Seni Hasil - Tembikar - salah satu hasil kraf tangan melayu
Tanah tradisi.
- Diperbuat daripada tanah liat.
- Seni tembikar wujud kerana pengaruh adat dan cara hidup
masyarakat setempat.
- Kreativiti para tukang logam terserlah Seni
melalui teknik-teknik pembuatan barangan kraf secara Logam
tradisional.
- Contohnya : Teknik seperti penghapusan lilin
dalam penghasilan kraf tembaga.
- Tukang-tukang kraf menghasilkan pelbagai
reka bentuk dengan kreativiti mereka.
Shahrol Khairuddin Ali
Seni tekstil Seni
Tekat
- Antara seni kraf negara ialah : batik cetak /batik cap,
batik lukis/tenunan dan tekat.
- Seni warisan tekstil terus berkembang dan mengalami
perubahan terutama pada teknik pembuatan, reka corak warna
dan penggunaan bahan.
- Sarawak popular dengan
tenunan tradisi kain pua.
Kain
Pua
Kumbu
Batik lukis
Kain tenun batik Batik cetak/batik cap
Seni Hasil
Rimba
- Contoh hasil rimba : bahan daripada kayu
buloh, rotan, mengkuang,pandan ,bemban ,tempurung
kelapa dan daun serdang.
- Pelbagai produk baharu dihasilkan daripada anyaman
rotan dan mengkuang seperti bakul, tempat
menyimpan barangan dan sebagai hiasan.
Anyaman rotan
Kraf tempurung Kraf tangan daripada
buluh dan rotan
4.2 KONSEP SENI TRADISI
Aktiviti yang sudah menjadi kebiasaan &
menjadi amalan secara turun temurun dari
satu generasi ke generasi yang lain oleh
kelompok masyarakat tertentu di sesuatu
tempat.
Reka -Flora,fauna,kosmos,
Bentuk Pelangi & geometri
Proses Ciri-ciri seni Reka
Penghasilan tradisi corak
-Flora,fauna,kosmos,
Pelangi ,geometri, stabilisasi &
abstraksi
Bahan Fungsi
-Bahan daripada semula
jadi
1.Reka bentuk Tudung
saji
a)Tidak berkembang ( Non development) bentuk
- Bentuk yang lama kekal dan tiada penciptaan baharu kon
kerana reka bentuk yang ada turuntemurun disetiap generasi.
Contoh: tembikar – labu sayong di Kuala Kangsar, Perak.
b) Synergy (kerjasama dari dua benda)
- Gabungan rupa organik dan rupa geometri,
- Rupa bentuk direka dan diubah suai dari rupa organik
(alam semula jadi).
Contoh : Wau daripada bentuk burung atau bulan,
manakala tudung saji daripada bentuk geometri iaitu kon.
Wau dodo helang
Labu sayong
c) Rujukan daripada alam
Bentuk flora,fauna,geometri,pelangi dan kosmos.
Contoh: i. Ukiran kayu,motif pada pola pelengkap seperti
pucuk rebung dan bunga cengkih.
ii)Tenunan – motif pada kain cindai
iii)Reka bentuk labu sayong dari buah labu.
2.Reka corak
a) Penggunaan motif alam
-Motif yang digunakan ada kaitan dengan alam sekeliling mereka.
-CONTOH: Flora-Bunga cengkih , bunga tanjong
Fauna-Ayam berlaga
b) Stailisasi
-Menggayakan motif asal.
-Digayakan daripada alunan pergerakan,lenggok dan bentuk baharu yang lebih
menarik.
Bunga tanjong
Ayam berlaga Bunga cengkih
STAILISASI
PENGGAYAAN PENGUBAHSUAIAN
-Imej asasi yang -Imej asal yang diubahsuai kepada rupa
diubahsuai dengan baharu atau bentuk baharu supaya tidak
lenggok tertentu. realistik.
-Contoh: Motif bunga -Diubahsuai supaya mudah digabungkan
cempaka dan bunga dengan imej-imej lain.
kecubung telah diubah
kepada bentuk yang -Contoh: Pucuk rebung, yang digunakan
baharu supaya reka pada cucuran atap rumah Melayu
coraknya lebih menarik. tradisional.
Motif bunga cempaka
Pucuk rebung
Bunga kecubung
DIPERMUDAH PENGGABUNGAN
-Imej asal kelihatan realistik -Kebanyakan idea asal daripada
dan diubah dalam dua rupa motif flora dan fauna merupakan
dua dimensi dan mudah unsur organik. Imej asal yang
dilukis dan diwarnakan realistik diubah dan digabungkan
seperti batik lukis. dengan rupa geometri.
-Contoh: Motif corak kain batik cetak.
Kain batik cetak
PENGULANGAN KETERATURAN PENGOLAHAN
RUANG
-Imej asal yang -Imej asal yang -Imej yang telah
tunggal diubahsuai diubahsuai dalam diubahsuai diolah di
dan dilukis bentuk baharu dan dalam ruang sehingga
berulang-ulang disusun supaya tidak menampakkan
supaya corak yang kelihtan menarik ruang yang kosong.
dihasilkan kelihatan dan disiplin tertentu.
menarik.
-Contoh: Motif itik -Contoh: Corak -Contoh:Motif ukiran kayu
pulang petang ,
badak mudik dan tumbuhan pada kain pada Rumah Melayu
pucuk rebung pada
ukiran Rumah batik cetak dan Tradisional.
Melayu Tradisional.
ukiran.
Motif itik pulang petang Badak mudik
Corak tumbuhan pada Motif ukiran kayu
kain batik
c) Abstraksi
-Imej asal dipermudahkan atau dimujaradkan kepada reka bentuk
dan reka corak
yang baharu yang lebih menarik.
-Contoh : Bunga cengkih, bunga tanjong atau batik cetak
3.Bahan
- Bahan yang digunakan dalam seni tradisi kebanyakannya dari
alam sekeliling dan persekitaran tempat tinggal mereka.
-Keserasian bahan yang digunakan mengikut apa yang akan
dihasilkan.
-Contoh:
a) Anyaman – menggunakan rotan,pandan, dan buloh untuk
membuat bakul tembikar dan kelarai.
b) Tembikar-menggunakan tanah liat
c) Atap-Daun nipah, buloh dan kulit bemban untuk menganyam.
d) Pewarna-Hijau – daun bemban
4. Proses penghasilan
-Proses menghasilkan seni tradisi dilakukan secara
manual menggunakan tangan
dan penghasilannya yang terhad.
-Pada masa itu belum ada mesin seperti sekarang.
-Aktiviti penghasilan seni yang sama dilakukan
berulang kali dan lambat.
-Penghasilan karya memerlukan kemahiran,
keteraturan dan kesabaran yang tinggi.
-Hasil seni tradisi pada masa itu halus
pembuatannya dan dilakukan dengan teliti
kerana merupakan identiti kelompok tersebut.
-Contoh: Penghasilan kain songket dari
Terengganu dan batik cetak dari Kelantan.
5.Fungsi
-Semua hasil seni zaman dahulu digunakan
untuk kegunaan aktiviti harian,upacara
ritual di tempat tinggal mereka.
-Contoh:Tembikar – simpan air
Bakul-simpan dan bawa air
Kain batik- pakaian
Patung bes sakat-upacara ritual
(KAUM JAHUT)- suku kaum orang asli
SEKIAN TERIMA KASIH