The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

แผนการจัดการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา ป.5 ครูกอบกฤช หงษ์ยิ้ม

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by bunyisa2529, 2022-04-19 04:11:29

แผนการจัดการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา ป.5 ครูกอบกฤช หงษ์ยิ้ม

แผนการจัดการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา ป.5 ครูกอบกฤช หงษ์ยิ้ม

จากการที่กระทรวงศึกษาธิการไดป้ ระกาศใช้หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช
2551 เป็ นหลักสูตรแกนกลางของประเทศ โดยกาหนดมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ของ 8 กลุ่มสาระ
การเรียนรู้ เป็ นเป้าหมายและกรอบทิศทางในการพฒั นาหลกั สูตรสถานศึกษา การจดั กระบวนการเรียนการ
สอน และการวดั และประเมินผล เพื่อพฒั นาศกั ยภาพของเยาวชนไทยให้มีมาตรฐานความรู้ ความสามารถ
สูงข้ึน กา้ วทนั ความกา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยแี ละการเปลี่ยนแปลงของโลก

เพอื่ ใหก้ ารปฏิรูปการศกึ ษาเป็ นไปในทิศทางที่พงึ ประสงคแ์ ละมีประสิทธิภาพสูงสุด ครูผสู้ อนเป็นผู้
ทมี่ ีบทบาทสาคญั ในการขบั เคลื่อนไปสู่เป้าหมาย โดยครูจะตอ้ งเปลี่ยนแปลงแนวคดิ วธิ ีการ รูปแบบการสอน
และกระบวนทศั น์การทางาน ( Paradigm Shift ) จากแนวคดิ เดิมสู่ปรัชญาแนวคดิ และแนวปฏิบตั ใิ หม่

บริษทั อกั ษรเจริญทศั น์ อจท.จากดั จึงร่วมเป็ นพลงั ขบั เคลื่อนให้การปฏิรูปการศึกษาสู่เป้าหมาย
ความสาเร็จ จึงไดผ้ ลิตนวตั กรรมใหม่ทางการศึกษาเพื่อช่วยแบ่งเบาภารกิจของผูส้ อนโดยจดั ทาคู่มือครูและ
แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (Course Syllabus and Instructional Design) รายวิชาสุขศึกษาและพลศึกษา
ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 5 โดยออกแบบเป็ นหน่วยการเรียนรู้อิงมาตรฐาน (Standard-based Unit plan) และ
ออกแบบการจดั การเรียนรูแ้ บบ Backward Design ซ่ึงเป็ นกระบวนทศั น์ของการออกแบบการเรียนการสอน
แนวทางใหม่ที่นิยมใชอ้ ยา่ งแพร่หลายในต่างประเทศ ซ่ึงผเู้ ช่ียวชาญด้านหลกั สูตรส่วนใหญ่ยอมรับว่าเป็ น
วธิ ีการออกแบบหลกั สูตรที่มีประสิทธิภาพ เพราะในหน่วยการเรียนรู้จะนาเสนอรายละเอียดของกิจกรรม
การเรียนการสอน สื่อ แหล่งการเรียนรู้ เครื่องมือและวธิ ีการวดั และประเมินผล ท่ีสามารถนาไปปฏบิ ตั ิ
ในช้นั เรียนได้อยา่ งเป็ นระบบ ถือเป็ นข้นั ตอนสาคญั ที่สุดของการจดั ทาหลกั สูตรอิงมาตรฐาน (Standard-
based Curriculum) เพอ่ื ใหผ้ เู้ รียนบรรลุผลสมั ฤทธ์ิตามมาตรฐานการเรียนรูท้ กี่ าหนด

ผสู้ อนสามารถนาคู่มือครูและแผนฯ ฉบบั น้ีไปเป็ นคู่มือประกอบการจดั ทาหลักสูตรสถานศึกษา
และวางแผนจดั การเรียนรู้เพื่อพฒั นาผเู้ รียนให้มีคุณภาพและคุณลกั ษณะตามมาตรฐานตัวช้ีวดั ของหลกั สูตร
แกนกลางได้อย่างมน่ั ใจ ส่งเสริมให้ระบบประกันคุณภาพภายในโรงเรียนมีความแข็งแกร่ง สามารถ
ตรวจสอบคุณภาพผเู้ รียนไดท้ ้งั ระดบั ช้นั เรียน และระดบั สถานศึกษาอนั เป็ นผลมาจากกระบวนการพฒั นา
หลกั สูตรการเรียนการสอนท่ีมีประสิทธิภาพของครูผสู้ อนอยา่ งแทจ้ ริง

คณะผู้จดั ทา

พเิ ศษ 1

 คาช้ีแจง หน้า
พเิ ศษ 3
 คาอธิบายรายวิชา พิเศษ 51
พิเศษ 52
 โครงสร้างแผนการจดั การเรียนรู้
1-26
หน่วยการเรียนรู้ท่ี 1 ตวั เรา 5

 แผนการเรียนรู้ที่ 1 ระบบของร่างกาย 27-74
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 ชีวติ และครอบครัว 32
52
 แผนการเรียนรู้ท่ี 2 เพศของเรา
 แผนการเรียนรู้ที่ 3 ครอบครัวและเพอ่ื น 75-132
82
หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 การสร้างเสริมสุขภาพ 99
116
 แผนการเรียนรู้ที่ 4 ดูแลสุขภาพ
 แผนการเรียนรู้ที่ 5 อาหารและผลิตภณั ฑส์ ุขภาพ 133-189
 แผนการเรียนรู้ท่ี 6 โรคควรรู้ 139
156
หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 ความปลอดภยั ในชีวิต 172

 แผนการเรียนรู้ที่ 7 ยาน่ารู้ 190-256
 แผนการเรียนรู้ท่ี 8 สารเสพติด 196
 แผนการเรียนรู้ท่ี 9 ส่ือกบั สุขภาพ 209
224
หน่วยการเรียนรู้ท่ี 5 กจิ กรรมพาเพลนิ 240

 แผนการเรียนรู้ที่ 10 เคลื่อนไหวร่างกาย 257-320
 แผนการเรียนรู้ที่ 11 กายบริหาร 263
 แผนการเรียนรู้ที่ 12 กิจกรรมหรรษา 277
 แผนการเรียนรู้ท่ี 13 กิจกรรมนนั ทนาการ 290
กฬี าสร้างสุขภาพ 305
หน่วยการเรียนรู้ท่ี 6
321-362
 แผนการเรียนรู้ที่ 14 กรีฑา
 แผนการเรียนรู้ที่ 15 ฟตุ บอล 322
 แผนการเรียนรู้ที่ 16 ตะกร้อ 332
 แผนการเรียนรู้ท่ี 17 สมรรถภาพทางกาย

ภาคผนวก

 โครงงานสุขศกึ ษาและพลศกึ ษา

 ความสาคญั และหลกั การของการวจิ ยั ปฏิบตั ิการในช้นั เรียน

พเิ ศษ 2

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ คาชี้แจง

วิ ัสยทัศ ์น หลกั การสาคญั ของหลกั สูตร
และการออกแบบการเรียนรู้สู่มาตรฐานตัวชี้วดั
การพัฒนาหลัก ูสตร
การเ ีรยนการสอน กระทรวงศึกษาธิการไดป้ ระกาศใช้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พุทธศกั ราช 2551
เพื่อให้ทอ้ งถิ่นและสถานศึกษานาไปใชเ้ ป็ นกรอบและทิศทางในการจดั ทาหลกั สูตรสถานศึกษา และจดั
การออกแบบหลัก ูสตร การเรียนการสอน เพอ่ื พฒั นาผเู้ รียนใหม้ ีคุณภาพดา้ นความรู้และทกั ษะที่จาเป็นสาหรับการดารงชีวติ ในสงั คม
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน ที่เปล่ียนแปลง และแสวงหาความรู้ เพอ่ื พฒั นาตนเองอยา่ งต่อเนื่องตลอดชีวติ หลกั สูตรแกนกลางการศึกษา
ข้นั พ้ืนฐาน จึงเป็ นหลกั สูตรการศึกษาเพ่ือความเป็ นเอกภาพของชาติ มีจุดหมายและมาตรฐานการเรียนรู้
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร เป็ นเป้าหมายสาหรับพฒั นาเด็กและเยาวชนให้มีความรู้ ทกั ษะ เจตคติ และคุณธรรมบนพ้ืนฐานของความ
ิองมาตรฐาน เป็นไทยควบคู่กบั ความเป็นสากล

วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) หลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พน้ื ฐานสรา้ งข้นึ บนพ้นื ฐานของมาตรฐานทางดา้ นเน้ือหา (Content
Standards) ที่กาหนดโดยผเู้ ช่ียวชาญในแตล่ ะสาขาวชิ า มาตรฐานดา้ นเน้ือหาทีบ่ รรจลุ งในหลกั สูตรตอ้ งเป็ น
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ สิ่งท่ีผูเ้ รียนควรมีความรู้และสามารถปฏิบตั ิได้ ส่วนมาตรฐานดา้ นความสามารถ (Performance Standards)
เกิดจากการลงมือปฏิบตั ิของผเู้ รียนจนเกิดผลสมั ฤทธ์ิตามมาตรฐานการเรียนรูท้ ีก่ าหนด เพราะเป็ นองคค์ วามรู้
ทเี่ กิดข้นึ กบั ผเู้ รียนและเป็นมาตรฐานท่ีผเู้ รียนสามารถทาไดจ้ ริงตามทเ่ี รียกกนั วา่ สาระการเรียนรู้นน่ั เอง

มาตรฐานการเรียนรู้ของหลกั สูตร (Curriculum Standards) จงึ เป็ นจุดประสงคท์ ี่กาหนดว่า “ผ้เู รียน
จะต้องรู้อะไร ทำอะไรได้ และมีคุณลกั ษณะอย่ำงไร” ที่จดั เป็นคุณลกั ษณะอนั พึงประสงคห์ รือคุณภาพของ
ผูเ้ รียนเม่ือจบหลักสูตรการศึกษาข้นั พ้ืนฐานออกไป จึงกาหนดหลักการสาคญั ของหลกั สูตรแกนกลาง
การศึกษาข้นั พ้นื ฐาน ไวด้ งั น้ี



1 หลกั การสาคญั ของหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน พุทธศักราช 2551



1.1 การจดั การเรียนรู้

1) หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พน้ื ฐานไดก้ าหนดมาตรฐานการเรียนรู้ สมรรถนะสาคญั
และคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงคข์ องผเู้ รียน ไวเ้ ป็ นเป้าหมายของการจดั การศึกษาและจดั กระบวนการเรียนรู้
ทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ให้ผูเ้ รียนมีคุณภาพตามเป้าหมาย โดยส่งเสริมให้เรียนรู้จากการเผชิญสถานการณ์
การได้สัมผสั สัมพนั ธ์กับส่ิงแวดลอ้ ม มนุษย์ และธรรมชาติ ได้ลงมือปฏิบตั ิจริง ฝึ กให้คิดเป็ น ทาเป็ น
และแกป้ ัญหาเป็น รกั การอ่าน และใฝ่รูใ้ ฝ่เรียนอยา่ งต่อเน่ือง

พเิ ศษ 3

2) หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้นื ฐานไดก้ าหนดมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั
ของแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ เพือ่ ใหค้ รูผูส้ อนมองเห็นผลคาดหวงั ท่ีตอ้ งพฒั นาการเรียนรู้ของผเู้ รียนให้มี
ความรู้ ความสามารถ และทกั ษะที่สาคญั ของแต่ละช้นั ปี และต่อเน่ืองจนจบการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน ดงั น้นั การ วสิ ัยทศั น์
จดั ทาสาระการเรียนรู้ การกาหนดเน้ือหา การจดั ทาหน่วยการเรียนรู้ การจดั การเรียนการสอน และการวดั
ประเมินผลการเรียนรู้ จะตอ้ งสะทอ้ นคุณภาพของผเู้ รียนตามมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ท่ีกาหนดไวใ้ น การพฒั นาหลกั สูตร
หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน เพอ่ื ใชต้ รวจสอบคุณภาพผเู้ รียน และเทียบโอนผลการเรียนไดอ้ ยา่ ง การเรียนการสอน
มีประสิทธิภาพ
การออกแบบหลกั สูตร
3) การจดั การเรียนรู้เพ่อื พฒั นาคุณภาพผเู้ รียนใหม้ ีคุณลกั ษณะตามท่ีกาหนดไวใ้ นหลกั สูตร และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
แกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน ตอ้ งส่งเสริมให้ผูเ้ รียนไดค้ น้ พบความรู้เอง มีส่วนร่วมในการสร้างผลการ
เรียนรู้ท่ีมีความหมายแก่ตนเอง ผสู้ อนตอ้ งออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ และจดั ประสบการณ์การเรียนรูอ้ ยา่ ง การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
เป็นระบบ เนน้ ประโยชนส์ ูงสุดท่ีจะเกิดแก่ผเู้ รียน และคานึงถึงความแตกต่างระหวา่ งบุคคล พฒั นาผเู้ รียนจน อิงมาตรฐาน
เตม็ ศกั ยภาพตามความถนดั และความสนใจเป็นรายบคุ คล
แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
4) การจัดการเรียนรู้ให้ผูเ้ รียนบรรลุเป้าหมายตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวช้ีวดั ช้ันปี
จะตอ้ งใชก้ ระบวนการการเรียนรู้ที่หลากหลาย ไดแ้ ก่ การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ

- กระบวนการสร้างความรู้
- กระบวนการคดิ
- กระบวนการทางสงั คม
- กระบวนการแกป้ ัญหา
- กระบวนการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง
- กระบวนการปฏิบตั ิ
- กระบวนการพฒั นาค่านิยม
- กระบวนการบรู ณาการ ฯลฯ
ซ่ึงเป็ นกระบวนการท่ีผูส้ อนตอ้ งฝึ กฝนให้ผูเ้ รียนเกิดการเรียนรู้ และพฒั นาตนเองจน
บรรลุมาตรฐานการเรียนรู้ของหลกั สูตรอยา่ งมีประสิทธิภาพ
5) ผสู้ อนตอ้ งออกแบบการจดั การเรียนรู้โดยศึกษาวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั
สมรรถนะสาคญั ของผเู้ รียน คุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ และสาระการเรียนรู้ท่ีเหมาะสมกบั ผเู้ รียน แลว้ จึง
เลือกใชว้ ธิ ีสอนและเทคนิคการสอน ส่ือ แหล่งการเรียนรู้ เคร่ืองมือ และวิธีการวดั ประเมินผลท่ีมีคุณภาพ
เพื่อพฒั นาผเู้ รียนไปสู่เป้าหมายการเรียนรู้ที่กาหนดไวอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ และเต็มตามศกั ยภาพของผูเ้ รียน
แต่ละคน

พเิ ศษ 4

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 1.2 สาระการเรียนรู้*

สาระการเรียนรู้ประกอบด้วยองค์ความรู้ ทกั ษะหรือกระบวนการเรียนรู้ และคุณลกั ษณะ
อนั พงึ ประสงค์ หรือคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม ซ่ึงกาหนดใหผ้ เู้ รียนทุกคนในระดบั การศกึ ษาข้นั พน้ื ฐาน
จาเป็นตอ้ งเรียนรู้ โดยแบง่ เป็น 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ ดงั น้ี

วิ ัสยทัศ ์น คณติ ศาสตร์ : การนาความรู้ทกั ษะ วทิ ยาศาสตร์ : การนาความรู้และ
และกระบวนการทางคณิตศาสตร์ กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ไป
การพัฒนาหลัก ูสตร ภาษาไทย : ความรู้ ทกั ษะและ ไปใชใ้ นการแกป้ ัญหาการดาเนิน ใชใ้ นการศึกษา คน้ ควา้ หาความรู้
การเ ีรยนการสอน วฒั นธรรมการใชภ้ าษา เพอ่ื การ- ชีวิตและศกึ ษาต่อการมีเหตุมผี ล และแกป้ ัญหาอยา่ งเป็นระบบ
ส่ือสาร ความชื่นชม การเห็นคุณค่า มเี จตคติทด่ี ีต่อคณิตศาสตร์ การคิดอยา่ งเป็นเหตุเป็นผล
ภูมปิ ัญญาไทย และภูมิใจในภาษา พฒั นาการคิดอยา่ งเป็นระบบ คิดวเิ คราะห์ และจิตวทิ ยาศาสตร์
ประจาชาติ และสร้างสรรค์

การออกแบบหลัก ูสตร ภาษาต่างประเทศ : ความรู้ ทกั ษะ องค์ความรู้ ทักษะสาคญั สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน เจตคติ และวฒั นธรรมการใช้ และคุณลกั ษณะ : การอยรู่ ่วมกนั ในสังคมไทยและ
ภาษาต่างประเทศในการสื่อสาร สังคมโลกอยา่ งสนั ติสุข การเป็น
การแสวงหาความรู้ และการ ในหลกั สูตรแกนกลาง พลเมืองดี ศรัทธาในหลกั ธรรม
ประกอบอาชีพ การศึกษาข้นั พื้นฐาน ของศาสนา การเห็นคุณค่าของ
ทรัพยากรและสิ่งแวดลอ้ ม ความ
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร รักชาติ และภูมใิ จในความเป็นไทย
ิองมาตรฐาน
การงานอาชีพและเทคโนโลยี : ศิลปะ : ความรู้และทกั ษะ สุขศึกษาและพลศึกษา : ความรู้
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) ความรู้ ทกั ษะ และเจตคติในการ ในการคิดริเร่ิม จินตนาการ ทกั ษะและเจตคติในการสร้างเสริม
ทางาน การจดั การ การดารงชีวติ สร้างสรรคง์ านศลิ ปะ
การประกอบอาชีพและการใช้ สุนทรียภาพและการเห็น สุขภาพพลานามยั ของตนเองและ
เทคโนโลยี คุณค่าทางศลิ ปะ ผอู้ ื่น การป้องกนั และปฏิบตั ิต่อสิ่ง
ต่างๆ ทม่ี ีผลต่อสุขภาพอยา่ งถูกวธิ ี
และทกั ษะในการดาเนินชีวิต

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ

*แหล่งอ้างองิ : กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พทุ ธศักราช 2551. หนา้ 7. กรุงเทพ : โรงพิมพช์ ุมนุมสหกรณก์ ารเกษตรแห่ง
ประเทศไทย จากดั .

พเิ ศษ 5

1.3 ความสัมพนั ธ์ของการพฒั นาคณุ ภาพผู้เรียนตามหลกั สูตรแกนกลาง ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั

การศึกษาข้นั พนื้ ฐาน* วสิ ัยทศั น์

วสิ ัยทศั น์ของหลกั สูตร การพฒั นาหลกั สูตร
หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน มุ่งพฒั นาผูเ้ รียนทุกคนซ่ึงเป็นกาลังของชาติให้เป็ นมนุษยท์ ่ีมีความ การเรียนการสอน
สมดุลท้งั ดา้ นร่างกาย ความรู้ คุณธรรม มีจิตสานึกในความเป็ นพลเมืองไทยและเป็นพลโลก ยดึ มน่ั ในการปกครอง
ตามระบอบประชาธิปไตยอนั มพี ระมหากษตั ริ ยท์ รงเป็ นประมุข มีความรู้และทกั ษะพ้ืนฐาน รวมท้งั เจตคติท่ีจาเป็น การออกแบบหลกั สูตร
ต่อการศึกษาต่อ การประกอบอาชีพและการศึกษาตลอดชีวิต โดยมุ่งเนน้ ผูเ้ รียนเป็นสาคญั บนพ้ืนฐานความเชื่อว่า และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
ทกุ คนสามารถเรียนรู้และพฒั นาตนเองไดเ้ ต็มตามศกั ยภาพ
การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
จุดหมายของหลกั สูตร อิงมาตรฐาน
1. มีคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมท่ีพึงประสงค์ เห็นคุณค่าของตนเอง มีวินยั และปฏิบตั ิตนตามหลกั ธรรม
ของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนบั ถือ ยดึ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
2. มีความรู้อนั เป็นสากลและมีความสามารถในการส่ือสาร การคิด การแก้ปัญหา การใชเ้ ทคโนโลยีและมี
ทกั ษะชีวิต
3. มสี ุขภาพกายและสุขภาพจิตท่ีดี มีสุขนิสัย และรักการออกกาลงั กาย
4. มีความรักชาติ มีจิตสานึกในความเป็ นพลเมืองไทยและพลโลก ยึดมนั่ ในวิถีชีวิตและการปกครองใน
ระบอบประชาธิปไตยอนั มพี ระมหากษตั ริยท์ รงเป็นประมขุ
5. มีจิตสานึกในการอนุรักษว์ ฒั นธรรมและภูมปิ ัญญาไทย การอนุรักษแ์ ละพฒั นาสิ่งแวดลอ้ ม มจี ิตสาธารณะที่
มุ่งทาประโยชนแ์ ละสร้างสิ่งทดี่ ีงามในสังคม และอยรู่ ่วมกนั ในสังคมอยา่ งมีความสุข

สมรรถนะสาคญั ของผู้เรียน คุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ของผ้เู รียน
1. ความสามารถในการส่ือสาร
2. ความสามารถในการคิด 1. รักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ 5. อยอู่ ยา่ งพอเพียง
3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา
4. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวิต 2. ซื่อสัตยส์ ุจริต 6. มงุ่ มนั่ ในการทางาน แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
5. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี
3. มีวินยั 7. รักความเป็นไทย

4. ใฝ่เรียนรู้ 8. มีจิตสาธารณะ

มาตรฐานการเรียนรู้/ตวั ชีว้ ดั 8 กล่มุ สาระการเรียนรู้ กจิ กรรมพัฒนาผ้เู รียน
1. กิจกรรมแนะแนว
1. ภาษาไทย 2. คณิตศาสตร์ 3. วิทยาศาสตร์ 2. กิจกรรมนกั เรียน การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
3. กิจกรรมเพ่ือสงั คมและ
4. สังคมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม 5. สุขศกึ ษาและพลศกึ ษา
สาธารณประโยชน์
6. ศลิ ปะ 7. การงานอาชีพและเทคโนโลยี 8. ภาษาต่างประเทศ

คณุ ภาพของผ้เู รียนระดบั การศึกษาข้นั พื้นฐาน

*แหล่งอ้างองิ : กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพืน้ ฐาน พุทธศักราช 2551. หนา้ 8. กรุงเทพ : โรงพมิ พช์ ุมนุมสหกรณก์ ารเกษตรแห่ง

ประเทศไทย จากดั . พเิ ศษ 6

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 1.4 ภารกจิ สาคญั ของผ้สู อน

วิ ัสยทัศ ์น การจดั การเรียนรู้เพื่อให้ผเู้ รียนมีคุณภาพและคุณลกั ษณะตามเป้าหมายของหลกั สูตร ผสู้ อน
ตอ้ งปฏิบตั ภิ ารกิจทส่ี าคญั ตอ่ ไปน้ี
การพัฒนาหลัก ูสตร
การเ ีรยนการสอน 1) ศึกษาวเิ คราะห์ผเู้ รียนเป็นรายบุคคล เพอ่ื นาขอ้ มูลมาใชใ้ นการวางแผนการจดั การเรียนรู้ท่ี
ทา้ ทายความสามารถของผเู้ รียน
การออกแบบหลัก ูสตร
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน 2) กาหนดเป้าหมายที่ตอ้ งการใหเ้ กิดข้ึนกบั ผเู้ รียน ดา้ นความรู้และทกั ษะกระบวนการท่ีเป็ น
ความคิดรวบยอด หลกั การ และความสมั พนั ธ์ รวมท้งั คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร
ิองมาตรฐาน 3) ออกแบบการเรียนรู้และจดั การเรียนรู้ทน่ี าผเู้ รียนไปสู่เป้าหมาย
4) จดั เตรียมและเลือกใช้สื่อให้เหมาะสมกบั กิจกรรม นาภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น เทคโนโลยที ี่
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) เหมาะสมมาประยกุ ตใ์ ชใ้ นการจดั การเรียนการสอน
5) ประเมินผลดว้ ยวธิ ีการที่หลากหลาย เหมาะสมกบั ส่ิงท่ตี อ้ งการวดั ธรรมชาตขิ องวชิ า และ
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ ระดบั พฒั นาการของผเู้ รียน
6) วิเคราะห์ผลการประเมินเพื่อนามาใชเ้ ป็ นแนวทางในการซ่อมเสริมและพฒั นาผูเ้ รียน
รวมท้งั ปรบั ปรุงการจดั การเรียนการสอนของตนเอง

1.5 การใช้ส่ือการเรียนรู้

สื่อการเรียนรู้เป็ นเครื่องมือส่งเสริมและสนบั สนุนการจดั กระบวนการเรียนรู้ เพอ่ื ใหผ้ ูเ้ รียน
คน้ ควา้ หาความรู้ดว้ ยตนเอง สามารถเขา้ ถึงความรู้ ทกั ษะกระบวนการ และคุณลกั ษณะตามมาตรฐานการ
เรียนรู้ของหลกั สูตรไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ การเลือกใชส้ ่ือ ควรเลือกใหม้ ีความเหมาะสมกบั ระดบั พฒั นาการ
และรูปแบบการเรียนรู้ท่ีหลากหลายของผูเ้ รียน ผสู้ อนสามารถจดั ทาหรือเลือกใชส้ ่ือประกอบการจัดการ
เรียนรู้ใหผ้ เู้ รียนเกิดการเรียนรูอ้ ยา่ งต่อเนื่อง

การจดั ทา การเลือกใช้ และการประเมินคุณภาพส่ือการเรียนรู้ ผูส้ อนต้องคานึงถึงความ
สอดคลอ้ งกบั หลกั สูตร วตั ถุประสงคข์ องการเรียนรู้ เป้าหมายการจดั การเรียนรู้ การออกแบบกิจกรรมการ
เรียนรูแ้ ละการจดั ประสบการณ์ตอ้ งส่งเสริมใหผ้ เู้ รียนมีสมรรถนะและคุณลกั ษณะทีพ่ งึ ประสงคต์ ามหลกั สูตร
สอดคลอ้ งกบั ตวั ช้ีวดั และความถูกตอ้ งของเน้ือหาสาระการเรียนรู้ การใชภ้ าษาท่ถี ูกตอ้ ง รูปแบบการนาเสนอ
ทเ่ี ขา้ ใจง่าย ไม่เป็นอุปสรรคต่อการเรียนรูข้ องผเู้ รียน และไม่ขดั ตอ่ ศีลธรรมความมนั่ คงของชาติ

1.6 การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู้

การวดั และประเมินผลการเรียนรู้ตอ้ งยดึ หลกั การสาคญั คือ การประเมินเพอ่ื พฒั นาการเรียนรู้
และเพอ่ื การประเมินเพ่ือตดั สินระดบั ผลการเรียนที่เกิดข้นึ จริงของผูเ้ รียน การพฒั นาคุณภาพการเรียนรู้ของ
ผูเ้ รียนให้ประสบผลสาเร็จน้นั ผสู้ อนจาเป็ นตอ้ งพฒั นาและวดั ประเมินผลผูเ้ รียนตามตวั ช้ีวดั เพื่อให้บรรลุ
มาตรฐานการเรียนรู้ สะทอ้ นสมรรถนะสาคญั และคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงคข์ องผเู้ รียน ซ่ึงเป็ นเป้าหมาย
ของหลกั สูตร และเป็ นเป้าหมายหลกั ของการวดั ประเมินผลการเรียนรู้ทุกระดบั ช้นั เรียน จึงตอ้ งดาเนินการ

พเิ ศษ 7

วดั และประเมินผลท้งั ก่อนพฒั นา ระหว่างการพฒั นา และภายหลงั การพฒั นา เพื่อความมัน่ ใจในระดบั ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั
คุณภาพที่เกิดข้นึ กบั ผเู้ รียนแต่ละคน หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้นื ฐานจงึ ไดก้ าหนดเกณฑแ์ กนกลาง
เป็นขอ้ กาหนดข้นั ต่า (Minimum Requirement) ของการจบหลกั สูตร วสิ ัยทศั น์

1.6.1 การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู้ตามกลุ่มสาระการเรียนรู้ ดาเนินการ ดงั น้ี การพฒั นาหลกั สูตร
1) การประเมินผลก่อนเรียน การเรียนการสอน
การประเมินผลก่อนเรียนเป็ นการประเมินความพร้อม ความรู้พ้นื ฐาน และความ
การออกแบบหลกั สูตร
รอบรู้ของนักเรียน เพอื่ ตรวจสอบพ้ืนฐานความรู้ ทกั ษะ และความพร้อมดา้ นต่างๆ ของผูเ้ รียน เพอื่ นาผล และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
การประเมินมาปรับปรุง ซ่อมเสริม เตรียมความพรอ้ มใหผ้ เู้ รียนทุกคน ผสู้ อนจะไดพ้ จิ ารณาจดั กระบวนการ
เรียนรู้ให้สอดคลอ้ งกบั พ้ืนฐานของผูเ้ รียนตามแนวทางท่ีหลกั สูตรกาหนด โดยไม่นาผลการประเมินก่อน การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
เรียนไปใชพ้ จิ ารณาตดั สินผลการเรียน อิงมาตรฐาน

2) การประเมนิ ผลระหว่างเรียน แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
การประเมินผลระหวา่ งเรียนเป็ นการประเมินเพื่อมุ่งตรวจสอบพฒั นาการเรียนรู้
การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
ของผูเ้ รียนในการบรรลุถึงตวั ช้ีวดั ตามแผนการจดั การเรียนรู้ที่ผูส้ อนวางแผนไว้ เพ่ือนาขอ้ มูลจากการ
ประเมินไปพฒั นาปรับปรุง แกไ้ ขขอ้ บกพร่องของผูเ้ รียน หรือส่งเสริมให้ผเู้ รียนปฏิบตั ิกระบวนการเรียนรู้
จนเต็มศกั ยภาพ นอกจากน้ี ยงั นามาใชเ้ ป็ นขอ้ มูลในการปรับปรุงกระบวนการจดั การเรียนรู้ของผูส้ อน
การประเมินผลระหวา่ งเรียนจึงตอ้ งกระทาอยา่ งรอบคอบ รดั กมุ ตามแนวปฏิบตั ติ อ่ ไปน้ี

(1) กาหนดหน่วยการเรียนรู้ในรายวชิ าท่ีจะสอน นาแต่ละหน่วยมาจดั ทาแผนการ
เรียนรู้ โดยกาหนดตวั ช้ีวดั และแนวทางการประเมินผลใหส้ อดคลอ้ งกบั ตวั ช้ีวดั น้ันๆ พรอ้ มท้งั ระบุภาระงาน
ที่จะมอบหมายใหผ้ เู้ รียนลงมือปฏบิ ตั ใิ หบ้ รรลุตามตวั ช้ีวดั อยา่ งมีประสิทธิภาพ

(2) เลือกวิธีการวดั และประเมินผลการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับภาระงาน หรือ
กิจกรรมท่ีกาหนดให้ผเู้ รียนปฏิบตั ิ ควรเป็ นวิธีการประเมินที่สะทอ้ นให้เห็นระดับความรู้ ความสามารถ
ทกั ษะ ตลอดจนคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงคข์ องผเู้ รียนท่ีเป็นผลจากการจดั การเรียนรูข้ องผสู้ อนอยา่ งแทจ้ ริง

3) การประเมินผลหลงั เรียน
การประเมินผลหลังเรียนเป็ นการประเมินเพ่ือสรุปผลการเรียน มุ่งตรวจสอบ

ความสาเร็จของผูเ้ รียน เมื่อจบการเรียนรู้ในแต่ละหน่วยการเรียน หรือเม่ือส้ินสุดการเรียนรายวิชาปลายปี
ปลายภาค การประเมินหลงั การเรียนจะประเมินผเู้ รียนในเร่ืองที่ไดเ้ รียนจบแลว้ เพอ่ื ตรวจสอบผลการเรียนรู้
ที่เกิดข้ึนตามตวั ช้ีวดั ของผเู้ รียน และนาผลการประเมินไปเปรียบเทียบกบั ผลการประเมินก่อนเรียน ช่วยให้
ผสู้ อนสามารถประเมินศกั ยภาพในการเรียนรู้ของผเู้ รียนแต่ละคนไดอ้ ยา่ งมนั่ ใจ และยงั สะทอ้ นประสิทธิภาพ
ในการจดั การเรียนรู้ของผสู้ อนไดอ้ ยา่ งชดั เจน

ขอ้ มูลจากผลการประเมินหลงั เรียน ผสู้ อนควรนาไปศึกษาวเิ คราะห์เพ่อื ใชใ้ นการ
ปรบั ปรุง แกไ้ ข ซ่อมเสริมผเู้ รียนใหบ้ รรลุตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ตามเกณฑท์ ีก่ าหนด หรือใชป้ รับปรุงแกไ้ ขวธิ ีการเรียน

พเิ ศษ 8

ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของผูเ้ รียนให้มีประสิทธิภาพยิ่งข้ึน และยงั ใช้ประกอบการปรับปรุงแผนการจดั การเรียนรู้ การสร้าง

หลักการสาคัญ นวตั กรรม และการวจิ ยั ปฏบิ ตั ิการในช้นั เรียน (Classroom Action Research) เพอื่ พฒั นาผเู้ รียนตอ่ ไป

1.6.2 การประเมนิ ผลการอ่าน คดิ วเิ คราะห์ และเขยี นสื่อความ

หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐานมุ่งให้ผู้เรียนมีสมรรถนะสาคัญ ได้แก่

ความสามารถในการส่ือสาร ความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และความสามารถในการแก้ปัญหา จึง

วิ ัสยทัศ ์น กาหนดให้มีการประเมินผลความสามารถดา้ นการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียนของผเู้ รียนทุกคน โดยผูส้ อน

ตอ้ งฝึกฝนและมอบหมายใหผ้ ูเ้ รียนลงมือปฏิบตั ิควบคู่ไปกบั การจดั การเรียนรู้ในแต่ละวิชาท้งั 8 สาระ และ

ตอ้ งทาการประเมินผลทกุ ช้นั ปี โดยใชเ้ กณฑต์ ดั สินผลใหร้ ะดบั คุณภาพตามภาระงานทผ่ี เู้ รียนปฏบิ ตั ิจริง

การพัฒนาหลัก ูสตร 1.6.3 การประเมนิ คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์
การเ ีรยนการสอน
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ หมายถึง คุณลักษณะดา้ นคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม

จิตสานึก สามารถอยรู่ ่วมกบั ผอู้ ่ืนในสังคมไดอ้ ยา่ งมีความสุข ตามท่หี ลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พน้ื ฐาน

การออกแบบหลัก ูสตร กาหนดไว้ 8 ประการ คือ 1. รักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ 2. ซ่ือสตั ยส์ ุจริต 3. มีวนิ ยั 4. ใฝ่ เรี ยน รู้
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน
5. อยอู่ ยา่ งพอเพยี ง 6. มุ่งมน่ั ในการทางาน 7. รักความเป็นไทย 8. มีจิตสาธารณะ

ผสู้ อนสามารถจดั ทาเป็ นพฤติกรรมบ่งช้ี หรือพฤติกรรมท่ีตอ้ งการใหผ้ เู้ รียนแสดงออก

แลว้ บูรณาการคุณลกั ษณะเหล่าน้ีควบคู่ไปกบั การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ของกลุ่มสาระต่างๆ ท้งั กิจกรรมใน

ช้นั และนอกช้นั เรียน และตอ้ งดาเนินการประเมินผลรายภาค รายปี ของแต่ละวิชา เพอื่ ใหม้ ีการส่งั สมและ

การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร พฒั นาพฤติกรรมตา่ งๆ อยา่ งตอ่ เน่ือง และนาผลมาประเมิน มาสรุปผลอีกคร้ังหน่ึงเมื่อจบปี สุดทา้ ยของแต่ละ
ิองมาตรฐาน
ระดบั การศึกษา เพอ่ื อนุมตั จิ บหลกั สูตร

1.6.4 การประเมนิ กจิ กรรมพัฒนาผู้เรียน

กิจกรรมพฒั นาผูเ้ รียน เป็ นกิจกรรมที่สถานศึกษาตอ้ งจดั ให้ผูเ้ รียนเขา้ ร่วมปฏิบัติ

ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) ทุกระดบั ช้นั เพ่อื พฒั นาความสามารถของตนเอง ตามความถนดั ความสนใจ ใหเ้ ตม็ ศกั ยภาพ โดยมุ่งพฒั นา

วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร องคร์ วมของความเป็ นมนุษย์ ท้งั ดา้ นร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ และสังคม เสริมสร้างผเู้ รียนใหม้ ีศีลธรรม

จริยธรรม มีระเบียบวินยั ปลูกฝังจิตสานึกของการทาประโยชน์เพ่ือสังคม สามารถบริหารจดั การตนเอง

ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ กิจกรรมพฒั นาผเู้ รียนประกอบดว้ ย กิจกรรมแนะแนว กิจกรรมนกั เรียน (กิจกรรม

ชุมนุม ชมรม กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี ยวุ กาชาด ผูบ้ าเพ็ญประโยชน์ และรักษาดินแดน) กิจกรรมเพื่อ

สงั คมและสาธารณประโยชน์

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ สถานศึกษา และผูส้ อนตอ้ งดาเนินการจดั กิจกรรมพฒั นาผูเ้ รียนอยา่ งมีเป้าหมายมี

รูปแบบและลักษณะท่ีเหมาะสม สนองตอบความสนใจ ความถนดั และความสามารถของผูเ้ รียนแต่ละคน

และตอ้ งทาการประเมินผลการปฏิบตั ิกิจกรรมเหล่าน้นั ดว้ ยวิธีการท่ีหลากหลายตามสภาพจริง โดยบรู ณาการ

ร่วมกบั การจดั การเรียนรู้กลุ่มสาระต่างๆ อยา่ งเหมาะสมและจดั ใหม้ ีการประเมินทุกระดบั ช้นั ปี ผเู้ รียนตอ้ ง

ผา่ นเกณฑก์ ารประเมินตามที่สถานศึกษากาหนดจงึ จะผา่ นเกณฑก์ ารจบหลกั สูตรแตล่ ะระดบั การศึกษา

พเิ ศษ 9

1.6.5 เกณฑ์การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู้ระดับประถมศึกษา ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ

1) การตดั สินผลการเรียน หลกั การสาคญั

ผูส้ อนทาการวดั และประเมินผลผูเ้ รียนเป็ นรายวิชาตามตัวช้ีวดั ด้วยวิธีการท่ี

หลากหลายให้ไดผ้ ลการประเมินตามความสามารถท่ีแทจ้ ริงของผูเ้ รียน โดยทาการวดั และประเมินผลไป

พร้อมกับการจดั การเรียนการสอน ไดแ้ ก่ การสงั เกตพฒั นาการ และความประพฤติของผูเ้ รียน การสงั เกต

พฤติกรรมการเรียน การร่วมกิจกรรม และการทดสอบหลังเรียน ซ่ึงผูส้ อนตอ้ งนานวตั กรรมการวดั และ วสิ ัยทศั น์

ประเมินผลท่ีหลากหลาย เช่น การประเมินสภาพจริง การประเมินการปฏิบตั ิงาน การประเมินจากโครงงาน

และการประเมินจากแฟ้มสะสมงาน ไปใชใ้ นการประเมินผลการเรียนควบคู่ไปกบั การใชแ้ บบทดสอบแบบ

ตา่ งๆ และตอ้ งใหค้ วามสาคญั กบั การประเมินปลายปี /ปลายภาค การพฒั นาหลกั สูตร
การเรียนการสอน
หลกั เกณฑก์ ารวดั และประเมินผลการเรียนรูเ้ พ่อื ตดั สินผลการเรียนของผเู้ รียนตาม

หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 มีดงั น้ี

(1) ผเู้ รียนตอ้ งมีเวลาเรียนไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 80 ของเวลาท้งั หมด การออกแบบหลกั สูตร
และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
(2) ผเู้ รียนตอ้ งไดร้ ับการประเมินของตวั ช้ีวดั และผ่านตามเกณฑท์ ่ีสถานศึกษา

กาหนด

(3) ผเู้ รียนตอ้ งไดร้ บั การตดั สินผลการเรียนทุกรายวชิ า

(4) ผูเ้ รียนต้องได้รับการประเมิน และมีผลการประเมินผ่านตามเกณฑ์ท่ี

สถานศึกษากาหนดในการอ่าน คิดวเิ คราะห์และเขียน คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ และกิจกรรมพฒั นาผเู้รียน การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
อิงมาตรฐาน
2) การกาหนดเกณฑ์การตัดสินผลการเรียน

สถานศึกษาตอ้ งกาหนดเกณฑ์การตดั สินผลการเรียนเป็ นรายวิชา ซ่ึงสามารถ

อธิบายผลการตดั สินวา่ ผเู้ รียนตอ้ งมีความรู้ ทกั ษะ และคุณลกั ษณะ โดยรวมอยใู่ นระดบั ใด จึงจะยอมรบั ว่า

ผา่ นการประเมิน ท้งั น้ีระดบั ประถมศึกษาอาจกาหนดไดห้ ลายรูปแบบ เช่น ได้-ตก ร้อยละ ผ่าน-ไม่ผา่ น

ระดบั ผลการเรียน ท้งั ระบบตวั เลขและตวั อกั ษร ระดบั คุณภาพ ระดบั ผล การเรียน 5 ระดบั หรือระดบั ผลการ แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้

เรียน 8 ระดบั ก็ได้

สาหรับระดบั มธั ยมศึกษา ให้ใชร้ ะดบั ผลการเรียน 8 ระดบั ดงั น้ี

4 หมายถึง ผลการเรียนดีเยีย่ ม ชว่ งคะแนนเป็นร้อยละ 80 - 100

3.5 หมายถึง ผลการเรียนดีมาก ชว่ งคะแนนเป็นร้อยละ 75 - 79

3 หมายถึง ผลการเรียนดี ชว่ งคะแนนเป็นร้อยละ 70 - 74

2.5 หมายถึง ผลการเรียนค่อนขา้ งดี ชว่ งคะแนนเป็นร้อยละ 65 - 69 การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ

2 หมายถึง ผลการเรียนน่าพอใจ ช่วงคะแนนเป็นร้อยละ 60 - 64

1.5 หมายถึง ผลการเรียนพอใช้ ช่วงคะแนนเป็นร้อยละ 55 - 59

1 หมายถึง ผลการเรียนผา่ นเกณฑข์ ้นั ต่า ชว่ งคะแนนเป็นร้อยละ 50 - 54

0 หมายถึง ผลการเรียนต่ากว่าเกณฑ์ ชว่ งคะแนนเป็นร้อยละ 0 – 49

พเิ ศษ 10

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ การประเมินการอ่าน คิดวเิ คราะห์และเขียน และคุณลกั ษณะอนั พึงประสงคน์ ้นั ใหร้ ะดบั
ผลการประเมินเป็ นผา่ นและไม่ผา่ น กรณีที่ผา่ นใหร้ ะดบั ผลการเรียนเป็ นดีเยย่ี ม ดี และผา่ น
วิ ัสยทัศ ์น
สถานศึกษาสามารถกาหนดความหมายของผลการประเมินคุณภาพเป็ นดีเย่ยี ม ดี
การพัฒนาหลัก ูสตร และผา่ น ซ่ึงสามารถใชด้ งั น้ี
การเ ีรยนการสอน
1) การประเมนิ อ่าน คดิ วิเคราะห์และเขียน
การออกแบบหลัก ูสตร ดเี ย่ียม หมายถึง สามารถจบั ใจความสาคญั ไดค้ รบถว้ น เขียนวพิ ากษว์ จิ ารณ์
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน เขยี นสรา้ งสรรค์ แสดงความคิดเห็นประกอบอยา่ งมีเหตุผล
ไดถ้ ูกตอ้ งและสมบรู ณ์ ใชภ้ าษาสุภาพ และเรียบเรียงได้
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร สละสลวย
ิองมาตรฐาน ดี หมายถึง สามารถจบั ใจความสาคญั ได้ เขยี นวพิ ากษว์ จิ ารณ์ และ
เขียนสร้างสรรคไ์ ดโ้ ดยใชภ้ าษาสุภาพ
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) ผ่าน หมายถึง สามารถจบั ใจความสาคญั และเขยี นวพิ ากษว์ จิ ารณ์ไดบ้ า้ ง

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ 2) การประเมนิ คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์
ดเี ยยี่ ม หมายถึง ผเู้ รียนมีคุณลกั ษณะในการปฏิบตั จิ นเป็นนิสยั และนาไป
ใชใ้ นชีวติ ประจาวนั เพอ่ื ประโยชนส์ ุขของตนเองและ
สงั คม
ดี หมายถึง ผเู้ รียนมีคุณลกั ษณะในการปฏิบตั ติ ามกฎเกณฑเ์ พอื่ ให้
เป็นทย่ี อมรับของสงั คม
ผ่าน หมายถึง ผเู้ รียนรับรู้และปฏิบตั ิตามกฎเกณฑแ์ ละเง่ือนไขที่
สถานศึกษากาหนด

2วสิ ัยทศั น์การจดั การเรียนรู้ กล่มุ สาระสุขศึกษาและพลศึกษา

ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน*

2.1 ทาไมต้องเรียนสุขศึกษาและพลศึกษา

สุขภาพ หรือ สุขภาวะ หมายถึง ภาวะของมนุษยท์ สี่ มบูรณ์ท้งั ทางกาย ทางจิต ทางสงั คม และ
ทางปัญญาหรือจติ วญิ ญาณ สุขภาพหรือสุขภาวะจงึ เป็ นเรื่องสาคญั เพราะเก่ียวโยงกบั ทุกมิตขิ องชีวิต ซ่ึงทุกคน
ควรจะได้เรียนรู้เรื่องสุขภาพ เพื่อจะได้มีความรู้ ความเขา้ ใจท่ีถูกตอ้ ง มีเจตคติ คุณธรรมและค่านิยม
ทเี่ หมาะสม รวมท้งั มีทกั ษะปฏบิ ตั ดิ า้ นสุขภาพจนเป็ นกิจนิสยั อนั จะส่งผลใหส้ งั คมโดยรวมมีคุณภาพ

*แหล่งอ้างองิ : กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. หนา้ 94-96. กรุงเทพ : โรงพิมพช์ ุมนุมสหกรณก์ ารเกษตรแห่ง
ประเทศไทย จากดั .

พเิ ศษ 11

2.2 เรียนรู้อะไรในสุขศึกษาและพลศึกษา ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั

สุขศึกษาและพลศึกษาเป็ นการศกึ ษาดา้ นสุขภาพท่ีมีเป้าหมาย เพอื่ การดารงสุขภาพ การสรา้ ง วสิ ัยทศั น์
เสริมสุขภาพและการพฒั นาการสุขภาพชีวติ ของบุคคล ครอบครัว และชุมชนใหย้ ง่ั ยนื
การพฒั นาหลกั สูตร
สุขศึกษา มุ่งเน้นให้ผูเ้ รียนพฒั นาพฤติกรรมด้านความรู้ เจตคติ คุณธรรม ค่านิยม และการ การเรียนการสอน
ปฏบิ ตั ิเก่ียวกบั สุขภาพควบคู่ไปดว้ ยกนั
การออกแบบหลกั สูตร
พลศึกษา มุ่งเน้นใหผ้ เู้ รียนใชก้ ิจกรรมการเคลื่อนไหว การออกกาลงั กาย การเล่นเกมและกีฬา และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
เป็ นเคร่ืองมือในการพฒั นาโดยรวมท้งั ดา้ นร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สงั คม สติปัญญา รวมท้งั สมรรถภาพเพื่อ
สุขภาพและกีฬา การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
อิงมาตรฐาน
สาระท่ีเป็ นกรอบเน้ือหาหรือขอบข่ายองค์ความรู้ของกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและ
พลศกึ ษาประกอบดว้ ย แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้

● การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์ ผูเ้ รียนจะไดเ้ รียนรู้เร่ืองธรรมชาติของการ การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
เจริญเติบโตและพฒั นาการของมนุษย์ ปัจจยั ท่มี ีผลต่อการเจริญเติบโต ความสัมพนั ธ์เชื่อมโยงในการทางาน
ของระบบตา่ งๆ ของร่างกาย รวมถึงวธิ ีปฏบิ ตั ติ นเพอื่ ใหเ้ จริญเติบโตและมีพฒั นาการที่สมวยั

● ชีวติ และครอบครัว ผเู้ รียนจะไดเ้ รียนรูเ้ รื่องคุณค่าของตนเองและครอบครัว การปรบั ตวั ต่อ
การเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย จิตใจ อารมณ์ความรู้สึกทางเพศ การสร้างและรักษาสัมพนั ธภาพกบั ผอู้ ่ืน สุข
ปฏบิ ตั ทิ างเพศและทกั ษะในการดาเนินชีวติ

● การเคล่ือนไหว การออกกาลังกาย การเล่นเกม กีฬาไทย และกีฬาสากล ผเู้ รียนไดเ้ รียนรู้
เร่ืองการเคล่ือนไหวในรูปแบบต่างๆ การเขา้ ร่วมกิจกรรมทางกายและกีฬา ท้งั ประเภทบุคคล และประเภททีม
อยา่ งหลากหลายท้งั ไทยและสากล การปฏบิ ตั ิตามกฎ กติกา ระเบียบ ขอ้ ตกลงในการเขา้ ร่วมกิจกรรมทางกาย
และกีฬา และความมีน้าใจนกั กีฬา

● การสร้างเสริมสุขภาพ สมรรถภาพ และการป้องกันโรค ผูเ้ รียนจะไดเ้ รียนรู้เก่ียวกบั หลกั
และวธิ ีการเลือกบริโภคอาหาร ผลิตภณั ฑแ์ ละบริการสุขภาพ การสร้างเสริมสมรรถภาพเพอ่ื สุขภาพ และการ
ป้องกนั โรคท้งั โรคตดิ ต่อและโรคไม่ตดิ ตอ่

● ความปลอดภัยในชีวติ ผเู้ รียนจะไดเ้ รียนรูเ้ ร่ืองการป้องกนั ตนเองจากพฤตกิ รรมเส่ียงตา่ งๆ
ท้งั ความเส่ียงต่อสุขภาพ อุบตั ิเหตุ ความรุนแรง อนั ตรายจากการใชย้ าและสารเสพติด รวมถึงแนวทางในการ
สร้างเสริมความปลอดภยั ในชีวติ

2.3 คณุ ภาพของผ้เู รียนเม่ือจบช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6

● เขา้ ใจความสัมพนั ธ์เช่ือมโยงในการทางานของระบบต่างๆ ของร่างกาย และรู้จกั ดูแล
อวยั วะท่ีสาคญั ของระบบน้นั ๆ

● เขา้ ใจธรรมชาตกิ ารเปล่ียนแปลงทางร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสังคม แรงขบั ทางเพศของ
ชายหญงิ เม่ือยา่ งเขา้ สู่วยั แรกรุ่นและวยั รุ่น สามารถปรบั ตวั และจดั การไดอ้ ยา่ งเหมาะสม

● เขา้ ใจและเห็นคุณคา่ ของการมีชีวติ และครอบครัวท่ีอบอุ่น และเป็ นสุข
● ภูมิใจและเห็นคุณค่าในเพศของตน ปฏิบตั ิสุขอนามยั ทางเพศไดถ้ ูกตอ้ งเหมาะสม

พเิ ศษ 12

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ● ป้องกนั และหลีกเลี่ยงปัจจยั เส่ียง พฤติกรรมเส่ียงต่อสุขภาพและการเกิดโรค อุบัติเหตุ
ความรุนแรง สารเสพติด และการถูกล่วงละเมิดทางเพศ
วิ ัสยทัศ ์น
● มีทกั ษะการเคล่ือนไหวพน้ื ฐานและการควบคุมตนเองในการเคลื่อนไหวแบบผสมผสาน
การพัฒนาหลัก ูสตร ● รู้หลกั การเคลื่อนไหวและสามารถเลือกเขา้ ร่วมกิจกรรมทางกาย เกม การละเล่นพ้ืนเมือง
การเ ีรยนการสอน กีฬาไทย กีฬาสากลไดอ้ ย่างปลอดภยั และสนุกสนานมีน้าใจนักกีฬา โดยปฏิบตั ิตามกฎ กติกา สิทธิ และ
หนา้ ที่ของตนเองจนงานสาเร็จลุล่วง
การออกแบบหลัก ูสตร ● วางแผนและปฏิบตั ิกิจกรรมทางกาย กิจกรรมสร้างเสริมสมรรถภาพทางกายเพื่อสุขภาพ
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน ไดต้ ามความเหมาะสมและความตอ้ งการเป็นประจา
● จดั การกบั อารมณ์ ความเครียด และปัญหาสุขภาพไดอ้ ยา่ งเหมาะสม
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ● มีทกั ษะในการแสวงหาความรู้ ขอ้ มูลข่าวสารเพอื่ ใชส้ รา้ งเสริมสุขภาพ
ิองมาตรฐาน
3 การพฒั นาหลกั สูตรและการเรียนการสอน
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design)
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พ.ศ. 2551 เป็ นหลกั สูตรอิงมาตรฐาน (Standard-based
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ Curriculum) มีมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั เป็ นเป้าหมายของการจดั การเรียนการสอน และเป็ นกรอบ
ทิศทางในการกาหนดขอบขา่ ยเน้ือหา ทกั ษะกระบวนการ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ และการวดั ประเมินผล
เพอื่ พฒั นาผเู้ รียนใหม้ ีความรู้ ความสามารถบรรลุมาตรฐานตวั ช้ีวดั ท่กี าหนด

สถานศึกษาจะตอ้ งนามาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ไปดาเนินการจดั ทาหลักสูตรสถานศึกษา
ซ่ึงเป็ นแผนหรือแนวทางในการประมวลความรู้ และประสบการณ์ต่างๆ ท่ีสถานศึกษาจดั ข้ึน เพ่ือพฒั นา
ผูเ้ รียนให้มีความรู้ ความสามารถ ทกั ษะและคุณลกั ษณะตามเป้าหมายท่ีกาหนดไวใ้ นหลกั สูตรแกนกลาง
การศึกษาข้นั พ้ืนฐาน การพฒั นาหลกั สูตรการเรียนการสอน จึงเป็ นภาระงานสาคญั ของครูผสู้ อนแตล่ ะคนที่
ตอ้ งดาเนินการ ดงั น้ี

1. นามาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ไปศกึ ษาวเิ คราะห์รายละเอียด เพอื่ กาหนดเป้าหมายของการ
จดั การเรียนการสอนใหผ้ เู้ รียนมีความรู้ ทกั ษะและความสามารถตามทีร่ ะบุไวใ้ นตวั ช้ีวดั แตล่ ะขอ้

2. ดาเนินการจดั ทาสาระการเรียนรู้ใหส้ มั พนั ธห์ รืออิงมาตรฐานตวั ช้ีวดั แตล่ ะขอ้ ใหช้ ดั เจน
3. วางแผนพฒั นาผเู้ รียนใหม้ ีความรู้ และทกั ษะทจี่ าเป็ นตอ่ การเรียนรู้ พร้อมท้งั กาหนดตวั ช้ีวดั และ
ระดบั คุณภาพทค่ี าดหวงั ใหเ้ กิดกบั ผเู้ รียนตามลาดบั มาตรฐานตวั ช้ีวดั แต่ละขอ้
4. นามาตรฐานตวั ช้ีวดั ที่กาหนดไปออกแบบการเรียนการสอน เพอ่ื จดั กิจกรรมการเรียนรู้ พฒั นา
ผเู้ รียนไปสู่ตวั ช้ีวดั น้นั ๆ
5. ตอ้ งคอยตรวจสอบและประกนั คุณภาพว่า ผเู้ รียนแต่ละคนบรรลุมาตรฐานตวั ช้ีวดั ท่ีกาหนดไว้
หรือไม่ มากน้อยเพยี งใด เพ่ือดาเนินการปรับปรุงพฒั นาผูเ้ รียนตลอดเวลา ตามแผนภูมิการพฒั นาคุณภาพ
ผเู้ รียนในระบบการเรียนการสอนท่มี ีมาตรฐานการเรียนรู้เป็นเป้าหมาย

พเิ ศษ 13

มาตรฐานการเรียนรู้หลกั สูตรแกนกลางระดบั ชาติ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั

ความสนใจ ความต้องการของผู้เ ีรยน กรอบหลกั สูตรและการประเมินระดบั ทอ้ งถิ่น/ วิสัยทศั น์
เขตพ้นื ท่ีการศึกษา
การพฒั นาหลกั สูตร
หลกั สูตรและการประเมินผลระดบั สถานศึกษา การเรียนการสอน

การออกแบบหลกั สูตร
และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน

แห ่ลงเ ีรยน ู้ร ัปญหา เห ุตการ ์ณสาคัญในท้อง ่ิถน การเรียนการสอนในช้นั เรียน การบรรลมุ าตรฐานการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
หลกั ฐานและร่องรอยของการเรียนรู้ อิงมาตรฐาน

กิจกรรม ชิ้นงานหรือภาระงาน แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วิธกี ารออกแบบหน่วยการเรียนรู้
การเรียนรู้ ท่ีผเู้ รียนลงมือปฏิบตั ิ

การประเมินผลการเรียนรู้ตามตวั ช้ีวดั การจัดทาคู่มือครูและแผนฯ
 เกณฑก์ ารประเมิน
 คาอธิบายคุณภาพงาน (Rubric)
 แนวการใหค้ ะแนน

ผลงานตวั อยา่ งที่ไดม้ าตรฐานของผเู้ รียน

พเิ ศษ 14

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 4 การออกแบบหลกั สูตร และการเรียนการสอนองิ มาตรฐานการเรียนรู้

วิ ัสยทัศ ์น การออกแบบหลกั สูตรการเรียนการสอนเพอ่ื เสริมสรา้ งประสบการณ์การเรียนรู้แก่ผเู้ รียนน้นั ผสู้ อน
ตอ้ งศึกษาวตั ถุประสงค์ของท้องถิ่นชุมชน วิเคราะห์ความตอ้ งการและความจาเป็ นของแต่ละทอ้ งถ่ิน
การพัฒนาหลัก ูสตร สถานศึกษา รวมถึงวธิ ีการพฒั นาผเู้ รียนให้บรรลุเป้าหมายตามมาตรฐานตวั ช้ีวดั ที่กาหนดไวใ้ นหลกั สูตร
การเ ีรยนการสอน แกนกลางฯ ผูส้ อนอาจเริ่มตน้ จากการวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ที่กาหนด หรือโดยการ
กาหนดหัวขอ้ ท่ีเป็ นประเด็นปัญหาท่ีน่าสนใจ และมีคุณค่าแก่การเรียนรู้ของผเู้ รียน หรือเร่ิมจากเน้ือหาใน
การออกแบบหลัก ูสตร บทเรียนทีม่ ีอยเู่ ดิม แลว้ เชื่อมโยงหวั ขอ้ ความรูจ้ ากบทเรียนน้นั ๆ วา่ สอดคลอ้ งกบั มาตรฐานตวั ช้ีวดั ขอ้ ใดบา้ ง
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน
ปัจจบุ นั นิยมออกแบบการเรียนการสอนในรูปแบบ Backward Design ซ่ึงเป็นการออกแบบหลกั สูตร
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ท่ีมีกระบวนการพฒั นาผเู้ รียนไปสู่มาตรฐานตวั ช้ีวดั ค่อนขา้ งชดั เจน โดยยดึ เอาผลลพั ธส์ ุดทา้ ยท่ีตอ้ งการให้
ิองมาตรฐาน เกิดข้ึนกบั ผเู้ รียนตามมาตรฐานตวั ช้ีวดั เป็ นตวั ต้งั จึงตอ้ งเริ่มจากการวิเคราะห์มาตรฐานตวั ช้ีวดั เพอื่ กาหนด
เป็ นเป้าหมายของการจดั การเรียนรู้ก่อน แลว้ จึงกาหนดชิ้นงานท่ีตอ้ งการให้ผเู้ รียนปฏิบตั ิ พร้อมท้งั กาหนด
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) เกณฑใ์ นการประเมินผลงาน แลว้ จึงกาหนดกิจกรรมการเรียนการสอนให้สอดคลอ้ งกันตามลาดบั การ
ออกแบบการเรียนรู้แบบ Backward Design จึงเป็ นการออกแบบหลักสูตรการเรียนการสอนที่มีเป้าหมาย
ชดั เจน และผสู้ อนตอ้ งสามารถวางแผนดาเนินการพฒั นาผเู้ รียนไปสู่เป้าหมายดว้ ยความมุ่งมน่ั ต้งั ใจจริง

4.1 ข้นั ตอนการออกแบบการเรียนรู้

การออกแบบการเรียนรู้เป็ นหลกั ฐานร่องรอยในการประเมินความสามารถของครูผูส้ อนว่า
ครูไดจ้ ดั การเรียนรูต้ รงกบั เจตจานงท่กี าหนดไวใ้ น พ.ร.บ. การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.
2545) และสอดคลอ้ งกบั หลักการของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พ.ศ. 2551 หรือไม่ จึงเป็ น
ภารกิจสาคญั ของครูในการเริ่มตน้ พฒั นาวชิ าชีพ เพ่ือเขา้ สู่การมีและเลื่อนวทิ ยฐานะทุกระดบั การออกแบบ
จดั ทาหน่วยการเรียนรู้เพ่ือพฒั นาคุณภาพผเู้ รียนจึงเป็ นภาระงานท่ีตอ้ งกระทาอยา่ งรอบคอบ ตามข้นั ตอน
ตอ่ ไปน้ี

1. วิเคราะห์สาระมาตรฐานการเรียนรู้ และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี

2. กาหนดจุดประสงคก์ ารเรียนรู้

3. จดั ทาสาระการเรียนรู้

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ ประเมินผลการเรียนรู้ 4. จดั ทาคาอธิบายรายวิชา จดั ทาคู่มอื ครู
ของผเู้ รียนเพอ่ื ปรับปรุง 5. กาหนดหน่วยการเรียนรู้ และแผนการจดั การเรียนรู้
หลกั สูตรและการประกนั 6. วางแผนจดั การเรียนรู้ ตามแนวคิด Backward Design
คุณภาพภายในโรงเรียน

พเิ ศษ 15

4.2 องค์ประกอบของการออกแบบการเรียนรู้ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั

การออกแบบการเรียนรู้ เป็นภาระงานที่ครูผสู้ อนจะตอ้ งมีความรู้ความสามารถในการพฒั นา วสิ ัยทศั น์
ระบบการเรียนการสอนโดยเลือกใชท้ ฤษฎีการเรียนรู้ (Learning theory) และทฤษฎีการสอน (Instructional
theory) เป็นแนวทางจดั การเรียนรู้ ให้สอดคลอ้ งกบั เป้าหมายการเรียนรูแ้ ละความตอ้ งการของผเู้ รียน รวมท้งั การพฒั นาหลกั สูตร
การพฒั นาสื่อประกอบการเรียนรู้ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ การทดลองใชน้ วตั กรรมการเรียนรู้ และการวดั การเรียนการสอน
ประเมินผลกิจกรรมการเรียนการสอนท่ีจดั ข้ึนท้งั หมด โดยใชว้ ธิ ีการวจิ ยั เป็ นเครื่องมือพฒั นาเทคนิควิธีการ
จดั การเรียนรูแ้ บบต่างๆ ให้มีคุณภาพตามเจตจานงของ พ.ร.บ. การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และฉบบั แกไ้ ข การออกแบบหลกั สูตร
เพม่ิ เตมิ พ.ศ. 2545 ทกี่ าหนดในมาตรา 6 ความวา่ และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน

“… การจดั การศึกษาตอ้ งเป็ นไปเพอื่ พฒั นาคนไทยใหเ้ ป็นมนุษยท์ ่สี มบรู ณ์ท้งั ร่างกาย จิตใจ สตปิ ัญญา การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
ความรู้ และคุณธรรม มีจริยธรรม และวฒั นธรรมในการดารงชีวิต สามารถอยรู่ ่วมกบั ผูอ้ ื่นไดอ้ ย่างมี อิงมาตรฐาน
ความสุข”
แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
ครูผูส้ อนจึงตอ้ งพฒั นาระบบการเรียนการสอนและการออกแบบการจัดการเรียนรู้ตาม
หลกั การสาคญั ตอ่ ไปน้ี การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ

4.2.1 แนวการจัดการเรียนการสอน
1) ตอ้ งยดึ หลกั วา่ ผเู้ รียนทกุ คนมีความสามารถเรียนรูแ้ ละพฒั นาตนเองไดต้ ามมาตรา 22
2) ตอ้ งยดึ ถือวา่ ผเู้ รียนมีความสาคญั ท่สี ุด
3) ตอ้ งส่งเสริมใหผ้ ูเ้ รียนแต่ละคนสามารถพฒั นาตนเองตามธรรมชาติ และเตม็ ตาม

ศกั ยภาพ
4) ตอ้ งเนน้ ความสาคญั ท้งั ความรู้ คุณธรรม กระบวนการเรียนรู้ และส่งเสริมการเรียนรู้

บูรณาการตามความเหมาะสมของแต่ละช่วงวยั การศึกษา
4.2.2 แนวการจัดกระบวนการเรียนรู้
1) จดั เน้ือหาสาระและกิจกรรมการเรียนรูใ้ หส้ อดคลอ้ งกบั ความสนใจและความถนดั

ของผเู้ รียน โดยคานึงถึงความแตกต่างระหวา่ งบคุ คล
2) ฝึกฝนทกั ษะการคิด กระบวนการคิด การจดั การเผชิญสถานการณ์ และการประยกุ ต์

ใชค้ วามรู้ เพอื่ ป้องกนั และแกไ้ ขปัญหาของตนเอง ครอบครัว และชุมชนได้
3) จดั กิจกรรมให้ผเู้ รียนไดเ้ รียนรู้จากประสบการณ์จริง ฝึกการปฏิบตั ิใหค้ ดิ เป็น ทาเป็น

แกป้ ัญหาเป็ น เกิดนิสยั รกั การอ่าน และการใฝ่รู้ใฝ่ เรียนอยา่ งตอ่ เนื่อง
4) จดั การเรียนการสอน โดยผสมผสานสาระการเรียนรู้ดา้ นต่างๆ ใหส้ มดุลกนั และมุ่ง

ปลูกฝังคุณธรรม และค่านิยมอนั พงึ ประสงคไ์ วท้ กุ รายวชิ า

พเิ ศษ 16

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 5 การจดั ทาหน่วยการเรียนรู้อิงมาตรฐานการเรียนรู้

วิ ัสยทัศ ์น การออกแบบหน่วยการเรียนรูเ้ พอ่ื เสริมสร้างประสบการณ์การเรียนรูแ้ ก่ผเู้ รียนน้นั ผสู้ อนตอ้ งศกึ ษา
วตั ถุประสงค์ของทอ้ งถ่ินชุมชน วิเคราะห์ความตอ้ งการและความจาเป็ นของแต่ละทอ้ งถ่ิน สถานศึกษา
การพัฒนาหลัก ูสตร รวมถึงวธิ ีการพฒั นาผูเ้ รียนใหบ้ รรลุเป้าหมายตามมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ท่ีกาหนดไวใ้ นหลกั สูตร
การเ ีรยนการสอน แกนกลางฯ ผูส้ อนอาจเร่ิมตน้ จากการวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้และตัวช้ีวดั ท่ีกาหนด หรือโดยการ
กาหนดหัวขอ้ ที่เป็ นประเด็นปัญหาท่ีน่าสนใจ และมีคุณค่าแก่การเรียนรู้ของผูเ้ รียน หรือเร่ิมจากเน้ือหาใน
การออกแบบหลัก ูสตร บทเรียนที่มีอยเู่ ดิม แลว้ เช่ือมโยงหวั ขอ้ ความรู้จากบทเรียนน้นั ๆ ว่าสอดคลอ้ งกบั มาตรฐานการเรียนรู้และ
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน ตวั ช้ีวดั ขอ้ ใดบา้ ง

การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ปัจจุบนั นิยมออกแบบการเรียนการสอนในรูปแบบ Backward Design ซ่ึงเป็ นการออกแบบหน่วย
ิองมาตรฐาน การเรียนรู้ท่ีมีกระบวนการพฒั นาผูเ้ รียนไปสู่มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ค่อนขา้ งชัดเจน โดยยดึ เอา
ผลลพั ธส์ ุดทา้ ยท่ีตอ้ งการใหเ้ กิดข้ึนกบั ผเู้ รียนตามมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั เป็ นตวั ต้งั จึงตอ้ งเริ่มจาก
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) การวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั เพอื่ กาหนดเป็ นเป้าหมายของการจดั การเรียนรู้ก่อน แลว้ จึง
กาหนดช้ินงานที่ตอ้ งการให้ผูเ้ รียนปฏิบัติ พร้อมท้งั กาหนดเกณฑ์ในการประเมินผลงาน แลว้ จึงกาหนด
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ กิจกรรมการเรียนการสอนให้สอดคล้องกันตามลาดับ การออกแบบการเรียนรู้แบบ Backward Design
(รายละเอียดอยใู่ นเร่ือง วธิ ีออกแบบหน่วยการเรียนรูแ้ บบยอ้ นกลบั หรือ Backward Unit Design) จึงเป็นการ
ออกแบบหลกั สูตรการเรียนการสอนท่ีมีเป้าหมายชดั เจน และผสู้ อนตอ้ งสามารถวางแผนดาเนินการพฒั นา
ผเู้ รียนไปสู่เป้าหมายดว้ ยความมุ่งมนั่ ต้งั ใจจริง

5.1 หน่วยการเรียนรู้องิ มาตรฐาน

การจัดทาหน่วยการเรียนรู้อิงมาตรฐาน เป็ นข้นั ตอนท่ีสาคัญที่สุดในการจัดทาหลักสูตร
สถานศึกษา เพราะเป็นส่วนท่ีนามาตรฐานการเรียนรูไ้ ปสู่การปฏบิ ตั กิ ารเรียนการสอนอยา่ งแทจ้ ริง ผูเ้ รียนจะ
บรรลุมาตรฐานหรือไม่ อยา่ งไร ก็อยทู่ ่ีข้นั ตอนน้ี ดังน้ันการพฒั นาผูเ้ รียนให้มีคุณภาพได้มาตรฐานอยา่ ง
แทจ้ ริง ทุกองค์ประกอบของหน่วยการเรียนรู้ตอ้ งเช่ือมโยงกับมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี โดย
ผสู้ อนตอ้ งเขา้ ใจและสามารถวเิ คราะห์ไดว้ า่ สิ่งที่ตอ้ งการใหผ้ ูเ้ รียนรูแ้ ละปฏบิ ตั ไิ ดใ้ นมาตรฐานการเรียนรูแ้ ละ
ตวั ช้ีวดั ช้นั ปี น้นั คอื อะไร

องคป์ ระกอบทีส่ าคญั ของหน่วยการเรียนรูอ้ ิงมาตรฐาน มี 6 องคป์ ระกอบ ดงั น้ี
1. หวั เร่ืองหรือช่ือหน่วยการเรียนรู้
2. มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี
3. สาระสาคญั
4. กิจกรรมการเรียนรู้
5. ชิ้นงานหรือภาระงานทผี่ เู้ รียนปฏิบตั ิ
6. การประเมินผล

พเิ ศษ 17

มาตรฐานการเรียนรู้ / ตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั

ความสนใจ การเรียนการสอนในช้นั เรียน วิสัยทศั น์
ความตอ้ งการ หลกั ฐานและร่องรอยของ
ของผเู้ รียน
การเรียนรู้
- แหล่งขอ้ มูล
- ปัญหา กิจกรรม ชิ้นงานหรือ การบรรลุ การพัฒนาหลกั สูตร
- เหตุการณ์ การเรียน ภาระงาน มาตรฐาน การเรียนการสอน
สาคญั การสอน ทผี่ เู้ รียนปฏิบตั ิ
ในชุมชน
การประเมิน - เกณฑก์ ารประเมิน การออกแบบหลกั สูตร
- คาอธิบายคุณภาพ และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
- แนวการใหค้ ะแนน

ผลงานตวั อยา่ งท่ไี ดม้ าตรฐาน

การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
อิงมาตรฐาน

แผนภมู ทิ ี่ 1 ความสัมพนั ธข์ องมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปีกบั องคป์ ระกอบของหน่วยการเรียนรู้ แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วิธกี ารออกแบบหน่วยการเรียนรู้

5.2 กระบวนการจดั ทาหน่วยการเรียนรู้องิ มาตรฐาน การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ

การออกแบบหน่วยการเรียนรู้อิงมาตรฐานใชห้ ลกั การของ Backward Design คือ เร่ิมจากการ
กาหนดมาตรฐานเป็ นเป้าหมายของการจดั การเรียนรู้ จากน้นั จึงกาหนดวา่ ร่องรอยหลกั ฐานอะไรท่ีใหผ้ เู้ รียน
ปฏิบัติแล้วสามารถสะทอ้ นความสามารถของผูเ้ รียนตามที่ระบุไวใ้ นมาตรฐานน้ัน แล้วจึงวางแผนจดั
กิจกรรมการเรียนรู้ใหส้ อดคลอ้ งกบั สิ่งที่กาหนดใหผ้ เู้ รียนปฏิบตั ิ อยา่ งไรก็ตามกระบวนการจดั ทาหน่วยการ
เรียนรู้อิงมาตรฐานมีความยดื หยุ่นสามารถเร่ิมจากการกาหนดมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้ันปี และ
วเิ คราะห์คาสาคญั ในตวั ช้ีวดั ช้นั ปี เพือ่ กาหนดสาระหลกั หรือกิจกรรมต่อไป หรืออาจเร่ิมจากประเด็นปัญหา
สาคญั ในทอ้ งถิ่นหรือส่ิงท่ีผเู้ รียนสนใจ แลว้ จงึ พจิ ารณาวา่ ประเด็นปัญหาดงั กล่าวเชื่อมโยงกบั มาตรฐานและ
ตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ขอ้ ใดดงั แนวทางตอ่ ไปน้ี

พเิ ศษ 18

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ รูปแบบท่ี 1 แนวทางการจดั ทาหน่วยการเรียนรู้เร่ิมจากการกาหนดมาตรฐานการเรียนรูแ้ ละตวั ช้ีวดั ช้นั ปี

วิ ัสยทัศ ์น ระบมุ าตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี
กาหนดสาระสาคญั
การพัฒนาหลัก ูสตร
การเ ีรยนการสอน กาหนดสาระการเรียนรู้
ควำมรู้ ทักษะ/กระบวนกำร คุณลักษณะ*
การออกแบบหลัก ูสตร กาหนดชิน้ งาน / ภาระงานท่ผี เู้ รียนปฏิบตั ิ
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน
กาหนดเกณฑก์ ารประเมิน
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร วางแผนจดั กิจกรรมการเรียนรู้
ิองมาตรฐาน กาหนดช่ือหน่วยการเรียนรู้

วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) กาหนดเวลาเรียน

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ * คุณลกั ษณะ หมายถึง คุณลกั ษณะท่ีปรากฏอยใู่ นมาตรฐานการเรียนรู้ / ตวั ช้ีวดั และคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์

พเิ ศษ 19

รูปแบบท่ี 2 แนวทางการจดั ทาหน่วยการเรียนรูเ้ ริ่มจากกาหนดปัญหาสาคญั ในทอ้ งถ่นิ หรือสิ่งทผี่ เู้ รียนสนใจ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั

กาหนดประเดน็ ปัญหา/ส่ิงท่ีผเู้ รียนสนใจ วสิ ัยทศั น์

ระบุมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี การพฒั นาหลกั สูตร
การเรียนการสอน
กาหนดสาระสาคญั
การออกแบบหลกั สูตร
กาหนดสาระการเรียนรู้ และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน

ควำมรู้ ทักษะ/กระบวนกำร คณุ ลกั ษณะ การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
อิงมาตรฐาน
กาหนดชิน้ งาน / ภาระงานที่ผเู้ รียนปฏิบตั ิ
แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
กาหนดเกณฑก์ ารประเมิน
การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
วางแผนจดั กิจกรรมการเรียนรู้

กาหนดชื่อหน่วยการเรียนรู้

กาหนดเวลาเรียน

สิ่งสาคญั ของการจัดทาหน่วยการเรียนรู้อิงมาตรฐาน มีดงั น้ี
1. การจดั การเรียนรู้ในแต่ละหน่วยการเรียนรู้ ตอ้ งนาพาผูเ้ รียนให้บรรลุมาตรฐานและตวั ช้ีวดั

ช้นั ปี ทีร่ ะบุในหน่วยการเรียนรู้น้นั ๆ
2. การวดั และประเมินผลช้ินงานหรือภาระงานที่กาหนดในหน่วยการเรียนรู้ ควรเป็ นการ

ประเมินการปฏบิ ตั หิ รือการแสดงความสามารถผเู้ รียน (Performance Assessment)
3. ช้ินงานหรือภาระงานท่ีกาหนดให้ผูเ้ รียนปฏิบตั ิ ควรเชื่อมโยงมาตรฐานและตวั ช้ีวดั 2-3

มาตรฐาน / ตวั ช้ีวดั
4. มีความยดื หยนุ่ ในกระบวนการ และข้นั ตอนการจดั ทาหน่วยการเรียนรู้ เช่น อาจเร่ิมตน้ จาก

การวเิ คราะห์มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี หรืออาจเร่ิมจากความสนใจของผูเ้ รียนหรือสภาพปัญหา
ของชุมชนกไ็ ด้

พเิ ศษ 20

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 5.3 ข้นั ตอนการวางแผนการจดั ทาหน่วยการเรียนรู้

วิ ัสยทัศ ์น 5.3.1 ข้นั ระบุมาตรฐานและตวั ชี้วดั ช้ันปี
ทกุ หน่วยการเรียนรูต้ อ้ งระบุมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ที่เป็ นเป้าหมายในการ
การพัฒนาหลัก ูสตร
การเ ีรยนการสอน พฒั นาผเู้ รียนสาหรับหน่วยการเรียนรูน้ ้ัน ๆ ไวอ้ ยา่ งชดั เจน ซ่ึงแต่ละหน่วยอาจระบุมาตรฐานการเรียนรู้และ
ตวั ช้ีวดั ช้ันปี ไวม้ ากกว่าหน่ึงมาตรฐานและมากกว่าหน่ึงตัวช้ีวดั ช้ันปี แต่ไม่ควรมากเกินไป ซ่ึงอาจเป็ น
การออกแบบหลัก ูสตร มาตรฐานจากกลุ่มสาระเดียวกนั หรือต่างกลุ่มสาระท่สี อดคลอ้ งกนั ก็ได้
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน
5.3.2 ข้นั กาหนดสาระสาคญั
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ในส่วนสาระสาคญั น้ีเป็ นการกาหนดเน้ือหา และทักษะที่จะจดั การเรียนการสอนใน
ิองมาตรฐาน
หน่วยน้นั ๆ สาระสาคญั ไดจ้ ากการวิเคราะหต์ วั ช้ีวดั ช้นั ปี วา่ อะไรคือส่ิงท่ีผเู้ รียนตอ้ งรู้และปฏิบตั ไิ ด้ ที่ระบอุ ยู่
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) ในตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ของหน่วยการเรียนรู้น้ัน ๆ หรือสาระสาคญั อาจนามาจากสาระการเรียนรู้แกนกลางของ
ตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ที่ระบุอยใู่ นหน่วยการเรียนรู้น้ัน ๆ อยา่ งไรก็ตามมาตรฐานการเรียนรู้แต่ละมาตรฐาน ตวั ช้ีวดั
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ ช้นั ปี แตล่ ะตวั ช้ีวดั อาจมีการสอนหรือฝึกซ้าไดใ้ นหน่วยการเรียนรู้อื่น ๆ เพอ่ื ให้ผเู้ รียนเกิดความชานาญและ
มีความรูก้ วา้ งขวางข้ึน และอาจเพม่ิ เติมสาระสาคญั ไดต้ ามความสนใจของผเู้ รียนและความเหมาะสม

5.3.3 ข้นั กาหนดชิ้นงานหรือภาระงานท่ผี ู้เรียนปฏบิ ัติ
ช้ินงานหรือภาระงาน อาจเป็ นสิ่งที่ผูส้ อนกาหนดให้ หรือผูส้ อนและผูเ้ รียนร่วมกัน

กาหนดข้นึ เพ่ือใหผ้ เู้ รียนไดล้ งมือปฏบิ ตั ิในแตล่ ะหน่วย ชิ้นงานหรือภาระงานตอ้ งแสดงใหเ้ ห็นถึงพฒั นาการ
ในการเรียนรู้ของผเู้ รียน ได้ใชค้ วามรู้ท่ีลึกซ้ึง ใชท้ กั ษะ/กระบวนการคิดช้ันสูง และเป็ นร่องรอยหลกั ฐาน
แสดงวา่ มีความรูแ้ ละทกั ษะถึงตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ทก่ี าหนดไวใ้ นหน่วยการเรียนรู้น้นั

ตวั อย่างชิ้นงานหรือภาระงาน
1. งานเขยี น : เรียงความ จดหมาย โคลงกลอน การบรรยาย การเขียนตอบ ฯลฯ
2. ภาพ / แผนภมู ิ : แผนผงั แผนภูมิ ภาพวาด กราฟ ตาราง ฯลฯ
3. การพดู / รายงานปากเปล่า : การอ่าน กล่าวรายงาน โตว้ าที รอ้ งเพลง สมั ภาษณ์ ฯลฯ
4. ส่ิงประดิษฐ์ : งานประดิษฐ์ งานแสดงนิทรรศการ หุ่นจาลอง ฯลฯ
5. งานท่ีมีลกั ษณะผสมผสานกนั : การทดลอง การสาธิต ละคร วดี ิทศั น์ ฯลฯ
การกาหนดชิ้นงานหรือภาระงานใหผ้ เู้ รียนปฏิบตั ติ อ้ งมีความสอดคลอ้ งเหมาะสมสมั พนั ธ์
กบั มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี และกิจกรรมท่ีกาหนดในหน่วยการเรียนรู้ ช้ินงานหรือภาระงาน
หน่ึงชิ้น เชื่อมโยงสมั พนั ธก์ บั มาตรฐานเดียวกนั หรือหลายมาตรฐานในเวลาเดียวกนั ได้
วิธีการเลือกชิ้นงานหรือภาระงาน
ช้ินงานหรือภาระงานที่จะเป็ นเคร่ืองพิสูจน์ว่าผเู้ รียนบรรลุถึงมาตรฐานการเรียนรู้และ
ตวั ช้ีวดั ช้นั ปี น้นั พจิ ารณาไดจ้ าก

พเิ ศษ 21

1. ชิ้นงาน / ภาระงานตามท่ีระบไุ วใ้ นมาตรฐานการเรียนรูห้ รือตวั ช้ีวดั ช้นั ปี น้นั (ถา้ มี) หลกั การสาคญั
2. พิจารณาจากกิจกรรมการเรียนรู้ในหน่วยการเรียนรู้วา่ ผูเ้ รียนตอ้ งสร้างช้ินงาน หรือ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ
ปฏิบตั งิ านใดบา้ งระหวา่ งการจดั กิจกรรมจึงจะพฒั นาถึงมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ทต่ี อ้ งการ
3. ระดมความคิดกับเพื่อนผเู้ รียน หรือผูส้ อน เพ่ือเลือกงานที่เหมาะสมให้ผูเ้ รียนปฏิบตั ิ วสิ ัยทศั น์
เพอ่ื พฒั นาผูเ้ รียนใหไ้ ดม้ าตรฐานตามที่กาหนด ถา้ ชิ้นงานยงั ไม่ครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรูแ้ ละตวั ช้ีวดั ของหลกั สูตรแกนกลางฯ
ช้นั ปี ทกี่ าหนดไว้ อาจเพม่ิ หรือปรับกิจกรรมเพอื่ ใหค้ รอบคลุม
4. ขณะวางแผนกาหนดช้ินงานหรือภาระงาน ควรพจิ ารณาการพฒั นาสติปัญญาหลาย ๆ การพฒั นาหลกั สูตร
ดา้ นพร้อม ๆ กนั (Multiple Intelligence) ผูส้ อนอาจเลือกช้ินงานประเภทเรียงความ การแสดงละคร หรือ การเรียนการสอน
บทบาทสมมติ การเคล่ือนไหวร่างกาย/มนุษยสัมพนั ธ์ หรือดนตรี ซ่ึงเป็ นงานที่เหมาะสมท่ีจะส่งเสริมให้
ผเู้ รียนไดพ้ ฒั นาหลาย ๆ ดา้ น และมีโอกาสไดเ้ รียนรู้ และปฏิบตั ิงานดว้ ยวธิ ีการท่ีเขาชอบ งานน้ันจึงจะเกิด การออกแบบหลกั สูตร
ประโยชนอ์ ยา่ งแทจ้ ริง และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
5. นาไปสู่การประเมินตามสภาพจริง (Authentic Assessment) โดยบุคคลต่าง ๆ เช่น
เพื่อนผู้เรียน ผู้สอน ผูป้ กครอง หรือประเมินตนเอง ให้ทางเลือกในการปฏิบัติ หรือใช้วิธีปฏิบัติได้ การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
หลากหลาย อิงมาตรฐาน
5.3.4 ข้นั การประเมินผล
ในการจดั กิจกรรมการเรียนรู้แต่ละคร้ัง ผูส้ อนตอ้ งกาหนดเกณฑ์การประเมินผล ซ่ึงควร แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
ให้ผูเ้ รียนมีส่วนร่วมในการกาหนดด้วย และควรแจง้ ให้ผูเ้ รียนทราบล่วงหน้าถึงวิธีการและเกณฑ์ในการ
ประเมิน การประเมินผลควรมีลกั ษณะ ดงั น้ี การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
- มีเกณฑก์ ารประเมินท่เี ชื่อมโยงกบั ตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ท่ีกาหนดในหน่วยการเรียนรู้
- อธิบายลกั ษณะช้ินงานหรือภาระงานท่ีคาดหวงั ไดอ้ ยา่ งชดั เจน
- รวมอยใู่ นกระบวนการเรียนการสอน และกิจกรรมการเรียนการสอน
- มีคาอธิบายคุณภาพงานทช่ี ดั เจนและบ่งบอกคุณภาพงานในแตล่ ะระดบั
- ใชผ้ ลการประเมินในการปรับปรุงการเรียนการสอน ใหส้ อดคลอ้ งกับผูเ้ รียนแต่ละคน
แตล่ ะกลุ่ม หรือท้งั ช้นั
- แจง้ ผลการประเมินเก่ียวกบั การเรียนรู้และพฒั นาการของผูเ้ รียน เพ่ือเทียบเคียงไปสู่
มาตรฐานใหผ้ เู้ รียน ผปู้ กครอง และชุมชนทราบเป็นระยะ
- นาผลการประเมินเป็นขอ้ มูลประกอบในการปรับปรุงหลกั สูตร
- การประเมินผลงานท่ีให้ผเู้ รียนปฏิบตั ิ และกิจกรรมการเรียนรู้ของผูเ้ รียนทุกกิจกรรม
ผสู้ อนจะตอ้ งกาหนดแนวการให้คะแนนเพื่อตรวจสอบว่าผูเ้ รียนมีความรู้อะไร และทาอะไรไดบ้ า้ ง ตามที่
มาตรฐานการเรียนรู้กาหนดไวแ้ ตล่ ะหน่วยการเรียนรู้

พเิ ศษ 22

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 5.3.5 ข้นั ออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้
กิจกรรมการเรียนรู้เป็นหัวใจสาคญั ที่จะช่วยใหผ้ เู้ รียนเกิดการพฒั นา ทาใหผ้ เู้ รียนมีความรู้
วิ ัสยทัศ ์น
และทกั ษะตามมาตรฐานการเรียนรูแ้ ละตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ทกี่ าหนดไวใ้ นแต่ละหน่วยการเรียนรู้ รวมท้งั ช่วยในการ
การพัฒนาหลัก ูสตร ปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมทพ่ี งึ ประสงคใ์ หเ้ กิดแก่ผเู้ รียน ดงั น้นั ผสู้ อนจึงควรทราบหลกั การและ
การเ ีรยนการสอน ข้นั ตอนในการจดั กิจกรรม ดงั น้ี

การออกแบบหลัก ูสตร 1) หลักในการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน 1. เป็ นกิจกรรมที่พฒั นาผเู้ รียนไปสู่มาตรฐานการเรียนรู้ และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ที่กาหนดไวใ้ น
หน่วยการเรียนรู้
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร 2. นาไปสู่การสร้างชิ้นงานหรือภาระงานที่แสดงถึงการบรรลุมาตรฐานการเรียนรู้และ
ิองมาตรฐาน ตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ของผเู้ รียน
3. ผเู้ รียนมีส่วนร่วมในการออกแบบและจดั กิจกรรม
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) 4. เป็นกิจกรรมทเ่ี นน้ ผเู้ รียนเป็ นสาคญั
5. มีความหลากหลายและเหมาะสมกบั ผเู้ รียนและเน้ือหาสาระ
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ 6. สอดแทรกคุณธรรม จริยธรรม และคา่ นิยมที่พงึ ประสงค์
7. ช่วยใหผ้ เู้ รียนเขา้ สู่แหล่งการเรียนรู้และเครือข่ายการเรียนรู้ทหี่ ลากหลาย
8. เปิ ดโอกาสใหผ้ เู้ รียนไดล้ งมือปฏบิ ตั ิจริง
2) ขัน้ ตอนการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ (ในหน่วยการเรียนรู้)
การจดั กิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพฒั นาผูเ้ รียนให้มีศักยภาพตามมาตรฐาน โดยท่ัวไป
ประกอบดว้ ยกิจกรรมใน 3 ลกั ษณะ ได้แก่ กิจกรรมนาสู่การเรียน กิจกรรมพฒั นาการเรียนรู้ และกิจกรรม
รวบยอด ในการจดั การเรียนการสอน โดยทว่ั ไปน้นั ผูส้ อนจะเร่ิมตน้ จากกิจกรรมนาเขา้ สู่บทเรียนเพอื่ กระตุน้
ความสนใจหรือปูพน้ื ฐานในเร่ืองที่จะสอน จากน้นั จะดาเนินการจดั การเรียนการสอนดว้ ยกิจกรรมพฒั นาการ
เรียนรู้ทีช่ ่วยใหผ้ เู้ รียนมีความรูค้ วามสามารถตามลาดบั จนกระทงั่ มีศกั ยภาพเพียงพอทจ่ี ะทากิจกรรมสุดทา้ ย
หรือกิจกรรมรวบยอดที่เป็ นเคร่ืองพิสูจน์ว่าผูเ้ รียนมีความรู้ความสามารถตามมาตรฐานและตวั ช้ีวดั ช้ันปี ที่
กาหนดไวใ้ นหน่วยการเรียนรู้น้ัน ๆ และเม่ือกาหนดกิจกรรมรวบยอดแลว้ ผูส้ อนจะเห็นภาพไดช้ ดั เจนข้ึนว่า
การจะใหผ้ เู้ รียนทากิจกรรมรวบยอดได้ ผเู้ รียนจะตอ้ งมีความรู้และทกั ษะดา้ นใดบา้ ง และกิจกรรมใดทจ่ี ะช่วย
พฒั นาใหผ้ ูเ้ รียนมีความรู้ และทกั ษะเหล่าน้ัน จากน้นั เป็ นเร่ืองง่ายท่ีผูส้ อนจะคิดกิจกรรมนาเขา้ สู่บทเรียนที่
น่าสนใจเป็นลาดบั ตอ่ ไป
(1) กิจกรรมนาสู่การเรียน (Introduction Activities) เป็ นกิจกรรมที่ใชใ้ นการกระตุ้น
ความสนใจของผเู้ รียนในตอนตน้ ก่อนการจดั กิจกรรมพฒั นา กิจกรรมนาสู่การเรียนควรมีลกั ษณะดงั น้ี

- กระตุน้ ใหผ้ เู้ รียนเกิดความสนใจ มีความกระตือรือร้นอยากเรียน
- เชื่อมโยงสู่กิจกรรมทีช่ ่วยพฒั นาผเู้ รียนและกิจกรรมรวบยอด

พเิ ศษ 23

- เชื่อมโยงถึงประสบการณ์เดิมท่ีผเู้ รียนมีอยู่ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั
- ช่วยใหผ้ เู้ รียนไดแ้ สดงถึงความตอ้ งการในการเรียนรู้ของตนเอง
(2) กิจกรรมพัฒนา (Enabling Activities) เป็ นกิจกรรมท่ีใชใ้ นการพฒั นาผูเ้ รียนใหเ้ กิด วสิ ัยทศั น์
การเรียนรู้และทกั ษะที่เพียงพอต่อการทากิจกรรมรวบยอด การกาหนดกิจกรรมที่ช่วยพฒั นาผเู้ รียนควรมี
ลกั ษณะดงั น้ี การพฒั นาหลกั สูตร
- สมั พนั ธเ์ ช่ือมโยงกบั มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ทีเ่ ป็นเป้าหมายของ การเรียนการสอน
หน่วยการเรียนรู้
- ช่วยสรา้ งองคค์ วามรูแ้ ละทกั ษะเพอื่ พฒั นาผเู้ รียนไปสู่มาตรฐานการเรียนรูแ้ ละตวั ช้ีวดั การออกแบบหลกั สูตร
ช้นั ปี ท่ีกาหนด และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
- กระตุน้ ใหผ้ เู้ รียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้
- ส่งเสริมการเรียนท่ีเนน้ ผเู้ รียนเป็นสาคญั การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
- สามารถประเมินจากผลงานหรือภาระงานของผเู้ รียนได้ อิงมาตรฐาน
(3) กิจกรรมรวบยอด (Culmination Activities) เป็ นกิจกรรมท่ีแสดงวา่ ผเู้ รียนได้เรียนรู้
และพฒั นาถึงมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ทีก่ าหนดในหน่วยการเรียนรู้น้นั การกาหนดกิจกรรมรวบ แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
ยอดควรมีลกั ษณะดงั น้ี
- เป็ นกิจกรรมท่ีแสดงใหผ้ อู้ ่ืนเห็นถึงการพฒั นาของผเู้ รียน การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
- เป็ นกิจกรรมที่ผูเ้ รียนไดแ้ สดงออกถึงการประยกุ ตค์ วามรู้ที่เรียนมาตลอดหน่วยการ
เรียนรู้น้นั
- ครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรูแ้ ละตวั ช้ีวดั ช้นั ปี ที่เป็ นเป้าหมายของหน่วยการเรียนรู้
- การประเมินการปฏบิ ตั ิกิจกรรมตอ้ งสมั พนั ธก์ บั มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี
ที่กาหนด
- เป็ นกิจกรรมท่ีช่วยให้ผูเ้ รียนได้ใช้ความรู้และทกั ษะกระบวนการตามมาตรฐานที่
กาหนดอยา่ งเตม็ ศกั ยภาพ
- เป็ นกิจกรรมทส่ี ่งเสริมใหผ้ เู้ รียนมีปฏสิ มั พนั ธก์ บั ผอู้ ื่น
- เป็ นกิจกรรมท่นี ่าสนใจ
- เป็ นกิจกรรมทสี่ ่งเสริมใหผ้ เู้ รียนเกิดการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง

หมายเหตุ ผสู้ อนอาจจดั ข้นั ตอนการจดั กิจกรรมตามรูปแบบทฤษฎีการเรียนรู้ / วธิ ีสอน /
กระบวนการจดั การเรียนรู้ / เทคนิคการสอน / เทคนิคการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ ซ่ึงมีอยอู่ ยา่ งหลากหลาย
ไดต้ ามความเหมาะสม ซ่ึงวธิ ีการดงั กล่าวน้นั สามารถทาใหผ้ เู้ รียนบรรลุมาตรฐานการเรียนรูแ้ ละตวั ช้ีวดั
ที่กาหนดไว้

พเิ ศษ 24

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 5.3.6 ข้นั กาหนดช่ือหน่วยการเรียนรู้ และเวลาเรียน
การกาหนดชื่อหน่วยการเรียนรู้
วิ ัสยทัศ ์น การกาหนดชื่อหน่วยการเรียนรูเ้ ป็ นส่ิงสาคญั ชื่อหน่วยตอ้ งสะทอ้ นใหเ้ ห็นถึงสาระสาคญั

การพัฒนาหลัก ูสตร หรือประเดน็ หลกั ในแตล่ ะหน่วย ช่ือหน่วยการเรียนรู้ควรมีลกั ษณะดงั ต่อไปน้ี
การเ ีรยนการสอน 1. น่าสนใจ อาจเป็นประเด็นปัญหา ขอ้ คาถามหรือขอ้ โตแ้ ยง้ ที่สาคญั
2. สอดคลอ้ งกบั ชีวติ ประจาวนั และสงั คมของผเู้ รียน
การออกแบบหลัก ูสตร 3. เหมาะสมกบั วยั ความสนใจ และความสามารถของผเู้ รียน
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน แหล่งข้อมูลสาหรับการพิจารณากาหนดช่ือหน่วยการเรียนรู้ ไดแ้ ก่
- จากขอ้ สงสยั คาถาม ความสนใจ และความตอ้ งการของผเู้ รียน เนื่องจากผูเ้ รียนแต่ละวยั
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร
ิองมาตรฐาน มีขอ้ สงสยั ความตอ้ งการ และความสนใจแตกต่างกนั การกาหนดชื่อหน่วยการเรียนรู้ความสนใจของผเู้ รียน
เป็ นปัจจยั สาคญั ท่ีส่งผลต่อการเรียนของผเู้ รียน ท้งั น้ีผสู้ อนอาจระดมความคิด หรือใชแ้ บบสอบถาม / แบบ
ิว ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) สารวจความสนใจของผเู้ รียน

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ - จากการสารวจแหล่งการเรียนรู้ ทรัพยากรในทอ้ งถ่ินและภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน ผูส้ อนอาจ
มอบหมายใหส้ ารวจชุมชน หรือทอ้ งถ่ินของตนเองวา่ มีแหล่งการเรียนรูป้ ระเภทใดท่นี ่าสนใจบา้ ง แหล่งการ
เรียนรูแ้ บ่งเป็ นหลายประเภท ไดแ้ ก่

 แหล่งการเรียนรูป้ ระเภทธรรมชาติ
 แหล่งการเรียนรู้ประเภทหน่วยราชการ
 แหล่งการเรียนรู้ประเภทองคก์ รชุมชน
 แหล่งการเรียนรู้ประเภทศาสนา
 แหล่งการเรียนรู้ประเภทบุคคล
 ภมู ิปัญญาทอ้ งถิ่นที่มีอยใู่ นชุมชน อาจเป็ นกลุ่มคนอาชีพตา่ ง ๆ ในชุมชน หรือผทู้ ี่มี
ความสามารถเฉพาะด้าน เช่น ดา้ นศิลปะ การทาขนม อาหาร ช่างต่าง ๆ หรือเป็ นเกษตรกร นักประดิษฐ์
ศลิ ปิ น เป็นตน้
- คาสาคญั (keywords) ท่รี ะบไุ วใ้ นมาตรฐานการเรียนรู้

5.3.7 การกาหนดเวลาเรียน
การกาหนดเวลาเรียนควรมีความเหมาะสม และเพยี งพอกบั การจดั กิจกรรมการเรียนรูเ้ พอื่

พฒั นาใหผ้ เู้ รียนมีความสามารถตามที่ระบุไวใ้ นมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี และควรพิจารณาใน
ภาพรวมของทุกหน่วยการเรียนรูใ้ นรายวชิ าน้นั ๆ

พเิ ศษ 25

5.4 ข้นั การเขยี นหน่วยการเรียนรู้ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั

หลงั จากกระบวนการวางแผนออกแบบหน่วยการเรียนรูเ้ สร็จเรียบร้อยแลว้ เม่ือผสู้ อนจะเขยี น วสิ ัยทศั น์
หน่วยการเรียนรู้น้ันเป็ นเอกสาร อาจเขียนจดั ลาดบั หัวขอ้ ตามรูปแบบท่ีคุน้ เคย เพ่ือความสะดวกในการ
นาไปใชใ้ นการสอน คือเร่ิมจากชื่อหน่วยการเรียนรู้ เวลาเรียน ประเด็นปัญหา/สิ่งท่ีผเู้ รียนสนใจ มาตรฐาน การพฒั นาหลกั สูตร
การเรียนรูท้ ี่กาหนดและตวั ช้ีวดั ช้นั ปี สาระสาคญั ชิ้นงานหรือภาระงานทีใ่ หผ้ เู้ รียนปฏิบตั ิ เกณฑก์ ารประเมิน การเรียนการสอน
และกิจกรรมการเรียนรู้ ตามข้นั ตอนต่อไปน้ี
การออกแบบหลกั สูตร
ช่ือหน่วยการเรียนรู้ และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน

เวลาเรียน การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
อิงมาตรฐาน
ประเดน็ ปัญหา / สิ่งทีผ่ เู้ รียนสนใจ
(ถา้ มี) แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้

มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ช้นั การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
ปี

สาระสาคญั

ชิ้นงานหรือภาระงานท่ีใหผ้ เู้ รียน
ปฏิบตั ิ

เกณฑก์ ารประเมิน

กิจกรรมการเรียนรู้

หมายเหตุ ผสู้ อนอาจนาหน่วยการเรียนรูอ้ ิงมาตรฐานท่จี ดั ทาเสร็จเรียบร้อยแลว้ ไปเขียนเป็ น
แผนการจดั การเรียนรู้อยา่ งละเอียด โดยใชว้ ิธีสอน / กระบวนการจดั การเรียนรู้ / เทคนิคการจดั กิจกรรมการ
เรียนรู้ที่หลากหลาย สอดคล้องกับท่ีได้เขียนไวใ้ นกิจกรรมการเรียนรู้ของหน่วยการเรียนรู้ตามความ
เหมาะสม

พเิ ศษ 26

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 5.5 องค์ประกอบของหน่วยการเรียนรู้องิ มาตรฐาน

วิ ัสยทัศ ์น หน่วยการเรียนรู้เร่ือง………………………………………………….
รหสั วชิ า / ชื่อรายวิชา...........................................................................กลุ่มสาระ.......................................................ช้นั ..............................
การพัฒนาหลัก ูสตร เวลา.................................ชม. ภาคเรียนท่ี....................................ผสู้ อน...............................โรงเรียน.............................................................
การเ ีรยนการสอน
1. มาตรฐานตัวชีว้ ดั ช้ันปี / ตวั ชี้วดั ช่วงช้ัน
การออกแบบหลัก ูสตร
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน 2. สาระสาคญั

การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร 3. สาระการเรียนรู้
ิองมาตรฐาน ความรู้
ทกั ษะ/กระบวนการ
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) คุณลกั ษณะทีพ่ ึงประสงค์

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ 4. ชิน้ งาน / ภาระงาน
(กาหนดช้ินงานและภาระงานรวบยอดท่ีเป็ นหลกั ฐานหรือร่องรอย เพื่อแสดงว่าผเู้ รียนไดบ้ รรลุตาม

มาตรฐานตวั ช้ีวดั ที่ระบุไวใ้ นหน่วย สะทอ้ นให้เห็นระดบั ความรู้ ความเขา้ ใจ เจตคติ และความสามารถของ
ผเู้ รียนแต่ละคน)

5. การประเมนิ ผล
(ประกอบดว้ ยการประเมนิ ผลช้ินงาน ภาระงานรวบยอด การประเมนิ ระหว่างการจดั กิจกรรมการ

เรียนรู้ และการประเมนิ ตนเองของผเู้ รียน)

6. กจิ กรรมการเรียนรู้
(ประกอบดว้ ยกิจกรรมนาสู่การเรียน กิจกรรมพฒั นาการเรียนรู้ และกิจกรรมรวบยอด หรือผสู้ อนอาจ

จดั กิจกรรมตามรูปแบบทฤษฎีการเรียนรู้ / วธิ ีสอน / กระบวนการจดั การเรียนรู้ / เทคนิคการสอน / เทคนิคการจดั
กิจกรรมการเรียนรู้ อยา่ งหลากหลายตามความเหมาะสม ซ่ึงวิธีการดงั กล่าวน้นั สามารถทาใหผ้ เู้ รียนบรรลุมาตรฐาน
การเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ท่กี าหนดไว)้

7. ส่ือ / แหล่งการเรียนรู้
ส่ือต่าง ๆ ทใ่ี ชเ้ ป็นเครื่องมอื หรือช่องทางสาหรับการจดั การเรียนรู้ใหผ้ เู้ รียนไดเ้ รียนรู้บรรลุตามเป้าหมาย

ไดแ้ ก่ ส่ือประเภทวสั ดุ สื่อประเภทเครื่องมือหรืออุปกรณ์ ส่ือประเภทเทคนิคหรือวธิ ีการ ส่วนแหล่งการเรียนรู้มที ้งั ใน
โรงเรียนและนอกโรงเรียน

พเิ ศษ 27

5.6 โครงสร้างหน่วยการเรียนรู้ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั

หน่วยการเรียนรู้ วสิ ัยทศั น์
มาตรฐานตวั ช้ีวดั ช้นั ปี
การพฒั นาหลกั สูตร
สาระการเรียนรู้ การเรียนการสอน
ช้ินงานและภาระงาน  เกณฑป์ ระเมินคุณภาพผลงาน
การออกแบบหลกั สูตร
และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน

การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
อิงมาตรฐาน

ความรู้ กจิ กรรมการเรียนรู้ ส่ือและแหล่ง แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
ทกั ษะกระบวนการ  กิจกรรมนำสู่กำรเรียน ข้นั สรา้ งความสนใจ การเรียนรู้
เจตคติ  กิจกรรมพฒั นำกำรเรียนรู้ ข้นั สอนและ

พฒั นา
 กิจกรรมรวบยอด ข้นั สรุปและประเมินผล

การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ

พเิ ศษ 28

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 5.7 คณุ ลกั ษณะของการออกแบบหน่วยการเรียนรู้ทดี่ ี

วิ ัสยทัศ ์น 1) เป้าหมายการเรียนรู้ที่เน้นการคิดวิเคราะห์ และการประยกุ ต์ใชค้ วามรู้ได้เหมาะสมกับ
กลุ่มสาระการเรียนรู้
การพัฒนาหลัก ูสตร
การเ ีรยนการสอน 2) คานึงถึงความแตกต่างและธรรมชาตขิ องผเู้ รียนแต่ละคน
3) มีการกาหนดกิจกรรมการเรียนรูท้ ่ีผเู้ รียนไดส้ ะทอ้ นความรูค้ วามสามารถของตนเองตาม
การออกแบบหลัก ูสตร ตวั ช้ีวดั ท่ีกาหนด
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน 4) มีการออกแบบการประเมินผลการเรียนรู้อยา่ งตอ่ เน่ือง สอดคลอ้ งกบั มาตรฐานการเรียนรู้
และตวั ช้ีวดั ท่ีกาหนดไว้
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร 5) มีการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้อย่างหลากหลาย แสดงกระบวนการเรียนรู้ที่ใช้อยา่ ง
ิองมาตรฐาน ชดั เจน
6) กิจกรรมการเรียนรูส้ ่งผลใหผ้ เู้ รียนไดร้ ับการพฒั นาพฤติกรรมดา้ นต่างๆ ตามที่บ่งช้ีไวใ้ น
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) ตวั ช้ีวดั
7) กิจกรรมการเรียนรู้ส่งเสริมให้ผูเ้ รียนมีความสามารถในการคิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ สามารถคดิ ประยกุ ตแ์ ละคิดริเริ่มสร้างสรรคไ์ ดเ้ หมาะสมกบั วยั และศกั ยภาพของผเู้ รียน
8) กิจกรรมการเรียนรู้สอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของทอ้ งถ่ินชุมชน และจติ วทิ ยาการเรียนรู้
ของผเู้ รียน
9) ผเู้ รียนมีส่วนร่วมในการกาหนดกิจกรรมการเรียนรู้และเกณฑ์การประเมินผลการจดั การ
เรียนรู้
10) สามารถนาหน่วยการเรียนรู้ไปใช้จริง และนาไปจัดทาแผนการจัดการเรียนรู้ที่มี
รายละเอียดของกิจกรรมสอดคลอ้ งกบั หน่วยการเรียนรู้
11) มีการประเมินผลการออกแบบการเรียนรู้อยา่ งเป็ นระบบ และสามารถใชส้ ่ือแนะนาความรู้
ใหเ้ พอ่ื นครูทดลองใชน้ วตั กรรมการจดั การเรียนรูไ้ ดจ้ ริง

6 วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้แบบย้อนกลบั (Backward Unit Design)

หลักการสาคัญของการออกแบบหน่วยการเรียนรู้ตามแนวทาง Backward Design จะมุ่งเน้น
ความสาคญั ไปทีเ่ ป้าหมายการเรียนรู้ และการบรรลุผลตามมาตรฐานการเรียนรู้ที่กาหนด โดยผเู้ รียนตอ้ งเกิด
ความเขา้ ใจท่ีติดตวั อยา่ งยง่ั ยนื (Enduring Understanding) ท้งั น้ีผสู้ อนตอ้ งมีความสามารถในการออกแบบ
ลาดบั ข้นั การเรียนรู้ที่จะพฒั นาผเู้ รียนไปสู่จุดหมายท่พี งึ ประสงคไ์ ดอ้ ยา่ งแทจ้ ริง

6.1 แนวคดิ การจดั การเรียนรู้ทมี่ มี าตรฐานเป็ นเป้าหมาย

การจดั การเรียนรู้เพื่อให้ผูเ้ รียนมีความรู้ความสามารถตามมาตรฐานการเรียนรู้ สมรรถนะ
สาคญั และคุณลกั ษณะท่ีพึงประสงคต์ ามที่หลกั สูตรแกนกลางกาหนดไวน้ ้นั ครูผสู้ อนตอ้ งมุ่งพฒั นาผเู้ รียน

พเิ ศษ 29

ให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั ที่กาหนด ซ่ึงมาตรฐานตวั ช้ีวดั จะระบุให้ทราบว่า ผูเ้ รียน ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั
ตอ้ งรูอ้ ะไร และสามารถทาอะไรไดบ้ า้ ง ซ่ึงจะตอ้ งสมั พนั ธก์ บั สมรรถนะและคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงคข์ อง
หลกั สูตรแกนกลาง ครูจึงตอ้ งสามารถออกแบบกิจกรรมการเรียนรูท้ ี่มีคุณภาพ ดงั น้นั ครูผสู้ อนทุกกลุ่มสาระ วสิ ัยทศั น์
จาเป็นตอ้ งทาความเขา้ ใจในประเด็นสาคญั ตอ่ ไปน้ี
การพฒั นาหลกั สูตร
1) ครูจะช่วยผูเ้ รียนอยา่ งไรให้เขาทราบว่ากาลังจะเรียนรู้เรื่องอะไร ไปสู่เป้าหมายใด และ การเรียนการสอน
ทาไมจึงตอ้ งเรียนในเร่ืองเหล่าน้ี เพ่อื ให้ผเู้ รียนเขา้ ใจเป้าหมายการเรียนรู้ใหช้ ดั เจนเสียก่อน จะไดน้ าผลการ
เรียนรู้ไปใชป้ ระโยชนใ์ นชีวติ ไดจ้ ริง การออกแบบหลกั สูตร
และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
2) ครูจะทาอยา่ งไรทจี่ ะใหผ้ เู้ รียนลงมือปฏบิ ตั ิกิจกรรมดว้ ยความสมคั รใจ สนใจ สามารถคิด
และปฏิบตั ิจนบรรลุผลปลายทาง คือ สามารถผลิตชิ้นงานหรือภาระงานที่กาหนดไวเ้ ป็ นหลกั ฐานสะทอ้ น การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
ความสาเร็จตามเป้าหมายการเรียนรู้ของผเู้ รียน อิงมาตรฐาน

3) กิจกรรมการเรียนรู้รูปแบบใดบา้ งท่ีจะพฒั นาผูเ้ รียนไปสู่เป้าหมาย สามารถแสดงออก แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
ตามที่กาหนดหรือผลการเรียนรู้ท่ีคาดหวงั โดยครูจะตอ้ งคานึงถึงวธิ ีการเรียนรูข้ องผเู้ รียน การใชส้ ื่ออุปกรณ์
ที่จะช่วยใหผ้ เู้ รียนเกิดการเรียนรู้ตามทกี่ าหนด การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ

4) ครูจะใชค้ าถามลกั ษณะใดจึงจะช่วยกระตุน้ ใหผ้ เู้ รียนเกิดความคิด และเพิ่มแนวคิดใหม่ๆ
สามารถนาไปสู่การหาคาตอบใหม่ หรือเกิดมุมมองใหม่ๆ ข้ึนมา และครูจะช่วยผูเ้ รียนสรุปองค์ความรู้
เหล่าน้นั ไดอ้ ยา่ งไร

5) ครูจะมอบหมายให้ผูเ้ รียนนาองค์ความรู้ที่เกิดข้ึน ไปปฏิบัติภาระงานหรือชิ้นงาน
อะไรบา้ งท่ีจะสะทอ้ นองคค์ วามรู้ไดจ้ ริง รวมท้งั วธิ ีการท่ีผเู้ รียนจะสามารถประเมินตนเองวา่ มีจุดเด่นหรือ
จุดด้อยที่ควรพัฒนาด้านใดบ้าง และควรเพ่ิมพูนความรู้ความสามารถอะไรบ้าง ที่จะช่วยให้ผลงานมี
คุณภาพสูงข้ึนตามเกณฑค์ ุณภาพที่กาหนด

6) ครูจะกาหนดลาดับข้ันตอนของกิจกรรมอย่างไร ควรจะใช้กระบวนการและวิธีการ
อะไรบา้ ง ท่ีจะส่งเสริมใหผ้ ูเ้ รียนเกิดการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง การเรียนรู้ร่วมกนั การเรียนรู้จากธรรมชาติ การ
เรียนรู้จากการปฏิบตั ิ และการเรียนรูแ้ บบบรู ณาการ โดยเนน้ การจดั การเรียนการสอนตามสภาพจริงมากที่สุด

6.2 การวางแผนการจดั การเรียนรู้แบบย้อนกลบั

ก่อนลงมือจดั ทาหน่วยการเรียนรู้แต่ละหน่วย ผูส้ อนตอ้ งวางแผนไวล้ ่วงหน้าตามประเด็น
ความคดิ ทีส่ าคญั ตอ่ ไปน้ี

1) ผเู้ รียนควรเร่ิมปฏิบตั ิกิจกรรมการเรียนรู้ และดาเนินการเรียนรู้ตามวธิ ีการท่ีกาหนดไวใ้ น
หน่วยอยา่ งไรบา้ ง (กิจกรรมนำสู่กำรเรียน

2) ผเู้ รียนจาเป็ นตอ้ งมีพน้ื ฐานความรู้ ทกั ษะ และกระบวนการเรียนรูอ้ ะไรบา้ ง ที่จะนาผเู้ รียน
ไปสู่ความสาเร็จในการสร้างองคค์ วามรู้หรือประสบการณ์การเรียนรูใ้ หม่ (ประเมินผลก่อนเรียน

พเิ ศษ 30

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 3) ผสู้ อนจะดาเนินการอยา่ งไรให้ผูเ้ รียนมีพ้ืนฐานความรู้ ทกั ษะและกระบวนการเรียนรู้
เพยี งพอตอ่ การลงมือปฏบิ ตั ิกิจกรรม (กิจกรรมพฒั นำกำรเรียนรู้
วิ ัสยทัศ ์น
4) เมื่อดาเนินการจดั การเรียนรูใ้ นแตล่ ะหน่วยจบสิ้นแลว้ ผเู้ รียนตอ้ งรูอ้ ะไร และสามารถทา
การพัฒนาหลัก ูสตร อะไรไดบ้ า้ งตามมาตรฐานตวั ช้ีวดั ที่กาหนดไวใ้ นหลกั สูตร ท้งั มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั (ประเมินผล
การเ ีรยนการสอน ระหว่ำงกำรจัดกำรเรียนรู้

การออกแบบหลัก ูสตร 5) ผูส้ อนจะทราบไดอ้ ยา่ งไรวา่ ผเู้ รียนแต่ละคนไดร้ ู้สิ่งน้ัน และสามารถปฏิบตั ิสิ่งน้ันๆ ได้
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน มีร่องรอยหลักฐานและภาระงานอะไรบา้ งที่ใช้เป็ นเครื่องมือประเมินผลอยา่ งหลากหลาย (ประเมินผล
ระหว่ำงกำรจดั กำรเรียนรู้
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร
ิองมาตรฐาน 6) ผสู้ อนจาเป็ นตอ้ งทาอะไรบา้ ง เพ่ือช่วยให้ผเู้ รียนเกิดการเรียนรู้และเกิดองคค์ วามรู้ตามที่
ตอ้ งการ โดยออกแบบหน่วยการเรียนรู้และจดั ลาดบั แผนการเรียนรู้ใหช้ ดั เจน พรอ้ มท้งั ระบุรูปแบบข้นั ตอน
ิว ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) กิจกรรมและแหล่งการเรียนรูท้ ี่จาเป็นตอ้ งใชใ้ นการจดั ประสบการณ์แก่ผเู้ รียน

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ 7) ผูส้ อนควรทาอะไรบา้ ง ถ้าผูเ้ รียนยงั ไม่รู้ในสิ่งที่ควรรู้ หรือไม่สามารถปฏิบตั ิไดต้ าม
เง่ือนไขท่ีกาหนด เช่น จัดการสอนซ้ า ซ่อมเสริมเฉพาะกลุ่ม หรือออกแบบสื่อการเรียนรู้ใหม่ เป็ นต้น
(ประเมินผลหลงั กำรเรียนรู้

การวางแผนวิเคราะห์ประเด็นเหล่าน้ีไวล้ ่วงหน้า พร้อมท้งั ดาเนินการออกแบบกิจกรรมการ
เรียนรู้ สื่อการเรียนรูแ้ ละแหล่งการเรียนรู้ เครื่องมือวดั ประเมินผล และจดั เตรียมทรัพยากรต่างๆ ท่ีเป็ นปัจจยั
เสริมสร้างการเรียนรู้ใหแ้ ก่ผเู้ รียน จะช่วยให้ผูส้ อนประสบความสาเร็จ ในการจดั การเรียนการสอน และที่
สาคญั ผูเ้ รียนแต่ละคนจะมีร่องรอยหลกั ฐานชิ้นงานแสดงผลการเรียนรู้ที่ชัดเจน ซ่ึงสะทอ้ นระดบั ความรู้
ความสามารถตามเป้าหมายท่ีผสู้ อนกาหนดเกณฑไ์ ว้ เป็นทยี่ อมรับไดว้ า่ ผเู้ รียนมีผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียนตาม
พฤติกรรมท่ีบง่ ช้ีในมาตรฐานตวั ช้ีวดั จริง

6.3 การออกแบบการจดั การเรียนรู้แบบย้อนกลบั

การออกแบบการเรียนรู้แบบยอ้ นกลบั ตามขอ้ เสนอของ Grant Wiggins และ Jay McTighe
แบ่งเป็น 3 ข้นั ตอน คือ

ข้นั ตอนที่ 1 กาหนดเป้าหมายหลักของการเรียนรู้ (Indentity desired goals) ผูส้ อนตอ้ งวิเคราะห์คา
หรือวลีท่สี าคญั ตามที่บ่งบอกไวใ้ นมาตรฐานการเรียนรู้ของรายวชิ าท่ีนามาออกแบบ และตอ้ งทาความเขา้ ใจ
ให้ชดั เจนว่า มาตรฐานตวั ช้ีวดั แต่ละขอ้ รวมท้งั จุดมุ่งหมายสาคญั ของรายวิชาน้ันๆ ตอ้ งการให้ผูเ้ รียนได้
เรียนรู้ มีความเขา้ ใจและเกิดทกั ษะหรือเจตคติในเรื่องใดบา้ ง โดยต้งั คาถามสาคญั (Essential Questions) เพอื่
กาหนดเป็นกรอบความคิดหลกั วา่ เม่ือจบหน่วยการเรียนรู้แลว้

1) ผเู้ รียนควรรู้อะไร และมีความเขา้ ใจในหัวขอ้ ความรู้หรือสาระการเรียนท่ีเป็ นแก่น
สาคญั ในเร่ืองใดบา้ ง

พเิ ศษ 31

2) ผเู้ รียนควรปฏิบตั ิและแสดงความสามารถในเรื่องใดบ้าง จนเป็ นพฤติกรรมติดตวั ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั
คงทนหรือเป็นคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
วสิ ัยทศั น์
3) สาระสาคญั ที่ควรค่าแก่การเรียนรู้และนาไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง ได้แก่เรื่อง
อะไรบา้ ง เพอ่ื จะช่วยใหผ้ เู้ รียนดารงชีวติ อยา่ งมีคุณภาพ ท้งั การทางานหรือการเรียนตอ่ ในระดบั ทส่ี ูงข้ึน การพฒั นาหลกั สูตร
การเรียนการสอน
4) ผเู้ รียนควรมีความรู้และเกิดความเขา้ ใจที่ลุ่มลึกยงั่ ยนื เก่ียวกบั เร่ืองอะไรบา้ งท่จี ะติดตวั
ผเู้ รียนและสามารถนาไปบูรณาการเชื่อมกบั ประสบการณ์ในชีวติ ประจาวนั ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ การออกแบบหลกั สูตร
และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
5) ผเู้ รียนควรเรียนรู้ในสภาพจริงและ/หรือจดั ทาโครงงานตามสาระการเรียนรู้ใดบา้ งท่ี
จะเกิดประโยชนส์ ูงสุดแก่ตวั ผเู้ รียน การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
อิงมาตรฐาน
ข้นั ตอนที่ 2 กาหนดหลักฐานและวิธีวัดประเมินผลการเรียนรู้ (Determine Acceptable Evidence)
ระบุเคร่ืองมือทใี่ ชว้ ดั ประเมินผลและวธิ ีการวดั ประเมินผล โดยเนน้ การวดั จากพฤตกิ รรมการเรียนรู้รวบยอด แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
(Performance Assessment) เพื่อประเมินว่าผูเ้ รียนสามารถแสดงพฤติกรรมการเรียนรู้ที่เป็ นผลมาจากการ
มีความรู้ความเข้าใจตามเกณฑ์ที่ได้กาหนดไวใ้ นเป้าหมายหลักของการจัดการเรียนรู้ได้จริงหรือไม่ การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
อะไรคือร่องรอยหลักฐานท่ีแสดงว่าผูเ้ รียนรู้และสามารถทาไดต้ ามท่ีมาตรฐานกาหนด ท้งั น้ีผูส้ อนควร
ดาเนินการวดั ประเมินผลก่อนเรียน ในระหว่างเรียน และเม่ือสิ้นสุดการเรียน โดยใช้เคร่ืองมือการวดั
ประเมินผลยอ่ ยๆ ทุกข้นั ตอนของการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ ประกอบกบั การรวบรวมหลกั ฐานร่องรอยของ
การเรียนรู้ทผ่ี เู้ รียนแสดงออกอยา่ งครบถว้ น เช่น

 การใชแ้ บบทดสอบยอ่ ยๆ
 การสงั เกตความพร้อมทางการเรียน
 การสงั เกตการทากิจกรรม การตรวจการบา้ น
 การเขยี นบนั ทึกประจาวนั (Learning Log)
 การสะทอ้ นผลจากชิ้นงานตา่ งๆ เป็ นตน้
ข้อพึงระมัดระวัง คือ การกาหนดหลักฐานของการเรียนรู้ที่เกิดกบั ผูเ้ รียนน้ัน ตอ้ งเป็ น
หลักฐานท่ีบ่งช้ีได้วา่ ผเู้ รียนบรรลุเป้าหมายตามมาตรฐานการเรียนรู้ที่กาหนดไวด้ ้วยวิธีการประเมินอยา่ ง
หลากหลาย และมีความต่อเนื่องจนจบส้ินกระบวนการเรียนรู้ที่จดั ข้ึน และหลกั ฐานการประเมินตอ้ งมีความ
เทย่ี งตรง เอ้ือต่อการเรียนรู้ตามสภาพจริงของผเู้ รียน ผสู้ อนจงึ ควรตรวจสอบหลกั ฐานการเรียนรู้กบั วธิ ีการวดั
ประเมินผลวา่ มีความสอดคลอ้ งสมั พนั ธก์ นั หรือไม่ ตามผงั การประเมิน (หนา้ พเิ ศษ 33)

พเิ ศษ 32

ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ผงั การประเมนิ : เพอ่ื ตรวจสอบรายการหลกั ฐานการเรียนรู้และวธิ ีการวดั และประเมินผล

หลักการสาคัญ วธิ ีการประเมนิ เครื่องมอื ประเภทแบบทดสอบ/ใบงาน เคร่ืองมือประเภทชิ้นงาน/ภาระงาน/ร่องรอย

หลกั ฐานการเรียนรู้ การเลอื ก การตอบ การเขยี น การ การ การสังเกต
คาตอบ คาถาม แบบอตั นยั ปฏิบตั ิงาน ปฏิบตั ิงาน อยา่ งต่อเน่ือง
ทถี่ ูกตอ้ ง อยา่ งส้ันๆ ในชีวติ จริง
ภายใน
วิ ัสยทัศ ์น โรงเรียน

การพัฒนาหลัก ูสตร  ความรู้ (K)
การเ ีรยนการสอน  ทกั ษะ กระบวนการ (P)
 คุณลกั ษณะที่พงึ

ประสงค์ (A)

ทกั ษะการเรียนรู้เฉพาะวชิ า

การออกแบบหลัก ูสตร ทกั ษะการเรียนรู้ร่วมวชิ า
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน

การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร
ิองมาตรฐาน

วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) ข้นั ตอนที่ 3 วางแผนการจัดกิจกรรมและเสริมสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ เพ่ือให้ผูเ้ รียนบรรลุ
เป้าหมายการเรียนรู้และมีหลกั ฐานท่ีเป็ นรูปธรรมชัดเจน ผูส้ อนควรวางแผนการเรียนการสอน ว่าจะจดั
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ กิจกรรมอยา่ งไรจงึ จะสนบั สนุนใหผ้ เู้ รียนมีความรูท้ ฝ่ี ังแน่นตามทม่ี าตรฐานกาหนดไว้ ตามประเดน็ ต่อไปน้ี

1) ผูเ้ รียนจาเป็ นตอ้ งมีความรู้ (ข้อเท็จจริง ความคิดรวบยอด ทฤษฎี หลักการต่างๆ)
และทกั ษะ (กระบวนการทางาน) อะไรบา้ งจึงจะช่วยให้ผูเ้ รียนเกิดความเขา้ ใจหรือมีความสามารถบรรลุ
เป้าหมายที่กาหนด

2) ผสู้ อนจาเป็ นตอ้ งสอนและช้ีแนะหรือจดั กิจกรรมอะไรบา้ งจึงจะช่วยพฒั นาผเู้ รียน
ใหไ้ ดผ้ ลสมั ฤทธ์ิตามเป้าหมาย

3) ผูส้ อนควรใช้สื่อการสอน วัสดุอุปกรณ์ และแหล่งการเรี ยนรู้อะไรบ้างท่ีจะ
ช่วยกระตนุ้ ผเู้ รียน และเหมาะสมกบั การจดั กิจกรรมการเรียนรูข้ า้ งตน้

พเิ ศษ 33

4) การกาหนดขอบข่ายสาระการเรียนรู้ รูปแบบกิจกรรม และสื่อการเรียนรู้ มีความ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั
กลมกลืนสอดคลอ้ งและมีประสิทธิภาพหรือไม่ จะช่วยส่งผลต่อการวดั ประเมินผลไดช้ ดั เจนหรือไม่

ท้งั น้ีผูส้ อนอาจยึดหลักเทคนิค WHERE TO (ไปทางไหน) ช่วยพฒั นาให้ผูเ้ รียนเกิด
พฤติกรรมการเรียนรู้ตามที่กาหนดไว้ ดงั น้ี

เทคนิค ความหมาย วสิ ัยทศั น์

W - หมายถึง Where to go และ What to learn ผสู้ อนตอ้ งช้ีแจงใหผ้ เู้ รียนเขา้ ใจ การพฒั นาหลกั สูตร
จุดประสงคก์ ารเรียนรูข้ องหน่วยการเรียนรู้หรือแผนการจดั การเรียนรู้ คืออะไร การเรียนการสอน
H คาดหวงั ให้ผเู้ รียนไดเ้ รียนรูแ้ ละมีความเขา้ ใจในเรื่องใดบา้ ง ผเู้ รียนจาเป็นตอ้ งมี
E ความรูอ้ ะไรบา้ งที่จะช่วยใหผ้ เู้ รียนไปสู่เป้าหมายไดอ้ ยา่ งราบร่ืน การออกแบบหลกั สูตร
R และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
E - หมายถึง Hook และ Hold ผสู้ อนจะใชก้ ลวธิ ีอยา่ งไร เพอ่ื ดึงดูดความสนใจของ
T ผเู้ รียนใหต้ ิดตามบทเรียนหรือร่วมปฏบิ ตั ิกิจกรรมจนจบสิ้นกระบวนการเรียนรู้ การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
O ของหน่วยน้นั ๆ อิงมาตรฐาน

- หมายถึง Equip Experience และ Explore ผสู้ อนจะใชก้ ลวธิ ีอยา่ งไรเพอ่ื แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
กระตนุ้ ส่งเสริมและสนบั สนุนใหผ้ เู้ รียนเกิดประสบการณ์การเรียนรูแ้ ละ
สามารถทาความเขา้ ใจองคค์ วามรู้ตา่ งๆ ทก่ี าหนดไว้ การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ

- หมายถึง Rethink และ Revise ผสู้ อนตอ้ งเปิ ดโอกาสใหผ้ เู้ รียนแตล่ ะคนได้
ตรวจสอบความรูค้ วามเขา้ ใจ ทบทวนผลการปฏบิ ตั ิ และตรวจทานช้ินงาน
ของตนเองเพอ่ื ปรับปรุงแกไ้ ขใหส้ มบรู ณ์ตามเกณฑท์ กี่ าหนด

- หมายถึง Evaluation ผสู้ อนช้ีแนะใหผ้ เู้ รียนประเมินผลและเห็นแนวทาง
ประยกุ ตใ์ ชผ้ ลงานของตนเองให้เกิดประโยชนต์ ่อการเรียนรูใ้ นโอกาสตอ่ ๆ ไป

- หมายถึง Be Tailored ผสู้ อนตอ้ งตระหนกั ถึงการจดั การเรียนรู้ใหต้ อบสนอง
ความสนใจ ความตอ้ งการ และความถนดั ของผเู้ รียนแต่ละคนที่มีความสามารถ
แตกตา่ งกนั

- หมายถึง Organised ผสู้ อนตอ้ งบริหารจดั การช้นั เรียนอยา่ งเหมาะสม
สอดคลอ้ งกบั กิจกรรมการเรียนรูท้ จ่ี ดั ข้ึน โดยตระหนกั ถึงความสนใจ
และการมีส่วนร่วมของผเู้ รียนแตล่ ะคน

พเิ ศษ 34

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ เทคนิควธิ ีการ WHERE TO น้ี ผสู้ อนจะเร่ิมดาเนินการจากข้นั ตอนใดก่อนกไ็ ด้ ยดื หยนุ่ ได้
ตามสถานการณ์ของบทเรียนและสภาพปัญหาของผูเ้ รียน แต่ตอ้ งคานึงถึงความเช่ือมโยงสัมพนั ธ์กนั ของ
วิ ัสยทัศ ์น จดุ มุ่งหมายการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนรู้ และการวดั ประเมินผลการเรียนรู้ตอ้ งสอดคลอ้ งกนั ทุกคร้ังจึงจะ
บรรลุเป้าหมายการเรียนรูอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ

ผสู้ อนจึงควรตรวจสอบรายละเอียดก่อนนาไปปฏิบตั ติ ามตาราง ดงั น้ี
ผงั การประเมนิ : เพอ่ื ตรวจสอบความสอดคลอ้ งของกิจกรรม ส่ือและการประเมินผลการเรียนรู้

วธิ ีการประเมิน กิจกรรมการเรียนการสอน ทรัพยากร/สื่อ จานวนช่ัวโมง

การพัฒนาหลัก ูสตร
การเ ีรยนการสอน

การออกแบบหลัก ูสตร
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน

การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร
ิองมาตรฐาน

ิว ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design)

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ

พเิ ศษ 35

6.4 การกาหนดกจิ กรรมการเรียนรู้ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั

ผสู้ อนควรกาหนดกิจกรรมการเรียนรู้ที่จะช่วยใหผ้ เู้ รียนเกิดการพฒั นา มีความรูแ้ ละทกั ษะ วสิ ัยทศั น์
ตามมาตรฐานการเรียนรู้ และตวั ช้ีวดั ทก่ี าหนดไวใ้ นแต่ละหน่วยการเรียนรู้ รวมท้งั ช่วยปลูกฝังคุณธรรม
จริยธรรม และค่านิยมทพี่ งึ ประสงคใ์ ห้เกิดข้ึนจริงแก่ผเู้ รียน การจดั กิจกรรมการเรียนรู้เพอ่ื ใหผ้ เู้ รียนมี การพฒั นาหลกั สูตร
ศกั ยภาพตามมาตรฐานและตวั ช้ีวดั แตล่ ะขอ้ ประกอบดว้ ยกิจกรรมใน 3 ลกั ษณะ ไดแ้ ก่ กิจกรรมนาสู่การเรียน การเรียนการสอน
กิจกรรมทช่ี ่วยพฒั นาผเู้ รียน และกิจกรรมรวบยอด
การออกแบบหลกั สูตร
การจดั การเรียนการสอนโดยทว่ั ไปน้นั ครูจะเริ่มตน้ จากกิจกรรมนาเขา้ สู่บทเรียน เพอ่ื กระตนุ้ และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
ความสนใจหรือปพู ้นื ในเร่ืองท่ีจะสอนก่อน จากน้นั จึงจะดาเนินการจดั กิจกรรมที่ช่วยพฒั นาผเู้ รียนใหม้ ี
ความรู้ความสามารถตามลาดบั จนกระทง่ั มีความรูค้ วามสามารถเพยี งพอทจ่ี ะทากิจกรรมสุดทา้ ยหรือ การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
กิจกรรมรวบยอด เพอ่ื ใหไ้ ดช้ ิ้นงานหรือภาระงานที่จะเป็ นเครื่องสะทอ้ นวา่ นกั เรียนมีความรูค้ วามสามารถ อิงมาตรฐาน
ตามมาตรฐานทกี่ าหนดไวใ้ นหน่วยการเรียนรู้น้นั ๆ อยา่ งแทจ้ ริง
แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
6.4.1 กิจกรรมนาสู่การเรียน (Introduction Activities) เป็ นกิจกรรมทีใ่ ชใ้ นการกระตุน้ ความ
สนใจของนกั เรียนในตอนตน้ ก่อนการจดั กิจกรรมท่ชี ่วยพฒั นาผเู้ รียน กิจกรรมนาสู่การเรียนควรมีลกั ษณะ การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
ดงั น้ี

- กระตนุ้ ใหน้ กั เรียนเกิดความสนใจ มีความกระตอื รือรน้ อยากเรียนรู้
- เช่ือมโยงสู่กิจกรรมทชี่ ่วยพฒั นาผเู้ รียนและกิจกรรมรวบยอด
- เช่ือมโยงถึงประสบการณ์เดิมท่ีนกั เรียนมีอยู่
- ช่วยใหน้ กั เรียนไดแ้ สดงถึงความตอ้ งการในการเรียนรู้ของตนเอง
6.4.2 กิจกรรมทีช่ ่วยพัฒนาผู้เรียนหรือกิจกรรมพฒั นาการเรียนรู้ (Enabling Activities)
เป็นกิจกรรมที่ใชใ้ นการพฒั นานกั เรียนใหเ้ กิดความรู้ และทกั ษะท่ีเพยี งพอต่อการทากิจกรรมรวบยอด
การกาหนดกิจกรรมทชี่ ่วยพฒั นาผเู้ รียนควรมีลกั ษณะ ดงั น้ี
- สมั พนั ธเ์ ชื่อมโยงกบั ตวั ช้ีวดั ทเ่ี ป็ นเป้าหมายของหน่วยการเรียนรู้
- ช่วยสรา้ งองคค์ วามรูแ้ ละทกั ษะ เพอื่ พฒั นานกั เรียนไปสู่ตวั ช้ีวดั ท่กี าหนด
- กระตนุ้ ใหน้ กั เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้
- ส่งเสริมการเรียนท่เี นน้ นกั เรียนเป็ นสาคญั
- สามารถประเมินจากผลงานหรือภาระงานของนกั เรียนได้
6.4.3 กจิ กรรมรวบยอด (Culminating Activities) เป็ นกิจกรรมที่แสดงวา่ นกั เรียนไดเ้ รียนรู้
และพฒั นาถึงตวั ช้ีวดั ทกี่ าหนดในหน่วยการเรียนรูน้ ้นั การกาหนดกิจกรรมรวบยอดควรมีลกั ษณะ ดงั น้ี
- เป็ นกิจกรรมทแ่ี สดงใหเ้ ห็นถึงพฒั นาการของนกั เรียน
- เป็ นกิจกรรมทนี่ กั เรียนไดแ้ สดงออกถึงการประยกุ ตค์ วามรูท้ ่ีเรียนมาตลอดหน่วยการ
เรียนรู้น้นั

พเิ ศษ 36

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ - ครอบคลุมตวั ช้ีวดั ที่เป็นเป้าหมายของหน่วย
- การประเมินการปฏิบตั ิกิจกรรมตอ้ งสมั พนั ธก์ บั ตวั ช้ีวดั
วิ ัสยทัศ ์น - เป็ นกิจกรรมที่ช่วยใหน้ กั เรียนไดใ้ ชค้ วามรู้และทกั ษะกระบวนการตามตวั ช้ีวดั ท่ี
กาหนดอยา่ งเตม็ ตามศกั ยภาพ
การพัฒนาหลัก ูสตร - เป็ นกิจกรรมท่สี ่งเสริมใหน้ กั เรียนมีปฏิสมั พนั ธก์ บั ผอู้ ื่น
การเ ีรยนการสอน - เป็ นกิจกรรมที่น่าสนใจ
- เป็ นกิจกรรมท่สี ่งเสริมใหน้ กั เรียนเกิดการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง
การออกแบบหลัก ูสตร
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน 6.5 ข้อควรคานงึ ถงึ ในการออกแบบการเรียนรู้แบบย้อนกลบั

การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร 1) การกาหนดขอบขา่ ยสาระการเรียนรูท้ ี่มีคุณค่าทีผ่ เู้ รียนจะตอ้ งทาความเขา้ ใจอยา่ งลึกซ้ึง
ิองมาตรฐาน น้นั ควรเป็นสาระที่สมั พนั ธก์ บั มาตรฐานการศึกษาชาติ นโยบายการจดั การศกึ ษาของเขตพ้นื ท่ี และเป้าหมาย
การพฒั นาผเู้ รียนทีร่ ะบุไวใ้ นหลกั สูตรสถานศึกษา หรือหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน พ.ศ. 2551
ิว ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design)
2) ควรเป็นสาระการเรียนรู้ทผ่ี เู้ รียน ไดม้ ีโอกาสเรียนรู้ในสภาพจริง (Authentic Learning)
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ ควรจดั กิจกรรมการเรียนรูแ้ บบบูรณาการ ส่งเสริมใหผ้ เู้ รียนสามารถคิดเป็ น ทาเป็ น แกป้ ัญหาเป็ น ดว้ ยการลง
มือจดั ทาโครงงานตามความถนดั และความสนใจ

3) หลกั ฐานแสดงความเขา้ ใจอยา่ งยงั่ ยนื คงทน (Enduring Understanding) ของผเู้ รียนตอ้ งมี
ความตรงประเด็น มีความเท่ียงตรง และความเช่ือมนั่ สูง อนั เกิดจากการวดั ประเมินผลตามสภาพจริง
(Authentic Assessment) ดว้ ยวิธีการหลากหลาย มีคุณภาพมาตรฐานถูกตอ้ งตามหลกั วชิ า

4) ควรเลือกรูปแบบกระบวนการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนการสอน และเทคนิควธิ ีการสอน
ที่ผา่ นกระบวนการวจิ ยั ทดลองใชอ้ ยา่ งไดผ้ ลมาแลว้ และเป็นกระบวนการทีเ่ อ้ือตอ่ การเรียนรู้ ความสนใจ
และความเป็นเลิศของผเู้ รียน

6.6 การกาหนดเกณฑ์การประเมนิ (Rubrics)

เกณฑท์ ีใ่ ชเ้ ป็นแนวทางประเมินผลการปฏิบตั ิงานและผลงานของผเู้ รียน เรียกวา่ รูบริค
(Rubric) ซ่ึงเป็นแนวทางการใหค้ ะแนนทีบ่ รรยายและแจกแจงรายละเอียดของระดบั ความสามารถในการ
แสดงออกของผเู้ รียน รวมถึงคุณภาพของผลงานทผ่ี เู้ รียนตอ้ งกระทาไดใ้ นแตล่ ะระดบั ไวอ้ ยา่ งชดั เจน ทาให้
ผสู้ อนและผเู้ กี่ยวขอ้ งทราบวา่ ผเู้ รียนรูอ้ ะไร และสามารถทาอะไรไดม้ ากนอ้ ยเพยี งใด

รูบริคจึงมีส่วนสาคญั ในการส่งเสริมและพฒั นาการเรียนรู้ของผเู้ รียน เพราะสามารถกาหนด
เป้าหมายในการแสดงออกของผเู้ รียนใหม้ ีความชดั เจน (Target Reach) และเป็นกระบวนการปฏบิ ตั ทิ ่ี
ตอ่ เนื่องกนั เพอื่ นาไปสู่การบรรลุตวั ช้ีวดั และสมรรถนะของผเู้ รียนตามท่ีกาหนดไวใ้ นมาตรฐานการเรียนรู้
กลุ่มสาระตา่ งๆ รวมท้งั มาตรฐานการศกึ ษาของหลกั สูตรสถานศกึ ษาได้ การกาหนดเกณฑก์ ารประเมินจึง
ตอ้ งประกอบดว้ ย

พเิ ศษ 37

1) ประเดน็ ทตี่ อ้ งการประเมิน (Criteria) ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั
2) ระดบั ความสามารถทีต่ อ้ งการประเมิน (Performance Level)
3) การบรรยายคุณภาพของความสามารถในแต่ละระดบั (Quality Description) วสิ ัยทศั น์
6.6.1 วธิ ีเขียนเกณฑ์การประเมนิ
วธิ ีเขียนเกณฑก์ ารประเมินเนน้ การตรวจผลงาน การใหค้ ะแนน โดยใชด้ ุลยพนิ ิจของ การพฒั นาหลกั สูตร
ผสู้ อนประกอบการตดั สินใจอยา่ งมีหลกั เกณฑ์ โดยพจิ ารณาจากประเดน็ ต่อไปน้ี การเรียนการสอน
1) เน้ือหาสาระการเรียนรูข้ องหน่วยการเรียนน้นั ๆ สอดคลอ้ งกบั มาตรฐานการเรียนรู้
ขอ้ ใด และมีตวั ช้ีวดั ทกี่ าหนดไวอ้ ะไรบา้ ง การออกแบบหลกั สูตร
2) ประเดน็ ทีจ่ ะนามาประเมินบง่ บอกไดว้ า่ เป็ นคุณภาพของผเู้ รียนตามมาตรฐาน และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
การเรียนรู้ขอ้ ใด และกลุ่มสาระการเรียนรูอ้ ะไร
3) จดั ทากรอบการประเมินใหค้ รอบคลุมประเดน็ ทต่ี อ้ งการนามาประเมนิ และอธิบาย การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
พฤติกรรมการแสดงออกและระดบั ความสามารถท่กี าหนดไวใ้ นแตล่ ะระดบั ใหช้ ดั เจน อิงมาตรฐาน
4) ตรวจสอบความชดั เจนโดยผเู้ ช่ียวชาญ และทดลองใชก้ บั ผเู้ รียน
5) วเิ คราะหจ์ ุดแขง็ และจุดอ่อนของระดบั คะแนน หลงั จากนาไปใชต้ ดั สินผลงานของ แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
ผเู้ รียนส่วนใหญ่แลว้
6.6.2 วิธีกาหนดเกณฑ์การให้คะแนน การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
การกาหนดเกณฑก์ ารใหค้ ะแนนตามแนวทางของรูบริคที่นิยมใชก้ นั ทว่ั ไปมี 2 รูปแบบ
1) การกาหนดเกณฑ์โดยภาพรวม (Holistic Score) เป็ นการให้คะแนนโดยพิจารณา
ผลงานของผูเ้ รียนในภาพรวมว่า มีคุณภาพสอดคลอ้ งกบั เกณฑ์ในระดบั ใดบา้ งและมีคะแนนเด่ียวสาหรับ
งานน้ัน ซ่ึงจะมีคาอธิบายคุณภาพของงานประกอบการให้คะแนนและตดั สินระดบั คะแนนต่างๆ ไดอ้ ยา่ ง
ชดั เจน การใหค้ ะแนนแบบภาพรวม มีวธิ ีพจิ ารณาหลายวธิ ี ไดแ้ ก่
วธิ ีที่ 1 กาหนดตามระดบั ความผดิ พลาด โดยพจิ ารณาจากความบกพร่องของคาตอบ
ว่ามีมากนอ้ ยเพียงใด และหักจากคะแนนสูงสุดทีละระดบั ตวั อยา่ งเช่น เกณฑก์ ารให้คะแนนผลงานการ
แกป้ ัญหาโจทยค์ ณิตศาสตร์
คะแนน/ระดบั คะแนน
4 หมายถึง คาตอบถูก แสดงเหตผุ ลถูกตอ้ ง แนวคดิ ชดั เจน
3 หมายถึง คาตอบถูก เหตผุ ลถูกตอ้ ง อาจมีขอ้ ผดิ พลาดเลก็ นอ้ ย
2 หมายถึง เหตุผลหรือการคานวณผดิ พลาดแต่มีแนวทางที่จะนาไปสู่คาตอบ
1 หมายถึง แสดงวธิ ีคิดเล็กนอ้ ย แต่ไม่ไดค้ าตอบ
0 หมายถึง ไม่ตอบ หรือตอบไม่ถูกเลย

พเิ ศษ 38

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ วิธีที่ 2 กาหนดระดบั ของการยอมรบั และคาอธิบาย ตวั อยา่ งเช่น เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน
ผลงานทกั ษะการเขยี น
วิ ัสยทัศ ์น
คะแนน/ระดับคะแนน
การพัฒนาหลัก ูสตร 4 หลกั ฐานผลงานแสดงถึง
การเ ีรยนการสอน
 มีจดุ เนน้ ในการเขียนอยา่ งชดั เจน
การออกแบบหลัก ูสตร  การจดั ระบบและการวางแผนในการเขยี นถูกตอ้ งตามรูปแบบ
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน  การใชไ้ วยากรณ์และการสะกดคามีความถูกตอ้ งสมบูรณ์
 สานวนภาษาและคาท่ใี ชเ้ หมาะสมตลอดเรื่อง
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร  มีความรวดเร็วในการเขียนและไม่มขี อ้ ผดิ พลาดเลย
ิองมาตรฐาน 3 หลกั ฐานผลงานแสดงถึง
 มีจดุ เนน้ ในการเขยี นอยา่ งชดั เจน
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design)  การจดั ระบบและการวางแผนในการเขียนถูกตอ้ งตามรูปแบบ
 การใชไ้ วยากรณ์และการสะกดคามีความถูกตอ้ งสมบรู ณ์
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ  สานวนภาษาและคาท่ใี ชม้ ีบางแห่ง (1-2 แห่ง) ไม่เหมาะสม
 การเขียนคอ่ นขา้ งใชเ้ วลาและมีขอ้ ผดิ พลาดบา้ งเลก็ นอ้ ย
2 หลกั ฐานผลงานแสดงถึง
 มีจดุ เนน้ ในการเขยี นอยา่ งชดั เจน
 การจดั ระบบและการวางแผนในการเขียนถูกตอ้ งตามรูปแบบ
 การใชไ้ วยากรณ์และการสะกดคามีขอ้ บกพร่องเลก็ นอ้ ย
 สานวนภาษาและคาทใี่ ชม้ ีหลายแห่งไมเ่ หมาะสม
 การเขียนค่อนขา้ งใชเ้ วลาและมีขอ้ ผดิ พลาดมาก
1 หลกั ฐานผลงานแสดงถึง
 มีจุดเนน้ ในการเขียนอยา่ งชดั เจน
 การจดั ระบบและการวางแผนในการเขียนตามรูปแบบมีขอ้ บกพร่อง

เลก็ นอ้ ย
 การใชไ้ วยากรณ์และการสะกดคามีความบกพร่องมาก
 สานวนภาษาและคาทใี่ ชม้ ีหลายแห่งไมเ่ หมาะสม
 การเขยี นค่อนขา้ งใชเ้ วลาและมีขอ้ ผดิ พลาดมาก
0 หลกั ฐานผลงานไม่สมบูรณ์ ไม่สนองตอบจดุ มุ่งหมาย

พเิ ศษ 39

วธิ ีท่ี 3 แยกประเด็นพจิ ารณาออกเป็ นประเดน็ ยอ่ ย และทาเป็ นตารางพจิ ารณาความ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั
ถูกตอ้ งของแต่ละประเด็น กาหนดระดบั คะแนนตามจานวนที่ปฏิบตั ิไดถ้ ูกตอ้ งตามประเด็นเหล่าน้นั

ตัวอย่างแบบประเมินผลงานการเขยี นเรียงความ วสิ ัยทศั น์
ใหค้ ะแนนตามช่องพฤติกรรม หรือขดี  ในพฤติกรรมที่ปรากฏ และขีด  ในพฤตกิ รรม
ทไ่ี ม่ปรากฏเลย

ความสามารถในการเขียน ข้นั ตอนการทางาน
(ครูเป็ นผู้ประเมนิ ) (ผู้เรียนเป็ นผู้ประเมนิ )

ลาดับ ชื่อ-สกลุ ื่ชอเ ื่รองเหมาะสม เตรียม ลงมือ มกี าร การพฒั นาหลกั สูตร
ที่ ีมข้อ ูมลเ ีพยงพอ ตวั ดี เขยี น ทบทวน การเรียนการสอน
เ ีรยงลาดับเหมาะสม
ข้อความชัดเจน ตาม แกไ้ ข การออกแบบหลกั สูตร
ข้อความสละสลวย ข้นั ตอน และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
ศัพท์สานวนถูกต้อง
่นาสนใจชวน ิตดตาม

(คะแนน) 5 20 10 10 10 5 10 10 10 10

การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
อิงมาตรฐาน

แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้

การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ

พเิ ศษ 40

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 2) การกาหนดเกณฑ์แบบแยกองค์ประกอบ (Analytic Score) เป็ นการกาหนดเกณฑโ์ ดย
จาแนกส่ิงตา่ งๆ ท่ีตอ้ งการประเมินออกมาเป็นประเดน็ ๆ วธิ ีการใหค้ ะแนนจะใหต้ ามระดบั คุณภาพของแตล่ ะ
วิ ัสยทัศ ์น ประเดน็ ที่กาหนดไว้ แลว้ นาคะแนนจากการประเมินประเด็นท้งั หมดมารวมกนั อีกคร้ังหน่ึง ดงั ตวั อยา่ งการให้
คะแนนผลงานการเขยี นของผเู้ รียนแบบแยกองคป์ ระกอบโดยพจิ ารณาจากองคป์ ระกอบของผลงาน 4 ดา้ น
การพัฒนาหลัก ูสตร ไดแ้ ก่ • ดา้ นแนวคดิ และเน้ือหา • ดา้ นการนาเสนอแนวคิด • ดา้ นสานวนภาษาที่ใชใ้ นการเขียน
การเ ีรยนการสอน
• ดา้ นการเขยี นตวั สะกดการันตต์ ามหลกั ภาษา และความประณีตของการเขียน
การออกแบบหลัก ูสตร เกณฑ์การให้คะแนนแต่ละองค์ประกอบ เป็ นดังนี้
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน
1. แนวคดิ /เนื้อหา
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร 4 แนวคดิ /เน้ือหาชดั เจน จดุ เนน้ เด่นชดั และมีรายละเอียดปลีกยอ่ ยสนบั สนุนอยา่ งเหมาะสม
ิองมาตรฐาน 3 แนวคิดชดั เจน มีจดุ เนน้ และมีรายละเอียดปลีกยอ่ ยสนบั สนุน
2 มีจุดเนน้ แต่ขยายจุดเนน้ ดว้ ยขอ้ มูลท่ีไมส่ อดคลอ้ ง
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) 1 จดุ เนน้ ไม่ชดั เจน และไม่มีรายละเอียดที่จะสนบั สนุน
0 อ่านไม่รูเ้ ร่ือง
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ
2. การนาเสนอแนวคดิ
4 การนาเสนอเรา้ ใจใหต้ ดิ ตาม มีตอนนา ตอนขยาย และตอนสรุปท่สี มเหตสุ มผล
3 การนาเสนอไม่น่าสนใจนกั แตม่ ีตอนนา ตอนขยาย และตอนสรุป
2 การนาเสนอค่อนขา้ งวกวน อ่านยาก แตเ่ ขยี นจนจบ
1 การนาเสนอวกวนและเขยี นไม่จบ
0 อ่านไม่รู้เร่ือง

3. สานวนท่ีใช้ (การเลือกใช้คา/ภาษา)
4 ใชส้ านวนภาษาและใชค้ าเหมาะสมตลอดเรื่อง
3 ใชส้ านวนภาษาและ/หรือ เลือกใชค้ าไม่เหมาะสม 1-2 แห่ง
2 ใชส้ านวนภาษาและ/หรือ เลือกใชค้ าผดิ 3-4 แห่ง
1 ใชส้ านวนภาษาและ/หรือ เลือกใชค้ าผดิ มากกวา่ 4 แห่ง
0 เขียนไม่ไดค้ วามเลย

4. การเขียนตัวสะกดการันต์และความเรียบร้อย
4 การเขยี นสะกดการันตถ์ ูกตอ้ งท้งั หมด ผลงานสะอาดเรียบร้อย
3 การเขยี นสะกดการนั ตผ์ ดิ 1-4 แห่ง ผลงานไม่เรียบรอ้ ย
2 การเขยี นสะกดการันตผ์ ดิ มากกวา่ 4 แห่ง ผลงานไม่เรียบร้อย
1 การเขยี นวรรคตอนอ่านไม่รู้เรื่อง ผลงานไม่เรียบร้อยและไม่สาเร็จ
0 ไม่ปฏบิ ตั ิหรือไม่ส่งงาน

พเิ ศษ 41

6.7 การวเิ คราะห์ตัวชี้วดั (Indicators) เพือ่ กาหนดเกณฑ์การประเมนิ ผล ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั

1) นามาตรฐานการเรียนรู้แต่ละขอ้ ท่กี าหนดไวใ้ นแต่ละกลมุ่ สาระการเรียนรูม้ าวเิ คราะห์
ขอบข่ายความรู้ ทกั ษะกระบวนการ และคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงคข์ องผเู้ รียน แลว้ กาหนดตวั ช้ีวดั เพอ่ื
ระบุพฤตกิ รรมท่ีตอ้ งประเมินผลการเรียนรู้ของผเู้ รียนใหส้ อดคลอ้ งสมั พนั ธก์ นั (ดงั ตวั อยา่ งในตาราง)

มาตรฐานการเรียนรู้ข้อท.ี่ .........สาระ..........กลุ่มสาระการเรียนรู้..................................................................ช่วงช้นั ท.ี่ ......... วสิ ัยทศั น์

ระดับช้ันเรียน ความรู้ความเข้าใจ ทกั ษะกระบวนการ คณุ ลกั ษณะ ตวั ชีว้ ดั การพฒั นาหลกั สูตร
การเรียนการสอน
ช้นั ประถมปี ที่....... ปัจจยั ที่สาคญั ตอ่  ทกั ษะการปฏิบตั ิ อนั พงึ ประสงค์ (Indicators)
การเจริญเตบิ โตและ การทดลอง
ช้นั ประถมปี ท.่ี ...... การสังเคราะห์ดว้ ยแสง  ซื่อสัตยใ์ นการสืบเสาะ  อธิบายน้า แก๊ส-
ของพชื ไดแ้ ก่ น้า  กระบวนการทาง หาความรู้ คาร์บอนไดออกไซด์
ช้นั ประถมปี ที่....... แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ วทิ ยาศาสตร์ แสง และคลอโรฟิลด์
แสง และคลอโรฟิลด์  มคี วามสนใจใฝ่รู้ เป็นปัจจยั ที่จาเป็น
 ร่วมแสดงความ บางประการต่อการ การออกแบบหลกั สูตร
เจริญเตบิ โต และการ และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
คิดเห็นและยอมรับฟัง สังเคราะห์ดว้ ยแสง
ความคิดเห็นของผอู้ ืน่ ของพชื
 การทางานร่วมกบั
ผอู้ ่ืนไดอ้ ยา่ ง
สร้างสรรค์

2) นาตวั ช้ีวดั ที่ตอ้ งการประเมินผลผเู้ รียนมากาหนดเกณฑค์ ุณภาพและคุณลกั ษณะโดยระบุ การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
พฤติกรรมบ่งช้ีท่ีสามารถวดั หรือสังเกตผลได้ ตวั ช้ีวดั แต่ละขอ้ ควรกาหนดเกณฑ์การประเมิน (Rubric) อิงมาตรฐาน
ไม่ต่ากว่า 4 รายการ เพ่ือแสดงพฤติกรรมที่คาดหวงั ให้เกิดข้ึนกับผูเ้ รียนได้ครอบคลุมรอบดา้ น และ
สามารถมนั่ ใจไดว้ า่ ผลการประเมินน้นั ๆ สะทอ้ นความสามารถท่ีเป็นจริงของผเู้ รียนแตล่ ะคน แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้

มาตรฐานการเรียนรู้ข้อท.ี่ .........สาระ..........หมายเลขข้อตวั ชีว้ ดั ...............................................ช้ันประถมศึกษาปี ท.ี่ .........

ลาดับข้อตวั ชี้วดั เกณฑ์บ่งชี้พฤตกิ รรม (Criteria for Benchmark)

1 การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
2
3
4
5

พเิ ศษ 42

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 3) ตรวจสอบรายละเอียดและผลการวเิ คราะหต์ วั ช้ีวดั อีกคร้งั หน่ึง เพอื่ พจิ ารณาความ
สอดคลอ้ ง ความครอบคลุม และความต่อเน่ืองกนั ของมาตรฐานการเรียนรู้ (Standard-Based Movement)
กบั ลาดบั ขอ้ ตวั ช้ีวดั และเกณฑพ์ ฤติกรรมบ่งช้ีท่ีตอ้ งการประเมิน รวมท้งั ผลการเรียนรูท้ ค่ี าดหวงั ใหเ้ กิดข้นึ กบั
ผเู้ รียนรู้ จนมน่ั ใจไดว้ า่ มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวดั แต่ละขอ้ ตามที่กาหนดไวใ้ นหลกั สูตรแกนกลาง
เป็นเป้าหมายของการจดั การเรียนรู้อยา่ งแทจ้ ริง

วิ ัสยทัศ ์น 6.8 ตัวอย่างโครงสร้างและการออกแบบหน่วยการเรียนรู้ตามแนวคดิ Backward Design

การพัฒนาหลัก ูสตร รายวชิ า..................................................................กลุ่มสาระการเรียนรู้................................................ช้นั ประถมศกึ ษาปี ที่...............................
การเ ีรยนการสอน
หน่วยการเรียนรู้ท่ี เป้าหมายการเรียนรู้ จดุ ประสงค์ แผนการจดั การ จานวน
การเรียนรู้ เรียนรู้ท/ี่ เรื่อง ช่ัวโมง

การออกแบบหลัก ูสตร ( ระ ุบ ่ืชอห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ) ( ระ ุบมาตรฐานการเ ีรยน ู้ร/ ัตว ี้ชวัด )
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน ( กาหนด ุจดประสง ์คการเ ีรยน ู้ร
ระ ุบพฤ ิตกรรมท่ี ้ตองการวัด )
การจัดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร
ิองมาตรฐาน ( ระ ุบ ่ืชอแผนและลาดับแผนการเ ีรยน ู้ร )
( กาหนดจานวน ั่ชวโมงการสอนของแ ่ตละแผน )
ิว ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design)

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ

พเิ ศษ 43

หลกั การสาคญั วสิ ัยทศั น์ การพฒั นาหลกั สูตร การออกแบบหลกั สูตร การจัดทาหน่วยการเรียนรู้ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้ การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
การเรียนการสอน และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน อิงมาตรฐาน
ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ

ผังมโน ัทศ ์นแสดงขอบ ่ขายสาระและกิจกรรมการเ ีรยน ู้ร
.............................................................ห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ่ีท
ผังมโน

1
62

่ืชอห ่นวยการ
เ ีรยน ู้ร

53
4

พิเศษ 44

ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ องค์ประกอบหน่วยการเรียนรู้ตามแนว Backward Design

หลักการสาคัญ หน่วยการเรียนรู้ที่ เร่ือง.................................................................................................. ..............................................................................................................

รายวชิ า กลุ่มสาระ ช้นั....................................................................................
.................................................................................... .............................................

ภาคเรียนท่ี เวลาเรียน ชวั่ โมง ผสู้ อน............................................................. ................................................
........................................ ...........................

วิ ัสยทัศ ์น 1. มาตรฐานตวั ชี้วดั ช้ันปี (เป้าหมายการเรียนรู้)

การพัฒนาหลัก ูสตร ......................................................................................................................................................................................................................................................................
การเ ีรยนการสอน ......................................................................................................................................................................................................................................................................

การออกแบบหลัก ูสตร 1.1 สาระหลกั : Knowledge (K)  นกั เรียนตอ้ งรู้อะไร
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน
......................................................................................................................................................................................................................................................................
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร
ิองมาตรฐาน 1.2 ทกั ษะ / กระบวนการ : Process (P)  นกั เรียนสามารถปฏบิ ตั อิ ะไรได้

วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) ......................................................................................................................................................................................................................................................................

1.3 คุณลกั ษณะท่ีพงึ ประสงค์ : Attitude (A)  นกั เรียนควรแสดงพฤติกรรมการเรียนอะไรบา้ ง

......................................................................................................................................................................................................................................................................

2. ความเข้าใจท่ีคงทน / ความคดิ รวบยอด

......................................................................................................................................................................................................................................................................

3. ชิ้นงาน ภาระงาน

......................................................................................................................................................................................................................................................................

4. กรอบการวดั และประเมนิ ผล

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ชิน้ งาน / ภาระงาน / วธิ ีการวดั เครื่องมือ เกณฑ์
ร่องรอยหลกั ฐาน

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ - ความรู้
- ทกั ษะ/กระบวนการ

- คุณลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงค์

ทกั ษะการเรียนรู้เฉพาะวชิ า

ทกั ษะการเรียนรู้ร่วมวชิ า

พเิ ศษ 45

หลกั การสาคญั วสิ ัยทศั น์ การพฒั นาหลกั สูตร การออกแบบหลกั สูตร การจัดทาหน่วยการเรียนรู้ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้ การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
การเรียนการสอน และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน อิงมาตรฐาน
ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ

พิเศษ 46

วิ ีธการประเมิน กิจกรรมการเ ีรยน ู้ร ่ืสอ/แห ่ลงการเ ีรยน ู้ร หลักฐานการเ ีรยน ู้ร เ ้ปาหมายการเ ีรยน ู้ร มาตรฐานการเ ีรยน ู้ร
( ิ้ชนงาน / ภาระงาน / ่รองรอยหลักฐาน)

การวางแผนการ ัจดการเ ีรยน ู้รเ ื่พอพัฒนา ุคณภาพ ้ผูเ ีรยน

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 7 การจดั ทาคู่มือครูและแผนการจัดการเรียนรู้

วิ ัสยทัศ ์น คู่มือครูและแผนการจดั การเรียนรู้ หลกั สูตรแกนกลางฯ ระดบั ช้นั ประถมศึกษาปี ท่ี 1-6 ชุดน้ี จดั ทา
ข้นึ สาหรบั ครูผสู้ อนใชเ้ ป็นคูม่ ือพฒั นาสาระหลกั สูตร และออกแบบการเรียนรูเ้ พอื่ พฒั นาคุณภาพผเู้ รียนให้
การพัฒนาหลัก ูสตร สอดคลอ้ งกบั นโยบายการจดั การศึกษาของสานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาแห่งชาติ (สพฐ.) และเกณฑ์
การเ ีรยนการสอน ประเมินมาตรฐานวชิ าชีพครูดา้ นสมรรถนะประจาสายงาน โดยจดั ทาเป็ นหน่วยการเรียนรู้อิงแนวทางการ
ออกแบบการเรียนรูแ้ บบยอ้ นกลบั (Backward Design) และใชข้ อบขา่ ยเน้ือหาสาระจากตวั ช้ีวดั และสาระ
การออกแบบหลัก ูสตร การเรียนรู้แกนกลางเป็นฐานในการออกแบบเน้ือหาของแผนการจดั การเรียนรู้ตามหลกั สูตรอิงมาตรฐาน
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน (Standard-based Curriculum) ของกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย คณิตศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ สงั คมศึกษา
ศาสนาและวฒั นธรรม สุขศึกษาและพลศึกษา ศลิ ปะ การงานอาชีพและเทคโนโลยี และกลุ่มสาระการ
เรียนรู้ภาษาต่างประเทศ (ภาษาองั กฤษ) ระดบั ประถมศกึ ษา ของหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พน้ื ฐาน
พ.ศ. 2551

การจดั ทาคู่มือครูและแผนการจดั การเรียนรู้ สาระการเรียนรูพ้ ้นื ฐาน ชุดน้ี ประกอบดว้ ยรายวชิ า

การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร 1. ภาษาไทย ป.1 - ป.6
ิองมาตรฐาน 2. คณิตศาสตร์ ป.1 - ป.6
3. วทิ ยาศาสตร์ ป.1 - ป.6
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design) 4. สงั คมศกึ ษาฯ ป.1 - ป.6
5. พระพทุ ธศาสนา ป.1 - ป.6
6. ประวตั ศิ าสตร์ ป.1 - ป.6
7. สุขศกึ ษาและพลศึกษา ป.1 - ป.6
8. ทศั นศิลป์ ป.1 - ป.6
9. ดนตรี - นาฏศิลป์ ป.1 - ป.6
10. การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป.1 - ป.6
11. ภาษาองั กฤษ ป.1 - ป.6

การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ 7.1 วเิ คราะห์โครงสร้างแผนการเรียนรู้

ผูจ้ ดั ทาวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวช้ีวดั ช้ันปี และสาระการเรียนรู้ท่ีกาหนดไวใ้ น
หลักสูตรแกนกลางฯ เพ่ือแบ่งขอบข่ายเน้ือหาที่สาคัญๆ ออกเป็ นหน่วยการเรียนรู้ครอบคลุมตลอดปี
การศึกษา ตามลาดับข้อของมาตรฐานตัวช้ีวดั และกาหนดจานวนแผนการจัดการเรียนรู้ท่ีผูส้ อนควร
ดาเนินการจดั การเรียนรู้ ตามลาดบั หวั ขอ้ ความรู้และความยากง่าย มิใหผ้ เู้ รียนเกิดความสบั สน พร้อมท้งั จดั ทา
กรอบคาอธิบายรายวิชา ขอ้ เสนอแนะกระบวนการเรียนรู้ วธิ ีสอน และจานวนชว่ั โมงที่สอดคลอ้ งสมั พนั ธก์ นั

พเิ ศษ 47

7.2 วางแผนการจดั การเรียนรู้ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ ของหลกั สูตรแกนกลางฯ หลกั การสาคญั

ผูจ้ ดั ทานาสาระการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้ และตวั ช้ีวดั ท่ีกาหนดไวใ้ นแต่ละหน่วย วสิ ัยทศั น์
การเรียนรูม้ าวิเคราะห์รายละเอียด เพอ่ื กาหนดหัวขอ้ ความรู้ท่ีจะนามาจดั การเรียนการสอนของหน่วยน้ันๆ
และกระบวนการเรียนรู้หลกั ซ่ึงเป็ นกระบวนการที่ใชพ้ ฒั นาการเรียนรู้ของผูเ้ รียนประจาหน่วย รวมท้ัง การพฒั นาหลกั สูตร
กระบวนการเรียนรู้บูรณาการท่ีผู้เรียนสามารถนาความรู้ ทักษะต่างๆ ไปประยุกต์เช่ือมโยงเข้าสู่ การเรียนการสอน
ชีวิตประจาวนั หรือแหล่งการเรียนรู้ท่ีเป็ นประโยชน์ต่อการเสริมสร้างประสบการณ์การเรียนรู้แก่ผูเ้ รียน
โดยตรง การออกแบบหลกั สูตร
และการเรียนการสอนอิงมาตรฐาน
7.3 กาหนดเป้าหมายการจดั การเรียนรู้
การจัดทาหน่วยการเรียนรู้
ผจู้ ดั ทานาผลการวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้ และตวั ช้ีวดั ช้นั ปี มากาหนดเป็ นเป้าหมายการ อิงมาตรฐาน
จดั การเรียนรู้ของแต่ละหน่วย เพอ่ื ให้ผเู้ รียนบรรลุผลการเรียนรู้ครอบคลุมท้งั ดา้ นความรู้ (Knowledge) ดา้ น
ทกั ษะกระบวนการ (Process) และด้านคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ (Attitude) พร้อมท้งั กาหนดภาระงานที่ แบบยอ้ นกลบั (Backward Design) ชุดแม่บทมาตรฐาน หลกั สูตรแกนกลางฯ วธิ ีการออกแบบหน่วยการเรียนรู้
ควรมอบหมายให้ผเู้ รียนลงมือปฏิบตั ิ เพอ่ื นามาเป็ นหลกั ฐานสะทอ้ นระดบั ความรู้ความสามารถของผเู้ รียน
แตล่ ะคน โดยจดั แบง่ เป็นภาระงานท่ีตอ้ งปฏิบตั ริ ะหว่างเรียน ผลงานรวบยอด และผลงานบูรณาการทผี่ เู้ รียน การจดั ทาคู่มือครูและแผนฯ
จะใชเ้ ป็นหลกั ฐานประเมินตนเองดา้ นความถนดั และความสนใจเป็นรายบคุ คล

7.4 ออกแบบการจดั การเรียนรู้

ผจู้ ดั ทานาเป้าหมายการจดั การเรียนรู้ของแต่ละหน่วยการเรียนมาวิเคราะห์สาระสาคญั เพื่อ
ออกแบบหลกั สูตรการเรียนการสอนใหส้ อดคลอ้ งกบั เป้าหมายการเรียนรูข้ องผเู้ รียน ดงั น้ี

1. เป้าหมายหลักของการเรียนรู้ โดยระบุมาตรฐานการเรียนรู้ นามาเป็ นเป้าหมายของการ
จดั การเรียนรู้ในหน่วยน้ันๆ เพื่อให้ผูส้ อนใชต้ รวจสอบผลการเรียนรู้ของผเู้ รียนวา่ มีความรู้ ความสามารถ
และปฏิบตั ิภาระงานอะไรไดบ้ า้ ง ตามท่ีบ่งช้ีไวใ้ นมาตรฐานตวั ช้ีวดั แต่ละขอ้ เพอื่ ประเมินคุณภาพผเู้ รียนได้
อยา่ งมนั่ ใจ

2. ความคิดรวบยอด ท่ีคาดหวงั ให้ผูเ้ รียนเกิดความรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถนาความรู้
สาคญั ๆ ในหน่วยน้ันๆ ไปปฏิบตั ิกิจกรรมจนเกิดความเขา้ ใจที่คงทน (Enduring Understanding) นาไปใช้
พฒั นาตนเองหรือเป็นพน้ื ฐานการเรียนรู้ตลอดชีวติ ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ

3. แก่นสารสาคัญของการเรียนรู้ (Essential Questions) ท่ีผูเ้ รียนควรสะทอ้ นความเข้าใจ
และสามารถใช้กระบวนการคิดวิเคราะห์อยา่ งมีวจิ ารณญาณ เกี่ยวกับสาระสาคญั ของหน่วยน้ันๆ เพื่อให้
ผสู้ อนมน่ั ใจวา่ ผเู้ รียนเกิดผลการเรียนรู้ตามท่ีคาดหวงั สามารถแสดงองคค์ วามรู้ที่เกิดจากการจดั กิจกรรมการ
เรียนรูใ้ นแตล่ ะหน่วยไดอ้ ยา่ งแทจ้ ริง

พเิ ศษ 48

หลักการสาคัญ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ ของหลัก ูสตรแกนกลางฯ 4. วธิ ีการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ในแต่ละหน่วยจะจดั ทาเครื่องมือวดั ผลหลากหลาย
ชนิด เพ่อื ให้ผูส้ อนสามารถวดั ผล สงั เกตผลผูเ้ รียนแต่ละคนให้ครอบคลุมทุกด้านตามเป้าหมายการจดั การ
วิ ัสยทัศ ์น เรียนรู้ท่ีกาหนดไว้ โดยเนน้ การวดั และประเมินอยา่ งต่อเนื่อง สอดคลอ้ งกบั กิจกรรมการเรียนรู้ท่ีจดั ข้ึน โดย
แบ่งเป็ นการประเมินก่อนเรียน การประเมินระหว่างเรียน การประเมินหลงั เรียน การประเมินพฤตกิ รรมการ
การพัฒนาหลัก ูสตร เรียนรู้รวบยอด และการประเมินตนเองของผูเ้ รียน ซ่ึงเป็ นกระบวนการวดั ประเมินผลท่ีใชเ้ คร่ื องมือและ
การเ ีรยนการสอน วธิ ีการวดั อยา่ งหลากหลาย สามารถสะทอ้ นสภาพจริงของผเู้ รียนแตล่ ะคนไดอ้ ยา่ งชดั เจน

การออกแบบหลัก ูสตร 5. สื่อและแหล่งการเรียนรู้ ที่ผสู้ อนจาเป็ นตอ้ งเตรียมการไวล้ ่วงหน้าก่อนลงมือจดั กิจกรรม
และการเ ีรยนการสอน ิองมาตรฐาน การเรียนรู้ตามที่ออกแบบไวใ้ นแต่ละหน่วย เพ่ือส่งเสริมให้ผูเ้ รียนเกิดการเรียนรู้อย่างราบร่ืน สามารถ
ปรบั ปรุง ซ่อมเสริมหรือพฒั นาผเู้ รียนแต่ละคนแต่ละกลุ่มใหบ้ รรลุมาตรฐานตวั ช้ีวดั ของหน่วยน้ันๆ ไดอ้ ยา่ ง
การ ัจดทาห ่นวยการเ ีรยน ู้ร มีประสิทธิภาพ ตามเกณฑป์ ระเมินผลสมั ฤทธ์ิที่ผูส้ อนกาหนดไว้ โดยผจู้ ดั ทาคานึงถึงความสอดคลอ้ งของ
ิองมาตรฐาน จุดประสงค์การเรียนรู้ เน้ือหาสาระ สื่อและกิจกรรมการเรียนรู้ และวิธีการวดั ประเมินผลต้องสามารถ
เชื่อมโยงกบั มาตรฐานการเรียนรูท้ เ่ี ป็นเป้าหมายจดั การเรียนรูไ้ ดอ้ ยา่ งมีคุณภาพ
วิ ีธการออกแบบห ่นวยการเ ีรยน ู้ร ุชดแ ่มบทมาตรฐาน หลัก ูสตรแกนกลางฯ แบบย้อนกลับ (Backward Design)
7.5 จดั ทาแผนการเรียนรู้
การจัดทา ู่ค ืมอค ูรและแผนฯ
ผูจ้ ดั ทานาเป้าหมายและกรอบความคิดท่ีออกแบบไวใ้ นแต่ละหน่วยการเรียน มาจัดทา
แผนการเรียนรู้ โดยแบ่งเป็ นแผนยอ่ ยๆ ตามลาดบั จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ และเน้ือหาสาระ เพอ่ื ความสะดวก
และชัดเจนต่อการนาไปจดั การเรียนการสอนในช้นั เรียน สามารถตรวจสอบผลการเรียนรู้และผลการจดั
กิจกรรมการเรียนรูท้ ผ่ี สู้ อนออกแบบไวท้ กุ ข้นั ตอน แต่ละแผนการเรียนรูป้ ระกอบดว้ ยรายละเอียดต่อไปน้ี

1. มาตรฐานการเรียนรู้
2. ตวั ช้ีวดั ช้นั ปี / จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
3. สาระสาคญั
4. สาระการเรียนรู้
5. กิจกรรมการเรียนรู้ (ระบุรายชวั่ โมง)

 กิจกรรมนาสู่การเรียน
 กิจกรรมพฒั นาการเรียนรู้ (กระบวนการเรียนรู้)
 กิจกรรมรวบยอด
6. สื่อและแหล่งเรียนรู้ (เพม่ิ เติมใบความรู้ ใบงาน ใบกิจกรรม)
7. การวดั และประเมินผล
 หลกั ฐานการเรียนรู้ (ชิ้นงานรวบยอด)
 วธิ ีการวดั และประเมินผล
 เครื่องมือวดั ประเมินผลและเกณฑ์

พเิ ศษ 49


Click to View FlipBook Version