ชุดที่ 1 เรื่อง สมบัติของของแข็ง ของเหลว และแก๊ส

โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง 1

ชุดที่ 1

ชดุ กจิ กรรมวทิ ยาศาสตร์

หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง สารและการเปลย่ี นแปลง

กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 5 หน่วยย่อยที่ 1 สารรอบตัว

เร่ือง 1.1 สมบตั ขิ องของแข็ง ของเหลวและ แก๊ส

จดั ทาโดย
นางกลั ยานี แพงจนั ทร์
ตาแหน่ง ครู วทิ ยฐานะ ครูชานาญการพเิ ศษ
โรงเรียนบ้านหมากแข้ง อาเภอเมือง จงั หวดั อุดรธานี
สานักงานเขตพื้นทีก่ ารศึกษาประถมศึกษาอดุ รธานี เขต 1

ก

คานา

ชุดกิจกรรมวทิ ยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ช้นั ประถมศึกษาปี ที่ 5 ท่ีจดั ทาข้ึนใชเ้ ป็นเครื่องมือประกอบการจดั กิจกรรมการเรียนรู้
กลุ่มวชิ าวทิ ยาศาสตร์ โดยใหน้ กั เรียนไดเ้ รียนรู้ ท้งั หมด 5 หน่วยยอ่ ย ไดแ้ ก่ เร่ือง
สารรอบตวั เรา การเปลี่ยนแปลงของสาร การจาแนกประเภทของสาร การแยกสาร
และ ผลของสารต่อชีวติ และสิ่งแวดลอ้ ม

ภายในชุดกิจกรรมวทิ ยาศาสตร์น้ี จะมีแบบทดสอบก่อนเรียน ใบความรู้
ใบกิจกรรม และแบบฝึ กหดั ทา้ ยกิจกรรมที่หลากหลายและน่าสนใจและทาใหน้ กั เรียน
อยากศึกษา คน้ ควา้ และมีแบบทดสอบหลงั เรียนเพื่อใหน้ กั เรียนไดว้ ดั ความรู้หลงั จากท่ี
ไดศ้ ึกษาจากชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์แลว้ โดยมุ่งหวงั ใหน้ กั เรียนมีความคิดริเริ่ม
สร้างสรรค์ เป็นส่ิงท่ีช่วยใหน้ กั เรียนพฒั นาทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ข้นั
พ้นื ฐาน และความรู้ในเน้ือหาวทิ ยาศาสตร์ ตลอดจนทาใหก้ ารจดั กิจกรรมการเรียนการ
สอนของครูประสบผลสาเร็จตามจุดมุ่งหมายของหลกั สูตร

กลั ยานี แพงจนั ทร์
โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง

ข

สารบญั

หน้า

คาช้ีแจงการใชช้ ุดกิจกรรมวทิ ยาศาสตร์……………………………………...1
มาตรฐานการเรียนรู้ /ตวั ช้ีวดั …………………….…………………………...2
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้………………………………………………………..2
เวลาในการทากิจกรรม……………………………………………………….2
สื่อ วสั ดุ อุปกรณ์ และสารเคมี……………………………………………...3
แบบทดสอบก่อนเรียน……………………………………………………….4
ใบความรู้ท่ี 1 การจาแนกสารเมื่อใชส้ ถานะเป็นเกณฑ.์ ..……………….……7
ใบกิจกรรมท่ี 1 การทดลองจาแนกสาร……………………………………..10
ใบกิจกรรมท่ี 2 แบบฝึ กหดั ทา้ ยกิจกรรม……………………………………13
บทสรุป การจาแนกสารเมื่อใชส้ ถานะเป็นเกณฑ…์ …………….…………..14
แบบทดสอบหลงั เรียน ………………………………………………………15
บรรณานุกรม………………………………………………………………...18
ภาคผนวก……………………………………………………...…………….19
โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง

1

คาชี้แจงการใช้ชุดกจิ กรรมวทิ ยาศาสตร์

1. ใหน้ กั เรียนทาความเขา้ ใจสาระสาคญั จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ในแต่ละเรื่องให้
เขา้ ใจอยา่ งชดั เจน

2. ก่อนศึกษาชุดกิจกรรมวทิ ยาศาสตร์ ใหน้ กั เรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน
แลว้ ตรวจคาตอบจากเฉลยในภาคผนวก

3. ศกึ ษาและทาความเขา้ ใจเน้ือหาในแต่ละเรื่องจากใบความรู้ แลว้ ทากิจกรรม
และตรวจคาตอบจากแนวคาตอบหรือเฉลยในภาคผนวกโปรดอยา่ ขา้ มเน้ือหาเร่ืองใด
เรื่องหน่ึงไปโดยที่ยงั ไม่เขา้ ใจ และไม่ควรดูเฉลยก่อน

4. ถา้ นกั เรียนทากิจกรรมไดถ้ ูกตอ้ ง ใหศ้ ึกษาใบความรู้ต่อไปใหค้ รบทุก
ใบความรู้ ถา้ นกั เรียนทาไม่ถูกตอ้ งใหย้ อ้ นกลบั ไปศึกษาและทาความเขา้ ใจเน้ือหา
อีกคร้ัง

5. การตรวจคาตอบใบกิจกรรมถา้ เป็นคาถามปลายเปิ ดที่มีคาตอบหลากหลาย
ใหอ้ ยใู่ นดุลยพนิ ิจของครูผสู้ อน

6. เม่ือศึกษาจนครบทุกเรื่องแลว้ ใหน้ กั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรียนและ
ตรวจคาตอบจากเฉลยในภาคผนวก

7. ถา้ นกั เรียนเกิดปัญหาในการใชช้ ุดกิจกรรมวทิ ยาศาสตร์ ใหป้ รึกษาครูผสู้ อน

อ่านคาช้ีแจงการใช้
ชุดกิจกรรมวทิ ยาศาสตร์เขา้ ใจแลว้

ไปเร่ิมศึกษาไดเ้ ลยครับ
โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง

2

มาตรฐานการเรียนรู้ /ตัวชี้วดั

ว 3.1 (1) ทดลองและอธิบายสมบตั ิของของแขง็ ของเหลว และแก๊ส
ว 8.1 (1 ) – (8) บูรณาการลงสู่การจดั การเรียนการสอน

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. บอกสมบตั ิของของแขง็ ของเหลว และแกส็ ได้
2. บอกสมบตั ิบางประการที่เหมือนกนั ของของแขง็ ของเหลว และแก๊สได้
3. บอกสมบตั ิบางประการที่แตกต่างกนั ของของแขง็ ของเหลว และแกส๊ ได้
4. ยกตวั อยา่ งสารท่ีมีสมบตั ิเป็นของแขง็ ของเหลว และแกส๊ ได้

เวลาในการทากจิ กรรม
1 ช่ัวโมง
โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง

3

สื่อ วสั ดุ อุปกรณ์ และสารเคมี

สื่อทใี่ ช้ ไดแ้ ก่ ชุดกิจกรรมวทิ ยาศาสตร์ ชุดท่ี 1 เร่ือง สมบตั ิของของแขง็
ของเหลว แก๊ส

วสั ดุ อปุ กรณ์ ไดแ้ ก่ ขวดแกว้ ทรงสูง กอ้ นหิน น้า

โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง

4

แบบทดสอบก่อนเรียน

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 5 สารในชีวติ ประจาวนั
เรื่อง สมบตั ิของของแขง็ ของเหลว และแก๊ส

คาชี้แจง จงกาเคร่ืองหมาย ( ) ทบั ตวั อกั ษร ก, ข, ค, หรือ ง ท่ีเห็นวา่ เป็นคาตอบ
ที่ถูกตอ้ ง

1. สารในขอ้ ใดมีสถานะเป็นของแขง็ ท้งั หมด
ก. เกา้ อ้ี ดินสอ ยางลบ
ข. น้า เกลือ น้าตาล
ค. น้าตาล น้าเกลือ โต๊ะ
ง. น้า อากาศ ตน้ ไม้

2. สารในขอ้ ใดมีสถานะเป็นของเหลว
ก. แป้งมนั
ข. คาร์บอนไดออกไซด์
ค. แอลกอฮอลล์ า้ งแผล
ง. ลูกเหมน็

3. สารในขอ้ ใดอยใู่ นสถานะแก๊ส
ก. ไอน้า
ข. น้าอดั ลม
ค. เกลือ
ง. นมขน้ หวาน
โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง

โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง 5

4. ขอ้ ใดไม่ใช่สมบตั ิของของเหลว
ก. ตอ้ งการที่อยู่
ข. รูปร่างเปลี่ยนไปตามภาชนะท่ีบรรจุ
ค. มีปริมาตรไม่คงท่ี
ง. มีมวล

5. สารในขอ้ ใดมีสถานะแตกต่างจากพวก
ก. แป้งมนั
ข. น้ามนั พืช
ค. น้ายาลา้ งจาน
ง. น้าอดั ลม

6. สารในขอ้ ใดจาแนกไดไ้ ม่ถูกต้อง
ก. น้าแขง็ แป้งมนั เกลือ
ข. น้ามนั พชื ผงซกั ฟอก น้ายาลา้ งจาน
ค. ไนโตรเจน คาร์บอนไดออกไซด์ ออกซิเจน
ง. นมสด นมขน้ หวาน น้าอดั ลม

7. แม่ทาหวานเยน็ รูปสตั วต์ ่าง ๆ ใหล้ ูกโดยเทน้าหวานลงในพมิ พร์ ูปสตั วท์ ่ีซ้ือมา กจ็ ะได้
หวานเยน็ รูปสตั วต์ ่างๆ แสดงสมบตั ิขอ้ ใดของของเหลว
ก. ปริมาตรคงที่
ข. ปริมาตรไม่คงท่ี
ค. รูปร่างคงท่ี
ง. รูปร่างไม่คงที่

8. สมชายนากอ้ นหินรูปทรงกลมกอ้ นหน่ึงไปฝังไวใ้ นดิน เวลาผา่ นไปหลายปี จึงไป
ขดุ ข้ึนมากอ้ นหินกย็ งั คงเป็นทรงกลมเหมือนเดิม แสดงสมบตั ิขอ้ ใดของของเหลว
ก. ปริมาตรคงที่
ข. ปริมาตรไม่คงที่
ค. รูปร่างคงที่
ง. รูปร่างไม่คงที่

6

9. กรณีกดกา้ นหลอดฉีดยามีผลทาใหป้ ริมาตรของแก๊สในหลอดลดลง แสดงสมบตั ิ
ขอ้ ใดของแกส๊
ก. ปริมาตรคงท่ี
ข. ปริมาตรไม่คงที่
ค. รูปร่างคงท่ี
ง. รูปร่างไม่คงท่ี

10. ขอ้ ใดกล่าวถูกตอ้ ง
ก. ของเหลวมีสมบตั ิดา้ นรูปร่างเช่นเดียวกบั ของแขง็
ข. ของแขง็ ของเหลว และแกส๊ ต่างกม็ ีสมบตั ิคลา้ ยคลึงกนั
ค. สาเหตุที่สารมีสถานะต่างกนั เพราะสารแต่ละชนิดจะมีอนุภาคต่างกนั
ง. อนุภาคของสารในสถานะใดๆ ต่างกม็ ีการจดั เรียงตวั เหมือนกนั

ไปศกึ ษาเน้ือหาจาก
ใบความรู้และทากิจกรรมกนั เลย
โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง

7

ใบความรู้ท่ี 1 สมบัตขิ องสารในสถานะต่างๆ

ของแข็ง

โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์งของเหลว
แก๊ส

8

สารในสถานะของแขง็ ของเหลว และแกส๊ มีสมบตั ิบางประการเหมือนกนั
และสมบตั ิบางประการแตกต่างกนั

สมบัตขิ องสารสถานะต่างๆ

ของแขง็ ของเหลว แก๊ส
 มีมวล ตอ้ งการท่ีอยู่
 มีมวล ตอ้ งการท่ีอยู่  มีมวล ตอ้ งการท่ีอยู่
และสัมผสั ได้
 มีรูปร่างแน่นอน และสมั ผสั ได้ และสัมผสั ได้
เปลี่ยนแปลงรูปร่างไดย้ าก
 มีรูปร่างไม่แน่นอน  มีรูปร่างไม่แน่นอน
 มีปริมาตรคงท่ี ไม่ โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง
สามารถกดหรือบีบให้ เปล่ียนรูปร่างไปตาม เปล่ียนรูปร่างไปตาม
ปริมาตรลดลงได้
 อนุภาคของของแขง็ ภาชนะที่บรรจุ ภาชนะท่ีบรรจุ
เรียงชิดติดกนั แน่นทาให้
ไม่สามารถเคล่ือนท่ีได้  มีปริมาตรคงที่ ไม่  มีปริมาตรไม่คงที่

สามารถกดหรือบีบให้ สามารถกดหรือบีบใหม้ ี

ปริมาตรลดลงได้ ปริมาตรลดลงได้

 อนุภาคของของเหลว อนุภาคของแก๊สอยหู่ ่าง

เรียงอยชู่ ิดกนั แต่มีช่องวา่ ง กนั ทาใหอ้ นุภาคเคลื่อนที่

ระหวา่ งอนุภาค ทาให้ อิสระ จึงฟุ้งกระจายเตม็

เคล่ือนท่ีไดบ้ า้ ง ภาชนะท่ีบรรจุเสมอ

 ระดบั ผวิ หนา้ ของ _
_ ของเหลวจะอยใู่ นแนวราบ

เสมอไม่วา่ จะอยทู่ ี่ใด

เหตุท่ีสารมีสถานะต่างกนั เพราะสารแต่ละชนิดจะมี อนุภาค ต่างกนั คาวา่
อนุภาคหมายถึงชิ้นหรือส่วนหรือหน่วยท่ีเลก็ มาก เช่น ฝ่ นุ ละออง โมเลกลุ อะตอม
เป็นสารแต่ละชนิดจะมีอนุภาคแตกต่างกนั ดงั น้ี

โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง 9

การจดั เรียงอนุภาค
ของของแขง็

ของแขง็ อนุภาคในของแขง็ อยชู่ ิดกนั มาก และมีการจดั เรียงตวั อยา่ งเป็น
ระเบียบทาใหเ้ คลื่อนไหวไดน้ อ้ ยมาก ของแขง็ จึงสามารถรักษารูปร่างและปริมาตรให้
คงท่ีไดไ้ ม่เปล่ียนตามภาชนะที่บรรจุ มีความหนาแน่นและแรงยดึ เหนี่ยวระหวา่ ง
โมเลกลุ สูงกวา่ ของเหลวและแกส๊

การจดั เรียงอนุภาค
ของของเหลว

ของเหลว อนุภาคในของเหลวมีการจดั เรียงตวั อยหู่ ่างกนั กวา่ ในของแขง็
และไม่เป็นระเบียบเหมือนในของแขง็ ทาใหอ้ นุภาคเคล่ือนไหวไดม้ ากกวา่ ในของแขง็
ของเหลวจึงไม่สามารถรักษารูปร่างใหค้ งที่ได้ โดยรูปร่างจะเปล่ียนแปลงไปตามภาชนะ
ท่ีบรรจุ

การจดั เรียง
อนุภาคของแกส๊

แก๊ส ส่วนในแก๊สจะมีท่ีวา่ งระหวา่ งอนุภาคมากกวา่ ในของเหลวและของแขง็
จึงทาใหอ้ นุภาคเคลื่อนท่ีไดอ้ ยา่ งอิสระทุกทิศทาง แกส๊ จึงไม่สามารถรักษารูปร่างและ
ปริมาตรใหค้ งท่ีได้ โดยรูปร่างและปริมาตรของแก๊สจะเปลี่ยนแปลงไปตามรูปร่างและ
ปริมาตรของภาชนะท่ีบรรจุเพราะมีแรงยดึ เหน่ียวระหวา่ งโมเลกลุ นอ้ ยมากจึงฟุ้งกระจาย
ไดเ้ ตม็ ภาชนะและความหนาแน่นต่า

10

ใบกจิ กรรมท่ี 1 การทดลองทดสอบสมบตั บิ างประการของของเหลว

จุดประสงค์การทดลอง
เพ่อื ศึกษาสมบตั ิบางประการของของเหลว

ปัญหาการทดลอง ...........................................................................................................

สมมตฐิ าน .......................................................................................................................

อปุ กรณ์การทดลอง
1. ขวดแกว้ ทรงสูง
2. กอ้ นหิน
3. น้า

ข้นั ตอนการทดลอง
1. เทนาใส่ขวด ประมาณคร่ึงขวดสงั เกตระดบั น้า
2. ค่อยๆ นากอ้ นหินใส่ลงในขวดที่มีน้าทีละกอ้ น สังเกตการเปลี่ยนแปลงของ
ระดบั น้า
3. อภิปราย และสรุปผลการทดลองร่วมกนั

ตารางบันทกึ ผลการทดลอง
โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง
การทดลอง ระดบั น้า

เทน้าใส่ขวด
นากอ้ นหินใส่ลงในขวด

คาถามหลงั การทดลอง
1. เม่ือนากอ้ นหินใส่ลงในน้าระดบั น้าในขวดมีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่ อยา่ งไร
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง 11

2. ระดบั เปล่ียนแปลงเพราะเหตุใด
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
3. จากการทดลองสรุปสมบตั ิของของเหลวไดว้ า่ อยา่ งไร
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
สรุปผลการทดลอง
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

ต่อไปศกึ ษาสมบตั ิของ
ของเหลวกนั ต่อเลย

ชื่อ – สกลุ ........................................................................ ช้นั ................ เลขที่ ............

โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง 12
นอกจากการรักษาระดบั ผิวหน้าให้อยู่ในแนว
ระดับแลว้ คุณสมบตั ิของของเหลวยงั มีอะไร

อีกไปดูภาพต่อไปน้ี

นา้ ตก กงั หนั ลม
สังเกตจากภาพ น้าและอากาศเคล่ือนท่ีหรือไหลได้
ดว้ ย ดงั น้นั ท้งั ของเหลวและแกส๊ จึงเป็นของไหล

13

ใบกจิ กรรมที่ 2 แบบฝึ กหดั ท้ายกจิ กรรม

คาชี้แจง ใหน้ กั เรียนพิจารณาสมบตั ิของสารสถานะต่างๆ โดยขีด  ลงในตาราง

สถานะ สมบตั ขิ องสาร
ของสาร
มวล ทอ่ี ยู่ รูปร่าง ปริมาตร เป็ นของไหล
ของแขง็
ของเหลว มี ไม่มี ตอ้ งการ ไม่ คงที่ ไม่ คงท่ี ไม่ เป็ น ไมเ่ ป็ น
แก๊ส ตอ้ งการ คงที่ คงท่ี

โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง
สมบตั ิบางประการท่ีเหมือนกนั ของสารท้งั 3 สถานะ คือ ...............................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
สมบตั ิบางประการที่แตกต่างกนั ของสารท้งั 3 สถานะ คือ .............................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

ชื่อ – สกลุ ........................................................................ ช้นั ................ เลขที่ ............

โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง 14

บทสรุป สมบตั ขิ องสารในสถานะของแขง็ ของเหลว และแก๊ส

สารมีสถานะต่างกนั เพราะสารแต่ละชนิดจะมี อนุภาค ต่างกนั
ของแขง็ อนุภาคในของแขง็ อยชู่ ิดกนั มาก และมีการจดั เรียงตวั อยา่ งเป็น
ระเบียบ ของแขง็ จึงสามารถรักษารูปร่างและปริมาตรใหค้ งที่ได้
ของเหลว อนุภาคในของเหลวมีการจดั เรียงตวั อยหู่ ่างกนั กวา่ ในของแขง็
ทาใหอ้ นุภาคเคลื่อนไหวไดม้ ากกวา่ ในของแขง็ ของเหลวจึงมีรูปร่างจะ
เปล่ียนแปลงไปตามภาชนะท่ีบรรจุ และรักษาระดบั ผวิ หนา้ ใหอ้ ยใู่ นแนวระดบั
เสมอ
แก๊ส ส่วนในแก๊สจะมีที่ว่างระหวา่ งอนุภาคมากกวา่ ในของเหลวและ
ของแขง็ จึงทาใหอ้ นุภาคเคลื่อนท่ีไดอ้ ยา่ งอิสระทุกทิศทาง แก๊สจึงไม่สามารถ
รักษารูปร่างและปริมาตรใหค้ งท่ีได้ โดยรูปร่างและปริมาตรของแก๊สจะ
เปลี่ยนแปลงไปตามรูปร่างและปริมาตรของภาชนะท่ีบรรจุ
ของเหลวและแก๊ส มีสมบตั ิการเป็นของไหล

ศึกษาเขา้ ใจแลว้ ไปทา
แบบทดสอบหลงั เรียนไดเ้ ลย

โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง 15

แบบทดสอบหลงั เรียน

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 5 สารในชีวติ ประจาวนั
เรื่อง สมบตั ิของสารในสถานะของแขง็ ของเหลว และแก๊ส

คาชี้แจง จงกาเครื่องหมาย ( ) ทบั ตวั อกั ษร ก, ข, ค, หรือ ง ที่เห็นวา่ เป็นคาตอบ
ท่ีถูกตอ้ ง

1. สารในขอ้ ใดมีสถานะเป็นของเหลว
ก. แป้งมนั
ข. คาร์บอนไดออกไซด์
ค. แอลกอฮอลล์ า้ งแผล
ง. ลูกเหมน็

2. สารในขอ้ ใดมีสถานะเป็นของแขง็ ท้งั หมด
ก. เกา้ อ้ี ดินสอ ยางลบ
ข. น้า เกลือ น้าตาล
ค. น้าตาล น้าเกลือ โตะ๊
ง. น้า อากาศ ตน้ ไม้

3. ขอ้ ใดไม่ใช่สมบตั ิของของเหลว
ก. ตอ้ งการที่อยู่
ข. รูปร่างเปล่ียนไปตามภาชนะท่ีบรรจุ
ค. มีปริมาตรไม่คงที่
ง. มีมวล

โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง 16

4. สารในขอ้ ใดจาแนกไดไ้ ม่ถูกต้อง
ก. น้าแขง็ แป้งมนั เกลือ
ข. น้ามนั พชื ผงซกั ฟอก น้ายาลา้ งจาน
ค. ไนโตรเจน คาร์บอนไดออกไซด์ ออกซิเจน
ง. นมสด นมขน้ หวาน น้าอดั ลม

5. สารในขอ้ ใดอยใู่ นสถานะแก๊ส
ก. ไอน้า
ข. น้าอดั ลม
ค. เกลือ
ง. นมขน้ หวาน

6. สารในขอ้ ใดมีสถานะแตกต่างจากพวก
ก. แป้งมนั
ข. น้ามนั พืช
ค. น้ายาลา้ งจาน
ง. น้าอดั ลม

7. สมชายนากอ้ นหินรูปทรงกลมกอ้ นหน่ึงไปฝังไวใ้ นดิน เวลาผา่ นไปหลายปี จึงไป
ขดุ ข้ึนมากอ้ นหินกย็ งั คงเป็นทรงกลมเหมือนเดิม แสดงสมบตั ิขอ้ ใดของของเหลว
ก. ปริมาตรคงที่
ข. ปริมาตรไม่คงที่
ค. รูปร่างคงท่ี
ง. รูปร่างไม่คงที่

8. แม่ทาหวานเยน็ รูปสัตวต์ ่าง ๆ ใหล้ ูกโดยเทน้าหวานลงในพิมพร์ ูปสัตวท์ ี่ซ้ือมา กจ็ ะได้
หวานเยน็ รูปสตั วต์ ่างๆ แสดงสมบตั ิขอ้ ใดของของเหลว
ก. ปริมาตรคงที่
ข. ปริมาตรไม่คงที่
ค. รูปร่างคงท่ี
ง. รูปร่างไม่คงที่

17

9. ขอ้ ใดกล่าวถูกตอ้ ง
ก. ของเหลวมีสมบตั ิดา้ นรูปร่างเช่นเดียวกบั ของแขง็
ข. ของแขง็ ของเหลว และแก๊สต่างกม็ ีสมบตั ิคลา้ ยคลึงกนั
ค. สาเหตุที่สารมีสถานะต่างกนั เพราะสารแต่ละชนิดจะมีอนุภาคต่างกนั
ง. อนุภาคของสารในสถานะใดๆ ต่างกม็ ีการจดั เรียงตวั เหมือนกนั

10. กรณีกดกา้ นหลอดฉีดยามีผลทาใหป้ ริมาตรของแกส๊ ในหลอดลดลง แสดงสมบตั ิ
ขอ้ ใดของแกส๊
ก. ปริมาตรคงที่
ข. ปริมาตรไม่คงท่ี
ค. รูปร่างคงท่ี
ง. รูปร่างไม่คงที่

ไปตรวจดูเฉลยแบบทดสอบ
หลงั เรียนในภาคผนวก กนั เลย
โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง

18

บรรณานุกรม

กระทรวงศกึ ษาธิการ. (2549). คู่มือครูสาระการเรียนรู้พืน้ ฐานวทิ ยาศาสตร์ กล่มุ สาระ
การเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พค์ ุรุสภาลาดพร้าว.

สถาบนั ส่งเสริมการสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลย.ี (2547). หนังสือกจิ กรรมสาระ
การเรียนรู้พืน้ ฐาน เร่ือง สารและสมบตั ิของสาร กล่มุ สาระการเรียนรู้
วทิ ยาศาสตร์ ช่วงช้ันท่ี 2 ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 4 – 6. กรุงเทพฯ : คุรุสภา
ลาดพร้าว.
. (2549). หนังสือเรียนสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ กล่มุ สาระการเรียนรู้
วทิ ยาศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6. กรุงเทพฯ : คุรุสภาลาดพร้าว.

สมศกั ด์ิ สินธุระเวชญ,์ อรุณี ลิมศิริ และคณะ. (2548). สื่อการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์
สมบูรณ์แบบ ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6 ตามหลกั สูตรการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน
พทุ ธศักราช 2544. กรุงเทพ: วฒั นาพานิช.

สาลี รักสุทธี และ สุวรีย์ เวยี งนนท.์ (2548). แผนการจดั การเรียนรู้กล่มุ สาระ
การเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ป.6 ภาคเรียนที่ 2 ตามหลกั สูตรการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน
พทุ ธศักราช 2544. กรุงเทพฯ : พฒั นศกึ ษา.

เอกรินทร์ สี่มหาศาล, รุจิร์ ภู่สาระ และ สุรดิษฐ์ ทองเปรม. (ม.ป.ป.). สื่อการเรียนรู้
สาระพืน้ ฐาน แม่บทมาตรฐานวทิ ยาศาสตร์ ป.6. กรุงเทพฯ : อกั ษรเจริญทศั น.์
โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง

โรงเกรัลียยนาบนา้ ี นแหพมงาจกันแทขรง้ ์ 19

ภาคผนวก

20

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนโรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง

1. ก
2. ค
3. ก
4. ค
5. ก
6. ข
7. ง
8. ค
9. ข
10. ค

ตอบผดิ ไมเ่ ป็นไร ไปศึกษาเน้ือหา
แลว้ ทาแบบทดสอบหลงั เรียน
กนั ใหม่

21

แนวคาตอบใบกจิ กรรมที่ 1

จุดประสงค์การทดลอง
เพอ่ื ศึกษาสมบตั ิบางประการของของเหลว

ปัญหาการทดลอง ของเหลวมีสมบตั ิอยา่ งไร
สมมตฐิ าน เมื่อนากอ้ นหินใส่ในขวดท่ีมีน้าระดบั น้าสูงข้ึน
ตารางบันทกึ ผลการทดลอง

การทดลองโรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง ระดบั น้า
เทน้าใส่ขวด
นากอ้ นหินใส่ลงในขวด คร่ึงขวด
เพ่มิ ข้ึน

คาถามหลงั การทดลอง

1. เมื่อนากอ้ นหินใส่ลงในน้าระดบั น้าในขวดมีการเปล่ียนแปลงหรือไม่ อยา่ งไร
มีการเปลี่ยนแปลง ระดบั น้าเพ่มิ สูงข้ึน

2. ระดบั เปล่ียนแปลงเพราะเหตุใด
เพราะกอ้ นหินที่ใส่ลงไปไปแทนท่ีน้าทาใหน้ ้าตอ้ งเล่ือนมาอยใู่ นระดบั ที่สูงข้ึน

3. จากการทดลองสรุปสมบตั ิของของเหลวไดว้ า่ อยา่ งไร

ของเหลวตอ้ งการท่ีอยู่

สรุปผลการทดลอง
สารที่มีสถานะเป็นของเหลวต่างกเ็ ป็นสสารจึงตอ้ งการที่อยู่

22

แนวคาตอบใบกจิ กรรมท่ี 2

สถานะ สมบตั ิของสาร
ของสาร
มวล ทอ่ี ยู่ รูปร่าง ปริมาตร เป็ นของไหล
ของแขง็
ของเหลว มี ไมม่ ี ตอ้ งการ ไม่ คงที่ ไม่ คงที่ ไม่ เป็ น ไม่เป็ น
แก๊ส ตอ้ งการ คงที่ คงท่ี
 
   
 
 
โรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง
 

สมบตั ิบางประการท่ีเหมือนกนั ของสารท้งั 3 สถานะ คือ มีมวล และตอ้ งการที่อยู่
สมบตั ิบางประการท่ีแตกต่างกนั ของสารท้งั 3 สถานะ คือ รูปร่าง ปริมาตร

และการเป็ นของไหล

23

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียนโรงเ ักรีลยยนา ้บนีานแหพมงาจักนแท้ขร์ง

1. ค
2. ก
3. ก
4. ก
5. ก
6. ก
7. ค
8. ง
9. ค
10. ข

ลองเปรียบเทียบคะแนน
ก่อนเรียนกบั หลงั เรียนวา่ ไดเ้ พ่มิ ข้นึ

กี่คะแนน

โรงเกรัลียยนาบนา้ ี นแหพมงาจกันแทขรง้ ์

1