รายละเอียดหลักสูตรการทำขนม

รายละเอยี ดหลักสตู ร

ชื่อหลักสูตร การทำขนมเบเกอรจ่ี ากแป้งบัตเตอร์ โดนัทจวิ๋ วาฟเฟิลใส้กรอก วาฟเฟลิ รงั ผงึ้
จำนวน 3 ช่ัวโมง

ความเป็นมา
ในปัจจุบันจะเห็นได้ว่าในสังคมไทยนั้น ได้มีการนำเอาอาหาร ขนมของชาวตะวันตกเข้ามาในประเทศ

อย่าง แพร่หลาย ไม่ว่าจะเป็นขนม อาหารว่าง เช่น ขนมเค้ก วาฟเฟิล โดนัทจิ๋ว เป็นต้น ทำให้คนส่วนมากหัน
ไปบริโภค อาหารและขนมของชาวต่างชาติกันมาก ไม่ว่าจะเป็นอาหารเช้า กลางวันหรืออาหารเย็น และเป็นที่
นิยมและหาทาน ได้ง่ายโดยเฉพาะขนมโดนัทจิ๋ว โดนัท (อังกฤษ: Doughnut, Donut) เป็นขนมแป้งทอดหรือ
อบ ที่มีเนื้อคล้ายกับ ขนมเค้ก มีลักษณะกลมมีรูตรงกลางคล้ายกับห่วงยาง มีหลายรสชาติ ถ้าเป็นของไทยจะมี
น้ำตาลอยู่ที่ผิวของขนม โดนัทสามารถแบ่งออกตามกรรมวิธีการผลิตได้เป็น 2 ประเภท คือ โดนัทยีสต์ และ
โดนัทเค้ก กระบวนการผลิต โดนัทยีสต์นั้น จะใช้ยีสต์เป็นส่วนประกอบในการหมักแป้งให้ขึ้นฟู ซึ่งแตกต่างจาก
โดนัทเค้ก จะใช้ผงฟูในการหมัก แป้งให้ขึ้นฟู ดังนั้นรสชาติ และเนื้อสัมผัสจะมีความแตกต่างกัน เนื่องจาก
โดนัทเป็นเพียงแป้งทอดธรรมดา ไม่มี รสชาติ ผู้ผลิตจึงได้เพิ่มสิ่งต่างๆลงไป เพื่อให้โดนัทมีรสชาติที่ดีขึ้น อาทิ
สอดไส้ คลุกน้ำ ตาล เคลือบหน้าโดนัทดว้ ย สีสันต่างๆ

หลักการของหลักสตู ร
เป็นหลักสูตรที่เน้นการจัดการศึกษาอาชพี เพอื่ การมีงานทำท่ีเนน้ การบรู ณาการเนอ้ื หาสาระ

ภาคทฤษฎี ควบคูไ่ ปการฝึกปฏบิ ตั ิจริง ผู้เรยี นสามารถนำความรู้และทักษะไปประกอบอาชพี ไดจ้ ริงอยา่ งมี
คณุ ภาพ

จุดมงุ่ หมาย
เพื่อให้ผู้เรียนมีทักษะในการทำขนมเบเกอร่ีสามารถลดรายจ่ายในครัวเรือน และเป็นช่องทางการ

ประกอบ อาชพี อสิ ระ

กลมุ่ เป้าหมาย
นกั เรยี นทมี่ คี วามสนใจอยากทำขนมเบเกอร่ี เพ่อื บริโภคหรือเพ่ือจำหน่าย

ระยะเวลา
จำนวน 3 ชว่ั โมง
- ภาคทฤษฎี 1 ชัว่ โมง
- ภาคปฏิบตั ิ 2 ชวั่ โมง

การจดั กระบวนการเรยี นรู้
1. บรรยายใหค้ วามรู้เก่ียวกบั ความเปน็ มาและความสำคัญการทำขนมเบเกอรจี่ ากแป้งบัตเตอร์

จำนวน 20 นาที
2. อธิบายรูปแบบวธิ กี ารทำขนมเบเกอรจี่ ากแป้งบตั เตอร์ จำนวน 30 นาที
3. ขนั้ ตอนวิธีการเตรยี มวสั ดุ อปุ กรณ์ การสาธิต/ปฏิบัติ จำนวน 2 ช่ัวโมง
4. การซกั ถามตอบปญั หา-อปุ สรรค จำนวน 10 นาที
5. การวัดผล ประเมนิ ผล

สื่อการเรยี นรู้
1. ภาพประกอบการเรยี นการสอน ยกตัวอย่าง “การทำโดนทั จว๋ิ ”
2. วสั ดุ อปุ กรณ์ ทใ่ี ช้ในการทำขนมโดนทั จ๋ิว ยกตวั อย่าง “การทำโดนัทจว๋ิ ”

การวัดและประเมนิ ผล
1. การสงั เกตพฤตกิ รรมการเรียนรู้/การรบั ร้/ู การมีสว่ นรว่ ม
2. การประเมนิ ผลงานระหว่างเรยี นจากการปฏบิ ัติ

รายละเอียดโครงสร้างหลกั สตู ร
ชอ่ื หลักสตู ร การทำขนมเบเกอรีจ่ ากแป้งบัตเตอร์ โดนทั จิ๋ว วาฟเฟิลใสก้ รอก และวาฟเฟิลรงั ผง้ึ

จำนวน 3 ชัว่ โมง

ท่ี เรื่อง จุดประสงค์การ เนอ้ื หา การจดั กระบวน จำนวนชวั่ โมง
เรียนรู้ การเรียนรู้ ทฤษฎี ปฏิบัติ

1 ความเป็นมา และ 1. ผู ้ เ ร ี ยนสา มา ร ถ 1. ความเป็นมา ของ การบรรยาย 30 นาที

การเ ตรี ยมวั สดุ / อธิบายความเป็นมา การทําขนมขนมเบเกอร่ี

อุปกรณ์ของการทำ ของการทําขนมขนมเบ จากแปง้ บัตเตอร์

ขนมขนมเบเกอรี่จาก เกอรจ่ี ากแปง้ บัตเตอร์ 2. วัสดุ/อุปกรณ์ที่ทํา
แปง้ บตั เตอร์ 2. ผู้เรียนมีความรู้ ขนมขนมเบเกอรี่จาก

ความเข้าใจ วัสดุ/ แปง้ บตั เตอร์

อุปกรณ์ที่นำมาทำ

ขนมขนมเบเกอรี่จาก

แป้งบัตเตอร์

2 วิธีการทำ 1.เพื่อใหผ้ ู้เรยี นมี 1.วธิ ที ำโดนทั จวิ๋ กลน่ิ วิทยากรสาธติ 2 ชัว่ โมง

ยกตวั อย่างโดนทั จ๋วิ ความรู้ และเขา้ ใจ วนลิ าผลไมร้ วม และให้ผูเ้ รียน

สามารถทำโดนทั จวิ๋ ได้ 2. วธิ ที ำโดนทั จวิ๋ กลว้ ย ปฏิบัตจิ ริง

2.ผเู้ รียนมีความรู้ หอม

ความเขา้ ใจสามารถ

ปรับแตง่ รสชาตขิ นม

ใหม้ คี วามหลากหลาย

ได้

3 การออกแบบบรรจุ 1. ผเู้ รยี นสามารถ 1.ความสำคญั ของ บรรยาย - ตอบ 30 นาที

ภัณฑ์ ออกแบบบรรจภุ ณั ฑ์ บรรจภุ ัณฑ์ ขอ้ ซกั ถาม จาก

ใหม้ ีความสวยงาม 2.การออกแบบบรรจุ กลมุ่ ผ้เู รยี น

เหมาะสมกับสินคา้ ได้ ภัณฑ์

3.ข้อพิจารณาในการ

ออกแบบบรรจภุ ณั ฑ์

จำนวนชว่ั โมงทง้ั ส้ิน 1 ช่วั โมง 2 ชัว่ โมง

โครงสรา้ งเน้อื หา

ชอื่ หลักสตู ร การทำขนมเบเกอรีจ่ ากแป้งบตั เตอร์ โดนัทจ๋วิ วาฟเฟลิ ใส้กรอก วาฟเฟิลรังผงึ้
จำนวน 3 ชว่ั โมง

แนวคดิ .

ในปัจจุบันจะเห็นได้ว่าในสังคมไทยนั้น ได้มีการนำเอาอาหาร ขนมของชาวตะวันตกเข้ามาในประเทศ

อย่าง แพร่หลาย ไม่ว่าจะเป็นขนม อาหารว่าง เช่น ขนมเค้ก วาฟเฟิล โดนัทจิ๋ว เป็นต้น ทำให้คนส่วนมากหัน

ไปบริโภค อาหารและขนมของชาวต่างชาติกันมาก ไม่ว่าจะเป็นอาหารเช้า กลางวันหรืออาหารเย็น และเป็นที่

นิยมและหาทาน ได้ง่ายโดยเฉพาะขนมโดนัทจิ๋ว โดนัท (อังกฤษ: Doughnut, Donut) เป็นขนมแป้งทอดหรือ

อบ ที่มีเนื้อคล้ายกับ ขนมเค้ก มีลักษณะกลมมีรูตรงกลางคล้ายกับห่วงยาง มีหลายรสชาติ ถ้าเป็นของไทยจะมี

น้ำตาลอยู่ที่ผิวของขนม โดนัทสามารถแบ่งออกตามกรรมวิธีการผลิตได้เป็น 2 ประเภท คือ โดนัทยีสต์

และโดนัทเค้ก กระบวนการผลิต โดนัทยีสต์นั้น จะใช้ยีสต์เป็นส่วนประกอบในการหมักแป้งให้ขึ้นฟู ซึ่งแตกต่าง

จากโดนัทเค้ก จะใช้ผงฟูในการหมัก แป้งให้ขึ้นฟู ดังนั้นรสชาติ และเนื้อสัมผัสจะมีความแตกต่างกัน เนื่องจาก

โดนัทเป็นเพียงแป้งทอดธรรมดา ไม่มี รสชาติ ผู้ผลิตจึงได้เพิ่มสิ่งต่างๆลงไป เพื่อให้โดนัทมีรสชาติที่ดีขึ้น อาทิ

สอดไส้ คลกุ น้ำตาล เคลอื บหนา้ โดนัทด้วย สสี นั ตา่ งๆ

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. ผูเ้ รียนสามารถอธิบายความเป็นมา ของการทาํ ขนมเบเกอร่ีจากแป้งบัตเตอร์
2. ผูเ้ รียนมีความรู้ ความเข้าใจ เกีย่ วกับการเตรียมวัสด/ุ อุปกรณท์ น่ี ำมาทำขนมโดนัทจ๋ิว
3. เพอ่ื ให้ผ้เู รยี นมีความรู้ และเขา้ ใจ สามารถทำขนมเบเกอรี่จากแปง้ บตั เตอรไ์ ด้
4. ผเู้ รียนมคี วามรู้ ความเข้าใจสามารถตกแต่งขนมให้มีสสี นั สวยงาม
5. เพ่ือใหผ้ ู้เรยี นมีความรู้ ความเข้าใจการออกแบบบรรจุภัณฑ์ให้มคี วามสวยงาม
6. เพอื่ ใหผ้ ู้เรยี นมีความรู้ ความเขา้ ใจชอ่ งทางการจำหนา่ ย

ขอบขา่ ยเนอื้ หา .
ขอบขา่ ยเนือ้ หาน้ี ใช้เวลาเรยี นรู้ 3 ช่ัวโมง ประกอบด้วยเนือ้ หา จำนวน 3 เร่ือง ดังน้ี
เร่อื งที่ 1 ความเปน็ มา และการเตรยี มวัสด/ุ อุปกรณข์ องการทำขนมเบเกอร่จี ากแป้งบตั เตอร์
1.1 ความเปน็ มาของการทาํ ขนมเบเกอรี่จากแป้งบตั เตอร์
1.2 การเตรยี มวสั ด/ุ อปุ กรณข์ องการทำขนมจากแป้งบัตเตอร์
เรื่องที่ 2 วิธีการทำโดนัทจิ๋ว
2.1 วิธีทำโดนทั จิว๋ กล่ินวนลิ าผลไม้รวม
เรือ่ งที่ 3 การออกแบบบรรจภุ ณั ฑ์
3.1 ความสำคัญของบรรจภุ ัณฑ์
3.2 การออกแบบบรรจุภัณฑ์
3.3 ขอ้ พิจารณาในการออกแบบบรรจุภณั ฑ์

เรือ่ งท่ี 1
ความเป็นมา และการเตรยี มวสั ด/ุ อปุ กรณข์ องการทำขนมจากแปง้ บตั เตอร์

เน้อื หาสาระ (ยกตวั อยา่ งโดนทั จิว๋ )
โดนัท (อังกฤษ: Doughnut, Donut) เป็นขนมแป้งทอดหรืออบ ที่มีเนื้อคล้ายกับขนมเค้ก

มีลักษณะกลมมีรู ตรงกลางคล้ายกับห่วงยาง มีหลายรสชาติ ถ้าเป็นของไทยจะมีน้ำตาลอยู่ที่ผิวของขนม โดนัท
สามารถแบ่งออกตาม กรรมวิธีการผลิตได้เป็น 2 ประเภท คือ โดนัทยีสต์ และโดนัทเค้ก กระบวนการผลิต
โดนัทยีสต์นั้น จะใช้ยีสต์เป็น ส่วนประกอบในการหมักแป้งให้ขึ้นฟู ซึ่งแตกต่างจากโดนัทเค้ก จะใช้ผงฟูในการ
หมกั แปง้ ใหข้ ึน้ ฟู ดงั น้นั รสชาติ และ เนอื้ สมั ผัสจะมคี วามแตกตา่ งกัน เนอื่ งจากโดนทั เป็นเพียงแปง้ ทอดธรรมดา
ไม่มีรสชาติ ผู้ผลิตจึงได้เพิ่มสิ่งต่างๆลงไป เพื่อให้โดนัทมีรสชาติที่ดีขึ้น อาทิ สอดไส้ คลุกน้ำตาล เคลือบหน้า
โดนทั ด้วยสสี ันตา่ งๆ

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. ผู้เรียนสามารถอธิบายความเป็นมา ของการทำขนมเบเกอรี่จากแป้งบตั เตอร์ โดนัทจิ๋ว วาฟเฟิลใส้

กรอก วาฟเฟิลรงั ผง้ึ ได้
2. ผูเ้ รียนมีความรู้ ความเข้าใจ วสั ด/ุ อปุ กรณ์ทีน่ ำมาทำขนมเบเกอรีจ่ ากแป้งบตั เตอรไ์ ด้

ขอบขา่ ยเนอ้ื หา
ตอนท่ี 1 ความเปน็ มา ของการทําขนมเบเกอรี่จากแป้งบัตเตอร์
ตอนที่ 2 วสั ด/ุ อปุ กรณท์ ีท่ าํ ขนมเบเกอรีจ่ ากแปง้ บตั เตอร์

รายละเอียดเน้อื หา
ตอนท่ี 1 ความเปน็ มาของการทาํ ขนมโดนัทจว๋ิ

1. ความหมาย/เป็นมา
โดนัท (อังกฤษ: Doughnut, Donut) เป็นขนมแป้งทอดหรืออบ ที่มีเนื้อคล้ายกับขนมเค้ก มีลักษณะ

กลมมีรู ตรงกลางคล้ายกับห่วงยาง มีหลายรสชาติ ถ้าเป็นของไทยจะมีน้ำตาลอยู่ที่ผิวของขนม โดนัทสามารถ
แบ่งออกตาม กรรมวิธีการผลิตได้เป็น 2 ประเภท คือ โดนัทยีสต์ และโดนัทเค้ก กระบวนการผลิตโดนัทยีสต์
นั้น จะใช้ยีสต์เป็น ส่วนประกอบในการหมักแป้งให้ขึ้นฟู ซึ่งแตกต่างจากโดนัทเค้ก จะใช้ผงฟูในการหมักแป้งให้
ขึ้นฟู ดังนั้นรสชาติ และ เนื้อสัมผัสจะมีความแตกต่างกัน เนื่องจากโดนัทเป็นเพียงแป้งทอดธรรมดา ไม่มี
รสชาติ ผู้ผลิตจึงได้เพิ่มสิ่งต่างๆลงไป เพื่อให้โดนัทมีรสชาติที่ดีขึ้น อาทิ สอดไส้ คลุกน้ำตาล เคลือบหน้าโดนัท
ด้วยสีสนั ต่างๆ

2. ส่วนประกอบ
2.1 การเลือกวตั ถดุ บิ ให้มีคณุ ภาพ
2.2 การเลือกอุปกรณท์ ่มี ีความเหมาะสม

3. วธิ เี ลอื กสว่ นประกอบ
3.1 การเลอื กวัตถดุ บิ ให้มีคณุ ภาพ
3.2 การเลอื กอปุ กรณ์ท่ีมคี วามเหมาะสม

รายละเอียดเน้อื หา
ตอนท่ี 2 วสั ดุ/อปุ กรณ์ทท่ี าํ ขนมโดนัทจว๋ิ

โดนทั เป็นขนมเบเกอรีช่ นิดหนงึ่ เราสามารถทำเองไดท้ ่บี า้ น โดยอุปกรณท์ ่ีจำเปน็ ในการทำขนมโดนทั
ประกอบดว้ ยอุปกรณ์พนื้ ฐานสำหรับเบเกอร่ี และอุปกรณพ์ ิเศษสำหรบั โดนัท

1.วัสด/ุ อุปกรณ์

- เครื่องตไี ข่/ผสมแปง้
- อปุ กรณ์ช่งั ตวง วัด เช่น ช้อนตวง ถ้วยตวง ตราชัง่
- กระดาษรองอบ
- เทอรโ์ มมเิ ตอรว์ ดั อุณหภมู ิ
- ตระกรอ้ มือตไี ข่
- ไมพ้ าย
- ทต่ี ัดแป้ง
- อา่ งผสม
- ที่ร่อนแปง้
- ตระแกรงพกั ขนม

2. อปุ กรณ์พิเศษสำหรบั โดนทั

- กระทะก้นลึกสำหรับทอด หรือใช้หมอ้ ทอดแทนได้
- ท่ตี ดั โดนทั จะใชท้ ี่ตัดคุกกีว้ งกลม 2 วง ขนาดต่างกนั สำหรับตัดโดและเจาะรตู รงการก็ได้
- ท่หี ยอดโดนทั
- พมิ พโ์ ดนทั
- เครอ่ื งทำโดนัทจ๋ิว

เรอ่ื งที่ 2
วิธีการ ยกตวั อย่างการโดนัทจิว๋ กลน่ิ วนิลาหน้าผลไม้รวม

เน้อื หาสาระ

โดนัท (อังกฤษ: Doughnut, Donut) เป็นขนมแป้งทอดหรืออบ ที่มีเนื้อคล้ายกับขนมเค้ก มีลักษณะ
กลมมีรู ตรงกลางคล้ายกับห่วงยาง มีหลายรสชาติ ถ้าเป็นของไทยจะมีน้ำตาลอยู่ที่ผิวของขนม โดนัทสามารถ
แบ่งออกตาม กรรมวิธีการผลิตได้เป็น 2 ประเภท คือ โดนัทยีสต์ และโดนัทเค้ก กระบวนการผลิตโดนัทยีสต์
นั้น จะใช้ยีสต์เป็น ส่วนประกอบในการหมักแป้งให้ขึ้นฟู ซึ่งแตกต่างจากโดนัทเค้ก จะใช้ผงฟูในการหมักแป้งให้
ขึ้นฟู ดังนั้นรสชาติ และ เนื้อสัมผัสจะมีความแตกต่างกัน เนื่องจากโดนัทเป็นเพียงแป้งทอดธรรมดา ไม่มี
รสชาติ ผู้ผลิตจึงได้เพิ่มสิ่งต่างๆลงไป เพื่อให้โดนัทมีรสชาติที่ดีขึ้น อาทิ สอดไส้ คลุกน้ำตาล เคลือบหน้าโดนัท
ด้วยสสี ันตา่ งๆ

จดุ ประสงค์การเรียนรู้

1 .เพอ่ื ให้ผู้เรยี นมคี วามรู้ และเขา้ ใจ สามารถทำโดนัทจิ๋วได้
2. ผเู้ รียนมคี วามรู้ ความเข้าใจสามารถปรบั แต่งรสชาติขนมใหม้ ีความหลากหลายได้

ขอบขา่ ยเนื้อหา
1. วิธที ำโดนัทจิ๋วกล่ินวนลิ าผลไม้รวม

หมายเหตุ :: หากผสมแป้งบตั เตอร์แลว้ สามารถนำไปทำเป็นขนมใสพ่ มิ พ์ได้ตามท่ตี อ้ งการ เชน่ โดนทั จิ๋ว
วาฟเฟิลรงั ผ้ึง วาฟเฟิลไส้กรอก

รายละเอยี ดเน้ือหา ยกตัวอย่างการโดนัทจว๋ิ กลน่ิ วนิลาหน้าผลไม้รวม

ส่วนผสม
1. แปง้ บตั เตอรเ์ คก็ สำเรจ็ รปู ย่ีหอ้ UFM 1000 กรัม
2. ไขไ่ ก่ 5ฟอง
3. เนยสดละลาย 200 กรัม (เอาเนยสดตั้งไฟใหล้ ะลาย)
4. นมขน้ จืด 250 กรมั
5. นำ้ 250 กรมั
6. ผงฟู 1 ชอ้ นชา
7. นำ้ ตาล 1 ชอ้ นโตะ๊
8. กลน่ิ บตั เตอร์
9. ผลไมร้ วมอบแหง้ ลูกเกด

วิธที ำ
1. รอ่ นแป้ง พกั ไว้ แปง้ ตัวน้ี เปน็ แป้งสำเรจ็ ท่ผี สมทุกอยา่ งมาแล้ว(ตราพวงมาลัย) เชน่ ผงฟู,นำ้ ตาล

ดงั นน้ั จึงไมต่ อ้ งใสอ่ ะไรเพม่ิ
2. ตไี ข่ให้ขึ้นฟู เป็นฟองหยาบๆ
3. เติมเนยสดละลาย+นมข้นจดื +นำ้ เปลา่ +แป้งบัตเตอร์เคก้ UFM+กล่ินวานิลา
4. ตีใหส้ ว่ นผสมเขา้ กันแป้งไมเ่ ป็นเมด็ ตีจนเนยี นเป็นเนอ้ื เดยี วกนั
5. ตกั แป้งใส่ถงุ แกง มัดปากถงุ ดว้ ยหนังยาง นำไปแช่ตเู้ ย็นชอ่ งธรรมดา 1 ชว่ั โมงเพื่อพักแปง้
6. ทาพมิ พด์ ว้ ยเนยกันขนมตดิ พิมพ์
7. ใสล่ กู เกด หรอื อัลมอนด์สไลด์ หรอื ธัญพืชอะไรก็ได้ท่ชี อบลงในพมิ พ์
8. นำถุงแป้งออกจากตูเ้ ย็น ใชก้ รรไกรตัดปลายถงุ แหลมๆ ดา้ นใดด้านหนงึ่ บบี ตวั แป้งลงในพิมพใ์ ห้

พอดีกับขอบพมิ พ์ ปิดฝา (ในรูปหยอดล้นไปหน่อย)
9. อบขนมประมาณ 1-2 นาทหี รอื จนขนมสุก ใชเ้ สยี บลูกชนิ้ ที่มปี ลายแหลม จม้ิ ขนมออกจากพมิ พ์

วิธีหยอดโดนทั
1. ใช้ชอ้ นแกงตกั หยอดกไ็ ด้ ประมาณ 1 ช้อนแกงพอดี
2. ใส่ถงุ บีบ หรอื ถุงแกงตดั ปลายบบี

การใช้เคร่ืองทำโดนัท
1. ก่อนใช้ควรลา้ งใหส้ ะอาดด้วยฟองนำ้ หรือผ้านุม่ กับนำ้ ยาล้างจาน ล้างใหส้ ะอาด เชด็ ให้แห้ง เสียบ

ปลัก๊ ให้ไฟเขียวขึน้ ทาดว้ ยไขมัน (เนยขาวหรอื น้ำมันพืช ไมค่ วรใช้เนยสดชนดิ เคม็ หรอื มาการนี เพราะมีเกลือ
จะทำให้แผ่นเทฟลอนเสียเรว็ )

2. ข้างบนคือก่อนใช้งานเครื่องครั้งแรก ต่อมาจะทาไขมันที่พิมพ์หรือไม่ ขึ้นอยู่กับสูตรและตัวเครื่อง
เอง ต้องสังเกตเอาค่ะ บางสูตรเวลาหยอดไม่ต้องทาไขมันเลย ก็ไม่ติดพิมพ์ แต่บางสูตรก็ต้องทาทุกรอบ บาง

สูตรทาคร้งั เดียวหยอดได้ 3-4 คร้งั

เรอื่ งท่ี 3 การออกแบบบรรจภุ ณั ฑ์

เน้อื หาสาระ
1. ความสำคัญของบรรจภุ ัณฑ์
2. การออกแบบบรรจุภณั ฑ์
3. ขอ้ พจิ ารณาในการออกแบบบรรจภุ ัณฑ์

จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
1. ผเู้ รียนสามารถออกแบบบรรจภุ ัณฑใ์ หม้ คี วามสวยงามเหมาะสมกบั สินคา้ ได้

ขอบขา่ ยเน้อื หา
1. ความสำคัญของบรรจภุ ัณฑ์
2. การออกแบบบรรจุภณั ฑ์
3. ข้อพจิ ารณาในการออกแบบบรรจุภัณฑ์

รายละเอยี ดเน้ือหา
ตอนที่ 1 ความสำคญั บรรจภุ ัณฑ์

กำเนิดของการบรรจุภัณฑ์ จากวันนี้ย้อนกลับไปในอดีต ช่วงปลายศตวรรษที่ 18 ในช่วงแรกอาหารจะ
นำไป บรรจุในภาชนะโลหะที่ปิดผนึกและถูกหลักอนามัย นั่นคือกระป๋องบรรจุอาหารที่ทำจากดีบุก (Tin Can)
หรือกล่อง กระดาษแข็งได้ใช้กันอย่างกว้างขวาง เพราะมีน้ำหนักเบา สามารถพิมพ์ทับลงไปได้ง่ายบน
แผ่นกระดาษก่อนที่นำไป ทำแบบบรรจุ และเป็นการประหยัดพื้นที่ กล่องโลหะก็ได้รับการพัฒนากันอย่าง
กว้างขวาง เช่นเดียวกันในเวลานั้น เพราะเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ดีกว่าการใช้กล่องกระดาษแข็ง โดยเฉพาะ
สนิ ค้าท่ีบดู เน่าได้ เชน่ ขนมปงั กรอบ หรือ ขนมหวาน ทำให้ระดับความตอ้ งการทจี่ ะเกบ็ รกั ษาสนิ ค้าเพิม่ จำนวน
มากขึ้น หันกลับมามองในศตวรรษที่ 20 ปัจจุบันนี้เทคนิคในการผลิตได้ก้าวไกลไปมากพอที่จะทำให้บรรจุ
ภัณฑ์โลหะเหล่านี้มีรูปแบบหรือรูปทรงต่าง ๆ ได้ ตามต้องการด้วยการนำเทคนิคคอมพิวเตอร์มาช่วยในการ
ผลติ รวมถงึ พลาสตกิ ท่ไี ดร้ ับการพฒั นาใหด้ ีย่งิ ขนึ้ เราจงึ นำมาใชใ้ นทุกวนั นี้

เทคนิคการพิมพ์ท่ีเฟื่องฟูมาตั้งแต่ต้นศตวรรษที่ 19 นั้นต้องการการพัฒนาในเรื่องเทคนิคการพิมพ์
บรรจุ ภัณฑ์ที่มีความรวดเร็ว ตราผลิตภัณฑ์หรือยี่ห้อนั้นจำเป็นต้องมีติดอยู่บนภาชนะบรรจุไม่ว่าจะเป็นวัสดุ
ประเภทไหนก็ ตาม ขวดแก้ว หม้อดินเผา กล่องหรือกระป๋องโลหะ กล่องกระดาษแข็ง หรือกระดาษห่อ
ธรรมดา ก็ต้องมีฉลากที่จะ บอกยี่ห้อของผลิตภัณฑ์นั้น ผลที่ตามมานั้นไปไกลเกินคาดในเรื่องของการเพ่ิม
คุณค่า และความสนใจให้กับสินค้า ทั่วไป ตัวอย่างเช่น รูปภาพ สีสด ชัดเจน ที่อยู่บนกล่องผงซักฟอก ย่อมจะ
ดึงดดู ผบู้ รโิ ภคมากกวา่ ตวั ผงซักฟอก

รายละเอียดเน้ือหา
ตอนที่ 2 องค์ประกอบทสี่ ำคญั บนบรรจภุ ัณฑ์

องค์ประกอบที่ออกแบบไว้บนบรรจุภัณฑ์ เป็นปัจจัยสำคัญในการเลือกซื้อสินค้านั้น รายละเอียด หรือ
ส่วนประกอบบนบรรจุภัณฑ์จะแสดงออกถึงจิตสำนึกของผู้ผลิตสินค้าและสถานะของบรรจุภัณฑ์ สามารถขยับ
เป็น ส่ือโฆษณาระยะยาว

ส่วนองคป์ ระกอบทีส่ ำคญั บนบรรจุภัณฑ์อย่างนอ้ ยท่สี ุดควรมี ดังน้ี
1. ชอื่ สินคา้
2. ตราสินคา้
3. สญั ลกั ษณท์ างการค้า
4. รายละเอยี ดของสนิ ค้า
5. รายละเอียดสง่ เสรมิ การขาย
6. รูปภาพ
7. สว่ นประกอบของสนิ คา้
8. ปริมาตรหรอื ปริมาณ
9. ชือ่ ผ้ผู ลิตและผจู้ ำหนา่ ย (ถ้ามี)
10. รายละเอียดตามขอ้ บงั คับของกฎหมาย เช่น วนั ผลติ และวนั หมดอายุ เปน็ ต้น

รายละเอียดเนอื้ หา
ตอนที่ 3 ขอ้ พจิ ารณาในการออกแบบบรรจภุ ัณฑ์

บรรจุภัณฑ์ที่ดีนั้นจะต้องสามารถผลิต และนำไปบรรจุได้ด้วยวิธีการที่สะดวก ประหยัด และรวดเร็ว
การ เลอื กบรรจภุ ัณฑม์ ขี ้อพิจารณา ดังต่อไปนี้

1. ลักษณะของสินค้า คุณสมบัติทางกายภาพประกอบด้วย ขนาด รูปทรง ปริมาตร ส่วนประกอบหรือ
ส่วนผสม ของแข็ง ของเหลว ผู้ออกแบบต้องทราบความเหนียวข้น ในกรณีเป็นของเหลวและต้องรู้น้ำหนัก
หรือปริมาณหรือความหนาแน่นสำหรับสินค้าที่เป็นของแห้งประเภทของสินค้าคุณสมบัติทางเคมี คือ สาเหตุท่ี
ทำให้ สินค้าเน่าเสียหรือเสื่อมคุณภาพจนไม่เป็นที่ยอมรับได้ และปฏิกิริยาอื่น ๆ ที่อาจจะเกิดขึ้น คุณสมบัติ
พิเศษอื่น ๆ เช่น กลิ่น การแยกตัว เป็นต้น สินค้าที่จำหน่ายมีลักษณะเป็นอย่างไร มีคุณสมบัติทางฟิสิกส์ หรือ
ทางเคมอี ย่างไร เพ่ือจะ ไดเ้ ลือกวัสดใุ นการทำบรรจภุ ัณฑ์ท่ีปอ้ งกันรกั ษาได้ดี

2. ตลาดเป้าหมาย ต้องศึกษาความต้องการของลูกค้าเป้าหมายเพื่อจะได้เลือกบรรจุภัณฑ์ที่ตรงกับ
ความ ต้องการของตลาดหรือกลุ่มลูกค้าการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ ให้สนองกับความต้องการของกลุ่มเป้าหมาย
ต้องวิเคราะห์จุดยืนของสินค้าและบรรจุภัณฑ์เทียบกับคู่แข่งขันที่มีกลุ่มเป้าหมายเดียวกัน เช่น ข้อมูลปริมาณ
สินค้าที่จะบรรจุ ขนาด จำนวนบรรจภุ ณั ฑ์ ตอ่ หนว่ ยขนส่ง และอาณาเขตของตลาด เปน็ ต้น

3. วิธีจัดจำหน่าย การจำหน่ายโดยตรงจากผู้ผลิตไปสู่ผู้บริโภคย่อมต้องการบรรจุภัณฑ์ลักษณะหนึ่ง
แต่หากจำหน่ายผ่านคนกลาง เป็นคนกลางประเภทใด มีวิธีการซื้อของเข้าร้านอย่างไร วางขายสินค้าอย่างไร
เพราะ พฤติกรรมของร้านค้าย่อมมีอิทธิพลต่อโอกาสขายของผลิตภัณฑ์นั้น ๆ รวมทั้งพิจารณาถึงผลิตภัณฑ์ของ
คแู่ ขง่ ขันที่ จำหน่ายในแหล่งเดยี วกนั ดว้ ย

4. การขนส่ง มีหลายวิธี และใช้พาหนะต่างกัน รวมทั้งระยะในการขนส่ง ความทนทาน และความ
แข็งแรง ของบรรจุภัณฑ์ การคำนึงถึงวิธีที่จะใช้ในการขนส่งก็เพื่อพิจารณาเปรียบเทียบให้เกิดผลเสียน้อยที่สุด
รวมถึงประหยัดและปัจจยั เรอ่ื งดินฟา้ อากาศ ในปัจจุบนั นิยมการขนส่งดว้ ยระบบตบู้ รรทุกสำเร็จรูป

5. การเก็บรักษาการเลือกบรรจุภัณฑ์จะต้องพิจารณาถึงวิธีการเก็บรักษา สภาพของสถานที่เก็บรักษา
รวมทง้ั วิธกี าร เคล่อื นย้ายในสถานทเ่ี กบ็ รกั ษาดว้ ย

6. ลกั ษณะการนำไปใช้งาน ตอ้ งนำไปใช้งานได้สะดวกเพอ่ื ประหยัดเวลา แรงงาน และคา่ ใชจ้ า่ ย
7. ต้นทุนของบรรจุภัณฑ์ เป็นปัจจัยที่จะต้องคำนึงถึงเป็นอย่างมาก และต้องคำนึงถึงผลกระทบที่มีต่อ
ยอดขาย หรือความสูญเสียค่าใช้จ่ายอื่น ๆ บรรจุภัณฑ์ดีอาจต้องจ่ายสูงแต่ดึงดูดความสนใจของผู้ซื้อย่อมเป็น
สิ่ง ชดเชยที่ควรเลือกปฏิบัติ รวมถึงผลการชดเชยในกระบวนการผลิต การบรรจุที่สะดวก รวดเร็ว เสียหาย
น้อย ประหยดั และลดตน้ ทุนการผลิตได้
8. ปัญหาด้านกฎหมาย บทบัญญัติด้านกฎหมายเกี่ยวกับบรรจุภัณฑ์ที่ปรากฏชันเจน คือ กฎระเบียบ
และ ข้อบังคับเกี่ยวกับฉลากการออกแบบกราฟิกของผลิตภัณฑ์ต้องเป็นไปตามข้อบังคับ นอกจากนี้ยังต้อง
ศึกษาการใช้ สญั ลกั ษณ์เกีย่ วกบั สงิ่ แวดลอ้ ม เป็นตน้ และกฎระเบยี บและข้อบงั คบั เกยี่ วกับสิง่ แวดล้อม เปน็ ต้น