TOPIK 5 N 6 DSA 1123 2021 REHAN

MATLAMAT (GOALS):








Melahirkan pelajar yang berkualiti dari segi


menguasai ilmu pengetahuan, kemahiran



dan berketerampilan dalam bidang



Pendidikan Awal Kanak-kanak untuk



memenuhi keperluan industri negara.

SINOPSIS



(SYNOPSIS):









Kursus ini memberi pengetahuan dan kemahiran berkaitan

konsep pertumbuhan dan perkembangan bayi dan kanak-kanak

mengikut domain perkembangan kanak-kanak.


Pelajar juga akan membincangkan tentang faktor-faktor yang

mempengaruhi perkembangan dan pertumbuhan kanak-kanak.

Pelajar juga akan membincangkan teori yang berkaitan dan


peranan ibu bapa dan guru dalam perkembangan kanak-kanak.

Upon completion of the course, students will be able to:

• CLO 1

• Menjelaskan konsep perkembangan dan pertumbuhan kana

k-kanak [C3,PLO1]

• CLO 2

• Menjalankan aktiviti kanak-kanak TASKA dan TADIKA [P3,

PLO2]

• CLO 3

• Menyediakan laporan mengenai perkembangan dan pertum

buhan kanak-kanak mengikut domain [A2,PLO3]

▪ 5.1 Peringkat pertumbuhan dan perkembangan kanak-

kanak TASKA




▪ 6.1 Peringkat pertumbuhan dan perkembangan kanak-

kanak Prasekolah/ TADIKA









5.1.1 / 6.1.1 Fizikal



5.1.2/ 6.1.2 Kognitif


5.1.3/ 6.1.3 Sosioemosi



▪ merujuk kepada perubahan saiz fizikal, kadar pertumbu


han bahagian-bahagian badan, fungsi anggota-anggota


badan dan perawakan manusia ( Woolfolk & Margetts,2


007)



▪ semasa pembesaran, kanak-kanak akan mengalami per


ubahan dalam ketinggian, berat badan, menjadi lebih k



uat dan dapat melibatan diri dalam kegiatan fizikal yan


g lebih kompleks.

1. Perkambangan bermula daripada kepala


dan beransur ke kaki.


2. Arah perkembangan berlaku daripada


tengah badan dan berterusan ke luar.


3. Kebolehan bayi bertambah jelas dan


spesifik.


4. Aspek berbeza berkembang pada tahap

berbeza.

PERINGKAT UMUR (TAHUN) ASPEK PERKEMBANGAN PSIKOMOTOR





BAYI 0-2 Mula memperolehi koordinasi dan kawalan otot.
Tulang masih lembut.


Mula mengenal objek dalam alam sekitar melalui organ

deria dan tangan.


Mula membezakan suara daripada keluarga dan orang lain.

Penglihatan dan pendengaran masih belum dikembangkan

dengan sempurna

PERINGKAT UMUR ASPEK PERKEMBANGAN PSIKOMOTOR

(TAHUN)






Awal Kanak- Kanak 2-6 Tubuh badan menjadi lebih besar, lebih tegap dan
lebih

tinggi.

Mempunyai satu set gigi susu.


Semakin aktif dengan menggunakan kaki dan tan

gan.

Otak berkembang menjadi lebih besar dan lebih t
erkawal.

PERINGKAT UMUR (TAHUN) ASPEK PERKEMBANGAN PSIKOMOTOR




Kanak- Kanak 6-12 Penyelarasan motor dan kawalan tubuh badan bertambah

baik


Otot mata sudah matang untuk membaca

Pendengaran bertambah tajam dan boleh membezakan bu

nyi-bunyi yang berlainan.

Sel-sel otak telah mencapai 60% berat orang dewasa

PERINGKAT CIRI-CIRI PERKEMBANGAN PSIKOMOTOR






Pertama Kematangan emosi mula berlaku dulan melalui

(0-1 tahun) isyarat tangisan dan senyuman.



Kematangan fizikal mula berlaku pada umur 4

bulan melalui pergerakan mata.



Perkembangan mengikut mekanisme kawalan

kendiri.

PERINGKAT CIRI-CIRI PERKEMBANGAN PSIKOMOTOR








Kedua Kematangan mental dan fizikal meningkat
(1-2 tahun) dan ditunjukan dengan kemahiran

menggunakan perkataan mudah.





Kematangan fizikal berkembangan lebih ce

pat dengan mula berjalan diikuti dengan b

erlari.

PERINGKAT CIRI-CIRI PERKEMBANGAN PSIKOMOTOR

Ketiga Mula bentuk sikap berdikari semasa makan, minum dan lain-lain.

(2-3 tahun) Mula menggunakan ayat yang mudah.



Keempat Kematangan fizikal berkembang dalam
(3-4 tahun) aktiviti permainan.


Keupayaan melaksanakan tugas harian.

PERINGKAT CIRI-CIRI PERKEMBANGAN
PSIKOMOTOR


Kelima Kematangan emosi dan sosial ditunjuk

(4-5 tahun) kan dalam interaksi dengan rakan seb

aya.

Kematangan mental ditunjukkan me

lalui soalan-soalan dikemukakan



▪ Perkataan perkembangan kognitif kanak-kanak‟ diberi
kan pelbagai tafsiran oleh banyak pihak. Antaranya,
perkembangan yang melibatkan otak atau berkaitan
dengan matematik.
▪ Terdapat banyak definisi kognitif.

▪ Kognitif didefinisikan sebagai proses mental untuk
mentafsir, mempelajari dan memahami sesuatu: proses
pembelajaran termasuklah pengamatan yang berlaku
dalam otak manusia.

▪ Kognitif juga boleh didefinisikan sebagai perkara yang
berkaitan dengan minda dan bagaimana ia bekerja
(Charlesworth 2004).

▪ Perkembangan kognitif ialah perkembangan yang dialami oleh akal dari aspek

pemikiran dan ia dapat dilihat melalui perubahan dalam tingkah laku dan
percakapan.
▪ Ia berkaitan dengan keupayaan seseorang individu menerima maklumat dari
persekitaran, menyimpan dan bagaimana ia diingat semula apabila diperlukan
untuk menyelesaikan masalah.

▪ Perkembangan kognitif merupakan aras pengetahuan dan keupayaan kanak-
kanak menggunakan pengetahuan tersebut bagi memahami dunia di sekitar
mereka.

▪ Terdapat pelbagai teori dan penjelasan mengenai bagaimana kanak-kanak
memperoleh, memproses dan menggunakan pengetahuan ini dalam aktiviti
mereka Hetherington & Parke (1986).
▪ Antara ahli-ahli psikologi yang dikaitkan dengan perkembangan kognitif ialah
Jean Piaget dan Lev Vygotsky.

▪ Manakala menurut Haliza bt Hamzah (2008) pula perkembangan kognitif
memberi penekanan terhadap pembinaan pemikiran kanak-kanak. Ia berpusat
daripada perubahan pemikiran kanak-kanak yang berlaku daripada satu
peringkat perkembangan kepada yang seterusnya

Berdasarkan pandangan Piaget, perkembangan kognitif dapat dibahagikan kepada empat

tahap iaitu:



1. Peringkat deria motor (0-2 tahun)

▪ Tahap ini ialah kebolehan memahami melalui
deria

▪ Pemahaman tentang dunia berasaskan

gerakan spontan yang tidak dipelajari
▪ Kanak-kanak belajar koordinasi di antara

deria motor dengan gerakannya serta cuba m

engaitkan perkataan-perkataan dengan objek
-objek yang dapat dilihat dalam persekitaran

nya.

Berdasarkan pandangan Piaget, perkembangan kognitif dapat dibahagikan kepada empat

tahap iaitu:



2. Peringkat Praoperasi (2-7 tahun)

▪ Tahap memahami konsep asas; misalnya
konsep asas nombor dan membilang

secara hafalan.

▪ Kanak-kanak boleh menggunakan simbol,
objek atau perkataan untuk mewakilkan ses

uatu atau peristiwa.

▪ Pada peringkat ini kanak-kanak belum

memahami konsep keabadian (konkrit),
kebolehbalikan, pengekalan jisim dan isi

padu.

Berdasarkan pandangan Piaget, perkembangan kognitif dapat dibahagikan kepada empat

tahap iaitu:




3. Peringkat Operasi Konkrit (7-12 tahun) Perkataan

operasi disini bermaksud operasi logik atau prinsip
yang digunakan apabila menyelesaikan masalah.

▪ Tahap ini kanak-kanak boleh memahami sesuatu

konsep apabila disertai dengan bukti konkrit;
misalnya mula memahami konsep nombor

dan mengaitkan dengan objek.

▪ Mula memperolehi konsep transformasi dan

keboleh balikan.

Berdasarkan pandangan Piaget, perkembangan kognitif dapat dibahagikan kepada empat

tahap iaitu:


▪ Pada peringkat ini kanak-kanak sudah dapat menguasai prinsip
ketekalan atau conserve dari segi nombor, panjang dan isipadu
cecair.
▪ Ketekalan atau conservation adalah sesuatu kuantiti tidak berubah
walaupun terdapat perubahan dalam kewujudannya atau appearance.

▪ Jika anda tunjukkan empat guli kepada kanak-kanak dalam satu
barisan lurus, kemudian anda meletakkan guli tadi secara berselerak,
kanak-kanak praoperasi akan mengatakan guli yang berselerak itu
adalah lebih banyak dari yang disusun secara lurus.
▪ Berbeza dengan kanak-kanak pada peringkat operasi konkrit pula
akan mengatakan bilangan guli adalah sama

Berdasarkan pandangan Piaget, perkembangan kognitif dapat dibahagikan kepada empat
tahap iaitu:





▪ Ambil segenggam plastisin atau tanah liat dan ulin

ya menjadi bulat, kemudian uli sehingga menjadi
panjang atau boleh juga dibuat bentuk bulat (saiz

kecil), kanak-kanak akan tahu jumlah plastisin

atau tanah liat yang digunakan masih sama.
▪ Kanak-kanak juga tahu jika bulatan kecil jika

digabungkan akan menjadi satu bentuk bulat yang

besar (sama seperti sebelumnya) dikenali sebagai
prinsip kebolehbalikan atau reversibility

Berdasarkan pandangan Piaget, perkembangan kognitif dapat dibahagikan kepada empat
tahap iaitu:


▪ Contoh di sebelah menunjukkan prinsip konservasi

kawasan atau area.
▪ Pada peringkat ini kanak-kanak belajar klasifikasi

atau pengelasan dan seriasi (turutan).

▪ Klasifikasi merujuk kepada persoalan sama ada
lebih banyak guli merah atau lebih banyak guli

hitam?

▪ Sekarang kanak-kanak mula mendapat idea satu

set boleh masuk yang lain.
▪ Seriasi pula ialah meletakkan objek dalam satu atur

an atau in order. Contohnya seriasi saiz, warna dan

bentuk.

Berdasarkan pandangan Piaget, perkembangan kognitif dapat dibahagikan kepada empat

tahap iaitu:






4. Peringkat Operasi Formal (12 tahun ke atas)

▪ Peringkat mula berfikir dan memahami sesuatu

secara logik dan abstrak.

▪ Menggunakan prinsip tertentu untuk menyelesaikan
masalah yang lebih kompleks.

▪ Menguji disamping meramal dan merancang sesuatu

tindakan.

Berdasarkan pandangan Piaget, perkembangan kognitif dapat dibahagikan kepada empat

tahap iaitu:





4. Peringkat Operasi Formal (12 tahun ke atas)
▪ Peringkat mula berfikir dan memahami

sesuatu secara logik dan abstrak.

▪ Menggunakan prinsip tertentu untuk
menyelesaikan masalah yang lebih kompleks.

▪ Menguji disamping meramal dan merancang

sesuatu tindakan.



▪ Fokus kepada penguasaan kemahiran emosi yang matang.
▪ penting dalam kehidupan seseorang kanak-kanak kerana menjadi asas kepada pembelajaran dan perkembangan
murid serta mempengaruhi kejayaan dalam pembelajaran mereka.

▪ perkembangan emosi bermula dengan kebolehan murid memahami dan menguruskan emosi sendiri,diikuti dengan
pencapaian emosi yang positif.

▪ kebolehan menguruskan emosi membantu membina keyakinan diri,semangat berdikari dan sikap positif terhadap
pembelajaran.
▪ keupayaan mengurus emosi diri sendiri membolehkan murid memahami emosi,keperluan dan menghormati pandan
gan orang lain.

▪ membina kemahiran sosial dalam masyarakat berbilang kaum yang mesra dan harmoni.
▪ kanak-kanak mempunyai tahap sosioemosi yang memberangsangkan,ini bermakna mereka mempunyai sesuatu

perasaan sebagai reaksi bagi menyesuaikan diri dengan kehendak masyarakat dengan cemerlang.
▪ sosio-emosi yang ditunjukkan oleh kanak-kanak dalam bentuk yang keterlalauan tidak baik dipandang oleh
masyarakat.

SOSIO-EMOSI
▪ dua perkataan iaitu sosial dan emosi

▪ kamus pelajar Edisi pertama -sosial bermaksud segala hal yang berkaitan dengan masyarakat atau kemasyarak
atan.

▪ kamus Dewan Edisi ketiga pula menakrifkan sosial sebagai segala yang berkaitan dengan masyarakat dan
kemasyarakat.
▪ perkembangan sosial pula adalah satu proses apabila kanak-kanak belajar berhubung dengan orang lain
mengikut cara yang dapat diterima oleh masyarakat dan budayanya.

▪ terdiri daripada kemahiran berinteraksi dengan orang lain,pembentukan kendiri,penghargaan kendiri dan
kawalan kendiri. "identiti sosial dan kefahaman kendiri kanak-kanak berkembang dalam dua peringkat iaitu
kewujudan kendiri dan kategori kendiri"(Lewis,1995;Lewis & Books- Gunn,1979).

EMOSI
▪ Emosi berasal daripada perkataan Greek iaitu "emovere" yang membawa maksud "untuk keluar"

▪ satu perasaan afektif /berkesan yang dialami oleh seseorang individu dalam sesuatu keadaan yang memberi
makna kepada dirinya.

▪ ditakrifkan sebagai tindak balas atau kebangkitan yang ditonjol keluar sebagai rangsangan kepada persaan
emosi



AHLI PSIKOLOGI DAN FISIOLOGI BERPENDAPAT:
▪ Emosi melibatkan perasaan,gerak hati, tindak balas fisiologi dan pernyataan emosi.

▪ datang dalam berbagai bentuk seperti emosi gembira,sedih,takut marah dan lain-lain.
▪ tahap emosi juga pelbagai dan secara umumnya emosi dikelaskan sebagai emosi positif seperti gembira, teruja,
girang dsan emosi negatif pula adalah seperti marah,sedih,kecewa, dan lain-lain.

PERKEMBANGAN SOSIAL KANAK-KANAK
▪ Satu proses perkembangan yang membolehkan kanak-kanak berinteraksi dengan orang lain mengikut cara yang
boleh diterima oleh sesustau masyarakat serta budaya

▪ melibatkan proses sosialisasi yang membolehkan kanak-kanak mempelajari tingkah laku sosial atau melakukan
penyesuian sosial dalam sesuatu persekitaran atau lingkungan sosial.
▪ dikaji melalui beberapa aspek sosialisasi yang penting seperti proses peniruan dan indentifakasi, aktiviti

bermain,perkembangan kognisi sosial,persahabatan dan perhubungan dengan rakan sebaya.

PROSES SOSIOLISASI
▪ kanak-kanak mempelajari tradisi,kepercayaan,nilai, dan adat yang dianuti oleh kumpulan sosial mereka.

▪ mempelajari peraturan-peraturan sosial yang diamalakan oleh sesuatu kumpulan sosial.
▪ -misalnya ,mereka mempelajari cara pemaparan emosi yang sesuai, dan cara mentafsir tingkah laku dan pernyat
aan emosi orang lain dengan tepat.

▪ ditentukan oleh konteks budaya.
▪ tingkah laku sosial bagi sesuatu budaya mungkin dianggap tidak sesuai bagi budaya lain.

▪ namun demikian,terdapat banyak tingkah laku sosial yang bersifat universal dan merentasi pelbagai kumpulan e
tnik dan budaya.

PERINGKAT PERKEMBANGAN SOSIAL KANAK-KANAK MENGIKUT TEORI PERKEMBNAGAN PSIKOSOSIAL ERIKSON



AUTONOMI LAWAN KERAGUAN (1 HINGGA 3 TAHUN)
▪ kanak-kanak akan cuba melakukan aktiviti fizikal tanpa memerlukan bantuan orang dewasa contohnya ingi
n cuba makan dan minum dengan sendiri, membuang air,memakai kasut dan sebagainya

▪ kanak-kanak diberi sokongan untuk meneroka perlakuan fizikal ini akan merasa mempunyai keyakinan dir
i atau autonomi manakala yang tidak diberi peluang akan merasa ragu-ragu kepda dirinya.

INISIATIF LAWAN RASA BERASA BERSALAH (4 HINGGA 6 TAHUN)

▪ kanak-kanak cuba berdikari dengan meneroka persekitaran dan kemahiran baru,

mereka suka bertanya dan mahu penjelasan untuk situasi yang berlaku.

▪ sokongan yang diberi akan mengalakkan inisiatif dalam diri kanak-kanak.kanak-

kanak yang tidak diberi peluang akan rasa bersalah kepada dirinya.

BERDAYA TINDAK LAWAN RASA BERSALAH (2 HINGGA 6 TAHUN)

▪ Pmebentukan kesedaran kendiri melalui indentifikasi dengan ibu bapa dan kesedaran tentang tangunggjawa
b atas tindakan sendiri.
▪ ibu bapa yang sentiasa memberi sokongan

▪ identifikasi



RAJIN LAWAN RENDAH DIRI (6 HINGGA 11 TAHUN}
▪ Pembentukan nilai kendiri yang kuat melalui interaksi dengan rakan sebaya,sekolah dan guru

▪ pendidkan dan pembelajaran
▪ galakan perkembagan yang dinyatakandisini hanya merangkumi kanak-kanak pertengahan & kanak-kanak ak

hir



KONSEP TEORI PERSAHABATAN
▪ Robert Selman mengemukakan bahawa dalam perhubungan persahabatan kanak-kanak terdapat 3 tahap iaitu -
tahap pertama, tahap kedua, dan tahap ketiga,

PERKEMBANGAN KANAK-KANAK DARI ASPEK MORAL



TEORI PIAGET yang diperkenalkan oleh Jean Piaget berdasarkan pemerhatian semulajadi terhadap kanak-kanak dan
beliau telah membahagikan perkembangan moral kepada dua tahap iaitu:
▪ Tahap pertama :Moraliti Heteronomus (6-10 tahun)

▪ Tahap kedua :Moraliti Autonomus @ kerjasama (10 - 11 tahun ke atas)



TEORI KOHLBERG
▪ Moraliti berkembang mengikut satu siri. ia berkembang secara universal dalam tiga tahap dan dalam satu tahap
terbahagi kepada dua peringkat.

▪ membina teorinya berdasarkan gerak balas kanak-kanak terhadap sesuatu dilema yang dialaminya

https://my.theasianparent.com/jadual-per


kembangan-milestone-bayi-0-12-bulan



5.2 Faktor-faktor yang mempengaruhi


perkembangan kanak-kanak TASKA










Faktor

















Persekitaran
Baka (Nature)
(Nurture)

5.2 Faktor-faktor yang mempengaruhi


perkembangan kanak-kanak TASKA



Kecedarsan
Gen
Temperamen
Ciri-ciri fizikal
Baka (Nature)
Pembawaan Penyakit


Waktu Kritika;
Faktor Prenatal dan
postnatal

Pemakanan

Persekitaran Keluarga
(Nurture)

Sekolah


Rakan sebaya

6.2 Faktor-faktor yang mempengaruhi


perkembangan kanak-kanak TADIKA


Perkembangan kanak-
kanak TADIKA




masa vital Masa Estetik



▪ individu menggunakan fungsi-fungsi biologis untuk menemukan berbagai hal dalam
dunianya. ▪ Pada masa ini dianggap sebagai masa perkembangan rasa
▪ Untuk masa belajar, Freud menamakan tahun pertama dalam kehidupan individu
ini sebagai masa oral, karena mulut dipandang sebagai sumber kenikmatan. keindahan.
▪ Anak memasukkan apa saja yang dijumpai ke dalam mulutnya, tidaklah karena ▪ Kata estetik disini dalam arti bahwa pada masa ini perkemban
mulut merupakan sumber kenikmatan utama tetapi karena waktu itu mulut gan anak yang terutama adalah fungsi panca inderanya.
merupakan alat untuk melakukan eksplorasi dan belajar (Elizabeth B. Hurlock, ▪ Pada masa ini, panca indera masih peka karena itu Montessori
1999). menciptakan bermacam – macam alat permainan untuk
▪ Pada tahun kedua telah belajar berjalan, dengan mulai berjalan anak akan mulai
belajar menguasai ruang. melatih panca inderanya (Yusuf, 2001: 69).
▪ Mula-mula ruang tempatnya saja, kemudian ruang dekat dan selanjutnya ruang
yang jauh.
▪ Pada tahun kedua ini umumnya terjadi pembiasaan terhadap kebersihan
(kesehatan).
▪ Melalui latihan kebersihan ini, anak belajar mengendalikan impuls-impuls atau
dorongandorongn yang datang dari dalam dirinya (umpamanya buang air kecil dan
air besar) (Elizabeth B. Hurlock, 1999)

Aktiviti yang boleh menggalak



kan


Perkembangan kanak-kanak

Aktiviti yang boleh menggalakkan


perkembangan kanak-kanak




Umur Aktiviti BBM Ciri-ciri BBM
Kriteria Tahan lasak Non toxic Selamat Kebersihan

2 Tahun namakan ▪Membantu kana • Tahan lasak ▪bahan terdiri ▪bahan ▪ kain boleh
objek yang k-kanak berfikir dan boleh daripada digunakan dicuci untuk
Terdapat dan menyelesai digunapakai kain felt dan tidak menjamin
pada buku masalah dalam tempoh benang tidak memyebabkn kebersihan
bergambar ▪Sesuai untuk masa yang mengandungi kanak-kanak
lelaki dan lama toksik tercekik
perempuan
▪Meningkatkan
Nama BBM: kemahiran motor
Buku bergambar halus dan kasar
(busy book) ▪Menggalakkan
semangat
kerjasama dan
berkongsi

PENILAIAN (ASSESSMENT):


Assessment Specifications Table (AST):





Penilaian Amali



▪ AMALI 1(10%)


1. Merancang aktiviti untuk kanak-kanak TASKA

i. Menyediakan RPA untuk menjalankan aktiviti perkembangan holistik bersama kan
ak-kanak TASKA

ii. Melaksanakan aktiviti perkembangan holistik yang telah dirancang.


▪ AMALI 2 (10%)



2. Merancang aktiviti untuk kanak-kanak TADIKA

i. Menyediakan RPH untuk menjalankan aktiviti perkembangan holistik bersama ka
nak-kanak TADIKA
ii. Melaksanakan aktiviti perkembangan holistik yang telah dirancang.