ ชุมชนท่องเทย่ี วFormula Bow
ชุมชนท่องเที่ยวยะหริ่ง ชุมชนท่องเที่ยวน้ำบ่อ ชุมชนท่องเที่ยวสะพานไม้บานา สมาคม
ธุรกิจท่องเที่ยวจังหวัดปัตตานี ยะลา และนราธิวาส สภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวจังหวัด
ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส เป็นต้น
- ชุมชนท่องเที่ยวยะลา ประกอบด้วย ชุมชน OTOP นวัตวิถีตาพะเยา ลำพะยา กูนุงซีลีปัต
อัยเยอร์เวง เปน็ ตน้
- ชุมชนท่องเที่ยวนราธิวาส ประกอบด้วย ชุมชนท่องเที่ยวจุฬาภรณ์พัฒนา ๑๒ ชุมชน
ท่องเที่ยวตำบลภูเขาทอง ชุมชนตลาดน้ำยะกัง ชุมชนท่องเที่ยวบ้านบาลา ชุมชนท่องเที่ยว
บ้านเกาะยาว ชมุ ชนทอ่ งเท่ยี วตลาดมโู นะ ชุมชนทอ่ งเที่ยววดั ชลธาราสงิ เห ชุมชนท่องเท่ียว
บา้ นยาเดะ๊ สุคิริน และศรีสาคร จะแนะ
๓) ส่งเสริม สนับสนุน ความร่วมมือจากองค์กรภาคีทุกภาคส่วนเพื่อการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ของ
ชุมชนที่มีศักยภาพในการพัฒนาสู่ผลิตภัณฑ์ที่ระลึกของชุมชนรองรับการท่องเที่ยวระดับประเทศ และ
นานาชาติ ให้อยู่ในรูปแบบของที่ระลึกสำหรับนักท่องเที่ยว เช่น พระเครื่องหลวงปูทวด ผ้าไหมลายจวนตานี
เสื้อยืดบูนาดารา เสื้อยืดตันหยงลุโละ เสื้อยืดเมืองโบราณยะรัง ผ้าบาติก เสื้อยืดเที่ยวกะพ้อ ร่มเพ้นท์ลายเรอื
กอและ พวงกญุ แจกะลา เรือกอและจำลอง ใบไม้สที อง กริช เปน็ ตน้ เนน้ ศักยภาพชุมชนในการพัฒนาท่ใี ห้เกิด
ความสะดวกและง่ายต่อการตัดสินใจซื้อให้กับตัวเองและซื้อฝากการพัฒนาบริการขนส่ง การพัฒนาการระบบ
บรกิ ารการใช้จา่ ยผา่ นระบบเพอื่ รองรับนกั ท่องเท่ยี วท้งั ในและตา่ งประเทศ
๔) ส่งเสริม สนับสนุน การพัฒนาที่พักใสนชุมชนเพื่อการท่องเที่ยวที่ประชาชนหรือชุมชนรวมกลุ่มกัน
โดยการสนับสนุนการพัฒนาสู่โฮมสเตย์มาตรฐาน หรือโฮมสเตย์ในบริบทของชุมชน และการรักษาไว้ซึ่งคุณคา่
เดมิ ของพืน้ ที่ เชน่
58
- ปัตตานี เช่น ที่พักชุมชนท่องเที่ยวเจาะกะพ้อ โฮมสเตย์ชุมชนท่องเที่ยวแหลมโพธ์ิ ที่พัก
ชุมชน Formula Bow ที่พักชุมชนบูนาดารา ที่พักชุมชนการท่องเที่ยวโดยชุมชนบางปู
โฮมสเตยบ์ า้ นทรายขาว เป็นตน้
- ยะลา เช่น กม.๒๘ โฮมสเตย์ คลู แคมป์ป้ิงโฮมสเตย์ รสี อร์ทและโฮมสเตยอ์ ยั เยอร์เวง ทพี่ กั
ชุมชนจุฬาภรณ์๙ ทีพ่ กั ชุมชนจฬุ าภรณ์๑๐ เป็นตน้
- นราธิวาส เช่น ที่พกั ชมุ ชนจุฬาภรณพ์ ัฒนา๑๒ ท่พี กั ชุมชนประชารัฐบา้ นบาลา ที่พักชุมชน
ตำบลภูเขาทอง เป็นตน้
แนวทางการพัฒนาที่ ๓ สร้างรูปแบบและมาตรการในการรักษาสมดุลในแหล่งท่องเที่ยว สินค้า และ
บรกิ าร ทั้งในเชิงพ้ืนท่ี เชิงเวลา ฤดูกาล และรูปแบบการท่องเทย่ี ว เพอื่ ใหช้ ายแดนใตเ้ ป็นพื้นท่ีท่องเท่ียวท่ี
มีคณุ ค่าในทกุ เวลา
มาตรการและแนวทางปฏบิ ตั ิ
๑) ส่งเสริมสนับสนุนการพัฒนาการท่องเที่ยวจังหวัดชายแดนภาคใต้ให้มีความเข้มแข็งในวิถีจิต
วิญญาณของมลายู พุทธ และจีน ที่ท่องเทีย่ วได้ทั้งปี และโดดเด่นในการเปน็ แหลง่ ท่องเท่ียวเชิงจิตวิญญาณพหุ
วัฒนธรรมชายแดนใต้ รองรับนักท่องเที่ยวในประเทศ และนานาชาติ โดยกำหนดพื้นที่เป้าหมายหลักในการ
พัฒนาการทอ่ งเท่ียว ดังนี้
- พนื้ ทท่ี ่องเท่ียวจติ วิญญาณไทยมุสลมิ เชน่ มัสยดิ กลางปัตตานี มัสยดิ กรือแซะ เป็นต้น
- พื้นท่ีทอ่ งเที่ยวจติ วิญญาณไทยพุทธ เช่น วัดชา้ งไห้ เปน็ ต้น
- พื้นทีท่ ่องเทย่ี วจิตวิญญาณไทยจนี เชน่ ศาลแมล่ ม้ิ ก่อเหนีย่ ว เป็นตน้
๒) ส่งเสริมการพัฒนากิจกรรม ประเพณีในพื้นที่ที่มีศักยภาพในการท่องเที่ยวในพื้นที่ท่องเที่ยว
รองทุกแห่งในพื้นท่ี และพื้นที่ท่องเที่ยวในชุมชนสำคัญๆ เพื่อให้เกิดความหลากหลายทางการท่องเที่ยวในเชิงพื้นที่
เชิงเวลา ฤดูกาล และรูปแบบการท่องเที่ยวใหม่ๆ โดยมุ่งเน้นในพื้นที่ท่องเที่ยวที่มีความน่าสนใจทางด้าน
พหุวัฒนธรรม หรือความสวยงามของธรรมชาติที่ศักยภาพในการต่อยอดพัฒนาได้ มุ่งเน้นการเชื่อมโยง
จากพื้นที่ท่องเที่ยวหลัก เพื่อสร้างตัวเลือกเพิ่มแก่นักท่องเที่ยว และการสร้างโอกาสในการกระจายรายได้
การทอ่ งเท่ยี วส่ชู มุ ชน เช่น
- เท่ยี วปีใหม่ไทยจีนเบตง ชื่นชมแสงแรกตะวนั รับปใี หมท่ ี่ตากใบนราธวิ าส
- สงกรานตเ์ ที่ยวถนนข้าวยำเทศบาลเมอื งปตั ตานี งานประจำปเี จ้าแม่ลม้ิ กอเหนย่ี ว
- หน้าร้อนทรงน้ำหลวงปู่ทวด ตักบาตรเขารังเกียบ ชมนกเงือกเจาะกะพ้อ เที่ยววิถีเกลือ
หวานบานา ล่องเรือรอบอ่าวปตั ตานี ชมความสวยงามอโุ มงค์โกงกาง
- หน้าฝนเทย่ี วป่าฝนฮาลาบาลา (ยะลา) และร่วมอนรุ กั ษป์ ่าบาลาฮาลา (นราธวิ าส)
- หนา้ หนาวเทีย่ วชมทะเลหมอกอยั เยอร์เวง เจาะกะพ้อ
๓) ส่งเสริมการท่องเที่ยวในช่วงฤดูกาลสำคัญทางการท่องเที่ยว และช่วงเวลาสำคัญทางศาสนาหรอื
วันหยุดสำคัญของประเทศเพื่อนบ้านเพื่อสร้างโอกาสในการพัฒนาการท่องเที่ยว เช่น การพัฒนากิจกรรม
การท่องเที่ยวในช่วงวันฮารีรายอ มหารอมฎอน (ปัตตานี) วันตรุษจีน งานวันประเพณีเดือนสิบ ชักพระขึ้นเขา
บ้านทรายขาว สงกรานต์สรงน้ำหลวงปู่ทวดวัดช้างให้ (ปัตตานี) สงกรานต์ถนนข้าวยำ (ปัตตานี) สงกรานต์
นานาชาตชิ ายแดนใต้ (สุไหงโกลก-เบตง) เปน็ ตน้ โดยการสง่ เสรมิ การสร้างสรรค์กจิ กรรมกระตุ้นการท่องเที่ยว
59
การดูแลรักษาความปลอดภัยในการเดินทางท่องเที่ยว การสื่อสารให้ความรู้ และความเข้าในในวันสำคัญ แก่
นักท่องเที่ยว การเชื่อมโยงการท่องเที่ยวกับจังหวัดใกล้เคียง และอาเซียนตอนใต้ พร้อมทั้งการจัดทำปฏิทิน
การทอ่ งเท่ยี วประจำเดือนสำหรับการทอ่ งเทย่ี วพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ ทงั้ ในรูปแบบภาษาไทย ภาษาองั กฤษ
ภาษามลายู ภาษาจีน
๔) ส่งเสริม การพัฒนากิจกรรมทางการท่องเที่ยวชายแดนใต้เพื่อการสร้างการเติบโต
อย่างมดี ุลยภาพของการท่องเทยี่ วระหวา่ งกล่มุ นกั ทอ่ งเท่ยี ว อาทิ ระหว่างนกั ท่องเทย่ี วชาวไทยและชาวตา่ งชาติ
ระหวา่ งนักทอ่ งเท่ียวตามถน่ิ ทอี่ ยู่ ระหวา่ งกลุ่มนกั ท่องเทีย่ วท่ัวไป นักท่องเทยี่ วทมี่ ีความสนใจเฉพาะ และสง่ เสริม
ดุลยภาพในการเติบโตระหว่างพื้นที่ท่องเที่ยว โดยเน้นการกระจายการพัฒนาการทอ่ งเที่ยวในชุมชนทอ่ งเที่ยว
รอง และพื้นทีช่ มุ ชนท้องถิ่นที่มีศักยภาพทางการท่องเที่ยวเพื่อสง่ เสริมดลุ ยภาพในการเติบโตระหวา่ งช่วงเวลา
และฤดกู าลของชายแดนใต้ตลอดทั้งปี ตามแนวทาง ดงั นี้
- การส่งเสริมกิจกรรมการท่องเที่ยวในช่วงวันหยุดยาวในวันสำคัญทางศาสนาของประเทศ
มาเลเซีย เพื่อกระตุ้นการเข้ามาท่องเที่ยวในพื้นที่ชายแดนใต้ การจัดงานมหกรรมสินค้า
คณุ ภาพส่งเสริมการทอ่ งเท่ียวชายแดนใต้ในชว่ งตรษุ จีน
- การส่งเสริมกิจกรรมการท่องเท่ียวในวันสำคัญของศาสนาอิสาลาม ศาสนาพุทธ
เพื่อเชิญชวนนักท่องเที่ยวในจังหวัดใกล้เคียงทั้งฝั่งอันดามัน อ่าวไทยมาท่องเที่ยวในพื้นท่ี
ชายแดนใต้
- การพัฒนาการท่องเที่ยวชายแดนใต้เชื่อมโยงการท่องเที่ยวเชิงกีฬา การผจญภัย บันเทิง
และการประชุมสัมมนา คาราวานบิ๊กไบค์ เน้นการสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจให้กับพื้นท่ี
และการจดั กลุ่มเป้าหมายเฉพาะกลุม่
- การส่งเสริมสนับสนุนการนำรายการแข่งขันกีฬาที่สำคัญมาจัดในพื้นที่เพื่อสร้างกระแส
การท่องเท่ียวเชิงกีฬาทั้งในระดับประเทศ และนานาชาติ เช่น การแข่งเรือพายนานาชาติ
การแข่งขันมวยไทย การแข่งขันรถจักรยานยนต์ การแข่งขันวิ่งเทรล การแข่งขันเรือใบ
นานาชาติ เป็นต้น หรือ การส่งเสริมการพัฒนาการท่องเที่ยวในพื้นที่เทือกเขาฮาลาบาลา
เช่น การเดินป่าผจญภัยในพื้นที่ปลอดภัยและมีความหลากหลายทางนิเวศน์วิทยาชมนก
เงือก เป็นต้น และการส่งเสริมการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อเพิ่มมูลค่าทาง
เศรษฐกิจ มุ่งเน้นการส่งเสริมการพัฒนากิจกรรมเพื่อการท่องเที่ยว ทั้งด้านกีฬา บันเทิง
การค้า และการประชมุ เปน็ การเฉพาะกลมุ่
แนวทางการพัฒนาที่ ๔ สง่ เสรมิ กฬี า และมหกรรมนันทนาการ เพ่ือการทอ่ งเท่ยี ว และสันติสขุ ชายแดนใต้
มาตรการและแนวทางปฏบิ ัติ
๑) สนับสนุนการจัดการแข่งขันกีฬาในรูปแบบระบบลีก “ฮารับปันบารูลีก” ในชนิดกีฬาฟุตบอล
วอลเลย์บอล และตะกร้อ โดยสนับสนุนการพัฒนานักกีฬา บุคลากรกีฬา และพัฒนาสโมสรในพื้นที่ การสร้าง
ค่านิยมกรรมการเชยี รก์ ฬี า และการสง่ เสรมิ เยาวชนมารว่ มเล่นกฬี า
๒) สนับสนุนการจัดการแข่งขันกีฬาในระดับชาติ นานาชาติในพื้นที่ โดยเฉพาะกีฬานานาชาติ
เพือ่ การทอ่ งเที่ยว
- วงิ่ เทรลนานาชาติ ฮาลาบาลา-บาลาฮาลา (ยะลา-นราธวิ าส)
60
- วง่ิ มาราธอนนานาชาติ
- นกเขาชวาเสยี งอาเซียน (ยะลา)
- การแขง่ ขันเรอื พายนานาชาติ (ปัตตานี ยะลา นราธวิ าส)
- การแขง่ ขันการเชดิ สงิ โตนานาชาติ (สไุ หงโกลก)
- แรลลน่ี านาชาติ : บิก๊ ไบค์ ออฟโรด (ปตั ตานี ยะลา นราธวิ าส)
- การแขง่ ขันมอเตอรน์ านาชาติ
- การแขง่ ขันว่าวนานาชาติ
- เป็นตน้
๓) ส่งเสรมิ การจดั กิจกรรมกีฬานันทนาการระหวา่ งชายแดนใต้ และมาเลเซยี (กลนั ตัน เปรัก เคดาห์
ตรังกะนู เปอรล์ ิส) (Good will Game)
- กฬี าสากล
- กีฬาพื้นบา้ น (ชกั กะเยอ่ สกบี ก เดินไมส้ งู วิ่งกระสอบ เปน็ ต้น)
๔) สนับสนุนการจัดการแข่งขันกีฬา การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม ประเพณี การแสดง สนับสนุนการ
ทอ่ งเท่ยี วในรูปแบบ IMTGT (อินโดนีเซยี มาเลเซีย ไทย) โดยเน้นกฬี าสากล และกีฬา/การแสดงศิลปวัฒนธรรม
รว่ มกนั
๓. แผนงาน โครงการ ระยะเวลาดำเนนิ การ หน่วยงานรบั ผิดชอบ ประมาณการงบประมาณ
แผนงานที่ ๑ การพฒั นาแหลง่ ทอ่ งเทีย่ ว
๑) โครงการพัฒนาแหลง่ ทอ่ งเที่ยวในพื้นทีเ่ มอื ง
๒) โครงการพฒั นาแหลง่ ทอ่ งเทีย่ วทางศาสนา ประวัติศาสตร์
๓) โครงการพัฒนาระบบโครงสรา้ งพ้นื ฐานในพืน้ ที่ประวตั ศิ าสตร์ ศาสนา เพอื่ รองรับนกั ท่องเทย่ี วกลมุ่
ผู้สูงอายุ
๔) โครงการพฒั นาระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศ ระบบ WIFI เพอื่ รองรับการทอ่ งเท่ยี วยคุ ดิจิทลั
๕) โครงการพัฒนาแหลง่ ท่องเทยี่ วในพืน้ ท่ีนเิ วศน์ป่าเขา
๖) โครงการพฒั นาแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วพื้นที่นิเวศนท์ างทะเล นิเวศนป์ า่ ชายเลน
แผนงานท่ี ๒ การพฒั นาคุณภาพ และมาตรฐานการบริการการทอ่ งเทย่ี ว
๑) โครงการพัฒนาคุณภาพอาหารพ้ืนถิน่ รับนกั ท่องเท่ยี ว
๒) โครงการออกแบบและพฒั นาเครอ่ื งแตง่ กายมสุ ลิม
๓) โครงการพฒั นาสินคา้ ของทรี่ ะลึกเพอ่ื การท่องเทีย่ ว
๔) โครงการสง่ เสริมการพัฒนาการทอ่ งเทย่ี วมาตรฐานฮาลาล
๕) โครงการพฒั นาคุณภาพการบริการของผู้ให้บริการ และบคุ ลากรการทอ่ งเท่ียวชายแดนใต้
๖) โครงการพัฒนาการทอ่ งเที่ยวเชิงสขุ ภาพ สปาและความงามมาตรฐานฮาลาล
๗) โครงการพัฒนาคณุ ภาพการบริการพื้นที่การท่องเที่ยวเชิงวฒั นธรรม
๘) โครงการพัฒนาคุณภาพการบรกิ ารพน้ื ทกี่ ารท่องเท่ยี วเชงิ นเิ วศน์ทางทะเล
๙) โครงการพัฒนาบริการเทคโนโลยีดิจทิ ัลเพอ่ื การทอ่ งเทีย่ วนานาชาตชิ ายแดนใต้
แผนงานท่ี ๓ การพัฒนาการท่องเท่ยี วชมุ ชน
๑) โครงการการท่องเท่ยี วชุมชนวถิ ีไทยพุทธมุสลิมบา้ นทรายขาว
61
๒) โครงการการทอ่ งเท่ียววิถีไทยจนี ในพื้นที่เมอื งปัตตานี และเบตง
๓) โครงการสง่ เสริมการทอ่ งเที่ยวชมุ ชนเมอื งชายแดนใต้
๔) โครงการพฒั นาขดี ความสามารถของชุมชนในการสร้างสรรคก์ ิจกรรมเพอื่ การทอ่ งเท่ียวในพื้นท่ีของ
ตนเอง
๕) โครงการสง่ เสรมิ สนับสนนุ การตอ่ ยอดการท่องเที่ยวชมุ ชนนวัตวิถีปัตตานี
๖) โครงการพฒั นาผลิตภณั ฑท์ ่ีระลกึ ของชมุ ชนรองรับการทอ่ งเท่ียวระดบั ประเทศ และนานาชาติ
๗) โครงการส่งเสริม สนับสนุน การพฒั นาทพี่ กั ในชมุ ชน สโู่ ฮมสเตยม์ าตรฐาน
แผนงานที่ ๔ การพฒั นาการท่องเท่ยี วชายแดนใต้เทย่ี วท้ังปี เพอ่ื รักษาสมดลุ ในแหล่งท่องเท่ยี ว
สนิ คา้ และบริการ
๑) โครงการส่งเสรมิ การท่องเทีย่ วจติ วญิ ญาณของมลายู พทุ ธ และจนี นานาชาติ
๒) โครงการสง่ เสรมิ การทอ่ งเที่ยวปใี หม่มลายู ไทย จนี
๓) โครงการส่งเสริมการทอ่ งเที่ยวนเิ วศนป์ ่าเขาฮาลาบาลา ชายแดนใต้
๔) โครงการสง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี วหนา้ รอ้ นชายแดนใต้
๕) โครงการส่งเสริมการท่องเทย่ี วหนา้ หนาวชายแดนใต้
๖) โครงการส่งเสริมการท่องเที่ยววฒั นธรรม ประเพณี ชายแดนใต้
๗) โครงการสง่ เสริมการทอ่ งเทีย่ วมุสลิมชายแดนใต้ -อาเซียนใต้
๘) โครงการส่งเสริมการทอ่ งเท่ยี วในวนั สำคญั ของศาสนาอสิ าลาม
๙) โครงการสง่ เสริมการท่องเทย่ี วในวันสำคัญของศาสนาพทุ ธ
๑๐) โครงการส่งเสรมิ การทอ่ งเท่ียวในวันสำคัญของคนจีน
แผนงานที่ ๕ การสง่ เสรมิ การท่องเที่ยวเชงิ กฬี า ผจญภัย
๑) โครงการส่งเสริมการทอ่ งเทย่ี วการประชมุ สมั มนาชายแดนใต้
๒) โครงการสง่ เสริมการทอ่ งเท่ียวคาราวานบ๊ิกไบค์ และรถยนต์ชายแดนใต้
๓) โครงการสง่ เสริมการท่องเทยี่ วการผจญภยั ชายแดนใต้
๔) โครงการสง่ เสริมการท่องเท่ียวเชงิ กฬี านานาชาติ (การแข่งเรอื พายนานาชาติ การแข่งขันมวยไทย
การแข่งขนั รถจักรยานยนต์ การแข่งขันว่งิ เทรล การแข่งขันเรือใบนานาชาติ)
๕) โครงการสง่ เสริมการทอ่ งเที่ยวเชิงนิเวศน์วทิ ยาชมนกเงอื ก
แผนงานท่ี ๖ กฬี าเพื่อการทอ่ งเท่ียว
๑) โครงการฮารับปันการูลีก
๒) โครงการสง่ เสรมิ การแข่งขนั กีฬาระดบั นานาชาติชายแดนใต้
๓) โครงการมหกรรมนนั ทนาการชายแดนใต้-มาเลเซยี
๔) โครงการส่งเสริมการแขง่ ขนั กฬี ากลุ่ม IMTGT
๕) โครงการปรบั ปรงุ และพฒั นาโครงสรา้ งพน้ื ฐานรองรับการแขง่ ขนั กฬี าเพอ่ื การท่องเทีย่ ว
62
ประเดน็ การพฒั นาที่ ๒
การพฒั นาโครงสร้างพนื้ ฐาน สงิ่ อำนวยความสะดวก และระบบโลจสิ ติกส์การท่องเที่ยวชายแดนใต้
เชอื่ มโยงกับฝ่งั อันดามนั อ่าวไทย ประเทศ และอาเซียนตอนใต้
๑. วตั ถปุ ระสงค์
๑) เพื่อพัฒนาระบบโลจิสติกส์ด้านการท่องเที่ยวในพื้นที่ยะลา นราธิวาส ปัตตานี ให้เชื่อมกันอย่าง
สะดวก ปลอดภยั และเชือ่ มโยงอาเซียนตอนใต้ และการทอ่ งเทยี่ วฝ่ังอ่าวไทย ฝงั่ อันดามัน
๒) เพื่อพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกด้านการท่องเที่ยวชายแดนใต้ให้มีเอกลักษณ์ มีความทันสมัย
และเป็นสากลทางการทอ่ งเท่ียว
๓) เพื่อพัฒนาระบบความปลอดภัย และสุขอนามัยในแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่ปัตตานี ยะลา และ
นราธวิ าส ใหม้ มี าตรฐานการทอ่ งเท่ียวทีด่ ี
๒. เปา้ หมาย และคา่ วัดผล
๑) เส้นทางการท่องเที่ยวสำคัญของพื้นท่ีปัตตานี ยะลา และนราธิวาส ได้รับการพัฒนาระบบ
โครงสร้างพ้ืนฐาน ระบบโลจิสติกส์รองรับมาตรฐานการท่องเทีย่ วนานาชาติ จำนวน ๒๐ เสน้ ทาง/พื้นท่ี
๒) แหลง่ ท่องเท่ียวท่ีไดร้ ับการจดั สรา้ ง พฒั นาส่ิงอำนวยความสะดวกดา้ นการท่องเทย่ี ว ระบบ CCTV
ระบบเทคโนโลยีดจิ ิทลั รองรับการทอ่ งเท่ียวนานาชาติท่มี มี าตรฐาน ๒๐ แห่ง
๓) พื้นที่ท่องเที่ยวของจังหวัด และในระดับชุมชนพหุวัฒนธรรมที่ได้รับการพัฒนาระบบ
ความปลอดภัย และอนามัยสิง่ แวดลอ้ มเพือ่ การท่องเท่ียว จำนวน ๕๐ แหง่
โดยมีแนวทางการพัฒนา มาตรการ และแนวทางการปฏิบตั ิ ดงั น้ี
แนวทางการพัฒนาที่ ๑ พัฒนาเส้นทางการคมนาคม และระบบโลจิสติกส์ด้านการท่องเที่ยวทางบก
ทางราง และทางอากาศในพื้นที่ให้มีมาตรฐาน ปลอดภัย และเชื่อมโยงอาเซียนตอนใต้ ฝั่งอ่าวไทย และ
ฝง่ั อนั ดามัน
มาตรการและแนวทางปฏบิ ตั ิ
๑) พฒั นาระบบการคมนาคมขนส่งในการเดินทางเข้าสู่ประเทศในพืน้ ทีด่ า่ นชายแดน พื้นท่ีเมือง พื้นท่ี
เชื่อมโยงการเดินทางทั้งทางบก ทางราง ทางอากาศ ทั้งจังหวัดยะลา และนราธิวาส โดยเน้นการปรับปรุง
ระบบการขนส่งสาธารณะ การพฒั นาคณุ ภาพของผูใ้ ห้บริการ การปรบั ปรงุ ยานพาหนะ การสร้างความสะดวก
ในการเขา้ ถงึ การบรกิ ารขนส่งสาธารณะทผ่ี ใู้ ช้บริการมคี วามประทบั ใจ และเช่อื มั่นในความปลอดภัย
๒) ส่งเสริม สนบั สนุน และผลกั ดนั การเพ่มิ เส้นทางรถไฟจากสถานปี ัตตานีเชือ่ มต่อไปถึงกัวลาลัมเปอร์
ขยายระบบรางเข้าสู่เขตพื้นที่สามเหลี่ยมเศรษฐกิจ ส่งเสริมสนับสนุนการท่องเที่ยวทางรางสู่พื้นที่จังหวัด
ชายแดนใต้ การสง่ เสริมให้มีระบบการขนสง่ สาธารณท่มี มี ารตรฐานเพ่ือเชื่อมโยงการเดิทางท่องเทย่ี วทางรางสู่
พื้นที่ท่องเที่ยว การพัฒนาจุดบริการการท่องเที่ยวในสถานีรถไฟหลักในพื้นที่ การจัดระบบความปลอดภัยใน
สถานีรถไฟเพ่ือสร้างความอนุ่ ในแกน่ กั ท่องเทยี่ ว
๓) พัฒนาเส้นทางทางบกเชื่อมโยงการท่องเที่ยวอาเซียนใต้ โดยการเจาะอุโมงค์ เพื่อส่งเสริม
การท่องเที่ยวบรเิ วณบา้ นกระป๋อง ถนนยะลา-เบตง สร้างถนนสาย 410 ยะรัง ตันหยงลุโล๊ะ เพื่อพฒั นาแหลง่
63
ท่องเที่ยวเมืองโบราณยะรงั ทา่ เรอื จะบงั ตกิ อ เปน็ ตน้ และพฒั นาระบบโลจสิ ตกิ สใ์ นพน้ื ท่หี ลักของทั้ง ๓ จงั หวดั
ให้เชื่อมโยงอาเซียนใต้ และฝั่งอ่าวไทย อันดามัน โดยการปรับปรุงพัฒนา และสร้างเส้นทางใหม่ในพื้นที่
ท่องเที่ยว โดยการสร้างถนนเลียบริมทะเลจากอำเภอเทพาเข้าสู่เมอื งปัตตานี ก่อสร้างถนนเลียบแม่น้ำปัตตานี
สร้างถนนเลียบชายฝั่งนราธิวาสมาปัตตานี ก่อสร้างเส้นทางคมนาคมระหว่างอำเภอตากใบกับอำเภอปาเสมัส
ประเทศมาเลเซีย
๔) ส่งเสริม สนับสนุนการพัฒนาประสิทธิภาพการบริการของกลุ่มรถตู้รับจ้าง รถเช่า และบริการอ่นื ๆ
ที่เป็นระบบโดยสารสาธารณะ การพัฒนาคุณภาพการบริการ ระบบความปลอดภัย ความสามารถในการ
สื่อสาร และการมีบทบาทสำคัญในการสร้างความเข้าใจแก่นักท่องเท่ียว การฝึกอบรมการเป็นผู้ขับขี่ปลอดภัย
และเป็นไกดใ์ ห้กับนกั ท่องเทีย่ ว และการปรับปรงุ สถานีขนส่งเปน็ ศูนย์รวมเพื่อการทอ่ งเที่ยวแบบครบวงจร ใน
จงั หวัดชายแดนใต้
๕) เพิ่มประสิทธิภาพระบบโลจิสติกส์ทางการท่องเที่ยวทางน้ำ การปรับปรุงท่าเรือ การปรับปรุง
เส้นทางทางนำ้ การดแู ลความเปน็ ระเบียบเรยี บรอ้ ย ความปลอดภัยทางการทอ่ งเที่ยวและการมีบทบาทสำคัญ
ของผูใ้ หบ้ รกิ ารในการเป็นไกดน์ ำเทย่ี ว การพัฒนาชุมชนแวดลอ้ มรบั การทอ่ งเที่ยวทางนำ้ ท้ังการท่องเท่ียวทาง
ทะเล และส่งเสริมการท่องเที่ยวในพื้นที่แม่น้ำปัตตานี แม่น้ำบางนรา พื้นที่เขื่อนบางลาง พร้อมทั้งส่งเสริม
การพัฒนาเส้นทางคมนาคมทางน้ำที่สามารถเชื่อมโยงกับรูปแบบการเดินทางอื่นๆ เช่นการปรับปรุงท่าเทียบ
เรอื เพอื่ การท่องเทย่ี วตาพะเยา จ.ยะลา กอ่ สรา้ งทา่ เทยี บเรอื เพอ่ื การทอ่ งเท่ยี ว ในแมน่ ำ้ ปัตตานี ท่าจะบังติกอ
จ.ปัตตานี , ก่อสรา้ งท่าเทยี บเรือขนาดเลก็ เพื่อการท่องเทีย่ ว จ.นราธิวาส , สรา้ งท่าเทียบเรือเพื่อการท่องเท่ียว
ต.แหลมโพธ์ิ ต.ตะโล๊ะกาโปร์ อ.ยะหร่ิง จ.ปัตตานี , สร้างทา่ เทียบเรือเพือ่ การท่องเทย่ี ว ต.บานา (บ้านไม้บานา)
อ.เมือง จ.ปัตตานี , สร้างสะพานเชื่อมแหล่งท่องเที่ยวหาดนราทัศน์ถึงอ่าวมะนาว จ.นราธิวาส , สร้างท่าเรือ
ขนาดเลก็ เพือ่ การทอ่ งเที่ยวทางน้ำ (เกาะปลู ากาเมง-แม่นำ้ บางนรา) จ.นราธวิ าส เปน็ ตน้
๖) ส่งเสริม สนับสนุนการพัฒนาระบบโลจิสติกส์ทางการท่องเที่ยวทางอากาศ ในพื้นที่สนามบิน
นราธิวาส และสนามบนิ เบตงเน้นการพัฒนาระบบรถเช่าในสนามบิน การสร้างบรรยากาศความม่ันคงที่เอื้อต่อ
การท่องเท่ียว การพฒั นาระบบรถแทก็ ซีบ่ รกิ ารในสนามบนิ และรถโดยสารสาธารณะจากสนามบินสู่พ้ืนท่ีเมือง
ท่ีมีมาตรฐานของการบรกิ าร และการเพิม่ ความสะดวกแกน่ ักท่องเท่ียว สนับสนนุ ผลกั ดันการขยายรันเวย์ของ
สนามบินเบตง เพื่อรองรับการเป็นสนามบินนานาชาติ และผลักดันการก่อสร้างสนามบินเพื่อการพาณิชย์ใน
จงั หวดั ปตั ตานี
๗) บูรณาการความร่วมมือกับหน่วยงานความมั่นคงและส่วนราชการ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อ
สรา้ งความเขา้ ใจในภารกิจร่วมตลอดเสน้ ทางของการโลจิสติกสท์ างการท่องเท่ียว เพื่อการอำนวยความสะดวก
แก่นกั ท่องเท่ยี ว ท้งั ในรปู แบบกลมุ่ นักทอ่ งเที่ยว และนกั ทอ่ งเทย่ี วทมี่ าเทย่ี วดว้ ยตัวเอง พร้อมทั้งการสอ่ื สาร แก่
นักท่องเทยี่ วให้เกิดความเข้าใจท่ีถูกตอ้ งในขอ้ ปฏิบตั ขิ องการทอ่ งเทีย่ วในพื้นท่ี
64
แนวทางการพฒั นาท่ี ๒ สร้างสรรค์สิ่งจงู ใจทางการทอ่ งเทย่ี ว พัฒนาสงิ่ อำนวยความสะดวก และบริการรฐั
เพอื่ การท่องเท่ยี วทีม่ ีความทนั สมยั และเป็นสากล
มาตรการและแนวทางปฏิบตั ิ
๑) สร้างสิ่งจูงใจทางการท่องเที่ยว (Man-made attraction) ด้วยเอกลักษณ์เด่นของพื้นที่ที่มีศักยภาพ
ในการจูงใจทางการทอ่ งเทีย่ ว เพื่อกระตนุ้ การทอ่ งเท่ยี วในพนื้ ที่ โดยการ
- สนับสนุนการก่อสร้างสิ่งทีส่ ะท้อนเอกลักษณ์ของพื้นที่ เช่น นกเงือกขนาดใหญ่ เรือกอและ
ในพื้นที่นราธิวาส การสร้างและพัฒนาพิพิธภัณฑ์หอศานติธรรมในพื้นที่จังหวัดยะลา
การกอ่ สรา้ งศูนยก์ ารเรียนรู้พิพิธภัณฑ์ท้องถิน่ เมืองโบราณยะรงั
- สนับสนุนการสร้างสรรค์ถนนศิลปะในตัวเมืองสำคัญของจังหวัดชายแดนภาคใต้ในรูปแบบ
Street art โดยการเรื่องราวของพื้นที่มานำเสนอในรูปแบบของศิลปะบริเวณเมืองเก่า
ปัตตานี บรเิ วณเมอื งเก่าสายบรุ ี จ.ปัตตานี บริเวณเมอื งเบตง จ.ยะลา บริเวณถนนภูผาภักดี
อ.เมือง จ.นราธวิ าส เป็นต้น
- สนับสนุนการสร้างกระเช้าลอยฟ้า/สนามพารามอเตอร์ บนจุดชมวิวเขารังเกียบ
บ้านทรายขาว จ.ปัตตานี และพื้นที่ฝึกซ้อมและเล่นกิจกรรมโดรนในบริเวณเขื่อมบางลาง
ชายหาดนราทศั น์และอ่าวปตั ตานี
- สนับสนุนการขยายพื้นที่ในการก่อสร้างแหล่งท่องเที่ยวเชิงผจญภัย (Adventure Park)
ระยะที่ 3 เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างต่อเนื่อง บริเวณสวนสมเด็จพระศรีนครินทร์
จังหวัดปัตตานี และการก่อสร้างหอดูเดือนเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในช่วง
เดือนรอมฎอน บริเวณสวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ จังหวัดปัตตานี และการต่อยอด
สกายวอลค์ปตั ตานีในรปู แบบพ้ืนกระจก
- สร้างจูงใจทางการท่องเที่ยวในพื้นที่ท่องเที่ยวของชุมชนท่องเที่ยว เช่น การสร้างศูนย์
การเรยี นรู้ชมุ ชนแหลมโพธ์ิ อ.ยะหริ่ง จ.ปัตตานี การสรา้ งศูนยอ์ ำนวยความสะดวกและจดุ
ชมพระอาทิตยต์ กดนิ สง่ เสริมการท่องเท่ียวในบรเิ วณอา่ วปัจตานี เปน็ ตน้
- ส่งเสริมสนับสนุนการพัฒนาพื้นที่เมืองท่องเที่ยวของจังหวัดชายแดนใต้ให้เป็น Smart
tourism city ที่มีสิ่งอำนวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยวมราพร้อมสมบูรณ์ ทันสมัย
มีเอกลกั ษณ์ และเป็นมติ กบั สิ่งแวดล้อม
๒) การพัฒนาระบบบริการเพื่ออำนวยความสะดวกการท่องเที่ยวชายแดน โดยการพัฒนาระบบ
การบริการรัฐ ในการเข้า ออก ด่านชายแดน เพิ่มความสะดวก ความรวดเร็ว และความประทับใจแก่
นักท่องเที่ยวจากฝ่ังอาเซียนใต้ การปรบั ปรุงระบบการตรวจคนเขา้ เมอื ง การสือ่ สารขอ้ มูลทางการทอ่ งเท่ียวใน
พื้นที่ด่านชายแดน การจัดระเบียบการเข้าออกของนักท่องเที่ยว การพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกสาธารณะ
ที่ได้มาตรฐาน สะอาด ปลอดภัย รวมทั้งบริการของรัฐอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับนักท่องเที่ยว เช่น การพัฒนาระบบ
การแพทย์ฉุกเฉินระหว่างประเทศ การพัฒนาระบบการบริการในการขนส่ง และโลจิสติกส์ สินค้าของ
นักท่องเทีย่ ว การอนญุ าตต่างๆ ในภารกจิ ของรัฐทีเ่ กีย่ วกับการท่องเท่ียวใหร้ วดเร็ว โปรง่ ใส เปน็ ตน้
๓) สร้างสิ่งอำนวยความสะดวกในการเดินทางท่องเที่ยวทันสมัย โดยการจัดทำแผนที่ท่องเที่ยว
ให้ครอบคลุมแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของจังหวัด พร้อมการนำเสนอข้อมลู ความน่าสนใจ ข้อปฏิบัติสำคัญในการ
ท่องเที่ยว อาหารเด็ดของพื้นที่ สินค้าของที่ระลึกที่ต้องช๊อปปิ้ง การเดินทางทั้งในรูปแบบของเอกสารโบรชัวร์
65
แผ่นพับ และสื่อดิจิทัล (QR Code ,Clip VDO) เพื่อการนำเสนอแหล่งซื้อ แหล่งกิน ป้ายจุดชมวิวชุมชน
ท่องเทีย่ วหนองโพ อ.ยะหริ่ง จังหวัดปตั ตานี เปน็ ต้น
๔) สร้างสง่ิ อำนวยความสะดวกในการเดินทาง โดยการเพิ่มจุดแวะพกั จดุ เช็คอินทางการท่องเที่ยวตลอด
เส้นทางหลักจากอาเซียนใต้เพื่อเข้ามาในจังหวัดชายแดนใต้ (Tourism rest area) ในเส้นทางที่มุ่งสู่แหล่ง
ท่องเที่ยวหลัก โดยให้ชุมชนร่วมเป็นเจ้าของ การจัดทำป้ายจราจรอัจฉริยะรองรับการท่องเที่ยว การนำระบบ
ดิจิทัลมาใช้เพื่อการรองรับนักท่องเที่ยวตลอดเส้นทางหลักของการท่องเที่ยวเพื่อเพิ่มความสะดวก ความ
ทันสมัยในการท่องเที่ยว ทั้งนี้คำนึงถึงมาตรฐานของระบบโลจิสติกสก์ ารท่องเทีย่ ว การสื่อสารกับชุมชนในการ
ใช้เส้นทางร่วมกับนักท่องเที่ยวที่ถูกต้อง และมาตรฐานการรองรับกลุ่มเป้าหมายที่ขับรถท่องเที่ยวด้วยตนเอง
เป็นสำคัญ สร้างป้ายบอกแหล่งท่องเที่ยวของทุกชุมชนของสามจังหวัด สร้างป้ายอธิบายความเป็นมาของ
แหล่งท่องเที่ยวและ QR Code โครงการติดตั้งระบบ Free WIFI สำหรับนักท่องเที่ยวบริเวณเขื่อนท่าพระยา
สาย (ลานนกเงอื ก) จ.นราธวิ าส เพือ่ อำนวยความสะดวกนักท่องเท่ยี ว
๕) สร้างสิ่งอำนวยความสะดวกในระหว่างการท่องเที่ยวชายแดนใต้ในด้านการสื่อสาร โดยการผสาน
ความร่วมมือกับผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์เคลื่อนที่ ในการพัฒนารูปแบบการบริการสำหรับนักท่องเที่ยว
จากอาเซยี นใต้ ท่ีเข้ามาทอ่ งเทีย่ วในพนื้ ท่ชี ายแดนใต้ทสี่ ะดวก และสอดคล้องกับนโยบายความม่ันคง พร้อมทั้ง
การพัฒนาส่ือดิจิทัลในรูปแบบของควิ อาร์โคด้ ในการให้ข้อมูลทางการทอ่ งเที่ยว โดยการเพ่ิมจุดบริการ Free –
WIFI ในแหล่งท่องเที่ยวหลักสำคัญของจังหวัดชายแดนภาคใต้ เพื่อการบริการนักท่องเที่ยวทั้งในและ
ต่างประเทศในพืน้ ที่ ทง้ั นี้คำนึงถงึ ความสะดวกในการให้บริการ และความมัน่ คงของพ้ืนทเ่ี ปน็ สำคัญ
๖) สร้างสิ่งอำนวยความสะดวกในการเดินทางโดยการจัดสร้าง Tourism Rest Area ในระหว่าง
เส้นทางหลักของการท่องเที่ยวในจังหวัดชายแดนใต้ เพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่นักท่องเที่ยว ที่เดินทาง
ท่องเที่ยวทางบก มีจุดแวะพัก มีห้องน้ำที่สะอาดรองรับการบริการ มีจุดบริการข้อมูลท่องเที่ยว มีจุดบริการ
Free-WIFI พร้อมทั้งการจัดให้มีประชาชนในพื้นที่ได้มีส่วนร่วมในการจัดทำข้อมูลการท่องเที่ยว หรือจำหน่าย
สินค้าประจำถิน่ โดยการพฒั นาจดุ แวะพัก Rest Area บริเวณเขายือลาแป จ.นราธิวาส เส้นทาง 410 จากเบตง
มาอำเภอเมอื งยะลา
๗) พัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อรองรับคนท้ังมวล เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวกลุ่มคนพิการ
กลุ่มผู้สูงอายุ พรอ้ มท้งั พัฒนาสิง่ อำนวยความสะดวก เพื่อรองรับการปฏิบตั ิศาสนกจิ ต่อนักท่องเที่ยวทั้งในพ้ืนท่ี
สาธารณะ การร่วมมือกับสถานประกอบการที่พัก ร้านอาหาร และร้านค้า โดยการปรับปรุงพัฒนาห้องน้ำ
สาธารณะที่เป็นอารยสถาปัตย์เพื่อคนทั้งมวล (universal design) ในแหล่งท่องเที่ยวหลักของทั้งสามจังหวัด
นำเสาไฟฟ้าลงใตด้ นิ เพอ่ื มใิ หบ้ ดบังภูมิทัศนใ์ นการทอ่ งเทยี่ วเมืองเก่าเขตเทศบาลเมอื งปัตตานี เปน็ ตน้
66
แนวทางการพัฒนาที่ ๓ พัฒนาระบบความปลอดภัย และสุขอนามัยในแหล่งท่องเที่ยว เพื่อความมั่นใจ
แก่นกั ทอ่ งเทย่ี ว
มาตรการและแนวทางปฏบิ ัติ
๑) บูรณาการความร่วมมือจากทุกภาคส่วนเพื่อการพัฒนา Tourism Safety ในทุกแหล่งท่องเที่ยว
หลักสำคัญในพื้นที่ ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยมุ่งเน้นความปลอดภัยทั้งจากภัยความไม่สงบ อุบัติเหตุจาก
การเดินทางเพื่อการท่องเที่ยว และอุบัตเิ หตุในการใชบ้ ริการในแหล่งทอ่ งเท่ียว การเคลือ่ นย้ายผูป้ ่วยฉกุ เฉินใน
พื้นที่และระหว่างประเทศ ทั้งนี้มุ่งเน้นการพัฒนาที่เป็นมาตรฐานสากลเป็นสำคัญ และสอดคล้องกับนโยบาย
ความม่นั คงของพื้นท่ี โดยการ
- การฝกึ ซอ้ มเคล่ือนย้ายนักทอ่ งเท่ียวเจบ็ ป่วยฉุกเฉินผา่ นดา่ นเบตงและสไุ หงโกลก
- การปรับปรุงถนนในเส้นทางหลักแหล่งท่องเที่ยวที่มีสภาพชำรุดและเสี่ยงต่อการเกิด
อุบัตเิ หตุ
- ปรับปรุงเสน้ ทางบรเิ วณเสน้ ทางลาดชัน เส้นทางอันตราย บรเิ วณเส้นทาง 410 ยะลา – เบตง
- การเพ่ิมพ้นื ท่ี Tourism safety zone
- การจัดหาอุปกรณ์ด้านความปลอดภัย สนับสนุนกิจการฝ่ายความมั่นคง เพื่อการอำนวย
ความสะดวก และสรา้ งความเชอื่ ม่ันทางการทอ่ งเท่ยี ว
- เปน็ ต้น
๒) สนับสนุนเคร่ืองมือและอปุ กรณเ์ พอื่ ปอ้ งกนั และช่วยเหลอื นกั ท่องเทีย่ วในกรณฉี กุ เฉินให้มีไว้สำหรับ
การบริการในแหล่งท่องเที่ยวหลักสำคัญ โดยการติดตั้งตู้เครื่อง AED อุปกรณ์ปฐมพยาบาลเบื้องต้นใน
Tourism Rest Area สถานีขนสง่ สถานรี ถไฟหลักในสามจงั หวัด เปน็ ตน้
๓) จดั ตั้งและพัฒนาศูนย์ช่วยเหลือนักท่องเท่ยี วให้ครอบคลุมทุกพื้นที่ท่องเทยี่ ว โดยเน้นการเปน็ หน่วย
ให้บริการข้อมูลข่าวสารทางการท่องเที่ยว การให้การช่วยเหลือฉุกเฉินแก่นักท่องเที่ยว การประสานงานด้าน
การเดินทาง ที่พักแก่นักท่องเที่ยว โดยการจัดตั้งศูนย์ช่วยเหลือนักท่องเที่ยวในพื้นที่สำคัญทางการท่องเที่ยว
เชน่ บรเิ วณสกายวอลค์ ปัตตานี จ.ปตั ตานี วดั คหู าภิมกุ (วดั ถำ้ ) จ.ยะลา หาดนราทศั น์ อา่ วมะนาว และสไุ หงโก
ลก จ.นราธิวาส เป็นต้น
๔) ส่งเสริมการพัฒนาให้จังหวัดชายแดนใต้เป็นพื้นที่ท่องเที่ยวอาหารปลอดภัย โดยการร่วมมือกับ
หน่วยงานด้านสาธารณสุข เพื่อพัฒนาให้ผู้ขายอาหาร และเครื่องดื่มในพื้นที่ท่องเที่ยวสำคัญ ให้ผ่านมาตรฐาน
Food Safety และการพัฒนามาตรฐานอาหารฮาลาล เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวเฉพาะกลุ่ม โดยการจัดอบรม
ผู้ประกอบการดา้ นอาหาร สะอาด ปลอดภยั ถกู สุขลกั ษณะ และการสง่ เสริมสนบั สนุนสถานประกอบการท่พี กั
ร้านอาหาร ร้านจำหน่ายของที่ระลึก ร่วมพัฒนาสุขอนามัยในพื้นที่บริการนักท่องเที่ยว การพัฒนาสุขอนามัย
ส่วนบุคคลของผู้ให้บริการในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวทั้งระบบ พร้อมทั้งส่งเสริมการตรวจรับรองและการ
ประกวดสถานประกอบการต้นแบบดีเด่นด้าน Safety Area ,Food Safety ,Hygiene โดยการจัดโครงการ
ส่งเสรมิ และรบั รองสถานประกอบการทีเ่ ก่ียวข้องกับการทอ่ งเทีย่ ว และรบั รองมาตรฐาน เป็นต้น
67
๕) การพัฒนาอนามัยสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ท่องเที่ยวของจังหวัดชายแดนใต้ ให้การส่งเสริม สนับสนุน
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และการจัดการตนเองของชุมชน โดยเฉพาะด้านขยะ น้ำเสีย และความเป็น
ระเบียบเรียบร้อยของชุมชนรองรับการท่องเที่ยว และการพัฒนาระบบการบำบัดน้ำเสียในเขตเมืองของ
เทศบาลเมืองปัตตานี เทศบาลเมืองนราธิวาส เทศบาลเมืองสุไหลโกลก เทศบาลเมืองนครยะลา เทศบาล
เมอื งเบตง
๓. แผนงาน โครงการ ระยะเวลาดำเนนิ การ หน่วยงานรับผิดชอบ ประมาณการงบประมาณ
แผนงานที่ ๑ การพฒั นาระบบโลจสิ ติกสด์ า้ นการท่องเทีย่ วทางบกเช่ือมโยงอาเซยี นตอนใตแ้ ละฝัง่ อา่ วไทย
ฝัง่ อันดามัน
๑) โครงการพัฒนาเส้นทางทางบกเชื่อมโยงการท่องเที่ยวอาเซียนใต้ โดยการเจาะอุโมงค์ เพื่อส่งเสรมิ
การทอ่ งเทยี่ วบริเวณบา้ นกระปอ๋ ง ถนนยะลา-เบตง
๒) โครงการก่อสร้างถนนสาย 410 ยะรัง ตนั หยงลุโละ๊ เพ่อื พัฒนาแหล่งทอ่ งเทย่ี วเมอื งโบราณยะรงั
๓) โครงการสร้างถนนเลียบริมทะเลจากอำเภอเทพาเข้าสู่เมืองปัตตานี ก่อสร้างถนนเลียบแม่น้ำ
ปตั ตานี
๔) โครงการก่อสร้างถนนเลียบชายฝัง่ นราธวิ าสมาปัตตานี
๕) โครงการก่อสร้างเส้นทางคมนาคมระหวา่ งอำเภอตากใบกบั อำเภอปาเสมัส ประเทศมาเลเซยี
แผนงานที่ ๒ การพฒั นาระบบการคมนาคม และโลจิสติกสท์ างรางเพ่ือการท่องเที่ยว
๑) โครงการส่งเสริม สนับสนุน และผลักดันการเพิ่มเส้นทางรถไฟจากสถานีปัตตานีเชื่อมต่อไปถึง
กัวลาลมั เปอร์เพ่ือการทอ่ งเที่ยวทางรางสู่พ้นื ทจี่ งั หวัดชายแดนใต้
๒) โครงการส่งเสริมการท่องเที่ยวชายแดนใตโ้ ดยการเดนิ ทางทางราง
แผนงานท่ี ๓ การพฒั นาระบบการคมนาคม และโลจสิ ตกิ สท์ างนำ้ เพ่ือการท่องเท่ยี ว
๑) โครงการปรบั ปรุงท่าเรือเพ่อื การท่องเท่ียวปัตตานี ยะลา นราธิวาส
๒) โครงการการปรับปรุงเสน้ ทางทางนำ้ การดแู ลความเป็นระเบยี บเรียบรอ้ ย ความปลอดภยั ทางการท่องเท่ยี ว
แผนงานท่ี ๔ การพัฒนาระบบการคมนาคม และโลจสิ ติกสท์ างอากาศเพ่ือการท่องเท่ียว
๑) โครงการพัฒนาระบบโลจิสติกส์เชือ่ มโยงทางการท่องเที่ยวทางอากาศ ในพื้นที่สนามบินนราธิวาส
และสนามบนิ เบตง
๒) โครงการกอ่ สรา้ งสนามบินเพอื่ การพาณชิ ย์ในจงั หวดั ปตั ตานี
แผนงานท่ี ๕ การจดั สร้างและพัฒนาส่งิ จูงใจทางการท่องเท่ียว
๑) โครงการก่อสรา้ ง นกเงอื กขนาดใหญ่ เรอื กอและ ในพ้ืนทน่ี ราธวิ าส
๒) โครงการสร้างและพฒั นาพพิ ธิ ภณั ฑ์หอศานตธิ รรมในพนื้ ทจ่ี งั หวดั ยะลา
๓) โครงการก่อสรา้ งศนู ย์การเรยี นร้พู พิ ิธภัณฑ์ทอ้ งถน่ิ เมืองโบราณยะรัง
๔) โครงการสนับสนุนการสร้างสรรค์ถนนศลิ ปะในตัวเมอื งสำคัญของจงั หวดั ชายแดนภาคใตใ้ นรูปแบบ
Street art
๕) โครงการสนับสนุนการสร้างกระเช้าลอยฟ้า/สนามพารามอเตอร์ บนจุดชมวิวเขารังเกียบ
บ้านทรายขาว จ.ปัตตานี
๖) โครงการจัดสร้างพื้นที่ฝึกซ้อมและเล่นกิจกรรมโดรนในบริเวณเขื่อมบางลาง ชายหาดนราทัศน์
และอา่ วปตั ตานี
68
๗) โครงการสนับสนุนการขยายพื้นที่ในการก่อสร้างแหล่งท่องเที่ยวเชิงผจญภัย (Adventure Park)
ระยะท่ี 3 เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างต่อเนื่อง บริเวณสวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ จังหวัด
ปัตตานี
๘) โครงการก่อสร้างหอดูเดือนเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในช่วงเดือนรอมฎอน บริเวณ
สวนสมเดจ็ พระศรีนครนิ ทร์ จงั หวัดปัตตานี
๙) โครงการตอ่ ยอดสกายวอลคป์ ัตตานใี นรูปแบบพ้ืนกระจก
๑๐)โครงการสรา้ งศนู ย์การเรียนร้ชู มุ ชนแหลมโพธ์ิ อ.ยะหร่ิง จ.ปตั ตานี
๑๑)โครงการสร้างศูนย์อำนวยความสะดวกและจุดชมพระอาทิตย์ตกดินส่งเสริมการท่องเที่ยวใน
บรเิ วณอ่าวปัจตานี
๑๒)โครงการการพัฒนาพ้นื ท่ีเมอื งท่องเทีย่ วของจังหวดั ชายแดนใต้ใหเ้ ปน็ Smart tourism city
แผนงานที่ ๖ การพัฒนาระบบบริการเพื่ออำนวยความสะดวกการทอ่ งเที่ยวชายแดนใต้
๑) โครงการพัฒนาระบบการบริการรัฐ ในการเข้า ออก ด่านชายแดน เพิ่มความสะดวก ความ
รวดเร็ว และความประทบั ใจแกน่ ักท่องเท่ยี วจากฝง่ั อาเซยี นใต้
๒) โครงการพัฒนาระบบการแพทย์ฉกุ เฉนิ ระหวา่ งประเทศ
๓) โครงการสร้างส่ิงอำนวยความสะดวกในการเดนิ ทางท่องเท่ยี วทันสมยั
๔) โครงการสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกในการเดินทาง จากอาเซียนใต้เพื่อเข้ามาในจังหวัดชายแดน
ใต้ (Tourism rest area)
๕) โครงการ พัฒนาสื่อดิจทิ ลั ในรปู แบบของคิวอาร์โคด้ ในการใหข้ อ้ มลู ทางการท่องเทยี่ ว
๖) โครงการพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อรองรับคนทั้งมวล เพื่อรองรับนักท่องเท่ียวกลุ่มคน
พกิ าร กล่มุ ผสู้ ูงอายุ
๗) โครงการปรับปรุงพัฒนาห้องน้ำสาธารณะในแหล่งท่องเที่ยวที่เป็นอารยสถาปัตย์เพื่อคนทั้งมวล
(universal design)
๘) โครงการ นำเสาไฟฟ้าลงใต้ดินเพื่อมิให้บดบังภูมิทัศน์ในการท่องเที่ยวเมืองเก่าเขตเทศบาลเมือง
ปัตตานี
แผนงานที่ ๗ การพัฒนาระบบความปลอดภัย และสุขอนามยั ในแหล่งท่องเท่ียว เพื่อความม่นั ใจแก่
นกั ท่องเทยี่ ว
๑) โครงการผลิตและพัฒนาบุคลากร เพื่อดูแลรักษาความปลอดภัย และให้ความช่วยเหลือ
นักทอ่ งเทย่ี ว (Tourism Gard)
๒) โครงการจัดทำแผนและระบบบริหารความเส่ยี ง และภยั พบิ ัติ สำหรบั แหล่งทอ่ งเที่ยวท่สี ำคัญใน ๓
จังหวดั ชายแดนใต้
๓) โครงการสง่ เสริมสุขอนามยั ในแหล่งท่องเทีย่ วตามมาตรฐาน Food Safety และ Halal Food
๔) โครงการพัฒนามาตรฐานและระบบจัดการขยะและบำบัดนำ้ เสียในแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วชุมชน
๕) โครงการพัฒนามาตรฐานและระบบจัดการขยะและบำบดั น้ำเสียในแหล่งทอ่ งเทย่ี วชายแดน
69
ประเดน็ การพฒั นาที่ ๓
การพฒั นาผู้ประกอบการ บุคลากร และการสรา้ งสังคมรองรับการขยายตัว
ของการทอ่ งเทย่ี วพหุวฒั นธรรมชายแดนใต้
๑. วตั ถุประสงค์
๑) เพื่อพัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านการท่องเที่ยวรองรับการขยายตัวการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรม
ชายแดนใต้ ทอ่ งเที่ยวฮาลาล และการขยายโอกาสทางการทอ่ งเท่ยี วสู่นานาชาติ
๒) เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการด้านการท่องเที่ยว และเตรียมความพร้อม
สงั คมในชายแดนใต้ให้มคี วามพร้อมในการเปดิ รบั การท่องเทย่ี วพหวุ ัฒนธรรมชายแดนใต้
๓) เพ่อื พฒั นาการท่องเท่ยี วให้มีสว่ นสำคญั ในการพัฒนาชุมชน สร้างโอกาสชุมชน ลดความเหลื่อมลำ้
๒. เป้าหมาย และคา่ วัดผล
๑) บุคลากรกลุ่มจังหวัดชายแดนใต้ด้านการท่องเที่ยว ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน บุคลากรท่องเที่ยวฮาลาล
สถานประกอบการด้านโรงแรม ที่พัก ร้านอาหาร ๑๐๐ ราย ตัวแทนการท่องเที่ยว ๒๐ ราย มัคคุเทศก์
ท่องเที่ยวฮาลาลและมัคคเุ ทศก์นานาชาติ ๕๐ ราย
๒) ระดับความอยู่ดีมีสุขของชุมชนท่องเที่ยวชายแดนใต้เพิ่มขึ้นไม่น้อยกว่าร้อยละ ๓๐ และชุมชน
นวัตวิถีมีรายได้เสริมจากการท่องเที่ยวมากกว่าร้อยละ ๓๐ และชุมชนในแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของจังหวัด
ชายแดนใต้ที่มีศักยภาพด้านการท่องเที่ยวได้รับการพัฒนา เตรียมพร้อมชุมชนให้เป็นชุมชนการท่องเที่ยว
มาตรฐานจำนวน ๕๐ ชุมชน
๓) ความพึงพอใจประทับใจของนักท่องเที่ยวที่มีต่อการต้อนรับของชุมชนเพื่อการท่องเที่ยวเชิง
พหวุ ัฒนธรรมในพน้ื ท่ีชายแดนใต้เฉลย่ี ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ ๘๐
โดยมีแนวทางการพฒั นา มาตรการ และแนวทางการปฏิบัติ ดงั น้ี
แนวทางการพัฒนาที่ ๑ พฒั นาศักยภาพบคุ ลากรดา้ นการท่องเทย่ี วทั้งระบบใหม้ ีขดี ความสามารถในการแข่งขัน
สอดคลอ้ งกับมาตรฐานสากล และเพยี งพอตอ่ ความตอ้ งการของตลาด
มาตรการและแนวทางปฏบิ ัติ
๑) สร้างส่งเสรมิ ความร่วมมือกับทุกภาคส่วนในการพัฒนาและปรับปรุงหลักสตู รฝึกอบรม ที่เกี่ยวข้อง
กับการพัฒนาบุคลากรด้านการท่องเที่ยว ทั้งด้านหลักสูตรฝึกอบรมผู้ประกอบการ หลักสูตรฝึกอบรมและ
พัฒนาบคุ ลากรด้านอาหารและผลิตภัณฑ์สนิ คา้ ทางวฒั นธรรมจากภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ (OTOP นวัตวิถี) หลกั สูตร
การพัฒนาดา้ นเทคโนโลยีสารสนเทศ เพ่อื การบรหิ ารจัดการและประชาสัมพันธ์ หลักสตู รนกั โภชนาการอาหาร
ฮาลาล หลกั สูตรเทียบโอนการศึกษาเพือ่ รองรับการผลิตและการพฒั นาบคุ ลากรทอ่ งเท่ยี วเฉพาะ หลักสตู รผนู้ ำ
เที่ยวจังหวัดชายแดนภาคใต้ หลักสูตรสะสมหน่วยกิตแบบ Non-Degree (หลักสูตรประกอบด้วย ความรู้เร่อื ง
การจัดการภาครัฐ ทักษะทางด้านภาษา ความรู้เรื่องการจัดการการท่องเที่ยว ฯลฯ) หลักสูตรมัคคุเทศก์น้อย
หลักสูตรตัวแทนการท่องเที่ยวจังหวัดชายแดนใต้ หลักสูตรนักบริหารการท่องเที่ยวชายแดนใต้ หลักสูตรการ
บริการด้านการท่องเที่ยวมาตรฐานฮาลาล หลักสูตรว่าด้วยการบริหารจัดการการท่องเที่ยวเฉพาะ (นิเวศน์ป่าเขา
70
นิเวศน์ทะเล เชิงวัฒนธรรม MICE) หลักสูตรการเพิ่มขีดความสามารถของผู้ประกอบการโฮมสเตย์มาตรฐาน
ชาติและฮาลาล (นวตั วิถ)ี เป็นตน้
๒) สร้างแรงจูงใจให้ผู้ประกอบการด้วยมาตรการกลไกทางภาษี นโยบายรัฐบาล การเข้าถึงแหล่งเงิน
ทุกดอกเบ้ียต่ำ เพอ่ื ใหผ้ ู้ประกอบการในอตุ สาหกรรมการทอ่ งเทย่ี วได้พฒั นาคณุ ภาพการบรกิ าร พฒั นาบคุ ลากร
ของตนเอง และการพัฒนาบุคลากรที่มีทักษะการจัดการท่องเที่ยวสมัยใหม่เพื่อสร้างโอกาสทางตลาด
แกผ่ ู้ประกอบการเชื่อมโยงความสัมพันธก์ บั เครอื ข่ายทัง้ ในและต่างประเทศ
๓) สนับสนุนบุคลากรในสถานประกอบการการท่องเที่ยวให้มีสมรรถนะขั้นพื้นฐานตามตำแหน่งงาน
ตามความต้องการของภาคอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในพื้นที่ พร้อมทั้งการเสริมสร้างทัศนคติใหม่
แก่ประชาชนที่ทำงานด้านการท่องเที่ยว พร้อมทั้งการเพิ่มสมรรถนะเฉพาะทั้งด้านภาษาอังกฤษ จีน มลายู
อาหรับ ทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ทักษะทางด้านการตลาดท่องเที่ยวในระบบดิจิทัล ทักษะการบริการ
การทอ่ งเท่ยี วมาตรฐานฮาลาล ทกั ษะการมีมนษุ ยสัมพันธ์และการพฒั นาบคุ ลกิ ภาพ
๔) การปลูกฝังและพัฒนามัคคุเทศก์น้อยพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ ทั้งในและนอกระบบการศึกษา
เพื่อสืบสานภารกิจการท่องเที่ยวของพื้นท่ี รวมทั้งการมีส่วนร่วมของเยาวชนในการพัฒนาอุตสาหกรรม
การท่องเท่ียวในชุมชนของตนเอง
๕) สนับสนนุ สถาบันการศกึ ษา จดั ตั้งศนู ย์ฝึกความเชีย่ วชาญทางการทอ่ งเที่ยวอาหารและการโรงแรม
ให้เป็นไปตามมาตรฐานฮาลาลและระดับสากล และการพัฒนาห้องปฏิบัติการเพื่อการท่องเที่ยวอาหาร และ
การโรงแรมให้เป็นไปตามมาตรฐานฮาลาลและระดับสากล และการโรงแรม เพื่อเป็นแหล่งฝึกทักษะการปฏิบัติ
ของแรงงาน เพื่อการพัฒนาเป็นแรงงานมืออาชีพในอนาคต และการหนุนเสริมให้ชายแดนใต้เป็นศูนย์กลาง
ในการพัฒนาแรงงานในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว และการโรงแรม มาตรฐานฮาลาล รองรับการเติบโต
ของนกั ทอ่ งเทยี่ วมสุ ลิมของพ้ืนที่ และประเทศ
๖) สนับสนุนการจัดเสวนาแรงงานในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว การพัฒนาวิชาการในการบริหาร
จัดการแรงงานด้านการท่องเที่ยว การสร้างสรรค์นโยบายแห่งรัฐ เพื่อการจูงใจและพัฒนาแรงงาน
ในอุตสาหกรรมการทอ่ งเท่ียวชายแดนใต้
แนวทางการพัฒนาที่ ๒ สง่ เสรมิ และพัฒนาขดี ความสามารถประชาชน ชมุ ชนใหม้ สี ่วนรว่ มในการบริหาร
จัดการด้านการท่องเท่ียวของตนเอง และไดร้ ับประโยชน์จากการท่องเที่ยว
มาตรการและแนวทางปฏิบตั ิ
๑) ส่งเสริมให้ประชาชน ชุมชน ในพื้นที่ท่องเที่ยวสำคัญ พื้นที่ท่องเที่ยวชุมชนนวัตวิถี ชุมชน
ท่มี ศี ักยภาพด้านการท่องเท่ียวไดม้ ีความรู้ความเขา้ ใจด้านการทอ่ งเท่ยี ว และสง่ เสริมให้มคี ณะกรรมการบริหาร
ท่องเที่ยวชมุ ชนประจำพน้ื ท่ี และพฒั นาขดี ความสามารถในการบรหิ ารจดั การการทอ่ งเท่ยี ว ให้สามารถจัดการ
พื้นที่ท่องเที่ยวของตัวเองได้ ส่งเสริมการพัฒนาผู้นำทอ้ งที่ ปราชญ์ท้องถิ่น ผู้นำท้องถิ่น ในการจัดการท่องเทีย่ ว
ชมุ ชนอย่างมืออาชพี
๒) เปิดโอกาสให้ประชาชน และชมุ ชนท่มี ีขดี ความสามารถ เขา้ ถึงการพัฒนาศกั ยภาพของตนเอง และ
การมีส่วนร่วมในการพัฒนาสินค้า ที่เป็นอัตลักษณ์พหุวัฒนธรรมของพื้นที่ การต่อยอดสินค้าที่เป็นผลิตภัณฑ์
ของชุมชนในชายแดนใต้ให้เป็นของที่ระลึกเพื่อการท่องเที่ยว และการพัฒนาบริการบนพื้นฐานของมรดกและ
วัฒนธรรมทอ้ งถ่ิน เพอื่ ยกระดับเปน็ บริการแกน่ ักทอ่ งเท่ียว
71
๓) สร้างโอกาสให้แกป่ ระชาชนคนรนุ่ ใหม่ให้กลับมาทำงานในชมุ ชนตนเอง โดยการจดั ทำหลกั สูตรการ
ฝึกอบรมทักษะธุรกิจบริการทางการท่องเที่ยว เพื่อส่งเสริมการประกอบธุรกิจใหม่ในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว
ระดับชุมชนโดยเฉพาะด้านการพัฒนาบริการ และการจัดการตลาดท่องเที่ยว เช่นหลักสูตรสปาฮาลาล
หลกั สตู รเมนูอาหารชายแดนใต้ เป็นต้น
๔) ส่งเสริมการรวมกลุ่มเป็นชมรมการท่องเที่ยว หรือท่องเที่ยวชุมชนพื้นที่ หรือผู้ประกอบการ
ท่องเที่ยวให้มีความเข้มแข็งในการบูรณาการทำงานร่วมกัน พร้อมทั้งยกระดับเป็นสมาพันธ์ผู้ประกอบการ
อุตสาหกรรมการทอ่ งเท่ียวชายแดนใต้
๕) เพิ่มช่องทางและโอกาสสำหรับชุมชน (วิสาหกิจชุมชน) ในการเข้าถึงแหล่งเงินทุน เพื่อการลงทุน
และพัฒนาธุรกิจด้านการท่องเที่ยวให้แก่เอกชน ชุมชนท่องเที่ยวภายใต้หลักการสนับสนุนความคิดสร้างสรรค์
และนวัตกรรม Tourism 4.0
๖) พัฒนาพื้นที่ชุมชนต้นแบบที่มีร่องรอยทางประวัติศาสตร์ พหุวัฒนธรรม และเอกลักษณ์ทางการ
ท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ เพ่ือสง่ เสรมิ การทอ่ งเทยี วเฉพาะพ้นื ทท่ี ่มี เี อกลกั ษณ์ เชน่
- ส่งเสริมการพัฒนาการท่องเที่ยวพื้นท่ีบ้านจุฬาภรณ์พัฒนา ที่เน้นการส่งเสริมให้
นักท่องเที่ยวท่ีมาเยี่ยมเยอื น นอกจากจะได้สัมผัสกับหมู่บ้านในม่านหมอกท่ามกลางหุบเขา
สีเขียวและผู้คนที่ยิ้มแย้มเป็นมิตรแล้ว ยังได้เรียนรู้เรื่องราวทางประวัติศาสตร์ที่มาของ
ชุมชน และเป็นหนึ่งหน้าประวัติศาสตร์ของประเทศ อีกทั้งมีการพัฒนาผลิตภัณฑ์จาก
สมุนไพรท้องถิ่น โดยแปรรูป ให้เป็นสบู่ เทียนหอม และอื่นๆ อีกมากมาย ที่สามารถใช้ใน
ชุมชนเพื่อลดค่าใช้จา่ ย รวมถงึ สามารถขายเป็นสนิ คา้ ของฝากไดต้ อ่ ไปไดอ้ ีกดว้ ย
- ส่งเสริมการเรียนรู้วิถีชีวิตเงาะป่าซาไก เน้นการซึมซับวิถีชีวิต การสัมผัสบรรยากาศหุบเขา
ที่อยู่อาศัยกับธรรมชาติ การผลิตของที่ระลึกร่วมกับชนพื้นเมือง การแสดงวิถีชีวิตชน
พน้ื เมอื ง เปน็ ตน้
- ส่งเสริมการท่องเที่ยวตำบลบางปู" ชุมชนมุสลิมที่อยู่ริม "อ่าวปัตตานี" เน้นการท่องเที่ยว
ชุมชนการสัมผัสบรรยากาศที่สวยงาม อาหารทะเลที่อร่อย และเรียนรู้วิถีชีวิตชุมชนมุสลิม
บรรยากาศล่องเรือชมหิ่งห้อยที่สวยงามมาก อีกทั้งยังมีการสร้างศาลาลอยน้ำเพื่อให้
นักท่องเท่ียวพกั ชมธรรมชาติ เป็นต้น
- ส่งเสริมการท่องเที่ยวระบบเชิงนิเวศ์ อาทิ เขื่อนบางลาง ทะเลหมอกอัยเยอร์เวง มะแนตา
แล น้ำตกทรายขาว
- การฟื้นฟูพัฒนาชุมชนในแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม พิพิธภัณฑ์
ท้องถิ่น ให้มีบรรยากาศสภาพแวดล้อมของชุมชนทอ่ งเที่ยวตามเกลักษณ์ที่ต้องการนำเสนอ
แกน่ ักท่องเท่ยี ว เช่น พิพธิ ภัณฑ์ขนุ ละหาร (ยง่ี อ) มสั ยิด 300 ปี (วาดอี ัลฮเู ซ็น) มสั ยิดกรือ
เซะ พิพิธภัณฑ์ปัตตานี วังเก่า 7 หัวเมือง ศาลาเจ้าแม่ลิ่มก่อเหนี่ยว ศาลเจ้าแม่โต๊ะโม๊ะ
เมืองโบราณยะรัง โบราณสถานหรือแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ เพื่อรองรับ
การท่องเท่ยี วพหุวฒั นธรรม เป็นตน้
72
แนวทางการพัฒนาที่ ๓ เตรียมพร้อมสังคม ชุมชนชายแดนใต้รองรับการขยายตัวของการท่องเที่ยว
พหวุ ัฒนธรรมในระดับประเทศ และนานาชาติ
มาตรการและแนวทางปฏิบัติ
๑) ส่งเสริมการเติบโตทางการท่องเที่ยวชายแดนใต้บนพื้นฐานความเป็นพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้
โดยเน้นสนับสนุนชุมชน ผู้ประกอบการในพื้นท่ีในการพัฒนาสินค้าและบริการด้านการท่องเที่ยว และแหล่ง
ท่องเที่ยว ที่สอดคล้องกับอัตลักษณ์และวิถีชายแดนใต้ และสนับสนุนชุมชนมีบทบาทในการสื่อสาร
การส่งเสริมภาพลักษณ์ การเป็นเจ้าบ้านที่ดี การเสริมสร้างความเข้าใจแก่นักท่องเที่ยวและประชาชนถึงอัต
ลักษณ์ความเป็นไทยชายแดนใต้ และสนับสนุนชุมชนท่องเที่ยวในการเสริมสร้างความภาคภูมิใจในความเป็น
พื้นที่พหุวัฒนธรรม และสนับสนุนคณะกรรมการท่องเที่ยวชุมชนในการเรียนรู้ผ่านการศึกษาดูงาน การอบรม
ในพนื้ ทท่ี ป่ี ระสบความสำเร็จ เพอ่ื เรยี นรู้ในการเป็นเจา้ บ้านที่ดสี ำหรบั การตอ้ นรบั นกั ท่องเท่ยี ว
๒) สรา้ งกระแสสงั คมท่องเท่ียวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้อยา่ งตอ่ เน่ืองเพอื่ ตอกย้ำในสังคมชายแดนใต้
ให้มีความตื่นตัวเปิดรับการท่องเที่ยว โดยผ่านสื่อสร้างสรรค์และนวัตกรรมทางสื่อต่างๆ รวมทั้งการส่งเสริม
การสื่อสารเรื่องราวอันเป็นเอกลักษณ์ของ ๓ จังหวัดชายแดนใต้ที่ชุมชนมีส่วนร่วมในการดำเนินการ
เพื่อปลูกฝังความรักและความภาคภูมิใจต่อพหุวัฒนธรรมของชมชน ส่งเสริมและเปิดโอกาสให้ชุมชน
ให้การสนับสนุนคนรุ่นใหม่ของชุมชนชายแดนใต้ร่วมพัฒนาสื่อสร้างสรรค์นำเสนอสิ่งจูงใจทางการท่องเที่ยว
แหล่งท่องเที่ยวของตนเอง และการส่งเสริมให้ชุมชนเป็นผู้บริหารจัดการการท่องเที่ยวด้วยตัวเอง ควบคู่กับ
การพัฒนาชุมชนในด้านต่างๆ เพื่อรองรับการท่องเที่ยวทั้งการอนุรักษ์ประเพณี วัฒนธรรม การจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติ และสง่ิ แวดล้อม อาหารปลอดภัย การแต่งกายและอาหารตามอตั ลักษณพ์ ืน้ ถน่ิ
๓) เตรียมพร้อมชุมชนที่เป็นพื้นที่สำคัญทางการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมระดับนานาชาติ และแหล่ง
ท่องเที่ยวที่สำคัญของชายแดนใต้ เพื่อให้ชุมชนมีทักษะสากลในการเป็นเจ้าบ้านที่ดีเพื่อต้อนรับนักท่องเที่ยว
ต่างชาติ สง่ เสริมการจดั ทำธรรมนูญการท่องเท่ียวในชุมชน การสรา้ งคา่ นยิ มชุมชนเพ่อื รับการท่องเท่ียว พร้อม
บรู ณาการความรว่ มมือกบั องค์กรภาคีเพอ่ื การจดั ระเบียบชมุ ชนรองรับการทอ่ งเทย่ี ว การสรา้ งภาพลักษณ์และ
ความภาคภูมิใจในอาชพี ในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในชุมชนอันจะนำไปสู่การสรา้ งงาน อาชีพ และการเพ่มิ
ขดี ความสามารถในการแข่งขนั ของตลาดการทอ่ งเท่ยี วของชมุ ชน และจังหวัดชายแดนใต้ท่ดี ีขนึ้ ได้
๔) เสริมสร้างความร่วมมือขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ภาคเอกชน ประชาชน และส่วนราชการ
ในการส่งเสริมจัดกิจกรรมการท่องเที่ยวประจำหมู่บ้าน ชุมชุน จังหวัด ให้เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องรองรับการ
ท่องเที่ยวเชิงพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ในแต่ละจังหวัดเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวภายในจังหวัด และการ
ทอ่ งเทยี่ วร่วมในชายแดนภาคใต้ เช่อื มโยงกจิ กรรมการทอ่ งเที่ยวหลักของจงั หวดั สู่ชุมชน ใหช้ มุ ชนได้ประโยชน์
จากการส่งเสรมิ การท่องเท่ยี วของจังหวดั
๕) ส่งเสริมการพัฒนาชุมชนจัดการท่องเที่ยวของตนเองให้เป็นชุมชนท่องเที่ยวต้นแบบให้เกิดขึ้นทุก
อำเภอ และส่งเสริมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และความสำเร็จการท่องเที่ยวของชุมชนอื่นเพื่อการปรับปรุงและ
พัฒนาชุมชนท่องเที่ยวของตนเองอย่างต่อเนื่อง ดำเนินงานใน ๔ กิจกรรมหลัก คือ กิจกรรมพัฒนาศักยภาพ
บุคลากรขับเคลื่อนโครงการในพื้นที่ ๓ จังหวัดภาคใต้ กิจกรรมศึกษาและวิเคราะห์ศักยภาพการพัฒนาการ
ท่องเทีย่ วอยา่ งย่งั ยนื กิจกรรมพฒั นาชมุ ชนตน้ แบบดา้ นการทอ่ งเท่ียวโดยชมุ ชน และกิจกรรมสร้างการรับรกู้ าร
ท่องเท่ยี วโดยชมุ ชนต้นแบบ เพื่อพัฒนาต้นแบบการทอ่ งเทยี่ วโดยชุมชน และสง่ เสริมให้การทอ่ งเท่ียวโดยชมุ ชน
ในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ ให้มคี ณุ ภาพและเป็นที่ยอมรบั ในตลาดการทอ่ งเที่ยวคณุ ภาพทัง้ ใน และต่างประเทศ
73
๖) เตรียมพร้อมชุมชนในการพัฒนาอนามัยสิ่งแวดล้อมในชุมชน การจัดการปัญหาขยะ การจัดระเบียบ
ชุมชนให้มีความสวยงามเรียบร้อย การส่งเสริมการปรับปรุงและพฒั นานิเวศในชุมชุนการท่องเที่ยวโดยเฉพาะ
ระบบนเิ วศ สิ่งแวดล้อมในชมุ ชนรับนกั ทอ่ งเท่ียว
๓. แผนงาน โครงการ ระยะเวลาดำเนินการ หนว่ ยงานรับผดิ ชอบ ประมาณการงบประมาณ
แผนงานที่ ๑ การพัฒนาศักยภาพบคุ ลากรด้านการทอ่ งเที่ยว
๑) โครงการปรับปรงุ และหลักสตู รฝึกอบรมเพอื่ การพฒั นาอุตสาหกรรมการท่องเท่ียวจงั หวัดชายแดนภาคใต้
๒) โครงการฝึกอบรมผู้นำเทยี่ วจงั หวัดชายแดนภาคใต้
๓) โครงการฝกึ อบรมตัวแทนการท่องเทีย่ วจงั หวดั ชายแดนใต้
๔) โครงการฝึกอบรมนกั บริหารการท่องเท่ยี วชายแดนใต้
๕) โครงการฝกึ อบรมการบรกิ ารด้านการท่องเทย่ี วมาตรฐานฮาลาล
๖) โครงการจัดทำหลักสูตรว่าด้วยการบริหารจัดการการท่องเที่ยวเฉพาะ และการฝึกอบรมสร้าง
บุคลากรทอ่ งเท่ยี ว (นเิ วศน์ป่าเขา นเิ วศนท์ ะเล เชิงวัฒนธรรม MICE)
๗) โครงการส่งเสริม มาตรการกลไกทางภาษี นโยบายรัฐบาล เพื่อการเข้าถึงแหล่งเงินทุกดอกเบี้ยต่ำ
ผู้ประกอบการท่องเท่ียว
๘) โครงการพัฒนาสมรรถนะเฉพาะทั้งด้านภาษาอังกฤษ ทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ทักษะ
ทางด้านการตลาดทอ่ งเทีย่ วในระบบดจิ ิทลั แก่บุคลากรการทอ่ งเท่ยี ว
๙) โครงการฝึกอบรมและพัฒนาบุคลากรด้านอาหารและผลิตภัณฑ์สินค้าทางวัฒนธรรมจาก
ภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ (OTOP นวัตวถิ ี)
๑๐) โครงการพฒั นาฝึกอบรมด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ เพ่อื การบริหารจัดการและประชาสัมพนั ธ์
๑๑) โครงการฝกึ อบรมนกั โภชนาการอาหารฮาลาล
๑๒) โครงการเทียบโอนการศกึ ษาเพ่อื รองรับการผลิตและการพัฒนาบุคลากรทอ่ งเท่ยี วเฉพาะ
๑๓) โครงการการเพ่ิมขีดความสามารถของผปู้ ระกอบการโฮมสเตย์มาตรฐานชาตแิ ละฮาลาล
๑๔) โครงการจัดแสดงนทิ รรศการผลติ ภัณฑช์ ุมชนทงั้ ในและตา่ งประเทศ
๑๕) โครงการฝกึ อบรมยวุ เชฟเพื่อการท่องเท่ยี วพหุวัฒนธรรม
๑๖) โครงการจัดทำฐานขอ้ มลู แหล่งท่องเที่ยวเชงิ ประวตั ศิ าสตรแ์ ละวฒั นาธรรมชายแดนใต้
๑๗) โครงการพฒั นาวชิ าการในการบรหิ ารจดั การแรงงานดา้ นการท่องเทยี่ วชายแดนใต้
แผนงานที่ ๒ การเตรยี มพรอ้ มเมืองอาหารรองรับการขยายตัวของการท่องเทีย่ วพหวุ ฒั นธรรม
1) โครงการปกั หมุดผู้ประกอบการมรดกอาหารจากภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิ่น
2) โครงการพฒั นา Application หรอื เทคโนโลยีส่อื สารเพื่อการทอ่ งเท่ียว เพือ่ รองรับการขยายตัวของ
การท่องเทีย่ วอาหารพหวุ ัฒนธรรม
3) โครงการสายสมั พันธ์มรดกอาหาร มรดกอาเซยี น เพือ่ การท่องเทย่ี วพหุวัฒนธรรม
4) โครงการผลิตและเผยแพร่ตำรับมรดกอาหารปัตตานีเพื่อการท่องเที่ยวแบบ 2 ภาษา (Pattani
Heritage Recipe)
5) โครงการจัดตั้งศูนย์ฝึกความเชี่ยวชาญทางการท่องเที่ยวอาหารและการโรงแรมให้เป็นไปตาม
มาตรฐานฮาลาลและระดบั สากล
74
แผนงานที่ ๓ ส่งเสริม และพัฒนาขีดความสามารถประชาชน ชุมชนในการบริหารจัดการด้านการ
ทอ่ งเทย่ี วของตนเอง
๑) โครงการสง่ เสรมิ การทอ่ งเที่ยวชุมชนนวัตวถิ ีชายแดนใต้
๒) โครงการส่งเสริมการพัฒนาผู้นำท้องที่ ปราชญ์ท้องถิ่น ผู้นำท้องถิ่น ในการจัดการท่องเที่ยวชุมชน
อย่างมอื อาชีพ
๓) โครงการตอ่ ยอดสนิ คา้ ทเี่ ป็นผลิตภัณฑข์ องชุมชนในชายแดนใตใ้ หเ้ ป็นของทรี่ ะลึกเพอ่ื การท่องเทีย่ ว
๔) โครงการพัฒนาทักษะธุรกจิ บรกิ ารทางการทอ่ งเทย่ี วชุมชน
๕) โครงการสง่ เสริมการรวมกลมุ่ ชมุ ชนทอ่ งเทีย่ วชายแดนใต้ รองรับการท่องเที่ยวนานาชาติ
แผนงานท่ี ๔ การพฒั นาชมุ ชนพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้เพ่ือการทอ่ งเทย่ี ว
๑) โครงการส่งเสรมิ การท่องเท่ยี ว พื้นที่บา้ นจุฬาภรณ์พัฒนา
๒) โครงการสง่ เสรมิ การทอ่ งเทีย่ วเรยี นร้วู ิถีชีวติ เงาะปา่ ซาไก
๓) โครงการส่งเสริมการท่องเท่ยี วตำบลบางป"ู ชมุ ชนมุสลมิ ทอี่ ย่รู มิ "อ่าวปัตตาน"ี
๔) โครงการสง่ เสรมิ การทอ่ งเที่ยวระบบเชงิ นเิ วศช์ ุมชน เขอื่ นบางลาง ทะเลหมอกอัยเยอร์เวง
๕) โครงการฟื้นฟูพัฒนาชุมชนในแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม พิพิธภัณฑ์ท้องถ่ิน
(พิพิธภัณฑ์ขุนละหาร (ยี่งอ) มัสยิด 300 ปี (วาดีอัลฮูเซ็น) มัสยิดกรือเซะ พิพิธภัณฑ์ปัตตานี วังเก่า
7 หัวเมือง ศาลาเจา้ แม่ลม่ิ กอ่ เหน่ยี ว ศาลเจา้ แม่โตะ๊ โม๊ะ เมอื งโบราณยะรงั )
แผนงานที่ ๕ การพฒั นาชมุ ชนรองรบั การท่องเท่ยี วนานาชาติ
1) โครงการพฒั นาชุมชนชายแดนอัตลักษณ์ความเป็นไทยชายแดนใตร้ บั การท่องเท่ยี ว
2) โครงการส่งเสรมิ จดั กิจกรรมการท่องเที่ยวประจำหม่บู ้าน ชมุ ชนุ จงั หวัด
3) โครงการสง่ เสรมิ การพฒั นาชุมชนจดั การทอ่ งเที่ยวของตนเองใหเ้ ปน็ ชุมชนท่องเที่ยวตน้ แบบ อำเภอ
4) โครงการพัฒนาอนามัยส่งิ แวดลอ้ มในชุมชน การจดั ระเบียบชุมชนรับการท่องเทีย่ ว
75
ประเด็นการพัฒนาท่ี ๔
การเสรมิ สรา้ งความเป็นเลศิ ในการเปน็ ศูนยก์ ลางการทอ่ งเทีย่ วมุสลมิ และพหุวฒั นธรรมมลายุ พทุ ธ จีน
ของประเทศ และการพฒั นาการตลาดเฉพาะเช่อื มโยงกับการทอ่ งเที่ยวระดบั ชาติ และนานาชาติ
๑. วัตถปุ ระสงค์
๑) เพื่อพัฒนาให้จังหวัดชายแดนภาคใต้เป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยวฮาลาล ของประเทศไทย
ที่มีศักยภาพในระดับสากล เป็นที่ยอมรับ เชื่อมั่นจากนักท่องเที่ยวทั้งใน และต่างประเทศ (ฮาลาล หมายถึง
การได้รับอนุญาตหรืออนุมัติ การท่องเที่ยวฮาลาล หมายถึง การท่องเที่ยวที่ครอบคลุมไปถึงวิถีชีวิตที่ฮาลาล
อาหารฮาลาล ท่พี กั ฮาลาล การแตง่ ตัวฮาลาล)
๒) เพื่อเพิ่มมูลค่าการท่องเที่ยวฮาลาลในจังหวัดชายแดนใต้ให้เติบโตอย่างต่อเนื่อง สร้างงาน อาชีพ
และรายได้แก่ชุมชน และจงั หวัด
๓) เพื่อสร้างตลาดแบบเฉพาะกลุ่มสำหรับนักท่องเที่ยวทั่วไปที่มีความสนใจในการท่องเที่ยวจาก
กลุ่มนักท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ กลุ่ม MICE กลุ่มนักท่องเที่ยวนิเวศน์ป่าเขาฮาลาบาลา
กลุ่มนักท่องเทย่ี วนิเวศนท์ างทะเล และกลมุ่ นกั ท่องเทีย่ วชายแดน ให้เตบิ โตมากขนึ้
๒. เป้าหมาย และค่าวัดผล
๑) การทอ่ งเทย่ี วฮาลาลชายแดนใต้ สร้างงาน อาชพี มากกวา่ ๕,๐๐๐ คน
๒) การเพิ่มขึ้นของนักท่องเที่ยวเฉพาะกลุ่มมุสลิมอาเซียนใต้ในพื้นที่ชายแดนใต้เติบโตไม่น้อยกว่า
ร้อยละ ๑๕
๓) มูล่าการท่องเที่ยวฮาลาลสร้างรายได้แก่ชุมชนท่องเที่ยวนำร่องมาตรฐานฮาลาล ไม่น้อยกว่า ๕๐
ล้านบาท
๔) จำนวนนักท่องเที่ยวกลุ่ม MICE กลุ่มนักท่องเที่ยวนิเวศน์ป่าเขาฮาลาบาลา กลุ่มนักท่องเที่ยว
นิเวศน์ทางทะเล และกลมุ่ นกั ทอ่ งเทีย่ วชายแดน เติบโตไมน่ ้อยกว่ารอ้ ยละ ๑๕
โดยมแี นวทางการพัฒนา มาตรการ และแนวทางการปฏิบัติ ดงั น้ี
แนวทางการพัฒนาที่ ๑ เสริมสรา้ งมาตรฐานทอ่ งเที่ยวฮาลาลของจงั หวดั ชายแดนภาคใต้
มาตรการและแนวทางปฏบิ ตั ิ
๑) จัดทำมาตรฐานกลางของการท่องเที่ยวฮาลาล เพื่อการพัฒนาภาพลักษณ์ และความเชื่อม่ัน
ด้านคุณภาพในการจัดบริการในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวของกลุ่มจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่ได้มาตรฐานฮาลาล
พร้อมทั้งการส่งเสริมสถาบันการศกึ ษา หนว่ ยงานภาครฐั องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ ภาคเอกชน ภาคประชาชน และ
ภาคีเครือข่าย ในพื้นที่ร่วมพัฒนาและบูรณาการหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการทำงานร่วมกัน ให้มีระบบการให้
คำปรึกษาการพัฒนาบุคลากรการท่องเที่ยวมาตรฐานฮาลาล และการตรวจประเมินรับรองมาตรฐานแก่ชุมชน
ท่องเที่ยว โรงแรม ร้านอาหาร ร้านค้า ที่ได้มาตรฐานท่องเที่ยวฮาลาล และการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และ
สนับสนุนการเชื่อมโยงความร่วมมือกับกลุ่มประเทศอิสลามเพื่อการยกระดับการการท่องเที่ยวฮาลาลให้ได้รบั
การยอมรับในระดับสากล
๒) ส่งเสริมการพัฒนาสื่อการท่องเที่ยวเพื่อการสื่อสาร ประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวฮาลาลเชิงรุก
ในสื่อที่หลากหลาย โดยเฉพาะสื่อดิจิทัล มุ่งเน้นการสื่อสารคุณค่า ภาษาเฉพาะ (ภาษามลายูถิ่นและมลายู
76
กลาง/บาฮาซ่า) และภาพลกั ษณ์การทอ่ งเที่ยวพหุวฒั ธรรมวถิ ีมุสลมิ ชายแดนใต้ เพื่อเชื่อมโยงกับการเป็นแหล่ง
ท่องเที่ยวยอดนิยม ที่เป็นจุดหมายปลายทางอันบริสุทธ์ (Virginity Destination) ตัวเลือกของนักท่องเที่ยว
จากอาเซยี นใต้ และนักท่องเที่ยวมุสลิมจากทั้งใน และต่างประเทศ เช่น เปิดโลกแหล่งทอ่ งเทีย่ วนเิ วศน์ปา่ ชาย
เลนบางปูมาตรฐานฮาลาล เปิดโลกแหล่งท่องเที่ยวนิเวศน์นานาชาติป่าฮาลาบาลา มาตรฐานฮาลาล
การพัฒนาชุมชนท่องเทีย่ วมาตรฐานฮาลาล เปน็ ต้น
๓) ส่งเสริมการทำการตลาดเป้าหมายมุสลิม ด้วยการวางแผนการตลาดผ่านผู้แทนองค์กรอิสลาม
เครือข่ายมุสลิมทั้งในพื้นที่ประเทศ และนานาชาติ เพื่อการสร้างโอกาสในการส่งเสริมการท่องเที่ยว มาตรฐาน
ฮาลาลของพ้ืนที่ จัดทำปฏิทินท่องเที่ยววิถมี ุสลิมแบบมลายู เพื่อเจาะกลุ่มนักท่องเที่ยวเฉพาะในพื้นที่ใกลเ้ คยี ง
และนักท่องเท่ยี วนานาชาติ
๔) ส่งเสริมการนำมาตรฐานท่องเที่ยวฮาลาลไปใช้อย่างกว้างขวางในพื้นท่ี และให้ความรู้เกี่ยวกับ
ข้อปฏิบัติที่เกี่ยวข้องตามหลักศาสนาอิสลามแก่นักท่องเที่ยวและสาธารณชน คัดเลือกผู้ที่ได้รับการรับรอง
มาตรฐานพรอ้ มจดั หารางวัลจงู ใจในการพฒั นาอยา่ งต่อเนือ่ งตอ่ ไป
๕) การพัฒนาระบบการสื่อสาร ประชาสัมพันธ์ การตลาดทอ่ งเที่ยวมาตรฐานฮาลผ่านผู้ประกอบการ
ธรุ กจิ ทอ่ งเท่ียวชมุ ชน มคั คเุ ทศก์ นกั เลา่ เร่อื งชมุ ชน Youtuber และ Blogger เพ่ือการสรา้ งกระแสทอ่ งเทยี่ ว
มาตรฐานฮาลาลของชายแดนใต้
๖) เสริมสร้างความสงบเรียบร้อยและความปลอดภัยในแหล่งท่องเที่ยวมาตรฐานฮาลาล โดยการ
นำเทคโนโลยีมาใช้ เช่น การสร้างโครงสร้างพื้นฐาน ได้แก่ ระบบเครือข่ายสารสนเทศเพื่อวิเคราะห์และเก็บ
ข้อมูล กล้อง CCTV ระบบอินเตอร์เน็ทเมืองในสถานที่ท่องเที่ยว ระบบไฟฟ้า พื้นที่ตัวอย่าง แหล่งท่องเที่ยว
บ่อน้ำร้อนอำเภอเบตง แหล่งท่องเที่ยวชุมชนบางปู ชุมชนท่องเที่ยวจุฬาภรณ์พัฒนาที่ 12 อำเภอสุคิริน
เปน็ ตน้
แนวทางการพัฒนาที่ ๒ ส่งเสริมการตลาดเฉพาะกลุ่ม เพื่อดึงดูดการเดินทางท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรม และ
กระตุน้ การใชจ้ ่ายของนกั ทอ่ งเทีย่ วในจงั หวดั ชายแดนใต้
มาตรการและแนวทางปฏิบตั ิ
๑) ส่งเสริมการตลาดแบบเฉพาะกลุ่มสำหรับนักท่องเที่ยวทั่วไปที่มีความสนใจในการท่องเที่ยว
ในความหลากหลายนเิ วศน์ปา่ เขาฮาลาบาลา จ.ยะลา และป่าเขาบาลาฮาลา จ.นราธวิ าส ชมุ ชนทอ่ งเท่ียวบารา
โหม อ.เมือง ชุมชนท่องเที่ยวจุฬาภรณ์พัฒนา 10 อ.เบตง พร้อมทั้งพัฒนากิจกรรมขึ้นสำหรับกลุ่มตลาด
ระดับกลาง และนักท่องเที่ยวผู้มีกำลังซื้อสูง และนักท่องเที่ยวกลุ่มความสนใจพิเศษ นักอนุรักษ์ นักผจญภัย
เช่น นั่งรถจิ๊บชมสวนผลไม้ นักท่องเที่ยวเชิงเกษตร การเรียนรู้ศาสตร์พระราชาในพื้นที่ชายแดนใต้
ทัง้ ทีเ่ ปน็ มสุ ลมิ
๒) ส่งเสริมการตลาดเฉพาะกลุ่มทชี่ ื่นชอบวถิ ีชวี ติ ตามศกั ยภาพของจงั หวดั ชายแดนใต้ เช่น การแข่งขนั
นกเขาชวาเสียงระดับนานาชาติ จ.ยะลา การแข่งขันเรือกอและและเรือคชสีห์นานาชาติ การแข่งเรือยอกอง
นานาชาติ จ.นราธิวาส เทศกาลไมผ้ ลเบตง-นานาชาติ จ.ยะลา เปน็ ต้น
๓) ส่งเสริมการทำตลาดเจาะกลุ่มนักท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ทางทะเล เช่น ชุมชนท่องเที่ยวบางปู
อ.ยะหร่งิ จ.ปัตตานี เปน็ ต้น
77
๔) ส่งเสริม สนับสนุน การทำการตลาด เจาะกลุ่มส่วนราชการ ภาคธุรกิจ ภาคเอกชน ในการพัฒนา
กลยุทธ์ทางการตลาดท่องเที่ยว เพื่อรองรับในช่วงฤดูเทศกาลเฉพาะทางด้านพหุวัฒนธรรม และวันสำคัญทาง
ศาสนา เช่น งานเมาลิดกลาง งานอาซูรอ ประเพณีชักพระ อ.โคกโพธ์ งานคริสตม์ าส จ.ปัตตานี มหารอมฏอน
จ.ปตั ตานี การประกวดอนาซีดนานาชาติ การประกวดการท่องจำอัลกรุ อา่ น จ.ปตั ตานี เพือ่ ดึงดูดนักท่องเท่ียว
ต่างพื้นที่มาท่องเที่ยวในจังหวัดชายแดนภาคใต้ และสนับสนุนการส่งเสริมการจัดงานในวันสำคัญทางศาสนา
กิจกรรมของชุมชน จังหวัง ที่ยึดโยงกับความหลากหลายทางพหุวัฒนธรรมพร้อมพัฒนาเชื่อมโยงกับการ
ท่องเที่ยวจากพื้นที่ใกล้เคียง และนานาชาติ และจัดทำตารางเวลาการท่องเที่ยวเพื่อการส่งเสริมท่องเที่ยวฮา
ลาล ที่เชื่อมโยงพิธีกรรมทางศาสนา จัดการแอพพลิเคชั่นเพื่อการรองรับการท่องเที่ยวฮาลาล เช่น
แอพพลิเคชั่น Halal Trip Thailand หรือเพจเฟสบุ๊คแนะนำสถานที่ท่องเที่ยว และการพัฒนาบุคลากร
ท่เี กย่ี วข้อง
๕) ส่งเสริม สนับสนุนการพัฒนาการตลาดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม เช่น การพัฒนาตลาด
วัฒนธรรม ถนนสายวัฒนธรรมบูดายอชายแดน งานบุญบั้งไฟ อ.สุคีริน ประเพณีศาลเจ้าโต๊ะโมะ อ.สุคีรินและ
อ.สไุ หงโกลก การส่งเสริมผา้ ทอลายจวนตานีที่ชมุ ชนบ้านตรังและ อ.มายอ และบา้ นทรายขาว อ.โคกโพธ์ ผ้าสี
มายา บา้ นหนา้ ถ้ำ จ.ยะลา ส่งเสรมิ ถนนสายวฒั นธรรมชุมชนสองวิถไี ทยพทุ ธ-มุสลมิ อ.แม่ลาน และอำเภอโคก
โพธ์ ถนนสายวัฒนธรรมชมุ ชนสามวิถี ไทยพุทธ-มุสลิมและจีน บ้านอาเนาะรู จ.ปัตตานี และ อ.เบตง จ.ยะลา
แลกเปลยี่ นวิถชี วี ิตความเปน็ อยู่ของชมุ ชน ตลาดน้ำยะกงั
๖) สง่ เสรมิ ตลาดการทอ่ งเท่ยี วทางการแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะดา้ น เนน้ การบรกิ ารการแพทย์
ครบวงจร เช่น แช่เท้าทีบ่ ่อนำ้ ร้อนเบตง สมุนไพร ณ หมู่บ้านจุฬาภรณ์ 12 และสร้างการรับรู้อย่างแพรห่ ลายในตลาด
กลุ่มเป้าหมายมุสลิมที่มีความสนใจเฉพาะด้านสร้างโอกาส จากนักท่องเที่ยวเชิงสุขภาพจากชายแดนอาเซียนใต้
และนานาชาติ ให้การสนับสนุนการพัฒนาระบบบริการสุขภาพมาตรฐานฮาลาลเพื่อการท่องเที่ยว ได้แก่
ศัลยกรรมเสริมความงาม การตรวจสุขภาพประจำปี ทันตกรรม จักษุวิทยา การรักษาภาวะผู้มีบุตรยาก
ศลั ยกรรมกระดูก และผา่ ตดั หัวใจ วารบี ำบดั สปา เป็นต้น
๗) ส่งเสริมตลาดธุรกิจท่องเที่ยวกลุ่ม MICE ในกลุ่มมุสลิม เพื่อการประชุม สัมมนา จัดนิทรรศการ
หรือการประชุมวิชาการในจังหวัดชายแดนภาคใต้ เช่น การจัดงานการท่องเที่ยวฮาลาลเอ็กซ์โป การจัดงาน
Business matching ธุรกิจสามเหลี่ยมชายแดนใต้ งานอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวและธุรกิจอาหารฮาลาล
พหวุ ฒั นธรรมชายแดนใต้ มหกรรมการท่องเที่ยวโดยชุมชน 3 จังหวัดชายแดนใต้
๘) การพัฒนาตลาดการท่องเที่ยวชายแดน ส่งเสริม สนับสนุนการพัฒนากิจกรรมทางการท่องเที่ยว
ชายแดน การส่งเสริมการขายสินค้าในพื้นชายแดน การจัดงานมิตรภาพชายแดนเพื่อการท่องเที่ยว มหกรรม
สินค้าชายแดนเพื่อการท่องเที่ยว การจัดงานส่งเสริมการท่องเที่ยวชายแดนในพื้นที่เบตง สุไหงโกลก และ
ด่านชายแดนอื่นๆ ที่มีศักยภาพร่วมระหว่างชายแดนใต้และประเทศมาเลเซีย เช่น มหกรรมบิ๊กไบค์ประจำปี
งานออฟโรด ว่งิ เทรล ว่งิ มาราธอน ปน่ั จกั รยาน เปน็ ต้น
78
แนวทางการพัฒนาที่ ๓ ส่งเสริมการพัฒนาระบบเทคโนโลยีดิจิทัล การสร้างแบรนด์การตลาดสมัยใหม่
เพ่มิ มลู คา่ ทางการท่องเทย่ี ว
มาตรการและแนวทางปฏิบตั ิ
๑) ส่งเสริมการพัฒนา สร้างสรรค์สื่อดิจิทัล เพื่อการสื่อสารเอกลักษณ์ความเป็นไทยมุสลิม ไทยพุทธ
ไทยจีน ที่อยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข และมีความหลากหลายทางวัฒนธรรม พร้อมทั้งการสื่อสารให้เป็นที่เข้าใจ
ในเวทีระดับพื้นที่ ระดับชาติ และระดับโลก พร้อมทั้งส่งเสริม และพัฒนาเรื่องราวในโลกดิจิทัลเพื่อสื่อสาร
ความโดดเด่นเฉพาะทั้งด้าน ภาษา วิถีชีวิต อาหาร เครื่องแต่งกาย สถาปัตยกรรม ตึกรามบ้านช่อง ให้ได้รับ
โอกาสจากธุรกจิ การทอ่ งเท่ยี ว
๒) สง่ เสริมขีดความสามารถแกช่ มุ ชน ผปู้ ระกอบการ ในการสอื่ สารเอกลักษณค์ วามเป็นพหวุ ฒั นธรรม
ชายแดนใต้ผ่านสื่อสร้างสรรค์และนวัตกรรมทางสื่อในรูปแบบดิจิทัล คลิปวีดีโอ รวมทั้งสื่อต่างๆ ที่เอื้อต่อ
พฤติกรรมผู้บริโภคในสังคมดิจิทัล (Like ,Chat ,Share and comment) เทสต์ทัวร์ ดารานักแสดง ยุวทูตการ
ทอ่ งเทยี่ ว พรีเซ็นเตอร์ เนต็ ไอดอล Blogger Youtuber
๓) ส่งเสริม สนับสนุน การสร้างแพลตฟอร์มกลางเพื่อการท่องเที่ยวชายแดนใต้ หรือพัฒนาเนื้อหา
(คอนเทน้ ตใ์ นรูปแบบดิจิทัล เพอื่ เช่ือมโยงแพลตฟอรม์ อน่ื ๆ ทเี่ ก่ียวข้องเพอื่ สะท้อนเอกลักษณ์ของแต่ละจังหวัด
เพ่ือการนำเอกลักษณ์พหุวัฒนธรรมชายแดนใตแ้ ละของแตล่ ะท้องถน่ิ ในชายแดนใต้ เพือ่ สร้างโอกาส และมูลค่า
ทางการท่องเที่ยว ผ่านกิจกรรมดิจิทัล พร้อมทั้งการสัญจรพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้สัญจรในระดับประเทศ
และต่างประเทศ ผ่านช่องทางการสื่อสารเรื่องราวอย่างสร้างสรรค์บนตลาดดิจิทัล ที่เป็นที่นิยม
ในกลุ่มเป้าหมายคนรนุ่ ใหม่ เช่น จดั ทำฐานขอ้ มูลด้านการทอ่ งเทีย่ วอยา่ งครบถ้วนสมบรู ณ์
๔) สนับสนุน ผู้ที่มีความสามารถในพื้นที่ และสังคมไทยในภาพกว้างเพื่อร่วมในการสร้างสรรค์
นวัตกรรมเชิงกิจกรรมท่องเที่ยว เพื่อการสร้างคุณค่าในส่งเสริมการท่องเที่ยวภายในจังหวัดชายแดนใต้ และ
สร้างสรรค์นวัตกรรมกิจกรรมการท่องเที่ยวที่สมดุลเชิงพื้นที่และเวลาทั้งในช่วงฤดูการท่องเที่ยวทั้งกิจกรรม
สำคัญทางศาสนา ประเพณี วัฒนธรรม ด้วยการพัฒนารูปแบบใหม่ๆ ในการจัดงานมหกรรม เพื่อส่งเสริม
การท่องเที่ยวในรายกิจกรรมสำคัญอย่างต่อเนื่อง นวัตกรรมการส่งเสริมการกระตุ้นการท่องเที่ยวนอกฤดูกาล
การสร้างสรรค์กิจกรรมทางเลือกเพื่อให้จังหวัดชายแดนใต้เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มี ความนิยมในกลุ่มการตลาด
ทอ่ งเท่ยี วแบบมเี ปา้ หมายเฉพาะ เชน่ ท่องเท่ยี วเพ่ือการชอ้ ปปิ้งชายแดนใต้ ทอ่ งเที่ยวเพ่อื ผจญภัยนิเวศน์ป่าเขา
ฮาลาบาลา ท่องเทย่ี วเชิงกีฬา ท่องเทย่ี วตามรอยเพชรพระอมุ า อ.สคุ ริ ิน เรยี นรวู้ ิถีโอรังอัสลี เป็นต้น
๕) สง่ เสรมิ ความรว่ มมือกับผทู้ ีม่ ีสว่ นเกี่ยวขอ้ ง ในการพฒั นาผู้ประกอบการ บคุ ลากรทางการท่องเทีย่ ว
ให้เข้าถึงสามารถใช้เทคโนโลยีในการส่งเสริมการตลาด พร้อมทั้งส่งเสริมความร่วมมือระหว่างภาคส่วน
ในการทำการตลาดร่วมกันระหว่างภาครัฐและภาคเอกชน ส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีสนับสนุนการตลาด เช่น
การสรา้ งโอกาสในการเชอ่ื มโยงกับผ้ใู ห้บรกิ ารแพลตฟอร์มทางการทอ่ งเท่ียวระดับประเทศ และนานาชาติ การทำ
MOU การศกึ ษาดูงานระหว่างชมุ ชน เป็นต้น
๖) สร้างเส้นทางท่องเที่ยวภาคใต้ให้เป็นแบรนด์โปรแกรมท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมที่ต้องห้ามพลาด
ริเริ่มให้มีการส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาโปรแกรมการท่องเที่ยว และการเป็นแหล่งท่องเที่ยวชั้นนำ
ในรปู แบบการทอ่ งเทย่ี ว (segments) ใหม่ และเริ่มมีการขยายเป้าหมายกลมุ่ ภมู ิศาสตรเ์ พ่มิ เตมิ เช่น โปรแกรม
การท่องเท่ียว ดังนี้
- วันเดียวเที่ยวชายแดนใต้ เช่น เที่ยวปัตตานี โปรแกรม “สัมผัสปัตตานีเมืองแห่ง
3 วัฒนธรรม ไทย จีน มลายู” วันเดียวเที่ยวเบตง วันเดียวเที่ยวนรา ยะลาสุขใจ เที่ยวได้
79
ตลอดปี สัมผสั ชวี ิต ๒ วถิ ี ใตเ้ งาสันกาลาครี ี ชมุ ชนทรายขาว อำเภอโคกโพธ์ิ จังหวดั ปตั ตานี
มาเป็นนกั ล่าทองดว้ ยกนั สกั วนั หน่งึ ต.ภเู ขทอง อ.สุคีรนิ เป็นตน้
- เส้นทางเชื่อมโยงกับพื้นที่ใกล้เคยี ง เช่น เส้นทางหาดใหญ่-ดา่ นประกอบ- มาเลเซีย - เบตง-
ยะลา-ปัตตานี-หาดใหญ่ “3 วัน 2 คืน เที่ยวยะลา” โปรแกรม “ลอด 2 อุโมงค์ สัมผัส
วฒั นธรรม 3 ศาสนา”
- เส้นทางเชื่อมโยงกับอันดามัน เช่น เที่ยวเมืองพหุวัฒนธรรม สตูล – สงขลา – ปัตตานี
คฤหาสน์กูเด็น – มัสยิดมำบัง –วัดชนาธปิ เฉลิม – ศาลเจ้าโปเ้ จ้เก้ง – ชุมชนหัวทางและชมุ
โคกพะยอม – มัสยิดกลางสงขลา – สถาบันทักษิณคดีศึกษา - สุลต่านสุไลมาน ณ มรหุ่ม
ศาลเจ้าแม่ลิ่มก่อเหนี่ยว- มัสยิดกรือแซะ-สุสานพญาอินทิรา –มัสยิดรายอหาดตะโละ๊ กาโป
–วัดมจุ ลนิ ทวาปีวหิ าร – มสั ยดิ นจั มุดดีน เปน็ ต้น
- เส้นทางเชื่อมอาเซียนใต้ เช่น ซิงกอร่า – ลังกาสุกะ – รัฐเคดาห์ – ปีนัง – มะละกา ย่าน
สงขลาเมอื งเกา่ –กำแพงเมอื งสงลา –พพิ ิธภณั ฑสถานแหง่ ชาตสิ งขลา มสั ยดิ กรอื เซะ – เจ้า
แมล่ มิ่ กอเหน่ยี ว – พิพิธภัณฑ์ขา้ ว – ปีนงั เตลุกอินตัน รัฐเปรัค – มะละกา เปน็ ตน้
- เส้นทางวฒั นธรรม ศาสนา ชายแดนใต้ เชน่ เทย่ี ววดั ชมวังจะบงั ตกิ อ ต่อสู่ ปนี ัง , วังเก่าจะ
บังติกอ - เมืองโบราณยะริง – เมืองโบราณยะรัง - วัดคูหาภิมุข - วัดช้างไห้ - น้ำตก
ทรายขาว - มัสยิดโบราณ 300 ปี - ศาลาที่ประทับ ร.๗ - มัสยิดกลางปัตตานี – เกาะปีนงั
เป็นต้น
- เส้นทางลังกาสุกะสู่เมืองปัตตานีในอดีต เช่น ชุมขนท่องเที่ยวตันหยงลุโละ - มัสยิดกรือ
แซะ - สุสานเจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยว - ชมชุมชนบาราโฮม - สุสานพระยาอินทิรา - ชุมชน
ท่องเท่ียวบางปู – มัสยดิ โบราณอาโหง- วังจะบังติกอ – มสั ยิดรายอฟาตอนี เป็นต้น
- เส้นทางใต้สุดแดนสยาม เมืองงามชายแดน สงขลาเขตแคว้น ดินแดนสุไลมาน เช่น วัดคูหาภิ
มุข – สวนขวัญเมือง – สวนสาธารณะเบตง – วัดพุทธาธิวาส - หมู่บ้านจุฬาภรณ์ 10
อุโมงค์ปิยะมิตร – สวนไม้ดอกเมืองหนาว – พิพิธภัณฑ์พะธำมะรงค์ – กำแพงเมืองเก่า
พิพธิ ภัณฑส์ ถานแห่งชาตจิ ังหวัดสงขลา – เขาตงั กวน – สถานแสดงพนั ธ์ุสัตว์น้ำสงขลาหาดส
มิหลา - สุสานของสุลตา่ นสไุ ลมาน ณ มรหุ่ม เป็นตน้
- เส้นทางลังกาสุกะ 7 หัวเมืองในสามจังหวัดชายแดนใต้ คือ หัวเมืองปัตตานี- สายบุรี -
ยะหริ่ง –หนองจกิ – ระแงะ - รามนั – ยาลอ
- เส้นทางนกเงือก บ้านเจาะกะพ้อใน อ.กะพ้อ จ.ปัตตานี ป่าบาลาฮาลา อ.แว้ง จ.นราธิวาส
และปา่ ฮาลา บาลา อ.บนั นงั สตา จ.ยะลา
- เป็นตน้
80
๓. แผนงาน โครงการ ระยะเวลาดำเนินการ หน่วยงานรบั ผิดชอบ ประมาณการงบประมาณ
แผนงานท่ี ๑ การเสรมิ สรา้ งภาพลักษณ์คุณภาพ ความปลอดภัยและมาตรฐานทอ่ งเทยี่ วฮาลาล
๑) โครงการจดั ทำมาตรฐานการท่องเทีย่ วฮาลาลแดนใต้
๒) โครงการพัฒนาภาพลักษณ์และความเชื่อมั่นด้านคุณภาพในการจัดบริการในอุตสาหกรรม
ท่องเท่ียวของจังหวัดชายแดนภาคใต้
๓) โครงการสอื่ สารคณุ ค่า และภาพลกั ษณ์การทอ่ งเท่ียวพหวุ ฒั นธรรมวิถมี สุ ลิมชายแดนใต้
๔) โครงการส่งเสรมิ การตลาดเส้นทางโปรแกรมท่องเท่ียวชายแดนใต้
๕) โครงการสง่ เสรมิ การปฏิบัตทิ างการทอ่ งเทีย่ วท่ตี ามหลักศาสนาอสิ ลาม
แผนงานที่ ๒ การส่งเสริมการตลาดดจิ ทิ ัล เพื่อการท่องเท่ียวเฉพาะกลมุ่
๑) โครงการส่งเสริมการตลาดท่องเที่ยวนิเวศน์ป่าเขาฮาลาบาลา จ.ยะลา และป่าเขาบาลาฮาลา
จ.นราธิวาส
๒) โครงการสง่ เสรมิ การตลาดการท่องเท่ียวกลมุ่ การแขง่ ขันนกเขาชวาเสียงระดับนานาชาติ จ.ยะลา
๓) โครงการส่งเสริมการตลาดการท่องเที่ยวกลุ่มนักท่องเที่ยวการแข่งขันเรือกอและและเรือคชสีห์
นานาชาติ การแข่งเรอื ยอกองนานาชาติ จ.นราธวิ าส เทศกาลไมผ้ ลเบตง-นานาชาติ จ.ยะลา
๔) โครงการส่งเสรมิ การทำตลาดเจาะกลุม่ นกั ท่องเทย่ี วเชงิ นิเวศนท์ างทะเล
๕) โครงการส่งเสริม สนับสนุน การทำการตลาด เจาะกลุ่มส่วนราชการ ภาคธุรกิจ ภาคเอกชน
ในการพฒั นากลยุทธ์ทางการตลาดทอ่ งเที่ยว
๖) โครงการสง่ เสรมิ การตลาด การท่องเท่ยี วเชงิ วฒั นธรรม
๗) โครงการส่งเสรมิ ตลาดการท่องเท่ียวทางการแพทย์
๘) โครงการส่งเสรมิ ตลาดการท่องเทีย่ วกลุ่ม MICE ในกลมุ่ มสุ ลิม
๙) โครงการสง่ เสริมตลาดการทอ่ งเที่ยวกลมุ่ การท่องเทย่ี วชายแดนใต้
๑๐) โครงการพัฒนาทกั ษะตลาดดิจทิ ัล เพอื่ การทอ่ งเท่ียวแกผ่ ปู้ ระกอบการท่องเทยี่ วชายแดนใต้
81
ประเด็นการพัฒนาท่ี ๕
การบริหารจัดการอตุ สาหกรรมการทอ่ งเทย่ี วพหุวัฒนธรรมชายแดนใตแ้ บบบรู ณาการ
เพือ่ หนุนเสรมิ คณุ ภาพชวี ติ ความม่ันคง และการเติบโตทย่ี ง่ั ยนื
๑. วัตถปุ ระสงค์
๑) เพื่อพัฒนาแนวปฏิบัติเชิงบูรณาการในการดำเนินงานด้านอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของ
หนว่ ยงานท่เี ก่ียวขอ้ งในพื้นที่ใหเ้ ปน็ ไปในทศิ ทางเดยี วกนั
๒) เพ่ือส่งเสริมการลงทุนในอุตสาหกรรมการทอ่ งเทย่ี วพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้
๓) เพอ่ื นขับเคลอ่ื นอตุ สาหกรรมการทอ่ งเทีย่ วใหม้ ีบทบาทการพัฒนาคณุ ภาพชีวติ การเสริมสร้าง
สนั ติสุขและการเตบิ โตของการพฒั นาที่เปน็ มิตรกับสงิ่ แวดลอ้ ม
๔) เพือ่ เช่ือมโยงอตุ สาหกรรมการพัฒนาการท่องเที่ยวประเทศไทยกับอาเซียนและนานาชาติ
๒. เปา้ หมาย และคา่ วดั ผล
๑) โครงการที่มีผลสัมฤทธิ์ของโครงการพัฒนาการท่องเทียวในพื้นที่ชายแดนใต้บรรลุเป้าหมาย
ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ ๙๐ ของโครงการทั้งหมด
๒) มูลค่าการลงทุนใหม่ในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ รวมไม่น้อยกว่า
ร้อยละ ๑๐
๓) มีความร่วมมือระหว่างประเทศเพื่อการเชื่อมโยงอุตสาหกรรมการพัฒนาการท่องเที่ยวประเทศ
ไทยกบั อาเซียนและนานาชาติ เช่ือมโยงประวัติศาสตร์คาบสมทุ รศรีวชิ ยั (Srivichai peninsula heritage)
โดยมีแนวทางการพัฒนา และมาตรการแนวทางดำเนินงานดังนี้
แนวทางการพัฒนาที่ ๑ ส่งเสริมการกำกับดูแลการพัฒนา และบริหารจัดการการท่องเที่ยวอย่างมี
ประสิทธภิ าพ และธรรมาภิบาล
มาตรการและแนวทางดำเนินงาน
๑) เสริมสรา้ งการทำงานอยา่ งบูรณาการระหว่างหนว่ ยงานระดับนโยบายของจังหวดั ชายแดนภาคใต้
ในรูปแบบของคณะกรรมการบริหารการพัฒนาพื้นที่อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวจังหวัดชายแดนภาคใต้
คณะกรรมการบริหารการพัฒนาพื้นที่อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวจังหวัดชายแดนภาคใต้ และ
จัดให้มีคณะกรรมการและคณะอนุกรรมการการบริหารการพัฒนาพื้นที่อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวจังหวัด
ชายแดนภาคใต้เฉพาะด้านในระดับจังหวัด ซึ่งประกอบด้วย ส่วนราชการระดับจังหวัด/อำเภอ อปท.
ภาคประชาสังคม ภาคธุรกิจ ทั้งในด้านการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว ด้านการพัฒนาการประชาสัมพันธ์ และ
ด้านการตลาดการทอ่ งเที่ยว ด้านการพัฒนาบุคลากรการท่องเที่ยว ด้านการบรกิ ารนักทอ่ งเท่ียวที่ไดม้ าตรฐาน
และปลอดภัย เป็นตน้
๒) จัดตั้งศูนย์อำนวยการกลางการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ เพื่อเป็นศูนย์กลาง
การประสานงานเชิงนโยบาย และการบูรณาการเชิงนโยบาย เพอ่ื การส่งเสริมการพัฒนาการทอ่ งเทีย่ วของพนื้ ที่
ทั้งนีจ้ ะเนน้ การบูรณาการกบั ภารกจิ ของศนู ยอ์ ำนวยการบริหารจังหวดั ชายแดนภาคใต้ (ศอ.บต.) การทอ่ งเท่ียว
แห่งประเทศไทย (ททท.) และสำนักงานการกีฬาและการท่องเที่ยวจังหวัดทั้งสามจังหวัด ให้ดำเนินงาน
แบบบรู ณาการ
82
๓) ส่งเสริม สนับสนุนผู้ประกอบการ และบุคลากรทางการท่องเที่ยวทั้งระบบในจังหวัดชายแดน
ภาคใต้ให้ มีเวทีเพื่อการเรียนรู้ การแลกเปลี่ยนข้อมูล การเสริมสร้างนวัตกรรมและองค์ความรู้ใหม่ๆ ที่จำเป็น
ต่อการพัฒนาการท่องเที่ยว เช่น จัดเวทีสภากาแฟสำหรับผู้ประกอบการและบุคลากรทางการท่องเที่ยว
สร้างกลมุ่ ไลน์@ กลุ่มไลน์รบั ขอ้ รอ้ งเรียนและการแลกเปลย่ี นข้อมลู
๔) บูรณาการการพัฒนาการท่องเที่ยวจังหวัดชายแดนภาคใต้กับแผนการพัฒนากลุ่มจังหวัด
แผนการพัฒนาจังหวัด และแผนการพัฒนาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อสร้างโอกาสในการจัดสรร
งบประมาณและบุคลากรให้สอดคล้องกับความต้องการของหน่วยงานทางด้านการท่องเที่ยวทั้งระดับกลุ่ม
จังหวัด จังหวัด และท้องถิ่น สนับสนุนให้มีการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการ เพื่อให้แนวทางการจัดทำแผน
ท่องเท่ียวสอดรับกนั ทัง้ ๓ จงั หวัด นำไปสูแ่ ผนแมบ่ ทท่ีจะเป็นตน้ แบบในการจดั ทำแผนทอ้ งถนิ่ ต่อไป
๕) บูรณาการความร่วมมือส่วนราชการ ท้องถิ่น ในการร่วมส่งเสริมการพัฒนาระบบการจัดการ
ท่องเที่ยวชุมชนที่มีธรรมาภิบาล เพื่อการพัฒนาคุณภาพ และมาตรฐานการจัดการท่องเที่ยวชุมชนอย่าง
รับผิดชอบ โดยการส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชน (Community-based Tourism : CBT) เพื่อให้สามารถ
จัดการตนเองได้ มุ่งเน้นการต่อยอดชุมชนนวัตวิถี ชุมชนที่มีแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของตนเอง ชุมชน
ท่เี อกลักษณท์ างพหุวัฒนธรรม
๖) ร่วมมือกับองค์กรภาคีทุกภาคส่วนเพื่อคัดเลือกพื้นที่ หรือประเด็นการท่องเที่ยวเฉพาะด้านใด
ด้านหนึ่ง เพื่อจัดให้มีแผนบริหารจัดการความเสี่ยง และแผนบริหารจัดการสภาวะวิกฤต ในรายการท่องเที่ยว
เชงิ ประเด็น และเชงิ พ้นื ท่ี
๗) สร้างและพัฒนาเครือข่ายจิตอาสาการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ เพื่อร่วมเป็นกลไก
ในการพัฒนาและเฝ้าระวังการดำเนินกิจกรรม และการพัฒนาการท่องเที่ยวในพื้นที่รับผิดชอบของตนเอง
พร้อมส่งเสริมให้มไี กด์อาสา เพื่อการสง่ เสริมการท่องเท่ียวอย่างรับผิดชอบ การสร้างไกด์อาสาหรือไกดท์ ้องถนิ่
ของชุมชนนั้น เพื่อการดูแลนักท่องเที่ยวกลุ่มพิเศษ เช่น กลุ่มคนพิการ กลุ่มผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง
(อารยสถาปัตย์) เป็นต้น
๘) พัฒนาระเบียบ ข้อบังคับและมาตรฐานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว และการบังคับใช้
กฎหมายอย่างจริงจัง ทบทวน และวิเคราะห์ทางออก เพื่อการนำเสนอข้อเสนอเชิงนโยบาย เพื่อนำไปสู่
การแก้ไขกฎหมายและกฎระเบียบที่เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาตามบริบทพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ พร้อมทั้ง
การนำเสนอและมาตรการเพอ่ื การกำหนดบทบาท และความรบั ผดิ ชอบของหน่วยงานทีเ่ กี่ยวข้อง
๙) ส่งเสริมผู้ประกอบการท่องเที่ยว ชุมชนเพื่อการท่องเที่ยว และผู้ที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรม
การท่องเที่ยวได้ปฏิบัติตามกฎหมายและข้อระเบียบด้านการท่องเที่ยวต่างๆ และการสื่อสาร ประชาสัมพันธ์
เสริมสร้างความเข้าใจในระเบียบและกฎหมายด้านการท่องเที่ยว ทั้งนี้คำนึงถึงการบูรณาการร่วมกับภารกิจ
ความมั่นคงเป็นสำคัญ เช่น การประชาสัมพันธ์ผ่านช่องทางอินเตอร์เน็ท การจัดทำสื่อออนไลน์ วิทยุ บอร์ด
ประชาสัมพนั ธ์ รวมท้ังการอบรมใหค้ วามรู้
๑๐) สนับสนุนการจัดตั้งศูนย์ข้อมูลสารสนเทศเพื่อการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ในรูปแบบ
ฐานข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) เพื่อให้สถานประกอบการ บุคลากร และผู้ที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรม
การท่องเที่ยวได้ใช้เป็นประโยชน์ และสนับสนุนการจัดตั้งหน่วยบริหารและวิเคราะห์ข้อมูลด้านการท่องเที่ยว
สำหรับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ภายใต้ภารกิจของสำนักงานท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัด และส่งเสริมการพัฒนา
83
ฐานข้อมูลการท่องเที่ยวชายแดนใต้ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ให้มีความทันสมัย และน่าสนใจ ในการส่งเสริม
การท่องเที่ยวของชายแดนใต้ เช่น สถานที่ท่องเที่ยวแนะนำ ให้บริการข้อมูลร้านอาหาร สถานที่พัก โรงแรม
แหล่งท่องเที่ยว เส้นทาง รถประจำแหล่งท่องเที่ยว และสนับสนุนการจัดตั้งสายตรวจนักท่องเที่ยว เพื่อดูแล
รักษาความปลอดภยั ให้กับนักทอ่ งเทย่ี วและบริการขอ้ มูล
๑๑) ส่งเสริมการจดทะเบียน การคุ้มครอง การใช้ทรัพย์สินทางปัญญาและภูมิปัญญาเพื่อสนับสนุน
การพัฒนาต่อยอดไปส่กู ารทอ่ งเทย่ี วเชิงสรา้ งสรรค์และการเป็นเมอื งศูนย์กลางการท่องเท่ียวของภูมิภาค ได้แก่
เมืองโบราณยะรัง เมืองเก่ากรือเซะ-บานา วังเก่าสมัย ๗ หัวเมือง กริชสกุลช่างปัตตานี จิตรกรรมบนเรือกอ
และ (นาวาแห่งจิตวิญญาณ) จิตรกรรมฝาผนังวัดโบราณที่สวยงามวิจิตร มรดกทางวัฒนธรรม กิจกรรมและ
สินค้าของชุมชน อาหารฮาลาล และการแพทย์แผนไทยหรือการนวดแผนไทย ทั้งของกลุ่มที่จัดตั้งโดย องค์กร
ปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น กลุ่มนวดแผนไทยเทศบาลเมืองสุไหงโกลก หรือ กลุ่มที่ชุมชนจัดตั้งข้ึนเอง เช่น
กลมุ่ นวดแผนไทยวัดโกลกเทพวิมล เป็นตน้
แนวทางการพัฒนาที่ ๒ สร้างบรรยากาศการพัฒนาธุรกิจท่องเที่ยว และการสนับสนุนการลงทุนใน
อตุ สาหกรรมการทอ่ งเทีย่ ว
มาตรการและแนวทางปฏิบัติ
๑) ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชนในการส่งเสริมการลงทุนต่างๆ ด้วยการผสาน
กลไกนโยบายแห่งรัฐ และการส่งเสริมการลงทุนที่จำเพาะเชิงพื้นที่ และการลงทุนร่วมภาครัฐและเอกชน
ในโครงการที่สำคัญเพื่อการส่งเสริมการท่องเที่ยวสำคัญท่องเที่ยว (public private partnership)
เพ่ือการพฒั นาโรงแรม ท่ีพัก ร้านอาหาร กจิ กรรมเพื่อการท่องเท่ยี วพหุวฒั นธรรม
๒) สนับสนุนเวทีผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวชายแดนใต้พบปะผู้บริหารระดับพื้นท่ี
ระดับประเทศ และผู้บริหารกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา เพื่อการแลกเปลี่ยนแนวทางในการพัฒนา
เชิงนโยบาย การท่องเทย่ี วพหุวฒั นธรรมจงั หวัดชายแดนใต้ทเี่ ปน็ ไปในทศิ ทางเดียวกนั ทง้ั ในระดบั นโยบาย และ
ระดับปฏิบัติการ รวมทั้งการส่งเสริมการประชุม สัมมนาของภาครัฐ และผู้บริหารประเทศ ในพื้นที่ชายแดน
ภาคใต้
๓) สร้างสรรค์นวัตกรรมเชิงนโยบายอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวจากพื้นที่ เพื่อผลักดันเป็นนโยบาย
ในระดับรัฐบาล เพื่อเป็นประโยชน์ต่อการสร้างบรรยากาศการพัฒนาธุรกิจท่องเที่ยว และสนับสนุนการลงทุน
จากภาคเอกชน เช่น มาตรการดอกเบี้ย มาตรการทางภาษี มาตรการเงินกู้ มาตรการด้านการตลาด
เพอื่ การส่งเสรมิ การทอ่ งเทย่ี วชายแดนใต้เปน็ การเฉพาะ (เที่ยวไทยช่วยใต้)
๔) ส่งเสริมและให้การสนับสนุนกิจกรรมเชิงธุรกิจเพื่อการสร้างบรรยากาศทางธุรกิจในชายแดนใต้
เช่น การประชุมเชิงธุรกิจ การจัดงานมอเตอร์โชว์ชายแดนใต้ การจัดงาน Business matching ชายแดนใต้
การจัดงานมหกรรมอาหารฮาลาล และสินค้า ชายแดนใต้มาตรฐานส่งออก งานเทศกาลดนตรีเบตง
งานไก่กอแหละจังหวัดปัตตานี งานไก่กอแหละจังหวัดยะลา งานเกลือหวานจังหวัดปัตตานี เทศกาลอาหาร
ทะเล seafood festival จังหวัดปัตตานี เทศกาลผลไม้ Pattani fruit festival จังหวัดยะลา การท่องเที่ยว
เชงิ อนรุ กั ษห์ รอื เชิงนิเวศจังหวดั ปตั ตานี เช่น เกาะโลซนิ ขึ้นจากอำเภอสายบรุ ี อยใู่ นปานาเระ งานมลายูเดย์@
ยะลา งานวัฒนธรรมในแหลมมลายู ไทย มาเลเซีย อินโดนีเซีย และบรูไนดารุสลาม ทั้งการแต่งกาย อาหาร
84
การแสดงทางวัฒนธรรม การแสดงนิทรรศการ "ยลยะลา นราภิรมย์ ชมปัตตานี" ภาพถ่ายสะท้อนวิถึชีวิต
ชายแดนใต้ ฯลฯ มหกรรมทอ่ งเท่ยี วป่าเขาบาลาฮาลาจังหวัดยะลา งานชมนกเหงือกจังหวัดนราธวิ าส เป็นต้น
๕) สนับสนุนการดำเนินกิจกรรมของสภาอุตสาหกรรมการท่องที่ยว สมาพันธ์การท่องเที่ยว
ชายแดนใต้ องค์กรการทอ่ งเทีย่ วชายแดนใต้ สมาคมธุรกิจการท่องเทีย่ ว หรือองค์กรในรปู แบบต่างที่เก่ียวขอ้ ง
กับการท่องเที่ยวในชายแดนใต้ เพื่อการพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวในภาระหน้าที่ ความรับผิดชอบอย่าง
ตอ่ เนอื่ ง และบูรณาการ
๖) ส่งเสริมการบูรณาการหน่วยกำลังความมั่นคงในพื้นที่ทั้งฝ่ายทหาร ตำรวจ และฝ่ายปกครอง
รักษาความสงบเรียบร้อยในพื้นที่ เพื่อสร้างบรรยากาศความเชื่อมั่นแก่นักท่องเที่ยวนำไปสู่การพัฒนาทาง
เศรษฐกจิ สร้างบรรยากาศการพัฒนาธุรกจิ ทอ่ งเทยี่ ว และนำไปสูก่ ารลงทุนจากภาคเอกชนตอ่ ไป
แนวทางการพัฒนาที่ ๓ ส่งเสริมการเติบโตทางการท่องเที่ยวที่ยั่งยืนบนคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับ
สง่ิ แวดลอ้ ม
มาตรการและแนวทางปฏิบัติ
๑) ส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน เช่น ส่งเสริมแหล่งท่องเที่ยวนำร่องปลอดโฟม ถุงพลาสติก
การจัดการขยะตั้งแต่ต้นทาง ชุมชนท่องเที่ยวต้นแบบการสร้างพฤติกรรมที่ดีของนักท่องเที่ยว ในการ
ดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ ส่งเสริมการปลูกป่าในพื้นที่แหล่งท่องเที่ยว
เป็นตน้
๒) ส่งเสริม สนับสนุน และร่วมผลักดันให้พื้นป่าฮาลาบาลา-บาลาฮาลาเป็นมรดกโลกด้านนิเวศป่าเขา
เพ่ือการส่งเสริมการท่องเที่ยวที่เชื่อมโยงกับนานาชาติ และความเป็นมาตรฐานของการจัดการพื้นที่
ท่องเท่ยี วที่ยัง่ ยนื
๓) ส่งเสริม สนับสนุน การป้องกัน และแก้ไขปัญหา จากภัยธรรมชาติ ที่ทำลายแหล่งท่องเที่ยว
ทง้ั จากอทุ กภัย การกัดเซาะชายฝงั่ ในแหลง่ ท่องเท่ียวสำคญั
๔) ส่งเสริม การสร้างความอุดมสมบูรณ์ของระบบนิเวศน์ในแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ป่าเขา นิเวศน์ทาง
ทะเล นิเวศน์ป่าชายเลน เช่น การปลูกป่าชายเลนเพื่อเป็นที่อยู่และแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำ การปล่อย
ปลาเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว การสนับสนุนการอนุรักษ์พันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว
นิเวศน์ป่าเขา เป็นต้น
๕) สนับสนุนชุมชนในการสร้างมาตรการเพื่อการจัดการสิ่งแวดล้อมในแหล่งท่องเที่ยวของตนเอง
การกำหนดกติกาแก่ผู้ประกอบการ นักท่องเที่ยว ชุมชน ในการปฏิบัติร่วมกัน เพื่อการดูแล
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม พร้อมทั้งการสนับนุนส่วนราชการ ผู้ประกอบการ ให้มีส่วนร่วม
ในการพัฒนา ฟื้นฟู แหล่งท่องเที่ยวของชุมชน การจัดการความเป็นระเบียบเรียบร้อย
ของสภาพแวดล้อม การจดั การปัญหาขยะ
๖) ส่งเสริมการจัดทำสื่อเพื่อการประชาสัมพันธ์แก่นักท่องเที่ยวในการปฏิบัติตนอย่างรับผิด ชอบ
ต่อธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การเคารพในคุณค่าของพหุวัฒนธรรม สถานที่สำคัญทางศาสนาและ
ประวัติศาสตร์ วถิ ีชีวิตของชายแดนใต้ เมื่อเขา้ มาในพ้ืนท่ที ่องเทยี่ ว
๗) ส่งเสริมจิตอาสาภาคประชาชนในแหล่งทอ่ งเที่ยวร่วมในการดแู ลส่ิงแวดลอ้ ม เช่น จติ อาสาพระราชทาน
ในการร่วมพัฒนาบ้านเกิด จิตอาสาสำนึกรักบ้านเกิดในการตระหนักในการรักษาแหล่งท่องเที่ยว จิต
อาสาร่วมเก็บขยะบริเวณอ่าวปัตตานี บริเวณชายหาดนราทัศน์/หาดตะโละกาโบ หรือบริเวณริมทะเล
เป็นต้น
85
แนวทางการพัฒนาที่ ๔ ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างประเทศ และการเชื่อมโยงกับอาเซียนใต้ เพื่อการ
พฒั นาการท่องเที่ยวชายแดนใตส้ สู่ ากล
มาตรการและแนวทางปฏิบัติ
๑) ประสานความร่วมมือกับนานาประเทศ โดยเฉพาะในกลุ่มประเทศมุสลิม เพื่อการเชื่อมโยง
การพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวระหว่างกัน พร้อมทั้งการพัฒนาการท่องเที่ยวระหว่างประเทศในพื้นท่ี
ชายแดนร่วม เช่น การส่งเสริมการท่องเที่ยวชายแดนใต้พื้นที่เบตงร่วมกับรัฐเปรัคและรัฐเกอดะฮ์ ประเทศ
มาเลเซีย การส่งเสริมการท่องเที่ยวชายแดนใต้พื้นที่สุไหงโกลกร่วมกับรัฐกลันตัน ประเทศมาเลเซีย และ
การเชื่อมโยงแนวระเบียบเศรษฐกิจปัตตานี ยะลา นราธิวาส เปรัค กลันตัน สุมาตราใต้ เป็นต้น
เช่น การอำนวยความสะดวกในการข้ามแดน ดิวตี้ฟรีในเขตอำเภอสุไหงโกลก ดิวตี้ฟรีในเขตอำเภอเบตง
การสร้างสะพานขา้ มแม่น้ำสุไหงโก-ลก ท่ี ๒ ที่อำเภอตากใบ
๒) เชื่อมโยงความร่วมมือระหว่างประเทศเพื่อการพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวจังหวัดชายแดน
ภาคใต้ที่มีศักยภาพสูงในแต่ละรูปแบบ เพื่อการทำการตลาดในระดับนานาชาติ เช่น งานท่องเที่ยวประเพณี
ศาลเจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยว งานสมโภชเจ้าแม่โต๊ะโม๊ะอำเภอสุไหงโกลก เพื่อเจาะตลาดมาเลเซีย สิงคโปร์ และ
ตลาดจีน งานมหกรรมการท่องเที่ยวนิเวศน์ป่าเขาฮาลาบาลาชมวิถีนกเงือกนานาชาติ นกเขาชวาเสียงระดับ
นานาชาติจงั หวัดยะลา เปน็ ตน้
๓) สนบั สนุนให้ตัวแทนบคุ ลากรทอ่ งเทีย่ วในจังหวัดชายแดนภาคใต้ได้เขา้ ไปมีบทบาทในองค์กรและ
หน่วยงานต่างๆ มีบทบาทในเวทีนานาชาติ เช่น การนำตัวแทนศูนย์อำนวยการกลางการท่องเที่ยว
พหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ ส่งเสริมกิจกรรมของสภาการท่องเที่ยว สภาอุตสาหกรรม หอการค้า สมาพันธ์
การท่องเที่ยวชายแดนใตเ้ ข้าร่วมการประชมุ ในเวทรี ะดบั ประเทศ และนานาชาติ
๔) ผสานความร่วมมือระหว่างประเทศ เพื่อการอำนวยความสะดวกในการเดินทางท่องเที่ยว
ในระดับภูมิภาค และส่งเสริมความสัมพันธ์ในรูปแบบเมืองพี่เมืองน้องด้านการท่องเที่ยวทั้งในพื้นที่จังหวัด
ชายแดนภาคใต้ร่วมกับอาเซียน ร่วมกับประเทศในพื้นที่ตะวันออกกลาง ร่วมกับประเทศอื่นๆ ที่มีบริบท
พหุวฒั นธรรมใกลเ้ คยี งกนั ส่งเสริมการพฒั นาให้จงั หวดั ชายแดนใตเ้ ป็น Gateway ประเทศไทยสู่การท่องเที่ยว
ในอนภุ มู ภิ าคอาเซยี นใต้
๕) ส่งเสริมการทำตลาดและการประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้ในภาพรวม
กลุ่มประเทศอาเซียน โดยเฉพาะอาเซียนใต้ โดยเน้นการเชื่อมโยงของประวัติศาสตร์ศรีวิชัย- ลังกาสุกะ
ไทยมาเลเชยี อนิ โดนเิ ชยี ผ่านการจัดงานการท่องเท่ียววฒั นธรรม ประวัตศิ าสตรศ์ รีวชิ ัย - ลงั กาสกุ ะ
86
๓. แผนงาน โครงการ ระยะเวลาดำเนนิ การ หน่วยงานรับผิดชอบ ประมาณการงบประมาณ
แผนงานท่ี ๑ ส่งเสริมการกำกับดแู ลการพัฒนา และบริหารจดั การการทอ่ งเท่ยี ว
๑) โครงการบูรณาการการพฒั นาพ้ืนท่อี ุตสาหกรรมการทอ่ งเทีย่ วจังหวัดชายแดนภาคใต้
๒) โครงการจดั ต้งั ศูนยอ์ ำนวยการกลางการทอ่ งเทย่ี วพหวุ ฒั นธรรมชายแดนใต้
๓) โครงการส่งเสริมการการจดทะเบียน การคุ้มครอง การใช้ทรัพย์สินทางปัญญาและภูมิปัญญา
เพื่อสนบั สนุนการพัฒนาตอ่ ยอดไปสกู่ ารทอ่ งเทยี่ วเชิงสร้างสรรค์
๔) โครงการจดั ทำแผนบริหารจัดการความเสยี่ งและแผนบรหิ ารจดั การสภาวะวิกฤตทางการทอ่ งเท่ียว
๕) โครงการพฒั นาเครอื ขา่ ยจิตอาสาการทอ่ งเทย่ี วพหวุ ฒั นธรรมชายแดนใต้
๖) โครงการจดั ตัง้ ศูนย์ขอ้ มลู สารสนเทศเพ่ือการท่องเที่ยวพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้
แผนงานที่ ๒ สร้างบรรยากาศการพัฒนาธุรกิจท่องเทย่ี ว และสนับสนนุ การลงทนุ จากภาคเอกชน
๑) โครงการสง่ เสริมความรว่ มมือระหว่างภาครัฐและเอกชนในการลงทนุ ในอตุ สาหกรรมการท่องเท่ียว
๒) โครงการส่งเสรมิ การสร้างสรรคน์ วัตกรรมนโยบายเพื่อการท่องเทย่ี วชายแดนใต้
๓) โครงการสง่ เสรมิ การประชมุ เชงิ ธรุ กจิ ในชานแดนใต้
๔) โครงการสง่ เสริมการจดั งานมอเตอรโ์ ชวช์ ายแดนใต้
๕) โครงการส่งเสริมการจัดงาน Business matching และจัดงานมหกรรมอาหารฮาลาล และสินค้า
ชายแดนใตม้ าตรฐานส่งออก
๖) โครงการเทศกาลอาหารทะเล seafood festival
๗) โครงการเทศการผลไม้ Pattani fruit festival
แผนงานที่ ๓ การพฒั นาการทอ่ งเท่ียวที่ยง่ั ยนื บนคณุ ภาพชวี ติ ท่เี ปน็ มิตรกับสง่ิ แวดลอ้ ม
๑) โครงการสง่ เสรมิ แหลง่ ท่องเท่ียวนำร่องปลอดโฟม ถงุ พลาสตกิ
๒) โครงการส่งเสริมการท่องเทยี่ วเพ่อื การปลกู ป่าในพื้นทชี่ ายแดนใต้
๓) โครงการผลักดันให้พื้นป่าฮาลาบาลา-บาลาฮาลาเป็นมรดกโลกด้านนิเวศป่าเขา เพื่อการส่งเสริม
การท่องเทยี่ วที่เชื่อมโยงกับนานาชาติ
๔) โครงการส่งเสริม สนับสนุน การป้องกัน และแก้ไขปัญหา จากภัยธรรมชาติ ที่ทำลายแหล่งท่องเที่ยว
ทงั้ จากอุทกภยั การกัดเซาะชายฝ่งั ในแหล่งท่องเท่ยี วสำคญั
๕) โครงการส่งเสรมิ การสร้างความอุดมสมบรู ณ์ของระบบนิเวศน์ในแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ปา่ เขา
นิเวศนท์ างทะเล นเิ วศนป์ ่าชายเลน
๖) โครงการสง่ เสริมการจัดการอนามยั สิง่ แวดล้อมชมุ ชน เพ่อื การท่องเที่ยว
๗) โครงการส่งเสริมการจัดทำสื่อเพื่อการประชาสัมพันธ์แก่นักท่องเที่ยวในการปฏิบัติตนอย่างรับผิดชอบ
ต่อธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม
แผนงานที่ ๔ ส่งเสริมความรว่ มมือระหวา่ งประเทศ เช่อื มโยงอาเซยี นใต้
๑) โครงการส่งเสริมการท่องเที่ยวชายแดนใต้พื้นที่เบตงร่วมกับรัฐเปรัคและรัฐเกอดะฮ์ ประเทศ
มาเลเซยี
๒) โครงการสง่ เสริมการท่องเท่ียวชายแดนใตพ้ ืน้ ทส่ี ุไหงโกลกร่วมกบั รัฐกลันตัน
๓) โครงการส่งเสริมความสัมพันธ์ในรูปแบบเมืองพี่เมืองน้อง เมืองแฝดด้านการท่องเที่ยวกับ
ต่างประเทศ
๔) โครงการจัดงานการท่องเทย่ี วพหวุ ฒั นธรรมชายแดนใต้ศรีวิชัย- ลงั กาสกุ ะ
87
๕) โครงการจัดงานมลายูเดย์@ยะลาเชื่อมวัฒนธรรมและความสัมพันธ์ในแหลมมลายู สามจังหวัด
ชายแดนภาคใต้ มาเลเซยี อินโดนเี ซีย บรไู น
๖) โครงการอบรมพัฒนาและศึกษาดูงานศูนย์อำนวยการกลางการท่องเท่ียวพหวุ ฒั นธรรมชายแดนใต้
ส่งเสริมกิจกรรมของสภาการท่องเที่ยว สภาอุตสาหกรรม หอการค้า สมาพันธ์การท่องเที่ยว
ชายแดนใต้ ในตา่ งประเทศ เพ่อื พฒั นาบุคลากรขององคก์ ร
88
แผนปฏบิ ัติการการพฒั นาการท่องเทย่ี ว ประจำเข
ประเดน็ การพฒั นาที่ ๑ : การพฒั นาคุณภาพแหลง่ ทอ่ งเท่ียว สินค้าที่ระลึก และบร
แขง่ ขันได้
โครงการ/กิจกรรมที่สำคญั ผลผลิต ผรู้ บั ผดิ
และการวัดผล
แผนงานที่ ๑ การพัฒนาแหล่งท่องเท่ยี ว
โครงการที่ ๑ โครงการพัฒนาแหลง่ ท่องเทย่ี วในพน้ื ที่ แหล่งทอ่ งเทย่ี วชุมชน องคก์ าร
เมือง เมอื ง ๑๐ แห่ง ปกครองส
ทอ้ งถ่นิ
โครงการท่ี ๒ โครงการพฒั นาแหล่งท่องเท่ยี วทาง แหล่งท่องเทย่ี วทาง องคก์ าร
ศาสนา ประวัติศาสตร์ ศาสนา ประวัตศิ าสตร์ ปกครองส
๑๐ แหง่ ท้องถนิ่
โครงการท่ี ๓ โครงการพฒั นาระบบโครงสร้างพืน้ ฐาน แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วทาง องค์การ
ในพ้ืนท่ปี ระวัติศาสตร์ ศาสนา เพื่อรองรับนกั ท่องเท่ยี ว ศาสนา ประวตั ิศาสตร์ ปกครองส
กลมุ่ ผู้สูงอายุ ๑๐ แหง่ ท้องถน่ิ
โครงการท่ี ๔ โครงการพฒั นาระบบเทคโนโลยี แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วชมุ ชน องค์การ
สารสนเทศ ระบบ WIFI เพือ่ รองรบั การทอ่ งเท่ียวยคุ เมือง ๑๐ แหง่ ปกครองส
ดจิ ทิ ัล ทอ้ งถ่นิ
โครงการท่ี ๕ โครงการพฒั นาแหลง่ ท่องเท่ียวในพน้ื ท่ี แหล่งท่องเทย่ี วในพื้นที่ สำนักงาน
นิเวศน์ปา่ เขา นิเวศนป์ ่าเขา ๕ แห่ง ทรพั ยากร
ชาติและ
สงิ่ แวดลอ้
จงั หวดั
ขตพัฒนาการทอ่ งเทย่ี วพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้
รกิ ารด้านการท่องเที่ยวที่มเี อกลกั ษณช์ ายแดนใตใ้ ห้เกดิ ความสมดุลยงั่ ยืน และ
หนว่ ย : ลา้ นบาท
ดชอบ งบประมาณ ๒๕๖๑ ระยะเวลาดำเนินงาน/งบประมาณรายปี 2๕๖๕
รวม (ท่มี า) ๒๕๖๒ ๒๕๖๓ 2๕๖๔
๒๐.๐๐ - - - - ๒๐.๐๐
สว่ น (จังหวัด/
กลมุ่ จงั หวดั )
๒๐.๐๐ - - - - ๒๐.๐๐
ส่วน (จงั หวดั /
กลุ่มจังหวดั )
๒๐.๐๐ - - - - ๒๐.๐๐
ส่วน (จงั หวดั /
กลมุ่ จงั หวัด)
๒๐.๐๐ - - - - ๒๐.๐๐
ส่วน (จงั หวดั /
กลมุ่ จังหวัด)
น ๒๐.๐๐ - - - - ๒๐.๐๐
รธรรม (จงั หวดั /
กลุ่มจังหวัด)
อม
89
โครงการ/กจิ กรรมที่สำคญั ผลผลิต ผรู้ ับผิด
และการวัดผล
โครงการท่ี ๖ โครงการพฒั นาแหล่งทอ่ งเทยี่ วพนื้ ที่ แหล่งท่องเที่ยวในพ้นื ที่ สำนักงาน
นเิ วศนท์ างทะเล นเิ วศนป์ า่ ชายเลน นเิ วศน์ทางทะเล ๕ ทรพั ยากร
แห่ง ชาติและ
สง่ิ แวดล้อ
จังหวัด
แผนงานท่ี ๒ การพัฒนาคุณภาพ และมาตรฐานการบรกิ ารการทอ่ งเทยี่ ว
โครงการท่ี ๑ โครงการพัฒนาคณุ ภาพอาหารพน้ื ถนิ่ รา้ นอาหารประจำถิน่ สำนกั งาน
รับนักทอ่ งเทยี่ ว ไดร้ บั การพัฒนาให้ สาธารณส
กลายเป็นจุดหมาย จงั หวัด
ปลายทางของการ
ทอ่ งเที่ยว จำนวน ๕๐
ร้าน
โครงการที่ ๒ โครงการออกแบบและพฒั นาเคร่อื งแต่ง วสิ าหกจิ ชมุ ชนเคร่อื ง สำนักงาน
กายมสุ ลมิ แต่งกายมสุ ลมิ เชือ่ มโยง อุตสาหกร
การท่องเท่ยี ว ๑๐ ราย จงั หวดั
โครงการท่ี ๓ โครงการพฒั นาสนิ ค้าของท่ีระลึกเพอ่ื วสิ าหกิจชมุ ชน สำนกั งาน
การท่องเที่ยว ผูป้ ระกอบการ ผลติ อตุ สาหกร
ของท่รี ะลกึ เช่ือมโยง จังหวัด
การท่องเท่ยี ว ๒๐ ราย
โครงการท่ี ๔ โครงการส่งเสริมการพัฒนาการ โรงแรม ทพ่ี กั รีสอร์ท สำนกั งาน
ทอ่ งเทยี่ วมาตรฐานฮาลาล โฮมสเตย์ ทไ่ี ดร้ บั การ ทอ่ งเทย่ี ว
พัฒนาตามเกณฑ์ กฬี าจังหว
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว 15 เขต<br>12.แผนปฏิบัติการพัฒนาการท่องเที่ยว ประจำเขตพหุวัฒนธรรมชายแดนใต้
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search