สื่อสอนสุขศึกษาสำหรับฝึกประเมิน_มะเหมี่ย

คณุ แม่ตงั้ ครรภ์
ไตรมาส 2

วตั ถุประสงค์ทว่ั ไป
1.เพ่ือใหม้ ารดาต้งั ครรภ์ มีความรู้ ความเขา้ ใจเก่ียวกบั การเปลี่ยนแปลง
ร่างกายและภาวะแทรกซอ้ นในไตรมาสที่ 2

2.เพอ่ื ใหม้ ารดาต้งั ครรภ์ ทราบถึงปริมาณอาหารและสารอาหารที่จาเป็น
ที่ควรจะไดร้ ับในไตรมาสท่ี 2

3.เพื่อใหม้ ารดาทราบถึงความสาคญั และการออกกาลงั ที่ถูกตอ้ ง

4. เพ่อื ใหม้ ารดาต้งั ครรภ์ มีความรู้ ความเขา้ ใจและความสาคญั ในการ
นบั ทารกดิ้นในครรภ์

การเปลี่ยนแปลงร่างกายของ
หญิงต้งั ครรภ์

อาการคนท้อง ในเดือนท่ี 4

หนา้ ทอ้ งเร่ิมออก และเริ่มเห็นเสน้ ดาๆ กลางหนา้ ทอ้ งดว้ ย
หวั ใจเตน้ เร็วข้ึน
หวั นมคล้า
เร่ิมรู้สึกวา่ ทารกดิ้น

อาการคนท้องในเดือนท่ี 5

เร่ิ มเป็ นตะคริ ว
เร่ิมเกิดทอ้ งลาย
ทารกดิ้น
ร้อนง่าย
ข้ีร้อน เหงื่อออกง่าย และหายใจหอบ
มารดาจะเริ่มรู้สึกถึงอาการต่างๆ เช่น ปัสสาวะอกั เสบ
เป็นกรดไหลยอ้ น อาหารไม่ยอ่ ย และทอ้ งผกู

อาการคนท้องในเดือนที่ 6

อาการปวดเมื่อยตามชายโครง
มดลกู หดเกร็ง
เป็ นตะคริ วบ่อย
น้าหนกั เพ่ิมข้ึน
เกิดโรคแทรกซอ้ นเช่น เบาหวานขณะต้งั ครรภ์ ครรภ์
เป็นพิษ เป็นตน้

ทารกดนิ้

คือการท่ีทารกในครรภม์ ีการถีบ เตะ กระทุง้ หมุนตวั และโก่งตวั จะรู้สึก
เหมือนโดนปลาตอด หรือกระตุกเบาๆ ท่ีทอ้ ง แต่หากเป็นการตอดต่อเน่ืองยาวๆ จะ
ไม่นบั วา่ เป็นการดิ้น ซ่ึงปัจจยั ที่มีผลต่อการดิ้นของทารกน้นั มาจากปริมาณน้าคร่า
อาหารท่ีมารดาทาน ระดบั น้าตาลในเลือดของมารดา และส่ิงกระตุน้ ภายนอกอื่นๆ
เช่น แสง หรือเสียง การดิ้นของทารก







ข้อแนะนาในการนับลกู ดิน้ สาหรับมารดา
ท่าท่ีดีที่สุดในการนบั ทารกดิ้นคือ นอนตะแคงซา้ ย ควรบนั ทึก

การดิ้นของทารกในบริเวณท่ีเงียบสงบ เพราะจะทาใหร้ ับรูก้ ารดิ้นได้
ดีข้ึนตอ้ งบนั ทึกการดิ้นของทารกทุกวนั

ภาวะครรภ์เป็ นพษิ คืออะไร?
ภาวะความดนั โลหิตสูงระหวา่ งการต้งั ครรภแ์ ละตรวจพบโปรตีนข่ขาวใน

ปัสสาวะร่วมดว้ ย
1. แบบรุนแรงนอ้ ย ความดนั โลหิตไม่เกิน 160/110 มิลลิเมตรปรอทและไมพ่ บ
อาการแทรกซอ้ นต่างๆ
2. แบบรุนแรงมาก ความดนั โลหิตสูงมากกวา่ 160/110 มิลลิเมตรปรอทหรือมีอาการ
แทรกซอ้ น เส่ียงต่อการชกั และภาวะแทรกซอ้ นเช่นเสน้ เลือดในสมองแตก ไตวาย
อนั ตรายถึงข้นั เสียชีวติ ได้

สาเหตุทีท่ าให้เกดิ ภาวะครรภ์เป็ นพษิ

อาจจะเกิดจากที่เลือดไปเล้ียงมดลูกและรกไม่ไดเ้ พียงพอทาใหร้ กทางานได้
ไมด่ ี กลมุ่ เส่ียงที่จะเป็นครรภเ์ ป็นพษิ กค็ ือ คุณแมท่ ่ีมีอายมุ ากกวา่ 35 ปี ข้ึนไป มี
โรคอว้ น หรือมีโรคประจาตวั บางอยา่ ง เช่น ความดนั โลหิตสูง เบาหวาน หรือ
เป็นโรคประจาตวั เป็นโรคไต

อาการแทรกซ้อนทต่ี ้องสังเกต

ปวดศีรษะรุนแรง
จุกแน่นลิ้นปี
ตาพร่ามวั
น้าหนกั เพมิ่ มากอยา่ งรวดเร็ว
บวมตามใบหนา้ มือ ขอ้ เทา้ และเทา้

รักษาอย่างไรเมื่อครรภ์เป็ นพษิ ?

ถา้ อายคุ รรภค์ รบกาหนดแลว้ เรากแ็ นะนาใหเ้ ร่งคลอดหรือทาการผา่ ตดั
คลอดในทนั ที ถา้ อายคุ รรภย์ งั ไม่ครบกาหนดกข็ ้ึนอยกู่ บั ดุลพนิ ิจของ
แพทยถ์ า้ เป็นครรภเ์ ป็นพษิ ข้นั รุนแรงสามารถใหย้ าบางอยา่ งเพอ่ื กระตุน้
ใหป้ อดของทารกทางานไดด้ ีข้ึนก่อนท่ีจะคลอดได้ ซ่ึงระหวา่ งที่รอน้นั
จาเป็นตอ้ งใหย้ า เพ่อื ป้องกนั การชกั

ลดอาหารรสเค็ม หลีกเล่ียงอาหารไขมนั อาหารผดั น้ามนั

เพ่ ิมโปรตีน

ด่ืมน้าใหม้ าก พกั ผอ่ นใหเ้ พียงพอ

ออกกาลงั กายอยา่ งสม่าเสมอ ฝากครรภต์ ง้ั แตร่ ูว้ า่ ตงั้ ครรภ์

มารดาต้งั ครรภ์ - น้าหนักควรเพม่ิ ขนึ้ เท่าไร

น้าหนกั ท่ีเพิ่มข้ึนไม่ควรนอ้ ยกวา่ 7 กิโลกรัม และไม่ควร
มากกวา่ 13 กิโลกรัม ข้ึนอยกู่ บั น้าหนกั ตวั ก่อนต้งั ครรภ์ ซ่ึงมี
รายละเอียดดงั น้ี
ดชั นีมวลกายก่อนต้งั ครรภ์ (BMI) คานวณโดยน้าหนกั
(ก.ก.) / ความสูง (เมตร2)



แนะนาอาหารสาหรับไตรมาส 2 2. โปรตีน (Protein)
• เน้ือสตั วไ์ ม่ติดมนั
1.ธาตุเหลก็ • ถว่ั
• เน้ือสตั วไ์ ม่ติดมนั • เตา้ หู้
• อาหารทะเลปรุงสุก • ไข่
• ผกั ใบเขียว
• ถวั่ • ปลา (ปรุงสุก)
• ธญั พชื
• ขา้ วโอต๊
• ซีเรียลน้าตาลต่า

3. แคลเซียม (Calcium) 4. โฟเลต (Folate)
• พืชตระกลู ถว่ั
• ผลิตภณั ฑจ์ ากนม • ธญั พชื
• ไข่ • ผกั ใบเขียวเขม้ เช่น ผกั โขม
• เตา้ หู้ • สม้
• ถวั่ ขาว • ขา้ ว
• อลั มอนด์
• ปลาซาร์ดีน
• ปลาแซลมอน
• ผกั ใบเขียว
• น้าผลไม้

5. วิตามินดี (Vitamin D)
• ปลาแซลมอน
• น้ามนั ตบั ปลา
• ตบั
• ชีส
• ไข่แดง
• น้าผลไม้



1.ท่าบริหารกลา้ มเน้ือหลงั และตน้ ขา 2.ท่ากระดกเทา้

3.ท่าหมนุ ขอ้ เทา้ 4.ท่าบริหารท่อนแขนและหวั ไหล่

5.ท่าบริหารศีรษะและลาคอ

THANKS