การวางแผนการสอนทางคลินิก

การวางแผนการสอนในคลนิ ิกและการวางแผนการนิเทศ

ผูช้ ว่ ยศาสตราจารย์ วารุณี เพไร
คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม

การจัดทำแผนการเรียนรูภาคปฏิบัติ

วิชาชีพการพยาบาลเปนวิชาชีพที่เกี่ยวของกับการดูแลชีวติ มนุษย ในการปฏิบัติการพยาบาลตองอาศยั
กระบวนการพยาบาล และจริยธรรมแหงวิชาชีพเปนมาตรฐานในการปฏิบัติงาน การที่นักศึกษาพยาบาลจะมี
ความสามารถไดตรงตามมาตรฐานของสภาวิชาชพี ไดนั้นยอมตองไดรับการเรียนรูทั้งในภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ
เพอื่ ใหมีความรู และทักษะในการใหการดูแลผูรบั บริการ ในการจัดการเรียนรูเพ่ือใหผูเรยี นประสบความสำเร็จตาม
วัตถุประสงคที่ตั้งไวยอมตองมีองคประกอบที่เกี่ยวของหลายดาน ทั้งเนื้อหาที่ผูเรียนตองรู ทักษะที่ผูเรียนควร
ปฏิบัติได ความสามารถในการวิเคราะหหาทางเลือกที่เหมาะสม ซึ่งตองผานวิธีหรือกิจกรรมการเรียนรูท่ี
หลากหลายเพือ่ ใหบรรลวุ ตั ถปุ ระสงคในแตละเรอ่ื ง ซึ่งตองมกี ารวางแผนคัดเลือกวธิ ีการอยางเหมาะสม อีกทงั้ ยังตัง้
มีเทคนิควิธีการสอนที่ออกแบบใหเหมาะสมกับผูเรียนแตละคนซึ่งมีความระดับความสามารถในการเรียนรูท่ี
แตกตางกัน เครือ่ งมอื ทีช่ วยในใหการจัดกิจกรรมการเรียนรูประเภทหนึ่ง คือ แผนการสอน หรือแผนการเรียนรูท้ัง
ภาคทฤษฎแี ละภาคปฏิบตั ิ ท่เี ปนเหมอื นแผนท่นี ำทางผูเรียนใหไปสูจุดมุงหมายท่ีตงั้ ไว

ความหมาย

แผนการสอน คือ การนำวิชาหรือกลุมประสบการณทีต่ องทำการสอนตลอดรายวิชามาสรางเปนแผนการ
จัดกิจกรรมการเรียนการสอน การใชสื่อ อุปกรณการสอน การวัดและการประเมินผลสำหรับเนื้อหาสาระ และ
วัตถุประสงคการเรียนการสอนยอย ใหสอดคลองกบั วัตถุประสงคหรือจดุ เนนของหลักสตู ร หรือกลาวไดวาแผนการ
สอนคือการเตรียมการสอนเปนลายลักษณอกั ษรไวลวงนา หรือ การบันทกึ การสอนตามปกตินัน่ เอง (กรมวิชาการ,
2543)

แผนการจัดการเรยี นรู คือ ผลของการเตรยี มการวางแผนการจดั การเรียนการสอนอยางเปนระบบโดยนำ
สาระและมาตรฐานการเรียนรู คำอธบิ ายรายวิชาและกระบวนการเรียนรู โดยเขียนเปนแผนการจัดการเรยี นรูให
เปนไปตามศกั ยภาพผูเรยี น (กรมวชิ าการ 2545)

จะเห็นไดวาการสอนใหผูเรียนมีความสามารถไดตามที่หลักสูตรตองการยอมตองมีการวางแผน
เชนเดยี วกบั การวางแบบแปลนในการสรางบานและดำเนินการสรางตามแบบแปลนนัน้ ก็จะทำใหมั่นใจไดวาบานท่ี
ปลูกสรางขึ้นมาจะมีความแข็งแรง มั่นคง และสามารถใชประโยชนไดตามที่ตองการ เฉกเชนการสอนใหผูเรียน
ประสบความสำเร็จเปนพยาบาลที่มีคุณลักษณะทางวิชาชีพที่สมบูรณพรอมทั้งดานทักษะพิสยั จิตพิสัย และพุทธ
พิสัย ยอมตองข้ึนอยูกับการที่ผูสอนมีการวางแผนที่ดี มีความครอบคลุมวัตถุประสงคท่ีจะสรางผูเรียนใหมีความ
พรอมสำหรับปฏิบัติงานในวิชาชีพพยาบาล มีการเขียนแผนไวเชนเดียวกับเขียนแบบแปลนในการสรางบาน

1

จากนั้นจึงมีการดำเนินการสอนและประเมินผลวาผูเรียนบรรลุวัตถุประสงคเชนเดียวกับที่ออกแบบการสอนไว
หรือไม การเขียนแผนการสอนไวจะทำใหผูสอนมีความมั่นใจในการสอน เนื่องจากไดมีการคนควาหาความรูใน
ประเดน็ ที่จะสอน เทคนิคในการถายทอดความรู การเลอื กสื่อตางๆ ท่จี ะใช ทำใหมมี ีลำดบั ขัน้ และทิศทางการสอน
มองเห็นอยางชัดเจน ครอบคลุม ทำใหการสอนมุงตรงไปในแตละประเด็นที่ตองการสอนตามวัตถุประสงคของ
หลักสูตร สามารถนำมาเปนคูมือในการสอนที่ไมทำใหเกิดความซ้ำซอน และเปนแนวทางใหบุคคลอื่นสามารถ
นำมาใชในการสอนเพื่อใหเกิดเปนมาตรฐานเดยี วกนั ได การท่ีผูสอนมีความพรอมในการสอนจะสงผลใหผูเรียนเกิด
เจตคตทิ ่ดี ีตอผสู อนและวิชาท่ีเรยี น ในบทความนจี้ ะมุงเนนท่จี ะเสนอวิธีการจัดทำแผนการจัดการเรียนรูภาคปฏิบัติ
ซึ่งมีความใกลเคียงกับแผนการนิเทศงานทางการพยาบาลเพื่อเพ่ิมสมรรถนะของพยาบาล ทัง้ นกี้ ารนิเทศในคลนิ ิก
หมายถึง กระบวนการสนับสนุนจากผูเชี่ยวชาญเพ่ือพัฒนาการเรียนรูเชิงวิชาชีพที่ชวยใหพยาบาลพฒั นาความรู
และการปฏบิ ัติงานการดูแลผูรับบริการใหเกดิ ประสิทธิภาพมากยง่ิ ขึ้น ในบทความนีจ้ ะใชคำวาแผนการสอนโดยจะ
กลาวเฉพาะแผนการนิเทศหรือแผนการสอนภาคปฏิบัติสำหรับนักศึกษาพยาบาลที่ข้ึนฝกปฏิบัติงานภายใตการ
กำกับดแู ลของอาจารย หรือครพู ่ีเลี้ยงเทาน้ัน

ลกั ษณะที่ดขี องแผนการสอน

1. มีการจดั ทำแผนการสอนเปนรายหวั ขอ
2. ความคิดรวบยอด (concept) หรือหลักการสำคัญตองเขียนใหตรงกับเนื้อหาทีจ่ ะสอน ซึ่งเปนหัวใจ
ของเรื่องท่ผี ูสอนตองทำความเขาใจในเนื้อหาทจ่ี ะสอนจนสามารถเขียนความคดิ รวบยอดไดอยางมีคุณภาพ
3. วัตถุประสงคเชิงพฤตกิ รรม ตองเขยี นใหสอดคลอง กลมกลนื กับความคดิ รวบยอด
4. กจิ กรรมการเรียนรู โดยยดึ เทคนคิ การสอนตางๆ ทจี่ ะชวยใหผูเรยี นเกิดการเรียนรู
5. สื่อที่ใชควรเลือกใหสอดคลองกบั เนอื้ หา และชวยใหผูเรยี นเกดิ ความเขาใจในหลกั การไดงาย
6. วัดผลโดยคำนึงถึงเนื้อหา ความคิดรวบยอด วัตถุประสงคเชิงพฤติกรรม และชวงเวลาที่ทำการวัด
(กอนเรยี น ระหวางเรยี น หลงั เรียน) เพอ่ื ตรวจสอบวาการสอนบรรลตุ ามวัตถุประสงคทผ่ี ูสอนต้งั ไวหรือไม

ลักษณะการวางแผนการสอน

การวางแผนการสอน ผูสอนจะตองทราบวาตองสอนใคร สอนอะไร สอนอยางไร สอนเมอ่ื ใด ใชเวลาเทาใด
ใชอุปกรณอะไรในการสอนบาง มกี ารวัดประเมนิ ผลอยางไร ดังน้ันการจัดทำแผนการสอน จึงสามารถแบงออกเปน
2 ข้ันตอน ประกอบดวย

2

1. ขั้นกำหนดแผนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนภาคปฏิบัติ (หรืออ
สาระท่ีสำคัญ จำนวนชั่วโมง เวลาและสัปดาหท่ีสอนไวตลอดการฝกปฏบิ ัติ โดย
ทราบวาในแตละวันของสัปดาหจะตองสอนเนื้อหาใด กจิ กรรมใด ผสู อนก็จะทำ
ทำใหผูสอนไดทราบเน้อื หาที่จะสอนตลอดชวงระยะเวลาของการฝก ทำใหมีการ
สอนจะเขียนในรูปแบบของตารางประกอบดวยสปั ดาหท่ีสอน เนื้อหาในแตละสปั

แผนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนภาคปฏิบัติ หอผูปวย........ (ระบุว
สอนทางคลนิ กิ ใหตรงกับ มคอ. ๔)

สปั ดาหท่ี ๑ วนั ท่ี .......เดอื น.........................พ.ศ..................

วตั ถปุ ระสงครายสปั ดาห เวลา ๘.๐๐
วนั

ระบวุ ตั ถุประสงคเฉพาะแหลงฝกในการ ๑ ระบกุ จิ กรรมการเรยี น
จัดการเรียนการสอน ละเอียดตามบรบิ ทขอ

๑. ................................................ ๒

๒. .................................................

๓. ...................................................

๓

อาจเรียกวาแผนการนิเทศภาคปฏิบัติ) คือเคาโครงการสอนโดยกำหนดเนื้อหา
ยกำหนดการสอนจะเปนแนวทางในการทำแผนการสอนของผูสอน คือจะทำให
ำแผนการสอนของเน้ือหาที่จะสอนในแตละวันไดถูกตองตรงกับกำหนดการสอน
รเตรียมตวั และวางแผนการทำงานไดอยางเหมาะสม โดยรปู แบบของกำหนดการ
ปดาห และจำนวนเวลาท่ฝี ก ซึ่งอาจมรี ปู แบบ รายละเอียดที่แตกตางกนั ไป
วัตถุประสงคและตารางการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนใหสอดคลองตามการ

๐ – ๑๒.๐๐ น. ๑๓.๐๐ - ๑๖.๐๐ น.

นการสอนใหเหมาะสมและ
องแหลงฝก เชน

3

2. ขั้นกำหนดแผนการจัดการเรียนรู ประกอบดวย 1) แผนการจัดการ
กจิ กรรมการเรียนรแู ลว ผสู อนจะสามารถนำมาเขียนแผนการสอน โดยเขียนราย
ละสปั ดาหใหชดั เจนเพื่อนำไปใชจริง

1) แผนการจัดการเรียนรภู าคปฏิบัติ

วัตถปุ ระสงคเชิง เน้อื หา/สาระการเรียนรู กิจกรรมการเรยี
พฤตกิ รรม

ระบวุ ัตถปุ ระสงค บทนำ ขัน้ นำ

เฉพาะแหลงฝกในการ
จดั การเรียนการสอน

ข้นั สอน

บทสรุป ขน้ั สรปุ

รเรียนรูภาคปฏิบัติ และ 2) แผนการจัดการเรียนรูทางคลินิก โดยเมื่อกำหนด
ยละเอียดของวัตถุประสงค เน้ือหา กิจกรรม และการวัดประเมนิ ผลเนื้อหาในแต

ยนรู สื่อ/ แหลงการ เวลา ประเมนิ การเรียนรู
เรยี นรู

4

2) แผนการจดั การเรียนรทู างคลนิ ิก
เรือ่ ง .................................................(ระบหุ วั เรอื งการสอนในคลนิ กิ ใหส้ อด

วัตถปุ ระสงคเชงิ เน้อื หา/สาระการเรยี นรู กจิ กรรมการ
พฤตกิ รรม

หลงั จากจบการ บทนำ ขนั้ นำ
เรยี นการสอน
นักศึกษาสามารถ

เนอ้ื หา ข้นั สอน

(ระบรุ ายละเอียดกรณีศกึ ษาผปู วย
ตวั อยางไว โดยเมอื่ สอนจรงิ
เปลย่ี นแปลงตามกรณศี กึ ษาที่
นักศึกษาไดศกึ ษาในแหลงฝก)

กรณศี กึ ษา
..........................................................
.

ขอมูลท่วั ไปกรณศี ึกษา
..........................................................
...

อาการสำคัญ

ดคลอ้ งกบั ทรี ะบไุ วใ้ น มคอ. ๔ โดยเขยี นใหค้ รบทกุ หวั เรอื ง)

รเรยี นรู ส่อื / แหลงการเรยี นรู เวลา ประเมินการเรียนรู

5

วตั ถปุ ระสงคเชิง เนื้อหา/สาระการเรยี นรู กจิ กรรมการ
พฤติกรรม

…………………………………………………………………
…

…………………………………………………………………
…

ประวตั กิ ารเจบ็ ปวยปจจุบนั

…………………………………………………………………
…

…………………………………………………………………
…

ขอมูลอ่ืนๆ
..........................................................
.....................

..........................................................
.....................

บทสรุป สรปุ

รเรยี นรู ส่ือ/ แหลงการเรยี นรู เวลา ประเมินการเรยี นรู

6

รายละเอยี ดแผนการสอน (แผนการเรียนรู) Lessen Plan
แผนการสอนประกอบดวย 7 หัวขอ ประกอบดวย

1. สาระสำคญั (concept) เปนความคิดรวบยอดหรือหลักการของเรื่องหนึ่งท่ีตองการใหเกิดกับผูเรียน เม่ือ
เรยี นตามแผนการสอนแลว

2. วตั ถุประสงคการเรียนรู (learning objective) เปนการกำหนดวัตถุประสงคทตี่ องการใหเกิดกับผเู รียน
3. เน้อื หา (content) เปนเน้ือหาทจี่ ดั กิจกรรมและตองการใหผูเรยี นเกิดการเรยี นรู
4. กิจกรรมการเรียนการสอน (instructional activities) เปนการสอนขัน้ ตอนหรือกระบวนการจัดกิจกรรม

การเรียนรู ซึง่ นำไปสูวัตถปุ ระสงคทกี่ ำหนด
5. สื่อและอุปกรณ (instructional media) เปนส่อื และอุปกรณท่ใี ชในกจิ กรรมการเรียนการสอนท่กี ำหนดไว

ในแผนการสอน
6. การวัดผลและประเมนิ ผล (measurement and evaluation) เปนการกำหนดข้นั ตอนหรือวธิ ีการวัดและ

ประเมนิ ผลวาผูเรยี นบรรลุวตั ถปุ ระสงคตามที่ระบุไวในกจิ กรรมการเรียนรู แยกเปนกอนสอน ระหวางสอน
และหลงั สอน
7. บันทึกการสอน เปนการบนั ทึกของผูสอนหลงั จากนำแผนการสอนไปใชแลว เพื่อเปนการปรับปรุงและใช
ในคร้ังตอไป
7.1 ผลการเรยี น เปนการบันทึกผลการเรยี นท้งั 3 ดาน ประกอบดวย พทุ ธพิสยั จิตพิสัย และทักษะพิสัย

ซึ่งกำหนดในขน้ั กิจกรรมการเรียนการสอนและการประเมนิ
7.2 ปญหาและอุปสรรค เปนการบนั ทึกปญหาและอุปสรรคที่เกิดขึ้นในขณะสอน กอนสอนและหลังทำ

การสอน
7.3 ขอเสนอแนะ/แนวทางแกไข เปนการบันทึกขอเสนอแนะเพื่อปรับปรุงการเรียนการสอนใหเกิดการ

เรียนรู บรรลวุ ตั ถปุ ระสงคของการฝกท่ีหลกั สตู รกำหนด

7

การเขียนวตั ถปุ ระสงคการเรยี นรู

ตามหลักการเขยี นแผนการสอน วตั ถุประสงคการเรียนรูเปนจุดเริ่มตนที่สำคญั ที่สุด เนื่องจากสวนอื่นของ
แผนการสอน ทั้ง เนื้อหา กิจกรรม สือ่ และการวดั ประเมนิ ผล ตองเขียนใหสอดคลองกับวัตถุประสงคการเรยี นรทู ่ี
กำหนด

วตั ถปุ ระสงค์ เนือหา กิจกรรม สือ การวดั และ
การเรยี นรู้ ประเมินผล

วตั ถุประสงคการเรียนรู คอื ผลท่ตี องการใหเกดิ ข้ึนกับผูเรยี นในขณะทีป่ ฏบิ ัติการสอน หรอื ภายหลงั ท่เี สร็จ
สิน้ การเรียนการสอนแลว มี 2 ลักษณะ คอื วตั ถปุ ระสงคปลายทาง และวตั ถปุ ระสงคนำทาง

1. วัตถุประสงคปลายทางเปนวัตถุประสงคใหญเขียนไวในเอกสารหลักสูตร (Curriculum objective) ซึ่ง
เปนวตั ถปุ ระสงคทตี่ องการใหเกดิ ข้ึนกบั ผเู รียนหลังส้ินสดุ การฝกในรายวิชานน้ั ๆ

2. วัตถุประสงคนำทาง เปนวัตถปุ ระสงคยอยทีต่ องการใหเกิดขึ้นกับผูเรียนในขณะที่ผูสอนทำการสอน มัก
เขยี นในเชิงพฤตกิ รรม จึงเรียกวา “วตั ถุประสงคเชิงพฤติกรรม” (Instructional objective) ในแผนการ
สอนจะเขียนวัตถุประสงคปลายทางหรือไมก็ได แตตองมีวัตถุประสงคเชิงพฤติกรรมปรากฎในแผนการ
สอนทกุ แผน

วัตถุประสงคก์ าร วัตถุประสงคน์ าํ บอกความหมาย
เรียนรู้ ทาง อธบิ าย

วัตถุประสงค์ สาธติ /ปฏบิ ตั ิ
ปลายทาง เพอื ใหผ้ ู้เรยี นมี
ความรู้เกยี วกบั

8

วตั ถุประสงคของการเรียนรู คอื การพฒั นาผูเรียนใหมคี วามเปนมนษุ ยท้ัง 3 ดาน คอื Head, Hand, Heart
ดังนน้ั ในการเขยี นวตั ถุประสงคการเรยี นรู ตองเขียนใหครอบคลมุ ทัง้ 3 พสิ ัย ไดแก

1. พุทธพิสัย คือ วตั ถุประสงคการเรียนรูที่เนนความสามารถทางสมอง (Head) หรือในดานความรูเชิง
ทฤษฎี แบงออกเปน 6 ระดับ จากงายไปยาก ดงั น้ี
1.1 ขน้ั ความรูความจำ คอื สามารถจำสิ่งทเ่ี รยี นไปแลวได เชน จำความหมายของคำ
1.2 ขั้นความเขาใจ คอื สามารถเขาใจส่ิงทเ่ี รียนไปแลวได เชน เขาใจคำใน procedure ตางๆ
1.3 ขน้ั นำไปใช คอื สามารถนำความรูไปใชแกปญหาตางๆ
1.4ขน้ั วิเคราะห คอื สามารถแยกแยะรายละเอยี ดของสิ่งตางๆ ได เชน วิเคราะหผลดี ผลเสีย จุดเดน

จดุ ดอย ความเหมอื น ความตาง หรอื ความสัมพนั ธในเชิงเหตผุ ล
1.5 ข้นั สงั เคราะห คอื สามารถคิดสรางสรรคสง่ิ ใหมได
1.6 ขน้ั ประเมินคา คือ สามารถตดั สนิ ใจเลือกอยางใดอยางหนึ่งไดอยางมีเหตผุ ล

2. ทักษะพิสัย คือ วัตถุประสงคการเรียนรูที่เนนความสามารถในการลงมือปฏิบัติ (Hand) เชน การ
สาธิต การทดลอง การปฏิบัตจิ รงิ และการแกปญหาตางๆ

3. จติ พิสัย คอื วัตถปุ ระสงคการเรยี นรูท่เี นนความรูสึกนกึ คิดทด่ี ภี ายในใจตอส่ิงใดส่ิงหน่ึง (Heart) หรือ
คณุ ธรรมในตวั ผูเรียน

วตั ถุประสงค 3 H จดุ เนนของการพัฒนาผเู รยี นในแตละดาน
Head (พทุ ธพสิ ัย)
ดานสมอง /ดานความรู ความจำ/ สอนใหจำได
Hand (ทกั ษะพิสยั )
Heart (จติ พิสัย) ดานทฤษฎี

ดานทกั ษะการปฏิบัติ สอนทำได

ดานเจตคติ (เกดิ ความรสู กึ ทดี่ ีตอสิ่ง สอนใหนำไปทำ

ทเ่ี รียน)

ดานคณุ ธรรมในจิตใจ

การเขียนวตั ถุประสงคนำทาง จะนำวัตถปุ ระสงคปลายทางท้ัง 3 พสิ ัย มาแตกเปนขอยอย ๆ แลวเขียนใน
เชิงพฤติกรรม ซึ่งผูเรียนสามารถแสดงออกใหผูอื่นรูได ทำใหสะดวกตอการวดั ผล เชนผูเรียนสามารถบอก อธิบาย
บรรยาย ปฏบิ ัติในสิ่งทีเ่ รยี นไปแลวได

9

วัตถปุ ระสงคการเรยี นรู

การเขียนวัตถุประสงคปลายทาง การเขียนวตั ถปุ ระสงคนำทาง

ดานพทุ ธพิสยั (Head) - บอกช่อื /ความหมาย/ประโยชนของ

- เพื่อใหผูเรยี นมีความรูความเขาใจเก่ียวกับ - อธิบายขัน้ ตอนของ

- บรรยายลกั ษณะของ

- วิเคราะหผลด-ี ผลเสียของ

- อภิปรายเก่ยี วกับ

ฯลฯ

ดานทกั ษะพิสยั - สาธิตเกยี่ วกับ

- เพือ่ ใหผูเรียนสามารถปฏิบตั เิ กย่ี วกับ - ปฏบิ ตั เิ ก่ียวกับ

- ทดลองเกย่ี วกับ

- แกปญหาเก่ยี วกบั

ฯลฯ

ดานจิตพสิ ัย - บรรยายประโยชนของ......................ได

- เพอื่ ใหผูเรยี นตระหนักในคณุ คา/ความสำคัญ - บรรยายคุณคา/ความสำคัญของ........ได

ของ………….หรือเพ่ือใหนักเรียนมเี จตคติท่ีดี - ปฏิบัตติ นเกี่ยวกบั .................ดวยความเตม็ ใจ

ตอ.............................................................. - ปฏิบัตติ นเกี่ยวกับ.............ดวยความ

รบั ผิดชอบสมำ่ เสมอ

ฯลฯ

จะเห็นไดวาการเขียนวัตถุประสงคปลาย จะขึ้นตนดวยคำวา “เพื่อใหผูเรียน... แลวตอดวยคำที่แสดงถึง

ลกั ษณะของทง้ั 3 พิสยั ความรู ความเขาใจ การปฏิบัติ ตระหนักในคณุ คา/ความสำคญั หรอื มเี จตคติทด่ี ี

สวนการเขยี นวัตถุประสงคนำทาง จะข้นึ ตนดวย พฤตกิ รรมบงชี้ เชน บอก อธิบาย บรรยาย สาธิต ทดลอง
แลวลงทายดวยคำวาได การเขยี นวัตถุประสงคนำทาในแผนการสอนใหเปนเชิงพฤตริ รมดวยเหตุผล 2 ประการ คอื

1. ความรู (Head) ทักษะ (Hand) เจตคติ (Heart) เปนสิ่งที่อยูภายในตัวผูเรียน หากผูเรียนไมแสดง
ออกเปนพฤติกรรมใหเหน็ ผูสอนไมอาจทราบไดวาผูเรียนรูจรงิ หรือไม ถารูตองสามารถแสดงออกมาเปนพฤติกรรม
ใหเหน็ ได เชน อธิบายได ทำใหดูได เปนตน ดังนัน้ การเขียนวตั ถุประสงคเชิงพฤตกิ รรมท่ีสมบูรณตองมอี งคประกอบ
3 สวน คอื 1) มีพฤตกิ รรมท่ผี ูเรยี นแสดงออก 2) มสี ถานการณหรือเง่อื นไขเวลา และ 3) มีเกณฑหรือตวั บงชี้

10

2. การเขยี นวัตถปุ ระสงคเชิงพฤตกิ รรม ทำใหงายตอการวดั และประเมินผล เพ่อื ตรวจสอบวาผูเรียนบรรลุ
ตามวัตถุประสงคที่ตั้งไวหรือไม และทำใหสามารถเลือกเครื่องมือที่ใชในการวัดและประเมินผลไดสอดคลองกับ
พฤตกิ รรมตางๆ ท่ีผูเรียนแสดงออกมา

การเขียนวัตถุประสงคเชิงพฤติรรมในแผนการสอน สามารถเขียนใหครอบคลุมทั้ง 3 พิสัย แสดงวาเปน
การสอนที่สมบูรณ เพราะไดพัฒนาผูเรียนครบทั้ง 3 พิสัย แตไมใชกฎเกณฑท่ีตายตัว ขึ้นอยูกับเนื้อหาในบทเรียน
และกิจกรรมการเรียนการสอนของผูสอน ทั้งนี้การเขียนวัตถุประสงคที่ถูกตอง ตองสอดคลองสัมพันธกับ
องคประกอบอื่นๆ ในแผนการสอน เชน

เน้ือหา วัตถปุ ระสงคเชงิ พฤตกิ รรม

ความหมายของ Urine analysis บอกความหมายของ urine analysis ได

ขนั้ ตอนการเก็บ urine analysis อธิบายข้นั ตอนการเก็บ urine analysis ที่ถูกวิธีได

สาธิต/ปฏิบัตขิ ั้นตอนการเก็บ urine analysis ที่ถูกวิธี

ได

ขอควรสังเกต การเขียนวัตถุประสงคเชิงพฤติกรรมจะขึ้นตนดวย คำกริยา เชน บอก อธิบาย บรรยาย

แลวลงทายดวยคำวา ได สวนการเขียนเนือ้ หาจะขน้ึ ตนดวย คำนาม เชน ความหมาย ขัน้ ตอน ประโยชน

สรุปการเขยี นวตั ถปุ ระสงค

1. เขียนใหสัมพนั ธกับสาระสำคญั ของรายวชิ า
2. เขียนใหครอบคลุมทั้งดานพุทธพสิ ัย ดานจิตพสิ ัย และดานทักษะพิสยั

2.1 ดานพุทธพิสัย เปนวัตถุประสงคที่เกี่ยวของกับความรู ความเขาใจ การนำไปใช การวิเคราะห การ
สงั เคราะหและการประเมิน หรอื ตดั สนิ คณุ คาของสง่ิ ตางๆ

2.2 ดานจิตพิสัย เปนวตั ถุประสงคที่เกีย่ วกับอารมณ ความรูสึก การเห็นคุณคา ยอมรับหรือไมยอมรับสิ่ง
ใดสิง่ หน่งึ

2.3 ดานทักษะพิสัย เปนวัตถุประสงคที่เกี่ยวกับความคลองแคลวในการปฏิบัติโดยใชอวัยวะตางๆ ของ
รางกาย

3. เขียนใหเห็นถงึ รายละเอียดท่สี ามารถวัดและสงั เกตได
4. เขียนดวยภาษาที่รัดกุม ชัดเจน ส่อื ความไดดี
5. หากมีวตั ถุประสงคขอเดยี วไมตองใสลำดับเลขขอ

11

การตรวจสอบคณุ ภาพการเขยี นวัตถปุ ระสงค
ในการเขียนวัตถุประสงคท่ีดี ตองมคี ณุ สมบัติ 3 ประการ คือ

1. ความครอบคลมุ หมายถงึ ความครอบคลมุ พฤตกิ รรม 3 ดาน คือ ดานความรู ความเขาใจ ดานทักษะ และ
ดานเจตคติ เนื่องจากทั้ง 3 ดานเปนองคประกอบเพื่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอันเปนเปาหมายสูงสุดของ
การศึกษา ทั้งนีใ้ นแผนการเรียนรูแตละแผนอาจไมครบองคประกอบทัง้ 3 ดาน ขึ้นอยูกบั เวลา ลกั ษณเนื้อหา และ
ชัน้ ปของผเู รยี น

2. ความชัดเจน หมายถึง วัตถุประสงคนั้นมีความเปนพฤติกรรมมากพอที่จะตรวจสอบวามีการบรรลุแลว
หรือไม เชน ถาเขียนเพ่ือให “รู” กับเพื่อให “ตอบได” คำวา “รู” เปนความคิดรวบยอดมากกวาพฤติกรรม ถือวา
ไมชดั เจน แตคำวา “ตอบ” มลี ักษณะเปนพฤติกรรมมากข้นึ โดยผูเรยี นอาจจะพดู ตอบ หรอื เขยี นตอบก็ได

3. ความเหมาะสม หมายถึง วัตถุประสงคน้ันไมสูงหรือต่ำเกินไป โดยคำนึงถึง เนื้อหา เวลา และชั้นปของ
ผูเรยี น
การเขยี นเนอ้ื หา (Lesson Content) ในแผนการสอน

เนื้อหาเปนองคประกอบที่ทำใหผูสอนเห็นภาพของสิ่งที่ตองสอนโดยรวม อาจประกอบดวยทฤษฎี
หลกั การ วิธกี าร ขน้ั ตอน หรอื แนวปฏิบัติ การระบุเนือ้ หาในแผนการจดั การเรยี นรู โดยมีแนวการเขียนดงั น้ี

1. เขยี นใหสอดคลองกับสาระและวตั ถุประสงค
2. กำหนดเนื้อหาของการจัดการเรียนรูแตละครั้งใหเหมาะสมกับระยะเวลา ชั้นป และความสามารถของ
ผูเรียน
3. เขยี นเนื้อหาแบบยอ โดยสรุปเปนหัวขอหรือเปนประเด็น หากมีเนื้อหามากใหทำเปนใบความรูระบุไวใน
ภาคผนวกทายแผนการจดั การเรยี นรู
4. เขียนเนอ้ื หาที่จะใหผูเรยี นไดเรียนรไู วตามลำดับ หากแบงเปนหวั ขอยอยได ควรแบงเพ่ือความชดั เจน

ตวั อยางการเขียนเนื้อหา
เนอ้ื หา เนือ้ หาทสี่ รุปยอ

12

การตรวจสอบคุณภาพเนอ้ื หาสาระ

เนอื้ หาในแผนการเรยี นรู หรอื แผนการสอนทดี่ ีนนั้ จะตองมีคุณสมบัติ 3 ประการ คอื ความถูกตอง ความ
ครอบคลุม และความชดั เจน

1. ความถูกตอง หมายถึง เนื้อหาสาระตรงกับหลักวชิ า โดยทงั้ นี้ตองยึดตาม evidence ทมี่ ีความทนั สมัย ไม
ควรเกิน 10 ป

2. ความครอบคลมุ หมายถึง ปรมิ าณเนอื้ หาตามหัวขอน้ันมมี ากพอทจี่ ะกอใหเกดิ ความคดิ รวบยอดได เขียน
3. ความชัดเจน หมายถึง การท่เี นื้อหามแี บบแผนของการนำเสนอสาระที่ไมสบั สนเขาใจงาย

การเขียนกจิ กรรมการเรยี นรู

กิจกรรมการเรยี นรู คือ สภาพการท่ีผูสอนออกแบบเพื่อนำเสนอเนื้อหา วธิ ีการ หรือการปฏิบัติใหผูเรียน
เกดิ การเรียนรู มแี นวทางการเขยี นดังน้ี

1. เขียนใหสอดคลองกบั วัตถปุ ระสงคการเรยี นรแู ละเนื้อหา วิธีการหรอื การปฏิบัติ
2. เขียนเปนลำดบั ขน้ั ตอนการจัดการเรียนรู หรอื เขียนโดยแบงเปนข้ัน ไดแก ขน้ั นำสบู ทเรยี น ขั้นดำเนินการ

สอน และขน้ั สรุปบทเรยี น แตละขัน้ หากขนั้ ใดมีกจิ กรรมเดียวไมตองใสเลขลำดบั หวั ขอ
3. เขยี นโดยระบใุ หรูวากิจกรรมการเรยี นรูแตละขั้นใครเปนผูมีบทบาท ผูเรียน ผูสอน หรือทั้งผูเรียนผูสอน

รวมกนั กระทำเปนตน
4. ไมควระระบุรายละเอยี ดของคำพดู ทั้งหมดของผูสอนและผูเรียน
5. กจิ กรรมทจี่ ัดควรเปนกิจกรรมการเรียนรูทีเ่ นนผเู รยี นเปนสำคัญ เชน

5.1 กิจกรรมการซักถาม คือ การตั้งคำถามใหนักศึกษาตอบ อาจถามเปนกลุม หรือเดี่ยว เกี่ยวกับเรื่อง
หรือกิจกรรมที่ปฏิบัติ

5.2 กจิ กรรมการอภิปราย หวั ขอการอภปิ รายอาจเปนขอความหรือเปนคำถามก็ได โดยใหผูเรียนแตละคน
แสดงเหตผุ ลหรืออธิบายเพื่อสนับสนนุ หรอื โตแยงหวั ขอท่ีกำหนดโดยไมมีการแบงฝาย และไมมีการลง
มตดิ อาจเปนการอภิปรายปากเปลาในกลมุ และใหทุกคนเขยี นสรปุ ผลการอภปิ ราย

5.3 กิจกรรมแสดงความคิดเห็น คือการตั้งขอสังเกต หรือใหขอสรปุ ตามความคดิ เหน็ หรือตามเหตุผลของ
แตละบุคคลโดยไมจำเปนตองสนับสนุนหรือคัดคาน อาจแสดงความคิดเห็นตามเหตุผลของแตละ
บุคคล โดยการพูด หรือการเขียน ถาเปนการเขียนจะมีลักษณะเดียวกับการตอบคำถามทีต่ องการให
แสดงความเหน็ หรือเหตผุ ลประกอบในคำถามประเภทใหตอบเสรี

13

5.4 กิจกรรมการคนหา คือการศึกษาคนควาหาขอเท็จจริง ขอมูลสารสนเทศ หรือทักษะกระบวนการ
(การกระทำหลายกิจกรรม ซ่ึงกระทำตอเนื่องกันไปเปนชุดเพื่อใหเกิดผลอยางหนึ่ง) เชนการวางแผน
ทางการพยาบาลผูปวยท่ีมปี ญหาสุขภาพดานตางๆ

6. จดั กิจกรรมทห่ี ลากหลาย เนนใหผูเรยี นไดปฏิบตั จิ ริง

การตรวจสอบคณุ ภาพกิจกรรมการเรยี นการสอน (เนนผเู รียน)

กิจกรรมการเรียนการสอนที่ดจี ะตองมคี ณุ สมบัติ 3 ประการ คอื มคี วามนาสนใจ มีความเหมาะสม และมี
ความคดิ ริเริ่ม ดงั นี้

1. ความนาสนใจ หมายถึง กจิ กรรมท่นี ำมาใชชวนใหนาตดิ ตามไมนาเบ่ือหนาย
2. ความเหมาะสม หมายถึง กจิ กรรมทน่ี ำมาใชจะตองทำใหเกิดการเรียนรูตามวตั ถุประสงคไดจรงิ
3. ความคดิ ริเรมิ่ หมายถึง การท่นี ำเอากจิ กรรมใหมๆ ทที่ าทายมาสอดแทรกชวยใหเกดิ การเรยี นรู

ในการออกแบบกิจกรรมการเรยี นรูมีหลักการในการประเมนิ คณุ ภาพของการจดั กจิ กรรมการเรยี นรูท่ีเนน

ผูเรียนเปนศนู ยกลาง ตามเกณฑการประเมินดังน้ี

1. มีการแจงวตั ถุประสงคหรอื บอกคุณคาของบทเรยี น
2. มกี ารทบทวนความรูเดมิ และนำเขาสูบทเรยี น
3. กจิ กรรมเรียงลำดับจากงายไปยาก
4. มกี ิจกรรมที่เนนการแลกเปลี่ยนประสบการณ ความรู ทักษะหรอื ทศั นคตริ ะหวางกันและกน
5. มีกจิ กรรมและส่ือหลากหลาย
6. ใชกจิ กรรมการเรยี นรูทเี่ นนกระบวนการหรอื เทคนิควธิ ีท่ใี หผูเรียนสามารถสรุปความรูไดดวยตนเอง
7. มีการเสรมิ แรงและจงู ใจในการเรียน
8. ผูเรียนมีโอกาสไดแสดงบทบาทในกจิ กรรมอยางทวั่ ถึง
9. ผูเรียนไดอานศึกษา คนควา กระทำ ฝกปฏิบัติหรือแกไขปญหาอยางใดอยางหนึง่ ไมนอยกวารอยละ

60 ของเวลาทัง้ หมดในแผน
10. ผูเรยี นไดฝกความแมนยำ หรอื เสนอแนะผูอื่น หรอื วางแผนปฏบิ ตั ิจรงิ

14

เกณฑการใหคะแนน
ให 1 คะแนน กรณที ีแ่ นใจวาแผนการจัดการเรยี นรูนมี้ ลี กั ษณะตรงตามรายการประเมิน
ให 0 คะแนน กรณีที่ไมแนใจวาแผนการจัดการเรียนรูนีม้ ีลักษณะตรงตามรายการประเมิน
ให -1 คะแนน กรณีทีแ่ นใจวาแผนการจัดการเรยี นรูนี้ไมมีลกั ษณะตรงตามรายการประเมิน
จากน้ัน รวมคะแนนในทุกขอของเกณฑประเมนิ แลวนำคะแนนรวมมาเทียบเปนรอยละ เพ่อื แปลผล
การแปลผล

คะแนนรวม x 100
จาํ นวนขอ้ ของเกณฑ์ประเมิน

คารอยละ การจดั กิจกรรมทเี่ นนผเู รียนเปนสำคญั อยูในระดับ

< 60 ตองปรบั ปรงุ
60 – 69 ใชได
70 - 79 ดี
80 -100 ดีเย่ียม

การเขียนส่อื การเรียนรู

สื่อการเรียนรู คอื สิ่งทเ่ี ปนตัวกลางทช่ี วยใหผูเรยี นเกิดการเรียนรูไดอยางมปี ระสทิ ธิภาพ มีแนวปฏิบตั ิดังน้ี
1. ระบสุ ื่อใหสอดคลองกับกจิ กรรมการเรียนรู
2. ระบเุ ฉพาะสอื่ ทีต่ องใชจรงิ ในการจดั การเรียนรู
3. ระบชุ นดิ และรายละเอยี ดของส่ือการเรียนรู เชน รปู ภาพ แผนภูมิ แถบบันทกึ ภาพและเสยี งเร่ือง
4. กรณที ี่เปนสื่อที่ใชเพื่อการทำกิจกรรมเปนรายกลุมหรือรายบุคคล ใหระบุจำนวนชิ้นตอกลุมหรือตอ

รายบคุ คล
5. ไมควรระบุสง่ิ ทีม่ ีอยูแลวอยางถาวรในพ้ืนทว่ี าเปนส่อื การเรยี นรู เชน ผปู วย เตยี ง เปนตน

15

การตรวจสอบคณุ ภาพสื่อการเรียนการสอน
สอ่ื การเรยี นการสอนทด่ี ีจะตองมีคณุ สมบัติ 2 ประการ คือ ความนาสนใจ และความประหยัด

1. ความนาสนใจ หมายถึง สื่อนั้นชวยใหนาติดตาม ไมนาเบื่อ ชวยใหเกิดการเรียนรูไดเร็ว นั่นคือสื่อน้ัน
จะตองใชไดผลในการทำใหผูเรยี น เรียนรูไดจรงิ และตรงกับเนอื้ หาทเี่ รียน

2. ความประหยัด หมายถงึ ส่อื ท่ใี ชน้นั ราคา อยูในระดบั ที่สถาบนั รบั ผดิ ชอบได
การเขียนวธิ วี ดั และประเมินผลการเรยี นรู

การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู เปนการกระทำเพื่อตรวจสอบวา ผเู รยี นเกิดการเรยี นรูตามวัตถุประสงค
เชน การสังเกต การสัมภาษณ การสอบถาม การตรวจผลงาน การทดสอบ เปนตน สวนการประเมินผลเปนการ
กำหนดคาหรือตดั สินในสงิ่ ท่วี ัด เชนผาน ไมผาน ดี ปานกลาง ออน หรือกำหนดคาเปนระดับ 4 3 2 1 0 มีแนวทาง
การเขยี นดงั นี้

1. ระบกุ ารวดั และประเมินผลการเรียนรูใหสอดคลองกับวัตถุประสงค
2. มอี งคประกอบยอยอยางครบถวนเชน วธิ ีวดั เครอ่ื งมอื วัด และเกณฑการวดั ท่ีชัดเจน
3. ระบุเน้อื หาวธิ ีการวัดและประเมนิ ผลทชี่ ัดเจน

เชน
สงั เกต ความสนใจในการศกึ ษาประวตั ิ
สงั เกต การบนั ทกึ ขอมูล
สอบถาม วิธีการเตรยี มอุปกรณ
ตรวจ อปุ กรณทเี่ ตรียม
ตรวจประเมิน การใหการพยาบาลตามแผน
4. ระบเุ กณฑการวดั ท่ีชดั เจน

16

เคร่ืองมอื ที่ใชในการวัดและประเมนิ ผล

ประเภทของวตั ถุประสงค

พุทธพสิ ัย ทักษะพสิ ยั จิตพิสัย

วิธกี ารวดั /ประเภทของเครือ่ งมอื ความรู ทฤษฎี การปฏิบัติ เ จ ต ค ติ เกณฑ

(Head) (Hand) ความรูสึกใน การประเมนิ

จิตใจ

(Heart)

การสังเกตพฤตกิ รรม/แบบประเมินการปฏิบัติ  คะแนน

การสงั เกตพฤตกิ รรม/แบบประเมนิ คณุ ลกั ษณะวิชาชพี  คะแนน

การสมั ภาษณ/ แบบสมั ภาษณ   คะแนน

การถาม/แบบสอบถาม   คะแนน

การตรวจ/แบบฝกหดั  คะแนน

การตรวจ/แบบทดสอบ  คะแนน

การประเมนิ /ผลงาน (รายงาน case study)    คะแนน

ผลที่ไดจากการวดั ผลจะเปนเชิงปริมาณ เชน เปนคะแนน หรือเปนคารอยละ ซึ่งยังไมสามารถตัดสอนได

วาผูเรยี นมีคุณภาพเปนอยางไร จนกวาจะมกี ารประเมนิ ผล

การประเมินผล (Evaluation) คือการตัดสอนวาผูเรียนมีคุณภาพเปนอยางไร เมื่อนำคะแนนที่ไดจากการ
วดั ผลมาเปรียบเทยี บกบั เกณฑท่ีตัง้ ไว เชน ผเู รยี นทำแบบทดสอบได 70/100 คะแนน โดยตงั้ เกณฑไววา ไดคะแนน
รอยละ 60 ขึ้นไปถือวาผานการประเมิน จากนั้นผลการประเมินจะออกมาเชิงคุณภาพ คือ ผาน/ไมผาน หรือเปน
การแบงเกรด 4,3,2,1,0 หรอื ดีมาก ดี พอใช และตองแกไข

การตรวจสอบคุณภาพการวัดและประเมินผล

การวดั และประเมินผลทีร่ ะบไุ วในแผนการเรยี นรูท่ีดี ควรมคี ณุ สมบตั ิ 3 ประการ คอื ความเทีย่ งตรง ความ
เช่อื ถอื ได และความสามารถประยุกตได

1. ความเที่ยงตรง หมายถึง วิธีการที่ใชในการวัดผลของแตละแผนนั้นๆ ตองสอดคลองและตรงตาม
วตั ถปุ ระสงคที่ระบไุ วนแผนการเรียนรูนัน้ ๆ และรวมท้ังตรงตามเนอื้ หาท่ีใชประกอบการสอน

2. ความเชื่อถือได หมายถึง เครือ่ งมือ วิธีการทใ่ี ชในการวัดผลของแตละแผนนัน้ ตองสอดคลองกัน และตรง
ตามวตั ถุประสงคทร่ี ะบุไวในแผนการเรียนรูน้ัน และรวมท้งั ตรงตามเน้อื หาท่ใี ชประกอบการสอน

3. ความสามารถประยุกตได หมายถึง การประเมินที่ระบุไว ตองสามารถประเมินไดจริง ไมใชระบุไวอยาง
เดยี ว

17

การเขียนแผนการสอนที่เนนทักษะกระบวนการ

การเรียนการสอนในปจจุบัน มุงเนนใหผูเรียนไดเรียนรูทักษะกระบวนการมากกวาการจดตจำเนื้อหาวชิ า
ผูสอนจึงมุงสอนใหผูเรียนรูวิธีการแสวงหาความรู เรียนรูวิธีการวิเคราะหหาวิธีการแกปญหา เพื่อใหผูเรียนมี
ความสามารถในการแกไขปญหาตางๆ ท่ีอยูรอบตัวไดดวยตนเอง เรยี กการสอนประเภทน้วี า “การเรียนการสอนที่
เนนทักษะกระบวนการ” หรือ “การสอนที่เนนการเรียนรูวิธีเรียน (Learning How to Learn) โดยมีจุดเนนท่ี
สำคญั คอื

1. เนนทักษะกระบวนการมากกวาความสามารถในการจดจำเนอ้ื หา
2. เนนสาระสำคัญหรือความคดิ รวบยอด มากกวารายละเอียด
3. เนนการลงมอื ปฏิบัติจริงมากวาทองจำ
4. เนนใหผูเรียนไดเรยี นรดู วยตนเอง สรางองคความรูเอง มากกวารอใหผูสอนบอกใหทำ

โดยทกั ษะกระบวนการทีส่ ำคัญ ประกอบดวย

1. ตระหนักในปญหาและความจำเปนที่จะตองแกปญหา โดยกระตุนใหผูเรยี นเกิดความรูสึกวามคี วามจำเปน
อยางยิ่งทจี่ ะตองแกปญหา หากปลอยไวอาจกอใหเกดิ ผลเสียตอผรู ับบรกิ ารได

2. คิดวิเคราะห วจิ ารณ โดยการใหผูเรียนวิเคราะหหาสาเหตวุ า ปญหาน้นั มสี าเหตมุ าจากอะไร
3. สรางทางเลือกอยางหลากหลาย โดยการใหผูเรียนวางแผน หรือคดิ วิธแี กปญหา ซึ่งอาจมหี ลายวิธี
4. ประเมินและเลือกทางเลือก โดยใหผูเรยี นตดั ดสินใจเลือกวธิ ีการแกปญหา ซง่ึ มีหลายวธิ ีการ วาวธิ ีใดจะให

ผลดีที่สดุ
5. กำหนดและลำดับขั้นตอนการปฏิบัติ โดยใหผูเรยี นนำวิธีการแกปญหาที่ดที ่สี ดุ มากำหนดเปนขั้นตอน
6. ปฏิบัติดวยความชื่นชม โดยใหผูเรยี นทดลองปฏิบตั ติ ามข้ันตอนทก่ี ำหนดดวยความเตม็ ใจ
7. ประเมินระหวางปฏิบัติ โดยใหผูเรียนตรวจสอบผลที่เกิดจากการปฏิบัติวาบรรลุวัตถุประสงคหรือทำให

ปญหาหมดไปหรอื ไม
8. ปรับปรุงใหดีขึน้ อยูเสมอ โดยใหผูเรียนปรบั ปรงุ การปฏิบัติใหดียิ่งขึ้น และหาแนวทางพัฒนาการพยาบาล

เพ่ิมเติม
9. ประเมินผลรวมเพื่อใหเกิดความภาคภูมิใจ โดยใหผูเรียนตรวจสอบผลการปฏิบัติ หากบรรลุวัตถปุ ระสงค

ท่ีตงั้ ไว ใหภูมใิ จที่สามารถชวยผรู บั บริการแกปญหาสำเร็จ

18

บรรณานุกรม
กรมวิชาการกระทรวงศึกษาธิการ. (2545). เอกสารประกอบหลักสูตรการศึกษาขั้นพนฐาน ื้ พุทธศักราช 2544

คูมอื การจดั การเรยี นรูกลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ : องคการรับสง
สินคาและพัสดุภัณฑ.
จิรภทั ร แกวภู.(2547).หลกั และวิธกี ารเขยี นแผนการจัดการเรียนรู.ขอนแกน : โรงพิมพศิริพนั ธ.
ศั กดิ ์ดา ศรี ผา วงศ . 2550. คู มือจัดทํ าโ ครงง าน คณิตศาสตร . [ร ะบบ ออ นไลน ]. แห ล งที่มา
http://www.cps.ac.th/link/Krusakda/data/akasan/6.pdf (9 พฤศจิกายน 2565)
สําลี รักสุทธี. (2544). เทคนิควิธีการจัดการเรียนการสอนและเขียนแผนการสอน โดยยึดผูเรียนเปนสําคัญ.
กรุงเทพฯ : พัฒนาศึกษา.
สมศักดิ์ ภูวิภาดาวรรธน. (2545). การยึดผูเรียนเปนศูนยกลางและการประเมินตามสภาพจริง. เชียงใหม : The
Knowledge Center.
อารี ชวี เกษมสุข.(2563). การนิเทศการพยาบาลในคลินิกแนวใหมดวยหลักความปลอดภัย 2 P แนวคิดและการ
ประยุกตใช. วารสารพยาบาลทหารบก, 21(2) :9 - 17

19

๑. รายละเอยี ดวิชา ตวั อ
แผนการสอน
รหสั วิชา ช่ือวิชา
อาจารยผสู อน
สำหรบั ชอ่ื อาจารยผูสอน

ภาคการศึกษาที่ ปการศึกษา

ระยะเวลาในการฝกภาคปฏิบตั ิ

รายละเอียดการฝกภาคปฏบิ ัตขิ องนกั ศกึ ษา

แหลงฝก หอผปู วย/ชุมชน

โรงพยาบาล และแผนกทีฝ่ ก หอผูปวย

อยาง
นภาคปฏบิ ตั ิ

น ระหวางวันที่ กลุมที่

ระบุชวงวนั ท่ีสอนในนักศกึ ษาทกุ กลมุ ระบุกลมุ ที่สอนและจำนวนนกั ศกึ ษา
เชน เชน
8 - 21 พ.ค. 65 กลมุ ท่ี ๒/ จำนวน ๘ คน
3 - 16 ก.ค. 65 กลมุ ที่ ๓/ จำนวน ๘ คน
19 มิ.ย. - 2 กค. 65 กลมุ ที่ ๔/จำนวน ๘ คน

๒. สาระการเรียนรู
ระบสุ าระการเรียนรรู ายวชิ าท่ไี ดจาก มคอ. ๔ โดยสรุปสาระเฉพาะทส่ี อดคลองกับแหล

.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

๓. วัตถุประสงค
๓.๑ วตั ถุประสงคการเรียนรเู ฉพาะแหลงฝก เมอื่ สน้ิ สุดการเรียนการสอนแลว นกั ศึกษาสาม

.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

๓.๒ ผลลพั ธการเรียนรู เพือ่ จดั การเรยี นรใู หนกั ศกึ ษามผี ลการเรียนรู ดงั นี้ ระบุตาม "แผนกา

๑. คุณธรรม จริยธรรม

๑. มคี วามรับผิดชอบตอตนเอง และผลการปฏิบัติงาน (๑.๔ )

๒. มีระเบียบวนิ ัยและซ่ือสัตย (๑.๕ )

สมรรถนะหลกั เลขขอผลการเรยี นรู

สมรรถนะรอง . สญั ลกั

ลงฝกนน้ั ๆ ...................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

มารถ (เขียนเปนรายขอ โดยครอบคลุม KAP) และเปล่ียนไปตามหอผปู วย/แหลงฝก
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
ารจดั การเรยี นการสอนรายวชิ าตามแผลลัพธการเรียนร"ู

กษณผลการเรยี นรู

๔. แผนการจดั กจิ กรรมการเรยี นการสอนภาคปฏบิ ตั ิ ........หอผปู วย.....................................

ผปู วย/แหลงฝกและระบุ การสอนทางคลนิ ิก ใหตรงกับใน มคอ.๔

สัปดาหท่ี ๑ วันท.่ี ..........เดอื น...................พ.ศ...................

วัตถปุ ระสงครายสัปดาห เวลา ๘.๐
วัน

ระบวุ ัตถุประสงคเฉพาะแหลงฝกในการจดั การเรยี น ๑ ระบุกจิ กรรมการเรยี นการสอ
การสอน แหลงฝก เชน
๑. .........................................................................
๒. .........................................................................
๓. .........................................................................
๒

๓
๔

๕

..........ระบวุ ัตถปุ ระสงคและตารางการจัดกิจกรรมการเรยี นการสอนใหสอดคลองและครบดวยตามหอ

๐๐ – ๑๒.๐๐ น. ๑๓.๐๐ - ๑๖.๐๐ น.
อนใหเหมาะสมและละเอยี ดตามบริบทของ

สัปดาหที่ ๒ วันท่ี...........เดือน...................พ.ศ...................

วตั ถปุ ระสงครายสัปดาห เวลา ๘.๐
๑. ........................................................................... วนั

๑

๒. ...........................................................................

๓. ...........................................................................

๒

๓

๔

๕

๔

๐๐ – ๑๒.๐๐ น. ๑๓.๐๐ - ๑๖.๐๐ น.

๕. แผนการจดั การเรยี นรู

๕.๑ แผนการจัดการเรยี นรภู าคปฏิบตั ิ

วตั ถปุ ระสงคเชงิ เน้ือหา/สาระการเรียนรู กจิ กรรมกา
พฤตกิ รรม
บทนำ ขั้นนำ
ระบุวัตถุประสงค
เฉพาะแหลงฝกในการ
จดั การเรยี นการสอน

ขั้นสอน

บทสรปุ ขน้ั สรุป

๕

ารเรียนรู ส่ือ/ แหลงการเรยี นรู เวลา ประเมินการเรยี นรู

๕.๒ แผนการจดั การเรยี นรใู นคลนิ กิ . ระบหุ วั เร่ืองก

 เรื่อง :

วตั ถุประสงคเชิง เน้ือหา/สาระการเรยี นรู กิจกรรมกา
พฤตกิ รรม บทนำ ขน้ั นำ
หลังจากจบการ
เรยี นการสอน
นักศึกษาสามารถ

เน้อื หา ขัน้ สอน
(ระบุรายละเอียดกรณศี กึ ษาผปู วยตัวอยางไว
โดยเมื่อสอนจรงิ เปลี่ยนแปลงตามกรณศี ึกษาท่ี
นักศึกษาไดศกึ ษาในแหลงฝก)
กรณีศึกษา ...........................................................
ขอมูลทั่วไป
กรณีศึกษา .............................................................
อาการสำคญั
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
ประวัตกิ ารเจบ็ ปวยปจจบุ ัน
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
ขอมลู อื่นๆ
...............................................................................
...............................................................................

บทสรปุ สรปุ

๖

การสอนในคลินกิ ใหสอดคลองกับที่ระบไุ วใน มคอ. ๔ โดยเขียนใหครบทกุ หัวเร่อื ง

ารเรยี นรู สอื่ / แหลงการเรียนรู เวลา ประเมินการเรยี นรู

ทรัพยากรประกอบการเรยี นการสอน เขยี นเฉพาะทรัพยากรประกอบการเรยี นก

๑. ตำราหลัก (ใช APA format 6th edition)

ทง้ั ภาษาไทยและภาษาอังกฤษ เอกสารคำสอน/เอกสารประกอบ
โดยตองสอดคลองกับตำราหลักท
ไมเกิน ๑๐ ป

๒. ตำรารอง (ใช APA format 6th edition)

ทง้ั ภาษาไทยและภาษาองั กฤษ ส่งิ ทีแ่ นะนำใหนกั ศึกษาไปอานหร
ไมเกิน ๑๐ ป โดยตองสอดคลองกับตำราหลักท

๓. เอกสารและขอมูลท่ีแนะนำ (ใช APA format 6th edition)

ทั้งภาษาไทยและภาษาองั กฤษ สิง่ ท่แี นะนำใหนกั ศึกษาไปอานหร
ไมเกนิ ๑๐ ป ตำราหลักท่รี ะบุใน มคอ.๔

บนั ทกึ หลังสอน บันทกึ เฉพาะพฤตกิ รรมผเู รียน หรือเหตุการณและขอสังเกตตา

.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

แนวทางในการปรับปรงุ พัฒนาการสอนครั้งตอไป เขยี นแนวทางเฉพาะท่ีที่เก่ีย
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………

๗
การสอนทีเ่ กีย่ วของเฉพาะแผนการจัดการเรยี นรูท่กี ำหนด โดยมีหลกั เกณฑการเขยี น ไดแก
บการสอน/CD/VDO หรือสื่อใดๆ ทีก่ ำหนดใหนักศึกษาตองอาน หรอื ตองใชในรายวิชา
ที่ระบุใน มคอ.๔

รอื คนควา /URL ของเว็บไซดตางๆ ที่แนะนำใหนกั ศึกษาเขาไป แตไมใชเอกสารหลกั
ทรี่ ะบุใน มคอ.๔

รือคนควา /URL ของเว็บไซดตางๆ ท่ีแนะนำใหนักศึกษาเขาไป โดยตองสอดคลองกับ

างๆ ท่ีเกีย่ วของกบั แผนการจดั การเรยี นรใู นครง้ั นี้
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
ยวของกบั แผนการจัดการเรยี นรใู นครั้งน้ี
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ่ื ......................................................ผูสอน
(………………………………………….)

๖. บนั ทกึ หลังการสอน แผนก..................................................กลุม………………ฝกระหวางวัน

นกั ศึกษาคนท่ี ๑ ระบชุ ่ือ – นามสกลุ นักศึกษา
เหตกุ ารณ เขียนบรรยายเหตุการณหรือพฤตกิ รรมของนกั ศึกษาระหวางการจัดการเรยี นกรส
.....................................................................................................................................................

ผลลพั ธการเรยี นรู ๒. ความรู ๓. ทักษะทางปญญา

๑. คณุ ธรรม จริยธรรม

เขียนใหครอบคลุมผลการเรียนรู ................................................. .................................................
ตามท่ีระบุไวในแตละหอผูปวย/ ................................................. .................................................
แหลงฝก ................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................

นกั ศกึ ษาคนที่ ๒

เหตุการณ

.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

ผลลัพธการเรยี นรู

๑. คณุ ธรรม จริยธรรม ๒. ความรู ๓. ทักษะทางปญญา

................................................. ................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................

๘
นท่.ี ........................................... .........................................................................................

สอนภาคปฏิบตั ิ
....................................................................................................................................................

๔. ความสัมพันธระหวางบุคคล ๕. การวิเคราะหเชิงตัวเลข ๖. การปฏิบัตทิ างวิชาชพี
และความรบั ผดิ ชอบ การส่ือสารและการใช .................................................
เทคโนโลยสี ารสนเทศ .................................................
................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................
................................................. .................................................
................................................. .................................................
.................................................

.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

๔. ความสัมพันธระหวางบุคคล ๕. การวิเคราะหเชงิ ตัวเลข ๖. การปฏิบตั ทิ างวชิ าชพี
และความรับผดิ ชอบ การสื่อสารและการใช .................................................
เทคโนโลยีสารสนเทศ .................................................
................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................
................................................. .................................................
................................................. .................................................
.................................................

นกั ศกึ ษาคนที่ ๓
เหตุการณ
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

๑. คณุ ธรรม จริยธรรม ๒. ความรู ๓. ทักษะทางปญญา

................................................. ................................................. .................................................
................................................ ................................................. ................................................
................................................. ................................................. .................................................
.................................................. ................................................. ..................................................

นักศึกษาคนที่ ๔

เหตุการณ
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

ผลลพั ธการเรียนรู ๒. ความรู ๓. ทกั ษะทางปญญา

๑. คณุ ธรรม จรยิ ธรรม

................................................. ................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................

๙

.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

๔. ความสมั พันธระหวางบคุ คล ๕. การวิเคราะหเชงิ ตวั เลข ๖. การปฏบิ ัตทิ างวิชาชีพ
และความรบั ผิดชอบ การสือ่ สารและการใช .................................................
เทคโนโลยสี ารสนเทศ .................................................
................................................. .................................................
................................................ ................................................. .................................................
................................................. ................................................
.................................................. .................................................
..................................................

.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

๔. ความสมั พนั ธระหวางบคุ คล ๕. การวเิ คราะหเชงิ ตัวเลข ๖. การปฏบิ ัตทิ างวิชาชีพ
และความรับผดิ ชอบ การสื่อสารและการใช .................................................
เทคโนโลยสี ารสนเทศ .................................................
................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................
................................................. ................................................. .................................................
................................................. .................................................
................................................. .................................................
.................................................

๘. แนวทางในการปรบั ปรุงพฒั นาการสอนคร้งั ตอไป
สรปุ ปญหา/ขอสังเกตในการจดั การเรยี นการสอน

ขอคดิ เหน็ เพิ่มเติม ……………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอคดิ เห็นของผรู ับผดิ ชอบวชิ า .....………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอคดิ เห็นของหัวหนาภาควชิ า ........................……………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………

๑๐

แนวทางในการปรบั ปรงุ พฒั นาการสอนครัง้ ตอไป

……………………………………………………………………………….……………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงช่อื ...................................................................ผสู อน
(…………………..………..…………………)

………………………………………………………………………………………………………….………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงช่ือ..................................................ผรู ับผดิ ชอบวิชา
(…………………..………..…………………)

…………………………………………………………………………………………………………….………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอื่ ..................................................หัวหนาภาควิชา
(…………………..………..…………………)

ตัวอยางก
แผนการจดั กิจกรรมของอาจารยผ

๑. รหัสวชิ า .............................................. ชอ่ื วิชา..............................................

สำหรับนกั ศึกษาพยาบาลศาสตรบณั ฑิต ช้นั ปที ……………..จำนวน ……………… คน ภ

ระหวางวันที่ .................................................................................................................

อาจารยผสู อน ............................................................................................

ผเู รียน กลุมท่ี………..
๑) .................................................................................. ๕) ...........
๒) .................................................................................. ๖) ...........
๓) .................................................................................. ๗) ...........
๔) .................................................................................. ๘) ...........

๒. กจิ กรรมของอาจารยผูสอนภาคปฏิบตั ใิ นคลินิก/ ชมุ ชน

การเขยี น
ผสู อนภาคปฏบิ ัตใิ นคลนิ กิ /ชุมชน
...............................................................................................................................
ภาคการศึกษา ………………… ปการศึกษา……………………………………………………..
.. สถานที่สอน ......................................................................................................

........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................

วัน ๑๗ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ ๑๘ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ ๑๙
เวลา ปฐมนิเทศ
๐๘:๐๐ - ๐๙:๐๐ นเิ ทศการปฏบิ ัตกิ ารซัก นิเทศ
ประวตั ิ ประว
๐๙:๐๐ – ๑๑:๐๐ สาธิตการซกั ประวตั ิ นิเทศการปฏิบัติการตรวจ นเิ ทศ
สาธิตการตรวจรางกาย/ ครรภ ครรภ
ตรวจครรภ

๑๑:๐๐ – ๑๒:๐๐ สอนการคัดกรองหญิง นิเทศการปฏิบตั ิการให นิเทศ
ตงั้ ครรภท่ีมีภาวะเส่ียง คำแนะนำ การคัดกรอง คำแน
Thalassemia Dow
๑๓:๐๐ – ๑๕:๐๐ พบนกั ศึกษาท้ังหมดเพ่ือ พบนักศึกษาเปนรายบุคคล พบน
พิจารณาเลือกผปู วย คนท่ี 1*, 2, 3, 4* เพ่อื ให คนท
กรณีศึกษาเพื่อการประชมุ คำแนะนำการซักประวัติ แนะน
กลมุ การคำนวณ LMP EDC พยาบ
ตรวจสอบประสบการณ ตรวจ
๑๕:๐๐ – ๑๖:๐๐ Requirement ของ Requ
นักศึกษา คนที่ 1, 2, 3*, 4 นกั ศ

๒

๙ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ ๒๐ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ ๒๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๕

ศการปฏบิ ัติการซัก นิเทศการปฏิบัติการพยาบาล นเิ ทศการปฏิบัติการพยาบาล
วัติ
ศการปฏิบตั ิการตรวจ ประชุมกลุมดูความกาวหนา พบนกั ศึกษาเปนรายบุคคล
ภ
เก่ยี วกบั การอภิปราย คนที่ 5*, 6, 7, 8 เพอ่ื ใหคา
ศการปฏบิ ตั ิการให
นะนำ การคดั กรอง กรณีศึกษา แนะนาการเขยี นแผนการ
wn syndrome
นกั ศึกษาเปนรายบคุ คล พยาบาลและการแกไขรายคน
ท่ี 5, 6, 7*, 8 เพื่อใหคา
นาการเขียนแผนการ นเิ ทศการปฏิบัติการให นเิ ทศการปฏิบตั ิการให
บาล
จสอบประสบการณ คำแนะนำ การดูแลหญิง คำแนะนำ การคดั กรอง GDM
uirement ของพบ
ศึกษา คนท่ี 5*, 6, 7, 8* ตั้งครรภ PIH

พบนกั ศกึ ษาเปนรายบคุ คล ประชุมกลมุ อภปิ ราย

คนที่ 1, 2*, 3, 4 เพื่อใหคา กรณศี ึกษา

แนะนาการเขยี นแผนการ

พยาบาลและการแกไขรายคน

ประเมินผลการปฏบิ ตั ิการ

พยาบาลโดยการทดสอบ

ขอสอบ

๓. บนั ทกึ พฤตกิ ารณ กลุมที่…….. ควรบันทึกพฤตกิ า
๑) นาวสาวปเู ปรีย้ ว เซ้ียวแกน ความเห็นของผสู อ

เหตุการณ ปูเปรี้ยว ไดสาธติ ยอนกลบั การซักประวัติ และตรวจครรภท่ีครูมอบห
สาธติ ปเู ปรยี้ วส่นั และเหงื่อออกมาก เม่อื สอบถามมาลบี อกวากลวั และต่ืนเตนมาก

ความเหน็ ปูเปรย้ี ว ควรไดมีการฝกปฏิบัติใหมากขึ้นเพือ่ ใหเกิดความมน่ั ใจ โดยอ
เพื่อเพ่มิ ประสบการณที่หลากหลาย

๒) ชอ่ื - นามสกุล…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
๓) ชอื่ - นามสกลุ …………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………

๓

ารณของนกั ศกึ ษาเปนรายบคุ คลในประเดน็ เหตุการณ และประเด็นทีเ่ ปน
อน

หมาย กอนสาธิตไดมารายงานขอมูลผูปวยและเลาวิธีการตรวจครรภกับครูกอน แตพอ

อาจฝกซ้ำใน case ท่ีคลายเดมิ จนปฏบิ ัติไดดี แลวจึงมอบหมาย case ที่แตกตางออกไป

……………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………

ลงชือ่ ......................................................ผูสอน
(………………………………………….)