¿Ö²¤ü׿ֻ¯Ö
Ûëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü
DTP WORK By :
SAMEER RABBANI SAYYED
8983790197
19/02/2015
¿Ö²¤ü׿ֻ¯Ö
Ûëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü
ŸÖÖ»ÖãÛúÖ ÁÖß¾Ö¬ÖÔ®Ö
ÃÖ®Ö 2014/15
Ûëú¦ü ¯Ö´Ï ÖÜã Ö ÁÖß •ÖµÖ¾ÖŸÓ Ö ÃÖÓ³ÖÖ•Öß »ÖÖÜÖÞÖ
DTP WORK By : SAMEER RABBANI SAYYED
ÆüßÖ×»Ö×ÜÖŸÖ ´Ö¬µÖê †ÃÖ»Ö껵ÖÖ »ÖêÜÖ®ÖÖÃÖ Ã¾ÖŸÖ: »ÖêÜÖÛú ÃÖ¾ÖÃÔ ¾Öß •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸ü ¸üÖÆüᯙ .
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 1
†®ÖãÛÎú´Ö×ÞÖÛúÖ
†.ÛúÎ . ×¾ÖÂÖµÖ ×¿ÖõÖÛúÖ“Öê ®ÖÖ¾Ö ¯ÖÖ®Ö ÛúÎ .
1 ׿ÖõÖÞÖ
2 ”û¡Ö¯ÖŸÖß ×¿Ö¾ÖÖ•Öß ¸üÖ•Öê ³ÖÖêÃÖ»Öê ÁÖß.•ÖµÖ¾ÖÓŸÖ »ÖÖÜÖÞÖ 4
3 ´Ö®ÖÖ ‘Ö›ü¾Öß ÃÖÓÃÛúÖ¸ü ÁÖß.•ÖµÖ¾ÖÓŸÖ »ÖÖÜÖÞÖ 7
4 ׿ÖõÖÞÖ
5 ´ÖÖ—Öß ¾µÖ£ÖÖ ÁÖß.•ÖµÖ¾ÖÓŸÖ »ÖÖÜÖÞÖ 12
6 ÁÖß´ÖÓŸÖß
ÁÖß.ÃÖŸÖß¿Ö ¯Ö›ü‘ÖÖ®Ö 19
7 ¿ÖÖôûÖß־֮Ö
8 †×³Ö´ÖÖ®Ö ÁÖß´Ö.ÃÖã¸üµµÖÖ ‡®ÖÖ´Ö¤üÖ¸ü 21
9 ‹ÛúÖ †Ö‡“Ô Öß ¾µÖ£ÖÖ
10 ´ÖÖ—ÖÖ ˆ¯ÖÛÎú´Ö ÁÖß´Ö.פü¯ÖÖ»Öß ÛúÖêÛú¸êü 22
11 ´ÖÖê²ÖÖ‡Ô»Ö ÁÖß´Ö.†®Ö‘ÖÖ ÛúÖ®Ö›êü 23
12 ¯µÖÖ¸üß ´ÖÖÑ
13 ¾Öêôû“Ö ®ÖÖÆüß ÁÖß´Ö.†®Ö‘ÖÖ ÛúÖ®Ö›êü 24
14 †ÝÓ ÖÞÖÖ ´Ö¬µÖê †ÃÖÖµÖ“Öß ŸÖß
15 ´ÖÖ—Öß ¿ÖÖôûÖ ÁÖß´Ö.•µÖÖêŸÖß ¬ÖÖê›üß 25
16 ¾ÖÖ¸üê ¾ÖÖ »ÖÖêÛú¿ÖÖÆüß
17 ÃÖÖ¤ü...... ‹ÛúÖ ×¿ÖõÖÛúÖ“Öß ÁÖß´Ö.•µÖÖêŸÖß ¬ÖÖê›üß 26
18 ¿ÖÖôûÖ
19 ˆ¯ÖÛúÖ¸ü ÁÖß.†•ÖÆü¸ü •Ö»Öᯙ 27
20 †ÖµÖÂã µÖ
21 †Ö•Ö Ûúê ²Ö““Öê ÁÖß.ܾÖÖ•ÖÖ ¯Ö»»ÖÖ 28
22 ŸÖã´Æüß ÃÖã¤ü¬ÖÖ ²Ö®Öã ¿ÖÛúŸÖÖ Ûú´Ö¯µÖã™ü¸ü
ÁÖß.þÖÖŸÖß “ÖÖÝÓ ÖÞÖ 29
וÖ×®ÖµÖÃÖ
ÁÖß´Ö.ÃÖÓ¯Ö¤üÖ ÝÖÖÓ¬Öß 30
ÁÖß´Ö.¯ÖÖÏ “Öß ¯ÖÖê»ÖêÛú¸ü 31
ÁÖß.ˆ´Ö¿ê Ö ‡ÓÝÖÖê»Öê 32
ÁÖß.†´ÖÖê»Ö •Öê¾Öê 33
ÁÖß.–ÖÖ®ÖêÀ¾Ö¸ü ²Öôû¾ÖÓŸÖÛú¸ü 34
ÁÖß.–ÖÖ®ÖêÀ¾Ö¸ü דָü´ÖÖ›êü 36
ÁÖß.ÃÖÖê´Ö®ÖÖ£Ö ¤üÖŸÖ߸ü 37
ÁÖß.´ÖãÃÖפü¤üÛú “ÖÖêÝÖ»Öê 38
ÁÖß.ÃÖ´Ö߸ü ÃÖµµÖ¤ü 39
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 2
´Ö®ÖÖêÝÖŸÖ
†®ÖÛê ú פü¾ÖÃÖÖ¯ÖÖÃÖ®ã Ö ¯ÖŸÏ µÖêÛúÖ“µÖÖ ×»ÖÜÖÖÞÖÖ“µÖÖ ¹ý¯ÖÖ®Öê ×¾Ö“ÖÖ¸ü ‹Ûú×¡ÖŸÖ †ÖÞÖÖ¾Öê †ÃÖÖ ´ÖÖ®ÖÃÖ
†ÃÖŸÖÖ®ÖÖ“Ö ´ÖÖ®Ö®ÖßµÖ ÝÖ™ü׿ÖõÖÞÖ †×¬ÖÛúÖ¸üß ÁÖß †®Öᯙ Ûãú»ÖÛúÞÖá ÃÖÖÆüê²Ö µÖÖ“Ó µÖÖ ¯Öê¸Ï üÞÖê®Öê ¾Ö
×¾ÖßÖÖ¸ü †×¬ÖÛúÖ¸üß ÁÖß. ‡Ã´ÖÖ‡Ô»Ö •ÖÖ»ÖÝÖÖ¾ÖÛú¸ü ÃÖÖÆêü²Ö µÖÖÓ“µÖÖ ´ÖÖÝÖ¤Ô ü¿Ö®Ô ÖÖ®Öê µÖÖ ¾ÖÂÖá ¯ÖµÏ ÖÖ•ê Ö®Ö Ûú¹ý®Ö
¿Ö²¤ü׿ֻ¯Ö µÖÖ ÆüßÖ×»Ö×ÜÖŸÖÖ“µÖÖ ¹ý¯ÖÖ®Öê ÃÖÖ¬µÖ Ûú¸üŸÖÖ®Ó ÖÖ ×¿ÖõÖÛú ×´Ö¡ÖÖ®Ó ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü ¯Ö¾Ï ÖÖÆüÖ»ÖÖ ¾ÖÖ™ü
Ûú¹ý®Ö ¤üêÞµÖÖ“Öê ÃÖÖÆüÃÖ Ûú¸üßŸÖ †ÖÆüÖŸê Ö. ו֟֌µÖÖ ¾µÖŒŸÖß ×ŸÖŸÖŒµÖÖ ¯Ö¾Ï Öé¢Öß ×•ÖŸÖŒµÖÖ ¯Ö¾Ï Ö¢é Öß ×ŸÖŸÖŒµÖÖ
†×³Ö¾µÖŒŸÖß µÖÖ“Ö †×³Ö¾µÖŒŸÖß ¾µÖŒŸÖ Ûú¸üÞµÖÖÃÖÖšüß ¿Ö²¤ü׿ֻ¯Ö µÖÖ ¹ý¯ÖÖ®Öê ÆüßÖ×»Ö×ÜÖŸÖÖ“Öê ¯Ö×Æü»Öê
¯ÖÞã µÖ ÃÖ¾ÖÖÕÃÖ´ÖÖ¸ê ü †ÖÞÖŸÖÖ®ÖÖ †Ö®Ö¤Ó ü ÆüÖŸê Ö †ÖÆêü. Ûú¤üÖ×“ÖŸÖ ¯Ö×Æü»µÖÖ ¯ÖµÏ ÖŸ®ÖÖŸÖ †Ö´Æüß ×ÛúŸÖß µÖ¿ÖþÖß —
ÖÖ»ÖÖê µÖÖ ¯Öõê ÖÖ ¯Ö¾Ï ÖÖÃÖÖ»ÖÖ ÃÖ¹ã ý¾ÖÖŸÖ Ûêú»Öß µÖÖ“ÖÖ †Ö®ÖÓ¤ü •ÖÖÃŸÖ †ÖÆüê.
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÖ´Ö¬µÖê ÃÖ´ÖÖ×¾Öšü Ûúê »Ö»ê Öß Ûú»ÖÖÛéúŸÖß ¾ÖÖ›ü´ÖµÖ¥ü™üµÖÖ ¯Ö׸ü¯ÖŒ¾Ö ®ÖÃÖ»ê ÖÆüß ¯Ö¸üÓŸÖæ “ÖÛã úŸÖ
“ÖãÛúŸÖ ׿ÖÛúÖ¾Öê µÖÖ ˆŒŸÖß¯Ö´Ï ÖÖÞÖê ÆüÖ ¯ÖµÏ ÖŸ®Ö ßÖã£µÖ ¾ÖÖ™üŸÖÖê ¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÖ´Ö¬µÖê ÃÖ´ÖÖ×¾Ö™ü Ûúê »Ö»ê µÖÖ
×»ÖÜÖÖÞÖ Ûú¸üÞÖÖ·µÖÖ®Ó ÖÖ ¿Öã³Ö“ê ”ûÖ ¤üê‰ú®Ö ´Ö®ÖÖêÝÖŸÖÖ“Öß ÃÖÖÝÓ ÖŸÖÖ Ûú¸üŸÖÖê ......
ÁÖß.•ÖµÖ¾ÖŸÓ Ö ÃÖ³Ó ÖÖ•Öß »ÖÖÜÖÞÖ
Ûúë ¦ü¯Ö´Ï ÖÜã Ö Æü¸êüÀ¾Ö¸ü
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 3
׿ÖõÖÞÖ
ÁÖß.•ÖµÖ¾ÖŸÓ Ö ÃÖÓ³ÖÖ•Öß »ÖÖÜÖÞÖ
Ûúë ¦ü¯ÖÏ´ÖÜã Ö Æü¸üêÀ¾Ö¸ü
׿ÖõÖÞÖ ´ÆüÞÖ•Öê ÛúÖµÖ ¸üê ³ÖÖ‰ú ?
†¸üê ¿ÖÖôêûŸÖ •ÖÖ‰ú®Ö
×»ÖÆüÖµÖ»ÖÖ ¾ÖÖ“ÖÖµÖ»ÖÖ µÖŸê ÖÓ ŸÖê ׿ÖõÖÞÖ.....
¯ÖÃã ŸÖÖÛúŸÖ ×»Ö×Æü»Ö»ê Ö
†Ö¯Ö»µÖÖ»ÖÖ ÛúôûŸÖÓ ŸÖê ׿ÖõÖÞÖ
´ÖÝÖ,ŸµÖÖŸÖÓ ´ÖÖÞÖÃÖÖ“µÖÖ ³ÖÖ¾Ö®ÖÖ
¾ÖÖ“ÖŸÖÖ µÖŸê ÖÖŸÖ ÛúÖ ¸üê ³ÖÖ‰ú ?
†¸üê ®ÖÖÆüß ¸üê........
´ÖÝÖ ×¿ÖõÖÞÖ ´ÆüÞÖ•Öê ÛúÖµÖ ¸êü ³ÖÖ‰ú ?
†¸üê,²Öê¸üß•Ö ,¾Ö•ÖÖ²ÖÖÛúß,ÝÖÞã ÖÖÛúÖ¸ü
³ÖÖÝÖÖÛúÖ¸ü , ®Ö±úÖ , ŸÖÖ™ê üÖ ..............
׿ÖÛúÞÖê ´ÆüÞÖ•Öê ׿ÖõÖÞÖ...
´ÖÝÖ ´ÖÖµÖ ²ÖÖ¯ÖÖ“Öß ´ÖêÆü®ÖŸÖ ÛúÖêÞÖŸµÖÖ ?
×ÛúÎ µÖŸê Ö µÖŸê ÖÖŸÖ ¸êü ³ÖÖ‰ú ?
†¸êü ®ÖÖÆüß ¸êü ......
´ÖÝÖ ×¿ÖõÖÞÖ ´ÆüÞÖ•Öê ÛúÖµÖ ¸êü ³ÖÖ‰ú ?
†¸êü ÝÖã¹ý•Öß ÛúÃÖê ”û›üß , דִ֙üÖ,
¬Ö¯ÖÖ™üÖ , ›üÖêôêû ¾Ö™üÖ¹ý®Ö ....
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 4
†Ö¯Ö»µÖÖ»ÖÖ ÃÖÖÝÓ ÖŸÖÖŸÖ ŸÖê ׿ÖõÖÞÖ ....... Page 5
¯ÖÏê´ÖÖ®Öê ´ÖÖµÖ®ê Öê •Ö¾Öôû ‘Ö¾ê Öã®Ö
ÃÖ´Ö•Ö¾ÖŸÖÖŸÖ ŸÖê ׿ÖõÖÞÖ ®ÖÖÆüß ÛúÖ¸êü ³ÖÖ‰ú ?
†¸êü ®ÖÖÆüß ¸êü........
´ÖÝÖ ×¿ÖõÖÞÖ ´ÆüÞÖ•Öê ÛúÖµÖ ¸üê ³ÖÖ‰ú ?
´ÖÖêšêü ´ÖÖšê êü ¸üÖ•Öê , ´ÖÆüÖ¸üÖ•Öê , ®ÖŸê Öê
µÖÖÓ®Öß ÛúÖµÖ Ûúê »ÖÓ ŸÖê ÃÖ´Ö•ÖÞÖê
´ÆüÞÖ•Öê ׿ÖõÖÞÖ .......
†¸êü ³ÖÖ‰ú ŸµÖÖ“Ó µÖÖ ¯ÖŸã ÖôûµÖÖ ¾Ö¹ý®Ö
ÛúÖ´ÖÖ¾Ö¹ý®Ö •Ö®´ÖÖ¾Ö¹ý®Ö ³ÖÖÓ›üÞÖê
´ÆüÞÖ•Öê ׿ÖõÖÞÖ .......
†¸üê ®ÖÖÆüß ¸êü ........
Æêü ²Ö‘ÖÖ ”ûÖê™üµÖÖ ŸÖ“ã Ö ÃÖÖÝÓ Ö ......
´ÖÝÖ ×¿ÖõÖÞÖ ´ÆüÞÖ•Öê ÛúÖµÖ ŸÖê
³ÖÖ‰ú ÝÖã¹ý•Öà®ÖÖ ÛúÖêÞÖ ŸÖ¸üß
ÃÖÖÝÓ ÖŸÖ ÆüÖŸê Ö....
´ÆüÞÖê , ´Öë¤ãüŸÖᯙ Ûú»¯Ö®ÖÖ ¿Ö׌ŸÖ“ÖÖ
×¾ÖÛúÖÃÖ ´ÆüÞÖ•Öê ׿ÖõÖÞÖ
ǤüµÖÖŸÖᯙ ¯ÖêÏ´ÖÖ“Öß ´ÖÖµÖê“Öß
•ÖÖÞÖß¾Ö ´ÆüÞÖ•Öê ׿ÖõÖÞÖ.....
ÆüÖŸÖÖ»ÖÖ †Ö¾Ö›ü»Öê ŸÖê ÛúÖ´Ö
´Ö®ÖÖ¯ÖÖÃÖã®Ö Ûú¸üÞÖê ŸÖê ׿ÖõÖÞÖ......
‘ÖÖÃÖÖ“Öß ³ÖãÛú †Ö×ÞÖ ¤üãÃÖ·µÖÖ“Ö ÃÖãÜÖ
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15
•ÖÖÞÖ®Öê ´ÆüÞÖ•Öê ׿ÖõÖÞÖ .......
ÝÖÖÂê ™üàŸÖᯙ ¸Óü•Ö®ÖÖ ¯ÖêõÖÖ
›üÖôê ûµÖÖŸÖ †•Ó Ö®Ö ‘ÖÖ»ÖÞÖê
†ÖÛú›üê ´ÖÖê›ü ׿ÖÛúÞµÖÖ ¯ÖêõÖÖ
´ÖÖê›ü»Ö»ê Öê †ÖÛú›üê •Öæôû¾ÖÞÖê
¤êü¾ÖÖ»ÖûµÖÖŸÖᯙ ¤êü¾Ö ¯Ö•ã ÖÞµÖÖ¯ÖêõÖÖ
þ֟Ö: ´Ö¬Ö»ÖÓ ¤üê¾Ö¯ÖÞÖ ¿ÖÖê¬ÖÞÖê
‡×ŸÖÆüÖÃÖÖ“ÖÖ ÛúÖêôûÃÖÖ ‘ÖÖÃÖÞµÖÖ¯ÖêõÖÖ
¯ÖÖœÓ ü·µÖÖ ÛúÖÝÖ¤üÖÓ¾Ö¸ü ‡×ŸÖÆüÖÃÖ ×»Ö×ÆüÞÖê
´ÆüÞÖ•Öê ׿ÖõÖÞÖ .....
´ÖÝÖ †ÃÖÓ ×¿ÖõÖÞÖ ¿ÖÖôêûŸÖ ×´ÖôûŸÖÓ ÛúÖ¸üê ³ÖÖ‰ú ?†¸üê ³ÖÖ‰ú
Æüß ¤üã×®ÖµÖÖ ´ÖÖšê üß ¿ÖÖôûÖ †ÖÆüê
×®ÖÃÖÝÖÔ ŸÖß“ÖÖ †®Öã³Ö¾Ö †ÖÆêü
ÛúÖôû ŸµÖÖŸÖß»Ö ×¿ÖõÖÛú †ÖÆüê
ŸµÖÖ“µÖÖ ÃÖ´ÖÖ¹ê ý®Ö †®ÖêÛú ×¾Ö¤üµÖÖ£Öá •ÖÖŸÖÖŸÖ ÛúÖÆüß ×¿ÖÛúŸÖÖŸÖ ÛúÖÆüß ×¿ÖÛúÞµÖÖ ÃÖÖ¸üÜÖÓ
Ûú¸üŸÖÖŸÖ
ŸÖÖê ¯ÖŸÏ µÖêÛúÖ»ÖÖ ÃÖ´Ö•ÖÖ¾ÖŸÖÖê ¾Öôê ûÖê¾Öêôûß•Öê †Ö¯Ö»µÖÖ»ÖÖ ÃÖ´Ö•ÖŸÖ ŸÖê ׿ÖõÖÞÖ .............
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 6
छत्रपतीशिवाजीराजेभोसले.
कालखंड :- 1642–1680. पर्िार्ाचीशभकमागर्ारनाही l
पूर्नण ाव :- शिवाजीिहाजीभोसले. हातकापलेतरीचालले
कु ळ :- क्षत्रियकु लावंत, कु ल्वादीभषू र् पर्हातकु र्ापुढेजोडर्ारनाही l
जन्म :- १९फे ब्रुवारी 1630 पायतोडलेतरीचालेल
जन्मठिकार् :- शिवनरे ीगड, पुर्े, महाराष्ट्र, भारत. पर्आधारकु र्ाचाघेर्ारनाही l
मतृ ्यू :- ३एप्रिल१६८०,मंगळवार. गवणनाहीमाजआहेयामातीला
मतृ ्यठू िकार् :- रायगड. मदणमरािाम्हर्तातयाजातीला l
" मरर्आलेतरीचालेल,
महाराजाचं ्याधमपण त्नी- पर्िरर्जार्ारनाही.
१. सईबाई (ननबं ाळकर) िार्गेलातरीचालेल,
२. सोयराबाई (मोठहते) पर्स्वधमणधमणसोडर्ारनाही. "
३. पुतळाबाई (पालकर)
४. लक्ष्मीबाई (प्रवचारे) ll जयजजजाऊ ll
५. कािीबाई (जाधव) ll जयशिवराय ll
६. सगुर्ाबाई (शिके )
७. गनु वातीबाई (ईन्गले) शिवाजीमहाराजाचं ेननधनझाले
८. सकवारबाई (गायकवाड) ठहबातमीऔरंगझेबाच्याखाजगीसचचवास
समजली. ठहबातमीअत्यतं आनंदाचीआहे,
मुले - संभाजी, राजाराम, असेसमजून
मुली - सखबु ाईननबं ाळकर, रार्बू ाईजाधव, सचचवबादिहाच्यावैयजततयअभ्याशसके त
अतं ्रबकाबाईमहाडडक, ठदपाबाई, राजकंु वरबाईशिके , सांगण्यासािीगेला. हीबातमीऐकू नऔरंगजबे
कमलबाईपालकर बादिहानेहातातीलकु रार्बंदकरून
बाजूलािे वले. तख्तावरूनउिला. त्यानेसचचवास
फफतुरजन्मलेईथे आनंदव्यततके ल्याबद्दल
ठहजरीयामातीचीखतं आहे सजाठदली. वनमाजाचीपोझझिनघऊे नत्याने
तरीसंभाजीराजेअजनु दोन्हीहातपसरूनआभाळाकडे
मराठयांच्याछातीतजजवंतआह अल्लाचीिाथनण ाकरण्यासािीउं चावले
मुंडके उडवलते रीचालेल औरंगाजेबाने
पर्मानकु र्ापुढेवाकर्ारनाही l िाथनण ाके ली. नतचामरािीअनवु ाद -"हे
डोळे काढलेतरीचालेल देवामाझेसाचलेलपे ुण्यतुझ्यादरबारीआहे.ते
पर्नजरकु र्ापुढेझुकर्ारनाही l खचीघालूनमाझ्यािाथनण ेचास्वीकार
जीभकापलीतरीचालेल कर. आमच्याठहिँदसू ्थानातीलमहान
मानवतावादीवसवणधमजण ातीतील
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 जस्ियांचारक्षर्कताछण िपतीशिवाजीमतृ ्यू
Page 7
झालाआहे.कृ पयात्याचं ्याआगमनासािीतुझ्यास्वगाण औरंगाबादजजल्हा
ची 1. देवचगरी-दौलताबाद.
सताडउघडीदेव कु लाबाजजल्हा (रायगडजजल्हा)
संदभ-अहेकामेआलमचगरी 1. अवचचतगड
ििनंू ीसुधाजयांचागुर्ाचं पे ोवाडेगायलअे से 2. उं देरी
एकचराजेछिपतीशिवाजीमाझे 3. कनाळण ा
छिपतीशिवाजीमहाराजफकजय!! 4. कु लाबा
ित्तेकानसे दरचीपोस्टवाचूनिेयरकरा...हवं 5. कोथळीगड (पेिचाफकल्ला)
असल्यास " 6. कोरलई
ठहआपलीजबाबदारीसमजा...धमसण मजा...!!" 7. कौलाफकल्ला॑ा
माझ्याहीशिवबांचएकराजयहोत, 8. खांदेरी
जगाहूनसंुदरअसतेस्वराजयहोत ll 9. घोसाळगड
सुखिांतीसमाधाननांदतजजथे, 10. चदं ेरी
असतएे कबहूजनस्वराजयहोत ll 11. तळेगड
जातीधमपण ंथाचाभेदभावनव्हता, 12. तंुगी
न्यायहासवासां ािीएकसमानहोता ll 13. धक
न्यायासािीिार्गेलातरीचालेल, 14. पेब
पर्अन्यायकु र्ावरझालानव्हता ll 15. िबळगड
राजयांचाराजयकारभारअसाहोता, 16. त्रबरवाडी
गवताचीकडीसुद्धागहार्नव्हती ll 17. शभवगड
स्वतःसािीसारेचजगतातयाजगी, 18. मंगळगड-कागं ोरी
रयतसे ािीजगर्ारेशिवरायहोते ll 19. मलंगगड
स्वराजयासािीअपीलेिार्जयानं ी, 20. माझर्कगड
अवघामहाराष्ट्रघडप्रवलाहोत्यांनी ll 21. मानगड॑ा
फकतीहीगुर्गानके लते रीकमीच, 22. रतनगड
असेअमुचेछिपतीशिवरायहोते ll 23. रायगड
24. शलगं ार्ा
आपल्यालामाठहतअसर्ेआविकआहे..........की , 25. प्रविाळगड
26. प्रवश्रामगड
आपल्याजजल््यातफकतीफकल्लेआहेत, 27. सांकिी
28. सागरगड
महाराष्ट्रातीलजजल्हावारफकल्ले: 29. सुरगड
30. सोनचगरी
अहमदनगरजजल्हा
1. अहमदनगरचाभुईकोटफकल्ला कोल्हापूरजजल्हा
2. पेडगावचाबहादरू गड 1. पन्हाळा
3. रतनगड 2. पावनगड
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 8
3. बावडा 20. तारापूर
4. भूधरगड 21. धारावी
5. रागं र्ा 22. दानतवरे
6. सामानगड 23. ठदडं ू
24. नळदगु ण
गोंठदयाजजल्हा 25. पारशसक
1. गोंठदयाचाितापगड 26. बल्लाळगड
27. बळवंतगड
चंद्रपूरजजल्हा 28. बेलापरू
1. फकल्लेचदं ्रपूर 29. भवनगड
2. बल्लारिा 30. भैरवगड
31. भोपटगड
जळगावजजल्हा 32. मानोर
1. अमं ळनेरचाफकल्ला 33. माहुली
2. कन्हेरगड 34. व्ररसोवा
3. पारोळयाचाफकल्ला 35. वसईचाफकल्ला
4. बहादरपरू फकल्ला 36. शिरगांवचाफकल्ला
37. संजान
िार्ेजजल्हा 38. शसद्धगड
1. अनाळण ा 39. सेगवाह
2. अिीरगड
3. असावगड नागपूरजजल्हा
4. अशलबाग 1. आमनेरचाफकल्ला
5. इंद्रगड 2. उमरेडचाफकल्ला
6. उं बरगांव 3. गोंडराजाचाफकल्ला
7. कल्यार्चाफकल्ला 4. नगरधन(रामटेक)(भुईकोट
8. कामनदगु ण फकल्ला)
9. काळदगु ण 5. शभवगड
10. के ळवे-माहीम 6. शसताबडीचाफकल्ला
11. कोंजफकल्ला
12.गंभीरगड नाशिकजजल्हा
13. गुमतारा 1. अंकाई
14. गोरखगड 2. अचलगड
15. जीवधन 3. अजं नरे ी
16. टकमक 4. अलंग
17. िार्ेफकल्ला 5. अठहवंत
18. डहार्ू 6. इंद्राई
19. तांदळु वाडीफकल्ला
Page 9
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15
7. कं क्राळा 7. नारायर्गड
8. कं चना 8. पुरंदर
9. कन्हेरा 9. िचडं गड (तोरर्ा)
10. कहेगड 10. मल्हारगड
11. कावनई 11. राजगड
12. कु लंग 12. राजमाची
13. कोळधरे 13. प्रवचचिगड
14. गाळर्ा 14. प्रवसापूर
15. घारगड 15. लोहगड
16. चांदोर 16. शिवनेरी
17. जवळ्या 17. शसहं गड
18. टंकाई 18. हडसर
19. त्रिगं लवाडी
20. त्रिबं क रत्नाचगरी-शसधं ुदगु जण जल्हे
21. धैर 1. अंजनवेल
22. धोडप 2. आबं ोळगड
23. पट्टा 3. आवरफकल्ला
24. बहुळा 4. कनकदगु ण
25. ब्र्मचगरी 5. कु डाळचाफकल्ला
26. भास्करगड 6. कोटकामते
27. माफकां डा 7. खारेपाटर्
28. मुल्हेर 8. गोवळकोट
29. रवळ्या 9. गोवा
30. राजधरे 10. जयगड
31. रामसेज 11. दगु रण त्नाचगरी
32. वाघेरा 12. देवगड
33. प्रवतानगड 13. नांदोिी
34. हषगण ड 14. ननवती
35. हातगड 15.पालगड
16. पूर्गण ड
पुर्ेजजल्हा 17. िचचतगड
1. कु वारी 18. फत्तेगड
2. चाकर् 19. बार्कोट
3.चावंड 20. बादं े
4. जीवधन 21. भगवंतगड
5. नतकोना 22. भरतगड
6. तुंग 23.भवनगड
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 10
24. भैरवगड साताराजजल्हा
25. मंडर्गड 1. अजजंतयतारा
26.मनसंतोषगड 2. कमालगड
27. मनोहरगड 3. कल्यार्गड
28. महादेवगड 4. कंे जळगड
29. मठहपतगड 5. चंदन
30. यिवंतगड 6. जगं लीजयगड
31. रसाळगड 7. गुर्वंतगड
32. राजापूरचाफकल्ला 8. िचचतगड
33. रायगड 9. ितापगड
34. प्रवजयगड 10. पांडवगड
35. प्रवजयदगु -ण घेररया 11. बठहरवगड
36. वेताळगड 12. भूषर्गड
37. सजेकोट 13. भोपाळगड
38. सािवली 14. मकरंदगड
39. सावंतवाडीचाफकल्ला 15. मजच्छं द्रगड
40. शसधं दु गु ण 16. मठहमंडर्गड
41. सुमारगड 17. मठहमानगड
42. सुवर्दण गु ण 18. सजजनगड
19. संतोषगड
सांगलीजजल्हा 20. सदाशिवगड
1. तेरदाळ 21. संुदरगड
2. दोदवाड 22. वधनण गड
3. मंगळवेढे 23. वंदन
4. शिरहट्टी 24. वसंतगड
5. श्रीमंतगड 25.वारुगड
6. सांगली 26. वैराटगड
7. येलवट्टी
ÃÖÓÛú»Ö®Ö ÁÖß.•ÖµÖ¾ÖŸÓ Ö »ÖÖÜÖÞÖ
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15
Page 11
´Ö®ÖÖ ‘Ö›ü¾Öß ÃÖÓÃÛúÖ¸ü
ÁÖß.•ÖµÖ¾ÖŸÓ Ö ÃÖÓ³ÖÖ•Öß »ÖÖÜÖÞÖ
ekivasaavyaa Satkacyaa svaagatasaazI sajja Asalaolao jaga Anako AMgaanaI samaRQd va samaqa-
Jaalaolao Aaho.AaMtrraYTI/ ya patLIvar ‘&anaacaa ivasfaTo ’ Jaalaolaa Aah.o AaQauinak
tM~&anaamauLo maanavaasa ASa@ya Asao kahI naahI .prtM U trIhI maanavaI jaIvana maa~ AiQakca
Asaurixat Jaalao Aah.o
AapNa sava- sauKsaaoyaIMnaI ya@u t Asao AanadM dayaI jaIvana jagat Aahaot .pNa yaa QaavapLIt va
QakaQakIcyaa jaIvanaat Aaplao saMskar ivasart caalalao Aahot.AaplaI maUlyao ivasart Aahot
pUvap- ar caalat Aalalo yaa $ZI prpM raMcaa ivasar pDt Aah.o AapNa pahtao‚s, ava-~
lauTmaar‚B, aY` Tacaar‚ ,vyaiBacaar ‚ ,ASaaMtI yauQd ASaI Anako k%R yao GaDt Aahot.maanavatovarIla
hI AinaYTo TaLavayaacaI AsatIla tr maanavaacyaa klyaaNaasaazI Aajavar inamaa-Na va ivakisat
Jaalalo yaa maanavaI malU yaaMcaI sava- samaajaat va vya@tImaQyao $javaNakU haNo yaacaI Aaja garja
Aaho.
maanavaI malU yaaMcaa pirpaoYa iSaxaNaatUna AiQak pirNaamakarkpNao ha}o Saklo a Asaa ivaSvaasa
Aaho.saamaaijak samasyaaMcaI saaDo vaNakU hao}na pg` atIcaa maaga- maako La haoNyaasaazI
AByaasak`maacyaa maaQyamaatUna malU yaiSaxaNa saaQat yao[-la.jyaa Baart doSaat naOitk maUlyaacao
baaLkDU pajalao Aaho A, aja %yaaca baabaI iSakvaNyaacaI vaoL yaavaI hI ek icatM naacaI baaba
Aaho.baalavayaat maulaaMcyaa manaavar jao saMskar karo lao jaatat %yaacaa zsaa AayauYyaBar %yaacyaa
vaagaNyaa – baalo aNyaat idsanU a yaotao.mhNanU a jao caaMgalao ,SaaSvat maaNaUsakI japNaaro flu avaNaaro
Aaho to malu aaMnaa hyaa vayaat pircaya k$na dNo ao ja$rIcao Aaho.jyaa maagaaM-naI maUlyaiSaxaNa dto a
yao[-la to maaga- svaIkaravaot .iSaxaNa hco a sausaM skaracao saaQana banavaayalaa paihjao .
Saalayo a AByaasaat maUlyaiSaxaNaacaa samaavaoSa navhta doSaaiBamaana ,raYTB/ a@tI ASaI malU ya
$jaivaNyaakDo dulax- a kolao gaolao.%yaamaLu o vyai@tma%va ivakisat Jaalao naahI.Aaja ek~ kuTMuba
pQdtIcaa –hasa Jaalyaanao malu ao naaokracyaa svaaQaIna kravaI laagatat va Aqaa-ja-naasaazI baahor
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 12
pDavao laagato.%yaamauLo %yaacM yaavar caaMgalao sasM kar GaDt naahIt .yaamaLu o yaacaI jabaabadarI
yaovanU a pDlaI Aaho.karNa malu aacaa AiQak vaLo SaaLotca jaatao.iSaxaNa ho samaaja pirvatn- aacao
AitSaya p`BaavaI saaQana Aah.o
karNa iSaxaNaatUnaca vya@tIcaa savaa-iM gaNa ivakasa hato ao Aaho p`aqaimak
strapasanU a to mahaivaValaIna strapya-Mt Asaa AaSaya Apoixat Aaho.prtM u saVisqatIcaa
ivacaar krta Aaja samaajaatIla sava- strat hato AsalaolaI maanavaI maUlyaacaI GasarNa paihlaI
Asata Asao jaaNavato kI ,iSaxaNa ho samajaapyaaogaI naahI.Aajacaa samaaja Ba`YTacaaranao
paoKrlaa galo aa Aaho.ASaa pirisqatIla samaajaatIla kahI laaokaMnaI %yaalaa ivaraoQa klo aa tr
sava- samaaja %yaaMnaa saaqa do[l- aca Asao saagM ata yaoNao AvaGaD Aah.o
‘malU ya’ yaa sakM lpnaolaa barIca maazo I eoithaisak paEva-BamU aI laaBalaI Aaho.maanavaI p`aNyaacyaa
]%kaMt Avasqapo asaUna maUlyaaMcaI sa$u vaat haoto .p%` yaahI %yaat Barca pDt galo yaamaLu o maUlyaacM aI
saM#yaa vaaZlaolaI Aah.o maanavaacao jaIvana Aaja saamaaijak Aaiqak- rajakIya raYT/Iya va
AaMtrraYT/Iya ASaa bahuivaQa xa~o aMSaI inagaDIt Jaalao Aaho p`aqaimak strapasanU a %yaaMcaI sa$u vaat
haoto Asao maanalao tr maaQyaimak iSaxaNa mahaivaValayaIna va ivaVapIzIya iSaxaNa yaa stravar yaa
maUlyaiSaxaNaacaa AMtBaa-va kravaa va %yaacaa pWtSaIr AByaasa krNao Aaja Apirhaya- Jaalao
Aaho.
malU yaiSaxaNa yaa ivaYayaaMcaa ekIkDo saMbaMQa iSaxaNaxa~o aSaI Aaho tr dsu arIkDo %yaaMcaa saMbaQM a
Saasana ‚ s, amaaja‚ iSaxak ‚va palak yaaMcyaaSaI vyaapk p`maaNaat p`sqaaipt Jaalaa
Aaho.%yaamaLu o Aaja maUlyaiSaxaNaacaI jabaabadarI SaOxaiNak sasM qaacaI na rahta tI ek saamauihk
jabaabadarI JaalaI Aah.o SaOxaiNak saMsqaaMcaI tI p`amau#yaanao jabaabadarI Aaho ,Asao maanya kolao
trI Saasana va samaaja yaaMcao sahkaya- malU yaiSaxaNaacyaa sauyaago ya inayaajo anaakrIta va %yaatIla
p`gatIcao TPpo gaazNyaakrIta AavaSyakca Aah.o kvo aL ekTyaa iSaxakaMcaI hI maUlya
iSaxaNaaSaI jabaabadarI pru oSaI z$ SakNaar naahI tr tI ekmako a saahya k$ AvaGao Qa$
sapu Mqa yaa naa%yaanao tI ek saaMiGak jabaabadarI Aaho.AaplyaakDo jao kahI Aalaolao Aaho to
paiScamaa%ya jagatamaQanU aca Aalaolao Aaho hI nyanU agaDM acaI Baavanaa saaoDlaI paihjao .Da^
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 13
baabaasaahbo a AaMbaDo kr mhNatat kI ,laaokSaahIcaI maUlyao BaartIya sasM ktR It far p`acaIna
kaLapasaUna $jalalo aI Aahot t, ovha to AapNa maanya klo ao paihjao jyaa AqaI- Da^.baabaasaahoba
AaMbaoDkr yaacM ao iSaxaNa [gM laMD Amaoirkto Jaalao %yaa AqaI- laako SaahIcaI sakM lpnaa %yaanM aI
Aba`ahma ilaMknapasaUnaca ]Qaar –}sanavaar Gato laI Asao samajaNyaacaa AamhI Aaga`h ka Qaravaa
ÆAKro pqR vaIvarIla maanavajaat hI ekca Aah.o malU yaacao malU ya hI ekca Asaavayaalaa hvao
y, aavar AapNa ivaEvaasa zovalaa paihja.o raYT/satM tukDaojaI maharaja ikMvaa varO agyamaUtI- gaaDgao
maharaja yaaMnaI raYTB/ a@tI raYT/samapN- a vyasanaaiQanatocaa %yaaga ,kjab- aajaarIpNaacaa %yaaga va
EaQda hI maUlyao svat :cyaa AnauBavaatUna va saamaaijak pirisqatImaQaUna inamaa-Na klo aI Aahot va
tI samaajaanao maanya klo aI Aahto .
AamacaI BaartIya saMsktR I vaiO dk vaaDº\ maya ]pinaYado BatR-hrIcao naItISatk va
&anaoEvar‚,eknaaqa‚ ,tukarama‚ ,ramadasa ‚,yaaMcao vaaD\maya yaatUna maanavaacyaa klyaaNaasaazI
laagatIla [tkI maUlya Aaja ]plabQa Aahot .pNa yaacaa ivacaarca kaoNaI krt naahI.
maaNasaacyaa caairHya ptnaacaa ha Asvasqa krNaara AalaoK paihlaa kI Da^ raQaakRYNana yaaMcao
mhNaNao Aazvato ,maaNaUsa pxyaasaarKo AakaSaat ]Dayalaa iSaklaa‚ ,maaSasaarKo paNyaat
paohayalaa iSaklaa p, Na tao maaNasaasaarKo jaimanaIva$na caalaayalaa kvo ha iSakNaarÆ ha inamaa-
Na Jaalalo aa savaat- mah%vaacaa p`Sna Aaho.maUlyaasabM aMQaI Aaplao ivacaar maaMDtanaa ma.gaaQM aI
mhNatat t, %vaaivanaa rajakarNa ‘Eamaaivanaa sapM %tI’ inatIivanaa vyaapar ,caairHyaaivanaa iSaxaNa
‚sad\sad\ivavaokbauQdI ivanaa ivakasa‚ maanavatoivanaa iva&ana ‚ ,%yaagaivanaa pjU aa hI AnaOitktocaI
pv` aoSavdaro baMd krNyaasaazI maanavaI maUlyaaMcaI garja Aaho.eka vya@tIcyaa maUlyaaiQaiYzt vat-
naacaa dsu a–yaa vyai@tvarhI pirNaama hato Asata.o saugaQM aanao gaMiQat haNo ao hI maanavaacaI
sahjapv` a%R tI Aaho.mhNaUna vya@tIcao maulyaaiQaiYzt vatn- a kovaL vayO ai@tk na rahta to
saamaaijak zrto .vya@tIcyaamalu yaaiQaiYzt vat-naacao samaajaIkrNa haot raihlyaasa to saamaaijak
ihtasaazI paYo ak zrto.ASaa pk` arcaI ivacaarsarNaI p`aqaimak strapasaUna to mahaivaValayaIna
patLIpya-tM idlaI galo aI paihja.o pUvaI- ek~ kTu uMba pd\QatI hato I AajaI–Aajaaobaa hI
sasM karacaI SaaSvat koMd`o hato I .Garatlyaa maulaabaaLaMvar saMskar hato rahNaar ASaI SaaEvata
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 14
hato I .pNa badla%yaa saamaaijak saMskaramauLo AajaI–Aajaabo aa GaratUnaca baahor pDlao
Aahot.maga ]malaNaa–yaa ipZIlaa sasM karacao baaLkDU kaNo a pajaNaarÆhyaa badla%yaa
pirisqatItI h^laao haya krIt maUlyaanM aa baaya krNyaacaI vaoL AalaI Aah.o
ASaa pirisqatIt SaaLaca Aata Gar Jaalao paihja.o SaaLco ao pTaMgaNa AMgaNa Jaalao paihjao
SaaLto Ila iSaxak ivaVaqyaac- ao Aa[-baabaa‚ ,AajaIAajaaobaa Jaalao paihjaot.Apoixat Asalaolyaa
BaavaI samaajaacaI raYT/acaI ivaSvaacaI jaDNaGaDNa SaaLot JaalaI paihjato .%yaadYR TInao ivaVaqyaa-
cM yaa savaaM-gaINa ivakasa saaQaUna %yaaMcaa ]pyaago a samaaja raYT/ va ivaSvaacyaa ihtIsaazI vhavaa
ASaI ivaVaqyaa-cM aI manaavo aR%tI ivakisat haoNao garjaocao Aaho.%yaamauLo p%` yaok SaaLa ,p`%yaok
mahaivaValaya AaiNa p%` yako ivaVapIz maUlyaiSaxaNaacao kRtIkMdo ` haoNao garjaco ao Jaalao Aaho.maUlya
hI saM&a AapNa maanavaI jaIvanacyaa saMdBaa-tca vaaprtao .pSau jaIvanaamaQyao malU yao Asatat Asao
maanavayaasa jaagaa naahI.maanavaI jaIvana va pSaU jaIvana yaamaQaIla ha mah%vaacaa frk
Aaho.yaamauLoca AapNa maanavaI jaIvana pSaU jaIvanaapoxaa vaogaLo Aaho Asao maanatao .jaovha %yaa
gaaoYTImauLo AadSaa-maLu o vaa t%vaamaLu o maanavaI jaIvana Aqa-pUNa- Jaalao Aaho.%yaa gaaoYTInM aa AadSaa-
naa ikvM aa t%vaaMnaa AapNaalaa malU ya hI sa&M a laavata ya[o l- a.maanava va pSaU ekaca BaaiO tk
vaatavarNaat rahtat .pSanu aa Aaplyaa saBaavo atalacyaa BaaOitk vaatavarNaacaa jasaacyaa tsaa
isvakar kravaa laagatao manauYyap`aNyaacao maa~ tsao naahI .%yaanao Aaplyaa bauQdIma%tocyaa jaaro avar
BaaOitk vaatavarNaavarhI kahI AMSaI ivajaya imaLivalaa Aaho.BaaiO tk vaatavarNaabarabo arca
maanava p`aNaI saasM kiR tk vaatavarNaathI rahtao.saasM kiR tk vaatavarNa hI sava-svaI %yaacaI
svat :caIca inaimat- I Aaho.pSaUnaa saasM kiR tk vaatavarNa nasato mhNanU a sauBaaiYatkar jyaa
manauYyaajavaL saasM kiR tk vaatavarNaacaI nyaUnata Aaho %yaalaa pSatu ulya laKo tat.jaIvanaivaYayak
t%vao saaih%ya saMgaIt klaa yaa savaamM- aLu o maanavaI jaIvana Aqa-pNU a- Jaalao Aah.o yaamaLu o maanavaalaa
maaNaUsa mhNaUna mhNavanU a Gaota yato o.manauYyaacaa savaa-gM aINa ivakasa ho iSaxaNaacao AMitma Qyayo a maanalao
jaato manaYu yaacyaa vya@tIma%va ivakasaacaI SaarIirk maanaisak Baavainak Aai%mak AaiNa
prmaai%mak ASaI paca AMgao maanalaI Aahot.SaarIirk ivakasa ho maanavaI vya@tIma%vaacyaa
ivakasaacao dSR ya AMga Aaho.SarIrmaaQya Klau Qama-saaQanama Ñ ikMvaa Sound in Sound
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 15
Body ASaI ]@tItUna yaa AMgaacao AnanyasaaQaarNa mah%va saaMigatlalo ao Aaho.yaamauLo SarIr
sadZR ksao ha[o -la ho pahNao kaNo a%yaahI iSaxaNa p`NaalaIcao AivaBaajya AMga hayo a .yaa AMgaamaLu o
manauYyapa` NaI ha sava- pa` NaImaa~at EaoYz zrlaa Aaho manauYyaacyaa hdyaacaa mhNajaoca AMt:
krNaacaa ivakasa ho vya@tIma%va ivakasaacao itsaro AMga haoya.hdyaacaI ivaSaalata AMt:
krNaacaI ]dart ho vya@tIma%va ivakisat Jaalyaacao mah%vaacao laxaNa maanalao jaato.mauYyap`aNyaat
Asalalo aa Aa%maa ikvM aa catO nya%va yaacaa ivakasa ho vya@tIma%va ivakasaacao caaOqao AMga
haoya.vya@tI ivakasaacao parmaai%mak ivakasa ho savaaoc- ca AMga AsanU a maaJyaaca saar#yaa [tr
p`aNaImaa~aMSaI samarsa ha}o na ek$p haNo yaacaI hI Avasqaa haoya.iSaxaNaanao vya@tIma%va ivakasa
saaQavayaacaa mhNajaoca yaa pacahI AMgaacaa savaaoc- ca ivakasa saaQavayaacaa haoya.varIla pacahI
AMgaacaa ivakasa paca maUlyaaSM aI sabM aMiQat Aah.o SaarIirk ivakasa mhNajao sadacaaracao malU ya
baaOiQdk ivakasa mhNajao sa%ya ikvM aa &ana malU ya Baavainak ivakasa mhNajao svaant :sauK doNaaro
SaatM I maUlya Aai%mak ivakasa mhNajao snaho ikvM aa pom` a maUlya AaiNa AaQyaai%mak ivakasa
mhNajaco a AihsM aa maUlya haoya.iSaxaNaanao vyai@tma%va ivakasa kravayaacaa mhNajaoca yaa paca
malU yaaMcao Aarapo Na k$na saMskrNa va savM aQan- a kravayaacao haoya.
jao .pI.naa[k- yaacM yaa mato iSaxaNa p`ikyaco ao &ana dNo ao ivaivaQa kaOSalya ivakisat krNao
AaiNa maUlyao $jaivaNao hI tIna ]d\dIYTyao‚ Aahto .Aajacyaa iSaxaNa pQdtIt pihlyaa
]i_YTavar far maaoza Bar idlaa jaatao .dsu aro ]dd\ IYT AMSat: saaQya krNyaacaa py` a%na kolaa
jaatao prtM u %yaatdKo Ila inamaIt- I kaOSalyaakDo ]%padk kaOSalyaakDo saMpUNa-t : dlu ax- a kolao
jaato.itsaro ]+IYT malU yao $jaivaNao va %yaaMcao savM aQa-na krNao yaakDo Aijabaat laxa idlao jaat
naahI .iSaxaNaanao yaaogya malU yaaMcao savM aQan- a klo ao naahI tr AMitma caku IcaI va Ayaago ya maUlyao
%yaacM aI jaagaa GaotIlaa.samaajaacyaa AvanaItIsa karNaIBaUt haotIla yaasaazIca iSaxaNa pQdtIt
AaQauinak kaLasa saajaSo aa malU yaaMvar purosaa Bar idlaa paihjao.
kazo arI Aayaaogaanao Baartacao Baivatvya %yaacyaa vagaa-vagaa-maQanU a Aakaralaa yato Aaho.Asao
Aaplyaa Ahvaalaat mhTlao Aah.o ho ivaQaana Kro k$na daKvaayacao Asaola tr iSaxaNa
p`NaalaInao BaartIya saMivaQaanaatIla maUlyaaMcaa pazpru avaa k$na tI ivaVaqyaa-maQyao $jaivaNyaacao
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 16
prakYTacao py` a%na kolao paihjato .manaYu yaatIla pSau%va dUr saa$na %yaacyaamaQaIla maaNasU a jaagaa
krNao hco a Kro iSaxaNa haoya iSaxaNaanao ivaVaqyaa-nM aa kovaL sacato k$na BaagaNaar naahI tr
%yaacyaabaraobar %yaacyaa va%R tIt [YT to pirvatn- a GaDvanU a AaNalao paihjao .iSaxaNaanao maUlya
$javaNao va %yaaMcao saMvaQa-na krNao hI p`aiky` aa &anaa%mak Baavaa%mak AaiNa iky` aa%mak ASaa
maanavaI ivakasaacyaa tInahI xa~o amaQanU a GaDvanU a AaNalaI paihjao.SaOxaiNak saMsqaamaQaUna rabaivalao
jaaNaaro ]pk`ma yaaca ]WoSaanao rabaivalao paihjaot .malU yaiSaxaNa ikMvaa maUlyaaQaairt iSaxaNa
mhNajaco a maanavaanao Aaplaa saasM kiR tk ivakasa krIt Asatanaa samaajaivakasaasaazI zrivalalo ao
naiO tk maanadMD ivaVaqyaa-MmaQyao $jaivaNao hayo a.yaamaQyao ivaVaqyaaM-cyaa va%R tImaQyao badla krNaho I
Apio xat Aah.o ivaVaqyaa-Mcyaa vaR%tIt zrivalaolyaa maanadDM acyaa idSaonao badla vhavaa mhNanU a idlao
jaaNaaro sava- pk` arcao iSaxaNa mhNajaoca malU yaaiQaYzIt iSaxaNa haoya.
Aajacyaa iSaxaNaat maUlyaiSaxaNa ikMvaa malU yaaQaairt iSaxaNa iktI garjaco ao AahoÆho spYT
haoto.Aajacao Aaplao iSaxaNa %yaacyaa ]i+YTMatUna AaiNa AByaasakm` aatUna tsaoca AQyayana
AQyaapnaacyaa pQdtItUna maUlyaaSM aI jaaoDlao paihjao trca Aajacaa maanavasamaaja BaivaYyakaLat
iTkUna rahIla .maanavaI [ithasaat pUvaI- kQaIca na BaasalaolaI SaatM tocaI AaiNa AatM raYT/Iya
jaaiNavaocaI garja BaagaivaNyaasaazI iSaxaNaamaQyao maUlyaavM ar jaaiNavapUva-k Bar dNo ao AavaSyak
Aaho.Baartalaa svaavalaMbaI ihMsaaivariht jaaitivariht SaaYo aNamau@t samaajaacaI garja
Aah.o eka%ma sava-Qamas- amaBaavaI laaokSaahI samaajavaadI rcanaa inamaaN- a kravayaacaI
Aaho.Aajacaa samaaja ksaa Aaho va ekivasaavyaa SatkatIla BaartIya samaaja ksaa Asaola
yaa daonhI gaaYo TI ivacaarat GaovanU a Saasanaanao navaIna SaxO aiNak QaaorNa 1986 saalaI maaDM lao .sadRZ
laako SaahIsaazI iSaxaNa raYT/Iya eka%mata sava-Qama-samaBaava samaanatosaazI iSaxaNa saasM kRitk
vaarSaacaI japNakU manauYyabaLacaa yaaogya ivakasa raYT/Iya saMp%tIcaa yaaogya vaapr va ivakasa
inartM r iSaxaNa iSaxaNaat samaajaacaa sahBaaga vyaavasaayaIkrNa raYT/Iya iSaxaNa pWtIcaa
purskar Aaraogya va SaarIirk iSaxaNa kayaan- aBu ava klaaiSaxaNa [.yaa SaOxaiNak Qaaro NaacaI
vaOiSaYTyao Aahot.yaaKro Ija dha gaaBaaBaUt maUlyao ho yaa QaaorNaacao savaa-t mah%vaacao vaiO SaYTya
Aah.o tI gaaBaaBatU malU yao KalaIla p`maaNao Aahot.
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 17
1. BaartIya svaatMHya caLvaLIcaa [ithasa.
2. BaartIya saiM vaQaanaa%mak jabaabada–yaa .
3. raYT/Iya Aismata jaapo asaNyaasaazI AavaSyak AaSaya.
4.Baartacaa saamaaijak saaMskiR tk vaarsaa .
5. samaajavaad Qamai- narpoxata va laako SaahI.
6. s~I – pu$Ya samaanata.
7. pyaav- arNaacao sarM xaNa .
8. saamaaijak ADsaracao inamaU-lana .
9. lahana kuTuMbaacaa AadSa.-
10. va&O ainak dYR TIkaonaacaI $javaNakU .
raYT/Iya SaOxaiNak Qaaro Naat va raYTI/ya AByaasak`maat samaaivaYT krNyaat Aalaolao dha
gaaBaaBatU malU yao iSaxaNaacaa raYT/Iya dRYTIkano aatUna samyak ivacaar saagM atat .iSaxaNa ho samaaja
pirvatn- aacao saaQana Asalyaanao yaa dha gaaBaaBaUt maUlyaaMcaI SaaLa–SaaLatUna yaqaayaaogya AQyaapna
Jaalao tr raYTa/ cyaa ivakasaatIla ADsar dUr hato Ila AaiNa ivakasaacyaa gatIlaa caalanaa
imaLlao Asaa ivaSvaasa vaaTta.o
´Ö®ÖÖ ˆ¤ü¬Ö¸üß ÃÖÓÃÛúÖ¸ü
ÁÖß.•ÖµÖ¾ÖŸÓ Ö »ÖÖÜÖÞÖ
M.Ed.
׿ÖõÖÞÖ
ÁÖß ÃÖ×ŸÖ¿Ö ¿ÖÂê Ö¸üÖ¾Ö ¯Ö›ü‘ÖÖÞÖ
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 18
ˆ¯Ö׿ÖõÖÛú ¸üÖ.וÖ.¯Ö.¿ÖÖôûÖ ÃÖÖµÖÝÖÖ¾Ö ´Ö¸üÖšüß
±úÖ™ü»Ö»ê Öê ¾ÖÃ¡Ö ÆüÖŸê Öê ´ÖÖ—µÖÖ †ÝÓ ÖÖ¾Ö¸ü Page 19
²ÖÃÖ»ÖÖê ÆüÖŸê ÖÖê ´Öß ´Ö×Ó ¤ü¸üÖ“µÖÖ ¤üÖ¸üÖ¾Ö¸ü
µÖŸê ÖÖ •ÖÖŸÖÖ »ÖÖêÛú ׳ÖÛúÖ¸üß ´ÆüÞÖÖµÖ“Öê
‹Ûê úã ®Ö ´ÖÖ—Öê ÛúÖ®Ö ÆüÖ¤ü¹ý®Ö •ÖÖµÖ“Öê
Æüß ¾Öôê û ´ÖÖ—µÖÖ¾Ö¸ü ÛúÖ ²Ö¸üÓ †Ö»Öß
׿ÖõÖÞÖÖ“Öß ˆÞÖß¾Ö —ÖÖ»Öß ŸÖê¾ÆüÖ ÜÖ¸üß
µÖÖ“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü Ûú¹ý®Ö †ÖŸÖÖ ÛúÖµÖ ±úÖµÖ¤üÖ
¾Öêôû ×®Ö‘Ö®ã Ö ÝÖ»ê µÖÖ¾Ö¸ü †ÃÖÖ“Ö ÆüÖêŸÖÖê ÛúÖµÖ¤üÖ
¯ÖÞÖ †ÖŸÖÖ ´Öß £ÖÖ²Ó ÖÞÖÖ¸ü ®ÖÖÆüß
׿ÖõÖÞÖÖ“Öß ˆÞÖß¾Ö ³Ö¸üÞÖÖ¸ü ÛúÖÆüß
¾ÖµÖÖ“Ö ²ÖÓ¬Ö®Ö ®ÖÃÖŸÖÓ µÖÖ»ÖÖ
׿ÖÛúÞµÖÖ“Öê ¬µÖêµÖ †ÃÖŸÖê •µÖÖ»ÖÖ
׿ÖÛúã ®Ö ´Öß ÆüÖêÞÖÖ¸ü ´ÖÖšê üÓ
ÃÖÝÖôûµÖÖ“Ö ¾ÖÖÝÖÞÖË Ó Ûú¸üÞÖÖ¸ü ÜÖÖê™üÓ
ÃÖÖ¸êü ׿ÖÛúã µÖÖ ¯Öæœüê •ÖÖ‰úµÖÖ
¤êü¿ÖÖŸÖ †Ö¯Ö»Ö ®ÖÖ¾Ö Ûú¹ýµÖÖ
²Öôûß“ÖÓ ¸üÖ•µÖ µÖêˆ ¤êü
†Ó¬ÖÖ¸üÖ“ÖÖ ÝÖÖ³ÖÖ
ˆ•Öê›üÖ®ÖÓ ³Ö¹ý ¤üê
¤üê¿ÖÖ¬ê Ö›üß»ÖÖ »ÖÖ¾ÖÞÖÖ¸üÖ ¤üãÂÛúÖôû
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15
†ÖŸÖÖ ŸÖ¸üß ÃÖ¹ý ¤êü
†•Öã®Ö ×ÛúŸÖß ¾ÆüÖ¾µÖÖ
†ÓÝÖÖ“µÖÖ ÛúÖ›üµÖÖ
ÜÖ¸ü“ÖÓ †ÖŸÖÖ ŸÖ¸üß
²Öôûß“ÖÓ ¸üÖ•µÖ µÖˆê ¤êü
ÛúÖôûµÖÖ †Ö‡Ô“µÖÖ ³ÖÖôûß
»ÖÖÝÖÖ¾ÖÖ ×Æü¸ü¾ÖÖ ×™üôûÖ
³Ö¸ü‘ÖÖêÃÖ †Ö®Ö¤Ó üÖ®Öê ±ãú»ÖÖ¾ÖÖ
´ÖÖ—ÖÖ ´ÖôûÖ
£Ö¸ü£Ö¸üŸµÖÖ ÆüÖŸÖÖ»ÖÖ †ÖŸÖÖ
²Öôû ×´Öôãû ¤üê
‡›Ô üÖ ×¯Ö›üÖ ™üôãû®Ö
²Öôûß“ÖÓ ¸üÖ•µÖ µÖêˆ ¤êü
†Ö•ë Öôû ´ÖÖ—Öß ×¸üŸÖß
ŸÖê•ÖÖ®ÖÓ ³Ö¹ý ¤üê
ÜÖ¸ü“Ö †ÖŸÖÖ ŸÖ¸üß ²Öôûß“ÖÓ ¸üÖ•µÖ µÖˆê ¤üê......
´ÖÖ—Öß ¾µÖ£ÖÖ
ÁÖß´Ö.ÃÖã¸üµµÖÖ ŸÖÖÆüê¸ü ‡®ÖÖ´Ö¤üÖ¸ü
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ÃÖÖµÖÝÖÖ¾Ö ´Ö¸üÖšüß
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 20
Ûú¯Ö›üê ÆüÖŸê Öê ±úÖ™ü»Ö»ê Öê
¸ü›üŸÖ †Ö»ÖÖ ÛúÖêÞÖß
†õÖ¸ü †Öôê ûÜÖ ®ÖÖÆüß ´Ö»ÖÖ
“ÖÖ¸ü ¿Ö²¤ü ׿ÖÛú¾ÖÖ ÛúÖêÞÖß
´ÆüÞÖê ¾ÖêôûÖ ÝÖê»ÖÖ ¯ÖîÃÖÖ ÝÖê»ÖÖ ¾ÖµÖ ÝÖê»Öê ±úã Ûú™ü
ÛúÖê·µÖÖ ÛúÖÝÖ¤üÖ¾Ö¸ü †ÓÝÖšüÖ ´ÖÖ¹ý®Ö ²ÖÃÖŸÖÖê ¸ü›üŸÖ
×»Ö×ÆüŸÖÖ µÖê‡Ô®ÖÖ ¾ÖÖ“ÖŸÖÖ µÖê‡Ô®ÖÖ
´ÆüÞÖê •ÖÝÖ ÃÖÖ¸üê ±úÃÖ¾Öê
¸ü›üŸÖÖ ¸ü›üŸÖÖ ›üÖôê ûµÖÖŸÖ®ã Ö ÝÖôûŸÖÖŸÖ †ÃÖÖ¾Öê
´ÆüÞÖê †ÖŸÖÖ ´Öß ¿ÖÖôêûŸÖ •ÖÖ‰ú®Ö ׿ÖÛúÞÖÖ¸ü
®ÖÖÆüß ²ÖÖ»ê ÖÞÖÖ¸ü ‰ú»Ö™ü ÝÖ¹ã ý•Öß ²ÖÖ‡Õü¿Öß ¯ÖÏê´ÖÖ®Öê ¾ÖÖÝÖÖÖ¸ü
×´Öôûê®Ö ÛúÖÆüß •Öê ¯Ö¤ü¸üÖŸÖ ´Öß ¯ÖÖ›üã®Ö ‘ÖêÞÖÖ¸ü
׿ÖÛúã ®Ö ÃÖ¾Ö¹ý®Ö †ÖµÖã嵅 ÃÖÜã Öß Ûú¸üÞÖÖ¸ü
ÁÖß´ÖÓŸÖß Page 21
ÁÖß´Ö.ºþ¯ÖÖ»Öß ×¤ü»Öß¯Ö ÛúÖêÛú¸êü
¸üÖ.וÖ.¯Ö.¿ÖÖôûÖ ÃÖÖµÖÝÖÖ¾Ö ´Ö¸üÖšüß
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15
ÛúÖÃÖ¾ÖÖ“µÖÖ ÝÖŸÖß®Öê ÛúÖ ÆüÖê‡Ô®ÖÖ Page 22
¯ÖÞÖ ¸üÖ•ê Ö £ÖÖê›üß £ÖÖ›ê üß ¯ÖÝÏ ÖŸÖß Ûú¸üÖ
ÜÖ¯ã Ö ÃÖÃÖê µÖêŸÖᯙ †Ö›ü¾Öê
²ÖÃÖ ŸµÖÖ®Ó ÖÖ Æü¸ü¾ÖÖµÖ“Öß ×Æü´´ÖŸÖ šêü¾ÖÖ
•Ö¸ü ŸÖã´ÆüÖ»ÖÖ ŸÖ´ã Ö“Öß
ÁÖß´ÖŸÓ Öß ´ÖÖê•ÖÖµÖ“Öß †ÃÖê»Ö
ŸÖ¸ü ®ÖÖ™ê üÖ ´ÖÖ•ê Öã ®ÖÛúÖ
Ûú¬Öß “ÖÛã úã ®Ö
›üÖêôûµÖÖŸÖ ¤üÖ®ê Ö †ÁÖã †Ö»Öê ŸÖ¸ü ŸÖê
¯ÖãÃÖÖµÖ»ÖÖ ×ÛúŸÖß •ÖÞÖ µÖŸê ÖÖŸÖ
ŸÖê ´ÖÖ•ê ÖÖ
ו֤ü¤ü †ÃÖ»ê Ö Ø•ÖÛúÞµÖÖ“Öß
ŸÖ¸ü Æü¸üÖµÖ»ÖÖ ×¿ÖÛúÖ
®ÖÛúÖ ×ÆüÞÖ¾Öã Ûúã ÞÖÖ»ÖÖ
¯Ö´Ïê ÖÖ®Öê ²ÖÖ»ê ÖÖ
¿ÖÖôûÖß־֮Ö
ÃÖÖî †®Ö‘ÖÖ †¿ÖÖêÛú ÛúÖ®Ö›üê
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ¾ÖÖ¾Öê»Ö¾ÖÖ›üß
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15
Æüê ÃÖÜã Ö ÃÖ׸üŸÖê –ÖÖ®ÖÝÖÝÓ Öê Ûú׸üŸÖê ÃŸÖ¾Ö®Ö ŸÖæ—Öê Ö
ŸÖã—µÖÖ¾ÖÖ“Ö®ã Öß ÛúÖÆüß ®Ö ¹ý“Öê ¤ãü•Öê
•Öß¾Ö®Ö ×¿ÖõÖÞÖ ×¾Ö¤üµÖÖ´Ö×Ó ¤ü¸ü ÃÖÖ£ÖÔ ŸÖæ—Öê ãÖÖ®Ö
ÃÖÖ¾Ö»ÖßŸÖ ŸÖæ—µÖÖ ×ÛúŸµÖÛê ú ‘Ö›ü»Öê ×¾Ö¤ü¾ÖÖ®Ö
†Ö•Ö¾Ö¸üß ²ÖÆüãŸÖÖ®Ó Öß Ûúê »Öß ‡£Öê ¯ÖÏÖ£Ö®Ô ÖÖ
ÃÖÇü¤üµÖß ÝÖ¹ã ý »ÖÖ³Ö»Öê †Ö´ÆüÖ ×¿ÖÛú×¾ÖÞµÖÖ
–ÖÖ®Ö ¾Ö“ê ÖÞÖê ÆüÖ“Ö ÆüÖêŸÖÖ ¬µÖÖÃÖ
®ÖÖ¾Ö ŸÖã—Öê ˆÓ“Ö×¾ÖÞµÖÖ Ûêú»ÖÖ †³µÖÖÃÖ
ÜÖ›üã ±úôûÖ Æêü“Ö ŸÖã—Öê †»ÖÓÛúÖ¸ü
ŸµÖÖ“Ö ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ®Ö ×´ÖôûÖ»Öê ÃÖãÃÖÓÃÛúÖ¸ü
®ÖŸÖ´ÖßÖÛú ÆüÖ¾ê Ö®ã Öß Ûú¸üŸÖê ®Ö´Ö®Ö ŸÖ»ã ÖÖ
¿ÖÖ®Ö ¾ÖÖœüÞµÖÖ †Ö׿־ÖÖ¤Ô ü ¤üê ´Ö»ÖÖ
†×³Ö´ÖÖ®Ö Page 23
ÃÖÖî †®Ö‘ÖÖ †¿ÖÖêÛú ÛúÖ®Ö›üê
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ¾ÖÖ¾Öê»Ö¾ÖÖ›üß
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15
´ÖÓÝÖ»Ö ×®Ö®ÖÖ¤ü ´ÆüÞÖ•Ö“ê Ö ¿Ö³ã ÖÃÖ¤Ó üê¿ÖÖ“Öß ®ÖÖÓ¤üß
®Ö¾Ö®Ö¾Öß®Ö ˆ¯ÖÛúÎ ´ÖÖÓŸÖ Ûëú¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖÆü³ÖÖÝÖß
Ûúë ¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸üÖŸÖ ŸÖê¸üÖ ¿ÖÖôûÖ ÃÖ´ÖÖ×¾Ö™ü
»ÖÖ³Ö»ÖÖ ÃÖ¾ÖÖ®Õ ÖÖ ÁÖß Æü׸üÆü¸êüÀ¾Ö¸üÖ“ÖÖ ¾Ö¸ü¤üÆüßÖ
†×¬ÖÛúÖ¸üß †ÃÖŸÖß ˆŸÃÖÖÆüß †®ÖË ŸÖŸ¯Ö¸ü
׿ÖõÖÛúÆüß ŸµÖÖ“Ó Öê ®ÖÃÖŸÖß Ûúã šêü Ûú´ÖŸÖ¸ü
•Ö®ã Öê ŸÖê ÃÖÖê®Öê ®Ö¾Öê ŸÖê Æü¾Öê ÆüÖ“Ö †Ö´Ö“ÖÖ ´Ö¡Ó Ö
×®ÖŸµÖ ¸üÖ²Ö×¾Ö»Öê •ÖÖŸÖê ®Ö¾Ö ˆ¯ÖÛÎú´ÖÖÓ“Öê ŸÖÓ¡Ö
´ÆüÞÖŸÖᯙ ÛúÖÞê Öß †Ö¯ÖÞÖ“Ö ÝÖÖŸÖÖŸÖ †Ö¯Ö»Öß ¿ÖÖ®Ö
¾ÖßÖã×ã֟Öß †ÖÆüê ŸÖֻ֌㠵ÖÖŸÖ ×´ÖôûŸÖÖê Ûúë ¦üÖ»ÖÖ ´ÖÖ®Ö
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 24
‹ÛúÖ †Ö‡“Ô Öß ¾µÖ£ÖÖ Ûú¬Öß ÝÖÓ ŸÖã—Öê ²ÖÖ»Ö¯ÖÞÖ ÝÖ»ê Öê
Ûú¬Öß ŸÖê ´ÖÖêšüê —ÖÖ»Öê
ÁÖß´Ö.•µÖŸê Öß ¬ÖÖê›üß ŸÖê ®ÖÖÆüß ÝÖÓ Ûúôû»Öê
•ÖÖµÖ“Öê ÆüÖŸê Öê ¤üã¸ü
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ¾ÖÖ¾Öê»Ö¾ÖÖ›üß ´Ö»ÖÖ ÛúÖ´ÖÖ®Öê
†Ö•Ö ´Ö»ÖÖ ¾Öôê û †ÖÆüê
Ûú¬Öß ®ÖÖÆüß ÝÖÓ ²ÖÖôû ŸÖã»ÖÖ †Ö•Ö ´Ö»ÖÖ ¾Öôê û †ÖÆüê
´ÖÖµÖê®ÖÓ Ûúã ¸ü¾ÖÖôû»Öê ¯Ö¸ÓüŸÖæ ²ÖÖôûÖ ŸÖã»ÖÖ ¤üã¸ü
•ÖÖµÖ“Öê ÆüÖêŸÖê ¤üã¸ü •ÖÖµÖ“Öê †ÖÆêü ÛúÖ´ÖÖ®Öê
´Ö»ÖÖ ÛúÖ´ÖÖ®Öê ²ÖÖôûÖ ´Öß —ÖÖ»Öê ŸÖã—Öß
±úŒŸÖ ®ÖÖ¾ÖÖ¯Öã¸üŸÖß †Ö‡Ô
®ÖÖÆüß ÝÖÓ ŸÖã»ÖÖ †Ö®Ö¤Ó üÖ®Öê ±úŒŸÖ ®ÖÖ¾ÖÖ¯Öã¸üŸÖß †Ö‡Ô
®ÆüÖ‰ú ´ÖÖÜÖã ‘ÖÖŸÖ»Öê
•ÖÖµÖ“Öê ÆüÖŸê Öê ¤ãü¸ü Page 25
´Ö»ÖÖ ÛúÖ´ÖÖ®Öê
Ûú¬Öß ®ÖÖÆüß ÝÖÓ ²ÖÖôû ŸÖã—µÖÖ
†Ö•ÖÖ¸ü¯ÖÞÖÖŸÖ £ÖÖÓ²Ö»Öê
•ÖÖµÖ“Öê ÆüÖŸê Öê ¤üã¸ü
´Ö»ÖÖ ÛúÖ´ÖÖ®Öê
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15
´ÖÖ—ÖÖ ˆ¯ÖÛÎú´Ö
“Ö»ÖÖ “ÖÖÓ¤üÞµÖÖ ×´Öôû¾ÖãµÖÖ
¤ü×õÖÞÖ ÛúÖ¿Öß µÖÖ ¯Ö×¾Ö¡Ö ¯Ö׸üÃÖ¸üÖŸÖ ›üÖÓÝê Ö¸üÖ“µÖÖ Ûúã ¿ÖßŸÖ ²ÖÃÖ»Öê»Öê ™üã´Ö¤üÖ¸ü ÝÖÖ¾Ö
¾ÖÖ¾Öê»Ö¾ÖÖ›üß ®ÖÖ¾ÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÞÖ“ê Ö ”ûÖ®Ö ÃÖ¸üôû ÃÖã¤Ó ü¸ü ÝÖÖ¾Ö ‹ÛúÖ ¥üÂÍ ™üßŸÖ“Ö †Ö¯Ö»ÖÃê Öê Ûú¸üÞÖÖ¸üÓ ÝÖÖ¾Ö
×®ÖÃÖÝÖÖ“Ô Öß ¯Öã¸üê¯Öã¸ü Ûúé ¯ÖÖ †ÃÖÞÖÖ¸üê Æêü ÝÖÖ¾Ö •Ö£ê Öê ±úôêû ±úã »Öê —ÖÖ›üê µÖÖÓ“ÖÖ †´ÖÖ¯Ö šüê¾ÖÖ ¾Ö¸ü¤üÖ®Ö
¯ÖÏÖ¯ŸÖ †ÃÖÞÖÖ¸üê †ÃÖê Æêü †Ö¤ü¿ÖÔ ¯Öã¸üÃÛúÖ¸ü ¯ÖÖÏ ¯ŸÖ ¾ÖÖ¾Öê»Ö¾ÖÖ›üß ÝÖÖ¾Ö.
†Ö¤ü¿ÖÔ ÝÖÖ¾ÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÞÖê“Ö µÖ£ê Öᯙ ÃÖ´ÖÖ•Ö ´ÖÖÞÖÃÖê ¤üêÜÖᯙ †Ö¤ü¿ÖÔ“Ö ŸµÖÖ ÝÖÖ¾ÖÖŸÖß»Ö
»ÖÖêÛúÖÓÛú›üã®Ö ÝÖÞã Ö ×¿ÖÛúÖ¾Öê ŸÖê¾Öœêü Ûú´Öß. ‹ÛúÖ¯ê ÖÖ ÃÖÆüÛúÖµÖÔ ÁÖ´Ö¯ÖÏןÖšüÖ Ã¾Ö“”ûŸÖÖ †¿ÖÖ
†®ÖêÛú ÝÖãÞÖÖ“Ó Öê ´ÖÖÆêü¸ü‘Ö¸ü µÖÖ ÝÖÖ¾ÖÖŸÖ †ÖÆêü.
†¿ÖÖ µÖÖ Ûúë ¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ´Ö¬Öᯙ ¿ÖÖôêûŸÖ ´Ö»ÖÖ ÛúÖ´Ö Ûú¸üÞµÖÖ“Öß ÃÖÓ¬Öß ÃÖ®Ö 2013
´Ö¬µÖê ×´ÖôûÖ»Öß µÖÖ ×¾Ö¤üµÖÖ£µÖÖÕ´Ö¬µÖê ‡ÓÝÖ•Ï Öß ×¾ÖÂÖµÖÖ²Ö¤ü¤ü»Ö †Ö¾Ö›ü ×®Ö´ÖÖÔÞÖ Ûú¸üÞµÖÖÃÖÖšüß ‹ÛúÖ
‡µÖ¢Ö¾ê Ö¸ü (¤ãüÃÖ¸üß“µÖÖ) †Ö´Ö“µÖÖ ¿ÖÖôûꓵÖÖ ´ÖÜã µÖÖ¬µÖÖׯÖÛúÖ ÃÖÖî.ÛúÖ®Ö›üê ´Ö›ò ü´Ö µÖÖÓ“µÖÖ ´Ö¤üŸÖß®Öê
(“Ö»ÖÖ “ÖÖÓ¤üÞµÖÖ ×´Öôû¾ÖãµÖÖ) µÖÖ ˆ¯ÖÛúÎ ´ÖÖ“ÖÖ ¯ÖϵÖÖêÝÖ ÃÖ®Ö 2014 ´Ö¬µÖê Ûúê »ÖÖ.
µÖÖ ´Ö¬µÖê ´Öß ×¾Ö¤üµÖÖ£µÖÖÕ®ÖÖ ×²Ö×Î ™ü¿Ö ÛúÖˆÓ×ÃÖ»Ö ´Ö¬Öß»Ö ×¾Ö×¾Ö¬Ö ÜÖôê ûÖ“Ó ÖÖ ¯ÖµÏ ÖÖÝê Ö
†¬µÖµÖ®Ö †¬µÖÖ¯Ö®ÖÖŸÖ Ûúê »Öê. ŸÖÃÖê“Ö ŸµÖÖÓ®ÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¿Öõî Ö×ÞÖÛú ÃÖÖ×ÆüŸµÖÖ“Ó ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü Ûú¹ý®Ö
×¾Ö×¾Ö¬Ö ‡ÓÝÖ•Ï Öß“µÖÖ ÃÖÛÓ ú»¯Ö®ÖÖ ÃÖ´Ö•ÖÖ×¾Ö»µÖÖ ÛúÖÆüß ¾ÖêôûÖ ²ÖÖ•ÖÖ¸üÖŸÖᯙ ¯Ö׸üÃÖ¸üÖŸÖᯙ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö
×¾Ö×¾Ö¬Ö ±úôûêü ³ÖÖ•µÖÖ“Ó ÖÖ ¾ÖßÖã“Ó ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü Ûúê »ÖÖ.
¿Ö²¤ü ¯ÖÖšüÖŸÓ Ö¸ü ï֬ÖÖÔ »ÖÜê Ö®Ö †®Ö»ã ÖÜê Ö®Ö Ûú¹ý®Ö ‘ÖŸê Ö»Öê ¾Ö ŸµÖÖÓ®ÖÖ •µÖÖ“Öê »ÖÜê Ö®Ö
ÆüßÖÖõÖ¸ü ¯ÖÖšüÖŸÓ Ö¸ü ˆ““ÖÖ¸ü ÃÖãÓ¤ü¸ü ŸµÖÖ®Ó ÖÖ ********* †¿ÖÖ “ÖÖÓ¤üÞµÖÖ ×¤ü»µÖÖ . •µÖÖ®Ó ÖÖ ÃÖÖŸÖ
“ÖÖÓ¤üÞµÖÖ ×´ÖôûÖ»µÖÖ ŸµÖÖ“ÖÖ †£ÖÔ †×ŸÖˆŸÛúÌ Â™ü ¾Ö ×¾Ö¤üµÖÖ£Öá “ÖÖÓ¤üÞµÖÖ ×´Öôû×¾ÖÞµÖÖÃÖÖšüß
¯Öϵ֟®Ö Ûú¹ý »ÖÖÝÖ»Öê. ¬Ö›ü¯Ö›üã »ÖÖÝÖ»Öê ¾Ö ‡ÝÓ ÖÏ•Öß“ÖÖ †×¬ÖÛú ÃÖ¸üÖ¾Ö Ûú¹ý »ÖÖÝÖ»Öê ¾Ö ŸµÖÖ“ÖÖ
¯Ö׸üÞÖÖ´Ö ŸµÖÖ ×¾ÖÂÖµÖµÖÖ¾Ö¸ü —ÖÖ»ÖÖ ¾Ö ˆ¯ÖÛúÎ ´Ö µÖ¿ÖþÖß —ÖÖ»ÖÖ ×¾Ö¤üµÖÖ£Öá †Ö®ÖÓ¤üÖ®Öê †¬µÖµÖ®Ö
†¬µÖÖ¯Ö®Ö ¯ÖÛÏ úÎ ßµÖŸê Ö ³ÖÖÝÖ ‘Öê‰ú »ÖÖÝÖ»Öê.
¿ÖÖôêûŸÖ ÆüÃÖ¸üß ´Ö»ã Öê †ÃÖŸÖÖ ¯ÖÖÆüã Ûú¿ÖÖ»ÖÖ ±ãú»ÖÖÓÛú›üê ¯ÖÖÆãü Ûú¿ÖÖ»ÖÖ ±ãú»ÖÖÓÛú›üê
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 26
´ÖÖê²ÖÖ‡Ô»Ö Page 27
ÁÖß †•ÖÆü¸ü †Æü´Ö¤ü †²¤üã»Ö •Ö»Öß»Ö
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ÛúÖØôû•Öê ˆ¤üÔã
¾ÖŒŸÖ µÖê ÛîúÃÖÖ †ÖµÖÖ ¤üêÜÖÖê
²Ö•ÖŸÖÖ ÃÖ»ê Ö Æüî ‘Ö¸ü ‘Ö¸ü ¤üêÜÖÖê
¯ÖÆü»Öê £ÖÖ ×“Öšüšüß ÛúÖ •Ö´ÖÖ®ÖÖ
¤üÖ¸î ü £Öê ´ÖÃê Öê•Ö ÛúÖ ³Öß ¤êüÜÖÖê
ÛúÆüÖ ‡¬Ö¸ü Æîü ÃÖã®ÖÖ ¾ÖÆüÖ ¯Ö¸ü
»Ö»î ÖÖ ®Öê ´Ö•Ö®Öã ÛúÖê ¤üêÜÖÖê
•Öã¾Öê ¤êüÜÖ®ÖÖ ²Ö¤Ó ü Æãü†Ö Æîü
×ÛúÃÖ ÛúÖ Æîü µÖê ®ÖÓ²Ö¸ü ¤üêÜÖÖê
´Ö¿Ö׸üÛú ÃÖê ´ÖÝÖ׸ü²Ö Ûúß •ÖÖ®Öß²Ö
Æü¸ü ÛúÖ®ê Öê Ûúß ÜÖ²Ö¸ü ÛúÖê ¤üêÜÖÖê
“ÖîØ™üÝÖ •Öê™üàÝÖ †Öî¸ü ²ÖÃÖ “Ö™ê üàÝÖ
¤üß¾ÖÖ®ÖÖê ÛúÖ µÖê †Ö»Ö´Ö ¤üêÜÖÖê
•Ö»Ö²ÖÖ ³Öß ÛúÆü®Öê »ÖÝÖê Æîü
²Ö•Ö ÝÖ‡Ô ‘Ö™Ó üß ÃÖ¸ü Ûúß ¤êüÜÖÖê
¤üêÜÖ ŸÖ¸ê üÖ ³Öß •Ö´Ö •ÖÖ‹ÝÖÖ
®ÖÓ²Ö¸ü ÛúÖê‡Ô ‘Öã´ÖÖ Ûúê ¤üêÜÖÖê
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15
¯µÖÖ¸üß ´ÖÖò
ÁÖß.ܾÖÖ•ÖÖ ´Öî®ÖÖê¤ü¤üß®Ö ŸÖµµÖ²Ö†»Öß ¯Ö»»ÖÖ
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ²ÖÖÝÖ´ÖÖÓ›ü»Öê ˆ¤Ôüã
µÖÆü •ÖÖê ¿Ö²¤ü ´ÖÖò Æîü ‡ÃÖ Ûúê ²ÖÖ¸üê ÛúÆüÖÑ ¿Öãºþ Ûú¸ëü †Öî¸ü ÛúÆüÖÑ ÜÖŸ´Ö Ûú¸êü µÖÆü ŸÖµÖ Ûú¸ü
¯ÖÖ®ÖÖ ²Ö›üÖ ´Öã׿Ûú»Ö Æîü Ö ´ÖÖÑ •ÖÖê Æüî †®Ö´ÖÖ»ê Ö Æüî †Ö¸î ü µÖÆü ´ÖÖÑ ´Öê ÃÖ´ÖÖÓŸÖ¸ü Æîü Ûúß ¾ÖÖê ÜÖ¤ã ü
¤ãüÜÖ: ¤ü¤Ôü ׯ֜üÖ ŸÖÛú×»Ö±ú ÃÖÆü®Ö Ûú¸ü®ÖÖ ¯ÖÃÖÓ¤ü Ûú¸üŸÖß Æîü †Öî¸ü †Öî»ÖÖ¤ü ÛúÖê ÃÖÜã Ö ¤üê®ÖÖ “ÖÖÆüŸÖß
Æüî . †Ö¤ü´Öß µÖÖ ‡®ÃÖÖ®Ö •Ö²Ö ”ûÖê™üÖ ÆüÖŸê ÖÖ Æüî ŸÖÖê ´ÖÖÑ Ûúê ײ֮ÖÖ ¸üÆü ®ÖÆüß ¯ÖÖŸÖÖ ŒµÖÖëÛúß ˆÃÖÛúß
ÃÖÖ¸üß •Ö¹ý¸üŸÖê ´ÖÖÑ ¾¤üÖ¸üÖ ¯Öã¸üß ÆüÖŸê Öß Æî.ü »ÖÛê úß®Ö •Ö²Ö ²Ö›üÖ ÆüÖŸê ÖÖ Æîü ŸÖÖê ³Öã»Ö •ÖÖŸÖÖ Æîü Ûúß ´ÖÖÑ
®Öê ŒµÖÖ ŒµÖÖ ×ÛúµÖÖ Æîü †Ö¤ü´Öß µÖÆü ³Öã»Ö •ÖÖŸÖÖ Æüî Ûúß ²ÖÖ»Ö¯Ö®Ö ´Öê ²Ö““Öê Ûúß ×ÃÖÆüŸÖ ÛúÖ
ÜÖµÖÖ»Ö Ûú¸üÛúê ´ÖÖÑ ®Öê ŒµÖÖ ŒµÖÖ ŸµÖÖÝÖ ×¤üµÖÖ £ÖÖ »ÖêÛúß®Ö †Ö•Ö Æü´Ö ¤ãü×®ÖµÖÖ ÛúÖ ÜÖµÖÖ»Ö
Ûú¸üÛúê ´ÖÖÑ ÛúÖê ŸµÖÖÝÖ ¸üÆêü Æüî ‹Ûú ÆüפüÃÖ ÛúÖ ´ÖŸÖ»Ö²Ö ²ÖŸÖÖ Ûú¸ü ´Öî †¯Ö®Öß ²ÖÖŸÖ ÜÖŸ´Ö Ûú¸ü®ÖÖ
“ÖÖÆüŸÖÖ ÆãüÓ
¯ÖîÝÖÓ²Ö¸ü Æü•Ö¸üŸÖ ´ÖÖêÆü´´Ö¤ü ÃÖ. ÃÖê ‹Ûú ÃÖÆüÖ²Öß ®Öê ÛúÆüÖ ´Ö¸ê üß ´ÖÖÑ †¬Ó Öß Æüî ´Ö®î Öê ˆ®ÖÛúÖê
™üÖÛê ú¸üß ´Öê ²ÖšüÖÛú¸ü ™üÖÛê ú¸üß ÃÖ¸ü ¯Ö¸ü ¸üÜÖ Ûú¸ü Æü•Ö µÖÖ¡ÖÖ Ûú¸ü¾ÖÖ‡Ô ŒµÖÖ ´Öî®Öê ´ÖÖÑ ÛúÖ ÆüÛú †¤üÖ
×ÛúµÖÖ †Ö¯Ö®Öê ±ú¸ü´ÖÖµÖÖ Ûúß •Ö²Ö ŸÖã´Ö ¯Ö¤î üÖ Æãü‹ £Öê ˆÃÖ ÃÖ´ÖµÖ •ÖÖê ŸÖÛú×»Ö±ú ˆÃÖ®Öê ÃÖÆü®Ö Ûúß
£Öß ˆÃÖ ‹Ûú †ÖÆü ÛúÖ ÆüÛú ®ÖÆüß ×ÛúµÖÖ µÖÆü Æüî ´ÖÖÑ ÛúÖ ¤ü•ÖÖÔ †Ö¸î ü Æü´Ö ´ÖÖÑ Ûúê ÃÖÖ£Ö Ûúî ÃÖÖ
¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü Ûú¸ü ¸üÆêü ÜÖ¤ã ü ÃÖÖë“Öê
†Ö•Ö Æü´Ö •ÖÖê ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü †¯Ö®Öê ´ÖÖÑ Ûúê ÃÖÖ£Ö †Ö¸î ü †¯Ö®Öê ²ÖÖ¯Ö Ûúê ÃÖÖ£Ö ´Öê Ûú¸ëüÝÖê
¾ÖîÃÖÖ Æüß ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü †¯Ö®Öß †Ö»î ÖÖ¤ü †¯Ö®Öê ÃÖÖ£Ö Ûú¸üêÝÖß »ÖêÛúß®Ö Æü´ÖÖ¸üÖ ±ú•ÖÔ ²Ö®ÖŸÖÖ Æîü Ûúß
Æü´Ö †¯Ö®Öê ´ÖÖŸÖÖ ×¯ÖŸÖÖ ÛúÖ †Ö¤ü¸ü ÃÖ´´ÖÖ®Ö Ûú¸üê †Öî¸ü ˆ®Æêü ÜÖ¿ã Ö †Ö¸î ü ÃÖÜã Öß ¸üÜÖ.ë ..
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 28
¾Öêôû“Ö ®ÖÖÆüß
ÁÖß´Ö. þÖÖŸÖß ¯ÖÖ¯ê Ö™ü “ÖÖÝÓ ÖÞÖ
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ´ÖÖ¸üôû
פü¾ÖÃÖ¸üÖ¡Ö ×™ü.¾Æüß. ²Ö‘ÖŸÖ ²ÖÃÖŸÖÖê ¯ÖÞÖ
†Ö‡Ô¾Ö›üß»ÖÖ¿Ó Öß ¯ÖÏê´ÖÖ®Öê ¤üÖ®ê Ö ¿Ö²¤ü ²ÖÖ»ê ÖÖµÖ»ÖÖ ¾Öôê û“Ö ®ÖÖÆüß
´ÖÖ²ê ÖÖ‡»Ô Ö ´Ö¬µÖê ÜÖ¯ã Ö †ÖÆêü ²Ö»ò Ö®ÃÖ ¯ÖÞÖ
•Ö¾Öôû“µÖÖ ¾µÖŒŸÖà®ÖÖ ±úÖ®ê Ö Ûú¸üÖµÖ»ÖÖ ¾Öêôû“Ö ®ÖÖÆüß
ÃÖŸÖŸÖ ´ÖÖê²ÖÖ‡Ô»Ö¾Ö¸ü “ÖØò ™üÝÖ Ûú¸üŸÖ †ÃÖŸÖÖê ¯ÖÞÖ
‘Ö¸üÖŸÖᯙ ¾Ö¤é ü¬ÖÖÓ“Öß ×¾Ö“ÖÖ¸ü¯ÖãÃÖ Ûú¸üÖµÖ»ÖÖ¾Öôê û“Ö ®ÖÖÆüß
¯Ö¸ü¤üê¿ÖÖŸÖᯙ ‘Ö›üÖ´ÖÖê›üà“Öß ÜÖ¯ã Ö “ÖÖîÛú¿Öß ÛúÖŸÖÖê ¯ÖÞÖ
¿Ö•ê ÖÖ¸ü“µÖÖ ‘Ö¸üÖŸÖ ›üÖêÛú¾ÖÖµÖ»ÖÖ ¾Öôê û“Ö ®ÖÖÆüß
‹†¸ü ÛúÓ ›üß¿Ö®Ö ‹»Ö.ÃÖß.›üß. ÆüÖê´Ö ×£Ö‹™ü¸ü ÃÖ¾ÖÔ ÃÖã×¾Ö¬ÖÖ †ÖÆüêŸÖ
¯ÖÞÖ •Öß¾Ö®ÖÖ“ÖÖ †ÖþÖÖ¤ü ‘µÖÖµÖ»ÖÖ ¾Öôê û“Ö ®ÖÖÆüß
ÃÖÝÖôûÖ ¾Öôê û ¾µÖ£Ö“Ô Ö ‘ÖÖ»Ö¾Ö»ÖÖ ¯ÖÞÖ
†ÖµÖãµÖÖ“Öê ¯ÖÖ»Ö¯ã Ö¤ü ´ÖÖ¡Ö ¾Öêôû“Ö ®ÖÖÆüß ¾Öêôû“Ö ®ÖÖÆüß ..
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 29
ÁÖß´Ö. ÃÖ¯Ó Ö¤üÖ ÃÖŸÓ ÖÖÂê Ö ÝÖÖÓ¬Öß Page 30
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ¤üôû¾Öß¾ÖÖ›üß
†ÓÝÖÞÖÖ´Ö¬µÖê †ÃÖÖµÖ“Öß ŸÖß
†Ö®Ö¤Ó üê ‘Ö¸ü ³Ö¸üÖµÖ“Öß ŸÖß
†ÖÛúÖ¿ÖÖŸÖ®ã Ö ˆ›üŸÖÖ ˆ›üŸÖÖ
±úÖÓ¤üß¾Ö¸üÆüß ²ÖÃÖÖµÖ“Öß ŸÖß
õÖÞÖÖŸÖ ‹Ûú¤üÖ ×¤üÃÖÖµÖ“Öß †®ÖË
õÖÞÖÖŸÖ ¤ãüÃÖ·µÖÖ®ÖÃÖÖµÖ“Öß ŸÖß
×ÛúŸÖß ÜÖêôûÛú¸ü ¾ÖÖ™êü •Öê¾ÆüÖ
¯ÖÖÞµÖÖ´Ö¬µÖê ®ÖÆüÖµÖ“Öß ŸÖß
†ÖôûÃÖ ×ŸÖ•Ö»ÖÖ ´Öæôûß“Ö ®Ö¾ÆüŸÖÖ
ÛúÖ´Ö ×¤ü¾ÖÃÖ³Ö¸ü Ûú¸üÖµÖ“Öß ŸÖß
ÝÖ¾ÖŸÖ ÛúÖ™üŒµÖÖ ‘Ö¸ü™üµÖÖÃÖÖšüß
ׯֻÖÖÃÓ Ö “ÖÖ¸üÖ †ÖÞÖÖµÖ“Öß ŸÖß
“ÖÖ“ê Ö ¾ÖÖÃÖã®Öß ×¯Ö»»Öê דִÖãÛú»Öß
¾ÖÖ™ü ן֓Öß ´ÖÝÖ ¯ÖÖÆüÖµÖ“Öß ŸÖß
ד־Ö×“Ö¾Ö ×“Ö¾Ö×“Ö¾Ö Ûú¸üŸÖÖ Ûú¸üŸÖÖ
™ãüÞÖ™üãÞÖ ™ãüÞÖ™üãÞÖ ™ãüÞÖ™ãüÞÖÖµÖ“Öß ŸÖß
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15
´ÖÖ—Öß ¿ÖÖôûÖ
ÁÖß´Ö.¯ÖÏÖ“Öß ¯Ö.Ï ¯ÖÖ»ê ÖêÛú¸ü
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ²ÖÖÝÖ´ÖÖÓ›»Öê ´Ö¸üÖšüß
´ÖÖ—Öß ´Ö¸üÖšüß ¿ÖÖôûÖ
Çü¤üµÖ ³Ö¹ý®Öß ×´ÖôûŸÖÖê »ÖôûÖ
²ÖÖ»ÖÛú ÆüÖÃÖŸÖß ÜÖôê ûŸÖß
ÝÖ¯¯ÖÖ ÝÖÖê™üßŸÖ ¸ü´ÖŸÖß
ŸµÖÖ“Ó Öê ÆüÖÃµÖ ´ÖÖ—µÖÖÃÖÖšüß
ÛúÖµÖ ¾ÖÞÖÖÔ¾ÖÖ ŸÖÖê £ÖÖ™ü
¾ÖÃÖê ¿ÖÖôûÖ ×®ÖÃÖÔÝÖÖŸÖ
´Ö»ã ÖÖÓ´Ö¬µÖê ¸ü´ÖŸÖê ´ÖÖ—Öê ´Ö®Ö
´ÖÖµÖ ˆ³Öß ¸üÖ¡Öפü®Ö
–ÖÖ®Ö¤üÖ®Ö Ûú¸üŸÖ
†ÃÖÖ“Ö †“ÖÖ®ÖÛú ¸üÖ®ÖÖŸÖ ¾ÖÞÖ¾ÖÖ ¯Öê™ü»ÖÖ
†®Ö ¯ÖÖÜê Ö¸ü»Ö»ê µÖÖ •ÖÖÞÖÔ —ÖÖ›üÖ“ÖÖ
¯Ö¿Ï ®Ö †Ö¯ÖÖê†Ö¯Ö ×´Ö™ü»ÖÖ
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 31
¾ÖÖ¸êü ¾ÖÖ »ÖÖÛê ú¿ÖÖÆüß
ÁÖß ˆ´Ö¿ê Ö ²ÖÖ²Öã¸üÖ¾Ö ‡ÓÝÖÖê»Öê
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ²ÖÖÞÖÝÖÓÝÖÖ
15†ÖòÝÖÙü 1947 ¸üÖê•Öß †Ö¯Ö»ÖÖ ³ÖÖ¸üŸÖ ¤êü¿Ö þÖÖŸÖÓ¡Ö —ÖÖ»ÖÖ. †Ö¯Ö»ÖÖ ¤êü¿Ö ¯ÖÖ¸üŸÖÓ¡µÖÖŸÖ
†ÃÖŸÖÖÓ®ÖÖ ÃÖã´ÖÖ¸üê 150 ¾ÖÂÖì ײÖΙüß¿ÖÖÓ®Öß †Ö¯Ö»µÖÖ ¤êü¿ÖÖ¾Ö¸ü ¸üÖ•µÖ Ûúê »Öê 150 ¾ÖÂÖÖÕ´Ö¬µÖê ‡ÝÓ ÖÏ•ÖÖÓ®Öß
³ÖÖ¸üŸÖ¸üŸÖᯙ ÃÖ¾ÖÔ •Ö®ÖŸÖê“Öê »Öã™ü Ûúê »Öß ¾Ö ŸµÖÖÓ“µÖÖ¾Ö¸ü †®µÖÖµÖ Ûúê »ÖÖ µÖÖ †®µÖÖµÖÖ×¾Ö¹ý¤ü¬Ö ¾ÖÖ“ÖÖ ±úÖ›ê üߟÖ
†®ÖêÛú ÛúÎ ÖÓŸÖßÛúÖ¸üÛúÖÓ®Öß †Ö¯Ö»µÖÖ ¯ÖÏÖÞÖÖÓ“Öê ²Ö×»Ö¤üÖ®Ö ú¤üê¾Öã®Ö †Ö¯Ö»ÖÖ ¤üê¿Ö ‡ÝÓ Ö•Ï ÖÖÓ“µÖÖ ÝÖ»ã ÖÖ´ÖÝÖ߸üߟÖã®Ö
´ÖãŒŸÖ Ûúê »ÖÖ.
³ÖÖ¸üŸÖ þÖÖŸÖÓ¡Ö —ÖÖ»µÖÖ®ÖÓŸÖ¸ü †Ö¯Ö»µÖÖ ¤êü¿ÖÖÃÖ´ÖÖê¸ü ±úÖ¸ü ´ÖÖêšüµÖÖ ÃÖ´ÖõÖÖ ˆ³µÖÖ ÆüÖꟵÖÖ. ÃÖ¾ÖÖÔŸÖ
´ÖÖêšüß ÃÖ´ÖõÖÖ ´ÆüÞÖ•Öê †Ö¯Ö»µÖÖ ¤êü¿ÖÖ“ÖÖ ÛúÖ¸ü³ÖÖ¸ü ÛúÃÖÖ “ÖÖ»ÖÖ¾ÖÖ ÛúÖ¸üÞÖ ×²Ö×Î ™ü¿ÖÖÓ“µÖÖ •Ö»ã Ö´Öß
¸üÖ•Ö¾Ö™üß´Öãôêû ¾Ö •ÖÖ“ÖÛú ÛúÖµÖªÖ´Öãôûê ÃÖÓ¯ÖãÞÖÔ ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ •Ö®ÖŸÖÖ ÆüÖê¸ü¯Öôûã®Ö ×®Ö‘ÖÖ»Öß ÆüÖêŸÖß .
›üÖò.²ÖÖ²ÖÖÃÖÖÆüê²Ö †ÖÓ²Öê›üÛú¸üÖÓ®Öß ¾Ö ŸµÖÖ“Ó µÖÖ ÃÖÆüÛúÖ·µÖÖÓ®Öß ŸÖ²²Ö»Ö ¤üÖ®ê Ö ¾ÖÂÖì 11 ´Ö×Æü®Öê ÃÖ¾ÖÔ ¤êü¿ÖÖ“µÖÖ
¸üÖ•µÖ‘Ö™ü®Öê“ÖÖ †³µÖÖÃÖ Ûú¹ý®Ö ÃÖ¾ÖÖŸÔ Ö ¯ÖÏפü‘ÖÔ †¿Öß ¸üÖ•µÖ‘Ö™ü®ÖÖ ³ÖÖ¸üŸÖÖÃÖÖšüß ŸÖµÖÖ¸ü Ûêú»Öß . ŸµÖÖ´Öãôûê
³ÖÖ¸üŸÖßµÖ »ÖÖêÛú¿ÖÖÆüß»ÖÖ •ÖÝÖÖŸÖᯙ ÃÖ¾ÖÖŸÔ Ö ´ÖÖêÖšüßê »ÖÖêÛú¿ÖÖÆüß ÃÖ´Ö•Ö»Öê •ÖÖŸÖê. µÖÖ »ÖÖêÛú¿ÖÖÆüß ¿ÖÖÃÖ®Ö
¾µÖ¾Öã֮ê ÖãÃÖÖ¸ü Ûúë ¦üÃÖ¸üÛúÖ¸ü ¾Ö ¸üÖ•µÖÃÖ¸üÛúÖ¸ü †ÃÖÖ †Ö¯Ö»ÖÖ ÛúÖ¸ü³ÖÖ¸ü “ÖÖ»ÖŸÖÖê ¸üÖ™üÒ¯ÖŸÖ֤߯ü Æêü ÃÖ‘Ó Öü¸üÖ•µÖ
¿ÖÖÃÖ®Ö ¾µÖ¾ÖãÖêŸÖᯙ ÃÖ¾ÖÖ“ì Ö ¯Ö¤ü ÃÖ´Ö•Ö»Öê •ÖÖŸÖê ¯Ö¸ÓüŸÖã ÃÖ¾ÖÖì““Ö ¯Ö¤üÖ¾Ö¸ü ×¾Ö¸üÖ•Ö´ÖÖ®Ö ÆüÖêÞÖÖ¸üß ¾µÖŒŸÖß
×ÛúŸÖß ×¿ÖÛú»Öß †ÃÖÖ¾Öß †¿Öß Ûúšü»ÖßÆüß †™ü ®ÖÖÆüß Ûúë ¦üÖŸÖ †Ö×ÞÖ ¸üÖ•µÖÖŸÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ´ÖÆüŸ¾Ö¯ÖÞã ÖÔ ÜÖÖŸÖß
†ÃÖŸÖÖŸÖ. Æüß ´ÖÆüŸ¾Ö¯ÖãÞÖÔ ÜÖÖŸÖß •Öê ´ÖÓ¡Öß ÃÖÖÓ³ÖÖôûŸÖÖŸÖ ¾Ö •µÖÖ“µÖÖ¾Ö¸ü ÃÖÓ¯ÖãÞÖÔ ¤êü¿ÖÖ“Öê ³Ö×¾ÖŸÖ¾µÖ
†¾Ö»Ö²Ó Öã®Ö †ÃÖŸÖê ŸµÖÖ ´ÖÓ¡µÖÖ®Ó ÖÖ ´ÖÖ¡Ö Ûúæ šü»µÖÖÆüß ¯ÖÏÛúÖ¸ü“µÖÖ ×¿ÖõÖÞÖÖ“Öß †™ü ®ÖÖÆüß. •Ö¸ü †Ö¯Ö»µÖÖ
¤êü¿ÖÖŸÖ ÃÖÖ¬ÖÖ ÛúÖ¸üÛúã ®Ö ®Öê´ÖÖµÖ“ÖÖ †ÃÖê»Ö ŸÖ¸ü ŸµÖÖ ÃÖÖšüß ŸÖÖê ²ÖÖ¸üÖ¾Öß ¯ÖÖÃÖ ØÛú¾ÖÖ ¯Ö¤ü¾Öָ߬ü †ÃÖÖ¾ÖÖ
†¿Öß ×¿ÖõÖÞÖÖ“Öß †™ü †ÃÖŸÖê. ÃÖÖ¬ÖÖ ×¿Ö¯ÖÖ‡Ô ®Öê´ÖÖµÖ“ÖÖ †ÃÖê»Ö ŸÖ¸ü ŸµÖÖÃÖÖšüß ÃÖã¤ü¬ÖÖ ×¿ÖõÖÞÖÖ“Öß †™ü
†ÃÖŸÖê. ¯Ö¸üÓŸÖã †Ö¯Ö»µÖÖ ¤êü¿ÖÖ“ÖÖ ÛúÖ¸ü³ÖÖ¸ü •Öê ´ÖÓ¡Öß “ÖÖ»Ö¾ÖŸÖÖŸÖ ¾Ö •µÖÖ“µÖÖ¾Ö¸ü ‹¾Öœüß ´ÖÖêšüß •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß
†Ö¯ÖÞÖ ÃÖÖê¯Ö¾Ö»Ö»ê Öß †ÃÖŸÖê ŸµÖÖÓ“µÖÖÛú¸üߟÖÖ ×¿ÖõÖÞÖÖ“Öß Ûúã šü»ÖßÆüß †™ü ®ÖÃÖÞÖê µÖÖ ¯ÖêõÖÖ ¤ãüÃÖ¸üß
¿ÖÖêÛúÖÓןÖÛúÖ ÛúÖµÖ †ÃÖã ¿ÖÛúŸÖê.
•µÖÖ †®ÖêÛú ÛúÎ ÖŸÓ ÖßÛúÖ¸üÛúÖÓ®Öß †Ö¯Ö»µÖ ¯ÖÏÖÞÖÖÓ“Öê ²Ö×»Ö¤üÖ®Ö ¤êü¾Öã®Ö ³ÖÖ¸üŸÖÖ“µÖÖ ˆ•¾Ö»Ö ³Ö×¾ÖµÖÖ“Öê
þ֯®Ö ²Öבֻ֟Öê ÆüÖêŸÖê †Ö×ÞÖ Æêü ³Ö×¾Ö嵅 ˆ•¾Ö»Ö Ûú¸üÞµÖÖ“Öê ¾Ö ³ÖÖ¸üŸÖÖ»ÖÖ ¯ÖÏÝÖŸÖ֣߯ÖÖ¾Ö¸ü ®ÖÞê µÖÖ“Öê ÛúÖ´Ö
•µÖÖ »ÖÖêÛú¯ÖÏןÖ×®Ö¬Öß®ÖÖ Ûú¸üÖµÖ“Öê †ÖÆüê ŸµÖÖ“µÖÖÃÖÖšüß ×¿ÖõÖÞÖÖ“Öß †™ü ®ÖÃÖÞÖê µÖÖ ¯ÖêõÖÖ ¤ãüÃÖ¸üß ¤ãü:ÜÖÖ“Öß
ÝÖÖê™ü ÛúÖµÖ †ÃÖæ ¿ÖÛúê »Ö. Ûú¬Öߟָüß †Ö¯Ö»µÖ ¤êü¿ÖÖ“µÖÖ »ÖÖêÛú¿ÖÖÆüß“Öê ×“Ö¡Ö ²Ö¤ü»Öê»Öü †¿Öß †Ö¿ÖÖ †ÖÆêü.
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 32
ÃÖÖ¤ü ...... ‹ÛúÖ ×¿ÖõÖÛúÖ“Öß
ÁÖß.†´ÖÖ»ê Ö ¤üÖ¤üÖÃÖÖÆêü²Ö •Öê¾Öê
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ²ÖÖÝÖ¤üÖ›Ó êü
׿ÖõÖÛú ÆüÖ ¿Ö²¤ü ˆ““ÖÖ¸üŸÖÖ“Ö ®ÖÛúôûŸÖ“Ö ÃÖ¾ÖÖÔ“µÖÖ ´Ö®Ö ¯Ö™ü»ÖÖ¾Ö¸ü ‹Ûú ¯Ö×Ï ŸÖ´ÖÖ
ÛúÖê¸ü»Öß •ÖÖŸÖê †Ö×ÞÖ ´ÖÖ—µÖÖ ´ÖŸÖê ׿ÖõÖÛúÖ“Öê Æüê“Ö ÜÖ¸êü ÃÖÖ´Ö£µÖÔ †ÖÆüê. ׯ֜üµÖÖ ®Ö ׯ֜üµÖÖ
Ûú›üã®Ö ÃÖ´ÖÖ•ÖÖÛú›üã®Ö ׿ÖõÖÛúÖ»ÖÖ ¤êüÞµÖÖŸÖ µÖÞê ÖÖ¸êü ´ÖÖ®ÖÖ“Öê ãÖÖ®Ö †Ö¤ü¸ü. Æüê ÃÖ¾ÖÔ Ûú¬ÖßÆüß
ÛúÖÞê µÖÖ ×¿ÖõÖÛúÖ»ÖÖ ®Ö•Ö¸êü†Ö›ü Ûú¸üŸÖÖ µÖÞê ÖÖ¸ü ®ÖÖÆüß . †ÃÖê ´Ö»ÖÖ ¾ÖÖ™üŸÖê ÃÖ´ÖÖ•ÖÖÛú›üã®Ö
׿ÖõÖÛúÖ»ÖÖ ×´ÖôûÞÖÖ¸üÖ ´ÖÖ®Ö †Ö¤ü¸ü µÖÖÃÓ ÖÖ²ê ÖŸÖ“Ö ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ“µÖÖ ÛúÖÆüß †¯Öõê ÖÖ Ã¾Ö¯®Öê †ÃÖŸÖÖŸÖ
†Ö×ÞÖ ŸÖß Ûúê ¾Öôû ׿ÖõÖÛúÖÛú›üã®Ö ¯ÖÞã ÖÔ ÆüÖŸê Öᯙ †ÃÖê ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ»ÖÖ ¾ÖÖ™üŸÖ †ÃÖŸÖ.ê
±úÖ¸ü ¯Öã¾Öá¯ÖÖÃÖ®ã Ö ´ÖÖ—ÖÖ ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ“µÖÖ •Ö›üÞÖ‘Ö›üÞÖßŸÖ ´ÖÆü¢¾ÖÖ“ÖÖ ¾ÖÖ™üÖ †ÖÆüê ŸÖÃÖê“Ö
‡×ŸÖÆüÖÃÖÖŸÖ †¿ÖÖ ÛúÖÆüß ‘Ö™ü®ÖÖ ‘Ö›üã®Ö ÝÖ»ê µÖÖ Ûúß ŸµÖÖÓ´Öãôûê ÃÖ¯Ó ÖãÞÖÔ ×¿ÖõÖÛúß ¯Öê¿ÖÖ¾Ö¸ü Ûú»ÖÛÓ ú
»ÖÖÝÖ»ÖÖ †ÖÆêü ´ÖÆüÖ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ ‹ÛúÖ ‘Ö™ü®Öê“ÖÖ ˆ»»ÖÜê Ö Ûú¸üÖ¾ÖÖÃÖÖ ¾ÖÖ™üŸÖÖê ÝÖã¹ý ¦üÖÞê ÖÖÛÓ ú›ãü®Ö
†•ÖÔ®ã Ö ¾Ö ‹Ûú»Ö¾µÖ µÖÖ ×¿ÖµÖÖŸÓ Ö Ûúê »ÖÖ ÝÖ»ê Ö»ê ÖÖ ³Öê¤ü³ÖÖ¾Ö Ûú¬ÖßÆüß ÃÖ´Ö£ÖÔ®Ö ¤êüÞµÖÖ•ÖÖêÝÖÖ
®Ö¾ÆüŸÖÖ ®ÖÖÆüß †Ö×ÞÖ ®ÖÃÖ»ê Ö ‹ÛúÖ ‹ÛúÖ“Ö ‘Ö™ü®Öê´Öãôêû ¯ÖÞã ÖÔ ÝÖã¹ý׿Ö嵅 ¯Ö¸Óü¯Ö¸üê»ÖÖ Ûú»ÖÓÛú
»ÖÖÝÖ»ÖÖ ÆüÖ Ûú»ÖÛÓ ú ¯ÖÖÓœü·µÖÖ ¿Öã³ÖÏ ÛúÖ¯Ö›üÖ¾Ö¸üᯙ ‹ÛúÖ ÛúÖôûµÖÖ ›üÖÝÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÞÖê †ÖÆüê.
¯ÖÖÆüÞÖÖ·µÖÖ“µÖÖ ®Ö•Ö¸üêŸÖ ±úŒŸÖ ÛúÖôûÖ ›üÖÝÖ“Ö ³Ö¸êü»Ö Æêü ´Öß •ÖÖÞÖŸÖÖê ´Öß ÆüÖ ›üÖÝÖ ‘ÖÖ»Ö¾Öã
¿ÖÛúŸÖ ®ÖÃÖ»ÖÖê ŸÖ¸üß ŸµÖ“Öß ŸÖß¾ÖΟÖÖ ´ÖÖ—µÖÖ †Ö“ÖÖ¸üÞÖÖ®Öê ®ÖŒÛúß“Ö Ûú´Öß Ûú¹ý ¿ÖÛúŸÖÖê .
†ÃÖê ´ÆüÞÖŸÖÖŸÖ Ûúß ×¿ÖõÖÛú ¤üê¿Ö ‘Ö›ü¾ÖŸÖÖê µÖÖ ‹ÛúÖ“Ö ¾ÖÖŒµÖÖŸÖã®Ö ´ÖÖ—µÖÖ ÜÖÖ¤Ó üµÖÖ¾Ö¸ü
†ÃÖÞÖÖ¸üß •Ö²ÖÖ²Ö¤üÖ¸üß ´ÖÖêšüß †ÖÆüê ŸÖß ¯Ö»ê ÖŸÖÖ®ÖÖ Ûú¬ÖßÛú¬Öß ´ÖÖ—Öê ¯ÖÖµÖ ›üÝÖ´ÖÝÖŸÖßÆüß ŸÖ¾ê ÆüÖ
´Ö»ÖÖ ÝÖ¸ü•Ö †ÃÖê»Ö ŸÖã´Ö“µÖÖ (ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ“µÖÖ) ÃÖÆüÛúÖµÖÖÔ“Öß ÛúÖµÖ ¤üµÖÖ»Ö ®ÖÖ ?
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 33
¿ÖÖôûÖ
ÁÖß.–ÖÖ®ÖÀê ¾Ö¸ü ®ÖÖÝÖÖ¸ê üÖ¾Ö ²Öôû¾ÖÓŸÖÛú¸ü
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ´ÖÖ¸üôû
™êüØÒ ®ÖÝÖ •Ö¸üÖ •ÖÖÃŸÖ †ÖÆüêŸÖ
¤ü¸ü¾ÖÂÖá ¾ÖÖ™üŸÖ
™üêØÒ ®ÖÝÖ “Öê פü¾ÖÃÖ ¯ÖÖÆãü®Ö
¯ÖÏÖî²»Ö´ê Ö ´Ö®ÖÖŸÖ ¾ÖÖ™üŸÖÖê
ŸÖ¸üß ™üêØÒ ®ÖÝÖ “ÖÖ»Öã ¸üÖÆüŸÖÖŸÖ
›üÖꌵÖÖŸÖ ÛúÖÆüß ‘ÖãÃÖŸÖ ®ÖÖÆüß
®ÖÖ¾ÖÖŸÖ ²Ö¤ü»Ö Ûú¸üÞµÖÖ׿־ÖÖµÖ
ŸµÖÖŸÖ ÛúÖÆüß †ÃÖŸÖ ®ÖÖÆüß
ן֟֌µÖÖŸÖ Ûãúšüã®Ö ŸÖ¸üß
ˆ¯ÖÛúÎ ´ÖÖ“Öê ¯Ö¡Ö µÖêŸÖê
¿ÖÖôêû“Öê ÛúÖÆüß ×¤ü¾ÖÃÖ
®ÖÛúôûŸÖ “ÖÖ¹ê ý®Ö ®ÖŸê Öê
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 34
׿ÖõÖÛú ´ÖÖ¡Ö ×´Öôûê»Ö ŸµÖÖ ¾ÖêôûÖŸÖ
³Ö¸üÖ³Ö¸üÖ ×¿ÖÛú¾ÖŸÖ ¸üÖÆüŸÖÖŸÖ
²Öê¸üß•Ö ¾Ö•ÖÖ²ÖÖÛúß ÝÖãÞÖÖÛúÖ¸ü ׿ÖÛúã ®Ö
×ÃÖ»Ö²ò ÖÃÖ »Ö¾ÖÛú¸ü ÃÖÓ¯Ö¾Öã ¯ÖÖÆüŸÖÖŸÖ
¯Öã®ÆüÖ ×´ÖØ™üÝÖ “ÖÖ»Öã ¸üÖÆüŸÖÖŸÖ
׿ÖõÖÞÖ ÛúÖÆüß “ÖÖ»ÖŸÖ ®ÖÖÆüß
ÃÖÖÆêü²ÖÖÓ׿־ÖÖµÖ ×´ÖØ™üÝÖ´Ö¬µÖê
Ûúã ÞÖß“Ö ²ÖÖ»ê ÖŸÖ ®ÖÖÆüß
´Ö×Æü®ÖÖ ÃÖÓ¯ÖŸÖÖ“Ö †Æü¾ÖÖ»ÖÖÓ“ÖÖ
ÃÖã¹ý ÆüÖêŸÖÖê ¯Öã®ÆüÖ ÜÖêôû
†Æü¾ÖÖ»Ö ÃÖÖ¤ü¸ü Ûú¸üÞµÖÖ´Ö¬µÖê
×¾ÖªÖ£µÖÖÕ“ÖÖ •ÖÖŸÖÖê ¾Öêôû
“ÖŒÛú ›üÖꌵÖÖÃÓ Ö´ÖÖê¸ü ¾ÖÂÖÔ
“Öã™üÛúß ÃÖ¸ü¿Öß ÃÖÓ¯Öã®Ö •ÖÖŸÖÖê
ŸÖ¸üß ¯ÖÏ£Ö´Ö ÃÖÓܵÖÖ ´ÆüÞÖŸÖê
×¾ÖªÖ£Öá †¯ÖÏÝÖŸÖ ÛúÃÖÖ ¸üÖÆüŸÖÖê ?
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 35
ˆ¯ÖÛúÖ¸ü
ÁÖß –ÖÖ®ÖÀê ¾Ö¸ü ŸÖÛã úÖ¸üÖ´Ö ×“Ö¸ü´ÖÖ›êü
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ Æü¸üêÀ¾Ö¸ü
´ÖÖŸÖê ŸÖã—Öê †®ÖŸÓ Ö ˆ¯ÖÛúÖ¸ü
Ûú¬Öß ÛúÃÖê ÝÖÓ ÛúÃÖê ×±ú™üÞÖÖ¸ü
¸üŒŸÖÖ“ÖÖ Ûú¹ý®Öß ¯ÖÖ®ÆüÖ
¾ÖÖœü×¾Ö»ÖÖ ÆüÖ ²ÖÖôû ŸÖÖ®ÆüÖ
¸üÖ¡Ö •ÖÖÝÖ®ã Öß ŸÖã ˆ¯ÖÖ¿Öß
³Ö¸ü¾Öß ‘ÖÖÃÖ ´ÖÜã Öß »ÖÖ¾Öã®Öß ŸÖã¯ÖÖ¿Öß
Æêü ÛúÖêÞÖ ÛúÃÖê ÝÖÓ ÛúÃÖê ×¾ÖÃÖ¸üÞÖÖ¸ü 1
¸üÖ¡Ö×Ó ¤ü®Ö ŸÖã ¸üÖ²Ö¿Öß
×´ÖôûÖ¾ÖµÖÖ ‘ÖÖÃÖ ¯ÖÖ™ê üÖ¿Öß
ˆ®ÆüÖŸÖ ŸÖôû¯Öã®Öß ÝÖÏß´ÖÖ“µÖÖ ŸÖã
ÃÖÖ¾Ö»Öß »ÖêÛú¸üÖ ¤üê¿Öß
Æüê ÛúÖÞê Ö ÛúÃÖê ÝÖÓ ÛúÃÖê ³Öã»ÖÞÖÖ¸ü 2
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 36
†ÖµÖãµÖ
ÁÖß.ÃÖÖ´ê Ö®ÖÖ£Ö ÃÖãµÖ“Ô ÖÓ¤ü ¤üÖŸÖ߸ü
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ Ûãú¸ü¾Ö›êü
†ÖµÖãµֳָü ÃÖÖ²ê ÖŸÖ †ÃÖã®Ö
•Ö¾Öôû Ûú¬Öß ²ÖÃÖŸÖ ®ÖÖÆüß
‹Ûú´ÖêÛúÖÃÖ ×¤üÃÖŸÖ ®ÖÖÆüß
Æü¸ü¾Ö»ÖÖ ŸÖÖê †Ö¯ÖÃÖÖŸÓ Ö»ÖÖ
ו־ÆüÖôûµÖÖ“ÖÖ ÃÖ¾Ó ÖÖ¤ü
‹Ûú´ÖêÛúÖÓÃÖ ¤üÖÂê Ö ¤üê‰ú®Ö
×®ÖŸµÖ “ÖÖ»Öê ¾ÖÖ¤ü ×¾Ö¾ÖÖ¤ü
¬ÖÖ¾Ö ¬ÖÖ¾Ö ¬ÖÖ¾ÖŸÖÖê †ÖÆêü
פü¿ÖÖ ´ÖÖ¡Ö ÛúôûŸÖ ®ÖÖÆüß
õÖÞÖÖ“Öê ¯ÖÖ‰ú»Ö Ûú¬Öß
Æü¤üµÖÖÛú›üê ÛúôûŸÖ ®ÖÖÆüß
‡ŸÖÛúÓ •ÖÝÖ®ã Ö —ÖÖ»Ö ¯ÖÞÖ
•ÖÝÖÖµÖ»ÖÖ ¾Öêôû ®ÖÖÆüß
•ÖÝÖ»ÖÖê †ÖÆüÖêŸÖ Ûú¿ÖÖÃÖÖšüß
ÛúÖÆüß“Ö ÛúÃÖ»ÖÖ ´Öêôû ®ÖÖÆüß
õÖÞÖ ‹Ûú µÖê‡»Ô Ö †ÃÖÖ
‘Öê‰ú®Ö •ÖÖ‡Ô»Ö ÆüÖ À¾ÖÖÃÖ
†¿“ÖµÖÖÔ¾Ö¸ü“Ö £ÖÖÓ²Ö»Öê»ÖÖ
†ÃÖ»ê Ö •Öß¾Ö®Ö ¯Ö¾Ï ÖÖÃÖ
†•Öã®ÖÆüß ¾Öêôû †ÖÆüê
£ÖÖë›ü ŸÖ¸üß •ÖÝÖ®ã Ö ‘µÖÖ
ÃÖ¤ãÓ ü¸ü †¿ÖÖ •ÖÝÖÖµÖ»ÖÖ
›üÖêôêû ³Ö¹ý®Ö ²Ö‘Öã µÖÖ
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 37
†Ö•Ö Ûêú ²Ö““Öê
ÁÖß.´ÖÃã Öפü¤üÛú •ÖÖ±ú¸ü “ÖÖÝê Ö»Öê
¸üÖ×•Ö¯Ö ¿ÖÖôûÖ ÃÖÖµÖÝÖÖ¾Ö ˆ¤üãÔ
¯Öã¸üÖ®Öê •Ö´ÖÖ®Öê ´Öê ²Ö““ÖÖê ÛúÖê †“”ûß ¯Ö¸ü¾Ö׸ü¿Ö †“”ûß ŸÖ¸ü×²ÖµÖŸÖ ŸÖÖ»Öß´Ö †Öî¸ü
•ÖÆü®ÖßµÖŸÖ ¤üê®ÖÖ Æü¸ü ¾ÖÖ»Öߤüê®Ö ÛúÖ ´ÖÛúÃÖ¤ü ÆüÖŸê ÖÖ •ÖÖê Ûúê †Ö•Ö ³Öß ÛúÖµÖ´Ö Æîü »ÖêÛúß®Ö †Ö•ÖÛú»Ö
Ûúê ²Ö““Öê ÛúÖ ´Ö¾ÖÖ•Ö®ÖÖ ¯Öã¸üÖ®Öê •Ö´ÖÖ®Öê Ûúê ²Ö““ÖÖê ÃÖê ×ÛúµÖÖ •ÖÖµÖê ŸÖÖê ¯ÖŸÖÖ “Ö»ÖŸÖÖ Æüî Ûúê †³Öß
Ûúß ®ÖÃÖ»Ö ²ÖÆãüŸÖ Æãü¿ÖÖ¸ü Æüî ŸÖÖ»Öß´Ö ÛúÖ ´ÖßµÖÖ¸ü ²ÖœüŸÖÖ “Ö»ÖÖ •ÖÖ ¸üÆüÖ Æîü , ²Ö““Öê ŸÖÖ»Öß´Ö ÆüÖÃÖß»Ö
Ûú¸ü®Öêü Ûúß ¤üÖî›ü ´Öê Æîü †Ö•Ö Ûú»Ö Ûúê ²Ö““Öê ÃÛúã »Ö •ÖÖŸÖê Æüî ŸÖÖ»Öß´Ö ´Öê פü»Ö“ÖïÖß »ÖêŸÖê Æüî †¯Ö®Öê
ÃÖ¾ÖÖ»ÖÖŸÖ ÛúÖê ÜÖã¤ü ÃÖê Æü»Ö Ûú¸ü®Öê Ûúß ÛúÖê×¿Ö¿Ö Ûú¸üŸÖê Æüî †ÝÖ¸ü ÛúÖê‡Ô ÃÖ¾ÖÖ»Ö ÛúÖ •Ö¾ÖÖ²Ö ®ÖÆüß
×´Ö»ÖŸÖÖ ŸÖÖê ¾ÖÖê †¯Ö®Öê ŸÖÖî¸ü¯Ö¸ü ˆÃÖê ²Ö›üÖê ÃÖê ˆÃÖê Æü»Ö Ûú¸ü¾ÖÖ®ÖÖ “ÖÖÆüŸÖê Æîü ‡ÃÖ ÃÖê ³Öß ²Ö›üÖê ÃÖê
ÃÖ¾ÖÖ»ÖÖŸÖ Ûú¸üŸÖê Æîü. ÃÛúã »Ö ÃÖê †Ö®Öê Ûúê ²ÖÖ¤ü ‘Ö¸üÖê ´Öê ´ÖÖê²ÖÖ‡Ô»Ö ¯Ö¸ü ÝÖ´ê Ö ÜÖê»Ö®ÖÖ ˆÃÖ Ûúê ±úÖ™ê üÖê
¤êüÜÖ®ÖÖ †Öî¸ü ˆÃÖ Ûúê †ò¯ÃÖ ÛúÖ ‡ÃŸÖê´ÖÖ»Ö Ûú¸ü®ÖÖ •ÖÃî Öê †Ö•Ö Ûú»Ö Ûêú ²Ö““Öê ¾ÆüÖò™üÃÖ †¯ò Ö ¯Ö¸ü
“ÖØò ™üÝÖ Ûú¸ü®ÖÖ ±êúÃÖ²ÖãÛú ¯Ö¸ü ¯ÖÖêÙü Ûú¸ü®ÖÖ ÝÖÖêµÖÖ ‡ÃÖ ŸÖ¸üÆü ÃÖê ´ÖÖê²ÖÖ‡Ô»Ö ‡ÃŸÖß´ÖÖ»Ö Ûú¸üŸÖê Æîü •ÖîÃÖê
¾ÖÖê ÛúÖê‡Ô ×ÜÖ»ÖÖê®ÖÖ Æüî †Ö•Ö Ûêú ¾ÖÖ×»Ö¤îü®Ö (´ÖÖŸÖÖׯ֟ÖÖ) †¯Ö®Öê ²Ö““ÖÖê ÛúÖê ‡®Ö ÃÖ²Ö ²ÖÖŸÖÖë ÃÖê ¤ãü¸ü
³Öß ®ÖÆüß ¸üÜÖ ÃÖÛúŸÖê . ŒµÖÖêÛúê ´ÖÖê²ÖÖ‡Ô»Ö ¯Ö¸ü ŸÖÖ»Öß´Ö ÆüÖÃÖᯙ Ûú¸ü®Öê Ûúê ×ÆüÃÖÖ²Ö ÃÖê ²ÖÆãüŸÖ Ûúã ”û
×´Ö»ÖŸÖÖ Æüî ´ÖÝÖ¸ü ¾ÖÖ»Öߤüî®Ö “ÖÖÆüŸÖê Æîü Ûúê ²Ö““ÖÖ ×ÃÖ±úÔ ŸÖÖ»Öß´Ö ÆüÖÃÖᯙ Ûú¸üê ‡ÃÖ Ûúê ²Ö¸ü†ŒÃÖ
²Ö““ÖÖ ŸÖÖ»Öß´Ö Ûúê ÃÖÖ£Ö ®ÖµÖß ŸÖÛú®ÖßÛú ÛúÖ ³Öß ‡ÃŸÖß´ÖÖ»Ö Ûú¸ü®ÖÖ “ÖÖÆüŸÖÖ Æîü ‡ÃÖ ×»Ö‹ Ûúã ”û
¾ÖÖ»Öߤüê®Ö ÛúÆüŸÖê Æîü µÖê Æüî †Ö•ÖÛú»Ö Ûúê ²Ö““Öê.
´ÖÖÆüÖê»Ö Ûúê ÃÖÖ£Ö ÃÖÖ£Ö ŸÖÖ»Öß´Ö ¯Ö¸ü ³Öß ´ÖÝÖ¸üß²Öß ŸÖÆü•Öß²Ö Ûúê †ÃÖ¸üÖŸÖ ¯Ö›üŸÖê Æîü וÖÃÖ
Ûúß ¾Ö•ÖÆü ÃÖê ŸÖÖ»Öß´Ö ÛúÖ ×´ÖµÖÖ¸ü ´Öê ²ÖÆüãŸÖ ÃÖß ŸÖ²Ö¤üß×»ÖµÖÖ †Ö‡Ô Æüî ®ÖµÖß ®ÖµÖß ŸÖÛú®Öß×ÛúµÖÖê ÃÖê
ŸÖÖ»Öß´Ö ´Öê ÛúÖ±úß ²Ö¤ü»ÖÖ¾Ö †ÖµÖÖ Æîü ®ÖµÖÖ •Ö´ÖÖ®ÖÖ ®ÖµÖÖ ´ÖÖÆüÖê»Ö ®ÖµÖß ŸÖÛú®ÖßÛúßµÖÖê ®Öê ¬Ö´ã Ö
´Ö“ÖÖ‡Ô Æîü ‡™Ó ü¸ü®Öê™ü Ûúê ‡ÃŸÖê´ÖÖ»Ö ÃÖê ²Ö““ÖÖê ®Öê ®ÖµÖß ®ÖµÖß ˆ®¾ÖÖ®Ö ¯Ö¸ü ÛúÖ±úß ÛúÖ´Ö ×ÛúµÖÖ
´ÖêÆü®ÖŸÖ Ûúß †Öî¸ü ®ÖµÖß ÜÖÖê•Ö ×®ÖÛúÖ»Ö®Öê Ûúß ÛúÖê×¿Ö¿Ö Ûúß •ÖÃî Öê ‡´ÖŸÖßÆüÖ®ÖÝÖÖÆü ´Öê ³Öß ®ÖÛú»Ö
Ûú¸ü®Öê Ûúê ®ÖµÖê ®ÖµÖê ŸÖ׸üÛúê ¯Öָüê †¯Ö®ÖÖ‹ •ÖÖ ¸üÆüê Æîü •ÖÃî Öê ¿Öã¹ý ´Öê Æêü›ü ±úÖ®ê Ö ÛúÖ ‡ÃŸÖß´ÖÖ»Ö
×ÛúµÖÖ •ÖÖŸÖÖ †²Ö ¾ÖÖµÖ¸ü»ÖêÃÖ ²»Öã™üã£Ö ÛúÖ ‡ÃŸÖß´ÖÖ»Ö ×ÛúµÖÖ •ÖÖ ¸üÆüÖ Æüî
‡ÃÖß ×»Ö‹ ¾ÖÖ×»Ö¤îü®Ö †¯Ö®Öê ²Ö““ÖÖê ÛúÖê ‡®Ö ®ÖµÖß ŸÖÛú®ÖßÛú Ûúê ‡ÃŸÖê´ÖÖ»Ö ÃÖê ¸üÖêÛêú ®ÖÆüß
²Ö»ÖÛúê ˆ®Ö ÛúÖê ‡ÃÖ ÛúÖ ‡ÃŸÖß´ÖÖ»Ö Ûú¸ü®Öê ¤êü †Öî¸ü ˆ®Ö ¯Ö¸ü ×®ÖÝÖ¸üÖ»Öß ¸üÜÖê ŸÖÖÛúß ‡ÃÛúÖ
‡ÃŸÖê´ÖÖ»Ö ´Ö㕲ÖßŸÖ ÆüÖê †Öî¸ü ˆ®Ö Ûúß †“”ûß ŸÖ¸ü²ÖßµÖŸÖ Ûú¸ü®Öê ´Öê ´Ö†Ö×¾Ö®Ö ¾Ö ´Ö¤ü¤üÝÖÖ¸ü ÆüÖê.
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 38
ŸÖã´Æüß Ã֬㠤üÖ ²Ö®Öã ¿ÖÛúŸÖÖ ÛúÖò´¯µÖ™ã ü¸ü וÖ×®ÖµÖÃÖ
Mr.Sameer Rabbani Kazi Sayyed
RZP School Aaravi Urdu
आपल्या प्रत्यके ात एक हुशार, चाणक्य, बदु ्धिवंत, जाणकर ककवा
प्रज्ञावंत (जीद्धियस) दडलेला असतो. आद्धण तो सांगत असतो की, तुम्ही
स्वतःच आहात तमु च्या जीविाचेद्धशल्पकार! आपण स्वतःच आपले
कररयर घडवत यते ो. त्याला आकार देतो. याचा अर्चथ असा की,
प्रत्यके जण हा जन्मापासूिच हूशार, प्रज्ञावंत असतो. फक्त काही तरी
घडल्यािे, अडर्ळे आल्यािे त्याचं ी घडी द्धवस्कटते आद्धण हे सारे
जीद्धियस ठरत िाहीत. आपल्या पैकी र्ोडचे प्रज्ञावतं ठरतात,
चमकतात. तमु ्ही वा आपणासारखेच खरं तर प्रज्ञावंत बिू शकतो. अगदी
कॉम््युटर जीद्धियससिु ा! जग फार र्ोड्या लोकािं ाच जीद्धियस म्हणूि
मान्यता दते ं, असं का होत?ं हे समजिू घेण्यासाठी कॉम््युटर सवसे वाथ
जगातील गर्थश्रीमंत ‘द्धबल गटे ्स’ याचं े उदाहरण उत्तम आह.े द्धबल
गटे ्सयांिी जीवि कहाणी हे द्धसि करते की, तुम्ही आम्ही सगं णक
प्रज्ञावतं बिू शकतो.द्धबल गटे ्सहे उत्तरार्ाथत म्हणजे शालेय द्धवद्यार्ी.
युवक असतांिा त्याचं ी द्धस्र्ती काय होती? उमेदीच्या काळात ते काय
करत होते? हे जाणलं तर तमु च्या आमच्या जीद्धियसपणाचा मागथही
आपणास गवसेल...द्धबल गेट्सआद्धण त्यांच्या सारखे लोक उमेदीच्या
काळात, द्धवद्यार्ीदशेत प्रत्यके अडचणीला तोंड कसं दते ात, सारं कसब
पणाला कसं लावतात हे पाहणं आवश्यक आद्धण मागदथ शथक ठरेल.
२८ ऑक्टोबर १९५५ मध्ये द्धसएटलमध्ये जन्मलले ्या द्धबल याचं े
आई वडील सखु वस्तू घरातील होते.द्धबल गटे ्सयाचं ्या पालकांचे वैद्धशष्ट्य
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 39
म्हणजे त्याचं ्यात उत्तम सुसवं ाद होता.द्धबल गेट्सयांिी आपल्या
पालकांद्धवषयी म्हटले आहे की, त्यांचे वागणं, परस्पर सुसंवाद, कोणतहं ी
काम सादं ्धर्कपणे करण्याची हातोटी माझ्यासाठी एक आदशथ मॉडले होतं.
त्यांच्यातील सांद्धर्कपणा तर अिकु रणीयच. जादपु ्रमाणे हे सारं माझ्यात
यावं असं वाटायचं... द्धवशेष म्हणजे हे गणु द्धबल गेट्सयांची िंतर अगं ी
बाणवलचे ! प्रारंर्ी ज्या शाळेतद्धबल गेट्सहोते त्या शाळेत ते रमले
िाहीत. अभ्यासाचा कं टाळा करु लागल.े शाळा हे जणू संकट वाटायचं
त्यािं ा त्यांचे आई वडील चचताग्रस्त बिले. मलु ातील सुप्त गणु ांिा,
छंदाला वाव द्धमळेल अशा शाळेच्या शोर्ात असतािाच लेकसाईड
स्कू लमध्ये द्धबल दाखल झाल.े या शाळेत (१९३८) मध्यचे कॉम््यटु र
क्लब होता. त्यांचा िाद द्धबल यांिा लागला. शाळेत ते रमले आद्धण
कॉम््यटु रिे झपाटले गेले याच शाळेला दणे गी द्धमळाली. ज्यातूि शाळेिे
१९६८ मध्ये ईआर ३३ टेलीटाईप टर्ममिल वसवल.ं ज्यावर द्धबल याचं ं
कररयर घडू लागलं. इर्े लक्षात घते लं पाद्धहज की, १९६५ मध्ये ज्या
कॉम््युटरच्या शोर् लागला तो अवघ्या तीि वषातथ द्धबल गटे ्सआद्धण
त्याचं ्या द्धमत्ािं ा हाताळायला द्धमळाला. आजच्यासारखा तो अद्ययावत
संगणक िव्हता आद्धण अिके शास्त्रज्ञांिा तो उपलब्र् व्हायचा िाही. पण
शाळेत तो द्धबलिा उपलब्र् झाला. कोणतहे ी द्धशक्षक मागदथ शथक िसतािा
द्धबलिी या सगं णकाशी मैत्ी के ली. स्वतःच अिेक गोष्टी ते द्धशकले.
द्धमत्ाकं डूिही त्यांिी अिेक रट्स घेतल्या. वयाच्या १३ व्या वषी त्यांिी
ररअल टाईम प्रोग्रचॅ मग द्धशकू ि घेतल.ं स्वयअं ध्ययिािे त्यािं ी ते कौशल्य
प्राप्त के ले हे द्धवशषे ! पण हे खर्मचक प्रकरण शाळेला अवघड जा लागलं
तवे ्हा पालकांिी मुलांसाठी सी क्यूब िावाची कं पिी शोर्ली. द्धतर्ल्या
सुवणथ सरं ्ीचा वापर द्धबलआद्धण त्यांच्या द्धमत्ािं ी के ला. पढु े त्यात
अडचणी आल्यावरवॉचशग्टि द्धवद्यापीठातफक्त मध्यरात्ी ३ ते ६ पयंत
उपलब्र् असलले ्या संगणकावरद्धबल गेट्ससराव करु लागले. त्यािं ी संर्ी
शोर्ली त्या तलु िेत आज सगं णक क्ांतीच झालीय. शेकडो संर्ी आपल्या
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛúë ¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 40
सर्ोवताली आहते . त्याचं ा आपण वापर के ला पाद्धहजे ते खर्या
प्रज्ञावंताचं लक्षण आह.े संगणक क्षेत्ात तुम्ही ककती तास संगणकावर
काम करता हे महत्त्वाचं ठरलं वयाच्या १६ व्या वषीद्धबल गेट्सच्या
खात्यावर १५७५ तास जमा झाल.े सगं णक हाताळायला द्धमळावे म्हणूि
अिेक पयायथ द्धबल शोर्त होत.े महे ित, अर्क पररश्रमाची जोड त्यािं ी
बुद्धिमत्तेला कदली. त्यामळु े यश त्याचं ्या जवळ आल.ं सतत सगं णकाचा
सराव करायचा वेगवेगळं प्रोग्रचॅ मग करायचं त्यावर पैसे द्धमळवायच.े
खोडकरपणा करायचा. सराव, सराव आद्धण फक्त सराव यातूि िव्या
कल्पिा काढूि त्याचं ा वापर करण्याची कला द्धबल आद्धण त्यांच्या
द्धमत्ािं ी आत्मसात के ली. काम करतािाच ज्ञाि द्धमळवा. सराव करा.
प्रत्यक्ष कामातूि ज्ञाि द्धमळवा. स्वतःची उपयकु ्तता वाढवा, असं
मंत्चद्धबल गटे ्सिी रुढ के ला.
संगणक प्रज्ञावंत म्हणिू वयाच्या १९ व्या वषी जवे ्हा लोक त्यािं ा
ओळखू लागले तवे ्हा त्याचं ्या िावावर िोंद होती ती १० हजार तास
संगणकावर पूणथ के ल्याची! जीद्धियस असाच र्डाका लावतात कामाचा
...! सरं ्ी शोर्तात. अडचणीचं रुपांतर व्यावसाद्धयक सरं ्ीत करतात.
आद्धण अर्क पररश्रमाला प्रज्ञचे ी झालर लावतात. अशा संर्ी तमु च्या
समोरही आहते . डोळसपणे त्याकडे पहायला पाद्धहज.े अशा संर्ीची
जाणीव द्धशक्षकांिी द्धवद्यार्थयािं ा करूि कदली पाद्धहज.े छोटी मोठी कामं
करूि तो पसै ा संगणक सरावासाठीद्धबल गेट्सयांिी वापरला.
आज अत्यार्ुद्धिक संग्णकाची सहज उपलब्र्ता आह.े त्यामुळे फक्त
सरं ्ी शोर्ली पाद्धहज.े जसं द्धबल यािं ा जॉि िॉटथि या सगं णक द्धशक्षकािे
घडद्धवलं, तसा प्रयत्न असा हुशार द्धवद्यार्ी शोर्णे हा द्धशक्षकािं ी के ला
पाद्धहज.े आद्धण द्धवद्यार्थयािं ीही द्धशक्षक मागथदशकथ ाच्या द्धशकवणीचं
सोन्यात रूपातं र के ले पाद्धहज.े द्धबल गटे ्सयांच्यापासिू अर्क पररश्रम,
प्रचंड सराव याचं ी स्फू ती घते ली पाद्धहजे. कामातूि ज्ञाि, ज्ञािातूि
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸üêÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 41
अद्धर्क चांगलं काम, हा खरा मंत्!द्धबल गटे ्सयािं ी कॉम््युटर तज्ज्ञता
द्धमळवली. जगात ज्यांिा काही ककमत आहे, अशा कामासाठी कॉम््युटर
कामं करणं महत्त्वाचं आह.े वयाच्या २० व्या वषाथपयंत १० हजार तास
एखाद्या गोष्टीवर खचथ के ले तर जीद्धियस होता येतं आद्धण इतके तास
सजथिशीलततेिे काम के लं म्हणिू चद्धबल गेट्सजीद्धियस बिले. बुद्धिमत्ता,
सराव आद्धण अर्क पररश्रमांच्या जोरावरद्धबल गेट्सजीद्धियस बिले.
जगाच्या प्रत्येक टेबलवर माझा कॉम््यटु र ठेविे हे स्वप्न गटे ्स यािं ी
बाळगलं आद्धण त्याच्या पूततथ पे यंत ते आल.े
१० हजार तास कॉम््युटर कामं करणं हेMS-CITकोसथ करणार्यांिा शक्य
आहे. आपण जे सॉफ्टवेअर प्रोग्रचॅ मग यामध्ये द्धशकतो त्याचा वापर उपयुक्त कामं
करण्यासाठी के ला तर सहज अवाजथ ुि होत.ं स्वतःच्या पायावर उर्ं राहता येतं
आद्धण सरवामळु े तज्ज्ञता येते. वडथ प्रोससे र तुम्ही द्धशकतात. तर लटे रहेड्स
पद्धत्का, द्धव्हद्धजटींग काड्स,थ बायोडाटा, द्धबझिसे काड्स,थ सर्टटकफके ट्स बिविू
दे ि खरे पसै े द्धिद्धित कमद्धवता येतात. आद्धण त्या पशै ातूि सगं णकाचा सराव
करूि अद्धर्काद्धर्क तज्ज्ञता आत्मसात के ली तर जीद्धियस होणं सहज शक्य
होईल. अिेक कामं तुम्हाला एक्सले मर्ूिही करता यते ात. ताळेबदं , पचेस ऑड्स,थ
सवके ्षण अहवाल अशा गोष्टी बिवूि दते ा यते ील.MS-CITसारखा कोसथ खरं
म्हणजे जीद्धियस होण्याचा मागचथ आह.े MS-CITकरूि १० हजार तास सक्षमपणे
कॉम््यटु र आपण व्यद्धतत के ले पाद्धहजेत. र्ोड्या र्ोड्या कु शलतवे र समार्ाि
मािता कामा िये. सुपर परफॉमसथ थ बिणारे सवथसामान्य द्धजर्े र्ांबतात तरे ्े
जीद्धियस पढु े जातात. आज अिेक आर्दु ्धिक सार्िं उपलब्र् आहते . योग्य कदशिे े
अर्क पररश्रम के ल्यास यश द्धिद्धित तुमचे आहते .
¿Ö²¤ü׿ֻ¯ÖÛëú¦ü Æü¸êüÀ¾Ö¸ü ÃÖ®Ö 2014/15 Page 42